Travel nr 25 - Albanian Food Tours 2018 by Travel Magazine Balkans

Various Tours Ticketing Boat Trip Tourist Package Excursions cITY Tour Hotel/Apartment Reservations

Facilities Private beach Sauna Conference room Swimming pool

Suite Superior room Sea view rooms Connected rooms

a Brand of Hospitality

About us Harmonia Hotels Group , established in 2011, is one of the leading companies in Albania. Itâ&#x20AC;&#x2122;s purpose is to become a Brand of Hospitality. We have a capacity of 322 rooms and suites which ranks our Group among the largest hotel groups in Albania .

Book now: +355 67 20 61 001 www.harmoniahotelsgroup.com

dhe mbi 15.000 destinacione. Per tu regjistruar mjafton te klikoni ne kete link: http://nidbooking.com/request-login.html ose te dergoni kerkesen tuaj ne login@nidbooking.com

H O T E L B O O K I N G P L AT F O R M L B O O K I N G P L AT F O R M

Zero kosto regjistrimi apo mirëmbajtje Te gjithë hotelet të disponueshëm për rezervim të menjëhershëm

H O T E L B O O K I N G P L AT F O R M

Çmime konkuruese dhe platformë e lehtë në përdorim

Portofol i gjerë hotelesh hotele hotele të mbarë botënme disponibilitet 05në mbarënëbotën garantuar mbi mbi

H O T E L B O O K I N G P L AT F O R M

Rezervim hotelesh në kohë reale me mundesi për check in brenda ditës

Përse të na zgjidhni ne?

destinacione 15.000 destinacione 15.000 480.000 480.000 06 hotele në mbarë botën

480.000 07

Kerkim me harte mbi dixhitale

15.000

destinacione

Dokumentat kontabël gjenerohen online

Per cdo nevoje ne ju pergjigjemi menjehere. Na kontaktoni si me poshte:

është një platformë B2B për rezervim hotelesh është një platformë B2B për rezervim hotelesh ështëvoucheri një platformë Gjenerim onlineB2B për rezervim hotelesh info@nidbooking.com me logon dhe (Kerkesa AGJENCITË dhe te pergjithshme) dedikuar vetëm për 08eededikuar AGJENCITË TURISTIKE dhe TURISTIKE vetëm përAGJENCITË adresen tuaj TURISTIKE dhereservations@nidbooking.com edikuar vetëm për (Departamenti rezervimeve) TUR OPERATORET , e cila operon në tregje si: TUR OPERATORET, e cila operon në tregje si:finance@nidbooking.com

R OPERATORET e cila operon tregje si: Europe, Amerike e Veriut, dhe të Jugut, Azi dhe në Afrike. Suport teknik

(Departamenti finances) Phone: +355 4 560 11 55 Skype: NidBooking B2B Platform

Veriut dhe tëAzi Jugut, Azi dhe Afrike. 09Europe, ope, AmerikeAmerike e Veriut edhe të Jugut, dhe Afrike.

www.nidbooking.com

you may ever enjoyed...

beach

Mel H oliday 4****

We change and grow every year, just

because we want to offer you the best of the best Adress: Mali Robit, Golem, DurrĂŤs, Albania Cel: +355 69 70 01 353 | Fax: +355 55 800 800 Email: info@fafa.al Website: www.fafa.al Nr 25 TRAVEL 2018

Këtë numër: Spinarica/ Itineraret e Veriut/ Shqipëria e Mesme /Belshi /

Gjithnjë e më shumë alternativa të reja të argëtimit shfaqen në hapësirat shqiptare, sidomos përsa i përket sporteve të aventurës. Më e fundit është balona me ajër të ngrohtë, sjellë në Shqipëri nga Hot Air Balloon Albania, si një përvojë e re por jo e panjohur për shqiptarët, tashmë turistë të zakonshëm nëpër botë

Në foto: Hot Air Ballon Albania gjatë një aktiviteti në Sheshin "Skënderbej" © Uran Qylafku

Roshniku/ Luga e Argjendtë/ Ksamili/Korça /Kolonja / Qafështama

Rubrika / Articles 13

Editorial Një vizion i qartë dhe unifikues për zhvillimin e turizmit Hajrulla Çeku

Gjurmë Spinarica, një vlerë e shtuar për turizmin kulturor Ilirjan Gjika

Intervista Uta, një krenari më shumë për Kosovën, Utalaya - Himalaya Irhan Jubica

Kronika Adriatic Tours LLC successfully presented Albania as a new Destination in NY Times Travel Show

Natyrë Qafështama - Parku mbretëror ku pushonte Geraldina The “Royal Park” where Geraldine had her vacation and for some time now visitors are kindly welcomed by “Shkreli Hotel- Camp”

Reportazh Sky Diving - të fluturosh me krahët e Extreme Illyricum Flying with the wings of Extreme Illyrucum Flora Xhemani Baba

Outdoor Hot Air Balloon Albania - një buzëqeshje e ngrohtë mbi Shqipëri A warm smile over the Albanian Sky

Turet më të mira të Kulinarisë Shqiptare 2018 The Best Albanian Food Tours 2018 43

Events 40

Udhëtimet kulinare të 2018-ës në Veriun e Shqipërisë, Shqipërinë e Mesme, Belsh, Roshnik, Luga e Argjendtë, Ksamili, Gjirokastra, Përmeti, Korça, Kolonja, me recetat, gatimet dhe produktet më të mira të zonave përkatëse

PANAIRI MESDHETAR I TURIZMIT 6 - 7 Prill 2018

Nr 25 TRAVEL 2018

Address: "Teodor Keko" St., zyra 6, Tiranë, Shqipëri Tel / AKF :. +35544535555, +355692581482 E-mail: info@alertravel.com www.alertravel.com

ALER Hotels, all over the Albanian Coastline! ALER Luxury Hotel and Apartments Saranda 4*

Located in Saranda, has a panoramic view of the Ionian Sea and the island of Corfu, is located in the tourist part of the city, the distance from the airport is 278 km and 3 km from the city center. The hotel staff speaks English, Russian and Ukrainian. In the apartments and in the hotel: 1 bar (08:00 - 24:00), Wi-Fi, parking, exchange. It is not allowed to stop with animals. Meals: breakfast - French breakfast. In all rooms: air conditioning, TV, refrigerator, double bed, wardrobe, bathroom (hairdryer, shower, bath accessories). Room cleaning (daily). Change of bed linen (1 time in 2 days). In all apartments: balcony, air conditioning, TV, set of towels, bathroom (hairdryer, shower, bath accessories). In the living room: sofa bed, kitchen table with chairs, built-in kitchen with all kitchen utensils, washing machine, iron, ironing board. The first bedroom consists of a closet and a double bed with comfortable dimensions of 160x200 cm. In the second, if it is an apartment 2 + 1, two single beds, 100x200 cm. Cleaning and bed linen change (1 time in 2 days). Standard Rooms: (16-20 m2) 8 rooms, 3 of them SV and 5 SSV. Apartment 1 + 1: (from 68 m2) 15 apartments with a direct or side sea view. Apartment 2 + 1: (from 85m2) 5 apartments with direct sea view. Beach: private, 5 minute walk to ALER Beach Bar. Umbrellas and sunbeds are free of charge. Beach towels are not provided.

ALER Luxury Resort Durres 4* Stunning pine forest, azure sea and sky, the harmony of the rustle of waves and the whiff of the sea breeze - all this can be found while resting at ALER Luxury Resort Durres4 *. One of the best hotels, located in Mali i Robit, which is 45 km from the airport. The hotel was renovated in 2017 and is ready to welcome guests for the first time in 2018! The hotel staff speaks English, Russian, Ukrainian, Greek and Italian. Meals: breakfast - buffet. Lunch and dinner- A La Carte. In the hotel: 2 bars (1 near the pool), Wi-Fi, parking, currency exchange, European restaurant, elevator, playground for children. It is not allowed to stay with animals. Accommodation: 48 rooms, with balcony and without balcony, GV. Standard Rooms (20m2). Connection Rooms (40m2) In all rooms: air conditioning, TV, mini-bar ( extra charge), double bed, wardrobe, bathroom (bath accessories, hairdryer). Room cleaning (daily). Change of bed linen (1 time in 2 days). Beach: private, sandy. Distance from the hotel to the beach - 70 m. Umbrellas and sunbeds are free of charge. Beach towels are not provided.

ALER Holiday Inn Saranda 4 + *

ALER Holiday Inn Saranda- the newest and one of the most prestigious hotels in Saranda, which will please you with excellent service, a welcoming atmosphere and cozy rooms. Located in the tourist part of the city, this hotel offers stunning panoramic views of the Ionian Sea and Corfu Island. The spacious comfortable rooms with picturesque views of the azure sea will make you feel great. The hotel offers hospitality and professionalism of the staff. It is ideal for beach family vacations, corporate events. Distance from the airport is 278 km and 3 km from the city center. The hotel consists of 6 floors. Hotel staff speaks English, Russian and Ukrainian. Meals: breakfast - buffet. Lunch and dinner – A La Carte. In the hotel: 1 restaurant of European and national cuisine and 1 bar (working hours 07:30 - 23:30), Wi-Fi, parking, currency exchange, strongbox. It is not allowed to stay with animals. Accommodation: The hotel has 20 rooms. In all rooms: balcony, air conditioning, double bed, wardrobe, mini-bar, TV, bathroom (hairdryer in the room, shower, bath accessories). Room cleaning (daily). Change of bed linen (1 time in 2 days). Standard Rooms: (from 35 m²) 16 rooms with a direct or side sea view. Family Room: (from 45 m²) 2 rooms with a side sea view. Family Room De Luxe: (from 55 m²) 2 rooms with a direct sea view and a terrace. Beach: second line, private beach, pebble. Distance from the hotel to the beach is 100 meters. Umbrellas, sunbeds are included in the price. Beach towels are not provided. 8

ALER Luxury Apartament Durres 4*

ALER Hotel Durres 3 + * ALER Hotel Durres - located on the first coastline of the Adriatic Sea. Brilliant service and attentive staff will offer guests a comfortable stay, an endless strip of sandy beach will give a feeling of privacy and harmony with the surrounding nature. The restaurant with a unique style and a magnificent view of the Adriatic Sea will delight gourmets taste of European cuisine, fresh seafood and traditional dishes, and cozy cafe and beach bar for a romantic and easy mood with music and a variety of refreshing beverages. Distance from the airport is 30 km. The hotel consists of 3 floors. Hotel staff speaks English, Russian and Ukrainian. Meals: breakfast - buffet. Lunch and dinner – A La Carte. In the hotel: 1 restaurant with European and national cuisine and 1 beach bar (working hours 7:30 - 24:00), Wi-Fi, parking, currency exchange, safe at the reception. It is not allowed to stay with animals. Accommodation: The hotel has 15 rooms. In all rooms: air conditioning, double bed, wardrobe, refrigerator, TV, bathroom (hairdryer at the reception, shower, bath accessories). Room cleaning (daily). Change of bed linen (1 time in 2 days). Standard Rooms: (from 20 m²) 15 rooms with a direct or partial view of the sea, or a view of the surrounding area. Beach: first coastline, private beach, sand. Umbrellas, sunbeds are included in the price. Beach towels are not provided.

Aler Luxury Apartament Durres 4 are apartments which lie on the coastline of Durres, only 40 km from the capital of Albania, Tirana and are located only 25 km from the airport of Rinas. Luxurious modern building with facilities. Apartaments have free Wi-Fi, parking and exchange. They include 17 apartments of 68 square meters each. Each apartment is composed of a private balcony, air conditioner, TV, towels while the bathroom has a hairdryer, shower and hygiene products for washing, sitting room consists of an armchair, TV with satellite channels, dining table with chairs, kitchen equipped with all the utensils and a washing machine. While bedrooms are made out of the closet and 1 double bed (160-200 cm). Cleaning service is done once in 2 days while bed linens are changed 1 time in 4 days. The apartments are located very near from the sea on the second line at a distance of about 70 meters, public beach, sand. Sunbeds and umbrellas are free for tourists. The apartments have balconies and a terrace where tourists can have their breakfast or at the restaurant that is located on the roof, also have some drinks in the hotel bar for charge.

ALER Residence Vlora 4*

If you are looking for a place where you can forget about anxiety, tune into a calm mood, then ALER Residence Vlora 4 * is just for you! This hotel is located on the shore of the Ionian Sea, 14 km from the center of Vlora, and 160 km from the airport. Perfect for those who love quiet family vacations. The hotel consists of 2 buildings and has a very cozy territory with a summer open cafe, where a grill menu is offered. The hotel provides its guests with free underground parking and internet, which makes your stay more comfortable! The hotel staff speaks English, Ukrainian and Russian. Meals: breakfast - buffet. In the hotel: 1 restaurant (grill menu), 1 bar, playground for children, parking, Wi-Fi, currency exchange. It is not allowed to stay with animals. Accommodation: The hotel has 24 rooms. Family Rooms: (35m2) 9 double rooms SV, 1st building. Standard Rooms: (25m2) 15 rooms SSV and MV, 2nd building. In all rooms: double bed (single bed), wardrobe, refrigerator, TV, bedside tables, bathroom (shower, bathroom accessories), air conditioning. Room cleaning (daily). Change of bed linen (1 time in 3 days). Beach: private, first line (across the road), pebble. Umbrellas and sunbeds are free of charge. Beach towels are not provided.

ALER Luxury Hotel Vlora 4+*

ALER Luxury Hotel Vlora 4 + * is a high-class boutique hotel. Situated right on the coast of the Ionian Sea, it re-creates the concept of a beautiful, luxurious residence. Its amazing location, wonderful view of the sea and its warm and cozy atmosphere will not make you wait for impressions. The hotel is only 6 km from the center of Vlora and 150 km from the airport. You can taste delicious dishes by the Italian chef in the restaurant on the 7th floor or relax in the lounge bar, which is located on the 8th floor, where you can enjoy 360 ° panoramic views. Meals: breakfast - buffet. Lunch and dinner - A La Carte. In the hotel: 1 restaurant (Italian and European cuisine, 1 lounge bar, underground parking, Wi-Fi, 2 elevators (1 with panoramic view), currency exchange, it is not allowed to stay with animals. Accommodation: 32 rooms in the hotel. Standard Rooms: (18 - 25 m2) 13 rooms without a balcony, MV, 19 rooms with a balcony, SV In all rooms: double bed, wardrobe, refrigerator, TV, bathroom (hairdryer, bathroom accessories), air conditioning. Room cleaning (daily). Change of bed linen (1 time in 2 days). Beach: 150 m from the hotel, municipal, umbrellas and sunbeds are not included in the price.

Nr 25 TRAVEL 2018

Administrator: Florian Baba Botues: Blue Agency © Administrator: Florian Baba Kryeredaktor: Irhan Jubica Kryeredaktor:

Nr. 25 / Travel 2018

Nr. 16 / Travel 2015

Irhan Jubica

Koordinatore:

Koordinatore: Flora Xhemani Baba Flora Xhemani Baba

Konsulentë

Konsulentë Arjan Konomi Arjan Konomi Sophia Clingenberg Sophia Clingenberg Gazetare: Gazetare:

IrenaKanani Kanani Irena Bashkëpunëtorë: Bashkëpunëtorë: Anxhela BlerinaProAgo, ErmirGiz Hoxha, Ermelinda Ardit Fiska,Çikopano, AZHR2, Cesvi, Përmet, CABRA, DhurataMarku, Thanasi,Katia Ermir Zene, Laureta Ilirjan Selimaj, Gjika, Sonila Giulia Riva, Hoxha, Hajrulla Roshi, Çeku, Jetnor JonelKocli, Kristo,Stefan IlirjanPinguli, Gjika, Ismail ZeqirjaLuan Ismaili Hoxha, Dervishej, Magdalena Margariti, Ndue Dedaj, Nevila Dudaj, Rozafa Topalli, Soraldo Nebo, Falënderojmë:

Fotografia: Shera,Përmet, Blue Albania, EltonOhër, Toska,Ministrinë Giovani Diffidenti, Ilirjantë Bashkintë Adis e qyteteve Komunën e Ekonomisë Gjika, Marjo Gjini, Klubi Discover Albania,Klubin"Discover Cesvi, Pro Përmet Maqedonisë, Vis Albania, Cesvi Përmet, Albania", Nano Resort

English:

Jona Kuka Fotografia: Aldi Karaj, Albania Rafting Group, Rally Albania, Blue Albania, Cesvi Designer: Përmet, Irhan Jubica, Ismail Hoxha, Klubi "Discover Albania", Vis Albania, Anisa LauretaKaso, Roshi,Adriatik ShkëlzenBaba Rexha

Marketingu Designer: Anisa Kaso Blue Agency Marketingu Blue Agency

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Botues: Blue Agency ©

Mos/ don`t humbisni: Mos humbisni miss: Jo më kot revista Travel këtë vit ka vendosur që destinacionet më të mira shqiptare t’i ofrojë të gjitha nga natyra. Male, dete, pyje, lumenj, laguna, shtigje, natyrë, shpendë, kafshë, gjithçka që natyra shqiptare ofron, në mënyrën më të mirë të mundshme, ashtu siç i kemi, pa zbukurime e teprime por duke mos i lënë në hije. Bota (rreth nesh) ka shumë më pak dhe bërtet (marketon) shumë më shumë. Mënyra se si e kemi ofruar Shqipërinë natyrore të 2015-ës, është edhe një qasje drejt turizmit aktiv,

Albanian

food tours

Destinacionet D e s ti nacione t

2018 e ver ë s 2015

Të dashur lexues! Tashmë ju e dini se numri i parë i vitit, i revistës Travel është ai që ju sjell

aqës vijnëemnga aikë apo ndon p ë m destinacionet dhe sugjerimet më tëa mira turistike revista la r e plot moz ë q ni i bukudhe n Li ti i, s ht i deri tek is m a g he ty sh n ë n iloni, Tu li o rt o mund të sh tek Drdrejt a ap n , k ko Shqipëri: Adrion L.t.d, he ti i Liqenit të sh jë ës te të yr N qy bashkëpunëtorët e saj të shumtë, si udhërrëfime shtigjeve të reja, qofshin këto a gj se ën endj Distribucioni: e lule shum duhet të dini gradecin, m rgjatë t, Po rim hi r bë us pë el t sg Posta Shqiptare gj rr te La zja vijat pë të rja e tij plot nëse kur fli Shqipëri: Adrion L.t.d, menduar bulojnë me e tjetër ëtitoçfarëdolloj Ndokulturë m in sh r. k që im te tr t, ho , histori, aventurë apo turizmi që Shqipëria ofron. rs sh qe ra vë Qe ku ar Kosovë: Rilindja, Buzuku lulë me t nën maj ose Posta Shqiptare pjatë Korani hi ndizet nga hedhin rrjeta gradecin në se ku peisaz shkatarëve që Maqedoni: TDS Kiosqe Sh.p.k. ta vizitoni Po jet e pemenduar , duhetpërcjellim tilla mahnitëpër m lat`jua al të pamkemi Këtë vit që dashurinë turizmin nëpërmjet stomakut, rr je Greqi: Adrion L.t.d. të m je pa n edhe këto pa Dritës, ju ofro , që t'i shijoni nga afër Kosovë: Rilindja, Buzuku se m të Ve Përgjegjës botimi për Maqedoninë me Albanian bregut. Food Tours, duke ju sjellë turet më të mira të kulinarisë shqiptare, Maqedoni: TDS Kiosqe Sh.p.k. TDS Kiosqe Sh.p.k. përmes programeve të ndërtuara nga agjenci, organizata, shoqata e grupime por edhe Përgjegjës botimi për Maqedoninë individë, madje ju kemi sjellë edhe ture të ofruara përmes sugjerimit të vetë turistëve TDS Kiosqe Sh.p.k. për vendet ku ata kanë mbetur më të kënaqur. Sot turizmi gastronomik është trendi i momentit; kudo nëpër botë turistët udhëtojnë Blv. Bajram Curri, P. Agimi, Nr. 14/260 Blv. Bajram Curri, P. Agimi, Nr. 14/260 vetëm për të provuar shije të reja e unike që nuk i gjejnë tjetërkund përveçse në vendin Tel: +355 68 40 17 309 Tel: +355revista@albaniantravel.info 68 40 17 309 Email: që i ofron ato, ushqime të rritura në natyrë, larg modifikimeve gjenetike e trajtimeve Email: Web:revista@albaniantravel.info www.albaniantravel.info Web: www.albaniantravel.info kimike, që kanë ngopur botën. Dhe Shqipëria është pikërisht vendi i duhur për të ofruar ushqim të shijshëm, natyral, rritur në kushte shtëpie apo në ferma të vogla, Partners: duke risjellë në jetë recetat e dikurshme që identifikojnë qartë çdo zonë të saj përmes artit kulinar. Një pasuri e paçmueshme, një pjesë të vogëlë të së cilës e kemi sjellë në këto ture kulinare. Por mbi të gjitha ju të dashur turistë mund t`i shijoni këto thesare gastronimike me çmime vërtet konkuruese në raport me të gjitha destinacionet e tjera të Europës, madje edhe të Rajonit. Shkolla Teknike Ekonomike Kështu që mirëse të vini në Sofrën e Pasur Shqiptare! Distribucioni:

Pogradeci

(see English version on page nr. 43)

---------------------------------------------------------------------------------------------------

KujTesë

Planifikoni udhëtimin tuaj....

Panairi 6-mujor i të gjithë Planetit vazhdon të shpalosë në Milano, të gjitha shijet që Toka mëmë u ka falur njerëzve dhe ata kanë ditur t'i kultivojnë aq bukur. Planifikoni udhëtimin tuaj në Shtator, kur Vis Albania dhe Cesvi Përmet, do të shtrojnë atje, tryezën e shijeve shqiptare nëpërmjet produkteve tona autentike.

Një ftesë për....mëkat E mbani mend kur "mëkatonim" në fëmijëri duke vjedhur ndonjë lugë reçel nga ai më i mrekullueshmi i gjyshes?! Jemi gati t'i jepemi edhe sot tundimit, po si...?! Njam! Njam! sjell shijet e harruara të reçelrave e glikove, me përbërës natyralë, erëza sekrete e receta të vjetra, fiks si të gjysheve, tamam Made in Albania......

jë

A small jewel in the heart of Korça!

Sinonim i elegancës dhe bukurisë, klasit dhe komoditetit, vendi i detajeve që e bëjnë padyshim të veçantë dhe të spikatur si një strukturë që shkon deri në nivelet e një vepre arti. Synonymous of the elegance and beauty, class and comfort, the place of distinguished details that makes it obviously special and prominent as a structure that goes up to the levels of an artwork.

“Mihallaq Qirinxhi” St. House N.3, Korça. Albania Fix: Phone: +355 822 51 331 Mob: +355 69 82 05 555 Mob: +355 69 24 01 440 info@villaesteral.com www. villaesteral.com

a ni a lb A ra lo V

rg REGINA GROUP

A service you can trust city

REGINA BLU

REGINA GROUP REGINA

w w w .h o t e lr egina.al REGINA GROUP

w w w.r eg i n a cit y. a l

REGINA GROUP “Pavli Flloko” Str. “7 Pallatet”; Uji i Ftohtë, Vlorë, Albania Tel: +355 (0) 33 407 600; 069 206 5399 E-mail: info@reginacity.al; web: www.reginacity.al www.hotelregina.al www.intoursvlora.al

1.322.000.000

ishte numri i turistëve në botë më 2017 - rritja më e madhe në 7 vitet e fundit. Sipas Organizatës Botërore të Turizmit, Mesdheu kryeson turizmin europian me 8% rritje në raport me 2016.

974.000.000

euro ishin shpenzimet e shqiptarëve për të dalë jashtë vendit në Janar-Shtator 2017, ndërsa të ardhurat nga turistët e huaj për këtë periudhë ishin rreth 1.3 miliardë euro.

5.117.700

është numri i vizitorëve të huaj që kanë hyrë në Shqipëri gjatë vitit 2018. Sipas INSTAT, shifra është 8.1% më e lartë se vjet. Ndërkaq, 5.186.100 shqiptarë dolën jashtë vendit, ose 6.9% më shumë se në 2016.

500.000

bujtina dhe hotele në zonat rurale janë në 28 vendet anëtare të BE. Sipas kryeministrit të Shqipërisë, të ardhurat vjetore vetëm nga ky sektor kapin shifrën e 150 miliardë eurove.

60.000

vizitorë në vit nga Izraeli është ambicja Shqipërisë brenda 5 viteve të ardhshme. Kështu deklaroi Ministri i Turizmit vizitës në Tel Aviv me rastin e nënshkrimit të marrëveshjes për fluturimet direkte drejt Tiranës.

100

fshatrat - është projekti më i ri turistik i shpallur nga Qeveria për zhvillimin rural. Vetëm Minsitria e Bujqësisë do të investojë mbi 2 milionë euro për këtë projekt që do të zgjasë deri në vitin 2020.

për qind është rritja e turizmit kulturor në Shqipëri gjatë vitit 2017, me numër total prej 669 vizitorësh. Sipas Institutit të Statistikave, rreth 40% e këtyre vizitorëve zgjodhën parqet arkeologjike.

në çdo 3 të punësuar brenda vitit 2027 do të jetë në turizëm, ose në sektorët ndërlidhës me të. Zëvendësministri i Turizmit pret që Shqipëria të rrisë me 6.2% të ardhurat nga turizmi deri në 2022.

“Shtegu i Shijes”, itinerari turistik kulinar Shqipëri-Kosovë-Mali i Zi, mundësuar nga Vis Albania ©

Një vizion i qartë dhe unifikues për zhvillimin e turizmit Hajrulla Çeku* Qeveria e Shqipërisë në vazhdimësi e ka trajtuar turizmin si një nga sektorët prioritarë të politikave dhe planifikimit zhvillimor të vendit. Përkthyer në punën e Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit, kjo nënkupton dinamikë të shtuar të veprimeve në disa drejtime. Fillimviti 2018 po na gjen me njërën nga nismat më ambicioze të sektorit të turizmit në Shqipëri, dokumentin strategjik të zhvillimit. Ne tashmë kemi mbyllur draftin e Strategjisë Kombëtare të Turizmit 2018-2022 dhe po zhvillojmë konsultimet me palët e interesit. Strategjia është një politikë shumë e rëndësishme për ne, pasi që bashkon të gjithë aktorët e turizmit rreth një vizioni dhe një plani të përbashkët veprimi përzhvillimineqëndrueshëm të turizmit. Konkretisht, strategjia përcakton objektivat dhe masat për arritjen e këtyre objektivave, si diversifikimi i ofertës turistike të vendit, zhvillimi i burimeve njerëzore, përmirësimi i cilësisë së shërbimeve, standardizimi i veprimtarive turistike, promovimi i Shqipërisë si destinacion i turizmit gjithëvjetor, nxitja e investimeve strategjike dhe menaxhimi efektiv i destinacioneve turistike. Një numër jo i vogël sfidash mbeten për t’u adresuar gjatë periudhës kohore që përfshin dokumenti strategjik, përfshi qartësimine pronësisë së tokave, formalizimin dhe standardizimine shërbimeve, qasjen në shërbime publike, menaxhimine mbetjeve, koordinimin dhe planifikimine integruar mes institucioneve, sezonalitetin dhe kërkesën gjithnjë në rritje për personel të kualifikuar dhe shërbime më cilësore. Dokumenti strategjik është përpiluar në atë mënyrë që të ofrojë zgjidhje të qëndrueshme për sfidat e sektorit. Hartimi i dokumentit po ndjek një metodologji gjithëpërfshirëse dhe është bazuar mbi vlerësime reale të sektorit. Vizioni që projekton dokumenti strategjik është një Shqipëria që do të njihet si

një destinacion turistik tërheqës, autentik dhe mikpritës në rajonin e Mesdheut dhe Europë, bazuar në përdorimin e qëndrueshëm të potencialeve natyrore, kulturore dhe historike për zhvillimin e produkteve të cilësisë lartë dhe të shumëllojshme, e arritshme lehtësisht nga tregjet ndërkombëtare. Shqipëria ka bërë punë shumë të mirë në zhvillimin dhe promovimin e produktit të turizmit bregdetar. Për të pasuruar përvojën e qëndrimit të turistëve, por mbi të gjitha për të shpërndarë aktivitetin turistik edhe jashtë periudhës së verës, nevojitet fokus më i madh në zhvillimin dhe konsolidimin e produkteve tëtjera. Ndërsa pozicionimi sa më i fuqishëm i Shqipërisë si destinacion konkurrues në tregun botëror të turizmit kërkon fokusim më të madh në produkte autentike shqiptare. Një vëmendje më e madhe ndaj artit e trashëgimisë kulturore, agroturizmit e kulinarisë, natyrës së paeksploruar e sporteve të aventurës do të bënte dallimin e shumëpritur për të arritur Shqipërinë turistike unike dhe autentike. Dhe lajmi i mirëështë që qeveria ka ndërmarrë një numër nismash në këtë drejtim, si 100 fshatrat, rijetësimi i zonave të trashëgimisë, promovimi i sporteve të aventurës si dëshmi konkrete të përkushtimit për diversifikimin e produkteve turistike. Strategjia është ndërtuar mbi parime rigoroze që sigurojnë zhvillim të qëndrueshëm të sektorit, duke e vlerësuar turizmin si sektor strategjik dhe prioritar të ekonomisë, me ndikim të lartë social dhe komunitar, si dhe duke e vendosur mbrojtjen dhe respektin ndaj mjedisit si kriter të panegociueshëm të çfarëdo planifikimi dhe zhvillimi në sektorin e turizmit. Zhvillimi i qëndrueshëm i turizmit është përgjegjësi e ndarë e një numri të konsiderueshëm aktorësh, përfshi institucionet e shtetit (qendrore dhe vendore), sipërmarrjet e turizmit, organizatat e shoqërisë civile, institucionet shkollore, median (Vijon në faqen 14) dhe qytetarët. Nr 25 TRAVEL 2018

FOKUS

Një vizion i qartë dhe unifikues për zhvillimin e turizmit Hajrulla Çeku* (Vijon nga faqja 13)

Rol qenësor në arritjen e kësaj objektive luajnë edhe institucionet ndërkombëtare që kanalizojnë fondet e asistencës zhvillimore në Shqipëri. Ky dokument strategjik synon të përforcojë frymën e integruar, duke i bërë bashkë një numër aktorësh në realizimin e objektivave dhe zbatimin e planit të veprimit. Treguesit e turizmit dëshmojnë rritje konstante vitet e fundit, ndërsa trendet e parashikuara për vitet e ardhshme janë edhe më optmimiste. Sipas INSTAT, numri i shtetasve të huaj të hyrë në vendin tonë në vitin 2017 është afër 5.2 milionë, duke u rritur me 8.1%, në krahasim me 2016. Të dhënat e Bankës së Shqipërisë për periudhën Janar-Shtator 2017 tregojnë se të ardhurat nga turizmi u rritën me 13% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit paraprak, duke arritur shumën prej 1.31 miliardë euro. Projeksionet e World Travel and Tourism Council tregojnë për një rritje mesatare vjetore prej 6.2% në të ardhura nga turizmi dhe po kaq në kontribut direkt në prodhimin bruto të brendshëm nga turizmi. Dekada e ardhshme do të jetë ajo e turizmit, me synimin që në vitin 2027 kontributi total i sektorit të jetë 33% në PBB, dhe çdo i treti i punësuar të jetë në turizëm dhe shërbimet ndërlidhëse. Si rezultat, turizmi shihet si sektor strategjik përmes të cilit Shqipëria mund të arrijë rritje të qëndrushme afatgjatë dhe konkurrueshmëri, duke siguruar mbrojtje efektive të mjedisit. Në nga mënyrat efikase për të rritur konkurrueshmërinë tonë është nxitja e bashkëpunimit rajonal. Kohët e fundit kemi një intensitet të shtuar komunikimi me shtetet e Ballkanit Perëndimor për të promovuar ofertën rajonale turistike. Arritja e këtij synimi kërkon angazhim të shtuar të qeverive përkatëse për të lehtësuar ambientin veprues të operatorëve turistikë në mënyrë që ata të kenë bashkëpunim konkret për produkte të përbashkëta turistike. Një nga momentet e rëndësishme të fuqizimit të bashkëpunimit rajonal do të jetë edhe Panairi i Tiranës në muajin Prill, gjatë të cilit do të mbahet forumi i gjashtë ministrave të rajonit përgjegjës për turizmin. Synimi ynë është që të hartojmë një dokument të përbashkët udhërrëfyes ku do të 14

listohen veprimet konkrete për zhvillimin e produkteve të reja rajonale, promovimin e përbashkët të rajonit në tregje të largëta, aplikimin e përbashkët në fonde të para-anëtarësimit të BE-së dhe shkëmbimin e dijeve dhe përvojave. Me rëndësi të veçantë mbetet bashkëpunimi turistik me Kosovën, ku paralelisht me kalendarin e përbashkët kulturor, po punohet edhe në afrimin e mëtejmë mes operatorëve të të dyja vendeve. Natyrisht, paralel me projektimin e një vizioni të përbashkët që e vendos turizmin në binarë të zhvillimit strategjik afatgjatë, ne po punojmë me përkushtim në sfida të natyrës emergjente. Në planin e masave për vitin 2018 që kemi hartuar parashihen veprime konkrete për shumë nga ministritë, agjensitë, ndërmarrjet dhe bashkitë. Në planin tonë për një turizëm më cilësor gjatë vitit 2018 parashihen përmirësime në infrastrukturë rrugore, shërbime shëndetësore, furnizim me ujë dhe energji, sinjalistikë turistike, trajtim të ujërave të zeza, dhe qasje e mobilitet të përgjithshëm. Në të njëjtën kohë, si shtesë ndaj atyre ekzistuese, në Dhjetor të vitit të kaluar është votuar edhe paketa e re e lehtësirave për të nxitur invenstimet private në turizëm. Aktualisht jemi duke shqyrtuar një numër jo të vogël kërkesash nga investitorë potencialë vendorë dhe të jashtëm për të zhvilluar një ofertë shumë cilësore turistike përmes ndërtimit të hoteleve dhe resorteve me 4 dhe 5 yje që bartin një brand name botëror. Ndjeshmëria mjedisore do të jetë përkushtim qendror i Ministrisë në orientimin e këtyre investimeve dhe kjo vetëdije është rrjedhojë e natyrshme e mësimeve që kemi njerrë nga përvojat e kaluara. Zhvillimi i qëndrueshëm i turizmit nuk është dhe nuk mund të jetë përgjegjësi e vetëm një ministrie, dhe as e krejt qeverisë. Mobilizimi i të gjitha kapaciteteve institucionale dhe shoqërore për të vepruar bashkërisht nën një vizion të qartë është e vetmja rrugë përpara për ta shndërruar turizmin në kontribuesin kryesor të rritjes ekonomike dhe përmirësimit të mirëqenies sociale në Shqipëri.

Turizmi autentik Ndue Dedaj “Turizmi i kullave”, në një të ardhme jo të largët, do të jetë njëri nga margaritarët e turizmit shqiptar, gjithëvjetor, ndoshta i veçantë në të gjithë arealin ballkanik. Shqipëria, tani që e ka vënë për hulli turizmin e detit, me një fizionomi të re të bregdetit me plot hotele, vila dhe fshatra turistikë, nga Velipoja në Ksamil, është në kërkim të “yjeve” të turizmit malor, që vetëm sa kanë nisur të vezullojnë aty-këtu. Çfarë do t’i ofrojë ai turizmit global që ka shumëçka? Atë që është e përveçme dhe kulla jo rastësisht ka dalë si një aset etno-kulturor i dorës së parë. Kulla nuk janë vetëm muret e gurta me qoshe të gdhendura mjeshtërisht, aq më pak ekzotika e keqpërdorur e “frëngjive”, por në këndvështrim etno-turistik më të gjerë e më të thellë, janë ritualet dhe doket e vjetra të kullës, kryekreje mikpritja, si dhe kuzhina e saj e “egër”, e praktikuar deri vonë në familjet malësore.

Veçse, kur themi turizmi i kullave, nuk e mendojmë atë si një habitat të veçuar, por si një gjymtyrë të mbarë universit turistik shqiptar, në harmoni me të gjitha prurjet dhe zhvillimet e tjera të tij. Edhe pa pasur një studim paraprak për këtë qëllim, nuk ka qenë e rastit që para 15 vitesh nisi të zbatohej projekti i 40 bujtinave në Shqipërinë e Veriut, në Theth, Valbonë dhe Pukë. (E vetmja gjë e gabuar ishte emërtimi i tyre “hane”, jo vetëm se kjo është një fjalë e huaj e panevojshme, po se nuk përmban saktë sisht kuptimin e kullës malësore). Këto bujtina qenë dhe lajmëtaret e para të turizmit malor, apo thënë ndryshe, turizmit të kullave. Turizmi i Thethit, sot është i bazuar mbi ato bujtina, që natyrisht janë shtuar e pasuruar me çka kërkon një turizëm i tillë. Bujtina “Laçi”, në Pukë, është zgjeruar, por duke e ruajtur kullën brenda resortit turistik si stil ndërtimi, si muzeologji e etnografi, si kuzhinë etj. E njëjta pamje vërehet dhe në Valbonë, ku gërshetohet turizmi i kullave të gurta të Dragobisë me atë të resorteve të reja turistike. “Mrizi i Zanave” në Fishtë të Zadrimës është mbase “kulla” më komplekse e turizmit në *) Zëvendësministër i Turizmit dhe Mjedisit veriun shqiptar. Një model në zhvillim i këtij turizmi

i kullave është dhe “Katundi i Vjetër” i Rubikut, i konfiguruar si një fshat turistik, me eko-hotel “Marubi”-n modern, ndërtuar me mbështetje austriake dhe menaxhuar nga vendës, si dhe disa resorte të tjera turistike aty, të frekuentuara që nga Tirana e Prizreni, përfshi dhe dytre kulla tradite të shndërruara në bujtina vitet e fundit. “Sofra e Kthellës”, po në Mirditë, aq sa resort i tipit “kullë” në proces, është dhe një fermë agro-turistike, që ka nisur me mbarështimin e blegtorisë, krijimin e një vreshti për prodhimin e verës e rakisë, apo dhe vajit të ullirit etj. Kullat kanë alfabetin e tyre të gurtë. Si për ta deshifruar atë në arealin që rrok hapësirën mbi Mat e nën Drin, është ndërtuar dhe “Info-Kulla” në Rubik, që i shërben informimit dhe promovimit të turizmit rajonal. Një vepër unike e Marianne Graf, e para dhe e vetmja qendër kësodore në Shqipëri. Hapi i parë nga kjo

Kulla nuk janë vetëm muret e gurta me qoshe të gdhendura mjeshtërisht, por janë ritualet dhe doket e vjetra të kullës, kryekreje mikpritja, si dhe kuzhina e saj e “egër”

zonjë austriake, e mirënjohur gjerësisht në Shqipëri e Kosovë prej një çerek shekulli për kontributet e saj humanitare, qe hedhur me kthimin në destinacion turistik të kullave karakteristike të Shul Batrës në Mat. Teksa prej dhjetë vitesh vizionit të ri të turizmit në Mirditë i ka prirë dhe një projekt kulturor i ansamblit “Mirdita”, pa mbështetje të posaçme financiare, që ka promovuar turizmin e kullave në Nënshejt, Kryezez, Perlat, Pëshqesh etj. Dikur, kullë quhej vetëm pjesa e fortifikuar e banesës së lartë, kurse më pas, ky emër u bë përgjithësues për vetë banesën me këtë tipologji. Janë të përmendura kullat e Matit, të Malësisë së Gjakovës, ku vetëm Curraj i Epërm ka 100 të tilla. Jo të gjitha do të jenë bujtina të mirëfillta turistike, ndonëse në funksion të turizmit, si kulla muze e poetit Gjon Gjergjaj në Krushë të Vogël (Kosovë), me mjaft relikte të lashta autentike qysh të periudhës ilire. Turizmi malor është i gjithë ekosistemi bjeshkatar, mali, pylli, drurët, ujërat, luginat, livadhet, shkëmbinjtë, shpendët dhe kafshët e egra etj. Mjafton të kundrosh dy faqet e Rrugës së Kombit, që prej 9 vitesh nuk është bërë e mundur të vishen sërish me bimësi. Turisti nuk udhëton nëpër “shkretëtirën” e shkaktuar nga njeriu. Shqipëria e Kosova, por dhe Mali i Zi e Maqedonia kanë turizëm të “përbashkët”, jo vetëm se janë i njëjti rajon, shpesh me të njëjtat male alpine, porse turistët nuk kanë “atdhe”, ata venë njëlloj si në Dajt e Valbonë, si në Kaloshin e Kotorr, si në Brezovicë e Grykë të Rugovës, si në Mavrovë e Shën (Marrë me shkurtime nga gazeta Panorama) Naum.

100 fshatrat me miliona euro investime 100 fshatrat

SHKODËR, MALËSI E MADHE

Lëpushë, Razëm/Vrith, Theth, Drisht, Qelëz, Kryezi, Mjedë, Kukël, Zogaj

KUKËS, TROPOJË

Valbonë, Cahan, Shtiqen, Shishtavec

LEZHË

Fishtë, Ishull-Lezhë, Orosh, Skuraj

DIBËR, BULQIZË

Radomirë, Bushkash, Rabdisht, Zerqan, Guri i Bershë

DURRËS, KRUJË

Halilaj, Shetaj, Radë, Metaliaj, Shënvlash, Gjepalaj

TIRANË, KAVAJË

Prezë, Marikaj, Shesh, Laknas, Shëngjergj, Pëllumbas, Pezë, German, Karpen, Vilë Bashtovë

ELBASAN, LIBRAZHD

Stëblevë, Dardhë, Rrajcë, Skënderbej, Shushiucë, Gjinar, Shënavlash, Sotirë, Shtremen, Pajovë, Seferan

LUSHNJË, FIER

Goricaj, Krutje, Ardenicë, Libofshë, Luar, Siceqë, Hekal, Çakran

BERAT, SKRAPAR, KUÇOVË

Kozarë, Malas Breg, Roshnik, Qafë Dardhë, Kapinovë, Blezenckë

VLORË, SARANDË

Zvërnec, Drashovicë, Plloçë, Kaninë, Dhërmi/Vuno, Kuç, Lukovë, Rusan, Çukë, Mesopotam, Mursi, Tragjas

GJIROKASTËR

Kalivaç, Nivicë, Peshtan, Kosinë, Malëshovë, Leuse, Antigone, Zhulat, Dhoksat, Lazarat, Nepravishtë, Sotirë

KORÇË, POGRADEC

Lin, Tushemisht, Gurras, Zvirinë, Zaroshkë, Voskopojë, Boboshticë, Dardhë, Arrëz, Nikolicë, Rehovë, Borovë

Në emër të Qeverisë, projekti 100 fshatrat u prezantua nga kryeministri në "Mrizin e Zanave" në Zadrimë të Lezhës. Ky projekt i propozuar nga Minsitria e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural zhvillohet në kuadër të Programit të Integruar për Zhvillimin Rural dhe synon synon të koordinojë ndërhyrjet zhvillimore në hapësirën rurale të 100 fshatrave sipas qasjes ndërsektoriale dhe me shumë aktorë. Sipas Qeverisë, qasja e integruar për zhvillimin rural do të targetojë objektiva të matshëm për zhvillimin e hapësirës rurale, nëpërmjet fokusit të qendërzuar i investimeve publike, atyre të donatorëve dhe investimeve private, në hapësirën e mirë përcaktuar të 100 fshatrave, me potenciale të larta zhvillimi ekonomiko-social, agroturizmit dhe turizmit rural, natyrës dhe mjedisit si dhe të trashëgimisë kulturore. Ndër objektivat kryesore të këtij projekti janë: përmirësimi i infrastrukturës publike; zhvillimi ekonomik nëpërmjet diversifikimit të aktiviteteve ekonomike, si dhe zhvillim i kapitalit social dhe njerëzor. Gjatë viteve 2018-2020 për realizimin e këtij projekti do të angazhohen 4 ministri, ndërsa barrën më të madhe mendohet se do ta mbajnë Ministria e Bujqësisë (me mbi 2 milionë euro investime), por edhe ajo e Turizmit dhe Ministria e Kulturës. Nr 25 TRAVEL 2018

HOTEL BELGRAD

MANGALEM

Duke gërshetuar antiken dhe modernen, qetësinë dhe komfortin, I vendosur në një shtëpi 300-vjeçare në lagjen historike Mangalem, Hotel Belgrad Mangalem ju ofron shërbim dhe mundësi për pushime të paharruara në qytetin e Beratit. Nuk është thjesht qëndrim fjetjeje, është një mundësi për të prekur nga afër historinë e qytetit 2400-vjeçar, me detaje që flasin për stil dhe klas por edhe për traditë e shije beratase. 24 orë shërbime si: vendparkim, linjë telefonike, linjë kabllori dhe wireless.

Combining antique and modern, tranquility and comfort, located in a 300-year-old house in the historic Mangalem neighborhood, Hotel Belgrad Mangalem offers you services and opportunities for unforgettable holidays in the city of Berat. It's not just a sojourn, it's an opportunity to touch the 2400-year-old history of the city closely, with details about style and class, but also about Berat's tradition of taste. 24 hour services such as parking, telephone line, cable TV and wireless internet.

Your home,

away from your home...! Address: Historic area of Mangalem "Kostaq Stefa", Str., Berat, AL Phone: +355 698326499 info@hotelbelgradmangalem.com

www.hotelbelgradmangalem.com

GALLERY

Agron Polovina Dr. Ermir Xh. Hoxha

1 Berat, rrugicë e vjetër Vaj në kanavacë 60 x 70 cm 2013 2 Himara e vjetër Vaj në kanavacë 70 x 60 cm 2014 3 Gjirokaster, Qafa e Pazarit Vaj në kanavacë 70 x 60 cm 2014 4 Belsh, Zambakët e Gjyralit Vaj në kanavacë 70 x 60 cm 2017 5 Valbona mitike Vaj në kanavacë 70 x 80 cm

Peizazhi shqiptar e nis rrugëtimin e tij në fillimin e shekullit XX, kohë kur piktorët e parë vendas përcollën për herë të parë ngjyrat dhe tingujt e një natyre romantike, shënjuar herë-herë nga prezenca e figurës njerëzore. Në esencë, pas rreth një shekulli peizazhi bashkëkohor shqiptar nuk ka ndryshuar shumë. Ai i mbetet besnik qëllimit të tij parësor, ku natyra e virgjër dhe strukturat urbane, në version plein air, apo nga studiot e artistëve shpalos “magjinë” e saj pastruar nga cilado shenjë e përditshmërisë për një trajtim tipik shpirtëror si ritheksim i qëllimit të artit për të treguar atë, të bukur e paqësor. Frymëzuar shpesh nga rrugicat e lagjeve karakteristike të Beratit, tablotë e Polovinës prej fund viteve ’80, kanë synuar tejkalimin e kërkesës standarde ndaj peizazhit vendas për një trajtim më ekspresiv, konsoliduar nga

prekje gjithnjë e më të shpejta e të sigurta, mbi subjekte urbane. Në to, zigzaget e Magalemit, apo ato të arkitekturës tjetër karakteristike, thyhen vetëm nga pjesa tjetër e krijimtarisë së tij, ajo simbolike, frymëzuar nga simetritë bizantine ku trajtimi ekspresionist atipik i pikturës së viteve ’90, gjeti hapësirë në krijimtarinë e tij edhe si rrjedhojë e ndërtimit si restaurator i artit mesjetar. Përtej ekspresionizmit simbolik, frymëzuar nga kultura pasbizantine, apo ajo e legjendave etnografike, Polovina mbetet një piktor me tërheqje të madhe ndaj gjestit piktorik ekspresiv. Vepra e tij në mbi 4 dekada përshkohet nga kontrastet e ngjyrave të forta, si një nënprodukt tipik i qytetit të vet, ku tradita shekullore mesjetare përthyhet natyrshëm me notat e një peizazhi realist, përshkruar freskët Janar 2018 nga një natyralizëm romantik.

