DAFTAR ISI : CHEM in MYATirHPutih
•Bahaya Minum Berlebih
08
TURE CHEM in NA radable:
•Plastik Biodeg an Penggunaan bah atan u b m e p k tu n u i m ala plastik
10
CHEM in TECHNOLOGYari
rD •Cairan Insulato Kedelai Minyak Kacang wi •MOF, Tanki Kimia idro Y R T IS M Penyimpan gas H E H C in E R FIGU gen s Clark •Mengenal Jame ational tern sebagai Pakar In Green Chemistr y
14
18
OD r e CHEM in FO n r o C ’s A t C a h IS e S M n A a •Sayuran Hijau n ra Unsur
Untuk Tubuh
•Dies Natalis Pa •OKTAN •Kisah Hebat •TTS
24
28
TIM REDAKSI Penanggung Jawab Utama : Diar Luthfi Hawari (Co’10)
Penanggung Jawab I: Bijak Riyandi Ahadito (Er’10)
Penanggung Jawab II: Norman Vincent (Ag’10)
PENASIHAT
Hanna Tri Lestari (F ‘10)
Rika Felicita (Hf ‘10)
Pimpinan Umum: Kartika Trianita (N ‘10) Sekretaris: Dena Agustina (Sb ‘11)
Bendahara: Endang Asih S. (Zn ‘12) TIM EDITOR
Dedi Sutarma (Sn’10)
Ketua: Muhammad Fikri Amrullah (Pa’11)
Haryanto (Ho’11)
TIM REDAKSI
Maifa Diah F. (Rn ‘12)
Christian Heryakusuma (Ar ‘12)
Ketua: Deby Hajjar (Cl ‘11)
Nurul Avika (C ‘12)
Ratih Fauziah (Y ‘10)
TIM KREATIF
Dhiyan R.A. (Te’12)
Kurniawan (Se ‘11)
Ketua: Yovin (Cm ‘12)
Joshua (W ‘12)
Regy (Ir ‘11) Sri R. (Mo ‘12) TIM USAHA
Rizki Maulana Arief (Cu’12)
Ketua: Solekhah Avriyanti (Os’12)
Elfina Marchantia Karima (Y’12)
S
EDITORIAL
ebuah kebanggaan bagi HMK ‘AMISCA’ ITB dapat menerbitkan ANODIC #2. Pada kesempatan kali ini kami membahas tentang problematika lingkungan yang ditinjau dari sisi kimia. Fokusnya adalah bagaimana kita dapat melihat suatu masalah, memberi solusi, dan menjelaskannya secara lebih detail. Belakangan ini, marak sekali pencemaran yang berdampak pada kerusakan lingkungan dan kesehatan. Dorongan untuk pembaharuan pun semakin gencar dilakukan. Pemikiran-pemikiran para pakar semakin tertuju untuk solusi di masa depan. Hal inilah yang mendorong kami untuk membuka jendela wawasan dengan konten yang beragam, seperti dari segi makanan, tokoh, solusi pencemaran alam, teknologi, dan dunia kesehatan. Tak lupa kami mengucapkan terima kasih kepada dosen-dosen KIMIA ITB yang telah memberi saran dan kritik terhadap konten yang kami sajikan pada ANODIC #2 ini. Selamat membaca!
-Tim Editorial-
Chem In Myth
Bahaya Minum Air putih Berlebih By: Maifa Diah Fati (Rn’12) Pernahkah terpikir oleh kita, apa yang terjadi pada tubuh seseorang apabila ia mengonsumsi air terlalu banyak? Samakah keadaan mayat orang yang tenggelam di laut dan di air tawar atau apa yang akan terjadi jika bayi terus-menerus ‘ngedot’? Mungkin sebagian dari kita masih mengingat Beberapa penelitian juga percobaan yang satu ini. Potongan apel yang mencatat bahwa atlet maraton paling direndam pada air biasa, lama-kelamaan beresiko mengalami hiponatremia. akan mengalami pembengkakan sementara Sebuah penelitian menunjukkan bahwa apel yang diletakkan pada larutan garam akan menyusut. Hal yang serupa dapat pula konsumsi air dalam jumlah banyak dapat mengurangi daya tahan tubuh terjadi pada sel tubuh kita. Di dunia kesehatan, terdapat fenomena terkait prinsip atlet dan dapat beresiko kematian. Peringatan itu berlaku bagi para pelari, osmosis yang dikenal sebagai hiponatremia pendaki, pembalap sepeda, dan juga dan anehnya kondisi ini disebabkan oleh minum air putih terlalu banyak. Bagaimana tentara. Untuk membuktikannya, tim peneliti yang dipimpin oleh hal tersebut dapat terjadi? Mari kita simak Dr. Christopher Almond, ahli kardiologi pemaparan berbagai sumber. dari Harvard Medical School dan Berbagai ahli mengatakan bahwa Children’s Hospital Boston menguji manusia memerlukan air minum kurang darah 488 pelari maraton setelah mereka lebih 8-10 gelas (1 gelas Âą 240 ml) per bertanding. Peneliti juga mengumpulharinya. Lebih dari itu, pada kondisi yang kan informasi tentang kondisi pelari, mendu- kung, manusia bisa mengalami waktu perlombaan, dan asupan cairan hiponatremia yang pada tingkat tertentu dapat berakibat kematian meskipun kasus ini peserta maraton. Penelitian menunjukkan bahwa kondisi hiponatremia serius terbilang langka (sekitar 1.600 kasus kematian di seluruh dunia akibat minum air dialami oleh pelari yang mendapatkan penambahan berat badan antara 4,5 putih berlebihan). hingga 11 pound dari asupan minuman Hiponatremia sendiri banyak selama berlari. Hasilnya, satu dari dikaitkan dengan air karena sifatnya delapan orang mengalami mengencerkan konsentrasi natrium. ketidakseimbangan cairan tubuh akibat Hiponatremia terjadi apabila konsentrasi plasma natrium dalam tubuh turun lebih dari meminum banyak air ataupun minuman isotonik. Tiga di antaranya malah beberapa miliekuivalen dibawah batas menderita ketidakseimbangan yang normal (135-145 mEq/L). ekstrem. Seorang wanita berusia 28 YOU DO NOT NEED ISOTONIC tahun malah ditemukan meninggal tak drinks if you exercise less than 2 hours. Colama setelah mengikuti perlombaan. conut water is better if you are athlete
08
Chem In Myth Menurut Leslie Bonci, direktur nutrisi olah raga di Pittsburgh Medical Center, terlalu banyak cairan tidak baik untuk tubuh. Pesan sederhana tersebut kenyataannya cukup sulit untuk disampaikan kepada masyarakat. Banyak atlet yang khawatir akan menderita dehidrasi sehingga mereka cenderung banyak minum di hari perlombaan ketimbang selama masa latihan untuk menggantikan cairan tubuh yang hilang. Organ yang paling sensitif terhadap konsentrasi natrium adalah otak kita. Karena itu gejala awal dari hiponatremia adalah letargi (keadaan kesadaran yang menurun seperti tidur lelap, dapat dibangunkan sebentar, tetapi segera tertidur kembali). Sejalan dengan makin memburuknya hiponatremia, otot-otot menjadi kaku dan bisa terjadi kejang. Pada kasus yang sangat berat akan diikuti dengan stupor (penurunan kesadaran sebagian) dan koma hingga kematian karena sel otak mengalami pembengkakan. Pembengkakan pada otak ini mungkin dapat dijelaskan oleh adanya proses osmosis. Kehilangan natrium atau air yang berlebih akan menyebabkan bergeraknya cairan dari luar sel ke dalam sel sehingga terjadilah pembengkakan sel.
