ΚΑΛΥΜΝΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ - ΤΟΜΟΣ ΙΖ'

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

–3–

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

EÈÎfiÓ· Â͈ʇÏÏÔ˘: ™Ù¿ı˘ KÏ‹Ì˘.

M·Î¤Ù· Â͈ʇÏÏÔ˘: N›ÎË ¢ÚÔÛ¿ÎË HÏÂÎÙÚÔÓÈ΋ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· - ™ÂÏȉÔÔ›ËÛË: «£YME§H» EÈ̤ÏÂÈ· ÂÎÙ‡ˆÛ˘: °ÂÒÚÁÈÔ˜ ¢ÚÔÛ¿Î˘

ISSN 1108-152-X

© ANA°Nø™THPIO KA§YMNOY «AI MOY™AI», KA§YMNO™ 2007 TËÏ.: 22430 29443, 852 00 KA§YMNO™

–4–

ANA°Nø™THPIO KA§YMNOY «AI MOY™AI» BPABEIO AKA¢HMIA™ A£HNøN

KA§YMNIAKA XPONIKA T O M O™ I Z ã ™ E I PA E K ¢ O™ H ™ 3 5

X O P H ° O I E K ¢ O™ H ™

Y ¶ O Y P ° E I O A I °A I O Y & N H ™ I ø T I K H ™ ¶ O § I T I K H ™

O P °A N I ™ M O™ ¶ O § I T I ™ T I K H ™ A N A ¶ T Y • H ™ N O M A P X I A K H ™ AY T O ¢ I O I K H ™ H ™ ¢ ø ¢ E K A N H ™ O Y

K A §Y M N O™ 2 0 0 7

–5–

¶ P O § O ° O™

O

ÙÔ˘ AÓ·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘ ÙÔ 2004, ˘‹ÚÍ ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ· Ô ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˜ ÛÙ·ıÌfi˜ ÛÙË Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÙÔ˘ ÔÚ›·, ȉȷ›ÙÂÚ· ·fi ÙËÓ Ë̤ڷ Ù˘ ÙÚ›Ù˘ Â·Ó·Û‡ÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘ ÙÔ 1978. °È· Ó· ÙÈÌËı› ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ·˘Ùfi ÁÂÁÔÓfi˜, ÁÈ· ÙÔ AÓ·ÁÓˆÛÙ‹ÚÈÔ Î·È ÙÔ ÓËÛ› Ì·˜, ÂΉfiıËÎÂ Ô 16Ô˜ ·ÊÈÂڈ̷ÙÈÎfi˜ ÙfiÌÔ˜ ÙˆÓ «K·Ï˘ÌÓÈ·ÎÒÓ XÚÔÓÈÎÒÓ».

H ˙ˆ‹ fï˜ Û˘Ó¯›˙ÂÙ·È. °È· ÙÔ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi Ì·˜ ÿ‰Ú˘Ì· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ¿ÓÙÔÙ ÔÈ Î·ıÈÂڈ̤ÓÔÈ ÙÔÌ›˜ ‰Ú¿Û˘ ·ÏÏ¿ Î·È Ó¤Â˜ ÚÔÔÙÈΤ˜ Î·È ÚÔÎÏ‹ÛÂȘ.

H Û˘Ó¤¯ÈÛË Ù˘ ¤Î‰ÔÛ˘ ÙˆÓ «K·Ï˘ÌÓÈ·ÎÒÓ XÚÔÓÈÎÒÓ» ·ÔÙÂÏ› ÁÈ· ÙÔ ÂοÛÙÔÙ ¢ÈÔÈÎËÙÈÎfi ÙÔ˘ ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ÚÒÙÈÛÙÔ Ì¤ÏËÌ·, ·Ú¿ ÙȘ ˘¿Ú¯Ô˘Û˜ ·ÓÙÈÍÔfiÙËÙ˜, ΢ڛˆ˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜. TÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÌfiÓÔ Ë K¿Ï˘ÌÓÔ˜, ·fi fiÏ· Ù· ÓËÛÈ¿ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘, ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› ·‰È¿ÏÂÈÙ·, Â› ÙÚÈ¿ÓÙ· ¯ÚfiÓÈ·, Ó· ÂΉ›‰ÂÈ Ù· «XÚÔÓÈο» Ù˘ Â›Ó·È fi¯È ÌfiÓÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÚÔ˜ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ·ÏÏ¿ Î·È fi·ÛË ·ÈÛÈÔ‰ÔÍ›·˜ ÁÈ· ÙÔ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi ̤ÏÏÔÓ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ Ì·˜.

H ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· ÂÚÓ¿ ··Ú·Ù‹ÚËÙË Î·È ¯·Ì¤ÓË ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Ù‡Ú‚Ë ÙÔ˘ ‰ÈÎÔ‡ Ì·˜ ÓËÛÈÔ‡, ‰ÂÓ ‰È·Ê‡ÁÂÈ fï˜ Ù˘ ÚÔÛÔ¯‹˜ Î·È ÙÔ˘ ı·˘Ì·ÛÌÔ‡ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÓËÛÈÒÓ ÙÔ˘ AÈÁ·›Ô˘ Î·È ÔÏÈÙÂÈ·ÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ Ì·˜. ™Â ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ·˘Ù‹˜ Ì·˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ Ù˘ ·E O P TA ™ M O ™ T ø N E K AT O X P O N ø N

–7–

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÚÔ‡Û˘ ¤Î‰ÔÛ˘ ηχÊıËΠ·fi ÙÔÓ YÔ˘ÚÁfi AÈÁ·›Ô˘ Î·È NËÛȈÙÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ ÎÔ AÚÈÛÙÔÙ¤ÏË ¶·˘Ï›‰Ë Î·È ÙÔ NÔÌ¿Ú¯Ë ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ÎÔ °È¿ÓÓË M·¯·ÈÚ›‰Ë. TÔ˘˜ ÔÊ›ÏÔ˘Ì ıÂṲ́˜ ¢¯·ÚÈÛٛ˜ ηıÒ˜ Î·È ÛÙÔÓ Úfi‰ÚÔ Î·È Ù· ̤ÏË ÙÔ˘ O¶A¢ Ô˘ „‹ÊÈÛ·Ó ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ‰·¿ÓË.

O 17Ô˜ ÙfiÌÔ˜ ÙˆÓ K.X. ÎÈÓÂ›Ù·È ÛÙ· ηıÈÂڈ̤ӷ ÚfiÙ˘· Ì ¤ÌÊ·ÛË ÛÙȘ ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜. ¢ÂÓ Ï›Ô˘Ó fï˜ ÔÈ Ï·ÔÁÚ·ÊÈΤ˜, ÁψÛÛÔÏÔÁÈΤ˜, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Î·È ÌÔ˘ÛÈÎÔÏÔÁÈΤ˜ ÛÂÏ›‰Â˜ ÔÈ Ôԛ˜ ÚÔÛ‰›‰Ô˘Ó ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÊÚÂÛο‰· Î·È ÔÈÎÈÏfiÙÚÔÔ ÂӉȷʤÚÔÓ.

Afi ÙÔÓ ÙfiÌÔ ·˘Ùfi Á›ÓÂÙ·È ϤÔÓ ÂÌÊ·Ó‹˜ Ë ·Ó·ÓÙÈηٿÛÙ·ÛË ·Ô˘Û›· ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ K·Ï‡ÌÓÈÔ˘ Â˙ÔÁÚ¿ÊÔ˘ °È¿ÓÓË M·ÁÎÏ‹ ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ı· ·ÊÈÂÚˆı› ÌÈ· ÂfiÌÂÓË ¤Î‰ÔÛË fiÙ·Ó ı· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËı› ÙÔ ÊÈÏÔÏÔÁÈÎfi ÌÓËÌfiÛ˘Ófi ÙÔ˘.

TÔÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ηÈÚfi Á›ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ ÓËÛ› Ì·˜ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ηÏÏÈÙ¯ÓÈΤ˜ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ ʈÙÔÁÚ·Ê›·˜ Ì ¤Î‰ÔÛË ÏÂ˘ÎˆÌ¿ÙˆÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÎı¤ÛˆÓ.

TÈÌÒÓÙ·˜ ÙËÓ Ú¿ÁÌ·ÙÈ ·ÍÈfiÏÔÁË ·˘Ù‹ ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÙˆÓ K·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ÂÚ·ÛÈÙ¯ÓÒÓ-ʈÙÔÁÚ¿ÊˆÓ ·ÔÊ·Û›Û·Ì ӷ ‰È·ÎÔÛÌ‹ÛÔ˘Ì Ì ¤ÚÁ· ÙÔ˘˜ ÙÔÓ ·ÚfiÓÙ· ÙfiÌÔ.

E›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi fiÙ·Ó ÔÏÔÎÏËÚÒÓÂÙ·È Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ¤Ó·˜ Ó¤Ô˜ ÙfiÌÔ˜ K.X. Ó· ·ÈÛı·ÓfiÌ·ÛÙ ÈηÓÔÔ›ËÛË. EÏ›˙Ô˘ÌÂ, Ë Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈ· ·˘Ù‹ ¤Î‰ÔÛË, Ó· Ù‡¯ÂÈ Î·È ÙÔ˘ ·Ó¿ÏÔÁÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ ·fi ÙȘ ÙÔÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘˜ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙ˜ Ì·˜ ÙÔ˘˜ Â‰Ò Î·È ÙÔ˘˜ Ì·ÎÚ¿Ó.

TÔ ¢ÈÔÈÎËÙÈÎfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ¶·Ù¤ÏÏ˘ £. °È¿ÓÓ˘, ¶Úfi‰ÚÔ˜ MËÓ¤ÙÙÔ˜ KˆÓ/ÓÔ˜, AÓÙÈÚfi‰ÚÔ˜ °È·Ì·›Ô˜ ¶·Ó·ÁÈÒÙ˘, °Ú·ÌÌ·Ù¤·˜ £ÂÔÊÈÏ›‰Ë˜ Iˆ¿ÓÓ˘, T·Ì›·˜

™‡Ì‚Ô˘ÏÔÈ BÂÚÁ‹˜ ™Ù·‡ÚÔ˜ I¿Îˆ‚Ô˜ Iˆ¿ÓÓ˘ KÔ˘ÓÙÔ‡ÚË-°ÂÚ·ÎÈÔ‡ £¤ÌȘ KÔ˘ÙÔ‡˙Ë-K·ÂÏÏ¿ º·Ó‹ P‹Á· AÈηÙÂÚ›ÓË X·Ù˙ˉ¿Î˘ K˘ÚÈ¿ÎÔ˜ X·Ù˙ËıÂÔ‰ÒÚÔ˘ °ÂÒÚÁÈÔ˜

–8–

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

I™TOPIA APXAIO§O°IA

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: ™Ù¿ı˘ KÏ‹Ì˘

–9–

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 10 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ªÈ¯¿ÏË π. ∫Ô˘ÙÂÏÏ¿

Oπ O¡Oª∞™π∂™ Δ∏™ ¡∏™OÀ ∫∞§Àª¡OÀ

∏

ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔÓ ∫·Ù¿ÏÔÁÔ ÙˆÓ ¶ÏÔ›ˆÓ Ù˘ πÏÈ¿‰·˜. ∂Λ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È (μã, 676-680), fiÙÈ Ë ¡›Û˘ÚÔ˜, Ë ∫¿Ú·ıÔ˜, Ë ∫¿ÛÔ˜, Ë ∫ˆ˜ Î·È Ù· ÓËÛÈ¿ ∫·Ï‡‰Ó·È˜ Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó ÛÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›·, Ì ‰‡Ó·ÌË ÙÚÈ¿ÓÙ· ÏÔ›ˆÓ Î·È ·Ú¯ËÁÔ‡˜ ÙÔÓ ºÂ›‰ÈÔ Î·È ÙÔÓ ÕÓÙÈÊÔ, ÁÈÔ˘˜ ÙÔ˘ £ÂÛÛ·ÏÔ‡1 . ∏ ÔÓÔÌ·Û›· ∫·Ï‡‰Ó·È˜ ‹Ù·Ó ÏÔÈfiÓ Û ¯Ú‹ÛË ‹‰Ë ηٿ ÙÔ˘˜ ÁˆÌÂÙÚÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜, ÂÔ¯‹ ÁÚ·Ê‹˜ (8Ô ˜ . Ã. ·ÈÒÓ·˜) ÙÔ˘ ¤Ô˘˜. ∏ ÚÔÙ›ÌËÛË ÙÔ˘ ÏËı˘ÓÙÈÎÔ‡ ·ÚÈıÌÔ‡ ˘Ô‰ËÏÒÓÂÈ, fiÙÈ Ë ÔÓÔÌ·Û›· ·ÊÔÚÔ‡Û ÓËÛȈÙÈÎfi Û˘ÁÎÚfiÙËÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÚÈÂÏ¿Ì‚·Ó –ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÓËÛ›, ÙËÓ ∫·Ï‡‰Ó·2– ÙËÓ æ¤ÚÈÌÔ3 Î·È Èı·ÓfiÓ ÙËÓ §¤ÚÔ4.

A P X A I OT E PH ° PA ¶ T H M A P T Y PI A

1. OÈ ‰ã¿Ú· ¡ÈÛ˘ÚfiÓ Ù’ ›¯oÓ ∫Ú¿·ıfiÓ Ù ∫¿ÛÔÓ Ù η› ∫ÒÓ ∂˘Ú˘‡ÏÔÈÔ fiÏÈÓ Ó‹ÛÔ˘˜ Ù ∫·Ï‡‰Ó·˜, ÙˆÓ ·˘ ºÂ›‰Èfi˜ ÙÂ Î·È ÕÓÙÈÊÔ˜ ËÁËÛ¿ÛıËÓ, £ÂÛÛ·ÏÔ‡ ˘›Â ‰‡ˆ ∏Ú·ÎÏ›‰·Ô ¿Ó·ÎÙÔ˜.

OÌ‹ÚÔ˘ πÏÈ¿˜, μã, ÛÙ. 676-680, ¤Î‰ÔÛË, D. ªÔnro and T. Allen, ÛÙË ÛÂÈÚ¿ Oxford Classical Texts 1978.

2. ∏ ÔÓÔÌ·Û›· ∫·Ï‡‰ÓË Î·È ∫·Ï‡‰Ó·È Ó‹ÛÔÈ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ·fi ·Ú¯·›Ô˘˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Î·È ÁÈ· οÔÈ· ÓËÛÈ¿ ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ Δ¤Ó‰Ô. O §˘ÎfiÊÚˆÓ Ô Ã·ÏÎȉ‡˜, 4Ô˜-3Ô˜ . Ã. ·È., ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú·, ÛÙ. 25 (¤Î‰ÔÛË ˘fi ∂. Scheer, Berlin 1958), ·Ó·Ê¤ÚÂÈ, ˘¤Ú ∫·Ï˘‰ÓÒÓ ÏÂ˘Î¿ Ê·›ÓÔ˘Û·È ٛϷ. O ™ÙÚ¿‚ˆÓ, 1Ô˜ . Ã. ·È. (™ÙÚ¿‚ˆÓÔ˜ °ÂˆÁÚ·ÊÈÎÒÓ, à 604, ¤Î‰ÔÛË ˘fi H. L. Jones, ÛÙË ÛÂÈÚ¿ The Loeb Classical Library, London–Cambridge–Massachusetts 1961), ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ: ¶ÂÚ›ÎÂÈÙ·È ‰Â Ù·‡ÙË (ΔÂÓ¤‰ˆ) ÓËÛ›· Ï›ˆ, Î·È ‰Ë Î·È ‰‡Ô, · ηÏÔ‡ÛÈ ∫·Ï‡‰Ó·˜, ÎÂÈ̤ӷ˜ ηٿ ÙÔÓ Â› §ÂÎÙfiÓ ÏÔ˘Ó Î·È ·˘Ù‹Ó ‰Â ÙËÓ Δ¤Ó‰ÔÓ ∫·Ï‡‰Ó·Ó ÙÈÓ¤˜ ›ÔÓ, ¿ÏÏÔÈ ‰Â §Â˘ÎÔÊÚ‡-

– 11 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

O Ù‡Ô˜ ∫·Ï‡‰Ó·-∫·Ï‡‰ÓÈÔÈ ÂÍ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ӷ ˘Ê›ÛÙ·Ù·È ˆ˜ Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 5Ô˘ . Ã. ·ÈÒÓ·, fiˆ˜ ‚ϤÔ˘Ì ÛÙÔÓ ∏Úfi‰ÔÙÔ5 Î·È ÛÙÔ˘˜ ÓËÓ. O ∫fiÈÓÙÔ˜ Ô ™Ì˘ÚÓ·›Ô˜, 4Ô˜ Ì.Ã. ·È., ÛÙÔ ¤Ô˜ ÙÔ˘ Δ· ÌÂı’ ŸÌËÚÔÓ, ∑ 406 Î·È πμ 452 (¤Î‰ÔÛË ˘fi ∞. Zimmermann, Stuttgart 1969), ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·: ...·ÚËÌ›‚ÔÓÙÔ ‰Â Ó‹ÛÔ˘˜ ·›„· ∫·Ï˘‰Ó·›·˜, Δ¤Ó‰Ԙ ‰’ ·ÂÏ›ÂÙ’ Ô›ÛÛˆ Î·È ...Ó‹ÛÔÈÔ Î·Ù¿ Ù˘¯¿˜, ËÓ Ù ∫·Ï‡‰ÓËÓ / Ï·Ô› ÎÈÎÏ‹ÛÎÔ˘ÛÈÓ, ¤Ûˆ ·Ïfi˜, ·ÓÙ›· ΔÚÔ›Ë.

3. ∏ æ¤ÚÈÌÔ˜ ·Ó¤Î·ıÂÓ ·Ó‹Î ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, Ù˘ ÔÔ›·˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ·ÔÙÂÏÔ‡ÛÂ Î·È ·Ú¯·›Ô ‰‹ÌÔ (°. ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘, ∏ ∫¿Ï˘ÌÓ· Ù˘ πÛÙÔÚ›·˜, ∞ı‹Ó· 1982, Û. 62. ª. ∫Ô˘ÙÂÏÏ¿˜, ¢ÈÔÈÎËÙÈ΋ ‰È·›ÚÂÛË Î·È ÔÏÈÙÂȷ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. º˘Ï¤˜ Î·È ¢‹ÌÔÈ, ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο π¢ã (2001), Û. 265).

4. ΔËÓ §¤ÚÔ Û˘Ó˘ÔÏÔÁ›˙ÂÈ ÛÙÔ Û˘ÁÎÚfiÙËÌ· ÙˆÓ ∫·Ï˘‰ÓÒÓ ÚÒÙÔ˜ Ô ™ÙÚ¿‚ˆÓ (ΔÈÓ¤˜ ‰Â ‰‡Ô Â›Ó·È ∫·Ï‡‰Ó·˜ Ê·Û› §¤ÚÔÓ Î·È ∫¿Ï˘ÌÓ·Ó..., ™ÙÚ¿‚ˆÓÔ˜ °ÂˆÁÚ·ÊÈÎÒÓ, 10.5.19). ∞fi ÙÔ˘˜ ÓÂfiÙÂÚÔ˘˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ ‚ϤÂ: L. Ross, Inselreisen II, ÛÙË ÛÂÈÚ¿ Klassiker der Archaologie im Neubruck Herausgegeben, von F. Hiller von Gaertringen – G. Carro – O. Kern – C. Robert, Band III, Hale a. S. 1913, Û. 9293. ª. °Â‰ÂÒÓ, ªÓËÌ›· ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÓ Ù·È˜ ∫·Ï‡‰Ó·È˜ ¡‹ÛÔȘ, ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο μã (1981), Û. 49, ÛËÌ. 47. ª. Segre, Tituli Calymnii, ASAtene VI-VII (1944-45), Û. 3-4. R. Hope – Simpson and J. F. Lazenby, Notes from the Dodecanese, BSA 57 (1962), Û. 155-156. π. ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜, πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·. ΔfiÌÔ˜ ∞ã: ∞fi ÙÔ˘˜ ÚÔ˚ÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ ̤¯ÚÈ ÙËÓ ∂ÏÏËÓÈ΋ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË, ∞ı‹Ó· 1952, Û. 16-17. °. ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘, fi.., Û. 120-121. ∂¿Ó Ë §¤ÚÔ˜ ·Ó‹Î fiÓÙˆ˜ ÛÙÔ Û˘ÁÎÚfiÙËÌ· ÙˆÓ ∫·Ï˘‰ÓÒÓ, ·Ô¯ˆÚ›ÛÙËΠ·fi ·˘Ùfi ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô 494/3-454/3 .Ã., ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· Î·È ·ÔÈΛÛÙËΠ·fi ÙÔ˘˜ ªÈÏËÛ›Ô˘˜. ΔÔÓ ·ÔÈÎÈÛÌfi Ù˘ §¤ÚÔ˘ ·fi ÙËÓ ª›ÏËÙÔ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô ™ÙÚ¿‚ˆÓ (ÿηÚÔÓ ÙËÓ Ó‹ÛÔÓ Î·È §¤ÚÔÓ ªÈÏ‹ÛÈÔÈ Û˘ÓÒÎÈÛ·Ó, ™ÙÚ¿‚ˆÓÔ˜ °ÂˆÁÚ·ÊÈÎÒÓ, 15.6.35). μÏ. Â›Û˘: B. D. Merrit, H. T. Wade – Gerry and N. F. Mc Gregor, The Athenian Tribute Lists I, Cambridge Mass. 1939, Û. 510. °. ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘, fi.., Û. 117-121. ∏ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÂıÓÈÎÔ‡ ∫·Ï˘‰Ó›ˆÓ ·fi ÙÔÓ ∏Úfi‰ÔÙÔ (∏ÁÂÌfiÓ¢ ‰Â ∞ÚÙÂÌÈÛ›Ë ∞ÏÈηÚÓËÛÛ¤ˆÓ ÙÂ Î·È ∫ÒˆÓ Î·È ¡ÈÛ˘Ú›ˆÓ ÙÂ Î·È ∫·Ï˘‰Ó›ˆÓ ¤ÓÙ ӷ˘˜ ·Ú¯Ô̤ÓË, ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ πÛÙÔÚÈÒÓ, VII. 99, ¤Î‰ÔÛË C. Hude, ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÂΉfiÛÂˆÓ Oxford Classical Texts, Oxonii Great Britain 1970.) Î·È Ë ·Ô˘Û›· ͯˆÚÈÛÙ‹˜ ÌÓ›·˜ Ù˘ §¤ÚÔ˘, ÛÙËÓ ··Ú›ıÌËÛË ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ, Ô˘ οÓÂÈ, ‰Â›¯ÓÔ˘Ó Èı·ÓfiÓ, fiÙÈ Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÙˆÓ ¶ÂÚÛÈÎÒÓ ¶ÔÏ¤ÌˆÓ ˘Ê›ÛÙ·ÙÔ ·ÎfiÌË ÙÔ Û˘ÁÎÚfiÙËÌ· ÙˆÓ ∫·Ï˘‰ÓÒÓ. ∞ÓÙ›ıÂÙ· Ë ÔÓÔÌ·Û›· ∫·Ï‡‰ÓÈÔÈ ÛÙÔ˘˜ ÊÔÚÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ηٷÏfiÁÔ˘˜ Ù˘ ∞ã ∞ıËÓ·˚΋˜ ™˘ÌÌ·¯›·˜, ·fi ÙÔ 452/1 ¤ˆ˜ ÙÔ 415/4 . Ã. ·ÊÔÚ¿ ÔˆÛ‰‹ÔÙ ÌfiÓÔ ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Î·È Ù˘ æÂÚ›ÌÔ˘, ÌÈ· Î·È ÔÈ §¤ÚÈÔÈ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Í¯ˆÚÈÛÙ¿ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Ì ÙËÓ ÂˆÓ˘Ì›· ªÈÏ‹ÛÈÔÈ ÂÍ §¤ÚÔ˘ (‚Ï. B. D. Merrit, H. T. Wade – Gerry and N. F. Mc Gregor, fi.., Û.

510 Î·È M. Hassoullier, Les iles milesiennes, Rev. Phil. XXVI, Û. 126 Î. Â.).

5. μÏ. ·Ú·. ÛÙËÓ ˘ÔÛËÌ. 4.

– 12 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

·ıËÓ·˚ÎÔ‡˜ ÊÔÚÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ηٷÏfiÁÔ˘˜ ÙÔ˘ 415/46, fiÔ˘ Î·È ÁÈ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÊÔÚ¿ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Ô Ù‡Ô˜ ∫·Ï‡‰ÓÈÔÈ. ∞fi ÙÔÓ 4Ô . Ã. ·ÈÒÓ· Î·È ÂÍ‹˜ ÂÈÎÚ¿ÙËÛÂ Ë ÔÓÔÌ·Û›· ∫¿Ï˘ÌÓ· ÁÈ· ÙÔ ÓËÛ› Î·È ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ ÙÔ˘, fiˆ˜ ÈÛÙÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙȘ Î·Ï˘ÌÓȷΤ˜ ÂÈÁڷʤ˜7. ªÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔÈ ·Ú¯·›ÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û·Ó ÂÓ›ÔÙ ÙÔÓ ·Ú¯·ÈfiÙÂÚÔ Ù‡Ô ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, ›Ù ÏfiÁˆ ÙÔ˘ fiÙÈ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·Ó Û Ôχ ·ÏÈ¿ ÁÂÁÔÓfiÙ·8, ›Ù ÂÂȉ‹ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó Û ۇÁ¯˘ÛË, ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ù‡ˆÓ ÔÓÔÌ·ÛÈÒÓ, Ô˘ Û˘Ó·ÓÙÔ‡Û·Ó ÛÙȘ ËÁ¤˜ ÙÔ˘˜, fiˆ˜ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙËÓ ·Ú¿ıÂÛË ·ÎfiÌ· Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô ÔÓÔÌ·ÙÈÎÒÓ Ù‡ˆÓ ̤۷ ÛÙÔ ›‰ÈÔ Î›ÌÂÓÔ9.

6. B. D. Merrit, H. T. Wade – Gerry and N. F. Mc Gregor, The Athenian Tribute Lists II, Princeton 1949, Û. 80. ª. Segre, fi.., Û. 7, ·Ú. πÃ Î·È ÚÔÛı‹ÎË ÛÙË Û. 221.

7. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙȘ ÂÈÁڷʤ˜ Tituli Calymnii 1, 2, 5, 7, 8, 9, 13, 17, 18, 21, 22, 23, 25, 27, 28-34, 36, 38, 39, 41, 42, 53-55, 57, 59, 61, 63-65, 70, 72, 74-76, 79, 109-111, 121, 127-130, 137, 139-141, 144-149, 198, 219 – ∫¿Ï˘ÌÓ· ÙˆÓ ∂ÈÁÚ·ÊÒÓ 2, 3, 7, 10, 11, 1, 15, 19, 20, 23-25, 27, 29-36, 38, 40, 41, 43, 44, 55-57, 59, 61, 63, 67, 76, 72, 88, 90, 69-71, 87, 126-128, 138, 144-147, 154, 155, 158, 159, 162-167, 216, 242).

8. Ÿˆ˜ Ô ¢Èfi‰ˆÚÔ˜ Ô ™ÈÎÂÏÈÒÙ˘ (1Ô˜ . Ã. ·È.), ÂÂȉ‹ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ·, Ù· ÔÔ›· ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ, ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ·Ï·ÈÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜, Ô˘ ÊÙ¿ÓÔ˘Ó ˆ˜ Ù· ΔÚˆÈο, ÂÔ¯‹ ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ‹Ù·Ó ∫·Ï‡‰Ó· (∫¿Ï˘‰Ó·Ó ‰Â Î·È ¡›Û˘ÚÔÓ ÙÔ ÌÂÓ ·Ú¯·›ÔÓ ∫¿Ú˜ ηÙÒÎËÛ·Ó... ∫·Ù¿ ‰Â ÙÔÓ ÂÎ ΔÚÔ›·˜ ·fiÏÔ˘Ó Ù¤ÙÙ·Ú˜ ÙˆÓ ∞Á·Ì¤ÌÓÔÓÔ˜ ÓÂÒÓ ÂͤÂÛÔÓ ÂÚ› ∫¿Ï˘‰Ó·Ó Î·È ÙÔȘ ÂÁ¯ˆÚ›ÔȘ ηٷÌÈÁ¤ÓÙ˜ ηÙÒÎËÛ·Ó. ...ÔÈ ‰Â ÙËÓ ¡›Û˘ÚÔÓ ÙÔ ·Ï·ÈfiÓ ÔÈ΋۷ÓÙ˜ ˘fi ÛÂÈÛÌÒÓ ‰ÈÂÊı¿ÚËÛ·Ó, ‡ÛÙÂÚÔÓ ‰Â ∫ÒÔÈ Î·ı¿ÂÚ ÙËÓ ∫¿Ï˘‰Ó·Ó, Ù·‡ÙËÓ Î·ÙÒÎËÛ·Ó, ¢ÈÔ‰ÒÚÔ˘ ÙÔ˘ ™ÈÎÂÏÈÒÙÔ˘, μÈ‚ÏÈÔı‹Î˘ πÛÙÔÚÈ΋˜, V. 54, ˘fi C. H. Olldfather, ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÂΉfiÛÂˆÓ Δhe Loeb Classical Library, London Harvard University Press 1961). O ∂˘ÛÙ¿ıÈÔ˜,

·Ú¯ÈÂ›ÛÎÔÔ˜ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ (10Ô˜ Ì. Ã. ·È.) Ì¿ÏÈÛÙ· Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔÓ Ù‡Ô ∫·Ï‡‰Ó·, ÚÔÛı¤ÙÔÓÙ·˜, fiÙÈ ¤Ó· ·fi Ù· ÓËÛÈ¿ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ∫·Ï‡‰Ó· (∂ÈÛ› ‰Â ÙˆÓ ™ÔÚ¿‰ˆÓ Î·È ·È ·Ú¿ Ùˆ §˘ÎfiÊÚÔÓÈ ∫·Ï‡‰Ó·È, ˆÓ ÌÈ¿ ȉ›ˆ˜ ∫·Ï‡‰Ó· ηÏ›ٷÈ, ·Ê’ ˘ Î·È ·È ÏÔÈ·› ·Ú·Î›ÌÂÓ·È ÙËÓ ·˘Ù‹Ó ÎÏ‹ÛÈÓ ¤Ï·¯ÔÓ, ∂˘ÛÙ·ı›Ô˘, ∞Ú¯ÈÂÈÛÎfiÔ˘ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, ÀÔÌÓ‹Ì·Ù· ÂȘ ¢ÈÔÓ‡ÛÈÔÓ ÙÔÓ ÂÚÈËÁËÙ‹Ó, Û. 207, Û¯fiÏÈÔ ÛÙÔ˘˜ ÛÙ›-

¯Ô˘˜ 530 Î. Â. ÙÔ˘ ¢ÈÔÓ˘Û›Ô˘ (¤Î‰ÔÛË ˘fi Bernhardy, Lipsiae 1828).

9. ¡‹ÛÔ˘˜ ‰Â ∫·Ï‡‰Ó·˜ Ù·˜ ™ÔÚ¿‰·˜ ϤÁÂÈÓ Ê¿ÛÈ ÙÔÓ ÔÈËÙ‹Ó, ˆÓ Ì›·Ó Â›Ó·È ∫¿Ï˘ÌÓ·Ó. ÂÈÎfi˜ ‰’ ˆ˜ ÂÎ ÙˆÓ ¡ÈÛ˘Ú›ˆÓ ϤÁÔÓÙ·È Î·È ∫·Û›ˆÓ ·È ÂÁÁ‡˜ Î·È ˘‹ÎÔÔÈ, Ô‡Ùˆ˜ Î·È Ù·˜ ÙË ∫·Ï‡ÌÓË ÂÚÈÎÂÈ̤ӷ˜ ›Ûˆ˜ ÙfiÙ ÏÂÁÔ̤ÓË ∫·Ï‡‰ÓË. ...O ‰Â ™Î‹„ÈÔ˜ ÏËı˘ÓÙÈÎÒ˜ ÔÓÔÌ¿Ûı·È ÙËÓ Ó‹ÛÔÓ ∫·Ï‡ÌÓ·˜ ÊËÛ›Ó...ÔÈ Á·Ú Ó‹ÛÔ˘˜ ∫·Ï‡‰Ó·˜ ϤÁÂÈÓ, ·ÏÏ’ «ÔÈ ‰’ ¿Ú· Ó‹ÛÔ˘˜ ¡›Û˘ÚÔÓ Ù’ ›¯ÔÓ ∫Ú¿·ıÔÓ ÙÂ Î·È ∫ˆÓ, ∂˘Ú˘‡ÏÔÈÔ fiÏÈÓ, ∫·Ï‡‰Ó·˜ Ù», ™ÙÚ¿‚ˆÓÔ˜ °Âˆ-

– 13 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∏ ÌÂÙ¿‚·ÛË ·fi ÙÔ ∫·Ï‡‰Ó· ÛÙÔ ∫¿Ï˘ÌÓ· ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙËÓ ÂÍÂÏÈÎÙÈ΋ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡ ÙˆÓ Û˘ÌÊÒÓˆÓ ‰Ó Û ÌÓ10. ∂›Ó·È Èı·ÓfiÓ Ë ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ·˘Ù‹ Ó· Û˘ÓÙÂϤÛÙËΠ˘fi ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ÔÌÔÈÔηٿÏËÎÙˆÓ Î·ÚÈÎÒÓ ÙÔˆÓ˘Ì›ˆÓ, ÌÈ· Î·È ÛÙÔ ÓËÛ› ˙Ô‡Û·Ó ‚‚·ÈˆÌ¤Ó· ∫¿Ú˜11. ∏ ·Ú·¿Óˆ ÂÍ‹ÁËÛË ÚÔ·ÙÂÈ ÚÔ˜ ÙÔ ·ÚfiÓ ˆ˜ Ë ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Èı·Ó‹, ·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· Û˘Ó‰˘·ÛÙ› Î·È Ì ÙËÓ Î·ÚÈ΋ ηÙÔ¯‹ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô 355-332 . Ã.12, ÙËÓ ÂÔ¯‹ ‰ËÏ·‰‹, Ô˘ ÚˆÙÔ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È Ë ÔÓÔÌ·Û›· ∫¿Ï˘ÌÓ· ÛÙȘ ÂÈÁڷʤ˜. ÁÚ·ÊÈÎÒÓ, à 489 (¤Î‰ÔÛË H. L. Jones, ÛÙË ÛÂÈÚ¿ The Loeb Classical Library, LondonCambridge-Massachusetts 1961). Calymna in qua oppidum... Calydne, cum tribus oppidbus... Ibi optimus semper (mel), Hymetto et Hybla ab locis, mox Calydna insula, C. Plinii Secundi, Naturalis Historia, IV 71, V 133 Î·È XI.32 ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· (¤Î‰ÔÛË ˘fi W. S. Jones, ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÂΉfiÛÂˆÓ Δhe Loeb Classical Library, London-CambridgeMassachusetts 1961). ΔÔ ‰Â Ó‹ÛÔ˘˜ ∫·Ï‡‰Ó·˜ Ô˘ ÚÔ˜ ‰È·ÛÙÔÏ‹Ó Â›ÚËÙ·È ¯ÂÚÛ·›ˆÓ ∫·Ï˘‰ÓÒÓ, ·ÏÏ¿ ‰È· ÙËÓ Û·Ê‹ÓÂÈ·Ó, ›Ó· Â›Ë ‰‹ÏÔÓ, fiÙÈ Ó‹ÛÔÈ ·È ∫·Ï‡‰Ó·È ÂÈÛ›Ó, ·˜ ¤ÙÂÚÔÈ ‰È¿ ÙÔ˘ Ì ÁÚ¿ÊÔ˘ÛÈ, ∫·Ï‡ÌÓ·˜... Î·È fiÙÈ ∫·Ï‡‰Ó·È Ó‹ÛÔÈ Î·Ù¿ ÙÈÓ·˜ ·È ™ÔÚ¿‰Â˜, ∂˘ÛÙ·ı›Ô˘ ∞Ú¯ÈÂÈÛÎfiÔ˘ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, ¶·ÚÂ΂ÔÏ·› ÂȘ ÙËÓ OÌ‹ÚÔ˘ πÏÈ¿‰·Ó, Û¯fiÏÈ· ÛÙÔÓ ÛÙ›¯Ô

μã 677 (¤Î‰ÔÛË Joann. Gottl. Weigel, Lipsiae MDCCCXXVII, Û. 258).

10. V. Georgief, Contribution à l’Etude de la toponymie Grecque, Annuaire de l’ Université de Sofia XLIV (1947-48), livre 4, Û. 7. ΔË Ï¤ÍË ∫¿Ï˘ÌÓ·, Ì·˙› Î·È Ì ¿ÏÏ· ÚÔ·ÚÔ͇ÙÔÓ· ÙÔˆÓ‡ÌÈ· Û -ÌÓ·, fiˆ˜ §¿Ú˘ÌÓ·, ª‹ı˘ÌÓ·, ¶ÚfiÛ˘ÌÓ· Î·È ƒ›ı˘ÌÓ·, ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ˆ˜ ÚÔÂÏÏËÓÈο Ô Aug. Fick, ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Vorgriechische Ortsnamen als Qelle Für die Vorgeschichte Griechenlands, Göttingen 1905, Û. 53. μÏ. Â›Û˘ ª. Segre, fi.., Û. 2, ÛËÌ. 4-5. O °. ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘, fi.., Û. 113, ÛËÌ. 21, ·Ï¿ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈ΋ ηٷÁˆÁ‹ ÛÙËÓ Î·Ù¿ÏËÍË -˘ÌÓ·. O ª. ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, ∂Ù˘ÌÔÏÔÁÈΤ˜ ÓËÛˆÓ˘ÌÈΤ˜ ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂȘ ÛÙËÓ Â·Ú¯›· ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο π¢ã (2001), Û. 151, ıˆÚ›, fiÙÈ Î·È Ë ÔÓÔÌ·Û›· ∫·Ï‡‰Ó· ¤¯ÂÈ Î·ÚÈ΋ ηٷÁˆÁ‹.

11. ™ÙȘ ‰‡Ô fi„ÂȘ ÔÛÙÚ¿ÎÔ˘ ·ÁÁ›Ԣ ÁˆÌÂÙÚÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ, ·fi ÙÔÓ ·Ôı¤ÙË ÙÔ˘ πÂÚÔ‡ ÙÔ˘ ¢·Ï›Ô˘ ∞fiÏψÓÔ˜, ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÂÁ¯¿Ú·ÎÙ· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, Ù· ÔÔ›· Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ª. Segre (fi.., Û. 217, ·Ú. 245a Î·È b) ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙËÓ Î·ÚÈ΋ ÁÚ·Ê‹ Î·È ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·fi‰ÂÈÍË, fiÙÈ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ˙Ô‡Û·Ó ∫¿Ú˜. °È· ÙËÓ Î·ÚÈ΋ ÁÏÒÛÛ· Î·È ÙÔ Î·ÚÈÎfi ÔÓÔÌ·ÛÙÈÎfi ‚Ï.: J. Fauconau, Klio 62 (1980), Û. 293 Î.Â. J. D. Ray, Ussolos in Caria, Kadmos XXVII, 2 (1988), Û. 152 Î. Â. OÈ ∫¿Ú˜ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Èı·ÓÒ˜ ÂÓÙ¿¯ıËÎ·Ó ÛÙË Ê˘Ï‹ ÙˆÓ ∫˘‰ÚËÏ›ˆÓ, ηıÒ˜ Û ·˘Ù‹Ó ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·Ó ÙÈÌËÙÈο, fiÛÔÈ Í¤ÓÔÈ Â›¯·Ó ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈ΋ ηٷÁˆÁ‹ (‚ϤÂ: ª. Segre, fi.., Û. 41. °. ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘, fi.., Û. 32-33).

12. ∞˘Ùfi˜ Èı·Ófiٷٷ Â›Ó·È Î·È Ô ÏfiÁÔ˜, Ô˘ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ‰ÂÓ ¤ÎÔ„Â ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· ÙÔÓ 4Ô . Ã. ·ÈÒÓ· ‚Ϥ S. M. Sherwin - White, Ancient Cos, An historical study from the

– 14 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

¶ÔÏϤ˜ Î·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÁÓÒ̘ ¤¯Ô˘Ó ‰È·Ù˘ˆı› Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÂÙ˘ÌÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ ∫·Ï‡‰Ó·È – ∫·Ï‡‰Ó·, ·fi fiÔ˘ Î·È ı· ÚÔ¤ÏıÂÈ ÙÂÏÈο ÙÔ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔ ∫¿Ï˘ÌÓ·. OÈ Î˘ÚÈfiÙÂÚ˜ ·fi„ÂȘ ÙˆÓ ÌÂÏÂÙËÙÒÓ Â›Ó·È ÔÈ ·ÎfiÏÔ˘ı˜: 1. ∞fi ÙÔÓ ∫¿Ï˘‰ÓÔ, ÁÈÔ ÙÔ˘ O˘Ú·ÓÔ‡. ΔËÓ ÂÍ‹ÁËÛË ·˘Ù‹ ‰È·Ù‡ˆÛÂ Ô M. Segre, ÂËÚ·Ṳ̂ÓÔ˜ ·fi ÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ ∏Û˘¯›Ô˘ Î·È ÙÔ˘ ™ÙÂÊ¿ÓÔ˘ μ˘˙·ÓÙ›Ô˘, ÁÈ· ÙÔÓ Ù‡Ô ∫·Ï‡‰Ó·, ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙÂÚË ÔÓÔÌ·Û›· Ù˘ £‹‚·˜, Ë ÔÔ›· Û¯ÂÙÈ˙fiÙ·Ó Ì˘ıÔÏÔÁÈο fï˜ Ì ÙÔÓ ‰·›ÌÔÓ· ∫¿Ï˘‰ÓÔ13. ΔËÓ ¿Ô„Ë ÙÔ˘ Segre, Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛÂ Î·È Ô π. ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜14, ·Ó·›ÚÂÛ –ÔÚı¿ ηٿ ÙËÓ ÁÓÒÌË ÌÔ˘– Ô °. ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘15, ηıÒ˜ Ë Ù·‡ÙÈÛË ÙÔ˘ ∫·Ï‡‰ÓÔ˘ Ì ¤Ó· ÓËÛ› Â›Ó·È ˘ÔıÂÙÈ΋ Î·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ·˘ı·›ÚÂÙË, ÂÊfiÛÔÓ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ, Ô‡Ù ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Ì˘ıÔÏÔÁ›·, Ô‡ÙÂ Î·È ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î¿ÔÈÔ Û¯ÂÙÈÎfi ÛÙÔȯ›Ô, οÔÈ· ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈ΋ ¤Ó‰ÂÈÍË, ÁÈ· ÙËÓ Ï·ÙÚ›· ÙÔ˘ ∫·Ï‡‰ÓÔ˘ ‹ ÙËÓ Û‡Ó‰ÂÛ‹ ÙÔ˘ Ì ÙÔ ÓËÛ›.

2. ∞fi ÙÔ Î·Ïfi˜ + ‡‰Ó· = ›‰Ô˜ ‡Á¢ÛÙÔ˘ ·˘ÙÔÊ˘Ô‡˜ ‚ÔÏ‚Ô‡16.

Dorian settlement to the Imperial period, Göttingen 1978, Û. 42, ˘ÔÛËÌ. 70. ¡ÔÌ›ÛÌ·Ù· ÙˆÓ ∫·ÚÒÓ Û·ÙÚ·ÒÓ ª·˘ÛÒÏÔ˘, À‰ÚȤ· Î·È ¶ÈÍÔ‰¿ÚÔ˘ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÙÔ 1823 ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ·Ó¿ÌÂÛ· Û 10.000 Î·Ï˘ÌÓȷο ÓÔÌ›ÛÌ·Ù·. ‚ϤÂ, B. V. Head, A Catalogue of the Greec Coins in the British Museum. Catalogue of the Greec Coins of Caria, Cos, Rhodes etc, London 1897, Û. Lxxxiii Î·È ª. Segre, Tituli Calymnii, Û. 8, S. M. Sherwin – White, fi.., Û. 69, 70. °È· ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ηÚÈ΋˜ ËÁÂÌÔÓ›·˜ ‚Ï. R. Berthold, R. Berthold, Fourth Century Rhodes, Historia 29 (1980), Û. 43 Î.Â., S. Hornblower, Mausolus, Oxford 1982, fi.., Û. 126 Î. Â.

13. M. Segre, fi.., Û. 2-3. O Segre ÚÔÛ¿ıËÛ ·˘ı·›ÚÂÙ· Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÂÈ ÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘ ∫·Ï‡‰ÓÔ˘ Ì ¤Ó· ÓËÛ›, ÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔ˜ ÛÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ ∏Û˘¯›Ô˘, fiÙÈ: ∫·Ï˘‰Ó·›Ë = ·Ï·È¿. ∫·Ï˘‰Ó·›ÔÓ = ·Ú¯·›ÔÓ, ·Ï·ÈfiÓ. ∫·Ï˘‰Ó·›Ô˜ = ∞˚‰ˆÓ‡˜ Î·È ·Ú¯·›Ô˜, ·Ï·Èfi˜ (∏Û˘¯›Ô˘, §ÂÍÈÎfiÓ, ¤Î‰ÔÛË ˘fi K. Latte, ÙfiÌ. 2, Copenhagen 1966) Î·È ÙÔ˘ ™ÙÂÊ¿ÓÔ˘ μ˘˙·ÓÙ›Ô˘, ÛÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ Ï‹ÌÌ·ÙÔ˜ ∫·Ï‡‰Ó·, ∫·Ï‡‰Ó·, Ó‹ÛÔ˜, Î·È fiÏȘ £‹‚˘, ·fi ∫·Ï‡‰ÓÔ˘ ·È‰fi˜ O˘Ú·ÓÔ‡. §¤ÁÂÙ·È Î·È ∫¿Ï˘‰ÓÔ˜, Ô ÔÏ›Ù˘ ∫·Ï˘‰Ó·›Ô˜, Î·È ∫·Ï˘‰Ó›˜ ÙÔ ıËÏ˘ÎfiÓ, η› ∫·Ï˘‰Ó‡˜ Ô ∞fiÏÏˆÓ Î·È ∫·Ï‡‰ÓÈÔ˜, ˆ˜ ∞Ó‰ÚÔÙ›ˆÓ ¤ÎÙË ∞Ùı›‰Ô˜, (™ÙÂÊ¿ÓÔ˘ μ˘˙·ÓÙ›Ô˘, ∂ıÓÈο, ¤Î‰ÔÛË ˘fi

∞. ªeineke, Berlin 1849, ·Ó·Ù‡ˆÛË Graz 1958).

14. π. ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜, fi.., Û. 15.

15. °. ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘, fi.., Û. 128-129.

16. °È· Ù· ‡‰Ó· Ì·˜ ÏËÚÔÊÔÚÔ‡Ó Ô £ÂfiÊÚ·ÛÙÔ˜ (¶ÂÚ› Ê˘ÙÒÓ ÈÛÙÔÚ›·˜, 1. 1, 11 ηÈ

– 15 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ΔËÓ ÂÚÌËÓ›· ·˘Ù‹ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍÂ Ô ¶. ∫·ÌÔ‡Ú˘17, ÂÓÒ ÙËÓ ·ÓÙ¤ÎÚÔ˘Û·Ó Ô π. ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜18 Î·È Ô °. ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘19, ÌÈ· Î·È ·Ê’ ÂÓfi˜ ‰ÂÓ Û˘ÓËı›˙ÂÙ·È Ó· ·›ÚÓÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘ ¤Ó·˜ ÙfiÔ˜ ·fi Ù· ›‰Ë, Ô˘ ¢‰ÔÎÈÌÔ‡Ó Û ·˘ÙfiÓ Î·È ·Ê’ ÂÙ¤ÚÔ˘ ÂÂȉ‹ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÙfiÛ· ÔÏÏ¿ ‡‰Ó·, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó Î·È ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· ¤ÛÙˆ οÔÈ·˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ·fi ·˘Ù¿.

3. ∞fi ÙÔ Î·Ïfi˜ + ˘‰ÓÂ›Ó = ÙÚ¤ÊÂÈÓ, ·‡ÍÂÈÓ ‹ ˘‰Ó·› = Û‡ÓÙÚÔÊÔÈ20. ∏ ÂÙ˘ÌÔÏÔÁ›· fï˜ ·fi ÙÔ ˘‰ÓÂ›Ó = ÙÚ¤ÊÂÈÓ, ·‡ÍÂÈÓ ‰Â ‰ÈηÈÔÏÔÁ›ٷÈ, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜, fiÙÈ Ë ‚Ú·¯Ò‰Ë˜ Î·È ¿ÁÔÓË –ÛÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘– ÁË Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ‰ÂÓ Â›¯Â, Ô‡Ù ¤¯ÂÈ ÙËÓ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Û˘ÓÙËÚ‹ÛÂÈ ·fi ÌfiÓË Ù˘ ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ Ù˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÏfiÁÔ ·fi Ôχ ÓˆÚ›˜ ÛÙÚ¿ÊËÎ·Ó ÛÙËÓ ı¿Ï·ÛÛ·21. ∂Í·ÈÚÂÙÈο ·‰‡Ó·ÌË Ê·›ÓÂÙ·È Î·È Ë ÂÚÌËÓ›· ·fi ÙÔ Î·Ïfi˜ + ˘‰Ó·› = Û‡ÓÙÚÔÊÔÈ, ¿Ú· ∫·Ï‡‰Ó·È = ηϤ˜ Û˘ÓÙÚfiÊÈÛÛ˜. ∏ ¿Ô„Ë ·˘Ù‹ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ‰ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÂÈ ›Ûˆ˜ ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· ÙÔ˘ ÓËÛȈÙÈÎÔ‡ 1. 6, 5, ¤Î‰ÔÛË ˘fi A. Hort, ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÂΉfiÛÂˆÓ Δhe Loeb Classical Library, London–Cambridge–Massachusetts 1916) Î·È Ô ∞ı‹Ó·ÈÔ˜ (¢ÂÈÓÔÛÔÊÈÛÙÒÓ, ππ.

62, ¤Î‰ÔÛË ˘fi Ch. Gulick, ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÂΉfiÛÂˆÓ Δhe Loeb Classical Library, London–Cambridge–Massachusetts 1961), ¯ˆÚ›˜ fï˜ Ó· οÓÔ˘Ó Ô˘ıÂÓ¿ ÏfiÁÔ ÁÈ· ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÙfiÔ˘˜, fiÔ˘ ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó, fiÙÈ Ù· ‡‰Ó· ¢‰ÔÎÈÌÔ‡Ó.

17. ¶. ∫·ÌÔ‡Ú˘, Δ· ‡ÙÈÓ· ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο μã (1981), Û.

79-81.

18. π. ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜, fi.., Û. 14-15.

19. °. ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘, fi.., Û. 129-130.

20. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ∏Û‡¯ÈÔ (∏Û˘¯›Ô˘, §ÂÍÈÎfiÓ, Ï‹ÌÌ·Ù· ˘‰ÓÂ›Ó = ÙÚ¤ÊÂÈÓ, ·‡ÍÂÈÓ Î·È ˘‰Ó·› = Û‡ÓÙÚÔÊÔÈ, ¤Î‰ÔÛË ˘fi K. Latte, ÙfiÌ. 2, Copenhagen 1966). μϤÂ Î·È ÙÔÓ Û¯ÂÙÈÎfi Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi ÛÙÔ, H. G. Lidell – R. Scott, ª¤Á· §ÂÍÈÎfiÓ Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ °ÏÒÛÛ˘, ÙfiÌÔ˜ 4 (ƒ-ø), Û. 423, Ï‹ÌÌ· ˘‰Ó¤ˆ. °È· ÙËÓ Û¯ÂÙÈ΋ ÂÙ˘ÌÔÏÔÁÈ΋ ÂÚÌËÓ›· ‚ϤÂ: ª. Segre, fi.., Û. 2, ÛËÌ. 2.

21. ◊Ù·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· Î·È ÈηÓÔ› Ó·˘ËÁÔ›, fiˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô ª¤Ó·Ó‰ÚÔ˜ (342-290 .Ã.) ÛÙËÓ ÎˆÌˆ‰›· ÙÔ˘ ¡·‡ÎÏËÚÔ˜, ‰È·ÛÒ˙ÔÓÙ·˜ Ì¿ÏÈÛÙ· Î·È ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ÂÍ·›ÚÂÙÔ˘ ∫·Ï˘ÌÓ›Ô˘ Ó·˘ËÁÔ‡ ∫·ÏÏÈÎÏ‹ (™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ∞ı‹Ó·ÈÔ (∞ıËÓ·›Ô˘ ¡·˘ÎÚ·Ù›ÙÔ˘, ¢ÂÈÓÔÛÔÊÈÛÙÒÓ, Ãπ. 474c, ¤Î‰ÔÛË Ch. B. Gulick, ÛÙË ÛÂÈÚ¿ Δhe Loeb Classical Library, London-Cambridge-Massachusetts 1963).).

– 16 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙˆÓ ∫·Ï˘‰ÓÒÓ, fi¯È fï˜ Î·È ÂÓfi˜ ÓËÛÈÔ‡ ÙÔ˘. °ÓˆÚ›˙Ô˘Ì Â›Û˘, fiÙÈ Ë §¤ÚÔ˜, Ô˘ Èı·ÓÒ˜ ˘·ÁfiÙ·Ó ·Ú¯Èο ÛÙÔ Û˘ÁÎÚfiÙËÌ·, ‰È·ÙËÚÔ‡Û ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙËÓ ÁÂÓÈ΋ Î·È ÙËÓ È‰È·›ÙÂÚË ÔÓÔÌ·Û›· Ù˘, ·ÎfiÌË Î·È ÚÈÓ ÙËÓ Èı·ÓÔÏÔÁÔ‡ÌÂÓË ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛ‹ Ù˘ ·fi ÙËÓ ÛÊ·›Ú· ÂÈÚÚÔ‹˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ¢ÂÓ ÛÙ¤ÎÂÈ ÏÔÈfiÓ ÏÔÁÈο Ë ˘fiıÂÛË, fiÙÈ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Î·È ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚÔ ÓËÛ› ÙÔ˘ Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹Ú ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· ÙÔ˘ ·fi ·˘Ùfi, ηıÒ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ‰ÂÓ ‰ÈηÈÔÏÔÁÂ›Ù·È Î·È Ë ÂÙ˘ÌÔÏÔÁÈ΋ ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘ ·fi ÙÔ ˘‰Ó·›, Ì›· ϤÍË Ì ÏËı˘ÓÙÈ΋ ÛËÌ·Û›·.

4. ∞fi ÙÔ Î·Ïfi˜ + ˘‰Â›Ó, ·fi ÙÔ ¿‰ˆ = ÙÚ·ÁÔ˘‰Ò, ÔfiÙ ∫·Ï‡‰Ó· = ÔÌÔÚÊÔÙÚ·ÁÔ˘‰ÈṲ̂ÓÔ ÓËÛ› ‹ ÓËÛ›, Ô˘ ‚Á¿˙ÂÈ fiÌÔÚÊÔ˘˜, ÁÏ˘ÎÔ‡˜ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ¤˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ O. Gruppe22. ¶¤Ú·Ó fï˜ ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜, fiÙÈ Â›Ó·È ·Ú·ÎÈÓ‰˘ÓÂ˘Ì¤ÓÔ Ó· ‰Â¯Ùԇ̠ÙÔÓ Ù‡Ô ˘‰Â›Ó (¯ˆÚ›˜ ÙÔ ÂӉȿÌÂÛÔ Ó) ˆ˜ ‰Â‡ÙÂÚÔ Û˘ÓıÂÙÈÎfi, ‰ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ ÂÍËÁ‹ÛÔ˘Ì ÁÈ· ÔÈÔÓ ÏfiÁÔ ÂȉÈο Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ı· ‹Ù·Ó ÔÌÔÚÊÔÙÚ·ÁÔ˘‰ÈṲ̂ÓË. ∂›Û˘ ‰ÂÓ Ì·ÚÙ˘ÚÂ›Ù·È Ô˘ıÂÓ¿ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ÁÚ·ÌÌ·Ù›· ¤ÛÙˆ ÎÈ ¤Ó·˜ Í·ÎÔ˘ÛÙfi˜ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ‹˜ ·fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ.

5. ∞fi ÙÔ Î·Ïfi˜ + ‡‰Ó· = ÓÂÚfi, ÙËÓ ›‰È· ϤÍË Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ Û ۇÓıÂÙË ÌÔÚÊ‹ ÛÙÔÓ ŸÌËÚÔ, ÛÙÔÓ Ù‡Ô ·ÏÔÛ‡‰ÓË23 = ·̷, Ù¤ÎÓÔ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ Î·È ÛÙÔÓ ∞ÔÏÏÒÓÈÔ ÙÔÓ ƒfi‰ÈÔ, ˆ˜ ∞ÏÔÛ‡‰Ó·È24 = ¡ËÚË›‰Â˜, ÔÈ ÎfiÚ˜ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜. ΔËÓ ÂÚÌËÓ›· ·˘Ù‹ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍ·Ó Ô V. Georgief 25 Î·È Ô °. ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘26. ∏ ϤÍË ‡‰Ó· ¤¯ÂÈ ÂÏÏËÓÈ΋ ηٷ-

22. μϤÂ, O. Gruppe, Griechische Mythologie und Religionsgeschichte, München 1897-1906, Û. 343. O ÌÂÏÂÙËÙ‹˜ ÚfiÙÂÈÓ ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÚÌËÓ›·, ‚·ÛÈ˙fiÌÂÓÔ˜ ÛÙÔÓ Û¯ÂÙÈÎfi Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi ÙÔ˘ ∏Û˘¯›Ô˘ (∏Û˘¯›Ô˘, §ÂÍÈÎfiÓ, fi..), ÙÔ˘ Ï‹ÌÌ·ÙÔ˜ ˘‰Â›Ó = ÙÚ·ÁÔ˘‰Ò.

23. OÌ‹ÚÔ˘ πÏÈ¿˜, º, 207, ¤Î‰ÔÛË ˘fi D. B. Monro – Th. W. Allen, ÛÂÈÚ¿ Oxford Classical Texts, ÙfiÌ. ππ, 1976. OÌ‹ÚÔ˘ O‰‡ÛÛÂÈ· ‰, 404, ¤Î‰ÔÛË ˘fi Th. W. Allen, ÛÂÈÚ¿ Oxford Classical Texts, ÙfiÌ. πππ, 1976 24. ∞ÔÏÏˆÓ›Ô˘ ƒÔ‰›Ô˘, ∞ÚÁÔÓ·˘ÙÈο, IV, 1593, ¤Î‰ÔÛË ˘fi H. Fränkel, Oxford 1961.

25. V. Georgief, V. Georgief, Contribution à l’Etude de la toponymie Grecque, Annuaire de l’Université de Sofia XLIV (1947-48), livre 4, Û. 7.

26. °. ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘, fi.., Û. 130-131.

– 17 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÁˆÁ‹, ·fi ÙȘ ϤÍÂȘ ‡‰ˆÚ, -˘‰ˆÓ (ˆ˜ ‚ã Û˘ÓıÂÙÈÎfi, . ¯. ∫·Ï˘‰ÒÓ). ∏ ÂÍ‹ÁËÛË ·˘Ù‹, Ì ÙË Û‡Ó‰ÂÛË ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì ÙÔ ˘ÁÚfi ÛÙÔȯ›Ô, ÚÔ‚·›ÓÂÈ ˆ˜ Ë ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÂÈÛÙÈ΋ ·fi fiÛ˜ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ÙÒÚ· ‰È·Ù˘ˆı›. O‰ËÁԇ̷ÛÙ ÏÔÈfiÓ ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ·, fiÙÈ ÙÔ ∫·Ï‡‰Ó· Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌ·›ÓÂÈ ÓËÛ› Ì ηϿ, ˆÚ·›· ÓÂÚ¿. ΔÔ ÂfiÌÂÓÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ÔÓÔÌ·ÙÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Â›Ó·È Ë ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ∫¿Ï˘ÌÓ· Û ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜. ¶fiÙ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Â‹Ïı ·˘Ù‹ Ë ·ÏÏ·Á‹ ‰ÂÓ Â›Ì·ÛÙ ÚÔ˜ ÙÔ ·ÚfiÓ Û ı¤ÛË Ó· ÁÓˆÚ›˙Ô˘ÌÂ, ÏfiÁˆ ¤ÏÏÂȄ˘ Â·ÚÎÒÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ Î·È ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ. ∏ Ó¤· ÔÓÔÌ·Û›· ÚˆÙÔÛ˘Ó·ÓÙ¿Ù·È Î·Ù¿ ÙÔÓ 10Ô Ì. Ã. ·ÈÒÓ·27. ™Â ¤ÁÁÚ·ÊÔ Ù˘ ªÔÓ‹˜ ¶¿ÙÌÔ˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È, fiÙÈ Ô ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ Ù˘ ¡›Î·È·˜ πˆ¿ÓÓ˘ μ·Ù¿Ù˙˘, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·Ó·Î·Ù¿ÏË„Ë ÙÔ˘ ÓÔÙÈÔ·Ó·ÙÔÏÈÎÔ‡ ∞ÈÁ·›Ô˘ ÙÔ 124928, ·¤ÛÙÂÈÏ ÛÙ· 1254 ÙÔÓ ‰Ô‡Î· ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ ¢ÈÔÁ¤ÓË, ÁÈ· «ÙËÓ ·ÔÁÚ·Ê‹Ó Î·È Â͛ۈÛÈÓ ÙˆÓ Ó‹ÛˆÓ §¤ÚÓ˘ Î·È ∫·Ï‡ÌÓÔ˘»29. ™Â ¿ÏÏÔ ·ÙÌÈ·Îfi ¤ÁÁÚ·ÊÔ ÙÔ˘ 1263 ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È, fiÙÈ Ô §¤ˆÓ ∂ÛηÌÌ·ÙÈṲ̂ÓÔ˜ ·¤ÁÚ·„ ÙËÓ ÎÙËÌ·ÙÈ΋ ÂÚÈÔ˘Û›· ÙˆÓ ÌÂÙÔ¯›ˆÓ Ù˘ ªÔÓ‹˜ ¶¿ÙÌÔ˘ ÛÙËÓ §ÂÚÔÎ¿Ï˘ÌÓÔ30. ∏ ÔÓÔÌ·Û›· ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ Û˘Ó·ÓÙ¿Ù·È Â›Û˘ Î·È Û ηٿÏÔÁÔ ·ÙÌÈ·ÎÒÓ ¯ÂÈÚÔÁÚ¿ÊˆÓ ÙÔ˘ 13Ô˘ ·ÈÒÓ·31. ∞fi ÙÔÓ 15Ô ·ÈÒÓ· Î·È ÌÂÙ¿, Û ¯¿ÚÙ˜ ∂˘Úˆ·›ˆÓ ÏÔÁ›ˆÓ, ÂÚÈËÁËÙÒÓ Î·È ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊˆÓ –·Ú¯‹˜ ÁÂÓÔ̤Ó˘ ·fi ÙÔÓ Chr. Buondel-

27. §ÂÍÈÎfi Ù˘ ™Ô‡‰·˜, Ï‹ÌÌ· ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜, ¤Î‰ÔÛË ˘fi A. Adler, Lexicographi Graeci I, 4, 1971. E›Û˘ ª. Segre, Tituli Calymnii, ·Ú. XVII, Û. 24.

28. M. Angold, A Byzantine Government in Exile. Government and Society under the Laskarides of Nicaea, 1204 -1261, Oxford 1975, Û. 211, 249, 292.

29. ª. ¡˘ÛÙ·˙ÔÔ‡ÏÔ˘-¶ÂÏÂΛ‰Ô˘, μ˘˙·ÓÙÈÓ¿ ŒÁÁÚ·Ê· Ù˘ ªÔÓ‹˜ ¶¿ÙÌÔ˘. μã ¢ËÌÔÛ›ˆÓ §ÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ, ∞ı‹Ó· 1980, Û. 165. ∏. ∫fiÏÏÈ·˜, πÛÙÔÚÈΤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ÙÔ ·Ú¯Â›Ô Ù˘ ªÔÓ‹˜ ¶¿ÙÌÔ˘ ÁÈ· ÙË ÌÂ۷ȈÓÈ΋ §¤ÚÔ, πˆÓ›·˜ ÕÎÚÔÓ, ÙfiÌÔ˜ ·ÊÈÂڈ̤ÓÔ˜ ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ ¢ÈÔÓ. OÈÎÔÓÔÌfiÔ˘ÏÔ˘ (1830-1890), ∞ı‹Ó· 1993, Û. 78.

30. ª. ¡˘ÛÙ·˙ÔÔ‡ÏÔ˘-¶ÂÏÂΛ‰Ô˘, fi.., Û. 191-197. O Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ·˘Ùfi˜ Èı·Ófiٷٷ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜, fiÙÈ Î·È Ù· ‰‡Ô ÓËÛÈ¿ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·fi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙËÓ ªËÙÚfiÔÏË §¤ÚÔ˘ – ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ‚ϤÂ, ∂ÌÌ. ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓ›‰Ë˜, ™˘Ì‚ÔÏ‹ ÂȘ ÙËÓ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎ‹Ó ÈÛÙÔÚ›·Ó Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘, ∞ı‹Ó·È 1968, Û. 38, 70-77.

31. ª. Segre, fi.., Û. 33, ·Ú. XXXV.

– 18 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

monti ÙÔ 1420– Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ‰ËÏÒÓÂÙ·È Ì ‰È¿ÊÔÚ˜ ÔÓÔ̷ۛ˜, fiˆ˜ Calamo, Claro˜, Calmo, Calmino, Calimno, Calimene, Calymna32.

H ÔÓÔÌ·Û›· Calamos Â›Ó·È ·˘Ù‹, Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û·Ó ÔÈ πˆ·ÓÓ›Ù˜ πfiÙ˜ (οÙÔ¯ÔÈ ÙˆÓ ¢ˆ‰ÂÎ·Ó‹ÛˆÓ ·fi ÙÔ 1309 ¤ˆ˜ ÙÔ 1523) ÁÈ· ÙÔ ÓËÛ›, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ÛÙ· ¤ÁÁÚ·Ê¿ ÙÔ˘˜33.

OˆÛ‰‹ÔÙ ÔÈ ·Ú·¿Óˆ ÔÓÔÌ·ÙÈÎÔ› Ù‡ÔÈ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·Ú·ÊıÔÚ¿ Ù˘ Ϥ͢ ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜. ¶¿ÓÙˆ˜ Û ÂÏÏËÓfiÁψÛÛ· ΛÌÂÓ·, fiˆ˜ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Â›Ó·È ÔÈ ÔÚÙÔÏ¿ÓÔÈ (›‰Ô˜ ¯·ÚÙÒÓ, ÚÔÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÁÈ· Ó·˘ÛÈÏÔ˚΋ ¯Ú‹ÛË)34 ÙÔ˘ 16Ô˘ ·ÈÒÓ·, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ù·Ó Ë ÔÓÔÌ·Û›· ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜. ªÈ¯·‹Ï π. ∫Ô˘ÙÂÏÏ¿˜ ∞Ú¯·ÈÔÏfiÁÔ˜ ÛÙËÓ 4Ë ∂.μ.∞.

32. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔ˘˜: Chr. Buondelmonti ÛÙ·1420 (Chr. Buondelmontii, Liber Insularum Archipelagi, manuscript with numerous coloured drawings of the islands, edited by Ludovicus Sinner in Lipsiae et Berolini 1824, Û. 104-105. μÏ. Â›Û˘, Emil Legrand, Description des Iles de l’Archipel, par Chr. Buondelmonti, version grecque par un Anonyme, Paris 1897, Û. 221-222.), Bartolomeo dalli Sonetti ÛÙ·1485 (Bartolomeo dalli Sonetti, Isolario, Venezia 1485, Amsterdam 1972, ¯ˆÚ›˜ ·Ú›ıÌËÛË ÛÂÏ›‰ˆÓ), Piri Reis ÛÙ· 1521 (Piri Reis, Kitab – I Bahriye,

¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È ΔÔ˘ÚÈÛÌÔ‡ Ù˘ ΔÔ˘ÚΛ·˜, Ankara 1988, Û. 433-439, ¤Á¯ÚˆÌÔ˜ ¯¿ÚÙ˘ 103/b), M. Boschini ÛÙ· 1534 (M. Boschini, Greec Archipelago, Venezia 1658, Û. 62), V. Coronelli ÛÙ· 1696-97 (V. M. Coronelli, Isolario, Venezia 1696-7, Û. 253) Î·È ·fi ÙÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ Res. Ge. FF. 13731 ÛÙ· 1740-1758 (GE. FF. 13731 Bibli. Nat. ¯Ê. WIDMAN, Ù. 2, Û.

50-51. ™¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ ‚ϤÂ, Ã. ∫Ô˘ÙÂÏ¿Î˘, ΔÔ ·Ó¤Î‰ÔÙÔ Ãº. GE. FF. 13731 Ù˘ μÈ‚ÏÈÔı‹Î˘ ÙÔ˘ ¶·ÚÈÛÈÔ‡ Î·È Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜, ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο πμã (1997), Û. 22-37. ™ÙË ÛÂÏ›‰· 24 ˘¿Ú¯ÂÈ Û ʈÙÔÁÚ·Ê›· Ë ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ÚˆÙÔÙ‡Ô˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ ¯ÂÈÚÔÁÚ¿ÊÔ˘, ÂÓÒ ÛÙȘ ÛÂÏ›‰Â˜ 26, 27 ¯¿ÚÙ˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·ÓÙÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó Ì ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜ ÚÔÛı‹Î˜ ÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙ˜ 34 Î·È 35 ÙÔ˘ V. Coronelli.).

33. μϤÂ, ∑. ΔÛÈÚ·ÓÏ‹˜, ∏ ƒfi‰Ô˜ Î·È ÔÈ ¡fiÙȘ ™ÔÚ¿‰Â˜ ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· ÙˆÓ πˆ·ÓÓÈÙÒÓ πÔÙÒÓ (14Ô˜ -16Ô˜ ·È.), ƒfi‰Ô˜ 1991, Û. 167 Î. Â.

34. μϤÂ: A. Delatte, Les portulans grecs, Liege 1947, Û. 306 (ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ÎÒ‰Èη ∂ cod. Vat. Ottobon. Gr. 339, ÙÔ˘ 16Ô˘ ·ÈÒÓ·).

– 19 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: NÈÎfiÏ·Ô˜ ™Ì·ÏÈfi˜

– 20 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

∫ˆÓÛÙ. °. ∫·Ù·Á¿

ΔO ∫∞§Àª¡πO ª∂§π ∏ º∏ª∏ ΔOÀ ™∂ °ƒ∞¶Δ∂™ ∞¡∞ºOƒ∂™ Δø¡ ∞ƒÃ∞πø¡ (ΔÔÓ ™ÙÚ¿‚ˆÓ· ÂȂ‚·ÈÒÓÔ˘Ó Ô OÌËÚÈÛÙ‹˜ ∞Ú¯ÈÂ›ÛÎÔÔ˜ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ ∂˘ÛÙ¿ıÈÔ˜ Î·È Ô §·Ù›ÓÔ˜ ÔÈËÙ‹˜ O‚›‰ÈÔ˜)

∏

ÙÔ K·Ï‡ÌÓÈÔ Ì¤ÏÈ ˆ˜ ÙÔ Î·Ï‡ÙÂÚÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ̤ÏÈ Â›Ó·È ÔÏ˘·›ˆÓË. ™ÙËÚÈ˙fiÙ·Ó Î·È ı· ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ¿ÓÙÔÙ ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë ∫·Ï˘ÌÓȷ΋ ÁË ‹ ηχÙÂÚ· Ô ∫·Ï˘ÌÓÈ·Îfi˜ ‚Ú¿¯Ô˜ Â›Ó·È ÁÂÌ¿ÙÔ˜ Ì ·˘Ùfi ÙÔ Â˘ÏÔÁË̤ÓÔ ¿ÁÚÈÔ ·ÚˆÌ·ÙÈÎfi Ê˘Ùfi, ÙÔ ı˘Ì¿ÚÈ (£‡ÌÔÓ ÙÔÓ ÎÔÈÓfiÓ) Ô˘ ÁÂÌ›˙ÂÈ Ì ÙËÓ Â˘ˆ‰È¿ ÙÔ˘ Î·È ÙÔÓ ·¤Ú· Ô˘ ·Ó·Ó¤ÂÈ Î·Ó›˜ ÂÚ·ÙÒÓÙ·˜ ÛÙ· ‚Ô˘Ó¿ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ∞ÍÈÔÛËÌ›ˆÙÔ fï˜ Î·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Â›Ó·È ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë Ê‹ÌË ÁÈ· ÙÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ Ì¤ÏÈ, ÚÔÊ·ÓÒ˜ ˘¿Ú¯Ô˘Û· ˆ˜ ÚÔÊÔÚÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË ·fi ÙËÓ ‚·ıÂÈ¿ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·, ¤¯ÂÈ Î·Ù·ÁÚ·Ê› ۠ΛÌÂÓ· ÛÙ· ÔÔ›· ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ Î·È ÂΛ Á›ÓÂÙ·È È‰È·›ÙÂÚË ÌÓ›· ÁÈ· ÙÔ ÂÍ·›ÚÂÙÔ Ì¤ÏÈ Ù˘. ∏ ÚÒÙË ÁÚ·Ù‹ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙË Ê‹ÌË ÙÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘ ÌÂÏÈÔ‡ Û˘Ó·ÓÙ¿Ù·È ÛÙ· «°ÂˆÁÚ·ÊÈο» ÙÔ˘ ™ÙÚ¿‚ˆÓÔ˜ (17 ‚È‚Ï›· ÁÚ·Ì̤ӷ ·fi ÙÔ 40 .Ã. ¤ˆ˜ ÙÔ 25 Ì.Ã.) ÛÙ· ÔÔ›· Ô ÂÚÈËÁËÙ‹˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ Î·È ÁˆÁÚ·Ê› fiÏË ÙËÓ ÙfiÙ ÁÓˆÛÙ‹ ÔÈÎÔ˘Ì¤ÓË. ¶ÚÔ Ù˘ ·Ó·‰ÚÔÌ‹˜ ÛÙÔÓ ™ÙÚ¿‚ˆÓ· ı· ‹ıÂÏ· Ó· ÂÈÒ ˆ˜ ÙËÓ ˘fiÌÓËÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÂÚ›ÊËÌÔ˘ °ÂˆÁÚ¿ÊÔ˘ ÛÙËÓ Ê‹ÌË ÙÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘ ÌÂÏÈÔ‡ ÂÁÒ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÙËÓ ÚˆÙÔ›‰· ÛÙÔ ¯ÚÔÓÔÁÚ¿ÊËÌ· Ì ٛÙÏÔ «OÈ ÌÂÁ¿Ï·˘¯ÔÈ» ÙÔ˘ °˘ÌÓ·ÛÈ¿Ú¯Ë ªÈ¯¿ÏË ™Î·Ú‰¿ÛË. ∂›Ó·È ÙÔ ÚÒÙÔ ·fi Ù· ı·˘Ì¿ÛÈ· ÂΛӷ ¯ÚÔÓÔÁÚ·Ê‹Ì·Ù·/Ï·ÔºHMH ¶OY ™YNO¢EYEI

– 21 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÁÚ·Ê‹Ì·Ù· Ô˘ ›¯Â ‰ËÌÔÛȇÛÂÈ Ô ·Â›ÌÓËÛÙÔ˜ ¢¿ÛηÏÔ˜ ηٿ ηÈÚÔ‡˜ ÛÙËÓ ÂÊËÌÂÚ›‰· «∏ ∫∞§Àª¡O™» Î·È Ù· ÔÔ›· Ì ÊÚÔÓÙ›‰· Î·È ·Á¿Ë Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ ÙÔ 1979 Ô ÙfiÙ ¶Úfi‰ÚÔ˜ ·Â›ÌÓËÛÙÔ˜ °ÂÒÚÁÈÔ˜ §˘Û›Î·ÙÔ˜ Î·È ÙÔ ¢.™. ÙÔ˘ ∞Ó·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘ Î·È Ù· Âͤ‰ˆÛ·Ó ÛÙËÓ ÚÒÙË ¤Î‰ÔÛË Ù˘ ÙÚ›Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÙÔ˘ ∞Ó·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘ Ì ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ «Δ∞ ∫∞§Àª¡π∫∞», ˆ˜ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ ¢·ÛοÏÔ˘, fiˆ˜ ÌÂ Û˘ÁΛÓËÛË ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÛÙÔÓ ÚfiÏÔÁÔ Ù˘ ¤Î‰ÔÛ˘. ∞Í›˙ÂÈ, ÓÔÌ›˙ˆ, ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ·Ú¤ÓıÂÛË Ó· ÙËÓ ÂÂÎÙ›ÓÔ˘Ì ϛÁÔ ·ÎfiÌË, ÁÈ· Ó· ȉԇÌ ˆ˜ Î·È ÁÈ·Ù› Ô °˘ÌÓ·Ûȿگ˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙÔÓ ™ÙÚ¿‚ˆÓ·. ™ÙÔ ¯ÚÔÓÔÁÚ¿ÊËÌ¿ ÙÔ˘ «OÈ ÌÂÁ¿Ï·˘¯ÔÈ», Ô °˘ÌÓ·Ûȿگ˘ ˘ÂÚ·Û›˙ÂÙ·È ÙËÓ Ù¿ÛË Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ Ó· Â›Ó·È ÌÂÁ¿Ï·˘¯ÔÈ, ‰ËÏ·‰‹ η˘¯ËÛÈ¿Úˉ˜, ˘ÂÚ‚ÔÏÈÎÔ›, fiÙ·Ó ÌÈÏÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓfi ÙÔ˘˜. ∂Λ, ÏÔÈfiÓ, ‚¿˙ÂÈ ¤Ó· Ê›ÏÔ ÙÔ˘ ·fi ¤Ó· ˆÚ·›Ô ÁÂÈÙÔÓÈÎfi ÓËÛ›fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ-Ó· ϤÂÈ ÛÙÔÓ °˘ÌÓ·ÛÈ¿Ú¯Ë ˆ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÔÌÔÏÔÁ‹ÛÂÈ fiÙÈ ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ Â›Ó·È ˘ÂÚ‚ÔÏÈÎÔ› Î·È ÙÔ˘ ʤÚÓÂÈ ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÌÈ·˜ ∫·Ï˘ÌÓÈ¿˜ Á˘Ó·›Î·˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Ô˘ Ì η‡¯ËÛË ¤ÏÂÁÂ: «Œ¯Ô˘Ì οÙÈ Ì·ÓÙ·Ú›ÓÈ·! ...Ó· ÙÔÛ·¿ ÌÈ¿Ï·! ...Û·Ó ·ÌÚ¤ÏϘ! ...·Ó ÂȘ Î·È ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÏÈ Ì·˜ ÙÔ ÛÔ ÌÔÚÊÔ Ô˘ÏÔ˘ÓÔ‡ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘!!...». ∫·È Ë ·¿ÓÙËÛË ÙÔ˘ °˘ÌÓ·ÛÈ¿Ú¯Ë fiˆ˜ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓË ÛÙÔ ¯ÚÔÓÔÁÚ¿ÊËÌ·: «∫·È ÁÂÏ¿˜ ÙÒÚ· Ì ÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÛÔ˘ Û·Ó Ó· Ì ›ڷ͘... ÂÓÒ Ì ¯·ÚÔÔ›ËÛ˜. °È·Ù› ÌÔ˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂȘ ÌÈ· ı·˘Ì·Û›·Ó ÂÈÎfiÓ· ÌÈ·˜ ∫·Ï˘ÌÓÈ¿˜, ÙÔ˘ Ï·Ô‡, fiˆ˜ Ϙ, Ô‡, ηٷÏϋψ˜ ‰Ô˘Ï¢ı›۷ Î·È ıÈÁ›۷ ÂȘ ÙÔ Â˘ÁÂÓ¤˜ Î·È ·‚Ï·‚¤˜ ÙÔÈÎÈÛÙÈÎfi Ù˘ Ó‡̷, οÌÓÂÈ, Ì ÙÔ ‰ÈÎfi Ù˘ ˆÚ·›Ô Ï·˚Îfi ÙÚfiÔ, ÌÈ· ·ÊÂÏ‹ ÔÈËÙÈ΋ ·ÚÔÌÔ›ˆÛË ÙˆÓ Ú·ÁÌ·ÙÈο ÂÎÏÂÎÙÒÓ ·˘ÙÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ù˘ ÓÔÛÙ·ÏÁË̤Ó˘ ·ÙÚ›‰Ô˜ Ù˘ ηÈ, Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ, fiÙÈ, Ë Á˘Ó·›Î· ·˘Ù‹ ÙÔ˘ Ï·Ô‡, ¤¯ÂÈ ‰È·‚¿ÛÂÈ ‹ ·ÎÔ‡ÛÂÈ Î¿ÙÈ Ô˘ Ô‡Ù ‰È¿‚·Û˜, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È, Ô‡Ù ¿ÎÔ˘Û˜ ÂÛ‡: ÙÔÓ ™ÙÚ¿‚ˆÓ·!!... °È·Ù› Ô ™ÙÚ¿‚ˆÓ ÁÚ¿ÊÂÈ fiÙÈ ÙÔ «∫·Ï‡ÌÓÈÔÓ Ì¤ÏÈ» Â›Ó·È ÙÔ ˆÚ·ÈfiÙÂÚÔ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ηÈ, ¿Ú· «Ô˘ÏÔ˘ÓÔ‡ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘», Ô ™ÙÚ¿‚ˆÓ Ô˘ ηٿÁÂÙ·È ·fi ÙËÓ ∞Ì¿ÛÂÈ· ÙÔ˘ ¶fiÓÙÔ˘ Î·È ‰ÂÓ Â›Ó·È ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˜ ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ÂȘ Î·È ·˘ÙfiÓ ÌÂÁ¿Ï·˘¯ÔÓ!» ∫·È ÎÏ›ÓÂÈ ÙÔ ˆÚ·›Ô ÙÔ˘ ·˘Ùfi ¯ÚÔÓÔÁÚ¿ÊËÌ· Ô °˘ÌÓ·Ûȿگ˘ ·Ú·‰Â¯fiÌÂÓÔ˜ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÌÂÁ·Ï·˘¯›· ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ˆ˜ ÌÈ· «Ì·Ù·ÈÔ‰ÔÍ›·» fiÌÔÚÊË Ô˘ ‰ÂÓ ÂÈÚ¿˙ÂÈ Î·Ó¤Ó·, ˆ˜ ¤Ó· ¢ÁÂÓ¤˜ ΛÓËÙÚÔ ÁÈ· ‰Ë-

– 22 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÌÈÔ˘ÚÁ›· Î·È ÎÔÈÓˆÊÂÏ‹ ‰Ú¿ÛË Î·È Û˘ÌʈÓ› Ì ¤Ó· ˆÚ·›Ô ÚËÙfi ÂÓfi˜ °¿ÏÏÔ˘ ÛÔÊÔ‡ ÙÔ ÔÔ›Ô Î·È ·Ú·ı¤ÙÂÈ! «La vertu n’irait si loin, si la vanite ne lui tenait compagnie», ‰ËÏ·‰‹: ∏ ·ÚÂÙ‹ ‰ÂÓ ı· ‹Á·ÈÓ ÙfiÛÔ Ì·ÎÚÈ¿, ·Ó ‰ÂÓ ÙËÓ Û˘ÓÙÚfiÊÂ˘Â Ë Ì·Ù·ÈÔ‰ÔÍ›·! ªÂÙ¿ ·fi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ·Ú¤ÓıÂÛË, Ô˘ Â›Ó·È ¤Ó· ‰Â›ÁÌ· ÁÚ·Ê‹˜ Î·È ÛÔÊ›·˜ ÙˆÓ ·ÏÈÒÓ ¢·ÛοψÓ, ¤Ú¯ÔÌ·È ÛÙÔ ı¤Ì· ÙˆÓ ÁÚ·ÙÒÓ ·Ó·ÊÔÚÒÓ ÛÙÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ Ì¤ÏÈ. ∫·È Ϥˆ ·Ó·ÊÔÚÒÓ, ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ Ô ™ÙÚ¿‚ˆÓ, fiˆ˜ ı· ÂÍËÁ‹Ûˆ.

O ™ÙÚ¿‚ˆÓ ÛÙÔ 10ÔÓ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÙËÓ ∞Èوϛ·, ÙËÓ ∫Ú‹ÙË Î·È ÔÏÏ¿ ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘. ™ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ÙfiˆÓ ¤¯ÂÈ ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ÂÈÎÚ·ÙÂÈÒÓ ÙˆÓ ∞¯·ÈÒÓ ·fi ÙÔÓ ŸÌËÚÔ ÛÙÔÓ ÂÚ›ÊËÌÔ «∫·Ù¿ÏÔÁÔ ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ» Ù˘ μãÚ·„ˆ‰›·˜ Ù˘ πÏÈ¿‰·˜. ΔÔÓ ŸÌËÚÔ, ¿ÏψÛÙÂ, Ô ™ÙÚ¿‚ˆÓ ·Ú·‰¤¯ÂÙ·È ˆ˜ «·Ú¯ËÁ¤ÙËÓ Ù˘ °ÂˆÁÚ·Ê›·˜»1 Î·È ÙÔÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Û˘Ó¯Ҙ ÛÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙfiˆÓ Î·È Ï·ÒÓ Ô˘ Ô ŸÌËÚÔ˜ ¤¯ÂÈ ÂÚÈÁÚ¿„ÂÈ ÚÒÙÔ˜. ∞˘Ùfi οÓÂÈ Î·È ÛÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ™ÔÚ¿‰ˆÓ ¤¯ÔÓÙ·˜ ÛÙÔÓ ÓÔ˘ ÙÔ˘ ÙËÓ OÌËÚÈ΋ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜ Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó ÛÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ ÏÔ›ˆÓ Î·È Ì·¯ËÙÒÓ ÛÙËÓ ΔÚÔ›·, Ë ÔÔ›· ÂÚÈÁÚ·Ê‹ (Û ·fi‰ÔÛË ÙÔ˘ OÌËÚÈÎÔ‡ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ·fi ÙÔÓ π·Î. ¶ÔÏ˘Ï¿) ÁÚ¿ÊÂÈ: «ΔÔ˘˜ ¿Ó‰Ú˜ ·’ ÙËÓ ¡›Û˘ÚÔ, ÙËÓ ∫¿Ú·ıÔ, ÙËÓ ∫¿ÛÔ Î·È ·’ Ù˜ ∫·Ï‡‰Ó˜ Î·È ·’ ÙËÓ ∫Ò ÙËÓ fiÏÈ ÙÔ˘ ∂˘Ú˘‡ÏÔ˘ ‰ÈÔÈÎÔ‡ÛÂ Ô ÕÓÙÈÊÔ˜ Î·È Ô ºÂ›‰ÈÔ˜, ‚Ï·ÛÙ¿ÚÈ· ÙÔ˘ ‚·ÛÈϤˆ˜ £ÂÛÛ·ÏÔ‡ ÙÔ˘ ÁfiÓÔ˘ ÙÔ˘ ∏Ú·ÎÏ¤Ô˘˜ ÎÈ Â›¯·Ó ÙÚÈ¿ÓÙ· ‚·ıÔ˘Ï¿ ηÙfiÈ ÙÔ˘˜ ηڿ‚È·.»

∞fi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ô ™ÙÚ¿‚ˆÓ ÛÙ¤ÎÂÙ·È ÛÙȘ «∫·Ï‡‰Ó˜» (ηıÒ˜ ·Ô‰›‰ÂÙ·È Î·Ù’ ÂÍ·›ÚÂÛË ÛÙÔÓ ÏËı˘ÓÙÈÎfi ÂÓÒ Ù· ¿ÏÏ· ÓËÛÈ¿ ¤Ó·-¤Ó· ÛÙÔÓ ÂÓÈÎfi) Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙȘ ‰˘Ô ·fi„ÂȘ ÁÈ· ÙÔ ÙÈ ÂÓÓÔÔ‡ÛÂ Ô ŸÌËÚÔ˜. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÚÒÙË, ÂÓÓÔÔ‡Û ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È ÙËÓ §¤ÚÔ. ∫·Ù¿ ÙËÓ ‰Â‡ÙÂÚË ÌfiÓÔ ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ (∫¿Ï˘‰ÓÔ) Ë ÔÔ›·, fiˆ˜ ·È ∞ı‹Ó·È Î·È ·È £‹‚·È, ÔÓÔÌ·˙fiÙ·Ó Ì ÙÔÓ ¶ÏËı˘ÓÙÈÎfi. ªÂ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ¿Ô„Ë Ê·›ÓÂÙ·È

1. ™ÙÚ¿‚ˆÓÔ˜ °ÂˆÁÚ·ÊÈο: μÈ‚Ï›ÔÓ ∞ã, ∫ÂÊ. 2 Î·È ∫ÂÊ.7.

– 23 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ˆ˜ Û˘ÌʈÓ› Î·È Ô ™ÙÚ¿‚ˆÓ Ì ÙÔÓ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌfi Ô˘ οÓÂÈ Î·È ·fi ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÂÍ¿ÁÂÙ·È Ë ˘ÂÚÔ¯‹ ÙÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘ ÌÂÏÈÔ‡, ηıÒ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ: «Õ·Ó ÌÂÓ Ô‡Ó ÙÔ ÓËÛȈÙÈÎfiÓ Ì¤ÏÈ ˆ˜ Â› ÙÔ Ôχ ·ÛÙ›ÔÓ ÂÛÙ› Î·È ÂÓ¿ÌÈÏÏÔÓ Ùˆ ∞ÙÙÈÎÒ, ÙÔ ‰’ ÂÓ Ù·È˜‰Â ٷȘ Ó‹ÛÔȘ ‰È·ÊÂÚfiÓÙˆ˜, Ì¿ÏÈÛÙ· ‰Â ÙÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÓ.» 2

ªÂ ÂχıÂÚË ·fi‰ÔÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ¯ˆÚ›Ô˘ fiÔ˘ Ë Ï¤ÍË «·ÛÙ›ÔÓ» ÛËÌ·›ÓÂÈ: ÙÔ ÙÔ˘ ¿ÛÙˆ˜ (fiψ˜), Ô ™ÙÚ¿‚ˆÓ Ì·˜ ϤÂÈ: «ΔÔ Ì¤ÏÈ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ ˆ˜ Â› ÙÔ Ï›ÛÙÔÓ Ê¤ÚÂÈ ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· Ù˘ fiψ˜(Ù˘ Ó‹ÛÔ˘) Ô˘ ·Ú¿ÁÂÙ·È Î·È Â›Ó·È ÂÊ¿ÌÈÏÏÔ ÙÔ˘ ∞ÙÙÈÎÔ‡, ÙÔ ‰Â ·Ú·ÁfiÌÂÓÔ Û ·˘Ù¿ Ù· ÓËÛÈ¿ (ÛÙȘ ∫·Ï‡‰Ó˜) ˘ÂÚ¤¯ÂÈ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÙÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÓ» ŒÙÛÈ Ô ™ÙÚ¿‚ˆÓ, ˘ÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ¿Ô„‹ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ fiÓÔÌ· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ÙËÓ Î˘ÎÏÔÊÔÚÔ‡Û· ÛÙÔÓ Î·ÈÚfi ÙÔ˘ (Î·È ÔÈÔ˜ ͤÚÂÈ ·fi fiÛÔ ·Ï·È¿) ÁÓÒÌË ÁÈ· ÙËÓ ÂÍ·›ÚÂÙË ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ ·˘ÙÔ‡ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ªÔÚԇ̠‰ËÏ·‰‹ Ó· Ê·ÓÙ·Ûıԇ̠ˆ˜ Ë ·Ó·ÊÔÚ¿ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ˆ˜ ÙfiÔ˘, ˆ˜ ÓËÛÈÔ‡, ¤ÊÂÚÓ ÛÂ Û˘ÓÂÈÚÌfi Î·È ÙÔ ÂÍ·›ÚÂÙÔ ÚÔ˚fiÓ Ù˘, ÙÔ Ì¤ÏÈ, fiˆ˜ ÛÙÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ Ì·˜ Ë ∫·Ï·Ì¿Ù· ÙȘ «∂ÏȤ˜ ∫·Ï·ÌÒÓ» ‹ Ù· μ¿ÙÈη Ù· «μ·ÙÈÎÈÒÙÈη ÎÚÂÌ̇‰È·». ∞ÎfiÌË ÌÔÚԇ̠ӷ Ê·ÓÙ·Ûıԇ̠ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘˜ Ó· ϤÓ Ì η‡¯ËÛË ˆ˜ Â›Ó·È ·fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Ô˘ ‚Á¿˙ÂÈ ÙÔ Î·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÏÈ, fiˆ˜ ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ¤ÏÂÁ·Ó Ì ˘ÂÚËÊ¿ÓÂÈ· ˆ˜ Â›Ó·È ·fi Ù·˜ ∞ı‹Ó·˜ fiÔ˘ ηٷÛ΢¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ ÔÌÔÚÊfiÙÂÚ˜ ÙÚÈ‹ÚÂȘ. ∏ ‰Â‡ÙÂÚË ÁÚ·Ù‹ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ Ì¤ÏÈ Á›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔÓ ÌÂÁ¿ÏÔ OÌËÚÈÛÙ‹ Ù˘ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÔ¯‹˜, ÙÔÓ ∞Ú¯ÈÂ›ÛÎÔÔ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ ∂˘ÛÙ¿ıÈÔ (12Ô˜ ·ÈÒÓ) ÛÙÔ ÂÚ›ÊËÌÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ «¶·ÚÂ΂ÔÏ·› ÂȘ ÙËÓ πÏÈ¿‰· Î·È ÙËÓ O‰‡ÛÛÂÈ·» Î·È Â›Ó·È ‚·ÛÈṲ̂ÓË ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÛÙËÓ ·ÓˆÙ¤Úˆ ·Ó·ÊÂÚÔ̤ÓË Î·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ™ÙÚ¿‚ˆÓÔ˜. °È· Ó· ÙÔ ÂÍËÁ‹ÛÔ˘Ì ·˘Ùfi Ú¤ÂÈ Ó· ԇ̠ϛÁ· ÏfiÁÈ· ÁÈ· ÙÔÓ ÌÂÁ¿ÏÔ ·˘ÙfiÓ πÂÚ¿Ú¯Ë-OÌËÚÈÛÙ‹ Î·È ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘.

O ∂˘ÛÙ¿ıÈÔ˜ Û ·˘Ùfi ÙÔ ÌÓËÌÂÈ҉˜ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘, ÙȘ ·ÚÂ΂ÔϤ˜ ÛÙËÓ πÏÈ¿‰· Î·È ÙËÓ O‰‡ÛÛÂÈ·, ·Ó·ÙÚ¤¯ÂÈ ÛÙ›¯Ô ÚÔ˜ ÛÙ›¯Ô fiϘ ÙȘ Ú·„ˆ‰›Â˜ Ù˘ πÏÈ¿‰·˜ Î·È Ù˘ O‰‡ÛÛÂÈ·˜ Î·È ÂÚÌËÓ‡ÂÈ Ì ÌÂÁ¿ÏË ÏÂ2. ™ÙÚ¿‚ˆÓÔ˜ °ÂˆÁÚ·ÊÈο: μÈ‚Ï›Ô 10ÔÓ, ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ 5ÔÓ Â‰¿ÊÈÔ 19ÔÓ.

– 24 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÙÔ̤ÚÂÈ· Ù· ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓ· ·fi ÙÔÓ ıÂ›Ô ¶ÔÈËÙ‹ Î·È Û˘Û¯ÂÙ›˙ÂÈ Ù· ÏÂÁfiÌÂÓ¿ ÙÔ˘ Ì ¿ÏϘ ËÁ¤˜ ·fi ÙËÓ ª˘ıÔÏÔÁ›·, ·ÏÏ¿ Î·È Ì ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ¿ÏÏˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÊÈÏÔÛfiÊˆÓ Î·È Û˘ÁÁڷʤˆÓ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚˆÓ ÙÔ˘ OÌ‹ÚÔ˘. ∞Ó·‰Â›¯ÓÂÙ·È ÁÓÒÛÙ˘ Î·È ÌÂÏÂÙËÙ‹˜ fiÏ˘ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ °Ú·ÌÌ·Ù›·˜ Ù˘ ÎÏ·ÛÛÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ Î·È ÙˆÓ ∞ÏÂÍ·Ó‰ÚÈÓÒÓ ÛÔÊÒÓ Î·È OÌËÚÈÛÙÒÓ. ∂›Ó·È Ï¿ÙÚ˘ Î·È ı·˘Ì·ÛÙ‹˜ ÙÔ˘ OÌ‹ÚÔ˘ Î·È ·˘Ùfi Ê·›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ ÚÔÔ›ÌÈÔ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÁÚ¿ÊÂÈ: «∂Í øηÓÔ‡ ÌÂÓ Á·Ú ÔÙ·ÌÔ› ¿ÓÙ˜, ËÁ·› ¿Û·È, ÊÚ¤·Ù· ¿ÓÙ· ηٿ ÙÔÓ ¿Ï·È ÏfiÁÔÓ. ∂Í OÌ‹ÚÔ˘ ‰Â ÂÈ Î·È ÌË ¿Û·, ÔÏÏ‹ ÁÔ˘Ó ·ÚÂÈÛ¤ÚÚ¢ÛÂÓ ÙÔȘ ÛÔÊÔ›˜ ÏfiÁÔ˘ ÂÈÚÚÔ‹.» ™ÙËÓ Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙÔÓ›˙ÂÈ ˆ˜ fiÏÔÈ ÔÈ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔÈ ÙÔ˘ OÌ‹-

ÚÔ˘ ÊÈÏfiÛÔÊÔÈ, ÔÈËÙ¤˜, ÙÚ·ÁÈÎÔ› ÔÈËÙ¤˜, Ú‹ÙÔÚ˜, ÔÏÈÙÈÎÔ›, ÈÛÙÔÚÈÎÔ›, ¤Û΢„·Ó Î·È ‰È‰¿¯ıËÎ·Ó ·fi Ù· ¤Ë Î·È Û˘ÓÈÛÙ¿ ÛÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ ÙËÓ ÌÂϤÙË ÙˆÓ ÂÒÓ ÁÈ·Ù› ‰È‰¿ÛÎÔ˘Ó ÙËÓ ÊÈÏÔÛÔÊ›·, ÙËÓ ÚËÙÔÚÈ΋, ÙȘ ÂÈÛً̘, Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÁÈ·Ù› ÂÎ·È‰Â‡Ô˘Ó ÙȘ „˘¯¤˜ ÙÔ˘˜ Î·È Â͢„ÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ·ÚÂÙ‹. ΔÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ·˘Ùfi Î·È Ë ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË(·fi ÙÔ ¤ÙÔ˜ 1175), fiÔ˘ ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ٷ ·Ú¯ÈÂÚ·ÙÈο ÙÔ˘ ηı‹ÎÔÓÙ· Î·È ÙËÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ‰È‰·¯‹ ›¯Â οÓÂÈ ÙÔ ¢ÂÛÔÙÈÎfi ÙÔ˘ ÌÈ· ∞η‰ËÌ›· ‰È‰·¯‹˜ Ù˘ ÚËÙÔÚÈ΋˜ Î·È Ù˘ ·Ú¯·›·˜ °Ú·ÌÌ·Ù›·˜ Û ÎÏËÚÈÎÔ‡˜ Î·È Ï·˚ÎÔ‡˜3, ¤Î·Ó·Ó ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ Ó· ÙÔÓ Î·Ù·Ù¿ÍÔ˘Ó ÛÙËÓ ·ÎÔÏÔ˘ı›· ÙˆÓ ÎÔÚ˘Ê·›ˆÓ ÏÔÁ›ˆÓ ÙÔ˘ μ˘˙·ÓÙ›Ô˘. ΔˆÓ ÏÔÁ›ˆÓ ‰ËÏ·‰‹ ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÔÊ›ÏÂÙ·È Ë Û˘Ó¤¯ÈÛË Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿˜ ÛÙËÓ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ·fi ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ ̤¯ÚÈ Î·È ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ÂÎfiÚ¢Û˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿˜ ·fi ÙÔ μ˘˙¿ÓÙÈÔ ÛÙËÓ ¢˘ÙÈ΋ ∂˘ÚÒË fiÔ˘ ¤ÊÂÚ ÙËÓ ∞Ó·Á¤ÓÓËÛË.

O ∞Ú¯ÈÂ›ÛÎÔÔ˜ ∂˘ÛÙ¿ıÈÔ˜ Ì ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Â›Ó·È ¤Ó· ·ÎfiÌË ÙÚ·ÓÙ·¯Ùfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ·Ï‹ıÂÈ·˜ Ô˘ ·ԉ›¯ÓÂÈ ÙÔ μ˘˙¿ÓÙÈÔ Ì ÙËÓ ÌÂÁ¿ÏË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ∂ÎÎÏËÛ›·4, ıÂÌ·ÙÔʇϷη, Û˘Ó¯ÈÛÙ‹ Î·È ‰È‰¿ÛηÏÔ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÛÔÊ›·˜ Î·È ·È‰Â›·˜ Î·È Úfi‰ÚÔÌÔ Ù˘ ∞Ó·Á¤ÓÓËÛ˘ ÛÙËÓ ªÂ۷ȈÓÈ΋ ¢‡ÛË. ∏ ÔÏÂÌÈ΋ 3. N.G. Wilson: «OÈ ÏfiÁÈÔÈ ÛÙÔ μ˘˙¿ÓÙÈÔ» ªÙÊÚ. ¡ÈÎ. ∫ÔÓÔÌ‹, ∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ· 1991, ÛÂÏ. 253.

4. ŒÎÊÚ·ÛË ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ πÛÙÔÚÈÎÔ‡ ÙÔ˘ μ˘˙·ÓÙ›Ô˘ Sir Steven Ranciman.

– 25 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ·Ï‹ıÂÈ·˜ Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ ¿ÁÓÔÈ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÊÙÒ¯ÂÈ· ·ÏÏ¿ Î·È ÛÎÔÈÌfiÙËÙ˜ Ô˘ ı¤ÏÔ˘Ó Ó· Ï‹ÍÔ˘Ó Î·È ÙËÓ ∂ÎÎÏËÛ›· Î·È ÙÔÓ ∂ÏÏËÓÔ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎfi ÔÏÈÙÈÛÌfi. ªÂÙ¿ ·fi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ Û˘ÓÔÙÈ΋ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ OÌËÚÈÛÙ‹ πÂÚ¿Ú¯Ë Î·È ÙËÓ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ (·Ó·Áη›· ÔÊÂÈÏ‹ ·fi fiÔÈÔÓ Û˘Ó·ÓÙ¿ ÛÙËÓ ÌÂϤÙË ÙÔ˘ Ù¤ÙÔÈ· ¤ÚÁ· Î·È ÛË̷ۛ˜ Î·È Ú¤Ô˘Û· ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÛÙȘ ·‹ıÂȘ Î·È ·ÛÙ‹ÚȯÙ˜ ʈӤ˜ Ù˘ ÓÂÔÙ·ÍÈ΋˜ ·ıÂ˚ÛÙÈ΋˜ ÚÔ·Á¿Ó‰·˜), ·˜ ¤ÏıÔ˘Ì ÛÙËÓ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÛÙÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ Ì¤ÏÈ.

O ∂˘ÛÙ¿ıÈÔ˜ ÛÙËÓ ·Ó·‰ÚÔÌ‹ Ù˘ πÏÈ¿‰·˜ ÌÂÏÂÙ¿ Î·È ÂÂÍËÁ› Ì ÏÂÙÔ̤ÚÂÈ· ÙÔÓ ÂÚ›ÊËÌÔ «∫·Ù¿ÏÔÁÔ ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ» Ù˘ μã Ú·„ˆ‰›·˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÌÈÏ‹Û·Ì ÈÔ ¿Óˆ Î·È Êı¿ÓÂÈ ÛÙÔ OÌËÚÈÎfi ΛÌÂÓÔ ÁÈ· ÙȘ ™ÔÚ¿‰Â˜ Ô˘ Â›Û˘ ·Ú·ı¤Û·Ì (Û ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ π·Î. ¶ÔÏ˘Ï¿). ∂›Ó·È ÂÍ·ÎÚÈ‚ˆÌ¤ÓÔ ˆ˜ Ô OÌËÚÈÛÙ‹˜ ›¯Â ÛÙËÓ ‰È¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ™ÙÚ¿‚ˆÓÔ˜ (1Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã.) Î·È ¤ÙÛÈ fiÙ·Ó Û¯ÔÏÈ¿˙ÂÈ ÙÔ OÌËÚÈÎfi ΛÌÂÓÔ ÁÈ· ÙȘ ∫·Ï‡‰Ó˜ ÁÚ¿ÊÂÈ: «ΔÔ ‰Â Ó‹ÛÔ˘˜ ∫·Ï‡‰Ó·˜ Ô‡ ÚÔ˜ ‰È·ÛÙÔÏ‹Ó Â›ÚËÙ·È ¯ÂÚÛ·›ˆÓ ∫·Ï˘‰ÓÒÓ, ·ÏÏ¿ ‰È· Û·Ê‹ÓÂÈ·Ó, ›Ó· Â›Ë ‰‹ÏÔÓ fiÙÈ Ó‹ÛÔÈ ·È ∫·Ï‡‰Ó·È ÂÈÛ›Ó, ·˜ ¤ÙÂÚÔÈ ‰È· ÙÔ˘ Ì ÁÚ¿ÊÔ˘ÛÈÓ ∫·Ï‡ÌÓ·˜, fiÙÈ ‰Â ·Á·ıfiÓ Ì¤ÏÈ ÙÔ ∫·Ï‡‰ÓÈÔÓ ÎÂ›Ù·È Î·È ·˘Ùfi ÂÓ ÙÔȘ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈËÁËÙÔ‡»5

Ÿˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ·˘Ùfi, ηٷÓÔËÙfi ¯ˆÚ›˜ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ‰ËÌÔÙÈ΋, Ô ∂˘ÛÙ¿ıÈÔ˜ ÛÙËÓ Û¯ÔÏ›·ÛË ÙÔ˘ OÌËÚÈÎÔ‡ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÁÈ· Ù·˜ ∫·Ï‡‰Ó·˜ (∫·Ï‡ÌÓ·˜) ÚÔÛı¤ÙÂÈ Î·È ÂΛÓÔ Ô˘ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ·fi ÙÔÓ ™ÙÚ¿‚ˆÓ· (¶ÂÚÈËÁËÙ‹Ó) ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÏÈ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· fiˆ˜ ÙÔ ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ (...fiÙÈ ‰Â ·Á·ıfiÓ Ì¤ÏÈ ÙÔ ∫·Ï‡‰ÓÈÔÓ...) ·Ê‹ÓÂÈ Ó· ÂÓÓÔËı› fiÙÈ Ë Ê‹ÌË ÙÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘ ÌÂÏÈÔ‡ Û˘Ó¯È˙fiÙ·Ó Î·È ¤Êı·Ó ÛÙÔÓ Î·ÈÚfi ÙÔ˘, ÙÔÓ 12ÔÓ ‰ËÏ·‰‹ ·ÈÒÓ·! ŒÙÛÈ Ô ∂˘ÛÙ¿ıÈÔ˜ ‰ÂÓ ÂȂ‚·ÈÒÓÂÈ ·Ï¿ ÙÔÓ ™ÙÚ¿‚ˆÓ·, ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ Â› 12 ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ·ÈÒÓ˜ ‰È·‰Â‰Ô̤ÓË Ê‹ÌË ÁÈ· ÙÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ Ì¤ÏÈ. ™ÙȘ ‰˘Ô ÈÔ ¿Óˆ ÁÚ·Ù¤˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÁÈ· ÙÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ Ì¤ÏÈ ¯·›ÚÔÌ·È

5. ∂˘ÛÙ·ı›Ô˘ ∞Ú¯ÈÂÈÛÎfiÔ˘ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢: ¶·ÚÂ΂ÔÏ·› ÂȘ ÙËÓ πÏÈ¿‰· Vol. I, page 496, line 15.

– 26 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Ô˘ ÌÔÚÒ Ó· ÚÔÛı¤Ûˆ ¿ÏÏË ÌÈ· Ô˘ ÙËÓ ‚ڋη ̤۷ ÛÙȘ §·ÙÈÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ ÙÔ˘ ÔÈ‹Ì·ÙÔ˜ «ªÂÙ·ÌÔÚÊÒÛÂȘ» ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ §·Ù›ÓÔ˘ ÔÈËÙ‹ O‚ȉ›Ô˘, fiÙ·Ó ÙÔ Ô›ËÌ· ·˘Ùfi ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛıËΠ(ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi ÙÔ˘) ÛÙËÓ ∂ÏÏËÓÈ΋ ·fi ¤Ó· ÂÍ·›ÚÂÙÔ ÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ ηÈÚÔ‡ Ì·˜ Î·È Ê›ÏÔ, ÙÔÓ £Âfi‰ˆÚÔ ΔÛÔ¯·Ï‹. O £. ΔÛÔ¯·Ï‹˜ fi¯È ÌfiÓÔ ÌÂÙ¤ÊÚ·Û fiÏÔ ·˘Ùfi ÙÔ ÂÚ›ÊËÌÔ ¤ÚÁÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô Ô ÔÈËÙ‹˜ ·Ó·ÙÚ¤¯ÂÈ fiÏË ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Ì˘ıÔÏÔÁ›·, ·ÏÏ¿ ÙÔ Âͤ‰ˆÛ Û ÌÈ· ÌÓËÌÂÈÒ‰Ë ‰›ÙÔÌË Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ ¤Î‰ÔÛË ÁÂÌ¿ÙË Ì ÂÈÎfiÓ˜ Î·È ›Ó·Î˜ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ˙ˆÁÚ¿ÊˆÓ Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÒÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·Û¯ÔÏËı› Ì ÙËÓ ÈÔ ÏÔ‡ÛÈ· Î·È ÈÔ ‰È·‰Â‰Ô̤ÓË Ì˘ıÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, ÙËÓ ‰È΋ Ì·˜ ÂÏÏËÓÈ΋ Ì˘ıÔÏÔÁ›·. ∞Ó·ÙÚ¤¯ÔÓÙ·˜ Ù· 15 ‚È‚Ï›· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, ÂΛ ÛÙÔ 8ÔÓ ‚È‚Ï›Ô Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ÙÔÓ Ì‡ıÔ ÙÔ˘ ¢·È‰¿ÏÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ποÚÔ˘ Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÙÔ ÂÓ·¤ÚÈÔ Ù·Í›‰È ÙÔ˘˜ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ÙÒÛË ÙÔ˘ ποÚÔ˘ Ô O‚›‰ÈÔ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ: «... ◊‰Ë Ë ™¿ÌÔ˜, ÈÂÚ‹ Ù˘ ◊Ú·˜, ‹Ù·Ó ÛÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi ÙÔ˘˜ (›¯·Ó ·Ê‹ÛÂÈ ›Ûˆ ÙȘ Ó‹ÛÔ˘˜ ¢‹ÏÔ Î·È ¶¿ÚÔ), ‰ÂÍÈ¿ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó Ë Ó‹ÛÔ˜ §¤‚ÈÓıÔ˜ ÎÈ Ë Ó‹ÛÔ˜ ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ÏÔ‡ÛÈ· Û ̤ÏÈ, fiÙ·Ó ¿Ú¯ÈÛÂ Ô Ó¤Ô˜ Ó· ¯·›ÚÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¿ÙÔÏÌË ‰È΋ ÙÔ˘ Ù‹ÛË»6

™Ù· §·ÙÈÓÈο, Ô ˘ÔÁÚ·ÌÌÈṲ̂ÓÔ˜ ÛÙ›¯Ô˜ Ù˘ ÌÂÙ¿ÊÚ·Û˘ ÁÚ¿ÊÂÈ: “dextra Lebinthos erat fecundaque melle Calymne”, fiÔ˘ Ë Ï¤ÍË «fecunda» ·fi Ù· ÏÂÍÈο ·Ô‰›‰ÂÙ·È ÚÒÙ· ˆ˜ «ÁfiÓÈÌË» Î·È ·fi ÙÔÓ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ‹, Â›Û˘ ÔÚı¿ ÏfiÁˆ ̤ÙÚÔ˘, ˆ˜ «ÏÔ‡ÛÈ·». ¡·, ÏÔÈfiÓ Î·È Ë ·Ó·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ O‚ȉ›Ô˘ ÁÈ· ÙÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ Ì¤ÏÈ! ∞˜ ÛËÌÂÈÒÛÔ˘Ì ˆ˜ Ô ™ÙÚ¿‚ˆÓ Î·È Ô O‚›‰ÈÔ˜ ¤˙ËÛ·Ó ÙËÓ ›‰È· ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÂÔ¯‹ (·fi ÙÔ 63.Ã. ¤ˆ˜ ÙÔ 25Ì.Ã. Ô ÚÒÙÔ˜ Î·È ·fi ÙÔ 43.Ã. ¤ˆ˜ ÙÔ 17Ì.Ã. Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ˜) Î·È ·ÛÊ·ÏÒ˜ Ô‡Ù ı· ›¯·Ó Û˘Ó·ÓÙËı›, Ô‡Ù ı· ›¯Â ÁÓˆÚ›ÛÂÈ Ô ¤Ó·˜ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘. ∞˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ ˆ˜ ÔÈ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô ÛÙÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ Ì¤ÏÈ Â›¯·Ó ˆ˜ ·ÊÂÙËÚ›· ÙËÓ Â˘Ú‡Ù·Ù· ‰È·‰Â‰Ô̤ÓË Û fiÏÔÓ ÙÔÓ ·Ú¯·›Ô ÎfiÛÌÔ Ê‹ÌË Ù˘ ÔÈfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘. ªÈ·˜ ÔÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ÔÊÂÈÏfiÙ·Ó ÛÙËÓ ∫·Ï˘ÌÓȷ΋ ʇÛË Î·È ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ù˘ Ô˘ Ì ·Á¿Ë ÚÔ˜ ·˘Ù‹Ó ·Ú‹Á·Á·Ó ·˘Ùfi ÙÔ ÂÍ·›ÚÂÙÔ ÚÔ˚fiÓ.

6. «O‚ȉ›Ô˘ ªÂÙ·ÌÔÚÊÒÛÂȘ», ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË £. ΔÛÔ¯·Ï‹, ∞ı‹Ó·È 2006. μÈ‚Ï›ÔÓ 8ÔÓ ÛÙ. 220-224.

– 27 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ŒÙÛÈ, Ô ™ÙÚ¿‚ˆÓ, Ô O‚›‰ÈÔ˜ Î·È Ô OÌËÚÈÛÙ‹˜ ∞Ú¯ÈÂ›ÛÎÔÔ˜ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ ∂˘ÛÙ¿ıÈÔ˜ Ì ÙȘ ·ÚÔ˘ÛÈ·Ûı›Û˜ ÈÔ ¿Óˆ ÁÚ·Ù¤˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘˜, ·Ó·‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ‚¿ıÔ˜ Ù˘ Ê‹Ì˘ ÙÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘ ÌÂÏÈÔ‡. ÷›ÚÔÌ·È Ô˘ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ¿ÚıÚÔ, ÙÔ ÚÔˆÚÈṲ̂ÓÔ ÁÈ· Ù· «∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο», ˘ÂÓı˘Ì›˙Ô˘Ì ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜. ÕÁÓˆÛÙ˜ ‹ ͯ·Ṳ̂Ó˜ ÔÈ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ·˘Ù¤˜ ÛÙÔ˘˜ ηÈÚÔ‡˜ Ì·˜, ÓÔÌ›˙ˆ ˆ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Û˘ÚıÔ‡Ó Î·È Ó· ˘ÂÓı˘Ì›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ Ê‹ÌË Î·È ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘ ÌÂÏÈÔ‡. ∫·ıÒ˜, fiÙ·Ó ÁÚ¿ÊÔÓÙ·Ó ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÁÚ·Ì̤˜, ›‰· ÛÙÔÓ ÙÔÈÎfi Ù‡Ô7, ÌÈ· ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‰˘Ô ªÂÏÈÛÛÔÎÔÌÈÎÔ‡˜ Û˘ÓÂÙ·ÈÚÈÛÌÔ‡˜ (·fi ·˘Ù‹Ó ¤Ì·ı· Î·È fiÙÈ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È ‰˘Ô), ı· ÌÔÚÔ‡Û· Ó· ÂÈÒ ˆ˜ Âӈ̤ÓÔÈ (fiˆ˜ ÚÔÙ›ÓÂÙ·È Î·È ÛÙËÓ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË) ¤¯Ô˘Ó ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘˜ ÌÈ· ‰‡Ó·ÌË, ÙËÓ ‰‡Ó·ÌË Ù˘ Ì·ÚÙ˘Ú›·˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ªÔÚÔ‡Ó Î·È ‰ÈηÈÔ‡ÓÙ·È Ó· ϤÓ ÙfiÛÔ ÁÈ· ÙËÓ ‰È·‰Èηۛ· Ù·˘ÙÔÔ›ËÛ˘ fiÛÔ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ‰È·Ê‹ÌÈÛË ÙÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘ ÌÂÏÈÔ‡: ΔÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ ª¤ÏÈ! À¤ÚÔ¯Ô ÙÔ Ï¤Ó ÔÈ ·ÈÒÓ˜! (™ÙÚ¿‚ˆÓ, O‚›‰ÈÔ˜, OÌËÚÈÛÙ‹˜ ∞Ú¯ÈÂ›ÛÎÔÔ˜ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ ∂˘ÛÙ¿ıÈÔ˜).

KˆÓÛÙ. °. K·Ù·Á¿˜ AÓÙÈÓ·‡·Ú¯Ô˜ ¶.N. Â.·.

7. «¡ËÛȈÙÈ΋ ¢È·‰ÚÔÌ‹», º‡ÏÏÔ 243 Ù˘ 10˘ ºÂ‚Ú. 2007.

– 28 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ªÈ¯·‹Ï π. ∫Ô˘ÙÂÏÏ¿

Δ∞ £∞§∞™™π¡∞ Δ∞•π¢π∞ ™Δ∏¡ ∞ƒÃ∞πOΔ∏Δ∞

∏

Ù·Í›‰È· ÛÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·, ·Ú¿ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ‰ÂÓ ·ÊÔÚ¿ ¿ÌÂÛ· ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ÂÓÙÔ‡ÙÔȘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿Û¯ÂÙË Ì ¤Ó· ηْ ÂÍÔ¯‹Ó Ó·˘ÙÈÎfi ÓËÛ›, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ë ÈÛÙÔÚ›·, Ô ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ Î·È Ë Ï·˚΋ ·Ú¿‰ÔÛË Â›Ó·È ¿ÚÚËÎÙ· ‰Â̤ӷ Ì ÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ∂Í·ÈÙ›·˜ ÙÔ˘ ÔÚÂÈÓÔ‡ Î·È ¿ÁÔÓÔ˘ ÛÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜, ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÛÙÚ¿ÊËÎ·Ó ‹‰Ë ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î·È ·Û¯ÔÏ‹ıËÎ·Ó ÙfiÛÔ Ì ÙËÓ ·ÏÈ›· fiÛÔ Î·È Ì ٷ Ì·ÎÚÈÓ¿ Ù·Í›‰È·, ÊÙ¿ÓÔÓÙ·˜ ̤¯ÚÈ Ù· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ∞ÊÚÈ΋˜, ÙËÓ ¶ÚÔÔÓÙ›‰·, ÙËÓ ∫‡ÚÔ Î·È ÙË ™ÈÎÂÏ›·, fiˆ˜ ÈÛÙÔÔÈÂ›Ù·È ·fi ·Ú¯·›Â˜ ÂÈÁڷʤ˜. ◊Ù·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· Î·È ÈηÓÔ› Ó·˘ËÁÔ›, fiˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô ª¤Ó·Ó‰ÚÔ˜ (342-290 .Ã.) ÛÙËÓ ÎˆÌˆ‰›· ÙÔ˘ ¡·‡ÎÏËÚÔ˜, ‰È·ÛÒ˙ÔÓÙ·˜ Ì¿ÏÈÛÙ· Î·È ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ÂÍ·›ÚÂÙÔ˘ ∫·Ï˘ÌÓ›Ô˘ Ó·˘ËÁÔ‡ ∫·ÏÏÈÎÏ‹. ™ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ì·˜ Ù· ı·Ï·ÛÛÈÓ¿ Ù·Í›‰È· –·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙÔ ·Ó Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÏfiÁÔ˘˜ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎÔ‡˜, ÂÌÔÚÈÎÔ‡˜ ‹ ·Ó·„˘¯‹˜– ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ì›· ·Ï‹, Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË Î·È Û˘¯Ó¿ ¢¯¿ÚÈÛÙË ‰È·‰Èηۛ·, Ë ÔÔ›· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙˆÓ ÛËÌÂÚÈÓÒÓ ÏÔ›ˆÓ, ÙËÓ Ù·¯‡ÙËÙ· Î·È ÙȘ ·Ó¤ÛÂȘ Ô˘ ·˘Ù¿ ·Ú¤¯Ô˘Ó. Δ· Ú¿ÁÌ·Ù· fï˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÙfiÛÔ ·Ï¿ Î·È Â‡ÎÔÏ· ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ηıÒ˜ Ù· Ù·Í›‰È· ‹Ù·Ó ¯ÚÔÓÔ‚fiÚ·, ȉȷ›ÙÂÚ· ÎÔÈ·ÛÙÈο Î·È ÚÔ¿ÓÙˆÓ ÂÈΛӉ˘Ó·. ∏ ·›ÛÈ· ¤Î‚·ÛË ÂÓfi˜ ı·Ï·ÛÛÈÓÔ‡ Ù·ÍȉÈÔ‡ ηٿ ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ηıfiÏÔ˘ ·˘ÙÔÓfiËÙË. ∏ ηÎÔηÈÚ›·, Ù· ÂÈÚ·ÙÈο ÏÔ›·, ÙÔ Û·Ú¿ÎÈ ÙÔ˘ ͇ÏÔ˘ Î·È ÔÈ ¿ÌÔÏÏÔÈ ·Ê·Ó›˜ ‡Ê·ÏÔÈ ·Ú·ÌfiÓ¢·Ó ÙÔ˘˜ ¿Ù˘¯Ô˘˜ ‹ ¿ÂÈÚÔ˘˜ Ó·˘ÙÈÎÔ‡˜.

M E § E T H AY T H ° I A TA £ A § A ™ ™ I N A

– 29 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

OÈ ·ÁÒÓ˜, ÔÈ Î·ÎÔ˘¯›Â˜ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÔÈ ÂÚÈ¤ÙÂȘ ÙˆÓ Ó·˘ÛÈÏfiˆÓ ÎfiÓÙÚ· ÛÙÔ ˘ÁÚfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ‚Ú‹Î·Ó ÙËÓ È‰·ÓÈ΋ ¤ÎÊÚ·Û‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ÚfiÛˆÔ ÙÔ˘ O‰˘ÛÛ¤·, ÙÔ˘ ÔÏ˘Ù·ÍȉÂ̤ÓÔ˘ ‰·ÈÌfiÓÈÔ˘ ŒÏÏËÓ·, ÙÔ ÚfiÙ˘Ô Î¿ı ·Ú¯·›Ô˘ Ó·˘ÙÈÎÔ‡.

OÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ Û˘ÁÁڷʤˆÓ Î·È ÔÈ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈΤ˜ ·Ó·Î·Ï‡„ÂȘ Û ÛÙÂÚÈ¿ Î·È ı¿Ï·ÛÛ·, Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó Â‡ÁψÙÙ· ÙËÓ ÙÂÚ¿ÛÙÈ· Û˘ÓÂÈÛÊÔÚ¿ ÙˆÓ ı·Ï·ÛÛÈÓÒÓ Ù·ÍȉÈÒÓ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ οı ÂÔ¯‹˜.

£·Ï·ÛÛÈÓ¿ Ù·Í›‰È·. ∞Èٛ˜ Î·È ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·.

™

T O ¯ÒÚÔ Ù˘ ÌÂÛÔÁÂȷ΋˜ ÏÂοÓ˘ ·Ó¤Î·ıÂÓ Ë ı¿Ï·ÛÛ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ¤ÓˆÓ ·Ú¿ ¯ÒÚÈ˙Â. ∏ ı·Ï¿ÛÛÈ· ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ¤ÁÈÓ ¤ÙÛÈ ÚˆÙ·Ú¯ÈÎfi ̤ÛÔ ‰È¿‰ÔÛ˘ ˘ÏÈÎÒÓ ·Á·ıÒÓ, ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ È‰ÂÒÓ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈÎÒÓ Î·Ù·ÎÙ‹ÛÂˆÓ Î·È Û˘ÓÂÒ˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ Î·È Â˘ËÌÂÚ›·˜.

OÈ Ï·Ô› Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ, ¤Ú· ·fi ÙȘ Ú·Ì¿ÙÂȘ Ô˘ ÌÂÙ¤ÊÂÚ·Ó Ì ٷ ÏÔ›· ÙÔ˘˜, ·ÓÙ¿ÏÏ·˙·Ó ·Ú¿ÏÏËÏ· Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈο ·Á·ı¿, ÛΤ„ÂȘ, ıˆڛ˜ Î·È ÔÈΛϘ ÁÓÒÛÂȘ. ∏ Ó·˘ÙÈÏ›· ÁÓÒÚÈÛ ȉȷ›ÙÂÚË ·Ó¿Ù˘ÍË ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ. ™Â ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ Î·È Ù˘ ªÂÛÔÔÙ·Ì›·˜ –ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·ÚÎÔ‡ÓÙ·Ó ÛÙÔÓ ‰È¿ÏÔ˘ ÙˆÓ ÔÙ·ÌÒÓ ÙÔ˘˜ ¡Â›ÏÔ˘, Δ›ÁÚËÙ· Î·È ∂˘ÊÚ¿ÙË, ·ÔʇÁÔÓÙ·˜ Ù·Í›‰È· ÛÙËÓ ·ÓÔȯً ı¿Ï·ÛÛ·– ÔÈ ∞ÈÁ·ÈÔÂÏ·Á›Ù˜ ¤ÛÙÚ„·Ó ·fi ÂÓˆÚ›˜ ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î·È ¤ÁÈÓ·Ó ÈηÓÔ› ı·Ï·ÛÛÔfiÚÔÈ, Ô˘ Ì Ó‡̷ ÂÚ¢ÓËÙÈÎfi Î·È ÚÈ„ÔΛӉ˘ÓÔ Ù·Í›‰Â„·Ó Û ÔÏfiÎÏËÚË ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ Î·È ÙÔÓ ∂‡ÍÂÈÓÔ ¶fiÓÙÔ, ÊÙ¿ÓÔÓÙ·˜ ¤Ú· Î·È ·fi Ù· ÛÙÂÓ¿ ÙÔ˘ °È‚Ú·ÏÙ¿Ú. ∏ ¤ÏÏÂÈ„Ë Â·ÚÎÒÓ Î·ÏÏÈÂÚÁ‹ÛÈÌˆÓ ÂÎÙ¿ÛÂˆÓ Î·È ÏÔ˘ÙÔ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ËÁÒÓ ÛÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙÔÓ ÏÔ‡ÛÈÔ ı·Ï¿ÛÛÈÔ ‰È·ÌÂÏÈÛÌfi ÙÔ˘ ÙfiÔ˘, Ô‰‹ÁËÛ·Ó ·fi ÂÓˆÚ›˜ ÛÙËÓ ÂÌÔÚÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Î·È ÛÙȘ ı·Ï¿ÛÛȘ ÂÍÂÚ¢ӋÛÂȘ. OÈ ŒÏÏËÓ˜, Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙÔ˘˜ ºÔ›ÓÈΘ, Ô˘ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎfi ÛÎÔfi ÙˆÓ Ù·ÍÈ-

– 30 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ZˆÁÚ·ÊÈ΋ ·Ú¿ÛÙ·ÛË ·Ú¯·›Ô˘ ÏÈÌ·ÓÈÔ‡. TÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙˆÓ ÂÌÔÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ ÙˆÓ ÌÂÛÔÁÂÈ·ÎÒÓ Ï·ÒÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ÌÂÙ·ÊÂÚfiÙ·Ó ‰È· ı·Ï¿ÛÛ˘, ̤۷ Û ͇ÏÈÓ· ÂÌÔÚÈο ÏÔ›· .

(W. LOVERANCE - T. WOOD, AÚ¯·›· EÏÏ¿‰·, Aı‹Ó· 1995, Û. 8).

¶·Ú¿ÛÙ·ÛË ÏÔ›ˆÓ Û ÙÔȯÔÁÚ·Ê›· ÛÙÔ AÎÚˆÙ‹ÚÈ Ù˘ £‹Ú·˜. °‡Úˆ ÛÙÔ 1500 .X. Aı‹Ó·, EıÓÈÎfi AÚ¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi MÔ˘Û›Ô.

– 31 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

‰ÈÒÓ ÙÔ˘˜ ›¯·Ó ÙÔ Î¤Ú‰Ô˜, Ù·Í›‰Â˘·Ó «Î·Ùã ÂÌÔÚ›ËÓ Î·È ıˆڛËÓ», fiˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô ∏Úfi‰ÔÙÔ˜. ™˘Ó‰‡·˙·Ó ‰ËÏ·‰‹ ÙËÓ ÂÌÔÚÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ì ÙË ÊÈÏÔÌ¿ıÂÈ·, ÙËÓ ·fiÎÙËÛË ÁÓÒÛÂˆÓ ÁÈ· ¿ÏÏÔ˘˜ ÙfiÔ˘˜ Î·È Ï·Ô‡˜. ΔÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ·˘Ùfi Û˘Ó¯›ÛÙËΠ‚¤‚·È· Î·È ÂÂÎÙ¿ıËΠÛÙȘ ÂÔ¯¤˜ Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó, fiˆ˜ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÔÈ ÔÏ˘¿ÚÈı̘ ηٷÁڷʤ˜ ÂÌÂÈÚÈÒÓ Î·È ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ, ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ Î·È ÓÂÔÙ¤ÚˆÓ Ù·ÍÈ‰Â˘ÙÒÓ, ÁˆÁÚ¿ÊˆÓ Î·È ÂÚÈËÁËÙÒÓ.

OÈ Â˘ÎÔϛ˜ ÛÙȘ ‰È¿ ı·Ï¿ÛÛ˘ ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂȘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó Î·È ÛÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÛÙfiψÓ, ÁÈ· ÙË ‰ÈÂÓ¤ÚÁÂÈ· ÔÏÂÌÈÎÒÓ ÂȯÂÈÚ‹ÛˆÓ. ™˘Ó‹ıˆ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· Ë ÈÛ¯‡˜ Ì›·˜ fiψ˜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ‹ Ì›·˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ‹Ù·Ó ·Ó·fiÛ·ÛÙ· Û˘Ó‰Â‰Â̤ÓË Ì ÙËÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÈÛ¯˘Ú‹˜ Ó·˘ÙÈ΋˜ ÔÏÂÌÈ΋˜ ‰‡Ó·Ì˘, Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÔÓÙ·Ó Ë Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÛÙÔÓ ı·Ï¿ÛÛÈÔ ¯ÒÚÔ. ∫Ï·ÛÈο ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·’ fiϘ ÙȘ ÂÔ¯¤˜ ˘‹ÚÍ·Ó Ë fiÏË ÙˆÓ ∞ıËÓÒÓ, Ë μ˘˙·ÓÙÈÓ‹ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·, Ë °·ÏËÓÔÙ¿ÙË ¢ËÌÔÎÚ·Ù›· Ù˘ μÂÓÂÙ›·˜ Î·È Ë ∞ÁÁÏ›·. £·Ï·ÛÛÈÓ¿ Ù·Í›‰È· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó Â›Û˘ Î·È ÁÈ· ıÚËÛ΢ÙÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜. Δ¤ÙÔÈÔÈ ‹Ù·Ó ÔÈ ÂÈÛΤ„ÂȘ ÛÙ· ÌÂÁ¿Ï· ·Ú¯·›· ÈÂÚ¿ Î·È Ì·ÓÙ›·, fiˆ˜ ÔÈ ¢ÂÏÊÔ›, ÙÔ ¡ÂÎÚÔÌ·ÓÙÂ›Ô ÙÔ˘ ∞¯¤ÚÔÓÙ·, Ë OÏ˘Ì›·, Ù· ¢›‰˘Ì· Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· Û ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡˜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎÔ‡˜ ÚÔÛ΢ÓËÌ·ÙÈÎÔ‡˜ ÙfiÔ˘˜, fiˆ˜ Ë ¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË, Ë ŒÊÂÛÔ˜, Ù· ª‡Ú· Î·È Ë ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË. Δ·Í›‰È· Ì ΛÓËÙÚÔ ÙËÓ ·Ï‹ ÊÈÏÔÌ¿ıÂÈ· Î·È ÙËÓ ÂÚȤÚÁÂÈ· ÙˆÓ Ù·ÍÈ‰Â˘ÙÒÓ, ÙÔ˘ÚÈÛÙÈÎÔ‡ ÂÚ›Ô˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËÎ·Ó Î˘Ú›ˆ˜ ·fi ÙÔÓ 15Ô ·ÈÒÓ· Î·È ÌÂÙ¿, ˘fi ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜ Ù˘ ∞Ó·Á¤ÓÓËÛ˘.

¡·˘ÙÈÏ›· Î·È ÂÌfiÚÈÔ. πÛÙÔÚÈ΋ ·Ó·‰ÚÔÌ‹

A

¶O ÙÔ˘˜ ÚÔ˚ÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ÎÈfiÏ·˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÂÈ-

Ù˘¯Ë̤Ó˜ ÚÔÛ¿ıÂȘ Û˘ÌÊÈÏ›ˆÛ˘ Ì ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ˘ÁÚfi ÛÙÔȯ›Ô. OÈ ÚÒÙ˜ ‰È¿ ı·Ï¿ÛÛ˘ ÌÂÙ·ÊÔÚ¤˜ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô ¯ÚÔÓÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙË ªÂÛÔÏÈıÈ΋ ∂Ô¯‹, ‰ËÏ·‰‹ ÚÈÓ ·fi ÂÚ›Ô˘ 10.000 ¯ÚfiÓÈ·, ηÈ

– 32 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

AÂÈÎfiÓÈÛË ÈÛÙÈÔÊfiÚÔ˘ ÂÌÔÚÈÎÔ‡ ·Ú¯·˚ÎÔ‡ ÏÔ›Ô˘ Û ÌÂÏ·ÓfiÌÔÚÊË Î‡ÏÈη ÙÔ˘ 6Ô˘ .X. ·ÈÒÓ· . §ÔÓ‰›ÓÔ, BÚÂÙ·ÓÈÎfi MÔ˘Û›Ô.

YÛÙÂÚÔڈ̷˚Îfi „ËÊȉˆÙfi ‰·¤‰Ô˘ ·fi ÙÔ A‰Ú‡ÌËÙÔ Ù˘ ‚fiÚÂÈ·˜ AÊÚÈ΋˜, Ì ·Ú¿ÛÙ·ÛË ÂÎÊÔÚÙÒÛˆ˜ ÏÔ›Ô˘.

T˘ÓËÛ›·, MÔ˘ÛÂ›Ô Bardo.

– 33 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·Ó Ì ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ ÙÔ˘ Ô„È·ÓÔ‡, ËÊ·ÈÛÙÂÈ·ÎÔ‡ ÂÙÚÒÌ·ÙÔ˜, ··Ú·›ÙËÙÔ˘ ÛÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÎÔÊÙÂÚÒÓ ÏÂ›‰ˆÓ fiÏˆÓ Î·È ÂÚÁ·Ï›ˆÓ. ªÂÁ¿ÏË ·Ó¿Ù˘ÍË ÁÓÒÚÈÛÂ Ë Ó·˘ÙÈÏ›· ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ∂Ô¯‹˜ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡. OÈ ·Ï·ÈfiÙÂÚ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ·ÂÈÎÔÓ›ÛÂȘ ÏÔ›ˆÓ ÛÙÔÓ ·ÈÁ·È·Îfi ¯ÒÚÔ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô. ΔÔ ı·Ï¿ÛÛÈÔ ÂÌfiÚÈÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙËÓ ··Ú·›ÙËÙË ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙËÓ Â‰Ú·›ˆÛË Ù˘ ΢ÎÏ·‰È΋˜, Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ Î·È Ù˘ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜. ∂ÌÔÚÈÎÔ› ÛÙ·ıÌÔ› Î·È ·ÔÈ˘ ȉڇıËÎ·Ó ÙfiÙ Û ÔÏϤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ. OÈ ªÈÓˆ›Ù˜ ˘‹ÚÍ·Ó ÔÈ ÚÒÙÔÈ, Ô˘ ÙfiÏÌËÛ·Ó Ó· ·ÔÌ·ÎÚ˘ÓıÔ‡Ó ·fi ÙȘ ·ÎÙ¤˜ Î·È Ó· ‚ÁÔ˘Ó ÛÙËÓ ·ÓÔȯً ı¿Ï·ÛÛ·, Á‡Úˆ ÛÙÔ 2000 . Ã. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈ΋ Ì¿ÏÈÛÙ· Â›Ó·È Ë ·Ú¿‰ÔÛË ÁÈ· ÙË ı·Ï·ÛÛÔÎÚ·Ù›· ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ ª›Óˆ·. OÈ ª˘ÎËÓ·›ÔÈ, ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó ÙÔ˘˜ ı·Ï¿ÛÛÈÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Ô˘ ¯¿Ú·Í·Ó ÔÈ ªÈÓˆ›Ù˜ Î·È Ù·Í›‰Â„·Ó ÛÙ· ¤Ú·Ù· ÙÔ˘ ÙfiÙ ÁÓˆÛÙÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. OÈ ÂÚÈÁڷʤ˜ Ù˘ ∞ÚÁÔÓ·˘ÙÈ΋˜ ∂ÎÛÙÚ·Ù›·˜ Î·È ÙÔ˘ ∫·Ù·ÏfiÁÔ˘ ÙˆÓ ¶ÏÔ›ˆÓ Ù˘ πÏÈ¿‰·˜ ÁÈ· ÙÔÓ ΔÚˆÈÎfi ¶fiÏÂÌÔ, ·Ë¯Ô‡Ó ÙËÓ ÈÛ¯‡ ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÛÙfiÏÔ˘. ∏ ·ÔÈÎȷ΋ ÂÍ¿ψÛË ÙÔ˘ 8Ô˘ Î·È 7Ô˘ . Ã. ·ÈÒÓ· Î¿Ï˘„ ÔÏfiÎÏËÚË ÙË ÏÂοÓË Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ Î·È Â¤ÊÂÚ ÚÈ˙È΋ ·Ó·‰È¿ÚıÚˆÛË ÛÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋, ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ˙ˆ‹ Ù˘ ÂÔ¯‹˜. ∞Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÔÏ˘Ô›ÎÈÏ· ÚÔ˚fiÓÙ·, Ô˘ ‰È·ÎÈÓÔ‡ÓÙ·Ó ·Ó¿ÌÂÛ· Û ÌËÙÚÔfiÏÂȘ Î·È ·ÔÈ˘, ΢ڛ·Ú¯Ë ı¤ÛË Î·Ù›¯·Ó ÙÔ ÎÚ·Û› Î·È ÙÔ ÂÏ·ÈfiÏ·‰Ô, Ù· ÔÔ›· ÌÂٷʤÚÔÓÙ·Ó ÂÓÙfi˜ ·ÌÊÔÚ¤ˆÓ, ÛÙÔÈ‚·ÁÌ¤ÓˆÓ ÛÙ· ·Ì¿ÚÈ· ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ. ∏ Ú·ÎÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÈÛÙ‡ÂÙ·È, fiÙÈ ÌÂٷʤÚıËΠÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ·fi ÙÔ˘˜ ºÔ›ÓÈΘ ÂÌfiÚÔ˘˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜. ¶ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙȘ ı·Ï¿ÛÛȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ηٿ ÙËÓ ∫Ï·ÛÈ΋ ¶ÂÚ›Ô‰Ô ‰È·‰Ú·Ì¿ÙÈÛÂ Ë ∞ı‹Ó·, ˆ˜ ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ Ù˘ ∞ã Î·È Î·ÙfiÈÓ Ù˘ μã ∞ıËÓ·˚΋˜ ™˘ÌÌ·¯›·˜. ∞fi Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ÏÈÌ¿ÓÈ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ‹Ù·Ó Ô ¶ÂÈÚ·È¿˜, Ë ∫fiÚÈÓıÔ˜ Î·È Ë ¢‹ÏÔ˜. ∫·Ù¿ ÙÔ˘˜ ÎÏ·ÛÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ ÙÔ ÎÚ·Û› ÓËÛÈÒÓ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘, fiˆ˜ Ë £¿ÛÔ˜, Ë ™¿ÌÔ˜, Ë Ã›Ô˜, Ë ∫Ó›‰Ô˜ Î·È Ë ∫ˆ˜ ÂÍ¿ÁÂÙ·È ÛÙËÓ πÙ·Ï›·, ÙË ™ÈÎÂÏ›·, ÙË ÓfiÙÈ· ƒˆÛ›·, ÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋ ∞Û›·, ÙË ™˘Ú›· Î·È ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ. ∏ ∂ÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ∂Ô¯‹ ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙ‹ıËΠ·fi ÙËÓ ÙÂÏÈ΋ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ Ù˘ ·Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ªÂÛÔÁ›Ԣ. ∞ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ˘‹ÚÍÂ Ô Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÌÈ·˜ ÂÓÈ·›·˜

– 34 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

AÂÈÎfiÓÈÛË ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ÏÔ›Ô˘ Û ÌÈÎÚÔÁÚ·Ê›· ¯ÂÈÚÔÁÚ¿ÊÔ˘ ÙÔ˘ 11Ô˘ Ì.X. ·ÈÒÓ·, IÂÚÔÛfiÏ˘Ì·, ¶·ÙÚÈ·Ú¯È΋ BÈ‚ÏÈÔı‹ÎË.

(KÒ‰. T¿ÊÔ˘ 14, Ê. 33r).

AÂÈÎfiÓÈÛË ‰˘ÙÈÎÔÂ˘Úˆ·˚ÎÒÓ ÏÔ›ˆÓ Û ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ ÙÔ˘ 15Ô˘ ·ÈÒÓ·. ™ÙÔ ¤Ó· ·fi ·˘Ù¿ ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È Ë ¯Ú‹ÛË ˘Í›‰·˜. ¶·Ú›ÛÈ, EıÓÈ΋ BÈ‚ÏÈÔı‹ÎË.

– 35 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ˙ÒÓ˘, ·fi ÙË ‰˘ÙÈ΋ ªÂÛfiÁÂÈÔ ˆ˜ Ù· Û‡ÓÔÚ· Ù˘ πÓ‰›·˜ Î·È ·fi ÙËÓ ∫ÚÈÌ·›· ¤ˆ˜ ÙËÓ ∞Ú·‚›· Î·È ÙË ™·¯¿Ú·. ∫·Ù¿ ÙÔ˘˜ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ Ù· ÎÚ·ÛÈ¿ Ù˘ ™¿ÌÔ˘, Ù˘ §¤Û‚Ô˘, Ù˘ ∫Ó›‰Ô˘, Ù˘ ƒfi‰Ô˘, Ù˘ ∫ˆ Î·È Ù˘ §¤Û‚Ô˘ ‹Ù·Ó Ù· ÈÔ ÊËÌÈṲ̂ӷ Î·È Ù· ÈÔ ‰È·‰Â‰Ô̤ӷ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ. μ·ÛÈÎfi ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· Ù˘ ·¤Ú·ÓÙ˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙÔ ı·Ï¿ÛÛÈÔ ÂÌfiÚÈÔ, Ô˘ ‰ÈÂÍ¿ÁÔÓÙ·Ó ·fi ÂÏÏËÓÈΤ˜, ÈÙ·ÏÈΤ˜ Î·È ¿ÏϘ ·Ú·ı·Ï¿ÛÛȘ fiÏÂȘ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ∞fi ÙÔÓ 1Ô . Ã. ·ÈÒÓ· Î·È ÌÂÙ¿ ÂÍÂÏ›¯ıËÎ·Ó Û ÛÔ˘‰·›· ΤÓÙÚ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÎÚ·ÛÈÒÓ, Ï·‰ÈÔ‡ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ë πÙ·Ï›·, Ë πÛ·Ó›·, Ë °·Ï·Ù›· Î·È Ë ‚fiÚÂÈ· ∞ÊÚÈ΋. ∫·Ù¿ ÙË μ˘˙·ÓÙÈÓ‹ ∂Ô¯‹ ÔÈ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈΤ˜ ÎÙ‹ÛÂȘ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘, Ù˘ ∞Û›·˜ Î·È Ù˘ ∞ÊÚÈ΋˜ Û˘ÛÂÈÚÒıËÎ·Ó Á‡Úˆ ·fi ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ, ÙÔÓ ∂‡ÍÂÈÓÔ ¶fiÓÙÔ Î·È ÙËÓ ∂Ú˘ıÚ¿ £¿Ï·ÛÛ·. Δ· ÛÙÚÔÁÁ‡Ï·, ÂÌÔÚÂ˘Ì·ÙÈο ‹ Ú·ÁÌ·Ù¢ÙÈο ÏÔ›· fiÚÁˆÓ·Ó ÙË ÌÂÛÔÁÂȷ΋ ÏÂοÓË Î·È ÙÔÓ ∂‡ÍÂÈÓÔ ¶fiÓÙÔ, ÌÂٷʤÚÔÓÙ·˜ ÔχÙÈÌ· ÚÔ˚fiÓÙ· ·fi ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹ Î·È ÙË ¢‡ÛË. ∏ ‰ڷ›ˆÛË ÙˆÓ ∞Ú¿‚ˆÓ Û ‰¿ÊË Ù˘ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ¢˘ÙÈ΋˜ Î·È ∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ›¯Â ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙÔÓ ‰È·ÌÔÈÚ·ÛÌfi Ù˘ Ó·˘ÙÈ΋˜ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜ ÛÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ‰‡Ô Ï·Ô‡˜ ·fi ÙÔÓ 7Ô ¤ˆ˜ ÙÔÓ 10Ô ·ÈÒÓ·. ∞fi Ù· ÌÂÛÔ‚˘˙·ÓÙÈÓ¿ ¯ÚfiÓÈ· –Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ·fi ÙÔÓ 12Ô ·ÈÒÓ·– Ù· ËÓ›· ÛÙÔ Ó·˘ÙÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ÂÚÓÔ‡Ó ÛÙ·‰È·Î¿ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÂÌfiÚˆÓ ÈÙ·ÏÈÎÒÓ fiψÓ, fiˆ˜ Ë μÂÓÂÙ›· Î·È Ë °¤ÓÔ‚·. OÈ ‰È·Ì¿¯Â˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ù˘ ¢‡Û˘ Î·È ÙÔ˘ μ˘˙·ÓÙ›Ô˘, Ô˘ ÎÔÚ˘ÊÒıËÎ·Ó Ì ÙËÓ ÙÒÛË Ù˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙˆÓ ™Ù·˘ÚÔÊfiÚˆÓ ÙÔ ¤ÙÔ˜ 1204 Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ë Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙˆÓ ΔÔ‡ÚÎˆÓ ÛÙË ªÈÎÚ¿ ∞Û›· Î·È ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô Ì ÎÔڇʈÛË ÙËÓ ÕψÛË Ù˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ ÛÙ· 1453, ›¯·Ó ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ÂÍ¿ÏÂÈ„Ë Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ·ÚÔ˘Û›·˜ Î·È ÙËÓ ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈ΋ ϤÔÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙˆÓ πÙ·ÏÒÓ ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ΔÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·˜, ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙË Ó·˘ÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ Â˘Úˆ·˚ÎÒÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ Î·È ÙÔ˘ ∂‡ÍÂÈÓÔ˘ ¶fiÓÙÔ˘, ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Ó·˘ÙÈÏȷ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Û ÂÏÏËÓÈο ÓËÛÈ¿, fiˆ˜ Ë ⁄‰Ú·, ÔÈ ™¤ÙÛ˜, Ë

– 36 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÛԘ, Ù· æ·Ú¿ Î. ¿. ÀÔÏÔÁ›˙ÂÙ·È Ì¿ÏÈÛÙ·, fiÙÈ Î·Ù¿ ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ∂·Ó¿ÛÙ·Û˘ Ë ∂ÏÏ¿‰· ‰È¤ıÂÙ ÂÚ›Ô˘ 1000 ÂÌÔÚÈο ÛοÊË ÌÈÎÚÔ‡ Î·È ÌÂÛ·›Ô˘ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜.

¡·˘ÛÈÏÔ˝·, Ó·˘ÙÈ΋ Ù¯ÓÔÏÔÁ›· Î·È Ó·˘ËÁÈ΋

B

A™IKH

·Ú¯‹ ÙˆÓ ı·Ï¿ÛÛÈˆÓ Ù·ÍȉÈÒÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ‹Ù·Ó Ó· ÌË ¯¿ÓÂÙ·È ·fi Ù· Ì¿ÙÈ· Ë ÛÙÂÚÈ¿, Ë ÔÔ›· ÚÔÛ¤ÊÂÚ ¢ÎÔÏ›· ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡, ·ÏÏ¿ Î·È Î·Ù·Ê‡ÁÈÔ ÛÙȘ Í·ÊÓÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÙÔ˘ ηÈÚÔ‡ Î·È ÙȘ ηٷÈÁ›‰Â˜. ªÔÓ¿¯·, fiÙ·Ó ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â ¿ÏÏË ÂÈÏÔÁ‹, ·ÔÙÔÏÌÔ‡ÓÙ·Ó ÙÔ Í¿ÓÔÈÁÌ· ÛÙÔ ¤Ï·ÁÔ˜. ¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÓÙ·ÂͤÏıÔ˘Ó ÔÈ ·Ú¯·›ÔÈ Ó·˘ÙÈÎÔ› ÛÙȘ ·ÓÙÈÍÔfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ù·ÍȉÈÒÓ, ·Ó¤Ù˘Í·Ó ·ÍÈfiÏÔÁ˜ ÁÓÒÛÂȘ Á‡Úˆ ·fi ÙË ÁˆÁÚ·Ê›·, ÙË ÌÂÙˆÚÔÏÔÁ›· Î·È ÙËÓ ·ÛÙÚÔÏÔÁ›·. ΔËÓ ÔÚ›· ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ ÙÔ˘˜ ηıfiÚÈ˙·Ó Û‡Ìʈӷ Ì ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘ ÙËÓ Ë̤ڷ Î·È ÙˆÓ ¿ÛÙÚˆÓ ÙË Ó‡¯Ù·. OÈ ·Ï·ÈfiÙÂÚ˜ ÁÓˆÛÙ¤˜ Ó·˘ÙÈÏȷΤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ÂÌÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÛÙËÓ O‰‡ÛÛÂÈ· ÙÔ˘ OÌ‹ÚÔ˘ Î·È ÛÙ· ŒÚÁ· Î·È ∏Ì¤Ú·È ÙÔ˘ ∏ÛÈfi‰Ô˘. μ·ÛÈο ‚ÔËı‹Ì·Ù· Î·È ··Ú·›ÙËÙ· ÂÊfi‰È· ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ó·˘ÙÈÎÔ‡˜, Ù· ÔÔ›· ‰È·‰Ú·Ì¿ÙÈÛ·Ó Î·ıÔÚÈÛÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙËÓ ÂÈÙ˘¯›· ÙˆÓ ı·Ï¿ÛÛÈˆÓ Ù·ÍȉÈÒÓ ˘‹ÚÍ·Ó ÔÈ ¯¿ÚÙ˜, Ù· ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤Ó· Ó·˘ÙÈο ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· Î·È Ù· fiÚÁ·Ó· Ó·˘ÛÈÏÔ˝·˜.

OÈ ·Ï·ÈfiÙÂÚÔÈ ¯¿ÚÙ˜ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÊÙÈ¿¯ÙËÎ·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ∞ÈÁ˘Ù›Ô˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ μ·‚˘ÏˆÓ›Ô˘˜ ÛÙ· Ù¤ÏË Ù˘ 2˘ Î·È ÙȘ ·Ú¯¤˜ Ù˘ 1˘ . Ã. ¯ÈÏÈÂÙ›·˜ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·. ∏ ¯·ÚÙÔÁÚ·Ê›· fï˜ ηÏÏÈÂÚÁ‹ıËÎÂ Î·È ·Ó·Ù‡¯ıËÎÂ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο ·fi ÙÔ˘˜ ÿˆÓ˜ ¯·ÚÙÔÁÚ¿ÊÔ˘˜ ÙÔÓ 6Ô . Ã. ·ÈÒÓ·, Ì ıÂÌÂÏȈً ÙÔÓ ∞ӷ̷͛ӉÚÔ ÙÔÓ ªÈÏ‹ÛÈÔ. ∏ ÂÈÛÙ‹ÌË ·˘Ù‹ ÁÓÒÚÈÛ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÌÂÁ¿ÏË ¿ÓıËÛË Î·È ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÂͤÏÈÍË Î·Ù¿ ÙËÓ ∫Ï·ÛÈ΋ Î·È ∂ÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÂÔ¯‹, Ë ÔÔ›· ÎÔÚ˘ÊÒıËΠ̠ÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙ˜ Ù˘ OÈÎÔ˘Ì¤Ó˘, Ô˘ ÊÈÏÔÙ¤¯ÓËÛÂ Ô ∫Ï·‡‰ÈÔ˜ ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˜ (2Ô˜ Ì. Ã. ·È.) Î·È ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·ÓÙÈÁÚ¿ÊÙËÎ·Ó Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ¤ˆ˜ ÙÔÓ ªÂÛ·›ˆÓ· Î·È Ù· ÓÂfiÙÂÚ· ¯ÚfiÓÈ·.

– 37 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

AÛÙÚÔÓÔÌÈÎfi Ì˯¿ÓËÌ· ·ÎÚȂ›·˜ ÙÔ˘ 1Ô˘ .X. ·ÈÒÓ·, Ô˘ ‚Ú¤ıËΠÛÙÔ Ó·˘¿ÁÈÔ ÙˆÓ AÓÙÈ΢ı‹ÚˆÓ (·ÚÈÛÙÂÚ¿) Î·È ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ (‰ÂÍÈ¿).

H ΛÓËÛË ÙˆÓ ‰ÂÈÎÙÒÓ Ì¤Ûˆ Ô‰ÔÓÙˆÙÒÓ ÙÚÔ¯ÒÓ, ¤‰ÂȯÓ ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘ Î·È Ù˘ ÛÂÏ‹Ó˘ ÛÙÔÓ ˙ˆ‰È·Îfi ·ÎÏÔ. ¶ÚˆÙfiÙ˘Ô: Aı‹Ó·, EıÓÈÎfi AÚ¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi MÔ˘Û›Ô.

AÓ··Ú¿ÛÙ·ÛË: £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, T¯ÓÈÎfi MÔ˘Û›Ô.

AÚ·‚ÈÎfi˜ ·ÛÙÚÔÏ¿‚Ô˜ ÙÔ˘ 9Ô˘ Ì.X. ·ÈÒÓ·. ¶·Ú›ÛÈ, EıÓÈ΋ BÈ‚ÏÈÔı‹ÎË. O Ó·˘ÙÈÎfi˜ ·ÛÙÚÔÏ¿‚Ô˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó ÁÈ· ÙËÓ Ì¤ÙÚËÛË ÙÔ˘ ‡„Ô˘˜ ÙˆÓ ¿ÛÙÚˆÓ ¿Óˆ ·fi ÙÔÓ ÔÚ›˙ÔÓÙ·.

– 38 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

X¿ÚÙ˘ Ì ÙËÓ OÈÎÔ˘Ì¤ÓË ¿Óˆ ÛÙË Á‹ÈÓË ÛÊ·›Ú·. Afi ÙÔ Ï·ÙÈÓÈÎfi ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ Ù˘ °ÂˆÁÚ·Ê›·˜ ÙÔ˘ KÏ·‡‰ÈÔ˘ ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˘, ÙÔ˘ 1465-70. KÒ‰Èη˜ Parisinus Latinus 4801.

∏ ÌÂÁ¿ÏË ÎÈÓËÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ·fi ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ÂÍ¿ψÛ˘ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ Ì ÙÔ˘˜ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜ Û ∞Ó·ÙÔÏ‹ Î·È ¢‡ÛË (·ã ÌÈÛfi 1˘ .Ã. ¯ÈÏÈÂÙ›·˜) Î·È ÌÂÙ¿, ›¯Â ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË Û˘ÛÛÒÚ¢ÛË ÌÂÁ¿ÏÔ˘ fiÁÎÔ˘ ÁˆÁÚ·ÊÈÎÒÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÁÓÒÛˆÓ. ∞ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ·˘ÙÒÓ ˘‹ÚÍÂ Ë ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÎÂÈ̤ӈÓ, Ù· ÔÔ›· ·Ú›¯·Ó ¯Ú‹ÛÈ̘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙȘ ı·Ï¿ÛÛȘ ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂȘ, ÙËÓ ·ÛÊ¿ÏÂÈ· Î·È ÙȘ ÔÚ›˜

– 39 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÙˆÓ Ù·ÍȉÈÒÓ. Δ· ΛÌÂÓ· ·˘Ù¿ ¤ÌÂÈÓ·Ó ÁÓˆÛÙ¿ ˆ˜ ÂÚ›ÏÔÈ ‹ ÛÙ·‰È·ÛÌÔ›, ÂÚÈËÁ‹ÛÂȘ ‹ ˘ÊËÁ‹ÛÂȘ, ÂÚ›Ô‰ÔÈ, ·Ú¿ÏÔÈ Î.¿. ∫·Ù¿ ÙÔ˘˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡˜ Î·È ÌÂÙ·‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ Ù· ηْ ÂÍÔ¯‹Ó Ó·˘ÙÈο ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· Ô˘ ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Û·Ó ‹Ù·Ó ÔÈ ÔÚÙÔÏ¿ÓÔÈ. ∞˘ÙÔ› ·Ú›¯·Ó ÛÙÔ˘˜ Ó·˘ÙÈÎÔ‡˜ Ô‰ËÁ›Â˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·Ú·ı·Ï¿ÛÛÈÔ˘˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜, Ù· ÏÈÌ¿ÓÈ·, ÙȘ ·ÔÛÙ¿ÛÂȘ, ÙÔ˘˜ ·ÓÂÊԉȷÛÌÔ‡˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÓÙfiÈÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜. ∏ ÌÂÁ¿ÏË ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÂÈÛÙ‹Ì˘ Ù˘ ·ÛÙÚÔÓÔÌ›·˜, Ë ÔÔ›· ÎÔÚ˘ÊÒıËΠηٿ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÂÔ¯‹, Û˘Ó¤‚·Ï ηıÔÚÈÛÙÈο Î·È ÛÙËÓ ‚ÂÏÙ›ˆÛË Î·È ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ó·˘ÛÈÏÔ˝·˜, ηıÒ˜ ‰È¿ÊÔÚ· ·ÛÙÚÔÓÔÌÈο fiÚÁ·Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó Î·È ·fi ÙÔ˘˜ Ó·˘ÙÈÎÔ‡˜. Δ¤ÙÔÈ· ‹Ù·Ó Ô ·ÛÙÚÔÏ¿‚Ô˜, Ë ÏÈÓı›˜, Ô ÁÓÒ̈Ó, ÙÔ ÛÎÈ·ı‹ÚÈÔÓ ‹ ËÏÈÔÙÚfiÈÔÓ, Ë ÛÙÂÚ¿ ÛÊ·›Ú·, Ô fiÏÔ˜ Î·È ¿ÏÏ·. ∞fi Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· fiÚÁ·Ó· Ó·˘ÛÈÏÔ˝·˜ Â›Ó·È Ë ˘Í›‰·, Ë ÔÔ›· η٤ÛÙËÛ ٷ Ù·Í›‰È· ‰˘Ó·Ù¿ ·ÎfiÌË Î·È Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ¯ÂÈÌÒÓ·, fiÙ·Ó Ù· Û‡ÓÓÂÊ· ¤ÎÚ˘‚·Ó Ù· ¿ÛÙÚ·. ∏ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ‡·ÚÍË Ù˘ Ì·ÁÓËÙÈ΋˜ ‚ÂÏfiÓ·˜, ÁÓˆÛÙ‹˜ ÛÙËÓ ∫›Ó· ·fi Ôχ ·ÏÈ¿. ∏ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ fï˜ Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘ ÛÙ· ÏÔ›· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠÔχ ·ÚÁfiÙÂÚ·, ·fi ÙÔÓ 12Ô Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÙÔÓ 13Ô ·ÈÒÓ· Î·È ÂÍ‹˜. ™ËÌ·ÓÙÈΤ˜ Î·È Î·ıÔÚÈÛÙÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÔ‰Ô Ù˘ Ó·˘ÙÈÏ›·˜ ˘‹ÚÍ·Ó ÔˆÛ‰‹ÔÙÂ Î·È ÔÈ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ, Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÙˆÓ Í‡ÏÈÓˆÓ ÛηÚÈÒÓ ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ Î·È ÙÔ˘ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘˜. ∫·Ù¿ ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· Ë Ó·˘‹ÁËÛË ÂÓfi˜ ÏÔ›Ô˘ ÂÚÈÂÏ¿Ì‚·Ó ÚÒÙ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÙÔ˘ ÎÂχÊÔ˘˜ ÙÔ˘ Î·È ÌÂÙ¿ ÙÔ˘ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡ ÛÎÂÏÂÙÔ‡. ∫·Ù·Û΢¿˙ÔÓÙ·Ó ‰ËÏ·‰‹ ·Ú¯Èο ÙÔ «¤Ùۈ̷» ÙÔ˘ ÛοÊÔ˘˜, ·ÔÙÂÏÔ‡ÌÂÓÔ ·fi Û·Ó›‰Â˜, Ô˘ ÂÓÒÓÔÓÙ·Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Ì ͇ÏÈÓ· ÂÁοÚÛÈ· ηÚÊÈ¿ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙ·Ó ÔÈ ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ ÂÓÈÛ¯‡ÛÂȘ, Ë Î·Ú›Ó·, Ë ÏÒÚË Î·È Ë Ú‡ÌÓË. ∏ Ù¯ÓÈ΋ ·˘Ù‹, Ë ÔÔ›· ÂÊ·ÚÌfiÛÙËΠÁÈ· ÔÏÏÔ‡˜ ·ÈÒÓ˜ ÛÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ, ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ıËΠηٿ ÙÔ˘˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜. ∏ Ó¤· Ù¯ÓÈ΋ Ó·˘‹ÁËÛ˘ ÂÚÈÏ¿Ì‚·Ó ÛÙÔ ÂÍ‹˜ ÚÒÙ· ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÙÔ˘ ÛÎÂÏÂÙÔ‡ ÙÔ˘ ÏÔ›Ô˘ (ηڛӷ Î·È ÛÙÚ·‚fiÍ˘Ï·), Ô ÔÔ›Ô˜ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÂÂÓ‰‡ÔÓÙ·Ó Ì ٷ Û·Ó›‰È· ÙÔ˘ ÂÙÛÒÌ·ÙÔ˜. Δ· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ù˘ Ó¤·˜ Ù¯ÓÈ΋˜ ‹Ù·Ó Ë Ó·˘‹ÁËÛË ÏÔ›ˆÓ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˘ ¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ·˜, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙË ÁÚËÁÔÚfiÙÂÚË Î·Ù·Û΢‹, ÏfiÁˆ ÏÈÁfiÙÂÚˆÓ Í˘ÏÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ.

