aÍY]«>]m]yfh (kišiÏ]È[)
tuWeÊ<uÊ¢N
അ
ാ
രാമായണം
(കിളി ാ ്) െ
അവലംബം: ........................................... െമാൈബ എഡിഷ പി.ആ . ഹരി മാ (http://www.prharikumar.com)
...........................................
അ
ാ
രാമായണം
വിഷയ ബാലകാ
മണിക
ം ........................................................................... 10
ഉമാമേഹശ രസംവാദം................................................................................13 ശിവ
െച
കഥാകഥനം .....................................................................21
ലാഭാേലാചന .......................................................................................25 കാേമഷ്ടി .............................................................................................26 ീരാമാവതാരം...........................................................................................27 കൗസല ാസ് തി .......................................................................................29 ബാല
ം കൗമാര ം ..................................................................................33
യാഗര
......................................................................................................34
താടകാവധം .................................................................................................37 അഹല ാേമാ
ം ........................................................................................40
അഹല ാസ് തി .........................................................................................44 സീതാസ യംവരം ........................................................................................48 ഭാ
വഗ
അേയാ
ശമനം .....................................................................................55
ാകാണ്ഡം.............................................................. 63
നാരദരാഘവസംവാദം ................................................................................64 2
അ
ാ
രാമായണം
ീരാമാഭിേഷകാരംഭം ...............................................................................71 അഭിേഷകവിഘ്നം .....................................................................................76 വി ി ല
ാഭിേഷകം .......................................................................................84
്മേണാപേദശം ....................................................................................91
രാമസീതാത
ം ...................................................................................... 103
യാ ാരംഭം................................................................................................. 106 വനയാ
.................................................................................................... 109
ഹസംഗമം ............................................................................................... 110 ല
്മണ ഹസംവാദം ............................................................................ 111
ഭരദ ാജാ
മ േവശം ............................................................................... 115
വാല്മീക ാ
മ
േവശം ......................................................................... 117
വാല്മീകി െട ആ ചി
കഥ ........................................................................ 120
ട േവശം ....................................................................................... 123
ദശരഥെ
ചരമം........................................................................................ 124
നാരീജനവിലാപം ..................................................................................... 130 ഭരതെ
വിലാപം ...................................................................................... 132
സംസ്കാരക
ം ..................................................................................... 137
3
അ ഭരതെ
ാ
രാമായണം
വനയാ ..................................................................................... 139
ഭരതരാഘവസംവാദം ................................................................................ 150 അ
ാ
മ േവശം ................................................................................. 155
ആരണ കാ മഹാരണ
ം .................................................................... 158
േവശം ................................................................................... 158
വിരാധവധം ................................................................................................ 160 ശരഭംഗമ ിര േവശം .............................................................................. 163 നിമ തീ അഗ
ലസമാഗമം ................................................................................. 164 ്ണാ
മ േവശം ....................................................................... 166
സ
ശനം .................................................................................. 169
അഗസ്ത സ് തി ..................................................................................... 171 ജടാ സംഗമം ............................................................................................ 175 പ
വടീ േവശം...................................................................................... 176
ല
്മേണാപേദശം .................................................................................. 176 പണഖാഗമനം ..................................................................................... 180
ഖരവധം ...................................................................................................... 183 ണഖാവിലാപം ................................................................................ 190
4
അ
ാ
രാമായണം
രാവണമാരീചസംവാദം ............................................................................. 193 മാരീചനി ഹം .......................................................................................... 196 സീതാപഹരണം ........................................................................................ 199 സീതാേന ഷണം ....................................................................................... 203 ജടാ ഗതി .................................................................................................. 206 ജടാ സ് തി............................................................................................. 208 കബ
ഗതി............................................................................................... 210
കബ
സ് തി ......................................................................................... 213
ശബര ാ
മ േവശം................................................................................ 216
കി ി
ാകാ
ം ................................................................. 221
ഹ മ സംഗമം ........................................................................................ 221 ീവസഖ ം ............................................................................................ 225 ബാലി
ീവകലഹകഥ .......................................................................... 228
ബാലി
ീവ
ം................................................................................... 233
ബാലിവധം ................................................................................................. 235 താരേയാ
ഉപേദശം ............................................................................ 244
ീവരാജ ാഭിേഷകം ............................................................................. 247
5
അ
ാ
രാമായണം
ിയാമാ േ ാപേദശം .............................................................................. 250 ഹ മ
ീവസംഭാഷണം ................................................................... 253
ീരാമെ ല
വിരഹതാപം .......................................................................... 255
്മണെ ീവ
റ ാട് .............................................................................. 257 ീരാമസ
ിധിയി
............................................................. 262
സീതാേന ഷേണാേദ ാഗം........................................................................ 263 സ യം ഭാഗതി ......................................................................................... 267 സ യം ഭാസ് തി.................................................................................... 271 അംഗദാദിക െട സംശയം ....................................................................... 274 സ ാതിവാക ം......................................................................................... 278 സ
ലംഘനചി
.................................................................................... 287
രകാണ്ഡം...................................................................... 292 സ
ലംഘനം ........................................................................................... 292
മാ
വിഘ്നം ........................................................................................... 293
ല ാല
്മിേമാ
ം ................................................................................. 297
സീതാദ ശനം............................................................................................ 299 രാവണെ
റ ാട് ................................................................................... 300
6
അ രാവണെ
ാ
രാമായണം
ഇ ാഭംഗം .............................................................................. 302
ഹ മ
ീതാസംവാദം.............................................................................. 307
ല ാമ
നം ................................................................................................ 315
ഹ മാ
രാവണസഭയി
...................................................................... 321
ല ാദഹനം ................................................................................................ 327 സ
ലംഘനം ........................................................................................... 331
ഹ മാ സീതാ
കാ
ീരാമസ ാ
ിധിയി .............................................................. 333
നിേവദനം ....................................................................... 334
ം ........................................................................... 339
ീരാമാദിക െട നി
യം....................................................................... 339
ല ാവിവരണം ........................................................................................... 341 യാ
................................................................................................... 343
രാവണാദിക െട ആേലാചന ................................................................... 346 രാവണ ംഭക
സംഭാഷണം ............................................................... 349
രാവണവിഭീഷണസംഭാഷണം ................................................................ 351 വിഭീഷണ കബ
ീരാമസ
ിധിയി ......................................................... 356
നം ............................................................................................. 365
7
അ േസ ബ
ാ
രാമായണം
നം........................................................................................... 367
രാവണ കസംവാദം ................................................................................ 373 കെ
ാ
മാല വാെ
ം .......................................................................... 379
വാക ം .................................................................................. 381
ാരംഭം................................................................................................... 383 രാവണെ
റ ാട് ................................................................................... 393
ംഭക
െ
നീതിവാക ം .................................................................... 399
ംഭക
വധം ......................................................................................... 405
നാരദസ് തി ............................................................................................. 408 അതികായവധം ......................................................................................... 411 ഇ ജി
ിെ
ഔഷധ
ിനായി ഹ മാെ
കാലേനമി െട
വിജയം ............................................................................ 414 ഗമനം...................................................... 417
റ ാട് ........................................................................... 419
ദിവ ൗഷധഫലം ........................................................................................ 426 േമഘനാദവധം ........................................................................................... 427 രാവണവിലാപം ......................................................................................... 438 രാവണെ
േഹാമവിഘ്നം ...................................................................... 440
8
അ രാമരാവണ അഗസ്ത ആദിത
ാ
രാമായണം
ം ........................................................................................ 445 േവശ ം ആദിത സ് തി ം ............................................. 456
ദയം .......................................................................................... 458
രാവണവധം ............................................................................................... 459 വിഭീഷണരാജ ാഭിേഷകം ........................................................................ 463 സീതാസ ീകരണം ..................................................................................... 465 േദേവ സ് തി ......................................................................................... 469 അേയാ
യിേല
യാ
.................................................................. 471
ഹ മദ്ഭരതസംവാദം ............................................................................... 477 അേയാ
ാ േവശം ................................................................................. 479
രാജ ാഭിേഷകം .......................................................................................... 483 വാനരാദിക ീരാമെ രാമായണ
്അ
ഹം.................................................................... 491
രാജ ഭാരഫലം ...................................................................... 495 ിെ
ഫല
തി ................................................................... 496
9
അ
ാ
ബാലകാ ഹരി: അവി
രാമായണം
ം
ീ ഗണപതേയ നമ: മ
ീരാമ! രാമ! രാമ! ീരാമച ! ജയ ീരാമ! രാമ! രാമ! ീരാമഭ ! ജയ! ീരാമ! രാമ! രാമ! സീതാഭിരാമ! രാമ! ീരാമ! രാമ! രാമ! േലാകാഭിരാമ! ജയ! ീരാമ! രാമ! രാമ! രാവണാ ക! രാമ! ീരാമ! മമ ദി രമതാം രാമ! രാമ! ീരാഘവാ ാ രാമ! ീരാമ! രമാപേത! ീരാമ! രമണീയവി ഹ! നേമാസ് േത നാരായണായ നേമാ നാരായണായ നേമാ നാരായണായ നേമാ നാരായണായ നേമാ ീരാമനാമം പാടിവ ൈപ ിളിെ േ ! ീരാമചരിതം നീ െചാ ീ മടിയാെത. ശാരികൈ ത താ ം വ ി വ ാെര ീരാമസ് തിേയാെട പറ ട ിനാ : കാരണനായ ഗണനായക ാ ക കാ ണ ി ശിവശ ിസംഭവ േദവ വാരണ ഖ മമ ാരബ്ധവിഘ്ന െള വാരണം െചയ്തീ വാനാേവാളം വ ി േ . വാണീ കനാരതെമ െട നാ തേ വാണിമാതാേവ! വ വി േഹ! േവദാ ിേക നാണെമ ിേയ ദാ നാവിേ നടനെ യ്േകണാ ാനേന! യഥാ കാനേന ദിഗംബര വാരിേജാ ഭവ ഖവാരിജവാേസ! ബാേല! വാരിധിത ി തിരമാലകെളേ ാെല ഭാരതീപദാവലി േതാ ണം കാേല കാേല പാരാെത സല ണം േമേ മംഗലശീേല!
10
അ
ാ
രാമായണം
ഷ്ണിവംശ വ ഷ്ണനായ് പിറെ വി വിശ ാ ാ വിേശഷി ഹി ണം. വിഷ് േജാ ഭവ തന ന വ ാസ വിഷ് താ തെ വ പിറ തേപാധന വിഷ് ത ായാ ണചരി െമ ാം ക ഷ്ണനാം രാണക ാവിെന വണ േ
ാ
.
നാ റേനരായ രാമായണം ചമയ് യ നാ ഖ ി ബ മാനെ വള െ ാ വാല്മീകി കവിേ ഷ്ഠനാകിയ മഹാ നിതാ മമ വരം തരിെകെ ാ ം വ ി േ . രാമനാമെ ദാകാല ം ജപി ീ ം കാമനാശന മാവ ഭ മേഹശ ര ീമഹാേദവ പരേമശ സ േവശ ര മാമേക മനസി വാണീ വാ വ ി േ . വാരിേജാ ഭവനാദിയാകിയ േദവ ാ ം നാരദ ഖ ാരാകിയ നിക ം വാരിജശരാരാതി ാണനാഥ ം മമ വാരിജമകളായ േദവി ം ണയ് ണം. കാരണ ത ാരാം ാ ണ െട ചരണാ ണാം ജലീനപാം സ യം മമ േചേതാദ ണ ിെ മാലിന െമ ാം തീ േശാധനെചയ്തീ വാനാേവാളം വ ി േ . ആധാരം നാനാജഗ യനാം ഭഗവാ ം േവദെമ േ ാ നാഥ താന െചയ് : േവദ ിനാധാര ത ാരി ാണാെയാ േദവ വര ാ തദ രശാപാദിക ധാ ശ രവിഷ് ഖ ാ ം മതം േവദേ ാ മ ാ ം മാഹാ ളാ െചാ ാം പാദേസവകനായ ഭ നാം ദാസ പാദജന ാനിനാമാദ നാ െ ാ njാ േവദസ ിതമായ് ീരാമായണം േബാധഹീന ാ റിയാംവ ം െചാ ീ േ . 11
അ
ാ
രാമായണം
േവദേവദാംഗേവദാ ാദിവിദ കെള ാം േചതസി െതളി ണ ാേവാളം ണയ് ണം. രസംഹതിപതി തദ സ ാഹാപതി വരദ പി പതി നി തി ജലപതി തരസാ സദാഗതി സദയം നിധിപതി ക ണാനിധി പ പതി ന പതി രവാഹിനീപതിതനയ ഗണപതി രവാഹിനീപതി ഥമ തപതി തിവാക ാ ാ ദിനപതി േഖടാനാം പതി ജഗതി ചരാചരജാതികളാ േ ാ ം അഗതിയാേയാരടിയ ഹിേ ണമകേമ ഖേമ njാനനിശം വ ി േ . അ ജ മമ സതാം വിദുഷാമേ സര മ നാഥനേനകാേ വാസികേളാ ം ഉ ി ല് വാഴ്ക രാമനാമാചാര ം ഖ ാരായ ത ാ മ േ ാ ം. ീരാമായണം രാ വിരി വിരചിതം േകാടി ി മിത ി . രാമനാമെ പിേ ാ കാ ാള ം മാ നി വരനായ് വ ക ധാതാ മിയി ജ േമാ ാ മിനി ീമഹാരാമായണം ചമയ്െ െചയ് . വീണാപാണി പേദശി രാമായണം വാണി ം വാല്മീകിത നാവിേ വാണീടിനാ . വാണീ ക െമ നാവിേ േലവം െചാ വ നാണമാ താ മതിെന ാവതിേ ാ . േവദശാസ് ധികാരിയെ േതാ േചതസി സ ം മി ീ വി പയാെല. അ ാ ദീപകമത ം രഹസ മിത ാ രാമായണം ത ശാസനേ ാ ം അ യനം െചയ്തീ ം മ ജ ിക െ ാം ി സി ി മസ ിഗ് മി ം െകാേ . ഭ ി ൈകെ ാ േക െകാ വി െചാ ീ വ12
അ
ാ
രാമായണം
െന
ം ി njാ രാമമാഹാ െമ ാം ിമ ളാേയാരി ഥ േക ാകി ബ നാകി ട നായ് വ ം. ധാ ീഭാരെ ീ ാ ാദിേദവഗണം ാ ി ഭ ി ം സ്േതാ ം െചയ്ത ലം ദുഗ് ാബ്ധിമേ േഭാഗിസ മനായീ െമ േമ േയാഗനി െചയ്തീ ം നാരായ ധാ ീമണ്ഡലം ത ി മാ ാണ്ഡ ല ി ധാ ീ വീര ദശരഥ തനയനായ് രാ ിചാരികളായ രാവണാദിക തെ മാ ാ ാ ജ രം ാപി ിേ ാ േശഷം ആദ മാം ത ം ാപി േവദാ വാക േവദ നാം സീതാപതി ീപാദം വ ി േ .
ഉമാമേഹശ രസംവാദം ൈകലാസാചേല ര േകാടിേശാഭിേത വിമലാലേയ രത്നപീേഠ സംവിഷ്ടം ധ ാനനിഷ്ഠം ഫാലേലാചനം നിസി േദവാദിേസവ ം നീലേലാഹിതം നിജഭ ാരം വിേശ ശ രം വ ി വാേമാ സംേഗ വാ ഭഗവതി രി ൈഹമവതി േചാദി ഭ ിേയാെട: സ ാ ാവായ നാഥ! പരേമശ ര! േപാ ി! സ േലാകാവസ! സ േ ശ ര! മേഹശ ര! ശ ! ശ ര! ശരണാഗതജന ിയ! സ േദേവശ! ജഗ ായക! കാ ണ ാബ്േധ! അത ം രഹസ മാം വസ് െവ ിരി ി െമ ം മഹാ ഭാവ ാരാ ജനം ഭ ിവിശ ാസ ഷാദിക കാ ംേതാ ംഭ ാ പേദശം െചയ്തീ െമ േക . ആകയാ njാ െ ാ നി ി വടിതേ ാടാകാം ാപരവശേചതസാ േചാദി . കാ ണ െമെ റി െ ിെലനി ിേ ാ ീരാമേദവതത പേദശി ീടണം. 13
അ
ാ
രാമായണം
തത േഭദ വി ാന ാനൈവരാഗ ാദി ഭ ില ണം സാംഖ േയാഗേഭദാദിക ം േ േ ാപവാസഫലം യാഗാദിക ഫലം. തീ സ്നാനാദിഫലം ദാനധ ാദിഫലം വ ധ നരാ മധ െമ ിവെയ ാെമേ ാെടാെ ാഴിയാതവ ം നി ി വടിയ െചയ് േക ലം സേ ാഷമകതാരിേല ായ് വ . ബ േമാ െട കാരണം േക ലമ ത ം തീ ടി േചതസി ജഗ പേത! ീരാമേദവ തെ മാഹാ ം േക ാ ില്പാരമാ ഹ njാനതിന് പാ െമ ി കാ ണ ം േധ! കനി ളിെചയ്തീടണമാ ം നി ി വടിെയാഴി ി െചാ വാ . ഈശ രി കാ ായനി പാ തീ ഭഗവതി ശാശ തനായ പരേമശ രേനാടീവ ം േചാദ ം െചയ് േക െതളി േദവ ജഗദാദ നീശ ര മ ഹാസം െചയ് :ധേന ! വ േഭ! ഗിരികേന ! പാ തി! ഭേ ! നിേ ാളമാ മി ഭഗവ ഭ ി നാേഥ! ീരാമേദവതത ം േക ണെമ മനതാരിലാകാം ായ് വ മഹാഭാഗ ം. െമേ ാടിതാ ം േചാദ ംെചയ്തീല njാ ം നി ാെണ േക ി തി ാെര ം ജീവനാേഥ! അത ം രഹസ മാ െ ാ പരമാ തത ാ മറികയിലാ ഹ ായ ം ഭ തിശയം േഷാ മ ത േല ം നിത ം ചി കാ ി വ ി തെ ലം ീരാമപാദാം ജം വ ി സംേ പി സാരമാ തത ം െചാ വ േക ാ ം നീ. ീരാമ പരമാ ാ പരമാന ി ഷ തിത കാരണേനക പര േഷാ മ േദവനന നാദിനാഥ 14
അ
ാ
രാമായണം
കാ ണ ി പരമ പര ം ജഗദു ഭവ ിതി ളയക ാവായ ഭഗവാ വിരി നാരായണശിവ ക അദ യനാദ നജനവ യനാ ാരാമ തത ാ ാ സ ി യ സകളാ കനീശ മാ ഷെന കല്പി ീ േവാര ാനിക മാനസം മായാതമ ം തമാക ലം. സീതാരാഘവമ സംവാദം േമാ സാധനം െചാ വന് നാേഥ േക ാ ം െതളി നീ.. എ ിേലാ ം ജഗ ായക രാമേദവ പ ജവിേലാചന പരമാന ി േദവക കനായ പം ികണ്ഠെനെ ാ േദവീ മ ജ ം വാനര ട മായ് സത രമേയാ ഭിേഷക ം െചയ്ത സ ാമാ ാ ാ സകേലശനവ യ നാഥ മി ാദികളാം മി വ ാ മത മ ാരാം സേഹാദരവീര ാരാ ം കീകസാ ജാ തനാം വിഭീഷണനാ ം േലാേകശാ ജരായ വസിഷ്ഠാദികളാ ം േസവ നായ് ര േകാടി ല േതജസാ ജഗ ാവ മാം ചരിത ം േക േക ാന ി നി ലമണിലസ കാ നസിഹാംസേന ത ായാേദവിയായ ജാനകിേയാ ം ടി സാന മി ളീ േനരം പരമാന ി തി പിലാ ാ ഭ ാ വ ി നില് േ ാ ഭ നാം ജഗ ാണന ന തെ പാ കാ ണ ി മ ഹാസ ം സീതേയാട െചയ് : ര േപ! ഹ മാെന നീ ക ായ ീ! നി ി െമ ി ാേനര മിവ ത ളളിലേഭദയാ ളെളാ ഭ ി നാേഥ! ധേന ! സ തം പരമാ ാനെ െയാഴി െ ാ ി െമാ േനരമാശ മി യേ ാ. നി ലനാ ാന ി ിവ പാ മേ 15
അ
ാ
രാമായണം
നി ത നിത ചാരിക പേ ാ. കല്മഷമിവേന മിെ ധരി ാ ം. ത േനാരഥെ നീ ന കണം മടിയാെത ന െട തത മിവ റിയി ണമിേ ാ ചി േയ ജഗ േയ! സ േയ! മായാമേയ! േ ാപേദശ ി ദു ഭംപാ മിവ ാനാ ികളി േമാ മെനേടാ ീരാമേദവേനവമ ളിെ യ്തേനരം മാ തിതെ വിഴി ളിെ യ് േദവി :വീര ാ ം മ ട ി നായക േ ! ീരാമപാദഭ വര! േക ാ ം നീ. സ ിദാന േമകമദ യം പര ം നി ലം സ േ ാപാധിനി ം സ ാമാ ം നി യി റി ടാെതാ വസ് െവ നി യി ാ ളളി ീരാമേദവെന നീ. നി ലം നിരnj്ജനം നി ണം നി ികാരം സ യം ശാ ം പരമാ ാനം സദാന ം ജ നാശാദികളി ാെതാ വസ് പരമീ ീരാമെന റി െകാ ാ ം നീ. സ കാരണം സ വ ാപിനം സ ാ ാനം സ ം സ േ ശ രം സ വസാ ിണം നിത ം സ സ വാധാരം സ വേദവതാമയം നി വികാരാ രാമേദവെന റി ാ ം. എ െട തത മിനിെ ാ ീടാ വ ം നിേ ാ njാ താ ല തിയായെതേടാ! എ െട പതിയായ പരമാ ാ തെ സ ിധി മാ ംെകാ njാനിവ ഷ്ടി . ത സാ ി ം െകാെ ാ ഷ്ടമാമവെയ ാം ത സ പ ി ലാ ീ ധജനം. ത സ പ ി േ ാ ജനനാദികെള ത സ പെ യറി വേനയറിയാ . മിയി ദിനകരവംശ ിലേയാ യി രാമനായ് സ േവശ ര താ വ പിറ ം 16
ദാ
അ
ാ
രാമായണം
ആമിഷേഭാജികെള വധി ാനായ്െ ാ വിശ ാമി േനാ ം െടെയ ിയകാലം യായ െ ാ ദുഷ്ടയാം താടകെയ പ തിമേ െകാ സത രം സി ാ മം ബ േമാേദന യാഗര ം െചയ് സി സ ല്പനായ കൗശിക നിേയാ ം ൈമഥിലരാജ ിനായ് െ ാ േപാ േനരം ഗൗതമപത്നിയാേയാരഹല ാശാപം തീ പാദപ ജം െതാ തവെളയ ഹിാദര ം മിഥിലാ രമകം രൈവരി െട ചാപ ം റി ട മ പാണി ഹണ ം െചയ് േപാ േനരം ല് ത െ ാ ഭാ വരാമ തെ ദ മട ി വ േപാടേയാ ം ദ ാദശസംവ സരമി ഖേ ാെട താത മഭിേഷക ി ാരംഭി ാന മാതാ ൈകേകയി ം ട ിയ ലം ാതാവാകിയ മി ാ തജേനാ ം െട ചി ടം ാപി വസി കാലം താത ാരി രം ാ ം േക േശഷം ചി േശാകേ ാ ദക ിയാദിക െചയ് ഭ നാം ഭരതെനയയ രാജ ിനായ് ദണ്ഡകാരണ ം കാല വിരാധെന ഖണ്ഡി ംേഭാ ഭവനാമഗസ്ത െന പണ്ഡിത ാരാം നിമാേരാ സത ം െചയ് ദണ്ഡെമ ിേയ രേ ാവംശെ െയാ വ . ി പ വടി ത വാണീ ം കാലം ഷ്കരശരപരവശയായ് വ ാളേ ാ രേ ാനായക െട േസാദരി ണഖ ല ്മണനവ െട നാസികാേ ദം െചയ് . ഉ തനായ ഖര േകാപി േപാരി ിനായ് വ ി പതി ാ സഹ ം പടേയാ ം െകാ ി േ ാ നാഴിക െകാ തെ പിെ ണഖേപായ് രാവണേനാ െചാ ാ . 17
അ
ാ
രാമായണം
മായയാ െപാ ാനായ് വെ ാ മാരീച തെ സായകം േയാഗി സ ഗതി െകാ േ ാ മായാസീതെയെ ാ രാവണ േപായേശഷം മായാമാ ഷ ജടാ ി േമാ ം ന കി. രാ സേവഷം കബന്ധ തെ െ ാ േമാ ം െകാ േപായ് ശബരിതെ േമാ ദാന ം െചയ് ി പ ാതീരം. ത ക ി നിെ ിെ നിേ ാ ടി മി ന നനായ ീവ തെ മി മായിരി െത േന ാനം സഖ ം െചയ് ാരി നായ ബാലികെയ വധം െചയ് സീതാേന ഷണം െചയ് ദ ിണജലധിയി േസ ബ ന ം ല ാമ നം പിെ േ ഷം മി ാമാത ത ാദികേളാ ം ടി സ നായ ശ വാം ദശാസ െന ശസ്േ ണ വധം െചയ് ര ി േലാക യം ഭ നാം വിഭീഷണ ഭിേഷേക ം െചയ് . പാവക ത മറ ി േ ാെരെ ിെ പാവനെയ േലാകസ തമാ ിെ ാ പാവകേനാ വാ ി ഷ്പകം കരേയറി േദവകേളാ മ വാദംെകാ േയാ യാം രാജ ി ഭിേഷകം െചയ് േദവാദികളാ ജ നായി ളീടിനാ ജഗ ാഥ . യാജ നാം നാരായണ ഭ ി വ സാജ മാം േമാ െ നല്കീടിനാന് നിരnj്ജന . ഏവമാദികളായ ക തെ മായാേദവിയാെമെ െ ാ െച ി ി നം രാമനാം ജഗ നി ണ ജഗദഭിരാമനവ യേനകനാന ാ കനാ രാമനദ യ പര നിഷ്കള വിദ ംഗാരാമനച ത വിഷ് ഭഗവാ നാരായണ ഗമിെ ം നരിരിെ ം കി ി മിെ ം തഥാ ദു:ഖിെ മി . നി ികാരാ ാ േതേജാമയനായ് നിറെ ാ 18
അ
ാ
രാമായണം
നി തെനാ വസ് െചയ്കയിെ ാ നാ ം. നി ല പരിണാമഹീനനാന ി ചി യ മായാമയ െട മായാേദവി ക െച താെന േതാ ി ത ായാ ണ െള ാന സരി യാ . അnj്ജനാതയനയേനാടി െന സീതാേദവി കnj്ജേലാചനതത പേദശി േശഷം അnj്ജസാ രാമേദവന് മ ഹസ ം െചയ് മnj് ളവാചാ നരവേനാട െചയ് . പരമാ നാ ബിംബ ി തിബിംബം പരിചി കാ ജീവാ ാവറിെകേടാ! േതേജാ പിണിയാ െമ െട മായത വ ാജെമ ിേയ നിഴലി കപിവര! ഓേരാേരാ ജലാശേയ േകവലം മഹാകാശം േനെര നീ കാ ീലേയാ? ക ാ മ േപാെല സാ ാ െ ാ പര മാം പരമാ ാ സാ ിയാ ബിംബം നി ലമ സേഖ! ത മസ ാദിമഹാവാക ാ ംെകാ മമ തത െ യറി ീടാമാചാര കാ ണ ാ മ ഭ നാ വനി ദമറി േ ാ മ ഭാവം ാപി ീ മി സംശയേമ ം. മ ഭ ിവി ഖ ാ ശാസ് ഗ േതാ ം സ ഭാവെ ാ ചാടിവീ േമാഹി ീ . ഭ ിഹീന ാ റായിരം ജ ം െകാ ം സി ി യി തത ാന ം ൈകവല ം പരമാ ാവാം മമ ദയം രഹസ മിെതാ നാ ം മ ഭ ിഹീന ാരായ്േമവീ ം നര ാേരാ പറ റിയി െതേടാ! പരമ പേദശമി ിതി ീെതെയാ ം ീമഹാേദവ മഹാേദവിേയാട െചയ്ത രാമമാഹാ മിദം പവി ം ഹ തമം. സാ ാ ീരാമേ ാ ം വാ നായ്െ ാ 19
അ
ാ
രാമായണം
േമാ ദം പാപഹരംസ ശമാനേ ാദയം. സ േവദാ സാരസം ഹം രാമതത ം ദിവ നാം ഹ മാേനാ പേദശി െത ാം ഭ ി നാരതം പഠി ീ മാ നായ് വ െമാ സംശയമി നാേഥ! ഹത ാദി ദുരിത ം ബ വിധം ജ േതാ മാ ി വെയ ാകി ം ഒ േവ നശി േപാെമ െചയ് രാമ മ ട വരേനാെട സത മേ ാ. ജാതിനി ിത പരസ് ീധനഹാരി പാപി മാ ഘാതക പി ഘാതകന് ഹ ാ േയാഗീ ാപകാരി വ സ്േതയി ദുഷ്ട േലാകനി ിതേന െന ി മവ ഭ ാ രാമനാമെ പി ീ കി േദവകളാലാേമാദ ം ജ നായ് വ മ യ േയാഗീ ാരാ േപാ മലഭ മായ വിഷ് േലാകെ ാപി ീ മി സംശയേമ ം. ഇ െന മഹാേദവന െചയ്ത േക തി ീ ം ഭ ി മ െചയ്തി േദവി:മംഗലാ ാേവ! മമ ഭ ാേവ! ജഗ പേത! ഗംഗാകാ ക പരേമശ ര ദയാനിേധ! പ ഗവി ഷണ! njന ഹീതയായ് ധന യായ് താ യായ് സ യായ് വേ നേ ാ ഛി മായ് വ മമ സേ ഹെമ ാമിേ ാ സ മായി േമാഹെമാെ നി ഹാ . നി ലം രാമതത ാ തമാം രസായനം ത േഖാ ഗളിതമാേവാളം പാനം െചയ്താ ം എ ി പ്തിവരിെക തി യേ ാ നി യമ ലെമാ െചാ njാ . സംേ പി െചയ്തേത േമ മതിയ കിം ണ ാ വിദ ാകയി യേ ാ കി ണ ാരാ േ ാ ായ് വരാ കി ണ ാ നിത സൗഖ ായ് വരാ 20
അ
ാ
രാമായണം
കിംേദവ ാ ഗതി ം നര േപാെല. ഉ മമായ രാമചരിതം മേനാഹരം വിസ്തരി ളിെ യ്തീടണം മടിയാെത. ഈശ ര േദവ പരേമശ മേഹശ ര ഈശ രി െട േചാദ മി െന േക േനരം മ ഹാസ ം െചയ് ച േശഖര പര രഗാ ി! േക െകാ െക െചയ് . േവധാ ശതേകാടി വിസ്തരം രാ േവദസ ിതമ െചയ്തി രാമായണം. വാല്മീകി നരി പ നാലായിരമായ് നാ ഖ നിേയാഗ ാ മാ ഷ മായ് ചമ ാനതിലി ി രാമേദവ ന പേദശി ീടിനാേനവം രാ. അ ാ രാമായണെമ േപരിതി ിദമ യനം െച േ ാ ാ ാന ാം സ തി ധനസ ി ദീ ഘാ ം മി സ ി കീ ി േരാഗശാ ി ാം. ഭക്തി ം വ ി ീ ം ി ം സി ി ീ െമ ം രഹസ മിെത ിേലാ േക ാ ം നീ!-
ശിവ
െച
കഥാകഥനം
പം ിക ര ഖരാ സവീര ാരാ സ തം ഭാേരണ സ പ്തയാം മിേദവി േഗാ പം േദവതാപസഗണേ ാ ം സാരസാസനേലാകം ാപി കരേ ം േവദനെയ ാം വിധാതാവിേനാടറിയി ാ . േവധാ ം മാ ം വിചാരി േശഷം േവദനായകനായ നാഥേനാടിവ െച േവദനം െചയ്കെയേന മെ ാ കഴിവി സാരേസാ ഭവേനവം ചി ി േദവ ാേരാടാ ഢേഖദം നെ ിെ ാ േപായി ീരസാഗരതീരം ാപി േദവ നിമാേരാ ടി സ് തി ീടിനാ ഭ ിേയാെട 21
അ
ാ
രാമായണം
ഭാവനേയാ ം ടി ഷ ം െകാ േദവെനേ വി ി ീടിനാ വഴിേപാെല. അേ രെമാ പതിനായിരമാദിത ാെരാ ി കിഴ ദി യ േപാെല പ സംഭവ തനി േപാ കാണായ് വ പ േലാചനനായ പ നാഭെന േമാദാ ാരാ െ ാ സി േയാഗികളാ ം ദു ശമായ ഭഗവ പം മേനാഹരം ച ികാ മ സ്മിത രാനന ച മണ്ഡലമരവി േലാചനം േദവം ഇ നീലാഭം പരമി ിരാമേനാഹരമ ിരവ : ലം വ മാനേ ാദയം വ സലാnj്ഛനവ സം പാദപ ജഭ വ സലം സമസ്തേലാേകാ സവം സ േസവിതം േമ സ ിഭകിരീേടാദ ണ്ഡല ാഹാരേക രാംഗദകടകകടി ംവലയാം ലീയകാദ ഖിലവി ഷണകലിതകേളബരം കമലാമേനാഹരം ക ണാകരം ക പരമാന ം സരസീ ഹഭവ മ രസ് ടാ രം സരസപദ ളാ സ് തി ട ിനാ :പരമാന േ ! ഭഗവ ! ജയജയ! േമാ കാമികളായ സി േയാഗീ ാ ം സാ ാ കാ തിനന താെതാ പാദാം ജം നിത ം നേമാസ് േത സകലജഗ പേത! നിത നി ല േ ! നിത ം നേമാസ് േത സത ാനാന ാന ാ താദ യേമകം നിത ം നേമാസ് േത ക ണാജലനിേധ! വിശ െ ഷ്ടി ര ി സംഹരി ീ ം വിശ നായക! േപാ ി! നിത ം നേമാസ് േത സ ാ ായതേപാദാനയജ്njാദിക ളാ സാ മെ ാ വ ം ൈകവല െമാ നാ ം ിെയ ി ിേ ണെമ ിേലാ ഭവ പാദ 22
അ
ാ
രാമായണം
ഭത്കിെകാ ഴി മെ ാ ിനാലാവതി . നി ി വടി െട ീപാദാം ജദ മ ിേക കാണായ് വ ിെതനി ഭാഗ വശാ സത ചി ാരായ താപസേ ഷ്ഠ ാരാ നിത ം ഭ ാ ാ ധരി െ െ ാ നിന് പാദപ ജ ളി ഭ ി സംഭവി ണം േചതസി സദാകാലം ഭ വ സല! േപാ ി! സംസാരാമയപരിതപ്തമാനസ ാരാം ംസാം ത ഭ ിെയാഴി ി േഭഷജേമ ം. മരണേമാ മമ മനസി പരിതാപം കാ ണാ തനിേധ! െപരിെക വള . മരണകാേല തവ ത ണാ ണ സമചരണസരസിജസ്മരണ ാവാനായ് തരിക വരം നാഥ! ക ണാകര! േപാ ി! ശരണം േദവ! രമാരമണ! ധരാപേത! പരമാന േ ! ഭഗവ ! ജയ! ജയ! പരമ! പരമാ ! പര ാഖ ! ജയ! പര! ചി യ! പരാപര! പത്മാ ! ജയ! വരദ! നാരായണ! ൈവ ണ്ഠ! ജയ ജയ! ച രാനനനിതി സ് തിെചയ്െതാ േനരം മ രതരമതിവിശദസ്മിത ം അ ളിെ യ് നാഥെന ിേ ാെഴ ാവ െമാ മിെ െ ാ ാനിവിേടയ് ഴേ ാെട വ വാ ലമ െച െക േക സരസീ ഹഭവനീവ ണ ി :നി ി വടി തി ിേലറാെത കെ െ ാ വസ് േലാക ി േപാ ി! എ ി ണ ി ാം േലാക ി ം സ ടം ിരി ിതി ാലം നാഥ! പൗലസ്ത തനയനാം രാവണ ത ാലിേ ാ ൈ േലാക ം നശി ി മി ം ജഗ പേത മ വരബലദ ിതമായി തി23
അ
ാ
രാമായണം
നി യം ടി വിശ െ െയ ാമേ ാ! േലാകപാല ാെര ം ത ാ ി ള വേനകശാസനമാ ി മ േലാകെമ ാം. പാകശാസനേന ം സമേര െക ിെ ാ നാകശാസന ം െചയ്തീടിനാ ദശാനന . യാഗാദിക ം ട ിയ യ േയാഗീ ാരാം നിമാെര ം ഭ ി . ധ പത്നികെള ം പിടി െകാ േപായാ ധ ം മറ ി ടി മര ാദ ം. മ നാെലാഴി വനി മ ാരാ േമ ത െവ ം േ കല്പിതം ജഗ പേത! നി ി വടിതെ മ നായ്പിറ ിനി പം ിക ര തെ െ ാ ണം ദയാനിേധ! സ തം നമസ് ാരമി മ രിേപാ! െച തം നമസ് ാരമി മ രിേപാ! െച ളിരടിയിണ ചി ി ായ് വേരണേമ. പ സംഭവനി ണ ി േനരം പ േലാചന ചിരി ളിെ യ്താേനവം:ചി
ിേയാെടെ േ വി ചിരകാലം ലാഭാ ം രാ കശ പ ജാപതി ദ മായി വരം സേ യ മയാ തദ ച ത ം ക േദ ാഗമൈദ വ േമ കശ പ ദശരഥനാ ാ രാജേന നായ് കാശ പീതേല തിഷ്ഠത നാ വിധാതാേവ! തസ വ ഭയാ മദിതി കൗസല ം തസ ാമാ ജനായി വ njാ ജനി ീ ം. മ സേഹാദര ാരായ് േപ ായ് വ ം. ചി സ പിണി മമ ശ ിയാം വിേശ ശ രി േയാഗമായാേദവി ം ജനകാലേയ വ കീകസാ ജ ലനാശകാരിണിയായിേമദിനിത ിലേയാനിജയാ ായ് വ മാദിേതയ ാ കപിവീരരായ് പിറ ണം. േമദിനീേദവി തിഭാരം െകാ ാെയാ 24
അ
ാ
രാമായണം
േവദന തീ െന ാെല െചയ് നാഥ േവദനായകേന മയ മറ േ ാ േവധാ ം നമസ് രി ീടിനാ ഭ ിേയാെട. ആദിേതയ ാെര ാമാധി തീ േനരം ആദിനായക മറ ീടിേനാരാശ േനാ ി േഖദ മക ി ീതി ട ട േമദിനിത ി വീ നമസ് ാര ം െചയ്ത േമദിനീേദവിേയ മാശ സി ി േശഷം േവധാ ം േദവകേളാട ളിെ യ്താേനവം:ദാനവാരാതി രണാനിധി ല ്മീപതി മാനവ വരനായ് വ വതരി ീ ം വാസരധീശാന േയ സാദരമേയാ യി വാസവാദികളായ നി െമാ േവണം വാ േദവെന രിചരി െകാ വാനായി ദാസഭാേവന മിമണ്ഡേല പിറ ണം മാനിയാം ദശാനന ത ാരാ ം യാ ധാനവീര ാേരാ ം െചയ്തവതിേ ാേരാ കാനനഗിരി ഹാദ ാര േതാ ം വാനര വര ാരാേയ ം ൈവകീടാെത. ാമാദികേളാ പ സംഭവ നിജഭ ശാസനമ െചയ് ട താ നായ് സത േലാക ം സത രം ധരി ി മസ്തസ ാപമതിസ യായ് മ വിനാ . ത ാല ഹരി ഖ ാരാം വി ധാെരാ േവ ഹരി പധാരികളായാരേ ാ. മാ ഷഹരിസമേവഗവി മേ ാെട പ ത േ ാപലേയാധികളാ തപ ത ല ശരീര ാരായനാരതം ഈശ രം തീ മാണ ാരായ് വഗേ ശ ര ാ ം വി ഖി വാണാരേ ാ.
ലാഭാേലാചന അമിത ണവാനാം
പതി ദശരഥ25
അ
ാ
രാമായണം
നമലനേയാ ാധിപതി ധ ാ ാ വീര അമര ലവേര ല നാം സത പരാമനംഗജസമ ക ണാരത്നാകര കൗസല ാേദവിേയാ ം ഭ ഷയ്േ ം കൗശല േമറീ ം ൈകേകയി ം മി ം ഭാര മാരിവേരാ ം േച മ ിക മായ് കാര ാകാര വിചാരി തലെമ ാം പരിപാലി ംകാലമനപത ത ം െകാ പരിതാേപന ചരണാം ജദ യം വ നം െചയ് േചാദി ീടിനാെന ന ന ന ാ ാവാെന െചയ്തീടണം. ാരി ായ്മയാെലനി രാജ ാദിസസ ം ദു:ഖ ദെമ റി ാ ം. വരിഷ്ഠതേപാധനന് വസിഷ്ഠന േക ചിരി ദശരഥ പേനാട െചയ് നിന നാ ാ ായ് വ മ നിന േഖദിേ മനസി നരപേത! ൈവകാെത വ ണ ഷ ംഗെനയിേ ാ െചയ്ക നീ ണനിേധ! കാേമഷ്ടിക ം.
കാേമഷ്ടി ത െട വായ വസിഷ്ഠനിേയാഗ ാ മ വ ൈവഭണ്ഡകന് തെ ംവ ിനാ . ശാല ം പണിെചയ് സര തീര ി േലാകപതി യാഗം ദീ ി ാന കാലം അശ േമധാന രം താപസ ാ മായി വിശ നായകസമനാകിയ ദശരഥ വിശ നായകനവതാരം െചയ്വതിനായി വിശ ാസഭ ിേയാ ം കാേമഷ്ടിക ം ഋഷ ംഗനാ െച െ െ ാരാ തിയാെല വിശ േദവതാഗണം പ്തരായ േനരം േഹമപാ മായ പായസേ ാ ം ടി േഹാമ ണ്ഡ ി നി ം 26
അ
ാ
രാമായണം
െപാ ിനാ വ ിേദവ . താവകം ീയമി ായസം ൈകെ ാ ക നീ േദവനി ിതെമ പറ പാവക ം പതി വര െകാ മറ ി താപസാ യാ പരി ഹി പതി ം. ദ ിണെചയ് നമസ്കരി ഭ ി ര് ം ദ നാം ദശരഥ ത ണം ീതി ം ദ നാം ദശരഥ ത ണം ീതിേയാെട കൗസല ാേദവി ം െകാ പവര ൈശഥില ാ ാ പാതി ന കിനാ ൈകേകയി അേ രം മി യ് കൗസല ാേദവിതാ ം ത െട പാതി െകാ ീടിനാ മടിയാെത എ ക പാതി െകാ ൈകേകയി ം മ വന ക സേ ാഷം ാേന ം. പരമാന ം വ മാ ത ജക ഗ ഭ ം ധരി ി വ മ കാലം. അെ ാേഴ ട ി േ ാണീ നാം ദശരഥ വിേ ാെരെയാെ വ ി ട ിനാ . ഗ ഭര ാ ം ജപേഹാമാദിക ല്പലാ ിക വാസരം മ ാെല ഗ ഭചി െള ാം വ ി വ േ ാ േ മം െട െട വ ി േപ ം. ത ണയിനിമാ ാഭരണ േപാെല വി ാദി ജക ം മി ം േദവക ം അല്പമായ് ചമ ി സ ാപം ദിനം േതാ മല്പഭാഷിണിമാ വ ി േതജേ ം സീമ ംസവനാദി ിയക ം െചയ് കാമാ ദാന ം െചയ്തി നരവര !
ീരാമാവതാരം ഗ ഭ ം പരി മായ് ചമ കാലമ ഭക ാ ം നാ വ പിറ ാ ട ട . ഉ ി പ ഹം നില് കാല ി 27
ം
അ
ാ
രാമായണം
ലച തനേയാ യി കൗസല ാ ജനായാ . ന ം ന വ നവമിയെ ാ തിഥി ന ാധിപേനാ ടേവ ഹസ്പതി ക ടക ിലത ിതനായി േ ാ അ മത ദയം ക ടകം അ ജ ലാ ി ം ഭാ വ മീന ി ം വ നായ് മകരംരാശി ത ി നില് േ ാളവതരി ീടിനാ ജഗ ാഥ ദി കെളാെ സാദി ി േദവക ം. െപ ി ൈകേകയി ം ഷ ന ംെകാേ പിേ ാ മി ം െപ ി ദ യം ഭഗവാ പരമാ ാ നാരായണ ജഗദീശ ര ജ രഹിത പേ ണ വേനശ ര വിഷ് ത െട ചി േ ാ മവതാരം െചയ്തേ ാ കാണായി കൗസല യ് ം സഹ കിരണ ാെരാ മിെ ാ േനരം സഹ ാ ത ദി യ േപാെല. സഹ പേ ാ ഭവനാരദസനകാദി സഹ േന ഖവി േധ ാരാ ം വ മായി േ ാ നി ലമ ട ം രചി ര മളക ഷമ ം കാ ണ ാ തരസസ നയന ംമാ ണ ാംബരപരിേശാഭിത ജ ം ശംഖച ാബ്ജഗദാേശാഭിത ജ ം ശംഖസ ിഭഗളരാജിതകൗസ് ഭ ം ഭ വാ സല ം ഭ ാ ക റിവാനായ് വ മായിരിെ ാ പാവന ീവ സ ം ണ്ഡല ാഹാരകാ ീ ര ഖമണ്ഡന മി മണ്ഡലവദന ം പ േലാക െള ാമള പാദാബ്ജ ം ക ക ാെയാ പരമാന േ ാ ം േമാ ദമായ ജഗ സാ ിയാം പരമാ ാ സാ ാ ീനാരായണ താനിെത റി േ ാ
28
അ
ാ
രാമായണം
രഗാ ിയായ കൗസല ാേദവിതാ ം വ ി െത െതെര സ് തി ട ിനാള്:
കൗസല ാസ് തി നമസ്േത േദവേദവ! ശംഖച ാബ്ജധര! നമസ്േത വാ േദവ! മ ദന! ഹേര! നമസ്േത നാരായണ! നമസ്േത നരകാേര! നമസ്േതശ ര! ശൗേര! നമസ്േത ജഗ പേത! നി ി വടി മായാേദവിെയെ ാ വിശ ം സ തം ഷ്ടി ര ി സംഹരി . സത ാദി ണ യമാ യിെ ിനിെതമ ാ േപാ മറിവാ േവലയേ . പരമ പരാപര പര ാഖ പര പരമാ ാ പര ഷ പരി അച തനന വ നവ യേനക നി ല നി പമ നി ാണ ദ നിത നി ല നിരാമയ നി വികാരാ ാ േദവ നി മ നിരാ ല നിരഹ ാര ി നിഷ് ള നിരnj്ജന നീതിമാ നിഷ്കല്മഷ നി ണ നിഗമാ വാക ാ േവദ നാഥ നിഷ് ിയ നിരാകാര നി രനിേഷവിത നിഷ്കാമ നിയമിനാം ദയനിലയന അദ യനജന താന നാരായണ വിദ ാനസപ മ പ മ ൈവരി സത ാനാ ാ സമസ്േതശ ര സനാതന സത സ യജീവ സനകാദിഭിേ വ തത ാ േബാധ പ സകലജഗ യ സ ാമാ കനേ ാ നി ി വടി നം. നി ി വടി െട ജഠര ി നിത മ മി ാേതാളം ാണ്ഡ കിട . അ െന ഭവാെന െട ജഠര ിലി െന വസി തിെന കാരണം േപാ ി! ഭ ാ വിഷയമാ െ ാ പാരവശ ം 29
അ
ാ
രാമായണം
വ മായ് ാണായ്വ യാെമനി ിേ ാ . ഭ ാ ലസംസാരദുഃഖാം ധൗ നിത ം നിമ യായത ം മി േ . നി െട മഹാമായത െട ബല ിനാലി നി പാദാേഭാജം കാ മാ ം േയാഗം വ . ത ാ ണ ാ നിത ാ ി വസിേ ണമി ാണാകിയ പം ദുഷ് തെമാ വാ . വിശ േമാഹനമായ നി െട മഹാമായ വിേശ ശ! േമാഹി ി ീടായ്ക മാം ല ്മീപേത! േകവലമലൗകികം ൈവഷ്ണവമായ പം േദേവശ! മറയ് ണം മ േ ാ കാ ം േപ. ലാളനാേ ഷാദ പമായിരിേ ാ ബാലഭാവെ മമ കാ ണം ദയാനിേധ! വാ സല വ ാജമാെയാ പരിചരണ ാെല കടേ ണം ദു:ഖസംസാരാ വം. ഭ ി ി ം വീ വണ ി സ് തി േ ാ ഭ വ സല േഷാ മന െചയ് :മാതാേവ! ഭവതിെ ിഷ്ടമാ െത ാേല മ രമി ചി ി വ ം വ ം. ദു ദം വള െ ാ രാവണ തെ െ ാ സേ ാദം േലാക വ ിെ ാ വാ ം ശ ര ഖാമര വീര ാ നി ലപദ ളാ സ് തി േസവി യാ മാനവവംശ ി നി തനയനായ് മാ ഷേവഷം മിയി പിറ njാ നായ്പിറ ണം njാ തെ നി െ ചി ി നി പി േസവി ചിരകാലം ജ നി നര കാരണമിേ ാേളവം തകമായ േവഷെ ാ ി ദു ഭം മ ശനം േമാ ിനായി െ ാി േ ാ പിെ െയാ ജ സംസാരദു:ഖം എ െട പമിദം നിത ം ധ ാനി െകാ െക ാ വ ീ ം േമാ മി സംശയേമ ം 30
അ
ാ
രാമായണം
യാെതാ മ നിഹ ന ിെല ംവാദമിതാദരാ പഠി താ േക താ െച ം സാധി മവ സാ പ െമ റി ാ ം േചതസി മരി േ ാ മ സ്മരണ ാം. ഇ രമ െചയ് ബാലഭാവെ സത രം കാ ം ൈക ം ട കര േ ാ ഇ നീലാഭ ര പനരവി േലാചന പരമാന ാ ാ ച ഡാരവി മ ിര ാരകവ ിത വി വ വതാരം െചയ്താ ന ന ായിെത ാ േകേ ാ പം ിസ നനഥ പരമാന ാ ലനായാ ജ െ െ ാ തവ ിെന ാം വസ് ഷണാദ ഖിലാ ദാന െചയ്താ വ ാബ്ജം ക ഷ്ടനായ് റെ മായ് സ്നാനംെചയ് വി നിേയാഗ ാ ജാതക ം െചയ് ദാന ം െചയ് പിെ ജാതനായി ൈകേകയീ ത പിേ ാ ം മി ാ ാരാ ായിതി വ മമി ാ ക ദശരഥ ം യഥാവിധി െചയ്തി ജാതക ം ബാല ാ െ ാവ ം െപയ്തി സേ ാഷംെകാ ജന ം സ രത്നൗഘവസ് ാമാദിപദാ െള മി ാേതാളം ദാനം െചയ് േദവാനാം വി വ നാ ി ായി മേഹാ വം ക കളായിരം െതളി മേഹ ം സമസ്തേലാക ംമാ ാവാമിവ േല രമി ീ നിത െമേ ാ വസിഷ്ഠ ം ശ ാമളനിറം േകാമള മാര രാമെനെ ാ തി നാമ മി ാനേ ാ ഭരണനി ണനാംൈകേകയീതനയ ഭരതെന നാമമ ളിെ യ് നി. ല ണാന ിതനായ മി ാതനയ ല ്മണെന തെ നാമ മ െചയ് . 31
അ
ാ
രാമായണം
ശ െ ഹനി ീ ക നിമി മായ് ശ ഘ്നെന മി ാ ജാവരജ ം നാമേധയ ം നാ ം വിധിേ വം മിപാല ം ഭാര മാ മായാന ി ാ . സാേമാദം ബാല ീഡാത പര ാരാം കാലം രാമല ്മണ ാ ം ത ിെലാ ി വാ ം ഭരതശ ഘ്ന ാെരാ മിെ ാനാ ം മ വീ പായസാംശാ സാരവശാ േകാമള ാരാെയാ േസാദര ാ മായി ശ ാമളനിറം േലാകാഭിരാമേദവ കാ ണ ാ ത പാംഗവീ ണംെകാ ം സാരസ വ വ ാലാപപീ ഷംെകാ ം വിശ േമാഹമനായ പസൗ ര ംെകാ ം നിേ ഷാന ദേദഹമാ വംെകാ ം ബ കദ ാംബര ംബനരസംെകാ ബ രദ ാ രസ്പഷ്ടഹാസാഭെകാ ം തല ിതപാദാബ്ജദ യയാനംെകാ ം േചേതാേമാഹന ളാം േചഷ്ടിത െളെകാ ം താത മ മാ ം നഗരവാസിക ം ീതി ന കിനാ സമസ്േത ിയ െമ ാം ഫാലേദശാേ സ ാശ പ ാകാരമായ് മാേലയമണി തി പ ീ ം രള ം അnj്ജനമണി തിമnj് ളതരമായ കnj്ജേന ം കടാ ാവേലാകന ം ക ാല ാരമണി ണ്ഡലം മി ീ സ ദ ണസമണ്ഡമണ്ഡല ം ശാ ലനഖ ം വി മമണിക ം േച ട കാ സ രമണിക മേ മേ േകാ ചാ ീ െ ാ കണ്ഠകാണ്േഡാേദ ാത ം മാലക വനമാലകേളാ ം വിസ് േതാരസി ചാ ം ളസീമാല ളാ നിസ് ല ഭവ ലാnj്ഛന മം േച ം അംഗദ ം വലയ ക ണ മം ലീയ െകാ േശാഭി കര ം 32
അ
ാ
രാമായണം
കാ നസ ശപീതാംബേരാപരി ചാ ം കാ ിക ര െള ിവ പലതരം അല ാര േസാദര ാേരാ െമാരല ാരെ േ ാ മിേദവി നാഥ . ഭ ാവി ധിവാസ ാേയാരേയാ യി െപാ ാ മാനിനിതാ ം കളി വിള ിനാ തല ി െല ാമ െതാ ദിനം തി ം വ ി ി േലാക മാന ി .
ബാല
ം കൗമാര ം
ദ തിമാെര ാല ം െകാേ വം ര ി ി സ തി കൗമാര ം സ ാപി ി െമെ വിധിന നായ വസിഷ്ഠമഹാ നി വിധി ക പനയി ി ബാല ാെര തികേളാ നരംഗ പാംഗ സ് തിക പസ് തിക മ മെമ ാം പാഠമായ പാ ാെലെ ാര തമവ പാടവേമ ം നിജശ ാസ തെ യേ ാ. സകലചരാചര വായ് മ വീ ം ഭഗവാ തനിെ ാ വായ് ചമ ീ ം സഹ പേ ാ ഭവ നാം വസിഷ്ഠെ മഹത േമ ം ഭാഗ െമ െചാ ാവേതാ ാ ധ േവദാംേഭാനിധിപാരഗ ാരായ് വ തനയ ാെര കെ ാ ദശരഥ മനസി വള െ ാ പരമാന ം നിനായകേന മാന ി ി ന ായ് ആേമാദം വള ി േസവ േസവകഭാവം രാമല ്മണ ാ ം ൈകെ ാ ാര േപാെല േകാമള ാരായ്േമ ം ഭരതശ ഘ്ന ാ സ ാമി ത കഭാവം ൈകെ ാ ാര ദിനം. രാഘവന കാലേമകദാ കൗ ഹലാ േവഗേമറീ െ ാ രഗരത്നേമറി 33
അ
ാ
രാമായണം
ാണസ ിതനായ ല ്മണേനാ ം േച ബാണ ണീരബാണാസര ണിക കാനനേദേശ നട ീടിനാ നായാ ിനായ് കാണായ ദുഷ്ട ഗസ യം െകാലെചയ്താ . ഹരിണഹരികരികരടികിടികിരിഹരിശാ ലാദികളമിതവന ഗം വധി െകാ വന ജനക കാ വ വിധി വ ം നമസ്കരി വണ ിനാ . നിത ഷസ ഷസ ായ ളി ഭ ിൈകെ ാ സ ാവ നം െചയ്തേശഷം ജനകനനിമാ ചരണാം ജം വ ിജേനാ ം േച പൗരകാര െള ാം ചി ി ദണ്ഡനീതി നീ ാെത േലാകം ത സ തം രnj്ജി ി ധ പാലനം െചയ് ബ േളാ ം ത ാേരാ ം േച സ ഷ്ടാ നാ ഷ്ടേഭാജനം കഴി ഥ ധ ശാസ് ാദി രാേണതിഹാസ േക നി ല ാന ലീനേചതസാ നിത ം പരമ പരാപര പര ാഖ പര ഷ പരമാ ാ പരമാന ി മിയി മ ഷ നായവതാരം െചയ്േതവം മിപാലക ി ൈകെ ാ വാണീടിനാ േചതസാ വിചാരി കാ കിേലാ പരമാ േമ േമ െച േ ാന ി േ ാ വികാര ം ചി ി ി പരിണാമമി ാെതാരാ ാന െമെ ാ മഹാമായാൈവഭവം ചി ം! ചി ം!
യാഗര അ ാലം വിശ ാമി നാകിയ നി ഖ മേയാ യ് ാ ാെറ രാമനായവനിയി മായയാ ജനിെ േകാമളമായ പം െ ാ പരാ സത ാനാന ാന ാ തം ക 34
ലീടിനാ . ാ ാനം െകാ വാ
അ
ാ
രാമായണം
ചി ി നിറ ാ വഴി ഭ ിേയാെട. കൗശിക തെ പതി ദശരഥനാ സം മേ ാ ം ത ാന ം െചയ് വിധിന നേനാ ം െചെ തിേരറ യഥാവിധി ജ ംെചയ് വ ി നി ഭ ാ സസ്മിതം നിവര തെ ാ െചാ ീടിനാനസ്മ മി വ ി സഫലമായ്. നി ി വടിെയ ിയ ലം താാ രാ ാവായി njാനിഹ തേപാനിേധ! ഇ െന നി െള ീ ം േദശം മംഗലമായ് വ ാ സ ം താേനവ ം. എെ ാ ചി ിെ ിയെത മിേ ാ നി ി വടിയ െച ണം ദയാനിേധ! എ ാലാ െത ാം െചയ്വാ njാ മടിയാെത െചാ ാ ം പരമാ ം താപസ ലപേത! വിശ ാമി ം ീതനായ െചയ്തീടിനാ വിശ ാസേ ാ ദശരഥേനാട േനരം :njാനമാവാസിേതാ ം പി േദവാദികെള ധ ാനി െചയ്തീ േഹാമെ ട േ ാ മാരീച ബാ ഖ ാരാം ന രാരി വ മ ചര ാരാ േ ാ ം അവെര അ ഹി യാഗെ ര ി ാനായവനീപേത! രാമേദവെനയയയ്േ ണം. ഷ്കേരാ ഭവ തേ ാ ം നി പി ല ്മണേന ം െട ന കണം മടിയാെത ന വ ീ ക നിന മഹീപേത! ക ാണമേത! ക ണാനിേധ! നരപേത! ചി ാച ലനായ പം ിസ ന പ മ ി വിേനാേടകാേ െചാ ീടിനാ എ െചയ്വ േരാ! ന ന തെ മമ സ ജി ീ വതിനി േ ാ ശ ിെയാ ം എ ം െകാതി കാല ി ൈദവവശാ സി ി തനയനാം രാമെന ിരി േ ാ നി യം മരി ം njാ രാമെന നല്കിടാ ാ35
അ
ാ
രാമായണം
ലന യനാശം െട വ ം വിശ ാമി എെ ാ ന തിേ ാെള നി ി വടി ചി ി തിരി ളിെ യ്തീ കേവണം. എ ിേലാ േദവ ഹ ം േക ാ മതിേഗാപ ം സ ട ാേക സ തം ധരാപേത! മാ ഷന രാമ മാനവശിഖാമേണ! മാനമി ാത പരമാ ാ സദാന ന് പ സംഭവ ം ാ ി ലമായി പ േലാചന മിഭാരെ ളനായ് നി െട തനയനായ് ൗസല ാേദവിത ി വ വതരി ി ൈവ ണ്ഠ നാരായണ . നി െട ജ ം െചാ വ ദശരഥ! ം നീ ാ ജ കശ പ ജാപതി ത െട പത്നിയാ മദിതി കൗസ േകള ി വ ം ടി തി ാവാനായ് ബ വ ര ം തപ െചയ് നി രാ നി വിഷ് ജാധ ാനാദിേയാ ം ഭ വ ല േദവ വരദ ഭഗവാ ം ത ീഭവി നീ വാ ിെ ാ വരെമ ാ . നായ്പിറേ ണെമനി ഭവാെന സത രമേപ ി കാരണമി നാഥ നായ്പിറ ി രാമെന റി ാ ം ഥ ീ ! േശഷ തെ ല ്മണനാ ം ശംഖച ളേ ാ ഭരതശ ഘന ാ ശ ൈകവി േക െകാ ാ ംമിനി ം നീ. േയാഗമായാേദവി ം സീതയായ് മിഥിലിയി യാഗേവലായാമേയാനിജയാ ായ് വ . ആഗതനായാ വിശ ാമി മവ ത ി േയാഗം ടീ വതിെന റി ീേടണം നീ എ ം ഹ മി വ വ മ ാതാ ം െന െടയയ ീ ക മടിയാെത. സ
ഷ്ടനായ ദശരഥ ം കൗശികെന 36
അ
ാ
രാമായണം
വ ി യഥാവിധി ജി ഭ ി ം രാമല ്മണ ാെരെ ാ െപായ്െ ാ ാ െമാേമാദം നല്കി പതി ാെര. വരിക രാമ! രാമ! ല ണ! വരികെയ രിെകേ മാറിലണ ഗാഢം ഗാഢം ണ ണ ട ക ശിര ി ണ വ വാനായ്േപാവിെന രെചയ്താ . ജനകജനനിമാ ചരണാം ജം ി നിനായക പാദ ം വ ി ട വിശ ാമി െനെ വ ി മാര ാ വിശ ര ാ ം പരി ഹി നീ ം. ചാപ ണീരബാണഖഡ്ഗപാണികളായ പതി മാര ാേരാ ം കൗശിക നി യാ മയ ി ാശീ വാദ ം െചാ ി തീ പാദ ാേരാ ം നട വിശ ാമി . മ ം േപായ് ചില േദശം കടേ ാരന രം മ ഹാസ ം ളിെ യ് നി: രാമ! രാഘവ! രാമ! ല ്മണ മാര! േക േകാമള ാരാ ബാല ാരേ ാ! നി ദാഹെമെ ം വിശെ െ മറിയാെത േദഹ ളേ ാ ം നി െ ലം ദാഹ ം വിശ ാകാെതയിരി ിനായ് മാഹാ േമ െ ാ വിദ കളിവ ര ം ബലവാ ാേര! നി പഠി ജപി ാ ം ബല ം നരതിബല ം മടിയാെത. േദവനി ിതകളീവിദ കെള രാമ േദവ മ ജ പേദശി നി പിപാസാദിക ം തീ ബാല ാ മാ യെ ാേള ഗംഗ കട ീടിനാ വിശ മി .
താടകാവധം താടകാവനം ാപി ീടിേനാരന രം ഢേ ര ം പറ വിശ മി : രാഘവ! സത പരാ മവാരിേധ! രാമ! 37
അ
ാ
രാമായണം
േപാ മാരി ീവഴിയാ േമയി കാലം. കാടി ക ാേയാ നീ? കാമ പിണിയായ താടക ഭയ രി വാണീ ം േദശമേ ാ. അവെളേ ടി ാ ം േന വഴി നട ീല വനവാസിജനം വേനശ ര! േപാ ീ! െകാ ണമെള നീ വ ജാതി മതിനിെ ാ േദാഷെമ മാ നി പറ േ ാ െമ െവെയാ െച njാെണാലി െച രാമെന ാേലാക െമാ വിറ ി േനരം. െച njാെണാലി േക േകാപി നിശാചരി െപരിെക േവഗേ ാ മ ഭ ി ാനായ് അേ രെമാ ശരമയ രാഘവ ം െച താടകാമാറില് െകാ ി രാമബാണം പാരതില് മല ചിറക വീണ േപാെല േഘാര പിണിയായ താടക വീണാളേ ാ. സ ര് ര ാഭരണ ഷിതഗാ ിയായി രിയായ യ ിതെ ം കാണായ് വ . ശാപ ാല് ന ംചരിയാെയാ യ ിതാ ം ാപി േദവേലാകം രാമേദവാ യാ. കൗശിക നീ ം ദിവ ാ െളെയ ാമാ രാഘവ പേദശി സല ണം. നി ല ാരാം മാര ാ ം നീ ം രമ കാനേന ത വസി കാമാ േമ രാ ി ം പി ി വര് സ ാവ നം െച യാ ം ട ിനാര് ആ യാ ല കാേല. ി സി മം വിശ ാമി ം നിഖ ാ ാരതിേര വ ി ര േനരം രാമല ണ ാ ം വ ി നികെള േ മ ള്െ ാ നിമാ ം സ ാരം െച ാര്. വി മി ന രം രാഘവന് തി വടി വിശ ാമി െന േനാ ി ീതി ള് െച : താപേസാ മ! ഭവാന് ദീ ി യാഗമിനി താപം ടാെത ര ി ീ വേന ം െച ം. ദു രാം നിശാചര ാെര ാ ി ാ 38
അ
ാ
രാമായണം
ന മാ വാന് ബാണംെകാ njാന് തേപാനിേധ! യാഗ ം ദീ ി ി കൗശികന കാലമാഗമി ി ന ര ാര് പടേയാ ം. മധ ാ കാേല േമ ഭാഗ ി ല് നി ത ര ി ം ട ിനാര േനരം. പാരാെത ര ശരം െതാ രാമേദവന് മാരീച ബാ വീര ാെര േയാഗി ാന് െകാ ി ബാ വാമവെനെയാ ശരമേ രം മാരീച ം ഭീതി േ ാടീടിനാ . െച ി രാമബാണം പി െല െട െട ഖി നാേയറിെയാ േയാജന പാ ാനവന്. അര് വം ത ില് െച വീണി രാമബാണമേ രമതിെട ം െച ി ദഹി ായ്. വപിെ മെ ം ശരണമി ാ െമെ ര ിേ ണെമ ഭയം ീടിനാന്. ഭ വ ലനഭയം െകാ ലം ഭ നായ് വ ാന ട ി മാരീച ം. പ ലര് ലകാലനായ സൗമി ി ം മ പടെയ ാം െകാ ി ശര ളാല്. േദവകള് ി െച ി സേ ാഷ ാല് േദവദു ഭികള് േഘാഷി ിത േനരം. യ കി രസി ചാരണഗ ര് ാര് തല് േണന ി തിേ മാന ി ാര്. വിശ ാമി ം പരമാന ം ണര്ാ
ലേന പ
േളാ ം
ഉ ംേഗ േചര് പരമാശീര്വാദ ം െച വ ാെര ം ജി ി ി വാ ല ാല്. ഇ ദിനേമാേരാേരാ രാണ ള് പര രസ ി കൗശികനവ മായ്. അ ള് െച ി നാലാം ദിവസം പിെ നി:
39
അ
ാ
രാമായണം
ജനകമഹീപതിത െട മഹായ മിനി ൈവകാെത കാ ാ േപാ നാം വ ാേര! െചാെ ം ൈ യംബകമാകിയ മാേഹശ ര വി വിേദഹരാജ ി ലിരി . ീമഹാേദവ തെ വ ിരി രാ മിപാേല ാരാല ിതമ ദിനം. േ ാണിപാേല േരാ മീവ മ െചയ് കാണണം മഹാസത മാകിയ ധ രത്നം താപേസ ാേരാ മീവ മ െചയ് പതിബാല ാ ം െടേ ായ് വിശ ാമി ാപി ഗംഗാതീരം ഗൗതമാ മം ത േശാഭ േ ാ ണ േദശമാന ദം. ദിവ പാദപലതാ മഫല ാ സ േമാഹനകരം ജ സ യഹീനം. ക കൗ കം വിശ ാമി െന േനാ ി ണ്ഡരീേക ണ മീവ വ െചയ് . ആ മപദമിതമാ മേനാഹര മാ യേയാഗ ം നാനാജ സംവീതം താ ം എ മാ ാദ ായി മനസി േമ തത െതെ ത െച ണം തേപാനിേധ!
അഹല ാേമാ
ം
എ േക വിശ ാമി ര െചയ് പ ഗശായി പര തേ ാ പരമാ ം: േക ാ ം രാ െമ ിേലാ മാര! നീ വാ മി ാത തപ ഗൗതമ നി ഗംഗാേരാധസി നേ ാരാ മ ി ല മംഗലം വ ി ീ ം തപസാ വാ ംകാലം േലാേകശ നിജ തയാ േ ാരഹല യാം േലാക രിയായ ദിവ കന കാരത്നം ഗൗതമ നീ െകാ വിധാതാ ം കൗ കം ഭാര ാഭ ാ ാരായവ . ഭ ഷാ ചര ാദി ണ ക40
അ െ ത പ
ാ
രാമായണം
ം സാദി ഗൗതമ നീ ം െട പത്നിയാേയാരഹല േയാ ം േച ശാലയില വസി ചിരകാലം.
വിശ േമാഹിനിയാേയാരഹല ാ പംക ദുശ്ച വന ം മാ ധവശനായാ െചെ ാ ിവായ്മല ം പെ ാ ം ലക ം ച േമറീ ം ട ാ മാസ ദി തിെനെ ാ കഴിെവ ചി ി ശതമഖ െച ാ ബാണാ ിെകാ സ ാപം യാ സ തം മന ാ ി രഗാ ീ പം ചി ി ചി ി നംഗാ നായ് വ ാനേ ാ. അ രാ നി വി േധ മിതിനിേ ാള രം ടാെതെയാര രെമെ േ ാ േലാേകശാ ജ തന ന െട പം നാകനായക െകാെ ാ യാമാദിയി സ ാവ ന ിന് ഗൗതമ േപായേനര മ രാ ാ ടജാ േര പരവശാ ാമാവഹല െയ ാപി സസം മം സത രം റെ േനര ഗൗതമ ം മി ത ദയെമാ ീെല ക ബ സേ ഹം െച േനര കാണായ്വ ാരാതി നിേ ഷ്ഠെന ലാലേ ാ വി സ്തനാെയ ം േവപ നി ാ . ത െട പം പരി ഹി വ വ തെ തിേകാപം ൈകെ ാ നീ ം നി നി ാരാ െത ി ദുഷ്ടാ ാേവ! െചാ െചാെ േ ാ നീെയ േമ പരമാ ം വ ാെത മമ പം ൈകെ ാ വാെന ലം? നി നായ ഭവാേനെതാ മഹാപാപി? സത െമേ ാ െചാ ീടറിേ നേ ാ തവ ാ ം പറയായ്കി ഭസ്മമാ വനിേ ാ . െചാ ിനാന േനരം താപേസ െന േനാ ി സ േ ാകാധിപനായ കാമകി രനഹം 41
അ
ാ
രാമായണം
വ ായ്മെയ ാമകെ ി ഢത ം െകാെ ാം നി ി വടി െപാ െകാേ ണേമ. സഹ ഭഗനായിബ്ഭവി ഭവാനിനി സഹി ീ ക െചയ്ത ദുഷ്ക ഫലെമ ാം താപേസശ രനായ ഗൗതമന് േദേവ െന ശപി ാ മമകം േ ാളഹല ം േവപ നില് ക െചയ് താപേസാ മനായ ഗൗതമ േകാപേ ാെട. കഷ്ടെമ ം തവ ദു ം ദുരാചാേര! ദുഷ്ടമാനേസ! തവ സാമ ം ന പാരം ദുഷ് തെമാ വാനിതി െചാ ീ വ നിഷ് തിയാ െ ാ ദു രമഹാ തം. കാമകി രി! ശിലാ പ ം ൈകെ ാ നീ രാമപാദാബ്ജം ധ ാനി ിവിെട വസി ണം നീഹാരാതപവാ വ ഷാദിക ം സഹാഹാരാദികേള ം ടാെത ദിവാരാ ം നാനാജ െളാ മിവിെട ായ് വരാ കാനനേദേശ മദീയാ േമ മേനാഹേര. ഇ െന പല ദിവ വ രം കഴി േ ാ ളിെ ള ം രാമേദവ മ ജ ം ീരാമപാദാംേഭാജസ്പ ശ ീയീ ം നാ തീ ം നി ദുരിത െള ാെമ റി ാ ം. പിെ നീ ഭ ിേയാെട ജി വഴിെപാെല ന ായി ദ ിണംെചയ് ി ി നാഥെന സ് തി േ ാ ശാപേമാ ംവ തമാനസയായാെലെ ം ഷി ാം. എ െചയ് നി ഹിമവ പാ ശ ം ാ ന െതാ ിവിെട വാണീടിനാളഹല ം നി ി മലരടിെ ളി െ ാടിേയല്പാ െനെ ാ കഴിെവ ചി ി ചി ി ി സ ാപം സ തം വസി സേ ാഷസ ാനസ ാനേമ! ചി ാമേണ! ആരാ ം ക ടാെതാ പാഷാണാംഗിയായ് േഘാരമാം തപെ ാ മിവിെട വസി 42
അ
ാ
രാമായണം
ന ിനിയായ ഗൗതമപത്നി െട കല്മഷമേശഷ ം നി െട പാദ ളാ ഉ ലനാശം വ ീടണമി തെ നി ലയായ് വ ീ മഹല ാേദവിെയ
ാ .
ഗാഥിന ന ദാശരഥിേയാേടവം പറാ ൈ ം പിടി ടജാ ണം ാ . ഉ മാം തപേ ാ മിരി ം ശീലാ പ മേ കാ െക കാ ിെ ാ നിവര . ീപാദാം ജം െമെ വ ി രാമേദവ ീപതി ര പതി സ പതി ജഗ പതി രാേമാഹെമ പറ ാേമാദം നാഥ േകാമള പന് നിപത്നിെയ വണ ിനാ . അേ രം നാഥ തെ ാണായിതഹല യ് ം വെ ാരാന േമ ം െചാ ാവത യേ ാ. താപസേ ഷ്ഠനായ കൗശിക നിേയാ ം താപസ യം നീ മാ േസാദരേനാ ം ശാപനാശനകരനാെയാ േദവ തെ ചാപബാണ േളാ ം പീതമാം വസ് േ ാ ം ീവ വ േ ാ ം സ്മിതവ േ ാ ം ീവാസാം ജദലസ ിഭേന േ ാ ം വാസവനീലമണിസ ാശഗാ േ ാ ം വാസവാദ മരൗഘവ ിതപാദേ ാ ം പ ദി െമാെ നിറ കാ ിേയാ ം ഭ വ ല തെ ാണായിതഹല യ് ം. ത െട ഭ ാവായ ഗൗതമതേപാധന തേ ാ രെചയ്ത േമാര് ാളേ ാ . നി യം നാരായണ താനി ജഗ ാഥ ന േ ാജവിേലാചന പ ജാമേനാഹര . ഇ മാ നി ചി ി ാനംെചയ് ഭ ാ സത രമ ഘ ാദിക െകാ ജി ീടിനാ . സേ ാഷാ െളാ കീ ം േന േളാ ം സ ാപം തീ ദണ്ഡനമസ് ാര ം െചയ്താ ചി കാ ി േല ം വ ി ഭ ിേയാ 43
അ
ാ
രാമായണം
ാനം െചയ് രnj്ജലിബ േ ാ ം വ മാെയാ ളകാ ിതഗാ േ ാ ം വ മ ാത വ ഗദ്ഗദവ േ ാ ം അദ യനാേയാരനാദ പെന സേദ ാജാതാന ാബ്ധിമ യായ് സ് തിെചയ്താ
അഹല ാസ് തി njാനേഹാ! താ യാേയ ജഗ ാഥ! നിെ ാണായ് വ ലമ മ െചാ ാം. പ ജ ാദികളാലേപ ിതം പാദ പ സംല പാം േലശമിെ നി േ ാ സി ി ഭവ സാദാതിേരക ാലതി െ േമാ ബ ക പകാലമാരാധി ാ ം? ചി െമ ം തവ േചഷ്ടിതം ജഗ പേത! മ ഭാേവന വിേമാഹി ി ീ േതവം ആന മയനാേയാരതിമായിക ന നാതിേരക ന നചലനേ ാ ഭവാ . ത പാദാം ജപാം പവി ാ ഭാഗീരഥീ സ ഷണവിരി ാദികെള ാെര ം മാ ീ ംത ഭാവ ാലേ ാ സി ിേ നേ ാ njാ ം ത പാദസ്പ ശമിേ ാ ! പ njാ െചയ്ത ണ െമ വ ി ൈവ ണ്ഠ! ത ണ്ഠാ നാം ദു ഭ േ ! വിഷ്േണാ! മ നായവതരിേ ാ ഷം േദവം ചി േമാഹനം രമണീയേദഹിനം രാമം മ തവീര ം രം ധ രം തത മദ യം സത സ മാദ ഹീനം നിത മവ യം ഭജി ീ േ നിനി നിത ം ഭ ൈത വ മ ാെര ം ഭജി ീ േ ന . യാെതാ നാഭിത ി ായി വിരി ം യാെതാ നാമം ജപി ി മഹാേദവ േചതസാ ത ാമിെയ njാ നിത ം വണ േ . നാരദ നീ ം ച േശഖര താ ം 44
അ
ാ
രാമായണം
ഭാരതീരമണ ം ഭാരതീേദവിതാ ം േലാക ി നി ന ഹം കീ ി കല്മഷഹരം രാമചരിതം രസായനം. കാമരാഗാദിക തീ ാന ം വ വാനായ് രാമേദവെന njാ ം ശരണം ാപി േ . ആദ ദന യേനകനവ നനാ ല േവദ ന ാരാ െമ ാ ം േവദാ േവദ പരമ പരാപര പരമാ ാ പര പര ാഖ പരമാന ി നാഥ ഷ രാതന േകവ യംേജ ാതി കലചരാചര കാ ണ ി വനമേനാഹരമാെയാ പം വന ി ല ഹെ വ വാ അ െന രാമച െന ദാകാലം തി ിന ഭ ാ ഭജി ീ േ ന് മനസി njാ സത പരി നാന നാ ാരാമ നതി ിയ നിജമായാ ണബിംബിതനായി ജഗദു ഭവ ിതി സംഹാരാദിക െചയ്വാ നഖണ്ഡ വിഷ് നാമ േഭദ പ ൈകെ ാെ ാ നി ണ ി േവദാ േവദ മമ േചതസി വസി ണം. രാമ! രാഘവാ! പാദപ ജം നേമാസ് േത ീമയം ീേദവിപാണിദ യപ ാ ിതം മാനഹീന ാരാം ദിവ ാരാല േധ യം മാനാ ം ിലകാമാ ാ ജഗ യം. ാവി കര ളാ ാളിതം പേ ാപമം നി ലം ശംഖചേ ലിശമ ാ ിതം മ?േനാനിേകതനം കല്മഷവിനാശനം നി ലാ നാം പരമാസ്പദം നേമാസ് േത ജഗതാ യ ഭവാ ജഗ ായ ം ഭവാ ജഗതാമാദി തനായ ം ഭവാനേ ാ. സ ത ളി മസ നേ ാ ഭവാ നി ികാരാ ാ സാ ി തനായ ം ഭവാ അജനവ യ ഭവാനജിത നിരnj്ജന 45
അ
ാ
രാമായണം
വചസാം വിഷയമ ാെതാരാനേ മേ ാ വാച വാചേകാഭയേഭേദന ജഗ യ വാച നായ് വേരണെമ വാ ി സദാ മമ കാര കാരണക ഫലസാധനേഭദം മായയാ ബ വിധ പയാ േതാ ി േകവലെമ ാകി ം നി ി വടിയ േസവക ാ േപാ മറിവാന തേ ാ ത ായാവിേമാഹിതേചതസാമജ്njാനിനാം ത ാഹാ േനെരയറി ടായേ ാ മാനേസ വിശ ാ ാവാം നി ി വടിതെ മാ ഷെന ക പി ീ േവാര ാനിക . റ മക െമ ാട െമാെ നിറിരി നിത ം നി ി വടിയേ ാ നദ യ സമ നിത നി ലേനക നവ ശാ നസംഗ നിരാകാര സത ാദി ണ യ യാം ശ ി ന് സത ി വാ ം ജീവാ ാവായ നാഥ ഭ നാം ി ദ നാംേയാഗ ദ സ ാനാം ി ദ സി ാനാം സി ി ദ തത ാധാരാ ാേദവ സകല ജഗ യ തത നി പമ നിഷ്കള നിരnj്ജന നി ണ നി ല നി ല നിരാധാര നിഷ് ിയ നിഷ്കാരണ നിരഹ ാര നിത സത ാനാന ാന ാ താ ക പര സ ാമാ ാ ാ പരമാ ാ സ ാ ാ വി സ ി ാ ാ സമസ്േതശ ര മേഹശ ര അച തനാദിനാഥ സ േദവതാമയ നി ി വടിയായെത ം ഢാ ാവായ യാ േ ാ njാെന െനയറി ? നി ി വടി െട തത െമ ാ ം njാേനാ സ തം േയാ േയാ നമസ്േത നേമാ നമ: യ ാപി വസി ീടി െമ ാനാ ം െപാ ളിരടികളിലിള ം വരാെതാ ഭ ി ാകേവണെമെ ാഴി പരം njാ46
അ
ാ
രാമായണം
ന ി ീ േ ന നമസ്േത നേമാ നമ: നമസ്േത! രാമ! രാമ! ഷാ ! വിഷ്േണാ! നമസ്േത! രാമരാമ! ഭ വ ല രാമ! നമസ്േത നാരായണ! സ തം നേമാസ് േത സമസ്തക ാ ണം ഭവതി കേരാമി njാ സമസ്തമപരാധം മസ ജഗ പേത! ജനനമരണദു:ഖാപഹം ജഗ ാഥം ദിനനായകേകാടിസ ശ ഭം രാമം കരസാരസ ഗ തശരചാപം ക ണാകരം കാളജലദാഭാസം രാമം കനക ചിരദിവ ാംബരം രമാവരം കനേകാ ലരത്ന ണ്ഡലാ ിതഗണ്ഡം കമലദലേലാലവിമലവിേലാചനം കമേലാ ഭവനതം മനസാ രാമമീേഡ. രത: ിതം സാ ാദീശ രം ര നാഥം േഷാ മം ി സ് തി ാ ഭ ിേയാെട. േലാേകശാ ജയാ മഹല താ ം പിെ േലാേകശ രാ യാ േപായി പവി യായ്. ഗൗതമനായ തെ പതിെയ ാപി ടനാധി ം തീ വസി ീടിനാളഹല ം. ഇസ് തി ഭ ിേയാെട ജപി ീ മാ നായഖിലപാപ ം നശി ട പരമം ാന ം ാപി മ യ വ ൈമഹികസൗഖ ം മ ജ ാ നം. ഭ ാ നാഥെന ദി സ ിധാനം െചയ് െകാിസ് തി ജപി ീടി സാധി ം സകല ം. ാ ി ജപി ീടില േമ ാം. തല്പഗ കനകസ്േതയി രാപായി ധരണീ രഹ ാ പി മാ ഹാ േഭാഗി ഷാധമേന െമ ി മവ നിത ം േഷാ മം ഭ വ ലം നാരായണം േചതസി രാമച ം ധ ാനി ഭ ാ ജപിാദാരാ വണ കി സാധി മേ ാ േമാ ം. 47
അ
ാ
രാമായണം
സദ െന ായീടി പറേയണേമാ േമാ സദ : സംഭവി ീ ം സേ ഹമി േയ ം.
ം
സീതാസ യംവരം വിശ ാമി ം പരമാന ം ാപി േ ാ വിശ നായക തേ ാടീവ മ െചയ്താന്: ബാലക ാേര! േപാക മിഥിലാ രി നാം കാല ം ഥാ കള ീ കയ തേ ാ യാഗ ം മഹാേദവചാപ ം ക പിെ േവഗേമാടേയാ ം താതെന ാണാം. ഇ രമ െചയ് ഗംഗ ം കട വ സത രം െച മിഥിലാ രമകം . നിനായകനായ കൗശിക വിശ ാമി നിവാടം ാപി ിെത േക േനരം മനസി നിറെ ാ പരമാന േ ാ ം ജനകമഹീപതി സം മസമന ിതം ജാസാധന െമ ഭ ിേയാ മാചാര േനാ ഷിവാടം ാപി േനരം ആേമാദ ം ജി ാചാരം നി രാമല ്മണ ാെര ാണായി േപ ം ച ര ാെര േപാെല പാേലശ രന ന ാെര േചാദി േപ ം:ക
ക വ ി ീടിന ജഗേദകര ാരാമിവരാെര േക ി ണം. നരനാരായണ ാരാകിയ ികേളാ നരവീരാകാരം ൈകെ ാ കാണായതിേ ാ ? വിശ ാമി മ േക െചയ്തീടിനാ : വിശ സി ാ ം മമ വാക ം നീ നരപേത! വീരനാം ദശരഥ ത െട ാരി ീരാമ േജഷ്ഠനിവ ല ്മണ ാമവ എ െട യാഗം ര ി ീ വാനിവെര njാ 48
അ
ാ
രാമായണം
െച ിെ ാ േപാ ീടിേനനി കാലം. കാടകം േനരം വെ ാ നിശാചരിതാടകതെ െയാ ബാണംെകാെ യ് െകാ ാ േപടി ം തീ സി ാ മ ം യാഗമാട ടാെത ര ി ീടിനാ വഴിേപാെല. ീപാദാം ജരജ:സ് ഷ്ടിെകാ ഹല ത പാപ ം നശി ി പാവനയാ ീടിനാ . ചാരേമശ രമായ ചാപെ ാ ാ ില് പാരമാ ഹ നീയ കാ ീേടണം. ഇ രം വിശ ാമി ത െട വാക ം േക സത രം ജനക ം ജി വഴിേപാെല. സ ാരേയാഗ ാരാം രാജ ാെര ി ീതി വ ി ജനക ം ത െട സചിവെന വിളി നിേയാഗി ാ െച നീ വ േ ണമീശ ര െട ചാപം. എ േക മ ി വര നടെകാ ാനേ രം ജനക ം കൗശികേനാ ം െചാ ാ :രാജന നനായ ബാലക ര വര രാജീവവിേലാചന ര ദാശരഥി വി ി ല ട വലി റി ീടി വ ഭനിവ മമ ന നയ്െ നം. എ ാമീശ രെനേ െചാ വാെതനി ിേ ാള് വി ിഹ വ ീ െക െചയ് നി. കി ര ാെര നിേയാഗി ി മ ീ ം ാരേ ാ വ ചാപവാഹക ാ ം. സത രമ ായിരം കി ര ാ ം ടി ത ശാസനചാപെമ െകാ വ ാ . ഘ ാസഹ മണിവസ് ാദിവി ഷിതം ക ാ ം ൈ യംബകെമ ി മ ീ ം. ച േശഖര െട പ ിവി ക രാമച മാന െ ാ വ ി ീടിനാ . വിെ ാേമാ? ല ീടാേമാ? വലി ാേമാ? െചാ െക േക െചാ ിനാ വിശ ാമി :എ ാമാമാ െചയ്താ ം മടിേ 49
അ
ാ
രാമായണം
കല ാണമി ലം വ ടീ മേ ാ. മ ഹാസ ം രാഘവന േക മ മ ം േപായ് െച നി ക ി ചാപം. ജ ലി േതജേ ാ െമ േവഗേ ാെട ല വലി ട റി ജിത മം. നി േനരമീേര േലാക െമാ മാെ ാലിെ ാ വിസ്മയെ ജനം പാ മാ ം ം ഷ്പ ഷ്ടി േമാേരാേമ വാദ ം മംഗലസ് തിക ം േദവകെളാെ രമാന ം േദവേദവെന സ് തി മപ്സരസ് ീകെള ാം ഉ ാഹം ൈകെ ാ വിേശ ശ ര െട വിവാേഹാ വാരംഭേഘാഷം ക കൗ കം ാ . ജനക ജഗ ാമിയാകിയ ഭഗവാെന ജനസംസദി ഗാഢാേ ഷ ം െചയ്താനേ ാ. ഇടിെവ ീ ം വ ം വി റിെ ാ േക ന ി രാജാ ാ രഗ െളേ ാെല. ൈമഥിലി മയി േപടെപാെല സേ ാഷം ാ . കൗ ക ായ് വ േചതസി കൗശീക ം ൈമഥിലിതെ രിചാരികമാ ം നിജമാതാ ാ ം ടി ന ായി മയി ാ . സ വ െ ൈമഥിലി മേനാഹരി സ ഷണ മണി േശാഭേയാെട സ മാല ം ധരി ാദരാ മ ം മ മ േ ാജേന ി സ പം വിനീതയായ് വ ട േനേ ാ പലമാല മി ാ േ പി ാെല വരണാ മാല മി ീടിനാ . മാല ം ധരി നീേലാ പലകാ ി േന ം ബാലക ീരാമ േമ ം വിള ിനാ . മിന നയ് പനായ് േശാഭി ീ ം മിപാലകബാല തെ വ ക ം ആന ാം ധിത ി വീ ട കിനാര് മാനവവീര വാഴ്െക ാശി ം െചാ ീടിനാ . അേ രം വിശ ാമി തേ ാ ജനക ം 50
അ
ാ
രാമായണം
വ ി െചാ ാനിനി ാലെ ളയാെത പ ം െകാ യ ീടണം ത ാെര സത രം ദശരഥ പെന വ വാ . വിശ ാമി ം മിഥിലാധിപ താ ം ടി വിശ ാസം ദശരഥ തനി വ ംവ ം നിേ ഷ ാ െള തിയയ ി വി മേ ാ നടെകാ ി ത ാ ം. സേ ശം ക പം ിസ ന താ മിനി സേ ഹമി റെ െക രെചയ് അ ിമാ പാ ായനാകിയ വസിഷ്ഠ ം പത്നിയാമ തിതാ മായ് റെ കൗ കം ച രംഗവാഹിനിേയാ ം കൗസല ാദികളായ ഭാര മാേരാ ം ടി ഭരതശ ഘ്ന ാരാകിയ ാ ം പരേമാ വേയാഗ വാദ േഘാഷ േളാ ം മിഥിലാ രകം ി ദശരഥ മിഥിലാധിപ താ ം െചെ തിേര െകാ ാ . വ ി ശതാന തേ ാ ം െടെ വ നാം വസിഷ്ഠെന േ ാ ം െടെ അ ഘ പാദ ാദികളാല ി യഥാവിധി സല് രി ി യഥാേയാഗ വീ താ ം രാമല ്മണ ാ ം വ ി പിതാവിെന സാേമാദം വസിഷ്ഠനാമചാര പാദാബ്ജ ം െതാ മാ ജന േള ം യഥാ മം െതാ ീരാമപാദാംേഭാജമ ജ ാ െതാ ഭരതെന ല ്മണ മാര ം െതാ ശ ഘ്ന ം ല ്മണപാദാംേഭാജം വ സി േച താത രാമെന ണ ി ല ്മണേന ം ഗാഢാേ ഷ ം െചയ് പ . ജനക ദശരഥ ത െട ൈക ം പിടിേമാദേ ാ രെചയ്തി മ രമായ്:നാ കന കമാ െ
നി
െകാ 51
ാനായ്
അ
ാ
രാമായണം
നാ ാ ഭവാ തനി േ ാ താ ം ആകയാ നാ മാര ാ ം വിവാഹം െചയ്താകിേലാ നി പി ാേല േമ മടിേ വസിഷ്ഠ താ ം ശതാന ം കൗശീക ം വിധി ം നാ വ ം യഥാ മം ചി മായിരിേ ാ മണ്ഡപമ ം തീ മാലക ഷ്പഫല ി നാനാരത്നമണ്ഡിതസ്തംഭേതാരണ ം നാ ി രത്നമണ്ഡിതസ പീഠ ം വ ഭ ാ ീരാമപാദാംേഭാജം ക കി ന രം േഭരിദു ഭി ഖ വാദ േഘാഷ േളാ ം േഹാമ ം കഴി ത ിയാം ൈവേദഹിെയ രാമ ന കീടിനാ ജനകമഹീ ം തല്പാദതീ ം നിജശിരസി ധരി ടളകാംഗേ ാെട നി ി ജനക ം യാെതാ പാദതീ ം ശിരസി ധരി േതശവിധി നീ ാദിക ഭ ിേയാെട ഉ ിളതെ േവ ല ്മണ മാര ം കാമ ാംഗിമാരാം തകീ ി ം മാണ്ഡവി ം ഭരതശ ഘ്ന ാ ന െട പ ിമാരായ്പരമാന ം വസി ാെര ാവ ം ശികാ ജേനാ ം വസിഷ്ഠേനാ ം ടി വിശദസ്മിത ം പറ ജനക ം:ം നാരദന െചയ് േക ിരി njാെന െട മകളായ സീതാ ാ െമ ാം യാഗ േദശം വി മാ തേ ാേളകദാ സിതാമേ കാണായി കന ാരത്നം ജാതയാേയാ ദിവ കന കതനി njാ സീതെയെ ാ നാമം വിളിേ ന ലം ിയായ് വള njാനിരി ം കാല ി ല നാരദെന ിനാെനാ ദിനം എേ ാ മഹാ നി താന െചയ്താനിേ ാ നി െട മകളായ സീതാ ാ ം േക നീ:-
52
അ
ാ
രാമായണം
പരമാന ി ഭഗവാ നാരായണ പരമാ ാവാമജ ഭ വ ല നാഥ േദവകാര ാ ം പം ികണ്ഠനി ഹ ിനായി േദേവ വിരി ാദികള ി യാ മിയി ര ാന േയ വ വതരി ി രാമനായ് മായാമ േവഷം റി ാ ം േയാേഗശ മ ഷ നായീ േ ാളി കാലം േയാഗമായാേദവി ം മാ ഷേവഷേ ാെട ജാതയായി തവ േവശ്മനി ത ാരണാ സാദരം ീരാമ െകാ മടിയാെത ഇ ം നാരദന ളിെ യ് മറ ി ിയായ് വള ി ഭ ിൈകെ ാ താ ം സീതെയ ീരാഘവെന െന െകാ ാ േചതസി നി പി ാെല െനയറി . എ േതാ ിരി േ ാെളാ മാനേസ േതാ ി പ ഗവി ഷണ ത ഹശ ാ. ത ശാസനചാപം റി ീ മാ ഭ ാവാ മ ിെ െ ാ പണം ചി ി നി പി വ ി പ ാെര ശ ിയി ിതിെന ഥ ീപാലക ാ ം ഉ തഭാവെമ ാമകെല ള ട ി ം െക േപായ ട ിെ ാ ാരേ ാ. അ ത ഷനാ ല്പലേന തെ ത സാദ ാലി സി ിേ ഭാഗ വശാ ദ കസമനായ ചി ഷെന േനാ ി പി പാ െതളി െചയ്തി ജനക ം അദ േമ സഫലമായ് വ മാ ഷജ ം ഖേദ ാതാ തസഹേ ാേദ ാത പേ ാ ം ഖേദ ാതാന േയ പിറെ ാ നി ി വടി വിദ സം മായ ജീ തെമ േപാെല ശ ിയാം േദവിേയാ ം നായ് ാ ക ലം ഭ വ ല! മമ സി ി മേനാരഥം. ര പ ജചരണാേ സ തം മമ ഭ ി സംഭവിേ ണം ി ം ലഭിേ ണം. 53
അ
ാ
രാമായണം
ത
പാദാ ജഗളിതാം ബി ധരിപേലാ ഭവ ജഗെ ാ േവ ഷ്ടി . ത പാദാം ജഗളിതാം ധാരണം െകാ സ ഷണ ജഗെ ാെ സംഹരി . ത പാദാം ജരജ:സ് ഷ്ടിെകാ ഹല ം കി ബിഷേ ാ േവ െ നി ലയായാ . നി ി വടി െട നാമാകീ നം െകാ ബ മക േമാ െ ം ാപി . സ തം േയാഗ ാരാകിയ നീ ാ ചി ി ായ് വേരണേമ പാദപ ജദ യം. ഇ േമാേരാേ െചാ ി സ് തി ജനക ം ഭ ിൈകെ ാ െകാ ീടിനാ മഹാധനം. കരികള ം പതിനായിരം േത ം രഗ െള ം ന കീയിനാ റായിരം പ ി െമാ ല ം ദാസിക ം വസ് ദിവ ളാ ം ബ വിധം. മാലക ദിവ രത്ന പലതരം േത കം േകാടി കാ നാഭരണ ം സീതാേദവി െകാ ീടിനാ ജനക ം ീതിൈകെ ാ പരി ഹി രാഘവ ം വിധിന ന ഖ ാരാം നികെള വിധി കം ഭ ാ ജി വണ ിനാ . സ ാനി ി മ ാദിമ ികെള ം സേ ാദം ദശരഥ ം റെ . കല്മഷമകെ ാ ജനക േപ ം ത കളായ സീതതെ മാേ ഷി നി ലഗാ ിയായ ി പതി താധ െള ാ പേദശി വഴിേപാെല. ചി യ മായാമയനായ രാഘവ നിജധ ദാര േളാ ം ടേവ റെ . ദുനാദ േത ം വീണ ം ഴ ക ംഗകാഹള ം മ ളമിടയ് ക ംഗാരരസപരി േവഷ േളാ ം ആനേത തിരകാലാളായ പടേയാ 54
അ
ാ
രാമായണം
മാന േമാ ം പി മാ ാതാ േളാ ം േവഗേമാടേയാ യ് ാ ാറ തിരി േ ാളാകാശേദശ വിമാന ം നിറ േത. സ ാഹേ ാ നട ീ േ ാ ജനക ം പി ാെല െച യാ യയേ ാരന രം െവ െകാ ടതഴെവ ചാമര േളാ ം തി മണ്ഡലം െതാ മാലവ േളാ ം െചെ ാടി റക െകാ ിതധ ജ ം മമലയജകസ് രിഗ േ ാ ം നട വിരേവാ േയാജനവഴി കട േനരം ക ദു ിമി െള ാം.
ഭാ
വഗ
ശമനം
അേ രം വസിഷ്ഠെന വ ി ദശരഥ ദു ിമി െട കാരണം െചാ െക ാ . മ വ! റെ ാ ഭീതി ാ മിേ ാ പിേ ടമഭയ ാെമ റി ാ ം. ഏ േമ േപടിേ ന േത വ േഖദ ാേക കീ ി ം വ ി ീ ം. ഇ രം വിധി തന ളിെ േ രം പ തിമേ കാണായ് വ ഭാ വെന ം നീലനീരദനിഭനി ലവ േ ാ ം നീലേലാഹിതശിഷ ബാഡവാനലസമ . നായ്പര ബാണാസന ം പ തിമേ വ നി േ ാ ദശരഥ ബ സാ സം വീ നമസ്കാര ം െചയ്താ ി ംെക നി മ ജന ം. ആ നായ് പം ിരഥ ഭാ വരാമ തെ േപ വ ി ഭ ാ കീ ി വ പലതരം:കാ മാ
വീര ാേര! പരി ാഹി മാം തേപാനിേധ! ാണ്ഡകാലം പരി ാഹി കാ ണ ാം േധ 1 ിയാ ക! പരി ാഹി മാം ജമദ ി55
അ
ാ
രാമായണം
! മാം പരി ാഹി േര കാ ജ! വിേഭാ! പര പാേണ! പരിപാലയ ലം മമ പരേമശ ര ിയ! പരിപാലയ നിത ം. പാ ിവസ ദയര തീ ി ളിാ യാ പി ഗണത ണം െചയ്ത നാഥാ! കാ െകാ ക തേപാവാരിേധ! പേത! കാ ളിരിണ തവ ശരണം മമ വിേഭാ! ഇ രം ദശരഥ െചാ താദരിയാെത ബ േരാേഷണ വ ിജ ാല െപാ ീ ം വ ം. വ ംമ ാ ാ മണ്ഡലം േപാെല ദീപ്ത ാ സത രം ീരാമേനാട ളിെ യ്തീടിനാ :njാെനാഴി േ ാ രാമനി ി വന ി മാനവനായ ഭവാ , ിയെന ാകിേലാ ന നി ര ണെമേ ാ ംെചയ് വാന് വി ി നിനേ ംവ ഭ േ ാ േക . നീയേ ാ ബലാ ൈശവചാപം ഖണ്ഡി െതെ ക ി െ ാ ചാപം ൈവഷ്ണവം മഹാസാരം ിയ ലജാതനാകി നീയി െകാ സത രം േയാഗി ി നിേ ാ ം െചയ്വാ അ ായ്കി േ ാെട സഹരി ീ ി സേ ഹെമനിെ ധരി ാ ം ിയ ലാ ക njാെന തറി ീേല? ശ ത ം ന ി പ പേ െ േ ാ നീ. േര കാ ജേനവം പറേ ാരന രം േ ാണി ം പാരെമാ വിറ ഗിരക ം അ കാരംെകാെ ാെ മറ ദി ക ം സി വാരി െമാ കല ിമറി ി എെ ാ വ ിെതേ ാ േദവാദിക ം ചി ഴ ി താപസവര ാ ം പം ിസ ന ഭീതിെകാ േവപ സ ാപ ായ് വ വിരി തനയ ം നാം പര രാമ തേ ാട െചയ് : 56
അ
ാ
രാമായണം
െചാെ ം മഹാ ഭാവ ാരാം ൗഢാ ാ വ ാെത ബാല ാേരാടി െന ട ിയാ ആ യമവ െ േ ാ തേപാനിേധ! സ ാ മ ലധ െമ െന പാലി ? നി ി വടി തി ിേല തിര േ ാ പിെ വ നി പി ാ . അ നായിരിെ ാ ബാലക േ ാ ണബ നം ഭവി സ തം ചി ി ാ ം. ിയ ല ി ഭവി ക ം െചയ്േത ശ ാസ് േയാഗസാമ മി ാതാ ം ശ മിേ ാദാസീനേഭദ െമനി ി ശ സംഹരംെചയ്വാ ശ ി മി യേ ാ അ കാ ക േപാ ം ലംഘി ീ ത നി ി വടി െട ചി ിതമ ലം വി ി ത ാ ം njാനാകിേലാ ല ീടാമെ ി തി േ ാകേവ ര
മാരനി ിരാപതി രാമ കേളബര കnj്ജേലാചന പര ഡാരവി മ ിരമേഹ ാദിാരേക നി വ ിത േദവ മ ഹാസ ം വ ി മേ തരം ന ി ദശരഥന ന വി ം വാ ി നി േനരമീേര േലാക െമാ ി നിറെ ാ േതജസാ കാണായ് വ ല ബാണേമകെമ െതാ ാ വലി നിറ ട നി ി ജിത മം േചാദി പതിതേ ാ ര പതി േമാദേമാട ളിെ യ്തീടണം ദയാനിേധ! മാ ണം നിഷ്ഫലമായ് വരികയി മമ ഭാ വരാമ! ല ം കാ ി ീടേവണം ീരാമവചനംേക േ രം ഭാ വ മാ ഢാന മതി രമ െചയ് :ക ച
57
.
അ
ാ
രാമായണം
ീരാമ! രാമ! മഹാബാേഹാ! ജാനകീപേത! ീരമണാ ാരാമ! േലാകാഭിരാമ! രാമ! ീരാമ! സീതാഭിരാമാന ാ ക! വിഷ്േണാ! ീരാമരാമ! രമാരമണ! ര പേത! ീരാമരാമ! േഷാ മ! ദയാനിേധ! ീരാമ! ഷ്ടി ിതി ളയേഹ േ ! ീരാമ! ദശരഥ ന! ഷീേകശ! ീരാമരാമരാമ! കൗസല ാ ജ! ഹേര! എ ിേലാ രാ ം േക െകാ ാ ം മമ പ ജവിേലാചന! കാ ണ വാരിേധ: ച തീ ി െചെ ം ബാല കാേല ച പാണിെയ െ തപ െചയ്േത ചിരം ഉ മാം തപ െകാ ി ിയ െളെയ ാം നി ഹി ദിനം േസവിേ ഭഗവാെന വിഷ് േസവിത ഭജനീയനീശ ര നാഥ മാധവ സാദി മ േരാഭാേഗ വ സാദരം ത നായ ളിെ യ്തീടിനാ ഉ ിഷ്േഠാ ിഷ്ഠ ! ഷ്േടാഹം തപസാ േത സി ി േസവാഫലം നിനെ റി ാ ം മേ േജാ ഭവാെന മറി ാ ം ക വ ം പല ഭവതാ പേത! െകാ ണം പി ഹ ാവാകിയ േഹഹയെന െചാെ ം കാ വീര ാ നനാം േപ െന വ ജാതി മവ മ ലാംശജനേ ാ വ ഭം ധ േ ദ ി വേന മേ ാ ിയവംശമി പെ ാ പരി ി േ നി ഹി കാശ പ ദാനം െചയ്ക ഥ ീമണ്ഡലെമാെ ിെ ാ ിെയ ാപിമമായ തേപാനിഷ്ഠയാ വസി ാ ം പിെ njാ േ താ േഗ മിയി ദശരഥ ത െട തനയനായ് വ വതരി ീ ം അ ക ിടാം ത ിെല ാെല െട േതജ58
അ
ാ
രാമായണം
ന നം ദാശരഥിത ിലാ ീ ക നീ. പിെ ം തപ െചയ്താ ളയാ െമെ േ വി വസി ീ ക മഹാ േന! എ െചയ് മറ ീടിനാ നാരായണ ത ിേയാഗ െള ാം െചയ്തി ം njാ ം നാഥ! നി ി വടിതെ വ വതരിേ ാ പം ിസ ന തനേ ാ നീജഗ പേത! എ ി െ ാ മഹാൈവഷ്ണവേതജെ ാം നി ലാ ീ വാനായ്ത ി ശരാസനം ാദിേദവകളാ ാ ി െ േ ാ ക മായാബലംെകാ സാധി ി നീ. സാ ാ ീനാരായണ താനേ ാ ഭവാ ജഗ സാ ിയായി ം വിഷ് ഭഗവാ ജഗ യ ഇ ിേ ാ സഫലമായ് വ ി മമ ജ ം െ യ്െതാ തപ ാഫല െമ ാം വ . ഖ ാരാ ം ക കി ീടാെതാ നി ലമായ പം കാണായ് വ ലം ധന യായ് താ നായ് സ നായ് വേ നേ ാ നി െട പ ി സ തം വസി ണം. അ
ാേനാ ഭവ െള ാം ജ ാദിഷഡ്ഭാവ ാനസ പനാം നി ലി േ ാ േപാ ീ! നി ികാര ാ പരി നായിരിെ ാ നി ാണ ദനേ ാ നി ി വടി പാ ാ . വ ിയി മം േപാെല വാരിയി ര േപാെല നി െട മഹാമായാൈവഭവം ചി ം ചി ം. യാവ പര ം മായാസം തം േലാകേമാ ാ താവ പര മറിയാവ ഭവ ത ം. സ ംഗംെകാ ലഭി ീടിന ഭ ിേയാ ം ത േസവാരത ാരാം മാ ഷ െമെ െമെ സ ായാരചിതമാം സംസാരപാരാവാരം ത കരേയറീ ി കാലംെകാേ . ത ാനപര ാരാം മാ ഷജന ാനം നീ േവാ സ ലഭി ീ ം. 59
അ
ാ
രാമായണം
സ
വര നി േ ാ വാക ാനാ ി ദി ീ ം ത സാദ ാലേ ാ . ക ബ ി നി ാ േവ െപ ഭവി യപദ ി ലാഹ ലയി ീ ം. ത ഭ ിവിഹീന ാരാ ജന ക പേകാടിക െകാ ം സി ി യി യേ ാ വി ാന ാന ഖം േമാ െമ റി ാ ം അ ാനം നീ ീ ത േബാധം മമ സി ി ണം. ആകയാ ത പാദപ ളി സദാകാലമാ ലം ടാെതാ ഭ ി സംഭവി ണം. നമസ്േത ജഗ പേത! നമസ്േത രമാപേത! നമസ്േത ദാശരേഥ! നമസ്േത സതാം പേത! നമസ്േത േവദപേത! നമസ്േത േദവപേത! നമസ്േത ഖപേത! നമസ്േത ധരാപേത! നമസ്േത ധ പേത! നമസ്േത സീതാപേത! നമസ്േത കാ ണ ാബ്േധ! നമസ്േത ചാ ി! നമസ്േത രാമരാമ! നമസ്േത രാമച ! നമസ്േത രാമരാമ! നമസ്േത രാമഭ ! സ തം നേമാസ് േത ഭഗവ ! നേമാസ് േത ചി േയ ഭവ രണാം ജം നേമാസ് േത സ തി ായിെ ാ സ ിതമായ ണ െമാെ നി ബാണ ി ല മായ് ഭവി ണം. എ േക െതളി േ രം ജഗ ാഥ മ ഹാസ ം െചയ് ഭാ വേനാ െചാ ാ സേ ാഷം ാപിേ njാ നി ി വടി െലെ ചി ി െത ാലവെയ ാം തേ ീതിൈകെ ാ ജമദ ി മേ ാ സാദരം ദശരഥ നട െചയ് :ഏതാ മ ഹ െ െ റിെ ി പാദഭ ാരി ം പാദപ ളി ം േചതസി സദാകാലം ഭ ി സംഭവിേ ണം മാധവ! ര പേത! രാമ! കാ ണ ാം േധ! ഇസ്േതാ ം മയാ തം ജപി ീ മാ 60
:ി.
