AMNESTY INTERNATIONAL VLAANDEREN VZW / JAARGANG 42 NR 2 / NOVEMBER 2015 / VERSCHIJNT 2 KEER PER JAAR / ISSN 0771-7687 / P2A9062
2
COVER: JONGE VLUCHTELING SCHUDT DE HAND VAN EEN AMNESTY-ONDERZOEKER OP KOS, GRIEKENLAND
“IK HAAT DE ZEE”
3-4 Beste activist,
SOS EUROPA REFUGEES WELCOME
SCHRIJFMARATHON JOUW BRIEF KAN LEVENS VERANDEREN
5
EEN DIEP INGEBAKKEN RECHTVAARDIGHEIDSGEVOEL
Vrijheid van meningsuiting, vrijheid van vereniging. Bijna iedereen vindt dit logisch bij ons. Maar het is wel een van de mensenrechten die het meest met de voeten getreden wordt.
9
BURUNDI
INHOUD
Dichter bij huis hebben we in oktober kunnen genieten van een inspirerende Amnesty-dag. Een bijzonder moment was de getuigenis van Mohammed Kazkji. Een mens werd er stil van. Geen grote woorden, geen boutades, geen grote bespiegelingen, gewoon een getuigenis, van alle franjes ontdaan. En net daarom zo beklijvend.
6-8
JIJ BENT STERK
PIERRE CLAVER MBONIMPA
BEWEGING
AMNESTY’S DEMOCRATISCHE MACHINE
SCHRIJFACTIES
Het zijn uitdagende tijden voor mensenrechten. Soms lijkt het wel of de wereld in brand staat: groeiende ongelijkheid, repressie, miljoenen mensen op de vlucht, beperking van vrije meningsuiting in naam van strijd tegen terrorisme,… Thema’s die aan bod gekomen zijn op de internationale algemene vergadering van Amnesty (ICM) te Dublin in augustus, waar mijn collega Hilde de delegatie van Amnesty Vlaanderen aanvoerde.
10-11 12
Zelf ga ik regelmatig op missie in de Democratische Republiek Congo. Daar kan ik aan den lijve ondervinden wat het betekent als je mensenrechten geschonden worden. Tijdens ons verblijf werd een mensenrechtenactivist neergeschoten in Goma. Andere activisten zitten in de cel te Kinshasa… Het zijn duistere tijden voor mensenrechtenverdedigers. Zo ook voor Pierre Claver Mbonimpa, een Burundese voorvechter van mensenrechten, waarvoor ook Amnesty actievoert. We mogen ons niet schikken in het huidige wereldbeeld en blijven onrecht aanklagen, dankzij jouw steun! Samen komen we weer een stapje dichter bij de dag dat marteling ophoudt. Dat moorden stoppen, de tralies buigen.
Rik Vereecken
13-14
Voorzitter
ADVERTENTIE
Digitale Detox
Digitale communicatiemiddelen zijn handig, leuk, snel en vooral niet meer weg te denken uit ons werk en dagelijks leven. Maar verkeerd gebruik ervan kan soms leiden tot stress en burn-out. Samurai at work ondersteunde Amnesty International om van hun digitale communicatie en tools een bondgenoot te maken die bijdraagt tot hun succes! Zijn digitale tools in jouw bedrijf een stressfactor? Of Met het Digitale Detoxprogramma verhoog je het welzijn van je medewerkers én de in je bedrijf.
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 2
www.samuraiatwork.com/digitaldetox T. 03 205 16 90
© ARIS MESSINIS/AFP/GETTY IMAGES
“IK HAAT DE ZEE”
SYRISCHE BOOTVLUCHTELING MOHAMMED KAZKJI GETUIGT TIJDENS AMNESTY-DAG De afgelopen weken stonden de media bol van de verhalen van mensen uit Syrië, Eritrea, Irak of Afghanistan die naar Europa komen in de hoop op een beter, veilig leven. Je leest de artikels, ziet de foto’s. Ze raken je. Maar nooit zo diep als op het moment dat je zelf oog in oog staat met één van hen en hij zijn verhaal vertelt. Mohammed Kazkji is op het eerste zicht een gewone jonge man. Normaal gezien zou zijn leven rustig zijn voortgekabbeld. Studies afmaken, beginnen werken, een lieve vrouw ontmoeten en een gezinnetje stichten. Niets speciaals of wereldschokkends. Alleen liep het voor Mohammed totaal anders...
Wanneer Mohammed Kazkji het woord neemt tijdens de Amnesty-dag op 26 september, wordt de rumoerige zaal meteen muisstil. De 24-jarige Syriër vluchtte in 2013 uit Damascus, Syrië, naar Egypte en kwam via Libië in Malta terecht. Hij was veel liever bij zijn familie gebleven, maar het werd er te gevaarlijk en hij liep te veel risico om gerecruteerd te worden door het leger, dat van Assad of dat van de oppositie.
Omdat er in Egypte geen werk of onderwijs voor hem was, trok Mohammed verder naar zijn oom in Libië. Daar kwam hij zoals vele Syriërs vast te zitten tussen twee oorlogen: hij vluchtte voor de oorlog in Syrië en kwam terecht in een nieuw conflict in Libië. Mohammed leefde er van dag tot dag. “Misschien was het in Syrië zelfs beter dan in Libië,” zegt hij bitter. “In Syrië had ik tenminste nog mijn familie.”
SOS EUROPA
VLUCHTELINGEN OP WEG NAAR LESBOS, SEPTEMBER 2015
“WE HEBBEN ALLES ONDER CONTROLE, WE HEBBEN ZWEMVESTEN.” De situatie in Libië werd erger en erger. Door de chaos en de aanwezigheid van verschillende milities, heerste er straffeloosheid. “De milities redeneren zo: ik haat jou, dus ik dood jou, want ik heb een geweer.” Dus besloot Mohammed verder te vluchten. Hij had verhalen gehoord van mensen die vanuit Libië naar Italië trokken. “Ik wist eerst niet
MOHAMMED KAZKJI IN GESPREK MET ONDERZOEKER ELISA DE PIERI TIJDENS DE AMNESTY-DAG
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 3
goed hoe ze dat deden, ik dacht eerder aan vliegtuigen.” Mohammed zocht via het internet naar goede informatie. Op Youtube vond hij een filmpje van de grote schipbreuk van een Afrikaanse boot op 3 oktober 2013. Maar smokkelaars stelden hem gerust: “Die beelden zijn niet echt, dat is Photoshop. Onze boten zijn heel veilig, we hebben alles onder controle, we hebben zwemvesten.” Beetje bij beetje geraakte Mohammed overtuigd dat een beter leven op hem wachtte in Europa. Hij zou er kunnen studeren en zou er veilig zijn.