– 40 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Œˆ˜ ÙÔÓ 13Ô ·ÈÒÓ· Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ, ·Ú·‚ÈÎÒÓ Î·È ‰˘ÙÈÎÔÂ˘Úˆ·˚ÎÒÓ ÏÔ›ˆÓ ‹Ù·Ó Û ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ Ô ›‰ÈÔ˜. ∞fi ÙÔÓ 14Ô ·ÈÒÓ· fï˜ ·Ó·Ù‡¯ıËΠÛÙË ¢˘ÙÈ΋ ∂˘ÚÒË Ë Î·Ù·Û΢‹ ÙˆÓ ÏÂÁfiÌÂÓˆÓ ÙÂÙÚ¿ÁˆÓˆÓ ÏÔ›ˆÓ (cog), Ì ٷ ÔÔ›· Î·È Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÔÈ ÌÂÁ¿Ï˜ ˘ÂÚfiÓÙȘ ·Ó·Î·Ï‡„ÂȘ. ªÂ ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙˆÓ ·ÈÒÓˆÓ Ù· ÏÔ›· ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·Ó ·fi ¿Ô„Ë Î·Ù·Û΢‹˜ Î·È ÌÂÁ¤ıÔ˘˜. ∂ÍÔÏ›ÛÙËÎ·Ó Â›Û˘ Ì ·ÓÈ¿, ÊÙÈ·Á̤ӷ ·fi ÏÈÓ¿ÚÈ, Ù· ÔÔ›· ÙÔ˘˜ Â¤ÙÚÂ·Ó Ó· Ù·ÍÈ‰Â‡Ô˘Ó Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· Î·È ÁÚËÁÔÚfiÙÂÚ· ÛÙËÓ ·ÓÔȯً ı¿Ï·ÛÛ·. ∫·Ù¿ ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· Î·È ¤ˆ˜ ÙÔÓ 6Ô Ì. Ã. ·ÈÒÓ·, ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Û·Ó Ù· ÙÂÙÚ¿ÁˆÓ· ·ÓÈ¿. ∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ fï˜ ˘ÈÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È Î·È ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Ó Ù· ÙÚÈÁˆÓÈο ·ÓÈ¿, Ù· ÏÂÁfiÌÂÓ· Ï·Ù›ÓÈ·. ∞fi ÙÔÓ 13Ô Î·È 14Ô ·ÈÒÓ· Î·È ÌÂÙ¿, ÏfiÁˆ Ù˘ ·‡ÍËÛ˘ ÙÔ˘ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ Î·È Ù˘ ¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ‰˘ÙÈÎÔÂ˘Úˆ·˚ÎÒÓ ÏÔ›ˆÓ, ÙÔÔıÂÙ‹ıËÎ·Ó Û ·˘Ù¿ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ηٿÚÙÈ· Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó Î·È ¿ÏÈ Ù· ÙÂÙÚ¿ÁˆÓ· ·ÓÈ¿, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙÚÈÁˆÓÈο. ∞·Ú·›ÙËÙÔ fiÚÁ·ÓÔ ÁÈ· ÙÔÓ ¯ÂÈÚÈÛÌfi ÂÓfi˜ ÏÔ›Ô˘ Â›Ó·È ÔˆÛ‰‹ÔÙ ÙÔ ˉ¿ÏÈÔ. ∞˘Ùfi ÁÈ· ·ÚÎÂÙÔ‡˜ ·ÈÒÓ˜, ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·Ó ·fi ‰‡Ô ÎÔ˘È¿, ÛÙÂÚˆ̤ӷ Âη٤ڈıÂÓ Ù˘ Ú‡ÌÓ˘. ∫·Ù¿ ÙÔÓ 12Ô Ì. Ã. ·ÈÒÓ· ÂÌÊ·Ó›ÛÙËΠÛÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ ÙÔ ÙÈÌfiÓÈ, Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ÂÓfi˜ ÂÚÈÛÙÚÂÊfiÌÂÓÔ˘ ͇ÏÔ˘, ÂÓۈ̷و̤ÓÔ˘ ÛÙËÓ Ú‡ÌÓË Î·È Ì ÙÔ Î¿Ùˆ ̤ÚÔ˜ ‚˘ıÈṲ̂ÓÔ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ∏ ηÈÓÔÙÔÌ›· ·˘Ù‹, ÁÓˆÛÙ‹ ÛÙËÓ ∫›Ó· ‹‰Ë ·fi ÙÔÓ 1Ô ·ÈÒÓ·, ÌÂٷʤÚıËΠ·ÚÁfiÙÂÚ· Î·È ÛÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ, Èı·Ófiٷٷ ̤ۈ ÙˆÓ ∞Ú¿‚ˆÓ.

¡·˘¿ÁÈ·. ∞Èٛ˜ Î·È ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·

H

AI™IA

¤Î‚·ÛË Î·È Ë ÂÈÙ˘¯‹˜ ηٿÏËÍË ÂÓfi˜ ı·Ï·ÛÛÈÓÔ‡ Ù·ÍȉÈÔ‡ ηٿ ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ηıfiÏÔ˘ ·˘ÙÔÓfiËÙ·. Δ· ÏÔ›· Ù·Í›‰Â˘·Ó ΢ڛˆ˜ ÌfiÓÔ Î·Ù¿ ÙÔ˘˜ ıÂÚÈÓÔ‡˜ Ì‹Ó˜, ÂÓÒ ÙÔÓ ˘fiÏÔÈÔ ¯ÚfiÓÔ ·Ú¤ÌÂÓ·Ó ·ÛÊ·ÏÈṲ̂ӷ ̤۷ ÛÙ· ÓÂÒÚÈ·, ÙÚ·‚ËÁ̤ӷ ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿ ‹ ·Á΢ÚÔ‚ÔÏË̤ӷ ÛÙ· ÏÈÌ¿ÓÈ·. ∞ÎfiÌË fï˜ Î·È Î·Ù¿ ÙËÓ

– 41 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ıÂÚÈÓ‹ ÂÚ›Ô‰Ô Ë Î·ÎÔηÈÚ›· ˘‹ÚÍÂ Ë Û˘¯ÓfiÙÂÚË ·ÈÙ›· ÁÈ· ÙÔ ¯·Ìfi ÙˆÓ Î·Ú·‚ÈÒÓ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ÕÏϘ ·Èٛ˜ ÂÓfi˜ Ó·˘·Á›Ô˘ ‹Ù·Ó Ë Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ·fi ¿ÏÏÔ ÏÔ›Ô (ÂÈÚ·ÙÈÎfi ‹ ÔÏÂÌÈÎfi), Ë ÊˆÙÈ¿, ÙÔ Û·Ú¿ÎÈ, Ô˘ η٤ÙÚˆÁ ٷ ͇ÏÈÓ· ÛηÚÈ¿ Î·È Ë Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ¿Óˆ Û οÔÈÔ ·fi ÙÔ˘˜ ˘Ê¿ÏÔ˘˜, Ô˘ ·Ú·ÌfiÓ¢·Ó ÙÔ˘˜ ¿Ù˘¯Ô˘˜ ‹ ¿ÂÈÚÔ˘˜ Ó·˘ÙÈÎÔ‡˜. ∞fi ÙÔ˘˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ù·ÍȉÈÒÙ˜, Ù· ÏÔ›· Î·È Ù· ÂÌÔÚ‡̷ٿ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ÔÈ ÂÈÚ·Ù¤˜. ŸÙ·Ó ¤Ó· ÏÔ›Ô ¤ÂÊÙ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘˜, ¿ÓıÚˆÔÈ Î·È Ú¿ÁÌ·Ù· η٤ÏËÁ·Ó Ó· Ô˘ÏËıÔ‡Ó Û οÔÈ· ·fi ÙȘ ·ÁÔÚ¤˜ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ, ÂÓÒ ÙÔ ÛοÊÔ˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ‚Ô˘ÏÈ·˙fiÙ·Ó. Δ· fiÚÈ· ·Ó¿ÌÂÛ· Û ӷ˘ÙÈÎÔ‡˜ ÂÌfiÚÔ˘˜ Î·È ÂÈÚ·Ù¤˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ¿ÓÙÔÙ ÍÂοı·Ú· Î·È Û˘¯Ó¿ ¤Ó· ÂÌÔÚÈÎfi ÏÔ›Ô ÌÂÙ·ÙÚÂfiÙ·Ó Û ÂÈÚ·ÙÈÎfi, fiÙ·Ó Û˘Ó·ÓÙÔ‡Û οÔÈÔ ÏÔ›Ô Â¯ıÚÈ΋˜ ÂÚÈÔ¯‹˜, ÙÔ ÔÔ›Ô Ù·Í›‰Â˘Â ·ÚÔÛٿ٢ÙÔ. OÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ Ó·˘ÙÈÎÔ› Ï·Ô› Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ, Û ‰È¿ÊÔÚ˜ Ê¿ÛÂȘ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘˜ ηٷÈ¿ÛÙËÎ·Ó Î·È Ì ÙËÓ ÂÈÚ·Ù›·, ηıÒ˜ ÔÈ ·Ú·Á¤˜ ÏÔ›ˆÓ Î·È ÔÈ ÏÂËϷۛ˜ ·Ú·ı·Ï¿ÛÛÈˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Û·Ó ¤Ó·Ó ·fi ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ ˙ˆ‹˜, Ô˘ ÚÔÛ¤ÊÂÚÂ Ë ı¿Ï·ÛÛ·. °È· ÙËÓ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË Ù˘ ·›ÛÈ·˜ ¤Î‚·Û˘ ÂÓfi˜ ı·Ï·ÛÛÈÓÔ‡ Ù·ÍȉÈÔ‡, ‰È·¯ÚÔÓÈ΋ Î·È Î·ıÈÂڈ̤ÓË Ú·ÎÙÈ΋ ˘‹ÚÍÂ Î·È Ë ÚÔÛÊ˘Á‹ ÛÙË ıÂ˚΋ ‚Ô‹ıÂÈ·, Ì ÙËÓ Ù¤ÏÂÛË ıÚËÛ΢ÙÈÎÒÓ Ï·ÙÚ¢ÙÈÎÒÓ Ú¿ÍÂˆÓ ÚÈÓ, ηٿ Î·È ÌÂÙ¿ Ù· Ù·Í›‰È·. OÈ ·Ú¯·›ÔÈ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡Û·Ó ı˘Û›Â˜ Î·È ÂÈÎÏ‹ÛÂȘ ÛÙÔÓ ¶ÔÛÂȉÒÓ·, ÙÔ˘˜ ¢ÈfiÛÎÔ˘ÚÔ˘˜ Î·È ÙȘ ¿ÏϘ ıÂfiÙËÙ˜ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜. °È· ÙÔ˘˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡˜ ÚÔÛÙ¿Ù˘ ÙˆÓ Ó·˘ÙÈÎÒÓ ‹Ù·Ó ·Ú¯Èο Ô ÕÁÈÔ˜ ºˆÎ¿˜ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ô ÕÁÈÔ˜ ¡ÈÎfiÏ·Ô˜. ™˘¯Ófi Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ‹Ù·Ó Ë Î·Ù·Ê˘Á‹ ÂÓ ÒÚ· ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘ Û ·ÔÙÚÔ·˚Τ˜ Ú¿ÍÂȘ, Ô˘ Û˘Ó‰‡·˙·Ó ÙË Ì·Á›· Ì ÙË ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ›ÛÙË (¯Ú‹ÛË Î·Ù·‰¤ÛÌˆÓ Ì „·ÏÌÔ‡˜, ··ÁÁÂÏ›· ÙÔ˘ ∫·Ù¿ πˆ¿ÓÓËÓ ∂˘·ÁÁÂÏ›Ô˘ Ì ٷ˘Ùfi¯ÚÔÓÔ ÎÚ¿ÙËÌ· Ì·˘ÚÔÌ¿ÓÈÎÔ˘ Ì·¯·ÈÚÈÔ‡, Ú›ÍÈÌÔ „ˆÌÈÔ‡ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÙÚÔÊÒÓ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î.¿.), ·ÚÎÂÙ¤˜ ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ÂÈ‚ÈÒÓÔ˘Ó ˆ˜ Î·È ÙȘ ̤Ú˜ Ì·˜. ¶·Ú¿ ÙȘ fiÔȘ ··Ú·›ÙËÙ˜ ÁÓÒÛÂȘ, ÂÊfi‰È· Î·È ÚÔÊ˘Ï¿ÍÂȘ fï˜ Û˘¯ÓfiÙ·ÙÔ ‹Ù·Ó ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ Ó·˘·ÁÈÛÌÔ‡ ÏÔ›ˆÓ. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ Î·È Ôχ ·Ú·ÛÙ·ÙÈΤ˜ Â›Ó·È ÔÈ ÂÚÈÁڷʤ˜ ÙÔ˘ Ó·˘·Á›Ô˘ ÙÔ˘ O‰˘ÛÛ¤· (O‰‡ÛÛÂÈ· Âã Ú·„ˆ‰›·, ÛÙ. 295-321), ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘ Ó·˘·Á›Ô˘ ÙÔ˘ ∞ÔÛÙfiÏÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ Ù·ÍȉÈÔ‡ ÙÔ˘

– 42 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

™ÎËÓ‹ Ó·˘·Á›Ô˘ Û ‹ÏÈÓÔ ÎÚ·Ù‹Ú· Ù˘ ⁄ÛÙÂÚ˘ °ÂˆÌÂÙÚÈ΋˜ ¶ÂÚÈfi‰Ô˘ (735-710 .X.) ·fi ÙËÓ Ischia (·Ú¯·›Â˜ ¶ÈıËÎÔ‡Û·È), Museo Archeologico.

TÔ ·Ú¯·›Ô ÏÔ›Ô Ù˘ KÂÚ‡ÓÂÈ·˜ (Ù¤ÏË 4Ô˘ .X. ·È.) ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ˘Ô‚Ú‡¯È·˜ ·Ó·Ûηʋ˜ ÙÔ˘ (·ÚÈÛÙÂÚ¿) Î·È ÌÂÙ¿ ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË Î·È ¤ÎıÂÛ‹ ÙÔ˘ (‰ÂÍÈ¿) ÛÙÔ Î¿ÛÙÚÔ Ù˘ ΢Úȷ΋˜ KÂÚ‡ÓÂÈ·˜.

– 43 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÚÔ˜ ÙË ƒÒÌË (¶Ú¿ÍÂȘ ÙˆÓ ∞ÔÛÙfiψÓ, 27: 13-27: 44). ∏ ªÂÛfiÁÂÈÔ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ “ÀÔ‚Ú‡¯ÈÔ ªÔ˘Û›Ԕ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, Ì ÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈο ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ ·ÚÈıÌfi Ó·˘·Á›ˆÓ, Ô˘ ÂÚÈÎÏ›ÂÈ ÛÙÔ ‚˘ıfi Ù˘. ™Â ÂÚ›Ô˘ 10.000 ˘ÔÏÔÁ›˙ÔÓÙ·È Ù· Ó·˘¿ÁÈ· ÌfiÓÔ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ªÂÛÔÁ›Ԣ. ™ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ı·Ï¿ÛÛÈÔ ‚˘ıfi ¤¯Ô˘Ó Â›ÛËÌ· ÂÓÙÔÈÛÙ› ¤ˆ˜ Û‹ÌÂÚ· 700 ı¤ÛÂȘ ·Ú¯·›ˆÓ Ó·˘·Á›ˆÓ. ∞ÓÂ›ÛËÌ· Ô Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi˜ ·ÚÈıÌfi˜ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ „·Ú¿‰ˆÓ, Ô˘ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο Ì ÙËÓ ·ÏÈ›· ÛÙÔÓ ‚˘ıfi Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ (ÛÔÁÁ·ÏÈ›˜, ÔÛÙڷηÏÈÂ˘Ù¤˜ Î·È ÙÚ·Ù·ÓÙ˙‹‰Â˜) ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Î·È Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓ˘ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó ÂÓÙÔ›ÛÂÈ Î·È –·ÚÎÂÙ¤˜ ÊÔÚ¤˜ ÏÂËÏ·Ù‹ÛÂÈ– ¿ÌÔÏÏ· ·Ú¯·›· Ó·˘¿ÁÈ·. ΔÔ ·Ú¯·ÈfiÙÂÚÔ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÁÓˆÛÙfi Ó·˘¿ÁÈÔ Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ ·Ó·Î·Ï‡ÊıËΠÛÙË Ó‹ÛÔ ¢ÔÎfi, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ⁄‰Ú· Î·È ÙË ¯ÂÚÛfiÓËÛÔ Ù˘ ∂ÚÌÈÔÓ›‰Ô˜. ΔÔ Ó·˘¿ÁÈÔ ¯ÚÔÓÔÏÔÁÂ›Ù·È ÛÙËÓ ¶ÚˆÙÔÂÏÏ·‰È΋ ¶ÂÚ›Ô‰Ô, fiˆ˜ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó Ù· ‹ÏÈÓ· ·ÁÁ›· ·fi ÙÔ ÊÔÚÙ›Ô ÙÔ˘. ¶ÔÏÏÔ› Â›Ó·È ÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Î·ıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙË “ÌÂÙ¿ ı¿Ó·ÙÔÓ ˙ˆ‹” ÂÓfi˜ Ó·˘·ÁÈṲ̂ÓÔ˘ ÏÔ›Ô˘, ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ‹ ÙËÓ ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈ΋ ηٷÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘. ∫·ıÔÚÈÛÙÈÎfi ÚfiÏÔ ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙Ô˘Ó ÔÈ ı·Ï¿ÛÛÈÔÈ ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ›, Ô˘ ηٷÙÚÒÓ ٷ ͇Ϸ ÙÔ˘, ÙÔ ‚¿ıÔ˜, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ‚Ú›ÛÎÂÙ·È, Ë ıÂÚÌfiÙËÙ· Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, ÙÔ ÔÛÔÛÙfi ·ÏÌ˘ÚfiÙËÙ¿˜ Ù˘ Î·È Ë ˘Ê‹ ÙÔ˘ ‚˘ıÔ‡ (¿ÌÌÔ˜ ‹ ‚Ú¿¯È·).

O ηıÔÚÈÛÙÈÎfiÙÂÚÔ˜ ·fi fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·Ú·¿Óˆ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Â›Ó·È ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙÔ˘ ‚˘ıÔ‡, fiÔ˘ ı· “ÚÔÛ·Ú¿ÍÂÈ” ¤Ó· Ó·˘¿ÁÈÔ. ∂¿Ó ·˘Ùfi˜ Â›Ó·È ÂÙÚ҉˘, ÙÔ Í‡ÏÈÓÔ ÏÔ›Ô ı· ·ÓÙ¤ÍÂÈ Ï›Á· ÌfiÓÔ ¯ÚfiÓÈ·. ∞ÓÙ›ıÂÙ· Â¿Ó ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ¿ÌÌÔ ‹ Ï¿ÛË, ÙÔ Ó·˘¿ÁÈÔ ı· ÛÎÂ·ÛÙ› ÛÈÁ¿ -ÛÈÁ¿ Î·È ÌÔÚ› Ó· ‰È·ÙËÚËı› ·ÂÚÈfiÚÈÛÙ·. O Ú˘ıÌfi˜ ηٷÛÙÚÔÊ‹˜ ÂÓfi˜ ·Î¿Ï˘ÙÔ˘ Ó·˘·Á›Ô˘ Â›Ó·È ›‰ÈÔ˜ Ì ÙÔÓ Ú˘ıÌfi ηٿ¯ˆÛ‹˜ ÙÔ˘ Û ¤Ó·Ó ·ÌÌÒ‰Ë ‚˘ıfi. ΔÔ ÌÈÎÚfi ‚¿ıÔ˜ (̤¯ÚÈ 20 ÂÚ›Ô˘ ̤ÙÚ·) ·Ê‹ÓÂÈ ÂÎÙÂıÂÈ̤ÓÔ ¤Ó· Ó·˘¿ÁÈÔ ÛÙË Û˘Ó¯‹ ΛÓËÛË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·fi Ù· Ú‡̷ٷ Î·È ÙÔÓ Î˘Ì·ÙÈÛÌfi Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ Î·È Î·ıÈÛÙ¿ ‡ÎÔÏË ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË Û ·˘Ùfi ·fi ÙÔ˘˜ οı ÏÔÁ‹˜ ‚Ô˘Ù˯٤˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Û˘¯Ó¿ ¢ı‡ÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ηٷÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘. ÕÏÏÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, Ô˘ Û˘ÓÙÂÏÔ‡Ó ÛÙËÓ Â-

– 44 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

YÔ‚Ú‡¯È· ·Ó·Ûηʋ Ó·˘·Á›Ô˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ ÎÔÓÙ¿ ÛÙ· ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈο ·Ú¿ÏÈ·, ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Bozburum, ·¤Ó·ÓÙÈ ·fi ÙË ™‡ÌË.

TÔ Ï‹ıÔ˜ ÙˆÓ Û·ÛÌ¤ÓˆÓ ·ÌÊÔÚ¤ˆÓ ÙÔ˘ ÊÔÚÙ›Ô˘ ÙÔ˘ ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙ› ÙË ı¤ÛË Î·È ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙÔ˘ Ó·˘·ÁÈṲ̂ÓÔ˘ ÏÔ›Ô˘.

™¯Â‰È·ÛÙÈ΋ ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÛÙÔÈ‚¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÊÔÚÙ›Ô˘ ·ÌÊÔÚ¤ˆÓ ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÂÓfi˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ÂÌÔÚÈÎÔ‡ ÏÔ›Ô˘.

TÔÌ‹ ηٿ Ï¿ÙÔ˜ (Û¯¤‰ÈÔ Mȯ. KÔ˘ÙÂÏÏ¿˜).

– 45 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ú·ÈÙ¤Úˆ ηٷÛÙÚÔÊ‹ ÙˆÓ Ó·˘·Á›ˆÓ–ÂȉÈο ·˘ÙÒÓ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ‚¿ıË– Â›Ó·È Ù· Û˘ÚfiÌÂÓ· ÛÙÔÓ ‚˘ıfi ‰›¯Ù˘· ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ·ÏÈ¢ÙÈÎÒÓ ÛηÊÒÓ (ÙÚ¿Ù˜) Î·È ÔÈ ‰‡Ù˜, Ô˘ ‚Ô˘ÙÔ‡Ó Ì Ì˯·ÓÈ΋ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ ·Ó·ÓÔ‹˜. ∞ÎfiÌË fï˜ Î·È ·Ó ¤Ó· ·Ú¯·›Ô Ó·˘·ÁÈṲ̂ÓÔ ÏÔ›Ô Î·Ù·¯ˆı› ‹ ηٷÛÙÚ·ÊÔ‡Ó Ù· Êı·ÚÙ¿ ·ÔÌÂÈÓ¿ÚÈ· ÙÔ˘, ÔÈ ÛˆÚÔ› ÙˆÓ ÛÎfiÚÈˆÓ ·ÌÊÔÚ¤ˆÓ ÙÔ˘ ÊÔÚÙ›Ô˘ ÙÔ˘ ÛÙÔ ‚˘ıfi ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡Ó ·Ï¿Óı·ÛÙ· ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘. OÈ ·ÌÊÔÚ›˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·Ó ÁÈ· ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ Î·È ·Ôı‹Î¢ÛË ÂÌÔÚÈÎÒÓ ·Á·ıÒÓ, ΢ڛˆ˜ ÎÚ·ÛÈÒÓ, ÂÏ·›ˆÓ, ·ÏÈ¿ÛÙˆÓ, ‰ËÌËÙÚÈ·ÎÒÓ Î·È ÌÂÏÈÔ‡. ∏ Û˘Ó‹ı˘ ¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ Î˘Ì·›ÓÂÙ·È ·fi 10 ̤¯ÚÈ Î·È 45 Ï›ÙÚ·, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ Ì¤ÁÂıfi˜ ÙÔ˘˜. ∫˘ÚÈfiÙÂÚË ËÁ‹ ·Ó·Î¿Ï˘„˘ ·ÌÊÔÚ¤ˆÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù· Ó·˘¿ÁÈ· ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ, Ô˘ ‰È¤Û¯È˙·Ó ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ Î·È ÙÔÓ ∂‡ÍÂÈÓÔ ¶fiÓÙÔ, ÊÔÚو̤ӷ Ì ÂηÙÔÓÙ¿‰Â˜ ‹ Î·È ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ Ù¤ÙÔÈ· ·ÁÁ›·, ÁÈ· ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙˆÓ ÂÌÔÚ‡ÛÈÌˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ÙˆÓ Ï·ÒÓ, Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó Á‡Úˆ ·fi ÙË ÌÂÛÔÁÂȷ΋ ÏÂοÓË. OÈ ·ÌÊÔÚ›˜ ÏÔÈfiÓ, Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ ‚˘ıfi Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·‰È¿„¢ÛÙÔ˘˜ Ì¿ÚÙ˘Ú˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ı·Ï¿ÛÛÈÔ˘˜ ÂÌÔÚÈÎÔ‡˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ Î·È Ù· ÏÔ›· Ô˘ ÙÔ˘˜ ÌÂÙ¤ÊÂÚ·Ó. ™˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ¤ÙÛÈ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ËÁ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÁÈ· ÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜ Î·È ÙˆÓ ÂÌÔÚÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ Ï·ÒÓ. ªÈ¯·‹Ï π. ∫Ô˘ÙÂÏÏ¿˜ ∞Ú¯·ÈÔÏfiÁÔ˜ ÛÙËÓ 4Ë ∂.μ.∞.

μπμ§πO°ƒ∞ºπ∞ L. BASCH, Ancient Wrecks and the Archaeology of Ships, International Journal of Nautical Archaeology 1 (1972), Û. 1-58.

L. CASSON, Ships and Seamanship in the Ancient World, Princeton 1978. ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· 8 (1983), Ù‡¯Ô˜ ·ÊÈÂڈ̤ÓÔ ÛÙËÓ ÀÔ‚Ú‡¯È· ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·. ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· 3 (1982), Ù‡¯Ô˜ ·ÊÈÂڈ̤ÓÔ ÛÙ· Δ·Í›‰È· Î·È Ù·ÍȉÈÒÙ˜ – ÙÔ˘ÚÈÛÌfi˜

ÛÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· – Ó·˘ÛÈÏÔ˝· – ÂÈÚ·Ù›·.

– 46 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

J. B. HARLEY – D. WOODWARD (ÂÈÌ.), The History of Cartography, vol. 1, Cartography in Prehistoric, Ancient and Medieval Europe and the Mediterranean, Chicago and London 1987. ∞ÈÁ·›Ô. ΔÔ ∂›ÎÂÓÙÚÔ ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, Û˘ÏÏÔÁÈÎfi˜ ÙfiÌÔ˜, ∞ı‹Ó· 1992. ∞ÚÌÂÓ›˙ÔÓÙ·˜ ÛÙÔÓ ÃÚfiÓÔ. ΔÔ ¶ÏÔ›Ô ÛÙËÓ ∂ÏÏËÓÈ΋ Δ¤¯ÓË, Û˘ÏÏÔÁÈÎfi˜ ÙfiÌÔ˜, ∞ı‹Ó·

1995. Ã. §∞∑√˜, ¡·˘ÙÈ΋ Δ¯ÓÔÏÔÁ›· ÛÙËÓ ∞Ú¯·›· ∂ÏÏ¿‰·, ∞ı‹Ó· 1996. Δ·Í›‰È· ÛÙȘ μ˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ £¿Ï·ÛÛ˜, Û˘ÏÏÔÁÈ΋ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡,

∞ı‹Ó· 1997. ∞Ï. ΔÚ¿ÓÙ·-¡ÈÎÔÏ‹, Δ·Íȉ‡ÔÓÙ·˜ ÛÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ ÙËÓ ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡, CORPUS 9 (1999), Û. 32-41. ∞ÈÎ. ¢ÂÏ·fiÚÙ·, μ˘˙·ÓÙÈÓ¿ Ó·˘¿ÁÈ· Î·È ÂÓ¿ÏȘ Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ ÁÈ· ÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÎÂÚ·ÌÈ΋, Û˘ÏÏÔÁÈÎfi˜ ÙfiÌÔ˜ μ˘˙·ÓÙÈÓ¿ ∂Ê˘·ÏˆÌ¤Ó· ∫ÂÚ·ÌÈο, ∞ı‹Ó· 1999, Û. 118121. ªÔ˘Û›· ÛÙÔ μ˘ıfi, ∞ÊȤڈ̷ ÛÙÔ ∂Ù¿ ∏̤Ú˜ Ù˘ ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹˜ Ù˘ 13/6/1993. ªÂÁ¿Ï· ¡·˘¿ÁÈ·, ∞ÊȤڈ̷ ÛÙÔ ∂Ù¿ ∏̤Ú˜ Ù˘ ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹˜ Ù˘ 9/1/2000.

∞Ú¯·›· ¡·˘¿ÁÈ· ÛÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ, ∞ÊȤڈ̷ ÛÙÔ ∂Ù¿ ∏̤Ú˜ Ù˘ ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹˜ Ù˘ 3/9/2000.

– 47 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: ™Ù¿ı˘ KÏ‹Ì˘

– 48 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

™·ÎÂÏÏ¿ÚË ¡. ΔÚÈÎÔ›ÏË

∫ O I N ø N I K H ¢ I A ™ T P ø M AT ø ™ H ™ T H N K A §Y M N O T O Y 1 8 Ô ˘ K A I 1 9 Ô ˘ AIøNA*

∏

∂ÈÛ·ÁˆÁ‹

« K O I N ø N I K H ¢ I A ™ T P ø M AT ø ™ H ÛÙËÓ K¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ˘ 18Ô˘ & 19Ô˘ ·È.» Â›Ó·È ¤Ó· ÈÛÙÔÚÈÎfi ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ Ô˘ ‰ÂÓ ÙÔ

ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· Ë ÙÔÈ΋ ÈÛÙÔÚÈ΋ ¤Ú¢ӷ, ·Ó Î·È Ë ÂÚ›Ô‰Ô˜ ·˘Ù‹ Â›Ó·È Ë ÈÔ ÎÚ›ÛÈÌË ÛÙËÓ πÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ¡ÂÔÙ¤ÚˆÓ ÃÚfiÓˆÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÁÈ·Ù› ·fi ÙÔ 1700 ¤ˆ˜ ÙÔ 1850 ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÔÓÙ·È ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È ÂÈÛ˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Ô˘ ‰È·ÌfiÚÊˆÛ·Ó Î·ıÔÚÈÛÙÈο ÙË ‰ÔÌ‹ Ù˘ ∫·Ï˘ÌÓȷ΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. OÈ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Ù¿ÍÂȘ η٤ÎÙËÛ·Ó ‹ ¤¯·Û·Ó ÚfiÏÔ˘˜ Î·È ÂÍÔ˘Û›Â˜, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ¤¯Ô˘Ì ÌÈ· Ó¤· ‰È·ÌfiÚʈÛË Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰ÔÌ‹˜.

OÈ ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ËÁ¤˜ ¿Óˆ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ı¤Ì· Â›Ó·È ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜, ÁÈ·Ù›, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·Ô¯ÒÚËÛË ÙˆÓ ΔÔ‡ÚÎˆÓ ·fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ (1912), ·ÏÏ¿ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·Ô¯ÒÚËÛË ÙˆÓ πÙ·ÏÒÓ (1943) Î·È ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ Î·È ÙËÓ ∂Óۈ̿وÛË (1947), ÂÍ·Ê·Ó›ÛÙËÎ·Ó ·fi Ù· ∞گ›· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÔÈ ÙfiÌÔÈ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ٷ ÌÂÁ¿Ï· Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ 1800-1860 Î·È ÂÍ·Ê·Ó›ÛÙËÎ·Ó ÛÂÏ›‰Â˜ ÙˆÓ Î·ÙÔÈÓÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ∂Óۈ̿وÛË. ªÂ

*

∏ ÂÈÛ‹ÁËÛË ·ÔÙÂÏ› ÂÚ›ÏË„Ë ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ «¡ÂfiÙÂÚË πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ – ∫ÔÈÓˆÓÈ΋ ¢È·ÛÙڈ̿وÛË», Ô˘ ÚԤ΢„ ·fi ÙËÓ ÂÈÛ‹ÁËÛË ÛÙÔ π¢ã ¶ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi ™˘ÌfiÛÈÔ Ù˘ ™Ù¤Á˘ °Ú·ÌÌ. & Δ¯ÓÒÓ ¢ˆ‰/Ó‹ÛÔ˘, ÛÙË Ã¿ÏÎË, 6-9/7/ 05, Î·È ÂΉfiıËΠ·fi ÙȘ EΉfiÛÂȘ §È‚¿ÓË (2007).

– 49 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, ÏÂËÏ·Ù‹ıËÎ·Ó Ù· ∞گ›· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Î·È ÌÂÙ¿ ÂÙ¿¯ÙËÎ·Ó Û ·Ôı‹Î˜, ÁÈ· Ó· ‚ÚÔ˘Ó ÂÈÙ¤ÏÔ˘˜, Ù· ÂÓ·ÔÌ›ӷÓÙ·, ηχÙÂÚË Ù‡¯Ë ÌfiÏȘ ÙÒÚ·, ·fi ÙÔ 2002 Î·È ÌÂÙ¿. ∫·È Â›Ó·È ·Ó¿ÁÎË Ó· ÙÔÓ›ÛÔ˘Ì fiÙÈ ·˘Ù‹ Ë ÏÂËÏ·Û›· ‰ÂÓ Â›¯Â ηıfiÏÔ˘ ΛÓËÙÚ· ¤Ú¢ӷ˜. ™‹ÌÂÚ·, Â˘Ù˘¯Ò˜, ¤¯Ô˘Ì ÛÙ· ¯¤ÚÈ· Ì·˜ ¤Ó· ÚˆÙÔÁÂÓ¤˜ ÈÛÙÔÚÈÎfi ˘ÏÈÎfi ·Î¤Ú·ÈÔ, ÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ ·¿ ¯·Ù˙Ë-¡ÈÎfiÏ· ∫·Ï·‚ÚÔ‡. ∂Ófi˜ ÈÂÚ¤· Ô˘ ¤˙ËÛ ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 18Ô˘ Î·È ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·È. ™ÂÏ›‰Â˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ∏ÌÂÚÔÏÔÁ›Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ÚÒÙÔ˜ Ô ·Â›ÌÓËÛÙÔ˜ Á˘ÌÓ·Ûȿگ˘ °È¿ÓÓ˘ ∫Ï. ∑ÂÚ‚fi˜, ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù·. ŸÌˆ˜ Û‹ÌÂÚ· ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ Êˆ˜ Ӥ˜ ¿ÁÓˆÛÙ˜ ›Û·Ì ¯ı˜, ÛÂÏ›‰Â˜, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ë ·Ó¿‰ÂÈÍË Î·È ·ÚÔ˘Û›·ÛË ·ÔÙÂÏ› ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÔ‰›ÊË ¢·ÓÈ‹Ï ∞ÓÙ. ∑ÂÚ‚Ô‡, Û˘ÓÙ. Ï˘ÎÂÈ¿Ú¯Ë, ̤۷ ·fi ÙȘ ÛًϘ Ù˘ ÂÊËÌÂÚ›‰·˜ «∏ ∞ÚÁÒ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘».

O ··-∫·Ï·‚Úfi˜ ›¯Â ̤ÙÚÈ· ÌfiÚʈÛË, ·ÏÏ¿ ÂÎÙfi˜ ·fi ÈÂÚ¤·˜ ‹Ù·Ó ¤ÌÔÚÔ˜, ÂÈÛÔ‰ËÌ·Ù›·˜, Û˘Ì‚ÔÏ·ÈÔÁÚ¿ÊÔ˜, Â›ÙÚÔÔ˜ Î·È ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎfi˜ ÛÙÔÓ ªËÙÚÔÔÏÈÙÈÎfi ¡·fi Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜ ÙˆÓ ΔÛÈÎ¯Ô˘ÒÓ. ¢¿ÓÂÈ˙ ¯Ú‹Ì·Ù·, ‰ÈÂÙ¤ÏÂÛ ÂÈÛÙ¿Ù˘ Î·È ÚÔÂÛÙfi˜, Î·È ·ÎfiÌË, ÂÍÂϤÁË Î·È ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˜ ÙÔ˘ «∫ÔÈÓÔ‡» Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ˘Ôı¤ÛÂȘ. ªÂ ÂÚ¤ıÈÛÌ· ·˘Ù¤˜ ÙȘ Ӥ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜, Ô˘ ·ÓÙÏԇ̠·fi ÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ ··-∫·Ï·‚ÚÔ‡, Î·È ‚·ÛÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÛÙËÓ ˘¿Ú¯Ô˘Û· ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ηıÒ˜ Î·È Û ÌÈ· ‚·ÛÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ÁÈ· ÙË ¡ÂfiÙÂÚË ∂ÏÏËÓÈ΋ πÛÙÔÚ›· ı· ÚÔÛ·ı‹ÛÔ˘Ì ӷ ‰ÒÛÔ˘Ì ÌÈ· Û‡ÓÙÔÌË ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰È·ÛÙڈ̿وÛ˘, Ô˘ ÁÓÒÚÈÛÂ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ÛÙ· ÓÂfiÙÂÚ· ¯ÚfiÓÈ·.

¶·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ Δ¿ÍÂȘ

A

¶O ÙÔ 1700 ¤ˆ˜ ÙÔ 1850, ÛÙ· ÂηÙfi ÂÓ‹ÓÙ· ·˘Ù¿ ¯ÚfiÓÈ·, Û˘ÓÙÂ-

ÏÂ›Ù·È Ë ¤ÍÔ‰Ô˜ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ·fi ÙÔ ∫¿ÛÙÚÔ Ù˘ ÃÒÚ·˜. ªÂ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· Ù˘ ƒˆÛ›·˜ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô, Ë ÂÈÚ·Ù›· ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛËÌ·ÓÙÈο Î·È ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ÂÁηٷÏ›Ô˘Ó, Ì·˙Èο È·, ÙËÓ

– 50 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

·ÛÊ·Ï‹ ÙÔ˘˜ fiÏË, ÁÈ· Ó· ÎÙ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·ÈÓÔ‡ÚÈ· ÙÔ˘˜ fiÏË, ÛÙȘ ·Ú˘Ê¤˜ Ù˘ ÓfiÙÈ·˜ Ï·ÁÈ¿˜ ÙÔ˘ οÛÙÚÔ˘, Ë ÔÔ›· ¤¯ÂÈ ÏÔ‡ÛÈ· Î·È ¿ÓÂÙË ı¤· ÚÔ˜ ÙËÓ ÎÔÈÏ¿‰· ¶fiıÈ·˜-ÈÚÈÔ‡ Î·È ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ. ∞ÏÏ¿ Ë ¤ÍÔ‰Ô˜ Á›ÓÂÙ·È Ë ·ÈÙ›· ÁÈ· ÙÔÓ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi Ô˘ ¤˙ËÛ ÔÙ¤ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜. ∏ ÛÔÁÁ·ÏÈ›· Î·È Ë Ó·˘ÙÈÏ›· Ì·›ÓÔ˘Ó Û ÙÚԯȿ ηÏ¿˙Ô˘Û·˜ ·Ó¿Ù˘Í˘. ΔÔ ›‰ÈÔ Ë Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Ù˘ Á˘, Ë ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÏ·›Ô˘, Ë ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›· Î·È Ë ÌÂÏÈÛÛÔÎÔÌ›·, ·ÊÔ‡ ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ¤¯Ô˘Ó ÙÒÚ· ÙËÓ Î·ÙÔÈΛ· ÙÔ˘˜ ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜. ∞˘Ù‹ fï˜ Ë ÂÎÚËÎÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› Û˘ÛÛÒÚ¢ÛË ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ ·Á·ıÒÓ Î·È Î·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ· Û˘ÛÛÒÚ¢ÛË ÏÔ‡ÙÔ˘, Ô˘ ı· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ˆ˜ ˘Ô‰ÔÌ‹ ¿Óˆ ÛÙËÓ ÔÔ›· ı· ·Ó·‰ÂȯıÔ‡Ó, Ì ÈÔ Â˘‰È¿ÎÚÈÙ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ·’ fi,ÙÈ ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ÔÈ ÂÍ‹˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Ù¿ÍÂȘ: ∞) ∏ Δ¿ÍË ÙˆÓ ¶ÚÔÎÚ›ÙˆÓ. À‹Ú¯Â ¿ÓÙ·, ·ÏÏ¿ ÙÒÚ· Ì ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Á›ÓÂÙ·È Ôχ ÈÔ ÈÛ¯˘Ú‹, ηٷÈÂÛÙÈ΋ Î·È ‚›·ÈË ÛÙËÓ Â›ÛÚ·ÍË ÊfiÚˆÓ. ªÂ ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ·ÓÔ›ÁÂÈ ‚·ı‡ ¯¿ÛÌ· ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ Ù˘ Ì ÙÔ Ï·fi. ª·˙› Ù˘ «ÔÏÈÙ‡ÂÙ·È» Î·È Ô ∫Ï‹ÚÔ˜ Û ı¤Ì·Ù· ¶·È‰Â›·˜, ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ·ÍÈÒÓ, ¿ÛÎËÛ˘ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î.Ù.Ô., ·ÏÏ¿ Ì ÂÎÊÚ·ÛÙ‹ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÛÙ·ÛÈÌfiÙËÙ·˜, ÙËÓ ÎÚ›ÛÈÌË ÂÚ›Ô‰Ô ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·È., ÙÔ ‰ÂÛfiÙË πÂÚÂÌ›· ¶·ÙÂÏÏ¿ÎË. μ) ∫¿Ùˆ ·fi ÙËÓ ¿Ú¯Ô˘Û· Ù¿ÍË ÙˆÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ Î·È ÙÔ˘ ÂÈÛÎÔÈÎÔ‡ ηÙÂÛÙË̤ÓÔ˘, ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Ë Ù¿ÍË ÙˆÓ ÈÛ¯˘ÚÒÓ Ù˘ ÁÓÒÛ˘, Ë ÔÔ›· Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ¿Ú¯Ô˘Û· Ù¿ÍË ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·Ù›·˜, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ Ù·˘Ù›˙ÂÙ·È Ì’ ·˘Ù‹Ó. °) ™ÙË μ¿ÛË Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˘Ú·Ì›‰·˜ Ë Ù¿ÍË Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÔÈ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Â˜, ÔÈ ·ÁÚfiÙ˜, ÔÈ ÎÙËÓÔÙÚfiÊÔÈ, ÔÈ ÂÚÁ¿Ù˜ Î.Ï. ∞˘Ù‹ Ë Ù¿ÍË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÙÔÓ ÏÔ‡ÙÔ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜, ·ÏÏ¿, Ì ÙË ÊÔÚÔÏÔÁÈ΋ ηٷ›ÂÛË Ô˘ ˘Ê›ÛٷٷÈ, ˙ÂÈ ÛÂ Û˘Óı‹Î˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ÂÍ·ıÏ›ˆÛ˘ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÂÍ¿ÚÙËÛ˘, Ô˘ ÊÙ¿ÓÂÈ Ì¤¯ÚÈ Î·È Û ÌÔÚʤ˜ ‰Ô˘ÏÔ·ÚÔÈΛ·˜ ‹ ‰Ô˘Ï›·˜ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ «™ÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈ΋˜ μÈÔÌ˯·Ó›·˜». ¢) ª¤Û· ·fi ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÛÔÁÁ·ÏÈ›·˜ Î·È ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘ ·Ó·‰‡ÂÙ·È Ë ·ÛÙÈ΋ Ù¿ÍË Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, Ë ÔÔ›· ‰ÈÂΉÈΛ ÙÔÓ Î˘Ú›·Ú¯Ô ÚfiÏÔ ÛÙ· ÎÔÈÓÔÙÈο Ú¿ÁÌ·Ù· Î·È ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌ›ÛÂȘ

– 51 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÛÙË ‰ËÌÔÎÚ·Ù›· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜, ÛÙËÓ ∂Î·›‰Â˘ÛË Î·È ÛÙËÓ ÂÚÈÛÙÔÏ‹ Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÙˆÓ ‰ËÌÔÁÂÚfiÓÙˆÓ/‰ËÌ¿Ú¯ˆÓ, ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Î·È ı· ÊÙ¿ÛÂÈ Ó· Ù·ÂÈÓÒÓÂÈ ÎÔÈÓˆÓÈο Î·È Ì οı ÙÚfiÔ Ó· ÌÂÈÒÓÂÈ ÙÔ Î‡ÚÔ˜ ÙÔ˘˜.

OÈÎÈÛÙÈ΋ ∞ÓıÚˆÔÁˆÁÚ·Ê›·

O

Mø™,

ÚÈÓ ·ÎfiÌË ‚ÁÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· ÔÈ ‰È·¯ˆÚÈÛÙÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Ù¿ÍÂˆÓ Î·È ÛÙڈ̿وÓ, Ë ¤ÍÔ‰Ô˜ ·fi ÙÔ ∫¿ÛÙÚÔ ·fi ÙȘ ÚÒÙ˜ ‰ÂηÂٛ˜, Ì ÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜-ÁÂÈÙÔÓȤ˜ Ù˘ Ó¤·˜ fiÏ˘, Ù˘ ÃÒÚ·˜, ÛËÌÂÈÒıËΠÌÈ· ȉÈfiÌÔÚÊË ÔÈÎÈÛÙÈ΋ ‰È·ÛÙڈ̿وÛË. ∏ ÁˆÏÔÁÈ΋ ÌÔÚÊÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ¢ڇÙÂÚÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ ¤Íˆ ·fi ÙÔ Î¿ÛÙÚÔ ÚÔÛʤÚÂÈ ÙÚÂȘ Â¿ÏÏËϘ Ï·ÁȤ˜, Ô˘ ÍÂÎÈÓ¿Ó ·fi ÙȘ ·Ú˘Ê¤˜ ÙÔ˘ οÛÙÚÔ˘ Î·È ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÚÔ˜ Ù· ‰˘ÙÈο. ∫·È ÔÈ ÙÚÂȘ Ï·ÁȤ˜ ¤¯Ô˘Ó ÓfiÙÈÔ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi Î·È Û’ ·˘Ù¤˜ ı· ÎÙ›ÛÔ˘Ó ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ÙË Ó¤· ÙÔ˘˜ fiÏË, Ë ÔÔ›· ‰È·ı¤ÙÂÈ ÙȘ ηχÙÂÚ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ: ÙËÓ ·fiÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÂÚ›Ô˘ ÙÚÈÒÓ ¯ÈÏÈÔ̤ÙÚˆÓ ·fi ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ Ù˘ ¶fiıÈ·˜, ÒÛÙ ӷ ÚÔÏ·‚·›ÓÂÈ Ó· ηٷʇÁÂÈ ÛÙÔ Î¿ÛÙÚÔ Û ÂÚ›ÙˆÛË ·fi‚·Û˘ ÂÈÚ·ÙÒÓ, ÙÔ ‡„ˆÌ·, ÁÈ· Ó· ÌËÓ ¤¯ÂÈ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ·fi ÙȘ ÓÂÚÔÔÓÙ¤˜ ÙÔ˘ ¯ÂÈÌÒÓ·, Î·È ÙÔ ÓfiÙÈÔ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi, ÁÈ· Â›Ó·È ˙ÂÛÙ¿ Ù· Û›ÙÈ· ÙÔ ¯ÂÈÌÒÓ·. ¢ËÏ·‰‹, Ë Ó¤· fiÏË Û˘ÁΤÓÙÚˆÓ fiϘ ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ Ô˘ Â¤‚·ÏÏ·Ó ÔÈ ·Ú¯¤˜ Ù˘ ÔÈÎÈÛÙÈ΋˜ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ŸÌˆ˜ ÙËÓ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÂÓfiÙËÙ· ı· ÙË ‰È·Û¿ÛÂÈ Ë ÔÈÎÈÛÙÈ΋ ÁˆÁÚ·Ê›·. ™ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ ¶ÚÔ‰ÚfiÌÔ˘ Î·È ÛÙȘ Û˘ÓÔÈ˘ £¤ÓÈ·, °·Î¯¿˜ Î·È ∫ÔηϷÚÈ¿ (ÕÁÈÔ˜ ÷ڿϷÌÔ˜), ¯Ù›˙ÂÈ Ù· Û›ÙÈ· Ù˘ Ë ÊÙˆ¯ÔÏÔÁÈ¿, ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Â˜, ÂÚÁ¿Ù˜, ËÌÈÔÓËÁÔ› Î.Ï. ™ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜, Ù· ΔÛ›ÎÔ˘(‰)·, ÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ Ù˘ ÌÂÛ·›·˜ Ï·ÁÈ¿˜, Ô˘ ›¯Â ·ÚÈÛÙÂÚ¿ Ù˘ Ù· £¤ÓÈ· Î·È ÙÔÓ °È·Î¯¿ Î·È ‰ÂÍÈ¿ Ù˘ ÙËÓ ∫ÔηϷÚÈ¿, ‰È¿ÏÂÍ·Ó Ó· Ì›ÓÔ˘Ó, ‹‰Ë ÚÈÓ ÙÔÓ ·ÈÒÓ· Ù˘ ÂÍfi‰Ô˘ - ·fi Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 17Ô˘ ·È., ÔÈ Â˘Î·Ù¿ÛÙ·ÙÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ, ÔÈ ¿Ú¯ÔÓÙ˜, ÔÈ ·ÚÈÛÙÔÎÚ¿Ù˜, ηÂÙ·Ó·›ÔÈ Î·È Ù· Û˘Ó·Ê‹ ÎÔÈÓˆÓÈο ÛÙÚÒÌ·Ù· Ù˘ ·ÓÒÙÂÚ˘ Ù¿Í˘.

– 52 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Δ· Û›ÙÈ· ÛÙÔÓ ¶Úfi‰ÚÔÌÔ Â›Ó·È Ù· ÌÈÛ¿ Û ̤ÁÂıÔ˜ ·’ fi,ÙÈ Ù· Û›ÙÈ· Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜ – Ë ∫ÔηϷÚÈ¿ ı· ÎÙÈÛÙ› ·ÚÁfiÙÂÚ· Î·È ı· ¤¯ÂÈ Û‡ÓıÂÛË ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ fiÌÔÈ· Ì ·˘Ù‹ ÙÔ˘ ¶ÚÔ‰ÚfiÌÔ˘. OÈ ‰‡Ô ·˘Ù¤˜ ÔÈÎÈÛÙÈΤ˜ ˙ÒÓ˜, ηıÒ˜ ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÙË ÌÂÁ¿ÏË Ï·Áη‰È¿, Ë ÏÂÁfiÌÂÓË «§·Áο Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜», ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ·ÓÙÈ·ÏfiÙËÙ·. OÈ ÌÂÓ ·˘ÙÔ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ «™·ÚÙÈ¿Ù˜», ‰ËÏ·‰‹ ÊÙˆ¯Ô›, ÏÈÙÔ‰›·ÈÙÔÈ Î·È ÛÎÏËÚ·ÁˆÁË̤ÓÔÈ, ÔÈ ‰Â η˘¯ÈÔ‡ÓÙ·È ˆ˜ «∞ıËÓ·›ÔÈ», ‰ËÏ·‰‹ ÔÏÈÙÈṲ̂ÓÔÈ, ÌÔÚʈ̤ÓÔÈ, ΢ڛ·Ú¯ÔÈ Î·È «·ÓÂÈ̤ӈ˜ ‰È·ÈÙÒÌÂÓÔÈ». ™ÙÔ ¯ÒÚÔ ·˘Ùfi ·ÓÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ıËηÓ, ÚÈÓ ÙË Ì·˙È΋ ¤ÍÔ‰Ô (Ù¤ÏË ÙÔ˘ 17Ô˘ ·È.), Ù· ÚÒÙ· ÌÂÁ¿Ï· Û›ÙÈ· Ù˘ ÃÒÚ·˜. ªÂٷ͇ ÙˆÓ ‰‡Ô ÔÈÎÈÛÙÈÎÒÓ ˙ˆÓÒÓ ı· ÂΉËψıÔ‡Ó ·ÚÁfiÙÂÚ· ¤ÓÔϘ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Î·È ı· ¯˘ı› ·›Ì·, ÂÍ·ÈÙ›·˜ ηٷ›ÂÛ˘ Ô˘ ·ÛÎÔ‡Û·Ó ÔÈ ‰ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ Ì ÙË ÛÎÏËÚ‹ ÊÔÚÔÏÔÁ›· Î·È ÙË ¯·ÌËÏ‹ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Ô˘ Â¤‚·ÏÏ·Ó ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ·Ú¿ ÙËÓ ··›ÙËÛË ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Î·È Ù˘ ·ÛÙÈ΋˜ Ù¿Í˘ ÁÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË. ∏ ÔÈÎÈÛÙÈ΋ ·ÓıÚˆÔÁˆÁÚ·Ê›· ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÙËÓ ·ÓÙ·Ó¿ÎÏ·ÛË Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰È·ÛÙڈ̿وÛ˘, ÙËÓ ÔÔ›· ¿Ú¯ÈÛ ӷ ÙËÓ Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ› Ë Î·Ï˘ÌÓȷ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙÔ ·ã ÌÈÛfi ÙÔ˘ 19Ô˘ ·È. ∞ÏÏ¿ ·˜ ‰Ô‡Ì ÙÔ Ò˜ ÔÏÈÙ‡ÔÓÙ·È Ë ¿Ú¯Ô˘Û· Ù¿ÍË Î·È Ë ·ÛÙÈ΋ Ù¿ÍË ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹ Î·È Ó· ‰Ô‡ÌÂ, Û˘ÓÔÏÈο, ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ù·ÍÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜.

OÈ ¶ÚfiÎÚÈÙÔÈ

M

ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ Ù˘ ÔıˆÌ·ÓÈ΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Î·È ÛÙ· fiÚÈ· ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Î·È ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ Ô˘ ¤ıÂÙÂ Ë À„ËÏ‹ ¶‡ÏË, ÔÈ ÚfiÎÚÈÙÔÈ ‹ ÚÔÂÛÙÔ› ‹ ÌÂÙ¿ ‰ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜, ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˘Ú·Ì›‰·˜. ∂›Ó·È Ë ¿Ú¯Ô˘Û· Ù¿ÍË, Ë ÔÔ›· ·ÛΛ fi¯È ÌfiÓÔ ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ·ÏÏ¿ Î·È ÙË ‰ÈηÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ηÈ, ÚÔÊ·ÓÒ˜, ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ÛÙËÓ Â›ÛÚ·ÍË ÙˆÓ ÊfiÚˆÓ. ∞˜ ‰Ô‡Ì ÙË ‰Ú¿ÛË Ù˘ Û ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ÛÙÈÁ̤˜ Ô˘ ˘‹ÚÍ·Ó ÛÙ·ıÌfi˜ ÛÙË ÓÂfiÙÂÚË ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘.

E™A

– 53 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

π. ΔÔ ÌÔ›Ú·ÛÌ· Ù˘ Á˘ (1700-1850). ΔËÓ ÎÚ›ÛÈÌË ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ÂÍfi‰Ô˘ ·fi ÙÔ ∫¿ÛÙÚÔ, 1700-1850, Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÔÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ˜ Û˘Ì‚ÔÏ·ÈÔÁÚ·ÊÈΤ˜ Ú¿ÍÂȘ ÁÈ· ÂÓÔÈÎÈ¿ÛÂȘ Î·È ˆÏ‹ÛÂȘ ÁˆÚÁÈÎÒÓ Î·È ÎÙËÓÔÙÚÔÊÈÎÒÓ ÂÎÙ¿ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÛ›Ô˘. ∏ Ù¿ÍË ÙˆÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ ¤¯ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· Î·È ÙȘ ÛÊÚ·Á›‰Â˜ Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙ·˜ Ú‡ıÌÈÛ ÙÔ È‰ÈÔÎÙËÛÈ·Îfi Î·È ÙȘ ¯Ú‹ÛÂȘ Á˘ Ì ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Ô˘ ÂΛÓË ¤ÎÚÈÓÂ. ∫·È ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙËÓ ∂ÎÎÏËÛ›·, Ë ÔÔ›· Û˘Ó¤Ù·ÛÛÂ Î·È ÂΛÓË ÚÔÈÎÔÛ‡Ìʈӷ Î·È Ù· ÂÈ·ڈÓ Ì ÙȘ ‰ÈΤ˜ Ù˘ ÛÊÚ·Á›‰Â˜, ÌÔÈÚ¿˙·Ó ÙËÓ Î·ÏÏÈÂÚÁ‹ÛÈÌË ÁË, ΢ڛˆ˜ Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ÂÓÔÈΛ·Û˘, Ë ÔÔ›· fï˜, Ì ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙˆÓ ‰ÂηÂÙÈÒÓ, ̤۷ ·fi ÙËÓ ¿Ù˘Ë Û˘Ì‚ÔÏ·ÈÔÁÚ·ÊÈο ·ÏÏ¿ ·Ó›Û¯˘ÚË ÛÙËÓ Ú¿ÍË ¯ÚËÛÈÎÙËÛ›·, ÌÂÙ·ÙÚ¿ËΠ۠ȉÈÔÎÙËÛ›·. ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› Î·È ÈÛÙÔÚÈÔ‰›Ê˜ ¤ÁÚ·„·Ó ÁÈ· «·‰È˘ Ô˘ Û˘ÓÙÂϤÛÙËÎ·Ó ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹», ·ÏÏ¿ fiÏÔÈ ¤ÌÂÈÓ·Ó Û’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÈÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋ ‰È·›ÛÙˆÛË Î·È ‰ÂÓ ÚÔ¯ÒÚËÛ·Ó ÈÔ ¤Ú·, ÂÓÒ ·ÔÙÂÏ› ÙÔ Ì›˙ÔÓ ı¤Ì· Ù˘ ÈÔ ÎÚ›ÛÈÌ˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ Ô˘ ÁÓÒÚÈÛ ÔÙ¤ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜, ÁÈ·Ù› ·˘Ùfi ÙÔ ÌÔ›Ú·ÛÌ· Ù˘ Á˘ ·Ó¤‚·Û ÙËÓ ¿Ú¯Ô˘Û· Ù¿ÍË Î·È ÙËÓ Î·Ù¤ÛÙËÛ ȉÈÔÎÙ‹ÙË ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÈÎÒÓ Î·È ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ÛÈÌˆÓ ÂÎÙ¿ÛÂˆÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ¿ÓÙˆ˜ Â›Ó·È fiÙÈ fiϘ ÔÈ ÌÂÁ¿Ï˜ ÔÈÎÈÛÙÈΤ˜ ˙ÒÓ˜ fiˆ˜ Î·È ÔÈ Â‡ÊÔÚ˜ ÂÎÙ¿ÛÂȘ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ·fi ÈÚÈfi ÚÔ˜ ¶fiıÈ·, ÛÙË ÏÂοÓË ÙÔ˘ ¶·ÓfiÚÌÔ˘, ·fi ∂ÏȤ˜ ÚÔ˜ ∫·ÓÙÔ‡ÓÈ, ÛÙÔ μ·ı‡ Î·È ÛÙ· ™ÙË̤ÓÈ·, ·Ó‹Î·Ó Û ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ, οÙÈ Ô˘ ‚‚·ÈÒÓÂÙ·È Î·È Û‹ÌÂÚ· Ì ٷ ÂÒÓ˘Ì· ȉÈÔÎÙËÙÒÓ - ÎÏËÚÔÓfïÓ. ππ. ∏ ∞Ô¯‹ ·fi ÙËÓ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ’21. ΔÔ Û¿ÏÈÛÌ· Ù˘ ÂıÓÂÁÂÚÛ›·˜ ¤ÊÂÚ ·fi ÙËÓ ¶¿ÙÌÔ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Ô ÊÈÏÈÎfi˜ ∂˘¿ÁÁÂÏÔ˜ ª·˙·Ú¿Î˘, Ô ÔÔ›Ô˜ ηÏÔ‡Û ÙÔ Ï·fi ÛÙ· fiÏ·. OÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ÂÓıÔ˘ÛÈ¿ÛÙËÎ·Ó ·fi ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· Ù˘ ∂·Ó¿ÛÙ·Û˘, ¤Î·Ì·Ó ·Ì¤Ûˆ˜ Ï·˚΋ Û˘Ó¤Ï¢ÛË ÛÙÔ ª·(Á·)˙›, Ô˘ ‹Ù·Ó ÌÈ· ÌÈÎÚ‹ Ï·Ù›·, ÛÙÔ ÂÌÔÚÈÎfi ΤÓÙÚÔ Ù˘ ÃÒÚ·˜ Î·È ÛÙÔ Ì¤ÛÔ ÙÔ˘ ÎÂÓÙÚÈÎÔ‡ ‰ÚfiÌÔ˘ Ù˘ ÃÒÚ·˜ Ô˘ ¤ÓˆÓ ÙËÓ ¶·Ó·ÁÈ¿ Ì ÙË ™Î¿ÊË, Î·È ÂͤÏÂÍ·Ó ÔÏ·Ú¯ËÁÔ‡˜. ∞˘ÙÔ› Ì ÙÔ˘˜ Ô·‰Ô‡˜ ÙˆÓ ·Ó¿Ï·‚·Ó Ó· ÂÚÈÔÏÔ‡Ó Î·È Ó· ÂϤÁ¯Ô˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Ù˘ fiÏ˘ Î·È ÙÔ˘ ∫¿ÛÙÚÔ˘. ŸÚÈÛ·Ó Î·È ‚ÈÁÏ¿ÙÔÚ˜ ÛÙ· ‚Ô˘Ó¿ Î·È ·ÁÁÂÏÈÔÊfiÚÔ˘˜ ÛÙ· ¯·ÌËÏ¿. ÕÚ¯ÈÛ·Ó Ó· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒ-

– 54 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÓÔ˘Ó ÔÏÂÌÔÊfi‰È· ηÈ, ÁÂÓÈÎÒ˜, ÂÙÔÈÌ¿˙ÔÓÙ·Ó ÁÈ· ÔÏÂÌÈΤ˜ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ. ŸÌˆ˜ ÔÈ ¿Ú¯ÔÓÙ˜ Î·È Ô Â›ÛÎÔÔ˜ πÂÚÂÌ›·˜ ¶·ÙÂÏÏ¿Î˘ ÚÔÛ·ıÔ‡Û·Ó Ó· ·ÔÙÚ¤„Ô˘Ó ÙÔ Ï·fi ·fi ÙËÓ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË, Ì ÙËÓ ÂÈıÒ ·ÏÏ¿ Î·È Ì ÙË ‚›·. ∞ÔÙ¤ÏÂÛÌ·, Ô Ï·fi˜ ¯ˆÚ›ÛÙËΠ۠‰‡Ô ÛÙÚ·Ùfi‰·, ÛÙÔ˘˜ «ÙÔÏÌËÚÔ‡˜», Ì ·Ú¯ËÁfi ÙÔ ªÈ¯¿ÏË ƒÂ˝ÛË, Î·È ÛÙÔ˘˜ «ÓÔ˘Ó¯›˜ Î·È ÓÔÈÎÔ΢ڷ›Ô˘˜». ∏ ·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË ÙˆÓ ‰‡Ô ÎfiÛÌˆÓ ¤ÊÙ·Û ̤¯ÚÈ Î·È ÛÙȘ ¤ÓÔϘ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Î·È ÙÔÓ ÊfiÓÔ ÙÚÈÒÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ, ÙˆÓ ª·Ú·ÁÎÔ‡, ¶ËÁÔ‡ÓÈ· Î·È ∫·ÛÙ‹. ∫·È ÔÈ ÙÚÂȘ ·Ó‹Î·Ó ÛÙËÓ ·Ú¿Ù·ÍË ÙÔ˘ ªÈ¯. ƒÂ˝ÛË. ∞¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ·Ú¯fiÓÙˆÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Î·È ÙȘ ÌÂıԉ‡ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÒÛÙ ӷ Ì›ÓÂÈ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ Ì·ÎÚÈ¿ ·fi οı ÎÈÓËÙÔÔ›ËÛË, Ô ¶·ÙÚȿگ˘ ∞ÏÂÍ·Ó‰Ú›·˜ ¶·ÁÎÒÛÙ·˜ £ÂfiÊÈÏÔ˜, Ô˘ ÁÈ· ¯¿ÚË ÙÔ˘ ∞ÁÒÓ· ÂÁη٤ÏÂÈ„Â ÙÔ ıÚfiÓÔ ÙÔ˘ Î·È ÂÁηٷÛÙ¿ıËΠÛÙËÓ ¶¿ÙÌÔ Û·Ó ¤Ó·˜ ·Ïfi˜ Ú·ÛÔÊfiÚÔ˜, ¤ÛÙÂÈÏ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÛÙÔ˘˜ ÚÔÎÚ›ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔÓ Â›ÛÎÔÔ ¶·ÙÂÏÏ¿ÎË (27 ∞ÚÈÏ›Ô˘ 1821), ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó· ÙÔ˘˜ ·Ê˘Ó›ÛÂÈ. ªÂٷ͇ ¿ÏÏˆÓ ÁÚ¿ÊÂÈ: «∫·ÈÚfi˜ ›ӷÈ, Ù¤ÎÓ· ÌÔ˘, Ó· Ê·Ó‹Ù Úfiı˘ÌÔÈ ˙Ëψٷ› ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ηÏÔ‡ Î·È ‚ÔËıÔ› ¤ÓıÂÚÌÔÈ, ηٿ Ì›ÌËÛÈÓ ÙˆÓ ÏÔÈÒÓ ÔÌÔÁÂÓÒÓ Ì·˜. μ¿ÏÂÙ ηϿ ÂȘ ÙÔÓ ÓÔ˘Ó Û·˜ fiÙÈ ·fi fiÛ·˜ ‰˘ÛÙ˘¯›·˜ ‰‡Ó·Ù·È Ó· ¿ıÂÈ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜, Ë ϤÔÓ ··ÚËÁfiÚËÙÔ˜ Â›Ó·È Ë ‰Ô˘Ï›·» Î.Ï ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ, Ì ÌÈ· ¿ÏÏË ·Ó¿ÁÓˆÛË Ô˘

Ó· ˘ÔÏÔÁ›˙ÂÈ ÙË ‚·Ú‡ÙËÙ· ÙˆÓ Ï¤ÍˆÓ, Ú¤ÂÈ Ó· ·ÍÈÔÏÔÁËıÔ‡Ó ·ÎfiÌË Î·È Û·Ó ‚ÚÈÛȤ˜: «Î·ÈÚfi˜ ›ӷÈ...», «‚¿ÏÙ ÙÔ Î·Ï¿ ÂȘ ÙÔÓ ÓÔ˘Ó Û·˜...» (ÔÈ ˘ÔÁÚ·ÌÌ›ÛÂȘ ‰ÈΤ˜ Ì·˜). ¶ÏËÓ fï˜, ÚfiÎÚÈÙÔÈ Î·È ‰ÂÛfiÙ˘ ‰ÂÓ Âı›ÁËÛ·Ó, ¤ÌÂÈÓ·Ó „‡¯Ú·ÈÌÔÈ. ¶¿ÓÙˆ˜, ÌÂÙ¿ ·fi ÙȘ «Û˘ÛÙ¿ÛÂȘ» ·˘Ù¤˜ ·ÏÏ¿ ηÈ, ΢ڛˆ˜, οو ·fi ÙËÓ ›ÂÛË ÙÔ˘ Ï·Ô‡, ÔÈ ÚfiÎÚÈÙÔÈ Î·È Ô ‰ÂÛfiÙ˘ ‰‹ÏˆÛ·Ó Úfiı˘ÌÔÈ Ó· ÌÔ˘Ó ÛÙÔÓ ·ÁÒÓ·, ¯ˆÚ›˜ fï˜ ÔÙ¤ ·˘Ùfi Ó· Á›ÓÂÈ Ú¿ÍË. πππ. OÈ Î·Ù·¯Ú‹ÛÂȘ & Ë Ï·˚΋ ÂͤÁÂÚÛË ÙÔ˘ 1837. ªÂÙ¿ ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ 1821, Ì ÙË Û‡ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, Î·È ÂÓÒ ÙÔ 1837 Ë ÊÔÚÔÏÔÁ›· ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Û ̿ÛÙÈÁ·, Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÎÚ›ıËΠ‡ÔÙË ÁÈ· ηٷ¯Ú‹ÛÂȘ. ™˘ÛÙ¿ıËΠ∂ÏÂÁÎÙÈ΋ ∂ÈÙÚÔ‹ ÁÈ· ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙˆÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜. ∏ ∂ÈÙÚÔ‹ ‹ÏÂÁÍ ٷ ‚È‚Ï›· Î·È ‰È·›ÛÙˆÛ fiÚÁÈÔ Î·Ù·¯Ú‹ÛˆÓ. ΔÔ fiÚÈÛÌ·

– 55 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÙÔ˘ ÂϤÁ¯Ô˘ η٤ÁÚ·„ ÙÚÂȘ ÌfiÓÔ ‰ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ Ô˘ ‰Â ¯ÚÒÛÙ·Á·Ó Î·È ÔÈ ¿ÏÏÔÈ Ê¤ÚÔÓÙ·Ó Ó· ¯ÚˆÛÙ¿Ó ¤Ó· ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ ÔÛfi ÛÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·, ÙÔ ÔÔ›Ô ‹Ù·Ó Î·È ·‰‡Ó·ÙÔ Ó· ÂÈÛÚ·¯ı› ·fi ÙÔ˘˜ ÔÊÂÈϤÙ˜ ÁÈ·Ù› ÛÙÔ ÌÂٷ͇ ›¯·Ó Âı¿ÓÂÈ. ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, ÔÈ ‰ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·È. ηٷ¯Ú¿ÛÙËÎ·Ó ÙÔ ¯Ú‹Ì· ÙÔ˘ ∫ÔÈÓÔ‡. Δ· ·Ú¯Â›· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÂÍ·Ê·Ó›ÛÙËÎ·Ó ·fi ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ̤Á·ÚÔ Î·È fiÛÔÈ ÚfiÏ·‚·Ó Ó· Ù· ÍÂÊ˘ÏÏ›ÛÔ˘Ó, ¿ÓÙÏËÛ·Ó ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜, ÚÔÊ·ÓÒ˜ ¤ÌÌÂÛ˜, ÙȘ Ôԛ˜ Î·È ‰È¤ÛˆÛ·Ó ÛÙ· ‚È‚Ï›· ÙÔ˘˜.

OÈ ‰È¿‰Ô¯ÔÈ fï˜ ‰ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÌË ‰ËÌ¢Ù› Ë ÂÚÈÔ˘Û›· ÙˆÓ ‰ËÌÔÁÂÚfiÓÙˆÓ, Ô˘ ›¯·Ó ÎÏËÚÔÓÔÌ‹ÛÂÈ Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜, ‚Ú‹Î·Ó ÙËÓ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘˜, ‹È· ÎÔÈÓˆÓÈο χÛË: Ó· ÂÈ‚ÏËı› ¤ÎÙ·ÎÙË ÊÔÚÔÏÔÁ›· ÛÙÔ Ï·fi, ÒÛÙ ӷ ÎÏ›ÛÂÈ Ë «Ì·‡ÚË ÙÚ‡·» ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔÙÈÎÔ‡ Ù·Ì›Ԣ. ∫¿ÙÈ ‚¤‚·È· Ô˘ ¤Î·Ó ÙÔ Ï·fi Ó· ·ÓÙȉڿÛÂÈ ‰˘Ó·ÌÈο, Ì ÁÂÓÈ΋ Ï·˚΋ ÂͤÁÂÚÛË, ‚›·È˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Î·È ·ÈÌ·ÙËÚ¿ ÂÂÈÛfi‰È·. ∏ ‰ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·, fiˆ˜ Î·È ÙÔ 1821 ÛÙËÓ ¤ÎÚËÍË Ù˘ ∂·Ó¿ÛÙ·Û˘, ·Ú¯›˙ÂÈ Î·È ¿ÏÈ Ó· ¯¿ÓÂÈ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ. ∞ÏÏ¿ ÙÔ 1937 ı· ¤¯ÂÈ ÛÔ‚·Ú‹ Û˘Ó¤¯ÂÈ·.

IV. ∏ ∞ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÛÙ· °Ú¿ÌÌ·Ù·. ΔÔ ∫›ÓËÌ· ÙÔ˘ 1837 ‹Ù·Ó Ë ÚÒÙË Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ Ï·Ô‡, Ó· ˘ÔÁÚ·ÌÌ›ÛÔ˘ÌÂ, fi¯È ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ΔÔ‡ÚÎÔ˘ ‰˘Ó¿ÛÙË, ·ÏÏ¿ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ Ô˘ ÙÔÓ Î·Ù·›Â˙·Ó. ∫·È Ë ÈÛÙÔÚ›· Û˘Ó¯›˙ÂÙ·È. ΔÚ›· ¯ÚfiÓÈ· ÌÂÙ¿, ÌfiÏȘ Û˘Ó‹ÏıÂ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ·fi ÙËÓ ÙÚ›¯ÚÔÓË ÂÚÈ¤ÙÂÈ· Ù˘ ∂˘ÏÔÁÈ¿˜ Î·È Ù˘ ¶·ÓÔ‡ÎÏ·˜, ı·Ó·ÙÈο Ô˘ ˘Ô¯Ú¤ˆÛ·Ó ÙÔ Ï·fi Ó· ‰È·ÛÎÔÚÈÛÙ› ÛÙ· Á‡Úˆ ÓËÛÈ¿ (Δ¤ÏÂÓ‰Ô, ¡ÂÚ¿, æ¤ÚÈÌÔ Î.¿.) Î·È Û ·ÔÌÔӈ̤ÓÔ˘˜ Û˘ÓÔÈÎÈÛÌÔ‡˜ (¶·ÏÈfiÓËÛÔ Î.¿.), Ë ÎÔÈÓˆÓ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Â·Ó‹Ïı ÛÙ· ÎÔÈÓˆÓÈο Ù˘ ̤و·, ÁÈ·Ù› Ô‡ÙÂ Ë ÊÔÚÔÏÔÁ›· ¿ÏÏ·ÍÂ, Ô‡Ù ÙÔ ·›ÙËÌ¿ ÙÔ˘ ÁÈ· ηχÙÂÚË ∂Î·›‰Â˘ÛË ‚ڋΠ·ÓÙ·fiÎÚÈÛË. ∏ ÂͤÁÂÚÛË ÚÔ¯ˆÚ› ÛÙË ‰Â‡ÙÂÚË Â·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ Ù˘ Ú¿ÍË, ÙËÓ ÔÔ›· ÎÚ›ÓÔ˘Ì ۈÛÙfi Ó· ÔÓÔÌ¿ÛÔ˘Ì «ªÔÚʈÙÈ΋ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË» Ù˘ ÓÂfiÙÂÚ˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ∫·È ÛÙÔÓ fiÚÔ «ªÔÚʈÙÈ΋ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË» ‰›ÓÔ˘Ì ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ô˘ ›¯Â ·˘Ù‹ ˆ˜ ÈÛÙÔÚÈÎfi Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Î·È ‰È·‰Èηۛ· Û ÌÂÁ¿Ï˜ ¯ÒÚ˜ Î·È Âȉ›ˆÎ fi¯È ÌfiÓÔ ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÌÂÙ·ÚÚ‡ı-

– 56 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÌÈÛË ·ÏÏ¿ ÙË Û˘ÓÔÏÈ΋ ∞ÏÏ·Á‹ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. °È·Ù› ›¯Â Ù¤ÙÔÈ· ȉÂÔÏÔÁÈ΋ ÔÈfiÙËÙ· Ë «ªÔÚʈÙÈ΋ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË» ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ, ηıÒ˜ Ù· ı¤Ì·Ù· ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Ù· ¤ıÂÛ ̤۷ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ Û˘ÓÔÏÈ΋˜ ∞ÏÏ·Á‹˜, Ë ÔÔ›· Û˘ÌÂÚÈÏ¿Ì‚·Ó ÙËÓ OÈÎÔÓÔÌ›· (ÊÔÚÔÏÔÁ›·, ¤ÏÂÁ¯Ô ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ ‰ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Î.Ï.), ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÀÁ›·˜, ÙË ¢ËÌÔÎÚ·Ù›· Î·È §·˚΋ ∫˘ÚÈ·Ú¯›·, ÙË ‰È·Ê¿ÓÂÈ· Î·È ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘ ·˘ÙÔ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜. ∞¤Ó·ÓÙÈ Û’ ·˘Ù‹ ÙË «ªÔÚʈÙÈ΋ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË» ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ÔÈ ÚfiÎÚÈÙÔÈ Ì·˙› Ì ÙÔ ‰ÂÛfiÙË ¶·ÙÂÏÏ¿ÎË ·ÓÙÈÛÙ¿ıËηÓ, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ˆÌ‹ ‚›· Ô˘ ¤ÊÙ·ÛÂ, Î·È ¿ÏÈ, ̤¯ÚÈ Î·È Û ÊfiÓÔ˘˜ ÔÏÈÙÒÓ.

O ∫Ï‹ÚÔ˜

T

O ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ ··-∫·Ï·‚ÚÔ‡ ÍÂÎÈÓ¿ ·fi ÙÔ ¤ÙÔ˜ 1794. OÈ

ÈÂÚ›˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÛÙË Û˘ÓÙÚÈÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ÏÂÈÔ„ËÊ›·, ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙȘ Ï·˚Τ˜ Ù¿ÍÂȘ. ŸÌˆ˜ Ë ∂ÎÎÏËÛ›· ÛÙÔ ÚfiÛˆÔ ÙÔ˘ ‰ÂÛfiÙË ¶·ÙÂÏÏ¿ÎË Â›Ó·È ¤Ó·˜ ·Ú¿ÏÏËÏÔ˜ ·Ê¤ÓÙ˘ ÙÔ˘ Ï·Ô‡, Û˘ÓÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˜ Ì ÙÔ˘˜ ÚÔÎÚ›ÙÔ˘˜. ¶ÏËÓ fï˜ Û‡ÛÛˆÌÔ˜ Ô ÎÏ‹ÚÔ˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ı· Û˘ÁÎÚÔ˘ÛÙ› ·ÓÔÈÎÙ¿ Ì ÙÔÓ Â›ÛÎÔÔ ¶·ÙÂÏÏ¿ÎË Î·È ı· ÙÔÓ Î·Ù·ÁÁ›ÏÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ÔÏÈÙ›· ÙÔ˘ ÛÙÔ ¶·ÙÚÈ·Ú¯Â›Ô Î·È ÛÙÔÓ ∞Á¿ Ù˘ ƒfi‰Ô˘, ÁÈ· Ó· ·ԉ›ÍÂÈ ÙÔ˘˜ ÂÈÁÂÓfiÌÂÓÔ˘˜ fiÙÈ Ô ·Ïfi˜ ·¿˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÛÙÚÒÌ· ̤۷ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙÔ˘ ÎÏ‹ÚÔ˘. O ¶·ÙÂÏÏ¿Î˘ ı· ÂÍÔÚÈÛÙ› ÁÈ· ÙÚ›· ¯ÚfiÓÈ· ÛÙË §¤ÚÔ, ·ÏÏ¿ ÌÂÙ¿ ÙËÓ Â¿ÓÔ‰fi ÙÔ˘, Ì ·fiÊ·ÛË Ù˘ πÂÚ¿˜ ™˘Ófi‰Ô˘ ÙÔ˘ ¶·ÙÚÈ·Ú¯Â›Ô˘(!), ı· ÙÈ̈ڋÛÂÈ Ì ·ÚÁ›·, ÛÙȘ 18 ª·ÚÙ›Ô˘ 1836, ÙÔ˘˜ ÙÚÂȘ ÈÂÚ›˜ Ô˘ ›¯·Ó ¿ÂÈ ÛÙË ƒfi‰Ô ÁÈ· Ó· ÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ÙËÓ ∫·Ù·ÁÁÂÏ›· fiÏˆÓ ÙˆÓ ÈÂÚ¤ˆÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÙÔ˘˜ ÷Ù˙Ë-¡ÈÎfiÏ·Ô ∫·Ï·‚Úfi, ∫ˆÓ/ÓÔ ∫ÔÓÙfi‰È·ÎÔ Î·È ªÈ¯. ™‚‡ÓÔ. ∞ÏÏ¿ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛÂ Î·È ÙÔ ÚˆÙÔÊ·Ó¤˜: fiÙ·Ó fï˜ ÔÈ ÈÂÚ›˜ ı· ηٷ‚¿ÏÔ˘Ó ·fi 107 ÁÚfiÛÈ· Ô Î·ı¤Ó·˜, Ô ‰ÂÛfiÙ˘ ı· ¿ÚÂÈ ÙËÓ ÔÈÓ‹ Ù˘ ·ÚÁ›·˜ Î·È ı· ·Î˘ÚÒÛÂÈ ÙËÓ ·fiÊ·ÛË Ù˘ π. ™˘Ófi‰Ô˘ ÙÔ˘ OÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎÔ‡ ¶·ÙÚÈ·Ú¯Â›Ô˘. ∞˘Ù‹ ÙË Ì·ÚÙ˘Ú›· Ì·˜ ‰›ÓÔ˘Ó ÔÈ Ó¤Â˜ ÛÂÏ›‰Â˜ ÙÔ˘ ∏ÌÂÚÔÏÔÁ›Ô˘.

– 57 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∏ Δ¿ÍË ÙˆÓ πÛ¯˘ÚÒÓ Ù˘ °ÓÒÛ˘

™

THN ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ˘ ÁÂÓÈÎÔ‡ ·Ó·ÏÊ·‚ËÙÈÛÌÔ‡ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ·˘Ù‹˜, fiÛÔÈ ÁÓÒÚÈ˙·Ó ÁÚ·Ê‹, ·Ó¿ÁÓˆÛË Î·È ÛÙÔȯÂÈÒ‰Ë ·ÚÈıÌËÙÈ΋ ‹Ù·Ó ÂÁÁÚ¿ÌÌ·ÙÔÈ, fiˆ˜ Ô ··-∫·Ï·‚Úfi˜. ∞˘ÙÔ› ηٷϿ̂·Ó·Ó ·ÍÈÒÌ·Ù· Ù˘ ÎÔÈÓÔÙÈ΋˜ ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·Ù›·˜. ∫È ·Ó ÌÂÚÈÎÔ› ·fi ÙȘ ÏÔ‡ÛȘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ ÛÔ‡‰·˙·Ó ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ‹ ÙË ™Ì‡ÚÓË, ÙÔ˘˜ ·ÍÈÔÔÈÔ‡ÛÂ Ë OıˆÌ·ÓÈ΋ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Û ‰ËÌfiÛȘ ı¤ÛÂȘ, Ì ÙÔÓ fiÚÔ ‚¤‚·È· fiÙÈ ı· ÂÍÈÛÏ·Ì›˙ÔÓÙ·Ó Î·È ı· ‹Ù·Ó ÈÛÙÔ› ˘ËÚ¤Ù˜ Ù˘ À„ËÏ‹˜ ¶‡Ï˘ –·ÏÏÈÒ˜, ·Ó ·Ô‰ÂÈÎÓ˘fiÙ·Ó ÙÔ ·ÓÙ›ıÂÙÔ, ı· ›¯·Ó ¿Û¯ËÌË Ù‡¯Ë. ŸÛÔÈ ¿ÏÈ ·’ ·˘ÙÔ‡˜ Â¤ÛÙÚÂÊ·Ó ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ (ÌÂÙ¿ ÙȘ ÛÔ˘‰¤˜ ÙÔ˘˜), ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Âϛ٠ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, Ë ÔÔ›· Ù·ÍÈο Ó·È ÌÂÓ ÁÂÈÙÓ›·˙ Ì ÙÔÓ ÎÏ‹ÚÔ Î·È ÙËÓ ¿Ú¯Ô˘Û· Ù¿ÍË, ÛÙËÓ ÔÔ›· ÚÔÛ¤ÊÂÚ ÔχÙÈ̘ ˘ËÚÂۛ˜, ¿ÓÙÔÙ fï˜ ‰È·ÙËÚÔ‡Û ÙË ‰È΋ Ù˘ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· Î·È ·˘ÙÔÓÔÌ›·. ∂›Ó·È Ë Ù¿ÍË Ô˘ ı· Û˘ÓËÁÔÚ‹ÛÂÈ Î·È ı· ·Ï¤„ÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË ÙˆÓ ·ÛÙÒÓ Î·È ı· Â›Ó·È ÛÙËÓ ÚÒÙË ÁÚ·ÌÌ‹ Ù˘ «ªÔÚʈÙÈ΋˜ ∂·Ó¿ÛÙ·Û˘».

™ÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Â˜ - ∫·ÂÙ·Ó·›ÔÈ - ™ÔÁÁ¤ÌÔÚÔÈ

H

KOINøNIA ÙˆÓ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰ˆÓ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ˆ˜ Ù¿ÍË Ì ÂÛˆÙÂÚÈ΋

Û˘ÓÔ¯‹, ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Ë ‰È·ÛÙڈ̿وÛË ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ÙÔ˘ ÛÊÔ˘ÁÁ·ÚÈÔ‡ Û ÙÚ›· Â›‰·, Û ÙÚ›· ÛÙÚÒÌ·Ù·. ΔÔ ˘„ËÏfiÙÂÚÔ Â›Â‰Ô Â›Ó·È ÔÈ ÛÔÁÁ¤ÌÔÚÔÈ. ∞˘ÙÔ› Ô˘ ·ÍÈÔÔÈÔ‡Ó ÂÌÔÚÈο ÙÔ ıËÛ·˘Úfi Ô˘ ʤÚÓÔ˘Ó ÛÙÔ ÓËÛ› Ù· ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Èη η˝ÎÈ· Î·È fiÛÔ ÚÔ¯ˆÚ› Ë ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÛÔÁÁ·ÏÈ›·˜, ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È Û ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Î·È ·Ó‚·›ÓÔ˘Ó ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ù¿ÍË, ÂÓÙ·ÛÛfiÌÂÓÔÈ ÛÙËÓ ·ÓÂÚ¯fiÌÂÓË ·ÛÙÈ΋ Ù¿ÍË. ∫¿Ùˆ ·fi ÙÔ˘˜ ÛÔÁÁÂÌfiÚÔ˘˜ Â›Ó·È ÔÈ Î·ÂÙ·Ó·›ÔÈ. £ÂˆÚËÙÈο Â›Ó·È ·˘ÙÔ› Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘˜ ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ıËÛ·˘Úfi, ·ÏÏ¿ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Â›Ó·È ı‡Ì·Ù· Ù˘ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Û˘ ÙˆÓ ÙÔÎÔÁÏ‡ÊˆÓ Ô˘ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡Ó ÙÔ «ÍÂΛÓËÌ·» ÙÔ˘

– 58 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰ÈÎÔ˘ Ù·ÍȉÈÔ‡, ·ÏÏ¿ Î·È ı‡Ì·Ù· ÙˆÓ ÛÔÁÁÂÌfiÚˆÓ Ô˘ ·ÁÔÚ¿˙Ô˘Ó ÙÔ ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ Â΂ȷÛÙÈο ÛÙËÓ ÙÈÌ‹ Ô˘ ÂΛÓÔÈ ı¤ÏÔ˘Ó, ÂÓÒ, Ì ÙËÓ ¿ÚÔ‰Ô ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ˆ˜ ηÂÙ·Ó·›ÔÈ ·Ó·¯ˆÚÔ‡Ó ÁÈ· ÙÔ ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈÎfi Ù·Í›‰È ÙÔ˘ ηÏÔηÈÚÈÔ‡ ηÂÙ·Ó·›ÔÈ-˘¿ÏÏËÏÔÈ ÙˆÓ ÏÔ˘Û›ˆÓ ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘ Â¤Ó‰˘·Ó ÛÙËÓ ÛÔÁÁ·ÏÈ›· ˆ˜ ÂÊÔÏÈÛÙ¤˜ Ì ‰Èο ÙÔ˘˜ ÏÔ›·, Ù· ÔÔ›· Â¿Ó‰ÚˆÓ·Ó Ì ÚÔÛˆÈÎfi Ù˘ ÂÈÏÔÁ‹˜ ÙÔ˘˜, ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙÔÓ ÌÈÛıˆÌ¤ÓÔ Î·ÂÓ¿ÓÈÔ. ∫·È ·˘Ù‹ Ë Â·ÏÏËÏ›· ÛÙË Û¯¤ÛË Î·Ù·›ÂÛ˘ Î·È ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Û˘ ηٷϋÁÂÈ ÛÙÔ ¯·ÌËÏfiÙÂÚÔ ÛÙÚÒÌ·, ÛÙÔ˘˜ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Â˜. O ÏÔ‡ÙÔ˜ Ù˘ ÛÔÁÁ·ÏÈ›·˜ fiÛÔ ·˘Í·ÓfiÙ·Ó, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û ηÈÙ·ÏÈÛÙÈ΋ Û˘ÛÛÒÚ¢ÛË, Ë ÔÔ›· η٤ÏËÁ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙˆÓ ÛÔÁÁÂÌfiÚˆÓ.

∏ ·ÓÂÚ¯fiÌÂÓË ∞ÛÙÈ΋ Δ¿ÍË

H

ANA¶TY•H

Ù˘ ÛÔÁÁ·ÏÈ›·˜ Î·È ÙÔ ·ÓÂÚ¯fiÌÂÓÔ ‰È·ÎÔÌÈÛÙÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ, ÓfiÌÈÌÔ Î·È ·Ú¿ÓÔÌÔ (ÙˆÓ ∫·Ï‡ÌÓÈˆÓ ÎÔÓÙÚ·Ì·Ù˙‹‰ˆÓ), ʤÚÓÔ˘Ó ÏÔ‡ÙÔ ÛÙÔ ÓËÛ›, ·ÏÏ¿ Ì·˙› Î·È È‰¤Â˜, Ù¤¯ÓË, ÔÏÈÙÈÛÌfi Î·È ÔÏÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë. OÈ Ó·˘ÙÈÎÔ› Î·È ÔÈ ¤ÌÔÚÔÈ ÂÈÛ¿ÁÔ˘Ó ÛÙÔ ÓËÛ› «Î·ÈÓ¿ ‰·ÈÌfiÓÈ·» Î·È ÚÔηÏÔ‡Ó ‰È·‚ÚÒÛÂȘ ÛÙ· ıÂ̤ÏÈ· Ù˘ ÔÏÈÁ·Ú¯›·˜. ∏ ·ÛÙÈ΋ Ù¿ÍË ‰Â Ê˘Ï·Î›˙ÂÙ·È ÛÙȘ Û˘Óı‹Î˜ Î·È ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ ÙˆÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ. Œ¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË ·fi ÂχıÂÚ· Û‡ÓÔÚ·, ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÔ‰Ô Ù˘ ÛÔÁÁ·ÏÈ›·˜ Î·È ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘, Î·È ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÎÔÓÙ¿ Ù˘ Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˜ Ì ÁÓÒÛÂȘ Î·È ·ÓÔȯٿ Ì˘·Ï¿. ¶Ôϛ٘ fi¯È ÌfiÓÔ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ·ÏÏ¿ Ôϛ٘ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘, fiÔ˘ ÊÙ¿ÓÂÈ Ë ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ·ÎÙ›Ó· ‰Ú¿Û˘. ∞·ÈÙ›, ÏÔÈfiÓ, ÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ·fi ÙÔ Î·ıÂÛÙÒ˜ Ù˘ ÊÔÚÔÏÔÁÈ΋˜ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Û˘ Î·È ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË. Δ· £ÚËÛ΢ÙÈ΋ Î·È Ë ∂ÏÏËÓÈ΋ ÃÚËÛÙÔÌ¿ıÂÈ· Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌ· Î·È ··Ú·›ÙËÙ·, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ·ÚÎÔ‡Ó, ÁÈ·Ù› Ì’ ·˘Ù¿ ‰ÂÓ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È Ë ∂˘ÚÒË.

– 59 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∏ «ªÔÚʈÙÈ΋ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË»

H

ANEPXOMENH

·ÛÙÈ΋ Ù¿ÍË ‚È¿˙ÂÙ·È Ó· ·ÏÏ¿ÍÂÈ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· ÛÙËÓ ∂Î·›‰Â˘ÛË, ÁÈ·Ù› ¤¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË ·fi ÈηÓÔ‡˜ Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˜ Î·È ÛÙÂϤ¯Ë Ô˘ ı· ÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ÙȘ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜, Î·È ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˘˜ Ì ÁÓÒÛË. ∫¿ÙÈ ‚¤‚·È· Ô˘ ·Ó·ÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ «ÈÛÔÚÚÔ›·» Î·È ÙËÓ Î·ıÂÛÙË΢›· Ù¿ÍË. ŸÌˆ˜ ·fi ÙË Ê‡ÛË Ù˘ Ë ·ÛÙÈ΋ Ù¿ÍË Á›ÓÂÙ·È ÚˆÙÔfiÚÔ˜ ÙˆÓ ·ÏÏ·ÁÒÓ ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ Â·Ó·ÛÙ¿ÛˆÓ. OÈ ÚfiÎÚÈÙÔÈ, ÚÔ‚·›ÓÔÓÙ˜ Û ÌÈ· ·Ú·¯ÒÚËÛË ÚÔ˜ ÙÔ Ï·fi Î·È ÙËÓ ·ÛÙÈ΋ Ù¿ÍË, ÙÔ 1828 Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ·Ó Ï·˚΋ Û˘Ó¤Ï¢ÛË Ì ı¤Ì· ÙË ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË Ù˘ ™ÙÔȯÂÈÒ‰Ô˘˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘. ŸÌˆ˜ Ë ·ÛÙÈ΋ Ù¿ÍË ÂÈ̤ÓÂÈ ÙÒÚ· Û ̤ÙÚ· ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÈο. ΔÔ Î·ÏÔη›ÚÈ ÙÔ˘ 1840, Î·È ¿ÏÈ ÛÙËÓ ·˘Ï‹ Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜, Á›ÓÂÙ·È Ï·˚΋ Û˘Ó¤Ï¢ÛË ÁÈ· ÙÔ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎfi ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ™ÙË Û˘Ó¤Ï¢ÛË ·˘Ù‹ (fiˆ˜ ·ÊËÁÂ›Ù·È Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ §Ô˘‰Ô‚›ÎÔ˜ ƒÔ˜) ‡ÔÚÔÈ Ó·˘ÙÈÎÔ› Î·È ¤ÌÔÚÔÈ, Ì ÂÏÏËÓÈο ‰È·‚·Ù‹ÚÈ·, ‰ËÏÒÓÔ˘Ó ¤ÙÔÈÌÔÈ Ó· ηٷı¤ÛÔ˘Ó 100 ÁÚfiÛÈ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·‚¿ıÌÈÛË Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘. OÈ ÚfiÎÚÈÙÔÈ Î·È Ô ‰ÂÛfiÙ˘ ¶·ÙÂÏÏ¿Î˘ ·ÓÙȉÚÔ‡Ó. O ‰ÂÛfiÙ˘ ÂÍËÁ› ÛÙÔ Ï·fi fiÙÈ Ù· ÔÏÏ¿ ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ‚Ï¿ÙÔ˘Ó Î·È fiÙÈ Ú¤ÂÈ ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ Ó· Û˘Ó¯›ÛÔ˘Ó, fiˆ˜ ÔÈ ÚfiÁÔÓÔ› ÙÔ˘˜, Ó· ÔÏÈÙ‡ÔÓÙ·È ÌfiÓÔ Ì ÙÔ ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ. £¤Ï·Ó ‰ËÏ·‰‹ ¤Ó· Ï·fi ·ÌfiÚʈÙÔ, Ì ÌfiÓË ÁÓÒÛË ÙË ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ›ÛÙË Î·È ÙËÓ ˘ÔÙ·Á‹ ÛÙÔ˘˜ ¿Ú¯ÔÓÙ˜. ŒÓ· Ï·fi ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ·Ú·ÁˆÁÈÎÔ‡ ÏËı˘ÛÌÔ‡ Ó· ·Ô˘ÛÈ¿˙ÂÈ ·fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ Ì‹Ó˜ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ Î·È fiÙ·Ó ¤Ú¯ÔÓÙ·È Ó· ηٷ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙÔ ·Î¤Ú·ÈÔ ÙÔ˘˜ ÊfiÚÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ‰ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜.

O Ï·fi˜ ı· ¯ˆÚÈÛÙ› Î·È ¿ÏÈ Û ‰‡Ô ÛÙÚ·Ùfi‰·, ·fi ÙË ÌÈ· Î·È ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿ Ù˘ §·Áο˜. OÈ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ı· Â›Ó·È Î·ıËÌÂÚÈÓ¤˜ ¤Ó· ÔÏfiÎÏËÚÔ 40‹ÌÂÚÔ ÙÔ˘ 1841, fiÏË ÙË ™·Ú·ÎÔÛÙ‹ Î·È ÛÙËÓ ÔÚ›· ÚÔ˜ ÙËÓ ∞Ó¿ÛÙ·ÛË. ∏ ‚›· ¤ÊÙ·Û ÛÙÔ ·ÔÎÔڇʈ̿ Ù˘ Î·È ·fi ÙȘ ηıËÌÂÚÈÓ¤˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ÛÎÔÙÒıËÎ·Ó 5-6 Ôϛ٘, ÙÚ·˘Ì·Ù›ÛÙËÎ·Ó Î·ÌÈ¿ 20·ÚÈ¿, ÂÓÒ ¤Ó·Ó ¿Ú¯ÔÓÙ· ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ÙÔÓ ÛÎfiÙˆÛ·Ó Ì ÂÙÚÔ‚ÔÏÈÛÌÔ‡˜ Î·È Úfi·Ï·. OÈ ¿Ú¯ÔÓÙ˜, ÁÈ· Ó· ÛˆıÔ‡Ó ·fi ÙËÓ ÔÚÁ‹ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Î·È Ó· ÎÚ·Ù‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘˜, οÏÂÛ·Ó ÁÈ· ۈ̷ÙÔʇϷΤ˜ ÙÔ˘˜ ÏËÛÙ¤˜ ·fi Ù· Á‡Úˆ ÓËÛÈ¿, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‚›·˙·Ó, ¿Ú-

– 60 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

·˙·Ó Î·È ÛÎfiÙˆÓ·Ó. Δ›ÔÙ· fï˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ˘ÔÙ¿ÍÂÈ ÙÔ Ï·fi. ∏ ηٿÛÙ·ÛË ÂÍÔ̷χÓıËΠ̠ÙËÓ ˘Ô¯ÒÚËÛË ÙˆÓ ·Ú¯fiÓÙˆÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ˘ÔÙ¿¯ÙËÎ·Ó ÛÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Ô˘ ¤ıÂÛÂ Ô Ï·fi˜ Ù˘ ÃÒÚ·˜.

Δ·ÍÈΤ˜ ™˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ & ∂ÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÌfi˜.

H

Ù¿ÍË ÙˆÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ Â›¯Â ÎÂÚ‰›ÛÂÈ ÙË ÌÂÁ¿ÏË «Ó›ÎË» ÛÙÔ ÌÔ›Ú·ÛÌ· Ù˘ Á˘, ÛÙȘ ÚÒÙ˜ ÎÚ›ÛÈ̘ ‰ÂηÂٛ˜ Ù˘ ÂÍfi‰Ô˘ ·fi ÙÔ ∫¿ÛÙÚÔ, ·ÏÏ¿ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ˘¤ÛÙË ‰‡Ô ÛÔ‚·Ú¤˜ ‹ÙÙ˜. ΔË Ì›· ÙÔ 1821, fiÙ·Ó Ì ÙËÓ ·ÚÂÏ΢ÛÙÈ΋ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ˆ˜ «ÓÔ˘Ó¯‹˜» Ù¿ÍË ‰ÂÓ ¿ÊËÓ ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯ÂÈ ÛÙËÓ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË, ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ fiÏ· Ù· Á‡Úˆ ÓËÛÈ¿ ›¯·Ó ÍÂÛËΈı›, Î·È ÙË ‰Â‡ÙÂÚË ÛÙÔ Î›ÓËÌ· ÙÔ˘ 1837 Î·È ÂÓ Û˘Ó¯›· ÛÙËÓ «ªÔÚʈÙÈ΋ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË» ÙÔ 1840-41. ™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜, Ë ¿Ú¯Ô˘Û· Ù¿ÍË ·Ó·ÁοÛÙËΠӷ ‚¿ÏÂÈ «ÓÂÚfi ÛÙÔ ÎÚ·Û›» Ù˘ Î·È Ó· ˘Ô¯ˆÚ‹ÛÂÈ fiÛÔ ¯ÚÂÈ·˙fiÙ·Ó, ÁÈ· ÙËÓ ·ÔηٿÛÙ·ÛË Ù˘ Á·Ï‹Ó˘ ÛÙÔ ÓËÛ› ηÈ, ηٿ Û˘Ó¤ÂÈ·, Ù˘ ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛ˘ Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ Ù˘. 줂·È· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ì fiÙÈ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹ ‰ÂÓ Ù¤ıËÎ·Ó ˙ËÙ‹Ì·Ù· ·Ó·ÙÚÔ‹˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ηıÂÛÙÒÙÔ˜ Î·È ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, ÁÈ·Ù› ÙÔ Ì¤Á· ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Û˘ Î·È Î·Ù·›ÂÛ˘ ÙÔ˘ Ï·Ô‡, ·ÊÂÓfi˜ ÌÂÓ, ‰ÂÓ ÎÈÓÈfiÙ·Ó Û ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜ Ù˘ ºÂÔ˘‰·Ú¯›·˜, ·ÊÔ‡ ºÂÔ˘‰·Ú¯›· ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, fiˆ˜ Î·È ÛÙ· Á‡Úˆ ÓËÛÈ¿ ÏËÓ Ù˘ ∫ˆ, ‰ÂÓ ˘‹ÚÍ ÁÈ· ηı·Ú¿ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜ (‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó ÔÈ ÌÂÁ¿Ï˜ ÁˆÚÁÈΤ˜ ÂÎÙ¿ÛÂȘ), ηÈ, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘, ÙÔ Î·ıÂÛÙÒ˜ ÙˆÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ ÂÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈ˙fiÙ·Ó Î·È Â͈ڷ˚˙fiÙ·Ó Ì¤Û· ·fi ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, Ô˘ ÂίˆÚÔ‡Û ÂÍÔ˘Û›Â˜ ÛÙÔ Ï·fi. °È’ ·˘Ùfi Î·È ÙÔ ·›ÙËÌ· ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Ë ·ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ηıÂÛÙÒÙÔ˜ ·ÏÏ¿ ÔÈ ‚·ıȤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÂÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÌÔ‡, fiˆ˜ Ë ·ÔÙ›Ó·ÍË ÙÔ˘ ÊÔÚÔÏÔÁÈÎÔ‡ ˙˘ÁÔ‡, Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË, ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ˘Á›·˜, Ë ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÛË Ù˘ Ï·˚΋˜ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜, Ë ÚÔÛÙ·Û›· Ù˘ ÛÔÁÁ·ÏÈ›·˜ Î·È ¿ÏϘ Û˘Ó·Ê›˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌ›ÛÂȘ.

APXOY™A

– 61 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

OÈ ÚfiÎÚÈÙÔÈ, ·ÊÔ‡ Û˘ÓÂȉËÙÔÔ›ËÛ·Ó fiÙÈ ÙÔ Ú¤Ì· ‰Â Á˘Ú›˙ÂÈ ›Ûˆ Î·È fiÙÈ Ë ∞ÏÏ·Á‹ ‰ÂÓ ·Ó·¯·ÈÙ›˙ÂÙ·È Ô‡Ù Ì ÙËÓ ÂÈıÒ Ô‡Ù Ì ÙË ‚›·, ‰È‰·Á̤ÓË ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂÌÂÈÚ›· Î·È ‚ϤÔÓÙ·˜ fiÙÈ ÔÈ Î·ÈÚÔ› ¿ÏÏ·Í·Ó, ·Ó·Áο˙ÂÙ·È Ó· Û˘Ì‚È‚·ÛÙ› Û fiÏ· ηÈ, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÎÂÚ‰›ÛÂÈ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘ ∞ÏÏ·Á‹˜, ÚÔ¯ˆÚ› Û ÙÔÏÌËÚ¿ ‚‹Ì·Ù· ÂÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÌÔ‡ Î·È ·ÔÙ˘ÒÓÂÈ ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ÛÙÔÓ ∫·ÓÔÓÈÛÌfi Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜. ∂Í¿ÏÏÔ˘ Î·È ÙÔ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ ÔÏÈÙÈÎfi Îϛ̷, Û ÂıÓÈÎfi Â›‰Ô, ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· ·˘Ù¿ ÙÔ ÓÂÔÛ‡ÛÙ·ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÌÂÁ¿Ï˜ ·ÏÏ·Á¤˜ Ì ÙË ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ·Ó·‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ (1834), ÙËÓ ·Ú·¯ÒÚËÛË Á·ÈÒÓ Û ¿ÎÏËÚÔ˘˜, ÙËÓ ›‰Ú˘ÛË ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ıËÓÒÓ (1837) ηÈ, ÙÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ, ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË Ù˘ 3˘ ÙÔ˘ ™Â٤̂ÚË ÙÔ˘ 1843, Ë ÔÔ›· Â¤‚·Ï ÙÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ· Ù˘ ∂ÏÏ¿‰Ô˜. ŒÙÛÈ fiÙ·Ó ı· ¤ÚıÂÈ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Ô ∫·ÓÔÓÈÛÌfi˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ (1894), ‰Â ı· Â›Ó·È Ù›ÔÙ· ¿ÏÏÔ ·Ú¿ Ô Î·Ù·ÛÙ·ÙÈÎfi˜ ¯¿ÚÙ˘ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜, ÙÔÓ ÔÔ›Ô fï˜ Â¤‚·ÏÂ Ô Ï·fi˜ ̤۷ ·fi ÛÎÏËÚÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜ ‰ÂηÂÙÈÒÓ Î·È Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Ì ÙÔ˘˜ ¿Ú¯ÔÓÙ¤˜ ÙÔ˘. ¢ÂÓ ÙÔÓ ·Ú·¯ÒÚËÛ·Ó ÔÈ ‰ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ (Ò˜ ı· ¤ÊÙ·Ó·Ó ÂÍ¿ÏÏÔ˘ Û ٤ÙÔÈ· ÊÈÏÔÏ·˚΋ ¯ÂÈÚÔÓÔÌ›· ÌÂÙ¿ ·fi 150 Î·È ϤÔÓ ¯ÚfiÓÈ· ÂÍÔ˘Û›·˜;), ·ÏÏ¿ ÙÔÓ Â¤‚·ÏÂ Ô Ï·fi˜. ∫·È ı· ›ӷÈ, Ú¿ÁÌ·ÙÈ, ¤Ó· ÚˆÙÔfiÚÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ· Ô˘ ηÙÔ¯‡ÚˆÓ ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Ù˘ ·È‰Â›·˜, Ù˘ ˘Á›·˜, Ù˘ ÛÔÁÁ·ÏÈ›·˜ Î·È Ù˘ ÁˆÚÁ›·˜. (¿Ú. 1 Î·È ¿Ú.

25, 26), ÙË §·˚΋ ∫˘ÚÈ·Ú¯›· (·Ú. 2), ·ÏÏ¿ ›‰Ú˘Â Î·È ÙËÓ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›·, ∞ÁÔÚ·ÓÔÌ›· (·Ú. 6 & 10), ‰ËÏ·‰‹ Ù· fiÚÁ·Ó· ÂÈ‚ÔÏ‹˜. Δ·ÎÙÔÔÈÔ‡Û ÙÔ ™˘Ì‚ÔÏ·ÈÔÁÚ·ÊÈÎfi (·Ú. 7) Î·È ÊÚfiÓÙÈ˙ ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔÙÈÎÔ‡ ¯Ú‹Ì·ÙÔ˜ (·Ú. 32-41) Î·È Úfi‚ÏÂ ÙÈ̈ڛ· ÛÙÔ˘˜ Ù˘¯fiÓ Î·Ù·¯Ú·ÛÙ¤˜ ‰ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜, ÂȘ ·Ó¿ÌÓËÛË ÙÔ˘ 1837. °È· ÙÔÓ ∫·ÓÔÓÈÛÌfi ·˘Ùfi Ô Ï·fi˜ ¤¯˘Û ·›Ì· Û˘ÁÎÚÔ˘fiÌÂÓÔ˜ fi¯È Ì ÙÔÓ ΔÔ‡ÚÎÔ Î·Ù·ÎÙËÙ‹ ·ÏÏ¿ Ì ÙÔ˘˜ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘˜ ¿Ú¯ÔÓÙ¤˜ ÙÔ˘. K·È Ú¤ÂÈ Ó· ˘ÔÁÚ·ÌÌ›ÛÔ˘ÌÂ, Î·È ¿ÏÈ Ë ¿Ú¯Ô˘Û· Ù¿ÍË Ì ÓÔÌÔıÂÙÈÎÔ‡˜ ÂÏÈÁÌÔ‡˜ ı· ÂÚÈÛÙ›ÏÂÈ fiÛÔ ÌÔÚ› ÙËÓ ∞ÏÏ·Á‹ ηÈ, Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, ı· Ô¯˘ÚÒÛÂÈ ÙË ı¤ÛË Ù˘ Ì ÙËÓ „‹ÊÔ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ (∫·ÓÔÓÈÛÌfi˜ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜, ¿ÚıÚ· 2, 6, 7 & 10). ΔËÓ ›‰È· ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÔÏÈÙÈ΋ Ô˘ ı· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Î·ÙÔÈÓ¿ Ë ·ÛÙÈ΋ Ù¿ÍË ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ (ÂÊÔÏÈÛÙ¤˜ ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈÎÒÓ, ÛÔÁÁ¤ÌÔÚÔÈ Î·È ÙÔÎÔÁχÊÔÈ) Ì ¤Ó· ¿ÏÏÔ ·ÚfiÌÔÈÔ ı¤Ì· Ô˘

– 62 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ηٷ‰˘Ó¿ÛÙ¢ ÙÔ Ï·fi, ÙËÓ Î·Ù¿ÚÁËÛË Ù˘ «Ì˯·Ó‹˜», ÙÔ˘ ÛηʿӉÚÔ˘, ÛÙ· ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈο. ∂΂ÈÔÌ˯¿ÓÈÛ ÙËÓ ÛÔÁÁ·ÏÈ›· ·˘Ù·Ú¯Èο ÙÔ 1869, ۷οÙ„ ٷ ÓÈ¿Ù· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÁÈ· Ó· ʤÚÂÈ ‰‹ıÂÓ ÏÔ‡ÙÔ ÛÙÔ ÓËÛ›. ∫·È ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙËÓ ·ÁÎ·Ï˘ÌÓȷ΋ ηٷÎÚ·˘Á‹ Î·È ÙÔ ·ÏÏ·˚Îfi «·Ó¿ıÂÌ· Ù˘ Ì˯·Ó‹˜» ‹Úı ÙÔ 1903 Ë ‰‹ıÂÓ ÛˆÙ‹ÚÈ· ηٿÚÁËÛË Ù˘ «Ì˯·Ó‹˜», Ë ÔÔ›· fï˜ ÔÙ¤ ‰Â ı· ÈÛ¯‡ÛÂÈ ÛÙËÓ Ú¿ÍË, ÁÈ·Ù› ·˘Ùfi ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ Ë ·Ú·ÁˆÁÈÎfiÙËÙ·, ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ Î·È ÙÔ Û˘ÌʤÚÔÓ ÙˆÓ ÈÛ¯˘ÚÒÓ Ù˘ ÙÔÈ΋˜ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜. ∫È ·˜ ¤¯ÂÈ ‰È·ÙÂı› Ôχ ¯Ú‹Ì· ÛÙÔ˘˜ ÏËÚÂÍÔ˘Û›Ô˘˜ Î·È ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙ¤˜ ÚÔ˜ ÙËÓ À„ËÏ‹ ¶‡ÏË. ¢ËÏ·‰‹, ÛÙË ‰ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÌÔÚ› Ó· ‰È·‰¤¯ÔÓÙ·Ó Ë ÌÈ· ÁÂÓ¿ ÙËÓ ¿ÏÏË, fï˜ ˘‹Ú¯Â ÛÙ·ıÂÚ¿ ÌÈ· ÔÏÈÙÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË, Ô˘ ÌÂÙ·‚È‚·˙fiÙ·Ó ·fi ÁÂÓÈ¿ Û ÁÂÓÈ¿ Î·È ·Ó··Ú·ÁfiÙ·Ó Ì ‚‹Ì·Ù· ÂÎÛ˘Á¯ÚÔÓÈÛÌÔ‡ Ô ›‰ÈÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ¿ÛÎËÛ˘ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜, ÁÈ·Ù› ‹Ù·Ó ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ·ÓÒÙÂÚ˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ Ù¿Í˘, ˆ˜ ÂÓÈ·›·˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰‡Ó·Ì˘, Î·È fi¯È ÌÂÌÔÓˆÌ¤ÓˆÓ ÚÔÛÒˆÓ Ù˘.

∂›ÏÔÁÔ˜

T

HN ÂÚ›Ô‰Ô ÙÔ˘ 1700-1850 Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ÁÓÒÚÈÛ ÙÔÓ Ù·ÍÈÎfi ‰È·-

¯ˆÚÈÛÌfi ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Ì ‚·ıȤ˜ ‰È·¯ˆÚÈÛÙÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜. ∏ ¿Ú¯Ô˘Û· Ù¿ÍË ÙˆÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ ·ÓÙÈÛÙ¿ıËΠ۠οı ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·ÏÏ·Á‹ Î·È ÂͤÏÈÍË. ŸÌˆ˜ ·˘Ù‹ Ù˘ Ë ¿ÚÓËÛË Ô‰‹ÁËÛ ÛÂ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ, Ô˘ η٤ÏËÍ·Ó Û ÌÂÁ¿Ï˜ Ï·˚Τ˜ ηٷÎÙ‹ÛÂȘ, fiˆ˜ ·˘Ù¤˜ ¤¯Ô˘Ó ηٷÁÚ·Ê› ÛÙÔÓ ∫·ÓÔÓÈÛÌfi Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ÙÔÓ «∫·Ù·ÛÙ·ÙÈÎfi ÿÚÙË Ù˘ ∫·Ï˘ÌÓȷ΋˜ ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·˜». ™‹ÌÂÚ· Ë ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‰È·ÛÙڈ̿وÛË ·ÔÙÂÏ› ÌÂÙÂͤÏÈÍË Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰È·ÛÙڈ̿وÛ˘ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·È. Î·È ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Ó¿ÌÓËÛË (Û οÔÈÔ ‚·ıÌfi Î·È Û˘Ó¤¯ÂÈ·) ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ÙˆÓ ·˘ı·ÈÚÂÛÈÒÓ Ù˘ ¿Ú¯Ô˘Û·˜ Ù¿Í˘. ™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ˜ N. TÚÈÎÔ›Ï˘ ºÈÏfiÏÔÁÔ˜

– 63 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

μπμ§πO°ƒ∞ºπ∞ 1. ∞گ›· ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ 2. ∞گ›· ··-¡ÈÎfiÏ· ∫·Ï·‚ÚÔ‡ 3. μÔ˘ÚÓ¿˜ Δ¿ÛÔ˜, πÛÙÔÚ›· Ù˘ ™‡Á¯ÚÔÓ˘ ∂ÏÏ¿‰·˜, ∂Ή. ∞ºø¡ ΔO§π¢∏ 4. °Î›Î·˜ °., ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜-ÙÔ ªÂÁ¿ÏÔ ∫¿ÛÙÚÔ Ù˘ ÃÒÚ·˜ Î·È ÙÔ ¶¤Ú· ∫¿ÛÙÚÔ (1992) 5. ∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜ 6. ∑ÂÚ‚fi˜ π., πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù·.

7. ÿÌÔÁÎÂÓ ™¤ÁÎÂÚ, ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ ∫ÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ›·, ÌÙÊ Δ˙. ª·ÛÙÔÚ¿ÎË, ∂Ή. ªÔ˘ÎÔ˘Ì¿ÓË, μ ŒÎ‰ÔÛË (1977) 8. πÛÙÔÚ›· Î·È ¶ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ (Û˘ÏÏÔÁÈÎfi), ŒÎ‰. ∂·Ú¯Â›Ô˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ 9. §·Ì·‰¿ÚÈÔ˜ ¶, ·Ú¯ÈÌ., ΔÔ ∫¿ÛÙÚÔ Ù˘ ÃÒÚ·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ (1987) 10. ª·ÚÍ ∫., £ÂˆÚ›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ÀÂÚ·Í›·, ÌÙÊ ¶. ª·˘ÚÔÌ¿ÙË, ∂Ή. ™‡Á¯ÚÔÓË ∂Ô¯‹ (1984) 11. ªfiÙÔÌÔÚ Δ., ∫ÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ›·, ÌÙÊ ¢. °. ΔÛ·Ô‡ÛË, ∂Ή. GUTENBERG (1974) 12. ¶Ô˘ÁÔ‡ÓÈ·˜ π., ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ πÂڿگ˜, ∂Ή. ∞Ó·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘ «∞È ªÔ‡Û·È» (1980) 13. ¶Ô˘Ï·ÓÙ˙¿˜, ¡. OÈ ∫ÔÈÓˆÓÈΤ˜ Δ¿ÍÂȘ ÛÙÔ ™‡Á¯ÚÔÓÔ ∫·ÈÙ·ÏÈÛÌfi, ∂Ή. £Â̤ÏÈÔ (1984) 14 ƒ¿ÛÂÏ μÂÚÓ¿Ú‰Ô˜, ∏ ™ÔÁÁ·ÏÈ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ (ÂÚÈÔ‰. «™¶OÀ¢∞π», Ù. 1, 1990) 15. ƒÂ˝Û˘ ¢., ¶ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ ¡‹ÛÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ (1972) 16. ƒÔ˜ §Ô˘‰Ô‚›ÎÔ˜, ¡ËÛȈÙÈο Ù·Í›‰È·, ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜-Δ¤ÏÂÓ‰Ô˜.

17. ™Ù·˘ÚfiÔ˘ÏÔ˜ πˆ., ¶·Ú·‰ÔÛȷ΋ ηÙÔÈΛ· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ (Ù˘¯È·Î‹ ÂÚÁ·Û›·, 2004) 18. ΔÈÌ¿ÛÂÊ ¡.- £ËfiÓÙÔÚÛÔÓ Δ˙., πÛÙÔÚ›· ∫ÔÈÓˆÓ/ÎÒÓ £ÂˆÚÈÒÓ, ÌÙÊ ¢.°. ΔÛ·Ô‡ÛË, ∂Ή. GUTENBERG (1980) 19. ΔÛÔ˘Î·Ï¿˜ °., ªÈ¯·‹Ï ƒÂ˝Û˘, O ºÈÏÈÎfi˜ ÙÔ˘ ’21 (1980) 20. ºÏ¤ÁÂÏ ∫¿ÚÔÏÔ˜, ∏ ¡‹ÛÔ˜ ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜, ÂÓ ∫ˆÓ/fiÏÂÈ 1896 21. ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜ π., πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ∂Ή. ™Î¿Ê·Ó‰ÚÔ (1993) 22. ÷ڷ̷ÓÙ¿˜ °., .ı., ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ∂›ÛÎÔÔÈ Î·È ªËÙÚÔÔϛ٘ (1985) 23. ÷ڷ̷ÓÙ¿˜ °., .ı., O ¶¿ÓÛÂÙÔ˜ πÛÙÔÚÈÎfi˜ ¡·fi˜ Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜ ∫¯·ÚÈو̤Ó˘ ÃÒÚ·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, (1990)

– 64 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

¢·ÓÈ‹Ï AÓÙ. ZÂÚ‚Ô‡

™ T H N K A §Y M N O T O Y 1 8 0 7 ( E N A E ° ° PAº O M E 1 3 5 Y ¶ O ° PAº E ™ )

A

∂ÈÛ·ÁˆÁÈο

ÎÈÙÚÈÓÈṲ̂ӷ ¯·ÚÙÈ¿ Ô˘ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙˆÓ ÁÔÓÈÒÓ ÌÔ˘, ˆ˜ ÚÔÁÔÓÈο ÎÂÈÌ‹ÏÈ·, ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ ÙÔ˘ 1807. ∞˘Ùfi ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÌÈ· ·fiÊ·ÛË, Ë ÔÔ›· ¿ÚıËΠ·fi ÙÔ «ÎÔÈÓfi» Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÛÂ Û˘Ó¤Ï¢ÛË Ô˘ ı· ¤ÁÈÓ ·ÛÊ·ÏÒ˜ ÛÙÔÓ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔ ¯ÒÚÔ ÙˆÓ Û˘Ó·ıÚÔ›ÛˆÓ, ÛÙËÓ ·˘Ï‹ ‰ËÏ·‰‹ Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜ ÙÔ˘ ÈÚÈÔ‡, Î·È ¤¯ÂÈ 135 ˘ÔÁڷʤ˜. ªÂ ÙËÓ ·fiÊ·ÛË ·˘Ù‹ ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ‰Ò‰Âη ÔÈÎÔ΢ÚÔ› ÁÈ· ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙˆÓ ÙÔÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ ÂÓ fi„ÂÈ ÔÏ¤ÌˆÓ Î·È ·Î·Ù·ÛÙ·Û›·˜ ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙˆÓ ÛÂÊÂÚ›ˆÓ. ΔÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ ‰È¿‚·ÛÂ Ô Á˘ÌÓ·Ûȿگ˘ Î·È ÔÈËÙ‹˜ °È¿ÓÓ˘ ∫Ï. ∑ÂÚ‚fi˜ fiÙ·Ó ¤ÁÚ·Ê ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù·, ∞ı‹Ó· 1961, ÛÙË ÛÂÏ›‰· 56 ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÂÚȤϷ‚ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ¯ˆÚ›˜ fï˜ ÙȘ ˘ÔÁڷʤ˜. ΔÔ ÂÓ ÏfiÁˆ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ È‰È·›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ·fi ÔÏϤ˜ ·fi„ÂȘ. ª·˜ ÏËÚÔÊÔÚ› ‰ËÏ·‰‹ fiÙÈ ÙfiÙÂ, ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ·, ÔÈ ÚfiÁÔÓÔ› Ì·˜ ·ÈÛı·ÓfiÓÙÔ˘Û·Ó Á‡Úˆ ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜, ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÊ˘Á‹ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÚÔÛ·ıÔ‡Û·Ó Ó· ÔÚÁ·ÓˆıÔ‡Ó. ∞fi ·˘Ù‹ ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙÔ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Î·È Ô °È¿ÓÓ˘ ∫Ï. ∑ÂÚ‚fi˜. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È Û ·˘Ùfi Ì ·ÚÎÂÙ¤˜ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ Ô ÙÚfiÔ˜ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ¤·ÈÚÓ·Ó ÙȘ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ. ∞ÎfiÌË Ê·›N A M E ™ A ™ TA ¶ A § I A

– 65 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÓÂÙ·È Ë ‰ÂÛfi˙Ô˘Û· ı¤ÛË Ô˘ ›¯·Ó ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì·˜ ÔÈ ÎÏËÚÈÎÔ› Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Ù˘ ÂÎÎÏËÛ›·˜. Δ¤ÏÔ˜ Ù· ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓ· Û˘ÓÔÏÈο 147 ÔÓfiÌ·Ù·, 12 ÂÎÏÂÁ¤ÓÙ˜ Î·È 135 ˘ÔÁÚ¿ÊÔÓÙ˜, Â›Ó·È ¤Ó· ·ÚÎÂÙ¿ ·ÍÈfiÈÛÙÔ ‰Â›ÁÌ· ÙˆÓ ÔÓÔÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂˆÓ‡ÌˆÓ Ô˘ “΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Û·Ó” ÙfiÙ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È Ë Û‡ÁÎÚÈÛË Ì ٷ ÛËÌÂÚÈÓ¿ ÌÔÚ› Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ÂӉȷʤÚÔÓÙ· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·. º¤ÙÔ˜ Û˘ÌÏËÚÒÓÔÓÙ·È ‰È·ÎfiÛÈ· ¯ÚfiÓÈ· ·fi ÙfiÙ Ô˘ Û˘ÓÙ¿¯ÙËÎÂ, Î·È Ì ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ·˘Ù‹˜ Ù˘ “ÂÂÙ›Ԣ” ÓÔÌ›˙ˆ fiÙÈ ·Í›˙ÂÈ ÙÔÓ ÎfiÔ ÌÈ· ·ÚÔ˘Û›·Û‹ ÙÔ˘. ∏ ·fiÊ·ÛË Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓË Û ¤Ó· ÙÂÙÚ·Û¤ÏÈ‰Ô ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ ÂÚ›Ô˘ ÎfiÏÏ·˜ ·Ó·ÊÔÚ¿˜. ΔÔ Î›ÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÂÁÁÚ¿ÊÔ˘ ηٷϷ̂¿ÓÂÈ ÙËÓ ÚÒÙË ÛÂÏ›‰· Î·È ÙÔ ¤Ó· ÙÚ›ÙÔ ÂÚ›Ô˘ Ù˘ ‰Â‡ÙÂÚ˘. OÈ 135 ˘ÔÁڷʤ˜ Û ‰‡Ô ÛًϘ ηٷϷ̂¿ÓÔ˘Ó ÙÔ ˘fiÏÔÈÔ Ù˘ ‰Â‡ÙÂÚ˘ ÛÂÏ›‰·˜ Î·È ÔÏfiÎÏËÚ˜ ÙËÓ ÙÚ›ÙË Î·È Ù¤Ù·ÚÙË. ∞fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë Ù¤Ù·ÚÙË ÛÂÏ›‰· Â›Ó·È ÁÂÌ¿ÙË Ì¤¯ÚÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Ì ˘ÔÁڷʤ˜ fiÌÔÈ· Ì ÙȘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙÔ fiÙÈ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÈ ˘ÔÁڷʤ˜ ÙˆÓ ÂÎÏÂÁ¤ÓÙˆÓ ‰Ò‰Âη, Ô‡ÙÂ ÙˆÓ ÚÔÂÛÙÒÓ Ô˘ ÏÔÁÈο ¤ÚÂ ̷˙› Ì ÙÔ˘ Û˘ÓÙ¿ÎÙË, Ó· ÎÏ›ÓÔ˘Ó ÙÔ ¤ÁÁÚ·ÊÔ, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ·fi ¿ÏÏ· ¤ÁÁÚ·Ê· Ù˘ ›‰È·˜ ÂÔ¯‹˜, ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ‚ÁÂÈ ÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ ˘‹Ú¯·Ó Î·È ¿ÏϘ ˘ÔÁڷʤ˜ Û ‰Â‡ÙÂÚÔ ‹ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÙÂÙÚ·Û¤Ïȉ· Ô˘ ‰˘ÛÙ˘¯Ò˜ ‰Â ÛÒıËηÓ. ÕÏψÛÙÂ Ô ·ÚÈıÌfi˜ 135 Ê·›ÓÂÙ·È ÌÈÎÚfi˜ ÁÈ· ÁÂÓÈ΋ Û˘Ó¤Ï¢ÛË fiÏÔ˘ ÙÔ˘ ·Ó‰ÚÈÎÔ‡ ÏËı˘ÛÌÔ‡ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ™ÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi ¿Óˆ ̤ÚÔ˜ Ù˘ ÚÒÙ˘ ÛÂÏ›‰·˜ ʤÚÂÈ ÙËÓ Î˘ÎÏÈ΋ ÛÊÚ·Á›‰· Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜. ∞˘Ù‹ ÂÚÈÊÂÚÂȷο ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÂÈÁÚ·Ê‹ «∫∞§∏ª¡OC 1797 Δ∏C ȃ∞C» (Ì «∏») Î·È ÂÛˆÙÂÚÈο ʤÚÂÈ ‰ÈΤʷÏÔ ·ÂÙfi. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ Ë ÛÊÚ·Á›‰· Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, Ë ‚ԇϷ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ fiˆ˜ ÙËÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÛÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈfi ÙÔ˘ Ô ·¿-¯·Ù˙‹-¡ÈÎfiÏ·˜ ∫·Ï·‚Úfi˜, ‹Ù·Ó ¯ˆÚÈṲ̂ÓË Û ÎÔÌÌ¿ÙÈ·, ηı¤Ó· ·fi Ù· ÔÔ›· ʇϷÁ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ¿ÙÔÌÔ, Î·È ¤ÚÂ ӷ ‚ÚÂıÔ‡Ó fiÏÔÈ Ì·˙› ÁÈ· Ó· Û˘Ó·ÚÌÔÏÔÁËı› Î·È Ó· ÛÊÚ·ÁÈÛÙ› ¤Ó· ¤ÁÁÚ·ÊÔ. ∞fi ÙÔ ·ÔÙ‡ˆÌ¿ Ù˘ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó ¯ˆÚÈṲ̂ÓË Ì ‰‡Ô οıÂÙ˜ ‰È·Ì¤ÙÚÔ˘˜ Û ٤ÛÛÂÚ· ÙÂÙ·ÚÙÔ·ÎÏÈ·, Ù· ÔÔ›· ÂÓÒÓÔÓÙ·È Ì οÔÈÔ Û‡Ó‰ÂÛÌÔ ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ. ¢Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ ÔÈ ÚÔÂÛÙÔ›, Ô˘ ÏÔÁÈο Ú¤ÂÈ Ó· ÎÚ·ÙÔ‡Û·Ó ·fi ¤Ó· ÎÔÌÌ¿ÙÈ, ‹Ù·Ó ÙÚÂȘ, ÙÔ Ù¤Ù·ÚÙÔ ÎÔÌÌ¿ÙÈ

– 66 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÙÔ ¤‰ÈÓ·Ó Û οÔÈÔ ‰È·ÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Î·È Â˘˘fiÏËÙÔ ¿ÙÔÌÔ. O ··¯·Ù˙Ë-¡ÈÎfiÏ·˜ ∫·Ï·‚Úfi˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÛÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈfi ÙÔ˘ fiÙÈ ÙÔ ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ ÙÔ˘ 1806 ÙÔ˘ ¤‰ˆÛ·Ó ÔÈ ÚÔÂÛÙÔ› ÙÔ ¤Ó· ·fi Ù· ÎÔÌÌ¿ÙÈ· Ù˘ ÛÊÚ·Á›‰·˜. ΔÔ ¤ÁÁÚ·ÊÔ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓÔ ·fi ·ÚÎÂÙ¿ ÂÁÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ Áڷʤ·. ªÈ· ¿ÏÏË ·fiÊ·ÛË Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ Ï›ÁÔ˘˜ Ì‹Ó˜ ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚË, ÙÔ˘ ¡ÔÂÌ‚Ú›Ô˘ 1806, Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓË ÚÔÊ·Ó¤Ûٷٷ ·fi ÙÔ ›‰ÈÔ ¯¤ÚÈ Î·È ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Ì ÙËÓ ˘ÔÁÚ·Ê‹ ∞ÓÙÒÓÈÔ˜ ÈÂÚ‡˜ ™ÎÔÂÏ›Ù˘ Î·È ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎfi˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Ì ‚Ô˘Ï‹Ó Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙÔ˜ Áڿʈ Ù· ¿ÓˆıÂÓ. ™ÙËÓ ›‰È· ·fiÊ·ÛË ˘¿Ú¯ÂÈ Î·È Ë ˘ÔÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ÙÚ›ÙÔ˘ ÂÎ ÙˆÓ ÚÔÂÛÙÒÓ ‰È¿ÎÔ˜ Δ˙Ô˘ÁÎÚ¿ÓË Î·È ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎfi˜, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ fiÙÈ Ô Ù›ÙÏÔ˜ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎfi˜ ÙÔ˘ ÙÚ›ÙÔ˘ ÚÔÂÛÙÔ‡ ‰ÂÓ Â›¯Â ΢ÚÈÔÏÂÎÙÈ΋ ÛËÌ·Û›·, ·ÊÔ‡ ˘‹Ú¯Â Î·È ¿ÏÏÔ ÚfiÛˆÔ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎfi˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Ô˘ Û˘Ó¤Ù·ÛÛ ٷ ¤ÁÁÚ·Ê·. ŒÙÛÈ Û˘ÌÂÚ·›ÓÔ˘Ì fiÙÈ Û˘ÓÙ¿ÎÙ˘ ÙÔ˘ ÂÁÁÚ¿ÊÔ˘ Â›Ó·È Ô ÈÂÚ‡˜ ∞ÓÙÒÓÈÔ˜ ™ÎÔÂÏ›Ù˘, ¤Ó·˜ ȉȷ›ÙÂÚ· ÌÔÚʈ̤ÓÔ˜, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ·fi Ù· ÁÚ·ÊÙ¿ ÙÔ˘, ·¿˜ ÂΛӢ Ù˘ ÂÔ¯‹˜, Ô˘ ÙfiÙ ÂÎÙÂÏÔ‡Û ¯Ú¤Ë ÁÚ·ÌÌ·Ù¤· Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜. ªÂٷ͇ ÙˆÓ 135 ˘ÔÁÚ·ÊÒÓ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È 15 ÔÓfiÌ·Ù· ·¿‰ˆÓ (11,1%) Î·È 22 ‰È¿ÎˆÓ (16.3%), Û˘ÓÔÏÈο 37 ÈÂÚˆÌ¤ÓˆÓ (27,4%), ηıÒ˜ Î·È 20 ¯·Ù˙‹‰ˆÓ (20,1%). ∂›Û˘ ·fi Ù· ‰Ò‰Âη ̤ÏË Ù˘ ÂÈÙÚÔ‹˜, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ù· ÔÓfiÌ·Ù· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ ¤ÁÁÚ·ÊÔ, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÈ ˘ÔÁڷʤ˜ ÙÔ˘˜, ÔÈ 4 Â›Ó·È ·¿‰Â˜ (33,3%) Î·È ÔÈ 3 ‰È¿ÎÔÈ (25%), Û˘ÓÔÏÈο ÔÈ 7 Â›Ó·È ÈÂڈ̤ÓÔÈ (58,3%) Î·È ÔÈ 5 ¯·Ù˙‹‰Â˜ (41,7%). ¢ËÏ·‰‹ ·fi Ù· 147 ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓ· ÔÓfiÌ·Ù· ÔÈ 44, ÂÚ›Ô˘ ÙÔ ¤Ó· ÙÚ›ÙÔ, Â›Ó·È ÈÂڈ̤ÓÔÈ Î·È ·fi Ù· ̤ÏË Ù˘ ÂÈÙÚÔ‹˜ ÂÚ›Ô˘ Ù· ‰‡Ô ÙÚ›Ù· Â›Ó·È ÈÂڈ̤ÓÔÈ Î·È ÙÔ ˘fiÏÔÈÔ ¤Ó· ÙÚ›ÙÔ ¯·Ù˙‹‰Â˜.

OÈ ·ÚÈıÌËÙÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ Û¯¤ÛÂȘ ‰›ÓÔ˘Ó ÈÛÙ‡ˆ ÌÈ· ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ·ÚÔ˘˜ Ô˘ ›¯·Ó ÙfiÙÂ Î·È ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ Ô˘ ¤·È˙·Ó ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Ë ÂÎÎÏËÛ›· Î·È ÔÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ› Ù˘. π‰È·›ÙÂÚË ÂÓÙ‡ˆÛË ÚÔηÏ› ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ 135 Ô˘ ˘ÔÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Î·È ÙÚÂȘ ΔÔ‡ÚÎÔÈ, ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Î·È Ô ∞Á¿˜ ÙÔ˘ ∫¿ÛÙÚÔ˘. ΔËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË Î·ÙÔÈÎÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Ï›ÁÔÈ ΔÔ‡ÚÎÔÈ ÛÙÔ Û˘ÓÔÈÎÈÛÌfi ∞‚ÂÏ‹ Ô˘ ‹Ù·Ó ÛÙË ª¤Û· §·Áο(‰·), ·Ó·ÙÔÏÈο οو ·fi ÙÔ ∫¿ÛÙÚÔ. ∞˘ÙÔ› ıˆÚÔ‡ÓÙ·Ó ∫·-

– 67 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

χÌÓÈÔÈ, ˙Ô‡Û·Ó ·ÚÌÔÓÈο Ì ÙÔ˘˜ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜ Î·È ÙÂÏÈο, ̤¯ÚÈ ÙÔ Ì¤ÛÔ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ· ·ÊÔÌÔÈÒıËÎ·Ó Ï‹Úˆ˜ Î·È ÂίÚÈÛÙÈ·Ó›ÛÙËηÓ. (μÏ. °È¿ÓÓË ∫Ï. ∑ÂÚ‚Ô‡ πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù· ÛÂÏ. 60 Î·È 141). OÈ ˘ÔÁڷʤ˜ ÙˆÓ ΔÔ‡ÚÎˆÓ ÛÙÔ ¤ÁÁÚ·ÊÔ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó ‚¤‚·È· Î·È ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË Û˘Ó¤Ï¢ÛË, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ Ë Û˘Ì‚›ˆÛ‹ ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ‹Ù·Ó ÂÈÚËÓÈ΋. Δ¤ÏÔ˜ Â›Ó·È ·ÍÈÔÚfiÛÂÎÙÔ fiÙÈ ÔÏϤ˜ ˘ÔÁڷʤ˜ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ÁÚ·ÊÙ› Ì ÙÔ ›‰ÈÔ ¯¤ÚÈ, fiˆ˜ .¯. ÔÈ (11 Î·È 13), (16, 17, Î·È 18), (23 Î·È 25), (46 Î·È 47), (56, 57 Î·È 58), (65, 66 Î·È 67), (93 Î·È 94), (101, 102, 103, 104, Î·È 105) Î·È (132, 133 Î·È 134). ¢ËÏ·‰‹ ÙÔ ›‰ÈÔ ¿ÙÔÌÔ ¤ÁÚ·„ fi¯È ÌfiÓÔ ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ fiÓÔÌ·, ·ÏÏ¿ Î·È ÌÂÚÈÎÒÓ ¿ÏψÓ. ∞ÛÊ·ÏÒ˜ ‰ÂÓ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· Ï·ÛÙÔÁÚ·Ê›·. Ÿˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ·fi ·ÚÎÂÙ¿ ¿ÏÏ· ¤ÁÁÚ·Ê· ÙÔ˘ 18Ô˘ Î·È 19Ô˘ ·ÈÒÓ·, Ë Ì¤Ûˆ ÙÚ›ÙÔ˘ Î·È ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÂÌ›ÛÙÔ˘ ˘ÔÁÚ·Ê‹ ‹Ù·Ó Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË Ú·ÎÙÈ΋ ÙfiÙ Ô˘ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔÈ ÁÓÒÚÈ˙·Ó ÁÚ·Ê‹ Î·È ·Ó¿ÁÓˆÛË. ∞ÎÔÏÔ˘ı› ÌÈ· ÈÛÙ‹, ·ÏÏ¿ ‰˘ÛÙ˘¯Ò˜ ÌÔÓÔÙÔÓÈ΋ ÁÈ· Ù¯ÓÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜, ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ÂÁÁÚ¿ÊÔ˘, ÛÙËÓ ÔÔ›· ÙËÚÔ‡ÓÙ·È Ë ÔÚıÔÁÚ·Ê›·, Ë Û‡ÓÙ·ÍË Î·È Ë ÛÙ›ÍË ÙÔ˘ ÚˆÙÔÙ‡Ô˘, Ì ϛÁ· Û¯fiÏÈ· ÁÈ· ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi ÙÔ˘. ™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÔÈ 135 ˘ÔÁڷʤ˜, ÔÈ Ôԛ˜ ·ÓÙÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÌÂÓ fiˆ˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤Ó˜, ·ÏÏ¿ Û ·Ú¤ÓıÂÛË ·Ô‰›‰ÔÓÙ·È fiˆ˜ ÓÔÌ›˙ˆ fiÙÈ ı· ‹ıÂÏ·Ó Ó· ÙȘ ÁÚ¿„Ô˘Ó ÔÈ ˘ÔÁÚ¿„·ÓÙ˜.

ΔÔ ¤ÁÁÚ·ÊÔ (™ÊÚ·Á›‰·)

1807 M·ÚÙ›Ô˘ 20 Î¿Ï˘ÌÓÔ˜

ΔËÓ Û‹ÌÂÚÔÓ ‰È· ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜ ËÌÒÓ ÎÔÈÓÔ‡ Î·È ÂÛÊÚ·ÁÈṲ̂ÓÔ˘ ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Ê·ÓÂÚÒÓÔÌÂÓ ËÌ›˜ ¿·ÓÙ˜ ÔÈ ÂÓ ÙË Ó‹Ûˆ ηχÌÓˆ, ÚÔÂÛÙÒÙ˜, ÔÈÎÔ΢ÚÔ›, ÈÂڈ̤ÓÔÈ Î·È Ï·˚ÎÔ›, ÌÈÎÚÔ› Î·È ÌÂÁ¿ÏÔÈ, fiÙÈ Ì ÙÔ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Î·Ù¿ ÙÔ ·ÚfiÓ ÔϤÌÔÈ Î·È ·Î·Ù·Ûٷۛ˜ ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÙˆÓ ÛÂÊÂÚ›ˆÓ1, ˇڷÌÂÓ Â‡ÏÔÁÔÓ ÙÔ ˆ˜ Ó· ‰ÈÔÚ›ÛˆÌÂÓ Î·È ¿ÏÏÔ˘˜ ‰Ò‰Âη2 ÔÈÎÔ΢ÚÔ‡˜ fiÔÈÔ˘˜ ‡ÚÔÌÂÓ Â‡ÏÔÁÔÓ ÂȘ ÙÔ Ó· ÛÙ¤ÎÔ˘Ó Î·È Ó· ·Ú·ÛÙ¤ÎÔ˘Ó Ì·˙‹ Ì ÙÔÓ ˙·›ÙËÓ3 Ì·˜ ηÈ

– 68 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Ì ÙÔ˘˜ ÚÔÂÛÙÔ‡˜4 Ì·˜ ÂȘ οı ‰È·Ê¤Ó‰Â˘ÛÈÓ Î·È ·ÈÙ›·Ó ÙfiÛÔÓ ÙÔ˘ ÓËÛ›Ô˘ Ì·˜, fiÛÔÓ Î·È fiÏÔ˘ ÙÔ‡ ÎÔÈÓÔ‡ Ï·Ô‡. ÏÔÈfiÓ Î·Ù¿ Ò˜ ÂÌ·˙Ò¯ıËÌÂÓ fiÏÔÈ Ì·˜ ÌÈÎÚÔ› Î·È ÌÂÁ¿ÏÔÈ Î·È Ô ÎÔÈÓfi˜ Ï·fi˜, ˇڷÌÂÓ Â‡ÏÔÁÔÓ fiÏÔÈ Ì·˜ Ì ̛·Ó Î·Ï‹Ó ÁÓÒÌËÓ Î·È „‹ÊÔÓ ÔÏÔÓÒÓ Ì·˜5, Î·È ‰ÈÔÚ›˙ÔÌÂÓ ÙÔ ÌÂÓ ÚÒÙÔÓ ÙÔÓ ·¿ ÁÂÒÚÁÈÔÓ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¤ÏËÓ Î·È Â›ÙÚÔÔÓ ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÂÚ¤ˆ˜ ‚ÔÓ: ÙÔÓ ·¿ ÎÔ˘ÎÈ·Á›ÓËÓ, ÙÚ›ÙÔÓ ÙÔÓ ·¿ ÓÈÎfiÏ·ÔÓ Î·Ï·‚ÚÔ‡. Î·È ‰ÔÓ: ÙÔÓ ·¿ ÁÂÒÚÁÈÔÓ Ù˙·ÎÓ‹. ÂÔÓ: ÙÔÓ ¯·Ù˙‹ ıÂÔ‰ˆÚ‹Ó. ˜ÔÓ: ÙÔÓ ‰È¿ÎÔÓ ÁÂÚÌ·ÓÔ‡. ˙ÔÓ: ÙÔÓ ¯·Ù˙‹ Ȉ¿ÓÓËÓ „·Ú¿Ó. ËÔÓ: ÙÔÓ ‰È¿ÎÔÓ ÁÈ·ÏÏ¿ÊÔ˘. ıÔÓ: ÙÔÓ ‰È¿ÎÔÓ Ì·˙¿ÚË. ÈÔÓ: ÙÔÓ ¯·Ù˙‹ πˆ¿ÓÓËÓ ‚Ô‡ÚÔ˘. È·ÔÓ 6: ÙÔÓ ¯·Ù˙‹ πˆ¿ÓÓËÓ ‚ÂÓÂÙÔ‡ÏËÓ. È‚ÔÓ: ÙÔÓ ¯·Ù˙‹ ‰ÚfiÛÔÓ Ì·ÛÙÚÔÛ·ÎÂÏ¿ÚË. ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ‰Ò‰Âη ‰ÈÔÚ›˙ÔÌÂÓ ÔÔ‡ Ó· ·Ú·ÛÙ¤ÎÔ˘Ó ÂȘ οı ˘fiıÂÛÈÓ. ˘ÔÛ¯fiÌÂı· fï˜ fiÏÔ˜ Ô ÎÔÈÓfi˜ Ï·fi˜ fiÙÈ ÂÈ ÌÂÓ ÙÔ˘˜ ·ÎÔÏÔ˘ı›ÛË Î·Ì›· ›ڷÍȘ ‹ ˙ËÌ›· ‹ ·Ú·fiÓÂÛȘ ·fi ηӤӷ ̤ÚÔ˜ ‰È· η̛·Ó ˘fiıÂÛÈÓ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡, ÂÍfi¯ˆ˜ ·Ó Ùˆ˜ ·ÎÔÏÔ˘ı›ÛË Î·Ì›· ˙ËÌ›· ‰È· ‰ÈÎfiÓ Ùˆ˜ ÈÓÙÂÚ¤ÛÔÓ7 Ó· ÌËÓ ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È ÙÔ ÎÔÈÓfiÓ, ÂÈ ‰Â Î·È Ùˆ˜ ·ÎÔÏÔ˘ı›ÛË ‰È· ˘fiıÂÛÈÓ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Ó· ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È ÙÔ ÎÔÈÓfiÓ. ˘ÔÛ¯fiÌÂı· ÚÔ˜ ÙÔ‡ÙÔȘ Î·È ËÌ›˜ Ô ÎÔÈÓfi˜ Ï·fi˜ ÂȘ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ‰Ò‰Âη ÔÔ‡ ‰Ȉڛ۷ÌÂÓ ˆ˜ Ó· ÌËÓ ËÌÔÚ‹ ηÓ›˜ ·fi ËÌ¿˜ Ó· ÂÓ·ÓÙȈı‹ Ô‡Ù ÌÈÎÚfi˜ Ô‡Ù ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ÂȘ ÂΛÓÔ ÔÔ‡ ‹ıÂÏ·Ó Â‡ÚË Â‡ÏÔÁÔÓ Î¿ı ˘Ôı¤Ûˆ˜8. ÂÈ ‰Â Î·È ‹ıÂÏÂÓ Û˘Îˆı‹ ÙÈÓ¿˜ Î·È ÂÓ·ÓÙȈı‹, Ó· ¤¯ÔÌÂÓ Ó· ÙÔÓ ·È‰Â‡ÔÌÂÓ fiÏÔÈ Ì·˜ ÂȘ ÙÔÓ ˙·›ÙËÓ Î·È ÂȘ ÙÔ˘˜ ÚÔÂÛÙÔ‡˜ Î·È ÂȘ ÙÔ˘˜ ‰Ò‰Âη9. Â› ÙÔ‡Ùˆ ÏÔÈfiÓ Âο̷ÌÂÓ Î·È ÙÔ ·ÚfiÓ ÎÔÈÓfiÓ Ì·˜ ÁÚ¿ÌÌ·, ÂÈÛÊÚ·ÁÈṲ̂ÓÔÓ Ì ÙËÓ ÛÊÚ·Á›‰· Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙÔ˜ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ ÂȘ ‚‚·ÈfiÙËÙ·, Î·È Î·ÙÂÛÙÚÒıË ÂȘ ÙÔ ·ÁοÚÈ Ù˘ ÂÎÎÏËÛ›·˜ Ì·˜ ¯·ÚÈو̤Ó˘10.

¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ 1. ÛÂʤÚÈ = ÂÎÛÙÚ·Ù›·, fiÏÂÌÔ˜, Â·Ó¿ÛÙ·ÛË. ∏ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ Ù¤ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ 18Ô˘ Î·È Ù˘ ·Ú¯‹˜ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ· Â›Ó·È Ôχ Ù·Ú·Á̤ÓË. ™ÙËÓ ∂˘ÚÒË Î·È ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ Ì·›ÓÔÓÙ·È fiÏÂÌÔÈ Î·È Â·Ó·ÛÙ¿ÛÂȘ, ÂÓÒ Ë ÂÈÚ·Ù›· ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÂÍ·ÏÂÈÊı› ÔÏÔÛ¯ÂÚÒ˜. ƒˆÛÈÎfi˜ ÛÙfiÏÔ˜ ˘fi ÙÔÓ Ó·‡·Ú¯Ô ™ÂÓÈ¿‚ÈÓ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙȘ μfiÚÂȘ ™ÔÚ¿‰Â˜ Ì ÛÙfi¯Ô ÙÔÓ ÍÂÛËΈÌfi ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ΔÔ‡ÚΈÓ.

– 69 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

∞˘Ù¿ ·ÓËÛ˘¯Ô‡Ó ÙÔ˘˜ ÚÔÎÚ›ÙÔ˘˜ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÊÚÔÓÙ›˙Ô˘Ó ÁÈ· ÙËÓ ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÛË ÙˆÓ ÙÔÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ. ™ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ‰ÂÓ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi Ô˘ıÂÓ¿ fiÙÈ ˘‹Ú¯Â ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË Î¿ÔÈ· ·ÓˆÌ·Ï›· ‹ ·Ù·Í›·. ŒÙÛÈ Ë ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ∞Ú¯‹˜ Ì ÙÔ ‰ˆ‰ÂηÌÂϤ˜ Û˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ıˆÚÂ›Ù·È ¤Ó· ·ÏÒ˜ ÚÔÏËÙÈÎfi ̤ÙÚÔ ÂÓ fi„ÂÈ ÙˆÓ fiÛˆÓ Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó ·ÏÏÔ‡. (μÏ. °È¿ÓÓË ∫Ï. ∑ÂÚ‚Ô‡ ‘‘πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù·” ÛÂÏ. 56) O ·ÚÈıÌfi˜ 12 ‰ÂÓ Â›Ó·È Ù˘¯·›Ô˜. ¶·Ú·¤ÌÂÈ ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÛÙÔ˘˜ 12 ∞ÔÛÙfiÏÔ˘˜. ˙·›Ù˘ (˙·Ì›Ù˘) = ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯Ô˜ ·ÓÙ›ÛÙÔȯԘ Ì ·ÛÙ˘ÓfiÌÔ. Ÿˆ˜ Û˘Ó¿ÁÂÙ·È ·fi fiÛ· ÁÚ·ÊÙ¿ ÙÔ˘ Ù¤ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ 18Ô˘ Î·È Ù˘ ·Ú¯‹˜ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ· ‰È¿‚·Û· (∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ ··-∫·Ï·‚ÚÔ‡, ·ÔÊ¿ÛÂȘ, ˆÏËÙ‹ÚÈ· ÎÏ.), ÙËÓ ÙÔÈ΋ ‰ÈÔ›ÎËÛË ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ·ÛÎÔ‡Û·Ó ÔÈ ÚÔÂÛÙÔ›. ∞˘ÙÔ› ‹Ù·Ó ÙÚÂȘ, ·ÈÚÂÙÔ› Ì ‰ÈÂÙ‹ ıËÙ›·: O °¤ÚÔÓÙ·˜, ÈÂÚ·Ú¯Èο ·ÓÒÙÂÚÔ˜, οÙÈ Û·Ó Úfi‰ÚÔ˜ Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙ·˜ fiˆ˜ ı· ϤÁ·Ì ۋÌÂÚ·, ÂfiÌÂÓÔ˜ ÈÂÚ·Ú¯Èο ‹Ù·Ó Ô ¶ÚÒÙÔ˜, Ô˘ ÂÎÙÂÏÔ‡Û ¯Ú¤Ë Ù·Ì›· Î·È Ù¤ÏÔ˜ Ô °Ú·ÌÌ·ÙÈÎfi˜, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ô Ù›ÙÏÔ˜ Ì¿ÏÏÔÓ ‰ÂÓ Â›¯Â ΢ÚÈÔÏÂÎÙÈ΋ ÛËÌ·Û›·, fiˆ˜ ·Ó·Ê¤Ú·Ì ÈÔ ¿Óˆ. Ÿˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ·fi ‰È¿ÊÔÚ· ¿ÏÏ· ·ÏÈ¿ ¤ÁÁÚ·Ê· ÔÈ ÚÔÂÛÙÔ› ÂÎÏÂÁfiÓÙÔ˘Û·Ó ÛÙËÓ ·Ú¯‹ οı ‰Â‡ÙÂÚÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ Î·È ÌÂÙ¿ ÙË Ï‹ÍË Ù˘ ıËÙ›·˜ ÏÔÁÔ‰ÔÙÔ‡Û·Ó ÛÂ Û˘Ó¤Ï¢ÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· ÁÈÓfiÙ·Ó Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ ÙÂÊÙÂÚ›ˆÓ ÙÔ˘ ·Ï·ÈÔ‡ ÚÒÙÔ˘, ‰ËÏ·‰‹ ÙˆÓ ÏÔÁÈÛÙÈÎÒÓ ‚È‚Ï›ˆÓ, fiˆ˜ ı· ϤÁ·Ì ۋÌÂÚ·, ÙÔ˘ ·ÂÚ¯fiÌÂÓÔ˘ Ù·Ì›·. ∂›Ó·È ·ÍÈÔÚfiÛÂÎÙÔ fiÙÈ Ë ÂÎÏÔÁ‹ ÙˆÓ ‰Ò‰Âη ¤ÁÈÓ Ì „‹ÊÔ ÔÏÔÓÒÓ, ‰ËÏ·‰‹ Ì ηıÔÏÈ΋ „ËÊÔÊÔÚ›· ÙÔ˘ ÂÓ‹ÏÈÎÔ˘ ·Ó‰ÚÈÎÔ‡ ÏËı˘ÛÌÔ‡. ™ÙÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓÔ ÈÈÔÓ ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·fi Û‡Á¯˘ÛË ÌÂٷ͇ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Î·È ·Ú·‚È΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ ÙÔ˘ ·ÚÈıÌÔ‡ 11. ¢Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ ÔÈ ˘fiÏÔÈÔÈ ·ÚÈıÌÔ› Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓÔÈ Ì ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÚ·Ê‹, ı· ¤ÚÂ ӷ ÁÚ¿ÊÂÈ È·ÔÓ ÈÓÙÂÚ¤ÛÔÓ = Û˘ÌʤÚÔÓ. Ÿˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ‰Ò‰Âη ‰›‰ÂÙ·È ·ÂÚÈfiÚÈÛÙË ÂÍÔ˘Û›· ‘‘ÂÓ

– 70 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Ï¢ÎÒ’’ Ó· ‰È·¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ÙȘ ˘Ôı¤ÛÂȘ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ ηٿ ÙËÓ ÎÚ›ÛË ÙÔ˘˜.

9. ¢ËÏ·‰‹ Ë ·ÂÈı·Ú¯›· Î·È ÌË Û˘ÌÌfiÚʈÛË Ì ÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÙˆÓ 12 ıÂÛÌÔıÂÙÂ›Ù·È ˆ˜ ÎÔÏ¿ÛÈÌË Ú¿ÍË Î·È ÙËÓ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ· Ó· ÙÈ̈ÚÔ‡Ó, ·È‰Â‡Ô˘Ó ηٿ ÙÔ ¤ÁÁÚ·ÊÔ, ¤¯Ô˘Ó fi¯È ÌfiÓÔ Ô ˙·Ì›Ù˘ Î·È ÔÈ ÚÔÂÛÙÔ›, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ 12.

10. ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ Ë Û‡ÓÙ·ÍË ÙÔ˘ ÂÁÁÚ¿ÊÔ˘ ÛÙÔ ·ÁοÚÈ Ù˘ ÂÎÎÏËÛ›·˜ ¤¯ÂÈ Î·È Û˘Ì‚ÔÏÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ÀÔÓÔÂ›Ù·È fiÙÈ ÛÙË Ï‹„Ë Ù˘ ·fiÊ·Û˘ ¤·ÈÍ ÚfiÏÔ Î·È Ë ÂÈÊÔ›ÙËÛË ÙÔ˘ ∞Á›Ô˘ ¶Ó‡̷ÙÔ˜ Î·È Ë ·fiÊ·ÛË Â›¯Â ÙË £Â˚΋ ¤ÁÎÚÈÛË Î·È Â˘ÏÔÁ›·.

OÈ ˘ÔÁڷʤ˜ 1. ·ããÌ·ÓfiÏȘ (¶·¿ ª·ÓfiÏ˘): º·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÙÔ ÂÒÓ˘ÌÔ ‹Ù·Ó ÂÚÈÙÙfi, fiÙ·Ó ÙÔ ‚·ÙÈÛÙÈÎfi fiÓÔÌ· Î·È Ë È‰ÈfiÙËÙ· ÚÔÛ‰ÈfiÚÈ˙·Ó ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙÔ ÚfiÛˆÔ.

2. ·ããÌȯ·ÏȘ ÛȉÂÚȘ (¶·¿ ªÈ¯¿Ï˘ ™È‰ÂÚ‹˜.)

3. ·ãã¯ãã˙Ô˘ÚÔ‡ÓÈ· (¶·¿ ÷Ù˙‹ ∑Ô˘ÚÔ‡ÓÈ·): OÈ ·ÏÈÔ› ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ Û˘Ó‹ıÈ˙·Ó Ó· ÁÚ¿ÊÔ˘Ó Ù· ÂÒÓ˘Ì· Î·È ÙˆÓ ·Ó‰ÚÒÓ ÛÙË ÁÂÓÈ΋, ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔÈ ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÛÙËÓ ÂÍ¿ÚÙËÛË ·fi ÙÔÓ ·Ú¯ËÁfi Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜, Ô˘ ‹Ù·Ó Ô ·Ù¤Ú·˜ ‹ ÂÓ›ÔÙÂ Î·È Ë Ì¿Ó· (‚Ï. ·ÚÈı. 51), ·Ó . ¯. ›¯Â ¯ËÚ¤„ÂÈ Ì ÌÈÎÚ¿ ·È‰È¿.

4. ·ããÁÂfiÚÁÈÔ˜ Π۷ÎÂÏ¿ÚÈÔ˜ (¶·¿ °ÂÒÚÁÈÔ˜ Î·È ™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ˜): Ÿˆ˜ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓÔ ÙÔ Î·È ™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ˜, Ì¿ÏÏÔÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È fiÓÔÌ·, ·ÏÏ¿ Ù›ÙÏÔ˜, ·Í›ˆÌ· ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎfi.

5. † ¯·˙‡ÓÈÎfiÏ·˜ (÷Ù˙‹ ¡ÈÎfiÏ·˜): º·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË ÂıˆÚ›ÙÔ È‰È·›ÙÂÚ· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÙÔ Ó· ¿ÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ÚÔÛ΢ÓËÙ‹˜ ÛÙ· πÂÚÔÛfiÏ˘Ì· Î·È Ó· ‚·ÙÈÛÙ› ÛÙÔÓ πÔÚ‰¿ÓË ÔÙ·Ìfi, ÔfiÙ ·ÔÎÙÔ‡Û ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ ÷Ù˙‹, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ¤ÊÂÚ Ì ˘ÂÚËÊ¿ÓÂÈ· ˆ˜ ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·Ùfi˜ ÙÔ˘.