അ
ാ
രാമായണം
ഭ
നായ് തത നായീടണം വിേശഷി ം ത വ േ ാ ത പാദാം ജസ് തി ചീേ സംഭവി തി ായ ഹി ണം. അ െന തെ െയ രാഘവ നിേയാഗ ാ തി ിെന ഭ ി േര കാതനയ ം സാദരം ദ ിണം െചയ് ി ി ീതനായ് െച മേഹ ാചലം ീടിനാ . പതി ദശരഥ താനതിസ ഷ്ടനായ് താപ മക ത നാം രാമ തെ ഗാഢമായാേ ഷം െചയ്താന ാ േളാ ം ൗഢാ ാവായ വിധിന നേനാ ം ടി ാേരാ ം പടേയാ ം െച േയാ യി സ മാനസനായ് വാണീടിനാ കീ ിേയാെട. ീരാമാദിക നിജഭാര മാേരാ ം ടി ൈസ്വരമായ് രമി വാണീടിനാെര ാവ ം ൈവ ണ്ഠ രിത ി ീഭഗവതിേയാ ൈവ ണ്ഠ വാ ം േപാെല രാഘവ സീതേയാ ം ആന ി മായാമാ ശേവഷം ൈകെ ാാന ം വസി ീടിനാന ദിനം. േകകയനരാധിപനാകിയ ധാജി ം ൈകേകയീതനയെന ിെ ാ െച വാ തെനയയ കെ ാ ദശരഥ േസാദരനായ് േമവീ ം ശ ഘ്നേനാ ം ടി സാദരം ഭരതെനേ ാവാനായ് നിേയാഗി ാനാദരേവാ ം നട ീടിനാരവ ക ം. മാ ല തെ ഭരതശ ഘ്ന ാ േമാദ െ ാ വസി ീടിനാര കാലം. ൈമഥിലിേയാ ം നിജന നേനാ ം േച കൗസല ാേദവിതാ ം പരമാന ം ാ . രാമല ്മണ ാരാം ാേരാ ം നിജഭാമിനിമാേരാ മാന ി ദശരഥ സാേകത രിത ി ഖി വാണീടിനാ പാകശാസനനമരാലേയ വാ ംേപാെല.. 61
അ
ാ
രാമായണം
നി ികാരാ ാവായ പരമാന ി സ േലാകാന ാ ം മ ഷ ാ തി ത െട മായാേദവിയാകിയ സീതേയാ െമാ ി വാണേയാ ാ രിത ിലേ . ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ ബാലകാണ്ഡം സമാപ്തം
62
അ
അേയാ
ാ
രാമായണം
ാകാണ്ഡം
താ മക ളള തേ ! വരിെകേടാ താമസശീലമകേ ണമാ നീ. ദാേമാദര ചരിതാ തമി ി മാേമാദ െ ാ െചാ സരസമായ്. എ ിേലാ േക ി ി njാ െചാ വ പ െമ ാമക ം പലജാതി ം. സ ടേമ ം വരിക മി േ ാ പ ജേന കഥക േക ീടിനാ . ഭാ വിയാകിയ ജാനകിത െട ഭാഗ ജലനിധിയാകിയ ജാനകിത െട ഭാഗ ജലനിധിയാകിയ രാഘവ ഭാ വ ത െട ദ ം ശമി ി മാ ം പി ി േയാ ാ രി താതേനാ ം നിജമാ ജനേ ാ ം ധാ തനാം വര തേ ാ ം ാതാ േളാ ം പടേയാ െമാ ി േമദിനീ ിയാം ഭാമിനിതേ ാ ം വര തിേരെ ാ പൗരജനേ ാ ം െച മഹാരാജധാനിയകം വ ി സൗഖ ം ജഗ ി രാഘവ ത െട നാനാ ണഗണം കാ കയാ പരേമശ ര ജഗദീശ ര ക തഗണ ഷണ ഷിത ചി പനദ യ ത nj്ജയ പര ഭ ദ ഭഗവാ ഭവഭnj്ജന ാണിയാകിയ േദവി ട രാമഭ കഥാ തസാരം െകാ േ ാ വി മ ല ാധരിയായ ഗൗരിയാമ ി ത മാന വിവശയായ് ഭ പാദ ണാമംെചയ് സം ഭ ിേയാ ം നേരവമ െചയ് : 63
അ
ാ
രാമായണം
നാരായണ നളിനായതേലാചന നാരിജനമേനാേമാഹന മാധവ നാരദേസവ ന് നളിനാസന ിയ നാരകാരാതി നളിനശര നാഥ നരസഖ നാനാജഗ യ നാദവിദ ാ ക നാമസഹ വാ നാളീകബാ വ വംശസ വ ീരാമേദവ പര േഷാ മ കാ ണ വാരിധി കാമഫല ദ രാ സവംശവിനാശനകാരണ സാ ാ നാന ദ മാ ഭ ജേനാ മ ി ി ദ ശ ി ശരണാഗതവ ല വ നവ നന നയാമയ സ ിവി വി ദി ിത ന േരശ രനായ ദശാസ ി െകാ വ തെ ചരി ന ദീപം ജീവിതാവധി േക ി ം പ്തിവരാ മമ േവ ില ി ം. ഇ ം ഭഗവതി ഗൗരി മേഹശ രി ഭ ാ പരേമശ രേനാ െചാ േ ാ മ സ്മിതം െചയ് മ ഥനാശന രീ! േക െകാ െക ളിെ യ് .
നാരദരാഘവസംവാദം എ ിെലാ ദിനം ദാശരഥി രാമ പ ജേലാച ഭ പരായണ മംഗലേദവതാകാ ക രാഘവനംഗജനാശനവ ിത േകശവ അംഗജലീല : ര ി മംഗലഗാ ിയാം ജാനകിതേ ാ ം നീേലാല്പലദളശ ാമളവി ഹ 64
അ
ാ
രാമായണം
നീേലാല്പലദളേലാലവിേലാചന നീേലാപലാഭ നി പമ നി ല നീലഗള ിയ നിത നിരാമയ രത്നാഭരണവി ഷിതേദഹനായ് രത്നസിംഹാസനം തേ ലനാ ലം രത്നഭണ്ഡം െവ ാമരംെകാ പത്നിയാ വിജിതനായതിേകാമള ബാലനിശാകരഫാലേദേശ ലസാേലയപ മല രി ിെന ബാലാ സ ിഭകൗസ് ഭക ര ാേലയഭാ സമാനനയാ സമം? ലീലയാ താം ലച ണാൈദ രതിേവലം വിേനാദി ി േ രം ആേലാകനാ ം മഹാ നി നാരദ േലാകമേ ാളല രി ീടിനാ . ഗ് ശര ല േതജെ ാ ം സ്പടികസ ാശശരീരനായ് സത രമംബര ി നി ാദരാൈ വ േവഗാലവതരി ീടിനാ . ീരാമേദവ ം സം മം ൈകെ ാ നാരദെന െ േന സാദരം നാരീമണിയായ ജാനകിതേ ാ ം പാരി വീണാ നമസ്കരി ീടിനാന്. പാദ ാസനാചമനീയാ ഗ്ഘ കമാേദ ന ജിതനാെയാ നാരദ മ ം നിവര തേ ാട െചയ് : വേ പദം ക ണാനിേധ! സാ തം നാനാവിഷയസംഗം േമവിന മാനസേ ാ സംസാരികളാ ളള മാനവ ാരായ nj ചി ി ാ ാനിയാ ം തവ പാദപേ ഹം ക െകാ വാനതിദു ഭം നി യം പ njാ െചയ്െതാ ണ ഫേലാദയംെകാ കേ ാനവകാശ ം വ ി 65
അ
ാ
രാമായണം
ണ്ഡരീേകാ വ ! മഹാ േന! എ െട വംശ ം ജ ം രാജ വമി വി മായ് വ തേപാനിേധ! എ ാലിനിെയ കാര െമ ം നെരേ ാട െചയ്കേവണം ദയാനിേധ! എെ ാ കാര ം നി പിെ ളളി? സേ ാഷ െ ാ െചയ്ക ം േവണം. മ െന ാകി ം കാ ണ െ ി സേ ഹമി സാധി ി െന ാേമ. ഇ മാക ര വര തേ ാ ഗ് ഹാേസന നിവരനാകിയ നാരദ ം ഭ വ ലനാം മ വീരെന േനാ ി രസമ െചയ് : എ ിെനെ േമാഹി ി തി നീ സ തം േലാകാ കാരികളായതിചാ ര െളളാ വാ കേള ം മാ ര േമാ െചാ ീ തി െന? ഗ് ളാ ളള വാക െളെ ാ ചി േമാഹം വള േ ര പേത! ലൗകികമാ ളള വാക െള ാ ം േലാേകാ മ ാ േവ ിവ മേ ാ. േയാേഗശനായ നീ സംസാരി njാെന േലാേകശ! െചാ സത മേ ഢം. സ വജഗ ി ം കാരണ തയായ് സ വമാതാവായ മായാഭഗവതി സ വജഗ പിതാവാകിയ നി െട ദിവ ഹിണിയാ നി ണയം. ഈേര േലാക ം നിെ ഹമേ ാ േച ം ഹ നാക െത ളള ം നി െട സ ിധിമാേ ണ മായയി നി ജനി നാനാ ജക ം. അ േ ാജസംഭവനാദി ണാ മാ െയാെ ാഴിയാെത ചരാചരജ . 66
അ
ാ
രാമായണം
ഒ േവ നി പധ ം നരാകയാെലാ ം പറ സംസാരിെയ ം. ഇ േലാകജ സ വദാ ഖ നാ ം പിതാവായ ം നീയേ ാ. ര ാസിതവ േഭദം സത രജസ്തേമാനാമ ണ യയായീടിന വിഷ് മഹാമായാ ശ ിയേ ാ തവ പത്നിയാ ം. സത െള നി ി മവ സത ം ത േയാ മതിനി സംശയം. മി ാ കള വസ് ളി സ നാ ളള ഹനാഥ മഹാമേത! േലാകത മഹാേഗഹ ി ഭവാേനകനാെയാ ഹ നാ ം. നാരായണ നീ രമാേദവി ജാനകി മാരാരി ം നീ മാേദവി ജാനകി. സാരസസംഭവനായ ം നീ തവ ഭാരതീേദവിയാ ം ജാനകി. ആദിത നെ ാ ഭവാ ഭാ ജാനകി ശീതികിരണ നീ േരാഹിണീ ജാനകി ആദീേതയാധിപ നീ ശചീ ജാനകി ജാതേവദ നീ സ ാഹാ മഹീ ത അ ജ നീ ദണ്ഡനീതി ം ജാനകി രേ ാവര ഭവാ താമസി ജാനകി ഷ്കരാ ഭവാ ഭാ വി ജാനകി ശ ത നീ സദാഗതി ജാനകി രാജരാജ ഭവാ ഭാ വി സംപ കരീ സീതാ രാജരാജ നീ വ രാ ജാനകി രാജ വര മാരാ! ര പേത! രാജീവേലാചന! രാമദയാനിേധ! നേ ാ ഭവാ ാണി ജാനകി സ മം നീ ലതാ പിണി ജാനകി വിസ്തരിെ ിേനെറ റ ീ ? 67
അ
ാ
രാമായണം
സത പരാ മ! സ ണവാരിേധ! യാെതാ യാെതാ ിംഗവാചകം േവദാ േവദ ! ത സ വ േമവ നീ. േചേതാവിേമാഹന! സ് ീലിംഗവാചകം യാെതാ െതാ േവ ജാനകീേദവി ം. നി ളി വ െമ ിേയ മെ ാ െമ േമ ക ീല േക ാ മി േ ാ. അ െന െളളാ നിെ ിര റിെ െന േസവി െകാ ജഗ പേത! മായയാ ടി മറ ിരി െ ാ നീയെ ാ നമവ ാ തമായ ം. പിെ യതി നി ളള മഹ ത െമ തതി നി ായി ം. സ വാ കമായ ലിംഗമതി നിവിപേത! ന ായ് ചമ ം എ തഹ ാര ിപ ാണനി ിയജാലസം മാേയാ േ ാ ജ തി ഖദു:ഖാഭിക നി ല ാ ജീവെന െചാ ം. െചാ ാവത ാതനാദ വിദ ാഖ െയെ ാ കാരേണാപാധിെയ ം ചില . ല ം ്മ ം കാരണെമ ം ലമാം ചി ി ളേളാ പാധി യം. എ ിവ ാ വിശിഷ്ടം ജീവനായ മന നനാം പര പരമാ ാ രാജീവേലാചനനാ നീയേ ാ. നി നി ായ് വ ി േലാക നി തിഷ്ഠിതമായിരി ം നി ലേ ലയി െമാ േവ നി കളിയാ ിെതാെ േയാ ംവിധൗ. കാരണെമ ാ ി ം ഭവാ നി യം നാരായണ! നരകാേര! നരാധിപ! ജീവ ം ര വി സ െമ ളള ഭാവനെകാ ഭയെ വഹി . 68
അ
ാ
രാമായണം
േനേര പരമാ ാ njെന റി േ ാ തീ ം ഭവഭയ ത ദു:ഖാദിക . ത ഥാനാമ വണാദിെകാ ടാ ി ായ് വ ം മാ ഭ ി ം. ത േബാധ ം മന ാ ി ദി ി ം ഭ ി ത ാന ായാ ി ം വ ീ മിെ ാ സംശയം. ത ത ാരിേലകെനല്പ നാെമെ ം ക േതണേമ! മായയാെലെ േമാഹി ിയാേത ജഗായക! നിത മ ഹിേ ണേമ! ത ാഭിപ ജ ി നിേ കേമാ ായി ച ഖ മ പിതാ. നി െട പൗ നായ് ഭ നായ് േമവിേനാെമെ യ ഹിേ ണം വിേശഷി ം. പിേ ം പിേ ം വീ നമസ്കരിെച ീവ ം പറ ീടിനാന് നാരദ . ആന ബാഷ്പപരി തേന നായ് വീണാധര നി പിെ ം െചാ ിനാ : ഇേ ാളിവിേട njാ വ കാരണല്പലസംഭവ തെ നിേയാഗ ാ . രാവണെനെ ാ േലാക പാലി ാ േദവകേളാട െചയ് കാരണം മ നായ് വ ജനി ദശരഥനാെയ േതാ നി യെമ ി ം ജ നാേയാ ഭവാരന ശരഥ രാജ ര ാ മഭിേഷകമി ാലം െച മാെറെ ാ െ ിരി ി നീ മതി ലമായ് വ ീ ം പിെ ശ ഖെനെ ാ െകാള വാെന വകാശ ായ് വരായേ ാ. സത െ ര ി െകാള െകെ േ ാ സത രം െച പറെക െചയ് 69
അ
ാ
രാമായണം
സത സ ഭവാെന ി ം മാനേസ മ ജ ം െകാ വിസ് തനായ് വ ം. ഇ രം നാരദ െചാ േക തിരമായ െചയ്തി രാഘവ : സത െ ലംഘി യിെ ാ നാ ം njാ ചിേ വിഷാദ ാകായ്കയ് ലം കാലവിളംബനെമ ിെന ീ ലമതി ം പറ ീ വ . കാലാവേലാകനം കാര സാ ം ണാം. കാലസ പനേ ാ പരേമശ ര . ാരബ്ദക ഫലൗഘ യം വ േ രെ ാഴി മാരാവതി ാ േമ. കാരണമാ ം ഷ യാസെമാ മറിയാതിരി മി േ ാ. നാെള വന ി േപാ njാ നാളികേലാചന പാദ ത ാരണ പിെ ശസംവ രം വനംത ി നിേവഷെമാ വാണി വ . എ ാ നിശാചരവംശ ം രാവണ തെ ം െകാ ദി േ ാ. സീതെയ ാരണ തയാ ിെ ാ യാ ധാനാന യനാശംവ വ സത മിെത ള് െചയ് ര പതിചി േമാേദന നാരദനേ രം രാഘവ തെ ദ ിണ ം െചയ് േവേഗന ദണ്ഡനമസ് ാര ം െചയ് േദവ നീ ന ം ൈകെ ാ േദവേലാകം ഗമി ീടിനാനാദര . നാരദരാഘവസംവാദമി െന േനെര പഠി താ േക താേനാ താ ഭ ിൈകെ ാ െച മ ഷ ി ലഭി മതിനി സംശയം.
70
അ
ാ
േശഷമി ം കഥ േക േദാഷമക വാ െചാ
രാമായണം ണെമ ിേലാ njാ .
ീരാമാഭിേഷകാരംഭം എ ിേലാ രാജാ ദശരഥേനകദാ സ ലിതാന രാ ാറിരി േ ാ പ ജസംഭവ വസിഷ്ഠനാം ത ലാചാര െന വ ി െചാ ിനാ : പൗരജന ംമ ി ഖ ാ ം ീരാമെന ശംസി ിെതെ ാ ം. ഓേരാ ണഗണം ക വ കനായ് വ ി njാ െമാ ാകയാ രി േജ ഷ്ഠനാം രാമ മാരെന ീപരിപാലനാ മഭിേഷകെമ ം ൈവകാതം െചേ ണെമ njാ കല്പി ടിേ ാേഴത ിെനെയ ിലവിേലാ നിേയാഗി ം േവണം. ഇ ജക രാഗമവ െ േ ാ മ മേതാ ക ീലേയാ? വ ീലമാ ലെന ാ തിേ െറ േമ േപായ ഭരതശ ഘ്ന ാ . വ മ ദിനം തെ ണ മതീവ ഷ ം ന ന ം. എ ാലവ വ വാ പാ യി ിനിെയാ െകാ മ നി യം മാനേസ. എ ാലതി േവ സംഭാര ളി തേ ഹത സംഭരി ീടണം. രാമേനാ ം നി ി വടി ൈവകാെത സാേമാദമിേ ാേഴ െച റിയി ണം. േതാരണപങ് ികെള ാ യ ക ചാ പതാകകേളാ മത തം. േഘാരമാ ളള െപ റനാദ ം രി ദി കെളാെ ഴ േവ. 71
അ
ാ
രാമായണം
മ വനായ ദശരഥനാരാ പിെ മ െര േനാ ിയ
െചയ് :
എ ാം വസിഷ്ഠന ളിെചച ംവ ം കല ാണ െ ാെ ാ ിെ ാ നീ. നാെള േവണമഭിേഷകമിളമയായ് നാളീകേന നാം രാമ നി യം. ന ിതനായ മ െചയ്താ വ ി െചാ ാ വസിഷ്ഠേനാടാദരാ : എേ ാ േവ െത െചയ്താ മ രെമ ിേയ സംഭരി ീ വ . ചിേ നി പി ക മേ േരാടി ം വസിഷ്ഠ നി മ െചയ് : േക നാെള ല കാേല ചമയി േചല് ിമാരായ കന കമാെര ാം മ കേ പതിനാ േപ നി ണം മ ഗജ െള െപാ ണിയി ണം. ഐരാവത ലജാതനാം നാല്െ ാ നാരാ വേരണമല രി േണ ദിവ നാനാതീ വാരി ളായ് ദിവ രത്ന ളമഴ് ി വിചി മായ് സ കലശസഹ ം മലയജപ െകാ വായ്െക ി െവ ീടണം. ലിേ ാ വ ക ിഹ ഛ ം വ ദണ്ഡം മണിേശാഭിതം. ാമണിമാല രാജിതനി ലവസ് മാല ളാഭരണ ം സ ത ാരാം നിജനം വ ിഹ നില് ശപാണികളായ് സഭാ ിേക. ന കിമാെരാ വാരവ ജനം ന കഗായകൈവണികവ ം 72
അ
ാ
രാമായണം
ദിവ വാദ േളാ ാം േയാഗി ണനീശ രാ േണ നി മേനാഹരം. ഹസ്ത ശ പ ിരഥാദിമഹാബലം വസ് ാദ ല ാരേമാ വ ീടണം. േദവാല േതാ ം ബലി ജ ം ദീപാവലിക ം േവണം മേഹാ വം. പാലേര ം വ വാ നിേയാഗി േശാഭേയാെട രാഘവാഭിേഷകാ മായ്. ഇ ം മ േര ം നിേയാഗി നീസത രം േതരി േരറി വിസിഷ്ഠ ം ദാശരഥി ഹെമ ം ഭാസ രമാ സേ ാേഷണ സ ാപ സാദരം നി േനരമറി ര വര െച ട ദണ്ഡനമസ്കാര ം െചയ്താ . രത്നാസന ം െകാ ി ീ തദാ പത്നിേയാ മതിഭ ാര മ െപാ ലശ ിതനി ലവാരിണാ ാ ക കി പാദാബ്ജതീ ം ഉ മംേഗന ധരി വി നായ് ചി േമാേദന ചിരി ളിെ യ് : ണ വാനാേയനടിയനതീവ േകളി പാേദാദകതീ ം ധരി യാ . എ ി േന രാമച വാക ം േക ന ായ് ിരി വസിഷ്ഠന െചയ് : ന നെ ം നി െട വാ കെളാ െചാ ിതിേ ാ പാ ജ! ത പാദപ ജതീ ം ധരി ാ ദ കൈവരി ം ധന നായീടിനാ . ത പാദതീ വി നായ് വ ി മ പിതാവായ വിരി ം പേത! ഇേ ാ മഹാജന പേദശാ മ തവി മ! െചാ നീെയേടാ. ന ായറി ിരി ി നിെ njാനി വനാ െത മിെ െടാ! 73
അ
ാ
രാമായണം
സാ ാ പര മാം പരമാ ാ േമാ ദ നാനാജഗ യനീശ ര ല ്മീഭഗവതിേയാ ം ധരണിയിലി ാലമ ജനി ി നി യം. േദവകാര ാ സി ം ക ണയാ രാവണെനെ ാ താപം െക ാ ം ഭ ജന ി സി ി ാ മി മവതരി ീടിന ീപേത! േദവകാര മതീവ ഹ ം നേരവം െവഷി ിടാ ി njാനിദം. കാര െള ാമ ഷ്ഠി സാധി മായയാ മായാമ ഷ നായ് ീനിേധ! ശിഷ നേ ാ ഭവാനാചാര േനഷ njാ ശി ി േവണം ജഗ ിതാ ം േഭാ! സാ ാ ചരാചരാചാര നേ ാ ഭവാേനാ ി പി ണാം പിതാമഹമ ം ഭവാ . സ േവഷ േഗാചരനായ ര ാമിയായ് സ വജഗദ വാഹകനായ നീ ത വാ കമാെയാ വി ഹം ത ാ നിജാധീനസംഭവനാ ട മ േവേഷണ ദശരഥ നായ് ീതേല േയാഗമായയാ ജാതനാം. എ േ ധരി ിരി njാെനേ ാ ധാതാ താന െചയ്കയാ . എ തി ാ ര ാന യ ി േ േരാഹിതനായി ദാ. njാ ം ഭവാേനാ സംബ കാം യാ നം േരാഹിതക മ ഷ്ഠി നി മാ ളള െചയ്താെലാ ന ായ് വരികില ം പിഴയ േ ാ ഇ സഫലമായ് വ മേനാരഥെമാ േപ ി njാനി ി ം. േയാേഗശ! േത മഹാമയാഭഗവതി േലാൈകകേമാഹിനി േമാഹിപ ിയായ് േമ. 74
അ
ാ
രാമായണം
ത സംഗാ സ വ മിേ ാളിദമ വ വ ം മയാ രാമ! ചി . രാജാ ദശരഥ െചാ കാരണം രാജീവേന ! വേ നിവിേട njാ . ഉ ഭിേഷകമ നാെള ക െചാ വാനാ ഴറിവേ നഹം. ൈവേദഹിമേയാ മപവാസ ം െചയ് േമദിനിത ി ശയന ം െച ണം. ചര േ ാടിരി njാേനാേരാേരാ ക െച െ ാ വാ ൈവകാെത. വ ീ ഷ ി നീെയ െചയ് െച േതരി കേരറി നിേ ഷ്ഠ ം. പിെ ീരാമ ം ല ്മണന തേ ാ േന ചിരി െചയ് രഹസ മായ് : താതെനനി ഭിേഷകമിളമയായ് േമാേദന െച മ നാ നി യം. ത നിമി മാ ം njാനതിെ ാ ക ാ നീ രാജ േഭാ ം നീയേ . വ ! ത ം മമ ബഹി: ാണനാകയാവ ി േകാ ി െകാ കാ നീ. മ മനാ ം ഭവാ നി യം മ രി ാനി ിതി നേ ാടാ ം. ഇ രേമാേരാ െചയ്തിരി േ ാ ീ േഗഹം വിശ വസിഷ്ഠ ം ാ െമ ാം ദശരഥ തേ ാ ചി േമാദാലറിയി സമസ്ത ം. രാജീവസംഭവന തേ ാ രാജാ ദശരഥനാന വകം രാജീവേന ാഭിേഷക ാ ജാവിധാേനന െചാ േക യാ കൗസല േയാ ം മി േയാ ം െച കൗ കേമാ ജി ി ല ്മിെയ. നാേഥ! മഹാേദവി! നീേയ ണെയ േചതസി ഭ ാ വണ ി! വാണീടിനാ . 75
അ
ാ
രാമായണം
അഭിേഷകവിഘ്നം സത സ പവീര ദശരഥ ാഭിേഷകം കഴി ീ െമ േമ. േകകയ ീവശഗതനാകയാലാ ല ളളി വള ിേത ം. ദു േ ഭഗവതീ ദുഷ് തനാശിനീ! കാ കനേ ാ പതി ദശരഥ കാമിനി ൈകേകയീചി െമ ീശ രാ! ന വ ം വ േ ണ െമ ി െന െചാ ി വിഷാദി ിരി േനരം വാനവെര ാ െമാ നി പി വാണീഭഗവതിതേ ാടേപ ി : േലാകമാതാേവ! സരസ തീ! ഭാരതീ! േവഗാലേയാ െയ ള കേവണം. രാമാഭിേഷകവിഘ്നം വ ീ വാനാമവരാ ം മ ി നി പി ാ . െച ട മ രത െട നാവിേ െ വസി വെളെ ാ െചാ ി പിെ വിരേവാ ൈകേകയിെയെ ാ തെ പറയി െകാ ട ണം. പിെ യിേ ാെ ളളാം മടി െത മര ാ പറേ ാരന രം വാണി ം മ രതന് വദനാ േര വാണീടിനാ െച േദവകാര ാ മായ്. മ വ ചാപബാണ ം ൈകെ ാ ത െട ൈസന സേമതം േതരിേലറിനാ . നിേ ാ ടേവ വി ിലകം സ നായ് െച രേരാേട ിേ ാ ഛി മായ് വ രഥാ കീലം േപാരിെല തറി മി ദശരഥ . സത രം കീലര ി നി െട. ശ േള വധം െചയ് ീ ം നി നാേയാ ദശാ േര 76
അ
ാ
രാമായണം
നി െതാഴി ക തിസേ ാഷ െ ാ െച ളി േമനി ണ ണ ട ിരി പറ ി പ ം: നി ചരിതം ന ന നി പി ാ ര വരം തരാം നീെയെ ര ി െകാ ലം വരി െകാ ാ ം നീ. ഭ വാക ം േക നിയതമേ ര ചി സേ ാദംകല െചാ ീടിനാ : ദ മാേയാ വരദ യം സാദരം ന സ്തം ഭവതി മയാ പതീശ ര! njാെനാരവസര ി ലേപ ി ാനംവരാെത തരിെക േത േവ . എ പറ ിരി വരദ യമി േപ ി െകാേളളണം മടിയാെത. njാ ം മറ കിട ി േമ മാനേസ േതാ ീ ബലാലീശ രാ യാ. ധീരതേയാടിനി ി മിേ ാ േ ാധാഗാരം വിശ േകാേപന കിട നീ. ആഭരണ ം െപാ ിെ റി തിേശാഭ േ ാ കാ ലഴി ി േമനി ം െപാടിെകാ ണി ിഹ മിയി േ മലിനാംബരേ ാ ം ക നീരാേല ഖ ം മലക ം ന ായ് നന കര കര െകാി െകാ ക വരദ യം പതി സത ം പറ ാ റ ി മാനസം മ ര െചാ േപാേലയതിേന െമാര രം ടാെത െച ൈകേകകി ം പ മിെതാെ നിെ കല്പി ചി േമാേഹന േകാപാലയം േമവിനാ . ൈകേകയി മ രേയാ െചാ ാളിനി രാഘവ കാനന ി േപാേവാള ം njാനിവിെട ിട ീ വ, ന ായ്കി ാണേന ം കള ി വ നി യം. 77
അ
ാ
രാമായണം
പരി ാണാ മി ഭരത പതി െചയ്താനഭിേഷകെമ ി njാ േവെറ നിന േഭാഗാ മായ് ന വ േദശ ളതിനി സംശയം ഏ മിതിെ ാരിള ം വരായ്കയതി നീ േചതസി ചി ി കാര ം വ ം ഢം. എ പറ േപായീടിനാ മ ര പിെ യ മ ഷ്ഠി രാ ി ം. ധീരനാേയ ം ദയാന ിതനായ് ണാചാരസം നായ് നീതി നായ് നിജേദശികവാക ിതനായ് ശീലനാശിഷ്ടനാ ളളവെന ിരി ം ദുഷ്ടസംഗംെകാ കാലാ ര ിനാ സ നനി നായ് വ ം ഢം. ദു നസംസ േമ മകലേവ വ ി േവണം യത്േനന സ മാ ക ളം പ ിയാ സ ം നിഷ് ഭം. എ ിേലാ രാജാദശരഥനാദരാ പ ജേന ാഭ ദയംനിമി മായ് മ ി തികേളാ ം പറ െകാഃ രമകം ളീടിനാ . അേ രമാ ിയതമയാകിയ ത െട പത്നിെയ ാണായ്ക കാരണം എ ം വിഹ ലനാേയാ പ ം ചി താരി നി പി ിതീ ശം : മ ിരംത ി njാ െച ംവിധൗ മ മിസ്തംെചയ്തരിേക വ ം രാ. രിയാമിവളിെ േപായിനാ മ മാ ി േ ഷെമ ാനേസ. െചാ വി ദാസികേള! ഭവ ാമിനി കല ണഗാ ി മെ േപായിടിനാ ? ഏവം നരപതി േചാദി േനര േദവിത ാളിമാ ം പറ ീടിനാര് : 78
അ
ാ
രാമായണം
േ ാധാലയം േവശി ിതതി ലേമ മറി ീല nj േളാ മ വ! ത ഗത ാ നി ി വടി േദവിത ചി മ സരി ീ ക ൈവകാെത. എ േക ഭേയന മഹീപതി െച രിക ി സസം മം മ മ ം തേലാടി േലാടി ിേയ രീ െചാ െചാെ ി വ േഭ! നാേഥ! െവ നില ളള െപാടിയണിാത േമാ കിട െത നീ? േചേതാവിേമാഹന േപ! ണശീേല! േഖദമ ായെതെ േ ാ െചാെ േടാ. മ ജാ മാ ളളവരാ േമ വി ിയം െചയ്ക മി നിനെ േടാ. നാരികേളാ നര ാേരാ ഭവതിേയാടാെരാ വി ിയം െചയ്ത വ േഭ! ദണ്ഡ െന ാകി ം വ െന ാകി ം ദണ്ഡെമനി തിനി നി പി ാ . നി നെന മിഷ്ട നിനെ ില പതിയാ ിെവേ നവെന njാ . വ െന നമവ നാ ീ വ വ നാ ീടാമവ െന േവ കി . നം നിന ധീനം മമ ജീവനം മാനിനി േഖദി തിെന കാരണം. മ ാണേന ാ ിയതമനാ തിേ ാെളനി മ നാം രാഘവ അ െന ളള രാമ മമ ന ന മംഗളശീലനാം ീരാമനാെണ njാ അംഗനാരത്നേമ! െചയ്വ തവ ഹിതമി െന േഖദി ിയായ്ക മാം വ േഭ! ഇ ം ദശരഥ ൈകേകയിതേ ാ സത ം പറ േക െതളി വള് ക നീ ം ട ാന ം െചയ് മ വ തേ ാ മ രെചയ്താ : 79
അ
ാ
രാമായണം
സത തി നാ ളള ഭവാ മമ സത ം പറ േനെര ിെല െട പ മാ ളളതിെന റ ീ വ വ മാ ീടായ്ക സത െ മ വ! എ ിേലാ പ രാ രാേയാധേന സ ടം തീ ഭ ിേ ഭവാെന njാ . സ ഷ്ടപി നായ ഭവാ മമ ചി ി ര വര നല്കീലേയാ? േവ നാളേപ ി െ േവ ം വര തരിെക െചാ ി njാ െവ ിരി ഭവാ ല ര മി ി വാ ീ വാ പേത! എ തിെലാ രാജ ാഭിേഷകം ഭവാനി ഭരത െചേ ണെമ ം; പിെ മേ രാമ വനവസ ിനി തേ ഗമിേ ണെമ ളള ം. പതിവീര ജടാവല് ലം താപസേവഷം ധരി വനാ േര കാലം പതി ാ വ രം വാഴണം ലഫല ം ജി മഹീപേത! മി പാലി ാ ഭരതെനയാ ണം രാമ ഷസി വന ി േപാകണം. എ ിവ ര വര ം നല്കിലി മരണെമനി ി നി യം. എ ൈകേകയി പറേ ാരന രം മ വ േമാഹി വീണാനവനിയി വ േമ ി പതി േപാെല വി സത രേചതസാ വീണി പ ം. പിെ മാ ം െച േനര ക നീ വാ വിറ പാധിപ , ദു ഹവാ ക േക ായെത േ ാ! ദു പ്നമാഹ ! കാ കേയാ മമ ചി മം ബലാ ാകേയാ മമ ത സമയ പ ിതമാകേയാ 80
അ
ാ
രാമായണം
കിംകിേമത തം ശ ര! ൈദവേമ! പ ജേലാചന! ഹാ! പര േമ! വ ാ ിെയേ ാെല സമീേപ വസി ഖമതിയായ് ൈകേകയിത ഖം േനാ ിേനാ ിബ്ഭയം ദശരഥ ദീ ഗ്ഘമായ് വീ വീ േ വ രെചയ് എ ീവ ം പറ ഭേ നീെയ നിേ ാ പിഴ രാഘവ ? മ ാണഹാനികരമായ വാ നീയിേ ാ രെചയ്വതിെന കാരണം? എേ ാ രാമ ണ െള വ ി െമ ാം പറ ി , നിനി ി േതാ വാെനെ ാ കാരണം? നി െട രാജ ം തരാമേ ാ ധന ശീേല! രാമ േപാേകണെമ േ ാ? രാമനാേല ം ഭയം നിന ാകാ മിപതിയായ് ഭരതനി ാ ം. എ പറ കര കര േപായ് െച ട കാല വീ മഹീപാല ം. േന ം വ ി ൈകേകയി ം ധാ ീപതീശ രേനാ െചാ ീ േ ാ : ാ െന ാകേയാ മിപേത ഭവാ ാ ിവാക െചാ െത ി െന േഘാര ളായ നരക ളി െ േച മസത വാക െചാ ീടിനാ . പ ജേന നാം രാമ ഷ ി ശ ാവിഹീനം വന ി േപാകായ്കി എ െട ജീവെന njാ കള ീ വ മ വ ി നി ിെ ാ സംശയം. സത സ വി രാജാ ദശരഥെന െമ ളള കീ ി ര ി ണം. സാ മാ െ െവടി കാരണം യാതനാദു:ഖാ തി ാേ . രാേമാപരി ഭവാ െചയ്ത ശപഥ ം 81
അ
ാ
രാമായണം
മിപേത! ഥാ മി യാ ീെടാലാ. ൈകേകയിത െട നി വാക ം രാഘവേനാ വിേയാഗം വ ം ചി ി ദു:ഖസ േ നിമ നായ് സ ാപേമാ േമാഹി വീണിടിനാ . പിെ ണ ി ം കിട ം മക തെ േയാ ം കര ം പറ ം സദാ രാമരാേമതി രാേമതി ലാേപന യാമിനി േപായി വ ര ല യായ്. െച േണാദയ ി സാദരം വ ിക ഗായക ാെര ിവെര ാം. മംഗളവാദ സ് തിജയശബ്േദന സംഗീതേഭദ േളാ ിവേ െ ാ ം പളളി റി ണ ീടിനാരേ രളളി ായ േകാേപന ൈകേകയി ം ി രവെര നിവാരണ ം െചയ്താ ; വി മം ൈകെ ാ നി ാരവ ക ം. അേ ാളഭിേഷകേകാലാഹലാ മായ് ത രെമാെ നിറ ജന ളാ . മിേദവ ാ ം മിപാല ാ ം മിസ് േശാ ഷലാദി ജന ം താപസവ ം കന കാവ ം േശാഭേത െവ െകാ ട തഴ ചാമരം താലവ ം െകാടി േതാരണം ചാമീകരാഭരണാദ ല ാര ം വാരണ വാജിരഥ പദാദി ം വാരനാരീജനം പൗരജന ം േഹമരത്േനാ ലദിവ സിംഹാസനം േഹമ ംഭ ം ശാ ലച ം മ ം വസിഷ്ഠ നിേയാഗി െതാ േവ െമാഴി ാ സംഭരി ീടിനാ . സ് ീബാല ാരവധി രവാസികളാബ കൗ ഹലാബ്ധി നിമ രായ് രാ ിയി നി ം ൈകവി മാനേസ 82
അ
ാ
രാമായണം
ചീ പരമാ േ ാ േമവിനാ . ന െട ജീവനാം രാമ മാരെന നി ലരത്നകിരീടമണി തിരമ മകരായിതമണി ണ്ഡലസ ഗ് േശാഭിതഗ ല ം രീക ദേലാചനഭംഗി ം രീകാരാതി മണ്ഡല ം ച ികാ രമ സ്മിതാഭ ം ള സമാനദ ം ബ ക ന സമാനാധരാഭ ം ക രരാജിതകൗസ് ഭരത്ന ം ബ രാഭം തി മാ ദര ം സ ാ സ ിഭപീതാംബരാഭ ം േ ലമീേത വിള ി മി ീ കാ നകാ ിക ം ത മ ം ംഭി േലാ മ ി രം ക ി ീ കാണ്ഡ ം ംഭീ മസ്തകസ ിഭജാ ം അംേഭാജബാണനിഷംഗാഭജംഘ ം ക ംകല കാമ വര ം ി േ ാ റവടിേശാഭ ം അംേഭാജ ല മാമം ിതല ം ജംഭാരിരത്നം െതാ ം തി േമനി ം ഹാരകടകവലായാം ലീയാദി ചാ തരാഭരണാവലി ം വാരണവീരന് ക ി തിറേ ാ ഗൗരാതപ ം ധരി രിേക നിജല ്മണനാകിയ േസാദര തേ ാ ം ല ്മീനിവാസനാം രാമച ം ദാ കാണായ് വ ന ിനിെയ ിദം മാനയതാരി െകാതി ന െ ാം േ ാണീപരി തനാകിയ രാമെനാണായ് വ ം ഭാേത ബത നി യം. രാ ിയാം രാ സി േപാ തിെ 83
അ
ാ
രാമായണം
ചീ വിഷാദേമാടര ക െ ാ മാ ാണ്ഡേദവെന ാണാ േനാ ി ം പാ പാ ാന ാ താബ്ധിയി വീ കി ം പിെ ം െപാ ി ം വാണീടിനാ രവാസികളാദരാ .
വി ി
ാഭിേഷകം
അേ രമാദിത ദി ീടിനാ മ വ പളളി റി ണ ീലി ം. എെ ാ ലമതിെന മാനേസ ചി ി ചി ി മ മ ം തദാ മ ി വരനാ മ മ ഃ രമ ം ാനതി തം. രാജീവമി േഗാേ ാ ത! പേത! രാജരാേജ വര! ജയജയ. ഇ ം പെന സ് തി നമസ്കരിാന ംെചയ് വ ി നി േ ാ എ ം ഖി നായ് നീ ം വാ ിയി െ കിട ം നേര െന ചി ാ ലതയാ ക മ ം സത രം ൈകേകയിതേ ാ േചാദി ാ : േദവനാരീസേമ! രാജ ിയതേമ േദവി ൈകേകയി ജയജയ സ തം. േലാകപാല തി പക വാ ലെമേ ാ മഹാരാജവ േഭ! െചാ െകേ ാ െട േക ൈകേകയി ം െചാ ിനാളാ മ േരാടേ രം : ധാ ിപതീ നി ായീല രാ ിയിെല താരണമാകയാ സ ന ാെത ചമ ി ത െട ചി ിനസ ത ത ം ഭവി യാ . രാമരാേമതി രാേമതി ജപി ം രാമെന െ മനസി ചി ി ക ം 84
അ
ാ
രാമായണം
ഉദ ജാകരേസവ ം െചയ്കയാലത മാ ലനായി മ വ . രാമെന ാണാ ദു:ഖം േപ രാമെനെ വ ക ൈവകാെത. എ േക മ ം െചാ ിനാ : െച മാരെനെ ാ വരാമേ ാ. രാജവചനമനാക njാനിഹ രാജീവേലാചേന! േപാ െത െന? എ േക പാല ം െചാ ിനാ : െച നീതെ വ ക രാമേന. രനാേയാ രാമ മാരനാം ന ന ത ഖം ൈവകാെത കാണണം. എ േക മ ഴറിേ ായ് െച കൗസല ാ തേനാ െചാ ിനാ : താത ഭവാെന േ ാ വിളി സാദരം ൈവകാെത ളളകേവണം. മ ി വരവാക ം േക രാഘവ മാ തരമവ തേ ാ െചാ ിനാ : സൗമി ിേയാ ം കേരറി രേഥാപരി േ മവിവശനാം താത മ വീ ം മ ിേര െച പിതാവി പദദ യം വ ി വീ നമസ്കരി ിടീനാ , രാമെനെ െ ാലിംഗനം െചയ്വാ മിപനാ സ ായ സം മാ ബാ നീ ിയ േനര ദു:േഖന േമാഹി മിയി വീണി പ ം. രാമരാേമതി പറ േമാഹിേ ാ മിപെന േവേഗന രാഘവ താതെനെ െ ാേ ഷ ം െചയ് സാദരം തെ മടിയി കിട ിനാ . നാരീജന ള ക ന രമാ ഢേശാകം വിലാപം ട ിനാ . േരാദനം േക വസിഷ്ഠ നീ ം ി സത രം. േഖേദന മ ിരം 85
അ
ാ
രാമായണം
ീരാമേദവ ം േചാദി ിതേ രം കാരണെമേ ാ താതദു:ഖ ി േനെര പറവിനറി വെര േനരം പറ ി േകകയ ി ം: കാരണം താതദു:ഖ ി നീതെ പാരി ഖം ദു:ഖ ലമേ ാ ണാം. േചതസി നീ നി പി ിെല തിനി താത ദു:ഖനി ിവ വാ . ഭ ദു:ഖാപശാ ി കി ത യാ ക വ മാെയാ ക െമ ായ് വ ം. സത വാദിേ ഷ്ഠനായ പിതാവിെന സത തി നാ ീ ക നീയ ചി ഹിതം പതീ നി യം; രി േജ ഷ്ഠനാ നീയേ ാ. ര വരം മമ ദ മായി പ നി താതനാ സ ഷ്ടേചതസാ. നി ാെല സാ മാ ളേളാ ര മി തേരണെമ ി ം െചയ്േത . നിേ ാട പറ ീ വാ നാണി ഖി നായ് വ ി താതനറിക നീ. സത പാേശന സംബ നാം താതെനത രം ര ി തി േയാഗ ഭവാ . ാമമാ ം നരക ി നി ട ത െട താതെന ാണനംെചയ്കയാ െന ളള ശബ്ദം വിധി ശതപ സ വെന തറിക നീ മാ വചന ലാഭിഹതനായ േമദിനീപാല മാരനാം രാമ ം എ േമ ം വ ഥിതനായ് െചാ ിനാ : ഇ െയ ാം പറയണേമാ മാതാേവ താത മായിട ജീവെന െ ം മാതാ തെ ം സീതെയ െ ം njാ േപ ിേ നതിനി സംശയം മാനേസ േഖദമതിനിെ നിേ ം. 86
അ
ാ
രാമായണം
രാജ െമ ാകി ം താത നിേയാഗി ി ത ാജ െമ ാെല റിക ത ജിേ െചാല്കി ം ത ണം njാ േപ ി നറിക നീ. പാവക ത പതിേ ണെമ ി േമവം വിഷം ടിേ ണെമ ാകി ം താത നിേയാഗി ിേല േമ സംശയം േചതസി െച ിെ നിെ റിക നീ. താതകാര മനാ പ്തെമ ാകി ം േമാേദന െച ന ന മ . പി ാ നി നായി െച വന് മ മനാ ളള നറി ാ ം. ഉ െമ ാകി മി ാര െമ ാെല ക വ മെ െവ ട വ പിേ ാ ലെമ െചാ നമി െമ ാം പരി ാതം മയാ നാ. ആകയാ താതനിേയാഗമ ഷ്ഠി ാനാ ലേമ െമനി ി നി യം. സത ം കേരാമ ഹം സത ം കേരാമ ഹം സത ം മേയാ ം മറി ര ായ് വരാ. രാമ തി േകേ ാ ൈകേകയി ം രാമേനാടാ െചാ ീടിനാളാദരാ : താത നിന ഭിേഷകാ മാ ംനാദരാ സംഭരിേ ാ സംഭാര െകാ ഭിേഷകം ഭരത െച ണം; ര ാം വരം പിെ െയാ േവ . നീ പതിനാ സംവ രം കാനേന താപസേവേഷണ വാ ക ം േവണം. നിേ ാട നിേയാഗി ാ മടി മ വനി ദു:ഖമാ ം എ േക ീരാമ ം െചാ ിനാ : ഇ തിെനെ ാ ൈവഷമ മായ െചയ്കഭിേഷകം ഭരത njാനിനി ൈവകാെത േപാേവ വന ി മാതാേവ! എ െതേ ാ െചാ ാ പിതാവ 87
അ
ാ
രാമായണം
ചി ി ദു:ഖി തിെന കാരണം? രാജ െ ര ി തി മതിയവ രാജ േപ ി തി njാ ം മതി. ദ മേ രാജ ഭാരം വഹി ദ െമെ റിേ മ യ് മേ ഹംമാ ം ഭരിെ വിധി യാ . ആകാശഗംഗമയ പാതാളേലാക േവേഗന െകാ െച ാ ി ഭഗീരഥ പ്തി വ ി പി , ം പ്തനാ ീടിനാ താത ത െട യൗവനം നല്കി രാനര ം വാ ി, ദിവ ാരായാ പി സാദ ിനാ . അല്പമാ ളേളാ കാര ം നി പി മ പിതാ ദു:ഖി തിനി വകാശം. രാഘവവാക േമവം േക പതി േശാേകന ന ന തേ ാ െചാ ിനാ : സ് ീജിതനായതികാ കനാെയാ രാജാധമനാ െമെ ം ൈവകാെത പാേശന ബ ി രാജ ം ഹി നീ േദാഷം നിന തിേന മകെ ടാ. അ ായ്കിെലേ ാടസത േദാഷം പ മേ ാ മാര! ണാം േധ! രാഘവ! ീപതീ ദശരഥ ം നരി ം പറ കര ട ിനാ : ഹാ! രാമ! ഹാ ജഗ ാഥ! ഹാഹാ രാമ! ഹാ രാേമ! ഹാഹാ മമ ാണവ ഭ! നിെ ിരി െപാ െത െന? എെ ിരി നീ േഘാരമഹാവനംത ി ഗമി െത െന ന ന? എ ി രം പലജാതി പറക ം ക നീേരാേലാല വാ കരക ം ന ായ് െക െക കി ം ം പിെ െട ദീ ഘമായ് വീ ഖി നാേയാ പിതാവിേന ട 88
അ
ാ
രാമായണം
ത െട ൈകയാ കള ജലംെകാ ക ഉം ഖ ം ട ര മ ആേ ഷനീതിവാൈഗ്വഭവാദ ളാലാശ സി ി ാ നയേകാവിദ തദാ. എ ിെന താത ൈഥവ ദു:ഖി െതെ ാ ദ മിതി , മഹീപേത! സത െ ര ി െകാള വാ nj ശ ി േപാരായ്ക മി ി ര ി ം. േസാദര നാ ം ഭരി ി ീ ക സാദരം njാനരണ ി ം വാ വ . ഓ ിലി രാജ ഭാരം വഹി തി സൗഖ േമ ം വന ി വാണീ വാന്. ഏ േമ ദ മി ാെത ക ം മമ മാതാ കൗസല തെ ംവ ി ൈമഥലിേയാ ം പറ ിനി ൈവകാെത േപാവതി ായ് വ േ െന െചയ് േദവ ം മാ േഗഹം േനരം ധാ ികയാകിയ മാതാ സസ തം ാ ണെരെ ാ േഹാമ ജാദിക ാഭ ദയ ിനായ്െ ാ െച ി വി മതീവ ദാന െചയ്താദരാ ഭ ിൈകെ ാ ഭഗവ പാദാം ജം ചി ി ന ാ റ ിരി േ രം െചെ ാ െന ം ക തി േ ാ. അ ിേക െച കൗസല േയാടേ രം സേ ാഷേമാ മി െചാ ീടിനാ : രാമ പഗതനായ ക ീേല മിപാല ിേയ! േനാ ീ െക േ ാ വ ി നില് രാമ മാരെന മേ തരം െക ണ ീടിനാ . എെ കേന ഖാം ജം വാ വാ ബ ായ പാരം വിശ േയാ? വ ി ീ ജി തിനാ നീ എ മാതാ പറേ ാരന രം 89
അ
ാ
രാമായണം
വ േശാകെ യട ി ര വര ത െട മാതാവിേനാട ളിെ യ് : ഇേ ാ ജി ാനവസരമി േ ! ി മരണ വാസ ി േപാകണം. പാ േകകയ ിയാമ യ് മ പിതാ ര വരം െകാ ീടിനാ . ഒ ഭരതെന വാഴി െയ െമെ വന ി യ്യ്െ മേ ം. ത പതി ാ സംവ രം വസിവ ീ വന് പിെ njാ ൈവകാെത. സ ാപേമ ം മന ി ാകാെത സ ഷ്ടരായ് വസി ീ ക മാതാ ം. ീരാമവാക േമവം േക കൗസല പാരി േമാഹി വീണിടിനാളാ ലാ . പിെ േമാഹംതീ ി ദുഃഖാ വംത ി കി ര കര ട ത െട ന ന തേ ാ െചാ ിനാളി നീ കാനന ി െപായീ കി എെ ം െകാ േപാേകണം മടിയാെത. നിെ ിരി ാ ണാ ം െപാ േമാ? ദ കാരണ ിനാ നീ േപാകി njാ ദ ധരാലയ ി േപായീ വ . ൈപതേല േവ വി േപായ പ വി ളളാധി പറ റിയി ീട തേ ാ. നാ വാേഴണം ഭരതെന ാകി നീ കാ വാേഴണെമ േ ാ വിധിമതം? എ പിഴ ൈകേകയിേയാ നീ ചി ി പേനാ ം മാരാ! ബലാ . താത ം njാ െമാ ം ത ംെകാ േഭദം നിന െച ിെ നി യം േപാേകണെമ താത നിേയാഗി ി , njാ േപാക െത െച േ ാ. എ െട വാക െ ലംഘി പതിത െട വാചാ ഗമി താകിേലാ 90
അ
ാ
രാമായണം
njാ െമ ാണ െള ത ജി ീ വ മാനവവംശ ം പിെ ടി േപാം. ത കൗസല ാവചന ളി െന ചി താേപന േകേ ാ സൗമി ി ം േശാകേരാഷ നിറ േന ാ ിനാ േലാക െള ാം ദഹി േപാ ം വ ം രാഘവ തെ േനാ ി റ ീടിനാ : ആ ലെമ ി കാരണ ാവാ ാ ചി ം ജഡം ം വ ജിതം ശാേ തരം പാഹീനം ശഠ ിയം ബ ി താതേന ം പിെ njാ പരിപ ികളാ ളളവേര െമാ േവ അ ക വീ ി യ ഭിേഷകെമാര രം ടാെത സാധി െകാള വന്. ബ മിേ മിതി േശാകി തിന ദാ വസി ീ ക മാതാേവ! ആര ാഭിേഷകം കഴി ീ വാ ശൗര െമനി തി െ നി യം. കാര മ ാ െച താകിലാചാര ം ശാസനം െചയ്ക േത വ . ഇ ം പറ േലാക യം ത ഷാ ദഗ് മാ ാ സൗമി ി നില് േ രം മ ഹാസം െചയ് മേ തരം െച ന ി ഗാഢമായാലിംഗനം െചയ് രനി ി ിരവി ഹ ഇ ീവരാ നി ാദി ാരകവ ാം ി ാരവി ച ബിംബാനനനി ഡ ിയ വ ാ മ ാരദാ പമന്.
ല
്മേണാപേദശം
91
അ
ാ
രാമായണം
വ സൗമിേ മാര നീ േക ണം മ രാദ ം െവടിെ െട വാ ക , നി െട ത മറി ിരി േമ njാെനേടാ, നി ളളിെലെ ാ ം എെ റി ളള വാ ല ര ം നിേ ാളമി മ ാ െമ ളള ം നി ാലസാ മായിെ ാ ക ം നി യെമ ി െമാ ി േക നീ. ശ മാ െ ാ രാജ േദഹാദി ം വിശ ം നിേ ഷ ദാന ധനാദി ം സത െമ ാകിേല ത യാസം തവ മത ായ്കിെല തിനാ ഫലം? േഭാഗ െള ാം ണ ഭാച ലം േവേഗന നഷ്ടമാമാ േമാ നീ വ ിസ പ്തേലാഹ ാം ബി നാ സ ിഭം മ ജ ം ണഭം രം ച ഃ വണഗള മാം ദ രം ഭ ണ ി േപ ി േപാെല കാലാഹിനാ പരി സ്തമാം േലാക മാേലാലേചതസാ േഭാഗ േത . മി ാ കള ാദിസംഗമെമ മല്പകാല ിതേമാ നീ. പാ െപ വഴിയ ലംത ിേല താ രായ് ടി വിേയാഗം വ േ ാെല നദ ാ െമാ കാഷ്ഠ േപാെല െമ ം ച ലമാലയസംഗമം ല ്മി മ ിരയേ ാ മ ഷ നില് േമാ യൗവന ം നര വം? സ പ്നസമാനം കള ഖം ണാമല്പമാമാ ം നി പി ല ്മണ! രാഗാദിസ ലമാ ളള സംസാരമാെക നി പി ി സ പ്ന ല ം സേഖ! ഓ ഗ വനഗരസമമതി ഖ ാ നിത മ മി ീ . 92
അ
ാ
രാമായണം
ആദിത േദവ ദി ി േവേഗന യാദഃപതിയി മറ ി സത രം, നി ം വ ി ദയൈശേലാപരി വി തം വ ി പിെ ം ഭാസ് ര . ഇ ം മതി മ േ ാ ജ ചിേ വിചാരി തി കാലാ രം. ആ േപാ േത മറിവി മായാസ ി ി ിട യാ . വാ ക േമാ ജരാനര ം ചീ േമാേഹന മരി ി ചില . േനേ ിയംെകാ ക ിരിേ നേരാ റി ീല മായത ൈവഭവം. ഇേ ാളി പക പില്പാ രാ ി ം പില്പാ പിെ ക ായ് വ ം. ഇ കാരം നി പി ഢാ ാ ചി ഷ ഗതിേയ മറിയാെത കാലസ പനാമീശ ര ത െട ലീലാവിേശഷ െളാ േമാമായ്കയാ ആമ ഭാം സമാന മാ ട േപാമേത ം ധരി തി ാ േമ. േരാഗ ളാ ളള ശ ംവ േദഹം നശി ി േമവ ം നി യം. ത ം െടാ േനരം പിരിയാെത ഛി ം പാ പാ ളളിലിരി . േദഹംനിമി മഹം ി ൈകെ ാ േമാഹം കല ജ നി പി ം, ാ േണാഹം നേരേ ാഹമാേഢ ാഹെമാേ ഡിതം കല ീ ം ദശാ േര ജ ഭ ി കാഷ്ഠി േപാകിലാം. െവ െവ ീറായ് ചമ േപായീടിലാം. മ ി കീഴായ് മികളായ്േപാകിലാം ന േദഹംനിമി ം മഹാേമാഹം. ത ഭ്മാംസര ാ ിവി േരതസാം സേ ളനം പ തകനി ിതം 93
അ
ാ
രാമായണം
മായാമയമായ് പരിണാമിയാേയാ കായം വികാരിയാ ളേളാ ിത വം. േദഹാഭിമാനംനിമി മാ ായ േമാേഹന േലാകം ദഹി ി തി നീ മാനസതാരി നി പി ം തവ ാനമി ാെയ റിക നീ ല ്മണ! േദാഷ െളാ േവ േദഹാഭിമാനിനാം േരാേഷണ വ ഭവി ിേതാ നീ. േദേഹാഹെമ ളള ിമ ഷ േമാഹമാതാവാമവിദ യാ ം േദഹമേ ാ ി njാനായതാ ാെവ േമാൈഹകഹ ിയാ ളള വിദ േക : സംസാരകാരിണിയായതവിദ ം സംസാരനാശിനിയായ വിദ ം. ആകയാ േമാ ാ ിയാകി വിദ ാഭ ാസേമകാ േചതസാ െചയ് േവ ം. ത കാമേ ാധേലാഭേമാഹാദിക ശ ളാ െത മറിയ നീ. ി വിഘ്നം വ വാെന ം ശ ി േളളാ തി േ ാധമറിെകേടാ. മാതാപി ാ മി സഖികെള േ ാധംനിമി ം ഹനി ി മാ . േ ാധ ലം മനസ്താപ ായ് വ ം േ ാധ ലം ണാം സംസാരബ നം. േ ാധമേ ാ നിജ ധ യകരം േ ാധം പരിത ജിേ ണം ധജനം. േ ാധമേ ാ യമനായ നി യം ൈവതരണ ാഖ യാ ഷ്ണ ം. സേ ാഷമാ ന നം വനം സ തം ശാ ിേയ കാമ രഭി േക . ചി ി ശാ ിേയ െ ഭജി നീ സ ാപെമ ാെലാ ജാതി ം വരാ. േദേഹ ിയ ാണ ാദിക െ ാമാഹ േമെല വസി താ ാ േക . 94
അ
ാ
രാമായണം
സ യം േജ ാതിരാന മായ് ത ാ മായ് നിരാകീരമായ് നിത മായ് നിവികല്പം പരം നി വികരം ഘനം സ ൈവകകാരണം സ വജഗ യം സ ൈവകസാ ിണം സ വ നീശ രം സ വദാ േചതയി ഭാവി െകാ ക നീ. സാര നായ നീ േക ഖദു:ഖദം ാരബ്ദെമ ാമ ഭവി ീടണം ക േ ിയ ളാ ക വ െമാ േവ നി ായമാചരി ീ െകേ വ . ക സംഗ െളാ ി ം ടാെത ക ഫല ളി കാം ം ടാെത ക െള ാം വിധി വ ം പരണി നിേത സമ ി െച ണം. നി ലമാ െളളാരാ ാ തേ ാ ക െളാ േമ പ കയിെ ാ njാനി റ െത ാേമ ധരി ത ാനസ പം വിചാരി സ തം മാനെ െയാെ ത ജി നിത ം പരമാന െ ാ മായാവിേമാഹ മാനസ ി നി ാ കളക നീ മാനമേ ാ പരമപദാമാസ്പദം. സൗമി ിതേ ാടിവ മ െചയ് സൗ ഖ േമാ മാതാേവാ െചാ ിനാ : േക േ ണമേ െതളി നീെയ െട വാ കേള ം വിഷാദ ാെകാലാ. ആ ാ േന േമ പീഡ ാ താ ാവിെനയറിയാതവെരേ ാെല. സ വേലാക ളി ം വസി ീ സ വജന ം ത ളി ത ളി ല വദാ ടിവാഴ്െക ളളതി േ ാ സ വ യേ ാ ജനനി നീ േകവലം ആ പതി ാ സംവ രം വനേദേശ വസി വ njാ 95
അ
ാ
രാമായണം
ദു:ഖ
െള ാമകെല ള ടനിേവാ മ ഹി ീടണം അ നെ ളളിലി െയ ാലതിി െയ റ ീേടണമ ം. ഭ ത ാ കരണമേ പാതിത നിഷ്ഠ ാ വ നാെമ നി യം മാതാ േമാദാല വദി ീ കിേല േമ ദു:ഖെമനി ി േകവലം. കാനനവാസം ഖമായ് വ ം, തവ മാനേസ േഖദം റ വാണീ കില്. എ പറ നമ രി ീടിനാ പിെ ം പിെ ം മാ പാദാ ിേക ീതിൈകെ ാെ സംഗസീമ്നി േചാദരാ നീ ബാഷ്പാഭിേഷകം െചയ് . െചാ ിനാഴാശീ വചന ളാ കൗസല ം േദവകേളാടിര ീടിനാ : ഷ്ടിക ാേവ! വിരി പ ാനസ! ഷ്ടദയാബ്േധ! േഷാ മ! ഹേര ത nj്ജയ മഹാേദവ ഗൗരീപേത ാരി ായ ദിക്പാലക ാേര! ദു േ ! ഭഗവതീ! ദു:ഖവിനാശിനീ! സ ിതിലയകാരിണി! ച ിേക! എ കനാ നട േനര ം കല്മഷം തീ ി ീ േനര ം ത തി െക റ ീ േനര ം സേ ാഹമാ ര ി ീ വി നി . ഇ ം ാ ി ത നാം രാമെനബാഷ്പം ഗാഢഗാഢം ണ ട , ഈേര സംവ രം കാനേന വസിാരാ വരിെക ഭവി ീടിനാ . ത േണ രാഘവം നത ാ സഗദ്ഗദം ല ്മണ താ ം പറ ാനനാ ലം : എ ളളി ായി േ ാ സംശയം നി ള ാ േക തീ േലാം. 96
അ
ാ
രാമായണം
ത പാദേസവാ മായി ടിയ മിേ ാ വഴിേയ വിടെകാ വെന േമ. േമാദാലതി ായ വദി ീടണം സീതാപേത! രാമച ! ദയാനിേധ ാണ െള ള ീ വന ായ്കിേലണാ ല വദന! ര പേത! എ ി നീ േപാ െകാ ാ െമ ാദരാ പ ജേലാചന താ മ െചയ് . ൈവേദഹിതേ ാ യാ െചാ ീ വാ േമാേദന സീതാ ഹം ളിനാ . ആഗതനായ ഭ ാവിെന വ േവേഗന സസ്മിത ാന ം െചയ് കാ നപാ മായ േതായംെകാ വാnj്ഛയാ ാ ക കി സാദരം മ ാര െ ാ മ സ്മിതംെചയ് രി മ മ ം പറ ീടിനാ : ആ മക ടി ടാെത ീപാദചാേരണവ െമ പാനിേധ? വാരണവീരെന മമ വ േഭ ഗൗരാതപ ം താല ാദി ം ചാമരദ ം വാദ േഘാഷ ം ചാമീകരാഭരണാദ ല ാര ം സാമ പാലേര ം പിരി തിേരാമാ േമാെര ളളിയെത േ ാ ഇ ം വിേദഹാ ജാവചനം േക ീപതി ത താനിമ െചയ് ത ി ദ കാര ണ രാജ ം മമ ണ ംവ വാ താതനറിെകേടാ. njാന പാലി തി ാ േപാ മാനേസ േഖദമിള വാണീ ക. മാതാ കൗസല തെ ം ഷെചയ് േഖന വസി നീ വ േഭ! ഭ വാക ം േക ജാനകി ം രാമഭ േനാടി മാഹ െചാ ീടിനാ : 97
അ
ാ
രാമായണം
രാ ിയി െട ിരി ാ െപാറാേതാളമാ േ ാ ഭവാെന ിതാവി ം : എ രിെ വനരാജ ം ത വതിനി േതാ ീ വാെനെ ാ കാരണം? മ വ താന േയാ കൗ കേ ാ മി െല രാജ ാഭിേഷകമാരംഭി . സത േമാ െചാല്ക ഭ ാേവ വിരേവാ െമ ം ചി േമാ ാലിദം എ േക െചയ് ര വര തന ീ ലമൗലിമാലിേക േക നീ. മ വ േകകയ ിയാമ യ് േമ ര വരം െകാ ീടിനാ , വി വ നാ ി രാ ര ിനന നവി മം ൈകെകാ േപായനാ . ഒ ഭരതെന വാഴി െയ െമെ വന ി യ്െ മേ ം. സത വിേരാധം വ െമ ത െട ചിേ നി പി േപടി താത ം മാതാവിനാ വര ം െകാ ി താത, ന െകാ njാനി േപാ . ദ കാരേണ പതി ാ വ രം ദ െമാഴി വസി വ വാ njാ . നീയതിേ ം ട ം പറെകാ മ കള മാതാ മായ് വാഴ്ക നീ. രാഘവനി ം പറ േകെ ാ രാകാശശി ഖിതാ മ െചയ് : ി നടേ വന ി njാ , മമ പി ാെല േവണെമ ള വാന് ഭവാ . എെ ിരി േപാ ചിതമെ ാ െകാ ം ഭവാെന ധരി ണം. കാ ം ിയവാദിനിയാകിയ നാേഗ ഗാമിനിേയാ െചാ ീടിനാ : എ െന നിെ njാ െകാ േപാ തി ി മര നിറ വന ളി 98
അ
ാ
രാമായണം
േഘാരസിംഹവ ാ കരൈസരിഭവാരണവ ാളഭ ക കാദിക മാ ഷേഭാജികളാ ളള രാ സ കാനനംത ി മ ം ദുഷ്ടജ സംഖ യി ാേതാള വാ ാ സ ടം ഭയമാം ന െ ാം. നാരീജന ിെന ാം വിേശഷി െമാേ െറ ാം ഭയെമ റി ീെടേടാ ലഫല ള് കട കഷായ ബാേല ജി തിനാ ംത : നി ലവ nj്ജനാ പാ പാനാദി സ ീര ളിെ ാ േനര ം. നിമ്േനാ ത ഹാഗഹ രശ രാദു ാ െമ ംക ക ം േനേര െപ വഴി മറിയാവത ാെര ം കാ ാ മി റി ീ വാ . ശീതവാതാതപപീഡ ം പാരമാം പാദചാേരണ േവണം നട ീ വാ . ദുഷ്ടരാ ളേളാ രാ സെര ാെലാ ം െപാ യി ാ മറിെകേടാ! എ െട െചാ ിനാ മാതാ തെ ം ന ായ് പരിചരി ി ി ീ ക. വ ീ ക പതി ാ സംവ രം െച ാലതി ടനിെ ാ സംശയം ീരാമവാ േകേ ാ ൈവേദഹി മാ ഢതാേപന പിേ ം െചാ ിനാ : നാഥ പതി തയാം ധ പത്നി njാനാധാര മി മെ നി ാ േമ. ഏ േമ േദാഷ മി ദയാനിേധ പാദ ഷാ തം ട ായ്കേമ നി െട സ ിധൗ സ തം വാണീ െമെ മ ാ ാ ം പീഢി േമാ? വ ം ലഫലജലാഹാര ള് വ േഭാ ിഷ്ടെമനി േതാപമം. 99
അ
ാ
രാമായണം
ഭ ാ തേ ാ െട നട േ ാെള ം ളള ക ം ള ം ഷ്പാസ്തരണ ല െളനി ം ഷ്പബാേണാപമ! നീ െവടി ീെടാലാ. ഏ േമ പീഡ ാകയിെ ലം ഭീതി േമ െമനി ി ഭ ാേവ! ക ി ദ ിജ േജ ാതി ാ വിശാരദ നി യിെ േ ാ പ ളിെചയ് : ഭ ാവിേനാ ം വന ി വസി തിെന ം ഭവതി സംശയമിേ ം ഇ ം ൈരവ njാ േക ിരി സത മതി ി െമാ െചാ ീ വാ രാമായണ പല ം കവിവരരാേമാദേമാ പറ േക njാ . ജാനകിേയാ ടാെത ര വര കാനനവാസ ി െന േപായി ള ? ഉേ ാ ഷ തിെയ േവറി ? ര െമാ വിചാരി കാ ിേലാ. പാണി ഹണമ ാ േമാ ണം ാണാവസാനകാല ം പിരി േമാ? എ ിരിേ നെരെ േപ ി തേ വന ിനായെ ാ െ ള കി എ െമ ാണപരിത ാഗ ം െചയ്വനി തേ നി ി വടിത ാെണ. എ ി െന േദവി െചാ േകെ ാ മ വ മ സ്മിതം െചയ് : എ ിേലാ വ േഭ! േപാരിക ൈവകാെത സ ടമി ി െചാ ി ാേക ാ. ദാനമ തി ായ്െ ാ െചയ്ക നീ ജാനകീ! ഹാരാദി ഷണെമാ േവ. ഇ മ െചയ്ത ല ്മണ തേ ാ ീ േരാ മ ാെര വ കത ാദെമ െചയ്തേനരം ദ ിേജേ ാ മ ാെര വ ി മാര ം. 100
അ
ാ
രാമായണം
വസ് ളാഭരണ പ മ മവധിയി ാേതാളമാദരാ സദ ൃ രായ് ംബികളാകിയ േവദവി ാനികളാം ദ ിേജ ാ സാദരം ദാന െചയ് ബ വിധം മാതാ ത െട േസവക ാരായ േദവസ മ ാ ം െകാ ി . പിെ നിജാ ഃ രവാസിക ം മന മാം േസവക ാ ം ബ വിധം. ദാന െചയ്കയാലന മ രായ് മാനവനായകനാശീവചന ം െചയ്തി താപസ ാ ദ ിജ ാ ം െപയ് െപയ്തീ ിത ജല ം. ജാനകീേദവി മേ ാട നിാന െ ാ ദാന നല്കിനാ . ല ്മണവീര മി യാ െയേണകൗസല ൈകയി സമ ി വ ി േനരം മി ം െന ന ിെ സമാേ ഷ ം െചയ് ന ായ ഹംെചയ് തനയ പിെ പേദശവാ രെചയ്താ : അ ജ തെ രിചരിെ േ ാ മേ നട െകാേളളണം പിരിയാെത, രാമേന നിത ം ദശരഥെന ളളിലാേമാദേമാ നി പി െകാളളണം. എെ നകാ ജെയ റ െകാ പിെ യേയാ െയേ ാ ീടടവിെയ. മായാവിഹീനമീവ റ ി േപായാ െമ ി ഖമായ് വരിക േത. മാ വചനം ശിരസി ധരി െകാാദരേവാ െതാ സൗമി ി ം ത െട ചാപശരാദിക ൈകേ ാ െച രാമാ ിേക നി വണ ിനാ . ത േണ രാഘവ ജാനകിതേ ാ ം 101
അ
ാ
രാമായണം
ല ്മണേനാ ം ജനകെന വ ി ാ േപാ േനര പൗരജന െള രാഗേമാെട കടാ ി ഹലാ . േകാമളനായ മാര മേനാഹര ശ ാമളരമ കേളബര രാഘവ കാമേദേവാപമ കാമദ ര രാമ തി വടി നാനജഗദഭി രാമനാ ാരാമനം ജേലാചന കാമാരിേസവിത നാനജഗജഗ യ താതാലയം തി േപാ േനര സാദം കല േ ാ പൗരജന ം പാദചാേരണ നട ക േഖദം കല പരസ്പരം െചാ ിനാ : കഷ്ടമാഹ കഷ്ടം! പശ പശ ! ഹാ കഷ്ടെമ ി െന വ ൈദവേമ! േസാദരേനാ ം ണയിനിതേ ാ ം പാദചാേരണ സഹായ ം ടാെത ശ രാക കനിമ്േനാ ത ത ദു ഗ്ഘടമാ ളള ദു മാ ളി ര പ ി കാഠിന േമ ഗ് ദുതരസ്നി പാദ ളാ നിത ം വനാേ നടെ കല്പി ീശചി ം കേഠാരമാേ േലാം. വാ ല ം ദശരഥ തേ ാളം മ രിലാ മി ി െലേയാള ം ഇ ി േതാ വാെനെ ാ കാരണം? എ േക ട െചാ ിനാനന ം : േകകയ ി ര വരം പേനകിനാ േപാല കാരണം രാഘവ േപാ ി വന ി ഭരത ം വാഴ്െക വ ം ധരാമണ്ഡലം. േപാക നാെമ ി വന ി ടേവ രാഘവ തെ ിരി ാ െപാ േമാ? ഇ കാരം രവാസികളാ ളള 102
അ
ാ
രാമായണം
വി ാദിക വാ േകേ ാരന രം വാമേദവ രവാസിക തേ ാ സാേമാദേമവമ െചയ്തിതേ രം.
രാമസീതാത
ം
രാമെന ി ി ദു:ഖിയായ്കാ േമ േകാമളഗാ ിയാം ജാനകി ല ം ത മാ ളള െചാ njാ ചി ം െതളി േക ീ വിേനവ ം. രാമനാ സാ ാ മഹാവിഷ് താമരസാ നാമാദിനാരായണ . ല ്മണനായതന ജനകജാ ല ്മീഭഗവതീ േലാകമായാ പരാ. മായാ ണ െള ാനവലംബി കായേഭദം ധരി ിതാ ാ പര . രാജസമായ ണേ ാ ടേവ രാജീവസംഭവമായാ പ ദ യം വ മായ് ഷ്ടി സത ധാനനായ് ഭ പരായണ വിഷ് പം നിത ം ര ി െകാള ിതീശ രനാദ നജ പരമാ ാ സാദരം. േവഷ ാ േമാ ണ നായ ിജാവ ഭ സംഹരി ം. ൈവവസ ത മ ഭ ി സ നായ് േദവ മകരാവതാരമ ഷ്ഠി േവദ െള ാം ഹയ ീവെനെ ാ േവധാവിനാ ിെ ാ തീ രാഘവ . പാേഥാനിധിമഥേന പ മ രം പാതാളേലാകം േവശി േനരം നിഷ്ഠരമാെയാ ാ തി ഷ്േഠ ഗിരീ ം ധരി തീ രാഘവ . ദുഷ്ടനാേയാ ഹിരണ ാ െനെ ാ ി ഷ്ടിയായ േത േമ േ ാണിെയെ ാ 103
ി
അ
ാ
രാമായണം
കാരണവാരിധിത ി ളി ം കാരണ ഷനാ മീ രാഘവ . നി ാദേമാ നരസിംഹ പമായ് ാദെന രിപാലി െകാള വാ ര ളായ നഖര േളാെ ാ േഘാരനാേയാ ഹിരണ കശി ത വ ഃ േദശം പാടനം െചയ്ത ം ര ാച രനാം ല ്മീവരനിവ ലാഭാ മദിതി ം ഭ ി ി സാദരമ ി കാരണം എ ം കാ ണ േമാടവ ത െട നായി ാ ജനായ്പിറ തിഭ നാെയാ മഹാബലിേയാ െചി ടിയാ ി ജഗ യം സത രം വാ ി മ ത ാ ന കിയ ഭ ിയനാം ിവി മ മിവ ധാ ീ രേദ ഷികളായ് ജനിെ ാ ധാ ീപതി ലനാശം വ വാ ധാ ിയി ഭാ വനായി ിറ ം ധാ ീവരനായ രാഘവനാമിവ . ധാ ിയിലിേ ാ ദശരഥ നായ് ധാ ീ താവരനായ്പിറ ീടിനാ , രാ ി ര ലെമാെ നശി ി ധാ ീഭാരം തീ ധ െ ര ി ാ . ആദ നജ പരമാ ാ പരാപര േവദ ന ാെത േവദാ േവദ പര നാരായണ േഷാ മനവ യ കാരണമാ ഷ രാമ മേനാഹര രാവണനി ഹാ ം വിപിന ി േദവഹിതാ ം ഗമി തി കാരണം മ രയ ൈകേകയിയാ ം ഭ മി ായ്ക രാജാ മ േ ാ. വിഷ് ഭഗവാ ജഗ യന് മാധവ വിഷ് മഹാമായാേദവി ജനകജാ 104
അ
ാ
രാമായണം
ഷ്ടി ിതിലയകാരിണിതേ ാ ം ഷ്ട േമാദം റെ തി ിേ ാ . ഇ െല നാരദ വ െചാ ാനവ എേ ാ രാഘവ താ മ െചയ് : ന രാന യനി ഹ ി njാ വ ം വന ി നാെള റെ ം. എ ലം ഗമി രാഘവനി വിഷാദം കളവിെന ാവ ം. രാമെന ി ി ദു:ഖിയായ്കാ േമ രാമരാേമതി ജപി ിെന ാവ ം. നിത ം രാമരാേമതി ജപി മ ത ഭയാദികെളാ േമ സി ി േമവ െമ നി യം. ദു:ഖസൗഖ ാദി വികല്പ ളി ാെത നിഷ്കള നി ണനാ ാ ര മ ന നാതിേരകവിഹീന നിര നനാന നന്തനനാ ല . അ െന ളള ഭഗവ പ ിെന േന ദു:ഖാദി സംഭവി ീ ? ഭ ജനാനാം ഭരാ നായ് വ ഭ ിയ പിറ ീടിനാ തേല. പങ് ിരഥാഭീഷ്ടസി മായ് വ പങ് ികണ്ഠ തെ െ ാ ജഗ യം പാലി തി ായവതരി ീടിനാ ബാലിശ ാേര! മ ഷ നായീശ ര . രാമസീതാരഹസ ം രീ ശമാേമാദ വകം ധ ാനി വ െ ാം രാമേദവ റേ ാ ഭ ി മാമയനാശ ം സി ി േമവ ം. േഗാപനീയം രഹസ ം പരമീ ശം പാപവിനാശനം െചാ തി കാരണം രാമ ിയ ാ ഭവാ ാെരേ ാ njാ രാമ ത ം പരേമാപേദശം െചയ് . വാമേദവ വിരമിേ ാരന രം 105
അ
ാ
രാമായണം
വാമേദവവചനാ തം േസവി രാമെന നാരായണെന റി ട പൗരജനം പരമാന മാെയാ വാരാ ിധിയി കിനാേരവ ം. താപ ം തീ ി പൗരജന ം താപസേ ഷ്ഠ ം േമാദാെല ളളി.
യാ ാരംഭം രാഘവ താതേഗഹം േവശി ട വ ാ ലഹീനം വണ ിയ െചയ് ൈകേകയിയാകിയ മാതാ തേ ാ : േശാകം കള ാ മേ മനസി േത. സൗമി ി ം ജനകാ ജ ം njാ ം സൗ ഖ മാ േപാവാനായ് റെ . േഖദമകെല ള ിനി nj െള താതനാജ്പി േവ ൈവകാെത. ഇഷ്ടവാക ം േക ൈകേകയി സാദരം െപെ െ നീ ി സസം മം ീരാമ ം ൈമഥിലി മ ജ ം ചീര െവേ െറനല്കിനാള ം. ധന വസ് േപ ി രാഘവ വന ചീര പരി ഹി ീടിനാ . ഷ്കരേലാചനാ യാ വല് ലം ല ്മണ താ ാന േനരം. ല ്മീ ഭഗവതിയാകിയ ജാനകി വല് ലം ൈകയി പിടി െകാ ാ ലാ പ െമ ളളിെല ളളതറിവാനായ് ത േണ ല യാ ഭ ഖാം ജം ഢമായ് േനാ ിനാെള െന njാനി ഗാഢ െത ളള ചി യാ. മംഗലേദവതാവ ഭ രാഘവനിംഗി തദാ വാ ി ഷമാം വല് ലം ദിവ ാംബേരാപരി േവഷ്ടി 106
അ
ാ
രാമായണം
സ ാരമാനംകല നി ീടിനാ . എ കെ ാ രാജദാര മന രാ ളള ജന െമാ േവ വ ദു:ഖ ാ കര േക നി ളീ ം വസിഷ്ഠമഹാ നി േകാേപന ഭ ി ൈകേകയിതേ ാ താേപന െചാ ിനാെന ി േതാ വാ ? ദുഷ്േട നിശാചരി! ദു മാനേസ! കഷ്ടേമാ േ ാളം കേഠാരശീേല! ഖേല! രാമ വന ി േപാേകണെമ േ ാ താമശീേല! വരെ വരി നീ? ജാനകീേദവി വല് ലം ന വാ മാനേസ േതാ ിയെതെ ാ കാരണം? ഭ ാ പതി തയാകിയ ജാനകി ഭ ാവിേനാ െട യാണം െചയ്കി സ വാഭരണവി ഷിതഗാ ിയായ് ദിവ ാംബരം ഗമി ീ ക. കാനനദു:ഖനിവാരണാ ം പതിമാനസ ം രമി ി സദാകാലം ഭ ഷ ം െചയ് പിരിയാെത ചി ാ ചരി ീ െകേ വ . ഇ ം വസിഷ്േഠാ ി േക ദശരഥ നത ാ മ േരാേടവമ െചയ് : രാജേയാഗ ം രഥമാ വ ക രാജീവേന യാണായ സത രം. ഇ ാ രാമവക് ാം ജം പാ ! ഹാ! രാമ! സൗമിേ ! ജനകേജ! രാമ! രാമ! ിേലാകാഭിരാമാംഗ! ഹാ! ഹാ! മമ ാണസമാന! മേനാഹര! ദു:ഖി മിയി വീ ദശരഥാ ഴി കര േനരം േത െമാ മി നി ി മ ം ീരാമേദവ മേ ാള െചയ് : േതരി കേര ക സീേത! വിരവി നീ 107
അ
ാ
രാമായണം
േനരമിനി ള ീട േത േമ. രി വ ി േതരി കേരറിനാളി ിരാവ ഭനാകിയ രാമ ം മാനേസ േഖദം കള ജനകെന വീ വണ ി ദ ിണ െചയ് താ െതാ ട േതരി കേരറിനാ ; ബാണചാപാസി ണീരാദികെള ാം ൈകെ ാ വ ി താ ം കേരറിനാ ല ്മണനേ ാ മ മാ ലാ ദു:േഖന േത നട ീടിനാ , പ ം നില് നില്െ െചാ ാ , ര നാഥ ം ഗ ഗേ തി േവഗാല െചയ്തി ; നി ലമായി േലാക മേ രം. രാജീവേലാചന ദുേര മറ േ ാ രാജാ േമാഹി വീണി തേല. സ് ീബാല ാവധി രവാസിക താപം വിലപി പി ാെല തിഷ്ഠ തിഷ്ഠ േഭാ! രാമ! ദയാനിേധ! ഷ്ടി തമാേയാ തി േമനി കാണായ്കിെല െന nj െപാ ? ാണേനാ േപായിതേ ാ വിധി ൈദവേമ ഇ രം െചാ ി ലപി സവ ം സത രം േതരി പിറേക നടെകാ ാ . മ വ താ ം ചിരം ലപി ഥ െചാ ാ പരിചാരക ാെരാടാ ലാ : എെ െയ ിനിെ ാ േപായ് ീരാമ ത െട മാ േഗഹ ി ലാ വി . രാമെന േവറി ജീവി njാനിനി മിയി വാഴ്െക തിെ നി യം . എ േകേ ാ ത ജന ം മ വ തെ െയ കൗസല ത മ ിര ി ലാ ീടിനാരേ രം, വേ ാ ദു:േഖന േമാഹി വീണി .
108
അ പിെ ണ ഖി യായ്േമ
ാ
രാമായണം
കര ട ിനാ , കൗസല തേ ാ ം.
വനയാ ീരാമ ം തമസാനദിത െട തീരം ഗമി വസി നിശാ േഖ പാനീയമാ പജീവനംെചയ് ജാനകിേയാ ം നിരാഹാരനാെയാ േല ശയനംെചയ് റ ിനാ ല ്മണ വി മ ം ധരി ിേക ര ി നി മ മാേയാേരാ ദു:ഖ ം പറ ാ ലാ . പൗരജന ം െച രിേക ീരാമെനയ െകാ േപായ് ടായ്കി കാനനവാസം ന െമേ വ ം മാനസ ി റ മ വിനാ . പൗരജന ി പരിേവദനം ക ീരാമേദവ ളളി നി പി : ര ദി ാലയയ് മി ിവ കാര ി ം വ ം വിഘ്നെമ ാലിവ േഖദം കല തള റ ി ; േബാധമി ിേ ാളിനി ണ ം േപ േപാക നാമിെ ാേഴ ക േതെമ രാഘവ വാ ക േക മ ം േവേഗന േത െമാ മി ിതേ രം രാഘവ ാ ം ജനകത ജ ം േതരിേലറീടിനാേര മറി ീല പൗരന ളേ രം മ ം െച േയാ ാഭി ഖം ഗമി ി ഥ െതെ െതേ ാ തേ നടെകാ . ം കിട രവാസികെള ാം പിെ ാള് ത ണ േനാ േനരം ക ീല രാമെനെയ കര തി109
അ
ാ
രാമായണം
കണ്ഠിത ാരായ് രി േമവിനാ . സീതാസേമതനാം രാമെന തം േചതസി ചി ി ചി ി ദിനം മി ാദികേളാ മിടേച ചി ാ വസി ീടിനാേരവ ം. മംഗലസ്നാന ംെചയ് സഹാ ജം ംഗിേവരാവി േര രവീടിനാ . ദാശരഥി ം വിേദഹതനീജ ം ശിംശപാ േല േഖന വാണീടിനാ .
ഹസംഗമം രാമാഗമനമേഹാ വെമ മാേമാദ െ ാ േക ഹ തദാ സ ാമിയായിഷ്ടവയസ നാ േളളാ രാമ തി വടിെയ വ ി ാ പക മനേ ാ ഭ ൈത്യവ സത രം പക ഫലമ ഷ്പാദികെള ാം ൈകെ ാ െച രാമാേ വിനി ിപ ഭ ൈത വ ദ നമസ് ാര ം െചയ് , െപെ െ േ േ ല്പി വ സി ാ ഢമണ ാേ ഷ ം െചയ് മ ഹാസം മാ ര വകം മേ തരം ശല ശ്ന ംെചയ് . ക വിേലാചന ത തി േമനി കലി ഹ രെചയ് : ധന നാേയനടിയനി േകവലം നി യം ൈനഷാദജ ം പാവനം. ൈനഷാദമാ ളള രാജ മി െമാ ഷണഹീനമധീനമേ ാ തവ. കി രനാമടിയേന ം രാജ ം സ ടം ടാെത ര ി െകാള ക. സേ ാഷ െ ാ ിനി നി ി വടി സ തമേ വസി ളീടണം. 110
അ
ാ
രാമായണം
അ ഃ രം മമ മാ ീടണമ ദാ പാദപ േര ളാ . ലഫല പരി ഹിേ ണേമ! കാേല കനിേവാട ഹിേ ണേമ! ഇ രം ാ ി നില് ം ഹേനാ ഗ ഹാസം രാഘവ : േക നീ വാക ം മദീയം മമ സേഖ! സൗഖ മിതി പരമിെ നിേ േമ. സംവ രം പതി ാ കഴിയണം സംവസി ീ വാ ാമാലയ ളി . അന ദ ം ജിെ മിെ മേന വനവാസകാലം കഴിേവാളം. രാജ ം മൈതത ഭവാ മ ഖിയേ ാ ജ നാം നീ പരിപാലി സ തം. കണ്ഠഭാവം െച ാക ം േവ െകാ വരിക വട ീരമാ നീ. ത ണം െകാ വ വട ീര ം ല ്മണേനാ ം കല ര മ വട ീര തികെളെ ാ ബ മാേയാ ജടാമ ടെ ാ ം േസാദര ത ാ ശലാദ ളാ സാദരമാസ് തമായ തല്പ േല പാനീയമാ മശി ൈവേദഹി ം താ മായ്പളളി െകാ ീടിനാന്. ാസാദ നി പര േ യഥാ രാ വാസ ം െചയ് റ ീ േപാെല ല ്മണ വി മ ം ധരി ിേക ര ി നി ഹേനാ ടേവ.
ല ല ല
്മണ ഹസംവാദം ്മീപതിയായ രാഘവസ ാമി ം ്മിഭഗവതിയാകിയ സീത ം േല കിട ക തി111
അ
ാ
രാമായണം
ദു:ഖം കല ബാഷ്പാ ലനായ് ഹ ല ്മണേനാ പറ ട ിനാ :ഷ്കരേന െന ീലേയാ സേഖ! പ തല്േപ വി ദാ േല കിടേ ാജേന റ മാറായി . സ ത േപ ഭവേനാ േമ സ േര ണ ഷ ജനകാ ജേയാ ം പ ി െകാ ം മി ിഹ പ വപ സീമ്നി വനാ േര. ീരാമേദവ ദു:ഖ ാ വാ കാരണ തയായ് വ ി ൈകേകയി. മ രചി മാ ായ ൈകേകയിതാ ഹ ! മഹാപാപമാചരി ാളേ ാ. ത ാ േഹാ ികളി മാഹ സൗ മി ി ം സത ര രം െചാ ിനാ :ഭ മേത! മദ ചനം രാമഭ നാമം ജപി ീ ക സ തം. കസ ദു:ഖസ േകാ േഹ ജഗ േയ കസ ഖസ ാ വാ േകാപി േഹ േഖ! സ േലാക ം ഖദു:ഖകാരണം. ദു:ഖ ഖ ദാനം െചയ് വതി ാ കാ ിേലാ ക ാലി നി യം. ഏക മ ഖദാതാ ജഗതി മേ ക മമ ദു:ഖദാതാവിതി ഥാ േതാ ത ാന ിക െ െ ാ ം േതാ കയി ധ ാ േത േമ. njാനതിനി ക ാെവ േതാ മാനസതാരി ഥാഭിമാേനന േക േലാകം നിജക ബ ം സേഖ! േഭാഗ ം നിജക ാ സാരിക മി ാര ദാസീനബാ വേദ ഷമനേഭദ ി മം ചി മേ നി പി ാ സ ക 112
അ
ാ
രാമായണം
യ വിഭാവ േദ ത യഥായഥാ ദു:ഖ ഖം നിജക വശഗതെമാെ െയ ാ െകാ നിന ിതി യദ ദ ദാഗതം ത കാലാ േര ത ജി തിസ നായ് വാഴണം. േഭാഗ ിനായ്െ ാ കാമി ംേവ േഭാഗം വിധി തം വ ി ംേവ വ േമാ േ ാളം വിഷാജഹ ഷാദിക ചിേ ഭാ ഭക ഫേലാദേയ മ േദഹം ണ പാപ െളെ ാ നിത ം വിധിവിഹിതം സേഖ! സൗഖ ദു:ഖ സഹജേമവ േമ നീ ാവത രാ ര ാരാ ം. േലാേക ഖാന രം ദു:ഖമായ് വ മാ ലമി ദു:ഖാന രം ഖം നം ദിനരാ ിേപാെല ഗതാഗതം മാനേസ ചി ി ിലി മെ േടാ! ദു:ഖമേ ഖമാ ം വ ം പിെ ദു:ഖം ഖമാ സം മാ ം വ ം. ര മേന ാന സം മാേയവ ജലപ െമ േപാേല സേഖ! ആകയാ ൈധേര ണ വിദ നം ദി േശാകഹ ഷ ടാെത വസി . ഇഷ്ടമാ തെ വ േ ാ മിഷ്ടമ ാ തെ വ േ ാ ം ഷ്ടാ നാ മ ധജനം ഷ്ടെമ ാം മഹാമാേയതി ഭവാനാ . ഇ
ം ഹ ം മി ാ ജ മായ് ാ േഭദം പറ നില് േ രം മി ദി ി സത രം രാഘവന് നിത ക ം െചയ്ത ളിെ യ് . േതാണിവ െക േ ാ ഹ ന േതാണി ം െകാ വ ാ വണ ിനാ . 113
അ
ാ
രാമായണം
സ ാമി ിയം േ ാണികാ സമാ ഹ താം സൗമി ിണാ ജനകാ ജയാ സമം. േതാണി ഴ മടിയ തെ മാനവവീര! മമ ാണവ ഭ! ൃംഗിേവരാധിപന് വാ േക േ രം മംഗലേദവതയാകിയ സീതെയ ക ം പിടി കേര ി ഹ െട ക ം പിടി താ ം കേരറിനാ . ആ ധെമ ാെമ സൗമി ി മായതമാെയാ േതാണി കേരറിനാ . ാതിവ േ ാ െട ഹ പരമാദരേവാ വഹി ി േതാണി ം. മംഗലാപാംഗിയാം ജാനകീേദവി ം ഗംഗെയ ാ ി ന ായ് വണ ിനാ . ഗംേഗ ഭഗവതി! േദവി! നേമാ സ് േത സംേഗന ശം ത മൗലിയി വാ രീ! ൈഹമവതി! നമസ്േത നേമാ മ ാകിനീ! േദവി ഗംേഗ നേമാ സ് േത. nj വനവാസ ം കഴി ാദരാലി വ ാ ബലി ജക ന വാ ര ി െകാ ക നീയാപ ടാെത ഭ ാരിവ േഭ ഗംേഗ! നേമാ സ് േത. ഇ രം ാ ി വ ി ിരി േവ സത രം പാര ലം ഗമി ീടിനാ േതാണിയി നി തഴ ിറ ീ ഹ താ െതാ തേപ ി ാ മേനാഗതം. െട വിടെകാ വതി ടിയ െമാരാട ടാെതയ ന കീടണം. ാണ െള ള ീ വന ായ്കിേലണാ ബിംബാനന! ജഗതീപേത! ൈനഷാദവാക േക മനസി സേ ാേഷണ രാഘവേനവമ െചയ് :114
അ
ാ
രാമായണം
സത ം പതി ാ സംവ രം വിപിന ി വസി വ വ വിരവി njാ ചി േമാേദന ഗാഢാേ ഷ ം െചയ് ഭ െനേ ാെക യ ര മ ഭ ാ നമസ് രി nj്ജലി ംെചയ് മ മ ം േതാണീേമേല ഹ വീ ം മ ിരം ചി ി മ വിനാ .
ഭരദ ാജാ
മ േവശം
ൈവേദഹിതേ ാ ടേവ രാഘവ േസാദരേനാ െമാ ഗെ െ ാ സാദരം ാ േഖന വസി ി പാദപ േല ദലാഢ തല്പ േല. മാ ാണ്ഡേദവ ദിേ ാരന രം പാ ിവന ഘ ാദി നിത ക ംെചയ് . െച ഭരദ ാജനായ തേപാധന ത ാ മപദ ി ാദരാ ചി േമാദേ ാടി േ ാ േനര ത കാണായിെതാ വ തെ ം. അേ ാളവേനാട െചയ് രാഘവനിെ ാേഴ നീ നിേയാ ണ ി ണം. രാമ ദശരഥന ന ത ഭാമിനിേയാ മ ജേനാ ം വ പാ ിരി ി ടജാ ിേകെയ വാ ൈവകാെത ണ ി െയ േ ാ താപേ ഷ്ഠേനാ ചാരി െചാ ാേഭാഗസേ ാഷേമാ െചാ ീടിനാ :ആ േമാപാേ ദശരഥാ ാ ിതവ ല! പാ ി ീ . ത ാ ഭരദ ാജനി ം സ ായ ഹസ്േത സമാദായ സാ ഗ്ഘ പാദ ാദി ം ഗത ാ ര മസ ിധൗ സത രം 115
അ
ാ
രാമായണം
ഭ ൈത വ ജയിതാ സഹല ്മണം ഷ്ട ാ രമാവരം രാമം ദയാപരം ഷ്ട ാ പരമാന ാബ്ധൗ കിനാ . ദാശരഥി ം ഭരദ ാജപാദ ളാ വണ ിനാന് ഭാര ാ ജാന ിതം. ആശീ ചന ം നി ംഗവനാശയാന നിയ ളിെ യ് പാദരജസാ പവി യാ ീ നീ േവദ ക! മമ പ ശാലാമിമാം ഇ േതാടജമാനീയ സീതയാ സത സ പം സഹാ ജം സാദരം. ജാവിധാേനന ജി ട ഭരദ ാജതേപാധനേ ഷ്ഠന െചയ് :നിേ ാ സംഗമ ാകകാരണമി വ തപ ാഫല െമാ േവ ാതം മായാ ദേവാദ ം ര പേത തമാഗാമികം വാ ക ണാനിേധ! njാനറി ാ പരമാ ാ ഭവാ കാര മാ ഷനായി മായയാ തേല ണാ പ സം ാ ിതനാകയാ ജ? ായി യാെതാ ിെന ം കാനനവാസാവകാശ യ ം njാനറി ീടിേനനി തിെനെ േടാ! ാന ഷ്ട ാ തവ ധ ാൈനകജാതയാ ാന േ ! സകലെ ം ക njാ എ ി njാ വളെര റ ീ സ ഷ്ട ാ താ നാേയനഹം ീപതി രാഘവ വ ി സാദരം താപസേ ഷ്ഠേനാേടവമ െചയ് ബ ളാ േ ാ nj െള ചി േമാദേ ാട ഹിേ ണേമ
116
അ ഇ ത
ാ
രാമായണം
മേന ാനമാഭാഷണ ം െചയ് കഴി ി രാ ി നി മായ്.
വാല്മീക ാ
മ
േവശം
ഉ
ാന ം െചയ് ഷസി നിവരരാ മാരക ാ മായ് ഉ മമായ കാളി ീനദീഷ്ടമാ േ ണ േപായ്ചി ടാ ിെയ ാപി ി ജവാ . ത വാല്മീകിത ാ മം നി ലം നാനാ നി ലസം ലം േകവലം. നാനാ ഗദ ിജാകീ ം മേനാഹരം ള മ ലതാപരിേശാഭിതം നിത മഫലദലസം തം ത ഗത ാ സമാസീനം നി ലസ മം ഷ്ട ാ നമസ് രി ീടിനാ . രാമം രമാവരം വീരം മേനാഹരം േകാമളം ശ ാമളം കാമദം േമാഹനം ക രമി ീവേര ണമി ാദി ാരൈകരഭിവ ിതം ബാണ ണീരധ രം വിഷ്ടപാണനി ണം ജടാമ േടാ ലം ജാനകീല ്മേണാേപതം ര മം മാനേവ ം ക വാല്മീകി ം തദാ സേ ാഷബാഷ്പാ ലാ നായ് രാഘവ ത തി േമനി ഗാഢം ണ ീടിനാ നാരായണം പരമാന വി ഹം കാ ണ പീ ഷസാഗരം മാ ഷം ജയിത ാ ജഗ ജ ം ജഗ യം രാജീവേലാജനം രാേജ േശഖരം ഭ ി ഗ്ഘ പാദ ാദിക െകാ ഥ ി ദനായ നാഥ സാദരം പക മ രമ ഫല ല െളാെ നിേവദി േഭാജനാ ം ദാ 117
അ
ാ
രാമായണം
ാ പരി മംതീ ര വര നത ാ നിവര തേ ാട െചയ് :താതാ യാ വന ി റെ േസാദരേനാ ം ജനകാ ജെയാ ം േഹ േവാ njാ പറേയണെമ ി േ ാ േവദാ ിനാം ഭവതാമറിയാമേ ാ യാെതാരിട േഖന വസി ാ സീതേയാ ം ടിെയ െച ണം ഇ ീ ിെലാ കാലം വസി ീ വാ ചിേ െപരിെക ാശ മഹാ േന! ഇ െന ദിവ ാരിരി മംഗലേദശ ഖ വാേസാചിതം. എ േക വാല്മീകി മഹാ നി മ സ്മിതം െചയ്തിവ മ െചയ് :സ േലാക ം നി വസി സ േലാേക നീ ം വസി ീ . ഇ െന സാധാരണം നിവാസ ലമ െനയാകയാെല െചാ ാവ ം സീതാസഹിതനായ് വാ വാനിെ ാ േദശം വിേശഷണ േചാദി കാരണം സൗേഖ ന േത വസി ാ മ ിരമാഖ ാവിേശേഷണ െചാ njാ . സ ഷ്ടരായ് സമ ഷ്ടികളായ് ബ ജ ളി േദാഷഹീനമതികളായ് ശാ രായ് നിെ ബ്ഭജി വ ന െട സ ാ ം നിന ഖവാസമ ിരം. നിത ധ ാധ െമ ാ േപ ി . ഭ ാ ഭവാെനബ്ഭജി വ െട ചി സേരാജം ഭവാനി ീ വാമമായ് വിള ീ മ ിരം. നിത ം നിെ രണമായ് ാപി നി ദ രായ് നിസ് ഹരായ് നിരീഹരായ് 118
അ
ാ
രാമായണം
ത ജാപകരാ മാ ഷ ത ന:പ ജം േത ഖമ ിരം. ശാ ാരായ് നിരഹ ാരിക മായ് ശാ രാഗേദ ഷമാനസ ാ മായ് േലാഷ്ടാശ്മകാ ന ല മതികളാം േ ഷ്ഠമതിക മനസ്തവ മ ിരം നി സമസ്തക സമ ി നി േല ദ മാേയാ മനെ ാ ം സ ഷ്ടരായ് മ വ മാനസം സ തം േത ഖവാസായ മ ിരം. ഇഷ്ടം ലഭി ി സേ ാഷമിെ ാ മിഷ്േടതരാപ്തി താപ മി സ ം മാേയതി നി ിത വാ ദിവ മനസ്തവ വാസായ മ ിരം. ഷഡ്ഭാവേഭദവികാര െളാെ വിേലാ ിേലാ േദഹ ിേന ത് ഡ്ഭവ ഖദു:ഖാദി സ ം ചിേ വിചാരി ിലാ ാവിനിേ ം ഇ റ ഭജി െട ചി ം തവ ഖവാസായ മ ിരം. യാെതാ ഭവ ം പരം ചി ഘനം േവദസ പമന േമ ം സതാം േവദാ േവദ മാദ ം ജഗല് ാരണം. നാദാ പം പര മച തം സ ഹാശയ ം സമസ്താധാരം സ ഗതം പരാ ാനമേലാപകം വാ േദവം വരദം വേരണ ം ജഗദ ാസിനാമാ നാ കാ ം സദാ തസ ചിേ ജനകാ ജയാ സമം നി ംശയം വസി ീ ക ീപേത! സ താഭ ാസ ഝീ തേചതസാ സ തം ത ല്പാദേസവാരതാ നാം സ തം ത ാമമ ജപ ചി119
അ
ാ
രാമായണം
സേ ാഷേചതസാം ഭ ി വാ നാം അ തനായ് വസി നീ സീതയാ ചി ിതചി ാമേണ! ദയാവാരിേധ!
വാല്മീകി െട ആ
കഥ
ക ാ തം തവ നാമമാഹാ േമാ വ ി തി ാ മാവ മ േ ാ. ചി യനായ നി നാമമഹിമയാല് നിയായ് ചമ njാെനേടാ! ദു തി njാ കിരാത ാ മായ് രാനി രിയാദ െചയ്േത പലതരം. ജ മാ ിജത ം ം ക െമാെ െവടി njാ സമാചാരത പരനാെയാ ത ണി മായ് വസിേ ചിരം േര ം വളെര നി ി ി നിസ് പം േചാര ാേരാ െടേ നിത ം േചാരനായ് വി ംമ ം ധരിെ ജ െളെ ാേ ചതി njാ . എ വസ് പറിേ ദ ിജ ാേരാ മ നീ വന ി നിേ കദാ സപ്ത നിക വ ക njാ ത േവേഗന െചേ നിമാ െട വസ് ാദിക പറി ീ വാ ഢനായ് മ ാ മാ ാണ്ഡേതജ പിക നി യം ാപ്തനാം ദുഷ്ടനാെമെ ം വി തം നി നേഘാരമഹാവേന ഷ്ട ാ സസം മെമേ ാട െചയ് തിഷ്ഠതിഷ്ഠ ത യാ ക വ മ കിം? ദുഷ്ടമേത! പരമാ ം പറെക ഷ്ട ാ നിവര ാര െചയ്തേ ാ നിഷ് രാ ാവായ njാ മവ കേളാടിഷ്ടം മദീയം പറേ പാ ജ! 120
അ
ാ
രാമായണം
ദാരാദിക െ നിെ ം ദ് ഡ് പീഡിത ാരായിരി . ികഴി ി വഴിേപാ േരാ njാ നിത ം പിടി പറി മാറാ നി േളാ ം ഹി ീടണേമതാ മി െന ചി ി േവേഗന വ njാ . െചാ ാ നിവര ാര േക ടെനെ ാ മ സ്മിതം െചയ് സാദരം. എ ി നീ nj െചാ േക ണം നി ംബേ ാ െച േചാദി നീ നി െളെ ാ ി njാ െച പാപ നി െട െ ാ വാ ീ േമാ? എ നീ െച േചാദി വ േവാളം നി ീ മൈ വ nj നി ംശയം. ഇ മാക ണ njാ വീ േപായ് െച മ ദാരാദികേളാ േചാദ ംെചയ്േത . ദുഷ്ക സ യംെചയ് njാ നി െളെയാെ ഭരി െകാ ദിനം തി ത ഫലെമാെ ാ നി വാ ീ േമാ? മ പാപെമാെ njാ തെ ജിെ േ ാ? സത ം പറേയണെമ njാ െചാ തിരമായവരേ രം െചാ ിനാ :നിത ം െച ക ണഫലം ക ാെവാഴി മ ന ജി േമാ? താ ാ നിര രം െച ക താ ാന ഭവി ീ െകേ വ . njാ മ േക ജാതനി േ ദനായ് മാനേസ ചി ി ചി ിെ ാേരാതരം താപസ ാ നി ദി ി താേപന െച നമസ് രി ീയിേന . നിത തേപാധനസംഗമേഹ നാ :കരണ ം മായ് വ ിെത 121
അ
ാ
രാമായണം
ത ക്ത ാ ധ രാദ ം െര njാ ഭ ാ നമസ് രിേ പാദസ ിധൗ ദു തിസാഗേര മ നായീ വാ നി മി ീ െമെ ണാ നാ ര ി െകാേ ണേമ ശരണാഗതര ണം ഷണമേ ാ മഹാ നാം സ്പഷ്ടമിത ാ പതിതം പദാ ിേക ഷ്ട ാ നിവര ാ മ െചയ് :ഉ ിഷ്ഠ ഭ ിഷ്ഠ േത സ തം സ സ്ത സ് ചി ി ൈദവാസ് േത സദ : ഫലം വ ം സ നസംഗമാദ ിദ നാനാം മഹത േമതാ ശം ഇ തേ ത െ ാ പേദശെമ ാ നിന ിതിനാേല ഗതിവ . അേന ാന മാേലാകനം െചയ് മാനേസ ധന തേപാധന ാ ം വിചാരി ദു േന ം ദ ിജാധമനാമിവ ദിവ ജന ാ േപ െന ാകി ം ര രേ തി ശരണം ഗമി വ ര ണീയ യത്േനന ദുഷ്േടാപി വാ. േമാ മാ േ ാപേദേശന ര ി ണം സാ ാ പര േബാധ ദാേനന. ഇ ാ രാമനാമവ ദ യം വ ത സ്തവ േപണാ െചാ ി ാ . നിത ം മരാമേരേത വം ജപി നീ ചി േമകാ മാ ിെ ാ നാരതം. nj ളിേ ാ വ േവാള ം നരി െനതെ ജപി ീ ി നീ. ഇ മ ഹം ദത ാ നീ ാ സത രം ദിവ പഥാ ഗമി ീടിനാ . നത ാ മേരതി ജപി ി േ നഹം ഭ ാ സഹ ഗം കഴിേവാള ം. െകാെ ട ടി മ ി 122
അ
ാ
രാമായണം
ം മറ ചമ ി ബഹ ം. താപേസ ാ മെ ിനാ േഗാപതിമാ ദയം െചയ്ത േപാെല. നിഷ് മി ീെട െചാ േക njാ നിര മി ീടിേനനാ നാ ദരാ വല്മീകമ േതാനി ജനി യാല നീ ാരഭിധാന ം െചയ്താ . വാല്മീകിയാം നിേ ഷ്ഠ ഭവാ ബ ലാമനായേവദിയായ് നാക നീ എ െചയ്െത ി നിക മ ട ി njാനി െന വ ം. രാമനാമ ി ഭാവം നിമി മായ് രാമ! njാനി െനയായ് ചമ ീടിേന . ഇ സീതാ മി ാ ജ ാേരാ ം നിെ ദാ കാ തി വകാശ ം വ ിെതനി ം െചയ്ത ണ ം ന ായ് ഫലി ക ണാജരനിേധ! രാജീവേലാചനം രാമം ദയാപരം രാേജ േശഖരം രാഘവം ച ഷാ കാണായ ലം വി നാേയനഹം ാണനി ണ! ിദശ ലപേത!
