KΩ∆IKOΣ 013172 KEMΠA
3739
τος 44ο • Aρ. Φ λλου 196 • Iανου ριος - Φεβρου ριος - M ρτιος 2017 • Γραφε α: Σ µου 31-33 TK 104 39 Aθ να
∆ρ µοι µε δι δια, ζω µε εµπ δια Στην κυκλοφορ α παραδ δονται σταδιακ τµ µατα των ν ων αυτοκινητοδρ µων στους βασικ τερους οδικο ς εθνικο ς ξονες. Τα ργα σ αυτο ς ολοκληρ νονται µετ µακροχρ νιες καθυστερ σεις, εξαιτ ας αδυναµ ας του ∆ηµοσ ου ν ανταποκριθε στις συµβατικ ς του υποχρε σεις που υπ γραψε µε κατασκευαστικ ς εταιρε ες. Αποτ λεσµα αυτ ν ε ναι οι απανωτ ς αναθεωρ σεις των αρχικ ν συµβ σεων µετ απ προσφυγ ς των κατασκευαστ ν, συνεπε α των οπο ων καταλογ ζονται ν α ποσ σ αυτο ς, τα οπο α ανεβ ζουν το αρχικ κ στος επ ωφελε α τους, λ γω εγγεν ν αδυναµι ν του κρ τους χρηµατοδ τησης, απαλλοτρι σεων και αρχαιολογικ ν ευρηµ των. Με τις προσφυγ ς οι εργολ βοι αποζηµι νονται µε α ξηση του αρχικο κεφαλα ου κ στους των ργων και απ π νω καρπο νται τερ στια ποσ , λ γω απ λειας εσ δων εξαιτ ας των καθυστερ σεων, αλλ και απ το … πριµ επιτ χυνσης ολοκλ ρωσης των ργων που τους προσφ ρεται. Και λα αυτ χωρ ς να β λουν ευρ , εκτ ς απ τα δ νεια που εξασφαλ ζουν απ τις τρ πεζες, χρ µατα του ελληνικο λαο , τα οπο α ελπ ζουµε να επιστρ ψουν, αφο η χρηµατοδ τηση των ργων στο µεγαλ τερο µ ρος τους γ νεται απ το Ελληνικ ∆ηµ σιο και την Ευρωπαϊκ *νωση. Παρ λληλα οι πολ τες υποχρεωτικ πριµοδοτο ν την κατασκευ των αυτοκινητοδρ µων µε την καταβολ διοδ ων, ακ µα και σε αν παρκτους εθνικο ς δρ µους και θα πληρ νουν για δεκ δες χρ νια τους κατασκευαστικο ς οµ λους, ακ µα και µε την επιδ τησ τους απ το κρ τος σε περιπτ σεις κυκλοφοριακο ελλε µµατος. Για µας τους Ηπειρ τες τα ν α δι δια ρχονται να δυσχερ νουν τι περισσ τερο τη ζω µας, αφο η µετακ νησ µας θα στοιχ ζει περισσ τερο και απ τη βενζ νη. Η 1πειρος θ αποµονωθε προς το χειρ τερο, τα ορειν και τα ακριτικ χωρι θα ερηµ σουν, η προσπ λαση σ αυτ θα στερ ψει, οι δρ µοι προς τα χωρι θα εγκαταλειφθο ν λ γω της χειµ ζουσας οικονοµ ας, πως και ο παλαι ς εθνικ ς δρ µος, πως χει διαπιστωθε και σε λλες περιφ ρειες µε αδι βατους παρ δροµους.
Ως π τε θα µας κοροϊδε ουν; Του Κ"στα Μπατσ Για ποια αν πτυξη των Τζουµ ρκων µας λ νε κ θε τ σο οι υπε θυνοι και αρµ διοι της πολιτε ας ταν οι κεντρικο επαρχιακο οδικο ξονες βρ σκονται στα κακ τους χ λια; Οδ στρωµα στεν και δ σβατο, γεµ το λακκο βες και παγ δες, απ τοµες στροφ ς µε µειωµ νη ορατ τητα συνθ τουν να πλ γµα δ σκολης και επικ νδυνης οδ γησης, αποτρεπτικ και για τον πλ ον µπειρο οδηγ . Πεν ντα και πλ ον χρ νια οι δρ µοι αυτο χουν να δεχθο ν στοιχει δεις βελτι σεις. Ε ναι δυνατ ν µε µια τ τοια εικ να να προσελκ σουµε ενδιαφερ µενους επενδυτ ς ντ πιους και ξ νους, αλλ και να διευκολ νουµε την προσπ λαση των κατο κων και βεβα ως τουριστ ν να επισκεφθο ν τα αξιοθ ατα και τις φυσικ ς καλλον ς της περιοχ ς µας; Τη µεγαλ τερη επικινδυν τητα παρουσι ζουν τα τµ µατα απ τη Σκο πα µ χρι τη διαστα ρωση µε τη 2η επαρχιακ οδ στο Μονολ θι και απ @ρτα ο δρ µος @γιος Γε ργιος (Κ τω Αθαµ νιο) – Ανεµορρ χη – Λαγκ δια – Βαθ καµπος – Κρυον ρι – Ντ ρα – Μακρ καµπος – Κεντρικ – Σελι – @νω Γραικικ και απ εκε συνδ εται µε τον επαρχιακ δρ µο Βουργαρ λι – @γναντα – Πρ µαντα. Οι δρ µοι αυτο ε ναι στενο και επικ νδυνοι. ∆εν ε ναι καιρ ς να ευαισθητοποιηθο ν επιτ λους οι αρµ διοι φορε ς της Πολιτε ας και της Τοπικ ς Αυτοδιο κησης πριν θρην σουµε ν α θ µατα; Με τα προσωριν µπαλ µατα που κ νουν οι Περιφερειακ ς Εν τητες Π σχα και Καλοκα ρι δε λ νεται το πρ βληµα, αφο ε ναι γνωστ πως µε …… δε β φονται αυγ ! Για µια φορ ακ µα κρο οµε τον κ δωνα του κινδ νου και επισηµα νουµε σε κ θε αρµ διο να ευαισθητοποιηθε στον τοµ α αυτ .
Από τέτοιους δρόµους πώς να περάσει η ανάπτυξη προς τα Τζουµέρκα.
ΕΠΙΦΥΛΛΙ∆Α «Ο κ σµος µας λεγε τρελο ς. Ηµε ς, αν δεν ε µεθα τρελλο , δεν εκ ναµε την επαν σταση, διατ ηθ λαµε συλλογισθε πρ τον δια πολεµοφ δια, καβαλλαρ α µας, πυροβολικ µας, πυροτοθ κες µας, τα µαγαζι µας, ηθ λαµε λογαρι σει τη δ ναµη την εδικ µας, την το ρκικη δ ναµη. Τ ρα που ενικ σαµε, που ετελει σαµε µε καλ τον π λεµ µας, µακαριζ µεθα, επαιν µεθα.» Θε δωρος Κολοκοτρ νης Αυτ γραψε κ ποτε, «κ ποιος Θε δωρος Κολοκοτρ νης». Π στευε στο «µακαριζ µεθα, επαιν µεθα». Κ πως αλλι ς χουν τα πρ γµατα σ µερα. Ο ορισµ ς του δο λου! «Μ θε5 η προκοπ δεν ε ναι για τους δο λους,/Κι σο θ νε οι δο λοι αφ ντη ας χουν/τον αφ ντη κ θε πλο του και οµορφι ς5/ µ θε5 η προκοπ για τους ελε θερους,/για µας». Κ. Παλαµ ς, «Ο ∆ωδεκ λογος του Γ φτου»
Το «για µ ς» φυγε οριστικ . Η ατοµικ βο ληση χ θηκε. Παρασ ρθηκε απ την κατεβασι της «µοδ της», αφασικ ς και αποχαυνωτικ ς µαζοπο ησης. Την «Πολιτε α» την αποτελο ν χι πολ τες µε σκ ψη, αλλ ευνο χοι υπηρ τες του αξι µατος: « ρποντας και γλ φοντας φτ νεις παντο ». Κι αν ασχολε ται κ ποιος µε την πολιτικ , τον πνιξε η πληµµ ρα της εµπορευµατοπο ησης της πολιτικ ς και του υπηρ τη της, του πολιτικο .
Γρ φει ο Χρ στος Α. Το µπουρος
1821: Τα µην µατα της Επαν στασης «Το παραστρ τισµα του εµπ ρου, ο πολιτευ µενος5/που την χει την πολιτικ επ γγελµ του» Κ. Παλαµ ς Η πολιτικ συνε δηση αν παρκτη! Η πολιτικ κουβ ντα : «αµο ρες και φιστο ρες»! Οι πελατειακ ς σχ σεις και οι ψευτι ς, σε ηµερ σια δι ταξη! Και εµε ς, απλ δικαιολογο µαστε, αφο «αυτο τους ψηφ σανε…»! "...∆ειλο , µοιρα οι και βουλοι αντ µα..." Και οι λλοι να αλληλοξεκατινι ζονται νυχθηµερ ν στο χαζοκο τι. Να «πι νουν στασ δ’», απ βαθ ος ρθρου στα αιµολ γνα, αιδοι φρονα και σπερµοβ ρα ΜΜΕ (Μ σα Μαζικ ς Επιβολ ς), εκστοµ ζοντας νθεν κακε θεν ανεπαν ληπτες λεκτικ ς στοκι ς, ευνουχ ζοντας τη γλ σσα και αποπατ ντας στη σκ ψη. Και λοι «αραχτο και λ ιτ», υπν ττουµε. Φ γαµε το «Αυγουστι τικο βραστ γαλο», πιαµε και νερ και ρεκλιαστ καµε στον πνο. Γ µισε ο τ πος απ τους αδι φορους και αλλοτριωµ νους ανθρ πους που «π ντα βιαστικο µ σα στους σκοπους δρ µους προφασιζ µενοι κ ποιο µεγ λο σκοπ » (Μαν λης Αναγνωστ κης), αν µποροι να νι σουν τον συν νθρωπ τους, να αναπτ ξουν κοινωνικ συνε δηση και να αγωνιστο ν… συναγελαζ µενοι εν οτε και στα δι φορα κοµµατικ γρα-
φε α, (µαντρι ), που αναπτ σσονται τα πολιτικ βιλα τια προς «εξυπηρ τηση των ψηφοφ ρων µας». Και οι επ της γης αργυραµοιβο , πουλ ντας τη «βασιλε α των ουραν ν» ξεπο λησαν το ραµα και την ελπ δα των Ελλ νων, για να σκαρφαλ σουν στα απ τητα κορφοβο νια της θεαµατικ τητας και να στερι σουν την πολιτικ τους θ ση. «∆εν ε ναι το τος τ ρα ο τ πος µας/µια συνοικ α απ κουρ λια και µπαλ µατα/εκε π’ αλ νιζε η λεβεντι τα µ τια δακρ ζουν (...)» Και οι εναποµε ναντες, χειροκροτητ ς, τυµπανοκρο στες, συναγελαζ µενοι αγεληδ ν στα κοµµατικ µαντρι , χωρ ς σκ ψη, χωρ ς αιδ και χωρ ς τσ πα - πως θα λεγε και η
γιαγι µου- οι κολαο ζοι, τα ενεργο µενα, οργαν τα και υποπ δια των «κατακτητ ν» και «εξυγιαντ ν» της χ ρας, αυτο που θ λουν να κ νουν τον *λληνα σαν την αφεντοµουτσουν ρα τους: Παρ γωγα πολιτικ ς αφασ ας που µ χρι σ µερα µας ζωσαν και µας πνιξαν τα ζουµι της πολιτικ ς ψευτι ς και του αµοραλισµο . Β θροι υπερχε λισαν και τα λ µατα « κοψαν κατ δια λ’» και κοντε ουµε λοι να πνιγο µε µ σα σε «γαλατ νιους τροϊκανικο ς δυσ δεις αφρο ς». Μια µπ χα µουλιασµ νη λερ νει ανθρ πους και ψυχ ς. Και η βρ µα αποπνικτικ , απ πνιξε δυσσωδ ς κ θε ννοια αρετ ς, εθνικ ς ανεξαρτησ ας και εδαφικ ς ακεραι τητας. Π ει κατ δι λου η Επαν σταση…
T· HÂÈÚˆÙÈο N¤· Û·˜ ‡¯ÔÓÙ·È Î·Ïfi ¶¿Û¯·
Iανου ριος - Φεβρου ριος - M ρτιος 2017
Σελ δα 2
Ανασφ λεια και απ γνωση στην <πειρο
Ποιητικ και µελωδικ «Αν=γγιχτη Θλ ψη»
Του Γι ννη Ν κη Εξαιρετικ ταν η εκδ λωση που γινε στην Πανηπειρωτικ στις 13 Μ ρτη 2017 µε πρωτοβουλ α των Αδελφοτ των της επαρχ ας Κ νιτσας, των Εν σεων Πωγων ου, των Συλλ γων Μουργκ νας και Καλαµ για την ανασφ λεια που νι θουν οι λιγοστο κ τοικοι των ακριτικ ν περιοχ ν απ τις καθηµεριν ς κλοπ ς, ληστε ες και διαρρ ξεις κατοικι ν και εκκλησι ν και λλες παρ νοµες πρ ξεις, που β ζουν σε κ νδυνο τη ζω ς τους. Γι’ αυτ και αντιδρο ν στην κατ ργηση υποβ θµιση των αστυνοµικ ν τµηµ των, πως π.χ. της Πυρσ γιαννης. Ο Γενικ ς Γραµµατ ας του Υπουργε ου Προστασ ας του Πολ τη προσπαθ ντας να κατευν σει τις δικαιολογηµ νες ανησυχ ες ισχυρ στηκε τι στα πλα σια της αναδιοργ νωσης των Αστυνοµικ ν Υπηρεσι ν µε την κατ ργηση συγχ νευση θα ενισχυθο ν µε προσωπικ τα λλα αστυνοµικ τµ µατα. Κατ την ποψ µας η µεθ δευση αυτ δε θα συντελ σει στην καλ τερη αστυν µευση σε δ σβατες περιοχ ς και µε χωρι κοντ στα αλβανικ σ νορα που ε ναι αφ λακτα. Οι συνοριοφ λακες που ε χαν προσληφθε ενσωµατ θηκαν στη δ ναµη της Αστυνοµ ας και µετατ θηκαν στα µεγ λα αστικ κ ντρα, στα οπο α χει συγκεντρωθε και ο µεγαλ τερος γκος αυτ ς, για να επιτηρε τις συγκεντρ σεις των απεργ ν, των εργαζοµ νων και των συνταξιο χων µε φιλοδ ρηµα τα καπνογ να, τις κροτ δες λ µψης – κρ του, κλπ. Αλλ ο πραγµατικ ς στ χος αυτ ν των
αναδιαρθρ σεων ε ναι η µε ωση του δηµοσιονοµικο κ στους. Κατ συν πεια π ρα απ την αν λογη στελ χωση των αστυνοµικ ν υπηρεσι ν χρει ζεται η εν σχυσ τους µε αυτοκ νητα για συνεχε ς περιπολ ες, αλλ και µε λλα τεχνικ µ σα (θερµοκ µερες, οπλισµ , κλπ). Ε ναι επ σης απαρα τητη η λειτουργ α στρατιωτικ ν φυλακ ων κατ µ κος των συν ρων, που θα αποτρ πουν την ελε θερη ε σοδο και ξοδο εγκληµατικ ν στοιχε ων. Β βαια η εγκληµατικ τητα ε ναι καθηµεριν φαιν µενο και στις ορειν ς περιοχ ς των Τζουµ ρκων, αφο και σ’ αυτ ς τα προβλ µατα αστυν µευσης ε ναι µεγ λα. Σπ τια ακατο κητα, ερηµωµ να χωρι , λιγοστο κ τοικοι κυρ ως το χειµ να ως επ το
πλε στον µεγ λης ηλικ ας. Και αυτο µ ρα ν κτα ζουν µε το φ βο και την απ γνωση. Ερ µωση, φτ χεια, εγκατ λειψη. Τα λιγοστ καφενε α σε λ γα χρ νια θα κλε σουν και αυτ . Κατ τα λλα οι εκ στοτε Κυβερν ντες µιλ νε για αν πτυξη, για αγροτικοκτηνοτροφικ παραγωγ και αγροτουρισµ που θα φ ρει εισ δηµα και απασχ ληση των κατο κων που θ λουν να γυρ ζουν στις ρ ζες τους. Για να γ νουν µως πρ ξη τα παραπ νω χρει ζονται κ νητρα, αξι πιστο οδικ δ κτυο, συγκοινων ες, υπηρεσ ες υγε ας, παιδε ας, κλπ. Χρει ζεται µια λλη φιλολαϊκ πολιτικ , που να υπηρετε τα φτωχ λαϊκ συµφ ροντα, που πλ ττονται µε τα απανωτ β ρβαρα µ τρα.
ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΝΕΑ Τριµηνια α *κδοση Ι∆ΙΟΚΤΗΣΙΑ Συλλ γου Πλατανο σας Ιωανν νων, Σ µου 31-33, 104 39 Αθ να Τηλ./Fax: 210.88.33761 Web: www.syllogosplatanousas.gr Email: info@syllogosplatanousas.gr ΕΚ ∆ΟΤ Η Σ Ευαγγελ α Κωσταγι ργου (Ο εκ στοτε Πρ εδρος σ µφωνα µε το ν µο) Τηλ: 698.294.2905 EΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚ∆ΟΣΗΣ Κ στας Ν. Μπατσ ς Τηλ.: 697.285.9999, 6977.32.4848 210.3241.137 E-mail: mpatsiskostas@hotmail.com ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Αλ ξης Κατερ νης Ευαγγελ α Κωσταγι ργου Κ στας Ν. Μπατσ ς Φ της Α. Παρασκευ πουλος ΣYN∆POMEΣ 1 . Mε Tαχυδροµικ Eπιταγ K στας Mπατσ ς Πανηπειρωτικ Συνοµοσπονδ α Eλλ δος Kλεισθ νους 15, 105 52 Aθ να 2. Mε κατ θεση TPAΠEZA ALPHA BANK Aριθµ. Λογ/σµο : 260 00 2002 001724 IBAN: GR79 0140 2600 2600 0200 2001 724 BIC: CRBAGRAA ΕΚ∆ΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ Γραφικ ς Τ χνες ΑΒΕΛ, 210 9711877 Μενελ ου 2, 16346 Ηλιο πολη Απ τη συντακτικ επιτροπ Τα αποστελλ µενα κε µενα δεν πρ πει να υπερβα νουν τις 500 λ ξεις και να αποστ λλονται στη διε θυνση του συλλ γου σε ηλεκτρονικ µορφ στο info@syllogosplatanousas.gr
ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ Λ. ΓΑΛΙΑΝ∆ΡΑ
Το καρφ =χει λυγ σει Ο σ κος του απ µαχου ταχυδρ µου κρ µεται στο καρφ π σω απ’ την π ρτα. Αν β λεις το αυτ σου στις ραφ ς του, θ’ ακο σεις τις µον τονες φων ς του λαχειοπ λη µε τα πρησµ να π δια, τους ξ λινους χτ πους στα πλαν δια στιλβωτ ρια της Πανεπιστηµ ου, τη βροχ π νω στις πλ τες του µεταν στη στη Γερµαν α, τ’ ασυντρ φευτα β µατα στα στεν της Κυψ λης. Αν ακουµπ σεις το χ ρι σου στο δ ρµα του, θα ψηλαφ σεις τις δειες ν χτες αυτ ν που µεναν π σω, θα µετρ σεις το σφυγµ εν ς κοριτσιο που εδ βρισκ ταν κι αλλο ζο σε. Κι αν ξ ρεις την αλφαβ τα της υποµον ς, θα διαβ σεις µ σα του τη µο ρα του τ που µας. Την πρωτοε παν οι π τρες τη µο ρα και την κουσαν τα πουλι 5 τα πουλι την τραγο δησαν και την µαθαν οι νθρωποι5 οι νθρωποι τη χ ραξαν στ’ αγκων ρια της εκκλησι ς για να την αποστηθ σουν οι γιοι5 οι γιοι την ε παν του Θεο . Ο Θε ς µπορε να την ξ χασε, αλλ τα πουλι δεν παψαν να την τραγουδο ν: Σεβαστο µου γονε ς, απ υγε αν υγια -
Tου Μ νθου Σκαργι"τη* νω πλ ρως, το αυτ ε χοµαι και δι’ υµ ς, η δουλει καλ π ει, µ νο που σ µερα βρεχε κι χασα το µεροκ µατο, αλλ βαλα χτες περιωρ ες, και σας εσωκλε ω πεν ντα δραχµ ς και τα χαιρετ σµατα του ΓιωργοΜαρ α. Μ να, µα βρεις καν ναν, στε λε µου λ γα καρ δια και δυο κυδ νια, κι ναψε κι απ µ να να κερ στον παππο , λο στον πνο µου τον βλ πω τελευτα α. Σας ασπ ζοµαι, ο γιος σας. Το καρφ της π ρτας χει λυγ σει. Κ θε βρ δυ, νας νεµος ξεκρεµ ει το σ κο, τον περν ει στην πλ τη του και διαβα νει απ’ λα τα σπ τια τα ακατο κητα κι αφ νει στα κατ φλια µην µατα, και τ µατα, και κλ µατα, και µακριν φιλι . Στους το χους των σπιτι ν απλ νεται τ τε µια ζ στα σαν εκε νη που τυλ γει τα κ καλα των νεκρ ν την ρα του συλλε τουργου. Αγαπηµ νη µου π τρα, αγαπηµ νο µου µερµ γκι, τερον ουδ ν. *Φιλ λογος-λογοτ=χνης
Με επιτυχ α στ φθηκε το παρθενικ φτερο γισµ της στο χ ρο της ποιητικ ς τ χνης της πρωτοεµφανιζ µενης δηµιουργο Χριστ νας Λ. Γαλι νδρα στον εκδοτικ χ ρο. Η πρωτ λεια ποιητικ συλλογ της «Αν γγιχτη Θλ ψη» παρουσι στηκε πρ σφατα στο φιλ ξενο στ κι Α τιον Κ νηµα, στους πρ ποδες του Ιερο Βρ χου της Ακροπ λεως και του λαµπρο αθηναϊκο οµ νυµου µουσε ου, προσελκ οντας απ την πρ τη στιγµ το ενδιαφ ρον των µυστ ν της πο ησης σων ε χαν την ευκαιρ α να την παρακολουθ σουν, αλλ και σων σπευσαν να προµηθευτο ν την προσεγµ νη και ρτια επιµεληµ νη κδοση. Μα π νω απ’ λα αγκαλι στηκε απ το συνδιοργανωτ και ψυχ της εκδ λωσης καταξιωµ νο καθηγητ Μ σης Εκπα δευσης κ. Ν κο Παπο λα, ο οπο ος φρ ντισε ως την τελευτα α λεπτοµ ρεια τ σο για το στ σιµο της παρουσ ασης, σο και για τη λυρικ αν λυση του ργου της δηµιουργο . Με περισσ π στη στο ργο της σκυψε π νω σ’ αυτ µε σεβασµ και θ ληση προκειµ νου αυτ να τ χει της αναγν ρισης που του αξ ζει. Λυρικ η παρουσ ασ του και η οµιλ α του τ σο ως προς το πρ σωπο της ποι τριας σο και ως προς τις εµπνευσµ νες δηµιουργ ες της. ∆ηµιουργ ες χρ νων, επεξεργασµ νες και κατασταλαγµ νες πως το παλαι καλ κρασ . Στη συλλογ περι χονται 39 ποι µατα µε στ χους µεστο ς, γεµ τους αγ πη και ευαισθησ α, π νο, αν γκες και µοναξι , αλλ και ελπ δα και προσδοκ α. Στ χοι µπλεοι νοηµ των, κοινωνικ ς ευαισθησ ας, ερωτισµο , προσδοκι ν, µελωδ ας. Η µουσικ πληρ τητα πηγ ζει απ κ θε αναγν σιµο στ χο και αυθ ρµητα απ το µυαλ και τα µ τια οδε ει προς τη γλ σσα η οπο α κελαριστ τον σιγοτραγουδ ει. Μ α απ τις δηµιουργ ες της, «Στης ψυχ ς τη γωνι », αποτ λεσε την κπληξη της εκδ λωσης αφο φροντ δα του κ. Παπο λα, ο ταλαντο χος µουσικοσυνθ της Μιχ λης Ευγεν ου το µελοπο ησε και το απ δωσε σε µ α απ τις µουσικ ς γ φυρες που πλαισ ωναν την εκδ λωση, µε συντελεστ τον τραγουδοποι , ο οπο ος απ δωσε και δικ ς του δηµιουργ ες, αλλ και λλων γνωστ ν συνθετ ν. Ποι µατα της κ. Γαλι νδρα αν γνωσαν ο κ. Παπο λας, η Σοφ α Θεοδοσι δου και η δηµιουργ ς τους, κατασυγκινηµ νη απ το θερµ εναγκαλισµ των παρευρισκοµ νων, τους οπο ους ευχαρ στησε για την παρουσ α τους. Μ λησε επ σης για τη δ ναµη της πο ησης και τη χρ νια, παιδι θεν, ενασχ λησ της µ’ αυτ ν, αποτ λεσµα της οπο ας ε ναι η πλο σια παρακαταθ κη 500 και πλ ον ποιηµ των της, τα οπο α ευελπιστο µε να δουν το φως της δηµοσι τητα στο αµ σως προσεχ ς µ λλον. Η συλλογ κυκλοφορε απ τις εκδ σεις «το αν νυµο βιβλ ο», τηλ. 2130261723. Καλοτ ξιδη. Μπ. Αρτ.
Iανου ριος - Φεβρου ριος - M ρτιος 2017
Σελ δα 3
Η πεζοπορ α εν"νει και αναζωογονε
ΑΝΝΑΣ ΜΠΟΥΡΑΤΖΗ- ΘΩ∆Α
«Νισ φι τα β σανα» Π ρα απ το χρ νο, µ σα σ’ να χ ρο που η φ ση οργ αζε, κουσα τις ιστορ ες των γυναικ ν που θα διαβ σετε. Η γιαγι Καλλιρρ η, τσι την λεγαν, ρχισε µε βραχν φων και µε τρ πο που αυτ και µον χα αυτ γν ριζε να στορ ει χθεσιν και τωριν . Ο λιος ρχισε να µαζε ει τ’ ασ µια του. Οι βουνοπλαγι ς σκοτε νιαζαν. «Θα φ γω θυγατ ρα, αν σ’ αρ σουν οι ιστορ ες µου θα ξαν ρθω, αρκετ τ ρα γνωρ ζεις πως τα β σανα ε ναι για λους». *πειτα µ σα απ να περ εργο νεµο την χασα. «Θε α Καλλιρρ η, ε πα, «θε α Καλλιρρ η». Ο αχ ς ξαναρχ ταν στ’ αυτι µου απ’ τα φαρ γγια και τα λαγκ δια. «Θε α Καλλιρρ η». *πειτα ακο στηκε απ κριση σαν ψ θυρος: θα ξαν ρθω. *χω κι λλα στορ µατα. Xταν µε ζητ σεις, θα ξαν ρθω». Κρ τησα το τετρ διο που ε χα γρ ψει τα στορ µατα και π ρα το δρ µο του χωριο . Αν χετε περι ργεια, διαβ στε τα λεγ µεν της. Το ν ο βιβλ ο της Ηπειρ τισσας διακεκριµ νης δηµιουργο κυκλοφορε απ τις Εκδ σεις ∆ρ µων. Της ευχ µαστε καλοτ ξιδο.
∆ηµοπρασ ες =ργων Στις 28 και 30 Μαρτ ου γιναν οι πρ τες δηµοπρασ ες στο δ µο Βορε ων Τζουµ ρκων. Τα 3 απ τα 4 ργα ταν για την Πλατανο σα. Αυτ δε χνει τι οι εκπρ σωπο µας το παλε ουν πολ δυνατ . Συγκεκριµ να δηµοπρατ θηκαν και προ κυψε αν δοχος στα παρακ τω ργα: 1. Αποκατ σταση δρ µου προς οινοποιε ο, ποσ 20.000€, πηγ χρηµατοδ τησης υπουργε ο Εσωτερικ ν. 2. Βελτ ωση προσβασιµ τητας οδο (Σωτρ ικα ως Στρατ σια), ποσ 34.000€, πηγ χρηµατοδ τησης 22.000€ ΣΑΤΑ δ µου 20162017 και 12.000€ Περιφ ρεια Ηπε ρου. 3. Βελτ ωση πρ σβασης προς συνοικισµ Λογγ , ποσ 25.000€, πηγ χρηµατοδ τησης Περιφ ρεια Ηπε ρου.