SOS EUROPA
De overtocht naar Italië Dan is het zover. In Suwara aan de Libische kust stapt Mohammed op de boot naar Italië. Er zijn zo’n vierhonderd mensen aan boord, 150 kinderen, vooral Syrische families. Mohammed verovert een plaatsje op het dek. Wanneer ze ‘s nachts vertrekken, beginnen milities op hen te schieten. Toch slaagt de boot erin om verder te varen. Maar de volgende dag slaat de boot lek en zinkt hij in enkele seconden. Iedereen die in het ruim zit, is verloren, maar Mohammed springt vanop het dek in het water.
“Ik haat de zee.” Bij de vraag hoe hij dat moment beleefd
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 4
Amnesty International wil dat de Europese leiders gecoördineerd en doeltreffend reageren op de huidige vluchtelingencrisis. Vluchtelingen moeten in Europa de ontvangst en steun krijgen waar ze recht op hebben. Lees meer over onze eisen op www.aivl.be/sos-europa.
heeft, blijft Mohammed even stil. “Als ik eraan terugdenk, kan ik nog steeds niet slapen. Ik zwom drie uren aan een stuk, door de hoge golven, zonder zwemvest. Rondom mij waren er steeds meer mensen die stierven. Het duurde uren voor de Maltese kustwacht ons kwam redden.” Mohammed verloor ook zijn vriend, Yahea, tijdens de oversteek. “Misschien verloor ik er ook wel mijn ziel en mijn verstand,” zegt hij. “Ik haat de zee.” De Maltese kustwacht brengt Mohammed naar Malta. Daar wordt hij geregistreerd, dus zijn poging om naar Nederland door te reizen, mislukt. Nu werkt hij in Malta als elektricien. “Ik wil de beste elektricien ter wereld worden. Mijn baas is heel tevreden over mijn werk. Maar mijn leven hier stelt niks voor. Ik mis mijn familie.” Dat gemis weerklinkt doorheen zijn hele verhaal. “Toen ik in Syrië woonde, woonde ik met mijn grote familie in een klein huis. Elke avond voor het slapengaan, zei ik tegen mijn moeder
‘Slaapwel, ik zie je graag’. Die ‘slaapwel’ moet ik nu elke avond missen.” Zijn familie in Syrië heeft geen plannen om te vluchten. Ze houden contact met Mohammed en vertellen hem dat ze het goed maken, maar daar gelooft Mohammed niet veel van. “Ofwel wil ik dat ze naar hier komen, ofwel ga ik zelf terug.” Wat hij vindt van Europa? “De boodschap vanuit de bevolking ‘Refugees Welcome’ is heel mooi, ik ben daar dankbaar voor. Maar Europa moet meer vluchtelingen ontvangen. Het moet een veilig onderkomen bieden aan mensen die een veilige plek zoeken, tenminste voor een tijdje.” Het volledige verhaal van Mohammed vind je in het rapport van Amnesty International ‘Lives Adrift’ op www.aivl.be
ANNE CLAEYS, BELEIDSMEDEWERKER
SOLIDARITEITSMARS OP 27 SEPTEMBER IN BRUSSEL
MENSENRECHTENKETTING MET 6000 ACTIVISTEN IN DE DOLOMIETEN
Het lot, het lijden en de moed van zovelen die geweld en ellende ontvluchten om in Europa een beter leven te vinden, laten veel mensen niet onverschillig. Ook Amnesty-supporters toonden de afgelopen weken hun solidariteit met vluchtelingen. Van een mensenrechtenketting rond de Italiaanse Dolomieten, solidariteitsmarsen in verschillende Europese hoofdsteden tot 400 deurmatten voor de Nederlandse Tweede Kamer, duizenden riepen met één stem: “Refugees Welcome!”
400 WELCOME-DEURMATTEN VOOR DE TWEEDE KAMER, DEN HAAG
SOS EUROPA
ACTIVIST IN ONTARIO, CANADA
© LORE LONCKE
SOLIDARITEITSACTIE TIJDENS DE AMNESTY-DAG
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 5
SCHRIJFMARATHON
JOUW BRIEF KAN LEVENS VERANDEREN Brieven veranderden levens in 2014
In de kilste maand van het jaar organiseren we de meest hartverwarmende actie van het jaar. Op 5 december gaat immers Amnesty’s Schrijfmarathon van start. Mensen zoals jij en ik kruipen dan in de pen voor mensen in nood. Wereldwijd zullen we onder meer schrijven voor Teodora, Albert, Waleed, Muhammad, Fred, Yves of meisjes uit Burkina Faso. Omdat zij onze hulp meer dan nodig hebben. Omdat onze brieven hun levens kunnen veranderen.
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 6
Vorig jaar was de Schrijfmarathon een gigantisch succes. Wereldwijd werden er meer dan drie miljoen brieven geschreven. Een absoluut record. In Vlaanderen deden we voor de eerste keer mee aan de marathon. Hartverwarmend was het om te zien hoe in gans Vlaanderen werd geschreven in bibliotheken, op lokale schrijfmarathons, op kantoor of onder vrienden. We verzamelden maar liefst 26.498 handtekeningen, brieven en solidariteitsacties, niet slecht voor een eerste deelname! Maar uiteraard tellen niet alleen de brieven, maar vooral het resultaat. En dat was er. Voor verschillende mensen voor wie we in de pen kropen. Moses Akatugba uit Nigeria bijvoorbeeld, een tiener die ter dood werd veroordeeld voor het stelen van drie gsm’s, kreeg gratie nadat er massaal actie voor hem werd gevoerd. De folterpraktijken waarvan de Filippijnse Jerryme Corre het slachtoffer was, worden nu eindelijk onderzocht. In Noorwegen wordt de discriminatie van transgenders bekeken dankzij de aandacht die we gaven aan de zaak van John Jeanette. Door de actie voor de Griekse Paraskevi wordt de antiracismewetgeving
‘IK KEN DEZE ACTIEVOERDERS NIET, IK HEB HEN NOOIT ONTMOET, MAAR TOEN IK OM HULP SCHREEUWDE, KWAMEN ZE MASSAAL IN ACTIE OM MIJ TE REDDEN. IK WIST NIET DAT MENSEN NOG ZO’N GROTE LIEFDE HADDEN VOOR HUN MEDEMENS.’ MOSES AKATUGBA, NIGERIA
er onder de loep genomen. In het Indiase Bhopal krijgen slachtoffers van de giframp eindelijk meer hoop op een compensatie. Zwangere vrouwen in het Zuid-Afrikaanse Mhkondo krijgen dan weer betere prenatale zorg. Een ‘lucky shot’? Zeker niet. Want uit onderzoek blijkt dat minstens één brief op vier een verschil maakt.
