Серыя «У дапамогу педагогу» заснавана ў 1995 годзе Навукова-метадычны часопiс Выдаецца з IV квартала 1995 года Пасведчанне аб дзяржаўнай рэгістрацыі сродку масавай інфармацыі № 640 ад 04.09.2009, выдадзенае Міністэрствам інфармацыі Рэспублікі Беларусь Выходзiць штомесяц з II паўгоддзя 2005 года
№ 4(186)ï2017
Ípaca‚≥Í
рэдакцыйная калегія Галоўны рэдактар Алесь Іванавіч БЕЛьСКІ, доктар філалагічных навук, прафесар Першы намеснік галоўнага рэдактара
В. І. ІЎЧАНКАЎ, доктар філалагічных навук, прафесар
Намеснік галоўнага рэдактара
І. У. БУЛАЎКІНА, галоўны спецыяліст упраўлення агульнай сярэдняй адукацыі Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь А. У. БЕЛьСКАЯ, адказны сакратар р. А. БАрАВІКОВА, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь Г. м. ВАЛОЧКА, доктар педагагічных навук, дацэнт Л. м. ГАмЕЗА, доктар педагагічных навук, дацэнт м. В. ЖУКОВІЧ, дырэктар сярэдняй школы № 1 імя В. Х. Галаўко г. Бярозы В. У. ЗЕЛЯНКО, кандыдат педагагічных навук Т. У. ЛОГІНАВА, начальнік аддзела метадычнага забеспячэння гуманітарнай адукацыі Нацыянальнага інстытута адукацыі А. А. ЛУКАшАНЕЦ, доктар філалагічных навук, прафесар, член-карэспандэнт НАН Беларусі
Заснавальнiк i выдавец — РУП «Выдавецтва “Адукацыя i выхаванне”» Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь
А. м. мАКАрЭВІЧ, доктар філалагічных навук, дацэнт Т. І. мАрОЗ, кандыдат педагагічных навук, дацэнт м. І. НАВУмЧЫК, настаўнік-метадыст, намеснік дырэктара па вучэбна-метадычнай рабоце Маларыцкай раённай гімназіі З. І. ПАДЛІПСКАЯ, член праўлення Саюза пісьменнікаў Беларусі А. К. ПЕКАЧ, настаўнік-метадыст ліцэя № 2 г. Мінска м. р. ПрЫГОДЗІЧ, доктар філалагічных навук, прафесар А. В. рУЦКАЯ, заслужаная настаўніца Беларусі Н. С. СТАрЖЫНСКАЯ, доктар педагагічных навук, прафесар Т. І. шАмЯКІНА, доктар філалагічных навук, прафесар Г. І. шмАЯНКОВА, настаўніца вышэйшай катэгорыі, намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце сярэдняй школы № 27 г. Магілёва І. Ф. шТЭйНЕр, доктар філалагічных навук, прафесар С. А. ЯЗЕрСКАЯ, метадыст Нацыянальнага інстытута адукацыі м. Г. ЯЛЕНСКІ, доктар педагагічных навук, прафесар
Вул. Будзённага, 21, 220070, г. Мінск тэл.: (017) 297-93-20 (адк. сакратар) тэл.: (017) 297-93-22 (аддз. маркетынгу) факс: (017) 297-91-49. Е-mail: belmova@aiv.by, http://www.aiv.by
«Ã≈—“ 4/2017
Ã≥Ì≥ÒÚ˝pÒÚ‚‡ ‡‰y͇ˆ˚≥ ≥ÌÙ‡pÏy 3
Аб выніках рэспубліканскага конкурсу работ даследчага характару (канферэнцыі) вучняў па вучэбных прадметах «Беларуская мова», «Беларуская літаратура» ў 2017 годзе
«‡Ô‡¯‡ÂÏ Ì‡ ¢ÓÍ 6 10 14 16
