AMNESTY INTERNATIONAL VLAANDEREN VZW / JAARGANG 35 NR 1 / MAART 2008 / VERSCHIJNT DRIEMAANDELIJKS / ISSN 0771-7687
1
DEZE EDITIE
VOORWOORD
2
INHOUD
2
AGENDA
2
GOED NIEUWS
3
ACHTERGROND
4
COLUMN
5
IN BEWEGING
6
ACHTER DE SCHERMEN
7
INTERVIEW
8
Iran: De vrouwelijke strijd voor gelijkheid
“Wij zijn ambitieus!”
Kinderen in gesloten centra
KOM IN ACTIE
10
FOTOREPORTAGE
11
SCHRIJFACTIE
12
CAMPAGNE
14
Stop Terreur met Recht! Wereld eist sluiting van Guantánamo
Goud voor mensenrechten in China
PRIKBORD
Een beweging in actie Beste lezer, Mag ik u voorstellen: het vernieuwde activistenblad Amnesty in Actie! Amnesty International komt immers voortdurend in actie. Wanneer de mensenrechten in China in het gedrang komen, de vrouwen in Iran hun stem laten horen, het internationaal recht met voeten wordt getreden in de strijd tegen terreur, ... Dagelijks worden mensenrechten geschonden. Dagelijks reageert Amnesty International ertegen. Dankzij uw steun en enthousiasme. Het spreekt dan ook voor zich dat we u maar wat graag op de hoogte houden van onze campagnes, acties en successen. Dat is precies wat we met dit vernieuwde tijdschrift willen doen. Wij hebben allen een hart voor mensenrechten, een hart dat bonst op hetzelfde ritme. Dat maakt van Amnesty International een beweging in de letterlijke zin van het woord: “een groep mensen die samen een fundamentele verandering nastreven”. En het is een grote groep. Wereldwijd telt onze beweging maar liefst 2,2 miljoen leden en ontelbaar veel sympathisanten! Ook daarover willen we via dit blad berichten. Misschien ziet u nu ook voor het eerst de nieuwe ‘look’ van Amnesty? Het is het gevolg van een nieuwe huisstijl die Amnesty International overal zal integreren. We hebben één logo en één kleur (inderdaad, geel) of het nu gaat om Amnesty International in België, Nepal, Ierland, Japan, ... Waar ook ter wereld, het hart voor mensenrechten klopt en reken maar dat het een oorverdovend gebons is! Dank daarvoor. Veel leesplezier, Nina Berghmans, hoofdredacteur
15 PS: Reacties op dit vernieuwde blad zijn welkom. Mail naar AmnestyinActie@aivl.be of surf naar www.amnesty.be/amnestyinactie
coverfoto: © Sammy Van Cauteren actie voor de sluiting van Guantánamo Bay
Agenda 8 maart Internationale Vrouwendag 8 maart is het wereldwijd Vrouwendag. De strijd voor de bescherming van vrouwenrechten neemt een belangrijke plaats in binnen het werk van Amnesty. Dit jaar zetten we 8 maart in het teken van vrouwenrechten in Iran. Meer op pagina 4.
12 april Algemene ledenvergadering De jaarlijkse algemene ledenvergadering heeft plaats op zaterdag 12 april 2008 in De Therminal, Gent. Elk Amnesty lid
2 / MAART 2008 /
kan tijdens de vergadering zijn of haar stem laten horen. Ook niet-leden zijn van harte welkom. Meer op de achterzijde.
30 april Benefietconcert Recht tegen Onrecht Woensdag 30 april davert de Antwerpse Groenplaats op haar grondvesten. Tijdens het Benefietconcert van Recht tegen Onrecht maakt een indrukwekkend aantal artiesten er 10 uur onafgebroken livemuziek voor mensenrechten. Meer op www.rechttegenonrecht.be
18 - 27 april Filmfestival Open Doek Open Doek biedt in 2008 opnieuw een uiterst boeiend programma met focus op vluchtelingen en migratie. Amnesty International is ook van de partij en bekroont de meest beklijvende mensenrechtenfilm. Meer op www.opendoek.be
Meer over deze en andere activiteiten op www.amnesty.be/kalender
New Jersey schaft doodstraf af
© APGraphics
GOED NIEUWS
© Private
Op 17 december 2007 ondertekende gouverneur Jon Corzine de wet die in de staat New Jersey de doodstraf afschaft. Ook zette hij de doodstraf om van de acht mensen die in New Jersey nog in de dodencel zaten. De ondertekening gebeurde, op enkele dagen na, precies 100 jaar nadat er de eerste executie plaats had. New Jersey is zo de veertiende staat in de VS die de doodstraf volledig schrapt.
Journaliste schenkt Amnesty prijs Voormalig gewetensgevangene Serkalem Fasil bedankte Amnesty International voor de hulp bij haar vrijlating. Serkalem Fasil kwam vrij uit een Ethiopische gevangenis in april 2007 na een intense campagne door mensenrechtenorganisaties, waaronder Amnesty. Ze ontving een prijs van de Internationale Vrouwelijke Journalisten Stichting en schonk die aan Amnesty.