ചി
ട േവശം
സീതയാ സാ ം വസി തിനാെയാ േമാദകര ലം കാ ി വ njാ . േപാ ാ െമെ ിനാന ിേക േച ശിഷ പരി തനാം നി. ചി ടാചലഗംഗേയാരാ രാ ചി മാേയാ ടജം തീര മാ നീ. െത ം വട ം കിഴ ം പടി ാ മ ി വിേമാഹനമായ് ര ശാല ം നി ി വിെടയിരിെ െചയ് ; മ ഥ ല ജനകജതേ ാ ം 123
അ
ാ
രാമായണം
നി
ലനാകിയ ല ്മണ തേ ാ ം ാ നാ മ വീടിനാ രാമ ം വാല്മീകിയാ നിത ജിതനായ് സദാ. കാമ ാംഗിയാ ജാനകിതേ ാ ം സാദരനാകിയ ല ്മണ തേ ാ ം സാദരമാന െ ാ േമവിനാ േദവ നിവരേസവിതനാെയാ േദവരാജ ദിവി വാ േപാെല.
ദശരഥെ
ചരമം
മ ിവരനാം മ േമറിേയാര ചാ െച േയാ ീടിനാ . വസ്േ ണ വ മാേ ദ ക നീരത മി ി വീ ം ട മേ ം റ ഭാഗ നി ിെ ധീരതേയാ പെന വണ ിനാ . ധാ ീപത! ജയ വീരമൗേല! ജയ ശാസ മേത! ജയ ശൗര ം േധ! ജയ കീ ിനിേധ! ജയ സ ാമി ! ജയ ജയ മാ ാണ്ഡേഗാ ജാേതാ ം സേമ ജയ. ഇ രം െചാ ീ സ് തി വണ ിയ ത േനാടാ േചാദി വണ ിയ ത േനാടാ േചാദി േപാ മ : േസാദരേനാ ം ജനകാ ജേയാ േമെതാ ദി ിലിരി രാഘവ ? നി നായതി പാപിയാെമേ ാ െചാ വാെനേ ാ െചാ ിയെത െട ല ്മണെന പറ വിേശഷി ല ്മീസമയായ ജാനകീേദവി ം? ഹാ! രാമ! ഹാ! ണവാരിേധ! ല ്മണ! വാരിജേലാചേന ബാേല മിഥിലേജ! ദു:ഖം മരി ാ ട ദുഷ് തിയാെമ രിക ിരി ാ ം 124
അ
ാ
രാമായണം
മ േള ം കെ നി മരി ാ മി ാലമി ാെതവ ത ം. ഇ ം പറ േക േപ േനാാപേമാ രെചയ് മ ം: ീരാമസീതാ മി ാ ജ ാെരേ രിേല ിെ ാ േപാേയ തവാ യാ. ംഗിേവരാഖ രസവിേധ െച ഗംഗാതേട വസി ീടംദശാ േര ക െതാ തി ൃംഗിേവരാധിപ െകാ വ ഹ ലഫലാദിക . ൈ ക െകാ െതാ പരി ഹിമാര ാ ജട ം ധരി ി . പിെ ര മെനേ ാ െചാ ിനാെനേ നി പി ദു:ഖിയായ്കാ േമ. െചാേ ണെമ െട താതേനാ ം ബലാല ി ാകാതിരി ണം. സൗഖ മേയാ യിേല ം വന ളി േമാ സി ി ം െപ വഴിയായ് വ ം. മാതാവി നമസ് ാരം വിേശഷി േഖദെമെ റി ാക േത ം പിെ ം പിെ ം െചാ ക പിതാവതിഖി നായ് വാ ക പീഡിതനാകയാ എെ ിരി ദു:ഖമേശഷ ം ധന വാക ാ തം െകാ ട ീടണം ജാനകി ം െതാ െതേ ാ െചാ ിനാളാനനപ ം താഴ് ി മ ം മ ം അ കണ ം വാ സഗദ്ഗദം ശ പാേദ സാഷ്ടാംഗനമസ്കാരം േതാണികേരറി ഹേനാ ടേവ ാണവിേയാേഗന നിേ നടിയ ം അ െരെ ിറ ിേ ായ് മ േവാളമി െര നി ശവശരീരം േപാെല നാല നാഴിക െച വാെറ ൈധര മാലംബ മ ം നി നായീടിേന 125
അ
ാ
രാമായണം
ത കൗസല കര ട ിനാ ദ േ ാ പ പേ വരദ യം ഇഷ്ടയാേയാ ൈകേകയി രാജ േമാ ഷ്ടനായ ന കിയാ േപാരായി ിേതാ? മ െന ാനനാേ കളവതിനി ാപിെയ പിഴ ി ൈദവേമ! ഏവെമ ാം വ ി നിേയ പരിേദവനം െചയ തിെനെ ാ കാരണം? പതി കൗസല െചാെ ാ വാ ക താേപന േക മ ം പറ ീടിനാ :ിെലാ െകാ ിവയ് േപാെല ണ മി ാെത മാം േഖദി ിയായ്ക നീ. ാണ യാണമ താേപാധന ാണവിേയാേഗ ശപി കാരണം ദു:ഖ െ ാ മരി ാ ട െമ ാ ി മയ് ായ്ക വ േഭ! േക നീ ശാപ കാരം മേനാഹേര! സാ ാ തപസ ികളീശ ര ാരേ ാ. അ രാ ൗ ശരജാല ം ചാപ ം ഹസ്േത ധരി ഗയാ വിവിശനായ് വാഹിനീതീേര വനാ േര മാനസേമാേഹന നില് േനരെമാ നി േദേഹന മാതാപിതാ നിേയാഗ ാ സാഹസേ ാടി റെ ംഭ ംെകാ നീ േകാ വാ വ വ ംേഭന െവ മ േപാ ംവിധൗ ംഭ ി നീരകം ശബ്ദം േക ംഭി ി ിലംേഭാഗദമിതി ചി ി ട നാദേഭദിനം സായകം സ ായ ചാേപ ഢമയ ീടിേന . ഹാ! ഹാ! ഹേതാസ്മ ഹം ഹാ! ഹാ! ഹേതാസ്മ ഹം 126
അ
ാ
രാമായണം
ഹാേഹതി േക ി മാ ഷവാക ം njാെനാ േദാഷമാേരാ േമ െചയ്തീല േകന വാ ഹ ! ഹേതാ ഹം വിേധ ഥാ പാ ിരി ി മാതാപിതാ ാരാ ിൈകെ ാ ത ീ ദാഹി യാ ഇ രം മ നാദംേക njാനതി സ്തനായ്ത െച േലാ ം തദാ താപസബാലക പാദ ളി വീ തേപന െചാേ നി തേനാ njാ : സ ാമി ! ദശരഥനായ രാജാ njാന് മാമപരാധിനം ര ി േവണേമ. njാനറിയാെത ഗയാവിവശനായാന ത ീ ടി ം നാദെനേ ാ ബാണെമയ്േതനതിപാപിയെയാ njാ ാണ കള ിനി ൈവകാെത. പാദ ളി വീ േകണീ െമേ ാ േഖദം കല െചാ ാ നിബാലക :ക മേ ത ാവത ാ േമ ഹത ാ പാപ ായകി േത ൈവശ നേ njാ മമ പിതാ ാെരയാശ സി ി നീേയ േമ ൈവകാെത. വാ ക േമറി രാനര ം േന ംകാണാെത പാ ി ീ ദാേഹന njാ ജലം െകാ െച വാ . ദാഹം െകാ നീ ത ീ െകാ ിനി ാ െമ ാമവേരാടറിയി സത െമ ാമവേരാടറിയി സത െമ ാലവ നിെ ംര ി ം എ െട താത േകാപ ാകിേലാ നിെ ം ഭസ്മമാ ീ മറിക നീ. ാണ േപാകാ പീഢ േ ം ബാണം പറി നീ ൈവക േത േമ. എ
േക ശേല ാ ാരണംെചയ് 127
അ
ാ
രാമായണം
പിെ ജലം കലശ ം ൈകെ ാ ദ തിമാരിരി വിേടയ് സം മേ ാ njാ െച ം ദശാ േര തേയാ േന ം േവ െപരാ ി വിശ ദാഹി േഹാ വ ി െമ ത ീ േപാെയാ മി മറ കള ിേതാ മ ിെ ാരാ യം nj െ ാ നാ ം മ ം ഭവാെനാഴിെ ൈവകി വാ ഭ ിമാേന ം െമ ാമതിസ നായ് വ ിേതാ നീ മാര! ബലാ . ഇ കാരം നി പി ിരി ംവിധൗ മല്പാദവിന ാസജധ ാനി േക ായി കാ െ മാ ം മദീയം തദാ േക താല്പര േമാ പറ ജനക ം :ൈവ വാെന ലം മമ ന ന! േവേഗന ത ീ തരിക നീ സാദരം. ഇ മാക ണ njാ ദ തിമാ പദം ഭ ാ നമസ്കരിെ ം ഭീതനായ െന ാമറിയി ിതേ രം ന േയാ ാധിപനാകിയ ഥ ീവര njാ ദശരഥെന േപ രാ ൗ വനാേ ഗയാ വിവശനായ് ശാ ല ഖ ഗ െള ം െകാ പാര ി േ നദീതീേര ഗാശയാ ംഭ ി നീരകം ശബ്ദം േക ംഭിവര നിജ ി രംത ിലംഭ െകാ ശബ്ദെമേ ാ യാല യേ നറിയാെതയ ം ബലാ െകാ േനര കര ി േകെ ം ഭീതനായ്ത െച ീടിേന . ബാലെന നമസ്കരിേ ന ലമവ െമേ ാ െചാ ീടിനാ :128
അ
ാ
രാമായണം
ക
മേ മമ വ തി തവ ഹത ാപാപ ാകയിെ േടാ. ക ം െപാടി വയ േമെറ പ ശാേലേ വിശ ദാഹെ ാ ! എെ ം പാ ിരി ം പിതാ ാ ം ത ീ െകാ െയെ േ ാ െചാ ിനാ njാന േക ഴേ ാ വേ നിനി ാനികളാം നി െളാെ മി ണം ീപാദപ ജെമ ിേയ മ ി പാപിയാേയാരടിയ വലംബനം. ജ വിഷയ പാവശ ാരേ ാ സ തം താപസ ംഗവ ാ നി ഇ മാക ണ കര കര വ െര ം ദു:ഖം കല െചാ ീടിനാ :െനവിെട ിട ി ഭവാ തൈ വ nj െളെ ാ േപായീേടണം njാന േക വ തെ െയ തിദീനതേയാ ക ട കാ ിേന . കഷ്ടമാഹ കഷ്ടം! ക െമ വ െതാ തേലാടി തനയശരീര ം പിെ ലതരം െചാ ി വിലാപി ഖി തേയാടവെരേ ാ െചാ ീനാ :നീയിനി ന ചിത ചമ ീടണം തീ േമ ം ജ ലി ി ൈവകീടാെത. ത njാ ം ചിത ിേനനേ രം േ ണ സാകം േവശി വ ക ം ദഗ് േദഹ ാ മായ് െച വ ം ാരിേലാകം ഗമി വാണീടിനാ . തേപാധനനേ രെമേ ാ േശാക ാ മരിെ െചാ ിനാ . ശാപകാലം ന ാഗതമായി താപസവാക മസത മാ ംവരാ. മ വേനവം പറ വിലാപി 129
അ
ാ
രാമായണം
പിെ ം പിെ ം േക ട ിനാ ഹാരാമ! ! ഹാ! സീേത! ജനകേജ! ഹാരാമ! ല ്മണ! ഹാ ഹാ! ണാം േധ! നി േളാ ം പിരിെ രണം നരി െനവ ൈകേകയിസംഭവം. രാജീവേന െന ി ി ചി ി രാജാ ദശരഥ രാലയം
നാരീജനവിലാപം ദു:ഖി രാജനാരീജന ം നെരാെ വാവി കര ട ിനാ . വ സി താഡി േക േഘാഷ ത ണം േക വസിഷ്ഠ നീ ം മ ികേളാ ഴറി സം മമ : രമകം ളിെ യ് :ൈതലമയേ ാണിത ിലാ ധരാപലക ത ട േക വ ീടായ്വാ . എ െചയ് ത ാെര ംവിളിി തേ നി േവേഗന േപാകണം. േവഗേമറീ ം തിരേയറിെ േകകയരാജ മകം െചാ ക മാ ലനായ ധാജി ിേനാടിനിേയ േമ കാലം കളയാതയ ണം ശ ഘ്നേനാ ം ഭരതെനെയ തിവി തം െച െചാ െക യ ീടിനാ . സത രം േകകയരാണ മ ം നത ാ ധാജി ിേനാ െചാ ീടിനാ :േക േപ ! വസിഷ്ഠന െചയ്ത വാ ക ശ ഘ്നേനാ ം ഭരതെന ഏ േമ ൈവകാതേയാ യ് യയ്െ തവാക ം േക േനരം നരാധിപ ബാലക ാേരാ േപാെക െചാ ിനാ 130
അ
ാ
രാമായണം
കാേല റെ ി മാര ാ ം ഏതാ മെ ാരാപ കെ ി താതെന ാകി ം ാതാവിനാകി ം എ കെ ിെത ി പലതരം ചി ി ചി ി മാ േ ഭരത ം. സ ാപേമാ മേയാ ാ രി സേ ാഷവ ിതം ശബ്ദഹീനം തഥാ ഷ്ടല ്മീകം ജേനാദ്ബാധവ ിതം ഷ്ട ാ വിഗേതാ വം രാേജ െമ ിദം േതേജാവിഹീനമകം ി െച രാജേഗഹം രാജല ണവ ിതം ഷ്ട ാ വിഗേതാ വം രാജ െമ ിദം േതേജാവിഹീനമകം ി െച രാജേഗഹം രാജല ണവ ിതം ത ൈകേകടിെയ മാര ാ ഭ ാ നമസ്കരി ീടിനാര ിക. െന സേ ാേഷണ മാതാ ായ ഗാഢമാലിംഗ മടിയി വമാംേഗ ക ാ േചാദി ി ഭ മ ീമ ല ി െലാ േവ? മാതാവി ം പി ാ ജന േമ േമ ദു:ഖമി ീ പറക നീ ഇ രം ൈകേകയി െചാ േനര തിരമാ ഭരത ം െചാ ിനാ :േഖദ െന ാണാെ നി ി താതെനവിെട വസി മാതാേവ! മാതാവിേനാ പിരി രഹസി njാ താതെന കാ ിെലാ നാ െമ. ഇേ ാ ഭവതി താേന വസി െതവില േമ താപ ം ഭീതി ം മല്പിതാെവ പറെക േക ത ിയമാ ൈകേകയി ം െചാ ിനാ :-
131
അ
ാ
രാമായണം
എ കെന ദു:ഖി ാനവകാശം നി േനാവാnj്ഛിതെമാെ വ ി njാ . അശ േമധാദിയാഗ െള ാം െചയ് വിശ െമ ാട ം കീ ി പര ിയ സ ഷ ാ ഗതി ലഭി ീടിനാ ത പിതാെവ േകെ ാ ഭരത ം േ ാണീതേല ദു:ഖവിഹ ലചി നായ് വീ വിലാപം ട ിനാെന ം.
ഭരതെ
വിലാപം
ഹാ! താത! ദു:ഖസ േ നി ജ മാേമെതാ ദി ി േപായി പേത! എെ ം രാജ ഭാരെ ം രാഘവ ത െട ക ി സമ ിയാെത പിരിെ െപായ്െ ാ പിതാേവ! ണവിേധ! nj മാ ടേയാരിനി ൈദവേമ! നീവ ം കര േനരാപ ൈകേകയി ക നീ ം ടാശ സി ീ ക ദു:േഖന കിം ഫല മീശ രകല്പിതെമ ാമറിക നീ. അഭ ദയം വ ീടിേന njാ തവ ലഭ െമ ാെമ ലഭി തറിക നീ. മാ വാക ം സമാക ണ ഭരത ം േഖദപരവശ േചതസാ േചാദി :ഏതാ െമാ പറ തിേ മമ താത മരി േനര മാതാേവ! ഹാ: രാമ! രാമ! മാര! സീേത! മമ ീരാമല ്മണ! രാമ! രാമ! രാമ! സീേത! ജനക േതതി ന: നരാ രനായ് വിലപി മരി ി താതന േക േനരം ഭരത ം മാതാവിേനാ േചാദി ാനെത േ ാ! താത മരി േനര രാമ ം 132
അ
ാ
രാമായണം
സീത ം സൗമി ി മരിക ിേ ! എ േക ൈകേകയി ം െചാ ിനാ മ വ രാമനഭിേഷകമാരംഭ സ യായ ക േനര njാെന െട ന ന തെ വാഴിേ ണം എ പറ ഭിേഷകം ട ിേയ നിേ ാടതി കാരം പറയാമേ ാ. ര വരം മമ ത തവ പിതാ പ തിെലാ ിനാ നിെ വാഴിെ രാമ വന ി േപാെക മേ ം മിപ തേ ാടി കാലമ ിേ . സത പരായണനായ നരപതി ഥ ീതലം നിന ംത രാമെന കാനനവാസ ിനായയ ീടി ് ജാനകിേദവി പാതി ത മാലംബ ഭ ാ സമം ഗമി ീടിനാളാ സൗമി ി ം ാതാവിേനാ െടേ ായാ . താതനവെര നില വിലാപി േഖേദന രാമരാേമതി േദവാലയം ാനറിെക മാ വാക ം േക ദു:ഖി മിയി വീ ഭരത ം. േമാഹം കല േനര ൈകേകയി മാഹ േശാക ിെനെ ാ കാരണം. രാജ ം നിന സ ാപ്തമായ് വ ി ജ നായ് വാഴ്ക ചാപല ം കള നീ. എ ൈകേകയി പറ േക ടെനാ േകാപി േനാ ീടിനാ മാതരം േ ാധാ ിത ി ദഹ േപാമ െയാധി ീടിനാ ക നിേ ാ ക ം ഭ ാവിെനെ ാ പാേപ! മഹാേഘാേര! നിസ് േപ! നി േയ! ദുഷ്േട! നിശാചരി! നി െട ഗ ഭ ി വിേ െനാ ണ ി ാെത മഹാപാപി njാനേഹാ! 133
അ
ാ
രാമായണം
നിേ ാ രിയാട തിനി njാ െച വ ിയി വീ മരി ന ായ്കിേലാ കാള ടം ടി ീ വന ായ്കി വാെള ാ ക ീ വ . വ കണ ി ം njാ njാ മരി ീ വനിെ ാ സംശയം ദുഷ്േട! ഭയ രി! േഘാരമാ ംഭീപാകമാകിയ നാരകംത ി വസി മി ലം ഇ രം മാതരം ഭ ി ദു:ഖി സത രംെച കൗസല ം ണ ീടിനാ ക നീേരാ ം െമലി തിദീനയായ് ഖി യാേയാ കൗസല െചാ ീടിനാ :ക േദാഷ ളിെത ാമകെ ിെത ക ര കെ കാരണം ീരാമ മ ജാത ം സീത ം ചീരാംബരജടാധാരികളായ് വനം ാപി ിെതെ ം ദു:ഖാം രാശിയി താേപന മ യാ ീടിനാ നി യം. ഹാ! രാമ! രാമ! ര വംശനായക! നാരായണ പരമാ ജഗല്പേത! നാഥ! ഭവാ മമ ന നനായ് വ ജാതനായീടിനാ േകവലെമ ി ം ദു:ഖെമെ ിരി ീെലാരി ാ ിേലാ ാ വിധിബലമാം േലാം. ഇ ം കര മാതാ തെ ം നത ാ ഭരത ം ദു:േഖന െചാ ീനാ :ആ രമാനസയാകായ് ി െകാ മാതാ njാ പറ േക ണം രാഘവരാജ ാഭിേഷകം ട ിയാ ൈകേകയിയാകിയ മാതാ മാതാേവ! njാനറി ി ി രാഘവ ത ാണ njാനരി േ യെത ിേലാ മാതാേവ! 134
അ
ാ
രാമായണം
ഹത ാശതജാതമാം പാപ ജി ി njാ നി യം ാ ജനാം വസിഷ്ഠ നിെയ ം ധ ദാര ള തിതെ ം ഖഡ്േഗന നി ഹി ാ പാപ െമാെ യ ഭവി ീ ക njാ . ഇ െന നാനാ ശപഥ ം െചയ് തി ിനദു:ഖം കല ഭരത ം േക േ രം ജനനി ം െചാ ിനാ േദാഷം നിനേ മിെ റി njാ മേ
ഇ
ം പറ ണ ഗാഢംഗാഢമാംേഗ ക ാള ക വെരാെ വാവി കര ട ിനാര ഥ േക വസിഷ്ഠ നീ ം മ ിജനേ ാ മ േപാെട ി സ ാപേമാ െതാ ഭരത േരാദനംക െചയ് വസിഷ്ഠ ം േഖദം മതിമതി േകളി േകവലം ദശരഥനായ രാജാധിപ സത പരാ മ വി ാനവീര വാ മ ഖ ളാം രാജേഭാഗ ം യഥാവിധി യജ്nj ംബ ത ാ ബ ധനദ ിണ ം ദാ ദത ാ ിവിഷ്ടപം ഗത ാ യഥാ ഖം ലബ്ധ ാ ര രാ ാസനം ദു ഭം ാരി ഖ ിദശൗഘവ നായാന േമാടിരി തിെന നീ യാനനം താഴ് ി േന ാം കീ . നാ
ാ ജ നാശാദിവ ിത നിത നി പനവ യനദ യ സത സ പ സകലജഗ യ ത ജ ാദിഹീന ജഗ ാരണ 135
അ
ാ
രാമായണം
േദഹമത ം ജഡം ണഭം രം േമാൈഹകകാരണം! ിവിേരാധകം ിവിഹീനം പവി മെ ാ േമ ചിേ വിചാരി ക ാെലാരി ം ദു:ഖി തി വകാശമിേ േമ ദു:േഖന കിംഫലം ത വശാ നാം താതെന ാകി ം െന ാകി ം േ തരായാലതി ഢരാ വ മാറ ല െതാഴി റവിളി േ െറ ള േമാഹി വീണീ േവാ നി ാരെമ ം സംസാരേമാ ിേലാ സം ംഗെമാേ ഭകരമാ ത സൗഖ ം വ ീ വാ ന നിത മാ െ ാ ശാ ിയറിക നീ. ജ ാകി മരണ ം നി യം ജ ം മരി വ വ ം നി യം ആ ംത താേതാരവ െയേ ാ ണെമ ാം സ ക വശവതം തത മറി വിദ ാെനാരി ം മി ാ കള ാദിവസ് നാ േവ െപ േ ര ം ദു:ഖമിേ േമ : ാണ്ഡേകാടിക ന ളായ ം ണാ ഷ്ട ളായ ം പാ ിേലാ സംഖ യി ാേതാള ിെത ാ ണഭം രമാ ജീവിതകാല ിെലെ ാരാ ാ മഹാ ാനിനാ ം ബ െമ ീേദഹേദഹിക െ ം ചി ി മായാ ണൈവഭവ മ ദാ ക വ െ സം മം ക ിത പ ാ ല ാം വി വ സംപതി ീ മാ തിനശ രം. ാ നേദഹ ക ണാ പിെ ം ാപ്തമാം േദഹി േദഹം രപിജീ േദഹ ള േപ ി 136
അ
ാ
രാമായണം
േശാഭം നവേദഹ െകാ . കാലച ി മണേവഗ ി ലമി േഭദ ളറിക നീ. ദു:ഖ ിെനെ ാ കാരണം െചാ നീ ഖ ജനമതം േക njാന െചാ വാ ആ ാവിനി ജനനരണ മാ നി ചി ി ഷഡ്ഭാവ മി . നിത ാന സ പന് സകേലശ ര ശാശ ത ദിസാ ി സ ാ ാ സനാതനനദ യേനക പര പരമ ശിവ . ഇ മനാരതം ചി ി ചി ി ചിേ േഢമായറി ദു:ഖ ം ത ാ ട കക സ ഹ ം സത രേമ ം വിഷാദ ാെകാലാ.
സംസ്കാരക
ം
താ വചനം പന ന ത ാ യഥാവിധി സംസ് ാരക ം മി ത ാമാത േസാദേരാപാ ായ നാേയാ ഭരത മാര ം താതശരീരെമേ ാണിത ി നിാദര െമ നീരാടി . ദിവ ാംബരാഭരണാേലപന ളാ സ ാംഗെമ ാമല രി ീടിനാ അ ിേഹാ ാ ിത ാല ിേഹാ ിെയ സംസ് രി ംവ മാചാര സം തം ദത ാ തിേലാദകം ദ ാദശവാസേര ഭ ാ കഴി ി പിണ്ഡമാദരാ 137
അ
ാ
രാമായണം
േവദപരായണ ാരാം ദ ിജാവലിേ ാദനേഗാധന ാമരത്നാംബരഷണാേലപനതാം ല ഗ േതാേഷണ ദാന ംെചയ് സേസാദരം വീ നമസ്കരി ാശീ ചനമാദാന ംെചയ് വി നായ് േമവിനാ ജാനകീല ്മണസം നാ ട കാനനം പി രാമ മാരെന മാനേസ ചി ി ചി ി ദിനം മാനവവീരനാേയാ ഭരത ം സാ ജനായ് വസി ീടിനാന ിനം നാനാ നേ ാ മനാ ലം ത വസിഷ്ഠ നീ നി ലസ മ ാ മായ് വ സഭാ ിേക അ േ ാ ഹാസനസ ിഭനാം നി സ ാസേന മ വീടിനാനാദരാ ശ ഘ്നസം നായ ഭരതെന ത വ ിയേനരമവ ക ം മ ികേളാ ം രവാസികേളാ മ രാന ം വള മ വിനാ ി നി ഭരത മാരേനാടംേഭാജസംഭവന ന െചാ ിനാ :േദശകാേലാചിതമാ വാ ക േദശീകനായ njാനാ െചാ ീ വ സത സ തവ താത ദശരഥ ഥ ീതലം നിന ദ ന കീടിനാ ാഭ ദയാ േമഷ ൈകേകയി ദ മാേയാ വരദ യകാരണം. മ മഭിേഷകം നിന njാ മ ികേളാ മ േപാ െചയ്തീ വ രാജ മരാജകമാം ഭവാനാലിനി ത ാജ മെ ധരി മാര! നീ താതനിേയാഗമ ഷ്ടി ം േവണം പാതക മത ായ്കിേലവ ം 138
അ
ാ
രാമായണം
ഒെ ാഴിയാെത ണ നര ാ വ സാദ ിനാ . എ െചയ് വസിഷ്ഠ നിേയാ ന ായ്െ ാ ണ ി ഭരത ം ഇ ടിയ രാജ ംെകാ കിം ഫലം മ വനാ ം മമ ജ nj ളവ െടകി ര ാരേ നി ളിെത ാമറി േ ാ േമ .
ഭരതെ
വനയാ
നാെള ല ാേല േപാ ക njാ നാളീകേന െനെ ാ ി േപാ വാ njാ ം ഭവ മ തീേദവി ം നാനാ രവാസിക മമാത ം ആന േത കാലാ തിര ടേയാ മാനകശംഖപടഹവാദ േ ാ ം േസാദര രതാപസസാമ േമദിനീപാലകൈവശ ാദി ം സാദരമാ ൈകേകയിെയാഴി മാ ജന മായി േപാകണം. രാമനി ാഗമി ീ േവാളം nj മിയി തെ ശയി േത . ലഫല ള് ജി ഭസിത മാേലപനംെചയ് വല് ല ം താപേവഷം ധരി ജട താപം കല വസി േത . ഇ ം ഭരത പറ േക വെര ംന െ െചാ ീടിനാ . ചിേ നിന ി േതാ ിയത തര ാരിലത മനേ ാ നീ. സാ േളവം കഴ് േനരമാദിത േദവ ദി ഭരത ം 139
അ
ാ
രാമായണം
ശ േനാ െട റെ ി ത മ നിേയാേഗന ൈസന ം സത രം രാമെന ാണാ നട ി ചിേ നിറ വഴി േമാദേ ാ ം. രാജദാര കൗസല ാദിക തദാ രാജീവേന െന ാ ാ നട ി താപസേ വസിഷ്ഠ ം പ ി ം താപസ േ ന സാകം റെ . മി കിള െപാ ീ ം െപാടിക ം േവ ാമനി െച പര ചമ ി . രാഘവാേലാകനാന വിവശരാം േലാകരറി ി മാ േഖദ ം ംഗിേവരാഖ രം ഗമി ീ ട ഗംഗാതേടെച നി െപ ട. േകകയ ീ ത പടേയാടമിാഗതനായ േക ഹ തദാ ശ ിതമാനസനായ് വ ത െട കി ര ാേരാ െചാ ാനിതേ രം:ബാണചാപാദി ശസ് ം ൈകെ ാ േതാണികെളാെ ബ ി സ രായ് നില്പിെന ാവ ം njാന െച കിേ ാ വ ൈവകീടാെത അ ിേക െച വ ി ാലവ െടയ തമറി ീ േ ാ. രാഘവേനാ വിേരാധ ിെന ിേലാ േപാക താ മവരിനി നി യം െര ാകി കട ക ം േവണം പ തിേ ം വിഷാദ ം ടാെത ഇ ം വിചാരി റ ഹ െച സത രം കാല് ല് നമസ് രി ീടിനാന്. നാനാവിേധാപായ ം കാഴ്ചവാന ം െതാ നി ീടിനാ .
140
അ
ാ
രാമായണം
ചീരാംബരം ഘനശ ാമം ജടാധരം ീരാമമ ം ജപ നാരതം ധീരം മാരം മാേരാപമം മഹാവീരം ര വരം േസാദരം സാ ജം മാരസമാനശരീരം മേനാഹരം കാ ണ സാഗരം ക ഹ തദാ. മിയി വീ േഹാ ഹമിത ാ ണാമ ം െചയ് ഭരത മേ രം. ഉ ാപ ഗാഢമാലിംഗ ര നാഥഭ ം വയസ മനാമയവാക ം ഭ ാ ഹേനാ പിെ ം െചാ ിനാമ േഷാ ംസരത്നം ഭവാ ആലീംഗനം െചയ് വേ ാ ഭവാെന േലാകാലംബന തനാകിയ രാഘവ . ല ്മീഭഗവതിേദവിെ ാഴി സിി േമാ മെ ാ വ മേതാ നീ. ധന നാ നീ വന ി ലി തിനിെ ാ സംശയം മ സേഖ! േസാദരേനാ ം ജനകാ ജേയാ േമെതാരിട റ ീ ര നായക സീതേയാ ടി നീയവിടം ദാ കാ ി രിെക േക ഹ തദാ വാ മി ാെതാ സേ ാഷേചതസാ ഭ ഭരതനത മെന ത ചിേ നി പി ട നട ീടിനാന . യ ഗത ാ ഹ സത രം െചാ ിനാ :ക ാ െമ ി ശാസ് തം സീതയാ െകാ വ ത മഹാശയന ലം. ക ഭരത ം ബാഷ്േപാദകം െതാ വിറ സഗദ്ഗദം െചാ ിനാ . ഹാ! മാരി! മേനാഹര! ജാനകി! ാസാദ ്നി വ തല്പ േല േകാമളസ്നിഗ് ധവളാംേബരാസ് േത 141
അ
ാ
രാമായണം
രാേമണ േശേത മഹാ ഖം സാ കഥം? േശേത ശമയ വിഷ്ടേര നിഷ് േര േഖേദന സീതാ മദീയാ ജ നാ മേ ാഷകാരണാെല ചി ി മേ ഹമാ പരിത ജി ീ വ . കില്ബിഷകാരിണിയായ ൈകേകയിത ഗ ഭ ി നി ജനിെ ാ കാരണം ദുഷ് തിയായതിപാപിയാെമെ ം ധി രി ീടിേന പിെ ം പിെ ം ജ സാഫല ം വ ിത ജ നി ലമാനസ ഭാഗ വാെന ം അ ജ തെ രിചരിെ െ ാ ം വ ം വന ി േപായതവനേ ാ. ീരാമദാസദാസ ാ ദാസനായാ ഢഭ ി േ ഷ njാ ം സദാ നിത ം േസവി െകാ വെന ാ വ ം മ ജ ി ഫലെമ നി യം. െചാ നീെയേ ാെടവിെട വസതി കൗസല ാതനയനവിേടയ് ൈവകാെത െച njാനി ിെ ാ േപാ വെന േക ഹ രെചയ്താ :മംഗലേദവതാവ ഭന് ത ലിി െന െ ാ ഭ ി ാകയാ ണ വാ ാരി വ േ സര ഭവാ നി യെമ ിേലാ േക മഹാമേത! ഗംഗാനദികട ാല െ ം മംഗലമാ ചി ടാചലം ത നി േട വസി ി സീതയാ ത െട േസാദരേനാ ം യഥാ ഖം. ഇ ം േഹാ ിക േക ഭരത ം ത ഗ ാമേഹ ശീ ം ിയസേഖ! ത മമ തടിനിെയസസത രം ക മിേദ ാഗം സമ േ ാ ഭവാദ നീ 142
അ
ാ
രാമായണം
ത ാ ഭരതവാക ം ഹ സാദരം ഗത ാ വി ധനദിെയ ട വാ ത ജനേ ാ െട സം മം വിസ്താര ം മഹാേ പണീ തം അ സാ ലേദശം നിറ ീടിനാന േതാണി വ ിനാ . ഊ മാെയാ ഴ െമ തിേല ം വലിെയാ േതാണിയി താ ദാ ശ ഘ്നേനാ ം ഭരതേന ം നിസ മനായ വസിഷ്ഠേന ം തദാ രാമമാതാവായ കൗസല തെ ം ഉ മയാം മി ാേദവിതെ ം ഥ ീശപത്നിമാ മ വെര ം ഭ ാ െതാ കേരറി മ ം ഴസ്തഭീത ാ കട ീടിനാനാദരാ . ഉ തടിെയ ി നാ ലം േ നട ി വ പട ം തദാ ശീ ം ഭരദ ാജതാപേസ ാ മം വ ാ േഗാ ം വിേരാധം വിനാ സ ാപ സ ീതനായ ഭരത ം! വ പടെയാ േവ െര നി ീയിനാ താ ജ മാ ടജാ േണ സാന മാവിശ നിേ ാരന രം ഉ ല ം മഹാേതജസം താപസം വിജ രാ ാനമാസീനം വിധിസമം ഷ്ട ാ നനാമ സാഷ്ടാംഗം സേസാദരം ഷ്ടഭ ാ ഭരദ ാജ നീശ രം ാത ാ ദശരഥന നം ബാലകം ീൈത്യവ ജയാമാസ നീ ം ഷ്ടവാചാ ശല ശ്ന ം െചയ് ഷ്ട ാ തദാ ജടാവല് ലധാരിണം ഷ്ടികല െചയ്താനിെതെ േടാ കഷ്ടമിേ ാ പപ മെ ാ േമ. 143
അ
ാ
രാമായണം
രാജ ം പാലി നാനാജന ളാ ജ നാേയാ നീെയ ിനായി െന വല് ല ം ജട ം താപസഖ േവഷതെത രി ഹി ീ വാ എെ ാ കാരണം വ പടേയാ മാഹ വനാ േര വ െചാ നീ ത ാ ഭരദ ാജവാക ം ഭരത മി ം നിവര തേ ാ െചാ ിനാ :നി ി ിേലറാെത േലാക ിെലെ ാ ാ മഹാ േന! എ ി ം വാസ്തവം njാ ണ ി നിടം േപാവാന ഹിേ ണേമ രാമാഭിേഷകവിഘ്ന ി കാരണം രാമപാദാബ്ജ ളാണ തേപാനിേധ! njാേന േമെയാ റി ീല രാഘവ കാനന ിെ വാ ല ം േകകയ ിയാമ ാവ വാ ായ കാേകാളേവഗേമ ലമതി . ഇേ ാള േനാ േനാ njാനതിനി ാദപ ം മാണം ദയാനിേധ! ീരാമച ത നായ് ല്പാദവാരിജ ം ഭജിെ ിേയ മമ മ േഭാഗ ളാെലെ ാ ഫലം! മതിെ ാഴി ിെ ാരാകാം ിതം. ീരാഘവ ചരണാ ിേക വീ സംഭാര െള ാമവെട മ ി പൗരവസിഷ്ഠാദികേളാ ടേവ ീരാമച ഭിേഷക ം െചയ് രാജ ിനാ ിെ ാ േപായി ജ നാം േജഷ്ഠെനേ വി െകാ വ . ഇ െന േക ഭരതവാക ം നി മംഗലാ ാനേമനം ണ ീടിനാ 144
അ
ാ
രാമായണം
ംബി ്നി സേ ാഷി ളിനാ കിംബ നാ വ ! ാ െമാെ njാ ാന ശാ ക റി ിരി ി മാനേസ േശാക ാെകാലാ േക നീ ല ്മണെന ാ നിലേ േമ ഭ ി ല ്മീപതിയായ രാമ നി യം. ഇ ിനി ല് രി ീ വ നിെ njാ വ പടെയാ മിെ ാ സംശയം. ഊ ം കഴി റ ി ല കാേല േവണം ര നാഥെനെ വാ . എ ാമ െചയ് വ െമനി തിനിെ ാ ൈവ ഖ െമ ഭരത ം കാ ക കി മാചമ നീ േമകാ മാനസനായതിവി തം േഹാമേഗഹ നായ് ധ ാന ം െചയ്തി കാമ രഭിെയ േണ കാനനം േദേവ േലാകസമാനമായ് വ ി േദവകളായി മ ത ം േദവവനിതമാരായി ലതക ം ഭാവനാൈവഭവെമ മ തം!! ഭ
ഭ ാദി േപയ ള് േഭാജ ം ി സാദനം മ ം ബ വിധം േഭാജനശാലക േസനാ ഹ ം രാജേഗഹ െമ മേനാഹരം. സ രത്ന തനി ിതെമാ േവ വ ി തി പണി ന ം ക ണാ ശാസ് ഷ്േടന വസിഷ്ഠെന സേ ാദേമാ ജി ി ിനാ . പ ാ സൈസന ം ഭരതം സേസാദരമി ാ േപണ ജി ന രം പ്തരായ് ത ഭരദ ാജമ ിേര പ്തരായാരമരാതിസ ിേഭ ഉ ാന ം െചയ് ഷസി നിയമ 145
അ
ാ
രാമായണം
ത ാ ഭരദ ാജപാദ ിനാ താപസ തേ ാട ം ൈകെ ാ പതിന ന ാ ം റെ ചി ടാചലം ാപ മഹാബലം ത പാ ി െര കി ിദ ിേക മി മാേയാ ഹ ം മ ം ശ ഘ്ന ം താ മായി ഭരത ം ീരാമസ ശനാകാം യാ മ മാരാെ ാേരാേരാ നിവര ാേരാ താ െതാ േചാദി മത ാദരം. വാ ര മന സൗമി ിേയാ ം മഹീ ിമാേരാ ം ദാ? ഉ മനായ ഭരത മാരേനാരം താപസ ാ മ െചയ് :ഉ രതീേര രസരിത: േല ചി ടാ ിത പാ േശ വഹാ േമ ഉ മ ഷ വാ ിെത േകെ ം കൗ കേ ാെട ഭരത ം തൈ വ െച േനര കാണായ് വ തത തമായ രാമച ാ മം. ഷ്പഫലദേല വ ീത ശഷ്പരമണിയ കാനനമണ്ഡേല ആ കദളീബ ളപനസ ളാ ാതകാ നനാഗ ാഗ േകര ഗ ം േകാവിദാര ംേമരണ്ഡച കാേശാകതാല ം മാലതീജാതി ഖലതാവലീശാലികളായ തമാലസാല ം ംഗാദി നാനാവിഹംഗനാദ ം ംഗമാതംഗ ജംഗ വംഗ രംഗാദ നാനാ ഗ ാതലീല ം ഭംഗ ാ സമാേലാക െര ഭരത ം ാ സംല വല് ലാലം തം 146
ി-
അ ഷ്
രാ
ാ
ാ മം ഭ
രാമായണം ാ വണ
ിനാ
ഭാഗ വാനായ ഭരതന േനരം മാ രജസി പതി കാണായ് വ സീതാരര നാഥപാദാരനി തനമായതിേശാഭനം പാവനം അ ശാബ്ജധ ജവ മ ാഗിെകാിതം മംഗലമാന മ നായ വീ ം പണി ം കര ം തദാ േമ ത മൗലിയി േകാരിയി ീടിനാ . ധേന ാ ഹമി േഹാ ധേന ാ ഹമി േഹാ! ം മയാ തം ണ രം പരം ീരാമപാദപ ാ ിതം തലമാരാെലനി കാ ാനവകാശ ം വ തിേ ാ രി ാദപാം ളേന ഷണംെചയ് ഴ ിേത ം േവധാ മീശ ം േദവകദംബ ം േവദ ം നാരദാദി നിക ം. ഇ േമാ തേ മരസാപ് തചി നായാന ബാഷ്പാ ലാ നായ് മ മ ം പരമാ മസ ിധൗ െച നിേ ാ േനരത കാണായി . രം രാമച ം പരമാന മ ിരമി ാദി ാരക വ ിതമി ിരാമ ിേരാര: ലമി ാവരജമി ീവരേലാചനം ാദളനിഭശ ാമളം േകാമളം ജം നീലനളിനദ:ല ണം രാമം ജടാമ ടം വല് ലാംബരം േസാമബിംബാഭ സ വ ാ ജം ഉദ ണാ ണാ തേശാഭിതം വിദ മാംഗിയാം ജാനകിയാെയാ വിേദ ാദമാനമാ ാനമവ ാ ലം. 147
അ
ാ
രാമായണം
വ സി ീവ ര ണമവ യം ല ്മീനിവാസം ജഗ യമച തം ല ്മണേസവിതപാദപേ ഹം ല ണല സ പം രാതനം ദ ാരിേസവിതം പ ീ വാഹനം േരേ ാവിനാശനം ര ാവിച ണം ച : വണ വരപല ഗം ി ിതാേനകപ ജാണ്ഡം പരം കാ ണ ം ദശരഥന നമാരണ വാസരസികം മേനാഹരം ദു:ഖ ം ീതി ം ഭ ി ം ൈകെ ാ ാല് വീ നമസ് രി ീടിനാ . രാമനവെന ം ശ ഘ്നേന മാേമാദാെല നിവ ി സം മം ദീ ഘബാ ലാലാലിംഗനംെചയ് ദീ ഘനിശ ാസ മേന ാന െ ാ ദീ ഘന ളി നി ബാഷ്േപാദകം ദീ ഘകാലംവാ േസാദര ാെര ം ഉ ംഗസീമനി േച നരപി വ മണ ാന കം. സ ംഗേമെറ െ ാ സൗമി ി ം ത മേയ ഭരതാം ിക ിനാ . ശ ഘ്ന മതിഭ ികല സൗമി ിത പാദാം ജ ീടിനാ : ഉ ഷാ മാരായ പ ലമേ ജലാശയംക േപാെല തദാ േവേഗന സ ിധൗ െച ാ ക രാഘവ ന ി േമനി മേനാ തം േരാദനംെച മാതാവിെന പാദ ളി നമി ാ ര നാഥ ം. ഏ മാ ി ൈകെ ാ കൗസല ം ബാഷ്പധാരാഭിേഷകംെചയ് ഗാഢമാ ിഷ ശിരസി ക ട148
അ
ാ
രാമായണം
ഢേമാദം ല ം ര തദാ അന രാ െ ാ മാ ജനെ ം പിെ നമസ് രി ീടിനാനാദരാ . ല ്മീസമയായ ജാനകിതെ ം ഗാഢമാ ിഷ കൗസല ാദിക സമാഢേഖദം ട ീടിനാ ക നീ . ത സമാഗതം ഷ്ട ാ വരം ഭ ാ വസിഷ്ഠം സാഷ്ടാംഗമാ ാ ട നത ാ ര മനാ െചാ ീടിനാെന ം ഭാഗ വാ njാെന നി യം താത സൗഖ മ ീ? നിജമാനേസ േഖദ േ ാ നെരെ ിരികയാ ? എെ ാ െചാനനെതേ ാ െചാ ീ വാെന സൗമി ിെയെ ാ പറ ം? രാമവാക ംേക െച ാ വസിഷ്ഠ ം ധീമതാം േ ഷ്ഠ! താേതാദ മാ േക :നിെ ിരി തെ നി പി മ വ പിെ ം പിെ ം ദു:ഖി രാമരാേമതി സീേതതി മാേരതി രാേമതി ല ്മേണതി ലാപംെചയ് േദവേലാകംെച ാനറിക നീ േദവേഭാേഗന ഖി സ ഷ്ടനായ് ക ലാഭം വചനം മിയി ക ണ ര വര വീണി മിയി ത ണ ൈ ീലാപി ിേത ം ല ്മണേനാ ജനനീജന ം ദു:ഖമാേലാക മ ജന െമാെ വാവി കര ട ിനാ . ഹാ! താത മാം പരിത ജ വിധിവശാേലെതാ ദി ി േപായിതേ ാ ഭവാ . ഹാ! ഹാ! ഹേതാ ഹമനാേഥാസ്മി മാമിനി സ്േനേഹന ലാളി താര വാസരം 149
അ
ാ
രാമായണം
േദഹമിനി ത ജി ീ ക njാ േമാഹെമനി ിനിയി ജീവി യി . സീത ം സൗമി ിതാ മ േമ േരാദനം െചയ വീണീടിനാ തേല ത ശായാം വസിഷ്േഠാ ിക േക വപെമാ ി മ വിനാ . മ ാകിനിയിലിറ ി ളി വ മേ തര ദക ിയ ം െചയ്താ . പിണ്ഡം മ സഹിതം ലീസ ഫലപിണ ാകനി ിതാ ാം െകാ വ ി യാെതാര ം താ ജി മ സാദരം ന പി െമ േ േവദസ് തിക വിധി െതേ ാ തിേഖേദന പിണ്ഡദാനാന രം തദാ സ്നാനംകഴി ണ ാഹ ം െചയ്തഥ സ്നാനാദന രം ാപി ിതാ മം. അ പവാസ ം െചയ്തിെത ാവ ം വ ദി ീടിനാനാദിത േദവ ം. മ ാകിനിയി ളിെ സ ം വ ി േപാ ാ േമ വസി ീടിനാ .
ഭരതരാഘവസംവാദം അേ രമാ ഭരത ം രാമെനെ െതാ പറ ട ിനാ :രാമ! രാമ! േഭാ! രാമ! മഹാഭാഗ! മാമകവാക ം െചവിത േക ണം ഉ ടിയനഭിേഷകസംഭാര െകാ വ ി െകാ ിനിൈവകാെത െചയ്കേവണമഭിേഷകസംഭാര െകാ വ ി െകാ ിനിൈവകാെത െചയ്കേവണമഭിേഷക ം പാലനം െചയ്ക രാജ ം തവ ൈപ ം യഥാചിതം. േജഷ്ഠമാം ധ ം ജാപരിപാലനം 150
അ
ാ
രാമായണം
അശ േമധാദി ം െചയ് കീ യാ ചിരം വിശ െമ ാം പര ി ലത േവ േര ം ജനി ി രാജ ം നിജലാ ി വന ി േപാകണം. ഇേ ാള ചിതമേ വനവാസമ തവി മ! നാഥ! സീദ േമ. മാതാ ത െട ദുഷ് തം താവക േചതസി ചി ി ദയാനിേധ! ാത ത െട പാദാം ജം ശിരസ ാദായ ഭ ി ി മ െചയ് . ദണ്ഡനമസ്കാര ം െചയ് നി ി പണ്ഡിതനായ ഭരത മാര ം ഉ ാപ രാഘവ ംഗമാേരാപ ചി േമാേദന ണ െചാ ീടിനാ . മദ ാക മ േക ാ ം മാര! നീ യ േയാ ം മയാ ത ൈഥവ തം താതെനെ തി ാ സംവ രം ീതനായ് ാനനം വാഴ്െക െചാ ിനാ പിതാ നിന രാജ ം മാ സ തം ദ മായീ നെര കരണം േചതസാ പാ ി ന ി വ മിാനനിേയാഗമ ഷ്ഠി ം േവണം. യാെതാ പി വാക െ ലംഘി നീതിഹീനം വസി ി തേല ജീവ തനവ പിെ നരക ി േമ ം മരി ാ മിെ ാ സംശയം ആകയാ നീ പരിപാലി രാജ ം േപാക njാ ദണ്ഡകം ത ില് വാണീ വന്. രാമവാക ംേക െചാ ാ ഭരത ം കാ കനായ താത ഢമാനസ െചാ വാക ം ാഹ മ മഹാമേത! മ വനായ് ഭവാ വാഴ്ക മടിയാെത 151
അ
ാ
രാമായണം
എ ഭരതവാക ംേക രാഘവ പിെ ം മ സ്മിതംെചയ് െചാ ിനാ :മിഭ ാ പിതാ നാരീജിതന കാമി മ ഢാ ാ മ േകള്. താതനസത ഭയംെകാ െചയ്തതിേന േമ േദാഷം പറയ േതാ നീ. സാ ജന നരക ി മതിഭീതി ി മസത ി മാനേസ എ ി njാ വാഴ്വ വേന നി ി വടി സ ടെമ ിേയ രാജ ം വാ ക േസാദരനി ം പറ േക തിസാദരം രാഘവ താ മ െചയ് :രാജ ം നിന െമനി വിപിന ം ജ നാം താത വിധി ി േമ. വ ത യമായ ഷ്ഠി ാ ന സത വിേരാധം വ െമ നി യം. എ ി njാ ം നി ി വടിപി ാെല കി രനായ് മി ാ ജെനെ ാെല േപാ വാ കാനന ി ത െത ി േച വാ െച പരേലാകമാ njാ . നിേത ാപവാേസന േദഹ േപ ി നിേത ാവമാ നി നി യി ിേക ദ ഭവിരി കിഴ തിരി നിേ ാ െവയില ഭരത ം നി ി ക േ ാ ര വര ത േബാധനാ ം നയനാ സം യാ െചാ ാ വിേനാടേ ാ വസിഷ്ഠ ം െച ൈകേകയീ തേനാ െചാ ിനാ :ഢനായീെടാലാ േക നീെയ ിേലാ ഢമാേയാ ാ ം പാ ജ! രാമനാ നാരായണ പര 152
അ
ാ
രാമായണം
താമരേസാ ഭവന ി കാരണം മിയി ര ല ിലേയാ യി മിപാലാ ജനായി ിറ ി . രാവണെനെ ാ ധ െ ര ി േദവകെള രി പാലി െകാ വാ േയാഗമായാേദവിയായ ജാനകി േഭാഗീ വരനാ ല ്മണ േലാകമാതാ ം പിതാ ം ജനകജാ രാഘവ ാെര റിക വഴിേപാെല. രാവണെനെ ാ വതി വന ി േദവകാര ാ ം റെ രാഘവ . മ രാവാക ം ൈകേകയിചി നി ം േദവ തെമ റിക നീ. ീരാമേദവനിവ ന ി ാ ഹം നീ ം പരിത ജി ീ ക. കാരണ ഷാ യാ സത രം നീ രാജധാനി േപാക മടിയെത. മ ികേളാ ം ജനനീജനേ ാ മ മി ാത പടേയാ മിെ ാേഴ െച േയാ ാ രി വസി നീ വ ീ മ ജ താ മ ജ ം േദവി മീേര സംവ രാവധൗ രാവണ െ വധി സ കം. ഇ ം ിക േക ഭരത ം ചിേ വള െ ാ വിസ്മയം ൈകെ ാ ഭ ാര മസ ിധൗ സാദരം ഗത ാ മസ് ത ാ സേസാദരം പാദുകാം േദഹി രാേജ ! രാജ ായ േത പാദ ാ മമ േസവി െകാ വാ . യാവ വാഗമനം േദവേദവ! േമ താവേദവാനാരതം ഭജി ീ വ . ഇ ം ഭരേതാ ിേക ര മ െപാ ാരടികളി േത െമതിയടി 153
അ
ാ
രാമായണം
ഭ ിമാനായ ഭരത ന കിനാ നത ാ പരി ഹി ീടിനാന് ത ി ം. ഉ
മരത്നവി ഷിതപാദുകാമാംേഗ േച രാമനേര േന ഭ ാ ദ ിണം ത ാ നമസ് രിായ വ ി െചാ ാ സഗദ്ഗദം മന ബ്ദ േ ഥമദിേന ഭവാ വ തിെ വ ീ കില്പിെ njാ അന ദിവസ ഷസി ജ ലി ി വ ിയി ാടി മരി േ ാ. എ േക ര പതി ം നിജക നീ ം ട ട േപാ െചാ ിനാ . അ െനതെ െയാര രമി തിന njാന തേ വ ം നി യം. എ െചയ് വിട ംെകാ ി ധന ഭരത നമസ് രി ീടിനാ . പിെ ദ ിണ ംെചയ് വ ി മേ തരം റെ ഭരത ം മാ ജന ം മ ിവര ാ ം ാതാ മാചാര ം മഹാേസന ം ീരാമേദവെനേ തസി േച െകാാ ഢേമാേദന െകാ േപായീടിനാ . ംഗിേവരാധിപനായ ഹെന ം മംഗലവാചാ പറ യ ീടിനാ . പി നട ഹ വഴികാ വാ പി േപ െപ ട ം നടെകാ ി . ൈകേകയിതാ ം താ വദംെകാ േശാകമക നട മക മായ് ഗംഗ കട ഹാ വാേദന നാ ലംഗ ടെയാ ം െട മാര ാ െച േയാ ാ രി ര വര തെ ം ചി ി ചി ി ദിനം ഭ ാ വി ാ രവാസിക 154
അ നിത
ാ
രാമായണം
േഖന വസി ിെത ാവ ം
താപസേവഷം ധരി ഭരത ം താേപന ശ ഘ്ന ം തേ ാ ട െച ന ി ാമമ േപാ ി വ ിതാന ം ജഗദ ാസിക െ ാം. പാദുകാംവ സിംഹാസേന രാഘവപാദ െള സ ല്പി സാദരം ഗ ഷ്പാദ െകാ ജി െകാിേക േസവി നി ാരി വ ം നാനാ നിജനേസവിതനാെയാ മാനവവീര മേനാഹര രാഘവ ജാനകിേയാ മ ജേനാ ം ദാ മാനസാന ം കല ചിലദിനം ചി ടാചേല വാേണാരന രം ചിേ നി പി െകാ ര വര മി വ ളേയാ യി നി വെ മിവിെടയി ാലിനി ട സത രം ദണ്ഡകാരണ ിനായ്െ ാ ബ േമാദം ഗമി ീ കേവ ം. ഇ ം വിചാര ധരി ീ ത മത മനായ സൗമി ി മായ്തദാ തത ാജ ചി ടാചലം രാഘവ സത സ നടെകാ ാ വനാ േര.
അ
ാ
മ േവശം
അ ിത ാ മം നീ െന ഭ ാ നമസ് രി ര നാഥ ം. രാേമാഹമദ ധേന ാസ്മി മഹാ േന! ീമ പദം തവ കാണായകാരണം. സാ ാ മഹാവിഷ് നാരായണ പര േമാ ദെന തറി നീ ം ജി ിത ഘ പാദ ാദിക െകാ തം 155
അ
ാ
രാമായണം
രാജീവേലാചനം ാ ഭാര ാന ിതം. െചാ ിനാ പാലന ന ാേരാ െചാെ െമ െട പ ി േകള്. എ ം തപസ ിനിമാരി വമയായ ധ ാ തേപാധനാ പ ശാവാ േഹ വസി ി െച ക ാ ം ജനക പാ േജ! എ േക രാമാ യാ ജാനകി െച യ യാപദ വണ ിനാ . വേ ! വരികരിേക ജനകാ േജ! സ സംഗമം ജ സാഫല േമാ നീ. വേ പിടി േച ാലിംഗനം െചയ് ത ഭാവം െതളി നിപത്നി ം വിശ ക് ാവിനാ നി ിതമാേയാ വിശ വിേമാഹനമായ ദു ല ം ണ്ഡല ംമംഗരാഗ െമ ിവ മണ്ഡനാ മന യ നല്കീടിനാ . ന പാതി ത മാ ിത രാഘവ തേ ാ െട നീ േപാ മം. കാ ി നിന റയായ്െകാരി ം ശാ നാ ം തവ വ ഭ തേ ാ ം െച മഹാരാജധാനിയകം ന ായ് ഖി ചിരം വസി നീ. ഇ മ ഹ ം െകാ ാദരാ ഭ രേ ഗമിെ യ ീടിനാ . ഷ്ടമായ് വേര ം ജി ി ഥ ഷ്ടികല തേപാധനന ി ം ീരാമേനാട െചയ് ഭവാനേഹാ നാരായണനായതറിേ നഹം നി ഹാമായാ ജഗ യവാസിനാം സേ ാഹകാരിണിയായ നി യം. ഇ രമ ി നീ വാക ം േക 156
അ
ാ
രാമായണം
ത രാ ൗ വസി ര നാഥ ം. േദവ മാേദവിേയാട ളിെ യ്തിേതവെമ ാ കിളിൈ തല ാലേമ. ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ അേയാ ാകാണ്ഡം സമാപ്തം.
157
അ
ാ
ആരണ കാ
രാമായണം
ം
ബാലിേക! ക ലമൗലിമാലിേക! ണശാലിനീ! ചാ ശീേല! െചാ ീ മടിയാെത നീലനീരദനിഭ നി ല നിരnj്ജന നീലനീരജദലേലാചന നാരായണ നീലേലാഹിതേസവ നിഷ്കള നിത പര കാലേദശാ പ കാ ണ നിലയന പാലനപരായണ പരമാ ാ തെ ലീലക േക ാ മതിയാകയിെ ാരി ം. ീരാമചരിത ളതി ം വിേശഷി സാരമാെയാ ിസാധനം രസായനം. ഭാരതീ ണം തവ പരമാ തമേ ാ പാരാെത പറെക േക ൈപ ിളി െചാ ാ . ഫാലേലാചനന് പരേമശ ര പ പതി ബാലശീതാം മൗലി ഭഗവാ പരാപര ാേലയാചലമകേളാട െചയ്തീടിനാ ബാലിേക! േക െകാ ക പാ തി ഭ ിേയ! രാമനാം പരമാ ാവാന പനാ ാരാമനദ യേനകനവ യഭിരാമ അ ിതാപസ വരാ േമ നി മാെയ ം ഖി വാണീടിനാെനാ ദിനം
മഹാരണ
േവശം
ത ഷസ ായ ത നിത ക ം െചയ്ത നത ാ താപസം മഹാ നമാരംഭി ാ . ണ്ഡരീേകാ േവഷ്ട !nj നിമണ്ഡലമണ്ഡിതമാം ദണ്ഡകാരണ ി ദണ്ഡെമ ിേയ േപാവാനായ ഹിേ ണം പണ്ഡിതേ ഷ്ഠ! ക ണാനിേധ! തേപാനിേധ! nj െളെ വഴി േ ണമതിനിേ ാളി നി യയ്േ ണം ശിഷ രി ചിലെര ം 158
അ
ാ
രാമായണം
ഇ െന രാമവാക മ ിമാ നി േക തി ീ ം കൗ ലം ടന െചയ് : േന ളള മാ ം ഭവേനവ ം കാ ീ ിതാ ളളതേഹാ തവ േന വഴി കാ ീ വാ ! എ ി ം ജഗദ കാരിയാം നിനെ ാ സ ടം േവ ാ വഴി കാ ീ ം ശിഷ െര ാം. െച വി നി ി നടെ വേരാ െചാ ി മാ നിതാ െമാ പി ാെല െച ാ . അേ രം തിരി നി ളിെ യ് നിതേ ാ രാമച വ ി ഭ ി ം: നി ി വടി കനി െ ളളീടണമ ിേക ശിഷ ജന േ ാ വഴി േമ. എ േക ാശീ വാദം െചയ് ട മ ം മ ം ശാല ി ളിനാ . െച ത പ പിെ ം േ ാശമാ ം നട ാരവരേ ാ ില ാ മഹാവാഹിനി കണായ്വ . അേ രം ശിഷ കേളാട െചയ് രാമനി ദി കട തിെന പായ ള ? എ േക വ ക ം െചാ ിനാെര ദണ്ഡം മ വ! ന േതാണി െ ധരി ാ ം േവേഗന nj കട ീ താ മാ ലം േവ ാ nj േ ാ പരിചയം എ ിേലാ േതാണി കേരറീടാെമ വ െചാ ാ ശ ടാെത ശീ ം േതാണി ം കട ിനാ . ീരാമ സാദി താപസ മാരകാേരാ നി കട േപാെക െചാ ാ . െച ടന ിപാദം വ ി മാര ാെരാെ ാഴിയാെത രാമ ാ മറിയി ാ ീരാമസീതാ മി ാ ജ ാ മഥ േഘാരമാ ളള മഹാകാനനമകം ാ . ഝി ിഝംകാരമാദമണ്ഡിതം സിംഹവ ാ ശല ാദി ഗഗണാകീ മാതപഹീനം േഘാരരാ സ ലേസവിതം ഭയാനകം രസ ാദി ം ക രാഘവ െചാ ാ : 159
അ
ാ
രാമായണം
ല ഭ വി നെ
്മണ! ന ായ് നാ റ ം േനാ ിെ ാ ക ണാ ികളേ ാ ര സാം പരിഷക . ിനി ന ായ് ഴിെയ ലയ് ം േവണം ാ ശര രി ിടി െകാ ക ക ി . ി നീ നട ണം വഴിേയ ൈവേദഹി ം പി ാേല njാ ം നട ീ വ ഗതഭയമ. ജീവാ ാപരമാ ാ മധ യാ ം േദവിയാം മഹാമായാശ ിെയ േപാെല ആവേയാ േ നട ീ ക േവണം സീതാേദവി െമ ാെലാ ഭീതി ായ് വരാ. ഇ രമ െചയ് ത കാേരണ േഷാ മ ധ രനായ് നടേ ാ േശഷം പി ി ാ ടെനാ േയാജന വഴിയേ ാ ില ാറെ ാ ഷ്കരിണി ം ക ാ . കല്ഹാേരാല്പല ദാം ജ ര േതാല്പലഷ്േപ ീവര േശാഭിതമ ജലം േതായപാന ം െചയ് വി ാ ാരായ് ായാ തേല നരി യഥാ ഖം.
വിരാധവധം അേ രമാ കാണായ് വ ി വ തത തമായ മഹാസത മത ാരവം ഉ ത ം കരാേളാ ലദംഷ് ാന ിതവ ഗഹ രം േഘാരാകാരമാ ണ േന ം വാമാംസ ലന സ്ത ലാ ി ഭീമശാ ലസിംഹമഹിഷ വരാഹാദി വാരണ ഗവനേഗാചരജ ം ഷ ാ ം കരേ ം ളളി ളളി പ മാംസ െള ാം ഭ ി ഭ ി ംെകാിലലറി വ ീടിനാന േനരം ഉ ാനം െചയ്ത ചാപബാണ ൈകെ ാ ഥ ല മണ തേ ാട െചയ്തി രാമച : കേ ാ നീ ഭയ രനാെയാ നിശാചര160
അ
ാ
രാമായണം
ന െട േനേര വ ല തരം. സ ാഹേ ാ ബാണം െതാ േനാ ിെ ാ നി െകാള ക ചി റ മാര! നീ വ േഭ! ബാേല! സീേത! േപടിയായ്േക െമേടാ വ ജാതി ം പരിപാലി െകാ വനേ ാ. എ െചയ് നി ാേന െമാ ിളകാെത വ ടന ി രാ സ വര ം നിഷ് രതരമവെന ാശ െപാ ം വ മ ഹാസം െചയ്തിടിെവ ീ ം നാദം േപാെല. ഷ്ടിയി നി കന ക വീ ംവ ം ഷ്ടേകാേപന േലാകം െnj മാ രെചയ്താ : കഷ്ടമാഹ കഷ്ടം നി ളാരി വ ം ദുഷ്ടജ േള ളള വ കാ ിലിേ ാ നി ിതസ്തഭയം ചാപ ണീരബാണവല് ലജടക ം ധരി നി േവഷം കയ്െ ാ മേനാഹരിയാെയാ ധാരിേയാ േ മതിബാല ാരേ ാ നി . കി നഭയം വിനാ േഘാരമാം െകാ ാ ി സ രി ീ െമെ ാ ലം െചാ വി ? രേ ാവാണികള് േക ത ണമ െചയ്താനി ാ ലനാഥ മ ഹാസാന രം: രാമെനെ നി േപെര ട പത്നിയിവ വാമേലാചന സീതാേദവിെയ േ ാ നാമം ല മണെന നാമമിവ ം മ േസാദര ി വനാ രം ജനകനിേയാഗ ാ രേ ാജാതികളാ മി െന ളളവെര ശി ി ജഗ യം ര ി ാനറിക നീ. ത ാ രാഘവവാക മ ഹാസ ം െചയ് വ ം പിള െ ാ സാല ം പറിേ ാ ീ നാം നിശാചര രാഘവേനാ െചാ ാ : ശ നാം വിരാധെനെ െ നീ േക ി ിേ ? ഇ ിേലാക ിെലെ യാരറിയാെത ളളെത ം ഢ ഭവാെന ിഹ ധരിേ ന് njാ . മ യം നിമി മായ് താപസെര ാമിേ ാ161
അ
ാ
രാമായണം
ളി േദശെ െവടിെ ാ േവ െരേ ായാ . നി ജീവി യിലാശ ളളിെല ിലംഗനാരത്നെ മാ ധ ം െവടിെ ാ േമാടിേ ാവിന ായ്കിെലനി ിേ ാ തി ീ ം വിശ ട ീ വ ഭവാ ാരാ . ഇ രം പറ വ ൈമഥിലി തെ േനാ ിത രമ ക രാഘവനേ ാ പ ിക െകാ തെ ഹസ്ത ള േ ാ ി രാമം തി വക് ം പിള തിസത രം ന രന ാന േനര-മസ് െകാ ഖണ്ഡി ീടിനാ പാദ ം, ബ േരാഷേ ാടവ പിെ മ േ ാമാംഗ ം റി ീടിനാെനയ് രാമ . ര ം പര ി മിയില ക ചി കൗ കേ ാ ണ ൈവേദഹി ം. ം ട ിനാരപ്സരസ് ീകെള ാമത ം േയാഗി േദവദു ഭിക ം. അേ രം വിരാധ ത ളളി നി ാെയാ ധന പെന ാണായ് വ ിതാകാശമാ േ സ ഷണം ര സ ിഭകാ ാ ര ശരീരനായ് നി ലാംബരെ ാ ം രാഘവം ണതാ ിഹാരിണം ണാകരം രാേക ഖം ഭവഭnj്ജനം ഭയഹരം ഇ ിരാരമണമി ീവരദളശ ാമമി ാദി ാരക വ ിതപദം രം മാരം തിജനമേനാമ ിരം രാമ രാമച ംജഗതാമഭിരാമം വ ി ദണ്ഡനമസ് ാര ം െചയ് ചി ാന ം വ പിെ സ് തി ് ട ിനാ : ീരാമ! രാമ! രാമ! njാെനാ വിദ ാധര കാ ണ േ ! കമലാപേത! ധരാപേത! ദു വാസാവായ നിത െട ശാപ ിനാ ഗ വിതനാേയാ രാ ി രനാേയനേ ാ. നി ി വടി െട മാഹാ ം െകാ ശാപ162
അ
ാ
രാമായണം
ബ ം തീ േമാ ം ാപിേ നി നാഥാ! സ തമിനി രണാം ജ ഗം തവ ചി ി ായ് വേരണേമ മാനസ ി ഭ ാ. വാണിക െകാ മാനകീ നം െച ാേകണം േന െകാ രാമലിംഗ കാണാേകണം ഉ മാംേഗന നമസ് രി ായ് വ ീേടണമഭ ാ ത നായ് വേരണം njാ നമസ്േത ഭഗവേത ാന േയ നേമാ നമസ്േത രാമായാ ാരാമായ നേമാനമ: നമസ്േത രാമായ സീതാഭിരാമായ നിത ം നമസ്േത രാമായ േലാകാഭിരാമായ നമ: േദവേലാക ി േപാവാനായ ഹിേ ണം േദവേദേവശ! നെരാ േപ ി ീ േ . നി ഹാമായാേദവിെയെ േമാഹി ി ീടായ്കം ജവിേലാചനാ! സ തം നമസ്കാരം. ഇ െന വി ാപിതനാകിയ ര നാഥന െനതെ െയ െകാ വര ം. െന ിേയ ക കയി െയെ ഭ ി ായാ ടന് ി ം ലഭി ീ ം. രാമേനാട ം ൈകെ ാ വിദ ധര കാമലാേഭന േപായി നാക േലാക ം ാ ഇ ഥ െചാ ി സ് തി ീടിന ഷ ദുഷ് തമക േമാ െ ം ാപി ീടാം.
ശരഭംഗമ ിര േവശം രാമല മണ ാ ം ജാനകിതാ ം പിെ ീമയമായ ശരഭംഗമ ിരം ാ . സാ ാലീശ രെന മാംേസ ണ െളെ ാ വീ താപസവര ജി ഭ ിേയാെട ക പക ാദികളാലാതി ം െചയ്ത ചി ാന െ ാ ശരഭംഗ മ െചയ് : njാനേനകംനാ പാ ിരി ിത ജാനകിേയാ ം നിെ ാ തിനാശയാേല. 163
അ
ാ
രാമായണം
ആ വ ാ ചിരം തപസാ ബ തരമാ ിേ നേ ാ ണ മി njാനവെയ ാം മ നായ് പിറേ ാ നിന ത ീടിേന നദ njാ േമാ ിനാ േദ ാഗം േ നേ ാ. നിെ ംക ണ ം നി ലാ ിെയ ിേയ േദഹത ാഗം െച െത തെ ചി ി ബ കാലം പാ njാനി ി ബ മ ൈകവല േ ം ാപി േ . േയാഗീ നായ ശരഭംഗനാം തേപാധന േയാേഗശനായ രാമ ത പദം വണ ിനാ . ചി ി ീ േ ന തം ചരാചരജ ള ഭാേഗ വസ ം ജഗ ാഥം ീരാമം ദു വാദള ശ ാമളമംേഭാജാ ം ചീരവാസസം ജടാമ ടം ധ രം സൗമി ിേസവ ം ജനകാ ജാസമന ിതം സൗ ഖ മേനാഹരം ക ണാരത്നാകരം. കണ്ഠഭാവ ം നീ ി സീതയാ ര നാഥം ക ക ിരി േവ േദഹ ം ദഹി ി േലാേകശപദം ാപി ീടിനാ തേപാധാനനാേകശാദിക ഷ്പ ഷ്ടി ം െചയ്തീടിനാ പാകശാസന പദാംേഭാജ ം വണ ിനാ . ൈമഥില ാ സൗമി ിണാ താപസഗതി ക കൗസല ാ തനയ ം കൗ ക ായ് വ തൈ വ കി ി കാലം കഴിേ ാരന രം ാരി ഖ ാ െമാെ േ ായ് സ ം ാ .
നിമ ദ മ
ലസമാഗമം
കാരണ തലവാസികളായ നിലം ദാശരഥി വ േക േക 164
അ
ാ
രാമായണം
ച
ദീധിതി ലജാതനാം ജഗ ാഥ രീകാ തെ ാ ാനായ് വ ീടിനാ . രാമല ്മണ മാ ം ജാനകീേദവിതാ ം മാ നിമാെര വീ നമസ്കാര ം െചയ്താ . താപസ ാ മാശീ ാദം െചയ്തവ കേളാടാേഭാഗാന വിവശ ാരായാ െചയ്താ : നി െട തത ം nj ളി റി ിരി പ േഗാ മതല്േപ പളളിെകാള ഭവാ ധാതാവ ി ലം ഭാരം കളവാനായ് ജാതനായി വി മാ ാ ല ി ല മണനാ േശഷ ം, സീതാേദവി ല ്മിയാ തേ ാ, ഭരതശ ഘ്ന ാ ശംഖച , ളഭിേഷകവിഘ്നാദിക ം സ ടം nj തീ ീ വാെന നം. നാനാതാപസ ലേസവിതാ മ ലം കാനനം കാ ാനാ നീ െടേ ാ ീേടണം ജാനകിേയാ ം സ ാ ജേനാ ം ടി മാനേസ കാ ണ ായ് വ മേ ാ ക ാ എ െചയ്ത നിേ ഷ്ഠ ാേരാ ടി െച വേരാേരാ നിപ ശാലകള് ക ാര്. അേ രം തലേയാ െമ കെള ാേമാേരാ ക േപാെല ക രാഘവ േചാദ ം െചയ്താ : മ മസ്തക മ ി െമ ാമൈ വ ലെമേ ാ ി ാവാനേഹാ! തദ ാക ം േക െചാ ാ താപസജനം രാമഭ ! നീ േക നിസ മ ാെരെ ാ നി യം രേ ാഗണം ഭ ി നിമി മായിേ ശമ ിവ ാപ്തമായ് മ ി നാഥാ! താ ാ മി ം കാ ണ പരവശചി നാേയാ േഷാ മന െചയ് : നിഷ് രതരമായ ദുഷ്ടരാ സ ലെമാെ ാഴിയാെത െകാ നഷ്ടമാ ീ വ njാ പം തേപാനിഷ്ഠയാ വസി സഇഷ്ടാ ഷ്ട ാ താപസ ലമിഷ്ടി ം െചയ് നിത ം. 165
അ
ാ
രാമായണം
സത വി മനിതി സത ം െചയ് ത നിത സം ജ മാനനായ് വനവാസികളാ ത തൈ വ നിസ മാ മ ളി ീന ിനിേയാ മ ജേനാ ം ടി സ ംസ ഗാനേ നംവസി കഴി ി വ രം േയാദശ, മ ാലം കാണായ് വ
തീ
്ണാ
.
മ േവശം
വിഖ ാതമായ തീ ്ണാ മം മേനാഹരം ഖ താപസ ലശിഷ സ യ ണം സ ണഗണസ മ പമം സ കാലാന ദാേനാദയമത തം സ പാഗപലതാ ല്മസം ല ലം സ സ പ ി ഗ ജംഗനിേഷവിതം രാഘവനവരാജ തേ ാ ം സീതേയാ മാഗതനായിെത േകെ ാ നി േ ഷ്ഠ കംഭ സംഭവനാ മഗസ്ത ശിേഷ ാ മ സം ീത രാമ മേ ാപാസനരത നി സം മേ ാ െച ിെകാ ി േപാ സം ജി ളിനാന ഘ പാദ ാദികളാ . ഭ ി ജലേന നായ് സഗദ്ഗദം ഭ വ ലനായ രാഘവേനാ െചാ ാന് നി വടി െട നാമമ െ െ സ തം ജപി njാ മ രനിേയാഗ ാ ശ ര ഖവ മാം പാദമേ ാ നി ഹാമായാ ണവം കട െനാ േപാതം. ആദ മി ാെതാ പരമാ ാവേ ാ നീ േവദ മെ ാ നാ മാരാ ം ഭവ ം. ത ദ്ഭ ത ത നായീടണം njാ ത ത്പാദാം ജം നിത ാ ി ദി ണം ഭാര ാ നിലയാ പ ി വീ ബ നായ് കീ െമ നി ി വടി 166
അ
ാ
രാമായണം
ഭ
വാ ല ക ണാകടാ ത ാരി ീടണേമ സത രം ദയാനിേധ! മാംസാേമ ാ ഗലപി മാ ം ഗാ േമാ േ ാളമതികശ്മല, മതി ളളാ യാം മഹാേമാഹപാശബ ം േഛദിാ ിനാശന! ഭവാ വാ െക ി നിത ം. സ ത െട ളളി വാണാ ം സ ദാ ഭവാ തെ േകവലെമ ാകി ം ത ജപരത ാരായ ജന െള ത ഹാമായാേദവി ബ ി ീ കയി . ത ജപവി ഖ ാരാം ജന െള ത ഹാമായാേദവി ബ ി ീ ം. േസവാ പഫലദാനതല്പര ഭവാ േദവപാദപ െളേ ാെല വിേശ ശ! േപാ ീ! വിശ സംഹാര ഷ്ടി ിതിക െചയ ാനായി വിശ േമാഹിനിയായ മായ ത ണ ളാ പ ജഭവ വിഷ് പ ളായി ചി പനായ ഭവാ വാ േമാഹാ നാം നാനാ പ ളായിേ ാ േലാക ി ഭാ മാ ജലം തി െവേ െറ കാ േ ാെല. ഇ െന ളള ഭഗവ സ പെ നിത െമ െനയറി പാസി njാ ദയാനിേധ! അൈദ്യവ ഭവ രണാം ജ ഗം മമ ത മായ് വ ി മ തേപാബലവശാ ത മ ജപവി ാ നാം സാദി ം നി ലനായ ഭവാ ചി യെന ാകി ം സ യമായി പര മായ പമായ് ക ണാമേഗാചരമാെയാ ഭവദ് പം ത ായാവിഡംബനരചിതമ മാ ഷ കം മ ഥേകാടി േകാടി ഭഗം കമനീയം കാ ണ േന ം കാ കബാണധരം സ്േമര ര ഖമജിനാംബരധരം സീതാസം ദം മി ാ ജനിേഷവിതപാദപ ജം നീലനീരദകേളബരം 167
അ
ാ
രാമായണം
േകാമളമതിശാ മന ണമഭിരാമമാ ാരാമമാന സ ണാ തം ത മദ മമ േന േഗാചരമാേയാരി ി േമനി നിത ം ചിേ വാ ക േവണം ി ംഭ ാ നാമ രി ായീടണം മെ ാ വരമേപ ി േ നി േപാ ീ! വ ി ിസ് തി ീടിന നിേയാ മ ഹാസ ം രാഘവന െചയ് : നിത പാസനാ മായിരിെ ാ ചി ം njാനറി േ കാ ാനായ് വ േന! സ തെമെ െ ശരണം ാപി മേ ാപാസക ാരായ് നിരേപ ാ മായ് സ ഷ്ട ാരാ ളള ഭ ാ െ െ നിത ം ചി ി വ ംതെ കാണായ് വ ീ മേ ാ. ത തേമത സ്േതാ ം മ ിയം പഠി ീ ം സ തി വരനാം മ വിേശഷി ം സദ്ഭ ി ഭവി ീ ം ാന ാമല്പ മതിനി സംശയം നി പി ാ . താപേസാ മ! ഭവാെനെ േ വി ലം ാപി മേ ാ മമ സാ ജ ം േദഹനാേശ ഉെ ാരാ ഹം തവാചാര നാമഗസ്ത െനവ ി െകാ വാെന തിനാവതിേ ാ ? തൈ വ കി ി കാലം വസ് ാത ാ ഹെമ മഗസ്ത ാ മം േന? ഇ ം രാേമാ ി േക െചാ ിനാ തീഷ്ണ മസ് േത ഭ , മ േതാ ിയതതി njാ കാ േവനേ ാ വഴി െടേ ാ നാ വാ െമ ിേയവസിേ ണമി ിവിെട നാം ഒ നാ njാ ം ക ിെ വിെന ഷ്ടേമാദേ ാെടാെ ്േ ായ് ാണാമേ ാ. േ ാഇ മാന ം രാ ി ം കഴി ാനം െചയ്ത സ ാവ നം ത ാ ശീ ം ീതനാം നിേയാ ം ജാനകീേദവിേയാ ം േസാദരേനാ ം മ ം നട മ ാേ േപായ് 168
അ
ാ
രാമായണം
െച ി രാമനഗസ്ത സഹജ ം വന േഭാജന ം െചയ്ത വെര ാവ മേന ാന സ ാപ ം െചയ്തി േ ാ േശഷം
അഗ
സ
ശനം
ഭാ മാ ദി േ ാള ഘ ം നല്കി മഹാകാനന മാ േഗ നടെകാ ി മ ം മ ം സ ഫല മാഢ പാദപലതാസം തം നാനാ ഗസ യനിേഷവിതം നാനാപ ിക നാദം െകാ തിമേനാഹരം കാനനം ജാതി ൈവരരഹിത ജ ം ന നസമാനമാന ദാനാഢ ം നിന ന േവദ നിമി ിതമനിപമം ഷി വര ാരമര നിക ം സേ ാദം വാ ം മ ിരനികര സംഖ യി ാേതാള േ ാേരാേരാതരം ന സംഖ ാവ ററമി ാതവ ം. േലാക മിതിേനാ േനരെ േ ാരാ േ ാ െചാ കാ ം േതാ ം. ആ ര േമാേരാ ിവ ക ക വ ം െചാ മ ി റ ഭേദേശ വി മി ന രമ ളിെചയ് രാമ വി തനായ തീഷ്ണ തേ ാടിനിയിേ ാ േവേഗന െച ഭവാനഗസ്ത നീ േനാടാഗതനാേയാെരെ യ ണ ി ീടണം. ജാനകിേയാ ം ാതാവായ ല ്മണേനാ ം കാനനദ ാേര വസി ീ ി പാ മം. ത ാ രാേമാ ം തീ ്ണ ഹാ സാദമിത ാ സത രം ഗത ാചാര മ ിരം ദാ നത ാ തം വരമഗസ്ത ം നി ലസ മം ര മഭ സ യ തം രാമമ ാ വ ാഖ ാ തത്പരം ശിഷ ാ ായ് ാമദമഗസ്ത മാ ാരാമം നീശ രം 169
അ
ാ
രാമായണം
ആ ഢവിനയംെകാ ാനതവ േ ാ മാരാ വീ ട ദണ്ഡനമസ് ാര ം െചയ്താ : രാമനാം ദാശരഥി േസാദരേനാ ം നി ഭാമിനിേയാ ി ാഗതനായി ിേ ാ നില് റ ഭാഗ കാ ണ ബ്േധ! നി ഴലിണ ക വ ി ാ ഭ ിേയാെട. േ ത ക ാ ി ക റി ിരി കംഭസംഭവ നേര ി മ െചയ്താ : ഭ ം േത, ര നാഥമാനയ ി ം രാമഭ ം േമ ദി ിതം ഭ വ ലം േദവം. പാ ി ീ njാെന നാ കാ ാ ാ ി സദാകാലം ധ ാനി രാമ പം രാമരാേമതി രാമമ ം ജപി തിേകാമളം കാളേമഘശ ാമളം നളിനാ ം. ഇത ാ സരഭസ ായ നി വേരാ മ മേ ചി മത ഭ ാ നിസ മേരാ ം നിജശിഷ സ യേ ാ ം ഗത ാ ീരാമച വക് ം പാ െചയ്താ : ഭ ം േത നിര രമസ് സ തം രാമഭ ം േമ ദിഷ്ട ാ ചിരമൈദവ സമാഗമം േയാഗ നായിരിേ ാരിഷ്ടാതിഥി ബലാ മമ ഭാഗ േത ന സം ാപ്തനായി ഭവാ അദ വാസരം മമ സഫലമ യ മ പ ാഫല ം വ ി ജഗല്പേത! ംഭസംഭവ തെ രാഘവ താ ം ത ി ം ൈവേദഹി ം സം മസമന ിതം ി ഭ ാ ദ നമസ് ാരം െചയ്തേ ാ കംഭജ ാ െമ െ േ ല്പി ശീ ം ഗാഢാേ ഷ ം െചയ് പരമന േ ാ ം ഢപാദീശാംശജനായ ല ്മണേന ം ഗാ സ്പ ശനപരമാ ാദജാത വേ കീലാലാ ലനായ താപസവര എേകന കേരണ സം ഹ േരാമാ ാന ിതം രാഘവ െട കരപ ജമതി തം 170
അ
ാ
രാമായണം
സ ാ മം ജഗാമ ഷ്ടാ നാ നിേ ഷ്ഠനാ ിതജന ിയനായ വിേശ ശം രാമം പാദ ാ ഗ്ഘ ാസന മ പ ഖ മാപാദ സ ജ ഖമാ പവിഷ്ടം നാഥം വന േഭാജ െകാ സാദരം ജി ി ധന നാം തേപാധനേനകാേ െചാ ീടിനാ
അഗസ്ത സ് തി നീ വ ം പാ njാനി ി ം േദവകേളാ ം കമലാസനേനാ ം ഭവാ ീരവാരിധിതീര ി നി െചയ് േഘാര രാവണ തെ െ ാ njാ മ ലഭാരാപഹരണം െചയ്തീ വെന തെ സാരസാസന! സകേലശ ര! ദയാനിേധ! njാന ട ി വ ിവിെട വാണീടിേനനാന സ പനാം നി ട ക െകാ വാ തപസജനേ ാ ം ശിഷ സംഘാതേ ാ ം ീപാദാം ജം നിത ം ധാനി വസി njാ േലാക ഷ്ടി േമകനായാന നായ് േലാകകാരണ വികല്േപാപാധിവിരഹിത ത െട മായ തനി ാ യ തയായി ത െട ശ ിെയ ം തിമഹാമായ നി ണനായ നിെ യാവരണം െചയ്തി ത ണ െളയ സരി ി ീ ം നി വ ാജം േവദാ ിക െചാ നിെ ം ദിവ മാമവ ാ െമ പനിഷദ ശാ . മായാേദവിെയ ല തിെയ ം െചാ ം മായാതീത ാെര ാം സം തിെയ ം െചാ ം വിദ ാ ാരവിദ െയ ം പറ വേ ാ ശ ിെയ ല നാമം െചാ പലതരം. നി ാ സംേ ാഭ മാണയാകിയ മായ ത ി നി ായ് വ മഹ െമ േ ാ െചാ . നി െട നിേയാഗ ാ മഹ ി േല171
അ
ാ
രാമായണം
നി ായ് വ നരഹ ാര ം രാ മഹ ംമഹ ാര ം സംസാര ം മഹാേദ ദികേളവം ായിെ ാ ീ . സാത ികം രാജസ ം താമസെമ ീവ ം േവദ മായ് ചമ ി െമ റി ാ ം. താമസ ി നി ായിതി ിയ ം േതേജാ പ ളായ ൈദവത ം പിെ സാത ിക ി നി മന ായ് വ പകം ലിംഗമിവ ി നി ായി സ വ ാപ്ത ലസ യ ി നി ദിവ നാം വിരാ മാ ായിെത േക . അ െന ളള വിരാ ഷ തെ യേ ാ തി ീ ം ചരാചരേലാക ളാ ം േദവമാ ഷതിര േഗ ാനി ജാതിക ബ ാവരജംഗമൗഘ മാ ായ് വ . ത ായാ ണ െള മാ യി േ ാ ാ ം വിഷ് താ ം ായ് വ േലാക ഷ്ടി രേജാ ണമാ യി േ ാ േലാേകശനായ ധാതാ നാഭിയി നി ായി സത മാം ണ ി നി ര ി ാ വിഷ് ം തേമാ ണംെകാ സംഹരി ാ ം ബി ിജാതകളായ ിക ണ യം നിത മംശി ജാ സ പ്ന ം പ്തി ം ഇവ രിെ ാം സാ ിയായ ചി യ ഭവാ േമാദേമാടേ ാളംഗീകരി മായതെ ത ലം ണവാെനേ ാെലയായി ഭവാ ത ഹാമായ ര വിധമായ് വ ാളേ ാ. വിദ മവിദ െമ ളളേഭദാഖ യാ വിദ െയ േ ാ െചാ നി ിനിരത ാ . അവിദ ാവശ ാരായ് വ ി ീടിന ജനം ിനിര ാെര െ േഭദ ള . േവദാ വാക ാ േവദികളായ് സമ ാരായ് പാദഭ ാരാ ളളവ വിദ ാ ക ാ അവിദ ാവശഗ ാ നിത സംസാരികെള172
അ
ാ
രാമായണം
വശ ം തത ാ െചാ നിര രം. വിദ ാഭ ാൈസകരത ാരായ ജന െള നിത ാെര െചാ ത ാ . ത േ ാപാസക ാരാ ളള ഭ ാ നി ലയായ വിദ താേന സംഭവി ീ ം. മ ളള ഢ ാ വിദ ാെക ം െച ി റായിരം ജ കഴി ാ ം, ആകയാ ത ിസ ാരാ വേരകാ ാരിേ ം സംശയേമാ ാ , ത ി ധാഹീന ാരാ വ െ ാം സ പ്ന ി േപാ ം േമാ ം സംഭവി മി . ീരാമ! ര പേത! േകവല ാന േ ! ീരാമണാ രാമ! കാ ണ ാ തസിേ ാ! എ ി വളെര njാനി െന പറ ചി ി ി സാരം കി ി െചാ വ ധരാപേത! സാ സംഗതിതെ േമാ കാരണെമ േവദാ ാരായ വിദ ാ മാ െചാ ീ സാ ളാ സമചി ാരേ ാ േബാധി ി ീ മാ ാ ാ ംഭ ാ ായ് നിസ് ഹ ാരായ് വിഗൈതഷണ ാരായ് സദാ ത ഭ ാരായ് നി ാഖിലകാമ ാരായ് ഇഷ്ടാനിഷ്ട ാപ്തിക ര ി ം സമ ാരായ് നഷ്ടസംഗ ാ മായ് സന സ്തക ാ ളായ് ഷ്ടമാന ാരായ് ത പര ാരായ് ശിഷ്ടാചാൈരകപരായണ ാരായി നിത ം േയാഗാ ം യമനിയമാദിസ ാരാേയകാേ ശമദമസാധന ാരായ് സാ ളവേരാ സംഗതി ാ േ ാ േചതസി ഭവ കഥാ വേണ രതി ാം ത ഥാ വേണന ഭ ി ം വ ി ീ ം ഭ ി വ ി ീ േ ാ വി ാന ായ് വ ം വി ാന ാനാദിക െകാ േമാ ംവ ം വി ാതെമ ാ ഖ ി നി ിെത ാം ആകയാ ത ി ം നി േല േ മവായ് ം 173
അ
ാ
രാമായണം
രാഘവ! സദാ ഭവിേ ണേമ ദയാനിേധ! ത ദ്പാദാബ്ജ ളി ം ത ാരി െമവി ഭ ി നെരെ ാ ാകണം ഇ േ ാ സഫലമായ് വ മമജ മി മ ം വ ി സഫലമായ്. ഇ േ ാ തപ ി ം സാഫല ായ് വ ഇ േ ാസഫലമായ് വ മേ ം സീതായാസാ ം ദി വസി സദാ ഭവാ സീതാവ ഭ! ജഗ ായക! ദശരേഥ! നട േ ാ മിരി േ ാ െമാേരട കിട േ ാ ം ജി േ ാ െമ േവ ാ നാനാക ള ഷ്ഠി േ ാ സദാകാലം മാനേസ ഭവ പം േതാേ ണം ദയാം േ ! ംഭസംഭവനിതി സ് തി ഭ ിേയാെട ജംഭാരിത ാ ം നി ിപ്തമായ ചാപം ബാണ ണീരേ ാ ം െകാ ഖഡ്ഗേ ാ ം ആന വിവശനായ് പിെ മ െചയ്താ : ഭാര തമായ രാ സവംശം നി ാ പേത! വിനഷ്ടമായീടണം ൈവകീടാെത. സാ ാ ീനാരായണനായ നീ മായേയാ ം രാ സവധ ിനായ് മ നായ് പിറ ം. ര േയാജനവഴി െച േ ാളിവിെട നിേ ാ ണ മിയാകിയ പ വടി, ഗൗതമീതീേര നെ ാരാ മം ചമ തി സീതയാ വസി േപായ് േശഷ െ ാ കാലം തൈ വ വസി നീ േദവകാര െള ാം സത രം െചെയ്ക ന ത നല്കി നി. ൈത ത സ്േതാ സാരമഗസ്ത ഭാഷിതം ത ാ സമന ിതം രാഘവ തി വടി ബാണചാപാദിക ം തൈ വ നിേ പി വീ ണ നമസ്കരി ഗസ്ത പാദാം ജം യാ മയ ി മി ാ ജേനാ ം ീത ാ ജാനകിേയാ െമ ീ േ രം.
174
അ
ാ
രാമായണം
ജടാ സംഗമം അ ി ംഗാഭം ത പ തിമേ ക പ ിസ മനാ ം നാം ജടാ ഷം എ ം വള െ ാ വിസ്മയം രാമ ബ േലാേഷണ മി ാ ജേനാ െചാ ാ : ര സാം വരനി ിട നിഭ കനിവെന നീ ക തി േയാ സേഖ! വി ി ത ീ നീ ഭീതി ാെകാ ാ െകാ വനിവെന njാ ൈവകാെതയിനിയിേ ാ . ല ്മണ തേ ാടി ം രാമ െചാ േക പ ിേ ഷ്ഠ ം ഭയപീഡിതനായിെ ാ ാ : വ ന ഹം തവ താത െച ിെല മിഷ്ടനായ വയസ നറി ാ ം. നി ി വടി ം njാനിഷ്ടെ െ യ്തീ വ ; ഹ വ ന ഭവഭ നാം ജടാ njാ . എ ിവ േക ബ സ്േനഹ െ ാ നാഥ ന ായാേ ഷംെചയ് നല്കിനാന ഹം: എ ി njാനിരി തിന വസി നീ സ ടമിനിെയാ െകാ േമ നിന ി ; ശ ിേ നേ ാ നിെ njാന കഷ്ടം! കഷ്ടം! കി ര വരനായ് വാ ക േമലി ഭവാ .
175
അ പ
ാ
രാമായണം
വടീ േവശം
എ െചയ് െച ി പ വടിത ിലാ ാ സീതാല മണസേമതനായ്. പ ശാല ം തീ ല ്മണ മേനാ മായ് പ ഷ്പ െകാ തല്പ ാ ിനാ . ഉ മഗംഗാനദി രതീേര േഷാ മ വസി ി ജാനകീേദവിേയാ ം. കദളീപനസാ ാദ ഖില ഫല ാതകാനേന ജനസംബാധവിവ ിേത നീ ജ േല വിേനാദി ി േദവിതെ ീരാമനേയാ യി വാണ േപാെല വാണാ . ഫല ലാദിക ം ല മണനിദിനം പല ംെകാ വ െകാ ം ീതിേയാേട. രാ ി ലറ ാെത ചാപബാണ ം ധരിാ യാ ര ാ മായ് നി ീ ം ഭ ിേയാേട സീതെയ മേ യാ ി വ ം ാത:കാേല ഗൗതമിത ി ളി ഗ്ഘ ം കഴി ട േപാ േ ാ സൗമി ി പാനീയ ം െകാ േപാ ം. വാരംവാരം ീതി ി െന വാ ംകാലം
ല
്മേണാപേദശം
ല
്മണെനാ ദിനേമകാേ രാമേദവ ഴ ി വിനയാനതനായിെ ാ ാ ഃ ിമാ ഗെ യ െചേ ണം ഭഗവാേന! ഭ നാമടിയേനാടജ്njാനം നീ ംവ ം. ാനവി ാനഭ ിൈവരാഗ ചി െമ ാം മാനസാന ംവ മാറ െചയ്തീടണം. ആ ം നി ി വടിെയാഴി ി ിവെയ ാം േനേരാേട പേദശി ീ വാ മ േല. ീരാമന േക ല ്മണ തേ ാടേ ാളാ ഢാന മ െചയ്തി വഴിേപാെല: േക ാ െമ ിലതി ഹ മാ വേദശം 176
അ
ാ
രാമായണം
േകേ ാളം തീ ം വികല്പ മെമ ാം. ിനാ മായാസ പെ njാ െചാ ീ വനേ ാ പിെ ാനസാധനം െചാ ാമേ ാ. വി ാനസഹിതമാം ാന ം െചാ വ പിെ വിേ യമാ സ പെ ം െചാ ാെമേടാ! േ യമാ പരമാ ാനമറി േ ാ മായാസംബ ഭയെമാെ നീ ീ മേ ാ. ആ ാവ ാെത േദഹാദിവസ് ളിലാ ാെവ േബാധം യാെതാ ജഗ േയ, മായയാ ഡ നി ണയമതിനാേല കായസംബ മാ ം സംസാരം ഭവി . ഉ േ ാ പിെ വിേ പാവരണ െള ര പം മായയ്െ റിക സൗമിേ നീ. എ തി േ തേ ാ േലാകെ ല്പി െത റികതി ല ്മേഭദ േളാ ം ലിംഗാദി ാ മാമവിദ ാ പമ ം സംഗാദിേദാഷ െള ംഭവി ി ം. ാന പിണിയാ ം വിദ യായ മേ താന ാപ്തിേഹ തെയ റി ാ ം. മായാകല്പിതം പരമാ നി വിശ െമേടാ! മായെകാ േ ാ വിശ െ േതാ ി . ര ഖ ി െല ഗ ിേപാെല നി യം വിചാരി ിേല െമാ ി യേ ാ. മാനവ ാരാ കാണെ ം േക ായ ം മാനസ ി സ്മരി െ െമ ാം സ പ്നസ ിഭം വിചാരി ിലി ാെതാ േ ാ വി മം കള ാ ം വികല്പ ാേക . ജ സംസാര ലമായ േദഹം ത ലം കള ാദി സംബ െമ ാം. േദഹമായ പ തസ യമയം േദഹസംബ ം മായാൈവഭവം വിചാരി ാ . ഇ ിയദശക മഹ ാര ം ി മന ം ചി ല തിെയ ിെത ാം ഓ ക ാ െമാ മി രി തേ ാ 177
അ
ാ
രാമായണം
േ മായ േദഹെമ േ ാ നാമം. എ ിവ ി നി േവെറാ ജീവന ം നി യം പരമാ ാ നി ല നിരാമയ . ജീവാമസ പെ യറി െകാ വാ സാധന െളേ െകാ ക സൗമിേ ! നീ. ജീവാ ാെവ ംപരമാ ാവാെവ േമാ ി േകവലം പര ായശബ്ദ െള റി ാ ം. േഭദേമതിേമയി ര െമാ േ നം േഭദ െ പറ ത ാരേ ാ. മാന ം ഡംഭം ഹിംസാ വ ത ം കാമം േ ാധം മാനേസ െവടി സ ഷ്ടനായ് സദാകാലം. അന ാേ പാദിക ം സഹി സമ ാ മന ഭാവ മകെല ള ദിനം ഭ ിൈകെ ാ േസവ ം െചയ് നിജ ചി ി ം േദഹ ി ം െചയ് െകാ നിത ം സ ിള ം വ ാെത സത െ മാ യി ാന സ പനായ് മാനസവചനേദഹ െളയട ി ാനേസ വിഷയസൗഖ െള ി ിയാെത ജനനജരാമരണ െള ി ി ിലനഹ ാരേത ന സമഭാവനേയാ ം സ ാ ാവാ ലെമ റ മനേ ാ ം സ ദാ രാമരാേമത മിതജപെ ാ ം. ദാരാ ദി നിസ്േനഹത ം െചയ് സ ി െമാ ി ം ടാെത നിര രം ഇഷ്ടാനിഷ്ട ാപ്തി ല ഭാവേ ാ സഷ്ടനായ് വിവി േല വസിേ ണം. ാ തജന മായ് വസി െതാ േമകാേ പരമാ ാനത പരനായി േവദാ വാക ാ ളവേലാകനംെചയ് ൈവദികക മാ നി സമ ി ാ . ാന മകതാരി റ ചമ ീ ം മാനേസ വികല്പ േള േമ ാെകാ ാ. ആ ാവാ െതെ േ ാ േകള െമ ി178
അ
ാ
രാമായണം
ലാ ാവ േ ാ േദഹ മാണ ാഹ ാരം മാനസാദികെളാ മിവ ി നി േമേല മാനമി ാെത പരമാ ാ താേന േവേറ നില്പി ചിദാ ാ മവ ം ം ത പദാ ാ njാനിഹ ത പദാ മായി ാനംെകാെ െ വഴിേപാെല ക റി ീടാം ാനമാ െതെ ാ വസ് തെ . ാന ാ വി ാനംെകാ തെ njാനിെത റിവി സാധനമാകയാേല. സ പരി ണനാ ാ ചിദാന സ സത ാ ഗതനപരിേ ദ നേ ാ. ഏകനദ യ പരനവ യ ജഗ യ േയാേഗശനജനഖിലാധാര നിരാധാര നിത സത ാനാദില ണ ാ ക പാധികളി േവറി വ മായാമയ ാനംെകാ പഗമ േയാഗിനാേമകാ നാം ാനമാചാര ശാസ് ൗേഘാപേദൈശക ാനം. ആ േനാേരവം ജീവപരേയാ ലവിദ ാ ആ നി കാര കാരണ ം ടിേ ലയി ീ േ ാ േ ാരവ യേ ാ ി ലയേ ാടാ േവറി ിരി താ ാെവാേ . ാനവി ാനൈവരാഗ േ ാ സഹിതമാമാന മായി ൈകവല സ പമിവ േമ പറവാ മിതറിവാ ം ന ണ േ ാരി ാ ം ജഗ ി മ ിയി ാതവ െ ം ദു ഭം േക മ ിെകാ തെ ൈകവല ം വ ംതാ ം. േന െ ാ ം കാ തി പണി രാ ിയി തെ പദം ദീപ െ ാകിേല േന വഴിയറി ീടാവിത േമ ീരാമഭ ി െ ാകിേല കാണായ് വ . ഭ ന ായ് കാശി മാ ാ നം ഭ ി കാരണ െമെ േക ാ ം നീ. മ ാേരാ നിത സംഗമമ ം 179
അ
ാ
രാമായണം
മ ാെര നിേവാ േസവി ം ഏകാദശ ാദി താ ഷ്ടാന ം നരാ ലെമ ിേയ സാധി െകാ ക മഥ ജനം വ ന ം ഭാവനം ദാസ ം ന േഭാജനമ ിവി ാണാം െകാ മഥ മ ഥാപാഠ വണ െചയ്ക ം ദാ മ ണനാമ െള ീ ി െകാ ക ം സ തമി െമ വ ി ം ജന െ ാര രം വരാെതാ ഭ ി മാ ായ് വ ം. ിമാ ഗം താവക ശ്നാ സാരവശാമായ നിനെ ാെല ധരി നീ. വ വമ നെമ ം ഹ ം മമ ഭ ാ െ ാഴി പേദശി ീട തേ ാ. ഭ െന ാകിലവ േചാദി ീെല ാകി ം വ വ മവേനാ വിശ ാസം വരികയാ ഭ ിവിശ ാസ ാ നാം മ നി നിത മായ് പാഠം െചയ്കില ാനമക േപാം. ഭ ിസം ാരാം േയാഗീ ാ നം ഹസ്തസം ിതയേ ാ ിെയ റി ാ ം.
പണഖാഗമനം ഇ രം സൗമി ിേയാട ളിെ യ് നരി ിരി േനരമി ീടിേനാരന രം ഗൗതമീതീേര മഹാകാനേന പ വടീതേല മേനാഹേര സ രി ീ െ ാ യാമിനീചരി ജന ാനവാസിനി വിേമാഹിനി, പ ജധ ജ ലിശാ ശാ ിത ളായ് ഭംഗി േതടീ ം പദപാത ള േനരം പാദസൗ ര ം ക േമാഹിതയാകയാെല കൗ ക െ ാ രാമാ മമകാപാ ാ . ഭാ മണ്ഡലസഹേ ാജ ലം രാമനാഥം ഭാ േഗാ ജം ഭവഭയനാശനം പരം മാനവവീരം മേനാേമാഹനം മായാമയം 180
അ
ാ
രാമായണം
മാനസഭവസമം മാധവം മ ഹരം ജാനകിേയാ ം െട വാണീ ക മീനേകതനബാണപീഡിതയായാേള ം. രേവഷേ ാ ം മ ഹാസ ം െപാഴിി ിരാവരേനാട് മ മാ രെചയ്താ : ആെരേടാ ഭവാ ? െചാ ീടാ െട െന ം േനേരാെട ിവിേട വ വാ ലെമ ം, എെ ാ ലം ജടാവല് ലാദികെള ാം? എ ി ധരി ി താപസേവഷെമ ം. എ െട പരമാ ം േ njാ പറ ീടാം നിേ ാ നീെയേ ാ പിെ േ ാദി മേ ാ. രാ േസശ രനായ രാവണഭഗിനി njാനാഖ യാ ണഖ കാമ പിണിയേ ാ. ഖര ഷണ ിശിരാ ളാം ാതാ രിേക ജന ാേന njാനിരി സദാ. നിെ njാനാെര മറി ീല ം നെരേ ാ പരമാ ം െചാ ണം ദയാനിേധ! രീ േക െകാ ക njാനേയാ ാധിപതിന ന ദാശരഥി രാമെന േ ാ നാമം. എ െട ഭാര യിവ ജനകാ ജാ സീത ധേന ! മ ാതാവായ ല ്മണനിവെനേടാ. എ ാെലെ ാ കാര ം നിന മേനാഹേര! നി െട മേനാഗതം െചാ ക മടിയാെത. എ േക േനരം െചാ ിനാ നിശാചരിെയേ ാ െടേ ാ രമി െകാേ ണം നീ; നിെ ം പിരി േപാവാ മമ ശ ി േപാരാ എെ നീ പരി ഹി ീടണം മടിയാെത. ജാനകി തെ ടാ ി ിരി മാനവവീരനവേളാട െചയ്തീടാ : njാനിഹ തേപാധനേവഷ ം ധരിേ ാേരാ കാനനംേതാ ം നട ീ സദാകാലം. ജാനകിയാ മിവെള െട പത്നിയേ ാ മാനേസ പാ ാ െവടി ീട െതാ െകാ ം സാപത്േന ാഭവദു:ഖെമ ം കഷ്ടം കഷ്ടം! 181
അ
ാ
രാമായണം
താപെ സഹി തിനാള നീ െമേടാ! ല ്മണ മമ ാതാ ര മേനാഹര ല ്മീേദവി തെ െയാ ം നീെയ ാംെകാ നി ളി േ േമെറ നി യം മേനാഹേര! സംഗ ം നി ിേല ം വ ി മവെനേടാ! മംഗലശീലന പെന ം നിനനീ െച പറ ീ ക ൈവകീടാെത. എ േക േനരം സൗമി ി സമീേപ േപായ്െ വളേപ ി ാ ഭ ാവാെക തെ . െചാ വേളാ ചിരി വ രെചയ്താെന െട പരമാ ം നിേ ാ പറ ീടാം. മ വനായ രാമ ത െട ദാസ njാേനാ ധേന ! നീ ദാസിയാവാ ത വള യേ ാ. െച നീ െചാ ീടഖിേലശ രനായ രാമ തേ ാ തവ ലശ ലാചാര െള ാം. എ ാലേ രം തെ കയ്െ ാ മേ ാ രാമ നിെ െയ േക രാവണസേഹാദരി പിെ ംര ലനായകേനാ െചാ ാെളെ നീ പരി ഹി ീ ക ന നിനെ ാ െകാ േമെയാ സ ട ായ്വരാ മ വാ! ഗിരിവന ാമേദശ േതാ െമേ ാ െട നടേ ാേരാേരാ േഭാഗെമ ാമേന ാന ംേച ജി ായ് വ മനാരതം. ഇ രമവ രെചയ്ത േക േനരരമ െചയ് രാഘവ തി വടി: ഒ നായാലവനരിേക ഷി ാെനാ ി േവണമതിനിവ െ നി ിേ ാ . ഒ ി േവണമവനതിനാെര തിരിരി േ രമിേ ാ നിെ ം ക കി ി, വ ം ൈദവെമാ െകാതി ാലിനി നിെ വരി െകാ മവനി സംശയേമ ം െതരിെ ിനി ാലം കള ീടാെത െചല്ക കരെ ഹി ീ ം ക െ വെനേടാ! രാഘവവാക ം േക രാവണസേഹാദരി 182
ം
അ
ാ
രാമായണം
വ ാ ലേചതെ ാ ം ല ്മണാ ിേക േവഗാ െച നി േപ ി േനര മാര െമേ ാടി രം പറ ീെടാ െവ േത നീ നി ിലിേ െമാ കാം െയ റിക നീ മ വനായ രാമ തേ ാ പറ ാ ം. പിെ മ േക രാഘവസമീേപ േപായ്െ നി േപ ി ാളാശയാ പലതരം. കാമ മാശാഭംഗംെകാ േകാപ മതിേ മ മാലസ ം രാ സിയേ ാ മായാ പ ം േവ െപ nj്ജനൈശലംേപാെല കായാകാര ം േഘാരദംഷ്ട ം ൈകെ ാേ ം ക െ ാ സീതാേദവിേയാട േ ാ സം മേ ാ രാമ ത നി േ രം ബാലക ക ശീ ം തി ചാടി വ വാ റ രി ാ ം ല ം െമ ാം േഛദി േനരമവളലറി റയി നാദെ െ ാ േലാകെമാെ മാെ ാലിെ ാ . നീലപ ത ിെ കളി നി ചാടി നാല വഴിവ മ വിയാ േപാെല േചാര െമാലി ി കാളരാ ിെയേ ാെല േഘാരയാം നിശാചരി േവഗ ി നടെകാ ാ . രാവണ തെ വര ിനിയിേ ാെള േദവേദവ മ െചയ്തി രാളിനാ .