Ν=οι αντιδ µαρχοι Την 1η Μαρτ ου ο δ µαρχος Βορε ων Τζουµ ρκων κ. Γι ννης Σεντελ ς ανακο νωσε τους ν ους αντιδηµ ρχους και τις αρµοδι τητες αυτ ν. Για Τρ τη συνεχ µενη θητε α παρ µεινε στη θ ση του ο χωριαν ς µας ∆ηµ τρης Τσιλογι ννης µε τις διες αρµοδι τητες που ε χε (διο κησης - οικονοµικ ν - ργων προµηθει ν - προσωπικο - ΚΕΠ). Επ σης ορ στηκε υπε θυνος της δηµοτικ ς εν τητας Κατσανοχωρ ων. Αναγν ριση λοιπ ν της δουλει ς του απ το δ µαρχο, κ τι που µας κ νει λους τους Πλατανουσι τες υπερ φανους. Και για να γ νεται γνωστ κ τι πολ σηµαντικ ε ναι τι απ το 2013 που αν λαβε ως σ µερα ε ναι µισθος.
Το µαγευτικ µονοπ τι της Β δρας στ θηκε η αφορµ να γεννηθε η ιδ α για µια πεζοπορ α της οπο ας την διοργ νωση αν λαβαν απ κοινο οι δυο πολιτιστικο σ λλογοι και το τοπικ συµβο λιο Πλατανο σας και ο πολιτιστικ ς σ λλογος Μονολιθ ου σε συνεργασ α µε τον δ µο Βορε ων Τζουµ ρκων. *τσι, το Σ ββατο 29 Οκτωβρ ου 2016, κατ τις 10:00 π.µ., δ σαµε ραντεβο στην κεντρικ πλατε α της Πλατανο σας. Η συµµετοχ ταν κ τι παραπ νω απ ικανοποιητικ και το ηλικιακ φ σµα ευρ . Επιβιβαστ καµε στα οχ µατα του δ µου µε κατε θυνση την Πλ κα Μονολιθ ου που θα αποτελο σε και την αφετηρ α του πεζοπορικο τµ µατος που θα ακολουθο σαµε. Οδηγο ορ στηκαν ο Χριστ φορος Κατερ νης και ο Χρ στος Παπαγεωργ ου. Ο Μιχ λης Πανταζ ς, ακο ραστος, µε τη φωτογρα-
Του Χριστ φορου Κατερ νη φικ µηχαν αν χε ρας απαθαν τισε πολλ ς στιγµ ς. Ο ∆ µαρχος Βορε ων Τζουµ ρκων κ. Ιω ννης Σεντελ ς, µας τ µησε µε την παρουσ α του και περπ τησε και αυτ ς µαζ µας. Για την ακρ βεια, το κοµµ τι που περπατ σαµε ρχιζε απ το γεφ ρι της Πλ κας που κ ναµε ειδικ αναφορ για τη µελλοντικ κατασκευ του και την ιστορικ τοποθεσ α και κατ ληξε στην Πλατανο σα και συγκεκριµ να στο παλιογι φυρο. Το τµ µα αυτ ε ναι χωρικ ς αρµοδι τητας του δ µου Βορε ων Τζουµ ρκων, συνολικ ς απ στασης 7 χλµ και χρειαστ καµε περ που 4 ρες για να το ολοκληρ σουµε, συµπεριλαµβανοµ νων και των απαρα τητων στ σεων. Η απεραντοσ νη και η γαλ νη της φ σης,
η θ α του «θυµωµ νου» ποταµο Αρ χθου και των επιβλητικ ν βουν ν και ο ιδανικ ς καιρ ς µας γ µισαν µε ρεξη, δι θεση και χαµ γελο. Οι µυρωδι ς και τα χρ µατα του αγνο και παρθ νου ηπειρ τικου τοπ ου συντ νισαν λη την οµ δα να πορευτε και να απολα σει αυτ τη φθινοπωριν µ ρα. Επ σης πραγµατοποι θηκε επ σκεψη, ξεν γηση και κ ρασµα στο τοπικ οινοποιε ο «κτ µατα Ευδοξ α». Το τ λος της πεζοπορ ας µας βρ κε στην πλατε α του χωριο που βγ λαµε αναµνηστικ ς φωτογραφ ες µε το σ λλογ µας να προσφ ρει γλυκ σµατα και να ζητ µε λοι να επαναλ βουµε σ ντοµα τη δραστηρι τητα αυτ και να την κ νουµε θεσµ . Καλ αντ µωση λοιπ ν στα παν µορφα µ ρη µας.
Κ τω τα χ=ρια απ’ την παρ δοση Του Κ"στα Μπατσ Μ ρα µε τη µ ρα η κατ σταση π ει απ το κακ στο χειρ τερο, σον αφορ την παραδοσιακ µας µουσικ και την ερµηνε α, απ δοση και εκτ λεσ της απ πολλ , δυστυχ ς, µουσικ «παραδοσιακ » σχ µατα. Γνωρ ζουµε τι στην 1πειρο οι παραδοσιακ ς µουσικ ς «ζυγι ς» αποτελο νται απ κλαρ νο, λαο το, βιολ και ντ φι. Τα αρκετ µουσικ σχ µατα, ο Θε ς να τα ονοµ σει τσι, κρ τησαν µ νο το κλαρ νο και αντικατ στησαν τα λλα ργανα µε ηλεκτρικ κιθ ρα, αρµ νιο, ντραµς κλπ. Xσο για τον χο, που προσπαθο ν µε τις ρες για να τον πετ χουν « σο γ νεται καλ τερα», τον γεµ ζουν µε echo και αλλοι σεις, τσι στε να µην καταλαβα νουµε τι ακο µε… ο τε ποιο τραγο δι λ νε, ο τε ποιος πα ζει, ο τε ποιος τραγουδ ει. Xλοι ακο γονται το διο σχηµα…(αυτο πιθαν ν να νοµ ζουν τι ακο γονται καλ ). Η Πανηπειρωτικ Συνοµοσπονδ α Ελλ δος (ΠΣΕ) προσπαθε π ντα στις εκδηλ σεις της να χρησιµοποιε γν σιους µουσικο ς και τραγουδιστ ς µε τα παραδοσιακ ργανα, πως τα ξ ρουµε. Οι περισσ τερες αδελφ τητες αποδ µων, πλην ελαχ στων εξαιρ σεων, κ νουν το διο ακολουθ ντας πιστ την παρ δοση. Αντιθ τως στην 1πειρο, στα πανηγ ρια πολλ ν χωρι ν, χρησιµοποιο ν µουσικο ς, τραγουδιστ ς και ργανα που κακοποιο ν την παρ δοση και τα αυτι µας.
Η 1πειρος, δ ξα τω Θε , χει µεγ λη ποικιλ α µουσικ ν ρυθµ ν και τραγουδι ν και δεν χει αν γκη αυτ ν την κακογουστι , που κ νει λα τα τραγο δια να µοι ζουν µεταξ τους. Συν θως πι νουν ναν απλ ρυθµ που τραβ ει µε τις ρες, τα πωγων σια τα κ νουν τσιφτετ λια, τα τσ µικα, που σπ νια πα ζονται, εκτελο νται σαν σκυλ δικα και µ ρια σα… Το χειρ τερο απ’ λα ε ναι τι ορισµ να καν λια µαγνητοσκοπο ν τις κακ γουστες αυτ ς εκδηλ σεις και τις προβ λλουν συνεχ ς. Αυτ κ νουν τη ζηµι . Νοµ ζει κανε ς
τι αυτ ε ναι τα Ηπειρ τικα; Η δικαιολογ α για τα παραπ νω, ε ναι: «Αυτ θ λουν οι ν οι µας!» Μεγ λο λ θος. Στην εποχ µας υπ ρχουν µουσικ σχολε α και πολιτιστικο σ λλογοι µε χορευτικ τµ µατα που τα παρακολουθο ν χιλι δες ν οι και ξ ρουν πολ καλ να ξεχωρ ζουν ποιοι ε ναι οι σωστο µουσικο και ποια τα παραδοσιακ τραγο δια. Το Υπουργε ο Πολιτισµο που υποτ θεται πως ε ναι ο θεµατοφ λακας της παρ δοσης µας, πρ πει επ τ λους κ τι να κ νει, πριν να ε ναι αργ .
Iανου ριο - Φεβρου ριος - M ρτιος 2017
Σελ δα 4
IΣTOPIA TEXNH ΠOΛITIΣMOΣ TEXNITEΣ ΣTHN AXNH TOY XPONOY
Οι πλ=κτριες της ψ θας Στις κρες της λ µνης Παµβ τιδας και γ ρω απ το Νησ , που ε ναι µες στη νερ νια αγκαλι της, φυτρ νει η ριζ να, να χ ρτο ψηλ και σκληρ , που µαζ µε τα καλ µια δηµιουργο ν µια πυκν πλατι ζ νη, που χαρακτηρ ζει την εικ να και της λ µνης και του Νησιο . Γυνα κες κι ντρες του νησιο µε δρεπ νια στα χ ρια και µε γαλ τσες, µπ τες λαστιχ νιες, φορεµ νες στα π δια για να µην κολλ σουν οι βδ λλες της λ µνης στο δ ρµα τους και τους ρουφ ξουν α µα, βουτο σαν µ χρι τα γ νατα στο λιµν σιο το νερ κι κοβαν τη ριζ να, που τους πλ γωνε τα χ ρια. Αυτ γιν ταν κυρ ως Μ ιο και Ιο νιο που ταν πιο µαλακ η ριζ να αλλ συν χιζε η συλλογ της πολλ ς φορ ς µ χρι τον Οκτ βρη. Την τραβο σαν σωρ κοµµ νη σε ναν σκιο και την καθ ριζαν. *βγαζαν αρκετ φλοι δη κοµµ τια της και κρατο σαν το βαθ τερο στρ µα της, την καρδι , την µ ζευαν δεµ τια και την παρ διδαν χερι ς-χερι ς ανοιγµ νες σαν βεντ λια στη φλ γα του λιου να στεγν σει και να γ νει ολ ασπρη.
Tου ∆ρ Φ"τη Παρασκευ πουλου*
Tης Μαρ ας Μπιν τση * Τη ριζ να την χρει ζονταν ως βασικ τους υλικ οι πλ κτριες της ψ θας, που ταν λ γες και δυσε ρετες και γν ριζαν τη µυστικ τεχνικ της πλ ξης, που κατ ληγε µ σα απ επ πονη διαδροµ και πληγωµ να χ ρια στη δηµιουργ α ψ θινων καθισµ των για τις ξ λινες καρ κλες. Κ ποιες πλ κτριες ταν µες στα Γι ννινα και κ ποιες στο Νησ . Xλες µως προµηθε οναν τη ριζ να απ το Νησ . Για το πλ ξιµο του καθ σµατος της καρ κλας απαιτο νταν και το δε τερο βασικ υλικ , η βριζ λα, η καλαµι της βρ ζας δηλαδ , που οι πλ κτριες την εξασφ λιζαν απ τους γεωργο ς των γ ρω χωρι ν και την βαζαν σε χοχλαστ νερ µε πρ σινη µπογι πρ τα κι πειτα την στ γνωναν στον λιο κι τσι αποκτο σαν να βαθυπρ σινο σκληρ υλικ χ ρτου, που τους µ τωνε τα χ ρια αλλ δινε το ιδια τερο στοιχε ο στην πλ ξη τους. Κ θε πλ κτρια πλ κτρα, πως πιο συχν την αποκαλο σαν, µε αρκετ ς παραγγελ ες, φρ ντιζε να χει στην κατοχ της 40 κιλ ριζ να και 600 κιλ βριζ -
λα τον χρ νο. Και τα δυο ε δη χ ρτου τα βρεχε µε νερ το βρ δυ και το πρω ρχιζε το πλ ξιµο. Αυτ γιν ταν µε φορ απ τα π σω προς τα µπρος, δηλαδ η πλ ξη ξεκινο σε απ το σηµε ο που το κ θισµα γγιζε την πλ τη. Κρατο σε την καρ κλα, στριβε την βριζ λα π νω στη ριζ να, την κλωθε και την κανε σαν σταυρωτ χοντρ κλωστ . Την πλεκε µ χρι να ορισµ νο σηµε ο µε δυο κλωνι και µετ την πλεκε γ ρω - γ ρω µε να κλων µ χρι να γεµ σει µε πλεκτ µορφοφτιαγµ νη ψ θα το κ θισµα της καρ κλας κι τσι να ε ναι τοιµη για το ταξ δι
της επιστροφ ς στον καρεκλ , που θα την γιαλοχ ρτιζε µε ψιλ γιαλ χαρτο για να ε ναι κατακ θαρη και θα την π ρναγε λη µε λο στρο. Κι ο καρεκλ ς κι οι πλ κτριες αντ µα φησαν τα ργα τους, καλλιτεχν µατα της καθηµεριν ς µας ζω ς που την αξ α τους την καταλ βαµε ταν δη αυτο οι τεχν τες αποµακρ νονταν και χ νονταν µες στην αχλ του χρ νου *Φιλ λογος και Συγγραφ=ας, Μed Εκπαιδευτικ ς Ηγεσ ας και ∆ιο κησης, ∆ιδ κτορας Ψυχολογ ας
Ο Γι"ργος Κοτζιο λας για τα Τζουµ=ρκα Το 2016 (29 Αυγο στου) κλεισαν εξ ντα χρ νια απ το θ νατο του συµπατρι τη µας Τζουµερκι τη ( τσι αυτοπροσδιορ ζεται και καµαρ νει ο διος στα ργα του) λογοτ χνη Γι ργου Κοτζιο λα. Η επ τειος αυτ επιβ λλει ως ηθικ χρ ος µν µης να τιµ σουµε, πως οι πνευµατικο πρ γονο µας µε «Στ φανο» κειµ νων, µε τη δικ µας συµβολ τον σπουδα ο αυτ ν συγγραφ α και λ γιο, πως και ο διος υπηρ τησε την πατρ δα του και τους ανθρ πους της µε το ργο του. Η Ι.Λ.Ε.Τ. χει ασχοληθε και χει προβ λει τον πνευµατικ νθρωπο και λογοτ χνη Κοτζιο λα. Εκτ ς απ δηµοσιε µατα, δικ του και λλων γι' αυτ ν, στα Τζουµερκι τικα Χρονικ , χει διοργαν σει να επιστηµονικ συν δριο (23 ως 25-6-2006) στα @γναντα, Πρ µαντα, Βουργαρ λι, Ματσο κι και µια ηµερ δα (1-8-2015) στην πατρ δα του Πλατανο σα µε θ µα το ργο και τη ζω του. *να µ ρος του ργου του αυτο , που µ χρι τ ρα παρ µενε γνωστο και αδηµοσ ευτο, ρχεται να εκδ σει σ µερα η Ι.Λ.Ε.Τ. για να γ νει κτ µα του αναγνωστικο κοινο : τη «Συλλογ των ∆ηµοτικ ν Τραγουδι ν των Τζουµ ρκων και της Ηπε ρου», που συγκ ντρωσε και κατ γραψε ο Γ. Κοτζιο λας, τα «Λαογραφικ κε µενα για τα θη και θιµα των Τζουµ ρκων» και τα «Κε µενα για τον Κ. Κρυστ λλη», που γραψε σε δι φορες περι δους της ζω ς του. Με την κδοση αυτ , πλουτ ζουµε τη λογοτεχνικ , ιστορικ και λαογραφικ περιουσ α του τ που µας, ργο που αποτελε βασικ ιδρυτικ επιδ ωξη της Ι.Λ.Ε.Τ. Το ργο αυτ αφορ και απευθ νεται σε λους τους *λληνες αναγν στες και ερευνητ ς, οι οπο οι θα κ νουν κτ µα τους γνωστες πτυχ ς της ιστορ ας, της λαογραφ ας και των γραµµ των µας. Ο Κοτζιο λας υπ ρξε µια απ τις σηµαντικ τερες µορφ ς της νεοελληνικ ν Γραµµ των, που σφρ γισε µε τη φων του και το ργο του αυτ που ονοµ σθηκε «γενι το ’30». Παρ το τι π θανε µ λις στα 47 χρ νια του, ο γεννηµ νος το 1909 συµπατρι της µας, φησε παρακαταθ κη να τερ στιο και πολ πλευρο ργο, που τον αναδεικν ει σε ναν απ τους τρεις περισσ τερο πολυγρ φους *λληνες συγγραφε ς (µε τον Κ. Παλαµ και τον Γ. Ρ τσο).