Proses osmosis pada sel
Dari pemaparan di atas, akhirnya kita dapat mengambil suatu pelajaran berharga, bagaimana dan kapan seharusnya kita minum, karena segala sesuatu yang berlebihan memang seharusnya dihindari.
Referensi: •Scientific Article Summaries-Text: Jimmy Clark, Institute for Sport Research University of Pretoria. Drinking too much in the long run. • Berbagai sumber lainnya
09
Chem In Nature PLASTIK BIODEGRADABLE Penggunaan Bahan Alami Untuk Pembuatan Plastik By: Endang (Zn’12)
Pada masa kini, kita dapat banyak sekali menemukan bahan-bahan yang terbuat dari plastik, mulai dari pembungkus makanan dan minuman, alatalat kebutuhan kantor, meja, kursi, dan sebagainya. Sifat plastik yang ringan, kuat, dan murah telah menjadi daya tarik tersendiri. Plastik ditemukan pertama kali oleh Baekeland pada tahun 1907. Baekeland mencampurkan dua bahan kimia, yaitu fenol dan formaldehid di dalam autoklaf (bakelizer) yang diberi panas dan tekanan. Hasilnya berupa zat lengket berwarna kuning yang diberi nama bakelit. Bakelit merupakan plastik sintetik pertama yang dibuat oleh manusia. Sejak abad ke-20, bakelit banyak dikembangkan dan digunakan secara luas. Setiap tahun, sekitar 100 juta ton plastik kemasan sintetik diproduksi dunia untuk digunakan di berbagai sektor industri dan sejumlah itu pula sampah plastik yang dihasilkan setiap tahun. Plastik merupakan bahan yang bersifat tidak terdegradasi sehingga pemanfaatan plastik harus diperhatikan mengingat besarnya limbah yang dihasilkan. Plastik yang beredar di pasaran saat ini merupakan polimer sintetik yang terbuat dari minyak bumi yang sulit terurai di alam. Karena sulit terurai, penggunaan plastik dalam jumlah besar dapat menyebabkan pencemaran lingkungan, seperti penurunan kualitas air dan ketidaksuburan tanah. Berbagai upaya telah dilakukan untuk mengurangi bahaya sampah
10
plastik, diantaranya adalah dengan melakukan recycling, recovery, reuse, dan reduce. Recycling atau daur ulang dilakukan dengan mengolah kembali sampah plastik menjadi plastik baru yang kemudian dapat digunakan kembali. Metode ini banyak digunakan untuk botol-botol plastik minuman. Recovery dilakukan dengan menggunakan kembali plastik sebagai bahan bakar sehingga energinya dapat dimanfaatkan. Reuse dilakukan dengan menggunakan kembali plastik sebelum benar-benar rusak dan dibuang sedangkan Reduce merupakan metode pengurangan penggunaan plastik dalam kehidupan sehari-hari. Salah satu upaya yang dapat dilakukan adalah menggunakan tas belanja non-plastik. Metode yang masih relatif baru untuk mengurangi dampak pencemaran lingkungan oleh plastik adalah dengan mengembangkan plastik biodegradable, plastik ini dapat diurai oleh mikroorganisme secara alami menjadi senyawa yang ramah lingkungan. Plastik biodegradable terbuat dari material yang dapat diperbaharui, yaitu dari senyawa-senyawa yang terdapat dalam pati hasil pertanian seperti jagung, gandum dan tebu serta senyawa yang terkandung dalam hewan seperti kitin dan kitosan.
Chem In Nature Jenis plastik biodegradable antara lain polihidroksialkanoat (PHA) dan poli-asam amino yang berasal dari sel bakteri, polilaktida (PLA) yang merupakan modifikasi asam laktat hasil perubahan zat tepung kentang atau jagung oleh mikroorganisme, dan poliaspartat sintesis yang dapat terdegradasi. Plastik biodegradable berbahan dasar tepung dapat didegradasi oleh bakteri Pseudomonas sp. atau Bacillus sp. Bakteri ini memutus rantai polimer plastik menjadi monomer-monomernya. Selain menghasilkan karbon dioksida dan air, senyawa hasil degradasi plastik dapat pula berupa senyawa organik. Sebagai pembanding, plastik tradisional membutuhkan waktu sekitar 50 tahun agar dapat terdekomposisi di alam, sementara plastik biodegradable dapat terdekomposisi 10 hingga 20 kali lebih cepat. Hasil degradasi plastik ini dapat digunakan sebagai makanan hewan ternak atau sebagai pupuk kompos. Plastik biodegradable yang terbakar tidak menghasilkan senyawa kimia berbahaya. Kualitas tanah akan meningkat dengan adanya plastik biodegradable karena hasil penguraian plastik oleh mikroorganisme meningkatkan unsur hara dalam tanah.
Di Indonesia sendiri sedang dikembangkan plastik biodegradable dari pati hasil pertanian seperti jagung, gandum, dan tebu. Pati merupakan biopolimer karbohidrat alami yang dapat terdegradasi secara mudah di alam. Namun sayang, pati memiliki keterbatasan terkait kelarutannya dalam air sehingga mudah rusak. Untuk menutupi kelemahan ini, pati dapat dicampur dengan biopolimer lain yang bersifat hidrofobik sehingga dapat tahan air. Salah satu biopolimer hidrofobik yang direkomendasikan adalah kitosan.
11
Chem In Nature Kitosan diperoleh dari limbah cangkang udang dan krustasea lainnya. Selain tidak larut di dalam air, kitosan juga bersifat tidak toksik dan mudah terdegradasi. Sayangnya, plastik yang terbuat dari pati ini memiliki proses pembuatan yang sangat mahal. Hal ini mengakibatkan plastik biodegradable cukup sulit untuk menggeser plastik biasa di pasaran. Keuntungan dari plastik jenis ini tentunya sangat jelas, yaitu mengurangi limbah plastik yang ada di Bumi meskipun pembakaran plastik ini dapat menambah emisi gas CO2. Gas yang dihasilkan termasuk ke dalam gas efek rumah kaca yang akan memperparah pemanasan global. Sekarang, apakah Anda akan memilih untuk menggunakan plastik biodegradable yang mahal, ataukah Anda akan memilih plastik biasa yang murah namun menambah limbah yang dihasilkan? Pilihan ada di tangan Anda. Namun ada satu hal yang patut kita semua pertimbangkan, yaitu mengurangi penggunaan plastik dengan membawa kantong atau tas sendiri saat berbelanja, selain menghemat uang karena tidak perlu membeli plastik biodegradable, anda juga menekan angka penggunaan plastik yang berarti juga menekan angka limbah plastik di Bumi ini. Mari kita berpikir untuk hidup ke arah yang lebih baik dan ramah lingkungan.
Referensi -Ir. Nuniek Hendrianie, MT, DR. Ir. Sri Rachmania Juliatuti, M. Eng. THE EFFECT OF ADDING CHITOSAN AND GLYCEROL PLASTICIZER IN THE CHARACTERISTICS OF BIODEGRADABLE PLASTICS FROM WASTE LEATHER CASSAVA STARCH. Undergraduate Thesis of Chemical Engineering, RSK 664.419 2 IGe p, 2013. -dll.