ഖരവധം രാ സ വരനായീടിന ഖര പി പ മ വനിയി പ തം വീണേപാെല േരാദനംെചയ് ി തനംെചയത നിജേസാദരിതെ േനാ ിെ ാ ിനാനാ ഖര : ത വ ി സത രം ഢേവശി ത െചാ ാെരെ േ ാെട ം വിരേയ നീ. വീ വീ േ ം വിറ ലറി ഗദ്ഗദമാ േ ാ ഭീത ാ െചാ ിനാളവളേ ാ : 183
അ
ാ
രാമായണം
മ ത
മാ ദശരഥ മാരി വ മ ണവാ ാെര ം സി മാ രാമല ്മണ മാെര വ നാമെമാ കാമിനി െട സീതെയ വ േപ . അ ജ നിേയാഗ ാ നാമവരജ ഖഡ്േഗന േഛദി ി മ ചാദികെള ാം. രനായീ ം നീയി വെരെ ാലകചയ് േചാര ന ക ദാഹം തീ മാെറനി ിേ ാ . പ മാംസ ം തി ര ം പാനം െചയ്കിലി വ ീ ം മമ നി യമറി ാ ം. എ ിവ േക ഖര േകാപേ ാ രെചയ്താ : ദു യേമെറ മാ ഷാധമ മാെര െകാ മ ഭഗിനി ഭ ി ാ െകാ ണെമ തിനാ പതിനാ േപ േപാക നി നീ െടെ കാ ിെ ാ ീെട ാലിവരാ തം വ ീ ം നിന മടിയാെത. എ വേളാ പറ യ ാ ഖരേന ത ാരാം പതി ാ രാ സെര ം. ല ദ്ഗര സലാസിചാേപ ഭി ിപാലാദി പലവിധമാ ധ മായി മാരാ വിളി ത ാരായ് െച സ ാരായ ാര േനരം. ബ ൈവേരണ പതി ാ വ െമാ മി ശസ് ൗഘം േയാഗി ാ ംനിെ ാരി േല. മി േഗാേ ാ തനാ േമാ മ രാമ ശ ളയേ ാ ശസ് ൗഘം വ േ രം േത കേമാേരാ ശരംെകാ വ ഖ ി ട ത ിജനെ ം വധി ാേനാേരാ ിനാ . ണഖ മ ക േപടി മ ിാഷ്പ ം കി ഖര ി വീണലറിനാ എ െപായ് ള ി നിേ ാ െട റി നി യ വ പതി ാ വ ം െചാ ക നീ. അ െചേ േനരം രാമസായക െകാി ിനി വരാതവ ം േപായാ െതേ ാ വ 184
അ
ാ
രാമായണം
എ ണഖ ം െചാ ിനാള േക വ േകാപ ാ ഖര െചാ ിനാന േനരം: േപാരിക നിശാചര പതി ാലായിര ം േപാരി ഷണ മ ജ ിശിര ം േഘാരനാം ഖരേനവം െചാ േക േനരം രനാം ിശിര ം പട ം റെ . വീരനാം ഷണ ം ഖര ം നടെകാ ധീരതേയാ ം െചയ്വതി ഴേ ാേട. രാ സ ട െട മാം േകാലാഹലം േക ായേനരം രാമ ല ്മണേനാ െചാ ാ : ാ ംന മാെറെ ാ േഘാഷമി നേ ാ ി വ രേ ാബലം േഘാരമായിരിേ ാ ാമിേ ാ ധീരതേയാ മ നീെയാ കാര ം േവണം. ഹയിലാ ിെ ാ ൈമഥിലിതെ െയാ ഭീതി ടാെത പരിപാലി േവണം ഭവാ . njാെനാ േനേപാ മിവെരെയാെ െ ാ വാ മാനേസ നിന സേ ഹ ായീെടാലാ. മെ ാ ം െചാ ിെ െ െ യാണ മി ക വാ ഴലിെയ ര ി െകാേ ണം നീ. ല ്മീേദവിേയ ം െകാ െനതെ െയ ല ്മണ െതാ േപായ് ഗഹ രമകം ാ . ചാപബാണ േള െമ പരികരമാേഭാഗാന റ ി സ നായി. നില് േനരമാ വിളി ന രെരാെ വെ ാ മി ശസ് ൗഘം േയാഗി ാ . പാഷാണ െള ിവെകാ േമ ം േ പി ി േവഗാ ഷ്കരേന െമയ്േമ . ത ണമവെയ ാെമയ് ബ ി രാമ രേ ാവീര മാെര ം സായകാവലി കി നി ഹി ി നിശിതാ ബാണ ത ാലേ വ െ ാ രാ സ ടെയ ാം. ഉ നാം േസനാപതി ഷണന േനരസ ിഭനായ രാമേനാട ി . 185
അ
ാ
രാമായണം
കിനാ ബാണഗണ,മവെ ര വര േവേഗന ശര ളാെല ണി ായമാ ി നാ ബാണ െളയ് രഗം നാലിെന ം കാലേവശ്മനി േച സാരഥിേയാ ം െട, ചാപ ം റി ത േക ം കള േ ാ േകാേപന േതരി നി മിയി ചാടിവീണാ . പില്പാ ശതഭാരായസനി മിതമായ െകല്േപ ം പരിഘ ം ധരി വ ാനവ . ത ബാ തെ േഛദി ീടിനാ ദാശരഥി ത പരിഘ ാ ഹരി ി സീതാപതി. മസ്തകം പിള വ വിയി വീ സമവ ിപ നം േവശി ി ഷണ ം. ഷണ വീണേനരം വീരനാം ിശിര ം ശരംെകാ രാമെനെയയ്താ , േരാേഷണ ം ഖ ി രാമ ബാണ െളയ്താ െമയ് ട റി ീടിനാ ിശിര ം ബാണ െളയ്താനേ രം ദാശരഥി ംഖ ി നരായിരം ബാണെമയ്ത . അവ ം റി വന തം ബാണെമയ്താനവനീപതിവീരനവ ം ിനാ . അ ച ാകാരമായിരിേ ാര ത ാമാംഗ ം റി പ ാടിനാ . അേ രം ഖരനാദിത ാഭ േതടീ ം രഥംത ിലാ ാ കരേയറി njാെണാലിയി വ രാഘവേനാ ബാണ കീടിനാെനാ ിെനാെ യ് റി ീടിനാനവെയ ാം. രാമബാണ െകാ ം, ഖരബാണ െകാ ം മി മാകാശ ം കാണ താെതയായി. നിഷ് രതരമായ രാഘവശരാസനം െപാ ി ാ ഷ്ടിേദേശ ബാണെമയ്താ ഖര , ച ം ിനാ േദഹ ം ശര െകാെ ാെ ാഴിയാെത പിള ീടിനാന േനരം, താപസേമാടേ ാ കഷ്ടം കഷ്ടെമ രെചയ്താ . ജയി താക രാമ ജയി താകെയ 186
അ
ാ
രാമായണം
ഭയേ ാടമര ം താപസ ാ ം െചാ ാ . ത ാേല കംേഭാ വ ത െട ക ി ം ശ നാ നി ിപ്തമായി ശരാസനം ൈ യി കാണായ് വ ിെത ം ചി ം ചി ം! ഖ ൈവഷ്ണവചാപം കയ്െ ാ നില് േ രം. ദി കെളാെ നിറേ ാ ൈവഷ്ണവേതജെ ാ കാണായ് വ രാമച െനയേ ാ . ഖ ി ാ ഖര െട ചാപ ം കവച ം ലഹാരകിരീട മര ണാല്. തെനെ ാ രഗ ം േത ം െപാടിാദിനായകന ീടിന േനര ി മെ ാ േതരി കരേയറിനാനാ ഖര െതെ െപാടി ി രാഘവന മേ ാ . പിെ ം ഗദ മായ നാ ഖര െപാടി ി രാഘവന മേ ാ . െതെ പിെ ം ഗദ മായ നാ ഖര ഭി മാ ിനാ വിശിഖ ളാല ം രാമ ഏറിയ േകാപേ ാെട പിെ മെ ാ േതരിേലറിവ സ് േയാഗം ട ിനാ ഖര . േഘാരമാമാേ യാസ് െമയ്ത ര വര വാ ണാസ്േ ണ ത ീടിനാ ജിത മം. പിെ ൗേബരമസ് െമയ്തൈത ാസ് ംെകാ മ വ ത ക രാ സവീര ൈന തമസ് ം േയാഗി ി യാമ ാസ്േ ണ വീരനാം ര പതി ത കള േ ാ വായവ മയ ൈമ ാസ് ംെകാ ജഗായക ത ക രാ സവീര ഗാ വമയ ഗൗഹ കമസ് ംെകാ ശാ മായ ക ഖര ം േകാപേ ാെട ആ രമസ് ം േയാഗി ക രാമ ഭാ രമായ ൈദവശാസ് ംെകാ ത യാ തീ ്ണമാൈമഷീകാസ് െമയ്ത ര പതി ൈവഷ്ണവാസ്േ ണ കള ാ ത ാ സാരഥിതെ െ ാ രഗ െളെ ാ 187
അ
ാ
രാമായണം
േത െമേ ം െപാടിെപ കള േ ാ യാ ധാനാധിപതി ല ം കയ്െ ാ തിേ ാേധന ര വരേനാട ീ േ രം. ഇ ൈദവതമസ് മയേ ാരള െചി ാരിതലയ ീടിനാ ജഗ ാഥ . വീണി ല ാനഗേരാ രദ ാേര തല ണി ി വ ബാണ മ േനരം ക രാ സെര ാമാ െട തലെയ കണ്ഠഭാേവന നി സംശയം ട ിനാ . ഖര ഷണ ിശിരാ ളാം നിശാചരവര ം പതിനാലായിര ം മരി ി . നാഴിക േ ാ െകാ രാഘവ ത ാ,ഴിയി വീണാളേ ാ രാവണഭഗിനി ം മരി നിശാചര പതി ാലായിര ം ധരി ാരേ ാ ദിവ വി ഹമ േനരം ാന ം ലഭി ി രാഘവ േപാ നി . മാനേസ നരവേരവ മ േനരം രാമെന ദ ിണംെചയ് ട നമസ്കരിാേമാദം ി സ് തി ാ പലതരം: നമസ്േതശ ര! ദയാവാരിേധ! ര പേത! രമി ീടണം ചി ം ഭവതി രമാപേത ത പാദാം ജം നിത ം ധ ാനി നിജനവമരണദു:ഖ െള ള . ല്പാ മേഹശെന പ െചയ് സേ ാഷി ി nj ി ത നായേനരം, േഭദവി മം തീ സംസാര ലേ ദന ഠാരമായ് ഭവി ഭവാനിതി ാ ി nj മഹാേദവേനാട ലേമാ െചയ് പരേമശവരന േനരം: യാമിനീചര ാരായ് ജനി നി ളിനി രാമനായവതരി ീ വാ njാ ം മൗ. രാ സേദഹ ാരാം നി െള േഛദി േമാ ം ത ീ വനി സംശയേമ ം. 188
അ
ാ
രാമായണം
എ നി
െചയ് പരേമശ രന ലം യം മഹാേദവനായ ം ര പതി. ാേനാപേദശം െചയ് േമാ ം ത ീടണമാന സ പനാം നി ി വടി നാഥാ! എ വരേപ ി േനര ര വര മ ഹാസ ം സാന മ െചയ് : വി േഹ ിയമന: ാണാഹ ാരാദിക െ ാ േവ സാ ി തനായ പരമാ ാ ജാ പ്നാദ വ ാേഭദ ം മീേത സാ ിയാം പര ം സ ിദാന േമകം. ബാല കൗമാരാദികളാഗമാപായികളാം കാല ദിേഭദ ം സാ ിയായ്മീെത നില് ം പരമാ ാ പര മാന ാ കം പരമം ധ ാനി േ ാ ൈകവല ം വ ം. ഈവ പേദശംെചയ് േമാ ം നല്കി േദവേദേവശ ജഗ ാരണ ദാശരഥി രാഘവ േ ാ നാഴികെകാ െകാ ാ േവേഗന പതി ാ സഹ ം രേ ാബലം. സൗമി ി സീതാേദവിതേ ാ െട വ രാമച െന വീ നമസ്കാര ം െചയ്താ . ശസ് ൗഘനി മാം ഭ വി ഹം ക ബാഷ്േപാദം വിേദഹാ ജ മ ം മ ം ൈ ക െകാ തേലാടിെ ാ ി ീടിനാെളാ േവ മതി വ ം മാ ീടിനാ . രേ ാവീര ാ വീ കിട ക ല ്മണന് നിജ ദി വിസ്മയം േതടീടിനാ . രാവണ തെ വര ിനിയിേ ാെള േദവേദവ മ െചയ്തി ളിനാ . പിെ ല മണ തെ ൈവകാെത നിേയാഗി ാന്: െച നീ നിവര ാേരാ െചാ ീടണം. ം െചയ്ത ം ഖര ഷണമി ിശിരാ സി ിെയ ാപി ം പതി ാലായിര ം താപസ ാേരാടറിയി നീ വരിെക പാപനാശനന െചയ്തയേ ാ േശഷം, 189
അ
ാ
രാമായണം
മി ാ തേപാധന ാേരാ െചാ ാനമി ാ ക ഖര മരി ാ മ ാലിനി ാലം ൈവകാെതെയാ ീ മമ ൈവരികെള റ നിജനം. പല ം ടി നി പി നി ി ീടിനാ പലലാശിക മായ ത ായ്വാ േപ ം. അം ലീയ ം ഡാരത്ന ം കവച മംേഗ േച ീ വാനായ്െ ാ വി ീടിനാ . ല ്മണനവ ം െകാ വ ാ രാമ ാല് വ െതാ തീടിനാ ഭ ിേയാേട; അം ലീയകെമ ം ജവിേലാചനനം ല ിേ ലി , ഡാരത്ന ം പിെ ൈമഥിലിതനി നല്കീടിനാ , കവച ം ാതാ തനി ണി ീ വാന ളിനാ .
ണഖാവിലാപം രാവണഭഗിനി ം േരാദനംെചയ് പിെ രാവണേനാ പറ ീ വാ നടെകാ ാ . സാ ാലnj്ജനൈശലംേപാെല ണഖ ം രാ സരാജ ി വീ ട റയി ാ ല ം ം കാ ം ടാെത േചാര മായല ം ഭഗിനിേയാടവ രെചയ്താ : എ ി വേ ! െചാ ീെടേ ാ പരമാ ം ബ ായെത ൈവ പ ം വ ീ വാ ? ശ േനാ താ േനാ പാശിേയാ േബരേനാ ദുഷ് തം െചയ്തവ തെ njാെനാ വാ . സത ം െചാെ േനരമവ രെചയ്താെള ം ഢ ഭവാ മ പാനസ സ് ീജിതനതിശഠെന റി ിരി ? രാജാെവെ െകാ െചാ നിെ ഥാ? ചാരച ം വിചാര മിേ ം നിത ം നാരീേസവ ം െചയ് കിട ീെട ായ്േ ാ ം േക തി േയാ ഖര ഷണ ിശിരാ 190
അ
ാ
രാമായണം
േമ പതിനാലായിര ം ടി ം? ഹരാ േ ന രാമ േവേഗന ബാണഗണം ഹരിെ ാ ിനാെനെ ാ കഷ്ടേമാ ാല്. എ േക േചാദി ീടിനാ ദശാനന എേ ാ െചാ ീേടവ രാമനാ െത ം എെ ാ ലമവ െകാ വാെന െമ ാല ക തനി നല്കീ വനവെന njാ . േസാദരി െചാ ാള േക രാവണേനാ : യാ ധാനാധിപേത! േക ാ ം പരമാ ം. njാെനാ ദിനം ജന ാനേദശ ി നിാന ം താേന സ രി ീ ം കാലം കാനന േട െച ഗൗതമീതടം േ ; സാന ം പ വടി ക njാ നില് േ രം. ആ മ ി ത രാമെന േ ജഗം ദാ യ ത ജടാവല് ല ചാപബാണ േളാ െമ ം േതജേ ാ ം താപസേവഷേ ാ ം ധ ദാര േളാ ം േസാദരനായീ ല മേണാേനാ ം ടിാദരമിരി േ ാള െച njാ ം. ീരാേമാ ംേഗ വാ ം ഭാമിനിതെ ാ നാരികള ം മ ി േ ാ േലാക ി േദവഗ നാഗമാ ഷനാരിമാരിേലവം കാ ാ മി േക ാ മി നം ഇ ിരാേദവിതാ ം ഗൗരി ം വാണിമാ മി ാണിതാ ം മ പ്സരസ് ീവ ം നാണം െ ാളി ീ മവെള വഴിേപാെല കാ േ ാളനംഗ ം േദവതയവളേ ാ. ത പതിയാ ം ഷ ജഗ പതിെയ കല്പി ാം വികല്പമി ല്പ മിതിനിേ ാ . ത പത്നിയാ ീ വാ ത വളിവെള കല്പി െകാ ി േപാ ീ വാെനാ െ േ . മ ചനാസാക േ ദനം െചയ്താനേ ാ ല ്മണ േകാപേ ാേട രാഘവനിേയാഗ ാ ാ ം ഖരേനാ െച njാനറിയിേ 191
അ
ാ
രാമായണം
ാ ംന രാനീകിനിേയാ മവ േരാഷേവേഗന െച രാമേനാേട േനരം നാഴിക േ ാ െകാ വെനാ ിനാ . ഭസ്മമാ ീ ം പിണ ീ കി വിശ ം ണാ വിസ്മയം രാമ െട വി മം വിചാരി ാ ! ക േന മിഴിയാളാം ജാനകിേദവിയിേ ാ നി െട ഭാര യാകി ജനമസാഫല ം വ ം. ത കാശ ിലാ ീ വാ ത വ ാഹംെചയ്തീ കിെല ം ന ഭവാ . ത ാമ െള ാം പ ാ ിയാ മവംേഗ വസി െകാ ാ േദവാരാേത! രാമേനാേട ാ നി ാ നിന ശ ി േപാരാ കാമൈവരി ം േനേര നില് െതതി േ ാ . േമാഹി ിെ ാ ജാതി മായയാ ബാല ാെര േമാഹനഗാ ിതെ െ ാ േപാരിേക . േസാദരവിവചന ളി െന േക േശഷം സാദരവാക ളാലാശ സി ി ം ത െട മണിയറത ില കം ാ വ തിേ ം നി ചി ാക ലം. എ ം ചി ം ചി േമാ േ ാളമിദെമാ മ നാ േ ാ നാഴിക േനരംെകാ ശ നാം ന ര വര ഖര താ ം ൈവദഗ് േമ ം േസാദരരി വ ം പ ിക പതി ാലായിര ം ടി േപാ ! വ ം മാ ഷന രാമെന നം ഭ വ ലനായ ഭഗവാ പേ ണ ിദാൈനക ി ി ിയ ധാതാ ം ാ ിേ ാ കാരണമി തേല ര േല മ നായ് ിറ ിേ ാ എെ െ ാ വാെനാ െ വ ാെന ിേലാ െച ൈവ ണ്ഠരാജ ം പരിപാലി ാമേ ാ. അെ ിെല ം വാഴാം രാ സരാജ െമ ാല ലിെ ാ െകാ ം മനസി നി പി ാ . തികല ാണ ദനായ രാമേനാേടല് 192
അ
ാ
രാമായണം
െന ാജാതി ം മടിേ njാെനാ െകാ ം. ഇ മാ നി ചി ി റ രേ ാനാഥ ത ാനേ ാ ടത ാന ം ാ . സാ ാ ീനാരായണ രാമെന റി ഥ രാ സ വര ം വ ാ േമാ ാ : വിേദ ഷ ാ രാമ തെ ാപിേ ഭ ിെകാെ ി സാദി യി ഖിേലശ
രാവണമാരീചസംവാദം ഇ രം നി പി രാ ി ം കഴി ി ചി ഭാ ദയാ ി നി വ . േതരതിേലറീടിനാ േദവസ യൈവരി പാരാെത പാരാവാപാരമാം തീരം ത മാരീചാ മം ാപി ീടിനാനതി തം േഘാരനാം ദശാന കാര ഗൗരവേ ാ ം. മൗന ം ജടാവല് ലാദി ം ധരിാന ാ കനായ രാമെന ധ ാനി ി രാമരാേമതി ജപി റ സമാധി ാേമാദേ ാ മ വീടിന മാരീച ം ലൗകികാ നാ ഹ ി ലാഗതനായ േലാേകാപ വകാരിയായ രാവണ തെ ക സം മേ ാ ാനംെചയ് െകാ ത ാറിലണ ാന ാ േളാ ം ജി യഥാവിധി മാനി ദശകണ്ഠ േയാജി ചി മിേ ാ േചാദി മാരീച ം: എെ ാരാഗമനമിേതകനായ് െ െയാ ചി െ േപാെല േതാ ഭാവ ി െചാ ക രഹസ മെ ിേലാ njാ ം തവ ന വ വാ േ ാരി നേ ാ. ന ായമായ് നിഷ്കല്മഷമായിരി കാര ം മായെമ ിേയ െചയ് വാ മടിയിേ നിേ ം. മരീചവാക േമവം േക രാവണ െചാ ാനാ മിെ നി നിെ േ ാെല േ രം. 193
അ
ാ
രാമായണം
സാേകതാധിപനായ രാജാ ദശരഥന് േലാൈകകാധിപ െട ാരാ േപാ രാമല ്മണ ാെര ി വരി കാലം േകാമളഗാ ിയാേയാരംഗനാരത്നേ ാ ം ദണ്ഡകാരേണ വ വാ ിത,വ ബലാെല െട ഭഗിനിത നാസികാ ച ം ക ം േഛദി േക ട ഖരാദിക െച ി പതി ാലായിര മവേര ം നി താേനകനായിെ തി രണ ി െകാ ി േ നാഴികെകാ രാമ . ത ാേണശ രിയായ ജാനകിതെ njാ മിേ ാേഴ െകാ ി േപാ ീ വതി നീ േഹമവ ം െ ാ മാനായ്െ ടവിയി കാമിനിയായ സീതതെ േമാഹി ി ണം. രാമല ്മണ ാെരയക ി ര ാ വാമഗാ ിെയയേ ാ െകാ njാ േപാ ീ വ നീ മമ സഹായമായിരി ി മേനാരഥം മാമകം സാധി ീ മി സംശയേമ ം. പം ിക രവാക ം േക മാരീച ി ചി ി ഭയേ ാ മീവ രെചയ്താ : ആ പേദശി ി ലനാശനമായ കാരിയം നിേ ാടവന് നി െട ശ വേ ാ. നി െട നാശം വ ീ വാനവസരംതെ പാ ിരിേ ാ ശ വാ തവ . ന നിന njാ െചാ വ േക ാകി ന തേ ം നിന ിെ ാഴിലറിക നീ. രാമച നി ഭീതിെകാ കതാരി മാമേക രാജരത്നരമണിരഥാദിക േക േ ാളതിഭീതനാ njാേനാ നിത ം; രാ സവംശം പരിപാലി െകാ ക നീ ം: ീനാരായണ പരമാ ാ തെ രാമ നീ ം. njാനതി പരമാ മറിേ േക നാരദാദിക നിേ ഷ്ഠ ാ പറ പേ ാേരാേരാ ാ േകേ പൗലസ്ത േഭാ! 194
അ
ാ
രാമായണം
പ സംഭവന് ം ാ ി കാലം നാഥ പ േലാചനന െചയ്തി വാ ല ാ . എ njാ േവ െചാ െക േക ചി ി വിധാതാ മ ി ദയാനിേധ! നി ി വടിതെ മാ ഷേവഷം പം ിക ര തെ െ ാ ണം മടിയാെത. അ െനതെ െയ സമയംെചയ് നാഥ മംഗലം വ വാ േദവതാപസ െ ാം. മാ ഷന രാമ സാക്ഷാ ീനാരായണ താെന ധരി േസവി െകാ ക ഭ ാ. േപായാ ം രം ഖി വസി നീ മായാമാ ഷ തെ േ വി െകാ ക നിത ം. എ ം പരമകാ ണിക ജഗ ാഥ ഭ വ ല ഭജനീയനീശ ര നാഥ . േക രാവണ െചാ ാ : മാരീച പറ േനരേ പറ നി ലനാേ ാ ഭവാ ീനാരായണസ ാമി പരമ പരമാ ാതാനരവിേ ാ വ തേ ാ സത ം െചയ് മ നായ് പിറെ െ െ ാ വാ ഭാവി സത സ ല്പനായ ഭഗവാ താെന ിേലാ പിെ യ മെ ാ വാനാളാെരേടാ? ന നി ാനം njാനി െനേയാ ീെലാ ം. ഒ െകാ ം njാനട ീ കയി നം െച ൈമഥിലിതെ െകാ േപാരികേവണം. ഉ ിഷ്ട മഹാഭാഗ! െപാ ാനായ് മ െചെ മക ക രാമല ്മണ ാെര. അേ രം േതരിേല ിെ ാ ി േപാ ീ വ പിെ നീ യഥാ ഖം വാ ക േ േ ാെല. ഒ ിനി മ നീ രെച താകിെല െട വാ ണാ ീ ി തെ . എ േക വിചാരി ി മാരീച ം: ന ദുഷ്ടാ ധേമ നിര ാണം വ ാ െച ടന് നരക ി വീ ട കിട ണം, ണ സ യംെകാ നായ് വ മേ ാ 195
അ
ാ
രാമായണം
രാമസായകേമ മരി ാെല ചി ിാേമാദം റെ ാ െമ െചാ ാ : രാ സരാജ! ഭവാനാ ാപി ാ െമ ി സാ ാ ീരാമ പരിപാലി െകാ ക േപാ ീ! എ രെചയ് വിചി ാ തികല െ ാ െപാ നിറമാ െ ാ ഗേവഷ ം ാ . പം ിക ര േതരിലാ ാ കേരറിനാ െച ാ ബാണ ം േതരിേലറിനാന േനരം. െച ാ മാനിനിയായ ജാനകിതെ ി ചി ി ദശാസ മ നായ് ചമ ി . മാരീച മേനാഹരമാെയാ െപാ ാനായി ചാ ിക െവ ിെകാ േന ര ം നീല െകാ േച ഗ് ഭാവേ ാേടാേരാ ലീലക കാ ി ാ ി ാ ി ം പിെ േവേഗന റെ ം ി ാടി മ രാഗഭാേവന െരേ ായ്നി കടാ ി ം രാഘവാ േലാപാേ സ രി േ ാള് രാേക ഖി സീത ക വിസ്മയം ാ . രാവണവിേചഷ്ടിതമറി ര നാഥ േദവിേയാട െചയ്താേനകാേ , കാേ േക നീ രേ ാനായക നിെ െ ാ േപാവതിനിേ ാ ഭി േപണ വ മ ിേക ജനകേജ! നീെയാ കാര ം േവണമതി മടിയാെത മായാസീതെയ ണശാലയി നി ീടണം. വ ിമ ല ി മറ വസി നീ ധേന ! രാവണവധം കഴി േവാളം. ആ യാശ േലാരാ ി ീടണം ജഗദാ യ േത! സീേത! ധ ര ാ ം ിേയ! രാമചേ ാ ി േക ജാനകീേദവിതാ ം േകാമളഗാ ിയായ മായാസീതെയ പ ണശാലയിലാ ി വ ിമ ല ി െച ി ി മഹാവിഷ് മായ മേ ാ .
മാരീചനി ഹം 196
അ
ാ
രാമായണം
മായാനി ിതമായ കനക ഗം ക മായാസീത ം രാമച േനാ രെചയ്താ : ഭ ാേവ! ക ീലേയാ കനകമയ ഗെമ ം ചി ം ചി ം! രത്ന ഷിതമിദം. േപടിയി ിതിേന െമ മ വീ മ െ െമ േതാ ം. കളി ാനതി ഖ ി ന ി വിളി ീ ക വ െമ േതാ നം. പിടി െകാ ി േപാ ീ ക ൈവകീടാെത മടി ീട േത ം ഭ ാേവ! ജഗ പേത! ൈമഥിലീവാക ം േക രാഘവന െചയ് േസാദര തേ ാ : നീ കാ െകാ കേവണം സീതെയയവ െ ാ ഭവ ാകാെത, യാ ധാന ാ കാനനംത ിെല ം. എ െചയ് ധ ബാണ െള ട െച ി ഗെ ൈ െ ാ വാ ജഗ ാഥ . അ െച േ രം േവഗ ിേലാടി ളടാെയ േതാ േ ാ മ ം മ ം അ വ മേ ാ പിടി ാ ഭാവി ീ ം പ ത േമാ െര തി ചാ മേ ാ ഇ െനതെ െയാ ര ായ േനരെമ െന പിടി േവഗ ിതിേന ം എ റ ാശവി രാഘവെനാ ശരം ന ായിെ ാ ട വലി വി ീടിനാ . െപാ ാ മ െകാ മിയി വീണേനരം വ ലേപാെലെയാ രാ സേവഷം ാ . മാരീച തെ യി , ല ്മണ പറ േനരേ യ ര നാഥ ം നി പി . ബാണേമ വനിയി വീണേ ാ മാരീച ം ാണേവദനേയാ കര ാനേ ാ പാപം! ഹാഹാ! ല ്മണ! മമ ാതാേവ!സേഹാദരാ! ഹാഹാ! േമ വിധിബലം പാഹി മാം ദയാനിേധ! ആ രനാദം േക ല ്മണേനാ െചാ ാ സീത ം, സൗമിെ ! നീ െച ക ൈവകീടാെത 197
അ
ാ
രാമായണം
അ ജ െട വിലാപ േക ീേല ഭവാാരായ നിശാചര ാ െകാ ം േ ര ി െകാ ക െച ല ്മണ! മടിയാെത രേ ാവീര ാരിേ ാ െകാ മെ ിലേ ാ! ര ്മണന േക ജാനകിേയാ െചാ ാ : ദു:ഖിയായ് ാേര ! േദവീ! േക ണം മമ വാക ം. മാരീച തെ െപാ ാനായ് വ തവ ന േചാരെന േമവം കര തവ തെ അ നായ് njാ മി േക േപായക േ ാ നി ി വടിേയ ം െകാ േപായീടാമേ ാ പം ിക ര തനി തി പായമിെത റിയാെതയ െച ിത യ േലാകവാസിക ാ ം ജയി ടായേ ാ രാഘവ തി വടിതെ െയ റിയണം. ആ നാദ ം മമ േജ ഷ്ഠ ാകയി രാ ിചാരിക െട മായയിതറി ാ ം വിശ നായക േകാപി ീ കിലര ണാ വിശ സംഹാരം െചയ ാന് േപാ െമ റി ാ ം അ െന രാമ ത ഖാം ജ ി നിെ െന ൈദന നാദം ഭവി ീ നാേഥ! ജാനകിയ േക ക നീ കി കി മാനേസ വള െ ാ േഖദേകാപ േളാ ം ല ്മണ തെ േനാ ിെ ാ ിനാള േനരം: രേ ാജാതിയിലേ നീ ായി നം. ാ നാശ ിനേ കാം ിയാ തവ േചതസി ദുഷ്ടാ ാേവ! njാനിേതാ ീലയേ ാ. രാമനാശാകാം ിതനാകിയ ഭരതെ കാമസി മവ ത െട നിേയാഗ ാ െടേ ാ ി നീ ം രാമ നാശം വ ാ ഢമാെയെ ംെകാ െച വാ നം. എ േമ നിനെ െ ി കയി താ മി മ ാണത ാഗം െചയ്വ njാനറി ാ ം. േചതസി ഭാത ാഹരേണാദ നായ നിെ േസാദര ാ ധരി ീല രാഘവേന ം 198
അ
ാ
രാമായണം
രാമെനെയാഴി njാ മെ ാ ഷെന രാമപാദ ളാെണ തീ കയി േ ാ. ഇ രം വാ േക സൗമി ി െചവി ര ം സത രം െപാ ി വനരവേളാ രെചയ്താ : നിന നാശമ ിരി ി പാരെമനി നി പി ാ ത ടാതാ ം ഇ രം െചാ ീ വാ േതാ ിയെതേ ച ീ! ധിക്ധിഗത ം രചി ം നാരിക െ ാം. വനേദവതമാേര! പരിപാലി െകാ വി മ വംശാധീശ രപത്നിെയ വഴിേപാെല. േദവിെയേ വകെളബ്ഭാരേമല്പി മ ം ജ തെ ാ നട സൗമി ി ം.
സീതാപഹരണം അ രം ക ദശക ര മദനബാണാ നായവതരി ീടിനാനവനിയി . ജട ം വല് ല ം ധരി സന ാസിയാടജാ േണ വ നി ി ദശാസ ം. ഭി േവഷെ രേ ാനാഥെന ത ണം മായാസീതാേദവി ം വിനീതയായ് നത ാ സം ജ ഭ ാ ഫല ലാദിക ം ദത ാ സ ാഗതവാക ാ പിെ ം െചാ ാ : അൈ വ ഫല ലാദിക ം ജി െകാി ിരിേനരമി ീ ക തേപാനിേധ! ഭ ാ വ മിേ ാ ത ിയെമ ാം െച ം ഡാദി ം തീ വി മി ാ ം ഭവാ . ഇ രം മായാേദവീ ഗ് ാലാപ േക സത രം ഭി പി സസ്മിതം േചാദ ം െചയ്താ : കമലവിേലാചേന! കമനീയാംഗി! നീയാരമേല! െചാ ീ നി കമിതാവാെര ം? നിഷ് രജാതികളാം രാ സരാദിയായ ദുഷ്ടജ കാനന മിത ി നീെയാ നാരീമണി താേന വാ െതെ ാ199
അ
ാ
രാമായണം
രാ ധപാണിക മി േ ാ സഹായമായ്? നി െട പരമാ െമാ േവ പറ ാ njാെന െട പരമാ ം പറ താ ം. േമദിനീ തയ േക രെചയ്തീടിനാ . േമദിനീപതിവരനാമേയാ ാധിപതി വാ മി ാെത ദശരഥനാം പാധിപേജ ഷ്ഠന നനായ രാമന തവീര ത െട ധ പത്നി ജനകാ ജ njാേനാ ധന നാമ ജ ം ല ്ണെന നാമം. nj വ ം പി രാ യാ തപ ിനായി വ ിരി ദ കവനം ത ി പതി ാലാ കഴിേവാള ം േവണംതാ മതി പാ ീ സത െമ റി ാ ം. നി ി വടിെയ njാനറി ീേല ം നെര ിനാെയ ീ െചാേ ണം പരമാ ം. എ ിേലാ േക ാ ം നീ മംഗലശീേല! ബാേല! പ ജവിേലാചേന! പ ബാണാധിവാേസ! പൗലസ്ത തനയനാം രാ സരാജാ njാ ൈ േലാക ി െലെ യാരറിയാെത ? നി മേല! കാമപരിതപ്തനായ് മ njാ നി ല, മതി നീ േപാേരണം മയാസാ ം. ല യാം രാജ ം വാേനാ നാ ി ം മേനാഹരം കി രനാേയ തവ േലാക രീ! നാേഥ! താപസേവഷം രാമനാെല ഫലം? താപ െ ാ കാ ിലി െന വസിേ ശരണാഗതനാേയാെരെ നീ ഭജി ാ മ ണാധരീ! മഹാേഭാഗ ജി ാ ം. രാവണവാക േമവം േക തിഭയേ ാ ം ഭാവൈവവ ം ജാനകി െചാ ാ മ ം: േകവലമ ി മരണം നിന ിേ ാേളവം നീ െചാ ാകി േ ീരാമേദവ ത ാ . േസാദരേനാ ം ടി േവഗ ി വ മിേ ാ േമദിനീപതി മമ ഭ ാ ീരാമച . െതാ േമാ ഹരിപത്നിെയ ശശ ി ? 200
അ
ാ
രാമായണം
കഷ്ടമാ വാ െചാ ാെത ദുരാ ാേവ! രാമബാണ െകാ മാറിടം പിള നീ മിയി വീഴാ കാരണമി നം. ഇ െന സീതാവാക ം േക രാവണേന ം തി ീ ം േ ാധം ിതനായേ രം ത െട പം േനേര കാ ിനാ മഹാഗിരിസ ിഭം ദശാനനം വിംശതി മഹാ ജം അnj്ജനൈശലാകാരം കാണായേനര ിലnj്ജസാ ഭയെപ വനേദവതമാ ം. രാഘവപത്നിേയ ം േതരതിെല വാകാശമാ േ ശീ ം േപായി ദശാസ ം. ഹാ ഹാ! രാഘവ! രാമ! സൗമിേ ! കാ ണ ാബ്േധ! ഹാഹാ! മ ാേണശ രാ! പാഹി മാം ഭയാ രാം. ഇ രം സീതാവിലാപം േക പ ീ ം സത ര ാനം െചയ്െത ിനാ ജടാ ം. തിഷ്ഠതിഷ്ഠാേ മമ സ ാമിത പത്നിേയ ം ക െകാെ വിേട േപാ ഢാ ാേവ! അധ ര ി െ നക , മ ംെകാ മാം േരാഡാശം െകാ േപാ േപാെല പ തിമേ പരേമാ ത ിേയാ ം രാജ െമാ പ വാനാ െ ാ രാജെനേ ാെല ബ ൈവരേ ാടതിനായേ െച ം ട ിനാ . അബ്ധി ം പ ാനില ബ്ധമായ് മ ിത ികളിള വി തമ േനരം. കാ നഖ െളെ ാ ചാപ െപാടിെപ ാനന ം കീറി റി വശംെക തീ ്ണ ാ ംെകാ േത ടം തക ി കാ ണംെകാ െകാ വീഴ് ിനാനശ െള. ത െപ കിയ പ പാത േള രാ സ വര ം ച ല ായ് വ . യാ ം ട ിമ ീ ി െമാ ീെതാ ി ഴെ ാ രാ ിചാരീ നേ ാ . ധാ ീ ിെയ ധാ ിയി നി ി ന201
അ
ാ
രാമായണം
േരാ ത ച ഹാസമിള ി ല തരം പ ിനായക െട പ േഛദി േ ാള ിതിത ി വീണാന മനായി വന്. രേ ാനായക പിെ ല ്മീേദവിേയ ം െകാതചി േ ാ ം ദ ിണദി േനാ ി മെ ാ േതരിേലറിെ െ നടെകാ ാ മ ാ ം പാലി ാനി വരായിെ േ ാി ി വീണീ ക നീേരാ മേ ാ ക വാ ഴലിയാം ജാനകീേദവിതാ ം ഭ ാ തെ ാ ം പറെ ാഴിമനായ നിെ ജീവ ം േപാകായ്െക ീ ി ം വരം പ ിരാജ നല്കി ീമ ലമക ാ േമല്േപാ േപായാ . അേ ാ! രാഘവ! ജഗ ായക! ദയാനിേധ! നീെയെ േപ ി െത ഭ ാേവ! നാഥാ! രേ ാനായകെനെ െ ാ ിതാ േപായീ ര ിതാവായി ാ മിെ നി േ ാ! പാപം! ല ്മണാ! നിേ ാ njാ പ ഷം െചാേ നേ ാ ര ി െകാേ ണേമ േദവരാ! ദയാനിേധ! രാമ! രാമാ ാ രാമ! േലാകാഭിരാമ! രാമ! മിേദവി െമെ െവടി ാളി കാലം. ാണവ ഭ! പരി ാഹി മാം ജഗ പേത! കൗണപാധിപെനെ െ ാ ഭ ി ം േ സത രം വ പരിപാലി െകാേ ണേമ സത േചതസാ മഹാസത വാരിേധ! നാഥാ! ഇ രം വിലപി ം േനര ശീ ം രാമഭ നിെ െമ ശ യാ ന njചര ചി േവേഗന നട ീടിനാന േനരം ീ ി ം കീഴ്േപാ ാ േനാ േനരം അ ിനാഥാേ ക പ വാനര ാെര വി തം വി ഷണസ യമഴി തരീയാ ഖ ം െകാ ബ ി രാമഭ കാ ാ േയാഗംവരിെക കതാരി സ് ത ാ കീഴ്േപാ നിേ പി ി സീതാേദവി 202
അ
ാ
രാമായണം
മ നാം ന രനറി ീല മേ ാ . അബ്ദി ീര ത പ നം ഗത ാ ം ാ മേ മഹാേശാകകാനനേദേശ തേല മഹാശിംശപാത േല ദ മാരായ നിജ രേ ാനാരികെള ം നിത ം പാലി െകാ െക റ ി തെ വസ്ത വസി ീടാ ദശാനന . ഉ േമാ മയായ ജാനകീേദവി പാതിത മാ ിത വസി ീടിനാള കാലം. വസ് േകശാദിക െമ ം മലിനമായ് വ ം ി സ പ്തമാം ചി േ ാ ം രാമരാേമതി ജപധ ാനനിഷ്ഠയാ ബ യാമിനീചര ലനാരിക െട മേ നീഹാര ശീതാതപവാതപീഡ ം സഹിാഹാരാദികേള ം ടാെത ദിവാരാ ം ല യി വസി ിതാതാ െ ാ മായാസ ടം മ ഷ ജ ി ലാ ി ാ ?
സീതാേന ഷണം രാമ ം മായാ ഗേവഷെ ൈ െ ാെ ാ കാമ പിണം മാരീചാ രെമയ് െകാ േവേഗന നടെകാ ാനാ മം േനാ ി നരാഗമ ാതലായ രാഘവ തി വടി. നാല ശര ാ നടേ ാരന രം ബാലക വരവീഷ രേവ കാണായ് വ . ല ്മണ വ ക രാഘവ താ ാ ി നി പി കല്പി കരണീയം. ല ്മണേന മറി ീലേ ാ പരമാ മി ാലമിവെന ം വ ിെ േത വ . രേ ാനായക െകാ േപായ മായാസീതാ ല ്മീേദവിെയ േ ാ മ ാ ം ലഭി ? അ ിമ ല ി വാ സീതതെ ലഷ്മണനറി ാലി ാര ം വ ടാ. 203
അ
ാ
രാമായണം
ദു:ഖി െകാ njാ ം ാ തെന േപാെല ൈമ ിതെ ിര ാ േപായ്െ ാമേ ാ രേ ാനായക െട രാജ ിെല ാ ിെ ത ലേ ാ ം െട രാവണ തെ െ ാ ാ അ ിമ േല വാ ം സീതെയ ത വ ാജാ ൈകെ ാ േപാകാമേയാ യ് ൈവകാെത പിെ അ യധ േമാ രാജ െ വഴിേപാെല ര ി കി ി ാലം മിയി വസി ീടാം ഷ്കേരാ വനി ം ാ ി നിമി മായ വംശ ി njാ മ നായ് പിറ ം മായാമാ ഭനാ െമ െട ചരിത ം മായാൈവഭവ ം േക ം െചാ ക ം ഭ ിമാ േ ണ െച ം ഭ ന യാേസന ി ം സി ി ീ മി സംശയേമ ം. ആകയാലിവെന ം വ ി ദു:ഖി njാ ാ ത ഷെനേ ാെലെയ കതാരി നി യി വരജേനാട െചയ്തീടിനാ : പ ശാലയി സീതയ് ാെരാ ണ ? എ ിനിേ ാ േപാ ജാനകിതെ ലാെല ി െവടി നീ, രാ സരവേള ം െകാ േപാകേയാെകാ ഭ ി കളകേയാ ക ജാതിക െ േ ാ താ േതാ ാ ? അ ജവാക േമവം േക ല ്മണ താ മേ നി ട ടന് െതാ വിവശനായ് ഗദ്ഗദാ ര രെചയ്തി േദവി െട ദു ഹവചന ബാഷ്പ ം കി കി: ഹാ ഹാ ല ്മണ! പരി ാഹി! സൗമിേ ! ശീ ം ഹാ ഹാ രാ സെനെ നി ഹി ീ മിേ ാ ഇ രം ന ര ത വിലാപ േക ഗ് ഗാ ി ം തവ നാദെമ റയ് യാ അത ം പരിതാപം ൈകെ ാ വിലപി സത രം െച ര ിെ െ േ ാട െചയ് . ഇ രം നാദം മമ ാതാവി ായ് വരാ ചി േമാഹ ം േവ സത െമ റി ാ ം 204
അ
ാ
രാമായണം
രാ സ െട മായാഭാഷിതമി നം കാ ണം െപാ െ njാ പല െചാേ . എ േക േദവി പിെ രെചയ്താെളേ ാ പലതരമി വെയ മിേ ാ നി ി ി നി െചാ വാ പണിെയ ാ . സ ാപേ ാ njാ ം ക െപാ ിെ ാ ചി ി േദവകെള ാ ി ര ാ മായ്, നി ി മലരടി വ ി ാ വിടെകാേ ന്. എ ി ം പിഴ ി േപാ സൗമിേ നീ ശ ായീടാേമാ ദു വചന േക ാ ? േയാഷമാ െട വാ സത െമേ ാ വ േഭാഷെന െമ നീയറി തിേ ? ര സാം പരിഷക െകാ െപായ് ളകേയാ ഭ ി കളകേയാ െചയ്തെത റി ീല. ഇ െന നിന ടജാ ഭാഗ ി െചെ േമ േനാ ി ാണാ ാ ലെ രാമ ദു:ഖഭാവ ം ൈകെ ാെ ം വിലപി ാ നിഷ്കളനാ ാരാമ നി ണനാ ാന : ഹാ ഹാ വ േഭ! സീേത! ഹാഹാ ൈമഥിലീ! നാേഥ! ഹാ ഹാ ജാനകീേദവീ! ഹാഹാ മ ാേണശ രി! എെ േമാഹി ി തി ായ് മറ ിരി േയാ? ധേന ! നീ െവളി വ ീ മടിയാെത. ഇ രം പറക ം കാനനം േതാ ം നടേന ഷി ം കാണാ വിവശനായ് വനേദവതമാേര! നി േ ാക വനേജ ണയായ സീതെയ സത ം െചാ വി . ഗസ യ േള! നി േ ാക ഗേലാചനയായ ജനക ിതെ ? പ ിസ യ േള! നി േ ാക പ ്മളാ ിെയ മമ െചാ വി പരമാ ം. േമ! പറ ീ വി പരമാ ം ഷ്കരാ ിെയ നി െള ാ േ ാ ക ഇ േമാേരാേ പറെ ം ദു:ഖം സത രം നീെള ിരെ േമ ക ീലേ ാ. 205
അ
ാ
രാമായണം
സ ക് സ േ ശ ര സ സ ാ ാവാം സ കാരണേനകനചല പരി നി ല നിരാകാര നിരഹ ാര നിത ചി യനഖ ാന ാ ക ജഗ യ . മായയാ മ ഷ ഭാേവന ദു:ഖി ീടിനാ കാര മാ ഷ ഢാത്മ െളെയാ ി ാനായ്. ത ാ ഖദു:ഖേഭദ െളാ ം ചിേ േതാ ക മി ാനമി ായ്കയാ .
ജടാ ഗതി ീരാമേദവേനവം തിര നട േ ാ േതരഴി ട വീണാ ലമടവിയി ശസ് ചാപ േളാ ം ടേവ കിട െത മ കാണായി മേ മാ ം. അേ രം സൗമി ിേയാട ളിെ യ് രാമ : ഭി മാെയാ രഥം കാെണേടാ മാര! നീ. തന ംഗിതെ െയാ രാ സ െകാ േപാേ ാളന രാ സനവേനാ േപാ െചയ്തീടാ . അേ രമഴി േത േ ാ ിതാ കിട എ വ ീടാമവ െകാ ാേരാ ഭ ി ീടാേരാ? ീരാമേനവം പറ ി ിരി നട േ ാ േഘാരമാെയാ പം കാണായി ഭയാനകം. ജാനകിതെ ി പ്തനാെയാ യാ ധാനനി ിട ത നീ ക ീലേയാ. െകാ വനിവെന njാ ൈവകാെത ബാണ ം വി മി ാ ത ീെട േക േനരം വി സ്ത ദയനായ് പ ിരാജ ം െചാ ാ : വ ന ഷം തവ ഭ നാെയാ ദാസ മി െമ ം തവ താത വിേശഷി ം സ്നിഗ് നായിെ ാ പ ിയാം ജടാ njാ . ദുഷ്ടനാം ദശ ഖ നി െട പത്നിതെ െകാ ാകാേശ േപാ േ രമറി njാ െപെ െച ത വെന ം െചയ് 206
അ
ാ
രാമായണം
ി േത ം വി ം െപാ ി കള േ ാ െവ ിനാ ച ഹാസംെകാ വ njാ മേ ാ ഷ്ടേവദനേയാ ം മിയി വീേണനേ ാ. നി ി വടിെയ െ ാഴി മരിയായ്െകി ിരാേദവിേയാ വര ം വാ ിെ ാേ . പാ ണെമെ പയാ പാനിേധ! ഴലിണ നിത ാ ി വസി ണം. ഇ രം ജടാ ത വാ ക േക നാഥ ചി കാ ണ ം െചെ ി ത ക െകാ തേലാടീടിനാനവ ട ദു:ഖാ തനയനേ ാ ം രാമച . െചാ െചാ േഹാ മമ വ ഭാ ാ ം നീെയ ാ െമ േക െചാ ിനാന് ജടാ ം: രേ ാനായകനായ രാവണ േദവിതെ ിണദിശി െകാ േപായാെന റി ാ ം. െചാ വാനി ശ ി മരണപീഡയാേല ന വ വതിനായ ഹിേ ണം. നി ി വടി തെ ക ിരി േവ ബ മ ീ ംവ ം മരി നവകാശം വ ഭവ പാപാ മാകയാലഹം ണ ഷ! േഷാ മ! ദയാനിേധ! നി ി വടി സാ ാ ീ മഹാവിഷ് പരാന ാ ാ പരമാ ാ മായാമാ ഷ പി സ തമ ഭാേഗ വസി ീ കേവണം നി ി േമനി ഘനശ ാമളമഭിരാമം അ കാല ി ലീവ ം കാണായ ലം ബ മ നാേയ njാെന നം ബ ഭാേവന ദാസനാകിേയാരടിയെനക മസമ രതലം ത ാ ബ വ ല! മ ം െതാ േളണെമ ാ നി ി മലരടിേയാ േച ീടാമേ ാ. ഇ ിരാപതിയ േക ട തേലാടിനാ മ മ ം ാ ാന ം വ ീ ംവ ം അേ രം ാണ െള ത ജി ജടാ ം 207
അ
ാ
രാമായണം
മ ിടം ത ി വീണേനര ര വര ക നീ വാ ഭ വാ ല പരവശാല േ ാജേന പി മി മാം പ ീ െ ഉ മാംഗെ െയ ംഗസീമ്നി േച ിരകാര ാ മായ് േസാദരേനാ െചാ ാ : കാഷ്ഠ െകാ വ നെ ാ ചിത തീ ണമ ിസംസ് ാര ി ൈവകീടാെത. ല മണന േക ചിത ം തീ ീടിനാ ത ണം ളി സംസ് ാര ം െചയ് പിെ സ്നാന ം കഴി ദക ിയാദി ം െചയ് കാനേന ത ഗം വധി മാംസഖ ം ിേ വ ജലാദിക ം ന കീടിനാ നെ ാ ഗതിയവ ാവാന് പി മായ്. ഖി ാ ം പ ികളിവെയ ാം ഭ ി പ ീ ന െകാ പ്തനായ് ഭവി ാ ം. കാ ണ ീ കമേല ണ മ ൈവരി സാ പ ം ഭവിെ സാദരമ െചയ് അേ രം വിമാനമാ ഹ ഭാസ രം ഭാ സ ിഭം ദിവ പം െ ാ ജടാ ം ശംഖാരിത പം വിഷ് പാ ഷദ ാരാ ജിതനായി സ് തി െ നികളാ േതജസാ സകലദിഗ്വ ാപ്തനായ് ാണായ് വ . സ തഗാ േ ാ യെര ിെ ാ തഭ ിേയാേട രാമെന സ് തി െചയ്താ :
ജടാ സ് തി അഗണ ണമാദ മവ യമ േമയമഖിലജഗ ഷ്ടി ിതിസംഹാര ലം പരമം പരാപരമാന ംപരാ ാനം വരദമഹം ണേതാസ്മി സ തം രാമം മഹിതകടാ വി പിതാമര ചം രഹിതാവധി ഖമി ിരാമേനാഹരം 208
അ
ാ
രാമായണം
ശ ാമളം ജടാമ േടാ ലം ചാപശരേകാമളകരാം ജം ണേതാസ്മ ഹം രാമം. വനകമനീയ പമീഡിതം ശതരവിഭാ രമഭീഷ്ട ദം ശരണദം രപാദപ ലരചിതനിലയനം രസ യേസവ ം ണേതാസ്മ ഹം രാമം. ഭവകാനനഭവദഹനനാമേധയം ഭവപ ജഭവ ഖൈദവതം േദവം ദ ജപതി േകാടിസഹ വിനാശനം മ ജാകാരം ഹരീം ണേതാസ്മ ഹം രാമം. ഭവഭാവനാഹരം ഭഗവ സ പിണം ഭവഭീവിരഹിതം നിേസവിതം പരം ഭവസാഗരതരണാം ിേപാതകം നിത ം ഭവനാശായാനിശം ണേതാസ്മ ഹം രാമം. ഗിരിശ ഗിരി താ ദയാം ജാവാസം ഗിരിനായകധരം ഗിരിപ ാരിേസവ ം രസ യദ േജ േസവിതപാദം രപമണിനിഭം ണേതാസ്മ ഹം രാമം. പരദാരാ പരിവ ിതമനീഷിണാം പര ഷ ണ തിസ ഷ്ടാ നാം േസവ ം പരമാന മയം ണേതാസ്മ ഹം രാമം. സ്മിത രവികസിതവ ാംേഭാ ഹം സ് തിേഗാചരമസിതാം ദകേളബരം സിതപ ജചാരനയനം ര വരം ിതിനി ിനീവരം ണേതാസ്മ ഹം രാമം. ജലപാ ൗഘ ിതരവി മ ലംേപാെല സകലചരാചരജ ളളി വാ ം പരി ാ ാനമദ യമവ യേമകം പരമം പരാപരം ണേതാസ്മ ഹം രാമം. വിധി മാധവശം പേഭേദന ണിതയവിരാജിതം േകവലം വിരാജ ം ിദശ നിജനസ് തമവ മജം ിതജാമേനാഹരം ണേതാസ്മ ഹം രാമം. മ ഥശതേകാടി രകേളബരം 209
അ
ാ
രാമായണം
ജ നാസാദിഹീനം ചി യം ജഗ യം നി ലം ധ ക ാധാരമപ നാധാരം നി മമാ ാരാമ ണേതാസ്മ ഹം രാമം. ഇസ് തി േക രാമച ം സ നായ് പ ീ തേ ാട ളിെചയ് മ രമായ് അസ് േത ഭ ം ഗ പദം േമ വിഷ്േണാ: പരം ഇസ്േതാ െമ തി ം പഠി ി ം േക െകാ ാ ഭ നാ ളളവ വ ീ ം മ ാ പ ം പ ീ ാ! നിെ േ ാെല മ പരായണനായാ ഇ െന രാമവാക ം േകെ ാ പ ിേ ഷ്ഠന െനതെ വിഷ് സാ പ ം ാപി േപായ് ജിതമായ പദ ം ാപി േത നി ലരാമനാമം െചാ ജനംേപാെല
കബ
ഗതി
പിെ ീരാമ മി ാ ജേനാ ം ടി ഖി നായ് വനാ രം ാപി ദു:ഖേ ാ ം അേന ഷിേ ാേരാ ദിസി സീതെയ ാണായ്കയാ സ ൈധേര ണ വനമാ േ സ രി േ ാ രേ ാ പേ ാെടാ സത െ ാണായ് വ ത ണേമവം രാമച മ െചയ്താ വ സി വദന ം േയാജനബാ ം ച രാദിക മി, െ െ ാ സത മിദം? ല ്മണ! ക ാേയാ നീ കേ ാളം ഭയ ാം ഭ ി മിേ ാളിവന് നെ െയ റി ാ ം പ ി ം ഗ മെ ം ചി ം ചി ം! വ സി വ ം കാ ം തല മി താ ം ര പിടി ട ഭ ി ം േ തെ ര ി ം കാര ം ക ീല നി പി ാ ത ജമ ാരായി മാര! നാം കല്പിതം ധാതാവിനാെലെ ാല വ ം രാഘവേനവം പറ ീടിേനാരന രമാ ലമകെ ാ ല മണ രെചയ്താ 210
അ
ാ
രാമായണം
േപാ ം വ ാ ലഭാവെമ ിനി വിചാരി ാേനാേരാേരാ കരം േഛദി ണം നാമി വ ം ത ണം േഛദി ി ദ ിണ ജം രാമ ല ്മണ വാകമരം േഛദി ാന േനരം രേ ാവീര മതിവിസ്മയം രാമല ്മണ ാെര േചാദി ാ ഭയേ ാെട മ ജ െള േഛദി ീ വാ ശ ാരായിബ് വന ിലാ ായിലിതി കീഴി അത് താകാര ാരാം നി ളാരി വ ം സ രഷ ാെര കല്പി ീ േ njാ ം േഘാരകാനന േദശ ി വ വാ ം കാരണെമ നി ള് സത ം െചാ കേവണം. ഇ രം കബ വാക േകെ ാ േഷാ മ േചാദി ട രമ െചയ് : േക ാ ം ധശരഥനാമേയാ ാധിപതിേജ ഷ്ഠന നനഹം രാമെന േ ാ നാമം. േസാദരനിവ മമ ല ്മണെന നാമം. സീതെയ മമ ഭാര യാെയാ നാരീ. േപായി nj നായാ ി േനരമതിമായാവി നിശാചര ക െകാ േപായാ കാനനം േതാ ം nj തിരി നട േ ാ കാണായി നിെ യതിഭീഷണേവഷെ ാ ം പാണിക െകാ തവേവഷ്ടിത ാരാകയാ ാണര ാ ം േഛദി ീടിേന കര ം ആെരേടാ വി ത പം ധരിേ ാ ഭവാന്? േനേരാേട പറെക രാഘവ േചാദി േ ാ സ ഷ്ടാ നാ പറ ീടിനാ കബ ം: നി ി വടി തെ ീരാമേദവെന ി ധന നായ് വേ നഹം, നി ി വടിതെ ിലാ ാ കാണായ് വെ ാ നിമി മായ് ദിവ നായിരിെ ാ ഗ നഹം പയൗവനദ ിതനായ് സ രി ീ ം കാലം രീജനമേനാൈധര ം ഹരി തിരനാെയാ njാ ീഡി നട േ ാ 211
അ
ാ
രാമായണം
അഷ്ടാവ െന njാനപഹസി ി ഷ്ടനായ് മഹാ നി ശാപ ം നല്കീടിനാ ദുഷ്ടന െളളാ നീ രാ സനായ് േപാെക ാ ഷ്ടനായ് ിെ ശാപാ ഹം ന കീടിനാ സാ ാ ീനാരായണ ത ി വടി തെ േമാകഷദ ദശരഥ നായ് േ താ േഗ വ വതരി നി ബാ ള ാ വ ീ മേ ാ ശാപേമാ ം നിനെ ടാ! താപസശാപംെകാ രാ സനാേയാ njാ താേപന നട ീ ം കാലമെ ാ ദിനം ശതമന വിെന ാ േ നതി ഷാ ശതേകാടിയാ തലയ ശതമഖ വ േമ ി ം മമ വ ീല മരണമതബ്ജസംഭവ തെ ാ വര ിനാ . വ ന ായ്ക ലം ി മേഹ മാംഗെ മമ ക ിയിലാ ീടിനാ . വ പാദ മമ ക ിയിലായേശഷം ഹസ്ത െമാ േയാജനായത ളായ് വ ി ീ േ ന ി ശ ാ യാ സത സ യം മമ ഹസ്തമ മായാ വ േ ണ ഭ ി njാ വ ിേ നി നാ േമാ മ! ര നായക! ദയാനിേധ! വ ി ം ജ ലി ി േദഹ ം ദഹി ി ാ പിെ njാ ഭാര ാമാ െമാ േവ െചാ ീ വാ . േമദിനി ഴി തിലി ന മി വീതിേഹാ െന ജ ലി ി ി സൗമി ി ം തൈ വ കബ േദഹം ദഹി ി േനരം തേ ഹ ി നി ിതനായ് ാണായി ദിവ വി ഹേ ാ ംമ ഥസമാനനായ് സ ഷണപരി ഷിതനായേ രം രാമേദവെന ദ ിണ ം െചയ് ഭ ാ മിയി സാഷ്ടാംഗമായ് വീ ട നമസ്കാരം െചയ് ിെതാ നി പിെ മാന നാംഗ മാന വിവശനായ് 212
അ
ാ
രാമായണം
േകാ മയി െ ാ ഗദ്ഗദാ രവാണികളാം േകാമളപദ ളാ സ് തി ട ിനാ :
കബ
സ് തി
നി ി വടി െട തത മിെതാ വ ം ചി ി ാലറി ടാവതെ ാകി ം നി ി വടി തെ സ് തി ാ േതാ ീ സ തമ ത ംെകാെ െ ാ മഹാേമാഹം അ മാദി മി ാെതാ പര ം അ രാ നി െതളി ണ വസി ണം അ കാര ളക ാന ദി ണം ബ മ േമാ ാപ്തി മ ളണം. അവ മതി ്മമാേയാ ഭവ പം വ ഭാേവനേദഹദ യവില ണം പേമക, മന കലം ശ ം ജഡം ദു ാഹ മനാ കമാകയാ ാനിക എ െനയറി മാനസവ തിരി ം മ ീടാെതാ പരമാ ാനം ന ം ാ ാഭാസ ൈളളക മായ ജീവ ാദി സാ ി തം െമ നം നി ികാര ണി നിഖിലാ നി നിേത നി ിഷയാേഖ േലാകമ ാനേമാഹവശാ ആേരാപി െ െതാ ൈതജസം ്മേദഹം ൈഹരണ മ വിരാട് ഷനതിസ ലം ഭാവനാവിഷയമാെയാ േയാഗീ ാണാം േകവലം ത കാണായീ ജഗെ ാം തമായ ം ഭവ മായ ം ഭവിഷ ം േഹ നാ മഹ ാദ ാ ത ലേദേഹ ാ േകാേശ വിരാട് േഷ കാണാ സ യെമ േപാെല േലാക പതി ാ ം ംഗനാം വിരാട് മാനാകിയ ഭഗവാ തംഗ ളേ ാ പതി ാ േലാക ം നം. 213
അ
ാ
രാമായണം
പാതാളം പാദ ലം പാ ഷ്ണിക മഹാതലം നാഥ! േത ഫം രസാതല ം തലാതലം ചാ ജാ ളേ ാ തലം ര പേത ഊ കാ തവ വിതലമതല ം ജഘനം മഹീതലം നാഭി േത നഭ ലം ര നാേഥാര ലമായ രേലാകം കണ്ഠേദശം േത മഹ േ ാകെമ റിേയണം മായ ജനേലാകെമ നം ശംഖേദശം േത തേപാേലാകമ തി മീേത പ ജേയാനീവാ,മാകിയ സത േലാകം ഉ മാംഗം േത േഷാ മ! ജഗ േഭാ! സ ാമാ ക! േമഘജാല േകശ ം ശ ാദി േലാകപാല ാെര ാം ജ േത ദി ക ക മശ ിക നാസിക ം വ മായ വ ി േന മാദിത തെ ചി െമ ം മന ായ ച നേ ാ ഭംഗമേ ാ കാലം ിവാക്പതിയേ ാ േകാപകാരണമഹ ാരമായ . വാെ ാം ഛ ക ദംഷ്ടക യമനേ ാ ന പം ിെയ ാം ദ ിജപം ികളേ ാ. ഹാസമായ േമാഹകാരിണി മഹാമായ വാസനാ ഷ്ടിസ്തവാപാംഗേമാ ണമേ ാ ധ ം നി േരാഭാഗമധ ം ഷ്ഠഭാഗം ഉേ ഷനിേമഷ ദിനരാ ികളേ ാ സപ്തസാഗര നി ിേദശ ളേ ാ സപ്തമാ ത ാ ം നിശ ാസഗണമേ ാ നദികെള ാം തവനാഡികളാ ം ഥിവീകര േപാല ികളാ ം ാദൗഷധ േത േരാമ ളാ ം നാം േദവ തെ ദയമാ ം ഷ്ടിയായ ം തവ േരതെ റിയണം ഷ്ടമാം മഹീപേത! േകവല ാനശ ി ലമാ ളള വിരാട് ഷ പം തവ കാേല നിത ം ധ ാനി വ ാം ി. 214
അ
ാ
രാമായണം
നി ി വടിെയാഴി ി കാ നവസ് സ തമീ പം ചി ി വണ േ ഇ ാലമിതി ാ ം ഖ മായിരിേ ാ ിതി ാണാകിയ പെമേ ാ ം േതാ ീടണം. താപസേവഷം ധരാവ ഭം ശാ ാകാരം ചാേപ കരം ജടാവ ലവി ഷണം കാനേന വിചിന ം ജാനകീം സല ്മണം മാനവേ ഷ്ഠം മേനാ ം മേനാഭവസമം മാനേസ വസി തി ാലയം ചി ി േ ഭാ വംേശാ തനാം ഭഗവ ! നേമാനമ: സ മേഹശ രനീശ ര മഹാേദവ ശ നവ യ പരേമശ രിേയാ ടി നി ി വടിേയ ം ധ ാനി െകാ കാശ ാം സ തമി ളീ മായ് തൈ വ ളാ ളള ജന ് തത േബാധാ ം നിത ം താരക വാക ം രാമരാേമതി കനി പേദശ ം ന കിേ ാമനാം നാഥ വസി ീ സദാകാലം. പരമാ ാ പര ം നി ി വടി പരേമശ രനായതറി വഴിേപാെല ഢ മാ ഭവ െമ െനയറി ടിേ ാകയാ മഹാമായാേമാഹാ കാേര? രാമഭ ായ പരമാ േന നേമാ നമ: രാമച ായ ജഗ ാ ിേണ നേമാനമ: പാഹിമാം ജഗ ാഥ! പരമാന പ! പാഹി സൗമി ിേസവ ! പാഹിമാം ദയാനിേധ! നി ഹാമായാേദവിെയെ േമാഹി ി ീടായ്കം ജവിേലാചന സ തം നമസ്കാരം. ഇ മ ി ഭ ാ സ് തി ഗ േനാമ ഷനാം േദവ മ െചയ് സ ഷ്ടനാേയ തവ സ് ത ാ നി ലഭ ാ ഗ േ ഷ്ഠ! ഭവാ മ പദം ാപി ാ ം ാനം േമ സനാതനം േയാഗീ ഗമ ം പരമാന ം ാപി നീ മ സാദ ാെലേടാ! 215
അ
ാ
രാമായണം
അ മ നെരാ ഹി njാനിസ്േതാ ം ഭ ാ ജപി ീ ജന ം ി സംഭവി ീ മി സംശയേമ ം; ഭ നാം നിന ധ:പതനമിനി വരാ. ഇ െന വരം വാ ിെ ാ ഗ േ ഷ്ഠ മംഗലം വ വാനായ്െ ാ െചാ ീടിനാ ില ാ കാണാം മതംഗാ മം ത സ തി വസി ശബരീ തപസ ിനി ത പാദാം ജഭ ിെകാേ ം പവി യാെയേ ാ ം ഭവാെന ം ധ ാനി വി നായ് അവെളെ ക ാ ാ ം െചാ മവളവനീ തതെ ലഭി ം നി െ ാ
ശബര ാ
മ േവശം
ഗ േനവം െചാ ി മറേ ാരന രം സ ഷ്ട ാരാെയാ രാമല ്മണ മാ ം േഘാരമാം വന േട മ ം മ ം േപായ് െച ചാ തേച ശബര ാ മമകം ാര്. സം മേ ാ ം ത ായ താപസി ഭ ാ സ തി ി പാദാംേഭാ ഹ ഗ ി സേ ാഷ ാ േന േളാടവ മാന െ ാ പാദ ാ ഗ്ഘ ാസനാദികളാേല ജി ത പാദതീ ാഭിേഷക ം െചയ് േഭാജന ി ഫല ല ന കീടിനാ ജ ം പരി ഹി ാന ി ി രാജീവേന ാരാം രാജന ന ാ ം അേ രം ഭ ി െതാ െചാ ാളവ ധന യായ് വേ നഹമി ണ ാതിേരകാ എ െട ത ാരായ നിജനം നിെ ം ജി േനകായിര ാ വാണാ അ njാനവേര ം ഷി ി ി പിെ േ ായ് പദം ാപി ാരവ ക ം. എേ ാ െചാ ാരവേര േമ േഖദിയാെത 216
അ
ാ
രാമായണം
ധേന ! നീ വസി ാ മിവിെട െ നിത ം. പ ഗശായി പര ഷ പരമാ ാ വ വതരി ി രാ സവധാ മായ്. നെ ംധ െ ം ര ി െകാ വാനിേ ാ നി ല ചി ട ി വ ിരി . വ ീ മിവിേട രാഘവെന ാലവ തെ ം ക േദഹത ാഗ ം െചയ്താ ം നീ. വ ീ െമ ാ േമാ ം നിന െമ നം വ ിത ം ഭാഷിത ം സത മേ ാ. നി ി വടി െട വര ം പാ പാ നി ി വടിെയ ം ധ ാനി വസി njാന്. ീപാദം ക െകാ വാ മ ത ാരാം താപസ ാ േപാ ം േയാഗം വ ീലയേ ാ. ാനമി ാെത ഹീനജാതിയി ഢ njാനിതിെനാ മധികാരിണിയ യേ ാ. വാങ്മേനാവിഷയമ ാെതാ ഭവ പം കാ ാ മവകാശം വ മഹാഭാഗ ം. ഴലിണ ി സ് തി െകാ വാ മിമല ിലറിയേ ാക, ദയാനിേധ! രാഘവന േക ശബരിേയാ െചാ ാനാ ലം ടാെത njാ പറ േക നീ. ഷസ് ീജാതിനാമാ മാദികള കാരണം മമ ഭജന ി ജഗ േയ. ഭ ിെയാെ ാഴി മ ി കാരണേമ ം ിവ ീ വാ മി മേ െമാ ം. തീ സ്നാനാദി തേപാദാനേവദാ യനേ േ ാപവാസയാഗാദ ഖിലക ളാ ഒ ിനാെലാ ം ക കി കയി െയെ മ ിെയാഴിെ ാ െകാെ ാ നാ ം, ഭ ിസാധനം സംേ പി njാ െചാ ീ വേമ! േക െകാ ക ിവ ീ വാനായ്. ഖ സാധനമേ ാ സ നസംഗം, പിെ മ ഥാലാപം ര ാംസാധനം, ാമ ം മ േണരണം പിെ മദ േചാവ ാഖ ാ ത ം 217
അ
ാ
രാമായണം
മ
ലാജാതാചാേര ാപാസനമ ാമ ം ണ ശീലത ം യമനിയമാദികേളാ െമെ ാെത ജിെ താറാമ ം, മ േ ാപാസകത േമഴാമ,െത ാമ ം മംഗലശീേല! േക ധരി െകാേ ണം നീ. സ ത ളി ം മ തി ാക ം സ ദാ മ ാരി പരമാസ്തിക ം സ ബാഹ ാ ളി ൈവരാഗ ം ഭവി ം സ േലാകാ ാ njാെനെ േ ാ റയ് ം, മ വിചാരം േകെളാ താമ ഭേ ! ചി ി ലമാദിസാധനം നം ഉ മായി ഭ ിസാധനം നവവിധേമ! ഭ ി നിത മാ വിചാരി ാ ? തിര േഗ ാനിജ െ ാകി ം ഢ ാരാം നാരിക െ ാകി ം ഷെന ാകി ം േ മലഷണയായ ഭ ി സംഭവി േ ാ വാമേലാചേന! മമ ത ാ തി ാം. ത ാ ഭവസി നായാല് ി ംവ ം ത ജ നി മ മതേപാധേന! ജാനകീമാ മറി ീടി നീ പറയണം േകന വാ നീതാ സീതാ മ ിയാ മേനാഹരി? രാഘവവാക േമവംേകെ ാ ശബരി മാ ലമക മാറാദരാ രെചയ്താ : സ മറി ിരി നി ി വടി സ െന ാകി ം േലാകാ സരണാ ം േചാദി ലം പറ ീ വ സീതാേദവി േഖദി ല ാ രിത ി വാ നം. െകാ േപായ ദശകണ്ഠെന റി ാ ം ക ി ദിവ ശ ാത ല മകെള njാ . ിലാ ാ റെ ാ െതേ ാ െച ാ പ യാം സര ിെന ാണാം, ത േരാഭാേഗ പശ പ തവര ശ കാഖ ം, ത വിശ സി ിരി ീവ കപിേ ഷ്ഠ നാ മ ികേളാ ം െട മാ ാ ാ ജ 218
അ
ാ
രാമായണം
ബാലിെയേ ടി സേ തമായ ദിനം; ബാലി നിശാപം േപടി െച ടാ; പാലനം െചയ്ക ഭവാനവെന വഴിേപാെല സഖ ം െചയ് െകാ ക ീവ തേ ാെട ാ ദു:ഖ െള ാം തീ കാര ം സാധി ീ ം എ ി njാന ി േവശം ഭവ പാദപ ജേ ാ േച െകാ വാ ട . പാ േ ണം മ മാ ം ഭവാനൈ വ േമ തീ േ ണം മായാ തബ നം ദയാനിേധ! ഭ ി ി ാ േദഹത ാഗ ം െചയ് ി ംസി ി ി ശബരി കാലം. ഭ വ ല സാദ ിലി വ െ ിെ ീ ം ി നീചജാതിക െ ാകി ം. ഷ്കരേന സാദി ിേലാ ജ ദുഷ്കരമായിെ ാ മിെ ധരി ണം. ീരാമഭ ിതെ ിെയ ി ി ി ം ീരാമപാദാംേഭാജം േസവി െകാ ക നിത ം ഓേരാേരാ മ ത ധ ാനക ാദിക ം െര ജി ത നാേഥാപേദശാ ീരാമച തെ ധ ാനി െകാ ക നിത ം ീരാമമ ം ജപി ീ ക സദാകാലം. ീരാമച കഥേക ം െചാ ക ം ീരാമഭ ാെര ജി െകാ ക ം. ീരാമമയം ജഗ െമ റയ് േ ാ ീരാമച തേ ാൈടക ം ാപി ീടാം. രാമരാേമതി ജപി ീ ക സദാകാലം ഭാമനി! ഭേ ! പരേമശ രി! പേ േണ! ഇ മീശ ര പരേമശ രിേയാ രാമഭ ാ മ െചയ്ത േക േനരം ഭ ിെകാേ ം പരവശയായ് ീരാമ ചി റ ി ലയി ാണി ം.
219
അ
ാ
രാമായണം
ൈപ ിളിൈ ത താ ം പരമാന ം ശ ര! ജയി െള ി ളിയാ . ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ ആരണ കാണ്ഡം സമാപ്തം
220
അ
കി ി
ാ
രാമായണം
ാകാ
ം
ഹരി ീ ഗണപതേയ നമ : അവി മസ്
ഹ മ സംഗമം ശാരികൈ തേല! ചാ ശീേല വരികാേരാമേല! കഥാേശഷ ം െചാ നീ. െചാ വെന ിലനംഗാരി ശ ര വ ഭേയാട െചയ്ത കാര കല ാണശീല ദശരഥ കൗസല ാതനയനവരജ തെ ാ ം പ ാസരസ്തടം േലാകമേനാഹരം സം ാപ വിസ്മയം ളീടിനാ :േ ാശമാ ം വിശാലം വിശദാ തം േ ശവിനാശനം ജ ലം ഉ പ ക ഹാര ദനീേലാല്പലമണ്ഡിതം ഹംസകാരണ്ഡവ ഷട്പദേകാകില ടേകായഷ്ടി സ സിംഹവ ാ കരേസവിതം ഷ്പലതാപരിേവഷ്ടിത പാദപ സ ഫലേസവിതം സ ഷ്ടജ കം ക കൗ ഹലം ത ീ ടിി ം തീ മ ം നട ീടിനാ . കാേല വസേ ശീതേള തേല േലാകപാലബാല ാരി വ ം ഋശ കാ ീ പാ ശ േല സ തം നിശ ാസ െകാ വി ലാപേ ാ ം സീതാവിരഹം െപാറാ കരക ം താ ധാ ി പറക ം ആധികല നട ം വിധൗ 221
അ
ാ
രാമായണം
ഭീതനായ് വ ദിനകര ം സത രം മ ികേളാ ം തി പാംഗമായ ൈശലാ േമറീടിനാ . മാ തിേയാ ഭേയന െചാ ീടിനാനാരീവ തി വ സ രായ് േനേര ധരി വരിക നീ േവേഗന ധീര ാെര െമ േതാ ം ക ാ . അ ജ െചാ യാെലെ ലാലി നി ഹി ാനായ് വ വര ീ? വി മ വെര ം േതജസാ ദി കെളാെ വിള കാ ക നീ. താപസേവഷം ധരി ിരി ി ചാപബാണാദി ശസ് േ ാ നീെയാ വി േവഷം വേരാ വാ ത! െച േചാദി റിയണം. വ േന ാലാപഭാവ െകാ വ ചി െമെ റി ാ വിരവി നീ ഹസ്ത െകാ റിയി ീ ന െട ശ െള ിലതെ ി നി െട വക് േന ാലാഭാവ െകാ വ ചി െമ തറി ാ വിരവി നീ ഹസ്ത െകാ റി ീ ന െട ശ െള ിലതെ ി നി െട വക് സാദമ സ്േമരസം യാ മി െമ ളള െമേ ാ െചാ ണം. ക സാ ീ ത വാ ക േക വ ാ ചാരീേവഷ്മാലംബ സാദരം അnj്ജസാ െച നമസ്കരി ീടിനാനnj്ജനാ ംഭ പാദാം ജം. കnj്ജര ാെരെ ാ വിനീതമായ് അംഗജ തെ യിെ ാ കാ ി ി െന കാണായ നി ളി വ ം ആെര റികയിലാ ഹ 222
അ
ാ
രാമായണം
േനേരപറയണെമേ ാ സാദരം ദി കളാ ഭാൈസവ േശാഭി ി മ നിശാകര ാെര േതാ ൈ േലാക ക ത ാ ഭവാ ാെരാേലാക േചതസീ ഭാതി സൈദവ േമ വിൈശ കവീര ാരായ വാ ളാ മശ ീനീേദവകേളാ മ െത ിേയ വിൈശ കകാരണ ത ാരിെയാ വിശ പ ാരാമീശ ര ാ നി നം ധാന ഷ ാ മായയാ മാ ശാകാേരണ സ രി ി ലീലയാ ഭാരനാശനാ ം പരിപാലന ി ഭ ാനാം മഹീതേല വ രാജന േവേഷണ പിറെ ാ ണ ഷ ാ ണവാ ാ ക ജഗ ിതിസംഹാരസ ദ തൗ ലീലയാ നിത സ ത ാ ിന ം നരനാരായണ ാെരാരിലി േതാ നിര രം ഇ ം പറ െതാ നി ീ ഭ െന പറ ര മ :പശ സേഖ! വ പിണം ല ്മണ! നിേ ഷസബ്ദശാസ് മേനന തം ഇെ ാരപശബ്ദെമ േമ വാ ി ന ൈവയാകരണ വ നി യം മാനവവീര മേ ാള െചയ് വാനരേ ഷ്ഠെന േനാ ി ല തരം :രാമെനെ െട നാമം ദശരഥമിപാേല തനയനിവ മമ േസാദരനാകിയ ല ്മണ േക നീ ജാതേമാദം പരമാ ം മഹാമേത! ജാനകിയാകിയ സീതെയ െ ാ മാനിനിെയ െട ഭാമിനി ടേവ 223
അ
ാ
രാമായണം
താതനിേയാേഗന കാനന സീമനി യാത ാരായി പ െചയ്തീ വാ ദണ്ഡകാരേണ വസി നാളതിചണ്ഡനാേയാ നിശാചര വ ട ജാനകീ േദവിെയ െകാ ീടിനാ കാനേന nj തിരി നട . ക ീലവെളെയാേരട മി ിഹ ക കി ീ നിെ നീയാേരാേടാ സേഖ? െചാ ീ െക േകെ ാ മാ തി െചാ ിനാ ിെ ാ ഹലാ :ീവനാകിയ വാനേര പ താേ വസി ിത ര പേത! മ ികളായ് nj നാ േവ േ ാ സ തം െട ിരിയാെത വാ . അ ജനാകിയ ബാലി കപീശ രനാ ി ള ീടിനാ ത ിെയ ീവ പരി ഹം തെ മ ജ തെ പരി ഹി ീടിനാ ഋശ കാചലം സേ തമായ്വ വിശ ാസേമാടിരി ിത ാ ജ njാനവ ത െട ത ാനാ െ ാ വാനര വാ തനയ മഹാമേത! നാമേധയം ഹ മാനnj്ജനാ ജനാമയം തീ ര ി െകാേ ണേമ. ീവേനാ സഖ ം ഭവാ െ ി നി ഹി ാമി വ മരികെള േവലെച ാമതിനാേവാളമാ njാനാലംബനം മെ നി ി ൈദവേമ! ഇ ം തി മനെ ിെല ക ാപെമ ാമക ം ദയാനിേധ! എ ണ ി നിജാ തി ൈകെ ാ നി തി ിലാ ാ മാ തി. േപാക മമ സ്ക േമറീ വി നി 224
അ
ാ
രാമായണം
ളാ ലഭാവമകെല ള ാ ം. അേ ാ ശബരിത വാ കേളാ ല്പലേന ന വാദ ം െചയ് .
ക-
ീവസഖ ം ീരാമല ്മണ ാെര ിലാാറെ നട ി മാ തി ീവസ ിധൗ െകാ െച ീടിനാ വ ം കളക നീ ഭാസ്കരന ന! ഭാഗ മേഹാ ഭാഗ േമാ േ ാളെമ ം ഭാസ് രവംശസ ഭവ ാരായ രാമ ം ല ്മണനാ മ ജനം കാമദാരാ മിവിേടയ്െ ി. ീവേനാടിവ ം പറ ീശ രാേ മഹാത ായാതേല തദാ വിൈശ്വകനായക ാരാം മാര ാ വി ാ േചതസാ നി ളീടിനാ . വാതാ ജ പരമാന െ ാ നീതിേയാട ാ ജേനാ െചാ ിന :ഭീതികളക നീ മി േഗാേ വ ജാത ാരാെയാ െയാേഗശ ര ാരീീരാമല ്മണ ാെര ിയതാെര ം േപടി േവ ഭവാനിനി േവേഗന െച വ ി സഖ ംെചയ് ഭാഗവത ിയനായ് വസി ീ ക. ീതനാേയാ ീവ മേ രമാദര ായ സസം മം വിഷ്ടപനാഥനി ളീ വാ വിഷ്ടരാ ം ന പ വജാല െപാ ി വനിയിലി ാന േനരമിഷ്ടനാം മാ തി ല ്മണ െമാടിി ക സാവി ീവ ം 225
അ
ാ
രാമായണം
ഷ്ടേമാദാെലാടി ി ളീടിനാ . ഷ്ടി െ ാവ മി ീടിനാ . നഷ്ടമായ് വ ി സ ാപസംഘ ം. മി ാ ജേനാ ല ്മണ ീരാമാ െമ ാമറിയി േനരം ധീരനാമാദിത ന േമാേദന ീരാമച േനാടാ െചാ ീടിനാ :നാരീമണിയായ ജാനകീേദവിെയ ആരാ റി ത നി യം ശ വിനാശന ി ടിയെനാ മി മായ് േവലെച ാം തവാ ാവശാ . ഏ മി നീ പി േഖദി താധികെളാെ യക വ നി യം രാവണ തെ ലം വധം െചയ് േദവിേയ ം െകാ േപാ ക njാ njാെനാരവ കേ െനാ നാള മാനവവീര! െതളി േക ീടണം:മ ിക നാ േപ ം njാ മായചലാേ വസി കാലെമാ ദിനം ഷ്കരേന യാേയാ ത ണിെയ ഷ്കരമാ േ ണ െകാ േപായാെനാ രേ ാവരന േനരമ രി ര ി തി ാ മി ാ ദീനമായ് രാമരാേമതി റയി േ ാ തവ ഭാമിനിതെ യവെള േത വ . ഉ മയാമവ nj െള േതേ ാ മാംേഗ ക േനരം പരവശാ ഉ രീയ ി െപാതി ാഭരണ ള ീശ േരാപരി നിേ പണം െചയ്താ . njാന ക ിെ ി വേ ന കാണണെമ ിേലാ ക ാ ം. ജാനകിേദവിത ാഭരണ േളാ 226
അ
ാ
രാമായണം
മാനവവീര! ഭവാനറിയാമേ ാ. എ പറ െത െകാ വ മ വ തന് തി ി വ ീടിനാ . അ േ ാേജ െന േനാ ം േനരം ക നീ തെ ശലം വിചാരി . എെ ണേ പിരി ിേതാ നി ം തന ംഗിനാകിയ ൈവേദഹിേയാടേ ാ! സീേത! ജനകാ േജ! മമ വ േഭ! നാേഥ! നളിനദലായേലാചേന! േരാദനംെചയ് വി ഷണസ യമാധി ം തി മാറില ഴ് ി ം ാ ത ാരാം ഷ ാെരേ ാെല േലാൈകകനാഥ കര ട ിനാ . േശാേകന േമാഹം കല കിട രാഘവേനാ പറ ി ല ്മണ :ദു:ഖിയായ്േക േമ രാവണ തെ ം മ ടേ ഷ്ഠസഹാേയന ൈവകാെത നി ഹി ം ജേന യാം സീതെയ ൈകെ ാ െകാ ാം സീദ േഭാ ഹേര! ീവ ം പറ ാന േക ടന് വ ിയായ്േക േമ രാവണ തെ ം നി ഹി ാ ന കീ വ േദവിെയ ൈകെകാ ക ൈധര ം ധരി ീപേത വിേഭാ! ല ്മണ ീവവാ കളി െന ത ണം േക ദശരഥ ം ദു:ഖ െമാ ി മ വിനാ . മ ടേ ഷ്ഠനാം മാ തിയേ രം അ ിേയ ം ജ ലി ി ഭമായ ല ം പാ െച ി ി സഖ ം ീവരാഘവ ാര ിസാ ിയായ് സഖ ംെചയ് പരസ്പരം കാര ം ീവരാഘവ ാര ിസാ ിയായ് 227
അ
ാ
രാമായണം
സഖ ം െചയ് പരസ്പരം കാര ം സി ി െമ റ ാ േഖദം കളംഗമായ ൈശലാേ മ വിനാര്. ബാലി ം താ ം പിണ യതി ലെമ ാ ണ ി ങീടിനാ :
ബാലി
ീവകലഹകഥ
പ
മായാവിെയേ ാര േരശ ായി മയ ത െട നായ് ിനാ മി ാ മദി വനാ തനായ് നട ീ ം ദശാ േര കിഷ്കി യാം രി വിളി ി മ ടാധ ീശ രനാകിയ ബാലിെയ. ിനായ വിളി േക തിനാം ബാലി റെ െച ട ഷ്ടിക െകാ താഡി െകാ തിദുഷ്ടനാം ൈദത ം േപടി മ ിനാ . വാനരേ ഷ്ഠ േമാടിെയ ീടിനാ njാ മ ക െച ി പി ാെല ദാനവ െച ഹയി ി വാനരേ ഷ്ഠ െനേ ാ െചാ ിനാ njാനതി ിവ തെ െയാ വ നം വിലദ ാരി നില് നീ നി ഭയം ീരം വരികില ര മരി ീ ം േചാര വരികിലട േപായ് വാഴ്ക നീ. ഇ ം പറ തി ി ബാലി ം ത വിലദ ാരി നിേ നടിയ ം േപായി കാലെമാ മാസെമ ി മാഗതനായ മി കപീശ ര വ ി േചാര വില ഖം ത ി നിെ ി നി വ പരിതേപാ ം അ ജ തെ മായാവി മഹാ ര 228
അ
ാ
രാമായണം
നി ഹി ാെന റ njാ ം തദാ ദു:ഖ െ ാ കിഷ്കി ീടിേന മ ടവീര ം ദു:ഖി കാലം വാനരാധീശ രനായഭിേഷക ം വാനേര ാെരനി െചയ്തീടിനാ . െച ി കാലം റെ ാ പിെ ം വ ി ബാലി മഹാബലവാ തദാ ക ി njാ മഹാബലവാ തദാ െകാ വാെനേ ാ േകാപി ബാലി ം െകാ വാെനേ ാട ഭേയന njാെന ാട ം പാ ിരി താെ ം നീെള നട ഴ ീ ം ദശാ േര ബാലി വരികയി ശാപ ിനാ ഋശ കാചേല വ ി ീടിേന വിശ ാസേമാ njാ വിശ നാേഥ! വിേഭാ! ഢനാം ബാലി പരി ഹി ീടിനാഢരാഗം മമ വ ഭ തെ ം നാ ം നഗര ം പത്നി െമ െട വീ ം പിരി ദു:ഖി ിരി njാ . ത ല്പാദപേ സ്പ ശകാരണാലിേ ാളതീവ ഖ ായ് വ മി ാത്മേജാ ിക േകേ ാരന രം മി ദു:േഖന സ പ്തനാം രാഘവ ചി കാ ണ ം കല െചാ ാ തവ ശ വിെനെ ാ പത്നി ം രാജ ം വി െമ ാമട ി വാ njാ സത മി രാമഭാഷിതം േകവലം. മാനേവേ ിക േക െതളിെ ാ ഭാ തനയ മി െന െചാ ിനാ :സ േ ാകനാഥജനാകിയ ബാലിെയ229
അ
ാ
രാമായണം
െ ാ വാേന ം പണി നി യം ഇ വേനാളം ബലം മെ ാ വ ം െചാ വ ബാലിത ബാ പരാ മം. ദു ഭിയാ ം മഹാ രന് വ കിഷ്കി ാ രദ ാരി മാഹിഷേവഷമായ് ിനായ് വിളിേ ാ േനര തിനാം ബാലി റെ െച ട ൃംഗം പിടി പതി ി മിയി ഭംഗം വ ി വി ി റി ട ഉ മാംഗെ ഴ ിെയറി ി ര ം വീ മതംഗാ മ േല. ആ മേദാഷം വ ിയ ബാലിേപാശ കാചല ി വ ാകി ബാലി െട തല െപാ ിെ റി ട കാല രി ക മദ ാക ഗൗരവാ . എ ശപി േക കപീ മ ട ിയിവിെട വ വീല. njാ മ െകാ ിവിെട വസി മാനേസ ഭീതി ടാെത നിര രം ദു ഭിതെ തലയി കാ െകാ മ രംേപാെല കിട ി ഭവാ ഇ ിെത െ റി ീ ശ െകാ ം കപിവീരെന നി യം. എ േക ചിരി ര മ ത െട ാ െ വിര െകാ തെ െയ േമല്േപാെ റി ീടിനാ െച വീ ദശേയാജനപര ം. എ ക െതളി ീവ ം ത െട മ ിക ം വിസ്മയെ ന നെ കഴ് കഴ് വ ന ായ്െതാ െതാ നി ീടിനാ പിെ
മ
ാ
ജ
പറ 230
ീടിനാ
അ
ാ
രാമായണം
മ വ! സപ്തസാല ളിവയേ ാ ബാലി മ ിടി ീ വാനാ സാല േള മിവെയ റി ാ ം ാരി പിടി ിള േ രം പ െള ാം െകാഴി േപാേമഴി ം വ ി നില് മിവെ െയാരെ യ് െപാ ി ി ബാലിെയെ ാ ായ് വ ം ഢം ര ാ േജാ ികളീ ശം േകെ ാ ര ാന േയാ തനാകിയ രാമ ം ചാപം കഴിെയ ലെ ാ സായകം േശാഭേയാേട െതാ െ യ്ത ളീടിനാ . സാല േള ം പിള റെ ൈശല ം മി ം േഭദി പിെ ം ബാണം ജ ലി തിരി വ ാ ത ണീരമ േപാ േ ാരന രം വിസ്മിതനാെയാ ഭാ തനയ ം സസ്മിതം ിെ ാ െചാ ീടിനാ :സാ ാ ജഗ ാഥനാം പരമാ ാ സാ ി ത നി ി വടി നി യം പ njാ െചയ്െതാ ണ ഫേലാദയം െകാ കാ ാ െമനി േയാഗം വ ജ മരണനി ിവ വാ നി ല ാ ഭജി ഭവ പദം േമാ ദനായ ഭവാെന ലഭി യാ േമാ െമാഴി േപ ി തി njാന്. ദാരാ രാജ ാദി സമസ്ത ം വ മേ തവ മായാവിരചിതം ആകയാ േമ മഹാേദവ! േദേവശ! മാകാം യി േലാേകശ! സീദ േമ വ ാപ്തമാന തികരം പരം ാപ്േതാ ഹമാഹ ഭാഗ ഫേലാദയാ മ ിനാ ഴി ഴി േനരം നിധി തെ ലഭി േപാെല ര പേത! 231
അ
ാ
രാമായണം
ധ ദാന തതീ തപ: ക േ ഷ്ടാദിക െകാെ ാ ം വ ടാ ബ സംസാരനാശനം നി യം ത ല്പാദഭ ിെകാെ ിേയ ത ല്പാദപ ാവേലാകനം േകവലമിേ ാളകെ ംത പാബലം. യാെതാ ചി ം നി ി വടി പാദാം ജ ിലിളകാ റയ് കാ ണം േപാ െമ ാകിലവ തനിെ ാെ നീ ീ മ ാനമന ദം. ചി ം ഭവാ റയ് ായ്കി മതി ഭ ിേയാെട രാമരാേമതി സാദരം െചാ വ ദുരിത േവര ന നാേയ ം വി നാം നി യം. മദ പെന ി ം ഹ്മഘ്നെന ി ം സേദ ാ വി നാം രാമജപ ിനാല് ശ ജയ ി ം ദാര ഖ ി ം ചിേ െയാരാ ഹമിെ നിേ േമ. ഭ ിെയാഴി മെ ാ േമ േവ ീല ിവ വാ ! ദയാനിേധ! ത ല്പാദഭ ിമാ േ ാപേദശം െകാ മല്പാപ പാടയ ിേലാകീപേത! ശ മ മി ാദിേഭദ മം ചി ി നഷ്ടമായ് വ ി പേത! ത പാദപ ാവേലാകനം െകാെ നിപ മായി േകവല ാന ം ദാരാദിസംബ െമ ാം തവ ശ ിയാം മായാ ഭാവം ജഗ പേത! ത ല്പാദപ ജ ി റയ് ണെമെ ാ ാെ നി രമാപേത! ത െമ
ാമസ ീ ിയയാകണെട ജിഹ സദാ നാണെമ ിേയ 232
അ
ാ
രാമായണം
ത രണാംേഭാ ഹ ളിെലെ ാ മ നം െച ായ് വരിക കര ളാ നി െട ചാ പ കാണായ് വരിെക െട ക ക െകാ നിര രം ക െ ാ േക ായ് വേരണം സദാ നി െട ചാ ചരിതം ധരാപേത! മ രണദ യം സ രി ീടണമച തേ േതാ ം ര പേത! ത ല്പാദപാം തീ േളല് ാകണെമേ ാ മംഗ െകാ നിത ം ഭവല്പദം. ഭ ാ നമസ്കരി ായ് വേരണം മാംഗംെകാ നിത ം ഭവല്പദം. ഇ ം കഴ് വെന രാഘവ ചി ം ളി പിടി ല്കീടിനാ . അംഗസംഗംെകാ കല്മഷം േവര മംഗലാ ാവായ ീവെന ദാ മായയാ ത േമാഹി ി ിതേ രം കാര സി ി ക ണാജലനിധി. സത സ പ ചിരി ളിെ യ് സത മേ നീ പറ െതേടാ സേഖ!
ബാലി
ീവ
ം
ബാലിയെ വിളി ി കാലം കളയ േത മിനിെയേടാ! ബാലിെയെ ാ രാജ ാഭിേഷകംെചയ് പാലനം െചയ് െകാ വ നിെ നി യം. അ ാ ജന േക നട ി കിഷ്കി യാം രി േനാ ി നിരാ ലം. അ േലാ ഭവ ാരായ രാമ ം ല ്മണവീര ം മ ിക നാ വ ം മി ജ െച കിഷ്കി ാ രദ ാരി ിനായ് വിളി ീടിനാ ബാലിെയ ഥ ീ ഹ ം മറ നി ീടിനാ 233
അ
ാ
മി ഭാേവന രാമാദികളേ
രാമായണം രം.
നാം ബാലിയലറിവ ീടിന മി തനയ ം വ സി ിനാ . ാരി ം മി തനയെന പ റാ വലി ീടിനാ . ബ േരാേഷണ പരസ്പരം ത ിെല മതീവ ഭയ രമായി . ര മണിേ ക പധര ാരായ് ശ ികല പവെരാ ം െപാ േ രം മി ാ ജേന ാരി േനതി ം തിരി റിയാവെ ാ ം മി വിനാശാനാശ യാ രാഘവനസ് േയാഗ ം െചയ്തീല േനരം. ാരി ഷ്ടി േയാഗം െകാ ര ം ഛ ി ഭീതനാേയാടിനാ മി തനയ ം സത രമാ നായ് ാരി മാലയം ി . വി സ്തനായ് വ മി തനയ ം ഥ ീ ഹാ ിേക നി ളീ മി ാന േയാ തനാകിയ രാമേനാെട മാ ാപ ഷ െചാ ിനാ :ശ വിെനെ ാ െകാ ി േയാ തവ ചി ിേലാ തറി ീല njാനേ ാ! വധ െന ാകി വധി കള ാലമേ ണ മാം നി ി വടി താ തെ സത ം മാണെമേ ാ േ ന ം നെര ം പാരം പിഴ ദയാനിേധ! സത സ ഭവാെന njാേനാ ം വ മേ ശരണാഗതവ ല! മി ാ േജാ ികളി രമാ ലാ താര മ രം െചാ ിന ബ ാ േന നായാലിംഗനംെചയ് 234
അ
ാ
രാമായണം
ചിേ ഭയെ ടായ് േക ം മമ സേഖ! അത േരാഷേവഗ കല െ ാ മേ ഭവാ ാെര ിരിയാ മി ഘാതിത മാശ njാനേ രം വാനായതി സ് ം ധരി നീ ചി മം വരായ് വാെനാരടയാളം മി ാ ജാ! നിന ാ വനിനി ശ വാ െ ാ ബാലിെയ ത രം ിനായ് വിളി ാ ം മടിയാെത വിനാശന നാമ ജ ത വശഗതെന റ ീ നീ സത മിദമഹം രാമെന ാകിേലാ മിഥ യായ് വ ടാ രാമഭാഷിതം. ഇ ം സമാശ സ മി ാ ജം രാമഭ മി ാ ജേനാ െചാ ിനാ :മി ാ ജഗേള ഷ്പമാല െ നീ ബ ാ വിരേവാടയയ് ിനായ് ശ ഘ്ന ജ മാല ം ബ ി മി ാ ജെന േമാദാലയ ീടിനാ .
ബാലിവധം ാരി െന ിനായ്െ ാ മി ാ ജ വിളി ീടിനാ പിെ ം നായ്നി കിഷ്കി ാ രദ ാരി ത ാ മഹാസിംഹനാദം രവി ത ബ േരാഷം വിളി നാദം തദാ ത ാതിവിസ്മിതനാെയാ ബാലി ം ബ ാ പരികരം ായ സത രം ബ ൈവരം റെ േ ാ േനര ഭ രേ െച ബ ാ േന യായ് മേ ത െചാ ീടിനാ താര ം:ശ ാവിഹീനം
റെ
െതെ 235
ാ
അ
ാ
രാമായണം
ശ ിെനനി േക നീ വി ഹ ി പരാജിതനായ്േപായ ീവനാ വ ീ വാ കാരണം എ ം പാരം പരാ മ െ ാ മി മവ പി ണ നി യം. ബാലി ം താരേയാടാ െചാ ീടിനാ ബാേല! ബലാെലാ ശ ാെകാലാ ക യ ീ നീ ൈവക േത േമ നീെയാ കാര ം ധരിേ ണേമാമേല! ബ വായാ േതാ ീവ ബ മിെ േ ാ ൈവര ിനാ േമ ബ വാ വേനകെന ാകിേലാ ഹ വ െന ാലവ മറിക നീ ശ വാ വ വ ഹാ ിേക ിനായ് വിളി ി ം േക ട രനാ ഷനിരി േമാ? ഭീ വാ ിലട െചാ നീ. ൈവരിെയെ ാ വിരവി വ വ njാ ധീരത െകാെ ാ ിരി നീ വ േഭ! താര ം െചാ ാള േക വേനാ വീരശിഖാമേണ! േക ാ െമ ി നീ കാനന ി നായാ ി േപായി താേന മമ തനംഗദനേ രം േകേ ാ ദ െനേ ാ െചാ ാന േക ി േശഷം യേഥാചിതം േപാക നീ. ീരാമ ദശരഥനാമേയാ ാധിപ രാമെന വ ത െട ന ന ല ്മണനാ മ ജേനാ ം നിജല ്മീസമയായ സീതേയാ മവ വ ി ീടിനാ ദണ്ഡകകാനേന വന ാശനനായ് പ െചയ്തീ വാ ദുഷ്ടനാ െ ാ രാവണരാ സ 236
അ
ാ
രാമായണം
ക െകാ ാനവ ത െട പത്നിെയ ല ്മണേനാ മവെളയേന ഷി ത ണ ശ കാചേല വ ി മി ാ ജെന ം ത ക ീടിനാ മി മായ് വാഴ്കെയ േന ാന െമാ ി സഖ ം െചയ് െകാ ാര ിസാ ിയായ് ദു:ഖശാ ി ി വ മാ ട ാരി െനെ ാ കിഷ്കി യി മി ാ ജ! നിെ വാഴി െനെ ാ സത ം െചയ് െകാ ി രാഘവ . സത രമ തനയ മേ രം അേന ഷണംെചയ്തറി സീതാേദവി തെ ം കാ ി വെന ം ത ി അേന ാന േമവം തി ം െചയ്തി വ ിതിേ ാള കള ാ ീവെന ൈസ്വരമായ് വാഴി െകാ കയിളമയായ് യാഹി രാമം നീ ശരണമായ് േവേഗന പാഹി മാമംഗദം രാജ ം ലംചേത. ഇ
ിെന െചാ ി ര കാ ം പിടിെന താര നമസ് രി ം വിധൗ വ ാ ലഹീനം ണ ണ രാഗവേശന പറ ി ബാലി ം:സ് ീസ ഭാവംെകാ േപടിയായ്േക േമ നാസ്തി ഭയം മമ വ േഭ േക നീ ീരാമല ്മണ ാ വ െത ിേലാ േച െമേ ാ മവെര നി യം രാമെന സ്േനഹെമേ ാളമി ാ േമ രാമനാ സാ ാ മഹാവിഷ് നാരായണ താനവതരി മിഭാരഹരണാ െമ േക njാ . പ േഭദം ഭവാനി നി യം നി ണേനകനാ ാരാമനീശ ര ത രണാം േജ വീ നമസ് രി237
അ
ാ
രാമായണം
ി യാ njാ ിെ ാ ി േപാ വാ ഹ ി പകാര േമ ം ീവെന ാ െമെ െ േ ാ നീ. തെ ബ്ഭജി വെരബ്ഭജി ീ മന ഭാവം പരമാ ാവിനി േ ാ. ഭ ിഗമ പരേമശ ര വ േഭ! ഭ ിേയാ പാ ിെലേ ാളമി ാ േമ ദു:ഖ ം നീ ി വസി നീ േവശ്മനി ഷ്കരേലാജേന! ണാം േധ! മ
ഇ
മാശ ാസ ാരാതി ം നായ് സത രം ബ ാ പരികരം നി മി ീടിനാ ായ സത രം നി ഹി ീ വാ ീവെന ധാ. താര മ കണ ം വാ വാാ ഢേഖദമക ീടിനാ . പ ംകടി ലറിെ ാ ബാലി ം നി നിെ ണേ ാ േനരം തദാ ഷ്ടിക െകാ താഡി ി ബാലിെയ ഷ്ടനാം ബാലി ീവേന ം തദാ ഷ്ടി ി ഹരി ിര േവ െക ി ം കാ ൈക പരസ്പരം താഡനം ത ി ം െകാ ം തല ത ളി െകാ ി േമ ം പിടി കടി മി വീ ം ര ര ീ ം കല നഖംെകാ മാ ി ം ചാടി തി ം െട തി ം മാടി ം െടെ ാ ം ഓടി ഴി ം വാടിവിയ ം മാടിവിളി ം േകാപി ം ഊേടവിയ ം നാഡിക ചീ ം ഷ്ടി േയാഗം ക നില്പവ ഷ്ടി ളി ം വാഴ് ി സ് തി ം കാല ം കാലകാല ാ േപാ 238
അ
ാ
രാമായണം
ബാലി ീവ ിെനാ ാ ഢം. ര സ ത ി െപാ ംേപാെല ര ൈശല ത ി െപാ ം േപാെല ം ക വരാ െകാ ാടി കഴ് ി ം ക ീല വാ െമാ േമ േമ. അ
െകാ െ ാ മാല ബാലി ച ത ന കിയ മാല ീവ ം േഭദമിെ ാ െകാ ം ത ിെല ി ം േഭദി ിത തനയ വി ഹം സാദ േമ ം കല ീവ ം േഖദേമാേട ര നാഥെന േനാ ി ം അ ജ ഷ്ടി ഹര േളല് യാ ീവേന ം തള െ ക കാ ണ ംകല േവേഗന ൈവണ്ഠ ദശരഥന ന ബാലിത വ : േദശെ ല മാ ിെ ാ ഷണ്ഡം മറ ാ മേഹ മാമസ് ം െതാ വലി നിറ ട വി തമാ ാറയ ളീടിനാ . െച ബാലിത മാറി തറ ളെവാ ലറിവീണീടിനാ ബാലി ം. മി െമാ വിറ ിതേ ര രാമെന ി സ് തി മ ത . േമാഹംകല മാ ം പിെ േമാഹ ം തീ േനാ ീടിനാ ബാലി ം കാണായിതേ ര മെന ദാ ബാണ ം ദ ിണഹസ്േത ധരി ന പാണിയി ചാപ ം ചീരവസന ം ണീര ം ദുസ്േമരവദന ം ചാ ജടാമ ടം ിടെ മാറിട ി വനമാല ം ചാ ായത ളാ ജ ം 239
അ
ാ
രാമായണം
ദള വി ശരീര ം ഭാേഗ പരിേസവിത ാരായ ്മണ ീവ ാെര മnj്ജസാ ഗ ഹി പറ ി ബാലി ായ േഖദേകാപാ ലേചതസാ :ക ഗ ഹി പറ ി ബാലി ായ േഖദേകാപാ ലേചതസാ :എ njാെനാ നിേ ാ പിഴ െമ ിെനെ െ ാലെചയ് െവ െത നീ വ ാേജന േചാരധ െ ം ൈകെ ാ രാജധ െ െവടി െത ി െന? എെ ാ കീ ി ലഭി ിതി െകാ ? ചി ി രാജ േലാ ഭവനേ ാ നീ വീരധ ം നി പി കീ ിെ ി േനേര െപാ ജയിേ ണേമവ ം. എെ ാ ീവനാ തമായ ം എ മെ ാ തമ യാ ം? രേ ാവര തവ പ ിെയ തിന ാ ജെന രണമായ് ാപി നി ഹി ഭവാെനെ െയ ാകിേലാ വി മം മാമകം േക റി ീേല? ആരറിയാ േലാക ി ം വീരനാെമ െട ബാ പരാ മം? ല ാ രെ ി ടാചലെ ാ ം ശ ാവിഹീനം ദശാസ േനാ ം െട ബ ി njാനരനാഴികെകാ നിിേക വ െതാ േത മാദരാ . ധ ിഷ്ഠെന ഭവാെന േലാക ി നി ല ാ പറ ര പേത! ധ െമെ ാ ലഭി തി െകാ നി ലമി െന കാ ാളെനേ ാെല വാനരെ തിെ യ് െകാ ിെ ാ മാന ായെതെ പറക നീ. വാനരമാംസമഭ മേ ബത പ ല ക
240
അ
ാ
രാമായണം
മാനേസ േതാ ിയെത ി ഇ ം ബ ഭാഷണംെചയ് രമായ െചയ് ര
പേത! ബാലിേയാമ :-
ധ െ ര ി തി ാ ധ മായ് നി രം നട ി നീെള njാ . പാപിയാേയാരധ ിഷ്ഠനാം നി െട പാപം കള ധ െ നട വാന് നിെ വധി ി njാ േമാഹബ നായ് നിെ നീേയ മറിയാ െമേടാ! ീ ഭഗിനി സേഹാദരഭാര ം കള ം മാതാ േമ േമ േഭദമിെ േ ാ േവദവാക മ േചതസി േമാഹാ പരി ഹി വ പാപികളി വ േമ ം മഹാപാപി താപമവ ിതിനാെല വ മേ ാ. മര ാദ നീ ി നട വ കെള ശൗര േമ ം പ ാ നി ഹി ഥ ധ ിതി വ ം ധരണീതേല നി ലാ ാ നീ നി പി മാനേസ. േലാകവി ിവ വാനായ്െ ാ േലാകപാല ാ േപാകായ് വേരാടി ം പാപ ിനായ് വ ം പാപിക േ ം. ഇ മ െചയ് െതാ േവ േക ാ ചി വി ി ഭവി കപീ ം രാമെന നാരായണെന റി ട താമസഭാവമക സസം മം ഭ ാ നമസ് ത ാ വ ി െചാ ിനാനി ം മമാപരാധം മിേ ണേമ. ീരാമരാമ! മഹാഭാഗ! രാഘവ! നാരായണ നി ി വടി നി യം. njാനറിയാെത പറ െത ാം തവ മാനേസ കാ ണ േമാ മി ണം. 241
അ
ാ
രാമായണം
നി
ി േമനി ം ക ക ാ നിിേക താവകമായ ശരേമ േദഹ േപ ി തി േയാഗം വ ദാഹ ! ഭാഗ െമെ ാ െചാ ാവ ം സാ ാ മഹാേയാഗി നാമപി ദു ഭം േമാഭ ദം തവ ദ ശനം ീപേത! നി ി നാമം മരി ാന് ട േ ാ സ ാപ െ ാ െചാ ം ഷ േമാ ം ലഭി താകയാലി േമ സാ ാ ര: ിതനായ ഭഗവാെന ക ക േപാ നി െട സായകം െകാ മരി ാനവകാശമി ാലം ഉ ാെത െട ഭാഗ ാതിേരകമിേ ാ പല ം ലഭി തീശ ര : നാരായണന് നി ി വടി ജാനകി താരി മാതാവായ ല ്മീഭഗവതി പം ികണ്ഠ തെ നി ഹി ാനാ പം ിരഥാ ജനായ് ജനി ഭവാ പ ജ മ ി യാെല ം പ വിേലാചന! njാനറി ീടിേന നി െട േലാകം ഗമി ാ ട ീ െമെ യ ഹിേ ണം ഭഗവാേന! എേ ാ ല ബലനാ മംഗദന് ത ി തി ാതിരി ണം. അ തനയ മംഗദബാല െമാ െമനിെ ൈകെ ാ കേവണേമ അ ം പറി ൈ െകാ ടിയെനയ േപാ െമെ േലാ ക ം േവണം. എ േക ര മ ബാണ ം െച പറി തേലാടിനാ െമ േവ. മാനവവീര ഖാം ജ ം പാ വാനരേദഹ േപ ി ബാലി ം േയാഗീ ദുരാപമാ െ ാ 242
അ
ാ
രാമായണം
േലാകം ഭഗവ പദം ഗമി ീടിനാ . രാമനാേയാ പരമാ നാ ബാലി രാമപദം േവശിേ ാരന രം മ ടൗഘം ഭയേ ാേടാടി േവേഗന ി കിഷ്കി യായ രാജിേര െചാ ിനാ താരേയാഗാ കപിക ം സ േ ാകവാസിയായ കപീശ ര ീരാമസായകേമ രണാജിേര താേര! മാരെന വാഴി ൈവകാെത േഗാ രവാതി നാ ം ഢം ബ ി േഗാപി െകാ ക കിഷ്കി ാമഹാ രം. മ ികേളാ നിേയാഗി നീ പരിപ ിക ി കട ാതിരി ണം. ബാലിമരി േകെ ാ താര മാേലാലവീ ക നീ ം വാ ദു:േഖന വ സി താഡി താഡി ഗദ്ഗദവാചാ പറ പരതരം :എ െമ ഭ ത ഇ ര ഭ
ിെനനി ിനി ം രാജ ി തലവാസ േമ ഥാ? ാ തേ ാ െട മടിയാെത േലാകം േവശി ക njാ ം കര കര വ െച ത പാം ളണി കിട കേളബരം ക േമാഹം േനാ െടേയ ം വിവശയായ് വീണി െച പാദാ ിേക താര ം േക ട ിനാ പിെ ലതരം:ബാണെമയ്െതെ ം െകാ ീ നീ മമ ാണനാഥ െപാറാ പിരി െലെടാ എെ തിേയാ െടയയയ് ിേലാ കന കാദാനഫലം നിന ം വ ം 243
അ
ാ
രാമായണം
ആര നാം നി ാല തമ േയാ ഭാര ാവിേയാഗജദു:ഖം ര പേത! വ ംതീ മ മായ് വാഴ്ക നീ ീവ! രാജ േഭാഗ േളാ ം ചിരം. ഇ ം പറ കര താരേയാരമായ െചയ് ര വര തത ാേനാപേദേശന കാ േണ ന ഭ വിേയാഗദു:ഖം കള ീ വ .