Schrijfmarathon in 2015: 30.000 brieven en kaartjes
Zet 5 december met stip in je agenda want vanaf dan kan je een maand lang brieven schrijven en een solidariteitskaartje sturen via de website www.schrijfmarathon.be! Geef een minuutje van je tijd en verander levens achter je computer. Superhandig en supersnel. Vergeet zeker niet de link door te sturen naar je vrienden, ook zij kunnen in geen tijd hun steentje (of briefje) bijdragen. Wil je liever met de hand een briefje schrijven of heb je wat meer tijd? Op 5 december organiseren we een grote Schrijf marathon in de Karel de Grote Hogeschool, campus Groenplaats, te Antwerpen. Van ‘s middags tot middernacht, 12 uren aan één stuk, kan iedereen er brieven schrijven. Hapjes en drankjes en fantastische live optredens zorgen voor de vrolijke noot. En wees niet bang dat je een schrijfkramp gaat krijgen. De masseuse van dienst zorgt er met veel plezier voor dat je alle brieven krijgt geschreven tot de laatste letter!
Acties overal in Vlaanderen Kan je er niet bij zijn op 5 december? Geen nood. Je kan ook zelf een eigen Schrijfmarathon op poten zetten! Waarom organiseer je niet zelf een (mini) marathon onder vrienden of familie, in je sportclub, binnen jouw organisatie, op de kerstdrink van de buurt of op je werk? Met het supertoffe gratis actiepakket dat je online kan bestellen via www.aivl.be/schrijfmarathon organiseer je in een wip een eigen actie, zo groot of klein als jij wil. Want elke brief telt! In het pakket vind je uiteraard de schrijfacties, maar ook mooie solidariteitkaartjes om mensen een hart onder de riem te steken. Het pakket bevat genoeg pennen om tientallen (of honderden) brieven te schrijven. Samen brieven schrijven, samen het verschil maken en een leven veranderen, dat geeft een ongelooflijk warm gevoel. Ideaal als tegengif voor die kille eindejaarsperiode!
Kom je vaak in de bibliotheek? Wees dan niet verrast dat je ook daar een brief zal kunnen schrijven. Jaarlijks kunnen we rekenen op de steun van heel wat bibliotheken. Dit jaar hebben we voor hen een speciaal actiepakket ontwikkeld over de journalist Muhammad Bezkhanov. Doet jouw bib nog niet mee? Spoor hen dan zeker aan om een gratis actiepakket te bestellen via www.aivl.be/schrijfmarathon. Ook steden en gemeenten zullen dit jaar hun beste beentje voorzetten. Traditioneel vragen we hen om hun steun aan mensenrechten te betuigen rond 10 december door een banner ‘Gemeente ... steunt de mensenrechten’ centraal in het straatbeeld op te hangen. Dit jaar worden de gemeenten bovendien ook uitgenodigd om mee te schrijven. Elke burgemeester vragen we zich persoonlijk in te zetten voor onze Schrijfmarathon door een briefje te schrijven en dit te delen via de sociale media. Burgervaders en- moeders moeten toch het goede voorbeeld geven, niet?
SCHRIJFMARATHON
Op die positieve vibes van vorig jaar willen we dit jaar verder gaan. Het doel? 30.000 brieven en kaartjes die vanuit Vlaanderen verstuurd worden. Ambitieus en daarom trekken we alle registers open!
Op de website vind je bovendien een overzicht van alle acties die in Vlaanderen lokaal georganiseerd zullen worden. Ga je op uitstap in eigen land? Check dan zeker of er in de buurt geen leuke actie wordt georganiseerd!
Op radio en tv zullen we bovendien niet weg te branden zijn. Met mooie spots vragen we jouw aandacht maar vooral jouw brief om een verschil te maken. De spots zijn trouwens allemaal gebouwd rond de figuur Ales Bialiatski, een mensenrechtenverdediger uit Wit-Rusland die eerder dankzij de Schrijfmarathon vrijkwam. Misschien herken je hem nog uit onze spot van vorig jaar? Hij is het bewijs dat schrijven helpt en wil daarom heel graag mensen als Waleed, Muhammad, Fred, Yves en alle anderen een hart onder de riem steken. Kortom, je zal in december moeilijk (of eigenlijk niet) kunnen ontsnappen aan onze schrijfoproep. En dat is nodig want Teodora, Albert en alle anderen hebben jou nodig. Kruip samen met Amnesty in de pen. Samen kunnen we levens veranderen, Bedankt!
PS: Zin om een handje te helpen op onze Schrijfmarathon te Antwerpen? Je kan je nog steeds aanmelden als vrijwilliger via www.aivl.be/schrijfmarathon.
DANIELLE HENNAERT, CAMPAGNEVERANTWOORDELIJKE
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 7
VOOR WIE SCHRIJVEN WE? WALEED ABU AL-KHAIR – RECHT OP VRIJE MENINGSUITING
SAOEDI-ARABIË
WIE: Waleed Abu al-Khair (36), advocaat en papa van de eenjarige Joud WAT: gearresteerd op 15 april 2014 WAAROM: onder meer vanwege ‘ongehoorzaamheid aan de leider’, ‘het beledigen van de rechterlijke macht’ en ‘het schaden van de reputatie van het land’ STRAF: 15 jaar cel, 50.000 euro boete, 15 jaar reisverbod WAAROM SCHRIJVEN VOOR WALEED: omdat hij niets heeft misdaan en alleen gebruikmaakte van zijn recht op vrije meningsuiting.
SCHRIJFMARATHON
TEODORA DEL CARMEN VASQUEZ – 30 JAAR CEL NA MISKRAAM
USA
WIE: Teodora del Carmen Vasquez (35), mama van een elfjarige zoon WAT: veroordeeld in 2008 WAAROM: beschuldigd van abortus na een miskraam STRAF: 30 jaar gevangenisstraf WAAROM SCHRIJVEN VOOR TEODORA: omdat er geen enkele aanwijzing is dat zij haar baby heeft gedood.