Hulp voor slachtoffers van verkrachting in Hongarije
@ AI
actie in Boedapest tegen geweld op vrouwen
@ AI
Vertegenwoordigers van de Hongaarse regering en van niet-gouvernementele organisaties, waaronder Amnesty International, hebben samen overlegd over de invoering van een protocol voor slachtoffers van huiselijk geweld. Dit protocol moet vastleggen hoe verschillende instanties moeten reageren wanneer een slachtoffer aangifte komt doen. Huiselijk geweld is een groot probleem in Hongarije en vrouwen worden heel vaak zelf verantwoordelijk gehouden voor het misbruik.
Inheemse vrouw vrij in Mexico Magdalena García Durán zat meer dan anderhalf jaar onterecht vast. Brieven en postkaarten van over heel de wereld én een actie op de internationale Amnesty bijeenkomst in Mexico in 2007 hebben ertoe bijgedragen dat ze nu vrij is. Ze ontving in de gevangenis bezoek van de voorzitter en directeur van Amnesty Mexico.
Vrijgelaten uit Guantánamo Adel Hamad en Salim Adem Bin Amir zijn twee Soedanezen die in de Amerikaanse basis vastzaten. Ze kwamen rond de jaarwisseling vrij. Ook dertien Afghanen mochten vanuit Guantánamo naar hun land terugkeren. Toch zitten er nog altijd zo’n kleine driehonderd gevangenen vast, meer dan dertig nationaliteiten. Amnesty International blijft campagne voor hen voeren (zie pagina 10).
Meer goed nieuws op www.amnesty.be/ goednieuws
/ MAART 2008 / 3
ACHTERGROND
“Vrouwen in Iran hebben recht op dezelfde status als mannen volgens het Iraanse wettelijke systeem. Het moment om dit in realiteit om te zetten had allang aangebroken moeten zijn. Zolang men vrouwen hun rechten ontzegt, kan er geen gerechtigheid zijn en geen vrede. De erkenning van gelijke rechten van vrouwen is een vereiste voor het ontwikkelen van sterke en stabiele samenlevingen. En de verzekering dat vrouwen gelijkheid ervaren op alle domeinen @ Kosoof.com
van het leven is een belangrijke stap om ervoor te zorgen dat mensenrechten een universele werkelijkheid worden.”
Iran: de Vrouwelijke Strijd voor Gelijkheid Internationale Vrouwendag 2008 A nke Van Vossole In de hierboven geciteerde verklaring riepen Shirin Ebadi, winnares van de Nobelprijs voor de Vrede, en Irene Kahn, Secretaris-Generaal van Amnesty International, op 8 maart 2007 de Iraanse autoriteiten op om een einde te maken aan de bestaande discriminatie van vrouwen. Hoe ziet de situatie eruit één jaar na datum, op de vooravond van een nieuwe Internationale Vrouwendag? Het aantal en de ernst van de spoed acties uit Iran liegen er niet om. Het is er nog steeds erbarmelijk gesteld met de mensenrechten in het algemeen, en de vrouwenrechten in het bijzonder. Het land heeft één van de hoogste executiecijfers ter wereld en het aantal neemt nog toe. Op 2 januari van dit jaar werd Raheleh Zamani, moeder van twee kinderen, opgehangen in Teheran, samen met zeven a nderen. Mensenrechtenverdedigers worden
4 / MAART 2008 /
geregeld opgepakt tijdens de uitoefening van hun recht op vrije meningsuiting en hun recht op vereniging. Intussen blíjven vrouwen in Iran opkomen voor gelijke rechten.
Campagne voor Gelijkheid Discriminerende wetsbepalingen herleiden vrouwen tot tweederangsburgers en beperken hun rechten bij o.a. huwelijk, echtscheiding, hoederecht en erfenis. Ten tijde van voormalig president Khatami kon de vrouwenbeweging enkele successen behalen om de discriminerende wetgeving te hervormen. Sindsdien gaat het weer bergaf. Vrouwen, die op een geweldloze manier protesteren, worden het slachtoffer van pesterijen en arrestaties. In 2006 werd de vreedzame ‘12 juni demonstratie’ gewelddadig uiteengedreven door veiligheidsdiensten. Zeventig mensen werden opgepakt. Midden 2006
lanceerden Iraanse vrouwenrechtenactivisten daarom de ‘Campagne voor Gelijkheid’. Zij trokken de straat op om één m iljoen handtekeningen te verzamelen van Iraniërs die de wettelijke discriminatie van vrouwen een halt willen toeroepen. Dit was echter niet zonder risico. Op 4 maart 2007, kort voor de Internationale Vrouwendag, werden nogmaals 33 demonstranten gearresteerd op grond van ‘propaganda tegen het systeem’, ‘handelen tegen de nationale veiligheid’ en ‘deelnemen aan illegale demonstraties’. Deze trend werd verdergezet g edurende de rest van het jaar.
‘Stop Steniging voor altijd’-campagne Artikel 83 van de Iraanse Strafwet schrijft steniging voor in geval van overspel door een getrouwde man of vrouw. Als gevolg van de discriminerende wetten in Iran, evenals de criminalisering van seksuele relaties buiten het huwelijk,
COLUMN
Vrouwendag
@ Belga Pictures
zijn vrouwen vaker het slachtoffer van steniging dan mannen. Een groep van vooral vrouwelijke Iraanse mensenrechtenverdedigers waaronder activisten, journalisten en advocaten, startte midden 2006 een campagne voor de afschaffing van steniging. In 2002 was een moratorium ingesteld maar steniging moest voor hen uit wet en praktijk.