താരേയാ
ഉപേദശം
എ ി േശാകം ഥാ തവ േക നീ ബ മിേ മിതി മേനാഹേര! നി െട ഭ ാ േദഹേമാ ജീവേനാ ധേന പരമാ െമേ ാ െചാ നീ. പ താ കം േദഹേമ ം ജഡം സ ിതം ത ങ്മാംസര ാ ിെകാെ േടാ! നിേ ഷ്ടകാഷ്ഠ ല ം േദഹേമാ നീ നി യമാ ാ ജീവ നീരാമയ . ഇ ജനനം മരണ മി േകള ാകായ്ക നിനേ േമ. നില് മി നട മി േക ദു:ഖവിഷയ മ േകവലം. സ് ീ ഷ ീബേഭദ മി താപശീതാദി മിെ റിക നീ. സ ജ ജീവേനക പരനദ യനവ യനാകാംശ ല നേലപക മായ് നിത മായ് ാനാ കമായ തത േമാ െ ദു:ഖ ി കാരണം? രാമവാക ാ തം േകെ ാ താര ം രാമേനാടാ േചാദി ി പിെ ം :നിേ ഷ്ടകാഷ്ഠ ല ം േദഹമായ ം സ ിദാ ാ നിത നായ ജീവ ം 244
അ
ാ
രാമായണം
ദു:ഖ ഖാദി സംബ മാ െ െതാെ യ െചയ്കേവണം ദയാനിേധ! എ േക െചയ് ര വര ധേന ! രഹസ മാ േക നീ. യാെതാരള േദേഹ ിയാഹ ാരേഭദഭാേവന സംബ ായ് വ ം അ നാേളയ് മാ ാവി സംസാരെമ മവിേവകകാരണാ നി യം. ഓ ി മിഥ ാ തമായ സംസാര ം പാ താേന വിനിവ ി യിെ േടാ! നാനാവിഷയ െള ധ ായമാനനാം മാനവെന െനെയ േക നീ. മിഥ ാഗമം നിജസ പ്േന യഥാ തഥാ സത മാ േക ാ െമ ിേലാ നമനാദ വിദ ാബ േഹ നാ താനാമഹം തി ാ തല് ാര മായ് സംസാര ാമപാ കമായ ം. സംസാരേമാ രാഗേരാഷാദിസം ലം മാനസം സംസാരകാരണമായ ം മാനസ ി ബ ം ഭവി ം ആ മന മാനത ം ഭവി യാലാ നസ്ത തബ ം ഭവി . ര ാദിസാ ി ാകകാരണം സഫടിക ം തദ മായ് വ ം വസ് തയാ പാ ലി ത nj്ജനാ ചിേ വിചാരി കാ ക നീ ്മമായ്. ീ ിയാദി സാമീപ ാകയാെല മാ ാവി സംസാര ം ബലാ . ആ ാസ ലിംഗമാേയാ മന ിെന താല്പര േമാ പരി ഹി ി േ ാ ത ഭാവ ളാ കാമ െളത ാദികളാം ണ ളാ ബ നായ് േസവി യാലവശത ം കല ഭാവി െകാ സംസാേര വല . 245
അ
ാ
രാമായണം
ആദൗ മേനാ ണാ ഷ്ട ാ തതസ്തദാ േവദം വിധി ം ബ വിധക ര ാസിതേഭദമയ ളായ് മി ം ത മാന ഭാവ ളായ് ഇ െന ക വേശന ജീവ ബലാെല മാ ത വം മി ീ . പിെ മസ്തസംഹാരകാേല ജീവന മനാദ വിദ ാവശം ാപി തിഷ്ഠത ഭിനിേവശ ാ നരഥ ഷ്ടികാേല വാസനയാ സമം ജായേത േയാ ഘടീയ വത് സദാ മായാബല ാലതാ െ ാഴി ാെമേടാ! യാെതാരി നിജ ണ വിേശഷണ േചതസി സ ംഗതി ലഭി ീ മ ഭ നായ ശാ ാ ാവി നരേ ാളവ മതി മദ ിഷയാ ഢം? ാ ം കഥാ വേണ മമ സ പവി ാന ം ജായേത. സദ് നാഥ സാേദന മാനേസ ഖ വാക ാ വിജ്njാന ായ് വ ം. േദേഹ ിയമന: ാണാദികളി നിാഹ േവെറാ നമാ ാവി സത മാന േമകം പരമദ യം നിത ം നി പമം നിഷ്കളം നി ണം ഇ മറി േ ാ നാമെ ാേഴ സത ം മേയാദിതം സത ം മേയാദിതം. യാെതാ വിചാരി തി െന േചതസി സംസാരദു:ഖമവനി . നീ ം മയാേ ാ േമാ വി യായ് മായാവിേമാഹം കള മേനാഹേര! ക ബ ി നി ട േവ െപ . നി ല ണി തെ ലയി നീ. 246
അ
ാ
രാമായണം
ചിേ നിന കഴി ജ ി െല ംഭ ി െ ില െകാ പ േമവം നിന കാ ി താപമിനി ള ാ മേശഷം നീ. മ പമീ ശം ധ ാനി െകാ ക ം മദ ചനെ വിചാരി െകാ ക ം െചയ്താ നിന േമാ ംവ ം നി ൈകതവമ പറ േകവലം. ീരാമവാക മാനേ ന േകെ ാ താര ം വിസ്മയം വണ ിനാ . േമാഹമക െതളി ി ചി ം േദഹാഭിമാനജദു:ഖ ം േപാ ിനാ . ആ ാ തിെകാ സ ഷ്ടയായാ േബാേധന ജീവ യായിനാ . േമാ ദനായ രാഘവ തേ ാ കാ ണം സംഗമമാേ ണ താര ം ഭ ി ി നാദിബ ം തീ യായാെളാ നാരിെയ ാകി ം. വ െമ ാമകെലേ ായ്െതളി ി ീവ മിവ േകേ ാരന രം അ ാനെമ ാമക സൗഖ ം വി ാനേമാടതിസ നായാ േലാ.
ീവരാജ ാഭിേഷകം ീവേനാട െചയ്താനന രമ ജ നാമംഗദ തെ ം ി സംസ്കാരമാദിക െളണ ാഹപര മാഹ െചയ്ക നീ. രാമാജ്njയാ െതളി ാ ീവ മാേമാദ െമാ ി ട ിനാ . സൗമ യാ െ ാ താര ം ം ാ ണ മമാത ധാന ാ ം 247
ം
അ
ാ
രാമായണം
പൗരജന മായ് േപേ ചിതം േഭരീ ദംഗാദി വാദ േഘാഷെ ാ ം ശാസ്േ ാ മാ േ ണ ക ം കഴി ഥ സ്നാത ാ ജഗാമ ര മസ ിധൗ മ ികേളാ ം ണമ പാദാം ജമ ദാ പറ ാ കപി ംഗവ :രാജ െ ര ി െകാ കേവണമിനിജ നാ ം നി ി വടി സാദരം ദസനാ േ ാരടിയനിനി വ ശാസന ം പരിപാലി സ തം േദവേദേവശ! േത പാദപ ദ യം േസവി െകാ വ ല ്മണെനേ ാെലീവവാ കളി രം േക ടനേ ചിരി െചയ് ര മ :നീ തെ njാനതിനിെ ാ സംശയം ീതനായ്േപായാ മാ മമാ യാ. രാജ ാധിപത ം നിന തേ നിനിജ നായ്െച ഭിേഷകം കഴി നീ. നെമാ നഗരം കയി njാേനാ പതി ാ സംവ രേ ാളം. സൗമി ി െച മഭിേഷകമാദരാ സാമ മാരെന ിെ നീ യൗവരാജ ാ മഭിേഷചയ േഭാ! സ മധീനം നിന രാജ ം സേഖ! ബാലിെയേ ാെല പരിപാലനംെചയ് ബാലെന ം പരിപാലി െകാ ക നീ. അ ിശിഖേര വസി njാനദ തി ചാ ാസ മാ ലാ . പിെ വരിഷം കഴി ാലന രമേന ഷണാ ം യത്ന െചയ്ക നീ. തന ംഗിതാനിരിേ ടമറി വെ േ ാ െചാല്ക ം േവണം മമ സേഖ! 248
അ
ാ
രാമായണം
അ നാ ം ര ി വസി നീ നിത ഖേ ാ ദാരാ ൈജ മം. രാഘവ തേ ാട ം ൈകെ ാ േവേഗന സൗമി ിേയാ ീവ ം െച രി ഭിേഷക െചയ് വ ി രാമാ ിേക മി ാ ജ . േസാദരേനാ ം വ ഷണാേഖ ഗിരൗ സാദരം െച കേരറി ര മ ഉ ത ശിഖരം േവശി നി േനരെമാ ഗഹ രം കാണായി. സ്ഫടികദീപ്തികല വിള ിന ഹാടകേദശം മണി വേരാ ലം വാതവരിഷഹിമാതപവാരണം പാദപ ംഫല ലസ ിതം. തൈ വ വാസായ േരാചയാമാസ സൗമി ിണാ ീരാമഭ മേനാഹര സി േയാഗീ ാദി ഭ ജനം തദാ മ േവഷം നാരായണ തെ പ ി ഗാദി പം ധരി ന ഹം പ ി ജെനബ്ഭജി ട ിനാ . ാവരജംഗമജാതികേളവ ം േദവെന ഖി മ വിനാ . രാഘവ ത സമാധിവിരതനാേയകാ േദേശ മ ം ദശാ േര ഏകദാ വ ി സൗമി ി സസ് ഹം രാഘവേനാ േചാദി ളീടിനാ :േക യിലാ ഹം പാരം ിയാമാ മാഖ ാഹി േമാ ദം േലാകീപേത! വ ാ മിക േമാ ദം േപാല വ ി െചയ്കേവണം ദയാനിേധ! നാരദവ ാസമിരി ാദിക സദാ നാരായണ ജെകാ സാധി 249
അ
ാ
രാമായണം
നിത ം ഷാ െമ േയാഗീ ാ ഭ ാ പറ െത േക njാ . ഭ നായ് ദാസനാ േ ാരടിയ ി ദ പേദശി ളണം. േലാൈകകനാഥാ! ഭവാന െചയ്കിേലാ േലാേകാപകാരകമാക േ ാ. ല ്മണേനവ ണ ി േനര ത േണ ീരാമേദവന െചയ് :
ിയാമാ േ ാപേദശം േക നീെയ ി മ ജാവിധാന േനാ ിലവസാനമിെ റിക നീ എ ി ം െചാ വാെനാ സംേ പി നി േ ാ വാ ല ം യാ . ത െട ത െട േഹ ാ മാ േ ണ മ ിട ി ദ ിജത ായ് വ ാ ആചാര േനാ മ ംേക സാദരമാചാര മാരാധി മാെമേടാ! കമല ി ലാകി മാം നര ിഭഗവാ ലാകി മാെമേടാ! ഖ തിമാദികളിെലാ ാകി മ ലാകി മ ി ലാകി ം ണ്ഡില ി ം ന സാള ാമെ ിേലാ ന മെമ ം.
ി-
േവദതേ ാ ളായ മ െകാാദരാ േ പനാദി വിധിവഴി കാേല ളി േവണം േദഹ േയ ലമറി സ ാവ നാദിയാം നിത ക ംെചയ് പിെ സ ക ണാ മായ്െചയ്ക സ ല്പമാദിേയ ആചാര നായ njാെന കല്പി 250
അ
ാ
രാമായണം
ജി ഭ ിേയാേട ദിവസം തി. സ്നാപനംെചയ്ക ശിലയാം തിമാ േശാഭനാ ം െചയ്കേവണം മാ നം. ഗ ഷ്പാദ െകാ ജി വ ചി ി െതാെ ലഭി മറിക നീ. ഖ തിമാദികളിലല ാരെമാെ സാദെമനിെ റിക നീ. അ ൗ യജി ഹവി െകാ ാദരാല െന ലണ്ഡില ി െല ാകിേലാ ിേല സ ജൗ വ മായവ സ ാദനം െചയ് േവണം ട വാ േയാ ം െട വരിെയ ാകി ം ഭ നാ വ ത ാലതി ിയം. ഗ ഷ്പാ തഭ േഭാജ ാദികെള പിെ റേയണേമാ njാേനേടാ! വസ് ാജിന ശാദ ളാലാസനമമായ കല്പി െകാ ണം. േദവസ സ േഖ ശാ നായ് െച ി ാവി ദാ ലിപിന ാസം കഴി ണം. െചയ്ക തത ന ാസ ം േകശവാേദ ന െചയ്ക മമ ിപnj്ജരന ാസ ം പിെ മ ന ാസ ം െചയ് സാദരം ത െട ി വാേമ കലശംവ ദ ിണഭാേഗ മാദികെള ാമ തഭ ൈത്യവ സംഭരി ീേടണം. അ ഗ്ഘ പാദ ദാനാ മാ ം മ പ ാ മാചമനാ െമ ി െന പാ ച ഷ്ടയ ം വ െകാ ണം േപ മെ ാ നി പണം ടാെത. മല്
ലാം ജീവസം ാം തടിദു ലാം മേല ഢം ധ ാനി െകാ ണം. പിെ സ േദഹമഖിലം തയാ വ ാപ്തെമ റയ്േ ണമിള ം ടാെത. 251
അ
ാ
രാമായണം
ആവാഹേയ തിമാദി മ ലാം േദവസ പമായ് ധ ാനി േകവലം പാദ മ ഗ്ഘ ം തഥാ മ പ മിത ാൈദ ഃ ന: സ്നാനവസ് വി ഷൈണ : എ പചാരെമ ാലത െ ാ ാെമനിെ േത . ആഗേമാ കാേരണ നീരാജൈന പദീൈപ ിേവൈദ ഃ ബ വിസ്തൈര : യാ നിത മായ ി െകാ കി യാ njാ ം ജി മറിക നീ. േഹാമമഗസ്േത ാ മാ ണ്ഡാനേല! ലമ ംെകാ െച ാമെത ിെയ ഭ ാ ഷ ംെകാ മാെമേടാ! ചി താരി നിനയ് മാര! നീ. ഔപാസനാ ൗ ച ണാ ഹവിഷാഥ േസാപാധിനാ െചയ്ക േഹാമം മഹാമേത! തപ്തജാം നദ ഖ ം മഹാ ഭം ദീപ്താഭരണ വി ഷിതം േകവലം മാേമവ വ ിമ ിതം ധ ാനി േഹാമകാേല ദി ഭ ാ േധാ മ പാരിഷദാനാം ബലിദാന ംെചയ് േഹാമേശഷെ മാപേയ വി . ഭ ാ ജപി മാം ധ ാനി മൗനിയായ് വ വാസം നാഗവ ീദലാദി ം ദത ാമദേ മഹാ ീതി കം ഗീതസ് തിപാഠാദി ം െചയ് പാദാം േജ നമസ്കാര ം െചയ് ട േചതസി മാ റ ി വിനീതനായ് മ മാ ം സാദെ ം നമാംേഗ നിധായാന കം ര മാം േഘാരസംസാരദിതി ാ നമസ്കാര ം െചയ്തന രം ഉദ സി ി ട ത ങ്മഹ ി 252
അ
ാ
രാമായണം
ലി ം ദിനമ ജി മ േഖ! ഭ ിസം നാ മ ദാ നിത േമവം ിയാേയാഗമ ഷ്ഠി ി േദഹനാേശ മമ സ പ ം വ ൈമഹിക സൗഖ െള െചാേ ണേമാ? ഇ ം മേയാ ം ിയാേയാഗ മം ഭ ാ പഠി താ േക താ െചയ്കിേലാ നിത ജാഫല വെന ം ഭ ിയന െചയ്താന േനരം. േശഷാംശജാതനാം ല ്മണ തേ ാടേശഷമിദമ െചയ്േതാരന രം മായാമയനായ നാരായണ പര മായാമവലംബ ദു:ഖം ട ിനാ . ഹാ! ജനകാ േജ! സീേത! മേനാഹര! ഹാ! ജഗേ ാഹിനി! നാേഥ! മമ ിേയ! എവമാദി ലാപംെചയ് നി ം േദവേദവ വരാെത ചമ ി സൗമി ിത െട വാക ാ തംെകാ സൗ ഖ േമാ മ ം ചിലേനരം.
ഹ മ
ീവസംഭാഷണം
ഇ മ
െന വാ കാലെമാ ദിനകിഷ്കി ാ ര ി വാ ീവേനാ പറ പവനജനേ വണ ിനിേ കാ മാംവ ം േക കപീ ! നിന ഹിത ളാം വാ ക njാ പറ വ സാദരം :നി െട കാര ം വ ിര മന് േമ സത ത േഷാ മ . പിെ നീേയാ നി പി ീലേത െമെന െട മാനേസ േതാ ിതി േഹാ ബാലി മഹാബലവാ കപി ംഗവ 253
അ
ാ
രാമായണം
ൈ േലാക സ ത േദവരാജാ ജ നി െട ലം മരി ബലാലവ േമ കാര ം വ ിെ ാ ി ? രാജ ാഭിേഷക ം െചയ് മഹാജനജ നായ്താര മായി ീ നീ എ നാ ിരി ി െനെയ ം ചി ി േതാ ധരി നീ. അദ വാ േശ ാവാ പരേശ ാഥവാ തവ ത ഭവി മതിനി സംശയം. ത പകാരം മറ ഷ ച തിെനാ േമ ജീവി ിരി ി ം. പ
താേ നിജ േസാദര തേ ാ ീശ ര പരിതാേപന വാ . നിെ ംപാ പറ സമയ ം വ ം നീേയാ ധരി തിേ േമ. വാനരഭാേവന മാനിനീസ നായ്പാന ംെചയ് മതിമറ ന ഹം രാ ക മറിയാെത വസി േകാ കെള ം ന ന ി െന. അ ജനായ ശ ാ ജെനേ ാെല നി ഹി ീ ം ഭവാെന ം നി ം. അnj്ജനാന ത െട വാ േകnj്ജസാ ഭീതനാേയാ ീവ ം ഉ രമായവ തേ ാ െചാ ിനാ സത മേ നീ പറ നി യം. ഇ രം െചാ മമാത െ ിേലാ ഥ ീശനാപ െമ കയി േ ാ. സത രെമ െടയാ േയാ ം ഭവാ പ ദി ി േല മയ ീടണം സപ്തദ ീപ ിത ാരായ വാനരസ മ ാെര വ വാനായ് തം േനേര പതിനായിരം കപിവീരെര254
അ
ാ
രാമായണം
ാരാതയയ് സേ ശപ െ ാ ം. പ ി ി വേരണം കപി ലം പ ം കഴി വ െത ാകിേലാ വധ നവനതിനിെ ാ സംശയം സത ംപറ ാലിള ിേ േമ. അnj്ജനാ േനാടി ം നിേയാഗി മ ളമ ിരം ി ീടിനാ . ഭ നിേയാഗം രസ് ത മാ തം വാനരസ മ ാെര ം പ ദി ി മയ ാനഭിമതദ ം കപീ ാ മേ രം വാ േവഗ ചാേരണ കപി ലനായക ാെര വ വാനായ് ദാ േപായി ദാനമാനാദി പ്താ നാ മായാമ ഷ കാര ാ ാമതി തം.
ീരാമെ
വിരഹതാപം
രാമ ം പ ത നി ദു:ഖി ഭാമിനിേയാ ം പിരി ി വാ ംവിധൗ താേപന ല ്മണ തേ ാ െചാ ിനാ പാപമേ ാ! മമ കാ ക! മാര! നീ ജാനകീേദവി മരി ിേതാ ചില് മാനസതാേപന ജീവി ിരി േയാ? നി യിേ മറി മി േ ാ. ക ി ഷെനേ ാ സം ീതനായ് ജീവി ിരി ിെത െചാ ീ കി േകവലെമ മിഷ്ടനവ മമ എ ാ ിരി െത ാകി njാനി ബലാ െകാ േപാ വ നി യം ജാനകീേദവിെയ കളള തെ മാനസേകാേപന നഷ്ടമാ ീ വ വംശ ം െടെയാ െ ാ സംശയേമ മിതിനി നി യം. 255
അ
ാ
രാമായണം
എെ ം കാണാ ദു:ഖി ിരി നിെ njാെന ിനി ാ വ േഭ! ച ാനേന! നീ പിരി കാരണം ച മാദിത െനേ ാെലയായി ച ! ശീതാം ളാലവെളെ മ ം മ ം തേലാടി േലാടി ദാ വ തടവീ െകെ ം സാദരം നി െട േഗാ ജയേ ാ ജനകജ ീവ ം ദയാഹീനനേ േലാം ദു:ഖിതനാെമെ ം മറ ാനേ ാ. നിഷ് കം രാജ മാ ലഭി വ ൈമ ിമാേരാ െട ദിവാനിശം മദ പാനാസ ചി നാം കാ ക വ ം തഘ്നേ മി ാ ജ! വ ശര ാലെമ ക വ വ ീലയേ ാ പറ വ ം സേഖ! അേന ഷണം െചയ് സീതാധിവാസ മിേ ടെമ റി ീ വാനായവ േ ാപകാരിയാെമ മറ യാ നവ തഘ്ന ാരി നി യം ഇഷ്ടരാ ളള ജനെ മറ ദുഷ്ടരി ീവേനാ നീ. കിഷ്കി േയാ ം ബ േളാ ം െട മ ട േ ഷ്ടെന നി ഹി ീ വ അ ജമാ ം ഗമിേ ണമി ിനിീവ മതിനിെ ാ സംശയം. ഇ മ െചയ്ത രാഘവേനാടതിനാെയാ സൗമി ി െചാ ീടിനാന് വധ നാെയാ ീവെന ത രം ഹത ാ വിടെകാ വനദ തവാ ികം ആ ാപയാ മാെമ പറ ി ാ നാേയാ മി ാതനയ ം ആദായ ചാപ ണീരഖണ്ഡ്ഗ ം േ ാേധന ഗ മഭ ദ തം േസാദരം 256
അ
ാ
രാമായണം
ക ര പതി െചാ ിനാ പിെ െ ാ നിേ ാടിനി ം പറ . ഹ വന ീവ മമ സഖി കി ഭയെ ീ െകേ വ . ബാലിെയേ ാെല നിന ം വിരേവാ കാല ര ി േപാകാമറിക നീ ഇ മവേനാ െച െചാ ാലതിരം െചാ ം േക െകാ നീ േവേഗന വ ാലതി ന പമാമാ തേമാ ക വ മന രം.
ല
്മണെ
റ ാട്
അ ജ ാ യാ സൗമി ി സത രം ീവ രാജ ം തി നട ീടിനാ കിഷ്കി േയാ ം ദഹി േപാമെ ാേഴ മ ടജാതികെള േതാ ം വ ം. വി ാന ിസ നനാ ലന ാനിയാ ളള മാ ഷെനേ ാെല ദു:ഖ ഖാദിക കയ്െ ാ വ ി ദുഷ് തശാ ി േലാക ി ാ വാ ം ദശരഥ െചയ്ത തേപാബലംത െട സി ി വ ിെ ാ ാ ം പ ജസംഭവനാദിക ായ സ ടം തീ ര ി െകാ ാ ം മാ ഷ േവഷം ധരി പരാപരനാന ി ജഗ യനീശ ര . നാനാജന ം മായയാ േമാഹി മാനസമ ാനസം തമാകയാ േമാ ം വ െത െന njാെന സാ ാ മഹാവിഷ് ചി ി ക ി സ ജഗ ായാനാശിനിയാകിയ ദിവ കഥെയ സി യാ യഥാ 257
അ
ാ
രാമായണം
രാമനായ് മാ ഷവ ാപാരജാതയാം രാമായണാഭിധാമാന ദായിനീം സ ഥാമി പ ി െലാ േവ വിഖ ാതയാ വാനാന ഷ േ ാധ ം േമാഹ ം കാമ ം രാഗ ം േഖദാദി ം വ വഹാരാ സി േയ ത ിയാകാലേദേശാചിതം നിജചിേ പരി ഹി ീടിനാനീശ ര . സത ാദികളാം ഗണ ളി ാന ര െനേ ാെല ഭവി നി ണ വി ാന ിയാം സാ ി ഖാ ക വി ാന ശ ിമാനവ നദ യ കാമാദികളാലവിലിപ്തനവ യ േവ ാമവദ് വായപ്തനന നനാമയ ദിവ നീശ ര ാ സനകാദിക സ ാ കെന ിലരറി ീ േവാ നി ാലാ ാ ളാ ളള ഭ ാ സമ ക് േബാധന ാെമ െചാ ഭ ചി ാ സാേരണ സnj്ജായേത ി ദ നി നിേഷവിത കിഷ്കി യാം നഗരാ ികം ാപി ല മണ ം െച njാെണാലിയി ി മ ട ാരവെന േപടി ച :കി കിലശബ്ദം പരവശാ വേ ാപരി പാ ക ം മര ം വി മേ ാ ൈകയി പിടിേ വ ം േപടി മല വിസ ി ചാടി ട ിനാര മി ം തം മ ട െ െയാെ െയാ വാാ ിലഭ ദ തനായ സൗമി ി വി ം ഴിെയ ല വലി ി ഭ ക ം വ ാെതയായി ല ്മണനാഗതനായതറി ഥ ത ണമംഗദേനാടിവ ീടിനാ 258
അ
ാ
രാമായണം
ശാഖാ ഗ െളയാ ി ള താ േനകനായ്െ നമസ്കരി ീടിനാ ീതനായാേ ഷ ംെചയ്തവേനാ ജാതേമാദം മി ാ ജ െചാ ിനാ ഗ വ ! ത ം പി വ െന െചാിെ യ്ത കാര ം പിഴയ് െമ ാ നീ. ഇ യാ ളള െചയ്ത മി െ വി ാലന മവിളംബിതം വ ം. ഉ നാമ ജെനേ ാട െചയ് നി ഹി ീ വാ ീവെന ണാ അ ജമാ ം ഗമി ണെമ ീവ ാ ിെല ിലേത വ എ െചയ്ത െച പറെക െചാ േകെ ാ ബാലിതനയ ം ത ളളി ായ ഭീതിേയാ മവ െച ീവെന വ ി െചാ ിനാ േകാേപന ല ്മണ വ ിതാ നി േഗാ രദ ാരി റ ഭാഗ, ിനി കാേപയഭാവം കള വ ി െചാപ ത ായ്കി ായ് വ ം ഢം. സ സ്തനായ ീവന േക മ ി വരനാം മാ തി തേ ാ ചി ി െചാ ിനാനംഗദേനാ ട ിേക െച വ ി സൗമി ിെയ സാ നം െചയ് ിെ ാ േപാരിക ശാ നാെയാ മി ാതനയെന മാ തിെയ റേ വമയ ഥ താരേയാട ാ ജ പറ ീടിനാ താരാധിപാനേന! േപാകണമാ നീ താേര! മേനാഹേര! ല ്മണ ത െട ചാര െച േകാപെ മി ി സാരസ സാരവാക ളാ , പിെ നീ ിെ ാ ി േപാെ െ ം േവേഗന കാ ി ഷഭാവേ ം നീ ണം 259
അ
ാ
രാമായണം
ഇ മ ാ ജ വാ ക േക വ മ ക ാം േവശി നി ീടിനാ താരാതനയ ം മാ തി ം ടി ീരാമേസാദര തെ വണ ിനാ ഭ ാ ശല ശ്ന ം െചയ് സൗമി ിേയാടnj്ജനാന െചാ ിനാ എ റ ഭാേഗ നി വാന : ര ിലാ ാെറ ളളണം. രാജദാര േള ം നഗരാഭ ം രാജാ ീവേന ം കനിേവാ ക പറ ാലന രം നാഥെനവണ ിയാ സാ മ ാം തം ഇ ം പറ ക ംപിടി ാ സൗമി ിേയാ ം മ ം മ ം നട ി . ഥപ ാ മ വീ ം മണിമയസൗധ ം രീേശാഭ ം ക കാന െ ാ മ ക ാം െച മാനി നി േനര കാണായ് വ താേരശ ല ഖിയായ മാനിനീ താരാ ജഗ േനാേമാഹിനി രി ല ്മീസമാനയായ് നി , തേ രം ല മണ തെ വണ ി വിനീതയായ് മ സ്മിതം െചാ ാളേഹാ, തവ മ ിരമായതിെത തറി ീലേയാ ഭ നാെയ മനായ് തവ ത നാെയാ കപീ േനാടി െന േകാപ ായാലവെനെ ാ ഗതി? ചാപല േമറിമി ാതിക േ ാ ണം. മ ടവീര ബ കാല േ ാ ദു:ഖമ ഭവി ീ ദീനനായ് ഇ ാലമാ ഭവ പയാ പരിര ിതനാകയാ സൗഖ ം കല വ വാണാന ം വിപരീതമാ ീടായ് കേവണം ദയാനിേധ! ഭ പരായണ! 260
അ
ാ
രാമായണം
നാനാഗിഗ രംേതാ ം മ വാനര ാെര വ വാനയവ പ സഹ ം ത ാെര വി ി പ ദി ീ ം കപി ല ൗഢ ം വ നിറ കാ കിവിെട നെരാ ി ം ദ മിനിയി നി യം ന ര ലെമാെ െയാ വാ ശ രേ കപിസ മ ാെര ാം കള മി ാന ിതനാകിയ ത നാം ീവെന , വ മായ് ീരാമേദവപാദാം ജം വ ി കാര മാ സാധി ാമറി ാ ം. താരാവചനേമവം േക ല ്മണ പാരാെത െച ീവെന ം ക സ പം വി സ്തനായ ീവ ം സത ര ന ം െചയ് വ ി . മ നായ് വിഹ ലിേത ണനാം കപിസ മെന േകാേപന ല ്മണ മി ാ ജേനാ െചാ ിനാ നീ ര സ മ തെ മറ െത ി െന? ാരി െനെ ാ ശര, മാര കര ിതെമ മറിക നീ അ ജമാ ം ഗമി യിലാ ഹം ീവ െണ നാഥന െചയ് . ഇ രം സൗമി ി െചാ േക തിരം മാ ത ം െചാ ിനാന് ഇ മ െചയ തിെന കാരം ഭ േന ം േഷാ മ കപിസ മേനാ ി മി ാ ജനി ം സത ം ലംഘി യി കപീശ ര രാമകാര ാ ണ ിരി ി താമസെമ ിേയ വാനര ംഗവ വിസ് തനായി ീ കയേ ം വിസ്മയമ ാ ക ീലേയാ ഭവാ ? 261
അ
ാ
രാമായണം
േവേഗന നാനാദിഗ ര ി നിാഗത ാരായ വാനരവീരെര? ീരാമകാര മേശേഷണ സാധി മാമയെമ ിേയ വാനരനായക . മാ തി െചാ േക സൗമി ി മാ ഢല നായ് നി ം ദശാ േര ീവന ഗ്ഘ പാദ േദന ജെചയ്ത ഭാേഗ വീ വീ ം വണ ിനാ : ീരാമദാേസാഹമാഹ ! രാഘവകാ ണ േലേശന ര ിതനദ njാ േലാക യെ ണാ മാ ംെകാ രാഘവ തെ ജയി മേ ാ ബലാ േസവാ േമാ ി സഹായമാ ം nj േളവ ം ത നിേയാഗെ വഹി . അ ാ ജ െമാഴി േക സൗമി ി ാ ഴി വേനാ െചാ ീടിനാ ദു:േഖന njാ പ ഷ പറ െമാെ മി മഹാഭാഗനേ ാ നീ നി ണയമധിക ായാ സ ടംെകാ പറ ി njാെനേടാ! ൈവകാെത േപാക വന ിന് നാമിനി രാഘവ താേന വസി െമേടാ.
ീവ
ീരാമസ
ിധിയി
അ െന തെ റെ െക മി ിനി ാ യിെ േതരി കേരറി മി ാ ജ േഭരി ദംഗശംഖാദി നാദേ ാ 262
ി നാീവ ം മായി ം
അ
ാ
രാമായണം
അnj്ജനാ നീലാംഗദാ ൈദ രലമnj്ജസാ വാനരേസനേയാ ം തദാ ചാമരേശ താതപ വ ജനവാ സാമരൈസന നാഖ ലെനേ ാെല രാമ തി വടിെയെ കാ തിാേമാദേമാ നട കപി വര ഗഹ രദ ാരി ശിലാതേല വാ വിഹ ലമാനസം ചീരാജിനധരം ശ ാമം ജടാമ േടാജ ലം മാനവം രാമം വിശാലവിേലാലവിേലാചനം ശാ ം ദുസ്മിതചാ ഖാം ജം കാ ാവിരഹസ പ്തം മേനാഹരം കാ ം ഗപ ി സ യേസവിതം ദാ ം ദാക ദുരാ കപിവര േതരി നി ാ താഴ ിറ ീടിനാ വീരനാേയാര സൗമി ിേയാ ം തദാ ീരാമപാദാരവി ാ ിേക വീ രി ഭ ാനമസ് രി ീടിനാ ീരാമേദവ ം വാനരവീരെനാ ണ േമാ ഗാഢം ണ ീടിനാ : സൗഖ മ ീഭവാെന, രെചയ് ടൈനക ഭാേവന പിടി ി ീടിനാ ആതിഥ മാ ളള ജ ം െചയ്തളവാദിത ം ീതി ാ േലാം.
സീതാേന ഷേണാേദ ാഗം ഭ ിപരവശനായ ീവ ം ഭ ിയേനാ ണ ി ിതേ രം വ നി കപി ലെ നിെ ാ പാ േളണമാദരാ 263
അ
ാ
രാമായണം
ാ േവല െചയ്തീ വാ തെ ാ മ ടവീരരി ാണായെതാ േവ നാനാകലാചലസംഭവ ാരിവ നാനാസരിദ ീപൈശലനിവാസിക പ ത ല ശരീരികേളവ ീപേത! കാമ പികെള ം ഗ ം കല നിശാചര ാ െട ദു ീര െമ ാമട വാ േപാ വ . േദവാംശസംഭവ ാരിവരാകയാ േദവാരികെളെയാ മിവരിനി. േകചി ഗജബല ാരിതി താ േകചി ദശഗജശ ി േളളാ േകചിദമിതപരാ മ ളളവ േകചി േഗ സമ ാരറി ാ ം േകചി േഹ നീേലാപല പിക േകചി കനകസമാനശരീരിക േകചന ര ാ േന ം ധരി വ േകചന ദീ ഘവാല ാരഥാപേര സ്ഫടിക സ ാശശരീരിക ൈവദഗ് മിവേരാളമി ാ ം നി ഴ ജ ി റ വ സംഖ യി ാേതാള കപിബലം ലഫലദലപക ാശന ാരായ് ശീല ണ ളള വാനര ാരിവ താവകാ ാകാരികെള നി യം േദവേദേവശ! ര ല ംഗവ! ഋ ലാധിപനാ ളള ജാംബവാ ഷ്കരസംഭവ നിവനേ ാ. േകാടിഭ ക ാധിപതി മഹാൗഢമതി ഹ മാനിവെന െട മ ി വര മഹസത പരാ മ ഗ വാഹാ ജനീശാംശസംഭവ നീല ഗജന് ഗവയ ഗവാ ദീ ഘവാലാധി വ ൈമ വിവദ ം 264
അ
ാ
രാമായണം
േകസരി മാ തി താത മഹാബലി വീര മാഥി ശരഭ േഷണ ം ര ഖ ധരി ഖ ദു ഖ േശ ത വലീ ഖ ം ഗ മാദന താര ഷഭ നള വിനത മമ താരാതനയനാമംഗദനി െന െചാ ളള വാനരവംശരാജാ ാ െചാ വാനാവത ാേതാള േ ാ. േവ െതെ ിവേരാട െചയ് േവണെമ ാലിവ സാധി െമാ േവ ീവവാക മി ം േക രാഘവ ീവെന ിടി ാലിംഗനം െചയ് സേ ാഷ ാ േന ാം ജേ ാ മ തമ െചയ്തി സാദരം: മ ാര ഗൗരവം നി ംനി യാ ിേലാ ക വം ഷ നീ ജാനകീമാ ണാ ം നിേയാഗി നീ വാനരവീരെര നാനാദിശി സെഖ! ീരാമവാക ാ തം േക വാനരവീരനയ ി നാ ദി ി ം റായിരം കപി വീര ാ േപാകണേമാേരാ ദിശി പടനായക ാെരാ ം പിെ വിേശഷി ദ ിണ ദി ിനത ത ാ പല ം േപായ് ിരയണം അംഗദ ജാംബവാ ൈമ വിവിദ ം ംഗ നള ം ശരഭ േഷണ ം വാതാ ജ ീ ഹ മാ മായ് െച ബാധെയാഴി ട ക വ ീടണം. അ തഗാ ിെയ നീെള ിര ി നാളിനക വ ീടണം ഉല്പലപ ാ ിതെ ം കാണാെത നാ കഴി ി വ വ ാണാ ികം ദ മാ ജി ണയം േമണാ േശഖര ത ാെണ നി 265
അ
ാ
രാമായണം
നാ േ ാ മി ം നിേയാഗി കാലേമ േപായാ ം െമ യ ീടിനാ രാഘവ തെ െ ാ തരിേക െച ഭാഗവേതാ മ മി ീടിനാ ഇ ം കപിക റെ േനര ഭ ാ െതാ തി വാ തനയ ം അേ ാളവെന േവേറ വിളി ാദരാല തവി മ താ മ െചയ് മാനേസ വിശ ാസ ാവതി നീ ജാനകി ക ി െകാ ീടിതപ സേഖ! രാമനാമാ ിതമാമം ലീയകം ഭാമിനി ളളി വിക ം കളവാനായ് എ െട കാര ിേനാ ി മാണം നീെയ ിേയ മ ാ മിെ നി യം പിെ യടയാളവാ മ െചയ് മ വ , േപായാ െമ യ ീടിനാ ല ്മീഭഗവതിയാകിയ സീതയാം ഷ്കരപ ാ ിെയെ ാ േപാെയാ രേ ാവരനായ രാവണ വാ ദ ിണദി േനാ ി പിസ യം ല ം ാരി തനയ ം ഷ്കരസംഭവ ം നീല ം ഷ്കരബാ വശിഷ ം മ ളള മ ടേസനാപതിക മായ് തം നാനാനഗര ാമേദശ കാനനരാജ ര ളി ം തഥാ ത തൈ വ തിര തിര തിസത രം നീെള നട ം ദശാ േര ഗ വാഹാ ജനാദികെളാ േവ വി ാചലാടവി തിര േ ാ േഘാര ഗ േള ം െകാ തി തിരനാെയാ നിശാചരവീരെനേവഗേ ാട ാരി ദശകണ്ഠെനേ ാ കപിവര ാെര ാം 266
അ
ാ
രാമായണം
നിഷ് രമാ ളള ഷ്ടി ഹാേരണ ദുഷ്ടെനെ െ നഷ്ടമാ ീടിനാ . പം ി ഖന ിവെന മാനേസ ചി ി പിെ ം േവേഗന േപായവ
സ യം ഭാഗതി അ കാരാരണ മാ ീടാനാര രാ ദാഹ ം വ ി ിേത ം കേ ാ താ േദശെ ാ ം മ ടവീര ണ ിവരെ ാ ജിഹ േയാ ം നട േനരെ ാ ഗഹ രം ത കാണായി വിധിവശാ . വ ീ ണഗണ മാേയാ തിലി യ ീ ജലെമേ ാ നില് േ ാ ആ പ ൗ ഹംസാദി പ ികേദേശ പറ ാരതി നി ട പ ളി നി വീ ജലകണം മ ട ാ മ ക കല്പി ാ . ന ജലമതി െ നി യെമ ാവ ം നാമിതിലിറ ീ ക എ പറേ ാ േനര മാ തി ിലിറ ിനാ മ വ ക ം പി ാെല ത ിലിറ ി നട േ ാ ക കാണാ ിതി െകാ േ രമേന ാന െമാ ക ംപിടി ാ ലാ ഖി തേയാ ം നട നട േപായ്െ ാരതീവ രം ത ക ി ിലാ ാറതിധന േദശ ലം. സ മയം മേനാേമാഹനം കാ വ ക ി േമ മാന കരം പരം വാപിക മണിമയവാരിയാലാ കളായതീവ വിശദമായ് പക ഫല ളാ ന ളാ 267
അ
ാ
രാമായണം
കല്പ മ ല മായ് പീ ഷസാമ മ േ ാണസം ത േപയ ഭ ാ സഹിത ളാ വസ്ത പലതരം തൈ വ വ രത്നാദി പരി ഷിത ളായ്. മാനസേമാഹനമായ ദിവ ലം മ ഷവ ിതം േദവേഗേഹാപമം ത േഗേഹ മണികാ നവിഷ്ടേര ചി തി ക ാെരാ ിെയ േയാഗം ധരി ജടാവ ലം േയാഗിനി നി ല ധ ാനനിരതനായ് പാവകജ ാലാസമാങകല തിപാവനയായ മഹാഭാഗെയ ത േണ സേ ാഷ മനെ ാ ഭ ി ം ഭീതി ം വണ ിനാ . ശാഖാ ഗ െള േമാദം േയാഗിനി താ മവേരാ െചാ ിനാ : നി ളാരാ െത പറയണമി വ ീ വാ ല ം െചാ ണം എ െന മാ മറി വാെറ െമ ിനിേ ാ െത ം പറയണം. എ ിവ േകെ ാ വാ തനയ ം ന ായ് വണ ി വിനീതനായ് െചാ ിനാ : ാ െമാ േവ േക ാ െമ ിേലാ സത െമാഴി പറ മാറി njാ ഉ രേകാസല ി ലേയാ െയമമാ െ ാ രി തേല തൈ വ വാ ദശരഥനാം പ ായ് ചമ ി നാ േപ . നാരായണസമ േജ ഷ്ഠനവ കളി ീരാമനാ െത മറി ാ ം താതാ യാ വനവാസാ മായവ ാതാവിേനാ ം ജനകാ ജയായ സീതയാം പത്നിേയാ ം വിപിന േല 268
അ
ാ
രാമായണം
േമാേദന വാ കാലെമാ ദിനം ദുഷ്ടനാ ദശാസ നിശാചര ക െകാ ാ േപായീടിനാ പത്നിെയ. രാമ ം ല ്മണനാ മ ജ ം ഭാമിനി തെ ിര നട േ ാ അ ാ ജനായ ീവെന സഖ ം െചയ്തി ത ിലേന ാന മായ് എ തി ജനാകിയ ബാലിെയെ ാ ീവ രാജ ം ന കിനാ ീരാമ മതി ത പകാരമായാരാ സീതെയ വരിെക വാനരനായകനായ ീവ ം വാനെര?◌ാെരയയ ിെത ാട ം ദ ിണദി ിലേന ഷി തിെനാ ല ം കപിവര ാ nj ം ദാഹം െപാറാ ജലകാം യാ വ േമാേഹന ഗഹ രം ിതറിയാെത. ൈദവവശാലിവിെടേ ാ വ ിഹ േദവിെയ ാണാതായ ംഭാഗ െമ ം. ആെര ം nj േള മറി ീല േനേരയ െചയ്കേവണമ ം േഭ! േയാഗിനിതാ മ േക വേരാ േവേഗന മ സ്മിതം െചാ ിനാ : പക ഫല ലജാല െളാ േവ ഭ ി തപാനം െചയ് പ്തരായ് ി െതളി വ വിെന ാ മമ ാ മാദിേയ െചാ ി വ njാ . എ േക വ ലഫല ം ന ായ് ജി മ പാന ം െചയ് ചി ം െതളി േദവീസമീപം ബ ാnj്ജലി നിേ ാരന രം ചാ സ്മിത മnj്ജസാ േയാഗിനി മാ തിേയാ പറ ട ിനാ : വിശ വിേമാഹന പിണിയാകിയ 269
അ
ാ
രാമായണം
വിശ ക ാ ജ േഹമാ മേനാഹരീ േഭദംെകാ സ ഷ്ടനാ ിനാ ഗ്േ േശഖര തെ ,യ ലം ദിവ രമിദം നല്കിനാനീശ ര ദിവ സംവ രാണാമ താ തം, ഉ വം വസി ാളിഹ രാ ത ഖി njാനിഹ നാമ്നാ സ യം ഭാ സ തം േമാ മേപ ി ിരിെ ാ ഗ ി സദാ വിഷ് തല്പരാ. േലാകം േവശി ി േഹമ ം നി ലഗാ ി െമേ ാ െചാ ിനാ : സ തം നീ തപ ം െചയ്തിരിെ േടാ, ജ ള വരിക മി േ ാ േ താ േഗ വിഷ് നാരായണ വി ജാതനായീ ം ദശരഥപി നായ് ഭാരനാശനാ ം വിപിന േല ഭവപതി സ രി ീ ം ദശാ േര ീരാമപത്നിെയ െകാ മതിരനായീ ം ദശാനനന ാലം. ജാനകീേദവിെയയേന ഷണ ിനായ് വാനര ാ വ ം നി ഹാമ ിേര സ രീ ടവെര ീതി നീ മ ട ാ പകാര ം െചയ് േപായ് ീരാമേദവെന വണ ക നാരായണസ ാമിതെ ര മ ഭ ാ പരെന സ് തി ാ വ ം തവ ിപദം േയാഗിഗമ ം സനാതനം ആകയാ njാനിനി ീരാമേദവെന േവേഗന കാ തി ായ്െ ാ േപാ നി െള േനേര െപ വഴി വ നി െള ാവ ം ക ട ീ വി . ചി ം െതളി വ ക ട ീടിനാ . സത രം ിതാടവി ി .
270
അ
ാ
രാമായണം
ചി ം വിചി ം വിചി െമേ ാ പ തി െട നട ട ിനാ .
വ
സ യം ഭാസ് തി േയാഗിനി ം ഹാവാസ േപ ി േയാേഗശസ ിധി ാളതി തം. ല ്മണ ീവേസവിതനാകിയ ല ്മീശെന ത ാ ദ ിണം ഭ ാ സഗദ്ഗദം േരാമാ സം ം നത ാ ത ാ ബ വിധം: ദാസീ തവാഹം ര പേത! രാേജ ! വാ േദവ! േഭാ! രാമ! ദയാനിേധ! കാ തി ായ്െ ാ വേ നിവിെട njാ സാമ മി ാെത ജഗ പേത! ീപേത! njാനേനകായിരം സംവ രം തവ ധ ാേനന നിത ം തപ െചയ്തീടിേന . ത പസ ശനാ ം തേപാബലമൈദ്യവ നം ഫലിതം ര പേത! ആദ നാേയാ ഭവ ംനമസ ാമി േവദ ന ാരാ േമ ഭവാ നി യം. അ ഹി ിതം സ േതഷ പി സ തമല മാദ ഹീനം പരം മായാമയനായ മാ ഷവി ഹ അ ാനികളാലറി ടാെതാ വി ാന ിയേ ാ ഭവാ േകവലം ഭാഗവത ാ ഭ ിേയാഗാ മായ് േലാേകശ ഖ ാമരൗഘമ ി യാ യി വ വതീ ണനാം നാഥെനാമസിയായ njാെന റി ം! സ ി യം തവ ത ം ജഗ േയ ക ിത് ഷനറി ം തിനാം പം തേവദം സദാ ഭാ മാനേസ താപസാ : ിതം താപ യാപഹം 271
അ
ാ
രാമായണം
നാരായണ! തവ ീപാദദ ശനം ീരാമ! േമാൈ കദ ശനം േകവലം. ജ മരണഭീതാനാമദ ശനം സ ാ ഗദ ശനം േവദാ ദ ശനം കള മി ാ വി തിെകാെ ം ദ ിതരാ ളള മാ ഷ രാമരാേമതി ജപി യിെ േമ രാമനാമം േമ ജപി ായ് വേരണേമ! നിത ം നി ണ യമാ ായ നിത ായ നിഷ്കി നാ മായ േത നമ: സ ാ ാഭിരാമായ നി ണായ ി ണാ േന സീതാഭിരാമായ േത നമ: േവദാ കം കാമ പിണമീശാനമാദിമധ ാ വിവ ജിതം സ മേന സമം ചര ം ഷം പരം നിെ നിനെ ാഴി ാ റി ീടാ ? മ വിഡംബനം േദവ! േത േചഷ്ടിതം ചിേ നി പി ിെല റിയാവ ം? ത ായയാ പിഹിതാ ാ കാ ചി യനായ ഭവാെന വിധം ജ ംക ത ം െച തി ാെത നി ലാ ാവാം ഭവാനവ ാ േര േദവതിര ങ്മ ജാദികളി ജനിേ വമാദ ളാം ക െചയ്വ ം നി ഹാമായാവിഡംബനം നി യം കല്മഷഹീന! ക ണാനിേധ! വിേഭാ! േമദിനിത ി വിചി േവഷേ ാ ം ജാതനായ് ക െച ം ഭവാ . ഭ രാ ജന നിത ം ത ഥാപീ ഷപാനസി ിെ െചാ ി ചില , മ ം ചിലരിഹ െചാ ി ; വി േകാസല പതിത െട േഘാരതേപാബലസി േയ നി യെമ ; ചില പറ ി 272
അ
ാ
രാമായണം
കൗസല യാ ാ മാനനായി ിഹ; ൈമഥിലീഭാഗ സി ിെ ി ചില ; ഷ്ടാ താനേപ ി യാ വ ിഹ ദുഷ്ടനിശാ ചരവംശെമാ വാ മ നായ് വ പിറ ി നി യം ിയിെല ചില പറ ി ; പാല നായ് വ പിറ ി ഭാരനാശന ിെ ി ചില ; ധ െ ര ി ധ െ നീ വാ ക സാ ീ ല ി പിറ ി േദവശ െള നി ഹി െപാ േദവകെള രിപാലി െകാ വാ എ െചാ ി ദിവ നിജനെമാ ം തിരി റിയാവ മ േമ. യാെതാ ത ഥക െചാ മാദരേവാ േക ം നിത മായ് നം ഭവാ വെ ട ീ േവാ കാണാമവ നി പാദപേ ഹം ത ഹാമായാ ണബ നാകയാ ചി യമായ ഭവ പെ njാ എ െന വ മറി ീ െത െന െചാ ിസ് തി മഹം! ശ ാമളം േകാമളം ബാണധ രം രാമം സേഹാദരേസവിതം രാഘവം ീവ ഖ കപി ലേസവിതമേ ഭവ ം നമസ ാമി സാ തം രാമായ രാമഭ ായ നേമാ നേമാ രാമച ായ നമേസ്ത നേമാ നേമാ ഇ െന െചാ ി സ യം ഭ ം വീ മംഗലവാചാ നമസ്കരി ീടിനാ ി ദനായ രാമ സ നായ് ഭ യാം േയാഗിനിേയാട ളിെ യ് : സ ഷ്ടനാേയനഹം തവ ഭ ിെകാെ േ ാ മാനേസ കാം ിതം െചാ നീ? 273
അ
ാ
രാമായണം
എ േക വ ം പറ ീടിനാ : ഇ വ മമ കാം ിതെമാ േവ. യ ാപി വസി ി ം ത പാദഭ ി ിള കാതിരി ണം. ത പാദഭ േത സംഗം നവിെലേ ാ ാക ം േവണം. ാ ത ാരാം ജന ളി സംഗമേമകദാ സംഭവി ീടായ്ക മാനേസ രാമരാേമതി ജപി ായ് വേരണേമ രാമപാേദ രമിേ ണെമ ാനസം സീതാ മി ാ ജാനിത ം രാഘവം പീതവസ് ം ചാപബാണാസനധരം ചാ മ ട കടകകടി ഹാരമകരമണിമയ ലരേഹമാംഗദാദി വി ഷണേശാഭിത പം വസി േമ മാനേസ. മെ നിേ േമ േവ ാ വരം വിേഭാ! പ ായ്ക ദു ംഗ ിെലാ ം. ീരാമേദവന േക വേളാ ചാ മ സ്മിതം ളിെ യ് : ഏവം ഭവി നിന മഹാഭാേഗ! േദവീ! നീ േപാക ബദര ാ മ േല. തൈ വ നിത െമെ ധ ാന ം െചയ് ാ കേളബരം പ താ കം േച െമ പരമാ നി േകവേല തീ ം ജനനമരണദു:ഖ ം. താര മവാക ാ തം ദാ ഗത ാ തൈദവ ബദര ാ മ േല ീരാമേദവെന ധ ാനി ി ട നാരായണപദം ാപി ിതവ യം.
അംഗദാദിക െട സംശയം മ
ടസ
യം േദവിെയയാരാ 274
അ
ാ
രാമായണം
ഷണ്േഡ വസി ം ദശാ േര എ ദിവസം കഴി ിെത ം ധരാിെയെയ േമ ക കി ായ്ക ം ചി ി േഖദി താരാ ത നിജബ ളാ വേരാ െചാ ിനാ :പാതാള ഴ നട നാേമ മറി ീലവാസരം േപായ ം മാസമതീതമായ് വ ി നി യം. തെയ റി മി നാം. രാജനിേയാഗമ ഷ്ഠിയാെത ഥാ രാജധാനി നാം െച കിെല േമ നി ഹി ീ മതിനി സംശയം ീവശാസനം നിഷ്ഫലമായ് വരാം പിെ വിേശഷി ശ തനയനാെമെ വധി മതിനിെ ാര രം. എ ിലവെ ാ സേ ാദെമ തെ ര ി രാമ തി വടി. രാമകാര െ ം സാധിയാെത െചല്കി മാമകം ജീവനം ര ി യി വ . മാതാവിേനാ സമാനയാ ം നിജാതാ ത െട ഭാര െയ നി പം ാപി വാ വാനര ംഗവന് പാപി ദുരാ ാവിെന താ ം? തല്പാ ശ േദേശ ഗമി തി njാനിേ ാളിവിെട മരി േത . വ കാര ം നി െപായ്െ ാ െക െചാ ി ര േനരം കപിക ം ല ദു:േഖന ബാഷ്പം ട െപാ െചാ ിനാ മി ഭാവേ ാ സത രം. “ദു:ഖി െതാ ജാടി മി െന ര ി തി nj ളറിക നീ ഇ നാം േപാ ഹയിലകം 275
അ
ാ
രാമായണം
ന ായ് ഖി വസി ാം വയം ചിരം. സ സൗഭാഗ സമന ിതമാെയാ ദിവ രമ േദവേലാേകാപമം ആരാ മിെ ാ നാ ം ഭയം സേഖ! താേരയ േപാക നാം ൈവക േത േമ”. അംഗദ തേ ാടിവ ം കപി ലംഗവ ാ പറ േക യാ ഇംഗിത നയേകാവിദ വാതജനംഗദെന കി റ ീടിനാ :“എെ ാ ദു ിചാരം? േയാഗ മ ിദമ കാര നിനയായ്വിനാ േമ ീരാമേന ം ിയ ഭവാെന െട താരാ തെന ത ാനേസ സദാ പാരം വള െ ാ വാ േനേര ധരി ീല njാെനാഴി ാ േമ. സൗമി ിെയ ാളതി ിയ നീതവ സാമ ം തി ി െ േടാ. േ മ ിേന മിള ായ് വരാേഹമ ി േ ാ നിറേ ടകെ . ആകയാ ഭീതി ഭവാെനാ നാ േമ രാഘവ േപാ നി ായ് വരാ സേഖ ശാഖാ ഗാധിപനായ ീവ ം ഭാഗവേതാ മ ൈവരമി ാരി ം വാ ല ാക േത േമ നാകാധിപാ ജന ന! േകളിദം. njാ ം തവ ഹിത ി സ നാനിക വാ േകേ ം മിെ വാനരൗഘം പറ ീലേയാ െചാ നീ? രാഘവാസ് ി േഭദ മാെയാ േമ േലാക യ ി ലിെ റിക നീ. അല്പമതിക പറ േബാധി ി ദു േബാധ ായ് ചമയ േത േമ. ആപ വ ീ കാല 276
അ
ാ
രാമായണം
േശാഭി യിെ േടാ സ നഭാഷിതം. ദു നെ റി വിശ സ ം സ നേ ാ വിപരീതഭാവ ം േദവദ ിജ ലധ വിേദ ഷ ം ബ ളി വാെ ാ ൈവര ം വ ി വ ി വംശനാശ ി ക ത ം തനി ായ് വ േമ. അത ഹ ം രഹസ മാ െ ാ ാ മേ ാ െചാ വ േക നീ. ീരാമേദവ മ ഷ നേ ാെ േടാ നാരായണ പരമാ ാ ജഗ യ , മായാഭഗവതി സാ ാ മഹാവിഷ് ജായാ സകലജഗേ ാഹകാരിണി സീതയാ , ല ്മണ ം ജഗദാധാര തനാ ളള ഫണീശ ര േശഷ ജഗ പ വി മാ ഷേവഷമമായ വ പിറ ിതേയാ യി . രേ ാഗണെ െയാ ി ഗ യര വ വാ പ വിരി നാ ാ ിതനാകയ രാ ിവ നായ് മാ ാ േഗാ ിലാ പരായണ ീകണ്ഠേസവ ജനാ ന മാധവ ൈവകണ്ഠവാസി ദയാപര മ നായ് വ ി വതിരി ീടിനാ . ത വ ം നാം പിരി ീ വാ ഭ നിേയാേഗന വാനരേവഷമായ് ിയി വ പിറ ിരി ം. പ നാേമ ം തപ െചയ്തീശെനവണ ി സാദി മാധവ ത െട പാരിഷദ ാ െട പദം ത ിെതേ ാ ം പരിചരി ി ി ം ൈവ ണ്ഠേലാകം ഗമി വാണീ വാ ൈവേക േത മിെ റി ീ നീ. അംഗദേനാടിവ ം പവനാ ജ 277
അ
ാ
രാമായണം
മംഗലവാ ക െചാ ി ലതരം ആശ സി ി ട വി ാചലം കാശ പീ ിെയ േനാ ിേനാ ി തം ദ ിണവാരിധിതീരം മേനാഹരം മേഹ ാചേലപദം ദാ. ദുസ്തരേമ മഗാനം ഭയ രം ദുഷ് ാപമാേലാക മ ടസ യം ാദി ാ ജാദികെളാെ ം സ്തരായത ാ ല ി ട ചി ി ചി ി മ ി തേന ാന െമ ിനിെ യ സ തേമാ നാം. ഗഹ രം പരി മിെ ം വിശ ല ാരായ് ഴി ി മാസ ം. ത ാരി മാതിെന ീല നാം ദശകണ്ഠേന ം ക കി ീല ക പി ീവ ം തീ ്ണദ നേ േലാം നി ഹി ീ മവ നെ നി യം. നാ ളള ീവ വധി യി നിേത ാപവാേസന ത ഭവി ി ന ന പാ േ ാളെമി ം നി പി റ കപി ലം ദ ഭ വിരി കിട ിെത ാവ ം കല്പി തി െന നെ െയേ ാ വ .
സ ാതിവാക ം അേ ാ മേഹ ാചേല ഹാ രാ ം റ പ െ റെ നാ ളേളാ ദ് വര ീധര വാേരാ ംഗ പനായ ഷ്ട ാ പരെ ിട ം കപികെളഷ്ട ാ പറ ി കലാധിപ പ മി ാതേതാെരനി ൈദവം ബ ഭ ണം ത ഭാഗ മേ ാ ബലാ . 278
അ
ാ
രാമായണം
ി ി ാണഹാനി വ സം ീതി ഭ ി ാ ദിനം വാക ംേക മ ടൗഘം പരിസ്തരായേന ാന മാ െചാ ീടിനാ : അ ീ ല നാേയാ ാധിപ സത രം െകാ ിവി െമ ാെര ം. നിഷ്പലം നാം മരി ീ മാറായി കല്പിതമാ ംത േത േമ. ന ാെലാ കാര ം തമായീല ക േദാഷ പറയാലെത േഹാ! രാമകാര െ ം സാധി തി നാം സ ാമി െട ഹിത ം വ തി േ ാ. വ മിവനാ മരിെ വ െമ ം പാപികളാകതെ വയം. നി ലനായ ധ ാ ാ ജടാ ത മേയാ േ ാളം പറയാവത േ ാ. വ ി തി പണി ാവ െട ണ േമാ ാ മെ ാ കി േമാ? ീരാമകാര ാ മാ മരി വ േച മാറായി രാമപാദാം േജ പ ിെയ ാകി ം േമാ ം ലഭി ി പ ീ വാഹേനാ ഹം വിസ്മയം വാനരഭാ ിതം േക സ ാതി ം മാനസാന ം കല േചാദി ി : ക പീ ഷസമാനമാം വാ ക െചാ താരി ജടാ െവ ി െന? നി ളാെര പറ ിതേന ാന മി വ വി ഭയെ ടായ്േക െമ. ഉ േകാ പൗ മേ ാട േക സ ാതിത െട ിലാ ാ െചംേഭാജേലാചന ത പാദപ ജം സംഭാവ ഃ സേ ാദ െ ാ െചാ ിനാ . ര ലജാതനായ ദശരഥനാര മഹാവിഷ് നാരായണ 279
അ
ാ
രാമായണം
ഷ്കരേന മാം രാമ തി വടി ല ്മണനായ സേഹാദര ം നിജല ്മിയാം ജാനകിേയാ ം തപ ിനായ് ി കാനനം താത യാ രാ. ക െകാ ീടിനാ ത ാലെമ ം ദുഷ്ടനാ ളള ദശ ഖ സീതെയല ്മണ ം കമേല ണ ം പിരിേ ാണീ ി റയി േക ത ണം െച ത ംെചയ്താന ണദാചാരേനാ ജടാ വാം പ ി വര,നതിനാ വലെ ാ രേ ാവര നിജച ഹാസംെകാ പ ം െവ ിയ , ാന േനരം പ ീ ം പതി ാ ധരണീതേല ഭ ാവിെന ാ െമാ േവ സത ം പറെ ാഴിെ േമ നി െട ത വരാെക ഹി ാ ധരാി ം, ത സാേദന പ ീ ം രാമെന ാ മറിയി രാമസാ ജ ം ലഭി ി ഭാഗ വാ . അ േലാ വനാകിയ രാമ മ ജേനാട ിസാ ികമാംവ ം സഖ ം െചയ് ട െകാ ി ബാലിെയ; ീവനായ്െ ാ രാജ ം ന കിനാ വാനരാധീസ രനായ ീവ ം ജാനകിെയ ിര ാ ക ീ വാ ദി ക നാലി ം േപാകാനയ ി ല ം കപിവര ാെരേയാേരാ ദിശി. ദ ിണദി ി േപാ ി nj ം രേ ാവരെന ം ക തിെ േമ. നാളിനക െച ീടായ്കിലേ ാളവെര വധി ം കപിവര . പാതാളമ വാസരം േപായ േമ മറി ീല, nj ള െകാ 280
അ
ാ
രാമായണം
ദ ഭ വിരി കിട മരി തിേ ാ ഭവാെന ം ക കി ി ബലാ . ഏതാ റി ി നീെയ ിേലാ സീതാവിേശഷം പറ തേരണേമ. nj േട പരമാ ാ ളി േന െളളാ നീയറി ീെടേടാ. താേരയവാ ക േക സ ാതി മാരീഢേമാദമവേനാ െചാ ിനാ . : ഇഷ്ടനാം ാതാെവനി ജടാ , njാെനാ നാ വേനാ പിരി ം. ഇ േനകായിരം വ രം ടി njാെന െട േസാദര വാ േക ീടിേന . എ െട േസാദരനാ ദക ിയ യ്െ േ െയ ജലാ ിേക െകാ േപായ് നി െച ി ി ദക ാദിക ; നി വാക്സഹായം െചയ നാ njാ . അേ ാളവെനെയ കപിക മബ്ധിതീര െവ ീടിനാരാദരാ . ത ലിേല കളി nj്ജലി ം നല്കി വ നാം ാതാവിനായ്െ ാ സാദരം. സ നായ് സ ാതി ജാനകിത െട ാ മാ പറ ട ിനാ : ംഗമായീ ം ി ടാചേലാപരി ല ാ രി മേ സ മായ്. ത മഹാേശാകകാനേന ജാനകി ന രീജനമേ വസി . രെമാ േയാജന േനേര ന കാണാം നാകയാ . സാമ മാ ലംഘി തി വ മിത ജെയ വ ം വം. േസാദരെനെ ാ ദുഷ്ടെനെ ാേ ണേമെതാ ജാതി ം; പ മി േമ. യത്േനന നി കടേ ണമാ േപായ് രത്നാകരം പിെ വ ര മ 281
അ
ാ
രാമായണം
രാവണ തെ ം നി ഹി ം ണാേലവമിതി വഴിെയ നി യം. രത്നാകരം ശതേയാജനവിസ് തം യാത്േനന ചാടി ട ല ാ രംൈവേദഹിെയ പറ ടനി ര ാടി ട വ ം ത ി നി പി നാ െമെ ാ മി ത ിലേന ാന ം പറ ട ിനാ . സ ാതിത െട വ ാ ളേ ാ വാനര ാേരാ െചാ ീടിനാ : njാ ം ജടാ വാം ാതാ മായ് രാമാേനന ദ ിതമാനസ ാ മായ് േവഗബല പരീ ി തി തിേവഗം പറ ി േമല്േപാ nj ം. മാ ാണ്ഡമണ്ഡലപര പതിാ രായ് വ ദികരരശ്മിയാ . ത േണ തീ ം പിടി ിത ജ പ ട ളിലേ ാളവെന njാ ര ി തി ട പി ിലാ ിടിേന . പ ം കരി njാ വീണി മിയി . പ ദ യേ ാ വീണാന ജ ം; പ ിക ാ യം പ മേ ാ നിജം. വി ാചേല ശിരസി വീണിടിേന . ാണേശഷ ാ ണ േ ാ േനര കാണായി ചിറ ം കരി ി െന. ദിഗ് മം േദശ ളറിയാ വി ാ മാനസനാ ഴ െന െചേ നിശാകരതാപസ ത െട ണാ മ ി ാഭാേഗ ാദയാ . ക മഹാ നി െചാ ിനാേ ാ പ ക േളളാരറി നിമി മായ് ; എ സ ാേത! വി പനായ് വ തിെന ലമിതാരാലകെ ം? എ ം ശ നാേയാ നിന ി 282
അ
ാ
രാമായണം
ദഗ മാവാെന പ ം പറക നീ. എ േക njാെന െട ാ െമാെ ാഴിയാെത നിേയാ െചാ ിേന . പിെ ം ിെ ാ േചാദി ി സ മായ് വ ചിറ ം ദയാനിേധ! ജീവനെ രിേ പായമിേ വെമേ ാ െചാ ി േരണേമ! എ േക ചിരി മഹാ നി പിെ യാവശനായ ളിെചയ് ; സത മാ ളള െചാ njാ ത ം നിനെ ാ വ ം ഷ നീ. േദഹംനിമി മീ ദു:ഖമറിക നീ േദഹേമാ ി ക സംഭവം നി യം. േദഹ ി േളാരഹം തി ക െച . മിഥ യാ േളളാരവിദ ാസ വവ വാ േളളാ ഹംകാരേമാ നീ. ചി ായേയാ സം മായ് വ േത തപ്തമാ േളളാരയഃപി വ സദാ. േതന േദഹ ി താദാ േയാേഗന താെനാ േചതനവാനായ് ഭവി . േദേഹാഹേമാ ളള ി ായ്വ മാഹ നമാ ാവി മായയാ. േദേഹാഹമൈദവ വ ക ക ാഹമിത ാഹ സ ല്പ സ വഥാ ജീവ ം ക െചയ് ഫല ളാ ബ നായ് സേ ാഹമാ ജനനമരണമാം സംസാരസൗഖ ാദുഃഖാദിക സാധി ഹംസപദ മറ ചമ . േമല്േപാ മാ കീഴ്േപാ ം മി തി താ പര വാ ണ പാപാ ക സ യം എ ം ണ െചയ്േത വളെര njാ വി ാ േപണ യ ദാനാദികള് ദു തി നീ ി ഖി വസി ണം സ ം ഗമിെ കല്പി ിരി േവ 283
അ
ാ
രാമായണം
ത ഭവി ഖി വാ ംവിധൗ ഉ മാംഗം െകാളള വീ മേധാ വി. ണ െമാ ിയാലി ത ണ്ഡേല െച പതി ശാല ാദികളായ് ഭവിാേമാദ െ ാ വാ ം ചിരതരം. പിെ ഷ ജി േഭാജ തെ ച വിധമായ്ഭവി ം ബലാ . എ തിെലാ േരത ായ് ചമ െച സീമ ിനീയിലായ് വ ം. േയാനിര േ ാ സം മായ് വ താേന ജരാ പരിേവഷ്ടിത മാം. ഏകദിേനന കല കലലമാ േമകീഭവി ാല ം പിെ െമ ാേവ പ രാ ം െകാ ദാകാരമാം പ ദിനം െകാ പിെ യഥാ മം മാംസേപശിത ം ഭവി മതി മാസാ കാേലന പിെ ം െമ േവ േപശീ ധിരപരി തമാവ മാ തസ ാമ േരാ പ ി ം വ ം പിെ െയാ മാേസന സ ികളംഗ േതാ ം േമണ ഭവി ീ മം ലീജാല ം നാ മാസ ിനാ . ദ ം നഖപങ് ി ം ഹ ം സ ി ം നാസികാക േന ം പ മാസംെകാ , ഷഷ്ഠമാേസ നഃ കി നേപാ ം പിഴയാെത േദഹിനാം ക േയാശ്ഛി ം ഭവി മതിസ് ടം. പിെ േമാേ ാപ നാഭി പാ ം സപ്തേമ മാസി ഭവി ം, നരപി ഷ്ടമായീ ം ജാര ലാ േര, ഒ പതാം മാേസ വള ം ദിനം തി; ക ം കരചരാണാദിക ം വ ം. പ േമ മാസി ൈചതന വാനായ് വ േമണ ദിേനദിേന. മnj്ജസാ ജീവ 284
അ
ാ
രാമായണം
നാഭി ാല്പരേ ണ മാതാവിനാ സാേപ മായ ാ രസ ിനാല് വ േത ഗ ഭഗമായ പിണ്ഡം ത വരാ നിജ ക ബല ിനാ . വജ ംക ം നിജം സ വകാലം നി പി നി പി ദുഃഖി ജാഠരവ ി തപ്തനായ്ത ാരണ പറ ട ിനാ : പ റായിരം േയാനികളി ജനിെ ക ള ഭവിേ നഹം. ദാരാ ബ സംബ െമ റായിരംേകാടി കഴി ി . നിത ംബഭരൈണകസ നായ്വി മന ായമായാ ി ിതന ഹം. വിഷ് സ്മരണ ം െചയ് െകാ ീല njാ ഷ്ണ ഷ്േണതി ജപി ീേലാരി ം. ത ഫലെമ ാമ ഭവി ീ ിതിേ ാളിവിെട ിട njാനി െന. ഗ ഭപാ ി നിെ ബാഹ േല െകല്േപാെടനി റെ െകാളളാ ? ദുഷ്ക െമാ േമ െച തി njാ സ ജാല െച േത ള . നാരായണസ ാമിതെ െയാഴി മാെര ം ജി യി njാെന േമ. ഇത ാദി ചി ി ചി ി ജീവ ം ജാതനാം േയാനിരേ ണ പീഡാന ിതം പാല മാേനാപി മാതാപിതാ ാരാ ബാല ാദിദുഃഖ െള െചാ ാവ ം! യൗവനദുഃഖ ം വാ ക ദുഃഖ ം സ വ േമാ േ ാേല ം െപാറാ സേഖ! നി ാല തമാ ളളെത ി വ ി njാ പറ ഥാ ബലാ ? േദേഹാഹെമ ളള ഭാവനയാ മഹാേമാേഹന സൗഖ ദുഃഖ ാ . 285
അ
ാ
രാമായണം
ഗ ഭവാസാദി ദുഃഖ ം ജ വേ ാ വനാശ ം േദഹ ലം സേഖ! ല ്മാ കേദഹദ യാ പരം േമേലയിരി താ ാ പര േകവല . േദഹാദികളി മമത േപ ി േമാഹമക ാ ാനിയായ് വാഴ്ക നീ. ം സദാ ശാ മാ ാമവ യം ം പര മാ മദ യം സത ം സനാതനം നിത ം നി പമം തത േമകം പരം നി ഗ് ണം നിഷ്കളം സ ി യം സകതാ കമീശ രമച തം സ വജഗ യം ശാശ തം മായാവിനി െമ റി േ രം മായാവിേമാഹമക െമ ാവ ം ാരബ്ധക േവഗാ പം വി ജാതനായീ ം ദശരഥ നായ്. ന േര െന നി ഹി േ ാ ബ ജന ി ിവ വാ ദ കാരണ ി വാ ം വിധൗ ബലാ ച നാ ളള ദശാസ നാം രാവണ രീേകാ തയാകിയ സീതെയ പ ിത ാരായ രാമസൗമി ിക േവ െപ ിരി േനര വ താപ ിനായ് ാ െകാ േപാം മായയാ. ല യി െ ാ െവ ീ ം ദശാ േര പ ജേലാചനെയ ിര ീ വാ മ കടരാജനിേയാഗാ കപി ലം ദ ിണവാരിധി തീരേദേശ വ ം. ത സമാഗമം നിേ ാ വാനരെ െമാ നിമിേ ന നി ംശയം. എ ാലവേരാ െചാ ിെ ാ നീ തന ംദി വാ േദശം ദയാവശാ . അേ ാ നിന പ നവ ളാവി ീ മതിനി സംശയം. 286
അ
ാ
രാമായണം
എെ റ േബാധി ി ിതി െന ം നിശാകരനായ മഹാ നി. വ കാ ി ചിറ ക നാെയേ വിചി േമ!ന നെ ം. ഉ മതാപസ ാ െട വാക ം സത മ ാെത വരികയിെ േമ. ീരാമേദവകഥാ തമാഹാ മാരാ േമാ ാലറിയാവതേ ം. രാമനാമാ ത ി സമാനമായ്മാമേക മാനേസ മ േതാ ിലേഹാ! ന േമേ വേരണേമ നി കല ാണഗാ ിെയ കിേ ണേമ! ന ായതി യത്നം െചയ്കില വമി തെ കടയ് ായ ം നി യം. ീരാമനാമസ് തിെകാ സംസാരവാരാ ിധിെയ ട ിേതവ ം. രാമഭാര ാേലാകനാ മായ് േപാ രാമഭ ാരാം നി െ ാരി ം സാഗരെ ട ീ വാേന െമാരാ ല ാകയിെ ാ ജാതി ം. എ പറ പറ മറ ിതത തനായ സ ാതി വിഹായസാ.
സ
ലംഘനചി
പിെ പിവര ാ കൗ േ ാ മേന ാന മാ പറ ട ിനാ , ഉ ം മഹാന ച ഭയ രമേ സ മാേലാക പി ലം എ െന നാമിതീെന ട വാെറ ം മ കര കാ ാനിമി േ ാ. ആവതി ാ ചി ി േഖദി ചാവതിെന ാവകാശം കപികേള! ശ തനയത ജനാമംഗദ 287
അ
ാ
രാമായണം
മ ടനായക ാേരാ െചാ ിനാ : എ ം േവഗബല ളള ര ാ ശ ി ം വി മ ം പാര േ ാ നി െള ാവ , െമ ാലിവരി െവീ വെ േ ാെടാ ന് പറയണം. njാനിതിനാെള വേ ാ ന െട ാണെന ര ി െകാളളഉ ം ഢം. ീവരാമസൗമി ിക ംബ വ ം കള ര ി മവ . അംഗദനി െന െചാ േക വ ത ളി ത ളി േനാ ിനാേരവ ം. ഒ ം പറ ീെലാ മംഗദ പിെ ം വാനര ാേരാ െചാ ിനാ ചിേ നി പി നി െട ബലം േത ക ച താ േദ ാഗ വകം. ചാടാെമനി ദശേയാജനവഴി ചാടാമി പെതനിെ െ ാ കപീ. ചാടാെമനിെ പര മ ടി നാ പതാെമ മേ വ ം. അ പത പെത പ മാെമ െമ പ ചാടാെമനിെ െ ാ വ ം. െതാ ചാ വാ ദണ്ഡമിേ കെനവ വേമാ േയാജന േ ാ. ഇ ന ിലാ ം കട ാവതി ട മ ടവീരേര! നി യം. ം ിവി മ േലാക ം ഛ നായ് ടിയായള ം വിധൗ യൗവനകാേല െപ റ ം െകാ ി േവ വ ം വല െവ ീടിേന . വാ ക സ്തനാേയനിദാനീം ലവണാബ്ദി കട ാ മി േവഗം മമ. njാനി പെ ാ വ ം ദ ിണം ദാനവാരി െചയ്േത ദശമാ യാ. കാലസ പനാമീശ ര ത െട 288
അ
ാ
രാമായണം
ലീലകേളാേ ാളമ തെമ ം, ഇ മജാ െചാ േക തിരം ാരിപൗ ം െചാ ിനാ : അേ ാ ചാടാെമനിെ നി യമിേ ാ േപാ വാ ദണ്ഡ ാകിലാം. സാമ മി മ ാ െമ ാകി ം സാമ ഭവാനിതിെന ി ം ത ജന ളയയ് യിെ േമ ത രിേലക ാെമ േത വ . ആ േമയി സാമ മനശനം. ദീ ി തെ മരി ന വയം താേരയേനവം പറേ ാര രം സാരസസംഭവന െചാ ിനാ : എ ജഗ ാണന ന നി െന ചി ി ിരി േത ം പറയാെത? കണ്ഠനായ് െ യി കളകേയാ? ക ീല നിെ െയാഴി മ ാേര ം. ദാ ായണീഗ ഭപാ നാെയാ സാ ാ മഹാേദവഹീജമേ ാ ഭവാ . പിെ വാതാ ജനാക ,വ തേ ാ ല ബലേവഗേമാ ിേലാ. േകസരിെയെ ാ താപം കളെ ാ േകസരിയാകിയ വാനരനാഥ നായnj്ജന െപ ളവാെയാ സത ണ ധാന ഭവാ േകവലം. അnj്ജനാഗ ഭച തനായവനീയിലnj്ജസാ ജാതനായ് വീണേനരം ഭവാ അ േയാജന േമല്േപാ ചാടിയം njാനറി ിരി മാനേസ. ച കിരണ ദി െപാ േ രം മണ്ഡലംതെ െട നീ പക െമേ ാ ഭ ി ാ ന യാ ശ െട വ േമ പതി ം. ദു:ഖി മാ തന് നിെ ം െകാ േപായ്289
അ
ാ
രാമായണം
ി
പാതാളമേ ാ ി ിക േ ാടി വാനവ തെ ാ ല്പലസംഭവ വ െ ാ ം ത മായ് വ ഹി ീടിനാ ത വരാ േലാകനാശം വ െ ാ ം കല്പാ കാല മി തിെയ കല്പി തി ിള ം വരാ നി യം. ആമ്നായസാരാ ിക െചാ ി നാമ്നാ ഹ മാനിവെന സാദരം. വ ം ഹ വീ േല റികയാല രി മറ ിേതാ മാനേസ? നി ൈകയില േയാ ത രാഘവനം ലീയ െമ ിെനേ ാ നീ. ത ദ്ബലവീര േവഗ വ ി തിനി ി ലാ മാമെ േടാ. ഇ ം വിധി ത െചാ േനരം വാ ായ സത രം ീതനായ് ാ മാ മാെറാ വ . സ ദാ ! സിംഹനാദംെചയ് ളീനാ . വാമന ിെയേ ാെല വള വ മി രാകാരനായ് നി െചാ ിനാ : ലംഘനംെചയ് സ െ ം പിെ ല ാ രെ ം ഭസ്മമാ ി ണാ രാവണെന ലേ ാ െമാ ി njാ േദവീേന ംെകാ േപാ വനിെ ാേഴ. അ ായ്കിേലാ ദശകണ്ഠെന ി െമ േവ വാമകര ിെല ട ട യേ ാ ല ാ രെ ം െട വല കര ിലാ ിെ ാ രാമാ ിേക െവ ൈകെതാ തീ വന് രാമാം ലീയെമ ക ി ാകയാ . മാ തിവാ േകേ ാ വിധി തനാ ഢകൗ കം െചാ ിനാ പിെ ം: േദവിെയ തിരിേയവരിക നീ 290
അ
ാ
രാമായണം
രാവണേനാെടതി ീ വാ പിെ യാം. നി ഹി ീ ം ദശാസ െന രാഘവ വി മം കാ വാനേ രമാമേ ാ ഷ്കരമാ േ ണ േപാ ം നിനെ ാ വിഘ്നം വരായ്ക! കല ാണം ഭവി ! േത. മാ തേദവ രിേക തവ ീരാമകാര ാ മായേ ാ േപാ . ആശീ വചന ംെചയ് കപി ലമാ േപാെക വിധിേ ാരന രം േവേഗന േപായ്മേഹ ി കേളറി നാഗാരിെയേ ാെല നി വിള ിനാന്. ഇ ം പറ ബ േമാദേ
റിയിേ ാ ത ം ാടി ിത ാലേമ.
ഇത ാ രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ കിഷ്കി ാകാ ം സമാപ്തം.
291
അ
ാ
രാമായണം
രകാണ്ഡം ഹരി : ീഗണപതേയ നമ : അവിഘ്നമസ് .
സകല ക ല വിമല തിലകിത കേളബേര സാരസ പീ ഷ സാര സ സ േമ കഥയ മമ കഥയ മമ കഥകളതിസാദരം കാ ലീലക േക ാ മതിവരാ. കിളിമകെളാടതിസരസമിതി ര ലാധിപ കീ ി േക ീ വാ േചാദി ന രം കളെമാഴി മഴകിെനാ െതാ െചാ ീടിനാ . കാ ണ ിെയ ി ി മാനേസ. ഹിമശിഖരി തെയാ ചിരി ഗംഗാധരെന ിേലാ േക െകാ െക ളിെ യ് :-
സ
ലംഘനം
ലവണജലനിധി ശതകേയാജനാവിസ് തം ലംഘി ല യി െച വാ മാ തി മ ജപരി ഢ ചരണനളിന ഗളം ദാ മാനേസ ചി ി റ ി നി ലം കപിവരെരാടമിതബലസഹിത രെചയ്തി ക െകാ വി നി െള ിെല ാവ ം. മമ ജനകസ ശനഹമതിചപലമംബേര മാേനന േപാ ിതാശേരശാലേയ അജതനയതനയശരസമമധികസാഹസാലൈദ വ പശ ാമി രാമപത്നീമഹം. അഖിലജഗദധിപെനാ വിരെവാടറിയി നിദ താ നാേയ താ േ ാസ്മ ഹം ണതജന ബ ജനനമരണഹര നാമകം ാണ യാണകാേല നി പി വ 292
അ
ാ
രാമായണം
ജനിമരണജലനിധിെയ വിരെവാ കട മനാ കിം നസ്തസ േതാസ്മ ഹം. തദ മമ ദി സപദി ര പതിരനാരതം തസ ാം ലീയ ശിരസി േമ കിമപിനഹി ഭയ ദധിസപദി തരി ം നി കീശ വരേര! േഖദിയായ്േക േമ. ഇതിപവനതനയ രെചയ് വാ ം നിജേമ യ ി ര ി ര ം അതിവി ലഗളതല മാ ിവമാ ിനിാ ിതാം ിയാ നയനനായ് ദശവദന രിയി നിജ ദയ റ ി ദ ിണദി മാേലാക ചാടീടിനാ . പതഗപതിരിവ പവന തനഥ വിഹായസാ ഭാ ബിംബാഭയാ േപാ ം ദശാ േര
മാ
വിഘ്നം
അമരസ ദയമനിലതനയബലേവഗ ളാേലാക െചാ ാ പരീ മാ ം തദാ രസെയാ പവന ത ഖഗതി ട വാ ം നട ി നാഗജനനി ം. ത രിതമനിലജമതിബല ളറി തി്മ ശാ വരിെക േക വ ഗഗനപഥി പവന ത ജവഗതി വാ ഗ േ ണ െച ത ിധൗ േമവിനാ . കഠിനതരമലറിയവളവെനാ രെചയ്തി ക ീലേയാ േഭവാെനെ പിവര! ഭയരഹിതമി വഴി നട വ കെള ഭ ി തി മാം കല്പി ിതീശ ര . വിധിവിഹിതമശനമി നമദ ത യാ വീര! വിശെ നിേ േ ാ നീ. മമ വദന ഹരമതി വിരവിെനാ ക നീ മെ ാ േമാ കാലം കളയായ്െകേടാ! 293
അ
ാ
രാമായണം
സരസമിതി രഭസതരമത രസാഗിരം സാഹസാ േക നിലാ ജ െചാ ിനാ :അഹമഖിലജഗദധിപനവര ശാസനാലാ സീതാേന ഷണ ി േപാ അവെള നിശിചര രിയി വിരവിെനാ െച ദ വാ േശ ാ വാ വ njാ . ജനകനരപതി ദുഹി ചരിതമഖിലം തം െച ര പതിേയാടറിയി njാ തവ വദന ഹരമതിലപഗതഭയാ ലം താല്പര െ ാ വ ീ വ അ തമകതളിരിെലാ െപാ മറിവീലഹമാ മാ ം േദഹി േദവി! നേമാ സ് േത. തദ കപി ലവരേനാടവ രെചയ്തി ദാഹ ം ം െപാ േത േമ മനസി തവ ഢമിതി യദി സപദി സാദരം വാ പിള ീെട മാ തി െചാ ിനാ . അതിവി ല ട െമാ േയാജനായാമമായാ ഗന നി ക വ . അതിലധികതര വദനവിരെമാടനാ ലമ തമായ േയാജനാവിസ് തം പവനതനയ മതി ഝടിതി ദശേയാജനാപരിമിതി കല കാണാേയാരന രം നിജമനസി കെമാ രസ ം തദാ നി ാളി പ േയാജനവാ മായ്. ഖ ഹരമതിവി ലമിതി ക തി മാ തി േയാജന വ മായ് േമവിനാ . അലമലമിതയമമലന ജയമാ െമപ േയാജന വാ പിള ീടിനാ അ െപാ പവന തനതി ശശരീരനായം ല നാ ളിനാ . തദ ല തരമവ തരതേപാബലാ ത റ റെ െചാ ിനാന്:294
ക-
അ
ാ
രാമായണം
ൃ ഖി! ര ഖപേര! രേസ! േഭ! േ ! ജംഗമാതാേവ! നേമാ സ് േത! ശരണമിഹ ചരണസരസിജ ഗളേമവ േത ശാേ ! ശരേണ ! നമസ്േത നേമാ സ് േത! വഗ പര ഢവചന നിശമന ദശാ േര േച ം ചിരി ം പറ രസ ം :വരിക തവ ജയമതി േഖന േപായ് െച നീ വ ഭാ ാ വ ം ദാ ര പതിെയാടഖിലമറിയി ത േകാേപന രേ ാഗമെ െമാെ െയാ ണം. അറിവതി തവ ബലവിേവക േവഗാദികളാദിേതയ ാരയ വേ നഹം നിജചരിതമഖിലമവളവെനാടറിയി േപായ് നി രേലാകം ഗമി ാ രസ ം. പവന തനഥ ഗഗനപഥി ഗ ഡ ല നായ്പാ പാരാവാരമീേത ഗമി േ ാ ജലനിധി മചലവരേനാ െചാ ീടിനാ െച നീ സല് രിേ ണം കപീ െന സഗരനരപതിതനയെരെ വള യാ സാഗരെമ െചാ ിെത ാവ ം തദഭിജനഭവനറിക രാമ തി വടി തസ കാര ാ മാേസ ാ മിവ ഇടയിെലാ പതനമവനി തല് ാരണാലി യാ െപാ ി ള തീ ീടണം. മണികനകമയനമലനായ ൈമനാക ം മാ ഷേവഷം ധരി െചാ ീടിനാ :ഹിമശിഖരിതനയനഹമറിക കപിവീര നീെയേ ലി തള ം തീ െ േടാ. സലിലനിധി സരഭസമയ യാ വ njാ സാദ ം ദാഹ ം തീ െപായ്െ ാ െകേടാ! 295
അ
ാ
രാമായണം
അ തസമല മതി മ രമ ര മാ പക ം ഭ ി െകാ ക നീ. അലമലമിത ത രാമകാര ാ മായാ േപാ വിധൗ പാ െത േമ െപ വഴിയിലശനശയന െചയ്െക ം േപ മെ ാ ഭാവി െയ ം അ ചിതമിതറിക ര ലതിലകകാരയ ള േപാ സാധിെ ാഴി െതാ േമ. വിഗേതഭയമിനി വിരെവാടി njാ േപാ ബ സല് ാരം പരി ഹിേ നഹം പവന തനിവ രെചയ് ത ൈകകളാ പ താധീശ രെന േലാടീടിനാ . നരവ മനിലസമ ഴറി നടെകാ ണ ജേന രം തി സം മാ . തദ ജലനിധിയിലതിഗഭീരേദശാലേയ സ തം വാെണ ം ഛായാ ഹിണി ം സരിദധിപ പരി പരിേചാ േപാ വ ത നിഴലാ പിടി നി ീടിനാ . അ െപാ മമ ഗതി ട ിയതാെര ത രാ പാ കീഴ്േപാ േനാ ീടിനാ അതിവി ലതരഭയകരാംഗിെയ ളവം ിപാേതന െകാ ീടിനാ ത േണ. നിഴല പിടി നി ിെ ാ തി നീചയാം സിംഹികെയെ ാ ന രം ദശവദന രിയി വിരേവാ േപായീ വാ ദ ിണദി േനാ ി തി ീടിനാ ചരമഗിരിശിരസി രവി ം േവശി ി ല ാേഗാ രാേ കപീ ം. ദശവദനനഗരമതി വിമല വി ല ലം ദ ിണവാരിധിമേ മേനാഹരം ബ ലഫല മദല ത വിടപിസ ലം വ ീ ലാ തം പ ി ഗാന ിതം 296
അ
ാ
രാമായണം
മണികനകമയമമര രസ ശമം ധിമേ ി ടാതേലാപരി മാ തി കമലമക ചരിതമറിവതി െച േപാ ക ി ല ാനഗരം നി പമം. കനകവിരചിതമതി കിട ം പലതരം ക കട ാ പണിെയ മാനേസ പരവശതെയാ ഝടിതി പലവഴി നി പി പ നാഭ തെ ധ ാനി േമവിനാ . നിശി തമസി നിശിചര േര ശ പനായ് നി േ ശനേദേശ കട െനേ ാ വ നിജമനസി നിശിചര ലരിെയ ധ ാനി നി രൈവരി രം ഗമി ീടിനാ . തിചപല മധികചപലമചലം മഹ കാര ം റി ാകാര ം മറവനിമകളടിമല മകതളിരിേലാ െകാണnj്ജനാന നനnj്ജസാ നി ഭയം.
ല ാല
്മിേമാ
ം
ഉട
ക കിെനാ സമമിട കാ ി വി മട ാ ട ം ദശാ േര കഠിനതരമലറിെയാ രജനിപരിേവഷമായ് ാണായിതാ ല ാ ീേയ ം തദാ. ഇവിെട വ വതി പറെക ലം ഭവാേനകനായ് േചാരേനാ െചാ നി വാnj്ഛിതം അ ര രനരപ ഗാദി ജ മാ േമ വ ടാ njാനറിയാെത. ഇതി പ ഷവചനെമാടണ താഡി ിെതാേ െറ േരാേഷണ താഡി കപീ ം ര ലജവരസചിവവാമ ഷ്ടി ഹാേരണ പതി വമി ി േചാര ം കപിവരെനാടവ െമ േ െചാ ീടിനാ കേ െനെടാ തവ ബാ ബലം സേഖ! 297
അ
ാ
രാമായണം
വിധിവിഹിതമി മമ ൈരവ ധാതാ താ വീര! പറ ിെതേ ാടി േന. സകലജഗദധിപതി സനാതന മാധവ സാ ാ മഹാവിഷ് ി നാരായണ കമലദലനയനനവനിയിലവതരി ാ ണ േമാടഷ്ടവിംശതി പര േയ ദശരഥ പതിതനയനായ് മമ ാ നാ േ താ േഗ ധ േദവര ാ മായ് ജനക പനര മകളായ് നിജ മായ ം ജാതയാം പം ി ഖ വിനാശ ിനായ് സരസി ഹനയനനടവിയിലഥ തപ ിനായ് സ ാ ഭാര നായ് വാ ം ദശാ േര ദശവദനനവനിമകെള മപഹരി ടന് ദ ിണവാരിധി ിരി നാ സപദി ര വരെനാട ണജ സാചിവ ം സംഭവി ം ന ീവശാസനാ . സകലദിശികപിക തിരവാ നട തി സ നായ് വ േമക തവാ ിേക. കലഹമവെനാ ത്ഡടിതി ട മളെമ ം കാതരയായ് വ ം നീെയാ നി യം രണനി ണെനാ ഭവതി താഡന ംെകാ രാമ ത ന േകണമ ര ം ഒ കപിെയാെടാ ദിവസമടിത്ഡടിതിെകാ കീ നീ. േയാടിവാ ിെ ാ െക വരി ം ക ണെയാ ഗതകപടമായ് നിേയാഗി യാ കാ ി േ നിവിെട ലകാല ം. ര പതിെയാടിനിെയാരിടെരാഴിെക നടെകാ ക നീ ല ം നി ാ ജിതയയിരിെ േടാ! നിഖില നിശിചര ലപതി മരണ ം നി യേമ മ ചമ ി . ഭഗവദ ചര! ഭവ ഭാഗ ം ഭവാനിനി പാരാെതെച ക ീ ക േദവിെയ 298
അ
ാ
രാമായണം
ിദശ ലരി ദശ ഖാ : രവേര ദിവ ലീലാവേന പാദപസം േല നവ മഫലസഹിതവിടപി തശിംശപാ നാമ ി വ ിലതി ചാ നിശിചരിക ന വിലഴെലാ മ വി െ േടാ! നി ഗാ ിയാം ജാനകി സ തം ത രിതമവ ചരിത ടനവെനാടറിയി േപായം ധി ം കട ംബരാേ ഭവാ അഖിലജഗദഥിപതി ര മ പാ മാമസ് േത സ സ്തിരത േമാ ംസേമ! ല മ രവചനമിതി െചാ ി മറ ി ല യി നി വാ ീ മല മ ം.
സീതാദ ശനം ഉദകനിധി ന വി മ ം ി താ ിേമംഘിേത ൗ പവനാ ജനി ജനകനരപതിവരമക ം ദശാസ ം െചേ വിറ ി വാമഭാഗം േലാ. ജനകനരപതിദുഹി വര ദ ാംഗ ം ജാതെന ാകി വ ം ഖദു:ഖ ം. തദ കപി ലപതി കട ി ല യി താനതി ്മശരീരനായ് രാ ിയി . ഉദിത രവികിരണ ചി െ ാ ല യിെലാെ ിര ാെനാേരടെമാഴിയെത. ദശവദനമണിനിലയമായിരി ം മമ േദവിയിരിേ ടെമേ ാര് മാ തി കനകമണിനികര വിരചിത രയിെല േമ കാണാ ല ാവചനേമാ ീടിനാ . ഉടമെയാ മ ര രി കനിവിെനാ െചാ ിേയാദ ാനേദേശ തിര ട ിനാ . ഉപവന മ തസമ സലില ത വാപി 299
അ
ാ
രാമായണം
ംഗസൗധ ം േഗാ ര ം സഹജ തസചിവബലപതിക ഭവന സൗവ സാലധ ജപതാക ം ദശവദനമണിഭവനേശാഭകാ ം വിധൗ ദിക്പാലമ ിരം ധി തമായ് വ ം
ം
കനകമണിരചിതഭവന ളിെല േമ കാണാ പിെ ം നീെള േനാ ം വിധൗ മചയ രഭിെയാ പവനനതി ഢമായ് െട ട ിെ ാ േപാ ട ഉപവന തരത വര തമാ ശിംശപാ ം അതിനിെടകടമഖിലജഗദീശ രിതെ മാ നഗാ കാ ിെ ാ ീടിനാ . മലിനതര ചി രവസനം ദീനമായ് ൈമഥിലിതാ ശഗാ ിയാെയ ം ഭയവിവശമവനിയി ം സദാ ദി ഭ ാ തെ നിന നിന ലം നയനജലമനവരതെമാ കിെയാ കി തിനാമെ രാമരാേമതി ജപി ം നിശിചരിക ന വിലഴെലാ മ മീശ ര നിത സ പിണിെയക മാ തി വിടപിവരശിരസി നിബിഡ ാദാ ത വിസ്മയം മറ ി ീടിനാ . ദിവസകര ലപതി ര മ ത െട േദവിയാം സീതെയ കപിവര കമലമകളഖില ജഗദീശ രിത ട കേ താ േ ാസ്മ ഹം താ േ ാസ്മ ഹം ദിവസകര ലപതി ര മ കാര ം ദീനതെയ ിേയ സാധി ിതി njാ
രാവണെ
റ ാട് 300
അ
ാ
രാമായണം
ഇതിപല മകതളിരിേലാ കപിവരനി ിരി േനരമിരി ം ദശാ േര അ ര ലവര നിലയ ി റ നിാ ചില േഘാഷശബ്ദ േക ായി. കിമിതമിതി സപദി കിസലയചയ നിലീനനായ് ീടവേ ഹം മറ മ വിനാ . വി ധ ലരി ദശ ഖ വരെവ ം വസ്മയേ ാ ക കപി nj്ജര അ ര ര നിശചരാ വരാംഗനാ മ തമാ ംഗാരേവഷ ം ദശവദനനനവരതമകതളിരി ത േദഹനാശം ഭവി െത ീശ ര! സകല ജഗദധിപതി സനാതന സ യ സാ ാ േന ം ക ക njാ നിശിതതര ശരശകലിതാംഗനായ്േ വേല നി ലമായ ഭഗവ പാദാം േജ വരദജനമ മ താന മാം ൈവ ണ്ഠരാജ െമനിെ കി ? അതി ബത സമയമിദമിതി മനസി ക തി njാനംേഭാജ ിെയെ ാ േപാ ീടിനാ . അതി െമാ പരിഭവെമാ ഴറി വ ീലവനാ ിനാശകാലം ന ാഗതം. ശിരസി മമ ലിഖിതമിഹ മരണസമയം ഢം ചി ി ക ാലതിനി ച ലം കമലജ മറിയ ക മളേവ േമ കാലസ പനാമീശ ര ത തം. സതതമകതളിരിലിവ ക തി ര നാഥെന സ ാ നാ ചി ി ചി ി ിരി േവ കപിക ലവരനവിെടയാ െച ം േ ക ി രാ ിയി സ പ്നം ദശാനന . ര ജനനതിലകവചേനന രാ ൗ വ ം ക ില് കപിവര കാമ പാന ിത പെയാെടാ മിസ ശ ്മശരീരനായ് 301
അ
ാ
രാമായണം
സ്നം രവരമന ിഷ നി ലം ത നികരവരശിരസി വ ി ാദരാ താ മക തെ ം ക രാേമാദ ം അഖിലമവെളാ ബത പറ ടയാള മാ െകാ ടനാശ സി ി േപാം അ െപാ തിലവനറിവതി njാന് െച കാധിവള വ വാങ്മയാസ് ളാ ര പതിെയാട മവനേശഷമറിയി രാമ മി െകാപി ടേന വ ം രണശിരസി ഖമരണമതിനിശിതമാ രാമശരേമെ നി ം വ ം ഢം. പരമഗതിവ വതി പരെമാ പേദശമാം പ ാവി മമ പാ യിേ േമ. രനിവഹമതിബലവശാ സത മായ് വ ം സ പ്നം ചില ചിലകാലെമാ ണം. നിജമനസി പല മിതി വിരെവാ നി പി നി ിത നി മി ീടിനാ രാവണ . കനക മണിവലയകടകാംഗദ ര കാ ീ ഖാഭരണാരാവമ ിേക വിവശതര ദയെമാ േക േനാ ംവിധൗ വിസ്മയമാ ാ ക േരാ വി നി ധരി നിശിചര ലാധിപ ത വരെവ ം ഭീതയായ് വ ി സീത ം. ഉരസിജ മ ടകളാ മറ ാധി മാംഗം താഴ് ി േവപ ഗാ ിയായ് നിജരമരണ നി പമശരീരം നിരാ ലം നി ലം ധ ാനി രി ം ദശാ േര ദശവദനന ഗശര പരവശതയാ സമം േദവീസമീേപ െതാ തിര ീടിനാ .