ALBERT WOODFOX – EENZAME OPSLUITING
gevangenisbewaker STRAF: levenslang, reeds 43 jaar in eenzame opsluiting WAAROM SCHRIJVEN VOOR ALBERT: omdat hij zonder enig bewijs in eenzame opsluiting zit, vermoedelijk voor zijn politiek activisme (black panther).
WIE: Muhammad Bekzhanov (61), journalist en papa van drie dochters WAT: opgepakt in maart 1999 WAAROM: vanwege ‘staatsondermijnende activiteiten’ STRAF: 15 jaar gevangenisstraf, in 2012 verhoogd met 4 jaar en 8 maanden
omdat hij na marteling werd gedwongen een ‘bekentenis’ te tekenen voor verzonnen aanklachten, en omdat hij extra straf kreeg wegens ‘overtreding van de gevangenisregels’.
VOER VANAF 1 DECEMBER VOOR ELK VAN DEZE MENSEN ACTIE VIA
WWW.SCHRIJFMARATHON.BE EN VERANDER HUN LEVEN.
BURKINA FASO
DRC
FRED
FRED BAUMA EN YVES MAKWAMBALA – GEWETENSGEVANGENEN
MUHAMMAD BEKZHANOV – FOLTERING
WAAROM SCHRIJVEN VOOR MUHAMMAD:
WIE: Albert Woodfox (68 jaar) WAT: veroordeeld in 1973 WAAROM: beschuldigd van moord op een
EL SALVADOR
OEZBEKISTAN
YVES
WAAROM: aanklacht wegens ‘verraad, coup poging en poging tot het doden van het staatshoofd’ STRAF: nog onbekend
GEDWONGEN KINDHUWELIJKEN
WIE: Yves Makwambala (32) en
WAAROM SCHRIJVEN VOOR YVES EN FRED:
WIE: jonge meisjes, vaak slechts elf jaar oud WAT: op heel jonge leeftijd uitgehuwelijkt WAAROM SCHRIJVEN VOOR DEZE MEISJES:
Fred Bauma (25) WAT: gearresteerd op 15 maart 2015
omdat zij werden opgepakt nadat zij vreed zaam voor hun mening waren uitgekomen.
omdat ze bescherming verdienen tegen gedwongen huwelijken.
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 8
EEN DIEP INGEBAKKEN RECHTVAARDIGHEIDSGEVOEL PORTRET VAN POL THONÉ, VRIJWILLIGER IN HART EN NIEREN
Al bijna 38 jaar is Pol Thoné (72) vrijwilliger bij de len. Ongeveer twee keer per maand brengt Pol de gesorteerde metalen naar de schroothandelaar met een puike opbrengst Amnesty-groep 129 in Antwerpen. Lid van Amnesty voor Amnesty International als resultaat! International was hij zelfs al vroeger, sinds 6 juni 1973. Ondertussen is hij gepensioneerd, maar zijn passie Het Laatste Avondmaal Twee jaar geleden organiseerden Pol en de andere leden van en inzet voor het vrijwilligerswerk zijn nog altijd Amnesty-groep 129 het twintigste en laatste etentje van de even vurig! groep ten voordele van Amnesty. Ze doopten het “Het Laatste
Oud ijzer dat goud waard is Eén van zijn grootste projecten is het inzamelen van oud ijzer. Pol woont 21 hoog in een appartementsgebouw samen met 250 andere gezinnen. Op de poort van zijn garagebox hangt een warme oproep die vele buren goed gelezen hebben: alle oud ijzer en metalen, maar ook spullen voor de rommelmarkt zijn bij hem welkom. De spullen stapelen zich dag na dag op. Afgedankte apparaten demonteert hij, hij haalt het koper, aluminium en ijzer eruit en sorteert ze nadien keurig in dozen. Ook bij vrienden, familie en klanten van de Wereldwinkel in Wilrijk klopt Pol aan om ze te verlossen van afgedankte spul-
Avondmaal”. Om hun lustrum te vieren, werden alle leden en ex-leden uitgenodigd om lekker te eten en samen de kaarsjes op vier overheerlijke taarten uit te blazen. Hier heeft Pol zijn fijnste herinneringen aan. Het werd een heel gezellige afsluiter met na 20 keer nog steeds 200 aanwezigen en een ferme opbrengst. Het organiseren van een eetfestijn voor Amnesty International is volgens Pol een succesformule die hij alleen maar warm kan aanbevelen.
De rest komt vanzelf Pol Thoné zet zich niet alleen in voor mensenrechten. Hij is ook oprichter en medewerker van de Oxfam Wereldwinkel in Wilrijk, coördinator van de 11.11.11-actie daar en bovendien medewerker bij Geneeskunde voor het Volk in Hoboken. Wanneer we hem vragen waar hij al die energie vandaan haalt, antwoordt hij: “Het moet gewoon in je zitten en de rest komt vanzelf”. Een simpele boodschap voor iedereen die ook graag vrijwilliger wil worden. Kortom, wat houdt je tegen?
JIJ BENT STERK
Pol’s diep ingebakken rechtvaardigheidsgevoel is de drijvende kracht achter zijn vrijwillig engagement. Actievoeren, infostands bemannen, rommelmarkten of etentjes organiseren,… Het zijn maar enkele van de dingen die hij graag doet voor de mensenrechten. Brieven schrijven tegen schendingen is misschien minder spannend, maar toch blijft hij zich ook daarvoor maandelijks onbaatzuchtig inzetten. Al kreeg Pol’s vertrouwen in Amnesty International wel eens een knauw en fronste hij, als ware kritische activist, wel eens zijn wenkbrauwen bij sommige beslissingen van de organisatie, hij liet het niet aan z’n vrijwilligershart komen.