Nr 25 TRAVEL 2018 3

ECHO

Muajt e fundit janë shoqëruar me një numër të madh artikujsh, reportazhesh e komentesh në median e shkruar dhe elektronike të disa vendeve europiane e më gjerë. Shqipëria dhe Kosova (veçanërisht Prizreni) janë përfshirë në disa prej toplistave të destinacioneve turistike që duhen vizituar patjetër gjatë vitit 2018. Këshilla të tilla janë dhënë nga media e disa prej vendeve, numri i vizitorëve prej të cilëve sa vjen e rritet në hapësirën tonë. Disa kohë më parë, një prej operatorëve turistikë tha gjatë një debati televiziv se shkrime të tilla nuk bëhen pa lobim, dmth, pa pagesë. Megjithatë, rëndësi ka që ajo pjesë e publikut që zgjedh të vizitojë vendin tonë, gjen këtu pikërisht atë çfarë kanë raportuar këto media.

STINË E BEGATË PREZANTIMESH POZITIVE PËR TURIZMIN SHQIPTAR NË MEDIAN BOTËRORE

Italianët: Shqipëria - e para për t’u vizituar këtë vit Autorët e emisionit "Kiliman giaro" të televizionit publik italian RaiTre e kanë ren ditur Shqipërinë ne krye të destinacioneve që duhen vizituar gjatë këtij viti. Për mes një videoreportazhi, paraqiten zonat e ndryshme turistike të vendit tonë, ndër sa rezervimet për udhëtime drejt Shqipërisë, sipas Rai Tre, janë rritur me 88% gjatë viteve të fundit. E meqë u rekomandohet publikut të një vendi që ende nuk ka dalë nga kriza ekonomike e para 10 viteve, një pjesë e mirë e vëmendjes së video reportazhit i kushtohej thek simit të kostos së lirë të turizmit në Shqipëri. Ndërsa italianëve u reko mandohet Shtatori si muaji më i përshtatshëm për të vizituar Shqipërinë, për zvi ceranët e Travel News, mu aji më i mirë është Qershori, gjithashtu për të njëjtën ar sye: çmimet e ulëta, por edhe për 300 ditët me diell. Edhe suedezët e Vagabond. se e rendisin Shqipërinë në vendin e parë në kategorinë e vendeve më të mira për 2018. Arsyeja: Gjithçka, duke filluar nga plazhet deri te alpet. Një tjetër portal suedez, The Swedish Nomad ka zgjedhur 14 foto të cilat "do t'ju bëjnë 18

të paketoheni dhe të niseni për në Shqipëri" sa më shpejt të jetë e mundur. Madje au tori, një bloger i njohur ven das, nuk ka hezituar t'u përgjigjet komentuesve të shumtë të artikullit të tij, përfshi edhe ndonjë provo katori mendjengushtë ball kanik, që pretendonte se disa prej destinacioneve të përzgjedhura jo vetëm që nuk ishin reale si paraqiteshin në foto, por madje "duhet të ishin greke". Për National Geographic është komik ndalimi që re gjimi i Enver Hoxhës i bëri pajisjeve të zhytjes në Shqi përi për të penguar arratisjen jashtë vendit. Duke e listuar vendin tonë të 17n në me sin e 21 destinacioneve për këtë vit, por të parin për natyrën, gjiganti amerikan i eksplorimit shkruan se pas dekadash të tëra izolimi, mbetjet e arsenalit të anijeve të mbytura dhe shpellat e rralla janë disa nga pasuritë e botës së nënujit që presin të zbulohen nga zhytësit përgjatë brigjeve shqiptare. National Geographic i ësh të rikthyer edhe një herë Shqipërisë dhe Kosovës, duke i listuar në mesin e 10 vendeve që dëshirojnë më shumë vizitorë.

Austriakët për kuzhinën në Shqipëri: Kombinim i kuzhinës italiane, greke e turke

Edhe gjermanja Die Welt e çmon shumë trashëgiminë antike në vendin tonë, kur shkruan se turistët ecin për mes rrënojave romake. Këto pasuri vlerësohen gjithashtu nga e përditshmja austriake Kurier, sipas së cilës, thesari

i vërtetë turistik i Shqipërisë gjendet jashtë Tiranës. Du ke iu referuar gatimeve të ofruara në hotelet dhe restorantet e vendit tonë, ndoshta me të drejtë gazeta nuk përmend asnjëherë togë fjalëshin "kuzhinë shqiptare", por thekson se kuzhina është një kombinim shumë i mirë i traditës italiane, greke dhe turke.

Përtej brigjeve shqiptare, një zhytës eksploron amforat e mbetura nga mbytja e një anijeje të periudhës romake Photo © Elaine Ferritto Calip Marrë nga National Geographic

Mirëpo është pikërisht ush qimi, i cilësuar "mahnitës" që sipas revistës britanike të udhëtimeve, Wanderlust, përbën arsyen e tretë në listën e 5 arsyeve pse du het vizituar Prizreni. Duket se britanikëve u kanë pël qyer së tepërmi jo vetëm shërbimi, por edhe disa prej ushqimeve tipike të zonës, si flija e krelana, por

edhe atmosfera e festave në këtë qytet. Prizreni kryeson edhe në rekomandimet për Kosovën të portalit zviceran Watson. ch, sipas të cilit, minarja e xhamisë së Sinan Pashës në kët qyetet, është më e larta në Ballkan. Në vendin e dytë, por këtë herë si qytet në listën e 30 qyteteve më të bukura

që duhen vizituar gjatë 2018, Shqipëria paraqitet në gazetën londineze Telegraph. Vëmendja është përqendruar sidomos në Mangalemin e gurtë mbi Osumin që gjarpëron mes qytetit të Beratit, pjesë e Trashëgimisë Botërore të UNESCOs. Po në Telegraph, por në një tjetër listë të një tjetër

artikulli, Tirana është renditur e 8 në mesin e 10 qyteteve më diellore në Europë, me 2,544 orët me diell në vit, ndërkohë që gazeta ka hartuar po ashtu edhe listën e qyteteve më të zymta europiane, ku prin Glasgow i Skocisë me vetëm 1203 orë diell në vit.

“LALI ERI! Lali Eri!”

"LALI ERI! Lali Eri!" ("UN Nr 25 TRAVEL 2018

CLE ERI! Uncle Eri!") është pasthirrma që hap shkrimin e botuar në revistën The Economist, kushtuar, sikur se shkruhet "Rilindjes së pazakontë të kryeqytetit shqiptar". Sipas revistës, Tir ana, dikur një nga qytetet më të mërzitshëm në Europë, tash ia vlen të vizitohet. Nuk ka qytet në Europë që të ketë ndryshuar sa Tirana brenda 25 viteve, shkruan The Economist, por tash, Erion Veliaj, i cili sipas disave është piketuar për të qenë lider i ardhshëm i vendit po e ndryshon sërish atë. Vend i froneve, e konsideron Shqipërinë një tjetër gazetë britanike, Express, në një shkrim të gjatë plot mbresa nga vizita në disa qytete të vendit tonë. "Në të kaluarën, gjithkush e donte një copë nga ky vend kaq i pasur me thesare." Një tjetër vend i parë për Shqipërinë është rezervuar edhe nga portali Traveling Top Tens, i cili e këshillon ardhjen në Tiranë nga Kosova përmes udhëtimit me autobus, rruga e të cilit kalon përmes "peizazhit më të bukur malor të Europës". Ndërkaq, në të njëjtin arti kull, Kosova listohet e 4 në mesin e 10 më të mirave për vitin 2018, duke evidentuar sidomos jetën e bujshme të natës në Prishtinë, por edhe Prizreni e Gjakova. Të parën në mesin e des tinacioneve të vitit 2018, 20

Shqipërinë e ka listuar edhe ishulli i tretë më i madh i Europës. Ndonëse pa dhënë detaje e burime, The Irish Times shkruan se çmimi ditor i një makine me qira në vendin tonë është më pak se 10 euro, ndërsa thekson se po ashtu restorantet dhe hotelet janë tepër të lira. Intrepid Travel ka dhënë vlerësim maksimal për Shqipërinë, duke e quajtur atë Mekën e turizmit. Në një artikull të gjatë, autorja shkruan se vendi ka një histori mahnitëse, bukuri natyrore dhe kuzhinë mes

dhetare "më lanë kokën pas saj", e prandaj ajo e quan Shqipërinë diamanti i ashpër i Europës, që rrit 30 për qind të bimëve të kontinentit të vjetër, shumicën e të cilave në 15 parqet natyrore. E meqë jemi te flora, vlen të përmendet shkrimi i ngrohtë i Le Figaros franceze për vreshtarinë gati 3 mijë vjeçare shqiptare, që sipas autorit sot llogariten në rreth 10 mijë hektarë vetëm gjysma e 20 mijë hektarëve që Shqipëria kishte në vitin 1972, e kjo vërteton çka kemi shkruar më herët në

njërin prej editorialeve të revistës Travel. Vendi ynë shfaqet edhe në portalin e Azisë së Largët, Tourism Indonesia, ku jepen të dhëna të përgjithshme për vendin, kryesisht çmimet e shërbimeve, si dhe tregohen zakonet dhe përshëndetjet bazë të vendasve. Ndërsa Treck Effect, një website ndërkombëtar i aplikacioneve për udhëtime, e ka renditur Shqipërinë të parën në mesin e 29 vendeve që duhen vizituar këtë vit. Arsyeja duket e thjeshtë: Edhe pse është një nga vendet më të nënvleftësuara për t'u vizituar në Europë dhe mbetet mister për shumicën e turistëve, Treck Effect i fton ata ta vizitojnë këtë vend "përpara se bota ta kuptojë se çfarë ka humbur". Por "A është Shqipëria kun dërpërgjigja e Europës Lindore për Brigjet Amalfi"? Kjo është pyetja që shtron në reportazhin e vet britanikja Telegraph, ndërsa tenton ta krahasojë bregdetin shqiptar me sitin e njohur italian të Trashëgimisë Botërore, të shquar për bukuritë fizike dhe diversitetin natyror. Dhe përgjigja e pyetjes jepet në fund të artikullit: Shqipëria nuk është Bregu Amalfi, por ka sharmin e vet. Dlirësia e Shqipërisë do të humbë kur të zbulohet sekreti i saj. Po cili është, pra, ky sekret? Për ta mësuar këtë Shqipëria ju mirëpret.

Alba

s r u nian Eagle To Curious?... Contact us.. @ +355 686064077

say yes

to Albania!

Albanian Eagle Tours

"Gjergj Fishta" Blv., Tower No. 1 Next to "ish-Ekspozita ShqipÃ«ria Sot" Mob: +355 686064077 book@AlbanianEagleTours.com www.AlbanianEagleTours.com

Individual & Group tours Vacations & Hotels Transfers & Cars Nr 25 TRAVEL 2018

GJURMË

Spinarica një vlerë turizmit kulturor Një udhëtim i afërt në Myzeqenë e Fierit

a value of cultural tourism Ilirjan Gjika

A close trip to Myzeqe of Fier

1. Në fushën e paanë të Myzeqesë, vetëm dhjetë kilometra në perëndim të Fierit, në vendin e quajtur Povelçë, midis Apolonisë dhe bregut të Adriatikut ndodhet një objekt kulti i vjetër. Është kisha e Shën e Premtes e cila nga larg të duket si një anije, të cilën vala e detit pas furtunës e ka nxjerrë në breg. E rrethuar nga të gjitha anët prej arash të mbjella, gardhesh dhe kanalesh, faltorja mesjetare i përngjan më tepër një ishulli tek i cili mund të arrish me vështirësi. Ekzistenca e një rruge të mirëfilltë të krijon disa probleme për ta vizituar atë. E ashtu e braktisur dhe e mënjanuar nga njerëzit,ajo qëndron e vetme në mes të fushës duke u përballur prej shekujsh me trillet e natyrës, të cilat ende nuk kanë mundur ta rrëzojnë përtokë. Përpjekja më serioze ka qenë nga njerëzit dhe pikërisht në vitin 1916, kur një luftanije italiane e bombardoi duke e konsideruar si një bunker austro-hungarez. Gjithsesi Shën e Premtja mbeti në këmbë për të dëshmuar vendndodhjen e Spinaricës mesjetare, qytetit-port, tashmë të zhdukur të Adriatikut jugor. 22

1. In the vast plain of Myzeqe, just ten kilometers west of Fier, in a place called Povelca, between Apolonia and the Adriatic coast is located an old cult object. It is the church of St. Friday that looks far from a ship, which the sea wave after the storm has taken ashore. Surrounded by all sides of sown fields, fences, and canals, the medieval shrine is more like an island to which you can come to terms with difficulty. The existence of a genuine path creates some problems to visit it. And so abandoned and marginalized by humans, it stands alone in the middle of the field facing the centuries of nature frolics that have not yet been able to crash the ground. The most serious effort was made by people and in 1916, when an Italian warship bombarded it by considering it as an Austro-Hungarian bunker. Anyhow Saint Friday remained standing to prove the location of the medieval Spinarica, the port city, already extinct of the southern Adriatic.

Foto Elton Toska ©

2. Spinarica që jetoi midis viteve 12051370, ishte një nga qendrat e rëndësishme ekonomike të Myzeqesë mesjetare. Do të ishin venecianët apo raguzianët që do ta quanin kështu, për shkak të bimës aq të përhapur të Zhukës (Juncus) që mbizotëron në këtë zonë. Me gjethet e saj në formë gjembash që në latinisht përkthehet ‘’spina’’, d.m.th Spinaricë, në shqip “Gjëmbas”, ose “vend që të shpon”. Spinarica u ngrit në grykëderdhjen e lumit Vjosa vetëm disa kilometra në jugperëndim të Apolonisë së dikurshme e cila gjatë mesjetës u shndërrua në një vendbanim të vogël rural me emrin Polina. Ajo lidhej me të me anë të një rruge të shtruar me inerte të marra nga rrënojat e Apolonisë dhe më pas, rrjeti i rrugor i ngritur qysh në kohët antike e lidhte atë me Beratin dhe Gllavinicën nga ky kryheshin lëvizjet e mallrave të ndryshme të eksport-importit. Prej saj importoheshin artikuj luksi si verë, cohëra të ndryshme, armë dhe eksportohej grurë, mel, bathë, mëndafsh apo prodhime të tjera bujqësore dhe blegtorale. Qëllimi i skelës së Spinaricës ishte eksportimi i produkteve bujqësore të fushës së Myzeqesë, që konsiderohej në Shqipërinë mesjetare si “hambari i grurit’’. Por një nga artikujt kryesorë ishte edhe kripa e cila nxirrej me shumicë në kriporen aty pranë. Deri në gjysmën e dytë të shekullit XIV-të, tregu i Spinaricës ishte më i rëndësishmi në Shqipërinë e jugut, për sa i përket tregtisë së grurit. Dokumentet e kohës dëshmojnë për një eksport të madh të tij. Për t’i shërbyer më mirë trafikut detar do të ngrihej edhe qyteza, ku do të banonin dhe strehoheshin tregtarët, detarët si dhe do të funksiononte edhe rrjeti i shërbimeve, me bujtina, metalpunues, marangozë, nallbanë, etj. Nga dokumentet e ndryshme të shekullit të XIV-të, përmenden edhe disa banorë të këtij vendbanimi mesjetar, si Mihali i Spinaricës apo i biri i Nikollës së Spinaricës. Kështu, për vetë rëndësinë që kishte, Spinarica, kaloi gjatë ekzistencës së saj nën zotërimin e Bizantit dhe më pas të Venedikut, Despotatit të Artës, Hohenshtaufenve dhe Anzhuinëve të Napolit, apo mbretërisë serbe. Pas vitit 1370, qyteti-port, nis të mos përmendet më në dokumentet historike. Ajo mbeti vetëm një emërtim i përdorur vetëm në hartat dhe portulanët perëndimorë të lundrimit. Duket qartë se pas kësaj kohe, Spinarica, ose braktiset ose ndërron emër, për të humbur për shumë kohë në histori së bashku me vendin e lokalizimit të saj.

2. Spinarica, who lived between the years 1205 and 1370, was one of the important economic centers of Medieval Myzeqe. They would be the Venetians or the Ragusians who would call it, because of the widespread Juncus plant that prevails in the area. With its thorn-shaped leaves, which in Latin are translated “spina”, d.m.th Spinarica, in Albanian “Condom”, or “place to snoop”. Spinarica was set up at the mouth of the Vjosa River just a few miles southwest of former Apolonia, which during the Middle Ages was transformed into a small rural settlement named Polina. It was connected to it by a road paved with inertia taken from the ruins of Apollonia and then the road network erected since ancient times linked it to Berat and Gllavinica from this was carried out movements of various export- import. From it imported luxury goods such as wine, various cloths, weapons and exported wheat, millet, bean, silk or other agricultural and livestock products. Spinarica’s scaffolding was the exportation of agricultural products in the Myzeqe area, considered in medieval Albania as a “grain barn”. But one of the main items was also the salt that was produced by the majority in the nearby repository. By the second half of the 14th century, Spinarica’s market was the most important in southern Albania in terms of wheat trade. Time records prove to be a great export. To better serve maritime traffic, the towns would also be built, where traders and sailors would reside and shelter, as well as the network of services, hosts, metalworkers, carpenters, carriers, etc. From the various documents of the 14th century, some of the inhabitants of this medieval settlement, such as Mihal of Spinarica or the son of Nicholas of Spinarica, are mentioned. So, for its own sake, Spinarica passed during its existence under the rule of Byzantine and later Venetian, Despotat of Art, Hohenshtaufen and Anzhuin of Naples or the Serbian kingdom. After 1370, the port city started not to be mentioned anymore in

Foto Aleksander Çala ©

Nr 25 TRAVEL 2018

3. Arsyet e ndryshme sollën edhe fundin e portit të Spinaricës. Pas vitit 1370 edhe qyteza e saj u braktis nga tregtarët, detarët dhe artizanët të cilët u zhvendosën natyrisht drejt Vlorës fqinje nga ku mund të ushtronin zanatet dhe aktivitetin e tyre. Gurët e kështjellës, bankinave, magazinave dhe banesave u morën prej banorëve të vendbanimeve fqinje për tu përdorur si material ndërtimi. Prej tyre mbeti vetëm kisha e Shën e Premtes e cila si vend i shenjtë nuk u prek nga vala e shkatërrimit. Po kështu mbetën edhe kriporja aty pranë, ullishtat si dhe toponimet e dikurshme emrat e të cilëve ruhen edhe sot si: “Portiqi”dhe “Laçaj”. Ndërkohë që i v etmi objekt që ka mbetur në këmbë prej saj është kisha e Shën e Premtes. E shpallur si monument kulture që nga viti 1979, ajo sot gjendet gjysmë e rrënuar. I vetmi studim që ekziston për të është ai i bërë nga prof. Aleksandër Meksi në vitet 70 të shekullit të kaluar dhe është botuar fillimisht në Revistën Monumentet, me titullin: “Disa kapela bizantine në vendin tone” (Monumentet, 10, Tiranë 1975), për të vijuar më pas në vitin 1983, në librin e këtij studiuesi: “Arkitektura Mesjetare në Shqipëri” (f.122-123). Sipas tij, kisha e Shën e Premtes është ndërtuar diku në fund të shekullit të XIII-të, fillimi i shekullit të XIV-të. Ajo është një kapelë njënefëshe me planimetri katërkëndëshe. Objekti ka vetëm një hyrje në anën veriore, një absidë prej tre faqesh dhe ngrihet mbi një xokol të ndërtuar me gurë. Nga brenda kisha është mbuluar me qemer ndërsa dyshemeja është e pashtruar me e mbuluar me dhe. Teknika e ndërtimit të saj është e ndryshme dhe për të janë përdorur gurë të marrë nga rrënojat e Apolonisë dhe tulla të kuqe (Meksi, po aty). Por kisha e Shën e Premtes përbën edhe një vlerë të shtuar të turizmit rajonal. Plazhet e Darzezës dhe Pishë Poros apo grykëderdhja e lumit Vjosa që ndodhen aty pranë, ofrojnë mundësi për turizmin detar, atë të kundrimit të shpendëve dhe udhëtimeve në natyrë. Po kështu, prania e Parkut Arkeologjik të Apolonisë, manastiri mesjetar i saj, Muzeu Arkeologjik, si dhe traditat dhe festat lokale, krijojnë mundësi për turizmin kulturor, të cilin e mbështesin edhe një rrjet i gjerë restorantesh, baresh dhe hotelesh që ndodhen aty rrotull. Nuk do të ishte keq që terreni rreth saj të përdorej për festime lokale e fetare të fshatrave të zonës. Për të shkuar në Spinaricë është shumë e thjeshtë. Mjafton 15 minuta udhëtim me makinë nga Fieri drejt bregdetit për të mbërritur aty. Një vizitë në kishë, një tur përgjatë bregdetit, një vizitë në Apoloni dhe një drekë me prodhime bio është e realizueshme dhe e prekshme për vizitorët në çdo stinë.

historical documents. It remained only a label used only in Western charters and navigators. It is obvious that after this time, Spinarica, either abandoned or renamed, lost for long in history along with its place of localization. 3. Various reasons brought the end of the port of Spinarica. After 1370, its town was abandoned by merchants, sailors and artisans who moved naturally to neighboring Vlora from where they could practice their crafts and activities. The rocks of the castle, banks, warehouses and apartments were taken from the residents of neighboring settlements to be used as building material. Of them remained only the church of St. Nozah, which as a sanctuary was not affected by the wave of destruction. Likewise, there were also the nearby settlement, the olive groves and the ancient names, whose names are preserved today as “Portiqi” and “Laçaj”. While the only object standing on it is the church of Saint Friday. Promulgated as a cultural monument since 1979, it is now half demolished. The only study that exists for him is that made by prof. Alexander Meksi in the 70s of the last century and was first published in the Monument Magazine, titled “Some Byzantine Chapel in our Country” (Monuments, 10, Tirana, 1975), to follow in 1983 in the book of this scholar: “Medieval Architecture in Albania” (p.122-123). According to him, St. Friday’s church was built sometime at the end of the 13th century, the beginning of the 14th century. It is a one-headed hat with a quadrilateral planimetry. The building has only one entrance to the north side, an aisle of three sides, and rises over a stone built with stones. From inside the church is covered with a vault while the floor is covered with dirt. Its construction technique is different and stones are taken from the ruins of Apollonia and red bricks (Meksi, ibid). But St. Friday’s Church is also an added value of regional tourism. The beaches of Darzeza and Pishe Poros or the nearby Vjosa River mouthpiece offer opportunities for sea tourism, bird watching and outdoor trips. Likewise, the presence of the Archaeological Park of Apollonia, its medieval monastery, the Archaeological Museum, as well as the local traditions and festivals create opportunities for cultural tourism, which is supported by a wide network of restaurants, bars and hotels around. It would not be a pity that the terrain around it would be used for local and religious celebrations of the local villages. To go to Spinarica is very simple. It takes just 15 minutes to drive from Fieri to the coast to arrive there. A visit to the church, a tour along the coast, a visit to Apollonia and a lunch with bio products is feasible and tangible to visitors every season.

Recommended by Lonely Planet

Agjenci turistike e licensuar nga IATA,që operon për se 18 vite në tregun turistik shqiptar,ofron shërbime brenda dhe jashtë kufijve dhe është shndërruar në simbolin e kompetencës,seriozitetit dhe besimit të klientit. Shërbimet tona: Turizëm brenda dhe jashtë vendit Paketa turistike individuale dhe në grupe Shërbime dhe transferta me minibus Shërbime me guida turistike të licensuara Bileta avioni/Bileta trageti Rezervime hotelesh Siguracione Shëndeti Shitje-Blerje pronash Makina me Qira

Adresa 1 : Durrës,Bulevardi “Epidamn”,Nr 101 +355 52 230386 +355 69 60 53 395 Adresa 2 : Tiranë,Rinas,Aereoporti “Nënë Tereza” 00355 42 381 973 Adresa 3 : Shkodër,Ish Dugajt e Reja, Pedonale Gjuhadol +355 22 253019 Dea Lines travelwithdea @dealines dealinestravel@gmail.com info@dealines.com

www.dealines.al TRUST YOUR VOYAGE TO US !

Nr 25 TRAVEL 2018

INTERVISTA

Uta, një krenari më shumë për KOSOVËN UTALAYA HIMALAYA One more reason to be proud of Kosovo Irhan Jubica Në prag të 17 Shkurtit, #ImageOfKosovo shpërndau në rrjetet sociale një poster me imazhin e tri “çikave” që ia zbardhën faqen shtetit të ri. Posteri dhe slogani tentonte rikthimin në kujtesë të amanetit të Heroit të Kosovës, Adem Jashari, të përdorur 10 vjet më parë, me rastin e shpalljes së Pavarësisë së Kosovës.Ndëraq, në rrjetet sociale nuk munguan edhe dy foto me flamurin e Kosovës: Rita Ora gjatë realizimit në Prishtinë të klipit të saj “Shine Ya Light” më 2012, si dhe Flutura (Uta) Ibrahimi gjatë ngjitjes në Majën Everest, më 2017. Duket pra, se në perceptimin e jo pak

njerëzve, arritjet e këtyre vajzave janë të denja për t’u shënuar në bilancin e 10-vjetorit të pavarësisë së Kosovës. Duke kërkuar mirëkuptimin e lexuesve për të mos e konsideruar realitetin si qasje seksiste, mund të konstatohet se imazhi pozitiv i Kosovës përgjatë kësaj dekade është dominuar nga gratë. Kampionet e xhudos Majlinda Kelmendi e Nora Gjakova, Mimoza Kusari-Lila si e para kryetare komune në Kosovë, por edhe Vlora Çitaku me fjalimet e saj në mbledhjet e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, vazhdojnë të kontribuojnë për vendin e tyre -

secila në fushat përkatëse. Mirëpo përtej populizmit të koncertit të Rita Orës në Prishtinë e më pas edhe të Dua Lipës në Brit Awards 2018, nuk duhet harruar se sidomos me ndërkombëtarizimin e çështjes së të Mbijetuarve të Dhunës Seksuale gjatë Luftës së Kosovës (përfshi projektin “Mendoj për ty” të artistes Alketa Xhafa - Mripa), Presidentja e Republikës në vitet 2011-2016, Atifete Jahjaga - mbetet imazhi më pozitiv i Kosovës së pavarur. Ajo i mbërriti e para majat e politikës botërore dhe të gjithë të tjerët do të duhet të rendin pas gjurmëve të saj. të tjerëve u mbetet vetëm të rendin pas gjurmëve të saj.

Uta, last year in May, you became the first Albanian woman to climb Mount Everest. Nine Albanians in total have been all the way up to the top. How do you feel about this? Is there still a place for emotions?

Znj. Ibrahimi! Në Maj të vitit të kaluar, ju u bëtë shqiptarja e parë që ngjiti majën e Everestit, ndërsa deri tani vetëm 9 shqiptarë e kanë arritur këtë. Si ndiheni nga ky fakt? A ka ende vend për emocion? Në rend të parë ndihem krenare dhe e lumtur që e ngjita majën më të lartë të tokës Everest, dhe u ktheva shëndosh e mirë. Së dyti, ndihem edhe më mirë që jam në gjendje të mirë fizike dhe psiqike të vazhdoj me ekspeditat e tjera në majat 8000 metërshe... Kështu, menjëherë pas 2 muajsh e ngjita edhe majën tjetër, Manaslu (8163m), gjë jo shumë e zakonshme. Emocionet vazhdojnë të jenë gjithmonë. Është ndjenjë shumë e veçantë e sidomos për faktin që flamuri i Kosovës dhe Shqipërisë është ngjitur për herë të parë nga një femër.

First and foremost, I am proud and happy that I climbed Everest, the highest peak on earth, and that I came back safe and sane. Then, I feel even better that I am in a good physical and psychological shape, and I have continued other expeditions at 8000 m altitude. Right after two months, I climbed another height, Manaslu at 8163 m altitude. It was a very unusual expedition. Emotions are always present. It is a special kind of feeling especially that Albania’s and Kosovo’s flags were raised by a woman.

Vetëm 70 minuta më vonë, po më 22 Maj 2017, dy kosovarë të tjerë (Nazmi Hasanramaj dhe Arineta Mula) u ngjitën në të

Only 70 minutes later, on May 22, 2017, two citizens of Kosovo, Nazmi Hasanramaj and Arineta Mula reached the same

Uta Ibrahimi

a girl that rocks

Two photos were shared on social media sites, nearing February 17, the date Kosovo celebrates the Independence Day. One came from Rita Ora holding the flag of Kosovo, while shooting her “Shine Ya Light” video on 2012, and the other was from Uta Ibrahimi, when she reached the Peak of Everest in 2017. It seems that people perceive these two women as worthy representatives of Kosovo, as the country celebrates its 10 year anniversary of Independence. We demand readers not to consider the reality as a sexist approach, but in reality the positive image of Kosovo for a decade has been dominated by women. The judo champions, Majlinda Kelmendi and Nora Gjakova; the first head of the commune in Kosovo, Mimoza Kusari-Lila; Dua Lipa, the girl from Kosova who won a British Award in the last edition, the USA ambassador, Vlora Çitaku, these are some renowned names who continue to contribute in their professional fields. The strongest positive image of independent Kosovo continues to be the former president, Atifete Jahjaga (2011-2016). She was active in internationalizing the issue of Survivors of Sexual Violence during Kosovo War, and supporting the project “I think about you” (“Mendoj për ty”) by artist Alketa Xhafa – Mripa. Ms. Jahjaga was the first to reach the peaks of world politics, as Uta Ibrahimi is the first Albanian women from Kosovo that conquered the heighest world peak. Everyone is inspired to follow on their steps.

FOR MY PEOPLE, MY MOUNTAINS! www.utalaya.com Nr 25 TRAVEL 2018

njëjtën majë të Everestit sikurse edhe ju. Për ç'arsye pjesëtarët e Ekspeditës Kosovare të Everestit 2017 nuk u ngjitën së bashku, por zgjodhën dy agjenci të ndryshme ("TAGnepal Trekking" dhe "Himalayan Traverse")? Në vitin 2015 u organizua Ekipa e Kosovës për në Mount Blanc (Mali i Bardhë) me vajzat e para shqiptare në këtë ekspeditë. Në këtë ekip ishim bashkë me Nazmiun - lider i ekspeditës dhe Arinetën. Ideja në atë kohë ishte ngjitja e disa majave të tjera nëpër botë, përfshi edhe Everestin. Pas disa kohe, joformalisht unë u ftova të jem pjesë e ekipit së parë nga Kosova për në majën Everest, dhe pas disa muajve, nga po i njëjti ekip m'u tha se kishin vendosur të shkojnë vetëm burrat dhe nuk do të ketë vajza në këtë grup. Në këtë kohë, unë u takova me Xhimi Begenë në Festivalin e Ngjitjes në Përmet, ku ai po kërkonte një vajzë shqiptare për ta përkrahur në një ekspeditë të tillë. Unë isha duke u ngjitur në shkëmb dhe ky ishte momenti kur Xhimi e mori vendimin për të më ftuar në këtë ekspeditë. Kështu, me kalimin e kohës, me trajnime dhe ekspedita të tjera në Himalaya, Xhimi e vendosi që të vazhdojmë me këtë projekt më tutje, më saktësisht me ngjitjen në Everest. U nisa për Everest në fund të muajit Mars. Pak para nisjes, në njërin prej takimeve të Federatës Bjeshkatare të Kosovës bashkë me Klubin Alpin Prishtina – i cili përfaqësohej nga Nazmiu, u propozua që të dy ekipet të bëhemi bashkë dhe të shkojmë ashtu siç kishte hije. Kjo kërkesë u refuzua nga ana e Nazmiut dhe Klubit Alpin "Prishtina". Në të njëjtën kohë, Xhimi Begeja, lideri i ekspeditës sime ishte i mendimit që ne të bëhemi bashkë. Kështu që kjo është arsyeja se përse të dy grupet u nisëm, u ngjitëm dhe u kthyem ndaras. Duke analizuar detajet e ekspeditave të të dy grupeve ku ishin shqiptarët, rezulton se ju jeni ngjitur në majën Everest brenda 15 ditëve (7-22 Maj 2017), ndërsa grupi tjetër brenda 6 javësh (10 Prill-22 Maj 2017). A kishit dijeni për ecurinë e grupit tjetër? Sa shpesh keni kontaktuar me ta gjatë ngjitjes? Unë u nisa në fund të muajit Mars. Aklimatizimin e kam kryer nëpër zona të tjera të Himalaya-ve. Pjesa e parë e ekspeditës ishte në Hinky Valley – Amadablam 360 shkallë. Në këtë ekspeditë unë i ndihmova guidës kryesore, kryesisht me litar, hapje dhe mbyllje të tendave, etj. Unë pranova të punoj për 3 javë – pa pagesë, vetëm që të isha më shumë në male dhe të kisha mundësinë e aklimatizimit më të mirë. Faza e dytë e ekspeditës ishte në Rajonin Makalu, bashkë me ekipin e zviceranëve dhe plani ishte të ngjiteshim në Yaupa Peak. .. mirëpo për shkak të motit të keq dhe aksidentit që ndodhi (rrëzim i gurëve) nuk mundëm të vazhdonim më tej. Deri në këtë pikë ne arritëm lartësinë e 6200 metrave dhe me këtë rast ishim të aklimatizuar mirë. Kështu që në Kampin Bazë të Everestit kam arritur me 8 Maj ku edhe kam filluar ekspeditën e ngjitjes në Majën Everest. Ekipin e Kosovës e kam takuar 3 herë. Të parën herë jemi takuar në mes të Kampit Bazë dhe Kampit 1. Të dytën herë, kemi shkuar bashkë me Xhimin për vizitë në Kampin e tyre për me i përshëndetë. Dhe të tretën e të fundit herë, i kam takuar kur po zbrisja prej Majës së Everestit, ku qëndrova 45 minuta, e ata ishin duke u ngjitur, rreth 10-20 min para majës. Fakti që 3 shqiptarë nuk u bënë bashkë për të ngjitur një majë - qoftë kjo edhe më e larta në botë - a e tregon natyrën individualiste të shqiptarëve? JO - dhe përgjigjen e keni më lart. Ngjitja nëpër lartësi të mëdha kërkon fokus, energji të mirë në 28

mountain peak in Everest. Why did these two members of Everest Expedition of Kosovo choose two different agencies to climb Everest, one went with “TAGnepal Trekking” while the other with “Himalayan Traverse”? In 2015 the Team of Mount Blanc was organized in Kosovo by Albanian women who participated in this expedition. Nazmi was part of this team and its team leader, Arineta was also part of the team. During the time we planned to summit several mountain tops around the world, including that of Everest. After some time, I was informally invited to become member of the first team from Kosovo that would climb Everest. Some months later, the team announced that only men would go, while women were excluded. In that time I went to Përmet Climbing Festival and I met with Xhimi Begeja. He was looking for an Albanian woman to take on the Everest expedition. I was climbing a rock and there and then Xhimi decided that I was going with him. So, time went by, and while I trained in other expeditions in the Himalayas, Xhimi decided to take our project further, and climb Everest. We left for Everest at the end of March. Before departure, during a meeting of the Federation of Kosovo’s High Mountains and Prishtina Alpine Club, which was represented

by Nazmi, a proposal was made. Both teams were to leave together. Nazmi and Prishtina Alpine Club refused this request. Xhimi Begeja also agreed on both teams leaving together. This is the reason why both groups set off and climbed together but they came back separately.

Analyzing the details of the expedition from both Albanian groups, you climbed Everest peak in 15 days (7-22 May 2017), meanwhile the other group did so in 6 weeks (10 April-22 May 2017). Were you aware of the other group’s progress? Did you communicate often with them during your ascend? I left at the end of March. We used other areas in the Himalayas to acclimatize. The first part of the expedition was in Hinky ValleyAmadablam 360 steps. I helped the guide set up ropes and tents properly. I agreed to work for three weeks, with no pay, just so I could be present in the mountain and adapt to a better acclimatization. The second part of the expedition was in Makalu Region, where we joined the Swiss team and planned to reach Yaupa Peak. But, given the bad weather conditions and the incident of falling rocks we couldn’t continue any further. Until that time, we had reached the altitude of 6200 m and we were properly acclimatized. Therefore, I reached the Base Camp of Everest on May 8th and from there I started the expedition of ascending the top of Everest. I met with the team of Kosovo three times. At first we met at the Base Camp and

ekip, si dhe dashni për njëri-tjetrin. E vërtetë që natyra individualiste e një personi të caktuar mund të reflektojë në mospërshtatje të ekipit, sikurse e ceka edhe më lart. Por nuk duhet përgjithësuar kjo çështje, në bazë të këtij shembulli. Prandaj them se këto nuk janë çështje "shqiptarësh", por individësh. Xhimi Begeja, mbështetësi juaj kryesor në projektin "Femra shqiptare në Himalaya" ka deklaruar se ju ka bërë përgatitje të madhe psikologjike përpara nisjes për në Everest. Mendja apo trupi ishte sfida më e madhe në këtë ngjitje? Xhimi Begeja ishte lideri i ekspeditës time, ku gjatë gjithë kohës edhe gjatë trajnimeve dhe ngjitjes më ka këshilluar vazhdimisht. Kështu që publikisht e kam thënë disa herë, mirëpo e them prap këtu, se Familja Begeja ka qenë shumë përkrahëse në çdo aspekt. E nëse fiziku apo psiqiku, unë besoj se të dyja janë shumë të rëndësishme. Njëra pa tjetrën nuk bën. Projekti juaj i ri pesëvjeçar “14 Majat e Himalajave” përfshin edhe majën K2, cilësuar si më e rrezikshmja e vargmalit aziatik.

Camp 1. Then, we went with Xhimi to visit and greet them in their camp. I met them one last time while descending from the peak of Everest. I spend 45 minutes at the peak and I met the Kosovo team while I was going down, as they were 10 or 20 minutes away from the summit.

Three Albanians who weren’t united to climb the highest peak in the world, does this mean that Albanians are individualistic? No, I don’t think so and the reason is above. Climbing peaks of high altitude requires focus, good team energy, and love for each other. The individualistic character of a person might not be fit for the team, as I explained further above. But, given this example, I cannot generalize the character of Albanians. To each his own. Xhimi Begeja, who was your main support in the project “Albanian Woman in the Himalayas”, has announced that he worked to psychologically prepare you, before attempting Everest. Was the mind or the body, the biggest challenge during this experience? Xhimi Begeja was the leader of the expedition I was part of, while he constantly advised me during trainings and the ascending. I have publicly said it several times that Begeja Family has been extremely supportive overall. The mind and the body are both important. They cannot live separately. You new 5-years-project “the 14 peaks of the Himalayas” includes K2 peak, which is considered the most dangerous route in the Asian Mountain ridge. Annapurna is also considered a dangerous summit. What pushes you to take on these initiatives? There are many reasons that push me to climb the heights of the Himalayas and other peaks. First, I would like to increase tourists’ awareness over the mountains and nature of Kosovo and Albania. As a female mountaineer, I would also like to increase awareness on gender issues in our society. It is possible for an Albanian woman to reach the peak of Everest, the highest point in the world. I want to motivate many

Një tjetër majë po aq e rrezikshme vlerësohet edhe Annapurna. Çfarë ju shtyn të ndërmerrni këto nisma? Janë shumë arsye që më shtyjnë të ngjitem nëpër majat e larta të Himalaya-ve. Fillimisht, dëshiroj që nëpërmjet përvojës time të rris vetëdijen për malet dhe natyrën e Kosovës dhe të Shqipërisë te turistët nga e gjithë bota. Si alpiniste femër dua të rris vetëdijen edhe për çështjet gjinore në shoqërinë tonë. PO, është e mundshme që një femër shqiptare të ngjitet në Malin Everest, majën më të lartë të botës. Dua të motivoj sa më shumë vajza që të arrijnë të ngjiten në male dhe maja. Dua të sjell shpresë, t'i frymëzoj njerëzit për t'i pushtuar majat e tyre, pavarësisht se çfarë sfidash personale mund të kenë. Ekspeditat e mia duhet të shihen si arritje për Kosovën dhe kombin shqiptar në tërësi. Gjithmonë do t'i valoj të dy flamujt në çdo majë, që ma kujtojnë vendin tim dhe atë që mund ta arrijmë. Dhe në fund, ngjitjet nëpër majat e botës për mua janë oksigjen. Gjatë vitit të kaluar raportohet se kostoja totale e ngjitjes në majën K2 shkoi deri në 20 mijë USD, ndërsa kohëzgjatja e kësaj aventure mund të marrë deri në 2 muaj kohë. Duke parë ecurinë e fushatës së donacioneve që hapët para pak kohësh në Prishtinë, a mendoni se do t'i keni në kohën e duhur mjetet e duhura financiare për sipërmarrjen tuaj?

women and girls to climb high peaks. I want to give hope, and I want to inspire people to conquer mountain peaks despite their personal challenges. My expeditions are to be considered as achievements to both Albania and Kosovo. I will always raise both flags up. They remind me of the origin and what we can achieve. And lastly, climbing mountain peaks are a source of oxygen.

The total cost of reaching K2 peak was estimated at 20,000$, and a two months time period. Looking at the prospective of the donation campaign that you started some time ago in Pristina, do you think you will have the time to gather the necessary funding for your initiative? K2 cost is more expensive than 20,000$. Companies from Pakistan offer reasonable prices, but a low guarantee. That is why their expeditions are usually unsuccessful and accident prone. I will continue to work with mountaineers from Nepal. I am looking at two ways to get financial support. One stream of income will be from direct public donations and another stream from companies, organizations and institutions. I am certain that I will achieve my goal by April 2018. I have trust in good people.

Flags of Kosovo and Albania, flags of the Association AlpinoTuristike “Dajti,” personal pictures.... What will you display when reaching the K2 peak? 29 Nr 25 TRAVEL 2018

K2 kushton më shtrenjtë se sa 20 mijë dollarë. Kompanitë nga Pakistani ofrojnë çmime të lira, mirëpo siguria në ngjitje është shumë e vogël. Prandaj shpeshherë rezultojnë me mossukses ose edhe me keq, me aksidente. Unë do të vazhdoj të bashkëpunoj me ngjitës nga Nepali. Tani po kërkoj mjete financiare nëpërmjet dy formave. Njëra formë kërkon donacione direkte nga publiku dhe tjetra nëpërmjet kompanive, organizatave dhe institucioneve. Kam shumë besim që deri në Prill 2018 do t'i siguroj këto mjete. Kam besim te njerëzit e mirë. Flamuj të Kosovës dhe të Shqipërisë, flamuj të Shoqatës AlpinoTuristike "Dajti", fotografi personale,... Çfarë do të ekspozoni në mbërritjen e K2? Flamujt e Kosovës dhe Shqipërisë janë pjesë e pandashme imja dhe ata do t'i kem me vete në secilën ekspeditë. Ndërsa flamujt e "Dajtit" dhe "Pashtrikut" - janë të dy shoqatave bjeshkatare nga Kosova e Shqipëria, anëtare e të cilave jam. Jam e hapur për flamuj të tjerë. Kjo varet prej përkrahjes financiare. Në mesin e atyre që e kanë ngjitur Everestin ka rekorde të ndryshme, që nga 13-vjeçarja indiane e deri te 80-vjeçari japonez, por edhe alpiniste që e kanë ngjitur 21 herë këtë majë. Po ju, a e keni menduar kthimin te maja Everest, apo është ende herët për këtë? Jo, nuk e kam menduar kthimin në Everest, sepse ngjitjet në 14 maja mbi 8000 metra (projekt mjaft ambicioz, i cili mendohet te realizohet në 6 vitet e ardhshme) të marrin shumë kohë dhe energji. Veç Himalajave, ju keni ngjitur disa maja të tjera, përfshi edhe Mont Blanc - më të lartën në Europë. Në cilën prej këtyre sfidave jeni ndjerë më e rrezikuar? Kam një listë të gjatë të Majave nëpër botë. Mount Blanc ishte veç fillimi. Rreziqet janë nëpër secilën majë mali, pavarësisht lartësisë apo rrezikshmërisë. Shqipëria dhe Kosova paraqesin potencial të madh për zhvillimin e turizmit malor, përfshi edhe ngjitjen në shkëmbinj. Si mund të kontribuoni ju për t'i bërë të njohura këto potenciale turistike të vendeve tona? 30

I will have the flags of Albania and Kosovo in every expedition. Meanwhile, the flags of “Dajti” and “Pashtriku” are two high mountain associations from Kosovo and Albania, where I am a member of. I am open to raise other flags. This depends on the financial support.

There are various records among those who reached the peak of Everest, starting from the 13-years-old Indian girl and ending with the 80-years-old Japanese man, as there are other mountaineers who climbed the summit 21 times. Have you thought of returning to the peak of Everest, or is it still early? No, I haven’t thought about returning to Everest, because I will spend plenty of time and energy to accomplish a 5-years-old project that will include climbing 14 peaks, over 8000 m height each. Besides the Himalayas, you have climbed other mountain peaks, including Mont Blanc, which is the highest altitude in Europe. Which of the challenges you consider the most dangerous? I have a long list of world peaks. Mount Blanc was only the beginning. There are dangers present in each of the peaks, despite the altitude or the risk. Albania and Kosovo hold high potentials in the development of alpine tourism, including rock climbing. How can you contribute to increase awareness on our country’s touristic potentials? I own the operating tour “Butterfly Outdoor Adventure” that organizes Balkan tours. During the last two years, I have developed touristic products through various projects that promoted Balkans in the world. “Via Dinarica” and “High Scardus” are some of these projects. I have showed Kosovo in some of the most famous published magazines of the world like “National Geographic”, “Lonely Planet”, “Wanderlust” and “Paste Magazine.” In 2017 with the help of my Nepalese and German friends, I led humanitarian projects that aimed at opening routes for rock climbers in Gjakova, Pristina, and Valbona. In the “The Himalayan Database” Uta Ibrahimi is recognized as an outdoor expert and expedition leader of a team made of six. Likewise, in Kosovo you lead an outdoor company and you are famous as a fashion and indoor designer, and earlier you worked in marketing. What would Uta Ibrahimi do in the distant future?

Unë jam pronare e tour operatorit "Butterfly Outdoor Adventure" e cila merret me zhvillimin e tureve në Balkan. Përgjatë këtyre dy viteve kam zhvilluar produkte turistike nëpërmjet projekteve të ndryshme, e që e kanë pasur për qëllim promovimin e Ballkanit nëpër botë. Disa prej projekteve janë "Via Dinarica", "High Scardus" etj. Gjithashtu, nëpërmjet organizimeve të mija kam arritur të paraqes Kosovën nëpër revistat më të famshme në botë, si "National Geograpic", "Lonely Planet", "Wanderlust", "Paste Magazine" etj. Përveç kësaj, në vitin 2017 kam realizuar projekte humanitare që kishin qëllim krijimin e rrugëve të ngjitjes në gurë, në rrethinat e Gjakovës, Prishtinës dhe Valbonës, bashkë me shokët nga Nepali dhe Gjermania. Në kartelën e "The Himalayan Database", Uta Ibrahimi përcaktohet si eksperte outdoor dhe lidere e ekspeditës me 6 anëtarë. Po ashtu, në Kosovë ju drejtoni një kompani outdoor, si dhe njiheni për stilimet e veshjes dhe të banesës suaj, ndërsa më herët keni studiuar dhe punuar për marketing. Me çfarë do të merret Uta Ibrahimi në të ardhmen e largët? Në ekspeditën e fundit, Manaslu 8163, kam qenë lidere e ekipit me 6 anëtarë të tjerë. Kjo nënkupton që edhe pse ngjitjet i bëjmë të ndara, unë kam përgjegjësi për atë ekip. Me këtë rast, kemi pasur takime të kohëpaskohëshme për diskutimin e procesit të ngjitjes, planeve për majën, motin etj. dhe në fund mua më është dashur të raportoj për secilin anëtar në institucionin ku jepen lejet. Pas përfundimit të Fakultetit Ekonimik, dega Marketing, për dy vjet isha asistente e lëndës së Marketingut në Fakultetin Ekonomik, e më pastaj kam vazhduar 3 vite të tjera nëpër kompani private, si Drejtore Marketingu, si dhe punën e fundit, në agjencionin më të madh të marketingut në Kosovë, fillimisht si menaxhere e pastaj si drejtore, për 7 vite. Vitin 2016 e fillova me një sfidë të re. Meqenëse po kaloja shumë kohë nëpër male, vendosa që këtë dashni për malet dhe aktivitetet në natyrë, ta ndaja me njerëzit. Jam e lumtur që arrita t'ua prezantoj vendin tim njerëzve jashtë Kosovës e Shqiperisë, e gjithashtu jam shumë e lumtur që edhe popullin tim arrij ta frymëzoj që të jetë më afër me natyrën. Uta në të ardhmen: sigurisht, puna me fëmijë. Për momentin, një herë në muaj organizoj ecje ditore me fëmijë me nevoja të veçanta dhe këtë e bëj në baza vullnetare. Do të vazhdoj ta shpërndaj këtë dashni për ngjitjen me fëmijët.