6. ·ããÁÂÒÚÁȘ Í›ÊÔ˜ (¶·¿ °ÂÒÚÁ˘ •ÈÊfi˜): O ··-¯·Ù˙Ë-¡È-

– 71 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÎfiÏ·˜ ∫·Ï·‚Úfi˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÛÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈfi ÙÔ˘ fiÙÈ Ô ··°ÈÒÚÁ˘ •ÈÊfi˜ ‹Ù·Ó Ô ÚÒÙÔ˜ ·¿˜ Ô˘ ¯ÂÈÚÔÙfiÓËÛ ÙÔ 1801 Ô Ó¤Ô˜ ÙfiÙ Â›ÛÎÔÔ˜ §¤ÚÓ˘ πÁÓ¿ÙÈÔ˜ μã (1801-1819).

7. ‰È¿ÎÔ˜ ÓÔÌÈÎÔ Ú½ÛÈ (¢È¿ÎÔ˜ ¡ÔÌÈÎÔ ƒÂ˝ÛË): ∞fi ÙÔ fiÓÔÌ· Ï›ÂÈ ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ÁÚ¿ÌÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ˜, ÔfiÙÂ Ô ‰È¿ÎÔ˜ ÏÂÁfiÙ·Ó ¡ÔÌÈÎfi˜ ƒÂ˝Û˘, ‹ ˘, ÔfiÙÂ Ô ‰È¿ÎÔ˜ ‹Ù·Ó ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ¡ÔÌÈÎÔ‡ ƒÂ˝ÛË.

8. ‰È¿ÎÔ˜ ·ÚÁ›Ú˘ (¢È¿ÎÔ˜ ∞ÚÁ‡Ú˘).

9. ‰È¿ÎÔ˜ Û‹ÚÙÔ˜ (¢È¿ÎÔ˜ ™›ÚÙÔ˜).

10. ·ãã ÛÎfiÓ˘ (¶·¿ ™ÎfiÓ˘).

11. ¯ããπˆããÙ˙Ô˘ÎÔ˘ÚÈ (÷Ù˙‹ πˆ¿ÓÓ˘ Δ˙Ô˘ÎÔ‡ÚË): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ΔÛÈÎÔ‡Ú˘.

12. ‰È¿ÎÔ ıÂÔ‰ˆÚÈ (¢È¿ÎÔ˜ £ÂÔ‰ˆÚ‹˜) 13. πˆããÙ˙Ô˘ÁÚ·ÓÈ (πˆ¿ÓÓ˘ Δ˙Ô˘ÁÚ¿ÓË): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ΔÛÔ˘ÁÎÚ¿Ó˘.

14. ¯·Ù˙ÈÓÔÌÈÎÔ˜ ‚Ô˘ÚÔ˘ (÷Ù˙‹ ¡ÔÌÈÎfi˜ μÔ‡ÚÔ˘).

15. ÁÂfiÚÁȘ Í¿Ú¯Ô˜ (°ÈÒÚÁ˘ •¿Ú¯Ô˜).

16. ¯·ããÛÌ·Ï›˜ (÷Ù˙‹ ™Ì¿Ï˘).

17. ¯·ãã‰ÚÔÛfi˜ ‚Ô˘‚Ô‡ (÷Ù˙‹ ¢ÚfiÛÔ˜ μÔ˘‚Ô‡): ΔÔ ‚Ô˘‚Ô‡ ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ Ó· ÌËÓ Â›Ó·È ÂÒÓ˘ÌÔ, ·ÏÏ¿ Ó· ‰ËÏÒÓÂÈ È‰ÈfiÙËÙ·, ‰ËÏ·‰‹ fiÙÈ Ô ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ ÷Ù˙‹ ¢ÚfiÛÔ˘ ‹Ù·Ó ‚Ô˘‚fi˜ = ΈʿϷÏÔ˜.

18. ¯·ããÎÔ˘·Ú¿˜ (÷Ù˙‹ ∫Ô˘Ì·Ú¿˜): ΔÔ ∫Ô˘Ì·Ú¿˜ Â›Ó·È ‚·ÙÈÛÙÈÎfi fiÓÔÌ·. ™ÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ ··-¯·Ù˙Ë-¡ÈÎfiÏ· ∫·Ï·‚ÚÔ‡ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÙËÓ ›‰È· ÂÔ¯‹ (1811 Î·È 1817) ÚfiÛˆÔ Ì ÙÔ fiÓÔÌ· ÷Ù˙‹ ∫Ô˘Ì·Ú¿˜ §˘›Ù˘. ÀÔı¤ÙÔ˘Ì fiÙÈ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔ ›‰ÈÔ ÚfiÛˆÔ Î·È Ë ˘fiıÂÛË ·˘Ù‹ ÂÓÈÛ¯‡ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·Ì¤Ûˆ˜ ÂfiÌÂÓË ˘ÔÁÚ·Ê‹ ÷Ù˙‹ £¤ÌÂÏ˘ §˘›Ù˘. ∫Ô˘Ì·Ú¿˜ Î·È £¤ÌÂÏ˘ Ú¤ÂÈ Ó· ‹Û·Ó ·‰ÂÏÊÔ› Î·È ˘¤ÁÚ·„·Ó Ô ¤Ó·˜ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ.

19. ¯ãã:ıÂÌÂÏ›˜ ÏË˘ÙȘ (÷Ù˙‹ £¤ÌÂÏ˘ §˘›Ù˘): ª¿ÏÏÔÓ Â›Ó·È Ô ÁÂӿگ˘ Ù˘ ÔÈÎÔÁÂÓ›·˜ OÏ˘Ì›ÙÔ˘, ·Ô‡˜ ÙˆÓ ·‰ÂÏÊÒÓ

– 72 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

£¤ÌÂÏË Î·È ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï πˆ¿ÓÓÔ˘ OÏ˘Ì›ÙÔ˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‰ÈÂÙ¤ÏÂÛ·Ó Î·Ù’ Â·Ó¿ÏË„Ë ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ηٿ ÙȘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ ‰ÂηÂٛ˜ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ·.

20. ÁÂÔÚÁ›˜ ÓÔÌÈη΢ (°ÂÒÚÁ˘ ¡ÔÌÈο΢).

21. ·ããπˆããÎ·È ˘ÎÔÓÔÌÔ˜ (¶·¿ πˆ¿ÓÓ˘ Î·È OÈÎÔÓfiÌÔ˜): Ÿˆ˜ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓÔ ÙÔ Î·È OÈÎÔÓfiÌÔ˜, Ì¿ÏÏÔÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È fiÓÔÌ·, ·ÏÏ¿ Ù›ÙÏÔ˜, ·Í›ˆÌ· ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎfi.

22. ¯·ÚÙÔÊÏȘ ÛÙÔ˘¿˜ (÷ÚÙÔÊ›Ï˘ ™ÙÔ˘¿˜).

23. ¯·ÚÙÔÊÈÏȘ ˙Â˘Ï·˜ (÷ÚÙÔÊ›Ï˘ ∑ÂÌÈÏ¿˜).

24. ÓÔÌÈÎÔ˜ ÛÂÚÈÁÔ˘ (¡ÔÌÈÎfi˜ ™ÂÚÁ›Ô˘): ™ÙÔ ÂÒÓ˘ÌÔ Ì¿ÏÏÔÓ ¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ ·Ó·ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜.

25. ¯·ÚÙÔÊÈÏȘ Á·Ù˘ (÷ÚÙÔÊ›Ï˘ °¿Ù˘).

26. ‰ÈÔÓȘ ·ÚÁÔ˘ (¢ÈÔÓ‹˜ ÕÚÁÔ˘).

27. Ìȯ·Ï›˜ Ì·ÛÙÚÔÁˆÚÁÈ (ªÈ¯¿Ï˘ ª·ÛÙÚÔÁÈÒÚÁË).

28. ıˆ‰ÔÚ›˜ ‚ÂÓÂÙÔ‡ÏȘ (£Ô‰ˆÚ‹˜ μÂÓÂÙÔ‡Ï˘).

29. ·ããÁˆÚÁÈÔ˜ ÌÔ˘ıÓÈ (¶·¿ °ÂÒÚÁÈÔ˜ ªÔ˘ıÓÈ): ª¿ÏÏÔÓ ‹ıÂÏ ӷ ÁÚ¿„ÂÈ ªÔ˘ıÔ‡ÓÈ (ÙÔ), ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·Ú·ÙÛÔ‡ÎÏÈ (ÂÚÚÈÓfiʈÓÔ˜) Ô˘ ÎfiÏÏËÛÂ Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ·ÓÙ› ÂˆÓ‡ÌÔ˘.

30. ¯·ÚÙÔÊ‹ÏȘ Ì¿ÎÏÈ (÷ÚÙÔÊ›Ï˘ ª·ÁÎÏ‹).

31. ÓÈÎÔÏ¿˜ ÈÙ˙ÈÓȘ (¡ÈÎfiÏ·˜ ¶ÈÙ˙›Ó˘): ÿÛˆ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÂÒÓ˘ÌÔ ¶È˙¿ÓÈ·˜.

32. Ìȯ·ÏȘ Ì›·˜ (ªÈ¯¿Ï˘ ª˘›·˜).

33. ÓÈÎÔÏÏ·˜ ·Ù˙¿˜ (¡ÈÎfiÏ·˜ ∞Ù˙¿˜): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÂÒÓ˘ÌÔ ∞ÙÛ¿˜.

34. ÓÈΈϷ˜ ·· ۷ΤϷÚÈ (¡ÈÎfiÏ·˜ ¶·¿ ™·ÎÂÏÏ¿ÚË).

35. ‰È·Îˆ ·¿ ˙·ÎˆÓÈ (¢È¿ÎÔ˜ ¶·¿ ∑·ÎÔÓÈ): ª‹ˆ˜ «ΔÛ·ÎÓ‹»; 36. ÓÈÎÔÏ· ¯·˙ÈÈÏÈÚÈ (¡ÈÎfiÏ·˜ ÷Ù˙‹ ¶ÈÏ›ÚË): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ªÈÏÏ‹Ú˘.

37. ¯ã㠉ȿÎÔ˜ η‚·Û›Ï· (÷Ù˙‹ ¢È¿ÎÔ˜ ∫·‚¿ÛÈÏ·).

38. ‰È·ÎÔ˜ ÎÔ˘ÏÔ˘ÌÔ˘ÙÚȘ (¢È¿ÎÔ˜ ∫Ô˘ÏÔ˘ÌÔ‡ÓÙÚ˘).

39. ÓÈÎÔÏ·˜ ÎÔ˘Ê·ÏÈ· (¡ÈÎfiÏ·˜ ∫Ô˘Ê·Ï›·).

– 73 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

40. ‰È¿ÎÔ ÏÏ··ã㉷ÚÈÔ˜ (¢È¿ÎÔ˜ §·Ì·‰¿ÚÈÔ˜).

41. Ó‹ÎÔÏ·˜ ÙÔ˘ ‚ÂÓÂÙÔ‡ÏË· (¡ÈÎfiÏ·˜ ÙÔ˘ μÂÓÂÙÔ‡ÏÈ·).

42. Ì·ÓÔÏȘ ·Û·˜ (ª·ÓfiÏ˘ ¶·Û¿˜).

43. ÷Ù˙› Ì·ÓÔÏȘ ÎÔ˘ÏÂıÔ˘ (÷Ù˙‹ ª·ÓfiÏ˘ ∫Ô˘Ï¤ıÔ˘): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÂÒÓ˘ÌÔ ∫ˆÏ¤Ù˘.

44. (;;;;;;;;;;;;;;;;;): ¢˘Û·Ó¿ÁÓˆÛÙË Î·È ·Î·Ù·ÓfiËÙË ˘ÔÁÚ·Ê‹.

45. πˆ·ÓȘ Û·ÚÔ˘ÎÔ˘ (πˆ¿ÓÓ˘ ™·ÚÔ‡ÎÔ˘).

46. ·Ï›˜ Ô˘Ú‰›˜ (∞Ï‹˜ ¶Ô˘Ú‰‹˜): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ‹Ù·Ó ΔÔ‡ÚÎÔ˜. O ¶··-¯·Ù˙Ë-¡ÈÎfiÏ·˜ ∫·Ï·‚Úfi˜ ÛÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈfi ÙÔ˘ (ÛÂÏ. 105) ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ ÙÔ 1811 Û˘Ó¤Ù·Í ·ÁÎÏ·‚‹ (ÚÔÈÎÔÛ‡ÌʈÓÔ) ÙÔ˘ ∞Ï‹ ¶Ô˘Ú‰‹ Ì ·ÌÔÈ‚‹ 60 Ì·˚‰È¿ (=1,5 ÁÚfiÛÈ).

47. ·Á¿˜ ÙÔ˘ οÛÙÚÔ˘ (∞Á¿˜ ÙÔ˘ ∫¿ÛÙÚÔ˘): ∞ÍÈÔÚfiÛ¯ÙÔ fiÙÈ ˘ÔÁÚ¿ÊÂÈ ÙËÓ ·fiÊ·ÛË Ù˘ Û˘Ó¤Ï¢Û˘ Î·È Ô ∞Á¿˜, ¤ÛÙˆ Î·È Ì ¿ÏÏÔ ¯¤ÚÈ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ· Î·È fi¯È ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘. ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ Ô ΔÔ‡ÚÎÔ˜ ∞Á¿˜ ‹Ù·Ó ·ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ (ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔ ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο) Î·È ¤‚·Ï οÔÈÔÓ ¿ÏÏÔ Ó· ‘‘ÙÔÓ ˘ÔÁÚ¿„ÂÈ”.

48. ıÂÌÂÏȘ ÎÔ˘ÚÔ˘ÓÈ (£¤ÌÂÏ˘ ∫Ô˘ÚÔ‡ÓË): £· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Â›Ó·È (ÙÔ) ∫Ô˘ÚÔ˘Ó› (ÌÈÎÚ‹ ÎÔ˘ÚÔ‡Ó·), ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·Ú·ÙÛÔ‡ÎÏÈ Ô˘ ÂÍÂÏ›¯ıËΠÛÙÔ ÂÒÓ˘ÌÔ ∫Ô˘ÚÔ‡Ó˘ 49. Û·ÎÂÏ·ÚȘ Ì·ÈÏÈ (™·ÎÂÏÏ¿Ú˘ ª·˝ÏÏË).

50. ÓÈÎÔÏ·˜ ÛȉÂÚÈ (¡ÈÎfiÏ·˜ ™È‰ÂÚ‹).

51. ‰È·ÎÔ˜ ‚Ô˘‰ÂÓ·˜ (¢È¿ÎÔ˜ μÔ‡‰ÂÓ·˜): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÁÈÔ˜ Ù˘ μÔ‡‰ÂÓ·˜. ™Â ÂÁÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ 1799 ÛÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ ··-¯·Ù˙Ë¡ÈÎfiÏ· ∫·Ï·‚ÚÔ‡ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÙÔ fiÓÔÌ· ¢È¿ÎÔ˜ Ù˘ μÔ‡ÂÓ·˜, Ô˘ ÚÔÊ·ÓÒ˜ Â›Ó·È ÙÔ ›‰ÈÔ ÚfiÛˆÔ. ∂›Û˘ ÙÔ ÂÒÓ˘ÌÔ μÔ‡‰Ë˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ÙÚÂȘ ¿ÏϘ ÂÁÁڷʤ˜. ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÂÒÓ˘ÌÔ μԇ˘.

52. ÁÂÔÚÁȘ ÙÈÏÈ·ÎÔ˘ (°ÂÒÚÁ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡).

53. ‰ÚÔÛÔ˜ ÚÂÈÛȘ (¢ÚfiÛÔ˜ ƒÂ˝Û˘).

54. ÓÈÎÔÏ‹˜ Û‚ÈÓÔ˘ (¡ÈÎÔÏ‹˜ ™‚›ÓÔ˘).

55. ¯·ÚÙÔÊÈÏÏ‹˜ ÏÏÂÚÈÔ‡ (÷ÚÙÔÊ›Ï˘ §ÂÚÈÔ‡).

– 74 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

56. ¯ãã ı¤ÌÂÏȘ ·ãã πˆãã (÷Ù˙‹ £¤ÌÂÏ˘ ¶·¿ πˆ¿ÓÓÔ˘).

57. ÓÂÌÈÎÔ˜ È˙·Ó·˜ (¡ÔÌÈÎfi˜ ¶È˙·Ó¤·˜): ¡ÂÌÈÎfi˜ Â›Ó·È Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË ÌÔÚÊ‹, ÛÙÔÓ ÚÔÊÔÚÈÎfi ÏfiÁÔ, ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ ¡ÔÌÈÎfi˜. ΔÔ ÂÒÓ˘ÌÔ Ì¿ÏÏÔÓ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ¶È˙¿ÓÈ·˜.

58. ÌÂÂÌÂıȘ Û·¯È˜ (ªÂ̤Ùı˘ ™·¯‹˜): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ΔÔ‡ÚÎÔ˜, ªÂ¯Ì¤Ù ™·¯‹ (‚Ï. Î·È ·ÚÈı. 46). OÈ ˘ÔÁڷʤ˜ 56, 57 Î·È 58 ¤¯Ô˘Ó ÁÚ·Ê› ·fi ÙÔ ›‰ÈÔ ¯¤ÚÈ, Ì¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘ 56.

59. Ìȯ·ÏȘ ÚÂÈÛȘ (ªÈ¯¿Ï˘ ƒÂ˝Û˘).

60. ÁÈÏ›Ô˘˜ ÎÔ˘ÏÂÙıÔ˘ (°ËÏÈÔ‡˜ ∫Ô˘Ï¤ÙıÔ˘): °ËÏÈÔ‡˜ = ∏Ï›·˜ (∏ÏÈÔ‡). ΔÔ ÂÒÓ˘ÌÔ Â›Ó·È ÚÔÊ·ÓÒ˜ ›‰ÈÔ Ì ÙÔ 43, Â‰Ò fï˜ ·Ô‰›‰ÂÙ·È ÈÔ ‘‘·ÎÔ˘ÛÙÈο’’.

61. ·¿ Ì˯·ÏȘ ٷٷÚȘ (¶·¿ ªÈ¯¿Ï˘ Δ¿Ù·Ú˘).

62. ·¿ Ìȯ¿Ï˘ Ì·˙fiÚÔ˜ Ì¿ÚÙ˘ (¶·¿ ªÈ¯¿Ï˘ ª·˙ÒÚÔ˜, Ì¿ÚÙ˘˜): ∏ ȉÈfiÙËÙ· Ì¿ÚÙ˘˜ ÚÔÛÙ¤ıËΠ̿ÏÏÔÓ ·fi Û˘Ó‹ıÂÈ·. O ··-ªÈ¯¿Ï˘ ª·˙ÒÚÔ˜ ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ·ÚÎÂÙ¿ ÂÁÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ·¿˜, Ô˘ ›¯Â Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯ÂÈ ÛÙËÓ Î·Ù¿ÚÙÈÛË ÔÏÏÒÓ Â›ÛËÌˆÓ ÂÁÁÚ¿ÊˆÓ Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ›Ù ˆ˜ Û˘ÓÙ¿ÎÙ˘ Ì ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‚ÂΛÏË (ÂÍÔ˘ÛÈÔ‰ÔÙË̤ÓÔ˜ ·ÓÙÈÚfiÛˆÔ˜) ÙÔ˘ Ù·‚Ï¿ÚÈÔ˘ (Û˘Ì‚ÔÏ·ÈÔÁÚ¿ÊÔ˜), ›Ù ˆ˜ Ì¿ÚÙ˘Ú·˜.

63. ‰È¿ÎÔ˜ ÓÈÎfiÏ·˜ (¢È¿ÎÔ˜ ¡ÈÎfiÏ·˜).

64. ·ãã ÓÂÌÈÎÔ˜ (¶·¿ ¡ÔÌÈÎfi˜).

65. ¯ãã˙ÈȈããÔ˘ÏÏ¿˜ (÷Ù˙‹ πˆ¿ÓÓ˘ ¶Ô˘ÏÏ¿˜).

66. ˆ ıÂÌÂÏÏ˘ Ì·ÏË¿˜ (Ô £¤ÌÂÏ˘ ª·ÏÏÈ¿˜).

67. πˆãã ‚ÚˆÙÔ˘ (πˆ¿ÓÓ˘ μÚˆÙÔ˘): ΔÔ ÂÒÓ˘ÌÔ Ì¿ÏÏÔÓ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi μÚfiÓÙÔ˜.

68. ÁˆÚÁ›˜ (;;;;;;;;;;) (°ÂÒÚÁ˘ ;;;;;;;;): ΔÔ ÂÒÓ˘ÌÔ ‰˘Û·Ó¿ÁÓˆÛÙÔ Î·È ·Î·Ù·ÓfiËÙÔ.

69. ÓÈÎÔÏ¿˜ Ô˘ÁÔ˘ÓÈ¿ (¡ÈÎfiÏ·˜ ¶Ô˘ÁÔ‡ÓÈ·).

70. ÁÂÔÚÈ˙˘ ¯¿˙Ë (°ÈÒÚ˙˘ ÷Ù˙‹): °ÈÒÚ˙˘ Â›Ó·È Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË ÌÔÚÊ‹, ÛÙÔÓ ÚÔÊÔÚÈÎfi ÏfiÁÔ, ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ °ÈÒÚÁ˘.

71. ‰ÚÔÛÔ˜ ÎÔ˘ÙÔ˘˙›˜ (¢ÚfiÛÔ˜ ∫Ô˘ÙÔ‡˙˘).

– 75 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

72. Û·ÎÂÏ·ÚȘ ÎÔÙԉȷÎÔ‡ (™·ÎÂÏÏ¿Ú˘ ∫ÔÓÙfi‰È·ÎÔ˘).

73. Ìȯ·Ï›˜ Ì·ÎԇϷ (ªÈ¯¿Ï˘ ª·ÁÎÔ‡ÏÈ·).

74. Ìȯ·ÏȘ ÛÔÏÔÌfi˜ (ªÈ¯¿Ï˘ ™ÔÏÔÌfi˜).

75. Ì·ÓÔÏȘ ‚·Úο˜ (ª·ÓfiÏ˘ μ·Úο˜).

76. ÁÂÔÚÁȘ ÛÎËÏ¿ (°ÂÒÚÁ˘ ™Î˘Ï¿).

77. ÛÌ·ÏȘ ·ÏÂÔÛÌ·ÏÔ˘ (™Ì¿Ï˘ ¶·Ï·ÈfiÛÌ·ÏÔ˘).

78. ¯ãã: ÁÂfiÚÁÈÔ˜ Ù˙·Ô˜ (÷Ù˙‹ °ÂÒÚÁÈÔ˜ Δ˙¿Ô˜): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÂÒÓ˘ÌÔ ΔÛ¿Ô˜.

79. ‰È·ÎÔ˜ ÛΈÂÏÈÒÙÈ (¢È¿ÎÔ˜ ™ÎÔÂÏÈÒÙË).

80. ¯·˙ÈÁˆÚÁȘ ‚Ô˘‚Ô˘ (÷Ù˙‹ °ÈÒÚÁ˘ μÔ˘‚Ô‡): μÏ. Î·È ·Ú. 17.

81. ¯·˙Ë Û·ÎÂÏ·ÚȘ Ì·ÎÏÈ (÷Ù˙‹ ™·ÎÂÏÏ¿Ú˘ ª·ÁÎÏ‹): ÿÛˆ˜ Â›Ó·È Ô ·Ô‡˜ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘ ˙ˆÁÚ¿ÊÔ˘ ™·ÎÂÏÏ¿ÚË ª·ÁÎÏ‹.

82. ıÂÌÂÏȘ ÎÔ˘ÏÈ·ÓÔ˘ (£¤ÌÂÏ˘ ∫Ô˘ÏÈ·ÓÔ‡).

83. Ìȯ·ÏȘ ·Ï·ÙÈ·ÓÔ˘ (ªÈ¯¿Ï˘ ¶·Ï·ÙÈ·ÓÔ‡).

84. ¯Ú·ÚÙÔÊÏȘ Ù˙·Ô˜ (÷ÚÙÔÊ›Ï˘ Δ˙¿Ô˜) 85. ¯·ÙÔÊÈÏȘ ÎÔ˘ÙÚÔ˘ÏÈ (÷ÚÙÔÊ›Ï˘ ∫Ô˘ÙÚÔ‡ÏË).

86. Ì·ÛÙÚÔÌȯ·ÏȘ ÍÂÓÔ˜ (ª·ÛÙÚÔÌȯ¿Ï˘ •¤ÓÔ˜): ΔÔ Í¤ÓÔ˜ ÌÔÈ¿˙ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ì ȉÈfiÙËÙ·. ÿÛˆ˜ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· Ù¯ӛÙË Ô˘ ‹Úı ·fi ·ÏÏÔ‡, ÂÁηٷÛÙ¿ıËΠÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È ¤ÁÈÓ ÁÓˆÛÙfi˜ ˆ˜ Ô ª·ÛÙÚÔÌȯ¿Ï˘ Ô Í¤ÓÔ˜.

87. Ì·ÓÔÏȘ ÎÔ˘ÚÔ˘ (ª·ÓfiÏ˘ ∫Ô‡ÚÔ˘).

88. ·ÓÙÔÓȘ ÎÔ˘ÏÂıÔ˘ (∞ÓÙÒÓ˘ ∫Ô˘Ï¤ıÔ˘).

89. Ì˘¯·ÏȘ ˙ÂÚ‚Ô˘ (ªÈ¯¿Ï˘ ∑ÂÚ‚Ô‡): ª¿ÏÏÔÓ Â›Ó·È Ô ÁÂӿگ˘ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ∑ÂÚ‚Ô‡, ·Ù¤Ú·˜ ÙˆÓ ™·ÎÂÏÏ·Ú›Ô˘ Î·È ™Î¢ÔʇϷη ªÈ¯·‹Ï ∑ÂÚ‚Ô‡. O ™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ˜ ‹Ù·Ó ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÌ·Ó‰Ú›ÙË ¡ÈÎËÊfiÚÔ˘ ∑ÂÚ‚Ô‡, È‰Ú˘Ù‹ ÙÔ˘ ¡ÈÎËÊÔÚ›Ԣ °˘ÌÓ·Û›Ô˘, Î·È Ô ™Î¢ÔʇϷη˜ ‹Ù·Ó ·Ô‡˜ ÙÔ˘ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹ Ù˘ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛ˘ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ηıËÁËÙ‹ È·ÙÚÈ΋˜ ™Î‡Ԣ °. ∑ÂÚ‚Ô‡.

90. ÓÈÎÔÏ·˜ ÛηϤÚȘ (¡ÈÎfiÏ·˜ ™Î·Ï¤Ú˘).

– 76 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

91. ‰ÂÈ¿ÎÔ˜ ¤ÁÚÔ˘ (¢È¿ÎÔ˜ ŒÁÚÔ˘): ª¿ÏÏÔÓ ¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ ·Ó·ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ Î·È ÙÔ ÛˆÛÙfi Â›Ó·È ŒÚÁÔ˘, ÂÒÓ˘ÌÔ Ô˘ ˘‹Ú¯Â ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ‰‡Ô ÊÔÚ¤˜ ÛÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ ··-¯·Ù˙Ë-¡ÈÎfiÏ· ∫·Ï·‚ÚÔ‡.

92. Ìȯ·ÏȘ ˙Ô˘ÏÔ‡Ê˘ (ªÈ¯¿Ï˘ ∑Ô˘ÏÔ‡Ê˘): ÿÛˆ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÂÒÓ˘ÌÔ ∑Ô˘ÏÔ˘Êfi˜, ·ÚfiÏÔ Ô˘ Î·È ·˘Ùfi ˘‹Ú¯Â ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙÔ ∑Ô˘ÏÔ‡Ê˘. ™ÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ ··-¯·Ù˙Ë-¡ÈÎfiÏ· ∫·Ï·‚ÚÔ‡ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Î·È Ù· ‰‡Ô ÂÒÓ˘Ì· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi Ì›· ÊÔÚ¤˜.

93. πÔ Û·ÚÔ‡ÎÔ˜ (πˆ¿ÓÓ˘ ™·ÚÔ‡ÎÔ˜).

94. ÓÂÌÂÈÎÔ˜ Û·ÚÔ‡ÎÔ˘ (¡ÔÌÈÎfi˜ ™·ÚÔ‡ÎÔ˘): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ Ô ¡ÔÌÈÎfi˜ Â›Ó·È ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ πˆ¿ÓÓË. ∫·È ÔÈ ‰‡Ô ˘ÔÁڷʤ˜ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤Ó˜ ·fi ÙÔ ›‰ÈÔ ¯¤ÚÈ, Ì¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘ ÁÈÔ˘.

95. ıÂÌÂÏȘ ‰È·ÎÔ˘ ‰ÈÔÓÈ (£¤ÌÂÏ˘ ¢È¿ÎÔ˘ ¢ÈÔÓ‹).

96. ·ããÁÂfiÚÁȘ ηÏÈÛÂÚȘ (¶·¿ °ÈÒÚÁ˘ ∫·ÏÈÛ¤Ú˘).

97. πˆãã ηÙ˙Ô˘ÙÔ˘ÚÎÔ˘ (πˆ¿ÓÓ˘ ∫·Ù˙Ô˘ÙÔ‡ÚÎÔ˘): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÂÒÓ˘ÌÔ ∫·ÙÛÔÙԇگ˘.

98. ¯·˙Ë πˆãã Ì·Ú·Îfi˜ (÷Ù˙‹ πˆ¿ÓÓ˘ ª·Ú·ÁÎfi˜).

99. ·ÓÙÔÓ›˜ ÛÔ˘ÊÔ˘ÓÈ¿˜ (∞ÓÙÒÓ˘ ™Ô˘ÊÔ˘ÓÈ¿˜).

100. ‰È¿ÎÔ˜ ˙ÔÁÚ·Ê¿ÎȘ (¢È¿ÎÔ˜ ∑ˆÁÚ·Ê¿Î˘).

101. ‰È¿ÎÔ˜ ÎÔ˘ÏÂıÔ˘ (¢È¿ÎÔ˜ ∫Ô˘Ï¤ıÔ˘).

102. Ìȯ·ÏȘ ÎÔ˘Ï¤ıÔ˘ (ªÈ¯¿Ï˘ ∫Ô˘Ï¤ıÔ˘).

103. ÁÂfiÚÁȘ ÎÔ˘Ï¤ıÔ˘ (°ÂÒÚÁ˘ ∫Ô˘Ï¤ıÔ˘).

104. ÓÔÌÈÎfi˜ ÙÈÏÈ·ÎÔ˘ (¡ÔÌÈÎfi˜ ΔËÏÈ·ÎÔ‡).

105. Ì·ÓfiÏȘ ÎÔ˘Ï¤ıÔ˘ (ª·ÓfiÏ˘ ∫Ô˘Ï¤ıÔ˘).

106. πˆãã·ÛÙÚÈÎÔ˜ (πˆ¿ÓÓ˘ ¶·ÛÙÚÈÎfi˜).

107. ·ããπˆããÎÔ˘ÓÙÔ‡ÚȘ (¶·¿ πˆ¿ÓÓ˘ ∫Ô˘ÓÙÔ‡Ú˘).

108. ÓÈÎÔÏȘ ηڷ‚ÔÎÈÚÔ˘ (¡ÈÎÔÏ‹˜ ∫·Ú·‚Ô΢ÚÔ‡).

109. Ìȯ·ÏȘ ÎÔ˘Ú·Ì¤ÙÈ (ªÈ¯¿Ï˘ ∫Ô˘Ú·Ì¤ÙË): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ∫Ô˘ÚÂ̤Ù˘.

110. ¯·˙È ·ÏÂÍȘ (÷Ù˙‹ ∞Ϥ͢).

– 77 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

111. πˆãã ÛÌ·ÏÈÔ‡ (πˆ¿ÓÓ˘ ™Ì·ÏÈÔ‡).

112. ‰È·Îfi˜ ‰ÚÔ˘ÏÏÔ˘ (¢È¿ÎÔ˜ ¢ÚÔ‡ÏÏÔ˘).

113. ÁˆÚÁ›˜ ıÂÌÂÏ·Î˘ (°ÂÒÚÁ˘ £ÂÌÂÏ¿ÎË).

114. πˆ·Ó˘ „·Ú· (πˆ¿ÓÓ˘ æ·Ú¿).

115. ÁˆÚÁ›˜ Ù˙Ô˘ÌÔ˘ÚÈ (°ÂÒÚÁ˘ Δ˙Ô˘ÌÔ‡ÚË): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÂÒÓ˘ÌÔ ΔÛÈÌÔ‡Ú˘.

116. ¯·˙Ë πˆãã‚Ô˘‚Ô˘ (÷Ù˙‹ πˆ¿ÓÓ˘ μÔ˘‚Ô‡): μÏ. Î·È ·Ú. 17.

117. ÓÈÎÔÏ·˜ Ù˙Ô˘ÌÔ˘ÚȘ (¡ÈÎfiÏ·˜ Δ˙Ô˘ÌÔ‡Ú˘).

118. ·ÓÙÔÓȘ Ù˙Ô˘ÎÚ·ÓȘ (∞ÓÙÒÓ˘ Δ˙Ô˘ÎÚ¿Ó˘): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ΔÛÔ˘ÁÎÚ¿Ó˘.

119. ·ããÌȯ·Ï˘˜ ¯ããπˆãã (¶·¿ ªÈ¯¿Ï˘ ÷Ù˙‹ πˆ¿ÓÓÔ˘).

120. ‰È¿Îˆ˜ ·ããÛÈÌÂÔÓ (¢È¿ÎÔ˜ ¶·¿ ™˘ÌÂÒÓ).

121. ¯·˙È πˆãã ÎÔ˘ÚÔ˘Ó¿˜ (÷Ù˙‹ πˆ¿ÓÓ˘ ∫Ô˘ÚÔ˘Ó¿˜): ÿÛˆ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› Î·È ·˘Ùfi ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÂÒÓ˘ÌÔ ∫Ô˘ÚÔ‡Ó˘. (μÏ. Î·È ·Ú.48) 122. ∏ˆ Ì·ÛÙÔÌ˯·ÏȘ (πˆ¿ÓÓ˘ ª·ÛÙÚÔÌȯ¿Ï˘).

123. ÓÈÎfiÏ·˜ ÛÊÈÓ·ÚȘ (¡ÈÎfiÏ·˜ ™ÊËÓ¿Ú˘).

124. ‰ÈÔÓȘ ÛÎÚÔÊÈ· (¢ÈÔÓ‹˜ ™ÎÚÔÊÈ¿): ΔÔ ÂÒÓ˘ÌÔ Ì¿ÏÏÔÓ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ∫ÔÚÊÈ¿˜.

125. ‰È·ÎÔ˜ Ù˙Ô˘Î·Ï· (¢È¿ÎÔ˜ Δ˙Ô˘Î·Ï¿): ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÂÒÓ˘ÌÔ ΔÛÔ˘Î·Ï¿˜.

126. ÛÌ¿ÏȘ Ì·Ï·Û›· (™Ì¿ÏȘ ª·Ï·Û›·): ∫·Ï‡ÌÓÈÎË ÂΉԯ‹ ÙÔ˘ ª·Ï·¯›·˜.

127. ‰È·ÎÔ˜ ٷٷÚȘ; (¢È¿ÎÔ˜ Δ¿Ù·Ú˘;): ΔÔ ÂÒÓ˘ÌÔ ‰Â ‰È·‚¿˙ÂÙ·È Ì ‚‚·ÈfiÙËÙ·.

128. ‰È·ÎÔ˜ ÛÊÔ˘ÁηڤÏÈ (¢È¿ÎÔ˜ ™ÊÔ˘ÁÁ·Ú¤ÏÏË).

129. ·ã㯷ÚÙÔÊÈÏȘ (¶·¿ ÷ÚÙÔÊ›Ï˘).

130. ‰È·ÎÔ˜ ¯·˙ȉȷÎÔ˘ η‚·¯ÈÏË ËÔ˜ (¢È¿ÎÔ˜ ÷Ù˙‹ ¢È¿ÎÔ˘ ∫·‚·¯›ÏË ˘Èfi˜): ΔÔ ÂÒÓ˘ÌÔ ∫·‚·¯›Ï˘ Â›Ó·È ÙÔ ›‰ÈÔ Ì ÙÔ ∫·‚¿ÛÈÏ·˜. ΔËÓ ›‰È· ÂÔ¯‹ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ ··¯·Ù˙Ë-¡ÈÎfiÏ· ∫·Ï·‚ÚÔ‡, Ô Ã·Ù˙‹ ¢È¿ÎÔ˜ ∫·‚¿ÛÈÏ·˜ (‚Ï.

– 78 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

˘ÔÁÚ·Ê‹ Ì ·ÚÈı. 37) ˆ˜ Â›ÙÚÔÔ˜ ÛÙËÓ ¶·Ó·Á›· Ù· ¤ÙË 1806 Î·È 1807. ŸÌˆ˜ ÛÙË Ûˆ˙fiÌÂÓË ·fiÊ·ÛË ‰ÈÔÚÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ÂÈÙÚfiˆÓ ÙÔ 1806 ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Ô ›‰ÈÔ˜ ˆ˜ ÷Ù˙‹ ¢È¿ÎÔ˜ ∫·‚¿¯ÈÏ·˜.

131. ÓÈÎÔÏ·˜ ˙ÔÁÚ·ÊÒ˜ (¡ÈÎfiÏ·˜ ∑ˆÁÚ¿ÊÔ˜).

132. ‰È·ÎÔ˜ ÌÂÏÈη (¢È¿ÎÔ˜ ªÂÏÈο).

133. ‰È·Îfi˜ ÁÂÚÌ·ÓÔ˘ ˘fi˜ (¢È¿ÎÔ˜ °ÂÚÌ·ÓÔ‡ ˘Èfi˜).

134. πˆãã ·Ó˘ ÚËÁ· (πˆ¿ÓÓ˘ ƒ‹Á·).

135. ÛÎÂÔÊËϷη˜ ÎÔ˘ÏÂÙÔ˘ (™Î¢ÔʇϷη˜ ∫Ô˘Ï¤ÙÔ˘) ¢·ÓÈ‹Ï AÓÙ. ZÂÚ‚fi˜ ™˘Ó/¯Ô˜ §˘ÎÂȿگ˘

– 79 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 80 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

– 81 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 82 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

– 83 –

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: NÈÎfiÏ·Ô˜ ™Ì·ÏÈfi˜

°È¿ÓÓË £. ¶·Ù¤ÏÏË

IøANNH™ ™ K E Y O Y O P ºA N O™ E N A ™ A ° N ø ™ T O™ K A §Y M N I O™ º I § O™ O º O™ T O Y ¶ E PA ™ M E N O Y A I ø N A

EÈÛ‹ÁËÛË ÛÙÔ I¢ã ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi ™˘ÌfiÛÈÔ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ÛÙË X¿ÏÎË

∫‡ÚÈ ¶Úfi‰ÚÂ, º›Ï˜ Î·È º›ÏÔÈ M·ıËÙ‹˜ ÛÙȘ ÚÒÙ˜ Ù¿ÍÂȘ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ÁÈ·ÁÈ¿˜ ÌÔ˘ Ï›ÁÔ ÚÈÓ Âı¿ÓÂÈ, ¤Î·Ó· ÙËÓ ÚÒÙË ÁÓˆÚÈÌ›· Ì ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹ πˆ¿ÓÓË OÚÊ·Ófi ÙÔÓ ·Ô‡ ÌÔ˘. ΔËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÁÓˆÚÈÌ›·, ÁÈ·Ù› Ë Ê˘ÛÈ΋ ‰ÂÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠÔÙ¤ ·ÊÔ‡ ¤ı·Ó fiÙ·Ó ÂÁÒ ‹ÌÔ˘Ó ÂÓfi˜ ¤ÙÔ˘˜. ŒÓ· ¯ÂÈ̈ÓÈ¿ÙÈÎÔ ·ÔÌÂÛ‹ÌÂÚÔ ‹Á·Ì ̷˙› Û’ ¤Ó· ‰ÈÒÚÔÊÔ ·ÏÈfi ∫·Ï‡ÌÓÈÔ Û›ÙÈ ÛÙÔ ÃˆÚÈfi, ÙÔ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜ ÌÔ˘, ÁÈ· ÌÈ· Â›ÛÎÂ„Ë ÚÔ˘Ù›Ó·˜. Ÿˆ˜ ·˘Ù¤˜ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ› ηÓ›˜ Û’ ¤Ó· ÎÏÂÈÛÙfi Û›ÙÈ, οÔ˘-οÔ˘, ÁÈ· οÔÈÔ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘ ηٿÛÙ·Û‹˜ ÙÔ˘. °È· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÌÔ˘ ¤‰ÂÈÍ 10 ·ÏÈ¿ Ì·Ô‡Ï·, fiˆ˜ ·˘Ù¿ Ì ٷ ÔÔ›· ‰È·ÎÈÓÔ‡Û·Ó Ù· ÚÔÛˆÈο ÙÔ˘˜ ›‰Ë ÔÈ Ù·ÍÈ‰Â˘Ù¤˜ Î·È ÔÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ Ù· ·ÏÈ¿ ¯ÚfiÓÈ·, ·Ú·‰È·Ṳ̂ӷ ÌÚÔÛÙ¿ ·fi ¤Ó· ·Ï·Èfi ÎÚ¤‚·ÙÔ ÛÙÔÓ fiÚÔÊÔ ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡. ªÂ ÙÚÂÌ¿ÌÂÓË ÊˆÓ‹ ÌÔ˘ ›Â: «∂‰Ò ̤۷ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÎÏÂÈṲ̂ÓË Ë ˙ˆ‹ ÂÓfi˜ ·ÓıÚÒÔ˘. ∂›Ó·È Ù· ‚È‚Ï›· Î·È Ù· ÁÚ·ÊÙ¿ ÙÔ˘ ·Ô‡ ÛÔ˘. ∞Ó‹ÎÔ˘Ó Û ۤӷ Î·È Ù· ·‰¤ÏÊÈ· ÛÔ˘.»

∞ÓԛͷÌ ‰ÂÈÁÌ·ÙÔÏËÙÈο ‰˘Ô-ÙÚ›·. ™Â οÔȘ ¿ÏϘ Û‡ÓÙÔ̘

– 85 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÂÈÛΤ„ÂȘ Ù· ·ÓԛͷÌ ۯ‰fiÓ fiÏ· ÁÈ· ÌÈ· Û‡ÓÙÔÌË ÂÎÙ›ÌËÛË ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘. ¶ÂÚÈ›¯·Ó ÛÙÔÈ‚·Á̤ӷ Ì ÚÔÛÔ¯‹ ‚È‚Ï›· Î·È ÛËÌÂÈÒÛÂȘ. À‹Ú¯·Ó Î·È ‰‡Ô ÌÈÎÚ¤˜ Û˘ÏÏÔÁ¤˜, Ì›· ÁÚ·ÌÌ·ÙÔÛ‹ÌˆÓ Î·È Ì›· ÔÚ˘ÎÙÒÓ ÌÂÙ¿ÏψÓ. Δ· ‚È‚Ï›· –Û¿ÓȘ ÂΉfiÛÂȘ– ‹Ù·Ó ΢ڛˆ˜ ÛÙËÓ ∞ÁÁÏÈ΋ Î·È ÙËÓ °·ÏÏÈ΋ ÁÏÒÛÛ·: ∞Ú¯·›ÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜, ÊÈÏÔÛÔÊÈο Û˘ÁÁÚ¿ÌÌ·Ù·, Ê˘ÛÈ΋, Ì·ıËÌ·ÙÈο, ·ÏÈ¿ ÍÂÓfiÁψÛÛ· ÂÚÈÔ‰Èο Î·È ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ ÂÔ¯‹˜, ·ÎfiÌ· Î·È Ù¯ÓÈο ‚È‚Ï›· ÂÚÈÁÚ·Ê‹˜ Ì˯·ÓÒÓ.

OÈ ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ˘ÎÓÔÁÚ·Ì̤Ó˜, Û ·Ϥ˜ ÎfiÏϘ ¯·ÚÙ›, ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ Ì ÌÔχ‚È Î·È Î¿ÔȘ, ΢ڛˆ˜ ÔÈ ÍÂÓfiÁψÛÛ˜, Û Úfi¯ÂÈÚ· ÙÂÙÚ¿‰È· ÊÙÈ·Á̤ӷ ÌÂ Û˘ÚÚ·Ê‹ ·fi ÙÔÓ ›‰ÈÔ. ◊Ù·Ó Ê·ÓÂÚfi ·fi ÙËÓ ÚÒÙË Ì·ÙÈ¿ fiÙÈ Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛ‹ ÙÔ˘˜ ··ÈÙÔ‡Û fi¯È ÌfiÓÔ Ôχ ¯ÚfiÓÔ ·ÏÏ¿ Î·È ¿ÚÈÛÙË ÁÓÒÛË Ù˘ ∞ÁÁÏÈ΋˜ Î·È °·ÏÏÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜. ÃÚfiÓÔ Î·È ÚÔÛfiÓÙ· Ô˘ ‰ÂÓ ‰È·ı¤Ù·Ì ÙfiÙ ԇÙ ÂÁÒ Ô‡Ù ٷ ·‰¤ÏÊÈ· ÌÔ˘. ¶¤Ú·Û·Ó Ù· ¯ÚfiÓÈ· ·Ó‚·›ÓÔÓÙ·˜ Î·È ÂÌ›˜ Ù· ÁÓˆÛÙ¿ Û fiÏÔ˘˜ Û·˜ ÛηÏÔ¿ÙÈ· Ù˘ ˙ˆ‹˜: ™Ô˘‰¤˜, ÛÙ·‰ÈÔ‰ÚÔÌ›·, ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·, ÊÚÔÓÙ›‰Â˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. O ¯ÚfiÓÔ˜ Ô˘ ¤ÚÂ ӷ ‰È·ÙÂı› ÁÈ· ÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÔχÙÈÌÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙˆÓ Í˘ÏÔÎÈ‚ˆÙ›ˆÓ ‹Á·ÈÓ ·fi ·Ó·‚ÔÏ‹ Û ·Ó·‚ÔÏ‹ Î·È ‰Â ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÔÙ¤. ∫¿ÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ ÙÔ ·Ï·Èfi Û›ÙÈ Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜ ÌÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ·Ó‹Î ϤÔÓ ÛÙËÓ ·‰ÂÏÊ‹ ÌÔ˘, ¤ÚÂ ӷ ·‰ÂÈ¿ÛÂÈ ÁÈ· Ó· ·Ó··Ï·Èˆı› Î·È Ó· ·Ó·Î·Ù·Û΢·ÛÙ›. ΔÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙˆÓ Ì·Ô‡ÏˆÓ ÌÔÈÚ¿ÛÙËΠ̤۠ӷ Î·È Ù· ·‰¤ÏÊÈ· ÌÔ˘ Î·È ÈηÓfi˜ ·ÚÈıÌfi˜ ‚È‚Ï›ˆÓ, ΢ڛˆ˜ ÙˆÓ ÍÂÓfiÁψÛÛˆÓ, ·Ú·‰fiıËΠÛÙËÓ ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Ù˘ πÂÚ¿˜ ªÔÓ‹˜ ƒÔfiÙÛÔ˘. ŒÁÈÓÂ Î·È ¿ÏÈÓ ÌÈ· Û‡ÓÙÔÌË ·Ó›¯Ó¢ÛË ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ Î·È ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ fiÁÎÔ˘ ÙˆÓ ÛËÌÂÈÒÛÂÒÓ ÙÔ˘. ∏ ·ÚÔ‡Û· ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË ¤¯ÂÈ ÛÎÔfi Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ ¤Ó· Û‡ÓÙÔÌÔ ÔÚÙÚ·›ÙÔ ÙÔ˘ πˆ¿ÓÓË ™Î‡Ԣ OÚÊ·ÓÔ‡, ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ¿ÁÓˆÛÙÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘ ÛÙÔ¯·ÛÙ‹ Î·È ÊÈÏÔÛfiÊÔ˘ ¤ÛÙˆ Î·È ·Ó ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÎfiÌË ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ Ë Ï‹Ú˘ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ·Ú¯Â›Ô˘ ÙÔ˘. ™ÙËÚ›¯ÙËη ÛÙȘ ·ÎfiÏÔ˘ı˜ ËÁ¤˜: ™ÙȘ ‰ÈËÁ‹ÛÂȘ ÚÔÛÒˆÓ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ÌÔ˘ Î·È ·Ï·ÈÒÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘, ÛÙÔ ÂȉÈÎfi ¿ÚıÚÔ ÁÈ· ÙÔÓ OÚÊ·Ófi ·fi Ù· «πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù·» ÙÔ˘ ÁÓˆÛÙÔ‡ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘ ÔÈËÙ‹, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Î·È Û˘ÁÁڷʤ· °È¿ÓÓË ∑ÂÚ‚Ô‡, ÛÙË ÌÔÓÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ·Â›ÌÓËÛÙÔ˘ °˘ÌÓ·ÛÈ¿Ú¯Ë °ÂˆÚÁ›Ô˘ §˘Û›Î·ÙÔ˘ «°›Á·ÓÙ˜ ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜ Î·È Ù˘

– 86 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

˙ˆ‹˜» Î·È Ê˘ÛÈο ÛÙËÓ Úfi¯ÂÈÚË Î·È ·ÔÛ·ÛÌ·ÙÈ΋ ¤ÛÙˆ ¤Ú¢ӷ ÙˆÓ

ÛËÌÂÈÒÛÂˆÓ ÙÔ˘.

O °È¿ÓÓ˘ OÚÊ·Ófi˜ ÁÂÓÓ‹ıËΠÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔÓ ∞Ú›ÏÈÔ ÙÔ˘ 1860. ™Â ËÏÈΛ· 3 ÂÙÒÓ Ì¤ÓÂÈ ÔÚÊ·Ófi˜ ·fi ·Ù¤Ú·. ∏ ¯‹Ú· ÌËÙ¤Ú· ÙÔ˘ ·ÁˆÓ›˙ÂÙ·È ÛÎÏËÚ¿ ÁÈ· Ó· ·Ó·ıÚ¤„ÂÈ ·˘ÙfiÓ Î·È ÙË ÌÈÎÚfiÙÂÚË ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ £ÂÌÂϛӷ. ™ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ô ›‰ÈÔ˜ fiÙ·Ó ÙÔÓ ÚˆÙÔ‡Û·Ó ÔÈÔ ‹Ù·Ó ÙÔ Â›ıÂÙfi ÙÔ˘ ··ÓÙÔ‡ÛÂ: «OÚÊ·Ófi˜ Î·È ÛÙÔ Â›ıÂÙÔ Î·È ÛÙË ˙ˆ‹». ◊Ù·Ó ¿ÓÙ· ÓÂ˘Ì·Ù҉˘ Î·È ¯ÈÔ˘ÌÔÚ›ÛÙ·˜. ΔÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi Û¯ÔÏÂ›Ô Î·È ÙȘ ÚÒÙ˜ Ù¿ÍÂȘ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ ÙȘ ÙÂÏ›ˆÛ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ. OÈ ı›ÔÈ ·fi ÙËÓ ÌËÙ¤Ú· ÙÔ˘, ¶·¿ ∫Ï¿Óı˘ ∑ÂÚ‚fi˜ (O ÁÓˆÛÙfi˜ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ·˜ Î·È ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ °È¿ÓÓË ∑ÂÚ‚Ô‡), ∞Ú¯ÈÌ·Ó‰Ú›Ù˘ ¡ÈÎËÊfiÚÔ˜ ∑ÂÚ‚fi˜ (O È‰Ú˘Ù‹˜ ÙÔ˘ ¡ÈÎËÊÔÚ›Ԣ °˘ÌÓ·Û›Ô˘) Î·È ÛÔÁÁ¤ÌÔÚÔ˜ ¢·ÓÈ‹Ï ∑ÂÚ‚fi˜, ‰È·‚ϤÔ˘Ó ÙÔ Ù¿Ï·ÓÙÔ ÙÔ˘ Ó·ÚÔ‡ ·Ó„ÈÔ‡ ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔÓ ÛÙ¤ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·. ™˘Ó¯›˙ÂÈ ÙȘ ÛÔ˘‰¤˜ ÙÔ˘ ÛÙÔ ÚfiÙ˘Ô μ·Ú‚¿ÎÂÈÔ §‡ÎÂÈÔ ∞ıËÓÒÓ ·fi ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÔÊÔÈÙ¿ ÙÔ 1880 Ì ‚·ıÌfi ¿ÚÈÛÙ·. ÀÂÚ‹Ê·ÓÔ˜ ˆ˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ‰ÂÓ ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ÙÔÓ Û˘ÓÙËÚÔ‡Ó ÔÈ ı›ÔÈ ÙÔ˘. ∂ΛÓÔÈ ÙÔÓ ÚÔÙÚ¤Ô˘Ó Ó· Û˘Ó¯›ÛÂÈ ÛÙÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ. ΔÔ ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ ˘fi Ì›· ÚÔ¸fiıÂÛË. Δ· Ï›Á· ¯Ú‹Ì·Ù· Ô˘ ÙÔ˘ ÛÙ¤ÏÏÔ˘Ó Ù· ıˆÚ› ‰¿ÓÂÈÔ ÙÔ ÔÔ›Ô ˘fiÛ¯ÂÙ·È Ó· ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ ÌfiÏȘ ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÂÚÁ·Û›·. ŒÏÎÂÙ·È ·fi ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ÂÈÛً̘. O ı›Ԙ ÙÔ˘ ¡ÈÎËÊfiÚÔ˜ ∑ÂÚ‚fi˜ ÂÈ̤ÓÂÈ Ó· ÛÔ˘‰¿ÛÂÈ ºÈÏÔÏÔÁ›·, ÒÛÙ ӷ ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÙËÓ ‰È‡ı˘ÓÛË ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÙԛ̷˙ ӷ ȉڇÛÂÈ ÛÙËÓ ÙfiÙ ÙÔ˘ÚÎÔÎÚ·ÙÔ‡ÌÂÓË ∫¿Ï˘ÌÓÔ. ¶·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› Î·È ÙȘ ‰‡Ô Û¯ÔϤ˜ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ·. ™Ù· ¯·ÚÙÈ¿ ÙÔ˘ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÈÛÙÔÔÈËÙÈο ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛ˘ Î·È ÂÍÂÙ¿ÛˆÓ, ηٿ Ù· ∞η‰ËÌ·˚ο ¤ÙË 1880-81Î·È 1881-82, ÛÙ· ·ÎfiÏÔ˘ı· Ì·ı‹Ì·Ù·: ª‹‰ÂÈ· (ηıËÁËÙ‹˜ ª˘ÛÙÚÈÒÙ˘), ∫ÈΤڈӷ ºÈÏÈÈÎÔ› (ηıËÁËÙ‹˜ ∫Ô˘Ì·ÓÔ‡‰Ë˜), °ÂÓÈ΋ πÛÙÔÚ›· (ηıËÁËÙ‹˜ ΔÛÈ‚·ÎfiÔ˘ÏÔ˜), °ÂˆÏÔÁ›· (ηıËÁËÙ‹˜ ªËÙÛfiÔ˘ÏÔ˜), ¶ÂÈÚ·Ì·ÙÈ΋ º˘ÛÈ΋ (ηıËÁËÙ‹˜ ™ÙÚÔ‡ÌÔ˜), ∑ˆÔÏÔÁ›·, ºÈÏÔÛÔÊ›· ¡ÂˆÙ¤ÚˆÓ ÃÚfiÓˆÓ, ∏ϤÎÙÚ· ™ÔÊÔÎÏ‹ Î·È ∞ÚÈÛÙÔÊ¿ÓË.

OÈ ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ‰˘Û¯¤ÚÂȘ ÙÔÓ Ó›ÁÔ˘Ó. ¶ÚÔÛ·ı› Ó· ÂÈ‚ÈÒÛÂÈ Ì ٷ Ï›Á· ¯Ú‹Ì·Ù· ·fi ÙÔ˘˜ £Â›Ô˘˜ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ ÌÈÛıfi ÙÔ˘ ˆ˜ „¿ÏÙ˘

– 87 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÛÙËÓ ∞Á›· ∞ÈηÙÂÚ›ÓË Ù˘ ¶Ï¿Î·˜. §fiÁˆ ÙÔ˘ ˘ÔÛÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ˘ÂÚ¿ÓıÚˆ˘ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜ Ô˘ ηٷ‚¿ÏÏÂÈ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ‰‡Ô ÂÈÛً̘, ÚÔÛ‚¿ÏÏÂÙ·È ·fi ηÏ¿˙Ô˘Û· Ê˘Ì·Ù›ˆÛË.

O È·ÙÚfi˜ ÛÙÔÓ ∂˘·ÁÁÂÏÈÛÌfi Ô˘ ÙÔÓ ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ ÙÔÓ Û˘Ì‚Ô˘Ï‡ÂÈ Ó· ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ ·Ì¤Ûˆ˜ ÛÙÔ ÓËÛ› ÙÔ˘ ÁÈ· Ó· ÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ... «Ù· ·ÓÒÌ·Ï· Ú‹Ì·Ù·», fiˆ˜ ÙÔ˘ › ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο. ΔÔ˘ ¤‰ÈÓ ÙÔ Ôχ ‰‡Ô Ì‹Ó˜ ˙ˆ‹. ∞Ó·Áο˙ÂÙ·È Ó· ‰È·Îfi„ÂÈ ÙȘ ÛÔ˘‰¤˜ Î·È ÂÈÛÙÚ¤ÊÂÈ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ÌËÙ¤Ú· ÙÔ˘ Î·È ÙËÓ ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘. ∏ ÈÛ¯˘Ú‹ ÎÚ¿ÛË ÙÔ˘ ·ÓÙȉڿ. ∏ ηٿÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ ‚ÂÏÙÈÒÓÂÙ·È Î·È Û’ ¤Ó· ¯ÚfiÓÔ ¤¯ÂÈ ˘ÂÚÓÈ΋ÛÂÈ ÙËÓ ÊÔ‚ÂÚ‹, ÂΛÓË ÙËÓ ÂÔ¯‹, ·Ûı¤ÓÂÈ·. ∏ ÔÈÎÔÁÂÓÂȷ΋ ÙÔ˘ ηٿÛÙ·ÛË ‰ÂÓ ÙÔ˘ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ô‡Ù ÛΤ„Ë ÁÈ· Û˘Ó¤¯ÈÛË ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ ÙÔ˘. °Ú¿ÊÂÈ ÛÙÔÓ ıÂ›Ô ÙÔ˘ ¢·ÓÈ‹Ï ∑ÂÚ‚fi Ì ÛÔÁÁÂÌÔÚÈÎfi O›ÎÔ ÛÙȘ μڢͤÏϘ, Ó· ÙÔÓ ¿ÚÂÈ ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘. ∞fi ÙÔ 1883-1890, ÔÎÙÒ ÔÏfiÎÏËÚ· ¯ÚfiÓÈ·, Ù·Íȉ‡ÂÈ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË Î·È ÙËÓ ∞ÌÂÚÈ΋ ˆ˜ ¤ÌÔÚÔ˜ ÛÊÔ˘ÁÁ·ÚÈÒÓ, ˘¿ÏÏËÏÔ˜ ÙÔ˘ ı›Ԣ ÙÔ˘. ªÂ ÂÎÏËÎÙÈ΋ ¿ÓÂÛË Î·È Û ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· Ì·ı·›ÓÂÈ ÌfiÓÔ˜ ÙÔ˘ ∞ÁÁÏÈο Î·È °·ÏÏÈο, ÂÓÒ ÌÈÏ¿ÂÈ ÈηÓÔÔÈËÙÈο πÙ·ÏÈο Î·È °ÂÚÌ·ÓÈο. μÚ›ÛÎÂÙ·È Í·ÊÓÈο Û ÌÈ· ∂˘ÚÒË ÛÙËÓ ÔÔ›· ΢Úȷگ› Ë ‚ÈÔÌ˯·ÓÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË Î·È Ë ·ÛÙÈÎÔÔ›ËÛË ÌÂÁ¿ÏˆÓ Ï·˚ÎÒÓ Ì·˙ÒÓ, Ì fiÙÈ ·˘Ùfi Û˘ÓÂ¿ÁÂÙ·È. ™Â ÌÈ· ∂˘ÚÒË ÛÙËÓ ÔÔ›· ΢ÔÊÔÚÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ÌÂÁ¿Ï˜ ·Ó·Î·Ù·Ù¿ÍÂȘ Î·È ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ ÌÂÁ¿Ï˜ ·Ó·ÙÚÔ¤˜. °È· ÙÔÓ Ó·Úfi πˆ¿ÓÓË OÚÊ·Ófi ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ Â›Ó·È ·Ïfi ̤ÛÔ ‚ÈÔÔÚÈÛÌÔ‡. ∏ ‰È·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ÛÙȘ ÌÂÁ¿Ï˜ ∂˘Úˆ·˚Τ˜ fiÏÂȘ Î·È ·˘Ù¤˜ ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ ∫fiÛÌÔ˘ ÙÔ˘ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÙȘ ¢ηÈڛ˜ Ì¿ıËÛ˘ Ô˘ ‰È„¿ Î·È ·Ó·˙ËÙ›. ΔÔÓ ‰È¢ÎÔχÓÂÈ Ë Â˘Ú‡Ù·ÙË ÁψÛÛÔÌ¿ıÂÈ· ÙÔ˘. ™Â fiÔÈ· fiÏË ÎÈ ·Ó ‚ÚÂı›, ·ÊÔ‡ ‰ÈÂÎÂÚ·ÈÒÛÂÈ ÙȘ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈΤ˜ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ Ù˘ Ë̤ڷ˜, ÙÚ¤¯ÂÈ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÌÈ· ·ÓÂÈÛÙËÌȷ΋ ‰È¿ÏÂÍË Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÓÙÔ›ÛÂÈ ·fi ÚÈÓ ‹ ·ÎfiÌ· Î·È ¤Ó· ÂӉȷʤÚÔÓÙ· Ï·Ófi‰ÈÔ Ú‹ÙÔÚ· ÛÙÔ ÁÓˆÛÙfi ÿÈÓÙ-¶·ÚÎ ÙÔ˘ §ÔÓ‰›ÓÔ˘. Δ·ÎÙÈÎfi˜ ÂÏ¿Ù˘ ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ ‚È‚ÏÈÔˆÏ›ˆÓ Û §ÔÓ‰›ÓÔ Î·È ¶·Ú›ÛÈ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› ·ÓÂÏÏÈÒ˜ ÙȘ Ӥ˜ ÂΉfiÛÂȘ, ΢ڛˆ˜ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎÔ‡ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘. ∞Ú¯›˙ÂÈ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÙËÓ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË ÙÔ˘.

– 88 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Δ·Íȉ‡ÂÈ Û˘¯Ó¿ ÛÙÔ §›‚ÂÚÔ˘Ï Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ô ı›Ԙ ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÌ·Ó‰Ú›Ù˘ ¡ÈÎËÊfiÚÔ˜ ∑ÂÚ‚fi˜ ˆ˜ ÎÔÈÓÔÙÈÎfi˜ ÈÂÚ¤·˜. ΔÔÓ ›ıÂÈ Ó· ··ÈÙ‹ÛÂÈ Î·È Ó· ÂÈ‚¿ÏÂÈ ÛÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·, ÙÔ ¡ÈÎËÊfiÚÂÈÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ Ô˘ ÂÚfiÎÂÈÙÔ Ó· Á›ÓÂÈ, Ó· ÎÙÈÛÙ› Û ÔÈÎfiÂ‰Ô ÌÂٷ͇ ¶fiıÈ·˜ Î·È ÃÒÚ·˜ ÁÈ· Ó· Â͢ËÚÂÙÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô fiψÓ. ∏ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· Â¤ÌÂÓ ·Ú¯Èο ÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ Ó· Á›ÓÂÈ ÛÙË Ó¤· ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì ÙÔ Ú·Á‰·›· ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓÔ ÏÈÌ¿ÓÈ Ù˘ ¶fiıÈ·˜. ¶ÚÔ Ù˘ ÂÈÌÔÓ‹˜ ÙÔ˘ È‰Ú˘Ù‹ ˘Ô¯ˆÚ› Î·È ÙÔ Á˘ÌÓ¿ÛÈÔ ÎÙ›˙ÂÙ·È ÛÙË ÁÓˆÛÙ‹ ı¤ÛË Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Î·È Û‹ÌÂÚ· ÛÙÔ Ì¤ÛÔ Ù˘ ·fiÛÙ·Û˘ ÙˆÓ ‰‡Ô ÂÚÈÔ¯ÒÓ. ΔÔ 1890, ÒÚÈÌÔ˜ ϤÔÓ, Ì ÏÔ‡ÛȘ ÂÌÂÈڛ˜ Î·È ÁÓÒÛÂȘ ·fi ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ÛÙ· ÌÂÁ¿Ï· ·ÛÙÈο ΤÓÙÚ· Ù˘ ¢‡Û˘, ÂÈÛÙÚ¤ÊÂÈ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ. ∞ÔÊ·Û›˙ÂÈ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙÔ Â¿ÁÁÂÏÌ· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ÌÂÙ¿ Î·È ·fi ÔÏϤ˜ ·Ú·ÎÏ‹ÛÂȘ Û˘Ì·ÙÚȈÙÒÓ ÙÔ˘ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÁÓÒÚÈ˙·Ó ϤÔÓ ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Î·È ÙÔ Â‡ÚÔ˜ Ù˘ ÌfiÚʈۋ˜ ÙÔ˘. ΔÔ Û¯ÔÏÈÎfi ¤ÙÔ˜ 1891-92 ‰È‰¿ÛÎÂÈ, ˆ˜ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜, ÛÙËÓ ∞ÓˆÙ¤Ú· ∞ÛÙÈ΋ ™¯ÔÏ‹ §¤ÚÔ˘. ∞fi ÙÔ 1892-1932 ‰ËÏ·‰‹ Â› 40 ¤ÙË ˘ËÚÂÙ› ÛÙÔ ¡ÈÎËÊfiÚÂÈÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ¢È‰¿ÛÎÂÈ Î˘Ú›ˆ˜ ÎÏ·ÛÛÈÎÔ‡˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ê˘ÛÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·. OÈ Î·ıËÁËÙ¤˜ Î·È ÔÈ ‰¿ÛηÏÔÈ ÎÚÈÓfiÓÙÔ˘Û·Ó ÙfiÙ οı ¯ÚfiÓÔ Î·È ÔÈ ‰ÈÔÚÈÛÌÔ› ÁÈÓfiÓÙÔ˘Û·Ó ·fi ÙËÓ ∂ÊÔÚÔ‰ËÌ·Ú¯›· οı ™Â٤̂ÚÈÔ. §fiÁˆ Î·È ÙˆÓ ÙÔÈÎÒÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ·ıÒÓ ÔÏÏÔ› ¤ÌÂÓ·Ó ·‰ÈfiÚÈÛÙÔÈ Î·È ·Ó·Áη˙fiÓÙÔ˘Û·Ó Ó· ʇÁÔ˘Ó ÛÙ· ÁÂÈÙÔÓÈο ÓËÛÈ¿ ÁÈ· Â͇ÚÂÛË Û¯ÔÏ›Ԣ. ∞·Ú·›ÙËÙË ÚÔ¸fiıÂÛË ÁÈ· ÙÔÓ ‰ÈÔÚÈÛÌfi ‹Ù·Ó Ó· ¤¯ÂÈ ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÂÈ Ô ‰È‰¿ÛÎˆÓ «ÂÓ‰ÂÈÎÙÈÎfi» ÙÔ˘ ÂοÛÙÔÙ ªËÙÚÔÔÏ›ÙË, Ô ÔÔ›Ô˜ ¿ÏψÛÙ ‹Ù·Ó Î·È Ô Úfi‰ÚÔ˜ Ù˘ «∂ÊÔÚ›·˜ ™¯ÔÏÒÓ». ™’ ·˘Ùfi ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È fiÙÈ Ô ˘Ô„‹ÊÈÔ˜ ÚÔ˜ ‰ÈÔÚÈÛÌfi «˘Ô¯ÚÂÔ‡Ù·È Ó· Û˘ÌÌÔÚÊÒÓÂÙ·È Ï‹Úˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ OÚıÔ‰fiÍÔ˘ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Î·È ·¤¯ÂÈÓ ·ÓÙfi˜ ·¿‰ÔÓÙÔ˜ ıÚËÛ΢ÙÈÎÒ˜, ËıÈÎÒ˜, Î·È ÔÏÈÙÈÎÒ˜.»

∞fi Ù· ¿Ú· ÔÏÏ¿ Ù¤ÙÔÈ· ÈÛÙÔÔÈËÙÈο Ù· ÔÔ›· ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÛÙÔ ·Ú¯Â›Ô ÙÔ˘ Î·È ÙÔÔıÂÙ‹ıËÎ·Ó Û ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈ΋ ÛÂÈÚ¿, Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ô πˆ¿ÓÓ˘ OÚÊ·Ófi˜ ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·Ó Û¯Â‰fiÓ, οı ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ¤ÙÔ˜, ›Ûˆ˜ Î·È ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ·‰È·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙÔ˘ ·ÚÔ˘˜ ÙÔ ÔÔ›Ô ‰È¤ıÂÙÂ. ™Â fiÏÔ ·˘Ùfi ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· Ù˘ ·Ú·ÌÔÓ‹˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ‰ÂÓ ‰È·ÎfiÙÂÈ ÙÔ˘˜ ‰ÂÛÌÔ‡˜ Ì ÙËÓ ∂˘ÚÒË. ªÂ ·Ú·ÁÁÂ-

– 89 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ϛ˜ ‚È‚Ï›ˆÓ, ΢ڛˆ˜ ·fi ÙÔ ¶·Ú›ÛÈ, ·ÏÏ¿ Î·È ÌÂ Û˘Ó‰ÚÔ̤˜ Û ¤Á΢Ú˜ Â˘Úˆ·˚Τ˜ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ Î·È ÂÚÈÔ‰Èο ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› ÛÙÂÓ¿ Ù· ÓÂ˘Ì·ÙÈο ‰ÚÒÌÂÓ· ·ÏÏ¿ Î·È ÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ ÙˆÓ Î·ÈÚÒÓ. ∂›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Ù˘ ÁψÛÛÔÌ¿ıÂÈ¿˜ ÙÔ˘ fiÙÈ ÁÈ· ‰ÂηÂٛ˜, Ë ¢ËÌ·Ú¯›· ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, η٤Ê¢Á ÛÙÔÓ OÚÊ·Ófi ÁÈ· ÔÔÈ·‰‹ÔÙ Â›ÛËÌË ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡ ÂÁÁÚ¿ÊÔ˘, ÛÙ· ∞ÁÁÏÈο ‹ °·ÏÏÈο. ¢È¿ÁÂÈ ÌÔÓ‹ÚË ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ ·ÔʇÁÔÓÙ·˜ ÙȘ ÔÏϤ˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û˘Ó·Ó·ÛÙÚÔʤ˜. ∏ Â·Ê‹ ÙÔ˘ Ì ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Û˘Ó·‰¤ÏÊÔ˘˜ ÙÔ˘ Î·È ÛÙËÓ ÂÎÎÏËÛ›· Û οÔÈÔ˘˜ ·Ú·ÈÔ‡˜ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘. ∞Û¯ÔÏÂ›Ù·È Û˘Ó¯Ҙ Ì ÙÔ ‰È¿‚·ÛÌ·, ÙÔ ÁÚ¿„ÈÌÔ Î·È Ì ̷ÎÚÈÓÔ‡˜ ÂÚÈ¿ÙÔ˘˜. ¢ÂÓ ·ÏÏ¿˙ÂÈ Ô ÙÚfiÔ˜ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ Ô‡Ù fiÙ·Ó ·ÓÙÚ‡ÂÙ·È Û ÌÂÁ¿ÏË ËÏÈΛ·, ۯ‰fiÓ 50 ÂÙÒÓ. ªÂ ÙȘ ÊÚÔÓÙ›‰Â˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ Î·È Ù· ·È‰È¿ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Ë Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘. ∞fiÎÙËÛ 4 ·È‰È¿ ÙËÓ ¡›ÎË (ÙË ÌËÙ¤Ú· ÌÔ˘) Î·È ÙËÓ ∫·ÏÔÙ›Ó· ÔÈ Ôԛ˜ ÛÔ‡‰·Û·Ó ‰·ÛοϘ ÛÙÔ ∞ÚÛ¿ÎÂÈÔ. ∞ÎfiÌ· ÙË £ÂÌÂϛӷ Î·È ÙÔÓ ™Î‡Ô, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ¤Ê˘Á·Ó ·fi ÙË ˙ˆ‹ ¤ÊË‚ÔÈ, ·fi ÙË Ì¿ÛÙÈÁ· ÂΛӢ Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ÙË Ê˘Ì·Ù›ˆÛË. ∏ ÎfiÚË ÙÔ˘ £ÂÌÂϛӷ, ¯·ÚÈÛÌ·ÙÈÎfi˜ ÓÔ˘˜, ¤ı·Ó ‰‡Ô Ì‹Ó˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·ÔÊÔ›ÙËÛË Ù˘ ·fi ÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ. ∂›¯Â ÂÈÙ‡¯ÂÈ Ì¿ÏÈÛÙ· ÛÙÔ ·ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ Ù˘ ÁÂÓÈÎfi ‚·ıÌfi, ÙÔ Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙ ·Î·ÙfiÚıˆÙÔ, ÙÔ ·fiÏ˘ÙÔ ‰¤Î·.

O ı¿Ó·Ùfi˜ Ù˘ ÙÔ˘ ÛÙÔ›¯ÈÛ ·Ê¿ÓÙ·ÛÙ·. ∞fi ÌÈ· Úfi¯ÂÈÚË ¤Ú¢ӷ ÛÙȘ ˘ÎÓÔÁÚ·Ì̤Ó˜ Î·È ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ‰˘Û·Ó¿ÁÓˆÛÙ˜ ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ÙÔ˘ ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ ÙÔ̤·˜ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÛΤ„˘ Ô˘ Ó· ÌËÓ ·Û¯ÔÏ‹ıËÎÂ. ªÂÁ¿ÏË ÙÔ˘ ·Á¿Ë Ë ÊÈÏÔÛÔÊ›·. ª˘ÛÙÈÎÈÛÙ‹˜, Ì ¤ÓÙÔÓË ÚÔۋψÛË ÚÔ˜ ÙÔ ı›Ô, ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÔÈ ¡ÂÔÏ·ÙˆÓÈÎÔ› Î·È Ô ¶ÏˆÙ›ÓÔ˜, Ê·›ÓÂÙ·È, ˆ˜ Ê˘ÛÈ΋ Û˘Ó¤ÂÈ· ÙˆÓ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂˆÓ ÙÔ˘, Ó· ¤¯ÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ·‰˘Ó·Ì›· ÛÙÔ ªÂÚÍfiÓ. ¶·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û fiϘ ÙȘ °·ÏÏÈΤ˜ ÂΉfiÛÂȘ ÙÔ˘ ÊÈÏÔÛfiÊÔ˘ Ô˘ ÙÔ˘ ¤ÛÙÂÏÏ·Ó ·fi ÙÔ ¶·Ú›ÛÈ Ì ÙËÓ ÂÓÙ˘ˆÛȷ΋ ÛÙÚÔÊ‹ ÙˆÓ Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙ ·ÁÈˆÌ¤ÓˆÓ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎÒÓ ·fi„ˆÓ. ΔËÓ ˘ÂÚÔ¯‹ ‰ËÏ·‰‹ Ù˘ ÂÓfiÚ·Û˘ ¿Óˆ ÛÙËÓ ÓfiËÛË Î·È ÙËÓ ¤ÓÙÔÓË ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË ÙÔ˘ ̤¯ÚÈ ÙfiÙ ·ÓÙÔ‰‡Ó·ÌÔ˘ ıÂÙÈÎÈÛÌÔ‡. ™Ù· ¯·ÚÙÈ¿ ÙÔ˘ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÛËÌÂÈÒÛÂȘ, ÛÙ· °·ÏÏÈο, Ì ·fi„ÂȘ ÙÔ˘ ΢ڛˆ˜ ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô «Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÂͤÏÈÍË» ÙÔ˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡ °¿ÏÏÔ˘ ‰È·-

– 90 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÓÔËÙ‹. ◊‰Ë ·fi ÊÔÈÙËÙ‹˜, ÙÔ 1880, Û˘Ó¤ÁÚ·„ ‰ÔΛÌÈÔ Ì ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ Î·È ·fi„ÂȘ ÛÙËÓ «πÛÙÔÚ›· Ù˘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜ ÙˆÓ ÓÂˆÙ¤ÚˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ» ·fi ÙÔÓ μ¿ÎˆÓ· ̤¯ÚÈ ÙÔ ª¤ÚÍÔÓ. μÚ¤ıËÎ·Ó ÊÈÏÔÛÔÊÈο ‰ÔΛÌÈ· ÂÚ› «∂ÁÎÚ·Ù›·˜», ÂÚ› «∏ıÈ΋˜», ÂÚ› «∫ÔÈÓˆÓ›·˜ ·Ó‰Úfi˜ Î·È Á˘Ó·ÈÎfi˜», ÂÚ› «ÁÂÓ¤Ûˆ˜ Î·È ÊıÔÚ¿˜ ÙˆÓ ÂÌ„‡¯ˆÓ», ÛΤ„ÂȘ ¿Óˆ ÛÙË «°ÓˆÛÙÈ΋ ‹ ÙˆÓ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ÁÓÒÛÂˆÓ Û‡ÓÙÔÌÔ ¤ÎıÂÛË» ÙÔ˘ £ÂfiÊÈÏÔ˘ ∫·˝ÚË Î·È Î¿ÔÈ· ¿ÏÏ· Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ·ÎfiÌ· ·ÍÈÔÏÔÁËı›. °ÓÒÚÈ˙ ∞Ú¯·›· ∂ÏÏËÓÈο fiÛÔÓ ÔÏ›ÁÔÈ. ¢È¿‚·˙ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ·fi ÙÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô. μÚ¤ıËÎ·Ó ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂȘ ·ÔÛ·ÛÌ¿ÙˆÓ ·ÚÎÂÙÒÓ ·fi ·˘ÙÔ‡˜, ΢ڛˆ˜ ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË. OÈ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘ ÛÙ· ∞ÓÒÙÂÚ· ª·ıËÌ·ÙÈο Ú¤ÂÈ Ó· ‹Ù·Ó ÚÔ¯ˆÚË̤Ó˜ ·ÊÔ‡ Û˘Ó¤ÁÚ·„ «£ÂˆÚËÙÈ΋ ∞ÚÈıÌËÙÈ΋» ÚÔ˜ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ÙÂÏÂÈÔÊÔ›ÙˆÓ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘. μڋηÌ ÌÈ· ˆÚ·ÈfiÙ·ÙË Û‡ÓÙÔÌË ÁˆÁÚ·Ê›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ·¯ÚÔÓÔÏfiÁËÙË. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÁÚ¿ÊÙËΠÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ‰ÈÎÙ·ÙÔÚ›·˜ ¶·ÁοÏÔ˘, ÙÔ 1926, ÁÈ·Ù› ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ·ÊÔ‡ ··ÚÈıÌ› Ù· ÂÎ·È‰Â˘Ù‹ÚÈ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο: «ŸÏ· ·˘Ù¿ Ù· ∫ÔÈÓÔÙÈο π‰Ú‡Ì·Ù· ÙÒÚ· ·ÂÈÏÔ‡ÓÙ·È, Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÙˆÓ πÙ·ÏÒÓ, Ó· ˘ÔÛÙÔ‡Ó Ï‹ÚË ·ÊÂÏÏËÓÈÛÌfi ¶·ÁÎ¿ÏˆÓ Î·È ƒÔ‡ÊˆÓ Û˘ÓÂÓÔ‡ÓÙˆÓ». ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô

Ù˘ ‰ÈÎÙ·ÙÔÚ›·˜ ¶·ÁοÏÔ˘ ˘Ô˘ÚÁfi˜ ·È‰Â›·˜ Î·È Â͈ÙÂÚÈÎÒÓ ‹Ù·Ó Ô §Ô˘Î¿˜ ƒÔ‡ÊÔ˜. ∞ÎfiÌ· Î·È ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ Ì˯·Ó‹˜ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ ‚ڋηÌ ÛÙȘ ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ÙÔ˘. ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ›¯Â ÂËÚ·ÛÙ› ·fi ÙËÓ ÚÒÙË ¿ÊÈÍË ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Á‡Úˆ ÛÙ· 1930.

O °È¿ÓÓ˘ ∑ÂÚ‚fi˜ ÛÙ· «πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù·» ·Ú¯›˙ÂÈ ÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ÁÈ· ÙÔÓ °È¿ÓÓË OÚÊ·Ófi ˆ˜ ÂÍ‹˜: «™¿ÓÈÔ˜ Ù‡Ô˜ ·ÓıÚÒÔ˘ Ô πˆ¿ÓÓ˘ OÚÊ·Ófi˜. ™ÙÔ ÓËÛ› Ì·˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· –ÂÎÙfi˜ ‚¤‚·È· ÙˆÓ ÂȉÈÎÒÓ– ‰ÂÓ ¤˙ËÛ ‰È‰¿ÛηÏÔ˜ Î·È ÏfiÁÈÔ˜ Ì ٤ÙÔÈ· ÂÌ‚Ú›ıÂÈ· Î·È ÌÂϤÙË Á‡Úˆ ÛÙ· ÊÈÏÔÛÔÊÈο ˙ËÙ‹Ì·Ù· Î·È ÙË ÁÓÒÛË ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ....»

∞ÎfiÌË Î·È ÙÔ Ê˘ÛÈÎfi Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ °È¿ÓÓË OÚÊ·ÓÔ‡ ˘‹ÚÍ ·Ó¿ÏÔÁÔ Ù˘ ÊÈÏÔÛÔÊÈ΋˜ ÂÓ·Ù¤ÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Î·È Ù˘ ˙ˆ‹˜ Ë ÔÔ›· ÙÔÓ ‰È¤ÎÚÈÓ ¿ÓÙÔÙÂ. ΔÔÓ ™Â٤̂ÚÈÔ ÙÔ˘ 1939, Û ËÏÈΛ· ϤÔÓ 80 ÂÙÒÓ, ‰È¤‚ÏÂ ÙËÓ Î·Ù·ÈÁ›‰· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Ô˘ ÏËÛ›·˙Â. O ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ ÙÔ˘, ÂÍ·ÛıÂÓË̤ÓÔ˜ Î·È ·fi ÙÔÓ ˘ÔÛÈÙÈÛÌfi ÏfiÁÔ Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ‰˘ÛÚ·Á›·˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ÚÔÛ‚¿ÏÏÂÙ·È ·fi ÂÏÔÓÔÛ›·. ∞ÚÓÂ›Ù·È Ó· ¿ÚÂÈ ÎÈÓ›ÓÔ Î·È Ê‡ÁÂÈ ·fi ÙË ˙ˆ‹ Û ÌÈ· ÎÚ›ÛË ˘„ËÏÔ‡ ˘ÚÂÙÔ‡.

– 91 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÿÛˆ˜ Ô Î·Ï‡ÙÂÚÔ˜ Â›ÏÔÁÔ˜ ÛÙË ÌÈÎÚ‹ ·˘Ù‹ ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹ Î·È ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘ ÛÙÔ¯·ÛÙ‹ °È¿ÓÓË OÚÊ·ÓÔ‡ Ó· Â›Ó·È Ë ‰È·›ÛÙˆÛË ÙÔ˘ ÂÍ·‰¤ÏÊÔ˘ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·ÛÈ¿Ú¯Ë Î·È ÔÈËÙ‹ °È¿ÓÓË ∑ÂÚ‚Ô‡ ÛÙ· «πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù·» ÙÔ˘. «¢ÂÓ Á¤ÓÓËÛÂ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ù‡Ô ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È ÛÔÊÔ‡ ÌÂÏÂÙËÙ‹, ˆÛ¿Ó ÙÔÓ °È¿ÓÓË OÚÊ·Ófi». °È¿ÓÓ˘ £. ¶·Ù¤ÏÏ˘ ¶Úfi‰ÚÔ˜ AÓ·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘ K·Ï‡ÌÓÔ˘«AÈ MÔ‡Û·È»

– 92 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

† Àfi πˆ¿ÓÓÔ˘ ™Î‡Ԣ OÚÊ·ÓÔ‡

H N H ™ O™ K A §Y M N O™

∏

Ù˘ ∫·Ú›·˜ ÌÂٷ͇ ∫ˆ Î·È §¤ÚÔ˘, Ô‡Û· Ì›· ÙˆÓ ¢ˆÚÈÎÒÓ ™ÔÚ¿‰ˆÓ, Ë ÌÂÁ›ÛÙË ÙˆÓ ∫·Ï˘‰ÓÒÓ ÙÔ˘ OÌ‹ÚÔ˘. Œ¯ÂÈ ‰’ ·ÓÒÌ·ÏÔÓ ·Ú·Ï›·Ó Î·È ÂÈÊ¿ÓÂÈ·Ó Î·È 109,62 ÙÂÙÚ·ÁˆÓÈÎÒÓ ¯ÈÏÈÔ̤ÙÚˆÓ ¤ÎÙ·ÛË. ΔÔ Î‡ÚÈÔ ·˘Ù‹˜ ÛÒÌ· Â›Ó·È ·ÓÒÌ·ÏÔ ÙÂÙÚ¿Ï¢ÚÔ Î›ÌÂÓÔ ÚÔ˜ ÓfiÙÔ Î·È ·Ó·ÙÔÏ¿˜. AÈ ·fi ÙˆÓ ‚ÔÚÂÈÔ‰˘ÙÈÎÒÓ ÚÔ˜ Ù· ÓÔÙÈÔ·Ó·ÙÔÏÈο ÂÎÙÂÈÓfiÌÂÓ·È Ï¢ڷ› Â›Ó·È ÔÚÔÛÙÔȯ›·È ۯ‰fiÓ ·Ú¿ÏÏËÏÔÈ. ΔÔ ÌÂٷ͇ ÙÔ‡ÙˆÓ ÙˆÓ ÔÚÔÛÙÔȯÈÒÓ ‰È¿ÛÙËÌ· ¯ˆÚ›˙ÂÙ·È ‰È· ̤Û˘ ÔÚÔÛÙÔȯ›·˜, ·Ú·ÏÏ‹ÏÔ˘ ÂȘ ‰‡Ô ÎÔÈÏ¿‰·˜, ÙËÓ Ù˘ fiψ˜ ‹ÙȘ Â›Ó·È Â˘Ú˘Ù¤Ú· Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ Âη٤ڈıÂÓ ÂȘ Â˘Ú˘Ù¤ÚÔ˘˜ ÎfiÏÔ˘˜, Î·È ÙËÓ ÙÔ˘ μ·ı¤Ô˜, ‹ÙȘ Ô‡Û· ÛÙÂÓˆÙ¤Ú· Î·È ÎÂÈ̤ÓË ÌÂٷ͇ ÔÚıÈˆÙ¤ÚˆÓ ÔÚ¤ˆÓ ÚÔ˜ ·Ó·ÙÔÏ¿˜ ÌÂÓ Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ ÂȘ ÙÔÓ ÔÚÌ›ÛÎÔÓ Ù˘ ƒ›Ó·˜, ÚÔ˜ ‰˘ÛÌ¿˜ ¢Â Â›Ó·È ÎÂÎÏÂÈṲ̂ÓË, Û˘Ó·ÙÔÌ¤ÓˆÓ ÙˆÓ ÔÚÔÛÙÔȯÈÒÓ ·˘Ù‹˜. ΔËÓ ÎÔÈÏ¿‰· Ù˘ fiψ˜, ‹ÙȘ Ê·›ÓÂÙ·È ÂÎ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ÌÓËÌ›ˆÓ fiÙÈ ‹ÙÔ ¿ÓÙÔÙÂ Ë Ì¿ÏÏÔÓ Î·ÙÔÈÎË̤ÓË, ‰È·ÈÚ› ÂȘ ‰‡Ô ÓfiÙÈÔ˜ ÎÏ¿‰Ô˜ Ù˘ ̤Û˘ ÔÚÔÛÙÔȯ›·˜, ‰ÂÓ ÙËÓ ¯ˆÚ›˙ÂÈ fï˜ ÂÓÙÂÏÒ˜. EȘ ÙÔ Û¯ËÌ·ÙÈ˙fiÌÂÓÔÓ ÛÙÂÓfi ÎÂ›Ù·È ÂÎÎÏËÛ›‰ÈÔÓ Î·ÏÔ‡ÌÂÓÔÓ ÃÚÈÛÙfi˜ Ù˘ πÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì Â› ÙˆÓ ÂÚÂÈ›ˆÓ Ì›˙ÔÓÔ˜ Ó·Ô‡ ÙÔ˘ ∞fiÏψÓÔ˜ ÙÔ˘ ¢ËÏ›Ô˘ ıÂÔ‡ Ù˘ ∞ıËÓ·˚΋˜ ™˘ÌÌ·¯›·˜, ÂȘ ‰Â ÙËÓ ÌÂÛËÌ‚ÚÈÓ‹Ó ÁˆÓ›· ÙÔ˘ ÎÏ¿‰Ô˘ Ë ÃÒÚ·, Ë ÚÒËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· Ù˘ Ó‹ÛÔ˘, ÌÂÙ¿ ÙˆÓ ÂÚÂÈ›ˆÓ Ù˘ ÌÂ۷ȈÓÈ΋˜ ·ÎÚÔfiψ˜, ·¤¯Ô˘Û· Ù˘ ı·Ï¿ÛÛ˘ Âη٤ڈıÂÓ ˘¤Ú ÙÔ ‹ÌÈÛ˘ Ù˘ ÒÚ·˜. ∂Ș ÙËÓ ‰˘ÙÈÎ‹Ó ÁˆÓ›·Ó ¢ڛÛÎÂÙ·È ¯ÒÚÔ˜ ηÏÔ‡ÌÂÓÔ˜ ¢¿ÌÔ˜ ÂÚȤ¯ˆÓ Ù¿ÊÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ Ï·Í¢ÙÔ‡˜.

K A §Y M N O ™ K E I TA I ¶ A P A T H N M Y N ¢ O N

– 93 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∂› ÙÔ˘ ÓÔÙÈÔ·Ó·ÙÔÏÈÎÔ‡ ÙÌ‹Ì·ÙÔ˜ Ù˘ ÎÔÈÏ¿‰Ô˜, ÂȘ ÙËÓ ÔÔ›·Ó ÎÂ›Ù·È Ë ÃÒÚ·, ¿Ú¯ÈÛ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¤ÎÏÂÈ„Ë Ù˘ ÂÈÚ·Ù›·˜ Ó· ÔÈΛ˙ÂÙ·È ÂȘ ÙÔÓ ÏÈ̤ӷ ÙÔÓ Â˘ÚÈÛÎfiÌÂÓÔÓ ·¤Ó·ÓÙÈ Ù˘ ∫ˆ Î·È Ë ¶Ôı·›· (ÎÔÈÓÒ˜ ¶fiıÈ·), Ë Ó˘Ó ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·. ΔÔ ‰Â ‚ÔÚÂÈÔ‰˘ÙÈÎfi ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÎÔÈÏ¿‰Ô˜, ÙÔ ÔÔ›ÔÓ Â›Ó·È Ì¿ÏÏÔÓ ·Ó·Âٷ̤ÓÔÓ Î·È Î·ÏÂ›Ù·È ∂ÌÚÔÛıÈÓ‹ £¤ÛȘ, ‹ÙÔ ¿Ï·È, Ì¿ÏÏÔÓ ÙÔ ϤÔÓ Î·ÙÔÈÎÔ‡ÌÂÓÔÓ, ˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ÂÎ ÙˆÓ Â˘ÚÂıÂÈÛÒÓ ÂÈÁÚ·ÊÒÓ Î·È ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÌÓËÌ›ˆÓ, Ó˘Ó ‰Â Â›Ó·È Ë ıÂÚÈÓ‹ ‰È·ÌÔÓ‹ ηÙÔ›ÎˆÓ ÃÒÚ·˜ Î·È ¶fiıÈ·˜ Î·È ÌfiÓÈÌÔ˜ ηÙÔÈΛ· ÔÏ›ÁˆÓ ÎÂڷ̤ˆÓ, ÎËÔ˘ÚÒÓ Î·È ÔÈ̤ӈÓ. ∫·Ù·Ï‹ÁÂÈ ‰Â ›˜ ·Ú·Ï›·Ó ÂÓ ‹ ˘„Ô‡Ù·È ÂÓ Ùˆ ̤ۈ ΈÓÔÂȉ¤˜ fiÚÔ˜, ·È μ›ÁÏ·È, ¤¯ÔÓ ÚÔ˜ ÓfiÙÔÓ ÌÂÓ ÎfiÏÔÓ ‰È·ÈÚÔ‡ÌÂÓÔÓ ‰È· ÙÔ˘ ÏÔÊ›ÛÎÔ˘ Ù˘ ¶·Ù¤ÏÏ·˜ ÂȘ ÙÔ ÌÂÛËÌ‚ÚÈÓfi ∫·ÓÙÔ‡ÓÈ Î·È Ù· ÚÔ˜ ¿ÚÎÙÔÓ §ÈÓ¿ÚÈ·, ÚÔ˜ ‚ÔÚ¿ ‰Â ÙËÓ ·¤Ó·ÓÙÈ Ù˘ ÓËÛ›‰Ô˜ ΔÂÏ¤Ó‰Ô˘ ·Ú·Ï›·Ó ÙÔ˘ ªÂÏÈÙÛ¿¯· Î·È ÙÔ˘ ∞Á›Ô˘ πˆ¿ÓÓÔ˘. ∞¤Ó·ÓÙÈ ‰Â ÙˆÓ μÈÁÏÒÓ ÛÙÚÂÊÔ̤ÓË ÚÔ˜ ¿ÚÎÙÔÓ Ë Ì¤ÛË ÔÚÔÛÙÔȯ›· ÂÎÙ›ÓÂÙ·È ·Ú¿ ÙËÓ ı¿Ï·ÛÛ·Ó Î·È Û˘Ì›ÙÂÈ ÌÂÙ¿ Ù˘ Â͈ÙÂÚÈ΋˜ ÔÚÔÛÙÔȯ›·˜ Ù˘ ÚÔ˜ ·Ó·ÙÔÏ¿˜. ¶ÚÔ Ù˘ Û˘ÌÙÒÛˆ˜ ‰Â Ù·‡Ù˘ ‰È¯·˙Ô̤ÓË Î·È Ë ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ÔÚÔÛÙÔȯ›· Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÈ ÎfiÏÔÓ ∞ÚÁÈÓÒÓÙ· Î·È ‰È¿ ÌÂÓ ÙÔ˘ ‰˘ÙÈÎÔ‡ ÎÏ¿‰Ô˘ ηٷϋÁÂÈ ÌÂÙ¿ Ù˘ ̤Û˘ ÔÚÔÛÙÔȯ›·˜ ÂȘ ÙËÓ ¿ÎÚ·Ó ÙÔ˘ ÎfiÏÔ˘, ‰È· ‰Â ÙÔ˘ ‚ÔÚÂÈÔ‰˘ÙÈÎÔ‡ ÔÈ› ¯ÂÚÛfiÓËÛÔÓ ÂÍ ÌÈÏ›ˆÓ ›ÛËÓ ÙË Ì¤ÛË ÔÚÔÛÙÔȯ›· Î·È Î·Ù·Ï›ÁÔ˘Û· ÂȘ ÔÚıÌfiÓ ÂÓfi˜ Î·È Ë̛ۈ˜ ÌÈÏ›Ô˘ ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ· ·˘Ù‹Ó ·fi Ù˘ §¤ÚÔ˘. À¿Ú¯Ô˘Ó ‰Â ÂÓ ÙË ÔÚÔÛÙÔȯ›· Ù·‡ÙË Î·È ¿ÏÏÔÈ ÎÔÏ›ÛÎÔÈ, ÚÔ˜ ‰˘ÛÌ¿˜ ÌÂÓ Ô ∂ÌÔÚÈfi˜. ¶ÚÔ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÎÂ›Ù·È Ë ÓËÛ›‰· ∫·Ï·‚Úfi˜, ÚÔ˜ ·Ó·ÙÔÏ¿˜ ‰Â Ù· ¢Ú·ÛÒÓÙ·, Ù· ¶Â˙ÒÓÙ·, Ë ¶·Ï·ÈfiÓËÛÔ˜, Ë ™˘Î¿ÙË, Ô μ˘˙ˆÙfi˜ Î·È Ù· ¶ÂÙÚÒÓÙ·. ∂› Ù˘ ÌÂÛËÌ‚ÚÈÓ‹˜ ÔÚÔÛÙÔȯ›·˜ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ ÎÂ›Ù·È ÚÔ˜ ‚ÔÚ¿Ó ÌÂÓ ÔÚÔ¤‰ÈÔÓ Î·ÏÔ‡ÌÂÓÔÓ ÕÚÁÔ˜, ÂÊ Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÎÎÏËÛ›· ÙˆÓ ∞ÔÛÙfiÏˆÓ ÔÈÎÔ‰ÔÌËı›۷ ˘fi ÙÔ˘ OÛ›Ô˘ ÃÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘, ÚÔ˜ ÌÂÛËÌ‚Ú›·Ó ‰Â ÂÓ Ì¤Ûˆ ˘„ˆÌ¿ÙˆÓ ¯·ÌËÏfiÓ ¯ˆÚ›ÔÓ ÔÈ μÔı‡ÓÔÈ Î·È Ô ÎÔÏ›ÛÎÔ˜ μÏ˘¯¿‰È·. ∂› Ù˘ ÔÚÔÛÙÔȯ›·˜ ‰Â Ù·‡Ù˘ ÂÓ Ùˆ ÎfiÏˆ Ù˘ ¶Ôı·›·˜ ˘¿Ú¯ÂÈ ı¤ÛȘ ÙȘ £¤ÚÌ· ηÏÔ˘Ì¤ÓË, ¤Óı· ·Ó·‚χ˙ÂÈ ıÂÚÌfiÓ ‡‰ˆÚ. ΔˆÓ ÂÚ› ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔÓ ÓËÛ›‰ˆÓ ̤ÁÈÛÙ·È Â›Ó·È Ë Δ¤ÏÂÓ‰Ô˜, Ë æ¤ÚÈÌÔ˜, Î·È Ë ∫·ÏfiÏÔÏÈÌÓÔ˜ ‹ °·˚‰Ô˘ÚÔÓ‹ÛÈ. ∫›ÓÙ·È ‰Â ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ·ÏÏ‹ÏˆÓ Ë Δ¤ÏÂÓ‰Ô˜ Î·È Ë æ¤ÚÈÌÔ˜ ηٿ ÙËÓ ‰È‡ı˘ÓÛÈÓ Ù˘ ÎÔÈÏ¿‰·˜ ÙÔ˘ μ·ı¤Ô˜.

– 94 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

∫·È Ë ÌÂÓ ˘„ËÏ‹ Î·È ÂÁÁ˘Ù¤Ú· Δ¤ÏÂÓ‰Ô˜ ÎÂ›Ù·È ÚÔ˜ ‚ÔÚ¿Ó Î·È ‰˘ÛÌ¿˜, ¯ˆÚÈ˙Ô̤ÓË ‰È· ÔÚıÌÔ‡ 1/4 ÌÈÏ›Ô˘, Î·È ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Û· ÚÔ˜ ÓfiÙÔÓ ÌÈÎÚ¿Ó ¯ÂÚÛfiÓËÛÔÓ, ÙÔ ¶Â˘Î›, Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÈ fiÚÌÔÓ ·ÛÊ·Ï‹. À¿Ú¯Ô˘Ó ‰’ ÂÓ ·˘Ù‹ ÂÚ›È· ÌÂ۷ȈÓÈÎÒÓ ÂÎÎÏËÛÈÒÓ Î·È Â˘Ú¤ıËÛ·Ó ÔÏÏ¿ ¯Ú˘Û¿ ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· ηÏÔ‡ÌÂÓ· ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓ¿Ù·. ∞ˆÙ¤Úˆ ‰Â Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÚÔ˜ ÓfiÙÔÓ Î·È ·Ó·ÙÔÏ¿˜ Î·È ·¤Ó·ÓÙÈ ÌÂÓ Ù˘ ÌÈÎÚ¿˜ ¯ÂÚÛÔÓ‹ÛÔ˘ ÷ϋ˜, ÂȘ ‹Ó ηٷϋÁÂÈ Ë Ì¤ÛË ÔÚÔÛÙÔȯ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, fiÈÛıÂÓ ‰Â ÙÔ˘ ÂÁÁ˘Ù¤ÚÔ˘ ÓËÛ˘‰Ú›Ô˘ ¶Ï¿Ù˘ ÎÂ›Ù·È Ë Â˘Ú˘Ù¤Ú· Ù˘ ΔÂÏ¤Ó‰Ô˘ Î·È Â˘ÊÔÚˆÙ¤Ú· æ¤ÚÈÌÔ˜. ŒÙÈ ‰’ ·ˆÙ¤Úˆ ÎÂ›Ù·È ÚÔ˜ ‚ÔÚ¿Ó Î·È ·Ó·ÙÔÏ¿˜ Ë ÌÈÎÚÔÙ¿ÙË ∫·ÏfiÏÈÌÓÔ˜. ∂›Ó·È ‰Â Ó˘Ó Á˘ÌÓ¿ Ù· ·Û‚ÂÛÙÔÏÈıÈο Î·È ˘„ËÏ¿ fiÚË Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, fiÓÙ· ¿Ï·È ‰·ÛÒ‰Ë Î·Ù’ O‚›‰ÈÔÓ Î·È ·Ú¤¯ÔÓÙ· ÚÔ ÂÓfi˜ ¤ÙÈ ·ÈÒÓÔ˜ ͢Ï›·Ó ÚÔ˜ ÛÙ¤Á·ÛÈÓ ÙˆÓ ÔÈÎÈÒÓ. ¶·Ú¿ÁÂÈ ‰Â Ë Ó‹ÛÔ˜ ۇη, ÛÙ·Ê˘Ï¿˜, ÎÚÈı‹Ó, ¤Ï·ÈÔÓ Î·È ÔÏ›ÁÔÓ ÂÎÏÂÎÙfiÓ Ì¤ÏÈ ÂÊ¿ÌÈÏÏÔÓ ÙÔ˘ ∞ÙÙÈÎÔ‡, ÙÚ¤ÊÂÈ ‰Â Î·È Úfi‚·Ù· Î·È ·›Á·˜, ·ÏÏ¿ fiÏ· Ù·‡Ù· ÏËÓ ÔÏ›ÁˆÓ ÂÛÂÚȉÔÂȉÒÓ, ˆÓ Á›ÓÂÙ·È Ó˘Ó ÌÈÎÚ¿ ÂÍ·ÁˆÁ‹, ‰ÂÓ Â·ÚÎÔ‡Ó ÂȘ Ù·˜ ·Ó¿Áη˜ ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ. ¢È¿ ÙÔÓ ÏfiÁÔÓ ·˘ÙfiÓ ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ‹‰Ë ·fi ÙÔÓ ·ÚÂÏıfiÓÙ· ·ÈÒÓ· ‹Ú¯ÈÛ·Ó Ó· Âȉ›‰ÔÓÙ·È ÂȘ ÙËÓ ·ÏÈ›·Ó ÙˆÓ ÛfiÁÁˆÓ, ‹Ó ÂÍÂÙ¤ÏÔ˘Ó ÙÔ ÚÒÙÔÓ Î·Ù¿ ÙÔ ı¤ÚÔ˜ ÎÔÏ˘Ì‚ÒÓÙ˜ ÂÓ Ùˆ ∞ÈÁ·›ˆ ÂÏ¿ÁÂÈ. ∂ÒÏÔ˘Ó ‰Â, Ê·›ÓÂÙ·È, ÙÔ ÚÒÙÔÓ ÙÔ˘˜ Û˘ÏÏÂÁÔ̤ÓÔ˘˜ ÛfiÁÁÔ˘˜ ÂÓ μÂÓÂÙ›·. ¢Èfi Î·È ÔÈ °¿ÏÏÔÈ Î·ÏÔ‡Ó ¤ÙÈ Î·È Ó˘Ó ÙÔ˘˜ ¯ÔÓ‰ÚÔ‡˜ ÛfiÁÁÔ˘˜ ‹ Ù· η¿‰Èη eponges de Venise. ™˘Ó Ùˆ ¯ÚfiÓˆ ÂÏËı‡ÓÔÓÙÔ ÌÂÓ Ù· ·ÏÈ¢ÙÈο ÏÔÈ¿ÚÈ·, ‰ÈÂÍ‹ÁÂÙÔ ‰Â Ë ·ÏÈ›· Ô˘ ÌfiÓÔÓ ÂÓ Ùˆ ∞ÈÁ·›ˆ ÂÏ¿ÁÂÈ, ·ÏÏ¿ Î·È ÂÓ ÙË ¶ÚÔÔÓÙ›‰È Î·È ·Ú· ÙËÓ ÌÂÛËÌ‚ÚÈÓ‹Ó ªÈÎÚ¿ ∞Û›·, ÙËÓ ∫‡ÚÔÓ, ÙËÓ ™˘Ú›·Ó Î·È ÙËÓ Ì¤¯ÚÈ Δ‡ÓȉԘ ‚fiÚÂÈÔÓ ∞ÊÚÈÎ‹Ó ‹ÙÔÈ ÂÓ ¿Û·È˜ ٷȘ ı·Ï¿Û۷Ș ÂÓ ·È˜ ÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ÔÈ ¿ÚÈÛÙÔÈ ÛfiÁÁÔÈ, ÂˆÏÔ‡ÓÙÔ ‰Â ˘fi ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ÂÌfiÚˆÓ ·ÓÙ·¯Ô‡ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘ Î·È ÂÓ ÙË ‚ÔÚ›ˆ ∞ÌÂÚÈ΋. ∏ ·ÏÈ›· ÙˆÓ ÛfiÁÁˆÓ ÂÁ¤ÓÂÙÔ ‰È¿ ÙÔ˘ ο̷ÎÔ˜ Î·È Ù˘ Á·ÁÁ¿Ì˘ (ηÁο‚·˜). ∂Âȉ‹ Ë ·ÏÈ›· ÂÁ›ÓÂÙÔ ÌfiÓÔÓ ·fi ÙÔ˘ ∞ÚÈÏ›Ô˘ ‹ ÙÔ˘ ª·›Ô˘ ̤¯ÚÈ ÙÔ˘ ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘, ÔÈ ÛÔÁÁÔı‹Ú·È ˉ‡Ó·ÓÙÔ Î·Ù¿ ÙÔÓ ˘fiÏÔÈÔÓ ¯ÚfiÓÔÓ ÙÔ˘ ÂÓÈ·˘ÙÔ‡ Ó· ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È ÂȘ ÁˆÚÁÈο˜ Î·È ¿ÏÏ·˜ ÂÚÁ·Û›·˜. O‡Ùˆ˜ ·ÓÂÙ‡ÛÛÔÓÙÔ Ë ·ÏÈ›· Î·È Ë ÂÌÔÚ›· ÙˆÓ ÛfiÁÁˆÓ Î·È Î·ı›ÛÙ·ÓÙÔ ÌÂÓ ÔÈ ÛÔÁÁ›˜ ˘ÁȤÛÙÂÚÔÈ Ûˆ-

– 95 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÊÚÔÓ¤ÛÙÂÚÔÈ, Ë˘Í¿ÓÔÓÙÔ ‰’ Ë Â˘ÔÚ›· Î·È ·È ÎÔÈÓ·› ÚfiÛÔ‰ÔÈ, ‰È ˆÓ ÂÌÈÛıÔ‡ÓÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔÈ È·ÙÚÔ› Î·È Û˘ÓÂÙËÚÔ‡ÓÙÔ Ê·Ú̷Λ· Î·È Èηӿ Û¯ÔÏ›· ηو٤ڷ˜ Î·È Ì¤Û˘ ÂÎ·È‰Â‡Ûˆ˜. ∞ÏÏ’ Ô Á˘ÌÓfi˜ ÛÔÁÁÔÎÔÏ˘Ì‚ËÙ‹˜ ‰ÂÓ ‰‡Ó·Ù·È Ó· ‰È·ÙÚ›‚ÂÈ Â› Ôχ ÂÓ Ùˆ ‚˘ıÒ Ô˘‰¤ Ó· ÎÔÏ˘Ì‚¿ ÂÓ ¿ÛË ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·, Ô ‰Â Î¿Ì·Í Î·È Ë Á·ÁÁ¿ÌË Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌ· ÌfiÓÔ ÂÓ È‰›·È˜ ¯ÒڷȘ Î·È ·Ú¤¯Ô˘ÛÈ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔÓ ·Ï›Â˘Ì·. ¢È¿ ÙÔ‡ÙÔ °¿ÏÏÔ˜ ÙȘ ÚÔ ÂÍ‹ÎÔÓÙ· ÂÙÒÓ ÂÚ›Ô˘ ‰ÈÂÓÔ‹ıË Ó· ÌÂÙ·¯ÂÈÚÈÛı‹ ÂȘ ÙËÓ ·ÏÈ›·Ó ÙˆÓ ÛfiÁÁˆÓ ηٷ‰˘ÙÈ΋ Û˘Û΢‹Ó ÂÈÓÔËıÂ›Û·Ó ¯¿ÚÈÓ ¿ÏÏˆÓ ˘Ô‚Ú˘¯›ˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ, Î·È Ô‡Ùˆ ηÙËÚÙ›ÛıËÛ·Ó ÂÓ ∫·Ï‡ÌÓˆ ÏËÚÒÌ·Ù· ÂÎÙÔ›Û·ÓÙ· ÂÓ ‚Ú·¯Â› ¯ÚfiÓˆ ÂÎ ÙˆÓ ·‚·ıÂÛÙ¤ÚˆÓ ı·Ï·ÛÛÒÓ ÙÔ˘˜ Á˘ÌÓÔ‡˜ ‰‡Ù·˜. ∞ÏÏ’ Ô Î·Ù·ÚÙÈÛÌfi˜ Ô‡ÙÔ˜, ‰ÂfiÌÂÓÔ˜ ÏÂÈfiÓˆÓ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ, ¯ÒÚÈÛÂÓ Â˘ı‡˜ ÂÍ ·Ú¯‹˜ ÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔÓ Î·È ÙËÓ ÂÚÁ·Û›·Ó, ÂÓÒ ÔÈ Á˘ÌÓÔ› ‰‡Ù·È ‹Û·Ó Ì¿ÏÏÔÓ Û˘ÓÂÙ·›ÚÔÈ, ‰‡ÙÔ˘ fiÓÙÔ˜ Î·È ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÏÔÈ¿Ú¯Ô˘. O ‰Â Ì˯·ÓÈÎfi˜, ÛÔÁÁÔÏÔÁÒÓ ÂÓ ·Ó¤ÛÂÈ, Û˘Ó¤ÏÂÁ ¿·Ó ÙÔ Ï‹ıÔ˜ ÙˆÓ ÌÈÎÚÔÙ¿ÙˆÓ Î·È Û¯Â‰fiÓ ·¯Ú‹ÛÙˆÓ ÛfiÁÁˆÓ Î·È Á˘ÌÓÒÓˆÓ Ù·˜ ·‚·ıÂÛÙ¤Ú·˜ ¯ÒÚ·˜ ËÓ·Áο˙ÂÙÔ Ó· ηٷ‰‡ÂÙ·È ·Â› ÂȘ Ì›˙ÔÓ· ‚¿ıË, Î·È ËÏ¿ÙÙˆÓ ÌÂÓ ÙËÓ Ó¤·Ó ÁÂÓÂ¿Ó ÙˆÓ ÛfiÁÁˆÓ, ¤ÙÂÈÓ ‰Â Ó· ÂÎÙÔ›ÛË ÂÎ ·ÓÙfi˜ ‚¿ıÔ˘˜ ÙÔÓ Á˘ÌÓfiÓ ‰‡ÙËÓ, ËÓ·Áο˙ÂÙÔ ‰Â Ó· ÂÈÛÓ¤ÂÈ Ï›·Ó ÂÈÂṲ̂ÓÔÓ ·¤Ú· ʤÚÔÓÙ· ÔÏÏ¿ÎȘ ηٿ ÙËÓ Ù·¯Â›·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· ·Ó¿‰˘ÛÈÓ ı¿Ó·ÙÔÓ ‹ ·Ó›·ÙÔÓ ·Ú¿Ï˘ÛÈÓ.

O‡Ùˆ ‰Â Ë Î·Ù·‰˘ÙÈ΋ Ì˯·Ó‹ ‹ÙȘ ˆÓÔÌ¿ÛıË ÛοʷӉÚÔÓ (scaphandre) Î·È ÛˆÌ·ÙÈÎÒ˜ ¤ÊıÂÈÚÂ Î·È ËıÈÎÒ˜ ‰È¤ÊıÂÈÚÂÓ ·ÏΛÌÔ˘˜ Ó·ӛ·˜ ˙ÒÓÙ·˜ ÌÂÓ ·ÌÂÏÒ˜, «ÂÊ‹ÌÂÚ· ‰Â Ù· Ù ÛÒÌ·Ù· Î·È Ù· ¯Ú‹Ì·Ù· ÔÌÔ›ˆ˜ ËÁÔ˘Ì¤ÓÔ˘˜ Î·È ‚Ô˘ÏÔ̤ÓÔ˘˜ ÚÈÓ ·ıÂ›Ó ÙÔ˘ ‚›Ô˘ ·ÔÏ·‡Û·È» (£Ô˘Îȉ›‰Ô˘ μ 53). ºÂ‡ÁÔÓÙ˜ ÏÔÈfiÓ ÙËÓ Ì¤Ï·ÈÓ·Ó Î‹Ú· ÔÏÏÔ› ·‰‹ÌÔ˘Ó ÂȘ ƒˆÛÛ›·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· ̤¯ÚÈ Ù˘ ªÔÏÛ‚ÈÎÈ΋˜ ·ÓˆÏÂıÚ›·˜. ŒÎÙÔÙ ‰Â Î·È ¤ÓÂη Ù˘ Ó¤·˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ηٷÛÙ¿Ûˆ˜ ÔÏÏÔ› ‹ ÂÎÔ˘Û›ˆ˜ ‹ ‚›· ʇÁÔ˘ÛÈÓ ÂȘ ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ‹ ÙËÓ °·ÏÏ›·Ó, Ì¿ÏÈÛÙ· ‰’ ÂȘ ∞ÌÂÚÈ΋Ó. O‡Ùˆ ‰Â Î·È Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ÂÏ·ÙÙÔ‡Ù·È Î·È Ë ·ÏÈ›· ÙˆÓ ÛfiÁÁˆÓ ¤¯ÂÈ ¯·Ï·Úˆı›. ¢ËÌfiÛÈ· ‰Â ȉڇ̷ٷ ÚÔ˜ ٷȘ ÂÎÎÏËÛ›·È˜, ˆÓ ÔÏÏ·› ÂÚȤ¯Ô˘ÛÈ Î·Ï¿˜ ÂÈÎfiÓ·˜ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ˙ˆÁڿʈÓ, Â›Ó·È ÂÓ ÃÒÚ· ÌÂÓ Ì›· ‰ËÌÔÙÈ΋ Û¯ÔÏ‹ ·ÚÚ¤ÓˆÓ, ÂÓ ·ÚıÂÓ·ÁˆÁ›ÔÓ, ÂÓ ÓËÈ·ÁˆÁ›ÔÓ Î·È ÂÓ

– 96 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Êڷ̷ΛÔÓ, ÂÓ ¶Ôı·›· ‰Â ÙÔ ¡ÈÎËÊfiÚÂÈÔÓ Á˘ÌÓ¿ÛÈÔÓ, ÙÔ μÔ˘‚¿ÏÂÈÔÓ ·ÚıÂÓ·ÁˆÁ›ÔÓ, ‰‡Ô ‰ËÌÔÙÈη› Û¯ÔÏ·› ·ÚÚ¤ÓˆÓ, ÂÓ ÓËÈ·ÁˆÁ›ÔÓ Î·È ÂÓ Ê·Ú̷ΛÔÓ. π‰Ú‡ÔÓÙ·È ¢Â Ó˘Ó ‰È· ÎÏËÚÔ‰ÔÙËÌ¿ÙˆÓ ¡. μÔ˘‚¿ÏË Î·È ÓÔÛÔÎÔÌ›ÔÓ Î·È Ó·˘ÙÈ΋ Û¯ÔÏ‹. ™˘ÓÙËÚ› ‰’ Ë Ó‹ÛÔ˜, ˘ ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÂÏÂ˘Ù·›ÔÓ ÌÂÙÂÙÚ¿Ë ÂȘ Calino, ‰È¿ Ó· Á›ÓË ‚‚·›ˆ˜ ¿Ê·ÓÙÔ˜ Ë ∂ÏÏËÓÈ΋ ηٷÁˆÁ‹, ÂÓ Á˘ÌÓ¿ÛÈÔÓ ·ÚÚ¤ÓˆÓ Î·È ÂÓ ıËϤˆÓ, ‰‡Ô ·ÚıÂÓ·ÁˆÁ›·, ÙÚÂȘ ·ÛÙÈο˜ Û¯ÔÏ¿˜ ·ÚÚ¤ÓˆÓ Î·È ÙÚÂȘ ‰ËÌÔÙÈο˜ ÌÈÎÙ¿˜ Î·È ·Ú¤¯ÂÈ ‰È‰·ÛοÏÔ˘˜ Î·È È·ÙÚÔ‡˜ Î·È ÂȘ ¿ÏÏ·˜ Ó‹ÛÔ˘˜. ∏ ΢‚¤ÚÓËÛȘ ‚Ô˘ÏÔ̤ÓË Ó· ÂÍÈÙ·Ï›ÛË ÙËÓ ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔÓ ‰È· Ù˘ ÂÓ ÙË ÂÎ·È‰Â‡ÛÂÈ ÂÈÎÚ·Ù‹Ûˆ˜ Ù˘ πÙ·ÏÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ˘ Î·È ÙÔ˘ πÙ·ÏÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, ‰ËÌÔÛ›Â˘Û ¤ÚÈÛÈ, ¶·ÁÎ¿ÏˆÓ Î·È ƒÔ‡ÊˆÓ Â·ÈÓÔ‡ÓÙˆÓ, ‰È·Ù¿ÁÌ·Ù· ηٷÚÁÔ‡ÓÙ· Ù· ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈο Î·È Û¯ÔÏÈο ÚÔÓfiÌÈ·, ‰È ˆÓ ÙÔ Ë̤ÙÂÚÔÓ Á¤ÓÔ˜ ˉ˘Ó‹ıË Ó· ‰È·ÙËÚ‹ÛË ÙÔÓ ∂ÏÏËÓÈÛÌfiÓ ˘fi ÙÔÓ ΔÔ˘ÚÈÎfiÓ ˙˘ÁfiÓ, Î·È ¿‰ËÏÔÓ ·Ó ı· Â›Ó·È ÙÔ˘ ÏÔÈÔ‡ ÔÌ·Ï‹ Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ. † Yfi Iˆ¿ÓÓÔ˘ ™Î‡Ԣ OÚÊ·ÓÔ‡ K·ıËÁËÙÔ‡

– 97 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: NÈÎfiÏ·Ô˜ ™Ì·ÏÈfi˜

– 98 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

K˘ÚÈ¿ÎÔ˘ KˆÓ. X·Ù˙ˉ¿ÎË

A¶O TON A°øNA °IA THN ¶POA™¶I™H TøN ¶PONOMIøN ™TI™ NOTIE™ ™ ¶ O PA ¢ E ™ T O § I M E N A P X I K O Z H T H M A 1 ™ T H N K A §Y M N O ( 1 8 9 7 - 1 8 9 9 )

¶ÚÔÏÔÁÈÎfi ™ËÌ›ˆÌ·

T

‰È·Ú·ÁÌ·Ù¢fiÌ·ÛÙÂ, ¿ÁÓˆÛÙÔ ÛÙȘ ÏÂÙÔ̤ÚÂȤ˜ ÙÔ˘ ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·, ¤¯ÂÈ ÙÔ ÌÈÎÚfi ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎfi. ◊Ù·Ó Ë ÂÔ¯‹ Ô˘ Ô ·Â›ÌÓËÛÙÔ˜ °˘ÌÓ·Ûȿگ˘ °ÂÒÚÁÈÔ˜ ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘ ÂÚÓÔ‡Û ÙȘ ıÂÚÈÓ¤˜ ‰È·ÎÔ¤˜ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÂÚ¢ÓÒÓÙ·˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÙÔ ∞Ú¯Â›Ô Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜. ΔÔÓ ÂӉȤÊÂÚ·Ó Î˘Ú›ˆ˜ ¤ÁÁÚ·Ê· Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·Ó ÛÙÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ Ì·˜ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·, ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ¿ÛÈÛË ÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ ÙÔ˘˜ ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ΔÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·˜. ΔÔ˘ ˘ÔÛ¯¤ıËη ÙfiÙ –ηÏÔη›ÚÈ ÙÔ˘ 1984– Ó· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛˆ Î·È Ó· ÙÔ˘ ÛÙ›ψ ÛÙË μԇϷ, fiÔ˘ ‰È¤ÌÂÓÂ, ʈÙÔÙ˘›Â˜ ÂÁÁÚ¿ÊˆÓ Ô˘ ›¯· ÂÓÙÔ›ÛÂÈ ÛÙ· μÈ‚Ï›· ∞ÏÏËÏÔÁÚ·Ê›·˜ Î·È ¶Ú·ÎÙÈÎÒÓ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÈ‚fiËÙÔ §ÈÌÂÓ·Ú¯ÂÈ·Îfi ∑‹ÙËÌ·. ∫Ú¿ÙËÛ· ÙËÓ ˘fiÛ¯ÂÛ‹ ÌÔ˘. ŸÙ·Ó ÏÔÈfiÓ ¤Ï·‚Â Î·È ÌÂϤÙËÛ ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi, ‹Ú· ¤Ó· ÁÚ¿ÌÌ· ÙÔ˘ Ì ÂӉȷʤÚÔ˘Û˜ Î·È ¯Ú‹ÛÈ̘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ, fiÔ˘, ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ¿ÏψÓ, ÌÔ˘ ¤ÁÚ·ÊÂ: O £EMA ¶OY

1. ŒÙÛÈ ¤ÌÂÈÓ ÁÓˆÛÙfi. ∞ӷʤÚÂÙ·È Î·È ˆ˜ «§ÈÌÂÓ·Ú¯ÂÈ·Îfi» ‹ «∑‹ÙËÌ· ÙÔ˘ §ÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘»

– 99 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

«ΔÔ Ê¿ÎÂÏÏÔ Ì ٷ ÂӉȷʤÚÔÓÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ §ÈÌÂÓ·Ú¯ÂÈ·Îfi Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÙÔÓ ‹Ú· Î·È Û ¢¯·ÚÈÛÙÒ Ôχ. ΔÔÓ ‰È¿‚·Û· Ì ÚÔÛÔ¯‹ Î·È Ì ÔÏÏ‹ fiÚÂÍË... ∂ÁÒ, fiˆ˜ ÛÔ˘ ›¯· › ·fi ÙËÏÂÊÒÓÔ˘, ‰Â ı· ÁÚ¿„ˆ ÁÈ· ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ §ÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘.∞˘Ùfi ‰ÈηÈÔ‡Û·È Ó· ÙÔ Î¿ÌÂȘ Û‡, Ô˘ ÂӉȷʤÚıËΘ Î·È ÎÔ›·Û˜ Ó· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ ÙÔ ˘ÏÈÎfi Ô˘ ÌÔ˘ ¤ÛÙÂÈϘ ¢ÁÂÓÈο Î·È ÁÈ· ÙÔ ÔÔ›Ô Û ¢¯·ÚÈÛÙÒ Ôχ.»

ªÂ ÙȘ ÊÙˆ¯¤˜ ÌÔ˘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÚÔÛ¿ıËÛ· Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚÈıÒ ÛÙËÓ ÚÔÙÚÔ‹ ÙÔ˘. ∞˜ Â›Ó·È ÏÔÈfiÓ Ë ÂÚÁ·Û›· ÌÔ˘ ·˘Ù‹ ¤Ó· Ù·ÂÈÓfi ·ÊȤڈ̷ ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ ·Â›ÌÓËÛÙÔ˘ °˘ÌÓ·ÛÈ¿Ú¯Ë, ÙÔ˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡ ·˘ÙÔ‡ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Î·È ·ÓıÚÒÔ˘ ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÙÔ Û˘ÁÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ Î·È ÔÈ ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ¤Ú¢Ó˜ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ı· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¿ÓÙÔÙ ÁÈ· ÙÔÓ ÂÚ¢ÓËÙ‹ ÛËÌÂ›Ô ·Ó·ÊÔÚ¿˜ ÁÈ· ÙËÓ πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ¡ËÛÈÔ‡ Ì·˜.

Δ· ÚÔÓfiÌÈ· ÛÙ· Ù¤ÏË Ù˘ ΔÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·˜.

T

ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ΔÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·˜ ‹Ù·Ó ÌÈ· ‰‡ÛÎÔÏË ÂÚ›Ô‰Ô˜ ÁÈ· Ù· ¿ÁÔÓ· ÓËÛÈ¿ ÙˆÓ ¡fiÙÈˆÓ ™ÔÚ¿‰ˆÓ.2 OÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘˜, ¿ÓıÚˆÔÈ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, ·Ó·ÛÙ·ÙÒÓÔÓÙ·È Û˘¯Ó¿ Ì ÙȘ ‚›·È˜ ·fiÂÈÚ˜ ÙÔ˘ ‰˘Ó¿ÛÙË Ó· ÂÚÈÛÙ›ÏÂÈ Ù· ÚÔÓfiÌÈ¿ ÙÔ˘˜. ¶ÚÔÓfiÌÈ·, Ô˘ ›¯·Ó ·Ú·¯ˆÚËı› ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘˜ Ì ™Ô˘ÏÙ·ÓÈο ÊÈÚÌ¿ÓÈ· «‰È· ÙÔ ÂÍfi¯ˆ˜ ‚Ú·¯Ò‰Â˜ Î·È ¿ÁÔÓÔÓ ·˘ÙÒÓ», fiˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó Û¯ÂÙÈο ¤ÁÁÚ·Ê·. ∏ ÌfiÓË ˘Ô¯Ú¤ˆÛË Ô˘ ›¯·Ó Ù· ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯· ·˘Ù¿ ÓËÛÈ¿ – ÛÙ· ÔÔ›· ÚÔÊ·ÓÒ˜ ‰ÂÓ ·Ó‹Î·Ó Ë ∫ˆ˜ Î·È Ë ƒfi‰Ô˜–, ‹Ù·Ó Ó· ÏËÚÒÓÔ˘Ó ÛÙÔÓ Î·Ù·ÎÙËÙ‹ ¤Ó·Ó ÂÙ‹ÛÈÔ «Î·Ù’ ·ÔÎÔ‹Ó» ÊfiÚÔ, ÙË «ª·¯ÙÔ‡», fiˆ˜ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ·Ó. ∫¿ı ÓËÛ› ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ÏËı˘ÛÌfi Î·È ÙȘ ÚÔÛfi‰Ô˘˜ ÙÔ˘. ∏ ·ÚÔ˘Û›· Ù˘ ΔÔ˘ÚÎÈ΋˜ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ ‹Ù·Ó ۯ‰fiÓ ·Ó‡·ÚÎÙË. O °ÂÓÈÎfi˜ ¢ÈÔÈÎËÙ‹˜ (μ·Ï‹˜) ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜ ‰ÈfiÚÈ˙ ¤Ó·Ó ÂÎÚfiÛˆfi A

2. Δ˘ ÛËÌÂÚÈÓ‹˜ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘, Ù˘ πηڛ·˜ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤Ó˘.

– 100 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÙÔ˘, ÙÔ ªÔ˘‰›ÚË, ¯ˆÚ›˜ fï˜ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›·. º·›ÓÂÙ·È ˆ˜ ÙÔ ÌÈÛıfi ÙÔ˘ ÙÔÓ Ï‹ÚˆÓ·Ó ÔÈ ÓËÛÈÒÙ˜. ΔÔ 1851, Ô ÕÁÁÏÔ˜ ÚfiÍÂÓÔ˜ ÛÙË ƒfi‰Ô Niven Kerr, Û ¤ÎıÂÛË ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ3, –Ô˘ ·ÚÈıÌÔ‡Û ÙfiÙ 9.500 „˘¯¤˜–, ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ˆ˜ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ Ù˘, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔÓ «Î·Ù’ ·ÔÎÔ‹Ó» ÂÙ‹ÛÈÔ ÊfiÚÔ Ô˘ ¤Êı·Ó ÙȘ 31.000 ÁÚfiÛÈ· ($ 282), Ï‹ÚˆÓ·Ó Î·È ÙÔ ªÔ˘‰›ÚË ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÙÔ˘˜ Ì 5.000 ÁÚfiÛÈ· ($ 45) ÙÔ ¯ÚfiÓÔ. ™ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ΔÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·˜ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙˆÓ ¡fiÙÈˆÓ ™ÔÚ¿‰ˆÓ ‰ÂÓ ¤·„·Ó Ó· ·ÁˆÓ›˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ ÙÔ˘˜. ŸÚÁ·Ó· Ù˘ ÙÔ˘ÚÎÈ΋˜ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘, Ì ‰È¿ÊÔÚ· οı ÊÔÚ¿ ÚÔÛ¯‹Ì·Ù·, ÚÔÛ¿ıËÛ·Ó Ó· Ù· ηٷ·Ù‹ÛÔ˘Ó, ·„ËÊÒÓÙ·˜ Ù· Û¯ÂÙÈο ‰È·Ù¿ÁÌ·Ù·. °È’ ·˘Ùfi Î·È ¯ÚÂÈ¿ÛÙËΠӷ ÂΉÔıÔ‡Ó Î·Ù¿ ηÈÚÔ‡˜ ™Ô˘ÏÙ·ÓÈο ÊÈÚÌ¿ÓÈ· Ù· ÔÔ›· ÂÈÎ‡ÚˆÓ·Ó ÙÔ ÚÔÓÔÌÈ·Îfi ηıÂÛÙÒ˜ Ô˘ ›¯Â ·Ú·¯ˆÚ‹ÛÂÈ ÛÙ· ÓËÛÈ¿ Ô ™Ô˘ÏÂ˚Ì¿Ó Ô ªÂÁ·ÏÔÚÂ‹˜. ΔÂÏÂ˘Ù·›Ô Ú¤ÂÈ Ó· ‹Ù·Ó ÙÔ ÊÈÚÌ¿ÓÈ ÙÔ˘ ª·¯ÌÔ‡Ù ππ, ÙÔ 1835.∞¢ı˘ÓfiÌÂÓÔ˜ ÙfiÙÂ Ô ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ·‰›ÛÙ·ÎÙÔ μ·Ï‹ Ù˘ ƒfi‰Ô˘ ™Ô˘ÎÚ‹ ¶·Û¿ (ÁÓˆÛÙfi ˆ˜ ™Ô˘ÎÈÔ‡ÚÌÂË), ÙÔÓ›˙ÂÈ: «O˘‰ÂÌ›· ¿ÏÏË ··›ÙËÛȘ4 ‰ÂÓ ‰‡Ó·Ù·È Ó· ··ÈÙËı‹ Ô‡Ù ÂΠ̤ÚÔ˘˜ Û·˜ Ô‡Ù ÂΠ̤ÚÔ˘˜ ÔÈÔ˘‰‹ÔÙÂ... ∞ÔÊ·Û›˙ˆ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ fiˆ˜ fiÏ·È ·È ˘Ôı¤ÛÂȘ ÙˆÓ Î·ÓÔÓ›˙ÔÓÙ·È Î·È ı· ·ÔÊ·Û›˙ˆÓÙ·È Û˘ÌÊÒÓˆ˜ ÙË ÂÈı˘Ì›· ÙˆÓ, ‰È’ ·ÓıÚÒˆÓ Ù˘ ·ÚÂÛΛ·˜ ÙˆÓ Î·Ù’ ¤ÙÔ˜ ÂÓ ‰ËÌÔÛ›· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ...»5

ã∂ÙÛÈ ÏÔÈfiÓ, ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ ‹Ù·Ó ÂχıÂÚÔÈ Î·Ù¿ Ù· ¿ÏÏ· Ó· ‰È·ÊÂÓÙÂ‡Ô˘Ó ÙÔÓ ÙfiÔ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ÚÔÎfi‚Ô˘Ó, ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·˜ ÎÔÈÓÔÙÈÎÔ‡˜ ıÂÛÌÔ‡˜ Ô˘ Ì ÙËÓ ¿ÚÔ‰Ô ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ı· ÂÍÂÏȯıÔ‡Ó Û ¤Ó· ˙ËÏ¢Ùfi Û‡ÛÙËÌ· ÙÔÈ΋˜ ·˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛ˘. ŸÌˆ˜ ÙÔ 1869 Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· ı· ·ÏÏ¿ÍÔ˘Ó. O μ·Ï‹˜ ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜ ∞¯Ì¤Ù ∫·˚Û·ÚÏ‹ ¶·Û¿˜ ı· ÂÁηٷÛÙ‹ÛÂÈ Ì ÙË ‚›· ÛÙ· ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯· ÓËÛÈ¿ ÙˆÓ ¡fiÙÈˆÓ ™ÔÚ¿‰ˆÓ ΔÔ‡ÚÎÔ ‰ÈÔÈÎËÙ‹, ÙÔÓ ∫·˚Ì·3. ∫˘Ú. ∫. ÷Ù˙ˉ¿ÎË: «∫¿Ï˘ÌÓÔ˜, 1851». ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο, Ù. πμã, (1997), ÛÂÏ. 41.

4. ¢ËÏ. ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔÓ «Î·Ù’ ·ÔÎÔ‹Ó» ÊfiÚÔ.

5. ∂˘¿ÁÁÂÏÔ˘ ¡. μ·Ú‰·Ì›‰Ô˘: πÛÙÔÚ›· Ù˘ ¡‹ÛÔ˘ ªÂÁ›ÛÙ˘. ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· 1948 (∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·), ÛÂÏ. 62.

– 101 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

οÌË. OÈ ÂÂÌ‚¿ÛÂȘ Î·È ÔÈ ·˘ı·ÈÚÂۛ˜ Ù˘ ΔÔ˘ÚÎÈ΋˜ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ Î·È ÔÈ ·fiÂÈÚ˜ ÂÈ‚ÔÏ‹˜ ÊfiÚˆÓ ı· Â›Ó·È ·fi ÎÂÈ Î·È ¤Ú· Ô ÌfiÓÈÌÔ˜ ÔÓÔΤʷÏÔ˜ ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ. ∏ ηٿÛÙ·ÛË ı· Á›ÓÂÈ ·ÎfiÌ· ¯ÂÈÚfiÙÂÚË ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ Ô˘ 19 ·ÈÒÓ·. ™Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 1894 ı· ÂÁηٷÛÙ·ı› ÌfiÓÈÌ· ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ÊÚÔ˘Ú¿ ·fi ‰‡Ô Ïfi¯Ô˘˜.6 ΔÔ ›‰ÈÔ ı· Û˘Ì‚Â› Î·È ÛÙË ™‡ÌË. ∫·È ·˘Ùfi ‚¤‚·È· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Ù˘¯·›Ô...Δ· ‰‡Ô ·˘Ù¿ ηْ ÂÍÔ¯‹Ó ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Èη ÓËÛÈ¿ ·ÚÔ˘Û›·˙·Ó ÂΛӷ Ù· ¯ÚfiÓÈ· ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ Â˘ÚˆÛÙ›· Ì ÙËÓ ¿ÓıÈÛË ÙÔ˘ ÛÔÁÁÂÌfiÚÈÔ˘, ·ÏÏ¿ Î·È ¤Ó·Ó Û˘Ó¯Ҙ ·˘Í·ÓfiÌÂÓÔ ÏËı˘ÛÌfi. OÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘˜ ÏËÛ›·˙·Ó ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ· ÙȘ 20.000 ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È ÙȘ 18.000 ÛÙË ™‡ÌË7. ™Ù· ·Ì¤Ûˆ˜ ÂfiÌÂÓ· ¯ÚfiÓÈ· Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ÙÔ˘˜ ı· ·Ó¤‚ÂÈ ·ÎfiÌË ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ. ◊Ù·Ó ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Î·È ÙÔ ÙÚ›ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· Û ÏËı˘ÛÌfi ÓËÛÈ¿ ÛÙ· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ·. ∫¿ı ÊÔÚ¿ ÏÔÈfiÓ Ô˘ ÎÈÓ‰‡Ó¢·Ó Ù· ÚÔÓfiÌÈ·, Ù· ‰‡Ô ÓËÛÈ¿ ÚˆÙÔÛÙ·ÙÔ‡Û·Ó ÛÙÔÓ ·ÁÒÓ· ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ¿ÛÈÛË ÙÔ˘˜ Î·È Â›¯·Ó ÙËÓ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· Î·È ÙÔ Û˘ÓÙÔÓÈÛÌfi ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ Ô˘ ¤ÚÂ ӷ Á›ÓÔ˘Ó. ∏ ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ÛÙ· «¿Óˆ» ÓËÛÈ¿ Î·È Ë ™‡ÌË ÛÙ· «Î¿Ùˆ»8. ∞˘Ùfi ¿ÏψÛÙ ‰È·ÈÛÙÒÓÂÈ Î·Ó›˜ ·fi ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ·ÏÏËÏÔÁÚ·Ê›· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÙfiÛÔ Ì ÙË ™‡ÌË fiÛÔ Î·È Ì ٷ ¿ÏÏ· ÓËÛÈ¿. ªfiÓÔ Ô˘ Ë ÂÓfiÙËÙ· Î·È Ë ÎÔÈÓ‹ ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ÓËÛȈÙÒÓ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ¿ÓÙÔÙ ÂÊÈÎÙ‹...

– ∂ÁηٿÛÙ·ÛË ΔÔ‡ÚÎÔ˘ §ÈÌÂÓ¿Ú¯Ë ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ.

– O ∫¿ÚÔÏÔ˜ ºÏ¤ÁÂÏ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ...

¶

ÙÚ›· ÂÚ›Ô˘ ¯ÚfiÓÈ· ·fi ÙËÓ ÂÁηٿÛÙ·ÛË Ù˘ ÙÔ˘ÚÎÈ΋˜ ÊÚÔ˘Ú¿˜ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È Ë OıˆÌ·ÓÈ΋ ∫˘‚¤ÚÓËÛË ·Ô-

EPA™AN

6. μÏ. ÃÂÈÚfiÁÚ·Ê· ∫·ÚfiÏÔ˘ ºÏ¤ÁÂÏ (1922) 7. ∞fi ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ηıËÁËÙ‹ ™ˆÙ. ∞Á·ËÙ›‰Ë (1946)-¢! ÙfiÌÔ˜ «∫·Ï˘ÌÓÈ·ÎÒÓ ÃÚÔÓÈÎÒÓ».

8. Δ· ÓËÛÈ¿ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ¿Óˆ Î·È Î¿Ùˆ ·fi ÙËÓ ∫ˆ.

– 102 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Ê·Û›˙ÂÈ ·˘ı·›ÚÂÙ· Ó· ÙÔÔıÂÙ‹ÛÂÈ ΔÔ‡ÚÎÔ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë ÛÙ· ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯· ÓËÛÈ¿. ∏ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ̤ÙÚÔ˘ ı· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ·fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ.

O‡ÙÂ Î·È ·˘Ùfi ‹Ù·Ó Ù˘¯·›Ô, ·Ó Ï¿‚Ô˘Ì ˘fi„Ë ÙËÓ Ù·ÎÙÈ΋ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÛÂ Ô ÙfiÙ μ·Ï‹˜ ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜ ∞‚‰›Ó ¶·Û¿˜, Ô˘ ›¯Â ¤‰Ú· ÙË ƒfi‰Ô. Ÿˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ¤ÁÁÚ·ÊÔ Ù˘ ÂÔ¯‹˜, «Ù· fiÏ· ·˘ÙÔ‡ ¤ÛÙÚ„ ΢ڛˆ˜ ηٿ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÁÓˆÚ›˙ˆÓ fiÙÈ, Ù·‡Ù˘ ηٷÔÓÔ˘Ì¤Ó˘ ·È ÏÔÈ·› Ó‹ÛÔÈ, ¢¿ÏˆÙÔÈ, ¤ÛÔÓÙ·È ı‹Ú·Ì·...»9 OÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ›ÛÙ¢·Ó ˆ˜ ÂÈÛËÁËÙ‹˜ Ù˘ ÂÁηٿÛÙ·Û˘ ΔÔ‡ÚÎÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë ÛÙÔ ÓËÛ› ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó Ô ÚÔοÙÔ¯Ô˜ η˚̷οÌ˘ ¶ÂÚÙ¤‚ μ¤Ë˜, ·fi ÙÔ˘˜ ÈÔ ‚¿Ó·˘ÛÔ˘˜ ΔÔ‡ÚÎÔ˘˜ ˘·ÏÏ‹ÏÔ˘˜ Ô˘ ¤Ú·Û·Ó ·fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, fiˆ˜ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó Ù· ·Ú¯Â›· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜. ∂ΛÓË ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Ô ∫¿ÚÔÏÔ˜ ºÏ¤ÁÂÏ10, ÂÏÏËÓÔÏ¿ÙÚ˘ ηıËÁËÙ‹˜ ÙˆÓ ÎÏ·ÛÛÈÎÒÓ ÁψÛÛÒÓ ·fi ÙË μ›ÏÓ· Ù˘ §ÈıÔ˘·Ó›·˜. ∂ÁηÙÂÛÙË̤ÓÔ˜ ÛÙÔ ÓËÛ› ·fi ÙÔ 1892, ÚˆÙÔÛÙ·ÙÔ‡Û ÛÙÔÓ ·ÁÒÓ· ÁÈ· ÙË Ï‡ÛË ÂÓfi˜ ¿ÏÏÔ˘ ÛÔ‚·ÚÔ‡ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ·Ó·ÛٿوÓ ÙÔÓ ÙfiÔ. ΔËÓ Î·Ù¿ÚÁËÛË ‰ËÏ·‰‹ ÙˆÓ ÛηʿӉڈÓ, Ô˘ ı¤ÚÈ˙·Ó ‹ ۷οÙ¢·Ó –ȉȷ›ÙÂÚ· ÙfiÙ– Ù· ÓÈ¿Ù· ÙˆÓ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰ÈÎˆÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ.

O ÛÔ˘‰·›Ô˜ ÏÔÈfiÓ ·˘Ùfi˜, ·ÏÏ¿ Î·È ·ÁÓÔË̤ÓÔ˜ ·ÓıÚˆÈÛÙ‹˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ Ì ÙÚfiÔ ÁÏ·Ê˘Úfi ÛÙ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê¿ ÙÔ˘ –Û ¿Ù·ÈÛÙ· ∂ÏÏËÓÈο– ÙËÓ ¿ÊÈÍË Î·È ÂÁηٿÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ˘ ΔÔ‡ÚÎÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë ÃÔ˘ÛÓ‹ ∂ʤӉË, fiˆ˜ ÙÔÓ ¤ÏÂÁ·Ó. «∫·Ù¿ ÙÔ ı¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ ÙÔ‡ÙÔ˘» (ÂÓÓ. ÙÔ 1897) ÂÓÂÊ·Ó›ÛıË ÂÓ ∫·Ï‡ÌÓˆ OıˆÌ·Ófi˜ ·ÍȈ̷ÙÈÎfi˜ ÙÔ˘ ¡·˘ÙÈÎÔ‡, ÂÓÔÈÎÈ¿Û·˜ ‰ÈÒÚÔÊÔÓ ÔÈΛ·Ó ÂȘ ÙËÓ ÚÔÎ˘Ì·›·, ÏËÛ›ÔÓ ÙÔ˘ ‰ÈÔÈÎËÙËÚ›Ô˘Ø ÂıÚ˘Ï›ÙÔ ‰Â, fiÙÈ Â›Ó·È Ô Ó¤Ô˜ ΔÔ‡ÚÎÔ˜ ÏÈÌÂӿگ˘, ¯ˆÚ›˜ fï˜ Ó· οÌË Ô˘‰ÂÌ›·Ó Â›9. ∫ÒÛÙ· ΔÛ·Ï·¯Ô‡ÚË: ∏ ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ÛËÌ·ÈÔÊfiÚÔ˜ ÛÙÔÓ ·ÁÒÓ· ηٿ ÙÔ˘ ‰˘Ó¿ÛÙË. Δ· Ù·Ú·Á̤ӷ ¯ÚfiÓÈ· 1898-99. ∂ÊËÌÂÚ›‰· «ƒÔ‰È·Î‹», 1 & 3 ∞ÚÈÏ›Ô˘ 1979. (μÏ. ∫ÒÛÙ· ∂. ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë: «∫¿Ï˘ÌÓÔ˜, ÙÔ ÓËÛ› ÙˆÓ ∂ÚÌ‹‰ˆÓ...» ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο, ÙÔÌ. π ™Δ!, 2005) 10. °È· ÙË ˙ˆ‹ Î·È ÙË ÌÂÁ¿ÏË ÙÔ˘ ÚÔÛÊÔÚ¿, ‚Ϥ ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ·ÊȤڈ̷ ÛÙÔÓ °! ÙfiÌÔ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓÈ·ÎÒÓ ÃÚÔÓÈÎÒÓ (1983).

– 103 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÛËÌÔÓ Ú¿ÍÈÓØ ‹ÙÔ ¿Á·ÏÌ·, ÛÎÈ¿. O˘¯ ‹ÙÙÔÓ ÙÔ ¿Á·ÏÌ· ÙÔ‡ÙÔ Ôχ ÂÊÔ‚Ô‡ÓÙÔ ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ, ‰ÈfiÙÈ ¤Í·ÊÓ· ˉ‡Ó·ÙÔ Ó· ·Ú¯›ÛË Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ ÙÔ ÁÚ·Ê›ÔÓ ÙÔ˘, ÚÔ˜ ÌÂÁ¿ÏËÓ ˙ËÌ›·Ó ÙˆÓ ÂÏ¢ıÂÚÈÒÓ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘, ‹ÙȘ ÙÔ ·Ó ÂÚÈ̤ÓÂÈ ·fi ÙËÓ ı¿Ï·ÛÛ·Ó...»

– ™˘Ó¤ÂȘ ·fi ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ̤ÙÚÔ˘.

– OÈ ÚÒÙ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜.

X

PEH ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ·ÛÎÔ‡Û ̤¯ÚÈ ÙfiÙÂ Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·. ªÂ ÙË ÏÈ-

ÌÂÓÈ΋ Ù˘ ˘ËÚÂÛ›· ÂÈÛ¤Ú·Ù ηıÈÂڈ̤ӷ ÊÈÏ·ÓıÚˆÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù·, ÙÔÈÎÔ‡˜ ‰ËÏ·‰‹ ÊfiÚÔ˘˜, Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Û˘ÓÙËÚÔ‡ÓÙÔ Ù· Û¯ÔÏ›· Î·È Ù· Ê·Ú̷Λ· Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜, ÏËÚÒÓÔÓÙ·Ó ÔÈ ‰¿ÛηÏÔÈ Î·È ÔÈ ‰ËÌÔÙÈÎÔ› ÁÈ·ÙÚÔ›, Î·È ÁÂÓÈο ·Ú›¯ÂÙÔ ‰ˆÚÂ¿Ó ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È È·ÙÚÔÊ·Ú̷΢ÙÈ΋ ÂÚ›ı·Ï„Ë ÛÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜. ªÂ Ù· ¤ÛÔ‰· Ù˘ ˘ËÚÂÛ›·˜ ·˘Ù‹˜, ηıÒ˜ Î·È Ì ¿ÏϘ ÚÔÛfi‰Ô˘˜, Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÌÔÚÔ‡Û ·ÎfiÌË Ó· ÏËÚÒÓÂÈ ÙÔÓ ÂÙ‹ÛÈÔ Î·Ù’ ·ÔÎÔ‹Ó ÊfiÚÔ ÛÙÔ ‰˘Ó¿ÛÙË, Ó· ÂÂÎÙ›ÓÂÈ ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ11 Î·È Ó· ηχÙÂÈ ¿ÏϘ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈο ÛËÌÂÈÒÓÔ˘Ì fiÙÈ ÙÔ 75% ÂÚ›Ô˘ ÙˆÓ ÚÔÛfi‰ˆÓ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·Ó ·fi ÙÔÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Ô˘ ›¯·Ó Û¯¤ÛË Ì ÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ™Ù· Ï·›ÛÈ· Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÏÈÌÂÓÈ΋˜ ˘ËÚÂÛ›·˜ ‰ÈÂÍ¿ÁÔÓÙ·Ó ÔÈ ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈΤ˜ ‰ÔÛÔÏË„›Â˜, ÌÂ Û˘ÓÔÙÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜, Û‡Ìʈӷ Ì ٷ ηıÈÂڈ̤ӷ ¤ıÈÌ· ÙÔ˘ ÙfiÔ˘. ¢È¢ÎÔχÓÂÙÔ ¤ÙÛÈ Ë ¤ÁηÈÚË Î·È ·ÚfiÛÎÔÙË ·Ó·¯ÒÚËÛË ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ, Ú¿ÁÌ· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ fiÏË ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈ΋ Âȯ›ÚËÛË. ªÚÔÛÙ¿ ÏÔÈfiÓ ÛÙÔÓ ÂÂÚ¯fiÌÂÓÔ Î›Ó‰˘ÓÔ Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÌÂ Û˘Ó¯›˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ Î·È ÙËÏÂÁÚ·Ê‹Ì·Ù· ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ·Ú-

11. ∏ ηٷÛ΢‹ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ›ÛÎÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ, ȉȷ›ÙÂÚ· ÙÔ ¯ÂÈÌÒÓ·, ›¯Â ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ 1830.

– 104 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Ìfi‰ÈÔ˘˜ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯Ô˘˜ Ù˘ OıˆÌ·ÓÈ΋˜ ∫˘‚¤ÚÓËÛ˘, ÂÎı¤ÙÂÈ fiÏ· Ù· ·Ú·¿Óˆ Î·È ÂÈÛËÌ·›ÓÂÈ ÙȘ ÔϤıÚȘ ÁÈ· ÙÔ ÓËÛ› ÂÈÙÒÛÂȘ ·fi ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ̤ÙÚÔ˘... «∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·Ó», ÙÔÓ›˙ÂÙ·È Û ˘fiÌÓËÌ· ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ÚÔ˜ ÙÔ ªÂÁ¿ÏÔ μÂ˙‡ÚË, Ô˘ ʤÚÂÈ 800 ˘ÔÁڷʤ˜, «Ë ·Ê·›ÚÂÛȘ Ù˘ ÏÈÌÂÓÈ΋˜ ˘ËÚÂÛ›·˜ ·fi Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ ËÌÒÓ ÈÛÔ‰˘Ó·Ì› Ì ·Ê·›ÚÂÛÈÓ ÙˆÓ ıÂÌÂÏ›ˆÓ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙÔ˜ ·˘Ù‹˜ Î·È Ù˘ ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈ΋˜ ‚ÈÔÌ˯·Ó›·˜ ·˘Ù‹˜, ‹ÙȘ Â›Ó·È Ô ÌfiÓÔ˜ fiÚÔ˜ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ·˘Ù‹˜, ÂÔ̤ӈ˜ ‰Â Ì ÙËÓ ¿ÌÂÛÔÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎ‹Ó ·˘Ù‹˜ ·ÔÛ‡ÓıÂÛÈÓ Î·È Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹Ó...» ( ∞ÚÈı. 133/5-9-1897) ™Ù· ‚È‚Ï›· ·ÏÏËÏÔÁÚ·Ê›·˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ˘¿Ú¯ÂÈ ÏËıÒÚ· ·Ó·ÊÔÚÒÓ ÁÈ· ÙÔ ÎÚ›ÛÈÌÔ ·˘Ùfi ˙‹ÙËÌ·. ∞Ô‰¤ÎÙ˜ ÙˆÓ ÂÁÁÚ¿ÊˆÓ ·˘ÙÒÓ Â›Ó·È Ô ªÔ˘ÙÂÛ·Ú›Ê˘ (¡Ô̿گ˘) Ã›Ô˘, Ô °ÂÓÈÎfi˜ ¢ÈÔÈÎËÙ‹˜ ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜ ∞‚‰›Ó ¶·Û¿˜ ÛÙË ƒfi‰Ô, ÔÈ ÀÔ˘ÚÁÔ› ∂ÛˆÙÂÚÈÎÒÓ Î·È ¡·˘ÙÈÎÒÓ, Ô ªÂÁ¿ÏÔ˜ μÂ˙‡Ú˘ Î·È ·˘Ùfi˜ ·ÎfiÌ· Ô ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ˜ ∞ÙÔ‡Ï Ã·Ì‹Ù. ∂Ó·ÁÒÓÈÔ ·›ÙËÌ· ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÚÔ˜ fiÏÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜, Ë ·Ó¿ÎÏËÛË ÙÔ˘ ΔÔ‡ÚÎÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë Î·È Ô Û‚·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ·Ú·¯ˆÚËı¤ÓÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ. ∫·È, fiˆ˜ οı ÊÔÚ¿ Ô˘ ÙÔ ÓËÛ› ÂÚÓ¿ ‰‡ÛÎÔϘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ, ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ·¢ı‡ÓÔÓÙ·È Î·È ÛÙÔÓ ÙfiÙ OÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎfi ¶·ÙÚÈ¿Ú¯Ë ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ, ˙ËÙÒÓÙ·˜ ÙËÓ ·ÙÚÈ΋ ÙÔ˘ Û˘Ó‰ÚÔÌ‹ Î·È ÚÔÛÙ·Û›·. ™Ù· ̤۷ ÙÔ˘ ™Â٤̂ÚË ÙÔ˘ 1897 Ô ∞! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ·˜ ∫Ï¿Óı˘ ™. ∑ÂÚ‚fi˜12 Î·È Ô ∞! °Ú·ÌÌ·Ù¤·˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜13 ÌÂÙ·‚·›ÓÔ˘Ó ÛÙË ƒfi‰Ô ÁÈ· Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ·˘ÙÔÚÔÛÒˆ˜ ÙÔ ·›ÙËÌ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÂÓÒÈÔÓ ÙÔ˘ °ÂÓÈÎÔ‡ ¢ÈÔÈÎËÙ‹ ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜. Èڛ˜ fï˜ ηӤӷ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·...

12. ºÏÔÁÂÚfi˜ ·ÙÚÈÒÙ˘, ÌÂÙ¤ÂÈÙ· ÈÂÚ¤·˜. ª¤¯ÚÈ ÙÔ 1881 ›¯Â ‰È·ÙÂϤÛÂÈ ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ™¯ÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡.

13. ¶ÚÔÙÔ‡ ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ∞! °Ú·ÌÌ·Ù¤· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ›¯Â ˘ËÚÂÙ‹ÛÂÈ ˆ˜ ∂ÏÏËÓԉȉ¿ÛηÏÔ˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏËÓÈ΋ ™¯ÔÏ‹. ÕÓıÚˆÔ˜ Ì Ô͇ Ó‡̷ Î·È ‰˘Ó·Ù‹ ¤Ó·, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ·fi ÂÈÛÙÔϤ˜ ÙÔ˘.

– 105 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

§›Á˜ ̤Ú˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· Ô ªÔ˘ÙÂÛ·Ú›Ê˘ Ã›Ô˘14, Û ·¿ÓÙËÛË Û¯ÂÙÈ΋˜ ÂÈÛÙÔÏ‹˜ ÙÔ˘ η˚̷οÌË ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ƒÂÔ‡Ê μ¤Ë, ÂÈÛËÌ·›ÓÂÈ: «∂Âȉ‹ Ù· ÂÓ Ùˆ Ù·ÎÚÈÚ›ˆ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Ùˆ ·ÔÛٷϤÓÙÈ ËÌ›Ó ‰È· Ù˘ ˘fi ËÌÂÚÔÌ. 21 7‚Ú›Ô˘ Î·È ·ÚÈıÌ. 276 ÂÈÛÙÔÏ‹˜ Û·˜ ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓ· ‰ÂÓ Û˘ÌʈÓÔ‡ÛÈ ÚÔ˜ Ù·˜ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÙˆÓ Î˘‚ÂÚÓËÙÈÎÒÓ ÓfiÌˆÓ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ıˆÚËıÒÛÈ ·Ú·‰ÂÎÙ¿ ÂÔ̤ӈ˜ Û·˜ ÁÓˆÛÙÔÔÈÔ‡ÌÂÓ Ó· ÎÔÈÓÔÔÈ‹ÛËÙ ÂÁη›Úˆ˜ ÂȘ ÙÔ˘˜ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ·˜ Î·È ÏÔÈÔ‡˜ fiÙÈ ı¤ÏÂÈ ÙÈ̈ÚËı‹ Ì ÙËÓ ·˘ÛÙËÚÔÙ¤Ú·Ó ÔÈÓ‹Ó ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘ fiÛÙȘ ÂÍ ·˘ÙÒÓ ‹ıÂÏ ÚÔ‚‹ ÂȘ ÙËÓ ·ÚÂÌfi‰ÈÛÈÓ ÙˆÓ Î·ıËÎfiÓÙˆÓ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ô˘...» (∞ÚÈı. 155/9-10-1897).

∏ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·, ··ÓÙÒÓÙ·˜ ÛÙÔ ·Ú·¿Óˆ ¤ÁÁÚ·ÊÔ ı· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ ÙËÓ Ï‹ÚË ‰È·ÊˆÓ›· Ù˘ Ì ÙÔ ÛÎÂÙÈÎfi ÙÔ˘ ªÔ˘ÙÂÛ·Ú›ÊË, ·Ú·ı¤ÙÔÓÙ·˜ Ì¿ÏÈÛÙ· Û¯ÂÙÈο ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ÙˆÓ ÊÈÚÌ·Ó›ˆÓ Ô˘ ηÙÔ¯‡ÚˆÓ·Ó Ù· ÚÔÓfiÌÈ· ÛÙȘ ¡fiÙȘ ™ÔÚ¿‰Â˜. «...ÙÔ˘Ó·ÓÙ›ÔÓ Ì¿ÏÈÛÙ·», ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÛÙÔÓ ∫·˚̷οÌË,«·ÎÚÈ‚Ò˜ Ë ˘fi Ù˘ ™Â‚·ÛÙ‹˜ ¢ÈÔÈ΋Ûˆ˜ ÂÈ˙ËÙÔ˘Ì¤ÓË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ÂȘ ÙËÓ ËÌÂÙ¤Ú·Ó Ó‹ÛÔÓ Â›Ó·È ÂΛÓË ‹ÙȘ ·ÓÙ›ÎÂÈÙ·È Î·ı’ ÔÏÔÎÏËÚ›·Ó ÂȘ ÙÔ ·’ ·ÈÒÓˆÓ, ‰˘Ó¿ÌÂÈ À„ËÏÒÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÒÓ ÊÈÚÌ·Ó›ˆÓ ·ÓÂÁÓˆÚÈṲ̂ÓÔÓ Î·È ‰ÈËÓÂÎÒ˜ ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚÔÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÓfiÌÈÌÔÓ Î·ıÂÛÙÒ˜ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ ËÌÒÓ, ηıÒ˜ ÚËÙÒ˜Î·È Û·ÊÒ˜ ‰È·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘ÛÈ Î·È ·˘ÛÙËÚfiٷٷ ÔÚ›˙Ô˘ÛÈ Ù· ÂÈÚË̤ӷ À„ËÏ¿ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈο ÊÈÚÌ¿ÓÈ·...» (∞ÚÈıÌ. 155/9-10-1897)

¶·Ú¿ ÙËÓ ·˘ÛÙËÚ‹ ‰È·Ù·Á‹ ÙÔ˘ ªÔ˘ÙÂÛ·Ú›ÊË Ã›Ô˘ ÁÈ· ¿ÌÂÛË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ̤ÙÚÔ˘, ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, ̤۷ ÛÙËÓ ·ÁˆÓ›· ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ·‡Ô˘Ó Ó· ÂÏ›˙Ô˘Ó fiÙÈ Ë À„ËÏ‹ ¶‡ÏË ı· ‰ÒÛÂÈ ÙËÓ Â˘ÂÚÁÂÙÈ΋ ÁÈ· ÙÔÓ ÙfiÔ ÙÔ˘˜ χÛË. OÈ ÂÏ›‰Â˜ ÙÔ˘˜ fï˜ Û‡ÓÙÔÌ· ı· ‰È·„¢ÛÙÔ‡Ó.

14. ∏ ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ·Ó‹Î ‰ÈÔÈÎËÙÈο ÛÙË ªÔ˘ÙÂÛ·ÚÈÊ›· Ã›Ô˘.

– 106 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

– μ›· Î·È ·ÂÈϤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ô‰Ô¯‹ ÙÔ˘ §ÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘.

– μ¿Ó·˘ÛË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ∫·˚̷οÌË Î·È ÙˆÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ ÙÔ˘.