Zin om net als Pol actief te worden bij Amnesty International? Surf naar www.aivl.be/doe-mee en ontdek er welk engagement het beste bij jou past. EVA VERVECKEN, VRIJWILLIG MEDEWERKER AFDELING BEWEGING
GOED NIEUWS
© DEMOTIX
INDIASE ZUSSEN BESCHERMD TEGEN VERKRACHTING HET INDIASE HOOGGERECHTSHOF HEEFT BEPAALD DAT MEENAKSHI KUMARI, HAAR JONGERE ZUSJE EN HAAR FAMILIE POLITIEBESCHERMING KRIJGEN. DE BROER VAN DE BEIDE ZUSSEN WAS ER VANDOOR GEGAAN MET EEN VROUW UIT EEN HOGERE KASTE. ALS STRAF BESLOOT DE DORPSRAAD DAT DE MEISJES VERKRACHT MOESTEN WORDEN EN DAARNA NAAKT DOOR HET DORP MOESTEN PARADEREN MET ZWART GESCHMINKTE GEZICHTEN. NA INTERNATIONALE VERONTWAARDIGING OVER DEZE STRAF, WORDT DE FAMILIE NU BESCHERMD. HET IS NU AAN DE PLAATSELIJKE AUTORITEITEN OM ERVOOR ZORGEN DAT DE FAMILIE EERHERSTEL KRIJGT EN DAT ZIJ TERUG KUNNEN KEREN NAAR HUN DORP.
/ AMNESTY ACTIE / NOVEMBER 2015 / 9 / / MEER GOED NIEUWS OP IN WWW.AIVL.BE/GOEDNIEUWS
PIERRE CLAVER MBONIMPA, ICOON ONDER DE MENSENRECHTENACTIVISTEN IN BURUNDI NA DE RECENTE AANSLAG OP ZIJN LEVEN, VASTBERADEN ALS TEVOREN
BURUNDI
Pierre Claver staat recht om zijn gasten te begroeten. 67 is hij intussen, de peetvader van het Burundese middenveld. Tijdens al die jaren heeft hij als mensenrechtenactivist in het kleine Burundi heel wat meegemaakt. En hier staat hij nu, twee maanden na de aanslag op zijn leven in Bujumbura. Zijn nek en hoofd vastgeklemd in een metalen constructie zodat hij geen millimeter kan bewegen. Zijn stem nog steeds stil en fragiel. Het is duidelijk moeilijk om te praten. De kogel die zijn wang, nek en keel doorboorde, richtte heel wat ravage aan. Maar zijn charisma, energie en vechtlust zijn duidelijk onaan getast. Zijn handdruk is stevig. Zijn ogen fonkelen. Op 3 augustus 2015 werd Pierre Claver Mbonimpa beschoten in zijn auto op weg van kantoor naar huis. Die maandag in augustus gonsde het van de geruchten in Bujumbura, de hoofdstad van Burundi, zo vertelt Pierre Claver. Er zou een moordaanslag op hem gepland zijn. De onheilspellende berichten verspreidden zich op sociale media en er werd druk heen en weer gebeld. “Vrienden, collega’s-activisten,
belden mij die dag op om te vragen of ik nog leefde,” zegt Pierre Claver over die dag. Bedreigingen aan het adres van mensenrechtenactivisten zijn schering en inslag in Burundi. Al jarenlang worden mensenrechtenverdedigers en journalisten er onder druk gezet, geïntimideerd en zelfs opgesloten. De Burundese regering, onder leiding van president Pierre Nkurunziza, duldt geen kritiek. Dat heeft Pierre Claver Mbonimpa meer dan eens aan den lijve ondervonden. Met zijn organisatie Association pour la Protection des Droits Humains et des Personnes Détenues (APRODH) is hij sinds 2001 een doorn in het oog van de machthebbers in Bujumbura. Pierre Claver richtte APRODH op in 1994. Nu, zoveel jaar later, is hij een internationaal erkend mensenrechtenactivist. Hij ontving onder andere de Martin Ennals prijs voor mensenrechtenverdedigers in 2007 en de Henry Dunant prijs in 2011. De rapporten van APRODH belanden op de bureaus van overheden, ambassades en vertegenwoordigers van de Verenigde Naties. APRODH klaagt allerlei mensenrechtenschendingen aan in het Burundi van vandaag: foltering, buitengerechtelijke executies, misbruiken door de inlichtingendiensten, de situatie in de gevangenissen en zoveel meer. Burundezen zien in Pierre Claver Mbonimpa een vaderfiguur die het voor hen opneemt, die vecht voor hun rechten. Zijn arrestatie vorig jaar, in mei 2014, leidde dan ook tot een
STEUN PIERRE CLAVER IN ZIJN STRIJD Stuur Pierre Claver Mbonimpa jouw boodschap van steun. Dit kan een boodschap via e-mail zijn, een foto, een wenskaart... Laat je creativiteit de vrije loop! Stuur je boodschap via e-mail naar lctgrotemeren@gmail.com of per post naar: Amnesty International Vlaanderen t.a.v. Jan Pollet Kerkstraat 156 2060 Antwerpen
© TEDDY MAZINA
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 10
< BIJ ZIJN VRIJLATING IN SEPTEMBER 2014 WERD PIERRE CLAVER OPGEWACHT DOOR EEN MENIGTE
PIERRE CLAVER MBONIMPA BEDANKT AMNESTYACTIVISTEN VOOR HUN STEUN
AMNESTY-GROEP SCHILDE NEEMT DEEL AAN DE FOTO-ACTIE VOOR DE VRIJLATING VAN PIERRE CLAVER, 2014
golf van verontwaardiging, binnen en buiten Burundi. De arrestatie kwam er nadat hij op de Burundese radio had gezegd dat jonge mannen naar de Democratische Republiek Congo werden gestuurd om daar militaire training te krijgen. Pierre Claver werd opgepakt en beschuldigd van het bedreigen van de staatsveilig heid en het gebruik van valse documenten. Na het nationale en internationale protest, ondermeer ook van Amnesty International, werd Pierre Claver eind september 2014 vrijgelaten, maar de rechtszaak tegen hem is nog steeds hangende.
“Amnesty International bezorgt mij boodschappen van steun aan mijn ziekenhuisbed. Naast de boodschappen ontving ik ook kaarsen en lucifers. Dat herinnert mij aan mijn kindertijd, toen ik misdienaar was in de kerk. Voor de start van de mis was het mijn taak om een kaars aan te steken om de mis toch niet in de duisternis te laten doorgaan. Ik bedank Amnesty van ganser harte om steeds aan mijn zijde te staan met het licht van de kaars, zodat ik nooit in de duisternis terechtkwam, vanaf 1998 tot nu. Ik vind de woorden niet om Amnesty te bedanken voor het uitbreiden van mijn kennis in het domein van de mensenrechten, door vormingen en het bijwonen van internationale conferenties. Ik wil alle Amnesty-activisten van harte bedanken voor hun boodschappen van solidariteit die mij opbeuren en mijn moraal opkrikken. Nogmaals hartelijk dank aan iedereen.” Pierre Claver Mbonimpa
riem de afgelopen weken. Hij krijgt goede medische zorgen, en ook zijn veiligheid kan hier beter worden gegarandeerd. Hij zal nog geruime tijd moeten herstellen van zijn verwondingen, maar het komt goed.