12
Chem In Techno
Cairan Insulator Dari Minyak Kacang Kedelai by: Christian Heryakusuma (Ar’12)
Cairan insulator adalah suatu cairan yang digunakan pada peralatan listrik transformer yang berfungsi sebagai pendingin dan isolator listrik.
berasal dari hasil pengolahan minyak bumi (petroleum-based). Cairan ini memiliki toksisitas yang jauh lebih rendah dibandingkan dengan PCBs akan tetapi sulit terbiodegenerasi dan pada suhu tinggi bersifat mudah terbakar dan eksplosif. Seiring dengan waktu, mulai banyak orang yang mencoba menemukan suatu cairan insulator yang tidak toksik namun juga stabil pada suhu tinggi, mengingat efisiensi dan efektivitas serta dampaknya bagi lingkungan. Pada tahun 2013, Cargill, Inc., Brookfield, Wis., berhasil menciptakan suatu cairan insulator yang dibuat dari minyak kacang kedelai.
Gambar 1. Oil Transformer Cairan ini harus merupakan cairan yang relatif stabil pada suhu tinggi dan memiliki kemampuan insulasi listrik yang sangat baik. Cairan insulator yang umumnya digunakan adalah polychlorinated biphenyls (PCBs). Akan tetapi sejak tahun 1979 penggunaannya sudah dilarang karena sifatnya yang toksik bagi lingkungan. PCBs kemudian diganti oleh cairan insulator
14
Gambar 2. Cairan Insulator dari minyak kacang kedelai.
Chem In Techno
Cairan insulator ini memiliki toksisitas yang sangat rendah, sangat stabil pada suhu yang tinggi, dapat dengan mudah terbiodegenerasi, dan limbahnya tidak berbahaya bagi lingkungan. Cairan insulator ini dibuat dengan menggunakan ekstraksi pelarut dan prosesnya meliputi pembuatan minyak sayur pada umumnya.
Minyak kacang kedelai sebagai cairan insulator pada transformer memiliki beberapa keuntungan antara lain: 1. Toksisitas yang sangat rendah dan bersifat mudah terbiodegenerasi karena terbuat dari bahan alami, 2. Mempunyai stabilitas yang sangat baik pada suhu tinggi, 3. Memperpanjang umur transformer karena mampu mengabsorb air yang dihasilkan dari degradasi insulator material padat, 4. Dapat bertahan dalam waktu yang sangat panjang,
Gambar 3. Proses Pembuatan Minyak
Gambar 4. Perbandingan Cairan Insulator Berbasis Minyak Sayuran (Kiri) dan Petroleum (Kanan).
Kacang kedelai yang sudah dibersihkan kemudian dikeringkan dan dijaga agar tetap dalam kondisi terhidrasi. Kacang kedelai yang telah kering dikuliti hingga bersih lalu dihancurkan hingga menjadi serpih. Kacang kedelai kemudian diekstraksi dengan menggunakan pelarut heksana. Produk yang diperoleh adalah minyak kacang kedelai berupa trigliserida kedelai yang tesusun atas komponen 2-3% asam linolenik, 55-57% asam linolik, 2527% asam oleik, dan 9-10% asam lemah jenuh[4]. Trigliserida kedelai ini yang kemudian diproses lebih lanjut sehingga dapat digunakan sebagai cairan insulator pada transformer. Pada proses ekstraksi, heksana digunakan berulang kali untuk proses ekstraksi, sehingga tidak ada heksana yang terbuang sebagai limbah.
5. Terbuat dari bahan yang terbaharui dan ramah lingkungan, 6. Menghasilkan emisi karbon 56 kali lebih rendah dibandingkan pendahulunya. Cairan insulator dari minyak kacang kedelai merupakan salah satu produk teknologi berbasis lingkungan. Diharapkan kemajuan teknologi pada berbagai bidang tetap inovatif dan kreatif namun tidak melupakan aspek lingkungan hidup.
Sumber: - Ritter, Stephen K. 2013. Designing Greener Chemicals Award: Cargill, A Nontoxic Vegetable-Oil-Based Insulating Fluid For High-Voltage Transformers Is An Improvement Over Petroleum-Based Mineral Oil. Chemical & Engineering News, American Chemical Society, - http://cen.acs.org/articles/91/i50/Designing-Greener-Chemicals-Award-Cargill.html - Anderson, George E. 2011. Edible Oil Processing, Solvent Extraction. Crown Iron Works Company, - dll.
15
Chem In Techno MOF, Tangki Kimiawi Penyimpan Gas Hidrogen By: Ratih Fauziah (Y’10)
16
Sel bahan bakar merupakan teknologi mutakhir yang berperan menghasilkan energi sebagai pengganti bahan bakar fosil pada kendaraan. Sel bahan bakar menggunakan gas hidrogen sebagai sumber energi. Gas hidrogen akan dioksidasi menjadi ion H+ dan ion ini akan bertemu dengan oksigen untuk menghasilkan H2O dan O2.
Energi besar yang dihasilkan dari reaksi pembentukan air ini dilepaskan sebagai panas dan digunakan untuk menggerakkan mesin. Sistem bahan bakar ini sangat ramah lingkungan karena produk yang dihasilkan merupakan air dan gas oksigen yang sangat dibutuhkan oleh seluruh makhluk hidup.
Masalah besar yang dihadapi oleh sistem sel bahan bakar ini adalah tempat penampungan gas hidrogen pada kendaraan. Gas hidrogen yang digunakan harus disimpan dalam suatu tangki berkapasitas besar dan tahan panas. Tangki metal yang digunakan dapat membuat tekanan gas di dalam tangki tinggi sehingga tangki sangat rawan meledak. Oleh karena itu, dibutuhkan suatu penyimpan hidrogen yang tahan terhadap panas, tidak menyebabkan peledakan, dan bisa menampung banyak gas hidrogen. Penelitian bahan berpori sebagai penampung gas hidrogen telah banyak dilakukan. Salah satu bahan berpori yang digagas dalam hal ini adalah MOF. MOF memiliki banyak keunggulan, yaitu tahan panas dan
desainnya bisa disesuaikan dengan aplikasi dari MOF itu sendiri. Apa itu MOF?
Metal Organic Frameworks atau sering disingkat MOF adalah suatu kluster berpori yang tersusun dari sebuah pusat metal dengan suatu linker berupa ligan organik. Kluster antara ion logam dan linker ini dapat menghasilkan pori. Ukuran pori menentukan luas permukaan dari MOF tersebut. Morfologi dan ukuran pori dari MOF ini dapat diatur dengan mengombinasikan ion logam dan linker yang sesuai. Ion logam yang besar dan ukuran linker yang besar tentu akan membuat MOF memiliki pori yang besar. MOF sebagai
Chem In Techno
penyimpan gas hidrogen pun harus disesuaikan pori dan kemungkinan interaksinya dengan hidrogen. Pori dari MOF harus cukup untuk menempatkan hidrogen di permukaannya. Interaksi MOF dengan hidrogen pun tidak boleh terlalu kuat karena hidrogen harus mudah keluar dari pori MOF dan segera dapat melewati sel bahan bakar.
MOF memiliki banyak macam dengan nama yang berbeda tergantung pada linker atau tempat disisntesisnya MOF tersebut. Linker yang telah banyak digunakan antara lain bipiridindikarboksilat, pirazol, dll. Beberapa contoh MOF terdapat di bawah ini.
Bagaimana gas hidrogen tersimpan dalam MOF?
Penelitian tentang MOF ini sangat bermanfaat untuk masa depan kita. Selain mendukung sistem sel bahan bakar yang sangat ramah lingkungan, MOF mampu meningkatkan efisiensi penggunaan metal sebagai bahan tangki. Selain untuk penyimpan gas hidrogen, MOF juga bisa menampung gas-gas berenergi tinggi lain seperti metana dan etilen. MOF jauh lebih menguntungkan dari segi keselamatan karena bisa mengurangi resiko gas terbakar pada kendaraan.
