.ouwkundige landschapsarchitect partner bij Rijnboutt
ta? Misschien moeten (1963) studeerde van 1981 tot 1988 Stedenbouw aan de accepteren dat dingen oren gaan..."
che Universiteit in Delft. Direct na zijn afstuderen trad hij toe & Partners stedenbouw en landschap. is sinds 2012 ook gekwalificeerd landschapsarchitect. Hij van Daaleen | breed architect Nederland oeuvre opgebouwd in projecten op het
van stedenbouw en landschapsarchitectuur, met name op svlak tussen beide disciplines, in de openbare ruimte en het landschap.
cht ligt in deje intermediaire schaal op? van het stadsontwerp. Van at sla digitaal gsplannen tot strategische verkenningen, interventies en zijn 'eentjes en voor dorp, stad en regio.en etjes!"
rijnboutt.nl
Souverijn | architect
bestuurders van stichting Schatbewakers in dialoog met de gemeentelijk ontwerpers, die op het niveau van de stad werkzaam zijn. Zoetermeer als New Town is richtinggevend en kleurbepalend voor alle ontwerpen/ontwerpopgaves. Alles is ontworpen en uitgedacht binnen een maatschappelijke context die velen van ons daadwerkelijk hebben meegemaakt. Dat geeft aan de ene kant herkenning, maar kan ook leiden tot toekennen van te weinig waarde. Ik merk dat het automatische respect voor iets dat 'echt oud' is tegelijkertijd betekent dat alles wat relatief jong is, waardeloos is. Er zal veel energie gestoken moeten worden in de waardering van de stad en haar (oude en relatief jonge) geschiedenis. (Foke de Jong) De nieuwe stad wordt vernieuwd. Na decennia van uitbreiden, en het tussendoor creëren van een Stadshart, is Zoetermeer terloops een nieuwe fase ingegaan, de fase van 'stad-zijn'. De stad zoals die is ontwikkeld, steeds weer, heeft een stroom bewoners zien komen en gaan. Maar steeds meer mensen blijven, zijn geen instromers meer, maar Zoetermeerders. Mensen met een geschiedenis die steeds vaker alleen Zoetermeer als woonplek kennen. Waar hun werk of school is, waar ze winkelen, sporten en recreëren, uitgaan en hun sociale en culturele netwerk hebben. En die mensen veranderen, hun woonwensen veranderen, hun levensstijl verandert. Zoetermeer wordt vernieuwd om die veranderingen een plek te bieden. De afgelopen jaren waren de inmiddels deels afgeschreven flatwijken al aan de beurt. De anonieme flats, gehorig, bouwtechnisch matig, energetisch slecht en sociaal gezien een concept van weleer. Sommige gebouwen konden worden aangepast, vernieuwd of verbeterd, maar voor de noodzakelijke sociale vernieuwing zijn de nodige flats verdwenen. Wat kwam (of komt) ervoor terug? De gesloopte flats gingen 50 jaar, ruim twee generaties, mee; gaan de
an de uitbreidingsgroei ligt de opgave binnenstedelijk. Vernieuwing,
ting, transformatie en herbestemming zijn de sleutelwoorden. Slecht is dat
oor de snelle groei van de stad is ook niet alles goed gelukt, zijn niet overal
me woon- en leefmilieus gemaakt. Binnen de woonwijken is heel wat mogelijk
et de nodige creativiteit en vrijmoedigheid onbenutte plekken, overmatige
voorzieningen en wegen, dode gevels en uitgewoonde garages/
ruimten te vervangen door passende nieuwbouw. Nieuwbouw die aan de
s van een volledige, levende en duurzame stad bijdragen.
enbaarheid van de afzonderlijke tijdsbeelden van de Zoetermeerse wijken met werp en stedenbouwkundige principes heeft een prachtig pallet opgeleverd. De tussen de wijken zijn gevormd door infra, rail of groenstructuren. Deze voegen herkenbaar blijven maar kunnen wel aantrekkelijker en functioneler worden ij naar twee zijden de verbinding tussen de wijken gaan vormen in plaats van iding. Het betekent dat de oorspronkelijke opzet van waarde is en ook in z’n wordt gelaten. Maar het betekent ook dat secuur gekeken moet worden waar zet aangepast kan worden en waar beter aan te laten sluiten op de menselijke Maud Roukens)
l wat plekken in Zoetermeer is de openbare ruimte maar matig:
finieerd, teveel op verkeer gericht, onduidelijk in structuur, gebruik of
nis, onderbenut in ecologische of landschappelijke potentie. Met de stedelijke
wing kunnen bestaande waarden worden versterkt en nieuwe verbindingen gelegd. En daarmee kan de belangrijkste functie van de openbare ruimte, als
tingsruimte, worden vergroot. Juist in een veranderende stad is die kwaliteit
eel.