During the last expedition, Manaslu 8163 m, I led a team made of six members. Even if we climb separately, I am responsible for the team members. In this case, we had regular meetings to discuss about the climbing process, reaching the summit, and the weather. I had to write reports for each member that I later submitted to the institution that gives permission. After graduating from the Faculty of Economics, with a degree in Marketing, I worked as an associated professor at the faculty. Later, I worked for private companies for three years as a Director of Marketing. My last occupation was working as a manager and then as a director, with the largest marketing agency in Kosovo, for seven years. In 2016, I took on a new challenge. Since I was spending a lot of time climbing mountains, I decided sharing this love for nature and peaks with the people. I am happy I introduced Albania and Kosovo to people abroad, likewise I am very grateful that I can inspire my own people to go closer to nature. Uta in the future will certainly work with children. Currently, I voluntarily organize daily walks for children with special needs. I will continue to spread the love while climbing with children.

Nr 25 TRAVEL 2018

KRONIKA

BIRDS HOSTEL NË GALERI KALO

Në Galerinë Kalo të Tiranës, nga 10 deri më 25 Shkurt u hap ekspozita “Birds hostel”, me fotografi artistike nga jeta e shpendëve. Autorë të ekspozitës ishin ornitologët Taulant Bino, Ákos Németh dhe fotografi Eno Gaçe. Sipas organizatorëve, ekspozita solli në vëmendje faktin se kudo që zogjtë krijojnë foletë e tyre ose të gjejnë strehim për ushqim dhe mbrojtje më të mirë. Siç ndodh në kallamishtet e Shqipërisë, habitatet e tilla të vogla, por jashtëzakonisht të rëndësishme për mijëra zogj, që nga më i madhi - struci, e deri te më i vogli vetëm 5 cm. Vlerësohet se sot në botë ekzistojnë rreth 10.400 lloje shpendësh, ndërsa mbi 1 mijë lloje janë zhdukur.

Në takim morën pjesë Komisionerja mbi Tregun e Brendshëm, Industrinë, Sipërmarrësin dhe Ndërmarrjet e Vogla dhe Të mesme të BE, si dhe Sekretari i Përgjithshëm i Organizatës Botërore të Turizmit. Shqipëria u prezantua me Zëvendësministrin e Turizmit dhe Mjedisit Hajrulla Çeku, ndërsa Kosvoa me Ministrin e Tregitsë dhe Industrisë, Bajram Hasani, i cili tregoi synimin e Kosovës për t’u anëtarësuar edhe në Këshillin Botëror të Udhëtimeve dhe Turizmit.

ALPINISTËT KOSOVARË NË MAJËN MË TË LARTË TË AFRIKËS

Me rastin e 17 Shkurtit, 10-vjetorit të Pavarësisë së Kosovës, një grup

Ministria e Turizmit: Asnjë shans për hidrocentralet në Kanionet e Osumit SHARE TIRANA 2018

Forumi i Arkitetkurës dhe Inxhinierisë Ndërkombëtare u mbajt për herë të parë në Tiranë më 20 Shkurt, me pjesëmarrjen e arkitektëve nga 10 vende të ndryshme: Shqipëri, Kosovë, Itali, Maqedoni, Bullgari, Rumani, Iran, Hollanë dhe Mbretëri e Bashkuar. Ky aktivitet u organizua nga Shoqata e Arkitektëve Shqiptarë, Shoqata e Arkitektëve të Kosovës, Shoqata e Arkitektëve të Maqedonisë dhe në partneritet me Odën e Arkitektëve të Bullgarisë.

TAKIMI JOFORMAL I MINISTRAVE TË TURIZMIT TË BE, BALLKANIT PERËNDIMOR DHE TURQISË

Me propozimet për krijimin e produkteve të përbashëkta turistike për tregjet më të largëta, si dhe me idenë e themelimit të një fondi turistik europian, në Sofie të Bullagrisë u mbajt takimi joformal i Ministrave të Turizmit të Bashkimit Europian, Ballkanit Perëndimor dhe Turqisë. Në këtë takim, 32

Debateve për ndërtimin ose jo të hidrocentraleve në afërsi të Kanioneve të Lumit Osum, u kanë dhënë përgjigje Ministria e Turizmit dhe Mjedisit, si dhe Ministria e Infrastrukturës dhe Energjitikës. Sipas Ministrit të Mjedisit dhe Turizmit, Blendi Klosi “nuk ka shanse që të ndërtohet një HEC në afërsi të ujëvarës së kanioneve të Osumit, një atraksion i njohur turistik”. Sipas Klosit, është vënë re një falsifikim i lejes mjedisore pasi ndërtuesi e ka marrë lejen për të ndërtuar diku tjetër dhe është zhvendosur diku tjetër. Ai shtoi se e gjithë afera po verifikohet dhe nëse zbulohet shkelje, do të ketë kallëzim penal për autorët Ndërkohë, në media është dekalruar se leja për dy hidrocentralet mbi kanionin e Osumit është dhënë në Mars të vitit 2015, por sipas Agjencisë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura, parregullsitë ligjore në leje dhe ndërrimi i koordinatave ku do të ndërtohen hidrocentralet, e bëjnë të paligjshme lejen. Ministri i Infrastrukturës dhe

Energjisë Damian Gjiknuri, ka deklaruar se lejet e hidrocentraleve nuk janë anuluar ende, por sipas tij, lejet nuk janë dhënë në zonë të mbrojtur. Ndërkohë, ndaj aktivistëve dhe organizatave mjedisore që e kanë kundërshtuar ndërtimin e hidrocentraleve nuk kanë munguar as teoritë e konspiracionit për përdorjen e tyre nga fuqitë energjitike të rajonit të Ballkanit, me qëllim mbajtjen varur të Shqipërisë ndaj prodhimit dhe tregut energjitik të këtyre vendeve. Nga ana tjetër, në media është raportuar për mundësinë e ndërtimit të hidrocentraleve të reja në zona të tjera me potencial turistik, si në Radomirë (mes Kukësit dhe Dibrës), në afërsi të sitit arkeologjik të Nivicës, që sipas disa studiuesve ka vlera të rkahasueshme me Butrintin etj. Në total, deklarohet se që prej vitit 2012 janë firmosur 183 kontrata koncensionare për ndërtimin e 524 hidrocentraleve, nga të cilat 117 janë futur në prodhim, 43 janë në proces ndërtimi, ndërsa në 364 të tjerë nuk ka nisur ende ndërtimi.

alpinistësh kosovarë të shoqatës Bjeshkatare - Alpinsitike “Shkëmbi” u ngjitën në Malin Kilimanxharo (5895m) - maja më e lartë në Afrikë.

CENSUSI 2018: RRETH 25 MIJË HPENDË MË PAK SE NË 2017

Nga 11 deri më 14 Janar 2018, në 21 ligatinat e Shqipërisë u krye numërimi i shpëndëve, ose siç njihet ndryshe, censusi. Në paraqitjen e rezultateve zyrtare të censusit, më 2 Shkurt 2018 në Lagunën e Karavastasë, Ministri i Turizmit dhe Mjedisit deklaroi se në Shqipëri u numëruan 139 mijë shpendë dimërorë, kundrejt 90 mijë individëve në vitin 2016. Mirëpo Ministri nuk iu referua rezultateve impresionuese të një viti më parë, kur pas censusit të kryer më 14-15 Janar 2017, numri i përgjithshëm i shpendëve ujorë ishte mbi 165 mijë individë (saktësisht: 165267). Për më tepër që ky numër ishte rezultat i numërimit në vetëm 18 ligatina, nga 21 sa u numëruan më 2018. Kështu, rezulton se në Janar 2018, Shqipëria numëron rreth 25 mijë shpendë ujorë më pak se në Janar 2017. Madje kjo diferencë mund të jetë edhe më e madhe nëse konsiderohet fakti se sivjet janë numëruar 3 ligatina më shumë se vitin e kaluar. Më tëj, Ministri i Turizmit dhe Mjedisit deklaroi se rezultatet që tregojnë rritje të numrit dhe llojeve të shpendëve, janë efekt i moratoriumit të gjuetisë, zbatimi i të cilit do të kontrollohet më rreptësisht. Zonat e mbrojtura, deklaroi ministri Klosi do te kthehen ne destinacione mirëfilli turistike. Në këtë kuptim fauna e egër e tyre do të jetë pjesë e atraksionit turistik të parqeve tona kombëtare. “Me kryetarin e Bashkisë po flisnim për numrin e shtuar të turistëve që vijnë vizitojnë këtë zonë edhe gjejnë në këtë zonë të Shqipërisë një parajsë qetësie, një parajsë e cila ju ofron atyre çdo gjë që natyra ka prodhuar në këtë vend. Dëgjova me shumë vëmendje censusin e shpendëve në gjithë Shqipërinë dhe më pëlqeu shumë që është shtuar qetësia si e njerëzve dhe e shpendëve pasi është kontribut shumë i madh i politikave pozitive që janë ndjekur, është një kontribut shumë i madh i politikës së ndjekur për të stopuar gjuetinë edhe mbase kjo është edhe një nga arsyet që numri i shtuar në të dy lagunat vjen nga qetësia e këtyre specieve”- tha Ministri Klosi në Karavasta.

Nga Panairi i Turizmit në Izrael te fluturimet direkte Tel Aviv - Tiranë Nga 6 - 8 Shkurti 2018, Shqipëria mori pjesë në Panairin Ndërkombëtar të Turizmit në Tel Aviv, e përfaqësuar nga vetë Ministri i Turizmit. Portali Izraeli Sot e cilëson “simpatike” stendën e vendit tonë në këtë panair, ndërsa citohet ministri shqiptar në takimet e shumta me homologë të vendeve të tjera, me investitorë të mëdhenj, me tur operatorë për të prezantuar mundësitë e rritura për investime në turizëm dhe shumëllojshmërinë e produkteve turistike në Shqipëri #Albania, go your on ëay”. Pikërisht gjatë këtyre takimeve, “Shqipëria dhe Izraeli përmbyllën marrëveshjen për linjën direkte ajrore Tiranë-Tel Aviv”, deklaroi Amabsada e Izraelit në Tiranë. Ministri i Turizmit, Blendi Klosi, gjatë takimit me homologun e tij izraelit në Tel Aviv bëri të ditur se linja do të nisë të funksionojë në 13 Prill dhe fluturimet do të jenë 2 herë në javë. “Pritshmëria është të disafishohet numri i turistëve izraelitë në Shqipëri,

ARTISTJA MALAZEZE FITON EDICIONIN XXIII TË KONKURSIT NDËRKOMBËTAR ONUFRI

duke shkuar drejt 50 mijë vetë në vit, tha ministri Klosi. Ai shtoi se në destinacionet turistike të Shqipërisë, turistëve izraelitë do t’u ofrohet përveç të tjerave, edhe rrugëtimi historik i hebrenjve në Shqipëri, si vendi i rrallë në botë që numëron më shumë hebrenj në mbarim të Luftës së 2-të Botërore sesa në fillim të saj. Ministri izraelit Levin përshëndeti nismën konkrete të bashkëpunimit mes dy vendeve, atë të lidhjes direkte të fluturimeve, si një mekanizëm që do të nxisë më tej shkëmbimet turistike. Më tej, ministri Levin vlerësoi se marrëdhëniet mes dy vendeve, Shqipërisë dhe Izraelit, po vijojnë të përforcohen edhe në dimensionin ekonomik. Është një miqësi e lindur në kohët e vështira të Luftës së Dytë, kur shqiptarët u bënë dera e mikpritjes së mijëra familjeve hebreje”, tha ndër të tjera ministri Levin duke përcjellë vlerësimet dhe mirënjohjen e qeverisë dhe popullit të tij.

Në mesin e 10 artistëve pjesëmarrës nga gjashtë vende të ndryshme, artistja Jelena Tomasevic nga Mali i Zi u shpall fituese e edicionit XXIII të Konkursit Ndërkombëtar Onufri, të organizaur nga Galeria Kombëtare e Arteve në Tiranë. Puna fituese titullohej “Mixed Memor”, ndërsa teknika mix media. Gaetano Centrone, ndërsa koncepti Juria përbëhej nga artistët Blloshmi, ishte kujtesa kolektive dhe kujtesa Greta Lami dhe Ledia Kostandini. personale. Kurator i këtij edicioni të Onufrit ishte 33 Nr 25 TRAVEL 2018

Adriatik Tours LLC

successfully presented Albania

as a new Destination

in NY Times Travel Show Interview with Nevila Dudaj

General Manager / Founder Adriatik Tours LLC

Adriatik Tours LLC, is the first representative of Albanian tourism in New York who did exhibit in NY Times Travel Show for the first time, and did introduce Albania to the American tourism Adriatik Tours LLC, started to operate in September 2017 in West Hartford, CT, as the international sales representative office of the Adriatik Hotel, as well as a Tour Agency offering Special packages of tourist destinations in Albania. Adriatik Tours LLC represented also Albania for the first time in New York at the 15th Travel Show , organized by the New York Times , the renowned media in US . Although in recent years Albania has an increased participation in tourism fairs, and exhibitions which start from Japan, to all the rest of the world, Albania, has never been part of the tourism fairs or Trade Shows in America. But this January of 2018, thanks to Adriatik Tours LLC, finally the name of Albania was written in the stand number 577 of the NY Times Travel Show. Albanianâ&#x20AC;&#x2122;s name was not only written in that stand , but its presence was wonderfully conveyed through this participation, as a tourist information, traditional Albanian performance and the presentation of the best Albanian destinations.

Question: What impressions did you get from the fair?

Mrs. Dudaj: It was a very valuable experience, a necessary experience for our business existence, and we were very enthusiastic, even before our participation. This representation was part of our independent, business and marketing plan strategy. Adriatik Tours LLC, to represent as the newest DMC in the USA, touristic Albania. Our office staff, Angel, Mena, and also two other experienced travel professionals, Pepi & Jason, made possible with their professional co-operation, to make our presence more effective and successful. Standard 577 in the European Sector, proudly represented Albania, in front of a large number of visitors and professionals interested in learning more about Albania. Question: How did your presentation was conveyed in the American media? We did appear in the NY Times newspaper, on the NY Times Trade show website , on their social media networks, and on television media, as the first US agency that offers Albania as a touristic destination. We were required to have our own press conference the first day, dedicated only to tourism professionals, at 12:00 o'clock, on January 26, 2018, where we had the opportunity to reveal the values of our country, pointing to our 45 minute presentation, what Albania offers as a country, our religions, distinguished Albanian Celebrities around the

@travel2albania world, what international media says about our destination. We focused on Albanians as a warm and with hospitality traits nation, who respect foreigners based on our tradition, who are faithful, and can offer plenty of natural attractions to explore. All of these cultural and natural values are incomparable to the wonderful prices you will find in Albania, comparing to Europe, where geographically, we share the same natural beauty and tourist value.

Question: What do you think it was of interest to the visitors of the Trade Show ? Do Americans know Albania? Being a neighbor country of Italy and Greece, and offering Tourism for a fraction of our neighbors prices, were the first convincing reason for them, to consider Albania as a new destination . The travel professionals, the journalists who we faced the first day, were well informed about Albania, where geographically our country was located, and also had information about the country. Many of the visitors to our stand, in the following days, were well informed where Albania was, through our brochures, video presentations, because they kindly stated that they did not pay so much attention to the

quality of hospitality services of our hotel, restaurants, etc. Because American tourists are very demanding for such services.

geography, but of course they were curious to know more about Albania, and Albanians. Only because they had contacts before with Albanians , their friends, and they respect Albanians, as honest people and hard workers.

All this must happen to maintain the balance of a small country like Albania, which needs to protect the fragile cultural and historical sites from the massive reach of tourists, but should be combined with selected groups, of Elite tourism coming from US, who especially offer seasonal outreach during Fall , Winter and Spring season, when Albania needs that the most. And America is a very suitable market for this type of tourism development in Albania, and it is the reason why we decided to operate with Adriatik Tours LLC. Although the internet may occasionally allow the arrival of American tourists in Albania, the presence of an Albanian presence in America, positioned in this part of the market, creates a formal communication channel ,for purchasing genuine and affordable packages to Albania.

Question: What topic was of interest and did attract questions toward , speaking of journalists at the Press Conference? The curiosity of journalists and bloggers at the conference was mostly addressed to airline companies flying to Albania, especially the question whether we have direct flights to New York , which it turned out to be the most commonly asked question for 99% of the people I've met and talked about during all Trade Show days. I was sorry to answer that there is still no direct NY-Tirana flight at that time , but I believe that very soon it will be happening . Itâ&#x20AC;&#x2122;s not a coincidence, that two Executives of the very prestigious Airline companies, attending the Trade Show , headed to our Stand, sharing the same interest, to initiate talks with the Albanian State regarding this topic. Other questions consisted of: The distance from Europe, our organized tours, the history we come from, the languages we speak, the statistics of Americans who have visited Albania to date, how safe is Albania to travel from families, individuals, women who only want to travel, and other visitor questions. An interesting fact , was the special interest of CBS's journalist, Peter Greenberg for Albania, and specifically, a very warm invitation to become part of his show, for the Prime Minister, or the President of Albania.

Question: How well do correlate ADRIATIK TOURS LLC business strategy with the NY Times Trade Show as the first initiative of a travel agency that specializes in Albania travel, for the US market? This participation in this important event came after many years of experience in the tourism sector in Albania, with Adriatik Hotel as a wholesale option, and after many months of hard work and preparation to be part . Our participation here comes as a result of the American market study, where interest for Albania is incredibly high. It seems that geographically, America is far away and there is no need to invest in this market from a country like Albania, when

Question: Does ADRIATIK TOURS LLC operate as an incoming and outgoing Tour agency ,offering full services provided by any American Agency?

American tourists can go to Maldives, Hawaii, Caribbean, to use their beautiful coast , or visit Europe's rich cultural sites. But Americans are also adventurous, they like to explore new places and cultures, and Albania, as a new undiscovered destination , right in Europe, has much to offer on regard. On the other hand, along with the development of "all inclusive" tourism in Albania , generated from the East Europe, where the core of development is its massiveness and its success lies in the increasing the number of charter tourists toward Albania , we insist that Elite tourism must also be developed, which brings out the financial figures of tourism packages rather than their number. Quality over quantity. So we have set the quality over the quantity of tourists who enter Albania, and bring a lot of social improvements, long term economic growth of our country, healthy growth of

Absolutely our purpose and our main reason, for opening this office in the USA is that we believe in our legal presence in the US market, but currently we see that many Albanians from Albania , are requesting to go to America for tourism, for honeymoon , Businesspeople who want to attend Professional Fairs, bring their kids to the wonderful summer camps here , or enjoy the Caribbean, Bahamas, Mexico and Cuba. Certainly our business in US, this way can grow in figures, and we think that a serious tourist agency, can build easier communication paths for the incoming sector of Adriatik Tours LLC. Adriatik Tours LLC , also operates as an independent American agency, enjoying the number of IATAN, membership in CLIA, ASTA, Virtuoso, as part of the Montrose Travel agency's American network. We also offer special packages for Albanians interested in visiting America, the Caribbean, exotic destinations, Mexico, Cuba, Dominican Republic, Aruba, etc. Cruise Lines trips offers Air travel from Albania to America and vice versa at very competitive prices, accommodation in partner hotels such as America, Albania or Europe and Asia, car rental etc.

Nr 25 TRAVEL 2018

In this website, you can book your travel package direcly with Adriatik Tours LLC: www.adriatiktours.mtravel.com

Question: To whom do you dedicate this experience and what else do you want to say ? This experience was valuable and connected to many factors and people who contributed to its success. Especially, for this first participation in the New York Time Travel Show, we thank the publishers of Blue Editions, Travel Magazine, for our PR material support, their social media support , brochures, calendars, magazines,. Thanks, to what is more important to me, my family, who supports and always offers unconditional help to me. Thanks to all the staff of the Adriatik Hotel in Durrës, who helped that our participation in this unique initiative to be successful, Thanks to the staff of our office in America, many thanks and gratitude to all those people, who, with their presence and confidence in our initiative, helped to successfully be represented in this Trade Show, undertaken with love and dedication, A lot of gratitude and thanks to Rozafati Group, Angjelina Nika , all the kids and their parents, for their wonderful and colorful performance during both days of the show in the European Stage. Adriatik Tours LLC welcomes you to its NYT Travel Show stand next year!

www.adriatiktours.com Adriatik Tours

Few info about the fair The NY Times Travel Show Fair was organized this year in New York for the fiftieth year running from 26-28 January 2018, counting: Over 560 participating businesses from around the world. Over 30,000 Visitors and Travel Professionals Over 280 “travel industry” speakers and travel and tourism experts Over 100 cultural presentations from around the world, including Albania, twith the group “Rozafati” Over 100 Cultural Presentations from around the World.

Experience your vacation in Albania & the warmest Hospitality Adriatik Tours LLC, started operations in US from August 2017, as an Exclusive Sales Oﬃce for Adriatik Hotel and a Tour Agency specialized in Tours to Albania.

We oﬀer : Aﬀordable Customized Seniors, Honeymooners Groups and Individuals Tours for Students Dental Tourism Cultural Tours Castle Tours Ca

Religious Pilgrimage Tours Artistic and traditional Tours Food & Wine Tasting Tours Nightlife in Tirana Tour, Albania & Kosovo Tour Adventure Tours Coastline Tours

• Aﬃliated as an Independent Contractor with Montrose Travel • CST # 2129700-40 Address : 970 Farmington Avenue, Suite 208, West Hartford, Connecticut, 06107, USA Phone: +1 860 936 2216 email: gm@adriatiktours.com

5 Star Albanian Hospitality Adriatik Hotel and Resort, Open all year round, is our exclusive partner for your accommodation in Albania. Experience The world Class quality service in A luxury, Five star, Beach Front Resort. You can book the best rates only through adriatik tours llc.

Call: (860) 9362 216 E-mail: gm@adriatikTOURS.com

Nr 25 TRAVEL 2018

AboAubtoust us

19 Sh

eti

tor j

Rr.

aim

Fra s

rina Maritime SA Company

Rruga Mitat Hoxha, Mbi portin Detar Sara ndë, Albania; Tel: 0035585226057; Fax: 003558522511 56 7 Ma: rin a Ma Ma rin riti04; ame Ma:SA riti556 me Co Mob SA mp 003 Coympany 556 an 720 220 Mob 003 920 737 98 11; Finikas Lines & Travel has starte info@finikas-ldines its ac;tiv .com finikity 19yah aslinines@ 94oo.cwi offices in Saranda (Albania).RruOu omth its central ga MitatRru gaha,Mita Mbit Hox portha, in Det Mbiarport Sar in Det and ë, arAlba r ma mar Sarnia; inamHox andë, Albania; in ariti go me. al sa@ is to gma inc il.co rea m; ww se w.fi the nika s-lin ser es.cvic transport of the passengersTel:an003558Tel: ome quality of th 522605 0037;558Fax 522: 605 003 7; Fax 558 : 522 003 511 558 7 522 d 511 of 7 the veh icl es for the ful l satisfaction of our cu 74 Mob: 003556Mob tom 720: 220 00304; .velFin 556Mob 720220 ikastar s ted : 00304;556Mob Lin esacti Finikas Line 920: 737 & 00311; Tra 556920737 vel sFin ika is4lwith &ers Tra 11; s has co Fin Lin ns ika ide es s red & Lin Tra es to its ve & be l Tra ha on vity s e ve in sta of 199 ha Marina Maritime SA Company the rte info s d sta @f ma94 its inik its rte inOur info as-l fie ac cen op dfinik @f.com ines ld tralas-l its era inik of ity offi ac torce the ces in ;tiv ines tiv 19 in ity int .com asli Sar 94 ern in nes ; and finik wi 19 @y ati a asli th (Alb aho on nes office its ania al o.co wi @y ma ce m ). th aho ser ntrnits s riti off o.co in vice al me ice mmai Sa qua goa ntr s an ran lity in lsisin d daSa of the ove to th ran ina (Al rla tran bada nd spo nia (Al tra rt ). of ba ns the Ou nia po r pas mar Ferry Transport for persons andtra vehicles rt ). ma sen as inam Ou in ger we r arit mar go s ma ll ime and inam al tou as in .sa@ of is arit ris in go the to ime gma the m al veh inc .sa@ il.co wi is icle fie rea m; th to gma s ld for ww dif inc se il.co o the w.fi fer rea the m; nika full en ww se s-lin sati se t w.fi exc the rvi sfac es.c nika ce urs om tion s-lin se nsred ques.c ion rvi potort tra ali tyFiniof is conside qu poofrtthepa tom ali ersom.ce ofmai wsse w ng w pa . f sse i an n ng i dkers a ss.- lAci co n erdi s ng . c to o mour experienof our cus the kasthe beofns Lint onethe ers of Ske

nde

rbe

Rr. Butrintit

MarinM aar Min araitiM mar e iti SA mC e om SA pa Com nypa Ma

portin Detar Albania; ce and to the req operatorsMbiin the dveofSarandë, ments Rruga the hic lesvefor of ou Mitat nHoxha, fielthe hic dan r customers spand of thedreqcouire inthe field of bes opma era fietldinint eedtoan op tsthe the of oureama era in age ofern tor the cus the mfmen ati int ort onern wedintor al rlan for atidon hav ma eser man fastom rit al im terersan ma e rit an mar im d itim nic e ov e an erl and Mob: 00355672022004; Mob: 00355692073711; d an tripd. t ove ov d erl tra an line ns d s po tra offe rt ring ns as po our we rt cus ll as tom tourism tou we ers in ll spe the as ed wi ris in fie and th the m ld com dif wi fort ferth for a faster and nicer trip. of endif t exfer cuen rsit on exfinikaslines@yahoo.com cuAc s. Tours around Saranda & Albaniaments rsico onrdi s. ng Acco to rdi info@finikas-lines.com; ou ng r to ex ou pe r rie ex nc pe e riednc an acion Policie / Police Station toethe andreq ofme to uir ounts thee-re r cuofsto oume r cu rssto weme harsvewe maha nave ge ma d na to ge ma d ke to marinamaritime.sa@gmail.com; www.finikas-lines.com ma ou r ke be ou st r in be ma st rit in lan im ma d e ksi / Taxi lin rit an lan es off dim d lin oveeran eries ngoff oueri r cu ngsto oume Car Rentals r cu rssto spme eedrsanspdee codmf anort d co mf for ort a fas for ter a fas an d ter nic an er d tri nic get / Ferry p. er Rruga Mitat Hoxha, 200 ft

50 m

100 m

of the r customers we have ma uir les the eo for ful l the tionma saovetis al mar ful fac l tran tomwith sa itim tiotis erand ersdiff. tom n of fac tio nainte Finntika ou rlan ers gedrnato rnlcu ofsd . 0035585226057; tourism Fin Lin spo ika es rt ke s Bus transport for toursit itineraries as & Lin wel ou Tra es as be ve & in st l excessurs Tra is in co ve ma ions ns l is riti . lanere ide Acc Tel: Fax: 0035585225117 co me ord d lin red ns and over toidebered offering ouing to our experience onto e of be on

Jeep Safari

lete Publike / Public Restrooms

tern Union

Mbi portin Detar Sarandë, Albania; Tel: 0035585226057; Fax: 0035585225117 Mob: 00355672022004; Mob: 00355692073711; info@finikas-lines.com; finikaslines@yahoo.com marinamaritime.sa@gmail.com Përveç shërbimeve të tjera të shumta www.finikas-lines.com që ju

Let`s travel together...

E re!

Road Adv"VERË TURIZMIOffSHQIPTAR entures2018" !! E re!E r r i q e m në aqershor vjen çarteri i parë nga Moska

i njihni, Finikas Lines ju ofron këtë verë një shërbim të ri. Shijoni aventurën kudo nëpër Sh Tash më nëse doni të vizitoni Korfuzin udhëtime të paharrueshme e pl qipëri, me Përvmuneç dshër Përvrnieveeçmetëshër bim ta mer tjerabimmak tëeveshum të tjera vete ta të s ot adrenalinë!!! inën tuaj. Finik as që Line ju s i ju njihn ofron qëFinik ju asiauto njihn Linemjet i,sFinik t për e as Enjoy the adventure alltranarspori,ou nd ju me ofro trag n këtë etin ju ofro verë e ri n të njëkëtë linjë Saraverë bim njëri.uz. ndë-tëKorf shërbim Sipas burimeve të Space Travel, agjencisë Tashmë është e konfirmuar: Vera e vitit 2018 si agjencia më e s shër madhe AlbaPrandaj nia, taedhe sting th hiTash gh le ve l më enëse of më të madhe në Moskë që ka lidhur këtë Eksp do të sjellë në Shqipëri edhe turistët rusë, dhe në Moskë që kaTash marrë përsipër të hapë loron don më i i nëse ishu të vizitllinonidon cep i tëmëuzin Korf vizit ceponi Ko adirena marrëveshje, ky është vetëm viti i parë line,e këtij jo si pjesë e tureve ballkanike apo kuturore koridoret rrugëtimi turistik për rusët, onmun th e m os t hi dd d ta mer en mun rni d an me ta me mer vete tëmak rnimak me inëninën vete tuajtuaj! mak bashkëpunimit me Shqipërinë, që shpresojmë . dinën por nëpërmjet paketave turistike të blera në Travel ka filluar një fushatë gjerë un Space ored arasmediat ea të jetë i suksesshëm e të rrisë numrin eexpl Finik vendin e origjinës, pra në Rusi. Duke filluar publicitare në ofofroasnit. LinessFinik Th juruse. es Line e tran s ju of spor ofro t përn tran autospor mjetf-r t për oad pushuesve që do të kërkojnë Shqipërinëtri përps Megjithëse nga data 21 qershor 2018, e deri në datën 20 turisti rus është konsideruar e autom Ma wi rin ll a be Ma un riti me fo me rg SA trag et Co etin ta me e mp bl ri trag të e! etin linjë y Ko elarta s Sara pushime. shtator 2018, një avion çarter me 210 vende si lloji I turistit me kërkesa të qës Sara ri!tëndë-linjëKorf uz.anndëDrejtori ekzekutiv i Space Travel, Artur do të niset drejtpërdrejt nga Moska e do ulet kërkon luks dhe blen Eksp një paketë të shtrenjtë loron i Eksp llinr loron cepndë, iapo RrugatëMita ishucep më llin nia; cep më t Hoxpër ha, Mbi Muradian, shprehet për Travel Magazine çdo javë në Rinas, për të hapur më në fund turistike, denjë hotelet Turqisë portineishu Deta Sara Alba se vendimi për të ofruar Shqipërinë si kështu koridorin e parë të sjelljes së turistëve të Dubait, drejtuesit e 7; Space Travel, pohojnë Tel: 003 558522605 mak511 inën me Fax: 003me tuajmak ! inën t 558522 destinacion turistik në Rusi, u mor pas një rusë në Shqipëri. se sidoqoftë kërkesat e njerëzve janë 7të

qei r aq i r a m

qira

Nëse deri verën e shkuar Shqipëria është zgjedhur përmes paketave turistike nga Polonia, Çekia, Sllovakia, Ukraina, Bjellorusia apo edhe vende të tjera rusishtfolëse, nuk kishte ndodhur ende që të vinin grupe të organizuara turistësh nga Rusia përmes Moskës, drejt e në Shqipëri.

Jeep Safari

bashkëpunimi e komunikimi gati dy-vjeçar me kolegët e Aler Travel që operon në Shqipëri prej disa vjetësh tashmë e që e ka provuar suksesshëm këtë treg me turistët nga Ukraina e Bjellorusia. Nisur jo vetëm nga bisedimet me drejtuesit e Aler Travel por edhe nga përshtypjet tejet pozitive të vetë turistëve për Shqipërinë, menduam se ky mund të jetë një destinacion i përshtatshëm edhe për turistët nga Moska dhe e gjithë Rusia. Arsyet tashmë klasike për të zgjedhur Shqipërinë ishin çmimet e lira, klima e farvorshme mesdhetare, që krahasuar me vendet fqinje të Ballkanit mund të shijohet duke blerë një paketë me të lirë në Shqipëri, bukuria mahnitëse e plazheve shqiptare por edhe historia interesante e një populli që pak njihet nga rusët, megjithë përiudhën historike të afërt të kohës së komunizmit, që për brezin e ri është tërësisht e panjohur. Artur Muradian pohon se në Rusi nuk ka thuajse aspak informacion për Shqipërinë turistike, përveç informacioneve që agjencitë ruse kanë shkëmbyer me kolegët e agjencive shqiptare nëpër panaire të ndryshme turizmi.

Mob: 003556720220

04; Mob 556920 73711; ndryshme dhe sigurisht ka: 003 edhe shtresa info @fi nika s-lin es.c om; Ma finik të tilla që rin kanë interes tëSA blerë paketa aslin a Ma es@ rin yaho ritime apër o.coan Ma mCo riti memp Co SA marinam turistike nëariti nivelin E y mp a me.sa@qëgmaofron il.com; Shqipëria, www .finik as-li rëndësishme që turistët të informohennes.com Rruga Mitat Rrug Hoxështë a Mita ha, Mbitturizmi Hox portha, in Deta Mbi r port SarainndëDeta drejt për kushtet që shqiptar ofron, , Alba r Sara nia;ndë, Alb Tel: 003 558 Tel: 522pritshmëritë 0037;558 me qëllim që 605 522003 Fax: 605të558 7;jenë Fax: 522në 003raport 511 75585225117 të meMob ofertën. Mobdrejtë : 003556 720 :220 00304; 556 720 Mob 220 : 003 04; 556 Mob 920 : 003 737 556 Kështu Shqipëria dhe turizmi shqiptar vit11; pas92073711; info info @fi es.com; nika s-lin finikes.c aslin om; viti @fi po nika hyn s-lin nëpër paketat turistike tëaslin thuajse es@finik yaho o.coes@ m yahoo.com mar inamariti të gjitha vendeve rëndësishme të Europës, mar me.inam sa@tëariti gma me. il.cosa@ m; www gmail.co .fini m; kaswww lines .comkas-lines vende që zotërojnë një potencial të madh.fini në këtë fushë. Kujtojmë se vetëm në Turqi shkojnë të pushojnë çdo vit më shumë se 4 milion turistë rusë, pa llogaritur destinacionet e tjera të Europës. Mbetet që operatorët turistikë por sidomos strukturat akomoduese dhe pushteti vendor e qendror, të koordinojnë mes njëri-tjetrit, për të mundësuar një sezon turistik me sa më pak probleme. http://www.atorus.ru/news/press-centre/ new/41487.html h t t p s : / / w w w. to u rd o m . r u / n ew s / n a rossiyskom-rynke-poyavitsya-charter-valbaniyu.html

any

he usheeas al ncr e the of ty &ofTrathe enes vel e-nou r cu sr-the field of rsto mak in the e our field of equirend overr trip.

ice

ch o

shumta s Lines m të ri. orfuzin n tuaj. de mjet orfuz. ë cep tuaj!

is a

re!

e p com

d eliability! n a e c ten

any

bania;

s.com

"ALER TRAVEL"

Tourism & Real Estate in Albania Teodor Keko str, Konfort Konstruksion Tirana, Albania Cel. +355 69 3655684 +355 69 2969214 Tel./Fax: +355 4 453 5555 Skype: office.alertravel www.alertravel.com

Nr 25 TRAVEL 2018

EVENT

si shijime vere dhe prodhimesh të veçanta, shfaqje kuzhine, punëtori rreth risive të sektorit të ushqimit dhe pijeve, përfitimet e ushqimit organik dhe të shëndetshëm, si dhe oferta dhe zbritje speciale për prodhime të veçanta.

9 Janar - 9 Mars 2018

MIA ENELL - TANI TANI TANI

COD hapi sezonin e parë të 2018 me ekspozitën “Tani tani tani” të artistes Mia Enell. Artistja suedeze, por që jeton në Amerikë, prezantoi 22 punime në hollin protokollar të Kryeministrisë dhe në sallën “Tako Artistin”. Ekspozita që gërsheton pikturën me vizatimin është kuruar nga Genti Gjikola dhe bën bashkë vepra që “përtej lehtësisë së dukshme dhe thjeshtësisë, shfaqin kompleksitetin e botës që Mia Enell kërkon të zbulojë”.

9 - 11 Mars 2018

HORECA FAIR ALBANIA

Panairi më i madh ndërkombëtar i hotelerisë dhe turizmit në Shqipëri vjen në edicionin e 5. Sipas organizatorëve, në këtë edicion, i cili mbahet në ambientet e Expocity në Tiranë, do të marrin pjesë mbi 140 kompani.

14 Mars 2018

DITA E VERËS

Festa tradicionale shqiptare, Dita e Verës, shënohet me aktivitete të shumta në thuajse të gjithë Shqipërinë. Zona e Vlorës e njeh këtë festë edhe me emrin Llazoret. Fëmijët shëtitin nëpër fshat, venë në çdo shtëpi, ku marrin vezë dhe urohen: “Paçi këmbën e mbarë!” Për atë që vete për herë të parë Ditën e Verës në një shtëpi thuhet se “na bëri këmbë”. Me vezët që mbledhin fëmijët lozin duke i përpjekur dhe kujt i del veza më e fortë, ia merr tjetrit. Ndërsa Tirana ka zgjedhur të citojë shkrimtarin Faik Konica për të shpjeguar historikun e lindjes së kësaj feste: “Kur shkrin dimri, kur qaset vera e buzëqeshur, e hollë dhe e gjatë si në pikturë të Botiçelit, zemra e njeriut shkarkohet nga një barre, shijon një qetësi, një lumturi të ëmbël. Në këtë gëzim stërgjyshërit tanë ndienin një detyrë, t’u faleshin perëndive që sillnin këto mirësira. Dhe ashtu leu festa hiroshe që e quajnë Dita e Verës…. Nuk i bëjnë dëm njeriu, sjellin gëzim të kulluar në shtëpi. Dita e Verës ka një shije poetike, të hollë e të rrallë….” 22 Mars 2018

DITA E NOVRUZIT

9 - 11 Mars 2018

FOOD & DRINK FESTIVAL 2018

Edicioni i tretë e panairit "Food & Drink Festival", dedikuar industrisë së ushqimit, pijes dhe verës do të jetë i fokusuar në ruajtjen e traditës, krijimin e një platforme promovimi të zhvillimeve më të fundit të këtij sektori, duke ofruar jo vetëm një hapësirë ekspozimi, por edhe aktivitete të tjera argëtuese. Panairi synon prezantimin e tregut në nivel vendas dhe më gjerë. Gjatë 3 ditëve do të ketë aktivitete të ndryshme 40

Dita e Novruzit (Sulltan Novruzit) është festa më e rëndësishme e besimtarëve bektashi që nga shekulli XV. Ajo përkon me ditëlindjen e Imam Aliut në Qabe. Etimologjia e saj është nga persishtja: Nevruz - Dita e re, ndërsa titulli i lartë Sulltan ia shton rëndësinë kësaj feste, që simbolizon rigjallërimin, lindjen e shpresës dhe ringjalljen për gjithë njerëzimin. 31 Mars 2018

SHKODRA - FAMILJA IME, SHTËPIA IME, HISTORIA IME

Ekspozitë, konkurs dhe album fotografik "Banesa qytetare shkodrane para viteve '90 -të

Me moton "Çdo shtpi e ka nji fotografi e çdo fotografi e ka nji histori", organizata GO2 po përpiqet ta kthejë në traditë konkursin konkursin e fotografive të para viteve '90. Pas suksesit të vitit 2016 me konkursin e fotografisë me biçikletë para viteve '90 -të, ekspozitës dhe albumit "Shkodra - familja ime, biçikelta ime, historia ime", kjo organizatë hapi konkursin e fotografisë së banesës shkodrane para viteve '90. "Globalizimi po i transformon shtëpitë, rrugicat, qytetet, duke zhdukur vendet më të dashura të njerëzve. Është koha që qytetarët të ndërgjegjësohen për vlerat e trashëguara dhe ta mbrojnë kujtesën kolektive. Prandaj ky konkurs është një mundësi për të sjellë rrëfimin familjar përmes fotografisë." Pikërisht kësaj nisme mbi kujtesën kolektive të qyteteve, që përkon me Vitin Europian të Trashëgimisë Kulturore, 2018 - i është bashkuar edhe Prizreni. 25 fotografitë më të mira të secilit qytet do të përzgjidhen për ekspozitën e përbashkët, e cila do të hapet fillimisht në Shkodër e më pas në Prizren. Po ashtu, këto fotografi do të botohen në albumet përkatëse të secilit qytet. Për Shkodrën caku kohor i konkursit është viti 1990, ndërsa për Prizrenin ky cak është përfundimi i luftës së Kosovës më 1999.

1 Prill 2018

PASHKËT KATOLIKE

Duke simbolizuar ringjalljen e Jezu Krishtit tre ditë pas kryqëzimit të tij në kodrën e Golgotës, festa e Pashkëve është kremtimi më i madh i kalendarit liturgjik të Kishës Katolike dhe të kishave të tjera të krishtera. Festës i paraprin Java e Shejtë.

Megjithatë, sikurse edhe vitin 2017, të dyja këto festa do të shënohen në të njëjtën ditë për rreth 32 herë gjatë shekullit XXI. Më e afërta përputhje do të jetë në vitin 2025, ndërsa 2037 dhe 2038 janë dy vite rreth kur Pashkët do të festohen në të njëjtën ditë, si nga katolikët ashtu edhe nga ortodoksët. 13 Prill 2018

FLUTURIME DIREKTE TEL AVIV - TIRANË

30 April 2018

DITA NDËRKOMBËTARE E JAZZ

Për të shënuar "virtytet e xhazit si një mjet edukimi, një forcë paqeje, bashkimi, dialogu dhe bashkëpunimi të gjerë mes njerëzve", UNESCO shpalli që më 2011 Ditën Botërore të Xhazit.

Pas marrëveshjes së nënshkruar nga 1 Maj 2018 Ministri i Turizmit gjatë panairit të Izraelit, DITA NDËRKOMBËTARE më 13 Prill 2018 do të fillojnë fluturimet E PUNËTORËVE e para direkte Tel Aviv - Tiranë. Linja me (E vlefshme për vendet ky kryeministri nuk u krenohet investitorëve të huaj se në vendin e tij nuk ka sindikata.) 6 Maj 2018

SHËNGJERGJI

Shëngjergji është një ndër festat popullore më të përhapura në Shqipëri (në disa treva festohet më 23 Prill) dhe si shumica e festave të stinës së pranverës, simbolizon ringjalljen e natyrës dhe të jetës. 6 Maj 2018 frekuencë 2 herë në javë mendohet se do të rrisë ndjeshëm numrin e vizitorëve PANAIRI MESDHETAR I TURIZMIT nga Izraeli në Shqipëri. Më 6-7 Prill në Tiranë organizohet edicioni i dytë i Panairit Mesdhetar të Turizmit (“Mediterranean Tourism Fair Tirana 2018”) me mbështetjen e Ministrisë së Turizmit dhe Mjedisit, si dhe të Agjensis ë Kombëtare të Turizmit. Panairi është ndër eventet më të 18 Prill 2018 rëndësishme rajonale, me fokus promovimin e sektorit te turizmit vendas DITA NDËRKOMBËTARE dhe rajonal, duke mbledhur ekspertët E MONUMENTEVE e industrisë përmes forumeve, ta- Që prej vitit 1983, 18 Prilli është shpallur si Dita Ndërkombëtare e kimeve dypalëshe etj. Monumenteve. 6 - 7 Prill 2018

8 Prill 2018

PASHKËT ORTODOKSE

Pas ndarjes së parë të Kishës, më 1054, të krishterët e perëndimit u quajtën katolikë, ndërsa ata të lindjes, ortodoksë. Secili përdor kalendar të ndryshëm nga tjetri. Kalendari julian ishte krijuar 45 vjet para Krishtit, por pasaktësia e tij qëndron në faktin se viti ka 11 minuta e 14 sekonda më shumë se viti astronomik. Kur ai u korrigjua, në shekullin XVI, kisha katolike, përmes Papës Gregori XIII aplikoi kalendarin gregorian, i cili nisi të përdorej nga një numër i madh vendesh të kishës së perëndimit, ndërsa vendet e kishës së lindjes nuk e përkrahën formulën e vitit të brishtë ku bazohej ky kalendar. Dallimi mes kalendarëve është 13 ditë në rreth 200 vjet. Kjo bën që Festa e Pashkëve Ortodokse jo gjithmonë të përputhet me Pashkët Katolike.

DITA E LULEVE NË SHKODËR

7 - 12 Maj 2018

ALBANIAN SKILLS COMPETITION

Albanian Skills vjen në edicionin e katërt si një iniciativë e pavarur shqiptaro-zvicerane pa asnjë qëllim ekonomik, që i kushtohet Arsimit dhe Formimit Profesional. Gjatë 7 ditëve do të ketë punëtori, 23 Prill 2018 trajnime, forume, shfaqje të drejtDITA BOTËRORE përdrejta në mjedise të ndryshme E LIBRIT DHE E SË DREJTËS SË AUTORIT rreth Tiranës, duke u finalizuar në Tirana Business Park me Konkursin e Dita e vdekjes së dy prej gjigantëve parë të Aftësive në Shqipëri. të njerëzimit, William Shakespeare dhe Miguel de Cervantes - 23 Prilli 10 Maj 2018 është zgjedhur nga UNESCO që prej 1995, si Dita Botërore e Librit dhe e DITA E PELIKANIT KAÇURREL së Drejtës së Autorit. Qëllimi është të Dita Botërore e Shpendëve Migratorë rritet vetëdija për rëndësinë e leximit, në Shqipëri përkon me Ditën e Pelikanit t'u krijohet njerëzve qasja në libra, Kaçurrel (ose pelikani dalmat), një të edukohen njerëzit për përkujdesje specie e mbrojtur, shpend folenizues ndaj bibliotekave, e sigurisht - t'i në lagunat shqiptare, e sidomos në gëzohemi librit! Divjakë dhe Karavasta. 29 Prill 2018

DITA E VALLËZIMIT

Shpallur më 1982 për nder të përvjetorit të themeluesit të baletit modern, Jean-Georges Noverre. Nr 25 TRAVEL 2018

Për prenotime: +355 67 20 30 193; email: nanoresort@yahoo.com; instagram: nano_resort

Fshati Daias, Petrelë, Tiranë Për prenotime: +355 67 20 30 193; email: nanoresort@yahoo.com; instagram: nano_resort

www.nanoresort.al

NANO

RESORT & BIOFOODS

NANO

RESORT & BIOFOODS

In 50 thousand square meters of green space,

In 50 meters of green space, 60 thousand square full of forests, olive groves, endless fruit and vegetables, 4 perennial greenhouses & ornamental full of forests, flowers, olive groves, endless fruit and lies Nano Resort. We cultivate alpine vegetables, 4 perennial greenhouses & ornamental livestock and wild & soft poultry, which can be tasted under Bio-based restaurant, along with all flowers, liesother Nano Resort. We cultivate alpine products, as well as the honey of the house. livestock andThewild & cooking soft poultry, which acan be line of is neo-traditional, innovation cooking way. Nano Resort has the playground tasted under Bio-based restaurant, along with all and many other areas for them to enjoy their other products, as wellAlso as wetheofferhoney the house. freedom. private of facilities and luxury accommodation, combining wonderfully baroque The line of cooking is neo-traditional, a innovation style with traditional elements. cooking way. Nano Resort has the playground and many other areas for them to enjoy their freedom. Also we offer private facilities and luxury accommodation, combining wonderfully baroque style with traditional elements. Nano Res. Bio Food 42

#nanoresortbiofood

Në 50 mijë metra katrore hapësirë të gjelbër, pyje, ullishta, fruta e perime pa fund, 4 sera të gjithëvjetore e lule dekorative shtrihet Nano Res kultivojmë blegtori alpine e shpendë të buta e të Në 50 mijë metranë katrore hapësirë të gjelbër, plot Bio, Së bas 60 cilat shijohen restorantin me baze pyje, ullishta, fruta e perime pa fund, 4 sera të mëdha gjithë prodhimet e tjera, deri tekResort. mjalti gjithëvjetore e lule dekorative shtrihet Nano Ne i shtëpis kultivojmë blegtori alpine neo-tradicionale, e shpendë të buta e të egra, e gatimit është një tërisi e gati cilat shijohen në restorantin me baze Bio, Së bashku me kohës. Në Nano fëmijët kanëLinja këndin e ty gjithë prodhimet e tjera,Resort deri tek mjalti i shtëpisë. e gatimit një risitëe gatimit jrave si është dhe neo-tradicionale, shumë hapësira tjera tëpër të shiju kohës. Në Nano Resort fëmijët kanë këndin e tyre të loe Tyre sigurtë. ambiente p jrave si dhetë shumë hapësiraGjithashtu të tjera për tëofrohen shijuar lirinë edhe Tyre akomodim të sigurtë. Gjithashtu ofrohen private mrekullis luksoz, ku ambiente kombinohen dhe akomodim luksoz, ku kombinohen mrekullisht stili barok me elementët tradicionalë. barok me elementët tradicionalë.