K

ÂÚÓÔ‡Ó ÔÈ Ì¤Ú˜ ÔÈ ȤÛÂȘ ÙˆÓ ΔÔ‡ÚÎˆÓ ˘·ÏÏ‹ÏˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ̤ÙÚÔ˘ Á›ÓÔÓÙ·È Î·ıËÌÂÚÈÓfi Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ. ΔÔ ÀÁÂÈÔÓÔÌ›Ô, Ì ‰È·Ù·Á‹ ÙÔ˘ η˚̷οÌË, ηٷÎÚ·Ù› Ù· ‰È·‚·Ù‹ÚÈ· ÙˆÓ ÙÔÈÎÒÓ ÏÔ›ˆÓ. ¶ÏÔ›·Ú¯ÔÈ Ê˘Ï·Î›˙ÔÓÙ·È ÁÈ·Ù› ·ÚÓÔ‡ÓÙ·È Ó· ˘ÔÁÚ¿„Ô˘Ó ‰ËψÙÈο ¤ÁÁÚ·Ê· Ô˘ ÓÔÌÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÙÔÓ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë. Δ· ÏÔ›· ¤ÙÛÈ ‰Â ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÔχÛÔ˘Ó ·ÏÏ¿ Î·È ÂΛӷ Ô˘ ηٷÏ¤Ô˘Ó ÛÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ ÂÌÔ‰›˙ÔÓÙ·È Ó· ÂÎÊÔÚÙÒÛÔ˘Ó Ù· ÂÌÔÚ‡̷ٿ ÙÔ˘˜. «¶·ÓÙfi˜ ηٷıÏÈÙÈÎÔ‡ ̤ÛÔ˘ Á›ÓÂÙ·È ¯Ú‹ÛȘ», ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÛÙÔÓ ¶·ÙÚÈ¿Ú¯Ë, «ÚÔ˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹Ó ÙÔ˘ ÔÏÂıÚ›Ô˘ ÙÔ‡ÙÔ˘ ̤ÙÚÔ˘, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ A£ø™

‰Â ÔÈ Ùˆ¯Ô› οÙÔÈÎÔÈ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ ËÌÒÓ, ÔȘ ÌfiÓÔ˜ fiÚÔ˜ ˙ˆ‹˜ Â›Ó·È Ë ı¿Ï·ÛÛ· ·˘Ùfi¯ÚËÌ· ÂÈÓÒÛÈ Î·È Â˘Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÂȘ ÙËÓ ÂÛ¯¿ÙËÓ ‰˘ÛÙ˘¯›·Ó Î·È ·ÂÏÈÛ›·Ó...» (∞ÚÈı. 161/15-10-1897)

Δ· Ú¿ÁÌ·Ù· ı· Á›ÓÔ˘Ó ·ÎfiÌ· ¯ÂÈÚfiÙÂÚ· ηıÒ˜ Ô Î·˚̷οÌ˘ Î·È Ù· fiÚÁ·Ó¿ ÙÔ˘, ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙËÓ ÂÈÌÔÓ‹ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Ó· ÌËÓ ˘Ô·„Ô˘Ó, ‰Â ‰ÈÛÙ¿˙Ô˘Ó Ó· ¯Ù˘‹ÛÔ˘Ó Ì ÙÚfiÔ ‚¿Ó·˘ÛÔ Î·È Ó· Ê˘Ï·Î›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÚÔÎÚ›ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ∞˜ ‰Ô‡Ì ÙÈ Î·Ù·ÁÁ¤ÏÏÔ˘Ó ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ Ì ÙËÓ ·ÚÈı. 170/ 30-10-1897 ·Ó·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ÚÔ˜ ÙÔ ªÂÁ¿ÏÔ μÂ˙‡ÚË: «¶Úfi ÙÈÓˆÓ ‰Â ËÌÂÚÒÓ ÂÓÒ ÙÈÓ¤˜ ÂÎ ÙˆÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ Î·È ÏÔÈ¿Ú¯ˆÓ ÌÂÙ¤‚·ÈÓÔÓ ÌÂÙ¿ ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙÔ˜ ÂÓ fiÏË ÙË ‰ÂÔ‡ÛË Ù¿ÍÂÈ Î·È ËÛ˘¯›· ÂȘ ÙÔ ¢ÈÔÈÎËÙ‹ÚÈÔÓ ˆ˜ ÂÈÙÚÔ‹ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ›Ó· ·Ú·Î·Ï¤ÛˆÛÈ ÙËÓ ∞.∂. ÙÔÓ ∫·˚̷οÌËÓ ËÌÒÓ fiˆ˜ ·Ó·‚ÏËı‹ Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ̤ÙÚÔ˘ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘, ¤ˆ˜ fiÙÔ˘ ¤ÏıË Ë ·Ó·ÌÂÓÔ̤ÓË ˘„ËÏ‹ ‰È·Ù·Á‹, ·›ÊÓ˘ ηı’ Ô‰fiÓ ÂÂÙ¤ıËÛ·Ó Î·Ù’ ·˘ÙÒÓ ¯ˆÚ›˜ ηÌÌ›·Ó ·ÈÙ›·Ó ÔÈ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ·È Î·Ù¿ ‰È·Ù·Á‹Ó ÙÔ˘ °ÈÔ‡ÛÌ·ÛË Î·È ÂÎÙ‡ËÛ·Ó ÙÔÓ ∞ÔÓ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· Î·È ÔÏÏÔ‡˜ ÂÎ ÙˆÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ Î·È Û˘Ì‚Ô‡ÏˆÓ Î·È ÏÔÈ¿Ú¯ˆÓ, Î·È ·˘Ùfi˜ ‰Â Ô ∫·˚̷οÌ˘ ÂÎÙ‡ËÛ ÔÏÏÔ‡˜ ÙÔÈÔ‡ÙÔ˘˜ ȉÈԯ›ڈ˜ Ì ÙËÓ Ú¿‚‰ÔÓ ÙÔ˘. ∫·ÙfiÈÓ ‰Â ·fi ÔÏ›Á·˜ Ë̤ڷ˜ ¿ÏÈÓ Ë ∞.∂. Ô ∫·˚̷οÌ˘ ËÌÒÓ ÂÊ˘Ï¿ÎÈÛÂÓ ËÌ¿˜ ÙÔ˘˜ ¢ËÌÔÁ¤-

– 107 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÚÔÓÙ·˜ ηıÒ˜ Î·È ÙÈÓ·˜ ÙˆÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ Î·È Û˘Ì‚Ô‡ÏˆÓ Î·È Ì·˜ ‚›·˙ Ì ÔÏÏ¿ ̤۷ Ó· ·Ú·‰Â¯ıÒÌÂÓ ÙÔ ÏÈ̷ӷگ›ÔÓ, ·ÂÈÏÒÓ ËÌ¿˜ fiÙÈ ı· Ì·˜ ·ÔÛÙ›ÏË Î·È ÂȘ ÛÔÓ, ÂÓÒ ËÌ›˜ ·ÚÂηÏÔ‡ÌÂÓ Î·È ¿ÏÈÓ Ó· ·Ó·‚ÏËı‹ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ‡ÙÔ, ¤ˆ˜ fiÙÔ˘ ¤ÏıË Ë ·Ó·ÌÂÓÔ̤ÓË ˘„ËÏ‹ ·¿ÓÙËÛȘ Ù˘ ™Â‚. ∞˘Ù. ∫˘‚ÂÚÓ‹Ûˆ˜ ËÌÒÓ ÂȘ Ù·˜ ÂÚ› ÙÔ‡ÙÔ˘ ÈÎÂÙ¢ÙÈο˜ ·Ó·ÊÔÚ¿˜ ËÌÒÓ. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ‰Â ‰‡Ô ÏÔÈ¿Ú¯Ô˘˜ Û˘ÌÔϛٷ˜ ËÌÒÓ ÙÔ˘˜ ‚›·Û ÌÂ Ê˘Ï¿ÎÈÛÈÓ Î·È Í‡ÏÔÓ, ‡‚ÚÂȘ Î·È ·ÂÈÏ¿˜ Î·È ÂÛ¯¿ÙËÓ ‚›·Ó Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛˆÛÈ ÙÔ ÏÈÌÂӷگ›ÔÓ...»

¢˘ÛÙ˘¯Ò˜, ÔÈ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ·ÚÌfi‰ÈÔ˘˜ ÀÔ˘ÚÁÔ‡˜ Î·È ÙÔ ªÂÁ¿ÏÔ μÂ˙‡ÚË, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ ‰È·‰Ô¯ÈΤ˜ ÙËÏÂÁÚ·ÊÈΤ˜ ÂÎÎÏ‹ÛÂȘ ÚÔ˜ ÙÔ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ, ı· Ì›ÓÔ˘Ó ÙÂÏÈο ·Ó·¿ÓÙËÙ˜, fiˆ˜ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó Î·È Ù· ‚È‚Ï›· ·ÏÏËÏÔÁÚ·Ê›·˜ ÂΛӢ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘. ∏ ÙÔ˘ÚÎÈ΋ ‰ÈÔ›ÎËÛË Â›Ó·È ·ÔÊ·ÛÈṲ̂ÓË Ó· ÂÈ‚¿ÏÂÈ Ì οı ÙÚfiÔ ÙÔÓ ΔÔ‡ÚÎÔ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë.

– O ÏÈÌÂӿگ˘ Ù˘ Ã›Ô˘ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ.

– ÕÚÓËÛË Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Ó· ˘Ô·„Ë ÛÙȘ ·ÂÈϤ˜ ÙÔ˘.

– ŒÎÎÏËÛË ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ™˘Ì·›Ô˘˜ ÁÈ· ÎÔÈÓ‹ ‰Ú¿ÛË.

™

27 OÎÙˆ‚Ú›Ô˘ ηٷÊı¿ÓÂÈ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Ì ÙÔ˘ÚÎÈÎfi ÙÔÚÈÏÏÔ‚fiÏÔ Ô ÏÈÌÂӿگ˘ Ù˘ Ã›Ô˘. ™ÎÔfi˜ Ù˘ ·ÈÊÓ›‰È·˜ ¿ÊÈÍ‹˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ó· ÌÂٷʤÚÂÈ «‰È· ˙ÒÛ˘» ÙȘ ·ÂÈÏËÙÈΤ˜ ‰È·Ù·Á¤˜ ÙÔ˘ ªÔ˘ÙÂÛ·Ú›ÊË ÁÈ· ÙËÓ ¿ÌÂÛË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ̤ÙÚÔ˘. ΔȘ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ Ù˘ ÎÚ›ÛÈÌ˘ Û˘Ó¿ÓÙËÛ˘ ÙˆÓ ¢ËÌÔÁÂÚfiÓÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ Ì ÙÔ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë Ù˘ Ã›Ô˘ Î·È Ù· fiÛ· Â·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó ÏËÚÔÊÔÚԇ̷ÛÙ ·fi ÂÈÛÙÔÏ‹ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ·‰ÂÏÊÔ‡˜ ™˘Ì·›Ô˘˜, ‰‡Ô ̤Ú˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¿ÊÈÍË ÙÔ˘ ÙÔÚÈÏÏÔ‚fiÏÔ˘.

TI™

«ª·˜ ÚÔÛÂοÏÂÛ·Ó ÂȘ ÙÔ ¢ÈÔÈÎËÙ‹ÚÈÔÓ ÌÂı’ ÈηÓÒÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ Î·È Ì·˜ ·Ó¤ÁÓˆÛ·Ó Ù·˜ ‰È·Ù·Á¿˜. ∞ÎÔÏÔ‡ıˆ˜ ËÓÔ›¯ıË ÌÂٷ͇ Ì·˜

– 108 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÂÎÙÂٷ̤ÓË Û˘˙‹ÙËÛȘ ÂÚ› ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜, Î·È ·ÊÔ‡ Ì·˜ ‰‹ÏˆÛÂÓ fiÙÈ Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ı· Á›ÓË ‰È· ·ÓÙfi˜ ̤ÛÔ˘, Ì·˜ ÂÚfiÙÂÈÓÂÓ Ó· ˙ËÙ‹ÛˆÌÂÓ fiÛ·˜ ¢ÎÔÏ›·˜ ı¤ÏÔÌÂÓ, ·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ¯¿ÚÈÓ, Ù· Ùˆ¯¿ ÏÔÈ¿ÚÈ· Ó· ÌËÓ ÏËÚÒÓÔ˘Ó Î·È Ù· ·ÚfiÌÔÈ·, Î·È Ì·˜ ¤‰ˆÛ·Ó ÚÔıÂÛÌ›·Ó Ó· Û˘ÛÎÂÊıÒÌÂÓ ÌÂÙ¿ ÙˆÓ ÏÔÈÒÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ Î·È ··ÓÙ‹ÛˆÌÂÓ ÙËÓ ÂÈÔ‡Û·Ó. º˘ÛÈο ‰ÂÓ ‹ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Ê·ÓÒÌÂÓ ·ÓÙ¿ÍÈÔÈ ÙÔÈÔ‡ÙˆÓ ÂÌ·ÈÁÌÒÓ, ÁÈÓÒÛÎÔÓÙ˜ ηÏÒ˜ fiÙÈ ·ÊÔ‡ ¿·Í ı· ·Ú‰¯fiÌÂı· ÙËÓ ÂÁηٿÛÙ·ÛÈÓ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘, Ù· ÙÔÈ·‡Ù· Ô˘‰¤Ó ¿ÏÏÔ ‹Û·Ó Ë ÂÌ·ÈÁÌÔ›. ∫·Ù’ ·ÎÔÏÔ˘ı›·Ó ÙËÓ ÂÈÔ‡Û·Ó Â‰ÒÛ·ÌÂÓ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛÈÓ, ˘ ·ÓÙ›ÁÚ·ÊÔÓ ·ÔÛÙ¤ÏÏÔÌÂÓ ˘Ì›Ó ÂÁÎÏ›ÛÙˆ˜. ΔÔ‡ÙÔ ‹ÚÎËÛÂÓ ÒÛÙ Ԣ ÌfiÓÔÓ ËÌ¿˜ Ó· ÚÔÛˆÔÎÚ·Ù‹ÛˆÛÈ ·ÏÏ¿ Î·È Ù¤ÛÛ·Ú·˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÂÎ ÙˆÓ ÚÔÎÚ›ÙˆÓ, ‰ËÏÒÛ·ÓÙ˜ ËÌ›Ó Ó· ÊÚÔÓÙ›ÛˆÌÂÓ ·fi Ù·˜ ÔÈΛ·˜ Ì·˜ ‰ÈfiÙÈ ı· Ì·˜ ¤·ÈÚÓ·Ó ÂȘ ÛÔÓ Ì ÙÔ ÙÔÚÈÏÏÔ‚fiÏÔÓ. ¶ÂÚÈÙÙfiÓ Ó· Û·˜ ›ˆÌÂÓ fiÙÈ ÙÔ ÙÔÈÔ‡ÙÔÓ Ô˘‰fiψ˜ Ì·˜ ÂÙfiËÛÂÓ...» ∫·È Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó: «∞ÏÏ¿ ‰˘ÛÙ˘¯Ò˜ ÌÂı’ ËÌÒÓ Â›¯ÔÓ ÎÚ·ÙËı› Î·È ‰‡Ô ÏÔ›·Ú¯ÔÈ Û˘ÌÔÏ›Ù·È ËÌÒÓ Ô›ÙÈÓ˜ ·fi ÂÓfi˜ Î·È ËÌ›ÛÂÔ˜ ÌËÓfi˜ ÂÏıfiÓÙ˜ Ì ÊÔÚÙ›· ·ÓÙ›¯ÔÓ ÂȘ ·Ó ›‰Ô˜ ȤÛˆ˜, Ê˘Ï·Î›ÛÂȘ, ·ÂÈÏ¿˜, ‡‚ÚÂȘ, ‰ÈηÛÙÈο˜ ÌËÓ‡ÛÂȘ Î·È Ù· ·ÚfiÌÔÈ·, fiˆ˜ ο̈ÛÈ ‰ËψÙÈο ÂȘ ÙÔ ÏÈÌÂӷگ›ÔÓ, ÚÔÙÈÌ‹Û·ÓÙ˜ Ó· ÎÚ·ÙÒÛÈ ÊÔÚو̤ӷ Ù· ÏÔ›· ÙˆÓ ·Ú¿ Ó· ˘Ô¯ˆÚ‹ÛˆÛÈ. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜ fï˜ Ë ıËÚÈ҉˘ ›ÂÛȘ Î·È ‚›· ÙËÓ ÔÔ›·Ó ÙËÓ ÊÔÚ¿Ó Ù·‡ÙËÓ ÂÍ‹ÛÎËÛ·Ó Â’ ·˘ÙÒÓ ‹ÙÔ ÙfiÛÔÓ ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋ ÒÛÙ ÔÈ ÏÔ›·Ú¯ÔÈ ËÓ·ÁοÛıËÛ·Ó Ó· ˘ÔÁÚ¿„ˆÛÈ Ù· ˙ËÙÔ‡ÌÂÓ· ‰ËψÙÈο.» (∞Ú. 168/29-10-1897)

∞fi ÙȘ ÚÒÙ˜ ÎÈ’ fiÏ·˜ ̤Ú˜ Ù˘ ÂÁηٿÛÙ·Û˘ ÙÔ˘ ΔÔ‡ÚÎÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÂÓËÌÂÚÒÓÂÈ Û¯ÂÙÈο ÙÔ˘˜ ™˘Ì·›Ô˘˜ ÁÈ· ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ηıÒ˜ Î·È ÁÈ· ÙȘ ÚÒÙ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÚÔ˜ ÙËÓ OıˆÌ·ÓÈ΋ ∫˘‚¤ÚÓËÛË. «∂Âȉ‹ fï˜ ÂÌ¿ıÔÌÂÓ», ÙÔ˘˜ ÁÚ¿ÊÔ˘Ó, «fiÙÈ Î·È ·Ú’ ˘Ì›Ó ‹ÏıÂÓ ¿ÏÏÔÙ ÙÔÈÔ‡ÙÔ˜ ÙȘ ˘¿ÏÏËÏÔ˜, ·Ú·Î·ÏÔ‡ÌÂÓ ˘Ì¿˜ ıÂÚÌÒ˜ Ó· Ì·˜ ··ÓÙ‹ÛËÙ Ì ÚÒÙÔÓ ÂÈÛÙÚ¤ÊÔÓ ·ÙÌfiÏÔÈÔÓ, ·Ó ÙÔ ÙÔÈÔ‡ÙÔÓ Â›Ó·È ·ÏËı¤˜, fiÙÂ Û˘Ó¤‚Ë Î·È ÙÈ ÂÓËÚÁ‹Û·Ù ÚÔ˜ ··ÏÏ·Á‹Ó ·˘ÙÔ‡...»

(∞ÚÈıÌ. 139/15-9-1897)

– 109 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¢Â ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË ÙˆÓ ™˘Ì·›ˆÓ ÛÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÈÛÙÔÏ‹. ªÂ ÙËÓ ¿ÊÈÍË fï˜ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë Ù˘ Ã›Ô˘ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ OÎÙÒ‚ÚË, ÊËÌÔÏÔÁÂ›Ù·È fiÙÈ ÙÔ ÙÔ˘ÚÎÈÎfi ÙÔÚÈÏÏÔ‚fiÏÔ ı· ·ÔχÛÂÈ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÁÈ· ™‡ÌË ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÁηٷÛÙ‹ÛÂÈ Î·È ÂΛ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë. °È’ ·˘Ùfi Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÂÓËÌÂÚÒÓÂÈ Û¯ÂÙÈο ÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· Ù˘ ·‰ÂÏÊ‹˜ Ó‹ÛÔ˘, οÓÔÓÙ·˜ ¤ÎÎÏËÛË Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÁÈ· ÎÔÈÓ‹ ‰Ú¿ÛË. «◊‰Ë ÏÔÈfiÓ ÂÂȉ‹ ‰È‰fiıË Ê‹ÌË fiÙÈ ÙÔ ÂÓ ÏfiÁˆ ÙÔÚÈÏÏÔ‚fiÏÔÓ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ¤ÏıË Î·È ·Ú’ ˘Ì›Ó ÌÂÙ¿ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ô˘ Ù˘ Ã›Ô˘ ›Ó· ÂÁηıȉڇÛË Î·È ·Ú’ ˘Ì›Ó ÏÈÌÂӷگ›ÔÓ, Ô˘ ÙÔÓ ˘¿ÏÏËÏÔÓ, ηı’ · Ê‹ÌË ‰È‰fiıË, ʤÚÂÈ ÌÂı’ ·˘ÙÔ‡, ηı‹ÎÔÓ Âıˆڋ۷ÌÂÓ, ›Ó· ÌË Ù˘¯fiÓ ıÔÚ˘‚Ëı‹Ù ·fi „¢‰Â›˜ ÙÈÓ¿˜ ‰È·‰fiÛÂȘ ÂÚ› ÙˆÓ Î·ı’ ËÌ¿˜, Ó· Û·˜ ÁÓˆÛÙÔÔÈ‹ÛˆÌÂÓ Ù· ÂÈÚË̤ӷ Î·È Ó· Û·˜ ‚‚·ÈÒÛˆÌÂÓ fiÙÈ Ô ΔfiÔ˜ ËÌÒÓ Ô˘‰·ÌÒ˜ ·Ú‰¤¯ıË ÙÔ Ó¤ÔÓ Ì¤ÙÚÔÓ, ·ÏÏ’ ·ÓÙ¤¯ÂÈ Î·È ı· ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛË Ù·˜ ÂÓÂÚÁ›·˜ ÙÔ˘ Ì ·Ì›ˆÙÔÓ Î·ÚÙÂÚ›·Ó, ‹ ‰Â Ú¿ÍȘ ÙˆÓ ÂÈÚËÌ¤ÓˆÓ ‰‡Ô ÏÔÈ¿Ú¯ˆÓ Â›Ó·È Ú¿ÍȘ fiψ˜ ÌÔÓÔÌÂÚ‹˜, ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÂÛ¯¿Ù˘ ȤÛˆ˜ Î·È ‚›·˜... «™˘Ó¿Ì· ‰Â ÂÂȉ‹ ÚÔÙÈı¤ÌÂı· ÂÓÙfi˜ ÔÏ›ÁˆÓ ËÌÂÚÒÓ Ó· ·ÔÛÙ›ψÌÂÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›Ô˘˜ ÂȘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏÈÓ, ·Ú·Î·ÏÔ‡ÌÂÓ, fiˆ˜, ÂÈ ‰˘Ó·ÙfiÓ Â¤ÏıË ÙÔ Ù·¯‡ÙÂÚÔÓ Û˘ÓÂÓÓfiËÛȘ ÌÂٷ͇ Ì·˜ Î·È ÂÓÂÚÁ‹ÛˆÌÂÓ ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ηıfiÛÔÓ Ô˘‰fiψ˜ ‚¤‚·È· ı· Û·˜ Ï·Óı¿ÓË fiÙÈ Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜ Â›Ó·È ÎÔÈÓfi˜ ÂȘ ·¿Û·˜ Ù·˜ ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯Ô˘˜ Ó‹ÛÔ˘˜ Î·È ÌfiÓÔÓ ·Ó ¿·Û·È ÂÓÂÚÁ‹ÛˆÛÈ ÓƠ̂̈˜ ·fi ÎÔÈÓÔ‡, ‰‡Ó·ÓÙ·È Ó· ¤¯ˆÛÈÓ ÂÏ›‰· ÙÈÓ· ÛˆÙËÚ›·˜, ¿Ïψ˜ Ô Î·Ù¿ ¿ÓÙ· Ù· Ê·ÈÓfiÌÂÓ· Âۯ‰ȷṲ̂ÓÔ˜ ·ÓÙÂÏ‹˜ fiÏÂıÚÔ˜ ·˘ÙÒÓ ¤ÛÙ·È ¿Ê¢ÎÙÔ˜...»

∞Ó¿ÏÔÁË ÚfiÛÎÏËÛË ı· ·¢ı‡ÓÔ˘Ó ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ Î·È ÚÔ˜ ¿ÏÏ· ·‰ÂÏÊ¿ ÓËÛÈ¿. «™˘Ûۈ̷و̤ÓÔÈ» Î·È «ÔÌÔÁÓÒÌÔÓ˜» ı· ηÙfiÚıˆÓ·Ó ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙˆÓ ¡fiÙÈˆÓ ™ÔÚ¿‰ˆÓ Ó· ·ÔÛÔ‚‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ Ô˘ ·ÂÈÏÔ‡Û·Ó ÙÔÓ ÙfiÔ ÙÔ˘˜. ∏ ÂȉȈÎfiÌÂÓË fï˜ ÎÔÈÓ‹ ‰Ú¿ÛË ‰ÂÓ ı· ÂÈÙ¢¯ı› ÙÂÏÈο. ¶·ÚfiÏÔ Ô˘ ÙÔ Ì¤ÙÚÔ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ¿Ú¯ÈÛ ӷ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È Î·È Û ¿ÏÏ· ÚÔÓÔÌÔÈÔ‡¯· ÓËÛÈ¿. ™ÙË ™‡ÌË, ÛÙÔ ∫·ÛÙÂÏÏfiÚÈ˙Ô, ÛÙËÓ πηڛ·...

– 110 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

– ∞ÔÛÙÔÏ‹ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË.

– ∏ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ˙ËÙ¿ ÙË Û˘Ó‰ÚÔÌ‹ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ÓÔÌÔÌ·ıÒÓ ªÈÏÙÈ¿‰Ë ∫·Ú·‚Ô΢ÚÔ‡ Î·È πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˘.

– ΔÈ ·ÊËÁÂ›Ù·È Ô ºÏ¤ÁÂÏ ÁÈ· ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ Â·Ê¤˜.

™

TI™ 29 OÎÙˆ‚Ú›Ô˘, ‰‡Ô ̤Ú˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¿ÊÈÍË ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë Ù˘

Ã›Ô˘, ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜, ·ÚÓÔ‡ÌÂÓÔÈ Ó· ˘Ô·„Ô˘Ó ÛÙË ‚›· Î·È ÙȘ ·ÂÈϤ˜, Û˘ÁηÏÔ‡Ó ÛÙÔ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙÂ›Ô ÁÂÓÈ΋ Û˘Ó¤Ï¢ÛË ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÁÈ· Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ÂÚ› ÙÔ˘ Ú·ÎÙ¤Ô˘. ™‡Ìʈӷ ¿ÏψÛÙ Ì ÙÔÓ Î·ÓÔÓÈÛÌfi Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ (ÕÚıÚ· 2 Î·È 28), ÁÈ· Ù· ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ¤ıÈÁ·Ó ηıÈÂڈ̤ӷ ÚÔÓfiÌÈ· ÙÔ˘ ÙfiÔ˘, Î·È ÁÂÓÈο ÁÈ· ÛÔ‚·Ú¿ ÎÔÈÓÔÙÈο ı¤Ì·Ù·, ÌfiÓÔ˜ ·ÚÌfi‰ÈÔ˜ ÁÈ· Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ ‹Ù·Ó Ô Ï·fi˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ™ÙË Û˘Ó¤Ï¢ÛË ÏÔÈfiÓ ·ÔÊ·Û›˙ÂÙ·È ·Ì„ËÊ› Ó· ÌÂÙ·‚Ô‡Ó ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ˆ˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔÈ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Ô μ! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ·˜ πˆ¿ÓÓ˘ ∞. ª·˚ÏÏ˘, ÛÔÁÁ¤ÌÔÚÔ˜, Î·È Ô ∞! °Ú·ÌÌ·Ù¤·˜ ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ∞. ΔËÏÈ·Îfi˜, ¿ÓıÚˆÔ˜ fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ÁÈ· ‰‡ÛÎÔϘ ·ÔÛÙÔϤ˜. «∂› ÙÔ‡Ùˆ ‰Â», ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi Ú·ÎÙÈÎfi, «·Ú¤¯ÂÙ·È ·˘ÙÔ›˜

Ë ÏËÚÂÍÔ˘ÛÈfiÙ˘ ÙÔ˘ Ó· ÚÔÛÏ¿‚ˆÛÈ Î·È Û˘Ì‚ÔËıÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÂΛ۠¢ÚÈÛÎÔ̤ÓÔ˘˜ Û˘ÌÔϛٷ˜ ËÌÒÓ ∫˘Ú›Ô˘˜ ªÈÏÙÈ¿‰Ë ∫·Ú·‚Ô΢ÚfiÓ Î·È πÔÎÚ¿ÙËÓ ¢. Δ·˘Ï¿ÚÈÔÓ Â›ÙÂ Î·È ·ÌÊÔÙ¤ÚÔ˘˜, ·Ó ÙÔ‡ÙÔ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ, ›Ù ÙÔÓ ¤ÙÂÚÔÓ ·˘ÙÒÓ ÌfiÓÔÓ, ÔfiÙÂÚÔÓ ‹ıÂÏÔÓ ÎÚ›ÓÂÈ ÚÔÛÊÔÚÒÙÂÚÔÓ, ·ÊÔ‡ ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ Û˘ÓÂÓÓÔËıÒÛÈ ÚÒÙÔÓ ÌÂÙ’ ·˘ÙÒÓ Î·È Â›Ù· ÌÂÙ¿ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÂÚ› Ù˘ ·ÌÔÈ‚‹˜ ÙˆÓ, ‹, ÂÓ ÂÚÈÙÒÛÂÈ Î·ı’ ‹Ó ‰ÂÓ ‹ıÂÏÂÓ ˘¿ÚÍÂÈ ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Á›ÓË Û˘ÓÂÓÓfiËÛȘ ÌÂÙ¿ ÙˆÓ ÂÈÚËÌ¤ÓˆÓ Û˘ÌÔÏÈÙÒÓ, ÔÈ ÂÈÚË̤ÓÔÈ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔÈ ı· ¤¯ˆÛÈ ÙËÓ ÏËÚÂÍÔ˘ÛÈfiÙËÙ· Ó· ÚÔÛÏ¿‚ˆÛÈ Û˘Ì‚ÔËıfiÓ ¤ÙÂÚÔÓ ÙÈÓ¿ ηٿÏÏËÏÔÓ ÂΛıÂÓ Ì ·ÌÔÈ‚‹Ó ηٿ Ù·˜ ÂÎ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÏËÊıËÛÔ̤ӷ˜ Ô‰ËÁ›·˜...»15 (¶Ú·ÎÙÈÎfi ∞ÚÈıÌ. 269/29-10-1897) 15. ™ÙÔ ›‰ÈÔ Ú·ÎÙÈÎfi ÔÚ›˙ÂÙ·È Î·È Ë ÌËÓÈ·›· ·Ô˙ËÌ›ˆÛË ÙˆÓ ‰‡Ô ·ÂÛÙ·ÏÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡: ∂ÎÙfi˜ ·fi ÙÔÓ ÙÚ¤¯ÔÓÙ· ÌÈÛıfi «Ù˘ ÂÓ ∫·Ï‡ÌÓˆ ı¤Ûˆ˜ ·˘ÙÒÓ» ı·

– 111 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¢ÂÓ ‹ÙÔ Ë ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ô˘ Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ·¢ı˘ÓfiÙ·Ó ÛÙÔ˘˜ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘˜ ÓÔÌÔÌ·ı›˜ ªÈÏÙÈ¿‰Ë ∫·Ú·‚Ô΢Úfi Î·È πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ. Ÿˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô °È¿ÓÓ˘ ∑ÂÚ‚fi˜,16 ›¯·Ó Î·È ÔÈ ‰˘fi ÙÔ˘˜ ÂÎÚÔÛˆ‹ÛÂÈ ÙÔ ÓËÛ› Û ·Ó¿ÏÔÁ· ˙ËÙ‹Ì·Ù·. ÃÚfiÓÈ· ÂÁηÙÂÛÙË̤ÓÔÈ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ‹Ù·Ó ÔÈ ÈÔ Î·Ù¿ÏÏËÏÔÈ ÁÈ· Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ·ÂÛÙ·Ï̤ÓÔ˘˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ, ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· Î·È ÙȘ ‰È·Û˘Ó‰¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜.

O ÚÒÙÔ˜ ‹Ù·Ó ·‰ÂÏÊfi˜ ÙÔ˘ §ÂˆÓ›‰· ∫·Ú·‚Ô΢ÚÔ‡, ∞! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ηٿ ÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ¯ÚÔÓÈ¿ (1896). ™Ô˘‰·›Ô˜ ‰ÈÎËÁfiÚÔ˜, ›¯Â ·Û¯ÔÏËı› Ì ÙÔ Î·ıÂÛÙÒ˜ ÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ ÛÙȘ ¡fiÙȘ ™ÔÚ¿‰Â˜ Î·È Û˘Ó¤ÁÚ·„ ·ÚÁfiÙÂÚ· Ú·ÁÌ·Ù›· «ÂÚ› ÓÔÌÈÎÒÓ Âı›ÌˆÓ Î·È ÚÔÓÔÌ›ˆÓ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘».

O πÔÎÚ¿Ù˘ Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˜, ·ÓÒÙÂÚÔ˜ ˘¿ÏÏËÏÔ˜ Ù˘ OıˆÌ·ÓÈ΋˜ ΢‚¤ÚÓËÛ˘, ›¯Â οÓÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ÛÔ˘‰¤˜ ÛÙȘ ÓÔÌÈΤ˜ Î·È ÔÏÈÙÈΤ˜ ÂÈÛً̘ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÙÔ ¶·Ú›ÛÈ Î·È ÛÙËÓ ¶ÂÙÚÔ‡ÔÏË. ∂›¯Â ˘ËÚÂÙ‹ÛÂÈ, ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ¿ÏψÓ, ˆ˜ Û‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ÙÔ˘ ΔÔ˘ÚÎÈÎÔ‡ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ÙˆÓ ∂ÛˆÙÂÚÈÎÒÓ Î·È ˆ˜ ÓÔÌÈÎfi˜ Û‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ.

O ∫¿ÚÔÏÔ˜ ºÏ¤ÁÂÏ Ô˘, fiˆ˜ ÚԷӷʤڷÌÂ, ›¯Â ˙‹ÛÂÈ ·fi ÎÔÓÙ¿ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· ÂÎÂ›ÓˆÓ ÙˆÓ ËÌÂÚÒÓ, ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ÛÙ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· ÙÔ˘ ÁÈ· ÙȘ Â·Ê¤˜ ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Ì ÙÔ˘˜ ‰‡Ô Û˘Ì·ÙÚÈÒÙ˜ ÓÔÌÔÌ·ı›˜: «... OÈ ‰‡Ô ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔÈ ·Ó¯ÒÚËÛ·Ó ¿Ó¢ ·Ó·‚ÔÏ‹˜ ÂȘ μ·ÛÈÏÂ‡Ô˘Û·Ó Î·È ÂÂÛΤÊıËÛ·Ó ·Ì¤Ûˆ˜ ÙÔÓ ‹‰Ë ÁÓˆÛÙfiÓ ËÌ›Ó Î·È ‰È¿ÛËÌÔÓ ÓÔÌÔÌ·ı‹ ªÈÏÙÈ¿‰ËÓ ∫·Ú·‚Ô΢ÚfiÓ, fiÛÙȘ Â˙‹ÙËÛÂÓ ˆÚÈṲ̂ÓËÓ ·ÌÔÈ‚‹Ó ‰È· ÙËÓ Û˘Ó‰ÚÔÌ‹Ó ÙÔ˘ ÂÓ ˘Ôı¤ÛÂÈ ÙfiÛÔÓ ‰˘ÛÎfiψ, ˆ˜ Î·È ÙËÓ ÚÔηٷ‚ÔÏ‹Ó Ì¤ÚÔ˘˜ Ù˘ ·ÌÔÈ‚‹˜. ∞Ê’ Ô‡ ÔÈ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔÈ Ô‡Ù ›¯ÔÓ ÙÔ ˙ËÙËı¤Ó ÔÛfiÓ, Ô‡Ù ›¯ÔÓ ÙËÓ ¿‰ÂÈ·Ó Ó· ÙÔ ‰È·ı¤ÛˆÛÈÓ, ·Ó¯ÒÚËÛ·Ó ¿Ú·ÎÙÔÈ Î·È ·ÂÙ¿ıËÛ·Ó ÚÔ˜ ¿ÏÏÔÓ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÓ, ÙÔÓ πÔÎÚ¿ÙËÓ Δ·˘Ï¿ÚÈÔÓ, ·ÓÒÙÂÚÔÓ ˘¿ÏÏËÏÔÓ ÂÓ ÙË OıˆÌ·ÓÈ΋ ΢ÂÏ¿Ì‚·Ó·Ó ÌËÓÈ·›ˆ˜ ÁÈ· ÙÚÔÊ‹, ÂÓ‰˘Ì·Û›· Î·È ÂÓÔ›ÎÈÔ, ¤Î·Ùfi ·ÚÁ˘Ú¿ ÌÂÙ˙›ÙÈ· ¤Î·ÛÙÔ˜.

16. πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù·, ÛÂÏ. 183-184.

– 112 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

‚ÂÚÓ‹ÛÂÈ, Ô‡ ÙËÓ ÏÂÙÔÌÂÚ‹ ‚ÈÔÁÚ·Ê›·Ó ‰ËÌÔÛ›Â˘Û· ÂÓ ÙË «¡¤· ƒfi‰ˆ», ηْ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔÓ ÙÔ˘ 1914, fiÛÙȘ ·Ê‹Û·˜ ·ÓÔÈÎÙfiÓ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· Ù˘ ·ÌÔÈ‚‹˜, ¿Ó¢ ‰ÈÛÙ·ÁÌÔ‡ ·Ó¤Ï·‚ ÙËÓ ‰ÈÂÍ·ÁˆÁ‹Ó Ù˘ ˘Ôı¤Ûˆ˜ Ù·‡Ù˘...»

∏ ÌË ÂÈÏÔÁ‹ ÙÔ˘ ªÈÏÙÈ¿‰Ë ∫·Ú·‚Ô΢ÚÔ‡ Ê·›ÓÂÙ·È ˆ˜ ‰˘Û·Ú¤ÛÙËÛ ÙÔÓ ‰È·ÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ‰ÈÎËÁfiÚÔ. ∞˘Ùfi ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ‰È·Ê·›ÓÂÙ·È ·fi ÂÈÛÙÔÏ‹ Ô˘ ÙÔ˘ ¤ÛÙÂÈÏ·Ó ÙfiÙ ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜, ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘˜ Ó· Û˘Ì‚È‚¿ÛÔ˘Ó Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·. ÕÏψÛÙÂ, ÙÔ ÓËÛ› ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Û ÙfiÛÔ ‰‡ÛÎÔÏË ı¤ÛË Ô˘ ¯ÚÂÈ·˙fiÙ·Ó ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ÓÔÌÔÌ·ıÒÓ. ΔÔ˘ ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÏÔÈfiÓ ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜: «∂Âȉ‹ ‰ÂÓ ˘‹ÚÍÂÓ ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Û˘ÓÂÚÁ·Ûı‹Ù ÌÂÙ¿ ÙÔ˘ ÂÙ¤ÚÔ˘ ÙˆÓ Û˘ÌÔÏÈÙÒÓ Ì·˜, ›Ó· ÌË Â¤ÏıË ÔÈ·‰‹ÔÙ ·ÚÂÍ‹ÁËÛȘ ÂÓÂÎÚ›ıË ÒÛÙÂ Ë Â›ÛËÌÔ˜ ÏËÚÂÍÔ˘ÛÈfiÙ˘ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ Ó· Â›Ó·È ·Ó·ÙÂıÂÈ̤ÓË ÂȘ ÌfiÓÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·ÂÏıfiÓÙ·˜ ÂÓÙ‡ıÂÓ Û˘ÌÔϛٷ˜ ËÌÒÓ, π. ª·˝ÏÏËÓ Î·È ™Ù. ΔËÏÈ·ÎfiÓ, Û·˜ ‰Â Ó· ·Ú·Î·Ï¤ÛˆÌÂÓ Î·È ¿ÏÈÓ ˆ˜ Û˘ÌÔϛٷ˜ ·Á·ıÔ‡˜ Ó· ·Ú¤¯ËÙ ·˘ÙÔ›˜ ÙËÓ ËıÈÎ‹Ó ËÌÒÓ Û˘Ó‰ÚÔÌ‹Ó ÂÔÈıfiÙ˜ ÂȘ Ù· ¢ÁÂÓ‹ ·ÈÛı‹Ì·Ù· ˘ÌÒÓ, Ù· ‰È·ÊϤÁÔÓÙ· ÙËÓ Î·Ú‰›·Ó ˘ÌÒÓ ˘¤Ú Ù˘ ÁÂÓÂÙ›ڷ˜ ˘ÌÒÓ Á˘, fiÙÈ ı¤ÏÂÙ ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ù·˜ ÂÓÂÚÁ›·˜ ÂÎÂ›ÓˆÓ ‰È· ÙˆÓ ÛˆÊÚfiÓˆÓ Î·È ÂÌÂ›ÚˆÓ ˘ÌÒÓ ÛΤ„ÂˆÓ Î·È ÙˆÓ ËıÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ, fiÛ· Û·˜ ·Ú¤¯ÂÈ Ë ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Û·˜ ı¤ÛȘ...» (∞ÚÈıÌ. 188/5-12-1897)

ΔÂÏÈο ÔÈ ‰‡Ô ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔÈ ı· Û˘Ó¯›ÛÔ˘Ó ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜ ÌfiÓÔ Ì ÙÔÓ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ. ΔËÓ ÂÈÏÔÁ‹ fï˜ ·˘Ù‹ Ô ∫¿ÚÔÏÔ˜ ºÏ¤ÁÂÏ ÙË ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ˆ˜ «‰˘ÛÙ˘¯ÂÛÙ¿ÙË». ∫·È ÙÔ‡ÙÔ, fiˆ˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ, ‰ÈfiÙÈ ˆ˜ ˘¿ÏÏËÏÔ˜ Ù˘ OıˆÌ·ÓÈ΋˜ ∫˘‚¤ÚÓËÛ˘ ‰Â ı· ÙÔÏÌÔ‡Û ӷ ‰È·Ì·ÚÙ˘ÚËı› Î·È Ó· ÂÚÁ·ÛÙ›, Ê·ÓÂÚ¿ ‹ ÎÚ˘Ê¿, ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ì¤ÙÚÔ˘ Ù˘ ΢‚¤ÚÓËÛ‹˜ ÙÔ˘. «ΔÔÈ·‡ÙË ‰È·ÁˆÁ‹», ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ÛÙ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê¿ ÙÔ˘, «·Ó·Î·Ï˘Êı›۷ ˘fi ÙˆÓ ÚÔ˚ÛÙ·Ì¤ÓˆÓ ÙÔ˘, ‹ıÂÏÂÓ ÂÈʤÚÂÈ, ·Ó Ô˘¯› ÙÔÓ ·Ó·ÛÎÔÏÔÈÛÌfiÓ ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ‚‚·›ˆ˜ ÙÈ̈ڛ·Ó Ô˘ ÌÈÎÚ¿Ó, ÔÙ¤ fï˜ ÙËÓ ÂÈÙ˘¯›·Ó ÙÔ˘ ÛÎÔÔ‡, fiÓ ÙÔÛÔ‡ÙÔÓ ÂÂı‡ÌÂÈ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜...»

™Â ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙÔÓ ºÏ¤ÁÂÏ, Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜, Ô˘ ʤÚÂÈ Î·È ÙÔ Î‡ÚÈÔ ‚¿ÚÔ˜ Ù˘ ·ÔÛÙÔÏ‹˜, ÂÍ·›ÚÂÈ, Û ÂÈÛÙÔϤ˜ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙË ¢Ë-

– 113 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÌÔÁÂÚÔÓÙ›·, ÙȘ ‰Èψ̷ÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˘, ηıÒ˜ Î·È ÙË ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÛÙ‹ÚÈÍË Ô˘ ·Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Ì ÙȘ ‰È·Û˘Ó‰¤ÛÂȘ ÙÔ˘ Ì ÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜ ‰Èψ̿Ù˜. ∞ÏÏ¿ Î·È ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ¢ÂÏÈÛÙÔ‡Ó fiÙÈ, Ì ÙË Û˘Ó‰ÚÔÌ‹ ÙÔ˘ ı· ÍÂÂÚ·ÛÙÔ‡Ó Û‡ÓÙÔÌ· ÔÈ ‰‡ÛÎÔϘ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ‰È¤Ú¯ÂÙ·È Ô ÙfiÔ˜.

– OÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ÚÔÙÚ¤Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ¶¿ÙÌÈÔ˘˜ Ó· ·ÔÛÙ›ÏÔ˘Ó ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘˜ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË.

– ∂ÁηٿÛÙ·ÛË ΔÔ‡ÚÎÔ˘ §ÈÌÂÓ¿Ú¯Ë ÛÙËÓ πηڛ·.

– ∏ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· §¤ÚÔ˘ ·Ú·¤ÌÂÈ ÙÔ˘˜ πηÚÈÒÙ˜ ÛÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ∫·Ï‡ÌÓÔ˘.

O

¶ø™ ÚԷӷʤڷÌÂ, ·˘Ùfi Ô˘ Â‰›ˆÍÂ Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ∫·Ï‡-

ÌÓÔ˘ ·fi ÙËÓ ÚÒÙË ÛÙÈÁÌ‹ ‹Ù·Ó Ë ÔÌfiı˘ÌË ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ÓËÛȈÙÒÓ Û ¤Ó· ̤ÙÚÔ Ô˘ ·ÚÁ¿ ‹ ÁÚ‹ÁÔÚ· ı· ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙÔ Î·È ÛÙ· ˘fiÏÔÈ· ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯· ÓËÛÈ¿ ÙˆÓ ¡fiÙÈˆÓ ™ÔÚ¿‰ˆÓ. O ·ÁÒÓ·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ¿ÛÈÛË ÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ ¤ÚÂ ӷ Â›Ó·È ÎÔÈÓfi˜ Î·È ÔÈ ÂÓ¤ÚÁÂȤ˜ ÙÔ˘˜ Û˘ÓÙÔÓÈṲ̂Ó˜. ªfiÓÔ ¤ÙÛÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÂÈÙ¢¯ı› ¤Ó·˜ ÙfiÛÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˜. ¢¤Î· ̤Ú˜ ÏÔÈfiÓ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·Ó·¯ÒÚÈÛË ÙˆÓ ‰‡Ô ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË, Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, Ì ÂÈÛÙÔÏ‹ Ù˘ ÚÔ˜ ÙËÓ ·‰ÂÏÊ‹ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· Ù˘ ¶¿ÙÌÔ˘, ·ÊÔ‡ ÙËÓ ÂÓËÌÂÚÒÓÂÈ ÁÈ· ÙȘ ¿Î·Ú˜ ˆ˜ ÙfiÙ ÂÓ¤ÚÁÂȤ˜ Ù˘ ÚÔ˜ ÙËÓ OıˆÌ·ÓÈ΋ ΢‚¤ÚÓËÛË Î·È ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ, ηٷϋÁÂÈ: «¡ÔÌ›˙ÔÓÙ˜ ‰Â fiÙÈ Ë ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ÌÂÙ¿ ÙˆÓ ÏÔÈÒÓ Ó‹ÛˆÓ Û˘ÓÂÓÓfiËÛȘ Î·È Û‡ÌÚ·ÍȘ ‰‡Ó·Ù·È Ó· ˘¿ÚÍË ‰Ú·ÛÙÈÎÔÙ¤Ú· Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈΈ٤ڷ, ÚÔÙÚ¤ÔÔÌÂÓ Î·È ˘Ì¿˜ fiˆ˜ ÙË Û˘ÓÂÓÓÔ‹ÛÂÈ ÌÂÙ¿ ÙˆÓ ·‰ÂÏÊÒÓ πηڛˆÓ ÂÍ·ÔÛÙ›ÏËÙ ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ÙÔ Ù·¯‡ÙÂÚÔÓ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔÓ ÂȘ ∫ˆÓ/ÔÏÈÓ, ÂÊԉȿ˙ÔÓÙ˜ ·˘ÙfiÓ Ì ٷ ηٿÏÏËÏ· ¤ÁÁÚ·Ê·, fiÛÙȘ, Û˘ÓÂÓÓÔÔ‡ÌÂÓÔ˜ ÌÂÙ¿ ÙˆÓ ËÌÂÙ¤ÚˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ, ÂÓÂÚÁ‹Ûˆ-

– 114 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÛÈÓ ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ‰È¿ ÙËÓ Â‰Ú·›ˆÛÈÓ Î·È ·Ó·ÁÓÒÚÈÛÈÓ ÙˆÓ ˘fi ÙˆÓ ·ÂÈÌÓ‹ÛÙˆÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓˆÓ ‰ˆÚËı¤ÓÙˆÓ ˘Ì›Ó ÚÔÓÔÌ›ˆÓ». (∞ÚÈıÌ.176/18-

11-1897) ¢Â ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÔÈ· ‹Ù·Ó Ë ·¿ÓÙËÛË Ù˘ ¶¿ÙÌÔ˘ ÛÙËÓ ÂÈÛÙÔÏ‹ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ∞’ fiÙÈ Ê·›ÓÂÙ·È ‰ÂÓ Â›¯Â ÂÁηٷÛÙ·ı› ÂΛ ÏÈÌÂӿگ˘, Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙËÓ πηڛ· Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙Â Î·È ÂΛÓË ÙÔ ›‰ÈÔ Úfi‚ÏËÌ· Ì ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ. ΔÔ ÏËÚÔÊÔÚԇ̷ÛÙ ·fi ÂÈÛÙÔÏ‹ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ §¤ÚÔ˘ (∞ÚÈı. 1736) Ô˘ ÂÛÙ¿ÏË ÛÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë Ù˘ πηڛ·˜ ÛÙȘ 6 ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ 189717. ™‡Ìʈӷ Ì ·˘Ù‹ ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ Ù˘ πηڛ·˜ ›¯·Ó ·¢ı˘Óı› ÛÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· §¤ÚÔ˘ ‰¤Î· ÂÚ›Ô˘ ̤Ú˜ ÓˆÚ›ÙÂÚ·, Ì ÙËÓ ·ÚÈı. 276/27-111897 ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘˜, ˙ËÙÒÓÙ·˜ Ó· ·Ó·Ï¿‚Ô˘Ó ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ·ÁÒÓ· ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ¿ÛÈÛË ÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ. ∂›¯·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· ÂÈÛ˘Ó¿„ÂÈ ÛÙËÓ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘˜ ÙË ‰È·Ù·Á‹ Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÙÔ˘˜ ˘Ô¯Ú¤ˆÓ·Ó Ó· ·ԉ¯ıÔ‡Ó ÙÔÓ ΔÔ‡ÚÎÔ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë Ô˘ ›¯Â ‹‰Ë ÂÁηٷÛÙ·ı› ÛÙÔ ÓËÛ› ÙÔ˘˜. ∞·ÓÙÒÓÙ·˜ ÏÔÈfiÓ ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ Ù˘ §¤ÚÔ˘ ÂͤÊÚ·˙·Ó ÙË Ï‡Ë ÙÔ˘˜ Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÔ˘Ó ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ ·ÁÒÓ·, ·ÊÔ‡, fiˆ˜ ¤ÁÚ·Ê·Ó, Ô‡Ù ¤Êı·Û ·Ó¿ÏÔÁË ‰È·Ù·Á‹ ÛÙÔ ÓËÛ› ÙÔ˘˜ Ô‡Ù ›¯·Ó ıÈÁ› Ù· ‰Èο ÙÔ˘˜ ÚÔÓfiÌÈ·. ™˘Ó¤ÛÙËÛ·Ó ¤ÙÛÈ ÛÙÔ˘˜ πηÚÈÒÙ˜ Ó· ÛÙ›ÏÔ˘Ó ∂ÈÙÚÔ‹ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ÁÈ· ÙËÓ ·Î‡ÚˆÛË ÙÔ˘ Û¯ÂÙÈÎÔ‡ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔ‡ πÚ·‰¤ Î·È Ó· Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó Ì ÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÂÂȉ‹ Î·È ÂΛ ›¯Â Û˘ÛÙ·ı› ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô Î·È ÂÎÚfiÛˆÔÈ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó ‹‰Ë ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ ˙‹ÙËÌ·. ∞Ó ÔÈ πηÚÈÒÙ˜ ¤ÁÚ·„·Ó ÙfiÙ ÛÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ‰Â ÙÔ ÁÓˆÚ›˙Ô˘ÌÂ. ∞fi ÂÈÛÙÔÏ‹ ¿ÓÙˆ˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë Ù˘ πηڛ·˜, ÂÙ¿ Ì‹Ó˜ ·ÚÁfiÙÂÚ·, ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È fiÙÈ ÁÈ· ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ·˘Ùfi ˘¿Ú¯ÂÈ Î¿ÔÈ· ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ‰‡Ô ÓËÛÈ¿. Ÿˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È Î·È Ë πηڛ· ı· ÛÙ›ÏÂÈ ÙÔ ‰ÈÎfi Ù˘ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ ÛÙËÓ ¶fiÏË. ªfiÓÔ Ô˘ ÔÈ fiÔȘ ÂÓ¤ÚÁÂȤ˜ ÙÔ˘ Á›ÓÔÓÙ·È ÌÂÌÔӈ̤ӷ 17. μÏ. μÈ‚Ï›Ô ∞ÏÏËÏÔÁÚ·Ê›·˜ ÂΛӢ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÛÙÔ πÛÙÔÚÈÎfi ∞Ú¯Â›Ô §¤ÚÔ˘.

– 115 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Î·È fi¯È ·fi ÎÔÈÓÔ‡ Î·È Û˘ÓÙÔÓÈṲ̂ӷ Ì ÙÔ˘˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. Ÿˆ˜ ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ Ù˘ πηڛ·˜: «OÈ ·˘ÙÔ› ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ› Ì·˜ Ì·˜ ·Ú¤ÛÙËÛ·Ó fiÙÈ Ô ‰ÈÎËÁfiÚÔ˜ ÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ Ô ˘Ì¤ÙÂÚÔ˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˜ ‰ÈÒÚÈÛÂÓ ÚÔ˜ ˘ÂÚ¿ÛÈÛÈÓ ÙÔ˘ ˘ÌÂÙ¤ÚÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÂÓÂÚÁ› Ï›·Ó ·Î·Ù·Ïϋψ˜ Î·È ·Ó·ÚÌÔ‰›ˆ˜ ÙÔ˘Ù¤ÛÙÈÓ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎÒ˜ ÌfiÓÔÓ ‰È¿ ÙÔ ˙‹ÙËÌ¿ Û·˜, ÂÓÒ ÔÈ Ë̤ÙÂÚÔÈ ÂÓÂÚÁÔ‡ÛÈÓ ˘fi ÁÂÓÈÎ‹Ó ¿Ô„ÈÓ ÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ, ‰ÈfiÙÈ ‰ÂÓ ÚfiÎÂÈÙ·È ÂÚ› ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ‹ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜. ∂ÓÙ·‡ı· ÚfiÎÂÈÙ·È ÂÚ› Ù˘ ηıfiÏÔÓ ·Ó·ÁÓˆÚ›Ûˆ˜ Î·È ÛÙËڛ͈˜ ÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ, ÂÓ Ùˆ ˙ËÙ‹Ì·ÙÈ ‰Â ÙÔ‡Ùˆ ÂÌÂÚȤ¯ÔÓÙ·È fiÏ· Ù· ÌÂÚÈο.™ÙËÚÈ˙ÔÌ¤ÓˆÓ ‰Â ÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ ηْ Ô˘‰¤Ó ‰‡Ó·ÓÙ·È Ó· Ì·˜ ‚Ï¿„ˆÛÈÓ, ÒÛÙ ÓÔÌ›˙ÔÌÂÓ Î·ÏfiÓ ‹ Ó· ·ÔÛÙ›ÏËÙ ÂȘ ∫ˆÓ/ÔÏÈÓ ¿ÓıÚˆfiÓ Û·˜ Âȉ‹ÌÔÓ· Î·È ÂÂÈڷ̤ÓÔÓ ÚÔ˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·Ó ÙˆÓ ‰ÂfiÓÙˆÓ Î·È ·fi ÎÔÈÓÔ‡ Û‡ÌÚ·ÍÈÓ ÌÂÙ¿ ÙˆÓ ËÌÂÙ¤ÚˆÓ ‹ Ó· ·Ó·ı¤ÛËÙ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ËÌÂÙ¤ÚÔ˘˜ ÙËÓ Ï‡ÛÈÓ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Û·˜, Ô›ÙÈÓ˜ Ô˘ ÌfiÓÔÓ ÂÚ› ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘, ·ÏÏ¿ Î·È ˘fi ÁÂÓÈÎ‹Ó ¤Ô„ÈÓ ÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ ÂÓÂÚÁÔ‡ÛÈÓ ·Ó¤Î·ıÂÓ». (∞ÚÈıÌ. 102/26-6-1898)

¢˘ÛÙ˘¯Ò˜, fiˆ˜ ‹‰Ë ÛËÌÂÈÒÛ·ÌÂ, Ë Û‡ÌÚ·ÍË ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ Û ¤Ó· ÙfiÛÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ˙‹ÙËÌ·, Ô˘ ·Ú·‚›·˙ ˙ˆÙÈο ÙÔ˘˜ ÚÔÓfiÌÈ· Î·È Ô˘ ı· ¿ÓÔÈÁ ÙËÓ fiÚÂÍË ÙÔ˘ ηٷÎÙËÙ‹ Î·È ÁÈ· ¿ÏϘ ·Ú·‚È¿ÛÂȘ, ‰ÂÓ Î·Ù¤ÛÙË ‰˘Ó·Ùfi Ó· ÂÈÙ¢¯ı›. ¢Â ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ‚¤‚·È· ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ÙÔ˘ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘ Ù˘ πηڛ·˜. ∂›Ó·È fï˜ ‚¤‚·ÈÔ fiÙÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ı· ‹Ù·Ó ÙfiÙÂ Ë ÔÚ›· ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ ·Ó ˘‹Ú¯Â ÎÔÈÓ‹ ÛÙ¿ÛË Î·È Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÓËÛȈÙÒÓ. ∫¿ÙÈ Ô˘ ·Ó¤ÌÂÓ·Ó, fiˆ˜ ı· ‰Ô‡ÌÂ, Î·È ÔÈ Í¤ÓÔÈ ‰Èψ̿Ù˜ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË. ∞˜ Â·Ó¤ÏıÔ˘Ì fï˜ ÛÙ· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ‰‡Ô ÂÚ›Ô˘ Ì‹Ó˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·Ó·¯ÒÚËÛË ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ ·fi ÙÔ ÓËÛ›...

– 116 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

– – – –

ΔÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ.

OÈÎÔÓÔÌÈ΋ ‰˘ÛÚ·Á›· ÛÙÔ ÓËÛ›.

OÈ Ó¤ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜.

OÈ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔÈ ·ÈÛÈÔ‰ÔÍÔ‡Ó.

™

∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ÔÈ ‰‡Ô ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔÈ ı· ÎÈÓËıÔ‡Ó, ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙÔÓ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ, ¿Óˆ Û ‰‡Ô ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ¿ÍÔÓ˜. £· ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ‰È· ˙ÒÛ˘ ÙÔ ·›ÙËÌ· Î·È ÙËÓ ·ÁˆÓ›· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÛÙÔ˘˜ ·ÚÌfi‰ÈÔ˘˜ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯Ô˘˜ Î·È ˘Ô˘ÚÁÔ‡˜. £· Êı¿ÛÔ˘Ó Ì¤¯ÚÈ Î·È ÙÔÓ ªÂÁ¿ÏÔ μÂ˙‡ÚË. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ı· ˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·Ú¤Ì‚·ÛË ÙˆÓ ÚÂÛ‚Â˘ÙÒÓ Ù˘ ƒˆÛÛ›·˜ Î·È Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜. ∏ ·ÔÛÙÔÏ‹ ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ ı· ÂÍÂÏȯı› Û ÌÈ· ‰‡ÛÎÔÏË, ¯ÚÔÓÔ‚fiÚ· Î·È ‰··ÓËÚ‹ ˘fiıÂÛË. £· ··ÈÙ‹ÛÂÈ ¯ÚËÌ·ÙÈο ÔÛ¿ Ô˘ Ì ÌÂÁ¿ÏË ‰˘ÛÎÔÏ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÁÎÂÓÙÚˆıÔ‡Ó, οو ·fi ÙȘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û˜ ÛÙÔ ÓËÛ› Û˘Óı‹Î˜. °Ú¿ÊÔ˘Ó ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ÛÙÔ˘˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘˜ ·Ó‹ÌÂÚ· ÃÚÈÛÙÔ‡ÁÂÓÓ· ÙÔ˘ 1897: «™·˜ ÂȉÔÔÈÔ‡ÌÂÓ fiÙÈ Û‹ÌÂÚÔÓ ·Ú‰ÒηÌÂÓ ÚÔ˜ ÙÔÓ Î. ¢·ÓÈ‹Ï THN

∑ÂÚ‚fiÓ ·Ó·¯ˆÚÔ‡ÓÙ· ‰È¿ ™Ì‡ÚÓËÓ, ÙÂÙÚ·ÎÔÛ›·˜ ‰Âη¤ÓÙ ∞ÚÈı. 415 ϛڷ˜ ΔÔ˘ÚΛ·˜ Ì ÙËÓ ÂÓÙÔÏ‹Ó Ó· Û·˜ ÂÍ·ÔÛÙ›ÏÂÈ ·˘Ù¿˜ ÂΛıÂÓ Ì¤ÛÔÓ Ù˘ OıˆÌ·ÓÈ΋˜ ΔÚ·¤˙˘ ‹ ÙÔ˘ Credit Lyonais. ªÂı’ ÔfiÛ˘ ÈÎÚ›·˜ Î·È ÛÙÂÓ¯ˆÚ›·˜ ηوÚıÒÛ·ÌÂÓ Ó· Û˘Ó¿ÍˆÌÂÓ ÙÔ ÔÛfiÓ ·˘Ùfi ÂÚÈÙÙfiÓ Ó· Û·˜ ÂÚÈÁÚ¿„ˆÌÂÓ fiÙ·Ó ·Ó·ÏÔÁÈÛı‹Ù fiÙÈ Ë ·ÁÔÚ¿ Ì·˜ ̤¯ÚÈ ÙÔ‡‰Â ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÎfiÌË ÛÙ¿ÛÈÌÔ˜, ÂÎÙfi˜ ÙÈÓˆÓ ·ÛËÌ¿ÓÙˆÓ ˆÏ‹ÛˆÓ. ª’ fiÏ· Ù·‡Ù· ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ, ·Ó·ÏÔÁÈ˙fiÌÂÓÔÈ Ù·˜ Û˘ÓÂ›·˜ Î·È ÔÚıÒ˜ ÊÚÔÓÔ‡ÓÙ˜, fiÙÈ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ʤڈÛÈ ÎˆÏ‡Ì·Ù· ÂȘ Ù·˜ ˘ÌÂÙ¤Ú·˜ ÂÓÂÚÁ›·˜, ¤ÛÂ˘Û·Ó Ó· ηٷ‚¿ÏˆÛÈ Î·È ÙÔÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ÔÓ Ô‚ÔÏfiÓ ÙˆÓ,ÂÂÈṲ̂ÓÔÈ fiÙÈ ÂÓÙfi˜ ÔÏ›ÁÔ˘ ı· ·Úı‹ ·Ó ̤ÙÚÔÓ ı›ÁÔÓ ÂÁÁ˘Ù¤Úˆ ‹ ·ˆÙ¤Úˆ Ù· ÚÔÓfiÌÈ· ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ Ì·˜». (∞ÚÈı. 194/

25-12-1897) ∞fi ÙȘ ·ÔÛÙÔϤ˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘˜ ‰ÂÓ Ï›Ô˘Ó ‚¤‚·È· Î·È Ù· ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ·, Ì ÛÎÔfi ÚÔÊ·ÓÒ˜ Ó· ‰Ô-

– 117 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ıÔ‡Ó ˆ˜ ‰ÒÚ· ÛÙÔ˘˜ ·ÚÌfi‰ÈÔ˘˜ ΢‚ÂÚÓËÙÈÎÔ‡˜ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯Ô˘˜. Ÿˆ˜ ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÛÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÈÛÙÔÏ‹: «™·˜ ÂÛˆÎÏ›ÔÌÂÓ ÊÔÚÙˆÙÈÎ‹Ó Î·È ÙÂÛÎÂÚ¤Ó ‰˘Ó¿ÌÂÈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ı· ·Ú·Ï¿‚ËÙ ¤Ó·Ó Û¿ÎÎÔÓ ÂÌÂÚȤ¯ÔÓÙ· ÙÚÈ¿ÎÔÓÙ· ÎÔÌÌ¿ÙÈ· ÛfiÁÁÔ˘˜ Î·È ‰‡Ô ·ÓٛΘ, ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Û·˜ ÂÍ·ÔÛÙ¤ÏÏÔÌÂÓ Û‹ÌÂÚÔÓ ÌÂÙ¿ ÙÔ˘ ·ÙÌÔÏÔ›Ô˘ ƒÔ‡ÌÂÏË ÙÔ˘ ¶·ÓٷϤÔÓÙÔ˜ ÂȘ ·Ú·Ï·‚‹Ó ÙÔ˘ Î. πˆ¿ÓÓË ª·˝ÏÏË ¡Ô 1 Ì¿Úη ¢.∫. ∞̤ۈ˜ Ó· Ì·˜ ÁÚ¿„ËÙ ÂÚ› Ù˘ ·Ú·Ï·‚‹˜ ÙˆÓ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ Î·ıÒ˜ Î·È ÙˆÓ ÛfiÁÁˆÓ ÚÔ˜ ËÛ˘¯›·Ó Ì·˜...»

Ÿˆ˜ ÚԷӷʤڷÌÂ, Ë ÂÈÛÙÔÏ‹ ·˘Ù‹ ÂÛÙ¿ÏË ÛÙÔ˘˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘˜ ·Ó‹ÌÂÚ· ÃÚÈÛÙÔ‡ÁÂÓÓ· ÙÔ˘ 1897. ªÈ· ‰ËÏ·‰‹ ̤ڷ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ÚÔ‚ÏÂfiÌÂÓË ·fi ÙÔÓ ∫·ÓÔÓÈÛÌfi Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ (ÕÚıÚÔ 1) ËÌÂÚÔÌËÓ›· ÙˆÓ ÂÙ‹ÛÈˆÓ ÂÎÏÔÁÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿‰ÂÈÍË ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙÈ·ÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘. º·›ÓÂÙ·È fï˜ ˆ˜ Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜, ÊÔ‚Ô‡ÌÂÓÔ˜ Ì‹ˆ˜ ÂÈÎÚ·Ù‹ÛÂÈ ÛÙÔ ÓËÛ› Ë ÌÂÚ›‰· ÂΛÓË Ô˘ Â¤ÎÚÈÓ ÙÔ˘˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘˜ ÁÈ· ÙȘ ¿Î·Ú˜ ˆ˜ ÙfiÙ ÂÓ¤ÚÁÂȤ˜ ÙÔ˘˜, Î·È ÛÙ·ıÔ‡Ó ¤ÙÛÈ ÂÌfi‰ÈÔ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÈÛË ÙˆÓ ÚÔÛ·ıÂÈÒÓ ÙÔ˘˜, Û˘ÓÈÛÙÔ‡Û ·Ó·‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ÂÎÏÔÁÒÓ, ÈÛÙ‡ÔÓÙ·˜ fiÙÈ Ë Ï‡ÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹Ù·Ó ı¤Ì· ÔÏ›ÁˆÓ ËÌÂÚÒÓ. ∞˘Ùfi ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ‰È·Ê·›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ·fiÛ·ÛÌ· Ù˘ ›‰È·˜ ÂÈÛÙÔÏ‹˜. «™Â‚fiÌÂÓÔÈ Ù·˜ Û˘Ì‚Ô˘Ï¿˜ Û·˜ ı· ·Ó·‚¿ÏˆÌÂÓ Â› ÙÈÓ·˜ Ë̤ڷ˜ Ù· ÂÎÏÔÁ¿˜. μÚ·‰‡ÙÂÚÔÓ ‰ÂÓ ‰˘Ó¿ÌÂı· ‰ÈfiÙÈ ·Âο̷ÌÂÓ Î·È ÈÛÙ‡ÔÌÂÓ fiÙÈ Î·ıÒ˜ ÛˆÊÚÔÓ› Ó˘Ó Ô ÙfiÔ˜ ÂÍ¿·ÓÙÔ˜ ı· Ì·˜ ‰È·‰Â¯ıÒÛÈÓ ·Á·ıÒÙÂÚÔÈ ·ÙÚÈÒÙ·È. ∞È ÂÓÙ·‡ı· ∞Ú¯·› ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÛÈ Ó· Ȥ˙ˆÛÈ ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ ÂȘ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹Ó ÙÔ˘ ÁÓˆÛÙÔ‡ ̤ÙÚÔ˘ Î·È ‰È· ÙÔ‡ÙÔ ·Ó¿ÁÎË, ÌÂÙ¿ ÙËÓ Ï‡ÛÈÓ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ó· ÛÙ·ÏÒÛÈÓ fiÛÔÓ ¤ÓÂÛÙÈ Û˘ÓÙÔÌfiÙÂÚÔÓ ‰È·Ù·Á·›...»

OÈ ÂÎÏÔÁ¤˜ Ô˘ ı· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ı· ·Ó·‰Â›ÍÔ˘Ó ∞ã. ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ÙÔÓ ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï πˆ·Ó. OÏ˘Ì›ÙË Î·È μã. ÙÔÓ ∞Ó·ÛÙ¿ÛÈÔ Ã·Ù˙Ëı¤ÌÂÏË. ∏ Ó¤· ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ı· ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Ó· ÛÙËÚ›˙ÂÈ ÔÈÎÔÓÔÌÈο ÙÔ˘˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘˜ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË, ¢ÂÏÈÛÙÒÓÙ·˜ fiÙÈ ‰ÂÓ ı· ·ÚÁ‹ÛÂÈ Ë Ï‡ÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜. °È’ ·˘Ùfi ¿ÏψÛÙ ÙÔ˘˜ ‰È·‚‚·ÈÒÓÔ˘Ó Ì ÂÈÛÙÔϤ˜ ÙÔ˘˜ ÙfiÛÔ Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ fiÛÔ Î·È Ô πÔÎÚ¿Ù˘ Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˜.

– 118 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

«∏ ‰È·‚‚·›ˆÛȘ ÂΠ̤ÚÔ˘˜ ˘ÌÒÓ» ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ··ÓÙÒÓÙ·˜ ÛÙÔÓ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ, «Î·È ÙˆÓ ·ÍÈÔÙ›ÌˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ Ì·˜ fiÙÈ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· Â›Ó·È Û¯Â‰fiÓ ÙÂÏÂȈ̤ÓÔÓ ÂÚÔͤÓËÛ·Ó ÌÂÁ¿ÏËÓ ¯·Ú¿Ó ÂȘ ÙÔÓ Ùˆ¯fiÓ Ï·fiÓ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ Ì·˜,fiÛÙȘ ÂÓ·ÁˆÓ›ˆ˜ Î·È ÌÂÙ¿ Û˘ÁÎÈÓ‹Ûˆ˜ ·Ó·Ì¤ÓÂÈ ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎ‹Ó Ï‡ÛÈÓ ·˘ÙÔ‡ Î·È ÙËÓ Û‡ÓÙÔÌÔÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹Ó ÚÔ˜ ¿ÚÛÈÓ ÙˆÓ Î·Ù·ıÏÈÙÈÎÒÓ Ì¤ÙÚˆÓ ¿ÙÈÓ· Ù›ÓÔ˘ÛÈÓ ÂȘ ÙËÓ ·ÔÛ‡ÓıÂÛÈÓ ·˘ÙÔ‡. ¶ÂÚ› Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ηٷÛÙ¿Ûˆ˜ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ Ì·˜ ‰ÂÓ ‰˘Ó¿ÌÂı· ‹ Ó· ÂÎÊÚ¿ÛˆÌÂÓ ÙËÓ Ï‡ËÓ Ì·˜, fiÙÈ Ù·‡Ù· ¢ڛÛÎÔÓÙ·È ÂȘ ‰˘Û¿ÚÂÛÙÔÓ ı¤ÛÈÓ Î·È ÌÂÁ¿ÏË ·¯ÚËÌ·Ù›· ˘¿Ú¯ÂÈ. ∂Ó ÙÔ‡ÙÔȘ, Ì’ fiÏ·˜ Ù·˜ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ Î·È ÙËÓ ¤ÎÚ˘ıÌÔÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛÈÓ ÂȘ ‹Ó ·ÚÂÏ¿‚ÔÌÂÓ ÙËÓ ·Ú¯‹Ó, ı· ÚÔÛ·ı‹ÛˆÌÂÓ ·ÓÙ› Ûı¤ÓÂÈ Ó· ÂÍÔÈÎÔÓÔÌ‹ÛˆÌÂÓ Ù·˜ ·Ó¿Áη˜ ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ Ì·˜ Û˘ÓÙfï˜, ‰ÈfiÙÈ Â› ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜ Â›Ó·È fiψ˜ ·‰‡Ó·ÙÔÓ.∂˘ÂÏÈÛÙÔ‡ÓÙ˜ ‰Â fiÙÈ ÌÂÙ’ ÔÏ›ÁÔÓ ı· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËıÒÛÈ Ù· ÁÚ·ÊfiÌÂÓ· ˘ÌÒÓ,Î·È ‰È·‚‚·ÈÔ‡ÓÙ˜ fiÙÈ Ë ·ÙÚ›˜, ‹ÙȘ ‰È’ ËÌÒÓ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ˘Ì›Ó Ù·˜ ¢¯·ÚÈÛÙ›·˜ Ù˘, ÌÂÙ¿ ÙÔ ¤Ú·˜ Ù˘ ˘Ôı¤Ûˆ˜ ‰ÂÓ ı· ·Ú›‰Ë Ù·˜ ÂÓÂÚÁ›·˜ ˘ÌÒÓ ‰È·ÙÂÏÔ‡ÌÂÓ ÌÂÙ’ ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋˜ ÚÔ˜ ˘Ì¿˜ ˘ÔÏ‹„ˆ˜ Î·È ·‰ÂÏÊÈ΋˜ ·Á¿˘» ( ∞Ú. 2/13-2-1898)

– ∏ ÒÚ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·¯ÒÚËÛÈÓ ÙˆÓ ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈÎÒÓ ÏËÛÈ¿˙ÂÈ.

– ∏ ·ÁˆÓ›· ÙˆÓ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰ˆÓ ÎÔÚ˘ÊÒÓÂÙ·È.

– OÈ ȤÛÂȘ Û˘Ó¯›˙ÔÓÙ·È.

– OÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ηٷÁÁ¤ÏÔ˘Ó ÙȘ ·˘ı·ÈÚÂۛ˜...

K

A£ø™ ÂÚÓÔ‡Ó ÔÈ Ì¤Ú˜ ÔÈ ·ÂÛÙ·Ï̤ÓÔÈ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ‰ÂÓ ·‡Ô˘Ó Ó· ηıËÛ˘¯¿˙Ô˘Ó ÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·. ΔÔ ˙‹ÙËÌ·, ÁÚ¿ÊÔ˘Ó, ԉ‡ÂÈ ÚÔ˜ ÙË Ï‡ÛË ÙÔ˘... ™ÙÔ ÌÂٷ͇ fï˜ ÏËÛÈ¿˙ÂÈ Ë ÂÚ›Ô‰Ô˜ ÁÈ· ÙÔ Î·ÏÔηÈÚÈÓfi Ù·Í›‰È.

OÈ ÏÔ›·Ú¯ÔÈ Î·È Ù· ÏËÚÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ ‰Â ı· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó ·Ó ‰ÂÓ ·ԉ¯ıÔ‡Ó ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ ·Ó·¯ÒÚËÛ˘ Ô˘ ÓÔÌÈÌÔÔÈ-

– 119 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ô‡Ó ÙË Ó¤· ÏÈÌÂÓÈ΋ ·Ú¯‹. ∞ÔÁÔËÙÂ˘Ì¤ÓÔÈ ÔÈ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Â˜ ‚ϤÔ˘Ó ÙÔÓ ΔÔ‡ÚÎÔ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë Ó· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ·ÎÏfiÓËÙÔ˜ ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ Î·È Ù· ÏÔ›· ηıËψ̤ӷ ÛÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ. ∞fi ÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ÔÈ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔÈ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ˘ÔÌÔÓ‹. ª· Ë Ï‡ÛË ·ÚÁ› Ó· Ê·Ó›. ∏ ˘ÔÌÔÓ‹ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ¤¯ÂÈ È· ÂÍ·ÓÙÏËı›. ∫·È, fiÙ·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· Ù· Ó¤· ·ÚÁÔ‡Ó Ó· Êı¿ÛÔ˘Ó Î·È ˘¿Ú¯ÂÈ ¿ÁÓÔÈ· ÁÈ· ÙȘ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ, Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· Á›ÓÔÓÙ·È ·ÎfiÌ· ¯ÂÈÚfiÙÂÚ·... ∞˜ ‰Ô‡Ì ˆ˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ô˘ ÂÈÎÚ·Ù› ÛÙÔ ÓËÛ› Û ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘˜ ÙÔÓ ª¿ÚÙË ÙÔ˘ 1898: «O Ï·fi˜», ÁÚ¿ÊÔ˘Ó, «ÁÔÁÁ‡˙ÂÈ ÌÂÁ¿Ïˆ˜ ‰È· ÙËÓ ÙÔÈ·‡ÙËÓ ÛȈ‹ Û·˜ ηıfiÛÔÓ Ì¿ÏÈÛÙ· Ë ÂÔ¯‹ Ù˘ ·Ó·¯ˆÚ‹Ûˆ˜ ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ ÂȘ ÙËÓ ÛÔÁÁ·ÏÈ›·Ó ¤Êı·ÛÂ Î·È ÌÂÁ¿Ï·È ‰˘ÛÎÔÏ›·È ··ÓÙÒÛÈÓ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ‰ÈfiÙÈ Ô ÏÈÌÂӿگ˘ Î·È ÔÈ ÏÔÈÔ› ÂÓÙ·‡ı· ˘¿ÏÏËÏÔÈ ·ÓÂÍÂÙ¿ÛÙˆ˜ ÂȘ fiÏ· ÂÓ Á¤ÓÂÈ Ù· ÏÔ›·, ÂÓÙfiÈ· Î·È Í¤Ó·, ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈο Î·È ÌË, ˙ËÙÔ‡ÛÈ ‰È· ·ÓÙfi˜ ÙÚfiÔ˘ Ó· ο̈ÛÈÓ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹Ó ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ̤ÙÚÔ˘ Î·È Ȥ˙Ô˘ÛÈÓ ÙÔÓ Ï·fiÓ. ¶Ôχ ÊÔ‚Ô‡ÌÂı· ‰Â Ì‹ˆ˜ ¤ÓÂη Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ȤÛˆ˜ ˘Ô·„ˆÛÈ ÂÍ ·Ó¿Á΢ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Î·È Â˘ÚÂıÒÌÂÓ ÙfiÙ ÚÔ ÙÂÙÂÏÂṲ̂ÓÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜, Â¿Ó ÂÈÛ¤ÙÈ ·Ú·Ù·ı‹ Ë Ï‡ÛȘ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜. ∞È ÂÓ¤ÚÁÂÈ·È ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ô˘ Î·È ÙˆÓ ÂÓÙ·‡ı· ˘·ÏÏ‹ÏˆÓ Ô˘‰fiψ˜ Û˘Ì‚È‚¿˙ÔÓÙ·È Ì ÂΛӷ Ù· ÔÔ›· ÁÚ¿ÊÂÙ ÚÔ˜ Ù·˜ ÔÈÎÔÁÂÓ›·˜ Û·˜, fiÙÈ ‰‹ıÂÓ ÂÙÂÏ›ˆÛ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘, ·’ ÂÓ·ÓÙ›·˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ·È ȤÛÂȘ ˇÍËÛ·Ó Î·È Ô˘‰ÂÌ›· ÂÍ·›ÚÂÛȘ Á›ÓÂÙ·È ‰È· Ù· ∫·Ï˘ÌÓȷο Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ‰È· Ù· ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈο ÏÔ›·. ∂Í ›ÛÔ˘ ‰È’ fiÏÔ˘˜ ÌÂÙ·¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È Ù· ·˘Ù¿ ÈÂÛÙÈο ̤ÙÚ· Î·È Ô Ï·fi˜ ¤Êı·ÛÂÓ ÂȘ ÙËÓ ÂÛ¯¿ÙËÓ ÛÙÂÓÔ¯ˆÚ›·Ó Î·È ·ÂÏÈÛ›·Ó, ·ÔÎÏÂÈÛı¤ÓÙˆÓ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÏÔÈ·Ú›ˆÓ, ÌË ‰˘Ó·Ì¤ÓˆÓ Ó· Ù·ÍÂȉ‡ۈÛÈÓ Ô˘‰’ ÂȘ ·˘Ù¿ Ù· ÏËÛ›ÔÓ Ì¤ÚË. ¢È’ fiÏ· Ù·‡Ù· ·Ó¿ÁÎË Ó· ÂÈÛ¢ı‹ Ë Ï‡ÛȘ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘, ÚÔ ·ÓÙfi˜ ¿ÏÏÔ˘ ‰ÈfiÙÈ, ˆ˜ ÁÓˆÚ›˙ÂÙÂ, Ô Ùˆ¯fi˜ Ï·fi˜ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ Ì·˜ ÌfiÓÔÓ ·fi Ù· Ù·Í›‰È· ÂÚÈ̤ÓÂÈ ÙÔÓ ÂÈÔ‡ÛÈÔÓ ¿ÚÙÔÓ.

∫·È ηٷϋÁÔ˘Ó: «ªÂÁ¿ÏËÓ ÚÔÛÔ¯‹Ó Û˘ÓÈÛÙÒÌÂÓ ˘Ì›Ó ÂȘ ÙËÓ Î·Ï‹Ó ‰È·¯Â›ÚÈÛÈÓ ÙˆÓ 400 ÏÈÚÒÓ Ù·˜ ÔÔ›·˜ ˆ˜ ÂÁÚ¿„·Ù ¤¯ÂÙ ηٷı¤ÛÂÈ ÂȘ ̤ÚÔ˜

– 120 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

·ÛʷϤ˜. ¶ÂÔ›ı·ÌÂÓ ‰Â fiÙÈ ÙfiÙÂ Î·È ÌfiÓÔÓ ı· οÌËÙ ¯Ú‹ÛÈÓ ·˘ÙÒÓ ÔfiÙ·Ó ›‰ËÙ ÙÂÙÂÏÂṲ̂ӷ ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È Ô˘¯› ˘ÔÛ¯¤ÛÂȘ... (∞ÚÈıÌ.

18/10-3-1898). Δ· ¯ÚËÌ·ÙÈο ÔÛ¿ Ô˘ Ì ‰˘ÛÎÔÏ›· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·Ó Î·È ·ÔÛÙ¤ÏÏÔÓÙ·Ó ÛÙËÓ ¶fiÏË, ÚÔÔÚ›˙ÔÓÙÔ ‚¤‚·È· ÁÈ· ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË Î·È Ù· ¤ÍÔ‰· ÙˆÓ ‰‡Ô ·ÂÛÙ·ÏÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ·ÌÔÈ‚‹ ÙˆÓ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙÒÓ ÙˆÓ ÂÁÁڿʈÓ, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ‰ÈÂÚÌËÓ›˜, Ù· ··Ú·›ÙËÙ· ÊÈÏÔ‰ˆÚ‹Ì·Ù· ÎÏ. ΔÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi fï˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÔÛfi ÙˆÓ 400 ÏÈÚÒÓ18, Ô˘ Ë ÎÔÈÓfiÙËÙ· ›¯Â ·ÔÛÙ›ÏÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘˜ ı¿ ÚÂ ӷ Ê˘Ï·¯ı› ÁÈ· Ó· ·ÔÏËÚˆıÔ‡Ó ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ ÚÔ˜ ÙÚ›ÙÔ˘˜, Û ÂÚ›ÙˆÛË ‚¤‚·È· ·›ÛÈ·˜ ¤Î‚·Û˘ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜. ∞˘Ùfi ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ˘ÔÓÔ› Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ·Ú¿ÁÚ·ÊÔ˜ Ù˘ ·Ú·¿Óˆ ÂÈÛÙÔÏ‹˜. °È’ ·˘Ùfi Î·È Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ı· ηıËÛ˘¯¿ÛÂÈ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·, ‰È·‚‚·ÈÒÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ Û ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ Ì ÙËÓ ÊÚ¿ÛË «£· ¿ÚˆÌÂÓ Î·È ı· ‰ÒÛˆÌÂÓ».

∫·ıÒ˜ ÏËÛÈ¿˙ÂÈ Ë ÒÚ· ÁÈ· ÙÔ Î·ÏÔηÈÚÈÓfi ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈÎfi Ù·Í›‰È, Ô ÏÈÌÂӿگ˘ Ì ٷ fiÚÁ·Ó¿ ÙÔ˘ ·ÛΛ ÌÂÁ¿Ï˜ ȤÛÂȘ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÈÙÚ¤„ÂÈ ÛÙ· ÏÔ›· Ó· ·Ó·¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó. ∞·ÈÙ› ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ Ó· ÙÔ˘ ÏËÚÒÓÔ˘Ó ‰·ÛÌÔ‡˜, ηٷ·ÙÒÓÙ·˜ ÙÔ ÓfiÌÔ Ô˘ ÂÍ·ÈÚ› Ù· ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈο ·fi ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ÊÔÚÔÏfiÁËÌ·. O ÀÁÂÈÔÓfiÌÔ˜, Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘, ·ÚÓÂ›Ù·È Ó· ÂÊԉȿÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Â˜ Ì ٷ ··Ú·›ÙËÙ· ˘ÁÂÈÔÓÔÌÈο ¤ÁÁÚ·Ê·, ·Ó ‰ÂÓ ˘Ô·„Ô˘Ó ÛÙȘ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë. Ÿˆ˜ ηٷÁÁ¤ÏÏÔ˘Ó ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ Ì ·Ó·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ÀÔ˘ÚÁfi ∂ÛˆÙÂÚÈÎÒÓ: «∂ÓÒ Ë ÂÔ¯‹ Ù˘ ·Ó·¯ˆÚ‹Ûˆ˜ ÙˆÓ ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈÎÒÓ ÏÔ›ˆÓ ÂȘ ÙËÓ ÛÔÁÁ·ÏÈ›·Ó ¤Êı·ÛÂ Î·È Â›Ó·È Î·ıÔÏÔÎÏËÚ›·Ó ¤ÙÔÈÌ· Âʈ‰È·Ûı¤ÓÙ· Ì ٷ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓ· ∫ÔÙÛ¿ÓÈ·, Ô ÂÓÙ·‡ı· ÏÈÌÂӿگ˘ ʤÚÂÈ ÌÂÁ¿Ï· ÚÔÛÎfiÌÌ·Ù· ·Ú·‚È¿˙ˆÓ Î·È ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÂÚ› ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ¡fiÌÔÓ Î·È ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ 10Ô˘ ¿ÚıÚÔ˘ ÂÚ› ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó· Ȥ˙Ë ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜. ª’ fiÏ·˜ ‰Â Ù·˜ ·Ú·ÎÏ‹ÛÂȘ Ù·˜ ÔÔ›·˜ Âο-

18. 56.000 ÁÚfiÛÈ·

– 121 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ì·ÌÂÓ ÂȘ ÙËÓ ÂÓÙ·‡ı· ¢ÈÔ›ÎËÛÈÓ ·ÚÓÂ›Ù·È ÙËÓ ÓfiÌÈÌÔÓ ·˘ÙÔ‡ ˘ËÚÂÛ›·Ó η›ÙÔÈ ÚÔÛÂÎÏ‹ıË ÂȘ ÙÔ ¢ÈÔÈÎËÙ‹ÚÈÔÓ,Î·È ÂÓÒÈÔÓ ÙÔ˘ ¢ÈÔÈÎËÙÔ‡, ÙÔ˘ ¢ÈÔÈÎËÙÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ Î·È ÙÔ˘ ªËÙÚÔÔÏ›ÙÔ˘ Û˘ÓÂ˙ËÙ‹ıË ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ‡ÙÔ. flÛÙÂ Â¿Ó ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛË Â› ÙÈÓ·˜ Ë̤ڷ˜ ·ÎfiÌË Ë Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ·˘Ù‹ Î·È Ù· ÏÔ›· ‰ÂÓ ·ÊÂıÒÛÈÓ ÂχıÂÚ· Ó· ·Ó·¯ˆÚ‹ÛˆÛÈÓ ÂȘ ÙËÓ ÛÔÁÁ·ÏÈ›·Ó ÂÍ¿·ÓÙÔ˜ ı· ·Ó·ÁηÛıÒÛÈÓ ˘fi Ù˘ ›ӷ˜ Ó· ‰È·ÛÎÔÚÈÛıÒÛÈÓ... (∞ÚÈıÌ. 56/11-4-1898)

OÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ı· ηٷÁÁ›ÏÔ˘Ó ·ÎfiÌË ÙËÓ ·Ó·È‰‹ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘ °ÈÔ‡ÛÌ·ÛË OÛÌ¿Ó ∂ÊʤӉË, ÙÔ˘ ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ‰ËÏ·‰‹ Ù˘ ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋˜ ÊÚÔ˘Ú¿˜. ªÂı˘Ṳ̂ÓÔÈ Î·È ÔÈ ‰‡Ô, ÂÚȤگÔÓÙ·Ó ÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ ˘ÚÔ‚ÔÏÒÓÙ·˜ Ì Ú‚fiÏ‚ÂÚ ÛÙÔÓ ·¤Ú· Î·È ÙÚÔÌÔÎÚ·ÙÔ‡Û·Ó ÙÔ˘˜ Ôϛ٘, ·„ËÊÒÓÙ·˜ Î·È ·˘ÙfiÓ ·ÎfiÌ· ÙÔÓ ∫·˚̷οÌË, ·ÏÏ¿ Î·È ÙȘ ÙÔ˘ÚÎÈΤ˜ ‰ÈηÛÙÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘. ¢ÂÓ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ‚¤‚·È· ÔÈ· ‹Ù·Ó Ë ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ÙˆÓ ∂ÛˆÙÂÚÈÎÒÓ ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÀÔ˘ÚÁ›ˆÓ Î·È ˘ËÚÂÛÈÒÓ Ô˘ ¤ÁÈÓ·Ó ·Ô‰¤ÎÙ˜ ·Ó¿ÏÔÁˆÓ ηٷÁÁÂÏÈÒÓ Î·È ·Ó·ÊÔÚÒÓ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÂΛÓË ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô. ™Ù· ∞گ›· ¿ÓÙˆ˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ¤ÁÁÚ·Ê· Ô˘ Ó· ˘Ô‰ËÏÒÓÔ˘Ó Î¿ÔÈ· ıÂÙÈ΋ ·ÓÙ·fiÎÚÈÛË ÙˆÓ ΔÔ‡ÚÎˆÓ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯ˆÓ ÛÙȘ ηٷÁÁÂϛ˜ Î·È ÙȘ ÂÎÎÏ‹ÛÂȘ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘.

– – – – –

∞ÔÁÔ‹Ù¢ÛË ·fi ÙȘ Û˘Ó¯›˜ ·Ó·‚ÔϤ˜. ∂ȉ›ӈÛË Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ηٿÛÙ·Û˘. ∞Ó¿ÎÏËÛË ÙÔ˘ πˆ¿ÓÓË ª·˝ÏÏË. ΔÂÏÂÛ›ÁÚ·ÊÔ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÛÙÔ ™Ù¤Ê·ÓÔ ΔËÏÈ·Îfi. ∏ ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜.

O

̤Ú˜ ÂÚÓÔ‡Ó Î·È Ë ·ÁˆÓ›· ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ¤Î‚·ÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÎÔÚ˘ÊÒÓÂÙ·È. ∏ ı¤ÛË ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ Á›ÓÂÙ·È ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÈÔ ‰˘Û¯ÂÚ‹˜. OÈ ÂÓ¤ÚÁÂȤ˜ ÙÔ˘˜ ·ÚÁÔ‡Ó Ó· ʤÚÔ˘Ó ÙÔ ÔıËÙfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. ∂›Ó·È ¤ÙÛÈ ˘Ô¯Úˆ̤ÓÔÈ Ó· ·ÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È Î¿ı I

– 122 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÊÔÚ¿ ÁÈ· ÙȘ Û˘Ó¯›˜ ·Ó·‚ÔϤ˜ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ë ¿ÚÛË ÙÔ˘ ÔϤıÚÈÔ˘ ÁÈ· ÙÔ ÓËÛ› ̤ÙÚÔ˘. ŸÌˆ˜, ·˘Ù‹ Ë ÂÚ›Ô‰Ô˜ Â›Ó·È È‰È·›ÙÂÚ· ÎÚ›ÛÈÌË ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ. Δ· ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈο Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÙÔ ÔχÌËÓÔ Î·ÏÔηÈÚÈÓfi Ù·Í›‰È ÛÙËÓ ÒÚ· ÙÔ˘˜. ∫È’ fiÛÔ ·˘Ùfi ‰Â Á›ÓÂÙ·È Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· ¯ÂÈÚÔÙÂÚÂ‡Ô˘Ó Î·È Ù· Ó‡̷ٷ Ô͇ÓÔÓÙ·È. °È’ ·˘Ùfi Î·È Ì¤Û· Û ¤Ó· Îϛ̷ ·ÔÁÔ‹Ù¢Û˘, Ì ÙÔ˘˜ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Â˜ Û ·fiÁÓˆÛË, ‰Â Ï›Ô˘Ó ÔÈ ÊˆÓ¤˜ Î·È ÔÈ Î·ÙËÁÔڛ˜ ηٿ ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ. ΔÔ ¿‰ÂÈÔ ÎÔÈÓÔÙÈÎfi Ù·ÌÂ›Ô ‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ Î·È ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ‰‡Ô ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË. ŒÙÛÈ, ÁÈ· ÏfiÁÔ˘˜ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜, Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ Ó· ·Ó·Î·Ï¤ÛÂÈ ÛÙÔ ÓËÛ› ÙÔÓ πˆ¿ÓÓË ª·˝ÏÏË. °È· Ù· ¤ÍÔ‰· Ù˘ ÂÈÛÙÚÔÊ‹˜ ÙÔ˘ ı· ÙÔ˘ ÛÙ›ÏÔ˘Ó ‰¤Î· ÂÈÎÔÛ¿ÊÚ·ÁÁ·, ÎÈ’ ·˘Ù¿ ‰·ÓÂÈο... ΔË ‰Ú·Ì·ÙÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ÔÔ›· ¤¯ÂÈ ÂÚȤÏıÂÈ Ô ÙfiÔ˜ ηıÒ˜ Î·È Ù· ·ÈÛı‹Ì·Ù· ÁÂÓÈ΋˜ ·ÔÁÔ‹Ù¢Û˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ÛÙËÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ™Ù¤Ê·ÓÔ ΔËÏÈ·Îfi. °Ú·Ì̤ÓË Ì ·˘ÛÙËÚfi ‡ÊÔ˜, ‰ÂÓ ·Ê‹ÓÂÈ ÔÏÏ¿ ÂÚÈıÒÚÈ· ÛÙÔÓ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ, ÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ Î·È ı¤ÙÔ˘Ó ÚÔ ‰ÈÏ‹ÌÌ·ÙÔ˜... ∞ÚÈı. 65 ¶ÚÔ˜ ÙÔÓ ·ÍÈfiÙÈÌÔÓ Î. ™Ù¤Ê·ÓÔ ΔËÏÈ·ÎfiÓ ∂Ș ∫ˆÓ/ÔÏÈÓ. ∞ÍÈfiÙÈÌ ∫‡ÚÈÂ, ΔËÓ ·fi 15˘ Ï‹ÁÔÓÙÔ˜ ÂÈÛÙÔÏ‹Ó Û·˜ ÂÏ¿‚ÔÌÂÓ ÂȘ ËÓ Ì·˜ ÂÁÚ¿Ê·ÙÂ, fiÙÈ Û‹ÌÂÚÔÓ ‹ ÙÔ Ôχ ·‡ÚÈÔÓ ¶¤ÌÙËÓ ı· ¤¯ˆÌÂÓ ÙËÓ ÔÚÈÛÙÈÎ‹Ó Ï‡ÛÈÓ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜. ªÂÙ¿ ÌÂÁ¿Ï˘ ·ÁˆÓ›·˜ ·ÓÂÌ›ӷÌÂÓ ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛÈÓ ÙˆÓ ÁÚ·ÊÔÌ¤ÓˆÓ Û·˜ ·ÏÏ¿ ‰˘ÛÙ˘¯Ò˜ ̤¯ÚÈ ÙÔ‡‰Â ‰ÂÓ ÂÊ¿ÓË Ù›ÔÙÂ. ΔÔ˘ı’ fiÂÚ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Î·È ·È ÏËÚÔÊÔÚ›·È ·‡Ù·È Ô˘‰ÂÌ›·Ó ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· Ô‡Ù ˘fiÛÙ·ÛÈÓ Â›¯ÔÓ. ¢ÂÓ ‰˘Ó¿ÌÂı· Ó· ÂÓÓÔ‹ÛˆÌÂÓ ÙÈ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ, ˘Ì›˜ ÌÂÓ Ó· ÁÚ¿ÊËÙ Â·ÓÂÈÏËÌ̤ӈ˜ Ó· ¤¯ˆÌÂÓ ı¿ÚÚÔ˜ Î·È Ó· ÂÈ̤ÓËÙ fiÙÈ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ‚·›ÓÂÈ Î·ÏÒ˜ Î·È Ôχ Û‡ÓÙÔÌ· ı· Ù‡¯ˆÌÂÓ ÙÔ˘ ÔıÔ˘Ì¤ÓÔ˘, ÂÓÙ·‡ı· ‰Â Ó· Ȥ˙ˆÓÙ·È ÔÈ Î¿ÙÔÈ-

– 123 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÎÔÈ Î·È Ó· ÂÓÂÚÁÒÓÙ·È ÙÔÛ·‡Ù·È ·Ú·ÓÔÌ›·È Î·È ȤÛÂȘ ˘fi ÙÔ˘ §ÈÌÂÓ¿Ú¯Ô˘ Î·È ÏÔÈÒÓ. ∫·ıÒ˜ ÔÏÏ¿ÎȘ Û·˜ ÂÁÚ¿„·ÌÂÓ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ¤Êı·Û·Ó ÂȘ ÙËÓ ÂÛ¯¿ÙËÓ ·ÂÏÈÛ›·Ó ‰ÈfiÙÈ Â› ÙÔÛÔ‡ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔÓ Ô˘‰¤Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÓ Â›‰ÔÓ. OÏfiÎÏËÚÔ˜ ÂÍ·ÌËÓ›· ·Ú‹ÏıÂ Î·È ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ‰ÂÓ Î·ÙˆÚıÒıË Ó· ÚÔÎÏËı‹ ‰È·Ù·Á‹ ÙȘ ‰È· Ù· ∫·Ï˘ÌÓȷο ÏÔ›· Ù· ÔÔ›· Î·È ·˘Ùfi˜ Ô ¡fiÌÔ˜ ÂÍ·ÈÚ› ˆ˜ ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈο. ∂˘ÚÈÛÎfiÌÂı· ÂȘ ‰‡ÛÎÔÏÔÓ ı¤ÛÈÓ ÌË ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ˜ Ò˜ Ó· ηıËÛ˘¯¿ÛˆÌÂÓ ÙÔÓ Ï·fiÓ, fiÛÙȘ ÌÂÙ¿ ¿Û˘ ÚÔı˘Ì›·˜ ¤Û¢Û ӷ ηٷ‚¿ÏË Î·È ÙÔÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ÔÓ Ô‚ÔÏfiÓ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍÈÓ ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘. «¶ÈÛÙ‡ÔÌÂÓ fiÙÈ Ô Î. πˆ¿Ó ª·˝ÏÏ˘ ı· Â›Ó·È Î·ı’ Ô‰fiÓ, ·ÔÚÔ‡ÌÂÓ ‰Â ‰È· ÙËÓ ‚Ú·‰‡ÙËÙ¿ ÙÔ˘, ÂÓÒ ·fi Ù˘ 10˘ ª·ÚÙ›Ô˘ ÂÁ¤ÓÂÙÔ Ë ·Ó¿ÎÏËÛ›˜ ÙÔ˘ Î·È Â·ÓÂÈÏËÌ̤ӈ˜ ÂȉÔÔÈ‹ıË ÂÚ› ÙÔ‡ÙÔ˘. Œ¯ÔÌÂÓ ·Ó¿ÁÎË Ù˘ ·ÚÔ˘Û›·˜ ÙÔ˘ ‰È· ÏfiÁÔ˘˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ‡˜ Î·È fiˆ˜ ÂÍËÁ‹ÛË ËÌ›Ó ‰È· ˙ÒÛ˘ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·, ·ÊÔ‡ ÂÎ ÙˆÓ ÁÚ·ÊÔÌ¤ÓˆÓ Û·˜ ‰ÂÓ ‰˘Ó¿ÌÂı· Ó· ÂÓÓÔ‹ÛˆÌÂÓ Ù›ÔÙÂ. ∏ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ı¤ÛȘ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ ‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ·Ó·‚ÔÏ¿˜. Δ· Â͈ÙÂÚÈο ¯Ú¤Ë Ì·˜ ¤ÓÈÍ·Ó. ™˘Ó·ÏÏ¿ÁÌ·Ù· ηٷÊı¿ÓÔ˘Ó Î·ıËÌÂÚÈÓÒ˜ ÂÎ ÙˆÓ Ê·Ú̷ΛˆÓ ™Ì‡ÚÓ˘ ¿ÙÈÓ· ÂÈÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ·Ï‹ÚˆÙ·, Î·È ı· ηٷÓÙ‹ÛË Ó· ÌËÓ ¤¯ˆÌÂÓ Ô˘‰¤ Ê¿Ú̷η ‰ÈfiÙÈ Ë ›ÛÙȘ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙÔ˜ ÂͤÏÈÂÓ. ø˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, ™Ù¤Ê·ÓÂ, ÔÊ›ÏÂȘ Ó· Ì·˜ ÁÚ¿„˘ Î·È Ó· Ì·˜ ·Ú·ÛÙ‹Û˘ ÙËÓ ·ÏËı‹ ı¤ÛÈÓ ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ Û˘ÓÙfï˜ Î·È Ì ÚÒÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›·Ó. ∂¿Ó ‰Â ÓÔÌ›˙ÂȘ fiÙÈ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÂÓ·˘¿ÁËÛÂ Î·È Ô˘‰¤ Û˘Ì‚È‚·ÛÌfi˜ ÙȘ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ˘¿ÚÍË ‰È· Ù· ∫·Ï˘ÌÓȷο ÏÔ›·, ˆ˜ Ì·˜ ÚÔÂÁÚ¿„·Ù fiÙÈ ÚÔ˘Ù¿ıË ˘Ì›Ó ÙÔÈÔ‡ÙÔ˜ ÙȘ Û˘Ì‚È‚·ÛÌfi˜, ÙfiÙ ‚‚·›ˆ˜ Ë Â› ϤÔÓ ‰È·ÌÔÓ‹ ÛÔ˘ Â›Ó·È ÂÚÈÙÙ‹. ∞ӷ̤ÓÔÌÂÓ Û˘ÓÙfï˜ ·¿ÓÙËÛ›Ó ÛÔ˘ Û·Ê‹ Î·È Î·ı·Ú¿Ó, fiˆ˜ ÂÓÓÔ‹ÛˆÌÂÓ ÙËÓ ı¤ÛÈÓ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜. Ÿ¯È ˘ÔÛ¯¤ÛÂȘ Î·È ÏfiÁÔ˘˜. ∂Î Ù˘ ··ÓÙ‹ÛÂÒ˜ ÛÔ˘ Ù·‡Ù˘ ı· Ô‰ËÁËıÒÌÂÓ Î·È ı· ڿ͈ÌÂÓ... μ‚·›ˆ˜ ‰ÂÓ ı· ÏËÛÌÔÓ‹Û˘ ηٿ ÙËÓ ·Ó·¯ÒÚËÛ›Ó ÛÔ˘, ‹ÙȘ ÂÓÓÔÂ›Ù·È fiÙÈ ı· Á›ÓË ¿ÓÙÔÙ ÂÎ Û˘ÓÂÓÓÔ‹Ûˆ˜ ÌÂı’ ËÌÒÓ, Ó· Û˘Ì·Ú·Ï¿‚˘ Ù·˜ 400 ϛڷ˜ Ù·˜ ÔÔ›·˜ ÙÔÛ¿ÎȘ Ì·˜ ÂÁÚ¿„·ÙÂ Î·È ¤¯ÔÌÂÓ ÙËÓ

– 124 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÂÔ›ıËÛÈÓ fiÙÈ ¤¯ÂÙ ηٷı¤ÛÂÈ ÂȘ ¯Â›Ú·˜ ·ÛÊ·Ï›˜, Î·È ÌfiÓÔÓ ÙfiÙ ı· ÂοÌÓ·Ù ¯Ú‹ÛÈÓ ·˘ÙÒÓ ÔfiÙ·Ó Â‚Ï¤·Ù ÙÂÙÂÏÂṲ̂ӷ ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È Î·Ù¿ ÙËÓ ÊÚ¿ÛÈÓ Û·˜ «ı· ¿ÚˆÌÂÓ Î·È ı· ‰ÒÛˆÌÂÓ», ‰ÈfiÙÈ Î·ÏÒ˜ ÁÓˆÚ›˙ÂÙ fiÙÈ ·ÌÊfiÙÂÚÔÈ Â›Ûı ˘fi¯ÚÂÔÈ Ó· ‰ÒÛËÙ ÏfiÁÔÓ. Δ·‡Ù· ηٿ ηı‹ÎÔÓ Î·È ‰È·ÙÂÏÔ‡ÌÂÓ ÌÂı’ ˘ÔÏ‹„ˆ˜ Î·È ·Á¿˘. ∂Ó ∫·Ï‡ÌÓˆ ÙË 27 ∞ÚÈÏ›Ô˘ 1898 ∏ ·ÚÔ‡Û· ÂÈÛÙÔÏ‹ ÂÁ¤ÓÂÙÔ ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ÌÂÙ¿ ÙˆÓ ¢ËÌÔÁÂÚfiÓÙˆÓ, ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘, Î·È Ù˘ Â› ÙˆÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ ∂ÈÙÚÔ‹˜, ÌÂÙ¿ ÚÔËÁÔ˘Ì¤ÓËÓ Û˘˙‹ÙËÛÈÓ Î·È Û‡Û΄ÈÓ ·ÌÊÔÙ¤ÚˆÓ ÙˆÓ ÛˆÌ·Ù›ˆÓ ÂÚ› Ù˘ ̤¯ÚÈ ÙÔ‡‰Â ÔÚ›·˜ ÙˆÓ ÂÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂÈ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ Î·È ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ §ÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘. ∂ÁÎÚÈı›۷ ‰Â Û˘Ó˘ÂÁÚ¿ÊË ·Ú¿ ¿ÓÙˆÓ. ∂Ó ∫·Ï‡ÌÓˆ ÙË 27 ∞ÚÈÏ›Ô˘ 1898 OÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ OÈ ‰ËÌÔÙ. ™‡Ì‚Ô˘ÏÔÈ

∂ÌÌ·Ó. πˆ·Ó OÏ˘Ì›Ù˘ ∞Ó·ÛÙ¿ÛÈÔ˜ Ã’’£¤ÌÂÏ˘

∫Ï¿Óı˘ ™. ∑ÂÚ‚fi˜ ªÈ¯·‹Ï π. ™˘ÌÂÒÓ ªÈ¯·‹Ï £(;) OÏ˘Ì›Ù˘

Δ· ̤ÏË Ù˘ Â› ÙˆÓ OÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ

™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ˜ ∞(;) Δ¿Ù·Ú˘

∂ÈÙÚÔ‹˜:

ªÈΤ˜ ¡. ∫Ô˘ÓÙÔ‡Ú˘

ªÈ¯·‹Ï £ÂÔ‰ˆÚ›‰Ë˜

°ÂÒÚÁÈÔ˜ π. Ã’’£ÂÔ‰ÒÚÔ˘

¡. ∫·Ï·‚Úfi˜.

ΔÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ÂÈÛÙÔÏ‹˜ ‰ÂÓ ¿ÊËÓ ·ÌÊÈ‚Ôϛ˜ ÁÈ· ÙȘ ÚÔı¤ÛÂȘ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜. O πˆ¿ÓÓ˘ ª·˝ÏÏ˘ ı· ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ª·˝Ô˘. Δ· ¯ÚÔÓÈο ÂÚÈıÒÚÈ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ Î·È ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ ÛÙËÓ ¶fiÏË, ÛÙÂÓ‡ԢÓ. O ›‰ÈÔ˜ ¿ÓÙˆ˜, ÈÎڷ̤ÓÔ˜ fiˆ˜ ı· ‰Ô‡Ì ÁÈ’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ, ‰È·‚‚·ÈÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ÛÙȘ 5 Î·È 16 ª·˝Ô˘, fiÙÈ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔ ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜ Î·È Ì¤Ú· Ì ÙË Ì¤Ú· ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ë Û¯ÂÙÈ΋ ·fiÊ·ÛË...

– 125 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

«£ÂˆÚÂ›Ù·È Û¯Â‰fiÓ ÂڷȈ̤ÓÔÓ Î·È ÌfiÓÔÓ ¤ÓÂη Ù˘ ·Ô˘Û›·˜ ÙÔ˘ ¶ÚÔ¤‰ÚÔ˘ ·ÚÂÌÔ‰›˙ÂÙ·È. ªÂÙ¿ ‰Â ÙËÓ ÂÎ ÙˆÓ ∞Ó·ÎÙfiÚˆÓ Â¿ÓÔ‰fiÓ ÙÔ˘ ı· ÙÂÏÂÈÒÛË ·Ì¤Ûˆ˜ ÙÔ ˙‹ÙËÌ·»

∞˘Ù¿ ÙÔ˘˜ ¤ÁÚ·ÊÂ, fiˆ˜ Û˘ÌÂÚ·›ÓÔ˘Ì ·fi ··ÓÙËÙÈ΋ ÚÔ˜ ÂΛÓÔÓ ÂÈÛÙÔÏ‹ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜. ™ÙȘ 22 ª·˝Ô˘ Á›ÓÂÙ·È Î·È ¿ÏÈ Û‡ÛÎÂ„Ë ÛÙÔ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›Ô. ∂Λ «ÌÂÙ¿ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÎfiÔ˘» ÂÁÎÚ›ÓÂÙ·È Ó· ·Ú·Ù·ı› Ë ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ ÁÈ· ¤Ó· ·ÎfiÌË Ì‹Ó· ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË. ¢È¿ÛÙËÌ· Ô˘ Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ¤ÎÚÈÓ ·ÚÎÂÙfi ÁÈ· Ó· ʤÚÂÈ Û ¤Ú·˜ ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘. «∂¿Ó ‰Â ηٿ ÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ÙÔ‡ÙÔ»,ÙÔ˘ ¤ÁÚ·Ê·Ó, «‰ÂÓ ÂÈÙ¢¯ı‹ Ë ÔÚÈÛÙÈ΋ χÛȘ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÂÂȉ‹ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ‰ÂÓ ÂÓÓÔÔ‡ÛÈ Ó· ·ÚËÁÔÚÒÓÙ·È Ì ˘ÔÛ¯¤ÛÂȘ Î·È ÂÏ›‰·˜ ˆ˜ ̤¯ÚÈ ÙÔ‡‰Â, ÙfiÙ ӷ ·Ó·¯ˆÚ‹Û˘ ·Ì¤Ûˆ˜ ‰È· ∫¿Ï˘ÌÓÔÓ ¿Ó¢ ·Ó·‚ÔÏ‹˜, Û˘Ì·Ú·Ï·Ì‚¿ÓˆÓ Î·È Ù·˜ 400 ϛڷ˜ Ù· ÔÔ›·˜ ÂÓÓÔÔ‡ÌÂÓ ÂÍËÛÊ·ÏÈṲ̂ӷ˜ Û˘ÌÊÒÓˆ˜ Ì ٷ ÁÚ·ÊfiÌÂÓ¿ Û·˜. ∫·ı’ fiÛÔÓ ‰’ ·ÊÔÚ¿ Ù· ηٿ ÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ÙÔ‡ÙÔ ¤ÍÔ‰· Û·˜, ‹ÙÔÈ ‰¤Î· ̤¯ÚȘ ›ÎÔÛÈ ÏÈÚÒÓ, ‰‡Ó·Ûı ӷ Ù·˜ ·Ú·Ï¿‚ËÙ ·fi Ù·˜ 400 ϛڷ˜, ·ÊÔ‡ Ì¿ÏÈÛÙ· Â›Ó·È ˘fi ÙËÓ ‰È¿ıÂÛ›Ó Û·˜, ‰ÈfiÙÈ, ηıÒ˜ Û·˜ ÚÔ˘ÁÚ¿„·ÌÂÓ, Ë ∫ÔÈÓfiÙ˘ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ¯Ú‹Ì·Ù·. ΔÔÈ·‡ÙË Â›Ó·È Ë ÛΤ„Ș ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÙËÓ ÔÔ›·Ó ÂÓÂÙ¿ÏËÌÂÓ Ó· Û·˜ ·Ó·ÎÔÈÓÒÛˆÌÂÓ...» (∞ÚÈıÌ. 83/22 ª·˝Ô˘ 1898)

∏ ‰ÈÔÚ›· Ô˘ ¤‰ÈÓÂ Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ·Ú¿ ¤Ó· ÙÂÏÂÛ›ÁÚ·ÊÔ ÁÈ· ÙÔÓ ™Ù¤Ê·ÓÔ ΔËÏÈ·Îfi. ª‹Ó˜ ·ÚÁfiÙÂÚ·, Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÙÔ ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ ÙÔ˘ 1899, ı· ÁÚ¿„ÂÈ ÁÂÌ¿ÙÔ˜ ÈÎÚ›· ÛÙÔÓ ÙfiÙ ∞! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ¡ÈÎfiÏ·Ô ∫·Ï·‚Úfi19, ·Ó·ÔÏÒÓÙ·˜ ·˘Ù‹ ÙË ‰‡ÛÎÔÏË ÁÈ’ ·˘ÙfiÓ ÂÚ›Ô‰Ô... «∂Ș fiÏÔÓ ·˘Ùfi ÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ·, ÂȘ ¤Î·ÛÙÔÓ ÛÙ¿‰ÈÔÓ Ù˘ ˘Ôı¤Ûˆ˜, ¤ÙÚÂÌÂÓ Ë Î·Ú‰È¿ ÌÔ˘ ˆÛ¿Ó ÙÔ Î·Ï¿ÌÈ, ÂÚÈ̤ÓÔÓÙ·˜ ·fi Ë̤ڷ˜ ÂȘ ËÌ¤Ú·Ó ÙËÓ Â›ÛËÌÔÓ ·Ó¿ÎÏËÛ›Ó ÌÔ˘ Î·È ÙÔ Ï‹Ú˜ Ó·˘¿ÁÈÔÓ ÙfiÛÔÓ Ìfi¯ıˆÓ Î·È ÙfiÛˆÓ ı˘ÛÈÒÓ Î·È ÂÏ›‰ˆÓ! ∂Ș ÙËÓ ÌÂÁ·ÏÂÈÙ¤Ú·Ó ·ÎÌ‹Ó

19. ™¯ÔϿگ˘.°·Ì‚Úfi˜ ÙÔ˘ ∞! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ∂ÌÌ. OÏ˘Ì›ÙË, ÙÔÓ ÔÔ›Ô Î·È ‰È·‰¤¯ıËΠÛÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÙÔ 1899.

– 126 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÙˆÓ ı˘ÂÏÏÒÓ ÂÓ Ùˆ ™˘Ì‚Ô˘Ï›ˆ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜ ÂÚ› ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·Ùfi˜ Ì·˜, ηٿ ÙÔÓ ·ÚÂÏıfiÓÙ· ª¿˚ÔÓ (ÂÓÓ. ÙÔ˘ 1898), fiÙÂ Ë „˘¯‹ Ì·˜ ÂÎڤ̷ÙÔ ÂȘ Ù· ¯Â›ÏË Ì·˜, ÂÓ Ùˆ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›ˆ Ù˘ ·ÙÚ›‰Ô˜ Û˘ÓÂÎÚÔÙÔ‡ÓÙÔ ÊÔ‚ÂÚÒÙÂÚ·È ı‡ÂÏÏ·È Î·ı’ ËÌÒÓ ÂÚ› Ù˘ ‰ÔÙ¤·˜ Ù¤ÏÔ˜ ËÌ›Ó ÚÔıÂÛÌ›·˜, Î·È ‹Ú¯ÈÛ·Ó ·fi Ù·˜ ‰ÂηÙÚ›˜ Ë̤ڷ˜ ¤ˆ˜ fiÙÔ˘ ¤Êı·Û·Ó ÂȘ ÙÔÓ ¤Ó· Ì‹Ó·, fiÂÚ Î·È Ì·˜ ·ÓÂÎÔÈÓÒıË ‰È· ÌÈ¿˜ ÂÈÛ‹ÌÔ˘ ÂÈÛÙÔÏ‹˜, ‹˜ Ô˘‰¤ÔÙ ·Ó¤ÁÓˆÓ ÈÎÚÔÙ¤Ú·Ó Î·È ÂÍ¢ÙÂÏÈÛÙÈΈ٤ڷÓ. ∂¯ÚÔÓÔÏÔÁ›ÙÔ ·fi 22 ª·˝Ô˘, Â˘Ù˘¯Ò˜ fï˜ Ë ı›· ¶ÚfiÓÔÈ· ˢ‰fiÎËÛÂÓ ›Ó· ÙËÓ 25ËÓ ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ÂΉÔı‹ Ë Â˘ÓÔ˚΋ ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜, Î·È Ë ÂÈÛÙÔÏ‹ ÂΛÓË ‰ÈÂÛÙ·˘ÚÔ‡ÙÔ Î·ı’ Ô‰fiÓ Ì ÙÔ ÂÚ› Ù˘ ·ÔÊ¿Ûˆ˜ Ù·‡Ù˘ ÙËÏÂÁÚ¿ÊËÌ¿ Ì·˜.»

¡· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘ÌÂ Â‰Ò fiÙÈ ÔÈ Ï›Á˜ Û¯ÂÙÈο ÂÈÛÙÔϤ˜ –¤ÓÙ ÙÔÓ ·ÚÈıÌfi– ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡, Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ÛÙË ‰È¿ıÂÛ‹ Ì·˜, ·Ó‹ÎÔ˘Ó ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈο Û ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔ˘˜ Ì‹Ó˜ Î·È ·¢ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ∂ÌÌ. πˆ·Ó. OÏ˘Ì›ÙË Î·È ¡ÈÎfiÏ·Ô ∫·Ï·‚Úfi, ηıÒ˜ Î·È ÛÙÔÓ ÙfiÙ ªËÙÚÔÔÏ›ÙË πˆ¿ÓÓË. °È· ÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ·ÓÙÏÔ‡ÌÂ, fiˆ˜ ›‰·ÌÂ, ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· Ù· ÁÚ·ÊfiÌÂÓ· ÙÔ˘ ̤۷ ·fi ÙȘ ··ÓÙËÙÈΤ˜ ÚÔ˜ ·˘ÙfiÓ ÂÈÛÙÔϤ˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜, Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Î·Ù·ÁÚ·Ì̤Ó˜ ÛÙ· ‚È‚Ï›· ∞ÏÏËÏÔÁÚ·Ê›·˜ ÂΛӢ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘.

– ∞fi ÙËÓ ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ·ÓÈÎÔ‡ πÚ·‰¤. ªÂÚÈ΋ χÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜.

– OÈ ÂÈÎÚ›ÛÂȘ Û ‚¿ÚÔ˜ ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ Û˘Ó¯›˙ÔÓÙ·È.

O

ÏÔÈfiÓ Ì·˜ ÏËÚÔÊÔÚ› Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ Ë ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ÂΉfiıËΠÛÙȘ 25 ª·˝Ô˘ 1898. ∏ ›‰ËÛË fï˜ ·˘Ù‹ «ÂÓ Ì¤ÚÂÈ» ÌfiÓÔÓ Î·ıËÛ‡¯·Û ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ ·ÊÔ‡ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ‰ÂÓ Ù¤ÏÂȈÓ ÂΛ. £¿ ’ÚÂ ·ÎfiÌË Ó· ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚ÏÂfiÌÂÓÔ˘ ™Ô˘ÏÙ·ÓÈÎÔ‡ πÚ·‰¤ –ÙÔ˘ ‰È·Ù¿ÁÌ·ÙÔ˜ ‰ËÏ·‰‹– Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙËÓ ¶ø™

– 127 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

˘ÔÁÚ·Ê‹ Î·È ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ ‰È·Ù·ÁÒÓ Ù˘ ∫˘‚¤ÚÓËÛ˘. ¢È·‰Èηۛ˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡Û·Ó ¯ÚfiÓÔ Û ¤Ó· ȉȷ›ÙÂÚ· ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ·ÙÈÎfi Î·È ‚Ú·‰˘Î›ÓËÙÔ ÎÚ·ÙÈÎfi Ì˯·ÓÈÛÌfi. ŸÏÔ ·˘Ùfi ÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ı· ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Ó· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÌÂÁ¿ÏË ÛÙÂÓÔ¯ˆÚ›·. OÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ, ÂÎÙfi˜ ·fi ÙȘ ·˘ı·ÈÚÂۛ˜ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë ı· ¤¯Ô˘Ó Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó Î·È ÙȘ ·Ú¿ÓÔ̘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ù˘ ƒÂ˙‹ (Regie), Ù˘ ˘ËÚÂÛ›·˜ ‰ËÏ·‰‹ Ô˘ ›¯Â οو ·fi ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯fi Ù˘ ÙÔ ÎÚ·ÙÈÎfi ÌÔÓÔÒÏÈÔ ÙÔ˘ ηÓÔ‡. ªÂ ÙËÓ ·Ú·ÌÈÎÚ‹ ˘fiÓÔÈ· fiÙÈ Î¿ÔÈÔÈ ¤ÎÚ˘‚·Ó ‹ ‰È·ÎÈÓÔ‡Û·Ó Î·Ó¿, ÔÈ ΔÔ‡ÚÎÔÈ ¯ˆÚÔʇϷΘ, ÔÈ «˙·ÙȤ‰Â˜» fiˆ˜ ÙÔ˘˜ ¤ÏÂÁ·Ó, Ì ÂÓÙÔÏ‹ Ù˘ Reg›e ‹ ÙÔ˘ ∫·˝Ì·Î¿ÌË, ·Ú·‚›·˙·Ó ÙÔ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi ¿Û˘ÏÔ, ·Ó·ÛÙ¿ÙˆÓ·Ó Ù· Û›ÙÈ· Î·È Î·Ù¤ÛÙÚÂÊ·Ó ÂÚÈÔ˘Û›Â˜, ÙÚÔÌÔÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙÔ˘˜ ‰˘ÛÙ˘¯Â›˜ Ôϛ٘. ∫·È fiÏ· ·˘Ù¿ ·Ú¿ÓÔÌ· ·ÊÔ‡ Ë ‰ÈηÈÔ‰ÔÛ›· Ù˘ Regie ÂÚÈÔÚÈ˙fiÙ·Ó ÛÙÔ Ï·ıÚÂÌfiÚÈÔ Î·È ÛÙË ‰È·Î›ÓËÛË Î·ÓÒÓ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ÌfiÓÔ, fi¯È fï˜ Î·È ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿. ™ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ı· ˘¿ÚÍÂÈ ·fi ‰ˆ Î·È ¤Ú· ÛÙ¿ÛË ·Ó·ÌÔÓ‹˜ ·fi ̤ÚÔ˘˜ ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ. ¢ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ·Ú¿ Ó· ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ ‰È·Ù·ÁÒÓ ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘ ı· ‰ÒÛÔ˘Ó ¤Ó· Ù¤ÏÔ˜ Û’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚÈ¤ÙÂÈ· ÙÔ˘ ÙfiÔ˘. ΔÔ ·ÚÓËÙÈÎfi Îϛ̷ Û ‚¿ÚÔ˜ ÙÔ˘ ™ÙÂÊ. ΔËÏÈ·ÎÔ‡ ı· ‰È·ÙËÚËı› ·fi ÌÈ· ÌÂÚ›‰· ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÛÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· Ô˘ ı· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ Ù· ·Ú¿ÔÓ¿ ÙÔ˘. ∞˘Ùfi ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ‰È·Ê·›ÓÂÙ·È Û ÂÈÛÙÔÏ‹ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ ÛÙËÓ ¶fiÏË. °Ú·Ì̤ÓË ÛÙȘ 4 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ 1898, Â›Ó·È Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÈÛÙÔÏ‹ ÚÔ˜ ·˘ÙfiÓ Ô˘ ÂÓÙÔ›Û·Ì ÛÙ· ‚È‚Ï›· ∞ÏÏËÏÔÁÚ·Ê›·˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜, ÁÈ· ΛÓË ÙË ¯ÚÔÓÈ¿. ΔÔ˘ ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ¿ÏÏ·: «∂›‰ÔÌÂÓ ÂÓ Ù·È˜ ÚÔËÁÔ˘Ì¤Ó·È˜ Û·˜ Ù· ηı¤Î·ÛÙ· ·Ó·ÊÔÚÈÎÒ˜ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜, Î·È fiÙÈ ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ë̤ڷ ÙË Ë̤ڷ Ë ¤Î‰ÔÛȘ ÙÔ˘ ∞˘ÙÔÎÚ. πÚ·‰¤, ÂÛÌ¤Ó ‰Â ‚¤‚·ÈÔÈ fiÙÈ ÂÓÙfi˜ ÔÏ›ÁˆÓ ËÌÂÚÒÓ ı· ›‰ÔÌÂÓ ÙÔ‡ÙÔ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÌÂÓÔÓ. ™Êfi‰Ú· ‰Â ÂÏ˘‹ıËÌÂÓ ‰È· Ù· ÂÓ ·˘Ù‹ ÁÚ·ÊfiÌÂÓ¿ Û·˜, ‰ÈfiÙÈ ÓÔÌ›˙ÔÌÂÓ fiÙÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ó¿ÁÎË Ó· ÁڿʈÓÙ·È ÙÔÈ·‡Ù·, ÔfiÙ·Ó ‰Â Û˘Ó £ÂÒ Î·Ù¤ÏıËÙ ÙfiÙ ٷ ·Ú¿ÔÓ¿ Û·˜ ‰‡Ó·ÓÙ·È Ó· Á›ӈÛÈ Î·È ÚÔÊÔÚÈÎÒ˜. ∂Ô¯‹, Ô›· Ë ÛËÌÂÚÈÓ‹ ·Ó¿ÁÎË ¿Û·, fiˆ˜ ÙËÚÂ›Ù·È ËÛ˘¯›· Î·È ¤ÓˆÛË Î·È ËÓ ÌÂÙ¿ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ Î·È ÛÙÈ-

– 128 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

‚·Ú¿˜ ¯ÂÈÚfi˜ ‰˘Ó¿ÌÂı· ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚÔÓ Ó· Û˘ÁÎÚ·ÙÒÌÂÓ, ÂÓ Â˘ı¤Ùˆ ‰Â ÒÚ· ‰˘Ó¿ÌÂı· ¢ÙÔÏÌÒÙÂÚÔÓ ÁÚ¿„·È. ΔÔ‡ÙÔ ‰Â ÌfiÓÔÓ Û˘ÓÈÛÙÒÌÂÓ fiˆ˜ ÂÈÛ‡ÛËÙ ÙËÓ ¤Î‰ÔÛÈÓ ÙÔ˘ ∞˘Ù. πÚ·‰¤, ÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ ˆ˜ Ì·˜ ÁÚ¿ÊÂÙ ٷÎÙÈÎÒٷٷ fiÙÈ Ë̤ڷ ÙË Ë̤ڷ ı· ÂΉÔı‹ Î·È Ô ÎfiÛÌÔ˜, ·Ó Î·È ¤¯Ë ÂÔ›ıËÛÈÓ, Ì ٷ˜ ÙÔÈ·‡Ù·˜ fï˜ ·Ó·‚ÔÏ¿˜ ‹Ú¯ÈÛ ӷ Ù·Ï·ÓÙ‡ÂÙ·È Î·È Â›Ó·È Ôχ ·Ó‹Û˘¯Ô˜ ¤ˆ˜ fiÙÔ˘ ›‰ÂÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜, Î·È fiˆ˜ Â› Ù¤ÏÔ˘˜ ·‡ÛˆÛÈÓ ·È ÙÔÛ·‡Ù·È Î·È ÙÔÈ·‡Ù·È ηٷȤÛÂȘ ÙˆÓ ‰˘ÛÙ˘¯ÒÓ Î·ÙԛΈÓ, Ô›ÙÈÓ˜ ηٷ‰ÈˆÎfiÌÂÓÔÈ Î·È ·ÂÈÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ¤ÓıÂÓ ÌÂÓ ˘fi ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ô˘, ¤ÓıÂÓ ‰Â ·fi Ù· ÂÛ¯¿Ùˆ˜ ‰È·Ú·¯ı¤ÓÙ· ÂΠ̤ÚÔ˘˜ Ù˘ Regie, ¢ڛÛÎÔÓÙ·È ÂȘ ·fiÁÓˆÛÈÓ ÌË ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ˜ Ô˘ Ó· ÚÔÛÙڤ͈ÛÈÓ...» (∞ÚÈıÌ. 122/4 ∞˘Á. 1898)

O ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎfi˜ πÚ·‰Â˜ ÂΉfiıËΠÙÂÏÈο ¤ÓÙ ̋Ó˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜, ‰ËÏ·‰‹ ÙÔÓ ™Â٤̂ÚË ÙÔ˘ 1898. ∞˘Ùfi Û˘ÌÂÚ·›ÓÔ˘Ì ·fi Û¯ÂÙÈΤ˜ ÂÈÛÙÔϤ˜ ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡. ¶ÚÔ˜ ·ÔÁÔ‹Ù¢ÛË fï˜ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ, ‰ÂÓ ÚÔ¤‚ÏÂ ÙËÓ ·ÓÙÂÏ‹ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘. O ΔÔ‡ÚÎÔ˜ ÏÈÌÂӿگ˘ ı· ·Ú¤ÌÂÓ ÛÙÔ ÓËÛ›, fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ÌfiÓÔ «‰È¿ Ó· ÂÔÙ‡ÂÈ Ù· ÁÂÏÔ›· ‰È¿ Ù·˜ Ó‹ÛÔ˘˜ Ì·˜ ·ËÁÔÚÂ˘Ì¤Ó· ›‰Ë ÙÔ˘ ∞‚‰›Ó, ˘Ê’ · Ô‡ÙÔ˜ ÎÚ‡ÙÂÈ Ù· ›‰È· ·˘ÙÔ‡ Ù¤ÏË...» ∫·Ù¿ Ù· ¿ÏÏ· ‰ÂÓ ı· ›¯Â ÙÔ ‰Èη›ˆÌ·, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ πÚ·‰¤, Ó· ÂÍ·ÛΛ ÏÈÌÂÓÈ΋ ˘ËÚÂÛ›· Î·È Ó· ÂÈÛÚ¿ÙÙÂÈ ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ÊfiÚÔ. ◊Ù·Ó ÌÈ· fi¯È ÌfiÓÔ ·ÓÂ·Ú΋˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÂÈΛӉ˘ÓË Ï‡ÛË ÁÈ· ÙÔÓ ΔfiÔ. ¶›ÛÙ¢·Ó ‰ËÏ·‰‹ ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ, fiÙÈ, Ì ÙËÓ ¿ÚÔ‰Ô ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, Ô ΔÔ‡ÚÎÔ˜ ÏÈÌÂӿگ˘ ı· ¤·ÈÚÓ ¿ÏÈ ÙË ÏÈÌÂÓÈ΋ ˘ËÚÂÛ›· ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘. ∫·È, fiˆ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÁÚ¿ÊÙËÎÂ: «ΔÈ ¤¯ÂȘ °È¿ÓÓË; Δ¿’¯· ¿ÓÙ·».

– 129 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– O ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ηٷʤÚÂÙ·È ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ Î·ÙËÁfiÚˆÓ ÙÔ˘ Î·È ·Ú·ı¤ÙÂÈ ÔÈÎÔÓÔÌÈο ÛÙÔȯ›· Ù˘ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÙÔ˘.

H

ÙÚÔ‹ ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ Ì ÙËÓ ·fiÊ·ÛË ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ΔÔ‡ÚÎÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ¤ÛÙˆ Î·È Ì ÂÚÈÔÚÈṲ̂Ó˜ –Ê·ÈÓÔÌÂÓÈο ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔ– ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ˜, ·ÔÁÔ‹Ù¢ÛÂ, fiˆ˜ ‹Ù·Ó Ê˘ÛÈÎfi, ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜. ∂›¯Â ·ÎfiÌË ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÂÓÙ·ıÔ‡Ó ÔÈ ÂÈÎÚ›ÛÂȘ ·fi ÙË ÌÂÚ›‰· ÂΛÓË ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Ô˘ ıˆÚÔ‡Û·Ó ·ÙÂϤÛÊÔÚ˜ ÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ Î·È ÙÔ˘ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˘.

OÈ ‚ÔϤ˜ Ô˘ ÂÎÙÔ͇ÔÓÙ·È Î·Ù¿ ÙÔ˘ ÏËÚÂÍÔ˘Û›Ô˘ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó Ó· οÓÔ˘Ó ÌfiÓÔ Ì ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ·ÏÏ¿ Î·È Ì ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ¤¯ÂÈ ‰È·ı¤ÛÂÈ ÙÔ ÎÔÈÓÔÙÈÎfi Ù·ÌÂ›Ô ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ ı¤Ì·. ™Â ÔÏ˘Û¤ÏÈ‰Ë ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔÓ ∞! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï OÏ˘Ì›ÙË, ÙÔÓ OÎÙÒ‚ÚË ÙÔ˘ 1898, Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ·ÓÙÈÎÚÔ‡ÂÈ ÙȘ ÂȘ ‚¿ÚÔ˜ ÙÔ˘ ηÙËÁÔڛ˜ Î·È ··ÓÙ¿ Ì Ô͇ÙËÙ· ÛÙÔ˘˜ ηÙËÁfiÚÔ˘˜ ÙÔ˘. ¢ÂÓ ·Ú·Ï›ÂÈ ·ÎfiÌË Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ Ù· ·Ú¿ÔÓ¿ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÁÈ· ÂÏÏÈ‹ ÂÓË̤ڈÛË ÙÔ˘ Ï·Ô‡, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ·Î¿Ï˘ÙÔ ÙÔÓ ›‰ÈÔ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ ÂÈÎÚÈÙ¤˜ ÙÔ˘. «ΔÔ‡ÙˆÓ Ô‡Ùˆ˜ ¯fiÓÙˆÓ», ÁÚ¿ÊÂÈ, «‚·ı¤ˆ˜ ÂÏ˘‹ıËÓ Ì·Óı¿ÓˆÓ fiÙÈ NEA

ηÎfi‚Ô˘ÏÔÈ ÙÈÓ¤˜ Û˘ÎÔÊ¿ÓÙ·È ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÛÈ Ó· ‰È·Û›ڈÛÈÓ ÂȘ ÙÔÓ ·ıÒÔÓ Î·È ·ÏÔ˚ÎfiÓ Ï·fiÓ ·ÓÙÔ›·˜ Û˘ÎÔÊ·ÓÙÈο˜ ηı’ ÂÌÔ‡ ‰È·‰fiÛÂȘ ÂÚ› Ù˘ ‰È·¯ÂÈÚ›Ûˆ˜ ÙÔ˘ ÂÌÈÛÙ¢ı¤ÓÙÔ˜ ËÌ›Ó ¯Ú‹Ì·ÙÔ˜. ΔÔ ÙÔÈÔ‡ÙÔÓ ‰ÂÓ ı· ÌÔÈ ÂÊ·›ÓÂÙÔ ·ÓÙ¿·ÛÈ ·Ú¿‰ÔÍÔÓ, Â¿Ó ÂÍ ·Ú¯‹˜ ‰ÂÓ ÂÊÚÔÓÙ›˙ÔÌÂÓ Î·Ù¿ ηı‹ÎÔÓ Ó· ·Ú¤¯ˆÌÂÓ ¿ÓÙÔÙ ÏÂÙÔÌÂÚ‹ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfiÓ ÙË ∂Óٛ̈ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÂÚ› Ù˘ ‰È·¯ÂÈÚ›Ûˆ˜ ËÌÒÓ, ‚·ÛÈ˙Ô̤Ó˘ Â› Ù˘ ȉ›·˜ ·˘Ù‹˜ ÂÁÎÚ›Ûˆ˜ Î·È ·‰Â›·˜, ·ÏÏ¿ ÙÔ‡ÙˆÓ Ô‡Ùˆ˜ ¯fiÓÙˆÓ, fiψ˜ ·Î·Ù·ÓfiËÙÔÓ Ê·›ÓËÙ·È ÌÔÈ, ˆ˜ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È ÙÔȘ ÙÔÈÔ‡ÙÔȘ Ó· ÂÍÂÌÒÛÈÓ fiÛ· ÂÍÂÌÔ‡ÛÈ, ‰È·Î˘‚‡ÔÓÙ˜ Ù· ‡„ÈÛÙ· Û˘ÌʤÚÔÓÙ· Ù˘ ·ÙÚ›‰Ô˜. ∫·ı’ fiÙÈ, Â¿Ó ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÌfiÓÔÓ ÂÚ› Ù˘ ·ÙÔÌÈ΋˜ ˘ÔÏ‹„ˆ˜,ÈÛÙ‡۷٤ ÌÔÈ, fiÙÈ ‰ÂÓ ı· Ì ¤ÌÂÏ ·ÓÙ¿·ÛÈ, ‰ÈfiÙÈ Ë͇ڈ

– 130 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ηÏÒ˜, fiÙÈ, fiÙ·Ó Û˘Ó £ÂÒ Î·Ù·‚Ò, Î·È ¤ÏıË Ë ÒÚ· Ù˘ ÚÔÛˆÈ΋˜ ÂÈÛ‹ÌÔ˘ ÏÔÁÔ‰ÔÛ›·˜, ÂÓ ÔÈ·‰‹ÔÙ Â΂¿ÛÂÈ ÙÔ˘ ·ÁÒÓÔ˜, ÔÈ ÙÔÈÔ‡ÙÔÈ ‰ÂÓ ı· Ï¿‚ˆÛÈ ÙfiÛËÓ ·Ó·ÈÛ¯˘ÓÙ›·Ó ÙÔ˘ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛıÒÛÈÓ. ∞ÏÏ¿ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· Û‹ÌÂÚÔÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÚ› ÂÌÔ‡, ·ÏÏ¿ ÂÚ› ÙÔ˘ ·ÁÒÓÔ˜ Ù˘ ˘¿Ú͈˜ Ù˘ ·ÙÚ›‰Ô˜, ηÈ, fiÙ·Ó ·Ê›ÓÔÓÙ·È ÔÈ ÙÔÈÔ‡ÙÔÈ ÂχıÂÚÔÈ Ó· ‰È·Û·Ï‡ˆÛÈÓ ÙËÓ ÚÔ˜ ËÌ¿˜ ÂÌÈÛÙÔÛ‡ÓËÓ ÙÔ˘ ΔfiÔ˘ ‰È· ÙÔÈÔ‡ÙˆÓ ‚‰ÂÏ˘ÚÒÓ Û˘ÎÔÊ·ÓÙÈÒÓ, ¯ˆÚ›˜ Ó· Ï·Ì‚¿ÓËÙ·È ÚfiÓÔÈ· ÚÔ˜ ‰È·ÊÒÙÈÛÈÓ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Î·È ÂÍÔ˘‰ÂÙ¤ÚˆÛÈÓ ÙˆÓ Û˘ÎÔÊ·ÓÙÈÒÓ, Ì·˜ ·Ê·ÈÚÂ›Ù·È ÙÔ ÚÒÙÔÓ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔÓ Ù˘ ÂÈÙ˘¯›·˜...»

¢Â ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÔÈÔÈ ‹Ù·Ó ÔÈ ÂÈÎÚÈÙ¤˜ ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡. ÃÚËÛÈÌÔÔÈ› ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ Ô͇ٷÙÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌÔ‡˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ÔÓfiÌ·Ù·. ™Â ÌÈ· fï˜ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔÓ ¡ÈÎfiÏ·Ô ∫·Ï·‚Úfi, ·ÊÔ‡ ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ ÙËÓ ÈÎÚ›· ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔÓ ∞! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï OÏ˘Ì›ÙË –ÂıÂÚfi ÙÔ˘ ∫·Ï·‚ÚÔ‡– Ô˘ ‰Â ‰È·ÊÒÙÈ˙Â, fiˆ˜ ¤ÁÚ·ÊÂ, Â·ÚÎÒ˜ ÙÔ Ï·fi ÁÈ· ÙÔ ˙‹ÙËÌ·, ÙÔ˘ ηٷÏÔÁ›˙ÂÈ fiÙÈ ¿ÊËÛ ¤ÙÛÈ ÙÔÓ ΔfiÔ «¤ÚÌ·ÈÔÓ ÂȘ ÙÔÓ §ÂˆÓ›‰·Ó Î·È ÙÔ˘˜ ÔÌÔ›Ô˘˜ ÙÔ˘». ∂Ӊ¯Ô̤ӈ˜ Ô ΔËÏÈ·Îfi˜ Ó· ˘ÔÓÔÔ‡Û ÙÔÓ §ÂˆÓ›‰· ∫·Ú·‚Ô΢Úfi, Ô˘ ›¯Â ‰È·ÙÂϤÛÂÈ ∞! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ·˜ ÙÔ ¤ÙÔ˜ 1896. ∞‰ÂÏÊfi˜ ÙÔ˘ ÁÓˆÛÙÔ‡ Ì·˜ ÓÔÌÔÌ·ıÔ‡˜ ªÈÏÙÈ¿‰Ë ∫·Ú·‚Ô΢ÚÔ‡, ‹Ù·Ó Ê˘ÛÈÎfi, Û οÔÈÔ ‚·ıÌfi, ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ Ó· ÙËÚ› ÂÈÎÚÈÙÈ΋ ÛÙ¿ÛË ÁÈ· ¤Ó· ˙‹ÙËÌ· Ô˘ Ù·Ï·ÈˆÚÔ‡ÛÂ Î·È Â›¯Â ÂÍÔ˘ıÂÓÒÛÂÈ ÙÔ ÓËÛ›. ∞ÏÏ¿ ¤Ú·Ó ÙÔ‡ÙÔ˘, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘Ì fiÙÈ ‰ÂÓ ¤ÏÂÈ·Ó Î·È ÙfiÙ ·fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÔÈ Ô͇ٷÙ˜ ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂȘ Î·È ÔÈ ¤ÓÙÔÓ˜ ·Ú·Ù·ÍȷΤ˜ ·ÓÙÈ·ÏfiÙËÙ˜. ∫¿ÙÈ Ô˘ ‰È·ÈÛÙÒÓÂÈ Î·Ó›˜ ÂÚ¢ÓÒÓÙ·˜ Ù· ∞گ›· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜. ™ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔÓ ∞! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï OÏ˘Ì›ÙË (OÎÙÒ‚Ú˘ ÙÔ˘ 1898), Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜, ı¤ÏÔÓÙ·˜ Ó· ‰ÒÛÂÈ ·¿ÓÙËÛË Û fiÛÔ˘˜ ÙÔÓ Î·ÙËÁÔÚÔ‡Ó ÁÈ· ηÎԉȷ¯Â›ÚÈÛË, ·Ú¤¯ÂÈ ÏÂÙÔÌÂÚ‹ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi ÙˆÓ ÎÔÈÓÔÙÈÎÒÓ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ‰È·¯ÂÈÚ›ÛÙËΠÛÙÔ ÂÓ‰ÂοÌËÓÔ ˆ˜ ÙÔÙ ‰È¿ÛÙËÌ· Ô˘ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË. ∞fi Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·Ú·ı¤ÙÂÈ Ê·›ÓÂÙ·È ˆ˜ Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ›¯Â ‰È·ı¤ÛÂÈ ÁÈ· ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ̤¯ÚÈ Î·È Ù· Ù¤ÏË ºÂ‚ÚÔ˘·Ú›Ô˘ 1898 –Ô˘

– 131 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¤ÁÈÓ ·’ fiÙÈ Ê·›ÓÂÙ·È Î·È Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ·ÔÛÙÔÏ‹ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ– 99.500 ÁÚfiÛÈ·. ΔÔ ÔÛfi ·˘Ùfi ‹Ù·Ó ȉȷ›ÙÂÚ· ˘„ËÏfi ·Ó ·Ó·ÏÔÁÈÛÙԇ̠fiÙÈ ÔÏfiÎÏËÚÔ˜ Ô ÂÙ‹ÛÈÔ˜ ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌfi˜ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ ÂΛӷ Ù· ¯ÚfiÓÈ· ·ÓÂÚ¯fiÙ·Ó ÛÙȘ 500.000 ÁÚfiÛÈ· ÂÚ›Ô˘. ™ÙÔ ·Ú·¿Óˆ ‚¤‚·È· ÔÛfi Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·Ó Î·È ÔÈ 400 OıˆÌ·ÓÈΤ˜ ϛژ (56.000 ÁÚfiÛÈ·), Ô˘ Ê˘Ï¿ÛÛÔÓÙ·Ó ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó Û ÂÚ›ÙˆÛË ·›ÛÈ·˜ ¤Î‚·Û˘ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÛÙË ‚¿ÛË ÙÔ˘ «ı· ¿ÚˆÌÂÓ Î·È ı· ‰ÒÛˆÌÂÓ». ™ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ηٷ¯ÒÚËÛË ÙÔ˘ ÔÛÔ‡ Î·È Ì ËÌÂÚÔÌËÓ›· ·Ú·Ï·‚‹˜ 9 π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ 1898, Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ: «¢È¿ ÙËÓ ÁÓˆÛÙ‹Ó Î·È ÙË Û˘Áηٷı¤ÛÂÈ Ù˘ ∂ÓÙ›ÌÔ˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÁÂÓÔ̤ÓËÓ ·Ú·Î·Ù·ı‹ÎËÓ ÙˆÓ ÙÂÙÚ·ÎÔÛ›ˆÓ OıˆÌ·ÓÈÎÒÓ ÏÈÚÒÓ, ‹Ó ·Ó¿ÁÎË ··Ú·›ÙËÙÔ˜ Î·È ÙÔ ˘¤ÚÙ·ÙÔÓ Û˘ÌʤÚÔÓ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Â¤‚·ÏÂÓ ËÌ›Ó Ó· ·Ú·Î·Ù·ı¤ÛˆÌÂÓ ÂȘ ¯Â›Ú·˜ ÈÛÙ¿˜ Î·È ·ÛÊ·Ï›˜, ˘fi ÙÔÓ fiÚÔÓ, Â¿Ó ÌÂÓ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ ΔfiÔ˘ ¢ԉˆı‹ ·ÈÛ›ˆ˜ Î·È Î·Ù’ ¢¯‹Ó Î·È ·Úı‹ ÙÔ ÏÈÌÂӷگ›ÔÓ ÂÎ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ Ì·˜, Ó· ·Ú·‰ÔıÒÛÈÓ fiÔ˘ ‰ÂÈ, ¿Ïψ˜, Ó· ÂÈÛÙÚ·ÊÒÛÈÓ ËÌ›Ó, ›Ó· ÎƠ̂ۈÌÂÓ ·˘Ù¿˜ ÂȘ ∫¿Ï˘ÌÓÔÓ Î·È ·Ú·‰ÒÛˆÌÂÓ ÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·, ‚‚·ÈÒ ‰Â ÂÎ Ó¤Ô˘ ÙËÓ ∫ÔÈÓfiÙËÙ· fiÙÈ Ë ·Ú·Î·Ù·ı‹ÎË ·‡ÙË ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› ¢ÚÈÛÎÔ̤ÓË ÛÒ· Î·È ·Ó¤·ÊÔ˜ ÂȘ Ù·˜ ÂÈÚË̤ӷ˜ ÈÛÙ¿˜ Î·È ·ÛÊ·Ï›˜ ¯Â›Ú·˜, Î·È ı¤ÏÂÈ Á›ÓÂÈ ÂÚ› ·˘Ù‹˜ ÂÓ Î·ÈÚÒ Ùˆ ‰¤ÔÓÙÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ˆ˜ ÂϤ¯ıË ·ÓˆÙ¤Úˆ Î·È Ó· Ì›ÓÂÈ fiψ˜ ‹Û˘¯Ô˜ Ô ΔfiÔ˜...»

¢Â ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÔÈfi˜ ‹ ÔÈÔ› ı· ‹Ù·Ó ÙÂÏÈο ÔÈ ·Ô‰¤ÎÙ˜ ÙˆÓ ÙÂÙÚ·ÎÔÛ›ˆÓ OıˆÌ·ÓÈÎÒÓ ÏÈÚÒÓ. 줂·ÈÔ ¿ÓÙˆ˜ Â›Ó·È fiÙÈ, fiÔÈÔÈ Î·È ·Ó ‹Û·Ó, ı· ›¯·Ó ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÂÎ ÙˆÓ ÚÔÙ¤ÚˆÓ ÙËÓ ˘Ô¯Ú¤ˆÛË Ó· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο ÛÙË Ï‡ÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜.∫·È ·ÛÊ·ÏÒ˜ ÌfiÓÔ Û ÂÚ›ÙˆÛË ÂÈÙ˘¯Ô‡˜ ¤Î‚·Û˘ ı· ÂÈÛ¤Ú·Ù·Ó ÙÔ ·Ú·¿Óˆ ÔÛfi. ∂ӉȷʤÚÔÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Â›Û˘ ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ·ÓÙÏԇ̠̤۷ ·fi ÙȘ ηٷÁڷʤ˜ ÙˆÓ ÂÍfi‰ˆÓ Ô˘ ·Ú·ı¤ÙÂÈ Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜. ∞˜ ‰Ô‡Ì ÌÂÚÈΤ˜ ·fi ·˘Ù¤˜: 1898 ºÂ‚ÚÔ˘·Ú›Ô˘ 7: ∂Ș ÙÔÓ ‰ÈÂÚÌËÓ¤·Ó Î·È ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ‹Ó Ì·˜ Î. ∞ı·Ó·Û¿ÎËÓ °ÂˆÚÁÈ¿‰ËÓ, ‰ÈÎËÁfiÚÔÓ, ‰È’ ·ÌÔÈ-

– 132 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

‚‹Ó ÙÔ˘ ϛڷ˜ OıˆÌ·ÓÈο˜ 331/4 (∞ÁÔÚ·›· ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÁÚfiÛÈ· 4.655).

- ãã - - ãã - - ãã - - ãã -: ∂Ș ÙÔÓ ™·‰‹Î ·Á¿Ó ı˘ÚˆÚfiÓ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ÙˆÓ ∂ÛˆÙÂÚÈÎÒÓ ‰È· ¢ÒÚÔÓ 15 ÌÂÙ˙‹ÙÈ· (°ÚfiÛÈ· 390) 1898 ∞ÚÈÏ›Ô˘ 24:∂Ș ÙÔÓ Î. πÔÎÚ¿ÙËÓ ¢. Δ·˘Ï¿ÚÈÔÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ÌÂÙ¿ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Û˘ÓÂÓÓfiËÛÈÓ ËÌÒÓ Î·È Û˘ÁηٿıÂÛÈÓ ·˘Ù‹˜ ‰È’ Ô‰ÔÈÔÚÈο ¤ÍÔ‰· ÂÎ ‰È·ÏÂÈÌÌ¿ÙˆÓ Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚÔÓ, ÁÚfiÛÈ· 7.226.

- ãã - - ãã - - ãã - - ãã - : ¢È· Ó·‡ÏÔ˘˜ Î·È ‰È¿ÊÔÚ· ¿ÏÏ· ¤ÎÙ·ÎÙ· ¤ÍÔ‰· ‰È· ÙËÓ ˘ËÚÂÛ›·Ó ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜, ÂÎ ÙˆÓ ÂȘ ‚¿ÚÔ˜ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙÔ˜, ηٿ ÙÔ˘˜ ÙÚÂȘ ÚÒÙÔ˘˜ Ì‹Ó·˜, ηıÒ˜ ÂÈÊ˘ÏÏ·ÙÙfiÌÂı· Ó· ‰ÒÛˆÌÂÓ ÚÔÛˆÈÎÒ˜ ·ÎÚÈ‚‹ Î·È ÏÂÙÔÌÂÚ‹ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfiÓ, fiÙ·Ó Û˘Ó £ÂÒ Î·Ù·‚Ò. °ÚfiÛÈ· 2.930.

- ¢È· ‰ÒÚ· ÂȘ ÙÔ˘˜ ˘ËÚ¤Ù·˜ ÌÂÏÒÓ ÙÈÓˆÓ ÙÔ˘ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜ ηٿ Ù·˜ ÂȘ ·˘ÙÔ‡˜ ηْ Ô›ÎÔÓ Â˘¯·ÚÈÛÙËÚ›Ô˘˜ ÂÈÛΤ„ÂȘ Ì·˜, ¿Ì· ÙË ÂΉfiÛÂÈ Ù˘ ¢ÓÔ˚΋˜ ·ÔÊ¿Ûˆ˜ ÙÔ˘ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜, ηٿ ÙËÓ Û˘Ó‹ıÂÈ·Ó, ‹ÙÔÈ: 1898 ª·˝Ô˘ 6: »

»

»

» 30:

πÔ˘Ó›Ô˘ 16:

29:

∂Ș ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ πÛÌ·‹Ï ∫ÂÌ¿Ï μ¤Ë ÌÂÙ˙‹ÙÈ· 10 (°Ú.

260). ∂Ș ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ °·Ï‹ μ¤Ë ÌÂÙ˙. 6 (°Ú. 156) ∂Ș ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ ÚÔ¤‰ÚÔ˘ ™·˝Ù ¶·ÛÛ¿ ÌÂÙ˙. 8 (°Ú.

208) ∂Ș ÙÔÓ ‰È·Û·Í‹Ó Ù˘ ∞ÁÁÏÈ΋˜ ¶ÚÂۂ›·˜ ‰ÒÚÔÓ Ì›·Ó Ï›Ú·Ó OıˆÌ·ÓÈÎ‹Ó (°Ú. 140) ∂Ș ÙÔÓ ∫‡ÚÈÔÓ πÔÎÚ¿ÙËÓ ¢. Δ·˘Ï¿ÚÈÔÓ ‰È’ Ô‰ÔÈÔÚÈο ÙÔ˘ ¤ÍÔ‰· Ù· ÂÍ‹˜:

πÔ˘Ó›Ô˘ 16:

∂ÈÎÔÛ¿ÊÚ·Áη 10 (°Ú. 1220)

πÔ˘Ï›Ô˘ 18:

§›Ú·Ó OıˆÌ·Ó. 1 (°Ú. 140)

∞˘ÁÔ‡ÛÙ,4:

ªÂÙ˙‹ÙÈ· 3 (°Ú. 78)

– 133 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¶·Ú·ı¤ÙÔÓÙ·˜ Ù· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÙÔ˘ Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ fiÙÈ, fi¯È ÌfiÓÔ ‰ÂÓ Î·Îԉȷ¯ÂÈÚ›ÛÙËΠٷ ÎÔÈÓÔÙÈο ¯Ú‹Ì·Ù·, ·ÏÏ¿, ÁÈ· Ó· ÂÈ‚ÈÒÛÂÈ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË, ȉȷ›ÙÂÚ·, fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ, ÙÔ˘˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘˜ ¤ÍÈ Ì‹Ó˜, ¯ÚÂÈ¿ÛÙËΠӷ ηٷʇÁÂÈ Û ‰·ÓÂÈÛÌfi ·fi Û˘ÁÁÂÓÈο Î·È ÊÈÏÈο ÙÔ˘ ÚfiÛˆ·.20 °È· ÙȘ ÛÙÂÚ‹ÛÂȘ Î·È ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙ ÁÚ¿ÊÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ¿ÏψÓ: ΔÈ ÌÔÈ ¤‰ˆÎÂÓ Ë ·ÙÚ›˜ ‰È· Ó· ÂÓ‰‡ˆÌ·È Â‰Ò ·ÓıÚˆ›Óˆ˜ Â› ¤Ó‰Âη ‹‰Ë Ì‹Ó·˜, Â͈ÙÂÚÈÎÒ˜ Î·È ÂÛˆÙÂÚÈÎÒ˜, fiÔ˘ ÙÔÓ ¯ÂÈÌÒÓ· ‹ÌËÓ ·Ó·ÁηṲ̂ÓÔ˜ Ó· ÊÔÚÒ Î·ı’ ÂοÛÙËÓ ·Ó· ÙÚ›˜ Ê·Ó¤ÏÏ·˜ Ì·Ïϛӷ˜ Î·È ‰‡Ô ÂÛ҂ڷη Ì¿ÏÏÈÓ·, ›Ó· Û˘ÓÙËÚÒ ÔˆÛ‰‹ÔÙ ÙÔ ÛÂÛ·ıڈ̤ÓÔÓ Û·ÚΛÔÓ ÌÔ˘, Î·È ‰È’ fiÏ· ·˘Ù¿ ‰·¿ÓËÛ· ̤¯ÚÈ ÙÔ‡‰Â ¿Óˆ ÙˆÓ ÙÚÈ¿ÎÔÓÙ· ÏÈÚÒÓ, Î·È ‹‰Ë Â›Ì·È ¿ÏÈÓ ÂÏÂÂÈÓÒ˜ ÂӉ‰Ë̤ÓÔ˜;...

∫·È ηٷϋÁÂÈ ÛÙËÓ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔÓ ∞! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï OÏ˘Ì›ÙË: «ΔÔ ÌfiÓÔÓ fiÂÚ ËÌ›˜ ¿ÓÙÔÙ ·Ú·Î·ÏÔ‡Û·ÌÂÓ Î·È ÂÈ̤ÓÔÌÂÓ ·Ú·Î·ÏÔ‡ÓÙ˜ ıÂÚÌÒ˜ ¿·ÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ·Á·ËÙÔ‡˜ Û˘ÌÔϛٷ˜ Ì·˜, Â›Ó·È Ó· ¤¯ˆÛÈÓ ÔÌfiÓÔÈ·Ó Ï‹ÚË, ı¿ÚÚÔ˜ ·ÎÏfiÓËÙÔÓ Î·È ÂÌÈÛÙÔÛ‡ÓËÓ ÙÂÏ›·Ó ÂÊ’ ËÌ¿˜ Î·È ˘ÔÌÔÓ‹Ó ÙÈÓ¿ ÂÈÛ¤ÙÈ, Î·È Ó· ·Ú¤¯ˆÛÈÓ ËÌ›Ó Î·È ÂÓ ÙË ·ÙÚ›‰È Î·È ÂÓÙ·‡ı· ÙËÓ ıÂÚÌ‹Ó ·˘ÙÒÓ ËıÈÎ‹Ó Û˘Ó‰ÚÔÌ‹Ó, ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍÈÓ Î·È Û˘ÓÂÚÁ·Û›·Ó ÂÓ Ùˆ ‰ÂÈÓÒ ÙÔ‡Ùˆ ·ÁÒÓÈ Ù˘ ·ÙÚ›‰Ô˜, ¿Ó¢ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È Â‡ÎÔÏÔÓ Ó· ¢ԉˆı‹ ÙÔ Î·ÏfiÓ. ∂›Ó·È ·Ó¿ÁÎË ··Ú·›ÙËÙÔ˜, ÔÏ˘Û¤‚·ÛÙ¤ ÌÔÈ ∫‡ÚÈ OÏ˘Ì›Ù·, Ó· ‰È·ÊˆÙÈÛı‹, Ù¤ÏÔ˜, ÚÂfiÓÙˆ˜ ¿·˜ Ô ΔfiÔ˜ ËÌÒÓ ÂÚ› ¿ÓÙˆÓ, ‰È· Ó· ÙÂı‹ ϤÔÓ ÂȘ ÈÛ¯˘Úfi˜ ÊÚ·ÁÌfi˜ ÂȘ ÙËÓ Û˘ÎÔÊ·ÓÙ›·Ó Î·È ÙËÓ Ï·ÔÏ¿ÓËÛÈÓ Î·È Ó· ËÌÔÚ¤ÛË Ô ΔfiÔ˜ Û‡ÛÛˆÌÔ˜ Ó· ÛÎÂÊı‹ ÂÏ¢ı¤Úˆ˜ Î·È ÂʈÙÈṲ̂ӈ˜ ÂÚ› Ù˘ ÎÚÈÛ›ÌÔ˘ ηٷÛÙ¿Ûˆ˜ Ù˘ Ù‡¯Ë˜ ÙÔ˘ Î·È Û˘ÌÚ¿ÙÙË ‰ÂfiÓÙˆ˜ Ì·ı’ ËÌÒÓ ÚÔ˜ ÛˆÙËÚ›·Ó ÙÔ˘... ΔÔ Î·Ù’ Â̤, ÂÊ’ fiÛÔÓ ·È ¶ÚÂۂ›·È Ì·˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó Î·È Ì·˜ ‰È·‚Â-

20. ∞ӷʤÚÔÓÙ·È Ô ·‰ÂÏÊfi˜ ÙÔ˘ ªÈ¯·‹Ï, Ô˘ ˙Ô‡Û ÛÙËÓ ¶ÂÙÚÔ‡ÔÏË, ÔÈ Á˘Ó·Èο‰ÂÏÊÔÈ ÙÔ˘ μ·Û›ÏÂÈÔ˜ Î·È ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï ∑ˆÁÚ¿ÊÔ˜, Ô˘ ‰È¤ÌÂÓ·Ó ÛÙË μÏ·¯›·, Ô ·Ó„Èfi˜ ÙÔ˘ ªÈ¯·‹Ï £ÂÔ‰ˆÚ›‰Ë˜, ÛÔÁÁ¤ÌÔÚÔ˜, Ô˘ Ù·Í›‰Â˘Â ÛÙËÓ ∫ˆÓ/ÔÏË Î.¿.