iele transformatie moet het experimentele karakter versterken. Een zoektocht is orming met als thema “behoud door ontwikkeling”. Wat fraai is verder uitlichten een verbeterslag geven. Zoeken naar ruimte voor chirurgische ingrepen met ing die de ruimtelijke kwaliteit een boost geeft. Anonimiteit is in de wijk n als gevolg van de introverte buurten en dichte plinten, deze zal langzaam rmd worden. Verharding wordt verminderd, en er wordt een omslag gemaakt groen naar gebruiksgroen voor ontmoeten van mens en dier. Van sleets en mig naar gevarieerd en verfijnd. (Maud Roukens)
aar de openbare ruimte het domein bij uitstek is voor de gemeente, is de
ke vernieuwing een veel complexer opgave. Hier zijn gemeente, eigenaren,
elaars en bewoners/gebruikers samen aan zet. Samen formuleren ze wensen
angens, geven vorm aan verhalen en ontwikkelen plannen voor nieuwe
mma’s. Want de bevolking verandert. Er zijn nieuwe woonwensen, of wensen
gewerkt. leefmilieus, waar duurzaamheid, collectiviteit of Aan diverse vakmensen die als gezondheid bovenaan staan. Er moet worden stedenbouwkundig of landschapsontwerper gebouwd voor de broodnodige doorstroming in werken aan de plannen, zijn zes vragen
de overwegend gebouwde voorgelegd. Watvoor ons gezinnen als Schatbewakers woonbuurten. moeten nieuwe intrigeert is hoeErhet gesprek over voorzieningen die komen voor andere woonvormen, ouderen toekomstige stad vorm krijgt. In hetvoor proces voor de Omgevingsvisie zijn bewoners, én voor jongeren. bedrijven, organisaties en deskundigen Om de suburbaneMaar groenedaarin stedelijkheid van geraadpleegd. heeft hoegenaamd Zoetermeer te versterken zijn er plaatsgevonden diverse nieuwe geen vakinhoudelijk gesprek projecten in ontwikkeling, een nieuw over de stad zoals die erwaarbij over 10-15 jaar onderscheidend woonmilieu een aanvullende uitziet. kwaliteit op de stad moet opleveren. Dwarstocht Drie gemeentelijke ontwerpers reageerden (Happy Days) en Kwadrant (Edisonpark) zijn met een sterke bijdrage waaruit ook al in het woningbouwontwikkelingen waarbij kwalitatief voorgaande is geput. Dit artikel zal aan de wonen in een groene setting uitgangspunt is. Juist basis liggen voor naar een nieuwe publieke bijeenkomst hier wordt gezocht woonmilieus die waarin we metzijn. ontwerpers het publiek onderscheidend Standaardenrijwoningen met tuin verder op de stad zijn er alwillen volopingaan in Zoetermeer. Het is,van ookde met het komende generatie. oog op ZM2040, zaak om ook kapitaalkrachtigen in Zoetermeer te houden, door passende woningen aan 1. Wat beoogt jouw plan te bereiken te bieden door te kunnen van stromen van die als voor heten zelfbewustzijn Zoetermeer rijwoning stad? naar een twee-onder-een-kap of vrijstaande woning,brengt met veelhet collectief groen.De Maud Roukens als volgt: (Richard Entree is den een Blanken) nieuw concept voor Zoetermeer aangezien tot nu toe functies in de wijken Leegstaande gebouwen kunnen een nieuwe gescheiden werden. Entree zal zelfbewuste bestemming krijgen ofaantrekken plaats maken voor een bewoners en gebruikers die deze betere benutting. steeds levendigheid zoeken.Het Tot centrum nu toe hadmoet Zoetermeer voor geen passende ruimte. wil is beterhen gaan passen bij de stadDeze die doelgroep Zoetermeer gestimuleerd en daarom uitgedaagd wordenverdicht door de en geworden, en worden omgeving en Stationsgebieden alles binnen handbereik hebben. Zo aangepast. moeten maximaal dragen deze nieuwe bewoners ookvan bij aan een en worden benut om nieuwbouw woningen breder palet van te typen Zoetermeerders.De Ditsoms alles voorzieningen accommoderen. maakt de doorontwikkeling vanmoet Zoetermeer overmatige verkeersruimte wordentot een volwassen stad mogelijk met een breed aanbod aan heringedeeld om meer ruimte te geven aan wonen, functies en