Albanian

food tours

Destinacionet

2018 In food we trust

Dear readers!

You already know that the first issue of the Travel Magazine is the one that brings you the best tourist destinations and suggestions coming from the magazine`s team and its many collaborators as guides to new paths, whether these stories, adventure culture or any other tourism that Albania offers. This year, we thought that the love for tourism can be conveyed through the stomach, with Albanian Food Tours, bringing you the best culinary delights in Albania, through programs created by agencies, organizations, associations and groups, and even individuals and also, bringing tours offered through the suggestion of tourists themselves to the places where they are left to be more satisfied. Today, the gastronomic tourism is the trend of the moment; everywhere around the world, tourists travel just to taste new and unique flavors that they can not find elsewhere but in the country that offers them, grown foods in the wild, far from genetic modifications or chemical treatments that have filled the world. And Albania is the right place to offer delicious, natural, grown-home food or small farms, bringing back ancient recipes that clearly identify each of its areas through culinary art. An invaluable asset, a small part of which we have brought to these culinary tours. But above all, you dear tourists, you can enjoy these gastronomic treasures at really competitive prices in relation to all other destinations in Europe, even the region. So, welcome to the rich Albanian Mahogany!

Nr 25 TRAVEL 2018

Itineraret e

Veriut të Shqipërisë jo vetëm kulinari por edhe pelegrinazh në historinë dhe trashëgiminë autentike natyrore dhe kulturore shqiptare

Ky tur i gjatë është një bashkëpunim i projektit CABRA të GIZ me Agjensinë e Zhvillimit Rajonal AZHR1 Shkodër Përgatiti: Luan Dervishej

Shqipëria është sa e vogël aq dhe e madhe: shumë cepa të Shqipërisë tashmë janë lehtësisht të arritshëm dhe me rritjen e interesit turistik për eksplorim dhe përmirësimin e ofertës turistike, gama dhe densiteti i pasurive kulturore dhe natyrore për shijimin nga vizitorët, dëshmon për pasuri e vlera të mëdha. Tashmë nga Tirana në pikën më veriore Vermosh mund të arrihet edhe në 4 orë, por nëse si turistë kemi interes të eksplorojmë hap pas hapi, qoftë edhe me soditje vlerat turistike gjatë rrugës, mund të na duhet një javë për të mbërritur deri atje. Shijimi i gastronomisë si pjesë e turizmit duhet të jetë i pandarë nga ai i natyrës dhe kulturës së destinacioneve, që do të thotë të zhytesh dhe të kuptosh ambientin, traditat, origjinën e produkteve apo edhe kulturën e gatimit dhe pastaj të mund të kuptosh dhe të mund të zgjedhëshçfarë është e veçantë dhe autentike, kur e nëçfarë konteksti, duke shijuar, eksperiencë të cilën ndoshta mund ta gjesh dhe në një ambient dhe skutë modeste. Mjafton dëshira për të kërkuar, eksploruar dhe shijuar të bukurën, një infomacion dhe referencë për -destinacionet, një makinë, një celular me google map. Për turistët që nuk duan të ndërmarrin aventura me makinë në zona të thella, me përjashtim të rrugës Qafë-Thore-Theth, të gjitha destinacionet e tjera kryesore të përshkurara mund të arrihen me makinat e zakonshme dhe në rrugë komode të asfaltuar. Përtej përjetimit dhe shijimit turistik të momentit, itineraret ofrojnë një mundësi për pasurimin e kujtesës dhe arkivës fotografike, pasurim të njohurive historike dhe gjeografike, pasurim të shportës shtëpiake me produkte të zonës dhe pse jo, të ndjerit më krenar për vlerat e vendit. Paketa turistike e itinerareve të Veriut ekspozon një ofertë turistike që mbulon një rajon më në kohezion historik, kulturor dhe gjeografik, pjesë e identitetit dhe trashëgimisë autoktone shqiptare. Ndaj dhe sipas interesit kulturor apo natyror, eksplorimi i rajonit mund të përjetohet si një pelegrinazh në historinë, trashëgiminë kulturore dhe natyrore shqiptare. Itineraret në rajon mbulojnë të gjitha kategoritë kryesore të produktit turistik: atë natyror, rural, kulturor, të diellit dhe rërës, në bazë të një kompleksi peisazhi dhe biodiversiteti që kalon në zona dhe parqe me vlera kombëtare, ndërkombëtare ose rajonale, si nga rezervati Kune-Vain, te peisazhi i Mbrojtur i lumit Buna, nga Parku Natyror i Liqenit të Shkodrës, te parku Rajonal i Shkrelit dhe Parku Kombëtar i Thethit apo deri në Vermosh, si pjesë e parkut të ardhshëm të Alpeve Shqiptare. Itineraret kalojnë nga Adriatiku me laguna, plazhe të reja, plazhe ekzotike dhe plazhe të afirmuara, në zona fushore dhe kodrinore me pasuri agrobiodiversiteti por dhe historike e kulturore, me lumenj ujëshumë si Drini dhe Buna, në luginat e lumenjve

Albania is as small as also big: most of the edges of Albania can now be easily reached and with the increase of tourists’ interest for exploration and improvement of touristic supply, the range and density of cultural and natural assets enjoyed by the visitors proves a wealth with substantial values. Nowadays, to travel from Tirana to the northernmost point Vermosh, it could be achieved within 4 hours drive. However, as a tourist we want to explore step by step the touristic attractions along the way, which would extend the travelling time up to a week. Gastronomy degustation as part of tourism should not be left out from the exploration of nature and cultures of the destinations. This means to dive in and understand the environment, traditions, the origin of the products and the culture behind cooking. At this point, you can understand and choose what is special and authentic, an experience that you can probably find it even at a modest corner. What you will need is: the desire to ask, to explore and enjoy the beauty; the necessary information and reference for the destinations, and a mobile phone with google map. For tourists who are not keen to drive themselves and undertake such adventures, with the exception of the road Qafë-Thore-Theth, all the other main destinations as described could be reached with common cars as the roads are well asphalted. Beyond experiencing and enjoying the touristic journey, the itineraries offer a possibility of enrichment for the memories and the photography archive; enrichment from historical and geographical knowledge; enrichment of the house basket with local products and why not the feeling of appreciations for the country’s values. The touristic package of the north itinerary exposes a touristic arrangement that covers a region with a historical cohesion, cultural and geographical, which is an important part of the identity and the Albanian autochthonous heritage. Therefore, in accordance with the cultural or natural interest, the exploration of the region could be experienced as a pilgrimage in history, cultural heritage and Albanian nature. The itineraries in the district cover all the main categories of the touristic products: natural, rural, cultural. Products of the sun and wind originated from a complex picturesque view and biodiversity. The wide range of biodiversity passes through areas and parks awarded with national values, international or regional like the reservoir of Kune – Vain, up to the protected area of Buna river, near the Natural Park of Shkoda’s lake, the regional park of Shkrel, the National Park of Theth and even up to Vermosh as the future park of the Albanian Alps. The itineraries pass through the Adriatic coast across lagoons, exotic and affirmed beaches, fields and hills areas rich with not only agro-biodiversity but also historical and cultural. On the way you

malorë piktoreskë si Kiri, Rrjolli, Prroni i Thatë, Cemi apo Vermoshi, me liqenin e Shkodrës dhe fshatrat piktoreskë, me një qytet me trashëgiminë mjaft të pasur dhe të gjatë historike dhe kulturore si Shkodra, kryeqendër e gjithë zonës veriore që shtrihet edhe përtej kufijve, me zonën e Alpeve shqiptare, simbol i maleve dhe i trashëgimisë epike e heroike të malësive shqiptare. Paketa e ofertës turistike është ndarë në destinacione nënrajonale për të cilat mund të përdoret një ditë e plotë dhe një natë qëndrimi. Itineraret përfshjnë një prekje të trashëgimisë kulturore, historike, natyrore, rurale, agrobiodiversitetit dhe gastronomisë, por me një temë mbizotëruese kryesore sipas veçorive të zonës.

Itineraret:

1. Nga Patoku në Shëngjin: larmia e bregdetit adriatikas-variacione peisazhi, pasuri vlerash biodiversiteti, opsione relaksi dhe gamë kulinarie

2. Nga fusha e Zadrimës në Bushat, gastronomi, histori dhe agrobiodiversitet Nga vera, djathi dhe ulliri i Kallmetit tek arti i kulinarisë në Mrizin e Zanave, nga djepii Fishtës dhe Mjedës tek Bushati i rezidencave të princërve dhe pashallarëve 3. Nga Velipoja në Shirokë, soditje e peizazh natyror përgjatë Bunës deri tek tava e krapit në liqenin e Shkodrës Me makinë por dhe në këmbë e me biçikletë, për të parë shumë ujë dhe zogj, varka dhe peshkim, perime Oblike dhe dele shkodrane, qylyma të Zogajt, krap në tavë dhe qefull në tjegull 4. Shkodra, kurora e madhështise së Veriut dhe vlerave autentike Shqiptare Një kështjellë buzë liqenit që bashkon malet me detin, një eksplorim vlerash që duhet zbuluar hap pas hapi 5. Luginat e Alpeve Shqiptare, portat drejt agrobiodiversitetit dhe historisë që nuk mbaron kurrë Nga ura e Mesit dhe lugina e Kirit, tek Drishti tek gështenjat e Reçit e drejt Veleçikut, në Razëm 6. Thethi- zemra e maleve, e zhytjes në natyrë dhe ecjes në këmbë por edhe e ushqimeve të pastra e të shëndetshme. 7. Kelmendi i Traditave të Malësisë Nga xhubleta dhe Logu iBjeshkëve, tekMishavina e Trofta e Cemit

get to pass by the large water streams rivers like Drini and Buna, offering picturesque mountains river valleys like Kiri, Rrjolli, Prroi i Thate, Cemi or Vermoshi. It follows with Shkodra’s lake and panoramic villages, cities with a rich historical and cultural heritage like Shkodra, considered the capital of the northern region of the country that stretches beyond the borders and the Albanian Alps, which are the symbol of mountains and heroic heritage of the Albanian landscape. The touristic package includes different regional destinations where you can spend a whole day and one night stop. The itineraries consist in embracing cultural, historical, regional, natural, rural, agro-biodiversity and gastronomy heritage, with a dominant main theme of different specialties from the respective areas.

Itineraries:

1. From Patok to Shengjin: the diversity of the Adriatic coastline – landscape varieties, rich biodiversity, different options to relax and explore a wide variety of culinary. 2. The history of gastronomy and agro-biodiversity from the Zadrima field in Bushat – wine, cheese and olives of Kallmet – to the art of culinary at Mrizi i Zanave,; from the Fishta and Mjeda cradle to Bushati, the residency of princes and pashas. 3. Admiring the natural panorama along Buna from Velipoja, up to the tava e krapit at the Shkodra’s lake – reachable by car but also by walk and bicycle; explore more water and birds in their habitat, boats and fishing, vegetables of Oblike and local goats , Zogaj carpets, “tave krapi” and qefull ne “tjegull “ 4. Shkodra - the crown of greatness of the North and the Albanian authentic values - a castle at the edge of the lake which unites the mountain and the sea; an exploration of values that must be explored step by step. 5. The Alps Valleys – at the entrance of the mountains, with a rich agro-biodiversity and an endless history – From the Mesi bridge and the Kiri valley, along Drishti at the Reçi’s chestnuts and towards Veleçik in Razëm. 6. Theth – the heart of the mountains – for the passionate ones who like to dive into nature and hiking. 7. Kelmendi – The highland of traditions – from xhubleta and Logu i bjeshkeve local contest, to Mishavina cheese and Cemi trout.

This long culinary and cultural tour is offered CABRA, a GIZ project, in collaboration with Regional Developmet Agency 2 Prepared from: Luan Dervishej

The North Albania itinerary: not only culinary but also a pilgrimage in history, in authentic natural heritage and in the Albanian culture

Nr 25 TRAVEL 2018

Nga Patoku në Shëngjin:

larmia e bregdetit adriatikas-variacione peisazhi, pasuri vlerash biodiversiteti, opsione relaksi dhe gamë kulinarie

From Patok to Shëngjin:

the diversity of the Adriatic coastline – landscape varieties, rich biodiversity, different options to relax and explore a wide variety of culinary. Ndonëse rruga nga Tirana në Lezhë arrihet në një orë, atraksionet që ofron bregdeti i Adriatikut mund ta bëjnë të nevojshme shijimin e tyre deri në një qëndrim me natë fjetjeje në Shëngjin. Atraksionet kryesore: Laguna e Patokut, plazhi i Tales, laguna Kune- Vain dhe ishull Lezhë, Shëngjin dhe rana e Hedhun, qëndrim në Shëngjin. Të gjitha këto pika veç e veç mund të arrihen me një lëvizje 10 minutëshe në rrugë krejt të asfaltuara nga aksi kryesor Tirane-Shkodër. Laguna e Patokut, përshkohet nga një aks rrugor si digë në mesin e saj, ku janë ndërtuar lokale në të dy anët e tij, me kabina druri në ujë, një peisazh ekzotik ku kafeja apo dreka mund të shijohen sikur të jesh në një varkë apo shtëpi mes ujrave. Plazhi i Tales, një plazh i ri vetëm me lokale dhe restorante ku akomodimi ofrohet kryesisht në fshatrat apo lagjet përtej bregut, ka një peizazh më rural dhe ofron mundësi shijimi qoftë si plazh apo jashtë sezoni për ata që duan të shijojnë një ambient jo të populluar apo të ndërtuar. Ishull Lezha dhe laguna Kune-Vain, me tradita që nga koha e Hotelit të Gjuetisë të viteve para 90 ofron mundësi për soditje të natyrës në zonën e mbrojtur dhe opsione ushqimi madje edhe akomodimi të larmishme. Laguna Kune-Vain është e vendosur pranë grykëderdhjes së lumit të Drinit, dega e Lezhës dhe ka mundësi soditjeje si deri në grykëderdhje, dhe nga kullat e vrojtimit. Peisazhi ligatinor dhe zogjtë janë pasuri e vecantë. Dylbitë do ndihmonin në eksplorim. Oferta e restoranteve është e larmishme, që nga Diella, e vendosur 3 km në brendi të parkut, me një gatim tradicional nga byrekët, tek pulat dhe peshku, tek kompleksi Sebastiano me mundësi pishine dhe akomodimi, ku përveç peshkut edhe zogjtë e egër janë karakteristikë si dhe mjaft restorante të tjera si Ceni, Ishulli i Peshkatarëve etj. Akomodimi në Shëngjin, ofron një mundësi soditjeje peisazhi dhe shëtitore pasdite ku oferta e restoranteve të peshkut është e pasur si në vendndodhje panoramike edhe në gamë. Për një kuzhinë më të rafinuar mund të vizitohet edhe Raspodia, në rrugën nga Lezha në Shëngjin ku shefi i mirënjohur Alfred ofron si kuzhinë klasike dhe tradicionale me produkte të kultivuara në zonë.

Although the trip from Tirana to Lezha lasts only an hour, the beautiful attractions that the Adriatic coastline offers makes it necessary to stop over for a night in Shengjin. The main attractions: the Patok lagoon, the beach of Tales, the lagoon of Kune-Vain, the island of Lezha, Shengjin and Rana e Hedhun. Spend the night in Shengjin. All these stopovers can be reached within ten minutes from the main axis of TiranaShkodra, with roads completely asphalted. The Patok lagoon, is crossed by a road axis similar to a dam amongst it, where bars and restaurants are built on both sides. Wooden cabins above the water, an exotic panorama where a drink or a meal could be enjoyed like if you were on a boat or in a house above the water. The Tale beach, it’s a new beach with only bars and restaurants. Accommodation is mainly offered in the villages or neighbourhoods beyond the coast. It has a rural panorama and could be enjoyed as a beach during summers, or also out of season for a more quite atmosphere, not overcrowded or if you want to enjoy a place not surrounded by buildings. The Lezha Island and the Kune-Vain lagoon, with traditions offered from the ‘Hunting Hotel’ since the 1990s, offers an opportunity of a nice walk to explore the local protected nature, a variety of food and accommodation. The Kune-Vain lagoon is located close to the delta of Drin river, the branch of Lezha and khas sightseeing opportunites until the delta also from watch towers. The wetland panorama and the wild birds are a special treasure. Binoculars would help to explore this panorama further. There are plenty of restaurants, such as ‘Diella’, located 3km inside the park, offering a traditional cuisine characterised from byrek, chicken and fish; ‘Sebastiano resort’ which offers accommodation and swimming pool. With the exception of fish and wild birds, other restaurants fall under this category such as ‘Ceni’, ‘the Island of fishermen’ etc. Accommodation in Shengjin, provides the exploration of the panorama, afternoon walks where you can find plenty of restaurant specialised in fish, and it offers a magnificent panoramic view. If you’re looking for more refined cuisine, Rapsodia is the place. Rapsodia is located in the road from Lezha to Shengjin where the wellknown chef Alfred offers a combination of classic and traditional cuisine made out of products cultivated in the area.

From the fields of Zadrima in Bushat, gastronomy, history & agrobiodiversity

The history of gastronomy and agro-biodiversity from the Zadrima field in Bushat – wine, cheese and olives of Kallmet – to the art of culinary at Mrizi i Zanave,; from the Fishta and Mjeda cradle to Bushati, the residency of princes and pashas.

Nga fusha e Zadrimës në Bushat, gastronomi, histori dhe agrobiodiversitet

Nga vera, djathi dhe ulliri i Kallmetit tek arti i kulinarisë në Mrizin e Zanave, nga djepi i Fishtës dhe Mjedës tek Bushati i rezidencave të princërve dhe pashallarëve Nga Shëngjini, itinerari për në Veri nis me vizitën në Lezhë të zonës arkeologjike të Lissusit antik dhe memorialit të Skënderbeut për të vijuar pastaj nga Balldreni dhe duke marrë në të djathtë zonën e Zadrimës drejt Kallmetit, ku kanë lindur ose kanë punuar mjaft figura të ndritura të historisë kombëtare, që nga iluminzimi e deri tek Rilindja Shqiptare si Pjetër Budi, Frang Bardhi, Gjergj Fishta, Ndre Mjeda. Duke filluar me Kallmetin, Kjo zonë me tradita të trashëgimisë kulturore ruan resurse autoktone bujqësore dhe blegtorale si rrushi Kallmet, dhia Lara e Kallmetit, ulliri i Kallmetit. Tek Kantina e Kallmetit mund të shijohen ose blihen vera autoktone ndërkohe që mund te vizitohen fermat e dhive autoktone ku mund të shijohet dhe blihet djathi I prodhuar ne kushte artizanale I dhisë së Kallmetit. Me tej itinerari vazhdon përgjatë zonës së Zadrimës ku pas ndaljes në kishën ku ka qenë kuvendi i Troshanit, kalohet në Fishtë dhe pak më tej tek Mrizi i Zanave, ku Altin Prenga ndjek idetë e filozofisë Slow Food. Aty mund të provohen shumllojshmëria e produkteve lokale të ofruara dhe përpunuara me finesën e artit kulinar si psh Petë me hitha, purrinj dhe mëlҫi kecit, laknur me kungull e mazë te freskët, Krane me mish derrit në prush, Mish ftuje i pjekur në tepsi, pulë me pulener në kusi bakri. Nga Fishta duke kaluar në aksin nacional drejt Shkodrës merret rruga majtas për në Gjadër, ku një soditje e fushës së aviacionit na kujton aerodromin ushtarak të ndertuar gjatë periudhes se komunizmit ku avionët strehohen në tunele në mal dhe I cili është perdorur si bazë logjistike deri në Kohën e luftës së Kosovës. Në rrugën dytësore, drejt Barbullushit dhe Bushatit, mund të ndalemi tek kisha, shtëpi muze e Ndre Mjedës në Kukël. Stacioni i radhës për qëndrim dhe një natë fjetje mund të jetë Garden Land Resort, në mes të një mjedisi rural në Bushat ku që në kohen e ilirëve dhe pastaj romake e më tej në mesjetë, princat e Zetës e pastaj Bushatlinjtë kanë pasur rezidencat e tyre , pasi dega e Drinit asokohe ka qenë dega kryesore që rridhte drejt Lezhës. Në resortin që ka edhe pishinë ofrohen ushqime tradicionale si byrekë, lakror, turshi, pula fshati, etj. Alternativë tjetër akomodimi është vendosja në plazhin e Velipojës.

From Shengjin, the itinerary towards the north starts in Lezha with the archaeological antique area of Lisus and memorial of Skanderbeg, following Baldren. On the right we find the area of Zadrima leading to Kallmet, where important famous people of the national history were born or worked in the area (from the Illuminism to the Albanian Renaissance) like Pjetër Budi, Frang Bardhi, Gjergj Fishta, Ndre Mjeda. Starting with Kallmet, a rich area with cultural heritage traditions that maintains the autochthones agricultural recourses and livestock like the Kallmet grape, the Lara goat of Kallmet, and the olive of Kallmet. At the Cantine of Kallmet you can enjoy or purchase the autochthones wines while visit the goats farm where you can purchase the artisanal goat cheese of the Kallmet goats. Onward, the itinerary continues along the Zadrima area where after stopping at the church, which once used to be the assembly of Trushani, you pass by Fishte and just a little further you can reach the ‘Mrizi i Zanave’. This restaurant follows the idea of Slow Food, where you can taste a variety of the finest local products made from the culinary art like petë me hitha, purrinjë dhe mëlçi kecit, laknur me kungull e mazë te fresket, Krane me mish derrit në prush, Mish ftuje i pjekur në tepsi, pule me pulener në kusi bakri. From Fishta, passing through the national axis towards Shkodra you take the left for Gjader. In Gjader, you can visit the aviation track which reminds us the military airport built during the communist regime. The airplanes are still located inside mountain tunnels, and the track was used as a logistics base until the end of Kosovo’s war. In the secondary road, towards Barbullush and Bushat, you can stop at the church and visit a house converted into the museum of ‘Ndre Mjedes’ in Kukel. The next destination to spend the day and stop over for a night can be found at the Garden Land Resort. It is located in the middle of Bushat’s rural area, an area which has been home to the Illyrians followed by the romans and medievalism princes of Zeta. Later in history, the Bushati inhabitants were resided in the area, as the Drini branch at the time used to be the main branch which flowed towards Lezha. The resort offers swimming pool and traditional food like byrek, lakror, turshi, pula fshati, etj. Another alternative stop for accommodation is the Velipoja beach.

Nr 25 TRAVEL 2018

Nga Velipoja në Shirokë, soditje e peizazh natyror përgjatë Bunës deri tek tava e krapit në liqenin e Shkodrës

Me makinë por edhe në këmbë e me biçikletë, për të parë shumë ujë dhe zogj, varka dhe peshkim, perime Oblike dhe dele shkodrane, qylyma të Zogajt, krap në tavë dhe qefull në tjegull Nga plazhi I Velipojës, shijimi i larmisë së bregdetit të Adriatikut, mund të fillohet me lagunën e Vilunit dhe pastaj në rezervatin e grykderdhjes së Bunës e më tej përgjate Bunës , në disa nga fshatrat e përshtatshëm dhe për itinerare me biçikleta. Në Shirq, në vendin e skelës së dikurshme të anijeve që vinin nga deti drejt Shkodrës, mund të vizitohet në breg të Bunës, pjesë të kishës mesjetare të ndërtuar nga Helen Anzhu, përmbi manastirin benediktin ku ka pasur dhe themelet kisha paleokristiane për nder të Shën Serxhit dhe Bakut. Pasi kalohet Ura e Bunës mund të vizitohen dhe ferma gjatë rrugës për Oblikë -dhe për Muriqan- Ferma Eco-sociale Ana e Malit . Nga Shiroka për në Zogaj , perveç shëtitores që mund të shijohet në këmbë ose biçikletë ka pika panoramike për të soditur liqenin apo stacionet e peshkatarëve për të vrojtuar momentet e nisjes apo mbërritjes nga peshkimi. Restorantet e peshkut mund të zgjidhen dhe sipas peisazhit : brigjeve të Bunës me pamje drejt kalasë së Shkodrës apo në Shirokë dhe rrugës së Zogajt me pamje nga liqeni . Në radhë te parë Tava e Krapit e pastaj putarkat, ngjalat dhe qefulli në tjegull janë disa prej pjatave me popullore të kesaj zone.

From Velipojë to Shirokë Admiring the natural panorama along Buna from Velipoja, up to the tava e krapit at the Shkodra’s lake – reachable by car but also by walk and bicycle; explore more water and birds in their habitat, boats and fishing, vegetables of Oblike and local goats , Zogaj carpets, “tave krapi” and qefull ne “tjegull”. At Velopoja beach, to enjoy the Adriatic diversity landscapes you can start with Viluni lagoonfollowed by the natural reservoir of the delta of Buna. You can continue to explore the upstream along the Buna river, up to some of the villages suitable for biking tours. At Shirq, a medieval inland port for ships coming from the sea towards Shkodra, you can visit the ruins of the medieval church build by Helen d’Anjou . Previously it used to be the site of a benedictin monastery built on the foundation of a paleochistrian church of Siant Sergus and Bachus. Passing through the Buna bridge at the edge of Rozafa castle, you can visit Eco-Social Farms. When directed towards Muriqan near Oblika, you can find Ana e Malit. From Shiroka to Zogaj , you can enjoythe lakeshore promenade where you can walk, hike or bike. There are panoramic view points and fisherman stations where one can observe the starting or arrival moments of thefishermen . Fish based restaurants can be selected also based on the panoramic view location: the Buna shores, the Rozafa castle panorama or Shiroka and Zogaj lake view. At first the tava e krapit ( capr plate ) and then putakra ( fish eggs) , eels and wefull on tile are among the most popular plates of the area.

Shkodra kurora e madhështisë së Veriut dhe vlerave autentike Shqiptare the crown of greatness of the North and the Albanian authentic values - a castle at the edge of the lake which unites the mountain and the sea; an exploration of values that must be explored step by step. Shkodra mund të shijohet me periudha kohore të ndryshme: edhe një ditë, edhe një fundjavë, por edhe çdo herë pavarësisht sa shpesh e viziton. Një trashëgimi kulturore dhe shpirtërore, si koncentrat i vlerave të një zone gjeografike që ka ndërthurur traditat dhe epikën e maleve me shkëmbimet me botën , tregtare dhe kulturore nëpërmjet detit, nga Raguza e Venecia , nga Trieste në Aleksandri, nga Vatikani në Stamboll, si një trashëgimi e transferuar dhe e rafinuar nga brezi në brez, nga mbijetesa tek herozimi, tek sipërmarrja, tek edukimi kulturor dhe arti, tek mikpritja dhe demokracia dhe në esenë, një shpirt njerëzor dhe artistik që nuk shuhet kurrë. Kjo trashëgimi mund të eksplorohet edhe duke prekur aspektet materiale por veçanërisht nëse arrin të krijosh lidhje me pjesën shpirtërore që mishërohet tek njerëzit. Përveç vizitave në një ndër shëtitoret më të gjata tradicionale në Shqiperi që fillon nga Parruca pranë Bashkisë e vijon deri në fund të Piacës e drejt katedrales duke përshkuar Gjuhadolin, mund të vijohet me vizitat në kalanë e Shkodrës, Muzeun Historik tek shtëpia e Oso Kukës, fototeka Marubi, Muzeun e Qëndresës, Katedralen, Xhaminë e Plumbit, Teatrin Migjeni etj. Nga takimi me njerëzit e hapur dhe me humor, tek vëzhgimi i traditave dhe ritualeve ditore, nga pazari i mëngjezit tek lëvizjet me biçikletë, te shëtitjet në këmbë buzë liqenit apo në shëtitore, tek kafenetë e shumëllojshme gjatë ditës, tek koncertet dhe aktivitetet kulturore, mund të mësoni sesi arti, kultura, sporti, ritualet dhe sensi për të bukurën janë transferuar në një shpirt dhe traditë komuniteti. Tradita e gatimit bazohet në produkte specifike të zonës, ku duke qenë qendër e rajonit me të gjithë elementet e peisazhit, Shkodra ka mundësinë për një balancë të produkteve bazë te ushqimit, nga perimet autoktone të rajonit si specat, patëllxhanat, lakrat e Oblikës, tek qepa e Drishtit e fasulja e Shalës, patatja e Kelmendit, frutat si shega devedishe, fiqtë, kumbullat, rrushi, tek peshku , mishi, tek mënyra e gatimit tradicional e periudhes otomane si pilaf me mish, japraku, mishi jahni, patëllxhana apo speca të mbushur, mantije me kos, bamjet, byrekët me mbushje të ndryshme si presh, qepë, kos, hithra, spinaq, ëmbëlsirat si tespixhe, haxhimakulle, bakllavë, kadaif, pastat e kohës së kaluar e deri tek ajo me influencë italiane si pastat e picat, trileçet etj.. Edhe tek gastronomia, gama e vendosjes së restoranteve ka larminë e saj si vendndodhje panoramike dhe bazë peshku buzë ujrave, tek vendndodhjet tradicionale në vila apo shtëpi si Tradita dhe Vila Bekteshi, tek ato moderne në hotele apo lokale në rrugët qendrore. Po kështu akomodimi ofrohet në një gamë të gjerë nga hotelet, hostelet, bujtinat dhe në shtëpi private. Vlen të veçohet se oferta e ushqimit mund të kërkohet dhe tek dyqanet e byrekëve, sanduiçeve por dhe pastiçeritë. Mund të porositësh edhe byrekë të plotë për t`i marrë pastaj për piknik.

Shkodra, the crown of greatness of the North and the Albanian authentic values - a castle at the lakeshore , a connecting bridge for the mountains and the sea, an exploration of treasures. Shkodra can be discovered and enjoyed on different time periods: on a daytrip, on weekends or even everyday regardless of how many times you have visited before. The city offers a spiritual and cultural heritage, as a concentration of values of an entire geographical area combining the epic tradition of the mountains with an international cultural and commercial exchange of the world: from Ragusa to Venice, from Trieste to Alexandria, from Vatican to Istanbul, a heritage passed by and refined through generations. It has a history from survival to heroism, to entrepreneurship, to cultural education and art, to hospitality and democracy, and in essence to a human and artistic spirit that never ceases . This heritage can be explored not only on material testimonies but especially when you get in touch with spiritual dimension embodied within the local population . In addition to the nice walk in one of the longest traditional streets in Albania which starts at Parruca near the municipality and continues up to the end of Piaca and towards the Cathedral via Gjuhadol, you can continue to visit: the Shkodra castle, the historic museum at Oso Kuka house, the National museum of photography Marubi, the site of Witness and memorial museum, the Cathedral , the Lead Mosque,the Migjeni theatre etc. Through the way, you will be welcomed from the locals by offering hospitality and their particular sense of humour, , you can observe the traditions and daily rituals; morning shopping; bike rides ; enjoy a walk along the lakeshore or at the central street; you can stroll along the wide variety of coffee ; you can attend concerts and cultural events; and you can learn about how art, culture, sport, rituals and the sense for the beautifull are transferred to a community’s tradition and spirit. Gastronomic tradition is based on specific regional products. Shkodra, being the centre of a region blessed with all landscape components, has an opportunity for a balanced supply of key food products, autochthone vegetables such as peppers, aubergines, cabbages, oblika, drishti onions, shala beans, kelmendi potatoes, fruits, pomegranades “ devedishe” , figues, plums, grapes, meat and fish.The traditional menu and cooking is dishes inherited from ottoman period cuisine such as pilaf me mish ( rise and meat) , japraku ( filled grape or cabbage leafs with rise, minced meat and other stuffing) , mishi jahni ( meat simmered dish with sauce ) , filled peppers or aubergines, mantije me kos ( ravioli in yogurt garlic saucec) , pies with different stuffing (onion, yogurt, spinach, and sweets like tespixhe, haxhimakulle, bakllave, kadaif, tarts), influences from the early 1990s until the recent Italian influence dishes such as pasta, pizza, , trileçet. Also accommodation is offered in a wide range of options from hotels, hostels , Bed and Breakfast, and private houses. Local food can also be found in pie shops (byrek) , fast-foods and pasticeri . You can also preorder a whole byrek for your excursion or picnic.

Nr 25 TRAVEL 2018

Luginat e Alpeve Shqiptare,

portat drejt agrobiodiversitetit dhe historisë që nuk mbaron kurrë Nga ura e Mesit dhe lugina e Kirit, tek Drishti tek gështenjat e Reçit e drejt Veleçikut, në Razëm

Albanian Alps Valleys

The getaway towards agrobiodiversitety and the endless history From the Mesi bridge and the Kiri valley, along Drishti , at the Reçi’s chestnuts and towards Veleçik in Razëm. Duke u nisur nga qyteti në drejtim verilindor të zonës industriale, në fare pak minuta arrihet Ura e Mesit një monument kulture i periudhës së Pashallëkut të Shkodrës dhe pas kalimit nga ana tjetër drejt luginës së Kirit, duke kaluar në mes parcelash të kultivuara nga banorët punëtore të Postribës, me qepën e famshme të Drishtit mund të mbërrijmë në Drisht, ku mund të vizitohen rrënojat e kalasë dhe qytezës mesjetare, por dhe ku mund të soditet peisazhi përmbi liqenin e Shkodrës. Zona e Postribës njihet edhe për vlerat e biodiversitetit dhe produktet e mjaltit. Në zbritje, pas Urës së Mesit, mund të merret rruga djathtas pranë Kodër-Boks, vendit të tumulave dhe fortesës ilire të Kratulit drejt Rrash-Kullaj e Gruemirë për të dalë në aksin nacional drejt Koplikut. Për ata vizitorë që kërkojnë akomodim në tenda apo në ambient kamping, në fshatin Omaraj buzë liqenit gjendet Shkodra Lake Resort, një kamping mjaft i vlerësuar nga vizitorët ndërkombëtare me autokamper. Prej aty mund të organizohen edhe guida ditore me bicikletë apo makinë në zonën e Shkrelit deri në Shkodër. Nga Kopliku, ku mund të vizitohet edhe Kantina e verës Miqësia, mund të dilet deri në fshatrat buzë liqenit Kalldrun e Stërbeq ose të merret rruga drejt parkut të Shkrelit me disa fshatra turistike si Reç, Razëm e Bogë.

Destinacion Reçi - agroturizëm, vizitë në pyllin e gështenjave, vizitë në

fshat dhe ferma, ushqim në restorante, blerje produktesh Reçi është një fshat i vogël rreth 2 km nga rruga kryesore e parkut, dhe ka potencial kryesisht për zhvillimin e agroturizmit. Rruga që të çon drejt tij është mes fushave të mbjella me bimë heterovajore dhe në sfond ngrihen kodrat e pas tyre malet e larta. Fshati Reç me disa nga lagjet e tij si Qafë Gradë, Mosel është shumë i njohur për pyllin e dendur me gështenja, ku ka dhe ka shënjuar edhe një tur rreth 8 km përreth pyllit. Fshati ka një peisazh rural me gardhe druri, kopshte me pemë frutore ku mund të veçojmë qershitë, hardhitë me caraca, vodhëzën (vesa), dardha etj. Në drejtim të Qafë Gradës, mund të vizitohet Shpella e Pëllumbave e cila ka një shtrirje vertikale dhe eksplorimi i saj nuk është i vështirë. Shpella është e pasur me stalaktite, stalagmite dhe kolona me forma interesante. Në shtator, kur gështenjat janë gati, këtu mund të shijoni gështenjat e pjekura, mjaltin e gështenjës, si dhe ëmbëlsira të bëra me gështenja. Nga fshati Reç, në drejtim nga veriu, mund të shijohet vizita në luginën e Rrjollit dhe drejt bjeshkëve të Repishtit. Produktet që mund të shijohen janë mishi, djathi i dhisë, buka me misrin e Reçit, patatet, mjalti dhe frutat ndërsa produkte që mund të kërkohen te blihen nga fshati jane djathi nga baxhoja lokale, mjalti, frutat sipas stinës si qershitë, gështenjat, lëngu i thanës, çajrat etj.

Destinacioni - Razma:

Relaks, akomodim, ushqim, piknik, ecje në natyrë, vizita ne fshatin e Vrithit Pas vizitës në Reç, destinacioni për qëndrim akomodimi është Razma e cila shtrihet mbi një pllajë karstike 900 - 950 m mbi nivelin e detit dhe paraqet kontraste befasuese në reliev, mes majave piramidale në pjesën më të madhe të pyllëzuara dhe gropave karstike, të mbuluara nga kullotat alpine, me klimë shumë të mirë dhe kurative. Relievi malor me pyjet mbresëlënëse të ahut e pishës, që marrin ngjyra të ndryshme në stinë të ndryshme, e bëjnë këtë zonë shumë piktoreske. Oferta e akomodimit me disa hotele dhe restorante me shërbim cilësor ka bërë që Razma të jetë destinacion qëndrimi dhe nga ku mund të realizohen aktivitete të cilat aktualisht ofrohen dhe në paketa nga bizneset akomoduese dhe me guida lokale. Këtu mund të bëhet ecje malore, piknik në lëndinat me lule, lojra në fushën sportive, të eskploroni shpella. Produkte lokale që mund të shijohen në restorante mund të veçohen: fërlik (mish në hell) , patatet e zonës, djathi i dhisë dhe i deles nga tufat racore që gjenden në fshatrat përreth, fruta pylli dhe këpurdha, me origjinë nga pylli i Gështenjës, fruta të stinës si gështenja, lajthi, arra, lëng thane, çaji i malit, mjalti i zonës etj.

Starting from the north east of the town in direction towards the industrial area, in few minutes you can reach the Mesi bridge, another Shkodra’s culture monument of pashallik period. After crossing the other side of Kiri valley, the trip continues along the cultivated orchards form the hardworking of Postriba locals, the renown Drishti onions, and you can climb up to the strategic view point in Drisht , where you can visit the medieval castle ruins and enjoy the panoramic view of Shkodra’s lake. Postriba is known for the its biodiversity and honey values. When heading down, after crossing the Mesi bridge, the trip can be continued on the right. Near the Boksi hill , you can find the place of Illyrian tumulus and Kratuli fortress heading to Rrash-Kullaj e Gruemirë to reach the national road towards Koplik. For those visitors looking for camping or tent accommodation, Shkodra lake resort located in Omaraj by the lake shore, is the perfect spot. It is a campsite highly ranked reviews online from worldwide visitors. From there, daily trips can be organised by bike or car to Shkrel or Shkodra area. Around Koplik, where you can visit “ Miqesia” winery, you can reach the lakeshore villages of Kaldrun and Sterbeq, or towards Shkrel you can visit the touristic villages of Reç, Razëm and Bogë.

Destination Reçi – agritourism, walks in the chestnuts forest, a visit in

the villages and farms, food in the restaurant, purchase of products. Reçi is a small village, about 2 km far from the main road of the park, and has potential especially for developing agritourism. The road that brings you toward the village is surrounded by planted fields with heterotopic plants, and on the background hills arise overtaken by the high mountains views. The village of Reçi and its neighbourhoods like Qafë Gradë and Mosel are well known for a dense chestnuts forest, where you can find about 8km marked trails across the forest. The village offers a rural panorama characterised by wood fences, courtyards with fruit trees (cherries in particular), vines with caracas, vodhëz (vesa), pears etc. Towards Qafë Gradë, you can visit the ‘Cave of Pigeons’ which has a vertical stretch and it is easy to explore. The cave is rich in stalaktite, stalagmite and pillars with interesting shapes. In September, when chestnuts are ready to be picked, you can enjoy roasted chestnuts, chestnuts honey, and a variety of desserts made out of chestnuts. From Reçi village, towards the north, you can visit the Rrjolli valley and the Repisht highlands. Local products to be enjoyed are meat, goat cheese, Reçi’s corn bread, potatoes, honey and fruits. Products you wish to purchase from the village are cheese from the local dairy, honey, seasonal fruits like cherries, chestnuts, thana juice, teas etc.

Destination Razma: Destination Razma: relax,

accommodation, food, picnic, walks in the woods, visit the Vrith village. After visiting Reçi, the night stop over destination is Razma. Razma is located on a karstic field, 900-950 meters above the sea level. Pyramidal peaks, vast beech and pine forest with different colours throughout the seasons with a picturesque contrast. Furthermore there is a pleasant climate, fresh and clean air. The high quality service offered in restaurants and hotels, have turned Razma into a tourist attraction destination. Here you can enjoy hiking, observe wildlife such as birds, you can have a picnic in the flower covered fields, you can explore caves, and play different sports on the playground in the middle of the village. Local dishes not to be missed are fërlik ( meat ) , potatoes, , goat cheese from local autochthone flocks around the area, wild fruits and mushrooms from the nearby chestnut forest, seasonal fruits such as nuts, chestnut, mountain tea, honey etc

Thethi zemra e maleve i zhytjes në natyrë dhe ecjes në këmbë por edhe i ushqimeve të pastra e të shëndetshme.

Me makina të larta, nisesh përgjatë luginës së Përroit te Thatë, duke kaluar nëpërmjet fshatit turistik të Bogës, pasi ngjitesh në Qafën e Thores, vazhdon uljen në rrugën e paasfaltuar në 10-15 km e fundit, përmes një pesazhi dramatik ku herë udhëton mes pyllit dhe herë kundron majat e maleve për të mbërritur ne Theth. Thethi është i vendosur në një luginë e thellë, që lidhet me peisazhe mahnitëse dhe lartësi të ndryshme në drejtim të Valbonës, Shalës dhe Kelmendit, ofron mundësi për lëvizje, për ecje e soditje përreth por veçanërisht për ecje të gjata në natyrë dhe është një destinacion i përshtatshëm për të apasionuarit e vërtetë të natyrës dhe ecjes. Disa nga shtëpitë dhe kullat tradicionale, gardhet dhe urat e drunjta, peisazhi rural, mikpritja në bujtina por tashmë edhe në hotele, janë një atmosferë me të vërtetë autentike dhe rustike. Itineraret në pika kyҫe si Ujvara e Grunasit, Syri i Kaltër, Okoli, të japin përjetimin me një frymëmarrje të thellë në zemer te Alpeve. Tashmë me kultivimin e produkteve të arave dhe në sera për prodhimin në vend te farërave, përvec misrit të Thethit, fasules së Shalës, bulmetit, ka edhe domate, speca, lakra e produkte të tjera të freskëta të mrekullueshme.

Kelmendi i Traditave të Malësisë

Nga xhubleta dhe Logu i Bjeshkëve, tek Mishavina e Trofta e Cemit

Kelmendi ka një shtrirje gjeografike të gjerë me disa fshatra turistike si Vermoshi, Lëpusha, Tamara me mundësi levizje në një territor që mund të konsumohen disa ditë por njëkohesisht tashmë i aksesushëm me një rruge të asfaltuar deri në Vermosh , duke shkurtuar ndjeshëm arritshmërinë e Lepushës dhe Vermoshit. Rruga panoramike, që vjen nga Kopliku, duke kaluar Bajzën drejt pikës kufitare të Hanit te Hotit, ku mes kumbullave gjen dhe restorante të ndërtuara së fundmi, kalon pranë Baxhos së djathit “ Velecik”, ku mund të ndaleni per të provuar një gamë djathrash ku spikasin ato me erëza. Duke marre djathtas para mbërritjes ne kufi, në rrugën që kalon nga fshati I kuruar rishtas I Hotit, fillon ngjitja malore drejt Rrapshës, dhe kur kalon në periferi të këtij fshati mund të ndaleni pak caste pranë disa shkëmbinjve monument natyre, të quajtur Mullarët e Rapshës, për të arritur pastaj në gjarpërimin në zbritje të Leqeve të Hotit, një rrugë në formë serpentine mjaft piktoreske tashmë ikonike dhe nga reklamat televizive të kompanive celulare në Shqipëri. Në Tamarë, ku qendra e fshatit ështe kuruar mirë mund të gjenden si restorante dhe dyqane për të blerë produkte të zonës. Të tilla mund të kërkohen dhe në dy fshatrat e tjerë turistike në Lepushe dhe Vermosh. Rrugës mund të ndaleni dhe në pikën e kultivimit të troftës së Cemit. Lëpusha ka një panoramë të vecantë me një gërshetim të livadheve të gjelbra, mjedisit rural me ara dhe kopshte të fshatit, me majat gri të Bjeshkeve të Namuna dhe me majat e tjera me pyje dhe me kullota alpine. Traditat kulturore dhe të përgatitjes së produkteve tashmë janë dhe në ofrim të turistëve: krahas troftës së Alpeve ka disa produkte të larmishme si djathi mishavinë, mishi I thatë, patatja e Vermoshit, mollat, boronicat, luleshtrydhet, sanëza, produktet e përpunuara të frutave të pyllit si lëngjet e frutave, likeret dhe reçelërat etj.

The tradition of the Highland, from xhubleta and Logu i bjeshkeve local contest, to Mishavina cheese and Cemi trout

Thethi

the heart of the mounts for the passionate ones who like to dive into nature and hiking.

Using off-road cars, you can start through the Përroi i Thatë valley , passing by the touristic village of Boga and right after you can find Qafe Thore. The road continues unpaved for around 10-15 km, through a dramatic landscape where sometimes you pass along the forests and some other times you can view the top of the mountains when descending to Theth. Theth is located in a deep valley which is connected with the astonishing landscapes at different altitudes: Valbona , Shala and Kelmend. The valleys offer options for wandering and sightseeing, in particular long hiking in the woods for the true hiking and nature lovers. The village provides a rustic and authentic atmosphere with its traditional towers and houses made with wooden fences and bridges, rural landscape, and hospitality of hotels and guest houses. Marked trails in the main highlights such as Ujvara e Grunasit (waterfall) , Syri i Kalter ( Blue eye source) , Okoli can create e breath-taking experience in the hearts of Alps. With more recent cultivation of vegetables using local seeds, the visitor can enjoy also fresh tomatoes, peppers, cabbages along with bread made out of the Thethi corn, Shala beans, and dairy products from livestock grazing in mountain pastures.

Kelmendi has a wide geographic territory containing some tourist villages like Vermoshi, Lëpusha and Tamara. The villages can be visited for several days due to lack infrastructure, but there are accessible newly paved roads until Vermosh, shortening significantly the distance to Lepushe and Vermosh. There is a stunning panoramic view while riding, coming from Koplik and passing through Bajza in direction towards Hani i Hotit custom borders. Continuing the drive, you will find the plum orchards and newly build restaurants. Passing near “Velecik” dairy you can taste or purchase different types of cheese, in particular those with herbs and dried fruits. Turning on the right, just before reaching the customs border, you can continue to Hoti village. A newly refurbished village with a mountain upward road leading to Rapsha. When passing by the village you can stop for a break near some natural shaped rocks called the Mullarët e Rapshës, reaching the serpentine picturesque road downwards of Leqe të Hotit, well known pictures already promoted through TV advertisement spots of mobile communication companies in Albania In Tamara , where the centre of village is newly redecorated, you can find restaurants and shops to buying or consuming local products . Also , those can be found also in tourist villages of Lepushe and Vermosh. Along the way , you can stop at the cultivation station of Cemi trout. Lëpusha has a unique scenery with a combination of green pastures, rural landscape, village orchards, grey tops of Bjeshkeve të Namuna ( Accursed Mountains) and other peaks decorated forest and mountain pastures. Cultural traditions and cooking are already in offer for tourists : along Alps trout there are other products such as Mishavina cheese, dry meat, Vermoshi potatoes, apples, blueberries, strawberries, Sanza ( Gentiana lutea) tea, products from wild fruits such juices, jams etc..