– 134 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

‚·ÈÔ‡ÛÈÓ, Î·È ÂÊ’ fiÛÔÓ ËÌÔÚÒ Ó· ¢ڛÛΈ Â‰Ò ·fi ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ Î·È ÂÓ ÍËÚfiÓ „ˆÌ›, ı· ÂÁηÚÙÂÚÒ ÂÓÙ·‡ı· fiÛÔÓ ËÌÔÚÒ, ¯ˆÚ›˜ Ó· ÏÔÁ·ÚÈ¿˙ˆ Ù›ÔÙ ¿ÏÏÔ. ΔÔ ·fi ̤ÚÔ˘˜ Ì·˜ ‰Â Î·È ÂȘ ÙÔ ÌÂÚÈÎfiÓ ˙‹ÙËÌ·, ÙÔ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘, ÂÁ¤ÓÂÙÔ, Á›ÓÂÙ·È Î·È ı· Á›ÓÂÙ·È Ì¤¯ÚÈ Ù¤ÏÔ˘˜ ·Ó fiÙÈ ‹ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ·ÓıÚˆ›Óˆ˜, Ì¿ÏÏÔÓ ‰’ ÂÈÂ›Ó ˘ÂÚ·ÓıÚÒˆ˜, Î·È ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ̤ÓÂÈ ϤÔÓ ÂȘ ÙÔÓ ¶·Ó¿Á·ıÔÓ £ÂfiÓ. ∫·È ˘Ô ÙËÓ ¤Ô„ÈÓ ÙËÓ ÁÂÓÈÎÔÙ¤Ú·Ó ÂÙ¤ıËÛ·Ó ‹‰Ë ·fi ÔÏÏÔ‡ Î·È ‰È’ ÂÁÁÚ¿ÊˆÓ ˘ÔÌÓËÌ¿ÙˆÓ Î·È ‰È· ÚÔÊÔÚÈÎÒÓ Û˘˙ËÙ‹ÛÂˆÓ ·È ıÂÌÂÏÈÒ‰ÂȘ ‚¿ÛÂȘ, ÂȘ ÂÛ¿˜ ‰Â ̤ÓÂÈ ÙÒÚ· Ó· Ì·˜ ¯ÔÚËÁ‹ÛËÙ ٷ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓ· ˘ÏÈο ÚÔ˜ ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹Ó...

– – – – –

OÈ Êfi‚ÔÈ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ Â·ÏËı‡ÔÓÙ·È. ¶ÚÔ˜ ¤Î‰ÔÛË Ó¤Ô˘ ™Ô˘ÏÙ·ÓÈÎÔ‡ πÚ·‰¤.

O ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ ÚÂÛ‚Â˘ÙÒÓ. ¢Èψ̷ÙÈο ·Ú·Û΋ÓÈ·. ∏ ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ÎÔÈÓ‹ ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ÓËÛȈÙÒÓ.

H

§Y™H Ô˘ ›¯Â ‰Ôı› ÛÙÔ ÏÈÌÂÓ·Ú¯ÈÎfi ˙‹ÙËÌ· Ì ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘

™Ô˘ÏÙ·ÓÈÎÔ‡ ¢È·Ù¿ÁÌ·ÙÔ˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ‰˘Ó·Ùfi Ó· Á›ÓÂÈ ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·fi ÙÔ˘˜ ∫·Ï˘ÌÓ›Ô˘˜. μÚÈÛÎfiÙ·Ó ¿ÏψÛÙ Û Ï‹ÚË ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙËÓ ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜, Ô˘ ÚÔ¤‚ÏÂ ÙËÓ Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘.

O ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜, Ì ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘ Ô˘ ˘Ô‚¿ÏÏÂÈ ·˘ÙÔÚÔÛÒˆ˜ ÛÙÔÓ ªÂÁ¿ÏÔ μÂ˙‡ÚË, ‰ËÏÒÓÂÈ ÙËÓ ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ó· ÌËÓ ·ԉ¯ı› ÙËÓ ·ÙÂÏ‹ ·˘Ù‹ χÛË. ∂Í¿ÏÏÔ˘ ÔÈ Êfi‚ÔÈ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ÁÈ’ ·˘Ùfi Ô˘ ı· Û˘Ó¤‚·ÈÓ ‰ÂÓ ¿ÚÁËÛ·Ó Ó· Â·ÏËı¢ıÔ‡Ó.O ΔÔ‡ÚÎÔ˜ ÏÈÌÂӿگ˘ ¿Ú¯ÈÛÂ Î·È ¿ÏÈ ÙȘ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ ÙÔ˘. ™Ù· Ù¤ÏË π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ 1899 ÔÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ÂÓËÌÂÚÒÓÔ˘Ó ÙÔÓ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ ÁÈ· ÙȘ Ӥ˜ ·˘ı·ÈÚÂۛ˜ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë Î·È ÁÈ· Ù· ÌÂÁ¿Ï· ÚÔÛÎÒÌÌ·Ù· Ô˘ ʤÚÂÈ ÛÙËÓ ·Ó·¯ÒÚËÛË ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ. ∫·È, fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÔ˘Ó: «O˘Î ÔÏ›ÁÔÓ ‰Â Û˘ÓÙÂÏÔ‡ÛÈÓ ÂȘ Ù·˜ ÙÔÈ·‡Ù·˜ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ Î·È Ô

– 135 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÂÓÙ·‡ı· ΔÂÏÒÓ˘ Î·È ÀÁÂÈÔÓfiÌÔ˜, Ô›ÙÈÓ˜, ÂÎ Û˘ÓÂÓÓÔ‹Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ô˘, Â΂ȿ˙Ô˘ÛÈ Î·È ÛÙÂÓÔ¯ˆÚÔ‡ÛÈ ÙÔ˘˜ ÏÔÈ¿Ú¯Ô˘˜ ‰È¿ ·ÓÙÔ›ˆÓ ̤ۈÓ, ˘Ô¯ÚÂÔ‡ÓÙ˜ ·˘ÙÔ‡˜ Ó· ÂÊԉȿ˙ÔÓÙ·È Ì ª·ÓÈʤÛÙ· ÂÎ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘...¢È¿ Ù·‡Ù· ·Ó¿ÁÎË Ó· ÂÈÛ¢Ûı‹ Ë Ï‡ÛȘ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ‡ÙÔ˘, ÚÔÙÔ‡ Ì¿ÏÈÛÙ· ·Ú¯›ÛË Ë ·Ó·¯ÒÚËÛȘ ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ ÂȘ ÙËÓ ÛÔÁÁ·ÏÈ›·Ó...» ( 191/ 28-1-1899 ) ªÂ ÌÔ¯Ïfi ›ÂÛ˘ ÙÔ˘˜ ÚÂÛ‚Â˘Ù¤˜ Ù˘ ƒˆÛÛ›·˜, Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜ Î·È Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜, Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ Î·È Ô πÔÎÚ¿Ù˘ Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˜, Ô˘ Â›Ó·È Î·È Ô Èı‡ÓˆÓ ÓÔ˘˜ ÙˆÓ ‰Èψ̷ÙÈÎÒÓ Â·ÊÒÓ, ı· ÂȉÈÒÍÔ˘Ó ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË Ó¤Ô˘ ™Ô˘ÏÙ·ÓÈÎÔ‡ πÚ·‰¤, Ô˘ ı· ÚԂϤÂÈ ÙËÓ ÔÏÔÛ¯ÂÚ‹, ·˘Ù‹ ÙË ÊÔÚ¿, ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘. ∞fi ÙÔ˘˜ ·Ú·¿Óˆ ‰Èψ̿Ù˜ ÙˆÓ ªÂÁ¿ÏˆÓ ¢˘Ó¿ÌÂˆÓ ÂΛÓÔ˜ Ô˘ ÂΉËÏÒÓÂÈ È‰È·›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· ÙÔ ˙‹ÙËÌ·, Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÛÙȘ ¡fiÙȘ ™ÔÚ¿‰Â˜, Â›Ó·È Ô ƒÒÛÛÔ˜ ÚÂÛ‚Â˘Ù‹˜ πˆ¿ÓÓ˘ ∞ÏÂͤÁ‚ÈÙ˜ ∑ËÓfi‚ÈÂÊ. ∞˘Ùfi ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Û˘ÌÂÚ·›ÓÂÈ Î·Ó›˜ ·fi ÙȘ ÂÈÛÙÔϤ˜ ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ ·ÏÏ¿ Î·È ·fi fiÛ· ÛËÌÂÈÒÓÂÈ Ô ∫¿ÚÔÏÔ˜ ºÏ¤ÁÂÏ ÛÙ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê¿ ÙÔ˘, fiˆ˜ ı· ‰Ô‡Ì ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·. ŒÓıÂÚÌÔ˜ Ù¤ÏÔ˜ ÛËÌ·Ú·ÛÙ¿Ù˘ ÙˆÓ ÂÎÚÔÛÒˆÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ‹Ù·Ó ¿ÓÙÔÙÂ Ô ÚÂÛ‚Â˘Ù‹˜ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ ÛÙËÓ ¶fiÏË ¡ÈÎfiÏ·Ô˜ ª·˘ÚÔÎÔÚ‰¿ÙÔ˜, ÁÈfi˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ª·˘ÚÔÎÔÚ‰¿ÙÔ˘. °È· ÙȘ ‰Èψ̷ÙÈΤ˜ ÏÔÈfiÓ Â·Ê¤˜ Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ÂÓËÌÂÚÒÓÂÈ Ì ÂÈÛÙÔϤ˜ ÙÔ˘, ÙÔ ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ ÙÔ˘ 1899, ·ÏÏ¿ Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ·, ÙÔÓ ÓÂÔÂÎÏÂÁ¤ÓÙ· ÂΛÓË ÙË ¯ÚÔÓÈ¿ ∞! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ¡ÈÎfiÏ·Ô ∫·Ï·‚Úfi. 21 ΔÔ˘ ÁÚ¿ÊÂÈ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ Û 14Û¤ÏÈ‰Ë ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ÛÙȘ 22 ºÂ‚ÚÔ˘·Ú›Ô˘: OÈ ‰’ ÂÓÙ·‡ı· ÚÂÛ‚Â˘Ù·› ÙˆÓ ‰‡Ô ∫Ú·Ù·ÈÒÓ ¶ÚÔÛÙ·Ù›‰ˆÓ ËÌÒÓ ¢˘Ó¿ÌÂˆÓ ƒˆÛÛ›·˜ Î·È ∞ÁÁÏ›·˜, ÔȘ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ ¶·Ó¿Á·ıÔÓ £ÂfiÓ ÔÊ›-

21. ™¯ÔϿگ˘ Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ™¯ÔÏ‹˜ ·fi ÙÔ 1882, Ô ÛÔ˘‰·›Ô˜ ·˘Ùfi˜ ∂ÏÏËÓԉȉ¿ÛηÏÔ˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, ›¯Â ·Ê‹ÛÂÈ ÙË ‰È‡ı˘ÓÛË Ù˘ ™¯ÔÏ‹˜ ÁÈ· ¤Ó· ¯ÚfiÓÔ, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ, Ì ÙÔ ·˘ÍË̤ÓÔ ÙÔ˘ ·ÚÔ˜, ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ÛÔ‚·ÚÒÓ ˙ËÙËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙Â Ô ΔfiÔ˜.

– 136 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÏÔÌÂÓ Û¯Â‰fiÓ Ù· ¿ÓÙ·, Ô˘‰¤ÔÙ Â·‡Û·ÓÙÔ ·Ú¤¯ÔÓÙ˜ ˘Ì›Ó ÂÎı‡Ìˆ˜ ÙËÓ ÎÚ·Ù·È¿Ó ·˘ÙÒÓ ÚÔÛÙ·Û›·Ó Î·È Û˘Ó‰ÚÔÌ‹Ó, Î·È ‰È·‚‚·ÈÔ‡ÓÙ˜ ËÌ¿˜, fiÙÈ Ô˘ ÌfiÓÔÓ ÂÓ Ùˆ ˙ËÙ‹Ì·ÙÈ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘, fiˆ˜ ÂÂÙ‡¯ıË ÙÔ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfiÓ Ì¤ÚÔ˜, Ô‡Ùˆ ‰È· Ù˘ ÂÈÌÔÓ‹˜ Î·È ˘ÔÌÔÓ‹˜ ÂÈÙ¢¯ı‹ÛÂÙ·È ·Ê‡ÎÙˆ˜ Î·È ÙÔ Ì¤ÓÔÓ, ÙÔ Ù˘ÈÎfiÓ, ·ÏÏ¿ Î·È Ï›ÔÓ· ˘fi ÁÂÓÈÎˆÙ¤Ú·Ó ¤Ô„ÈÓ ‰˘Ó¿ÌÂı· ÂÏ›˙ÂÈÓ ‰È¿ Ù˘ ıÂÚÌ‹˜ ·˘ÙÒÓ ÚÔÛÙ·Û›·˜ Î·È Û˘Ó‰ÚÔÌ‹˜, Î·È ËÌ›˜ Î·È ÔÈ ¿ÏÏÔÈ ·‰ÂÏÊÔ› ÓËÛÈÒÙ·È...»

TËÓ ·ÚÂÏıÔ‡Û·Ó ¶·Ú·Û΢‹Ó, 19ËÓ Ï‹ÁÔÓÙÔ˜, Ô ∫‡ÚÈÔ˜ πÔÎÚ¿Ù˘ Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˜ ÌÂÙ¤‚Ë ¿ÏÈÓ ÂȘ ÙËÓ ƒˆÛÛÈÎ‹Ó ¶ÚÂۂ›·Ó, ·ÏÏ¿ ‰È’ ¿ÏÏ·˜ ÔÏÈÙÈο˜ ˘Ôı¤ÛÂȘ, ÌË ¤¯ˆÓ ÛÎÔfiÓ Ó· οÌË Î·Ó¤Ó·Ó ÏfiÁÔÓ, ıˆڋ۷˜ ÙÔ‡ÙÔ Ô¯ÏËÚfiÓ ϤÔÓ Î·È ·‰È¿ÎÚÈÙÔÓ Î·ÙfiÈÓ ÙˆÓ ÚÔËÁÔ˘Ì¤ÓˆÓ Â·ÓÂÈÏËÌÌ¤ÓˆÓ ÂÍËÁ‹ÛˆÓ, ÂÓ ÙÔ‡ÙÔȘ ·Ê’ Ô˘ ÂÙÂÏ›ˆÛÂÓ Ë ÂÚ› ÂÎÂ›ÓˆÓ ÔÌÈÏ›·, Î·È ÌÂÙ¿ ÙËÓ ‰È·ÎÔ‹Ó ËÁ¤ÚıË ›Ó· ·¤ÏıË, Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ∑ËÓfi‚ÈÂÊ ‰ÂÓ ¤ÏÂÈ„Â Ó· Ùˆ ·ÓÔ›ÍË ÙÔ Ë̤ÙÂÚÔÓ, ÂÚˆÙ‹Û·˜ ·˘ÙfiÓ «·ÏÏ’ ·fi Ù·˜ Ó‹ÛÔ˘˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÙÂ Î·Ó¤Ó ÓÂÒÙÂÚÔÓ, ∫‡ÚÈÂ Δ·˘Ï¿ÚÈÂ;». ΔÔ˘ ‰Â ∫˘Ú›Ô˘ πÔÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÂÈfiÓÙÔ˜ fiÙÈ «·È ÙÂÏÂ˘Ù·›· ËÌÒÓ ÏËÚÔÊÔÚ›·È ›ӷÈ, fiÙÈ Î·Ù’ ·˘Ù¿˜, ·ÔηٷÛÙ·ıÂÈÛÒÓ ÙˆÓ ÂÓ ∫·Ï‡ÌÓˆ Î·È ™‡ÌË Ó¤ˆÓ ‰ËÌÔÙÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ, Â·Ó·Ï‹ÊıË Ë ÌÂٷ͇ ·˘ÙÒÓ Û˘ÓÂÓÓfiËÛȘ ÂÚ› ÎÔÈÓ‹˜ ÂÓÂÚÁ›·˜22 ÙˆÓ ‰Ò‰Âη Ó‹ÛˆÓ, Î·È ÂÓÙfi˜ ÔÏ›ÁˆÓ ËÌÂÚÒÓ ÂÏ›˙ÔÌÂÓ Ó· Â›Ó·È ÂÓÙ·‡ı· Î·È ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˜ Ù˘ ™‡Ì˘, ÔfiÙ ·Ú·Î·ÏÔ‡ÌÂÓ Î·È ¿ÏÈÓ ÙËÓ ∞˘ÙÔ‡ ∂ÍÔ¯fiÙËÙ·, Î·È ¤¯ÔÌÂÓ Ï‹ÚË ÂÔ›ıËÛÈÓ, fiÙÈ Ô‡ ·‡ÛÂÙ·È ¯ÔÚËÁÔ‡Û· ËÌ›Ó Î·È ÙËÓ ÎÚ·Ù·È¿Ó Î·È ÙÂÏÂÛÊfiÚÔÓ ∞˘Ù‹˜ ÚÔÛÙ·Û›·Ó Î·È Û˘Ó‰ÚÔÌ‹Ó». ∏ ∞. ∂ÍÔ¯fiÙ˘ ÌÂÙ¿ ÔÏÏ‹˜ Ù˘ ¢¯·ÚÈÛÙ‹Ûˆ˜ Ùˆ ›Â: «Mais comment donc, Monseur Tavlarios, nous sommes touzours prets et nous attendons avec beaucoup de plaisir.» ¢ËÏ·‰‹ Ì·˜ ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó ÂΛÓÔÈ ·ÓÙ› Ó· ÙÔ˘˜ ·Ú·Î·ÏÒÌÂÓ ËÌ›˜. ΔÔÈ·‡ÙË Â›Ó·È ·Á·ËÙ¤ ÌÔÈ ∫·Ï·‚Ú¤, ·fi ÔÏÏÔ‡, Ë Î·Ù¿ÛÙ·ÛȘ Î·È Ù˘ ∞ÁÁÏÈ΋˜ ÌÂÓ, ȉ›ˆ˜ ‰Â Ù˘ ƒˆÛÛÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜.™‹ÌÂÚÔÓ ‹ ·‡ÚÈÔÓ ı· ›‰ˆÌÂÓ Î·È ÙÔÓ ÚÂÛ‚Â˘Ù‹Ó Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜...»

∂ӉȷʤÚÔÓÙ· Â›Û˘ Â›Ó·È fiÛ· ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ 22. ™Ù· ∞گ›· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ‰ÂÓ ÂÓÙÔ›Û·Ì ¤ÁÁÚ·Ê· Ô˘ Ó· ÂȂ‚·ÈÒÓÔ˘Ó ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ Â·Ê¤˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ÓËÛÈÒÓ, Û’ ·˘Ù‹ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔ ÙË Ê¿ÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜.

– 137 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÛÙËÓ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙȘ Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂȘ Ì ÙÔÓ ¶ÚÂÛ‚Â˘Ù‹ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ¡ÈÎfiÏ·Ô ª·˘ÚÔÎÔÚ‰¿ÙÔ. «¶ÚÔ¯ı¤˜ ‰Â ÙÔ ™¿‚‚·ÙÔÓ ÌÂÙ¤‚ËÓ ÂÁÒ ÌfiÓÔ˜ ·Ú¿ Ùˆ À„Ëψٿو ¶ÚÂÛ‚Â˘Ù‹ ÙÔ˘ ÔÌÔʇÏÔ˘ μ·ÛÈÏ›Ԣ ¶Ú›ÁÎËÈ ª·˘ÚÔÎÔÚ‰¿Ùˆ, ·ÔÛÙÔÏ›˜ ˘fi ÙÔ˘ ∫˘Ú›Ô˘ πÔÎÚ¿ÙÔ˘˜, ¤¯ÔÓÙÔ˜ ÙfiÙ ¿ÏÏËÓ ·Û¯ÔÏ›·Ó, ‰È’ ¿ÏÏËÓ ÂıÓÈÎ‹Ó ˘fiıÂÛÈÓ. ∂ˆÊÂÏ‹ıËÓ Ù˘ ¢ηÈÚ›·˜, ‹ Ì¿ÏÏÔÓ ÂÈÂ›Ó Ô ›‰ÈÔ˜ Ì ¤‰ˆÎÂÓ ·ÊÔÚÌ‹Ó Ó· Ùˆ ο̈ ÏfiÁÔÓ Î·È ÂÚ› ÙÔ˘ ËÌÂÙ¤ÚÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜, ÚÔÏ·‚ÒÓ ÂÚˆÙ‹Û·˜ ÌÂ, ·Ó ¤¯ˆÌÂÓ Ù›ÔÙ ÓÂÒÙÂÚÔÓ ·fi Ù· Ó‹ÛÔ˘˜. ∞ÊÔ‡ ‰Â ηٿ ηı‹ÎÔÓ Ùˆ ÂͤÊÚ·Û· Î·È ÂÎ Ó¤Ô˘ ÙËÓ ıÂÚÌÔÙ¿ÙËÓ Â˘ÁÓˆÌÔÛ‡ÓËÓ Î·È ËÌÒÓ Î·È ·¿ÓÙˆÓ ÙˆÓ Û˘ÌÔÏÈÙÒÓ Ì·˜ Î·È ÏÔÈÒÓ ·‰ÂÏÊÒÓ ÓËÛȈÙÒÓ ‰È¿ ÙËÓ ıÂÚÌ‹Ó Î·È ÔÏ˘ÙÈ̈ٿÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›·Ó Î·È Û˘Ó‰ÚÔÌËÓ, ‹Ó Ì·˜ ·Ú¤¯ÂÈ, ·Ú·Î·Ï¤Û·˜ ·˘ÙfiÓ Î·È ¿ÏÈÓ Ó· ÌË ·‡ÛË ·Ú¤¯ˆÓ ËÌ›Ó ·˘Ù‹Ó Î·È ÙÔ˘ ÏÔÈÔ‡, Ùˆ ›ÔÓ, fiÙÈ, ηıÒ˜ ÂÈ͇ÚÂÈ, ÂȘ Ù·˜ Ó¤·˜ ‰ËÌÔÙÈο˜ ÂÎÏÔÁ¿˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Î·È ™‡Ì˘ ˘ÂÚ›Û¯˘Û·Ó Î·È ¿ÏÈÓ Ù· ˘ÁÈ¿ ÛÙÔȯ›· Â˘Ù˘¯Ò˜ <‰ÈfiÙÈ Î·ıfi ƒˆÌËfi˜ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ¶Ú¤Û‚˘˜ ÙˆÓ ƒˆÌËÒÓ ÁÈÓÒÛÎÂÈ Î·ÏÒ˜ Ù· ¯¿ÏÈ· ÙˆÓ Ó‹ÛˆÓ>, ‹‰Ë ‰Â Â·ÓÂÏ‹ÊıË Ë Û˘ÓÂÓÓfiËÛȘ ÌÂٷ͇ ·˘ÙÒÓ ÚÔ˜ ÎÔÈÓ‹Ó ÁÂÓÈÎÔÙ¤Ú·Ó Î·È ÙÂÏÂÛÊÔÚˆÙ¤Ú·Ó ÂÓ¤ÚÁÂÈ·Ó, Î·È ÂÓÙfi˜ ÔÏ›ÁˆÓ ËÌÂÚÒÓ ÂÚÈ̤ÓÔÌÂÓ ÙÔ ·›ÛÈÔÓ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·... «...ªÂ ËÚÒÙËÛÂÓ Â›Û˘, <ÂÚ› ÙÔ‡ÙÔ˘ Î·È ¿ÏÏÔÙ Ì ËÚÒÙËÛÂ>, Ô›·Ó ÂÓÙ‡ˆÛÈÓ ¤Î·ÌÂÓ ÂȘ ÙÔ˘˜ ηı’ ËÌ¿˜ ÓËÛÈÒÙ·˜ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ Ù˘ ªÂÁ·ÏÔÓ‹ÛÔ˘. º˘ÛÈÎÒ Ùˆ ÏfiÁˆ ·¿ÓÙËÛ·, fiÙÈ ÙÔ‡ÙÔ Î˘ÚÈÔÏÂÎÙÈÎÒ˜ ‹Ó·„ ÙÔ˘˜ fiıÔ˘˜ Î·È Ù·˜ ÂÏ›‰·˜ ÙˆÓ. ªÔÈ Â› ‰Â, fiÙÈ ÙÔÈ·‡Ù·È ÂÏ›‰Â˜ Â›Ó·È ·ÎfiÌË ÚfiˆÚÔÈ, ·ÏÏ’ Â¿Ó ÔÈ ÓËÛÈÒÙ·È ‹Ó·È ÊÚfiÓÈÌÔÈ Î·È ıÂÏ‹ÛˆÛÈ Ó· ÂˆÊÂÏËıÒÛÈÓ ·fi Ù·˜ ·ÚÔ‡Û·˜ ¢ÓÔ˚ο˜ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ, ÔÏÏ¿ ‰‡Ó·ÓÙ·È Ó· ÎÂÚ‰›ÛˆÛÈ...» «...ŒÛ¯ÔÓ ÙÔ ı¿ÚÚÔ˜ Ó· ÙÔ˘ ›ˆ ÚÔÛ¤ÙÈ, fiÙÈ ÈÛÙ‡ˆ, fiÙÈ Î·È Ë Î˘‚¤ÚÓËÛȘ ÙÔ˘ μ·ÛÈϤˆ˜, ÌÂÙ¿ ÙÔ ÚÔ˜ ·˘Ù‹Ó ‰È¿‚ËÌ· Ù˘ À„ËÏfiÙËÙÔ˜ ÙÔ˘ <ÂÚ› Ô˘ ÂÁÚ¿„·ÌÂÓ ΔË ÚÔηÙfi¯ˆ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÙË 12Ë ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘> ı· ÚÔ¤‚Ë ‹‰Ë ÂȘ Ù· Ú¤ÔÓÙ· ‰È·‚‹Ì·Ù· Î·È ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ·Ú¤¯Ô˘Û· ËÌ›Ó ÙËÓ ÔχÙÈÌÔÓ ·˘Ù‹˜ Û˘Ó‰ÚÔÌ‹Ó, ÌÔÈ Â› ‰Â, «ÂÚ› ÙÔ‡ÙÔ˘ Ó· ÌËÓ ·ÌÊÈ‚¿ÏÏËÙ ·ÓÙ¿·ÛÈÓ, fiÙÈ Î·È ÂÁÒ Î·È Ë Î˘‚¤ÚÓËÛȘ ÙÔ˘ ‚·ÛÈϤˆ˜ ÚÔı‡Ìˆ˜ ÂÚ¿Í·ÌÂÓ Î·È Ú¿ÍÔÌÂÓ ·Ó ÙÔ ÂÊ’ ËÌÒÓ, ‰ÈfiÙÈ Â›Ó·È ÙÔ Î·ı‹ÎÔÓ Î·È ÙÔ Û˘ÌʤÚÔÓ Ì·˜, ·ÏÏ¿ Ú¤ÂÈ Ó·

– 138 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÂÓÓÔ‹ÛˆÛÈÓ ·È Ó‹ÛÔÈ, fiÙÈ Ë ÚÒÙË Î·È ıÂÌÂÏÈ҉˘ ‚¿ÛȘ Â›Ó·È Ë Ú¤Ô˘Û· ÛÙ¿ÛȘ Î·È ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ·˘ÙÒÓ Î·È ÂÈÙÔ›ˆ˜ Î·È ÂÓÙ·‡ı·...» ∫·È ηٷϋÁÂÈ: «...∞˘Ù¿ Î·È ¿ÏÏ· ÔÏÏ¿, Ê›Ïٷ٠∫·Ï·‚Ú¤, ÌÔÈ Â› ÚÔ¯ı¤˜ Ô ÂÍÔ¯ÒÙ·ÙÔ˜ ¶Ú›ÁÎË„ ª·˘ÚÔÎÔÚ‰¿ÙÔ˜, fiÛÙȘ, ˆ˜ ÁÓˆÛÙfiÓ, Â›Ó·È Ô Î˘ÚÈÒÙÂÚÔ˜ ÌÔ¯Ïfi˜ Ù˘ ÂÓÂÚÁ›·˜ ËÌÒÓ ·Ú¿ ÙÔȘ ÂÈÚË̤ÓÔȘ ÚÂÛ‚Â˘Ù·›˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ∫Ú·Ù·ÈÒÓ ªÂÁ¿ÏˆÓ ¢˘Ó¿ÌˆÓ, ·Ú’ Ô›˜, Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfiÓ ÙÔȘ ¿ÛÈÓ, Ô›·˜ ˘ÔÏ‹„ˆ˜ Î·È ·Á¿˘ ·ÔÏ·‡ÂÈ, ηı‹ÎÔÓ ‰Â ÂıÂÒÚËÛ· Ó· ÛÔÈ Ù· ·Ó·ÎÔÈÓÒÛˆ ·Ì¤Ûˆ˜ ÚÔ˜ Ï›ÔÓ· Ô‰ËÁ›·Ó Î·È ÛÔ‡ Î·È ·¿ÓÙˆÓ ÙˆÓ ÊÚÔÓ›ÌˆÓ Î·È Î·ÏÒÓ Ê›ÏˆÓ Û˘ÌÔÏÈÙÒÓ...»

™‡Ìʈӷ Ì fiÛ· ÁÚ¿ÊÂÈ Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ÛÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ÔÏ˘Û¤ÏÈ‰Ë ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔÓ ∞ã. ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ¡ÈÎfiÏ·Ô ∫·Ï·‚Úfi, ÂΛÓÔ Ô˘ ȉȷ›ÙÂÚ· ÙÔÓ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ÚÂÛ‚Â˘Ù¤˜ Â›Ó·È Ë ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· «ÎÔÈÓ‹ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·» ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ. °È’ ·˘Ùfi Î·È Ô ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ˙ËÙ¿ Ó· ÂȉȈ¯ı› Ë ÂÓÂÚÁfi˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Ù˘ ™‡Ì˘ Ì ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ ‰ÈÎÔ‡ Ù˘ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘ ÛÙËÓ ¶fiÏË. ÕÏψÛÙÂ, ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ Ô ∫·Ï·‚Úfi˜ ÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· Ê·›ÓÂÙ·È ˆ˜ ›¯Â ‰ÒÛÂÈ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· ÛÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ¿ÛÈÛË ÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ. ∞˜ ‰Ô‡Ì ÏÔÈfiÓ ÙÈ ÁÚ¿ÊÂÈ Û¯ÂÙÈο Ô ΔËÏÈ·Îfi˜ ÛÙÔÓ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Î·È Û˘Ó¿‰ÂÏÊfi ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∂ÏÏËÓÈ΋ ™¯ÔÏ‹, ÚÔÙÔ‡ ‚¤‚·È· ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÙË ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË ı¤ÛË ÙÔ˘ ∞ã. °Ú·ÌÌ·Ù¤· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜: «...∂›Ó·È ·Ó¿ÁÎË ··Ú·›ÙËÙÔ˜ Î·È Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ Î·È ·È ÏÔÈ·› ·‰ÂÏÊ·› Ó‹ÛÔÈ ‹ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Ë ·‰ÂÏÊ‹ ™‡ÌË Ó· ‰Â›ÍˆÛÈÓ ÂÈÙ¤ÏÔ˘˜, fiÙÈ ˙ÒÛÈ, Î·È fiÙÈ Â›Ó·È ¿ÍÈ·È Ó· ˙‹ÛˆÛÈ, ÂÁÎÔÏÔ‡ÌÂÓ·È ÌÂı’ ËÌÒÓ, ‹ ÔȈӉ‹ÔÙ ¿ÏÏˆÓ Ëı¤ÏÂÙ ÂÁÎÚ›ÓÂÈ Î·Ù·ÏÏËÏÔÙ¤ÚˆÓ, ÙÔÓ ÎÔÈÓfiÓ ÂÚ› ÙˆÓ fiÏˆÓ ·ÁÒÓ· ÂÈÏÈÎÚÈÓÒ˜ Î·È Â˘ı·ÚÛÒ˜,Ú¿ÙÙÔ˘Û·È Ù· Ú¤ÔÓÙ· Î·È ÂÈÙÔ›ˆ˜, ÓÔÌÔÙ·ÁÒ˜ ÌÂÓ ·ÏÏ¿ ·ÙÚȈÙÈÎÒ˜ Î·È Â˘ÛÙ·ıÒ˜, Î·È ÂÓÙ·‡ı·, ·Ú¤¯ÔÓÙ˜ ÙÔȘ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ÔȘ ÙËÓ ··ÈÙÔ˘Ì¤ÓËÓ ËıÈÎ‹Ó Î·È ˘ÏÈÎ‹Ó ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍÈÓ Î·È Û˘Ó‰ÚÔÌ‹Ó. ¶ÚÔ ·ÓÙfi˜ ‰Â ¿ÏÏÔ˘ Ó· ηٷ‚¿ÏËÙ ¿Û·Ó ‰˘Ó·Ù‹Ó ÚÔÛ¿ıÂÈ·Ó, fiˆ˜ Ë ·‰ÂÏÊ‹ ™‡ÌË ÛÙ›ÏË ·Ì¤Ûˆ˜ ÂÓÙ·‡ı·, ÌÂı’ ËÌÒÓ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈfiÓ Ù˘...»

– 139 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

«...∞ÏÏ’ ‹‰Ë, fiÙÂ, ηı’ ¿ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÂÍ È‰ÈˆÙÈÎÒÓ ÙÈÓÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Â˘¯·Ú›ÛÙˆ˜ ÂÌ¿ıÔÌÂÓ, ˘Ì›˜ ‹ÏıÂÙ Ì ÚfiÁÚ·ÌÌ· ‰Ú¿Ûˆ˜, ÂÈ ÎÂÊ·Ï‹ ¤¯ÔÓ ÙËÓ ‰¤Ô˘Û·Ó ÂÓÂÚÁfiÓ ÂÚÈÊÚÔ‡ÚËÛÈÓ ÙˆÓ ÚÔÓÔÌÈÒÓ ÙÔ˘ ΔfiÔ˘ Î·È ÙËÓ ÂÓÂÚÁfiÓ ÂÍ·ÎÔÏÔ‡ıËÛÈÓ ÙÔ˘ ÂÚ› ÙÔ‡ÙˆÓ ·ÁÒÓÔ˜, ‰ÂÓ ÈÛÙ‡ˆ Ô‡ÙÂ Ë ™‡ÌË Ô‡Ù ·È ¿ÏÏ·È ·‰ÂÏÊ·› Ó‹ÛÔÈ Ó· ¤¯ˆÛÈ ϤÔÓ Î·Ó¤Ó· ÏfiÁÔ ‰ÈÛÙ·ÁÌÔ‡ ÙÈÓfi˜. ∂¿Ó Ù·‡Ù· Á›ӈÛÈ, ¤¯ÔÌÂÓ ÔÏÏÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ó· ÂÏ›˙ˆÌÂÓ, fiÙÈ ÙfiÙ ٷ ÂÓÙ·‡ı· Ú¿ÁÌ·Ù· ı· Á›ÓË ‰˘Ó·ÙfiÓ ÂÓ Ô˘ Ì·ÎÚÒ Ó· ÛÙÂÓÔ¯ˆÚËıÒÛÈÓ ÂȘ ÙÔÈÔ‡ÙÔÓ ‚·ıÌfiÓ, ÒÛÙ ӷ ÂÏ›˙ˆÌÂÓ ÔÏÏ¿! ¶ÈÛÙ‡ˆ, fiÙÈ ı· ıˆÚËı‹ ·ÚÎÂÙfiÓ ‰˘ÛÙ‡¯ËÌ·, fiÙÈ Î·Ù¿ ÙÔ Ï›ÛÙÔÓ Â¯¿ıË ‹‰Ë Ï›ÛÙÔ˜ ÔχÙÈÌÔ˜ ηÈÚfi˜, Â˘Ù˘¯Ò˜ ‰Â Â›Ó·È ·ÎfiÌË Î·ÈÚfi˜ Î·È Ù· ˘¿Ú¯ÔÓÙ· Ó· ÂÍ·ÛÊ·ÏÈÛıÒÛÈ Î·È ÔÏÏ¿ ¿ÏÏ· ÙË ‰˘Ó¿ÌÂÈ ÙÔ˘ ¶·Ó¿Á·ıÔ˘ £ÂÔ‡ Ó· ÂÈÙ¢¯ıÒÛÈ. ÕÏψ˜, ÂÚÈÙÙfiÓ Ó· Û·˜ ›ˆ ÂÁÒ Ù·˜ Û˘ÓÂ›·˜ Ù˘ ·Ú·ÈÙ‹Ûˆ˜ ÙÔ˘ ·ÁÒÓÔ˜, Ô˘·› ‰Â ÙÔȘ ·ÈÙ›ÔȘ, ·Ó ÌË ÂÓÒÈÔÓ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÂÓÒÈÔÓ ÙÔ˘ £ÂÔ‡...

Ÿˆ˜ ‹‰Ë ÛËÌÂÈÒÛ·Ì ÛÙ· μÈ‚Ï›· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÂΛӢ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ‰ÂÓ ÂÓÙÔ›Û·Ì ÛÙÔȯ›· Ô˘ Ó· Ì·˜ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘ Ù˘ ™‡Ì˘ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ‹ ÁÈ· Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ –·Ó ‹Á ÙÂÏÈο– Ì ÙÔÓ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. Ÿˆ˜ Î·È Ó¿ ’¯Ô˘Ó Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·, Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ÙÔÓ›˙ÂÈ ÛÙÔÓ ¡ÈÎfiÏ·Ô ∫·Ï·‚Úfi ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ù˘ Û˘Ó¤¯ÈÛ˘ ÙˆÓ ÚÔÛ·ıÂÈÒÓ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ Î·È ˙ËÙ¿ ÙËÓ ËıÈ΋ Î·È ˘ÏÈ΋ ÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜. «™‡۷Ù», ÁÚ¿ÊÂÈ, «‰ÈfiÙÈ ÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ› ηÈÚÔ› ‰ÂÓ Ì·˜ ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó. ΔÔ Â’ ÂÌÔ›, ‰ÂÓ ÂÈ͇ڈ, ·Ó ˘¿Ú¯Ë ÂȘ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔÓ ¤ÙÂÚÔ˜ ¤¯ˆÓ Ï›ÔÓ· ÂÌÔ‡ ·Ó¿ÁÎËÓ ËÛ˘¯›·˜ Î·È ·Ó··‡Ûˆ˜, ηıfiÛÔÓ ÙÔ Û·ÚΛÔÓ ÌÔ˘, fiÂÚ ‚‚·›ˆ˜ Ô˘‰¤ÔÙ ‰ÈÂÎÚ›ÓÂÙÔ Â› ÛÙÂÚÂfiÙËÙÈ, ·ÂÛ·ıÚÒıË ‹‰Ë ÂȘ ‚·ıÌfiÓ ÊÔ‚ÂÚfiÓ ¤ÓÂη ÙˆÓ ·‰È·Ï›ÙˆÓ ËıÈÎÒÓ ÎÏ˘‰ÒÓˆÓ ÂÓÙ·‡ı· Î·È ÙˆÓ ˘ÏÈÎÒÓ ÛÙÂÓÔ¯ˆÚÈÒÓ, ·ÏÏ’ ÂÊfiÛÔÓ Ë ·ÙÚ›˜ ıˆڋ, fiÙÈ ‰‡Ó·Ù·È Ó· ¯ÚËÛÈ̇ÛË ÂÓÙ·‡ı· ÂȘ ÙÈ Ë ÂÌ‹ ÂÏ·¯ÈÛÙfiÙ˘, Ù›ÔÙ ¿ÏÏÔ ‰ÂÓ Û˘ÏÏÔÁ›˙ÔÌ·È, ·ÏÏ¿ ·Ú·Î·ÏÒ Ó· Ï¿‚ËÙ ‰È· ÙÂÏÂ˘Ù·›·Ó ÊÔÚ¿Ó ˘Ô ÛÔ‚·ÚˆÙ¿ÙËÓ ¤Ô„ÈÓ, fiÙÈ ÂÍ·ÓÙÏ‹Û·˜ ¿ÓÙ· Ù· ÂÌ¿, ηٷ¯ÚËÛ¿ÌÂÓÔÈ ‰’ ÔÈÎÙÚÒ˜ Î·È ÙˆÓ ıÂÚÌÒÓ ·ÈÛıËÌ¿ÙˆÓ ÚÔ˜

– 140 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Â̤ ÙˆÓ ÙÂ Û˘ÁÁÂÓÒÓ ÌÔ˘ Î·È ÙˆÓ ÙÔ˘ ÂÓÙ·‡ı· ηÏÔ‡ Ê›ÏÔ˘ ∫˘Ú›Ô˘ ∂ÏÈÛÛ·›Ô˘23, Ô˘ Ë ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ηٿÛÙ·ÛȘ ¤Êı·ÛÂÓ ÂȘ ÎÚÈÛÈÌÒÙ·ÙÔÓ ÛËÌ›ÔÓ, ÚÔ˜ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎ‹Ó ÂÍ È‰›ˆÓ ÌÔ˘ Û˘ÓÙ‹ÚËÛÈÓ Î·È ÂÌÔ‡ ÂÓÙ·‡ı· Â› ‰ÂηÂÍ¿ÌËÓÔÓ ‹‰Ë, ηı¿ ÂÎ ÙˆÓ ÚÔ˜ ÙËÓ ÚÔοÙÔ¯ÔÓ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·Ó ÔÏÏ¿ÎȘ ÚÔ ÔÏÏÔ‡ ·ÔÛٷϤÓÙˆÓ ÏÂÙÔÌÂÚÒÓ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌÒÓ ı· ›‰ËÙÂ, Î·È ÙËÓ Ù˘ ȉ›·˜ ÌÔ˘ ÔÈÎÔÁÂÓ›·˜ ÂÓ ∫·Ï‡ÌÓˆ, Ô˘ ‰‡Ó·Ì·È ϤÔÓ Ô˘‰’ Â’ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔÓ Û˘ÓÙËÚËı‹Ó·È ÂÓÙ·‡ı· ¿Ó¢ Ù˘ ·ÚˆÁ‹˜ Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙÔ˜. ∫·È ‰È· ÙÔÓ ∫‡ÚÈÔÓ πÔÎÚ¿ÙË ‰’ Â›Û˘, ¢ÚÈÛÎfiÌÂÓÔÓ ÂȘ ¯Â›ÚÔÓ· ÂÌÔ‡ ı¤ÛÈÓ, ·Ó¿ÁÎË, fiˆ˜ Ë ∫ÔÈÓfiÙ˘ Ï¿‚Ë ÚfiÓÔÈ·Ó ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ‰È· Ù· ‚·Ú‡Ù·Ù· ·˘ÙÔ‡ Ô‰ÔÈÔÚÈο ¤ÍÔ‰· Ù· ‰È· ÙËÓ ˘ËÚÂÛ›·Ó ÙˆÓ ˙ËÙËÌ¿ÙˆÓ...»

¡· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘ÌÂ Â‰Ò fiÙÈ Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ·ÔÛÙÔÏ‹ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ ·fi ÙËÓ ∫ÔÈÓfiÙËÙ·, ÁÈ· ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË, ¤ÁÈÓ ÛÙȘ 20 ∞ÚÈÏ›Ô˘ 1898. ∂›¯·Ó ÛÙ›ÏÂÈ ÙfiÙ 60 OıˆÌ·ÓÈΤ˜ ϛژ, ‰ËÏ. 8.400 ÁÚfiÛÈ·24. ŒÎÙÔÙ ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ÂÛÙ¿ÏËÛ·Ó ¿ÏÏ· ¯Ú‹Ì·Ù·. ∂›Ó·È ÚÔÊ·Ó¤˜ fiÙÈ Ë Î·Î‹ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ΔfiÔ˘ Î·È Ë ÁÂÓÈ΋ ·ÔÁÔ‹Ù¢ÛË ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Î·È ÙˆÓ Δ·ÁÒÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ·fi ÙËÓ ÔχÌËÓË Î·È ¯ˆÚ›˜ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfi ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ·Ó·ÌÔÓ‹, ›¯Â ·Ô‰˘Ó·ÌÒÛÂÈ ÙË ‰È¿ıÂÛË ÁÈ· ÂÚÂÙ·›Úˆ ˘ÏÈ΋ ÛÙ‹ÚÈÍË, Ô˘ ˙ËÙÔ‡ÛÂ Ô ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÈÙ‡¯ÂÈ «ÙÔ 100%», fiˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ, Ù˘ ·ÔÛÙÔÏ‹˜ ÙÔ˘, Ù˘ ÔÚÈÛÙÈ΋˜ ‰ËÏ·‰‹ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛ˘ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘.

23. ∂ÏÈÛÛ·›Ô˜ ªÂ·ÓÂÙ˙›‰Ë˜. ŒÌÔÚÔ˜ ‹ ÂÌÔÚÈÎfi˜ ·ÓÙÈÚfiÛˆÔ˜ Ù˘ ∫ˆÓ/ÔÏ˘ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ë ∫ÔÈÓfiÙËÙ· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ›¯Â ÛÙÂÓ¤˜ ÂÌÔÚÈΤ˜ Û˘Ó·ÏÏ·Á¤˜.

24. ŸÛÔ Î·È Ô ÂÙ‹ÛÈÔ˜ ÌÈÛıfi˜ ÂÓfi˜ ∂ÏÏËÓԉȉ·ÛοÏÔ˘, ηıËÁËÙ‹ ı· ϤÁ·Ì ۋÌÂÚ·, Ù˘ ÙfiÙ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ™¯ÔÏ‹˜.

– 141 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– Δ· ·Ú¿ÔÓ· ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ ÚÔ˜ ÙÔÓ ¡ÈÎfiÏ·Ô ∫·Ï·‚Úfi.

– OÍ›˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌÔ› ηٿ ÙˆÓ ÂÈÎÚÈÙÒÓ ÙÔ˘.

¶

POTOY ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ì ÛÙËÓ ÂÍÈÛÙfiÚËÛË ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Ó· ÙÔÓ›-

ÛÔ˘Ì ·˘Ùfi Ô˘ ·Ó·Ê¤Ú·ÌÂ Î·È Û ¿ÏÏÔ ÛËÌÂ›Ô Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Ì·˜:

°È· ÙÔÓ ÚÒÙÔ ¯ÚfiÓÔ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ÛÙËÚȯı‹Î·Ì ΢ڛˆ˜ Û ÏËıÒÚ· ÂÈÛÙÔÏÒÓ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ™Ù¤Ê·ÓÔ ΔËÏÈ·Îfi Î·È ÙÔÓ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ. ∞fi ÙÔÓ OÎÙÒ‚ÚË fï˜ ÙÔ˘ 1898 Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÓÙÏԇ̠ÛÙÔȯ›· ·fi ÙȘ ÏÈÁÔÛÙ¤˜ ΢ڛˆ˜ ÂÈÛÙÔϤ˜ ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡. ™ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ·˘Ùfi ‰È¿ÛÙËÌ· ÂÓÙÔ›Û·Ì ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜ ÌfiÓÔ ÂÈÛÙÔϤ˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ, ‰Â›ÁÌ·, ı· ϤÁ·ÌÂ, Î·È ·˘Ùfi ÙÔ˘ Îϛ̷ÙÔ˜ Ô˘ ˘‹Ú¯Â ÛÙÔ ÓËÛ›, ÏfiÁˆ Ù˘ Û˘Ó¯È˙fiÌÂÓ˘ ·Ú·ÌÔÓ‹˜ ÙÔ˘ ΔÔ‡ÚÎÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë ÛÙÔ ÓËÛ›, Ì fiϘ ÙȘ ÁÓˆÛÙ¤˜ ÁÈ· ÙÔÓ ΔfiÔ Û˘Ó¤ÂȘ. ∫Ï›ÓÂÈ ·˘Ù‹ Ë ·Ú¤ÓıÂÛË. Œ¯ÂÈ ÂÚ¿ÛÂÈ ÂÓ¿ÌÈÛ˘ ÂÚ›Ô˘ Ì‹Ó·˜ ·fi ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Â›ÛËÌË ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ˘ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï OÏ˘Ì›ÙË (28 π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ 1899) Î·È ¤ÎÙÔÙ ÔÈ ÂÈÛÙÔϤ˜ ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ ̤ÓÔ˘Ó ·Ó·¿ÓÙËÙ˜. ™ÙÔ ÌÂٷ͇ fï˜ ÏËÚÔÊÔÚÂ›Ù·È ·fi Û˘ÁÁÂÓÈο ÙÔ˘ ÚfiÛˆ· fiÙÈ ÙÔ ·ÚÓËÙÈÎfi ÁÈ’ ·˘ÙfiÓ Îϛ̷ ÛÙÔ ÓËÛ› Û˘Ó¯›˙ÂÙ·È. Δ· ·Ú¿ÔÓ¿ ÙÔ˘ ·˘Ù‹ ÙË ÊÔÚ¿ ÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ÚÔ˜ ÙÔ ¡ÈÎfiÏ·Ô ∫·Ï·‚Úfi. ¶ÈÛÙ‡ÂÈ ‰ËÏ·‰‹ –fiˆ˜ Î·È ÚÈÓ– fiÙÈ ‰Â ‰È·ÊˆÙ›˙ÂÙ·È Â·ÚÎÒ˜ Ô Ï·fi˜ ·fi ÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ̤ÓÂÈ ·Ó˘ÂÚ¿ÛÈÛÙÔ˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ ηÙËÁfiÚÔ˘˜ ÙÔ˘, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› Ô͇ٷÙÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌÔ‡˜. °Ú¿ÊÂÈ ÛÙȘ 12 ª·ÚÙ›Ô˘ 1899, Û ÚÔÛˆÈ΋ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔ Ó¤Ô ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ·: «...·fi ÔÏÏÒÓ ËÌÂÚÒÓ ÂÚȤÌÂÓÔÓ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Ì›·Ó ·ÙÔÌÈÎ‹Ó ÛÔ˘ ÂÈÛÙÔÏ‹Ó, ηı¿ Î·È ˘ÔÛ¯¤ı˘ ÂȘ ÙÔÓ ·Ó„ÈfiÓ ÌÔ˘ ªÈ¯·‹Ï £ÂÔ‰ˆÚ›‰ËÓ, ÌÂÙ¿ ÔÏÏ‹˜ Ù˘ ·Ó˘ÔÌÔÓËÛ›·˜, ·ÏÏ’ ˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È Ô˘‰¤ ÙÔÈ·‡Ù˘ ÂÎÚ›ıËÓ ¿ÍÈÔ˜, ÙÔÓ ‰Â ÏfiÁÔÓ ÂÁÒ ÙÔ˘Ï¿¯È-

– 142 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÛÙÔÓ ÙÔÓ ·ÁÓÔÒ, Ô˘‰¤ ‰‡Ó·Ì·È Ó· Ê·ÓÙ·ÛıÒ Î·Ó¤Ó·. OˆÛ‰‹ÔÙ ÂÁÒ ÂÈ̤ӈ ¿ÓÙÔÙ ӷ ÊÚÔÓÒ, fiÙÈ, ·Ó ·ÂÊ¿ÛÈÛ·˜ Ó· ¤Ïı˘ ÂȘ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· Ù˘ ·ÙÚ›‰Ô˜, ÙÔ ·ÂÊ¿ÛÈÛ·˜ ÌfiÓÔÓ Î·È ÌfiÓÔÓ ‰È’ ¤Ó· ˘„ËÏfiÓ ÛÎÔfiÓ Î·È ÈÂÚfiÓ, Ô›ÔÓ ˘·ÁÔÚ‡ԢÛÈÓ ·È ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ ·ÙÚ›‰Ô˜, ‰ÈfiÙÈ ¿Ïψ˜, Â¿Ó ‹Ïı˜ ‰È¿ Ó· ‰Èο˙˘ ÛÔÚ›‰È·, ȉ›ˆ˜ ‰Â, ›Ó· ‰ÈÔÚ›˙˘ Î·È ·‡Ë˜ ÎÏËÙ‹Ú·˜, ·ÁÚÔʇϷη˜, Ô‰Ôηı·ÚÈÛÙ¿˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÙÔÈÔ‡ÙÔ˘˜, Î·È Ó· Ú˘Ù·Ó‡Û˘ Â› Ù˘ ηٿ ÙÔ ¤ÙÔ˜ ÙÔ‡ÙÔ ‰È·ÓÔÌ‹˜ ÙˆÓ ÂÓÙ·ÎÔÛ›ˆÓ ¯ÈÏÈ¿‰ˆÓ ÁÚÔÛ›ˆÓ Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙÔ˜, ÙÔ ¤ÚÁÔÓ ÙÔ‡ÙÔ, ηٿ ÙËÓ ÂÌ‹Ó Ù·ÂÈÓ‹Ó È‰¤·Ó, ˉ‡Ó·ÙÔ Ó· ÙÔ Î¿ÌË ϤÔÓ ¯Ô˘‚·Ú‰¿‰Èη ·fi ¿ÓÙ· ¿ÏÏÔÓ Ô ÎÏÂÈÓfi˜ §ÂˆÓ›‰·˜,25 Î·È ‰ÂÓ ‹ÙÔ Î·ıfiÏÔ˘ ·Ó¿ÁÎË Ó· ˘ÔÛÙÒÛÈÓ ·È Û¯ÔÏ·› Ù˘ ËÌÂÙ¤Ú·˜ ·ÙÚ›‰Ô˜ ÙfiÛËÓ ˙ËÌ›·Ó ÂʤÙÔ˜ ÂÎ ÙÔ˘ ·ÏËÚÒÙÔ˘ ÎÂÓÔ‡, fiÂÚ ·Ê›ÓÂȘ ÌÂÙ·ÙÈı¤ÌÂÓÔ˜ ÂȘ ÙÔ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›ÔÓ. ΔÔ‡ÙÔ ı· Ê·Ó‹ ÂÓÙfi˜ ÔÏ›ÁˆÓ ËÌÂÚÒÓ ÂÍ fiÛˆÓ ı· ›‰Ë˜ ÂÓ ÙË ÂÈۋ̈ ÌÔ˘, ‰ÈfiÙÈ Ë ÂÌ‹ ı¤ÛȘ ¤Êı·Û ϤÔÓ ÂȘ ÙÔ ·ÚÔ¯ÒÚËÙÔÓ, Ô £Âfi˜ ‰Â ÂÈ͇ÚÂÈ ˆ˜ ı· Û˘ÓÙËÚËıÒ Î·È ·˘Ù¿˜ Ù· ÔÏ›Á·˜ Ë̤ڷ˜ ÙÔ˘ ª·ÚÙ›Ô˘. ªÂı’ fiÛ· Î·È ·Ó ›˜ ÂȘ ÙÔÓ ·Ó„ÈfiÓ ÌÔ˘ ª. £ÂÔ‰ˆÚ›‰ËÓ ÂÚ› Ù˘ ÂÓ ÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ‰˘Û¯ÂÚÔ‡˜ ı¤Ûˆ˜ ÛÔ˘, ÂÁÒ ‰ÂÓ ËÌÔÚÒ Ì ηӤӷ ÙÚfiÔÓ Ó· Ê·ÓÙ·ÛıÒ, fiÙÈ ·¤ÌÂÈÓÂÓ ÂȘ ÙÚÂȘ ‹ Ù¤ÛÛ·Ú·˜ ÎÂ΢ÚËÁ̤ÓÔ˘˜ ÚÔ‰fiÙ·˜ Ù˘ ·ÙÚ›‰Ô˜ Î·È ÌËÙÚ·ÏÔ›·˜ Ó· ‰È·ı¤ÙˆÛÈ Î·Ù¿ ÙÔ ‰ÔÎÔ‡Ó ·˘ÙÔ›˜ ÙËÓ ‡·ÚÍÈÓ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘. ΔÔ ÂÓÓÔÒ ÌfiÓÔÓ, fiÙ·Ó Î·È Â› Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ù˘ ȉÈ΋˜ ÛÔ˘ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛË Ë ÎÏÂÈÓ‹ Ù·ÎÙÈ΋ Ù˘ ÚÔηÙfi¯Ô˘, ÙÔ˘ Ó· ‚¿Ï˘ ‰ËÏ·‰‹ Ù·˜ ÂÈÛÙÔÏ¿˜ Ì·˜ ÂȘ ÙËÓ Ù˙¤ËÓ ÛÔ˘, Î·È Ô ΔfiÔ˜, ‹ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÔÈ ÊÚÔÓÈÌÒÙÂÚÔÈ, Ó· ÌËÓ Ë͇ڈÛÈ ÙÈ Á›ÓÂÙ·È, Î·È Ó· ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÒÛÈ Ì¤ÓÔÓÙ˜ ÂȘ ÙÔ ·˘Ùfi ÛÎfiÙÔ˜, ÔÈ ‰Â ÚÔ‰fiÙ·È Ó· ¤¯ˆÛÈÓ ÂχıÂÚÔÓ ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ Ó· Û›ڈÛÈÓ ·ÊıfiÓˆ˜ Ù·˜ ·Î¿Óı·˜ Î·È Ù·˜ ÙÚÈ‚fiÏÔ˘˜ ÙˆÓ...» ™Â ˘ÛÙÂÚfiÁÚ·ÊÔ, ÛÙËÓ ›‰È· ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘, Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ÚÔÛı¤ÙÂÈ:

25. Ÿˆ˜ ¤¯Ô˘Ì ‹‰Ë ÛËÌÂÈÒÛÂÈ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔÓ §ÂˆÓ›‰· ∫·Ú·‚Ô΢Úfi, ∞! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÙÔ 1896, ·‰ÂÏÊfi ÙÔ˘ ÓÔÌÔÌ·ıÔ‡˜ ªÈÏÙÈ¿‰Ë ∫·Ú·‚Ô΢ÚÔ‡.

– 143 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

«¢È·Ù› Ù¿¯· Ó· Ì›ÓË Ë ‰È¿ıÂÛË Ù˘ Ù‡¯Ë˜ ÙfiÛˆÓ ¯ÈÏÈ¿‰ˆÓ „˘¯ÒÓ ÂȘ ÂÛ¿˜ ÙÔ˘˜ ÂÓ Ùˆ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›ˆ ¤ÓÙ ‰¤Î·, Î·È Ó· ÌËÓ ·ÔÊ·Óı‹ ·’ ¢ı›·˜ Ô ΔfiÔ˜ fiÏÔ˜ ÂÚ› Ù˘ Ù‡¯Ë˜ ÙÔ˘, ·ÊÔ‡ ‰È·ÊˆÙÈÛı‹ ÂÈۋ̈˜ ηÏÒ˜ Î·È ÙÂÏ›ˆ˜; ¢È·Ù› Ó· ÎËÚ‡ÙÙÔ˘Ó ÔÏ›ÁÔÈ ·¯Ú›ÔÈ fiÙÈ Ù¿¯· ËÌ›˜ Â‰Ò Î·ÙÂÊ¿ÁÔÌÂÓ ÙËÓ ÂÚÈÔ˘Û›·Ó Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙÔ˜, ÂÓÒ Û·˜ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfiÓ ÂÈۋ̈˜ Î·È ·˘ıÂÓÙÈÎÒ˜, fiÙÈ ÂÁÒ Â› ‰Âη¤Í ‹‰Ë Ì‹Ó·˜ Î·È ÙÔÓ Â·˘ÙfiÓ ÌÔ˘ ÂÓÙ·‡ı· Î·È ÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·Ó ÌÔ˘ ÂÓ ÙË ·ÙÚ›‰È ‰ÈÂÙ‹ÚËÛ· ηıÔÏÔÎÏËÚ›·Ó ÂÍ È‰›ˆÓ ÌÔ˘; ¢È·Ù› ‰ÂÓ ·Ó·ÁÈÓÒÛÎÂÙ ÂȘ fiÏÔÓ ÙÔÓ Ï·fiÓ ÙÔ˘˜ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌÔ‡˜, Ô˘˜ ¤ÛÙÂÈÏ·; ¢È·Ù› ‰ÂÓ ‰È·ÊˆÙ›˙ÂÙ ÂÚ› ¿ÓÙˆÓ ÂÓ Á¤ÓÂÈ Î·È ÙˆÓ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÙˆÓ Î·ı’ ËÌ¿˜ ÙÔÓ ÙfiÔÓ fiÏÔÓ; ∂¿Ó ÙÔ‡ÙÔ ÂÁ›ÓÂÙÔ ÚÔ Î·ÈÚÔ‡ ‰ÂÓ ı· Â‹Ú¯ÂÙÔ ÙÔ ÊÔ‚ÂÚfiÓ ¯¿Ô˜, ÂÍ Ô˘ ÂÁÂÓÓ‹ıË ÙÔ ÙÂÚ·Ù҉˜ Á¤ÓÓËÌ· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Ù·‡Ù˘.» £· οÓÔ˘ÌÂ Î·È Â‰Ò Î¿ÔȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ.

O ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜, Ì ÙË ÛÎÏËÚ‹ ÁÏÒÛÛ· Î·È ÙÔ˘˜ ÔÍ›˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ·‰ÈΛ ÈÛÙ‡ԢÌ ٷ ¿ÁÓˆÛÙ· Û ̷˜ ÚfiÛˆ· Ô˘ ˘ÔÓÔ› ȉȷ›ÙÂÚ· ÙÔÓ §ÂˆÓ›‰· ∫·Ú·‚Ô΢Úfi -ÁÈ·Ù› Û’ ·˘ÙfiÓ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È-, Ô˘ ›¯Â ‰È·ÙÂϤÛÂÈ Ì ÙËÓ „‹ÊÔ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ∞! ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ·˜ ‰‡Ô ¯ÚfiÓÈ· ÓˆÚ›ÙÂÚ·.

OÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌÔ› ÙÔ˘ Â›Ó·È ˘ÂÚ‚ÔÏÈÎÔ› ‰ÈfiÙÈ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ıˆÚԇ̠ÂÓÙÂÏÒ˜ ·Ú¿ÏÔÁ˜ ÙȘ ÂÈÎÚ›ÛÂȘ ÙˆÓ ·ÓÙÈ¿ÏˆÓ ÙÔ˘ fiÙ·Ó Â› ÂÓ¿ÌÈÛ˘ ÂÚ›Ô˘ ¯ÚfiÓÔ Ô ›‰ÈÔ˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ô πÔÎÚ¿Ù˘ Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˜ ‰È·‚‚·ÈÒÓÔ˘Ó Î·Ù’ Â·Ó¿ÏË„Ë ÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· fiÙÈ Ë Ï‡ÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ Â›Ó·È ı¤Ì· ÔÏ›ÁˆÓ ËÌÂÚÒÓ, ÁÈ· Ó· ‰È·„‡‰ÔÓÙ·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÔÈ ÚԂϤ„ÂȘ ÙÔ˘˜. ∂›Ó·È ÏÔÁÈÎfi Â›Û˘, Û οÔÈÔ ‚·ıÌfi, Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÂÈÎÚ›ÛÂȘ ÛÙÔ ÓËÛ›, fiÙ·Ó ÁÈ· ÙÔ Â›Ì·¯Ô ˙‹ÙËÌ· ¤¯ÂÈ ‹‰Ë ‰È·ÙÂı› ÙÔ ¤Ó· ¤ÌÙÔ ÂÚ›Ô˘ ÙÔ˘ ÂÙ‹ÛÈÔ˘ ÚÔ¸ÔÏÔÁÈÛÌÔ‡ Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙ·˜, ¯ˆÚ›˜ Ô Ï·fi˜ Ó· ‚ϤÂÈ Î·È ÙÔ ·Ó¿ÏÔÁÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. ∫·È fiÏ· Ù· ·Ú·¿Óˆ οو ·fi ÙȘ ‰‡ÛÎÔϘ ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜, Ì ¿‰ÂÈÔ ÙÔ ÎÔÈÓÔÙÈÎfi Ù·Ì›Ô, Î·È Û ¤Ó· Îϛ̷ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ·Ó·ÛٿوÛ˘ Î·È ·ÔÁÔ‹Ù¢Û˘. ∞ÏÏ¿ Î·È Ë ÎÚÈÙÈ΋ Ô˘ ·ÛΛ Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ÚÔ˜ ÙÔ ¡ÈÎfiÏ·Ô ∫·Ï·‚Úfi ·‰ÈΛ ÙÔ Ó¤Ô ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ∫·È ÙÔ‡ÙÔ ‰ÈfiÙÈ,

– 144 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ Â›ÛËÌ· Ù· ηı‹ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘, ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ºÂ‚ÚÔ˘·Ú›Ô˘ 1899, Ô ¡ÈÎfiÏ·Ô˜ ∫·Ï·‚Úfi˜ ›¯Â Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ Ù· ‰‡ÛÎÔÏ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÂΛӢ, ÂÚÈfi‰Ô˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ‰ÔÎÈÌ·Û›·˜ ÁÈ· ÙÔÓ ΔfiÔ. ∂ΛÓÔ Ô˘ ı· ’ÚÂ ӷ ·ÔÊ¢¯ı› ‹Ù·Ó Ë ÂÚÂÙ·›Úˆ fi͢ÓÛË ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ. °È’ ·˘Ùfi ¿ÏψÛÙ ¿ÊËÛ ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ηٷÍȈ̤ÓÔ˘ ™¯ÔÏ¿Ú¯Ë ÁÈ· Ó· ·Û¯ÔÏËı› Ì ٷ ÎÔÈÓ¿. ŒÎÚÈÓ·Ó ˆ˜ ‹Ù·Ó Ô ÈÔ Î·Ù¿ÏÏËÏÔ˜ Ô˘, Ì ÙÔ Î‡ÚÔ˜ Î·È ÙË ÛˆÊÚÔÛ‡ÓË ÙÔ˘, ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔÓ ΔfiÔ ÙËÓ ÎÚ›ÛÈÌË ÂΛÓË ÂÚ›Ô‰Ô. ∫·È Ë ı¤ÛË ‚¤‚·È· ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ ‰ÂÓ Â›Ó·È Î·Ï‡ÙÂÚË. ∫¿Ùˆ ·fi ÙÔ ‚¿ÚÔ˜ Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ¢ı‡Ó˘ Ô˘ ¤¯ÂÈ ·Ó·Ï¿‚ÂÈ, ·ÁˆÓ›˙ÂÙ·È Ì ÙÔÓ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ Ó· ʤÚÂÈ Û ¤Ú·˜ ÌÈ· ȉȷ›ÙÂÚ· ‰‡ÛÎÔÏË ·ÔÛÙÔÏ‹. Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Â›Ó·È ˘Ô¯Úˆ̤ÓÔ˜ Ó· ·ÔÏÔÁÂ›Ù·È ÁÈ· ÙȘ Û˘Ó¯›˜ ·Ó·‚ÔϤ˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ Ï·fi Ô˘ ÙÔ˘ ÂÌÈÛÙ‡ıËΠ·˘Ù‹ ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ Î·È Ô˘ ·ÁˆÓÈÔ‡Û ÁÈ· ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. ΔÔ ÈÔ ÂÒ‰˘ÓÔ fï˜ ÁÈ’ ·˘ÙfiÓ ‹Ù·Ó ÔÈ Î·ÙËÁÔڛ˜ ÙˆÓ ÂÈÎÚÈÙÒÓ ÙÔ˘.

O ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÈÛÙ‡ÂÈ ˆÛÙfiÛÔ fiÙÈ ÂÈ‚¿ÏÏÂÙ·È Ë ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË. ∂Λ Ô˘ ¤Êı·Û·Ó Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·, Ë ·ÚÔ˘Û›· ÂÓfi˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘ –«¤ÛÙˆ Î·È Í‡ÏÈÓÔ˘», fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο,– ‹Ù·Ó ··Ú·›ÙËÙË. ∏ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·, ·ÓÙ·ÔÎÚÈÓfiÌÂÓË ÛÙËÓ ¤ÎÎÏËÛË ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ ÁÈ· ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÛÙ‹ÚÈÍË, ı· ÙÔ˘ ÛÙ›ÏÂÈ ÛÙȘ 7 ∞ÚÈÏ›Ô˘ 1899 ›ÎÔÛÈ OıˆÌ·ÓÈΤ˜ ϛژ (2.800 ÁÚfiÛÈ·). ¶Ú¤ÂÈ Ó· ‹Ù·Ó ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ÔÛfi Ô˘ ‰È¤ıÂÛ ÙÔ ÎÔÈÓÔÙÈÎfi Ù·ÌÂ›Ô ÁÈ· ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘, fiˆ˜ ‰Â›¯ÓÂÈ Î·È Ô Û¯ÂÙÈÎfi˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚˆÙÈÎfi˜ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi˜ ÛÙ· μÈ‚Ï›· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜. ŒÙÛÈ ı· ·Ú·Ù›ÓÂÈ ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ¶fiÏË, fiÔ˘, Ì·˙› Ì ÙÔÓ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ, ı· Û˘Ó¯›ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ·ÓÈÎÔ‡ πÚ·‰¤ Ô˘ ı· ηٷÚÁÔ‡Û ÙÔ ΔÔ˘ÚÎÈÎfi ÏÈÌÂӷگ›Ô.

– 145 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– O ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ηٷÁÁ¤ÏÏÂÈ Ì˯·ÓÔÚÚ·Ê›· Û ‚¿ÚÔ˜ ÙÔ˘ πÔÎÚ¿ÙËΔ·˘Ï¿ÚÈÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ȉ›Ô˘.

A

NAME™A ÛÙȘ ÂÈÛÙÔϤ˜ ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ ÂÓÙ‡ˆÛË ÚÔ-

ηÏ› Ì›· ÂÍ ·˘ÙÒÓ Ô˘ ·¢ı‡ÓÂÙ·È ÛÙÔÓ ÙfiÙ ªËÙÚÔÔÏ›ÙË ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ πˆ¿ÓÓË. °Ú·Ì̤ÓË, fiˆ˜ Î·È ÔÈ ¿ÏϘ, ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË, Î·È Ì ËÌÂÚÔÌËÓ›· 12 ª·˝Ô˘ 1899, ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û οÔÈ· Ì˯·ÓÔÚÚ·Ê›·. TËÓ ·Ú·ı¤ÙÔ˘Ì ˆ˜ ¤¯ÂÈ, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ÁÈ· ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ οÔÈ· ‰Èο Ì·˜ Û¯fiÏÈ·... ™Â‚·ÛÌÈÒÙ·ÙÂ, ∏ ·ÚÔ‡Û· ÌÔ˘ ·¢ı‡ÓÂÙ·È Ô˘ ÌfiÓÔÓ ÚÔ˜ ÙËÓ ÀÌÂÙ¤Ú· ™Â‚·ÛÌÈÒÙËÙ· ·ÏÏ¿ Î·È ÚÔ˜ ÙÔÓ ·Á·ËÙfiÓ ¶Úfi‰ÚÔÓ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫‡ÚÈÔÓ ¡ÈÎfiÏ·ÔÓ ∫·Ï·‚ÚfiÓ Î·È ¿·ÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ÏÔÈÔ‡˜ ÂÈÏÈÎÚÈÓ›˜ Ê›ÏÔ˘˜ Ù˘ ·ÙÚ›‰Ô˜, ÔȘ ·Ú·Î·ÏÒ ∞˘Ù‹Ó ·Ó·ÎÔÈÓÒÛË Ù· ÂÓ ·˘Ù‹, ‰È·‚È‚¿˙Ô˘Û· ·˘ÙÔ›˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÌÔ‡˜ ·‰ÂÏÊÈÎÔ‡˜ ·Û·ÛÌÔ‡˜. μ‚·ÈÒ Ù·˜ ÚÔÏ·‚Ô‡Û·˜ ÌÔ˘ Ù˘ 30˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ Î·È Ù˘ 3˘ ÈÛٷ̤ÓÔ˘, ·˜ ¤ÛÙÂÈÏ· ∞˘Ù‹, ÙËÓ ÚÒÙËÓ ‰È· ÙÔ˘ ·Á·ËÙÔ‡ ∫˘Ú›Ô˘ °. ™ÎÔ˘ÌÔ˘Ú‰‹, ÙËÓ ‰Â ‰Â˘Ù¤Ú·Ó ·’ ¢ı›·˜, ˆÓ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛÈÓ ·Ú·Ï·‚‹˜ ·Ó·Ì¤Óˆ ·Ó˘ÔÌfiÓˆ˜. ∂‚Ú¿‰˘Ó· ÔÏ›ÁÔÓ ¤ÎÙÔÙ ӷ ÁÚ¿„ˆ, ‰ÈfiÙÈ ÂÓ¤ÎÚÈÓ·, fiˆ˜ ·Ó·Ì›ӈ Ó· ÂÍ·ÎÚÈ‚ˆı‹ ÔˆÛ‰‹ÔÙ ÙÔ ÙÈ ¤¯ÂÈ Ó· ηٷÛÙ·Ï¿ÍË ÂÍ’ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù˘ÊÒÓÔ˜. ◊‰Ë ÏÔÈfiÓ ÌÂÙ¿ ÌÂÁ¿Ï˘ ¢¯·ÚÈÛÙ‹Ûˆ˜ ·Ó·ÎÔÈÓÒ ∞˘Ù‹ Ù¿‰Â: O ∫‡ÚÈÔ˜ πÔÎÚ¿Ù˘ ÌÔÈ ·ÓÂÎÔ›ÓˆÛÂÓ, fiÙÈ ÂÍËÎÚ›‚ˆÛÂÓ ÂÍ ·˘ıÂÓÙÈÎÒÓ ËÁÒÓ Ù· Ù˘ ÛÙ˘ÁÂÚ¿˜ ηı’ ËÌÒÓ Î·Ù·ÁÁÂÏ›·˜, ‹ÙȘ ‹ÙÔ, fiÙÈ ‰‹ıÂÓ ËÌ›˜ ÔÈ ‰‡Ô ÂÓÂÚÁÔ‡ÌÂÓ, fiˆ˜ ‰ÈÂÁ›ڈÌÂÓ Ù·˜ Ó‹ÛÔ˘˜ ÂȘ Â·Ó¿ÛÙ·ÛÈÓ, ÂÓÙ·‡ı· ‰’ ÂÓÂÚÁÔ‡ÌÂÓ ·Ú¿ ٷȘ ¶ÚÂۂ›·È˜, fiˆ˜ ÂÓÒÛˆÌÂÓ ·˘Ù¿˜ ›Ù Ì ÙËÓ ∫Ú‹ÙËÓ Â›Ù Ì ÙËÓ ™¿ÌÔÓ Â›ÙÂ Î·È Ì ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ˆ˜ ‰Â ÚÔ˜ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘, fiÙÈ ‰‹ıÂÓ Ô ΔfiÔ˜ Â›Ó·È Â˘¯·ÚÈÛÙË̤ÓÔ˜ Ì ·˘Ùfi Î·È ÌfiÓÔÈ ËÌ›˜ ÂÓÂÚÁÔ‡ÌÂÓ ÚÔ˜ ¿ÚÛÈÓ ·˘ÙÔ‡, Î·È Ù· ·ÚfiÌÔÈ·. ŸÙÈ ‰’ ÂÔ̤ӈ˜ Â¿Ó·ÁΤ˜ ÂÛÙÈÓ, ›Ó· ÂÍ·Ê·ÓÈÛıÒÌÂÓ Î·È ËÌ›˜ Î·È ·È ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·› Ì·˜, ηıfi ÂÈΛӉ˘ÓÔÈ Â¯ıÚÔ› ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜.

– 146 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Δ·‡Ù· ηٿ Ù·˜ ·˘ıÂÓÙÈο˜ ÂÍ·ÎÚÈ‚ÒÛÂȘ ÙÔ˘ ∫˘Ú›Ô˘ πÔÎÚ¿ÙÔ˘˜, fiÛÙȘ Î·È Ù· ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ Î·Ù·ÁÁÂϤˆÓ ¤Ì·ıÂÓ, ·Ó·ÎÔÈÓˆı‹ÛÔÓÙ·È ‰’ ÂÓ Î·ÈÚÒ Ùˆ ‰¤ÔÓÙÈ, ηÈÙÔÈ ÂÚÈÙÙfiÓ ÂÛÙÈ. ∏ ηٷÁÁÂÏ›· ÂÛÙ¿ÏË ÂÓÙ·‡ı· ‰È¿ ÙÔ˘ ¿ÙÚˆÓÔ˜ ·˘ÙÒÓ μ·Ï‹ ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜, ˘Ê’ Ô˘ Î·È ÈÛ¯˘Úfiٷٷ ÂÛ˘ÛÙ‹ıË. ÿÓ· ‰Â ÂÓÓÔ‹ÛËÙ οÏÏÈÔÓ ÙËÓ ¿‚˘ÛÛÔÓ ÙÔ˘ ‰È·‚‹Ì·ÙÔ˜, ·Ó·ÎÔÈÓÒ ˘Ì›Ó, fiÙÈ Ô μ·Ï‹˜ ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜, ıˆÚÒÓ ‚‚·›·Ó ÙËÓ ÂÍfiÓÙˆÛÈÓ ËÌÒÓ, ÙËÓ Î·Ù·ÁÁÂÏ›·Ó Û˘Ófi‰Â˘ÛÂ Î·È Ì ¤ÎıÂÛÈÓ ÚÔ˜ ÙËÓ ∫˘‚¤ÚÓËÛÈÓ ÂÚ› ÙˆÓ Ó‹ÛˆÓ,‰È’ ˘ ÚÔ˜ ÙÔȘ ¿ÏÏÔȘ ÚÔ¤ÙÂÈÓÂÓ, fiˆ˜ Ë ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯Ô˜ ‰ˆ‰ÂοÓËÛÔ˜ ηٷÚÙÈÛı‹ ÂȘ ¯ˆÚÈÛÙ‹Ó ªÔ˘ÙÂÛÛ·ÚÈÊ›·Ó Ì ¤‰Ú·Ó ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔÓ. ∂˘ÓfiËÙÔ˜ Ô ÛÎÔfi˜, fiÙÈ ÙÔ‡ÙÔ˘ ÂÈÙ˘Á¯·ÓÔ̤ÓÔ˘, Ë ÔÏÔÛ¯ÂÚ‹˜ ηٿÚÁËÛȘ ÙˆÓ ÚÔÓÔÌÈÒÓ ·˘ÙÒÓ Î·È ·ÊÔÌÔ›ˆÛȘ ‹ÙÔ ¿ÌÂÛÔ˜ Û˘Ó¤ÂÈ·. ∂˘Ù˘¯Ò˜ Î·È Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜ Ô‡ÙÔ˜ ‰È¿ ÙˆÓ Î·Ù·ÏÏ‹ÏˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ·ÂÛÔ‚‹ıË, ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘, ÂȘ Ô ˘‚ϋıË Ë ¤ÎıÂÛȘ ÙÔ˘ μ·Ï‹, ÂÓ ÙÚ›ÙË Û˘Ó‰ÚÈ¿ÛÂÈ, ·ÔÚÚ›„·ÓÙÔ˜ ÔÏÔÛ¯ÂÚÒ˜ ·¿Û·˜ Ù·˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘ μ·Ï‹. flÛÙÂ, ˆ˜ ‚ϤÂÙÂ, ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ‹ÙÔ Î¿ÏÏÈÛÙ· ‰ÈˆÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔÓ. ∫·È ËÌ›˜ ÚÔÛˆÈÎÒ˜ Î·È Ë ·ÙÚ›˜ ÌÂÙ¿ ÙˆÓ ÏÔÈÒÓ Ó‹ÛˆÓ ‰ÈÂÙڤͷÌÂÓ ÙÔÓ ¤Û¯·ÙÔÓ ÙˆÓ ÎÈÓ‰‡ÓˆÓ, ·ÏÏ¿ ¯¿ÚȘ ÙË ¶ÚÔÓÔ›· ÙÔ˘ ¶·Ó·Á¿ıÔ˘ £ÂÔ‡ Î·È ÙË ·ÎÚÈ‚‹ ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË Ù˘ À„. ∞˘ÙÔÎÚ. ∫˘‚ÂÚÓ‹Ûˆ˜, Ë ·ıˆfiÙ˘ ËÌÒÓ ‰È¤Ï·Ì„Â Î·È ·‰›¯ıË ÙÔ ÁÂÏÔ›ÔÓ ¿Ì· ‰Â ηٷ¯ıfiÓÈÔÓ ÙˆÓ Û˘ÎÔÊ·ÓÙÒÓ ËÌÒÓ, Î·È ·˜ ΛӉ˘ÓÔ˜ Û˘Ó £ÂÒ ·Ú‹ÏıÂÓ ·ÓÂÈÛÙÚÂÙ›, ÌÂı’ fiÛ· Î·È ·Ó, ηٿ ¿Û·Ó Èı·ÓfiÙËÙ·, ıÂÏ‹ÛˆÛÈÓ Ó· ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛˆÛÈÓ ÔÈ ÛÎfiÙÈÔÈ Û˘ÎÔÊ¿ÓÙ·È. ¢ÂÓ ËÌÔÚÒ Ó· Û·˜ ·Ú·ÛÙ‹Ûˆ Ô›·Ó Û˘ÁΛÓËÛÈÓ Î·È Û˘Ì¿ıÂÈ·Ó ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ÙÔ‡ÙÔ ÂΛÓËÛÂ Î·È ÚÔ˜ ÙÔÓ Ë̤ÙÂÚÔÓ ÈÂÚfiÓ ·ÁÒÓ· Î·È ÚÔ˜ Ù· ·Ó·ÍÈÔ·ı‹Û·ÓÙ· ¿ÙÔÌ¿ Ì·˜ ·Ú¿ Ù ÙË ∂ÎÎÏËÛ›· Î·È Ùˆ °¤ÓÂÈ ËÌÒÓ ÂÓÙ·‡ı· Î·È ·Ú’ ¿·ÛÈ ÙÔȘ ÂÓÙ·‡ı· ·ÚÌÔ‰›ÔȘ ˘„ËÏÔ›˜ ·ÎÏÔȘ, Ìˉ¤ Ô›·È ÂÓ¤ÚÁÂÈ·È Î·Ù‚ϋıËÛ·Ó ÚÔ˜ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛÈÓ ÙÔ˘ ∫˘Ú›Ô˘ πÔÎÚ¿ÙÔ˘˜, Ô‡Ù fiÛÔÓ ·Ó‡„ˆÛÂÓ ÂÓÙ·‡ı· ÙÔ ¿ÙÔÌÔÓ ·˘ÙÔ‡, ÙÔ‡ÙÔ ÌfiÓÔÓ Û·˜ ϤÁˆ fiÙÈ Û‹ÌÂÚÔÓ Â› ÙË ÂÂÙ›ˆ ÂÔÚÙ‹˜ Ù˘ μ·ÛÈÏ›ÛÛ˘ μÈÎÙˆÚ›·˜ Ë ∞ÁÁÏÈ΋ ¶ÚÂۂ›· ‰›‰ÂÈ ÂÓ Ùˆ ÌÂÁ¿Úˆ Ù˘ Â›ÛËÌÔÓ Á‡̷ ÂȘ Ù ÙÔ ÂÓÙ·‡ı· ‰Èψ̷ÙÈÎfiÓ ÛÒÌ· Î·È ÙÔ˘˜ ÀÔ˘ÚÁÔ‡˜ Î·È ÌÂÁÈÛÙ¿Ó·˜ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜. §ÔÈfiÓ ÂȘ ÙÔ Á‡̷ ÙÔ‡ÙÔ ÚÔÛÂÎÏ‹ıË ÂÈۋ̈˜ Î·È Ô ∫‡ÚÈÔ˜ πÔÎÚ¿Ù˘, fiÔ˘ Î·È Â˘Ú›ÛÎÂ-

– 147 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ù·È ÙËÓ ÒÚ·Ó Ù·‡ÙËÓ. ∂Ó Á¤ÓÂÈ ‰Â Ôχ ·Ó‡„ˆÛÂÓ ·˘ÙfiÓ ·Ú¿ ¿ÛÈ ÙÔȘ ÂÓÙ·‡ı· À„ËÏÔ›˜ ·ÎÏÔȘ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ›˜ ÙÂ Î·È Â͈ÙÂÚÈÎÔ›˜. ∫·ı’ fiÛÔ ‰’ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÎÔÈÓ‹Ó ˘fiıÂÛÈÓ, ÂÎ ÙˆÓ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂˆÓ ÙÔ‡ÙˆÓ Â‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıË Ì›· ηٿÛÙ·ÛȘ Ï›·Ó ¢ÓÔ˚΋, ÂÍ Ë˜ Î·È Ô˘ Ï›„ÔÌÂÓ ÂˆÊÂÏËı‹Ó·È Î·È ÔÏÏ¿ ÂÏ›˙ÔÌÂÓ ÂÓ Û˘ÓÙfï. ŒÓÂη ÙˆÓ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂˆÓ ÙÔ‡ÙˆÓ Â‰¤ËÛÂÓ, ›Ó· ˘Ô‚¿Ïˆ Ó¤·Ó ·Ó·ÊÔÚ¿Ó Î·È ÙË ∞.À. Ùˆ ª. μÂ˙‡ÚË, ‹ÙȘ Û‹ÌÂÚÔÓ ÌÂÙ·ÊÚ¿˙ÂÙ·È ΔÔ˘ÚÎÈÛÙ› ˘fi ÙÔ˘ ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙÔ‡ Î·È ‰ÈÂÚÌËÓ¤ˆ˜ ËÌÒÓ, ·‡ÚÈÔÓ ‰Â Û˘Ó £ÂÒ ÌÂÙ·‚‹ÛÔÌ·È ÌÂÙ’ ·˘ÙÔ‡ ·Ú¿ ÙË ∞˘ÙÔ‡ À„ËÏfiÙËÙÈ fiˆ˜ ÂȉÒÛˆ ·˘Ù‹Ó ∞˘Ù‹ ·˘ÙÔÚÔÛÒˆ˜. ¢ÂÓ Â›Ó·È ÙÒÚ· ηÈÚfi˜ Ó· Û·˜ ›ˆ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·, ÙÔ‡ÙÔ ÌfiÓÔÓ Û·˜ ϤÁˆ, fiÙÈ ÙÔ ÊÔ‚ÂÚfiÓ ‰È¿‚ËÌ· ÙˆÓ ÛÎÔÙ›ˆÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ ÙÔ˘ Õ‰Ô˘ Ë ¶ÚfiÓÔÈ· ÙÔ˘ ¶·Ó·Á¿ıÔ˘ £ÂÔ‡ ¤ÛÙÚ„ÂÓ Â’ ·Á·ıÒ ‰È¿ ÙËÓ ·ÙÚ›‰· Î·È Ù·˜ ¿ÏÏ·˜ Ó‹ÛÔ˘˜ Î·È ·Ú·Î·ÏÒ ˘Ì¿˜ Î·È ÂÍÔÚΛ˙ˆ Ó· ¤¯ËÙ ı¿ÚÚÔ˜ ·‰È¿ÛÂÈÛÙÔÓ Î·È ÊÚfiÓËÛÈÓ Î·È Ô £Âfi˜ Â›Ó·È ª¤Á·˜, Ë ‰Â ¢ÛÏ·¯Ó›· ÙÔ˘ ªÂÁ·ÏÂÈÔÙ¿ÙÔ˘ Î·È ∫Ú·Ù·ÈÔÙ¿ÙÔ˘ ËÌÒÓ ÕÓ·ÎÙÔ˜ ·ÓÂÍ¿ÓÙÏËÙÔ˜. ÿÛˆ˜ ÂÓÙfi˜ ÔÏ›ÁÔ˘ ¤ÛÙ·È ÙÔ‡ÙÔ ÙÔ Ù¤ÚÌ· ÙˆÓ ‰ÂÈÓÒÓ Ù˘ ¶·ÙÚ›‰Ô˜ ËÌÒÓ. ¶ÂÚ› ‰Â ËÌÒÓ ËÛ˘¯Â›Ù ÙÂÏ›ˆ˜. ∂› ÙÔ‡ÙÔȘ ·Û·˙fiÌÂÓÔ˜ Â˘Ï·‚Ò˜ ÙËÓ ‰ÂÍÈ¿Ó Ù˘ ÀÌ. ™Â‚·ÛÌÈfiÙËÙÔ˜ Î·È ·ԉ¯fiÌÂÓÔ˜ Ù·˜ ·Á›·˜ ∞˘Ù‹˜ ∂˘¯¿˜ Î·È Â˘ÏÔÁ›·˜, ·Ó·Ì¤ÓˆÓ ‰Â ·Ó˘ÔÌfiÓˆ˜ ·¿ÓÙËÛ›Ó Δ˘, ‰È·ÙÂÏÒ Δ˘ ÀÌ. ™Â‚·ÛÌÈfiÙËÙÔ˜ ∂Ó ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂÈ Ù¤ÎÓÔÓ ÂÓ ∫˘Ú›ˆ ÈÛÙfiÓ ΔË 12 ª·˝Ô˘ 1899 Î·È ıÂÚ¿ˆÓ ·ÊÔÛȈ̤ÓÔ˜ ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ∂›Ó·È ÚÔÊ·Ó¤˜ fiÙÈ ›Ûˆ ·fi ÙË Û΢ˆÚ›· Û ‚¿ÚÔ˜ ÙÔ˘ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ Ú¤ÂÈ Ó· ÎÚ‡‚ÔÓÙ·Ó ˘¿ÏÏËÏÔÈ Ù˘ ÙÔ˘ÚÎÈ΋˜ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘, –«ÔÈ ÛÎfiÙÈÔÈ Û˘ÎÔÊ¿ÓÙ·È», fiˆ˜ ÙÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ Ô ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘–, Ô˘ ‹Ù·Ó ‚¤‚·È· Î·È fiÚÁ·Ó· ÙÔ˘ ∞‚‚‰›Ó ¶·Û¿.

O μ·Ï‹˜ ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜, Ì ¤‰Ú· ÙË ƒfi‰Ô, ›¯Â ȉȷ›ÙÂÚÔ Û˘Ìʤ-

– 148 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÚÔÓ Ó· ·ÔÙÚ¤„ÂÈ ÙËÓ Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘. Ÿˆ˜ ¤ÁÚ·ÊÂ Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÂΉÔÛË ÙÔ˘ πÚ·‰¤ ÙÔÓ OÎÙÒ‚ÚË ÙÔ˘ 1898, Ô ÏÈÌÂӿگ˘ ı· ·Ú¤ÌÂÓ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ «‰È¿ Ó· ÂÔÙ‡ÂÈ Ù· ·ËÁÔÚÂ˘Ì¤Ó· ›‰Ë ÙÔ˘ ∞‚‚‰›Ó, ˘Ê’ ¿ Ô‡ÙÔ˜ ÎÚ‡ÙÂÈ Ù· ›‰È· ·˘ÙÔ‡ Ù¤ÏË». ™‡Ìʈӷ ÏÔÈfiÓ Ì ÂÈÛËÁ‹ÛÂȘ Ô˘ ı· ÙÔ˘ ˘Ô‚Ï‹ıËηÓ, ¤ÚÂ Ì οı ÙÚfiÔ Ó· ÂÍÔÓÙÒÛÂÈ ÂΛÓÔ˘˜ Ô˘ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·Ó ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÈÓÓÔ‡ÔÏË ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘. OÈ Û˘¯Ó¤˜ Â·Ê¤˜ Ô˘ ›¯·Ó Ì ÙÔ˘˜ ÂΛ ‰Èψ̿Ù˜ ÔÈ ‰‡Ô ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ Îϛ̷ ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌÔ‡ Ô˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÂΛÓË ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô26, ÏfiÁˆ Ù˘ ∫ÚËÙÈ΋˜ ∂·Ó¿ÛÙ·Û˘ ÙÔ˘ 1897 Î·È Ù˘ ·˘ÙÔÓÔÌ›·˜ Ù˘ ªÂÁ·ÏÔÓ‹ÛÔ˘, ¤‰ˆÛ·Ó ÚfiÛÊÔÚÔ ¤‰·ÊÔ˜ ÛÙÔ μ·Ï‹ ÁÈ· Ó· ÂÈÓÔ‹ÛÂÈ ÙË Ì˯·ÓÔÚÚ·Ê›· ÙÔ˘ Û ‚¿ÚÔ˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ Î·È Ó· ÂÈÙ‡¯ÂÈ ¤ÙÛÈ ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘.

– O ∫¿ÚÔÏÔ˜ ºÏ¤ÁÂÏ Î·È Ô ˘ÔÚfiÍÂÓÔ˜ Ù˘ ƒˆÛÛ›·˜ ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ °·ÏËÓfi˜ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË.

– ¶·Ú¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ ƒÒÛÛÔ˘ ¶ÚÂÛ‚Â˘Ù‹ ÁÈ· ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘.

– OÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ·Ó·ÎÔÈÓÒÓÔ˘Ó ÛÙÔÓ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÙËÓ ·Ó·¯ÒÚËÛË ÙÔ˘ ΔÔ‡ÚÎÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë.

– ∏ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ.

°

IA ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÚ›Ô‰Ô ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯ÈÎÔ‡ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÂӉȷʤÚÔÓ

·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó fiÛ· ηٷÁÚ¿ÊÂÈ Ô ∫¿ÚÔÏÔ˜ ºÏ¤ÁÂÏ ÙÔ 1922, ÛÙ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê¿ ÙÔ˘. °È· ÌÈ· Â›ÛÎÂ„Ë ‰ËÏ·‰‹ ÙÔ˘ ȉ›Ô˘ Î·È ÙÔ˘ Ê›ÏÔ˘ ÙÔ˘ ˘ÔÚÔͤÓÔ˘ Ù˘ ƒˆÛÛ›·˜ ÛÙË ƒfi‰Ô ¢ËÌËÙÚ›Ô˘ °·ÏËÓÔ‡ ÛÙÔ ƒÒÛÛÔ ÚÂÛ‚Â˘Ù‹ πˆ¿ÓÓË ∞ÏÂͤÁ‚ÈÙ˜ ∑ËÓfi‚ÈÂÊ, ηıÒ˜ Î·È ÁÈ· ÙËÓ 26. μÏ. Û¯ÂÙÈÎfi ·fiÛ·ÛÌ· Ù˘ Û˘ÓÔÌÈÏ›·˜ Ô˘ ›¯Â Ô ™Ù. ΔËÏÈ·Îfi˜ Ì ÙÔÓ ¶ÚÂÛ‚Â˘Ù‹ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ ¡ÈÎfiÏ·Ô ª·˘ÚÔÎÔÚ‰¿ÙÔ.

– 149 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

·Ú¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ‰Ôı› ¤Ó· Ù¤ÏÔ˜ ÛÙÔ Â›Ì·¯Ô ˙‹ÙËÌ·. ∞˜ ‰Ô‡Ì ÙÈ ·ÊËÁ›ٷÈ, Ì ÙÔ ÁÏ·Ê˘Úfi ÙÔ˘ ¿ÓÙÔÙ ‡ÊÔ˜, Ô ÛÔ˘‰·›Ô˜ ·˘Ùfi˜ ∞ÓıÚˆÈÛÙ‹˜, Ô˘ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÙfiÙ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË fiÔ˘ ¤‰ÈÓ ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ¢ÁÂÓÈÎfi ·ÁÒÓ· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙˆÓ ÛηʿӉڈÓ. «...∫·È ÙÈ ·¤ÁÈÓÂÓ ÂÓ Ùˆ ÌÂٷ͇ ÙÔ ÏÈÌÂÓ·Ú¯ÈÎfiÓ ˙‹ÙËÌ· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘; ◊Ó ÛÙ¿ÛÈÌÔÓ Î·È ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔÓ ¤ÙÔ˜. ΔfiÙ ÂıÂÒÚËÛ· Â›Î·ÈÚÔÓ Ó· ÁÚ¿„ˆ ÂȘ ÙÔÓ ÂÓ ƒfi‰ˆ ˘ÔÚfiÍÂÓÔÓ Ù˘ ƒˆÛÛ›·˜, ÚÔÙÚ¤ˆÓ ·˘ÙfiÓ Ó· ¤ÏıË ÂȘ μ·ÛÈÏÂ‡Ô˘Û·Ó. ªÂ fiÏÔÓ ‰Â ÙÔ Á‹Ú·˜ ÙÔ˘ Î·È ·ÛıÂÓ‹˜ ÂÍ ÂÓÙÂÚÔ΋Ï˘ ‹ÏıÂÓ. ™˘ÓÂʈӋ۷ÌÂÓ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ·Ûı‹ ÚÒÙÔ˜ ·˘Ùfi˜ ÂȘ ÙÔÓ ¶ÚÂÛ‚Â˘Ù‹Ó, ÂÁÒ ‰Â Ó· Ì›ӈ ÂÓ Âʉڛ·, Ó· ÂȉÒÛË ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfiÓ ˘fiÌÓËÌ¿ ÙÔ˘ Î·È Ó· ÙÔ ˘ÔÛÙËÚ›ÍË ‰È¿ ˙ÒÛ˘. O ¶ÚÂÛ‚Â˘Ù‹˜ ‰¤¯ıË ÙÔÓ ˘ÔÚfiÍÂÓÔÓ Ï›·Ó ¢ÌÂÓÒ˜ Î·È ˘ÂÛ¯¤ıË fiÙÈ ı· ÌÂÏÂÙ‹ÛË ÙËÓ ˘fiıÂÛÈÓ, ¿ÁÓˆÛÙÔÓ ÂȘ ·˘ÙfiÓ Ì¤¯ÚȘ ÒÚ·˜27, Î·È ı· Ú¿ÍË Ù· ‰¤ÔÓÙ·. ◊ÌËÓ Î·ÙÂÓıÔ˘ÛÈ·Ṳ̂ÓÔ˜ ÂÎ Ù˘ ˘Ô‰Ô¯‹˜ Ù·‡Ù˘, ‰ÈfiÙÈ ÂÁÓÒÚÈ˙ÔÓ, fiÙÈ Ô ¶ÚÂÛ‚Â˘Ù‹˜ ‹ıÂÏ ηٷ‚¿ÏË ¿Û·Ó ÚÔÛ¿ıÂÈ·Ó, ›Ó· ÎÂÚ‰›ÛË ÙËÓ ˘fiıÂÛÈÓ, ·Ê’ Ô˘ ÙÔ˘ ›¯Â ‰È·Ê‡ÁÂÈ Ô ıËÛ·˘Úfi˜ Ù˘ Ó·˘·Ú¯›‰Ô˜28, fiÂÚ Ùˆ ËÓ Ôχ ‰˘Û¿ÚÂÛÙÔÓ. ∞Ó¤ÊÂÚÂÓ ÙËÓ ˘fiıÂÛÈÓ ÂȘ ÙÔ Â› ÙˆÓ ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ ÀÔ˘ÚÁ›ÔÓ ÂÓ ¶ÂÙÚÔ˘ÔÏÂÈ Î·È ÂȘ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ∞˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· Ù˘ ƒˆÛÛ›·˜ Î·È ÂÓÙfi˜ ÂÏ·¯›ÛÙÔ˘ ¯ÚÔÓÈÎÔ‡ ‰È·ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÂχıË ÊÈÏÈÎÒ˜ ÌÂٷ͇ ƒˆÛÛ›·˜ Î·È ΔÔ˘ÚΛ·˜ ÙÔ ‰‡ÛÎÔÏÔÓ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ‡ÙÔ ˘¤Ú ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ Î·È Û˘ÓÂÒ˜ ˘¤Ú ÙˆÓ ÏÔÈÒÓ ÚÔÓÔÌÈÔ‡¯ˆÓ ÓËÛȈÙÒÓ. O ΔÔ‡ÚÎÔ˜ ‰Â ÏÈÌÂӿگ˘, Êfi‚ËÙÚÔÓ Î·È ·ÂÈÏ‹ ηٿ ÙˆÓ ‰˘ÛÙ˘¯ÒÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ, ·ÓÂχıË ÂȘ ηÓfiÓ, ÂÍËÙÌ›ÛıË.

27. O ƒÒÛÛÔ˜ ¶ÚÂÛ‚Â˘Ù‹˜ ı· ·¤Ê˘Á ÂӉ¯Ô̤ӈ˜, ÏfiÁˆ ‰Èψ̷ÙÈÎÔ‡ ·ÔÚÚ‹ÙÔ˘, Ó· ÎÔÈÓÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙȘ ˆ˜ ÙfiÙ Â·Ê¤˜ ÙÔ˘ Ì ÙÔÓ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ Î·È ÙÔÓ ™ÙÂÊ. ΔËÏÈ·Îfi.

28. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔ Ó·˘¿ÁÈÔ Ù˘ Ó·˘·Ú¯›‰·˜ ÙÔ˘ ƒˆÛÛÈÎÔ‡ ™ÙfiÏÔ˘ Ô˘ ‚˘ı›ÛÙËΠÛÙË ÓÈÎËÊfiÚ· ÁÈ· ÙÔ ƒˆÛÛÈÎfi Ó·˘ÙÈÎfi Ó·˘Ì·¯›· ÙÔ˘ ΔÛÂṲ̂ ÙÔ 1878. ( μÏ. ∫˘ÚÈ¿ÎÔ˘ ÷Ù˙ˉ¿ÎË: «∏ Ó·˘Ì·¯›· ÙÔ˘ ΔÛÂṲ̂ Î·È Ô ıËÛ·˘Úfi˜ Ù˘ ƒˆÛÛÈ΋˜ ¡·˘·Ú¯›‰·˜». ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο, ΔÔÌ. £ã. 1990, ÛÂÏ. 72-84).

– 150 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

O ÀÔÚfiÍÂÓÔ˜ ‰Â Ù˘ ƒˆÛÛ›·˜ Î·È ÂÁÒ, Ì·ıfiÓÙ˜ ÙÔ ·›ÛÈÔÓ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ÙÔ˘ ¶Ú¤Û‚ˆ˜ Î·È Â˘¯·ÚÈÛÙ‹Û·˜ ·˘ÙfiÓ ÂÓı¤Ú̈˜, ·Ó¯ˆÚ‹Û·ÌÂÓ, Ô ÌÂÓ ˘ÔÚfiÍÂÓÔ˜ ÂȘ ƒfi‰ÔÓ, ÂÁÒ ‰Â ÂȘ ∫Ú‹ÙËÓ, ›Ó· ÂÍ·ÈÙ‹ÛÔÌ·È ÙÔÓ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ™¿ÌÔÓ ‰Â‡ÙÂÚÔÓ ÛˆÙ‹ÚÈÔÓ ¡fiÌÔÓ Ù˘ ηٷÚÁ‹Ûˆ˜ ÙˆÓ ÔÏÂıÚ›ˆÓ ÛηʿӉڈÓ. ø˜ ÚÔ˜ ÙËÓ Ï‡ÛÈÓ ‰Â ÙÔ˘ §ÈÌÂÓ·Ú¯ÈÎÔ‡ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ÌÂı· ‰ÂÛÌÂ˘Ì¤ÓÔÈ ˘fi ÙÔ˘ Ì˘ÛÙÈÎÔ‡ Ù˘ ˘ËÚÂÛ›·˜... Ÿˆ˜ Î·È Ó· ’¯Ô˘Ó Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·, fiÔÈÔ Î·È ·Ó ‹Ù·Ó ÙÂÏÈο ÙÔ ‰Èψ̷ÙÈÎfi ·Ú·Û΋ÓÈÔ, Ô Ó¤Ô˜ ∞˘ÙÔÎÙ·ÙÔÚÈÎfi˜ πÚ·‰¤˜ Ô˘ ÚÔ¤‚ÏÂ ÙËÓ ÔÚÈÛÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÙË ÊÔÚ¿ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ı· ÂΉÔı›, ·’ fiÙÈ Ê·›ÓÂÙ·È, ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ ı¤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ 1899. ŸÙ·Ó ÙÔ ¯·ÚÔÔÈfi Ì‹Ó˘Ì· Êı¿ÛÂÈ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Ô ΔÔ‡ÚÎÔ˜ ÏÈÌÂӿگ˘ ÃÔ˘ÛÓ‹ ∂ÊʤӉ˘, ·Ú¿ ÙȘ ÚÒÙ˜ ÁÂÏԛ˜ ·ÓÙȉڿÛÂȘ ÙÔ˘, fiˆ˜ ÏËÚÔÊÔÚԇ̷ÛÙ ·fi ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡, ÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù¿ ÙÔ˘ ÁÈ· Ó· ÂÁηٷÏ›„ÂÈ ÙÔ ÓËÛ›. °È· ÙËÓ ·ÎÚÈ‚‹ ËÌÂÚÔÌËÓ›· Ù˘ ·Ó·¯ÒÚËÛ˘ ÙÔ˘ Ì·˜ ÏËÚÔÊÔÚ› ¤Ó· ÏÈÙfi ÙËÏÂÁÚ¿ÊËÌ· ÙˆÓ ¢ËÌÔÁÂÚfiÓÙˆÓ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ∞Ú. 85

¶ÚÔ˜ ÙÔÓ ·ÍÈfiÙÈÌÔÓ Î. ™Ù¤Ê. ΔËÏÈ·ÎfiÓ ∂Ș ∫ˆÓ/ÔÏÈÓ

«∞ÍÈfiÙÈÌ Î. ™Ù¤Ê·ÓÂ, ∞Ṳ̂ӈ˜ ÎÔÌÈÛ¿ÌÂÓÔÈ ÙËÓ ·fi 6˘ ÙÚ¤¯ÔÓÙÔ˜ ÂÈÛÙÔÏ‹Ó Û·˜ ·Ó·ÎÔÈÓÔ‡ÌÂÓ ˘Ì›Ó fiÙÈ Ô ÂÓÙ·‡ı· §ÈÌÂӿگ˘ ¯ı˜ ÙÔ ÂÛ¤Ú·˜, ·Ú·Ï·‚ÒÓ ÌÂÙ’ ·˘ÙÔ‡ Î·È Ù· ‚È‚Ï›· Ù˘ ˘ËÚÂÛ›·˜ ÙÔ˘, ·Ó¯ÒÚËÛÂÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·ÎÒ˜ ÂÎ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ Ì·˜...» ∂Ó ∫·Ï‡ÌÓˆ ÙË 12 πÔ˘Ï›Ô˘ 1899 OÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ [¡ÈÎfiÏ·Ô˜ ¡ÔÌ. ∫·Ï·‚Úfi˜] [°ÚËÁfiÚÈÔ˜ £. ∏ÏÈ¿‰Ë˜]

– 151 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

§›Á˜ ̤Ú˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ı· ÁÚ¿„ÂÈ ÛÙÔÓ ∞ã. ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÙËÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÈÛÙÔÏ‹. ∂›Ó·È Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ÛÙË ‰È¿ıÂÛ‹ Ì·˜29. ∞fi ÙËÓ ·ÏÏËÏÔÁÚ·Ê›· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜, fiˆ˜ ÚԷӷʤڷÌÂ, ‰ÂÓ ÂÓÙÔ›Û·Ì ٛÔÙ Ô˘ Ó· Ì·˜ ‰›ÓÂÈ ÙÔ Îϛ̷ ÂÎÂ›ÓˆÓ ÙˆÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ ËÌÂÚÒÓ. ∞Á·ËÙ¤ ÌÔÈ ¡ÈÎfiÏ·Â ∫·Ï·‚Ú¤,

∂Ó ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂÈ ÙË 20Ë πÔ˘Ï›Ô˘ 1899 ∂Ș ∫¿Ï˘ÌÓÔÓ

¶ÚÔ ·ÓÙfi˜ ¿ÏÏÔ˘ Û ·Ú·Î·ÏÒ ıÂÚÌÒ˜ Ó· ÌË Ï¿‚˘ ηıfiÏÔ˘ ˘’ fi„ÈÓ ÛÔ˘ Ô˘‰¤ ÙÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔÓ ÂÎ ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ Ì ÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ Áڿʈ ÙËÓ ¤ÁÎÏÂÈÛÙÔÓ Â›ÛËÌfiÓ ÌÔ˘ ÚÔ˜ ÙËÓ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·Ó, fiˆ˜ Î·È ÂÁÒ Ô˘‰·ÌÒ˜ ¤Ï·‚ÔÓ ˘’ fi„ÈÓ ÌÔ˘ ˆ˜ ÚÔ˜ Û ÙËÓ ÚÔ˜ ‹Ó ··ÓÙ¿ Â›ÛËÌÔÓ ·˘Ù‹˜, ηÏÒ˜ ÂÓÓÔÒÓ fiÙÈ Î·È ·‡ÙË ·ÔÙ›ÓÂÙ·È ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ˘·ÁÔÚ‡۷ÓÙ·˜ ÂΛÓËÓ. ∏ ÌfiÓË ·Ú·‰ÚÔÌ‹ Ë È‰È΋ ÛÔ˘, ›ӷÈ, fiÙÈ ·Ú¤ÏÂȄ˜ Ó· ÁÚ¿„˘ ÌfiÓÔ˜ ÛÔ˘ ÂÈۋ̈˜, ˆ˜ Úfi‰ÚÔ˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜, Â¿Ó ‰’ ‹ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ, Î·È Ì ÙÈÓ·˜ ÂÎ ÙˆÓ ËÌÂÙ¤ÚˆÓ30 Û˘Ì‚Ô‡ÏˆÓ Î·È ÚÔÎÚ›ÙˆÓ ¤Ó· ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ¯·ÈÚÂÙÈÛÌfiÓ ÚÔ˜ ÙÔÓ ∫‡ÚÈÔÓ πÔÎÚ¿ÙË, ‰ÈfiÙÈ ‰ÂÓ ÈÛÙ‡ˆ Ó· Û·˜ Ï·Óı¿ÓË fiÛÔÓ ·ÚÂ¤˜ Î·È fiÛÔÓ ·ÂÏÈÛÙÈÎfiÓ Â›Ó·È ‰È’ ¤Ó· ΔfiÔÓ, Ó· ÌË ·ÍÈÒÛË Ô˘‰¤ ÂÓfi˜ Î·Ó ¯·ÈÚÂÙÈÛÌÔ‡, ·Ó ÌË ÂÓfi˜ «Â˘¯·ÚÈÛÙÒ», ¤Ó· ¿ÓıÚˆÔÓ, ÂȘ Ô˘ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ ·˘ÙÔı˘Û›·Ó Î·È ÙÔ ·›ÛıËÌ· ÙÔ ·ÙÚȈÙÈÎfiÓ ÔÊ›ÏÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ £ÂfiÓ ÂÓ ÙÔÈÔ‡ÙÔÓ Ì¤Á· ηÏfiÓ Ù˘ Ù ËÌÂÙ¤Ú·˜ ·ÙÚ›‰Ô˜ Î·È ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ·‰ÂÏÊÒÓ Ó‹ÛˆÓ Î·È ÂȘ ÙÔÈÔ‡ÙÔ˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÙ·ÙÔ˜ ıÚ›·Ì‚Ô˜ ·˘ÙÒÓ, ÂȘ ¿ÓıÚˆÔÓ Ï¤Áˆ, fiÛÙȘ ›Û· ›Û· ·fi ÙÔ‡‰Â 29. ∫Ï›ÓÔÓÙ·˜ Ì ÙȘ ÂÈÛÙÔϤ˜ ÙÔ˘ ™Ù. ΔËÏÈ·ÎÔ‡ ı· ‹ıÂÏ· Ó· ¢¯·ÚÈÛÙ‹Ûˆ ÙÔ Ê›ÏÔ Î. ¡ÈÎfiÏ· ∞ÓÙ. ∑ÂÚ‚fi, Ù. ÚÔ˚ÛÙ¿ÌÂÓÔ ÙÔ˘ °Ú·Ê›Ԣ ¶ÔÏÂÔ‰ÔÌ›·˜, Ô˘ ÌÔ˘ ÂÌÈÛÙ‡ıËΠÚÈÓ ·fi ¯ÚfiÓÈ· ʈÙÔÓÙ›ÁÚ·Ê¿ ÙÔ˘˜. Èڛ˜ ÙȘ ÂÈÛÙÔϤ˜ ·˘Ù¤˜ Ë ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ‰È·Ú·ÁÌ·Ù¢fiÌ·ÛÙ ı· ‹Ù·Ó ÂÏÏÈ‹˜.

30. ∞Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔ˜ ÛÙÔ˘˜ «Ë̤ÙÂÚÔ˘˜ Û˘Ì‚Ô‡ÏÔ˘˜ Î·È ÚÔÎÚ›ÙÔ˘˜», ÙÔ˘˜ ÊÈÏÈο ‰ËÏ·‰‹ ÚÔÛΛÌÂÓÔ˘˜ Î·È ÚÔ˜ ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ ™ÙÂÊ. ΔËÏ·Îfi, ˘Ô‰ËÏÒÓÂÈ ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÛÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ Î·È ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘, ·Ú¿ ÙËÓ ·›ÛÈ· ¤Î‚·ÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜, ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û·Ó Ó· ‰È¿ÎÂÈÓÙ·È ·ÚÓËÙÈο ·¤Ó·ÓÙ› ÙÔ˘.

– 152 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Î·È ÂÊÂÍ‹˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Î·È ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙËÓ Âȉ›ˆÍÈÓ ÙˆÓ ÌÂÈ˙fiÓˆÓ, η›ÙÔÈ ÛÙÂÚÂ›Ù·È Î·È ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÂÍfi‰ˆÓ Ù˘ ÎÈÓ‹Ûˆ˜ ·˘ÙÔ‡, Î·È fiÛÔÓ ÛÎÏËÚfiÓ Â›Ó·È ‰È’ ¤Ó· ÙÔÈÔ‡ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔÓ Ì›· ÙÔÈ·‡ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÂÓfi˜ ΔfiÔ˘, ‰È’ fiÓ ÙÔÛ·‡Ù· ¤Ú·Í ÙÔÛ·‡Ù· ηÙÒÚıˆÛÂ Î·È ÙÔÛ·‡Ù· ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó· ÂÓÂÚÁ‹ Î·È ÙÔÛ·‡Ù· ˘¤ÛÙË Î·È ˘Ê›ÛٷٷÈ. ∂˘Ù˘¯Ò˜ ‰Â οÙÈ Â͈ÎÔÓfiÌÈÛÂÓ Ë ÚÔ˜ Â̤ ȉȷÈÙ¤Ú· ÛÔ˘ ÂÓ Ë Î¿ÙÈ ¤ÁÚ·„˜ Î·È ÂÚ› ÙÔ‡ÙÔ˘. ™Â ¢¯·ÚÈÛÙÒ, ·Á·ËÙ¤, ‰È· Ù·˜ ÏÂÙÔÌÂÚ›·˜, ·˜ ÌÔÈ ·Ú¤¯ÂȘ ÂÚ› Ù˘ ÂÈÙÔ›Ô˘ ÂÎÙÂϤÛˆ˜ ÙÔ˘ À„ËÏÔ‡ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔ‡ πÚ·‰Â Î·È ÙˆÓ ÁÂÏÔ›ˆÓ ÂÚÈËÁ‹ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ÎÏÂÈÓÔ‡ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ô˘ Î·È ÂÏÈÁÌÒÓ ·˘ÙÔ‡ ÙÂ Î·È ÙˆÓ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÒÓ ÙÔ˘. ∂›Û˘ ‰Â Û ¢¯·ÚÈÛÙÒ ·fi ηډ›·˜ ‰È· Ù· ıÂÚÌ¿ ÛÔ˘ ÚÔ˜ Â̤ Û˘Á¯·ÚËÙ‹ÚÈ·, ·Ó Î·È Â›Ó·È fiψ˜ ·Ó¿ÚÌÔÛÙ· ÂȘ Â̤ ·ÏÒ˜ ÂÎÏËÚÒÛ·ÓÙ· ÂÓ ÙË Â˘ÙÂÏ› ÌÔ˘ ‰˘Ó¿ÌÂÈ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔÓ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙËÓ ÊÈÏÙ¿ÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÔÊÂÈÏÔ̤ÓÔ˘ ηı‹ÎÔÓÙÔ˜ ÌÔ˘, ‰È’ fiÂÚ ‚‚·›ˆ˜ Ô˘‰ÂÌ›·Ó ··›ÙËÛÈÓ ‰ÈηÈÔ‡Ì·È Ó· ¤¯ˆ. ∂ΛÓÔ ‰Â fiÂÚ fiÏÔÈ Ì·˜ ÂÍ ›ÛÔ˘ ÔÊ›ÏÔÌÂÓ, Â›Ó·È ÙÔ Ó· ¢¯·ÚÈÛÙ‹ÛˆÌÂÓ ÔÏÔ„‡¯ˆ˜ ÙÔÓ ¶·Ó¿Á·ıÔÓ £ÂfiÓ, fiÛÙȘ ÂÓ ÙË ·›ڈ ∞˘ÙÔ‡ ¢ÛÏ·¯Ó›· ˢ‰fiÎËÛ ӷ ·Ó·¯·ÈÙ›ÛË ÙÔÓ ·ÔÊ·ÛÈṲ̂ÓÔÓ Î·È ÂÈΛÌÂÓÔÓ ‚¤‚·ÈÔÓ ÔÏÔÛ¯ÂÚ‹ fiÏÂıÚÔÓ Ù˘ ‰˘ÛÙ‹ÓÔ˘ ËÌÒÓ ·ÙÚ›‰Ô˜ Î·È ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ·‰ÂÏÊÒÓ Ó‹ÛˆÓ Î·È Ó· ‰È·ÓÔ›ÍË ·˘Ù·›˜ Î·È ·ÚfiÓ Ï›·Ó ¢¯¿ÚÈÛÙÔÓ Î·È Ì¤ÏÏÔÓ, ÙË ·ÓÛıÂÓ‹ ∞˘ÙÔ‡ ·ÚˆÁ‹, ÔÏÏÒ Ì¿ÏÏÔÓ Â‡ÂÏÈ. Œ¯ˆ ÔÏÏ¿ ¢¯¿ÚÈÛÙ· Ó· Û·˜ ›ˆ, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Ù· ÂÌÈÛÙ¢ıÒ ÂȘ ÙÔÓ ¯¿ÚÙËÓ, ϯı‹Û·ÓÙ·È ‰Â, fiÙ·Ó Û˘Ó £ÂÒ Û˘Ó·ÓÙËıÒÌÂÓ ÚÔÛˆÈÎÒ˜. ∂Í È‰ÈˆÙÈÎÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ì·Óı¿ÓÔÌÂÓ fiÙÈ Ù· ÁÓˆÛÙ¿ ÔÓÙ¿ÚÈ· ¿ÓÙ· Ï›ıÔÓ ÎÈÓÔ‡ÛÈÓ fiˆ˜ ‰È·ÛÙÚ¤„ˆÛÈ ·Ú¿ Ùˆ ·ıÒˆ Î·È ·Á·ıÒ Ï·Ò Î·È ÌÂÈÒÛˆÛÈ ÙËÓ ·Í›·Ó ÙÔ˘ ·ÔÎÙËı¤ÓÙÔ˜, ·Ú·Î·ÏÔ‡ÌÂÓ ‰Â fiˆ˜ ÂÓ Ùˆ ÎÔÈÓÒ Û˘ÌʤÚÔÓÙÈ ÙÔ˘ ΔfiÔ˘ Î·È ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ·‰ÂÏÊÒÓ Ó‹ÛˆÓ ·ÔÛÔ‚‹Ù ٷ ÙÔÈ·‡Ù· ÂÈ‚Ï·‚‹ ‰ËÏËÙ‹ÚÈ· ‰È·ÊˆÙ›˙ÔÓÙ˜ ÊÚÔӛ̈˜ Î·È ÚÂfiÓÙˆ˜ ÙÔ ÊÚfiÓËÌ· ÙÔ˘ Ï·Ô‡. ∂ΛÓÔ fiÂÚ ÌÔÈ Ï¤ÁÂȘ fiÙÈ ı· Ì¿ıˆ, fiÙ·Ó Â·Ó¤Ïıˆ ÂÚ› Ù˘ ÔÏ˘Ù›ÌÔ˘ ‰ËÏ·‰‹ ‰Ú¿Ûˆ˜ ˘ÌÒÓ Î·È ¿ÓÙˆÓ ÙˆÓ Î·ÏÒÓ ·ÙÚȈÙÒÓ Î·È Ê›ÏˆÓ, ‰ÂÓ ¤¯ˆ ηÌÌ›·Ó ·Ó¿ÁÎËÓ Ó· ÙÔ Ì¿ıˆ fiÙ·Ó ı· Â·Ó¤Ïıˆ, Î·È Û ·Ú·Î·ÏÒ, ·Á·ËÙ¤ ∫·Ï·‚Ú¤, Ó· ÌË ÌÔ˘ ÙÔ Â›˘ ¿ÏÏËÓ Ì›·Ó ÊÔÚ¿Ó, ‰ÈfiÙÈ Ì ˘‚Ú›˙ÂȘ -, ηıfiÛÔÓ ÂÈ͇ڈ Ôχ ηϿ Î·È Ù· ·-

– 153 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÙÚȈÙÈο Î·È Ù· ÊÈÏÈο Û·˜ ·ÈÛı‹Ì·Ù·, Î·È ‰ÂÓ Â›Ì·È ÙfiÛÔÓ ·ÓfiËÙÔ˜, ÒÛÙ ӷ Ì ϷÓı¿ÓË fiÙÈ ¿Ó¢ Ù˘ ÔÏ˘Ù›ÌÔ˘ ÂÈÙÔ›Ô˘ Û˘Ó‰ÚÔÌ‹˜ Î·È [ ; ] ·¿ÓÙˆÓ ÙˆÓ Ê›ÏˆÓ Î·ÏÒÓ ÚÔ˘¯fiÓÙˆÓ Î·È ·ÙÚȈÙÒÓ ‰ÂÓ ‹ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÛÙËÚȯı‹ Ë ÂÓÙ·‡ı· ÂÓ¤ÚÁÂÈ· Î·È Á›ÓË ÙÔ Î·ÏfiÓ, Â¿Ó ‰Â ÂÓ Î·ÈÚÔ›˜ ¯·ÏÂˆÙ¿ÙÔȘ Î·È ÛÙÂÓÔ¯ˆÚ›·È˜ ·ÂÚÈÁÚ¿ÙÔȘ ÂÍËÓ¤¯ıËÛ·Ó ·Ú¿ÔÓ· ÙÈÓ¿, Ù· ·Ú¿ÔÓ· Ù·‡Ù· ‚·Û›˙ÔÓÙÔ Â› ÌfiÓ˘ Ù˘ ˘Ôı¤Ûˆ˜ fiÙÈ ‹ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÂÍ·ÛÎËı› Ï›ˆÓ ÙfiÏÌË ÚÔ˜ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎˆÙ¤Ú·Ó ·ÔÛfi‚ËÛÈÓ ÙˆÓ ÂÈÙÔ›ˆÓ ‰È·Ï˘ÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ, ‹ÙȘ Ôχ Èı·ÓfiÓ Ó· ‹ÙÔ ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋, ηıfi ËÌÒÓ Â˘ÚÈÛÎÔÌ¤ÓˆÓ Ì·ÎÚ¿Ó ÙÔ˘ ΔfiÔ˘ Î·È ÌË fiÓÙˆÓ ÂÔ̤ӈ˜ ÂȘ ı¤ÛÈÓ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÒÌÂÓ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Ù·˜ ÂοÛÙÔÙ ˘ÌÂÙ¤Ú·˜ ÂÈÙÔ›Ô˘˜ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ. flÛÙÂ, ·Á·ËÙ¤ ∫·Ï·‚Ú¤, Ó· Â›Û·È ‚‚·ÈfiÙ·ÙÔ˜, Î·È Û˘ Î·È ¿ÓÙ˜ ÔÈ Î·ÏÔ› Ê›ÏÔÈ ÚÔ‡¯ÔÓÙ˜ fiÙÈ Î·È ËÌ›˜ ÂÈÏÈÎÚÈÓÒ˜ ¿ÓÙÔÙ ·ÓÂÁÓˆÚ›Û·ÌÂÓ Î·È ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÌÂÓ ÙÔ ÛÔ˘‰·›ÔÓ Ì¤ÚÔ˜ Û·˜ ÂÓ Ùˆ ÈÂÚÒ ÙÔ‡Ùˆ ·ÁÒÓÈ, Î·È Ë ·ÙÚ›˜, ›ÌÂı· ‚¤‚·ÈÔÈ, fiÙÈ ‰ÂÓ ı· ÙÔ ·Ú·ÁÓˆÚ›ÛË ÔÙ¤. ™Â ·Ú·Î·ÏÒ ıÂÚÌÒ˜ ·Á·ËÙ¤ ∫·Ï·‚Ú¤ Ó· ÌË ‚È·Ûı‹˜ ·ÓÙ¿·ÛÈ Ó· ·ÔÛ˘Úı‹˜ Ù˘ ·Ú¯‹˜ ÚÈÓ ‹ ηٷ‚Ò Û˘Ó £ÂÒ, ‰ÈfiÙÈ ¤¯ÔÌÂÓ ÔÏÏ¿ Ó· ÔÌÈÏ‹ÛˆÌÂÓ Î·È ÛÎÂÊıÒÌÂÓ ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ÌÂÙ¿ ÙˆÓ ·Á·ËÙÒÓ ÚÔ˘¯fiÓÙˆÓ. ∂Èο˙ˆ ÙÔ ÙÈ Ì ÂÚÈ̤ÓÂÈ ÂÈÛ¤ÙÈ ÂÓ ÙË ¶·ÙÚ›‰È, ·ÏÏ’ ÔÏ›ÁÔÓ Ì ̤ÏÂÈ ÚÔÛˆÈÎÒ˜ ÂÚ› ÙÔ‡ÙÔ˘. ∂›Ó·È ·ÚÎÂÙfiÓ, fiÙÈ ÙÔ Î·ÏfiÓ ÂÁ¤ÓÂÙÔ, ‰È’ Â̤ ÁÂÓËı‹Ùˆ ÙÔ ı¤ÏËÌ· ÙÔ˘ £ÂÔ‡. ∂ΛÓÔ, fiÂÚ ¤¯ˆ Ó· ·Ú·Î·Ï¤Ûˆ Î·È ÛÂ Î·È ¿ÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ Â›Ó·È Ó· ηٷ‚¿ÏËÙ ¿Û·Ó ‰˘Ó·Ù‹Ó ÚÔÛ¿ıÂÈ·Ó ÚÔ˜ ¿ÌÂÛËÓ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛÈÓ ÙˆÓ Ù˘ ηıfi‰Ô˘ ÌÔ˘ ηٿ Ù· ÂÓ ÂÈۋ̈ ÌÔ˘ ‰È·Ï·Ì‚·ÓfiÌÂÓ·, Î·È fiÙÈ Â›Ó·È Ó· Á›ÓË, Ó· ÙÔ ¤¯ˆ ÂÓÙfi˜ ‰Âη¤ÓÙ ËÌÂÚÒÓ ÙÔ Ôχ, ‰ÈfiÙÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÓ ‰ÂÓ ËÌÔÚÒ Ó· Ì›ӈ ÂÓÙ·‡ı·, ηıÒ˜ Î·È ‰È· ÙÔÓ ∫‡ÚÈÔÓ πÔÎÚ¿ÙËÓ Û‡Ó·Ì· ÙÔ Ú¤ÔÓ. ΔÔ ÙËÏÂÁÚ¿ÊËÌ· ÛÙ·Ï‹ÛÂÙ·È ˘Ì›Ó ·Ê‡ÎÙˆ˜ ·‡ÚÈÔÓ. – ∞Ó·Ì¤ÓˆÓ ·Ó˘ÔÌfiÓˆ˜ ¿ÌÂÛÔÓ ·¿ÓÙËÛÈÓ. ™Â ·Û¿˙ÔÌ·È ÔÏÔ„‡¯ˆ˜ Ì·ı’ ·¿ÓÙˆÓ ÙˆÓ Ê›ÏˆÓ O Ê›ÏÔ˜ ÛÔ˘, ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜.

– 154 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

¢Â ı· Ì¿ıÔ˘Ì ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ ÁÈ· ÙÔ ÙÈ ÂÚ›ÌÂÓ ÙÔÓ ™Ù¤Ê·ÓÔ ΔËÏÈ·Îfi, fiÙ·Ó Â¤ÛÙÚÂÊ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÌÂÙ¿ ·fi ‰‡Ô ÂÚ›Ô˘ ¯ÚfiÓÈ· ·Ú·ÌÔÓ‹˜ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË. ÀÔı¤ÙÔ˘Ì ¿ÓÙˆ˜ ˆ˜ ÔÈ fiÔȘ Ô͇ÙËÙ˜ ı· ηٷϿÁÈ·Û·Ó Ì ÙÔ ¯ÚfiÓÔ, ÁÈ· Ó· Ì›ÓÂÈ ÙÂÏÈο Ô ·fi˯fi˜ ÙÔ˘˜. ™’ ·˘Ùfi ‚¤‚·È· ı· Û˘Ó¤‚·Ï Ë, ¤ÛÙˆ Î·È ·ÚÁÔÔÚË̤ӷ, ·›ÛÈ· ¤Î‚·ÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È Ë ÔÚÈÛÙÈ΋ ··ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ ·fi ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë. ¶·Ú¤ÌÂÓ ˆÛÙfiÛÔ ·ÓÔÈÎÙfi ÙÔ Â›Ì·¯Ô ı¤Ì· ÙˆÓ ‰··ÓÒÓ Ô˘ ›¯·Ó ‰È·ÙÂı› Î·È Ô˘ ›¯·Ó ‰ÒÛÂÈ ·ÊÔÚÌ‹ ÁÈ· Ó· ÂÎÙÔÍ¢ıÔ‡Ó ÔÈ Î·ÙËÁÔڛ˜ Û ‚¿ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡.

– °ÂÓÈ΋ Û˘Ó¤Ï¢ÛË ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ.

– ¢ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÂÈÙÚÔ‹˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÍÔÌ¿Ï˘ÓÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ.

– ∞ÔÊ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Ù·ÎÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ ÂÎÎÚÂÌÔًوÓ.

– °ÂÓÈÎfi˜ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi˜ Ù˘ fiÏ˘ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘.

– ∂ÈÎÚÈÙÈο Û¯fiÏÈ· ÙÔ˘ ∫·ÚfiÏÔ˘ ºÏ¤ÁÂÏ

T

PEI™ ÂÚ›Ô˘ Ì‹Ó˜ ¤Ú·Û·Ó ·fi ÙËÓ Â¿ÓÔ‰Ô ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔË-

ÏÈ·ÎÔ‡ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È ÛÙȘ 10 ¡ÔÂÌ‚Ú›Ô˘ 1899 Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ı· Û˘ÁηϤÛÂÈ ÁÂÓÈ΋ Û˘Ó¤Ï¢ÛË ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó «fiˆ˜ ÚÔ ·ÓÙfi˜ ¿ÏÏÔ˘ ÂÍÔÌ·Ï˘Óı‹ Î·È Î·ıÔÚÈÛı‹ ÙÔ ÚÔ ÔÏÏÔ‡ ··Û¯ÔÏÔ‡Ó ÙÔÓ ΔfiÔÓ ÁÓˆÛÙfiÓ ˙‹ÙËÌ· ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ» ™ÙË ÁÂÓÈ΋ Û˘Ó¤Ï¢ÛË Ô˘ ı· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËı› ÛÙËÓ ∞! ¢ËÌÔÙÈ΋ ™¯ÔÏ‹ ÙˆÓ ∞ÚÚ¤ÓˆÓ,31 Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ı· οÓÂÈ ÙË ÏÔÁÔ‰ÔÛ›· ÙÔ˘, fi¯È ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÙÔ˘ ÂÌÈÛÙ‡ıËÎÂ

31. ™ÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi 3Ô ¢ËÌÔÙÈÎfi ™¯ÔÏ›Ô.

– 155 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ë ∫ÔÈÓfiÙËÙ·, ÚÈÓ Î·È ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·Ó¿ÎÏËÛË ÙÔ˘ ‰Â‡ÙÂÚÔ˘ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘ πˆ¿ÓÓË ª·˝ÏÏË (ª¿˚Ô˜ 1898), ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÙȘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ô˘ ›¯·Ó Á›ÓÂÈ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ÁÈ· ÙËÓ Â˘fi‰ˆÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ §ÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, fiˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi Ú·ÎÙÈÎfi, Ô˘ ʤÚÂÈ 450 ÂÚ›Ô˘ ˘ÔÁڷʤ˜: «∂ÓÂÎÚ›ıË Ë Û‡ÛÙ·ÛȘ ÂÈÙÚÔ‹˜ ‹ÙȘ ÌÂÙ¿ ÙÔ˘ ۈ̷Ù›Ԣ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Î·È Ù˘ Â› ÙˆÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ ÂÈÙÚÔ‹˜ Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛˆÛÈÓ ÂÈÛٷ̤ӈ˜ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ‡ÙÔ Î·È ·ÊÔ‡ ÚÔÛηϤۈÛÈ ÙÔ˘˜ ÂÈÚË̤ÓÔ˘˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘˜ Î·È ÂÍÂϤÁ͈ÛÈ ÙÔ˘˜ ÌÂÙ¿ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙÔ˜ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ Î·ÓÔÓ›ÛˆÛÈ ÙËÓ ·ÌÔÈ‚‹Ó ·˘ÙÒÓ Â› ÙË ‚¿ÛÂÈ ÙÔ˘ ‰Èη›Ô˘ Î·È ÙˆÓ ÌÂÙ¿ Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙÔ˜ ÂÁÁÚ¿ÊˆÓ Û˘ÌʈÓÈÒÓ ÙˆÓ». ¢Âη¤ÓÙ ̤Ú˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· Ë ÔÏ˘ÌÂÏ‹˜ ÂÈÙÚÔ‹ Ô˘ ÔÚ›ÛÙËΠÁÈ· Ó· ÂÍÂÙ¿ÛÂÈ fiÏ· Ù· ·Ú·¿Óˆ ı¤Ì·Ù·, ·ÊÔ‡ ÂÚ¿ÙˆÛ ÙÔ ¤ÚÁÔ Ù˘, Û˘Ó¤Ù·Í ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ Ú·ÎÙÈÎfi, ÎÏ›ÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ Î·È Ù˘Èο ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘. ∏ ÚÔ˜ ‰ÈÂÍ·ÁˆÁ‹Ó Î·È ÂÍÔÌ¿Ï˘ÓÛÈÓ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ ‰ÈÔÚÈÛı›۷ Ï·Ô„‹ÊÈÛÙÔ˜ ∂ÈÙÚÔ‹. ¢˘Ó¿ÌÂÈ ÙÔ˘ ·fi 10˘ ¡ÔÂÌ‚Ú›Ô˘ Â.Â. „ËÊ›ÛÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ·Ó·ÙÂı›Û˘ ˘Ì›Ó Ù˘ ÂÓÙÔÏ‹˜ fiˆ˜ ÂÍÔ̷χӈÌÂÓ Î·È Î·ıÔÚ›ÛˆÌÂÓ ÙÔ ÚÔ ÔÏÏÔ‡ ··Û¯ÔÏÔ‡Ó ÙÔÓ ÙfiÔÓ ˙‹ÙËÌ· ÙˆÓ ÚÔ˜ ηٿÚÁËÛÈÓ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ·ÔÛÙ·ÏϤÓÙˆÓ ÂȘ ∫ˆÓ/ÔÏÈÓ ˘fi Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙÔ˜ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ Î. πˆ¿ÓÓË ª·˝ÏÏË Î·È ™ÙÂÊ¿ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡, ÚÔ¤‚ËÌÂÓ ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ÂȘ Ù·˜ ÂÍ‹˜ ÂÓÂÚÁ›·˜ ·˜ ·Ó·ÎÔÈÓÔ‡ÌÂÓ Û‹ÌÂÚÔÓ ÂȘ ÙÔÓ Ï·fiÓ ›Ó· Ï¿‚ˆÛÈ ÙÔ ··ÈÙÔ‡ÌÂÓÔÓ ·Ú’ ·˘ÙÔ‡ ·ÚÔ˜ [Â¿Ó ‚‚·›ˆ˜ ÂÁÎÚÈıÒÛÈÓ] –‰È·ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÙÚÂȘ ϤÍÂȘ, ‹ÙÔÈ «Â¿Ó ‚‚·›ˆ˜ ÂÁÎÚÈıÒÛÈ»–. ∂› ÙÔ‡Ùˆ ‰Â ÂÁ¤ÓÔÓÙÔ ¤ÓÙÂ Û˘Ó‰ÚÈ¿ÛÂȘ ηı’ ·˜ ¿ÓÙÔÙ ÂÓ ··ÚÙ›· ÂÌÂÏÂÙ‹ıËÛ·Ó Î·È Û˘ÓÂ˙ËÙ‹ıËÛ·Ó ÂÈÛٷ̤ӈ˜ ¿ÓÙ· Ù· ÚÔ˜ ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ‡ÙÔ Û¯ÂÙÈο. ‹ÙÔÈ Ë ·’ ·Ú¯‹˜ ̤¯ÚÈ Ù¤ÏÔ˘˜ ˘fi ÙˆÓ ÂÈÚËÌ¤ÓˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ÚÔ˜ ¢fi‰ˆÛÈÓ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜, Ë ‰È·¯Â›ÚÈÛȘ ÙˆÓ

– 156 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÚÔ˜ ·˘ÙÔ‡˜ ˘fi Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙÔ˜ ·ÔÛٷϤÓÙˆÓ Î·Ù¿ ÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ÙÔ‡ÙÔ ¯ÚËÌ·ÙÈÎÒÓ ÔÛÒÓ, Ë ÌÂÙ¿ Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙÔ˜ Û˘ÓÂÓÓfiËÛȘ Î·È Û˘Ó¿ÊÂÈ· ·˘ÙÒÓ, Î·È ÂÓ Á¤ÓÂÈ ·È ‰È¿ÊÔÚÔÈ Ê¿ÛÂȘ ÂȘ ·˜ ÂÚÈ‹Ïı ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ̤¯ÚÈ Ù˘ ·ÈÛ›·˜ χÛˆ˜ ·˘ÙÔ‡ Î·È ÙÂÏÂ˘Ù·›ÔÓ ·È ÁÚ·Ù·› Û˘Ìʈӛ·È Î·È Û˘Ì‚¿ÛÂȘ ·˜ ›¯ÔÓ ÌÂÙ¿ Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙÔ˜ ÚÔ Ù˘ ÂÓÙ‡ıÂÓ ·Ó·¯ˆÚ‹ÛÂÒ˜ ÙˆÓ. ∂ÍÔÌ·Ï˘ı¤ÓÙˆÓ ‰Â Î·È ‰È¢ÎÚÈÓÈÛı¤ÓÙˆÓ fiÏˆÓ ÙˆÓ ˙ËÙËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ‡ÙˆÓ, ÚÔ¤‚ËÌÂÓ ÂȘ ÙËÓ ‰È·Î·ÓfiÓÈÛÈÓ Ù˘ ·ÌÔÈ‚‹˜ ÙˆÓ ÂÈÚËÌ¤ÓˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ, ¤¯ÔÓÙ˜ ˘’ fi„ÈÓ ËÌÒÓ Î·È ÙËÓ Ó˘Ó ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹Ó ı¤ÛÈÓ ÙÔ˘ ΔfiÔ˘ Ì·˜. ∂ÓÂÎÚ›ıËÛ·Ó ‰Â Î·È ·ÂÊ·Û›ÛıËÛ·Ó Ù· ÂÍ‹˜: 1ÔÓ) ∂Á¤ÓÔÓÙÔ ·Ô‰ÂÎÙ¿ ÂȘ ‚¿ÚÔ˜ Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙÔ˜ Ù· ‰È· ÙËÓ ˘ËÚÂÛ›·Ó ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Û˘Ì‚¿ÓÙ· ¤ÍÔ‰·. 2ÔÓ) ∂οÙÂÚÔ˜ ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ Ó· ÏËÚˆı‹ ÂÎ ÙÔ˘ Ù·Ì›Ԣ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙÔ˜ ·Ó¿ ÌÂÙ˙‹ÙÈ· ÂÍ‹ÎÔÓÙ· ηٿ Ì‹Ó· ÚÔ˜ Û˘ÓÙ‹ÚËÛÈÓ ÙÔ˘, ‰È’ fiÛÔÓ ¯ÚÔÓÈÎfiÓ ‰È¿ÛÙËÌ· ¤ÌÂÈÓÂÓ ÂȘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏÈÓ. ¶ÚÔ˜ ÙÔ‡ÙÔȘ ‰Â ı· Ï¿‚Ë ÂοÙÂÚÔ˜ ·˘ÙÒÓ Î·È ÙÔÓ ÌÈÛıfiÓ fiÓ Â›¯ÂÓ ˆ˜ ·ÌÔÈ‚‹Ó ÙÔ˘ ̤¯ÚÈ Ù˘ ÂÓÙ·‡ı· Â·Ófi‰Ô˘ ÙÔ˘.ŸÛ· ‰Â ¯Ú‹Ì·Ù· ¤ÌÂÈÓ·Ó Â¿Óˆ ÂȘ ÙÔÓ Î·ı¤Ó·, Ó· ·Ê·ÈÚÂıÒÛÈÓ ·fi ÙÔÓ Ï/ÛÌfiÓ Âη٤ÚÔ˘. 3ÔÓ) ¡· ÂÎÊÚ·Ûı‹ ȉȷÈÙ¤Úˆ˜ ÂȘ ÙÔÓ Î. ™Ù¤Ê·ÓÔÓ ΔËÏÈ·ÎfiÓ Ë Â˘ÁÓˆÌÔÛ‡ÓË ÙÔ˘ §·Ô‡ ‰È¿ ÙËÓ ÂÈÌÔÓ‹Ó Î·È ÂÁηÚÙ¤ÚËÛÈÓ ·˘ÙÔ‡ ̤¯ÚÈ Ù˘ ·ÈÛ›·˜ χÛˆ˜ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜. ∂Ó ∫·Ï‡ÌÓˆ ÙË 25 ¡ÔÂÌ‚Ú›Ô˘ 1899 Δ· ̤ÏË Ù˘ ∂ÈÙÚÔ‹˜. ¡. ∫·Ï·‚Úfi˜ ∞ÓÙÒÓÈÔ˜ ∫Ô˘ÚÂ̤Ù˘

£.ª. £ÂÔ‰ÔÛ›Ô˘

¡È΋ٷ˜ π. ¶ÂÚÈ‚ÔÏ·ÚÈ¿˜

ªÈ¯·‹Ï ∫(;) ΔÛ·ÁοÚ˘

™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ˜ ∞. Δ¿Ù·Ú˘

∞fiÛÙÔÏÔ˜ °. ΔËÏÈ·Ó¿Î˘

¡ÈÎfiÏ·Ô˜ ÃÔ‡Ï˘

∞ÚÈÛÙ›‰Ë˜ ª.∫Ô˘ÚÂ̤Ù˘

ªÈ¯·‹Ï π. ™˘ÌÂÒÓ

¢ÚfiÛÔ˜ Ãã㠰ˆÚÁ›Ô˘

πˆ¿ÓÓ˘ ¢. ∞ÌÂÏ¿˜

¢ÚfiÛÔ˜ π. ∫·Ú¿ıÈÔ˜ ªÈ¯·‹Ï OÏ˘Ì›Ù˘

– 157 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

™Ù· Ï·›ÛÈ· Ù˘ ÂÓÙÔÏ‹˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ ·Ó·Ù¤ıËΠ·fi ÙÔ §·fi ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ù· ̤ÏË Ù˘ ∂ÈÙÚÔ‹˜ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ÙÔ ÁÂÓÈÎfi ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÙˆÓ ‰‡Ô ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ, Ô˘ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÂÍ‹˜: °ÂÓÈÎfi˜ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi˜ Ù˘ ‰È·¯ÂÈÚ›Ûˆ˜ ÙˆÓ ÂÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂÈ ‰È· ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ™ÙÂÊ. ΔËÏÈ·ÎÔ‡ Î·È πˆ. ª·˝ÏÏË. ¢Ô‡Ó·È 1897, ¡ÔÂÌ. 7:

ŸÛ· ¤Ï·‚ÔÓ ·Ú¿ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ‰È· ∫ˆÓ/ÔÏÈÓ ·Ó·¯ˆÚÔ‡ÓÙˆÓ ·ÁÔÚ·›· ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ °ÚfiÛÈ· 10. 032 1897, ¢ÂÎÂÌ.19: ŸÛ· ÙÔ˘˜ ¤ÛÙÂÏÏÂÓ Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÂȘ ∫ˆÓ/ÔÏÈÓ ‰È¿ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰¤Ì·ÙÔ˜ §›Ú. OıˆÌ·ÓÈο˜ 40 Î·È ÂÈÎÔÛ·Ê. 54 ÙÔ fiÏÔÓ » 12.188 » » 31: ŸÛ· ÙÔ˘˜ ÂÛÙ¿ÏËÛ·Ó ‰È· ÙÔ˘ ¢·ÓÈ‹Ï ∑ÂÚ‚Ô‡ ÂÎ ™Ì‡ÚÓ˘ ÂȘ ÙÛ¤ÎÈ ÙÔ˘ Credit Lyonais §›Ú.

OıˆÌ. 431 » 60. 340 1898, ºÂ‚Ú. 28: ŸÛ· ÙÔ˘˜ ¤ÛÙÂÈÏÂÓ Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ηْ ¢ı›·Ó ÂȘ ÙÚ›· ÙÛ¤ÎÈ· ·Í›·˜ ÂÓ fiψ ÂÈÎÔÛ·Ê. 70 » 8. 540 1898, ∞Ú. 20: ŸÛ· ηْ ÂÓÙÔÏ‹Ó ÙˆÓ ÏËÚÂÍÔ˘Û›ˆÓ ÂÏ‹ÚˆÛÂÓ Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÂȘ ÙÔÓ ∂ÏÈÛÛ·›ÔÓ ªÂ·ÓÂÙ˙›‰ËÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ¯Ú¤Ô˘˜ ÙˆÓ §›Ú. OıˆÌ. 60 » 8. 400 » » » ŸÛ· ·ÂÛÙ¿ÏËÛ·Ó ˘Ô Ù˘ ¢ËÌÔ-

– 158 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÂȘ πˆ. ª·˝ÏÏËÓ ‰È’ ¤ÍÔ‰· ηٷ‚¿ÛÂÒ˜ ÙÔ˘ ÂÈÎÔÛ¿Ê. 10 1899, ∞Ú›Ï. 7. ŸÛ· ÂÛÙ¿ÏËÛ·Ó ÂȘ ÙÔÓ ™Ù¤Ê·ÓÔÓ ‰È¿ ÙÔ˘ °.¡. ™ÎÔ˘ÌÔ˘Ú‰‹ ηْ ÂÓÙÔÏ‹Ó Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ §ÈÚ.

OıˆÌ. 20

»

1. 220

»

2. 800 103. 520 §·‚›Ó

1898, π·Ó. 9.

ŸÛ· ηٿ ÚÔËÁËıÂ›Û·Ó Û˘ÓÂÓÓfiËÛÈÓ Î·È ‰È·Ù·Á‹Ó Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Î·È ÙÔ˘ ΔfiÔ˘ <Â› ∫Ï¿ÓıÔ˘˜ ™. ∑ÂÚ‚Ô‡> ‰ÈÂÙ¤ıËÛ·Ó ÂȘ ‰È·ÊfiÚÔ˘˜·Ó¿Áη˜ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ §›Ú. OıˆÌ. 51032 1898, ºÂ‚Ú. 7. ¢È¿ ÊÈÏÔ‰ˆÚ‹Ì·Ù· ηٿ ÙËÓ Û˘Ó‹ıÂÈ·Ó ÂȘ ˘ËÚ¤Ù·˜ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ÙˆÓ ∂ÛˆÙÂÚÈÎÒÓ ÌÂÙ˙[›ÙÈ·]15 » ∞ÚÈÏ. 24. ∂Ș ÙÔÓ Î. πÔÎÚ¿ÙË ¢. Δ·˘Ï¿ÚÈÔÓ ÂÎ ‰È·ÏÂÈÌÌ¿ÙˆÓ Ì¤¯ÚÈ Ù˘ ËÌÂÚÔÌËÓ›·˜ Ù·‡Ù˘ » » » ∂Ș ÙÔÓ Î. ∞ı·Ó·Û¿ÎËÓ °ÂˆÚÁÈ¿-

°Ú. 71. 400

»

390

»

7. 226

32. ™˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Î·È ÔÈ 400 ϛژ Ô˘ ı· ÚÔÛʤÚÔÓÙ·Ó Ì ‚¿ÛË ÙÔ «ı· ¿ÚˆÌÂÓ Î·È ı· ‰ÒÛˆÌÂÓ». ¢Â ı· Ì¿ıÔ˘Ì ›Ûˆ˜ ÔÙ¤ ÙÔÓ ‹ ÙÔ˘˜ ·Ô‰¤ÎÙ˜ ÙÔ˘ ·Ú·¿Óˆ ÔÛÔ‡.

– 159 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

‰ËÓ ‰ÈÎËÁfiÚÔÓ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfiÓ ‰ÈÂÚÌËÓ¤· Î·È ÌÂÙ·ÊÚ·ÛÙ‹Ó ‰È’ ·ÌÔÈ‚‹Ó §›Ú. OıˆÌ. 331/4 » » » ¢È¿ Ó·‡ÏÔ˘˜ ÂÎ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÂȘ ∫ˆÓ/ÔÏÈÓ Î·È ‰È¿ÊÔÚ· ¿ÏÏ· ¤ÎÙ·ÎÙ· ¤ÍÔ‰· ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎÒ˜ Ù˘ ˘ËÚÂÛ›·˜ ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ·fi Ù˘ 7˘ ¡/‚Ú›Ô˘ 1897 ̤¯ÚÈ Ù˘ 22 ºÂ‚Ú. ÙÔ˘ 1898 » » » ŸÛ· ÌÂÙ¯ÂÈÚ›ÛıË ‰È· ÙËÓ ·ÙÔÌÈÎ‹Ó ÙÔ˘ Û˘ÓÙ‹ÚËÛÈÓ Ô ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˜ πˆ. ª·˝ÏÏ˘ 1898 ª·˝Ô˘ 30. ¢È· ÊÈÏÔ‰ˆÚ‹Ì·Ù· ÂȘ ˘ËÚ¤Ù·˜ ÌÂÏÒÓ ÙÔ˘ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÙÔ˘ ∫Ú¿ÙÔ˘˜ ηٿ Ù·˜ ¢¯·ÚÈÛÙËÚ›Ô˘˜ ÂÈÛΤ„ÂȘ ÙÔ˘ Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ∞. ΔËÏÈ·Îfi˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ¤Î‰ÔÛÈÓ Ù˘ ¢ÓÔ˚΋˜ ·ÔÊ¿Ûˆ˜ ÙÔ˘ ÂÈÚË̤ÓÔ˘ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ 1899 ∞˘Á. 10. ŸÛ· Ô ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˜ ™Ù¤Ê·ÓÔ˜ ΔËÏÈ·Îfi˜ ¤‰ˆÎ ÂȘ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔÓ ÂÎ ‰È·ÏÂÈÌÌ¿ÙˆÓ ·fi Ù˘ ·Ó·¯ˆÚ‹Ûˆ˜ ÙÔ˘ π. ª·˝ÏÏË Ì¤¯ÚÈ Ù¤ÏÔ˘˜. ¢È¿ ‰È¿ÊÔÚ· ¿ÏÏ· ¤ÍÔ‰· ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎÒ˜ ‰È¿ ÙËÓ ˘ËÚÂÛ›·Ó ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ Â› 18 Ì‹Ó·˜ ¯ÚÂÒÓÂÈ ÙËÓ ∫ÔÈÓfiÙËÙ· Ô ™Ù¤Ê·ÓÔ˜

– 160 –

»

4. 655

»

2. 930

»

7.669,20

»

764

»

3. 430

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ΔËÏÈ·Îfi˜. ¢È¿ Ó·‡ÏÔ˘˜ ηıfi‰Ô˘ ÙÔ˘ ÂÎ ∫ˆÓ/fiψ˜ ÂȘ ∫¿Ï˘ÌÓÔÓ

»

4.555,20

»

500 _________ 103.520

O ¿ÓˆıÈ ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi˜ ÂÈıˆÚËı›˜ Î·È ÂÍÂÏÂÁ¯ı›˜ ˘fi Ù˘ Ï·Ô„ËÊ›ÛÙÔ˘ ÂÈÙÚÔ‹˜ ÂÓÂÎÚ›ıË Î·È ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛıËÛ·Ó fiÏ· Ù· ‰È· ÙËÓ ˘ËÚÂÛ›·Ó ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÁÂÓfiÌÂÓ· ¤ÍÔ‰· ‹ÙÔÈ ÙÔ ÎÔÓ‰‡ÏÈÔÓ ÙˆÓ 510 ÏÈÚÒÓ, Ù· ÊÈÏÔ‰ˆÚ‹Ì·Ù·, Ù· ‰È¿ÊÔÚ· ¿ÏÏ· ¤ÎÙ·ÎÙ· ¤ÍÔ‰· Î·È Ù· ‰Ôı¤ÓÙ· ÂȘ ÙÔÓ ‰ÈÎËÁfiÚÔÓ ∞ı·Ó·Û¿ÎËÓ °ÂˆÚÁÈ¿‰ËÓ Î·È ÂȘ ÙÔÓ πÔÎÚ¿ÙË ¢. Δ·˘Ï¿ÚÈÔÓ ÂȘ ‚¿ÚÔ˜ Î·È ‰È· Ï/ÛÌfiÓ Ù˘ ∫ÔÈÓfiÙËÙÔ˜. ∂Ó ∫·Ï‡ÌÓˆ ÙË 25 ¡ÔÂÌ‚Ú›Ô˘ 1899 Δ· ̤ÏË Ù˘ ∂ÈÙÚÔ‹˜ (∞ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÔÈ ˘ÔÁڷʤ˜ ÙˆÓ 14 ÌÂÏÒÓ) Δ· 103. 520 ÁÚfiÛÈ·, Ô˘ ‰··Ó‹ıËÎ·Ó ÁÈ· ÙÔ ÏÈÌÂÓ·Ú¯ÈÎfi ˙‹ÙËÌ· ÛÙËÓ ∫ˆÓ/ÔÏË, ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó, fiˆ˜ ‹‰Ë ÙÔÓ›Û·Ì ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Î·È ‰˘Û‚¿ÛÙ·ÎÙÔ ÁÈ· ÙÔ ÎÔÈÓÔÙÈÎfi Ù·ÌÂ›Ô ÔÛfi.

O ∫¿ÚÔÏÔ˜ ºÏ¤ÁÂÏ, Ô˘ ηٷʤÚÂÙ·È ÛÙ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê¿ ÙÔ˘ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡, ÂÂȉ‹, fiˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ, ÂÎÌÂٷχıËÎ·Ó ÙË ÛȈ‹ ÙÔ˘ ÁÈ· Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·›ÛÈ· ¤Î‚·ÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ˆ˜ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ Â›Ù¢ÁÌ·, ·Ó‚¿˙ÂÈ ÙÔ ÔÛfi Ô˘ ‰È·Ù¤ıËΠ۠Ôχ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ‡„Ë. ¶·Ú¿ ÙËÓ Ô͇ÙËÙ· ÙˆÓ ÁÚ·ÊÔÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘˜ ·È¯ÌËÚÔ‡˜ ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘˜, ·Ú·ı¤ÙÔ˘Ì ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ·fiÛ·ÛÌ· ·fi Û‚·ÛÌfi ÛÙÔÓ ÌÂÁ¿ÏÔ ·˘Ùfi ∞ÓıÚˆÈÛÙ‹ Î·È ÚÔÛÙ¿ÙË ÙˆÓ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰ˆÓ. ∞ÊÔ‡ ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙ· fiÛ· ‹‰Ë ·Ú·ı¤Û·Ì ۯÂÙÈο Ì ÙËÓ Â›ÛÎÂ„Ë ÙÔ˘ ȉ›Ô˘ Î·È ÙÔ˘ ˘ÔÚfiÍÂÓÔ˘ ¢ËÌËÙÚ›Ô˘ °·ÏËÓÔ‡ ÛÙÔÓ ƒÒÛÛÔ ÚÂÛ‚Â˘Ù‹ ∞ÏÂͤÁ‚ÈÙ˜, ηıÒ˜ Î·È ÛÙËÓ ÂÓ Û˘ÓÂ-

– 161 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¯Â›· ·Ú¤Ì‚·ÛË Ù˘ ƒˆÛÛÈ΋˜ ∫˘‚¤ÚÓËÛ˘, ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ÔÔ›·˜ ‹Ù·Ó, ηٿ Ù· ÁÚ·ÊfiÌÂÓ¿ ÙÔ˘, Ó· ‰Ôı› ·fi ÙËÓ ΔÔ˘ÚÎÈ΋ ∫˘‚¤ÚÓËÛË ·›ÛÈÔ Ù¤ÏÔ˜ ÛÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘, ÛËÌÂÈÒÓÂÈ: ø˜ ÚÔ˜ ÙËÓ Ï‡ÛÈÓ ‰Â ÙÔ˘ §ÈÌÂÓ·Ú¯ÈÎÔ‡ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ÌÂı· ‰ÂÛÌÂ˘Ì¤ÓÔÈ ˘fi ÙÔ˘ Ì˘ÛÙÈÎÔ‡ Ù˘ ˘ËÚÂÛ›·˜ Î·È Ô‡Ùˆ˜ ËÓÔ›ÁÂÙÔ Â˘Ú‡ Î·È ÂχıÂÚÔÓ ÂÌÔ‰›ˆÓ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔÓ ‰È¿ ÙÔÓ ‰·ÈÌfiÓÈÔÓ Δ·˘Ï¿ÚÈÔÓ, fiÛÙȘ ˆ˜ ¿ÏÏÔ˜ ÙȘ OÏ˘ÌÈÔӛ΢, ¿ÍÈÔ˜ ¶ÈÓ‰·ÚÈÎÔ‡ ‰Èı˘Ú¿Ì‚Ô˘, ηÙÂÏıÒÓ ıÚÈ·Ì‚Â˘ÙÈÎÒ˜ ÂȘ ∫¿Ï˘ÌÓÔÓ, ¤Ï·‚ÂÓ ÛˆÚfiÓ ‰·ÊÓÒÓ Î·È ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ ˆ˜ ‰Èη›·Ó ·ÌÔÈ‚‹Ó ‰È· ÙÔ˘˜ ˘ÂÚ·ÓıÚÒÔ˘˜ ·ÁÒÓ·˜ ÙÔ˘. ŒÏ·‚ ‰Â ·Ó¿ÏÔÁÔÓ ÌÂÚ›‰ÈÔÓ Î·È Ô ÈÛÙfi˜ ΔËÏÈ·Îfi˜, Ô ‰È· Ù˘ ›ÛÙˆ˜ Î·È ÙˆÓ Â˘¯ÒÓ ÙÔ˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎÒ˜ ÂÓ‰˘Ó·ÌÒÛ·˜ ÙÔÓ ÚˆÙ·ıÏËÙ‹Ó. O ª·˝ÏÏ˘ ‰Â ·ÚËÁΈӛÛıË Î·ı’ ÔÏÔÎÏËÚ›·Ó, ıˆÚÔ‡ÌÂÓÔ˜ ÏÈÔÙ¿ÎÙ˘ ‰ÈfiÙÈ Â¤ÛÙÚ„ÂÓ ÂȘ ∫¿Ï˘ÌÓÔÓ ÌÂÙ¿ ‰È·ÓÔÌ‹Ó ÌfiÓÔÓ 11 ÌËÓÒÓ ÂÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂÈ, ·ÂÏÈÛı›˜ ÂÎ Ù˘ ·‰Ú·Ó›·˜ ÙÔ˘ Δ·˘Ï·Ú›Ô˘. ∂ıÚ˘Ï›ÙÔ ‰Â ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂȉfiÙˆÓ, fiÙÈ ÙÔ ÏÈÌÂÓ·Ú¯ÈÎfiÓ ˙‹ÙËÌ·, ‰È·ÚÎ¤Û·Ó Â› ‰ÈÂÙ›·Ó, ÂÛÙÔ›¯ÈÛÂÓ ÂȘ ÙËÓ ∫ÔÈÓfiÙËÙ· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÙÔ Ô˘Î Â˘Î·Ù·ÊÚfiÓËÙÔÓ ÔÛfiÓ ÙˆÓ 2000 ÏÈÚÒÓ ΔÔ˘ÚΛ·˜...

