Серыя «У дапамогу педагогу» заснавана ў 1995 годзе Навукова-метадычны часопiс Выдаецца з IV квартала 1995 года Пасведчанне аб дзяржаўнай рэгістрацыі сродку масавай інфармацыі № 640 ад 04.09.2009, выдадзенае Міністэрствам інфармацыі Рэспублікі Беларусь Выходзiць штомесяц з II паўгоддзя 2005 года
№ 12 (182)ï2016
ÒÌÂÊa̸
Рэдакцыйная калегія Галоўны рэдактар Алесь Іванавіч Бельскі, доктар філалагічных навук, прафесар Першы намеснік галоўнага рэдактара
В. І. Іўчанкаў, доктар філалагічных навук, прафесар
Намеснік галоўнага рэдактара
І. У. Булаўкіна, галоўны спецыяліст упраўлення агульнай сярэдняй адукацыі Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь А. У. Бельская, адказны сакратар Р. А. Баравікова, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь Г. М. Валочка, доктар педагагічных навук, дацэнт Л. М. ГАМЕЗА, доктар педагагічных навук, дацэнт М. В. Жуковіч, дырэктар сярэдняй школы № 1 імя В. Х. Галаўко г. Бярозы В. У. ЗЕЛЯНКО, кандыдат педагагічных навук Т. У. Логінава, начальнік аддзела метадычнага забеспячэння гуманітарнай адукацыі Нацыянальнага інстытута адукацыі А. А. Лукашанец, доктар філалагічных навук, прафесар, член-карэспандэнт НАН Беларусі А. М. МАКАРЭВІЧ, доктар філалагічных навук, дацэнт
Заснавальнiк i выдавец — РУП «Выдавецтва “Адукацыя i выхаванне”» Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь
Т. І. Мароз, кандыдат педагагічных навук, дацэнт М. І. Навумчык, настаўнік-метадыст, намеснік дырэктара па вучэбна-метадычнай рабоце Маларыцкай раённай гімназіі З. І. Падліпская, член праўлення Саюза пісьменнікаў Беларусі І. І. Паўлоўскі, доктар педагагічных навук, дацэнт А. К. ПЕКАЧ, настаўніца вышэйшай катэгорыі ліцэя № 2 г. Мінска М. Р. Прыгодзіч, доктар філалагічных навук, прафесар А. В. Руцкая, заслужаная настаўніца Беларусі Н. С. Старжынская, доктар педагагічных навук, прафесар Т. І. Шамякіна, доктар філалагічных навук, прафесар Г. І. ШМАЯНКОВА, настаўніца вышэйшай катэгорыі, намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце сярэдняй школы № 27 г. Магілёва І. Ф. Штэйнер, доктар філалагічных навук, прафесар С. А. Язерская, метадыст Нацыянальнага інстытута адукацыі М. Г. Яленскі, доктар педагагічных навук, прафесар
Вул. Будзённага, 21, 220070, г. Мінск тэл.: (017) 297-93-20 (адк. сакратар) тэл.: (017) 297-93-22 (аддз. маркетынгу) факс: (017) 297-91-49. Е-mail: belmova@aiv.by, http://www.aiv.by
«Ã≈—“ 12/2016
ÃÂÚÓ‰˚͇ ≥ ‚ÓÔ˚Ú
3 7 9
Валочка Г. М. Пераказ з дадатковымі заданнямі Валынчыц І. А. Самастойная работа па раздзеле «Лірычныя жанры» для вучняў VIII класа Фёдарава Л. М. Дыдактычны матэрыял па беларускай мове (жыццяпіс і творчасць М. Багдановіча)
«‡Ô‡¯‡ÂÏ Ì‡ ¢ÓÍ
13 Каляда К. І. Максім Багдановіч. Філасофская лірыка. Багацце духоўнага свету лірычнага героя (урок у ІХ класе) 16 Лісай М. Ю. Максім Багдановіч. Балада «Страцім-лебедзь»: план-канспект урока ў ІХ класе 21 Варанец В. К. Лірыка Максіма Багдановіча (падагульняльны ўрок у IX класе) 25 Юсцік І. У. Сучасны беларускі алфавіт. Назвы літар (V клас) 28 Чайка Г. Д. Прыслоўе як самастойная часціна мовы (VII клас) 31 Якімовіч А. М. Творчыя ўрокі па беларускай мове ў Х класе
–˚ıÚÛÂÏÒˇ ‰‡ ‡Î≥ÏÔ≥ˇ‰˚
37 Арцямёнак Г. А., Варановіч В. Л., Казлоўскі Р. К., Караткевіч В. І., Радзевіч А. А. Рэспубліканская алімпіяда па беларускай мове і літаратуры: аналіз заданняў і парады
–˚ıÚÛÂÏÒˇ ‰‡ Ú˝Òˆip‡‚‡ÌÌˇ
47 Васілевіч С. Л. Вучэбна-трэніровачныя тэсты па беларускай мове: комплекснае заданне № 54
«‡ÈχθÌ˚ Ï‡Ú˝˚ˇÎ
51 Крыжаванка «Вянок». Падрыхтавала А. У. Бельская
œ‡Á‡Í·Ò̇ˇ ‡·ÓÚ‡
52 Сырамалотава І. М. «...Вечна юны, як наша зямля»: літаратурна-музычная кампазіцыя па творчасці М. Багдановіча для вучняў ІХ класа 57 Вакулік А. Г. Полацк — горад-музей: завочнае падарожжа для вучняў V—VIІ класаў 62 Змест часопіса за 2016 год На каляровай уклейцы — ілюстрацыі да метадычнай распрацоўкі А. Г. Вакулік «Полацк — горад-музей: завочнае падарожжа для вучняў V—VIІ класаў». Фота К. К. Шастоўскага. На другой старонцы вокладкі — партрэт Аляксея Пысіна (1920—1981). Мастак А. Ю. Прынькова. На трэцяй старонцы вокладкі — фотаздымак будынка, у якім месцілася рэдакцыя газеты «Гродзенская праўда» (вул. Паліграфістаў, 8). Выдаецца з 1939 года. У розны час у рэдакцыі газеты працавалі пісьменнікі Міхась Васілёк, Васіль Быкаў, Аляксей Карпюк, Юрка Голуб і інш. Фота М. У. Грынько. Дасылаючы матэрыялы для публікацыі ў нашым часопісе, аўтары тым самым перадаюць выдаўцу невыключныя маёмасныя правы на ўзнаўленне, распаўсюджванне, паведамленне для ўсеагульнага ведама і іншыя магчымыя спосабы выкарыстання твора без абмежавання тэрыторыі распаўсюджвання (у тым ліку ў электроннай версіі часопіса). Рэдактар і карэктар А. У. Бельская. Камп’ютарны набор А. У. Бельскай, В. М. Ліхачовай. Макет і вёрстка А. П. Хутнай. Выхад у свет 28.12.2016. Фармат 60841/8. Папера афсетная. Друк афсетны. Ум. друк. арк. 7,44. Ул.-выд. арк. 7,44. Тыраж 1745 экз. Заказ 186. Цана свабодная. Адрас рэдакцыі часопіса «Беларуская мова і літаратура»: Вул. Будзённага, 21, 220070, г. Мінск, тэл.: 297-93-20. Надрукавана ў таварыстве з абмежаванай адказнасцю «СУГАРТ». ЛП № 02330/427 ад 17.12.2012. Вул. Валгаградская, 6, корп. 2, каб. 287, 220012, г. Мінск. © РУП «Выдавецтва “Адукацыя і выхаванне”», 2016 © Вокладка. К. К. Шастоўскі, 2016