Discriminerende wetsbepalingen her leiden vrouwen tot tweederangsburgers Met hun ‘Stop Steniging voor altijd’campagne wilden ze het leven redden van negen vrouwen en twee mannen die tot steniging veroordeeld waren. Geen gemakkelijke opdracht zo bleek. In juli 2007 bevestigden de autoriteiten officieel dat er opnieuw iemand geëxecuteerd was door steniging.
Internationale solidariteit voor Iran Amnesty International erkent de aanhou-
dende problemen van vrouwen in Iran. Via de rapporten ‘Vrouwenrechten in Iran’ en ‘Stop executies door steniging’ wil de organisatie steun verlenen aan de mensenrechtenverdedigers ter plaatse. Ze vraagt dringend aandacht voor de toestand van activisten en voor de wettelijke genderongelijkheid. Enerzijds roept ze de internationale gemeenschap op tot solidariteit om de rechten van vrouwen te beschermen, anderzijds wil ze Iran bewegen tot hervorming van discriminerende wetten.
Stuur je nieuwjaarswensen naar Iran Vanaf 8 maart 2008 maakt Amnesty de solidariteit met vrouwen in Iran concreet. En dit een hele maand lang. Want naast de Internationale Vrouwendag biedt deze maand nóg een uitgelezen kans tot actie. Het Iraanse Nieuwjaar (Now Rouz) wordt gevierd op 21 maart. Neem een kijkje op onze website en stuur samen met ons je nieuwjaarswensen naar de Iraanse autoriteiten. Een warme oproep om Iran een jaar toe te wensen met respect voor de mensenrechten, zowel voor vrouwen als voor mannen!
Op 8 maart is het Internationale Vrouwendag. De datum is een hommage aan textielarbeidsters die in Sint-Petersburg op 8 maart 1917 een staking en opstand begonnen. Enkele dagen later werd hierdoor de tsaar verdreven. Communistische vrouwenorganisaties bleven op die datum Vrouwendag vieren. Andere vrouwen namen die dag over en in 1978 erkenden de Verenigde Naties de datum officieel. Wie die voorgeschiedenis hinderlijk vindt, kan overigens ook verwijzen naar de staking van de textiel arbeidsters in New York op 8 maart 1908, mogelijk de eerste staking van vrouwen. De Belgische vrouwenorganisaties vieren Vrouwendag sinds 1972 op 11 november. Die datum – hinderlijk samenvallend met Wapenstilstand én de jaarlijkse fondsenwerving van de NoordZuidbeweging – kwam er louter toevallig: in Brussel vond een internationaal vrouwencongres plaats met Simone de Beauvoir als centrale gaste. Zij was enkel vrij op 11 november. Die datum is sindsdien aangehouden. Wedden dat er ook dit jaar weer iemand vraagt: waarom een Vrouwendag (of zelfs twee!) en nooit een Mannendag? Tja, omdat er een vrouwen beweging is en geen mannenbeweging; en dat is dan weer omdat mannen, anders dan vrouwen, niet eeuwenlang structureel gediscrimineerd zijn geweest. Een Vrouwendag en vrouwenrechten zijn niet tégen de mannen. Bij veel van de strijdpunten op de vrouwenagenda hebben ook mannen baat. De vrouwenbeweging heeft seksueel geweld (bv. in een oorlog) op de agenda geplaatst, en partnergeweld. Ook mannen worden soms slachtoffer van dergelijke schendingen. Maar het gaat niet alleen om schendingen van mensenrechten. Het in vraag stellen van stereotiepe rollenpatronen kan voor mannen bijvoorbeeld net zo bevrijdend zijn als voor v rouwen. Ik vond het erg dat een vrouw als Hillary Clinton koekjes moest bakken om te passen in het beeld van een First Lady. Ze zal wel blij zijn met haar nieuwe rol. Als zij president wordt, hoop ik dat Bill uit vrije wil koekjes bakt. Eva Brems Voorzitter Amnesty International Vlaanderen
Meer op www.amnesty.be/stopgeweldtegenvrouwen
/ MAART 2008 / 5
IN BEWEGING
Mensenrechtendag in Gent De toestand in gevangenissen – en dan vooral in de Democratische Republiek Congo – was het thema van deze dag op 8 december 2007. De gedreven uiteenzetting van Jan De Cock overtuigde iedere aanwezige van de urgentie van deze problematiek. (Hij liet zich wereldwijd achter de tralies zetten en schreef een boek over zijn belevenissen.) Een lekkere Afrikaanse maaltijd en een hartverwarmende film over een straffe vrouwelijke rechter in Kameroen sloten deze heel geslaagde dag af.
Feesten voor Afrikaanse straatkinderen Op 20 november organiseerde de Antwerpse studentenkern een fantastische Soirée Africaine. Die stond in het teken van Afrikaanse straatkinderen, het thema van de Schrijf-ze-VRIJdag 2007. Na een infosessie konden de aanwezigen zich uitleven in verschillende workshops (djembé, Afrikaans koken en Afrikaanse dans). Kers op de taart was een feestje met enkele Afrikaanse bands. De opkomst was fantastisch: meer dan 100 mensen kwamen meefeesten. Voor herhaling vatbaar!