E‰Ò Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘Ì fiÙÈ Ë ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· ÙÔ˘ K·ÚfiÏÔ˘ ºÏ¤ÁÂÏ Ó· ʤÚÂÈ ÛÙËÓ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ÙÔÓ ˘ÔÚfiÍÂÓÔ Ù˘ PˆÛ›·˜ ÛÙË Pfi‰Ô, Î·È Ë ·Ú¤Ì‚·Û‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ PÒÛÛÔ ÚÂÛ‚Â˘Ù‹, ı· Û˘Ó¤‚·Ï ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ ÛÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÙˆÓ ÂÎÚÔÛÒˆÓ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÁÈ· ÙËÓ ·›ÛÈ· ¤Î‚·ÛË ÙÔ˘ ˙ËÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘. M ٷ ·Ú·¿Óˆ fï˜ ·È¯ÌËÚ¿ ÙÔ˘ Û¯fiÏÈ· Ì·˜ ÌÂٷʤÚÂÈ, ηٿ οÔÈÔ ÙÚfiÔ, ÙÔ ¿Û¯ËÌÔ Îϛ̷ ÂΛӢ Ù˘ ÔÏ˘Ù¿Ú·¯Ë˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ Ô˘ Ù·Ï·ÈÒÚËÛ ÙÔÓ TfiÔ. M ÙȘ ÔÍ›˜ ·ÓÙÈ·ÏfiÙËÙ˜ Î·È ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂȘ, ·’ fiÔ˘ ‚¤‚·È· ‰ÂÓ ¤ÏÂÈ·Ó Î·È ÔÈ Âη٤ڈıÂÓ ·ÎÚ·›ÔÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌÔ› Î·È ÔÈ ˘ÂÚ‚ÔϤ˜. A˘Ùfi ¿ÏψÛÙ ʷ›ÓÂÙ·È Î·È ÛÙȘ ÂÈÛÙÔϤ˜ ÙÔ˘ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘ Ù˘ K·Ï‡ÌÓÔ˘. ∂›Ó·È ÚÔÊ·Ó¤˜ fiÙÈ Ô ∫¿ÚÔÏÔ˜ ºÏ¤ÁÂÏ ·Ó‹Î ÛÙÔ˘˜ ÛÎÏËÚÔ‡˜ ÂÈÎÚÈÙ¤˜ ÙÔ˘ ™Ù¤Ê·ÓÔ˘ ΔËÏÈ·ÎÔ‡ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÙÔ˘ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˘ Ô˘, Î·È Û ¿ÏϘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ÏfiÁˆ Ù˘ ¢Ú›·˜ ÓÔÌÔÌ¿ıÂÈ·˜ ÙÔ˘ ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ ı¤ÛÂˆÓ Ô˘ ηÙ›¯Â, ›¯Â ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ˆ˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˜ ‰È¿ÊÔÚ· ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ Ù·Ï·ÈˆÚÔ‡Û·Ó ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ. OÚÈṲ̂ӷ ÂÍ ·˘ÙÒÓ, fiˆ˜

– 162 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÙÔ ÏÈÌÂÓ·Ú¯ÈÎfi Î·È ÙÔ ÛÔÁÁ·ÏÈ¢ÙÈÎfi, ·ԉ›¯ÙËÎ·Ó ÛÙËÓ ÔÚ›· ¯ÚÔÓÔ‚fiÚ· Î·È ÔÏ˘‰¿·Ó·. «ÃÚfiÓÔ˜ Î·È ¯Ú˘Û›ÔÓ» ÂÛ·Ù·Ï›ÙÔ, ηٿ ÙË ¯ÈÔ˘ÌÔÚÈÛÙÈ΋ ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓԉȉ¿ÛηÏÔ˘ πˆ¿ÓÓË OÚÊ·ÓÔ‡33. ∞fi ÙÔ Ú·ÎÙÈÎfi ¿ÓÙˆ˜ Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ∂ÈÙÚÔ‹˜ Î·È ÙÔÓ ÁÂÓÈÎfi ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi ‰ÂÓ ÚÔ·ÙÂÈ ÙÔ ÔÛfi Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô ºÏ¤ÁÂÏ fiÙÈ ‰··Ó‹ıËΠÁÈ· ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ Î·È Ô˘ ÈÛÔ‰˘Ó·Ì› Ì 280.000 ÁÚfiÛÈ·. ¢ÂÓ ÂȂ‚·ÈÒÓÔÓÙ·È Â›Û˘ ·fi Ù· Ú·ÎÙÈο ÂΛӢ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ Ù· ÂÚ› ηıfi‰Ô˘ ÙÔ˘ πÔÎÚ¿ÙË Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˘ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ. ∞fi Ù· ¤ÁÁÚ·Ê· ·ÎfiÌ· Ô˘ ·Ú·ı¤Û·Ì ÚÔ·ÙÂÈ fiÙÈ Ô πˆ¿ÓÓ˘ ª·˝ÏÏ˘ ·Ó·ÎÏ‹ıËΠ·fi ÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·, ÂÂȉ‹ ‰Â ÌÔÚÔ‡Û ӷ Û˘ÓÙËÚ› ‰‡Ô ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˘˜ ÛÙËÓ KˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË.

– ΔÔ ∫·ÛÙÂÏÏfiÚÈ˙Ô ·Ó·ı¤ÙÂÈ ÛÙÔÓ ¡ÈÎfiÏ·Ô ∫·Ï·‚Úfi ÙËÓ ÏËÚÂÍÔ˘ÛÈfiÙËÙ· ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙÔ˘ §ÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ·fi ÙÔ ÓËÛ›.

H

EK¢O™H ÙÔ˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔ‡ πÚ·‰¤ Î·È Ë Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙÔ˘ ÙÔ˘Ú-

ÎÈÎÔ‡ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ‹Ù·Ó ·Ó·ÌÊ›‚ÔÏ· ÌÈ· ÂÈÙ˘¯›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Î·È Â›¯Â ·ÛÊ·ÏÒ˜ ÙȘ ¢ÂÚÁÂÙÈΤ˜ Ù˘ Û˘Ó¤ÂȘ Î·È Û ÂΛӷ Ù· ÓËÛÈ¿ ÙˆÓ ¡fiÙÈˆÓ ™ÔÚ¿‰ˆÓ Ô˘ Ù·Ï·ÈˆÚÔ‡ÓÙÔ ·fi ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘ ΔÔ‡ÚÎÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë. ΔÔ ™Ô˘ÏÙ·ÓÈÎfi fï˜ ‰È¿Ù·ÁÌ· Ê·›ÓÂÙ·È ˆ˜ ‰ÂÓ Â›¯Â ¿ÌÂÛË ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Û fiÏ· Ù· ÓËÛÈ¿. OÈ Î¿ÙÔÈÎÔ› ÙÔ˘˜ ı· ’ÚÂÂ, ¤¯ÔÓÙ·˜ ˆ˜ ‰Â‰Ô̤ÓÔ ÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó ÛÙȘ ηٿÏÏËϘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ πÚ·‰¤ Î·È ÛÙÔÓ ÙfiÔ ÙÔ˘˜. ∏ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙÔ˘ ΔÔ‡ÚÎÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë ·fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ı· ÚÔοÏÂÛ ·›ÛıËÛË ÛÙ· ÓËÛÈ¿. °È’ ·˘Ùfi Î·È ‰ÂÓ Â›Ó·È Ù˘¯·›Ô ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÙÔ Ì·ÎÚ˘Ófi ∫·ÛÙÂÏÏfiÚÈ˙Ô ·¢ı‡ÓıËΠÛÙÔ ¡ÈÎfiÏ·Ô ∫·Ï·‚Úfi ÁÈ·

33. «πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù·», ÛÂÏ. 175.

– 163 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ó· ÙÔ˘ ·Ó·ı¤ÛÂÈ ÙËÓ ÏËÚÂÍÔ˘ÛÈfiÙËÙ· Ó· ÂÓÂÚÁ‹ÛÂÈ, fiˆ˜ ÂΛÓÔ˜ ¤ÎÚÈÓ ÛÎfiÈÌÔ, ÁÈ· ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Î·È ÂΛ ÙÔ˘ ™Ô˘ÏÙ·ÓÈÎÔ‡ πÚ·‰Â. ΔÔ Û¯ÂÙÈÎfi ¤ÁÁÚ·ÊÔ Ô˘ ˘ÔÁÚ¿ÊÔ˘Ó –Ì ‰˘Û·Ó¿ÁÓˆÛÙ˜ ÁÈ· Ì·˜ ˘ÔÁڷʤ˜– ÔÈ ªÔ˘¯Ù·ÚÔ‰ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, ʤÚÂÈ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÙË «ÛÊÚ·Á›‰· Ù˘ ¡‹ÛÔ˘ ∫·ÛÙÂÏÏÔÚ›˙Ô˘» Î·È Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤ÓÔ ÛÙȘ 11 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 1899. ∂›Ó·È, Ú¤ÂÈ Ó· Ô‡ÌÂ, ¤Ó· ·fi Ù· ÏÈÁÔÛÙ¿ ÂÈÛÂÚ¯fiÌÂÓ· ¤ÁÁÚ·Ê· Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÔ ∞Ú¯Â›Ô Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ¶·Ú·ı¤ÙÔ˘Ì ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÙÔ˘: ¢∏ªO°∂ƒO¡Δπ∞ ∫∞™Δ∂§§Oƒπ∑OÀ ∞ƒπ£. 61

¶ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔÓ ∏ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ ∫·ÛÙÂÏÏÔÚ›˙Ô˘, ÏËÚÔÊÔÚËı›۷ ÌÂÙ¿ ıÂÙÈÎfiÙËÙÔ˜, fiÙÈ Ô ÊÈÏfiÏ·Ô˜ ËÌÒÓ ∞Ó·Í, ÂÓ ÙË ·ÓÂÍ·ÓÙÏ‹Ùˆ ¢ÛÏ·¯Ó›· ÙÔ˘, ˢ‰fiÎËÛ ӷ ‰È·Ù¿ÍË ÙËÓ ¿ÚÛÈÓ ÙˆÓ §ÈÌÂӷگ›ˆÓ ÂÎ ÙˆÓ ˘fi ÙËÓ ÎÚ·Ù·È¿Ó ∞˘ÙÔ‡ ·ÈÁ›‰· ‰È·ÙÂÏÔ‡ÓÙˆÓ ™ÔÚ¿‰ˆÓ Ó‹ÛˆÓ, ÂÓ·ÚÁ¤˜ ‰Â›ÁÌ· Ù˘Á¯¿ÓÔÓ ÙÔ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, fiÂÚ ÚÔ ÌËÓÒÓ ‹ÚıË Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ Ù·‡Ù˘, Î·È ı¤ÏÔ˘Û· Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯Ë ÙÔ˘ ¢ÂÚÁÂÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ‡ÙÔ˘ /˘ÊÈÛٷ̤ÓÔ˘ ÂÈÛ¤ÙÈ ÂÓ ÙË Ó‹Ûˆ ËÌÒÓ/, ·ÔηıÈÛÙ¿ Ù¤ÏÂÈÔÓ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔÓ Â›ÙÚÔÔÓ ·˘Ù‹˜, ÙÔÓ ÂÓ ∫·Ï‡ÌÓˆ ‰È·Ì¤ÓÔÓÙ· ·ÍÈfiÙÈÌÔÓ Î. ¡ÈÎfiÏ·ÔÓ ∫·Ï·‚ÚfiÓ, ·Ú·¯ˆÚÔ‡Û· ·˘ÙÒ ¿ÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ÂÚÈ ÏËÚÂÍÔ˘ÛÈfiÙËÙÔ˜ ÓÔÌ›ÌÔ˘˜ Ù›ÙÏÔ˘˜, Î·È ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ·ÓÙÈηıÈÛÙ¿ Î·È ¿ÏÏÔ˘˜ ÏËÚÂÍÔ˘Û›Ô˘˜, Ì ÙËÓ ·˘Ù‹Ó ‹ ϤÔÓ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓËÓ ÏËÚÂÍÔ˘ÛÈfiÙËÙ·, Î·È ·Ó·ı¤ÛË ÂȘ fiÓÙÈÓ· ÂÁÎÚ›ÓÂÈ ¿Û·Ó ÂÓ¤ÚÁÂÈ·Ó ÚÔ˜ ·¤Ï·ÛÈÓ ÙÔ˘ §ÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ ÂÎ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ Ì·˜, ‹ ηı¿ ‰È·ıÚ˘ÏÂ›Ù·È Î·È ÙËÓ ÂÌ¤‰ˆÛÈÓ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ, ·Ú¤¯ˆÓ Ùˆ ÂÓÂÚÁË۷̤ӈ ·Ùfï ‰È· ÙËÓ ÂΉԇÏ¢ÛÈÓ ·˘ÙÔ‡ ¯ÚËÌ·ÙÈÎ‹Ó ·ÌÔÈ‚‹Ó Ô›·Ó Ô‡ÙÔ˜ ÂÁÎÚ›ÓË Î·È ·ÔÊ·Û›ÛË, ÏËÚˆıËÛÔ̤ÓËÓ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎ‹Ó ·ÔÂÚ¿ÙˆÛÈÓ ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ ÙÔ˘, ·Ú·‰Â¯Ô̤ÓË ·ÚÔÊ·Û›ÛÙˆ˜ ¿Û·Ó Ú¿ÍÈÓ ÙÔ˘ ·Ó·ÊÂÚÔ̤ÓÔ˘ ÏËÚÂÍÔ˘Û›Ô˘ Ù˘ Î·È ıˆÚÔ‡Û· ·˘Ù‹Ó ˆ˜ ηÏÒ˜ ÙÂÙÂÏÂṲ̂ÓËÓ.

– 164 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

∂Ê’ ˆ Û˘ÓÂÙ¿¯ıË ÙÔ ·ÚfiÓ, ˘ÂÁÚ¿ÊË ·Ú¿ ÙˆÓ ªÔ˘¯Ù·ÚÔ‰ËÌÔÁÂÚfiÓÙˆÓ Î·È ÂÂ΢ÚÒıË ‰È¿ Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ ÛÊÚ·Á›‰Ô˜. ∂Ó ∫·ÛÙÂÏÏÔÚ›˙ˆ ÙË 11. ™‚Ú›Ô˘ 1899 OÈ ªÔ˘¯Ù·Ú›‰Â˜ OÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ∫ˆÓÛÙ. (;) ∫·... °ÂÒÚÁÈÔ˜ [ ; ] ∞. ªÈ¯·‹Ï (;) £ÂÔ‰fiÛÈÔ˜ [ ; ] π.™ˆÙËÚ›Ô˘ (;) ¢ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ÛÙÔȯ›· Ô˘ Ó· Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó fiÙÈ Ô ¡ÈÎfiÏ·Ô˜ ∫·Ï·‚Úfi˜ ·Ó¤Ï·‚ ÙÂÏÈο Ó· ÂÓÂÚÁ‹ÛÂÈ ˆ˜ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ˜ ÁÈ· ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi ÙÔ˘ ∫·ÛÙÂÏÏfiÚÈ˙Ô˘. ∂Ӊ¯Ô̤ӈ˜ Ó· ÌË ¯ÚÂÈ¿ÛÙËΠÏfiÁˆ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘ πÚ·‰¤ Î·È ÛÙ· ˘fiÏÔÈ· ÓËÛÈ¿. ∞˘Ùfi Ô˘ ÁÓˆÚ›˙Ô˘ÌÂ Â›Ó·È ˆ˜, ÌÂÙ¿ ÙË ıËÙ›· ÙÔ˘ ÛÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·, Ô ¡ÈÎfiÏ·Ô˜ ∫·Ï·‚Úfi˜ Â¤ÛÙÚ„ ÛÙ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÙÔ˘ ηı‹ÎÔÓÙ·. ™˘Ó¤¯ÈÛ ¤ÙÛÈ Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ÙȘ ˘ËÚÂۛ˜ ÙÔ˘ ÛÙÔÓ ΔfiÔ, ˆ˜ ™¯ÔϿگ˘ Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ™¯ÔÏ‹˜. ΔÔ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ ˆÛÙfiÛÔ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÙÔ˘ ∫·ÛÙÂÏÏfiÚÈ˙Ô˘, ·Ó ÌË ÙÈ ¿ÏÏÔ, ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ‰Â›ÁÌ· ·Ó·ÁÓÒÚÈÛ˘ Ù˘ ·ÍȈۇÓ˘ Î·È ÙÔ˘ ·ÚÔ˘˜ ÙˆÓ Ù·ÁÒÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÂΛӷ Ù· ‰‡ÛÎÔÏ· Î·È ÎÚ›ÛÈÌ· ÁÈ· Ù· ÓËÛÈ¿ Ì·˜ ¯ÚfiÓÈ·. ΔfiÙ Ô˘ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜, ‰Â‡ÙÂÚÔ Û ÏËı˘ÛÌfi ÓËÛ› Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ÌÂÙ¿ ÙË ƒfi‰Ô, ÚÔÙ·ÁˆÓÈÛÙÔ‡Û Ì ÙÔ˘˜ ‰Ú·ÛÙ‹ÚÈÔ˘˜ Î·È ¿ÍÈÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ù˘, ÛÙÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÂıÓÈ΋ ÙÔ˘˜ ·ÔηٿÛÙ·ÛË.

∂›ÏÔÁÔ˜

M

E ÙËÓ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙÔ˘ ΔÔ‡ÚÎÔ˘ ÏÈÌÂÓ¿Ú¯Ë ÌÈ· ·ÎfiÌË ÂÚÈ¤-

ÙÂÈ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ›¯Â ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ. O ·ÁÒÓ·˜, ˆÛÙfiÛÔ, Î·È Ë ·ÁˆÓ›· ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÁÈ· Ù· ÚÔÓfiÌÈ· –fiÛ· ‚¤‚·È· ›¯·Ó ·ÔÌ›ÓÂÈ– ı· Û˘Ó¯ÈÛÙ› Î·È ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· Ô˘ ı· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó. ŸÌˆ˜, Ô ÂÈÎÔÛÙfi˜ ·ÈÒÓ·˜ ÂÈÊ˘Ï¿ÛÛÂÈ ÁÈ· Ù· ÓËÛÈ¿ Ù˘ ¢ˆ‰Âη-

– 165 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ó‹ÛÔ˘ Ӥ˜ Î·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ÂÚÈ¤ÙÂȘ. ∫¿Ùˆ ·fi ¤Ó·Ó ¿ÏÏÔ Î·Ù·ÎÙËÙ‹ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ ı· ÎÏËıÔ‡Ó Ó· ÚÔ·Û›ÛÔ˘Ó ·˘Ù‹ ÙË ÊÔÚ¿ ÙËÓ ¶›ÛÙË ÙˆÓ ·Ù¤ÚˆÓ ÙÔ˘˜, ÙË °ÏÒÛÛ· Î·È ÙËÓ ¶·È‰Â›· ÙÔ˘˜, ÙËÓ ∂ÏÏËÓÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜. ∏ ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ Ì·˙› Ì ٷ ÓËÛÈ¿ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ı· ‰ÒÛÂÈ Î·È ¿ÏÈ ÙÔÓ ·ÁÒÓ· Ù˘. Δ· ‡Ô˘Ï· Û¯¤‰È· ÁÈ· ·ÊÂÏÏËÓÈÛÌfi ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ ‰Â ı· ÂÚ¿ÛÔ˘Ó. ∫˘ÚÈ¿ÎÔ˜ ∫ˆÓ. ÷Ù˙ˉ¿Î˘ °˘ÌÓ·Ûȿگ˘

OÈ ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ˜ ÁÓˆÛÙÔÔÈÔ‡Ó ÙËÓ ·Ó·¯ÒÚËÛË ÙÔ˘ TÔ‡ÚÎÔ˘ §ÈÌÂÓ¿Ú¯Ë ÛÙÔÓ ™Ù¤Ê·ÓÔ TËÏÈ·Îfi (12 IÔ˘Ï›Ô˘ 1899).

– 166 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

¶··-KÏ¿Óı˘ ZÂÚ‚fi˜.

IÔÎÚ¿Ù˘ T·˘Ï¿ÚÈÔ˜. ·Ú¯Â›Ô AÓ. M·˝ÏÏË.

K¿ÚÔÏÔ˜ ºÏ¤ÁÂÏ.

NÈÎfiÏ·Ô˜ K·Ï·‚Úfi˜.

– 167 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

TËÏÂÁÚ¿ÊËÌ· ÙˆÓ K·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ÚÔ˜ ÙÔÓ ™Ô˘ÏÙ¿ÓÔ AÙÔ‡Ï X·Ì‹Ù (9 OÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 1897).

– 168 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

EÈÛÙÔÏ‹ ÙˆÓ ¢ËÌÔÁÂÚfiÓÙˆÓ ÚÔ˜ ÙÔÓ IÔÎÚ¿ÙË T·˘Ï¿ÚÈÔ (13 ºÂ‚ÚÔ˘·Ú›Ô˘ 1898).

– 169 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

AfiÛ·ÛÌ· ÂÈÛÙÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ™ÙÂÊ. TËÏÈ·ÎÔ‡ ÚÔ˜ ÙÔÓ Aã ¢ËÌÔÁ¤ÚÔÓÙ· EÌÌ·ÓÔ˘‹Ï OÏ˘Ì›ÙË (OÎÙÒ‚ÚÈÔ˜ 1898).

– 170 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

TÔ K·ÛÙÂÏfiÚÈ˙Ô Î·ıÈÛÙ¿ ÏËÚÂÍÔ‡ÛÈÔ ÙÔÓ NÈÎfiÏ·Ô K·Ï·‚Úfi ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙÔ˘ TÔ˘ÚÎÈÎÔ‡ ÏÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘ (11 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 1899).

– 171 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Afi Ù· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· ÙÔ˘ K·ÚfiÏÔ˘ ºÏ¤ÁÂÏ (1922).

– 172 –

¢ÈÔÓ‡ÛË °. M·˘ÚfiÁÈ·ÓÓË

BA§KANIKOI ¶O§EMOI 1912-1913 TO ZHTHMA TøN NH™øN TOY APXI¶E§A°OY™ æËÊ›ÛÌ·Ù· ÙˆÓ K·Ï˘ÌÓ›ˆÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ N‹ÛˆÓ ÙˆÓ NÔÙ›ˆÓ ™ÔÚ¿‰ˆÓ ˘ÂÚ «Ù˘ ÂÓÒÛˆ˜ ÌÂÙ¿ Ù˘ MËÙÚfi˜ EÏÏ¿‰Ô˜» (™·Ú¿ÁÌ·Ù· ·ÓÂΉfiÙˆÓ ÂÁÁÚ¿ÊˆÓ ÙÔ˘ IÛÙÔÚÈÎÔ‡ Î·È ¢Èψ̷ÙÈÎÔ‡ AÚ¯Â›Ô˘ ÙÔ˘ YÔ˘ÚÁ›Ԣ E͈ÙÂÚÈÎÒÓ)

A. EÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ

O

I ¢Y O N I K H º O P O I B A § K A N I K O I ¶ O § E M O I ‹Û·Ó ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ· Ë ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Î·È ÏËÚ¤ÛÙÂÚË ÂÍfiÚÌËÛË ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡ ÙfiÛÔ ÚÔ˜ ‚ÔÚÚ¿Ó fiÛÔ Î·È ÚÔ˜ ·Ó·ÙÔÏ¿˜ Î·È ÓfiÙÔ Ù˘ ¯ÒÚ·˜. ∏ ¤ÁηÈÚË Î·È ÂÈÌÂÏ‹˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÒÓ ·Ê’ ÂÓfi˜ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ Î·È Ë Î·Ù·Ê·Ó‹˜ ˘ÂÚÔÏ›· ÙÔ˘ ÔÏÂÌÈÎÔ‡ Ó·˘ÙÈÎÔ‡ ·Ê’ ÂÙ¤ÚÔ˘, ηٛۯ˘Û·Ó ÙÂÏÈÎÒ˜ Ù˘ Ì·ÎÚ·›ˆÓ˘ Î·È ·Ó›Û¯˘Ú˘ ÙÔ˘ÚÎÈ΋˜ ·ÚÔ˘Û›·˜ ÛÙ· μ·ÏοÓÈ· Î·È ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. ¶·Ú¿Ï¢ڷ fï˜ ÛÙȘ Ï·ÌÚ¤˜ ·˘Ù¤˜ ÛÙÚ·ÙȈÙÈΤ˜ ӛΘ ÛÙË ª·Î‰ÔÓ›· Î·È ÛÙËÓ ◊ÂÈÚÔ (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, °È¿ÓÓÂÓ·, ∫·‚¿Ï·) ηıÒ˜ Î·È ÛÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË ÙˆÓ ¡‹ÛˆÓ ÙÔ˘ ‚ÔÚ›Ԣ Î·È ·Ó·ÙÔÏÈÎÔ‡ ∞ÈÁ·›Ô˘, ·Ó¢ڛÛÎÔ˘Ì ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi Ï·fi, ·fi ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÙËÓ ‰ÈÔ›ÎËÛË ˆ˜ ÙÔ˘˜ ‰Èψ̿Ù˜, ÙÔ˘˜ ÚÔͤÓÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜, ΢ڛˆ˜ ˆ˜ ‰·ÛοÏÔ˘˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ÎÏ‹ÚÔ Ó· Û˘ÛÙÚ·Ù‡ÂÙ·È Û’ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂıÓÈΤ˜ ÂÍÔÚÌ‹ÛÂȘ. ªÂ ÙȘ ÌÂϤÙ˜ ÙÔ˘˜, Ì ÙȘ ÂÎı¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜, Ì ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙÔÓ ·Ï‡ÙÚˆÙÔ ÂÏÏËÓÈÛÌfi ÙÔ˘ ¢ڇÙÂÚÔ˘ ‚·ÏηÓÈÎÔ‡, ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈÎÔ‡ Î·È ÌÂÛÔÁÂÈ·ÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘, ÛÙ¿ıËÎ·Ó fiÏÔÈ ·˘ÙÔ› ÔÌfiʈӷ Î·È ÂÓ¤ÚÁËÛ·Ó ÔÌfiÛÙÚÔÊ· ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ˘¤Ú‚·ÛË ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ Î·È ÔχÏÔÎÔ˘ ÂıÓÈÎÔ·ÂÏ¢ıÂÚˆÙÈ-

– 173 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÎÔ‡ ÂÁ¯ÂÈÚ‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ˘ÏÔÔÈÔ‡Û ÚÔÙ¿ÛÂȘ Î·È ÔÚ¿Ì·Ù· ÙÔ˘ ÂıÓÈÎÔ‡ ÚˆÙÂÚÁ¿ÙË ƒ‹Á· μÂÏÂÛÙÈÓÏ‹.

OÈ Ó·˘ÙÈΤ˜ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜, ÙfiÛÔ ÁÈ· ÏfiÁÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜, fiˆ˜ Ë ·ÚÂÌfi‰ÈÛË ÂÍfi‰Ô˘ ÙÔ˘ ÔıˆÌ·ÓÈÎÔ‡ Ó·˘ÙÈÎÔ‡ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô, fiÛÔ Î·È ÁÈ· ÏfiÁÔ˘˜ ‰Èψ̷ÙÈ΋˜ ÌfiÓÔÓ ‰ÈÂΉ›ÎËÛ˘ ÙˆÓ ÓÔÙÈfiÙÂÚˆÓ Ó‹ÛˆÓ, fiˆ˜ Ù· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ· (sic), ‰ÂÓ ÂÂÎÙ¿ıËÎ·Ó ÚÔ˜ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÓfiÙÈ· ÂÚÈÔ¯‹. ∏ ∂ÏÏ¿‰·, ηıfiÏË ÙËÓ ‰ÈÂÙ›· (1912-1913) ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ ÚÔ‚¿ÏÂÈ Î·È Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ÙȘ ı¤ÛÂȘ Ù˘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ Î·È ÙËÓ ÚÔÛ¿ÚÙËÛ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Û ‰Èψ̷ÙÈÎfi Â›‰Ô, ÛÙ· ‰ÈÂıÓ‹ fora fiˆ˜ ÙÔ˘ §ÔÓ‰›ÓÔ˘, Ù˘ °·ÏÏ›·˜, Ù˘ μȤÓÓ˘. ∂Î ·Ú·ÏÏ‹ÏÔ˘ fï˜, ÂÓı¿ÚÚ˘Ó ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ, fiÏˆÓ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘, fiˆ˜ ‰ÈÂΉÈ΋ÛÔ˘Ó Ì „ËÊ›ÛÌ·Ù· ΢ڛˆ˜ Î·È ˘ÔÁڷʤ˜ ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ, ÙËÓ ¤ÓˆÛ‹ ÙÔ˘˜ Ì ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ¶¤Ú· ·fi ÙÔ˘˜ ·˘ÛÙËÚÔ‡˜ Î·È ·ÚfiÛˆÔ˘˜ ÏÂÎÙÈÎÔ‡˜ ÔÚÈÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ ‰ÈÂıÓÒÓ Û˘ÓıËÎÒÓ Î·È ÙËÓ Ú·ÊÈÓ·ÚÈṲ̂ÓË ‰Èψ̷ÙÈ΋ ÁÏÒÛÛ·, Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÎÔÈÓÔÙÈÎÒÓ Î·È È‰ÈˆÙÈÎÒÓ ÂÁÁڿʈÓ, fiˆ˜ Î·È ÂÌÈÛÙ¢ÙÈÎÒÓ ÂÁÁÚ¿ÊˆÓ Ô˘ ·ÓÙËÏÏ¿ÁËÛ·Ó ÌÂٷ͇ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÒÓ Î·È Ó·˘ÙÈÎÒÓ ‰ÈÔÈÎËÙÒÓ Î·È ÙˆÓ ÂÈÙÂÏ›ˆÓ ÙÔ˘˜, fiˆ˜ Î·È ÚÔÍ¤ÓˆÓ Î·È ÏÔÈÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ Ì ÙÔ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ, ·Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÙËÓ ÔÏÏ·Ï‹ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÓËÛȈÙÈÎÒÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ ÛÙ· ÔÈΛϷ ÔÏÂÌÈο Î·È ‰Èψ̷ÙÈο ‰ÚÒÌÂÓ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ÂÓ ÔÏÏÔ›˜ ·Ú¿ÏÏËÏË ·ÏÏ¿ Î·È ¿ÁÓˆÛÙË ÛÙȘ ÏÂÙÔ̤ÚÂȤ˜ Ù˘ ÙÔÈ΋ Î·È ·ÈÁ·È·Î‹ ÌÈÎÚÔ˚ÛÙÔÚ›·, ÏËÌÌ˘ÚÈṲ̂ÓË ·fi ÂΉËÏÒÛÂȘ ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌÔ‡, ¯·Ú¿˜, Êfi‚Ô˘, ÂÏ›‰·˜, ‰È·-‰‹ÏˆÛ˘ Î·È ·fiÊ·Û˘ ÂıÓÈ΋˜ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛ˘ Î·È ¤ÓÙ·Í˘.

μ. ΔÔ ∑‹ÙËÌ· Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ·. ΔÔ ∑‹ÙËÌ· π‰È·›ÙÂÚÔ Î·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Úfi‚ÏËÌ· ›¯Â ηٷÛÙ› Ë ÌÂÏÏÔÓÙÈ΋ Ù‡¯Ë ÙˆÓ ¡‹ÛˆÓ ÙÔ˘ ¡fiÙÈÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜, ÛÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋ Ù˘ ¤Î‚·Û˘ ÙˆÓ μ·ÏηÓÈÎÒÓ ¶ÔϤ̈Ó. £· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û·Ó ·˘Ù¿, ÂÓ fiψ ‹ Î·È ÂÓ Ì¤ÚÂÈ,

– 174 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÙËÓ ¤ÓˆÛ‹ ÙÔ˘˜ Ì ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, fiˆ˜ Ù· ¡ËÛÈ¿ ÙÔ˘ ‚ÔÚ›Ԣ Î·È ·Ó·ÙÔÏÈÎÔ‡ ∞ÈÁ·›Ô˘, ı· ·Ú¤ÌÂÓ·Ó ÛÙËÓ ΔÔ˘ÚΛ· ‹ ·ÏÒ˜ ı· ¿ÏÏ·˙·Ó ‰˘Ó¿ÛÙË ÛÙÔ ÚfiÛˆÔ Ù˘ ÓÂÔ·ÔÈÎȷ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ Ù˘ πÙ·Ï›·˜ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋ ªÂÛfiÁÂÈÔ; ΔÚÂȘ ‹Û·Ó ÔÈ Î‡ÚȘ ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ Ù˘ Â˘Úˆ·˚΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÛÙÔ ı¤Ì· ·˘Ùfi, ÙËÓ ÔÔ›· ‰È·Ù‡ˆÓÂ Î·È ÚÔ¤‚·Ï ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈο Ì ÔÈΛÏÔ˘˜ ‰Èψ̷ÙÈÎÔ‡˜ ¯ÂÈÚÈÛÌÔ‡˜ Î·È ÛÙÚ·ÙȈÙÈο ̤۷ Î·È ÂÂÌ‚¿ÛÂȘ Ë πÙ·Ï›·. ∏ ÚÒÙË ÂΉԯ‹ ‹Ù·Ó Ó· ÎÚ·Ù‹ÛÂÈ ÔÚÈṲ̂ӷ ¡ËÛÈ¿, fiˆ˜ ÙË ƒfi‰Ô Î·È ÙÔ ∫·ÛÙÂÏfiÚÈ˙Ô, Â¿Ó Î·È Î·ıfiÛÔÓ Ë ΔÔ˘ÚΛ· ‰ÂÓ ·¤Û˘Ú ٷ ÛÙÚ·Ù‡̷ٿ Ù˘ ·fi ÙËÓ ΔÚÈÔÏ›Ùȉ·. ∏ ηٿÏË„Ë Û˘ÓÂÒ˜ ÙˆÓ ¡ËÛÈÒÓ ·˘ÙÒÓ (‹ Î·È ¿ÏψÓ) ı· ¯ÚË̢ۛ ÛÙËÓ πÙ·Ï›· ˆ˜ ̤ÛÔÓ ›ÂÛ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ô¯ÒÚËÛË Ù˘ ΔÔ˘ÚΛ·˜ ·fi ÙËÓ ‚ÔÚÂÈÔ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ∞ÊÚÈ΋ ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ Ë πÙ·Ï›· ›¯Â ‚Ϥ„ÂȘ ÂÂÎÙ·ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi, fiˆ˜ ÙÔ‡ÙÔ ·‰›¯ıË ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ηٿ ÙÔ ÌÂÛÔfiÏÂÌÔ Ì ÙËÓ ÚԤϷۋ Ù˘ ̤¯ÚȘ ÙËÓ ∞ÈıÈÔ›·. ∏ ‰Â‡ÙÂÚË ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ χÛË ·¤‚ÏÂ ÛÙËÓ Î·Ù¿ÏË„Ë Î·È Î·Ù·ÎÚ¿ÙËÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ¡‹ÛˆÓ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘. ™ÙËÓ ÚÔÔÙÈ΋ ·˘Ù‹, Ë πÙ·Ï›· ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙÔ ÂıÓÈÎfi ·›ÛıËÌ· fiÏˆÓ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ fiÏˆÓ ÙˆÓ ¡‹ÛˆÓ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ËÚÓÔ‡ÓÙÔ ÙfiÛÔ ÙÔÓ ÚÔ·ÈÒÓÈÔ ∞ÛÈ¿ÙË ‰˘Ó¿ÛÙË fiÛÔ Î·È ÙÔÓ ÚfiÛÊ·ÙÔ ∂˘Úˆ·›Ô. ™ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ Ù˘ Ó· ηٷÓ›ÍÂÈ ÙÔ «ÂıÓÈÎfi» ·›ÛıËÌ· ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ, Ë πÙ·Ï›· ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙ÂÎ·È ‹Ù·Ó ÂÈÏÈÎÚÈÓ‹˜ Û’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚfiıÂÛ‹ Ù˘- ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ ÙˆÓ ¡‹ÛˆÓ ·˘ÙÒÓ ˘fi ÙËÓ ΔÔ˘ÚÎÈ΋ ΢ÚÈ·Ú¯›· ÛÙËÓ ÔÔ›· Î·È ·Ó‹Î·Ó ¤ˆ˜ ÙfiÙÂ, ·Ú¿ ÙËÓ ÚÔÛ¿ÚÙËÛ‹ Ù˘ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ÀÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ‡ÙÔ Ë πÙ·Ï›·, ÌfiÓÔ ÔʤÏË Â›¯Â Ó· ·ÓÙÏ‹ÛÂÈ. ∂›Ù ı· ¤ÂÈı ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ οÔÈˆÓ ¡‹ÛˆÓ Ó· ·ԉ¯ıÔ‡Ó ÙË ‰È΋ Ù˘ ΢ÚÈ·Ú¯›·, ›Ù ı· ÂÂÙ‡Á¯·Ó ÙËÓ ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ÙÔ˘ÚÎÈÎÔ‡ status quo Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘, Ì ÙËÓ ÂÏ›‰· fiÙÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û Û ‰Â‰Ô̤ÓË Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ·ÔÛ¿ÛÂÈ Ù· ¡ËÛÈ¿ ·˘Ù¿ ·fi ÙËÓ ΔÔ˘ÚΛ·. °È·Ù› ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔ˘ Ù· ¡ËÛÈ¿ ı· ÂÚÈ‹Ú¯ÔÓÙÔ ÛÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜, ÙfiÙ ‹Ù·Ó ÚÔÊ·Ó¤˜ fiÙÈ ı· ¯·ÓfiÓÙÔ˘Û·Ó ÁÈ· ¿ÓÙ· ÁÈ· ÙËÓ πÙ·Ï›·. ΔÔ ÙÚ›ÙÔ Î·È ÈÔ ÂÈΛӉ˘ÓÔ ÁÈ· Ù· ¡ËÛÈ¿ ·˘Ù¿ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÈÙ·ÏÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙÔ ÔÔ›Ô ¤ÚȯÓ ηٿ ÙÚfiÔ Â˘Î·ÈÚÈ·Îfi Î·È ÂÈÎÔ˘ÚÈÎfi Ë πÙ·Ï›·, ˆ˜ ÙÂÏÈ΋ Î·È Î·Ï‡ÙÂÚË Ï‡ÛË, ‹Ù·Ó Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ∞˘ÙfiÓÔÌÔ˘ ¡ËÛȈÙÈÎÔ‡ ∫Ú¿ÙÔ˘˜, Ê˘ÛÈο ˘fi ÙË ‰ÈÔ›ÎËÛ‹ Ù˘.

– 175 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

‚. ΔÔ ·›ÙËÌ· ÙˆÓ ÓËÛȈÙÈÎÒÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ ∂ÓÒÈÔÓ Ù˘ ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋˜ ηÙÔ¯‹˜ ÙˆÓ ¡‹ÛˆÓ ·fi ÙËÓ πÙ·Ï›·, Ù˘ ·Û·ÊÔ‡˜ ‰Èψ̷ÙÈ΋˜ χÛ˘ Î·È Ù˘ ¯·Ï·Ú‹˜ ÛÙ¿Û˘ Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ¶ÔÏÈÙ›·˜, ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ fiÏˆÓ ÙˆÓ ¡‹ÛˆÓ (∫¿Ï˘ÌÓÔ˜, ™‡ÌË, Δ‹ÏÔ˜, ¡›Û˘ÚÔ˜, ∫Ò˜, ¶¿ÙÌÔ˜, ƒfi‰Ô˜) ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ 1913 Û˘Ó¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙȘ ·ÙÚÔ·Ú¿‰ÔÙ˜ °ÂÓÈΤ˜ ™˘ÓÂχÛÂȘ ÙÔ˘ §·Ô‡ (ÙȘ ·Ó¢ڛÛÎÔ˘Ì ÛÙËÓ OÌËÚÈ΋ ÂÔ¯‹, ÙȘ Û˘Ó·ÓÙԇ̠ηٿ ÙËÓ ÎÏ·ÛÛÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô Î·È ÙȘ ‚ÈÒÓÔ˘Ì ̤¯ÚȘ Î·È Û‹ÌÂÚ· Û ÂÍ·ÈÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ-fiˆ˜ .¯. ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ÂÎÙÂٷ̤Ó˘ ˘ÚηÁÈ¿˜ Ù˘ πηڛ·˜ ÙÔ 1993, ÛÙËÓ ÔÔ›· ¯¿ıËÎ·Ó ‰Ò‰Âη ¿ÙÔÌ·). OÈ °ÂÓÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ ™˘ÓÂχÛÂȘ ÚÔ¤‚·ÈÓ·Ó Û ÂÎÙÈÌ‹ÛÂȘ Ù˘ ηٿÛÙ·Û˘ Î·È ·ÂÊ¿ÛÈ˙·Ó Ì æËÊ›ÛÌ·Ù· ˘¤Ú Ù˘ ¤ÓˆÛ˘ ÙˆÓ ·ÓÙÈÛÙÔ›¯ˆÓ ¡‹ÛˆÓ. Δ· æËÊ›ÛÌ·Ù· ÂÓ›ÔÙ ˘ÂÁÚ¿ÊÔÓÙÔ Ì ٷ ÔÓfiÌ·Ù· fiÏˆÓ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, fiˆ˜ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ¶¿ÙÌÔ˘ Î·È Ù˘ Δ‹ÏÔ˘ Î·È ¿ÏÏÔÙ ·fi ÙÔ˘˜ ¢ËÌ¿Ú¯Ô˘˜ ‹ ÙȘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓٛ˜ ˆ˜ ÂÎÚÔÛÒˆÓ fiÏˆÓ ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ. ΔÔ æ‹ÊÈÛÌ· Ù˘ ∫Ò ÂȂ‚·ÈÒÓÂÙ·È Î·È Ì ÙËÓ ·Ú¿ıÂÛË Ù˘ ™ÊÚ·Á›‰·˜ Ù˘ «πÂÚ¿˜ ªËÙÚÔfiψ˜ ∫ÒÔ˘». ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ¡ÈÛ‡ÚÔ˘, Û‡Ìʈӷ Ì ¤ÁÁÚ·ÊÔ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÀÔ˘ÚÁfi ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ §. ∫ÔÚÔÌËÏ¿ Ù˘ 20 ª·ÚÙ›Ô˘ 1913, ‰ËÏÒÓÂÙ·È fiÙÈ «∫·Ù¿ ÙÔ ·Ó¤Î·ıÂÓ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Ó ËÌ›Ó ¤ıÔ˜, Î·Ù·Ï˘ÔÌ¤ÓˆÓ ÙˆÓ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ [ÎÔÈÓÔÙÈÎÒÓ, ÚÔÊ·ÓÒ˜] Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ Ì·˜, Ë ·ÓÙÈÚÔÛˆ›· Ù·‡Ù˘ ·Ó·Ù›ıÂÙ·È Ùˆ ÂÓÙ·‡ı· ∞Ú¯ÈÂÚ·ÙÈÎÒ ∂ÈÙÚfiˆ Î·È ∏ÁÔ˘Ì¤Óˆ Ù˘ πÂÚ¿˜ ªÔÓ‹˜ ™Ù˘ÏÈ·ÓÒ ∫˘Ú›ˆ ∫˘Ú›Ïψ». ∞Ó¿ÏÔÁ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Û˘Ó-˘ÔÁÚ·Ê‹˜ ÙˆÓ æËÊÈÛÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ¤ÓˆÛË Ì ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ·fi ∂ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈΤ˜ ∞Ú¯¤˜ Î·È ÎÏËÚÈÎÔ‡˜ (ÈÂÚ›˜) ··ÓÙÒÓÙ·È Â›Û˘ ÛÙÔ æ‹ÊÈÛÌ· ÙˆÓ £·Û›ˆÓ (12.4.1913), ÛÙÔ æ‹ÊÈÛÌ· ÙˆÓ æ·ÚÒÓ (14.1.1913), ÛÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ Ù˘ Ã›Ô˘ Î·È Ù˘ ª˘ÙÈÏ‹Ó˘ fiÔ˘, Â›Û˘, Î·È ÔÈ ·ÏÏfiıÚËÛΘ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ªÔ˘ÛÔ˘ÏÌ¿ÓˆÓ Î·È ÙˆÓ ∂‚Ú·›ˆÓ ·ÔÊ·›ÓÔÓÙ·È ˘¤Ú Ù˘ ÂÓÒÛˆ˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ·˘ÙÒÓ ¡‹ÛˆÓ Ì ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∂›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ˘ÂÓı˘Ì›ÛÔ˘Ì ‰‡Ô ·ÎfiÌË ÁÂÁÔÓfiÙ· Ù· ÔÔ›· ·Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÙËÓ ·ÎÏfiÓËÙË ·fiÊ·ÛË ÙˆÓ ÓËÛȈÙÈÎÒÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ Ó· ÂÓˆıÔ‡Ó, Ì οı ÙÚfiÔ Î·È Ì¤ÛÔÓ, Ì ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ΔÔ ÚÒÙÔ ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ·˘ÙÔ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË Ù˘ πηڛ·˜ Î·È ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÛÙ· ÔÈ-

– 176 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ΛϷ ∫ÔÌÈٿٷ ÙˆÓ ¡ËÛȈÙÒÓ Ù· ÔÔ›· ‰ÚÔ‡Û·Ó ÛÙÔ §ÔÓ‰›ÓÔ, ÛÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· Î·È Û ¿ÏϘ Â˘Úˆ·˚Τ˜ ÚˆÙ‡ԢÛ˜. ∏ πηڛ· Ë ÔÔ›· ÙÔ 1912 ·ÚÈıÌÔ‡Û 12.000 ÂÚ›Ô˘ ηÙÔ›ÎÔ˘˜, Â·ÓÂÛÙ¿ÙËÛ ÛÙȘ 4 πÔ˘Ï›Ô˘ 1912, ¤‰ÈˆÍ ÙËÓ ÙÔ˘ÚÎÈ΋ ‰ÈÔ›ÎËÛË Î·È ·ÓÂ΋ڢÍ ÙËÓ ∂Ï¢ı¤Ú· ¶ÔÏÈÙ›· Ù˘ πηڛ·˜. ™˘Ó¤Ù·Í ∫·ÓÔÓÈÛÌfi (™‡ÓÙ·ÁÌ·) ·fi 24 ¿ÚıÚ· Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Î·È ·˘ÙÔ‰ÈÔÈ΋ıËΠ·fi ∂·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ∂ÈÙÚÔ‹. ∂¤‚·Ï ÊfiÚÔ˘˜, ¤ÎÔ„Â ÁÚ·ÌÌ·ÙfiÛËÌ·, ÚÔÌËı‡ıËΠÂÏ·ÊÚfi ÔÏÂÌÈÎfi ÏÔ›Ô Î·È ÂÎ·›‰Â˘Û ÌÈÎÚfi ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎfi ÛÒÌ·. ∞˘Ùfi ‰È‹ÚÎÂÛ ¤ˆ˜ ÙÔÓ ¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1912 ÔfiÙÂ Ë ‰ÈÛÙ·ÎÙÈ΋ ∫˘‚¤ÚÓËÛË ÙˆÓ ∞ıËÓÒÓ ·ÂÊ¿ÛÈÛ ӷ «˘ÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ» ÙÔ ·›ÙËÌ· ÙˆÓ πηڛˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ¤ÓˆÛ‹ ÙÔ˘˜ Ì ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ¶ÔÏÂÌÈÎfi ÏÔ›Ô ÚÔÛ‹ÏıÂ Î·È ·ÓÂÁÓÒÚÈÛ ÙËÓ πηڛ· ˆ˜ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ·˜. OÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ›, ·ÓÂ›ÛËÌÔÈ Î·È Ì‹-ÍÂÎÈÓÒÓÙ˜ ·fi ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ·˘Ùfi ÁÂÁÔÓfi˜, fiÓÙˆ˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ÛÙËÓ ÔχÌËÓË ÔÚ›· Ù˘ ∂Ï¢ı¤Ú·˜ πηÚȷ΋˜ ¶ÔÏÈÙ›·˜-Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·ÓÙÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·˜ Ô ¤Ó·˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ, fiÙÈ Ë πηڛ· ·ÂÏ¢ıÂÚÒıËΠ·fi ÙÔÓ OıˆÌ·ÓÈÎfi ˙˘Áfi ·fi ÙÔ ¡·˘ÙÈÎfi ÙÔÓ ¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1912 (·ÓÙ› Ù˘ ·˘ÙÔ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛ‹˜ Ù˘ ÙÔÓ πÔ‡ÏÈÔ, ¤ÓÙ ̋Ó˜ ÂÓˆÚ›ÙÂÚ·). ŸÛÔ ÁÈ· Ù· ∫ÔÌÈٿٷ ÙˆÓ ¡ËÛȈÙÒÓ Ô˘ ‰ÚÔ‡Û·Ó ÛÙÔ §ÔÓ‰›ÓÔ, ÛÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· Î·È ·ÏÏÔ‡ ·˘Ù¿ ‰ÈÔ¯¤Ù¢·Ó ÈÛÙÔÚÈΤ˜, ÏËı˘ÛÌȷΤ˜ Î·È ¿ÏϘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÛÙ· ™˘Ó¤‰ÚÈ· Ù· ÔÔ›· ÌÂÏÂÙÔ‡Û·Ó Ù· Ó¤· Û‡ÓÔÚ· Ù˘ μ·ÏηÓÈ΋˜ Î·È ÙˆÓ ¡‹ÛˆÓ ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜. ΔËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ‰·¿ÓË ÙËÓ ¤ÊÂÚ·Ó ÔÈ ÔÌÔÁÂÓ›˜, ÂÓÒ ÙÔ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ, ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ ıÂÙÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘˜, ‹Ù·Ó Úfiı˘ÌÔ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ Î·È ·˘Ùfi ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒ˜, Û‡Ìʈӷ Ì ·Ó¤Î‰ÔÙ· ¤ÁÁÚ·Ê· Ù˘ ÂÔ¯‹˜.

1. ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· Ù˘ ¡‹ÛÔ˘ ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ O Ï·fi˜ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ηٿÏËÎÙÔ˜ ÂÎ Ù˘ ·Ô›ڷ˜ ÙÔ˘ πÙ·ÏÈÎÔ‡ Δ‡Ô˘, fiÛÙȘ ‰È·ÛÙÚ¤ÊˆÓ ÙËÓ ·Ï‹ıÂÈ·Ó, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ fiψ˜ ·ÏÏÔ›ˆ˜ ÙÔ˘˜ ÂıÓÈÎÔ‡˜ fiıÔ˘˜ ÙˆÓ ÓËÛȈÙÒÓ, Û˘ÓÂÏıÒÓ Û‹ÌÂÚÔÓ ÂȘ ¿Ó‰ËÌÔÓ Û˘Ó¤Ï¢ÛÈÓ, ıˆÚ› ··Ú·›ÙËÙÔÓ Ó· ‰È·Ì·ÚÙ˘ÚËı‹ ÂÓÙfiÓˆ˜ ηٿ Ù˘ ηÎÔ‚Ô‡ÏÔ˘ Ù·‡Ù˘ ÚÔı¤Ûˆ˜ ÙÔ˘ πÙ·ÏÈÎÔ‡ Δ‡Ô˘ Î·È Û˘ÌÏËÚÒÓ ÙÔ ÚÔ ÂÙ¿ ËÌÂÚÒÓ „‹ÊÈÛÌ· ·˘ÙÔ‡,

– 177 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

æËÊ›˙ÂÈ Ù· ÂÍ‹˜ 1ÔÓ) ¢È·Ì·ÚÙ‡ÚÂÙ·È ‰È· ÙÔÓ fiÚÔÓ Ù˘ πÙ·ÏÔÙÔ˘ÚÎÈ΋˜ ∂ÈÚ‹Ó˘, ‰È’ Ô˘ ·ÔÊ·Û›˙ÂÙ·È Ë ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÂȘ ÙËÓ ΔÔ˘ÚΛ·Ó ÙˆÓ ˘fi Ù˘ πÙ·Ï›·˜ ηٷÏËÊıÂÈÛÒÓ Ó‹ÛˆÓ, Î·È ‰È·ÎËÚ‡ÙÙÂÈ ÌÂÙ¿ ¿Û˘ ·˘ÙÔ‡ Ù˘ ‰˘Ó¿Ìˆ˜ fiÙÈ Ë ‰È·‚›ˆÛȘ ·ÎÚ·ÈÊÓÔ‡˜ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ Î·È ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÎÔ‡ Ï·Ô‡ ˘fi ÙÔÓ ÙÔ˘ÚÎÈÎfiÓ ˙˘ÁfiÓ Â›Ó·È Î·ı·Ú¿ ¿ÚÓËÛȘ ÙˆÓ ÛÙÔȯÂȈ‰ÂÛÙ¤ÚˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, ·Ó·Í›· ÙÔ˘ ·ÈÒÓÔ˜ ÂȘ ÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ Â˘ÚÈÛÎfiÌÂı· Î·È fiÙÈ Ë ÊÚ›ÎË ÙËÓ ÔÔ›·Ó ÂÌÓ¤ÂÈ ÌfiÓË Ë ÛΤ„Ș fiÙÈ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÂÁηٷÏÂÈÊı‹ ˘fi ÙÔÓ ·˘ÙfiÓ ˙˘ÁfiÓ, Â›Ó·È ÙÔÈ·‡ÙË ÒÛÙ ӷ ÚÔÙÈÌ‹ÛË ÔÈ·Ó‰‹ÔÙ ı˘Û›·Ó Î·È Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹Ó ·fi [·ÓÙ›] ÙÔÈ·‡Ù˘ ··ÓıÚÒÔ˘ ηٷ‰›Î˘.

2ÔÓ) ªÂÙ¿ ÙÔ˘ ÌÂÁ·Ï˘Ù¤ÚÔ˘ ·ÔÙÚÔÈ·ÛÌÔ‡ ‰È·Ì·ÚÙ‡ |2Ë ÛÂÏ.| ÚÂÙ·È Î·Ù¿ ÙˆÓ Î·ÎԂԇψ˜ ·Ó·ÁÚ·ÊÔÌ¤ÓˆÓ ˘fi ÙÔ˘ πÙ·ÏÈÎÔ‡ Δ‡Ô˘ ÂÚ› ‰‹ıÂÓ ÂÈı˘Ì›·˜ ÙˆÓ ÓËÛȈÙÒÓ fiˆ˜ ·Ú·Ì›ӈÛÈÓ ˘fi ÙËÓ πÙ·ÏÈÎ‹Ó Î˘ÚÈ·Ú¯›·Ó, ηı’ ‹Ó ÂÔ¯‹Ó, ÚÔ‚·ÏÏÔ̤Ó˘ Ù˘ ·Ú¯‹˜ ÙˆÓ ÂıÓÈÎÔًوÓ, ÂȉÈÒÎÂÙ·È, Ì ΛӉ˘ÓÔÓ ·ÓÂ˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘, Ë ÂıÓÈ΋ ·ÔηٿÛÙ·ÛȘ Ù˘ ËÌÈ‚·Ú‚¿ÚÔ˘ ∞Ï‚·Ó›·˜, ‹ÙȘ ·ÓÙÈı¤Ùˆ˜ ÔÚÁÈ¿˙ÂÈ ÛÊ¿˙Ô˘Û· Î·È ˘ÚÔÏÔ‡Û· ÚÔ˜ ηٛۯ˘ÛÈÓ ÙÔ˘ ÙÔ˘ÚÎÈÎÔ‡ ÛÎfiÙÔ˘˜ Î·È Ù˘ ‚·Ú‚·ÚfiÙËÙ·˜, ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙˆÓ Ó‹ÛˆÓ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘, ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎÒ˜ ŒÏÏËÓ˜ Î·È ÔÏÈÙÈṲ̂ÓÔÈ Â˘Ú›ÛÎÔ˘ÛÈÓ ·ÔÙÚfi·ÈÔÓ Î·Ù·‰›ÎËÓ ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹Ó ‰ÂÛfiÙÔ˘ Î·È ÙËÓ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿Ó ·˘ÙÒÓ ·fi Ù˘ ΔÔ˘ÚÎÈ΋˜ ‰ÂÛÔÙ›·˜ ÂȘ ÙËÓ πÙ·ÏÈ΋Ó.

3ÔÓ) ¢È·Ì·ÚÙ‡ÚÂÙ·È ‰È· Ù· ·Ó·ÁÚ·ÊfiÌÂÓ· Â›Û˘ ÂȘ ÙÔÓ πÙ·ÏÈÎfiÓ Δ‡ÔÓ, ‰È’ ˆÓ ηÎԂԇψ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Ô Ï·fi˜ ÙˆÓ Ó‹ÛˆÓ ˆ˜ ·ԂϤˆÓ ÂȘ ÙËÓ ·˘ÙÔÓÔÌ›·Ó ÙˆÓ Ó‹ÛˆÓ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ Î·È ·ÔÛÙ¤ÚÁˆÓ ÙËÓ ¤ÓˆÛÈÓ ÌÂÙ¿ Ù˘ ÌËÙÚfi˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ÂÓÒ fiψ˜ ·ÓÙÈı¤Ùˆ˜ ÔÈ ÓËÛÈÒÙ·È ‰È· ÙÔ˘ ÂÓ ¶¿Ù̈ Û˘Ó‰ڛԢ ·˘ÙÒÓ, ‰È’ ·ÔÛÙÔÏ‹˜ ·ÓÙÈÚÔÛÒˆÓ ÂȘ ∂˘ÚÒËÓ, ‰È’ ˘ÔÌÓËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÔÏÏÒÓ ‰ËÌÔÛȇÛÂˆÓ ‰ÂÓ ¤·˘Û·Ó Ó· ‰È·ÎËÚ‡ÙÙÔ˘Ó fiÙÈ ÌfiÓÔÓ Ë ¤ÓˆÛȘ ÙˆÓ Ó‹ÛˆÓ ÌÂÙ¿ Ù˘ ÌËÙÚfi˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ı¤ÏË ·ÔÙÂϤÛÂÈ Ï‡ÛÈÓ, ·Ú¤¯Ô˘Û· Ù· ··ÈÙÔ‡ÌÂÓ· ÛÙÔȯ›· ÚÔ˜ ÚfiÔ‰ÔÓ Î·È ÂÈÚËÓÈÎ‹Ó ‰È·‚›ˆÛÈÓ ÙˆÓ ÓËÛȈÙÒÓ ÂÓ Ùˆ ̤ÏÏÔÓÙÈ Î·È Â›Ó·È ·ÔÊ·ÛÈṲ̂ÓÔÈ Ó· ÌÂÙ¤ÏıˆÛÈ ·Ó ̤ÛÔÓ ÚÔ˜ Â›Ù¢ÍÈÓ ÙÔ˘ ÛÎÔÔ‡ |3Ë ÛÂÏ.| ÙÔ‡ÙÔ˘, ÂÏ¿¯ÈÛÙÔÓ ‰Â›ÁÌ· Ù˘ ·ÔÊ¿Ûˆ˜ ·˘ÙÒÓ

– 178 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Â›Ó·È Ë ·ıÚfi· ÚÔۤϢÛȘ ÙˆÓ ÓËÛȈÙÒÓ ÂȘ Ù·˜ Ù¿ÍÂȘ ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ÛÙÚ·ÙÔ‡ Î·È Ô ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi˜ ÌÂı’ Ô˘ ¯‡ÓÔ˘ÛÈÓ ÙÔ ·›Ì· ÙˆÓ ÚÔ˜ Â›Ù¢ÍÈÓ Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ ·˘ÙÒÓ ·ÔηٷÛÙ¿Ûˆ˜.

4ÔÓ) ∂ÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ ·‰ËÌÔÓ›·Ó ÙÔ˘ ‰ÈfiÙÈ ¤ÓÂη Ù˘ ηÙÔ¯‹˜ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ ËÌÒÓ ˘fi Ù˘ πÙ·Ï›·˜, ‰ÂÓ ‰‡Ó·Ù·È fiˆ˜ ÔÈ ·‰ÂÏÊÔ› ·˘ÙÔ‡ Ó· ‰ÈÂΉÈ΋ÛÂÈ ‰È· ÙˆÓ fiÏˆÓ Î·È Â’ ·˘Ù‹˜ Ù·‡Ù˘ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ Ù· ‰È· ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›·Ó ‰ÈηÈÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘.

5ÔÓ) ¡· ·ÔÛÙ·ÏÒÛÈÓ ·ÓÙ›ÁÚ·Ê· ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜ æËÊ›ÛÌ·ÙÔ˜ ·) ÂȘ ÙËÓ ∞. ∂ÍÔ¯fiÙËÙ· ÙÔÓ Sir Edward Grey ˘Ô˘ÚÁfiÓ ÙˆÓ ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜ Î·È ¶ÚÔ¤‰ÚÔÓ Ù˘ ÂÓ §ÔÓ‰›Óˆ ™˘Ó‰È·ÛΤ„ˆ˜ ÙˆÓ ¶ÚÂÛ‚Â˘ÙÒÓ ÙˆÓ ªÂÁ. ¢˘Ó¿ÌˆÓ. ‚) ÂȘ ÙËÓ ∞. ∂ÍÔ¯fiÙËÙ· ÙÔÓ Î. Giliotti ¶Úfi‰ÚÔÓ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ Ù˘ πÙ·Ï›·˜. Á) ÂȘ ÙËÓ ∞. ∂ÍÔ¯fiÙËÙ· ÙÔÓ Î. ∂Ï¢ı. μÂÓÈ˙¤ÏÔÓ ¶Úfi‰ÚÔÓ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰Ô˜. ∂Á¤ÓÂÙÔ ÂÓ ∫·Ï‡ÌÓˆ ÙË 5 π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ 1913 ŒÔÓÙ·È ·È ˘ÔÁÚ·Ê·› ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ΔÔ ¢Ë̷گȷÎfiÓ ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔÓ ÂȂ‚·ÈÔ› ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔÓ ÙÔ˘ ·ÓˆÙ¤Úˆ |4Ë ÛÂÏ.| æËÊ›ÛÌ·ÙÔ˜. ∂Ó ∫·Ï‡ÌÓˆ ÙË 5 π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ 1913

ΔÔ ¢ËÌÔÙÈÎfiÓ ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔÓ °ÂÒÚÁÈÔ˜ ∞(;) Ô £ÂÔ‰ÒÚÔ˘ ∞.ª. •˘Ôϛٷ˜ (;) ¢ÚfiÛÔ˜ Ô °ÂˆÚÁ›Ô˘ ªÈ¯·‹Ï ∫·ÏÔÁÈ¿ÓÓ˘ ªÈ¯. ΔÔ˘ÏÔ˘Ì¿Ú˘ ªÈ¯. ¡›ÎÔ˜ ∫·Ï·‚Úfi˜ (;) S. ¶·· ªÈ¯·‹Ï

O ¢‹Ì·Ú¯Ô˜ ∞. π. ª·˝ÏÏ˘

– 179 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

2. ∂ÈÛÙÔÏ‹ ηÙÔ›ÎˆÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ¶ÚÔ˜ ÙËÓ ∞˘ÙÔ‡ ∂ÍÔ¯fiÙËÙ· ÙÔÓ Â› ÙˆÓ ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ ÀÔ˘ÚÁfiÓ ∞ı‹Ó·˜ À. ∂͈Ù. ¶ÚˆÙ. 9218 · /5 ÂÏ‹ÊıË 26.3.1913 ∂ÍÔ¯ÒÙ·ÙÂ, §‡Ë Û˘Ó¯fiÌÂı·, ·Ó·Áη˙fiÌÂÓÔÈ Û‹ÌÂÚÔÓ ÂÓ Ë̤ڷȘ ÎÚÈÛ›ÌÔȘ Ó· ··Û¯ÔÏ‹ÛˆÌÂÓ ÙËÓ ÀÌ. ÂÚÈÊ·Ó‹ ∂ÍÔ¯fiÙËÙ· Î·È Ó· ÂÎı¤ÛˆÌÂÓ ∞˘Ù‹ Ù· ÂÓÙ·‡ı· ηı’ ËÌ¤Ú·Ó Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ· ¯ÒÚ·Ó ¤ÎÙÚÔ· ‰È·‚‹Ì·Ù· ÙˆÓ πÙ·Ï. ∞Ú¯ÒÓ ÂȘ ‚¿ÚÔ˜ ÙˆÓ Ù·Ï·ÈˆÚÔ˘Ì¤ÓˆÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ ˆÓ η΋ ÙË ÌÔ›Ú· Ë Ù‡¯Ë Â¤ÚÚÈ„Â Â› ÙÔÓ ÙÚ¿¯ËÏÔÓ ·˘ÙÒÓ ‰Â˘Ù¤Ú·Ó Î·È ¤ÙÈ ‚·Ú‚·ÚÔÙ¤Ú·Ó Ù˘ ÚÒËÓ ··ÈÛ›·˜ OıˆÌ·ÓÈ΋˜. ¶ÂÚÈÙÙfiÓ ÏÔÁÈ˙fiÌÂı· Ó· ·Ó·Ê¤ÚˆÌÂÓ Ï›ÛÙ· fiÛ· ÂÂÈÛfi‰È· Ï·‚fiÓÙ· ¯ÒÚ·Ó ÌÂÙ¿ ÙËÓ Î‹Ú˘ÍÈÓ Ù˘ ÂÓÒÛˆ˜ ÙˆÓ Ó‹ÛˆÓ ÌÂÙ¿ Ù˘ ÌËÙÚfi˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ ηıfiÙÈ Ù·‡Ù· ÁÓˆÛÙ¿ ÂÁ¤ÓÔÓÙÔ, ÓÔÌ›˙ÔÌÂÓ ÙË ∂ÏÏËÓÈ΋ ∫˘‚ÂÚÓ‹ÛÂÈ Î·È Ô Ù‡Ô˜ ·ÚÎÂÙ¿ ¤ÊÂÚ ÂȘ ÙËÓ ‰ËÌÔÛÈfiÙËÙ·. ∞ÚÎÔ‡ÌÂı· ÌfiÓÔÓ Ó· ·Ó·Ê¤ÚˆÌÂÓ ÔÏ›Á· ÙÈÓ¿ ¤ÎÙÚÔ·, ·Ú¿ÓÔÌ· ‚¤‚·È·, fiÛÔÓ Î·È Ûηȿ ‰È·‚‹Ì·Ù· ÙˆÓ ÂÓÙ·‡ı· πÙ·Ï. ∞Ú¯ÒÓ, ÁÂÓfiÌÂÓ· ÂȘ ‚¿ÚÔ˜ ÙˆÓ Î¿ÙˆıÈ ˘ÔÊ·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ÂÓÙ·‡ı· ÚÔ ÙÚÈ·ÎÔÓÙ·ÂÙ›·˜ ÂÁηÙÂÛÙËÌ¤ÓˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ŸÙ ηٿ ÙËÓ ··ÈÛ›·Ó Î·È ·ÔÊÚ¿‰· ÂΛÓËÓ ËÌ¤Ú·Ó Ù˘ ·Ó·ÁÁÂÏ›·˜ ˘’ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ πÙ·ÏÈÎÒÓ ∞Ú¯ÒÓ, Ë ··›ÛÈÔ˜ Î·È ‚ω˘Ú¿ ‰ÔÏÔÊÔÓ›· ÙÔ˘ (...) Î·È Ï·ÔÊÈÏÔ‡˜ μ·ÛÈϤˆ˜ ËÌÒÓ °ÂˆÚÁ›Ô˘ ÙÔ˘ ∞ Ô˘, Ë Ó‹ÛÔ˜ fiÏË Û˘ÌÌÂÚÈ˙Ô̤ÓË ÙËÓ ıÏ›„ËÓ ÂȘ ‹Ó ‚‡ıÈÛÂÓ ¿·ÓÙ· ÙÔÓ ∂ÏÏËÓÈÛÌfiÓ, ·Ó‹ÚÙËÛ ÌÂÛÈÛÙ›·˜ ∂ÏÏËÓÈο˜ ÛËÌ·›·˜ Î·È ÔÈ ÎÒ‰ˆÓ˜ ÙˆÓ ÂÎÎÏËÛÈÒÓ ÂÎÚÔ‡ÔÓÙÔ ÂÓı›Ìˆ˜, ·È πÙ·Ï. ∞Ú¯·› ‚·Ú¤ˆ˜ ʤÚÔ˘Û·È ÙËÓ ¤Ó‰ÂÈÍÈÓ (;) ÙÔÈ·‡Ù˘ ÂΉËÏÒÛˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ™ÂÙfiÓ ÙÔ˘ ·ÁÚ›ˆ˜ ‰ÔÏÔÊÔÓËı¤ÓÙÔ˜ μ·ÛÈϤˆ˜ ËÌÒÓ, Â˙‹ÙÔ˘Ó ·ÓÙ› ÙÚfi |2Ë ÛÂÏ.| ˆ Ó· ηٷÓ›ÍÔ˘Ó ÙÔ ÊÚfiÓËÌ· ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ·ÂÈÏÔ‡Û·È ÙËÓ Î·Ù·‚›‚·ÛÈÓ Ù˘ ÛËÌ·›·˜ ‹ ÙËÓ ·Ú·χڈ˜ ·Ó‡„ˆÛÈÓ Ù˘ πÙ·ÏÈ΋˜. ∫·Ù¿ ‰‡Ô ÌÂÓ Ë̤ڷ˜ fiÏË Ë Ó‹ÛÔ˜ ›¯Â ÌÂÛÈÛÙ›Ô˘˜ Ù·˜ ÛËÌ·›·˜, ÔfiÙ μ·Û. ∫·Ú·‚ÈÓȤÚÔÈ Î·È ¤ÓÔÏÔÈ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ·È ÂÚÈÂÏıfiÓÙ˜ ÙËÓ fiÏÈÓ ·‹ÙËÛ·Ó ‹ Ó·

– 180 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

˘„ÒÛˆÛÈÓ Î·È ÙËÓ πÙ·ÏÈÎ‹Ó ‹ Ó· ηٷ‚È‚¿ÛˆÛÈ Î·È ÙËÓ ∂ÏÏËÓÈ΋Ó, ¿Ïψ˜ Ó· Ê˘Ï·Î›˙ˆÓÙ·È Î·È Ó· ˘Ô‚¿ÏˆÓÙ·È ÂȘ ÚfiÛÙÈÌÔÓ. ∂Ș ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›·Ó ‰Â Ù·‡ÙËÓ ˘‹¯ıËÛ·Ó Î·È fiÏÔÈ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Ô›ÙÈÓ˜ Â› ÙË ÚÒÙË (...), ·˘ÙÒÓ fiˆ˜ Û˘ÌÌÔÚÊÔıÒÛÈ Ì ٷ˜ ·Ú·ÓfiÌÔ˘˜ Ù·‡Ù·˜ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ πÙ·Ï. ∞Ú¯ÒÓ ·›ÏËÛ·Ó ‰È· Ê˘Ï·Î›Ûˆ˜ ÔfiÙÂ Î·È ¿ÏÈÓ Ì·˜ ÚÔÛοÏÂÛ·Ó Î·È ·‹ÙËÛ·Ó ÙËÓ ‡„ˆÛÈÓ Î·È Ù˘ πÙ·ÏÈ΋˜, ¿Ïψ˜ ··ÁÔÚ‡ÂÙ·È Ë ‡„ˆÛȘ Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ Â› ÔÈÓ‹ ·ÂÏ¿Ûˆ˜. ¶Úfi ÙÔÈ·‡Ù˘ ·Ú·ÓfiÌÔ˘ Î·È ·‰›ÎÔ˘ ÂÂÌ‚¿Ûˆ˜ ÙˆÓ πÙ·Ï. ∞Ú¯ÒÓ ·Ó·Áη˙fiÌÂı· Ó· Ú›„ˆÌÂÓ ÊˆÓ‹Ó ‰È·Ì·ÚÙ˘Ú›·˜ ‰È· ÙËÓ Î·Ù·¿ÙËÛÈÓ ‰ÈÂıÓÒÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ Î·È Ó· ‰È·Ì·ÚÙ˘ÚËıÒÌÂÓ ÂȘ ÙËÓ ∫˘‚¤ÚÓËÛ›Ó Ì·˜, Û˘Ó¿Ì· ‰¤ (...) ∞˘Ù‹Ó fiˆ˜, Â¿Ó ÓÔÌ›˙Ë ÙÔ‡ÙÔ ÚfiÛÊÔÚÔÓ, ÔÈ‹ÛÂÙ·È Ù· ·Ó·Áη›· ‰È·‚‹Ì·Ù· ·ÚÌÔ‰›ˆ˜ Î·È ·‡ÛË Ë ÙÔÈ·‡ÙË ¿‰ÈÎÔ˜ fiÛÔÓ Î·È ·Ó¿ÚÌÔÛÙÔ˜ Â¤Ì‚·ÛȘ ÙˆÓ πÙ·Ï. ∞Ú¯ÒÓ. ÀÔÛËÌÂÈÔ‡ÌÂı· ¢Û‚¿ÛÙˆ˜. ∂Ó ∫·Ï‡ÌÓˆ ÙË 22· ª·ÚÙ›Ô˘ 1913 OÈ Ù·ÂÈÓÔ› ºˆÎ›ˆÓ ∫. ¡ÈÎÔÏ¿˚Ô‚ÈÙ˜ °¶ ∑·Ú·givil (;) ªπ ¶·ÚÙÂÛÎÔÓ (;) ™... ∫ÔÚÙ¤Û˘ ∏Ï›· ∞Ó. μÔÚ‰fi¯ÂÈÏ·˜ (;) ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ §Ô˘Î¿Î˘ ∞Ó‰Ú¤·˜ ∫Ô˘ÚÙ¤Û˘ £ÂfiÊÈ(Ù)ÏÔ˜ ¶·Ï¿ÎÔ˜ ™‡ÚÔ˜ ∫. ¢Ô‡Î·˜ ∫. ∫·Ú·Ï‹˜ °ÂˆÚÁ. ¢ÈÏÈ¤Ú˘ (;) πˆ¿ÓÓ˘ ΔÚÈÔÏÈÙÛÈÒÙ˘ °ÂÒÚÁ. (‰˘Û·Ó¿ÁÓ.) OÈÎÔÓfiÌÔ˘ ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ °. ™Ì˘ÚÓ‹˜ ¢ÈÔÓ‡Û˘ °. M·˘ÚfiÁÈ·ÓÓ˘ K·ıËÁËÙ‹˜ KÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ›·˜ Î·È ÚÒËÓ ¶Ú‡Ù·Ó˘ ÙÔ˘ ¢.¶. £Ú¿Î˘

– 181 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 182 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

– 183 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 184 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

– 185 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: NÈÎfiÏ·Ô˜ ™Ì·ÏÈfi˜

– 186 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

K·ÙÂÚ›Ó·˜ °È·ÓÓ¿ÙÔ˘

O P O § O™ T H ™ ¢ ø ¢ E K A N H ™ I A K H ™ N E O § A I A ™ ™ TA X P O N I A T H ™ I TA § O K PAT I A ™

∏

¤·ÈÍ ÚˆÙ·Ú¯ÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙÔ˘˜ ·ÂÏ¢ıÂÚˆÙÈÎÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜ ÛÙÔÓ ÂχıÂÚÔ ∂ÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ. ∏ ÛÔ˘‰¿˙Ô˘Û· ÓÂÔÏ·›· Î·È fi¯È ÌfiÓÔÓ, ·Ó¤Ù˘Í ÙËÓ ·ÓÙÈÛÙ·Ûȷ΋ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÍÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÙÔÈÎÔ‡˜ ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ‡˜ Û˘ÏÏfiÁÔ˘˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ªÈ· ·Ó·‰ÚÔÌ‹ ÛÙËÓ πÛÙÔÚ›·, ÙÔÔıÂÙ› ÙË Û‡ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ‡ Û˘ÏÏfiÁÔ˘ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ÙÔ 1895, ÙÔ˘ Û˘ÏÏfiÁÔ˘ ÙˆÓ «∞·ÓÙ·¯Ô‡ ∫·Ú·ı›ˆÓ», ·Ï·ÈfiÙÂÚÔ˘ ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ‡ Û˘ÏÏfiÁÔ˘ ·fi ÙfiÙ ·ÎfiÌË Ô˘ Ë ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ˜ ¢ڛÛÎÂÙÔ ˘fi ÙÔ˘ÚÎÈÎfi ˙˘Áfi. ∞ÚÎÂÙ¿ ¯ÚfiÓÈ· ·ÚÁfiÙÂÚ·, ÙÔ 1918, ·ÎÔÏÔ‡ıËÛÂ Ô ∫ÂÓÙÚÈÎfi˜ ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi˜ ™‡ÏÏÔÁÔ˜, Ô ÔÔ›Ô˜ Û˘ÌÂÚȤϷ‚Â Î·È ÙÔ˘˜ ˘¿Ú¯ÔÓÙ˜ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ‡˜ Û˘ÏÏfiÁÔ˘˜. ΔÔ 1921 ȉڇıËÎÂ Ô ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi˜ Û‡ÏÏÔÁÔ˜ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ, Î·È ϤÔÓ Û˘ÛÂÈڈ̤ÓÔÈ fiÏÔÈ ÔÈ ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ› Û‡ÏÏÔÁÔÈ Ï·ÈÛ›ˆÛ·Ó ÙÔÓ ∫ÂÓÙÚÈÎfi, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ ÙÔÓ ¶·Ó‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi Û‡ÏÏÔÁÔ ¡¤ˆÓ Ì ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· «¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋ ¡ÂÔÏ·›·» ηÈ, Ì ٷ ϤÔÓ Â›ÏÂÎÙ· Î·È ‰˘Ó·ÌÈο ÛÙÂϤ¯Ë, ÂȉfiıËÎ·Ó ÛÙÔÓ ·ÂÏ¢ıÂÚˆÙÈÎfi ·ÁÒÓ·. ΔËÓ ·ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈ΋ ‰ÈÔÈÎÔ‡Û· ÂÈÙÚÔ‹ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó Ù· ÈÔ ÁÓˆÛÙ¿ ÛÙÂϤ¯Ë ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙ‹ÚÈˆÓ ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÂΛӢ: ª·ÓÒÏ˘ ¶··Ì·ÓÒÏ˘ (Úfi‰ÚÔ˜ ÙˆÓ ∫·Ú·ı›ˆÓ), ¡ÈÎfiÏ·Ô˜ æ·ÚÔÌ¿˜ (∫·Ï‡ÌÓÈÔ˜), ªËÓ¿˜ ¡ÈÎÔÏ·˚‰Ë˜, °ÂÒÚÁÈÔ˜ ª·‡ÚÔ˜, ∞ϤͷӉÚÔ˜ ¢È¿ÎÔ˜, °È¿ÓÓ˘ ∑›Á‰Ë˜, ∫ÒÛÙ·˜ μ·ÏÛ¿Ì˘, °ÈÒÚÁÔ˜ ºÚ·Ù˙‹˜, ª·ÛÙfiÚÔ˘ (·‰ÂÏÊÔ›), ΔÛÔ˘ÁÎÚ¿ÓË (·‰ÂÏÊÔ›). ∞ÏÏ¿ Î·È ÔÏÏ¿ ¿ÏÏ· ÔÓfiÌ·Ù· Ó¤ˆÓ ¿ÊËÛ·Ó ¢ø¢EKANH™IAKH NEO§AIA

– 187 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÙËÓ ÛÊÚ·Á›‰· ÙÔ˘˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘. ŒÓ· ÁÚ·ÊÂ›Ô ÛÙËÓ Ï·Ù›· ∫Ï·˘ıÌÒÓÔ˜ ÛÙËÓ Ô‰fi ¶··ÚËÁÔÔ‡ÏÔ˘, ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÙÔ ÔÚÌËÙ‹ÚÈÔ Î·È ÙÔÓ ÙfiÔ Û˘ÛΤ„ÂˆÓ Î·È ·ÔÊ¿ÛˆÓ. Δ· Ó¤· ¤ÊÙ·Ó·Ó ·ÛÙÚ·È·›· ·fi Ù· ÛÎÏ·‚ˆÌ¤Ó· ÓËÛÈ¿ ÛÙËÓ «¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋ ¡ÂÔÏ·›·», Î·È ÌÂÙ·‰›‰ÔÓÙÔ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË, ÛÙËÓ ∞ÌÂÚÈ΋, fiÔ˘ ÊÏÔÁÂÚÔ› ·ÙÚÈÒÙ˜ ÂÓËÌ¤ÚˆÓ·Ó ÙÔ˘˜ ·ÚÌfi‰ÈÔ˘˜ ÊÔÚ›˜, Ù· ‰ËÌÔÛ›Â˘·Ó ÛÙȘ ͤÓ˜ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ Î·È ‰È·ÙËÚÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ ÂÈηÈÚfiÙËÙ· ÙÔ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi Úfi‚ÏËÌ· ÁÈ· Ó· ¢·ÈÛıËÙÔÔÈ› ÙȘ ͤÓ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ. ™ÙËÓ ∞ı‹Ó·, Ô ·ÁÒÓ·˜ ‰ÈÂÍ‹ÁÂÙÔ Ì ÎÈÓËÙÔÔÈ‹ÛÂȘ ÛÙÔÓ ·ÓÂÈÛÙËÌÈ·Îfi ¯ÒÚÔ, ÛÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÒÓÙ·˜ ÛÙÔÓ ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi ⁄ÌÓÔ Î·È Î·Ù·ÁÁ¤ÏÏÔÓÙ·˜ ÙȘ ȤÛÂȘ Î·È ÙÔ˘˜ ‚·Û·ÓÈÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ ¢ˆ‰ÂηÓËÛ›ˆÓ ÔÏÈÙÒÓ. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·Ó ÂÈÙÚÔ¤˜ ÙÔ˘ ·ÁÒÓ· Ì ÙÔ˘˜ ÈÔ ‰Ú·ÛÙ‹ÚÈÔ˘˜ Î·È ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡˜ ÚÔ¤‰ÚÔ˘˜, ÔÈ Ôԛ˜ ÂÈÛΤÙÔÓÙÔ Ù· ·ÚÌfi‰È· ˘Ô˘ÚÁ›· Ì ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙÔÓ ™ÎÂ‡Ô ∑ÂÚ‚fi, Ô ÔÔ›Ô˜ ›¯Â ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÙËÓ ‰˘Ó·ÌÈ΋ Â¤Ì‚·ÛË ÎÈ ÂÈÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ·ÁÒÓ·, Î·È Î·Ù¤ıÂÙ·Ó Ù· ˘ÔÌÓ‹Ì·Ù· ‰È·Ì·ÚÙ˘Ú›·˜ ηٿ ÙˆÓ πÙ·ÏÒÓ. O ·ÁÒÓ·˜ ÎÔÚ˘ÊÒıËΠ̠ÙËÓ ÂÈÛ‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ÛÎÏËÚÒÓ ªÂÏ·ÓÔ¯ÈÙÒÓˆÓ ÙÔ˘ ªÔ˘ÛÔÏ›ÓÈ ÛÙ· ÓËÛÈ¿, Î·È ÔÈ ·ÓÙȉڿÛÂȘ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÂÙÈ̈ÚÔ‡ÓÙÔ ÌÂ Ê˘Ï·Î›ÛÂȘ, ÂÍÔڛ˜ Î·È ‚·Û·ÓÈÛÌÔ‡˜. ◊‰Ë, ‹Ù·Ó ÔÚ·Ùfi˜ Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜ ÙÔ˘ ÂÍÈÙ·ÏÈÛÌÔ‡ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ·fi ÙȘ ÌÂıԉ‡ÛÂȘ ÙˆÓ πÙ·ÏÒÓ Î·Ù·ÎÙËÙÒÓ. ∏ «¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋ ¡ÂÔÏ·›·» ›¯Â ÂÈÙ¿ÍÂÈ ÙÔ ı¤·ÙÚÔ «¢ÈÔÓ‡ÛÈ·» ÛÙËÓ Ï·Ù›· ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÁÈ· Ó· ÁÓˆÛÙÔÔÈ› ÌÂ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ Ù· ‰Ú·Ì·ÙÈο ÁÂÁÔÓfiÙ· Ô˘ ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙÔ ÛÙ· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ·, Î·È Ó· ÂÈÛ‡ÚÂÈ ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ Ù˘ ∂χıÂÚ˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ Î·È ÙˆÓ Í¤ÓˆÓ. ΔÔ 1935 ·Ó¤Î˘„·Ó Ù· ÛÔ‚·ÚfiÙÂÚ· ÁÂÁÔÓfiÙ· ÛÙ· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ·, Ì ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ηÙÔ¯‹˜ Ó· ÂÈ‚¿ÏÂÈ ÙÔ ∞˘ÙÔΤʷÏÔ Ù˘ ÂÎÎÏËÛ›·˜ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ Î·È Ó· ÙËÓ ·ÔÛ¿ÛÂÈ ·fi ÙÔ ¶·ÙÚȷگ›Ô. ∏ ·fiÊ·ÛË ÙˆÓ ·ÔÛÙ·ÙÒÓ ªËÙÚÔÔÏÈÙÒÓ Ó· „ËÊ›ÛÔ˘Ó ÙÔ ∞˘ÙÔΤʷÏÔ Ù˘ ÂÎÎÏËÛ›·˜ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ˘·ÎÔ‡ÔÓÙ·˜ ÛÙȘ ÂÓÙÔϤ˜ ÙˆÓ πÙ·ÏÒÓ ÂÍ·ÁÚ›ˆÛ ÙËÓ «¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋ ¡ÂÔÏ·›·, Ô˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛÂ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂȘ Û ÎÂÓÙÚÈο ı¤·ÙÚ· Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Ì ¢ڇÙÂÚË

– 188 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ, Î·È Ì ÛÎÔfi Ó· ÁÓˆÛÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÙÚ·ÁÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙÔ ÔÈ ¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔÈ ·ÙÚÈÒÙ˜ ÛÙ· ÓËÛÈ¿, ·ÁˆÓÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÁÈ· ÙËÓ OÚıfi‰ÔÍË ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ›ÛÙË. ΔfiÙÂ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ¤Ï·Ì„ Ì ÙËÓ ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ¿ Ù˘, ¯‡ÓÔÓÙ·˜ Î·È ÙÔ ÚÒÙÔ ·›Ì· ÁÈ· ÙÔ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎfi ˙‹ÙËÌ· Ì ÙÔÓ ÛÎÔÙˆÌfi ÙÔ˘ ‚ÔÛÎÔ‡ ª·ÓÒÏË ∫·˙ÒÓË ·fi ÈÙ·ÏÈÎfi ‚fiÏÈ. ΔËÓ ›‰È· ÂÔ¯‹ ÛÙËÓ ∞ÌÂÚÈ΋, ÚˆÙÔfiÚÔ˜ Ô ‰È·ÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˜ ·ÙÚÈÒÙ˘ π¿Îˆ‚Ô˜ ∫·Ù˙·‚‹˜ ·fi ÙËÓ ¡›Û˘ÚÔ, Úfi‰ÚÔ˜ ÙÔ˘ ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ‡ ™˘ÏÏfiÁÔ˘ ∞ÌÂÚÈ΋˜, ¤·ÈÍ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÎÈÓËÙÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙÔ˘ ∫ÔÁÎÚ¤ÛÔ˘ ˘¤Ú ÙÔ˘ ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ‡ ∞ÁÒÓ·, Î·È ÌÂٷʤÚÔÓÙ·˜ Ù· ÌËӇ̷ٷ Ù˘ «¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋˜ ¡ÂÔÏ·›·˜» Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ∞ÚÁfiÙÂÚ· ȉڇıËÎÂ Ë «¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋ ¡ÂÔÏ·›· ∞ÌÂÚÈ΋˜», Ì Úfi‰ÚÔ ÙÔÓ È‰Ú˘Ù‹ Ù˘, ¡›ÎÔ ª·˘Ú‹ ·fi ÙËÓ ∫¿ÛÔ, ·ÎÔ‡Ú·ÛÙÔ ·ÁˆÓÈÛÙ‹. ∂›Ó·È Ô ›‰ÈÔ˜ Ô˘ ÙÔÔıÂÙ‹ıËΠÚÒÙÔ˜ ¢ÈÔÈÎËÙ‹˜ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË ÙˆÓ ¡ËÛÈÒÓ. ∏ ‰ÈÎÙ·ÙÔÚ›· ÙÔ˘ ªÂÙ·Í¿ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛ ·ÎfiÌË ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÙË «¡ÂÔÏ·›·», Ë ÔÔ›· Û˘Û¯¤ÙÈÛ ÙËÓ ‰ÈÎÙ·ÙÔÚ›· Ì ÙËÓ Ê·ÛÈÛÙÈ΋ ÈÙ·ÏÈ΋ ηÙÔ¯‹ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÛÂ Û˘Ó¯‹ ÔÓÔΤʷÏÔ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ΢‚¤ÚÓËÛË. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÂÂÈÛfi‰ÈÔ Ù˘ ÂÔ¯‹˜: O ¢‹Ì·Ú¯Ô˜ ∞ıËÓ·›ˆÓ ∫. ∫ÔÙ˙È¿˜, ÁÓˆÛÙfi˜ ÁÈ· Ù· ÊÈÏÔÌÔÓ·Ú¯Èο ÙÔ˘ ·ÈÛı‹Ì·Ù·, ÔÚÁ¿ÓˆÛ ÛÙËÓ Casa d’ Italia ÌÈ·Ó ÔÌÈÏ›· ÊÈÏÔÊÚÔÛ‡Ó˘ ÚÔ˜ ÙËÓ ÈÙ·ÏÈ΋ ΢‚¤ÚÓËÛË, ηÏÒÓÙ·˜ ÁÓˆÛÙÔ‡˜ Ê·ÛÈÛÙÈÎÔ‡˜ ·ÎÏÔ˘˜ Î·È Ù˘ ·ÓÒÙÂÚË ÈÙ·ÏÈ΋ ·ÚÔÈΛ· Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó. ™ÙË Ì¤ÛË ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ ÙÔ˘ Î·È Û ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ÚÔÛˆÈ΋˜ ÚÔ‚ÔÏ‹˜ ÎÈ ¤·ÚÛ˘, ·ÓÂχıË Û Â·›ÓÔ˘˜ ÚÔ˜ ÙÔ Ê·ÛÈÛÙÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜ Ù˘ πÙ·Ï›·˜ Î·È ÚÔ˜ ÙÔÓ ÌÂÁ¿ÏÔÓ ¿Ó‰Ú· ¡ÙÔ‡ÙÛÂ. ΔfiÙ ÛËÎÒıËΠ·fi Ù· ›Ûˆ ηı›ÛÌ·Ù· Ô˘ ¯ÒıËΠ̠ÙËÓ ÊÚÔÓÙ›‰· Ù˘ ¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋˜ ÂÈÙÚÔ‹˜ ÙÔ˘ ·ÁÒÓ· Ô ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˜ ÊÔÈÙËÙ‹˜ Ù˘ ¡ÔÌÈ΋˜ °ÈÒÚÁ˘ ºÚ·Ù˙‹˜, ̤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ∫·Ï˘ÌÓÈ·ÎÔ‡ ™˘ÏÏfiÁÔ˘ ∞ı‹Ó·˜, Î·È ÊÒÓ·ÍÂ: «∫‡ÚÈ ∫ÔÙ˙È¿, ÁÓˆÚ›˙ÂÙ fiÙÈ ·˘Ù‹ ÙË ÛÙÈÁÌ‹, Ô ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi˜ Ï·fi˜ ·ÁˆÓ›˙ÂÙ·È ÛıÂÓ·Ú¿ ÁÈ· ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙÔ˘ Î·È fiÙÈ ÔÈ Ê˘Ï·Î¤˜ Ù˘ ∫ˆ Î·È Ù˘ ƒfi‰Ô˘ Â›Ó·È ÁÂÌ¿Ù˜ ·fi ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘˜ ·ÙÚÈÒÙ˜ Ô˘ ηٷ‰Èο˙ÔÓÙ·È ÔÌ·‰Èο ·fi Ù· Ê·ÛÈÛÙÈο ‰ÈηÛÙ‹ÚÈ·;» ŒÁÈÓ ۿÏÔ˜! ∏ ·ÛÙ˘ÓÔÌ›· ·ÂÌ¿ÎÚ˘Ó ÙÔÓ Ù·Ú·Í›· Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ̷˙› Ì ¿ÏÏÔ˘˜ Ó·

– 189 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ʈӿ˙ÂÈ «·›Û¯Ô˜, ·›Û¯Ô˜!», Î·È ˘fi ·Ó‰·ÈÌfiÓÈÔ ÙÔ˘˜ Ô‰‹ÁËÛ ÛÙÔ ·ÛÙ˘ÓÔÌÈÎfi ÙÌ‹Ì· fiÔ˘ ÂÎÚ·Ù‹ıËÛ·Ó. ∂ȉÔÔÈËı›˜ Ô ™Î‡Ԙ ∑ÂÚ‚fi˜ ¤ÙÚÂÍ ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· fiÔ˘ ÂÎÚ·ÙÔ‡ÓÙÔ, Î·È ËÍ›ˆÛ ÙËÓ ·ÔÊ˘Ï¿ÎÈÛ‹ ÙÔ˘˜, Û˘Á¯·›ÚÔÓÙ·˜ ÙÔÓ °ÈÒÚÁË ºÚ·Ù˙‹ ÁÈ· ÙËÓ ÙfiÏÌË ÙÔ˘.

OÈÎÔÓÔÌÈο: ∏ «¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋ ¡ÂÔÏ·›·» ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙ ٷ ÙÚ¤¯ÔÓÙ· ¤ÍÔ‰· ÙÔ˘ ¶·Ó‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ‡ Û˘ÏÏfiÁÔ˘ ÌÈ· ÊÔÚ¿ ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ: ΔËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ Ù˘ ¶ÚˆÙÔ¯ÚÔÓÈ¿˜ ÂÈÛΤÙÂÙÔ Ì ·Ú·‰ÔÛȷΤ˜ ¢ˆ‰ÂηÓËÛȷΤ˜ ÛÙÔϤ˜ Î·È ÙÔÈο fiÚÁ·Ó· ÂÈÊ·Ó›˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜, ‡ÔÚÔ˘˜ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙ˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ÎÈ ¤„·ÏÏ ٷ οϷÓÙ·, ÂÓÈÛ¯‡ÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ·ÁÒÓ·. ΔËÓ ¯ÚÔÓÈ¿ ÂΛÓË ÛÙÔ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô «ª. μÚÂÙ·Ó›·», fiÔ˘ ÛÙÔ Û·ÏfiÓÈ ·Ú¢ڛÛÎÔÓÙÔ ˘Ô˘ÚÁÔ›, ‚Ô˘ÏÂ˘Ù¤˜, ‰Èψ̿Ù˜, ¤„·ÏÏ·Ó Ù· οϷÓÙ· Ì ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙÔÓ Î·ÏϛʈÓÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ ¡ÈÎfiÏ· æ·ÚÔÌ¿ Ô˘ ˘‹ÚÍ „¿ÏÙ˘ ÛÙËÓ ¶·Ó·ÁÈ¿ ÙˆÓ ΔÛÔ˘ÎÔ˘Ò Ï¿È ÛÙÔÓ ·Â›ÌÓËÛÙÔ ¶·¿ ΔÛÔ˘ÁÎÚ¿ÓË. •ÂΛÓËÛ·Ó ÙÚ·ÁÔ˘‰ÒÓÙ·˜ Ù· οϷÓÙ· Ì ÙȘ Ó·ÓÈΤ˜ ʈӤ˜ ÙÔ˘˜ Ì ·ÏÌfi. ™·˜ ı˘Ì›˙ˆ ÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ Ô˘ ·ÎfiÌË ·ÚÎÂÙÔ› ·fi Ì·˜ ı˘ÌfiÌ·ÛÙ Ì ÓÔÛÙ·ÏÁ›·: ¢Â¯ı›Ù ¢¯¤˜ ÁÈ· ÙÔÓ Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈÔ ¯ÚfiÓÔ ∞’ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ Ù· ·È‰È¿, ™ÙËÓ Â˘Ù˘¯›· Û·˜ ÔÙ¤ ÙÔÓ fiÓÔ ªË ÏËÛÌÔÓ›Ù Ô‡ ’¯ÂÈ Ë ÛÎÏ·‚È¿ ∞‰¤ÏÊÈ· ›̷ÛÙÂ, ÌÈ· Ë ÂÏ›‰· ŒÓ·˜ Ô fiıÔ˜, ÌÈ· Î·È Ë Î·Ú‰È¿ ∏ ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ˜ ÎÔÈÓ‹ ·ÙÚ›‰· ™ÎÏ¿‚· Ë ‰fiÏÈ· ˙ËÙ¿ ÙË Ï¢ÙÂÚÈ¿ ¢Ô‡ÏÔÈ ÎÈ ÂχıÂÚÔÈ ÙÈ Î·ÚÙÂÚԇ̠∞˜ ·ÓÙ˯‹ÛÂÈ ·’ fiÏÔ˘˜ ÌÈ· ʈӋ ΔËÓ ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ ‰ÂÓ ÙËÓ Í¯Óԇ̠∂›Ó·È ÁÚ·ÊÙfi Ù˘ ∂ÏÏ¿‰· Ó· ÁÂÓ‹!

– 190 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

O ÚÂÛ‚Â˘Ù‹˜ Ù˘ πÙ·Ï›·˜ ÂÓÔ¯ÏË̤ÓÔ˜ ·¯ÒÚËÛ ·fi ÙËÓ ·›ıÔ˘Û·, Ô ‰Â ˘Ô˘ÚÁfi˜ Â͈ÙÂÚÈÎÒÓ Î. ªÂÏ¿˜ ÏËÛ›·Û ÙÔÓ æ·ÚÔÌ¿, Î·È ¯·ÌÔÁÂÏ·ÛÙfi˜ ÙÔ˘ › «ÂÛ‡ ·È‰› ÌÔ˘, ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ˜ ‰Èψ̷ÙÈÎfi ÂÂÈÛfi‰ÈÔ!» ∫·È Ë ¡ÂÔÏ·›· Û˘ÓÂ·Ṳ́ÓË ·fi ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi Û˘Ó¤¯ÈÛÂ, „¿ÏÏÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi ‡ÌÓÔ: «¢Ò‰Âη ·„›‰Â˜ ıÚÈ¿Ì‚Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÛÙËı›, ÛÙ· ‰Ò‰Âη ÏÈÌ¿ÓÈ·...»

O ÚfiÏÔ˜ Ù˘ «¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋˜ ¡ÂÔÏ·›·˜» ÔÏÔÎÏËÚÒıËΠηٿ ÙËÓ Î‹Ú˘ÍË ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÔ˚Ù·ÏÈÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘. ™‡ÛÛˆÌË Î·ÙÂÙ¿ÁË ÙÔ 1940, ηıÒ˜ Î·È fiÏÔÈ ÔÈ ¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔÈ ¿Û˘ ËÏÈΛ·˜ ÛÙÔ ∂ıÂÏÔÓÙÈÎfi ™‡ÓÙ·ÁÌ· ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘, ÚÔÛʤÚÔÓÙ·˜ ÙËÓ ›‰È· ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ Î·È fiÏ˘ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜. ∂ʤÙÔ˜ ÁÈÔÚÙ¿˙ÔÌ ٷ ÂÍ‹ÓÙ· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ÂÓۈ̿وÛ˘ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘. ¶ÔÏÏÔ› Ï›ÁÔÈ ·fi ÙËÓ ÙfiÙ «¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋ ¡ÂÔÏ·›·», ·¤ÌÂÈÓ·Ó Ì ÏÂ˘Î¿ Ì·ÏÏÈ¿ Ó· ¯·›ÚÔÓÙ·È Î·È Ù· ‰·ÎÚ‡˙Ô˘Ó ÁÈ· ÙÔ ÔχÙÈÌÔ ·Á·ıfi: ΔËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· Ô˘ ηٷÎÙ‹ıËΠ̠ÔÏÏÔ‡˜ ÎfiÔ˘˜ Î·È Ìfi¯ıÔ˘˜, Î·È Ì ÙËÓ ‰È΋ ÙÔ˘˜ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ Û˘Ì‚ÔÏ‹.

K·ÙÂÚ›Ó· °È·ÓÓ¿ÙÔ˘ O‰ÔÓÙ›·ÙÚÔ˜ - ™˘ÁÁڷʤ·˜

– 191 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: NÈÎfiÏ·Ô˜ ™Ì·ÏÈfi˜

– 192 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

M·Ú›·˜ Z·˝ÚË

O I K A §Y M N I O I ¶ P ø T O I E I ™ T O K A £ H K O N K A I TA ™ T I M H T I K A ™ ¢IAKPI™EI™

™

M·ÚÙ˘Ú›Â˜

«∫·Ï˘ÌÓȷο ¡¤·» Ô˘ Âͤ‰È‰Â Ô ∫ÒÛÙ·˜ ÃÚÈÛÙÔÊ›‰Ë˜ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÛÙÔ Ê‡ÏÏÔ 5 Ù˘ 14˘ ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ 1948 ‚ڋηÌ ¤Ó· ΛÌÂÓÔ-Ì·ÚÙ˘Ú›· Ì ÙÔÓ ·Ú·¿Óˆ Ù›ÙÏÔ Ô˘ ˘ÔÁÚ¿ÊÔ˘Ó 8 Û˘Ì·ÙÚÈÒÙ˜ Ì·˜ ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ Â› πÙ·ÏÔÎÚ·Ù›·˜. ΔÔ Î›ÌÂÓÔ Û˘Óԉ‡ÂÙ·È Î·È ·fi ʈÙÔÁÚ·Ê›· ÙˆÓ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ. ΔÔ ·Ó·‰ËÌÔÛȇÔÌ fiˆ˜ ›ӷÈ, ˆ˜ ¤Ó‰ÂÈÍË ÙÈÌ‹˜ ÛÙÔ˘˜ ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜, ÙÒÚ· Ô˘ ÂÔÚÙ¿Û·Ì ٷ 60 ¯ÚfiÓÈ· ·fi ÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË. Δ· ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο ¤¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ‰ËÌÔÛȇÛÂÈ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÛÙ·Ûȷ΋ ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ πÙ·ÏÔÎÚ·Ù›·˜. ∏ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ¤ÁÎÂÈÙ·È ÛÙÔ fiÙÈ, ·˘Ù¿ Ô˘ ÂÍÈÛÙÔÚÔ‡Ó Â›Ó·È Ë ‰È΋ ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚ›·, ‰È·Ù˘ˆÌ¤ÓË Ì ÔÏÏ‹ ÛÂÌÓfiÙËÙ·, ¯ˆÚ›˜ ÌÂÁ·ÏÔÛÙƠ̂˜. ΔȘ „˘¯¤˜ ÙÔ˘˜ ÏËÌÌ˘Ú›˙ÂÈ Ë ¯·Ú¿ ÁÈ· ÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË Î·È Î¿ÓÔ˘Ó ¯·Ï¿ÏÈ ÙȘ Ù·Ï·ÈˆÚ›Â˜ ÙÔ˘˜ ÛÙȘ Ê˘Ï·Î¤˜ Ù˘ πÙ·Ï›·˜. ΔÔ ÛÔ˘‰·›Ô ÁÈ· ΛÓÔ˘˜ Â›Ó·È fiÙÈ ¤Î·Ó·Ó ÙÔ ¯Ú¤Ô˜ ÙÔ˘˜. ΔÈ̤˜ Î·È ¿ÏÏ· Û¯ÂÙÈο ÈÛÙ‡ˆ ı· ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ·‰È¿ÊÔÚ·.

THN EºHMEPI¢A

∂Ó ∫·Ï‡ÌÓˆ ÙË 26-1-1949 ∫‡ÚÈÔÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔÓ ÃÚÈÛÙÔÊ›‰ËÓ

– 193 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

π‰ÈÔÎÙ‹ÙËÓ Î·È ¢/ÓÙ‹Ó Ù˘ ∂ÊËÌÂÚ›‰Ô˜ «∫·Ï˘ÌÓȷο ¡¤·» ∞ı‹Ó·˜ ∫‡ÚÈ ¢È¢ı˘ÓÙ¿, Œ¯ÔÓÙ˜ ˘’ fi„ÈÓ ˘ÌÂÙ¤Ú·Ó ‰‹ÏˆÛÈÓ ÂÓ ÙË ÂÁÎÚÙ›Ùˆ ∂ÊËÌÂÚ›‰È Û·˜, Ï·Ì‚¿ÓÔÌÂÓ ÙÔ ı¿ÚÚÔ˜, Ó· ·ÔÛÙ›ψÌÂÓ ˘Ì›Ó ÛÙÔȯ›· ·ÊÔÚÒÓÙ· ÙËÓ ∂ıÓÈ΋ ‰Ú¿ÛÈÓ Ì·˜, Ì ÙËÓ ÂÔ›ıËÛÈÓ, fiÙÈ ı¤ÏÂÙ ¢·ÚÂÛÙËı‹ Ó· ‰ËÌÔÛȇÛËÙ ٷ‡Ù·. ∫‡ÚÈ ¢È¢ı˘ÓÙ¿, ∫·Ù¿ ÙÔ ¤ÙÔ˜ 1934, ÂÓ fi„ÂÈ ÙˆÓ Î·Ù·¯ıÔÓ›ˆÓ ۯ‰›ˆÓ Ù˘ πÙ·ÏÈ΋˜ ∫˘‚ÂÚÓ‹Ûˆ˜ ÂȉȈÎÔ‡Û˘, ÂÓ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂÙ¿ ÙÔ˘ ÙfiÙ ÙÔÈÎÔ‡ ¿Ú¯ÔÓÙÔ˜, ÙËÓ ÂÏ¿ÙÙˆÛÈÓ ÙˆÓ ˆÚÒÓ ÙˆÓ ∂ÏÏËÓÈÎÒÓ Î·È Ù˘ πÛÙÔÚ›·˜ ÂȘ Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÙˆÓ ¢ËÌÔÙÈÎÒÓ Û¯ÔÏÒÓ Î·È °˘ÌÓ·Û›Ô˘, ·ÂÊ·Û›Û·ÌÂÓ Ó· Û˘Ì‹ÍˆÌÂÓ ÔÌ¿‰· ¶·ÙÚȈÙÈ΋Ó, ‹ÙȘ ı· ÂÓ‹ÚÁË ÚÔ˜ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛÈÓ Ù˘ Ì·Ù·ÈÒÛˆ˜ ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ ÂÎÂ›ÓˆÓ ‹ Ù˘ ηı’ ÔÈÔÓ‰‹ÔÙ ÙÚfiÔÓ ·ÓÙȉڿÛˆ˜. ΔÔ‡ÙÔ ÂÁ¤ÓÂÙÔ, ¤Î·ÛÙÔ˜ ‰Â ÂÓ‹ÚÁÂÈ ÂȘ ÙÔÌ›˜ ÚÔηıÔÚÈ˙Ô̤ÓÔ˘˜ ÂÓ ÎÔÈÓ‹ Û˘ÌÓÔ›· Î·È Û˘ÛΤ„ÂÈ. ªÂÙ¿ ÌËÓÒÓ ÙÈÓˆÓ ÂÚÁ·Û›·Ó ÂÍÂÚÚ¿ÁË ÙÔ ∂ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎfiÓ ˙‹ÙËÌ·, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ù· ÙÚ·ÁÈο ÁÂÁÔÓfiÙ·, Ê˘ÛÈÎfiÓ ‹ÙÔ Ó· ÙÚÔÌÔÎÚ·Ù‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ¿ÛÈÏÔÓ ÏËı˘ÛÌfiÓ Ù˘ ¡‹ÛÔ˘. ª·ÎÚ¿Ó ·fi ÙÔ˘ Ó· ÂËÚ·ÛıÒÌÂÓ ·fi Ù·˜ ÙÚÔÌÔÎÚ·ÙÈο˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜, Ù·˜ ÙÂı›۷˜ ÂȘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹Ó ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÂÍÔÓÙÒÛˆ˜, ·fi ÙÔ˘˜ ¶Ú·ÈÙˆÚÈ·ÓÔ‡˜ ÙÔ˘ „¢‰Ôη›Û·ÚÔ˜ ÂÛ˘Ó¯›Û·ÌÂÓ ÙÔ ¤ÚÁÔÓ Ì·˜ Ì ÙËÓ ·˘Ù‹Ó ı¤ÚÌËÓ Î·È ÙÔÓ ·˘ÙfiÓ ˙‹ÏÔÓ, ÂÓÈÛ¯‡ÔÓÙ˜ ÙÔ ËıÈÎfiÓ, ‰È¿ ÚÔÎËÚ‡ÍÂˆÓ ¶·ÙÚȈÙÈÎÔ‡ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘. ∏ ‰Ú¿ÛȘ Ì·˜, ÈÛÙ‡ÔÌÂÓ ·ÍÈfiÏÔÁÔ˜, ÁÓˆÛı›۷ ÂȘ ÙÈÓ·˜ ÙˆÓ ÂÓ ∞ı‹Ó·È˜ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ Â¤Û˘Ú ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹Ó ÙˆÓ ·ÚÌÔ‰›ˆÓ Î·È ÂȉÈÎÒ˜ ÙÔ˘ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙÔ˘ Ì·˜ Î. ™Î‡Ԣ ∑ÂÚ‚Ô‡, Ô ÔÔ›Ô˜ Î·È Â˘ı‡˜ ·Ì¤Ûˆ˜ Û˘Ó‰¤ıË ÌÂı’ ËÌÒÓ ‰È¿ ÙÚ›ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘ ÙÔ˘ Î. ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï ∂Ï¢ı. °È·ÓÓÈÎÔ˘Ú‹.

– 194 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

∞fi ÙËÓ ÔÌ¿‰· Ì·˜ Ô ™Î‡Ԙ ∑ÂÚ‚fi˜ Â˙‹ÙËÛ fiˆ˜ ÙÔÓ Î·ıÈÛÙ¿ ÂÓ‹ÌÂÚÔÓ Â› ÙˆÓ ÎÈÓ‹ÛÂˆÓ ∫˘‚ÂÚÓËÙÈÎÒÓ Î·È ÂÓÙÔ›ˆÓ ‰È¿ ÙÔ ∂ÎÎËÛÈ·ÛÙÈÎfiÓ ˙‹ÙËÌ·, Ú¿ÁÌ· ÙÔ ÔÔ›ÔÓ Ë ÔÚÁ¿ÓˆÛ›˜ Ì·˜ ‰ÂÓ ·Ú¤ÏÂÈ„Â Ó· οÌÓË, ‰È¿ Û˘Ó¯ԇ˜ ·ÏÏËÏÔÁÚ·Ê›·˜ Ì ÙÚ›ÙÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜. ΔÔÛ·‡ÙË ‰Â ˘‹ÚÍÂÓ Ë ÂÌÈÛÙÔÛ‡ÓË ÙÔ˘ Î. ™Î‡Ԣ ∑ÂÚ‚Ô‡ ÂȘ ËÌ¿˜, ÒÛÙÂ, fiÙ ÙÔÓ ÂÏËÚÔÊÔÚ‹Û·ÌÂÓ, fiÙÈ Ô ÂÎ ¶¿ÙÌÔ˘ ∂ÈÊ¿ÓÈÔ˜ ∫·ÏÔÁÈ¿ÓÓ˘, ‹Ú¯ÂÙÔ Ó· ·ÓÔ›ÍË Ù·˜ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Ì·˜, Ì·˜ ‰È¤Ù·ÍÂÓ Ó· ·Ó·ÙÈӿ͈ÌÂÓ ÙÔÓ ªËÙÚÔÔÏÈÙÈÎfiÓ N·fiÓ «XPI™TO™». ¶Ô›·˜ ˘ËÚÂÛ›·˜ ÂÚÔÛʤڷÌ ηٿ ÙËÓ ·ÓÒÌ·ÏÔÓ Ù·‡ÙËÓ ÂÚ›Ô‰ÔÓ ‰ÂÓ ı· ·Ó·Ê¤ÚˆÌÂÓ Î·È ‰ÈfiÙÈ ÙÔ‡ÙÔ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¤ÚÁÔÓ È‰ÈÎfiÓ Ì·˜.

EΛÓÔ ÙÔ ÔÔ›ÔÓ ÌfiÓÔÓ ı· ÚÔÛı¤ÛˆÌÂÓ Â›Ó·È, fiÙÈ Ô Î. ™Î. ∑ÂÚ‚fi˜ ηÙÂÓıÔ˘ÛÈ·Ṳ̂ÓÔ˜ ·fi ÙËÓ ÔÌ¿‰· Ì·˜ Â˙‹ÙËÛ ӷ ÙÔ˘ ·ÔÛÙ¤ÏψÌÂÓ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ ¶ÔÏÈÙÈÎÔ‡ Î·È ™ÙÚ·ÙȈÙÈÎÔ‡ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘.

Afi ÙÔ˘ ÛËÌ›Ԣ ÙÔ‡ÙÔ˘ ¤Ú¯ÂÙ·È ÙÔ ‚·Ú‡ Â›ÔÓÔ Î·È ÂÈÎÈÓ‰˘Óˆ‰¤ÛÙ·ÙÔÓ ¤ÚÁÔÓ Ù˘ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ™ÙÚ·ÙȈÙÈ΋˜ ηٷÛÎÔ›·˜ ˘fi Ù˘ ÔÌ¿‰Ô˜ Û˘ÏÏËÊı›Û˘ ÙÂÏÈÎÒ˜ ÙËÓ 6-7-37 ·fi ʈÙÔÙ˘›·˜ ÂÈÛÙÔÏÒÓ Ì·˜ ÛÙ·ÏÂÈÛÒÓ ÂȘ ÙÔÓ Î. ™Î. ∑ÂÚ‚fiÓ, ÏËÊı›۷˜ ‰Â ˘fi ηٷÛÎfiÔ˘ ÙˆÓ πÙ·ÏÒÓ ÂȘ ∞ı‹Ó·˜, ˘ÂÍ·ÈÚ¤Û·ÓÙÔ˜ Ù·˜ ÂÈÛÙÔÏ¿˜ Ù·‡Ù·˜, Ô ∫‡ÚÈÔ˜ Ô›‰Â Ù›ÓÈ ÙÚfiˆ ·fi ·˘Ùfi ÙÔ‡ÙÔ ÙÔ ÁÚ·Ê›ÔÓ ÙÔ˘ Î. ™Î‡Ԣ ∑ÂÚ‚Ô‡. ∏ ÔÌ¿˜ Ì·˜, ȉ›·È˜ ‰·¿Ó·È˜, ·ËÛ¯ÔÏ‹ıË Î˘Ú›ˆ˜ Ì ٷ Ô¯˘Ú¿ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ §¤ÚÔ˘, ÂȘ ÙËÓ ÔÔ›·Ó ˆ˜ ÁÓˆÛÙfiÓ Ë πÙ·ÏÈ΋ ∫˘‚¤ÚÓËÛȘ ¤‰ˆÛÂÓ fiÏËÓ ÙËÓ Û˘ÌÌ·Û›·Ó Î·È ÙËÓ ÔÔ›·Ó ‰È’ ¤ÚÁˆÓ ™ÙÚ·ÙȈÙÈÎÒÓ Î·Ù¤ÛÙËÛ ·ÏËı¤˜ ÊÚÔ‡ÚÈÔÓ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ.

O‡Ùˆ Ë ÔÌ¿˜ Â¤Ù˘¯ÂÓ ÙËÓ ÊˆÙÔÁÚ¿ÊËÛÈÓ fiÏˆÓ ÙˆÓ Ô¯˘ÚÒÓ Ù˘ ¡‹ÛÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÏÈ̤ÓÔ˜ Î·È ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹Ó ÙˆÓ ÊˆÙÔÁÚ·ÊÈÒÓ ÙÔ‡ÙˆÓ ÂȘ ÙÔÓ Î. ™Î‡ÔÓ ∑ÂÚ‚fiÓ. ∏ ÔÚÁ¿ÓˆÛ›˜ Ì·˜ ‰Â, ‰ÂÓ ÂÚÈÔÚ›ÛıË ÌfiÓÔÓ ÂȘ ÙËÓ ÊˆÙÔÁÚ¿ÊËÛÈÓ ·˘Ù‹Ó ÙˆÓ Ô¯˘ÚÒÓ, ·ÏÏ¿ ·ÚËÎÔÏÔ‡ıË Î¿ı ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎ‹Ó Î›ÓËÛÈÓ, ηıÈÛÙÒÛ· Ù·˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ·˘Ù¿˜ ÁÓˆÛÙ¿˜ ÂȘ ÙÔÓ Î. ™Î. ∑ÂÚ‚fiÓ, fiˆ˜ Â›Û˘ ÁÓˆÛÙ¿ ηıÈÛÙÔ‡Û ÂȘ ÙÔÓ ›‰ÈÔÓ Î·È ÙÔÓ ·ÚÈıÌfiÓ ÙˆÓ ÂοÛÙÔÙ ÌÂÙ·ÎÈÓÔ˘Ì¤ÓˆÓ ™ÙÚ·ÙȈÙÈÎÒÓ Î·È ¡·˘ÙÈÎÒÓ ÌÔÓ¿‰ˆÓ, ÌË ·Ú·Ï›ÔÓÙ˜ Ó· ·Ó·Ê¤ÚˆÌÂÓ ·ÎfiÌ· Î·È ‰È¿ ÙÔ ÔÏÂÌÈÎfiÓ ˘ÏÈÎfiÓ. £· ‹ÙÔ ·Û‡ÁÁÓˆÛÙÔ˜ ·Ú¿ÏÂȄȘ, Â¿Ó ‰ÂÓ Â‰Ú·ÙÙfiÌÂı· Ù˘ ¢ηÈ-

– 195 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ú›·˜ Ù·‡Ù˘, Ó· ÂÎÊÚ¿ÛˆÌÂÓ Ù·˜ ¢¯·ÚÈÛÙ›·˜ Ì·˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÏËıÒ˜ ËÚˆ˝‰· ∂ÈÚ‹ÓËÓ ∂ÌÌ. ∫·ÌÔ‡ÚË, Û˘Ì·ÙÚÈÒÙÈÛÛ¿ Ì·˜, ‹ÙȘ ÌË Ï·‚Ô‡Û· ˘’ fi„ÈÓ ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ Ô˘˜ ‰È¤ÙÚ¯Â, ÚÔÛ¤ÊÂÚÂÓ ÂȘ ËÌ¿˜ ÔÏ˘Ù›ÌÔ˘˜ ˘ËÚÂÛ›·˜, Û˘ÏÏËÊı›۷ Î·È ·˘Ù‹ Î·È Ê˘Ï·ÎÈÛı›۷, ·ÊÂı›۷ ‰Â ÂÏ¢ı¤Ú·, ÏfiÁˆ ÙˆÓ ·ÈÌÔÙ‡ÛÂÒÓ Ù˘, ÎÏÔÓÈÛı›Û˘ Ù˘ ˘Á›·˜ Ù˘. ø˜ ·ÓˆÙ¤Úˆ ÂϤ¯ıË Ë πÙ·ÏÈ΋ ∞ÓÙÈηٷÛÎÔ›·, ‰È¿ ÙˆÓ ÂÓ ∞ı‹Ó·È˜ ÔÚÁ¿ÓˆÓ Ù˘ ηÙÒÚıˆÛ ӷ ·ÔÛ¿ÛË ÛÙÔȯ›· ÂÓÔ¯ÔÔÈËÙÈο (ÂÈÛÙÔÏ¿˜ Î.¿.) ‚¿ÛÂÈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÙÔ ™ÙÚ·ÙÔ‰ÈΛÔÓ ƒfi‰Ô˘ ηÙ‰›Î·Û ÙÔ˘˜ ÌÂÓ ™Î. ∑ÂÚ‚fiÓ Î·È ∂ÌÌ. °È·ÓÓÈÎÔ˘Ú‹Ó, ÂÚ‹ÌËÓ, ÂȘ 24 ÂÙÒÓ Ê˘Ï¿ÎÈÛÈÓ, ÙÔ˘˜ ¢ËÌ‹ÙÚÈÔÓ °È·ÏÏÔ‡ÚËÓ, ªÈÎ¤Ó OÚÊ·ÓfiÓ Î·È ¡ÈÎfiÏ·ÔÓ ™‚‡ÓÔÓ ÂȘ 21 ¤ÙÔ˘˜ ÚfiÛηÈÚ· ‰ÂÛÌ¿ Î·È ÂȘ 19 ÂÙÒÓ ÙÔ˘˜ ∞ÓÙÒÓÈÔÓ ∫Ô˘ÛÎÔ‡ÙËÓ, ¶·ÓÙÂÏ‹Ó Ã·Ù˙ËÛÌ¿ÏËÓ, ªÈ¯·‹Ï °Ô˘ÚÏ¿Ó, ™Î‡ÔÓ °È·ÏÏÔ‡ÚËÓ Î·È μ·Û›ÏÂÈÔÓ °·‚·Ï¿Ó.

°ÓˆÛÙfiÓ ÙÔȘ ¿ÛÈÓ Ù˘Á¯¿ÓÂÈ fiÙÈ ÌÂÙÂʤÚıËÌÂÓ ÂȘ Ù·˜ ÂÓ πÙ·Ï›· Ê˘Ï·Î¿˜, Ù·˜ ÚÔÔÚÈ˙Ô̤ӷ˜ ‰È¿ ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ηٷ‰›ÎÔ˘˜. ¡· ÂÚÈÁÚ¿„ˆÌÂÓ Ù· fiÛ· ‰ÂÈÓ¿ ˘¤ÛÙËÌÂÓ Â› Ì›·Ó Û˘Ó¯‹ ÔÎÙ·ÂÙ›·Ó ÂȘ ·Ó‹ÏÈ· ˘fiÁÂÈ· Î·È ˘fi ÌÂıfi‰Ô˘˜ ÚÔ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ·ÛÊ·ÏÒ˜ ı· ˆ¯Ú›ˆÓ ÔÈ ÈÂÚÔÂÍÂÙ·ÛÙ·› ÙÔ˘ ÌÂÛ·›ˆÓÔ˜, ÓÔÌ›˙ÔÌÂÓ ÂÚÈÙÙfiÓ Î·È ‰ÈfiÙÈ Â˘ÓfiËÙ· Â›Ó·È Î·È ‰ÈfiÙÈ ÊÚ›ÙÙÔÌÂÓ ÂȘ ÙËÓ ·Ó¿ÌÓËÛÈÓ ÙˆÓ ˙ÔÊÂÚÒÓ ÂÎÂ›ÓˆÓ ËÌÂÚÒÓ Ù˘ ηı›ÚÍÂÒ˜ Ì·˜. ŒÓ· Â›Ó·È ‰È’ ËÌ¿˜ ÁÂÁÔÓfi˜! ŸÙÈ Â·Ó··˘fiÌÂÓÔÈ, ÂȘ ÙËÓ È‰¤·Ó ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙËÓ ¶·ÙÚ›‰· ηıfiÎÔÓÙfi˜ Ì·˜, Ë˘Ù˘¯‹Û·ÌÂÓ Ó· ›‰ˆÌÂÓ ÂÎÙ˘ÏÈÛÛÔ̤ÓËÓ ÙËÓ ∫˘·ÓfiÏ¢ÎÔÓ ÂȘ ÙÔ˘˜ ÔÏÔÁ¿Ï·ÓÔ˘˜ Ô˘Ú·ÓÔ‡˜ Ù˘ ËÚˆ˚΋˜ Ì·ÚÙ˘ÚÈ΋˜ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋˜ °Ë˜, ÂÎÙÔ›˙Ô˘Û· Ù· ۇ̂ÔÏ· Ù˘ ‚›·˜ Î·È Ù˘ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜ Î·È ÙÔÔıÂÙÔ‡Û· ÙËÓ Â˘ÓÔÌ›·Ó, fiÔ˘ ¯ı˜ ·ÎfiÌ· ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ‰Ô˘Ï›·˜!! ¶Ô›·Ó ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ‹Ó ÂÍ¿ÚıÚˆÛÈÓ Â¤ÊÂÚÂÓ ÂȘ ËÌ¿˜ Ë ÔÎÙ·ÂÙ‹˜ ÂÁοıÂÈÚÍ›˜ Ì·˜, ‰ÂÓ ÓÔÌ›˙ÔÌÂÓ fiÙÈ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔÓ Ó· ·Ó·Ê¤ÚˆÌÂÓ, ·ÊÔ‡ ¢ÓfiËÙÔÓ ÂÛÙ›. °ÂÁÔÓfi˜ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ, fiÙÈ Ô˘ ÌfiÓÔÓ ÙËÓ ˘Á›·Ó Ì·˜ ÂÎÏfiÓÈÛÂÓ Ë ÔÏ˘ÂÙ‹˜ Ô‰˘ÓËÚ¿ ÂÚÈ¤ÙÂÈ¿ Ì·˜, ·ÏÏ¿ Î·È Ì·˜ ÂÍ‹ÚıˆÛÂÓ ÂȘ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ Ì·˜.

– 196 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

∫‡ÚÈ ¢È¢ı˘ÓÙ¿, ΔÔÈÔ‡ÙÔÓ ˘‹ÚÍÂÓ ÙÔ ¤ÚÁÔÓ Ì·˜, ˆ˜ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ, ηٿ Ù·˜ ˙ÔÊÂÚ¿˜ Ù˘ ‰Ô˘Ï›·˜ Ë̤ڷ˜ Î·È ÙfiÛ· ‰ÂÈÓ¿ ˘¤ÛÙËÌÂÓ ‰È¿ ÙËÓ ÙÔÈ·‡ÙËÓ ‰Ú¿ÛÈÓ Ì·˜. ∏ ‰ËÌÔÛ›Â˘ÛȘ Ù˘ ‰Ú¿ÛÂÒ˜ Ì·˜ ·˘Ù‹˜, ·ÔÙÂÏ› ·Ó·ÌÊÈ‚fiψ˜ ÙÈÌ‹Ó ‰È’ ËÌ¿˜. ∞ÏÏ¿ Ù˘ ÙÈÌ‹˜ Ù·‡Ù˘ ı¤ÏÔÌÂÓ Ó· ÈÛÙ‡ÔÌÂÓ, fiÙÈ Â›ÌÂı· ¿ÍÈÔÈ. ªÂÙ¿ ÙÈÌ‹˜ ¢ËÌ. ∂. °È·ÏÏÔ‡Ú˘ ∞ÓÙ. ∫Ô˘ÛÎÔ‡Ù˘ ™Î‡Ԙ °È·ÏÏÔ‡Ú˘ ªÈΤ˜ OÚÊ·Ófi˜ ªÈ¯. °Ô˘ÚÏ¿˜ ¶·ÓÙ. ª. ÷˙ËÛÌ¿Ï˘ ¡ÈÎÔÏ. °. ™‚‡ÓÔ˜ μ·Û›Ï˘ °·‚·Ï¿˜ ∂˘¯·ÚÈÛٛ˜: £· ‹ıÂÏ· Ó· ÂÎÊÚ¿Ûˆ ÙȘ ¢¯·ÚÈÛٛ˜ ÌÔ˘ ÛÙËÓ Î. ¢ÈÔÓ˘Û›· μ·ÏÛ·Ì›‰Ë-™ÙÂÊ·Ó›‰Ë Ô˘ ÌÔ˘ ¤‰ˆÛ ÙȘ ·ÏȤ˜ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜.

M·Ú›· Z·˝ÚË ºÈÏfiÏÔÁÔ˜

– 197 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

OÈ AÚ¯·›ÔÈ ¢‹ÌÔÈ Î·Ù¿ ÙÔÓ ¢. P½ÛË.

– 198 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

N›ÎÔ˘ °. ¶·¿˙ÔÁÏÔ˘

™ K E æ E I ™ K A I ¶ A PAT H P H ™ E I ™ ™ E A P X A I O § O ° I K A £ E M ATA T H ™ K A §Y M N O Y ( O I A P X A I O I ¢ H M O I K A I H « B O Y§ I A ° M E N H » ¶ O § I T E I A )

∏

¶ÚfiÏÔÁÔ˜

Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È, ¿Ú¯ÈÛ ÚÈÓ ·ÚÎÂÙfi ‰È¿ÛÙËÌ·, Û·Ó ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ‚ÔËı‹ÛÂÈ ›Ûˆ˜ ÛÙËÓ ·Ô‰¤ÛÌ¢ÛË Ù˘ ı·Ï¿ÛÛÈ·˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ ª˘ÚÙÈÒÓ, ª·ÛÔ˘ÚÈÔ‡ Î·È ΔÂϤÓÙÔ˘, ·fi ÙȘ ··ÁÔÚ‡ÛÂȘ Ù˘ ∂Ó¿ÏÈ·˜ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·˜ Î·È ÔÈ Ôԛ˜ ··ÁÔÚ‡ÛÂȘ, ›ÛÙ¢· fiÙÈ, ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·Ó ÛÙȘ ηٿ ηÈÚÔ‡˜ ‰È·Ù˘ˆı›Û˜ ·fi„ÂȘ ÂÚ› ˘¿Ú͈˜ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹ Ù˘ «‚Ô˘ÏÈ·Á̤Ó˘ ÔÏÈÙ›·˜» Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Ù˘ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˘ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, Ù˘ ¶fiıÈ·˜, ÌÂÙ¿ ·fi ÙËÓ Î·Ù·‚‡ıÈÛ‹ Ù˘ Î·È ÙËÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÌÈÎÚÔ‡ ÓËÛÈÔ‡ Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘ ηٿ ÙÔÓ ÌÂÁ¿ÏÔ ÛÂÈÛÌfi ÙÔ˘ 553-554 Ì.à ø˜ ÁÓˆÛÙfi, Ë ÌfiÓË ı·Ï¿ÛÛÈ· ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ÂÈÙÚ¤ÔÓÙ·Ó Î·Ù·‰‡ÛÂȘ ‹Ù·Ó ·˘Ù‹ Ô˘ ¿Ú¯È˙ ·fi Ù· £¤ÚÌ· Î·È ¤Êı·Ó ̤¯ÚÈ Ù· μÏ˘¯¿‰È·. ΔÒÚ· ÏËÚÔÊÔÚÔ‡Ì·È fiÙÈ ÂÂÎÙ¿ıËΠ̤¯ÚÈ ÙÔ ¶˘ı¿ÚÈ. ¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿ Ë ÂÈÙÚÂfiÌÂÓË ·˘Ù‹ ÂÚÈÔ¯‹ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· Ôχ ÌÈÎÚfi Ì‹ÎÔ˜ ÙˆÓ ·ÎÙÒÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ÚÔηÏ› ÔÏϤ˜ ‰˘Û¯¤ÚÂȘ ÛÙÔ˘˜ ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓÔ˘˜ ÂȯÂÈÚË̷ٛ˜ Î·È Ê˘ÛÈο ÛÙËÓ ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ˘Ô‚Ú‡¯È·˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÛÙÔ ÓËÛ› Ì·˜. ™‹ÌÂÚ· ÙÔ ˙‹ÙËÌ· ·˘Ùfi ·ÔÎÙ¿ Î·È ¿ÏÈ ÂÈηÈÚfiÙËÙ·, ·ÊÔ‡ ·fi ™Y°KENTPø™H TøN ™TOIXEIøN

– 199 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Â›ÛËÌ· ¯Â›ÏË ‰fiıËΠÛÙËÓ ‰ËÌÔÛÈfiÙËÙ· fiÙÈ Ë ˘ËÚÂÛ›· ·˘Ù‹, ÚÔÙ›ıÂÙ·È Ó· ÂÈÙÚ¤„ÂÈ ÙȘ ηٷ‰‡ÛÂȘ Î·È ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ÚԷӷʤڷÌÂ Î·È ÚÔˆı› ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ÓÔÌÈΤ˜ Ú˘ıÌ›ÛÂȘ, ÁÈ· Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› ¤Ó· «ı·Ï¿ÛÛÈÔ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ¿ÚÎÔ», fiˆ˜ ϤÁÂÙ·È, ·Ú’ fi,ÙÈ ÔÈ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔÈ ‰ÂÓ ÚÔ¤‚ËÛ·Ó Û ηÌÈ¿ ȉȷ›ÙÂÚË ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË ÁÈ· Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÚ¢ÓÒÓ Ô˘ ‰ÈÂÓ‹ÚÁËÛ·Ó Î·Ù¿ ηÈÚÔ‡˜ Ì ‰‡Ù˜ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔ˘˜, Ì ÙÔ ÛοÊÔ˜ «∞ÈÁ·›Ô» Î·È ÙÔ ‚·ı˘ÛοÊÔ˜ ÙÔ˘ «£¤ÙȘ». ∞Ó ÏÔÈfiÓ Ë ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹ (ª˘ÚÙȤ˜-ª·ÛÔ‡ÚÈ-Δ¤ÏÂÓÙÔ˜) «ÂÏ¢ıÂÚˆı›» ·fi ÙȘ ··ÁÔÚ‡ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Î·È «ÂÓˆı›» Ì ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ∫·ÛÙ¤ÏÏÈ-∞ÚÁÈÓÒÓÙ·-™Î¿ÏÈ·-∂ÌÔÚÈfi˜-∫·Ï·‚Úfi˜, fiÔ˘ Î·È ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È ÙÔ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈ˙fiÌÂÓÔ «ı·Ï¿ÛÛÈÔ ¿ÚÎÔ», ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· ÙÔ ı·Ï¿ÛÛÈÔ ·˘Ùfi ¿ıÏËÌ·, ÛÙÔ ÔÔ›Ô Ë ¯ÒÚ· Ì·˜ ˘ÛÙÂÚ› ‰Ú·Ì·ÙÈο, Á›ÓÂÙ·È ·ÎfiÌ· ÂÓÙÔÓfiÙÂÚÔ. ∂Ô̤ӈ˜ ·Í›˙ÂÈ ÙÔÓ ÎfiÔ Ó· ·Û¯ÔÏËıԇ̠̠ÙËÓ «‚Ô˘ÏÈ·Á̤ÓË ÔÏÈÙ›·», ÙÔÓ ·Ú¯·›Ô ‰‹ÌÔ, Ô˘ ıˆÚÂ›Ù·È fiÙÈ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹.

πÛÙÔÚÈÎfi

A

¶O ÙÔ˘˜ ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È Ù˘ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·˜

ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì·˜ ·Ó·Ê¤ÚıËÎ·Ó Î·Ù¿ ηÈÚÔ‡˜ ·fi„ÂȘ, ÔÈ Ôԛ˜ ÂÓÒ ·Ú¯Èο ‰È·Ù˘ÒıËÎ·Ó Ì ÂÈÊ˘Ï¿ÍÂȘ Î·È ˆ˜ Èı·Ó¤˜ ˘Ôı¤ÛÂȘ, Ë ·Ô‰Ô¯‹ Î·È Ë Â·Ó¿ÏË„‹ ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔ˘˜, ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ÌÈ· Â˘Ú‡Ù·Ù· ‰È·‰Â‰Ô̤ÓË ÂÔ›ıËÛË. ∫¿ÙÈ ·Ó¿ÏÔÁÔ ¤¯ÂÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› Î·È Ì ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙÔ˘ ¡·Ô‡ ÙˆÓ ∞ÔÛÙfiÏˆÓ ÛÙÔ ÕÚÁÔ˜ ·fi ÙÔÓ ŸÛÈÔ ÃÚÈÛÙfi‰Ô˘ÏÔ ÂÚ› ÙÔÓ 11Ô ·ÈÒÓ· Ì.Ã. °È· ÙÔÓ Ó·fi ·˘Ùfi, ÂÓÒ Ô °. ∑ÂÚ‚fi˜ ÛÙ· πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘1 ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙÔÓ ŸÛÈÔ ˆ˜ «Î·Ù¿ ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË» ÔÈÎÈÛÙ‹ ÙÔ˘ ¡·Ô‡, Ô π. ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜ ÛÙËÓ πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘2, ÙÔ ıˆÚ›

1. ÛÂÏ. 31.

2. Ó¤· ¤Î‰. ÛÂÏ. 45.

– 200 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ˆ˜ «‰Â‰Ô̤ÓÔ» Î·È ¯ˆÚ›˜ ·Ú¿ıÂÛË ¿ÏÏˆÓ ËÁÒÓ Î·È ÛÙÔȯ›ˆÓ, ·Ó·Ê¤ÚÂÈ: «∞fi ÙËÓ Ï·›Ï·· ÙÔ‡ÙË (ÙˆÓ ™ÂÏÙ˙Ô‡ÎˆÓ ΔÔ‡ÚΈÓ) Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ̤ÓÂÈ ¤Íˆ, ¤ÙÛÈ Ô˘ Ô ŸÛÈÔ˜ ÃÚÈÛÙfi‰Ô˘ÏÔ˜ ‚Ú›ÛÎÂÈ ËÛ˘¯›· Â‰Ò Î·È ÚÔ‚·›ÓÂÈ ÛÙÔ ¯Ù›ÛÈÌÔ Ù˘ ÁÓˆÛÙ‹˜ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ÙˆÓ ∞ÔÛÙfiψÓ...». ∏ ·fiÎÙËÛË fï˜ ÙÔ˘ ÌÂÙÔ¯›Ô˘ ·˘ÙÔ‡ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ·fi ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ OÛÈÔ ‰ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Î·ıfiÏÔ˘, Ô‡Ù ÛÙËÓ «ÀÔÙ‡ˆÛ‹» ÙÔ˘ (Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ÂÚÈÏËÙÈ΋ ÂÍÈÛÙfiÚËÛË Ù˘ ÔÚ›·˜ ÙÔ˘), Ô‡Ù ÛÙËÓ ¢È·ı‹ÎË ÙÔ˘ Î·È ÙÔÓ Û˘Ó¯fiÌÂÓÔ ∫ˆ‰›ÎÂÏÏÔ, ÛÙ· ÔÔ›· ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÔÈ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ ıÂÏ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ Î·È Ô‰ËÁ›Â˜, Ï›ÁÔ ÚÈÓ Âı¿ÓÂÈ ÛÙÔÓ ∂‡ÚÈÔ Ù˘ ∂‡‚ÔÈ·˜ ÙÔ 1093, fiÔ˘ Î·Ù¤Ê˘Á ÚÔ ÙÔ˘ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘ ÙˆÓ ™ÂÏÙ˙ԇΈÓ. ¢ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Â›Û˘ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ηı’ ÔÏÔÎÏËÚ›·Ó Ô‡Ù ÛÙ· ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈο ¯Ú˘Ûfi‚Ô˘ÏÏ·, Ì ٷ ÔÔ›· ·Ú·¯ˆÚ‹ıËÎ·Ó ÛÙÔÓ ŸÛÈÔ fiÏÔ ÙÔ ÓËÛ› Ù˘ ¶¿ÙÌÔ˘, Ù· ÌÂÙfi¯È· Ù˘ §¤ÚÔ˘ Î·È ÙˆÓ §ÂÈ„ÒÓ3. ªÔÚÔ‡ÌÂ Û˘ÓÂÒ˜ Ó· Ô‡ÌÂ, Ì ۯÂÙÈ΋ ¿ÓÙ· ‚‚·ÈfiÙËÙ·, fiÙÈ Ù· ·Î›ÓËÙ·-ÌÂÙfi¯È· Ù˘ ªÔÓ‹˜ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ÛÙÔ ÕÚÁÔ˜ Î·È ÙÔÓ ∂ÌÔÚÈfi ‹ Î·È ·ÏÏÔ‡, ·ÔÎÙ‹ıËÎ·Ó ·ÚÁfiÙÂÚ· ›Ù Ì ·ÁÔÚ¤˜, ›Ù –ÙÔ Û˘ÓËı¤ÛÙÂÚÔ- Ì ·ÊÈÂÚÒÛÂȘ ¢Û‚ÒÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Î·È Ô ¡·fi˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ̤¯ÚÈ Î·È Û‹ÌÂÚ· ·ÔÙÂÏ› ªÂÙfi¯È Ù˘ ¶·ÙÌȷ΋˜ ªÔÓ‹˜, ÎÙ›ÛÙËΠÌÂÙ¿ ÙÔÓ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘ ŸÛÈÔ˘ ÃÚÈÛÙfi‰Ô˘ÏÔ˘, ·fi ÙÔ˘˜ ‰È·‰fi¯Ô˘˜ ÙÔ˘, ηٿ ÙËÓ Ì·ÎÚ·›ˆÓ· Î·È ÔÏ˘Û¯È‰‹ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ù˘ ªÔÓ‹˜, Ë ÔÔ›· ·¤ÎÙËÛ ÌÂÙfi¯È· Û ÔÏÏ¿ ̤ÚË ÙÔ˘ ·ÈÁ·È·ÎÔ‡ ΢ڛˆ˜ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ‹‰Ë ·fi Ù· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ OÛ›Ô˘ ‰È¤ıÂÙ ȉȈÙÈÎfi ÂÌÔÚÈÎfi ÛÙfiÏÔ Ì 4 ÂÌÔÚÈο ÏÔ›·, Ô˘ ›¯·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· Î·È ÚÔÓÔÌȷΤ˜ ··ÏÏ·Á¤˜ ÊfiÚˆÓ. ΔÔ ÌÂÙfi¯È ·˘Ùfi ÙÔ˘ Ó·Ô‡ Û‹ÌÂÚ·, ÂÍ fiÛˆÓ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙ¿, ·ÔÙÂÏ› Î·È ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô Ù˘ ªÔÓ‹˜ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ·ÊÔ‡ Ù· ·ÁÚÔÙÈο ·Î›ÓËÙ¿ Ù˘, Ù· ÔÔ›· ÂÓÔÈÎÈ¿˙ÔÓÙ·Ó Û ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘˜ ‚ÔÛÎÔ‡˜ Î·È Î·ÏÏÈÂÚÁËÙ¤˜ Ì ÙÔ «¿ÎÙÔ˜», ÙÔ Î·Ù¿ ÙËÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÔÚÔÏÔÁ›· Û˘ÌʈÓÔ‡ÌÂÓÔ Ì›ÛıˆÌ·, ¤¯Ô˘Ó Ô˘ÏËı› Û ȉÈÒÙ˜ ‹‰Ë ·fi ÙËÓ ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ 1960.

3. ŒÚ·˜ μÚ·ÓÔ‡ÛË «Δ· ·ÁÈÔÏÔÁÈο ΛÌÂÓ· ÙÔ˘ ŸÛÈÔ˘ ÃÚÈÛÙfi‰Ô˘ÏÔ˘», ∞ı. 1966.

– 201 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¢˘ÛÙ˘¯Ò˜ ÛÙȘ ˆÏ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Ë ªÔÓ‹ ‰ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙÔ˘˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ Ù›ÙÏÔ˘˜ ȉÈÔÎÙËÛ›·˜ Î·È ¯ÚfiÓÔ˘˜ ·fiÎÙËÛ˘ Ù˘ ΢ÚÈfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜, ·ÏÏ¿ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ï‹ ·Ó·ÊÔÚ¿ ˆ˜ «Î˘ÚÈfiÙËÙ·˜ ÎÙËı›Û˘ ÚÔ ·ÌÓËÌÔÓÂ‡ÙˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ». ª¿ÏÈÛÙ· Û ¤ÁÁÚ·ÊÔ ÙÔ˘ 1502 ‚Ú›ÛÎÔ˘Ì ÙË ªÔÓ‹ Ó· ¤¯ÂÈ ÂÏ·ÈÔÙÚÈ‚Â›Ô Ì ÙÔ ÔÔ›Ô ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÚÔÓÔÌȷ΋ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎfiÙËÙ· ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Û˘ fiÏ˘ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ÚÔÓÔÌ›Ô˘ ·˘ÙÔ‡ ÂȉÂÈÎÓ‡ÂÈ È‰È·›ÙÂÚÔ ˙‹ÏÔ. ∞ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙÔ˘ ˙‹ÏÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ‹Ù·Ó Ó· Ù˘ ‰ˆÚËı› ·fi ÙÔÓ ÙfiÙ πˆ·ÓÓ›ÙË «Î·ÛÙÂÏÏ¿ÓÔ» ºÚ· (·‰ÂÏÊfi) °Î·ÌÚÈ¤Ï Δ˙·Ô˘Ó¤ÙÙÔ Î·È ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÂÏ·ÈÔÙÚÈ‚Â›Ô Ô˘ Ô ›‰ÈÔ˜ ηٷÛ··Û «...‰È· ÙËÓ ¯Ú›·Ó Ù˘ ÃÒÚ·˜, ‰È·Ù› ‰ÂÓ ÛÒÓÂÈ Ó· ‰Ô˘Ï¢Ù› Ë ÃÒÚ· Ì ÙÔ˘ ÌÔÓ·ÛÙËÚ›Ô˘, ¤‰ˆÎ· ‰È· ÙËÓ „˘¯‹Ó ÌÔ˘...», Ì ·ÓÙ¿ÏÏ·ÁÌ· Ó· ÌÓËÌÔÓ‡ÂÙ·È ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘ ÌÂÙ¿ ı¿Ó·ÙÔÓ ÛÙË ªÔÓ‹4. ΔÔ ¤ÁÁÚ·ÊÔ ·˘Ùfi ·ÔÙÂÏ› ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÎÙ‹Ûˆ˜ ÙÔ˘ ‰Â‡ÙÂÚÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ÂÏ·ÈÔÙÚÈ‚Â›Ô˘, ÂÓÒ Ë ªÔÓ‹ ·ÚÁfiÙÂÚ· ı· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ Î·È ¿ÏÏ·, Â›Ó·È ‰Â ÁÓˆÛÙfi ÙÔ ·Ï·Èfi ÂÏ·ÈÔÙÚÈ‚Â›Ô «ÙÔ˘ £ÂÔÏfiÁÔ˘» ÛÙÔ ÃˆÚÈfi, Ô˘ Û‹ÌÂÚ· ·ÔÙÂÏ› ·›ıÔ˘Û· ÂΉËÏÒÛˆÓ. ÿÛˆ˜ ÔÈ Ù›ÙÏÔÈ È‰ÈÔÎÙËÛ›·˜ Î·È ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÌÂÙÔ¯›ˆÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ ¯ÚÔÓÈÎfi Ù˘ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛ˘ ÙÔ˘ ¡·Ô‡ ÙˆÓ ∞ÔÛÙfiÏˆÓ Ó· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ·ÎfiÌ· ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ Ê¿ÎÂÏÔ «∫¿Ï˘ÌÓÔ˜» Ù˘ ªÔÓ‹˜, ·’ fiÔ˘ Ô ·ÓˆÙ¤Úˆ ÌÂÏÂÙËÙ‹˜ ·Ó¤Û˘ÚÂ, fiˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ, ·˘Ùfi ÙÔ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÂӉȷʤÚÔÓ ¤ÁÁÚ·ÊÔ Î·È ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó ÙÔÓ Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÂÚ¢ÓËÙ‹ Ô˘ ı· Ù· ·Ôηχ„ÂÈ. ¶·Ú’ fi,ÙÈ fï˜ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ˆ˜ «ÌÂÙfi¯È» ·Ô˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÂÓÙÂÏÒ˜ ·fi Ù· ÈÛÙÔÚÈο ΛÌÂÓ· Ù˘ ›‰Ú˘Û˘ Ù˘ ªÔÓ‹˜, ÛÙÔ ÓËÛ› Ì·˜ Ë «‚‚·ÈfiÙËÙ·» fiÙÈ Ô ¡·fi˜ ÙˆÓ ∞ÔÛÙfiÏˆÓ ·ÔÙÂÏ› ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ ÎÙ‹ÙÔÚ· Ù˘ ªÔÓ‹˜ Ù˘ ¶¿ÙÌÔ˘, ÙÔ˘ ŸÛÈÔ˘ ÃÚÈÛÙfi‰Ô˘ÏÔ˘, ¤¯ÂÈ ÂÈÎÚ·Ù‹ÛÂÈ Ï‹Úˆ˜. ∫·Ù¿ ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÚfiÔ, ÈÛÙ‡ˆ, ¤¯ÂÈ ·ÁȈı› ϤÔÓ ˆ˜ ÈÛÙÔÚÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ë ¿Ô„Ë ÂÚ› Ù˘ «‚Ô˘ÏÈ·Á̤Ó˘ ÔÏÈÙ›·˜» ÛÙÔ 4. Ã. ∫Ô˘ÙÂÏÏ¿ÎË, ∫·Ï. ÃÚÔÓÈο Ù. μãÛ. 27.

– 202 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÛÙÂÓfi Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘. ∏ ¿Ô„Ë ·˘Ù‹, fiˆ˜ ı· ηٷ‰Âȯı›, ÂÓÒ ·Ú¯Èο ‰È·Ù˘ÒıËΠˆ˜ «˘fiıÂÛË», ˆ˜ «Èı·ÓfiÙËÙ·» ‹ ·ÎfiÌ· Î·È ˆ˜ «Û˘Ì¤Ú·ÛÌ·», Ì ‚¿ÛË Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡˜ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È ˘Ôı¤ÛˆÓ, ÙÂÏÂ˘Ù·›· Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÙ·È ˆ˜ «‚‚·ÈfiÙËÙ·». ∏ «‚‚·ÈfiÙËÙ·» ·˘Ù‹ ÂÚȤ¯ÂÙ·È Î·È Û fiÏ· Ù· ÙÔ˘ÚÈÛÙÈο Ê˘ÏÏ¿‰È· Î·È ¿ÏÏ· ‰ËÌÔÛȇ̷ٷ Ô˘ ΢ÎÏÔÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È fi¯È ÌfiÓÔ, ÛÙ· CD ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÊÔÚ¤ˆÓ Î·È Ù· ÔÔ›· ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È Î·È ·fi ÙÔÈ΋ ÙËÏÂfiÚ·ÛË. ∂ÙÛÈ fiÏË ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ Û‹ÌÂÚ· ÈÛÙ‡ÂÈ ·fiÏ˘Ù· ÛÙËÓ «‚Ô˘ÏÈ·Á̤ÓË ÔÏÈÙ›·». ∏ ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Ì ÙÔ ı¤Ì· ·˘Ùfi ÂÓfi˜ «ÌË ÂȉÈÎÔ‡», Ô˘ ›Ûˆ˜ ÍÂÓ›˙ÂÈ, ‰ÂÓ Â›¯Â Î·È ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·Ï¿ ÊÈÏÔÏÔÁÈÎfi, ‹ ¤ÛÙˆ ÊÈÏÔ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi Î·È ÌfiÓÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ΔÔ Úfi‚ÏËÌ· ·˘Ùfi ¤¯ÂÈ Î·È ÙȘ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÙÔ˘ ÚÔÂÎÙ¿ÛÂȘ. ∂ÛÙÈ¿˙ÂÈ ¤Ó· ȉȷ›ÙÂÚÔ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ÂӉȷʤÚÔÓ Û ¤Ó· ¯ÒÚÔ, Ô˘ ÌfiÓÔ «Î·ı’ ˘fiıÂÛÈÓ» ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÔÙÂϤÛÂÈ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ¤Ú¢ӷ˜, ÂÓÒ ·ÓÙ›ıÂÙ· ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ·˘Ùfi ·Ô˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÂÓÙÂÏÒ˜ ÂΛ Ô˘ ÔÈ Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ÂÈÁÚ·ÊÒÓ Â›Ó·È Û·Ê›˜, Ù· ·Ú¯·›· ›¯ÓË Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ÔÊı·ÏÌÔÊ·Ó‹ Î·È fï˜, ηٿ ·Ú¿‰ÔÍÔ ÙÚfiÔ, fi¯È ÌfiÓÔ ‰ÂÓ ÂÚ¢ÓÔ‡ÓÙ·È, ·ÏÏ¿ Û ÌÂÚÈΤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ô‡ÙÂ Î·Ó ·ÍÈÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È, Ì fi,ÙÈ fiÏ· ·˘Ù¿ Û˘ÓÂ¿ÁÔÓÙ·È ·fi ÏÂ˘Ú¿˜ ηÙ¢ı‡ÓÛÂˆÓ ÙˆÓ ·ÚÌÔ‰›ˆÓ ·Ú¯ÒÓ Î·È ÙˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ·ÔÊ¿ÛˆÓ. ∫·È ‰ÂÓ ÌÔÚ› ηÓ›˜ Ó· ÌËÓ ·Ó·ÊÂÚı› Î·È Ô‡ Ó· ·Ô‰ÒÛÂÈ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ··ÏÏÔÙÚȈı› ·ÎfiÌ· Ë ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ Ó·Ô‡ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ Ù˘ πÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì, Ô˘ Ù·˘Ù›˙ÂÙ·È Ì ÙÔÓ «ÂÚÈÊ·Ó‹» ¡·fi ÙÔ˘ ¢·Ï›Ô˘ ∞fiÏψӷ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜, ·Ú¿ ÙËÓ ‡·ÚÍË ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ ¡·Ô‡, ÙȘ ·Ï·ÈfiÙÂÚ˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÙȘ ÚfiÛÊ·Ù˜ ·Ó·Î·Ï‡„ÂȘ ÙÔ˘ «ıËÛ·˘ÚÔ‡» ÙˆÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ Î·È Ê˘ÛÈο ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÎfiÌ· ·Ú¯›ÛÂÈ Î·ÌÈ¿ ·Ôχو˜ Ï‹Ú˘ ·Ó·Ûηʋ ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ, Ô˘ Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ÂÈÁڷʤ˜, ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÙËÓ «Î·Ú‰È¿» Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÎÏ·ÛÛÈ΋˜ Î·È ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ∞ÓÙ›ıÂÙ· ¤¯ÂÈ ··ÏÏÔÙÚȈı› ÌÂÁ¿ÏË ÂÚÈÔ¯‹ Á‡Úˆ ·’ ÙÔÓ ∞Á. μ·Û›ÏÂÈÔ ÛÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ, ·Ï·ÈÔ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎfi Ó·fi ÙÔ˘ 5Ô˘ ‹ 6Ô˘ ·È. Ì.Ã.¢˘ÛÙ˘¯Ò˜ fï˜ ÔÈ ·ÚÌfi‰È˜ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜ ‰ÂÓ ‰ËÌÔ-

– 203 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÛÈÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ ·Ó·Î·Ï‡„ÂȘ ÙÔ˘˜, ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ‰ÈηÈÔÏÔÁË̤ӷ, ÁÈ· ¢ÓfiËÙÔ˘˜, ˘Ôı¤Ùˆ, ÏfiÁÔ˘˜, ·ÏÏ¿ Ô‡ÙÂ Î·È ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ Î·È ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ¿ ÙÔ˘˜. ∞ÏÏ¿ ·˜ ¿ÚÔ˘Ì ٷ Ú¿ÁÌ·Ù· ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹.

∏ «‚Ô˘ÏÈ·Á̤ÓË» ¶ÔÏÈÙ›·

°

IA ÙËÓ «‚Ô˘ÏÈ·Á̤ÓË ÔÏÈÙ›·» Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘ ÔÈ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ·Ú¯›˙Ô˘Ó

(‰ÂÓ ÁÓˆÚ›˙ˆ Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ ·Ï·ÈfiÙÂÚË ·Ó·ÊÔÚ¿) ·fi ÙÔÓ ¢. ƒÂ˝ÛË ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ «¶ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘» Î·È Ô ÔÔ›Ô˜ ÙÔ 1913 ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ: «...ÂÓ ‰Â Ùˆ ̤ۈ ÙÔ˘ ÔÚıÌÔ‡ ÂȘ ‚¿ıÔ˜ ‰¤Î· Î·È ÔÎÙÒ ÔÚÁ˘ÈÒÓ ˘¿Ú¯Ô˘ÛÈ ÙÔ›¯ÔÈ ‰È· Ï›ıˆÓ ¢Ú›·˜ ÂÎÙ¿Ûˆ˜, ÂÎ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ì¿ÏÈÛÙ· ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ‡ÙÔ ¤Ï·‚ ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· «ª·ÓÙ¿Ì·Ù·», ... (ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÂÎ Ù˘ÔÁÚ·ÊÈÎÔ‡ Ï¿ıÔ˘˜ ·ÓÙ› ÙÔ˘ «Ì·ÓÙÒÌ·Ù·») ∂ÓÙ·‡ı· ÂȘ Ôχ ÌÂÌ·ÎÚ˘Ṳ̂ÓÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ ÂÁ¤ÓÂÙÔ Î·ı›˙ËÛȘ»5. Ÿˆ˜ ‡ÎÔÏ· ·Ú·ÙËÚ› Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ÛÙËÓ ·Ó·ÊÔÚ¿ ·˘Ù‹, Â›Ó·È «‚‚·›·» ÛÙÔÓ Û˘ÁÁڷʤ· Ë ‡·ÚÍË ÙˆÓ ÂÚÂÈ›ˆÓ ÛÙÔÓ ‚˘ıfi, (...˘¿Ú¯Ô˘ÛÈ ÙÔ›¯ÔÈ ‰È· Ï›ıˆÓ...) Î·È ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ «‚‚·›·» Î·È Ë Î·ı›˙ËÛË ÌÈ·˜ ÚÔ-ηÙÔÈÎË̤Ó˘ ÂÚÈÔ¯‹˜, Ë Î·ı›˙ËÛË fï˜ ·˘Ù‹ Û˘ÁÎÚ·ÙË̤ӷ Î·È ·fiÚÈÛÙ· ·Ó¿ÁÂÙ·È ÂȘ «ÌÂÌ·ÎÚ˘Ṳ̂ÓÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜», ¯ˆÚ›˜ ¤ÛÙˆ ÙËÓ ·Ú·ÌÈÎÚ‹ Èı·ÓÔÏfiÁËÛË Ù˘ ¯ÚÔÓÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘. ÕÏψÛÙ ÛÎÔfi˜ ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· Â›Ó·È Ë ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Î·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ·ÚÂÓıÂÙÈο ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÔÈ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜. ΔËÓ ¿Ô„Ë ·˘Ù‹ Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ô π. ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜ Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· ÛÙËÓ πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘6 Î·È ÙÔÔıÂÙ› ÙËÓ ·ÔÎÔ‹ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ Î·Ù¿ ÙÔÓ ÌÂÁ¿ÏÔ ÛÂÈÛÌfi ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ πÔ˘ÛÙÈÓÈ·ÓÔ‡, ˆ˜ ÂÍ‹˜: «...∞fi ÙËÓ ‡·ÚÍË Ì¿ÏÈÛÙ· Ù· Ó·ÒÓ ·˘ÙÒÓ Ù˘ ΔÂ-

5. ÛÂÏ.54.

6. Ó. ¤Î‰. 1995.

– 204 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Ï¤Ó‰Ô˘ Ì›˜ ‚Á¿˙Ô˘Ì ÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ Ë Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ Ù˘ fiÏ˘ Ô˘ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ·Ó¿ÌÂÛ· ª˘ÚÙȤ˜ Î·È ΔÂÏ¤Ó‰Ô˘ Î·È Ô ¯ˆÚÈÛÌfi˜ ·˘Ùfi˜ ı· Û˘ÓÙÂϤÛÙËÎ·Ó Â› ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ Î·È Î·Ù·ÛÙÚÂÙÈÎfiÙ·ÙÔ˘ ÛÂÈÛÌÔ‡ Ô˘ ¤ÁÈÓ Â› πÔ˘ÛÙÈÓÈ·ÓÔ‡ Î·È ÎÚ¿ÙËÛ ‰Âη٤ÛÛÂÚ˜ ̤Ú˜... ‰ÂÓ ¤¯ÔÌÂÓ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈΤ˜ ‹ ÁˆÏÔÁÈΤ˜ ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂȘ Ô˘ Ó· Ì·˜ Ô˘Ó Î·ÙËÁÔÚËÌ·ÙÈο fiÙÂ Û˘Ó¤‚ËΠÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ÙÔ˘ ηٷÔÓÙÈÛÌÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ¯ˆÚÈÛÌÔ‡... ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Û˘Ó¤‚ËΠ۠ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜, ÁÈ·Ù› ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙˆÓ ÂÎÎÏËÛÈÒÓ... ‰ÂÓ Ì·˜ ·Ê‹ÓÂÈ Ó· Ê·ÓÙ·ÛÙԇ̠ˆ˜ ‹Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÙÈÌ¿Ù·È Ô ÕÁÈÔ˜ μ·Û›ÏÂÈÔ˜ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÚÈÓ ·fi Ù· ̤۷ ÙÔ˘ ∂ã ·ÈÒÓ·...».7 ∫·È Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜ ·˘Ùfi˜ Â›Ó·È «‚¤‚·ÈÔ˜» fiÙÈ ˘‹Ú¯Â fiÏË ÛÙÔ ÛÙÂÓfi. ªfiÓÔ Ô˘ ‰ÂÓ Ì·˜ ϤÂÈ ·fi Ô‡ ÙÔ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ·˘Ùfi, fiˆ˜ Î·È Ô ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ˜. ∫·È Ì ·˘Ùfi ˆ˜ «‰Â‰Ô̤ÓÔ», ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· «‚Á·›ÓÂÈ» ·fi ÙËÓ ‡·ÚÍË Î·È ÌfiÓÔ ÙˆÓ ÂÚÂÈ›ˆÓ ÙˆÓ ÔÏÏÒÓ Î·È ÌÂÁ¿ÏˆÓ Ó·ÒÓ Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘. ∞Ó Î·È ¯ˆÚ›˜ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈΤ˜ ‹ ÁˆÏÔÁÈΤ˜ ¤Ú¢Ó˜ Î·È ‰È·ÈÛÙÒÛÂȘ, ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ Ù˘ «Î·Ù·‚‡ıÈÛ˘» Ù˘ fiÏ˘ ·˘Ù‹˜ Î·È Ù˘ ·ÔÎÔ‹˜ Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘ ÛÙ· ̤۷ ÙÔ˘ 6Ô˘ ·È. Ì.Ã., ÁÈ·Ù› «...‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Û˘Ó¤‚Ë Û ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜...». ΔËÓ ›‰È· ¿Ô„Ë Û˘ÌÏËÚÒÓÂÈ, Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù·, Ô °. ∫Ô˘ÎÔ‡Ï˘ ÛÙ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ Î·È ϤÔÓ ‰ÈÂÍÔ‰Èο ÛÙËÓ «∫¿Ï˘ÌÓ· Ù˘ πÛÙÔÚ›·˜».8 ™ÙËÓ ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ °. ∫Ô˘ÎÔ‡ÏË ı· ÛÙ·ıԇ̠ȉȷ›ÙÂÚ·, ÂÚÈÏËÙÈο fï˜, ÁÈ·Ù› ÏfiÁˆ Ù˘ ÂÎÙ¿ÛÂÒ˜ Ù˘ ‰ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ ÙËÓ ÌÂٷʤÚÔ˘Ì ·˘ÙÔÏÂÍ›. ∏ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ Â›Ó·È ÔÏÏ·Ï‹, Û˘Ó‰˘¿˙ÂÙ·È Ì ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ‰‹ÌÔ˘˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, fiˆ˜ ·˘ÙÔ› ÂÍ¿ÁÔÓÙ·È ·fi ÙȘ ÂÈÁڷʤ˜ Î·È Ì ÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÛÙȘ Ôԛ˜ ʤÚÔÓÙ·È ·˘ÙÔ› fiÙÈ Â›¯·Ó Ù· ‰·ÊÈο ÙÔ˘˜ fiÚÈ·. ™ËÌÂÈÒÓÂÙ·È fiÙÈ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ‰‹ÌÔ˘˜ Ô π. ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜ ‰ÂÓ Î¿ÓÂÈ Î·ÌÈ¿ ·Ôχو˜ ·Ó·ÊÔÚ¿, ÂÓÒ Ô ¢. ƒÂ˝Û˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÌÂÓ Î·Ù¿ ÙÚfiÔ Û·Ê‹ Î·È Î·ÙËÁÔÚËÌ·ÙÈÎfi, οÓÔÓÙ·˜ Ì¿ÏÈÛÙ· Ï‹ÚË ¯ˆÚÔı¤-

7. ÛÂÏ. 43.

8. ÛÂÏ.345-66.