Nr 25 TRAVEL 2018

Një tur i gjatë kulinar, nëpër kantinat e verës dhe punishtet e vajit të ullirit ekstra të virgjër në zonën Tiranë-Durrës

Rruga e Verës dhe e Ullirit në Shqipërinë e Mesme Nëse ne do t`ju propozonim dhe ju do të pranonit një udhërrëfim kulinar nëpër Shqipërinë e Mesme, me siguri ju që e njihni sadopak këtë pjesë të Shqipërisë, do të mendonit për Tavën e Dheut, Tavën e Kosit, mishrat e pjekur në të gjitha mënyrat, dhe të gjitha gatimet me traditë të trashëguar e të ndikuar nga kuzhina e hershme otomane, që sot ka marrë krejtësisht tiparet e saj e që quhet Kuzhina e Shqipërisë së Mesme. Në fakt ne do t`jua prezantonim këtë zonë të bukur në një mënyrë krejtësisht tjetër; përmes njohjes së dy kulturave të lashta në Shqipëri, të vreshtarisë dhe asaj të ullirit. Vendi ynë si vend tipik mesdhetar i ka të gjitha kushte për kultivimin e hardhisë dhe siç rezulton nga zbulimet arkeologjike, Shqipëria ka qenë një nga vatrat më të lashta të kultivimit të saj. Sot tregu enologjik në Shqipëri njeh disa prodhues të suksesshëm si Kallmeti, Arbëri, Kokomani, Belba, Bardha, Herta, Skëndërbeu etj., të cilët aktualisht po bashkëpunojnë me vreshtarë e agronomë vendas dhe enologë që po implementojnë dijet e tyre në tokën shqiptare. Dhe thënë këto, menjëherë sapo të gjendeni mes vreshtave të pamata të cilësdo prej kantinave ku do të ndërmarrim turin tonë, apo edhe mes vetë kantinave si Kantina e mrekullueshme Kokomani, ju me siguri nuk do ta përmbanit dot një pasthirrmë habie e një pyetje retorike: E çfarë ka më shumë Toskana? Natyrisht Toskana ka shumë më shumë por edhe Shqipëria e Mesme nuk ka pak; ajo është aktualisht zona më e pasur në Shqipëri me kantina vere të një cilësie të lartë, që është konfirmaur përmes çmimesh të shumta në festivale kombëtare e ndërkombëtare e gjithashtu punishtesh tradicionale të vajit të ullirit ekstra të virgjër. Dhe ne do t`ju tregojmë ju më të mirën e kësaj industrie agroturistike që hyri mejëherë në listën e itinerareve turistike.

TURET E VERËS

Kantina Familjare SHEHI

Udhëtimin tonë do ta fillojmë në Farkë të Madhe, në Tiranë, tek kantina familjare Shehi. Kantina e Familjes Shehi është një traditë tashmë, e cila ruhet nga 5 vëllezërit Shehi, që kanë rindërtuar një kantinë moderne dhe tradicionale në të njëjtën kohë, me një sipërfaqe të madhe. Kantina gjendet mes tokave të mbjella me ullinj, variete të ndryshme të rrushit si dhe pemëve të shumta frutore. Ka kënd lojrash për fëmijë si dhe një ambient për vizitorë të shumtë i arreduar sipas traditës e origjinës së vjetër tiranase me odën e miqve, me minder, oxhak etj. Kantina e Familjes Shehi ofron degustim vere dhe produkte tradicionale.

kantinafamiljare.shehi@gmail.com; Cel: +355 692074294 52

Kantina e Verës Lundër

Në rrethinat e Tiranës, ku shtrihet një reliev i këndshëm kodrinor që i rri kryeqytetit si kurorë e gjelbër, kanë zënë vend disa kantina cilësore. E tillë është edhe Kantina e verës në Lundër, e cila i ka fillesat në vitin 1992. Në 60 ha vreshta, të shtrira pranë kantinës, bëhet përpunimi, ambalazhimi dhe nxjerrja në treg e produktit, me cikël të mbyllur. Kantina ofron për turistët e huaj dhe vendas vizita brenda dhe jashtë kantinës për të parë të gjithë procesin e fermentimit të verës. Periudha më e përshtatshme për vizitë është në muajt Shtator-Tetor ku mund të ndiqet procesi i vjeljes së rrushit, vizita në brendësi të vreshtave etj. Gjithashtu turistët mund të degustojnë të gjitha prodhimet e kantinës.

Farkë, Tiranë, tufahaxhi@yahoo.com; Mob: +355 682097570

Kantina NARI LUNDRA

Lundra është një fshat shumë i njohur për vreshtari dhe kushtet e përshtatshme për rritjen e rrushit. Aty historikisht banorët kanë prodhuar verë në kushte artizanale. E tillë është edhe Kantina “Nari Lundra”, që i ka fillimet e veta në vitin 1992. Rrushi për prodhimin e verës së bardhë, verës së kuqe dhe të rakisë merret nga vreshtat e mirënjohura të Lundrës. Kjo verë dhe kjo raki prodhohet eksluzivisht për restorantin Nari Lundra. Destinacione të vizitueshme janë vreshtat, kantina dhe si dhe mund të asistohet në vjeljen e rrushit. Por nëse doni ta zgjeroni pak më shumë vizitën tuaj në këtë zonë, ju mun dtë vizitoni Kalanë e Petrelës, qytetin antik ilir të Persqopit, Shpellën e Pëllumbasit, Syrin e Cikllopit etj., natyrisht të shoqëruar nga udhërrëfyesi juaj.

Lundër, Tiranë, info@narilunder.al, Cel: +355 692074574

Kantina ENOL, Prezë, Vorë

Do të zbresim nga kodrat e Lundrës dhe udhëtimin tonë do ta vazhdojmë në veri të kryeqytetit, ku na mirëpret Kantina Enol, një destinacion i vizitueshëm përgjatë të gjithë vitit. Vendosur mes kodrinave pjellore, rrethuar nga vreshta dhe ullishte, kantina “Enol” ofron degustim vere, por edhe ushqim tradicional në restorantin që ngrihet mbi kantinë. Me një larmishmëri produktesh, “Enol” është i ambient përshtatshëm për të gjitha moshat. anislushi@hotmail.com; Cel: 0682036634

Ky tur u mundësua nga Agjencia për Zhvillim Rajonal 2 This tour is offered from the Regional Developmet Agency 2

VILA SHEHI, Gjokaj, Vorë

Edhe zona e Vorës ka një klimë shumë të përshtatshme për vreshtarinë, një zonë ku ndodhet dhe Vila Shehi, e cila ofron produkte të cilësisë së lartë me bazë të parë vreshtat e kantinës që shtrihen në zonën përreth. Kantina “Vila Shehu” është e vizitueshme përgjatë gjithë vitit dhe ofron për vizitorët vizita në Muzeun e kantinës, dhomën e degustimit ku mund të shijohet vera e prodhuar aty dhe ambientet përreth. Varietetet e kultivuara në vresht datojnë që nga viti 1967 dhe janë: Shesh i Bardhë, Shesh i Zi dhe Merlot. Vera e prodhuar në mënyrë artizanale, gërshetuar me shkencën dhe artin e verëbërjes, vjetrohet në bute lisi, i nënshtrohet analizave laboratorike dhe degustimit. Ndër produktet e kantinës Vila Shehu përmenden: Verë Shesh i Bardhë; verë Shesh i Zi; Verë Merlot; Verë Kabernet Sauvignon; Verë Rose; Raki Moskat; Raki Rrushi etj.

ekspertwine@yahoo.com, Cel: 0692209157

KANTINA BARDHA, Marikaj, Tiranë

Familja e mirënjohur Bardha, me origjinë nga Leskoviku dhe me një traditë të vjetër në vreshtari, do të ishte patjetër pjesë e turit tonë, duke qenë se ka ngritur një kantinë cilësore në Marikaj. E vendosur në një reliev të butë kodrinor, kantina “Bardha” ofron një peisazh të mrekullueshëm, rrethuar nga vreshta dhe kodra me ullinj. “Bardha” njihet për produkte të cilësisë së lartë dhe ndër verërat më të njohura të saj përmenden: Vera Merlot; Shesh i bardhë; Kabërnet Cuvee me llojet e rrushit: Kabernet, Merlot nga Leskoviku dhe Shesh i Zi etj. Kontakt: +355 694030304

Dhe për të kombinuar kënaqësinë e degustimit të verërave cilësore në këtë zonë të Tiranës, me kënaqësinë e vizitave në sitet kulturore, ju këshillojmë të bëni një vizitë në Kalanë e Prezës, një kala mesjetare ku përveç njohjes me historinë do të shijoni edhe një pamje spektakolare të Tiranës dhe Krujës.

KANTINA HERTA, Maminas, Shijak

E kemi lënë pas Tiranën dhe kemi hyrë në zonën e Durrësit, ku një sërë kantinash kanë lulëzuar e janë në zhvillim e sipër jo vetëm të produktit por edhe të mjediseve të përshtatshme. E tillë është edhe Kantina Herta, Ofron verë të cilësisë së lartë si Merlot, Cabernet Sauvignon, verë të bardhë me varietet Sheshin e Bardhë, llojin bio Merlot Dyrrahu etj. Në kantinë ofrohet degustim vere dhe produkte tradicionale vendase. Gjithashtu destinacion i vizitueshëm është edhe vreshta që shtrihet pranë kantinës “Herta”.

kantinaherta@outlook.com; Cel: +355 686797703

Kantina ENISA, Sukth, Durrës

Destinacion që vlen të vizitohet në periudhën e prodhimit të frutave të freskëta, kryesisht në muajt Gusht, Shtator, Tetor dhe pas fillimit të prodhimit të verës e të rakisë nga muaji Nëntor deri në muajin Gusht. Kantina

Wine and Olive Route around the Central Albania A long culinary tour, wineries and extra virgin olive oil factories in the Tirana-Durres area Should we suggest and you accept a culinary travel-tale through Middle Albania, it is likely that those who are at least a little familiar with that part of Albania would think of the traditional dishes like ‘tava e dheut’, ‘tava e kosit’, all kinds of roasted meat, and other dishes either inherited or influenced from the Ottoman cuisine that presently has gained all of its own characteristics and is called the Middle Albania Cuisine. We, in fact, would introduce this beautiful part of Albania to you in a completely different way – by presenting two ancient cultures in Albania: vine-growing and olivegrowing. Our country, as a typical Mediterranean country, is a well provided one for the cultivation of vine and, as the archeological findings show, it is one of the most ancient places of vine-growing. Presently, the enological market in Albania is represented by several successful wine producers like Kallmeti, Arbëri, Kokomani, Belba, Bardha, Herta, Skënderbeu, etc. who are now working together with the native viticulturists, agronomists and enologists to implement their know-how in the Albanian land. So, as soon as you would find yourself among the endless vineries where we are about to travel to, or in any of the wineries like the wonderful Kokomani Winery, you couldn’t probably help yourself exclaiming in amazement: “What does Tuscany has more?” Naturally Tuscany has more, but the Middle Albania has a lot too. It presently is the richest area in wineries in Albania that produce a high quality wine well confirmed by the numerous prizes awarded in national and international events. It also has an abundant amount of traditional factories that produce extra virgin olive oil. We are about to show you the best of this agro-tourist industry that entered the list of tourist itineraries right away.

WINE TOURS

SHEHI FAMILY Winery

We’ll start our tour in Farkë e Madhe, Tirana, at Shehi family Winery. Wine producing is a tradition in Shehi family, well preserved by the five Shehi brothers who have re-built a modern and traditional, at the same time, winery that occupies a big area. The winery is located in the middle of a land planted of different grape varieties, of olive trees and other fruit trees. It consists of a traditionally furnished spacious area with the guests room sided by settees, the fireplace, etc. and

a children play ground that can welcome many visitors. Shehi Family Winery offers wine tasting and traditional products.

kantinafamiljare.shehi@gmail.com; Cel: +355 692074294

Lundër Winery

On Tirana surroundings, where a pleasant hilly relief

harvesting can be attended, and the winery, where the wine-making process can be looked at, are tourist destinations. But, should you wish, accompanied by a guide, to expand your visit to the surrounding area, you may want to visit Petrela Castle, the ancient Illyrian town of Persqop, Pëllumbasi cave, Cyclopes’ eye, etc. Lundër, Tiranë, info@narilunder.al, Cel: +355 692074574

ENOL Winery, Preza, Vora

Now we’ll descend Lundra hills and continue our tour on the North of the capital where Enol Winery welcomes the tourists as a visiting destination throughout the year. Situated in the middle of fertile hills and surrounded by vineries and olive groves, Enol Winery offers not only wine tasting but also traditional food in a restaurant located above the Winery. With a variety of products, Enol is a suitable setting for all ages.

anislushi@hotmail.com; Cel: 0682036634

VILA SHEHI, Gjokaj, Vorë stretches out adjoining the capital like a crown, several qualitative wineries are situated. One of them, Lundra Winery that is created in the 1992, is located next to a 60 hectars vineyard and all the vinification, bottling and packing processes are performed, in a closed cycle, in the same place finishing with the product taken to the market. The Winery is open for a tour to any country and foreign tourists who can see the entire vinification process. The most suitable period of the year to visit the vineyard is between September and October when the visitors may attend the grape harvesting. Wine tasting in the Winery is also offered.

Farkë, Tirana, tufahaxhi@yahoo.com; mob: +355 682097570

NARI LUNDRA Winery

Lundra is a well known village for its vineries and vinegrowing natural elements. Its inhabitants have always grown vines and produced wine in the traditional way. Now, one of those wine-making places is “Nari Lundra” Winery that has started to operate since 1992. The grape they use for the production of their white and red wines and also for their raki, is from the famous Lundra vineyards. Their wine and raki are exclusively produced for Nari Lundra restaurant. The vinery, where the grape

Vora area, where Vila Shehi is located, has a vinegrowing suitable climate as well. Vila Shehi offers high quality products that are made of the grape from the surrounding vinery. Vila Shehi’s Winery is visitable throughout the year offering tours of the Winery Museum and wine tasting room where the house wine and the local wine of the surroundings can be tasted. The grape vine varieties cultivated there and that date back to the 1967, are: Shesh i Bardhë, Shesh i Zi, and Merlot. Produced in a traditional way that is enriched by the science and the art of wine-making, the wine is ‘grown old’ in large oak barrels and then taken through laboratory tests and tasting sessions by specialists. Some of the Vila Shehi products are: Shesh i Bardhë wine, Shesh i Zi wine, Merlot wine, Cabernet Sauvignon wine, Rose wine, Muscat raki, Grape raki, etc. ekspertëine@yahoo.com, Cel: 0692209157

BARDHA WINERY, Marikaj, Tirana

The well-known Bardha family, originating from Leskoviku (Albania) and with a deep-rooted tradition in vine-growing, would undoubtedly be part of our tour as they have established a quality Winery in Marikaj. Located on a soft hilly relief and surrounded by vinery and olive-groves hills, Bardha Winery, in addition to offering a gorgeous landscape, is distinguished for its high quality products. Among its most popular wines

Për një orientim më të mirë, shihni hartën që Agjencia për Zhvillim Rajonal 2 ka përgatitur për këtë tur. Ju mund të zgjidhni nga aty edhe edhe itinerare të veçuara sipas dëshirës tuaj For a better orientation, see the map that Regional Development Agency 2 has prepared for this tour. You can also choose separate itineraries according to your wishes Nr 25 TRAVEL 2018

TURET E ULLIRIT

Gjithashtu, e pasur me ullinj, ndër ta edhe shekullorë e mijëvjeçarë, Shqipëria është një terren mesdhetar i përshtatshëm edhe për prodhimin e vajit cilësor të ullirit. Kodrinat me ullinj ofrojnë mundësi të mira të zhvillimit të kësaj industrie dhe aktualisht njihen në tregun vendas dhe të huaj disa fabrika të vogla të prodhimit të vajit të ullirit ekstra të virgjër, i cili është çertifikuar edhe me parametrat e produktit bio, si pak produkte të tjera në Shqipëri. Një vizitë nëpër këto punishte, do t`ju japër mundësinë që të shihni nga afër ekzemplarë të rrallë 3-4 mijë vjeçarë që mun të jenë të vetmit në të gjithë pellgun e Mesdheut.

IVAP, Mullet, Petrele

“Enisa”, përveç degustimit të verërave, ofron edhe vizita në vreshtin përreth kantinës, fushat me pemë frutore, arrorë si dhe ullishtën e saj.

kantinaenisa@hotmail.com; www.kantinaenisa.com Cel:0692073700

KANTINA DUKA, Lalëz, Ishëm, Durrës

Një destinacion i vërtetë turistik ku vlen të vizitohet vreshti nga ku merret rrushi për prodhimin e verës, reparti i prodhimit të verës, vendi i ruajtjes, liqeni i Topanasë dhe lokali buzë liqenit ku mund të degustohet vera e zgjedhur dhe të shijohet ushqimi tradicional.

evaltdomi@hotmail.com; Cel: 0662034288

Të ngritura të gjitha në një zonë të mbushur me atraksione sidomos natyrore, një vizitë në kantinët ë Durrësit do t`ju jepte mundësinë të vizitonit të gjithë zonën e kepit të Rodonit, një zonë e mbushur më histori, natyrë, plazhe të virgjëra e pushime të mbushura me aventurë

Tani Kantina zotëron një vresht prej 40 Ha në zonën e kodrave të Arapajve. I gjithë rrushi që prodhon ky sektor i Kantinës përdoret si lëndë e parë për prodhimin e verërave të bardha dhe të kuqe. Skënderbeu prodhon rreth 13 llojra verërash dhe pije të tjera alkoolike si: Skënderbeu Brandy, Bato Brandy, Raki Moskat, Raki Rrushi, Fernet, Ponç Portokalli, Nekar Primitivo, likere të ndryshme, uthull të bardhë dhe të kuqe si dhe Uthull Balsamike.

info@kantinasakenderbeu.al; Cel: 0682091886

KANTINA KOKOMANI, Eminas i Vogël, Shijak

Jo më kot këtë kantinë e lamë për në fund të turit të Durrësit, sepse nuk e teprojmë pot ë themi që është edhe objekti më I bukur e me vendndodhjen më të favorshme për t`i shijuar të gjitha, edhe një panoramë spektakolare të, edhe bukurinë e një kantine toskane, edhe shijen e verërave të veçanta por edhe restorantin, shtuar së fundmi si pjesë e degustimit të verërave. Kantina Kokomani ndodhet në zonën kodrinore të Shqipërisë qendrore, në fshatin Eminas i Vogël, në kufi me fshatin Shesh, nga ku ka origjinën varieteti i mirënjohur i rrushit Shesh. Ky varietet autokton paraqitet dy llojesh: Shesh i Bardhë e Shesh i Zi, të cilët shquhen për prodhimin e verërave shumë cilësore dhe tepër të veçanta për aromën dhe shijen e tyre. Traditën e lashtë shqiptare në kultivimin e vreshtave dhe prodhimin e verës në këtë zonë, themeluesit e kësaj kantine e kanë pasuruar falë eksperiencës së tyre 15 vjeçare në rajonin e Toskanës në Itali, pranë kantinave më prestigjioze të këtij rajoni. Kantina prodhon tre lloje verërash tepër cilësore si nga përmbajtja ashtu dhe nga imazhi. Shesh i Bardhë, Shesh i Zi dhe Shën Mhill, kjo e fundit një verë klasike internacionale, përzierje bordolese e tre varieteteve të mirënjohura: Cabërnet Sauvignon, Petit Verdo dhe Merlot.

Kompania IVAP bën grumbullim, përpunim dhe tregtim të ullirit, vajit të ullirit dhe derivateve të tij, me shumicë e pakicë. Punishtja e vajit "IVAP" ofron mundësi që ambientet e saj të vizitohen gjatë gjithë kohës, por më shumë tërheqëse për turistët është gjatë procesit të përpunimit të vajit të ullirit. Vizitorët kanë gjithashtu mundësi të testojnë lloje të ndyshme vaji, pasi ullinjtë merren nga zona të ndyshme. Fabrika IVAP është vlerësuar me çmime ndërkombëtare për vajin e ullirit bio ekstra të virgjër.

ivap_tirana@yahoo.com; tel: 04 2234714 / 0683044956

SUBASHI, Marikaj, Vorë

Kjo fabrikë, në qendër të Marikajt, ka sistem ekstraktimi të vazhdueshëm dhe në të ftohtë. Subashi ka marrë pjesë në konkurse të ndryshme dhe është fitues i disa çmimeve. Kodrat e Marikajt, prej nga furnizohet kjo fabrikë, janë të pasura me ullinj që fillojnë nga mosha 15-vjeçare, 60-70 vjeçare, 400-500 vjeçare, 800 vjeçare deri në ekzemplarë mijëra vjeçar. Brenda kësaj ullishte ka florë dhe faunë të zonës, si lule dhe bimë të ngrënshme, bimë aromatike, erëza të ndryshme etj. Të vizitueshme aty pranë janë Kisha e vjetër afër Kuçit, liqeni i Marikajt, Mulliri i vajit, dyqani etj. Subashi

b.kokomani@gmail.com; info@kokomaniwinery.com; www.kokomani-winery.com; Cel: 069 20 50 870 / 069 40 19 172

BELBA 2000, Kavajë

Kantina Skënderbeu, Rrashbull-Durrës

Kantina e Pijeve “Gjergj Kastrioti Skënderbeu” është kantina më e madhe në vend. Ndodhet në Kodrën e Rrashbullit dhe shtrihet në një sipërfaqe afro 45,000 m2. Fillimet e saj janë në vitin 1933, ku u krijua nga një familje italiane në Sukth, ku bëhej përpunimi i thjeshtë i rrushit me kapacitete modeste. Në vitin 1957 filloi ndërtimi i Kantinës në kodrën e Rrashbullit. Kantina mori një dimension të ri në vitin 1960, kohë në të cilën përfunduan 3 godinat e para, që rritën kapacitetet prodhuese. Puna voluminoze e ndërtimit vazhdoi deri në vitin 1987, duke e shndërruar këtë kantinë në më të madhen në vend. Produktet e Kantinës janë vlerësuar disa herë me çmime në konkurset kombëtare dhe ndërkombëtare. Në vitin 2001 u krye privatizimi i Kantinës. Ky privatizim i dha një hov të madh zhvillimit të saj. U ngrit shkalla e automatizimit të punës në Kantinë, gjë që ndikoi në rritjen e cilësisë së produkteve.

Dhe turi ynë i verërave përmbyllet me një kantinë të veçantë e tashmë shumë të njohur, që ndodhet në Kavajë. Përveç verës së cilësisë së lartë, kantina Belba, njihet edhe për pajisjet moderne teknologjike me të cilat përpunon rrushin e zgjedhur të vreshtave. Varietetet e rrushit janë të zgjedhura në përshtatshmëri me tokën ku rriten vreshtat. Zona është ideale për kultivimin e Sheshit të Zi, Sheshit të Bardhë, Chardonnay, Prugniolo Gentile, Trebbiano, Toscana, Merlot, Kabërnet etj. Themeluesit e kësaj kantine, vëllezrit Belba, kanë punuar dhe janë specializuar në kultivimin e vreshtave dhe përpunimin e rrushit për një periudhë 11-vjeçare në Itali, në kantinën La Casella, në Montepulciano, provincë e Sienës, Toskanë. Pas kësaj eksperience ata u kthyen në Shqipëri, në vendlindje, ku hapën kantinën “Belba”. Vreshtat prej nga prodhohet vera Belba shtrihen në fshatin Golemas. Produktet më të njohura të kantinës Belba janë: Verë Rezervë Kavaljon e prodhuar me Prugiolo Gentile dhe Montepulciano; verë Chardonnay Kavaljon e prodhuar me rrush Chardonnay; Verë e Kuqe Kavaljon e prodhuar me Sangiovese, Montepulciano dhe Merlot; Verë Shesh i Bardhë Kavaljon e prodhuar me rrush Shesh i Bardhë; Verë Shesh i Zi Kavaljon e prodhuar me rrush Shesh i Zi etj.

fatbardhbelba1@hotmail.com; Cel: 0684011136

ka në prodhim rreth 35 produkte nga ullishta. Ofrohet degustim i produkteve lokale si dhe i vajit të ullirit.

Silvana_pinari@yahoo.com; www.vajsubashi.com; Cel: +355684094211

SHKALLA, Lundër, Tiranë

Fabrika e prodhimit të vajit të ullirit "Shkalla" ndodhet në Lundër. Historia e familjes fillon para 100 vjetësh ku në mullirin e vajit të familjes Ramazan Shkalla bluheshin ullinjtë e fshatit Farkë. Fabrika "Shkalla" ofron mundësi që ambientet e saj të vizitohen gjatë gjithë kohës, por më shumë tërheqëse për turistët është gjatë procesit të përpunimit të vajit të ullirit (tetor-dhjetor). Gjithashtu ata do të kenë mundësi të testojnë lloje të ndyshme vaji, pasi ullinjtë merren nga zona të ndyshme. Fabrika është vlerësuar me çmime ndërkombëtare për vajin e ullirit bio ekstra të virgjër.

info@shpresashkalla.com Tel: 04 268765 / 0692298924

TRE MIQTË, Ndroq, Tiranë

Fabrika "Tre Miqtë" e vendosur në Ndroq, është një fabrikë me standarde europiane. Aty bëhet përpunimi i varietetit të ullirit të bardhë e të zi. Fabrika ofron mundësinë që turistët e huaj dhe vendas të vizitojnë ambientet e saj dhe të shohin procesin e përpunimit të vajit të ullirit. Karakteristikë e kësaj punishte është edhe mulliri i përpunimit të vajit të ullirit mbi 250-vjeçar. Produktet e fabrikës “Tre Miqtë” janë prezantuar në panaire kombëtare dhe ndërkombëtare duke u vlerësuar me çertifikata cilësie dhe njohjeje. Përveç fabrikës, vizitorët mund të shijojnë ushqimin tradicional të zonës në restorantin pranë fabrikës dhe ullinjtë mbi 500 vjeçar në ullishtet përreth.

tremiqte@gmail.com; Cel: 682073144/ 0682054423

DUKA WINERY, Lalëz, Ishëm, Durrës

Duka Winery, a true tourist destination where the vineyard, wine-making unit and the wine cellar are worth visiting. There you can also see the Topani Lake and stop at the restaurant by the Lake to taste the wine and enjoy the traditional food.

evaltdomi@hotmail.com Mob: 0662034288

All set up in an area filled with attractions especially natural, a visit to the Durres wineries will give you the opportunity to visit the entire Rodoni Cape area, an area full of history, nature, virgin beaches and vacations filled with adventure

SKËNDERBEU Winery, Rrashbull – Durrës

are: Merlot wine, Shesh i Bardhë, Cabernet Cuvee made of Cabernet, Leskoviku Merlot and Shesh i Zi grapes.

Contact: +355 694030304

To add to the delight of quality wine tasting in this area of Tirana the pleasure of cultural sites, here’s our advice to pay a visit to Preza Castle, a medieval castle where apart from touching the history you will enjoy the spectacular views of Tirana and Kruja.

HERTA WINERY, Maminas, Shijak

Leaving Tirana behind, we enter Durrësi area where a number of wineries have either prospered or are on the way of developing not only their products but also of their establishments. Such is Herta Winery. You can find there high quality wine like Merlot, Cabernet Sauvignon, white wine made of Sheshi i Bardhe grape variety, of the biological Merlot DYrrahu variety, etc. Wine tasting is offered in the winery along with local and traditional products. A visitable destination as well is the vinery that stretches out next to Herta Winery.

kantinaherta@outlook.com; Mob: +355 686797703

ENISA Winery, Sukth, Durrës

Enisa Winery is a destination worth of visiting during the fruit harvesting period, particularly in August, September and October and when the wine and raki are produced, from August till November. Enisa Winery, in addition to wine tasting, offers for the visitors tours of the vinery surrounding the Winery, of the fruit trees and nut trees fields, and of its olive-grove.

kantinaenisa@hotmail.com; www.kantinaenisa.com Cel:0692073700

“Gjergj Kastrioti Skënderbeu” Alcoholic Drinks Manufactory is the biggest of this kind in Albania. It is positioned on Rrashbulli Hill and occupies an area of about 45,000 square meters. Originating from 1933, it was established by an Italian family in Sukth that started by a simple grape processing using modest capacities. In 1957, the construction of Winery on Rrashbulli Hill started. A new area began for the manufactory in 1960 when the first three new buildings that increased the factory capacities finished. The voluminous construction work continued until 1987 transforming the manufactory into the biggest factory of that kind in the country. The products of this manufactory are esteemed several times with prizes in national and international competitions. In 2001, the manufactory was privatized. Privatization gave vigor to its further development. Presently, they own about 40 hectars of vinery on Arapaj Hills. The grape produced from these vineyards is used as the raw material for the production of white and red wines. “Skënderbeu” Alcoholic Drinks Manufactory produces about 13 kinds of wines and other alcoholic drinks, like Skënderbeu Brandy, Bato Brandy, Muscat Raki, Grape Raki, Fernet, Orange punch, Primitivo nectar, different liquors, white and red vinegar, and balsamic vinegar.

info@kantinasakenderbeu.al; Mob: 0682091886

KOKOMANI WINERY, Eminas i Vogël, Shijak

Last but not least of the Durrësi tour, we are not overstating if we say that Kokomani Winery is the most beautiful of them and is located in the most favorable place to enjoy all, the impressive panorama, the beauty of a Tuscan-like winery, the taste of special wines and the restaurant added recently to enrich the wine tasting experience. Kokomani Winery is located on the hilly area of the Central Albania, in Eminas i Vogël Village, next to Shesh Village, where the well-known Shesh variety of grape originates from. This autochthonous variety comes in two types: Shesh i Bardhë and Shesh i Zi, which are popular for the production of a quality wine very specific for its flavor and taste. The founders of this winery have enriched the ancient tradition of vine-growing and winemaking in this area with their 15 years of experience in Tuscany, Italy, at the most prestigious wineries of that region. Kokomani Winery produces three types of high quality wines either in consistence and image. Shesh i Bardhe, Shesh i Zi, and Shën Mhill, the latter

Nr 25 TRAVEL 2018

WINERY AND OLIVE OIL FACTORY

Shkarko fletÃ«palosjen PDF.

an international classic wine made by mixing the three well-known Bordeaux varieties: Cabernet Sauvignon, Petit Verdo and Merlot.

b.kokomani@gmail.com; info@kokomaniwinery.com; www.kokomani-winery.com; Mob: 069 20 50 870 / 069 40 19 172

BELBA 2000, Kavajë

Our wine tour will come to an end in a special and very famous winery in Kavaja. In addition to the high quality products, Belba Winery is known for the modern equipment and technology it uses to process the selected grapes into wine. Grape varieties are selected based on the land type where the vines will grow. The area is ideal for the cultivation of Sheshi i Zi, Sheshi i Bardhë, Chardonnay, Prugniolo Gentile, Trebbiano, Toscana, Merlot, Cabernet, etc. varieties. Founders of this winery, the Belba brothers, worked and were specialized in vinery cultivation and grape processing for a period of 11 years in Italy, in La Casella Winery in Montepulciano, province of Siena, Tuscany. After this experience, they returned to Albania, to their homeland, where they established Belba Winery. The vineries, of which grape Belba wine is made of, are located in Golemas Village. The most popular products of Belba Winery are: Kavaljon Reserve Wine made of Progiolo Gentile and Montepulciano grape, Chardonnay Kavaljon Wine made of Chardonnay grape, Kavaljon red wine made of Sangiovese, Montepulciano and Merlot grape, Shesh i Bardhe Kavaljon Wine made of Shesh i Bardhe grape, Shesh i Zi Kavaljon Wine made of Shesh i Zi grape, etc.

fatbardhbelba1@hotmail.com; Mob: 0684011136

OLIVE TOURS Rich in olive trees, some of them hundreds and a few

IVAP, Mullet, Petrele

IVAP Company operates in the collection, processing and trade of olives and olive oil and its by products, wholesale and retail. One can take a tour of the IVAP olive oil establishment at any time, but the most interesting time is when the olive oil is processed. The visitors will have the opportunity to taste different types of olive oil made of different olive varieties that are collected in different areas. The biological extra virgin olive oil of IVAP Company is awarded with international prizes.

ivap_tirana@yahoo.com; Tel: 04 2234714; Mob: 0683044956

SUBASHI, Marikaj, Vorë

Located in the center of Marikaj, Subashi factory uses the cold and continuous oil extracting system. Subashi Olive Oil Factory has participated in different competitions and has won several prizes. Marikaj’s hills, of which olives this factory is furnished from, are rich in olives whose age varies from 15 years, 60-70 years, 400-500 years and 800 years old to a couple of thousand years old for a few of them. In this olive grove you can find all kinds of flora and fauna of the area like the edible plants and flowers, aroma plants, different spices, etc. In the surrounding area you can take a tour to the old church near Kuçi, to Marikaj Lake, to the Oil Mill and shop, etc. Subashi Oil Factory offers about 35 products made of plants from its olive grove. They can be tasted in the factory premises accompanied by other local products.

a family business that started 100 years ago when in Ramazan Shkalla’s family oil mill the olives of Farkë Village were milled. You can take a tour of the establishment at any time, but the most interesting period is the olive oil processing between October and December. Because the olives are collected in different areas, you can taste different types of olive oil. Shkalla olive oil is esteemed with international prizes as a biological extra virgin olive oil.

info@shpresashkalla.com Tel: 04 268765 Mob: 0692298924

“TRE MIQTË”, Ndroq, Tirana

“Tre Miqtë” Oil Factory in Ndroq maintains European standards of oil producing. They process light green and dark green olive varieties. The factory is open to native and foreign tourist to take a tour of its premises and see the olive oil processing and the 250 years old olive oil mill. The products of this factory have been demonstrated in national and international fairs and honored with appreciation and quality certificates. In addition to the establishment tour, the visitors may enjoy the traditional food in the restaurant nearby or in the open field under the 500 years old olive trees.

tremiqte@gmail.com; Mob: 682073144/ 0682054423

Silvana_pinari@yahoo.com; www.vajsubashi.com; Mob: +355684094211

SHKALLA, Lundër, Tirana

Shkalla Olive Oil Factory is located in Lundër. It is

some thousands years old, Albania has a Mediterranean relief suitable for the production of quality olive oil. Numerous hills planted of olive trees offer good opportunities for the development of an oil producing industry. Presently, operating both in the native and in the foreign markets, several small olive oil factories are known. They produce extra virgin olive oil that is certified and has the parameters of a bio product, like not many in Albania. A visit to these factories will give you the opportunity to see closely those rare exemplars, the 3-4 thousand years old olive trees that may be the only ones in the entire Mediterranean basin.

Nr 25 TRAVEL 2018

§ Â < Â

Rruga e Verës dhe Ullirit Rajoni Tiranë-Durrës

Lezemer

J Æ

otullës

fusha e R

i z l a L

e ha fus

kë s la

RR IT ES

Ça

osk ës

tos

Rreth

fus ha e

Shetël

Hardhishtë

Memaj

Shkallnur

Vaj Ulliri / Olive Oil

Manskuri

fu s

Romanat

SH4

. Liq

n Ma Troplini

Cizmelia

Bo z

ax h

isë

kodrat Brinjës

Eminas I Vogël

Sauq

Çizmeli

Pinet

fus

eB u fa SH56 cit

Troplini Zhurje Lagja E e Re !

Gjuzaj

Agroturizëm / Agro-Tourism

322

Likesh

ur ia

tës

Pjezë

q.Arapajt

ish

rë

Shahinaj Shtrazë

Kënetë

dh ar

SH56

Bodinak

i D

Gjepalaj

fus

k.Gjatë rez. ! Metalla

108

llik u

Rashbull

Shllore

Lagj ! Ppopullore

Bilalas Karreç

Borakë Koxhas

Shijak

Marik 14 Maminas aj Marikaj Vlashaj 13 12 J Karpen

Guzaj

Xhafzotaj

Rubjekë

Liq. Rubjekës

fus ha !

Arapaj

Radë

Sallmone

Maliq Muço

SH2

Liq .Sh

Gërdec !

8J Æ J

Fl e ha

o llm

t naj

Kamaras

Manzës

Sukth ! SH2 I Ri Sukth Kodër

Spitallë

Kucok

Borç Liq.

Erzen

fu s

327

ha fus

§ Â

Shkallë

Ça

it et er Q e a sh D

k Sh

ë a ll

Kullë

Vrinasi q.Jakut

® |

Vadardhë

Fllaka

170

Sukth

kodrat e Kallmit

Armath

rma thit

Perlati

llit ku

Bubq !

q.Bardhe

Rrushkull

Qerret

Verë / Wine

J Æ

Kryemëdhenj

Golem

Autostradë / Highway

Rrugë Klas 1 / Road Class 1

< Â

8 Km

i hi az

Rrugë Detare / Sea Route

; ¾ < Â

Agonas

Kryezi

Zikxhafaj

Lis Pa

; ¾

Çete

Kavajë

Synej

Karpen !

D çi ar

en rp Ka

J Æ

Rrakull

Lumi

e ha fus

Rr. “Reshit Çollaku” P23/1, Shk1, Ap3. Tiranë / Tel.+355 (04) 2 242542

Kërçukje

Matere

1:150,000 www.gc-al.com http://tourism.albinfo.al/

J Æ

Zikularaj

Qerret

Hekurrudhë / Railroad

Golemas

Kanaparaj

rretit e Qe

Rrugë Klas 4 / Road Class 4

a fush

Rrugë Klas 3 / Road Class 3

Shkalla

faqja e Dushkut

Rrugë Klas 2 / Road Class 2

Seferaj

Tilaj

Transport / Transport

Mazhë E Madhe

Shteg Ecje / Hiking

1 cm = 1.5 km

Kuraten

Hamallaj

G ës Bisht rm Kamez Fe

Durrës¾ ; pl

Pikë Turistike / Point of Interest

Mazhë Vogël

arinit rez.T

§ Â

plazhi i Currilave

Emër Zonë e Mbrojtur / Name Protected Area

s !

i i r i j

sh ru

Katund I!Ri

;Rinia ¾

Kamping / Camping

s fu

Shteg Bicikletash / Cycling

Mallkuç

dh arar ës eV

Ngjitje në Shkëmb / Climbing

J 8

Kuraten

fus ha

u Rr

Rinia

Parashutizëm / Paragliding

Petrelë

Sukth-Venda

Gjuricaj

Hamallaj

Jubë

Monument Kulture / Culture Monument

Mali i Dajtit

Kapidanaj

e ha fus

Monumente Natyre / Nature Monument

S Â < Â

Lalëz

Bishti i palles

Informacion Turistik / Tourist Information

§ Â

; ¾

Kërtushaj

kepi Bishti i Pallës

Port / Harbour

K Th

Likmetaj

Aeroport / Airport

J Æ ; ¾

Dukagjin I Ri

Bizë

Legjendë/Legend

[ · ® |

Draç

ha fus

Emër Subjekti Kantina e Verës BELBA-2000 Agroturizëm Kodra e Kuajve Agroturizëm Pema e Jetës Kantina e Verës Skënderbeu Kantina e Verës Duka Kantina e Verës Enisa Kantina Dervishi Bioferma Rramilli Kantina Kokomani Ulliri Varrosh Fabrika e Vajit të Ullirit "Tre Miqtë" Ferma e Agroturizmit Kuci Vaj Ulliri Subashi Kantina e Verës Herta Agroturizëm HUQI Kantina e Verës Bardha Ulliri Brret Kantina e Verës Enol Kantina "Vila Shehi" Ferma e Agroturizmit Uka Kantina Pali Kantina e Veres Shehi Ulliri i Tufinës Ulli i Bardhë Tujan Ulliri Shmkëmbësh Ulli i Dajtit Ulli i Zi Tujanit Ulli Zhenem Kantina Familjare SHEHI Kantina Verës Lundër Kantina Nari Lundër Fabrika e Vajit të Ullirit Shkalla Fabrika e Vajit të Ullirit IVAP

Shetaj

S FU

Nr.Hartë 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

Momël

J Æ Helmës

Gjinaj

J Æ J Æ

J Æ Bushnesh

Frankth

Mafsheq

Shpërdhet

Thumanë

Rripë

Shkretë

Breti

Selita

Borizanë

Murqinë

Bruz Mal

327

Barkanesh

Vilëz

Mukje

Die llit

Pezë Helmës

Gerbllesh

a sh fu

faqj ae

i ll

Sauk

Mjull Bathore

Picallë

Damjan-Fortuzaj

droq

; ¾

Arbanë

Pezë E Vogël

Vishaj

Petrelë

Varosh Zbarqe

Maknor

q.Shujinit D

Mumajës

322

Gje

ë lb

Grecë

Dom

Ibë e Sipërme

Shenkoll-demirxhiasi Cirmë

Isuf Muçaj

Mihajas

Shpati

J Æ

Kocaj-tavareni

Koçaj

q.Guri i Topit

609

n !

f B r aqj a i nj as e it

865

shpella e

;Pëllumbasit ¾

Pëllumbas

ur d

q.Fangut

722 i l l Za

Fravesh

Pashkashesh

s rr ë K o

Rozeverë

ha Skuterrë fus

e Thanës

Krabë E Vogël

Krrabë

Ocrra

Mushqeta

Selbë q.Percelleshit

Ibë e Poshtme

Mustafa Koçaj

Ballashej-pojana

g q.Gjate

Z h ll i m

Dushku

Baldushk !

1353

Hekal

Bërzhitë

Murth

ha r i

Gror

Qeha-Shytaj

Balbashan

496

s atros

Kryezi !

Dobresh

q.Dorezit

Vakumonë

as it

Shënkoll Durisht

Pezë e Madhe

Mangull Fikas-Mangull

Domje E Malit

F ik

Fushas

Alltata

Caushi

496

Daias-Barabas Barabas

E852

S "

Gurrë Përcëllesh

Gurra e Vogel

J Æ !

fus ha e

Derje

# m.Priskes

Shejleret

Lundër

Stërmas !

Bulticë

Spahi

J Æ

Lugjasi

Sultaft

Farkë e Vogël

Farkë e Madhe !

; ¾ Liq. i Farkës

ës

Vaqarr

Shkallë

Surrel

Lanabregas

i s uk

pylli

Ura e Beshirit

mali i Priskës

fusha e L

Menik

kodrat e Moricës !

Qafmollë

Shkozë

Liq. i Tiranës

Selitë

Sharrë

ol lë

ës

Lalm SH56

elbë s

im u thit

ez .Ç er k

; ¾

ël og

Shesh

qet

Shëngjin I Vogël m.DAJTIT #

; ¾

zit

e s

L a

MALI ME GROPA Q

e ëz

Allgjatë q.Larushkes D Prush 496

Calabërzez

Tiranë; Yzberish

Mustepi

Selitë E Malit

i ll Za

Gropaj

Berzez

ujmb.Kusi

Linzë

1613

Mëzez

< Â

§ Â

Babrru

Yrshek

fus

Kus

B Koder

Paskuqan !

jsi

Katund

Kuç

Laknas

rez. I Ri Kasharit

Kashar!

m al ii

it len

; ¾

Hoxha

Koder-kamza Ura

ja faq

u ek juc eL

i ta S e l

T TI AJ I D

Mazreku

Gjokaj

25 !

Bathore

Dajt

Ferraj

Laknas

Lak nas 20 L it a Domje n J

D SH2

Zall-Herr

Zall-Dajt

ul Sh

Valias

S Ma l i i Da j t i t "

; ¾

Besh

1214.1

Brar

ja e fa q jv e a f u Is

741

# m.Brarit

Çerkez-Morinë

fush

Picar

Bërxullë

ok Gj

ha fus ës z Re

Priskë E Vogël

Bastar Murriz

qja fa

a ull

rx Bë

T i r a

re z

Kodër

Vorë Vorë Kodër Vorë

Qerekë

Gjecaj-Fusha

Kallmet

Tapizë

hi t

Shargë Marqinet-Shargë

Zall-Bastar

q.Rases Madhe

j es

327

Bulçesh

Dritas (Tapizë)

s hë ex

z. re zës pi Ta

[ ·

Fushë Prezë Gjec-Koder ha q.Sharges r gë D s

Kocaj

Bastar I Mesëm

J Æ

llës

re eT

Qinam

li ma

Liq. Bovi

mali iS

qja

Rinas

; ¾ Prezë

S "

Haraj Radhesh Herraj

Grepci

Luca

Buran

Nikël

Ketë

Madh

Xiber-Hane!

Virjon fusha e Verjonit

abeli t të

Kurcaj lugu i zi

gut

rez.V erjon

Bruz Zall

Rranzë

J Æ

hit

rez.B acun

Mëner I Sipërm

Bruzje

kodrat e Zharisë

Arrameras

faqja eZ

çit

J Æ

mali i Suk ës

Kroi i Madh

Larushk

170

al l

; Halil ¾

J Æ

Bregshkoze

Ahmetaq

l e j o

< Â

J Æ

Cudhi Kampt

ëlles li i Përc

B u d u ll

q.Demires

Hasan

Budull

J Æ

q.Cudhinit Cudhi 780 Zall

ali m

Luz

! !

Cudhi Kampt q.Shtames

fa Pa qja re e s

Lagja e Siperme

Bilaj

J Æ Krujë ; ¾ J J Æ Æ

e ja faq kës je Sh

Qa fe Sh t a me

kodra e Krastës!së Pengile Fushë Krujë Fshat

Derven

Nuaja

lugina ujët e kuq

q.Malit D 1465

E762

as Gramëz

Gurrë E Vogël !

Picrragë

Kodër humanë !

Luge Shalqize

Kus

E852

Gjormë

ja e faq

Nr 25 TRAVEL 2018 !