Indisch etentje in Brugge
Amnesty groep Nijlen in het land van Hiemagnix Akabe is een scoutsgroep voor jongeren met een beperking. Op zaterdag 15 december trokken de leden naar het land Hiemagnix. De slechte koning Gijmoogthiernix schendt er de mensenrechten. Je mag er niet naar de scouts, je mag er niet dansen, … zelfs brave kinderen gaan de cel in. Maar dit komt tot een goed einde dankzij de Akabe superhelden! Door spelletjes te spelen en opdrachten te vervullen heeft koning Gijmoogthiernix de mensenrechten moeten toestaan!
Nieuwe groep in Putte Schrijfgroepen zijn er in alle vormen en kleuren, dus ook ‘onder vrienden’. Aske Blondé uit Putte (bij Mechelen) sprak vrienden, familie, buren en collega’s aan en slaagde erin hen warm te maken voor de mensenrechten. Amnesty als vriendengenerator zeg maar. Intussen vormen ze een hecht groepje dat elke laatste vrijdag van de maand bijeenkomt. Ze zien het als een win-win situatie. Ze houden contact met elkaar én schrijven voor slachtoffers van mensenrechtenschendingen!
6 / MAART 2008 /
Op 10 november 2007 schoven zo’n 115 Amnesty sympathisanten aan voor een Indisch etentje georganiseerd door de Brugse groepen. Na een woordje over het mensenrechtenrapport van India, werd een vooruitblik gegeven op de Chinacampagne Goud voor Mensenrechten. Meer dan vijftig aanwezigen schreven een postkaart aan de autoriteiten in Colombia, nog altijd het dodelijkste land voor vakbondsactivisten. Maar er werd vooral lekker gegeten. Voor de zevende keer op rij dank aan kok Piet en zijn helpers!
Kom zelf in beweging. Meer op www.amnesty.be/ watkanikdoen
ACHTER DE SCHERMEN
“Wij zijn ambitieus!” Gentse studenten tonen engagement Een student in Gent heeft het niet
F rederic D iependaele
makkelijk om zich aan te sluiten bij een
“Als erkende studentenvereniging van de Universiteit Gent vragen we elk jaar subsidies aan. We zijn verplicht om tien activiteiten per jaar te organiseren. Niet makkelijk met twee examenperiodes! Toch zijn we ambitieus en we willen zeker groeien”, aldus Goldschmidt.
studentenvereniging. Het aanbod lijkt oneindig en men kan overal terecht voor een gratis vat. Wie zich aansluit bij de Amnesty studentenkern krijgt echter meer… véél
Amnesty International is alvast heel gekend onder de studentenbevolking. “Vooral de Schrijf-ze-VRIJdag ligt nog vers in het geheugen. En de deelname van Eva Brems aan De Slimste Mens is ook niet onopgemerkt voorbijgegaan. We organiseren ook regelmatig briefschrijfacties aan de ingang van studentenresto’s.”
meer! De kans om als activist in naam van een wereldwijde organisatie op te komen voor mensenrechten vind je niet overal en zeker niet als jonge snaak. Voorzitster Esther Goldschmidt vertelt ons meer over
Studenten zijn kritisch en willen weten of Amnesty werkt
de werking van de studentenkern.
Maar studenten zijn kritisch en vragen zich af hoe en of Amnesty werkt. Goldschmidt zal nooit nalaten om te verwijzen naar de rapporten en de goed nieuwsberichten. “Ook door het promoten van onze activiteiten en het verspreiden van onze nieuwsbrief hopen we studenten te overtuigen om mee te doen. Zo hebben we op de student kick-off bij het begin van het academiejaar toch enkele nieuwe leden kunnen verwelkomen”, vertelt een trotse voorzitster.
Speeddating: ook niet-singles welkom Goldschmidt haalt goede herinneringen op aan de Zwemze-VRIJdag van vorig jaar. De actie rond bootvluchtelingen bracht enkele bekende koppen bijeen die baantjes trokken in het zwembad. Een geslaagd evenement dat de pers haalde, zelfs tot de voorpagina van een grote krant toe. De komende maanden staan opnieuw een aantal interessante activiteiten op stapel. Naast de jaarlijkse Amnesty fuif op 16 april vraagt Goldschmidt vooral aandacht voor een speeddating evenement op 11 maart in de Therminal. Het hele gebeuren sluit aan bij de ‘Stop Geweld Tegen Vrouwen’-campagne en specifiek rond het recht op vrije partnerkeuze. Meer info op www.student.ugent.be/ais
© AI
ESTHER goldschmidt
/ MAART 2008 / 7
Interview
@ Belga Picture
Kinderen België blijft de rechten
In juli 2007 stond Vlaanderen in rep en roer. De 11-jarige Angelica uit Ecuador was samen met haar moeder opgesloten
In België worden afgewezen asielzoekers en mensen zonder papieren vastgehouden in gesloten centra in afwachting van hun gedwongen terugkeer. Ook hun kinderen worden achter de tralies geplaatst. Dit gebeurt met name in het repatriëringscentrum 127 bis in Steenokkerzeel en het centrum voor illegalen in Merksplas.