– 205 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÙËÛ‹ ÙÔ˘˜ Î·È Ì ·fiÏ˘ÙË «‚‚·ÈfiÙËÙ·», ·Ú·Ï›ÂÈ fï˜ ÂÓÙÂÏÒ˜ Ó· Ì·˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙȘ ËÁ¤˜ ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ¿ÓÙÏËÛ ÙËÓ ‚‚·ÈfiÙËÙ· ·˘Ù‹. ™‡Ìʈӷ ÏÔÈfiÓ Ì ÙȘ ÂÈÁڷʤ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·Ó·ÁÓˆÛÙ› ¯ˆÚ›˜ ·ÌÊÈ‚Ôϛ˜, ‰‹ÌÔÈ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ‹Û·Ó ÔÈ ¶Ôı·›ˆÓ, ¶ÂڷȈٿÓ, ™Î·ÏȈ‰¿Ó, ∞ÌÊÈÂÙÚ¿Ó Î·È ª¤ÛÔ˜, ÂÓÒ ÚÔ·ÙÔ˘Ó Î·È ¿ÏÏÔÈ ‰‡Ô, fiˆ˜ Ô «…..∂πΔ∞¡», Ì ÂÏÏ›Ô˘Û· ÙËÓ ·Ú¯‹ Ô˘ ÂÈο˙ÂÙ·È ˆ˜ «∞ÚÁÂÈÙ¿Ó» Î·È Ô «∞¡…….¡∞¡», ‹, ηْ ¿ÏÏÔ˘˜, «∞¡..¢…ª¡∞¡» Î·È Ô ÔÔ›Ô˜, ηٿ ÙÔÓ °. ∫Ô˘ÎÔ‡ÏË ÌÔÚ› Ó· ·Ó·ÁÓˆÛÙ› Î·È ˆ˜ «∞ÏÈÏÈÌÓ¿Ó». ∞˘ÙÔ› ʤÚÔÓÙ·È ˆ˜ ÔÈ «·Ú¯ÈÎÔ›» ‰‹ÌÔÈ, ¯ˆÚ›˜ Ó· Â›Ó·È ·Ôχو˜ ‚¤‚·ÈÔ fiÙÈ Û˘Ó˘‹ÚÍ·Ó Î·Ù¿ ÙËÓ ›‰È· ¯ÚÔÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô. ∏ ÂÓ Á¤ÓÂÈ «∫·Ï˘ÌÓȷ΋ ÔÏÈÙ›·», ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ˘˜ Â› ̤ÚÔ˘˜ ‰‹ÌÔ˘˜, Â›Ó·È ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓË Û ¤Ó·Ó ÂÓÈ·›Ô «¢¿ÌÔ» ,ÙËÓ ·ÓÒÙ·ÙË ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋ ·Ú¯‹ Î·È ÙËÓ «∂ÎÎÏËÛ›·» ‹ «μÔ˘Ï¿». ∫¤ÓÙÚÔ ÔÏÈÙÈÎfi, ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi Î·È ıÚËÛ΢ÙÈÎfi Ô ÂÚÈÊ·Ó‹˜ Ó·fi˜ ÙÔ˘ ¢·Ï›Ô˘ ∞fiÏψÓÔ˜», fiÔ˘ Î·È ÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È, ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ·Á·ÏÌ¿ÙˆÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ ·Ó·ıËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÔÈ ÂÈÁڷʤ˜ Ì ٷ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· „ËÊ›ÛÌ·Ù·. ∏ ÂÔ¯‹ ÛÙËÓ ÔÔ›· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Ë Û˘ÁÎÚfiÙËÛË Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Û ‰‹ÌÔ˘˜ ·Ó¿ÁÂÙ·È ÌÂÙ¿ ÙÔ˘˜ ¶ÂÚÛÈÎÔ‡˜ ¶ÔϤÌÔ˘˜ Î·È ÙËÓ ¤ÓÙ·ÍË Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÛÙË ÛÊ·›Ú· ÂÈÚÚÔ‹˜ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ Î·È ÙËÓ ∞ã ∞ıËÓ·˚΋ Û˘ÌÌ·¯›· (454 .Ã.).

OÈ ‰‹ÌÔÈ ·˘ÙÔ› ·ÚÁfiÙÂÚ· ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È Û ÙÚ›˜, ¶Ôı·›ˆÓ, ¶·ÓfiÚÌÔ˘ Î·È OÚοÙÔ˘ Î·È Ê¤ÚÂÙ·È ˆ˜ ‚¤‚·ÈÔ fiÙÈ ÔÈ ‰‹ÌÔÈ ·˘ÙÔ› Û˘Ó˘‹ÚÍ·Ó, ‰ÂÓ Î·ı›ÛÙ·Ù·È fï˜ Û·Ê‹˜ ÛÙÔ˘˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Ë ¯ÚÔÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô˜ Ù˘ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹˜ ·˘Ù‹˜. ∂ÓÒ fï˜ ‚ϤÔ˘Ì fiÙÈ Ô ¢‹ÌÔ˜ ¶Ôı·›ˆÓ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Ì ÙÔ ›‰ÈÔ fiÓÔÌ·, ¤¯Ô˘Ì ‰‡Ô Ó¤Ô˘˜ ‰‹ÌÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ¶·ÓfiÚÌÔ˘ Î·È OÚοÙÔ˘. ¢ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ηÌÈ¿ ·Ôχو˜ ÏËÚÔÊÔÚ›· ·Ó ÔÈ ‰‹ÌÔÈ ·˘ÙÔ› ‹Ù·Ó ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌÂÙÔÓÔÌ·Û›·˜ ·Ï·ÈÔÙ¤ÚˆÓ ‹ Û‡ÌÙ˘Í˘ οÔÈˆÓ ·’ ·˘ÙÔ‡˜ (·Ú¯·›Ô˜ «∫·Ô‰›ÛÙÚÈ·˜»), ‹ ÂÚ› ÂÁηٿÏÂȄ˘ ·Ï·ÈÒÓ ÔÈÎÈÛÌÒÓ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ Ó¤ˆÓ Ô˘ ‹Ú·Ó Ù· ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÔÈ ÔÈÎÈÛÌÔ› ·˘ÙÔ› ·Ó·Ù‡¯ıËηÓ. ∞fi ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ ·˘Ù‹ Î·È ÚÔ ·ÓÙfi˜ ·fi ÙËÓ ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘

– 206 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

¢‹ÌÔ˘ ¶Ôı·›ˆÓ Ì ÙÔ ›‰ÈÔ «·Ï·Èfi» fiÓÔÌ·, ηٿ ÙÔÓ °. ∫Ô˘ÎÔ‡ÏË, ‹Ù·Ó ÏÔÁÈÎfi ÂfiÌÂÓÔ Ó· ÂÍ·¯ı› ÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ Ô ¢‹ÌÔ˜ ·˘Ùfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‹Ù·Ó Ô ϤÔÓ ÔÏ˘¿ÓıÚˆÔ˜ Î·È ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚÔ˜ ÁÈ· Ó· ÌËÓ ·ÏÏ¿ÍÂÈ ÔÓÔÌ·Û›· Î·È Û·Ó ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ÔÈÎÈÛÌfi˜, ı· ‹Ù·Ó ·˘Ùfi˜ Ô˘ ¤ÚÂ ӷ ·Ê‹ÛÂÈ Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ηٿÏÔÈ·. ∞ÓÙ›ıÂÙ· ÔÈ ¿ÏÏÔÈ, Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÌÈÎÚÔ‡˜ Û˘ÓÔÈÎÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ÂÓÒıËÎ·Ó Û Ӥ· ı¤ÛË Î·È Ì Ӥ· ÔÓÔÌ·Û›·. º˘ÛÈο ÔÈ ‰‹ÌÔÈ ·˘ÙÔ› ı· ¿ÊËÛ·Ó Î·È ÌÈÎÚfiÙÂÚ· «›¯ÓË». ∞ÚÁfiÙÂÚ·, ¿ÁÓˆÛÙÔ fiÙ ·ÎÚÈ‚Ò˜, ˘Ê›ÛÙ·Ù·È ÌfiÓÔ Ô ÂÓÈ·›Ô˜ «¢¿ÌÔ˜ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ», Ô ÔÔ›Ô˜ ·‡ÂÈ Î·È ·˘Ùfi˜ Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ, ·ÊÔ‡ ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 3Ô˘ .Ã. ·È. Â¤Ú¯ÂÙ·È Ë «OÌÔÔÏÈÙ›·», Ë ÔÏÈÙÂȷ΋ Û‡Ó‰ÂÛË ∫Ò Î·È ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Û ¤Ó·Ó ÂÓÈ·›Ô «Û‡Ì·ÓÙ·» ¢‹ÌÔ (205-204 .Ã.). ∂ÊfiÛÔÓ ÏÔÈfiÓ, ηٿ ÙÔÓ °. ∫Ô˘ÎÔ‡ÏË, Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈο Ï›„·Ó· ÔÈÎÔ‰ÔÌÒÓ Î·È Ó·ÒÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ Î·È ÚˆÌ·˚ÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ, ÂΛ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓÙÔÈÛÙ› Ë ·Ú¯·›· ¶Ôı·›·. ∏ ¤ÏÏÂÈ„Ë fï˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ˙ˆÙÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ ÁÈ· ¤Ó·Ó ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ‰‹ÌÔ, ÙÔÓ Ô‰‹ÁËÛ ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ ÙÔ ÓËÛ› ·˘Ùfi ‹Ù·Ó Âӈ̤ÓÔ Ì ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ‰È¤ıÂÙ ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ¢ڇÙÂÚË ÂÚÈÔ¯‹ ηıÒ˜ Î·È ·ÛʷϤ˜ ÏÈÌ¿ÓÈ, ÂÓÙÂÏÒ˜ ·Ó·Áη›Ô ÁÈ· ¤Ó·Ó ÓËÛȈÙÈÎfi ‰‹ÌÔ, ¤Ó· ÏÈÌ¿ÓÈ Ô˘ «¤‚ÏÂ» ÓÔÙÈÔ‰˘ÙÈο, ‰ËÏ. ÚÔ˜ ÙËÓ ∞Á. ∫˘Úȷ΋. ™ÙËÓ ˘fiıÂÛË ·˘Ù‹ Û˘ÓËÁÔÚÔ‡Ó Ô ÈÛÙÔÚÈο ·Ú·‰Â‰ÂÁ̤ÓÔ˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ÛÂÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ 553 Ì.Ã., Ô˘ Ì ÙÔ ·ÚÂfiÌÂÓÔ ·ÏÈÚÚÔÈ·Îfi ·̷ η٤ÛÙÚ„ ÙËÓ ∫ˆ, ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·fi ‰‡Ù˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÁÈ· ÎÙ›ÛÌ·Ù· ÛÙÔÓ ‚˘ıfi Î·È ÔÓÔÌ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ «ª¿ÚÌ·Ú·», ÔÈ ÎÔÊÙ¤˜ Î·È ·fiÎÚËÌÓ˜ Ï·ÁȤ˜ ÙÔ˘ ª·ÛÔ˘ÚÈÔ‡, ηıÒ˜ Î·È ÙÔ Ï‹ıÔ˜ ÙˆÓ ÂÚÂÈ›ˆÓ ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ ÓËÛÈÔ‡, ÔÏÏ¿ ·fi Ù· ÔÔ›· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ·ÎfiÌ· Î·È ÛÙ· Ú˯¿ ÙˆÓ ·Ú·ÏÈÒÓ ÙÔ˘. ∞ÎfiÌ· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó Î·È ÔÈ ·Ú·‰fiÛÂȘ Ù˘ ·‰ÈÎÔ¯·Ì¤Ó˘ ‚·ÛÈÏÔԇϷ˜, Ù˘ ¶fiıÈ·˜, ÛÙË ÌÓ‹ÌË Ù˘ ÔÔ›·˜ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜-·Ù¤Ú·˜ Ù˘, ηٿ ÙÔÓ Û¯ÂÙÈÎfi ıÚ‡ÏÔ, ¤ÎÙÈÛ ÌÈ· Ó¤· fiÏË Ì ْ fiÓÔÌ¿ Ù˘, ηıÒ˜ Î·È ÙÔ fiÓÔÌ· Ù˘ ÌÈÎÚ‹˜ ·Ú·Ï›·˜ Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘, Ù˘ ¶fiı·˜. ∂Λ ÏÔÈfiÓ, ¿ÓÙ· ηٿ ÙÔÓ °. ∫Ô˘ÎÔ‡ÏË, ÂÓÙÔ›˙ÂÙ·È Ë ·Ú¯·›· ¶Ôı·›·, Ù˘ ÔÔ›·˜ ÔÈ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ ÛÂÈÛÌfi ÂÚÈÛˆı¤ÓÙ˜ οÙÔÈÎÔÈ ·Ô-

– 207 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Û‡ÚıËÎ·Ó ÛÙ· ÂÓ‰fiÙÂÚ·, ÚÔ˜ ÙÔÓ Î¤ÓÙÚÔ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, ÁÈ· Ó· η٤‚Ô˘Ó Ôχ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÛÙËÓ ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙Ô˘Ì ¶fiıÈ·, ÌÂٷʤÚÔÓÙ·˜ ‰È·‰Ô¯Èο Ì·˙› ÙÔ˘˜ Û’ ·˘Ù‹Ó ÙÔ fiÓÔÌ· Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÙÔ˘˜ fiÏ˘. ªÂÙ¿ Ù· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· ·˘Ù¿, ÔÈ ¿ÏÏÔÈ ‰‡Ô ‰‹ÌÔÈ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È, Ô ÌÂÓ OÚοÙÔ˘ ÛÙÔÓ μ·ı‡, Ô ‰Â ¶·ÓfiÚÌÔ˘ ÛÙËÓ ÛËÌÂÚÈÓ‹ ¶fiıÈ·, fiÔ˘ ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚ· ‹Ù·Ó Ô ‰‹ÌÔ˜ ∞ÏÈÏÈÌÓ¿Ó, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÂÏÒ‰Ô˘˜ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜, ˆ˜ «ÏÈÌÓÔı¿Ï·ÛÛ·˜». Δ· ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· ·˘Ù¿, ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ÛÙÔÓ ·ÓˆÙ¤Úˆ Û˘ÁÁڷʤ·, fiˆ˜ Ô ›‰ÈÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ, fi¯È ϤÔÓ ÙËÓ ‰È·Ù‡ˆÛË Ù˘ «Èı·ÓÔÏfiÁËÛ˘», ·ÏÏ¿ Ù˘ Ï‹ÚÔ˘˜ «‚‚·ÈfiÙËÙ·˜» Î·È ¤ÁÈÓ·Ó Û‹ÌÂÚ· Ï‹Úˆ˜ Î·È ·Ôχو˜ ·Ô‰ÂÎÙ¿ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡˜ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔ˘˜-Û˘ÁÁÚ·Ê›˜, fiˆ˜ Ô ªÈ¯. ∫Ô˘ÙÂÏÏ¿˜ Î·È Ô ¡È΋ٷ˜ ¢È·Ì·ÓÙ‹˜, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ô Î·Ù·‚˘ıÈṲ̂ÓÔ˜ ÔÈÎÈÛÌfi˜ ıˆÚÂ›Ù·È ϤÔÓ «ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Ï‹ıÂÈ·» Î·È ‰Â‰Ô̤ÓÔ, ¿Óˆ ÛÙÔ ÔÔ›Ô Â‰Ú¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ·fi„ÂȘ, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·Ó ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Ì ÙÔÓ °. ∫Ô˘ÎÔ‡ÏË ÛÙÔ ÔÈfi˜ ‰‹ÌÔ˜ ‹Ù·Ó Ú¿ÁÌ·ÙÈ ·˘Ùfi˜ ÙÔ˘ ÛÙÂÓÔ‡, Ô˘ ‚Ô‡ÏÈ·ÍÂ.

O ÌÂÓ ª. ∫Ô˘ÙÂÏÏ¿˜ Ì ÂÈÊ˘Ï¿ÍÂȘ ÙÔÔıÂÙ› ÂΛ ÙÔÓ ‰‹ÌÔ ª¤ÛÔ, fï˜ Ë ‚‚·ÈfiÙËÙ· ÂÚ› Ù˘ ηٷ‚‡ıÈÛ˘ ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ ‰‹ÌÔ˘ ‰È·ÙÚ¤¯ÂÈ fiÏÔ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘9, ·ÊÔ‡ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ: «...Œ¯ÔÓÙ·˜ ˘’ fi„ÈÓ fiÙÈ Ë ÓËÛ›‰· Δ¤ÏÂÓ‰Ô˜ ‹Ù·Ó Âӈ̤ÓË ·Ú¯Èο Ì ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Ì¤¯ÚÈ Ù· ̤۷ ÙÔ˘ 6Ô˘ Ì.Ã. ·È., ÌÔÚԇ̠ӷ ˘Ôı¤ÛÔ˘Ì fiÙÈ Ô ¢‹ÌÔ˜ ·˘Ùfi˜ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙÔ ÂӉȿÌÂÛÔ Ù˘ ψڛ‰·˜ ÍËÚ¿˜ Ô˘ ¤ÓˆÓ ٷ ÛËÌÂÚÈÓ¿ ÓËÛÈ¿. £Â̤ÏÈ· ÎÙÈÚ›ˆÓ ÛÙÔÓ ‚˘ıfi Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ Î¿ÔÙ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ·˘Ùfi ˘‹Ú¯Â ÔÈÎÈÛÌfi˜…».

O ¡. ¢È·Ì·ÓÙ‹˜ Ì¿˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ fiÙÈ, «...·Ú’ fiÏÔ Ô˘ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ Î·È ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈο Â˘Ú‹Ì·Ù·, Ë Î·ı›˙ËÛË ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙȘ ˘„ÔÌÂÙÚÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ ÙÔ˘ ‚˘ıÔ‡ ηÈ...·Ó Ê·ÓÙ·ÛÙԇ̠ÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ Âӈ̤ÓË Ì ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È ÙÔÓ ∫·Ï·‚Úfi, Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È ¤ÓÙ ÂÓÙÂÏÒ˜ ·¿ÓÂÌÔÈ fiÚÌÔÈ Î·È ÈÔ ...¶¿ÓÔÚÌÔ ·ÔÎÏ›ÂÙ·È Ó· ‚ÚÔ‡ÌÂ...», ÙÔÔıÂÙ› ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹

9. ∫∞§Àª¡O™ – πÛÙÔÚ›·-∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ› ÃÒÚÔÈ-ªÓËÌ›·.

– 208 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÙÔÓ ‰‹ÌÔ ¶·ÓfiÚÌÔ˘ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ·, Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙÔÓ ∫Ô˘ÎÔ‡ÏË, Ë ¤ÓˆÛË Â›Ó·È ϤÔÓ ÚÔ˜ ÓfiÙÔ, Î·È ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ ‚ϤÂÈ ÚÔ˜ ‚ÔÚÚ¿, ÚÔ˜ ÙÔÓ ∂ÌÔÚÈfi10 ΔȘ ·fi„ÂȘ ·˘Ù¤˜ ÂÚ› Ù˘ «‚Ô˘ÏÈ·Á̤Ó˘ ¶ÔÏÈÙ›·˜» ÂÓÛÙÂÚÓ›ÛÙËΠ·fiÏ˘Ù· Î·È Ë ÔÌ¿‰· Ô˘ Û˘Ó¤ÛÙËÛ ÙÔ ∂·Ú¯Â›Ô ÁÈ· ÙËÓ Û˘ÁÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ ÁÈ· Û¯ÔÏÈ΋ ¯Ú‹ÛË. ªÂÙ¿ ·fi fiϘ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ·Ó·ÊÔÚ¤˜, ‹Ù·Ó ÂÓÙÂÏÒ˜ Ê˘ÛÈÎfi Ó· ¤¯ÂÈ Î·Ù·ÛÙ› ÎÔÈÓ‹ Û οı ∫·Ï‡ÌÓÈÔ Ë ›ÛÙË ÛÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ·˘Ù‹ Ô˘ ‰›ÓÔ˘Ó, Ì ÙȘ fiÔȘ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜, ÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› Î·È ÔÈ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔÈ, ·ÊÔ‡ fiÏÔÈ Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ›‰È· ¿Ô„Ë Î·È ÔÈ ‚·ÚοÚˉ˜ Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘ -·˘ÙÔÛ¯¤‰ÈÔÈ ÍÂÓ·ÁÔ›- ÂÚÈ¿ÁÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÙÔ˘Ú›ÛÙ˜ Ì ٷ ÏÔ›· ÙÔ˘˜ ¿Óˆ ·fi ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ «‚Ô˘ÏÈ·Á̤Ó˘ ÔÏÈÙ›·˜». ∞fi fiÏ· fiÛ· ÚԷӷʤÚıËηÓ, Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ÌÔÚ› Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ fiÙÈ Î·Ó¤Ó·˜ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ‰ÂÓ ÂÈηÏÂ›Ù·È «·Ù¤˜» ·ԉ›ÍÂȘ Î·È fiϘ ÔÈ ˘Ôı¤ÛÂȘ ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÔ›ıËÛË fiψÓ, fiÙÈ Ú¿ÁÌ·ÙÈ ÛÙÔÓ ‚˘ıfi ÙÔ˘ ÛÙÂÓÔ‡ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ıÂ̤ÏÈ·, ÙÔ›¯ÔÈ ‹ ¿ÏÏ· ηٿÏÔÈ· ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ÔÈÎÔ‰ÔÌÒÓ, Ú¿ÁÌ· «‰Â‰Ô̤ÓÔ», ηÓ›˜ fï˜ ‰ÂÓ Ì·˜ ·Ú¤¯ÂÈ Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ Î·È «·Ù¤˜» ·ԉ›ÍÂȘ Ù˘ ‡·ÚÍ‹˜ ÙÔ˘˜.

•ÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ‰Â ·fi ÙÔ «‰Â‰Ô̤ÓÔ» ·˘Ùfi, Ô Î·ı¤Ó·˜ ÚÔÛ·ı› Ó· ÂÍ·Á¿ÁÂÈ Ù· ‰Èο ÙÔ˘ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·. ŸÛÔ fï˜ Î·È ·Ó Ë ¿Ô„Ë ·˘Ù‹ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÔÏÏÔ‡˜, ‰ÂÓ ·‡ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·Ú¿ ÌfiÓÔ ÌÈ· ıˆڛ· Ë ÔÔ›·, ·Ú’ fi,ÙÈ ¤¯ÂÈ ÔÏÏ¿ ÛÙÔȯ›· Î·È ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· ÁÈ· Ó· ÛÙ·ı› ˆ˜ «Èı·Ó‹», ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÂȂ‚·Èˆı› ηıfiÏÔ˘ ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈ΋ ¤Ú¢ӷ, Ë ÔÔ›· Â›Ó·È Î·È Ë ÌfiÓË, ·ÊÔ‡ Ù· ÁÚ·Ù¿ ΛÌÂÓ· ·Ô˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó, Ô˘ ı· ıÂÌÂÏÈÒÛÂÈ ÙËÓ ·Ï‹ıÂÈ· ÙˆÓ ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ·fi„ˆÓ. Èڛ˜ ·Ó·Ûηʤ˜ Î·È ·Ù¤˜ ·ԉ›ÍÂȘ, Ù›ÔÙ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ıˆÚÂ›Ù·È ˆ˜ «‰Â‰Ô̤ÓÔ» Î·È ˆ˜ ÈÛÙÔÚÈ΋ ‚‚·ÈfiÙËÙ·. ∫·È ‰˘ÛÙ˘¯Ò˜ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÔÈ ·Ó·Ûηʤ˜ ˘‹ÚÍ·Ó ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜, ÙfiÛÔ Î·Ù¿ ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, fiÛÔ Î·È Û‹ÌÂÚ·. ¶Ï‹ıÔ˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎÒÓ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ¯ÒÚˆÓ Â›Ó·È ‰È¿10. ¶ÚÒÙË ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ·Ó·ÛηÊÒÓ ÙÔ˘ ¢¿ÌÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ∫·Ï. ÃÚÔÓ. Ù. π°ãÛ.

30 Â.

– 209 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Û·ÚÙÔÈ ÂÌÊ·Ó¤Ûٷٷ, ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó fï˜ ·ÚÔÛٿ٢ÙÔÈ ÛÙË ÊıÔÚ¿ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ Î·È ÙˆÓ ·Ú¯·ÈÔοËψÓ, ¯ˆÚ›˜ ÊÚÔÓÙ›‰· Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË. ΔËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë ·ԉ›ÍÂˆÓ ·fi ¤Ú¢Ó˜ ÙËÓ ÙÔÓ›˙Ô˘Ó Î·È ÔÏÏÔ› ·fi ÙÔ˘˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Ô˘ ÚԷӷʤÚıËηÓ. ¶·Ú’ fiÏÔ fï˜ Ô˘ Ù›ÔÙ ·fi ·˘Ù¿ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ “·Ô‰Âȯı›”, Ë «‚Ô˘ÏÈ·Á̤ÓË ÔÏÈÙ›·» ıˆÚ›ٷÈ, Ì¿ÏÈÛÙ· ˆ˜ ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ‰‹ÌÔ˘˜, ˆ˜ «ÈÛÙÔÚÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜».∂Âȉ‹ Ë fiÏË ·˘Ù‹ ˘fiıÂÛË ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ Û ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù·, ı· ÂȯÂÈÚ‹ÛÔ˘Ì ӷ ·Ú·ı¤ÛÔ˘Ì ÌÈ· ·ÓÙ›ıÂÙË ¿Ô„Ë, fi¯È ·Ï¿ ÚÔ˜ ‰È·Ù‡ˆÛË ·ÓÙ›ıÂÛ˘ ÛÙËÓ «ÎÚ·ÙÔ‡Û·» ÁÓÒÌË, ·ÏÏ¿ ÁÈ· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi Î·È ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË, ÂÎı¤ÙÔÓÙ·˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ù˘ ÌË «·ÔχÙÔ˘» ÂÈÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÂȯÂÈÚËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÚÔ‚Ï‹ıËηÓ. ∫·Ù’ ·Ú¯‹Ó Î·È ÂÓÒ Ôχ˜ ÏfiÁÔ˜ Á›ÓÂÙ·È ÁÈ· Â˘Ú‹Ì·Ù· «ÙÔ›¯ˆÓ» ·fi ‰‡Ù˜, ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ηÌÈ¿ ·Ôχو˜ «ÂÒÓ˘ÌË» ·Ó·ÊÔÚ¿, ÌÈ· ¤Ú¢ӷ, ¤Ó· ‰Â›ÁÌ·, ‹ ¤ÛÙˆ Ì·ÚÙ˘Ú›· ÂÓfi˜ ‰‡ÙË ÁÈ· ÌÈ· ı¤ÛË Ù¤ÙÔÈˆÓ È¯ÓÒÓ, ÒÛÙ ӷ Á›ÓÂÈ ·ÎfiÌ· Î·È ÌÈ· ·Ï‹ Â›ÛÎÂ„Ë ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ÌÈ· ¤ÛÙˆ ʈÙÔÁÚ¿ÊËÛË. ¢ÂÓ ¤¯Ô˘Ì fï˜ Î·È Î·ÌÈ¿ ·Ó·ÊÔÚ¿ Ù˘ ∂Ó·Ï›Ô˘ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·˜, ·Ú’ fi,ÙÈ, fiˆ˜ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÏËÚÔÊÔÚȷο Î·È «ÂÍÒ‰Èη» ÁÓˆÚ›˙Ô˘ÌÂ, ¤¯ÂÈ ÂÈÛÎÂÊÙ› Î·È ÂÚ¢ӋÛÂÈ ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹, ‹ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ı· ¤ÚÂ ӷ ÙÔ ¤¯ÂÈ Î¿ÓÂÈ, ·ÊÔ‡ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ, ÌfiÓÔ ÌÂÙ¿ ·fi ÏÂÙÔÌÂÚ‹ Î·È ÂÈÛٷ̤ÓË ¤Ú¢ӷ ÙÔ˘ ‚˘ıÔ‡, Ë ˘ËÚÂÛ›· ·˘Ù‹ ÚÔ‚·›ÓÂÈ ÛÙËÓ ·Ô‰¤ÛÌÂ˘Û‹ ÙÔ˘. ™˘ÓÂÒ˜ Ë ·Ó·ÁÁÂÏ›· ÂÚ› ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛ˘ ÌÈ·˜ ÙfiÛÔ ÔÏ˘Û˘˙ËÙË̤Ó˘ ˘Ôı·Ï¿ÛÛÈ·˜ ÂÚÈÔ¯‹˜, Ì·˜ ‚¿˙ÂÈ Û ÛÔ‚·ÚÔ‡˜ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜ Î·È ÛΤ„ÂȘ. ∫·È fï˜ ÙÔ ‚¿ıÔ˜ ÙÔ˘ ÛÙÂÓÔ‡ ·Ú¯›˙ÂÈ ÌfiÏȘ ·fi Ù· 20-22 ̤ÙÚ·, ‚¿ıÔ˜ ‡ÎÔÏ· ÚÔÛÈÙfi Û ÔÔÈÔÓ‰‹ÔÙ ۇÁ¯ÚÔÓÔ ‰‡ÙË. ∫·È ÙÔ ‚¿ıÔ˜ ·˘Ùfi «ÂÓÙÔ›˙ÂÙ·È» ÛÙÔ Ì¤ÛÔ ÂÚ›Ô˘ ÙÔ˘ ÛÙÂÓÔ‡, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ «¶Ô˘ÓÙ¿ÚÈ» ÙˆÓ ª˘ÚÙÈÒÓ Î·È ÙËÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ·ÎÙ‹, ÚÔ˜ ÙÔ Ì¤ÛÔÓ ÙÔ˘ ·ÎÚˆÙËÚ›Ô˘ «¶Â˘Î›» Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘, ÙËÓ ÔÔ›· Ê·›ÓÂÙ·È ÙÔ ¶Ô˘ÓÙ¿ÚÈ Ó· «‰Â›¯ÓÂÈ» Û·Ó ÛËÌ·ÓÙ‹Ú·˜. ∞˘Ù¿ ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÔÈ «‰ËÌÔÛÈÂ˘Ì¤ÓÔÈ» ¯¿ÚÙ˜ Ì ٷ ‚¿ıË Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜. ∂η٤ڈıÂÓ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ ·˘ÙÔ‡ Ì ÙÔ ÌÈÎÚfi ‚¿ıÔ˜, Ô ‚˘ıfi˜ «‚·ı·›-

– 210 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÓÂÈ» ÔÌ·Ï¿ ÛÙ· 35-40 Î·È Êı¿ÓÂÈ Ù· 100 ̤ÙÚ·, ÙfiÛÔÓ ÚÔ˜ ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ Ù˘ ∞Á. ∫˘Úȷ΋˜ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Ôχ ÎÔÓÙ¿ Ù˘, fiÛÔÓ Î·È ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ ∫·ÛÙ¤ÏÏÈ. ΔÈ ÙÔ ·ÏÔ‡ÛÙÂÚÔ ÏÔÈfiÓ Î·È Â˘ÎÔÏfiÙÂÚÔ Ó· «ÂÏÂÁ¯ı›» ÚÒÙ·ÚÒÙ· Ë ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹; ¢fiÍ· Ùˆ ıÂÒ ‰‡Ù˜ ÈηÓfiÙ·ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘ÌÂ, Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ Î·È ÂÚ·ÛÈÙ¤¯Ó˜, Ô˘ ‰Ô˘ÏÂ‡Ô˘Ó Û Ôχ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ‚¿ıË. ∞ÏÏ¿ Î·È Ë ∂Ó¿ÏÈÔ˜ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·, Ì fiϘ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ Î·È Ù· ̤۷ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÂÈ Û‹ÌÂÚ·, Ù› ÙÔ ÏÔÁÈÎfiÙÂÚÔ Ó· «ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ» ·fi ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹, ·fi Ù· «Ú˯¿»; ªÔÚÒ Ó· ˆ fiÙÈ Ë ÂÚȤÚÁÂÈ¿ ÌÔ˘ Ó· ·Û¯ÔÏËıÒ Ì ÙËÓ ¤Ú¢ӷ ·˘Ù‹ ¿Ú¯ÈÛ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·fi ÙȘ «ÏËÚÔÊÔڛ˜» ∫·Ï‡ÌÓÈˆÓ ‰˘ÙÒÓ ÙÔ˘ ƒÂ˝ÛË ÁÈ· «ª·ÓÙÒÌ·Ù·» Î·È ÙÔ˘ ∫Ô˘ÎÔ‡ÏË ÁÈ· «Ì¿ÚÌ·Ú·». °È· ̤ӷ ÔÈ «ÏËÚÔÊÔڛ˜» ·˘Ù¤˜ Â›Ó·È ›‰È˜, ‰ËÏ. ·ÊÔÚÔ‡Ó ¤ÙÚ˜ ‹ Ì¿ÚÌ·Ú· «ÁˆÓÈ·Ṳ̂ӷ» ·fi ·ÓıÚÒÈÓÔ ¯¤ÚÈ, ÌÂÁ¿ÏÔ˘ Û¯ÂÙÈο Ì‹ÎÔ˘˜, ηٿÏÏËÏ· ÁÈ· ηٷÛ΢‹ ÎÙÈÚ›ˆÓ. Ÿ¯È fï˜ ıÂ̤ÏÈ· Î·È ÙÔ›¯Ô˘˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌÒÓ. ∞Ó ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÁÈ’ ·˘Ù¿, ÙfiÙ ·ÛÊ·ÏÒ˜ οˆ˜ ·ÏÏÈÒ˜ ı· Ù· ÚÔÛ‰ÈfiÚÈ˙·Ó. ŸÌˆ˜ Ë Ù˘¯fiÓ ‡·ÚÍË Î¿ÔÈˆÓ «Ì·Óو̿وӻ ‹ «Ì·ÚÌ¿ÚˆÓ» ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ «·fi‰ÂÈÍË» ‡·Ú͢ ÔÈÎÈÛÌÔ‡, ÁÈ·Ù› ÔÈÎÔ‰ÔÌÈο ÙÂÌ¿¯È· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ‰È¿Û·ÚÙ· Û fiÏÔ ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô, ·fi Ó·˘¿ÁÈ· ‹ ÚÈÁ̤ӷ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ·fi ÏÔ›· Ô˘ ÁÈ· ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡Ó¢·Ó. ∫·È ·ÛÊ·ÏÒ˜ ı· ‹Ù·Ó Ôχ Ê˘ÛÈÎfi Ó· ÌÂٷʤÚÔÓÙ·È ÛÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ Ì ÏÔ›· ÔÏÏ¿ Ù¤ÙÔÈ· ˘ÏÈο ÁÈ· ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘ Ï‹ıÔ˘˜ ÙˆÓ ÔÈÎÔ‰ÔÌÒÓ Ù˘, ·ÎfiÌ· ÎÈ ·Ó ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó Âӈ̤ÓË Ì ÙË ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ÏfiÁˆ Ù˘ ¤ÏÏÂȄ˘ Ù¤ÙÔÈˆÓ ˘ÏÈÎÒÓ ÙfiÛÔ ÛÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ, fiÛÔ Î·È ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÔÏfiÎÏËÚË Î·È Ë ‰È¿ ı·Ï¿ÛÛ˘ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ «Â› ÙfiÔ˘» ÛÙȘ ÔÈÎÔ‰Ô̤˜ ·ÛÊ·ÏÒ˜ ı· ‹Ù·Ó Ë ÚÔÛÊÔÚfiÙÂÚË. ∂›Ó·È ÂÔ̤ӈ˜ ·fiÏ˘Ù· Ê˘ÛÈÎfi ÙÔ ÂӉ¯fiÌÂÓÔ, οÔÈ· ·fi ÊÔÚÙ›· ·˘Ù¿, Ó· η٤ÏËÍ·Ó ÛÙÔÓ ‚˘ıfi. ΔÔ Âȯ›ÚËÌ· fiÙÈ, ·ÊÔ‡ ‰ÂÓ ‚Ú¤ıËÎ·Ó Û ¿ÏÏË ÂÚÈÔ¯‹ ÌÂÁ¿Ï˘ ¤ÎÙ·Û˘ ·Ú¯·›· ÎÙ›ÛÌ·Ù·, ·Ú¿ ÌfiÓÔ ÛÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ, Ì ÙÔ Âȯ›ÚËÌ· Ù˘ «ÂȘ ¿ÙÔÔÓ ··ÁˆÁ‹˜», Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜, fi¯È fï˜ Ï‹ÚË Î·È ·ÛÊ·Ï‹ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·. °È·Ù› ÛÙËÓ ‰È·-

– 211 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

‰ÚÔÌ‹ ÙˆÓ ·ÈÒÓˆÓ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ÔÈÎÈÛÌÔ›, ›Ù ‰È·Ï‡ıËÎ·Ó Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ˆ˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌÈÎfi ˘ÏÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ó¤ˆÓ, ›Ù ÛÙȘ Ï›ÛÙ˜ ÙˆÓ ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ˆ˜ ˘fi‚·ıÚÔ Î·È ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û‹ÌÂÚ· οو ·fi ÛËÌÂÚÈÓ¤˜ ÔÏÈÙ›˜ Î·È Ù· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Â›Ó·È ¿ÊıÔÓ·. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ·ÔÌ·ÎÚ˘Ṳ̂Ó˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ì ·Ú¯·›· ηٿÏÔÈ· Î·È Ì ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË ÓÂfiÙÂÚË ‰fiÌËÛË, ‹ Î·È fiÔ˘, ÏfiÁˆ ÙˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ, ‹Ù·Ó ‰˘Û¯ÂÚ‹˜ Î·È ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ «·ÎÚÈ‚‹» Ë ·ÔÎÔÌȉ‹ ÙÔ˘ ‰ÔÌÈÎÔ‡ ÙÔ˘˜ ˘ÏÈÎÔ‡, ·Ú¤ÌÂÈÓ·Ó Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi ·Ó·ÏÏÔ›ˆÙ˜. ∂ȯ›ÚËÌ· ÚÔÛ¤ÊÂÚÂ Î·È Ë ÁˆÏÔÁÈ΋ ÌÔÚÊ‹ Ù˘ Ï·ÁÈ¿˜ ÙÔ˘ ª·ÛÔ˘ÚÈÔ‡, ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ, Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È «ÎÔÌ̤ÓË Ì ̷¯·›ÚÈ». Δ· ‚Ô˘Ó¿ ηÙ‚·›ÓÔ˘Ó ÎÔÊÙ¿ Î·È ·fiÙÔÌ· ·fi ÌÂÁ¿ÏÔ ‡„Ô˜ Î·È ·ÎÔÏÔ˘ı› ÔÌ·Ï‹ Ï·ÁÈ¿ ÚÔ˜ ÙËÓ ı¿Ï·ÛÛ·. ∞ÏÏ¿ ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ·˘Ùfi ‰ÂÓ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÌfiÓÔ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ. ∞Ú¯›˙ÂÈ Ì¿ÏÈÛÙ· Ôχ Ì·ÎÚ‡ÙÂÚ·, ¿Óˆ ·fi ÙÔÓ °·˚‰Ô˘ÚfiÚ·¯Ô, fiÔ˘ Â›Ó·È ÂÌÊ·Ó¤ÛÙ·ÙË Ë ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ÁˆÏÔÁÈÎÔ‡ Ú‹ÁÌ·ÙÔ˜, ˘ÂÚ‚·›ÓÂÈ ÙȘ ª˘ÚÙȤ˜, Á˘Ú›˙ÂÈ ÛÙÔ ª·ÛÔ‡ÚÈ Ì¤¯ÚÈ ÙÔ ∫·ÛÙ¤ÏÏÈ Î·È Û˘Ó¯›˙ÂÈ, Ì ÙËÓ ›‰È· ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÂÈÎfiÓ· Î·È Û˘Ó¤ÂÈ· ÚÔ˜ Ù· ∞ÚÁÈÓÒÓÙ·, ™Î¿ÏÈ·, ∂ÌÔÚÈfi Î·È Êı¿ÓÂÈ Ì¤¯ÚÈ ÙÔ ¢È·fiÚÈ. ΔËÓ ›‰È· ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÌÔÚÊÔÏÔÁ›· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Î·È Ë Δ¤ÏÂÓÙÔ˜, ·ÏÏ¿ ÔÏfiÏ¢ڷ, Î·È ÛÙȘ ÙÚ›˜ Ï¢ڤ˜ Ù˘ Á‡Úˆ ·fi ÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋ Ù˘ «Ú¿¯Ë» Î·È fi¯È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ÛÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ Ù˘ ÏÂ˘Ú¿. À¿Ú¯Ô˘Ó fï˜ ·ÚfiÌÔÈÔÈ Î·È ·ÏÏÔ‡, fiˆ˜ ÛÙÔÓ ∞Á. ∞Ó‰Ú¤·, ÛÙÔ ¶Èı¿ÚÈ, ÛÙÔÓ ∞Á. ºÒÙË. ŸÏÔÈ ·˘ÙÔ› ÔÈ ÁÎÚÂÌÔ›, Ô˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ì¿ÏÈÛÙ· ¤Ù˘¯·Ó Î·È È‰È·›ÙÂÚ˘ ÚÔÛÔ¯‹˜ ÁÈ· ·Ó·ÚÚȯ‹ÛÂȘ, ‰›ÓÔ˘Ó ÙËÓ ›‰È· ÌÔÚÊÔÏÔÁ›· ηıÒ˜ Î·È ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ›‰È·˜ ÂÔ¯‹˜ Á¤ÓÂÛ‹˜ ÙÔ˘˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· ÂÌÊ·Ó›˙Ô˘Ó Î·ÌÈ¿ ¯ÚÔÓÈ΋ ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛË Ì ·˘Ù‹Ó ÙÔ˘ Â›Ì·¯Ô˘ ¯ÒÚÔ˘. º˘ÛÈο, ÙÔ Ó· ˘Ôı¤ÛÂÈ Î·Ó›˜ fiÙÈ fiÏ· ·˘Ù¿ ¤ÁÈÓ·Ó ÛÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ Â›Ó·È ·›ı·ÓÔ, ÁÈ·Ù› ÙfiÙ ı· ›¯·ÌÂ, fi¯È ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË «ÙÔÈ΋» ηı›˙ËÛË, ·ÏÏ¿ ΢ÚÈÔÏÂÎÙÈο ÎÔÛÌÔÁÔÓ›·, Ô˘ ÁÈ’ ·˘Ù‹Ó ı· ¤ÚÂ ӷ ›¯·Ó ·ÛÊ·ÏÒ˜ ÁÚ·Ê› ¿Ú· ÔÏÏ¿ ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘. ¶ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ, fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ Ù· ‚¿ıË ·fi ÙÔ˘˜ «‰ËÌÔÛÈÂ˘Ì¤ÓÔ˘˜» ¯¿Ú-

– 212 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

Ù˜, ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· «ÚÔ·ÙÂÈ» Ù›ÔÙ· ÙÔ ‚¤‚·ÈÔ. £· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ԇ̠̿ÏÈÛÙ· fiÙÈ «ÚÔ·ÙÂÈ» ÙÔ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·ÓÙ›ıÂÙÔ ÚÔ˜ Ù· ÂÍ·¯ı¤ÓÙ· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·. ∫·È ·˘Ùfi ÁÈ·Ù› ÌÂٷ͇ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Î·È ΔÂϤÓÙÔ˘, ÛÙÔ Ì¤ÛÔ ÂÚ›Ô˘ ÙÔ˘ ÛÙÂÓÔ‡, fiˆ˜ ÚԷӷʤڷÌÂ, Ô ‚˘ıfi˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÌÈ· Û¯ÂÙÈο ¢Ú›· ψڛ‰· «¤·ÚÛ˘», ‚¿ıÔ˘˜ 20-22 ̤ÙÚˆÓ. ∂η٤ڈıÂÓ Ù˘ ψڛ‰·˜ ·˘Ù‹˜ Ô ‚˘ıfi˜ η٤گÂÙ·È ÔÌ·Ï¿ ÛÙÔ ˘fiÏÔÈÔ Ì‹ÎÔ˜ ÙÔ˘ ÛÙÂÓÔ‡ Î·È ·fi ÙȘ ‰‡Ô Ï¢ڤ˜ Î·È Ô˘ıÂÓ¿ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÓˆÌ·Ï›· ÛÙÔÓ ‚˘ıfi Ô˘ Ó· ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ ·fiÙÔ̘ ÌÂÙ·ÙÒÛÂȘ. ΔÔ ›‰ÈÔ ·˘Ùfi ÌÈÎÚfi ‚¿ıÔ˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÈ Î·È ÙȘ ¿ÏϘ Ï¢ڤ˜ Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘, Û Ôχ ÌÈÎÚ‹ fï˜ ·fiÛÙ·ÛË ·’ ·˘Ù‹Ó, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÔÔ›· η٤گÂÙ·È ·fiÙÔÌ· Û ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ‚¿ıË ÙˆÓ 80, 90 Î·È 120 Ì. Î·È ·ÎfiÌ· ‚·ı‡ÙÂÚ·, fiˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ Ù˘ ∞Á. ∫˘Úȷ΋˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÚÔ˜ ÙÔ ∫·ÛÙ¤ÏÏÈ, ÙËÓ «Ï›ÌÓË», Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙Ô˘Ó ÔÈ „·Ú¿‰Â˜. ∞Ó ˘ÔÙÂı› ÏÔÈfiÓ fiÙÈ Ë Δ¤ÏÂÓÙÔ˜ ‹Ù·Ó Âӈ̤ÓË Ì ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Ì ψڛ‰· Á‹˜ Ô˘ ˘¤ÛÙË Î·ı›˙ËÛË, ÙfiÙ ˆ˜ ÌfiÓÔ˜ Èı·Ófi˜ «ÛÙÂÚÈ·Ófi˜» ¯ÒÚÔ˜» ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Ë ÏˆÚ›‰· Ù˘ «¤·ÚÛ˘» ·˘Ù‹˜, Ô˘ ı· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û fiÚÌÔ˘˜ Î·È ·fi ÙȘ ‰‡Ô Ï¢ڤ˜ Ù˘, ÚÔ˜ ‚ÔÚÚ¿ Î·È ÓfiÙÔ Î·È ·˘Ù‹ Ë ÂÚÈÔ¯‹ ı· ¤ÚÂ ηٿ ·ÚÈÔ ÏfiÁÔ Ó· ÂÚ¢ÓËı›, fi¯È ÌfiÓÔ ˆ˜ ϤÔÓ Èı·Ófi˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÏfiÁˆ Ù˘ ¢¯¤ÚÂÈ·˜ Ù˘ ¤Ú¢ӷ˜, ¤ÓÂη ÙÔ˘ ÌÈÎÚÔ‡ ‚¿ıÔ˘˜. ∞Ó fï˜ ÌfiÓÔ ·˘Ù‹ Ë ÏˆÚ›‰· ÙÔ˘ ÌÈÎÚÔ‡ ‚¿ıÔ˘˜ ‹Ù·Ó Ô ¯ÒÚÔ˜ ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ ÔÈÎÈÛÌÔ‡, ÙfiÙ ÂÏÏ›ÂÈ ·ÓÙÂÏÒ˜ Ô Â˘Ú‡ÙÂÚÔ˜ ˙ˆÙÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜, Ô ·Ôχو˜ ··Ú·›ÙËÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ‡·ÚÍË ÂÓfi˜ ÈÛ¯˘ÚÔ‡ Î·È ÔÏ˘¿ÓıÚˆÔ˘ ‰‹ÌÔ˘ fiˆ˜ ·˘Ùfi˜ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ¶Ôı·›·˜. ÕÏψÛÙÂ, ÎÈ ·Ó ·ÎfiÌ· «ÔÏfiÎÏËÚÔ» ÙÔ ÛÙÂÓfi ‹Ù·Ó Âӈ̤ÓÔ Î·È ¿ÏÈ Ë ¤ÎÙ·ÛË ·˘Ù‹ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi Ù˘, Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË. ªÈ· Ì·ÙÈ¿ Û ¤Ó· ¯¿ÚÙË Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ‹ ÁÈ’ ·˘Ùfi. ¶¤Ú·Ó fï˜ ·˘ÙÔ‡, ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ Ô˘ ı· ˘‹Ú¯Â Ì ·˘Ù‹ ÙËÓ ˘ÔÙÈı¤ÌÂÓË «¤ÓˆÛË», ›Ù ÚÔ˜ ‚ÔÚÚ¿ «¤‚ÏÂ», ›Ù ÚÔ˜ ÓfiÙÔ, ı· ‹Ù·Ó ÙÔ ›‰ÈÔ ·Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÁÈ· ÌÈ· Ó·˘ÙÈ΋ ÔÏÈÙ›·, ·ÊÔ‡ Î·È ·fi ÙȘ ‰‡Ô Ï¢ڤ˜ ÚÔÛ‚¿ÏÏÂÙ·È Ï‹Úˆ˜ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ‚fiÚÂÈÔ˘˜ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ÓfiÙÈÔ˘˜ ηÈÚÔ‡˜, ÚÔ ¿ÓÙˆÓ ‰Â ·fi ÙËÓ «ÚÔ‚¤˙·».

– 213 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

OÈ ΔÂÏÂÓÙÈ·ÓÔ› fï˜ ÂÈ̤ÓÔ˘Ó fiÙÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰ÔÌÈο ÛÙÔȯ›· ÛÙÔÓ ‚˘ıfi, fi¯È fï˜ ÛÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Ù˘ ψڛ‰·˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤Ú·Ì ÙÔ˘ ÌÈÎÚÔ‡ ‚¿ıÔ˘˜ ÙˆÓ 20-22 Ì., ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›· ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ Â›Ó·È «Î·ı·Ú‹», ‰ËÏ. ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Î·ÓÂÓfi˜ ›‰Ô˘˜ ·ÓıÚÒÈÓ· Â˘Ú‹Ì·Ù·. Δ· Â˘Ú‹Ì·Ù·, Ù· «Ì·ÓÙÒÌ·Ù·» ‹ Ù· «Ì¿ÚÌ·Ú·» ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂΛ, ϤÓÂ, ·ÏÏ¿ ·ÓÔÈÎÙ¿ Î·È ÓÔÙÈfiÙÂÚ· ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ ÏÈÌ·ÓÈÔ‡, ·’ fiÔ˘ ÛˆÚÔ› ·fi ηÙÂÚÁ·Ṳ̂Ó˜ ¤ÙÚ˜ ÍÂÎÈÓÔ‡Ó ·fi Ù· Ôχ Ú˯¿, Û ÌfiÏȘ 2-3 ̤ÙÚ· ‚¿ıÔ˜ Î·È Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó Û «Â˘ı›·» Ì¿ÏÈÛÙ· ÁÚ·ÌÌ‹ ÚÔ˜ Ù· ‚·ı‡ÙÂÚ·, ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÔÚ›· ·fi ÙËÓ ÌÈÎÚ‹ ·Ú·Ï›· ÙÔ˘ ¶Â˘ÎÈÔ‡ ÚÔ˜ ÙÔ •ÂÓ/¯Â›Ô £¤ÌȘ ÙˆÓ ª˘ÚÙÈÒÓ. ∫¿ÔÈÔÈ ·ÏÈÔ› ‰‡Ù˜ Û˘ÌʈÓÔ‡Ó. ¶ÚÔÛı¤ÙÔ˘Ó fï˜ fiÙÈ ·ÚfiÌÔÈÔÈ ÛˆÚÔ› ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È ÛÙËÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ÏÂ˘Ú¿, Â›Û˘ Û ÌÈÎÚfi ‚¿ıÔ˜, ηٿ Ì‹ÎÔ˜ Î·È Û ·fiÛÙ·ÛË 50 ÌfiÏȘ Ì. ·fi ÙËÓ ·ÎÙ‹ ÙÔ˘ ∞ÚÌÂÔ‡. ∂¿Ó ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·˘Ù¤˜ ÙˆÓ Ó·˘ÙÈÎÒÓ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÙfiÙ fiϘ ÔÈ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ˘Ôı¤ÛÂȘ ·Ó·ÙÚ¤ÔÓÙ·È, ÁÈ·Ù› ÌÈ· «ÔÏÈÙ›·» ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÎÙÈṲ̂ÓË Û «ÁÚ·ÌÌÈ΋» ηÙ‡ı˘ÓÛË Î·È ÌfiÓÔ ÌÈ· Â›ÛËÌË ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙˆÓ ¯ÒÚˆÓ ·˘ÙÒÓ Î·È ÌÈ· ˘‡ı˘ÓË ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË ı· ¤Ï˘Ó ÔÏÏ¿ ˙ËÙ‹Ì·Ù· ‹ ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û ηÈÓÔ‡ÚÁÈ·. Δ· ÌÈÛÔ‚˘ıÈṲ̂ӷ ÎÔÓÙ¿ ÛÙȘ ·ÎÙ¤˜ ·Ú¯·›· ÂÚ›È· ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË, Ôχ ‰Â ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÙËÓ ‚‚·ÈfiÙËÙ· Ù˘ «Î·Ù·‚‡ıÈÛ˘», ÁÈ· ÙÔÓ ·Ïfi ÏfiÁÔ fiÙÈ ·fi ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· Ë ÛÙ¿ıÌË Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ ·Ó¤‚·ÈÓÂ Û˘Ó¯Ҙ Î·È ÛÙ·‰È·Î¿ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Û ·ÁÎfiÛÌÈ· Îϛ̷η Î·È fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ. ∏ ‰È·ÊÔÚ¿ ÌÂٷ͇ ÛËÌÂÚÈÓ‹˜ Î·È ·Ï·È¿˜ ÛÙ¿ıÌ˘ ÎÚ›ÓÂÙ·È ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ¯ÚÔÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô. ãOÛÔ ·Ï·ÈfiÙÂÚ·, ÙfiÛÔ ‚·ı‡ÙÂÚ·. °È· ÙÔÓ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi Î·È ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ Î·È Û fiÏË ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ, ÔÏϤ˜ ·Ú¿ÏȘ ·Ú¯·›Â˜ ÔÏÈÙ›˜, ‚Ú¤ıËÎ·Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ηٷÎÏ˘ÛÙ› ÂÓ fiψ ‹ ÂÓ Ì¤ÚÂÈ ·fi ÙËÓ ı¿Ï·ÛÛ·, Û˘Ó¯Ҙ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÔÏÏ¿ ·Ú¯·›· ÏÈÌ¿ÓÈ· οو ·’ ÙÔ ÓÂÚfi Î·È ¯ˆÚ›˜ ÙÔÈΤ˜ ηıÈ˙‹ÛÂȘ. °È· ÙÔÓ ›‰ÈÔ ·˘Ùfi ÏfiÁÔ Î·È Ù· ·Ú¯·›· ÎÙ›ÛÌ·Ù· ÙÔ˘ ∫·ÓÙÔ˘ÓÈÔ‡ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ì¤Û· ÛÙÔ ÓÂÚfi Î·È ·ÔηχÙÔÓÙ·È fiÙ·Ó Ù· Ú‡̷ٷ ·ÔÛ‡ÚÔ˘Ó ÙËÓ ¿ÌÌÔ. π‰È·›ÙÂÚ· Ë Δ¤ÏÂÓÙÔ˜, ¤Ó· ÓËÛ› ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ô ˙ˆÙÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜ ›ӷÈ

– 214 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ˜, ¤¯ÂÈ ÙÔ Ê˘ÛÈÎfi ÚÔÓfiÌÈÔ ÒÛÙÂ Ë «Î‡ÚÈ·» fi„Ë ÙÔ˘, ÚÔ˜ ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, Ó· Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ÚÔÛÙ·ÙÂ˘Ì¤ÓË, ÙfiÛÔ ·’ ÙÔ˘˜ ‚fiÚÂÈÔ˘˜, fiÛÔ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ‰˘ÙÈÎÔ‡˜ ·Ó¤ÌÔ˘˜. ªfiÓÔ Ô ÓÔÙÈ¿˜ ÌÔÚ› Ó· ÙËÓ ÚÔÛ‚¿ÏÂÈ Î·È ·˘Ùfi˜ ÂÎ «Ï·Á›Ô˘». ¶ÚÔ˜ ·Ó·ÙÔÏ¿˜ Ô˘ Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ·Î¿Ï˘ÙË, Ô fiÁÎÔ˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Î·È Ë ÌÈÎÚ‹ ·fiÛÙ·ÛË ·’ ·˘Ù‹Ó ‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÌÂÁ¿Ï· ·̷ٷ. °È’ ·˘Ùfi Î·È Ô ÛËÌÂÚÈÓfi˜ ÔÈÎÈÛÌfi˜ Ù˘ Â›Ó·È ¯·ÌËÏ¿ Î·È Û ÌÈÎÚ‹ ·fiÛÙ·ÛË ·’ ÙÔ Î‡Ì·, ÙÔ ‰Â ÛËÌÂÚÈÓfi ÌÈÎÚfi ÏÈÌ¿ÓÈ Ù˘ Â›Ó·È ·fi Ù· ·ÛʷϤÛÙÂÚ·, fiˆ˜ ÙÔÓ›˙Ô˘Ó ÔÏÏÔ› ͤÓÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜. ΔÔ ›‰ÈÔ ·ÛÊ·ÏÒ˜ ı· ÁÈÓfiÙ·Ó Î·È ÛÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·. ªÔÚÔ‡Û·Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÎÙ›ÛÌ·Ù· ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ Î‡Ì· Ì ·ÛÊ¿ÏÂÈ·. ∫·È fiÛ· ÎÙ›ÛÙËÎ·Ó Ôχ ÎÔÓÙ¿ Î·È ¯·ÌËÏ¿, Ì ÙËÓ ¿ÓÔ‰Ô Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÛÙÔ ÓÂÚfi. ΔÔ ›‰ÈÔ ı· Û˘Ì‚Â› Î·È Ì ٷ ÛËÌÂÚÈÓ¿ Û›ÙÈ· Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘ ÌÂÙ¿ ·fi οÔȘ ÂηÙÔÓÙ¿‰Â˜ ¯ÚfiÓÈ·, ›Ûˆ˜ ‰Â Î·È ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ¶fiıÈ· Î·È ¿Ú· ÔÏϤ˜ ·Ú¿ÏȘ ÛËÌÂÚÈÓ¤˜ fiÏÂȘ, ·Ó ÙÔ Îϛ̷ Ù˘ Á˘ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Ó· Á›ÓÂÙ·È ÈÔ ˙ÂÛÙfi. ∞Ó fï˜ ÂÍ¿ÁÂÙ·È ¤Ó· ÔÓÔÌ·ÙÔÏÔÁÈÎfi Âȯ›ÚËÌ· ·fi ÙËÓ ÌÈÎÚ‹ ·Ú·Ï›·, ÙËÓ ¶fiı·, ı· ¤ÚÂ ӷ ÂÍ·¯ı› ÙÔ ·ÓÙ›ıÂÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· ·fi ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ∏ ϤÍË «Δ¤ÏÂÓ‰Ô˜», fiÛÔ ÎÈ ·Ó Û’ ÂÌ¿˜ Â›Ó·È ÔÈÎÂ›Ô Î·È ‰ÂÓ Ì·˜ ‚¿˙ÂÈ Û ÛΤ„ÂȘ, ÛÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Î·È ÚÔ¿ÓÙˆÓ ÛÙÔ˘˜ ÁψÛÛÔÏfiÁÔ˘˜ ÚÔηÏ› ¤ÎÏËÍË, ÁÈ·Ù› ¤¯ÂÈ Î·Ù¿ÏËÍË «ÚÔ-ÂÏÏËÓÈ΋» (ÁÈ· ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜) ‹ «ÚˆÙÔ-ÂÏÏËÓÈ΋» (ÁÈ· ¿ÏÏÔ˘˜). ∞ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· fï˜ Ù˘ ı¤Û˘ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ¿ÚÂÈ Ô Î·ı¤Ó·˜ ÛÙÔ ı¤Ì· ·˘Ùfi, ·Ó ÌË ÙÈ ¿ÏÏÔ, ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ·Ó¿ÁÂÙ·È ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Û «ÔÌËÚÈ΋» ÁÏÒÛÛ·, fiˆ˜ ¿ÏψÛÙÂ Î·È ÙÔ fiÓÔÌ· «∞ÚÁÈÓÒÓÙ·», Ô Û˘ÓËÚË̤ÓÔ˜ Ù‡Ô˜ ÙÔ˘ ÂÈı¤ÙÔ˘ «·ÚÁÈÓfiÂȘ»-·ÛËÌfi¯ÚÔ˘˜.11 ŒÙÛÈ Î·È ·Ó ‹ıÂÏ ˘ÔÙÂı› fiÙÈ ÙÔ ÓËÛ› ‹Ù·Ó Âӈ̤ÓÔ Ì ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Û ÌÂÁ¿ÏË ¤ÎÙ·ÛË Î·È ÂΛ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó, ¤ÛÙˆ Î·È ÂÓ Ì¤ÚÂÈ, ¤Ó·˜ ·Ú¯·›Ô˜ ‰‹ÌÔ˜, ȉȷ›ÙÂÚ· ‰Â Ô ¢‹ÌÔ˜ ¶Ôı·›ˆÓ, ¤Ó·˜ ‰‹ÌÔ˜ Ô ÔÔ›Ô˜ ·ÛÊ·ÏÒ˜ ı· ¤Ï·‚ ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘ ·fi ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÛÙËÓ ÔÔ›· Û˘ÛÙ‹11. «·ÚÁÈÓfiÂÓÙ· ∫¿ÌÂÈÚÔÓ»-πÏÈ¿˜ μ 656.

– 215 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ıËÎÂ, ÈÛÙ‡ˆ ˆ˜ ı· ‹Ù·Ó ÂÓÙÂÏÒ˜ ·›ı·ÓÔ, ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ πÔ˘ÛÙÈÓÈ·ÓÔ‡ Î·È ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·ÔÎÔ‹ ÙÔ˘, Ó· ‚Ú¤ıËÎÂ, ÁÈ· ÙÔ ÓËÛ› Ô˘ «ÚˆÙÔ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËλ ϤÔÓ, ¤Ó· fiÓÔÌ· ÏÂÎÙÈο ·Ó·ÁfiÌÂÓÔ ÛÙËÓ ·ÒÙ·ÙË -Î·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÎÏ·ÛÛÈÎÔ‡˜ ã∂ÏÏËÓ˜ ·ÎfiÌË- ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·. ∂ÎÙfi˜ Ê˘ÛÈο ·Ó ·˘Ùfi ‹Ù·Ó Ë ·Ú¯È΋ ÙÔ˘, Ë ÚÔ¸¿Ú¯Ô˘Û· ÔÓÔÌ·Û›· Î·È ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ˘ÔÙÈı¤ÌÂÓË ·ÔÎÔ‹, fiÂÚ Î·È Èı·ÓfiÙÂÚÔ Î·È Ë ÔÔ›·, Ê˘ÛÈÎfi ‹Ù·Ó, Ó· ·Ú·Ì›ÓÂÈ Ë ›‰È·. ∞˘Ùfi fï˜ ·ÔÎÏ›ÂÈ ·˘ÙfiÌ·Ù· οÔÈÔÓ «‰‹ÌÔ» Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Ì ÂÓÙÂÏÒ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÔÓÔÌ·Û›·. ∏ Δ¤ÏÂÓ‰Ô˜ ʤÚÂÈ ÙÔˆÓ‡ÌÈÔ ÙÔ ÔÔ›Ô ˘Ô‰ËÏÒÓÂÈ ÂÚÈÔ¯‹(Ó‰Ô˜-) ÛÙÔ ¿ÎÚÔ Ì·ÎÚ¿˜ ψڛ‰·˜ Á˘ (-ÙÂÏ-) Î·È ·˘Ù‹ Â›Ó·È Ë Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ Ù˘ ÌÔÚÊ‹. ΔÔ ·ÎÚˆÙ‹ÚÈfi Ù˘ fï˜, ÙÔ «¶Â˘Î›», Ì ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ÌÔÚÔ‡Û ηÓ›˜ Ó· ˘Ôı¤ÛÂÈ fiÙÈ ‹Ù·Ó Âӈ̤ÓË Ì ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ‰ÂÓ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ Î·ıfiÏÔ˘ ÙËÓ ÌÔÚÊ‹ Ù˘ ·ÔÎÔ‹˜ ‹ Ù˘ ηı›˙ËÛ˘, ·ÏÏ¿ ‚˘ı›˙ÂÙ·È ÔÌ·Ï¿ ÛÙËÓ ı¿Ï·ÛÛ·. ∏ ‰È·Ù‹ÚËÛË ·Ó¿Ú¯·ÈˆÓ ÔÓÔÌ·ÛÈÒÓ Û ·fiÌ·ÎÚ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÛÙȘ Ôԛ˜ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ÓÂfiÙÂÚ˜ ÂÂÌ‚¿ÛÂȘ, ‰ÂÓ Û·Ó›˙ÂÈ ÛÙÔ ÓËÛ› Ì·˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ· Ì¿ÏÈÛÙ·. ΔÔ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÔÈ ÔÓÔÌ·ÙÔÏÔÁ›Â˜ ¢Ú·ÛÒÓÙ·, ¶Â˙ÒÓÙ·, ¶ÂÙÚÒÓÙ· Î·È Ê˘ÛÈο Ù· ∞ÚÁÈÓÒÓÙ·, Â›ıÂÙÔ ÙÔ ÔÔ›Ô Ôχ Èı·ÓfiÓ Ó· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ÙÔÔıÂÛ›· «¢ÒÌ·Ù·», ‡„ˆÌ· Ì ·Ó¿Ú¯·È˜ ÂÏȤ˜, Ô˘ ‰ÂÛfi˙ÂÈ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹. ¶ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ Î·È ·fi Ù· ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ÁÂÓfiÌÂÓ· ÁÓˆÛÙ¿, Ù· Â˘Ú‹Ì·Ù· Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘ ·Ó¿ÁÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ‡ÛÙÂÚÔ˘˜ ڈ̷˚ÎÔ‡˜ Î·È ÚˆÙÔ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ Î·È fi¯È ·Ï·ÈfiÙÂÚ·. ªÂ Ù· ‰Â‰Ô̤ӷ ·˘Ù¿ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ì‚·‰›˙ÂÈ Ë ¿Ô„Ë ÂÓfi˜ «·Ú¯·›Ô˘» ‰‹ÌÔ˘, ηٿ 400 ‹ 500 ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ·Ï·ÈfiÙÂÚÔ˘. ¶Ôχ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Û˘ÌʈӋÛÂÈ Î·Ó›˜ Ì ÙËÓ ¿Ô„Ë Ù˘ ¶fiıÈ·˜ ÛÙÔ ÛÙÂÓfi Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘, Ù˘ ÔÔ›·˜ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ˘ÔÙÈı¤ÌÂÓË Î·Ù·‚‡ıÈÛ‹ Ù˘, ·ÔÛ‡ÚıËÎ·Ó ÛÙ· ÂÓ‰fiÙÂÚ·, ÌÂٷʤÚÔÓÙ·˜ ÙÔ fiÓÔÌ¿ Ù˘ Ì·˙› ÙÔ˘˜, Û Ӥ· fiÏË Î·È ¿ÏÈ ·ÚÁfiÙÂÚ·, Û ÙÚ›ÙË Ê¿ÛË, ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ı¤ÛË Ù˘. ∂›Ó·È ‰˘Û¯ÂÚ¤˜, ‰˘Û¯ÂÚ¤ÛÙ·ÙÔ, Ó· ·Ó·Û˘Óı¤ÛÂÈ Î·Ó›˜ Ì ÙfiÛ˜ ÂÏÏ›„ÂȘ ËÁÒÓ Î·È ·Ó·ÛηÊÒÓ, ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÔÚ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ·Ó¿ ÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜.

– 216 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

∂›Ó·È fï˜ ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ·fi ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Î·È ÙÔ Ï‹ıÔ˜ ÙˆÓ Â˘ÚËÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ, Ô˘ Ô ª. ∫Ô˘ÙÂÏÏ¿˜ Ì·˜ ¤Î·Ó ÁÓˆÛÙ¿ Ì ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘, fiÙÈ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ‰È¤Ú¯ÂÙ·È ÙËÓ Ì¤ÁÈÛÙË ·ÎÌ‹ Ù˘ ηٿ ÙÔÓ 5Ô Î·È 6Ô ·È. Ì.Ã., ̤¯ÚÈ Ô˘ ÙÔ μ˘˙¿ÓÙÈÔ ı·Ï·ÛÛÔÎÚ·Ù›. ∞ÎfiÌ· Î·È ÛÙȘ ÈÔ ·Û‹Ì·ÓÙ˜ ÓËÛ›‰Â˜, fiˆ˜ Ë ∞Á. ∫˘Úȷ΋, ÙÔ˘ ∞Á. ¡ÈÎÔÏ¿Ô˘ ‹ ÙÔ˘ ™·ÚÚ‹, ÎÙ›˙ÔÓÙ·È ÌÂÁ·ÏÔÚÂ›˜ ‚·ÛÈÏÈΤ˜. º˘ÛÈο ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ ÙÔ Ï‹ıÔ˜ ÙˆÓ ‚·ÛÈÏÈÎÒÓ ·˘ÙÒÓ ÛÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ Î·È ÛÙÔÓ μ·ı‡. ∫·Ù¿ ÙÔÓ 7Ô fï˜ ·È. ÛÙȘ ı¿Ï·ÛÛ˜ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ÔÈ ÕÚ·‚˜, ÔÈ «·Á·ÚËÓÔ›» Ù˘ ·Ú·‰ÔÛ‹˜ Ì·˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Êı¿ÓÔ˘Ó Û ٤ÙÔÈ· ‰‡Ó·ÌË ÒÛÙ ӷ ηٷϿ‚Ô˘Ó ÈÛ¯˘Ú¤˜ fiÏÂȘ, fiˆ˜ Ë ¢ËÌËÙÚÈ¿‰· Î·È Ë £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, ·ÏÏ¿ ·ÎfiÌ· Î·È Ó· ÔÏÈÔÚ΋ÛÔ˘Ó ÙËÓ ›‰È· ÙËÓ ‚·ÛÈÏÂ‡Ô˘Û·, ÙËÓ ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Â› 4 ÔÏfiÎÏËÚ· ¯ÚfiÓÈ·, (674-678) Î·È ÙËÓ ‰Â‡ÙÂÚË Â› ¤Ó· ¯ÚfiÓÔ (617-618) ·fi ÍËÚ¿ Î·È ı¿Ï·ÛÛ·, ̤¯ÚÈ ÙÂÏÈο Ó· ·ÔÎÚÔ˘ÛıÔ‡Ó. ™Â fiÏÔ ·˘Ùfi ÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· fiϘ ÔÈ ·Ú·ÏȷΤ˜, ·ÏÏ¿ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÔÈ ÓËÛȈÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ ¤ÏÂÔ˜ ÙˆÓ ÂȉÚÔÌÒÓ ÙÔ˘˜, ·ÊÔ‡ ÔÈ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ηٷÎÙËÙÈÎfi, ·ÏÏ¿ ηı·Ú¿ ÏËÛÙÚÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. OÈ Î·Ù·ÛÙÚÔʤ˜, ÔÈ ÏÂËϷۛ˜ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÔÈ ·Ú·Á¤˜ ÛÎÏ¿‚ˆÓ ÛÙȘ Ôԛ˜ Âȉ›‰ÔÓÙ·È, Â›Ó·È ÙfiÛÔ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈΤ˜, Ô˘ Ù· ÓËÛÈ¿ ÂÚËÌÒÓÔÓÙ·È Î˘ÚÈÔÏÂÎÙÈο Î·È ·˘Ùfi ‰È·ÚΛ Â› ·ÈÒÓ˜ ÔÏfiÎÏËÚÔ˘˜. O ŸÛÈÔ˜ ÃÚÈÛÙfi‰Ô˘ÏÔ˜ ˙‹ÙËÛ ÙËÓ ¶¿ÙÌÔ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÂÂȉ‹ ‹Ù·Ó «¤ÚËÌÔ˜» ·ÓıÚÒˆÓ. ™ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹, ÈÛÙ‡ˆ, ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÔÈ ·Ú·‰fiÛÂȘ ÁÈ· ÙȘ 7 ·Úı¤Ó˜ Î·È ÙËÓ ¶·Ó·Á›· ÙË ÃˆÛÙ‹ Î·È ‰ÈÂÎÙÚ·Áˆ‰Ô‡Ó ÙËÓ ÌÔ›Ú· Ô˘ Ë ÈÛÙÔÚÈ΋ ÔÚ›· ÂÂʇϷÍ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÚÔÁfiÓÔ˘˜ Ì·˜. ™ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ fiÛÔÈ ·fiÌÂÈÓ·Ó, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ô¯˘ÚˆÌ¤ÓÔ˘˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘ Î·È Ù˘ °·Ï·ÙÈ·Ó‹˜, ¿Óˆ ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ê˘ÙÔ˙ˆÔ‡Ó ÁÈ· ÂÚ›Ô‰Ô ¿Óˆ ·fi 200 ¯ÚfiÓÈ·, ̤¯ÚÈ Ô˘ ÙÔ μ˘˙¿ÓÙÈÔ ·Ó·ÎÙ¿ ÙË ¯·Ì¤ÓË ÙÔ˘ ‰‡Ó·ÌË Û ÛÙÂÚÈ¿ Î·È ı¿Ï·ÛÛ·, Ô ¡ÈÎËÊfiÚÔ˜ ºˆÎ¿˜ ÂÏ¢ıÂÚÒÓÂÈ ÙËÓ ∫Ú‹ÙË (963) Î·È Ô ‚˘˙·ÓÙÈÓfi˜ ÛÙfiÏÔ˜ ηٷÓÈο Î·È ‰ÈÒ¯ÓÂÈ ÙÔ˘˜ ÕÚ·‚˜ ·fi ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô ÔÚÈÛÙÈο.

– 217 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

OÈ ÔÚÂÈÓÔ› ÔÈÎÈÛÌÔ› ÂÁηٷÏ›ÔÓÙ·È, fï˜ Î·È ¿ÏÈ Ë ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ‰ÂÓ Â›Ó·È ·fiÏ˘ÙË. ∂ÙÛÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ë «ÃÒÚ·» Î·È ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ∫¿ÛÙÚÔ Ù˘, ̤۷ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ı· ηÙÔÈ΋ÛÔ˘Ó ÔÈ Ï›ÁÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ. (∞˘Ùfi˜ ‹Ù·Ó Î·È Ô ÏfiÁÔ˜ ·Ó·ÊÔÚ¿˜ ÛÙÔ ¤ÁÁÚ·ÊÔ ÙÔ˘ «ºÚ·» Δ˙·Ô˘Ó¤ÙÙÔ). £· ¤ÚıÔ˘Ó ÔÈ πfiÙ˜ Î·È ı· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ÔÈ ΔÔ‡ÚÎÔÈ. OÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ı· ‚ÁÔ‡Ó ÛÙȘ Ï·ÁȤ˜ ÙÔ˘ ∫¿ÛÙÚÔ˘ ÌÂÙ¿ ·fi ÔÏÏÔ‡˜ ·ÈÒÓ˜, ÌfiÏȘ ÙÔÓ 18Ô ·È. Î·È ı· η٤‚Ô˘Ó ÛÙËÓ ¶fiıÈ· ÛÙ· ̤۷ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·È. ™˘ÓÂÒ˜ ‰ÂÓ ˘‹ÚÍ ÔÙ¤ ÌÈ· ¿ÏÏË ¶fiıÈ·, ÂÎÙfi˜ ·’ ·˘Ù‹Ó Ô˘ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ۋÌÂÚ· Î·È Â‰Ò Î·È Û’ ·˘Ù‹Ó ÙË ÁÓˆÛÙ‹ Ì ÙÔ fiÓÔÌ· ·˘Ùfi ÏÂοÓË ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Î·È Ô ·Ú¯·›Ô˜ ÔÈÎÈÛÌfi˜ Ù˘. ΔÔ Ô‡ ·ÎÚÈ‚Ò˜, Ì·˜ ÙÔ Ï¤ÂÈ Ô πÔÎÚ¿Ù˘ ¢Ú. Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˜.

O π. Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· ·Ó‰›¯ıË ÎÔÚ˘Ê·›Ô˜ ÂÈÛÙ‹ÌˆÓ Î·È ÂÚÈ‚ϋıË Ï›ÛÙ· ·ÍÈÒÌ·Ù·, Ó·Úfi˜ ÙfiÙ (ÂÚ› ÙÔ 1862) ÊÔÈÙËÙ‹˜, ÁÚ¿ÊÂÈ ÛÙÔ ÂΉȉfiÌÂÓÔ ÛÙËÓ ∫ˆÓ/ÔÏË ÂÚÈÔ‰ÈÎfi «¶·Ó‰ÒÚ·», ÌÈ· ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË Û ¤ÎÙ·ÛË, ·ÏÏ¿ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÔχÙÈÌË ÁÈ· ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ Ù˘ ÌÂϤÙË «¶ÂÚ› Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘», ÙËÓ ÔÔ›· Ì·˜ ÂÚȤۈÛÂ Ô ·Ù‹Ú °ÂÒÚÁÈÔ˜ ÷ڷ̷ÓÙ¿˜ ÛÙ· «∫·Ï˘ÌÓȷο ™‡ÌÌÂÈÎÙ·» (¤Î‰. 1993) Î·È Ô ÔÔ›Ô˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÌÂٷ͇ ¿ÏψÓ: «... ·Ú¿ ÙÔÓ ÏÈ̤ӷ Î·È ÂȘ ÙÔ ·ÓÙ›ÂÚ·Ó ·˘ÙÔ‡ ̤ÚÔ˜ ÛÒ˙ÔÓÙ·È ÂÚ›È· ·Ú¯·›·˜ fiψ˜...»12. «§È̤ӷ˜» ÂÓ ÚÔÎÂÈ̤ӈ Î·È Ô ÔÔ›Ô˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹ «ÂÈÛ¤ÙÈ ÔÈÎÔ‰ÔÌÔ‡ÌÂÓÔ˜» ,(‰ËÏ. ›¯Â ·Ú¯›ÛÂÈ Ë Î·Ù·Û΢‹ ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ ÂÛˆÙÂÚÈÎÔ‡ ÏÈÌÂÓÔ‚Ú·¯›ÔÓ· Ì ٷ «Î·ÛfiÓÈ·») ‰ÂÓ ÓÔÂ›Ù·È ¿ÏÏÔ˜ ·fi ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô˘ OÏ˘Ì›Î, fiÔ˘ ‹Ù·Ó Î·È ÙfiÙÂ, ·ÏÏ¿ Î·È Û‹ÌÂÚ·, ÙÔ Î·Ï‡ÙÂÚ· ÚÔÛٷ٢fiÌÂÓÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÏÈÌ·ÓÈÔ‡ Ì·˜ Î·È Ë ÎÂÓÙÚÈ΋ ·Ô‚¿ıÚ· ·Ô‚›‚·Û˘, ̤¯ÚÈ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ §ÈÌÂÓ·Ú¯Â›Ô˘. ∫·È «·ÓÙ›ÂÚ· ÙÔ˘ ÏÈ̤ÓÔ˜» Â›Ó·È Ë ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ∞Á. ΔÚÈ¿‰·˜ Î·È Ù˘ ∂˘·ÁÁÂÏ›ÛÙÚÈ·˜, ÂÚÈÔ¯¤˜ ÔÈ Ôԛ˜, ÚÈÓ ÎÙÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ ÂÎÎÏËۛ˜ ·˘Ù¤˜, ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È, Ë Ì¤Ó ÚÒÙË ˆ˜ «ª˘ÚÈ¿Ó‰ÚÈÔÓ» Î·È Ë ‰Â‡ÙÂÚË 12. Û.76.

– 218 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ˆ˜ «∫·Ù·Ï‡ÌÌ·Ù·». Δ· ÔÓfiÌ·Ù· ·˘Ù¿ ··ÓÙÒÓÙ·È Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ù›ÙÏÔ˘˜ ȉÈÔÎÙËÛ›·˜ ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔ˘˜ ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÎÎÏËÛÈÒÓ. ¶ÚÔÎÏ‹ıËΠfï˜ Ì ÙËÓ Ï¤ÍË «Î·Ù·Ï‡ÌÌ·Ù·» ÌÈ· Û‡Á¯˘ÛË, ÁÈ·Ù› Ì ÙÔ fiÓÔÌ· ·˘Ùfi ÚÔÛ‰ÈÔÚÈ˙fiÙ·Ó Â›Û˘ Ë ÂÚÈÔ¯‹ ÛÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô ÙÔ˘ ÎfiÏÔ˘ ‰ÂÍÈ¿, fiÔ˘, Ì ̿ÏÏÔÓ Úfi¯ÂÈÚ· ηٷÛ΢¿ÛÌ·Ù·, ÊÈÏÔÍÂÓÔ‡ÓÙ·Ó ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË ÔÈ ÏÂÚÔ›, fiˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ô §. ƒfi˜, ·ÏÏ¿ Î·È Ô π. Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˜, ·˘Ùfi Ô˘ Û‹ÌÂÚ· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ˆ˜ «·Ï·Èfi §ÂÚÔÎÔÌ›Ի, ›Ûˆ ·fi ÙȘ ·Ôı‹Î˜ μÔ˘‚¿ÏË. ΔÔ §ÂÚÔÎÔÌÂ›Ô ·˘Ùfi, ÙÔ 1884, ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÁÈ·Ù› ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ϤÔÓ Ôχ ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓË fiÏË, Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÙÔ ÌÂÙ¤ÊÂÚ Û Ӥ˜ ÂÁηٷÛÙ¿ÛÂȘ, ÛÙ· Û›ÙÈ· Î·È ÙËÓ ÂÎÎÏËÛ›· Ô˘ ηٷÛ··Û ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÛıÂÓ›˜, ÛÙËÓ ÛËÌÂÚÈÓ‹ «¶·Ó·ÁÈ¿ ÙˆÓ §Ô˘‚ÒÓ». ΔËÓ ·ÎÚÈ‚‹ ÔÚıÔÁÚ·Ê›· Ù˘ ÔÓÔÌ·Û›·˜ ·˘Ù‹˜ Ì·˜ ‰›ÓÂÈ Ô ™Î. ∑ÂÚ‚fi˜ ÛÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ13, ÙÔ ÔÔ›Ô ·Ú¯›˙ÂÈ ¤ÙÛÈ: «∂ÁÂÓÓ‹ıËÓ ÙËÓ 19ËÓ π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ ÙÔ˘ 1875 ÂÓ ∫·Ï‡ÌÓˆ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘, ÂÓ ÙË ·ÙÚÈ΋ ÌÔ˘ ÔÈΛ· ÎÂÈ̤ÓË ÂȘ ÙËÓ ÂÓÔÚ›·Ó ∫·Ù·Ï›ÌÌ·Ù· Î·È Â˘ÚÈÛÎÔ̤ÓË ¤ÍˆıÂÓ ÙÔ˘ ÂÚÈÊ‹ÌÔ˘ ÎÔÏÔÛÛÈ·›Ô˘ Ó·Ô‡ Ù˘ ¶Ôı·›·˜ ∞ÚÙ¤ÌȉԘ...» ªÂ ÙËÓ ·Ó·ÊÔÚ¿ ·˘Ù‹ Ô ™Î. ∑ÂÚ‚fi˜ ·Ô‰›‰ÂÈ ÔÚı¿ ÙÔ fiÓÔÌ· Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜, ÙÔ ÔÔ›Ô Ì ÙËÓ ÔÚıÔÁÚ·Ê›· ·˘Ù‹ ·Ô‰›‰ÂÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ π. Δ·˘Ï¿ÚÈÔ˘, ‰ËÏ. Ù· «Î·Ù¿ÏÔÈ·», Ù· ÂÚ›È· Ù˘ ·Ú¯·›·˜ fiψ˜ Î·È Ë ÔÔ›·, Ì ٷ ‰Â‰Ô̤ӷ ·˘Ù¿, ‰ÂÓ ÌÔÚ› ·Ú¿ Ó· Â›Ó·È ·Ú¿ Ë ·Ú¯·›· ¶Ôı·›·, Ë «citta rovinata» Ô˘ ÔÈ ¯¿ÚÙ˜ ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ Â˘Úˆ·›ˆÓ ¯·ÚÙÔÁڿʈÓ, fiˆ˜ Ô ∫ÔÚÔÓ¤ÏÏÈ Î·È ¿ÏÏÔÈ, ·ÂÈÎÔÓ›˙Ô˘Ó. ™’ ·˘Ùfi Û˘ÓËÁÔÚ› Î·È Ë ‡·ÚÍË ÙÔ˘ ‚¿ıÚÔ˘ ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ Ó·Ô‡ Â› ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Î·È ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ıËÎÂ Ë ÌÂÁ·ÏÔÚÂ‹˜ ‚·ÛÈÏÈ΋, ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÔÔ›·˜ ÛÒ˙ÂÙ·È Â˘ÎÚÈÓ¤Ûٷٷ ·ÎfiÌ· Î·È Û‹ÌÂÚ· Î·È ‰Ë ÙÔ Î·ÙÒÙÂÚÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÎÂÓÙÚÈ΋˜ ·„›‰·˜ ÙÔ˘ ÈÂÚÔ‡ Ù˘, ÂÓۈ̷وı¤Ó Ì ÂÔÈÎÔ-

13. ™.∑ÂÚ‚Ô‡ ªÈ· ·›ÛÙ¢ÙÔ˜ ∑ˆ‹ 1958 Û.15. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ Ë ·ÙÚÈ΋ ÔÈΛ· ÙÔ˘ ™Î‡Ԣ ∑ÂÚ‚Ô‡ Â›Ó·È ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ ÚÒËÓ ™¯ÔÏÂ›Ô ª·‡ÚÔ˘,ÙÔ ÔÔ›Ô ÎÙ›ÛÙËΠÂ› ˘Ô‚¿ıÚÔ˘ Ù˘ ·Ï·ÈÔ¯ÚÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ‚·ÛÈÏÈ΋˜,ÎÙÈṲ̂Ó˘ Î·È ·˘Ù‹˜ Â› ˘Ô‚¿ıÚÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ Ó·Ô‡,Ù˘ §ÈÌÂÓ›·˜ ∞ÚÙ¤ÌȉԘ,fiˆ˜ Ô ›‰ÈÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ.

– 219 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

‰fiÌËÛË Û·Ó ·ÚÂÎÎÏ‹ÛÈÔ, ·fi Û‚·ÛÌfi ÛÙËÓ ÈÂÚfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘, ÛÙÔ Î·Ù‰·ÊÈṲ̂ÓÔ Û‹ÌÂÚ· ™¯ÔÏÂ›Ô ÙÔ˘ ª·‡ÚÔ˘. ∂ÎÙfi˜ ·˘ÙÒÓ, ·Ó·ÙÔÏÈο Ù˘ fiψ˜ ·˘Ù‹˜ Î·È ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ ÙÔ˘ ¿ÓˆıÂÓ ·˘Ù‹˜ ˘„ÒÌ·ÙÔ˜, Ô ª. ∫Ô˘ÙÂÏÏ¿˜ Ì·˜ ·ÂÎ¿Ï˘„ ÙËÓ ‡·ÚÍË ÙˆÓ ıÂÌÂÏ›ˆÓ Ù˘ ·ÎÚÔfiÏÂÒ˜ Ù˘, ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ· ÙÔ ÔÔ›Ô ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛ¤ÊÂÚ ÛÙËÓ fiÏË Î·Ï‡ÙÂÚË ·Ú·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ÂÏ¿ÁÔ˘˜ Î·È ÙˆÓ Ù˘¯fiÓ ÂÍ ·˘ÙÔ‡ ÎÈÓ‰‡ÓˆÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÁÈ· Ù˘¯fiÓ ÂÎ ÙˆÓ ÓÒÙˆÓ, ·fi Ù· ˘„ÒÌ·Ù·, ÂȉÚÔÌ‹ ηٿ Ù˘ fiÏ˘. ªÂ ÙËÓ ¯ˆÚÔı¤ÙËÛË Ù˘ fiÏ˘ ·˘Ù‹˜ Û ۯ¤ÛË Ì ÙÔÓ ÎfiÏÔ Î·È ÙȘ ·Ó¿ÁΘ Ù˘ Ó·˘ÙÈÏ›·˜, ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ Ù˘ fiÏ˘ Ú¤ÂÈ Ó· ‹Ù·Ó Ôχ ÎÔÓÙ¿ Ù˘ ÛÙÔÓ Ì˘¯fi ÙÔ˘ ÎfiÏÔ˘, Û¯ÂÙÈÎÒ˜ ÚÔÛٷ٢fiÌÂÓÔ ·fi ÙÔ˘˜ ÓfiÙÈÔ˘˜ ηÈÚÔ‡˜ ·fi ÙÔ ·ÎÚˆÙ‹ÚÈÔ ÙÔ˘ ∞Á.¶¤ÙÚÔ˘, fi¯È fï˜ ·ÛʷϤ˜ ÛÙÔ˘˜ ·Ó·ÙÔÏÈÎfiÙÂÚÔ˘˜ ·Ó¤ÌÔ˘˜. §ÔÁÈο ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ Ú¤ÂÈ Ó· ˘‹Ú¯Â οÔÈÔ˜ Î˘Ì·ÙÔıÚ·‡ÛÙ˘, Ô ÔÔ›Ô˜ Ó· ÙÔ ÚÔÛٿ٢ ·fi ÙÔ˘˜ ·Ó¤ÌÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜, ·Ú¤¯ÔÓÙ·˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÛÙ· ÂÏÏÈÌÂÓÈṲ̂ӷ ÏÔ›·, Ù˘ ÈÔ ÔÏ˘¿ÓıÚˆ˘ Î·È ‰˘Ó·ÌÈÎfiÙÂÚ˘ fiÏ˘ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ª‹ˆ˜ Ô ·Ú¯·›Ô˜ ·˘Ùfi˜ Î˘Ì·ÙÔıÚ·‡ÛÙ˘ ‹Ù·Ó ÂΛÓÔ˜ Ô˘ ÚfiÛÊÂÚ ÙÔ ÛÙ¤ÚÂÔ ÂΛÓÔ ˘fi‚·ıÚÔ, ¿Óˆ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÎÙ›ÛÙËÎ·Ó ÔÈ ·Ôı‹Î˜ Ù˘ «ÚÒÙ˘ ÁÚ·ÌÌ‹˜» ·fi ÙËÓ ÛËÌÂÚÈÓ‹ ·ÁÔÚ¿ Î·È ¤Ú· ̤¯ÚÈ ∫·ÌÔ˘Ú¿ÎË Î·È Ë ·Ú·Ïȷ΋ ÔÈÎÔ‰ÔÌÈ΋ ÁÚ·ÌÌ‹ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ ÙËÓ ÛËÌÂÚÈÓ‹ Ù˘ ÌÔÚÊ‹; ∂›Ó·È ¤Ó· ÂÚˆÙËÌ·ÙÈÎfi Ô˘ ÌfiÓÔ Ë ¤Ú¢ӷ ı· ÌÔÚ¤ÛÂÈ, ·Ó ˘¿ÚÍÂÈ, Ó· ·ԉ›ÍÂÈ. °È·Ù› Ú¿ÁÌ·ÙÈ Â›Ó·È ÂÚ›ÂÚÁÔ. ∞Ó Ë ·Ú·Ï›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ‹Ù·Ó «Ê˘ÛÈ΋», ÙfiÙ fiÏ· Ù˘ Ù· ÎÙ›ÛÌ·Ù· ı· ¤ÚÂ ӷ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó Û ̛· Ï›ÁÔ-Ôχ ¢ı›· Î·È fi¯È Ë ÌÈÛ‹ ۯ‰fiÓ ÚÔÎ˘Ì·›· Ó· «ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È» ˆ˜ ¤¯ÂÈ Û‹ÌÂÚ·. ªÂ fiÏ· Ù· ·Ú·¿Óˆ Ê·›ÓÂÙ·È Èı·ÓfiÙÂÚÔ fiÙÈ ¿Óˆ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ¶Ôı·›· ÎÙ›ÛÙËΠ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ÛËÌÂÚÈÓ‹˜ Û˘ÓÔÈΛ·˜, Ë ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ˘ÎÓ‹ ‰fiÌËÛË Ù˘ ÔÔ›·˜ ‰ÂÓ ·Ê‹ÓÂÈ ÂÚÈıÒÚÈ· ÁÈ· ¤Ú¢Ó˜ Î·È «Î·Ù·Ï›ÌÌ·Ù·». ¶¿ÓÙˆ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Û˘ÌʈӋÛÂÈ Î·Ó›˜ Ì ÙËÓ ˘fiıÂÛË fiÙÈ ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÂÚ› ‰‹ÌÔ˘ «∞ÏÈÏÈÌÓ¿Ó», ‰‹ÌÔ˘ Û ÂÚÈÔ¯‹ ÏÈÌÓÔı¿Ï·ÛÛ·˜, Ë ÔÔ›· Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ·Î·Ù¿ÏÏËÏË ÁÈ· ÏÈÌ¿ÓÈ.

– 220 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

∫·È ˆ˜ Â›Ó·È ÓÔËÙfi Ë ÏÈÌÓÔı¿Ï·ÛÛ· ·˘Ù‹ Ó· ÌÂÙ·ÙÚ¤ÂÙ·È ·ÚÁfiÙÂÚ· Û «¶¿ÓÔÚÌÔ». ∂‰Ò ı· Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÙ·È ÌÈ· ÛÔ‚·Ú‹ ·Ú·ÓfiËÛË. ™Â ÔÏÏÔ‡˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Ë Ï¤ÍË ·˘Ù‹ ÂÎÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ˆ˜ ÂÚÈÔ¯‹ Ì «ÔÏÏÔ‡˜ fiÚÌÔ˘˜» Î·È ·ÎÔÏÔ‡ıˆ˜ ··ÓÙ¿Ù·È Ë ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ù˘ ·Ó‡ÚÂÛ˘ ÌÈ·˜ Ù¤ÙÔÈ·˜ ÂÚÈÔ¯‹˜, ÒÛÙ ӷ ÂÓÙÔÈÛÙ› Ô ·Ú¯·›Ô˜ «¿ÓÔÚÌÔ˜». ™Â fiϘ fï˜ ÙȘ ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂȘ ÙÔ ·ÎÚÈ‚¤˜ ÓfiËÌ· Ù˘ Ϥ͈˜ Â›Ó·È ÛÙÂÚÂfiÙ˘Ô: «Ê˘ÛÈÎfi˜ fiÚÌÔ˜, ÂÚ›ÎÏÂÈÛÙÔ˜, Ô˘ ÚÔÛٷهÂÈ Ù· ÏÔ›· ·fi fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ηÈÚÔ‡˜». ∫·ÌÌÈ¿ Û¯¤ÛË ÏÔÈfiÓ Ë ¤ÓÓÔÈ· ·˘Ù‹ Ì ÙÔ˘˜ «ÔÏÏÔ‡˜ fiÚÌÔ˘˜». ∫·È Ì ÙÔ ›‰ÈÔ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÓfiËÌ· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ¿Ú· ÔÏÏÔ› «¿ÓÔÚÌÔÈ» ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∫Ï·ÛÛÈÎfi ¿ÏψÛÙ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Î·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÔÈÎÂ›Ô Ô ÌfiÓÔ˜ ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ·ÛʷϤÛÙ·ÙÔ˜ ÎfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÔÚÌ›ÙË Ù˘ ™‡Ì˘, ηٿ Ôχ ηχÙÂÚÔ˜ ·’ ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ Ù˘ Î·È Î·Ù·Ê‡ÁÈÔ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰ÈΈÓ. °È ·˘Ùfi ¿ÏψÛÙ ¤¯·ÈÚÂ Î·È ¯·›ÚÂÈ Ô ¶·ÓÔÚÌ›Ù˘ ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· Ù˘ Ï·ÙÚ›·˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ Ó·˘ÙÈÎÒÓ Î·È ‚Ú›ıÂÈ ·fi Ó·˘ÙÈο ·Ó·ı‹Ì·Ù· οı ›‰Ô˘˜. ∂›Ó·È ÂfiÌÂÓÔ fiÙÈ ‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Â›Ó·È «¿ÓÔÚÌÔ˜» Ô ÎfiÏÔ˜ Ù˘ ¶fiıÈ·˜, Ô ÙfiÛÔ Â˘¿ÏˆÙÔ˜ ÛÙÔ˘˜ ÓfiÙÈÔ˘˜ Î·È ‰Ë ÛÙÔ˘˜ ·Ó·ÙÔÏÈÎfiÙÂÚÔ˘˜ ·Ó¤ÌÔ˘˜, fiÙ·Ó ·ÎfiÌ· Î·È Ì ÙÔÓ ·Ï·Èfi ÏÈÌÂÓÔ‚Ú·¯›ÔÓ·, ÔÈ ÂÈÎfiÓ˜ Ù˘ ı‡ÂÏÏ·˜ ÙÔ˘ ÓÔÙÈ¿, ÙÔ˘ ÛÔÚfiÎÔ˘ Î·È ÚÔ ¿ÓÙˆÓ ÙÔ˘ Ï‚¿ÓÙË, Ì·˜ ¤¯Ô˘Ó Ì›ÓÂÈ ·ÓÂÍ›ÙËϘ ÛÙË ÌÓ‹ÌË. ¢ÂÓ ÌÔ˘ ̤ÓÂÈ ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· fiÙÈ Ë ·Ú¯·›· ¶fiıÈ· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ı·Ì̤ÓË Î¿Ùˆ ·fi ÙȘ ÁÂÈÙÔÓȤ˜ Á‡Úˆ ·fi ÙËÓ ∂˘·ÁÁÂÏ›ÛÙÚÈ· Î·È Ë ·Ú¯·ÈfiÙÂÚ‹ Ù˘, fiˆ˜ Ô ƒÂ˝Û˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ, ÛÙÔ ‡„ˆÌ· ÙÔ˘ ∞Á. ∫ËÚ˘ÎÔ‡, Ô˘ ‰ÂÛfi˙ÂÈ Û fiÏË ÙËÓ ÏÂοÓË Ù˘. ΔÔ ÏÈÌ¿ÓÈ Ù˘, fiˆ˜ fiÏ· ۯ‰fiÓ Ù· ÏÈÌ¿ÓÈ· Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜, Ì ÙȘ Û˘Ó¯›˜ ÚÔÛ¯ÒÛÂȘ «Ï›ÌÓ·Û» Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎÂ Ë ÚÔ 100 ÂÚ›Ô˘ ÂÙÒÓ ˘ÊÈÛٷ̤ÓË «Ï›ÌÓË», fiÓÔÌ· Ô˘ Û˘¯Ó¿ ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÔÏϤ˜ «·ÁÎÏ·‚¤˜», ·ÏÏ¿ Î·È ÛËÌÂÚÈÓ¿ ·ÎfiÌ· Û˘Ì‚fiÏ·È·. ∫·È Ë Ï›ÌÓË ·˘Ù‹ ›¯Â ÔÏϤ˜ «Î·Ï·ÌȤ˜» Ô˘ ¤Êı·Ó·Ó ̤¯ÚÈ ÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÛÙ·ıÌfi Δ·Í›, ·’ fiÔ˘ Î·È ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ «∫¿Ï·ÌÔ», ·ÏÏ¿ Î·È ·˘Ùfi˜ Ô Ó·fi˜ Ù˘ ∫·Ï·ÌÈÒÙÈÛÛ·˜.

– 221 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∫·È ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Î·ÌÌÈ¿ Û¯¤ÛË Ë «Ï›ÌÓË» ·˘Ù‹ Ì ÙÔ ÓÂÎÚÔÙ·ÊÂ›Ô Ù˘ «§ÈÌÓÈÒÙÈÛÛ·˜» ÛÙÔ ÃˆÚÈfi, ·ÊÔ‡ Î·È ÂΛ ˘‹Ú¯Â «Ï›ÌÓË», fiÔ˘ ‚Ú¤ıËÎÂ Ë ÂÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ ∂˘ÙÂÏÈÛÙÚ¿Ù˘, Ô˘ ‰ÒÚËÛ ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ÛÙÔÓ ∞fiÏψӷ, ÚÔÊ·ÓÒ˜ ‰Â ÂΛ ‹Ù·Ó ÙÔ ·Ú¯·›Ô ı¤·ÙÚÔ Ô˘ «Ï›ÌÓ·Û»...14 ∂ÎÙfi˜ fï˜ ·’ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ‰‡Ô «Ï›ÌÓ˜», ˘‹ÚÍÂ Î·È ÌÈ· ÙÚ›ÙË, «Ï›ÌÓË» Î·È ·˘Ù‹, ·ÏÏ¿ ÂȘ ÙËÓ «ÂÌÚÔÛıÈÓ‹Ó ı¤ÛÈÓ», Ë ‡·ÚÍË Ù˘ ÔÔ›·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û ÛÔ‚·Ú¿ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ÙÔ 1884 ˘Ô¯ÚÂÒıËΠӷ ‰··Ó‹ÛÂÈ ·ÚÎÂÙ¿ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÔÛfi ÁÈ· Ó· ÙËÓ ·ÔÍËÚ¿ÓÂÈ, fiˆ˜ ÂÍ¿ÁÂÙ·È ÂÎ ÙˆÓ ·Ú¯Â›ˆÓ ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡. ¢ÂÓ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÙËÓ ·ÎÚÈ‚‹ ÙÔÔıÂÛ›· Ù˘ Ï›ÌÓ˘ ·˘Ù‹˜, ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÌfiÓÔ ÂȘ ÙËÓ «ÂÌÚÔÛıÈÓ‹Ó ı¤ÛÈÓ», Ú¤ÂÈ fï˜ Ó· ‹Ù·Ó Û ÎÂÓÙÚÈÎfi ÛËÌÂ›Ô Î·È Ë ÂȯˆÌ¿ÙˆÛ‹ Ó· ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ Ͽو̷, ›Ûˆ˜ ÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋ Ï·Ù›· ÛÙȘ ∂ÏȤ˜. ∏ Û‡ÌÙˆÛË fï˜ Î·È ·˘Ù‹˜ ÚÔÛı¤ÙÂÈ ¤Ó· ·ÎfiÌ· Âȯ›ÚËÌ· ˘¤Ú Ù˘ ·fi„ˆ˜ ÙÔ˘ π. ∑ÂÚ‚Ô‡, Ô ÔÔ›Ô˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ fiÙÈ Ô «¶¿ÓÔÚÌÔ˜» Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ‹Ù·Ó ¤Ó· ·ÛʷϤÛÙ·ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ, Ô˘ ‰ÈηÈÔÏÔÁÔ‡Û ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘, Ì ›ÛÔ‰Ô ·fi ÙËÓ ¿ÎÚË ÙÔ˘ ∫·ÓÙÔ˘ÓÈÔ‡ Î·È Ô ı·Ï¿ÛÛÈÔ˜ ¯ÒÚÔ˜ ÙÔ˘, Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·˜ ·ÎÚˆÙ‹ÚÈÔ ÙÔ ‡„ˆÌ· ÙÔ˘ ∞Á.°ÂˆÚÁ›Ô˘, ¤Êı·Ó ̤¯ÚÈ ÙËÓ ª·Ú›Ûη ‹ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ, ÂΛ Ô˘ Û‹ÌÂÚ· ·ÏÒÓÔÓÙ·È ÂÚÈ‚fiÏÈ· Î·È ÎÙ‹Ì·Ù·. ™ÙÔ ¿ÓÔÈÁÌ· ËÁ·‰ÈÒÓ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜ ›¯·Ó ·Ó¢ÚÂı› fiÛÙڷη.15 ™ÙËÓ ¿Ô„Ë ·˘Ù‹ ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Û˘ÌʈÓ› Ô π. ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ fiÙÈ Ë ÏÂοÓË ÙÔ˘ ¶·ÓfiÚÌÔ˘ ÔÓÔÌ¿ÛÙËΠ·˘ı·›ÚÂÙ· Ì ¤Ó· «Í¤ÓÔ» fiÓÔÌ· Î·È Ì ‚·ÛÈÏÈÎfi ‰È¿Ù·ÁÌ·, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ∂Óۈ̿وÛË, ÁÈ·Ù› Ë Ï¤ÍË «ªÚÔÛÙ¿» ‹Ù·Ó «Î·Îfi˯˻, ¯ˆÚ›˜ fï˜ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙÔÓ Û¯ÂÙÈÎfi ·ÚÈıÌfi ÙÔ˘ ¢È·Ù¿ÁÌ·ÙÔ˜ ·˘ÙÔ‡. ¶·Ú’ fiÏÔ Ô˘ ‰ÂÓ Û˘ÓËı›˙ÂÙ·È ·fi ÙȘ ΢‚ÂÚÓ‹ÛÂȘ Ó· ÔÓÔÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡Ó ÂÚÈÔ¯¤˜, ·ÏÏ¿ ÌfiÓÔ fiÏÂȘ ‹ ¢‹ÌÔ˘˜, ηْ ÂÈı˘Ì›·Ó ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÙÔ˘˜, ·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿ ÚÔÛ·ı‹Û·Ì ӷ ‚Úԇ̠ÙÔ ‰È¿Ù·ÁÌ· ·˘Ùfi, ‰˘ÛÙ˘¯Ò˜ fï˜ ·˘Ùfi ‰ÂÓ Î·Ù¤ÛÙË ‰˘Ó·ÙfiÓ.

14. ƒÂ˝Û˘ Û. 19.

15. ÛÂÏ. 29-30.

– 222 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

∂Î ÙˆÓ Ù›ÙÏˆÓ fï˜ ȉÈÔÎÙËÛ›·˜, ÂÈÛ‹ÌˆÓ Î·È ÌË, ·ÏÏ¿ Î·È ÂÍ fiÛˆÓ ÚÔÛˆÈο ÁÓˆÚ›˙Ô˘ÌÂ, ˆ˜ «ÂÌÚÔÛıÈÓ‹ ı¤ÛË» ‹ «ªÚÔÛÙ¿» ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ‰ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙËÓ ÏÂοÓË ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ ¶·ÓfiÚÌÔ˘, ·ÏÏ¿ ÁÂÓÈÎÒ˜ ÁÈ· ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ·Ú¯›˙ÂÈ ·fi ÙÔ ‡„ˆÌ· Ù˘ §ÈÌÓÈÒÙÈÛÛ·˜ Î·È ¤Ú·Ó Î·È Ô˘ Êı¿ÓÂÈ Ì¤¯ÚÈ Î·È ÙÔÓ ∂ÌÔÚÈfi. ¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘˜ ·Îԇ̠·Û˘Ó›‰ËÙ· Ó· ϤÓ «‹Á· ÌÚÔÛÙ¿, ÛÙÔ ª·ÛÔ‡ÚÈ», «ÌÚÔÛÙ¿, ÛÙ· ™Î¿ÏÈ·» Î·È fiϘ ÙȘ ¿ÏϘ ÂÚÈÔ¯¤˜, Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì «Ù· ›Ûˆ», ‰ËÏ ÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ μÔı‡ÓˆÓ, ∞Á. ∞ÈηÙÂÚ›Ó˘, ¶Èı·ÚÈÔ‡. ΔÔ Î¤ÓÙÚÔ fï˜ ÙÔ˘ ¶·ÓfiÚÌÔ˘ ÛËÌ·›ÓÂÙ·È ·ÎÚÈ‚Ò˜ ˆ˜ «∂ÏȤ˜». ™ÙËÓ ¿Ô„Ë ·˘Ù‹ fï˜, ÙÔ˘ π. ∑ÂÚ‚Ô‡, Û˘ÓËÁÔÚÔ‡Ó Î·È ¿ÏÏ·. ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ˘’ ·Ú. 81 ÂÈÁÚ·Ê‹16, ηٿ ÙÔÓ 2Ô .Ã. ·È. Î·È Â› OÌÔÔÏÈÙ›·˜, ÔÈ «¶·ÓfiÚÌÈÔÈ» (ÌË ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ˜ ϤÔÓ ·˘ÙÔÙÂÏ‹ ‰‹ÌÔ), ·ÏÏ¿ ˆ˜ «‰·ÌfiÙ˜» ˙‹ÙËÛ·Ó ·fi ÙÔÓ «Û‡Ì·ÓÙ· ‰‹ÌÔ» ∫ˆ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÙËÓ ¿‰ÂÈ· Ó· Ô¯˘ÚÒÛÔ˘Ó Ó¤· ÔÏÈÙ›· Û ηÈÓÔ‡ÚÁÈ· ı¤ÛË. ∂ΛÓÔÈ ı· ¤‚·˙·Ó ÙÔ˘˜ Ù¯ӛÙ˜ Î·È Ô «Û‡Ì·˜» ¢‹ÌÔ˜ ı· η٤‚·ÏÏ «Ù·Ó ‰·¿Ó·Ó». ∂›Ó·È ÚÔÊ·Ó¤˜ ·fi ÙËÓ ¯¿Ú·ÍË Î·È ÙÔÔı¤ÙËÛË Ù˘ ÛÙ‹Ï˘, fiÙÈ Ô ‰‹ÌÔ˜ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ıËΠÛÙÔ ·›ÙËÌ·. º·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÙÔ˘ ¶·ÓfiÚÌÔ˘ ‹ ‰ÂÓ Â›¯·Ó Ô¯˘ÚˆÌ¤ÓË fiÏË Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙÂ, ‹ Ë ˘¿Ú¯Ô˘Û· ÎÈÓ‰‡Ó¢ ÛÔ‚·Ú¿, ÒÛÙ ӷ Ï¿‚Ô˘Ó ÌÈ· ÙfiÛÔ Ô‰˘ÓËÚ‹ ·fiÊ·ÛË, Ó· ·ÔÛ˘ÚıÔ‡Ó ·’ ÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ÚÔ˜ Ù· ÂÓ‰fiÙÂÚ·. ∫·È Ë Ó¤· ·˘Ù‹ Ô¯˘ÚˆÌ¤ÓË fiÏË, ÈÛÙ‡ˆ, ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÏÏË ·’ ·˘Ù‹Ó ÙÔ˘ «¢¿ÌÔ˘», Ô˘ ÚfiÛÊ·Ù· ·Ó¤Ûη„Â Ô ¡. ¢È·Ì·ÓÙ‹˜, Ù· Â˘Ú‹Ì·Ù· Ù˘ ÔÔ›·˜ Û˘Ì›ÌÙÔ˘Ó ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈο Ì ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ OÌÔÔÏÈÙ›·˜. ∂ÎÙfi˜ ·˘ÙÔ‡ ÛÙÔ ˘fi‚·ıÚfi Ù˘ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Â˘Ú‹Ì·Ù· ·Ï·ÈfiÙÂÚ˘ ÂÔ¯‹˜. ¢ËÏ·‰‹ Ë ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ ¢¿ÌÔ˘ ηÙÔÈ΋ıËΠÙÔÓ 2Ô ·È. Î·È ÁÈ· «ÚÒÙË» ÊÔÚ¿. ¶¤Ú· fï˜ ÎÈ ·’ ·˘Ùfi, ÛÙËÓ ¿ÎÚË ÙÔ˘ ∫·ÓÙÔ˘ÓÈÔ‡ ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· ÔÏfiÎÏËÚÔ Ù›¯Ô˜, ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ· Ì‹ÎÔ˘˜ 30 ÂÚ. ̤ÙÚˆÓ Î·È ‡„Ô˘˜ 4-5, 16. °. ∫Ô˘ÎÔ‡ÏË, ∫¿Ï˘ÌÓ· ÙˆÓ ∂ÈÁÚ·ÊÒÓ ÛÂÏ. 161.

– 223 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÙÔ ÔÔ›Ô ‰È·ÙÚ¤¯ÂÈ ÙËÓ ·ÎÙÔÁÚ·ÌÌ‹, Ì ÚÔÂÍÔ¯‹ 50 ÂÎ. ÛÙÔ ‡„Ô˜ Ù˘ ÂÈÊ¿ÓÂÈ·˜ ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÛÙË ‚¿ÛË ÙÔ˘ Î·È ÛÙËÓ ¿ÎÚË Î¿ÓÂÈ ÌÈÎÚ‹ ÁˆÓ›· ÚÔ˜ ÙÔ ‚Ô˘Ófi, fiÛÔÓ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Â›Ó·È ÂÌÊ·Ó¤˜. ™¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ· ·˘Ùfi ‰ÂÓ ··ÓÙ¿Ù·È Î·ÌÌÈ¿ ·Ôχو˜ ·Ó·ÊÔÚ¿ Û ηӤӷ Û˘ÁÁڷʤ· Î·È Ê˘ÛÈο ‰ÂÓ Á›ÓÂÙ·È Î·ÌÌÈ¿ ·Ôχو˜ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË, Ô‡Ù ÁÈ· ÙÔ Â›‰Ô˜ Ù˘ ηٷÛ΢‹˜, Ôχ ‰Â Ì¿ÏÏÔÓ ÁÈ· ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· Ô˘ ÙÔ Â¤‚·ÏÂ Î·È Â͢ËÚÂÙÔ‡ÛÂ. ªÈ· ÌfiÓÔ ÛΤ„Ë ÌÔÚÒ Ó· οӈ. ΔÔ ÎÙ›ÛÌ· ·˘Ùfi, ·fi ÙÔ ÔÔ›Ô Èı·ÓÔÏÔÁÒ fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ‹Ú ÙÔ fiÓÔÌ¿ Ù˘ Ë ÂÚÈÔ¯‹, ·ÊÔ‡ Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÈ ÁˆÓ›·, ‰ËÏ. «Î·ÓÙÔ‡ÓÈ», Â›Ó·È ÙfiÛÔ Ôχ «ÔÈΛԻ ÛÙÔ˘˜ ηχÌÓÈÔ˘˜, Ô˘ ıˆڋıËΠ«Ê˘ÛÈÎfi» Ì ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘ Î·È fi¯È ˆ˜ Ù¯ÓÈÎfi ·ÓıÚÒÈÓÔ Î·Ù·Û··ÛÌ·. ª¿ÏÈÛÙ· ÛÙÔ Ì¤ÛÔÓ ÙÔ˘, ·ÊÔ‡ Ê˘ÛÈο ‰ÂÓ ‚Ú¤ıËΠηÓ›˜ Ó· ÙÔ ÂÌÔ‰›ÛÂÈ, ¤¯ÂÈ Î·Ù·Û΢·ÛÙ› Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ¤Ó· ÔÏ˘‚ÔÏÂ›Ô ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¿ÎÙÈ· ¿Ì˘Ó· Ù˘ ·Ú·Ï›·˜, ηٷÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·˜ ¤Ó· ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔ Ì¤ÛÔÓ, Û ̤ÚÔ˜ Ô˘ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ˘Ô‰ËÏÒÓÂÈ fiÙÈ ÂΛ ˘‹Ú¯Â fiÚÙ·. ∞Ó Ú¿ÁÌ·ÙÈ ˘‹Ú¯Â ›ÛÔ‰Ô˜, ÙfiÙ ÙÔ ÎÙ›ÛÌ· ·˘Ùfi ‰ÂÓ ı· ‹Ù·Ó ·Ïfi˜ ÙÔ›¯Ô˜ «·ÓÙÈÛÙ‹ÚÈ͢», fiˆ˜ ΢ÎÏÔÊÔÚ› ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ· ¿Ô„Ë, ·ÏÏ¿ ÎÙ›ÚÈÔ ÁÈ· «ÛÙÂÁ¿ÛÂÈ» ·ÓıÚÒÔ˘˜. ∞ÏÏ¿ ·ÎfiÌ· Î·È ·Ó ¤ÁÈÓ (·fi ÔÈÔ‡˜ ¿Ú·ÁÂ Î·È ÔÈ· ÂÔ¯‹) Û·Ó ÙÔ›¯Ô˜ ·ÓÙÈÛÙ‹ÚÈ͢ ·fi ÙȘ ÊÂÚÙ¤˜ ‡Ï˜ ÙˆÓ ‡ÂÚıÂÓ ˘„ˆÌ¿ÙˆÓ, Û ÙÈ ÌÔÚÔ‡Û ӷ Â͢ËÚÂÙ‹ÛÂÈ Î·È ÙÈ Ó· ÚÔÛٷهÛÂÈ Ô ÙÔ›¯Ô˜ ·˘Ùfi˜, ·ÊÔ‡ οو ÙÔ˘ ÌfiÓÔ ı¿Ï·ÛÛ· ˘¿Ú¯ÂÈ; ¢ÂÓ ÌÔÚÒ Ó· ÈÛÙ¤„ˆ ˆ˜ Ô ¢‹ÌÔ˜, Ë ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·, ÔÈ ΔÔ‡ÚÎÔÈ ‹ ÔÈ πˆ·ÓÓ›Ù˜ ı· ¤Î·Ó·Ó ¤Ó· ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ¤ÚÁÔ ÁÈ· Ó· ÚÔÛٷ٤„Ô˘Ó ÙËÓ ·ÌÌÔ˘‰È¿ ·fi ÙȘ ηÙÔÏÈÛı‹ÛÂȘ... ∫·Ù¿ ÙËÓ ÌfiÓË ‰˘Ó·Ù‹ ÏÔÁÈ΋, ÙÔ ÎÙ›ÛÌ· ·˘Ùfi, ›ÙÂ Û·Ó ÎÙ›ÚÈÔ, ›ÙÂ Û·Ó ÙÔ›¯Ô˜ ·ÓÙÈÛÙ‹ÚÈ͢, Ë Ì¿ÏÏÔÓ Î·Ï‡ÙÂÚ· «Î·È Ù· ‰‡Ô», ›¯Â ÏfiÁÔ ‡·Ú͢ Û·Ó Ê˘Ï¿ÎÈÔ «ÂÈÛfi‰Ô˘» ÏÈ̤ÓÔ˜, ·ÏÏ¿ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Î·È Ó· ÎÚ·Ù¿ ÙȘ ηÙÔÏÈÛı‹ÛÂȘ, ÒÛÙÂ Ë Â›ÛÔ‰Ô˜ ÙÔ˘ ÏÈÌ·ÓÈÔ‡ Ó· ̤ÓÂÈ «Î·ı·Ú‹» Î·È ·Î›Ó‰˘ÓË ÁÈ· Ù· ÂÈÛϤÔÓÙ· ÏÔ›·. ∫·È ‰ÂÓ Û˘ÌʈÓÒ Ì ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙÔ˘ ƒÂ˝ÛË fiÙÈ Ë ÂÈÁÚ·Ê‹ «Úfi

– 224 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÊfiÚÔ˘» Ô˘ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙËÓ ·Ú·ÎÂÈ̤ÓË ÔÈΛ· OÏ˘Ì›ÙÔ˘, (Â›Ó·È ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô Û›ÙÈ ÚÔ˜ ÙË ı¿Ï·ÛÛ·), ·ÊÔÚÔ‡Û «‰È·‡ÏÈ·», ‰ËÏ. ÊfiÚÔ ÌÂٷ͇ ‰‡Ô ‰‹ÌˆÓ OÚοÙÔ˘ Î·È ∞ÌÊÈÂÙÚÒÓ, Ù· fiÚÈ· ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÂÓÙÔ›˙ÂÈ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ÂΛÓÔ17, ÁÈ·Ù› ıˆÚÒ ·‰È·ÓfiËÙË ÙË ÊÔÚÔÏÔÁ›· ÌÂٷΛÓËÛ˘ ·Á·ıÒÓ ÌÂٷ͇ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ‰‹ÌˆÓ ÛÙÔ ›‰ÈÔ ÓËÛ›. £ÂˆÚÒ fï˜ fiÙÈ Â›Ó·È ¿Ú· Ôχ Èı·Ófi fiÙÈ Ë ÂÈÁÚ·Ê‹ ·˘Ù‹ «ÚÔ ÊfiÚÔ˘» Ó· Û‹Ì·ÈÓ οÔÈÔ ¯ÒÚÔ, ÛÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô ÙÔ˘ ÏÈ̤ÓÔ˜, ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÂÏÏÈÌÂÓÈÛÙÔ‡Ó ·ÏÒ˜ ‰ÈÂÚ¯fiÌÂÓ· ÏÔ›·, «ÂÚ·ÛÙÈο» Î·È fi¯È ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ· ·Á·ı¿, ÁÈ· Ù· ÔÔ›· Î·È ı· ÂÊÔÚÔÏÔÁÔ‡ÓÙÔ, ÏËÚÒÓÔÓÙ·˜ ÌfiÓÔ «Ù¤ÏË ÏÈ̤ÓÔ˜», ‰ËÏ. ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÂÏÏÈÌÂÓÈÛÌÔ‡, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ¿ÏψÛÙ Á›ÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· Î·È Û fiϘ ÙȘ ÂÔ¯¤˜. º˘ÛÈο ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È ¿ÏÏ· ÎÙ›ÛÌ·Ù· ¿Óˆ, ·ÏÏ¿ Î·È Ì¤Û· ÛÙËÓ ¿ÌÌÔ ÙÔ˘ ∫·ÓÙÔ˘ÓÈÔ‡, Ô˘ ·ÔηχÙÔÓÙ·È Ì ÙȘ ÊÔ˘ÚÙÔ‡Ó˜, Ù· ÏÂÁfiÌÂÓ· «ÂÏÏËÓÈο», fiˆ˜ ¿ÏψÛÙÂ Î·È ·˘Ù¿ Ù˘ ƒ›Ó·˜, ÛÙÔÓ μ·ı‡. ∫·È Ù· ÎÙ›ÛÌ·Ù· ·˘Ù¿ Èı·ÓfiÓ Ó· ‹Ù·Ó ηÙÔÈ˘-ı¤ÚÂÙÚ·, fiˆ˜ Î·È Ù· ÛËÌÂÚÈÓ¿, ˘¿Ú¯ÂÈ fï˜ Î·È Èı·ÓfiÙËÙ· Ó· ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· «ÂȉÈο» ÎÙ›ÛÌ·Ù·, ‰ËÏ·‰‹ ÁÈ· «Ó·˘ËÁ›·», fi¯È ˆ˜ «ÓÂÒÛÔÈÎÔÈ», ÏfiÁˆ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜, ·ÏÏ¿ ˆ˜ ¯ÒÚÔÈ Ê‡Ï·Í˘ ÙˆÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ÙˆÓ Ù¯ÓÈÙÒÓ, ·ÊÔ‡ ¿ÓÙ· Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÎÔÓÙ¿, Û’ ¤Ó· ÏÈÌ¿ÓÈ ˘¿Ú¯ÂÈ Î·È ¤Ó· ÌÈÎÚfi ‹ ÌÂÁ¿ÏÔ Ó·˘ËÁÂ›Ô Ó· ÙÔ Â͢ËÚÂÙ› ÁÈ· ÙËÓ Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ‹ ÂÈÛ΢‹ ÏÔ›ˆÓ ‹ ·ÎfiÌ· Î·È Î·Ù·Û΢‹ Ó¤ˆÓ. ÿÛˆ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ı· ¤ÚÂ ӷ ÂÍÂÙ·ÛÙÔ‡Ó Î·È ÔÈ Í¤Ú˜ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙËÓ ·Ú·Ï›·, ·Ó Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎÔ› Û¯ËÌ·ÙÈÛÌÔ› ‹ ¤ÚÁ· ·ÓıÚÒÈÓ·. °È·Ù› ·ÎfiÌ· Î·È ·Ó Â›Ó·È «Ê˘ÛÈο», ı· Â͢ËÚÂÙÔ‡Û ¿Ú· Ôχ ÙÔ˘˜ Ó·˘ËÁÔ‡˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÛÙËÓ ‰È¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘˜ ¤Ó· ÙfiÛÔ ÛÙ¤ÚÂÔ ˘fi‚·ıÚÔ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Ì ÌÈ· ÙfiÛÔ «È‰·ÓÈ΋» ÎÏ›ÛË ·Ófi‰Ô˘. º˘ÛÈΤ˜ ‹ Ù¯ÓËÙ¤˜ ÔÈ Í¤Ú˜ ÙÔ˘ ∫·ÓÙÔ˘ÓÈÔ‡, ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó fi,ÙÈ ÙÔ Î·Ï‡ÙÂÚÔ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¤Ï΢ÛË ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ ÙÔ˘˜. ΔËÓ ¿Ô„Ë ·˘Ù‹ ÁÈ· ÙËÓ ı¤ÛË ÙÔ˘ ¶·ÓfiÚÌÔ˘ ›¯Â ˘ԉ›ÍÂÈ ÚÒÙÔ˜ Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔ˜ ªario Segre, ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ÙfiÛ· ÔÏÏ¿ ÔÊ›ÏÂÈ Ë Î·Ï˘ÌÓȷ΋ ÈÛÙÔÚ›· Î·È ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·.

17. ÛÂÏ. 61.

– 225 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ªÂ fiÏ· Ù· ‰Â‰Ô̤ӷ ·˘Ù¿ ÔÈ ÙÚ›˜ ‰‹ÌÔÈ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Ô˘ Û˘Ó˘‹ÚÍ·Ó ÚÔ Ù˘ OÌÔÔÏÈÙ›·˜, ÌÔÚԇ̠ӷ ıˆڋÛÔ˘Ì fiÙÈ ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·È ÛÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ÛÙȘ ÙÚ›˜ ·ÚȘ ÏÂοÓ˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì·˜, Ù˘ ¶Ôı·›·˜ ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ Ù˘ ı¤ÛË, Ë ÙÔ˘ ¶·ÓfiÚÌÔ˘ ÙÔ ›‰ÈÔ Î·È ÙÔ˘ OÚοÙÔ˘ ÛÙÔÓ μ·ı‡. ø˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô, ÙÔ˘ OÚοÙÔ˘ Î·È ÂÂȉ‹ Ë Ï¤ÍË ·ÔÙÂÏ› ·Ú¿ÁˆÁÔ ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ Ú‹Ì·ÙÔ˜ «Â›ÚÁˆ», ‰ËÏ. ÂÌÔ‰›˙ˆ Ì ÂÚ›ÊÚ·ÍË, ÂÎ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Î·È ÔÈ Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓ˜ ÛÙÔ ÛÙÚ·Ùfi ϤÍÂȘ «fiÚ¯Ô˜ Ô¯ËÌ¿ÙˆÓ» Î.¿., OÚοÙÔ˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌ·›ÓÂÈ Ë Î˘ÎÏÔÙÂÚ‹˜ ÂÚ›ÊÚ·ÍË, Î·È Ë ÔÔ›·, ÁÈ· Ó· Á›ÓÂÈ «ÙÔÔıÂÛ›·», ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ÛËÌ·ÓÙÈ΋ «ÂÚÈÙÔ›¯ËÛË» Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· «Ó¤·», Û ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ Ù›ÔÙÂ. §fiÁˆ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ Ù˘ Ó¤·˜ ·˘Ù‹˜ ÔÓÔÌ·Û›·˜ ηٿ ÙÔ˘˜ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ Î·È ¿ÓÙˆ˜ ÚÔ Ù˘ OÌÔÔÏÈÙ›·˜, ·˘Ù‹ Èı·ÓfiÓ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË ÙÔ˘ ÊÚÔ˘ÚÈ·ÎÔ‡ ÎÙ›ÛÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ «ŒÌÔÏ·», ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÔÈ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔÈ Ê¤ÚÔ˘Ó fiÙÈ ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ıËΠÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹, ÂÓÒ Ô ˘ÂÚ˘„ˆÌ¤ÓÔ˜ Î·È Ôχ Ì·ÎÚ‡ÙÂÚ· ¢ÚÈÛÎfiÌÂÓÔ˜ «∫¿ÛÙÂÏÏ·˜», ıˆÚÂ›Ù·È ·ÚÎÂÙ¿ ·Ú¯·ÈfiÙÂÚfi˜ ÙÔ˘. ∫Ï›ÓÔÓÙ·˜ ÙȘ ÛΤ„ÂȘ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ‰‹ÌÔ˘˜ Î·È ‰Ë ÛÙÔ˘˜ «·Ú¯ÈÎÔ‡˜» ϤÔÓ, ·’ fiÛ· ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÔÈ ·Ó·Ûηʤ˜ Î·È ÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Ì·˜ ¤¯Ô˘Ó ‰ÒÛÂÈ, ıˆÚԇ̠fiÙÈ Ù· ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ‰‹ÌˆÓ Â›Ó·È «ÛËÌ·ÓÙÈο», ‰ËÏ. ÙÔ Î¿ı fiÓÔÌ· «ÂÈÛËÌ·›ÓÂÈ» Î·È ÙÔÓ ÙfiÔ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ¤¯ÂÈ ·Ô‰Ôı›. ¢ËÏ. ÚÒÙ· ›¯·Ó ÔÓÔÌ·ÛÙ› ÔÈ ÂÚÈÔ¯¤˜ ·fi οÔÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙÔ˘˜ Î·È ·’ ·˘Ù¤˜ ‹Ú·Ó ÙÔ fiÓÔÌ· ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔ› ÙÔ˘˜, fiˆ˜ ¿ÏψÛÙ Á›ÓÂÙ·È Û¯Â‰fiÓ ¿ÓÙ·. «¶Ôı·›·» ÛËÌ·›ÓÂÈ ÙfiÔ˜ Ô˘ «Ôı›», ·ÏÏ¿ Î·È «Ôı›ٷȻ.Δ· ‰‡Ô Ù˘ ·ÎÚˆÙ‹ÚÈ· ÙÔ˘ ∞Á. ¶¤ÙÚÔ˘ Î·È È‰›ˆ˜ Ù˘ ÷ϋ˜ ·ÏÒÓÔÓÙ·È Û·Ó ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ·ÓÔÈÎÙ‹ ·ÁηÏÈ¿ Î·È ¤ÙÛÈ ÙËÓ ·ÈÛı¿ÓÔÓÙ·È ·ÎfiÌ· Î·È Û‹ÌÂÚ· fiÏÔÈ ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ Î·È ÁÈ’ ·˘Ù‹Ó ΢ڛˆ˜ ÂÈÛÙÚ¤ÊÔ˘Ó ¿ÓÙ·. ø˜ «∞ÌÊÈÂÙÚ¿Ó» ‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÛÎÂÊÙ› ηÓ›˜ Ù›ÔÙ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ·fi ÙÔ˘˜ ÌÂÁ·ÏfiÚÂÔ˘˜ ‚Ú·¯Ò‰ÂȘ ÎÚËÌÓÔ‡˜ Ù˘ ƒ›Ó·˜. ∞fi ÙÔ fiÓÔÌ· fï˜ ·˘Ùfi Ô˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ Î·È ÙÔÓ ¯ÒÚÔ, Ô ‰‹ÌÔ˜

– 226 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

·˘Ùfi˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Ôχ ÎÔÓÙ¿, Á‡Úˆ ‹ Âη٤ڈıÂÓ ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ ÏÈÌ·ÓÈÔ‡, ÙÔ ÔÔ›Ô Ú¤ÂÈ Â›Û˘ Ó· Ê·ÓÙ·ÛÙԇ̠fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ›¯Â ·ÚÎÂÙ¿ ÌÂÁ¿ÏÔ ‚¿ıÔ˜. ∂›Û˘ ˆ˜ «™Î·ÏȈ‰¿Ó», ‰ÂÓ ÌÔÚÒ Ó· Ê·ÓÙ·ÛÙÒ Î¿ÙÈ ¿ÏÏÔ ·fi Ù· ÛËÌÂÚÈÓ¿ ™Î¿ÏÈ· Î·È ÏfiÁˆ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ Î·È ÏfiÁˆ ‰È·ÌfiÚʈÛ˘ ‰¿ÊÔ˘˜. ¢ÂÓ ÌÔÚÒ Ó· Û˘ÌʈӋۈ Ì ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙÔ˘ «¶ÂڷȈٿӻ Ó· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ æ¤ÚÈÌÔ. ΔÔ ÛËÌÂÚÈÓfi fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ æ¤ÚÈÌÔ˜ ¤¯ÂÈ ÂÏ¿¯ÈÛÙË ·Ú·ÊıÔÚ¿ ·fi ÙÔ ·Ú¯·›Ô «æ‹ÚÈÌÔ˜», Ì ÙÔ ÔÔ›Ô ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙȘ ·Ú¯·›Â˜ ÂÈÁڷʤ˜. ŸÓÔÌ· Ì ¿ÁÓˆÛÙË ÂÙ˘ÌÔÏÔÁ›· Î·È ¤ÓÓÔÈ·, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ Â›Ó·È ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ·›ı·ÓÔ Ó· ¤¯ÂÈ ÂÊ¢ÚÂı› ÁÈ· Ó· ÔÓÔÌ·ÙÔ‰ÔÙ‹ÛÂÈ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ¤Ó· ÓËÛ› Ô˘ ›¯Â ÚÈÓ ¤Ó· ¿ÏÏÔ fiÓÔÌ·, fiˆ˜ ·˘Ùfi Ù˘ «¶ÂÚ·›·˜» . ∞ÏÏ¿ ÙÔ fiÓÔÌ· «¶ÂÚ·›·» ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÌfiÓÔ ÙËÓ «Ì·ÎÚÈÓ‹» Á‹. ™ËÌ·›ÓÂÈ ÙËÓ «Ì·ÎÚÈÓ‹» ‚‚·›ˆ˜, ·ÏÏ¿ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Î·È ÙËÓ «·ÓÙÈÎÚ‡» ¢ÚÈÛÎÔ̤ÓË, ÙËÓ «·¤Ó·ÓÙÈ». ŸÌˆ˜ Ë æ¤ÚÈÌÔ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È «·¤Ó·ÓÙÈ» ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ηϿ-ηϿ ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È ·Ú¿ ÌfiÓÔ ÌÈ· ¿ÎÚË Ù˘ ·’ ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ Ù˘ ¶fiıÈ·˜ Î·È ÌfiÓÔ. ∞fi ÙËÓ ·Ú¯·›· ¶fiıÈ· Ù˘ ∫·Ï·ÌÈÒÙÈÛÛ·˜ ‹ Ù˘ ∞Á.ΔÚÈ¿‰·˜ fï˜, ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È Î·ıfiÏÔ˘. ∏ ∫ˆ˜, Ì¿ÏÈÛÙ·, οÏÏÈÛÙ· ·˘Ù‹ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Â›Ó·È «ÂÚ·›·» ÁÈ· ÙÔ˘˜ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘˜. ªÂ ÙȘ ÛΤ„ÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰ÂÓ ıˆÚÒ ˆ˜ ‰‹ÌÔ «ÂڷȈÙÒÓ» ÙËÓ æ¤ÚÈÌÔ. ∞ÏψÛÙ Ì ÙÔ fiÓÔÌ· ·˘Ùfi ‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙ› ÌfiÓÔ ÌÈ· «Ì·ÎÚÈÓ‹» ÁË, ·ÏÏ¿ Â›Û˘ Î·È ¤Ó·˜ ÙfiÔ˜ ·fi ÙÔÓ ÔÔ›Ô Î·Ó›˜ «ÂÚ·ÈÔ‡Ù·È», ‰ËÏ. ÙÔ fiÓÔÌ· ·˘Ùfi Ó· «ÛËÌ·›ÓÂÈ» Î·È ÙÔÓ ÙfiÔ ·fi ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ì·›ÓÂÈ Î·Ó›˜ Û ÏÔ›Ô Î·È ÂÚÓ¿ÂÈ ·¤Ó·ÓÙÈ. ∂›Ó·È ¿ÏψÛÙ ÙfiÛÔ ÁÓˆÛÙ‹ Ë Ï¤ÍË «ÂÚ·Ù¿Ú˘» Û ϛÌÓ˜ Î·È ÔÙ¿ÌÈ·, fiˆ˜ Î·È Ë Ï¤ÍË «fiÚÔ˜». ∞ÏÏ’ fï˜ ·ÎfiÌ· Î·È Û ÓËÛÈ¿ ··ÓٿٷÈ, Êı¿ÓÂÈ ·˘Ù¿ Ó· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È «·¤Ó·ÓÙÈ»... ∫·È ¤Ó· ÌfiÓÔ ÓËÛ› ‚Ú›ÛÎÂÙ·È «·¤Ó·ÓÙÈ» ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ. ∫È ·˘Ùfi Â›Ó·È Ë Δ¤ÏÂÓÙÔ˜, ·Ó ·˘Ù‹ Ê˘ÛÈο ‰ÂÓ ‹Ù·Ó «Âӈ̤ÓË» Ì ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ. ∫·È ·Ó Ú¿ÁÌ·ÙÈ ‰ÂÓ ˘‹ÚÍ ÔÙ¤, ‹ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÛÙËÓ ÎÏ·ÛÛÈ΋ Î·È ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·, Ù¤ÙÔÈ· «¤ÓˆÛË», ÙfiÙÂ Ô ÌfiÓÔ˜ ‰‹ÌÔ˜ «¶Â-

– 227 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ڷȈٿӻ, Ô˘ ı· ÙÔ˘ Ù·›ÚÈ·˙ ÙÔ fiÓÔÌ· ·˘Ùfi, ‰ÂÓ ı· ‹Ù·Ó ¿ÏÏÔ˜ ·’ ·˘ÙfiÓ Ô˘ ı· ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙËÓ ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÂÚÈÔ¯‹ ÙˆÓ ª˘ÚÙÈÒÓ. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi ¿ÏψÛÙ fiÙÈ Ë ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Ì ÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ ÁÈÓfiÙ·Ó ·fi ÙÔÓ ÌÈÎÚfi fiÚÌÔ Ù˘ ™˘ÎÈ¿˜, Ì ‚¿ÚΘ ·fi «·¤Ó·ÓÙÈ», ÁÈ·Ù› ÛÙȘ ηχÌÓÈΘ ·Ú·Ï›Â˜ ·Ï·ÈfiÙÂÚ·, ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â ηӤӷ ·ÛʷϤ˜ ηٷʇÁÈÔ. ∞’ fiÙÈ ÁÓˆÚ›˙ˆ, Ë ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Î·ıfiÏÔ˘ ··Û¯ÔÏ‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜. ∂›Ó·È fï˜ ÔÏϤ˜ ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ϤÓ fiÙÈ Î¿Ùˆ ·fi ÙËÓ ·Ú·Ï›· Ù˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·Ú¯·›· ÂÚ›È·. ∫È ·˘Ù‹ Â›Û˘ ¤¯ÂÈ “ͤÚ˜”. ªÈ· ¤Ú¢ӷ, ÚÈÓ ÔÈ Î·Ù·Û΢¤˜ ÙÔ˘ ÏÈÌ·ÓÈÔ‡ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È ÂΛ Ù· ηٷÛÙÚ¤„Ô˘Ó, ›Ûˆ˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·Ô‰ÒÛÂÈ. ΔÔ ÂÚÒÙËÌ· fï˜ ÚÔ·ÂÈ ·‚›·ÛÙ· ÁÈ· ÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË, fiˆ˜ Î·È ÚԤ΢„Â Î·È Û’ Â̤ӷ. °È·Ù› Ó· ÔÓÔÌ·ÛÙ› ¤ÙÛÈ ¤Ó·˜ ‰‹ÌÔ˜, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÙÔ Î‡ÚÈÔ «ÛËÌ·ÓÙÈÎfi» ÛÙÔÈ¯Â›Ô Â›Ó·È fiÙÈ ·’ ·˘ÙfiÓ «ÂÚÓ¿ÂÈ Î·Ó›˜ ·¤Ó·ÓÙÈ»; °È·Ù› Ô «Î‡ÚÈÔ˜» ÙfiÔ˜ Â›Ó·È ¤Ó· ÌÈÎÚfi ÓËÛ›, fiˆ˜ Ë Δ¤ÏÂÓÙÔ˜ Î·È Ô «‰Â˘ÙÂÚ‡ˆÓ» Â›Ó·È ·˘Ùfi˜, ·fi ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÌÔÚ› ηÓ›˜ Ó· «ÂڷȈı›»... °È·Ù› ›¯Â ÏÔÈfiÓ ÙfiÛË ÌÂÁ¿ÏË ·Í›· Î·È È‰È·ÈÙÂÚfiÙËÙ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘˜ Ë Δ¤ÏÂÓÙÔ˜; ∏ ÌfiÓË ‰˘Ó·Ù‹ ÂÍ‹ÁËÛË Ô˘ ÌfiÚÂÛ· Ó· ‰ÒÛˆ Â›Ó·È fiÙÈ ÙÔ ÓËÛ› ·˘Ùfi ‹Ù·Ó ¤Ó· ÛÔ˘‰·›Ô ÈÂÚfi ÚÔÛ·ÓËÌ·, ÌÈ· «ÈÂÚ¿ Ó‹ÛÔ˜», οÙÈ ‰ËÏ. ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ¢‹ÏÔ˘, ÌÈ·˜ Â›Û˘ «·Û‹Ì·ÓÙ˘» ÓËÛ›‰·˜ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘, ÙËÓ ÔÔ›· fï˜ ÔÈ ·Ú¯·›ÔÈ, Ì ÙËÓ ÈÂÚfiÙËÙ· ÙˆÓ Ì‡ıˆÓ, Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÙËÓ ÂÚȤ‚·Ï·Ó, ÙËÓ Î·Ù¤ÛÙËÛ·Ó fi¯È ÌfiÓÔ ·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi ΤÓÙÚÔ, ·ÏÏ¿ Ì ٷ ¯ÚfiÓÈ·, ȉ›ˆ˜ ÛÙ· ÂÏÏËÓÈÛÙÈο Î·È Ù· ڈ̷˚ο, ¤ÁÈÓ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÂÌÔÚÈÎfi ΤÓÙÚÔ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ, ÛˆÚ‡ÔÓÙ·˜ ÌÂÁÈÛÙ¿Ó˜ ÙÔ˘ ÏÔ‡ÙÔ˘, ıËÛ·˘ÚÔ‡˜, ·Ï¿ÙÈ·, ı¤·ÙÚ· Î·È ÙfiÛ· ¿ÏÏ· ı·˘Ì·ÛÙ¿. ∫¿ÙÈ ·Ó¿ÏÔÁÔ ÈÛÙ‡ˆ fiÙÈ ˘‹ÚÍÂ Î·È ÁÈ· ÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ. ™·Ó ÈÂÚfi ÚÔÛ·ÓËÌ· ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ, Û˘Ó¤¯ÈÛ ÙÔ ›‰ÈÔ Î·È Â› ÙˆÓ ÚˆÌ·›ˆÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ Î·È ·ÎfiÌ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜. ΔÔ Ï‹ıÔ˜ Î·È ÙˆÓ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙˆÓ ÎÙÈÛÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÂÓÙ˘ˆÛÈ¿˙Ô˘Ó. ∂Ó· Ï‹ıÔ˜ ÙÂÚ¿ÛÙÈˆÓ ‚·ÛÈÏÈÎÒÓ ÙËÓ ÎÔÛÌÔ‡Û·Ó, Ô˘ ‰ÂÓ ‰È-

– 228 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ηÈÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ˆ˜ «ÂÓÔÚÈ·ÎÔ›», ηıÒ˜ Â›Û˘ Î·È ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏˆÓ Ï‹ıÔ˜ ı·Ï·ÌˆÙÒÓ Ù¿ÊˆÓ, ·fi Ù· ÔÔ›· Ù· ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· ‰ÂÓ ÈηÓÔÔÈÔ‡Ó. °È·Ù›, ·Ó ‹ıÂÏ ˘ÔÙÂı› fiÙÈ ÔÈ Ó·Ô› ·˘ÙÔ› ‹Ù·Ó «ÂÓÔÚÈ·ÎÔ›» ÁÈ· ÙËÓ Î¿Ï˘„Ë ÙˆÓ ıÚËÛ΢ÙÈÎÒÓ ·Ó·ÁÎÒÓ ÌÈ·˜ ÔÏ˘¿ÓıÚˆ˘ ÔÏÈÙ›·˜, Ô˘ ‚˘ı›ÛÙËΠÛÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘, Ê˘ÛÈο ‰ÂÓ ı· ‰È¤ıÂÙ ÌfiÓÔ ÙÔ˘˜ Ó·Ô‡˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ô˘ ·¤ÌÂÈÓÂ, ·ÏÏ¿ ηٿ ÙËÓ ›‰È· ÏÔÁÈ΋ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È¤ıÂÙ ·ÎfiÌ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‰È·Ûˆı¤ÓÙ˜, ·ÊÔ‡ ÙÔ ÈÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ¯¿ıËÎÂ. ∂ÙÛÈ Ë ÔÏÈÙ›· ·˘Ù‹ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È¤ıÂÙÂ Î·È ¿ÏÏÔ˘˜, ÔÏÏ·Ï¿ÛÈÔ˘˜ Ó·Ô‡˜ ·’ ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ¤ÌÂÈÓ·Ó...∂›Ó·È fï˜ ‰˘Ó·Ù‹ ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ· Èı·ÓfiÙËÙ·; ∞ÓÙ›ıÂÙ· Ë ˘fiıÂÛË Ù˘ ÈÂÚfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘ ·fi Ù· ˘¿Ú¯ÔÓÙ· Î·È ÂÌÊ·Ó‹ ÙÂÎÌ‹ÚÈ· ÚÔ·ÙÂÈ ÂÓÙÂÏÒ˜ ·‚›·ÛÙ·. ∫·È ·˘Ùfi˜ ‹Ù·Ó Â›Û˘ Ô ÏfiÁÔ˜, Ô˘ ηٿ Ù˘ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ «∞Ú·‚ÔÎÚ·Ù›·˜» ‰È·ÙËÚ‹ıËÎÂ Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜, ÁÈ· Ù· «Ì¤ÙÚ·» ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, Ô¯˘ÚˆÌ¤ÓÔ˜ ÔÈÎÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ∞Á. ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘.

O˘ÛÈ·ÛÙÈο ‰ËÏ. Ë Δ¤ÏÂÓÙÔ˜, ÏfiÁˆ Ù˘ ÈÂÚfiÙËÙ¿˜ Ù˘, Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÙÂÏÔ‡Û ¤Ó· ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ ·˘ÙÔÙÂϤ˜ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi Û˘ÁÎÚfiÙËÌ·, ÙfiÛÔ Ì ÙËÓ ·Ï·È¿ ıÚËÛΛ· ÙˆÓ ıÂÒÓ, fiÛÔ Î·È Ì ÙËÓ Ó¤· ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡.¢ÂÓ ıˆÚÒ ÂÔ̤ӈ˜ Èı·Ó‹ ÙËÓ ‡·ÚÍË «‚˘ıÈṲ̂Ó˘ ÔÏÈÙ›·˜» ÛÙÔ ÛÙÂÓfi. ∫¿ÙÈ ÙÔ ÂÓÙÂÏÒ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi Ú¤ÂÈ Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ, ÁÈ· Ó· ‰ÒÛÂÈ ÙÔ «ÂχıÂÚÔ» Ë ∂Ó¿ÏÈ· ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·, ÂΛ fiÔ˘ ÔÈ Ó·˘ÙÈÎÔ› Ì·˜ ÂÈ̤ÓÔ˘Ó ÁÈ· Â˘Ú‹Ì·Ù·. ΔÈ Â›‰Ô˘˜ Â˘Ú‹Ì·Ù·, Ô ¯ÚfiÓÔ˜ Î·È ÔÈ ¤Ú¢Ó˜ ı· ‰Â›ÍÔ˘Ó.

OÏÔÎÏËÚÒÓÔÓÙ·˜, Èı·ÓÔÏÔÁÒ fiÙÈ Ô «ª¤ÛÔ˜» ¢‹ÌÔ˜, ·fi ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘ Î·È ÌfiÓÔ, Ú¤ÂÈ Ó· ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙËÓ ÎÔÈÏ¿‰· ÙÔ˘ μ·ı‡, ÛÙ· ÛËÌÂÚÈÓ¿ ™ÙË̤ÓÈ·, Êı¿ÓÔÓÙ·˜ ̤¯ÚÈ ÙÔ ˘„›Â‰Ô Ù˘ ¶·Ú·Û‚·ÛÙ‹˜, ÙÔÔıÂÛ›· ¿ÁÓˆÛÙË ÛÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘˜ Î·È ÁÓˆÛÙ‹˜ ÌfiÓÔ Û ϛÁÔ˘˜ ΢ÓËÁÔ‡˜ Î·È ‚ÔÛÎÔ‡˜.ΔÔ ÛËÌÂÚÈÓfi Èڛ˙È Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÙÂÏÔ‡Û ٷ fiÚÈ· ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰‡Ô ‰‹ÌˆÓ, ª¤ÛÔ˘ Î·È ∞ÌÊÈÂÙÚ¿Ó. OÈ ‰‡Ô ·˘ÙÔ› ‰‹ÌÔÈ, ÏfiÁˆ ·Ó·ÁÎÒÓ,

– 229 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ó·Û›ÛÙËηÓ, Ô Ì¤Ó ª¤ÛÔ˜ ÁÈ· ‚Á› ·fi ÙËÓ ·ÔÌfiÓˆÛ‹ ÙÔ˘, Ô ‰Â ∞ÌÊÈÂÙÚ¿Ó ÁÈ· Ó· ·ÔÌ·ÎÚ˘Óı› ·fi ÙËÓ ÂÈΛӉ˘ÓË ϤÔÓ ı¿Ï·ÛÛ·. ∫·È ÔÈ ‰‡Ô Ì·˙› ‚Ú‹Î·Ó ÙË Ï‡ÛË ÛÙË Ì¤ÛË Ù˘ ÎÔÈÏ¿‰·˜, ÛÙÔ ªÂÙfi¯È Î·È ¤ÎÙÈÛ·Ó ·fi ÎÔÈÓÔ‡ ÙÔÓ ŒÌÔÏ·, ÙÔÓ «OÚηÙÔ». ∞fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ̤ÓÔ˘Ó ·ÚÎÂÙ¤˜ ·ÎfiÌ· ÂÚÈÔ¯¤˜ Ì ÈηÓfi, ·ÏÏ¿ Î·È ·˘ÙÔÙÂÏ‹ ˙ˆÙÈÎfi ¯ÒÚÔ, ÁÈ· ÙȘ Ôԛ˜ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÓfiÌ·Ù· ‰‹ÌˆÓ. ΔÔ ÕÚÁÔ˜, ÔÈ μÔı‡ÓÔÈ, Ù· ∞ÚÁÈÓÒÓÙ·, Ù· ¶Â˙ÒÓÙ·, ·ÏÏ¿ Î·È Ô ¶¿ÓÔÚÌÔ˜ ·ÎfiÌ·, ‰ÂÓ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È Èı·Ó¤˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ «·Ú¯ÈÎÒÓ» ‰‹ÌˆÓ. ¢ÂÓ Ú¤ÂÈ fï˜ Ó· ͯӿÌÂ, fi¯È ÌfiÓÔ ÙÔ˘˜ ‰‡Ô, ÙÔÓ «...ÂÈÙ¿Ó» Î·È ÙÔÓ «·Ó….ÌÓ¿Ó», ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Î·È ÔÈ ÂÈÁڷʤ˜ Ô˘ ʤÚÔ˘Ó ÔÓfiÌ·Ù· ‰‹ÌˆÓ Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜, fiˆ˜ ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜ Â›Ó·È Î·È ÔÈ ·Ó·Ûηʤ˜ ÛÙÔ ÓËÛ› Ì·˜, ·ÏÏ¿ ·ÎfiÌ· Î·È ÔÈ Û¯ÂÙÈΤ˜ Â›ÛË̘ ·Ó·ÎÔÈÓÒÛÂȘ. ∫·È Â›Ó·È ‰Â‰Ô̤ÓË Ë Â˘ÁÓˆÌÔÛ‡ÓË Ì·˜ ÛÙÔ Ôχ ÌÂÁ¿ÏÔ ¤ÚÁÔ Ô˘ ÔÈ ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Î·È ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔÈ ÚÔÛ¤ÊÂÚ·Ó ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ.

OÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·fi„ÂȘ Ô˘ ‰È·Ù˘ÒıËÎ·Ó ·Ú·¿Óˆ, ‰ÂÓ ı›ÁÔ˘Ó Ô‡Ù ÛÙÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ ÙËÓ ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜. ∞Ï¿ Î·È ÌfiÓÔ Ù· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·, ÙȘ ÂÈÊ˘Ï¿ÍÂȘ Î·È Ù· ÂÚˆÙËÌ·ÙÈο Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚıËηÓ, Ë ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· Ì ÙȘ ·Ó·Ûηʤ˜ Î·È Ù· ·Ù¿ ÛÙÔȯ›·, ÌÔÚ› Ó· ·ԉ›ÍÂÈ. ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜, ª¿ÈÔ˜ 2005

∂›ÏÔÁÔ˜

¶

PO ‰ÈÌ‹ÓÔ˘ ÂÚ›Ô˘ ÔÏÔÎÏËÚÒıËÎÂ Ë ‰ËÌÔÛ›Â˘ÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜

Ì ÙÔÓ ·Ú·¿Óˆ Ù›ÙÏÔ Î·È fiˆ˜ ›¯· ·Ó·Ê¤ÚÂÈ, ·˘Ù‹ ›¯Â ·Ú¯›ÛÂÈ Ôχ ÂÓˆÚ›ÙÂÚ· Û·Ó ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ô‰¤ÛÌ¢ÛË ÙÔ˘ ı·Ï¿ÛÛÈÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ ÌÂٷ͇ ª˘ÚÙÈÒÓ Î·È ΔÂϤÓÙÔ˘ ·fi ÙȘ ··ÁÔÚ‡ÛÂȘ Ù˘ ∂Ó¿ÏÈ·˜ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·˜, ÂÂȉ‹ Ô ¯ÒÚÔ˜ ·˘Ùfi˜ Â›Ó·È Î·›ÚÈÔ˜ ÁÈ·

– 230 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ηٷ‰˘ÙÈÎÔ‡ ÙÔ˘ÚÈÛÌÔ‡ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ. ŸÙ·Ó ÙËÓ ¤‰ˆÛ· ÁÈ· ‰ËÌÔÛ›Â˘ÛË, ‰ÂÓ Â›¯· ÙËÓ ·Ú·ÌÈÎÚ‹ ȉ¤· ÁÈ· fiÛ· ›¯·Ó ‹‰Ë ‰ÚÔÌÔÏÔÁËı› Î·È –Ê˘ÛÈο– ÙÈ ı· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·. Ÿˆ˜ ÙÔÓ›ÛÙËΠηْ Â·Ó¿ÏË„ÈÓ, Ë Î·ıÔÚÈÛÙÈ΋ ‚¿ÛË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ Î·È ÂÓ Û˘Ó¯›· Ù˘ ηıȤڈÛ˘ Ù˘ “‚Ô˘ÏÈ·Á̤Ó˘ ÔÏÈÙ›·˜” Û·Ó ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, ‹Ù·Ó ÔÈ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ‰˘ÙÒÓ ÂÚ› ˘¿Ú͈˜ ·Ú¯·›ˆÓ ηٿÏÔÈˆÓ ÛÙÔÓ ‚˘ıfi, Ô˘ ¿ÏÏÔÈ ·ÔηÏÔ‡Û·Ó “Ì·ÓÙÒÌ·Ù·” Î·È ¿ÏÏÔÈ “Ì¿ÚÌ·Ú·”. ™˘Ó¤ÂÛ ÙÔÓ ÂÚ·Ṳ̂ÓÔ πÔ‡ÓÈÔ Î·È ÂÓÒ Ë ÂÚÁ·Û›· ·˘Ù‹ ›¯Â ‹‰Ë ·Ú¯›ÛÂÈ Ó· ‰ËÌÔÛȇÂÙ·È, Ó· ÁÓˆÚ›Ûˆ ‰‡Ô Ó·˘ÙÈÎÔ‡˜ ·fi ÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ, ÙÔ˘˜ ·‰ÂÏÊÔ‡˜ ¡ÙÔ‡ÓÈ·, ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Î·È ·Ó¤ÊÂÚ· fiÙÈ, fiˆ˜ ›¯Â ÂÈˆı› ·fi ÙËÏÂÔÚ¿Ûˆ˜, οÔÈÔ˜ ÂÒÓ˘ÌÔ˜ ηٷ‰‡Ù˘ ·fi ÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi, Â¯›ÚËÛ ӷ ÂÚ¢ӋÛÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ¯·Ì¤ÓË ÔÏÈÙ›·, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ÌfiÚÂÛ ӷ ÙËÓ ‚ÚÂÈ, ÁÈ·Ù› Ô ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˜ “Ô‰ËÁfi˜” ‰ÂÓ ‹ÍÂÚ ηϿ ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Î·È ‰ÂÓ ÙÔÓ Ô‰‹ÁËÛ ۈÛÙ¿. ΔfiÙÂ Î·È ÔÈ ‰‡Ô ¯·ÌÔÁ¤Ï·Û·Ó, Û·Ó Ó· ÙÔ˘˜ ¤ÏÂÁ· ·ÛÙ›·. ªÔ˘ ÂÍ‹ÁËÛ·Ó ˆ˜ ÁÂÏÔ‡Û·Ó, ÁÈ·Ù› Ë ı¤ÛË ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ηٿÏÔÈˆÓ ‹Ù·Ó “ÁÓˆÛÙ‹” Û fiÏÔ˘˜ ÛÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ. ∞˘Ùfi ÙÔ ‹ÍÂÚ·, ·ÏÏ¿ ·ÊÔ‡ ‹‰Ë Ë ‰È΋ ÌÔ˘ ÂÔ›ıËÛË ‹Ù·Ó ÂÓÙÂÏÒ˜ ·ÓÙ›ıÂÙË Î·È ı· ‰ËÌÔÛÈ¢fiÙ·Ó ϤÔÓ, ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÌÔ˘ ÎÂÓÙÚ›ÛÙËÎÂ Î·È ÙÔ˘˜ ˙‹ÙËÛ· Ó· ÌÔ˘ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó Â·ÎÚÈ‚Ò˜, fiÛÔ ‹Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ, ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜. ªÔ˘ ·Ó¤ÊÂÚ·Ó ÏÔÈfiÓ fiÙÈ Ù· “·Ú¯·›·”, Ô˘ ÂΛÓÔÈ ‹ÍÂÚ·Ó, ·Ú¯›˙Ô˘Ó ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·fi ÙËÓ ¿ÎÚË Ù˘ ÌÈÎÚ‹˜ ·Ú·Ï›·˜ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ¤Íˆ ·fi ÌÈÎÚfi ÏÈÌ¿ÓÈ Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ·fi Ù· “Ú˯¿”, ÌfiÏȘ ÛÙÔ ¤Ó· ‹ ‰‡Ô ̤ÙÚ· οو ·fi ÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Î·È Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó Ì οÔÈ· ÔÚ›· Û¯ÂÙÈο ¢ı›· Ì ηÙ‡ı˘ÓÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ª˘ÚÙȤ˜ Î·È ªÂÏÈÙÛ¿¯·, ‚ϤÔÓÙ·˜ ÙÔ ÍÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô £¤ÌȘ. ªÔ˘ ‰È¢ÎÚ›ÓÈÛ·Ó ‰Â fiÙÈ, fiÛ· Â›Ó·È ÛÙ· Ú˯¿, Ù· ·̷ٷ ¤¯Ô˘Ó ‰È·Ï‡ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÙÔ›¯Ô˘˜ Î·È Â›Ó·È ÌfiÓÔ ÛˆÚfi˜ ·fi ¤ÙÚ˜. ªÈ· Ô˘ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· ›¯·Ó ¤ÙÛÈ Î·È ÁÈ· Ó· ‰È·ÈÛÙÒÛˆ ÙËÓ ·ÎÚ›‚ÂÈ· ÙˆÓ ÏÂÁÔÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘˜ Î·È ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ ÙËÓ ·Ó·ÎÚ›‚ÂÈ· ÙˆÓ ‰ÈÎÒÓ ÌÔ˘ ·fi„ˆÓ, ·ÔÊ¿ÛÈÛ· ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ™¿‚‚·ÙÔ ÙÔ˘ ÂÚ·Ṳ̂ÓÔ˘ πÔ˘Ó›Ô˘ Ó· οӈ ÌÈ· ÌÈÎÚ‹ ÂΉÚÔÌ‹ Î·È ÌÈ· Úfi¯ÂÈÚË ÂÈÊ·ÓÂȷ΋ ¤Ú¢ӷ.

