ΚΕΜΠΑ 3739
Έτος 40ο ● Αρ. φύλλου 183 ● Ιανουάριος, Φεβρουάριος, Μάρτιος 2013 ● Γραφεία: Σάμου 31-33 Τ.Κ. 10439 Αθήνα ● Τιμή φύλλου 1 ευρώ
Δρόμοι - φρένο στην ανάπτυξη Όλοι και παντού της Ελλάδας μιλάμε καθημερινά για την επιδιωκόμενη πολυπόθητη ανάπτυξη που θα μας βγάλει από την ύφεση και την οικονομική κρίση που μαστίζει εδώ και τρία χρόνια τη χώρα και τους κατοίκους της. Ανάπτυξη η οποία θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας, θα ενισχύσει τη χειμαζόμενη οικονομία και θα βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των πολιτών, το οποίο μέρα με τη μέρα καταβαραθρώνεται με μειώσεις μισθών και συντάξεων, με αμέτρητα φορομπηχτικά χαράτσια, με απολύσεις και κλείσιμο βιοτεχνιών και καταστημάτων εξαιτίας των οποίων καλπάζει η ανεργία και η ανέχεια, με αυξήσεις των τιμών τροφίμων και άλλων ειδών πρώτης ανάγκης και των τιμολογίων δημοσίων υπηρεσιών, των καυσίμων, του ηλεκτρικού ρεύματος, του υγραερίου, των εισιτηρίων και τόσων άλλων ων ουκ έστιν αριθμός, με την υποβάθμιση του κοινωνικού κράτους, με την κατάρρευση του τομέα υγείας. Αλλά πώς να έρθει αυτή η περιβόητη ανάπτυξη, ιδιαίτερα στην πολύπαθη ιδιαίτερη πατρίδα μας, την Ήπειρο, με τα πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει η περιοχή, όταν αυτή… δεν έχει δρόμους να διαβεί, γιοφύρια να περάσει; Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε δεκάδες χωριά. Θλιβερές και απογοητευτικές οι διαπιστώσεις: Δρόμοι γεμάτοι λακκούβες, με τεράστιες ρωγμές και… επικίνδυνα «σκαλοπάτια» καταμεσής του οδοστρώματος, όπου δοκιμάζονται σε ύψιστο και επικίνδυνο βαθμό οι αντοχές οχημάτων και επιβατών. Νεροφαγωμένοι στις άκρες τους, με φόντο βαθιές χαράδρες που κάνουν τα φυλλοκάρδια να τρέμουν, χωρίς ασφαλτόστρωση σε πολλά σημεία, κατεστραμμένοι από τις τεράστιες νεροσυρμές, κλεισμένοι από πυκνή βλάστηση που περιορίζει επικίνδυνα τόσο το εύρος του οδοστρώματος όσο και την ορατότητα. Σταυροδρόμια χωρίς σημάνσεις, κατευθυντήριες πινακίδες ή κρυμμένες πίσω από δέντρα και στραμμένες προς λάθος κατευθύνσεις. Όσο για πέτρες, άλλο πράγμα. Και με τη συστολή εξαιτίας του πάγου και του κρύου και με τη διαστολή που προκαλεί η ζέστη, σε κάθε νεροποντή και με τα χιόνια, δηλαδή χειμώνα-καλοκαίρι όλοι οι δρόμοι κατακλύζονται νυχθημερόν από χιλιάδες μικρές πέτρες και ογκόλιθους που κάνουν δύσκολη και επικίνδυνη την προσπέλαση, αν δεν αποκλείουν ολοκληρωτικά τη διάβαση. Μπορεί ο καθαρισμός στις κεντρικές οδικές αρτηρίες να είναι καθημερινός, όμως στα απόμακρα χωριά είναι ανύπαρκτος. Γι' αυτό και ερημώνουν το χειμώνα. Και μετά θέλουμε τουρισμό όλο το χρόνο! Το πρόβλημα μπορεί να λυθεί, αρκεί να υπάρξει θέληση και κατάλληλη μέριμνα εκ μέρους των υπευθύνων. Η μόνιμη λύση θα έρθει με την εξάλειψη των προβλημάτων εκεί που υφίστανται και με ριζική αντιμετώπιση κι όχι με ασπιρίνες. Ύστερα απ' όλες αυτές τις επισημάνσεις, και άλλες εγγενείς που υφίστανται, πώς να έρθει η πολυπόθητη ανάπτυξη στην Ήπειρο; Η ΣΥΝΤΑΞΗ
Τζουμέρκα μου περήφανα!
(Μαζί με την περηφάνια μας και η εγκατάλειψη. Διαχρονικός-νομοτελειακός ο κανόνας!) Γράφει ο Κώστας Μπατσής Φαίνεται πως δεν ήταν μόνο στοιχειωμένο το γεφύρι της Άρτας. Στοιχειωμένο είναι και κάθε έργο που γίνεται ή επιχειρείται να γίνει στην περιοχή. Και για να μην μιλάμε για «κάθε έργο» και πιστέψει κάποιος καλόβουλος ότι τα Τζουμέρκα «έγιναν, πλέον, ένα εργοτάξιο», οφείλουμε να συγκεκριμενοποιήσουμε το θέμα. Μια ζωή -χρόνια τώρα- συνεχώς διαβάζουμε στον τοπικό τύπο ότι δημοπρατείται το έργο «Βελτίωση 4ης επαρχιακής οδού Άρτα-Ροδαυγή-γέφυρα Πλάκας». Μια ζωή -χρόνια τώρα-οι Τζουμερκιώτες βαθιά αναστενάζουν στο άκουσμα κάθε παρόμοιας είδησης. Και αναμένουν. Αλλά εις μάτην ... Χειμώνα-καλοκαίρι, για να περάσει κάποιος αυτόν το δρόμο ήταν σαν να τέλειωνε -με επιτυχία;- μια στρατηγική επιχείρηση κατάληψης εχθρικού υψώματος! Μια ζωή μπαλώματα!
Εδώ να ρίξουμε μια «πέτσα άσφαλτο», εκεί να γεμίσουμε το χαντάκι και «πάει λέγοντας...» Σταυροκοπιούνται συνεχώς οι κάτοικοι, «να βγάλουν κι αυτόν τον χειμώνα». Ώσπου στις 14 Μαρτίου 2013 ισχυρός ανεμοστρόβιλος, καταρρακτώδης βροχή και χαλάζι έπληξαν την περιοχή των Τζουμέρκων. Τα μεγαλύτερα προβλήματα σημειώθηκαν στο χωριό μας, καθώς ο ανεμοστρόβιλος πέταξε τμήματα από τις στέγες των σπιτιών, ενώ ένα ρέμα που υπερχείλισε έγινε αιτία να πλημμυρίσουν πολλά σπίτια. Πολλά δένδρα ξεριζώθηκαν, ενώ έγινε κατολίσθηση στο δρόμο που οδηγεί στην Άρτα κοντά στο χωριό Δαφνωτή. Επίσης, η Τοπική Κοινότητα της Πλατανούσας, εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση: "Μετά τα χθεσινά έκτακτα και ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν το χωριό μας, παρακαλούνται όσοι διαθέτουν σπίτια στο χωριό, άμεσα, να μεταβούν στο χωριό και να τα ελέγξουν, γιατί υπάρχει σοβαρός
κίνδυνος". Να μεταβούν στο χωριό , «όσοι διαθέτουν σπίτια», είναι μια κουβέντα. Κόπηκε ο δρόμος, δύσκολη η πρόσβαση. Οι αρμόδιοι μια απάντηση έχουν: «θα δούμε», «προς το παρόν η συγκοινωνία θα γίνεται από άλλο μέρος» κ.ο.κ. Στην ουσία από Άρτα επικοινωνία για τα Τζουμέρκα δεν υπάρχει. Φούντωσε η αγανάκτηση των κατοίκων και υπερχείλισε, όχι μόνο ο Άραχθος, αλλά και η υπομονή των κατοίκων. Επιτέλους, οι αρμόδιοι ας το καταλάβουν: Στα Τζουμέρκα κατοικούν οι Τζουμερκιώτες, που μπορεί να διακρίνονται από την σκληράδα, λόγω του κακοτράχαλου του εδάφους, αλλά χαρακτηρίζονται και από την ευγένεια της ψυχής και, προπάντων από την αξιοπρέπεια. Αυτή την αξιοπρέπεια οι κ.κ. ιθύνοντες (βουλευτές, περιφερειάρχης, αντιπεριφερειάρχης, δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι), ας μην προσπαθήσουν να την τσαλαπατήσουν. Είπαμε δεν υπερχείλισε μόνο ο Άραχθος. Υπερχείλισε και η αγανάκτησή μας!
Το πρόβλημα λειτουργίας του ΧΥΤΑ στο Ελληνικό Πάμπολλες οι δηλώσεις των αρμοδίων. «Θα συνεχιστεί η ενημέρωση του κόσμου, με σκοπό να ασκηθεί πίεση για αναστολή λειτουργίας του ΧΥΤΑ, μέχρι να γίνουν οι απαραίτητες βελτιώσεις» Δήλωση του κ. Γιάννη Σεντελέ, Δημάρχου Βορείων Τζουμέρκων.
«Κάθε μέρα που περνά η λίμνη, ο Άραχθος κι ό,τι ζει γύρω από αυτά επιβαρύνονται απ' τα μολυσμένα νερά του ΧΥΤΑ. Κι όσο το πρόβλημα αποσιωπάται τόσο διογκώνεται. Η ευθύνη δεν ανήκει μόνο
στους κατοίκους του Ελληνικού και του Δήμου Β. Τζουμέρκων. Ευθύνη έχουμε όλοι μας και κυρίως όσοι ζουν στο Λεκανοπέδιο». «Ρύπανση του περιβάλλοντος, διαχείριση αποβλήτων». «Ο ΧΥΤΑ βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση εκτάκτου ανάγκης». «Αναστολή της λειτουργίας του ΧΥΤΑ». «Σκουπίδια μετέωρα πάνω από τον ΧΥΤΑ». «Η Περιφέρεια σε καμία περίπτωση δεν δέχεται να ανασταλεί η λειτουργία του έργου, μέχρι να
υλοποιηθούν όσα ζητάει η επιτροπή». «Τώρα λοιπόν εμφανίζονται τα αποτελέσματα των ανεύθυνων και εγκληματικών για το περιβάλλον ενεργειών της Διοίκησης». Το συντομότερο ανέκδοτο: «…τη λύση πρέπει να τη δώσει ο κυρίαρχος λαός». Πότε ρωτήθηκε αυτός ο λαός; «Στάχτη και μπούρμερη να γίνουν», εμείς καταπώς μας «προστάζουν» θα κάνουμε… Χρ. Τ.