in het repatriëringscentrum 127 bis in Steenokkerzeel. Het tweetal zou terug naar Ecuador gerepatrieerd worden. De media rapporteerden uitvoerig over de zaak, er werd betoogd aan de hekken van 127 bis, zelfs de Ecuadoriaanse president kwam tussenbeide. Eind juli, na een maand opsluiting, kwamen Angelica en haar mama vrij op bevel van een Brusselse rechter. Deze oordeelde dat de opsluiting van kinderen in strijd is met
Amnesty International, andere niet-gouvernementele organisaties, psychologen en psychiaters verzetten zich tegen de praktijk. “De leefomstandigheden en de infrastructuur in de gesloten centra zijn niet aangepast aan kinderen. De opsluiting is erg traumatiserend, zowel voor de ouders als voor de kinderen. Bovendien is systematische opsluiting van kinderen in strijd met het Kinderrechtenverdrag.”
het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Meer dan een half jaar later blijft het Belgisch beleid ter zake echter ongewijzigd.
@ Belga Picture
Opsluiting van kinderen is buiten proportie en nefast voor de ontwikkeling van het kind Aan het woord is Eva Berghmans, beleidsverantwoordelijke bij Amnesty International Vlaanderen. “Wij voeren al sinds begin 2006 intensief actie om aan de praktijk een einde te maken”, zegt Eva Berghmans. “Zo riepen we onze sympathisanten op
8 / MAART 2008 /
Interview
in gesloten centra rechten van het kind schenden om brieven te schrijven aan Minister Dewael om het probleem aan te kaarten. Tijdens de Schrijf-ze-VRIJdag in 2006 schaarden ook duizenden jongeren zich achter onze eisen.”
Amnesty eist geen verbetering of beperking, wel de resolute stopzetting Onder druk van onder meer deze acties besloot Minister Dewael onderzoek te laten voeren naar de detentie van minderjarigen in gesloten centra. Het onderzoeksrapport van SumResearch werd afgerond in 2007. Het rapport gaat uit van de fundamentele overtuiging dat de opsluiting van kinderen buiten proportie is en nefast voor de ontwikkeling van het kind. Vasthouding moet zoveel mogelijk worden vermeden. “Natuurlijk zijn wij het eens met dit uitgangspunt”, aldus Berghmans. “Maar de studie leidt niet tot de juiste conclusie. In plaats van te besluiten dat detentie van kinderen in zijn geheel afgeschaft moet worden en alternatieven te beschrijven, stelt de studie en in het verlengde daarvan Minister Dewael, een ‘verbeterde’ opsluiting voor in een familiaal terugkeercentrum. De detentie moet dus zo kindvriendelijk mogelijk worden. Daar is Amnesty International het resoluut niét mee eens. Opsluiting blijft opsluiting, ook in een kindvriendelijke omgeving. Het trauma en de angst blijven.” “Ook een halfslachtige oplossing, zoals in Nederland waar kinderen maximaal twee weken in de cel mogen, maar desalniettemin opgesloten worden, is voor ons niet genoeg.” Amnesty eist geen verbetering of beperking, maar simpelweg de stopzetting van de opsluiting van kinderen zonder papieren in gesloten centra.
Vlaanderen en de Beweging Kinderen zonder Papieren naar het kabinet Binnenlandse Zaken. We overhandigden er honderden kindertekeningen waarin kinderen uit heel Vlaanderen aan de minister vragen om hun leeftijdsgenootjes vrij te laten. Een erg krachtige boodschap, recht uit het hart.” “Toch gaat onder de huidige regering de opsluiting van kinderen gewoon door,” stelt Eva Berghmans. “De regering belooft weliswaar op zoek te gaan naar alternatieven voor opsluiting, maar in de praktijk zien we dit niet gebeuren. Wel zijn er plannen om een gesloten familiaal terugkeercentrum te bouwen. Dat is een apart gezinscentrum dat specifiek toegespitst zal zijn op de noden en wensen van gezinnen met kinderen. We vrezen echter dat het daarbij zal blijven en dat er de komende jaren niet veel meer zal veranderen. Daarom blijven we actie voeren voor de onmiddellijke afschaffing van de detentie van kinderen in gesloten centra.”
Niet alleen Amnesty International, ook verschillende andere organisaties verzetten zich tegen de opsluiting van kinderen in gesloten centra. Zo ondermeer de vzw Beweging voor Kinderen Zonder Papieren (BvKZP). Déborah Votquenne interviewde Jozef Hertsens die sinds 2006 de vzw leidt. Lees het interview op www.amnesty.be/amnestyinactie
“Daarom trokken we onlangs nog, op 6 december 2007, samen met Sinterklaas en Zwarte Piet en een delegatie van onder meer ACW, ABVV, Unicef, de Gezinsbond, Vluchtelingenwerk
/ MAART 2008 / 9
KOM IN ACTIE
Stop terreur met recht! Op 11 januari 2008 eiste
Jan Pollet
Amnesty International in heel
Amnesty International veroordeelt terrorisme met klem. Maar de “war on terror” heeft geleid tot een uitholling van de mensenrechten. De Verenigde Staten maken zich sinds eind 2001 schuldig aan het gebruik van illegale detentie centra, foltering, geheime overdracht van gevangenen, verdwijningen, jarenlange opsluiting zonder proces en de uitbesteding van foltering. Ook Europese staten zijn medeplichtig.