Пераверзева Т. У. Запазычаныя словы (V клас) Жаўток Н. Г. Падагульненне вывучанага па раздзеле «Лексіка. Фразеалогія» (V клас) Рабцава Л. У. Праверачная работа па раздзеле «Лексіка. Фразеалогія» (V клас) Прасаловіч Н. Л. Займеннік як часціна мовы: агульнае значэнне, марфалагічныя прыметы, сінтаксічная роля (VІ клас)
19 Ефіменка Н. У. Праверачны тэст па тэме «Сказы з адасобленымі членамі» (VІІІ клас) 21 Чысцякова А. А. Узаемасувязь сінтаксісу, лексікі і марфалогіі. Паўтарэнне. Сказы з адасобленымі членамі, знакі прыпынку (ІХ клас)
25 Жгарова В. М. Сінтаксічныя прыметы сказаў з рознымі відамі сувязі частак (ХІ клас, павышаны ўзровень)
30 Навумчык В. М., Навумчык М. І. Пазнай твор па першых і апошніх радках (VІІ клас) 34 Шарлан С. І. Балада як ліра-эпічны жанр (урок у VІІІ класе) 38 Чарнавокая Т. А. Падагульняльны ўрок па беларускай літаратуры ў ІХ класе
ÃÂÚÓ‰˚͇ ≥ ‚ÓÔ˚Ú 41 Дзейка А. І. Карткі з заданнямі для паўтарэння часцін мовы
–˚ıÚÛÂÏÒˇ ‰‡ Ú˝Òˆip‡‚‡ÌÌˇ 51 Лойша Т. В. Міні-практыкум па беларускай арфаграфіі: тэставыя заданні 54 Васілевіч С. Л. Вучэбна-трэніровачныя тэсты па беларускай мове: комплекснае заданне № 58
œ‡Á‡Í·Ò̇ˇ ‡·ÓÚ‡ 58 Крывец І. І. Паўтараем, на роднай мове размаўляем: гульня-віктарына для вучняў VI класа 62 Куляшова Н. А. Свая гульня: пазакласнае мерапрыемства для вучняў V—IX класаў На другой старонцы вокладкі — партрэт Андрэя Макаёнка (1920—1982). Мастак А. Ю. Прынькова. На трэцяй старонцы вокладкі — фотаздымак помніка Афанасію Філіповічу (Афанасію Брэсцкаму) (каля 1595— 1648) — пісьменніку, палітычнаму і рэлігійнаму дзеячу. Аўтары — скульптары Алеся Гуршчанкова і Павел Герасіменка; архітэктар Аляксей Андраюк. Адкрыты ў Брэсце ў 2005 г., знаходзіцца каля кафедральнага Свята-Сімяонаўскага сабора. Фота М. І. Навумчыка. Дасылаючы матэрыялы для публікацыі ў нашым часопісе, аўтары тым самым перадаюць выдаўцу невыключныя маёмасныя правы на ўзнаўленне, распаўсюджванне, паведамленне для ўсеагульнага ведама і іншыя магчымыя спосабы выкарыстання твора без абмежавання тэрыторыі распаўсюджвання (у тым ліку ў электроннай версіі часопіса). Рэдактар і карэктар А. У. Бельская. Камп’ютарны набор А. У. Бельскай, В. М. Ліхачовай. Макет і вёрстка А. П. Хутнай. Выхад у свет 27.04.2017. Фармат 60841/8. Папера афсетная. Друк афсетны. Ум. друк. арк. 7,44. Ул.-выд. арк. 7,44. Тыраж 1817 экз. Заказ 55. Цана свабодная. Адрас рэдакцыі часопіса «Беларуская мова і літаратура»: Вул. Будзённага, 21, 220070, г. Мінск, тэл.: 297-93-20. Надрукавана ў таварыстве з абмежаванай адказнасцю «СУГАРТ». ЛП № 02330/427 ад 17.12.2012. Вул. Валгаградская, 6, корп. 2, каб. 287, 220012, г. Мінск. © РУП «Выдавецтва “Адукацыя і выхаванне”», 2017 © Вокладка. К. К. Шастоўскі, 2017