Σελίδα 2
Απρίλιος, Μάιος, Ιούνιος 2012 Ιαν ου άρ ιος - Φεβρ ου άρ ιος - Μάρ τιος 2013
ΔΥΟ ΣΤΟ ΚΑΡΦΙ... ΚΑΜΙΑ ΣΤΟ ΠΕΤΑΛΟ Απροσπέλαστα χωριά… Μαρτύριο είναι η προσπέλαση ορεινών χωριών καθώς και η στάθμευση οχημάτων κατά τους καλοκαιρινούς μήνες που δέχονται πολλούς επισκέπτες. Αυτό συμβαίνει γιατί οι κεντρικοί δρόμοι είναι στενοί σε μεγάλο μέρος τους, όπου μετά βίας και βασάνων χωράει ένα όχημα. Αλλά κι εκεί που είναι πλατύτεροι στο μισό τμήμα τους σταθμεύουν αυτοκίνητα και γεωργικά μηχανήματα. Επόμενο είναι να ψυχοπλακώνονται οι οδηγοί όταν τους διαβαίνουν, ευχόμενοι να μη συναντηθούν με αντιθέτως ερχόμενο όχημα, κάτι αναπόφευκτο και σύνηθες την καλοκαιρινή περίοδο. Και τότε αρχίζει το μαρτύριο. Ούτε μπρος, ούτε πίσω. Κι αν βρεθείς μπροστά σε κανένα μεγάλο όχημα, όπως νταλίκα, κλάφτα Χαράλαμπε, μαζί με όλους τους άλλους που έπονται προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Κ. Μπ. … και αδιαφορία υπευθύνων Λύσεις στο σοβαρό αυτό πρόβλημα υπάρχουν. Δεν υπάρχει όμως το ανάλογο ενδιαφέρον από τους αρμόδιους. Τι πιο εύκολο από το να τοποθετηθούν φανάρια, να απαγορευθεί η στάθμευση οχημάτων στις βασικές οδικές αρτηρίες και να εξασφαλιστούν επαρκείς χώροι στάθμευσης, ακόμη και σκάβοντας μέσα στα βουνά. Επίσης εύκολο είναι να τοποθετηθούν
Τριμηνιαία Έκδοση ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Συλλόγου Πλατανούσας Ιωαννίνων Σάμου 31-33, 104 39 Αθήνα Τηλ.: 210-8833761 FAX: 210 8833761 www.syllogosplatanousas.gr e-mail: info@syllogosplatanousas.gr ΕΚΔΟΤΗΣ Χριστόφορος Β. Κατερίνης (Ο εκάστοτε πρόεδρος σύμφωνα με το νόμο) Τηλ.: 6977164785 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ Κώστας Ν. Μπατσής e-mail: kostasmpatsis@hotmail.com 6972859999 ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Αλέξης Β. Κ ατερίνης Κώστας Ν. Μπατσής Φώτης Α. Παρασκευόπουλος ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Δέκα (10) ευρώ ΕΠΙΤΑΓΕΣ Δημήτρης Γεωργάρας Σάμου 56, Αθήνα 10439 ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ RED BLUE BOX PRODUCTIONS
www.redbluebox.gr
ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ: 013172 Από τη συντακτική επιτροπή Τα αποστελλόμενα κείμενα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 500 λέξεις και να αποστέλλονται ταχυδρομικώς στη διεύθυνση του συλλόγου ή σε ηλεκτρονική μορφή στο info@syllogosplatanousas.gr
κατευθυντήριες πινακίδες και να υπάρξει σωστή ενημέρωση των επισκεπτών. Επιτέλους οι αρμόδιοι πρέπει κάποτε ν' αντιληφθούν πως αυτά τα προβλήματα λειτουργούν αποτρεπτικά στην πολυπόθητη ανάπτυξη και βεβαίως στον τουρισμό, ο οποίος δεν μπορεί να είναι μόνο τους θερινούς μήνες αλλά να υπάρχει καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Κ. Μπ. Δρόμος καρμανιόλα Απαράδεκτη είναι η κατάσταση του οδοστρώματος της επαρχιακής οδού Ιωαννίνων-Πραμάντων και συγκεκριμένα από τη διασταύρωση Μονολιθίου - Πλατανούσας, από τις εκατοντάδες λακκούβες και την αδιαφορία της πολιτείας να τις επισκευάσει. Η εικόνα είναι τέτοια που μας παραπέμπει σε άλλες εποχές. Οι οδηγοί που περνάνε είναι αναγκασμένοι να κάνουν οκτάρια για να τις αποφύγουν. Τυχεροί είναι οι ντόπιοι που γνωρίζουν την κατάσταση και έχουν την πολυτέλεια να τις αποφύγουν. Όσο για τους ξένους περαστικούς, η καλύτερη λύση είναι να μην ταξιδεύουν νύχτα, γιατί μπορεί να ξημερωθούν στο λαγκάδι. Είναι λοιπόν τόσο δύσκολο και ακατόρθωτο για την Περιφέρεια Ηπείρου να στείλει ένα αυτοκίνητο με πίσσα και δύο εργάτες για να τις μπαλώσουν? Ή θα πρέπει πρώτα να θρηνήσουμε αθώες ψυχές και μετά να
φτιάξουμε το δρόμο? Ο κ. Περιφερειάρχης που έχει ευαισθησία στα θέματα αυτά, ας ικανοποιήσει το αίτημα των συμπατριωτών μας. Κ. Μπ. Μην τον είδατε; Κανένα σημείο ζωής και ουδεμία ένδειξη ενδιαφέροντος για την Πλατανούσα επέδειξε ο υπεύθυνος αντιδήμαρχος της Δημοτικής Ενότητας Κατσανοχωρίων, αφού καθ' όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού δεν πάτησε το πόδι του στο χωριό μας. Δικαίως οι κάτοικοι αναρωτιούνται: υπάρχει στην πραγματικότητα ή μόνο στα χαρτιά; Κι αν υπάρχει γιατί δεν εμφανίστηκε; Γνωρίζει τα προβλήματα των κατοίκων της Πλατανούσας και τι έχει κάνει γι' αυτά; Μήπως αγνοεί πως ανήκουμε στη δημοτική ενότητα που ηγείται; Κάθε εξήγηση δεκτή. Κ. Μπ.
βότανα. Τις προκαλούν ξεριζώνοντας τα φυτά και δεν αφήνουν ούτε κάποιους σπόρους να ωριμάσουν για να ξαναφυτρώσουν και πολλαπλασιαστούν την επόμενη χρονιά. Θύματά τους, κυρίως, το τσάι, η ρίγανη και η μέντα. Αυτό ας το έχουν υπόψη τους οι ντόπιοι ώστε να λαμβάνουν τα κατάλληλα μέτρα αποτροπής προσέλευσης απρόσκλητων συλλεκτών, ώστε να μην αφανιστούν τα υπέροχα αυτά δώρα της φύσης μας, όπως συνέβη σε άλλες περιοχές. Κ. Μπ.
Εξαφανίζονται τα αρωματικά φυτά Εποχή συλλογής αρωματικών φυτών, που ευδοκιμούν πλουσιοπάροχα στην ηπειρώτικη φύση και αρκετοί εκδράμουν στα βουνά και τις πλαγιές τους, άλλοι για να προμηθευτούν τα αναγκαία αποθέματα της χρονιάς και άλλοι για να πουλήσουν την πραμάτεια τους. Αυτοί oι δεύτεροι, κυρίως αλλοδαποί, προκαλούν μεγάλες καταστροφές στα αυτοφυή αρωματικά και θεραπευτικά
Ο «Καποδίστριας» ζει! Μπορεί να πέρασαν δύο χρόνια από τότε που μας ήρθε ο «Καλλικράτης», ο «Καποδίστριας» όμως δεν έφυγε. Εξακολουθεί να είναι πανταχού παρών, να παραπληροφορεί και να ταλαιπωρεί τους επισκέπτες πολλών Περιφερειών, δήμων και δημόσιων υπηρεσιών. Η παρουσία του είναι ιδιαίτερα αισθητή στους δρόμους αλλά και σε πολλά δημόσια και δημοτικά κτίρια όπου οι πινακίδες του παραμένουν στη θέση τους. Και μπορεί μεν η κατασκευή νέων πινακίδων να κοστίζει, τη στιγμή μάλιστα που τα ταμεία είναι άδεια, η αποκαθήλωσή τους είναι πανεύκολη και με μηδενικό κόστος. Πόσα χρόνια πρέπει να περάσουν για να γίνει ορατή η νέα διοικητική μεταρρύθμιση; Κ. Μπ.
παραριγμένο, τα πόδια του ξένα. Σου τον έφεραν πάνω σ’ ένα καροτσάκι κι έφυγαν χωρίς να σου μιλήσουν. Ούτε κι αυτός μπορούσε να συλλαβίσει μια λέξη. Έβγαζε μόνο κάτι κραυγές που σ’ έσφαζαν. Λίγους μήνες μετά, τον μαυροφόρεσες κι αυτόν. Πήγες, τότε, κι ως εκείνη τη χαράδρα και μάζεψες τα κόκαλα του αδερφού σου. Δε χρειάστηκε να τα πλύνεις με κρασί, τα `χε πλύνει ο Θεός με της βροχές του. Τα `βαλες στο κασόνι και τα πήγες στο κοιμητήρι. «Γράψτε» είχες πει, γράμματα δεν ήξερες: «Σκοτώθηκε το `49 στο βουνό απ’ τους άλλους.» Ποιους άλλους; Με ποιους ήταν; Ποτέ δεν το φανέρωσες. Μια μέρα σου ` στειλαν και κάτι σαν παλιό δεκάρικο δεμένο με γαλάζια κορδέλα. «Μετάλλιο» το `παν, αν άκουσες καλά. Σου το χρωστούσε η πατρίδα! Εσύ δεν ήξερες τι νταραβέρια είχες με την πατρίδα. Το `βαλες κάπου. Το ξέχασες. Κι ύστερα, ήρθαν τ’ άλλα χρόνια, διπλό φαρμάκι αυτά, της μοναξιάς. Τη μέρα,
έβγαινες στο σταυροδρόμι και πετροβολούσες τις στράτες που πήραν τα παιδιά σου. Τις νύχτες, κουβέντιαζες ώρες ατέλειωτες με το γέροντά σου, που κατέβαινε απ’ την ασπρόμαυρη φωτογραφία του τοίχου. Τώρα, ογδόντα εφτά χρονών, σκάβεις ακόμα το χωράφι σου το Μάρτη και σπέρνεις φασολάκια για το καλοκαίρι. «Έλα, μάνα, να μείνεις σε μας» σου παραγγέλνει η κόρη σου απ’ την πόλη. Μα πώς να παρατήσεις το σπίτι σου μονάχο; Πού ν’ αφήσεις τους πεθαμένους σου; Θα μείνεις εκεί. Να παίρνεις κάθε 20 του μηνός τη σύνταξη του ΟΓΑ, για να ξοφλάς της λογαριασμούς με τη ζωή. Κι άμα σωθούν οι μέρες σου, «καλώς να ρθει ο χάροντας», λες. Γιατί εσύ τα έχεις όλα καμωμένα, κι αναπιασμένα τα προζύμια με το θάνατο. Κρατάς και στην κασέλα τα νεκρόρουχα, αφόρετα, ολοκαίνουργια. Και μετρημένα στην πρώτη δίπλα του φουστανιού σου τα λεπτά για τον παπά και την κάσα. Βάρος μη γίνεις κανενός. Ούτε της γης, έτσι λιπόσαρκη που είσαι… Α, ρε μάνα, βάβω, Παναγιά, της βροχής και των ανέμων θυγατέρα. Αν ήσουν απ’ την Κρήτη, ο Ψηλορείτης δε θα `φτανε ούτε στο γόνατό σου. Αν είχες γεννηθεί στη Μακεδονία, θα `σουν των θεών η οικοδέσποινα στα πάνω-πάνω πατώματα του Ολύμπου. Αν ήσουν απ’ την Κύπρο, θα σκέπαζες με το τσεμπέρι σου τα σκοτωμένα παιδιά του `74. Αλλά εσύ είσαι απ’ το Ζαγόρι, είσαι απ’ την Κόνιτσα, είσαι απ’ τα Τζουμέρκα και τον Καλαμά. Και είσαι απ’ την πέτρα που δεν μπόρεσε να τη στρογγυλέψει μήτε άγιος μήτε διάβολος. Δεν ήξερες από θεούς και Ψηλορείτη, δεν είχες ακούσει για Άξονα και φασισμό. Εσένα σ’ είχαν μάθει να σφίγγεις το τσαπί και να ζαλικώνεσαι το λόγκο, εσένα σου `δειξαν πώς να μετράς στα δάχτυλα τα βάσανα και να τα κάνεις τραγούδι. Εσύ δεν είσαι. Γιατί εσύ έζησες τυλίγοντας παραμύθια στην ανέμη, για να υφάνεις την ιστορία του κόσμου.