de wereld de sluiting van het detentiecentrum op Guantánamo Bay. Foto’s van deze acties kan je hiernaast bekijken. Maar 11 januari was meer dan een actiemoment. Het was ook de start van de campagne ‘Stop Terreur met Recht’. Een cam-
Amnesty’s actieplan
pagne voor meer respect voor
Amnesty wil de stopzetting van de uitwassen van de “war on terror”. Terreur moet gestopt worden, maar wel mét respect voor mensenrechten. Onze meest in het oog springende eis blijft de sluiting van Guantánamo. Die illegale gevangenis is echter slechts het topje van de ijsberg.
mensenrechten in de strijd
© US DoD
tegen terreur.
terrorisme moet gestopt worden, maar wel mét respect voor mensenrechten Amnesty stelde een actieplan op met 13 aanbevelingen aan de Amerikaanse regering om alle illegale detenties te beëindigen, de gevangenen een eerlijk proces te geven of vrij te laten. Meer dan 1200 parlementairen uit heel de wereld ondertekenden het actieplan. Hun handtekeningen werden aan de Amerikaanse autoriteiten overgemaakt.
Militaire Politie escorteert een gevangene in het detentiecentrum Guantánamo Bay
10 / MAART 2008 /
Claim een pixel Ook jij kan onze oproep kracht bijzetten. Surf naar de website www.tearitdown.org. Hier vind je een foto die het detentie centrum in Guantánamo Bay symboliseert. Iedere virtuele handtekening doet een stukje (een pixel) van de foto en dus van Guantánamo verdwijnen. Verandering begint met kleine, eenvoudige zaken. Ventileer je mening over de strijd tegen terreur. Spreek er met je kennissen over, op internetfora, opiniepagina’s, enz. Wees creatief en maak bijvoorbeeld een filmpje over Guantánamo en post het op websites als YouTube, of schrijf gedichten en verspreid ze.
Feest tegen illegale detenties Stop Terreur met Recht richt zich ook specifiek tot jongeren. Op onze website vind je bijvoorbeeld een fuifkit. Zo kan je zelf een Guantánamofuif organiseren en mensen op een plezierige manier warm maken voor het thema. Ook Amnesty’s Benefietconcert op 30 april, georganiseerd door de vzw Recht tegen Onrecht, zal in het teken staan van illegale detenties. Kom op 30 april naar de Groenplaats in Antwerpen en zet onze eisen mee in de verf! Meer over de campagne op www.amnesty.be/stopterreurmetrecht
© AI
LONDON, VK
© AI
FOTOREPORTAGE
Ottawa, Canada
© Sammy Van Cauteren
Wereld eist sluiting van Guantánamo Vrijdag 11 januari 2008 ‘vierde’ het detentiecentrum op Guantánamo Bay zijn zesde verjaardag. Amnesty International protesteerde wereldwijd tegen de illegale gevangenis. In België stapte een ‘chain gang’ van activisten naar de ambassade van de Verenigde Staten in Brussel. Vertegenwoordigers van Amnesty en verschillende parlementairen bezorgden hun eisen aan de Amerikaanse ambassadeur. Meer op www.amnesty.be/stopterreurmetrecht
BRUSSEL, BELGIË © Simon Freeman
BRUSSEL, BELGIË
SYDNEY, AUSTRALIË
© AI
/ MAART 2008 / 11
SCHRIJFACTIE
Libië: Gewetensgevangene © NCLO
Toen hij als erkend vluchteling in Zwitserland woonde, had Idriss Boufayed al kritiek geleverd op de Libische autoriteiten. In september 2006 had hij de verzekering gekregen dat hij veilig kon terugkeren, maar hij werd in Libië toch gearresteerd. Men hield hem enkele weken incommunicado vast.
IDRISS Boufayed
Stuur een brief naar: His Excellency Muammar al-Gaddafi Leader of the Revolution
In februari 2007 bereidde hij samen met drie anderen een demonstratie voor in Tripoli. Ze hadden hun plannen hiervoor op buitenlandse websites geplaatst. Hij werd, samen met dertien anderen, gearresteerd en voor een nieuw opgericht tribunaal gebracht dat politieke zaken behandelt. Hij zit nu in de Ain Zara gevangenis in Tripoli Schrijf vóór 1 mei 2008 een beleefde brief aan de Libische Leider Khadafi waarin u aandringt op de onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van Idriss Boufayed. Amnesty International beschouwt hem als gewetensgevangene.
Voorbeeldbrief [ Plaats, … March / April 2008 ]
Office of the Leader of the Revolution Tripoli Libya
Your Excellency,
E: info@algathafi.org Post: € 0,90 + ‘a prior’ etiket
Idriss Boufayed, a human rights defender, is being held in Ain Zara prison in Tripoli, solely for exercising his right to freedom of expression. He was arrested in February 2007 while planning a peaceful demonstration in the capital.
en een kopie naar:
Amnesty International considers him to be a prisoner of conscience. Therefore, I kindly ask you to release him immediately and unconditionally. This gesture would be highly appreciated by the international community.