She jd

Ky tur ofrohet nga Fondi i Investimeve dhe Financimit në Turizëm me ndihmën e bashkisë së Belshit. Për të prenotuar jo vetëm këtë tur por edhe për njohje më të thellë të zonës së Belshit, kontaktoni në numrin e mëposhtëm: Tel: +355 68 57 70 739 This tour is provided by the Investment and Financing Fund in Tourism with the help of Belshi Municipality. To book not only this tour but also for deeper exploration of the Belshi area, contact the following number: Tel: +355 68 57 70 739

Belshi nga liqenet dhe ushqimet "slow food" tek çaji i shafranit

Sa i bukur është bërë Belshi! Xhanëm, i bukur ka qenë gjithmonë sepse natyra i ka falur tetëdhjetë perla të mrekullueshme por dukej sikur ishin varur në qafën e një gruaje të veshur keq e me rroba të vjetra… Tani që Belshi është bërë si një Pogradec i vogël, veshur e stolisur me shëtitore të re, me rikualifikim të arkitetkturës e me plot objekte turistike për t`u vizituar, perlat ndrujnë e shkëlqejnë në qafën e tij të bukur! Mezi e kishim pritur këtë ditë, që të shkruanim për Belshin si për një destinacion të mirëfilltë turistik me shesh qendror, me muze, me dyqane suveniresh, me festa e aktivitete gjatë të gjithë vitit e jo thjesht me liqene të bukura natyrore. Dhe ja ku erdhi dita sot që që ta përfshijmë këtë qytet jo pak por në një tur të veçantë kulinar, jo vetëm për kuzhinën “slow food” që ka filluar të ofrohet në restorantet tradicionale të Dumresë por edhe për të evidentuar prej këtu praninë e bimës unike çudibërëse që ka filluar të na ofrohet pikërisht nga Belshi; shafranin! Në fakt përfshirja e Belshit si destinacion kulinar vjen natyrshëm sepse prej pak kohësh, Fondi i Investimeve dhe Financimit në Turizëm me ndihmën e bashkisë së Belshit e ka përfshirë zonën në planet e tij të zhvillimit dhe po bën punë të bukura në Belsh. Aktivitetet e shumta, festat, turet në natyrë, edukimi i turistëve me ushqim natyral e nxjerrja në pah e recetave të traditës, hapja e muzeut në qytet, nxitja për hapjen e dyqaneve me produkte lokale për suvenire, janë të gjitha në rrugë të drejtë për ta çuar Belshin drejt frekuentimit të rregullt, si nga shqiptarët ashtu edhe nga të huajt. Dhe ne s`po bëjmë gjë tjetër veçse po ju ofrojmë turin e pregatitur nga kjo organizatë, që ju ofron më të mirën e Belshit

From the lakes to slow food and saffron tea: Welcome to Belsh! Përgatiti:

Jonel Kristo, Dr. Ols Lafe

Belsh is so beautiful! It has always been beautiful because nature has given it eighty gorgeous pearls which seemed to form the necklace of a badly dressed women…Now that Belsh has become a little Pogradec, adorned and decorated with a new waterfront, with re-qualified architecture and many tourism objects ready to welcome visitors, the pearl necklace is shining! We could hardly wait for this day, to write about Belsh as a proper tourism destination with a central plaza, with museums, souvenir stores, festivities and activities throughout the year and not simply with good looking natural lakes. Now is the day to include this city in a special culinary tour, not

Turi Kulinar 1 Ditor në Belsh dhe fshatrat përreth

Çdo të shtunë dhe të diel, në oren 09.00 niset nga Hotel Sheraton turi për në Belsh. Programi i ditës është si më poshtë: - Nisja nga Tirana në orën 09.00 - Mbërritja në qendër Belsh dhe njohja me qytetin. - Marrim autobusin dhe vizitojmë liqenin e Degës, pyllin e Dëshiranit dhe Gropën e Kuqe - Mbërrijmë në restorantin “Dumrea Rubin”, ku pritemi me çaj shafrani - Shefi i kuzhinës na bën një pasqyrë të pjatave tradicionale, të sjella me elegancë tek ferma jonë. - Degustojme djathrat dhe verën e fermës dhe kemi mundësi të njihemi me filozofinë e projektit të zhvillimit rural. - Në oren 13:30 ulemi për drekë, gatuar personalisht nga Shef Sloë Food Naim Bashmili dhe ekipi i tij. - Në oren 15:30 bëjm një shëtitje rreth liqenit Seferan dhe vizitojmë dyqanin e fshatit. -Për sportdashësit, nisin turet e çiklizmit, xhirot në liqen, kanotazhi dhe peshkimi, si dhe garat e varkave me vela në miniaturë. Fëmijët mund të ushqejnë dhe të luajnë me kafshët e fermës pranë restorantit (aty ka qingja, keca, lepuj, pula, kalastrenë. - Në orën 16:00 nisemi për në Tiranë pasi ndalojmë për herë të fundit në dyqanin e fshatit për suvenire dhe produkte tipike të zonës. Për të marrë pjesë, rezervimet bëhen në nr +355 68 57 70 739

Vende për t`u vizituar

Qendra e Belshit, Liqeni i Degës ose Liqeni i Luleve, Liqeni dhe Pylli i Marinzës, Liqeni dhe Pylli i Dëshiranit, Fshati Seferan (liqeni, amfiteatri, bujtinat, galeria e artit, ferma, dhe restoranti sloë food), janë vetëm disa prej pikave që mund të vini nëse vini në Belsh. Por edhe me këto objekte, turi juaj do të jetë mëse i kompletuar.

Festa dhe aktivitete

Do të ishte e këshillueshme që Belshin ta vizitonit në ditët kur zhvillohen aktivitetet e tij të shumta, si për shembull Dita e Veres në 14 mars, Festa e Afërditës në maj, Festa e Ushqimit në shkurt dhe mars, Panairi i Artizanatit në tetor, Vjelja dhe degustimi i ullirit në nëntor etj..

Çfarë të merrni me vete

Reçelra dhe komposto te bera ne Seferan, veze, gjalp, qumesht fshati Perime dhe fruta, Vere dhe raki e pergatitur direkt ne ferme, Piktura dhe skulptura nga artiste te fshatit, Memorabilie te ndryshme (lopata uji, bluzë, dhe dekore vintage) e natyrisht shafranin e famshëm që ta shmë është bërë edhe simboli i Belshit.

Nr 25 TRAVEL 2018

only for its slow food cuisine which has started to be offered in the traditional restaurants of Dumrea but also to point out the unique miraculous plant that has started to be offered in Belsh; saffron! In fact, the inclusion of Belsh as a culinary destination stems naturally because recently the Tourism Investment Fund with the support of the Belsh Municipality has included this area in its development plans while doing nice activities in Belsh. The various events, festivities, nature tours, education of visitors with natural food and bringing to light tradition recipes, the opening of the city museums, the encouragement to open local products souvenir stores, are all in the right direction to take Belsh towards a more regular frequentation, both from us Albanians and foreign visitors alike. We are not doing anything else apart from offering the carefully prepared tour from this organization, which offers the best of Belsh.

One day culinary tour of Belsh and the surrounding villages Every Saturday and Sunday, at 9.00am, the bus leaves for Belsh from the Mother Theresa square. The daily program comprises: -Departure from Tirana at 9.00am. -Arriving in the city center of Belsh and getting to know the city. -Continue with the bus to visit the Dega lake, Dëshiran forest and the Red Hollow. -We arrive at the “Dumrea Rubin” rrestaurant where we are welcomed 62

with saffron tea. -The chef presents the main straditional plates, brought with elegance at our farm. -We taste the cheese and farm wine and can thus understand the philosophy of the rural development project. -At 13.30 we seat for lunch, cooked personally by Slow Food Chef Naim Bashmili and his crew. -At 15.30 we go for a stroll around Seferan lake and visit the village store. -For sport lovers, we offer the bike tours, lake sailing and fishing and boat races with miniature sails. The children can feed and play the farm animals at the restaurant (baby lamb, baby goat, rabbit, chicken etc). -At 16.00 we depart for Tirana after we stop for the last time at the village store for souvenirs and typical products of the area. To became part of the experience, reserve at +355 68 57 70 739.

Places to visit

Belsh center, Dega Lake or the Flower’s Lake, the Lake and Forest of Marinza, the Lake and Forest of Dëshiran, Seferan Village (lake, theatre, guesthouses, art gallerz, farm and slow food restaurant) are only some of the places you can visit if you come to Belsh. But even with these places on your bucket list the tour would be complete.

Festivities and activities

It would be advisable to visit Belsh in the days when many activities take place such as Summer Day on March 14th, the Aphrodite Fest in May, the Food Days in February and March, the Artisans Fair in October, olive tasting in November etc.

Ture plus

What to bring with you

Jam and compote made in Seferan, egg, butter, village milk. Vegetables and fruits, Wine and brandy prepared directly on the farm, Paintings and sculptures by a village artist, Various memorabilia (water shovels, blouses, and vintage decorations) and naturally the famous saffron the symbol of Belshi

Nr 25 TRAVEL 2018

Ky tur ofrohet nga "1001 Albanian Adventures", një agjenci e specializuar në turizmin incoming që njeh dhe evidenton vlerat turistike të zonës së Beratit, jo vetëm si trashëgimi botërore e UNESCO-s por edhe të të gjitha zonave natyrore e kulturore rreth e qark Beratit This tour is offered by "1001 Albanian Adventures", an agency specializing in incoming tourism that recognizes and identifies the tourist values of the Berat area and not only, as an UNESCO world heritage but also the entire natural and cultural areas around Berat

“Mihal Komnena” Street, in front of Mangalem Hotel, 5001 Berat, Mob: +355 69 29 29 657 Mob: +355 69 88 31 536 1001albanianadventures@gmail.com www.1001albanianadventures.com

Roshniku

fshati plot shije e histori që fle në prehër të Tomorrit Përgatiti:

Ardit Fiska

Nëse do t`ju thoshim që në fillim të këtij turi se sot do t`ju çojmë në Berat, ju me siguri do të sillni menjëherë në mendje Mangalemin e magjishëm, shtëpitë e bardha, Kalanë, Goricën përballë e urën e saj në mes të dy lagjeve historike. Por jo. Nuk kemi ndër mend t`ju çojmë në Berat. Natyrisht pas këtij turi patjetër që do të shkojmë të vizitojmë e do të prekim nga afër edhe 2500 vitet e Beratit. Por për turin tonë kulinar kemi vendosur t`ju çojmë në një vend të cilin ndoshta ende nuk e keni vizituar. Nese keni dëgjuar për verën e famshme të Beratit apo edhe për fiqtë e tij, dijeni se ato vijnë nga Roshniku. E pra, atje do t`ju çojmë sot, që të shihni nga afër se ku kultivohet rrushi i të gjitha verërave beratase dhe nga ku vijnë fiqtë më të famshëm në Shqipëri. Roshniku është një fshat i Beratit, në këmbët e malit të Tomorit, i cili njihet herët për kultivimin e rrushit Pules, fikut Roshnik, prodhimin e verës natyrale që njihet si “Pulsi i Beratit” dhe gatimeve organike më të mira të zonës. Nuk ka natyrë më të bukur se në Roshnik, do të të thoshin të gjithë banorët e zonës, të cilët njihen si njerëz të dashur e punëtorë. Të gjithë merren me vreshtari e pemëtari, prandaj dhe ky fshat është kaq i njohur për kulturat e tij kulinare. Gjëja e parë që do t`ju rekomandojmë sa të hyni në Roshnik është të vizitoni vreshtat e kantinës së verës Alpeta. Kantina është një investim i familjes Fiska prej tashmë 22 vjetësh dhe kënaqësia më e madhe e turistëve vitet e fundit. Përshtypjet e grupeve që vijnë këtu me “1001 Albanian Adventures”, janë nga më të mirat, jo vetëm për vizitat në vreshta, degutimin e verës në kantinë, për të shijuar aty Merlot apo Pules Roshniku por edhe një gotë raki bërë nga rrushi më i mirë. Fshati është shumë interesant dhe vlen të vizitoni shtëpitë e tij tradicionale por objekti më i spikatur i tij është muzeu i Roshnikut, një godinë karakteristike e ndërtuar 300 vjet më parë, që cilësohet si një prej muzeve më të vjetër në Shqipëri. Natyrisht që nuk ju kemi sjellë në Roshnik vetëm për të vizituar vreshtat dhe bukuritë e fshatit. Sepse Roshniku ofron edhe gatime lokale, të cilat gjenden në Restorant Roshniku, gatime tradicionale të cilat janë tërësisht natyrale dhe me shije unike e për të cilat Roshniku është i njohur jo vetëm në zonën e Beratit por në të gjithë Shqipërinë. Kjo është edhe arsyeja që fshati është bërë shpejt i pëlqyer prej turistëve dhe ka hyrë në listën e agjencive si destinacion kulinar. Tava me zogj fshati me perime, rosnicat, mishi i kecit, mish i qengjit, Lakrorët me lakra të egra, pispilitë, qumështorët, të gjitha gatimet bëhen në saç, çka do të thotë që procesi i gatimit është natyral, kryhet në zjarr të ngadaltë 64

If we told you since the beginning of the tour that we will take you to Berat, you would certainly recall the magical Mangalem, white houses, the castle, Gorica in the front and the bridge connecting two historical neighborhoods. But, not this time. We will not take you to Berat. We could go after the tour to visit and see from up close the 2500-years-old city of Berat. For our culinary tour we decided to go to a new place, one that you haven’t perhaps visited yet. If you heard about the famous wine of Berat or its figs, they come from Roshnik. This is the place you will visit today, a place where grapes are cultivated to make wine and where the most famous figs of Albania come from. Roshniku is a village in Berat, at the foot of Tomorri Mountain that is known for grapes, figs, organic wine production known as "Pules of Berat,” and the best organic dishes in the area. The nature of Roshniku is breathtaking and the locals would even tell you Roshniku has the best nature. Locals are known to be hard working loving people. All of them are busy with viticulture and arboriculture, making the village a wellknown destination for culinary tourism. Visit the vineyards of Alpeta wine cellar right as you enter Roshnik. The grapevines plantation is an investment made by Fiska Family since 22 years ago and it offers an exquisite pleasure for visiting tourists. Visiting groups are organized by “1001 Albanian Adventures” and leave with the best impressions. They visit the vines, taste the canteen wine, Merlot or Pules of Roshniku and even a glass of rakia made from the best grapes. The village is rather captivating with traditional houses and the building of the Museum of Roshniku stands out because it was built 300 years ago. It is among the most ancient standing museums in Albania. We didn’t bring you all the way to Roshniku only to visit the vines and the beauties of the village. Roshniku offers locally prepared dishes prepared in Restaurant Roshniku. These traditional dishes are 100% organic and have a special taste unique to Berat and Albania. This is why the village has quickly become well-liked by tourists, and has entered the list of agencies as a culinary destination. Some recommended dishes are: Baked hunted birds served with vegetables, rosnica, cabrito, lamb, lakror with wild cabbages, pispili, and qumështorë. The baking process is done with saç, a huge metal dish that is heated and put on top of the food for slow cooking preserving thus the naturalness and freshness of the food. There is a variety of sweets too. The famous figs, fresh or dried, motley jams made from figs and other fruits. Roshniku is a famous cultivating place for fresh produce during every season.

dhe ruan në maksimum vlerat ushqyese të të gjithë përbërësve natyralë. Por ju mund të shijoni gjithashtu edhe plot ëmbëlsira, fiqtë e famshëm, të freskët gjatë stinës e të thatë në çdo stinë, reçelnat e shumtë që vijnë jo vetëm nga fiqtë por edhe nga shumë fruta të tjera e që Roshniku i kultivon në çdo stinë. Mendoni, në ditët e bukura të pranverës e verës, jashtë në natyrë e në vjeshtën e vonë apo dimrin e thellë, pranë zjarrit, teksa ju shijoni pjatat e mrekullueshme që vijnë njëra pas tjetrës e të zotët e shtëpisë që jo vetëm ju shërbejnë por ju tregojnë edhe historitë e këtij fshati plot histori, që vetëm në kohën e Turqisë, i dha Perandorisë Osmane pesë vezirë, nga tridhjetepesë shqiptarë që qeverisën në Portën e Lartë, pa folur për shumë personalitete të tjerë e njerëz të shquar që ndonëse thuhet nga Berati, ishin pikërisht nga Roshniku.

Think of the delightful days of spring and summer, outdoors in nature. In late autumn and deep winter, by the hearth fire while tasting the delicious dishes that come one after the other. The owners of the house are serving food and telling entertaining stories of the village. A village that gave birth to five viziers, out of 35 Albanians who served in the Ottoman Empire and the list goes on with many other personalities and renowned people that originated from Roshniku, in Berat. Our suggestion: Even though the village is beautiful in every season with the landscape of Tomorri Mountain, we suggest you visit Roshniku in September. It is the best season, when vineyards are ready for the harvest and the municipality of Berat organizes a big party celebrating Roshniku. You can enjoy a walk in the vineyards, buy local organic product form the fair, participate in a variety of activities organized in the village, and taste the delicious dishes prepared especially for your pleasure.

Merrni me vete shportën e shijes!

Dhe kur të largoheni nga fshati, mos ikni duarbosh. Merrni me vete nga shporta e begatë e Roshnikut mjaltë të zonës, fiq të thatë, verë nga më e mira e Pulsit, raki, reçel të bërë në kushte shtëpie, madje edhe ullinj të përgatitur gjithashtu në kushte shtëpie e çfarë tjetër t`ju dojë e bardha zemër. Roshniku i ka të gjitha!

Take with you the flavors-filled basket!

Don’t leave the village empty handed. Take with you basket abundant rich in flavors tastes honey, dried figs, Pulsi from the best of wines, home-prepared jams, and olives. Roshniku has an abundant basket of goods to offer the hungry eye.

Vizitoni Roshnikun për festë!

Sugjerim: Ndonëse në çdo kohë është bukur dhe peisazhi i Tomorrit që do të shijoni nga fshati është i magjishëm në çdo stinë, Nuk do të ishte keq që udhëtimin tuaj kulinar për në Roshnik ta linit në shtator. Është periudha më e bukur, kur vreshtat janë gati për vjelje dhe ku bashkia e beratit organizon edhe një festë të madhe që quhet “Festa e Roshnikut”. Shëtitjet në vreshta, panairi me produktet organike të të gjithë zonës, aktivitetet e shumta që organizohen në fshat e natyrisht gatimet e shijshme, do ta bëjnë përvojën tuaj të paharruar.

Be part of Roshnik day!

Our suggestion: Even though the village is beautiful in every season with the landscape of Tomorri Mountain, we suggest you visit Roshniku in September. It is the best season, when vineyards are ready for the harvest and the municipality of Berat organizes a big party celebrating Roshniku. You can enjoy a walk in the vineyards, buy local organic product form the fair, participate in a variety of activities organized in the village, and taste the delicious dishes prepared especially for your pleasure.

Nr 25 TRAVEL 2018

Bar Restorant Roshniku.

Bar Restorant

Roshniku

Në Restorant Roshniku, gatimet tradicionale janë tërësisht natyrale dhe me shije unike. Tava me zogj fshati me perime, rosnicat, mishi i kecit, mish i qengjit, Lakrorët me lakra të egra, pispilitë, qumështorët, të gjitha gatimet bëhen në saç, çka do të thotë që procesi i gatimit është natyral, kryhet në zjarr të ngadaltë dhe ruan në maksimum vlerat ushqyese të të gjithë përbërësve natyralë. Por ju mund të shijoni gjithashtu edhe plot ëmbëlsira, fiqtë e famshëm, të freskët gjatë stinës e të thatë në çdo stinë, reçelnat e shumtë që vijnë jo vetëm nga fiqtë por edhe nga shumë fruta të tjera e që Roshniku i kultivon në çdo stinë.

Adresa: Fshati Roshnik, Berat Tel: +355 69 76 67 302

Adresa: Fshati Roshnik, Berat Tel: +355 69 75 92 366 66

Kantina e Veres Alpeta.

T E P L INA E VERËS ARoshnik

AN T

Kantina Alpeta është një investim i familjes Fiska prej tashmë 22 vjetësh dhe kënaqësia më e madhe e turistëve vitet e fundit. Përshtypjet e grupeve që vijnë këtu janë nga më të mirat, jo vetëm për vizitat në vreshta, degutimin e verës në kantinë, për të shijuar aty Merlot apo Pules Roshniku por edhe një gotë raki bërë nga rrushi më i mirë.

Adresa: Fshati Roshnik, Berat Tel: +355 69 76 67 302 Nr 25 TRAVEL 2018

Luga e Argjendtë Përgatiti:

Dhurata Thanasi

Është praktikisht e pamundur të ofrosh gjthë pasurinë e kulinarisë shqiptare në një numër të vetëm reviste sepse kultura kulinare e trevave shqiptare është kaq e gjerë saqë jashtë këtyre tureve ka mbetur shumëçka dhe mbi të gjitha shumë zona të Shqipërisë që nuk janë prekur. Ndonëse në botimet e kaluara ne jemi përpjekur të sjellim shije e gatime edhe nga zona të tjera të Shqipërisë, ajo që do t`ju ofrojmë këtu është jo vetëm dhe thjesht një listë gatimesh apo pjatash të larmishme nga krahinat e Shqipërisë por mundësia që të njihni nga afër shumë prej këtyre krahinave, jo duke i vizituar ato, por duke shijuar gatimet e tyre në një vend fare të veçantë; tek Luga e Argjendtë. Për shumë arsye, sepse ndoshta ju mund të mos keni kohë ta vizitoni gjithë Shqipërinë, sepse këtë herë nuk kishit planifikuar ture kaq të gjata por sidomos për arsyen kryesore, sepse tek Luga e Argjendtë do të gjeni një vend të ngrohtë e mikpritës ku kuzhina shqiptare e recetave të vjetra nuk është thjesht shijim por njohje e thellë e kulturës së një populli, i cili ju flet përmes duarve të arta të Dhurata Thanasit, një hulumtuese e tashmë e vjetër e kulturës së gastronomisë shqiptare. Pasioni i saj për të zgjuar nga thellësitë e harresës recetat e vjetra të gjysheve e për tì ofruar ato krejt në origjinalitet por me sharmin e të bukurës bëri që të gjente një qoshe të këndshme diku në rrugën “Nikolla Tupe” dhe të realizonte aty projektin e saj të dashur që e quajti “Luga e Argjendtë”. Tashmë ky vend i bukur është bërë pjesë e tureve të agjencive e është përfshirë gjithashtu në rekomandimet e gjigandëve të promocionit turistik. Nëse do ta lini zgjedhjen tuaj në duart e Dhuratës, të jeni të sigurt se shijet që do të provoni do të jenë të paharruara. Ne do t`ju sjellim këtu tri ture, në formën e tri menuve, që në pamundësi për tì shijuar në vendin e origjinës, mund tì shijoni pranë ambienteve të Lugës së Argjendtë, ku gjithçka do të shoqërohet edhe me historikun e secilës zonë nga vjen gatimi përkatës. Kështu pra, udhëtim të këndshëm imagjinar përmes shijeve të Lugës së Argjendtë.

një tur i veçantë

Rruga Nikolla Tupe, Pallati nr. 6; Tel +355 69 886 2395

www.lugaeargjendte.com

Menuja e parë: 1. Meze shqiptare (djathë i bardhë, vezë e zier salcë kosi, turshi, ullinj, djathë kackavalli (gjirokastre) 2. Bllace (Pispili me lakra të egra) Çameri 3. Qifqi (Gjirokastër, Përmet) 4. Byreçka me vezë e gjizë 5. Kaposh deti me përshesh dhe arra (Labëri) 6. Bakllava ose Kadaif 7. Fruta stine

Menuja e dytë 1. Sallata e fshatit 2. Pinxhur Kosove 3. Sarma Kukësi 4. Fërgesë Tirane 5. Pulë me arra, Dibër 6. KABUNI 7. Fruta stine Pijet ( raki frutash të ndryshme, verë e përgjedhur shqiptare)

Luga e Argjendtë

(The silver Spoon) a special tour Offering the entire spectrum of Albanian culinary in one published copy of this magazine is quite hard, because the culinary culture of the Albanian soil is widely spread so, many elements and Albanian areas have been left out of these tours. Regardless, we have tried to bring dishes and tastes cooked in some areas of Albania. What we will offer here today is not only a list of a variety of dishes cooked but also a chance to meet these regions from up close. Maybe not actually going and visiting them but, by going to a very special place, known with the name Luga e Argjendtë, and trying their dishes out. There could be many reasons why you cannot cover the entire Albania in your visits, maybe you haven't planned a long journey, but the main reason is that at Luga e Argjendtë you will find a cozy welcoming place and a chance to try out many Albanian traditional recipes. This is a chance for you to taste out food, but also to become acquainted with the culture of the people as it speaks to you from the golden hands of Dhurata Thanasi. This wonderful place is a stop during tours organized by agencies and it is also recommended in big touristic promotions. If you leave your choice up to Dhurata, you stay assured that the tastes will be unforgettable. We will bring you three tours, like three menus and since most of you will be unable to taste them from the place of origin you will surely be able to do so at a place like Luga e Argjendtë. Each specific dish you order will be accompanied by a story of its origin. To conclude, we offer you a good imaginary trip through the savors of Luga e Argjendtë.

Menu "Via Egnatia" "Via Egnatia" Menu Shumëkush (jo të gjithë) nuk e di që rruga Egnatia, si rruga më e lashtë e Evropës, ka luajtur një rol vendimtar për të bërë atë që jemi ne shqiptarët sot: një miks ndërmjet Perëndimit dhe Lindjes. Falë shijes dhe gatimeve itinerari i kësaj rruge mund të mbahet mend kollaj nëpërmjet menusë "Via Egnatia". Imagjinata na thotë që nëpër hanet dhe bujtinat përgjatë kësaj rruge të lashtë gatuheshin këto "xhevahire" të shqiptarëve, ku karvanet e tregtarëve dhe hordhive të ushtrive të ndryshme ndalonin gjatë udhëtimeve dhe luftërave midis Perëndimit dhe Lindjes. Kjo menu është ndërtuar në bazë të shënimeve dhe kërkimeve kulinarike të Lugës së Argjendtë.

Menu "Via Egnatia"

The majority of people don't know that Via Egnatia is the most ancient road in Europe. It has played a crucial role for current day Albanians: a mix between the East and the West. Thanks to the taste of the dishes prepared the itinerary of this road can be easily engraved to memory by our "Via Egnatia" menu. Our imagination tells us that these gem dishes were cooked in the lodgings and barns along this ancient road. The throngs of caravans embarked travelers and merchants and the menu satisfied their hunger after battles fought between the east and west. The menu was created based on research and notes of Luga e Argjendtë.

1. Byrek me petë të pjekura vezë e qumësht (Durrës) 2. Çervish Kavaje me pulë 3. Tavë bahçeje Peqini 4. Tavë pate me rrush gres Elbasan 5. Mëmëlike Librazhdi 6. Dhalltur Çermenike në çerep (saç) 7. Kos në Kade me mjaltë dhe arra Prenjas 8. Seralí i pjekur në çerep, Polis Vale 9. Hallvë me miell misri, gjalpë, mjaltë, lëng trëndafili dhe arra. 10. Verë e kuqe Librazhdi 1. Byrek me petë të pjekura vezë e qumësht of Durrës 2. Çervish me pulë of Kavaje 3. Tavë bahçeje of Peqini 4. Tavë pate me rrush gres of Elbasan 5. Mëmëlike of Librazhd 6. Dhalltur Çermenike në çerep (saç) 7. Yoghurt in Kade with honey and walnuts Prenjas 8. Seralí i pjekur në çerep, Polis Vale 9. Hallvë with corn flour, butter, honey, rosewater and walnuts 10. Red Wine of Librazhdi

Nr 25 TRAVEL 2018

Ksamili

taste & suggest

Përgatiti:

Soraldo Nebo P ë r t ë p re n o t u a r t u r i n / t o b o o k t h e t o u r :

O N C E T O U R I S T A LW A Y S F R I E N D S w w w. k s a m i l . a l Phone: +355672000981 Mail: nebosoraldo@gmail.com Adress: Ksamil- Sarande, St. Antoni Athanas

David Plum, turist anglez

Të rekomandosh Ksamilin si vend të përshtatshëm për të provuar ushqime të veçanta duke gati si herezi sepse me fluksin e jashtëzakonshëm të verës, është e pamundur të gjesh apo të dallosh shije unike. Por e vërteta është që pikërisht Ksamili i rrëmujës së madhe të verës është ai që vjen në turet tona në mënyrën më origjinale të mundshme. Në numrin e kaluar bashkëpunëtori ynë Soraldo Nebo, guxoi ta ofronte zonën e Ksamilit dhe të Butrintit përmes Turit të Midhjes, në një mënyrë krejtësisht të veçantë, duke e bërë këtë tur edhe

Become part of the family

As traditional as you can possibly get. Mammy & Daddy in the rustic, basic, open “cucina” serving up delicious dishes using local ingredients. Highly recommend the beef and green beans' dish, “Gjella” as a shared starter. (It's so good I'm going back for lunch & dinner) Following a stunning porky souvlaki, I was treated to the most incredibly tasty, yet simple dessert of yogurt topped with pieces of bitter burnt orange. Oh my, oh my, oh my! You too can become a brother of BROTHERS by dining out here. You'll certainly be treated as a member of the family. When asked, Mummy says, she learned to cook through instinct and Daddy learned his trade working in the finest restaurants in Athens. The two are splendid hosts and are a great double act with son serving, full of banter. A must visit if you wish to experience a real home kitchen, yes without frills, but food so so tasty. Wine from the uncle's farm is strong and robust, not for the feint hearted!

Guvat Style

suksesin e verës 2017. Dhe në këtë vazhdë, në vjeshtë erdhën Turet e Ullirit e të Mandarinës, për të vijuar këtë vit me një rekomandim që gradualisht mori edhe tiparet e të gjithë listës së tureve të revistës Travel për këtë vit. “Ksamili Taste & Suggest”, lindi si ide nga përshtypjet e shkëlqyera të turistëve për restorantet e Ksamilit ku kishin shijuar vaktet e tyre. Po atëherë, përse të mos e rekomandojmë Ksamilin pikërisht përmes këtyre përshtypjeve? Do të jetë kartvizita më e mirë. Dhe ashtu bëmë. Në numrin e ardhshëm, do t`ju rekomandojmë ne listën tonë të restoranteve më të mira ose më mirë, të mënyrave më të mira se si të shijohet kuzhina e Ksamilit. travel

A perfect Match

A random pick led us to try Beach Bar Rilinda where we were immediately welcomed with warm smiles and gentle guided gestures. A table in view of the enchanting Ksamil Islands set the scene perfectly. I chose the crab linguine, my friend, the grilled octopus. The battle of tastes began as we tentatively shared the two sumptuous dishes, whilst each having custody over our respective platefuls. The forks danced playfully like drunken flamenco dancers, dueling at times, twisting, screeching, feeding our mouths and souls. No need for conversation or idle chat as this was serious imbibing, food at its delicate finest. Local wine assisting, producing a fair result... a complete draw, a tie of tastes and complimentary experiences. A perfect 1-2 combination. Please go and try and sample what we enjoyed. Blinking marvellous and reasonably priced considering the location, service and quality of food. CRABTOPUS DELICIOUS!

Five visits to date and have not been disappointed. Fabulous food especially the salads and seafood. Family run establishment, polite, cheerful staff. Always good to see the owner take an interest in his guests. Menu varied and food of a very high quality, always beautifully presented. Good selection of wine and cocktails. Excellent location overlooking crystal clear water and Ksamil islands. Pleasantly laid back, perfect for lunch or after a long day on their private beach. I am so looking forward to my next visit. Thoroughly, thoroughly recommend.

Nr 25 TRAVEL 2018

Gjirokastra në Sufra Përgatiti:

Magdalena Margariti Nuk e dimë se kush e ka nxjerrë në Shqipëri fjalën e keqe se gjirokastritët janë kurrnacë sepse kjo nuk është aspak e vërtetë. Nese keni patur ndonjëherë rastin të shijoni gatimet e Gjirokastrës, me siguri që keni mbetur pa mend. E nëse jo, jeni në kohë për të shkuar e për t`u ulur këmbërkryq nëpër restorantet e vogla tradicionale të Qafës së Pazarit, por edhe kudo tjetër ku ka kuzhinë gjirokastrite. Ne ju sugjerojmë gjithashtu edhe restorant Kodrën, Kotonin, Kujtimin por sidomos nëse doni të shijoni përveç kuzhinës edhe freskinë e pashoqe të Viroit, shkoni tek Kompleksi Freskia, me fotot e të cilit kemi ilustruar edhe pjesën më të madhe të këtij turi. Ja se ç`mund të shijoni:

Disa gatime tipike tradicionale të zonës janë: • Lloje të ndryshme bukësh me miell gruri e misri • Byrekë me lakra (qahi), byrek me gjizë e vezë, byrek me qepë, me qumësht e petë të pjekura, byrek me kungull të ëmbël dhe të kripur etj. • Lakror Zagorie dhe lakror Lunxhërie, Lakrori i Labërisë bëhet me të brendshmet e bagëtive të imëta. • Laropit, Qollopit, Shapkat me lakra, Miell misri e erëza, Shapkat me kungull. • Pashaqofte, Bobollaqe, Urullaqe, • Qifqi, Sarma me gjethe rrushi me miell misri ose oriz; • Mish kaurma, çomlek me mish lepuri, përshesh me erëza. • Papare, Mumuligë, Trahana, Osat, Petrat, Kokodashe • Birjan me mish qengji e oriz të pjekur në saç, Kabuni me oriz, stafidhe e bajame të qëruara (që mund të hyjnë edhe tek ëmbëlsirat) • Hordhi, Kukurec, me të brendshme qengji, zorrë të mbushura me të brendshme e oriz, paça e thartë, mëlçi me qepë e salcë, të brendshme të pjekura në saç. • Supë me kungull, supë magjirice me të brendshme qengji ose stomakë pule, shqeto Gjirokastre dhe shqeto Lunxhi, supëra të ndryshme. • Karkanaqe (lloj biskote) • Bakllava e pjekur në gjalpë pa sherbet (Lunxhëri), bakllava tipike e Gjirokastrës me100- 120 petë • Hoshaf me fiq të thatë dhe qumësht deleje, • Hoshaf me kumbulla (lëng), hoshaf me thana, • Petullat e Pashkës (Lunxhëri) • Prevede me ftua, pekmez me mana të bardhë (Libohove), prevede me thanë , • Gliko me trëndafil (Lunxhëri) • Mollë e pjekur me sherbet, • Qull me gorica të egra, qull me çeçeme. • Qumështori tradicional dhe qumështori me miell misri (Zagori), qumështor me dhallë dhe miell misri (Lunxheri) • Revania, hasudeja, • Llokume në finjë, pepeku (përgatitet me djathë të njomë deleje) etj. 72

We do not know who in Albania told for the first that the Gjirokastra inhabitants are pinchpenny because it is not true at all. If you've ever had the chance to enjoy Gjirokastra's cooking, you're probably remained impressed. And if you do not, you are in time to go for a stroll in the small traditional cafe restaurants of the Bazaar, but also wherever there is Gjirokastra cuisine. We also suggest you restaurant Kodra, Kotoni, Kujtimi, but especially if you want to taste the unusual freshness of Viroi in addition to the culinary, go to the Freskia Complex, with photos of which we have illustrated most of this tour. This is what you can enjoy:

Some typical dishes are: • Different kinds of bread with wheat and corn flour • Byrek with green leafy vegetables (qahi), byrek with curd cheese, byrek with onions, byrek with milk and prebaked dough layers, byrek with pumpkins, with sugar and with salt, etc. • Zagori, Lunxhëria and Labëria pie, made with the entrails of the sheep and goats. • Laropit, qollopit, shapkat with green leafy vegetables, corn flour and spices, shapkat corn flour byrek with pumpkins. • Pashaqofte, Bobollaqe, Urullaqe, qifqi, sarma (stuffed grape leaves with rice or corn flour) • Kaurma (stew with entrails and fresh butter and flour), çomlek with rabbit meat (stew with onions, meat and species, përshesh with spices (hard baked bun, merged in stock). • Papare, mumuligë, trahana, osat, petrat, kokodashe (light dishes, usually for breakfast based on bread, typical homemade pasta or corn rice) • Birjan with lamb meat and rice baked in cobbles, kabuni with caramelized sugar, rice, raisin, white almonds and lamb meat. • Hordhi, kukurec with lamb entrails (a special cooked dish of filled guts); guts filled with entrails and rice, sour paça, entrails in onions and tomato sauce, entrails baked in cobbles. • Pumpkin soup, homemade pasta soup, soup with lamb entrails or chicken stomachs, Gjirokastra and Lunxhëria shqeto (baby livestock meat boiled in its stock with a few spices) and different other soups. • Karkanaqe (a biscuit) • Baklava baked in butter, with no syrup (lLnxhëri), typical Gjirokastra baklava of 100-120 dough layers • Hoshaf with dried figs and sheep milk • Hoshaf with plums, hoshaf with cornus mas, • Eastern pancakes (Lunxhëri) • Quince prevede (marmalade), white mulberry pekmez (Libohova), cornus mas prevede • Rose petals in syrup (Lunxhëri) • Baked apples in syrup • Mash of wild pears • Traditional sweet milk pie and the one with corn flour (Zagori), sweet buttermilk pie and corn flour (Lunxhëri) • Revani (cake made of flour, butter, eggs and sugar with syrup), hasude (sweet made of starch, butter or olive oil and sugar) • Lokum in lye, pepeku (a sweet milk pie with any any eggs beaten in milk and fresh sheep cheese) etc.

Receta gjirokastrite

Qifqi eshte nje gatim tradicional gjirokastrit, I gatuar me nikoqiri dhe me “tertip” jo me shume perberes dhe shume e shijshme, nje lloj qofteje, por jo me mish, por me oriz dhe me ereza. Qifqitë kanë veçanti sidomos mënyrën e gatimit - tigani në të cilin skuqen është me 7-8 gropa, ku vendosen qoftet te pergat-itura me oriz, djathra , veze dhe erëza. Ky tigan është një nga enët e kuzhinës tradicionale gjirokastrite dhe mund të gjendet e ekspozuar në Muzeun Etnografik te qytetit . Perberesit. 2-3 filxhane kafeje oriz, 2 kokrra veze, djathe I bardhe rreth 200 gr, 2-3 luge gjelle miell, vaj, dhjozem, piper I zi, kripe. Menyra e pergatitjes. Orizi gjysem I zier, kullohet , hidhet ne nje ene tjeter dhe perzihet mire me vezet e rrahura, piperin e zi, djathin e bardhe, dhjozmon, ashtu sic pergatitim brumin e qofteve te zakonshme.Pasi e kemi hedhur vajin qe te per-velohet ne tiganin e posacem ( mire eshte qe qifqite te piqen ne zjarr ), me nje luge gjelle , nga masa e pergatitur hedhim ne gropat e tiganit, duke lejuar keshtu qe brumi I pergatitur te marre formen e gropave, pra te rrumbullaket pak fare te shtypur. Pasi skuqen ne masen e duhur serviren ne nje pjatance dhe serviren te ngrohta.

Pashaqofte.

Gjirokastra shquhet për kulturën e sofrës. Një nga pjatat më të njohura është pashaqofte. Quhet kështu sepse gatuhej për Ali Pashë Te-pelenën.Pashaqofteja eshte nje lloj supe me qofte te vogla te rrumbullaketa. Menyra e pregatitjes. Mishit te grire, I shtohet 1 kokerr veze e rrahur, qepa e grire, disa thelpinj hudhre te shtypur. Pasi perzihen mire, brumi I pergatitur, ndahet ne copa te vogla, pak a shume sa nje kokerr arre e madhe dhe skuqen ne tigan me gjalpe. Gjithashtu me pare jane kaurdisur gjithashtu me gjalpe 2– 3 luge miell, te cilat pasi treten ne nje gote qumesht, hidhen se bashku me qoftet e vogla te pergatitura me pare, ne nje tenxhere me uje te valuar ku lihen te valojne rreth 30 minuta. Pasi hiqen nga zjarri, priten me veze dhe u shtohet sipas deshires: leng limoni, piper I zi dhe dhjozmo. Perberesit: mish vici I grire, 250—500 gr, veze 1 kokerr, qepe 1kokerr mesatare , disa thelpinj hudhra ,nje gote qumesht , gjalpe 100gr, 2-3 luge gjelle miell, piper I zi, dhjozem,limon I shtrydhur dhe kripe sipas deshires. E ngjashme me pashaqoftene , eshte edhe nje lloj supe tjeter , me qofte te vogla qe quhen per shkak te menyres se pergatitjes . Ndryshimi eshte se ato pergatiten vetem me mish, majdanoz e veze. Menyra e gat-imit eshte e njejte me pashaqoftene.

Shqeto

Behet me mish te imet qengji ose keci. Thelat te cilat jane sipas personave qe do serviren. Mishi hidhet per t’u zier ne nje tenxhere uje te valuar qe te mos I humbasin proteinat. Pasi mishi te kete zier mire, ne nje tigan merren 1-2 luge gjelle jo plot me miell ( sasia e miellit varet nga sasia e lengut te mishit), skuqen me gjalpe se bashku me majdanozin por jo shume. Hidhen ne tenxhere dhe lihet te zieje derisa te zbardhet lengu. Ne fund pritet me veze e limon. Veza rrihet mire , I shtohet limoni dhe pastaj I hidhet edhe pak qumesht.

Hoshafi

Eshte nje embelsire e lehte, qe pergatitet me qumesht deleje e fiq te thate. Pasi grihen rreth 200 gr fiq te thate ne rreth 1kg qumesht deleje dhe rreth 250 gr sheqer, lihen te marrin vale se bashku, pastaj hidhen neper tasa dhe vihen ne furre te sobes, ne banjo-marine, per disa ore derisa te piksen.

Petullat e Pashkës Lunxhëri Eshte nje embelsire sa tradicionale aq edhe e lashte, tradita e gatimit te se ciles , po humbet me kalimin e viteve. Petullat e Pashkes pergatiten per Krishtlindje, ato simbolizojne pelenat me te cilat u mbeshtoll Krishit I sapolindur,. Nje rrase guri e zeze e sheshte , e mbuluar me hi, vendoset ne nje pirosti ne zjarr. Pasi nxehet mire, pastrohet me nje fshese te vogel, dhe lyhet me vaj ose gjalpe. “Brumi I pet-ullave”, I pergatitur qe me pare, me miell dhe me kripe , pak me I holle se ai I petullave te zakonshme, shtrohet mbi rrase. Kjo shtrese mire eshte, qe te jete sa me e holle. Pasi piqet,kthehet nga ana tjeter,piqet dhe pastaj vendoset ne nje tepsi. Keshtu , pasi pergatisim disa te tilla sipas deshires,pasi te jene ftohur I vendosim me radhe ne nje tepsi ( me madhesi sa ajo e “petullave” te pergatitura. Mbi te hedhim nje shtrese me arra te grira imet, pastaj nje petull tjeter, perseri arra dhe keshtu veprojme disa here. Embelsi-ren e pergatitur e presim ne forma katrore qe simbolizojne kryqin dhe ne fund I hedhim sherbetin, I cili do te ishte mire te qe I holle dhe I aromatizuar me dege manxurane, barba-roz dhe I nxehte.

Shapkati

Po kaq I njohur është dhe shapkati, që gatuhet në tepsi. Brumi pergatitet me miell misri dhe spinaq ose lakra te egra, nje gote qumesht, veze, djathe I bardhe I shkoqur me dore. Mire eshte te kete disa llloje erezash si psh majdanoz, kopro, dhjozmo te fresket , te cilat se bashku me gjalpin I japin shije dhe arome te veçante.

Nr 25 TRAVEL 2018

PËRMETI

tempulli i atraksioneve të gjalla

Udhëtimi i Shijes në luginën e Vjosës me Konsorciumin Pro Përmet Ky tur u përgatit nga stafi i Cesvit

Dita e parë: Drejt Përmetit

Për të mbërritur në qytetin e Përmetit, duhet të lësh aksin nacional Tepelenë-Gjirokastër në lartësinë e fshatit Lekël dhe pasi kalon urën e vjetër prej hekuri, futesh në një rrugë plot kthesa që gjarpëron drejt fshatit Dragot. Aty ndodhet një tjetër urë prej hekuri e cila është ndërtuar në vitin 1937 nga kompania e famshme italiane "Ansaldo". Rruga vazhdon përgjatë lumit Vjosa dhe pas disa minutash udhëtim, shfaqet Gryka e Këlcyrës. Aty ndodhen të vendosura në një peisazh natyror të mrekullushëm dy bar-restorante ku mund të qëndroni për një pushim të shkurtër çlodhës, nën gurgullimën e ujit të burimeve që dalin nga mali. Qyteti i Këlcyrës ndodhet vetëm 3 km larg dhe aty mund të drekoni pranë restorant “Sarajet” i cili gjendet afër hyrjes së qytetit ose Restorant “Sofra Zagorite” në qendër të qytetit. Restorantet ofrojnë ambiente të këndshme ku ndërthuren mjaft bukur punimet e drurit me një stil modern dhe komod. Aty mund të shijoni gatime tipike të zonës si pulë fshati me përshesh, sallata të freskëta dhe padyshim pije tradicionale të prodhuara në kushte artizanale si verë dhe raki. Pas pushimit të drekës mund të vizitoni baxho “Ndoni” e cila ndodhet afër restorantit dhe mund të shijoni disa lloje djathrash që prodhohen me qumështin e mbledhur nga zona e Malëshovës. Udhëtimi vazhdon drejt qytetit të Përmetit. Ndalesa e radhës është pranë Kantinës “Bejko” e cila ndodhet në hyrje të fshatit Piskovë. Aty keni mundësinë të njihni ambientet e kantinës duke parë proceset e ndryshme të prodhimit të verës, natyrisht duke degustuar një gotë verë 74

This tour was prepared from Cesvi

The first day: Towards Përmet

The national route Tepelena-Girocastro is the one to follow in order to reach Përmet till the Lekël village and after having passed the old Iron Bridge the street becomes full of curves that wind towards the Dragot village. There is another iron bridge that was build 75 years ago by the famous Italian company “Ansaldo”. The street keeps on following the Vjosa River and after a few minutes of travel the valley narrows and on its right side the Këlcyra’s gorge appears. Surrounded by a wonderful natural landscape there are two barrestaurants where you can stop to rest a bit under the flowing water that rise from the mountain. Këlcyra is only 3 km away and you can have lunch at the “Sarajet” restaurant, that is near the entrance of the city or restaurant “SofraZagorite” that is situated in the center of the city. Both restaurants offer a lovely atmosphere where you can find beautiful wood interiors that are combined with a modern and welcoming style. Here you can find some of the typical village dishes: the chicken of the village with nuts, fresh salads and of course the traditional homemade beverages like wine and grappa. After the lunch break it is possible to visit the “Ndoni” cheese factory that is near the restaurants and where you can try some of the cheese that it is produced with the milk arriving from the Malshova area. After this stop you can drive towards Përmet. The next stop is near the “Bejko” winery that is at the entrance of Piskova village. There you can see the interior of the winery and the different processes of

PËRMET

the temple of living attractions A tasteful journey in the valley of Vjosa with the Pro Permet Consortium

dhe duke dëgjuar rrëfimin e Marselit, pronarit të kantinës, i cili tregon historinë e saj. Pas kësaj ndalese vijon rruga drejt qytetit të Përmetit i cili shfaqet pas disa minutash. Qyteti është i vogël, i pastër dhe shtrihet në buzë të lumit Vjosa. Qyteti i trëndafilave, kulturës, i traditës, i muzikës, verës, rakisë dhe poezisë, një zonë e pikëzuar nga mijëra atraksione të së kaluarës të pasur të këtij vendi. E si çdo rast kur atraksionet janë njerëz të gjallë dhe jo monumente të gurtë, njerëzit që e luajnë këtë rol janë të parët që tërheqin vëmendjen e vizitorëve. E nuk ështe thjesht çështje arti, kulture, zemre por edhe çështje ushqimi me shije unike. Në mbrëmje pasi akomodohemi sipas preferencave tek Hotel “Alvero”, Hotel “Ramizi”, “Hotel Ana” ose “Kompleksi

wine making while tasting of course a glass of wine and listening Marsel’s story, the owner of the winery. Then you can go towards Përmet that appears after few minutes of driving. The city is really small, clean and on the edge of the Vjosa River.The city of rose’s, culture, tradition, music, wine, raki and poetry,is an area composed by thousands of attractions from the rich past of this country. Despite the fact that in other places the first attractions of a city are the monuments, here in Permet the first attractions for the tourists are actually the people and their vivacity. This is not only because of heart, culture and art reasons but also for reasons of food and unique taste. In the evening, after the check in at the “Alvero” Hotel or HoteRamiz” or “Hotel Ana” or “Kompleksi Aroma”, we can have dinner at the “Antigonea” Restaurant, member of the chefs alliance in Albania and one of the most attended by the tourists. The Chef Urimi is always worried that the menu reflects the traditional cooking and that the ingredients are always fresh and bio.

Second day: Visiting the Bënjë village and the thermal waters

After having a healthy breakfast with villages’ products in the hotel, we can proceed towards the Bënjë village. The street goes on towards Petran village and right before it we have to turn left towards the Thermal Waters. The Benje village is 5 km away from the national street that is crossed by a street that can be done by off-road vehicles. At the beginning of the

Nr 25 TRAVEL 2018

Aroma”, darkojmë në restorant “Antigonea” i cili është një nga më të frekuentuarit nga ana e vizitorëve. Shef Urimi (anëtar i Aleancës së Kuzhinierëve në Shqipëri), kujdeset gjithmonë që menuja e restorantit të jetë e mbështetur mbi gatime tradicionale dhe ingredientët e saj të merren të freskëta dhe ekskluzivisht nga zona.

Dita e dytë: Vizitë e fshatit Bënjë dhe Ujrave Termale.

Pas një mëngjesi të shëndetshëm me prodhime fshati ofruar nga Hoteli, nisemi drejt fshatit Bënjë. Rruga vazhdon në drejtim të fshatit Petran dhe pa mbërritur aty kthehemi majtas në drejtim të Ujrave Termale. Fashati Bënjë ndodhet 5 km nga rruga nacionale dhe mbërritja në fshat kalon nëpërmjet një rruge e cila mund të kryhet me automjete fuoristradë. Në hyrje të fshatit ndodhet Kisha e Bënjës e ndërtuar në shek. XVIII, e cila ka një arkitekturë karakteristike. Pasi i biem kambanës, aty shfaqet një banor i fshatit i cili merret me mirëmbajtjen e saj. Ai hap kishën dhe na rrëfen mbi historinë e saj. Pas qëndrimit në Kishë, shkojmë për vizitë në një shtëpi tradicionale të fshatit ku shërbehet rakia dhe glikoja karakteristike. Dreka zhvillohet në restorant “Alvi” ku shërbehet peshk i egër lumi i shoqëruar me sallata të ndryshme dhe pije. Pas pushimit të drekës nisemi drejt Ujrave Termale për të shijuar mrekullitë natyrore dhe kurative. Aty gjenden gjashtë burime me bazë sulfurore që kanë efekte shumë të larta kuruese. Ato shtrihen në rrëzë të shkëmbinjve masivë, në të dyja anët e kanionit të lumit Lengaricë. Natyra përreth burimeve termale është e jashtëzakonshme... Qëndrim gjatë pasdites në vaskat e ujit dhe eksplorimi i kanionit të Langaricës. Në mbrëmje kthimi në qytetin e Përmetit dhe darka pranë restorant “Familjari” i cili ofron një guzhinë të pasur vendase në një ambjent tradicional mjaft të këndshëm.