ΗΠΕΙΡΩΤΙΣΣΑ ΤΟΥ `40 (διαδρομή ως το γύρισμα του αιώνα) του Μάνθου Σκαργιώτη
Κούπωσες σβέλτα το ψωμί στη γάστρα, πέταξες δυο κουβέντες στα μεγαλύτερα παιδιά, άφησες και το μωρό στην ποδιά της μάνας σου. Και φορτώθηκες το κιβώτιο με τα μπαρουτόσκαγα. Η ανηφόρα χάρος και μαχαίρι, το μολύβι του Ιταλού να σφυρίζει πάνω απ’ το κεφάλι σου, ο χιονιάς να πιρουνιάζει το κόκαλο. Καταπόδι, ερχόταν κι η Ρίνα με τις οβίδες, κι η Αγγέλω μ’ ένα σακί φανέλες και τσουρέπια. Δεν είχες καιρό για καρτέρεμα. Πέρασες τη μια ράχη μετά την άλλη, έκαμες καρδιά στο φαντάρο, παιχνίδισες το θάνατο. Κι όταν γύρισες στο σπίτι, προτού καλά-καλά ανασάνεις, πλάκωσαν οι Γερμανοί. Κι εσύ αλεύρωσες τα τσουκνίδια για να αναστήσεις τα παιδιά. Έκρυψες και τον αδερφό σου στο ταβάνι, για να τον ξεπροβοδίσεις, τρία χρόνια μετά, στο βουνό, μαζί με τους άλλους. «Καλή αντάμωση» του `πες. Μα γρήγορα σου `φτασε το μαντάτο. Τον έθαψαν – έμαθες – σε μια χαράδρα, κοντά στον Άγιο Σώστη. Τον μαυροφόρεσες, κι έστειλες πίσω τον αρραβώνα του στην Ελένη, λίγο προτού παραλοϊσει η μαύρη απ’ το χαμό του και γκρεμιστεί στο βράχο. Ύστερα, ήρθαν χρόνια φαρμάκι. Ο πρώτος γιος στη Γερμανία, μετανάστης. Κι εσύ ν’ ανάβεις λαμπάδες ίσαμε το μπόι του, να γυρίσει γρήγορα. Την κόρη σου την πάντρεψες με το Νικήτα. «Φάτε ψωμί να ζήσετε» τους είπες. Νοικοκυρόπαιδο ο Νικήτας, αλλά η φτώχεια τούς μαύρισε το μάτι. Το τρίτο σου παιδί βολεύτηκε στο εργοστάσιο – καλή δουλειά, τα `φερνε γύρα. Μα δεν είχε μάθει να κλείνει το στόμα, κι αργότερα βρέθηκε στο δρόμο μαζί με τους πολλούς. Το `67, τον έπιασαν οι χωροφυλάκοι και τον έριξαν στα υπόγεια της Μπουμπουλίνας. Κι από κει στη Μακρόνησο. Τον είδες εφτά χρόνια αργότερα και δεν τον γνώρισες. Τα μάτια του λίμνες ελονοσίας, το κατωσάγονο
Απρίλιος, Ιούνιος 2012ο ς - Μάρτ ι ο ς 2013 Ι ανουά ριΜάιος, ος - Φε βρο υ άρι
Σελίδα 3
Τζουμερκιώτικη μνήμη
Εκδήλωση τιμής στο Γ. Κοτζιούλα του Κώστα Μπατσή «Από τον πόνο, από λογιών στερήσεις, από τη φθορά, αργή και σίγουρη και βαθειά, που φέρνουν οι καθημερινές αθλιότητες, από έρωτες που η πικρία τους δεν κατόρθωσαν να την εξαλείψουν η μαγεία του ονείρου και η ποίηση, από περιοχές που συνορεύουν με το θάνατο βγαίνουν τα ποιήματα του κ. Κοτζιούλα». Τα παραπάνω έγραψε ο Κλέων Παράσχος για το έργο του δικού μας ανθρώπου, άξιου τέκνου της Πλατανούσας, τον ποιητή και ιδρυτή του Θεάτρου του Βουνού που δικαιωματικά κατέλαβε σημαντική θέση στο Πάνθεον του Φιλολογικού Παρνασσού, το Γιώργο Κοτζιούλα. Τον αλησμόνητο Γ. Κοτζιούλα που πέθανε με την πένα στο χέρι, δουλεύοντας ασθενής και καταβεβλημένος για βιοποριστικούς λόγους, αλλά και για να παραμείνει σεμνός, περήφανος, αλτρουιστής υπερασπιζόμενους απλοϊκούς ανθρώπους με το απαράμιλλο ήθος που διέθετε. Μπορεί ο συμπατριώτης ποιητής να πέθανε στην ακμή της πνευματικής προσφοράς, μόλις 47 ετών (1909-1956) στην Πεντέλη Αττικής, η ποίησή του όμως παραμένει αθάνατη, πολύτιμη, διαχρονική, ζωντανή. Κι αυτό γιατί μας φέρνει πιο κοντά στον άνθρωπο, μπροστά στον καθρέφτη, ξεσκεπάζει τον εαυτό μας, μας κάνει να
Κόκκινες γραμμές και ζώνες
Στην εποχή μας πολλοί είναι εκείνοι που βάζουν… κόκκινες γραμμές, αλλά λίγοι τις εφαρμόζουν. Κι ενώ άλλοι βάζουν κόκκινες γραμμές, άλλοι βρίσκονται σε κόκκινες ζώνες. Όπως οι κάτοικοι περιοχών της Πλατανούσας και κτίριά της, μεταξύ των οποίων και το νεοκλασικό, λιθόκτιστο κτίριο του δημοτικού σχολείου του χωριού, ένα πραγματικό αριστούργημα. Το κτίριο αυτό, μνημείο ανεκτίμητης αξίας και συναισθηματικά δεμένες μ' αυτό δεκάδες γενιές που κάθισαν στα θρανία του κατά τη μακρόχρονη ύπαρξή του, κινδυνεύει με κατάρρευση. Όμως οι ζημιές και οι φθορές που έχει υποστεί στο πέρασμα το χρόνου δεν μπορούν ν' αντιμετωπιστούν επειδή ο νόμος απαγορεύει κάθε οικοδομική δραστηριότητα σε κόκκινες ζώνες, όπως αυτή που βρίσκεται το σχολείο εξαιτίας των καθιζήσεων του εδάφους που σημειώνονται. Όμως κτίρια σαν κι αυτό δεν ξαναγίνονται. Μπορεί να γίνει κάτι κ. δήμαρχε ώστε να ξεπεραστεί το νομικό πρόβλημα προκειμένου να σωθεί το σχολείο; Κ. Μπ.
σκύβουμε μέσα μας, μας πλουτίζει. Πολυτάλαντος ο Πλατανουσιώτης δημιουργός άφησε ανεξίτηλο έργο στο χώρο της λογοτεχνίας και του θεάτρου με εκατοντάδες ποιήματα και πεζά, με
μεταφράσεις, με την ίδρυση του Θεάτρου του Βουνού, το λαϊκό θεατρικό θίασο «Λαϊκή Σκηνή» με το οποίο κατά τη
διάρκεια της κατοχής και μετέπειτα περιόδευε σε περιοχές της Ηπείρου, διασκεδάζοντας, διαπαιδαγωγώντας και μορφώνοντας το δεινοπαθούντα πληθυσμό. Αυτόν τον ποιητή, το δημιουργό, τον άνθρωπο τίμησε φέτος ο Οργανισμός Πολιτισμού, Άθλησης και Παιδικής Μέριμνας του Δήμου Βορείων Τζουμέρκων, η θεατρική ομάδα του οποίου «Βορείως» παρουσίασε στο γιοφύρι της Πλάκας την παράσταση «Το Θέατρο του Βουνού». Παράσταση την οποία παρακολούθησαν στο πανέμορφο και δροσερό τοπίο του Αράχθου και καταχειροκρότησαν δεκάδες χωριανοί, επισκέπτες από τα γύρω χωριά και τουρίστες. Ο δήμος όμως δεν σταματάει εδώ. Σύμφωνα με δήλωση του δημάρχου κ. Γ. Σεντελέ, οι πολιτιστικές εκδηλώσεις του επόμενου έτους θα είναι αφιερωμένες όλες στη μνήμη του Γ. Κοτζιούλα. Το έργο του Κοτζιούλα πλούσιο, διδακτικό, ανθρώπινο. Ποίηση ζωντανή που πήγαζε από τα κοινά. Πεζά και μεταφράσεις, λογοτεχνικές δημιουργίες που παραμένουν αναλλοίωτες στο πέρασμα του χρόνου. Όσα και να γράψουμε για τον καταξιωμένο ποιητή είναι λίγα μπροστά στο ογκώδες έργο-πολύτιμη παρακαταθήκη-που μας άφησε. Και σίγουρα έχουν γραφεί και πολλά από κορυφαίους των ελληνικών γραμμάτων.
Βελτιωμένα και πλουσιότερα τα «Τζουμερκιώτικα Χρονικά» Περιοδικό που αντανακλά και απεικονίζει το επιστημονικό έργο της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Τζουμέρκων Ευρείας αποδοχής έτυχε το 13ο τεύχος του ετήσιου Δελτίου της Ιστορικής και Λαογραφικής Εταιρείας Τζουμέρκων (Ι.Λ.Ε.Τ.) «Τζουμερκιώτικα Χρονικά», που κυκλοφορεί με τη συνδρομή της Περιφέρειας Ηπείρου. Βελτιωμένο στη μορφή του και εμπλουτισμένο το περιεχόμενό του με μεγαλύτερο εύρος θεμάτων και άρθρα νέων συνεργατών άφησε τις καλύτερες των εντυπώσεων τόσο μεταξύ των μελών της Εταιρείας όσο και στους φίλους της στους οποίους αποστέλλεται. Η βελτίωση αυτή οφείλεται στις διαρκείς προσπάθειες της διοίκησης αλλά και στις ουσιώδεις προτάσεις που έγιναν από τους καθηγητές πανεπιστημίων κ. Χρ. Φίλο και Β. Αυδίκο, καθώς και από τον κ. Γ. Γιαννάκη. Η βελτίωση άλλωστε και οι αλλαγές προβλέπεται να συνεχιστούν σταδιακά στα επόμενα τεύχη, με γνώμονα πάντα τη σοβαρότητα και την αγάπη για την Εταιρεία και τους σκοπούς που υπηρετεί. Αναβάθμιση έγινε και στη Συντακτική Επιτροπή με τη συμπλήρωσή της με τέσσερις πανεπιστημιακούς, ανεβάζοντας τα μέλη της σε επτά, ώστε να υπάρχει καλύτερος έλεγχος, αξιολόγηση, επιμέλεια και κατάταξη των κειμένων κατά ενότητα. Όπως και στα προηγούμενα τεύχη υπάρχει πλούσια ύλη και πρωτογενή λαογραφικά και ιστορικά κείμενα, τοπικά γλωσσικά ιδιώματα, αφηγήσεις και μαρτυρίες, αφιερώματα στις τέχνες, την παράδοση και τον πολιτισμό, πορτρέτα διαπρεψάντων Τζουμερκιωτών, βιβλιοπαρουσιάσεις, κριτικές και ιστορήματα που πηγάζουν από τον τόπο, το χρόνο, τους ανθρώπους και τους ντόπιους δημιουργούς. Απώτερος στόχος η ιστορική και κοινωνική ανάδειξη της περιοχής, η διάσωση της γλώσσας, των εθίμων, των επαγγελμάτων, του εμπορίου, των μετακινήσεων του πληθυσμού, τις
Η αξίνα σκουριασμένη, ακουμπισμένη στη συκιά... Έρημες οι λίγες καρέκλες των καφενείων... Μόνο τα πουλιά περπατάνε απέξω απορημένα. Οι ασβεστωμένες μάντρες μουσκλιάσαν Στα Τζουμέρκα που δέρνονται σαν φύλλο στην ανεμοζάλη. Χ.Τ. Μνήμη παρούσα, θαλερή κι όχι σακάτισσα. Αρτιμελής, όχι παραμορφωτική. Ατόφια, χωρίς τρύπες και μπαλώματα. Ιερή και αγία. Τζουμερκιώτισσα μνήμη. Περπάτημα στο χρόνο. Τότε και τώρα. Μάθημα αισθητικής. Αποκρυστάλλωση του συναισθήματος, της αγωνίας «για να ‘ρθουμε σε επαφή με τον πολιτισμό.» Τιτάνιος ο αγώνας, Κυβικά ο ιδρώτας. Να πιάσουμε τα Γιάννενα. Κι έτσι με όνειρο και τόλμη ξεκίνησαν οι Τζουμερκιώτες «να κόβουν» το Ξεροβούνι, για να φτάσουν στα Γιάννενα, στον πολιτισμό. Εκεί, στις Ορσίδες, όπου η σκαπάνη έπιασε φωτιά και η παραμίνα βρισκόταν στις δόξες της. Εκεί, όπου οι μεγαλύτεροι, έβαλαν τα πρώτα τους μεροκάματα.
«Καλπάζει» στην Ήπειρο η ανεργία
αλλαγές που έφερε το πέρασμα του χρόνου. Έργο δύσκολο και πολύτροπο που αποτυπώνεται στις σελίδες του Δελτίου. Μαζί με τα «Τζουμερκιώτικα Χρονικά» κυκλοφόρησε και το πρώτο τεύχος του νεογέννητου… παιδιού τους «Το Χρονικό της Ι.Λ.Ε.Τ.». Πρόκειται για ένα 16σέλιδο περιοδικάκι μέσα στο οποίο καθρεφτίζονται η ζωή και η δράση της Εταιρείας και των μελών της. Το… συμπληρωματικό τεύχος έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα και φιλοξενεί θέματα από τις πλούσιες κοινωνικές δραστηριότητες και εκδηλώσεις της Εταιρείας. Υλικό που κρίθηκε πως δεν ήταν δυνατόν να περιέχεται στο κυρίως τεύχος, το οποίο πλέον γίνεται αμιγώς επιστημονικό. Εύγε στη διοίκηση, η οποία με την πρωτοβουλία της αυτή έστησε το δεύτερο πυλώνα της Ι.Λ.Ε.Τ. πάνω στον οποίο θα στηριχθεί το παράπλευρο αλλά πολύ σημαντικό έργο που παράγει.
Κατά έξι (6) ποσοστιαίες μονάδες αυξήθηκε η ανεργία στην Ήπειρο, σκαρφαλώνοντας στο 22.1%, από 16.1% που ήταν πέρυσι το Β΄ τρίμηνο του 2011. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα από την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδας για το Β΄ τρίμηνο του 2012, η Ήπειρος βρίσκεται στην 8η θέση μεταξύ των Περιφερειών της χώρας. Αξίζει να σημειωθεί πως η ανεργία στην Ήπειρο μετριέται μαζί με αυτήν της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Βεβαίως η ανεπίσημη ανεργία είναι πολύ υψηλότερη, αφού στην καταμετρούμενη δεν υπολογίζονται όσοι έπαψαν να επιδοτούνται και δεν φρόντισαν να εγγραφούν στους καταλόγους ανεργίας, οι μόνιμα άεργοι, οι νοικοκυρές και όσες και όσοι τελείωσαν τις εγκύκλιες και πανεπιστημιακές σπουδές και δεν το δήλωσαν. Η κατάσταση δε επιδεινώνεται καθημερινά με το κλείσιμο βιοτεχνιών και καταστημάτων, με τις απολύσεις και την εκποίηση κρατικών, συνεταιριστικών και δημοτικών επιχειρήσεων και οργανισμών. Κ. Μπ.