Gas hidrogen didistribusikan di dalam permukaan MOF. Gas hidrogen akan ter- adsorpsi di permukaan MOF dan berin- teraksi secara fisik dengan sisi reaktif dari MOF. Bila suhu meningkat, gas hidrogen akan terdesorpsi dan menuju sel bahan bakar untuk proses pembakaran. MOF memiliki ketahanan panas yang tinggi. Sampai saat ini, penelitian menunjukkan pengisian hidrogen pada MOF terbilang cepat (< 3 mt). Penelitian terbaru mendapatkan bahwa 1 gram MOF dapat menampung sekitar 79 bar gas hidrogen. Tangki hidrogen biasa umumnya membutuhkan volume tangki 100 L untuk 100 L gas hidrogen. Oleh karena itu, MOF sangat efisien dan sangat cocok untuk menggantikan tangki yang sangat tidak efisien dalam hal penggunaan material.
17
Figure in Chemistry Mengenal James Clark sebagai Pakar Internasional Green Chemistry By: Nurul Avika (C’12)
Profesor James Clark adalah Direktur Pusat Green Chemistry untuk Industri, pendiri Green Chemistry Network (GCN), editor khusus RSC jurnal ‘Green’, ketua Penerapan kimia dan industri University of York, dan kepala Pusat Clean Technology yang menjadi wadah kolaborasi antara riset ilmuwan dengan kalangan industri untuk mengembangkan teknologi Green Chemistry yang bermanfaat bagi masyarakat luas. Alumni Kings College kota London ini telah banyak menulis buku ilmiah mengenai Green Chemistry, khususnya tentang katalis dan senyawa kimia ‘Green’ dan sumber daya alam yang dapat diperbaharui. Professor James Clark dikenal pula sebagai pembicara internasional
18
mengenai Clean Technology dan Green Chemistry. Beliau sering diundang sebagai pembicara utama dan dosen luar biasa di berbagai belahan dunia. Atas dedikasinya, Profesor James Clark dianugerahi medali RSC John Jeyes dan medali SCI Environment. University of Patras pun memberikan gelar penghormatan atas keberhasilan kemimpinan beliau untuk tim pemenang Clean Technology Awards dari Uni Eropa dan The Royal Society of Arts. Beliau merupakan contoh tokoh hebat untuk pengembangan ilmu kimia dan perlindungan lingkungan hidup. Kepedulian dan dedikasi beliau patut kita tiru.
Figure in Chemistry
Seperti yang dikutip dari laman express.co.uk, ilmuwan asal Inggris ini telah menemukan fakta bahwa kulit jeruk bisa dirubah menjadi minyak dengan menggunakan microwave. Profesor James Clark, menemukan sebuah microwave berkekuatan tinggi yang mampu memisahkan molekul-molekul yang terkandung dalam kulit jeruk untuk dijadikan gas yang bisa dikumpulkan dan disuling menjadi sebuah produk minyak. Gas berharga ini kemudian bisa diubah menjadi minyak, plastik, bahan kimia, dan bahkan bahan bakar. Di antara gas tersebut ada sebuah senyawa pektin yang bisa di-buat menjadi bahan bakar kendaraan dan juga karbon yang bisa digunakan dalam mesin pemurni air.
Penemuan Prof. James ini tentunya akan sangat bermanfaat bagi masa depan dunia, terlebih dengan kelangkaan bahan bakar minyak dan gas serta harganya yang senantiasa mengalami kenaikan. Menurutnya, keberadaan sumber daya minyak bumi dan gas di muka bumi ini lama-kelamaan akan habis dan secara bertahap akan digantikan oleh sumber energi yang berkelanjutan yang berasal dari alam termasuk pohon, tanaman, makanan, dan limbah pertanian.
Dari kulit jeruk itu juga terdapat sebuah bahan kimia bernama Limonene yang bisa digunakan untuk keperluan kosmetik dan produk kebersihan. â&#x20AC;&#x153;Limbah kulit jeruk adalah bukti pemborosan sumber daya alam. Brazil, negara yang terkenal penghasil jus jeruk terbesar di dunia, menghasilkan 8 juta ton kulit jeruk yang terbuang sia-sia. Kulit ini padahal dapat dimanfaatkan untuk menghasilkan bahan kimia, material, dan bahan bakar,â&#x20AC;? tukas Clark.
Profesor Clark sendiri membutuhkan biaya sekitar 200.000 poundsterling (Rp 2,8 miliar) untuk membuat microwave ajaib ini di Laboratorium Green Chemistry Center, Univeritas York, Inggris. Uniknya, bentuk microwave ciptaan Profesor Clark ini mirip seperti kebanyakan yang terdapat di rumah Anda. Microwave ini hanya bisa menampung sedikit limbah makanan untuk dijadikan bahan kimia. Tetapi beliau akan membuat model yang lebih canggih yang mampu menampung hingga 30 kg limbah makanan untuk diubah menjadi bahan bakar. Sebagai informasi, bahan bakar berbasis minyak bumi memiliki beberapa dampak negatif bagi lingkungan maupun kesehatan, seperti polusi udara yang disebabkan oleh emisi gas CO2, hidrokarbon sisa pembakaran tak sempurna, dan logam berat Pb akibat penggunaan TEL. Tantangan bagi green chemistry adalah mengantisipasi keadaan ini sedari dini. Selain kulit jeruk, limbah pertanian organik lainnya yang berpotensi sebagai sumber bahan bakar pengganti minyak bumi dan gas adalah kulit apel, kopi, jerami, dan kulit pisang. Sumber : Green Chemistry metrics, http://www.york..ac.uk/res/gcg
19
Figure in Chemistry Cerita dari Seorang Erasto Mpemba, Penemu Mpemba Effect By: Yanuar Sebastian Tandra (Tcâ&#x20AC;&#x2122;11)
Sebagian besar dari Anda mungkin baru pertama kali mendengar istilah mpemba effect. Memang istilah ini asing bagi orang awam, namun mungkin beberapa orang pernah menyaksikan efek Mpemba ini ketika membuat es. Terdapat sebuah kisah yang cukup menarik dibalik penemuan mpemba effect ini.
Mpemba effect adalah peristiwa ketika air (dan beberapa cairan tertentu) hangat akan membeku lebih cepat dibandingkan air dingin jika dimasukkan ke dalam lemari es pada saat yang bersamaan. Aneh tapi nyata, peristiwa ini benar-benar ada dan sebenarnya sudah diamati oleh Aristoteles (3 abad sebelum Masehi), namun baru dipublikasikan secara resmi pada tahun 1969.
20
Sejak saat itu, mpemba effect terus menjadi misteri bagi para kimiawan dan fisikawan sampai akhirnya setahun yang lalu (Januari 2012) ditetapkan sebuah penjelasan saintifik tentang fenomena ini. Ceritanya dimulai pada tahun 1963. Erasto Mpemba adalah seorang anak SMP biasa dari Tanzania. Saat masa kecilnya, dia suka membuat es krim dari susu dengan cara memasukkan susu yang sudah dimasak ke dalam lemari es. Kebanyakan orang tahu bahwa memasukkan sesuatu yang panas ke dalam lemari es beresiko merusak lemari es tersebut. Oleh karena itu, Mpemba dan teman-temannya selalu menunggu susu panas yang baru saja dimasak hingga cukup dingin. Setelah susu dingin, mereka berebut untuk
memasukkan susu tersebut ke dalam lemari es karena pada tahun tersebut lemari es masih termasuk barang yang sangat mewah.