രാവണെ
ഇ ാഭംഗം
അ സരണ മ രരസ വചനവിഭവ 302
ളാ-
അ
ാ
രാമായണം
ലാന പിണിേയാ െചാ ീടിനാ :ൃ ഖി! സീദ സീദ േമ. നിഖിലജഗദധിപര േരശമാേലാക മാം നി ിേല നീ മറെ ി ീ വാ ? ത രിരമതി കെമാ െമാ േനാ ീ മാം ത ദ്ഗതമാനസെന റിെകെ നീ. ഭവതി തവ രമണമപി ദശരഥത ജെനാ ാ ചില കാണാം ചിലെ ാെളേടാ പലസമയമഖിലദിശി ന ായ് ിരകി ം ഭാഗ വതാമപി ക കി ാ പരം. ഖി! ദശരഥതനയനാ നിനേ േമ രി! കാര മിെ ധരി നീ. ഒ െപാ മവ നെരാ ി മാശയിേ ാ ാെലാ ണമി വേനാമേല! ഢമനവരത പ ഹനം െചയ്കി ം ചിരമരിേക വസി ി ം തവ ണസ ദയമലിെവാ ജി ി ം താല്പരിയം നി ിലി ാവേന മാ. ശരണമവെനാ വ െമാരി മി ിനി ശ ിവിഹീന വരിക മി േ ാ. കിമപി നഹി ഭവതി കരണീയം ഭവതിയാ കീ ിഹീന തഘ്നന് േലാം നി മന്. മദരഹിതനറിയ ക മളവാ േമ മാനഹീന ിേയ! പണ്ഡിതമാനവാ . നിഖിലവനചരനിവഹമ ിത ശം നിഷ്കി ിയ േഭദഹീനാ ക ശ പച െമാരവനി ര വര മവെനാ മിശ ം േഗാ ം േഭദമിേ േമ. ഭവതിെയ െമാ ശബരക ണിേയാ മാ നാ പാ ക ാലവനി േഭദം ിേയ! ഭവതിെയ മകതളിരിലവനിഹ മറ ി ഭ ാവിെന ാ ി തിനി മതി. ത യി വി ഖനവനനിശമതി നഹി സംശയം ത ാസദാേസാഹമദ ഭജസ മാം 303
അ
ാ
രാമായണം
കരഗതെമാരമലമണിവര ട േപ ി കാചെ െയ കാം ി ിേതാമേല! രദിതിജ ദ ജ: ജഗാപ്സേരാ ഗ രീവ ം പരിചരി ം ദാ നിയതമതിഭയസഹിതമമിത ബ മാേനന നീ മല്പരി ഹമായ് വ വീ കളി കളയ സമയമിഹ െച െവ േത മമ കാേ ! കള മായ് വാഴ്ക നീ സ തം. കളെമാഴിക പല മിഹ വി പണിക െച മാല ം േപടി െ െ മേനാഹേര! ഷ ണിഹ മനസി ക തനാല് ജ നാം ണ മാെന റിക മാം സരസമ സര സദയമയി തവ വശാ ഗം സൗജന സൗഭാഗ സാരസ സ േമ! സരസി ഹ ഖി! ചരണകമല പതിേനാ സ്മ ഹം സ തം പാഹി മാം പാഹി മാം പാഹി മാം. വിവിധമിതി ദശവദനന സരണ കം വീ െതാ േപ ിേ ാരന രം ജനകജ മവെനാടതിനിടയിെലാ ല്െ ാടി ജാതേരാഷം ിയി െചാ ീടിനാ !സവി കല തിലകനിലതീവ ഭീത ാ ഭവാ സന ാസിയായ് വ ി വ ം കാണാേത സഭയമതി വിനയെമാ നീവ ഹവിര േര സാഹസേ ാ മാം ക െകാ ീലേയാ? ദശവദന! ഢമ ചിതമി നിനയ് നീ ത ഫലം നീതാന ഭവി ം തം. ദശരഥജ നിശിതശര ദലിതവ ഷാ ഭവാ േദഹം വിനാ യമേലാകം േവശി ം. ര ജനനതിലകെനാ മ ജനിതി മാനേസ രാ സരാജ! നിന േതാ ം ബലാ ലവണജലനിധിെയ ര ലതിലകന മം ലംഘനം െച മതിനി സംശയം. ലവസമയെമാ നിശിത വിശിഖ പരിപാേത 304
അ
ാ
രാമായണം
ല ം ഭസ്മമാ ീ മര ണാ . സഹജ ത സചിവബല പതികെളാ ടേവ സ മാം നി െട ൈസന ം നി യം അവനവന നി ണഭരനവനിഭരനാശന അദ ധാതാവേപ ി കാരണം അവതരണമവനിതലമതിലതിദയാപരനാ െചയ്തീടിനാ നിെ െയാ വാ ജനക പവര മകളായ്പിറേ നഹം െചേ യതിെ ാ കാരണ തയായ്. അറിക തവ മനസി നരിനി വിരവിേനാ വാ മാം െകാ േപാം നിെ ം െകാ വ . ഇതി മിഥില പതിമക പ ഷവചന േകേ ം നാെയാ ദശാന അതിചപല കര വി കരാളം കരവാളമാ ിെയെ ാ വാേനാ ിനാ . അ െപാഴിതിലതിക ണെയാ മയത ജ മാ ഭ ാരം പിടി ട ീടിനാ . ഒഴിെകാഴിക ദശവദന! മമ വേചാ ഭവാെനാ ാത കാര േമാരായ്ക ഢ േഭാ! ത ജ മ ജത ണിെയ െയാ ടയവ െമ ിേയ ദീനയായ് ദു:ഖി തീവ ശാംഗിയായ് പതിവിരഹ പരവശതെയാ മിഹ പരാലേയ പാ പാതി ത മാലംബ രാഘവം പകലിര നിശിചരിക പ ഷവചനം േക പാരം വശം െക ിരി ി മിവള് ദുരിതമിതിലധികമിഹ നഹി നഹി ദു േത! ദുഷ്കീ ി േച േമാ വീര ംസാം വിേഭാ! രദ ജ ജഗാപ്സേരാ ഗ രീവ ം നിന വശവതം. ദശ ഖ മധികജളനാ മണ്േഡാദരീദാ ിണ വാ ക േക സല നായ് നിശിചരികെളാ സദയമവ രെചയ്തി 305
അ
ാ
രാമായണം
നി ള് പറ വശ വ വി . ഭയജനന വചനമ സരണ വചന ം ഭാവവികാര െകാ ം ബ വിധം അവനിമകളകതളിരഴിെ ലാ വിന േപാ ര മാസം പാ നി ി ം. ഇതിരജനിചരികെളാ േമവിനാ . അതികഠിന പ ഷതര വചനശരേമല് യാലാ ാ േഭദി ി ി സീത ം അ ചിതമിതലമലമട വി നി െളേ ാ ിജട മാ െചാ ീടിനാ :വചനമി മമ നിശാചരസ് ീകേള! ശീലവതിെയ നമസ് രി ീ വി . ഖരഹിത ദയെമാ റ ിേനെനാ njാ സ പ്നമാഹ കേ നിദാനീം ഢം അഖില ജഗദധിപരഭിരാമനാം രാമ ൈമരാവേതാപരി ല ്ണവീര ം ശരനികര പരിപതന ദഹനകണജാേലന ശ ാവിഹീനം ദഹി ി ല ം രണശിരസി ദശ ഖെന നി ഹി മം രാ സരാജ ം വിഭീഷണ ം നല്കി മഹിഷിെയ മഴകിെനാ മടിയി വ ാദരാ മാനി െച േയാ ാ രം േമവിനാ . ലിശധരരി ദശ ഖ ന പിയായ് േഗാമയമായ മഹാ ദം ത ിേല തിലരസ ട വനലിവിെനാടണി ട ത ാ നളദമാല ം നിജ നി നിജസഹജ സചിവ ത ൈസന സേമതനായ് നി നായ് വിസ്മയം േതടിേന . രജനിചര ലപതി വിഭീഷണ ഭ നായ് രാമപാദാബ്ജ ം േസവി േമവിനാ . ക ഷതക കളവിനിഹ രാ സസ് ീകേള! ക െകാ ാമി സത മേ ഢം. ക ണെയാ വയമതി കതിപയദിനം ദാ 306
അ
ാ
രാമായണം
കാ െകാേ ണമിവെള നിരാമയം. രജനിചര വതികളിതി ിജടാവേചാരീതിേക തഭീതി ിടിനാ . മനസി പരവശതെയാ റ ിനാേരവ ം മാനേസ ദു:ഖം കല ൈവേദഹി ം.
ഹ മ
ീതാസംവാദം
ഉഷസി നിശിചരികളിവ ട മമ ഭ ി വരായിെ ാ മ േമ മരണമിഹ വ വതി െമാ കഴി ക ീല മാനവവീര െമെ മറ ി കളവനിഹ വിരവിെനാ ജീവനമദ njാ കാ ം ക ണാഹീനെന ം. മനസി രിവ പര േമാ സേ ാേപന മ മ െമ േന നി ാ ലാ തരളതര തയെമാ ഭ ാരേമാ േ ാ താ കിടെ ാ ശിംശപാശാഖ ം സഭയപരവശതരളമാലംബ ബാഷ്പ ം സ തം വാ വിലാപം ട ിനാ . പവന തനിവ പല മാേലാക മാനേസ പാ പ െ ര ട ിനാ :ജഗദമലനയനവരാേഗാേ ദശരഥ ജാതനായാനവ ത െട രായ് രതിരമണ ല രായ് നാ േപ ി രാമഭരതസൗമി ിശ ഘ്ന ാ രജനിചര ലനിധനേഹ ത പി രാ യാ കാനനംത ി വാണീടിനാ ജനക പ ത മവരജ മായ് സാദരം ജനകീേദവിെയ ദശാനന കപടയതിേവഷമായ് ാ െകാ ീടിനാ കാണാ ദുഃഖി രാമ ം ത ി ം വിപിന വി വിരെവാ തിര നട േ ാ 307
അ
ാ
രാമായണം
വീ കിട ം ജടാ വിെന പരമഗതി നരവ ന കിയ ാല വത് പ തപാ ശ നട ം വിധൗ തദാ തരണി തെനാ സപദി സഖ ം െചയ്തി സത രം െകാ ി ശ തെന ം. തരണിതനയ മഥ കപീ നായ് വ ി ത ത പകാരമാ ീവ ം കപിവരെര വിരവിെനാ നാ ദി ി ം ക വ വാനയേ ാരന രം നരവരിെലാ വനഹമ വ ീടിേന ണ വാനായ സ ാതിത വാ ിനാ . ജലനിധി െമാ ശതകേയാജനാ വി തം െചേ തി ചചാടി ട ീടിേന . രജനിചര രിയി വ തിരേ നഹം രാ ിയില താതാ ഹവശാ . ത നികരവരമരിയ ശിംശപാ ം ത ലേദേശ ഭവതിേയ ം ദാ കനിവിെനാ ക താ നാേയനഹം കാമലാഭാ ത ത നായീടിേന . ഭഗവദ ചരരിലഹമേ സര മമ ഭാഗ മേഹാ! മമ ഭാഗ ം! നേമാസ് േത. വഗ ലവരനിതി പറ ട ീടിനാ പിെ യിളകതി ാനര ണം. കിമിതി ര ലവരചരി ം േമണ േമ കീ ി ിതാകാശമാ േ മേനാഹരം. പവന പെയാ പറ േക ി േയാ? പാപിയാെമ െട മാനസ ാ ിേയാ? ചിരതരെമാ െപാ റ ാെത njാനിഹ സ പ്നേമാ കാ ാനവകാശമി േ ാ. സരസതരം പരിചിതമാ ക ാ തം സത മായ് വ ിതാ മമ ൈദവേമ. ഒ ഷനി മമ പറ െവ ാകിലത മ ി േമ കാണായ് വേരണേമ. 308
അ
ാ
രാമായണം
ജനക പദുഹി വചനംേക മാ തി ജാതേമാദം മ മ മിറ ിനാ . വിനയെമാ മവനിമക ചരണനളിനാ ിേക വീ നമസ്കരി ാ ഭ ി കം െതാ െച തകെലയവനാ നി ീടിനാ ഷ്ട ാ കലപിംഗ ല ശരീരമായ്. ഇവിെട നിശിചരപതി വലീ ഖേവഷമാെയെ േമാഹി ി തി വരികേയാ ശിവശിവ കിമിതി ക തി മിഥില പ ി ം. േചതസി ഭീതികല മ വിനാ . തി ദശ ഖ െപ െത നി പി ി ി ക കപീ ം ശരണമിഹ ചരണസരസിജമഖിലനായിേക! ശ ി േവ റെ ാ െമെ നീ. തവ സചിവനഹമിഹ തഥാവിധന േഹാ ദാേസാസ്മി േകാ സേല സ രാമസ njാ ഖി കപി ലതിരകനായ ര ാ ജ ീവ ത ജഗ ാണന ന കപടെമാ വെരാ െമാ െപാ മറി ീല ക ണാ വാചാ മനസാപി മാതാേവ! പവന ത മ രതര വചനമ േക ട പ ാലയാേദവി േചാദി ിതാദരാ :ഋത
ദു ടവ വാക ം െതളിി െന െചാ വ റ ം േലാം സദയമിഹ വദ മ ജ വാനരജാതിക ത ളി സംഗതി സംഭവി ീ വാ . കലിത ചി ഗഹന വി കാരണെമെ േടാ കാ ണ വരാ ിേധ : കപി nj്ജര! തി മനസി ഭവതി െപരിെക േ മ െ െതേ ാ െചാ തി ല ം െചാനീ ൃ
ഖി നിഖിലമഖിേലശ 309
അ
ാ
രാമായണം
ീരാമേദവനാണ സത േമാമേല! ഭവതി പതിവചനമവലംബ ര ംഗമായാ യാശ മാ മ ി ം മ വിന െപാ തിെലാ കനക ഗമാേലാക മാനി പിേ നട ര പതി നിശിതതര വിശിഖഗണ ചാപ മായ് െച നീചനാം മാരീചകെനെ ാ രാഘവ ഉട ട ലെയ ടജ വി വ േപാായ ാ േമാ പറയാവേതാ? ഉടനവിെടയവിെടയടവിയിലടെയ േനാ ി െമാ കര തിര ഴ ം വിധൗ ഗഹന വി ഗഗനചരപതി ഗ ഡസ ിഭ േക കിട ം ജടാ വിെന അവ മഥ തവ ചരിതമഖിലമറിയി ളവാ െകാ ി ിപ ീ ം. നരടവികളിലവരേജന സാകം തം തിരി കബ ഗതി നല്കി. ശബരി മ വിന നിവരാ േമ െച ട ശാ ാ ക ി ം െകാ ീടിനാ . അഥ ശബരിവിമലവചേനന േപാ ശ കാ ി വരപാ േശ നട ം വിധൗ തരണി തനി വെര മഴകിെനാ ക തിതാല്പര െ ാ യ ിെതെ ദാ ബത രവി േലാ ഭവ ാ െട സ ിധൗ ചാരീേവഷമാലംബ െച njാ പതി ലവര ദയമഖില മറി തിനി ല ാെര മലിെല ട തരണി ത നികട വി െകാ െച ീടിേന സഖ ം പരസ്പരം െച ി ിതാ njാ . ദഹനെന മഴകിെനാ സാ ിയാ ിെ ാ ദണ്ഡമി വ മാ തീ ീ വാ തപന ത ഹിണിെയ ബലാലട ിെ ാ താരാപതിെയ വധി ര വര ദിവസകരതനയ െകാ ി രാജ ം 310
അ
ാ
രാമായണം
േദവിെയയാരാ കാ ാ കപീ ം വഗ ലപരി ഢെര നാ ദി ി ം േത കേമൈകകല ം നിേയാഗി ാ . അ െപാ ര പതി മലിെവാടരിേക വിളിം ലീയം മമ ക ി ന കീയിനാ . ഇ ജനക പതിമക ക ി െകാ നീ എ െട നാമാ രാന ിതം പിെ ം സപദി തവ മനസി വിശ സസി േയ സാദരം െചാ ാനടയാളവാക ം. അ ഭവതി കരതളിരിലിനി വിരവി ന വനാേലാകയാേലാകയാന കം. ഇതി മ രതരമനിലതനയ രെചയ് ടനി ിരാേദവിത കയയി നല്കീടിനാ . നരധിക വിനയെമാ െതാ താദരാല്പിേ ാ ി വാ ി വണ ിനി ീടിനാ . മിഥില പ ത മ ക ിതി ീതയായ് േമേ െലാ മാന ബാഷ്പാ ലാ രമണമിവ നിജ ശിരസി കനിവിെനാ േച ി രാമനാമാ ിതമം ലീയം ദാ. വഗ ലപരി ഢ! മഹാമതിമാ ഭവാ ാണമാതാ മമ ീതികാരി ഡം. ഭഗവതി പരാ നി ീനിധൗ രാഘേവ ഭ ിനതീവ വിശ ാസ ദയാപര . പല ണ ടയവെരെയാഴിെക മ ാെര ം ഭ ാവയ മി മ ിധൗ. മമ ഖ മ ദിനമിരി ം കാര ം മല്പിരിതാപ ം ക വേ ാ ഭവാ . കമലദലനയനനകതളിരിലിനി മാം തി കാ ണ ാം പരിചറിയി നീ. രജനിചരവരനശനമാ െമെ െ ാ ര മാസം കഴി ാെല നി യം അതിനിടയി വ വതി േവല െചയ്തീ നീ അ നാ ം ാണെര രി ീ വാ , 311
അ
ാ
രാമായണം
ത രിതമിഹ ദശ ഖെന നി ഹിെ െട ദു:ഖം കള ര ിെ െചാ നീ. അനില തനയ മഖിലജനനി വചന േകാ ലംതീ വാനാ െചാ ീടിനാ :അവനിപതി തെനാടടിയ ഭവദ ാ കള ണ ി തി േമ അവരജ മഖില കപി ലബര മായ് തിാ വ മതിനിെ ാ സംശയം തസചിവ സഹജസഹിതം ദശ ീവെന ര ാ ജാലയ ി യ ം ണാ . ഭവതിെയ മതിക ണമഴകിെനാ വീ നി ഭ ാവേയാ യ്െ മാദരാ . ഇതി പവന തവചന ടമെയാ േക േപാതി ിരാേദവി േചാദി ളീടിനാള്. ഇഹവിതത ജലനിധിെയ നിഖില കപിേസനേയാേടെതാ ജാതി കട വ ം മ ജപരി ഢനിതി വിചാരി േനര മാ തി ൈമഥിലിേയാ െചാ ീടിനാ :മ ജപരി ഢെന മവരജെന മ െപാ മ വാനരൈസന െ ം ണാ മമ മലി വിരവിെനാെട കട വ ൈമഥിലീ! കിം വിഷാദം ഥാ മാനേസ ല തരമമിത രജനിചര ല മേശേഷണ ല ം ഭസ്മമാ ീ മനാ ലം. തമതി ത ! മമ േദഹ ാമിനി േ ഹം വിനാ ഗമി ീ വേനാമേല വിരഹ ക ഷിത മനസി ര വര മാം തി വിശ ാസമാ വ ീ വാനായ് ദാ തരിക സരഭസെമാരടയാള ം വാക ം താവകം െചാ വാനായ െച ണം. ഇതി പവനതനയവചേനന ൈവേദഹി മി ിരിേനരം വിചാരി മാനേസ 312
അ
ാ
രാമായണം
ചി രഭരമതി മ മമല ഡാമണി ചി യി മാ തിൈകയ നല്കീടിനാ . ൃ തനയി നെരാരടയാളവാക ം ഭവാ ത ാ ധരി ക േ പറ ീ നീ. സപദി നര െപാ വിശ ാസെമ െട ഭ ാവി ായ് വ െമ നി യം. ചിരമമിത ഖെമാ തപസി ബ നിഷ്ഠയാ ചി ടാചല ി വാ ം വിധൗ പലലമ പരിചിെനാ ണ വാ ചി ി njാ പാ ം കാ ി ീ ം ദശാ േര തി ടി മഴകിെനാ മടിയി മമ വ ട തീ പാദ വരെവാ റ ീടിനാ . അ െപാ തിലതി ചപലനായ ശ ാ ജനാ കാകാ തി വ ീടിനാ പലെപാ പലലശകല െകാ ീടിനാ ഭ ി െകാ വാെനേ ാ njാ തദാ പ ഷതര ട ടെനെ റി ീടിേന പാഷാണജാല െകാ െകാ വ വ ഷി മമ ശിതചരണനഖര ണ്ഡ ളാ വായ്േപാ കീറിനാേനെറ പിതനായ് പരമ ഷ ട ണ േനാ ം വിധൗ പാരെമാലി േചാരക ാ ലാ ണശകലമതി പിതനാെയ മം ദിവ ാസ് മ ജപി യ ീടിനാ സഭയമവനഖിലദിശി പാ നട ി സ ടം തീ ര ി െകാ ീ വാ അമരപതി കമലജഗിരീശ ഖ ാ മാവതെ യേ ാരവ ാ േര ര തിലകനടിമലരിലവശെമാ വീണി ര ി െകാേ ണെമെ പാനിേധ! അപരെമാ ശരണമിഹ നഹി നഹി നേമാസ് േത ആന േ ! ശരണം നേമാ സ് േത. ഇതി സഭയമടിമലരി
വീ 313
േകണീടിനാ-
അ
ാ
രാമായണം
നി ാ ജനാം ജയ മേ രം സവി ലതിലകനാഥ സസ്മിതം െചാ ിനാ സായകം നിഷ്ഫലമാ കയിെ േമ അതി തവ നയനമതിെലാ നാം േപാം നി യന രമി നീ െപായ്െ ാ ക നി ഭയം. ഇതി സദയമ ദിസെമെ ര ി വനി േപ ി െതെ െട ദുഷ് തം. ഒ പിഴ െമാ െപാ തിവെനാ െചയ്തീല njാേനാ ാലിെത െട പാപേമ കാരണം. വിവിധമിതി ജനക പ ദുഹി വചനം േക വീരനാം മാ ത ം െചാ ിനാ :ഭവതി നരിവിെട മ വീ േത േമ ഭ ാവറിയായ്ക െകാ വരാ ം ത്ഡടിതി വ മിനി നിശിചരൗഘ ം ല ം ശാഖാ ഗാവലി ഭസ്മമാ ം ഢം. പവന തവചനമിതി േക ൈവേദഹി ം പാരി േമാേദന േചാദി ളിനാ :അധിക ശത രിഹ ഭവാ കപിവീര മീവ വര േയാ െചാ നീ. നിഖില നിശിചരരചലനിഭ വി ല ിക നി ളവേരാെടതി െത െന? പവനജ മവനിമക വചനമ േക ട പ ത ല നായ് നി ാനതി തം. അഥ മിഥില പതി തേയാ െചാ ീടിനാനnj്നനാ ഭnj്ജനന ന :ഇ ക കകമലരിലി െന വരി ി പെ ാ െവ ം പടവ ം. പവന ത ദുവചനമി െന േക ട പ പ ാ ി ം പാ െചാ ീടിനാ :അതിവിമലനമിതബലനാശരവംശ ിന ക നീയതിന മിെ േടാ! രജനി വിരെവാ കഴി മിനി ഴ െക ില് നീ 314
അ
ാ
രാമായണം
രാ സസ് ീക കാണാെത നിരാ ലം ജലനിധി മതിചപലമിേ കട െച ര വരെന ാ ക ന ന! മമ ചരിതമഖിലമറിയി ഢാരത്ന മാ ി െകാ വിരെയ നീ. വിരവിെനാ വരിക രവി ത ൈസന ം വീര മാ ാരി വ മയ് ഭവാ . വഴിയിെലാ പിഴ പേരാധ െമ ിേയ വാ ത! േപാ ന വ ം വം. വിനയഭയ ക ഭ ി േമാദാന ിതം വീര നമസ്കരി ീടിനാന ിേക. ിയവചനസഹിതനഥ േലാകമാതാവിെനിെ ം വല വ ീടിനാ വിടതരിക ജനനി! വിടെകാ വാനടിയ േവേഗന േഖദംവിനാ വാഴ്ക സ തം. ഭവ ഭമയിതനയ! പഥി തവ നിര രം ഭ ാരാമാ വ ീ ക നീ. ഖെമാടിഹ ജഗതി ചിരം ജീവ ജീവ നീ അനിലതനയ മഖിലജനനിെയാ സാദരം ആശീ ചനമാദായ പി വാ ിനാ .
ല ാമ
നം
െച തകെലെയാ വിടപിശിഖര മമ വ ചി ി ക ാ മനസി ജിത മം. പര രിയിെലാ പതികാര ാ മായതിപാടവ െ ാ തം നിേയാഗി ി സ യമതിെനാരഴിനിലെയാഴി സാധി ഥ സ സ ാമികാര ിന രെമനനിേയ നിജ ദയച രതെയാടപരെമാ കാര ം നീതിേയാേട െചയ് േപാമവ മ . അതി രബമഖിലനിശിചര േലശെന യ േപാ ക പറ േപായീേടണം. 315
അ
ാ
അനി െപ വഴി മിതി യ്താരാമെമാെ െ ാടി
രാമായണം ട
ഡമിതി ചി ിനാ .
െച-
മിഥില പമക മ മതിവിമലശിംശപാെമാഴി െതാെ ക വ മദലഫലസഹിത ല്മമ ീത െപാ ിയലറി വീ ം വിധൗ ജനനനിവഹ ഭയജനന നാദേഭദ ം ജംഗമജാതികളായ പത ിക അതിഭയെമാടഖിലദിശി ദിവി ഖ പറ ട ആകാശെമാെ രെ ാ ശബ്ദ ം രജനിചര രി ഝടിതി കീഴ്േമ മറി ി രാമ ത മഹാവീര പരാ മ . ഭയെമാട െപാ നിശിചരിക ണ ി പാ േനരം കപിവീരെരാ ാണായി. ഇവനമിതബലസഹിതനിടിനിനദെമാ െമെ ാ ജ വിെത ി വ ം? ഖി! തവ നികട വി നി വിേശഷ രഗാ്ര തി! െചാ ീലേയാ െചെ ാേടാ! മനസി ഭയമധികമിവെന nj മ ാടാകാരം ധരി ിരി ം. നിശി തമസി വ തി കാരണെമ െചാ നീയറി ീലേയാ െചാ ിവനാെരേടാ? രജനിചര ല രചിത മായകെളാ േവ രാ ി ര ാ െ ാഴി റിയാവേതാ? ഭയമിവെന നികട വി ക മ ാനേസ പാരം വള െത ാവതീശ ര! അവനിമകളവെരാടി െചാ േനര വരാ ലേ ശ രേനാ െചാ ീടിനാ :ഒ
വിപിനചരനമിതബലനചലസ ിഭദ ാനെമാെ െ ാടി കള ി െപാ വതി ക തിയവനവഗതഭയാ ലം െപാ ി ി ൈചത ാസാദെമാ േവ. 316
അ
ാ
രാമായണം
സലധരനനിശമ കാ വെര ം ല്െപ ത െകാ ീടിനാ മം. ഭവനതമതിെലാ വെര മവ ഭയമി േഹാ േപായീലവനിവി ിനി ം േഭാ! ദശവദനനിതി രജനിചരിക വചനംേക ദ േകാപമേ ാധവിവശനായ് ഇവനിവിെട നിശി തമസി ഭയെമാഴിെയവ വേന െമളിയവനെ നി യം. നിശിതേപാകാ റായിരം വീര ാ നിശിചര ലാധിപാ ാകര ാരതിനി ഭയം െചാ ക മാ തി ശിഖരി ലെമാ മവനി വനിള ംവ ം സിംഹനാദം െചയ്ത േക രാ സ സഭയതര ദയമഥ േമാഹി വീണി സം മേ ാട ീടിനാ പിെ ം. ശിതവിശിഖ ഖനിഖില ശസ്തജാല െള ശീ ം േ ാേയാഗി േനരം കപീ ം പരി വിരവിെനാ യ ജിത മം ഗരംെകാ താഡിെ ാ ീടിനാ . നി ത നിശിചരനിധനനിശമന ദശാ േര നി ഭരം ി ന േര ം. അഖിലബലപതിവരരിൈലവൈരെ െകത േരാേഷാ നിേയാഗി ന രം പരമ രണനി ണെനാെടതി പ ത ം പ േസനാധിപ ാ ഭവി തദ ദശവദന ദിത ധാ െചാ ീനാ ത ബലമ തം മ ഭേയാ തിദം. പരിഭവെമാടമിതബലസഹിതമപി െചെ ാ പ േസനാധിപ ാ മരി ീടിനാ . ഇവെന മമ നികട വി ഝടിതി സഹജീവേനാടി ബ ി െകാ വ ീ വാ മഹിത മതിബല സഹിതെമ വെരാ നി ട മ ി ാ റെ വി ശം. 317
അ
ാ
രാമായണം
ദശവദനവചനനിശമനബലസമന ിതം ദണ്ഡ സല ഖഡ്േഗ ചാപാദിക കഠിനതരമലറി നിജ കരമതിെല ട േര ാര ാ കപീ ം വനതല ലെയ രലറി മ ം വിധൗ രിശസ് ം േയാഗി ാര ണം അനിലജ മവെര വിരേവാ െകാ ീടിനാനാ േലാഹസ്തംഭതാഡന ാലേഹാ! നിജസചിവതനയെര വ മമിത ൈസന ം നി രേലാകം ഗമി േക യാ മനസി ദശ ഖ താപ ം ഭീതി ം മാന ം േഖദ ം നാണ ം േതടിനാന്. ഇനിെയാ വനിവെനാ ജയി തിനി മി െന ക ീല മ njാനാെര ം ഇവെരാ വെരതിരി കില ര രജാതികെള േമ നില് ാറി ജഗ േയ. അവ പര െമാ കപിെയാേട മരി ിതേ ാ! തം നശി ി മാമകം. പല മിതി ക തിെയാ പരവശത ൈകെ പാരം തള െ ാ താതേനാടാദരാ വിനയെമാ െതാഴിതിളയമക രെചയ്തി വീര ംസാമിദം േയാഗ മേ േമ. അലമലനിതറികല ചിതമഖില താമാ േഖദം ൈധര ശൗര േതേജാഹരം അരിവരെന നിമിഷമിഹ െകാ വ വെനമാര ം നി മി ീടിനാ . കപിവര മ െപാ േതാരണേമറിനാ . കാണായിത മാരെന ിധൗ ശരനികരശകലിത ശരീരനായ് വ തി ശാഖാ ഗാധിപ താ മ േനരം നിവിെനാ ഗഗന വി നി താണാ ത 318
ാ
അ
ാ
രാമായണം
നി ദ്ഗരം െകാെ റി ീടിനാ ശമന രി വിരവിെനാ െച ീടിനാ ശ നാമ മാര മേനാഹര . വി ധ ലരി നിശിചരാധിപ രാവണ ാ മാഹ േക ദു:ഖാ ാനായ് അമരപതിജിതമമിതബലസഹിതമാ ജമാ േഖദേ ാടണ െചാ ീടിനാ :ിയതനായ! വചനമിഹ തവ സേഹാദര േ താധിപാലയം േക ീേല? മമ തെന രണശിരസി െകാ കപീ െന മാ ാണ്ഡജാലയ ി യ ീ വാ ത രിതമഹമ ബലെമാ േപാടീ വ ത നിഷ്േഠാദകം പിെ ന കീ വ . ഇതി ജനകവചനമലിേവാ േക ാദരാലി ിജി ം പറ ീടിനാ ത േണ :ത ജമനസി ജനക തവ േശാകം മഹാമേത! തീ െകാ വ njാ പരാഭവെമാ േവ മരണവിരഹിതനവനതി ി സംശയം മെ ാ വ ബലാല വ ീ േമാ? ഭയമവ മരണ തമിെ കാ കി njാ ാസ് െമയ് ബ ി െകാ ീ വ . വനതലമഖിലമരവിേ ാ ഭവാദി ം േദവാരിക ത വര ിനാ . വലമഥനമപി ധി ജയി നേ ാെടാ വാനര വെ തിരി മ തം! അ ക മളവിലിഹ നാണമാെമ ം ഹ മശേക ാ പി njാനവിളംബിതം തിഭിരപി നി തിഭിരപി ഛ നാപി വാ ഛ്േറണ njാ ത സമീേപ വ വ സപദി വിപദുപഗതമിഹ മദാ തം സ ദ ിനാശകരം പരം നി യം സ ഖമിഹ നിവസ മയി ജീവതി ത ം ഥാ സ ാപ ാ ക മാം. 319
അ
ാ
രാമായണം
ഇതി ജനകെനാ നയഹിത ള് ചി ടനി ജി ം റെ സ നായ് രഥകവചവിശിഖധ രാദിക െകാെ ാ രാമ തം േജ മാ െച ീടിനാ ഗ ഡനിഭനഥ ഗഗന ല്പതി ീടിനാ ഗ ന കം മാ തി വീര വാ ബ മതി മകതളിരി വ പരസ്പരം ബാ ബലവീര േവഗ കാ കയാ . പവന തശിരസി ശരമ െകാെ യ്തി പാകാരിജി ായ പ ാസ വി മ . അഥ സപദി ദി വിശിഖെമ െകാെ യ് മ ാ ബാണ പദ ളി ം തഥാ ശിതവിശിഖമധികതരെമ വാ േമെലയ് സിംഹാനാേദന പ ം ിനാ . തദ കപി ലതിലകന െകാ നായ് സ്തേഭന തെനെ ാ ി സത രം രഗ തരഥ മഥ ത്ഡടിതി െപാടിയാ ിനാ ര ചാടിനാ േമഘനിനാദ ം. അപരെമാ രഥമധിക വി െതാ ടേനറിവസ് ശസ് ൗഘവരിഷം ട ിനാ ഷിതമതി ദശവദനതനയ ശരപാേതന േരാമ ന ാ കീറി കപീ ം. അതി െമാ െക തിയവനിെ കാ കയാലംേഭാജസംഭവബാണെമയ്തീടിനാ അനിലജ മതിെന ബ മതിെയാ ടനാദരിാഹ േമാഹ വീണി തേല. ദശവദന തനനിലതനയെന നിബ ി ത പിതാവി ി വ വണ ിനാ . പവനജ മനസിെയാ പീഡ ായീല പ േദവ ാര് െകാ വര ിനാ . നളിനദളേന നാം രാമ ി വടി നാമാ തം ജപി ീ ം ജനം സദാ 320
അ
ാ
രാമായണം
അമല ദി മ മഥന ഭ ി വി രാ യ ാനക തബ നം ണാ . ചിര വിരചിതമപി വി ച പരിപദം ിരം ാപി മിെ ാ സംശയം ര തിലക ചരണ ഗമകതളിരി വെ ാ രാമ ത ബ ം ഭവി ീ േമാ? മരണജനിമയവി തി ബ മി ാേതാര മ ബ നംെകാെ സ ടം? കപടമതികലിതകരചരണവിവശത ം കാ ി ിട െകാ േ ാരന രം പല മതി കെമാ നിശിചരരണ ട പാശഖണ്േഡന ബ ി കാരണം ബലമിയ മമരരി െകാ ി ിടെ ം ാസ് ബ നം േവ െപ ിതെ ാേഴ. വ ഥ മവകതളിരിലി െയ ാകി ം ബ െന ഭാവം കള ീലവ നിശിചരെര െകാ ാ േപാ ംവിധൗ നി ലനായ് കിട ാ കാര ഗൗരവാ .
ഹ മാ
രാവണസഭയി
അനിലജെന നിശിചര ലാധിപ ി വാദിേതയാധിപാരാതി െചാ ീടിനാ :അമിത നിശചരവരെര രണശിരസി െകാ വനാ വിരി ാസ് ബ നായീടിനാ ജനക! തവ മനസി സചിവ ാ മായിനിെ േ വിചാര കാര ം നീ വിധീയതാം. വഗ ലവരനറിക സാമാന ന ിന ത ിവ ിെന ാെമാര ക . നിജതനായ വചനമിതി േക ദശാനന നില് ം ഹസ്തേനാേടാ െചാ ീടിനാ :-
321
അ
ാ
രാമായണം
ഇവനിവിെട വ വതി കാരണെമെ െമ നി വ െത ം ഉപവന മനിശെമാ കാ നനവെര േ ാ മ ന രെര ംത രിതമതിബലെമാ തക െപാടി ം മേയാടാ െട തെന ം ഇവെനാടിനി വിരവിെനാ േചാദി നീെയ മി ാരി െചാ േക ഹസ്ത ം പവന തെനാ വിനയനയസഹിതമാദരാ പ നീയാരയ വ കേപ! പസദസി കഥയമമ സത ം മഹാമേത! നിെ യയ വി നി യം ഭയമകിലമകതലിരി നി കള ാ ം സഭയ്െ ാ മി ഭ പാ നീ അ തവചന മലമധ ക മ ലേ ശരാജ ി ലിെ േടാ! നിഖില നിശിചര ലബലാധിപ േചാദ നീതിേയാ േക വാ തനയ ം മനസി ര ലവരെന രപി നി പി മ ഹാേസന മേ തരം െചാ ിനാ :സ് ടവചനമതിവിശദമിതി ജള േഭാ! ജ നാം രാമ ത njാനറിക നീ വനപതി മമ പതി ര ര ജിതന് ണ ഷ േഷാ മ പര ജഗ ലപതിശയനനമലനഖിേലശ ര േദവാരാതി ി ി ദ രമഥന ദയമണി നിലയന നിവാസിയാം േതശേസവിത തപ ാ ക ജഗ ലരി മണിരഥ ജ മാധവ പതി തിവി ഷണ സ ിത നിജ ജനകവചനമ സത ാമാ ീ വാ നി ല കാനന ി റെ ജനകജ മവരജ മായ് മ നാ 322
-
അ
ാ
രാമായണം
െച നീ ജാനകിെയ െകാ ീേല? തവ മരണമിഹ വ വതിെ ാ കാരണം താമരേസാ ഭവകല്പിതം േകവലം. തദ ദശരഥതനയ ം മതംഗാ േമ താേപന ത ി മായ് ഗമി ീടിനാ തപനതനയെനാടനലസാ ിയായ് സംഖ ം താല്പര െ ാ െചയ്േതാരന രം അമരപതി തെനെയാ ബാേണന െകാ ടന ാ ജ കിഷ്കി ം ന കിനാ അടിമലരിലവനമനമഴകിെനാ െചയ് വാധിപത ം െകാ ാധിതീ ീടിനാ . അതിനവ മവനിതനയാേന ഷണ ിനായാശക േതാ േമൈകക റായിരം വഗ ല പരി ഡെര ല തരമയ തിേലകനഹമിഹ വ ക ീടിേന . വനജവിടപികെള ട ടനിഹ തക ം വാനരവംശ തിശീലം വിേഭാ! ഇകലി നിശിചരവരെരെയാെ ടി ംെമെ വധി തിനായ് വ കാരണം മരണഭയമകതളിരിലി യാെത വി മെ ാ ജ ളിെ നി യം. ദശവദന! സമര വി േദഹര ാ മായ് ത ത വ െ നി ഹിേ നഹം ദശനി ത ശതവയസി ജീ െമ ാകി ം േദഹിക േ ം ിയം േദഹേമാ നീ. തവതനയ കരഗളിത വിധിവിശിഖപാേശന ത njാ ബദ്ധനാേയെനാ കാ ണം കമലഭവ ഖ രവര ഭാേവന േമ കായ ിേന േമ പീഡ ായ് വരാ. പരിഭവ െമാ െപാ മരണ മകെ ടാ ബ ഭാേവന വ ീടിേനന njാ അതി െമാ െപാ തിെലാ കാരണ േകളദ ഹിതം തവ വ ദ നായ് 323
അ
ാ
രാമായണം
അകതളിരിലറി റ വ േ ാനെമാെ നീേ ണം ധജ ം. അ ജഗതി ക ക ണാ നാം ധ െമാേ ാപേദശമ ാനിനാം േമാ ദം. മനസി ക ക വനഗതിെയ വഴിേയ ഭവാ മ നായീെടാലാ േമാഹമഹാം ധൗ ത ജ മനസി ദശവദന! രാ സീം ിെയ ൈദവീം ഗതിെയ സമാ യി ീ നീ. അ ജനനമരണഭയനാശിനി നി യമന യാ സംസാരകാരിണി. അ തഘന വിമലപരമാ േബാേധാചിതനത മാന േയാ തനേ ാ ഭവാ കളക തവ ദി സപദി തത േബാേധന നീ കാമേകാപേദ ഷേലാഭേമാഹാദിക കമലഭവ തതനയന നനാകയാ ക രഭാവം പരി ഹിയായ്ക നീ ദ ജ ര ജഖഗ ഗ ജഗേഭേദന േദഹ ിെയ ജ ീ നീ തി ണപരവശതയാ ബ നായ് വ ം ാണേദഹ ളാ ാവ റിെകേടാ! അ തമയനജനമലനദ യനവ യനാന േനക പര േകവല നി പമനേമയനവ നിരാ ല നി ണ നിഷ്കള നി മ നി ല നിഗമവര നിലയനന നാദ വി നിത നിരാകാരനാ ാ പര ാ ം വിധിഹരിഹരാദിക ം തിരിയാതവ േവദാ േവദ നേവദ ന ാനിനാം സകലജഗദിദമറിക മായാമയം േഭാ സ ി യം സത േബാധം സനാതനം ജഡമഖിലജഗദിദമനിത മറിക നീ ജ ജരാമരണാദി ദു:ഖാന ിതം അറിവതി പണി പരമ ഷ മിറിമായ 324
അ
ാ
രാമായണം
ള ാനമാ നാ ക െതളിക നീ. പരമഗതി വ വതി പരെമാ പേദശ ം പാ േക ീ െചാ ി njാ . അനവരതമകതളിരിലമിതഹരിഭ ിെകാാ വി ി വ െമ നി യം അകമല മഘമക മളവതിവി മായാ തത ാന ദി ം ഢം. വിമലതരമനസി ഭഗവ വി ാനവിശ സേകവലാന ാ തിയാ രജനിചര വനദഹന മ ാ രദ യം രാമരാേമതി സൈദവ ജപി ം രതിസപദി നിജ ദി വിഹായ നിത ം ദാ രാമപദധന ാന ി റയ് ം അറി െച തകതളിരിെലാ ഷ െ ിലാഹ േവ താകയാലാ നീ ഭജ ഭവഭയാപഹം ഭ േലാക ിയം ഭാ േകാടി ഭം വിഷ് പാദാം ജം മ മഥന ചരണസരസിജ ഗളമാ നീ മൗഢ ം കള ഭജി െകാ ീെടേടാ! തിക മിനി മനസി കനിെവാ കള ൈവേലാകം ഗമി ാ വഴി േനാ നീ. പരധനകള േമാേഹന നിത ം ഥാ പാപമാ ി കീഴ്േപാ വീണീെടാലാ. നളിനദലനയനമഖിേലശ രം മാധവം നാരായണം ശരണാഗതവ ലം പരമ ഷം പരമാ ാനമദ യം ഭ ിവിശ ാേസന േസവി സ തം ശരണമിതി ചരണകമേല പതി ീെടേടാ! ശ ഭാവെ ത ജി സ ഷ്ടനായ്. ക ഷമനവധി ഝടിതി െചയ്തിെന ാകി ം കാ ണ മീവ മി മ ാ േമ. ര പതിെയ മനസി ക കിലവ തേല ര ാമ ാകയി ജ ം സേഖ! 325
അ
ാ
രാമായണം
സനക ഖ നിക വചന ളിേതാ െ േടാ സത ം മേയാ ം വിരി ാദി സ തം. അ തസമ വചനമിതി പവനതനേയാദിതമത േരാേഷണ േക ദശാനന നയനമി പതി മഥ കന ചിത മാ ട ന ാ ി മിഴി െചാ ീടിനാ :തിലസ ശമവെനയിനി െവ ി വി ധി ാരമി ക ീല മ ാ േമ. മമ നികട വി വടിെവാെടാ മി മാം മെ ാ ജ ളി െന െചാ േമാ? ഭയ െമാ വിയന മി കാ ാനി പാപിയാേയാ ദുഷ്ടാ ാ ശഠനിവ . കഥയ മമ കഥയ മമ രാമെന ാ െചാ ? കാനനവാസി ീവെന ാെരേടാ? അവെര മന രം ജാനകി െകാ വ . ദശവദനനചനമി േക േകാപം ദ ംകടി കപീ ം െചാ ിനാ : നിന തവ മനസി െപ െത ം ന നീ നിേ ാെടതിെരാ റായിരം രജനിചര ലപതികളായ് െnjളി െ ാ രാവണ ാെരാ മിെ തി ീടി ം നിയതമി മമ െച വിരല് േപാരാ പിെ നീെയ െച െതേ ാ കശ്മല! പവന തവചനമി േക ദശാസ ം പാ ശ ിത ാെരാടാ െചാ ീടിനാ :ഇവിെട നിശിചരെരാ വരാ ധപാണിയായി േയാ ക െനെ ാ വാ െചാ വി . അ െപാ തിെലാ വനവേനാട ീടിനാനേ ാ വിഭീഷണ െചാ ിനാ െമ േവ :അ ത ാ
ദുരിതമി തെനെകാ െകപ ാ െചാ ീ വി ? 326
അ
ാ
രാമായണം
ഇവെന നയമിവിെട വിരേവാ െകാ ീടിനാെല െനയ റി ി രാഘവ അതി നരിവെനാരടയാള ാ ി നാമ യേ ണമതേ ാ േപാചിതം. ഇതി സദസി ദശവദന സഹജവചേനന താെന ിലത െന െചയ്െക െചാ ിനാ .
ല ാദഹനം വദനമപി കരചരണമ ശൗര ാസ്പദം വാനര ാ വാ േമ ശൗര മാ . വയമതി ടിതി വസേനന വാ േവഷ്ടി വ ി െകാ ി ര ിെല ാട ം രജനിചരപരി ഢെര വാദ ം െകാ ി രാ ിയ വേ ാ കളളെന ി െന നിഖിലദിശി പല മിഹ േക മാ നീേള വിളി പറ നട വി . കലഹതകനിവനറിക നിസ്േതജെന ത ി നി നീ ീ ം കപി ലം. തിലരസ താദിസംസി വസ് ളാ തീ ം െത െതെര ം ദശാ േര അ ബലനചലതരമവിെട മ വീടിനാനത ായത ലമായി വാ തദാ. വസനഗണമഖില െമാ ി മ ി വാ മതീവ േശഷി ി പിെ ം. നിഖിലനിലയനനിഹിതപ ാംബര ം നീെള ിര െകാ വ ീടിനാ . അ ടെനാ ി വാ േശഷി ക ളവ മി ം െച െകാ വ ീടിനാ . തിലജ ത സ്േനഹസംസി വസ് ദിവ പ ാം കജാല ം ിനാ . നി തി െപ തിവ വ ന ളിെ ാ ിനി സ്േനഹ െമ ാമ ീതേശഷ ം. അലമലമിതമലനിവെന ം ദിവ നി327
അ
ാ
രാമായണം
താ േതാ ീ വിനാശ ിെന ാ ചില . അലമിഹ വസനമിതി നനലമിനി വാലധിയ് ാ െകാ വി ൈവക േത േമ. നരവ മ െപാ തീ െകാ ീടിനാ ാ േദേശ ര രാരാതിക ബലസഹിതമബലമിവ ര ഖ ംെകാ ബ ാ ഡതരം ത ാ കപിവരം കിതവമതിക മിെതാ കളളെന ി െന ത ാ രവമരം ഗത ാ രവരം പറകെള ട ടനറ റ ിെന പ ിമദ ാരേദേശ െച ന രം പവനജ മതി ശരീരനായീടിനാ പാശ മേ ാ ശിഥിലമായ് വ ി ബലെമാടവനതിചപലമചലനിഭഗാ നായ് ബ ം േവ െപ േമല്േപാ െപാ ീനാ . ചരമഗിരിേഗാ രാ വാ േവേഗന ചാടിനാ വാഹക ാെര ം െകാ വ . ഉ പതിെയാ ര മട യരമിയ രത്േനാ ംഗസൗധാ േമറി േമവീടിനാ . ഉദവസിതനികര ട പരി േവഗേമാ ത പിെ ത സത രം കനകമണിമയനിലയമഖിലമനിലാ ജ ക ി ക ി വ ി ിത ി ം. തിചപലതെയാടവനചലേമാേരാ മണിാസാദജാല ട ിനാ , ഗജ രഗരഥബലപദാതിക പങ് തി ം ഗമ ളാ ളള രമ ഹ ം. അനലശിഖക മനില ത ദയ ം െതളിാഹ ! വിഷ് പദം ഗമി തദാ. വി ധപതിെയാ നിശിചരാലയം െവേ ാ ാ െമ ാമറിയി െകാള വാ അഹമഹമികാധിയാ! പാവകജ ാലകളംബരേ ാള യ െച ദാ. വനതലഗതവിമലദിവ രത്ന ളാ 328
അ
ാ
രാമായണം
തിപരി മാ ളള ല ം നരനില തനിതി ദ ി െത ി ം തിപരി മായ് വ ിത തം. ദശവദനസഹജ ഹ െമ ിേയ മ ളള േദവാരിേഗഹ െവ ടീ ജവം. ര ലപതി ിയ ത നാം മാ തി ര ി െകാ ാ വീഭീഷണമ ിരം കനകമണീമയനിലയനികരമ െവേ ാേരാ കാമിനിവ ം വിലാപം ട ിനാ . ചി രഭരവസനചരണാദിക െവ ാ ജീവ ം േവ െപ മൗ പതി ം ഉട കി കി ട ഴറിയലറി ാ തമായ സൗധ ളിേലറി ം ദഹന ടനവിെട മ ദഹി ി താഴ വീ പിട മരി ം മമ! തനയ! രമണ! ജനക! ാണനാഥ! ഹാ! മാമകം ക മേ ാ! വിധി ൈദവേമ! മരണ ട ട കി കി വരിെക മാ വാനാ മി േ ാ ശിവ ശിവ ദുരിതമി രജനിചരവരവിരചിതം ഢം മെ ാ കാരണമി ിതിേന േമ. പരധന മമിതപരദാര ം ബലാ പാപി ദശാസ പരി ഹി ാ േലാം. അറികില ചിതമ മേദന െചയ്തീടായ്വിനാ മതിെ ഫലമി നി യം. മ ജത ണിെയെയാ മഹാപാപി കാമി മ ളളവ മാപ ായിതി െന. തദുരിത ം കാര മകാര ം ി െചയ് െകാേളളണം ധജനം. മദനശരപരവശതെയാ ചപലനായിവ മാഹാ ളള പതി തമാെര ം കരബലെമാട ദിനമണ പിടി തികാമീ ചാരി ഭംഗം വ ീടിനാ . അവ മനസി മ വിന തേപാമയപാവക329
അ
ാ
രാമായണം
നദ രാേജ പിടിെപ ി േകവലം. നീശിചരിക ബ വിധെമാേരാേ പറക ം നില് ംനിലയിേല െവ മരി ം ശരണമിഹ കിമിതി പലവഴി ടേനാടി ം ശാഖിക െവ റി ട വീഴ്ക ം ര ലവേരഷ്ട ത ിയാമാചരരാജ മ േയാജന ം ണാ സരബ വിഭവ തേഭാജനം നല്കിനാ സ ഷ്ടനായി പാവകേദവ ം. ല തരമനിലതനയ തനീധിത ിേല ലാം ല ം ത തീ െപാലി ീടിനാ . പവനജ ദഹനപി തിേ േമ പാവകനിഷ്ടസഖിയാകകാരണം. പതിനിരതയാകിയ ജാനകിേദവിയാ ാ ിതനാകയാ ം ണാവശാ . അവനിതനയാ പാൈവഭവമ തമത ശീതളനായി വ ി ം. രജനിചര ലവിപിനപാവകനാകിയ രാമനാമസ് തിെകാ മഹാജനം തനയധനദാരേമാഹാ െര ാകി ം താപ യാനലെന ട ീ . തദഭിമതകാരിയാ ളള ത സാപം താനേലന ഭവി േമാ? ഭവതിയദി മ ജജനനം വി സാ തം പ ജേലാചനെനബ്ഭജി ീ വി . വനപതി ജഗപതിശയനഭജനം വി തദൗവാ സം തതാപാപഹം. തദ കപി ലവര മവനിതനയാപദം താ െതാ നമസ് ത െചാ ിനാ : അഹമിനി ഴറി നടെകാള വന െരയ് ാ ാപയാ ഗ ാമി രാമാ ികം. ര വര മവരജ മ ണജ മായ് തമാഗമി ീ മന േസനാസമം. മനസി തവ െച പരിതാപ ാെകാലാ 330
അ
ാ
രാമായണം
മ രം കാര മിനി നതാ േജ! െതാ തമിതവിനയമിതിെചാ വ തേ ാ ദു:ഖ െ ാ പറ ി സീത ം : മമ രമണചരിത രെചയ്ത നിെ മാനസതാപമക ി മാമകം കഥമിനി മഹമിഹ വസാമി േശാേകന മ ാ ാ വണസൗഖ ംവിനാ ജനക പദുഹി ഗീര ിെന േക വ ജാതാ ക ം െതാ െചാ ീടിനാ : കളക ചമിനി വിരഹമലചി ട മമ സ്ക മാേരാഹ േണന njാ െകാ േപായ് തവ രമണസവിധ പഗമ േയാജി ി താപമേശഷമദൈദ്യവ തീ ീ വ . പവന തവചനമിതി േക ൈവേദഹി ം പാരം സാദി പാ െചാ ീടിനാ : അതി തവ ര മളവിെ ാ ദ െമാ ിനി വ ി വിശ ാസമദ േമ. ഭചരിതനതിബലെമാടാ ദിവ ാസ്േ ണ േശാഷണബ നാൈദ്യരപി സാഗരം കപി ലബേലന കട ജഗത് യക കെനെ ാ െകാ േപാകാ മാം. മറിെവാെടാ നിശി രഹസി െകാ േപായാല മവ് ാണനാഥകീ ി േപാരാ ഢം. ര ലജവരനിവിെട വ ം െചയ് രാവണെനെ ാ െകാ െപായ്െ ാള വാ അതിരഭസമയി തനയ! േവലെചയ്തീ നീയ നാ ം ധരി ീ വ ജീവെന. ഇതി സദയവെനാട െചയ്തയ ീടിനാളി ിരാേദവി ം, പിെ വാതാ ജ െതാ തഖിലജനനിെയാ യാ വഴ ി ം മഹാ വം ക ചാടീടിനാ .
സ
ലംഘനം 331
അ
ാ
രാമായണം
ി വന ലെയ െരാ ലറീടിനാ തീ നാദം േക വാനരസംഘ ം, ക വിനിെതാ നിനദമാ േക ായ ം കാര മാഹ ! സാധി വ ി . പവന ത,നതി നഹി സംശയം മാനേസ പാ കാ െകാ േക ാലറിയാമ ം. കപിനിവഹമിതി ബ വിധം പറ ംവിധൗ കാണായിത ിശിരസി വാതാ ജം. കപിനിവഹവീരേര! ക ി സീതെയ കാ വീരനനപ ഹ ാലഹം നിശിചരവരാദ യമാകിയ ല ം നിേ ഷ ദ ാന ം ദഹി ി ി . വി ധ ലൈവരിയാ ം ദശ ീവെന നിസ്മയമാ ാ ക പറ ി . ടിതി ദശരഥ തെനാടി ഥ െചാ വാ ജാംബവദാദികേള! നട ീ വി . അ െപാ പവനതനയെന മവരാദരിാലിംഗ ഗാഢമാ ംബ വാലാ ലം ക കെമാ കപിനിചയമനിലജെന ി മി ാ വിളി േപായീടിനാ . വഗ ലപരി ഢ ഴറി നടെകാ േപായ് വണാചലം ക േമവീടിനാ . മദലഫലമ ലതാത മാം ല്മസമാ തം ീവപാലിതം ധിതപരിപീഡിതരായ പി ലം ദ ിനാശാ മാ ാ പറ ീടിനാ . ഫലനികരസഹിതമിഹ മ രമ ര ം ഭ ി ദാഹ ം തീ നാെമാ േവ തരണീ തസവിധ പഗമ താമസം ൈകവി ണ ി സാദരം. അതിന വദി േളണെമ ാശ ംഗദേനാടേപ ിേ ാരന രം അതിനവ മവെരാ ടനാ െയെ യ്കയാലാ മ വനം ിെത ാവ ം. 332
അ
ാ
രാമായണം
പരിെചാടതി മ രമ പാന ം െചയ്തവ പക ഫല ഭ ി ം ദശാ േര ദധി ഖ മനിശമ പാലനംെചയ്തി ദണ്ഡധര ാര ത യാ പവന ത ഖകപിക ഷ്ടി ഹാേരണ പാേ ാ ഭയെ വ മതി തം. ത രിതമഥ ദധി ഖ മാ ീവെനമാേലാക ാ െചാ ിനാ : തവ മ വന ി ഭംഗം വ ിയാ താേരയനാദികളായ കപിബലം. ചിരമ തവ ക ണയാ പരിപാലി ിരമാധിപേത ന വാേണനഹം. വല്മഥന തതനയനാദിക െളാ േവ വ മ ത ജനെ ം െവ ടന് മ വനമി െപാ തഴി ിെത ി െന മാ ലവാക മാക ണ ീവ ം നിജമനസി രപി വള േ ാേഷണ നി ലാ ാരാമേനാ െചാ ീടിനാ : പവനതനയാദിക കാര ം സാധി പാരം െതളി വ ി നി യം. മ വനമത െയ ാകിെലെ മാനിയാെത െച കാ കയി ാ േമ. അവെര വീരെവാ വ വതി െചാ െചാ ിനി േഖദി േവ ാ ഥാ ഭവാ . അവന മ േക ഴറിെ െചാ ീടിനാനnj്ജനാ ാദികേളാ സാദരം.
ഹ മാ
ീരാമസ
ിധിയി
അനിലതനയാംഗദജാംബവദാദികളnj്ജസാ ീവഭാഷിതം േക യാ നരവ മ െപാ വാ സേ ാേഷണ ര് േവഗം നട ാ െച ീടിനാ . ക െപരിയ ഷമണി രാമ തി വടി 333
അ
ാ
രാമായണം
ണ ഷ േഷാ മ പര രമഥന ദി മ മഖിലജഗദീശ ര ഷ്കരേന ര രേസവിത ജഗപതിശയനനമല ിജഗ പരിതേസാദര മാധവ ജഗനിവഹാശനവാഹന േകശവ ഷ്കര ീരമണ രാതന ജഗ ല ഷണാരാധിതാം ിദ യ ഷ്കരസംഭവ ജിത നിര ണ വനപതി മഖപതി സഖാം പതി മ പതി ഷ്കരബാ വ ിയസഖി ധജന ദി ിത േദവാരാതി ഷ്കരബാ വവംശസ വ ജബലവതാം വര ണ ജനാ ക പതിന ന മിജാവ ഭ വനതലപാലക തപ ാ ക രി തി ദ ണ ജനാ ിത ജവ ലാധിപ രീകാനന ഷ്പബാേണാപമ രികാ ണ വാ ദിവസകര ം സൗമി ി ം ദാദിഷ്ട ഭജി ിേക സ തം വിപിന വി ഖതരമിരി ക വീ വണ ിനാ വാ ാദിക . നരഥ ഹരീശ ര തെ ംവ ി േമാദം പറ ാനnj്ജനാ ജ :
സീതാ
ാ
നിേവദനം
കനിവിെനാ കേ നഹം േദവിെയ ക േര ാലേയ സ ടെമ ിേയ. ശല ടന് വിചാരി താവകം െട മി ാതനയ ം സാദരം. ശിഥിലതംചി രെമാടേശാകവനികയി ശിംശപാ ലേദേശ വസി ീടിനാ . 334
അ
ാ
രാമായണം
അനശനെമാടതി ശശരീരയായന ഹമാശരനാരീപരി തയായ് ചാ അഴ െപ കി കി ബ ബാഷ്പ ം വാ വാ േ ാ! സദാ രാമരാേമതി മ ം രപി ജപി ജപി വിലാപി ഗ് ാംഗി േമ േനര njാ തദാ അതി ശശരീരനായ് ശാഖാ േര ആന െ ാ ി േ നനാ ലം. തവ ചരിതമ തസമമഖിലമറിയി ഥ ത ിേയാ ം നി ി വടിതെ ാ ം െച ടജ വി രഹിതയായ്മ ം വിധൗ െച ദശാനന െകാ േപായ ം സവി തെനാ ഝടിതി സഖ ായ ം സം നാ ജ തെ വിധി ം ിതിദുഹി രേന ഷാ ം കപീ നാ കീശൗഘ മാ നി മായീടിനാ . അഹമവരിെലാ വനിവിേട വ ീടിേനന വം ചാടി ട തി വി തം. രവിതനയസചിവനഹമാ ഗന ന രാമ ത ഹ മാെന നാമ ം. ഭവതിെയ മിഹ ഝടിതി ക െകാേ നേഹാ ഭാഗ മാഹ ! ഭാഗ ം! താ േ ാസ്മ ഹം ഫലിതമഖിലം മമാദ യാസം ശം പ ജാേലാകനം പാപവിനാശനം മമ വചനമീതി നിഖിലമാക ണ ജാനകി മ ംമ ം വിചാരി മാനേസ : വണ ഗളാ തം േകന േമ ാവിതം? ീമതാമേ സരനവ നി യം മമ നയന ഗളപഥമായാ ണ വാ മാനവവീര സാേദന ൈദവേമ! വചനമിതി മിഥിലതനേയാദിതം േക njാ വാനരാകാേരണ ്മശരീരനായ് വിനയെമാ െതാ തടിയി വീ വണ ീേന വിസ്മയേ ാ േചാദി ി േദവി ം : 335
അ
ാ
രാമായണം
അറിവതി പറക നീയാെര െതേ ാടി ത ാദി ാ ം വിചാരി ന രം കഥിതമഖിലം മയാ േദവ ാ കnj്ജദളാ ി ം വിശ സി ീടിനാ . അ െപാ തിലകതളിരില കളവതി njാനം ലീയം െകാ ീടിേനനാദരാ . കരതളിരിലതിെന വിരേവാ വാ ി ദാ ക നീ െകാ ക കി ള ട ശിരസി ശി ഗള വി ല ട ി ം ശീ മണ വിലാപി ിേത ം : പവന ത! കഥയ! മമ ദുഃഖെമ ാം ഭവാ പ ാ േനാ , നീ ക ിതേ ാ സേഖ! നിശിചരികള ദിന പ വി ം നീയ െച െചാ െക െചാ ീടിനാ . തവ ചരിതമഖിലമലിേവാ ണ ി njാ ത ിേയാ ം കപിേസനേയാ ം തം വയമവനീപതിെയ വിരേവാ ിെ ാ വ ദശാസ ല ം ടി ട . സക കമേയാ ാ രി ാ െകാ േപാം. സ ാപ ളളി ാക േത േമ. ദശരഥ ത വിശ ാസാ മായിനി േദഹി േമ േദഹീ! ചി ം ധന മാദരാ . നെരാടയാളവാ ം പറ ീ ക ണ ഷ വിശ ാസസി േയ. അ മവനി തെയാടഹമി െന െചാ ളവാ ഡാരത്നമാദരാ നല്കിനാ . കമല ഖീ കനിവിെനാ ചി ടാചേല കാ മായ് വസി ാെളാ ദിനം കഠിനതരനഖരനികേരണ പീഡിെ ാ കാക ാ ം െചാ െക െചാ ിനാ തദ പലതരമിവ പറ ം കര ാപം കല മ ം ദശാ േര ബ വിധവേചാവിഭാേവന ദു:ഖംതീ ബിംബാധരിേയ മാശ സി ി njാ 336
അ
ാ
രാമായണം
വിട ടനഴെകാ വഴ ി േപാ ി േവേഗന പിെ മെ ാ െചയ്േതനഹം. അഖിലനിശിചര ലപതി ഭിഷ്ടാസ്പദമാരാമെമാെ ാലെചയ്േതനസംഖ കം. ദശവദന തെന ര മാരെനധരാലയ ി യി ീടിേന . അഥ ദശ ഖാ ജ ാസ് ബ നായാശരാധീശെന പറ njാ . ല തരമേശഷം ദഹി ി ബത ദ ാ രം പിെ ം േദവിത പദം വിഗതഭയമടിയിണ വണ ി വാ ിേ ാ വീ ം സ ം ചാടി ട njാ തവ ചരണനളിനമ ൈനവ വ ി ി ദാസ ദയാനിേധ! പാഹി മാം പാഹി മാം. ഇതി പവന തവചനമാഹ ! േക ളവി ിരാകാ ം ീതി ിനാ . രജന ദുഷ്കരം കാര ം തം ത യാ ീവ ം സാദി ി േകവലം. സദയ പകാരമിെ യ്തതി ാദരാ സ വസ ം മമ തേ നിന njാ . ണയമനസാ ഭവാനാ തമായതി ത പകാരം ജഗ ി ലിെ േടാ! നരപി രമാവര മാ ത െനേമാദം ണ ീടിനാനാദരാ . ഉരസി രപി രണ ല്കീടിനാേനാെ ടാ മാ ത ഭാേഗ ാദയം! വനതലമതിെലാ വനി െനയി േഹാ! ണ ൗഘസൗഭാഗ ാെയേടാ! പരമശിവനിതി ര കലാധിപ ത െട പാവനയായ കഥയ െചയ്ത ഭഗവതി ഭവാനി പരേമശ രി േക ഭ ിപരവശയായ് വണ ീടിനാ . കിളിമക മതിസരസമി െന െചാ 337
അ
ാ
രാമായണം
േക മഹാേലാക ം െതളിേയണേമ. ഇത
ാ രകാ
രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ ം സമാപ്തം.
338
അ
കാ
ാ
രാമായണം
ം
നാരായണ ഹേര! നാരായണ ഹേര! നാരായണ ഹേര! നാരായണ ഹേര! നാരായണ! രാമ! നാരായണ! രാമ! നാരായണ! രാമ! നാരായണ! ഹേര! രാമ! രമാരമണ! ിേലാകീപേത! രാമ! സീതാഭിരാമ! ിദശ േഭാ! രാമ! േലാകാഭിരാമ! വണവാ ക! രാമ! നാരായണാ ാ രാമ! പേത! രാമകഥാ തപാന ാന സാരാ തി സാമ മിേ േമ ശാരികൈ തേല! െചാ െചാ ി ി ം ചാ രാമായണ ം മേനാഹരം ഇ മാക ണ കിളിമക െചാ ിനാ ചി ം െതളി േക ീ വിെന ിേലാ. ച ഡ പരേമശ രനീശ ര ച ാനേന! െചവിത ദാ രാമച ചരിതം പവി ം ൃ ിേയ! ീരാമച വൈനകനായക താരക ാ ക ക ണാകര മാ തി വ പറ േക ിലാ ഢേമാദാല െചയ്തിതാദരാ :
ീരാമാദിക െട നി
യം
േദവകളാ മസാ മാ േ ാ േകവലം മാ തി െചയ്തേതാ ം വിധൗ ചിേ നി പി േപാ മശക മാമബ്ധി ശതേയാജനായതമ മം ലംഘി രാ സവീരേര ം െകാ ല ം െപാ ി ി വിസ്മയം. ഇ െന ത ാെരാ 339
അ
ാ
രാമായണം
െമ െമാ നാ മിെ നി യം. എെ ം ഭാ വംശെ ം ല ്മണ തെ ം മി ാ ജെന ം േകവലം ൈമഥിലിെയ വ കാരണം വാതാമജ പരിപാലി ി ഢം. അ െനയായെത ാ,മിനി ടെന െന വാരിധിെയ ട ീ ? ന മകരച ാദി പരി മാ സ ം കട േപായ് രാവണെന ടേയാ െമാ ി njാ േദവിെയെയ കാ ി ൈദവേമ! രാമവാക ം േക ീവ ം നരാമയം തീ മാറാ െചാ ീടിനാ : ലംഘനം െചയ് സ െ ം ബത ല ം ഭസ്മീകരി വിളംബിതം രാവണ തെ ലം െകാലെചയ് േദവിേയ ം െകാ േപാ njാ . ചി ാക േത േമ മാനേസ ചി യാ കാര വിനാശിനി ആരാ േമാ ാ ജയി ടാെതാ രരി ാണായ വാനരസ യം. വ ിയി ചാേടണെമ െചാ ീടി ം പിെ യാെമ െചാ വര ിവ , വാരിധിെയ ട ാ പായം പാ േനരമിനി ളയാെത ര പേത! ല യി െച നാം ിെത ാകിേലാ ലേ ശ ം മരി ാെന നി യം. േലാക യ ി ലാെരതി ി രാഘവാ! നി തി ി മഹാരേണ അസ്േ ണ േശാഷണംെചയ്ക ജലധിെയ സത രം േസ ബ ി ി മാം ഢം വ കണ ി ാം ജയം തവ ന നിമി കാ ക ര പേത! ഭ ിശ ന ിതമി േ ാ ിക340
അ
ാ
രാമായണം
ളി
മാക ണ കാ ംത േണ ിലാ ാ െതാ നില് ം വാ സംഭവേനാ േചാദി ളീടിനാ :
ല ാവിവരണം ല ാ ര ി ാ ശ ാവിഹീനെമേ ാടറിയി നീ േകാ മതി കിടെ ിവെയാ േവ കാ ി രികേവണം വചസാ ഭവാ . എ േക െതാ വാതാ ജ ന ായ് െതളി ണ ി ളീടിനാ : മേ സ ം ി ടാചലം വളത തമതി ്നി ല ാ രം ാണഭയമി യാെത ജന കാണാം കനകവിമാനസമാനമായ്. വിസ്താര െ േയാജന കനകമതിലതി േമ േഗാ രം നാ ദി ി ണ്ങതിേശാഭിതമായതിേന നിലക ം അ െനതെ യതി ി ിലായ് െപാ ം മതി കേള െ ാ േപാെല ഏഴി ം ന ാ േഗാ രപം ി ം ഴ മായി പെ േഗാ രം എ ാ ി ം കിട ത ഗാധമായ് െചാ വാ േവല യ ാലപം ി ം അ േകാ ദി ിെലേ ാ രം കാ തിനിശാചര ാ പതിനായിരം. ദ ിണേഗാ രം ര ി നില് രേ ാവര റായിരം സദാ ശ രായ് പ ിമേഗാ രം കാ ന ര പ റായിരം ഉ രേഗാ രം കാ നില്പാനതിശ രാ െ ാ േകാടി നിശാചര . 341
അ
ാ
രാമായണം
ദി
ക നാലി തില തേയാ ന കാ ീ വാ അ : രം കാ തി േപ മ ശാലയ് തിലിര ി നം. ഹാടകനി ിതേഭാജനശാല ം നാടകശാല നട പിെ ം. മ നശാല ം മദ പാന ി നി നമാ നി ലശാല ം ല ാവിവരചിതാല ാരേഭദമാത ാപഹം പറയാവ ന ം ത രംത ി നീെള ിരേ നഹം മ പിതാവി നിേയാേഗന െചേ ബലാ ഷ്പിേതാദ ാനേദേശ മേനാേമാഹേന പ ജാേദവിേയ ം ക ിേന . അം ലീയം െകാ ാ ഡാരത്നമി വാ ിെ ാ ടയാളവാക ം േക വിടവഴ ി റെ കാ ിേയ പിെ റേ ാരവിേവകം. ആരാമെമ ാം തക , കാ വീരെരെയാെ േണന െകാ ീടിേന . രേ ാവരാ ജനാകിയ ബാലകന മാരനവെന ം െകാ njാ എ േവ ാ ി റ ീ വ മ വ! ല ാ ര ി തി നാെലാ ൈസന െമാ ി േവേഗന േപായ് കാേല ദശ ഖെയ െചാ ിേയ . ന െത ാം പിെ , രാവണ േകാേപന െചാ ിനാന് ത െട ത േരാടി േഴ െകാ ക ൈവകാതിവെനെയ േ രം െകാ വാ വ വേരാ വിഭീഷണ െചാ ിനാന ജ തേ ാ മാദരാ : െകാ മാറി ത ാെരയാ േമ െചാ രാജധ ളറി വ െകാ ാതയയ് ടയാളെ 342
അ
ാ
രാമായണം
ന താ െത േ ാ ദശാനന െചാ ിനാ വാലധി ി െകാ വാ സസ്േനഹവാസസാ ം െപാതി വര ിെകാ ിനാരേ ാളടിയ ം െപാ ിേ നി േയാജന വ മാ ല ാ രം സത രം മ വ! ല യി പടയി നാെലാ െമാ ിേന ത സാദ ിനാ . ഒ െകാ മിനി ാലവിളംബനം ന േപാക റെ കാ നാം. സ രായ് ബ േരാഷം മഹാാനമാ വി മം സംഖ യി ാേതാള മഹാകപിസംേഘന ല ാ രി ശ ാപഹം ലംഘനംെചയ് ന രനായകകി ര ാെര േണന പി പതികി ര ാ െകാ , ദശാനനതി ം തീ സംഗരാേ ബലാ പ ജേന െയെ ാ േപാരാം വിേഭാ! പ ജേന ! പരം ഷ! േഭാ!
യാ അnj്ജനാന ന വാ ക േക ഥ സnj്ജാതകൗ കം സംഭാവ സാദരം അnj്ജസാ ീവേനാട െചയ്തി കnj്ജവിേലാചനനാകിയ രാഘവ : ഇേ ാ വിജയ കാലം പടയ് ല്പ േമാദം റെ േകവ ം. ന മ ം വിജയ ദം രേ ാജന മാം ലം ഹതി ദം ദ ിണേന സ് രണ േമ ല ണെമ ാം ന ജയ ദം ൈസന െമ ാം പരിപാലി െകാ ണം 343
അ
ാ
രാമായണം
ൈസന ാധിപനായ നീല മഹാബല ം ന ഭാഗ മി ഭാഗ ം പി പട ം പരിപാലി െകാ വാ വ രാം വാനര ാെര നിേയാഗി രംഭ മാഥി ഖരാ വ ി njാ മാ തി കണ്ഠ േമറി മ പിേ മി ാ ജനംഗേദാപരി ീവെനെ ിരിയാതരികേവ നി മി ീ ക മ വീര ം നീല ഗജ ഗവയ ഗവാ ബലി ലിസമാനനാം ൈമ വിവിദ ം പ ജസംഭവ േഷണ ം ംഗ നള ം ശതബലി താര ം െചാ വാനരനായക ാേരാ െചാ വാനാവത ാെതാ ൈസന ം ടി റെ േക േമ ൈവക താട ാക താ ം വഴിെ േടാ! ഇ മ െചയ് മ ടൈസനികമേ സേഹാദരേനാ ം ര പതി ന നാഥ ം ഭാസ്കരേദവ ം ആകാശമാ േ വിള േപാെല േലാകനാഥ ാ െതളി വിള ിനാ . ആ വിളി കളി ള േലാകാ ി തീ ീ വാ മ ടസ യം രാ ി രേരശ രരാജ ം തി പരമാസ്ഥയാ േവഗാ നട ട ിനാ . രാ ിയിെലാെ നിറ പരെ ാ വാ ി നട േപാെല ചാടി േമാടി േമാേരാ വന ളി േതടി ം പക ഫല ജി ം ൈശലവനനദീജാല പി ി ൈശലശരീരികളായ കപി ലം ദ ിണ സി ത രതീര ം മേഹ ാചലാ ിേക േമവിനാ . 344
അ
ാ
രാമായണം
മാ തിത െട കണ്ഠേദേശനി പാരിലിറ ീ ര ലനാഥ ം താേരയകണ്ഠമമ സൗമി ി ം പാരിലിഴി വണ ിനാന ജം. ീരാമല ്മണ ാ ം കപീ ം വാരിധിതീരം േവശി ന രം ര ം വാരിധിത െട പ ിമതീരം േവശി ിതേ ാ പാധിപ ര ാ ജേനാട െചയ്തിതാ നാം വാരി സ ാവ നം െചയ് വാരാ ിധിെയ ട ാ പായ ം ധീരരാ വെരാ ി മ ി പാരാെത കല്പി േവണമിനി ട വാനരൈസന െ ര ി െകാ ണം േസനാധിപ ാ ശാ ാദിക രാ ിയി മായാവിശാരദ ാരായ രാ ി ര ാ പ വി ീ േവാ . ഏവമ െചയ് സ ംവ ി േമവിനാ പ താേ ര നാഥ ം. വാനര ം മകരാലയം ക മാനേസ ഭീതി കല മ വിനാ . ന ച ൗഘഭയ രെമ ം വ ണാലയം ഭീമനിസ നം അത തതരംഗാഢ മഗാധമിരണം െചയ്വതി താര് േമ. ഇ െന സ ം കട െചെഡ െന രാവണ തെ വധി ? ചി ാപരവശ ാരായ് കപിക മ ാ രാമപാ േശ മ വിനാ . ച മേ ാ ദി െപാ ീടിനാ ച ഖിെയ നി പി രാമ ം ദു:ഖം കല വിലാപം ട ിനാെനാെ േലാകെ യ കരി ീ വാന്. ദു:ഖഹ ഷഭയേ ാധേലാഭാദിക 345
അ
ാ
രാമായണം
സൗഖ മദേമാഹകാമജ ാദിക അ ാനലിംഗ ി വെയ െന ാന പനാ ചിദാ നി സംഭവി ? വിചാരി കാ കിേലാ സംഭവി ി േദഹാഭിമാനിനാം കിം പരമാ നി സൗഖ ദു:ഖാദിക സ സാദ ി ലി രേ േമ. സ തി നിത മാന മാ ം പരം ദു:ഖാദിസ ം ിസം ത ഖ നാം രാമ പരാ ാ പരം മാ മായാ ണ ളി സംഗതനാകയാ മായാവിേമാഹിത ാര് േതാ ം ഥാ. ദു:ഖിെയ ം ഖിെയ െമ ാമ െമാെ േയാ ാലബാധ ാ െട
രാവണാദിക െട ആേലാചന അ ഥ നില് ദശരഥ മ ാ ജാദികളായ കപിക ം വാരാ ിധി വടേ രവ വാരിധിേപാെല പരേ ാരന രം ശ ാവിഹീനം ജയി ജഗ യം ല യി വാ ലേ ശ ര തദാ മ ിക തെ വ ി വിരേവാ മ നിേകതനം ി ീടിനാ . ആദിേതയാ േര ാദിക മ താെതാ ക മാ തി െചയ്ത ം ചി ി ചി ി നാണി രാവണ മ ികേളാ േക ി ാനവ ക : മാ തി വ ിവിെടെ യ്ത ക ളാ മറിയാതിരി മ െ ാ ആ ം കട താെതാ ല യിേ ാ വ കം െ ാ വാനരന് ജാനകിതെ ം ക പറെ ാ 346
അ
ാ
രാമായണം
ദീനത ടാെതഴി ാ പവനം ന ര ാെര ം വധിെ െട നാമ മാരെന ം െകാ ല ം െപാ ി സ ം ലംഘനംെചയ്െതാ സ ടെമ ിേയ സ നായ് േപായേതാ േ ാളം ന ിെല ം നാണമാമിെ ാ സംശയം. ഇേ ാ കപി ലേസന ം രാമ മബ്ധിത രതീേര മ േ ാ . ക വ െമ ന ാലിനിെയ ം ചിേ നി പി കല്പി നി ം. മ വിശാരദ ാ നി െള െട മ ിക െചാ േക ലമായ് വ ീെലാരാപ ിനി ം മമ ഹിതം ന ായ് വിചാരി െചാ വി ൈവകാെത. എ െട ക കളാ ം നി െള ിേല സ്േനഹ ം നി കച ലം. ഉ മം മ മം പിേ തധമ മി ം ിവിധമാ വിചാര ം സാ മിദമിദം ദു ാധ മാമിദം സാധ മെ പ ം േക ാ പല െമാ േപാെല മാനേസ വാ െമാഴി േതാ ീ ം ദാ ത ിലേന ാന ം പറ േനര സ തം മാമകം ന ന ീ ശം. എ റെ ാ ി കല്പി മം പിെ ര ാമ മ മം െചാ വ ഓേരാതരം പറ ന തീ വാനായ് തിപാദി ന രം ന തിെതൈ കമത മാേയവ ി റ കല്പി പിരിവ മ മമാ മ മെത ിേയ ചി ാഭിമാേനന താ താ പറ സാധി തി ദുസ്ത ം പറ 347
അ
ാ
രാമായണം
ബാധി മേ വ ം പറ ീ ഷ യാ കാ ഷ േചതസാ കല്പി ടാെത കാല ം ദീ ഘമായി പരസ്പരം നി ം പിരി മ േമാ നി മാ േ ാ ധമമെത ം. എ ാലിവിെട ന െ ന െതെ ാ ി നി വിചാരി െചാ വി . ഇ െന രാവണ െചാ േക ളവിംഗിത ാ നിശാചര െചാ ിനാ : ന നെ േമാ േ ാള ിലിതിെ ാ കാര വിചാര ായ ം േലാക െള ാം ജയി ഭവാനിെ ാരാ ലെമ ഭവി മാനേസ? മ നാം രാമ നി ഭയം തവ ചിേ ഭവി െമ മ തം! ാരിെയ രാ േ ജയി ട ബ ാ വിനി ിപ പ േന സത രം വി തയാെയാ കീ ി വള ം നാം േമഘനിനാദനേതാ നീ വിേ ശെന രാ മേ ഭവാ ജിത ാ ജിത മം േപാ ം ദശാ േര ഷ്പകമായ വിമാനം ഹി മ തെമ േമാ കേ ാള ം. കാലെനേ ാരി ജയി ഭവാ േ ാ കാലദ ാെലാ ഭയ ാ ? ാരമാേ ണതെ വ ണെന സംഗര ി ജയി ീലേയാ ഭവാ ? മ േദവകെള റേയണേമാ പ ലരാ മ െചാ നീ! പിെ മയനാം മഹാ ര േപടി കന കാരത്നെ ന കീലേയാ തവ? ദാനവ ാ കരംത െപാ മാനവ ാെരെ ാെ െചാേ ണേമാ? 348
അ
ാ
രാമായണം
ൈകലാസൈശലമിള ിെയ ടനാേലാലമ ാനമാടിയകാരണം കാലാരി ച ഹാസെ നല്കീലേയാ ല േ ാ വിഷാദി ാ മനസി േത? ൈ േലാക നിവാസികെള ാം ഭവ ബലമാേലാക ഭീതികല മ മാ തി വ ിവിെടെ യ്ത ക വീരരാ ന േ ാ ി നാണമാം നാെമാ േപ ി കാരണാേല െമാരാമയെമ ിേയ െപായ്െ ാ മവന്. nj ളാരാ മറി ാകിെല േമയ വ ജീവേനാേട േപാകയി േ ാ. ഇ ം ദശ ഖേനാടറിയി ട േത കേമാേരാ തി ം െചാ ിനാ : മാനേമാടി ിനി nj ളിേലകെന മാ ഷജാതികളി േലാക ി വാനരജാതി മിെ ംവ ം ഇെ ാ കാര വിചാരമാ ി ലെരാ ി ടി നി പി െയ ം എ ം പാരമിള ം ന ാരിേലാ േളണം ജഗ േഭാ! ന രവരരി ം പറ ളാപെമാ റ ദശാസ ം.
രാവണ ംഭക
സംഭാഷണം
നി ം ൈകവി ംഭക തദാ വി തമ ജ തെ വണ ിനാ . ഗാഢഗാഢം ണ ഢേമാദം നിജപീഠമതിേ ലി ി ദശാസ ം ാ െമ ാമവരജ തേ ാ ചി ാ രാേഗണ േക ി ന രം ഉ ാരി ായ ഭീതിേയാ മവ ന രാധീശ രേനാ െചാ ിനാ : 349
അ
ാ
രാമായണം
ജീവി മിയി വാഴ്െക തി മമ േദവത മാ കി ന ം ഇേ ാ ഭവാ െചയ്ത ക െളാെ ം ത ാണഹാനി തെ ധരി നീ. രാമ ഭവാെന ണം ക കി കി മിയി വാഴ്വാനയയ് യിെ േമ. ജീവി ിരി യിലാ ഹ െ ി േസവി െകാ ക രാമെന നിത മായ് രാമ മ ഷ നേ കസ പനാം ീമാ മഹാവിഷ് നാരായണ പര സീതയാ ല ്മീഭഗവതി ജാതയായാ തവ നാശംവ വാ േമാേഹന നാദേഭദം േക െച ട േദഹനാശം ഗ വ ി മീന െള ാം രസ ി േമാഹി താേന ബളിശം വി ി മരി അ ിെയ േമാഹി ശലഭ മ മായ് ത ഭവി ിത ം ജാനകിെയ േമാഹി കാരണം ാണവിനാശം ഭവാ മകെ ം. ന തേ െമനി ിെത ം ഉ ിലറി രി ിെത ാകി ം. െച മതി മന തി കാരണം െചാ വ ം കഴി ജ ിെല വാസനെകാ , നീ താ േമ ശാസനയാ മട കയി , വി ാന ദിവ ാ േപാ ം മാനിക േ ാ പറേയ തി േ ാ! കാ ിയെത ാമപനയം നീയ നാ ി േ ാ മാപ ിനായ് നി യം njാനിതിനി ിനി രാമേന ം മ വാനര ാെര െമാെ െയാ വാ ജാനകിതെ യ ഭവി ീ നീ മാനേസ േഖദ ാക േത േമ. 350
അ
ാ
രാമായണം
േദഹ ിന രം വ േപാം േമ േമാഹി താഹ സാധി െകാ ക നീ ഇ ിയ വശനാം ഷ വ ീ മാപ നി യേമാ കാ . ഇ ിയനി ഹ ഷ വ ം നിജ സൗഖ െളാ േവ. ഇ ാരിയാം ംഭക േ ാ ി േക ളവി ജി ം പറ ീടിനാനാദരാ : മാ ഷനാകിയ രാമേന ം മ വാനര ാെര െമാെ െയാ ി njാ ആ വ വന െയെ യ്കിെലാശരാധീശരേനാ െചാ ീടിനാ .
രാവണവിഭീഷണസംഭാഷണം അേ രമാഗതനായ വിഭീഷണ ധന നിജാ ജ തെ വണ ിനാ . ത രിക ി ി ശാനന െചാ ാനവേനാ പഥ ം വിഭീഷണ : രാ സാധീശ ര! വീര! ദശാനന! േക ണെമ െട വാ കളി നീ. ന െചാേ ണെമ ാവ ം തനിവേരാ െചാ ധജനം കല ാണെമ ല ിെന െമ ാവ െമാ മി ചി ി ണം. ിനാ േതാ നീ രാമേനാടി ിേലാക ി ന രാധിപ? മ ഹസ്ത വികട ം പ്തഘ്നയ ാ കാദിക ം തഥാ ംഭക ജം മാലി ജംഘ ം ംഭ നി ംഭനക ന ക ന വ മേഹാദര ം മഹാപാ ശ ം ംഭഹ ം ിശിര തികായ ം േദവാ ക ം നരാ ക ം മ 351
അ
ാ
രാമായണം
േദവാരിക വ ദം ാദി വീര ം പാ ം േശാണിതാ ം പിെ വിപാ ാ ം മകരാ ം ഇ െന ംഗേര ബ ി വീരനാമി ജി ി മാമ വേനാെടേടാ! േനേര െപാ ജയി തിനാ േമ ീരാമേനാ ക തായ്ക മാനേസ. ീരാമനായ മാ ഷന േകളാെര റിവാ മാമെ ാ വ ം. േദേവ മ വ ി മ വ ൈവവസ ത ം നി തി മ േക . പാശി മ ജഗ ാണന പിേ ശ മ വനീശാന മ േവധാ മ ജംഗാധിപ മാദിത വ മ വ . സാ ാ മഹാവിഷ് നാരായണ പര േമാ ദ ഷ്ടി ിതിലയകാരണ ം ഹിരണ ാ െനെ ാലെചയ്തവ പ ിയായ്, മ ിടം പാലി െകാ വാ . പിെ നരസിംഹ പം ധരി ി െകാ ഹിരണ കശി വാം വീരെന. േലാൈകകനായക വാമന ിയായ് േലാക യം ബലിേയാ വാ ീടിനാ . െകാ ാനി പെ ാ ട രാമനായ് മ വ ാെരയ രാംശമാകയാ അ രെരെയാെ െയാ വാ മ ിലവതരി ീ ം ജഗ യ . ഇ ദശരഥ നായ് വ ി നിെ െയാ വാെന റി ീ നീ സത സ ല്പനാമീശ ര ത തം മിഥ യായ് വ ടാെയ നി യം. എ ിെല ി പറ െതെ ാ ശ ാകിലതി െചാ ീ വ . േസവി വ ഭയെ െ ാ െ ാ 352
അ
ാ
രാമായണം
േദവനവ ക ണാകര േകവല ഭ ിയ പരമ പരേമശ ര ി ം ത ി ം ന ം ജനാ ന ആ ിതവ ലനം ജേലാചനനീശ രനി ിരാവ ഭ േകശവ , ഭ ിേയാ ം ത തി വടിത പദം നിത മായ് േസവി െകാ ക മടിയാെത. ൈമഥലീേദവിെയെ ാെ െ ാ ത പാദാം ജ ി നമസ്കരി ീ ക. ൈകെതാ താ ര ിെ െചാ ിയാ െചയ്തപരാധ െള ാം മി വ ത പദം നല്കീ േമവ ം ന െട ത രാേനാളം പയി മ ാ ം. കാടകം േനര തിബാലക താടകെയെ ാലെചയ്താെനാര ിനാ കൗശിക ത െട യാഗര ാ മായ് നാശം ബാ ഖ ാ നല്കിനാന്. ാലടിവ ക ാമഹല യ് ദുഷ് തെമ ാെമാ ിയേതാ നീ. ൈ യംബകം വി ഖ ി സീതയാം മ മിഴിയാെള ം െകാ േപാ േ ാ മാ മേ ഠാരാ ധനാകിയ ഭാ വ തെ യി മ തം. പിെ വിരാധെനെ ാ കള ം െച ഖരാദികെളെ ാല െചയ്ത ം ഉ തനാകിയ ബാലിെയെ ാ ം മ വനാകിയ രാഘവന േയാ? അ വം ചാടി ട ിവിേട വേ ാജേന െയ പറ ട വ ി ല ാ രെ സമ ി സ നായ്േ ായ മാ തി െചയ്ത ം ഒെ ാഴിയാെതയറി ിരിെ തവ ന ന ാഹ ! േതാ തി െന! ന സ നേ ാ ൈവരം ഥാ. 353
അ
ാ
രാമായണം
തന ംഗിതെ െ ാ മടിയാെത. നഷ്ടമതികളായീ മമാത ാരിഷ്ടം പറ െകാ ി മേതാ നീ കാല രം ഗമിയാതിരിേ കി കാലം ൈവകാെത െകാ ൈവേദഹിെയ ദു ബലനാ വ ബല തേ ാവി മ രംവ ട ിയാ പില്പാ നാ ം നഗര ം േസന ം ത ാണ ം നശി ീ മര ണാല്. ഇഷ്ടം പറ ബ ളാ േമ കഷ്ടകാല ി ലിെ നി യം. ത െട ദു യംെകാ വ തിനി നാമാള േപാെക േവ െപ െച േസവി ം ബലെന ബ ളേ രേമാ ാ ഫലമി മ വ! രാമശരേമ ത വ േ രമാമയ ിെലനി െകാ േനെര പറ ത njാനിനി താരാ മകെളെ ാ ൈവകീടാെത. േമ പട ം നശി ടന െമ ാെമാ ിയാ മാനേസ മാനിനിെയെ ാ ാെമ േതാ ിയാ ാന മി െകാ തിേനാ നീ. ിേല ി വിചാരി െകാ ണം വ േനാേട ാ വ ം ഫലേമവ ം. ീരാമേനാ കലഹം ട ിയാലാ ം ശരണമിെ തറിയണം. പ ജേന െനേ വി വാ ശ രനാദികെള േമാ നീ. രാ സരാജ! ജയി ജയി നീ സാ ാ മേഹശ രേനാ പിണെ ാലാ. െകാ േന വ ജാനകീേദവിെയെകാെ െ ാ ഖി വസി നീ. സംശയെമ ിേയ ന ക േദവിെയ 354
അ
ാ
രാമായണം
വംശം ടി കളയായ്കേവണേമ! ഇ ം വിഭീഷണ പിെ ം പിെ ം പ മാ െചാ േകെ ാ ന രാധിപനായ ദശസ ം നായ് േസാദരേനാ െചാ ീടിനാ : ശ ള ശ ളാ മി ഭാവേ ാടരിേക മ വിന ശ ശ ളാ േതവ ം ത വ മവെര നി യം. ഇ രെമേ ാ െചാ കിലാ നീ വ നാെമ ാലതിനി സംശയം. രാ ി രാധിപനി രം െചാ ളേവാ ാ വിഭീഷണ ഭാഗവേതാ മ : ത വശഗതനായ ഷ സി ൗഷധ േമല് യിേ േമ. േപാ മിവേനാടിനി njാ പറ പൗ ഷംെകാ നീ ാേമാ വിധിമതം? ീരാമേദവപാദാം േഭാജെമ ി മാ ം ശരണെമനി ി േകവലം. െച ാല് വീണ ിേക സ തം നി േസവി െകാ വ ജ നാ . സത രം നാലമാത ാ മായവനി ം നി പി റ റെ . ദാരധനാലയമി ത ൗഘ ം െര പരിത ജ , രാമപാദാം ജം മാനസ ി റ ി ഷ്ടനായ് വീ വണ ിനാന ജ ത പദം േകാപി രാവണ െചാ നാനേ രമാപെ നി വ ം ഭവാ . രാമെനെ േസവി െകാ ാ െമാരാമയമി തിനിെ നി യം. േപാകായ്കയിേലാ മമ ച ഹാസ ിനിേ കാ േഭാജനമായ് വ ം നീെയേടാ! എ േക വിഭീഷണ െചാ ിനാ355
അ
ാ
രാമായണം
െന െട താത ല നേ ാ ഭവാ താവകമായ നിേയാഗമ ഷ്ഠി നാവെത ാമ സൗഖ മേ ാ മമ സ ടം njാ ല ാക േത െമ ിേലാ njാനിതാ േവേഗന േപാ . മി ാ കള ാദികേളാ മ ഖി ചിരം വസി നീ ലവിനാശം നിന വ വാ കാല ദശരഥമ ിേര രാമനായ് ജാതനായാ ജനകാലേയ കാലി ം സീതാഭിധാേനന ജാതയായീടിനാ മിഭാരം കള ീ വാനായ് മതിാേമാദേമാടി വ ാരി വ ം. എ െന പിെ njാ െചാ ഹിേതാ ള ഭവാ ിേലല് േഭാ! രാവണ തെ വധി ാനവനിയി േദവ വിധാതാവേപ ി കാരണം വ പിറ ി രാമനായ് നി യം പിെ യതി ന ഥാത ം ഭവി േമാ? ആശരവംശവിനാശം വ ം േ ദാശരഥിെയ രണം ഗേതാസ്മി njാ .
വിഭീഷണ
ീരാമസ
ിധിയി
രാവണ ത നിേയാേഗന വിഭീഷണ േദവേദേവശപാദാബ്ജേസവാ മായ് േശാകം വിനാ നാരമാത മാ ടനാകാശമാ േ ഗമി ാനതി തം. ീരാമേദവനി തി േനേര കളി നി ൈ സ്തരമവ വ വ േ ന െചാ ീടിനാെന ം ഭ ിവിനയവി മതിസ് ടം: രാമ! തമാരമണ! ിേലാകീപേത! സ ാമി ജയ ജയ! നാഥ! ജയ ജയ! 356
ിക-
അ
ാ
രാമായണം
രാജീവേന ! ! ജയ ജയ! രാജശിഖാമേണ! സീതാപേത! ജയ! രാവണ ത െട േസാദര njാ തവ േസവാ മായ് വിടെകാേ ദയാനിേധ! ആമ്നായ േ ! ര പേത! ീപേത! നാമ്നാ വിഭീഷണ ത ഭ േസവക േദവിെയ ത ചിതം നീെയ രാവണേനാ njാ ന െചാ ിേയ . േദവിെയ ീരാമനായ്െ ാ ന െകാേവാളേമ ം പറേ പലതരം വി ാനമാ െമ ാ പേദശി ത ാനിയാകയാേല തിേ േമ. പഥ മാ െചാ ിയേത മപഥ മായ് വ ിതവ വിധിവശാ . വാ മാെയെ വധി ാന ി കാള ജംഗേവേഗന ലേ ശ ര ത ഭയ ാലടിയ െമ ം ചി ാ ലതയാ പാ പാ ി ിഹ നാലമാത ാ മായ് വിടെകാേ െനാരാലംബനം മെ നി ി ൈദവേമ! ജ മരണേമാ ാ ം ഭവ രണാം ജം േമ ശരണം ക ണാം േധ! ഇ ം വിഭീഷണവാക േക ളായ ീവ ം പറ ീടിനാ : വിേശ ശ! രാ സ മായാവിെയ ം വിശ ാസേയാഗ നെ നി യം. പിെ വിേശഷി രാവണരാ സ ത െട േസാദര വി മ വ ആ ധപാണിയായ് വ ാനമാത ം മായാവിശാരദ ാെര നി യം. ഛി ം റെ ാ കാ കി ം ന െട നി യിെല ി ം നി ഹി ീ േമ. ചി ി ട നിേയാഗി കപികെള ഹ വ നി ിവനിെ ാ സംശയം. 357
അ
ാ
രാമായണം
ശ പ ി ജന െള മി െമേ ാ ടന് വിശ സി തി ശ െള െ വിശ സി ീ മമാ െത േതാ േ ണേമ. ചി ി ക ിനി നി ി ിെലെ ഭിമതെമ െച ണം. മ വാനരവീര ം ചി ി ം വരായ്വാ പറ ാ പലതരം. അേ ര ായ വ ി മാ തി െചാ ാ വിഭീഷണ മെന ം വ ശരണം ഗമി വ തെ നാം ന ര ി െതെ െട മതം ന രാന യ ി ജനി വ ശ േളവ െമ വ ീ േമാ? ന വ ാമവരി െമ െത ാവ ം നി പി െകാേ ണേമ! ജാതിനാമാദിക ണഗണേഭദെമ േ ധ ാ െട മതം ശാശ തമാ ധ ം പതിക ാ ിതര ണെമ ശാസ്േ ാ ി ം. ഇ ം പല ം പലവിധം െചാ വ ചിേ ധരി െചയ് ര പതി: തി െചാ പപ െമ ം വീര! വിഭാകര ! വരിെകേടാ! njാ പറ േക ിെന ാവ ം ജാംബവദാദി നീതി വര ാേര! ഉ വീശനായാലവനാ ിത ാെര സ േശാ രേ നശ പചാനപി ര ിയാ ാലവ ഹാ േകവലം ര ിതാവശ േമധം െചയ്ത ണ വാ എ െചാ ി േവദ ശാസ് ളി ണ പാപ ളറിയ േത േമ മി െമാ കേപാതം നിജ േപടേയാെടാ ിെ ാ വനംത ില് േമവീടിനാ . 358
അ
ാ
രാമായണം
ഉ തമാെയാ പാദപാേ തദാ െചെ ാ കാ ാളെനയ് െകാ ീടിനാ ത െട പ ിണിെയ രതാ േര വെ ാ ദു:ഖം െപാറാ കര വ തെ മറ ി ീ ം ദശാ േര വ ി കാ ം മഴ ം, ദിേനശ ം െച ചരമാബ്ധി ത ി മറ ി , ഖി നായ് വ വിശ കിരാത ം താനിരി ി രടതി ദീനതേയാ നി കാ ാളെനക ണകല കേപാത ം െകാ വ ാ െകാട ി വ ി ം. ത െട ക ലി കേപാതിെയ വ ിയിലി ാ തി ീടിനാ എ െകാ വിശ ട ീടാ പിെ ം പീഡി രി ം കിരാത ത െട േദഹ ം നല്കിനാനേ ാ വ വ ിയി വീ കിരാതാശനാ മായ്. അ േപാ ം േവണമാ ിതര ണം മ െന ാേലാ പറേയ തി േ ാ എെ രണെമേ ാ ി വ വെന മഭയം െകാ മേത . പിെ വിേശഷി െമാ േക ീ വിെനെ തി തിനാ മിെ േമ. േലാകപാല ാെര ം മ കാണായ േലാക െള ം നിേമഷമാ ം െകാ ഷ്ടി ര ി സംഹരി ീ വാെനാ േമ ദ െമനി ി നി യം, പിെ njാനാെരബ്ഭയെ ദാ വ ീ വാ െചാ വെന മടിയാെത. വ ിയായ്േക മി െചാ ി മാനേസ ീവ! നീ െച വെന വ ക. എെ രണംഗമി വ njാെന മഭയം െകാ മതി തം. 359
അ
ാ
രാമായണം
പിെ യവ െ ാ സംസാരദു:ഖ ം വ ടാ നെമ മറിക നീ. ീരാമവാക ാ തം േക വാനരവീര വിഭീഷണ തെ വ ിനാ ീരാമപാദാ ിേക വീ സാഷ്ടാംഗമാ ഢേമാദം നമസ്കരി ീടിനാ . രാമം വിശാലാ മി ീവരദളശ ാമളം േകാമളം ബാണധ രം േസാമബിംബാഭ സ ഖാം ജം കാമദം കാേമാപമം കമലാവരം കാ ം ക ണാകരം കമേല ണം ശാ ം ശരണ ം വേരണ ം വര ദം ല ്മണസം ം ീവമാ തിഖ കപി ലേസവിതം രാഘവം ക ിെ ാ േത ം വിനീതനാായ സേ ാഷേമാ ം വിഭീഷണ ഭ ിയനായ േലാൈകകനാഥെന ഭ ിപരവശനായ് സ് തി ീടിനാ : ീരാമ! സീതാമേനാഹര! രാഘവ! ീരാമ! രാേജ ! രാജീവനേലാചന! ീരാമ! രാ സവംശവിനാശന! ീരാമപാദാം ജം നമസ്േത സദാ. ച ാം േഗാേ ാ ഭവായ നേമാനമേകാദ ധരായ നേമാനമ: പ ിത ത് രീകച ാംശേവ ഖ പര ിയായ നേമാനമ: രാമായ ീവമി ായ കാ ായ രാമായ നിത മന ായ ശാ ായ രാമായ േവദാ േവദ ായ േലാകാഭിരാമായ രാമഭ ായ നേമാനമ: വിേസ ാ വ ിതിസംഹാരേഷതേവ വിശ ായ വിശ പായ നേമാനമ: നിത മനാദി ഹാ ായേത നേമാ നിത ായ സത ായ ായേതനമ: 360
അ
ാ
രാമായണം
ഭ
ിയായ ഭഗവേത രാമായ ി ദായ ക ായേത നമ: വിേശ ശനാം നി ി വടിതാനേ ാ വിേശ ാ വ ിതിസംഹാരകാരണം സ തം ജംഗമാജംഗമ ത ള ഹി വ ാപ്തനാ ം ഭവാ . നി ഹാമായയാ ടി ിട മനി ലമാം പര ാനിനാം ത ലമാ ണ പ ളാ ജ മരണ ായ് വ ി ം. അ നാേള ം ജഗെ ാ േവ ബലാ സത മായ് േതാ മതിനി സംശയം. എ നാേള റിയാെതയിരി ിതദ യമാം പര ം സനാതനം രാരാദി വിഷയ ളിലതിസ ികല രമി ിതന ഹം ആ ാവിെനയറിയായ്കയാ നി യമാ നി കാേണണമാ ാനമാ ാനാ ആദികാേല ഖെമ േതാ ി മേത ം വിേവകമി ാതവ മാനേസ ഇ ാ ിധ രേ ാവ ണനിലച ാജാഹിപാദികെളാെ ം ചി ി ിേലാ നി ി വടി നി യമ മാദി മി ാെത ൈദവേമ! ൈകലേസവ പനായീ ം ഭവാ ല ളി വ തി ല ം ഭവാ നമ വി നി ണീയാ ഭവാ മാനമി ാെത മഹ ം ഭവാ സ േലാകാനാം പിതാവായ ം ഭവാ സ േലാേകശ മാതാവായ ം ഭവാ സ ദാ സ ധാതാവായ ം ഭവാ ദ ീകേര ശയന! ദയാനിേധ! ആദിമധ ാ വിഹീന പരി നാധാര ത പ ിനീശ ര 361
അ
ാ
രാമായണം
അച തനവ യനവ നദ യ സ ിത് ഷ േഷാ മ പര നി ല നി മ നിഷ്കള നി ണ നി യി ാ മറി ടാതവ നി ികാര നിരാകാര നിരീശ ര നി ികല്പ നി പാ യ ശാശ ത ഷഡ്ഭാവഹീന തി പര മാ സ ഭാവ സനാതന സ ഗ മായാമ ഷ മേനാഹര മാധവ മായാവിഹീന മ ൈകടഭാ ക njാനിഹ ത ല്പാദഭ ിനിേ ണി ാന മാ സ ാപ ര പേത ാനേയാഗാഖ സൗധം കേരറി ം മാനേസ കാമി വേ ജഗ പേത സീതാപേത! രാമ! കാ ണി േകാര യാ ധാനാ ക! രാവണാേര! ഹാ പാദാം ജം നമസ്േത ഭവസാഗരഭീതനാെമെ ര ി െകാളളേണ ഭ ി പരവശനായ് സ് തി ീടിന ഭ െന െതളി ര മന് ഭ ിയ പരമാന െ ാ ഗ് സ്മിത േമവമ െചയ് ഇഷ്ടമാ ളള വരെ വരി സഷ്ടനാം njാ വരദാൈനകതല്പര ഒ േമതാപെമാ െനെ കി ിയാ പിെ ാകയിേ ാ നീ രാമവാക ാ തം േക വിഭീഷണനാേമാദ െ ാ ണ ി ളിനാ ധന നാേയ ത ത നാേയനഹം ധന േത തകാമനാേയനഹം ത ല്പാദപ ാവേലാകനംെക njാനിേ ാ വി നാേയനി സംശം മ സമനാെയാ മി േഹാ ത സമനായ് മെ ാ വ മി ിഹ 362
അ
ാ
രാമായണം
ത സ പം മമകാണായകാരണാ ക ബ നശി തിനായിനി നി ലമാം ഭവദ് ാന ം ഭ ി ം ത ദ് ധ ാന ്മ ം േദഹി േമ രാഘ ചിേ വിഷയ ഖാശയിേ േമ ത പാദപ ജഭ ിേരവാസ് േമ നിത മിള െമാഴി പാനിേധ! ഇ മാക ണ സ ീതനാം രാഘവ ന രാധിപ തേ ാട െചയ് നിത ം വിഷയവിര രായ് ശാ ഭ ി വള തി മതികളായ് ാനികളാ ളള േയാഗിക മാനേസ njാനിരി മമ സീത മായ് ദാ ആകയാെലെ ം ധ ാനി സ തം വാഴ്ക നീെയ ാല് നിന േമാ ം വ ം അ മ നി ാ തമാെയാ ഭ ികരസ്േതാ മത നായ് നിത ം െചാല്ക ം േക ം െചയ്തി ം ി വ മതിനിെ ാ സംശയം ഇ മ െചയ് ല ്മണ തേ ാ ഭ ിയന െചയ്തി സാദരം എെ നിേവാ ക തിെ ഫലമി തെ വ േ ണമതി നീ ല ാധിപനിവെന ഭിേഷക ം ശ ാവിഹീനമ േപാ െചയ്തീ ക സാഗരവാരി ം െകാ വ ീ ക ശാഖാ ഗാധിപ ാ മായ് സത രം അ ച ാ മാകാശ മി ം മ ഥ ം ജഗ ി ളള ിവ വാഴ്കല ാരാജ േമവം മമാ യാ ഭാഗവേതാ മനായ വിഭീഷണ പ േന വാക ം േക ല ്മണ ല ാ രാധിപത ാ മഭിേഷകമ േപാ വാദ േഘാേഷണ െചയ്തീടിനാ 363
അ
ാ
രാമായണം
വ രാം വാനരാധീശ ര ാ മായ് സാ വാേദന ഴ ീ ജഗ യം സാ ജന ം ീതി ീടിനാ ആദിേതേയാ മ ാ ഷ്പ ഷ്ടി മാധിേവറി െചയ്തീടിനാരാദരാ . അപ്സരസ് ീക ം ഗീത ളാല േഷാ മെനബ്ഭജി ീടിനാ ഗ കി ര കിം ഷ ാ മ ദാ സി വിദ ാധരാദി ം ീരാമച െന വാഴ് ി സ് തി ി േഭരീനിനാദം ഴ ിനാ ം ണ ജേനശ രനായ വിഭീഷണ തെ ണ ീവ ം െചാ ിനാ :പാേര ര ി ം നാഥനായ് വാ മീ ീരാമകി ര ാരി ഖ ഭവാ രാവണനി ഹ ി സഹായ മാേവാളമാ െചേ ണം ഭവാനിനി േകവലം nj ം നട േസവയാ സി ി േമ മ ഹം. ീവവാക മാക ണ വിഭീഷണനേ ചിരി വേനാ െചാ ീടിനാ :സാ ാ ജഗ യനാമഖിേലശ ര സാ ി ത സതല ി മാകയാ എ ശ െള മി േക . ഢ നാന േനകാ ക ട നാ യം മ ാ മിെ േടാ ഢത മേ ന േതാ ഢ ി ണഭാേവന മായാബലാ . തദ ശ ാെരാെ നാെമ റി െകാദ യഭാേവ േസനവി െകാ ക നാം. ന ര വേരാ ിക േകെ ാ ഭ നാം ഭാ ജ ം െതളി ീടിനാ . 364
അ കബ
ാ
രാമായണം
നം
രേ ാവരനായ രാവണ െചാ കയാ ത േണ വ കനാം നിശാചര ഷ്കേര നി വിളി െചാ ീടിനാ മ ടരാജനാം ീവേനാടിദം:രാ സാധീശ ര വാ ക േക നീ ഭാസ്കര േനാ! പരാ മവാരിേധ! ഭാ തനയനാം ഭാഗേധയാം േധ! വാനരരാജ! മഹാ ലസംഭവ! ആദിേതേയ താ ജനാകയാ ാ സമാന ഭവാ മമ നി യം നിേ ാ ൈവരെമനിേ മി മെ ാ വിേരാധം നിന മിേ േമ. രാജ മാരനാം രാമഭാര ാമഹം വ ാേജന െകാ േപാേ നതിെന േത? മ ടേസനേയാ മതിവി തം കിഷ്കി യാം നഗരി െപായ്െ ാ ക നീ േദവാദികളാ മ ാപ മാെയാ േകവലെമ െട ല ാ രെമേടാ! അല്പസാര ാ മ ഷ െമ ം ദു ല ാരായ വാനര ഥ ം എെ ാ കാ െതേ ാടിവിെട വകാരം നിന ീടായ്ക നീ ഥാ. ഇ ം േകാ ിക േക കപി ലായ ചാടി ിടി ാനതി തം. ഷ്ടി ഹര േള കനതിിഷ്ടനാേയ ം കര ട ിനാ :രാമരാമ! േഭാ! കാ ണ വാരിേധ! രാമ! നാഥ! പരി ാഹി ര പേത! തെരെ ാ മാറി പ ാ േമ നാഥ! ധ െ ര ി െകാേ ണേമ. വാനര ാെര നിവാരണം െചയ്താ 365
അ
ാ
രാമായണം
മാനവവീര! ഹേതാ ഹം പാഹി മാം ഇ ം കപരിേദവനം േകെ ാ ഭ ിയ വരദ േഷാ മ വാനര ാെര വില ിനാനേ രമാന െ ാ യ ക തദാ െചാ ിനാ ീവേനാ njാെനെ ാ െചാേ ത ദശ ീവേനാട െചാ ീ െക േക ീവ ം െചാ ിനാനാ കേനാ സത രം :െചാ ബാലിെയെ ാെല ഭവാെന ം െകാ ണമാ സ ബലാന ിതം ീരാമപത്നിെയ െകാ ീടിന േചാരേന ം െകാ ജാനകിതെ ം െകാ േപാേകണെമനി കിഷ്കി യ് ര ി തിെന െച െചാ ീ നീ. അ ാ േജാ ിക േക െതളി ളവ ാന േയാ ഭവ താ മ െചയ് :വാനര ാേര! കെന ബ ി െകാനെമാഴി കാ െകാ ീ വി njാ രെചയ്േതയയയ് ാവിെത മാന േമാട െചയ് ര വര . വാനര ാ ം പിടി െക ിെ ാ ദീനതൈകവി കാ െക ിെ ാ ദീനത ൈകവി കാ െകാ ീടിനാര ശാ ലവി മം കപിബലം ശാ ലനായ നിശാചര വ കാ നായ് രാവണേനാ െചാ ീടിനാ വാ ക വ മ േകെ ാ രാ േരശ രനാകിയ രാവണനാ ി േ ം ദീ ഘചി ാന ിതം ചീ േഖദേ ാ ദീ ഘമാേയ ം വീ പായ കാണാ ി ീടിനാ . 366
അ േസ ബ തല് ന രേ ല എ ചി എ െമാ
ാ
രാമായണം
നം
ാലമ േലാ ഭവ രാഘവാ ജാദി കപിവര ാേരാ ം ാവരനാം വിഭീഷണ തെ ാ ം ്മണേനാ ം വിചാരം ട ിനാ പായം സ ം കട ാെന ി കല്പി നി െള ാ മായ് െചയ്ത േക വേരവ ി ടി നി പി െചാ ിനാ :-
േദവ വരനാേയാ വ ണെനേ വി േവണെമ ാ വഴി ം ത ം. എ േക െചയ് ര വര ന ി േതാ ിയത െന തെ െയവതീേര കിഴ േനാ ിെ ാ ത േ ാജേലാചനനാകിയ രാഘവ ദ ഭവിരി നമസ് രി ീടിനാന തവി മ ഭ ി െ ം. േഹാരാ പാസി ിതി െന േലാക ി ം നാഥനാമീശ ര ഏ മിളകീല വാരിധി മതിേ ാേധന ര ാ േന നാം നാഥ ം െകാ വാ ചാപബാണ നീ ല ്മണാ! ക െകാ ാ ം മമ ശരവി മം ഇ െപ വഴി മീ നനതിെ ിലവ ം ഭസ്മമാ ി മ ീ വ . ം മദീയ ാ വള മി njാനി ാെതയാ വ നി യം. സാഗരെമ േപ ം മറ ിലാ ലെമ ിേയ വാ കിെല േമ നഷ്ടമാ ീ വ െവ ം കപി ലം ഷ്ടേമാദം പാദചാേരണ േപാകണം എ െചയ് വി ം ഴിെയ ല367
അ വേ
ാട
ാ െചയ്
രാമായണം ര
വര
:-
സ ത ം ക െകാേ ണേമ ദു ാരമായ ശിലീ ഖവി മം ഭസ്മമാ ീ വ വാരാ ിധിെയ njാ വിസ്മയെമ ാവ ം ക നില്േ ണം ഇ ം ര വര വാ േക േ രം ഥീ ഹ ം കാനനജാല ം ഥ ി ം െട വിറ ചമ ി മി ം മ ി നിറ തിമിര ം അബ്ധി ം േ ാഭി മി ാ കവി വംഗമായ തരംഗാവലിെയാ ം സ്ത ളായ് പരിതപ്ത ളായ് വ ിതത ന തിമിഝഷാദ ം. അേ ാ ഭയെ ദിവ പെ ാ മ തി ദിവ ാഭരണസ നായ് പ ദി ം നിറേ ാ കാ ാ നിജഹസ്ത ളി പരി ാഹ രത്ന ം വി സ്തനായ് രാമപാദാ ിേക വ സ പം ദണ്ഡനമസ്കാര ം വ ര ാ േലാചനനാകിയ രാമെന ഭ ാ വണ ി സ് തി ാ പലതരം. ാഹി മാം ാഹി മാം ൈ േലാക പാലക! ാഹി മാം ാഹി മാം വിഷ്േണാ ജഗല്പേത! ാഹി മാം ാഹി മാം പൗലസ്ത നാശന! ാഹി മാം ാഹി മാം രാമ! രമാപേത! ആദികാേല തവ മായാ ണവശാ ത െളബ്ഭവാ ഷ്ടി േനരം ല ളാ പ ത െളാലസ പനാ ം നി ി വടി ഷ്ടി ിേത ം ജഡസ ഭാവ ളായ് കഷ്ടമിതാ നീ ാ തവ മതം. പിെ വിേശഷി തി ം ജഡത മായ് 368
അ
ാ
രാമായണം
തെ ഭവാ നെരെ നി ി ം േ ഭവ ിേയാഗസ ഭാവെ യിന ഥാ ക മാ ശ രായ്. താമേസാ ത ളാ ത താമസശീലമായ് േ വ വിേഭാ! താമസമേ ാ ജഡത മാ ം കാമേലാഭാദിക ം താമസ ണം മായാരഹിതമായ് നി ണനായ നീ മായാ ണ െളയംഗീകരി േ ാ ൈവരാജനാമവാനായ് ചമ ഭവാ കാരണ ഷനായ് ണാ ാ മായ്. അേ ാ വിരാ ി നി ം ണ ളാ ല്പ രായി േദവാദിക തദാ ത സത ി നി േ ാ േദവക ത േജാ ത ളായ് േജാശാദിക ത േമാ തനായ് തപതി താ മ ഷ! രാമ! ദയാനിേധ! മായയാ നായ് ലീലാമ ഷ നായ് മായാ ണ െളൈ െ ാ നാരതം നി ണനായ് സദാ ചിദ്ഘനനാെയാ നിഷ്കളനായ് നിരാകാരനായി െന േമാ ദനാം നി ി വടിതെ ം ഖനാം njാെന െനയറി ീ . ഖജന സ ാ ാപകേമാ ി ണാം ഹിതം ദണ്ഡമായ ം ദുഷ്ടപ നാം യഥാ ല ടം തഥാ ദുഷ്ടാ ശാസനം ധ ം ഭവാ ശാ. ീരാമേദവം പരം ഭ വ ലം കാ ണ ഷം കാ ണ സാഗരം നാരായണം ശരണ ം േഷാ മം ീരാമമീശം ശരണം ഗേതാസ്മി njാ . രാമച ാഭയം േദഹി േമ സ തം രാമ! ല ാമാ മാ ദദാമി േത. 369
അ ഇ
ാ
രാമായണം
ം വണ ി സ് തി വ ണേനാമ ഷ താ മ െചയ് :-
ബാണം മദീയമേമാഘമതി ിഹ േവണെമാ ല െമ തി ം വാ മി ാെതാ ല മതി നീ കാ ി േരണെമനി വാരാ ിേധ! അ വനാഥ ം െചാ ിനാനേ രമന നകാ ണ സിേ ാ! ജഗല്പേത! ഉ രസ ാം ദിശി മ ീര തേല ചി മ ല േദശം ഭി ദം. ത പാപാ ാ നിശാചരെര ം പാര പ വി ീ േവാ േവഗാലവിേടയ് യ ബാണം തവേലാേകാപകാരകമാമ നി യം. രാമ ം ബാണമയ ാന േനരമാമയം േതടീ മാഭീരമണ്ഡലം എ ാെമാ ി േവേഗന ബാണം േപാ െമ േവ ണര ം ിതാദരാല് ആഭീരമണ്ഡലെമാെ നശി യാ േശാഭനമായ് വ ത േദസം തദാ ത ലേദശ മ െതാെ ം ഖ ജനപദമായ് വ ിതിെ ാ ം. സാഗരം െചാ ിനാ സാദരമേ രമാ ലെമ ിേയ മ േല സത രം േസ ബ ി നളനാം കപിവരേന മവെനാ ദണ്ഡ ായ് വരാ. വിശ ക ാവി കനവനാകയാ വിശ ശില്പ ിയാതല്പരെന ം വിശ ദുരിതാപകാരിണിയായ്തവവിശ െമ ാം നിറ ീ കീ ി ം വ ി െമ പറ െതാ ടനബ്ധി ം െമെ മറ ഴീടിനാ . 370
അ
ാ
രാമായണം
സ ഷ്ടനാെയാ രാമച തദാ ചി ി ീവല ്മണ ാേരാ ം ാ നായീ ം നളെന വിളി ടനാ െയെ യ്തി േസ ബ േന. ത േണ മ ട ഖ നാ ം നള ഷ്കരേന െന വ ി സത രം പ ത ല ശരീരികളാകിയ ദു ാരവീര മിയ കപിക ം സ ദി ി ം നി സരഭസം പ തപാഷാണപാദപജാല െകാ വ വ വാ ിെ െതെര ണ്ഠവിഹീനം പ ട ിനാ . േനേര ശതേയാജനായതമാ ടനീര േയാജന വിസ്താരമാം വ ം. ഇ ംപ ട ം വിധൗ രാമഭ നാം ദാശരഥി ജഗദീശ ര േവ ാമേകശം പരേമശ രം ശ രം രാേമശ രെമ നാമമ െചയ് േശാഭനമായ േ ന സം ാപ പാപഹരായ ിേലാകഹിതാ മായ് ജി വ ി ഭ ാ നമസ് ത രാജീവേലാചനേനവമ െചയ് :യാെതാ മ നിവിെട വ ാദരാ േസ ബ ം ക രാേമശ രെന ം ഭ ാ ഭജി ിതേ ാളവ ഹത ാദി പാപ േളാ േവ െപ തിനായ് വ ടം മമാ ഹാ ി ം വ ീ മിെ ാ സംശയം. േസ ബ ി മ ന ം െചയ് േതശനാകിയ രാേമശ രെന ം ക വണ ി റെ നായ് ണ്ഠത ൈകവി വാരാണസി 371
അ
ാ
രാമായണം
ഗംഗയി സ്നാന ം െചയ് ജിത മം ഗംഗാസലില ം െകാ േപാനനാദരാ രാേമശ രനഭിേഷക ം െചയ്തഥ ീമ സ േ കള തദ്ഭാര ം മ നം െച മ െനേ ാ സാജ ം വ മതിനിെ ാ സംശയം. എ െചയ്തി രാമ തി വടി ന ായ് െതാ േസവി ിെത ാവ ം. വിശ ക ാ ജനാം നള ം പിെ വിശ ാസേമാ പ ട ിനാന് വി തമ ിപാഷണത ളാല ിേന തീ പതിനാ േയാജന തീ ിതി പ േയാജന പിേ ാ ാം ദിനമി പെ ാ േയാജന നാലാം ദിനമി പ ിര ായ േപാെലയി പ ി മ ാംദിനം അ നാ െകാ ശതേയാജനായതം ച ലെമ ിേയ തീ േ ാരന രം േസ വിേ േല നട കപിക മാത ഹീനംകട ട ിനാ . മാ തികണ്േഠ കേരറി ര മ താേരയകണ്േഠ മി ാതനയ ം ആ ഹ െച േബലാചല കേളറിനാ വാനരേസനേയാ ം തം ല ാ രാേലാകനാശയാ രാഘവ ശ ാവിഹീനം േബലാചേലാപരി സം ാപ േനാ ിയ േനര ക ി ജംഭാരിതന് രിെ ാ ല ാ രം. സ മയ ജ ാകാരേതാരണം മേനാഹരം ാസാദസം ലം ൈകലാസൈശേല സ ിഭേഗാ ര ജാലപരിഘശതഘ്നീസമന ിതം 372
അ
ാ
രാമായണം
ാസാദ ്നി വിസ്തീ േദേശ ദാ വാസവ ല ഭാേവന രാവണ രത്നസിംഹാസേന മ ിഭി േല രത്നദണ്ഡാതപൈ പേശാഭിേത ആലവ ം െവ ാമര ം ബാല ണിമാെരെ ാ വീയി നീലൈശലാഭം ദശകിരീേടാജ ലം നീലേമേഘാപമം ക ര മ വിസ്മയം െകാെ ാ മാനി മാനേസ സസ്മിതം വാനര ാേരാ െചാ ിനാ : േ നിബ നാേയാ കാ ര തെ വിരേവാടയയ് മടിയാെത െച ദശ ീവേനാ ാ െളാെ ാഴിയാെതയറിയി ൈവകാെത.