Σελίδα 2 4
Ιαν ου άρ ιος - Φεβρ ου άρ ιος - Μάρ τιος 2013 Απρίλιος, Μάιος, Ιούνιος 2012
ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ Η περίπτωση του Synvet (1877)
Του Φώτη Παρασκευόπουλου Το τελευταίο τέταρτο του 19ου αι. χαρακτηρίζεται από έντονες εθνικιστικές συγκρούσεις στον ευρύτερο βαλκανικό χώρο. Οι ζυμώσεις αυτές αντανακλώνται και στην έξαρση των χαρτογραφικών εκδόσεων που παρατηρείται την ίδια εποχή. Ο Kiepert, ο Stanfrod, ο Lepsius και άλλοι γεωγράφοι-χαρτογράφοι επιχειρούν να απεικονίσουν την εθνολογική κατάσταση στα Βαλκάνια την ίδια στιγμή που κορυφώνεται ο ανταγωνισμός των βαλκανικών κρατών για τη διανομή των εδαφών της καταρρέουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο A.Synvet, καθηγητής στο Γυμνάσιο της Κωνσταντινούπολης, παρουσιάζει μια νέα εθνογραφική εικόνα της βαλκανικής, η οποία αποτύπωνε τον ετερογενή χαρακτήρα των πληθυσμιακών προσμίξεων στην κεντρική χερσόνησο. Ο χάρτης αυτός συνοδεύεται και από ένα Υπόμνημα για την πληθυσμιακή παρουσία του ελληνικού στοιχείου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τα δημογραφικά αυτά δεδομένα παρουσιάζονται με βάση την εκκλησιαστική διαίρεση του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Σύμφωνα με το Υπόμνημα αυτό οι Έλληνες ανέρχονταν σε 645.000 στη Θράκη, 474.000 στη Μακεδονία, 471.000 στην Ήπειρο και Θεσσαλία, 594.000 στα Νησιά και 945.000 στη Μ.Ασία. Όσον αφορά ειδικότερα στην Ήπειρο , η Μητρόπολη Ιωαννίνων αριθμούσε 93.498 κατοίκους σε 215 χωριά, η Μητρόπολη Άρτας 34.062 κατοίκους σε 102 χωριά, η Μητρόπολη Βελλάς και Κονίτσης 52.242 κατοίκους σε 116 χωριά και η Μητρόπολη Δρυϊνουπόλεως στη Βόρεια Ήπειρο 46.466 κατοίκους σε 83 χωριά. Εμβαθύνοντας περισσότερο στη Μητρόπολη Ιωαννίνων διαπιστώνουμε ότι υποδιαιρείται σε 5 τμήματα, το τμήμα Κουρέντων με 45 χωριά και 12812 ψυχές, το τμήμα Ζαγορίου με 36 χωριά και 24746 ψυχές, το τμήμα Μαλακασίου με 45 χωριά και 18663 ψυχές, το τμήμα Τσαρκοβίστας με 63 χωριά και 16091 ψυχές και το τμήμα Τζουμέρκων με 23 χωριά και 14005 ψυχές. Αντίστοιχα η Μητρόπολη Άρτας διαιρείτο σε 10 τμήματα (Ποταμιά, Βρύση, Ραδοβίζι, Κάμπος, Λάκκα, Λακκοπούλα, Λάμαρη, Τσαμοχώρια, Καρβασαράς, Τσουμέρκα), η Μητρόπολη Παραμυθιάς σε 5 τμήματα (Παραμυθιάς, Φιλιάτες, Πάργα, Μαργαρίτι, Αγ. Σαράντα) και η Μητρόπολη Βελλάς και Κονίτσης σε 5 τμήματα (Κόνιτσα, Πωγώνι, Πωγωνιανή, Ζαγόρι, Κούρεντα). Διαπιστώνουμε ότι τα Τζουμέρκα εκκλησιαστικώς υπάγονταν στην Μητρόπολη Ιωαννίνων λίγο πριν την προσάρτησή τους στην Ελλάδα.. Μόνο 5 Τζουμερκοχώρια αποτέλεσαν το τμήμα Τζουμέρκων της Μητρόπολης Άρτας και συγκριμένα η Νησίστα, τα Πιστιανά, η Μπούγα (στην Ανεμορράχη), η Φανερωμένη, η Μπρενίστα (σημ. Κορφοβούνι). Ο Synvet ακολουθεί τη διαίρεση σε εκκλησιαστικές επαρχίες, διότι αυτή αποτελούσε το καθημερινό πεδίο αναφοράς των Ρωμιών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης και οι τοπικοί Μητροπολίτες αποτελούσαν την εθνική και θρησκευτική ηγεσία του Ελληνισμού ενώ η επαφή με την Οθωμανική διοίκηση περιοριζόταν στην καταβολή των φόρων. Εξάλλου, η εκκλησιαστική διαίρεση παρέμενε περισσότερο σταθερή και διαχρονική ενώ η διοικητική διαίρεση μεταβαλλόταν συχνότερα. Στο εθνολογικό πεδίο ο Synvet διαπιστώνει καθολική σχεδόν παρουσία του ελληνικού στοιχείου στην Ήπειρο με εξαίρεση την παρουσία λίγων χιλιάδων Μουσουλμάνων Τσάμηδων στα χωριά του Μαργαριτιού και της Παραμυθιάς. Ο Synvet έθεσε με τον χάρτη αυτόν και το κείμενο συνόδευε, το θέμα του φρονήματος των κατοίκων των διαφόρων βαλκανικών περιοχών, πράγμα που θεωρούσε σημαντικότερο από τη γλώσσα την οποία μεταχειρίζονταν. Πηγή: A. Synvet, “Carte Ethnographique de la Turqui d’Europe et denornbrement de la Population Grecque de l’Empire Ottomann”, Αθήνα, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη.
Ι ΣΤΟ ΡΙΑ - ΤΕΧ ΝΗ - Π Ο ΛΙ Τ Ι ΣΜΟ Σ Παράδοση Του Χριστόφορου Κατερίνη, Πολιτικού Μηχανικού Ε.Μ.Π.
Η εποχή μας με τα μεγάλα επιστημονικά και τεχνολογικά επιτεύγματα, « είναι μια εποχή μεγάλων μέσων και συγκεχυμένων σκοπών», όπως έγραψε ο Αϊνστάιν. Αν δεν θέλουμε να χάσουμε τον προσανατολισμό μας και να βαδίζουμε προς ένα αβέβαιο μέλλον, δεν πρέπει να χάσουμε την επαφή μας με τις πνευματικές αξίες του παρελθόντος. Ο μεταπολεμικός όμως Έλληνας, στην προσπάθειά του να κάνει τη ζωή του “καλύτερη” και να φανεί ότι δεν είναι επαρχιώτης, τείνει να θυσιάσει καθετί παραδοσιακό στο όνομα μιας αμείλικτης προόδου. Ζει σε χώρους που χάθηκε πια η σοφία του λαού. Οδηγείται σε μια πολιτιστική γενοκτονία και περιφρονεί τη λαϊκή μας παράδοση. Παράδοση δε, είναι κάθε πολιτισμικό στοιχείο του παρελθόντος που μεταγγίζεται από γενιά σε γενιά και αποτελεί την πνευματική κληρονομιά ενός λαού. Πρέπει να τονίσουμε ότι λέγοντας παράδοση δεν εννοούμε συντηρητισμό και οπισθοδρόμηση. Όσοι αγαπούν το λαϊκό μας πολιτισμό, είναι οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της προόδου. Είναι αναγκαίο να καταλάβουμε ότι το παρελθόν γίνεται η βάση πάνω στην οποία θα στηριχθεί το μέλλον. Τα λόγια του Σεφέρη είναι
ενδεικτικά: « σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σα να σβήνεις ένα κομμάτι από το μέλλον». Τα έργα των παλαιοτέρων γενιών δεν έχουν χάσει την πολιτιστική τους αξία, αλλά αποτελούν μέρος του λαϊκού μας πολιτισμού. Άρα είναι στοιχεία για την εθνική και ιστορική μας αυτογνωσία. Ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες μπορούν να αποτελέσουν πηγές έμπνευσης για τους επιστήμονες και καλλιτέχνες, αλλά και για τους απλούς τεχνίτες ή βιοτέχνες. Ένας από τους σκοπούς του Συλλόγου μας είναι η διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής Πλατανούσας Ιωαννίνων. Η επίτευξη του παραπάνω σκοπού μπορεί να γίνει με την διοργάνωση μορφωτικών, καλλιτεχνικών και ψυχαγωγικών εκδηλώσεων. Η αίθουσά μας, στην οποία βρίσκονται και τα γραφεία του συλλόγου, μπορεί να φιλοξενήσει τέτοιου είδους εκδηλώσεις. Θα μας δοθεί έτσι η δυνατότητα να γνωρίσουμε το έργο άξιων τέκνων του τόπου μας (Γ.Κοτζιούλα – Δ. Δραγατάκη), θα γίνουμε γνώστες των παραδοσιακών και νεοτέρων μνημείων της περιοχής. Γενικότερα, θα κατανοήσουμε τα ήθη και έθιμα, τα δημοτικά τραγούδια, τους χορούς και τη μουσική της ιδιαίτερης πατρίδας μας. Η ιστορία μάς έχει διδάξει ότι το παρελθόν αποτελεί τη βάση της πολιτιστική δημιουργίας. Η απάντηση απέναντι στην αποξένωση που μας προκάλεσε ο σύγχρονος τρόπος ζωής είναι η διαφύλαξη της παράδοσης και αυτό
θα γίνει με μπούσουλα την πολιτιστική δράση! Καλώ όλους τους συμπατριώτες μας και όσ ο υ ς α γ α π ο ύ ν τ ο ν π ο λ ι τ ι σ μ ό , ν α συνδράμουν και να γίνουν σύντροφοι – συναγωνιστές στην προσπάθεια του συλλόγου μας να διαφυλάξει την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου μας και όλοι μαζί να αντισταθούμε ως γνήσιοι Ηπειρώτες απέναντι στην ηθική κυρίως κρίση που βιώνει ο τόπος.
