Серыя «У дапамогу педагогу» заснавана ў 1995 годзе Навукова-метадычны часопiс Выдаецца з IV квартала 1995 года Пасведчанне аб дзяржаўнай рэгістрацыі сродку масавай інфармацыі № 640 ад 04.09.2009, выдадзенае Міністэрствам інфармацыі Рэспублікі Беларусь Выходзiць штомесяц з II паўгоддзя 2005 года
№ 5(175)ï2016
χÈ
Рэдакцыйная калегія Галоўны рэдактар Алесь Іванавіч Бельскі, доктар філалагічных навук, прафесар Першы намеснік галоўнага рэдактара
В. І. Іўчанкаў, доктар філалагічных навук, прафесар
Намеснік галоўнага рэдактара
І. У. Булаўкіна, галоўны спецыяліст упраўлення агульнай сярэдняй адукацыі Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь А. У. Бельская, адказны сакратар Р. А. Баравікова, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі Рэспублікі Беларусь Г. М. Валочка, доктар педагагічных навук, дацэнт Л. М. ГАМЕЗА, доктар педагагічных навук, дацэнт М. В. Жуковіч, дырэктар сярэдняй школы № 1 імя В. Х. Галаўко г. Бярозы В. У. ЗЕЛЯНКО, кандыдат педагагічных навук Т. У. Логінава, начальнік аддзела метадычнага забеспячэння гуманітарнай адукацыі Нацыянальнага інстытута адукацыі А. А. Лукашанец, доктар філалагічных навук, прафесар, член-карэспандэнт НАН Беларусі А. М. МАКАРЭВІЧ, доктар філалагічных навук, дацэнт
Т. І. Мароз, кандыдат педагагічных навук, дацэнт М. І. Навумчык, настаўнік-метадыст, намеснік дырэктара па вучэбна-метадычнай рабоце Маларыцкай раённай гімназіі З. І. Падліпская, член праўлення Саюза пісьменнікаў Беларусі І. І. Паўлоўскі, доктар педагагічных навук, дацэнт А. К. ПЕКАЧ, настаўніца вышэйшай катэгорыі ліцэя № 2 г. Мінска М. Р. Прыгодзіч, доктар філалагічных навук, прафесар А. В. Руцкая, заслужаная настаўніца Беларусі Н. С. Старжынская, доктар педагагічных навук, прафесар Т. І. Шамякіна, доктар філалагічных навук, прафесар Г. І. ШМАЯНКОВА, настаўніца вышэйшай катэгорыі, намеснік дырэктара па вучэбнай рабоце сярэдняй школы № 27 г. Магілёва І. Ф. Штэйнер, доктар філалагічных навук, прафесар С. А. Язерская, метадыст Нацыянальнага інстытута адукацыі М. Г. Яленскі, доктар педагагічных навук, прафесар
Заснавальнiк i выдавец — РУП «Выдавецтва “Адукацыя i выхаванне”» Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь
Вул. Будзённага, 21, 220070, г. Мінск тэл.: (017) 297-93-20 (адк. сакратар) тэл.: (017) 297-93-22 (аддз. маркетынгу) факс: (017) 297-91-49. Е-mail: belmova@aiv.by, http://www.aiv.by
«Ã≈—“ 5/2016
Ã≥Ì≥ÒÚ˝pÒÚ‚‡ ‡‰y͇ˆ˚≥ ≥ÌÙ‡pÏyÂ
3
Вынікі заключнага этапу рэспубліканскай алімпіяды па вучэбных прадметах «Беларуская мова» і «Беларуская літаратура» ў 2016 годзе. Падрыхтавала І. У. Булаўкіна
ÃÂÚÓ‰˚͇ ≥ ‚ÓÔ˚Ú
7
Макавецкая К. З. Выкарыстанне інтэрактыўных метадаў і прыёмаў пры выкладанні беларускай мовы і літаратуры (з вопыту працы) 13 Барысік С. С. Вывучэнне твора У. Караткевіча «Лебядзіны скіт» на аснове мадэлі актыўнай ацэнкі 16 Фёдарава Л. М. Рознаўзроўневы тэст «Правапіс галосных Е, Ё, Я» (V клас) 20 Мойса Т. І. Праект «З кнігай роднай лета правядзём...»
«‡Ô‡¯‡ÂÏ Ì‡ ¢ÓÍ
28 Пінчук А. У. Чарнобыльская тэма ў сучаснай беларускай прозе (на матэрыяле рамана І. Шамякіна «Злая зорка», ХІ клас) 31 Якімовіч А. М. Творчыя ўрокі па беларускай мове ў ХІ класе
‘‡ÍÛθڇÚ˚¢Ì˚ˇ Á‡ÌˇÚÍ≥
37 Літвінчык С. І. Сэнсава-стылістычныя магчымасці складаных сказаў. Праект «Чыстая планета — чыстае сумленне» (факультатыў «Цяжкія пытанні сінтаксісу і пунктуацыі», ХІ клас)
–˚ıÚÛÂÏÒˇ ‰‡ Ú˝Òˆip‡‚‡ÌÌˇ
44 Пекач А. К., Івашка Ю., Лукошка А. Тэст «Аднасастаўныя сказы. Няпоўныя сказы» 47 Васілевіч С. Л. Вучэбна-трэніровачныя тэсты па беларускай мове: комплексныя заданні № 51—52
œ‡Á‡Í·Ò̇ˇ ‡·ÓÚ‡
55 Зубко А. С. Гульня «Гаворым па-беларуску» для вучняў VII—ІХ класаў 58 Машканава С. А. Падарожжа па роднай зямлі: гульня-віктарына для вучняў VІ—VІІІ класаў 61 Качкан Т. І. У тыле ворага: інсцэніроўка па матывах аповесці Івана Сяркова «Мы з Санькам у тыле ворага» На другой старонцы вокладкі — партрэт Алеся Гаруна (1887—1920). Сапраўднае прозвішча пісьменніка — Аляксандр Уладзіміравіч Прушынскі. Мастак А. Ю. Прынькова. На трэцяй старонцы вокладкі — фотаздымак помніка Адаму Міцкевічу (1798—1855) у Навагрудку. Аўтар — скульптар Валерый Янушкевіч. Помнік усталяваны ў 1992 г., знаходзіцца каля Замчышча, непадалёк ад Кургана Адама Міцкевіча. Фота К. К. Шастоўскага. Рэдактар і карэктар А. У. Бельская. Камп’ютарны набор А. У. Бельскай, В. М. Ліхачовай. Макет і вёрстка А. Э. Задарожнай. Выхад у свет 26.05.2016. Фармат 60841/8. Папера афсетная. Друк афсетны. Ум. друк. арк. 7,44. Ул.-выд. арк. 7,44. Тыраж 1799 экз. Заказ 70. Цана свабодная. Адрас рэдакцыі часопіса «Беларуская мова і літаратура»: Вул. Будзённага, 21, 220070, г. Мінск, тэл.: 297-93-20. Надрукавана ў таварыстве з абмежаванай адказнасцю «СУГАРТ». ЛП № 02330/427 ад 17.12.2012. Вул. Валгаградская, 6, корп. 2, каб. 287, 220012, г. Мінск. © РУП «Выдавецтва “Адукацыя і выхаванне”», 2016 © Вокладка. К. К. Шастоўскі, 2016