Ηπειρ"τες πληρεξο σιοι στην ΑJ Συνταγµατικ Εθνοσυν=λευση (1843-1844)
Tου Κ"στα Μαργ"νη* Κυρ αρχο στοιχε ο στο ργο του ε ναι η 1πειρος – και πρ τα τα Τζουµ ρκα – και η αγ πη του γι’ αυτ και τους ανθρ πους τους. ∆εκ δες διηγ µατα, ποι µατα, χρονογραφ µατα, χρονικ , ιστορικ , προσωπογραφ ες, µελ τες, κριτικ ς, λαογραφικ , γλωσσοφιλολογικ και θεατρικ του χουν µοναδικ σηµε ο αναφορ ς τους την πατρ δα µας: τη φ ση της, την ιστορ α της και τους επ νυµους κι αν νυµους ανθρ πους της. *να συστατικ στοιχε ο της ψυχ ς του Κοτζιο λα ε ναι και η αγ πη του για την Παρ δοση (κυρ ως την ηπειρ τικη). Την παρ δοση αυτ χρησιµοποιε και χει ως πρ το υλικ του (ποιητικ , πεζογραφικ , ιστορικ , λαογραφικ , γλωσσικ ) σε λο του το ργο. _σως χωρ ς την ηπειρ τικη ψυχ του, την ταγµ νη στην ελληνικ παρ δοση, ο Κοτζιο λας να γιν ταν ποιητ ς χωρ ς προσωπικ σφραγ δα, χρ µα και οσµ . Η αγ πη για την Παρ δοση µως δεν τον περιορ ζει. ∆εν ε ναι τοπικιστ ς, αλλ ελληνιστ ς: πιστε ει σταθερ στην αναγ ννηση του θνους µ σα απ την αναζ τηση, την αν δειξη και την προβολ της νεοελληνικ ς γλ σσας, η οπο α, σ µφωνα µε τα γλωσσικ και κριτικ του κε µενα και τις πεποιθ σεις του, µ νο µ σα απ την παρ δοση αναγεννι ται και πλουτ ζεται. Αυτ αποτελο σε θ ση και σκοπ των περισσ τερων λογ ων νεοελληνιστ ν, στη δι ρκεια του µεσοπολ µου, που αγων ζονταν για την εξ ψωση των Ελλ νων µ σα απ µια γλ σσα κατανοητ που να µιλι ται απ το λα . Ο Κοτζιο λας διαθ τει ναν αγν , γν σιο πατριωτισµ που τον εκφρ ζει µε τους αγ νες του και τη γραφ δα του, προσδοκ ντας σε µια ελληνικ τητα που δεν θα αλλοι νεται απ τα ξεν φερτα, µε τρ πο κριτο και αναφοµο ωτο, στοιχε α. Γλ σσα, Παρ δοση, 1πειρος ε ναι θεµελι δεις αξ ες για τον Κοτζιο λα. Αυτ ακριβ ς τα στοιχε α θα διακρ νουµε και στο ργο του αυτ . *Φιλ λογος - Συγγραφ=ας
3 Σεπτεµβρ ου 1843! Ξεσπ επαν σταση στην Αθ να µε να α τηµα: την παραχ ρηση Συντ γµατος και την κατ ργηση της απ λυτης µοναρχ ας. Η επαν σταση για την παραχ ρηση Συντ γµατος µε αρχηγ τον επικεφαλ ς του ιππικο της Αθ νας συνταγµατ ρχη ∆ηµ τριο Καλλ ργη, π τυχε. Σχηµατ στηκε υπερκοµµατικ κυβ ρνηση µε πρωθυπουργ τον Ανδρ α Μεταξ , η οπο α στις 7 Σεπτεµβρ ου 1843 προκ ρυξε εκλογ ς για τη συγκρ τηση Εθνικ ς Συν λευσης που θα ψ φιζε το Σ νταγµα. Οι εκλογ ς διεξ χθηκαν στις αρχ ς Νοεµβρ ου και η Εθνοσυν λευση ρχισε τις εργασ ες της στις 8 Νοεµβρ ου 1843 και διαλ θηκε στις 18 Μαρτ ου 1844. Εκε νη η συνταγµατικ Εθνοσυν λευση απαρτ σθηκε απ 244 αντιπροσ πους 92 εκλογικ ν περιφερει ν. Αν µεσ τους περιλαµβ νονταν και αντιπρ σωποι των περιοχ ν που παρ µειναν υπ δουλες, συγκεκριµ να της @ρτας, Ασπροποτ µου (Αχελ ου), Ηπε ρου, Θεσσαλ ας, Μακεδον ας, Σουλ ου, Κ σου, Κρ της, Σ µου και Χ ου. Στις 18 Μαρτ ου 1844 ψηφ στηκε το Σ νταγµα και ο εκλογικ ς ν µος, β σει του οπο ου θα γιν ταν η διεν ργεια των πρ των κοινοβουλευτικ ν εκλογ ν. Συνεπ ς, παρ το γεγον ς τι η 1πειρος δεν ε χε συµπεριληφθε στο µικρ ανεξ ρτητο ελληνικ βασ λειο το 1832, εν το τοις ηπειρωτικ ς περιοχ ς αντιπροσωπε τηκαν στη συνταγµατικ Εθνοσυν λευση συµβ λλοντας στην κατ ρτιση του πρ του ελληνικο Συντ γµατος το 1844. Ποιοι ταν µως οι Ηπειρ τες πληρεξο σιοι στη πρ τη Συνταγµατικ Εθνοσυν λευση; Η @ρτα στειλε 2 πληρεξο σιους, τον Ιω ννη Κοµπ τη και τον Αναγν στη Μ στρα. Το Σο λι στειλε 2 αντιπροσ πους, τον Κ τσο Τζαβ λα και τον Κ. Μπ τσαρη. Ο Κ. Μπ τσαρης ταν αδελφ ς του Μ ρκου Μπ τσαρη. Επ Xθωνος αναγνωρ στηκε συνταγµατ ρχης και προ χθη σε υποστρ τηγο της Φ λαγγας. Το 1844 διορ στηκε Γερουσιαστ ς. Ο Κ τσος Τζαβ λας, γ νος της γνωστ ς οικογ νειας Σουλιωτ ν οπλαρχηγ ν ορκ στηκε πρωθυπουργ ς το 1847 µετ τον θ νατο του Ιω ννη Κωλ τη. Η υπ λοιπη 1πειρος στειλε 4 αντιπροσ πους, τον Μ κο Κο στα, τον Λ οντα Μελ , τον Ευστ θιο Σ µο και τον Χριστ δουλο Κλων ρη. Ο Μ κος Κο στας, Σουλι της αγωνιστ ς, πολ µησε στη ∆υτικ Ελλ δα και διετ λεσε Υπολοχαγ ς της Βασιλικ ς Φ λαγγος. Ο Λ ων Μελ ς υπ ρξε Νοµικ ς (18121879) και Αντεισαγγελ ας του Αρε ου Π γου εν , το 1837 διορ στηκε καθηγητ ς στη Νοµικ Σχολ και το 1841 τοποθετ θηκε στο Υπουργε ο ∆ικαιοσ νης. Υπ ρξε θιασ της φιλελε θερων ιδε ν και γ νος επιφανο ς Ηπειρωτικ ς οικογ νειας µε απ τερη καταγωγ απ τον Παρακ λαµο Ιωανν νων. Ο Χριστ δουλος Κλων ρης, δικαστικ ς, πρ εδρος του Αρε ου Π γου το 1832, καταγ ταν απ το Λιασκοβ κι της Βορε ου Ηπε ρου. Τ λος ο Ευστ θιος Σ µος (1804-1878), γ νος αστικ ς οικογ νειας των Ιωανν νων, διετ λεσε Υπουργ ς Οικονοµικ ν το 1859 και το 1868. Αυτο υπ ρξαν οι Ηπειρ τες αντιπρ σωποι στην πρ τη συνταγµατικ Εθνοσυν λευση. Η αντιπροσ πευση στην ελληνικ Βουλ περιοχ ν που αν καν στην Οθωµανικ Αυτοκρατορ α προκ λεσε σφοδρ ς αντιδρ σεις εκ µ ρους των Το ρκων, καθ ς θεωρ θηκε µµεση εκδ λωση αλυτρωτικ ν βλ ψεων εκ µ ρους της Ελλ δας. Αντιδρ σεις υπ ρξαν και απ τις τρεις «εγγυ τριες» ∆υν µεις, την Αγγλ α, τη Γαλλ α και τη Ρωσ α, ιδια τερα απ την Αγγλ α. *τσι το εγχε ρηµα αυτ δεν ε χε συν χεια. Η 1πειρος αντιπροσωπε τηκε στο ελληνικ Κοινοβο λιο ξαν στις εκλογ ς της 31ης Μα]ου 1915, µετ την νωσ της µε την ελε θερη Ελλ δα, εν η @ρτα και τα Τζουµ ρκα το 1882.
*Φιλ λογος - Ιστορικ ς
Iανου ριος - Φεβρου ριος - M ρτιος 2017
Σελ δα 5
IΣTOPIA TEXNH ΠOΛITIΣMOΣ
Ο Π λεµος στη ζωγραφικ τ=χνη Με τον ρο Ολοκα τωµα στο µεθοδευµ νο διωγµ και τη γενοκτον α µε την υποκ νηση κρ τους διαφ ρων κοινωνικ ν και πολιτικ ν οµ δων κατ τη δι ρκεια του Β' Παγκοσµ ου Πολ µου απ τη Ναζιστικ Γερµαν α και τους συνεργ τες της. Το Ολοκα τωµα εφαρµ στηκε χωρ ς καν να λεος εξα ρεση για τα παιδι τα µωρ , και τα θ µατα συχν βασαν ζονταν πριν τελικ δολοφονηθο ν. Οι Ναζ διεξ γαγαν σαδιστικ και θανατηφ ρα «ιατρικ ». Με τον ρο Ολοκα τωµα αναφερ µαστε στο µεθοδευµ νο διωγµ και τη γενοκτον α µε την υποκ νηση του» πειρ µατα χρησιµοποι ντας κρατο µενους, συµπεριλαµβανοµ νων και παιδι ν. Ο Γι ζεφ Μ γκελε, στρατιωτικ ς γιατρ ς στο @ουσβιτς και διευθυντ ς της ιατρικ ς υπηρεσ ας στο Μπ ρκεναου, ταν γνωστ ς ως "ο @γγελος του Θαν του" για τα σαδιστικ και ανορθ δοξα πειρ µατ του. Πολλ απ αυτ τα πειρ µατα ε χαν σκοπ να δηµιουργ σουν "φυλετικ αγν " µωρ να διερευν σουν τις αντοχ ς του ανθρ πινου σ µατος στον π νο, τον ακρωτηριασµ , την π εση τη θερµοκρασ α (υπ ρχουν πολλ ς µαρτυρ ες για κρατο µενους που βυθ ζονταν ζωντανο σε καζ νια µε βραστ παγωµ νο νερ ). Οι περισσ τεροι απ τους κρατο µενους που χρησιµοποι θηκαν στα πειρ µατα αυτ δεν επ ζησαν. Το διο σκληρ και β ναυση ταν και η καθηµεριν ζω στα στρατ πεδα συγκ ντρωσης, µε τους ξυλοδαρµο ς, τα βασανιστ ρια και τις οµαδικ ς εκτελ σεις απ τους Ναζ να ε ναι στην ηµερ σια δι ταξη. O Πολων ς εικαστικ ς, David Olère (1902-1985), ε ναι ο καλλιτ χνης
M ÙË Ì·ÙÈ¿ Ù˘ o›ËÛ˘ Η ΠΑΤΡΙ∆Α ΜΟΥ Βουν που γαλαν ζετε στο β θος ε τε αχν Μ λις – α ρινη γραµµ – χωρ ζετε απ’ τα ουρ νια, Πλαγι ς που γ ρνετε απαλ κι’ λο γκρεµο ς στεφ νια, Μεµι ς ως π ρα γλ γορο το µ τι σας περν .