Ο «φυσικός» χαρακτήρας της γλώσσας των Τζουμερκιωτών Το υ Κ ώ σ τ α Μ α ρ γ ώ ν η , Φ ι λ ο λ ό γ ο υ - Κ ρ ι τ ι κ ο ύ Λ ο γ ο τ ε χ ν ί α ς Ο Ελύτης, στο έργο του, μελέτησε τη σχέση της λέξης με την πραγματικότητα. Η σχέση αυτή άλλωστε αποτελεί τον πυρήνα του ποιητικού του οράματος. (Στη λιακάδα των λέξεων άλλοι γυμνώνονται και άλλοι παραμένουν διπλοκουμπωμένοι κάτω από βαρείς μουσαμάδες, «Επιστροφή από την παρ’ ολίγον Ελλάδα», Εν Λευκώ, σ. 478). Οι φιλοσοφικές καταβολές του ποιητικού αυτού οράματος του Ελύτη βρίσκονται στον Καβάφη και, κυρίως, στα κείμενα της αρχαίας ελληνικής παράδοσης. Έμμεσα παραπέμπει στον «Κρατύλο» του Πλάτωνα, έργο με υπότιτλο «περί ορθότητας ονομάτων». Ανάμεσα στα πρόσωπα που μετέχουν στο διάλογο είναι και ο Κρατύλος, νέος φιλόσοφος, μαθητής του Πρωταγόρα. Ο Κρατύλος, που διατυπώνει τις απόψεις του για τον «φυσικό» χαρακτήρα της γλώσσας, πιστεύει ότι μεταξύ του ονόματος και του πράγματος υπάρχει αλληλουχία, ώστε με τη λέξη αποδίδεται η φύση του πράγματος. Ο Σωκράτης μάλιστα διατυπώνει τη γνώμη ότι με τη γλώσσα προσπαθούμε να αναπαραστήσουμε την ουσία των πραγμάτων σαν να πρόκειται για χειρονομίες ήχων. Διαβάζουμε στο πλατωνικό κείμενο: το γράμμα ρω μου φαίνεται σαν όργανο της κίνησης στο σύνολό της... Κατ’ αρχάς το ίδιο το «ρέω» και στη «ροή» μ’ αυτό μιμείται την κίνηση. Μετά στη λέξη «τρόμος» και στο
«τρέχω» (426 c - 427 d). Η κρατυλική αντίληψη της γλώσσας μπορεί να θεωρηθεί επομένως ένα εργαλείο για τη μελέτη των ήχων και του Τζουμερκιώτικου ιδιώματος. Ας πάρουμε ένα δείγμα από την ντοπιολαλιά των Τζουμερκιωτών, από ένα κείμενο του Δ. Στ. Παππά: «Τρώγαμε μέχρι να ... τσ’ τώσουμε, να φουσκώσει η κουλούρα μας, που γούρλιζε... ξενεκρωμένη. Πολλοί φράζανε τον κορμό, αλλά μάταια, εμείς κολλάγαμε από τα κλωνάρια. Έκαναν δυο τρεις σκάλα με το κορμί τους και πατώντας στο σβέρκο τους πιανόμασταν... και στην κορφή. Πολλά τα καταπίναμε με βιασύνη με ούλο κόκκαλα μαζί.» Και παρακάτω: «Τα σύκα ήταν από τα καλά και πολλά φρούτα στο χωριό μας. Σύκα να ιδούν τα μάτια σας! Πολλά και διάφορα, άλλο να ιδείτε και άλλο να σας λιέου. Μαυράκια, καρβελάτα, λιβανά, τσιουπέλες, άλλα μικρότερα και άλλα πιο μεγάλα. Μόλις πρισκάλιζαν τα πρώτα, στις αρχές, τα ζουμπάγαμαν με τα χέρια μας λίγο και την άλλη μέρα τα κόβαμαν, έστω και λίγο άγουρα, μην μας τα πάρουν οι άλλοι.» Στο λάμδα, γράφει ο Πλάτωνας, παρατηρούμε το γλίστρημα της γλώσσας, για να εκφράσει το «λείον» και το «ολισθαίνειν» και το «κολλώδες» και το «λιπαρόν» και όλα τα παρόμοια. Δε θα μπορούσαμε να διακρίνουμε τα γνωρίσματα αυτά του λάμδα και στις λέξεις «κουλούρα» (κοιλιά), «κολλάγαμε» (ανεβαίναμε),
«κλωνάρια», «ούλο» (όλο); Υποστηρίζει ακόμη ο Πλάτωνας ότι το σίγμα, το φι, το ψι και το ζήτα, επειδή όταν τα προφέρουμε δημιουργούν αέρα, αποδίδουν το «ψυχρόν» και το «ζέον» και το «σείεσθαι». Ας επιμείνουμε λοιπόν σε λέξεις του Τζουμερκιώτικου ιδιώματος όπως «πρισκάλιαζαν» (φούσκωναν), «ζουμπάγαμαν» κ.ά. και θα διαπιστώσουμε ότι με την ηχητική τους παραπέμπουν στο αντικείμενο, στην ιδιαίτερη φύση των πραγμάτων, στον τρόπο με τον οποίο οι Τζουμερκιώτες κατανοούσαν τον κόσμο γύρω τους, τις συμπεριφορές, τη φύση, την κοινωνία. Ο Σωκράτης καταλήγει: Τούτη, νομίζω, Ερμόγενη, είναι η ορθότητα των ονομάτων. Είναι γνωστό ότι οι θέσεις αυτές έχουν επηρεάσει και τη σύγχρονη ποίηση. Πολλοί κριτικοί της λογοτεχνίας κάνουν λογο για την «κρατυλική λειτουργία» της γλώσσας ως στοιχείο λογοτεχνικότητας. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ 1. Δ. Στ. Παππά, Περιβολάρηδες και μπαξεβάνοι στον Μανάβη, Τζουμερκιώτικα Χρονικά, τ. 13, Αθήνα 2012. 2. Βλ. και Γ. Ν. Γιαννάκη, Τζουμερκοχώρια: μια πρώτη προσέγγιση του γλωσσικού τους ιδιώματους. Πρακτικά ημερίδας: «Τοπικά πολιτισμικά στοιχεία της ταυτότητας των Τζουμερκιωτών», Άγναντα Άρτας 2012, σ. 55-65
Ι ανουά ριΜάιος, ος - ΦΙούνιος ε βρο υ άρι Απρίλιος, 2012ο ς - Μάρτ ι ο ς 2013
Σελίδα 35
Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α - Τ ΕΧ ΝΗ - Π Ο Λ ΙΤΙΣ ΜΟ Σ Η «Γυμνή Αλήθεια» του Γκούσταβ Κλιμτ Της Στέλλας Μουζακιώτου καθηγήτριας της Ιστορίας της Τέχνης στο Ελληνικό ανοιχτό Πανεπιστήμιο.
Ο Άντολφ Λόος στο έργο Διακοσμητικό στοιχείο και έγκλημα, αναφέρει ότι «Κάθε τέχνη είναι ερωτική». Προτού χρεωθούν ο Εξπρεσιονισμός και ο Σουρεαλισμός την απροκάλυπτη επίδειξη της σεξουαλικότητας στην τέχνη, ο Βιεννέζος ζωγράφος Γκούσταβ Κλιμτ (1862-1918) την είχε αναγάγει σε δικό του δόγμα. Την εποχή εκείνη ο ερωτισμός πλανιόταν στην ατμόσφαιρα· ο Φρόυντ ερμήνευε όλα τα ψυχοπαθολογικά γεγονότα με βάση το ερωτικό ένστικτο και ο Klimt ζωγράφιζε τολμηρά την Εύα, την αρχέτυπη γυναίκα, σε κάθε δυνατή στάση. Δεν είναι το μήλο αυτό που προκαλεί την αιτία της πτώσης, αλλά το ίδιο το κορμί της· απεικονίζεται όπως είναι πραγματικά, στην πληρότητά της, δίχως να αποκρύβεται καμιά λεπτομέρεια της γύμνιας της, δημιουργώντας έτσι τον τύπο της ευνουχίστριας μοιραίας γυναίκας, ευαίσθητης αλλά και αδίστακτης μπροστά στην προσωπική της ικανοποίηση. Ο Κλιμτ δεν ήταν κοινωνικός, ήταν άνθρωπος λιγόλογος, που προτιμούσε τη μοναξιά από τις συναναστροφές· τα οράματά του ξεχείλιζαν από ζωή αλλά και από θάνατο· η παράδοση και η εξέλιξη αλληλεπικαλύπτονταν, συνδέοντας με επιτυχία έναν κόσμο που έσβηνε με αυτόν που αναδυόταν. Προσεγγίζοντας το έργο του αντιλαμβάνεται κανείς τον αισθησιασμό, την καλειδοσκοπική σύνθεσή του και το διακοσμητικό του πλούτο. Πάνω απ’ όλα όμως, ο θεατής αιχμαλωτίζεται από το κυρίαρχο θέμα του Κλιμτ, τη γυναικεία σεξουαλικότητα. Η «Γυμνή αλήθεια», που φιλοτεχνήθηκε το 1899 προκάλεσε μεγάλο θόρυβο εξαιτίας του απροκάλυπτου χαρακτήρα του έργου. Αυτή η ντελικάτη γυναικεία μορφή, ύψους δύο μέτρων, εκφραστική και ερεθιστική μέσα στη γύμνια της, ξεχωρίζει πάνω σε ένα φόντο διανθισμένο από ένα
γραμμικό διακοσμητικό μοτίβο. Ο Κλιμτ καταφέρνει να αποδώσει με φυσικότητα τη χλομή επιδερμίδα της, που τονίζεται από την αντίθεση με τα κόκκινα μαλλιά. Παρόλα αυτά, το παγωμένο βλέμμα που στρέφει η γυναίκα προς το θεατή, κάνει το σώμα της απρόσιτο, ενώ αρχικά μοιάζει να προκαλεί. Το κείμενο που βρίσκεται στο πάνω τμήμα του έργου, ανήκει στο Φρειδερίκο Σίλερ και αναφέρει: «Αν μέσα από τις καλλιτεχνικές σου πράξεις δεν καταφέρνεις να αρέσεις σε όλους, ευχαρίστησε τους λίγους. Να αρέσεις σε πολλούς είναι άσχημο πράγμα». Το έργο αυτό που άφησε άναυδο το κοινό της Βιέννης, αφού η κόκκινη ήβη της κοπέλας ισοδυναμούσε με κήρυξη πολέμου στο κλασικό ιδεώδες της ομορφιάς, προσφέρει πλούσια σημειολογική ανάλυση. Όπως η αλήθεια πολιορκείται από το ψέμα, έτσι και η σωματική ακεραιότητα της γυναίκας βρίσκεται σε κίνδυνο από το σατανικό φίδι που τυλίγεται στα πόδια της. Η διφορούμενη εικόνα του κάτω μέρους του πίνακα, παίρνει μια ερωτική χροιά, χάριν της λεπτομέρειας των δύο λεπτών λουλουδιών (αγριοράδικου – συμβόλου του εύθραυστου της ομορφιάς ή της ζωής), που στην πραγματικότητα θυμίζουν σπερματοζωάρια. Στις 11 Ιανουαρίου του 1918, ο τολμηρός ζωγράφος παθαίνει εγκεφαλικό επεισόδιο που παραλύει το μισό του σώμα και στις 6 Φεβρουαρίου πεθαίνει από επιπλοκές εξαιτίας της ισπανικής γρίπης. Ο τελευταίος φόρος τιμής αποτίεται από το συνάδελφο και φίλο του, Έγκον Σίλε, που τον σκιτσάρει στο νεκρικό θάλαμο, χωρίς να φαντάζεται ότι λίγους μήνες αργότερα θα τον ακολουθήσει και ο ίδιος σε πολύ νεαρή ηλικία. Ο Klimt πεθαίνοντας άφησε δεκατέσσερα νόθα παιδιά! Πληροφορίες από βιογράφους και κοντινούς του ανθρώπους αποκαλύπτουν ότι είχε ερωτικές σχέσεις με τις περισσότερες γυναίκες που πόζαραν γι’ αυτόν! Μάλιστα λέγεται ότι τη στιγμή που ζωγράφιζε, ένα χαρέμι από γυναίκες του προσέφεραν τα αναγκαία υλικά για τη ζωγραφική του πάντα γυμνές!
Πλανόδιος ζαχαροπλάστης Της Μαρίας Μπινάτση, Φιλόλογος - Συγγραφέας
Χαρούμενο σμήνος παιδιών να σπρώχνεται τριγύρω από ένα τρίτροχο καρότσι. Και γύρω στα παιδιά οι μανάδες κι οι πατεράδες σαν άγρυπνα πουλιά με απλωμένες τις φτερούγες τους προστατευτικά. Κι όλος ο σαματάς, για τον πλανόδιο ζαχαροπλάστη και την πραμάτεια του. Γλυκιά και μοναδική πραμάτεια, που δεν είχαν την ευκαιρία να τη δοκιμάζουν συχνά, γιατί κι ο πλανόδιος ζαχαροπλάστης δεν ήταν εύκολο ούτε να έχει κάθε εποχή τις πρώτες ύλες για τις γλυκές του δημιουργίες ούτε και να γυρνάει στα σοκάκια στα Γιάννινα όταν είχε ομίχλη ή κρύο που περόνιαζε ή λιμνίσιο βοριά ή σαν άνοιγε ο ουρανός και πλημμύριζε ο τόπος ή σαν έκαιγε ο ήλιος το κορμί και ζάλιζε το κεφάλι. Ένα αμάξι τρίτροχο είχε ο άνθρωπος με μια αυτοσχέδια επάνω κατασκευή με βιτρινούλες για να προστατεύονται τα γλυκά του αλλά και για να φαίνονται. Κι αυτός ακάλυπτος, παραδομένος στα τερτίπια του καιρού, το έσπρωχνε γεμάτο με σουτζούκι και μήλα γλειφιτζούρια, γύρω στα σοκάκια στα Γιάννινα και στην πλατεία την κεντρική κι εκεί στεκόταν με την κάτασπρη ποδιά του δίπλα στα
παρτέρια με τα κάτασπρα γαρύφαλλα. Κι ενωνόταν η δυνατή ευωδιά του γαρύφαλλου με τις γλυκές ευωδιές της πραμάτειας του και τραβούσε σαν μαγνήτης το μελισσολόι μικρών και μεγάλων. Κι όταν ξάνοιγε για τα καλά ο καιρός που τον έχανες που τον έβρισκες, μια στο μώλο ανάμεσα στα στολισμένα αμάξια περιπάτου που έσερναν τα άλογα, μια στην πλατεία κι άντε πάλι στο μώλο δίπλα στα καΐκια. Και βέβαια πάντα παρών σε κάθε σύναξη, γιορτή εθνική, γιορτή θρησκευτική, παρέλαση, παζάρι. Και την πραμάτεια του τη δημιουργούσε μόνος του, την έπλαθε γλυκά, με τεχνική και μεράκι. Σπουδαίος στην τέχνη του ο κάθε πλανόδιος ζαχαροπλάστης στα Γιάννινα κι οι δημιουργίες του συγκεκριμένες. Κατακόκκινα μήλα γλειφιτζούρια που έμπαιναν σειρές-σειρές μες στη βιτρίνα. Έπαιρνε μήλα γερά και φρέσκα, τα έπλενε πολύ καλά, τους έβαζε ένα καλάμι λεπτό ή κάτι σαν το ξυλάκι παγωτού και τα βουτούσε μες στην καραμέλα που έφτιαχνε με μπόλικη ζάχαρη, λιγοστό νερό κι ένα ″τσακ″ μαγικό για κόκκινο χρώμα. Κι ήταν τούτα τα μήλα γλειφιτζούρια απόλαυση ολόγλυκια και ολόφρεσκια φρουτένια γεύση.