Dita e tretë: Vizita në qytetin e Përmetit

Pas mëngjesit, zhvillojmë turin e qytetit. Vizitë në Shtëpinë e Kongresit të Përmetit dhe rrënojat e Reparteve Italiane dhe më pas hyjmë në pjesën historike të qytetit. Vizitojmë Kishën e “Shën e Premtes” e njohur për 76

village there is the Benja Church that has an old and characteristic architecture. After that we have ring the bell the guardian of the church opens us the doors and tells us its story. Before taking the road again, we visit a traditional house where we can taste the grappa and gliko. At the “Alvi” restaurant we can have lunch with fresh wild fish directly from the river served with different salads and beverages. After the lunch break we go to the Thermal Waters to enjoy the natural and curative miracle of the area. There are six sources at the base of big rocks on both the side of the Lengarica river canyon. The nature here is wild and all around the sources is stunning. We can stay at the Thermal Water all afternoon whether immerging into the water or exploring the Langarica canyon. At sunset we go back to Përmet to have dinner at the “Familiari”, that offers a rich local cooking in a lovely atmosphere.

Third day: visit to Përmet city

After breakfast, we start the tour of the city. The house of Congress of Permet and the Italian barracks are our first stops. Then we enter the historic part of the city. We can visit the church of “Shën e Premtes”, famous for his special wall paintings with scene from the Scriptures of the 1808 done by TerpoZografi. Iconostasis and wood sculptures have been realized under the direction of the Albanian artisan Dhimitrit Konica, while the engraving on a stone slab suggests that the church was built in 1776 by the master Ilia Kristo. After this we can do a quick visit to Zanës who is a very passionate artisan who can tell us her passion for knitting and crochet work. After this stop we can do a tour around the city following the characteristic street made out of pebble till we reach the City Cinema that is in the same shape that it was at the time of communism. We can also visit the church of “San Nicola” which has the same characteristics of the other churches in

Përmet. After this stop we can look at the typical houses in the city and we can go towards the new neighborhood where we can visit the “Bualioti” wine cellar. In the end we go on the top of the City Stone both climbing or following the steps to have a beautiful look of the city and of the Vjosa River from the top. We stop at the glikolaboratory where we can see the production of gliko and the processes of its realization. Eftalia and Odeta, two friends who own the business, offer to try some types of gliko and also they tell us their story. For lunch break we go to “Aroma” and then we leave Përmet. On the way back we stop at Kuqar village where there is the “Meshini” cheese factory. The cheese factory is on top of anold Italian bunker and it is also known as cheese factory bunker.There we can taste and buy some cheese products. After this last stop, we take the road to Tirana, closing a different weekend filled with the characteristic flavors of the beautiful tradition of Përmet.

pikturat e veçanta murale me skena nga Shkrimet e Shenjta të realizuara më 1808 nga piktori Terpo Zografi. Ikonostasi dhe gdhendjet në dru, janë punuar artistikisht nën drejtimin e Dhimitrit mjeshtrit shqiptar nga Konica. Ndërsa mbishkrimi i gdhendur mbi një pllakë guri, tregon për ndërtimin e kishës më 1776 nga kryemjeshtri Ilia Kristo. Shkojmë për një vizitë të shkurtër në shtëpinë e Qëndistare Zanës e cila na tregon mbi pasionin e saj për qëndistarinë dhe punimet me grep. Pas kësaj ndalese hyjmë nëpër rrugicat karakteristike me kalldrëm ku shohim Kinemanë e qytetit e cila ruan të njëjtën formë dhe arredim si në kohën e komunizmit dhe gjithashtu vizitojmë Kishën e “Shën Kollit” e cila mbart të njëjtat karakteristika arkitekturore si shumë objekte kulti në rrethin e Përmetit. Pas kësaj ndalese, shohim shtëpitë karakteristike të lagjes dhe shkojmë të vizitojmë kantinën “Bualioti” e cila prodhon në kushte familjare. Pas kësaj ndalese ecim më këmbë drejt Gurit të Qytetit dhe ngjitemi sipër tij për të shijuar një pamje të mrekullueshme të qytetit dhe të luginës së lumit Vjosë. Më pas drejtohemi drejt punishtes së glikosë ku mund të njihemi nga afër me ambientin ku prodhohet dhe proceset e punës për realizimin e saj. Eftalia dhe Odeta, dy shoqe të cilat drejtojnë së bashku punishten na ofrojnë për degustim disa lloje glikosh dhe na rrëfejnë historinë e saj. Pasi largohemi nga punishtja e glikosë qëndrojmë për pushimin e drekës pranë kompleksit “Aroma” dhe pastaj largohemi nga qyteti i Përmetit. Përgjatë rrugës së kthimit ndalojmë në stacionin e fshatit Kuqar ku ndodhet Baxho “Meshini”. Baxhoja është ngritur mbi një bunker të vjetër italian dhe njihet edhe si baxho “Bunkeri”. Aty mund të degustohen dhe porositen produkte të freskëta bulmeti duke marrë me vete shijen karakteristike të produkteve tipike të kësaj zone. Pas kësaj ndalese të fundit vazhdon rruga drejt qytetit të Tiranës duke mbyllur një fundjavë ndryshe dhe të mbushur me shije karakteristike të traditës së bukur përmetare.

Nr 25 TRAVEL 2018

Nga Korça në Kolonjë, mes aromave dhe shijeve sa unike aq edhe aristokrate

Përgatiti:

Flora Xhemani Baba

From Korça to Kolonja, savoring the unique and noble flavors Me mbresa krejt të freskëta prej një pune gati 9-mujore për pregatitjen e një botimi voluminoz si Korça Guide, mund t`ju rekomandojmë pak nga gjithçka, sepse Zona e Korçës dhe e Kolonjës ka një kulinari aq të pasur saqë nuk do t`ju mjaftonte as një tur javor për të shijuar e njohur të gjitha gatimet e mrekullueshme që duhet thënë se nuk do t`i gjeni dot në asnjë zonë tjetër të Shqipërisë. Por do të ishte shumë e vështirë t`ju sugjeronim gjithçka, kështu që do ndalemi vetëm në disa prej vendeve që nuk duhen humbur kurrsesi në rrugëtimin tuaj prej 44 kilometrash nga Korça në Kolonjë. Ju mund të niseni nga kudo për të qenë në Korçë, kështu që nuk po zgjatemi me shpjegimin e mënyrave se si duhet të shkoni atje por se çfarë duhet të bëni me të mbërritur atje. Dhe natyrisht gjëja e parë që duhet të bëni është të ndaleni tek Pazari i Vjetër, ose destinacioni më i ri i Korçës. E meqë supozojmë se është herët, fillojeni me një kafe apo çaj tek Cozy Tea & Spice House, një vend ku do të gjeni që nga çajrat bimore të zonës, e deri tek mëngjeset e traditës apo gatimet e sofisitikuara mëngjesore.

Pak “mesjetë” në Pazarin e Vjetër

Ajo që nuk duhet të lini pa vizituar në të gjithë Pazarin, është Hani i Pazarit, dikur vendi ku bujtnin karvanet e shumta tregtare e sot, një butik hotel i klasit të lartë, që me të përuruar hapjen, u bë menjëherë jo vetëm zgjedhja e parë e turistëve por edhe qendra e aktiviteteve kulturore e artistike dhe vendi i takimit të personaliteteve të larta të vendit e të huaj. Por Hani i Pazarit nuk është vetëm një hotel klasi por edhe vend ku kuzhina korçare vjen në formë arti, e servirur në ambientet më të bukura që mund të keni parë ndonjëherë. Pastaj patjetër, pasi të bëni një shëtitje nëpër Pazar, për të admiruar arkitekturën e tij të mrekullueshme që megjithëse e restauruar në vitin 2015, ju çon thellë në mesjetë, në kohën kur dyqanet, hanet e sheshet ishin të ndërtuara me dru, hekur e kalldrëme guri, duhet të ktheheni për një raki mani te Komiteti Kafe Muzeum. Ky vend i veçantë është mëkat të quhet vetëm një bar sepse është në fakt jo vetëm një muze por edhe një tempull arti ku përveç objekteve deri edhe qindravjeçare të trashëgimisë shqiptare do të gjeni 78

As we have gather the most recent impressions on our latest published guide on Korça, a voluminous work which took nine months to complete, we are now ready to make a few suggestions. The areas of Korça and Kolonja have a rich culinary tradition that even a weeklong tour would not suffice to savor all the wonderful dishes particular of the area. Since it would be a challenge to list all recommendations, we will stop at some not-to-be-missed places along the 44km distance journey from Korça to Kolonja. You can reach Korça from wherever you are and we will not waste time explaining how to get there and what to do once you arrive. Naturally, the first stop should be the old bazaar, or the “it” destination in Korça. Supposing that is early in the day start off with a coffee or tea at Cozy Tea & Spice House. The menu list offers local herbal teas and traditional and sophisticated breakfasts.

A taste of the medieval in the old Bazaar

You should not miss Hani i Pazarit, which used to serve as a lodging stop for numerous trading caravans, today it is a luxurious hotel. Right after the inauguration day, this boutique hotel became the tourists’ first choice and also a center for cultural and artistic events and the meeting place for local and foreign personalities. Hani i Pazarit is not only a classy hotel but also a place where the local Korça cuisine becomes an art served in the most beautiful of atmospheres. After, you can of course wonder around the bazaar to admire its wonderful architecture, which even though restored in 2015, it still takes you deep into the Middle Ages at a time when shops and lodgings were built with wood, iron and pebble. Then, return for a glass of berries’ rakia at Komiteti Kafe Muzeum. This is not only a cafe place but also a museum space and an art temple with hundred-years-old Albanian objects. It offers the largest collection of rakia, the household beverage of Albania. Our suggestion for you is certainly the rakia made of berries.

edhe koleksionin më të madh të rakive, pijes karakteristike të Shqipërisë. Ne, siç ju thamë, ju sugjerojmë atë të manit.

Bulevardi Korçës, ka bukuri pa masë

Është e tepërt t`ju tregojmë për Korçën, se e kemi bërë shumë herë nëpër artikuj të revistës e megjithëse ajo ndryshon e zbukurohet përditë, prapë mbetet e njëjta. Sikur edhe vetëm një xhiro në Bulevardin “Shën Gjergji” apo siç i thuhet shkurt, në pedonale, do të mjaftojë për të marrë pak nga sqima e saj aristokrate, sqimë që e ka rifituar me rinovimin e gjithë arkitekturës, përmes investimit madhor të Fondacionit Shqiptaro-Amerkian. Mirë do të ishte që ta merrnit me nge, të bëni një vizitë tek Muzetë (Muzeu i Arsimit e së fundi edhe Muzeu i fotografisë “Gjon Mili”), të vizitoni katedralen “Ngjallja e Krishtit”, por nëse nuk keni kohë për më shumë, së paku të shijoni “një kafeçkë” bre! Është kaq e mirkë në të gjitha baret e pedonales! Pale një ëmbëlsirë artizanale tek pastiçeri Dajana! Tani, vendosni vetë për një drekë të shijshme; ose tek Chris House për një fasule pllaqi në tavë balte, një gotë verë të mirë, sallatëra e turshi të veçanta e Mishra të pjekur siç vetëm korçarët dinë t`i bëjnë, ose kthehuni tek Taverna “Pazari i Vjetër”, apo tek cilado tavernë tjetër me gatime tradicionale që ndodhen në sheshin e Pazarit. Themi drekën sepse darkën duhet ta shijoni patjetër tek Vila Cofiel. Kjo vilë karakteristike korçare, nuk është thjesht një vend i bukur për të ngrënë darkë por nje tempull i gastronomisë ku gatimet e Korçës kanë kaluar në nivelin e veprave të artit, përsosur nga talenti individual i të zotërve të shtëpisë. Thonë se nëse nuk shijon një darkë me gatime karakteristike e me muzikë serenatash live të Vila Cofiel, zëre se s`ke qenë fare në Korçë. Kështu thonë. Ju mbetet të shkoni e ta provoni. Për shembull nuk e dimë se ku tjetër mund të provoni kofshë gici me birra dhe mustardë. Po kujdes me prenotimin paraprak sepse nuk ka mënyrë tjetër për ta frekuentuar, përveçse nëpërmjet prenotimit. Për akomodim, nuk po ju sugjerojmë asnjë hotel sepse çdo zgjedhje që do të bënit do të ishte e duhura por nëse e keni mundësinë, hidhini një sy sujgerimeve të Korça Guide, e sapohedhur në treg.

Korça Boulevard has an immense beauty

Korça has an abundant and perennial beauty and even though we constantly feature articles showing how the city changes and improves, in the end it remains the same. A little stroll in “Shën Gjergji” Boulevard or the pedestrian road would suffice to take in some of its noble air. The area was revamped after being renovated by Albanian-American Foundation’s generous investment. Take your time to walk along the pedestrian way, stopping at museums (the museum of Education or “Gjon Mili” museum of photography), visit the cathedral of “Resurrection of Jesus Christ” and finally if you have the time do sit for a coffee. The bars along the pedestrian walk offer great coffees, and Dajana confectionary offers scrumptious artisanal cakes. You can decide where to take you lunch. Chris House offers a menu of traditional beans cooked in clay tray, a nice glass of wine, roasted meats, salads and pickles. “Pazari i Vjetër” tavern or any other tavern in the bazaar square offer a traditional menu. This is lunch, while dinner is best enjoyed at Vila Cofiel. This beautiful villa is typical of Korça and it is a great place to have dinner. It is also a temple of gastronomy with dishes and plates served as works of art. The owners of the place have perfected their cooking mastery. If you haven’t tasted the local dinner accompanied by the music of live serenades, at Vila Cofiel, it is as if you were never in Korça. At least, this is what they say. You just go and see for yourself. We don’t know another place where you can order piglets’ thigh with beer and mustard. Make sure to reserve your tables beforehand. Choose any hotel for your accommodation. More specific suggestions are offered at Korça Guide which was just published recently and available on the market.

Nr 25 TRAVEL 2018

Drejt aromave dehëse të Kolonjës

Shpesh e ngatërrojnë me Korçën, për bukurinë, pastërtinë, ajrin e shëndetshëm, qytetarinë e spikatur, gatimet e shijshme e sidomos atë tisin aristokratik që mbulon jo vetëm qytetin e vogël e të pastër të Ersekës por edhe shumë prej fshatrave karakteristikë. Por Kolonja nuk e pranon këtë dhe me të drejtë. Sepse ajo ka identitetin e vet të spikatur dhe të gdhendur përmes shumë treguesve, që nga njerëzit, e deri tek detajet e jetës së përditshme. Shumë personalitete të shoqërisë shqiptare kanë dalë pikërisht nga Kolonja e mjaft të përmendim Fan Nolin apo Faik Konicën, kuptohet lehtësisht pesha e përmbajtjes së lartë të intelektit e kulturës që kjo zonë mbart. Muzika kolonjare, ndër më të ëmblat në të gjitha trevat shqiptare, ka dalë gjithashtu jashtë kufijve të krahinës, duke e spikatur zonën edhe në këtë fushë. Por meqë kemi vendosur që t`ju udhërrëfejmë përmes kulinarisë, aty do të ndalemi. Sepse në Kolonjë ju kemi sjellë për të shijuar një lakror misri ose pacarok, lakror me dy petë, byrek (mesnik) me petë të pjekura, petulla të fshira, petulla të mbushura, pulë të mbushur me arra, kukurec, kolloface, pispili, lepur i egër çomlek, Bakllava, brushtull (petë të mbështjella me arra), zahiretë e dimrit, petët, roshnicat , tërhanin e thartë, tërhanin e ëmbël, mollët erëmira dhe të gjitha frutat e tjera që jo vetëm bëhen reçelra e gliko por edhe thahen apo piqen në furrë, në oxhakë e shoqërohen me pijet dhe rakitë e zonës. E ku mund të shijohen më mirë të gjitha këto sesa tek Luli e Maqo! Në fakt restoranti, që 80

The intoxicating scents of Kolonja

We often mix it up with Korça as it is compares in beauty, cleanliness, healthy air, distinctive civility, scrumptious dishes and the noble veil that covers the small and fresh city of Erseka and many other characteristic villages. Kolonja doesn’t accept this and rightly so. It has its own unique identity carved into many indicators, its people and the details of daily life. Many Albanian personalities were born in Kolonja, such were Fan Noli and Faik Konica. So, it is easy to comprehend the intellectual and cultural baggage of the area. The music of Kolonja is made of sweet tonalities and it has surpassed the limits of the region standing out from the rest. But, we will stop at culinary, since we have decided to reveal the journey through food. We have brought you to Kolonja to taste the lakror made of corn or pacarok as the locals call this type of baked savory pastry. The list is long with double-layered lakror, baked-layers pies or burek, multi-layered battercakes, filled pastries, walnut-filled chicken, kukurec prepared knitted lamb chitterlings and tripe, kolloface Albanian sausage made of pig or lamb, pispili cornbaked bread, wild hare, baklava, brushtull walnut-covered pastries, winter edibles, roshnica typical dish prepared with chicken, sweet or savory trahana, sweet-smelling apples and other fruits that are made into jams and gliko. Fruits are often dried and baked and enjoyed by the hearth fire with a drink from the local rakia. The best place to taste this is by Luli and Maqo’s place! “Inxhujo” restaurant placed right at the entrance of Erseka is awaiting your visit. The cooked dishes are a real treat

ju pret në hyrje të Ersekës, quhet “Inxhujo” por të gjithë ata që kanë shijuar gatime nga duart e arta të Lulit e mikpritjen e tyre me shtatë yje, i konsiderojnë tashmë miq të afërt, tek të cilët trokasin sa herë gjenden në Ersekë. Të shkolluar në fushën e kulinarisë që në rininë e tyre, ata janë kthyer tashmë në artistë të gatimeve kolonjare, ku recetat e vjetra kthehen më marka autentike. E qëndrimi tek Inxhujo nuk është vetëm shijim kulinarie por njohje me vlerat më të mira të Kolonjës, përmes këtyre njerëzve që me një thjeshtësi deri në kufijtë e fisnikes, të ofrojnë shije e përvojë të rrallë.

and the golden couple offers a topnotch hospitality for friends who knock at their door whenever they venture to Erseka. They were trained in culinary trades since youth and now they have become master chefs in Kolonja’s gastronomy. They transform old recipes in authentic menu options. Staying at Inxhujo Restaurant offers not only culinary delicacies but also excellent human traits of humbleness and noblesse and a rare experience and after taste.

Në Rehovën e vogël plot surpriza

It makes no sense coming to Kolonja and skipping Rehova, the most beautiful village in Kolonja a place that tourists from all over the world, but especially French have fallen in love with. This is an authentic place with an abundant history and people who are generous and highly civilized. Many famous people call this village their home, a place that still lives in a surreal fashion akin to the medieval centuries. Houses built with stones, roads paved with cobbles, churches placed right in the center and the village’s exit, nicely carved fountains, and the elderly women who come about serenely in the stony roads...a place taken from fairytales!

Nuk ka kuptim të vini në Kolonjë e të mos vizitoni Rehovën, fshatin më të bukur kolonjar, që është vendi me të cilin janë dashuruar turistë nga e gjithë bota por sidomos ata francezë. Një fshat autentik, me një histori të pasur e njerëz bujarë, që të habisin me nivelin e lartë të qytetarisë. Një fshat në fakt nga I cili kanë dalë shumë njerëz të shquar e që ende jeton në një atmosferë surreale sin ë një shekull të mesjetës. Shtëpi të gurta, rrugë me kalldrëm, kisha mbresëlënëse në mes të fshatit e na dalje të tij, kroje të gdhendur bukur e plaka si monumente kulture që lëvizin të paqta nëpër rrugët e gurta… një vend si në përralla! Neve për në Rehovë na shoqëroi mikesha jonë Anila Çuçllari, jo vetëm si një vajzë e zonës por edhe si një njohëse e mirë e turizmit dhe trevave të Kolonjës që shpesh shoqëron miq e turistë nëpër shtigjet e Gramozit apo fshatrave të bukur të Kolonjës. Dhe që të merrnim më të mirën nga ky fshat, që nga mikpritja e deri tek shija, ndalesa kryesore ishte në shtëpinë e Familjes Thomollari, tek Doktor Vangjeli dhe Nikoleta. Kjo shtëpi madhështore rehovare, është mënyra më e mirë për të njohur traditat e këtij fshati, mikpritjen mbresëlënëse, gatimet që nuk do t`i gjeni askund tjetër e sidomos shpirtin e bukur të këtyre njerëzve.

Për agroturizëm të pastër shqiptar tek Farma Sotira

Për ta përmbyllur këtë tur të mbushur plot me kulturë e kulinari, ku me siguri para syve ju vallëzojnë kalldrëmet e Korçës, aroma e papërsëritshme e gatimeve, tringëllima e gotave të rakisë, apo tingujt e muzikës, kemi nevojë të mbushim mushkëritë me pak natyrë. Epo, le të nisemi drejt Leskovikut, ose më mirë, përmes Gërmenj-Shelegurit, mes ajrit të pastër, gjelbërimit të pamasë, shtëpizave prej druri si në përrallat e Borëbardhës, lopeve e kopeve me dele e qingja, mes rosave e patave, mes burimeve e baseneve plot me trofta, mes aromave të papërsëritshme të kuzhinës së fshatit, mishit në saç e tavave të panumërta. Le të rendim drejt lëndinave plot me luledele ku kuajt kullotin të lirë e ku mund të kalërojmë dhe ne të lirë, teksa e zonja e shtëpisë Jonida na përgatit drekën, një drekë që duhet ta prisni ca, se aty asgjë nuk është e gatshme, se pulat duhen therur e gatitur, se lakrat duhen mbledhur në natyrë, se domatet duhen marrë në kopësht e qumështi do nxënë kos, se byreku duhet tëhollur e frutat duhen mbledhur në pyll. Që ju të hani fshatçe dhe bio. Sepse jemi tek Farma Sotira.

A Little Rehova full of surprises

Our friend, Anila Çuçllari, accompanied us to Rehova. She is from the area and she is well versed in the area’s tourism. She often accompanies friends and tourists to the paths of Gramozi and the impressive villages of Kolonja. In order to grab from the best of the village’s hospitality and flavors the first stop was at Thomollari Family, the family of Doctor Vangjeli and his wife Nikoleta. This grandiose house of Rehova is the best way to become acquainted with the traditions of the village, the impressive hospitality, the local dishes only found here, and especially the beautiful spirit of these welcoming people.

A taste of pure Albanian agrotourism at Sotira Farm

To conclude this tour abundant in culture and culinary, when in front of your eyes there are the cobbled streets of Korça dancing, the mouthwatering flavors of dishes, the clinking of rakia glasses, or the ear pleasing sound of music playing, it is time to fill our lungs with oxygen, too. Let’s depart to Leskovik, or better still through Gërmenj-Shelegur, a place with fresh air, boundless nature, wooden-built houses, cattle, sheep and lamb herds, ducks and geese, water bodies resided by trout, and the unique scents wafting from the village’s kitchens, from the meat roasted under the saç and various oven-baked casseroles. Let’s run free in the valleys where daisies grow and horses graze, while Jonida prepares lunch. Lunch which is not ready served but that takes some time to cook, as the home grown chickens must be chopped and prepared accordingly, cabbages and tomatoes must be picked from the garden, and the milk must be fermented to make yoghurt, and pastries handmade and the fruits handpicked. Sotira Farm offers strictly fresh organic food.

Nr 25 TRAVEL 2018

"Misioni Korab II Looking for further challenges!

"Misioni Korab II përbëhet nga 30 guida të cilat kanë nisur në datën 3 Dhjetor 2017 për të përfunduar më pas me ngjitjen në majën e Korabit në datën 1 Korrik 2018. Të 30 guidat janë të alternuara në nivele të ndryshme vështirësie për t`i dhënë mundësi gjithësecilit të përgatitet fizikisht duke kaluar nga niveli më i lehtë tek ai më i vështiri. E gjithë përgatitja do të përmbyllet me ngjitjen në çatinë e Shqipërisë. Për t’u bërë pjesë e njoftimeve, si dhe pjesë e grupit “Misioni Korab II”për informacionet përkatëse për këtë strukturë,na shkruani në info@discoveralbania.al ose në numrin e celularit +355 69 65 838 70". Keep challenge yourself! 82

KLUBI “DISCOVER ALBANIA” Tel.: +355 69 65 83 870 +355 69 40 40 333 info@discoveralbania.al www.discoveralbania.al

KLUBI “DISCOVER ALBANIA” Tour Designer and Tour Coordinator

The adventure is On!

Discovering together with Discover Albania Club, you will experience unforgettable adventures!

Pët të prenotuar turet: To book the tours: Për ture në të gjitha stinët: To book tours in every season: KLUBI “DISCOVER ALBANIA” Tel.: +355 69 65 83 870 +355 69 40 40 333 info@discoveralbania.al www.discoveralbania.al

BOOK NOW! Nr 25 TRAVEL 2018

NATYRE

Qafështama

Parku mbretëror ku pushonte Geraldina

The “Royal Park” where Geraldine had her vacation

dhe ku prej do kohësh ju pret and for some time now visitors are kindly bujarisht Shkreli Hotel - Camp welcomed by “Shkreli Hotel- Camp” Për fatin e mirë të turizmit, shumë gjëra kanë filluar të ndryshojnë në Shqipëri, kuptohet për mirë. E ndonëse jo të gjitha gjërat po ecin për mirë, është mirë të gëzohemi për ato me kahje pozitive. Marrim Krujën për shembull. Panoramika në rreze të gjerë vazhdon të jetë e trishtueshme prej peisazhit të ngrënë të malit të Krujës por ama kur kalon rrugën e bukur gjarpërushe nën aromën e pishave të egra detare dhe hyn në qytet, e ndjen menjëhërë ndryshimin e madh që po pëson qyteti i vogël, i cili po bëhet me shëtitore, me kalldrëme të bukura, me stacion madhor për autobusët e turistëve të shumtë që janë frymëmarrja e qytetit, për të mos folur për Pazarin, xhevahirin e qytetit i cili ka marrë akoma më shumë shkëlqim me ripërtëritjen që i bëri Fondacioni Shqiptaro-Amerikan, apo Muzetë lart në Kala, që janë “Meka” e pelegrinazhit turistik jo vetëm në Krujë por edhe në Shqipëri. Por le t`i lemë të gjitha këto e të vazhdojmë me të mirat e turizmit të Krujës. E mbani mend rrugën e tmerrshme që të çonte në Qafëshatmë? Tashmë është histori e harruar. Një histori që kishte lënë në hije një prej parqeve kombëtare më të bukura në Shqipëri. Por sot, që rruga është rindërtuar tërësisht dhe të çon deri në zemër të parkut, mund të themi plot gjëra të bukura e të gëzuara, një prej të cialve është ardhja e turistëve. Dhjetëra të rinj me çantat e shpinës që në fundjavë i ngjiten malit të Skënderbeut apo i bashkohen natyrës së mrekullueshme të Qafështamës, që dukej sikur u kishte mbetur vetëm të moshuarve për klimë të mirë mushkërish apo astme. Dhjetëra turistë të huaj që e kanë zbuluar këtë thesar fare pranë kryeqytetit shqiptar e që tani mund ta shijojnë plotësisht prej infrastrukturës, vijnë e ngrenë çadrat drejt e në lëndinë për të mbushur mushkëritë me ajrin e rrallë të Parkut. Qindra pushues që kanë ringjallur qendrën e këtij parku dikur aq të vizituar e më pas të harruar e tani sërish të rigjetur, për ta përfshirë në listën e udhëtimeve të fundjavës. Është kënaqësi e madhe të shikosh sërish që Kroi i ridekoruar me gurë i Nënës Mbretëreshë, nuk gjendet më kurrë bosh por gjithmonë do të jetë dikush që shuan etjen në freksinë e tij plot shëndet. 84

Albanian tourism has positively started to change, even though not everything within it is going great, and the best thing is to be happy and support the positive ways it’s undertaking. Let’s talk about Kruja for example, the wide panoramic beam continues to be saddened by the plagued landscape of Mount Kruja but once you drive through the beautiful snake road under the scent of the “Ahu” trees and you enter the town, the great ongoing change of the small town can be felt immediately, with a new footpath, beautiful cliffs, a major bus station for many tourists who are the breath of the city, not to mention ‘Pazari’,the city’s jewel, which looks even more glitzy since the restoration by the AlbanianAmerican Foundation, or Museums up in Kala (Castle), which is seen as the "Mecca" of the tourist pilgrimage not only in Krujë but for entire Albania but let's leave all of this for a moment and keep up with the benefits of Kruja's tourism. Can you remember the terrible road that led to Qafeshtama? Now it’s all in the past! A story that left in the shadows one of the most beautiful national parks in Albania. But today, the reconstructed road leads right in to the heart of the park, and we can say a lot of beautiful and cheerful things, especially for tourist frequentation. Tens of young Backpackers climb the Skanderbeg Mountain at the weekend or join the wonderful nature of Qafështamë, which seemed to be a destination visited by the elderly for the benefits on the respiratory system. Tens of foreign tourists who have discovered this treasure close to the Albanian capital can now fully enjoy the infrastructure, they come for camping and they can set-up the tents straight into the meadow to fill the lungs with fresh air. Hundreds of travellers have revived the centre of this park once very popular and then forgotten and now again essential on the weekend travel list. It is a great pleasure to see the Queen’s redecorated engraved Cascade who’s never empty. On the road up you will always see somebody drinking its healthy fresh magnesium water.

A deluxe resort like the in Swiss Alps

The reconstruction of the road brings expansion, the park has now restored the lost value over the years. Just a short distance from the main road, in the centre of the park, the newly built "ShkreliK Hotel-Camp" can be found, it used to be a former governmental residence where no one except the hierarchy could enter. Now the residence has been transformed into a large and luxurious holiday

Një resort luksoz si në Alpet e Zvicrës

E duke qenë se rruga sjell zhvillim, parkut i është rikthyer një tjetër vlerë e cila kishte humbur edhe ajo ndër vite Disa kilometra më lart pikërisht aty ku është qendra e parkut, do të gjejmë të ndërtuar “Shkreli Hotel-Camp”, që nuk është gjë tjetër veçse rezidenca e dikurshme qeveritare ku pakkush ka patur mundësinë të hyjë e që ishte rezervuar për personalitete me gradë të lartë. Tanimë rezidenca është shndërruar në një kompleks të madh e luksoz pushimi, posacërisht për turistët nga vendi e bota, për të kaluar momente të paharrueshme në ambiente të rehatshme e cilësore, me pamje të mrekullueshme të natyrës, si dhe mundësinë e degustimit të produkteve bio, me receta tradicionale të zonës por edhe gatime të kuzhinës moderne. Ideja për të rikthyer në funksion të plotë por me shërbime të standarteve moderne rezidencën e dikurshme qeveritare, erdhi e diktuar pikërisht nga rritja e fluksit të turistëve në Qafështamë. dhe nga zotësia e puna e palodhshme e pronarit të saj ambicioz z. Kujtim Shkreli, i cili e bleu këtë rezidencë dhjetë vjet më parë, kur pak persona e njihnin zonën e Qafështamës. Ai, bashke e djemte e vajzën e tij, ideuan këtë që ne sot e njohim si një resort me 4 yje, një rikonstruktim nën gurët e vjetër të rezidencës së mëparshme, tanimë me një design arkitekturor të veçantë ku ndërthuret antikiteti dhe modernizmi. Ky resort pritet të bëhet pika kyçe e destinacionit turistik malor në Shqipëri, dhe jemi të sigurt që çdo person do të dëshironte të kalonte kohën nën hijen e pemëve të ahut, ajrit dhe ujit të mrekullueshem e kurativ që e ofron vetëm Qafështama.

Pushimet e familjes mbretërore

Një fakt shumë interesant që mund të kthehet në aset turistik e vend pelegrinazhi është gjetja e gjurmëve të shumta se në Parkun e Qafështamës ka pushuar dikur edhe familja mbretërore, e cila dihet tashmë botërisht që përdorte për konsum të përditshëm ujin e Parkut. Këto elemente e pasurojnë edhe më shumë historinë e tij; e kush nuk do të donte të pushonte, të shëtiste e të bënte ski, pikërisht në të njëjtat vende ku ka pushuar dikur edhe mbreti Zog apo mbretëresha e bukur Geraldinë?

Por përse të zgjedhim sot Shkreli Hotel-Camp?

Sepse ky hotel, tërësisht i rikonstruktuar në mars të vitit 2018, ofron akomodim në standartet bashkëkohore më të larta europiane me çmime të arsyeshme e të favorshme për këdo, ka një staf të përgatitur dhe të këndshëm e në dispozicion të pushuesve në çdo orar, si dhe një restorant që ofron ushqim tradicional dhe modern. Çdo gatim përgatitet në mënyrë perfekte, me qëllim që kushdo të ndihet i kënaqur dhe të provojë artin kulinar tradicional të zonës, i cili realizohet tërësisht në bazë të produkteve bio të ofruar nga zona e Krujës e përreth saj. Nuk mungojnë as ambientet e relaksit (spa, sauna) që pushuesit të mos ndjejnë ndryshim nga një resort i ngjashëm alpin jashtë Shqipërisë. Të apasionuarit e leximit kanë këndin e tyre të shtypit të përditshëm dhe një biblotekë e vogël e pasuruar me libra për të gjitha grupmoshat. Ndërsa për të apasionuarit e lojërave si shah, letra, monopoly e domino, është mundësia t’i ushtrojnë në këndin e tyre të posacëm. Kampi mbikëqyret me roje dhe kamera sigurie 24/7 për të ofruar një siguri dhe qetësi për pushuesit. Një ndër pikat më të veçanta të këtij hoteli është dhe mundësia për të apasionuarit e jetës së “egër” që të mund të ngrejnë çadra/tenda për të kaluar një apo më shumë netë nën dritën e hënës në bazë të një kostoje të ulët çmimi. E ku ka më bukur se të shjosh natyrën drejt e nën yje!

Pushime aktive

Ky resort nuk është ngritur vetëm për qëllime akomodimi por edhe për t`i ofruar turistëve një larmi aktivitetesh që t`ua bëjë më të bukur qëndrimin në Qafështamë. Këtu vazhdimisht organizohen aktivitete të ndryshme kulturore dhe argëtuese, që kanë të bëjnë jo vetëm me natyrën por edhe me traditën, festat lokale etj.. Aktivitetet që organizohen çdo ditë përfshijnë gjithashtu edhe guidat turistike e historike, ecjet në natyrë, ngjitjet malore, njohja me faunën dhe florën e zonës,

Nr 25 TRAVEL 2018

aktivitete sportive në ambientet e brendshme (palestër) dhe të jashtme në qendrën sportive të kampit (vollejboll, basketboll, futboll, etj). Fëmijët gjithashtu kanë ambientin e tyre të vecantë në kamp për të luajtur dhe për t`u argëtuar gjatë kohës së lirë. Gjithashtu, në kamp organizohet një “kinema verore”, me një projektor të madh ku mund të shihen ndeshje të ndryshme sportive, filma, dokumentarë çdo natë, duke menduar edhe për grupet që mund të vijnë për pushime shumëditore me qëllime kurative. Këto janë pikat kyçe të këtij destinacioni të ri tërheqës e kurativ, i cili pritet të bëhet një ndër vendet më të pëlqyera e të frekuentuara të turizmit malor në Shqipëri. Sepse zhvillimi i turizmit, kërkon patjetër rritje me standarte të tilla, që të bëhet i pëlqyer e i qëndrueshëm. Ndaj nuk e teprojmë kur themi që Shkreli Hotel & Camp, është një arsye e qenësishme për të vizituar parkun Kombëtar të Qafëshatmës.

Informacion rreth Parkut të Qafëshatëms

Zona e mbrojtur e Parkut të Qafshtamës ka një sipërfaqe prej rreth 20 km2, e shpallur si e tillë prej vitit 1966. Ajo gjendet rreth 25 km në verilindje të qytetit të Krujës, duke kaluar nëpërmjet komunës së Cudhit. Qafështama (1230 m) shërben si urë lidhëse midis zonës së Krujës dhe luginës së Matit në veri. Zona kufizohet me pellgun e Bovillës nga jugu i saj, dhe është ekologjikisht e lidhur ngushtë me të. Gjithë zona dallohet për vlerat natyrore dhe pyjet e virgjër. Gjithashtu, burimet e saj janë të njohura për vlerat kuruese, ku dallohet Kroi i ‘Nënës Mbretëreshë’, pranë Qafështamës, rreth 1100 m mbi nivelin e detit, midis pyllit të pishës së Parkut Kombëtar. Emrin e ka marrë në vitet 1930-të sepse këtu merrte ujin e pijshëm familja mbretërore; një kamion bënte çdo ditë rrugën Tiranë-Qafështamë. Uji i burimeve të Qafështamës vlerësohet si i lehtë, i varfër në kripëra, por i pasur me magnez. Kroi bën pjesë në listën e monumenteve të natyrës shqiptare (hidomonumenteve) (Qiriazi & Sala, 2006). Tani që rruga është rinndërtuar me parametra cilësorë, parku tërheq akoma më shumë vizitorë. Qeveria shqiptare synon që ta zgjerojë këtë zonë të mbrojtur në të ardhmen e afërt, duke përfshirë në të edhe malin e Skënderbeut (1724 m). Pushuesit që vijnë, thuajse nga tërë vendi apo dhe më larg, mund të shijojnë freskinë e natyrës së bukur të bjeshkëve gjatë sezonit dimëror, por edhe gjatë sezonit veror ku temperaturat në qytete janë relativisht të larta. Uji i ftohtë i burimeve, pishat e larta qindravjeçare përzier me ahet, të ruajtura me vullnetin e banorëve të zonës gjatë viteve të tranzicionit, por edhe në ditët e sotme, e shtojnë edhe më shumë kënaqësinë e pushuesve, të cilët mrekullohen nga natyra e gjelbër. Qafështama është e njohur për vlerat kurative të ujit nga burimet përreth, në kroin e famshëm të zonës të quajtur “Kroi i Nënës Mbretëreshë” dhe pika kryesore turistike, për shkak të elementëve që gjenden në këtë ujë, si psh Magnezi. Gjithashtu, mali i Qafështamës ofron edhe ajrin e pastër me vlera minimale të dioksidit të karbonit, i cili njihet që ka kuruar edhe persona që kanë vuajtur apo vuajnë nga sëmundjet kronike si astma, sëmundjet e mushkërive apo ato të sistemit imunitar.

complex, design to attract both national and international tourists, to experience unforgettable moments in a comfortable environment, with wonderful views of the nature, and the possibility to taste organic products, with traditional local recipes, but also the taste of a more modern kitchen. The increase in tourism in Qafetshtame shaped the idea to retrieve the full function of the former governmental residence but by offering modern standard services. Thanks to the hard and untiring work of its ambitious owner, Mr. Kujtim Shkreli, who purchased this mansion ten years ago, when not many people were aware of the area of Qafeshtama. Him and family designed and presented what we know today as a 4-Star Resort, a reconstruction above the old rocks of the previous residence and now a unique architectural design which combines the antique and modern in the best possible way. This resort is expected to become the most visited Mountain destination in Albania, and we are confident that every person would like to spend time under the shade of the wonderful pine trees, enjoy the fresh air and drink the health-giving water that only Qafeshtama can offers.

The royal family holidays

A very interesting fact that can be turned into an asset for the resort and pilgrimage place is finding traces of the royal family who used Qafeshatma Park as their ideal holiday destination, also the worldwide fact their daily use of the Qafeshatma Park water. These elements enrich the story of the resort; and who would not want to rest, walk and ski, on the same places where King Zog and the beautiful queen Geraldine went once upon a time.

But why choose the Shkreli Hotel-Camp today?

Because the completely reconstructed hotel in March 2018, offers highly European standard accommodation at reasonable and affordable prices for anyone, it has a well-prepared and pleasant staff available to the visitors at any time as well as, a restaurant which offers traditional and modern food. The food is cooked in a perfect way, so that everyone can taste the organic products that the surrounding areas of Kruja provide. There is also a relaxation area (spa, sauna) for the guests in order for them to have the same standards that other similar Alpine Resorts outside of Albania offer. Those passionate about reading can find their daily press “corner” and a small library with a rich variety of books for all age groups, while for those who enthusiastically practice games like chess, cards, monopoly, and dominoes, have the opportunity to play in their own private corner. The camp is monitored by cameras and security guards in order to provide safety and serenity for the tourists during their stay. The best strength of this hotel is probably the fact that it gives those passionate about the ‘nightlife’ the opportunity to set up their tents and enjoy sleeping under the moonlight for one or more nights with a low cost. Is there anything more satisfying than enjoying the nature under the light of the stars?!

Active holidays

This resort is not only constructed for accommodation purposes but also to provide the tourists with a variety of activities to make their stay in Qafeshtame even better. On regular bases a variety of activities and festivals are organised based

around culture, tradition, nature and so on. They also include tourist and historical guides, outdoor hiking, mountain climbing, activities related with fauna and flora of the area. It offers indoor and outdoor facilities on the camp for different sport activities at the sports centres (gym, volleyball, basketball, football, etc.). Children also have their own environment in the camp to play and have fun during their free time. Thinking about all the guests which visit the camp on short or long term periods, for curative or leisure reasons, a "summer cinema" is organised in the camp, which consists of a large projector/ screen where you can watch various sports, movies and documentaries every night. These are the key themes of this new attractive and curative destination, which is expected to become the most popular and frequented Mountain tourist destinations in Albania. Because to have a developed tourism it definitely requires an increase of such standards for it to become popular and sustainable. We are not exaggerating when we say that Shkreli Hotel & Camp is an essential reason to visit Qafeshatma National Park.

Information about the Qafeshtama Park

The protected area of Qafeshtame Park has an area of about 20 km2, declared as such since 1966. It is located about 25 km northeast of the city of Kruja, passing through the borough of Cudhi. Qafeshtama (1230 m) serves as a linking bridge between the Kruja area and the Mat valley in the north. The area is bordered by the Boville Pond from the south, and is ecologically closely linked to it. The area is distinguished because of the natural values and its virgin forests. Also, its resources are well-known for the curative values more specifically for the 'Mother Queen' cascade as it is located near Qafeshtame, about 1100 m above the sea level, among the pine forests of the National Park. The cascade was named in the 1930s because the famous Royal family drunk the water from it; a truck would transport the water from Qafeshtame to Tirana every day. The water reserve of Qafeshatma is considered as lightweight, poor salt and very rich in magnesium. The Cascade is part of the Albanian monuments (hydroponics) (Qiriazi & Sala, 2006). Now that the road is constructed with qualitative parameters, the park attracts even more visitors. The Albanian government intends to extend this isolated area in the near future, including in the Skanderbeg Mountain (1724 m). Travellers who come from almost the whole country and beyond can enjoy the freshness of the beautiful nature of the mountains during the winter season, but also during the summer, because of the high temperatures in the cities. The cold spring water, the place where long –pine trees that have been there for centuries mix with other alpine trees, well-maintained by the locals during transitional years, today also it contributes to the pleasure of the visitors who are amazed by the green breath-taking nature. Qafeshtama Mountain is well- known for curative water values from the surrounding springs and offers a fresh air with minimal carbon dioxide values, which is identified as to have cured people who have suffered or are suffering from chronic asthma, lung disease or from a weak immune system.

Shkreli Hotel-Camp, aty ku ajri dhe uji jane shëndet falas! “Shkreli Hotel - Camp” ju fton të na vizitoni e të kaloni momente të bukura e qetësuese me familjen dhe shoqërinë tuaj. Kushtet bashkëkohore, investimi rrënjësor, kuzhina me produktet organike të zonës dhe ajri I pastër e kurativ i Parkut të Qafshatmës, do t`ju mundësojnë jo vetëm pushime të paharruara pranë natyrës por edhe një kurë falas për shëndetin.

Adresa: Cudhi Kamp, Krujë, Shqipëri Tel: +355 682082006 Website: www.shkreliresort.al E-mail: shkreli.resort@gmail.com www.facebook.com/shkrelihotelqafeshtame Instagram: www.instagram.com/shkreli.hotelcamp

“Shkreli Hotel - Camp” invites you to visit it and spend some wonderful moments with your family and friends. Contemporary conditions, substantial investment, culinary with organic products of the area and pure curative air of the Qafshatma Park, will enable you not only unforgettable holidays in nature but also a free health cure.

Nr 25 TRAVEL 2018

REPORTAZH

Sky diving

Të fluturosh me krahët e Extreme Illyricum Flora Xhemani Baba Kur e ëndërron një gjë për shumë gjatë, ajo bëhet pjesë e jotja dhe ti pret vetëm momentin kur do ta realizosh. Momenti mund të vonojë, ditë, muaj, nganjëherë edhe vite po kur vjen, është aq magjik sa çè ke pritur. Kështu ndodhi edhe me fluturimin tonë me parashutë, që në gjuhën ndërkombëtare të sportit i thonë sky diving - të zhytesh në qiell. Dhe të zhytesh në qiellin blu të Llogorasë në një fund nëntori, atëhere kur është më pak e mendueshme, është - jua them pa hezitim - një nga gjërat më të bukura që mund të kesh provuar në jetë. Dhe thënë kjo pas një periudhe prej rreth një dekade e gjysëm, kur kemi provuar shumë nga përvojat e ndryshme të udhëtimit brenda e jashtë Shqipërisë, duhet marrë parasysh. Në fakt, duke pritur e duke e shtyrë prej vitesh për shkak të angazhimeve të punës, që gjithmonë na bën tì shtyjmë argëtimet për “një herë tjetër”, nuk do kishte ndodhur as këtë herë, për tù shtyrë kushedi se kur, po të mos kishte qenë për Ilirin, djalin që fluturon tashmë prej vitesh në qiejt e Shqipërisë, por që ka mësuar të fluturorjë qiejve të Italisë. Ai i ka vënë një emër shumë të bukur kompanisë së tij të vogël që ngre velat që qiell: 88

Extreme Illyricum. Pas komunikimeve të njohjes që kishim konsumuar pak kohë më parë, ai na thotë se të dielën (që i binte 25 nëntor), do të shkonte të fluturonte në Llogora. Koha premtonte të ishte e mirë. Nëse doni, mund të më bashkoheni se dua të provoj edhe velën e re. E ne natyrshëm, sikur kishim fluturuar dje për herë të fundit, themi po. E pse mos tì bashkohemi? Kishte ardhur momenti. Koha ishte vërtet e bukur por të thoshe që nuk ishte ftohtë në fund të Nëntorit në Llogora, kur në mes të gushtit duhet të kalosh mespërmes saj me xhakavento, këtë nuk e thoshim dot. Era të priste por aty-aty edhe pushonte krejtësisht. Iliri na tha që pikërisht era ishte komandantja jonë sot dhe po tì donte qejfi asaj, do të fluturonim, nëse jo, do mblidhnim velat dhe do ktheheshim në shtëpi. Ka ndodhur ndonjëherë kjo? Po edhe ka ndodhur. Shpresojmë që të mos jetë sot. Shtrirja e velës mbi tokë për ta bërë gati për fluturim është mberësëlënëse. Ngjan si krahët e lëshuar të një shqiponje gjigande që fle. Ajo është shqiponja jonë ilire, që po pret të niset fluturim. Vetëm era i duhet, që tìa gufojë krahët. Dhe si për bekim hyjnor të fluturimit tonë të parë, si për shenjë që dërgon qielli mbi detin e Vlorës, në prag të festës së

Flying with the wings of Extreme Illyricum

Për të fluturuar me Extreme Illyricum www.xtremeillyricum.com +355674046313 Viber / Whatsup

saj të Flamurit, një shqiponjë dykrenore shfaqet mbi sipërfaqen e detit - një kapriço e lojrave të erës mbi valë. Ishte e mahnitshme. Ishte një shenjë e mirë që qielli na e kishte dërguar si miratim, që do të fluturonim. Ti duhet të rrish gati. Rripat mbërthyer, kokoren në kokë dhe pret vetëm atë, sekondin kur era të thotë “jepi”. Dhe shkëputja është vërtet një fraskion ëndrre. Pastaj ti gjendesh në qiell. Pa peshë, vetëm ajri që të rreh fytyrën dhe deti poshtë këmbëve, kaltër, i smelardtë, blu i thellë, siç vetëm deti i Vlorës di të jetë në një ditë të bukur vjeshte. Fluturimi zgjat një jetë e njëkohësisht sa një ëndërr. Por emocionet nuk janë vetëm ato që ti ndjen në momentet kur je në qiell. Ato vazhdojnë edhe gjatë të gjithë ditës së mbetur e, edhe nëpër ditët e tjera, kur mendja kthehet mbrapsht e ndalet tek çasti. Ai çasti kur shkëputesh dhe rri pezull, ashtu siç shpesh rri njeriu nëpër

ëndrrat që sheh natën. Emocionet mbeten përgjithmonë unike ashtu siç është mometi unik i shkëputjes nga toka. Dhe ndonëse ne do fluturojmë sërish me krahët e Extreme Illyricum dhe do të provojmë ndjesi të reja, ato sigurisht nuk do t`i ngjajnë herës së parë. Kthehemi. Ne kemi shijuar secili fluturimin tonë, Iliri, bashkë me fluturimet tona dyshe ka provuar edhe fluturimin tek me velën e re. Pasi e bëri punën e saj dhe na ngjiti në qiell, era e Llogorasë e mbushi qiellin me re të dendura e të zeza e për pak do fillonte shiu. E kishim hak një çaj mali të nxehtë në Llogora, pas gjithë asaj freskie ekstreme në qiell. Dhe një drekë të mirë te Rezidenca Jazoj. Bruna na tha se Irvani kishte marrë peshk e karkaleca të freskët sa kishin dalë nga deti. Ashtu? Çfarë koinçidence! Edhe ne sapo kishim dalë nga deti. Se, nuk do shijonim vetëm qiellin e Vlorës neve por edhe kripën e Jonit, që është kaq i bukur në këtë fund nëntori.