Της ∆ρ Στ=λλας Μουζακι"του σειστο τεκµ ριο για το φρικτ απολο- απ λυτο φραγµ σε κ θε προσπ του οπο ου το ργο αποδεικν ει το τερ στιο µ γεθος του Ολοκαυτ µατος. Ως νας απ τους λ γους επιζ ντες του @ουσβιτς, µ σα απ τα σχ δι του και τα ζωγραφικ ργα του αντλο µε πληροφορ ες σηµαντικ ς σπουδαι τητας για τις θηριωδ ες που υπ στησαν τα ναζιστικ θ µατα σε αυτ το διαβ ητο στρατ πεδο θαν του. 1ταν νας απ τους αιχµαλ τους - εργ τες που ζο σε καθηµεριν τη ζω στα κρεµατ ρια και τους θαλ µους αερ ων του @ουσβιτς. Ε δε τα θ µατα να παραλ ουν απ το φ βο τη στιγµ που µπα νουν στο θ λαµο αερ ων, γνωρ ζοντας το β βαιο θ νατ τους. Ε δε να συντελο νται τα γνωστ ιατρικ πειρ µατα στους αδ ναµους και τους αρρ στους, εν σε λλους θαλ µους, οι Ναζ προ βαιναν σε µαζικο ς βιασµο ς και βασανιστ ρια νεαρ ν κοριτσι ν. Το ργο του µε τ τλο: «Αν κανοι να δουλ ψουν» (εικ.1) αποτελε το αδι -
γισµ µιας νοσηρ ς πραγµατικ τητας που ξεπερν τα ρια της ανθρ πινης φαντασ ας. Στο ργο αυτ , παρατηρο µε µια εξουθενωµ νη απ τις κακουχ ες του στρατοπ δου οικογ νεια, που αποτελε ται απ µικρ παιδι , τη µητ ρα τους και τη γιαγι τους. Η απ γνωση και η απελπισ α κυριαρχε στα ασθενικ και χλωµ πρ σωπ τους. Η αδυναµ α στην εργασ α ταν συχν µια µεση καταδ κη σε θ νατο στο χ ρο συγκ ντρωσης των αιχµαλ των του ναζισµο . Στο β θος αυτ ς της ζωγραφικ ς, καπν ς υψ νεται απ το κρεµατ ριο για να σχηµατ σει συµβολικ το µβληµα των SS, εν στο π νω µ ρος του ργου, αιωρε ται το σκελετωµ νο σ µα εν ς νεκρο , που καλ πτει σαν οµπρ λα τη βασανισµ νη οικογ νεια, χωρ ς να της αφ νει καν να σηµε ο διεξ δου απ το β βαιο θ νατ της. Στο πρ το πλ νο του ργου, βλ πουµε το νοπλο χ ρι του στρατι τη - δ µιου του Χ τλερ, ο οπο ος αποτελε και τον
θεια διαφυγ ς τους. Συχν , στους π νακες του David Olère ε ναι και ο διος παρ ν ως πρ σωπο-φ ντασµα, που επιπλ ει στο παρασκ νιο του θ µατ ς του. Μια σιωπηλ παρουσ α, νας πικραµ νος µ ρτυρας που παρατηρε τις απ νθρωπες σκην ς που δεν θα µπορο σαν ποτ να διαγραφο ν απ τη µν µη του. Οι π νακες του, πως ο «Θ λαµος αερ ων» και «Η τροφ των νεκρ ν για να ζ σουν» (εικ. 2), αποτελο ν αποκρουστικ ς και ανατριχιαστικ ς σκην ς, που µ λλον αποκρο ουν το κοιν αντ να το προσελκ ουν. Ωστ σο, το ργο του αντιπροσωπε ει µ νο την αλ θεια, ναν στ χο που αποτελε ζητο µενο και υπ ρτατη φιλοδοξ α των πραγµατικ αυθεντικ ν καλλιτεχν ν. * Ιστορικ ς Τ=χνης στο Ελληνικ Ανοικτ Πανεπιστ µιο S ΤΕΙ Αθ νας Επιµελ τρια Εκθ=σεων smouzaki@tutors.eap.gr
Ασηµοκλ θεσαι κι εσ , ποτ µι σιγαλ , Κρυφ θηρ ο τριονο ρικο π’ σο τραβ ς αξα νεις Κι απ’ τις καµ ρες µουλωχτ περν ς της στοιχιωµ νης Xπου φων ς της αντηχο ν ακ µα στο γιαλ . Π σον καιρ θα τριγυρν ω ακ µα σε µερι ς Που δεν τις ξερα µηδ τις βανα στο νου µου Μακρι απ τα χ µατα, µακρι απ’ τον κ κλο τ’ ουρανο µου, ∆ χως φεγγ ρι µ λαµα σ’ ρµες ανηφορι ς! Γι ργος Κοτζιο λας
ΠΛΗΓΩΜΕΝΕΣ ΑΓΑΠΕΣ
Μ νθος Σκαργι της:
Πληγωµ νες αγ πες µες στους δρ µους γυρνο ν. Τους µιλ ς δε µιλ νε τις κοιτ ς δεν κοιτο ν.
«Στο δρ µο των αρωµ των», απ σπασµα απ την κριτικ του ∆ηµ τρη Ελ. Ρ πτη. […] *να ταξ δι στην Ανατολικ Μεσ γειο, την Ελλ δα, τη Μ ση Ανατολ , την Τουρκ α και τις παραδουν βιες χ ρες. Ε ναι η εποχ της Οθωµανικ ς αυτοκρατορ ας του 17ου αι να. Ο αναγν στης βαδ ζει στους δρ µους της καθ’ ηµ ς Ανατολ ς, στους δρ µους των µυρ ων του Ξενοφ ντα, του Ηροδ του και του Μεγαλ ξανδρου, που και κµασε κ ποτε ο ελληνισµ ς. Σ’ αυτ το πλ τος της οθωµανικ ς αυτοκρατορ ας ο Σκαργι της στηριγµ νος σε να ιστορικ πλα σιο το οπο ο διαµ ρφωσε µε προσωπικ και πολ χρονη ρευνα γκυρων πηγ ν και διαστα ρωση πληροφορι ν, καθ ς και µε µελ τη και λλων επιστηµ ν και επιστηµονικ ν κλ δων, της λαογραφ ας, θρησκειολογ ας, µυθολογ ας, εθνογραφ ας, απαρα τητες επιστ µες για τη γν ση της καθηµεριν ς ζω ς κατ τον 16ο και 17ο αι να, δηµιουργε το ιστορικ υπ στρωµα της αφ γησ ς του. Επιλ γει δυο παραλογ ς: η µια του Νεκρο αδερφο και η λλη του γιοφυριο της ρτας, δυο γνωστ ς χι µ νο στον ελληνικ χ ρο λαϊκ ς παραδ σεις, και π νω σ’ αυτ ς στ νει να αφηγηµατικ σκηνικ µεταφ ροντ ς µας σε λλες εποχ ς και σε λλους τ πους. Ο δρ µος των αρωµ των ε ναι ο ιστορικ ς και κοινωνικ ς χ ρτης µιας περιπετει δους εποχ ς. Ε µαστε στη δ σκολη, για τον ελληνικ χ ρο, περ οδο µετ την ατυχ εξ γερση το ∆ιον σιου του Φιλ σοφου στα Γι ννινα το 1611 και τις πρ τες ρωγµ ς στις δοµ ς της οθωµανικ ς αυτοκρατορ ας. Αρχ ς 17ου αι να γ ρω απ τη µεσογειακ λεκ νη και την ενδοχ ρα της, που κατοικο ν πολλο λαο και εθν τητες διαφ ρων κατηγορι ν και τ ξεων και συµβα νουν πολλ : Ρωµιο , @ραβες, Εβρα οι, Αρµ νηδες, Βενετσι νοι, µποροι απ τις δυτικ ς χ ρες µε επιχειρ σεις, λλοι απ αυτο ς χριστιανο , λλοι µουσουλµ νοι, και λλοι βουδιστ ς, γ φτοι, πειρατ ς, θεοµπα χτες καλ γεροι, ληστ ς, τεκ δες, σκοτειν ς ιεροτελεστ ες, δερβ σηδες, ανατολ τικη λαγνε α, απαγωγ ς, καµηλι ρηδες, µ γοι, βεδου]νοι, ευκαιριακο ρωτες, δουλ µποροι, δο λοι απ νθρωπα αλυσοδεµ νοι στα σκλαβοπ ζαρα, δ µιοι κ θε λογ ς για τις θανατικ ς εκτελ σεις και τα βασανιστ ρια. ∆ι χυτα διαπερν τον κοινωνικ ιστ η β α, δηµ σια και ιδιωτικ , απ τη
Κι η λ µνη που στο γο βωµα λαµπρ ζει π ρα εκε (χρυσ γυαλ να κοιταχτε µ σα η Κερ Φροσ νη) προς τ’ ακουσµ να Γι ννενα µε φ ρνει και µου δ νει µια εικ να της πατρ δας µου φαντασµαγορικ .
σουλτανικ κεφαλ ως τα τελευτα α κρα της οθωµανικ ς αυτοκρατορ ας.[…] Απ λο αυτ το ταξ δι του Κωσταντ µ χρι την Ιθ κη ξιζε, φυσικ , ,τι συναντ σαµε στο δρ µο. Αλλ υποβ σκει και η ακαταν κητη δ ναµη του ανθρ που που, αν β λει κ τι στο µυαλ του ε ναι ικαν ς, µα θ λει, να το επιτ χει. µα ποθε κ τι [εννοε ται ο νθρωπος] µ!τε στοιχει , µ!τε νθρωπος µπορε να του κ ψει τη στρ τα λ%ει ο συγγραφ%ας. Και ο Θε ς ο διος να στ!σει φρ χτη µπροστ του, θα να &βρει τρ πο να τονε δρασκελ σει. λλωστε, ο νθρωπος ε ναι %νας µικρ ς Θε ς. Στην πολυεπ πεδη αν γνωση του βιβλ ου ο απ ηχος των γεγον των διαπερν το υπ στρωµα της αφ γησης. ∆εν δ νει, φυσικ , βαρ τητα µ νο σε κεντρικ και µεγ λα γεγον τα, αλλ αναλ νεται και στην καθηµεριν τητα των ανθρ πων µε λεπτοµ ρειες σαν πολ χρωµα ν µατα στο υφ δι εν ς µεγ λου υφαντο . Προϋποθ τει ναν γκο πληροφορι ν που, φυσικ , προ λθε απ βιβλιογραφικ ς πηγ ς γραπτ ς ηλεκτρονικ ς, ο οπο ος γκος, µως, δεν συµπι ζει το µ θο αλλ εντελ ς αν λαφρα στ κεται ως περ βληµ του. Ο συγγραφ ας µε γραφ παραστατικ , συγκινητικ ς εικ νες, πολλ ς απ αυτ ς πολ σκληρ ς, καθαρ λ γο αναδεικν ει τη δ ναµη του ανθρ που, ταν αυτ ς αναµετρι ται µε το πεπρωµ νο και αρ σκεται στις ανατροπ ς που ενεργοποιο ν τη φαντασ α. Ιθαγεν ς ο λ γος του ε ναι αυτ ς που προσδιορ ζει την ταυτ τητα του συγγραφ α ως λογοτ χνη και η δεξιοτεχν α στη µετ πλαση του υλικο ε ναι εκε νη που προσδιορ ζει και καθορ ζει τη λογοτεχνικ του δειν τητα και καθαρ τητα της γραφ ς. ∆εν πλ θει µ νο λ ξεις και εικ νες αλλ χαρακτ ρες και, µ λιστα, τους γνωρ ζει ως ριστος ψυχογρ φος τους. Το µεγ λο ε ρος της εποπτε ας του υλικο και η απ σταση που διαθ τει απ αυτ του επιτρ πουν να διεισδ ει στην αθ ατη πλευρ της ανθρ πινης ζω ς, να διυλ ζει τα π θη και τις δεισιδαιµον ες των ανθρ πων και αποφε γοντας την αιχµαλωσ α της λογικ ς αποτ µησης να προσφ ρει π ρα απ να µ γεθος στην ιστορ α µας να δι ξοδο στην αυταπ τη της εποχ ς µας. Προικισµ νος ο συγγραφ ας µε µια οικουµενι-
Θε µου π σο φοβ µαι. Ματωµ νες γυρνο ν. Στα σοκ κια των π νων γιατρει που θα βρουν. Θε µου ραγε ξ ρουν πως δακρ ζω για αυτ ς στο δικο τρ χει της καρδι ς ο δροµε ς. Με να πρ πει στα χ ρια να πεθα νει αργ απ την π ρτα µου π λι θα περ σουν ξυστ .
κ τητα ρασης και µε βαθ τατη ανθρ πινη πνευµατικ αυτ ρκεια δ νει ναν υποδειγµατικ λ γο, αφοµοι σιµο και µιαν οικε ωση µε τον τ πο και τους ανθρ πους. Χωρ ς το βιβλιογραφικ β ρος δεν χρει ζεται, νοµ ζω, αποδε ξεις για την ρευνα και µελ τη που πραγµατοπο ησε ο συγγραφ ας για την ιστορ α και τη λαογραφ α των Βαλκαν ων και της Ανατολ ς- ο Σκαργι της κατορθ νει να αξιοποι σει λο το σ µα της ιστορικ ς ακτινοβολ ας του Ελληνισµο , να συνθ σει τη φυσιογνωµ α του µε τον τ πο και τις παραδ σεις, να συνδ σει τα πρ σωπα µε τα χρ νια και µε νοτισµ νο λ γο απ την αθ ρυβη συγκ νηση που δ νει η σιωπηλ συνοµιλ α µε το χρ νο το βιβλ ο αυτ κρατ ει να σηµαντικ β ρος µε αποθησαυρισµ νες µαρτυρ ες του παρελθ ντος. Xλο το ργο διαπερν η αγων α του να βρο µε το τοπικ ως εντοπι τητα στην οικουµενικ τητα. Μυθοπλασ α και βιωµ νη αλ θεια Στο δρ µο των αρωµ των βρ σκονται σε µια απ λυτη ισορροπ α. Γι’ αυτ και η κυρ Ναδ να, η µ να του Κωσταντ , πιστε ει τι και τα παραµ θια και η αλ!θεια το διο πρ µα ε ναι.