രാവണ കസംവാദം എ െചയ്ത േക െതാ തവ െച ദശാനന തെ വണ ിനാ . പം ി ഖ മവേനാ േചാദി ാെന നീ ൈവ വാന കാരണം െചാ െകേടാ! വാനേര ാരറി പിടി ഭിമാനവിേരാധം വ ിയാേരാ? തവ ീണഭാവം കല ീ വാ കാരണം മാനേസ േഖദം കള െചാ ീെടേടാ! രാ ി േരാ ിക േക ക പരമാ ം ദശാനനേനാ െചാ ീടിനാ :രാ സരാജ വര! ജയ ജയ േമാേ ാപേദശമാ േ ണ െചാ ീ വ സി ത രതീേരാപരി െചെ ാര െമ ിേയ njാ തവ വാക െചാ േനര വെരെ ിടി ട 373
അ
ാ
രാമായണം
െകാ കളവാ ട ം ദശാ േര രാമരാമ േഭാ! പാഹി പാഹീതി njാനാമയം കര നാദം േക തനവധ നയ നയ ിെനാദരേവാട െചയ് ദയാപര വാനര ാ മയ ാര െകാ njാ ം ഭയം തീ നീെള നട ട വാനരൈസന െമ ാം ക െപാ ി മാനവവീരന യാ സാദരം. പിെ ര മെനേ ാ െചാ ിനാ െച നീ രാവണ തേ ാ െചാ ക സീതെയ ന കീ െകാ കിലി ായ്കിേല േമ ൈവകാെത ം ട ക ര ി െമാ ഴറിെ യ് െകാ ണം ര ംകണെ നിെ പറയണം എ ബലംെകാ സീതെയ െകാനായ് േപാ ി ി െകാ ഭവാ േപാ മതി ബലെമ ിെലേ ാ േപാരിനായ്െ ാ റെ കാ നീ ല ാ ര ം നിശാചരേസന ം ശ ാവിഹീനം ശര െളെ ാ njാ ഒെ െ ാടെപ െ ി വ ി േ ാ േരാഷ മാ തീ ീ വ ന ര ലേ ഷ്ഠ ഭവാെനാ ശ െന ാകില് റെ കാ നീ. എ നി
ളിെ യ്തി ളീടിനാ െട േസാദര തേ ാ ടേവ ീവല ്മണ ാേരാ െമാ ി നി ഹി ാനായ് ഭവ ം രണാ േണ ക െകാ ാ മസംഖ ബലം ദശകണ്ഠേ േഭാ! കപി ംഗവപാലിതം പ തസ ിഭ ാരായ വാനര374
അ
ാ
രാമായണം
ി േവ ഗ ന ം െചയ് സ േലാക ം ഭസ്മമ ീ വ ഗ ം കല നില് ി നി ഭയം. സംഖ മാ ം ഗണി ാവത ിഹ സംഖ വതാംവരനായ മാര ം ാരേമറിയ വാനരേസനയി സംഘ ധാ ാെരേ െകാ ക :ല ാ രെ ം േനാ ി േനാ ി തം ശ ാവിഹീനമലറിനി വ റായിരം പടേയാ ം രി േള നീ വാ ഴേ ാ വാ െപാ ി കാല ം േപടി മ മവേനാ നീലനാം േസനാപതി വ ിന ന അംഗദനാ മിളയരാജാവതിനേ പ കി സമ ഭ വാ െകാ മിയി ത ത െന ബാലിത ന നന ി ൃംേഗാപമ തല്പാ ശ സീമ്നി നില് വാതജ ത ഘാതക രാമച ിയ ീേവാ പറ നില് വനാം േശ ത രജതസമ ഭ രംഭനേ തവ ി നില് വ വ പനാ ശരഭ മഹാബല ൈമ നേ തവ ത ി വിവിദ ം ാരൈവദ ന ന ാരേ ാ. േസ ക ാവാം നളനതിനേ േബാധേമ ം വിശ ക ാ ത ക താര പനസ ദ വിരത ം വീര ഷഭ വികട വിശാല ം മാ തിത പിതാവാകിയ േകസരി രനായീ ം മാഥി ശതബലി സാരനാം ജാംബവാ ം േവഗദ ശി ം വീര ഗജ ം ഗവയ ഗവാ ം 375
അ
ാ
രാമായണം
ര ദധി ഖ േജാതി ഖനതിേഘാര ഖ ം ദു ഖ േഗാ ഖ ഇത ാദി വാനരനായക ാെര njാ േത കെമ െന െചാ ം േഭാ! ഇ രം വാനരനായക ാര പേ േകാടി തറി ാ ം ഉ ം െതളി േപാ ായി പെ ാ െവ ം പടയവ ളളതവെയ ാ േദവാരികെളെയാ ാവാനായ് വ േദവാംശസംഭവ ാരിവേരവ ം ീരാമേദവ ം മാ ഷന ാദിനാരായണനാം പരം േഷാ മ സീതയാ േയാഗമായാേദവി േസാദര ല ്മണനായതന രം േലാകമാതാ ം പിതാ ം ജനകജാരാഘവ ാെര റിക വഴിേപാെല ൈവരമവേരാ സംഭവി ീ വാ കാരണെമെ േതാ നീ മാനേസ പ താ കമായ ശരീര ം പ ത മാ ഭവി െമ ാവ ം പ പ ാ കത െളെ ാ സ ിതം ണ ഭാവ ളാ ബ മായ് ത ങ്മാംസേമദാ ി മല ളാ സേ ളിതമതിദു െമ ം njാെന ഭാവമതി മായ് വ ം ാനമി ാ ജന േതാ നീ ഹ ജഡാ കമായ കായ ി െലെ ാരാ ാ ഭവി ധീമതാം യാെതാ ലമായ് ഹത ാദിയാം പാതകൗഘ ത ളാ ം േഭാഗേഭാ ാവായ േദഹം ണംെകാ േരാഗാദി ലമായ് സ തി ം ഢം 376
അ
ാ
രാമായണം
ണ പാപ േളാ ം േച ജീവ ം വ ഖദു:ഖബ നം േദഹെ njാെന കല്പി ക േമാഹ ിനാലവശേത ന െച ജ മരണ മ ലമായ് സേ ാഹിത ാ വ ഭവി േശാകജരാമരണാദിക നീ വാ നാകയാ േദഹാഭിമാനം കളക നീ. ആത്മാ നി ലനവ യനദ യനാ ാനമാ നാക െതളിക നീ ആ ാവിെന സ്മരി ീ ക സ തമാ നി തെ ലയി നീ േകവലം ദാരാ ഹാദി വസ് ളി സ ി കള വിര നായ് വാ ക കരശ ാദി േദഹ ളിലാകി ം േഭാഗം നരകാദികളി േ ാ േദഹം വിേവകാഢ മായ ം ാപി ിതാഹ പിെ ദ ിജത ം വ ി ക വാമ ഭാരതഖണ്ഡ ി നി ലം ജ ം ഭവി ീടിനാ പിെ ാ േമാ േഭാഗ ിലാ ഹം ധന നാ വേനാ മഹാമേത! പൗലസ്ത നാം ഹാമണാഢ ഭവാ ൈ േലാക സ ത േഘാരതേപാധന എ ിരിെ നര ാനിെയേ ാെല പിെ ം േഭാഗാഭിലാഷെമ ി െന ഇ ട ി മസ്തസംഗ ം ന ായ് പരിത ജി ീ ക മാനേസ. രാമെന െ സമാ യി ീ ക രാമനാ താ ാപരനദ യ സീതെയ രാമ െകാ െ ാ ത പാദപ ാ ചരനായ് ഭവി നീ. സ പാപ ളി നി നായ് ദിവ മാം വിഷ് േലാകം ഗമി ായ് വ ം 377
അ
ാ
രാമായണം
അ ായ്കിലാ കീഴ്േപാ േപായ് െച ം നരക ിലിെ ാ സംശയം. ന തേ njാ നിന പറ ന ജനേ ാ േചാദി െകാ െകേടാ! രാമ രാേമതി രാേമതി ജപി െകാാമയം േവറി സാധി േമാ ം സ സംഗമേ ാ രാമച ം ഭ വ സലം േലാകശരണ ം ശരണദം േദവം മരതകകാ ികാ ം മരാേസവിതം ചാപബാണാ ധം രാഘവം ീവേസവിതം ല ്മണസം തം ര ാനി ണം വിഭീഷണേസവിതം ഭ ാ നിര രം ധ ാനി െകാ കിേലാ ിവ ീ മതിനി സംശയം. ഇ ം കവാക മ നനാശനം ത ാ ദശാസ ം േ ാധതാ ാ നായ് ദഗ് നായ്േപാ ം കെന േതാ മാറത േരാേഷണ േനാ ി രെചയ്താ :ത നാ നീയാചാര െനേ ാെല നിസ് പം ശി െചാ വാെന കാരണം? പ നീ െചയ്േതാ പകാരേമാ യാകാ ണ െമനി െകാ njാ ഇ െകാ തിെ കല്പി ിെത ി നി ാ മറയ േപാക നീ. േക ാ െപാ താെതാ വാ ക േക െപാ ാ മ െമനി ി എ െട ി നീ കാ ണം നില് ിേലാ വ ം മരണം നിനെ േമ. എ േക േപടി വിറ വ െച ത മ ിരം ി ീടിനാ .
378
അ കെ
ാ
രാമായണം ാ
ം
ാ ണേ ഷ്ഠ രാ ക നി ല ാ ണ ം പരിപാലി സ തം കാനന ി വാന നായ് മഹാാനികളി ധാനത ം ൈകെ ാ േദവക ഭ ദയാ മായ് നിത ം േദവാരിക വിനാശ ിനായ്െ ാ ം യാഗാദിക വിനാശ ിനായ്െ ാ ം യാഗാദിക െചയ് േമവീടിനാ േയാഗം ധരി പര നിഷ്ഠയാ ാരകാഭ ദയാ ിയായ് രാ സനി ാപരനായ് മ ം ദശാ േര നി ജ്ജരൈവരി ലേ ഷ്ഠ നിശാചര എെ ാ ന കാപകാര ിെനര ം പാ പാ ിരി ം വിധൗ ംേഭാ ഭവനാമഗസ്ത കാ േമ സം ാപ്തനായാെനാ ദിവസം ബലാ . ജിതനാമഗസ്ത തേപാധന സംേഭാജനാ ം നിമ ിതനാകയാ സ്നാ ം ഗേത നൗ ംേഭാ ഭേവ തദാ യാ ധാനാധിപ വ ദംഷ് സര െച ാനഗസ്ത പം ധരി രാ െചാ ാ കേനാ മ ബാസാന ിതം ഒ നാ മാംസം ി ി ഷ്ടമാ േ ണമി ന െ േടാ! ഛാഗമാംസം േവണമേ ാ കറി മമ ത ാഗിയേ ാ ഭവാ ണസ മ എ ളേവ ക പത്നിേയാ ം തഥാ െചാ ാനത െനെയ വ ം െചാ ാ മേ കപ ിേവഷം ധരി വ ചി േമാഹം വള ീടിനാ മായയാ മ മാംസം വിള ിെ ാ േ ാ 379
അ
ാ
രാമായണം
തൈ വ വ ദംഷ്ട മറ ീടിനാന് മ മാംസം ക ൈമ വ ണി ം നായ് ി ം കെന പി ി മ െര ബ്ഭ ി രാ സനായിനി ഥ ിയി വാ ക മ േപാൈവഭവാ ഇ ം ശപി േക ക താ െമ ം ചി മിെതെ ാ കാരണം? മാംേസാ രം ജി ണെമനിെ ശാസനെചയ്ത ം മ ാ മ േ ാ പിെ യതി േകാപി ശപി െമ െട ദുഷ്കരെമെ പറയാ െചാലി െചാെ പറ നീ സേഖ! ന ാ മിെതേ ാ െചാ ണം എ േക ക മഗസ്ത േനാടേ രമാ സത ം പറ ീടിനാ മ ന ിെ ിയേശഷമീ തി നേ ാ വീ ം വ െചയ് വ nj്ജനം മാംസസമന ിതം േവണെമnj്ജസാ njാന േക െചയ്ത ം ഇ ം േകാ ിക േകേ ാരഗസ്ത ം ചിേ ം വിചാരി ളിനാ :ാ ാ െകാ കേ ാരളാപേമാട െചയ്താനഗസ്ത ം വ ിത ാരായ് വയം ബത യാമിനീസ ാരികളി െചയ്ത ം നി യം njാ മതി ഢനായ് ചമേ ബലാ നം വരാ വിധിത തെമ േമ മി യായ് വ ടാ മമ ഭാഷിതം സത ധാനനേ ാ നീ മാകയാ ന വ ം േമലി നി യം വാ കല ാണമായ് ശാപേമാ ംന ീരാമപത്നിെയ രാവണ െകാ േപാ380
അ
ാ
രാമായണം
യാരാമസീമനി വ െകാള ം ഢം രാവണ ത നായ് നീ ം വ ം ചിരം േകവലം നീയവനിഷ്ടനാ ം വ ം രാഘവ വാനരേസന മായ് െചേ ാരാ ലെമ ിെയ ല ാ രാ ിേക നാ റ ം വള ിരി െ ാ കാലമവ യറി വ ീ വാ നിെ യയയ് ം ദശാനനന നീ െച വണ ക രാമെന ാദരം പിെ വിേശഷ െളാെ ാഴിയാെത േപായ് െച ദശ ഖ തേ ാ െചാ ക രാവണനാ തേ ാപേദശം െചയ് േദവ ിയനായ് വ ം നരാ നീ രാ സഭാവമേശഷ േപ ി സാ ാ ദ ിജത ം വ ം ഢം ഇ മ ഹി കലേശാ ഭവ സത ം തേപാധനവാക ം മേനാഹരം.
മാല വാെ
വാക ം
ചാരനാെയാ ക േപായന രം േഘാരനാം രാവണ വാ മ ിേര വ ി രാവണമാതാ ത പിതാ ഖി നായ് രാവണെന െചാ വാ സല് ാര ം ശല ശ്ന ം െചയ് രേ ാവര മി ി യേഥാചിതം ൈകകസീതാത മതിമാ വിനീതി മാ ൈകകസീന ന തേ ാ െചാ ിനാ :െചാ വ njാ തവ ന പിെ നീ െയ ാം നിനെ ാ വ മ ഷ്ഠി ദു നിമി ളീ ജാനകീ ല യി വ തില്പിെ പല കാ ക ീലേയാ നാശേഹ ളായ് ദശ381
അ
ാ
രാമായണം
കണ്ഠ േഭാ! നീ നി പി മാനേസ ദാ ണമായിടിെവ ിതന ഹം േചാര ം െപ ി ഷ്ണമാെയ ം േദവലിംഗ ളിളകി വിയ േദവിയാം കാളി ം േഘാരദംഷ്ടാന ിതം േനാ ദി ി ചിരി കാണാ േഗാ ളി നി ഖര ജിനി ഷിക മ ാരേനാ പിണ േരാഷാ ന ല േളാ മ േമ പ ഗജാലം ഗ ഡേനാ ം തഥാ നിെ തി ീടാ ട നിശ്ചയം നാേയ ം കരാളവികടനായ് വ ം പിംഗല ഷ്ണമായ് സ തം കാലെന കാ ിെത ാട ം കാലമാപ ി െ ാ ി നി യം ഇ രം ദു നിമി ായതിനൈ വ ശാ ിെയെ യ് െകാേ ണേമ വംശെ ര ി െകാ വാേന േമ സംശയെമ ിേയ സീതെയെ ാ േപായ് രാമപാേദ വ വ ി ൈവകാെത രാമനാ വിഷ് നാരായണ വിേദ ഷെമ ാം ത ജി ഭജി െകാ കദ യനാം പരമാ ാനമവ യം ീരാമമപാദേപാതം െകാ സംസാരവാരാ ിധിെയ ട േയാഗികള് ഭ ിെകാ :കരണ ം മായ് ിെയ ജ്njാനിക സി ി െകാ ദുഷ്ടനാം നീ ം വി നാം ഭ ിെകാെ ാ േമ കാലം കളയാെത ക നീ രാ സവംശെ ര ി െകാ ക സാ ാ െനേ വി െകാ ക സത മേ njാ പറ േകവലം പഥ ം നിന ി ചി ി മാനേസ 382
അ
ാ
രാമായണം
സാ ന ം ദശ ഖ തേ ാ ശാ നാം മാല വാ വംശര ാ മായ് െചാ േക േപാരാ ദശ ഖ പിെ യ ാല വാ തേ ാ െചാ ിനാ :മാനവനായ പണനാം രാമെന മാനേസ മാനി തിെന കാരണം? മ ടാലംബനം ന സാമ െമ ാ ിേലാ വ ജളെന ം രാമ നിേയാഗി യാ വ ിെതേ ാ സാമ ം പറ ഭവാ നി യം േനരെ േപായാ മി ി േവ നാ ചാര െചാ ി വി നി യം ഭവാനതിസ്നിഗ് നാം മി മിത ിക േക ാ െപാ ടാ ഢം ഇ ം പറ മാത മാ മായ് ദശവ ം സാദ ്നി കേരറിനാ
ാരംഭം വാനരേസന ം ക കേമ ബ മാന ം ൈകെ ാ ിരി ം ദശാ േര ിനായ് രജനീചരവീരെര സത രം ത വ ി വാ ം വിധൗ രാവണെന േകാപി രാഘവേദവ ം സൗമി ിേയാ വി വാ ിനാ പ കിരീട ം ൈകകളി പ ം േനാെടാ ശരീര ം ശൗര ം പ കിരീട ം ട ം നിമിഷാ േ ന ഖ ി േനര രാവണ നാണി താഴ ിറ ി ഭയംെകാ ബാണെ േനാ ി േനാ ി ിരി ീടിനാ ഖ ഹസ്ത ഖ വര ാെരാ േവ വ െതാ േതാരന രം 383
അ
ാ
രാമായണം
േമ ീ വി േകാ യി ടനത ഭീത ാ വസി യി നാം േഭരി ദംഗഢ ാപണവാനകദാ ണേഗാ ഖാദ വാദ ം വാരണാേശ ാഷ് ഖരഹരിശാ ലൈസരിഭസ ഖ യാന ളി ഖഡ്ഗ േല ചാപ ാസേതാമര ദ്ഗരയഷ്ടി ശ ി രികാദിക ഹസ്േത ധരി െകാ സ്ത ഭീത ാ ജവം സ രാ ത ിേയാടബ്ധികള ിക ി ംത ണതമായി സത േലാകേ ാളം വ ഹസ്താശയി ാ ഹസ്ത ം വ ദംഷ് തഥാ ദ ിണദി ി ം ദു വനാരിയാം േമഘനാഥ തദാ പ ിമേഗാ രദ ാരി ീടിനാ മി വ ാമാത ത ജനേ ാ രദ ാരി ദശവ ം നീല ം േസന ം ദിേ ാ േര ബാലിതനയ ം ദ ിണേഗാ േര വാ തനയ ം പ ിമേഗാ േര മായാമ ഷ നാമാദിനാരായണ മി തനയസൗമി ി വിഭീഷണമി സം നാ രദി ി ം ഇ റ ി രാഘവരാവണം മായ് വ വിചി മായ് ആയിരം േകാടി മഹാേകാടികേളാ മയിരമ ദമായിരം ശംഖ ആയിരം ഷ്പ ളായിരം കല്പ ളായിരം ല ളായിരം ദ ആയിരം ളികളായിരമായിരം േതായാകര ളയ െള ി െന സംഖ കേളാ കല ് കപിബലം 384
അ
ാ
രാമായണം
ല ാ രെ വള ാരതി തം. െപാ ി ട പാഷാണ െളെ ാ ം ഷ്ടിക െകാ ം സല െളെ ാ ം ഉ ീ ഹം െകാ ീധരം െകാ ം സ േതാ ല ാ രം തക ീടിനാ െകാ മതി ം കിട ം തക ട മി ാ വിളി േ രം ഷ്ടിേപാെല ശരജാലം െപാഴി ം െവ െകാ പിള കിട ം അസ് ശസ് ച ശ ികള ച ാകാരമാ ളള പ ിക ഖഡ്ഗ ല ളീ ിക ദ്ഗരപം ിക ഭി ിപാല ം േതാമരദ സല യഷ്ടിക ചാമീകര ഭ ശതഘ്നിക ഉ ളായ വ ളിവ െകാ നി ഹി ീടിനാ ന ര ം ആ ി ദശാസ നവ ക േപ മറിവതിനായയ ീടിനാ ശാ ലനാദിയാം രാ ി ര ാെര രാ ിയി െചാ ാരവ ം കപികളായ് മ േട മാരറി പിടി ടില് ടേരാേഷണ െകാ വാ ട േ ാ ആ നാദം േക രാഘവ ം ക ണാ ാ െകാ ാനഭയം തം െച വ ം കസാരണെരേ ാെല െചാ േക വിഷാേദന രാവണ മ ി ട വിദ ിഹ മായ് ദശക ര ൈമഥിലിവാ മിടം ാ രാമശിര ം ധ മിെത ട വാമാ ി ില ാ വ ീടിനാ ആേയാേധന െകാ െകാ േപാേ െന മായയാ നി ി വ ക േ ാ സത െമേ ാ വിേലാപി േമാഹി 385
അ
ാ
രാമായണം
ഗ് ാംഗി വീ കിട ം ദശാ േര വേ ാ ത വിരേവാ രാവണ തെ ം െകാ േപാ ീടിനാനേ രം ൈവേദഹിതേ ാ െചാ ാ സരമ ം േഖദമേശഷമകെല ളക നീ എ ാം ചതിെയ േതറീടിെതാ േവ ന വ ം വ ം നാ നാ ിലിിെ ാ സംശയം കല ാണേദവേത! വ ഭ െകാ ം ദശാസ െന നി യം ഇ ംസരമാസരസവാക ം േക ചി ം െതളി ി ീടിനാ സീത ം മംഗലേദവതാവ ഭാ ാവശാലംഗദ രാവണ തേ ാ െചാ ിനാ ഒ കി സീതെയെ ാ വെ െട ിലാ ാ വ ീ ക ൈവകാെത ിനാ റെ ക ായ്കില ിലട ിരി ി ം രാ സേസന ം ല ാ നഗര ം രാക്ഷസരാജനാം നിേ ാ ടേവ സംഹരി ീ വ ബാണെമയ്െത ളള സിംഹനാദം േക തി േയാ രാവണ! ജ ാനാദേഘാഷ ം േക തിേ ഭവാ നാണം നിനേ മി േയാ മാനേസ? ഇ മധിേ പവാ ക േക തിനാെയാ രാ ി രവീര ം ാരി തനയെനെ ാ െക ന രാദിപ ാേരാ െചാ ിനാ . െച പിടി ാ നിശാചരവീര ം െകാ ഴ ിെയറി ാ കപീ ം പിെ യാ ാസാദ ം തക ീടിനാെനാ തി യ േവേഗന േപായ് മ വ തെ െ ാ െളാെ ാഴിയാെത ണ ിനാനംഗദ പിെ േഷണ ദ നള ഗജ 386
അ
ാ
രാമായണം
ധന ഗവയ ഗവാ മ ത എ ിവരാദിയാം വാനരവീര ാ െച ഴ കിട ം നിര ിനാ ക ം മല ം മര ം ധരി ാ നി നിെ പറ ം േനരം ബാണ ചാപ ം വാ ം പരിച ം ാണഭയം വ ംെവ മ ം ദ ം സല ഗദക ം ഭി ിപാല ം ദ്ഗരജാല ം ച ം പരിഘ മീ ിക കച ം മ മിത ാദിക ആ ധെമ ാെമ പിടി െകാാേയാധന ിന ാരാര ം വാരണനാദ ം വാജിക നാദ ം േത ക നാദ ം njാെണാലി നാദ ം രാ സരാ ം സിംഹനാദ ം തേയ ം കപിക നിനാദ ം തി ി ഴ ി ഴ ി പ െമ മിട മാെ ാലിെ ാ േത. ജംഭാരി ാം നിലി ം കി രകിം േഷാരഗ ഹ കസംഘ ം ഗ സി വിദ ാധരചാരണാദ രീ ാ േര സ രി ം ജനം നാരദനാദികളായ നിക ം േഘാരമാ ളള ം ക െകാ വാ നാരികേളാ ം വിമാനയാന ളിലാ ഹ ഷ്കരാേ നിറ ീടിനാ ംഗനാമി ജിേ ാന േനരമംഗദ തേ ാടതി കപീ ം തെനെ ാ േത ം തക ാ േമഘനാദ ം മെ ാ േതരിേലറിടിനാ മാ തി തെ േവ െ ാ ചാ ീടിനാ ധീരനാ ം ജം മാലി നിശാചര സാരഥിതേ ാ ടേവ മാ തി 387
അ
ാ
രാമായണം
േത ം തക വെന െ ാ ലറിനാ മി തനയ ഹസ്തേനാേട ി മി ാരിേയാ വിഭീഷണവീര ം നീല നി ംഭേനാേട ാ തപനെനാല ര ി യ ാ മഹാഗജ ല ്മണേന ാ വി പാ േനാടഥ ല ്മീപതിയാം ര മ തെ ാ ം ര ധ ജാ ിധ ജാദിക പ േപ ത േണ േപാ െചയ് ാ രാലയം വാനര ാ ജയം വ ിതേ രം ഭാ ം വാരിധിത ി വീണീടിനാ ഇ ജാ ജേനാേട േതാ േപായി ിജി ംബരാേ മറ ീടിനാ നാഗാസ് െമയ് േമാഹി ി ി ബത രാഘവ ാെര ം വാനര ാെര ം വ കപികേള ം നര ാെര െമാെ ാഴിയാെത ജയിേ നിെത വ െവ ിെ റ െകാ ി േമളി െച ല ാ രം ത ി േമവീടിനാ താപസ ം േദവസ ഹ ം താപംകല വിഭീഷണവീര ം ഹാഹാ വിഷാേദന ദു:ഖനിമ രായ് േമാഹിത ാരായ് മ ം ദശാ േര സപ്തദ ീപ ം സപ്താ വ ം സപ്താചല േ ാഭമാം വ ം സപ്താശ േകാടിേതേജാമയനായ് വാ ിേപാെല പവനാശനനാശന അബ്ദിേതായം ദ ിധാ ഭി ാസപ േ ാ തേലാക യേ ാടതി തം നാഗരിരാമപദം വണ ീടിനാ നാഗാസ് ബ നം തീ ി ത േണ ശാഖാ ഗ മസ് നി രായ് േശാക ം തീ െതളി വിള ിനാ
388
അ
ാ
രാമായണം
ഭ ിയ ദാ പ ി വര ബ സേ ാദമ ഹം ന കിനാ ിെ ാ ത വാദ ം ൈകെ ാ േമല്േപാ േപായ് മറ ീടിനാ താ ം. േ തി ം ബലവീര േവഗ ത ാരാം കപിവര ാെര ാം മ വ ത നിേയാേഗന മര ം ം ശില െമ െ റി ീടിനാ . വ ശ െളെ ാ മമാ ജന് മ ിരം ിരി തി േമ വ ാരവ മിെ െ ാ വിസ്മയം ന തെ െമേ പറയാ െച റി ീ വിെനെ ാ േഘാഷമിെത ദശാനന െചാെ ാരന രം െച ത ാരറി ദശാനന തേ ാ െചാ ിനാ ാ െമാ േവ. വീര ബലേവഗവി മം ൈകെ ാ ര ാ ജാതികളായ കപി ലം ഹസ്ത േതാ മലാത ം ൈകെ ാ ഭി ിത മാംഗ ിേ നില് േ ാ നാണ െ ി റ റെ കാ െള ിെല ാ പറക ം േക തിേ ഭവാെന വ െചാ ം േക ദശാസ ം േകാേപന െചാ ിനാന് :മാനവ ാെര േമെറ മദ വാനര ാെര ം െകാെ ാ ീ വാ േപാക ാ പടേയാ ടേവ േവേഗന ം ജയ വരിക നീ. ഇ മ ഹം െചയ്തയ ാനതിനാം ാ ം നട ീടിനാ ഉൈ സ്തരമായ വാദ േഘാഷെ ാ ം പ ിമേഗാ ര െട റെ ാന്. മാ തിേയാെടതി ാനവ ം െച 389
അ ദാ ണമായി
ാ െമ
രാമായണം ം.
േവലസി െവെ ം ശരാസനം ലം സലം പരിഘഗദാദിക ൈകെ ാ വാരണവാജി രഥ ളിേ ാേടറി രാ സവീര ം. ക ം മര ം മല മായ് പ തല ശരീരികളായ കപിക ം ത ളിേല െപാ മരി ിെതാമി ം മഹാവീരരാ വ . േചാര മാറാെയാ കി ലവഴി ര വരനാം മാ തി ത േണ ഉ തമാെയാ ി െകാ ടി തെ യട െ െ ാെ റി ീടിനാ േതരി നി ാ ഗദ െമ ട പാരിലാ ാ ാ ം ചാടിനാ േത ം തിരക ം െപാടിയായി മാ തി ി വ ി ി േകാപ ം രാ ി രെരെയാ ി ട ിനാനാ ി ക ാ ം മാ തിെയ ദെകാ ടി ീടിനാ ധീരതേയാടതിനാ ലെമ ിേയ പാരം വള െ ാ േകാപവിവിശനായ് മാ തി ര ാമെതാെ റി ീടിനാ ാ േന െകാ ര ി ലാ ാ െച ഖി വാണീടിനാ . േശഷി രാ സ േകാ യി ി േഘാഷി ിതംഗനമാ വിലാപ ം ാ മാഹ േക ദശാസ ം ചി താപേ ാ പിെ ം െചാ ിനാ വ ഹസ്താരി വര മഹാബല മ ദംഷ് തെ േപാക ിനായ് മാ ഷവാനര ാെര യി ഭി390
:-
അ
ാ
രാമായണം
മാനകീ ാ വരിെക യ ീടിനാ . ദ ിണേഗാ ര െട റെ ശ ാ ജാ ജേനാെടതി ീടിനാ ദു ിമി ായതനാ ത െച കപികേളാേട മഹാബല ശിലാൈശല ഷ്ടിെകാേ ം രേ ാവര ാ മരി മഹാരേണ ഖഡ്ഗശസ് ാസ് ശ ാദികേളേ മ ട ാ ം മരി ാരസംഖ മായ് പ ംഗ മാ െപ ട ന ര ാ നഷ്ടമായ് വ ി ര നദികെളാലി പലവഴി ം ട ി കബ ം ബലാ . തേരയ ം വ ദംഷ് ം ത ളി േഘാരമാേയ ം പിണ ിനില് ം വിധൗ വാ ം പറി ട വ ദംഷ് ഗളനാളം റിെ റി ീടിനാനംഗദ . അ
ഥ േക ാ ന രാധിപേ മക ന തെ ം വ പടേയാ മയ ാന േനരം ക ായി േമദിനി േ രം. ദു വനാരി വരനക ന പ ിമേഗാ െട റെ ാ വാ തനയേനാേട വ ം നിജകായം െവടി കാലാലയം േമവിനാ . മാ തിെയ സ് തി മഹാേലാക ം പാരം ഭയം െപ ദശകണ്ഠ ം സ രി ാ നിജ രാ സേസനയി പ ദ യാസ ം ക ാന േനരം രാേമശ രേ ാ േസ വിേ മാരാമേദശാ ം േബലാചേലാപരി വാനരേസന പര ം േകാ കനമായ് വ ം കേ ാരന രം 391
അ
ാ
ി ം ഹസ്തെനെ കല്പി േനരമവ വ
രാമായണം ാ
വരിെക ിനാ .
നീയറി ീലേയാ ാ െമാ േവ നായക ാ പടയ് ാ മി ായ്കേയാ െച െച രാ സവീരെരെ ാ ം ക ിരി യി ി നാം njാേനാ ഭവാേനാ കനിഷ്ഠേനാ േപാ െചയ് മാ ഷവാനര ാെരെയാ വാന് േപാ താെര െചാെ േക വ േപാ തി njാെന ൈക ിനാ . ത െട മ ിക നാ േപ വ െച നാലംഗ ട ം വ ിനാര്. നാെലാ ല യി പടയ്െ ാമാലംബനമാം ഹസ്ത മഹാരഥ ഭഹ ം മഹാനാദ ം ദു ഖ ജംഭാരിൈവരിയാം വീര സ ത ഇ െന േ ാ മ ിക നാ വ ം തി ിന വ ടേയാ ം നട ി . ദു ത
ിമി ായ ക വ കതാരി റ സ നായ് രദ ാരേദേശ റെ പാവക േനാേടേ ാരന രം മ ട ശിലാ ാചലം െകാ രേ ാഗണെ െയാ ി ട ിനാ ച ഘഡ്ഗ ാസശ ി ശസ് ാസ് മ ട ാ േമെ ാെ മരി ഹസ്തിപര ാ മശ ംച ര ം നദികളാെയാെ െയാലി അംേഭാജസംഭവന ന ജാംബവാ ംഭഹ വിേന ം ദു ഖെന ം െകാ മഹാനാദേന ം സ ത തെ ം പിെ ഹസ്ത മഹാരഥ 392
അ
ാ
രാമായണം
നീലേനാേട ട ദ ം െചയ് കാല രി ി ളീടിനാ . േസനാപതി ം പട ം മരി മാനിയാം രാവണ േക േകാപാ
രാവണെ
നായ്.
റ ാട്
ആെര ം േപാരി യയ് തി ിനി േനേര െപാ ജയി േ ാ നേ ാ െട േ ാ ക േപാ ീ ക ന െട േത ം വ െക ാനവ . െവ തിേപാെല ട ം പിടി ി െപാ യമാെയാ േതരി േരറിനാ . ആലവ ം െവ ചാമര ം നീല ഴക ം ടക ം ആയിരം വാജികെളെ ാ ിയ വാ േവഗം േതരി കരേയറി േമ ശിഖര േപാെല കിരീട ഹാര ളാദിയാമാഭരണ ം പ ഖ മി പ ൈകക ം ഹസ്ത ളി ചാപബാണാ ധ ം നീലാ ിേപാെല നിശാചരനായക േകാലാഹലേ ാ െട റെ ാ . ല യി മഹാരഥ ാെര ാം ശ ാരഹിതം റെ ാരേ രം മ ം മ ിക ത ിമാ ം മ മ ംബ ം ൈസന പാല ം തി ി ിര ി വട ഭാഗ ഖ മാം േഗാ ര െടെ െതെര വി മേമറിയ ന ര ാെരെയാെ േരാ വി ക ര വര മ സ്മിതം െചയ് േന ാ സം യാ മ ം വിഭീഷണ തേ ാട െചയ് :393
അ
ാ
രാമായണം
ന വീര ാ വ കാെണേടാ! െചാേ ണെമേ ാടിവെര യഥാ ണം എ േക വിഭീഷണ രാഘവ തേ ാ മ സ്മിതംെചയ് െചാ ിനാ :ബാണചാപേ ാ ബാലാ കാ ി ാന ി വ തക ന . സിംഹധ ജം േതരി കരേയറി സിംഹപരാ മ ബാണചാപേ ാ ം വ വനി ജി ാകിയ രാവണന ന നെ ം ജയി ാനവ . ആേയാധന ി ബാണചാപ ായതമാെയാ േതരില് രേയറി കായം വള വി ഷണം തികായ വ രാവണ ത ക . െപാ ണി ാന ി വ വതേന ം മേഹാദര മ വ! വാജിേമേലറി രിഘം തിരി വനാജി േര വിശാല നരാ ക . െവെ തി കേളറി ി ല ം ി ിരി വ ിശിര േ ാ രാവണ ത ക മേ തിനേ േദവാ ക േതരി വ മ വ! ംഭക ാ ജ ംഭനേ തവ ത ി നി ംഭ പരിഘാ ധനേ ാ േദവ ലാ കനാകിയ രാവണേനവേരാ ം നെ െവ വാ റെ . ഇ ം വിഭീഷണ െചാ േക തിരം രാഘവ താ മ െചയ് :േ ദശ ഖെനെ ാല െചയ് ട ചി േകാപം കള ീ വനി njാ എ ളിെ യ് നി േ രം വ പടേയാ െചാ ാ ദശാസ ം :394
അ
ാ
രാമായണം
എ ാവ ം നാെമാഴി േപാ ാലവ െച മക കടെ ാ ഭാഗേമ പാ ശ കട െകാ ം േ കാ െകാ വി നി െച ല ാ രം ിനി njാ േപാ മിവേമാ ശ ിയി ായ്ക മി ിതിേ േമ ഏവം നിേയാഗി േനരം നിശാചരേരവ ം െച ല ാ രം േമവിനാ . ാരകാരാതി രാവണ വാനരെ െയയ്െതയ് ത ി വി ീടിനാന്. വി ം ശര മാ ൈകെ ാ കൗ സല ാതനയ ം േപാരിെ ാ മി ാ വ പനാ േ ാരിവേനാ േപാരി ിലടിയന ഹം ന കണം എ സൗമി ി ം െച ിര ീടിനാ മ വ താ മ െചയ്തിതേ രം :ാരി ം േപാരി വി സ്തനായ് വ ം ന േര േനാേട ാലറിക നീ മായ നിശാചര േ ം ന ായ മി ിവ ാ െമാരി ം ച ഡ ിയനാക ിവ ച ഹാസാഖ മാം വാ ാ ധം എ ാം നി പി ചി റ ി െച ണമേ ാ കലഹ ിെനെ ാം ശി ി െചയ്തയേ ാരന രം ല ്മണ ം െതാ താ വി വാ ിനാ . ജാനകീേചാരെന േ ാ േനര വാനരനായകനാകിയ മാ തി േത ടംത ി തി വീണീടിനാനാ ാനായ് വ വിശാചരനാഥ ം ദ ിണഹസ്ത േമാ ി റ ി രേ ാവരേനാ മ ത ം :395
അ
ാ
രാമായണം
നി ര ാെര ം താപസ ാെര ം സ നമായ്മ ജനെ ം നിത പ വി നിന വെ മാപ കപി ല ാെലേടാ! നിെ യടി െകാ വാ വ നി േ ാെരെ യടി െകാ നാ വ നില് േ ാെലെ െയാഴി െകാ വീരെന ാകി നീ. വി മേമറിയ നി െട നാമ മാരെനെ ാ njാെനേടാ! എ പറെ ാ ടി ാ കപീ ം ന ായ് വിറ വീണാ ദശകണ്ഠ ം പിെ ണ െചാ ാനിവിേട ി വ കപികളി ന നേ ാ ഭവാ ന?െയ ായെതനി ി ി െകാ ന െട ത െകാ ാ മെ ാ വ ം ത വരാെത ജീവി വരി േ ാ ത വ ീല നിന െകാ njാ എ ം ദു ബലെന വ ന ിലി ിരിേനരമി ം െപാ തീടണം. എ േതരെ ാ ടി ാ ദശാനന പിെ േമാഹി വീണാ കപീേ ഷ്ഠ ം നീലനേ രം തിെകാ രാവണേ േല കേരറി ിരീട പ ി ം വി തേ ം െകാടിമര ിേ ാസേമാ മ ട പ ി ം ചാടി േമണ ം ട ിനാ പാടി ട ിനാ നാരദ ം തദാ. പാവകാസ് ംെകാ പാവക െന രാവണെനയ് ട ത ിവി ീടിനാ ത േണ േകാപി ല ്മണ േവേഗന രേ ാവരെനെ ാന േനരം ബാണഗണെ വ ഷി ാരി വ ം കാമ താെത ചമ ി േപാ ളം 396
അ
ാ
രാമായണം
വി റി കള ി ല ്മണന നി ദശകണ്ഠ ം. പിെ മയ െകാ േ ാ േവ സൗമി ിത െട മാറിലാ ാ ചാ ീടിനാ . അസ് െകാ ത താ സൗമി ി ം ശ ിേയ ാ വീണീടിനാ . ആടേലാെട വീണ മാരെനെ െ ീ വാനാ ഭാവി ദശാനന ൈകലസൈശലെമ ദശാസ ബാലശരീരമിള താ ി . രാഘവ ത െട ഗൗരവേമാ തിലാഘവം ി രാവണവീര ം. ക നില് െ ാ മാ ത ം മ ിയണെ ാ ടി ാന് ദശാസ െന േചാര ം ഛ ി േതരി വീണാനവ മാ തിതാ ം മരെന േണ ഷ്സമാനെമ െകാ ാദരാ ചി ഷ ി വ വണ ിനാ . മാ ം പിരി ദശ ഖ ക ിലാാ മയദ മാം ശ ി ം ൈ േലാക നായകനാകിയ രാമ ം പൗലസ്ത േനാ ം ട ിനാ . ഗ വാഹാ ജ വ ി െചാ ിനാ പം ി ഖേനാ ിെന െട കണ്ഠേമറിെ ാ നി ളിെ ാ ക ണ്ഠതെയ ിേയ െകാ ക ദശാസ െന. മാ തി െചാ േക ര മനാ ഹ ത കണ്ഠേദേശ വിള ിനാ . െചാ ാ ദശാന തേ ാ രാഘവ നിെ യ ക ാ െകാതിേ േലാം ഇ തിനാ േയാഗം വ ിതാകയാ നിെ ം നിേ ാ െട വേ ാെര ം 397
അ
ാ
രാമായണം
െകാ ജഗത് യം പാലി െകാ വെന െട ിലര ണം നി നീ എ െചയ് ശസ് ാസ് കിനാെനാ ിെനാെ ാ െമയ്താ ദശവക് ം. േഘാരമായ് വ ി േപാ മേ ര വാരാ ിധി മിളകി മറി . മാ തിതെ െമയ് റി ി രനാേയാ നിശാചരനായക . ീരാമേദവ ം േകാപം തിധീരത ൈകെ ാെ െ ാ സായകം രേ ാവര െട വ : േദശെ ല മാ ി േയാഗി ാനതി തം. ആലസ മായി ബാണേമ േ രം പൗലസ്ത ചപ ം വീണി തേല. ന രാധിപനായ ദശാസ ശ ി യം ക സത രം രാഘവ േത ം െകാടി ം ട ം തിര ം ചാ കിരീട ം കള ീടിനാ . സാരഥിതെ ം െകാ കള ളവാ ഢതാേപനനി ദശാസ ം രാമ ം രാവണ തേ ാട െചയ്താനാമയം പാരം നിന മാനേസ. േപായാ മി ഭയെ ടായ്േക േമ നീയിനി ല യി െച ി ാ ം ആ ധവാഹനേ ാെടാ െ െകാാേയാധന ി നാെള വേരണം നീ. കാ വാ ക േക ഭയെ േവഗ ില നട ദശാനന രാഘവാസ് ം ടെര ട െ െ ാരാ ലം തിരി േനാ ി േലാം. േവപ ഗാ നായ് മ ിരം ാപി താപ ായ ചി ി േമവിനാ .
398
അ ംഭക
െ
ാ
രാമായണം
നീതിവാക ം
മാനേവ പിെ ല ്മണനതെ ം വാനരരാജനാമ ാ ജെന ം രാവണബാണവിദാരിത ാരായ പാവക ാദി വാനര ാെര ം സി ൗഷധെകാ ര ി ത െട സി ാ െമ ാമ െചയ് േമവിനാ രാ ി േര ം ത ജനേ ാ േപ ം നിജാ ികേളാ െചാ ീടിനാ :ന െട വീര ബല ം കീ ി ം ന മ ഷകാരാദി ം നഷ്ടമായ് വ ിെതാ ി ത ം കഷ്ടകാലം ന ാഗതം നി യം. േവധാ താ മനാരണ പ ം േവദവതി ം മഹാന ിേകശ ം രംഭ ം പിെ നള ബരാദി ം ജംഭാരി ാം നിലി വര ാ ം ംേഭാ ഭവാദികളായ നിക ം ശംഭ ണയിനിയാകിയ േദവി ം ഷ്ടേപാബലം പാതി ത നിഷ്ഠേയാേട മ സതിക ം സത മായ് െചാ ിയ ശാപവച ക മിഥ മായ് വ ടാെയ നി യം. ചി ി കാ ി ന ിനി ം നെരെ ാ ന ജയി െകാ വാനേഹാ! കാലാരി ല നാ ം ംഭക െനാലം കളയാ ണ ക നി േപായ് ആ മാസം കഴിെ ി ണ ീ മാറി റ ീ വ മിെ ാ നാേള കഴി നി ളേ ാ ണ വി വ കാര ം. 399
അ
ാ
രാമായണം
രാ സരാജനിേയാേഗന െചേ ാേരാ രാ സെര ാെമാ െ ണ വാ ആനകദു ഭി ഖ വാദ മാന േത കാലാ തിര ടക ം ംഭക േ ാരസി പാ മാ ം ജഗ ക ംവ ിനാെരെ ാ വിസ്മയം! ംഭസഹ ം ജലം െചാരി ീടിനാ ംഭക വണാ േര പിെ ം ംഭിവര ാെരെ ാ നാസാര ്റസം തേരാമം പിടി വലി ി ം ി രമ ലറി മാനക ജംഭാരിൈവരി ക മിേ േമ. ംഭാസമാരംഭേമാ ണ ി സം മിേ ാടിനാരാശരവീര ം. ംഭസഹ ം നിറ മദ ം ംഭസഹ ം നിറ ര ം സംേഭാജ മ ം േപാെല കെ ാരി ം കല െ േ ി ീടിനാ . വ ളാദിയായ് മ പജീവനവ െമ ാം ജി ാന ചി നായ് ാചമന ം െചയ്തിരി ം വിധൗ ത ജന ം വ വണ ിനാ . കാര െള ാമറിയി ണ ിയ കാരണ ംേക പം ികണ്ഠാ ജ എ ിേലാ ൈവരികെളാെ ാലെചയ് njാ സ ടംതീ വ വെന ി െന െചാ ി റെ േനരം മേഹാദര െമെ െ ാ പറ ാന േനരം :േജ ഷ്ഠെന െതാ വിടവാ ി വാ ം വരാെത െപായ്െ ാ ക ന ഏവം മേഹാദര െചാ േക വ രാവണ തെ ം െച വണ ിനാ . 400
അ
ാ
രാമായണം
ഗാഢമായാലിംഗനം െചയ്തി ിനാഢേമാദം നിജ േസാദര തെ ം ചിേ ധരി തിേ ാ നീ കാര ാ െമ ിേലാ േക ാ മിെ േടാ :േസാദരി ത െട നാസാ ച െള േ ദി തി njാ ജാനകീേദവിെയ ീരാമല ്മണ ാരറിയാെത കാരാമസീമ്നീ െകാ വ ീടിേന . വാരിധിയി ചിരെക ി ട വ േപാരി വാനരേസന മായ് വ െകാ ാ ഹസ്താദികെള ലെര െമെ െമയ് റി ാ ജിത മം. െകാ ാെത െകാ യ ാന കാരണമ njാ നിെ ണ ിേന . മ വ ാെര ം വാനര ാെര ം െകാ നീെയെ ര ി െകാേ ണേമ. എ േക െചാ ാ ംഭക ം ന നെ ം ന േത ന േകള് ന ം തീയ ം താനറിയാതവ ന തറി െചാ വ െചാ ക ന വ ം േക െകാ കി ം ന ത ാതവ േ ാന ാ ? സീതെയ രാമ ന െക ി െന േസാദര െചാ ാനതി േകാപി നീ ആ ി ള ി ന നേ ാ കാ നാ ി നി ാ വാ ീ ണെമാ േവ ന വ ംവ ം കാലമെ ം െചാ ാമ െകാ ം മെ േടാ! ന െതാ രാ ം വ ാവതവ മാപ ണ നാ കാലേദശാവ
ക ം നയ 401
ം
അ
ാ
രാമായണം
ല ം ൈവരിക കാല ം വീര ം ശ മി ംമ പ മ ഷകാരാദി േഭദ ം, നാ പായ മാ നയ ം േമലി വ െമാെ നി പി പഥ ം പറ മമാത െ ിേലാ ഭ സൗഖ ം വ ം കീ ി ംവ ി ഇ െന െ ാരമാത ധ ം െവടിെ െന രാജാവ് നിഷ്ഠെമ ാല ക ഖം വ മാ പറ െകാന ഹമാ ാഭിമാന ം ഭാവി ലവിനാശം വ മാ പറ െകാന ഹമാ ാഭിമാന ം ഭാവി ലവിനാശം വ മാ നിത ം ഢരാ േ ാരമാത ജന ളി ന കാേകാളെമ െചാ േവാര വിഷ വ െ ിയി േ ാ. ഢരാം മ ിക െചാ േക ീ കി നാ ം മന ം ല ം നശി േപാം. നാദേഭദം േക േമാഹി െച േചാധി മരി ം ഗ ലം അ ിെയ േമാഹി ശലഭ മ രായ ിയി വീ മരി മ ം രസ ി േമാഹി െചെ ബളിശം സി യാ ആ ഹെമ ി േലറിയാലാപ േപാ വാന ാതവ ം വ ം. ന െട വംശ ി ം ന നാ ി ലനാശം വ വാനായേ ാ ജാനകിത ിെലാരാശ ായ ം njാനറിേ ന രാ ി രാധിപ! ഇ ിയ വശനായിരി വെന മാപെ ാഴി ിെ നി യം. 402
ം
അ
ാ
രാമായണം
ഇ ിയ ാമം ജയി ിരി വെനാ െകാ ം വരാ നമാപ ക ന തെ തറി ിരിെ ലാ െചാ െമാ ി െലാ നഭി ചി ജ ാ ിത വാസനയാലതിനാവതേ മതി വശനായ് വ ം. എ ാലതി നി ാ മന ിെനെട ശാസ് വിേവേകാപേദശ െകാ വിേധയമാ ിെ ാ ിരി വേ ാ ജഗ ി ലാര േമാ നീ? ം വിചാരകാേല njാ ഭവാേനാ തെ പറ തിേ ഭവിഷ ഫലം? ഇേ ാ പഗതമായ് വ തീശ രകല്പിതമാ ത ാവത േ ാ. മാ ഷന രാമ േഷാ മന് നാനാജഗ യ നാരായണ പര സീതയാ േയാഗമായാേദവി േചതസി നീ ധരി ീ െക ി െന നിേ ാ തെ പറ ത ീലേയാ മ വ! േമെയ േതാരാ ം? njാെനാ നാ വിശാലയാം യഥാ ഖം കാനനാേ നരനാരായണാ േമ വാ േനര നാരദെന രിേതാേഷണ ക നമസ് രി ീടിേന . ഏെതാ ദി ി നി ാഗതനായിെതാദരേവാട െചയ്ക മഹാ േന! എെ ാ ാ ജഗ ി ല രം ടാത െചയ്കെയെ ാം േചാദി േനര നാരദെനേ ാ സാദരം െചാ ാ ദ െളാ േവ. രാവണപീഢിത ാരായ് ചമെ ാ േദവക ം നിമാ െമാ മി േദവേദേവശനാം വിഷ് ഭഗവാെന േസവി ണ ി സ ടെമാ േവ 403
അ
ാ
രാമായണം
ൈ േലാക ക കനാകിയ രാവണ പൗലസ്ത നതീവ ദുഷ്ട ഖല nj െളെയ ാ പ വി ീ ിെത മിരി താെത ചമ ി . മ നാെല ിേയ ത വിെ ം വിരി നാ േമ കല്പിതം മ നാെല ിേയ ത വിെ ം വിരി നാ േമ കല്പിതം മ നായ്തെ പിറ ഭവാനിനി സത ധ െള ര ി േവണേമ. ഇ ണ ി േനരം ം ചി കാ ണ ം കല ളിെ യ് :ഥ ിയി njാനേയാ യം ദശരഥനായ് വ പിറ ിനി ത രം ന രാധിപ തെ ം നി ഹിതീ ീ വനി േലാക ി സത സ ല്പനാമീശ ര ത െട ശ ിേയാ ം ടി രാമനായ് വ ം നി െളെയ ാെമാ മവനിനി മംഗലം വ ം ജഗ ി ം. എ െചയ് മറ മഹാ നി ന ായ് നി പി െകാ ക നീ മാനേസ. രാമ പര മായ സനാതന േകാമളനി ീവരദളശ ാമള മായാമ ഷ േവഷം രാമെനാേയന വാചാ മനസാ ഭജി നീ. ഭ ിക ാ സാദി ം ര മ ഭ ിയേ ാ മഹാ ാനമാതാെവേടാ! ഭ ിയേ ാ സതാം േമാ ദായിനി ഭ ിഹീന ാ ക ം നിഷ്ഫലം. സംഖ യി ാേതാള വതാര പ ജേന നാം വിഷ് വിെന ി ം 404
അ
ാ
രാമായണം
സംഖ ാവതാം മതം െചാ വ നി ശ െയ ാമകെല ള ീ വാ .
െട
രാമാവതാരസമമ െതാ േമ നാമജപ ിനാേല വ ം േമാ ം ാസ പനാ ശിവന് പര മാ ഷാകാരനാം രാമനാ ം താരക െമ െചാ ം ീരാമേദവെന െ ഭജി നീ. രാമെന െ ഭജി വിദ നമാമയം ന സംസാരസാഗരം ലംഘി രാമപാദെ ം ാപി നി ലാനേ ലയി ിതന ഹം. മായാവിേമാഹ െള ാം കള ടന് നീ ം ഭജി െകാ കാന ിെയ.
ംഭക
വധം
േസാദരേനവം പറ േക തിേ ാധം ദശാസ ം െചാ ിനാ : ാേനാപേദശെമനി െചയ്വാന njാനി ണ ിവ ി, യഥാ ഖം നി െയ േസവി െകാ ക, നീയ ം ിമാെന മി റിേ നഹം. േവദശാസ് ം േക െകാളളാമിനി േഖദമക ഖി വാ നാ . ആെമ ിലാ െച ാേയാധനം െചയ് രാമാദികെള വധി വരിക നീ. അ ജ വാ കളി രം േക ളനാം ംഭക നട ീടിനാ . വ ം ൈകവി േ ര മ നി ഹി ാ വ ം േമാ െമേ ാ വ ാകാര ം കട ംഗൈശലരാജാകാരേമാടലറിെ ാ തി തം 405
അ
ാ
രാമായണം
ആയിരംഭാരമി െകാ ളള താ ധമാ ളള ല ം ൈകെ ാ വാനരേസനയി േ ാ േനര വാനരവീരെര ാവ േമാടിനാ . ംഭക ത വര ക ാ ലാ സം മം വിഭീഷണ തേ ാ വ ളള രാ സേനവനിവ പറകംബരേ ാള യര തം! ഇ ംര മ േചാദി ളവതിരമാ വിഭീഷണ െചാ ിനാ . രാവണേസാദര ംഭക മമവജെന ം ശ ിമാ ിമാ . േദവ ലാ ക നി ാവശനിവനാവതി ാ േമ ാ ജയി ീ വാ . ത രി െള ാമറിയി െചി യാ വജ കാല് വീണിടിനാ . ാതാ വിഭീഷണ njാ ഭവ ിമാ ീതി െ െ യ ഹിേ ണേമ! സീതെയ നല് ക രാഘവെന njാനാദര വമാേവാളമേപ ിേ . ഖഡ്ഗ ം ൈകെ ാ നി ഹി ീ വാതേയാ മ ക njാ ഭീതനായ് നാലമാത ാ മായ്േപാ സീതാപതിെയ രണമായ് ാപിേ . ഇ ം വിഭീഷണവാ ക േക വ ചി ം ക ണ ാന ജെന. പിെ റ തേലാടി റ ി ധന നേ ാ ഭവാനി കിേ േമ. ജീവി ിരി പലകാല ഴിയി േസവി െകാള ക രാമപാദാം ജം ന െട വംശെ ര ി തി നീ നി ല ഭാഗവേതാ മെന ം. നാരായണ ിയെന ം നീെയ നാരദ തേ പറ േകേ നഹം. 406
അ
ാ
രാമായണം
മായാമയമി പ െമ ാ, മിനിേ ായാ െമ ി നീ രാമപാദാ ിേക എ േക ഭിവാദ ം െചയ്തതിഖി നായ് ബാഷ്പ ം വാ വാ ീടിനാ രാമപാ ശ ം ാപ ചി ാവിവശനായ് ീമാ വിഭീഷണ നില് ം ദശാ േര ഹസ്തപാദ ളാ മ ടവീരെര നാെയാെ ടി ട ിനാ േപടി ടാ കപിക േമാടി ട ിനാര് നാനാദിഗ േര. മ ഹസ്തീ െനേ ാെല കപികെളറായിരം െകാ ാനര ണാ . മ ടരാജന കെ ാ മല ൈകെ ാെ റി മാറി വ ിനാ ലെമ െകാ തിവി സ്തനായ് വീ േമാഹി ിത ജ . അേ ാളവെന േ ാെട െകാല് േമാദം നട നിശാചര . േ ജയി ീവെന ംെകാ ന േരശ ര െച േനര നാരീജനം മഹ ാസാദേമറിനിാ ഢേമാദം പനിനീരി ിയ മാല ം കളഭ ം കിനാരാലസ മാ തീ ീ വാനാദരാ . മ ടരാജനേത േമാഹം െവടിടേരാേഷണ ം െചവിക ം ദ നഖ െളെ ാ റി െകാരീേ പാ േപാ ാനതി തം. േ ാധ േമ മഭിമാനഹാനി ം ഭീതി െ ാ ര ാഭിഷി നായ് പിെ ം വീ ം വ ക തിസ നായ മി ാ ജ , പ ത ിേ മഴെപാഴി ംവ ം ദു ാരബാണഗണം െപാഴി ീടിനാ . 407
അ
ാ
രാമായണം
പ റായിരം വാനര ാെര ം വക് ിലാ ിയടസ് മവ ട . ക നാസാവില േട റെ ം പിെ ം വാരിവി മവ തദാ. രേ ാവര മാ രം നി പി ല ്മണ തെ േപ ി സത രം രാഘവ തേ ാട ാന ക േവേഗന ബാണംെപാഴി ര മ . ദ ിണഹസ്ത ം ല ം രാഘവ ത േണ ബാണെമയ്താ ഖ ി യാ ാ േണ വീ വാനര ം ന ര ാ െമാ മരി ി . വാമഹസ്േത മഹാസാല ം ൈകെ ാ രാമേനാേട മ നിശാചര . ഇ ാ മയ് ഖ ി ാന വീ മി ാരിക പല ം മരി ീ നാ . ബ േകാപേ ാടലറിയ ി ന രാധിപ പിെ മ െര അ ച ാകാരമായ ര െകാംഗപാദ ം റി ീടിനാ . വക് േമ ം പിള വി വാ ന േര തി േ രം പ ിക വായി നിറ ര മ ാരിൈദവതമായ് വിള ീടിേനാരസ് െമയ് മാംഗെ ംഖ ി ാരിതാ ം െതളി ാന േനരം. ഉ മാംഗം രദ ാരി വീ റിബ്ധയി വീണി േദഹ മേ രം.
നാരദസ് തി സി ഗ വിദ ാധര ഹ കയ ജംഗ ഖഗാപ്സേരാ ം 408
അ
ാ
രാമായണം
കി രചാരണകിം ഷ ാ ം പ ഗതാപസ േദവസ ഹ ം ഷ്പവ ഷം െചയ് ഭ ാ കഴ് ിനാ ചില് ഷം േഷാ മമദ യം. േദവ നീശ ര നാരദ ം തദാ േസവാ മ േപാടവതരി ീടിനാ . രാമം ദശരഥന ന ല്പലശ ാമളം േകാമളം ബാണധ രം ച ാനനം കാ ണ പീ ഷസ ം ം സദാശിവം രാമം ജഗദഭിരാമമാ ാരാമമാേമാദമാ കഴ് ട ിനാ :സീതാപേത! രാമ! രാേജ ! രാഘേവ! ീധര! ീനിേധ! ീ േഷാ മ! ീരാമേദവ! േദേവശ! ജഗ ാഥ! നാരായണാഖിലാധാര! നേമാസ് േത. വിശ ാസാ ി ! പരമാ ാ ! സനാതന! വിശ േ ! പര േമ! ൈദവേമ! ദു:ഖ ഖാദികെള ാമ ദിനം ൈകെ ാ മായയാ മാ ഷാകാരനായ് നായ് ാനസ പനായ് സത സ പനായ് സ േലാേകശനായ് സത ിെല ീവസ പനായ് സത ധാന ണ ിയനായ് സദാ വ നായവ നായതി സ നായ് നിഷ്കളനായ് നിരാകാരനായി െന നി ണനായ് നിഗമാ വാക ാ മായ് ചിദ്ഘനാ ാവായ് ശിവനായ് നിരീഹനായ് ച ീലനകാല ഷ്ടി ം ച ിമീലനംെകാ സംഹാര ം ര ം നാനാവിധാവതാര ളാ ശി ി ധ െ ം പരിപാലി 409
അ
ാ
രാമായണം
നിത ം ഷ തികാലാഖ നായ് ഭ ിയനാം പരമാ േന നമ: യാെതാരാ ാവിെന ാ ിെതെ ാ ം േചതസി താപേസ ാ നിരാശയാ ത പ ിനായ്െ ാ നമസ് ാരം ചി ാ പ േഭാ! നിത ം നേമാസ് േത. നി ികാരം വി ാന പിണം സ േലാകാധാരമാദ ം നേമാ നമ: ത സാദം െകാെ ാഴി മെ ാ ിനാ ത േബാധ ായ്പരിക മി േ ാ ത പാദപ ക േസവി തിിേ ാെലനി വകാശ ായ ം ചില് ഷ േഭാ! നി പാൈവഭവെമെ ാ െമ ി വാഴ്ക ജഗ പത! േകാപകാമേദ ഷമ രക ണ േലാഭേമാഹാദി ശ ാകയാ ിമാ ളി സ രി ീ വാ ശ ി മി നി മായാബലവശാ . ത ഥാ പീ ഷപാന ം െചയ് െകാാ ി നിെ ം ധ ാനി നാരതം ത ജ ംെചയ് നാമ രിി ാപ ി െലാെ നിര രം നി ചരിത ം പാടി വി നായ് സ രി ാനായ ഹിേ ണേമ. രാജരാേജ ! ര ലനായക! രാജീവേലാചന! രാമ! രാമാപേത! പാതി ം േപായ ഭാരമി നീ ബാധി ംഭക തെ െ ാ കയാ . േഭാഗീ നാകിയ സൗമി ി ം നാെള േമഘനിനാദെനെ ാ മാേയാധേന പിെ മേ ാ ദശ ീവെന ബ്ഭവാ െകാ ജഗ യം ര ി െകാ ക. njാനിനി േലാക ി േപാ 410
അ
ാ
രാമായണം
മാനവവീര! ജയി ജയി നീ! ഇ ം പറ വണ ി സ് തി തിഭ ിമാനാകിയ നാരദ ം തദാ രാഘവേനാട വാദ ം ൈകെ ാ േവേഗന േപായ്മറ ീടിനാനേ രം.
അതികായവധം ംഭക മരിേ ാ ാ ം ക ം വ മാ േക ദശാനന േമാഹി മിയി വീ ന ട േമാഹ ം തീ മാ ം െകാ പിെ ലതരം െചാ ി വിലാപി ഖി നാേയാ ദശ ീവെന ദാ െച െതാ ിശിര തനാേയാരതികായവീര ം േദവാ ക ം നരാ ക ം ബ േരവം മേഹാദര ം മഹാപാ ശ ം മ െമാ മി തിശ ിേയറി ം നിശാചരവീര ാ എ േപ ം സമര ിെനാ െ . ദുഷ്ടനാം രാവണ തേ ാ െചാ ിനാ :ദു:ഖി തിെന കാരണം nj െചെ ാെ രി െളെ ാ വരാമേ ാ ിനായയ ീ കി nj െളളാെലാ പീഡ ായ് വരാ. എ ിേലാ നി േപായ്െ ംെചയ് സ ടം തീ െ െചാ ാ ദശാനന ക ടാേതാള െപ ടം െകാ െപായ്െ ാ വിെന ാവ ം ആ ധവാഹന ഷണജാല മാേവാള ം െകാ ാ ദശ ര െവ ം കണേ പര െപ ടയ് ി മഹാരഥ ാരിവെര വ ം 411
അ
ാ
രാമായണം
േപാ റെ െച ക ളേ ാട കവി വര ാ ം സംഖ യി ിേതാള െപ ടവ കട േപാെല വ ക ളവ ക വീ ിലാ ീടനാ സത രെമെ ാ വിസ്മയം െചാ ാവതേ ം. ക ം മല ം കര ം െകാെ ാ െച വീരേരാേട നിശാചമ െകാ ിതാ കപിവര ാെര ം ന ശസ് ാസ് കി ണാ േര വാരണവാജി രഥ ം കാലാ ം ദാ ണ ാരായ രാ സവീര ം വീ വരി േചാര ഴക ം താണായി പലതാെയാലി ം. അ മി ാെത കബ ം പലത ിേക മാടി ട ീ തദാ. രാ സെരാെ മരി ക ിതിതേയാ മ ാ നരാ ക േമ ി തിര റേമറിയ കെനെ ാെല േവഗാല േ ാ അംഗദ ഷ്ടിക െകാ വ ത ട ഭംഗം വ ി യമ ര ാ ിനാ . േദവാ ക ം പരിഘ മായ് വ േദേവ തനയേനാേട ി . വാരണേമറി ിശിര മണ ി . വേരാ ംെപാ തീടിനാംനംഗദ േദവാദിക ം കഴ് ിനാനേ രം ക നില് ം വാ ം നീല ം മ ിവ ാ ണ ാര േനരം. മാ തിെകാ ി േദവാ കെന ം വീരനാം നീല മേഹാദര തെ ം രനാ ം ിശിര ി തലകെള 412
അ
ാ
രാമായണം
മാ തി െവ ി ള െകാ ീടിനാ . വ െപാ താന മഹാപാ ശ നേ രം െകാ കള ാ ഷഭ മഹാബല മ ം മരി ാ കപിസ മ ാേരാെടതി തതതിസത രം. വിൈശ്വകവീരനതികായനേ രമശ ളായിരം ിയ േതരതി ശസ് ാസ് ജാലം നിറ വി ം ധരിസ് നത തചി നായ് ിനായ് െച njാെണാലി മി ന രാേ ഷ്ഠ ന േ ാ നില് താ ഭയെ വാനരെരാെ വാ െപാ ി മ ി ട ിനാ . സാമ േമെറ േ ാരതികായെന സൗമി ി െച െച ാന േനരം. ല ്മണബാണ െച ം വിധൗ ത േണ ത ങ് ഖ ളായ് വീ േപാം ചി േ മാവത ാേ മ നായ് സൗമി ി നില് േനരം മാ തേദവ ം മാ ഷനായ് വ സാരനാം സൗമി ിേയാ െചാ ീടിനാ :പ
വിരി െകാ െ ാ ക കെകാ ിവേനല് യി ാ ധം ധ െ ര ി െകാ വാനി ിനി ാസ് െമയ്തിവ തെ വധി നീ പിെ നി ാ വധി െ മി ജിതനായ ദശാനന തെ ം െകാ പാലി ം ജഗ യം രാഘവെന പറ മറ സമീരണ . ല ്മണ ം നിജ ജ ത പദാ ി ന ാ റ ി വ ി ഷ്പകരസംഭവബാണം േയാഗി 413
അ
ാ
രാമായണം
ത േണ കണ്ഠം റി ാന േനരം മൗ പതിേ ാരതികായമസ്തകമാേമാദ െ ാെ കപി ലം രാമാ ിേക വ ൈകെതാ തീടിനാരാമയം േശഷി രേ ാഗണം.
ഇ ജി
ിെ
വിജയം
രാവണേനാടറിയി ാരവ ക ഹാ! വിധിെയ ലറി ദശകണ്ഠ ം മ ം ത ിമാ ം മ മ േ ം പടനായക ാ ം മ ിക ം മരി ീടിനാേര വെര ിനി ന ശ ര! ൈദവേമ! ഇ ം വിലാപി േനര െച ി ജി ം നമസ് രി ീടിനാ താതെന. േഖദ ാക േത േമ മാനേസ താത njാനിഹ ജീവി ിരി േവ ശ െളെ ാലെചയ് വ ം തീ ി ി േളണേമ. സ നായ് വാ ക ചി ം ൈകവി േ ജയി ാന ഹിേ ണേമ. എ േക തനയേന ം ണെ േ ഖേമ ജയി വരിക നീ. വ പനാം ം ി താതെന ത പടെയാ ം നട ട ിനാ ശംഭന സാദം വ വാനായ് െച ജംബാരിജി ം നി ംഭില ി സംഭാരജാല ം സ ാദ സാദരം സംഭാവ േഹാമമാരംഭി ിതേ രം. ര മാല ാബര ഗ ാ േലപനനായ് ത പേദശാന ിതം ഭ ി ലി ി ിേദവെന ശ ി തനി വ ി വ വാനായ്. 414
അ
ാ
രാമായണം
ന രാധിപ െമ ം വ വ സ രമ രസ് തം ക വ മാ ക ം കഴി ഥ ചി ഭാ സാദ ാലദി തം ശസ് ാസ് ചാപരഥാദികേലാ മാനവിദ ം ലബ്ധ ാ നിരാ ലം േഹാമസമാപ്തിവ ി റെ രാമാദികേളാ േപാരിനായാശര േപാ ളം െ ാ േനരം കപിക ം രാ സെരെ ാ ീടിനാ . േമഘജാലം വരിഷി േപാെല േമഘനാദ കണ കി ട ിനാ . പാഷാണപ ത ാദിക െകാ ഭീഷണ ായ വാനരവീര ം ദാ ണമായ് ഹരി ട ിനാ വാരണവാജി പദാതി രഥിക ം അ ക ത രിയി െച ംവ കെ ാ രാവണി സ ാപേമാ മ ാന ം െചയ് സ തം കിനാ ാസ് സ യം. വര ാ വീ ട ിനാ . വ പരാം മ ട ാ െട െമ ി വം മി മ ം അ ക െകാ പിള െത െതെര ക ം കല േമാഹി വീണിടിനാ . അ ബാണം വിവിദേന നെരാ ൈമ മ ഗജേ ം െതാ ബാണം നള ം തറ ിതേമ ഗ നാദന െമ ി ം ഈെരാ േത ി നീല ം മീര ബാണ ള് ജാംബവാ െമ ി ം ആ പനസ േമ വിനതനീ415
അ
ാ
രാമായണം
രാ േഷണ െമ ദ ം ആറ ബാണ ഷഭ ം േകസരിാ െമാര ം െട വേ ി പ ശതബലിയ്െ ാ ം പ െമാെര മാഥി േമ ി പ ം നരി പ േമ ി ശ ിേയ ം േവഗദ ശി േപാെല നാല്പ െകാ ദധി ഖെ ി ം നാല്പ ര ഗവാ േമ ി ഗവയ മ ശരഭ ം െമാ നാ േമ ഖ ം ദു ഖേന ിതി പ ിനാല സ ാനമായ പ താര ം േജ ാതി ഖ മ പേത നരാത േമാെട പത ിവദന ം അംഗദേ െല പ െകാ ി ംഗനാം ീവേന ശരശതം ഇ ം കപി ലനായക ാര പേ േകാടി ം വീണി തേല. മ ട ാരി പെ ാ െവ മ തനയ ം വീേണാരന രം ആവതിേ മിതി ന െ േദവേദവ ാ മേന ന മേ രം വ ാ ലം പറ നില്േ ഷാ രാഘവ ാെര െമയ് വീഴ് ീടിനാ േമഘനാദ മഹാവീര തധര . േശാകവിഷ മായ് നി ലമായി േലാക ം കൗണപാധീശജയ ിനാലാഖണ്ഡലാരി ം ശംഖനാദം െചയ് േവേഗന ല യി ി ീടിനാ േലഖസ ഹ ം മാഴ്കി ഗതാശയാ
416
അ ഔഷധ
ാ
രാമായണം
ിനായി ഹ മാെ
ഗമനം
ൈകകസീ ന നായ വിഭീഷണ ഭാഗവേതാ മ ഭ പരായണ േപാ വ േമലിലാപ njാെനേ ാ േപാ ളം ൈകവി വാ ി നി ീടിനാ . െകാ ി ം മി ി ിട തി ാണവരാെര റിേയണെമേ ാ േനാ ിേനാ ി രി ട ിനാനാ േമ ം വാ മേ രം ആരിനി െതാ സഹായ ിെനാരായ്ക േവണെമേ ാ വ ം തദാ ശാഖാ ഗ കിട വ കളി ചാകാതവരിതിലാെര േനാ വാ ഏകാകിയായ് നട േനരം ത രാഘവഭ വിഭീഷണെന ത ിലേന ാന മറി ദു:ഖം നി ല്മാ നട ീടിനാ പിെ ം. പേഥാജസംഭവന ന ജാംബവാ താതന ഹംെകാ േമാഹം തീ ക മിഴി ാന താ ിരി േ ാ െച വിഭീഷണ േചാദി ിതാദരാ :നി െട ജീവ േ ാ കപി ംഗവ! ന ായിെയ ി നീെയെ യറി ിേതാ? ക മിഴി ടാ ധിരം െകാ നി െട വാ േക ി വിഭാതി േമ രാ സരാജ വിഭീഷണെന സാ ാ പരമാ െമേ ാ െചാ ക. സത ം വിഭീഷണനായ njാെനേടാ! സത മേത നെര േക വ േചാദി ിതാശരാധീശ ര തേ ാ േബാധ േ ാ ഭവാേന മാകയാ േമഘനാദാസ് േള മരിെ ാ 417
അ
ാ
രാമായണം
ശാഖാ ഗ ളി ന െട മാ തി ജീവേനാേട നെര ാ മാെ ിലാവെത ാം തിരേയമമിനിെയേടാ! വാതാ ജനി വാ ല ായ ം? രാമസൗമി ി ീവാംഗദാദികളാമവേരവരി ം വിേശഷി നീ േചാദി െത സമീരണ േന? േമാദി െത വെന റിേ ം? എ ിേലാ േക നീ; മാ തി െ ി സ ടമി മ ാ മറി ാ ം മാ ത മരി ിെത ാകി മാ മിെ ാെ മരി തിെ ാ േമ. സാരസസംഭവ വാക ം േക മാ തി ം ബ മാനി സാദരം njാനിതേ ാ മരി ീെല വ കാല് ലാേമാദ െ ാ വീ വണ ിനാ ഗാഢമായാേ ഷ ം െചയ് ജാംബവാ െട ലയി ക െചാ ീടിനാ :േമഘനാദാസ് േള മരിെ ാ ശാഖാ ഗ െള ം പിെ ന െട രാഘവ ാെര ം ജീവി ി വാനാ വരാ മി നീെയ ിേയ േപാകേവണം നീ ഹിമവാെന ം കടാ ലമ ൈകലാസൈശലെ ാളം ൈകലാസസ ിധിയി ശഭാ ിേമ ദിവ ൗഷധ ളറിക നീ. നാ ദിവ ൗഷധ ളവ ി നാലി ം നാമ ം േക െകാ ക ി വിശല കരണിെയെ ാെ േടാ പി സ ാനകരണി ാമ ം ന വ കരണി നാലാമ ം െചാ വ njാ തസnj്ജീവനി സേഖ! 418
അ
ാ
രാമായണം
ര ൃംഗ യ കാണാമവര ി ം മേ മ ക നില്പ ം ആദിത േനാളം ഭ നാലി ം േവദസ പ െള റിക നീ. വാരാ ിധി ം വന ൈശല ം ചാ നദിക ം രാജ കടാരാ വരിക വ ക ം െകാ മാ തന ന! േപാക നീ ൈവകാെത. ഇ ം വിധി ത വാ ക േക വ ഭ ാ െതാ മേഹ േമറീടിനാ . േമ വിേനാളം വള ചമ വ വാരാ ിധി ം ലപ ത ം ല ം രാ സ ം വിറയ് ം വ ം ശ ാരഹിതം ക േ ാടലറിനാ . വാ േവേഗന തി യ ംബേര േപായവ നീഹാരൈശല ം ൈവരി മണ്ഡ ം ശ രൈശല ം േനേര ധരാനദി മളകാ രം പി ി േമ ഗിരി ഷാഭാ ി ം ക മാ തി വിസ്മയെ േനാ ീടിനാ .
കാലേനമി െട
റ ാട്
മാ തന നനൗഷധ ി മാ തേവേഗന െപായതറിെ ാ ചാരവര ാ നിശാചരാധീശേനാടാ മറിയാെത െച െചാ ീടിനാ . ചാരവാക ംേക രാ ി രാധിപ പാരം വിചാരം കല മ വിനാ . ചി ാവശനായ് മി ളവ ഹ ി നി റെ രാ ിയിലാ ം സഹായ ം ടാെത രാ ി രാധിപ കാലേനമിഗ-ഹം ാപി ളവതിവിസ്മയം വ419
അ
ാ
രാമായണം
നാ േമാദം െതാ സ സ്തനായ് അ ഘ ാദിക െകാ ജി േചാദി ാന േ ാദയം വ ം േ ല തരം. ഇെ ള വാെനേ ാ കാരണമി െന മ ളളക ടി ടാെത? ദു:ഖനിപീഡിതനാകിയ രാവണന ാലേനമിതേ ാ െചാ ീടിനാ : ഇ ാലൈവഭെമ െചാ ാവ െമാെ നിേ ാ െചാ വാന വ ം ശ ിമാനാകിയ ല ്മണെന െട ശ ിേയ ാ വീണിടിനാ തേല. പിെ വിരി ാസ് െമയ് മമാ ജ മ വ ാെര ം വാനര ാെര ം െകാ രണാ ണംത ി വീഴ് ീടിനാ . െവ ി റ മടി ി ിതാ ജ ഇ ജീവി ി െകാള വാ മാ തന നനൗഷധ ി േപായീടിനാ . െച വിഘ്നം വ േ ണമതി നീ. നിേ ാ പായ ം െചാ ാമതിെ േടാ. താപസനായ് െച മാ മേ പാപവിനാശനമാ ളള വാ ക െചാ ി േമാഹി ി കാലവിളംബനം വ കണ ി ം നീ വ ീടണം. താമസവാ കള് േക േനരം കാലേനമി ം രാവണ തേ ാ െചാ ിനാ സാമേവദ !സ വ ! ലേ ശ ര സാമമാെമ െട വാ േക േ ണേമ! നിെ റി മരി തിനി ാലെമ ളളിേല ം മടിയി നി യം. മാരിചെന ണേ മരി ാ മനതാരിെലനിേ മിെ ാ ച ലം. മ ം ത ിമാ ം മ മ ം മ െട ന മ ം ത ം ഒെ മരി നീ ജീവി ി ി 420
അ
ാ
രാമായണം
ദു:ഖെമാഴിെ െ ാ ഫല ളള ം? എ രാജ ംെകാ പിെ െയാ ഫലെമ ഫലം തവ ജാനകിെയെ ാ ം? ഹ ! ജഡാ കമായ േദഹം െകാ െമ ഫലം തവ ചി ി കാ െകേടാ. സീതെയ രാമ െകാ െ ാ നീ േസാദരനായ്െ ാ രാജ ം വ ക കാനനംത ി നിേവഷ ം മാനസ ിേയാ ടി നിത ം ത ഷസ ായ േതാേയ ളിത ഭ ിേയാട േ ാദയം ക സ ാനമസ്കാര ം െചയ് ശീ േമകാേ ഖാസനം ാപി ഷ്ടനായ് സ വവിഷയസംഗ ം ൈകവി സ േവ ിയ ം ത ാഹരി ട ആ നീ ക ക ാ ാനമാ നാ സ ാേ ാദയംെകാ സ വേലാക ം ാവരജംഗമജാതികളാ ളള േദവതിര ക് മ ഷ ാദിജ ം േദഹ ീ ീയാദ ം നിത നാം േദഹി സ വ ി മാധാരെമ ം ആ സ്തംബപര ാെയേ ാ താ പര െ ാ ക ം േക ം ഒെ തിെയ െ െചാ െ ം സ മായെയ ം പറ ീ ഇ േലാക ി േനകധാ സ ിതിവിനാശ കാരണം േലാഹിതേശ ത ഷ്ണാദിമയ ളാം േദഹ െള ജനി ി ം മായാ. ഗണം കാമേ ാധാദികെള ാം ിക ം ഷ്ണാഹിംസാദികെളേടാ തെ ണ െളെ ാ േമാഹി ി തെ വശ ാ മാ ാവിെനയവ . ക ത േമാ ത ഖ ണ െള 421
അ
ാ
രാമായണം
നിത മാ ാവാ മീശ ര ത േല ആേരാപണംെചയ് തെ വശ ാ ി േനെര നിര രം ീഡി െകാള . നാ ാപരേനകവേളാ നായ് വ റ കാണഉ ി . ത െടയാ ാവിെന ാ മറ ിതന ഹം മായാ ണവിേമാഹ ിനാ േബാധസ പിയാേയാ വിനാ . േബാധിതനായാ നി േ ിയ മായ് കാ തിതാ ാവിെന സ്പഷ്ടമായ് സദാ േവ െത ാമവ വ തദാ. ദുഷ്ട ാ തി ണ േളാടാ േവ െപ ജീവ നായ് വ ം േദഹി ം. നീ േമവം സദാ ാനം വിചാരി മായാ ണ ളി നി വി നായ് ആദ തിവി നാ ാവിതി ാത ാ നിരസ്താശയാ ജിതകാമനായ് ധ ാനനിരതനായ് വാ െക ാ വ മാന േമ ം വികല്പമിേ ാ നീ. ധ ാനി തി സമ നെ ിേലാ മാനേസ പാവേന ഭ ിപരവേശ നിത ം സ ണനാം േദവെനയാ യിത ാസ ാ നിര രം പ ക ികാമേധ വ പീേറാല്പേല തര്നഗണാ ിേത നി േല ്േണ ദുതേര സീതയാ സം ിതം ല ്മണേസവിതം ബാണധ രം വീരാസന ം വിശാലവിേലാചനൈമരാവതീ ല പീതാംബരധരം ഹാരകിരീടേക രാംഗദാം ലിേയാ രത്നാ ിക ല രചാ കടകകടി കൗസ് ഭ സാരസമാല വനമാലികാധരം ീവ വ സം രാമം രമാവരം 422
അ
ാ
രാമായണം
ീവാ േദവം ം ജനാ നം സ വ ദി ിതം സ േവശ രം പരം സ വവ ം ശരണാഗതവ ലം ഭ ാപര നായ് ധ ാനി ി നായ് വ ം ഭവാ നി ണണയം. ത രി ം േക െകാ ക ം െചാ ക രി ം രാമരാേമതി സ തം ഇ െന കാലം കഴി െകാള ാകിെല െന ജ പിെ ാ ? ജ ജ ാ ര ി ളേളാ കല്മഷെമാെ നശി േപാം നി യം. ൈവരം െവടി തിഭ ിസം നായി ീരാമേദവെന െ ഭജി നീ. േദവം പരി േമകം സദാ ദി ഭാവിതം ഭാവ പം ഷം പരം നാമ പാദിഹീനം രാണം ശിവം രാമേദവം ഭജി ീ നീ സ തം. രാ േസ കാലേനമി പറേ ാ വാ ക പീ ഷ ല ള് േക യാ േ ാധതാ ാ നായ് വാ മായ് ത ഗളം േഛദി തിെ ാ െ െചാ ീടിനാ . രാ സരാജ! ദുഷ്ടാ ! മതി മതി സ ഭാവമി െകാ കിം ഫലം? നി െട ശാസനം njാന ഷ്ഠി നെത െട സ ഗതിെ ധരി നീ. സത സ പെ വ ി തി njാനദ സ ദ നാേയ മടിയാെത. എ പറ ഹിമാ ിപാ േശ ശം െച ി ാ നിേവഷമായ് ത േണ. കാണായിതാ മം മായാവിരചിതം നാനാ നിജനേസവിതമായ ം. ശിഷ ജനപരിചാരകസം ഷ ാ മം ക വാ തനയ ം ചി ി നി ാനിവിെടെയാരാ മ423
അ
ാ
രാമായണം
െമ ലം പ ക ി മി njാ മാ വി ംശം വരികേയാ േകവലേമാ ണെമ?േനാവി മ ീ? നാനാ കാര ം താപസെന പാനീയപാന ംെചയ് ദാഹം തീ കാണാം മഹൗഷധം നില് മത തം േ ാണാചലം ര ംഗവാ ഹ ാ . ഇ ം നി പിെ ാ േയാജനായതം വിസ്താരമാ മായാ മമ മം രംഭാപനസഖ രേകരാ ാദിസ മത േതായവാപീ തം കാലേനമി ിയാമാചര ം ത ശാലയി ത ിക് സദസ ാദികേളാ ം ഇ യാഗം ഢമാ ാറ ഷ്ഠി ച ഡ സാദം വ ീ വാ ഭ ാ ശിവ ജ ം െചയ് വാ ന േര നാം താപസ്േ ഷ്ഠെന വീ നമസ്കാര ം െചയ് ട ജഗ ാണതനയ മി െന െചാ ിനാ : രാമ േതാഹം ഹ മാനിതി മമ നാമം പവനജനnj്ജനാന ന രാമകാര ാ മായ് ീരാം രാശി സേമാദമി േപാ തേപാനിേധ! േദഹര ാ മിവിേടയ് വ ി ദാഹം െപാറാ ത ീ ടി ീ വാ . എ ജല ലെമ െചേ ണെമ േമ പാ െതെ േമാഗതം. മാ തി െചാ േക നീശാചര കാ ണ ഭാവം നടി െചാ ീടിനാ : മാമകമായ കമണ്ഡ ം ജലമാമയം തീ േവാളം ടി ീ ക. പക ഫല ം ഭ ി ന രം ദുഃഖം കള റെ ാ റ ക ഏ ം പരി മിേ ഭവാനിനി 424
അ
ാ
രാമായണം
ത ം ഭവ ം േമലി ഭവി ം ദിവ ശാ ക റി ിരി ി വ മായ െകാ െചാ ീ വാ . വാനര ാ ം മി ാതനയ ം മാനവവീരനിരീ ിതരാകയാ േമാഹ ം തീ െ നീ ിെത ാവ മാഹവ ിെ ാ മി നി ീടിനാ . ഇ മാക ണ െചാ ാ പി ംഗവെന ം കാ ണ ശാലിയേ ാ ഭവാ . പാരം െപ േമ ദാഹമ െകാ േപാരാ കമണ്ഡ സം ിതമാം ജലം. വാ തനയേനവം െചാ േനര മായാവിരചിതനായ വ വിെന േതായാകരം െച കാ ിെ ാ െ ഭേയാ ദാ കാലേമനി ം െചാ ിനാ േന നിമീലനം െചയ് പാനീയ ം പീത ാ മമാ ികം ാപി സത രം എ ാ നിന ൗഷധം ക കി വാനി നെ ാ മേ പേദശം െചയ്വ എ േക വിശ ാേസന മ തിെച ാനയ വ വിേനാ ം ദാ. ക മട വാപീതടം ാപി ത ീ ടി ാ ട ം ദശാ േര വ ഭയ രിയായ മകരി തനായ മഹാകപിവീരെന തി കളവാെനാ െ േനര ക മിഴി കപീ ം േനാ ിനാ . വക് ം പിള കേ ാ മകരിെയ ഹസ്ത െകാ പിള ാ കപിവര . േദഹ േപ ി േമല്േപാ േപായി േദഹി ം മി േപാെല തദത തം. ദിവ വിമാനേദേശ ക ിതേ രം ദിവ പേ ാ നാരീമണിെയ ം. േചേതാഹരാംഗിയാമപ്സരസ് ീമണി 425
അ
ാ
രാമായണം
വാതാ ജേനാ െചാ ാള േനരം. നി െട കാ ണ ാകയാെലനിി വ ശാപേമാ ം കപിവര! െമാരപ്സരസ് ീ njാെനാ നിത െട ശാേപന രാ സിയായ ം ധന മാലീതി േമ നാമം മഹാമേത! മാന നാം നീയിനിെയാ ധരി ണം. അ ണ ാ േമ നീ ക താപസ ന ര കാലേനമി മഹാഖല രാവണേ രിതനായ് വ ി വ താവക മാ വിഘ്നം വ ീ വാ താപസേവഷം ധരി ിരി ി താപസേദവ േദവാദി ഹിംസക ദുഷ്ടെന േവഗം വധി കള ിനിഷ്ടേമാദം േ ാണപ തം ാപി ദിവ ൗഷധ ം െകാ െച ിനി വ ാദവംശമേശഷെമാ ക njാനിനി േലാക ിന് േപാ വാനരവീര! ശലം ഭവി േത. േപായാളിവ ം പറ വ , മാ തി മായാവിയാം കാലേനമിത ിേക െച ാ, നവേനാട് െചാ ാന ര ം: വ ീ വാനി ൈവകിയെതെ േടാ? കാലമിനി ളയാെത വരിക നീ ലമേ ാപേദശം െചയ നാ njാ ദ ിണ ം ത ഭിവാദ ം െചയ്ക ദ നായ് വ ം ഭവാ നി യം ത േണ ഷ്ടി ം ബ ാ ഢതരം ര : വേരാ മാംേഗ കപി വര ഒ ടി ാന െകാ വ ം തദാ െച ീടിനാ ധ രാജാലയം
ദിവ ൗഷധഫലം 426
അ
ാ
രാമായണം
ീരാ വെ ം േ ാണാചലെ ം മാ തി ക വണ ി േനാ ം വിധൗ ഔഷാധാവാസാ ഷഭ ി ം ക ിതൗഷധെമാ േമ ക മി േ ാ. കാണാ േകാപി പ തെ ി േ ണാ ബിംബംകണെ ിടി വ െകാ വ േപാ രാഘവ ി വി തീ ീടിനാ വ ടയ് േ രം െകാ േന വ ം ീതി ാ നീലകണ്ഠ മാന മായ് വ ിേത ം ഔഷധ ി കാ ത ിയ േനര േദാഷമകെ േ ിെത ാവ ം മി വ ംതെ യാ ണമി തെ ൈശലമിെ ാ സംശയം അ ായ്കിെല െന രാ ി രബലം െകാ ി െത െചയ്േതാരന രം െമ യ ാ കപി ംഗവ വ ാനരനിമിഷംെകാ പിെ ം േ മരി നിശാചര ാ ട ന േര നിേയാേഗന രാ സ വാരാ ിധിയിലി ീടിനാ, െര കാരണം ജീവി തി രേ ാ ണം
േമഘനാദവധം രാഘവ ാ ം മഹാകപിവീര ം േശാകമക െതളി വാ ംവിധൗ മ ടനായക ാേരാ െചാ ിനാന തനയ മംഗദ ം തദാ : നി താ ം റ ിനി വാനരെരാെ ട റി മതി ക വയ് ഹ ളിെലാ േവ െകാളളി ം െളാെ റി െത െതെര പ തടാക കിട ക 427
അ
ാ
രാമായണം
േഗാ രദ ാരാവധി നിര ീ ക മി െമാെ െയാ ി നിശാചരളളവരി െ ിേലാ െവ െപാറ ാ റ റെ മ ക വീ ി യയ് ാമ ണം. എ േക വ െകാളളി ം ൈകെകാ െച െത െതെര വ ട ിനാ ാസാദേഗാ രഹ േഗഹ ം കാസീസകാ ന പ താ ം ആ ധശാലകളാഭരണ മായതന ംമ നശാല ം വാരണ ം വാജി സ ഹ ം േത ക ം െവ െവ വീണീ . സ േലാകേ ാളെമ ി ദഹന ം ശ േനാട റിയി ാനനാ ലം മാ തി തിേലെറ ന ായ് ചമേ ാ ല ാ രം തിയായ് വ ി രാ ി രസ് ീക െവ ലറി ാ മാ ി െത െതെര ാക ം മാ ാണ്ഡേഗാ ജനാകിയ രാഘവ ളള ശര െപാഴി ം േഗാ ീരിജി ം ജയി െമ ം പാ േ ാളമ തെമ പറക ം രാ ി ര ാ നിലവിളേഘാഷ ം രാ രസ് ീക േക േഘാഷ ം വാനര ാ നി ല േഘാഷ ം മാനേവ ധ ാനാദേഘാഷ ം ആനക െവ ലറീ േഘാഷ ം ദീനത രഗ നാദ ം സ തം തി ി ഴ ി മ ി ചി ദശാനനവീര ം ംഭക ാ ജ ാരി െ ാ ഭേനാടാ നീ േപാെക െചാ ിനാ ത ിയാ ളള നി ംഭ മേ രം 428
അ
ാ
രാമായണം
ി njാെന തി റെ ാ ന താ ം ജംഘ െമ ം ളള പാ ം േശാണിതാ ം പടേയാ ം റെ െച ളം കല ാ കപിവീര ം ിയിലാ െപാ െതാ ി ര ാ െത െതെര ചാക ം ശസ് ാസ് െകാ കപിക ം ഗാ േഭദി ധാ ിയി വീഴ്ക ം ഏ പിടി മടി മിടി മേ ം കടി ം െപാടി ം പരസ്പരം ചീ ം പറ ം മരാമരം േതാ േപാകായ്െക െചാ ിയ ം വാനരരാ സ ാ െപാ താരഭിമാനം നടി ം ത ജി ം കേളബരം. നാല നാഴികേനരം െപാ തേ ാ കാല രി ിേത രേ ാഗണം. ക ന വ േപാട ാന േനരമ െകാേ മക കപിക ം ക ം കല െ ാഴി ാര ക ഥ ജംഭാരിന ന ം േകാപി ക ന തെ വധിേ ാരന രം പിേ ട ാ ജംഘ ം പാ ം തഥാ േശാണിത േന ം േകാപി ാര േനരമംഗദ കൗണപ ാ വേരാ ം െപാ തതിീണനായ് വ ി ബാലി തനയ ം. ൈമ മാ വിവിദ മായ് മേ തരം വ ാര േനരം െകാ ാ ജംഘെന ാേരയ മഥ പിെ യ ം വിവദ മഹാബല െകാ ി േശാണിതേന െന മഥ ൈമ ം പാ െനെ ാ വീഴ് ിനാ ന രവര ാരവ നാല്വ ം ക വ വ വി രാ രാ
429
അ
ാ
രാമായണം
ത രം േവശിേ ാരന രം ംഭനണ ശരംെപാഴി ീടിനാ വ രാം വാനര ാെരാെ മ ിനാ ീവ ം േതരിലാ ാ ചാടി വീതേയാടവന് വി കള ീടിനാ ഷ്ടി ം െചയ്ത േനര ംഭെനെ െ െ െ റി ീടിനാനബ്ധിയി വാരാ ിധി ം കല ിമറി തിേഘാരനാം ംഭ കേരറി വ ീടിനാ ര ാ ജ മ ക േകാപി ര ാ ജാലയ ി യ ീടിനാ ീവന ജെനെ ാ േനരമത നി ംഭ പരിഘ മാ ട സംഹാര െനേ ാെല രണാജിേര സിംഹനാദം െചയ്ത ാന േനരം ീവെന ി ിലി വാതാ ജനേ െച ാ നി ംഭെന േണ. മാ തിമാറിലടി ാ നി ംഭ ം പാരി ി വീ ത പരിഘ ം ഉ മാംഗെ റിെ റി ാനതിനാേയാ ജഗ ാണ ം േപടി മ ിനാ േശഷി രാ സ െട ട ാ കപിവീര ം ല യി ട ാരവ ം െച ലേ ശേനാടറിയി ാരവ ക . ംഭാദിക മരിേ ാ ദ ം േക ജംഭാരി ൈവരി ം ഭീതി ീടിനാന് പിെ ഖരാ ജനാം മകരാ േനാടന നേകാേപന െചാ ാ ദശാനന െച നീ രാമാദികെള യി ി വ ീ െക േനരം മകരാ ം ത െട ൈസന സേമതം റെ സ ാഹേമാ മ രണാ േണ. പ ഗ ല ളായ ശര െള 430
അ
ാ
രാമായണം
വ ീകീലാകാരമായ് െചാരി ീടിനാ നി ടാ ഭയെ വാനര െച ഭയം തരിെക രാമാ ിേക നി പറ േക ളേവ രാമച ം വി ം ഴിെയ ല ട വി ാളികളി ളളവ തേ ാ നിെ ണ ബാണ കീടിനാ ഒ ിെനാെ ാ െമയ്താ മകരാ ം ഭി മായീ ശരീരം കമലാ ം അേന ാന െമാ ം െപാ നി േ രെമാ തള ചമ ഖരാ ജ അേ ാ െകാടി ം ട ം തിര ം ത പാണിത ിലി െ ാ ചാപ ം േത ം െപാടിെപ ാെനയ് രാഘവ സാരഥി തെ ം െകാ ാന േനരം പരില ാ ചാടി ല ംെകാ പാരമ മകരാ െന ദാ പാവകാസ് ംെകാ കണ്ഠ ം േഛദി േദവക ാപ െമാ തീ ീടിനാ രാവണിതാനതറി േകാപി വേ വെര ം െപാ താ റ ാ ി രാവണേനാടറിയി ാന േക േദവ ലാ കനാകിയ രാവണ ഈേര േലാകം ന ംപടി പരിചാരക ാേരാ ടി റെ ാ അേ ാള ക േമഘനിനാദ ം ത പാദ ം പണി െചാ ീടിനാ ഇേ ാളടിയനരികെള നി ഹിവി ായ സ ടം േപാ വാ അ : രം ി ളീ ക സ ാപ ാക തി കാരണം ഇ ം പറ പിതാവിെന വ ി ാരിജി ം റെ േപാരിനായ് േ ാദ മം ക സൗമി ി െച കാ431
അ
ാ
രാമായണം
േനാടി ണ ി ളിനാ നിത ം മറ നി ി െന രാവണകപിവര ാെര ം നെ ം അസ് െളയ് ടന ം വ െത നാേള െപാ ണമി െന? ാസ് െമയ് നിശാചര ാ ലലനാശം വ ക സത രം സൗമി ി െചാ വാ ി െന േക ഥ രാമഭ സ ാമി താ മ െചയ് ആേയാധന ി േലാ വേരാ മാ ധം േപായവേരാ ം വിേശഷി േനേര വരാതവേരാ ം, ഭയം പാദാ ിേക വ വീ വേരാ ം ൈപതാമഹാസ് ം േയാഗി െതേടാ! പാതക ാമത ായ്കിേലവ ം njാനിവേനാട് േപാ െചയ്വെന ാവ ം ദീനതെയ ിേയ ക നി ീ വി എ െചയ് വി ം ല ിേക സ നായ കെ ാ രാവണി ത േണ ചി ി കല് ി ല യി മായാസീതെയേ രി വ ട പ ിമേഗാ ര െട റെ നി ലനായ് നി േനരം കപിക ം േതരി മായാസീതെയ ദു:ഖി മാ തി താ ം പരവശനായി വാനരവീരെര ാവ ം കാണേവ ജാനകീ േദവിെയ െവ ിനാ നി യം അേ ാ! വിേഭാ! രാമരാേമതി വാവി മ മിഴിയാ റവിളി ീടിനാ . േചാര ം പാരി പര ിത ക . മാ തി ജാനകിെയ േതറീടിനാ േശാഭയിേ ം ന ിനി ിനാ പ ിതി പരെമ ളളതീശ ര! നാമിനി വാ ക സീതാവധം മമ 432
അ
ാ
രാമായണം
സ ാമി തേ ാ ണ ി ാ കപികെള! ശാഖാ ഗാദിപ ാേര ം വാ ി േശാകാ രനായ മാ ത ന ന െച ക രാഘവ ം തദാ െചാ ിനാ ജാംബവാ തേ ാ സാ ലം: മാ തിെയ െകാ ിേ ാ േപാ ി ! േപാരി റംതിരി ീ മാറി വ നീ െടയ െച ീ ക സത രം േലാേകശ ന ന! പാ േത േമ ഇ മാക ണ വിധി ത ം കപിസ മ ാ മായ് െച ല തരം എ െകാ ി വാ ിേ ാ ി ഭവാ ? ബ െമ , േ ാ തെ നട നീ എ േനരം മാ താ ജ െചാ ിനാനി േപടി വാ ീ കയ njാ ഉെ ാരവ ായി , തിേ ാേഴ െച ജഗ സ ാമിേയാ ണ ി ണം േപാരിക നീ മിേ ാ ിനി െയ ട മാ തി െചാ േക , വ താ മായ് െച െതാ ണ ി ി ൈമഥിലിത െട നാശ ാ െമേ േമ. മിയി വീ േമാഹി ര മ സൗമി ി താ മേ രം തി മടി െച മടിയിെല േച ീടിനാ , മ വ ത പദമnj്ജനാ ം ഉ ംഗസീമനി േച ാന ക നി ം രാെയാെ നി കപിക ം ദു:ഖം െക തിനാ ളള വാ കെളാെ റ ട ീ മാര ം എെ ാ േഘാഷ ായെത ാ നീ ചി ി വിേട വ , വിഭീഷണ േചാദി േനരം മാര പറ ി ാ മാതിരിശ ാ ജ െചാ ക ിണ െകാ ി ിരി വിഭീഷിണ433
അ
ാ
രാമായണം
നേ ാ! ര ാെര റി വിേഭാ! േലാേകശ രിയായ േദവിെയെ ാ വാ േലാക യ ി ലാ ായ് വരാ മായാനി ണനാംേമഘനിനാദനിാര മ ഷ്ഠി െത ിെന ാ േക മ ട ാ െച പ വി ീടാെത ത ിലാ നി ംഭിലയി െച ട ത െട േഹാമം കഴി തിനായ്െ ാ കേ ാ പായമത തം െച ിനി േഹാമം ടേ ണ മ ായ്കിെല മവെന വധി താ േമ രാഘവ! സ ാമി ! ജയജയ മാനസവ ാ ലം തീ െ േ ല് ദയാനിേധ! ല ്മണ മടിയ ം കപി ലഖ വര മായി േപാകണം ഓ കാലം കള ീട േത േമ യാ യയ്േ ണ െമ വിഭീഷണ െചാ േക ളവാലസ ം തീ മ വ േപാവാന ജnj ന കീടിനാ വസ് ാ െള ാം ധരി േനര താ നായ് ീരാമഭ ം േസാദര തെ ം രാ സ ംഗവേസാദര തെ ം വാനര ാെര ം െച ദശ ീവന ന തെ ം െകാ വരിെക ഹം ന കിനാ ല ്മണേനാ മഹാകപിേസന ം രേ ാവര ം നട ാര േനരം ൈമ വിവിദ േഷണ നള നീലനി ാ ജാ ജ േകസരി താര ം ര ഷഭ ശരഭ വിനത ം വീര മാഥി ശതബലി ജാംബവാ വാതാ ജ േവദദ ശി വിശാല ം േജ ാതി ഖ ഖ ബലി ംഗവ േശ ത , ദധി ഖന ി ഖ ഗജ 434
അ
ാ
രാമായണം
േമ ര ഗവയ ഗവാ ം മ മിത ാദി െചാ ളള കപിക ം മ ം നട ി ല മണ തേ ാ ം ി നട വിഭീഷണ താ മായ് െച നി ംഭില നിറ ി ന രവര ാെര ഴലേവ നി ി േഹാമം ട ീടിനാ രാവണി ക ം മല ം മര െമ െകാെ ാവ മായ കപിക ം എ േമ ം െകാ വീ ട ിനാര മി ാേതാേരാ രാ സ വീര ം കയി േഹാമം ന ി ിനിലെരെ ക ിെയാഴിെ ക ി രാവണി വി ം ശര ം െക േ ാെട േപാരി ീടിനാ ി േവഗം മാ തസംഭവ തെ നി ീടിനാ വ നി ംഭിലയാ റേമേലറി നി ം ദശാനന മേ രം ക വിഭീഷണന് സൗമി ി തേ ാ ണ്ഠതതീ പറ ട ിനാ വീര! കഴി ീല േഹാമമിവെന ി േനെര െവളി ക ടാ ഢം മാ ത ന ന തേ ാ േകാപി േനരി വ ക തിേ ഭവാ ? ത സമയമ ിതിവ ിനി ം ട ക ൈവക േത േമ ഇ ം വിഭീഷണ െചാ േനര സൗമി ി മസ് ശസ് കീടിനാ ത സ് ശസ് െകാ ത ി ജി മത മസ് െളയ്തീടിനാ അേ ാ ക ിെല മ തേമാദം മാരെന ാദരം. ല ്മണപാ േശ വിഭീ ണെന 435
അ
ാ
രാമായണം
ത ണം െചാ ാ ദശാനന ം രാ സജാതിയി വ പിറ നീ സാ ാ പി വ നേ ാ മമ േകവലം മി ദി വ െ െയാ വാ ശ ജന ി ത നായി െന നിത ം േവലെച േതാ ീടിനാെല ം ന നെ േത െചാ ാ േഗാ വിനാശം വ ം ജന പാ കേ ാളം ഗതിയി നി യം. ഊ േലാക ാപ്തി സ തി െകാ േ സാ മാ െത േ ാ ധമതം ശാസ് നാം നീ ലെ െയാ വാനാ യാ േവലെച മ തം എ േക വിഭീഷണ െചാ ിനാ ന നീ ം നി പിതാ മറിക നീ വംശം ടി തി നീേയ േമ സംശയമി വിചാരി മാനേസ വംശെ ര ി െകാള വനി njാനം മാലി ലനായകാ ഹാ ഇ െന ത ി പറ നി േ രം മ ാെത ബാണ കി മാര ം എ ാമെതയ് റി കള ഥ െചാ ിനാനാ സൗമി ി തേ ാടവന് ര ദിനം മമ ബാ പരാ മം ക തിേ നീ മാര വിേശഷി ം? ക െകാ ക ായ്കിലി njാ നി ട െകാ ജ ഭ ണേമ വാ ഇ ംപറേ ബാണ െകാ സൗമി ി െട ട കീറിനാേന ം. പ ബാണം വാ െനേയ ി സത രം പിെ വിഭീഷണ തെ ം ശരെമയ് വാനരവീര വശംെക വാ ിനാ േമെറ റി ത േണ ബാണം മഴെപാഴി ംവ ം 436
അ
ാ
രാമായണം
ല
്മണ കിനാ ശ ാരിേമനിേമ ാരിജി ം ശരസഹേ ണ സൗമി ി കവചം ിയി ീടിനാ ര ാഭിഷി ശരീരികളായി ന ര ം മി ാതനയ ം പാരമ ബാണം േയാഗി േത ംെപാടി തിരകെളെ ാ സാരഥി തെ തല ം റി തിസാരമാേയാ വി ം റി ീടിനാ മ വ പം ി കണ്ഠാ ജനേ രം ഊ മാേയാ വി ം ഴിെയ ലേ മ ബാണ ള് കീടിനാ സത രം ല യി േത ം ി വി തം വ ി രാവണ ം ആ മറി ീല േപായ ം വ ം നാരദ താ ം ശംസി ിതേ രം േഘാരമാ ായ സംഗരം കെ ാ സാരസസംഭവനാദിക െചാ ിനാ പ േലാക ി ലി െന ളള േപാായതി ിനി ാക മി ക ാ മീ ശം വീര ഷ ാേ ാ ജഗ ി മ ിവെരേ ാെല. ഇ ം പല ം ശംസി നി തി മേ ദിവസ യം കഴി ശം വാസരം കഴിേ ാരന രം വാസവൈദവതമസ് ം മാര ം ലാഘവം േച കേരണ സംബ ി രാഘവന് തന് പദാംേഭാ ഹം മാനേസ ചി ി റ ി യ ാന െച പം ി കണ്ഠാ ജ കണ്ഠ ം േഛദി സി ജല ി തി വി മായ രാ ണിയി വ ശരം. മിയി വീണി രാവണിത ടലാമയം തീ ി േലാക യ ി ം 437
അ
ാ
രാമായണം
സഷ്ട മാനസ ാരായ േദവകള് സ തം സൗമി ിെയ സ് തി ീടിനാ ഷ്പ ം വരിഷി ാ ട ടനപ്സര സ് ീക ം ം ട ിനാ േന ളായിര ം വിള ീ തദാ േഗാ ാരിതാ ം സാദി ിേത ം താപമക കഴ് ട ിനാ താപസ ാ ം ഗഗനചര ാ ം ദു ഭി നാദ ം േഘാഷി ിേത മാന ി ിതാ വിരി മേ രം ശ ാവിഹീനം െച njാെണാലിയി ശം ംവിളി ട സിംഹനാദം െചയ് വാനര ാ മായ് േവേഗന സൗമി ി മാനേവ ചരണാം ജം ിനാ ഗാഢാമായാലിംഗനംെചയ് രാഘവഢേമാദം ക ീടിനാ നി ല മണേനാ ചിരി ളി െചയ് ദുഷ് രെമ ം നീ െചയ്ത കാരിയം രാവണി േ മരി കാരണം രാവണ താ ം മരി ാനറിക നീ നായ് നേ ാ ിനായ് വ ം േശാക ാലിനി ദശ ീവ ം.