De strijd gaat door Noodlottige dag
BURUNDEZEN ZIEN IN PIERRE CLAVER EEN VADERFIGUUR Maar in de namiddag vertrok hij toch naar een vergadering op kantoor. Hij moest enkele zaken dringend afhandelen in een belangrijk dossier. “Toen ik later op de dag het kantoor verliet en naar huis wilde vertrekken, merkte ik iemand op op een motorfiets vlak voor het kantoor. Ik werd ongerust. Ik vertrok met mijn chauffeur naar huis en ik vroeg hem om niet rechtstreeks naar huis te rijden. We maakten een omweg en reden enkele straten in en uit.” Maar er bleek geen ontkomen aan. Op 800 meter afstand van zijn huis werden ze ingehaald door een motorfiets en werd er geschoten. Eén kogel raakte de mensenrechtenverdediger in het gezicht, keel en nek. Eén kogel ketste af op de auto. Pierre Claver kwam snel weer bij bewustzijn naast zijn chauffeur, die al aanstalten maakte om naar het ziekenhuis te rijden. Maar Pierre Claver wilde eerste naar huis. “Ik wist niet of ik bij aankomst in het ziekenhuis nog in leven zou zijn”, zegt hij. “Ik wilde mijn familie eerst zien en hen verwittigen.” Gelukkig overleefde Pierre Claver de aanslag. Sinds 10 augustus wordt hij verzorgd in België. Organisatie 11.11.11 ondersteunt de mensenrechtenactivist tijdens zijn verblijf in België. Ook Amnesty-activisten staken Pierre Claver al een hart onder de
Het rustig aan doen is de grootste uitdaging voor een gedreven activist als Pierre Claver. Hij staat voortdurend in contact met zijn team in Burundi en met collega-mensenrechtenactivisten. Hij werkt aan rapporten, geeft interviews, schrijft vlijmscherpe opiniestukken die worden gepubliceerd in kranten als De Morgen en The Guardian. Aan zijn ziekbed ontvangt hij politici, diplomaten, activisten.
BURUNDI
Pierre Claver is dus wel wat gewend als het aankomt op bedreigingen en intimidaties. Maar die dag, op 3 augustus, voelde hij dat de bedreiging wel heel concreet was. Hij werd ongerust. “Die dag besloot ik om rond de middag naar huis te gaan en daar te blijven voor de rest van de dag. Dat leek het veiligst,” zegt hij.
Burundi heeft Pierre Claver, en de vele mensenrechtenactivisten naast hem, heel hard nodig. De politieke crisis van de laatste maanden, is de ergste crisis in Burundi sinds de burgeroorlog. Protesten tegen een derde mandaat voor Nkurunziza werden gewelddadig de kop ingedrukt, betogers werden gearresteerd en gefolterd. De onafhankelijke media werden volledig uitgeschakeld. De druk op mensenrechtenactivisten en journalisten werd nog maar eens opgevoerd. De meesten vluchtten naar het buitenland uit schrik voor hun leven. Pierre Claver bleef, klaagde mensenrechtenschendingen aan, bemiddelde. Van vertrekken wou hij niet horen, ondanks het gevaar. “Als wij, de mensenrechtenactivisten, allemaal het land verlaten dan zeggen we eigenlijk aan de regering: doe maar verder met jullie geweld en mensenrechtenschendingen. Zonder waarnemers.”
VAN VERTREKKEN WOU PIERRE CLAVER NIET HOREN, ONDANKS HET GEVAAR Pierre Claver ontsnapte nipt aan de dood. Vertrekken moest uiteindelijk dan toch. Maar of hij nu in Burundi actief is, of in ballingschap in Brussel, Pierre Claver doet onverminderd voort. De “voix des sans-voix” uit Burundi is misschien tijdelijk zijn stem kwijt, maar binnenkort klinkt die ongetwijfeld weer even luid als voorheen. CARMEN DUPONT, LANDENTEAM REGIO GROTE MEREN
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 11
AMNESTY’S DEMOCRATISCHE MACHINE AAN HET WERK Van 7 tot en met 11 augustus werd Amnesty’s International Council Meeting of de internationale algemene vergadering gehouden in Dublin. Gedurende vijf dagen werd er van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat geïnformeerd, gediscussieerd en gestemd over tal van onderwerpen. Ook de Vlaamse afdeling van Amnesty International was van de partij. De ICM van Amnesty International is het hoogste beslissingsorgaan binnen de organisatie. Elke twee jaar komen zo’n 300 à 400 vrijwilligers en secretariaatsmedewerkers van over de hele wereld samen voor een intense week van debatten en besluitvorming. Dit jaar was er een delegatie uit maar liefst 60 verschillende landen aanwezig. Afgevaardigden van Mongolië tot Peru hadden het vooral over de strategische doelen van onze organisatie voor de komende jaren 2016 – 2019. Daarnaast komen dan ook de financiën van de beweging aan bod, het bestuursniveau en de werking van de organisatie zelf. De werktalen op zo’n vergadering zijn Engels, Frans en Spaans. Professionele tolken, die dit voor Amnesty vrijwillig doen, zorgen voor een simultaanvertaling. De eerste vier dagen verspreidde onze Vlaamse delegatie zich over verschillende werkgroepen. Elke werkgroep had één van de voorgestelde strategische doelen als belangrijkste agendapunt. Op de laatste dag werd er plenair gestemd, zowel over de strategische doelen als over resoluties. Dit zijn beleidsvoorstellen die door een Amnesty-afdeling of door het internationaal bestuur ingediend worden.
jaar, waarbij tussentijdse bijsturing mogelijk is. Tijdens de ICM werden vijf strategische doelen goedgekeurd: 1. Iedereen kent zijn rechten en kan ze opeisen. 2. Mensenrechten en gerechtigheid zijn er voor iedereen zonder discriminatie. 3. Mensen worden beschermd tijdens conflicten en crisissituaties. 4. Mensenrechtenschenders moeten rekenschap afleggen. 5. Om dit op de best mogelijke manier te bereiken, willen we een echte globale mensenrechtenbeweging zijn van mensen die mensenrechten voor iedereen verdedigen. De ICM besliste bovendien dat doorheen deze strategische doelen vrouwenrechten en gendergelijkheid een centrale drijvende kracht zijn. Tijdens de besprekingen kwamen tot slot enkele thematische discussies aan bod. Ook Amnesty Vlaanderen had er twee op de agenda gezet op aangeven van onze leden en activisten: mensenrechtenverdedigers en mensenrechteneducatie.