Figure in Chemistry
Suatu hari, Mpemba membeli susu untuk membuat es krim seperti biasa. Satu dari temannya yang juga baru saja membeli susu, melihat dia sedang memasak susu. Karena tidak mau kehabisan tempat di lemari es, temannya tersebut berniat memasukkan susu mentah langsung ke dalam wadah es di lemari es. Mpemba yang tidak mau mengalah akhirnya mengambil resiko yang dapat merusak lemari es tersebut dengan memasukkan susu panas ke dalam lemari es. Pada saat yang bersamaan, temannya juga memasukkan susu mentah ke dalam lemari es tersebut. Setelah menunggu beberapa saat,
ia sangat terkejut ketika melihat susu miliknya sudah membeku sedangkan milik temannya belum membeku sama sekali. Mpemba yang penasaran, menanyakan hal tersebut kepada guru fisikanya, tetapi gurunya malah berkata bahwa Mpemba hanya salah lihat dan hal tersebut tidak mungkin terjadi. Singkat cerita, Mpemba masuk di SMA dan pertanyaan yang sama terus ia lontarkan kepada gurunya. Namun jawaban yang sama juga terus ia dapatkan. Bahkan beberapa gurunya mengatakan bahwa hal tersebut dapat terjadi di â&#x20AC;&#x153;Fisika Mpembaâ&#x20AC;? atau â&#x20AC;&#x153;Dunia Mpembaâ&#x20AC;?.
Mpemba menjadi bahan olok-olokan bagi guru dan teman-temannya. Segala se-suatu yang ia lakukan salah akan disebut â&#x20AC;Ś-mpemba. Meski dengan olok-olokan tersebut, sehari-hari ia tetap menggunakan kejadian yang ia temukan untuk membekukan air atau susu dengan lebih cepat. Dengan tekad yang ia punya, Mpemba memutuskan untuk melakukan percobaan tersebut di sekolah. Takut eksperimennya gagal, ia mencoba dulu eksperimennya untuk memastikan bahwa ia benar-benar tidak salah lihat. Namun, berulang kali ia mencobanya, hasil yang sama tetap diperoleh. Air yang panas lebih cepat membeku dibanding air pada suhu kamar. Ia kemudian mendemonstrasikan percobaan tersebut di hadapan guru fisika dan teman-temannya.
Suatu hari, seorang doktor bernama Denis Osborne diundang untuk memberikan seminar di sekolah si Mpemba. Di seminar tersebut, ia mendapat pertanyaan dari seorang anak yang mengundang tawa dan cemoohan dari teman-temannya sendiri. Anak tersebut bercerita bahwa ia menemukan air panas akan membeku lebih cepat dibanding air pada suhu kamar dan dia bertanya mengapa demikian. Doktor tersebut awalnya memang tidak percaya, tetapi karena anak tersebut sangat gigih dengan argumennya, doktor tersebut mencoba untuk bereksperimen dan hasil yang ia dapatkan sama persis dengan yang diceritakan oleh anak tersebut. Ia pun mempublikasikan hasil temuannya tersebut ke jurnal ilmiah dan menamai fenomena tersebut mpemba effect sesuai dengan nama anak yang bertanya kepadanya waktu itu. Selama kurang lebih 40 tahun, belum diperoleh penjelasan
21
Figure in Chemistry yang pasti tentang fenomena ini sampai-sampai beberapa jurnal ilmiah memasukkannya dalam salah satu pertanyaan yang belum terjawab dalam bidang kimia fisik. Pada tahun 2011, Royal Society of Chemistry, sebuah lembaga internasional dalam bidang kimia memutuskan untuk mengadakan kompetisi dalam menjawab pertanyaan tersebut. Akhirnya, pada Januari tahun 2012, Nikola Bregovic, seorang ilmuwan muda kroasia, ditetapkan sebagai pemenang, mengalahkan 22.000 orang lainnya. Banyak pelajaran yang bisa kita ambil dari Erasto Mpemba. Teruslah berusaha untuk mencari jawaban dari setiap pertanyaan kita. Karena saat kita berhenti bertanya, saat itulah kita berhenti belajar.
Erasto Mpemba dan Professor Denis Osborne pada sebuah presentasi di London
Sumber: Jurnal rsc.org, â&#x20AC;&#x153;Cool? A Paper by Erasto Mpemba and Denis Osborneâ&#x20AC;? , 1969
22
!! Put
Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !!
Contact : majalahamisca@gmail.com
KAWAN!!
DISINI
IKLANMU
PASANG
Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here
Chem In Food
D
By: Deby Hajjar Rakhmadumila Clâ&#x20AC;&#x2122;11
i era modern ini, manusia cenderung untuk menginginkan kebutuhan hidupnya terpenuhi dengan mudah dan cepat. Sekarang, banyak sekali ditemukan makanan-makanan cepat saji yang juga disukai orang dewasa dan anak kecil. Tergantung pada bahan yang terkandung di dalam makanan cepat saji serta jumlah yang dikonsumsi, makanan cepat saji tersebut membahayakan tubuh karena dapat memperbesar laju obesitas, meningkatkan resiko aterosklerosis (penebalan dinding arteri karena akumulasi kalsium dan kolesterol atau trigliserida), serangan jantung, dan stroke. Tubuh manusia dalam sehari membutuhkan 500 g total nutrisi dari karbohidrat, lemak dan protein, sekitar 300 mg vitamin, dan 20 gram mineral sehari. Semua nutrisi dari makanan ini harus ada dengan jumlah yang proporsional dalam tubuh agar tidak menyebabkan penyakit. Walaupun sebenarnya untuk menjadi sehat, tidak hanya dapat dilakukan dengan makan makanan yang sehat, namun juga harus berolahraga.
24
Bayam adalah salah satu dari makanan yang padat gizi di planet ini karena tinggi serat dan sangat rendah kalori. Bayam dapat membantu Anda mengelola diabetes tipe 2 dan merupakan tambahan yang bagus untuk setiap program diet. Bayam adalah sumber antioksidan yang baik, termasuk vitamin C, beta karoten, lutein, dan zeaxanthin, yang membantu menjaga kesehatan mata, rambut, dan kulit. Bayam mengandung kalium dan vitamin K yang sangat tinggi, dua nutrisi yang dapat membantu menjaga kesehatan tulang. Pada saat memasak bayam, jangan tutup panci. Membuka penutup panci dapat membantu untuk melepaskan lebih banyak asam dengan uap yang mengepul. Penelitian telah menunjukkan bahwa mendidihkan bayam dengan air yang banyak membantu mengurangi kadar asam oksalat sebanyak 50%. Ini yang membuat bayam terasa manis.
Chem In Food Nutrisi seperti vitamin dan mineral banyak dimiliki oleh sayuran. Sayuran adalah sumber yang baik untuk serat, folat, dan karotenoid. Sayuran ini juga mengandung vitamin C dan K, mineral besi, dan kalsium. Sayuran berfungsi sebagai antioksidan dalam tubuh. Sehari-hari, tubuh memproduksi radikal bebas. Setiap radikal bebas ini mengandung elektron yang tidak berpasangan di kulit terluar dari atom sehingga radikal bebas ini sangat reaktif secara kimiawi. Oleh karena kereaktifannya ini, radikal bebas dapat berpartisipasi dalam reaksi-reaksi samping dalam tubuh dan menyebabkan kerusakan sel. Banyak kanker yang terjadi akibat hasil reaksi radikal bebas dengan DNA dan menyebabkan mutasi yang mempengaruhi siklus sel. Antioksidan dari sayuran hijau dapat menghilangkan radikal bebas ini dengan cara menempel pada elektron bebas yang terdapat di kulit terluar atom radikal bebas dan melepaskannya ke luar tubuh sehingga tubuh menjadi lebih sehat dan bebas penyakit. Beberapa peneliti juga mengemukakan bahwa karotenoid dalam sayuran dapat menghentikan pertumbuhan kanker payudara, kulit, paru-paru, dan perut. Makanan yang mengandung folat juga mengurangi resiko kanker pankreas. Makanan yang mengandung serat dapat mengurangi resiko pengembangan kanker kolorektal. Tubuh membutuhkan sedikit diet lemak untuk menyerap karotenoid dan vitamin K yang terdapat dalam sayuran hijau. Menambahkan satu atau dua sendok teh minyak zaitun atau minyak kanola pada saat memasak sayuran dapat membantu penyerapan nutrisi ini. Berikut ini adalah contoh beberapa sayuran beserta manfaatnya bagi kesehatan tubuh.