Nr 25 TRAVEL 2018

Rikth

! j a u ejmë buzëqeshjen t

Ortodonci me aparate fikse dhe të lëvizshme, me mjekë të specializuar të fushës Mbi 20 vjet eksperiencë ne Implantologji orale (metoda me mbjellje të dhëmbëve) Të gjitha shërbimet dentare me materiale cilësore dhe jetëgjata

Adresa: Rruga "Muhamet Gjollesha" nr 81, Tiranë, Albania Tel.1: +355 4 2258 429; Tel. 2: +355 4 2249 494 email: almirogurakuqi@hotmail.com; www.toti-gurakuqi.al 90

Nr 16 travel 2015

90 47

Tourist Village Llogora,Vlorë, Albania; Reception: +355693344400; e-mail: info@llogora.com facebook: http://www.fb.com/llogora; milingonat: http://www.milingonat.com/pages.php?pageid=1 Fshati Turistik Llogora ndodhet në zemer të Parkut Kombetar Llogora. Ajo ka një siperfaqe prej 1.2 ha. Në brëndësi të saj ndodhen 16 vila druri, hotel 4 katësh me pishinë të brëndshme, Beer Club, Tavernë, Restorant, Bar, fushë basketbolli, sallë konferencash dhe 2 salla të vogla të cilat mund të përdoren për festa të vogla familjare ose mbledhje. Në stinen e verës kur temperaturat janë të larta në qytetet e tjera të shqipërisë, në Llogora temperatura gjatë ditës është 10 gradë Celcius më e ulet, ndersa gjatë natës arrin 10-12 gradë Celcius. Kjo ju jep një freski gjatë gjithë ditës dhe një gjumë të ëmbël gjatë natës. Ndërsa në periudhën e dimrit Fshati Turistik Llogora mbulohet nga dëbora. Në brëndësi të territorit tonë shetisin të lirë drera dhe sorkadhe të cilat ju bejnë pushimet tuaja akoma më magjike.

Hiking te organizuara nga Fshati Turistik Llogora (Lartesia 1688 metra)

Tourist Village Llogora,Vlorë, Albania; Reception: +355693344400; e-mail: info@llogora.com facebook: http://www.fb.com/llogora; milingonat: http://www.milingonat.com/pages.php?pageid=1

Fshati Turistik Llogora ndodhet në zemer të Parkut Kombetar Llogora. Ajo ka një siperfaqe prej 1.2 ha. Në brëndësi të saj ndodhen 16 vila druri, hotel 4 katësh me pishinë të brëndshme Beer Club, Tavernë, Restorant, Bar, fushë basketbolli, sallë konferencash dhe 2 salla të vogla të cilat mund të përdoren për festa të vogla familjare ose mbledhje. ë stinen e verës kur temperaturat janë të larta në qytetet e tjera të shqipërisë, në Llogora temperatura gjatë ditës është 10 gradë Celcius më e ulet, ndersa gjatë natës arrin 10-12 grad Celcius. Kjo ju jep një freski gjatë gjithë ditës dhe një gjumë të ëmbël gjatë natës. Ndërsa në periudhën e dimrit Fshati Turistik Llogora mbulohet nga dëbora. Në brëndësi të territorit ton shetisin Park, të lirë drera dhe sorkadhe Llogora National Vlore, Albaniatë cilat ju bejnë pushimet tuaja akoma më magjike.

Tel.: +355693344400; e-mail: info@llogora.com

Tourist Village Llogora,Vlorë, Albania; Reception: +355693344400; e-mail: info@llogora.com www.llogora.com Llogora Tourist Village facebook: http://www.fb.com/llogora; milingonat: http://www.milingonat.com/pages.php?pageid=1 Fshati Turistik Llogora ndodhet në zemer të Parkut Kombetar Llogora. Ajo ka një siperfaqe prej 1.2 ha. Në brëndësi të Hiking te organizuara nga hotel Fshati Turistikme Llogora saj ndodhen 16 vila druri, 4 katësh pishinë të brëndshme, Beer Club, Tavernë, Restorant, Bar, fushë basket-

(Lartesiabolli, 1688 sallëmetra) konferencash dhe 2 salla të vogla të cilat mund të përdoren për festa të vogla familjare ose mbledhje.

Në stinen e verës kur temperaturat janë të larta në qytetet e tjera të shqipërisë, në Llogora temperatura gjatë ditës është 10 gradë Celcius më e ulet, ndersa gjatë natës arrin 10-12 gradë Celcius. Kjo ju jep një freski gjatë gjithë ditës dhe një gjumë të ëmbël gjatë natës. Ndërsa në periudhën e dimrit Fshati Turistik Llogora mbulohet nga dëbora. Në brëndësi të territorit tonë shetisin të lirë drera dhe sorkadhe të cilat ju bejnë pushimet tuaja akoma më magjike.

Hiking te organizuara nga Fshati Turistik Llogora 72

(Lartesia 1688 metra)

Shërbimet tona Sauna Hidromasazh Hamam (banjo turke) Estetike SPA Fushë Minigolfi Hiking të organizuara në Parkun e Llogorasë

Nr 25 TRAVEL 2018

OUTDOOR

Hot Air ballon

Albania

një buzëqeshje e ngrohtë mbi qiellin e Shqipërisë a warm smile over the the sky of Albania

Një balonë nëpër qiellin shqiptar

E keni parasysh Kapadokian? Atë vendin e bukur në Turqi, me qiell të mbushur plot me balona, që ka pushtuar faqet e internetit dhe agjencive turistike? E pra, një balonë të tillë në ngjyrë të kuqe e me një buzëqeshje të gëzueshme në ngjyrë të portokalltë, që herë pas here ju buzëqesh nga qielli, do ta shihni këtej e tutje edhe nëpër qiellin e Tiranës apo Durrësit, e pse jo edhe nëpër Shqipëri. E ka sjellë kohët e fundit një djalë i apasionuar pas sporteve të aventurës por jo vetëm pas atyre. Është Urani, shefi i kuzhinës me patentë piloti që u kthye në Shqipëri për të drejtuar një balonë me ajër të ngrohtë, e cila në fakt nuk përbën të vetmin pasion të tij. Kur erdhi në Shqipëri, bashkë me balonën, solli dhe “Tirana Street Kitchen”, një koncept i ri i ushqimit të shpejtë në rrugë, që tani ka katër pika, (tri në Tiranë, një në Durrës) dhe po pëlqehet nga të gjithë. 92

A Hot air balloon in the Albanian skies

Do you know of Cappadocia that beautiful place in Turkey with skies full of air balloons? The place has gone viral and has become a hot destination for touristic agencies. Well, from now on, you will have the chance to see a red balloon with a happy orange smile in the skies of Tirana or Durrës or elsewhere in Albania, too. This was recently brought by a guy who is passionate about adventurous sports. His name is Urani, a kitchen chef who holds a pilot license and who returned to Albania to fly a hot air balloon. This is one of his many passions. After returning he brought with him “Tirana Street Kitchen” as well, a new street food concept that has now four spots, three in Tirana and one in Durrës. His enterprise has been well received by everyone. While managing this laborious business his mind never stops thinking about his next balloon trip. His genius doesn't end with these two! Urani is an avid nature explorer dedicating time to climbing mountains

Ndërkohë që menaxhon këtë biznes, edhe pse i lodhshëm, mendja e tij nuk resht së menduari për fluturimin e radhës me balonë. Sikur të ishin vetëm këto të dyja! Ardhja në Shqipëri e ka bërë Uranin të jepet edhe pas aventurave të tjera në natyrë si ecja nëpër male apo udhëtimet me biçikletë. Deri tani ai është i vetmi shqiptar që ka një balonë me ajër të ngohtë dhe që e ka futur këtë sport romantik (siç e quan) në Shqipëri. Dhe kjo ide lindi pikërisht në Kapadokia (Cappadocia), në vendin ku çdo ditë ngrihen balona me turistë. I mbushur disi nga karriera e kuzhinierit, duke kërkuar më shumë aventurë e adrenalinë u lidh çdo ditë e më shumë pas balonës. Iu desh të ndiqte një kurs njëvjeçar në Itali e u pajis edhe me liçensë. Më pas bleu një balonë, dhe erdhi në Shqipëri. Kështu nisën fluturimet, në qiellin shqiptar, teksa po përpiqet të kryejë procedurat ligjore ndonëse balona me ajër të ngrohtë është një mjet shumë i rrallë fluturimi dhe as

and riding his bike. Up to this point, he is the only Albanian who owns a hot air balloon and who introduced this so called romantic sport in Albania. This idea took flight none else but in Cappadocia, where tourists take off daily in hot air balloons. After feeling accomplished in his kitchen career and seeking for more adventure he became increasingly attached to the hot air balloon. He spent a year in Italy following a training course where he also received a license. After he bought a hot air balloon, he returned to Albania. That's when he started his take offs in Albanian skies, while at the same time trying to follow the legal procedures pertaining to hot air balloons. The legality regarding the usage of this rare flight object is still unclear though. Albanians like kites, they played with kites as kids and they appreciate them with amazement but, flying in hot air balloons frightens them a little. Everyone's first question is "is it scary"? Urani tries to explain to them that balloons aren't Nr 25 TRAVEL 2018

legjislacioni për ta përdorur atë nuk është shumë i saktë. Shqiptarëve u pëlqen balona, kanë luajtur që fëmijë me të dhe të gjithë duken të mahnitur teksa e shohin por nga ana tjetër hezitojnë ta provojnë për shkak të frikës. Pyetja e parë që bëjnë të gjithë është: “A është e frikshme?”. Urani mundohet t`u shpjegojë se balona është një mjet jo i rrezikshëm fluturimi sepse nuk ka vibrime apo shpejtësi të madhe e të rrezikshme. Mbi të shijon vërtet përvojën e lartësisë sepse je pezull në ajër dhe niveli i adrenalinës është aq i madh sa nuk duhet të kesh frirkë për ta shijuar. Natyrisht dëshira është e madhe që ky sport i ri të kthehet në një produkt turistik por është shpejt për të folur për këtë. Çmimi aktual për fluturimin me balonë mund të duket pak i shtrenjtë (100 euro për person), por kjo vjen si pasojë e veçantisë që balona ka si mjet fluturimi dhe kostove të larta të mirëmbajtjes. Konkretisht, në një orë fluturim, konsumohen 70/80 euro gaz propan si dhe çdo vit, balona, pajisjet dhe piloti iu nënshtrohen kontrolleve periodike në Itali. Megjithë frikën e përjetimit të përvojave të reja, deri tani asgjë shqetësuese nuk ka ndodhur e shpresojmë të mos ndodhë kurrë por gjithmonë ka një ankth i cili shoqëron edhe ndjesinë e mrekullueshme dhe emocionet që përjetohen gjatë udhëtimit apo qenies pezull në ajër. Urani thotë se kjo është adrenalina.

dangerous flying object, because they neither vibrate nor do they generate a highly dangerous speed. You experience the feeling of high elevation and floating in the air which release a great deal of adrenaline that you shouldn't be afraid to experience. Of course, it is a wish that this sport becomes a touristic product but it is still early to say. The price to ride a balloon is 100 Euros per person given that the trip with this flying object is unique and has high maintenance costs. In actuality, one flying hour uses 70 to 80 Euros worth of propane gas, and each year the balloon itself is checked and the pilot's license is reevaluated in Italy. Despite the present fear that comes with new experiences, until now nothing bad has happened and we hope that it stays like that. Together with the wonder and emotion, there is always some angst during this flying journey as well. Urani explains that's how adrenaline feels like while floating in the air.

Tirana Street Kitchen

From the hot air of the balloon we go to the heat of the kitchen. This is a unique type of kitchen known as “Tirana street kitchen”. It is different from other fast food chains as it offers home prepared "street" food. There are four spots opened in Tirana and Durrës. This is a new concept with food cooked right before the eyes of the client. Urani's day is dedicated to this work but his mind is on the weekend. He thinks about the balloon adventures and also riding his mountain bike. He is not alone in this enterprise, his cousins, Arlind Tirana Street Kitchen Nga ajri i ngrohtë i balonës, në ajrin e ngrohtë të kuzhinës. Por and Jurgen, have come to his aid. They are dedicated to further i një kuzhine fare të veçantë që quhet “Tirana street kitchen”. advance “Tirana Street Kitchen” business. Urani graduated from the professional cooking school “Carlo Porta” in Milan when he Ndryshe nga të tjerët që kanë hapur fast food-e, ky ushqim që was 18 years-old. Later, for the next thirteen years, he gained much blihet “në rrugë”, ofron gatime shtëpie. Me hapjen e 4 pikave të 94

“Tirana Street Kitchen” në Tiranë e Durrës, një koncept i ri ushqimi Për të fluturuar me Hot Air Ballon Albania i të gatuarit në moment dhe në sy të klientit, e gjithë dita e Uranit kontaktoni disa ditë më parë, në mënyrë që të planifikohet kalon në punë por mendja rri vazhdimisht tek fundjava, jo vetëm koha, të bëhen gati pajisjet dhe të koordonohet udhëtimi në për t`u takuar sërish me balonën por edhe me biçikletën, me malet raport me motin. tashmë të dashura të Shqipërisë. Megjithatë ai nuk është vetëm në këtë sipërmarrje, sepse ka një ndihmë të çmueshme nga dy To fly with Hot Air Ballon Albania kushërinjtë e tij Arlindi dhe Jurgeni që megjithëse janë djemtë e contact a couple of days before, to plan time, get ready dajës, i quan vëllezër dhe të gjithë së bashku, çojnë përpara “Tirana equipment, and coordinate traveling with the weather. Street Kitchen”. Ai është diplomuar që në moshën 18 vjeç në shkollën profesionale Contact: Tel: +355 69 48 93 066 “Carlo Porta” në Milano, e cila cilësohet si shkolla më e mirë për FB: Hot Air Balloon Albania; Tirana Street Kitchen kuzhinë në Itali. Pastaj përvoja në shumë qytete të Italisë, Anglisë dhe Gjermanisë për rreth 13 vjet. Kur e ndjeu veten gati për të valuable experience working in Italy, England, and Germany. When pasur kuzhinën e tij, erdhi ta hapte në Shqipëri. Dhe jo një po katër. he was ready to open his own kitchen, he returned to Albania, and opened four of them.

Me biçikletë dhe gati për aventura të tjera

Nuk e dimë kush e ka provuar por ky djalë ka pasur dëshirë të përjetojë edhe një udhëtim fare të veçantë; të përshkojë në këmbë rrugën nga Vermoshi në Konispol. Dy vjet më parë, i kthyer nga Italia ku kishte jetuar 18 vjet, donte ta njihte më tepër vendin e tij e i tërhequr pas aventurave dhe rreziqeve, u nis të hidhte këmbët mbi tokën e Shqipërisë. Udhëtimi me gjatësi rreth 610 km, zgjati 14 ditë. Dhe thotë pa hezitim se ka qenë përvoja më e bukur deri tani dhe ka shumë dëshirë të planifikojë diçka tjetër të këtij lloji. Ndonëse ishte vapë gushti e sigurisht vështirësitë ishin më të mëdha, ky udhëtim ishte një njohje nga afër e shumë vlerave të Shqipërisë. Dhe derisa të mendojë diçka tjetër po kaq interesante por që nuk e ka bërë më parë, (ndoshta një udhëtim në të gjithë Shqipërinë me biçikletë), ai ka gjithmonë biçikletën dhe balonën e tij, që çdo fundjavë e ndihmojnë të takojë nga afër shtigjet e bukura dhe ajrin

With a bike ready for new adventures

Urani is a daring traveler. He has walked on foot the distance from Vermosh to Konispol. Two years ago, when he returned from Italy, where he had lived for 18 years, he wanted to get familiar with his place of origin and dared to adventure and experience extreme undertakings, so he set off walking in Albania. He went for 610 km that took him 14 days. He admits that this was the best thing he has done so far and has planned to do something similar again. Even though it was August, and the level of difficulty was considerable due to high temperatures, this journey got him closer to Albania. He has another interesting travel idea saved for the future that of traveling by bike in Albania. He will always have his bike and hot air balloon that help him unwind during weekends on the Albanian breathtaking paths and lovely air. Nr 25 TRAVEL 2018

TREND

SI MUND TË MOS JENË TË DËMSHËM MBI 13 MIJË VIZITORË NË DITË NË NJË SIT TË VETËM ARKEOLOGJIK?

Trashëgimia botërore: Angkor i Kamboxhias rrezikon të bëhet viktimë e suksesit të vet Mbrëmjen e nxehtë të 14 Dhjetorit 2017, Kamboxhia festoi 25-vjetorin e futjes në listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s të sitit Angkor, shkruan "Le Monde". Ky ishte kryeqyteti i lashtë i perandorisë Khmer (shekujt IX-XV). Festa e madhe ishte për të shënuar 25-vjetorin e restaurimit të suksesshëm të tempujve që përbëjnë sitin arkeologjik më të madh në botë - 400 km2 (sa katër herë Parisi) - dhe me një dëndësi të pashembullt monumentesh. Por përvjetori solli sfida të reja: të presësh brenda vitit 2017 mbi 5 milionë turistë vetëm në një sit me pritshëmëri edhe më të lartë vizitorësh, rrezikon të kthehesh në viktimë të suksesit. "Le Monde" citon shefen e Autoritetit për Mbrojtjen dhe Zhvillimin e Rajonit Angkor, sipas së cilës, në vitin 2020 ai do të presë 7 milionë, ndërsa në 2025 plot 10 milionë vizitorë. Përreth sitit arkeologjik jetojnë 120,000 banorë të shpërndarë në 112 fshatra dhe këtyre shifrave u shtohen milionat e turistëve që vizitojnë kryesisht tre tempujt e lashtë: Angkor Wat, Bayon dhe Ta Prohm. Pasi kanë rënduar papërballueshëm trafikun në rrugët që të çojnë drejt sitit, turmat e vizitorëve, të dhënë sidomos pas shkrepjes së selfieve, nxitojnë në grupe të mëdha të mbërrijnë nivelet e ndryshme të tempujve që kanë mbijetuar për më shumë se 1000 vjet. Kjo e ka 96

bërë Angkorin të qëndrojë përkrah mrekullive të botës antike, si Taj Mahal, Muri i Madh Kinez dhe Piramidat e Egjiptit. Shqetësimin për mbijetesën e këtij siti nga fluksi në rritje i turizmit masiv e ka ngritur në një raport të vitit të kaluar edhe gazetari i pavarur Tom Fawthrop. Sipas tij, kjo rritje e frikshme e numrit të vizitorëve i përket një

periudhe jo më shumë se 10-vjeçare. Në vitin 2003, të gjithë Kamboxhian e vizituan vetëm 270 mijë turistë, ndërsa brenda 3 vitesh shifra shkoi në 1 milionë. I rekomanduar në të gjitha guidat si një sit që duhej vizituar patjetër në Azi, Angkor u përfshi në paketa të shumta turistike të vendeve të rajonit, si Kina, Koreja, Tajvani etj., e pas

kësaj, turma të pafundme vizitorësh, deri në 13 mijë në ditë u vërsulën drejt tempujve të çmuar antikë të Angkor-it. Monumentet që i mbijetuan pushtimit siamez, bombardimeve amerikane dhe gjenocidit të Khmerëve të Kuq të Pol Potit që la pas më shumë se 1 milion viktima e 20 mijë varre masive, e madje edhe plaçkitjeve të viteve '90 pas rënies së regjimit komunist, duket sikur klithin nën trysninë e mijëra vizitorëve ditorë, aq të vështira për t'u menaxhuar. Vetëm 7 km larg sitit arkeologjik, aeroporti Siem Reap është zgjeruar vazhdimisht për të t'i bërë vend numrit gjithnjë e më të madh të avionëve, e madje në vitin 2002 u kërkua ndërtimi i një aeroporti të dytë, por kjo nuk

ndodhi. Ndërkaq, avionët vazhdojnë të fluturojnë mbi tempuj gjithnjë e më të shumë të në numër, duke rrezikuar që të shkaktojnë dëmtime të pakthyeshme në strukturat e lashta monumentale. Ndërtimi i menjëhershëm i më shumë se 100 hoteleve pa lidhjet e nevojshme me sistemin e kanalizimeve të ujarave të bardha dhe atyre të zeza, si dhe pa asnjë masë mbrojtëse mjedisore është një tjetër rrezik që i kanoset këtij siti arkeologjik. Thuejse të gjithë hotelet po thithin ujë nga nëntoka për të përballuar shërbimin ndaj turistëve. Alarmin për shembjen e mundshme të tempullit Bayon e dha një ekip japonez që kujdeset për sitin, sipas të cilit, vendin e ujërave nëntokësorë të

tërhequr me pompë nga hotelet, po e zë rëra e cila shtypet nga pesha e madhe e këtij tempulli. Kështu, ky tempull mbi 800-vjeçar po fundoset ngadalë. Klientët e hoteleve miliona dollarëshe në qytetin Siem reap, por edhe vizitorët ditorë të sitit Angkor, mendojnë se qytetarët e zonës përreth - ndër më të varfërat e Kamboxhias, e kanë ngritur nivelin e tyre të jetesës prej të ardhurave nga ky fluks i madh turistësh. Për më tepër që ekonomistët pohojnë se turizmi sjell zhvillim dhe përmirëson dukshëm standardet e jetesës. Mirëpo për shumicën dërrmuese të banorëve të provincës Siem Reap, turizmi nuk ka sjellë asgjë të mirë, përkundrazi, rritjen e shumë çmimeve, përfshi edhe ushqimin

e përditshëm. Kjo sepse përfituesit kryesorë të këtij hovi të pakontrolluar turistik janë kompanitë ndërkombëtare, duke filluar që nga agjensitë e udhëtimit, linjat ajrore e madje edhe hotelet, që kryesisht u përkasin bizneseve të fuqishme me seli në Tajlanë e vende të tjera fqinje. Vlerësohet se për çdo dollar të ardhura nga turizmi në Kamboxhia, 80 centë ikin jashtë vendit, por edhe 20% i mbetur kapet nga lakmia e mafies së bizneseve vendase dhe elita qeveritare. Fare pak nga këto të ardhura që gjenerohen nga bumi turistik u janë kthyer kamboxhianëve për përmirësimin e jetesës së tyre, apo për mirëmbajtjen e tempujve. Në krejt provincën ka vetëm 13 shkolla të mesme, por asnjë universitet

publik. Meqenëse qeveria nuk investon në të ardhmen e vendit, investimet mbeten të kryhen nga ssektori privat, i cili parapëlqen të ndërtojë fusha golfi me pamje nga tempulli Angkor Wat! Nga ana tjetër, UNESCO dhe disa organizata joqeveritare në vend po punojnë për rritjen e vetëdijes te banorët e zonës, për rëndësinë e antikuareve. Projektet synojnë rritjen e përgjegjëshmërisë së vizitorëve që vijnë në këtë sit, por edhe ndërgjegjësimin e tyre për të mos blerë antikuare nga vendasit. Krahas kësaj, sipas raportit të mësipërm, synohet edhe një shpërndarje më e barabartë e të ardhurave që gjenerohen nga turizmi, përmes promovimit të komuniteti khmer, artazanatit dhe kulturës së tij tradicionale. Nr 25 TRAVEL 2018

AROUND

Zhabljaku,

një dashuri në gji të natyrës

Rozafa Topalli Fotot: Marjo Gjini Jeta është ajo që të ndodh ndërkohë që bën plane të tjera! Ja kështu thoshte dikur Pirandelo e ai si ekzistencialist, me siguri diçka duhet të ketë ditur… Sa e sa herë e kemi gjetur veten duke menduar “ja kaloi dhe një vit” , madje, dy, tre, katër dhe shumë pak gjëra kanë ndryshuar; rutina na është bërë si ai shtrati i mëngjesit, nga i cili zgjasim duart herë pas here vetëm për të stopuar alarmin e zgjimit në celular. Madje edhe udhëtimet e pushimet i kemi mekanizuar aq shumë. Kemi hyrë aq ngushtë në kornizën e idesë “pushimet duhen bërë se ashtu është një muhabet”; të gjithë i bëjnë; duhen ca foto për instagram; duhen biles edhe disa nga ato destinacionet trendy të momentit, përndryshe nuk je “cool”. …Dhe ja ku jemi prapë në pikën A; në plazh, por me kostum banjoje të ri, ose në ndonjë bujtinë , që është bërë ë famshme papritmasi (nga vizita e fundit e ndonjë deputeti aty) e pse jo edhe në ndonjë projekt-kamping hiper’ imponues kundrejt dashurisë për natyrën. E mirë! A bëjmë një stop?! I lëmë edhe plazhet e Greqisë për pak kohë; bukuritë intelektuale dhe romantike të Parisit, Venecias apo Vjenës. Le të marrim një linjë të përditshme autobuzi, nga ato që zgjedhim për një pasdite të zakonshme. E kalojmë doganën , sepse seç ka një lezet tjetër aty kur jashtështetësohesh paksa. Po nisemi drejt Podgoricës, kreqytetit të Malit të Zi, por jo për t’u ndalur 98

Life is what happens while you are busy making other plans! This is what Pirandelo once said as an existentialist, surely he must have known something … How many times have we found ourselves thinking "Well, it's been a year, even 2, 4, 5 and very few things have changed; the routine has become like the morning bed, from which we extend our hands from time to time just to stop the alarm on the cell phone. Even vacation trips have been mechanized so much. We have entered so narrowly in the framework of the idea that "holidays should be done because all the people do them; we need some photos for Instagram; some of those trendy destinations of the moment are to be considered, otherwise you are not "cool". ... And here we are again at point A; on the beach, but in a new bathing suit, or in a guesthouse that has become famous unexpectedly (from the last visit of a deputy there) and why not in any camping project hyper-imposing versus love for nature. Good! Shall we make a stop ?! We leave the beaches of Greece for a while; the intellectual and romantic beauties of Paris, Venice or Vienna.

Zhabljak

a piece of love within nature`s heart

aty. Jo për të bërë atë shopping-un e ngasur kryeqytetas. Jemi në stacionin e autobuzave dhe po presim biletat për Zhabljak, një zonë malore e pozicionuar diku në veri të shtetit malazez. Komentet grishëse të miqve “të shëtitur “ na kanë spostuar aty. Dhe diçka kanë ditur… Zabljak është emri i një qyteze malore, e cila përveç të tjerave, përfaqëson edhe vendin më të lartë në rajonin e Ballkanit (1456 m). Njihet më shumë si destinacion për turizmin dimëror, por ata që e kanë shijuar gjatë verës, mbase kanë qenë më të privilegjuarit. Aty afër ndodhet edhe kanioni më i thellë në Europë, ai i Tarës, i cili për më sportivët dhe të apasionuarit pas rafting, përmbush edhe më fuqishëm këtë udhëtim të përkryer natyror. Parku Kombëtar i Durmitorit është pëshpërima mistike e vendit; kryefjala e tij. Praktikisht aty gjenden rreth 1500 lloje bimësh, të cilat marrin hov sidomos gjatë stinës së ngrohtë. Të mos lëmë pa përmendur pastaj, kishat dhe manastiret përreth, që ndikojnë shumë në zhvillimin e turizmit me natyrë fetare. I mendon njeriu këto gjëra tek udhëton; kërkon të njehsohet sa më shpejt me ambientin e ri ku do pozicionohet. Pak është kurioziteti racional, i cili e do medoemos informacionin, por edhe pak, ajo “frika” skuthe që na ushton në vesh me pyetjen konstante “ A zgjodha vërtet destinacionin e duhur?! Pas 2 orë e 30 minutash, parku i Durmitorit shpaloset madhështor, magjishëm gjelbërosh dhe veçanërisht i pakrahasueshëm për sytë tanë. Ajri

Let's take a daily bus line from what we choose for a typical afternoon. We pass customs, because there is more fun when you go slightly abroad. We go towards Podgorica, the Montenegrin capital, but not to stop there. Not to go shopping. We are at the bus station and are waiting for tickets to Zabljak, a mountainous area positioned somewhere in the Montenegrin state. Our friend comments have moved us there. And they knew something... After 2 hours and 30 minutes, the Durmitor Park unfolds magnificent, magically green and especially mystical in front of our eyes. The air and the meditative spirit that makes it harder to understand why environmentalists have that complexion of the philosopher; somehow most "airy" from us ordinary people. You can do a bicycle ride along those long tall tree tunnels as a perfect photosynthesis dialog. In winter it is not uncommon to find Zabljak as a tourist agency destination, and this is certainly because it is a cold area and the snow there is at quite generous levels. Anyway, to be honest about skiing or any other mountain sport, it may cost us a nose, as untrained ... and the nose is expensive. Nr 25 TRAVEL 2018

dhe fryma meditative që përçon, të bën me zor të kuptosh se pse ambientalistët kanë nga pak atë çehren e filozofit; disi si më të “ajrosur” nga ne njerëzit e thjeshtë. Mund të bësh një xhiro me biçikletë përgjatë atyre tuneleve të gjata, me pemë të larta që duken sikur krijojnë aty për aty, një dialog të përkryer fotosintetik. Siç e thamë më lart, në dimër nuk është aspak e pazakontë ta gjesh Zhabljakun si destinacion të agjencive turistike, e kjo sigurisht sepse është një zonë e ftohtë dhe bora aty është në nivele mjaft bujare. Gjithsesi, për të qenë të sinqertë, të bërit ski apo apo çfarëdolloj sporti tjetër malor, mund të na kushtojë ndonjë hundë, ne të pastërviturve…dhe hunda është e shtrenjtë. Ia vlen më shumë, besomëni, t’i fusim hundët në Zabljakun veror; të marrim rrezet e pakursyera pranë liqenit përrallor Crno Jezero. Ujë, varkë, male, pemë, pyll, shtëpi karakteristike alpine, me oborre plot lule e aroma. E pastaj, jeta nokturne; muzikë, lokale, energji, rini, ushqim i mirë dhe çmime të leverdisshme! Me miq të mirë, pa më të voglin dyshim ky mund të jetë një nga ato kujtimet më mbresëlënëse që përmbyllet me premtimin e padiskutueshëm “Verën tjetër, jemi prapë këtu!” Turistë me çanta në shpinë, pa bezdinë e orareve të agjencive, pa vende fikse që duhen vizituar se ashtu e ka programi; aventurierë pa e pasur qëllim në vetvete; aventurierë të rrethanës, nga ata që ndalen në stacionin e gabuar dhe prapë se prapë e marrin me të qeshur. Jemi për të eksploruar, apo jo?! Jemi për gjueti emocionesh të reja, apo jo?! Jemi për t’u dehur me peisazhe, apo jo?! Natyra ka gjuhën e vet, të cilën me ta mësuar, nuk e harron kurrë. Gjërat e bukura gjithmonë kujtohen me detaje dhe shija e mirë e një udhëtimi të paharrueshëm përmblidhet në të njëjtën shprehje fikse “AQ BUKUR”!!! E pra, një vend për t’u dashuruar me veten, për të dashuruar natyrën, për të ribashkuar çiftet e dashuruara dhe për të kuptuar se pse xhanëm është kaq e rëndësishme kjo fjala “dashuri”! Zhabljak, mund ta them pa më të voglin merak: je një dashuri!!

It is worth more, trust me, to put your noses in the summer Zabljak; to take the unsparing rays near the fabulous Lake Crno Jezero. Water, boat, mountains, trees, forest, characteristic alpine house, yards full of flowers and aromas. And then, the nocturnal life; music, locals, energy, youth, good food and affordable prices! With good friends, without the slightest doubt this may be one of the most impressive memories that conclude with the unquestionable promise "Next summer, we're back here!" Tourists with backpacks, without the agony of agency schedules, no places fixed to be visited according to the program; adventurers without having a purpose in themselves; circumstantial adventurers, those who stop at the wrong station and still laugh at it again. Are we here to explore or not?! Are we here to hunt new emotions or not?! Are we here to get drunk with scenery or not?! Nature has its own language and once you have learned it, you never forget it. Beautiful things are always remembered with details and the good taste of a memorable journey, there is a fixed phrase "SO BEAUTIFUL". Well, a place to love yourself, to love nature, to reunite loving couples, and to understand why the word “love” is so important! Zabljak, I can say without any doubt: you are love!!

100

e paharruar

Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me kushte mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma. Restoranti: ofron një menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuara me kuzhinën ballkanase dhe atë europiane. Te tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe verore, sallë konfeë-Korçë, Albania rencash, kënd çlodhjeje , dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania Adresa: Voskopojë-Korçë, Albania turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si 20911;Tel: 0684088797 +355 (0)682020911; 0684088797 Tel: (0)682020911; ski+355 dhe snowboard dhe0684088797 sporte verore: mountainbike, 4 X 4 tours & safari. Tel: +355 (0)682020911; 0684088797 poja.com www.royalvoskopoja.com www.royalvoskopoja.com Natural food, comfort, friendly hospitality and above all,all, tastefull www.royalvoskopoja.com Natural food, comfort, friendly andfriendly above tastefull Natural food,hospitality comfort, hospitality an ahoo.com royal_v_hotel@yahoo.com Natural food, comfort, friendly hospitality and royal_v_hotel@yahoo.com

NëNëVoskopojë N VoskopojëNë çdoditëditë dimri are dishes, all basedçdo on grill. Thedimri products çd ç çd e Royal Hotel taste is delicious and you will come back to Voskopoje VoskopojeRoyal Royal Hotel Hotel same pleasure, if you come hereështë once. është një festë një festë Në Në ashtu siç e do tradita... Hotel Royal Ashtu e doe tradita myzeqare ajo bëhet ashtusiçsiç do tradita... Hotel Royal ashtu siç e do tradit doeajopaharruar tradi Ho H H bëhet Voskopoje Royal Hotel e paharruar VOSKOPOJË

dishes, all based on grill. Theonproducts are not but dishes, all based grill. The products aretonotmany to many butthe the dishes, all based on grill. The products taste is delicious and you will come back to experience again the are no Location: With an alpine structure, Voskopoja taste is delicious and you will come back to experience again the Voskopoje Royal Hotel Royal same Hotel ispleasure, located in Voskopojë, in thehere district if you come once. taste is delicious 63 20 ro- and you will come back to e same pleasure, you come once. ofKorça,if1350 m above sea here level. Capacity: oms (45 beds) furnished with style. The hotel offersif you come here once. same pleasure,

royal_v_hotel@yahoo.com

rooms with very comfortable conditions with a contemporary furnishing, equipped with heating system, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 ALL rooms. Restaurant: offers a rich menu of traditional area, alternating with Balkan and European cuisine. Others: panoramic bar, restaurant with winter and summer rooms, conference room, recreation angle, and guaranteed parking. Organizes various tourist walk as expeditions and mountain activities (hiking and treeking), winter sports like skiing and snowboard and summer sports: mountainbike, 4 x 4 Tours & Safari.

ajo bëhet e paharruar

Adresa: Voskopojë-Korçë, Alban Tel: +355 (0)682020911; 0684088 www.royalvoskopoja.com royal_v_hotel@yahoo.com

Në Voskopojë OPOJË çdo ditë dimri VOSKOPOJË VOSKOPOJË është një festë Në shtu siç e do tradita... Hotel Royal ajo bëhet VOSKOPOJË e paharruar

Nr 17 TRAVEL 2015 Nr 11 TRAVEL 2013

Vendodhja: Me një strukturë alpine, Hotel Royal Voskopoja ndodhet në Voskopojë, 63 në rrethin e Korcës në lartësinë 1350 m mbi nivelin e detit. Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara me stil. Hoteli ofron dhoma me kushte mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 lekë dhoma. Restoranti: ofron një menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuara me kuzhinën ballkanase dhe atë europiane. Te tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe verore, sallë konferencash,Hotel kënd çlodhjeje , dhe parkimndodhet i garantuar. shëtitje të ndryshme strukturë alpine, Royal Voskopoja nëOrganizon Voskopojë, turistike si : ekspedita dhe shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte dimërore si në lartësinë ski 1350 mbi nivelin e detit. dhe m snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 X 4 tours & safari.

Natural food, comfort, friendly hospitality and above all, tastefull dishes, all based on grill. The products are not to many but the taste is delicious and you will come back to experience again the same pleasure, if you come here once.

Location: With an alpine structure, Voskopoja Royal Hotel is located in Voskopojë, in the district ofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 rooms (45 beds) furnished with style. The hotel offers rooms with very comfortable conditions with a contemporary furnishing, equipped with heating system, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 ALL rooms. Restaurant: offers a rich menu of traditional area, alternating with Balkan and European cuisine. Others: panoramic bar, restaurant with winter and summer rooms, conference room, recreation angle, and guaranteed parking. Organizes various tourist walk as expeditions and mountain activities (hiking and treeking), winter sports like skiing and snowboard and summer sports: mountainbike, 4 x 4 Tours & Safari.

dimërore dhe verore, sallë konfer. Organizon shëtitje të ndryshme dhe treeking) , sporte dimërore si ike, 4 X 4 tours & safari.

Voskopoja ndodhet në Voskopojë, in e detit. me stil. Hoteli ofron dhoma me or, të pajisura me sistem -5000 lekë dhoma. ë zonës, të alternuara me kuzhinën

Vendodhja: Me një strukturë strukturë alpine, Hotel Voskopoja ndodhet ma (45Vendodhja: shtretër) tëMe mobiluara me stil.alpine, HoteliHotel ofron Royal dhoma me një Royal Voskopoja ndodhetnë nëVoskopojë, Voskopojë, në arredim rrethin ebashkëkohor, Korcës në lartësinë 1350 msistem mbi nivelin e detit. e menë nje të pajisura me rrethin e Korcës2015 në lartësinë 1350 m mbi nivelin e detit. 95 Nr 17 TRAVEL Kapaciteti: 20 dhoma të mobiluara me Hoteli ofron 63 Nretj. 11 Cmimi: TRAVEL 2013(45 shtretër) panoramike, 3000-5000 lekë dhoma. Location: With an stil. alpine structure, Voskopojadhoma me Kapaciteti: 20 dhoma (45 shtretër) të mobiluara Hoteli ofron Royal Hotel is me locatedstil. in Voskopojë, in the district dhoma me kushte mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem ë menu të pasur tradicionale të zonës, të alternuara me kuzhinën ofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 rokushte mjaft komode me nje arredim bashkëkohor, të pajisura me sistem oms (45 beds) furnishedlekë with style. The hotel offers ngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: 3000-5000 dhoma. europiane. rooms3000-5000 with very comfortable with a conngrohjeje, ballkone panoramike, etj. Cmimi: lekëconditions dhoma. temporary furnishing, equipped with heating me sy- kuzhinën Restoranti: një menu të pasur zonës, të alternuara amik, restorant me ofron ambiente dimërore dhe tradicionale verore, sallëtë konfeRestoranti: ofron një menu të pasur tradicionale të zonës, tëetc. alternuara me kuzhinën stem, panoramic balconies, Price: 3000-5000 hjeje , ballkanase dhe parkimdhe i garantuar. Organizon shëtitjeALLtërooms. ndryshme atë europiane. dhe atë europiane. Restaurant: offers asirich menu of traditional area, ta dheballkanase shëtitje (hiking dherestorant treeking)me , sporte dimërore Te tjera:malore bar panoramik, ambiente dimërore dhe verore, sallë konfealternating with Balkan and European cuisine. Te tjera: bar panoramik, restorant me ambiente dimërore dhe verore, konfeOthers: panoramic bar, restaurant with winter dhe sporte verore: mountainbike, 4 X 4 tours & safari. rencash, kënd çlodhjeje , dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje tësallë ndryshme and summer rooms, conference room, recreation rencash, çlodhjejedhe , dhe parkim i garantuar. Organizon shëtitje të ndryshme angle, and guaranteed parking. Organizes variousdimërore si turistike kënd si : ekspedita shëtitje malore (hiking dhe treeking) , sporte tourist walk asdhe expeditions and mountain activities dimërore si turistike si : ekspedita shëtitje malore (hiking treeking) , sporte ski dhe snowboard dhedhe sporte verore: mountainbike, 4X 4 tours & safari. skiing and (hiking and treeking), winter sports like

ski dhe snowboard dhe sporte verore: mountainbike, 4 X 4sports: tours & safari. snowboard and summer mountainbike, 4x

4 Tours & Safari. Location: With an alpine structure, Voskopoja Royal Hotel is located in Voskopojë, in the district ofKorça, 1350 m above sea level. Capacity: 20 roWith an alpine structure, Voskopoja oms (45 beds) furnished with style.Location: The hotel offers Royal Hotel is located in Voskopojë, in theVoskopoja district Location: an alpine structure, rooms with very comfortable conditions with aWith contemporary furnishing, equipped with syofKorça, 1350is mlocated above in seaVoskopojë, level. Capacity: roRoyalheating Hotel in the20 district stem, panoramic balconies, etc. Price: 3000-5000 oms (45 beds) hotel offers ofKorça, 1350furnished m above with sea style. level. The Capacity: 20 roALL rooms. rooms with veryfurnished comfortable a conoms (45 beds) withconditions style. Thewith hotel offers Restaurant: offers a rich menu oftemporary traditional area, equipped with heating rooms withfurnishing, very comfortable conditions with a syconalternating with Balkan and European cuisine. stem, panoramic balconies, etc. Price: Vendodhja: Mesynjë strukturë alpine temporary furnishing, equipped with 3000-5000 heating Others: panoramic bar, restaurant with winter balconies, etc. Price: 3000-5000 ALL rooms. stem, panoramic nëofrrethin Korcës në2015 lartësinë 25 TRAVEL 2018 991350 Nr 22 TRAVEL 2017 95101 and summer rooms, conference Restaurant: room, recreation NreNr 17 TRAVEL offers a rich menu traditional area, ALL rooms. 63 Nr 11 TRAVEL 2013 angle, and guaranteed parking. Organizes various alternating with Balkan and European cuisine. Kapaciteti: 20area, dhoma (45 shtretër) Restaurant: offers a rich menu of traditional tourist walk as expeditions and mountain activities

Rr: “Myslym Shyri” , Tiranë

Shijak

Durrës, Rruga “Taulantia”, Vollga, Përballe Pistës 0699700500

102

Nr 25 TRAVEL 2018

103

Ofertat

TRAVEL PORTAL

e parezistueshme

Të dashur lexues! Nëse do t`i drejtoheni cilësdo agjenci, emrin e së cilës do ta gjeni në Travel Portal, për çdo shërbim që do të merrni prej aty, do t`ju jepet dhuratë edhe një numër i revistës Travel me qëllim që të shijoni çdo destinacion që ju kemi ofruar nga ky numër

Travel around the world! Rruga Gjin Bue Shpata, Tirana, Albania 069 207 5858

Contact: +355 69 204 1727 www.intours.al

Zbuloni destinacionet e parezistueshme të mbretëreshës së turizmit shqiptar me Intours Vlora! history nature boat trips castels beaches traditional villages natural parks

104

të pranverës

-10 %!!!

Tashmë që udhëtarët kërkojnë më të mirën në udhëtimet e tyre dhe kushtet e mjeteve të udhëtimit vijnë duke u rritur, Tisa Tours, ju ofron jo vetëm makina me qira por edhe Autobus dhe Minibusë. U ofrojmë agjencive që duan partneritet apo bashkëpunim me ne, autobus të vitit 2008 me çmim konkurues dhe shërbim shumë të mirë.

zbritje në të gjitha shërbimet që do të merrni pranë TISA TOURS, nëse merrni me vete një kopje të revistës Travel dhe e dërgoni në agjenci ose prisni këtë kupon

Rr. e Durresit, pranë Zio Peppe; Cel: +355 67 20 40 445 +355 69 29 20 773; +355 69 36 64 198 E-mail: travel.time2@yahoo.com

Contact: +355 69 204 1727 www.intours.al Shkodër, Albania

Transport turistik brenda e jashtë Shqipërisë me mjete udhëtimi komode. Shkodër, Albania, pranë Teatrit “Migjeni” +355 682031125; +355 682031124 +355 674447720; 0222 50370 koplikutravel@yahoo.it

Nr 25 TRAVEL 2018

105

& Travel Discover the dreams... Our services for 2018: Sea Lines to Corfu and Parga Luxury bus Servises and bus tours Car rentals Varied shore excursion program Modern air-conditioned motor coaches Tailor-made excursions to guest specification Local official multilingual tourist guides Family excursion Vip and luxury tours Corporate & group/incentive excursion Local offices in all key destinations for 24h reservation MINI JEEP SAFARI JEEP SAFARI ADVENTURE Off Road Adventure Albanian Night

Rent a car 106

OUR TOUR DESTINATIONS: PARGA CORFU GJIROKASTRA & BLUE EYE BUTRINTI & LEKOURSI CASTLE PORTO PALERMO & KROREZI BEACH

Finikas Lines & Travel is considered to be one of the main operators i n the field of the international maritime and overland transport as well as in the field of tourism with different excursions. Address: Rruga Mitat Hoxha, Mbi portin Detar SarandÃ«, Albania Tel: 0035585226057 | Fax: 0035585225117 Mob: 00355672022004 | Mob: 00355692073711 info@finikas-lines.com | finikaslines@yahoo.com marinamaritime.sa@gmail.com

www.finikas-lines.com

Let`s travel together... Nr 25 TRAVEL 2018

107

Nr. 25 / 2018

Uta Ibrahimi është vajza nga Kosova që vitin e shkuar u bë femra e parë shqiptare që ngjiti Himalajat. Këtë vit ajo rikthehet atje, në ndjekje të projektit të saj "14 majat", që e ka pagëzuar "Utalaya Himalaya"

Albanian Food Tours 2018 Turet më të mira kulinare shqiptare

Ndiqni intervistën në brendësi

Qafështama, parku i Geraldinës ku sot ju pret Shkreli Hotel-Camp

Hot Air Ballon Albania një buzëqeshje mbi qiellin shqiptar

Sky diving on Llogora

të fluturosh me krahët e Extreme Illyricum

FOR MY PEOPLE, MY MOUNTAINS!

Uta Ibrahimi

towards 14 peaks of Himalaya