Σα σκι θα διαβο νε µε το στ µα πικρ µε τα µ τια γεµ τα µοναξι ς δειλιν . Θε µου π σο φοβ µαι. Ματωµ νες γυρνο ν. Στα σοκ κια των π νων γιατρει που θα βρουν. Θε µου ραγε ξ ρουν πως δακρ ζω για αυτ ς στο δικο π λι θα πον ω σαν χτες. κι ασ γαστος ο θρ νος Κι ατ λειωτος κλαµ ς του ποταµο ο αχ ς. Χριστ να Λ. Γαλι νδρα
Iανου ριος - Φεβρου ριος - M ρτιος 2017
Σελ δα 6
ΣΠΥΡΟΣ ∆ΗΜΑΣ, ΠΡΕΒΕΖΑ 23/8/1915-26/7/1986
Ξεχωριστ περ πτωση Ηπειρ"τη µουσουργο Για τα 30 χρ νια απ την εκδηµ α του Η περ πτωση του Πρεβεζ νου µουσουργο Σπ ρου ∆ µα ε ναι ξεχωριστ επειδ , ως τη θαν του, η ερικυδ ς µουσικ δηµιουργ α του παρ µεινε ‘terraincognita’, ακ µη και για το οικογενειακ και φιλικ του περιβ λλον. Αυτ ταν εκο σια στ ση ζω ς του. Π γαζε απ το αδαµ ντινο θος και την εξαιρετικ σεµν τητ του. Γν ριζε πολ καλ τι οι µουσικ ς συνθ σεις του δεν ταν τυχα ες κακ ς. Η δε θ ση του στον κοινωνικ ιστ της Πρ βεζας, ως λαµπρ ς νοµικ ς, το δινε τις δυνατ τητες ιδια τερης προβολ ς και εκµετ λλευσης των ικανοτ των του ως µουσουργο . Ουδ ποτε το πραξε και αυτ η ακεραι τητα του χαρακτ ρα πρ πει να εξαρθε . Ο µοναδικ ς ποι τητας δηµιουργικ ς µουσικ ς ο στρος γινε γνωστ ς µετ τον θ νατ του, µε την ανε ρεση δεκ δων µουσικ ν χειρογρ φων του. Σε αυτ τη δηµοσιοπο ηση συν βαλλαν η σ ζυγ ς του Αλ κη ∆ µα (κυρ ως) και ο επ σης Πρεβεζ νος, συνθ της και µοναδικ ς µαθητ ς του, Σπ ρος Ευαγγ λου. *λαβε τα πρ τα µουσικ µαθ µατα στο δι στηµα 1929-33, απ τον Ιω ννη Στερι τη, αρχιµουσικ τ τε της Φιλαρµονικ ς της π λης στην οπο α ο φηβος ∆ µας ε χε ενταχθε . Το 1933 γρ φτηκε στη Νοµικ Αθην ν υλοποι ντας την επιθυµ α το οικογενειακο του περιβ λλοντος. Xµως η φλ γα για την κατ κτηση των µυστικ ν της µουσικ ς τον οδ γησε στο Ελληνικ Ωδε ο. Γρ φτηκε στην τ ξη ανωτ ρων θεωρητικ ν του Μ ριου Β ρβογλη (1933). Το 1934 γινε µαθητ ς του Μαν λη Καλοµο ρη στο Εθνικ Ωδε ο. Απεφο τησε το 1937 µε πτυχ α ανωτ ρων θεωρητικ ν ( λα µε ριστα). Το επ µενο β µα ταν οι σπουδ ς στη σ νθεση. Αυτ ς δεν προσδιορ ζονται χρονικ αλλ χουν µ α κοιν συνισταµ νη που ε ναι ο δ σκαλ ς του, ο Γι ννης Ανδρ ου Παπαϊω ννου, κορυφα ος µουσουργ ς και µουσικοπαιδαγωγ ς. Οι µουσικ ς σπουδ ς στη σ νθεση αλλ και την ενορχ στρωση ρχισαν στη δεκαετ α του ’30, διακ πηκαν για 15 χρ νια και
Tου Θωµ Tαµβ κου συνεχ στηκαν µ σω τακτικ ς αλληλογραφ ας, ως και τα µ σα της δεκαετ ας του ’70. Απ τον Παπαϊω ννου µυ θηκε στον δωδεκαφθογγισµ , τον σειραϊσµ και την ατονικ τητα. Το 1941, πτυχιο χος της Νοµικ ς, εγκαταστ θηκε µ νιµα στην Πρ βεζα αρχ ζοντας τη λαµπρ δικηγορικ σταδιοδροµ α του. Το 1950 νοιξε τον εργογραφικ του κατ λογο µε την Σον τα για πι νο, πρωτ λειο ργο, µε επιρρο ς απ τους «Κουρσ ρικους Χορο ς» του Παπαϊω ννου. Απ την πιανιστικ Σον τα ως το κ κνει του, τα «7 Τραγο δια» για φων και πι νο, µεσολ βησαν 58 γνωστ ργα. Tα περισσ τερα γρ φτηκαν -µε β ση τη δωδεκ φθογγη/σειραϊκ τεχνικ - τις µεταµεσον κτιες ρες και µετ τον κ µατο της ηµ ρας απ την πολ ωρη σκηση της δικηγορ ας. Αποτ πωνε τις µουσικ ς ιδ ες του σε οποιοδ ποτε πρ σφορο χαρτ και οποτεδ ποτε, µ σα στη δι ρκεια της ηµ ρας. Αργ τερα τις µετ φερε σε παρτιτο ρες µε την αν λογη και επ πονη επεξεργασ α και µε ξεχωριστ καλλιγραφικ τρ πο. Αναγρ φονται εδ τα σηµαντικ τερα ργα: α) «Της Γενν σεως», χορικ και φο γκα για ορχ στρα (1955). Χαρακτηρ ζεται απ χρωµατικ ς ρ ουσες συγχορδ ες (πρ το µ ρος) και την κατ ληξη, µ σω συγκοπτ µενων ρυθµ ν, σε µεγ λο και συναρπαστικ αποκορ φωµα (δε τερο µ ρος) απ ολ κληρη την ορχ στρα. β) «Της Αναστ σεως» συµφωνικ τρ πτυχο για ορχ στρα (1958). Βασ ζεται στο «Χριστ ς Αν στη» το οπο ο παρουσι ζεται σε τετρ φωνη εναρµ νιση στην β ση µιας τροπικ ς αρµονικ ς λογικ ς. γ) ∆ ο Συµφων ες: αρ. 1 και αρ. 2 για ορχ στρα (1968). δ) «Ο Χορ ς του Ζαλ γγου», συµφωνικ ς θρ λος για ορχ στρα (1970), µε γµα δωδεκαφθογγισµο , ατονικ τητας και τονικ τητας, µε
κυρ αρχη µως τη µελωδικ τητα και την υποβ σκουσα µν ση του παραδοσιακο δηµοτικο µουσικο στοιχε ου. ε) Συµφων α αρ.3 (1971). στ) «Επτ ελληνικ ς µελωδ ες» για φων και πι νο, σε πο ηση Καρυωτ κη (1971.Απ τις σηµαντικ τερες µελοποι σεις ποιηµ των του ποιητ ). ζ) Συµφων α αρ. 4 (1972). η) Σου τα για ορχ στρα π νω σε ηπειρωτικ δηµοτικ θ µατα (1974). θ) «Σ βυλλα», πορτρ το για ορχ στρα, µε περιγραφικ δι θεση και ντονο το δραµατικ στοιχε ο (1982). ι) «Missabrevis», ορατ ριο για αφηγητ , σολ στ, χορωδ α και ορχ στρα δωµατ ου, µικρ ς δι ρκειας αλλ µε λαµπρ ς στιγµ ς και αντιστικτικ επεξεργασ α µεταξ των τονικ ν χορωδιακ ν µερ ν και των ατονικ ν/σειραϊκ ν παρεµβ σεων στα σολιστικ και ορχηστρικ µ ρη (1983). κ) «∆οκ µιο» για βιολ , πνευστ και κρουστ , ε δος σπουδ ς στα σ γχρονα µουσικ ρε µατα και εξαντλητικ διερε νηση των τεχνικ ν και εκφραστικ ν δυνατοτ των του οργ νου (1983). λ) «Ουτοπ α» για ορχ στρα µε την οπο α ανι-
Ξεκ νηµα µε ν κες στο τουρνου 5x5
χνε ει τα ρια της εξωπραγµατικ ς – ουτοπιστικ ς µουσικ ς (1983). µ) «*ξι ερωτικ πρελο δια» για πι νο (1985). Λ γω του ελκυστικο του χαρακτ ρα (γραφ , ηχοχρ µατα), χει το προν µιο των περισσοτ ρων ερµηνει ν απ κ θε λλο ργο του. ν) «Κασσιαν ς ιδι µελον» καντ τα για υψ φωνο και πι νο (1984). Αντιστικτικ παρ θεση βυζαντιν τροπων και ατονικ ν στοιχε ων. ξ) «Τα Μ ρµαρα της Σιωπ ς», ορατ ριο για σολ στ, χορωδ α και ορχ στρα σε πο ηση δικ του (1985). Το 1985 επιδ θηκε µε θ ρµη στον τονισµ κοντσ ρτων για δι φορα ργανα και ορχ στρα. Πρ λαβε να ολοκληρ σει τ σσερα απ αυτ : τα κοντσ ρτα για κ ρνο, για το µπα, για τροµπ νι και για βιολοντσ λο. Ασχολ θηκε επ σης µε θ µατα αισθητικ ς και φιλοσοφ ας αφ νοντας δ ο σηµαντικ δοκιµιακ κε µενα: α) «Η λλη ψη» (« πεζ κε µενα στο µετα χµιο του λ γου») και β) «Εισαγωγ στην Αισθητικ » («σ ντοµη περι γηση στον αισθητικ χ ρο») (1953). Σηµαντικ ε ναι η συγγραφικ δηµιουργ α θεατρικ ν ργων µε τα δρ µατα «Πιλ τος» (ψυχολογικ ), «Μ λητος» (ιστορικ ), «Αναδυ µενη Αφροδ τη», «Μικρο ηµ θεοι», «Η κυρ α µε τους γκρ ζους κροτ φους», και τις κωµωδ ες «∆ιδασκαλ α ρωτος» και «Ιδια τερος της κυρ ας» (1951-53). Απεβ ωσε λ γω καλπ ζουσας λευχαιµ ας στην αγαπηµ νη του Πρ βεζα, την οπο α ουδ ποτε εγκατ λειψε απ το 1950 και µετ . Σε αναγν ριση της προσφορ ς του του ∆ηµοτικ Ωδε ο της Πρ βεζας φ ρει το νοµ του, µε τον γρ φοντα να ε ναι ο βασικ ς οµιλητ ς στην τελετ εγκαιν ων του (2011). Πηγ ς: 1. Αρχε ο Αλ κης ∆ µα. 2. Αρχε ο Ελλ νων Μουσουργ ν Θωµ Ταµβ κου’. 3. @ρθρα-οµιλ ες-παρουσι σεις του Θ. Ταµβ κου σε περιοδικ , εφηµερ δες, συναυλ ες, αφιερ µατα (1995-2016).
Ι∆ΙΩΜΑΤΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ (Ανατολικο Ξηροβουν ου και ευρ τερης περιοχ ς Τζουµ=ρκων) Συν%χεια απ προηγο µενο φ λλο
ñ θαρ πιο = ευχαρ στηση, αγαλ-
Μετ απ την πετυχηµ νη παρουσ α µας στο τουρνου 5x5 απ δηµων Ηπειρωτ ν που γινε τον Ιο νιο του 2016 που και λ βαµε την 3η θ ση, η ποδοσφαιρικ οµ δα του συλλ γου χει ξεκιν σει απ την Κυριακ 5 Μαρτ ου την προσπ θεια της να κατακτ σει το 2ο τουρνου . Το ποδοσφαιρικ αυτ γεγον ς διεξ γεται στις ακαδηµ ες του ΠΑΣ ΓΙΑΝΝΕΝΑ ORION CLUB και χουν δηλ σει συµµετοχ 16 σ λλογοι και οµοσπονδ ες απ δηµων Ηπειρωτ ν χι µ νο ως ποδοσφαιρικ ς οµ δες, αλλ και ως βο θεια για να υπ ρξει µια καλ διοργ νωση, αλλ και για να
µπορ σουν να γ νουν παρ λληλες πολιτιστικ ς δραστηρι τητες. Η οµ δα του συλλ γου µας χει ξεκιν σει εντυπωσιακ τη διοργ νωση νικ ντας 9-3 την νωση Ηπειρωτ ν Ιλ ου, 3-0 την Ιεροµν µη και 8-1 την Αετ πετρα. Το τουρνου θα ολοκληρωθε την Κυριακ 2 Απριλ ου. *να µεγ λο µπρ βο στην οµ δα µας και να µεγ λο ευχαριστ στο Σ λλογο Πλατανο σας Αθην ν για τη διασφ λιση της συµµετοχ ς στο τουρνου και για τις στολ ς της οµ δας. Το καλ ξεκ νηµα µας κ νει αισι δοξους πως θα κατακτ σουµε το τρ παιο. Wρης ∆ραγατ κης
λ αση, δικα ωση και ικανοπο ηση µετ την ατυχ α του εχθρο µου «Του πλ ρουσι µι του παραπ ν’ αυτ π’ µου καµι. ∆εν ξ ρ’ς τι θαρ πιο ταν αυτ για µ να.» ñ (η) θ ρ’τα (η θ ρρητα) = το θ ρρος «*χεις τη θ ρ’τα να του τα πεις ξου απ’τα δ ντια;» ñ θ ρρου (ρ µα) = θαρρ , νοµ ζω «Θ ρρου πως ε σι η κ ρη τ’ Γι νν’.» ñ θειουτ’κ = θεϊκ , σηµ δι απ τον Θε ñ θ’µ ω = θυµ ζω «Μη µ’ τα θµας αυτ , γιατ στινουχουρι µι.» ñ (η) θολοπιτσο ρα = τα πολ θολ νερ ñ (η) θουρ δα, (η θυρ δα) = µικρ εσοχ στον το χο του σπιτιο για τοποθ τηση µικρ ν αντικειµ νων ñ θρουφ = τροφ ζ ων «Ξηρ θ’κι ου τ πους λους κι δ νουµι αγουρασµ ν’ θρουφ στα πρ µατα.» ñ (το) θυµ αµα = το θυµ αµα, το λιβ νι ΦΡΑΣΗ: «Σαν ου δι ουλους του θυµ αµα» Λ γεται στην περ πτωση κατ την οπο α αποφε γουµε αποστρεφ µαστε κ ποιον τον αντιπαθο µε. ñ κακ , (επ ρ.) = σχηµα, δυνατ «Πιρν µι κακ αυτ τουν κιρ .», «Φων ζι κακ , για να τον ακο σουµε.» ñ κακ τερα, (επ ρ.) = πιο δυνατ ñ (η) κ κου = η θε α, η θε τσα, η
Tου N κου M=γα* θει κω ñ καλαµ δας = αυτ ς που χει µεγ λες κν µες, ο ψηλ ς σαν το καλ µι ñ καλαν βατος, (επ θ.) = µε ε κολη αν βαση «Καλαν βατου του β’νι του Βρουδου τ’κου» ΦΡΑΣΗ: Σ’κια καλαν βατ’ = συκι καλοαν βατη, Λ γεται µεταφορικ για αν θικη γυνα κα ñ καλ τατος, (επ θ) = π ρα πολ καλ ς ñ καµπαν τσα , (επ ρ.) = µε το σακ κι ριγµ νο µ νο στη µ α πλ τη ñ (οι) καπ τες (θηλ.) = σπαστ , κυµατιστ µαλλι ñ καργε ω = π ρδοµαι ñ (η) καρυ = η καρυδι ΦΡΑΣΗ: Φυτε ω καρυ ς = (µτφ) π ρδοµαι «*φαγι δυο γαβ θες φασ λ δα και µετ φ τευε καρυ ς.» ñ καρκαλι ς = ο κοκκ της ñ καρκατσ µπαλα, (επ ρ.) = καβ λα µε διχαλωτ τα π δια στο σβ ρκο, που αρ σει πολ στα παιδι «Xλα τα ’γλιπι ου Γ κιας µ’ στου παν’γ ρ’, γιατ τουν ε χα π ρει καρκατσ µπαλα.» ñ καρφωµ νος = τσιγκο νης «Της ε παν τα πιδι του Λ ζαρου κι αυτ η καρφουµ ν’ δεν τους δουκι τ ποτα.» *Φιλ λογος ...συν%χεια στο επ µενο φ λλο
Iανου ριος - Φεβρου ριος - M ρτιος 2017
K√π¡ø¡π∫∞ Γενν σεις Στα Γι ννενα η Ευαγγελ α Γ. Αναγν στου γ ννησε κοριτσ κι. Στην Αθ να ο Ιω ννης Λ. Γεωργ ρα απ κτησε αγορ κι. Στην Αθ να η Χριστ να ∆. Ναβ ρη (κ ρη του Σπ. Μπατσ γ ννησε κοριτσ κι). Στην Αθ να η Eιρ νη Γ. Tρι ντου γ ννησε αγορ κι. Τα Ηπειρ τικα Ν!α ε χονται να τους ζ"σουν τα νεογ!ννητα.
