Серыя «У дапамогу педагогу» заснавана ў 1995 годзе Навукова-метадычны часопiс Выдаецца з IV квартала 1995 года Пасведчанне аб дзяржаўнай рэгістрацыі сродку масавай інфармацыі № 640 ад 04.09.2009, выдадзенае Міністэрствам інфармацыі Рэспублікі Беларусь Выходзiць штомесяц з II паўгоддзя 2005 года
№ 6(200)ï2018
˜˝‚Â̸
Рэдакцыйная калегія Галоўны рэдактар Алесь Іванавіч Бельскі, доктар філалагічных навук, прафесар Першы намеснік галоўнага рэдактара
В. І. Іўчанкаў, доктар філалагічных навук, прафесар
Намеснік галоўнага рэдактара
І. У. Булаўкіна, галоўны спецыяліст упраўлення агульнай сярэдняй адукацыі Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь А. У. Бельская, адказны сакратар Р. А. Баравікова, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь Г. М. Валочка, доктар педагагічных навук, прафесар Л. М. ГАМЕЗА, доктар педагагічных навук, дацэнт М. В. Жуковіч, дырэктар сярэдняй школы № 1 імя В. Х. Галаўко г. Бярозы В. У. ЗЕЛЯНКО, доктар педагагічных навук Т. У. Логінава, начальнік аддзела метадычнага забеспячэння гуманітарнай адукацыі Нацыянальнага інстытута адукацыі А. А. Лукашанец, доктар філалагічных навук, прафесар, акадэмік НАН Беларусі А. М. МАКАРЭВІЧ, доктар філалагічных навук, дацэнт
Заснавальнiк i выдавец — РУП «Выдавецтва “Адукацыя i выхаванне”» Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь
Т. І. Мароз, кандыдат педагагічных навук, дацэнт М. І. Навумчык, настаўнік-метадыст, намеснік дырэктара па вучэбна-метадычнай рабоце Маларыцкай раённай гімназіі З. І. Падліпская, член праўлення Саюза пісьменнікаў Беларусі А. К. ПЕКАЧ, настаўнік-метадыст ліцэя № 2 г. Мінска М. Р. Прыгодзіч, доктар філалагічных навук, прафесар С. Л. Румянцава, настаўнік-метадыст Баравухскай сярэдняй школы № 15 г. Наваполацка А. В. Руцкая, заслужаная настаўніца Беларусі Н. С. Старжынская, доктар педагагічных навук, прафесар Т. І. Шамякіна, доктар філалагічных навук, прафесар Г. І. ШМАЯНКОВА, настаўніца вышэйшай катэгорыі, намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце сярэдняй школы № 27 г. Магілёва І. Ф. Штэйнер, доктар філалагічных навук, прафесар С. А. Язерская, метадыст Нацыянальнага інстытута адукацыі М. Г. Яленскі, доктар педагагічных навук, прафесар
Вул. Будзённага, 21, 220070, г. Мінск тэл.: (017) 297-93-20 (адк. сакратар) тэл.: (017) 297-93-22 (аддз. маркетынгу) факс: (017) 297-91-49. Е-mail: belmova@aiv.by, http://www.aiv.by
«Ã≈—“ 6/2018
3 5
œ‡‰ÁÂi i ‰‡Ú˚
Бельскі А. І. 200 нумароў у дапамогу настаўніку
Õ‡ÒÚ‡¢Ì≥ˆÍ≥ ÒÂÏ≥̇
Акушэвіч А. А. Удасканаленне педагагічнага майстэрства настаўнікаў беларускай мовы і літаратуры ў сістэме павышэння кваліфікацыі 7 Блажко В. А. Прыярытэтныя напрамкі дзейнасці па папулярызацыі беларускай мовы і пашырэнні сферы яе выкарыстання ва ўстановах агульнай сярэдняй адукацыі Гомельскай вобласці 9 Лявоненка С. У. Дыдактычны тэатр як эфектыўная форма навучання і сродак папулярызацыі беларускай мовы 10 Крэч Т. С. Стварэнне эфектыўнай мадэлі працы з інтэлектуальна адоранымі і высокаматываванымі вучнямі ва ўмовах аддаленасці ад абласнога цэнтра
ÃÂÚÓ‰˚͇ ≥ ‚ÓÔ˚Ú
12 Кукушкіна C. М. Матэрыял для паўтарэння і падагульнення вывучанага на ўроках беларускай мовы ў ІХ класе
«‡Ô‡¯‡ÂÏ Ì‡ ¢ÓÍ
25 Дабравольская Т. П. Падагульняльны ўрок-конкурс па тэме «Вусная народная творчасць» у V класе
29 Марцэвіч Т. А. Кніга — мудры спадарожнік і дарадца чалавека 33 37 39 41
(план-канспект урока ў VI класе) Аляшэвіч А. А. Алесь Бачыла. «Радзіма мая дарагая…» (урок у VІ класе) Есіс Я. В. Апавяданне Васіля Быкава «Незагойная рана» Сачкоўская Л. І. Вывучэнне тэмы «Народныя песні» ў VIII класе Васількова C. А. Лірыка Уладзіміра Дубоўкі (план-канспект урока ў Х класе)
√≥ÒÚÓ˚ˇ Î≥Ú‡‡ÚÛ˚
–˚ıÚÛÂÏÒˇ ‰‡ Ú˝Òˆip‡‚‡ÌÌˇ
46 Дасаева Т. М. Лірычнае i эпічнае ў ранняй прозе Кузьмы Чорнага 53 Васілевіч С. Л. Вучэбна-трэніровачныя тэсты па беларускай мове: комплексныя заданні № 67—68
œ‡Á‡Í·Ò̇ˇ ‡·ÓÚ‡
61 Казлоўская І. І. Інтэлектуальны марафон: гульня для вучняў ІХ—ХІ класаў На другой старонцы вокладкі — партрэт Уладзіміра Карызны (нар. у 1938). Мастак А. Ю. Прынькова. На трэцяй старонцы вокладкі — памятны камень з мемарыяльнай дошкай у гонар літаратараў, дзеячаў беларускага адраджэння Івана і Антона Луцкевічаў у парку імя Янкі Купалы ў Мінску (скульптар Канстанцін Селіханаў, архітэктар Юрый Градаў). Усталяваны ў сакавіку 2018 г. на месцы, дзе стаяў дом Луцкевічаў (непадалёк ад Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы). Фота К. К. Шастоўскага. Дасылаючы матэрыялы для публікацыі ў нашым часопісе, аўтары тым самым перадаюць выдаўцу невыключныя маёмасныя правы на ўзнаўленне, распаўсюджванне, паведамленне для ўсеагульнага ведама і іншыя магчымыя спосабы выкарыстання твора без абмежавання тэрыторыі распаўсюджвання (у тым ліку ў электроннай версіі часопіса). Рэдактар і карэктар А. У. Бельская. Камп’ютарны набор А. У. Бельскай, В. М. Ліхачовай. Макет і вёрстка А. П. Хутнай. Выхад у свет 28.06.2018. Фармат 60841/8. Папера афсетная. Друк афсетны. Ум. друк. арк. 7,44. Ул.-выд. арк. 7,44. Тыраж 1410 экз. Заказ 66. Цана свабодная. Адрас рэдакцыі часопіса «Беларуская мова і літаратура»: Вул. Будзённага, 21, 220070, г. Мінск, тэл.: 297-93-20. Надрукавана ў таварыстве з абмежаванай адказнасцю «СУГАРТ». ЛП № 02330/427 ад 17.12.2012. Вул. Валгаградская, 6, корп. 2, каб. 287, 220012, г. Мінск.