രാവണവിലാപം ഇ
മേന ാന ം പറ ിരി േ രം മരി േകെ ാ രാവണ വീണി മിയി േമാഹം കല തിീണനായ് പിെ വിലാപം ട ിനാ : ഹാ ഹാ മാര! മേ ാദരീന ന! ഹാ ഹാ മാര! വീര! മേനാഹര! മ േദാഷ െള െചാ ാവ ദു:ഖമിെത മറ ളളി njാ വി വ ം ദ ിജ ാ ം നിമാ 438
അ
ാ
രാമായണം
മി ന ാ റ ീ മാറായി നെ ം േപടിയി ാ മിനി മമ ജ ം നിഷ്ഫലമായ് വ ിതീശ രാ! ണ പറ ം നി പി മ കര ട ിനാ . എ െട മരി ജാനകിത െട കാരണെമ െകാ njാ െകാ വ ത െട േചാര ടിെ ാഴിെ േമ ദുഃഖമട കയി േമ. ഖണ്ഡ േമാ ി ിരി ലറി നി മി ീടിനാ നാം രാവണ . സീത ം ദുഷ്ടനാം രാവണെമ ഭീതയാെയ ം േവപ ഗാ ിയായ് ഹാ! രാമ! രാമ! രാേമതി ജപെ ാ മാരാമേദേശ വസി ം ദശാ േര ിമാനായ പാ ശ നയ നത മ ക രസ മ വാ രാവണ തെ നി ി റയാവെത ാം പറ ീടിനാ നീതിക . ല ി ജനി ഭവാനിഹ നി ലെന ജഗ യസ തം. താവകമായ ണ വ ി തിനാവതേ ാ ി ഹ മന ം. േദവേദേവശ രനായ രൈവരിേസവക ാരില് ഘാനനേ ാ ഭവാ . പൗലസ്ത നായ േബരസേഹാദര ൈ േലാക വ നാം ണ ജനാധിപ സാമേവദ സമസ്തവിദ ാലയ വാമദേഗവാധിവാസാ ാ ജിേത ിയ േവദവിദ ാ ത ാനപരായണ േബാധവാ ഭാ വശിഷ വിനയവാ എ ിരിെ ബഭവാനി ാ േര ന നെ േമാ കല്പി ം സ് ീവധമാകിയ ക ിനാ നീ 439
അ
ാ
രാമായണം
ഭാവി ം തവ ദുഷ്കി ിവ നം. രാ ി േര വര! േഭാ! മയാസാ ം വിരേവാ േപാരികേപാരിനായ്. മാനവ ാെര ം വാനര ാെര ം മാേനന േപാ െചയ് െകാ കള നീ. ജാനകീേദവിെയ ാപി െകാള ക മാനസതാപ ം െര നീ ി ക. നീതിമാനായ പാ ശ പറ യാ ധാനാധിപ േക സ ഷ്ടനായ് ആ ാനമണ്ഡേപ െച ി െ മാ യാ മ ികേളാ ം നി പീ . ശിഷ്ടരാ ളള നിശാചര ാ മായ്. ഷ്ടേരാഷം റെ ി േപാരിനായ്. െച രേ ാബലം രാമേനാേട ളെവാെ ാഴിയാെതെയാ ിനാ രാമ ം. മ വ തേ ാെടതി ി രാവണ നി േപാ െചയ്താനേഭദമായ് നി ഭയം പിെ ര മ ബാണ െളെയയ് ഭി മാ ീടിനാ രാവണേദഹ ം. പാരം റി തള വശംെക ധീരത ം വി വാ ി ദശാനന . േപാ മിനി മമ േപാ െമേ ാ തിഭീ വായ് ല ാ രം ന രം.
രാവണെ
േഹാമവിഘ്നം
െനെ നമസ്കരിെ ം ഷ്കവദനനായ് നി െചാ ീടിനാ : അ ാ ജാദീയാം മ ടവീര മ ാന േയാ തനാകിയ രാമ ം ഒെ െയാ മി വാരിധി ം കടി ര വ ല ാ രം ാപി ശ ാധി ഖ നിശാചര ാെര െമാെ െയാ ി njാേനകാകിയായി . 440
അ
ാ
രാമായണം
ദുഃഖ െ ാ ിരി മാറായി സ േരാ! njാ തവ ശിഷ നേ ാ വിേഭാ! വി ാനിയാകിയ രാവണനാലിതി വി ാപിതനായ മഹാ നി രാവണേനാ പേദശി ിെത ി നീ േദവതമാെര സാദംവ ക ശീ െമാ ഹ ം തീ ശ േതാല് ം കാരമതിരഹസ േല െച ി ാ നീ േഹാമം ട ക വ ം ജയെമ ാ നിനെ േടാ! വിഘ്നംവരാെത കഴി ാകില ിക ി നി റെ ം ബാണ ണിരചാപാശ രഥാദിക വാനവ രാ മജ നാം പിെ നീ. മ ം ഹി െകാ െകേ ാ സാദരമ െമ ിേയ േഹാമം കഴി നീ. നിേയാ ലമ ം േക രേ ാഗണാധിപനാകിയ രാവണ പ ഗേലാകസമാനമായ് ീ ി ത െട മ ിരംത ില് ഹാതലം. ദിവ മാം ഗവ ഹവ ാദി േഹാമായ സവ ത സ ാദിച െകാ വ ല ാ രദ ാരെമാെ ബ തി ശ ാവിഹീനമ ം നായ് ധ ാന റ ി ത ഫലം ാ ി മൗന ം ദീ ി േഹാമം ട ിനാ . േവ ാമമാ േ ാള ിതമാെയാ േഹാമ മം ക രാവണേസാദര രാമച കാ ിെ ാ ീടിനാ േഹാമം ട ി ദശാനന മ വാ! േഹാമം കഴി ടി കിെല േമ നാമവേനാ േതാ ീ ം മഹാരേണ. േഹാമം വാനായയ ീ ക സാേമാദമാ കപി ലവീരേര. 441
അ
ാ
രാമായണം
ീരാമ ീവശാസനം ൈകെ ാ മാ ത ാംഗദാദികെളാ േവ േകാടി ടേയാ ം മഹാമതിേലറി ട രാവണമ ിരം രപാലക ാെര ം െകാ മ ടവീരെരാ മി നാ ലം വാരണവാജിരഥ േള ം െപാടിാരാ ത ദശാസ േഹാമ ലം. വ ാജാ സരമ നിജകരസം യാ ചി ി ദശ ീവേഹാമ ലം. േഹാമ ഹാദ ാരബ നപാഷാണമാമയഹീനം െപാടിെപ ംഗദ ത ഹയിലകം േനര ന േര െന ാണായിന്തിേക. മ ളളവ ക മംഗദാ യാ െതെ െച ഹയിലിറ ിനാ . ക മട ട ധ ാനി ിരി മണ ജനാധിപെന വാനര താഡി താഡി ത ജന െളീഡി െകാല്ക ം സംഭാരസ യം ിെലാെ െയാരി േല േഹാമി ഖ ി ി ല േമഖലാജാല ം. രാവണ ൈകയിലി മഹ വം പാവനി ശീ ം പിടി പറി ട താഡനം െചയ്താന െകാ സത രം ീഡയാവാനരേ ഷ്ഠ മബാബല . ദ െകാ ം നഖ െകാ ം ദശക രവി ഹം കീറിനാേന ം. ധ ാന ിേന മിള ായീല മാനേസ രാവണ ം ജയകാം യാ. മണ്േഡാദരിെയ ിടി വലി തനെമ ാം ിയി ീടിനാ . വി സ്തനീവിയായ് ക കഹീനയായ് വി സ്തയായ് വിലാപം ട ീടിനാ : 442
അ
ാ
രാമായണം
വാനര ാ െട ത െകാ ീ വാ njാെന ദുഷ് തം െച ൈദവേമ! നാണം നിന ി േയാ രാ േയശ ര മാനം ഭവാേനാളമി മ ാ േമ. നി െട ിലി ാ കപിവരെരെ ല ടി ചി ി ിടിെപ പാരിലിഴയ് ം ക ിരി േപാേര പരിഭവേമാ ി ജളമേത! എ ിനായ്െ ാ നി ധ ാന ം േഹാമ മ തമിനിെയേ ാ ദു േത! ജീവിതാശാ േത ബലീയസീ മാനേസ ഹാ! വിധിൈവഭവെമ തം അ ം ഷ ഭാര യേ ാ വി ശ വ വെള ിടിെ ം ബ െ ം ക ിരി യി ത ഭവി മേമവ ം. നാണ ം പത്നി ം േവ ിലിവ ത ാണഭയംെകാ ഢ മഹാഖല . ഭാര ാവിലാപ േക ദശാനന ൈധര മക ത വാ മായ് സത രം അംഗദ തേ ാട ാന ക ംഗശരീരികളായ കപിക ം രാ ി േരശ രപത്നിേയ മയാ വിളി റ േപാ ീടിനാ . േഹാമമേശഷം ട ി വയെമ രാമാ ിേക െച ൈകെതാ തീടിനാ . മേ ാദരിേയാട സരി േ രം പ ിതനായ ദശാസ ം െചാ ിനാ : നാേഥ! ധരി ൈദവാധീനെമാ ം ജാതനായാ മരി തി േമ കല്പി െത ാമ ഭവി ീേടണമിേ ാള ഭവനമി രം മാമകം. ാനവിനാശനം േശാകമറിക നീ. അ ാനസംഭവം േശാകമാ 443
അ
ാ
രാമായണം
മ ാനജാതമഹ ാരമായ ം. നശ രമായ ശരീരാദികളിേല വിശ ാസ ം നര ാനസംഭവം. േദഹ ലം ദാരാദിബ ം േദഹി സംസാര മ കാരണം. േശാകഭയേ ാധേലാഭേമാഹസ് ഹാരാഗഹ ഷാദി ജരാ ത ജ അ ാനജ ളഖിലജ മ ാനസ പനാ ാ പരനദ യ നാന സ പനേലപക ഒ ിേനാടി സംേയാഗമതി മെ ാ ിേനാടി വിേയാഗമരി ം. ആ ാനമി െന ക െതളി ടനാ നി േശാകം കളക നീ വ ഭേമ! njാനിനി ീരാമല ്മണ ാെര ം വാനര ാെര ം െകാ വ ീ വ . അ ായ്കിേലാ രാമസായകേമ ൈകവല ം ാപി നിെ ാ സംശയം. എെ രാമ െകാലെച കി സീതെയെ ാ കള ടെനേ ാ ടേവ പാവക ത പതി മരി നീ ഭാവനേയാ െമ ാ ഗതി ം വ ം. വ ി േക മേ ാദരി ം ദശ ീവേനാ പറ ാള േനരം: രാഘവെന യി ാന താ േമ േലാക യ ി െല ധരി നീ. സാ ാ ധാന േഷാ മനായ േമാ ദ നാരായണ രാമനായ ം. േദവ മകരാവതാരമ ഷ്ഠി ൈവവസ തമ തെ ര ി ം രാജീവേലാചന െമാ ല േയാജനവിസ് തമാേയാ മായ് ീരസ ഥനകാേല രാ േഘാരമാം മ രം ഷ്േഠ ധരി ം 444
അ
ാ
രാമായണം
പ ിയായ് ം ഹിരണ കശി ത മാറിടം ൈകനഖംെകാ പിള ം ടി മ ബലിേയാ യാചി േലാക ം ടിയായള ം ിയരായ്പിറേ ാര ര ാെര േ വധി തി ായ് ജമദ ിത നായ് രാമനാമെ രി ം ിപതിയായ രാമനിവ തെ . മാ ാ വംേശദശരഥ നായ് ധാ ി തവരനാകിയ രാഘവ നിെ വധി ാ മ ഷ നായ് തേല വ പിറ െമ ധരി നീ. വിനാശം വ വാ ം തവ ത ഭവി ാ മായ് നീയവ െട വ ഭെയ െകാ േപാ ഥാ നി നാകയാ ഢ ജള േഭാ! ൈവേദഹിെയെ ാ ീ ക രാമ േസാദരനായ്െ ാ രാജ ം ന ക. രാമ ക ണാകര നെര ം നാമിനി ാനനം വാഴ്ക തപ ിനായ്. മേ ാധരീവാ േകേ ാ രാവണ ച പരാ മ െചാ ാന േനരം : മി ാമാത േസാദര ാെര ം തവ ി njാേനകനായ് കാനേന ജീവി ിരി ഭംദിയെ േടാ ഭാവി വ ം ഭവി യിെ ാ േമ. രാഘവ തേ ാെടതി ം െചയ് ൈവകണ്ഠരാജ മ ഭവി ീ വ .
രാമരാവണ
ം
ഇ ം പറ ിെ ാ െ ബ േമാദം റെ ി രാവണന്. ലബലാദിക സംഗര ി ത 445
അ
ാ
രാമായണം
ാേല റെ വ ി തേല. ല ാധിപ സഹായമായ് േവേഗന സംഖ യി ാത ച രംഗേസന ം പ പടനായക ാ െമാ ി പ ക െന ി റെ ാ . വാരിധിേപാെല പര വ മാരിതി ാം കപിക കെ ം ഭീതി വാ ീ ക നീതിമാനാകിയ രാമ ം െചാ ിനാ . വാനരവീരേര നി ളിവേരാ മാനം നടി െചേ ല് താ േമ njാനിവേരാ േപാ െചയ്െതാ ീ വനാന െ ാ ക െകാ േകവ ം. എ െചയ് നിശാചരേസനയി െച ചാടീടിനാേനകനാമീശ ര ചാപബാണ ം ൈകെ ാ രാഘവ േകാേപന ബാണജാല തീകിനാ . എ നിശാചര വേ തിരാമ ാ െ േപാെല രാമമയമായ് ചമ ി സം ാമമി െമെ ാ ൈവഭവമേ രം. എേ ാ തെ െപാ ി രാഘവെന േതാ ീ രജനീചരെ ാ േവ. ദ ാദശനാഴികേനരെമാ േപാെല യാ ധാനാവലിേയാ ര മ അസ് ം വരിഷി േനരമാ ംത ചിേ തിരി റിയായതിേ േമ. വാസരരാ ി നിശാചരവാനരേമദിനീവാരിധി ൈശലവന ം േഭദമി ാെത ശര നിറ ി േമ ര ാരായ രാ സവീര ം ആന ം േത ം തിര ം കാലാ ം വീ മരി നിറ ി േപാ ളം. കാളി ം കീളിക ം കബ ം 446
അ
ാ
രാമായണം
കാളനിശീഥിനി ം പിശാച ം നാ ം നരി ം ക ക കാക േപ ം െപ ഭയ രമാംവ ം രാമചാപ ി മണിത നിനാദ ം േവ ാമമാ േ ടെര ടെരേ േദവഗ വയ ാപ്സാേരാ ം േദവ നി നാം നാരദ ം തദാ രാഘവ തെ സ് തി ട ിനാരാകാശചാരികളാന വകം. ദ ാദശനാഴികെകാ നിശാചര േമദിനിത ി വീണിടിനാെരാ േവ. േമഘ ി ളളി നി ബിംബംേപാെല രാഘവ തെ ം കാണായി േ രം. ല ്മണ താ ം വിഭീഷണ ം നര തനയ ം മാ ത ം മ ളള വാനരവീര ം വ ി ം നിറ ി , രാഘവനേ രം മ ടനായക ാേരാട െചയ്തിതി ണേ മാ െചയ്തീ വാ നാരായണ ം പരേമശ െമാഴിാ മിെ േക njാ േമ. രാ സരാജ ം വന േനരം രാ സസ് ീക റവിളി ിനാ . താത! സേഹാദര! ന ന! വ ഭ! നാഥ! ന വലംബനമാരേ ാ യാേയ ം വി പയാ ളെളാ ന രാദിപേസാദരി രാമെന ി കാരണമാപ ിെതാ േവ വ ി വ മ ി കാരണം. ണഖയ്െ മതി പരം േപെ മാള േയാ ദശക ര ? ജാനകീെയെ ാതി ാ ലം ടിാെനാ ഢ മഹാപാപീ രാവണ . അ ഹരമാേ ണ ഖരാദിെയ 447
അ
ാ
രാമായണം
േ വധി ം ാരി െന തവ ി വാഴി ീവെനത രം വാനര ാെരയയ ം മാ തി വ ിവിെട ക ം വാരിധിയി ചിറെക ി ട ം ക ിരിേ ന േതാ െത േ ാ വിചാരമാപ ി ാ ? സി ാമ ായ്കി വിഭീഷണ െചാ ിനാ മ നായ ം ധി രി ീടിനാ . ഉ മ ന വിേവകി വിഭീഷണ സത വ േമലി ന ായ മവ . നീചനിവ ലെമാെ ടി തിനാനചരി ാനി ത രണ ി ം. ന തനമാെര ം ത ിമാെര ം െകാ ി മ ളളമാത ജനെ ം എ ാമ ഭവി ീ വാ പ താ വ ായ്മെചയ്ത െമ ാം മറ ിേതാ? സ മായ ം േദവസ മായ ം നി ിരിയാദമട ിനാേന ം നാ ിലിരി ം ജകെള ീഡി കാ ിലാ ി മ ീടിനാന് കശ്മല അ മന ാേയന നിത മാ ി ം മി ജനെ െവ ചായ് ം ാ ണെരെ ാല െചയ്ക ം മ ളള ധാ ിക ാ തെലാെ യട ം പാരം ജനേദ ഷ ിവനാെര മി പ െമാരി ം. ഇ ഹാപാപീെചയ്േതാ ക ിനാ നെ ം ദു:ഖി മാറാ ിനാനീവ . ഇ ം രസ് ീജന ി വിലാപ ന രാധിപ േക ദു:ഖാ നായ് ശ െളെ ാെ ാ വാനി ിനി ിനാ റെ െക ി നാം. എ േക വി പാ മതി 448
അ
ാ
രാമായണം
േ മേഹാദര ം മഹാപാ ശ ം ഉ രേഗാ ര െട റെ ശസ് കി ട ിനാേര ം. ദു ിമി ായതനാദരിതനായ നിശാചരനായക േഗാ രവാതി റെ നി ി ചാപലെമ ിേയ വാനരവീര ം രാ സേരാടതി ാര കേ േ ാട നിശാചരവീര ം. ീവ ം വി പാ ം ത ളിമാംവ ം െപാ താര േനരം. വാഹനമാകിയ വാരണവീരെനാഹനം ൈകെ ാ വാനരരാജ ം െകാ ക വി പാ മഥ െവ ിനാ വാനരനായകവ സി. ഷ്ടേകാപേ ാ മ ടരാജ ം െന ിേമെലാ ടി ാന െകാ വ െതെ കാല രം േമവിനാ . േതരിേലറിെ ാ ാന് മേഹാദര േത ം തക ീവനവെന ം ത ര ി യ ക തിനായ് വ ാ മഹാപാ ശ ം. അംഗദ െകാ ാനവെന മേ രം. െപാ ം മിഴികേളാടാശരാധീശ ം േപാ മദേ ാ മ കപികെളാമാസാസ് ംെകാ വീഴ് ിനാ ഴിയി . രാമ ൈമ ാസ് െമയ് ത ി താമസാസ് മേ ാ ദശാനന . ആ രമസ് െമയ്താന വ ളവാ ര ാരായിതാ കപിക ം. വാരണ കര ടേ ാഷ് കസാരേമേയാരഗൈസരിഭവായസവാനരസിംദ ക കാക ാനനമായ്വ മാ രാസ് ാ കം 449
അ
ാ
രാമായണം
ഗരപ സശ ിപരശ ധഖഡ്ഗ ര ാസബാണാ ധ ം മായ് വ പര ക ളവാേ യമസ് െമയ്താ മ നീര ം. െച ന െ ാളളിക മി ന തി മാദിത ന ിെയ ി രം േജ ാതി മയ ളായ് െച നിറ ളവാ രമസ് ം േപായ്മറ ബലാല്. അേ ാ മയ െകാ േ ാ ദിവ ാസ് െമയ്തേല്പതരാ ധം കാണായിത ിേക. ഗാ വമസ് ം േയാഗി തിെന ം ശാ മാ ീടിനാ മാനവവീര ം. സൗര ാസ് െമയ്താ ദശാനനനേ രം ൈധേര ണ രാഘവ ത സ് െമയ്ത ം ഖ ി േനരമാഖ ലൈവരി ം ച കരാം സമ ളാം ബാണ പ െകാ യ് മ േഭദി ളമ ഷനാകിയ രാഘവ ശര െളയ്താന െകാ ട കീറി റി ന േര ം. ല ്മണേന ശര ളാ േ ാ ത േണ േക ഖ ി വീഴ് ീടിനാ . അ ശരെമയ് തെന ം െകാ ച ലഹീനം റി ി ചാപ ം അശ െള ദെകാ വിഭീഷണ ത െകാ ാ,ന േനരം ദശാനന തേല ചാടിവീണാ േവ െകാ തിേ ാധാ വിഭീഷണെന േയാഗി ി . ബാണ െകാ യ് റി ി വീണി ം ി മഹീതേല. അേ ാ വിഭീഷണെനെ ാ മാറവ കല്പി ം മയ െകാ േ ാ േവ ൈകെ ാ ചാ വാേനാ ിയ േനര ല ്മണ ല് ബാണ െളയ്തി . 450
അ
ാ
രാമായണം
ന രാധിപ ത ടെലാ േവ ര മണി റി വല ടന് നില് ം ദശാനന േകാപി െചാ ിനാ ല ്മണ തേ ാ ന നീെയ ം ര ി വാ വിഭീഷണെന ദാ. ര ി ി ന നിെ ന,െര െട ശ ിവ ക ാ ,മിെ ാ ശ നാകി ഭവാ ഖ ി േവലി ം. എ പറ േവേഗന ചാ ീടിനാ െച തറ ി മാറ ശ ി ം. അസ് െകാ ത താ ട വി സ്തനായ് ത വീ മാര ം. േവ െകാ ല ്മണ വീണ ക ളളി മാ െകാ രാമ ം നി വിഷ നായ്. ശ ി പറി തി ാ ം കപിക ശ ി േപാരാ ര ലനായക ൈ ക െകാ പിടി പറി ടേ ാപേമാ റിെ റി ീടിനാ . മി തനയ േഷണജഗ ാണാദികേളാെട െചയ്തിതാദരാ . ല ്മണ ത െട മി ിനി ര ി െകാ വി വിഷാദി േത ം. ദുഃഖസമയമ ിേ ാള ഴേ ാ രേ ാവരെന വധി njാ . കല ാണ െ ാ ക െകാ വി നി െള ാവ മി മ രകൗശലം. ശ ാ ജെന വധി ം േവഗ ില ാ ജാദികേളാ െമാ മി വാരിധിയി ചിറെക ി ട ം േപാരി നിശാചര ാെര വധി ം രാവണനി ഹസാ മായി വ േകവലമിേ ാളഭി ഖനായി . രാലണ ം ബത! രാഘവ ം ടി േമ ക മിയിെല ളളതി ിനീ. 451
-
അ
ാ
രാമായണം
രാ ി േര െനെ ാ വ നി ണയം മാ ാ വംശ ി ളളവനാകി njാ . സപ്തദ ീപ ം സപ്താ ിക ം സപ്താചല ംച ര ാ ം ആകാശ മികെള ിവ ളള നാ േപാകാെത കീ ി വ ി ം പരി njാ . ആേയാധേന ദശകണ്ഠെനെ ാ വെനാരാ ധപാണിെയ ാകി നി ംശയം. േദവാ േരാരഗചാരണതാപസേരവ ം ക റിേയണം മമ ബലം. ഇ മ െചയ് ന േര േനാടസ് െളയ് ം ട ിടിനാ . രാഘവരാവണ ാ ത ിലേന ാന ം േമഘ മാണി െചാരി േപാെല ബാണഗണം െപാഴി ീ േനരം njാെണാലിെകാ ഴ ി ജഗത് യം. േസാദര വീ കിട േതാ ളളിലാധി ര ലനായക താേരയതാതേനാേടവമ െചയ് : ധീരതയി ിേന ം മമ തേല വാഴ്കയി ന െതനി ിനി ാതാ തേ ാ െട മരി ം. വില്പിടി ം തിേ േമ െകല് മി ാെത ചമ ന ിഹ. നില്പാ േമ മ മന ി ം വി േമറിവ ി േമല് േമ . ദിഷ്ടെനെ ാ വാ പായ ം ക ീല നഷ്ടമായ് വ ി മാന ം മാനേസ. ഏവമ െചയ്തേനരം േഷണ ം േദവേദവ തേ ാടാ െചാ ീടിനാ : േദഹ ിേന ം നിറം പക ീെലാ േമാഹമേ മാരെ നി മ്ണയം. വ േന േമ ം വികാരമിതീ ിേ ണ മവരാജ . 452
അ
ാ
രാമായണം
എ ണ ി നിലാ ജ തേ ാ പിെ നി പി െചാ ാ േഷണ ം: േ ണെ വിശല കരണിയാമ ി െകാ വ ീ ക എ ളേവ ഹ മാ ം വിരേവാ െച മ ം െകാ വ ീടിനാ . നസ ംെചയ് േഷണ മാരനാലസ ം തീ െതളി വിള ിനാ . പിെ മൗഷധൈശലം കപിവര മി വ ം തെ യാ ിനാ മ വ തെ വണ ിനാ ത ി ം ന ായ് െക ണ ി രാമ ം നി െട പാരവശ ം കാ ക കാരണെമ െട ൈധര ം േപായി മാനേസ എ േക രെചയ് മാര െമാ തി മന ി ാകണം സത ം തേപാധന ാേരാ െചയ്ത ം മിഥ യായ് വ ടാെയ നി യം ൈ േലാക ക കനാമിവെനെ ാ പാലി െകാ ക ജഗത് യം ൈവകാെത. ല ്മണ െചാ േക ര മ രേ ാവരേനാെടതി ാനതി തം. േത െമാ മി വ ദശാസ ം േപാരി രാഘവേനാെടതി ീടിനാ . പാരി നി ി ാ വംശതിലക ം േതരി നി ാശരവംശതിലക ം േപാരതിേഘാരമായ് െചയ്േതാ േനര പാരമിള ം ര മ െ നാരദനാദിക െചാ േക യാ പാരം വള െ ാ സം മേ ാ ട ഇ ം മാതലിേയാ െചാ ാ മമ സ നം െകാ െ ാ നീ ൈവകാെത ീരാഘവ ഹിതം വ മാ നീ 453
അ
ാ
രാമായണം
േത ം െതളി െകാ മടിയാെത മാതലിതാ േക ട േത മായ് തലംത ിലിഴി െചാ ീടിനാ
:-
രാവണേനാ സമര ിനി njാ േദേവ ശാസനയാ വിടെകാ ി േതരതിലാ കേര ക േപാരിനായ് മാ ത ല േവേഗന നട വ . എ േക രഥെ ംവ ി മ വ േതരിലാ ാ കേരറിനാ തേ ാ ല നായ് രാഘവെന വി ിലാ ാെറാ േനാ ി ദശാനനന് േപമഴ േപാെല ശര കീടിനാ . രാമ ം ഗാ മസ് െമയ്തീടിനാ . രാ സമസ് ം േയാഗി േനരം രാ സരാജ ം മാെയ ം രനാഗ ളാമസ് െ മാ വാ ഗാ ഢമസ് െമയ് ര നാഥ ം മാതലിേമ ം ദശാനന ബാണ െളയ് െകാടി ം റി കള ി വാജിക ം ശരേമ േമ നരാജി ം േഘാരമായ് വ ര വര ൈകകാ തള േത ി നില് ം വിധൗ ൈകകസീന നായ വിഭീഷണ േശാകാതിേരകം വള നി ീടിനാ േലാക േമ ം വിഷാദം കല ി . കാല ര ിനയ നിനിെയ ലം േയാഗി ിതാശരാധീശ ം അസ് െ ാ തടെപാറാേ ാരിത െട േതരിലി െ ാ ശ ിെയ യ ര നാഥ ം പ റ ി വീ ത ല ം ന േര െട രഗ െള 454
ാ
ട
അ
ാ
രാമായണം
ശസ് െകാ റി ി രാഘവ സാരഥി േത ം തിരി ടി ാ നായ് േപാരിെലാഴി നി ീടിനാനേ രം ആലസ െമാ കേ ാ േനരം ത പൗലസ്ത ം തേനാ െചാ ീടിനാ :എ ിനായ്െ ാ നീ പി ിരി ബലാല നായ് njാന ദു ലനാകേയാ? ടലേരാെടതി ാ njാെനാ േനാേടാടിെയാളി വാെറ ക ഭവാ ? നീയ തെനനി ിനി രാമ നീയതിബാ വെന റിേ നഹം. ഇ ം, നിശാചരാധീശ പറ തിരം സാരഥി സത രം െചാ ിനാ :രാമെന സ്േനഹ ായി മ മ സ ാമിെയ േദ ഷ ായി മ േമ രാമേനാേട െപാ നില് േ രമാമയം തള ക njാ സ്േനഹം ഭവാെന റിേ മാകയാ േമാഹമക േവാളം േപാ ളം വി െരനി ാലസ െമ ാം കള ിനിേ ാരി േ ണെമ കല്പി േ . സാരഥിതാനറിേയണം മഹാരഥാ െട സാദ ം വാജിക സാദ ം ൈവരിക ജയാജയകാല ം േപാരി നിമ്േനാ തേദശവിേശഷ ം എ ാമറി രഥം നട വനേ ാ നി ണനാ ത േഭാ! എ േക െതളി ഥ രാവണെനാ ണ െ ാ ൈകവള ം െകാ ി ിനിേ ര ാ ീ ക പിേ ാ മി ിനിെയാ െകാ െമേടാ! 455
അ
ാ
രാമായണം
ഇേ ാ നാെളേയാെടാ തിരി ീ ം മ വേനാ േപാെര റിക നീ. ത ം േതരതിേവേഗന ിനാ േ ാധം ി രാമ ം ത ളിേല മണ െപാ തളവ മി ം നിറ ശര ളാ .
അഗസ്ത
േവശ ം ആദിത സ് തി ം
അ െന േപാ ക നില് േ രെമ െനെയ റി ീലഗസ്ത തദാ രാഘവ േതരിലിറ ി നി ീടിനാനാകാശേദശാ ഭാകരസ ിഭ . വ ി നി ര ലനാഥനാന മിയ െചയ്താനഗസ്ത ം അഭ ദയം നിന ാ വ വാനിേ ാഴിവിേട വ ി njാെനേടാ! താപ യ ം വിഷാദ ം തീ േപാമാപ മ വ മക േപാം. ശ നാശം വ ം േരാഗവിനാശനം വ ി മാ സല് ീ ിവ നം നിത ാമദിത ദയമാം മ മിമെമ ംഭ ാ ജപിെ േടാ. േദവാ േരാരഗചാരണകി ര താപസ ഹ കയ രേ ാ ത കിം രാഷാപ്സേരാ മാ ഷ ാദ ാ ം സ തി ര െന െ ഭജി ം. േദവകളാ താദിത നാകിയ േദവനേ പതി ാ േലാക ം ര ി ം നിജരശ്മിക െകാ വ ഭ ി മവ കല്പകാലാ േര ം വിഷ് ം ീമഹാേദവ ം ഷ ഖ താ ം ജാപതി ം 456
അ
ാ
രാമായണം
ശ ം ൈവശ ാനര ം താ ം രേ ാവര ം വ ണ ം വാ ം യ ാധിപ മീശാന ം ച ം ന ജാല ം ദി രി ം വാരണവ മാര ം മാര ം താരാഗണ ം നാനാ ഹ ം അശ ിനീ മഷ്ടവ ം വിശ േദവ ാ ം സി ം സാ ം നാനാപി ം പിെ മ ം ദാനവ ാ രഗസ ഹ ം വാരമാസ സംവ രകല്പാദികാരകനായ ം ര നിവ തെ േവദാ േവദ നാം േവദാ കനിവ േവദാ വി ഹ േവദ േസവിത ഷാ വിഭാകര മി ഭാകര േദാഷാകരാ ക ത ഷ്ടാ ദിനകര ഭാസ്കര നിത നഹസ്കരനീശ ര സാ ി സവിതാ സമസ്തേലാേക ണ ഭാസ ാന് വിവസ ാ നഭസ ാ ഗഭസ്തിമാ ശാശ ത ശം ശരണ ശരണദ േലാകശിശിരാരി േഘാരതിമിരാരി േശാകാപഹാരി േലാകാേലാകവി ഹ ഭാ ഹിരണ ഗ ഭ ഹിരേണ ിയ ദാന ിയ മഹ ാ സനാതന സപ്താശ ന നാശ സകേലശ ര പ്തജനാവേബാധ ദ മംഗല ആദിത ന ന ണനന ഗ േജ ാദി യ തപന സവിതാ രവി വിഷ് വിക ന മാ ാണ്ഡനം മാഷ്ണകിരണ മിഹിര വിേരാചന േദ ദന പര ഖേദ ാത േദ ാതനദ യ വിദ ാവിേനാദ വിഭാവ വിശ ഷ്ടി ിതി സംഹാരകാരണ 457
അ
ാ
രാമായണം
വിശ ന ന് മഹാവിശ പ വി വിശ വിഭാവന വിൈശ്വകായക വിശ ാസഭ ി നാം ഗതി ദ ചണ്ഡകിരണ തരണി ദിനമണി ണ്ഡരീക േബാധ ദനര മാ ദ ാദശാ ാ പരമാ ാ പരാപരനാദിേതയ ജഗദാദി ത ശിവ േഖദവിനാശന േകവലാ ാ ബി നാദാ ക നാരദാദി നിേഷവിത ാനസ പന ാനവിനാശ ധ ാനി െകാ ക നീ നിത മിേ വെന സ തം ഭ ാ നമസ്കരി ീ ക.
ആദിത
ദയം
സ ാപനാശകരായ നേമാ നമ: അ കാരാ കരായ നേമാ നമ: ി ാമേണ! ചിദാന ായ േത നമ : നീഹാരനാശകരായ നേമാ നമ : േമാഹവിനാശകരായ നേമാ നമ : ശാ ായ രൗ ായ സൗമ ായ േഘാരായ കാ ിമതാം കാ ി പായ േത നമ : ാവരജംഗമാചാര ായ േത നേമാ േദവായ വിൈശ്വകസാ ിേണ േത നമ : സത ധാനായ ത ായ േത നമ : സത സ പായ നിത ം നേമാ നമ : ഇ മാദിത ദയം ജപി നീ ശ യം വ ീ ക സത രം. ചി ം െതളി ഗസ്േത ാ ി േകേ ം ം ിനാ . ഭ ി വ ി കാ പിെ വിമാന േമറി മഹാ നി െച വീണാധേരാപാേ മ വിനാ . 458
അ
ാ
രാമായണം
രാവണവധം രാഘവ മാതലിേയാട ളിെ യ്തിതാ ലെമ ിേയ േത നട ീ നീ. മാതലി േതരതിേവേഗന ിനാേന േമ ച ലമി ദശാസ ം ടി െപാടിെകാ ദി മടനിടടി ശര െമെ ാ വിസ്മയം! രാ ി രെ െകാടിമരം ഖണ്ഡി ധാ ിയിലി ദശരഥ ം യാ ധാനാധിപ വാജിക തെ ം മാതലിതെ േമെറെയയ്തീടിനാ . ലം സലം ഗദാദിക ം േമ േമേല െപാഴി ി രാ സരാജ ം സായകജാലം െപാഴി വ ം റിാേയാധന ി ി ം രാമ ം ഏ മണ മക ം വലംവ േമ ിമിടംവ െമാ പി വാ ി ം സാരഥിമാ െട സൗത കൗശല ം േതരാളിക െട കൗശല ം പ കീഴി ക തി നാമീവ ാക മി ിവ മിനി േമലി . എ േദവാദിക ം കഴ് ീടിനാ ന നെ െതളി ി നാരദ . പൗലസ്ത രാഘവ ാ െതാഴി കാ കയാ ൈ േലാകവാസിക ഭീതി ീടിനാ . വാതമട ി മറ ി ര ം േമദിനിതാ ം വിറ ി പാരമായ് പാേഥാനിധി മിളകി മറി ി പാതാളവാസിക ം ന ീടിനാ . അം ധിയം ധിേയാെടാെ തി ി മംബരമംബരേ ാെടതി ീടി ം രാഘവരാവണ ി ം സമം 459
അ
ാ
രാമായണം
രാഘവരാവണ െമാഴി ി . േകവലമി െനനി കഴ് ിനാ േദവാദിക മേ ര രാഘവ രാ ി രെ തലെയാ ട ധാ ിയിലി ാന േനരമെ ാെഴ െട ള കാണായിതവ തല െട റി കള ര ാമ ം ഉ ായിതേ ാഴ ം പിെ രാഘവ ഖണ്ഡി മിയിലി ാനര ണാ . ഇ ം റി െ ാ തലകെള ഥ ിയിലി ര ലസ മ പിെ ം പ തലയ്െ ാ വാ മിെ േ വിചി േമ ന നെ ം ഇ െന റായിരം തല േപാകി െമ റവി വ തല പ ി ം രാ ി രാധി തെ തേപാബലം ചി ം! വിചി ം വിചി മേ േലാം. ംഭക മകരാ ഖര ബാലി വ പരാം മാരീചെന ിവരാദിയാം ദുഷ്ടെരെ ാ ബാണ ിനിെ തിനിഷ് രനാമിവെനെ ാ വാ മടി ഉ ായിതി ശകണ്ഠെനെ ാ വാ ക ീ പായ േമ െമാ ീശ ര! ചി ി രാഘവ പിെ മ ശക രെ ി ബാണ കീടിനാ . രാവണ ം െപാഴി ീടിനാ ബാണ േദവേദവ തി േമനിേമലാേവാളം. െകാ ശര െള ര വരായി ിെലാ നിനവേ രം ഷ്പസമ ളായ് വ ശര ം െകല് റ ദശാസ നി യം. ഏ ദിവസം വനീവ േമ േരാേഷണ നി െപാ േതാരന രം 460
അ
ാ
രാമായണം
മാതലിതാ ം െതാ െചാ ീടിനാേന ം വിഷാദ ാകായ്ക മാനേസ. മഗസ്ത തേപാധനനാദരാ ത ബാണംെകാ െകാ ാം ജഗ േഭാ! ൈപതാമഹാസ് മതായെത ി െന മാതലി െചാ േക ര വര ന പറ നീയെതെ ാടിനി െകാ ീ വ ദശകണ്ഠെന നി യം. എ ളിെ യ് ൈവരി മസ് െ ന ാെയ െതാ ി രാഘവ . ര ാനല ാരതി തരം വ വാ ം മ രേമ മ മായ് സിശ െമ ാം കാശിെ ാ സായകം വിശ ാസഭ ാ ജപി യ ീടിനാ . രാവണ തെ ദയം പിള േദവി ം േമാദി വാരിധിയി േചാര ക കി കി വിരേവാ മാ തേവേഗന രാഘവ ത െട ണിയി വ ി വീ െതളിേവാ ബാണ െമെ ാ വിസ്മയമേ രം േതരി നി ാ മറി വീണീടിനാ പാരി മരാമരം വീണേപാെല തദാ. കല്പക മല കിനാല്പ േമാേദന വാനവേരവ ം അ േലാ ഭവ നി േമല് േമ ശ ം േന െളാെ െ ളി ി ഷ്കരസംഭവ ം െതളി ീടിനാന ം േനേര ദി ാന േനരം മ മായ് വീയി ട ീ പവന ം ന ായ് വിള ീ ച ശേലാക ം താപസ ാ ം ജയജയശബ്േദന താപമക കഴ് ട ിനാ . േശഷി രാ സേരാടിയകം 461
അ
ാ
രാമായണം
േകഴ ട ിനാെരാെ ല ാ േര അ ജ മാ തി നീലാംഗദാദി ം മ ടവീര മാ കഴ് ിനാ . അ ജ വീണ ക വിഭീഷണ വ ി രിക െച ി ാ ലാ ദു:ഖം കല വിലാപം ട ിനാെനാെ വിധിബലമേ ാ വ ം njാനിെതാെ റ ീടിേന േമ മാനം നടിെ െ ം െവടി ീടിന വീര! മഹാശയേനാചിതനായ നീ പാരിലീവ ം കിട മാറായ ം ക ിെത ാം njാന ഭവിേ ണെമൈദവ ിനിതാ െ ാഴി ാവ ം. ഏവം കര ം വിഭീഷണ തേ ാ േദവേദേവശന െചയ്തിതാദരാ :എേ ാടഭി ഖമായ് നി േപാ െചയ് ന ായ് മരി മഹാ രനാമിവ തെ റി കരയ േത േമ ന പരേലാക ി സേഖ! വീരരാ രാജാ ധ ംന േപാരി മരി വീര സ സി ി പാരം തിക െ ി േയാഗം വരാ േദാഷ െള ാെമാ ിതിവ ിനി േശഷ ിയയ് ട ക ൈവകാെത. ഇ മ െചയ് നി േ രം ത മണ്േഡാദരി േക വ ീടിനാ ല ാധിപ മാറി വീ കര മാത െ ാ േമാഹി ം ന ട ഓേരാതരം പറ ം പിെ മ നാരീജന ം േക ട ിനാ . പം ിരഥാ ജേ ാഴ െചയ് 462
അ പം
ി ഖാ ജ
ാ തേ
രാമായണം ാ സാദരം :-
രാവണ ത ട സംസ്കരി ീ ക പാവകെന ലി ി ിനി ത രം. ത വിഭീഷണ െചാ ാനിവേനാളമി പാപം െചയ്തവരി തേല േയാഗ മേ മടിയനിവ ട സംസ്കരി ീ വാെന േകേ ം വ ബ മാനേമാെട ര മ പിെ ം െചാ ാ വിഭീഷണ തേ ാ :മ ബാണേമ രണാേ മരിെ ാ ക രാധീശ രന ി പാപ ൈവര മാമരണാ െമ ാ ിേതറിയ സദ്ഗതി ാവതി നീ േശഷ ിയക വഴിേയ കഴിെ ാ േദാഷം നിന തിേന മകെ ടാ. ച നഗ ാദിെകാ ചിത മാനേ ന ി നിവര ാ മായ് വസ് ാഭരണമാല െകാ ം തദാ ന രാധിപേദഹമല രിാ വാദ ം േഘാഷി െകാ ിേഹാ ികെള സംസ്കരി വ േമ രാവണേദഹം ദഹി ി ത െട ജനാ ദക ിയ ം െചയ് നാരിക ദുഃഖം പറ േപാ ിെ ീരാമപാദം നമസ്കരി ീടിനാ . മാതലി ം ര നാഥെന വ ി ജാതേമാദം േപായ് രാലയം േമവിനാന്. െച നിജനിജമ ിരം ി ജന ാവേലാകനം െചയ് നിേ ാ മക ം
വിഭീഷണരാജ ാഭിേഷകം
463
അ
ാ
രാമായണം
ല ്മണേനാട െചയ്തി രാമ ം രേ ാവരനാം വിഭീഷണനായ് മയാ ദ മാേയാ ല ാരാജ ചി േമാദാലഭിേഷകം കഴി നീ. എ േക കപിവര ാെരാ ം െച േശഷി നിശാചര ാ മായ് അ വേതായാദി തീ ജല ളാ സ കലശ ജി േഘാഷി വാദ േഘാഷേ ാ താപസ ാ മായാ വിളി ഭിേഷക ം െചയ്തി മി ം ച ദിവാകരാദി ം രാമകഥ െളള വിഭീഷണ സേ ശനായ് വാ െക കിരീടാദ ല ാര ം െചയ് ദാന രസ് തം. ജ നാേയാ വിഭീഷണനായ്െ ാ രാജ നിവാസിക കാഴ്ച ം വ ി . വാ ഹലം വിഭീഷണ കാഴ്ച െമ ാെമ ി െകാ വാ യാ രാഘവ ത ാല് വ ഭിവാദ ംെചയ് വനിഭീഷണനാദരാ . ന േര സാദ ിനായ് രാമഭ നെത ാം പരി ഹി ീടിനാ . ഇേ ാ ത ത നാേയനഹെമ ചിത് ഷ സാദി ളീടിനാ അേ വിനീതനായ്വ ി നി ീവെന നരാലിംഗനംെചയ് സ ഷ്ടനായ െചയ്തി രാഘവ ചി ി െത ാം ലഭി ന െ േടാ ത ഹായേതേന രാവണ തെ njാാഹേമാ വധി ി നി യം ലേ ശ രനായ് വിഭീഷണ തെ ം ശ ാവിഹീനമഭിേഷക ംെചയ് .
464
അ
ാ
രാമായണം
സീതാസ ീകരണം പിെ ഹ മാെന േനാ ിയ െചയ് മ വ നീ േപായ് വിഭീഷണാ യാ െച ല ാ രം റിയി ണം തന ംഗിയാകിയ ജാനകിേയാടിദം ന രാധിപനി ഹമാദിയാം ാ െമ ാം പറ േക ി ണം എ ാലവ െട ഭാവ ം വാ മിെ േ ാ വ പറക നീ സത രം. എ േക പവനയതനയ ം െച ല ാ രം ാപി ന രം വ നിശാചര സ രി ീടിനാ ന ിതനാെയാ മാ ത ം രാമപാദാബ്ജ ം ധ ാനി ിരി മീ തെയ നമസ്തരി ീടിനാ :വക് സാദമാേലാക കപിവര ാ െമ ാം പറnjഅ ട ിനാ :ല
്മണേനാ ം വിഭീഷണ തെ ാ ം ീവനാദിയാം മ ട ാേരാ ം രേ ാവരനാം ദശ ീവെനെ ാ ദു:ഖമക െതളി േമവീടിനാന്. ഇ ം ഭവതിേയാെടാെ റെക ചി ം െതളി െചയ്തിതറി ാ ം. സേ ാഷെമ ായി സീതയ്െ െ െചാ ാവ ജാനകീേദവി ം ഗദ്ഗദവ േ ന െചാ ിനാെള njാ മ ടേ ഷ്ഠ! െചാേ െചാ നീ. ഭ ാവിെന െകാ വാ പായെമെ പാ േ ണമിനി ം ൈചവ njാ . േനര തി േയാഗം വ ി നീ ധീരത മി ിനി ം െപാ ീ വാ വാതാ ജ ം ര വര തേ ാ 465
അ
ാ
രാമായണം
ൈമഥിലീഭാഷിതം െച
െചാ ീടിനാ .
ചി ി രാമ വിഭീഷണ തേ ാ സ ഷ്ടനായ െചയ്താ വിരെയ നീ ജാനകീേദവിെയെ വ ക ദീനത േപാ കാണായ്കെകാ മാം സ്നാനം കഴി ി ദിവ ാംബരാഭരണാ േലപാദ ല മണിയി ശില്പമാേയാ ശിബികേമലാേരാപ മല് േരാഭാേഗ വ ക സത രം. മാ തിതേ ാ െട വിഭീഷണനാരാമേദശം േവശി സാദരം മാരായ നാരീജനെ െ ാ ഗ് ാംഗിെയ ളി ി ചമയി ത ിെല ി െകാ െച േ രായ് ചമ ിെതാ േഘാഷനിസ നം വാനരവീര ം തി ി ിര ിയാനകീേദവിെയ െകാ ീ വാ മി ണ കെ ാ യാഷ്ടിക ാരണ ാ ിയക ിനാ . േകാലാഹലം േക രാഘവന് കാ ണ ശാലി വിഭീഷണ തേ ാട െചയ് :വാനര ാെര പ വി ാ േ ാ njാ രെചയ്തി നിേ ാടിെതെ േടാ! ജാനകീേദവിെയ ാലതിെ ാ ഹാനിെയ ത പറ ീ നീ മാതാവിെനെ കാ േപാെല ൈമഥിലിെയെ ക ാ േമവ ം പാദചാേരണ വേരണെമ ിേക േമദിനീന ിനി കിം എ ഷണം? കാര ാ മായ് രാ നി ിതമാേയാ മായാജനകജാ പം മേനാഹരം ക േകാപം വാച വാദ െള466
അ ല ത
ാ
രാമായണം
ണ്ഡരീകാ ബ വിധം െചാ ീനാ . ്മണേനാ മായസീത ം ചാ േണ െചാ ിനാേള േമ ൈവകാെത :-
വിശ ാസമാ മദ് ഭ ാവി ം മ വിശ ി വാ വ ംവ വാ ണ്ഡ ില ിെയ ന ായ് ജ ലി ി ദണ്ഡമിേ െമനി തി ചാ വാ . സൗമി ി മ േക ര മസൗ ഖ ഭാവമാേലാക സസം മം സാമ േമ വാനര ാ മായ് േഹാമ ണ്ഡം തീ ജ ലി ി രാമപാ ശ ം േവശി നി ീടിനാ . മീ ത മേ രം സ യായ് ഭ ാരമാേലാക ഭ ാ ദ ിണം താ സ് യം ബ ാnj്ജലിെയാ ം േദവദ ിേജ തേപാധര ാെര ം പാവക തെ ം വ ി െചാ ിനാ :ഭ ാവിെനെയാഴി ന െന njാ മമ ചിേ നി പി െത ിലതി നീ സാ ിയേ ാ സകല ി മാകയാ സാ ാ പരമാ മി റിയി നീ. എ പറ ട വലംവ വ ിയി ാടിനാ കി ി ഭയം വിനാ ദു വനാദിക വിസ്മയെ ി നി ലമായി േലാക മേ രം. ഇ ം കാല ം പാശി ം വാ ം ാരകാധിപ ാ ം േബര ം മ ാകിനീധര താ ം വിരി ം രിമാരാ മപ്സരസ് ീക ം ഗ കി രകിം ഷ ാ ം ദ ക ാ പി നിക ം ചാരണ ഹ കസി സാ ാ ം 467
അ
ാ
രാമായണം
നാരദ ം ഖ ജന ം മ വിമാനാ ചാരികെളാ േവ ം നിറ ി രാമ തി വടി നി ം േദശ ി ലേ രം വ ി ിെത ാവേര ം നേര ം. രാമത ം പരമാ ാനമേ രം േ മ െ ാ കഴ് ട ിനാ :സ േലാക ി ം ത ാ ഭവാനേ ാ സ ി ം സാ ിയാ ം ഭവാ അ ാനവി ഹനാ ം ഭവാന ാനനാശനനാ ം ഭവാ ഷ്ടിക ാവാം വിര നാ മഷ്ടവ ളിലഷ്ടമനായ ം േലാക ിനാദി ം മ മ േമകനാം നിത സ പ ഭവാനേ ാ. ക ളായ മശ ിനീേദവക ക കളായ മാദിത ച ാ നായ് നിത ാനായദ യനാെയാ നാ ം നിത ം ഭവാനേ ാ. നി െട മായയാ ടി ിട വ നിെ മ ഷ െന ിേലാ ീ േവാ നി െട നാമസ്മരണ േ ാ ി ന ായ കാശി മാ േബാധ ം ദുഷ്ടനാം രാവണ nj െട പദെമാെ ാഴിയാെതയട ി നാ നി യം നഷ്ടനായാനവനി നി ാലിനി ഷ്ടസൗഖ ം വസി ാം ത ല് ണയാ േദവകളി ം കഴ് ം ദശാ േര േദവ വിരി ം വ ി വാഴ് ിനാ : വേ വേ അ
പദം പരമാന മദ യം പരമേശഷ ിതികാരണം ാ ാനികളാല് പരിേസവിതം 468
അ
ാ
രാമായണം
ചി സ ാമാ മവ യമീശ രം സ ദി ിതം സ ജഗ യം സ േലാക ിയം സ മ തം ര ാകിരീടം രവി ഭം കാ ണ രത്നാകരം ര നാഥം രമാവരം രാജരാേജ ം രജനീചരാ കം രാജീവേലാചനം രാവണനാശനം മായാപരമജം മായാമയം മ നായകം മായാവിഹീനം മ ദ ിഷം മാനവം മാനഹീനം മ േജാ മം മാ ര സാരം മേനാഹരം മാധവം േയാഗിചി ം സദാ േയാഗിഗമ ം മഹാേയാഗവിധാനം പരി മചത തം രാമം രമണീയ പം ജഗദഭിരാമം സൈദവ സീതാഭിരാമം ഭേജ. ഇ ം വിധാ സ് തി േക രാഘവ ചി മാന ി ി േ രം ആ യാശ ജഗദാ യ തയാമാ ിതവ ലയായ ൈവേദഹിെയ കാഴ്ചയായ്െ ാ വ ാ വണ ിനാനാ െ ാ നി ിെത ാവ ം ലേ ശനി ഹാ ം വിപിന ി നിലാേരാപിതയാകിയ േദവിെയ ശ ാവിഹീനം പരി ഹി ീ ക സ ടം തീ ജഗ യ ി ം പാവകെന തി ജി രാഘവ േദവിെയ േമാദാ പരി ഹി ീടിനാ . പേ ഹാ ം ജാനകീേദവിെയ സ ാേ സമാേവശ േശാഭി ിേത ം
േദേവ സ് തി സം
ന
തദാ രാമെന നി 469
ര-
അ
ാ
രാമായണം
സംേഘന സാ ം വണ ി സ് തി ി :രാമച ! േഭാ! പാഹി മാം പാഹി മാം രാമഭ ! േഭാ പാഹി മാം പാഹി മാം nj െള ര ി തി മ ാ തി െന കാ ണ പീ ഷവാരിേധ! നി ി നാമാ തം ജപി ീ വാ സ തം േതാേ ണെമ േപാ ി! മാനെസ നി ചരിതാ തം െചാ വാ െമെ ാ െമ െചവിെ ാ േക ാ മ ദിനം േയാഗം വ വാന ഹി ീടണം േയാഗ േ ! ജനകാ ജാവ ഭ! ീമഹാേദവ ം നി ി നാമ രാമരാേമതി ജപി ിതന ഹം ത പാദതീ ം ശിരസി വഹി ിെതെ ാ മാ ി മാവ ഭ . ഏവം പലതരം െചാ ി സ് തിെ ാ േദേവ േനാട െചയ്തി രാഘവ :ത ഭവി കപി ലവീരെരയ കള ജീവി ി ം േവണം പക ഫല കപിക ഭ ി െ ാെഴാെ മ രമാ ി മ ീ ക വാനര ാ ടി ാ നദിക ം േതനാെയാ േകണെമ േക ി ം എ ാമ െചയ്തവ ം വരിെക കല ാണ െ ാ ഹി ീടിനാ . ന ാ റ ി ണ വെരേ ാെല മ വ തെ െ ാ താരവ ക ം ച ഡ പരേമശ ര ം രാമച െന േനാ ിയ െചയ്തിതേ രം:നി െട താത ദശരഥ വ ിതാ നി വിമാമനമമ നിെ ാണ്മാ െച വണ െക േപാ േക ഥ 470
അ
ാ
രാമായണം
മ വ സം മം വണ ിനാന്. ൈവേദഹിതാ ം മി ാതനയ മാദരേവാ വ ി ജനകെന ഗാഢം ണ െന കയി ംബി ഢനാേയാ പരമ ഷെന സൗമി ിതെ ം ൈമഥിലിതെ ം േ മ ം ണ ാന മ നായ് ചി യേനാ പറ ദശരഥെന കനായി പിറ ഭവാെന njാ നി ല േ ! ധരി തി ാകയാ ജ മരണാദി ദു:ഖ തീ ി നി ഹാമായ േമാഹി ിയായ്െകെ ം കല്മഷനാശന! കാ ണ വാരിേധ! താതവാക ം േക രാജച തദാ േമാേദന േപാവാന വദി ീടിനാ . ഇ ാദിേദവകേളാ ം ദശരഥ െച മരാവതി മ വിനാ സത സ തെ വ ി യാ സത േലാകം െച ക വിരി ം കാ ായനീേദവിേയാ ം മേഹശ ര ീത ാ ഷാ ഢനാെയ ിനാ . ീരാമച നിേയാേഗന േപായി നാരദനാദി മഹാ നി ം ഷ്കരേന െന വാഴ് ി നിരാ ലം ഷ്കരചരിക ം നട ീടിനാ .
അേയാ
യിേല
യാ
മ വ തെ വ ി േപ ി ി പിെ വിഭീഷണനായ ഭ ദാ ദാസനാെമെ റി വാ ല േ താ െമ ിലൈ വ സ ഷ്ടനായ് മംഗലേദവതയാകിയ സീതയാ 471
അ
ാ
രാമായണം
മംഗലസ്നാന മാചരി ീടണം. േമളമായി വി ം കഴി ി നാെളയേ ാേ യ്െ ക മാം. എ വിഭീഷണ െചാ േക ട മ വ മ വ താ മ െചയ് :േസാദരനായ ഭരതനേയാ യിലാധി ം സേഹാദര തെ ാ ം എെ ം പാ ിരി ി njാനവ തേ ാ ടിെയാഴി ല ാര ഒ മ ഷ്ഠി െയ തിെ േടാ െചെ ാ രാജ ി വാ െക ം സ്നാനാശനാദികളാചരിെ ം നമവേനാ ടിേയയാവി എ പതി ാ സംവ രം തികെത ം പാ വന് വാ . െച ീല njാന തെ െയ ാലവ വ ിയി ചാടി മരി േമ പിേ ാ എ െകാ ഴ ി njാനിഹ വ സമയ േമ മ െച െകാ വാ പണി തി േമ നി ി വാ ല മി ായ്ക മ േമ. സല് രി ീ നീ സത രെമ െട മ ടവീരെരെയാ േവ സാദരം ീതിയവ വ ാെലനി ം വ ം ീതിയതിെ ാ ച ലമി േകള്. എെ നിേവാ ജി തി ഫലം വ ം കപിവീരൈര ജി ാ . പാനാശനസ രത്നാംബര ളാ വാനര ാ ലംഭാവം വ ംവ ം ജ ം െചയ് കപിക മായ്െച രാജീവേന േന ി വിഭീഷണ ി മേയാ യ്െ വാനിഹ 472
അ
ാ
രാമായണം
ഷ്പകമായ വിമാന േ ാ. രാ ി രാധിപനി ണ ി വാ േക ാ േയാ ം േഷാ മ കാല നീ വ ീ െക ാനഥ പൗലസ്ത യാന ം വ വ ി ി . ജാനകിേയാ മ ജേനാ ം െച മാനവവീര വിമാന േമറിനാ . അ ാ തജാദി കപിവര ാെരാ ം ന രാധിപേനാ ം ര മന് മ സ്മിതം െചയ്തിതാദരാ മേ തരം njാനേയാ യ് േപാ . മി കാര ം തമായി നി ളാ ശ ഭയമിനി നി കെ ടാ മ ടരാജ! ീവ! മഹാമേത! കിഷ്കി യി െച വാഴ്ക നീ സൗഖ മായ്ആശരാധീശ! വിഭീഷണ! ല യിലാ േപായ് വാഴ്ക നീ ം ബ വ ം. കാ നി മ െചയ് േനര േവഗ ി വ ി വ ക ം െചാ ിനാ :nj ം െട വിടെകാ േയാ ചില കൗസല ാദികെള ം വ ി മംഗലമാ ാറഭിേഷക ം ക ത ത വിെട വാണീ വാാകേവണം തി മനെ ിേല ണ്ഠത nj തീ ജഗ േഭാ! അ ിെനതെ ന മഭിമതം നി മ െന േതാ ിടത തം! എ ിേലാ വ വിമാനേമറീ വി സ ടെമ ിേയ മി വിേയാഗജം േസനയാ സാ ം നിശാചരരാജ ം വാനര ാ ം വിമാനേമറീടിനാ . സംസാരനാശനാ
യാ 473
ഷ്പകം
അ
ാ
രാമായണം
ഹംസസമാനം സ ല്പതി തദാ ന േര ീവാ ജ ിയാനാം രാമനംെ ാ വിമാന ം എ ം േശാഭി ിതംബരാേ തദാ മി ബിംബം കണേ ധനദാസനം. ഉ ംഗസീമ്നി വിന സ സീതാം ഭ വ ല നാ ദി ം നരാേലാക വേ ! ജനകാ േജ! വ േഭ! സേ വിേത! സരസീ ഹേലാചേന! പശ ി ടാചേലാ മാം ിതം വിശ വിേമാഹനമായ ല ാ രം ാ ണം കാണതിലി േശാണിതക മമാം സാ ി ം ഭയ രം അൈ വ വാനരരാ സ ാ ത ിെല ം േഘാരമാ ായ സംഗരം അൈ വ രാവണ വീ വരി ിെതസ് േമ േമ! നി െട കാരണം ംഭക മകരാ െമ െടയ െകാ മരി ി വ േഭ! ാരിജി മതികായ ം നര സൗമി ിത സ് േമ േമ! വീ മരി ി പിെ ംമ കൗണപ ാെര പിക െകാ ീടിനാ . േസ ബ ി ം കാെണേടാ സാഗേര േഹ ബ ി തതി നീയ േയാ? േസ ബ ം മഹാതീ ം ിേയ! പ പാതകനാശനം ൈ േലാക ജിതം ക ാ ാം ദുരിതവിനാശനം ക ാ മ തി രാേമശ രം എ ാ തിഷ്ഠിതനായ മേഹശ ര പ ഗ ഷണ തെ വണ നീ. അ
വെ െ രണമായ് ാപി ിമനായ വിഭീഷണന് വ േഭ! 474
അ
ാ
രാമായണം
ഷ്കരേനേ ! േരാ വി കാേണേടാ കിഷ്കി യാ ം കപീ രീമിമാം. ത ാ മേനാഹരം ഭ വാക ം ദാ ഥ ീ ത മേപ ി ിതേ രം :താരാദിയാ വാനര രിമാെര ം ക െകാ േപായീടണം കൗ ഹലമേയാ ാ രി വാസിനാം േചതസി പാര ായ് വ ം നി യം വാനരവീര െമാ നാ േ ാ മാനിനിമാെര ിരി ി ീ ഭര വിേയാഗജദു:ഖമിെ േ ാളമി ിേലാക ി ലാരറി ി ? എ ാലിവ െട വ ഭമാെര മി തേ ിെ ാ േപായീേടണം. രാഘവ ൈ േലാക നായക ി ാ തമേ ാളറി വിമാന ം േ ാണീതലം േനാ ി മ മ ം തദാ താണ ക െചയ് ര മ :വാനരവീരേര! നി നിജനിജ മാനിനിനാെര വ വിേനവ ം. മ ടവീരര േക േമാേദന കിഷ്കി നിജാംഗനമാെര ം േപാെക െചാ ി വിമാനം കേര ിനാ . ശാഖാ ഗാധിപ ാ ം കേരറിനാ . താരാ മകളായ ജാനകീേദവി ം താരാ മാദികേളാ േമാദാന ിതം ആേലാകനാലാപ മ ഹാസാദി ഗാഢാലിംഗന ചലനാദിക െകാ സംഭാവനം െചയ്തവ മായ് േവേഗന സം ീതി തിരി വിമാന ം വിൈശ്വകനായക ജാനകിേയാട ളിെ യ്തി പരമാന സം തം :-
475
അ
ാ
രാമായണം
പശ മേനാഹര! േദവി! വിചി മാശ കാചല ംഗെമ ം അൈ വ ാരി െനെ ാ ം ഗ് ാംഗി പ വടി നാമി േ ടം. വ ി െകാ കസസ്ത ാ മം ഭ ി ി ീവരാ ി! തീ ്ണാ മെ ം ചി ടാചലം പ നാം വാേണടമൈ വ ക ഭരതെന നാെമേടാ! ഭേ ! ദാ ഭരദ ാജാ മം കാ ക ികരം യ നാതടേശാഭിതം ഗംഗാനദിയതി േ തതി ൃംഗിേവര ഹ വാ നാെടേടാ പിെ ര നദിയതി േ മന മേയാ ാനഗരം മേനാഹേര! ഇ മ െചയ് േനര രാഘവ ചി മറി ാ താ വിമാന ം. വ ി ി ഭരദ ാജ നീ െന ന ി ഹംെചയ് നീ ം. രാമ ം േചാദി ിതേ ാളേയാ യിലാമയേമ െമാ ി യ ീ േന! മാ ജന ി ം സൗഖ മ ീ മമ േസാദര ാ മാചാര ജന ി ം താപസേ ഷ്ഠന െചയ്തിതേ രം താപെമാ വ മി േയാ ാ േര നിത ം ഭരതശ ഘ്ന മാര ാ മാ ം ഫല ല ം ഭ ി ഭ ാ ജടാവ ലാദിക ം സത സ പനാം നിെ ം പാ പാാഹ സിംഹാസേന പാദുകം വ േമാഹം ത ജി ഷ ാnj്ജലി ം െചയ് ക െള ാമതി സമ ി സ ത ാരായിരി ിെതേ ാ ം. ത സാദ ാലറി ിരി ി 476
അ ചില്
ഷ േഭാ!
ാ
രാമായണം ാ
െമാെ
njാ .
സീതാഹരണ ം ീവസഖ ം യാ ധാന ാെരെയാെ വധി ം പരാ മ ം മ തി ത െട പരാ മ ം ക ിെതാ േവ ആദിമധ ാ മി ാത പര േമ ം തിരി താെതാ വസ് നീ സാ ാ മഹാവിഷ് നാരായണനായ േമാ ദ നി ി വടി നി യം. ല ്മീഭഗവതി സീതയാ ം ല ്മണനായതന ജഗ േഭാ! ഇ നീ മാേ ണം മമാ മം െച േയാ ാ രം ീട നാ . ക ാ തമാം നിവാ േക േപായ് പ ശാലാമകം ി രാഘവ ജിതമായ് ാ ഭാര ാസമന ിതം രാജീവേന ം ീതി ീടിനാ .
ഹ മദ്ഭരതസംവാദം പിെ മാ ം നി പി ഥ െചാ ാനനിലാ ജേനാ രാഘവ െച േയാ ാ രം ാപി േസാദര തെ ം ക വിേശഷമറി നീ വ ീ െക െട ാ ം നെരാെ ാഴിയാെതയവേനാ െചാ ണം േപാ േനരം ഹെന ം െച കേ കാ മായറിയി ീടവ ക . മാ തി മാ ഷേവഷം ധരി േപായ് ീരാമ ം ഹെന ം േക ി സത രം െച ന ി ാമ ഭ നായീ ം ഭരതെന ിനാ . 477
അ
ാ
രാമായണം
പാദുക ം വ ജി നാരതം േചതസാ രാമെന ധ ാനി നായ് േസാദരേനാ മമാത ജനേ ാ മാദര ം ജടാവല് ലം ലഫല ം ജി ശാംഗനായ് ബാലേനാ ം െട വാ ക മാ തി ം ബ മാനി ിേത മാ മി ി ഭ ാരവനിയി എ കല്പി വണ ി വിനീതനായ് നി മ രമാ ാ െചാ ീടിനാ :അ ജ തെ മാേ ണ നിേ നിരാമയം കാണാം ണനിേധ! സീതേയാ ം മി ാ ജ തേ ാ മാദരേവ ം വഗബലെ ാ ം വീവേനാ ം വിഭീഷണ തെ ാ മാ രേ ാബലം തെ ാ ം ഷ്പകമാം വിമാന ിേ േലറി വിേ ാളിവിെടയിറ ം ദയാപര . രാവണെനെ ാ േദവിേയ ം വീ േദവകളാലഭിവ ിതനാകിയ രാഘവെന വ ി മാനേസ േശാക ം തീ വസി ാമിനി ിരം. ഇ മാക ണ ഭരത മാര ം ബ സേ ാദം വി ിതനായ് വീ സത രമാശ സ്തനായ േനരം നായ ഗാഢമാലിംഗന ം െചയ് വാനരവീരശിരസി ദാ പരമാന ബാഷ്പാഭിേഷക ം െചയ്തി . േദേവാ മേനാ നേരാ മേനാ ഭവാേനവെനെ റി ി പെയാ ം ഇഷ്ടവാക ം െചാ തി പമായ് ഷ്ട ാ ത വതിനി മേ േമ 478
അ
ാ
രാമായണം
േശാകം മദീയം കള ഭവാ njാ േലാകം മഹാേമ സാകം തരികി ം ല മായ് വ ടാ നെര ി ം െചാ ീെടേടാ രാമകീ നം സൗഖ ദം. മാനവനാഥ വാനര ാേരാ കാനേന സംഗമ ായെത െന? ൈവേദഹിെയ െകാ വാറ െന? യാ ധാനാധിപനാകിയ രാവണ ? ഇ രം േചാദി രാജ മാരേനാരം മാ ത ം െചാ ിനാ :എ ിേലാ നി ളി ി ടാചലി നി ാധി കല പിരി നാ ആദിയായിേ ാള േ ാരവ കളാദര െ ാ െചാ njാ . ഒെ ാഴിയാെത െതളി േക ീ ക വ േപാം ദു:ഖവിനാശം തേപാനിേധ! എ പറ റിയി ാനഖില ം മ വ ത ചരി ം പവി ം പരം. ശ ഘ്നമി ത ാമാത വ ം ചി ം! വിചി െമേ ാ െകാ ീടിനാ .
അേയാ
ാ േവശം
ശ ഘ്നേനാ ഭരത മാര മത ാദരം നിേയാഗി ാനന രം ജ നാം നാഥെന േ ര രാജ മല രിേ ണെമ ാട ം േ േതാ ം ബലി ജേയാ മത ാ യാ ദീപാവലി ാ ണം തൈവതാളിക വ ിസ് തിപാഠകാദിജന െമാെ വ ീടണം വാദ െള ാം േയാഗി ം േവണം പാദ ാദിക െമാ ണേമവ ം 479
അ
ാ
രാമായണം
രാജദാര ളമാത ജന ം വാജിഗജ രഥപം ിൈസന ം വാരനാരിജനേ ാ മല രിാ ഢേമാദം വേരണെമ ാവ ം. േച െകാടി റക െകാടിെ ാ േവ മാ മടി തളി ി ം േവണം ംഭ ം പദീപ ം രദ ാരി േച സമസ്ത ം താപസ ം രവ ം പതിവീര െമാെ വ ീടണം പൗരജന ളാബാല ാവധി ീരാമെന ാ തി വ ണം ശ ഘ്ന ം ഭരതാ യാ ത രം ചി മാ ാറ ല രി ീടിനാ . ീരാമേദവെന ാ തി ായ് വ പൗരജന നിറ ിതേയാ യി വാരേണ ാെരാ പതിനായിരം േത മ ം പതിനായിര റായിരം രഗ റായിര കാലാ പടക ം രാജനാരീജനം ത ിേലറിെ ാ രാജ മാരെന ാ ാ ഴറിനാ . പാദുകം നി വ ഭരത ം പാദചാേരണ നട ട ിനാ . ആദര െ ാ ശ ഘ്നനാകിയ േസാദര താ ം നട ാന േനരം ച ാഭമാം ഷ്പകമേ രം കാണായ് ചമ ി െര മേനാഹരം. പൗരാജദികേളാ ഹലാല് മാ ത പറ ാന േനരം :ണാ നി ത?േ◌ലരവിേ
ിതമാകിയ ഷ്പകം ം സീത ം 480
അ
ാ
രാമായണം
ല ്ണ ീവ ന രാധിപഖ രാ െ ാ ൈസന സമന ിതം ക െകാ വി പരമാന വി ഹം ണ്ഡരീകാ ം േഷാ മം പരം അേ ാ ജന ീതിജാതശബ്ദം ഘനമ േദശേ ാള പതി ബലാ . ബാല സ് ീത ണവ ാരവേകാലാഹലം പറയാവതേ േമ വാരണവാജിരഥ ളി നി വ പാരിലിറ ി വണ ിനാേരവ ം ചാ വിമാന സം ിതനാം ജഗ ാരണ തെന ഭരത ം േമ മഹാഗിരി നി േശാഭയാ ര െന േപാെല വണ ീടിനാന്. ചി ഷാ യാ താണി െമ േവ ഷ്പകമായ വിമാന മേ രം ആന ബാഷ്പം കല ഭരത ം സാ ജനായ് വിമാനം കേരറീടിനാ . വീ നമസ് രിേ ാകര ജ ാെര േ ാണീ ംഗസീമ്നി േച ീടിനാ കാലമേനകം കഴി ക ീടിന ബാലക ാെര െക കിനാ ഹ ഷാ ധാരയാ േസാദര നി വ ഷി വ ഷി വാ ല ര ം വ ി വ ി വാ േനര ശ ഘ്ന ജ ം ഭരത പദം ഭ ാ വണ ിനാനാ സൗമി ിെയ ശ ഘ്ന ം വണ ീടിനാനാദരാ . േസാദരേനാ ം ഭരത മാര ം ൈവേദഹി ത പദം വീ വണ ിനാന്. ീവനംഗദ ജാംബവാ നീല നാം ൈമ വിവിദ േഷണ ം 481
അ
ാ
രാമായണം
താര ഗജ ഗവയ ഗവാ നള വീര ഷഭ ശരഭ പനസ ം ര വിനത വികട ദധി ഖ ര ദ ശതബലി ദു ഖ സാരനാ ം േവഗദ ശി ഖ ം ധീരനാ ം ഗ മാദന േകസരി മ േമവം കപിനായക ാെര ം മാനേ ന ഗാഢം ണ ി . മാ തിവാചാ ഭരത മാര ം ഷേവഷം ധരി കപിക ം ീതി ം ശലം വിചാരി തിേമാദം കല വസി ാരവ ക ം ീവെന നിെവാ ണ ഥ ഗദ്ഗദവാചാ പറ ഭരത ം: നം ഭവ ഹാേയന ര വര മാനിയാം രാവണ തെ വധി ം നാ ത ാ ദശരഥ പനിാലമ ാമനായി മ ഭവാ . പ മ ാതാ ഭവനിനി nj ങ കി ന സംശയമിെ റിെകേടാ േശാകാ രയായ കൗസല ത പദം രാഘവ ഭ ാ നമസ് രി ീടിനാ . കാേല കനി ണ ാ ട ലാ ം ര ി മാതാവിേ രം. ൈകേകയിയകിയ മാ പദെ ം കാ നാ മി ാപദാബ്ജ ം വ ി മ മാ ജനെ ം ന ി വ മണ ത കിനാ . ല ്മണ ം മാ പാദ ിനാാ ഴി ണ ാരവ ക ം സീത ം മാ ജന െള വ ി േമാദ െ ാ ണ ാരവ ക ം ീവാദിക ം െതാ തീടിനാ482
അ
ാ
രാമായണം
രേ വിനീതയായ് നി ി താര ം. ഭ ിപരവശനായ ഭരത ം ചി മഴി തല്പാദുകാദ ം ീരാമപദാരവി ളി േച പാരില വീണാ നമസ് രി ീടിനാ . രാജ ം ത യാ ദ െമ ി രാദ njാ ജ നാം നി സമ ി ിതാദരാ വ മ മം സഫലമായ് വ ി ധന നാേയനടിയനി നി യം ഇ മേനാരഥെമ ാം സഫലമായ് വ ി മല് സാഫല ം േഭാ! പേ തിലി പതി ട ാ ടിഹ രാജഭണ്ഡാര ം പേത! ആന ം േത ം തിര ം പാ കാനമി ാെത പതി ട േ ാ. നി െട കാ ണ ാകെകാ njാനി േയാളം രാജ മ ര ി ം ത ാജ മെ ാ ം ഭവാനാലിനി വരാജ ം nj േള ം വനെ ം പാലനംെചയ് ഭവാനിനി മേ മാലംബനമി കാ ണയവാരിേധ!
രാജ ാഭിേഷകം ഇ ം പറ ഭരതെന വെര ം പാരം ശംസി വാഴ് ിനാ , സ ഷ്ടനായ ര ലനാഥ മ ദാ വിമാേനന മാേനന േപായ് ന ി ാേമ ഭരതാ േമ െച ഥ മ ം മഹീതലം ത ിലിറ ിനാ ഷ്പകമായ വിമാനെ മാനി ചി ഷന െചയ്താനന രം :483
അ
ാ
രാമായണം
െച വഹി നീ ൈവ ണ തെ േ ണേ വിേശഷി നീ ദാ വ ീ njാ നി പി േനര നിെ വിേരാധി മിെ ാ ം. എ െചയ്ത േക വ ി േപായ്െച ളകാ രി വിമാന ം. േസാദരേനാ ം വസിഷ്ഠനാമാചാര പാദം നമസ്കരി ര നായക ആശീ ചന ം െചയ് മഹാസനമാ െകാ വസിഷ്ഠ നീ ം േദശികാ യാ ഭ ാസേന വി ദാശരഥി മി ളീടിനാ . അേ ാ ഭരത ം േകകയാ ി ല്പലസംഭവ വസിഷ്ഠ ം വാമേദവാദി മഹാ നിവ ം മിേദേവാ മ ാ മമാത ം ര ി തലെമ േപ ി ി ല ്മീപതിയായ രാമേനാടേ രം. സ പനാ ാരാമനീശ ര ജ നാശാദികളി ാത മംഗല നി ല നിത നി പമനദ യ നി മ നിഷ്കള നി ണനവ യ ചി യ ജംഗമജ ഗമാ ത സ യ സത സ പ സനാതന ത ഹാമായയാ സ േലാക ം നി ി ര ി സംഹരി വ ഇ െനയവ െചാ േക ളവിംഗിത മ ഹാസ രസ് തം മാനേസ േഖദ ാക താ േമ njാനേയാ ാധിപനായ് വസി ാമേ ാ എ ിലതിെ ാ ീ െക ാെമ പ ജേലാചനാ യാ സം മാ അ ാ നായ് ശ ഘ്ന ം തദാ 484
അ ശ്മ
നി
ാ
രാമായണം
ക ാെര വ
ിനാ
സംഭാര മഭിേഷകാ േമവ ം സംഭരി ീടിനാരാന േചതസാ ല ്മണ താ ം ഭരത മാര ം രേ ാവര ം ദിവാകര ം േപ ജടാഭാരേശാധന ം െചയ് സം േമാദം ളി ദിവ ാംബരം മാല ാ േലപാദ ല ര ളാ ഹലം ൈകെ ാ ാരതം ീരാമേദവ ം ല ്മണ ം നരാ ഢേമാദമല രി ീടിനാ േശാഭേയാെട ഭരത ണ്ഡലാദികളാഭരണ െള ാമ പമായ്. ജാനകീേദവിെയ രാജനാരീജനം മാനി ല രി ി ാരതി ദാ വാനരനാരീജന ി ം കൗസല താനാദരാല ാര ന കിനാ അേ രമ മ മഹാരഥം ന ായ് ചമ േയാജി ി നി ിനാ രാജരാജ മ വീര ദയാപര രാജേയാഗ ം മഹാസ നേമറിനാ ര തനയ മംഗദവീര ം മാ തിതാ ം വിഭീഷണ ം തദാ ദിവ ാംബരാഭരണാദ ല ാേരണ ദിവ ഗജാശ രഥ ളാലാ ാ നാഥ ക ടിയായ് നടനനീടിനാ സീത ം ീവപത്നികളാദിയാം വാനരനാരിമാ ം വാഹന ളി േസനാപരി തമാരായനാരതം പിേ നട ി ശംഖനാദേ ാ ം ഗംഭീരവാദ േഘാഷ േളാ ം തദാ
485
അ
ാ
രാമായണം
സാരഥ േവല ൈകെ ാ ാ ഭരത ം ചാ െവ ാമരം ന േരേ ം േശ താതപ ം പിടി ശ ഘ്ന ം േസാദര ദിവ വ ജന ം വീയിനാ മാ ഷേവഷം ധരി ചമ വാനേര ാ പതിനായിര വാരേണ ാ ക ിേലറി രിവാരജന മായ് നട ീടിനാ രാമനീവ െമ ം േനര രാമമാ ം െച ഹ േളറിനാ . ക
ിനാന രം ഷം പരം ണ ഷമാേലാക നാരീജനം േഗഹധ െമാെ മറ ി േമാഹപരമശമാരായ് മ വിനാ മ മ ം െച രാഘവ വാസവമ ിര ല മാം താതാലയം ക വ ി കം മാതാ ത പദം വ ി ിതന പി ിയമാെര ം ീത ാ ഭരത മാരേനാടേ രമാ യാ െചാ ാനവിളംബിതം ഭവാ ഭാ തനയ ം ന േര ം വാനരനായക ാ ം യേഥാചിതം സൗേഖ ന വാഴ്നതിേനാേരാ ഹ ളിലാ കേവണമവെര വിരെയ നീ. എ െച
േക െചയ്താ ഭരത ം വേരാേരാ ഹ ളി േമവിനാ ീവേനാ പറ ഭരത മ ജനിേ ാഴഭിേഷകക ം മംഗലമാ ാ നീ കഴി ീടണമംഗദനാദികേളാ ം യഥാവിധി. നാ സ ി ം െച തീ ം കാേല വ ക ിനാ േവ ം 486
അ
ാ
രാമായണം
എ ിേലാ ജാംബവാ ം മ മംഗദ താ ം േഷണ ം ൈവകാെത സ കശല ത ി മലയജപ േ ന വായ്െ ി വാരി ം ജി െകാ വരിെക യേ ാരളവവ െകാ വ ീടിനാര െന സത രം. ണ നദീജലം ഷ്പകരമാദിയാമന തീ ളി സലില ം ഒെ വ ിവ പദാ മ ട ംവ ിനാ ത േണ. ശ ഘ്ന മമാത ൗഘ മായ് മ പദാ സംഭരി ീടിനാ . രത്നസിംഹാസേന രാമേന ം േച പത്നിേയ ം വാമഭാേഗ വിനിേവശ വാമേദവ നിജാബാലി ഗൗതമ വാ ീകിെയ ിവേരാ ം വസിഷ്ഠനാം േദശിക ാ ണേ ഷ്ഠേരാ ം ടി ദാശരഥി ഭിേഷക ംെചയ്തി . െപാ ി കലശ ളായിരെ മന നേശാഭം ജപി ാ മറക ം ന േര ം വാനരവീര ം രത്നദണ്ഡം ചാമരം വീയിനാ . ശ ഘ്നവീര ട പിടി ീടിനാ ിയവീര പചരി ീടിനാ . േലാകപാല ാ പേദവതമാ മാകാശമാ േ കഴ് നി ീടിനാ മാ ത ൈകയി െകാ യ ാ ദിവ ഹാരം മേഹ മ ലനാഥ സ രത്േനാ ലമായ ഹാരം നീശ ര മല രി ീടിനാ . േദവഗ യ ാപ്സേരാ ം േദവേദേവശ രെനബ്ഭജി ീടിനാ 487
അ
ാ
രാമായണം
ഭ ാ ഷ്പ ഷ്ടി ംെചയ് കാണ നിധിെയബ്ഭജി ിെത ാവ ം. സ്നിഗ് ാദളശ ാമളം േകാമളം പ പേ ണം ര േകാടി ഭം ഹാരകിരീടവിരാജിതം രാഘവം മാരസമാനലാവണ ം മേനാഹരം പീതാംബരപരിേശാഭിതം ധരം സീതയാ വാമാ സം യാ രാജിതം രാജരാേജ ം ര ലനായകം രാജീവബാ വവംശസമ ഭവം രാവണനാശനം രാമം ദയാപരം േസവകാഭീഷ്ടദം േസവ മനാമയം ഭ ിൈകെ ാ മാേദവിേയാ ം വ ഭ മേ ാ സ് തി ട ിനാ :രാമായ ശ ി ായ നേമാ നമ: ശ മളേകാമള പായ േത നമ: ണ്ഡലിനാഥകല്പായ നേമാ നമ: ണ്ഡലമണ്ഡിതഗണ്ഡായ േത നമ: ീരാമേദവായ സിംഹാസന ായ ഹാരകിരീടധരായ നേമാ നമ: ആദിമ ാ ഹീനായ നേമാ നമ: േവദസ പായ രാമായ േത നമ : േവദാ േവദ ായ വി േവ േത നേമാ േവദജ്njവ ായ നിത ായ േത നമ: ച ഡ കഴ്േ ാ േനരം വി േധ ംഭ ാ കഴ് ി ട ിനാ :വരംെകാ ഹം തനാെയാ ദു ദേമറിയ രാവണരാ സ മ പദെമ ാമട ിനാ കശ്മല ത െനെ ബ ി മഹാരേണ ത സാദ ാലവ തനാകയാ488
അ
ാ
രാമായണം
ലിേ ാെളനി ലഭി ി സൗഖ ം. അ ിവ േമാേരാതരമാപ വ ാല തീ ര ി െകാ വാ ഇ കാ ണ െമാ മിെ മ ഷ! njാ പറേയണേമാ? എ ാം ഭവ ക ണാബലെമ ിമിെ ാരാലംബനം നാഥ! നേമാസ് േത. ആദിത വ ഖ ാ മാദിേതേയാ മ ാ മ േനരം ആശരംവംശവിനാശകനാകിയ ദാശരഥിെയ െവേ െറ കഴ് ിനാ :യ ഭാഗ െള ാമട ിെ ാ ാന ാനിയാകിയ രാവനരാ സ ത ടാ ാലെതാെ ലഭി ി ദു:ഖ ം തീ ി nj ൈദവേമ! ത പാദപ ം േഭാ! ന കീട ഹം രാമായ രാജീേവ ായ േലാകാഭിരാമായ സീതാഭിരാമായ േത നമ: ഭ ാ പി ം ീരാമഭ െനി മഴി കഴ് ട ിനാര്:ദുഷ്ടനാം രാവണ നഷ്ടനായാനി ഷ്ടരായ് വ ി nj ം ൈദവേമ! ഷ്ഠി ം വാ ി േലാക യ ി ലിഷ്ടി ായിതിഷ്ടലാഭ ിനാ പിണ്േഡാദക ദി ായ കാരണം ദണ്ഡ ം തീ ി nj ൈദവേമ! യ ാെരാെ സ് തി ാരന രം! രേ ാവിനാശനനാകിയ രാമെന :ര ിത ാരായ് ചമ ി nj ം ര ാവരെന വധി ലം ഭവാ പ ീ വാഹന! പാപവിനാശന! 489
അ
ാ
രാമായണം
ര ര േഭാ! നിത ം നേമാ സ് േത. ഗ സംഘ െമാെ സ് തി ി പം ികണ്ഠാ ക തെ നിരാമയം :അ നാം രാവണ തെ ബ്ഭയെ സ തം nj െളാളി കിട ം ഇ ട ി വ ചരി ം ന ായ് സ് തി പാടിെ ാ നാരതം. സ രി ാമിനി ാ ണ വാരിേധ! നി ചരണാം ജം നിത ം നേമാ നമ: കി ര ാ ം കഴ് ട ിനാ മ വ തെ മേനാഹരമാംവ ം:ദു യേമറിയ രാ സരാജെനെ ാ കള ട nj െള ര ി നിെ ബ്ഭജി ാനവകാശ ായി വ നി െട കാ ണ ാൈവഭവം പ ഗതല്േപ വസി ം ഭവ പദം വ ാമേഹ വയം വ ാമേഹ വയം കി ഷ ാ പര ഷ പദം സംഭാവ ഭ ാ കഴ് ാരതി തം :ക ിത ാരായ് വയം ഭയ െ ാളിെ േപാ ി! രാവണെന േക േ രം അംബരമാ േ നട മാറി ിനി നി പാദപ ം ഭജി ായ് വേരണേമ! സി സ ഹ മേ ാ മേനാരഥം സി ി ലം കഴ് ി ട ിനാ :േ ദശ ീവെനെ ാ nj ചി ഭയം തീ കാ ണ വാരിേധ! ര ാരവി ാഭ ഭവ പദം നിത ം നേമാ നേമാ നിത ം നേമാ നമ; വിദ ാധര ാ മത ാദരം 490
അ
ാ
രാമായണം
ഗദ പദ ാദിക െകാ കഴ് ിനാ വിദ ന ി തിരിയാത തത ാ േന പരമാ േന േത നമ : ചാ പം േത മപ്സരസാം ഗണം ചാരണ ാ രഗ ാ വ ക ം നാരദ ഹ ക മംബരചാരിക മ വ ക ം സ്പഷ്ടവ േ ാദ രപദ ളാ ഷ്ട ാ കനെ സ് തിെ ാരന രം വാനരാദിക ഭഗവാ െകാ അ രാമച ാന േഹണ സമസ്ത ം കാമലാേഭന നിജനിജ മ ിരം ാപി താരക ം ധ ാനി താപ യ മക വാണീടിനാ . സ ി പര മാ ാന മച തമദ യേമകമനാമയം ഭാവനയാ ഭഗവ പദാംേഭാജ ം േസവി ി ാ ജഗത് യവാസിക . സിംഹാസേനാപരി സീതയാ സം തം സിംഹപരാ മം ര േകാടി ഭം േസാദരവാനരതാപസരാ സ േദവ നിേശഷവ മാണം പരം രാമാഭിേഷകതീ ാ മാം വി ഹം ശ ാമളം േകാമളം ചാമീകര ഭം ച ബിംബാനനം ചാ ായത ജം ച ികാമ ഹാേസാ ലം രാഘവം ധ ാനി വ ഭീഷ്ടാസ്പദം ക കാന െ ാ ി ിെത ാവ ം.
വാനരാദിക
്അ
ഹം
വിശ ംഭരാ പരിപാലന ം െചയ് വിശ നാഥ വസി ീ ംദശാ േര 491
ഹം
അ
ാ
രാമായണം
സസ സ മായ ിതനവി വ ളായി ഹ ം െള ാമതിസ ാദസം പക േളാ കല നി ീ . ദു ഷ്പ ള ാല ഴിയി സ ഗ ളായ് വ ിെതാ േവ. റായിരം രഗ പ ം റായിര ി റം പിെ ം േകാടി വ ഭാര ം ാ ണ െകാ ര മ വസ് ാഭരണമാല ളസംഖ മായ് ീ േരാ മ ാ നല്കീടിനാ . സ രത്േനാ ലം മാല ം മഹാ ഭം വ ൈവചി മനഘമ പമം. ആദിത ം നല്കീനാനാദരാലാദിേതയാധിപ തനയ ം അംഗദദ ം െകാ േ ാരന രം മംഗലാപാംഗിയാം സീതയ് നല്കിനാ േമ ം േലാക യ ം െകാ ി ം േപാരാ വിലയതിന ിെന ളെളാ ഹാരം െകാ ക ൈവേദഹി ം പാരം സാദി മ സ്മിതാന ിതം കണ്ഠേദശ ി നി െ ി ര ൈകെ ാ ം പിടി േനാ ീടിനാ ഭ ഖാബീജ ം മാ തിവക് ം മേ മണിമയമാകിയ ഹാര ം. ഇംഗിത േഷാ മനേ രം മംഗലേദവതേയാ െചാ ീടിനാ ഇ വ കളിലിഷ്ടനാ താമല ി നിന മേനാഹേര! നല്കീടവ നീ മ ാ മി നീാ തഭംഗം വ വാേനാമേല എ േക ചിരി ൈവേദഹി ം മ ം വിളി ഹ മാ നല്കിനാ 492
അ
ാ
രാമായണം
ഹാര ം വിള ിനാേന ം മാ തി ം പരമാ സം ം. അnj്ജലിേയാ ം തി ി നി ീ മnj്ജനാ െന ര വര . മ മരിേക വിളി െചയ്തിതാന പരവശനായ് മ രാ രം : മാ തന ന! േവ ം വരെ നീ വീരാ! വരി െകാ േക ം മടിയാെത. എ േക വ ി കപീ ം മ വ തേ ാടേപ ി ളിനാ : സ ാമി േഭാ നി ി വടിത െട നാമ ം ചാ ചരി ളള നാ മിയി വാ വാന ഹി ീടണം രാമനാമം േക െകാ വാനാനാരതം രാമജപസ്മരണ വണ ളി മാമകമാനേസ പ്തിവരാ വിേഭാ മ വരം മമ േവ ാ ദയാനിേധ മിള മി ാെതാ ഭ ി ം ഉ ായിരിേ ണെമ േകേ ാ ണ്ഡരീകാ ന ഹം നല്കിനാന്. മ ഥ ളള നാ നായ്വാഴ്ക നീ ഭ ിെകാേ വ ത ം സേഖ ജാനകീേദവി ം േഭാഗാ തിക താേന വരിെക ഹി ീടിനാ . ആന ബാഷ്പപരീതാ നായവ വീ നമസ് ത പിെ ം പിെ ം രാമസീതാ യാ പാരം പണിെ രാമപാദാബ്ജ ം ചി ി ചി ി െച ഹിമാചലം തപ ിനായ്. പിെ ഹെന വിളി മ വര ഗ സേഖ! ര ഗിേവരം ഭവാ മ രി ം ചി ി വാഴ്ക നീ. േഭാഗ െള ാം ജി ചിരം നേരകഭാവം ഭജി ീ െകേ ാ നീ. 493
അ
ാ
രാമായണം
ദിവ ാംബരാഭരണ െള ാം െകാ വ ാജഭ യാ വഴ ിനാ . േ മഭാേരണ വിേയാഗദുഃഖംെകാ രാമനാലാ ിഷ്ടനായ ഹ തദാ ഗംഗാനദീപരിേശാഭിതമാെയാ ംഗിേവരം േവശി മ വിനാ . ല മി ാത വസ് ാഭരണ ം മാല കളഭഹരിച നാദി ം പിെ ം പിെ ം േവ േവാളം നല്കി മ വ നി ല ഷമാദ ം സ ാന ം െകാ യ ീടിനാ സേ ാദ െ ാ േപായാരവ ക ം. ന േര വിഭീഷണനേ രം ഭ ാ നമസ് രി ാ ചരണാം ജം. മി മായ് നീ ണേ ാ ലം മമ ശ െളയിേ െനാ ജാതി njാ . ആച താരകം ല യി വാഴ്ക നീ നാശമരികളാ ാകയി േത. എെ മറ േപാകാെത നി പി ണ ജനാധിപനായ് വസി ീെടേടാ വിഷ് ലിംഗെ ം ജി നിത ം വിഷ് പരായണനായ് വി ാ നാ നായ്വാണീെടെക നിേയാഗി ാഫലമണീസ ഭാര ം ആേവാള ം െകാ ാ േപാവാനയാവി ദാ ണ ീടിനാ പിെ ം. ചിേ വിേയാഗദുഃഖംെകാ ക നീരത മി ി വീ ം വണ ി ം ഗ ദവ േ ന യാ ം െചാ ിനാ നി മി ാെനാ ജാതി വിഭീഷണ . ല യി െച നേ ാ മാത െമാഴി ഖി വാണീടിനാ .
494
അ ീരാമെ
ാ
രാമായണം
രാജ ഭാരഫലം
ജാനകീേദവിേയാ ം ടി രാഘവനാന െ ാ രാജേഭാഗാന ിതം അശ േമധാദിയാം യാഗ ം െചയ് വിശ പവി യാം കീ ി ം െപാ ി . നിേ ഷസൗഖ ം വ ി ജക വിശ െമ ാം പരിപാലി ളിനാ . ൈവധവ ദുഃഖം വനിതമാ ിെ ാ വ ാധിഭയ െമാ മി േ ാ സസ പരി യേ ാ ധരി ി ം ദസ ഭയ െമാേരട മി േ ാ. ബാലമരണമകെ മാറി കാേല വരിഷി മേ ാ ഘന ം. രാമ ജാപര ാ നര ാ വി രാമെന ധ ാനി േമവ ം സ തം. വ ാ മ തനി തനി ളളെതാ മിള ം വ കി ാ േമ. എ ാവ ക മാനേസ ന െതാഴിെ ാ ചി യി ാ േമ. േനാ മാറി ാ േമ പരദാര േളാ മി പര വ മാ േമ. ഇ ിയനി ഹെമ ാവ നി മി പരസ്പരമാ േമ. ന ന ാെര ിതാ ര ി വ ം ജകെള ര ി രാഘവ . സാേകതവാസികളായ ജന േലാകാ ര ഖെമേ ാ ിതി പരം? ൈവ ണ്ഠേലാകേഭാഗ ി ല മായ് േശാകേമാഹ ളക േമവീടിനാ .
495
അ രാമായണ അ മത അ
ിെ
ാ
രാമായണം
ഫല
ാ
തി
രാമായണമിദെമ േമാ മം ത nj്ജയേ ാ ം യനം െചയ്കി മ ന നാ ി സി ി മതിനി സംശയം. ൈമ ീകരം ധനധാന ി ദം ശ വിനാശനമാേരാഗ വ നം ദീ ഘാ ര ദം പവി ം പരം സൗഖ ദം സകലാഭീഷ്ടസാധകം ഭ ാ പഠി ി ം െചാ കി ം ത േണ നായീ ം മഹാപാതക ളാ . അ ാഭിലാഷി ലഭി ം മഹാധനം, ാഭിലാഷി ലഭി ം മഹാധനം, ാഭിലാഷി േന ം തഥാ. സി ി മാര ജന ളാ സ തം. വിദ ാഭിലാഷി മഹാ ധനായ്വ ം. വ ാ വതി േക ീ കി നെ ാ സ തി ാമവ െ നി യം. ബ നാ ളളവ നായ ീ മ ി േക ീ കില വാനായ്വ ം. ദു െള ാം ജയി ായവ മതിദുഃഖിത േക ി ഖിയായ്വ മവ ഭീതനി േക ി നി ഭയനായ്വ ം. വ ാധിത േക ിലനാ രനായ് വ ം. തൈദവാ ാ മാ ട ാകമാധികെള ാമക േപാം നി യം േദവപി ഗണതാപസ ഖ ാേരവ േമ ം സാദി മത രം കല്മഷെമ ാമക മെതയ ധ ാ കാമേമാ സാധി ീ ം. അ ാ രാമായണം പരേമശ രന ി തയ് പേദശി ിതാദരാ നിത ം ാ ഭ ി 496
അ
ാ
രാമായണം
യനം െചയ്കി ം ദാ േക ി ം സി ി െമ ാമഭീഷ്ടെമ ി െന ബ േമാദം പരമാ മിെതാ േവ ഭ ാ പറ ട ീ കിളിൈ ത ം ചി ം െതളി േക മഹാേലാക ം. ഇത
ാ കാ
ഇത ഭം.
ാ
രാമായേണ ഉമാമേഹശ രസംവാേദ ം സമാപ്തം. രാമായണം സമാപ്തം.
497