Το σουτζούκι όμως ήταν άλλο πράμα, σκέτος πειρασμός για όσους ήθελαν ιδιαίτερη γεύση. Έπαιρνε την ψίχα απ’ το καρύδι, τη χώριζε σε δύο ή τέσσερα κομμάτια και τα αρμάθιαζε σε χοντρή κλωστή περνώντας τα με χοντρό βελόνι. Κι αφού τα έκανε σειρές καρύδια στην κλωστή, αρμαθιές, τις βούταγε στη μουσταλευριά που έφτιαχνε απ’ τον μούστο, τον χυμό των συμπιεσμένων σταφυλιών. Και κολλούσε η μουσταλευριά στην αρμαθιά με τα κομμάτια της καρύδας και τα περιτύλιγε. Και την άλλη μέρα πάλι οι αρμαθιές μες στη μουσταλευριά μέχρι να αποκτήσουν το επιθυμητό πάχος και μετά να κρεμαστούν στα χαγιάτια και να στερεοποιηθούν. Αριστούργημα τα σουτζούκια, να κρέμονται στη βιτρίνα του πλανόδιου ζαχαροπλάστη, αρμαθιές καρύδας τυλιγμένες με ημιδιάφανη χρυσοκάστανη μουσταλευριά. Κι η γλυκιά του γεύση ανάκατη με τη γεύση του σταφυλιού και του μεθυστικού χυμού του. Γλυκιά πραμάτεια γλυκών ανθρώπων, γλυκιά ανάμνηση από τεχνίτες με φαντασία και μεράκι που χάθηκαν μες στην αχλή του χρόνου.
ΜΕ ΤΗ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ «Φτενά χωράφια κρατημένα σε πεζούλια κι άπιαστες γίδες που κρεμιούνται σε γκρεμούς, ετούτ' είν' η πατρίδα μας, μα η πούλια δε λάμπει πιο καθάρια σ' άλλους ουρανούς» Γιώργος Κοτζιούλας Μικρὸς προφήτης ἔρριξε σὲ κορασιὰ τὰ μάτια, καὶ στοὺς κρυφούς του λογισμοὺ ς χαρὰ γιομάτους εἶπε: «Κι ἂν γιὰ τὰ μάτια σου Καλή, κι ἂν γιὰ τὴν κεφαλή σου, κρίνους ὁ λίθος ἔβγανε, χρυσὸ στεφάνι ὁ ἥλιος, δῶρο δὲν ἔχουνε γιὰ Σὲ καὶ γιὰ τὸ μέσα πλοῦτος. Ὄμορφος κόσμος, ἠθικός, ἀγγελικὰ πλασμένος. Διονύσιος Σολωμός
Ὁ πράσινος κῆπος Ἔχω τρεῖς κόσμους. Μιὰ θάλασσα, ἕναν οὐρανὸ κι ἕναν πράσινο κῆπο: τὰ μάτια σου. Θὰ μποροῦσα ἂν τοὺς διάβαινα καὶ τοὺς τρεῖς, νὰ σᾶς ἔλεγα ποῦ φτάνει ὁ καθένας τους. Ἡ θάλασσα, ξέρω. Ὁ οὐρανός, ὑποψιάζομαι. Γιὰ τὸν πράσινο κῆπο μου, μὴ μὲ ρωτήσετε. Νικηφόρος Βρεττάκος
Οι νέοι βάρβαροι «Ήρθαν οι βάρβαροι, αγαπητέ μου Καβάφη, Έφτασαν. Άρα υπάρχουν ακόμη. Ενώ εσύ μας διαβεβαίωνες … Υποσχόσουν ότι αυτοί θα ήσαν μια κάποια λύση. Θα ήταν καλύτερα να μην τους είχαμε υποδεχτεί. Διότι κλέψαν τις τόγες και τα πολύτιμα μπαστούνια μας. Στέμματα, βραχιόλια, δαχτυλίδια – κλέψαν. κι όλα τα κοσμήματα που τις καρδιές μας βαυκάλιζαν, τα 'κλεψαν. Σκότωναν για έναν απλό λόγο. Και η μεγάλη σύγχυση, ο τρόμος ο μεγάλος, ακολούθησαν. Και τώρα τι θα γίνουμε μ' αυτούς τους βαρβάρους ; Οι Συγκλητικοί νομοθετούν σπαζοκεφαλιάζοντας. Με πέντε κλειδαριές αμπαρώνουμε τις πόρτες μας κι οι δρόμοι κι οι καρδιές μας έχουν ερημώσει. Ενώ οι βάρβαροι αλωνίζουν ατιμώρητοι. Και στην ουσία δεν αποτελούν καμία λύση». Ντιμίταρ Βασίλεφ, Βούλγαρος ποιητής
2 Σελίδα 6
Απρίλιος, Μάιος, Ιούνιος 2012 Ιαν ου άρ ιος - Φεβρ ου άρ ιος - Μάρ τιος 2013
T A NE A T O Y ΣΥ Λ Λ Ο Γ Ο Υ • Ο σύλλογός μας δέχτηκε αγωγή με ημερομηνία 29 Οκτ. 2012 από το μέλος του Κων/νο Αναγνώστου του Χρήστου, με την οποία ζητά να κυρηχθεί άκυρη η Γενική Συνέλευση που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 27 Μαΐου 2012 και ώρα 11:00. Ορίστηκε δικάσιμος η 10η /1/2013. Το Δ.Σ. του συλλόγου, ομόφωνα, υποστήριξε αντίθετη άποψη από το περιεχόμενο της αγωγής και αποφάσισε να εκπροσωπηθεί ο σύλλογος στο δικαστήριο από τον δικηγόρο Ιωάννη Λάση. Μέχρι στιγμής δεν εκδόθηκε σχετική απόφαση. • Το Σάββατο 19/01/2013, η πρόεδρος Ελένη Γεωργούλα, έστειλε στο σύλλογό μας επιστολή παραίτησης. Λίγες μέρες αργότερα
το ίδιο έκανε και ο αντιπρόεδρος Παναγιώτης Μπατσής. • Την Πέμπτη 24/01/2013 και ώρα 20:30 συνήλθε σε έκτακτη συνεδρίαση το Δ.Σ. του συλλόγου Πλατανούσας Ιωαννίνων «Η Αγία Παρασκευή». Το Δ.Σ. αποδέχτηκε τις παραπάνω παραιτήσεις. Κατόπιν τήρησης του καταστατικού, αλλά και σεβόμενοι την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, καλέσαμε τα 2 επόμενα αναπληρωματικά μέλη όπως τα είχε αναδείξει η τελευταία Γεν. Συνέλευση, την Ευαγγελία Κωσταγιώργου και τον Αριστείδη Δραγατάκη. Στη συνέχεια ψηφίσαμε το ανανεωμένο Δ.Σ. ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κατερίνης Χριστόφορος ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Μπατσής
Κωνσταντίνος ΓΕΝ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Πρέντζα Λουκία TΑΜΙΑΣ: Ευαγγελία Κωσταγιώργου ΕΦΟΡΟΣ ΠΟΛ. ΣΧΕΣΕΩΝ: Δραγατάκης Άρης ΜΕΛΟΣ: Γεωργάρας Νίκος ΜΕΛΟΣ: Μπατσή Αλεξάνδρα • Οι παραπάνω λόγοι αποτελούν τις βασικές αιτίες εξαιτίας των οποίων καθυστέρησε η κυκλοφορία της εφημερίδας και δεν εκδόθηκαν τα τεύχη «ΙΟΥΛ.-ΑΥΓ.-ΣΕΠΤ.» και «ΟΚΤ.-ΝΟΕΜ.-ΔΕΚ.» και συμπτύχθηκαν στο τεύχος που κρατάτε. Εκ μέρους του Δ.Σ. και της συντακτικής επιτροπής ζητάμε συγγνώμη από τους αναγνώστες και συνδρομητές μας. • Παρ’ όλες τις δυσκολίες και τις αντίξοες
συνθήκες, το Δ.Σ συνεχίζει με ζήλο τις εργασίες του και έχει όρεξη για προσφορά. Το φύλλο που κρατάτε στα χέρια σας, αλλά και οι εκδηλώσεις που έχουν γίνει έως τώρα αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Ως νέο Δ.Σ. βρισκόμαστε σε συνεχή επικοινωνία με τους τοπικούς φορείς της Πλατανούσας και της ευρύτερης περιοχής, τον Δήμο Β. Τζουμέρκων, ενημερωνόμαστε για τα προβλήματα του χωριού μας και προσπαθούμε να συνδράμουμε για να βρεθούν λύσεις. Μας απασχολούν επίσης περιβαλλοντολογικά ζητήματα, όπως η μόλυνση του Αράχθου και η πυροπροστασία. Ζητήματα για τα οποία πρέπει να δράσουμε άμεσα.
EΚ∆Η Λ Ω Σ Ε Ι Σ TO Y ΣΥ Λ Λ Ο Γ Ο Υ Χριστουγεννιάτικη βραδιά
Την Δευτέρα, 17 Δεκεμβρίου 2012, πραγματοποιήθηκε η καθιερωμένη χριστουγεννιάτικη εκδήλωση στην αίθουσα του συλλόγου μας (Σάμου 31-33, Αθήνα). Λίγο μετά τις 9 μ.μ., η στολισμένη αίθουσα γέμισε από μέλη του συλλόγου. Το Δ.Σ. καλωσόρισε τους προσκεκλημένους του, προσέφερε τσίπουρο, κρασί, σπιτικά φαγητά και τόνισε στα μέλη του ότι η αίθουσα πρέπει να χρησιμοποιείται συχνότερα για εκδηλώσεις και δραστηριότητες του συλλόγου μας. Μόνο έτσι θα αναπτύξουν δεσμούς τα μέλη του και θα διαφυλαχθεί η πολιτιστική
κληρονομιά. Η βραδιά κύλισε υπέροχα και μόλις ακούστηκαν οι πρώτες νότες από ηπειρώτικους σκοπούς, ο κόσμος άρχισε το χορό και το γλέντι. Ευχαριστούμε θερμά όσες κυρίες πρόσφεραν τα νοστιμότατα εδέσματά τους. Οι γαστρονομικές ικανότητες της Ηπειρώτισσας επιβεβαιώθηκαν και αυτή τη βραδιά, αφού δεν έμεινε ούτε ψίχουλο… Επίσης, ευχαριστούμε όσες και όσους συμμετείχατε στην εκδήλωση αυτή. Ο ενθουσιασμός και το κέφι σας , μας δίνει δύναμη για την συνέχεια.
Αποκριάτικο πάρτυ στο σύλλογο
Το Σάββατο 10 Μαρτίου 2013, οι μασκαράδες είχαν την τιμητική τους. Ο σύλλογος διοργάνωσε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, στην αίθουσά του, αποκριάτικο πάρτυ, για να τηρήσει το έθιμο των Αποκρεών. Η μουσική, το κρασί, τα σπιτικά φαγητά και οι μεζέδες, μα πάνω από όλα η ευρηματικότητα των μεταμφιεσμένων, συνετέλεσαν έτσι ώστε να περάσουμε όλοι μια αξέχαστη καρναβαλίστικη βραδιά.
Ετήσιος χορός και κοπή πίτας
Οι Black Μπεεε... στον Σύλλογο
Το Σάββατο 30 Μαρτίου 2013 και ώρα 9 μ.μ. η αίθουσα του συλλόγου φιλοξένησε τους Black Μπεεε…! ]Πρόκειται για ένα συγκρότημα το οποίο παρουσίασε ένα πρόγραμμα από δικά του κομμάτια και διασκευές σε ακουστική έκδοση.
Μέσα σε άλλα, ακούστηκαν και διασκευές από ηπειρώτικα τραγούδια. Ο σύλλογος πρόσφερε νοστιμότατους μεζέδες και ποτό, ο κόσμος γέμισε την αίθουσα και περάσαμε μια αξέχαστη βραδιά. Ευχαριστούμε όλα τα μέλη του συλλόγου για τη συμμετοχή τους.
Σε πείσμα των δύσκολων καιρών που ζούμε, της ηθικής και οικονομικής κρίσης που μας διαβρώνει, ο σύλλογος κατάφερε να τηρήσει και φέτος την παράδοση της κοπής της πρωτοχρονιάτικης πίτας. Η εκδήλωση έλαβε χώρα την Κυριακή 24 Φεβροαρίου 2013 και ώρα 12:30 στο κέντρο «4 Εποχές», στο Μπουρνάζι. Σημειώθηκε μεγάλη προσέλευση και περισσότεροι από 130 Πλατανουσιώτες ανταμώθηκαν και γλέντησαν μέχρι αργά το απόγευμα. Μετά το καλωσόρισμα από τον πρόεδρο, ακολούθησε η κοπή της πίτας και στη συνέχεια τη σκυτάλη πήρε το χορευτικό του συλλόγου. Το κέφι φούντωσε, τα ηπειρώτικα τραγούδια μάς ¨ταξίδεψαν¨ στην ιδιαίτερη πατρίδα μας, την Πλατανούσα και κατά γενική ομολογία η εκδήλωση στέφθηκε από επιτυχία. Το Δ.Σ. ευχαριστεί θερμά όσους μας τίμησαν με την παρουσία τους και στήριξαν τον σύλλογο. Και του χρόνου !!!