Z.E. de heer Ghellai Ambassade van Libië Victorialaan 28 1000 Brussel F: 02 640 90 76 E: Lybian_bureau_br@yahoo.com Post: € 0,54
Yours sincerely,
[ naam, adres en handtekening ]
Eventuele antwoorden graag aan Amnesty International bezorgen. Meer schrijfacties op www.amnesty.be/schrijfacties
12 / MAART 2008 /
Georgië: Wie vermoordde Sandro Girgvliani?
© AI
SCHRIJFACTIE
moeder van Sandro met zijn foto
Sandro Girgvliani stierf in januari 2006. Hij was zwaar geslagen door agenten van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Vier agenten werden hiervoor veroordeeld. Maar Amnesty International vreest dat de opdrachtgevers buiten schot blijven. Blijkbaar was de aframmeling het gevolg van een ruzie in een bar. Hogere ambtenaren zouden opdracht gegeven hebben aan de agenten om Sandro en zijn vriend een stevige rammeling te geven. De vriend overleefde het, Sandro niet. Schrijf vóór 1 mei 2008 een beleefde brief aan de president waarin u aandringt op een onafhankelijk, onpartijdig en grondig onderzoek naar de moord op Sandro Girgvliani. Vraag dat de opdrachtgevers voor het gerecht gebracht worden.
Voorbeeldbrief
Stuur een brief naar:
[ Plaats, … March / April 2008 ]
President Mikheil Saakashvili
Dear President Saakashvili, Sandro Girgvliani died in January 2006 after being severely beaten by officers of the Interior Ministry. Four officers were convicted and sentenced to between seven and eight years in prison. However, in the light of allegations that senior officials of the Interior Ministry had ordered the beatings, I call on you to set up an independent, impartial and thorough investigation into these allegations and that anyone found responsible for ordering the killing is brought to justice.
Office of the President of Georgia 7 Ingorokva 0105 Tbilisi Georgia F: + 995 32 99 96 30/99 08 79 E: office@presidpress.gov.ge Post: € 0,80 + ‘a prior’ etiket
I thank you in advance for the appropriate action you will take in this matter.
en een kopie naar:
Sincerely yours,
H.E. Mevr. Samadashvili Ambassade van Georgië Tervurenlaan 62 1040 Brussel
[ naam, adres en handtekening ]
F: 02 761 11 99 E: mdgadc@skynet.be Post : € 0,54
Eventuele antwoorden graag aan Amnesty International bezorgen. Meer schrijfacties op www.amnesty.be/schrijfacties
/ MAART 2008 / 13
CAMPAGNE
Goud voor mensenrechten in China Op 8 februari, een half jaar voor de start van de Olympische Spelen in Peking, begon onze campagne voor mensenrechten in China. Amnesty hoopt dat de Spelen voor een positieve verandering zorgen in het land. Het evenement kan immers de Chinese mensenrechtensituatie onder de aandacht brengen én verbeteren.
14 / MAART 2008 /
Danielle H ennaert
De situatie In de campagne richt Amnesty zich op vier thema’s: doodstraf, vrijheid van pers en internet, mensenrechtenactivisten in gevaar en heropvoeding door arbeid. Vier thema’s die jammer genoeg brandend actueel zijn, ook mede door de Spelen. Zo gebruiken de autoriteiten in Peking heropvoedingskampen om de stad ‘proper te maken’. Iedereen die niet in het straatbeeld past, kan zonder tussenkomst van een rechter in een werkkamp terechtkomen. Heel wat mensen zijn door de Spelen op straat gezet. Hun huizen worden gesloopt voor nieuwe sportstadions. Protest wordt niet geduld. Ook kritische bloggers op websites worden de mond gesnoerd. Zij krijgen jarenlange gevangenisstraffen, enkel omwille van hun mening.
gewoonte, uiteraard boordevol actie. We richten ons daarbij specifiek op jongeren. Via vijf educatieve pakketten informeren en sensibiliseren we de Amnesty jongerengroepen én jongeren op school op een leuke manier over mensenrechten in China. Elk pakket behandelt één van de vier thema’s via inhoudelijke informatie en originele actievormen. Elke maand krijgen de jongerengroepen en de deelnemende scholen een nieuw pakket in de bus.
De campagne
Ook op onze website kan je heel wat informatie en acties terugvinden. De campagne is bovendien vertegenwoordigd op andere internetkanalen. Zo brengen pagina’s op de populaire websites Myspace, Facebook, Flickr en YouTube de mensenrechten in China extra onder de aandacht met petities, filmpjes, foto’s, ...
Amnesty roept niet op tot een boycot van de Spelen. Integendeel. Alle acties staan in het teken van één positieve boodschap: dat de Olympische Spelen verandering mogen brengen in China. De Olympische Spelen moeten een feest worden, ook voor de Chinese bevolking.
Voor meer info over de campagne kan je steeds terecht bij Danielle Hennaert. Wil je de pakketten ook ontvangen? Mail je contactgegevens naar DanielleH@aivl.be of bel naar 03 271 16 16.