Γ µοι Στην Αθ να παντρε τηκε η Μαρι ννα Στ θη Γρ ππα µε τον Μιχ λη Πιπ ρη. Τα Ηπειρ τικα Ν!α ε χονται β ον ανθ σπαρτον.
Θ νατοι Στην Αθ να απεβ ωσε ο Στ φανος Γ. Τσιλογι ννης Στην Αθ να απεβ ωσε ο Κ στας Λ. Σερµ ας Στην Φιλιππι δα απεβ ωσε η Λαµπριν Χρ. Χριστογι ννη. (Η σορ ς της µεταφ%ρθηκε στη ∆αφνωτ!). Στην Αθ να απεβ ωσε η Φωτειν Γ. Παπαγι ννη. Στην Πλατανο σα απεβ ωσε η Αικατερ νη Κ. Καλογι ννη Στην Αθ να απεβ ωσε ο Γι ργος ∆. Παπαγι ννης. Στο Μονολ θι απεβ ωσε η Ελ νη ∆. Μ γα. Στην Αθ να απεβ ωσε η Σαββο λα ΑΧ. Μπατσ . (Η σορ ς της µεταφ%ρθηκε στην Πλατανο σα) Στην Αθ να απεβ ωσε η Λεµονι Σ. Τ τση. Στην Αθ να απεβ ωσε η Περσεφ νη Χ. Γκοτζι . (Η σορ ς της µεταφ%ρθηκε στην Πλατανο σα). Στην Aθ να π θανε ο Περικλ ς ∆ρ σος.
Σελ δα 7
Θεσµ ς η ετ σια κοπ π τας του συλλ γου µας Ο σ λλογος Πλατανο σας Ιωανν νων «Η Αγ α Παρασκευ » τ ρησε το θιµο για λλη µια χρονι και κοψε την π τα για το 2017. Η επιτυχηµ νη εκδ λωση λαβε χ ρα το Σ ββατο 4 Φεβρουαρ ου σε γνωστ α θουσα δεξι σεων στο Γαλ τσι. Το διοικητικ συµβο λιο του συλλ γου αγων στηκε µε λες του τις δυν µεις για να ενηµερ σει εγκα ρως λους τους Πλατανουσι τες, τσι στε να παρευρεθο ν στην εκδ λωση. Ας µην ξεχν µε λλωστε, τι η διατ ρηση των δεσµ ν µεταξ των µελ ν, καθ ς και η διαφ λαξη της πολιτιστικ ς κληρονοµι ς αποτελο ν κ ριους σκοπο ς του συλλ γου. Τη διασκ δασ µας αν λαβε η ορχ στρα του ∆ κιµου Χαραλ µπους, η οπο α λ γο µετ τις 21:00 αν βηκε στο π λκο και συν χισε να πα ζει µ χρι τις πρ τες πρωιν ς ρες. Σηµαντικ παρουσ α ε χε το χορευτικ τµ µα του συλλ γου µας. Οι χορευτ ς ντυµ νοι µε τις παραδοσιακ ς στολ ς τους, συνοδευ µενοι απ την ορχ στρα, µας καλωσ ρισαν µε το παραδοσιακ ηπειρ τικο τραγο δι «Σε το τ την τ βλα που µαστε», να τραγο δι που σηµατοδοτε την ναρξη του γλεντιο , ταν οι πανηγυριστ ς τρ νε και π νουν πριν αρχ σουν το χορ . Μ λιστα, µετ απ ιδ α της Ευαγγελ ας Γεωργ ρα (µ λος της χορευτικ ς οµ δας), το τραγο δι ε χε σκηνικ παρουσ α που λοι οι χορευτ ς ταν µαζεµ νοι γ ρω απ την παραδοσιακ τ βλα και π νω σε ηπειρ τικα υφαντ χαλι . Την εκδ λωση, εκτ ς απ τα µ λη του συλλ γου, τ µησαν µε την παρουσ α τους ο δ µαρχος Βορε ων Τζουµ ρκων κ. Ιω ννης Σεντελ ς, ο πρ εδρος της οµοσπονδ ας Τζουµ ρκων κ. Χρ στος Λαναρ ς, µ λη της αδελφ τητας της ∆αφνωτ ς. Εµε ς, ως ∆.Σ., ευχαριστο µε θερµ λα τα µ λη που στ ριξαν εµπρ κτως την εκδ λωση αυτ και στ θηκαν για ακ µη µια φορ κοντ στον σ λλογο σε πε σµα των δ σκολων καιρ ν που βι νουµε. Χρειαζ µαστε λους τους συγχωριανο ς και φ λους για να διατηρ σουµε ζωνταν οργανισµ το σ λλογο µας και θα περιµ νουµε την συµµετοχ τους σε κ θε µελλοντικ µας δραστηρι τητα. Και του χρ νου µε υγε α.
Εκδροµ σε Μετ=ωρα-Λ µνη Πλαστ ρα
Τα Ηπειρ τικα Ν!α εκφρ ζουν θερµ συλλυπητ"ρια στους οικε ους τους.
Ν=οι Φοιτητ=ς Ανδρι τη Αντιγ νη, Προσχολικ ς Αγωγ ς Θεσσαλον κης. Νικολ ου Αλ ξης, Πλαστικ ν Τεχν ν και Επιστηµ ν της Τ χνης Ιωανν νων. Νικολ ου Ελπ δα, Φιλοσοφ ας, Παιδαγωγικ ς και Ψυχολογ ας Ιωανν νων. Αναστασ ου Λ. Χρ στος Τµ µα Ιστορ ας - Ι νιο Πανεπιστ µιο. Μπατσ ς Σωκρ της, Α.Ε.Ν Σχολ Πλοι ρχων Εµπορικο Ναυτικο . Κολι ς Κ. Νικ λαος, Σ.Σ.Α.Σ. Στρατιωτικ Σχολ Θεσσαλον κης. Kο κος Aθαν σιος γιος Bασιλικ ς Πρ ντζα, Σχολ Nαυπηγ ν Mετσ βιο Πολυτεχνε ο. Θερµ συγχαρητ"ρια σε λους.
ΣΥΝ∆ΡΟΜΕΣ
Αναµνηστικ! φωτογραφ α απ τη δι!µερη εκδροµ! που πραγµατοπο ησε ο σ λλογ ς µας 14 και 15 Γεν ρη στα Μετ%ωρα και τη Λ µνη Πλαστ!ρα.
Καθαρισµ ς-χλωρ ωση δεξαµεν"ν νερο
ΑΘΗΝΑ
Σ ββου Παναγι τα του Χ. ...................................... 10,00 € Σερµ ας Κων/νος ..................................................... 20,00 € Παπακ στας Κ στας του Ι. ................................... 20,00 € Τρι ντος ∆ηµ τριος του Γ. ...................................... 20,00 € Γρ πας Ευστ θιος .................................................... 20,00 € Κολιοφο κα Γεωργ α ............................................... 20,00 € Αναγν στου ∆ηµ τριος .......................................... 20,00 € Λαναρ ς Χρ στος του Κ. ........................................ 20,00 € Γκοντζι ς Ν κος ........................................................ 10,00 € Κολι κης Κων/νος .................................................. 10,00 € Τσακατο ρα Χρ σουλα ........................................... 10,00 € Αναστασ ου Βασ λης του Αθ. ................................. 10,00 € Σταθ πουλος ∆ηµ τριος ......................................... 10,00 € Μ γας Λ µπρος ........................................................ 20,00 € Καρρ Σταυρο λα του Α. ....................................... 20,00 € Μαντζο τσος Σωτ ρης ............................................ 20,00 € Νασιο λας ∆ηµ τριος .............................................. 20,00 € Μπατσ Κ τσα του Β. .............................................. 15,00 € Φο κα Μαρ α του Κ. ................................................ 15,00 € Χ ρα Παρθεν α του Κ. ............................................. 15,00 €
ΑΡΤΑ
Παπαγεωργ ου Ν κος ............................................... 30,00 € Πρ ντζας Χαρ λαµπος ........................................... 30,00 €
ΚΟΡΙΝΘΟΣ
Τρι ντος Ναπολ ων ................................................. 20,00 €
ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ
Η Παναγι τα Χρ στου Σ ββου *δωσε ............... 40,00 €
Ο δ µος Βορε ων Τζουµ ρκων, χοντας ως προτεραι τητα τη διαφ λαξη της υγε ας των δηµοτ ν του, µεριµν τσι στε το π σιµο νερ να ε ναι καθαρ απο φυσικ , χηµικ , βιολογικ και µικροβιολογικ ποψη. Για το σκοπ αυτ προ βη σε καθαρισµ και χλωρ ωση των δεξαµεν ν νερο των τοπικ ν κοινοτ των, συµπεριλαµβανοµ νης και της τοπικ ς κοιν τητας Πλατανο σας. Το νερ µας ε ναι κατ λληλο για κ θε χρ ση. Στο φωτογραφικ στιγµι τυπο ο αντιδ µαρχος Βορε ων Τζουµ ρκων κ. Ν κος Βαϊτσης και ο πρ εδρος της κοιν τητας κ. Γι ργος Τρι ντος επιβλ πουν το ργο του καθαρισµο των δεξαµεν ν
ΚΑΤΣΙΚΑΚΙ ΜΕ ΧΟΡΤΑ ΣΤΗ ΓΑΣΤΡΑ Υλικ : 1 1/2 κιλο κατσικ κι, 2 σκελ δες σκ ρδο, 1 1/2 κιλ σπαν κι χ ρτα γρια, 2 κρεµµ δια ξερ φρ σκα, µαινταν i νηθο, αλ τι, πιπ ρι, Λ δι Εκτ=λεση: Προθερµα νουµε τον φο ρνο στους 200ο βαθµο ς. Στρ νουµε πρ τα τα λαχανικ µας στη γ στρα και απο π νω β ζουµε το κατσ κι. Ψ νουµε µ χρι να µαγειρευτε , περ που 2 1/2 µε 3 ρες. Για να µην λι σουν τελε ως τα λαχανικ µας, µπορο µε να τα προσθ σουµε µετ την 1 1/2 ρα ψησ µατος. ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!
TÔ ¢.™. ÙÔ˘ MÔÚʈÙÈÎÔ‡ EÎÔÏÈÙÈÛÙÈÎÔ‡ ™˘ÏÏfiÁÔ˘ ¶Ï·Ù·ÓÔ‡Û·˜ Û·˜ E‡¯ÂÙ·È K·Ïfi ¶¿Û¯· Î·È AÁ¿Ë
Αποκρι τικο γλ=ντι Ο Mορφωτικ ς Eκπολιτιστικ ς Σ λλογος Πλατανο σας πραγµατοπο ησε τις εκδηλ σεις τις Αποκρι ς και της Καθαρ ς ∆ευτ ρας στην α θουσα του συλλ γου στο χωρι στις 26 και στις 27 Φεβρουαρ ου αντ στοιχα. Την τελευτα α Κυριακ των Αποκρι ν το βρ δυ, οι χωριανο και φ λοι του συλλ γου διασκ δασαν µε την ορχ στρα του χωριανο µας Κ στα Κωσταγε ργου και το γλ ντι κρ τησε µ χρι τις πρ τες πρωιν ς ρες. Η προσ λευση ταν µεγαλ τερη απ την αναµεν µενη και λοι µαζ ανταµ σαµε για να διατηρ σουµε ζωνταν τα θιµα και τις παραδ σεις µας, παρ λο που οι µασκαρεµ νοι χρ νο µε το χρ νο λο και λιγοστε ουν. Την Καθαρ ∆ευτ ρα το πρω ο σ λλογος βρασε την παραδοσιακ φασολ δα και µε τη συνοδε α της λαγ νας και των πλο σιων εδεσµ των οι χωριανο εν θηκαν µε περ σσεια δι θεση σε να ωρα ο σαρακοστιαν τραπ ζι. Στο σηµε ο αυτ θ λουµε να ευχαριστ σουµε λους σοι παραβρεθ καν, παρ τις δυσκολ ες των καιρ ν, στις εκδηλ σεις µας και να ε ναι σ γουροι τι µε τα συγχαρητ ρια τους µας δ νουν δ ναµη να συνεχ σουµε. Ευχαριστο µε επ σης το ∆ µο Βορε ων Τζουµ ρκων για την προσφορ του σε λαγ νες, φασ λια και χαλβ και τ λος νοι θουµε την αν γκη να ευχαριστ σουµε λους αυτο ς που µας βο θησαν αφιλοκερδ ς για την πραγµατοπο ηση των εκδηλ σεων. Και του χρ νου…
ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ Αγαπητοί συγχωριανοί, φίλες και φίλοι του συλλόγου, θέλουµε να σας ενηµερώσουµε για τις οικονοµικές δυσκολίες που αντιµετωπίζει ο σύλλογός µας όσον αφορά την έκδοση της εφηµερίδας Ηπειρωτικά Νέα. Το ετήσιο κόστος έκδοσης ανέρχεται στο ύψος των 3000 €. Αν αναλογιστεί κανείς την οικονοµική κρίση που ζούµε και τις επιπτώσεις που έχει και ταυτόχρονα τα δυσανάλογα µε το παραπάνω ποσό έσοδα που έχει ο σύλλογος, µπορεί να φανταστεί τις δυσκολίες. Για να µπορούµε να συνεχίσουµε να εκδίδουµε την εφηµερίδα, παρακαλούµε θερµά όλα τα µέλη µας, να µας αποστείλουν την ετήσια συνδροµή για το 2017 που ανέρχεται στο ποσό των 10 €. BϤ ÛÂÏ. 3, T·˘ÙfiÙËÙ·.