activiteiten. Richard den Blanken andere mobiliteit en verblijfsruimte. Parken brengt ook wel een kritische toon in: Zoetermeer moeten het veranderende klimaat beter 2040 heeft een goede analyse gedaan van de stad weerstaan meer water, en Zoetermeer lucht en hoe we eren voor staan – de koelte Staat van bieden. door bureau Louter. Daarin zie je dat de stad als De plannen hiervoor worden nu gemaakt. geheel een ontwikkeling doormaakt die niet op Voor alle de Culturele Asisen vlakken positief enCentraal aanleidingPark, geeft De om Entree, de stad de vernieuwing kritisch tegen het van licht Palenstein, te houden en de daar slim, binnenstadsvernieuwing, het Kwadrant en de
de stad(Maud te doen, acupunctuur in de wijken en epen. Roukens) nden met onderscheidende groene suburbane Wat mag erstad in ieder geval niet misgaan en die deze kenmerkt. erdere ontwikkeling en/of uitvoering uw plan? nmkritische houding past bij de toekomst reageren de drie ontwerpers als stad.deKritiek die moet in Over uitvoering maakuitmonden ik me op dit en groene tplannen, niet zo’n nieuwe zorgen. stedelijke Ook niet over de waarin van de volwassenheid stad enheid alle partijen dievan het de voor ar wordt. moeten krijgen. Op termijn maak ik me
orgenspecifiek over beheer en onderhoud.gericht De Hoe op Zoetermeer ontwerpvoorstellen gingen en verschraling uit diejouw bij hetplan? In re isvan jouw plan een op oud bebouwing enspecifiek buitenruimten meer gericht antwoord op de toegepast heeft een negatief effect op de popgave? t vankomen steden in het algemeen. cten voort uit de behoeften(Maud van s) eerders. Nieuwe doelgroepen aantrekken en ok Zoetermeerders vasthouden door de juiste Welke invloed heeft de Zoetermeerse in woonmilieus ngwoningbouw, gehad in de concept-en ofvooral ningen in de stad. De traditie van groeien zal rming? worden indoorwerkt een traditieinvan En ticipatie de transformeren. wijk- en transformatie zorgt weer voorjuist groei:dan sociaal, gerichte aanpakken vraagt om isch en en cultureel. (Maud Roukens) geldt atie denkkracht. (Richard denDitBlanken) wel de woonwijken als de bedrijventerreinen: s een mooie opgave om ook op dat t van de stad is dat er een gezonde balans is steeds weer nieuwe methoden te wonen en werken. Vanaf het begin van de ken of uit te vinden om met elkaar in eling van Zoetermeer is er aandacht geweest te gaan overden de Blanken) toekomst van de stad. rken. (Richard
e ik een uitdaging voor communicatie n hoeverre heeft de ook daar haar digen. Laat Zoetermeer bouwkundige oor experiment inzetten! (Maud Roukens) kelingsgeschiedenis van Zoetermeer
gespeeld bij jouw ontwerp? ave voor Zoetermeer is groot. De nbouwkundige ontwikkelingsgeschiedenis gde verdichtingsen e basis van ieder plan, vormt het vertrekpunt. wingsopgave is ambitie en noodzaak is nooit af en altijd in ontwikkeling, maar de Kennis het bestaande en zet staat. van Iedere wijk vertegenwoordigt een voor het omgaantijdsgeest, met de nieuwe eteit ‘stedenbouwkundige’ iedere wijk orp op zich, metop. eigen kwaliteiten en de n gaan gelijk Over 10 jaar zal t.plaatselijk Zoetermeerheel 2040 benadrukt dit ook anders uit zien: alsenhet p wijk- en gebiedsgerichte aanpakken, waar aat groener, stedelijker, duurzamer, eeld inzicht in culturele waarden (onderzoek kelijker. Doel ismaar bestaande naar gebouwen ook naaren stige bewoners een bewuste keuzekan laten ouwkundige structuren) uitgangspunt zijn. en trots op het nieuwe élan. (Maud den Blanken)
s)
s jouw plan een voorbeeld voor ingrepenRichard in Zoetermeer of is eren Roukens, den Blanken een unieke opgave en -daarmeeevan Jong zijn als stedenbouwkundige ingsrichting? aam bij de Gemeente Zoetermeer
magazine
waarderen, bewaren, archiveren, weggooien, het vervolg verhaal van de stadsmaquette erliezen, vergeten, vinden en herinneren.