Hoe gaan Amnesty-afdelingen hier concreet mee aan de slag? Alle Amnesty-afdelingen in de wereld gaan hun plannen en acties in de komende jaren baseren op de afgesproken doelstellingen. Daarnaast blijft het mogelijk om regionale en lokale accenten te leggen. Zo werken verschillende Afrikaanse secties vb. rond economische, sociale en culturele rechten, zoals het recht op behoorlijke huisvesting. In Vlaanderen gaan we, net zoals in andere Europese landen, dan weer werken aan een betere bescherming van vluchtelingen.
Rond welke thema’s gaat Amnesty werken tussen 2016 en 2019?
HILDE STALS, CO-VOORZITTER
De afgelopen jaren werden via wereldwijde consultaties strategische doelstellingen voorbereid. De Vlaamse sectie heeft hier actief aan meegewerkt. De doelen worden vastgelegd voor vier
Meer weten over Amnesty’s structuur? Surf naar www.aivl.be/wie-we-zijn.
GOED NIEUWS
SHAKER AAMER WORDT UIT GUÁNTANAMO VRIJGELATEN © US DOD
BEWEGING
Wat gebeurt er nu eigenlijk op zo’n ICM?
DE BELGISCHE DELEGATIE VOOR DE ICM 2015
OP 25 SEPTEMBER KWAM HET BERICHT DAT SHAKER AAMER, VOORMALIG STAATSBURGER VAN HET VERENIGD KONINKRIJK, NA 13 JAAR GEVANGENSCHAP IN GUANTÁNAMO BAY NAAR ENGELAND KAN TERUGKEREN. SHAKER AAMER WERD OP 24 NOVEMBER 2001 DOOR AFGHAANSE STRIJDKRACHTEN OPGEPAKT EN OVERGEDRAGEN AAN DE AMERIKANEN. IN FEBRUARI 2002 WERD HIJ NAAR GUANTÁNAMO BAY OP CUBA GEBRACHT. HIJ IS NOOIT AANGEKLAAGD, VOOR DE RECHTBANK GEBRACHT OF VOOR EEN ERKENDE MISDAAD VEROORDEELD.
/ MEER GOED NIEUWS OP WWW.AIVL.BE/GOEDNIEUWS /
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 12
CUBA: GRAFFITI-KUNSTENAAR IN DE CEL De Cubaanse graffiti-artiest Danilo Maldonado Machado werd op 25 december 2014 uit een taxi geplukt en gearresteerd. Hij was op dat moment onderweg naar een expositie in Havana’s Central Park met twee varkens waarop de namen ‘Raúl’ en ‘Fidel’ waren geschilderd. Hij werd naar een politiebureau gebracht waar hij werd beschuldigd van het ‘niet respecteren van de leiders van de revolutie’ en vervolgens overgebracht naar de El Vivac gevangenis. Een verzoek om zijn vrijlating dat de volgende dag werd ingediend werd afgewezen. Zijn zaak is nog steeds niet voor de rechter gebracht. Mogelijk wordt hij aangeklaagd voor ‘ernstige minachting’, een onderdeel van het strafrecht waarmee elke vorm van het niet respecteren van staatslieden strafbaar wordt gemaakt.
Kom in actie en schrijf een brief naar de Cubaanse president. Roep hem op Danilo Maldonado Machado onmiddellijk vrij te laten. Amnesty beschouwt hem als gewetensgevangene.
(Plaats, datum) Your Excellency, Please allow me to draw your attention to the case of Danilo Maldonado Machado who has been in prison since 25 December 2014. I am calling on you to release Danilo Maldonado Machado immediately and unconditionally, as he is a prisoner of conscience, imprisoned solely for peacefully exercising his right to freedom of expression. Pending his release Danilo Maldonado Machado needs to be provided with any medical care which he may require during his hunger strike. You must see to it that he is not tortured or otherwise ill-treated and that he is granted regular access to family and lawyers of his choosing. Furthermore, I urge you to repeal all legislation, which unduly limits freedom of expression, assembly and association.
SCHRIJFACTIE
Op 8 september 2015 ging Danilo in hongerstaking uit protest tegen zijn detentie en het uitblijven van zijn proces. Inmiddels is hij overgebracht naar een isoleercel en mag hij geen bezoek meer ontvangen. Zijn gezondheid gaat achteruit.
VOORBEELDBRIEF
Yours respectfully, (Naam, adres en handtekening)
EVENTUELE ANTWOORDEN GRAAG AAN AMNESTY INTERNATIONAL BEZORGEN. MEER SCHRIJFACTIES OP WWW.AIVL.BE/SCHRIJFACTIES
STUUR EEN STUUR EEN OPROEP NAAR KOPIE NAAR Sr. Raúl Castro Ruz Presidente de los Consejos de Estado y de Ministros La Habana CUBA
Ambassade van Cuba T.a.v. Z.E. Norma Miguelina Goicochea Estenoz Brugmannlaan 80 1190 Vorst
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 13
IRAN: MENSENRECHTENACTIVISTE IN DE CEL Narges Mohammadi werd op 5 mei gearresteerd door de Iraanse veiligheidsdiensten en zit sindsdien in de cel. Ze wordt beschuldigd van ‘propaganda’ en ‘samenspannen tegen de overheid’.
SCHRIJFACTIE
Amnesty beschouwt Narges Mohammadi als gewetensgevangene die vastzit voor haar mensenrechtenwerk. Zo zet ze zich in voor andere mensenrechtenactivisten en is ze een fervent tegenstander van de doodstraf. Ze staat in nauw contact met andere activisten zoals Nobelprijswinnares Shirin Ebadi. In maart 2014 sprak ze met Catherine Ashton, de toenmalig Hoge vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken en Veiligheidsbeleid van de Europese Unie. Narges krijgt geen toegang tot haar advocaten. Haar gezondheid is erg verslechterd en ze krijgt geen toegang tot medische zorg. Narges is mama van een achtjarige tweeling. Telefonisch contact met hen wordt haar verboden.