Selada adalah makanan tambahan yang bagus untuk setiap program penurunan berat badan. Beberapa jenis selada, seperti romaine, daun hijau, daun merah, bibb, dan butterhead, merupakan sumber antioksidan yang baik, termasuk beta karoten, lutein, zeaxanthin, dan quercetin, yang membantu mencegah artritis, katarak, dan degenerasi makula, serta menjaga kesehatan rambut dan kulit. Selada juga merupakan sumber kalium yang baik, mineral ini terlibat dalam pengelolaan tekanan darah dan mencegah osteoporosis. Selain itu, semua jenis selada juga mengandung vitamin K yang dapat mencegah patah tulang.
25
Chem In Food Kubis bermanfaat sebagai penurun kolesterol jika dikukus. Serat dari kubis dapat mengikat asam empedu di saluran pencernaan bila kubis tesebut dikukus. Ini menyebabkan asam empedu mudah dikeluarkan dan kadar kolesterol menurun. Kubis savoy menjadi sumber sangat baik dari sinigrin. Sinigrin adalah salah satu glukosinolat dari kubis yang dapat mencegah kanker. Sinigrin dalam kubis dapat dikonversi menjadi alil-isotiosianat atau AITC. Senyawa isotiosianat ini menunjukkan sifat pencegahan kanker yang unik pada kanker kandung kemih, kanker usus, dan kanker prostat. Memasak kubis dengan dikukus lebih baik daripada dengan microwave untuk memaksimalkan manfaat glukosinolat. Memasak kubis dengan microwave selama dua menit dapat menghancurkan enzim mirosinase dengan jumlah yang sama dengan tujuh menit dikukus, padahal enzim ini dibutuhkan untuk membantu mengonversi glukosinolat kubis ke dalam senyawa pencegah kanker.
Brokoli memiliki dampak positif yang kuat pada sistem detoksifikasi tubuh. Glukorafanin, glukonasturtiian, dan glukobrassicin-3 fitonutrien glukosinolat yang ditemukan dalam kombinasi khusus dalam brokoli mampu mendukung semua langkah dalam proses detoksifikasi tubuh, termasuk aktivasi, netralisasi, dan penghilangan kontaminan yang tidak diinginkan. Isotiosianat (ITC) adalah molekul detoks yang mengatur dan terbuat dari glukosinolat brokoli. Senyawa ini membantu mengendalikan proses detoksifikasi pada tingkat genetik. Selain itu, brokoli mengandung kombinasi dari vitamin A (dalam bentuk beta karoten) dan K sebagai penyeimbang metabolisme vitamin D yang ditambahkan melalui suplemen vitamin D dalam tubuh seseorang yang kekurangan vitamin D.
Setiap minggunya, remaja dan orang dewasa seharusnya mengonsumsi 1,5 cangkir rebusan sayuran hijau. Anak berusia 4 sampai 8 tahun seharusnya mengonsumsi 1 cangkir rebusan sayuran sedangkan anak berusia 2 sampai 3 tahun mengonsumsi setengah cangkir. Ketika membeli sayuran hijau, pilihlah sayuran yang segar. Untuk penyimpanan, taruh sayuran di temperatur antara 1 °C - 3 °C dan usahakan tidak disimpan di dekat tomat, apel, atau buah lainnya yang melepaskan gas etilen yang menyebabkan sayuran menjadi layu. Dari semua manfaat yang diberikan oleh sayuran hijau, sangat baik bagi kita untuk mengonsumsi sayuran hijau dan makan seimbang setiap harinya sehingga kita dapat hidup sehat. Sumber: http://www.whfoods.com/genpage.php?tname=foodspice&dbid=43 Tanggal akses: 6 Februari 2014 http://www2.ca.uky.edu/agc/pubs/FCS3/FCS3567/FCS3567.pdf Tanggal akses: 6 Februari 2014 http://www.fruitsandveggiesmorematters.org/antioxidants-in-fruits-and-vegetables Tanggal akses: 31 Desember 2013
26
Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!
PASANG
IKLANMU DISINI
KAWAN!!
Contact : majalahamisca@gmail.com
AMISCA’s Corner
Dies Natalis para Unsur
Halo!!!! Apa kabar? Mudah-mudahan selalu baik, ya. Artikel ini akan membawa pembaca untuk mem-“flashback” memori kita tentang Dies Ce AMISCA yang sangat luar biasa.
Sebenarnya, apa Dies itu? Kenapa diberi nama Dies Ce? Ingin tahu? Penasaran? Arti dari Dies Natalies yang tercantum dalam KBBI adalah hari ulang tahun berdirinya suatu lembaga pendidikan tinggi (universitas, akademi, dsb). Peringatan hari lahir (dies natalis) dalam sejumlah besar budaya dianggap sebagai peristiwa penting yang menandai awal perjalanan kehidupan. Oleh karena itu, biasanya peringatan tersebut dirayakan dengan penuh syukur dan kebahagiaan. Bertambahnya usia selalu dibarengi dengan pengharapan akan makin bertambahnya kedewasaan. Tidak hanya bagi manusia, pertambahan usia bagi organisasi pun selalu dikaitkan dengan tingkat kedewasaan. Apalagi bagi sebuah perguruan tinggi yang mempunyai fungsi utama melahirkan para ilmuwan yang berkualitas. Selanjutnya adalah mengenai kata “Ce”. AMISCA pada tahun ini genap berusia 58 tahun. Oleh karena di kimia terkenal dengan tabel periodiknya maka disangkut-pautkan angka 58 dengan unsur ke-58, yaitu Cerium atau yang biasa disingkat “Ce”. Gimana, keren kan? Yups, sekarang dilanjutkan ke rangkaian acara yang berlangsung selama 4 hari. Wow, 4 hari! Mau tahu buktinya? Ayo simak kelanjutannya....
28
Rangkaian Dies dimulai dari tanggal 7 Februari 2014 yang dibuka dengan arak-arakan keliling ITB. Arak-arakan ini melibatkan massa AMISCA yang melakukan pawai keliling kampus, mengunjungi himpunan-himpunan di ITB sambil menyanyikan jargon-jargon AMISCA. “We are Amisca, Chemist 105, Chemist 105“. Ini adalah salah satu kutipan dari jargon AMISCA. Satu lagi yang menjadi kebanggaan adalah ketika meneriakkan yell of AMISCA di seluruh himpunan. Arak-arakan ini ditutup dengan push-up unsur di intel yang dipimpin oleh Diar Co’10 yang saat itu menjabat sebagai Kahim AMISCA. Tanggal 8 Februari 2014, dilaksanakan “COMSERV” di Pelesiran. Acara COMSERV ini dibuka dengan senam pagi bersama ibu-ibu PKK di daerah tersebut dan dipimpin oleh pelatih senam. Pada saat senam pagi ini terlihat wajah-wajah ceria baik dari ibu-ibu PKK maupun dari massa AMISCA meskipun hujan rintik-rintik. Setelah senam pagi, diadakan sarapan bersama sebelum pemaparan materi tentang pemilahan sampah.