Απόκριες στην Πλατανούσα & Rafting στον Άραχθο
Την Κυριακή 17 Μαρτίου 2013, ο τοπικός σύλλογος Πλατανούσας οργάνωσε αποκριάτικο γλέντι στην αίθουσά του στο χωριό. Η βραδιά περιλάμβανε ζωντανή μουσική, ποτά, μεζέδες και ο κόσμος γλέντησε με την ψυχή του. Την παράσταση έκλεψαν οι απολαυστικές εμπνεύσεις των μασκαρεμένων, οι οποίοι με τα πειράγματά τους διασκέδασαν τον κόσμο και τήρησαν το έθιμο και αυτή τη χρονιά. Στην εκδήλωση, συμμετείχαν εκδρομείς από την Αθήνα καθώς και μέλη του πολιτιστικού συλλόγου που εδρεύει στην Αθήνα. Το ίδιο πρωί έκαναν rafting στον Άραχθο και είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν το μοναδικό σε κάλλος φαράγγι του «θυμωμένου» ποταμού. Όλοι οι εκδρομείς έμειναν έκπληκτοι από την ομορφιά της Πλατανούσας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Ευχαριστούμε τον τοπικό σύλλογο του χωριού για την φιλοξενία και ευχόμαστε πάντα επιτυχίες. Και του χρόνου!
Απρίλιος, 2012ο ς - Μάρτ ι ο ς 2013 Ι ανουά ριΜάιος, ος - ΦΙούνιος ε βρο υ άρι
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ Γεννήσεις
- Στην Αθήνα η Έφη Κριτσινέλια (κόρη του Σπύρου Φλώρου) γέννησε κοριτσάκι. - Στα Γιάννενα η Βασιλική Κ. Δρούβη (κόρη του Δ. Γούλα) απέκτησε δίδυμα , κοριτσάκι-αγοράκι. - Στο Πολύκαστρο η Νατάσα Βασιλείου Μπατσή γέννησε αγοράκι. Τα Ηπειρωτικά Νέα εύχονται να τους ζήσουν τα νεογέννητα.
Βαπτίσεις
- Στην Αθήνα στην Εκκλησία Αγίου Νεκταρίου της Βούλας, ο Βαγγέλης Κολιόπουλος και η Βασιλική Δρίτσα (εγγονή του Στρατή Νταραγιάννη) βάπτισαν την κόρη τους και τις έδωσαν το όνομα Γεωργία-Εριέτα. - Στη Χαλκίδα η Κωνσταντίνα Ν.Μανίκα (κόρη του Βασίλη Νικολάου) βάπτισε την κόρη της και της έδωσε το όνομα Μαρία-Ειρήνη. - Στη Πλατανούσα ο Γιάννης Δημητρίου Γιαννούλας βάπτισε το παιδί του και του έδωσε το όνομα Κωνσταντίνος. - Στα Γιάννενα στις 8 Ιουλίου ο Σπύρος Στάμος και η Βάσω Τσιλογιάννη βάπτισαν το γιό τους στο Αρχιμανδρειό Ιωαννίνων. Και το όνομα του Κωνσταντίνος. - Στο Ηράκλειο της Κρήτης ο Χρήστος Σωκράτης Μπατσής βάπτισε το παιδί του και του έδωσε το όνομα Σωκράτης. - Τα Ηπειρωτικά Νέα εύχονται στους δικούς τους να τους ζήσουν τα καινούργια ονόματα.
Γάμοι
- Στο Ναό Αγ. Παρασκευής στα Μέγαρα παντρεύτηκε ο Γιώργος Ν.Ροπόκης με την Ειρήνη Ματθαίου. - Στην Εκκλησάκι του Αγίου Γερασίμου στην Ερμιόνη Παντρεύτηκε ο Κώστας Θανάση Τζίμα με την Ιωάννα Βαγγέλη Δημαράκη. - Στην εκκλησία των Αγίων Αναργύρων της Πλατανούσας παντρεύτηκε η Παναγιώτα Σπύρου Ζαρκάδα με τον Χρήστο Παναγιώτη Ζαρκάδα. - Στην Αθήνα, στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Κηπουπόλεως παντρεύτηκε ο Αχιλλέας Α. Πανουτσόπουλος με την Αριάδνη Δ.Ξημεράκη - Στο Ηράκλειο της Κρήτη παντρεύτηκε ο Χρήστος Σωκράτη Μπατσής με την Αναστασία Μ.Σηφάκη. Τα Ηπειρωτικά Νέα τους εύχονται καλούς απογόνους.
ΑΓΓΕΛΙΑ
Πωλείται οικόπεδο 750τμ με οικία κατοικήσιμη (κατοικία Γ. Μάνθου), στην Πλατανούσα, θέση Μαχαλάς, δίπλα στο δρόμο. Τιμή διαπραγματεύσιμη. Τηλ. επικοινωνίας: 6932429554 2651032101 - 6978244020 Μπακαγιάννης Γεώργιος
Σελίδα 37
Θάνατοι
Στην Αθήνα πέθανε ο Κώστας Γ. Νάσιος. Στο Μονολίθι πέθανε η Ελένη Β. Πανταζή. Στη Δαφνωτή πέθανε η Μαρία Θ. Παπαγεωργούση. Στη Δαφνωτή πέθανε ο Δημοσθένης Θ. Παίδαρος. Στα Γιάννενα πέθανε ο Δημήτρης Ν. Μάνθος. Η σορός του μεταφέρθηκε στην Πλατανούσα. Στο Καλέντζι πέθανε η Βασιλική Μ. Τάτση (κόρη του Γιάννη Μέγα). Στην Αθήνα έχασε τη ζωή της σε τροχαίο ατύχημα η κόρη της Ειρήνης Αναστασίου, Κατερίνα (εγγονή του Γρηγόρη Αναστασίου). Στα Γιάννενα πέθανε ο Γιώργος Χ.Σερμέας . Η σορός του μεταφέρθηκε στην Πλατανούσα. Στα Γιάννενα πέθανε η Αλίκη Η. Μάστακα (κόρη του Δημήτρη Μπατσή) και η σορός της μεταφέρθηκε στην Φιλιππιάδα. Στην Πλατανούσα πέθανε ο Κώστας Π.Αναστασίου. Στην Άρτα πέθανε ο Κώστας Αρ. Γκοτζιάς. Η σορός του μεταφέρθηκε στην Πλατανούσα. Στην Πλατανούσα πέθανε ο Λεωνίδας Δ. Δραγατάκης. Στην Πλατανούσα πέθανε η Αγλαΐα Δ. Τσίμα. Στην Αθήνα πέθανε ο Βαγγέλης Χρήστου Ζαρκάδας. Στα Γιάννενα πέθανε ο Δημήτρης Γιώργου Τριάντος. Η σορός του μεταφέρθηκε στην Πλατανούσα. Στην Κόρινθο πέθανε η Βεργινία Κώστα Αντωνίου. Η σορός της μεταφέρθηκε στην Πλατανούσα. Στα Γιάννενα πέθανε ο Κώστας Γιώργου Ροπόκης. Η σορός του μεταφέρθηκε στην Πλατανούσα. Τα Ηπειρωτικά Νέα συλλυπούνται τους δικούς τους.
ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ Ο Κωνσταντίνος Τριάντος προσέφερε 50 € στη μνήμη της γυναίκας του. Η Αγγελική Κ. Τριάντου προσέφερε 50 € στη μνήμη του θείου της, Γιώργου Σερμέα. Η Παρασκευή Γ. Σερμέα προσέφερε 50 € στη μνήμη του συζύγου της. Η Μαρίνα Δραγατάκη προσέφερε 20 € στη μνήμη του γιού της Άρη.
Η Βασιλική Ε. Νταραγιάννη προσέφερε 15 € στη μνήμη του συζύγου της Στρατή, που συμπλήρωσε 9 χρόνια από το θάνατό του.
Ευχαριστήριo Ευχαριστούμε τους Στέλιο Βολάκη και Γιάννη Νταλίτσα για την προσφορά βιβλίων στη βιβλιοθήκη του χωριού μας καθώς και τον Άρη Δραγατάκη για τη λειτουργία αυτής κατά την διάρκεια του καλοκαιριού.
Συνδρομές
Κύπρο Μπατσής Αχιλλέας 30 € Ηγουμενίτσα Αναγνώστου Χρυσούλα Ν. 20 € Αθήνα Αδερφότητα Δαφνωτής 70 € Βακαλάκης Πέτρος 30 € Γεωργάρας Χ. Δημήτριος 20 € Γεωργούλας Σωκράτης 20 € Γιαννούλας Γ. Νίκος 20 € Γιώτη-Μάνθου Ελένη 5€ Γκιούση Δάφνη Χ. 20 € Γκοτζιάς Γιάννης 20 € Γρηγοριάδης Θεμιστοκλής 20 € Δραγατάκη Ελένη Σ. 20 € Δραγατάκη Σ. Μαρία 20 € Δραγατάκης Α. Δημήτριος 30 € Κατερίνης Αλέξης (εφημερίδα) 50 € Κωσταγιώργος Ηρακλής 20 € Κωσταγιώργου Ευτυχία 20 € Λύσα Ελένη 10 € Μάνθος Λεωνίδας 40 € Μαργώνης Αθανάσιος 20 € Μεταξά Χρυσούλα 20 € Μπαθέκα Βασιλική 30 € Μπατσή Λαμπρινή 20 € Μπατσής Δ. Νίκος 20 € Παπαγεωργίου Κώστας 20 € Παπαγιάννη Κατερίνα 5€ Παρασκευοπούλου Ευθυμία 25 € Πρέντζα Σταυρούλα 30 € Πρέντζας Βασίλειος 10 € Στεργίου Λεωνίδας 10 € Τζίμα Βασιλική Κ. 20 € Τζίμας Σταύρος 30 € Τριάντος Α. Γιώργος 20 € Τσιλογιάννης Κώστας 20 € Τσιλογιάννης Π. Νίκος 50 € Φλώρος Σπύρος 20 € Φλώρου Ελευθερία 35 € Χήρα Χαριτούλα 10 € Χριστογιάννης Βαγγέλης 20 € Πλατανούσα Αναγνώστου Γιώργος (ιστοσελίδα) 50 € Αναστασίου Κώστας Δ. 20 € Δημητρίου Αθανάσιος 20 € Δρίτσα Γεωργία 15 € Κολλιοπούλου Βασιλική 15 € Κοτζιάς Αλέκος 20 € Κουτσός Αχιλλέας 20 € Κωσταγιώργος Γρηγόρης 20 € Μπατσής Νίκος Χ. 20 € Νταλίτσας Κώστας 50 € Νταραγιάννη Βασιλική Ε. 20 € Πάνου Κώστας Γ. 20 € Γιάννενα Δημητρίου Κώστας 15 € Τσιλογιάννη Φανούλα 20 € Τσιλογιάννης Δημήτριος Κ 30 € Πράγα Κουτσός Γιώργος 30 € Ιταλία Παπανικολάου Χριστίνα 20 € Χαλκίδα Νικολάου Βασίλης 20 € Πλιακοπάνος Χρήστος 20 € Λιβαδειά Τάτση Καλλιόπη 20 € Άρτα Πρέντζας Χαράλαμπος 20 € Κτιστάδες Θεοχάρη Βασιλική 10 € Γουργιανά Άρτας Μαργώνης Αθανάσιος Δ. 15 € Αμερική Τσιλογιάννης Π. Γιώργος 200 €
www.syllogosplatanousas.gr Διαβάσετε την εφημερίδα μας σε ηλεκτρονική μορφή! Και επικοινωνήστε ηλεκτρονικά μαζί μας
info@syllogosplatanoysas.gr Το γραφείο του συλλόγου παραμένει ανοιχτό κάθε Δευτέρα από 18.00 έως 20.00.
ΕΤΗΣΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Το Δ.Σ. του Συλλόγου Πλατανούσας Ιωαννίνων καλεί τα μέλη του την Κυριακή 19 Μαϊου 2013 και ώρα 11.00 π.μ. στα γραφεία του Συλλόγου (Σάμου 31-33) στην Αθήνα, στην Ετήσια Τακτική Συνέλευση με θέματα Ημερησίας Διατάξεως: I. Ετήσιος απολογισμός πεπραγμένων. II. Ετήσιος ταμειακός απολογισμός. III. Εκθεση εξελεγκτικής επιτροπής. IV. Εγκριση πεπραγμένων. V. Προτάσεις για την ευόδωση των σκοπών του Συλλόγου, σύμφωνα με το καταστατικό για την επόμενη περίοδο.
Νέοι φοιτητές • Ο Αποστόλης Χρήστου Γούλας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. • Ο Χρήστος Κώστα Κωσταγιώργος στη Μαθηματικό τμήμα της Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. • Ο Γιώργος Νίκου Μάνθος στο τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών • Η Ανδρονίκη Λεωνίδα Παπανικολάου στη Σχολή Πλαστικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Θερμά συγχαρητήρια από τα Η. Ν.