VOORBEELDBRIEF (Plaats, datum ) Your Excellency, I call on you to release Narges Mohammadi immediately and unconditionally, as she has been held solely for the peaceful exercise of her rights to freedom of expression, association and assembly. Until Narges Mohammadi is released, I call on you to ensure she is allowed visits from her family and her lawyers as well as any medical care she requires – including specialised care outside of prison. Yours sincerely, (naam, adres en handtekening)
Kom in actie en schrijf naar de Iraanse Ayatollah. Narges Mohammadi moet onmiddellijk en onvoorwaardelijk worden vrijgelaten.
EVENTUELE ANTWOORDEN GRAAG AAN AMNESTY INTERNATIONAL BEZORGEN. MEER SCHRIJFACTIES OP WWW.AIVL.BE/SCHRIJFACTIES
STUUR EEN BRIEF NAAR
STUUR EEN KOPIE NAAR
Ayatollah Sayed ‘Ali Khamenei The Office of the Supreme Leader Islamic Republic Street End of Shahid Keshvar Doust Street Teheran IRAN
Ambassade van Iran t.a.v. Z.E. Mahmoud Barimani F.D. Rooseveltlaan 15 1050 Brussel
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 14
GOED NIEUWS
WIT-RUSLAND: MIKALAI STATKEVICH IS WEER VRIJ © RFE/RL (SVABODA.ORG)
OP 22 AUGUSTUS WERDEN MIKALAI STATKEVICH EN DE OPPOSITIEKANDIDATEN YURY RUBTSOU, MIKALAI DZIADOK, IHAR ALINEVICH, ARTSIOM PRAKAPENKA EN YAUHEN VASKOVICH NA EEN PRESIDENTIEEL PARDON VRIJGELATEN. STATKEVICH WERD IN MEI 2011 VEROORDEELD TOT ZES JAAR CELSTRAF WEGENS ‘AANZETTEN TOT MASSA-ONRUST’. HIJ WAS EEN VAN DE MENSEN DIE WERDEN OPGEPAKT IN VERBAND MET DEMONSTRATIES TEGEN DE HERVERKIEZING VAN PRESIDENT LUKASHENKA IN 2010. STATKEVICH WAS TOEN PRESIDENTSKANDIDAAT. AMNESTY VOERDE INTENSIEF ACTIE VOOR DE MANNEN, ONDER MEER VIA SCHRIJFACTIES EN SPOEDACTIES. MIKALAI STATKEVICH HEEFT NA ZIJN VRIJLATING IEDEREEN BEDANKT DIE VOOR HEM IN ACTIE KWAM.
/ MEER GOED NIEUWS OP WWW.AIVL.BE/GOEDNIEUWS /
12 DECEMBER: BIJKOMENDE ALGEMENE VERGADERING
Iedereen die zich wil informeren over de uitrol van Amnesty’s ambitieuze groeiplan in Vlaanderen en de huidige stand van zaken is welkom.
Als je in 2015 een gift van in totaal 40 euro of meer geeft aan Amnesty International, krijg je in 2016 een fiscaal attest. Van jouw 40 euro krijg je dan via de belastingen 18 euro terug. Wil je graag dat je gift nog op je fiscaal attest voor 2015 komt? Bezorg je overschrijving dan vóór 22 december aan jouw bank of doe voor die datum een gift online via www.aivl.be/gift.
PRIKBORD
Op zaterdag 12 december houdt Amnesty International Vlaanderen een Bijkomende Algemene Vergadering in uitvoering van een resolutie van de Algemene Vergadering van april.
WIST JE DAT?
Hartelijk dank! Meer informatie op www.aivl.be/bijkomendeAV
€40
COLOFON Amnesty in Actie is een uitgave van de Vlaamse afdeling van Amnesty International. Alle tekst en foto’s © Amnesty International, tenzij anders vermeld HOOFDREDACTIE Nina Berghmans AmnestyinActie@aivl.be www.amnesty.be/amnestyinactie VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Karen Moeskops, Kerkstraat 156, 2060 Antwerpen WERKTEN MEE Anne Claeys, Carmen Dupont, Danielle Hennaert, Hilde Stals, Rik Vereecken, Eva Vervecken VORMGEVING GRAMMA, Antwerpen DRUK GRAPHIUS GROUP, Gent OPLAGE 24.500
ISSN 0771-7687 De folie rond deze Amnesty in Actie is volledig biologisch afbreekbaar. Gooi hem op de composthoop. Amnesty International is een wereldwijde onafhankelijke en onpartijdige organisatie die de naleving van alle mensenrechten nastreeft door onderzoek en actie. Onze activisten worden gedreven door verontwaardiging over ernstige mensenrechtenschendingen en door hoop op een wereld waarin alle mensenrechten werkelijkheid zijn voor alle mensen. RAAD VAN BESTUUR Boris De Vloed, Lieven De Wolf, Dominic Duthoit, Marike Lefevre, Ilona Plichart, Ellen Renson, Joos Roets, Hilde Stals, Luc Toelen, Rik Vereecken, Anne Vleminckx
Giften zijn welkom op rekeningnummer BE25 0000 0000 8282. Vanaf 40 euro op jaar basis ontvang je een fiscaal attest. Meer over hoe je Amnesty International kan steunen lees je op www.aivl.be/steunons Amnesty International Vlaanderen vzw onderschrijft de ethische code van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving www.vef-aerf.be TIJDSCHRIFT OPZEGGEN Wil je Amnesty in Actie niet langer ontvangen? Mail je gegevens naar AmnestyinActie@aivl.be
Amnesty International Vlaanderen vzw Kerkstraat 156, B-2060 Antwerpen T 03 271 16 16 / F 03 235 78 12 Amnesty@aivl.be / www.amnesty.be
/ AMNESTY IN ACTIE / NOVEMBER 2015 / 15
DOE MEE AAN AMNESTYâ&#x20AC;&#x2122;S SCHRIJFMARATHON IN DECEMBER. Kom op voor de rechten van Waleed, Teodora en andere mensen in nood en geef hen weer hoop. www.schrijfmarathon.be
V.U.: Amnesty International Vlaanderen vzw, Karen Moeskops, Kerkstraat 156, 2060 Antwerpen
JOUW BRIEF KAN LEVENS VERANDEREN.