AMISCA’s Corner Setelah sarapan, acara dilanjutkan dengan pemaparan materi pemilahan sampah. Ibu-ibu terlihat tampak serius saat menerima materi. Agar materi tersebut bermanfaat, dilakukan permainan mengumpulkan sampah di daerah tersebut dan memilahnya menjadi 2 kelompok, yaitu sampah organik dan anorganik. Tidak mau kalah dengan ibu– ibu yang bersemangat ini, massa AMISCA juga turut membantu memunguti sampah. Semua ibu-ibu ini diberi apresiasi dalam bentuk hadiah yang bermanfaat untuk keperluan rumah tangga. Walaupun melelahkan, rasa itu hilang setelah melihat canda dan tawa yang keluar dari wajah peserta.
Tanggal 9 Februari adalah hari Minggu, tapi antusias dari massa AMISCA tidak hilang sama sekali meskipun hanya sebagian massa AMISCA yang datang pada hari ini. Hari ini dilaksanakan pawai dies AMISCA di CFD tentang pemilahan sampah. Tidak hanya pawai saja, tetapi juga ditampilkan sebuah teatrikal antara sampah organik dan anorganik. Disini juga dilakukan pemungutan sampah sesuai dengan jenisnya sambil diberikan brosur ke pengunjung CFD.
Acara berikutnya yang tidak kalah seruadalah AMISCA FUN DAYS. Acara ini dipenuhi canda dan tawa. Walau melelahkan, semua orang terlihat senang memainkan games yang diberikan. Setelah games selesai, acara dilanjutkan dengan pemberian hadiah bagi seluruh pemenang home tournament. Dan juara umum untuk home tournament kali ini adalah
Hari selanjutnya adalah hari puncak dari perayaan Dies HMK ‘AMISCA’ ITB yang dilaksanakan pada tanggal 10 Februari 2014. Perayaan Dies ini dilaksanakan di Aula Barat (ALBAR),
29
AMISCA’s Corner dimulai dari penataan dekorasi yang luar biasa, sound system yang sangat memuaskan, dan tentunya konsumsi yang sangat enak. Acara ini dimulai pukul 19.00 dengan pembacaan ayat suci Al-Qur’an oleh Egy B’12 dengan saritilawah oleh Ila Ba’12. Setelah itu, dilakukan penyematan jaket himpunan oleh Diar Co’12 kepada ketua angkatan Zeolit, yaitu Marvel S’12. Tak lama berselang acara dilanjutkan dengan tukar kado. Setelah itu ada penampilan dari AMISCA choir yang membawakan lagu mars dan hymne AMISCA. Tidak hanya dari AMISCA choir saja, tetapi ada banyak pengisi acara lainnya pada saat malam puncak Dies Ce AMISCA ITB ini.
So, tentu saja rangkaian acara yang sangat fenomenal dan berkesan ini sulit dilupakan. Semoga hal-hal bermanfaat selama rangkaian Dies ini dapat menjadi teladan untuk generasi-generasi selanjutnya. Sukses dan jaya selalu, AMISCA!
30
AMISCA’s Corner
Oleh :Zyahra Islami Syofia Tc’10 Olimpiade Kimia Tingkat Nasional (OKTAN) merupakan acara besar yang diselenggarakan oleh Himpunan Mahasiswa Kimia ‘AMISCA’ ITB. Kegiatan ini merupakan kegiatan ke-VI yang diadakan oleh HMK ‘AMISCA’ ITB, setelah mengadakan acara yang sama, yaitu Chemistry Challenge tingkat Nasional pada 2002, LCTK pada 2007, dan kegiatan Chemistry for Nation (CFN) pada 2009, 2010, dan 2011. Berbeda dari tahun-tahun sebelumnya, kompetisi ini melibatkan 19 kota yang tersebar di seluruh Indonesia, mulai dari Pulau Sumatra, Jawa, Bali, Kalimantan, dan Sulawesi. OKTAN terdiri dari beberapa rangkaian acara, yaitu seleksi tingkat subrayon yang berlangsung pada hari Minggu, 12 Januari 2014 dan tepat dilaksanakan serentak di 19 subrayon yang tersebar di seluruh Indonesia, dengan total peserta sebanyak 624 tim atau sekitar 1.248 siswa/siswi SMA/sederajat dari seluruh Indonesia. Panitia OKTAN sendiri pun tidak semata-mata mengadakan olimpiade tanpa bantuan pihak lain. Pihak yang telah bekerja sama dengan kami diantaranya adalah beberapa universitas dan juga SMA yang tersebar di seluruh Indonesia. Adapula beberapa perusahaan yang bekerja sama dan mendukung acara kami,
yaitu TOTAL, Wardah, Bank BJB, Chandra Asri Petrochemical, Pupuk Kaltim, Edulab, dan DIKTI. Tidak hanya itu, beberapa media partner pun bekerja sama dengan kami dalam mempublikasikan acara OKTAN ini. Media partner yang bekerja sama dengan kami yaitu 98,4 FM Radio Prambors Bandung, 107,9 FM 8EH Radio ITB, 107,7 FM Radio Kampus ITB, info-lomba.com, RCTI, Majalah Boulevard ITB, @infobdg, Koran Pikiran Rakyat, dan juga KOMPAS. Rangkaian acara OKTAN selanjutnya adalah babak perempat final, semifinal, final, pelatihan guru, serta talkshow yang mengangkat tema “What Will You Do If You Become A Chemist” yang disampaikan oleh Dr. Ciptati, MS., M.Sc. selaku dosen Kimia ITB, Pak Dadik Garibaldi (alumni Kimia ITB), Pak Harman Subakat (Operation Direktur PT. Paragon), dan Pak Adhia Utama (Head of Lab and Services TOTAL E&P Indonesia). Babak perempat final (25 besar) diikuti oleh 19 tim terbaik dari 19 subrayon dan 6 tim terbaik yang diurutkan sampai skala nasional. Perolehan nilai tertinggi pada tingkat seleksi subrayon ialah 190 poin dari 200 poin yang diraih oleh James Surya & Viriyadhika Putra dari SMAK BPK Penabur 1 Jakarta.
31
AMISCA’s Corner Babak perempat final diselenggarakan pada tanggal 25 Januari 2014 di Auditorium CC Timur ITB. Acara ini diawali dengan sesi pembukaan oleh Dr. Bunbun Bundjali, MS. selaku Ketua Prodi Kimia, Diar Luthfi Hawari selaku Ketua HMK ‘AMISCA’ ITB, dan Ahmad Nur Kamil selaku ketua acara. Lalu, pada pukul 08.00, para peserta harus mengerjakan soal tertulis selama 2 jam untuk dapat lolos ke babak selanjutnya. Di waktu yang sama, guru pembimbing peserta mengikuti acara “Pelatihan Guru” di Galeri CC Timur. Pembicara yang diundang ialah Prof. Ismunandar dan Dr. M. Abdulkadir Martoprawiro, yang membahas mengenai konsep kimia yang seringkali salah disampaikan.