Iανου ριο - Φεβρου ριος - M ρτιος 2017
Σελ δα 8
•
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΠΟ∆ΟΜΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ
«Προ κα» 5.500.000 ευρ" για αναστ λωση του γεφυριο Του Κ"στα Μπατσ Το προσεχ ς καλοκα ρι θα διαφανε αν το πολυπ θητο α τηµα των Ηπειρωτ ν για αποκατ σταση, αναστ λωση και αν δειξη του περ φηµου τοξωτο γεφυριο της Πλ κας, που κατ ρρευσε την 1η Φεβρουαρ ου του 2015, θα λ βει ξαν «σ ρκα και οστ ». Π ντως τα ως τ ρα µην µατα απ τους αρµ διους φορε ς που αν λαβαν το ξαναστ σιµο του ιστορικο γεφυριο , που αγκ λιαζε τις δ ο χθες του Αρ χθου, ε ναι ελπιδοφ ρα αφο τ θηκαν σε προτεραι τητα λα τα απαρα τητα µ σα που θα δροµολογ σουν στην πραγµ τωση του ργου. Οι προβλ ψεις βασ ζονται στις αποφ σεις που ελ φθησαν σε ευρε α σ σκεψη που πραγµατοποι θηκε στην Αθ να τ λους Φεβρουαρ ου ενεστ -
τος τους µεταξ των αρµοδ ων φορ ων, επ ευκαρ α της ολοκλ ρωσης της Προγραµµατικ ς Σ µβασης. Σ µφωνα µε την καταρτισθε σα ν α σ µβαση τ θηκαν οι ροι, οι προϋποθ σεις, το χρονοδι γραµµα και προσδιορ στηκε ο τρ πος για την πραγµατοπο ηση του ργου, καθ ς και η χρηµατοδ τηση αυτο . Η πιο σηµαντικ ε δηση που βγ κε απ τη σ σκεψη προ λθε απ το υπουργε ο Υποδοµ ν και Μεταφορ ν, το οπο ο ανακο νωσε πως πριµοδοτε το ργο µε 5.500.000, ποσ σηµαντικ που θα συµβ λλει αποφασιστικ στην επ τευξη του επιδιωκ µενου αποτελ σµατος. Για τα σα αποφασ στηκαν στη σ σκεψη ο ∆ µος Βορε ων Τζουµ ρκων, µας ενηµ ρωσε µε την ανακο νωση που παρατ θεται.
Ικανοπο ηση στο ∆ µο Βορε ων Τζουµ=ρκων Την ικανοπο ησ του εκφρ ζει ο δ µαρχος Βορε ων Τζουµ ρκων Γι ννης Σεντελ ς για τα αποτελ σµατα της σ σκεψης µε θ µα τη στερ ωση, αποκατ σταση, αναστ λωση και αν δειξη της Γ φυρας Πλ κας, που πραγµατοποι θηκε την Π µπτη, µε πρωτοβουλ α της Υπουργο Πολιτισµο και Αθλητισµο Λυδ ας Κονι ρδου και παρουσ α των εκπροσ πων των Υπουργε ων Οικονοµ ας και Αν πτυξης, Υποδοµ ν και Μεταφορ ν, ∆ιοικητικ ς Μεταρρ θµισης, και της Περιφ ρειας Ηπε ρου, του ∆ µου Β. Τζουµ ρκων, του ΕΜΠ και του ΤΕΕ Ηπε ρου. Αντικε µενο της σ σκεψης ταν η ολοκλ -
ρωση της ισχ ουσας Προγραµµατικ ς και η σ νταξη ν ας Προγραµµατικ ς Σ µβασης Πολιτισµικ ς Αν πτυξης για το µνηµε ο, που θα περιλαµβ νει εκτ ς των δη συµβαλλοµ νων φορ ων της αρχικ ς Προγραµµατικ ς Σ µβασης, (ΥΠΠΟΑ, Περιφ ρεια Ηπε ρου, ΕΜΠ, ∆ µος Β. Τζουµ ρκων, ΤΕΕ Ηπε ρου) και το Υπουργε ο Υποδοµ ν και Μεταφορ ν, καθ ς και το Υπουργε ο Οικονοµ ας και Αν πτυξης (Παπαδηµητρ ου). ∆ιευκριν στηκαν ειδικ τερα οι ρ λοι των συµβαλλοµ νων µερ ν, τ θηκε χρονοδι γραµµα των ενεργει ν, και προσδιορ στηκε ο τρ πος υλοπο ησης του ργου.
Η ν α Προγραµµατικ Σ µβαση ρχεται σε συν χεια των προκαταρκτικ ν εργασι ν που υλοποι θηκαν το προηγο µενο καλοκα ρι απ την Περιφ ρεια Ηπε ρου και δεδοµ νου τι εξασφαλ στηκε χρηµατοδ τηση απ το Υπουργε ο Οικονοµ ας και Αν πτυξης για την υλοπο ηση του εµβληµατικο αυτο ργου που θα ε ναι αποτ λεσµα της συνεργασ ας λων των µερ ν. Σ µφωνα µε τα σα συµφων θηκαν: 1. Στο πλα σιο της παλαι ς προγραµµατικ ς σ µβασης εκπονο νται η υδρολογικ και στατικ µελ τη (µε τη χρηµατοδ τηση του Κ. Λο λη) και µε β ση τις µελ τες αυτ ς ολοκλη-
ρ νεται το καλοκα ρι η στερ ωση των β θρων (τοποθ τηση κεφαλ δεσµου στο ανατολικ και στερ ωση του δυτικο β θρου). 2. Με τη ν α προγραµµατικ σ µβαση, η λειτουργ α της οπο ας θα ξεκιν σει το αµ σως προσεχ ς χρονικ δι στηµα, το Υπουργε ο Υποδοµ ν αναλαµβ νει πλ ον την κατασκευ του ργου. *χει δη εξασφαλιστε π στωση ψους 5.500.000 ευρ . «Στη ν α προγραµµατικ σ µβαση λοι οι συµµετ χοντες θα χουν το ρ λο τους και η συνεργασ α λων θα οδηγ σει στο ποθο µενο αποτ λεσµα», τον ζει σε δ λωσ του ο ∆ µαρχος Βορε ων Τζουµ ρκων Γι ννης Σεντελ ς.
Αυτ σηµα νει τι κ τω απ τα 35 µ τρα, δεν υπ ρχει καθ λου θαλ σσια ζω . Ανσκεφτο µε τι ο κ λπος αυτ ς ε ναι ο µοναδικ ς στη Μεσ γειο, τ που φι ρδ, πως στις σκανδιναβικ ς χ ρες, και τι χει µεγ λο β θος, περ που 40-60 µ τρα, καταλαβα νουµε τι υπ ρχουν µεγ λες ποσ τητες θαλασσ ων νερ ν που µ νουν χωρ ς καµµ α απολ τως παρξη ζω ς. Αυτ σηµα νει τι ο πληθυσµ ς της περ φηµης γ µπαρης µει νεται δραµατικ . Αν θ λουµε να χουµε α ριο σε αυτ ν τον παν µορφο τ πο, στην 1πειρο, ε ναι απ λυτη αν γκη να δηµιουργηθο ν µον δες βιολογικ ς επεξεργασ ας των οικιακ ν και κτηνοτροφικ ν αποβλ των και να σταµατ σει τουλ χιστον να ελαττωθε η εισρο φωσφορικ ν λιπασµ των και πιο γενικευµ να, λιπασµ των στα νερ του κ λπου. Η προβληµατικ ανακ κλωση των νερ ν του κ λπου λ γω των φραγµ των της ∆ΕΗ στον @ραχθο και στο Λο ρο, σε συνδυασµ
µε την αλλαγ των κλιµατολογικ ν συνθηκ ν, και την κατασκευ του ν ου λιµανιο στην Πρ βεζα, ελ ττωσε κατ πολ το νοιγµα στο στ µιο του κ λπου. Αυτ χει σαν αποτ λεσµα την επιβρ δυνση της αναν ωσης των νερ ν και τη µεγαλ τερη ρ πανσ του. Ας µην ξεχν µε τι ο Αµβρακικ ς, χει χαρακτηριστε ως Εθνικ Π ρκο, αλλ κινδυνε ει να γ νει «Π ρκο» Ιχθυοκλωβ ν, αφο υπ ρχουν και δραστηριοποιο νται π ρα πολλ ς µον δες ιχθυοκαλλι ργειας, πολλ ς απ αυτ ς λειτουργο ν παρ νοµα. Κι ας µην ξεχ σουµε τον υπ ροχο Αργυροπελεκ νο, που απαντ ται λο το χρ νο στον Αµβρακικ και ε ναι ο µοναδικ ς σε λη την ΕΕ που βρ σκεται σε παρ κτιες λιµνοθ λασσες και συµβι νει αρµονικ µε ρινοδ λφινα και γλ ρους. Ας αφ σουµε λοιπ ν τη Μ να Φ ση να κ νει τη δουλει της και να µην καταστρ ψουµε στο νοµα της «αν πτυξης» το σπ νιο αυτ οικοσ στηµα που απλ χερα µας χει χαριστε .
ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ ΚΟΛΠΟΣ
νας παρ δεισος εκπ=µπει SOS Ο Αµβρακικ ς κ λπος π ρε το νοµ του απ την Αρχα α π λη Αµβρακ α που ταν χτισµ νη στον ποταµ @ραχθο, στη θ ση της σηµεριν ς @ρτας. Ε ναι νας απ τους πιο µεγ λους κ λπους της Ελλ δας. Ε ναι µια κλειστ θ λασσα, µικρογραφ α της Μεσογε ου, µε πλο σια χλωρ δα και παν δα, που εκβ λλουν οι ποταµο @ραχθος και Λο ρος. Αυτο οι δ ο ποταµο , µε τα δ λτα τους, σε συνδυασµ µε το κλειστ οικοσ στηµα, σχηµατ ζουν λιµνοθ λασσες και καλαµι νες απ στευτης οµορφι ς και συµβ λλουν στη δηµιουργ α εν ς µοναδικο υδροβι τοπου. Η µ νη ξοδος προς το Ι νιο, ε ναι ο πορθµ ς της Πρ βεζας και ο κ λπος ε ναι ιδανικ περιοχ για τις χελ νες Careta- careta, γιατ εκε αναζητο ν την τροφ τους. Επ σης, αποτελε επ γειο παρ δεισο για πουλι , ψ ρια και δελφ νια. Φηµισµ νη θεωρε ται και η γαρ δα του Αµβρακικο , η λεγ µενη απ τους ντ πιους και γ µπαρη, µε τη µοναδικ , υπ ροχη, ακαταµ χητη γε ση τους. Φηµ ζεται επ σης για τα στρακ του, τις σαρδ λες, το γα ρο του και πολλ λλα θαλ σσια ε δη. Απ το 2002 στην ε σοδο του κ λπου κατασκευ στηκε και δ θηκε στην κυκλοφορ α η υποθαλ σσια σ ραγγα που συνδ ει το @κτιο µε την Πρ βεζα. Στον Αµβρακικ , υπ ρχουν 24 λιµνοθ λασσες: Ροδι ς, Τσουκαλι , Λογαρο , Σακουλ τσι, Κ φτρα-Παλιοµπο κα, Μαρτιν , Πλαταν κι, Πλαµατερ , @γριλος, Κατ φουρκο, Μπο κα, Χαλ κι, Ρο γα, Λιµ νι, Μικρ και Μεγ λη Σαλτ νη, @κτιο, Κοκκ λα, Πωγων τσα, Ψαθ κι, Βαθ , Μ ζεµα, Τσοπ λη, Βο βαλος. Σε λο τον Αµβρακικ , αλλ πιο συγκεκριµ να στο λιµ νι της Αµφιλοχ ας, κατ τους θερινο ς µ νες και πιο συγκεκριµ να τον Α γουστο παρουσι ζεται το φαιν µενο του φωσφορισµο της θ λασσας, που οφε λεται στη µεγ λη συγκ -
Γρ φει η Μυρτ λη ντρωση µικροοργανισµ ν, το γνωστ πλαγκτ ν. ∆υστυχ ς, πως και σε πολλ µ ρη της πατρ δας µας τα προβλ µατα της ρ πανσης, δεν φησαν θικτο και τον Αµβρακικ κ λπο. Σ µφωνα µε µελ τες που πραγµατοποι θηκαν απ γκριτες ερευνητικ ς οµ δες Πανεπιστηµ ων, ο Αµβρακικ ς κινδυνε ει απ γεωργικ , κτηνοτροφικ , αστικ και βιοµηχανικ απ βλητα καθ ς επ σης και απ τα απ βλητα των µον δων ιχθυοκαλλιεργει ν. Αυτ συµβα νει δι τι ο κ λπος ε ναι νας ιδια τερα κλειστ ς, συνεπ ς τα νερ του δεν ανανε νονται επαρκ ς. Αυτ χει σαν αποτ λεσµα την µε ωση του οξυγ νου που υπ ρχει διαλυµ νο στο νερ και τη δηµιουργ α του πολ τοξικο υδρ θειου. Τα λιπ σµατα που χρησιµοποιο νται στα χωρ φια περνο ν στα νερ του κ λπου µε δυσ ρεστα αποτελ σµατα, πως δερµατ τιδες, στοµαχικ ς διαταραχ ς, ελαφρ ς βλ βες στο αναπνευστικ σ στηµα µε ερεθισµ των πνευµ νων, επ δραση στη λειτουργ α του πατος και των νεφρ ν, συσσ ρευση στο α µα τοξικ ν ουσι ν και τελικ µεταλλαξογ νο και καρκινογ νο δρ ση. Αυτ ς οι τοξικ ς ουσ ες δρο ν µαζ µε το κ πνισµα και τη χρ ση οινοπνευµατωδ ν ποτ ν και επιδρο ν στο κεντρικ νευρικ σ στηµα. Ο Αµβρακικ ς κ λπος προστατε εται απ τη συνθ κη του Ramsar, ως τ πος µε τερ στιο οικολογικ αξ α. Xµως αντ για αυτ , µον δες βιοτεχν ας, µικρ ς βιοµηχαν ες και µον δες µεταπο ησης, πετο ν ανεξ λεγκτα τα υγρ και τα στερε τους απ βλητα. Σ µφωνα µε µελ τες των Πανεπιστηµ ων Πατρ ν και Ιωανν νων, το οξυγ νο κ τω απ τα 35 µ τρα, δεν υπ ρχει καθ λου, εν κ τω απ τα 25 µ τρα, ε ναι ελ χιστο.