Naast het traditionele lobby- en mediawerk zit de campagne, naar Amnesty
Meer over de campagne op www.amnesty.be/goudvoormensenrechten
PRIKBORD Amnesty in Actie is een interne uitgave van de Vlaamse afdeling van Amnesty International.
Mensen rechtenweek 2007: bedankt! In de week rond 10 december, Internationale Mensenrechtendag, mobiliseren we ieder jaar zoveel mogelijk sympathisanten voor de mensenrechten. In 2007 was die Mensenrechtenweek opnieuw een reuze succes. Daarom, recht uit het hart: “Dank aan alle kopers! Dank aan alle verkopers! Je was weer fantastisch!”
Redactie Nina Berghmans (hoofdredactie) Rita Naets (eindredactie) E: AmnestyinActie@aivl.be W: www.amnesty.be/amnestyinactie Verantwoordelijke uitgever Jan Brocatus / Kerkstraat 156 / 2060 Antwerpen Werkten mee Erica Baeck, Eva Berghmans, Eva Brems, Frederic Diependaele, Danielle Hennaert, Jan Pollet, Albine Van Bouwel, Anke Van Vosssole, Lore Van Welden, Gerd Veroft, Débora Votquenne Vormgeving Wendy Guns, Gramma, Antwerpen Druk Dessain Printing, Mechelen Oplage 30.000 Verschijningsdata 2008 03/03, 02/06, 01/09, 01/12 ISSN 0771-7687 De folie rond deze Amnesty in Actie is volledig biologisch afbreekbaar. Gooi hem in de compostbak of GFT-zak.
ADVERTENTIE
Je inzetten voor Amnesty kan de wereld veranderen. Sparen bij Triodos ook. Niet alleen jij zelf, maar ook je spaargeld kan veel voor mensenrechten doen. Als je nu bij Triodos Bank een spaarrekening opent, betaalt zij € 5 aan Amnesty International. Bovendien stort zij elk jaar een bonus aan Amnesty in functie van het bedrag dat je hebt gespaard. Met je spaargeld financiert Triodos uitsluitend projecten en bedrijven met een maatschappelijke meerwaarde en die de mensenrechten respecteren. Meer weten? Bel 02 548 28 51 of surf naar www.amnesty.be/triodos
Amnesty International is een wereldwijde onafhankelijke en onpartijdige organisatie die de naleving van alle mensenrechten nastreeft door onderzoek en actie. Onze activisten worden gedreven door verontwaardiging over ernstige mensenrechtenschendingen en door hoop op een wereld waarin alle mensenrechten werkelijkheid zijn voor alle mensen. Raad van Bestuur Georges Blauwet, Eva Brems, André De Messemaeker, Lieven De Wolf, Aagje Ieven, Filip Reyniers, Bernard Sintobin, Alain Versluys Amnesty International Vlaanderen vzw Kerkstraat 156 / 2060 Antwerpen T: 03 271 16 16 / F: 03 235 78 12 Amnesty@aivl.be / www.amnesty.be Giften zijn welkom op rekeningnummer 000-0000082-82. Vanaf 30 euro op jaarbasis ontvangt u een fiscaal attest. Meer info over hoe u Amnesty International kan steunen leest u op www.amnesty.be/steunamnesty.
ADVERTENTIE Adhérez à AMNESTY INTERNATIONAL
ADVERTENTIE Sluit aan bij AMNESTY INTERNATIONAL
BELGIQUE FRANCOPHONE
NEDERLAND
Rue Berckmans 9 / 1060 Bruxelles
Keizersgracht 177 / NL-1016 BR Amsterdam
Tijdschrift opzeggen Wil je Amnesty in Actie niet langer ontvangen? Mail je gegevens naar AmnestyinActie@aivl.be
ADVERTENTIE Support AMNESTY INTERNATIONAL 1 Easton Street / UK – London WC1X 8D
/ MAART 2008 / 15
UITNODIGING ALGEMENE VERGADERING 2008 12 APRIL 2008 – 9u30 tot 17u Studentenhuis De Therminal / Hoveniersberg 24 / Gent
Laat je stem horen op de Voorlopige Algemene Ledenvergadering! agenda Op onze Algemene Vergadering krijgt elk lid een gelijke stem! De Raad van Bestuur van de Vlaamse afdeling van Amnesty International roept je daarom op om je visie met ons te delen. Heb je een goed voorstel, een kritische bemerking? Wij willen het graag horen! Ben je geen lid, maar wel geïnteresseerd, dan ben je natuurlijk ook welkom. Voor alle informatie, contacteer Staf Coertjens (03 271 16 16 of StafC@aivl.be)
Mensenrechtenlezing of een getuigenis van een Amnesty activist Workshop “Olympische Spelen 2008 en Mensenrechten” Informatiestand Activiteitenverslag 2007 Financieel resultaat 2007 + Begroting 2008 Bespreking resoluties Verkiezing raadsleden, kascommissieleden en AV-commissies.
Schrijf je in vóór 30 maart 2008. Stuur ons je naam en adres per e-mail: GerdV@aivl.be, of T: 03 271 16 16 – F: 03 235 78 12 of per post naar Amnesty International Vlaanderen, Kerkstraat 156, 2060 Antwerpen. Na inschrijving ontvang je alle voorbereidende documenten.