Babak semifinal berlangsung pada siang hari dengan sistem kompetisi berupa LCTK. Para peserta harus mengumpulkan poin sebanyak-banyaknya agar dapat lolos ke babak final. Pada akhirnya, terdapat 4 tim yang lolos, yaitu tim dari SMAK BPK Penabur 1 Jakarta, SMAN 1 Purwokerto, SMA Kharisma Bangsa, dan SMAN 1 Glagah. Pada babak final, peserta harus mengikuti tes praktikum kemudian mempresentasikan hasil analisanya kepada para juri. Setelah itu peserta dihadapkan pada LCTK yang sifatnya lebih menegangkan dibanding sebelumnya karena pada tahap LCTK kali ini terdapat sistem bet point. Pada sistem ini, para peserta harus bertaruh nilai
Peserta Pelatihan Guru foto bersama dengan Bapak Dr. M. Abdulkadir
32
AMISCAâ&#x20AC;&#x2122;s Corner yang ditentukan oleh peserta sendiri. Jika jawaban peserta benar, ia akan memperoleh skor sesuai pilihannya, namun jika salah, skor yang telah didapat akan dikurangi skor yang telah dipilihnya. Pada akhirnya, tim dari BPK Penabur 1 Jakarta, James Surya & Viriyadhika Putra yang memperoleh skor tertinggi, diikuti oleh William Wibowo & Stefani Kartika Putri (SMAN 1 Purwokerto) di peringkat 2, Dennis Deviandoni & Wahyu Orphan Kuswantoro (SMAN 1 Glagah) di peringkat 3,
dan Ilham Zaky Wilson & Muhammad Wildan Hakim (SMA Kharisma Bangsa) sebagai juara harapan I. Rangkaian acara OKTAN ditutup oleh orasi dari Ahmad Nur Kamil (Pmâ&#x20AC;&#x2122;11) yang sangat memukau dan penuh motivasi, kemudian acara diakhiri dengan Gala Dinner bersama antara perserta, guru pembimbing, panitia, juri, dan hadir pula Pak Bunbun Bundjali selaku Ketua Prodi Kimia ITB.
Juara 1, 2, 3, dan Harapan 1 OKTAN ITB 2014
25 Tim Terbaik OKTAN ITB 2014
33
AMISCA’s Corner
G
KISAH HEBAT
aya hidup menjadi faktor penting yang mampu mempengaruhi tingkah laku masyarakat di dunia ini. Gaya hidup itu sendiri biasanya merupakan hal-hal yang sangat dekat dengan masyarakat. Setelah ditinjau lebih lanjut, didapatkan tiga hal utama yang menjadi pengaruh gaya hidup bagi masyarakat. Tiga hal tersebut adalah makanan, kosmetik, dan obat-obatan.
Berdasarkan hal tersebut, Himpunan Mahasiswa Kimia ‘AMISCA’ Institut Teknologi Bandung (HMK ‘AMISCA’ ITB) sebagai suatu organisasi yang peduli akan kesehatan masyarakat yang berkaitan erat dengan kandungan bahan kimia yang ada dalam bahan makanan, produk kosmetik, serta obat-obatan, memiliki tanggung jawab untuk memberikan informasi dan pengetahuan bagi masyarakat tentang makanan, produk kosmetik, serta obat-obatan yang aman bagi kesehatan. Atas dasar kepedulian terhadap kesehatan masyarakat yang berkaitan erat dengan disiplin ilmu kimia, diadakan kegiatan Community Service Education. Community Service Education Himpunan Mahasiswa Kimia ‘AMISCA’ ITB pada tahun 2013 ini bernamakan “Kisah Hebat”. “Kisah Hebat” berartikan kimia bersahabat, hidup cermat, berkeluarga sehat. Tujuan dari Community Service Education yaitu meningkatkan rasa empati terhadap masyarakat, minimal sekitar kampus Institut Teknologi Bandung, memenuhi peran dan tanggung jawab mahasiswa yang terdapat pada Tri Dharma Perguruan Tinggi, yaitu pengabdian masyarakat,
34
berbagi pengalaman, wawasan, serta pengetahuan kepada masyarakat, serta meningkatkan hubungan internal anggota Himpunan Mahasiswa Kimia ‘AMISCA’ ITB.
Community Service Education HMK ‘AMISCA’ ITB dilakukan pada tanggal 28 September 2013, 26 Oktober 2013, serta 7 Desember 2013. Pada tiap kegiatan akan dilakukan penyuluhan kepada ibu-ibu PKK RW 07 Jalan Plesiran, Bandung, mengenai permasalahan bahan kimia berbahaya yang berdampak buruk bagi kesehatan tubuh dan berkaitan dengan gaya hidup masyarakat. Penyuluhan dilakukan pada tanggal 28 September 2013 tentang makanan, 26 Oktober 2013 tentang kosmetik, serta 7 Desember 2013 tentang obat-obatan. Selain penyuluhan, diadakan pula medical check up gratis bagi masyarakat lansia RW 07. Dalam kegiatan medical check up ini,
HMK ‘AMISCA’ ITB bekerja sama dengan Al–Anshar Medical Team dari Fakutas Kedokteran Unisba. Medical check up tersebut terdiri dari uji gula darah, uji kolesterol, tekanan darah, serta solusi dalam menanggulanginya. Permasalahan sanitasi dan kebersihan MCK (mandi, cuci, kakus)
AMISCAâ&#x20AC;&#x2122;s Corner yang masih menjadi kendala bagi masyarakat RW 07 Pelesiran, mendorong kami untuk dapat berkontribusi pada pembangunan WC Umum yang dilaksanakan oleh warga Jalan Pelesiran RW 07, Bandung. Oleh karena itu, dilakukan bantuan bahan material dalam melakukan perenovasian dan pembangunan MCK di RW 07 Plesiran. Selain kegiatan-kegiatan inti yang telah dijelaskan, diadakan pula malam pengakraban dengan menonton bersama di balai RW.
Semoga respon baik dari masyarakat tersebut mampu memotivasi kita sebagai mahasiswa untuk lebih memerhatikan dan lebih peka terhadap masyarakat sekitar. Sekarang mungkin kita yang sedikit membantu mereka, namun di kemudian hari PASTI mereka yang akan membantu kita.
Setelah selesainya Community Service Education â&#x20AC;&#x153;Kisah Hebatâ&#x20AC;? (kimia bersahabat, hidup cermat, berkeluarga sehat), masyarakat merasa telah terbantu, serta masyarakat juga secara kontinuitas mampu mengubah gaya hidupnya menjadi lebih baik. Pengetahuan yang dibagi oleh panitia mampu diaplikasikan dalam kehidupan sehari-hari. Selain itu, dengan adanya penanggulangan permasalahan sanitasi, masyarakat sangat merasa terbantu serta sangat bersyukur dengan adanya seluruh rangkaian kegiatan ini.
35
AMISCAâ&#x20AC;&#x2122;s Corner
TEKA-TEKI SILANG
Mau tambahan uang jajan? Buruan isi dan kirimkan jawabanmu ke majalahamisca@ gmail.com sebelum 30 Juni 2014! Tiga orang yang beruntung masing-masing akan mendapatkan uang seniali 50.000 rupiah! Jangan sampai ketinggalan!
MENDATAR
MENURUN 1. Keadaan di mana konsentrasi natrium 3. Bahan dasar tahu. plasma dalam tubuh berada dibawah nilai 4. AMISCA News of Daily Chemistry. normal. 9. Senyawa benzena sangat stabil karena 2. Warna nyala api dari unsur Stronsium. mengandung ikatan rangkap... 5. Cairan yang digunakan pada peralatan 11. Unsur dengan nomor atom 16 listrik transformer sebagai pendingin dan 12. Senyawa dalam kulit jeruk untuk material dielektrik. keperluan kosmetik dan produk 6. Salah satu senyawa dalam kubis yang kebersihan. dapat mencegah kanker. 7. Metal Organic Frameworks. 8. Dirayakan setiap tanggal 14 Februari. 10. Nama depan penemu Mpemba Effect.
36
Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !! Put Your Ad Here !!
PASANG
IKLANMU DISINI
KAWAN!!
Contact : majalahamisca@gmail.com