KOΠΗ ΠΙΤΑΣ ΤΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑΣ ΜΟΝΟΛΙΘΙΩΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ» Η Αδελφότητα Μονολιθιωτών Αθηνών, έκοψε την Πρωτοχρονιάτικη πίτα την Κυριακή στις 24 .2.13. Η εκδήλωση αυτή συνδυάστηκε και με τα πενήντα χρόνια της Αδελφότητας (1963-2013). Παρευρέθηκαν αρκετά μέλη και φίλοι της Αδελφότητας, μεταξύ των οποίων και ο Α’ εκλεγμένος Πρόεδρος αυτής κ. Σπύρος Τάτσης, ο οποίος έκοψε την πίτα και απήυθυνε ευχές για την Αδελφότητα και προς τους παρευρισκομένους. Την εκδήλωση προλόγισε ο νυν Πρόεδρος κ Βασίλης Τάτσης, ο οποίος ανέγνωσε τις ευχές του Δημάρχου κ. Σεντελέ και του Πολιτιστικού Συλλόγου του χωριού μας. Εν συνεχεία, ο κ. Γιάννης Στασινός αναφέρθηκε με γλαφυρά λόγια στην πορεία του Συλλόγου και επαίνεσε τα Δ. Συμβούλια της για τις προσπάθειες που κατέβαλαν για την πρόοδο και την προβολή της Αδελφότητας. Ο παρευρισκόμενος Πρόεδρος Ομοσπονδίας Τζουμερκιωτών κ. Χρήστος Λαναράς χαιρέτησε την εκδήλωση και αναφέρθηκε στα προβλήματα στην ευρύτερη περιοχή. Προβλήθηκαν εν συνεχεία εικόνες από διάφορες εκδηλώσεις και τοποθεσίες του χωριού, με την επιμέλεια του Μιχάλη Πανταζή. Ακολούθησε πλούσιο γεύμα και χορός, και αργά το απόγευμα δόθηκε το ραντεβού για την επόμενη εκδήλωση με τις εγκάρδιες ευχές όλων να γιορτάσουμε και τα εκατό χρόνια της Αδελφότητας.
2 Σελίδα 8 6
Ιαν ου άρ ιος - Φεβρ ου άρ ιος - Μάρ τιος 2013
Άραχθος... o «θυμωμένος» ποταμός της Ηπείρου Γεννιέται στα υψίπεδα της Πίνδου, τρέφεται και θεριεύει από τα νερά των Τζουμέρκων, της Κακαρδίτσας και του Τόμαρου Τρυπώνει στα φαράγγια της ηπειρώτικης γης, φυλακίζεται σε φράγματα υψωμένα από ανθρώπινο χέρι για να σβήσει μετά από μια πορεία περίπου 110 km στα ήσυχα νερά του Αμβρακικού. Ο λόγος φυσικά για τον Άραχθο, ένα από το ομορφότερα ελληνικά ποτάμια. Στην αρχή, διερχόμενος νότια της κωμοπόλεως του Μετσόβου, ονομάζεται Μετσοβίτικος, μετά δε τη συνάντησή του με τον ποταμό Διπόταμο παίρνει το όνομα Άραχθος. Ο ποταμός ρέοντας παρουσιάζει πολλούς μαιανδρισμούς και έχει μικρές κατά μήκος κλίσεις, μεταξύ 1,5 0/00 και 2,0 0/00 . Στην περιοχή της Άρτας ο ποταμός Άραχθος κάνει μία φυσική καμπή και περιρρέει την πόλη της Άρτας. Το τοπίο της ευρείας κοίτης του ποταμού Αράχθου δεν είναι ομοιογενές. Η κλίση της κοίτης είναι γενικώς μικρή, ο ποταμός κυλάει αργά, η κοίτη διευρύνεται και σχηματίζει μαιάνδρους, παράλληλες κοίτες, νησίδες και προσωρινές λίμνες. Οι σημαντικότεροι παραπόταμοι του είναι: ο Ζαγορίτικος, ο Βάρδας, ο Μετσοβίτικος, ο Καλαρίτικος, ο Σαραντάπορος και ο Καλεντίνης. Ο Άραχθος είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Ηπείρου, με συνολική επιφάνεια τροφοδοσίας 2.005 km2, ενώ η λεκάνη απορροής του ποταμού μέχρι το φράγμα Πουρνάρι Ι ανέρχεται σε 1.820 km2. Στις περιπτώσεις βροχοπτώσεων μεγάλης εκτάσεως, η ροή παρουσιάζει υψηλές ταχύτητες και μεγάλες παροχές πλημμύρας.
Η λεκάνη απορροής του ποταμού Αράχθου έχει διαμορφωθεί κυρίως πάνω στο πετρογραφικό σύμπλεγμα του φλύσχη, που αντιπροσωπεύεται από λεπτοστρωματώδεις ψαμμίτες, οι οποίοι εναλλάσσονται με αργιλικούς σχιστόλιθους. Η λεκάνη του ποταμού Αράχθου, λόγω της γεωμορφολογίας της αλλά και του υδατικού δυναμικού της, προσφέρεται ιδιαίτερα για ανάπτυξη στον τομέα παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας. Σήμερα στη λεκάνη, υπάρχουν σε λειτουργία τα Υδροηλεκτρικά Έργα (ΥΗΕ) Πουρναριού I και Πουρναριού II. Το ΥΗΕ Πουρναριού I σχεδιάστηκε για κάλυψη κυρίως ενεργειακών αναγκών αιχμής αλλά και έλεγχο πλημμύρων, ενώ το Πουρνάρι II, εκτός από την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας παίζει κυρίως αναρρυθμιστικό ρόλο για την άρδευση των εγγειοβελτιωτικών έργων της πεδιάδας Άρτας-Πρέβεζας. Σημαντικό ρόλο στην κάλυψη των υδατικών αναγκών της λεκάνης Άρτας-Πρέβεζας παίζουν κυρίως οι απορροές των ποταμών
Λούρου και Άραχθου που τη διαρρέουν. Μάλιστα, οι εκφορτίσεις των ποταμών αυτών αποτελούν συστατικό στοιχείο της ανάπτυξης και λειτουργίας των σημαντικών παράκτιων οικοσυστημάτων που αναπτύσσονται στις λιμνοθάλασσες της περιοχής. Οι περιοχές αυτές είναι ιδιαίτερα σημαντικές τόσο για την οικολογική τους αξία όσο και για την μεγάλη οικονομική σημασία τους αφού εκεί φιλοξενούνται σημαντικές μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας (ΕΘΙΑΓΕ, 2002). Ο Άραχθος χωρίζει την Ήπειρο στα δύο, τα Τζουμέρκα από τη μία, το Ξεροβούνι από την άλλη και κάτω βαθιά ανάμεσά τους, διέρχεται το ποτάμι, που στη μέση της ορμητικής του διαδρομής συναντιέται με τον Καλαρίτικο, που φέρνει εδώ τα κρυστάλλινα νερά της Πίνδου. Το τοπίο είναι εκπληκτικό, με τεράστιους και επιβλητικούς ορεινούς όγκους, που προσφέρονται για πρωτόγνωρες διαδρομές πεζοπορίας ή οδηγικής περιπλάνησης και απόλαυσης. Στην περιοχή αυτή, γνωστό αξιοθέατο είναι το μοναστήρι της Τσούκας.
Πράσινο χωριό στο Αθαμάνιο
Με πρωτοβουλία της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας Ελλάδος , πραγματοποιήθηκε στις 10-4-2013 στα γραφεία της, σύσκεψη στην οποία συμμετείχαν: Το Προεδρείο της Πανηπειρωτικής, το Δ.Σ. της Ομοσπονδίας Τζουμερκιωτών και το Δ.Σ. της Αδελφότητας Αθαμανιτών με θέμα το ζήτημα που έχει ανακύψει με την πρόταση «ΑΘΑΜΑΝΙΟ –Ενεργειακή οικονομία –πυρήνας Αειφορίας, πόλος Αξιοβίωτης καθημερινότητας», που έχει υποβάλλει η Περιφέρεια Ηπείρου στο ΥΠΕΚΑ. Έγινε ανάλυση του θέματος από την οποία ομόφωνα διαπιστώθηκε ότι η αλλαγή των κριτηρίων αξιολόγησης της αρχικής
διακήρυξης και δη μετά την υποβολή του άρτια επεξεργασμένου φακέλου από την περιφέρεια Ηπείρου, συνιστά μη τήρηση της νομιμότητας, εκπαραθύρωση με ανεπίτρεπτες μεθοδεύσεις της νομικής και ηθικής τάξης, παράβαση της αρχής της χρηστής διοίκησης με παράλειψη των οφειλόμενων νόμιμων ενεργειών και εν τέλει απαξίωση και ακύρωση του έργου στο Αθαμάνιο. Με αυτά τα δεδομένα της πραγματικότητας ομόφωνα αποφασίστηκε από όλους τους παριστάμενους φορείς ότι τάσσονται αλληλέγγυοι και συμπαρίστανται προς την Περιφέρεια και τον Περιφερειάρχη Ηπείρου ο οποίος έχει εντοπίσει το θέμα και έχει
διαμαρτυρηθεί αρμοδίως. Περαιτέρω αποφασίστηκε να πραγματοποιηθεί συνέντευξη τύπου στην αίθουσα της Πανηπειρωτικής από όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς (Περιφερειάρχη Ηπείρου, Δήμο Κεντρικών Τζουμέρκων, Ομοσπονδία Τζουμερκιωτών, Αδελφότητα Αθαμανίου) στην οποία θα κληθούν οι βουλευτές Ηπείρου, ο Αντιπεριφερειάρχης Άρτας, οι Δήμοι περιοχής, εκπρόσωπος ΥΠΕΚΑ, τα τοπικά μέσα Μ.Μ.Ε, τα Μ.Μ.Ε Αθηνών, έτσι ώστε να αρθεί η αυθαιρεσία και παρανομία και να επανέλθει η αξιολόγηση των φακέλων βάσει των αρχικών κριτηρίων της προκήρυξης.
Επίσης η περιοχή προσφέρεται ιδιαίτερα για ορειβασία στον ορεινό όγκο των Τζουμέρκων. Η διαδρομή από Ματσούκι προς Βύλιζα και Καλαρρύτες (με σήμανση, διάρκειας 2 ωρών, είναι από τις πιο εντυπωσιακές. Οι τολμηροί ωστόσο μπορούν να ακολουθήσουν τη διαδρομή από Ματζούκι προς την κορυφή Στρογγούλα σε υψόμετρο 2.429 m (χωρίς σήμανση, διάρκειας 4 ωρών). Το ορειβατικό καταφύγιο στη θέση «Ίσιωμα» έχει δυνατότητα φιλοξενίας 40 ατόμων. Η περιοχή διαθέτει επίσης ιππικό Όμιλο στη Λάζαινα. Οι πλαγιές του Ξηροβουνίου προσφέρονται για αεροπτερισμό, ενώ ο ποταμός Άραχθος για ράφτινγκ ή καγιάκ (η γέφυρα της Πλάκας αποτελεί κομβικό σημείο για ανάλογες εντυπωσιακές διαδρομές στο ποτάμι). Συγκεκριμένα το τμήμα του ποταμού Άραχθου, που περνάει από το δήμο Πραμάντων, είναι ιδανικό για rafting. Αρχάριοι αλλά και πεπειραμένοι kayaker αναζητούν την πρόκληση του Άραχθου, με τα περάσματα δίπλα από τους καταρράκτες, τα εκπληκτικά φαράγγια, τα ορμητικά νερά και τα παρθένα τοπία, στα οποία δεν μπορεί κανείς εύκολα να αντισταθεί. Και αν η μαγεία ενός βουνού είναι το ζητούμενο, οι κορυφές των Τζουμέρκων, με τα περιπατητικά μονοπάτια και τις απότομες πλαγιές, εκπλήσσουν πάντα ευχάριστα. Η καλύτερη διαδρομή της περιοχής είναι αυτή μέχρι την κορυφή της Στρουγκούλας. Ωστόσο, όπως κάθε βουνό, έτσι και τα Τζουμέρκα κρύβουν κινδύνους. N. Λάμπρης
Βράβευση της Ι.Λ.Ε.Τ.
Την τιμητική της είχε η Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Τζουμέρκων (Ι.Λ.Ε.Τ.) κατά τη διάρκεια της 13ης συνδιάσκεψης πολιτιστικών συλλόγων και αδελφοτήτων του πρώην Δήμου Αγνάντων, που πραγματοποιήθηκε τον Αύγουστο στο Ρωμανό Γραικικού Άρτας. Με ομόφωνη απόφαση της οργανωτικής επιτροπής απονεμήθηκε στην Ι.Λ.Ε.Τ. τιμητικό δίπλωμα για τη συνολική προσφορά της στη διατήρηση, μελέτη και ανάδειξη του ιδιόμορφου πολιτισμού των Τζουμέρκων. Είναι η πρώτη φορά στη δεκατετραετή πορεία της που αναγνωρίζεται με τον τρόπο αυτό το έργο της. Η τιμητική βράβευση δίνει στη διοίκηση και τα μέλη της νέα δύναμη για ουσιαστικότερη, γόνιμη και δημιουργική παρουσία και προσφορά. Και είναι παρηγορητικό και αισιόδοξο όταν η αναγνώριση του πολύτροπου και πολυσχιδούς έργου της Εταιρείας γίνεται σε μια εποχή ιδιωτείας, ηθικής κ ρ ί σ ης κα ι ε υδα ι μ ο ν ι κο ύ εφησυχασμού, όπως πολύ σωστά επισήμανε στον ευχαριστήριο λόγο του ο πρόεδρος κ. Κ. Μαργώνης.