– 231 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ŸÙ·Ó ‚Ú¤ıËη ¤Íˆ ·’ ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ, ‰È·›ÛÙˆÛ· ˆ˜ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â Ì›·, ·ÏÏ¿ ‰‡Ô ÌÈÎÚ¤˜ ·Ú·Ï›Â˜, Ë ÚÒÙË Î·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÛÙËÓ Ï¿ÙË ÙÔ˘ ÏÈÌÂÓÔ‚Ú·¯›ÔÓ·, Ì¿ÏÏÔÓ Ù¯ÓËÙ‹ Î·È fi¯È ηϋ Î·È ÌÈ· ‰Â‡ÙÂÚË ÌÈÎÚfiÙÂÚË, ·ÏÏ¿ Ê˘ÛÈ΋ Î·È Î·ı·ÚfiÙÂÚË. ∞Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜ ˘„ˆÓfiÙ·Ó ¤Ó·˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ‚Ú¿¯Ô˜ Ô˘ ÙȘ ¯ÒÚÈ˙Â, ·fi ¤Ùڈ̷ fiˆ˜ ·˘Ùfi ÙÔ˘ ¶Ï·Ù‡ °È·ÏÔ‡, Ô ÔÔ›Ô˜ Ê·ÈÓfiÙ·Ó Ó· Û˘Ó¯›˙ÂÙ·È Î·È ÛÙÔ ‚˘ıfi, Ì ÙËÓ ‰È·ÊÔÚ¿ ˆ˜ ·ÓÙ› ÁÈ· Ú·ÛÈÓfiÌ·˘ÚÔ˜, ̤۷ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ‹Ù·Ó οٷÛÚÔ˜, Û·Ó ¤Ó· ηٿÏ¢ÎÔ ÔÙ¿ÌÈ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ Ê˘ÎÈ¿‰Â˜ Ô˘ Ì·‡ÚÈ˙·Ó ‰ÂÍÈ¿-·ÚÈÛÙÂÚ¿ ÙÔ˘. ™ÙËÓ ÚÒÙË ‚Ô˘ÙÈ¿, ·ÔÊ¿ÛÈÛ· Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹Ûˆ ÈÛÙ¿ ÙȘ Ô‰ËÁ›Â˜ ÙˆÓ ·‰ÂÏÊÒÓ Î·È ·fi ÙËÓ ¿ÎÚË Ù˘ ÌÈÎÚ‹˜ ·Ú·Ï›·˜ ÛÙÚ¿ÊËη ¤¯ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÔÚ›· Ô˘ ÌÔ˘ ›·Ó, ÚÔ˜ ÙȘ ª˘ÚÙȤ˜ Î·È ÙÔ £¤ÌȘ, ¤¯ÔÓÙ·˜ ‰ÂÍÈ¿ ÌÔ˘ ÙÔ ·ÎÚˆÙ‹ÚÈ. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜ Î·È ·Ú’ fiÏÔ Ô‡ ‹Á·ÈÓ· Û ·ÚÎÂÙ‹ ·fiÛÙ·ÛË 15-20 Ì. ·fi ÙË ÛÙÂÚÈ¿, ¤¯ÔÓÙ·˜ ÌÂÁ¿ÏË ÔÚ·ÙfiÙËÙ·, ·ÊÔ‡ ‹Ù·Ó ÂÚ›Ô˘ 11.Ì. Î·È Ë ı¿Ï·ÛÛ· ‹Ù·Ó ·Î‡Ì·ÓÙË Î·È ‰È·˘Á‹˜, ‰ÂÓ Û˘Ó¿ÓÙËÛ· ·Ôχو˜ Ù›ÔÙ·, ·Ú¿ ÌfiÓÔ Ê˘ÎÈ¿‰Â˜ ·ÙÂÏ›ˆÙ˜, ·fi ‰ÂÍÈ¿ ÌÔ˘ ̤¯ÚÈ ÙÔ˘˜ ‚Ú¿¯Ô˘˜ Î·È ·ÚÈÛÙÂÚ¿ ÌÔ˘ ̤¯ÚÈ ÂΛ Ô˘ ¤Êı·Ó ÙÔ Ì¿ÙÈ ÌÔ˘, ¿Óˆ ·fi 30Ì. ∞ÈÛı¿ÓıËη fï˜ fiÙÈ Ì Ôχ Ï›Á˜ Î·È Û¯ÂÙÈο ·ÚÁ¤˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ›¯· ‹‰Ë ‰È·Ó‡ÛÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ·fiÛÙ·ÛË. ∂›¯· Êı¿ÛÂÈ Û¯Â‰fiÓ Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ¿ÎÚË ÙÔ˘ ¶Â˘ÎÈÔ‡ Î·È ¤Ó· ¿Ú· Ôχ ‰˘Ó·Ùfi Ú‡̷ Ì ÙÚ·‚Ô‡Û ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÓÔȯً ı¿Ï·ÛÛ·. ŒÙÛÈ ¤È·Û· ÙËÓ ·ÎÙ‹ Î·È Ì ·ÚÎÂÙfi ÎfiÔ Á‡ÚÈÛ· ›Ûˆ, ¯ˆÚ›˜ Ó· ηٷʤڈ Ó· ÂÓÙÔ›Ûˆ Ù›ÔÙÂ. §›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ· ¤ÂÛ· ÚÔ˜ ÙÔ ¿ÛÚÔ ÔÙ¿ÌÈ Ô˘ ÍÂÎÈÓÔ‡Û ·fi ÙË Ú›˙· ÙÔ˘ ‚Ú¿¯Ô˘ Ô ÔÔ›Ô˜ Û˘Ó¯È˙fiÙ·Ó Î¿Ùˆ ·’ ÙÔ ÓÂÚfi Û·Ó ÌÈ· ‚Ú·¯Ò‰Ë˜ Ú¿¯Ë, “ηڛӷ”, fiˆ˜ ÙËÓ Ï¤ÌÂ, ÂÓÙÂÏÒ˜ ηı·Ú‹ ·fi ʇÎÈ·. ΔËÓ Ï¢ÎfiÙËÙ¿ Ù˘ ÙËÓ ¯ÚˆÛÙÔ‡Û Û οÔÈ· ı·Ï¿ÛÛÈÔ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi Ô˘ ÙËÓ ¤ÓÙ˘Ó ÛÙËÓ Î˘ÚÈÔÏÂÍ›· Ì ¤Ó· ¿ÛÚÔ ÛÎÏËÚfi ÊfiÚÂÌ·, Ô˘ ‰ÂÓ ¤‚Á·ÈÓ ԇÙ Ì ÙÔ ‰˘Ó·Ùfi Ì·¯·›ÚÈ Ô˘ ÎÚ·ÙÔ‡Û·. ∞ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ϤÔÓ ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·Ù¿Ï¢ÎË Î·Ú›Ó·, Ô˘ ¤‰ÂȯÓ ӷ ¤¯ÂÈ Î·Ù‡ı˘ÓÛË ÚÔ˜ ÙÔ ·¤Ó·ÓÙÈ ·ÎÚˆÙ‹ÚÈÔ ÙˆÓ ª˘ÚÙÈÒÓ, ÙÔ ¶Ô˘ÓÙ¿ÚÈ, Û˘Ó¤¯ÈÛ· ÛÙ· ‚·ı‡ÙÂÚ· Î·È Û ‚¿ıÔ˜ ÂÚ›Ô˘ 2-3 ̤ÙÚˆÓ, ‚Ú¤ıËη ÌÚÔÛÙ¿ Û ¤Ó· ÛˆÚfi ·fi ¤ÙÚ˜ Ô˘ ۯ‰fiÓ ÙËÓ ÛΤ·˙·Ó.

– 232 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

◊Ù·Ó ¤ÙÚ˜ Ì·‡Ú˜, Ï›˜ Î·È ÛÙÚÔÁÁ˘Ï¤˜, Ê·ÓÂÚ¿ ÂÂÍÂÚÁ·Ṳ̂Ó˜ ·’ ÙË Ê‡ÛË Î·È fi¯È ·fi ¿ÓıÚˆÔ, ÂÎÙfi˜ ·fi Ì›·, Ë ÔÔ›· Ê·ÈÓfiÙ·Ó Ó· ¤¯ÂÈ ÎÔ› Û·Ó ·fi Ì·¯·›ÚÈ ÛÙË Ì¤ÛË Î·È Ì·˙› ÙÔ˘˜, ¿Óˆ¿Óˆ, ÌÂÚÈο Û˘Ì·Á‹ ÎfiÎÎÈÓ· ÙÔ‡‚Ï·, ‰È·ÛÙ¿ÛÂˆÓ 25Ã15 ÂÚ›Ô˘. ∞Ó¿ÌÂÛ· fï˜ ÛÙȘ ¤ÙÚ˜ Î·È Ù· ÙÔ‡‚Ï· ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â Ô‡Ù ›¯ÓÔ˜ ·fi Û˘Ó‰ÂÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi, Ô˘ Ó· ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ Î¿ÔÙ ٷ ˘ÏÈο ·˘Ù¿ ›¯·Ó “‰Âı›” ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ¢ÂÓ ‹Ù·Ó Ë ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ô˘ Û˘Ó·ÓÙÔ‡Û· Ù¤ÙÔȘ ¤ÙÚ˜ Û ۈÚÔ‡˜. ΔȘ ›¯· ‰ÂÈ ·Ï·ÈfiÙÂÚ· ÛÙÔ ˘‹ÓÂÌÔ ÙÔ˘ ∫·Ï·‚ÚÔ‡ Î·È ÈÔ ÚfiÛÊ·Ù· Û ·Ú·Ï›Â˜ ÂÚËÌÈΤ˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, fiˆ˜ Ù· ¢Ú·ÛÒÓÙ·, ›Ûˆ ·fi ÙÔ ·ÎÚˆÙ‹ÚÈÔ ∞ÙÛÈ¿˜, ηıÒ˜ Î·È ÛÙË ™‡ÎË, ÌÈ· ˆÚ·›· ·Ú·Ï›· ÚÈÓ ÙËÓ ¶·ÏËfiÓËÛÔ.

OÈ ¤ÙÚ˜ ·˘Ù¤˜ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ηÌÈ¿ ·Ôχو˜ Û¯¤ÛË Ì ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó Î·È, ·’ fi,ÙÈ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ¤¯ˆ ‰ÂÈ, ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó Û¯¤ÛË Ì ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ. ∏ ÂÎÙ›ÌËÛ‹ ÌÔ˘ ÏÔÈfiÓ ‹Ù·Ó fiÙÈ ÔÈ ¤ÙÚ˜ ·˘Ù¤˜ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ·˘Ù¤˜ Ô˘ ¤‚ÏÂ· ÙÒÚ· ÛÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ, ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙËÓ “Û·‚Ô‡Ú·” Û ÛοÊË ·Ï·ÈfiÙÂÚˆÓ ÂÔ¯ÒÓ, Ô˘ ÁÈ· ¿ÁÓˆÛÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜, Èı·ÓfiÓ ÏfiÁˆ ·‚·Ú›·˜ ‹ ÁÈ· Ó· ÊÔÚÙÒÛÔ˘Ó ¿ÏÏÔ ˘ÏÈÎfi, ÙËÓ... “Í·Ï·ÊÚÒıËηӔ... Œ„·Í· ·ÚÎÂÙ¿ Á‡Úˆ ÁÈ· ηӤӷ ¿ÏÏÔ ÛÙÔȯ›Ô, ÁÈ· ηӤӷ ÌÂÙ·ÏÏÈÎfi ‹ ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ¿ÏÏÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ‰ÒÛÂÈ Ï·‚‹ Ó· ˘Ôı¤Ûˆ fiÙÈ ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÂÚ› Ó·˘·Á›Ô˘, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â Ù›ÔÙ ·ÚfiÌÔÈÔ. £˘ÌfiÌÔ˘Ó fï˜ fiÙÈ Î¿Ô˘, ÂÎÙfi˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ˘‹Ú¯·Ó ·ÚfiÌÔȘ ¤ÙÚ˜ Î·È ÚÈÓ ·fi ¤Ó· Ì‹Ó·, ËÁ·›ÓÔÓÙ·˜ Ì ÙËÓ ¯ÔÚˆ‰›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ ÛÙËÓ ¶¿ÙÌÔ, Û˘Ó¤ÂÛ ӷ Ì›ÓÔ˘Ì ‰›Ï· ÛÙËÓ ·Ú·Ï›· ÙÔ˘ ÃԯϷο, fiÔ˘ ˘‹Ú¯Â ·ÊıÔÓ›· ·fi ÙȘ ¤ÙÚ˜ ·˘Ù¤˜, ηıÒ˜ Î·È Û ÔÏÏ¿ ÎÔÓÙÈÓ¿ ÎÙ‹Ì·Ù· Û ÍÂÚÔÏÈıȤ˜ ÂÚ›Êڷ͢. ΔÔ ¤Ùڈ̷ ·˘Ùfi ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ˆ˜ “ÙÚ·¯›Ù˘ Ï›ıÔ˜” Î·È ·’ ÙÔ ˘ÏÈÎfi ·˘Ùfi Â›Ó·È ÔÈ “·Ú·Ûٿ٘” fiÏˆÓ Û¯Â‰fiÓ ÙˆÓ ·Ï·ÈÒÓ ÛÈÙÈÒÓ ÛÙËÓ ¶¿ÙÌÔ. ™˘Ó·ÓÙ¿Ù·È Î·È ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ·ÏÏ¿ Û¿ÓÈ·, Û Ôχ ·ÏȤ˜ ÔÈÎÔ‰Ô̤˜. ™˘Ó¤¯ÈÛ· ÚÔ˜ Ù· ‚·ı‡ÙÂÚ·, ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ¿ÓÙ· ÙËÓ Î·Ú›Ó·, Ë ÔÔ›· ÚÔ¯ˆÚÔ‡Û ¿ÓÙ· Ì ηÙ‡ı˘ÓÛË ÙÔ ¶Ô˘ÓÙ¿ÚÈ ·¤Ó·ÓÙÈ Î·È

– 233 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¤‚ÏÂ· fiÙÈ, ÂÓÒ ·˘Ù‹ ‚¿ı·ÈÓ ÂÏ·ÊÚ¿, Ô ‚˘ıfi˜, ‰ÂÍÈ¿ Î·È ·ÚÈÛÙÂÚ¿ ÌÔ˘ ‚¿ı·ÈÓ Ôχ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Î·È Ì·‡ÚÈ˙ ·fi ÙÔ ¤Ï·ÁÔ˜ ÙˆÓ Ê˘ÎÈ¿‰ˆÓ, ÙȘ ÔÓÔÌ·˙fiÌÂÓ˜ “ÔÛÂȉˆÓ›Â˜”, ̤¯ÚÈ ÂΛ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Û· Ó· ‚Ϥˆ. ¡· ‹Ù·Ó ¿Ú·ÁÂ Ë ˘Ôı·Ï¿ÛÛÈ· Ú¿¯Ë, Ô˘ ÔÈ ¯¿ÚÙ˜ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó Î·È ÙÔ ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ ‚¿ıÔ˜ ÙÔ˘ ÛÙÂÓÔ‡ ÙˆÓ 20-22 Ì.; ¶ÚÔ¯ÒÚËÛ· ·ÚÎÂÙ¿, ¯ˆÚ›˜ Ó· Û˘Ó·ÓÙ‹Ûˆ Ù›ÔÙ ¿ÏÏÔ Ì¤¯ÚÈ Ô˘ Ô ‚˘ıfi˜ ÌÚÔÛÙ¿ ÌÔ˘, ¿ÓÙ· ÛÙËÓ ¿ÛÚË ÏˆÚ›‰·, ¤Êı·Ó ٷ 6-7 ̤ÙÚ·, ηٷϿ‚·ÈÓ· fï˜ fiÙÈ ÙÒÚ· ¤Î·Ó· ÌÂÁ¿ÏË ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ÎÚ·ÙËıÒ Û’ ·˘Ù‹Ó. ΔÔ ÈÛ¯˘Úfi Ú‡̷ ·fi ·ÚÈÛÙÂÚ¿ ÌÔ˘ Ì ¤ÛÚˆ¯Ó Ôχ ‰˘Ó·Ù¿ Î·È Â›¯· È· Êı¿ÛÂÈ ¿Óˆ ·fi 150 Ì. ·fi ÙËÓ ·ÎÙ‹ ›Ûˆ ÌÔ˘. ∞Ó ·ÊËÓfiÌÔ˘Ó, ı· Ì ‹Á·ÈÓ ÛÙÔ ·ÓÔȯÙfi ¤Ï·ÁÔ˜. ∞Ó·ÁοÛÙËη Ó· ÂÈÛÙÚ¤„ˆ. ªÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ¤Ú¢ӷ ÌfiÓÔ ÌÂ Û˘Óԉ¢ÙÈÎfi ÛοÊÔ˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Á›ÓÂÈ. ∞fi ÙËÓ ÌÈÎÚ‹ ·˘Ù‹ ·Ó·˙‹ÙËÛË, ÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ¿ ÌÔ˘ ‹Ù·Ó fiÙÈ ÔÈ Ó·˘ÙÈÎÔ› Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘ ›¯·Ó Î·È ‰›ÎÈÔ Î·È ¿‰ÈÎÔ, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ¯ÒÚÔ Ô˘ ›‰·. ¢›ÎÈÔ Â›¯·Ó ÁÈ·Ù› Ô ÛˆÚfi˜ ·fi ¤ÙÚ˜ ‹Ù·Ó Ú¿ÁÌ·ÙÈ ÌÈ· ·ÓıÚÒÈÓË Â¤Ì‚·ÛË ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹. ∞Ó fï˜ ¤¯Ô˘Ó ÂÎÏ¿‚ÂÈ ÙȘ ¤ÙÚ˜ ·˘Ù¤˜ Û·Ó ·Ú¯·›Ô “ηٿÏÔÈÔ” ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹˜, ‰ÂÓ ÌÔÚÒ Ó· ÈÛÙ¤„ˆ οÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ, ÁÈ·Ù› Ô ÛˆÚfi˜ ·fi ÙȘ ¤ÙÚ˜ ·˘Ù¤˜, ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È “ÔÈÎÔ‰ÔÌÈÎfi ˘ÏÈÎfi” ·fi ÙÔ›¯Ô˘˜ Ô˘ ‰È·Ï‡ıËηÓ. Δ· ·̷ٷ ‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ‰È·Ï‡ÛÔ˘Ó ÙÔ›¯Ô˘˜ Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi. ∞fi‰ÂÈÍË ÁÈ’ ·˘Ùfi ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù· ·Ï·È¿ ıÂ̤ÏÈ· ÙÔ˘ ∫·ÓÙÔ˘ÓÈÔ‡, Ù· ÔÔ›·, ·Ú’ fi,ÙÈ Â›Ó·È “¿Óˆ” ÛÙÔ Î‡Ì· Î·È Û ·Ú·Ï›· ȉȷ›ÙÂÚ· Î˘Ì·ÙÒ‰Ë, ·ÓÙ¤¯Ô˘Ó ̤¯ÚÈ Î·È Û‹ÌÂÚ· ÛÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ, fiÛÔ Ì¿ÏÏÔÓ Û ÌÈ· Û¯ÂÙÈο ˘‹ÓÂÌË ÂÚÈÔ¯‹ fiˆ˜ ·˘Ù‹ Ù˘ ΔÂϤÓÙÔ˘ Î·È ÛÙÔ ‚¿ıÔ˜ ·˘Ùfi. ΔÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ, ·Ó ›¯·Ó ˘¿ÚÍÂÈ ÔÙ¤ ÙÔ›¯ÔÈ, ı· ¤ÌÂÓ·Ó Ù· ıÂ̤ÏÈ¿ ÙÔ˘˜. ∂ÎÙfi˜ ·˘ÙÔ‡ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÛÙÚÔÁÁ˘ÏÂ̤Ó˜ Î·È ÛÎÏËÚ¤˜ ¤ÙÚ˜, ηٿ ÙËÓ ÂÎÙ›ÌËÛ‹ ÌÔ˘, Û·Ó ˘ÏÈÎfi Â›Ó·È ÙÔ ϤÔÓ ·Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÁÈ· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹. £¤ÏÂÈ ¿Ú· Ôχ ÎfiÔ ÁÈ· Ó· ηٷÛÙ› ¯Ú‹ÛÈÌÔ. ∂›Ó·È ÚÔÊ·Ó¤˜ fiÙÈ, ·Ó Ú¿ÁÌ·ÙÈ Ô ¯ÒÚÔ˜ Ô˘ ›‰·, ‹Ù·Ó ·˘Ùfi˜ Ô˘ ÂÓÓÔÔ‡Û·Ó Ù· ‰‡Ô ·‰¤ÏÊÈ·, ÂͤϷ‚·Ó ÙȘ ¤ÙÚ˜ ·˘Ù¤˜ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· Ù· ÙÔ‡‚Ï·, ˆ˜ ·Ú¯·›Ô ÙÔ›¯Ô Û ‰È¿Ï˘ÛË. ¶¿ÓÙˆ˜ Ô‡Ù ÁÈ· «Ì¿ÚÌ·Ú·» ÂÚfiÎÂÈÙÔ, Ô‡Ù ÁÈ· «Ì·ÓÙÒÌ·Ù·». ∞˘Ù¿ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·ÏÏÔ‡, ‚·ı‡ÙÂÚ· Î·È ÌÈ· ϤÔÓ ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ¤Ú¢ӷ ›Ûˆ˜ ·Ó·‰Â›ÍÂÈ.

– 234 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

¢ÂÓ Â›¯· ÛÎÔfi Ó· ·Ó·Ê¤Úˆ Ù· ·Ú·¿Óˆ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ‰ËÌfiÛÈ·, ·Ó ÛÙÔ ÌÂٷ͇ ‰ÂÓ Û˘Ó¤‚·ÈÓ·Ó Î·È ¿ÏÏ·. ∏ ÂÚÁ·Û›· ÌÔ˘, fiˆ˜ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ¤ÊÙ·Û ے Â̤ӷ, ÂÎÙfi˜ ÔÏÏÒÓ ıÂÙÈÎÒÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ, ÚÔοÏÂÛÂ Î·È ·ÓÙȉڿÛÂȘ Û ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔ˘˜ Î·È ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ô˘ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ٷ ı¤Ì·Ù· ·˘Ù¿, ηıÒ˜ Î·È ÂÈÚˆÓÈο Û¯fiÏÈ· ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ “ÙÈ ı¤ÏÂÈ Ô ‰ÈÎËÁfiÚÔ˜ Î·È ·Û¯ÔÏ›ٷÈ...”, Û·Ó Ë ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Î·È ÔÈ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ› Ì ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈο ˙ËÙ‹Ì·Ù· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎfi ÚÔÓfiÌÈÔ ÌÂÚÈÎÒÓ Î·È ÌfiÓÔ. ŸÔÈÔ˜ ¤¯ÂÈ ·ÓÙ›ıÂÙË ÁÓÒÌË Î·È ¿Ô„Ë, ÙËÓ ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ ÂχıÂÚ·, ·ÚΛ Ó· Â›Ó·È ÙÂÎÌËÚȈ̤ÓË Ì ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· Î·È fi¯È Ì ÂÈηۛ˜. ¶ÚÔοÏÂÛ fï˜ Î·È ÔÏÈÙÈΤ˜ ·ÓÙȉڿÛÂȘ ÛÙÔÓ ¢‹ÌÔ, Ô ÔÔ›Ô˜ ›¯Â ‹‰Ë ÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ ÙÔ Î·Ù·‰˘ÙÈÎfi ÊÂÛÙÈ‚¿Ï, ̤۷ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ‹‰Ë ›¯·Ó ÂÓÙ·¯ı› ÂΉËÏÒÛÂȘ Ì ÙÔÓ ÊÈÏfi‰ÔÍÔ Ù›ÙÏÔ “ÂÚÈ‹ÁËÛË ÛÙËÓ ‚˘ıÈṲ̂ÓË ÔÏÈÙ›·”... ◊Ù·Ó Ê˘ÛÈÎfi Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ Ë ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ·˘Ù‹, fiÙ·Ó Ï›ÁÔ ÚÈÓ ·Ú¯›ÛÂÈ ÙÔ ÊÂÛÙÈ‚¿Ï, οÔÈÔ˜ ‰È·Ù‡ˆÓ ‰ËÌfiÛÈ· ÙËÓ ·ÓÙ›ıÂÛ‹ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ›‰È· ÙËÓ ‡·ÚÍ‹ Ù˘. º˘ÛÈο ÂÁÒ ·ÁÓÔÔ‡Û· ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ¿ ·˘Ùfi. ΔÔ ¤Ì·ı· fiÙ·Ó ¿Ú¯ÈÛÂ. ∂ÙÛÈ ‹Ù·Ó ÂfiÌÂÓÔ Ó· ÛȈ‹Ûˆ, ÌÈ· Ô˘ fiˆ˜ ›¯Â ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ·, ›ÛÙ„· ˆ˜ οÔÈÔÈ ¿ÏÏÔÈ ‹ÍÂÚ·Ó Î·Ï‡ÙÂÚ· ÙÔ˘˜ ‚˘ıÔ‡˜, ›¯·Ó ÂÓÙÔ›ÛÂÈ Ù· “·Ú¯·›·” ÛÙ· ÔÔ›· ı· Ô‰ËÁÔ‡Û·Ó ÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜ ηٷ‰‡Ù˜ ÁÈ· ÙȘ ÂÚÈËÁ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Î·È ÔÈ Ôԛ˜ ÙÂÏÈο, ÂÚ›ÌÂÓ·, fiÙÈ ı· ·ԉ›ÎÓ˘·Ó fiÛÔ ¤Íˆ ›¯· ¤ÛÂÈ ÛÙȘ ÂÎÙÈÌ‹ÛÂȘ ÌÔ˘. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜, ÔÈ ÂÚÈËÁ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ηӤӷ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. ∏ ‚˘ıÈṲ̂ÓË ÔÏÈÙ›· ‰ÂÓ Î·Ù¤ÛÙË ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ‚ÚÂı›. ∂ÈÒıËΠfiÙÈ Èı·ÓfiÓ Ù· ÂÚ›È· Ó· ¯ÒıËÎ·Ó ÛÙËÓ ¿ÌÌÔ ‹ ÛÙ· ʇÎÈ·. ∂Ú›È· fï˜ Ô˘ ÁÈ· ·ÈÒÓ˜ ¤ÛÙÂÎ·Ó Î·È ‹Ù·Ó “ÔÚ·Ù¿”, ‰ÂÓ ¯¿ÓÔÓÙ·È Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· 20, 30 ‹ 50 ¯ÚfiÓÈ·. O‡Ù ٷ ʇÎÈ· “È¿ÓÔ˘Ó” Â¿Óˆ Û ÙÔ›¯Ô˘˜. ªfiÓÔ ÛÙËÓ ¿ÌÌÔ. ¢ÂÓ ¯¿ÚËη ÁÈ’ ·˘Ùfi. £· ‹ÌÔ˘Ó Â˘Ù˘¯¤ÛÙÂÚÔ˜ Ó· ‚ÚÈÛÎfiÓÙÔ˘Û·Ó ÎÈ ·˜ ›¯· ÙÔ ¿‰ÈÎÔ. ¶¿ÓÙˆ˜ ÁÈ· ̤ӷ ÙÔ ı¤Ì· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó “ÔÏÈÙÈÎfi”, ¤ÛÙˆ Î·È ·Ó ›¯Â ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜ ÚÔÂÎÙ¿ÛÂȘ. ∂›¯· ‹‰Ë οÓÂÈ ÁÓˆÛÙ¿ Ù· ΛÓËÙÚ¿ ÌÔ˘. ¡· ‚ÔËı‹Ûˆ ‹ıÂÏ·. ∫·ÌÈ¿ fï˜ “ÔÏÈÙÈ΋” ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Û ̇ıÔ˘˜. OÈ ıÚ‡ÏÔÈ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ ·Ú¿‰ÔÛ˘ ÂÓfi˜

– 235 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÙfiÔ˘, Ì ÙÔ˘˜ ıÚ‡ÏÔ˘˜ fï˜ ‰ÂÓ ÁÚ¿ÊÂÙ·È “ÈÛÙÔÚ›·”, ·Ú¿ ÌfiÓÔ Ì¤¯ÚȘ fiÙÔ˘ ·˘ÙÔ› ·Ô‰ÂȯıÔ‡Ó ·ÏËıÈÓÔ›, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ¤¯ÂÈ Û˘Ì‚Â›. ∫·È ÛÙÔ˘˜ ıÚ‡ÏÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Ë ∂Ó¿ÏÈ· ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· Î·È ··ÁÔÚ‡ÂÈ ÙȘ ηٷ‰‡ÛÂȘ Î·È fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙÔ Â›Ì·¯Ô ÛÙÂÓfi, ·ÏÏ¿ Î·È Û ÔÏfiÎÏËÚË Û¯Â‰fiÓ ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ. Δ· 9/10 ÙˆÓ ·ÎÙÒÓ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì·˜ Â›Ó·È ··ÁÔÚÂ˘Ì¤Ó·, ηıÒ˜ fiϘ ÔÈ ·ÎÙ¤˜ ÙˆÓ Á‡Úˆ ÓËÛ›‰ˆÓ, ÌÂÁ¿ÏˆÓ Î·È ÌÈÎÚÒÓ, Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤Ó˘ Î·È Ù˘ æÂÚ›ÌÔ˘. °È·Ù› Ë ∂Ó¿ÏÈÔ˜ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·, Ì ÙÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ ‰˘Ó·ÌÈÎfi Ô˘ ‰È·ı¤ÙÂÈ, ·Ï¿ Î·È ÌfiÓÔ ÂÂȉ‹ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÚ¢ӋÛÂÈ fiϘ ÙȘ ·ÎÙ¤˜, ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È Ó· ÙȘ ÔÚ›ÛÂÈ ˆ˜ “··ÁÔÚÂ˘Ì¤Ó˜”, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·Ó ¤¯Ô˘Ó ‹ fi¯È ÂӉȷʤÚÔÓ, fiˆ˜ ÂÓ ÚÔÎÂÈ̤ӈ. ¢Â‰Ô̤ÓÔ˘ ‰Â fiÙÈ Ô ¯ÒÚÔ˜ ÙÔ˘ ÛÙÂÓÔ‡ Â›Ó·È ›Ûˆ˜ Ô ϤÔÓ ÂӉ‰ÂÈÁ̤ÓÔ˜ ÁÈ· ÌÈ· “ηٷ‰˘ÙÈ΋” ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÈÂ˙fiÌÂÓË ·fi ÙÔ˘˜ ·ÚÌfi‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘, ÙÔ˘˜ ÂͤÙÚ„ ӷ ˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ˘Ô‚Ú‡¯ÈÔ˘ ·˘ÙÔ‡ “·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡” ¿ÚÎÔ˘, ÁÈ· ÙÔ ÔÔ›Ô Î·È ·Ó·ÊÂÚı‹Î·Ì ÛÙËÓ ·Ú¯‹, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ÙÂÏÈο Ë ¶ÔÏÈÙ›· ·ÚÓ‹ıËÎÂ, fiˆ˜ ‹Ù·Ó ÂfiÌÂÓÔ, ·ÊÔ‡ fiÏÔÈ ÔÈ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔÈ, ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ‹ ÛÙÔÓ ‚˘ıfi, ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙËÓ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈ΋ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ Î·È fi¯È Û ¢‹ÌÔ˘˜. ΔÔ ˙ËÙÔ‡ÌÂÓÔ fï˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÙÔ ÔÈÔ˜ ı· ¤¯ÂÈ ÙËÓ ‰È·¯Â›ÚÈÛË, ·ÏÏ¿ Ó· ‚ÚÂıÔ‡Ó Ù· fiÛ· ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È fiÙÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó. ¡· ÂÓÙ·ıÔ‡Ó ÔÈ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÁÈ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ Î·È ÏËÚ¤ÛÙÂÚ˜ ¤Ú¢Ó˜. ∫·È ·Ó Ë ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· ¤‰ˆÛ ¿‰ÂÈ· ηٷ‰‡ÛÂˆÓ ÁÈ· ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘ ÊÂÛÙÈ‚¿Ï Î·È ÌfiÓÔ, ÁÈ·Ù› Ó· ÌË Á›ÓÔ˘Ó ÔÈ ¤Ú¢Ó˜ ·˘Ù¤˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÛÙ· Ï·›ÛÈ¿ ÙÔ˘ ÙËÓ ÂfiÌÂÓË ¯ÚÔÓÈ¿. ∫·È ÙÔ ÊÂÛÙÈ‚¿Ï ı· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ Î·È ›Ûˆ˜ ‚ÚÂı› οÙÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Î·È Ó· Í·Ó·ÁÚ·Ê› Ë ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì·˜.¡›ÎÔ˜ °. ¶·¿˙ÔÁÏÔ˘18

18. O ¡. ¶·¿˙ÔÁÏÔ˘ Â›Ó·È ˘‡ı˘ÓÔ˜ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ¡·˘ÙÈÎÔ‡ ªÔ˘Û›Ԣ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘.

– 236 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

H ¶ÂÚÈÔ¯‹ M˘ÚÙÈÒÓ - TÂϤÓÙÔ˘.

– 237 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 238 –

EK¶AI¢EY™H

EK¶AI¢EY™H

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: NÈÎfiÏ·Ô˜ ™Ì·ÏÈfi˜

– 239 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 240 –

EK¶AI¢EY™H

AÓ·ÛÙ·Û›Ô˘ N. KÔ˘ÓÙÔ‡ÚË K·ÏÏÈfi˘ N. KÔ˘ÓÙÔ‡ÚË

°§ ø ™ ™ A - E £ N I K H ™ Y N E I ¢ H ™ H EK¶AI¢EY™H T O ¶ A PA ¢ E I ° M A T H ™ K A §Y M N O Y

¶ÚfiÏÔÁÔ˜ - ™ÎÈ·ÁÚ¿ÊËÛË ™¯¤Û˘ °ÏÒÛÛ·˜ - EıÓÈ΋˜ ™˘Ó›‰ËÛ˘

™

ı· ÂÍÂÙ·ÛÙ› Ë Û¯¤ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ÁÏÒÛÛ·, ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È ÙËÓ ÂıÓÈ΋ Û˘Ó›‰ËÛË Ì ‚¿ÛË ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÛÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ÈÙ·ÏÔÎÚ·Ù›·˜ (1912-1943). ŒÌÊ·ÛË ı· ‰Ôı› ÛÙÔ ™¯ÔÏÈÎfi ∫·ÓÔÓÈÛÌfi ÙÔ˘ 1926 Î·È ÙÔ ∫˘‚ÂÚÓËÙÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ· ÙÔ˘ 1937, ÙË ÛÙÔ¯ÔıÂÛ›· ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ÁËÁÂÓÒÓ Û ·˘Ù¿. ∂›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÂÚÈÁÚ·Ê› Ë Û¯¤ÛË ¤ıÓÔ˘˜ Î·È ÁÏÒÛÛ·˜ (™ÎÔÂÙ¤· 2001, 76). OÈ ·fi„ÂȘ ÙˆÓ ÁψÛÛÔÏfiÁˆÓ, ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÔÏfiÁˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂıÓÔÏfiÁˆÓ ‰È˚ÛÙ·ÓÙ·È ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË Û¯¤ÛË Î·È ÙÔ ‚·ıÌfi ÂÍ¿ÚÙËÛ˘ Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘ ·fi ÙË ÁψÛÛÈ΋ Û˘Ó›‰ËÛË. ◊‰Ë ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ Â˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ÚÔÌ·ÓÙÈÛÌÔ‡ (ȉ›ˆ˜ ÙÔ˘ ÁÂÚÌ·ÓÈÎÔ‡) ˘‹Ú¯Â Û‡Á¯˘ÛË ÙˆÓ ÔÚ›ˆÓ ¤ıÓÔ˘˜ Î·È ÁÏÒÛÛ·˜1. ∞˘Ùfi, ˆÛÙfiÛÔ, Ô˘ ÌÔÚԇ̠ӷ Û˘ÌÂÚ¿ÓÔ˘Ì Ì ÈηÓÔÔÈËÙÈ΋ ·ÎÚ›‚ÂÈ· Â›Ó·È ÔÈ ÛÙÂÓÔ› ‰ÂÛÌÔ› ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È ÂıÓÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘, fiÙ·Ó Ë ‰Â‡ÙÂÚË ·ÂÈÏ›ٷÈ. Δ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Â›Ó·È ¿ÊıÔÓ·: ∏ ÁψÛÛÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ μԢΠ∫¿Ú·Ù˙ÈÙ˜ ÛÙË ™ÂÚ‚›·, Ë ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛË ÛÂÚ‚ÈÎÒÓ Î·È ÎÚÔ·ÙÈÎÒÓ, Ë ‰ËÌÈT H N ¶ A P O Y ™ A E P °A ™ I A

1. μÏ. J.G. Fichte Reden an die deutsche Nation

– 241 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ô˘ÚÁ›· Ù˘ ‚ÔÛÓȷ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È Ê˘ÛÈο, Ô ÚfiÏÔ˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ˆ˜ Û˘ÓÂÎÙÈÎÔ‡ ‰ÂÛÌÔ‡ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÂıÓÈ΋˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜ Û ÙfiÛÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ ͤÓ˘ ηÙÔ¯‹˜ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜. ¢ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÛÌÔÓÔ‡ÌÂ Î·È ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ¡ÂÔÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ¢È·ÊˆÙÈÛÌÔ‡ ÛÙËÓ ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÛË ·˘Ù‹˜ Ù˘ Û¯¤Û˘2. «™ÙÔ Í‡ÓËÌ· ÙˆÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙÈÎÒÓ ·ÁÒÓˆÓ Ë ÁÏÒÛÛ· ¤ÁÈÓ ÙÔ Î‡ÚÈÔ Û‡Ì‚ÔÏÔ ÙÔ˘ ÂıÓÈÎÈÛÌÔ‡ Û fiÏË ÙËÓ ∂˘ÚÒË. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ∂·Ó¿ÛÙ·Û˘ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙÔÓ ÔıˆÌ·ÓÈÎfi ˙˘Áfi Ë Î›ÓËÛË ÁÈ· «Î·ı·ÚÈÛÌfi» [purification] Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ ¤ÁÈÓ ÙÔ Â›ÎÂÓÙÚÔ Ù˘ ÚÔÛÔ¯‹˜...» (∫ˆÛÙԇϷ ª·ÎÚ¿ÎË 2001, 98-99). ∏ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ÂıÓÈÎÈÛÌÔ‡ Â¤‚·Ï ÙË Û˘Ó¿ÓÙËÛË ÁψÛÛÈ΋˜ Î·È ÂıÓÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘ (™ÎÔÂÙ¤· 2002, 32), ÌÔÏÔÓfiÙÈ, fiˆ˜ ÚԷӷʤڷÌÂ, Ë Û¯¤ÛË ·˘Ù‹ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÓÙÔÙ ÍÂοı·ÚË. øÛÙfiÛÔ, Û ÂÚÈfi‰Ô˘˜ ÎÚ›Û˘ ‹ ·ÂÈÏ‹˜ Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜, ¿Ú· Î·È ·Ó¿Á΢ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌÔ‡ Ù˘, ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÛÙÂÓ‹ Û¯¤ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ÁÏÒÛÛ· Î·È ÙËÓ ÂıÓÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ·. ∞ÓÂÍ·Úًو˜ ÙˆÓ ‰È¿ÊÔÚˆÓ ÂΉԯÒÓ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ¤ıÓÔ˘˜, Ë ÁÏÒÛÛ· ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÂÈ Î·ıÔÚÈÛÙÈÎfi ÚfiÏÔ, «...ÁÈ·Ù› Â›Ó·È ¤Ó· ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ¤Ó· ‰›Ô ˘ÂÚ‚·ÙÈÎfi ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ¿ÙÔÌ· Î·È ÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜, ÂÓÒ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ÏËı˘ÛÌÔ‡˜ Ó· ÚÈ˙ÒÛÔ˘Ó Û ÌÈ· Ê˘ÛÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË, Ó· ÂÁÁÚ·ÊÔ‡Ó Û ÌÈ· ÁÂÓ·ÏÔÁ›· Ô˘ Û˘Ó¤¯ÂÈ ˙ˆÓÙ·ÓÔ‡˜ Î·È ÓÂÎÚÔ‡˜, Î·È Ì ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ó· ÚÔÛ‰ÒÛÔ˘Ó ¤Ó· ÓfiËÌ· ÛÙËÓ ÂÂÚ·Ṳ̂ÓË ‰È¿ÚÎÂÈ¿ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ÍÂÂÚ¿ÛÔ˘Ó, Ó· ˘ÂÚ‚Ô‡Ó ÙÔ Ù˘¯·›Ô Ù˘ ‡·ÚÍ‹˜ ÙÔ˘˜» (§¿˙Ô˜ 1996, 64). ∏ ÁÏÒÛÛ· Â›Ó·È ÌÈ· ÌÔÚÊ‹ Û˘Ì‚ÔÏÈ΋˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜, ¿Ú· ·ÔÙÂÏ› ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Û˘ÛÙ·ÙÈÎfi Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜. Œ¯ÂÈ ¤ÓÙÔÓË ·Íȷ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ÙËÓ Î·ıÈÛÙ¿ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛ˘ (∫ˆÛÙԇϷ ª·ÎÚ¿ÎË 2001, 102). O ÔÚ·Ùfi˜ Î·È ‰˘Ó·Ùfi˜ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌfi˜ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ ˆ˜ ‚·ÛÈÎÔ‡ ÊÔÚ¤· ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, ·ÍÈÒÓ Î·È ÈÛÙÔÚ›·˜ ÂÓfi˜ ¤ıÓÔ˘˜ Â›Ó·È ·˘Ùfi˜ Ô˘ Ù˘ ·Ô‰›‰ÂÈ ‚·Ú‡ÓÔ˘Û· ÛËÌ·Û›· ÛÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË ÙÔ˘ ÂıÓÈÎÔ‡ Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·ÙÔ˜. ∂Í¿ÏÏÔ˘, «...ÁÈ· ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜

2. μÏ. ∞‰·Ì¿ÓÙÈÔ˜ ∫ÔÚ·‹˜ ¯.¯. 1252 «∏ ÁÏÒÛÛ· Â›Ó·È ·˘Ùfi ÙÔ ¤ıÓÔ˜».

– 242 –

EK¶AI¢EY™H

Ë ÁÏÒÛÛ· Â›Ó·È ÙÔ Î·ÙÂÍÔ¯‹Ó ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ ÂıÓÔÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜» (∫ˆÛÙԇϷ ª·ÎÚ¿ÎË 2001, 102). ¶¤Ú· ·fi ÙÔ˘˜ ·Ú·¿Óˆ Û˘Û¯ÂÙÈÛÌÔ‡˜ , ı· ÂÛÙÈ¿ÛÔ˘Ì ÛÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜3 Â› ÈÙ·ÏÔÎÚ·Ù›·˜. ΔÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ·ÔÙÂÏ› ‚·ÛÈ΋ Û˘ÓÈÛÙÒÛ· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘, ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·˜ ÙË ÚÈ˙È΋ ÂÔ›ıËÛË ·ÏÏ¿ Î·È ·Ó¿ÁÎË Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ó· ηÙÔ¯˘Úˆı› Ë ÏÂÁfiÌÂÓË «·‰È¿ÏÂÈÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·» ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ˆ˜ Û‹ÌÂÚ·. ª¤Ûˆ Ù˘ ·Ó¿‰ÂÈ͢ Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÂıÓÈ΋˜ ˘·ÁˆÁ‹˜, ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË, ÙËÓ Â‰Ú·›ˆÛË Î·È ÙËÓ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹ Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜. ŒÓ· ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·Û·ÊËÓÈÛÙ› Â›Ó·È fiÙÈ Ë ÛÙÂÓ‹ Û¯¤ÛË ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜, ·È‰Â›·˜ Î·È ÂıÓÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘ ÛÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Ù˘¯·›·. ¶ÔÏÏÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÊÈÎÙfi Ó· ·Ó·Ï˘ıÔ‡Ó ‰ÈÂÍÔ‰Èο ÛÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ÂÚÁ·Û›·, fiˆ˜ Â›Ó·È ÙÔ Î·ıÂÛÙÒ˜ ÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ Î·È ÙÔ ·˘ÙÔ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ Â˘ÂÚÁ¤Ù˜, ÔÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜, Ë ÂÈı˘Ì›· ÔÏÏÒÓ ÁÔÓÈÒÓ Ó· ·ÔʇÁÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ ÙË ÛÎÏËÚ‹ ÌÔ›Ú· ÙÔ˘ ÛÔÁÁ·ÏȤ· Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Û ÌÈ· ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ¿ÓıËÛË. ª¿ÏÈÛÙ· ÚÔ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ·, ÙÔ ÓËÛ› Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ¤¯ÂÈ Ó· Âȉ›ÍÂÈ ·ÍÈÔ˙‹Ï¢Ù˜ ÁÈ· Ù· ‰Â‰Ô̤ӷ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Î·È ˘Ô‰Ô̤˜.

O Û¯ÔÏÈÎfi˜ ηÓÔÓÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ 1926 Î·È ÔÈ ·ÓÙȉڿÛÂȘ

¶

ÂÈÛ¤ÏıÔ˘Ì ÛÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙÔ˘ ™¯ÔÏÈÎÔ‡ ∫·ÓÔÓÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ 1926, ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· ·Ó·ÊÂÚı› fiÙÈ Ë ÛÙ¿ÛË ÙˆÓ πÙ·ÏÒÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙˆÓ ¢ˆ‰ÂÎ·Ó‹ÛˆÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÍÂPOTOY

3. °È· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÛÙÔ ı¤Ì· Ù˘ Û¯¤Û˘ ¤ıÓÔ˘˜ - ÁÏÒÛÛ·˜ - Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜ ‚Ï. ¡. ∫ˆÛÙԇϷ - ª·ÎÚ¿ÎË °ÏÒÛÛ· Î·È ∫ÔÈÓˆÓ›·, ‚·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ, ÛÛ. 91-108.

– 243 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ù·˙fiÌÂÓË ÂÚ›Ô‰Ô ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÂÓÈ·›·. ∏ ηٿÏË„Ë ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ ·fi ÙÔ˘˜ πÙ·ÏÔ‡˜ Î·È Ë ÂΉ›ˆÍË ÙˆÓ ΔÔ‡ÚÎˆÓ ¤ÁÈÓ ·Ú¯Èο ‰ÂÎÙ‹ Ì ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi ·fi ÙÔ˘˜ ¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔ˘˜. £ÂˆÚ‹ıËΠfiÙÈ Ù¤ıËΠ٤ÏÔ˜ ÛÙË ÛÎÏ·‚È¿ ÙfiÛˆÓ ·ÈÒÓˆÓ Î·È fiÙÈ Ë ÂÓۈ̿وÛË Ì ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ‹Ù·Ó ı¤Ì· ¯ÚfiÓÔ˘. OÈ πÙ·ÏÔ› ÂÊ¿ÚÌÔÛ·Ó ·ÚÂÏ΢ÛÙÈ΋ ‹È· ÔÏÈÙÈ΋ ˆ˜ ÙÔ 1923 Î·È ÙËÓ ˘ÔÁÚ·Ê‹ Ù˘ ™˘Óı‹Î˘ Ù˘ §ˆ˙¿ÓÓ˘, ÔfiÙÂ Î·È ÛÎÏ‹Ú˘ÓÂ Ë ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘˜. ΔËÓ 6Ë ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ 1924 Ë πÙ·Ï›·, Ì ÙÔ ‚·ÛÈÏÈÎfi ‰È¿Ù·ÁÌ· ·ÚÈıÌ. 1354 (ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜ 1958, 53), ÚÔ¯ÒÚËÛ ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ÚÙËÛË Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ÓÔÌÈÎÒ˜, Ë ÔÔ›· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ· «¡‹ÛÔÈ ∞ÈÁ·›Ô˘» Î·È ÚÔÛ·ÚÙ¿Ù·È ˆ˜ «∫Ù‹ÛË» (Possedimento) Î·È fi¯È ˆ˜ «∞ÔÈΛ·» (Colonia), ÁÈ·Ù› ÛÙË ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ ˘‹Ú¯Â ˘„ËÏfi ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi Â›Â‰Ô ÎÈ Ë ÈÙ·ÏÈ΋ ΢‚¤ÚÓËÛË ‰ÂÓ ‹ıÂÏ ӷ ÙËÓ ÂÍÔÌÔÈÒÛÂÈ Ì ÙË §È‚‡Ë ‹ ÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ∞ÊÚÈ΋. ∂ÈϤÔÓ, Ù· ÓËÛÈ¿, ·ÓÙ› Ó· ˘·¯ıÔ‡Ó ÛÙÔ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ∞ÔÈÎÈÒÓ, ¤Ú·Û·Ó ÛÙËÓ ¿ÌÂÛË ‰ÈηÈÔ‰ÔÛ›· ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÚÔ˚ÛÙ·ÙÔ Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ªÔ˘ÛÔÏ›ÓÈ. ∞˘Ù‹ Ë Ú‡ıÌÈÛË Î·Ù·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙÔÓ Í¯ˆÚÈÛÙfi ÚfiÏÔ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ ÛÙËÓ ¿ÛÎËÛË Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ Â͈ÙÂÚÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜. ™Ùfi¯Ô˜ ϤÔÓ Â›Ó·È Ô ÂÍÈÙ·ÏÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ¢ˆ‰ÂηӋۈÓ. ∞˘Ù‹ ‹Ù·Ó Î·È Ë Âȉ›ˆÍË ÙÔ˘ Mario Lago, ΢‚ÂÚÓ‹ÙË Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ Î·È Âȉ¤ÍÈÔ˘ ‰Èψ̿ÙË. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜ ·˘Ù‹˜, Ô ª. Lago ÛÙfi¯Â˘Û ÛÙÔÓ ·ÔÛ˘ÓÙÔÓÈÛÌfi, ·Ú¯Èο, Î·È ÛÙËÓ ·ÔÓ‡ڈÛË, ·ÎÔÏÔ‡ıˆ˜, ÙˆÓ ‰‡Ô ıÂÛÌÈÎÒÓ ‰ÔÌÒÓ ÛÙ‹ÚÈ͢ ÙÔ˘ ÂıÓÈÎÔ‡ ·Ï˘ÙÚˆÙÈÛÌÔ‡: Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·È‰Â›·˜ Î·È Ù˘ OÚıÔ‰fiÍÔ˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜, Ë ÔÔ›· ÔÈÌ·ÈÓfiÙ·Ó ·fi ÙÔ ÌËÙÚÔÔÏ›ÙË ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Î·È §¤ÚÔ˘, ∞fiÛÙÔÏÔ.

«OÈ ŒÏÏËÓ˜», ‰È·›ÛÙˆÓÂ Ô Lago, «ÚÔÙÈÌÔ‡Û·Ó Ó· ÌË Ê¿ÓÂ, ·Ú¿ Ó· ÛÙÂÚ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÌfiÚʈÛË ·fi ¤Ó· ·È‰› ÙÔ˘˜. ∞Ó·ÏÊ¿‚ËÙÔÈ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó. Δ· fiÏ· ¿Ì˘Ó·˜ ηٿ ÙˆÓ ΔÔ‡ÚÎˆÓ ‹Ù·Ó Ë Â˘Ê˘˝· Î·È Ë ·È‰Â›·. ΔË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ ÙËÓ Â›¯Â Ë ∂ÎÎÏËÛ›·. ∞Ó·fiÛ·ÛÙÔ˜ Ô ‰ÂÛÌfi˜ ∂ÎÎÏËÛ›·˜-Û¯ÔÏ›Ԣ» (ΔÛÈÚ·ÓÏ‹˜ 1998, 150). ∏ πÙ·ÏÈ΋ ¢ÈÔ›ÎËÛË, ÂÔ̤ӈ˜, ¤¯ÔÓÙ·˜ ˆ˜ ÛÎÔfi ÙÔÓ ÂÍÈÙ·ÏÈÛÌfi ÙˆÓ Ó‹ÛˆÓ, ¢ı‡˜ ÂÍ·Ú¯‹˜ ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ ¯ÂÈÚ·ÁˆÁ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÔÚıfi‰ÔÍË ÂÎÎÏËÛ›· Î·È ÙÔ˘˜ ÎÔÈÓÔÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ıÂÛÌÔ‡˜. ŒÙÛÈ, ÊÙ¿ÓÔ˘Ì ÛÙÔ ÎÚ›ÛÈÌÔ ÛËÌ›Ô: «...ÙËÓ 1 π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ 1926, ÛÙËÓ Â›ÛËÌË ÂÊËÌÂÚ›‰· Ù˘ “∫˘‚¤ÚÓËÛ˘” ÙˆÓ Isole Egee, ÛÙÔ Boll.

– 244 –

EK¶AI¢EY™H

Uff. (Ù¯. 1, Û. 1-18) ‰ËÌÔÛȇÙËÎÂ Ô Î·ÓÔÓÈÛÌfi˜ ÙˆÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ ÛÙÔȯÂÈÒ‰Ô˘˜ Î·È Ì¤Û˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘» (ΔÛÈÚ·ÓÏ‹˜ 1998, 144-145). ªÂ ÙÔ ™¯ÔÏÈÎfi ∫·ÓÔÓÈÛÌfi (Ordinamento Scolastico) Ù˘ 1/1/26, Ë πÙ·ÏÈ΋ ¢ÈÔ›ÎËÛË ÙˆÓ Ó‹ÛˆÓ ·ÚÔÎ¿Ï˘Ù· ÎÚ˘ÛÙ¿ÏψÛ ÙË ÛÙÔ¯ÔıÂÛ›· Ù˘, Ô˘ Û˘Ó›ÛÙ·ÙÔ ÛÙÔ ÛÙ·‰È·Îfi ·ÊÂÏÏËÓÈÛÌfi ÙÔ˘˜. ∏ ÂÏÏËÓÔÚıfi‰ÔÍË ÂÎÎÏËÛ›· ·ÔÎÏ›ÛÙËΠ·fi ÙÔÓ ËÁÂÙÈÎfi Ù˘ ÚfiÏÔ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, ¤ÚÁÔ Ô˘, ˘fi ÙËÓ ·ÈÁ›‰· ÙÔ˘ OÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎÔ‡ ¶·ÙÚÈ·Ú¯Â›Ô˘, ‰È·ÎÔÓÔ‡Û Â› ÛÂÈÚ¿ ·ÈÒÓˆÓ, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ÔÚıÔ‰fiÍˆÓ ¢ˆ‰ÂηÓËÛ›ˆÓ Ó· ·ÔÎÔ› ·fi ÙÔÓ ÔÌÊ¿ÏÈÔ ÏÒÚÔ Ù˘. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ÈÙ·ÏÈÎfi ™¯ÔÏÈÎfi ∫·ÓÔÓÈÛÌfi, ÚԂϤÔÓÙ·Ó Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ: 1) Δ· Û¯ÔÏ›· ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ ¤ÚÂ ӷ Ù·ÍÈÓÔÌËıÔ‡Ó Û ÙÚÂȘ ηÙËÁÔڛ˜: ·) ÛÙ· μ·ÛÈÏÈο (scuole regie), ‚) ÛÙ· ∂ȯÔÚËÁÔ‡ÌÂÓ· (scuole sussidiate) Î·È Á) ÛÙ· π‰ÈˆÙÈο-ÎÔÈÓÔÙÈο (scuole private). Δ· Û¯ÔÏ›· ÙˆÓ ‰‡Ô ÚÒÙˆÓ Î·ÙËÁÔÚÈÒÓ fiÊÂÈÏ·Ó Ó· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙÔ ÈÙ·ÏÈÎfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÛÔ˘‰ÒÓ, ÂÓÒ Ù· I‰ÈˆÙÈο ı· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û·Ó, ·Ú¯Èο, ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ¶·È‰Â›·˜, ÛÙÂÚÔ‡ÌÂÓ·, fï˜, Ù˘ ÎÚ·ÙÈ΋˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ÂȯÔÚ‹ÁËÛ˘ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛ˘ ÙÔ˘ Ù›ÙÏÔ˘ ÛÔ˘‰ÒÓ ÙÔ˘˜.

2) ∏ ÈÙ·ÏÈ΋ ÁÏÒÛÛ· ı· ·ÔÙÂÏÔ‡Û ‚·ÛÈÎfi Ì¿ıËÌ· ÛÙ· Û¯ÔÏ›· Î·È Ë ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ ı· ·ÓÂÙ›ıÂÙÔ Û ÈÙ·ÏÔÌ·ı›˜ ŒÏÏËÓ˜ ‰·ÛοÏÔ˘˜.

3) £· ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·Ó πÙ·ÏÔ› ∂ÈıˆÚËÙ¤˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘, ÌÂ Â˘Ú‡Ù·ÙË ‰ÈηÈÔ‰ÔÛ›·.

4) OÈ ∂ÊÔÚ›˜ ™¯ÔÏÒÓ, fiÔ˘ ˘‹Ú¯·Ó, ı· ηٷÚÁÔ‡ÓÙ·Ó Î·È Ì·˙› ÙÔ˘˜ ı· Û˘ÚÚÈÎÓˆÓfiÙ·Ó Ô Î˘Ú›·Ú¯Ô˜ ÚfiÏÔ˜ Ù˘ ΔÔÈ΋˜ ∞˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ ÛÙË Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙ ÎÔÈÓÔÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË.

5) OÈ ‰ÈÔÚÈÛÌÔ› ÙˆÓ ‰·ÛÎ¿ÏˆÓ ı· Á›ÓÔÓÙ·Ó ÌÂÓ ·fi ÙËÓ ÙÔÈ΋ ·˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛË, ·ÏÏ¿, ÁÈ· Ó· Â›Ó·È ¤Á΢ÚÔÈ, ı· ¤ÚÂ ӷ ˘Ô‚¿ÏÏÔÓÙ·È ÚÔ˜ ¤ÁÎÚÈÛË ÛÙË ¢ÈÔ›ÎËÛË Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘.

6) π‰Ú‡ıËΠ¢È‰·ÛηÏÂ›Ô (Instituto Magistrale), ÛÙË ƒfi‰Ô, ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ·Ó·Ï¿Ì‚·Ó ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ‰·ÛοψÓ.

7) ∫·ıÈÂÚÒıËÎÂ Ô ıÂÛÌfi˜ ÙˆÓ ÎÚ·ÙÈÎÒÓ ÂÍÂÙ¿ÛˆÓ. ª¤Ûˆ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ·ÏÏ·ÁÒÓ Ô˘ ı· Â¤ÊÂÚÂ Ô ™¯ÔÏÈÎfi˜ ∫·ÓÔÓÈÛÌfi˜, Ô Â˘Ê˘‹˜ ‰Èψ̿Ù˘ ª. Lago ›ÛÙ¢ ˆ˜ Ë ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘

– 245 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

·Ô‰˘Ó¿ÌˆÛ˘ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘ ı· Û˘ÓÙÂÏÔ‡ÓÙ·Ó Ì ·ÚˆÁfi, ‚¤‚·È·, Î·È ÙÔ ¯ÚfiÓÔ. ∏ ˘Ô‰Ô¯‹ Ô˘ ÂÂÊ‡Ï·Í·Ó ÔÈ ¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔÈ ÛÙËÓ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ÂÌÓ‡Ûˆ˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË, ÙËÓ ÔÔ›· Â¤ÊÂÚÂ Ô ™¯ÔÏÈÎfi˜ ∫·ÓÔÓÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ 1926, ‹Ù·Ó ÁÂÓÈο ı˘ÂÏÏ҉˘, Ì ΢ÚÈfiÙÂÚÔ, fï˜, ÂÎÊÚ·ÛÙ‹ Ù˘, ÙÔ Ï·fi Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. OÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ Â¤‰ÂÈÍ·Ó ÙËÓ ϤÔÓ ÛıÂÓ·Ú‹ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË, ˘ÔÓÔ̇ÔÓÙ·˜ Î·È Î·Ù·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·˜ Ì ÙË ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘˜ ÙËÓ «‡Ô˘ÏË» ÔÏÈÙÈ΋ ·ÊÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ Ô˘ ›¯Â ˘ÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ Ë πÙ·ÏÈ΋ ¢ÈÔ›ÎËÛË. TÔ ÙÔ›Ô ·ÓÙ›ÛÙ·Û˘ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ηٿ ÙÔ˘ ıÂÛÈÛı¤ÓÙÔ˜ ™¯ÔÏÈÎÔ‡ ∫·ÓÔÓÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ª. Lago ‹Ù·Ó ‹‰Ë ıÂÌÂÏȈ̤ÓÔ, ·ÊÂÓfi˜ ÛÙËÓ ËÁÂÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ‰ËÌfiÛÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ηÈ, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘, ÛÙËÓ ·Ú¯fiÌÂÓË –·fi ÙÔ ¿ÚıÚÔ 2 ÙÔ˘ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı¤ÓÙÔ˜ ∫·ÓÔÓÈÛÌÔ‡ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜– ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ· ÚÔ˜ ÙÔ Ï·fi Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Ó· Û˘Ó·ÔÊ·Û›˙ÂÈ ÁÈ· ÎÚ›ÛÈÌ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ∏ ¢ËÌ·Ú¯›· ÙˆÓ ª. ∫·Ï·‚ÚÔ‡ Î·È °. ª·˘ÚÈοÎË Û˘Ó‹Ïı ÛÙȘ 17/2/1926 ηÈ, ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙËÓ ∂ÊÔÚ›· ™¯ÔÏÒÓ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ··ÚÙÈ˙fiÌÂÓË ·fi ÙÔ˘˜ OÏ˘Ì›ÙË £., ∫ˆÏ¤ÙÙË £. Î·È ∞Ï·¯Ô‡˙Ô ª., ‰ËÏÒÓÂÈ ˆ˜: ·) «Ë ∂ÊÔÚÔ‰ËÌ·Ú¯›· ·‰˘Ó·Ù› Ó· ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÙËÓ Â˘ı‡ÓËÓ ÙfiÛÔÓ Ù˘ ·Ô‰Ô¯‹˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘ ∫·ÓÔÓÈÛÌÔ‡, fiÛÔÓ Î·È Ù˘ ·fiÚÚÈ„‹˜ ÙÔ˘», ‚) «ÌfiÓÔ˜ ·ÚÌfi‰ÈÔ˜ Ó· ·ÔÊ·Óı› Â›Ó·È Ô Î·Ï˘ÌÓÈ·Îfi˜ Ï·fi˜» ̤ۈ ¿ÌÂÛ˘ ÁÂÓÈ΋˜ Û˘Ó¤Ï¢Û˘, Á) «Ú¤ÂÈ Ó· ‰ÔıÔ‡Ó ·ÓÙ›ÁÚ·Ê· ÙÔ˘ ηÓÔÓÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ Ï·fi» ‰) «·Ó, ÚÈÓ ÏËÊıÔ‡Ó ·ÔÊ¿ÛÂȘ, ηٷÊı¿ÛÂÈ Ô πÙ·Ïfi˜ ∂ÈıˆÚËÙ‹˜ ™¯ÔÏÒÓ, Ó· ÌËÓ ¤ÏıÂÈ Î·Ó¤Ó· ÚfiÛˆÔ ‹ fiÚÁ·ÓÔ Û Â·Ê‹ Ì·˙› ÙÔ˘» (ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜ 1995, 179180). ∏ ·Ú·¿Óˆ ·fiÊ·ÛË Ù˘ ∂ÊÔÚÔ‰ËÌ·Ú¯›·˜ ÚÔ¤‚ÏÂ ÙË Û‡ÁÎÏËÛË Ï·˚΋˜ Û˘Ó¤Ï¢Û˘, Ë ÔÔ›· Î·È Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠÛÙȘ 17/3/1926. ™’ ·˘Ù‹Ó ÙË Û˘Ó¤Ï¢ÛË ·ÔÚÚ›ÊıËÎÂ Ô ™¯ÔÏÈÎfi˜ ∫·ÓÔÓÈÛÌfi˜, ηıÒ˜ ÎÚ›ıËΠfiÙÈ ¤ıÈÁ ‚¿Ó·˘Û· ÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ÚÔÓÔÌÈ·Îfi ηıÂÛÙÒ˜. OÚ›ÛÙËΠÂÈÙÚÔ‹, Ë ÔÔ›· Ù·Í›‰Â„ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÁÈ· Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ΢‚¤ÚÓËÛ˘. øÛÙfiÛÔ, ÂÈÛ¤Ú·Í ·ÚÓËÙÈ΋ ·¿ÓÙËÛË. ∏ Ï·˚΋ Û˘Ó¤Ï¢ÛË, ıÔÚ˘‚Ë̤ÓË ·fi ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÛÙ¿ÛË, ·ÔÛÙ¤ÏÏÂÈ ÙÔ˘˜ ∫·Ï·‚Úfi Î·È Δ·˘Ï¿ÚÈÔ ÛÙË ƒfi‰Ô, ÁÈ· Ó· ÎÔÈÓÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙË Ï·˚΋ ‚Ô‡ÏËÛË. ∏ ÈÙ·ÏÈ΋ ·Ú¯‹ ·ÚÓÂ›Ù·È Î¿ı ‰È·-

– 246 –

EK¶AI¢EY™H

Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË Î·È ÔÈ ÚÔÛ¿ıÂȘ ÙˆÓ ·ÓÙÈÚÔÛÒˆÓ ·Ô‚·›ÓÔ˘Ó Ì¿Ù·È˜. ΔfiÙÂ, ÔÈ Î·ıËÁËÙ¤˜ Ù˘ ª¤Û˘ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Û˘ÓÙ¿ÛÛÔ˘Ó ·ÙÚȈÙÈÎfi ΛÌÂÓÔ, ·ÚÓÔ‡ÌÂÓÔÈ Ó· Û˘ÌÌÔÚʈıÔ‡Ó Ì fiÛ· ˘·ÁÔÚ‡ÂÈ Ô ™¯ÔÏÈÎfi˜ ∫·ÓÔÓÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ΢‚ÂÚÓ‹ÙË, ÂÓÒ Ë ÎÔÈÓ‹ Û˘Ó‰ڛ·ÛË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Î·È Â˘Ú›·˜ Ï·˚΋˜ ·ÓÙÈÚÔÛˆ›·˜ ·Ô‰¤¯ÂÙ·È ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ÌfiÓÔ ÛÙ· °˘ÌÓ¿ÛÈ· ∞ÚÚ¤ÓˆÓ Î·È £ËϤˆÓ Î·È fi¯È ÛÙ· ¢ËÌÔÙÈο4. ªfiÓÔ ÌÈ· ∂ÈÙÚÔ‹ Ô˘ ı· ÚԤ΢Ù ·fi ÙËÓ Î·ıÔÏÈ΋ „‹ÊÔ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ı· ›¯Â ÙË ‰ÈηÈÔ‰ÔÛ›· Ó· Ú˘ıÌ›˙ÂÈ Ù· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο Ú¿ÁÌ·Ù·. ∏ πÙ·ÏÈ΋ ¢ÈÔ›ÎËÛË ‰ÂÓ ·Ô‰¤¯ıËΠÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ, ·ÊÔ‡ ¿ÍÔÓ·˜ Ù˘ Ó¤·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ Ù˘ ‹Ù·Ó Ë ¿ÌÂÛË ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ÛÙ· Û¯ÔÏ›· Î·È Ë ·ÂÌÏÔ΋ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ·fi ÙË ‰ÈÔ›ÎËÛË ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ È‰Ú˘Ì¿ÙˆÓ.

OÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ·ÓÙÂÏ‹ÊıËÛ·Ó ˆ˜ Ë ·Ô‰Ô¯‹ ÙˆÓ ÚÔÙ¿ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ΢‚ÂÚÓ‹ÙË ¤ÏËÙÙ ·ÓÂ·ÓfiÚıˆÙ· Ù· ÎÂÎÙË̤ӷ ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Ù˘ ·˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛ‹˜ ÙÔ˘˜, ·ÊÔ‡ ·˘Ù‹ ·ÔÁ˘ÌÓˆÓfiÙ·Ó ·fi ÙË Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈ΋ ‰ÈηÈÔ‰ÔÛ›· Ù˘ ÛÙË ‰È‡ı˘ÓÛË, ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ‚·ıÌ›‰ˆÓ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ªÂ ·È¯Ì‹ ÙÔ˘ ‰fiÚ·ÙÔ˜ ÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ˙‹ÙËÌ·, ·Ó·Î›ÓËÛ·Ó Û˘ÓÔÏÈο ÙÔ ı¤Ì· ÙˆÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ Î·È Ì ÂÈÛÙÔÏ‹ ÚÔ˜ ÙÔ ª. Lago (13/7/1926) ۯ‰fiÓ ··›ÙËÛ·Ó «...ÙËÓ Â›ÛËÌÔÓ Î·È ·ÌÂÙ¿ÎÏËÙÔÓ Ú¿ÍÈÓ Ù˘ μ·ÛÈÏÈ΋˜ πÙ·ÏÈ΋˜ ∫˘‚ÂÚÓ‹Ûˆ˜ ‰È· Ù˘ ÔÔ›·˜ Ù· ÚÔÓfiÌÈ· ËÌÒÓ ¿·Í Î·È ‰È· ·ÓÙfi˜ ı¤ÏÔ˘ÛÈ Î·ÙÔ¯˘Úˆı‹» Î·È «Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· ı¤ÏÔ˘ÛÈ Ú˘ıÌÈÛı‹ ηٿ ÙÔÈÔ‡ÙÔÓ ÙÚfiÔÓ, ÒÛÙ ӷ ·‡ÛË ÂȘ ÙÔ ÂÍ‹˜ Ë ‰ÈÔ›ÎËÛȘ ËÌÒÓ Â› ÙË ‚¿ÛÂÈ ‰È·Ù·ÁÌ¿ÙˆÓ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎÒÓ Î·Ù·ÚÙÈ˙ÔÌ¤ÓˆÓ ÌÔÓÔÌÂÚÒ˜ ¿Ó¢ Ù˘ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ËÌÒÓ» (ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜ 1995, 182). ∏ ‰È·ÙÚ¿ÓˆÛË Ù˘ Ï·˚΋˜ ‚Ô‡ÏËÛ˘ Ó· Û˘Ó·ÔÊ·Û›˙ÂÈ Û ı¤Ì·Ù· ˙ˆÙÈÎÔ‡ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜, ÎÏËÚÔ‰fiÙËÌ· ¤ÓÙ ·ÈÒÓˆÓ ·˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛ˘, ÂÍÂÚ¤ıÈÛ ÙÔ ª.

Lago, Ô ÔÔ›Ô˜ ‰È¤Ù·Í ÙÔ ‰ÈÔÈÎËÙ‹ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, Perrata, Ó· ··ÈÙ‹ÛÂÈ

4. ∫·ı›ÛÙ·Ù·È Î·Ù·ÓÔËÙfi ˆ˜ ÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ› Ù·ÁÔ› Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ‰È›‰·Ó ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ ·ÊÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ Ì ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ù˘ πÙ·ÏÈ΋˜ ÛÙ· ¢ËÌÔÙÈο Û¯ÔÏ›· , ηıÒ˜ ÛÙȘ ‡Ï·ÛÙ˜ ·˘Ù¤˜ ËÏÈ˘ Ë ÈÙ·ÏÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ ı· ›¯Â Û·ÊÒ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ Èı·ÓfiÙËÙ˜ ÂÈÙ˘¯›·˜.

– 247 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ì ÚËÌ·ÙÈ΋ ‰È·ÎÔ›ÓˆÛË ÙËÓ ¿ÌÂÛË ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ù˘ πÙ·ÏÈ΋˜ ÛÙ· Û¯ÔÏ›· Î·È ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ ‰·ÛÎ¿ÏˆÓ ÛÙË ƒfi‰Ô - fiˆ˜ ¤Î·Ó·Ó Ù· ¿ÏÏ· ÓËÛÈ¿- ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÌ¿ıËÛË Ù˘ πÙ·ÏÈ΋˜, ‰‹ıÂÓ ÂÓ ·Ó·ÌÔÓ‹ Ù˘ ÓÔÌÈ΋˜ ηÙÔ¯‡ÚˆÛ˘ ÙˆÓ ·Ï·ÈÒÓ ÚÔÓÔÌ›ˆÓ ·fi ÙÔÓ πÙ·Ïfi ‚·ÛÈϤ·. ŒÙÛÈ, Ô ª. Lago ΤډÈ˙ ¯ÚfiÓÔ, ÁÈ·Ù› Ï›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ·, ̤ۈ ÙÔ˘ Perrata, ‰ÈÂÌ‹Ó˘Â ˆ˜ «‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Á›ÓÂÈ ‰ÂÎÙ‹ Ë Î·Ù·¿ÙËÛȘ ÙÔ˘ ∫˘‚ÂÚÓËÙÈÎÔ‡ ™¯ÔÏÈÎÔ‡ ∫·ÓÔÓÈÛÌÔ‡» (ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜ 1995, 183). ΔËÓ 21/8/1926 Ô Perrata ·Ú·ÔÓÂ›Ù·È ÚÔ˜ ÙË ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›· ˆ˜ ÌfiÓÔ Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ‰Â ı¤ÏÂÈ Ó· Û˘ÌÌÔÚʈı› ηÈ, Ï›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ·, ÛÙȘ 29/9/1926, ÛÂ Û˘Ó‰ڛ·ÛË Ù˘ ∂ÊÔÚÔ‰ËÌ·Ú¯›·˜, ÚÔÂȉÔÔÈ› ˆ˜, ·Ó Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ‰ÂÓ ÂÊ·ÚÌfiÛÂÈ ÙÔ ÓfiÌÔ, ı· ÎÏ›ÛÔ˘Ó fiϘ ÔÈ Û¯ÔϤ˜5. ∏ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ‹Ù·Ó ¿ÌÂÛË Ì ÙÔ Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ πÙ·ÏÈ΋ °ÂÓÈ΋ ¢ÈÔ›ÎËÛË ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ÙÔ ÚÔ¸¿Ú¯ÔÓ ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Î·È ÛÙÔ ¢È¢ı˘ÓÙ‹ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ (Ì ÙÔ Ú·ÎÙÈÎfi Ù˘ 7/10/1926), Ô ÔÔ›Ô˜ ˙‹ÙËÛ οı ¤ÁÁÚ·ÊÔ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Ó· ÂÚÓ¿ ·fi ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯fi ÙÔ˘. ∂ÈÚfiÛıÂÙ·, η٤ÛÙËÛ·Ó Û·Ê¤˜ fiÙÈ «Ë ÚÔÊÔÚÈ΋ ˘ÌÒÓ ‰È·Ù·Á‹ ı›ÁÔ˘Û· Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Ù˘ ¢ËÌ·Ú¯›·˜ ¢ڛÛÎÂÙ·È ÂȘ Ï‹ÚËÓ ·ÓÙ›ıÂÛÈÓ ÚÔ˜ Ù·˜ Â·ÓÂÈÏËÌ̤ӷ˜ ÂÈÛËÌfiٷٷ˜ ‰ËÏÒÛÂȘ Ù˘ ÎÂÓÙÚÈ΋˜ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ∫˘‚ÂÚÓ‹Ûˆ˜, Û˘ÌÊÒÓˆ˜ ÚÔ˜ Ù·˜ ÔÔ›·˜ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÂÓ ÂÓÂÚÁ›· ÙÔ Â› ΔÔ˘ÚΛ·˜ ηıÂÛÙÒ˜...» (ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜ 1995, 183). ∏ πÙ·ÏÈ΋ ¢ÈÔ›ÎËÛË, ‚ϤÔÓÙ·˜ fiÙÈ Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋ ÛÙËÓ ∫Ù‹ÛË ˘ÔÓÔ̇ÂÙ·È, ÂÍ·ÈÙ›·˜ Ù˘ ·ÓÙ›‰Ú·Û˘ ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ, ˘ÈÔıÂÙ›, ϤÔÓ, ηٷÛÙ·ÏÙÈΤ˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÁÈ· ÙÔÓ ·Ú·‰ÂÈÁÌ·ÙÈÛÌfi ÙˆÓ ˘ÔÏÔ›ˆÓ Ó‹ÛˆÓ. ΔÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ‹Ù·Ó Ó· ÛËÌÂȈıÔ‡Ó Ì·˙ÈΤ˜ Û˘ÏÏ‹„ÂȘ Î·È Ó· ÂÍÔÚÈÛÙÔ‡Ó ·ÚÎÂÙÔ› ·fi ÙÔ˘˜ ¿Ú¯ÔÓÙ˜ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘. ∞ÓÙÏÒÓÙ·˜ ·fi ÙÔ ÚÔÊÔÚÈÎfi Ì·˜ ·Ú¯Â›Ô, ·Ú·ÙËÚԇ̠fiÙÈ, Û ·ÙÔÌÈÎfi, ϤÔÓ, Â›Â‰Ô Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÂÈÎÓ‡Ô˘Ó Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ·›ıÂÈ· ÚÔ˜ ÙȘ ÈÙ·ÏÈΤ˜ ·Ú¯¤˜, ·ÚÓÔ‡ÌÂÓÔÈ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó Ù· Û¯ÔÏÈο Ì·ı‹-

5. «...··ÁÔÚ‡ÂÙ·È ·fi ÙÔ‡‰Â Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÔÈ·Û‰‹ÔÙ ™¯ÔÏ‹˜, ÂȘ ÙËÓ ÔÔ›·Ó ‰ÂÓ ı¤ÏÂÈ ÂÈÛ·¯ı‹ Ë ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ˘, ¤ÛÙˆ Î·È ÛÙÔȯÂÈ҉˘». μÏ. ∞Ú¯Â›Ô ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, μÈ‚Ï›Ô ¶Ú¿ÍÂˆÓ ∂ÊÔÚÔ‰ËÌ·Ú¯›·˜ ¤ÙÔ˘˜ 1926, ·ÚÈıÌfi˜ Ú¿Í˘ 55, 29 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 1926.

– 248 –

EK¶AI¢EY™H

Ì·Ù·, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÙÔ˘˜ ηÙ‚¿˙Ô˘Ó ·fi ‰¤ÓÙÚ· ‹ Ó· ÙÔ˘˜ ÂÍ¢ڛÛÎÔ˘Ó Û Û‹Ï·È·, fiÔ˘ ηٷʇÁÔ˘Ó, ÚÈÓ ÙÔ˘˜ ÚÔÛ¿ÁÔ˘Ó ‚È·›ˆ˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË. ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ‰¿ÛηÏÔÈ ÙˆÓ πÙ·ÏÈÎÒÓ Û˘¯Ó¿ “˘ÔÓÔ̇ԢӔ ÙÔ Ì¿ıËÌ·, ¿ÏÏÔÙ ‰È·ÎˆÌˆ‰ÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÈÙ·ÏÈ΋ ÁÏÒÛÛ·, Î·È ¿ÏÏÔÙ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·˜ ¢ηÈÚ›· Ó· ÚÔ‚¿ÏÔ˘Ó ÂıÓÈο ÌËӇ̷ٷ. Δ· ·È‰È¿ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Á›ÓÂÙ·È Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ÂÁÁÚ·ÊÔ‡Ó ÛÙÔ˘˜ Balila (Ê·ÛÈÛÙÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÓÂÔÏ·›·˜), ·ÏÏ¿ Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÂÁÁÚ·ÊÒÓ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ˜ Î·È ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·È ¿ÓÙ· Ì ¯ıÚfiÙËÙ· ·fi ÙÔ˘˜ ∫·Ï˘ÌÓ›Ô˘˜. ∏ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ Ì ηÙãÔ›ÎÔÓ Ì·ı‹Ì·Ù· ∂ÏÏËÓÈ΋˜, Ù· ÔÔ›· Û‡ÓÙÔÌ· ··ÁÔÚ‡ÔÓÙ·È Î·È ÔÈ ‰È‰¿ÛηÏÔÈ ‰ÈÒÎÔÓÙ·È. ∏ ‰Â ∂ÎÎÏËÛ›· ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ Ù˘, ̤۷ ·fi ÙÔ ıÂÛÌfi ÙˆÓ Î·Ù˯ËÙÈÎÒÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ, ÚÔÛ·ı› Ó· ÛÙËÚ›ÍÂÈ, ηٿ ÙÔ ‰˘Ó·Ùfi, ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ·È‰Â›·, ˘ÔηıÈÛÙÒÓÙ·˜, Û οÔÈÔ ‚·ıÌfi, ÙÔ ¿Ï·È ÔÙ¤ ÂÏÏËÓÈÎfi Û¯ÔÏ›Ô. OÈ ÚÔÛ¿ıÂȘ ·˘Ù¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·È‰Â›·˜ ÛÙ· ·È‰È¿ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ·fi ÙË ÌÈ· ÙËÓ ·Á¿Ë ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ÁÈ· Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÙËÓ Â›ÌÔÓË ¿ÚÓËÛ‹ ÙÔ˘˜ Ó· Û˘Ì‚È‚·ÛÙÔ‡Ó Ì ٷ Û¯¤‰È· ·ÊÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ Ô˘ ·ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·Ó ÔÈ πÙ·ÏÔ›, ̤ۈ ÙˆÓ ·ÏÏ·ÁÒÓ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË. ™ËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ Û’ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÂÈ Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·, Á‡Úˆ ·fi ÙË «‰È¿ÛˆÛË» Ù˘ ÔÔ›·˜ ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È ÔÈ ÚÔÛ¿ıÂȘ.

ΔÔ K˘‚ÂÚÓËÙÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ· ÙÔ˘ 1936 ™ÎÏ‹Ú˘ÓÛË Ù˘ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ AÊÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡

H

ηٿÛÙ·ÛË ı· ÌÂÙ·‚ÏËı› Â› Ù· ¯Â›Úˆ ÙÔ 1936, ÔfiÙÂ Î·È ÂÈÛΤÙÂÙ·È Ù· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ· Ô Cesare Maria de Vecchi di Val Cismon, ˆ˜ ÀÔ˘ÚÁfi˜ Ù˘ ¶·È‰Â›·˜ Î·È Ì¤ÏÔ˜ Ù˘ ΔÂÙÚ·Ó‰Ú›·˜ ÙÔ˘ Ê·ÛÈÛÌÔ‡, Ë ÔÔ›· ÚˆÙÔÛÙ¿ÙËÛ Ì ÙËÓ ÂÚ›ÊËÌË «¶ÔÚ›· Ù˘ ƒÒÌ˘» ÛÙËÓ ¿ÓÔ‰Ô ÙÔ˘ ªÔ˘ÛÔÏ›ÓÈ ÛÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ 1922. O Lago ÙÔ˘ ÂÂʇϷÍ ÌÂÁ¿ÏË ˘Ô‰Ô¯‹, ˆÛÙfiÛÔ o de Vecchi ‰ÂÓ ¤ÌÂÈÓ ÈηÓÔÔÈË̤ÓÔ˜ Î·È ¤Î·Ó ‰ÚÈ̇ٷÙ˜ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ ÛÙÔ Lago, ÂÂȉ‹ Ô Ï·fi˜ ÌÈÏÔ‡Û ·ÎfiÌË ÂÏÏËÓÈο, ÌÂÙ¿ ·fi ÙfiÛ· ¯ÚfiÓÈ· ÈÙ·ÏÈ΋˜ ηÙÔ¯‹˜. O de Vecchi

– 249 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Á‡ÚÈÛ ÛÙËÓ πÙ·Ï›· Î·È Û ϛÁÔ Â¤ÛÙÚ„ ÛÙ· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ·, ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ °ÂÓÈÎfi˜ ¢ÈÔÈÎËÙ‹˜ Ì μ·ÛÈÏÈÎfi ¢È¿Ù·ÁÌ· ÛÙȘ 22 ¡ÔÂÌ‚Ú›Ô˘ 1936. O ·ıËÓ·˚Îfi˜ Ù‡Ô˜ ·Ó·Ê¤ÚıËΠ̠ÎÔϷ΢ÙÈο Û¯fiÏÈ· ÛÙÔ ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘ de Vecchi, ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ¿˜ ÙÔÓ ÌÂÁ¿ÏÔ ÔÏÈÙÈÎfi Î·È ÊÈϤÏÏËÓ· (¶··¯ÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘ 1994, 568). ∂ÓÙÔ‡ÙÔȘ, Û‡ÓÙÔÌ· Ô Ó¤Ô˜ ‰ÈÔÈÎËÙ‹˜ ı· ‰Â›ÍÂÈ ÙÔ ·ÏËıÈÓfi ÙÔ˘ ÚfiÛˆÔ. ∏ ÈÙ·ÏÈ΋ ‰ÈÔ›ÎËÛË, ¤¯ÔÓÙ·˜ ·ÔÙ‡¯ÂÈ ÛÙÔ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi ˙‹ÙËÌ·6, ¤ÛÙÚ„ ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ Ù˘, ÁÈ· ¿ÏÏË ÌÈ· ÊÔÚ¿, ÛÙËÓ ·È‰Â›·, ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ Ù˘ Ó· Ï‹ÍÂÈ ÙÔ ÂıÓÈÎfi ÊÚfiÓËÌ· ÙˆÓ ¢ˆ‰ÂηÓËÛ›ˆÓ. O Û¯ÔÏÈÎfi˜ ηÓÔÓÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ 1926 ‰Â ıˆڋıËΠÂ·Ú΋˜ ÁÈ· ÙË ‰È¿‰ÔÛË Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ·fi ÙÔ de Vecchi. ŒÙÛÈ, Ì ÙÔ Î˘‚ÂÚÓËÙÈÎfi ‰È¿Ù·ÁÌ· ˘’ ·Ú. 149 Ù˘ 21 / 7 / 1937: ñ ∂È‚¿ÏÏÂÙ·È Ë ¯ˆÚ›˜ ÂÍ·ÈÚ¤ÛÂȘ ÂÍÔÌÔ›ˆÛË ÙˆÓ ÎÔÈÓÔÙÈÎÒÓ (ÂÏÏËÓÈÎÒÓ) Û¯ÔÏ›ˆÓ Ì ٷ ÈÙ·ÏÈο. ñ ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ· (lingua locale) Á›ÓÂÙ·È Ì¿ıËÌ· ÚÔ·ÈÚÂÙÈÎfi Î·È ‰È‰¿ÛÎÂÙ·È ÙÚ›· ËÌ›ˆÚ· ÙËÓ Â‚‰ÔÌ¿‰· ¯ˆÚ›˜ ‚È‚Ï›· ˆ˜ ÙËÓ ÙÚ›ÙË Ù¿ÍË ÙÔ˘ ÂÓÙ·ÂÙÔ‡˜ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ Û¯ÔÏ›Ԣ. ªÂÙ¿ ¤ÚÂ ӷ ͯ·ÛÙ›. ª¿ÏÈÛÙ·, Ô ‚·ıÌfi˜ Â›‰ÔÛ˘ ÛÙ· ∂ÏÏËÓÈο ‰Â ÏÔÁ·ÚÈ¿˙ÂÙ·È Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÍ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ. ñ O ΢‚ÂÚÓ‹Ù˘, ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ¤ÙÔ˘˜, ÂÈηÏÔ‡ÌÂÓÔ˜ ÂÈı·Ú¯ÈÎÔ‡˜, ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡˜ ‹ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜ ¤¯ÂÈ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ‰È·Ù¿ÍÂÈ ÙÔ ÎÏ›ÛÈÌÔ ÙˆÓ ÏÂÁfiÌÂÓˆÓ «È‰ÈˆÙÈÎÒÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ». ñ ∂ÈÛ¿ÁÂÙ·È ¤Ó· ηÈÓÔ‡ÚÁÈÔ Ì¿ıËÌ·, Ë Ê·ÛÈÛÙÈ΋ ·ÁˆÁ‹ (cultura fascista) ·fi ÙËÓ ÚÒÙË ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡, ‰‡Ô ÒÚ˜ ÙËÓ Â‚‰ÔÌ¿‰·, ÁÈ· Ó· Â͢ËÚÂÙ‹ÛÂÈ Ù· Û¯¤‰È· Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ÚÔ·Á¿Ó‰·˜. ñ OÈ ‰¿ÛηÏÔÈ ˘Ô¯ÚÂÒÓÔÓÙ·È Ó· ÌÈÏÔ‡Ó Î·È Ó· ‰È‰¿ÛÎÔ˘Ó ÛÙ· πÙ·ÏÈο, ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ·ÔχÔÓÙ·Ó. ñ Δ· Á˘ÌÓ¿ÛÈ· ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ ∫ˆ, ™‡Ì˘ Î·È ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ı· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Û·Ó ˆ˜ ηÙÒÙÂÚ· ÈÙ·ÏÈο.

6. μÏ. ∫. ΔÛ·Ï·¯Ô‡Ú˘, ΔÔ ∞˘ÙÔΤʷÏÔ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘.

– 250 –

EK¶AI¢EY™H

™ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ «¡ÈÎËÊfiÚÂÈÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ» ÌÂÙ·ÙÚ¤ÂÙ·È Û «Gimnasio Ovidio» Î·È Ù· ‰ËÌÔÙÈο Û¯ÔÏ›· Û «Scuole Elementari». ΔÔ ¶·ÚıÂÓ·ÁˆÁÂ›Ô Â›¯Â ÙËÓ ÂÈÁÚ·Ê‹ «Principessa Maria Pia». OÈ ŒÏÏËÓ˜ ‰¿ÛηÏÔÈ Ô˘ ‰Â ‰¤¯ÔÓÙ·Ó Ó· ‰È‰¿ÍÔ˘Ó Ù· πÙ·ÏÈο ·ÔχÔÓÙ·Ó Î·È ‹ Ê˘Ï·Î›˙ÔÓÙ·Ó ‹ ¤Ê¢Á·Ó ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜. ∏ ¤ÍÔ‰Ô˜ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ·ÏÏ¿ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ı· ‹Ù·Ó Ì·˙È΋, ·Ó ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â ÙÔ ∂ÏÏËÓÈÎfi ¶ÚÔÍÂÓ›Ô, ÙÔ ÔÔ›Ô ÚÔÛ·ıÔ‡Û Ì οı ÙÚfiÔ Ó· ·ÔÙÚ¤„ÂÈ ÙË Ê˘Á‹ ÙÔ˘˜, ¤¯ÔÓÙ·˜ ÂÓÙÔϤ˜ Ó· ÌËÓ ˘ÔÁÚ¿ÊÂÈ ‰È·‚·Ù‹ÚÈ· ÁÈ· ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ªÔÏÔÓfiÙÈ Ê˘Ï·ÛÛfiÙ·Ó ÛÙÂÓ¿ ·fi ÙÔ˘˜ πÙ·ÏÔ‡˜ Î·È Ë ÚfiÛ‚·ÛË Û ·˘Ùfi ‹Ù·Ó ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ‰˘Û¯ÂÚ‹˜, ÙÔ ¶ÚÔÍÂÓÂ›Ô ‰ÂÓ ¤·„ ÛÙÈÁÌ‹ Ó· Û˘Ó‰Ú¿ÌÂÈ, Ì fiÔÈÔ Ì¤ÛÔ ‰È¤ıÂÙÂ, ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘˜ Ó· ÌËÓ ˘Ô·„Ô˘Ó ÛÙ· Û¯¤‰È· ÙÔ˘ ηٷÎÙËÙ‹. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈ΋ Â›Ó·È Ë Ì·ÚÙ˘Ú›· Ù˘ ∫·Ï˘ÌÓÈ¿˜ ‰·ÛοϷ˜ ∫·ÏÏÈfi˘ ª·ÓÈ¿, ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÙÚÔ‹ ÙÔ˘ ÚÔͤÓÔ˘ ¢ËÌËÙÚ›Ô˘ ¶¿·, Ô ÔÔ›Ô˜ Ù˘ ›¯Â ÂÈ: «ŸÙ·Ó ¯¿ÓÔ˘Ì ٷ ˘ÁÈ‹ ÛÙÔȯ›· ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË, ÙÈ ı· Á›ÓÂÈ; ∫Ú·ÙËı›Ù fiÛÔ ÌÔÚ›ÙÂ, ÌËÓ ·Ê‹ÓÂÙ ÙȘ ı¤ÛÂȘ Û·˜ Ó· ÙȘ ·›ÚÓÔ˘Ó πÙ·ÏÔ› ‰¿ÛηÏÔÈ. ∏ ˙ËÌÈ¿ Â›Ó·È ‰ÈÎÈ¿ Ì·˜, ÌËÓ ÙÔ˘˜ ·Ê‹ÓÂÙ ٷ ·È‰È¿ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘˜. Œ¯Ô˘Ì ¢ı‡ÓË»7. ¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ, ÔÏÏÔ› ‰¿ÛηÏÔÈ ·Ú¤ÌÂÈÓ·Ó ÛÙ· ÓËÛÈ¿, ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ì οı ÙÚfiÔ Ó· ‰È·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·. O Úfi‰ÚÔ˜ Ù˘ ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋˜ ∂ÈÙÚÔ‹˜ ªÈ¯¿Ï˘ μÔÏÔÓ¿Î˘, Û ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔ ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ¶·È‰Â›·˜ ÛÙȘ 22/10/1945, ·Ó·Ê¤ÚÂÈ: «...¢ı·ÚÛ›˜ ‰È‰¿ÛηÏÔÈ, ‚ÔËıÔ‡ÓÙ˜ ¢ÙfiÏÌÔ˘˜ ˆÛ·‡Ùˆ˜ ÊÈÏÔ¿ÙÚȉ·˜ ÁÔÓ›˜, ÎÚ˘Ê¿ Î·È Î·Ù¿ Ó˘ÎÙÂÚÈÓ¿˜ ÒÚ·˜, ‰›‰·ÛÎÔÓ ÙËÓ ÂıÓÈÎ‹Ó ËÌÒÓ ÁÏÒÛÛ·Ó ÂȘ ÙÔ˘˜ ÂÏÏËÓfi·È‰·˜ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ Î·È ·Ó‹ÙÔÓ ¿Û‚ÂÛÙÔÓ ÂȘ Ù·˜ ηډ›·˜ ·˘ÙÒÓ ÙËÓ ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÙÚ›‰· Î·È ÙËÓ ÔÚıÔ‰ÔÍ›· ·Á¿ËÓ, ı¤ÙÔÓÙ˜ Ô‡Ùˆ˜ ÂȘ Ï‹ÚË ÂÓ¤ÚÁÂÈ·Ó ·Ó¿ Ù·˜ Ì·ÚÙ˘ÚÈο˜ Ó‹ÛÔ˘˜ ÙÔ ÎÚ˘Êfi ÛÎÔÏÂÈfi» (ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ 1996, 181).

7. ΔÔ ˙‹ÙËÌ· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Â͈ÙÂÚÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ πÙ·Ï›· Î·È Ù· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ· ηıÒ˜ Î·È Ù˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋˜ ÛÙ¿Û˘ ÙˆÓ ¶ÚÔÍ¤ÓˆÓ ÛÙË ƒfi‰Ô ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÙˆÓ πÙ·ÏÒÓ ÛÙ· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ· Â›Ó·È ·Î·Óı҉˜ Î·È ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÊÈÎÙ‹ Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ÂÚÁ·Û›·.

– 251 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¶·ÚfiÌÔÈÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ¤¯ÂÈ Î·È Ë Â›ÛËÌË ¤ÎıÂÛË ÙÔ˘ ·ÓÂÈÛÙËÌÈ·ÎÔ‡ ηıËÁËÙ‹ ¡. μÏ¿¯Ô˘ (30/9/1946) ÚÔ˜ ÙÔÓ Úˆı˘Ô˘ÚÁfi Î·È Ù· ˘Ô˘ÚÁ›· ∂ıÓÈ΋˜ ¶·È‰Â›·˜ Î·È ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ: «...◊‰Ë ·fi ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ 1912 ˘ÂÓÔ̇ÔÓÙÔ Ù· ıÂ̤ÏÈ· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ ÂÓ ÙË ¢ˆ‰ÂηӋۈ ‚Ú·‰¤ˆ˜ Î·È ·ÓÂ·ÈÛı‹Ùˆ˜, ·ÏÏ¿ ÌÂÙ¿ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÌÂıÔ‰ÈÎfiÙËÙÔ˜, ̤¯ÚȘ fiÙÔ˘ ηٿ ÙÔ ¤ÙÔ˜ 1937 Â› ‰ÈÔÈÎËÙÔ‡ ÙˆÓ Ó‹ÛˆÓ ÙÔ˘ de Vecchi, ˘fi ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ˘ ·ÚÔ͢ÛÌÔ‡ ÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ ˘¤ÛÙË Ë ÈÙ·ÏÈ΋ ηٷÎÙËÙÈ΋ ÔÚÌ‹ Â› ÙÔ˘ Ê·ÛÈÛÙÈÎÔ‡ ηıÂÛÙÒÙÔ˜ ÂͤÛ·ÛÂÓ Ë Î·Ù·ÈÁ›˜. ¶ÏËÓ ÙÔ˘ ‰ÈˆÁÌÔ‡ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Î·È Ù˘ ··ÁÔÚ‡Ûˆ˜ Ù˘ ¯Ú‹Ûˆ˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ˘ ÂÓÒÈÔÓ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ, ÂÎÏ›ÛıËÛ·Ó Ù· ¿Û˘ ʇÛˆ˜ ÂÏÏËÓÈο Û¯ÔÏ›· ·ÓÙÈηٷÛÙ·ı¤ÓÙ· ‰È’ ÈÙ·ÏÈÎÒÓ. ¶·ÙÚÈÒÙ·È Î·È ÊÈÏÔÌ·ı›˜ ηٿ ·Ú¿‰ÔÛÈÓ ÔÈ ÓËÛÈÒÙ·È ÂÙÚÒıËÛ·Ó ÂȘ ÙËÓ ÂıÓÈÎ‹Ó ÊÈÏÔÙÈÌ›·Ó ÙˆÓ, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ·‹ÏÈÛ·Ó, Ô˘‰¤ ·Ú¤ÏÂÈÔÓ Ó· ·ÓÙȉڿÛÔ˘Ó. OÈ ‰˘Ó¿ÌÂÓÔÈ ÂÊ˘Á¿‰Â˘Û·Ó Ù· Ù¤ÎÓ· ÙˆÓ ÂȘ ÙËÓ Í¤ÓËÓ ÁÈ· Ó· ÌËÓ ·ÔÛÙÂÚ‹ÛÔ˘Ó ·˘Ù¿ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÌÔÚÊÒÛˆ˜, ÔÈ ‰Â ÏÔÈÔ› ›Ù ‰¤¯ıËÛ·Ó, ›Ù ‰ÂÓ Â‰¤¯ıËÛ·Ó Ó· ·ÔÛÙ›ÏÔ˘Ó Ù· Ù¤ÎÓ· ÙˆÓ ÂȘ Ù· ÈÙ·ÏÈο Û¯ÔÏ›·, ‰ÂÓ ·Ú¤ÏÈÔÓ, ‰È’ ˆÓ Ì¤ÛˆÓ ¤Î·ÛÙÔ˜ ˉ‡Ó·ÙÔ Ó· ‰È‰¿ÍÔ˘Ó ÎÚ˘Ê›ˆ˜ Ù· Ù¤ÎÓ· ÙˆÓ ÂȘ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ‹Ó ÁÏÒÛÛ·Ó Î·È Ó· ÊÚÔÓËÌ·Ù›ÛÔ˘Ó ·˘Ù¿ ‰È¿ ÙˆÓ ‰È‰·ÁÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ·ÙÚ›Ô˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ∞ÊËÁÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÔÈ ÓËÛÈÒÙ·È ÂÚÈÛÙ·ÙÈο ˘ÔÌÈÌÓ‹ÛÎÔÓÙ· ıÏÈ‚ÂÚ¿˜, ·ÏÏ’ ÂÓ‰fiÍÔ˘˜ ÛÂÏ›‰·˜ Ù˘ ·ÙÚ›Ô˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ηٿ ÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ·˜ Ù˘ ‰Ô˘Ï›·˜ ˘fi ÙÔ˘˜ ΔÔ‡ÚÎÔ˘˜. ÿÛˆ˜ ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙˆÓ ·Ê·ÓÒÓ ‰È‰·ÛÎ¿ÏˆÓ Î·È ÙˆÓ ÎÚ˘ÊÒÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ8 Ù˘ ÙÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·˜ ÂÓ„‡¯ˆÛÂ Î·È ÂÓÂı¿ÚÚ˘Ó ÙÔ˘˜ ÓËÛÈÒÙ·˜ ÂȘ ÙËÓ ÂÁηÚÙ¤ÚËÛÈÓ Ù˘ ‰˘ÛÙ˘¯›·˜ Î·È ·Ó¤‰ÂÈÍ ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ ·Ê·Ó›˜ ‰È‰·ÛοÏÔ˘˜ Î·È Ù· Ó¤· «ÎÚ˘Ê¿ Û¯ÔÏÂÈ¿» Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘» (ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ 1996, 195). ™ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, Û‡Ìʈӷ Ì ÔÏϤ˜ ÚÔÊÔÚÈΤ˜ Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜, ·Ú·‰›‰ÔÓÙ·Ó Ì·ı‹Ì·Ù· ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ηْ Ô›ÎÔÓ, ·fi ·ÚÎÂÙÔ‡˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈο ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ì ÙË Ì·ÚÙ˘Ú›· Ù˘ ËÁÔ˘Ì¤Ó˘ ∞ÁÓ‹˜, Ù˘ ÌÔÓ‹˜ ÙÔ˘ ƒfiÙÛÔ˘, fiÙÈ Ë ‰·ÛοϷ ∫·ÏÏÈfiË ∫ˆÏ¤ÙÙË ·8. ΔÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ «ÎÚ˘ÊÔ‡ Û¯ÔÏ›Ԣ» ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ΔÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·˜ ·ÌÊÈÛ‚ËÙÂ›Ù·È ¤ÓÙÔÓ· ·fi ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ÈÛÙÔÚÈ΋ ¤Ú¢ӷ.

– 252 –

EK¶AI¢EY™H

Ú¤‰È‰Â ÎÚ˘Ê¿ Ì·ı‹Ì·Ù· ÛÙËÓ ›‰È· ̤¯ÚÈ Î·È ÙËÓ ΔÂÙ¿ÚÙË Ù¿ÍË ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡. ∂›Û˘, Ë £ÂÌÂϛӷ ∫·ÂÏÏ¿, Ï·ÔÁÚ¿ÊÔ˜ Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Î·È Ô ¡ÈÎfiÏ·˜ ∫Ô˘ÏÈ·Ófi˜, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó Ù· ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ °È¿ÓÓË ∑ÂÚ‚Ô‡, °È¿ÓÓË Î·È ªÈ¯¿ÏË ™Î·Ú‰¿ÛË, ∫·ÏÏÈfi˘ ª·ÓÈ¿, fiÙÈ ·Ú¤‰È‰·Ó Ì·ı‹Ì·Ù· ∂ÏÏËÓÈÎÒÓ Û Û›ÙÈ·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ÛÙÔ ·Ú¯Â›Ô ÚÔÊÔÚÈ΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ∂ÚÁ·ÛÙËÚ›Ô˘ πÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ÈÁ·›Ô˘9, Û˘Ó·ÓÙ¿Ù·È Ë Ì·ÚÙ˘Ú›· ÙÔ˘ ∞ÓÙÒÓË ∑ÂÌÈÏÏ¿ ÁÈ· ÎÚ˘Ê¿ Ì·ı‹Ì·Ù· ∂ÏÏËÓÈÎÒÓ «·fi ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹ ÙÔ ªÂÏ¿» Î·È ·fi ÙËÓ ∫. ª·ÓÈ¿, Ë ÔÔ›· ‰›‰·ÛΠÛÙÔ ıˆÚÂ›Ô ÙÔ˘ ∞˚ °ÈÒÚÁË, ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ ¶·ÓfiÚÌÔ˘. ™ÙËÓ ›‰È· Û˘Ó¤ÓÙ¢ÍË Á›ÓÂÙ·È ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· ‚›·ÈË ÂÈ‚ÔÏ‹ ÂÎÌ¿ıËÛ˘ Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ Û fiÛÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·ÓÙȉÚÔ‡Û·Ó. ∫·ı›ÛٷٷÈ, ÂÔ̤ӈ˜, ۷ʤ˜ ·fi ÙËÓ ·‰ÚÔÌÂÚ‹ ·˘Ù‹ ·Ó·ÊÔÚ¿ ˆ˜ ÁÔÓ›˜ Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ›, ÛÙË Û˘ÓÙÚÈÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ÏÂÈÔÓfiÙËÙ·, ·ÓÙÈÙ¿¯ıËÎ·Ó ÛÙËÓ ÂÈ‚ÔÏ‹ Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È ·ÁˆÓ›ÛÙËÎ·Ó ÁÈ· ÙË ‰È¿‰ÔÛË Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ÛÙ· ·È‰È¿, ηıÒ˜ Û˘Ó·ÈÛı¿ÓÔÓÙ·Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÌËÙÚÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ÁÈ· ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË Ù˘ Û˘ÓÔ¯‹˜ Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜.

OÈ πÙ·ÏÔ›, ÌË Ì¤ÓÔÓÙ·˜ ÈηÓÔÔÈË̤ÓÔÈ, ÚÔ¯ÒÚËÛ·Ó Û Ӥ˜ ‰ÈÒÍÂȘ. π‰È·›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ë ·ÓÙ·fiÎÚÈÛË ·fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ˘ ·ÁˆÓÈÛÙÈÎÔ‡ ÌËÓÈ·›Ô˘ ‰ÂÏÙ›Ô˘ Ù˘ ‰ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋˜ ÓÂÔÏ·›·˜ ∞ÌÂÚÈ΋˜ «¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔ˜», Ô˘ ÂΉȉfiÙ·Ó ·fi ÙÔÓ OÎÙÒ‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1937 ̤¯ÚÈ ÙÔ ª¿ÈÔ ÙÔ˘ 1941 ÛÙË ¡¤· ÀfiÚÎË. ™ÙÔ 34Ô Ê‡ÏÏÔ ÙÔ˘ ¡ÔÂÌ‚Ú›Ô˘ ÙÔ˘ 1937 ‰È·‚¿˙Ô˘Ì ٷ ÂÍ‹˜: «¢È· ÙÔ˘ ‰È·Ù¿ÁÌ·ÙÔ˜ Ù˘ ¢ÈÔÈ΋Ûˆ˜ ƒfi‰Ô˘ Â·‡ıËÛ·Ó Ô °˘ÌÓ·Ûȿگ˘ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ Î. °È¿ÓÓ˘ ∫Ï. ∑ÂÚ‚fi˜, ÔÈ Î·ıËÁËÙ·› Ù˘ ÊÈÏÔÏÔÁ›·˜ Î.Î. ªÈ¯. ™Î·Ú‰¿Û˘, ¢ÚfiÛÔ˜ ∫ˆÏ¤ÙÙ˘, Ô Ê˘ÛÈÎÔÌ·ıËÌ·ÙÈÎfi˜ Î. ∞ÓÙ. ∑ÂÚ‚fi˜ Î·È ÔÈ ‰ËÌԉȉ¿ÛηÏÔÈ ™·Î. ªÈÏÏ‹Ú˘, °. ™ˆÙËÚ›Ô˘, °. ªÂÏ¿˜, ªÂı. ΔÛÔ˘Î·Ï¿˜, ªÈΤ˜ ª·˚Ϸο΢, ¶ËÓÂÏ. ¶ÈÎڷ̤ÓÔ˘, ª. ¶·ÛÙÚÈÎÔ‡. ªÂٷ͇ ÙˆÓ ·˘ı¤ÓÙˆÓ Â›Ó·È Î·È Ô ÁÓˆÛÙfi˜ ÚÒËÓ ¢‹Ì·Ú¯Ô˜ Î·È ¢È¢ı˘ÓÙ‹˜ Ù˘ 2·˜ ¢ËÌÔÙÈ΋˜ ™¯ÔÏ‹˜ Î. ªÈ¯. ª·‡-

9. μÏ. ™. ∫Ô˘ÙÛÔ˘Ú¿Ë, ¢Èψ̷ÙÈ΋ ÂÚÁ·Û›· Ì ı¤Ì· «∞ÍÈÔÔ›ËÛË ÚÔÊÔÚÈÎÒÓ Ì·ÚÙ˘ÚÈÒÓÙ˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜ ÛÙ· ¢ˆ‰/Û· (1912-1943)...» ÛÂÏ.43-48.

– 253 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÚÔ˜ Î·È Ô ÈÛÙfi˜ ·ÎfiÏÔ˘ıfi˜ ÙÔ˘ ‰ËÌԉȉ¿ÛηÏÔ˜ ª. ∫ÒÛÙ·˜ ‹ ºÂÏÏ¿˜. °˘ÌÓ·Ûȿگ˘ ‰ÈˆÚ›ÛıË Ô ÈÙ·Ïfi˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ª. °·Ï·Ì›ÓÈ, ·È ‰Â ‰È¢ı‡ÓÛÂȘ fiÏˆÓ ÙˆÓ ‰ËÌÔÙÈÎÒÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ ı· ·Ó·ÙÂıÔ‡Ó ÂȘ ÈÙ·ÏÔ‡˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜.

OÈ ÌÈÛıÔ› ÙˆÓ ‰È‰·ÛÎ¿ÏˆÓ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ϤÔÓ ÙËÓ ‚¿ÛÈÓ ÙˆÓ ÂÙÒÓ Ù˘ ˘ËÚÂÛ›·˜, ·ÏÏ¿ ÙÔÓ Ù›ÙÏÔÓ ÛÔ˘‰‹˜. O‡Ùˆ ÔÈ ‰ËÌԉȉ¿ÛηÏÔÈ Ì ‰›ψ̷ ÙÔ˘ πÙ·ÏÈÎÔ‡ ¢È‰·ÛηÏ›Ԣ ƒfi‰Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÌÈÛıfiÓ ÔÚÈÛı¤ÓÙ· ÂȘ 500 ÏÈÚ¤ÙÙ·˜ Î·È ÙˆÓ ‰È‰·ÛηÏÈÛÛÒÓ ÂȘ 450. OÈ ¤¯ÔÓÙ˜ ‰›ψ̷ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ¢È‰·ÛηÏ›Ԣ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÌÈÛıfiÓ 450, ·È ‰Â ‰È‰·ÛοÏÈÛÛ·È 400 ÏÈÚÂÙÙÒÓ».

∂›ÏÔÁÔ˜

M

E°A§O, ›Ûˆ˜ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ, ̤ÚÔ˜ ÙˆÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ıˆڋÛÂˆÓ Â·ÓÂÍÂÙ¿˙ÂÈ ÎÚÈÙÈο ÙȘ ¿ÏÏÔÙ de facto ·Ô‰ÂÎÙ¤˜ ¿ÌÂÛ˜, ۯ‰fiÓ «ÁÂÓÂÙÈΤ˜» ÛÙËÓ ·ÔÏ˘ÙfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜, Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂȘ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È ÂıÓÈ΋˜-ÂıÓÔÙÈ΋˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜10 ÛÙË ‚¿ÛË ÙÔ˘ fiÙÈ, Ì οÔÈÔÓ ÙÚfiÔ, ·fiÚÈÛÙÔ Î·È ‚¤‚·ÈÔ Û˘Ó¿Ì·, Ì›· ÂıÓfiÙËÙ· ‹ ÌÈ· ÌÂÈÔÓfiÙËÙ· ·˘ÙÔÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È Ì¤Ûˆ «Û˘ÓÂȉËÙÒÓ», Ê·ÓÙ·ÛÈ·ÎÒÓ ‹ ÎÏËÚÔ‰ÔÙËÌ¤ÓˆÓ ÙÚfiˆÓ ΢ڛ·Ú¯· ‰È· Ù˘ «ÂıÓÈ΋˜-ÂıÓÔÙÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜». ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·, fiˆ˜ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Ù˘ ∫··‰ÔΛ·˜, ÙˆÓ ∫·Ú·Ì·ÓÏ‹‰ˆÓ, Ô˘ ÁψÛÛÈο ›¯·Ó ۯ‰fiÓ ÂÎÙÔ˘ÚÎÈÛÙ›, ·ÏÏ¿ ‰È·ÙËÚÔ‡Û·Ó ÈÛ¯˘Ú‹, ÂÏÏËÓÈ΋ ÂıÓÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ·, Ì ÛÙ˘ÏÔ‚¿Ù˜ ÙË ıÚËÛΛ· Î·È Ù· ¤ıÈÌ·, ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ˆ˜ Ë ÁÏÒÛÛ· ·Ó·ÌÊ›‚ÔÏ·, ̤ۈ Û‡ÓıÂÙˆÓ ‰ÈÂÚÁ·ÛÈÒÓ, ·ÔÙÂÏ› η›ÚÈÔ Û˘ÏÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ· ·Ú¿ÁÔÓÙ· Û˘ÁÎÚfiÙËÛ˘ ·˘ÙÔ·ÓÙ›Ï˄˘ ÁÈ· ÌÈ· ÂıÓÈ΋ ÔÌ¿‰· ·ÏÏ¿ fi¯È ¿ÓÙ· ÙÔÓ ÚÒÙÔ ‹ ÙÔ ÌfiÓÔ Î·ıÔÚÈÛÙÈÎfi. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, Ë ÁÏÒÛÛ· Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ÂÈ΢ÚÒÓÂÈ ÙËÓ ÂıÓÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ· ̤ۈ ·Ó·ÁˆÁÒÓ Û ¤Ó‰ÔÍÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ‚˘˙·-

10. °È· ÙË ‰È¿ÎÚÈÛË ÂıÓÈ΋˜-ÂıÓÔÙÈ΋˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜ ‚Ï. ¡. ∫ˆÛÙԇϷ - ª·ÎÚ¿ÎË °ÏÒÛÛ· Î·È ∫ÔÈÓˆÓ›·, ‚·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ Û.107. ΔË ‰È¿ÎÚÈÛË ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ÙËÓ ·ÎÔÏÔ˘ı‹Û·Ì ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚÁ·Û›·.

– 254 –

EK¶AI¢EY™H

ÓÙÈÓfi ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ, ›Ûˆ˜, Î·È ‰Â˘ÙÂÚ¢fiÓÙˆ˜ ·Ú¯·›Ô, Ì ÙÔÓ ÂÓÂÚÁfi ÚfiÏÔ Ù˘ OÚıfi‰Ô͢ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ (ÁÏÒÛÛ· ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎÒÓ ÎÂÈ̤ӈÓ, ÂÚÈÙˆÛȷ΋ ÁψÛÛÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ· Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ·˘ÙÒÓ) ·ÏÏ¿ ΢ڛˆ˜ ̤ۈ ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ıÂÛÌÒÓ ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ΔÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·˜ (·Ó·Ï˘ÙÈ΋ ÂͤٷÛË ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ı· ·ÔÙÂÏÔ‡Û ı¤Ì· ÔÁÎÒ‰Ô˘˜ ÔÓ‹Ì·ÙÔ˜). ∞˘Ù¿ ÛÊ˘ÚËÏ¿ÙËÛ·Ó ÙË Û¯¤ÛË ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È ÂıÓÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘ ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙÔÓ ·ÙÚȈÙÈÎfi ˙‹ÏÔ Î·È ÙÔ ˘„ËÏfi, ÁÈ· Ù· ‰Â‰Ô̤ӷ Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ÌÔÚʈÙÈÎfi Â›Â‰Ô ÙˆÓ ‰È‰·ÛÎfiÓÙˆÓ Ô˘ ηÙ›¯·Ó ÙȘ ı¤ÛÂȘ ÎÏÂȉȿ fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ ÙˆÓ ÙÔÈÎÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÎÔÓ›ÛÙÚ·. £· ‹Ù·Ó ÛÔ‚·Ú‹ ·Ú¿ÏÂÈ„Ë Ó· ÌË Á›ÓÂÈ ¤ÛÙˆ ˆ˜ ÌÓ›·, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ˘ Ù˘ ¤ÎÙ·Û˘ Ù˘ ·ÚÔ‡Û·˜ ÂÚÁ·Û›·˜, ÏfiÁÔ˜ Î·È ÁÈ· ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Û˘ÁΛÌÂÓÔ, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ·fi Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 19Ô˘ ·È., Ô˘ ‹ıÂÏ ÙȘ ʈÙÂÈÓ¤˜ Â˘Úˆ·˚Τ˜ ȉ¤Â˜ ÙÔ˘ ·fiË¯Ô˘ ÙÔ˘ ¢È·ÊˆÙÈÛÌÔ‡ Ó· ÂÈÛ¿ÁÔÓÙ·È ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ·fi ‡ÔÚÔ˘˜ ÂÌfiÚÔ˘˜ Î·È Î·ÂÙ·Ó·›Ô˘˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ, Ì·˙› Ì ٷ ‰˘ÙÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ·Ú¯ÔÓÙÈο ÙÔ˘˜, ÌÂÙ¤ÊÂÚ·Ó Î·È ¤Ó· ÛÂÚÌ·ÙÈÎfi ÏfiÁÔ ›ÛÙ˘ ÛÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ÁÈ· ʈÙÈÛÌfi ηÈ, ηْ Â¤ÎÙ·ÛË, ÂıÓÈ΋ ÂÏ¢ıÂÚ›·, ̤ۈ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘. ∂›Ó·È ÔÈ ›‰ÈÔÈ Ô˘ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛ·Ó ÙÔÈ΋ ·˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛË Î·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ıÂÛÌÔ‡˜, Ì ÛÙfi¯Ô ÙÔÓ ÂÚÈÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ·Ó·ÏÊ·‚ËÙÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ ÓËÛ›, fiÙ·Ó ·˘Ùfi˜ ¯Â›Ì·˙ ÙËÓ ˘fiÏÔÈË ∂ÏÏ¿‰·, ÙËÓ ÂχıÂÚË. Δ¤ÏÔ˜, ηıÔÚÈÛÙÈ΋ ˘‹ÚÍÂ, ηٿ ÙËÓ ÎÚ›ÛË Ì·˜, Ë ›ÛÙË ÙˆÓ ·ÏÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ ˆ˜ Ë ÚÔÎÔ‹ ÛÙ· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ı· ‰È·Ê˘Ï¿ÍÂÈ Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ ·fi ÙËÓ ÙÚ·ÁÈ΋ ÌÔ›Ú· ÙÔ˘ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿ («‹ Ê˘ÏÏ¿È ‹ ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ»). ∏ ·ÍÈÔÏÔÁÈ΋ ÚfiÙ·ÍË Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ ¤Ó·ÓÙÈ Î¿ı ¿ÏÏÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡ ÚÔ˚fiÓÙÔ˜ Î·È Ô ÛÊÈÎÙfi˜, ÂÎ ÙˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ Î·È ÙˆÓ ·Ú·‰fiÛˆÓ, ÂÓ·ÁηÏÈÛÌfi˜ Ù˘ Ì ÙËÓ ÔÚıfi‰ÔÍË ›ÛÙË ˘ÂÚ¤‚ËÛ·Ó ÙÔ Û˘Ì‚·ÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ ÚÒÙ˘ Î·È Ù˘ ÚÔÛ¤‰ˆÛ·Ó ˘ÂÚ‚·ÙÈ΋, ȉÂÔÏÔÁÈ΋, ۯ‰fiÓ Ì˘ıÔÔÈËÙÈ΋ ˘fiÛÙ·ÛË ˆ˜ «ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÁÂÓÓ‹ÙÚÈ·» ÚÔÔÚÈṲ̂ÓË Ó· ‰È·ÙËÚ› ÛÙÔ ‰ÈËÓÂΤ˜ ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÂıÓÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ‹ıÔ˜. Δ· ÈÛÙÔÚÈο Û˘ÌÊÚ·˙fiÌÂÓ· (ÔÈ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ ÛÙÔ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎfi Î·È ÔÈ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙÔ˘ 1926 Î·È 1937) ÙfiÓˆÛ·Ó ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ‹‰Ë ıÂÌÂÏȈ̤ÓË ·ÓÙ›ÏË„Ë ÁÈ· ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛ-

– 255 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Û·˜, Ô˘ ·Ó‹¯ıË Û ȉÂÔÏÔÁÈÎfi ÚfiÙ˘Ô Ô˘ ÌfiÓÔ ÌÈ· ·˘ÙfiÓÔÌË, ÂÏÏËÓÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ı· ‰È·Ê‡Ï·ÙÙÂ.

AÓ·ÛÙ¿ÛÈÔ˜ N. KÔ˘ÓÙÔ‡Ú˘ YÔ„‹ÊÈÔ˜ ¢È‰¿ÎÙÔÚ·˜ IÛÙÔÚ›·˜ Ù˘ EÎ·›‰Â˘Û˘, YfiÙÚÔÊÔ˜ I‰Ú‡Ì·ÙÔ˜ KÚ·ÙÈÎÒÓ YÔÙÚfiÊˆÓ (I.K.Y.)

K·ÏÏÈfiË N. KÔ˘ÓÙÔ‡ÚË YÔ„‹ÊÈ· ¢È‰¿ÎÙÔÚ·˜ IÛÙÔÚ›·˜ Ù˘ T¤¯Ó˘

μπμ§πO°ƒ∞ºπ∞ ∞Ó·ÁÓˆÛÙ‹ÚÈÔÓ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ «∞È ªÔ‡Û·È» (2000) ∫·ÓÔÓÈÛÌfi˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Ù˘ ¡‹ÛÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ 1894 (∞ı‹Ó·). ∞Ú¯Â›Ô ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ∞Ú¯Â›Ô ¶ÚÔÊÔÚÈÎÒÓ ª·ÚÙ˘ÚÈÒÓ (∫Ô˘ÓÙÔ‡Ú˘ ∞Ó., ∫ÔÓÙ¿ÎÔ˜ ∞Ó.). μÂÚÁˆÙ‹˜, °. (1997) ∏ ∂Î·›‰Â˘ÛË ÛÙÔ ∫ÔÈÓfi Ù˘ ƒfi‰Ô˘ ηٿ ÙËÓ πÙ·ÏÔÎÚ·Ù›·, ŒÎ‰ÔÛË ¢π.∫∂.ª.ª∂. (ƒfi‰Ô˜).

Gellner, E. (2002) ∂ıÓÈÎÈÛÌfi˜, ¶ÔÏÈÙÈÛÌfi˜, ¶›ÛÙË Î·È ∂ÍÔ˘Û›· (∞ı‹Ó·, ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·). ¢Ú¿ÎÔ˜, ¡. (1982) ™ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ¶ÚÔ¯Ù¤˜ Î·È ∞ÓÙÈÚÔ¯Ù¤˜, ∞Ó·ÁÓˆÛÙ‹ÚÈÔ «∞È ªÔ‡Û·È», ™ÂÈÚ¿ §ÔÁÔÙ¯ÓÈÎÒÓ Î·È ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ ∂ΉfiÛˆÓ, ·Ú. 18 (∞ı‹Ó·). «¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔ˜», ÌËÓÈ·›· ÂÊËÌÂÚ›‰· ‰ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋˜ ÓÂÔÏ·›·˜ ∞ÌÂÚÈ΋˜, ʇÏÏÔ 34Ô. ™Ù¤ÁË °Ú·ÌÌ¿ÙˆÓ Î·È Δ¯ÓÒÓ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ (1979) ¢ˆ‰ÂηÓËÛȷο ÃÚÔÓÈο, ÙÔÌ. ∑ã-1978 (∞ı‹Ó·). ∑·˝ÚË, ª. (1986) °È· ÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ηÙÔ¯‹˜, ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο, ÙÔÌ. ™Δã, ÛÛ. 106-124 (∞ı‹Ó·). ∑ÂÚ‚fi˜, °. (1960) πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù· (∞ı‹Ó·). ÿÁÎÂÚ˜, °. (1999) ∏ πÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· ÛÙÔÓ 20fi ∞ÈÒÓ· (∞ı‹Ó·, ¡ÂʤÏË). ∫·ÂÏÏ¿, £. (1997) πÛÙÔÚÈΤ˜ ªÓ‹Ì˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ∞Ó·ÁÓˆÛÙ‹ÚÈÔ «∞È ªÔ‡Û·È», ™ÂÈÚ¿ ·˘ÙÔÙÂÏÒÓ ÂΉfiÛˆÓ, ·Ú. 25 (∞ı‹Ó·).

– 256 –

EK¶AI¢EY™H

∫ÔÓÙ¿ÎÔ˜, ∞. & ∫Ô˘ÓÙÔ‡Ú˘, ∞. & ΔÛÈfiÁη˜, °. (2004) ∂ÓˆÙÈο ÎÈÓ‹Ì·Ù· Î·È ÂÎ·›‰Â˘ÛË: ΔÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· «Ù˘ Â·Ó¿ÛÙ·Û˘ ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ» ÙÔ 1926, £¤Ì·Ù· πÛÙÔÚ›·˜ Ù˘ ∂Î·›‰Â˘Û˘, Ù¢¯. 3, ÛÛ. 47-65 (∞ı‹Ó·, ∞ÙÚ·fi˜). ∫ÔÓÙ¿ÎÔ˜, ∞. & ∫Ô˘ÓÙÔ‡Ú˘, ∞. (2005) ∞Ï˘ÙÚˆÙÈÛÌfi˜- £ÚËÛΛ·- ∂Î·›‰Â˘ÛË, ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ 1935- 1937, 3Ô ¢ÈÂıÓ¤˜ ™˘Ó¤‰ÚÈÔ πÛÙÔÚ›·˜ Ù˘ ∂Î·›‰Â˘Û˘ (¶¿ÙÚ·, OÎÙÒ‚ÚÈÔ˜ 2004). ∫Ô˘ÙÛÔ˘Ú¿Ë, ™. ∞. (2004) ∞ÍÈÔÔ›ËÛË ÚÔÊÔÚÈÎÒÓ Ì·ÚÙ˘ÚÈÒÓ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ Ù˘ ÈÙ·ÏÈ΋˜ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜ ÛÙ· ¢ˆ‰/Û· (1912-1943). OÚÁ¿ÓˆÛË, ηٷÏÔÁÔÁÚ¿ÊËÛË Î·È ·ÔÌ·ÁÓËÙÔÊÒÓËÛË ÙÔ˘ ‹‰Ë Û˘ÏÏÂÁ¤ÓÙÔ˜ ˘ÏÈÎÔ‡ Ô˘ ¤¯ÂÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› ÛÙÔ ∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ πÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ¶.Δ.¢.∂. ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ÈÁ·›Ô˘» (ƒfi‰Ô˜).

∫ˆÛÙԇϷ – ª·ÎÚ¿ÎË, ¡. (2001) °ÏÒÛÛ· Î·È ÎÔÈÓˆÓ›·, ‚·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ (∞ı‹Ó·, ªÂÙ·›¯ÌÈÔ). §¿˙Ô˜, Ã. ∑. (1996) §ÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ŒıÓÔ˘˜-∫Ú¿ÙÔ˘˜, «πÛ¯˘Ú¤˜» - «∞ÛıÂÓ›˜» °ÏÒÛÛ˜ ÛÙËÓ ∂˘Úˆ·˚΋ ŒÓˆÛË Ÿ„ÂȘ ÙÔ˘ ÁψÛÛÈÎÔ‡ ËÁÂÌÔÓÈÛÌÔ‡ (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË).

§Â °ÎÔÊ, ∑. (1998) πÛÙÔÚ›· Î·È ÌÓ‹ÌË (∞ı‹Ó·, ¡ÂʤÏË). §¤Îη˜, ¶. (2001) ΔÔ ¶·È¯Ó›‰È Ì ÙÔÓ ÃÚfiÓÔ, ÂıÓÈÎÈÛÌfi˜ Î·È ÓÂÔÙÂÚÈÎfiÙËÙ· (∞ı‹Ó·, ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·). ¶··¯ÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘, Ã. (1994) πÛÙÔÚ›· Ù˘ ƒfi‰Ô˘, ·fi ÙÔ˘˜ ÚÔ˚ÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ ¤ˆ˜ ÙËÓ ÂÓۈ̿وÛË Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ (1948) (∞ı‹Ó·). ¶ÚÈÔ‚fiÏÔ˘, ™. (2001) «ΔË °ÏÒÛÛ· ªÔ˘ Œ‰ˆÛ·Ó ∂ÏÏËÓÈ΋», °ÏÒÛÛ·, °ÏÒÛÛ˜ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË (∞ı‹Ó·). ™·ÎÂÏÏ·Ú›Ô˘, ™. (1977) ∏ ∂ıÓÈÎÔ-ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ∞ÓÙ›ÛÙ·ÛȘ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÙÔ ŒÙÔ˜ 1935, ÙÔÌ. ∞ã (∞ı‹Ó·È). ™ÎÔÂÙ¤·, ∂. (2002) °ÏˆÛÛÈ΋ ™˘Ó›‰ËÛË ÛÙ· μ·ÏοÓÈ·: 18Ô˜-20Ô˜ ∞ÈÒÓ·˜, °ÏÒÛÛ·, ∫ÔÈÓˆÓ›·, πÛÙÔÚ›·: ∏ ∂˘ÚÒË ÙÔ˘ ¡fiÙÔ˘ (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË). ™ÎÔÂÙ¤·, ∂. (2001) ŒıÓÔ˜ Î·È ÁÏÒÛÛ·, ∂Á΢ÎÏÔ·È‰ÈÎfi˜ O‰ËÁfi˜ ÁÈ· ÙË ÁÏÒÛÛ·, ÛÛ.

75-77 (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË). ΔÚÈÎÔ›Ï˘ ¡. ™. Î.¿. πÛÙÔÚ›· & ¶ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ŒÎ‰ÔÛË ÙÔ˘ ∂·Ú¯Â›Ô˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ & Ù˘ ¢ËÌÔÙÈ΋˜ μÈ‚ÏÈÔı‹Î˘ (∞ı‹Ó·). ΔÛ·Ï·¯Ô‡Ú˘, ∫. (1992) ΔÔ ∞˘ÙÔΤʷÏÔ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ (∞ı‹Ó·). ΔÛÈÚ·ÓÏ‹˜, ∑. (1998) ∏ πÙ·ÏÔÎÚ·Ù›· ÛÙ· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ· 1912-1943 (ƒfi‰Ô˜). ΔÛÈÚ·ÓÏ‹˜, ∑. (1987) ™ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ˘ 1935, ™˘ÏÏ‹„ÂȘ, ∂Î·ÙÚÈÛÌÔ›, ¶ÚÔ‰Ôۛ˜, ∞Ó¿Ù˘ÔÓ ·fi Ù· «∂ÏÏËÓÈο», ÙÔÌ. 38Ô˜ (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË). ÀÔ˘ÚÁÂ›Ô ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ, ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ∞ıËÓÒÓ (1996) ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ˜ Ë ª·ÎÚ¿ ¶ÔÚ›· ÚÔ˜ ÙËÓ ∂Óۈ̿وÛË, ¢Èψ̷ÙÈο ¤ÁÁÚ·Ê· ·fi ÙÔ πÛÙÔÚÈÎfi ∞Ú¯Â›Ô ÙÔ˘ ˘Ô˘Ú-

– 257 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Á›Ԣ ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ, ¤Ú¢ӷ Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÂÈ̤ÏÂÈ· §¤Ó· ¢È‚¿ÓË- ºˆÙÂÈÓ‹ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÔÔ‡ÏÔ˘ (∞ı‹Ó·, ∫·ÛÙ·ÓÈÒÙ˘).

ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜, π. (1952) πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, 3 ÙÔÌ. (∞ı‹Ó·È). ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜, π. (1958) ∏ ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ˜ ˘fi πÙ·ÏÔÎÚ·Ù›·Ó (∞ı‹Ó·È). ºÚ·ÁÎfiÔ˘ÏÔ˜, π. (1988) O ıÂÛÌfi˜ Ù˘ ÂÊÔÚ›·˜ Û¯ÔÏÒÓ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο, ÙÔÌ. ∑, ÛÛ. 72-79 (∞ı‹Ó·).

– 258 –

EK¶AI¢EY™H

NÈ΋ٷ ™Î. K·Ú·Ê˘ÏÏ¿ÎË

E K ¶ A I ¢ E Y T I K A ¶ O P T P E TA (∞ÊÈÂÚÒÓÂÙ·È ÛÙÔÓ ·Â›ÌÓËÛÙÔ ‰¿ÛηÏÔ Î·È ‰È¢ı˘ÓÙ‹ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ Û¯ÔÏ›Ԣ Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜ ÙÔ˘ ÈÚÈÔ‡ ∞ÓÙÒÓË ∫Ô˘ÏÈ·Ófi, ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· fï˜ Û’ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Ô˘ ÁÈ· ‰ÂηÂٛ˜ ÚÈÓ Î·È ÌÂÙ¿ ÙÔ μã ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ ¶fiÏÂÌÔ ‰È··È‰·ÁÒÁËÛ·Ó Î·È ÌfiÚÊˆÛ·Ó Ù· Î·Ï˘ÌÓfiÔ˘Ï· Ì ˘ÂÚ‚¿ÏÏÔÓÙ· ˙‹ÏÔ Î·È ·ÓÂ·Ó¿ÏËÙË ÚÔۋψÛË ÛÙÔ Î·ı‹ÎÔÓ, οو ·fi ‰‡ÛÎÔϘ ÎÙÈÚȷΤ˜, ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜. ªÂ ÏÔ‡ÛÈ· ÓÂ˘Ì·ÙÈο Î·È „˘¯Èο ¯·Ú›ÛÌ·Ù· Û˘Ó¤¯ÈÛ·Ó ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ˆ˜ ÓËÛÈÔ‡ Ô˘ ·Á·¿ Î·È Î·ÏÏÈÂÚÁ› Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÎÈ ·Ó¤‰ÂÈÍ·Ó ÏÂÈ¿‰· ÂÈÛÙËÌfiÓˆÓ Ô˘ ͯÒÚÈÛ·Ó ·ÚÈıÌËÙÈο Î·È ÔÈÔÙÈο ÛÙË ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ Î·È ¤Ú·Ó ·˘Ù‹˜ Û’ ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·).

M

E T H § H • H T O Y M E °A § O Y ¶ O § E M O Y ,

ÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË Ù˘ ÃÒÚ·˜ Ì·˜ ·fi ÙË ÁÂÚÌ·ÓÈ΋ ηÙÔ¯‹ Î·È ÙËÓ ÂÓۈ̿وÛË Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ Ì ÙË ÌËÙ¤Ú· ·ÙÚ›‰·, Ù· ÓËÛÈ¿ Ì·˜ ÁÈfiÚÙ·Û·Ó Ì ·ÏÏ·˚Τ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ, Ì ÂÁÂÚÙ‹ÚÈ· ÙˆÓ ÓÂÎÚÒÓ ·Ù¤ÚˆÓ ÌÓËÌfiÛ˘Ó·, Ì ‰ÔÍÔÏÔÁ›Â˜, ¯ÔÚÔ‡˜ Î·È ·ÚÂÏ¿ÛÂȘ, ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÁÂÁÔÓfi˜Ø ȉȷ›ÙÂÚ· Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜, Ô˘ ·ÓÙÈÛÙ¿ıËΠ‰˘Ó·ÌÈÎfiÙÂÚ· Î·È Ï‹ÚˆÛ ·ÎÚÈ‚fiÙÂÚ· ÙÔ˘˜ ËÚˆÈÎÔ‡˜ Ù˘ ·ÁÒÓ˜ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙËÓ ÂÈ‚Ô˘Ï‹ ÙÔ˘ ηٷÎÙËÙ‹ Ó· ÁÎÚÂÌ›ÛÂÈ Ì οı ̤ÛÔ Ù· ‰˘Ô ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚ· Ô¯˘Ú¿ ÂıÓÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘, ÙË °ÏÒÛÛ· Î·È ÙËÓ OÚıÔ‰ÔÍ›·. ∫·ÌÈ¿ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ΋ ¤Ó· ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÚÈÁÚ¿„ÂÈ ÙË ÊÚÂÓ›Ùȉ· ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌÔ‡, Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Î·È Ù· ‰¿ÎÚ˘· ·Ó¤ÎÊÚ·ÛÙ˘ ¯·Ú¿˜ Î·È Û˘ÁΛÓËÛ˘ ÙÔ˘ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ‡ Ï·Ô‡ Ô˘ ˙Ô‡ÛÂ, ˆ˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· È·, ÙÔ fiÓÂÈÚÔ ‰Âο‰ˆÓ ÁÂÓÂÒÓ Ó· ·ÔÙÈÓ¿ÍÔ˘Ó Î¿ı ÍÂÓÈÎfi ˙˘Áfi Î·È Ó· Á¢ÙÔ‡Ó Ù· ˘¤Úٷٷ ·Á·ı¿ Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜, Ù˘ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘ Î·È Ù˘ ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ·˜.

– 259 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ΔËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ Ì·˜ ÙÔ ª¿ÚÙË ÙÔ˘ 1947 Á‡ÙËΠ‰ÈÏ¿ Î·È ÙÚÈÏ¿ Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜. ΔÒÚ· ϤÔÓ ÔÈ ‰¿ÛηÏÔÈ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ‰Â ı· ˘ËÚÂÙÔ‡Û·Ó Î¿Ùˆ ·fi ÙÔ ¿ÁÚ˘ÓÔ Ì¿ÙÈ ÙÔ˘ ηٷÎÙËÙ‹ Ô˘ ·¤Ï˘Â, ÂÎÙfiÈ˙ ‹ Ê˘Ï¿ÎÈ˙ fiÛÔ˘˜ ÎÚ˘Ê¿ ‹ Ê·ÓÂÚ¿ ÌÈÏÔ‡Û·Ó ÁÈ· ∂ÏÏ¿‰· Î·È §Â˘ÙÂÚÈ¿. ¢Â ı· Û˘ÓıÏ›‚ÔÓÙ·Ó ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ÈÙ·ÏÈÎfi ¿ÎÌÔÓ·, ¿Óˆ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô Ô Î·Ù·ÎÙËÙ‹˜ ÚÔÛ·ıÔ‡Û ӷ ÌÔÚÊÔÔÈ‹ÛÂÈ ‡Ô˘Ï· ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ, ·ÏÏÔÈÒÓÔÓÙ·˜ ÌÂıÔ‰Èο ÙËÓ ÂıÓÈ΋, ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ Î·È ıÚËÛ΢ÙÈ΋ Û˘Ó›‰ËÛË Ù˘ Ó¤·˜ ÁÂÓÈ¿˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙË ‰Ë̷گȷ΋ Ûʇڷ Ô˘ ÎÙ˘Ô‡ÛÂ Î·È ¿ÊËÓ ÛÙÔ ÂÚÈıÒÚÈÔ Î·È ÛÙËÓ ·ÓÂÚÁ›· οı ¯ÚfiÓÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, Ì fi¯È ¿ÓÙÔÙ ·ÍÈÔÎÚ·ÙÈο ÎÚÈÙ‹ÚÈ·. ™ÙÔ ÂÍ‹˜ ı· ˘ËÚÂÙÔ‡Û·Ó Ì Í¯ˆÚÈÛÙ‹ ÂÚËÊ¿ÓÂÈ· ÎÈ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ÛÈÁÔ˘ÚÈ¿ ˆ˜ ˘¿ÏÏËÏÔÈ ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ∫Ú¿ÙÔ˘˜. O ηı¤Ó·˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û Ӓ ·Û΋ÛÂÈ ÙÔ ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÌ¿ ÙÔ˘ Ì ‚¿ÛË Ù’ ·Ó·Ï˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ∂ıÓÈ΋˜ ¶·È‰Â›·˜ Ô˘ ·Ú›¯·Ó ÌÂÁ¿Ï˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ·˘ÙÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ Î·È ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›·˜, Ì ÛÙ·ıÂÚ¤˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ·ÔÏ·‚¤˜, ¯ˆÚ›˜ ÙË ‰·ÌfiÎÏÂÈ· Û¿ıË Ù˘ ·fiÏ˘Û˘, Ù˘ ·Ó¤¯ÂÈ·˜ Î·È Ù˘ ›ӷ˜. ª¤Û· Û’ ·˘Ùfi ÙÔ Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈÔ, ÙÔ ÚˆÙfiÁÓˆÚÔ Î·È ·ÈÛÈfi‰ÔÍÔ ÂıÓÈÎfi, Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎfi Î·È ‰È‰·ÎÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ù˘ ÚÒÙ˘ ÂΛӢ ÌÂÙ·ÔÏÂÌÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, ÔÏÏÔ›, ·Ï·ÈfiÙÂÚÔÈ ·ÏÏ¿ Î·È ÓÂfiÙÂÚÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ›, Û˘Ó¤¯ÈÛ·Ó ‹ ÍÂΛÓËÛ·Ó Ì ȉȷ›ÙÂÚÔ ˙‹ÏÔ ÎÈ ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi Ó· ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚ›·, ÁÈ· Ó’ ·Ê‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ‰È‰·ÎÙÈÎfi Î·È ·È‰·ÁˆÁÈÎfi ÙÔ˘˜ ÛÙ›ÁÌ·. OÈ ÈÛÙÔÚÈΤ˜ Û˘ÁÎ˘Ú›Â˜ ‰ÂÓ ¿ÊËÓ·Ó ÛÂ Î·Ó¤Ó·Ó ÂÚÈıÒÚÈ· ÁÈ· ·Ú¿ÔÓ· Î·È ÁÔÁÁ˘ÛÌÔ‡˜, ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ÌÈÛıÔ‡˜, ˘ÏÈÎÔÙ¯ÓÈΤ˜ ˘Ô‰Ô̤˜, ‰È‰·ÎÙËÚȷΤ˜ Î·È ÂÚÁ·ÛȷΤ˜ Û˘Óı‹Î˜. ŒÓ· Û˘Ó·›ÛıËÌ· ‚·ıÈ¿˜ ·Ó·ÎÔ‡ÊÈÛ˘ Î·È ÚÔÛÊÔÚ¿˜ ÙÔ‡˜ Ô‰ËÁÔ‡Û ÛÙ· fiÚÈ· Ù˘ ·˘Ù·¿ÚÓËÛ˘ Î·È Ù˘ ı˘Û›·˜. ŒÓȈı·Ó Î·È ˙Ô‡Û·Ó ÙË ÛˆÎÚ·ÙÈ΋ Â˘Ù˘¯›· ÙÔ˘ ·Ï˘ÛÔ‰Â̤ÓÔ˘, fiÙ·Ó ÙÔ˘ ·Ê·ÈÚÔ‡Ó Ù· ‰ÂÛÌ¿, ÙÔ˘ Ê˘Ï·ÎÈṲ̂ÓÔ˘, fiÙ·Ó ÙÔ˘ ·ÓÔ›ÁÔ˘Ó ÙËÓ fiÚÙ· Ù˘ Ê˘Ï·Î‹˜, ÙÔ˘ ÛÙÂÚË̤ÓÔ˘, fiÙ·Ó ÙÔ˘ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó fi¯È ÂÏÂËÌÔÛ‡ÓË Ô˘ Ù·ÂÈÓÒÓÂÈ ·ÏÏ¿ ÂÚÁ·Û›· Ô˘ ÂÍ·ÓıÚˆ›˙ÂÈ. ªÂ Ï›Á· ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ÂÊfi‰È· ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ·ÏÏ¿ Ì ÏÔ‡ÛÈ· „˘¯Èο ·Ôı¤Ì·Ù· ·Á¿˘ ÛÙÔ ·È‰› Î·È ÛÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘˜, Ì ÔÏϤ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Î·È ÌÂÁ¿ÏÔ Ìfi¯ıÔ, ¤ÁÈÓ·Ó Ï·Ì¿‰Â˜ Ô˘ ÏÂÈÒÓÔÓÙ·˜ ÊÒÙÈ˙·Ó Î·È Ï›·ÈÓ·Ó ÙÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙˆÓ ·È-

– 260 –

EK¶AI¢EY™H

‰ÈÒÓ Ô˘ ÙÔ˘˜ ÂÌÈÛÙ‡ÙËÎÂ Ë ·ÙÚ›‰·. •Â‰›ÏˆÛ·Ó Î·È ·ÍÈÔÔ›ËÛ·Ó Î¿ı Ù˘¯‹ Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜, ÚfiÛÊÂÚ·Ó ÁÓÒÛÂȘ, ηÏÏȤÚÁËÛ·Ó ÎÏ›ÛÂȘ Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜, ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ‚ÈÒÌ·Ù· Ô˘ ›ÛÙ¢·Ó ˆ˜ ı· ÙÔ˘˜ ‚ÔËıÔ‡Û·Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÔÏÔÎÏËڈ̤Ó˜ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ˜, ¯Ú‹ÛÈÌ· ÎÈ ÂÓÂÚÁ¿ ̤ÏË ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·, Ôϛ٘ Ì ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ‹ıÔ˜ Î·È ÂıÓÈÎfi ÊÚfiÓËÌ·. ΔÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÚÔÛ¿ıËÛ·Ó Ó· ˘ËÚÂÙ‹ÛÔ˘Ó fiÏÔÈ Ì ÂÚÈÛÛ‹ Â˘Û˘ÓÂȉËÛ›· ·ÏÏ¿ ̤۷ ·fi ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ·È‰·ÁˆÁÈÎfi ‰ÚfiÌÔ. ŒÓ· ‰ÚfiÌÔ Ô˘ ›¯Â ¯·Ú¿ÍÂÈ Ë ÙÔÈ΋, ÈÛÙÔÚÈ΋ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ·ÏÏ¿ Î·È Ë È‰ÈÔÛ˘ÁÎÚ·Û›·, Ù· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÚfiÙ˘·, Ù· ÚÔÛˆÈο ÂӉȷʤÚÔÓÙ· Î·È ÔÈ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ηı¤Ó· ͯˆÚÈÛÙ¿. øÛÙfiÛÔ, ÂÓÒ ‰È¤ÊÂÚ·Ó ÛÙÔ ÁÓˆÛÙÈÎfi ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ¤‰ÈÓ·Ó È‰È·›ÙÂÚË ÚÔÛÔ¯‹ Î·È ‚·Ú‡ÙËÙ·, ÛÙË Û˘ÓÙÚÈÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ÏÂÈÔ„ËÊ›· ˘‹ÚÍ·Ó ¤ÓıÂÚÌÔÈ Ô·‰Ô› ÙÔ˘ ·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ ·ÍÈÒÌ·ÙÔ˜ Ô˘ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙ ˆ˜ ÙÔ «Í‡ÏÔ ‚Á‹Î ·fi ÙÔÓ ·Ú¿‰ÂÈÛÔ» Î·È ˆ˜ «fiÔÈÔ˜ Ï˘¿Ù·È ÙÔ Ú·‚‰› ÙÔ˘ ¯¿ÓÂÈ ÙÔ ·È‰› ÙÔ˘». ¶›ÛÙ¢·Ó fiÙÈ, fiˆ˜ ‰Â ÓÔÂ›Ù·È ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˘ ¯ˆÚ›˜ fiÏÔ, ¤ÙÛÈ ‰Â ÓÔÂ›Ù·È Î·È ‰¿ÛηÏÔ˜ ‰›¯ˆ˜ ‚¤ÚÁ·. ∞Ó ıÂÏ‹ÛÂÈ ‚‚·›· ηÓ›˜ Ó· ÙÔ˘˜ ‰ÒÛÂÈ Û‹ÌÂÚ· οÔÈÔ ÂÏ·ÊÚ˘ÓÙÈÎfi, ¤Ú· ·fi ÙËÓ Î·ı˘ÛÙÂÚË̤ÓË ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ·È‰·ÁˆÁÈÎÒÓ ·ÓÙÈÏ‹„ÂˆÓ ÛÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Ì·˜ Û‡ÛÙËÌ·, ·˘Ùfi ı· ‹Ù·Ó Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·ÚÈıÌfi˜ Ì·ıËÙÒÓ Û οı ٿÍË Î·È Ë Ê˘ÛÈ΋ ˙ˆËÚfiÙËÙ· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Ô˘ ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· Ì·ÈÓÔ‚Á·›ÓÔ˘Ó Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· ·fi Ù· ·Ú¿ı˘Ú· ·Ú¿ ·fi ÙȘ fiÚÙ˜, Ô˘ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË Ô ¿ÓÈÓÔ˜ ·fi «·Ï·Ù˙¿» ʇϷο˜ ÙÔ˘˜ ÊÔ‡ÛΈÓ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi ÙȘ «Û·˝Ùı˜», ÙȘ ÛÎÔ˘Ì¿Ú‰Â˜, ÙȘ Û‚Ô‡Ú˜, ÙȘ ·Ì¿‰Â˜, Ù· ̇Á‰·Ï·, ÙÔ˘˜ ‚fiÏÔ˘˜ Î·È ÙȘ ÎÔ‡ÓÓ˜ ·fi ÙÔ˘˜ ¯Ô˘ÚÌ¿‰Â˜, ·Ú¿ ·fi Ù· ÏÈÁÔÛÙ¿ ‚È‚Ï›· Î·È ÙÂÙÚ¿‰È·. °È· ÙÔÓ Î·ı¤Ó· ·fi ÙÔ˘˜ ‰·ÛοÏÔ˘˜ Ì·˜ Ù˘ ‰ÂηÂÙ›·˜ ÙÔ˘ 40 Î·È ÙÔ˘ 50 ı· ÌÔÚÔ‡ÛÂ Î·È ı· ¿ÍÈ˙ ӷ ÁÚ¿„ÂÈ Î·Ó›˜ ÂȉÈÎfi ·ÊȤڈ̷. ΔÔ ·ÚfiÓ ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ÌÈÎÚfi, Ù·ÂÈÓfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÌÓËÌfiÛ˘ÓÔ ÛÙÔÓ ·Â›ÌÓËÛÙÔ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ ÁÈ· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ 2Ô˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™¯ÔÏ›Ԣ ÙÔ˘ ÈÚÈÔ‡, ÙÔ˘ Û¯ÔÏÂÈÔ‡ Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜, ÛÙÔÓ ∞ÓÙÒÓË ∫Ô˘ÏÈ·Ófi. ΔÔÓ Í¯ÒÚÈÛ· ·Ó¿ÌÂÛ· Û ÙfiÛÔ˘˜ ·Î¿Ì·ÙÔ˘˜ Î·È ¿ÍÈÔ˘˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡˜ ÂÚÁ¿Ù˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì·˜, ÁÈ·Ù›, ˆ˜ Ôχ ÓÂfiÙÂÚÔ˜ Û˘Ó¿‰ÂÏÊÔ˜ ÙÔ˘, ÌÔÚÒ

– 261 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ó· ˘ÔÛÙËڛ͈, Ì ‚¿ÛË Ù· ÛËÌÂÚÈÓ¿ ÎÚ·ÙÔ‡ÓÙ· ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÂÈÛÙ‹Ì˘, ÙȘ ÚÔÛˆÈΤ˜ ÌÔ˘ ÂÌÂÈڛ˜ Î·È ÙȘ ÂÚÈÁڷʤ˜ Î·È Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ Û˘Ó·‰¤ÏÊˆÓ Î·È Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘, ˆ˜ ˘‹ÚÍÂ, ÚÈÓ ·fi ÌÈÛfi ÂÚ›Ô˘ ·ÈÒÓ·, ¤Ó·˜ ʈÙÈṲ̂ÓÔ˜ ‰¿ÛηÏÔ˜ Ô˘ ·È‰·ÁˆÁÈο, „˘¯ÔÏÔÁÈο Î·È ‰È‰·ÎÙÈο ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Ôχ ÈÔ ÌÚÔÛÙ¿ ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘_ ˆ˜ ‹Ù·Ó ·fi ÙfiÙ Ô·‰fi˜ ÌÈ·˜ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ Û¯ÔÏ‹˜ Ô˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Î·È ÙÂÎÌËÚÈÒÓÂÈ fiÙÈ Ë Ì¿ıËÛË ‰È¢ÎÔχÓÂÙ·È, Ë ÁÓÒÛË ÂÌ‰ÒÓÂÙ·È, Ë ‚Ô‡ÏËÛË ÈÛ¯˘ÚÔÔÈÂ›Ù·È Î·È Ô Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜ ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÂÙ·È Ì¤Û· ·fi ÙË «‚Ȉ̷ÙÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ·», ‰ËÏ·‰‹ ̤۷ ·fi ÙËÓ Ú¿ÍË, ÙËÓ ¿ÌÂÛË Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈ΋ Â·Ê‹ Î·È ‚›ˆÛË Ì ٷ ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ‰È‰·Ûηϛ·˜. °È·Ù› ·Ú¿ÏÏËÏ· Î·È Ì ÙÔÓ ›‰ÈÔ ˙‹ÏÔ ÚÔÛ·ıÔ‡Û ӷ ·Ó·‚ÈÒÓÂÈ Î·È Ó· ‰È·ÙËÚ› ÛÙÔ Û¯ÔÏÂÈfi ÙÔ˘, Î·È Â˘Ú‡ÙÂÚ· ÛÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, Ù· ‹ıË, Ù· ¤ıÈÌ· Î·È ÙȘ ·Ú·‰fiÛÂȘ ÙÔ˘ ÁÂÓÓËÛÈÌÈÔ‡ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘. °È·Ù›, Ï·ÙÚ‡ÔÓÙ·˜ Ô ›‰ÈÔ˜, ˆ˜ ·ÏËıÈÓfi˜ Ê˘ÛÈÔÏ¿ÙÚ˘, ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ÔÌÔÚÊȤ˜, Ù· ‚Ô˘Ó¿, ÙȘ Ï·Áη‰È¤˜, ÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î·È ÙȘ ·ÎÚÔÁÈ·ÏȤ˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, Ô‰ËÁÔ‡Û ·ÎÔ‡Ú·ÛÙ·, Û·Ó ¿ÏÏÔ˜ °ÂÚÔÛÙ¿ı˘, ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ Û οı ÁˆÓÈ¿ Î·È Û οı ·Ú·ÁˆÁÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ʤÚÂÈ Ù· ·È‰È¿ Û Â·Ê‹ Ì ·Û¯Ôϛ˜ ÎÈ Â·ÁÁ¤ÏÌ·Ù· Î·È Ó· Ù· «‰¤ÛÂÈ» Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈο Ì ÙÔÓ ÙfiÔ ÙÔ˘˜. Δ· Û‡Á¯ÚÔÓ· Ì·ı‹Ì·Ù· Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÁÓˆÛ›·˜, Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Î·È Ù˘ ·ÙÚȉÔÁÓˆÛ›·˜, ›¯·Ó ÂÓÙ·ı› ÛÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏÂÈÔ‡ ÙÔ˘, ‰ÂηÂٛ˜ ÚÈÓ Û˘ÌÂÚÈÏËÊıÔ‡Ó ÛÙ· Û‡Á¯ÚÔÓ· ∞Ó·Ï˘ÙÈο ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·. Δ¤ÏÔ˜, ÁÈ·Ù›, ̤۷ ·fi Ù· ÔÏÏ¿ ÛÔÊ¿ ·ÔÊı¤ÁÌ·Ù· ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ ÙÔ˘, ͯÒÚÈÛ ÁÈ· ÙËÓ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÙÔ˘ ÛËÌ·Û›· Î·È ÙÔ Ù·‡ÙÈÛ Ì ÙËÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Û¯ÔÏÂÈÔ‡ ÙÔ˘, ÂΛÓÔ Ô˘ ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙ ˆ˜ ¤Ó·˜ «‚›Ô˜ ·ÓÂfiÚÙ·ÛÙÔ˜» Â›Ó·È ÌÈ· «Ì·ÎÚ¿ Ô‰fi˜ ··Ó‰fi΢ÙÔ˜» (‰›¯ˆ˜ ·Ó‰Ô¯Â›Ô). ΔÔ Û¯ÔÏÂÈfi ÙÔ˘ ˘‹ÚÍ ٷ˘Ùfi¯ÚÔÓ· Î·È Ì·ÎÚ¿ ÎÔÈ҉˘ ÔÚ›· ÚÔ˜ ÙË Ì¿ıËÛË Î·È ÛÙ·ıÌfi˜ Î·È ‰È¿ÏÂÈÌÌ· ¯·Ú¿˜, fiÔ˘ Ù· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· Í·ÔÛÙ¿ÛÔ˘Ó Ì ÔÈΛϘ ÂΉËÏÒÛÂȘ Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜.

O ∞ÓÙÒÓ˘ ∫Ô˘ÏÈ·Ófi˜ ÁÂÓÓ‹ıËΠÛÙËÓ ÙÔ˘ÚÎÔÎÚ·ÙÔ‡ÌÂÓË ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ 1906. ŒÌÂÈÓ ÔÚÊ·Ófi˜ ·fi ÁÔÓ›˜ Û Ôχ ÌÈÎÚ‹ ËÏÈΛ·. Œ˙ËÛ ٷ ·È‰Èο ÎÈ ÂÊË‚Èο ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÈ· ̤۷ ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ÙˆÓ ı›ˆÓ ÙÔ˘,

– 262 –

EK¶AI¢EY™H

Ô˘ ¯ˆÚ›˜ ‰Èο ÙÔ˘˜ ·È‰È¿, ‹Ú·Ó ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜ ÎÈ ·Ó¤ıÚ„·Ó ·ÏÏ¿ 4 ÔÚÊ·Ó¿. OÈ ›‰ÈÔÈ ÊÚfiÓÙÈÛ·Ó Ó· ÙÔÓ ÛÙ›ÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ÁÈ· Ó· ÛÔ˘‰¿ÛÂÈ, ‚ϤÔÓÙ·˜ fiÙÈ ·Á·Ô‡Û Ôχ Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·. ◊Ù·Ó ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‰˘Ô - ÙÚÂȘ ηχÌÓÈÔ˘˜ ‰·ÛοÏÔ˘˜ Ù˘ ÚÔÔÏÂÌÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ Ô˘ ·ÔÊÔ›ÙËÛ·Ó ·fi ÙÔ ª·Ú¿ÛÏÂÈÔ ¢È‰·ÛηÏ›Ô. ÀËÚ¤ÙËÛ ÛÙË ƒfi‰Ô, ÛÙËÓ ∫¿ÛÔ Î·È ÛÙËÓ æ¤ÚËÌÔ, ÚÈÓ Î·Ù·Ï‹ÍÂÈ ÛÙÔ 2Ô ¢ËÌ. ™¯ÔÏÂ›Ô Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜ ÙˆÓ «ΔÛÈÎ¯Ô˘ÒÓ», ÙÔ 1946, ·fi ÙÔ ÔÔ›Ô Î·È Û˘ÓÙ·ÍÈÔ‰ÔÙ‹ıËΠÙÔ 1964. ™ÙÔ Û¯ÔÏÂÈfi ÙÔ˘ Ô˘ Ù’ ·Á¿ËÛ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Î·È ·fi ÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘, ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Î˘ÚÈÔÏÂÎÙÈο Ì ÙÔ ÍË̤ڈ̷ Ù˘ Ë̤ڷ˜ ÂÔÙ‡ÔÓÙ·˜ Î·È ÂϤÁ¯ÔÓÙ·˜ Ù· ¿ÓÙ· ÁÈ· ÙËÓ ¿„ÔÁË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙÔ˘ ÚˆÈÓÔ‡ ÚÔÊ‹Ì·ÙÔ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· ÌÂÙ¿ ÙÔÓ fiÏÂÌÔ Ô˘ ÂÚÈÂÏ¿Ì‚·Ó „ˆÌ›, Á¿Ï· Î·È Ù˘Ú›. ∞˘ÛÙËÚfi˜, ÙÂÏÂÈÔÌ·Ó‹˜ ÎÈ ÂÚÁ·ÙÈÎfi˜ ‰Â Û˘Á¯ˆÚÔ‡Û ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ Î·È ÛÙÔ˘˜ Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˜ ÙÔ˘ ·Ú·Ï›„ÂȘ Î·È Ú¿ÍÂȘ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ·ÓÙ›ÎÙ˘Ô ÛÙËÓ Â‡Ú˘ıÌË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÙÔ˘. ™ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË Î¿ı Ӥ·˜ Û¯ÔÏÈ΋˜ ¯ÚÔÓÈ¿˜ ÙÔ ‰È‰·ÎÙ‹ÚÈÔ Ï·ÌÔÎÔÔ‡Û Ì ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÂÚÁ·Û›· ÂıÂÏÔÓÙÒÓ ÁÔÓ¤ˆÓ. OÈ ·›ıÔ˘Û˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Ì ٷ ıÚ·Ó›· ηı·Ú¿ Î·È ÛÙÔȯË̤ӷ Î·È ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜, ÙÔ˘˜ ¯¿ÚÙ˜ Î·È ÙÔ ÂÔÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi ·Ó·ÚÙË̤ӷ Ì ηϷÈÛıËÛ›· ÛÙÔ˘˜ ÙÔ›¯Ô˘˜, ÂÚ›ÌÂÓ·Ó Ù· ·È‰È¿ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ Î·ıÈÂڈ̤ÓÔ ·ÁÈ·ÛÌfi Ô˘ ÁÈÓfiÙ·Ó ·fi ÙÔÓ ÂÊË̤ÚÈÔ Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜, ÙÔÓ ··-¡ÈÎfiÏ· ΔÚÈÎÔ›ÏË, Ì ÙËÓ ÂÈ‚ÏËÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›· Î·È ÙË ÌÔÓ·‰È΋ ÌÂÙ·ÏÏÈ΋ ʈӋ ÙÔ˘. Δ· ·È‰È¿ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈṲ̂ӷ Î·È ÊÔ‚ÈṲ̂ӷ ÁÈ· ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ ı· Û˘Ó·ÓÙÔ‡Û·Ó ÛÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Ù¿ÍË, ͢fiÏËÙ· Î·È ËÏÈÔη̤ӷ ·fi Ù· ηÏÔηÈÚÈÓ¿ Ì¿ÓÈ· Î·È ·È¯Ó›‰È·, ÛÙÚÈÌÒ¯ÓÔÓÙ·Ó ÛÙ· ÌÂÁ¿Ï· ÙÂÙÚ·ı¤ÛÈ· ıÚ·Ó›· Ì ˙ˆËÚ¤˜ ʈӤ˜ Î·È ¯ÂÈÚÔÓƠ̂˜ Ô˘ ÎÔ‚fiÓÙÔ˘Û·Ó ‰È·ÌÈ¿˜ Ì ÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô ÙÔ˘ ‰·ÛοÏÔ˘, Ô˘ ÛÙÔ ‰ÂÍ› ÙÔ˘ ¯¤ÚÈ ‰ÂÓ ÎÚ·ÙÔ‡ÛÂ, fiˆ˜ Ô ·¿˜ ÓˆÚ›ÙÂÚ· ÙÔ ı˘ÌÈ·Ùfi, ·ÏÏ¿ ÙË Í‡ÏÈÓË ‚¤ÚÁ·, fiÌÔÈ· Î·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·fi ÙÔ ·ÓÔȯًÚÈ1 Ù˘ ÎÔ‡ÓÈ·˜ ÙÔ˘ ̈ÚÔ‡ ÙÔ˘˜. ŒÙÛÈ Ë ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ ·fi ÙËÓ ·Ó¤ÌÂÏË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ηÏÔηÈÚÈÔ‡ ÛÙËÓ Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈ· Û¯ÔÏÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÁÈÓfiÙ·Ó 1. ∞ÓÔȯًÚÈ = ͇ÏÈÓÔ˜ ¯¿Ú·Î·˜ 50 ÂÚ›Ô˘ ÂηÙÔÛÙÒÓ Ì ÂÁÎÔ¤˜ ÛÙȘ ¿ÎÚ˜ ÁÈ· Ó· ÎÚ·Ù¿ ·ÓÔÈÎÙ¿ Ù· Û¯ÔÈÓÈ¿ Ù˘ ÎÔ‡ÓÈ·˜.

– 263 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

‚›·È· Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο. Œ·ÈÚÓ·Ó ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ·, ·ÁfiÚ·˙·Ó Ù· ‚È‚Ï›· Î·È Ù· ˘fiÏÔÈ· Û¯ÔÏÈο ›‰Ë Î·È Ë Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ÌÂϤÙË ÍÂÎÈÓÔ‡ÛÂ. ŸÌˆ˜ ‰ÂÓ ·ÚÁÔ‡Û Ӓ ·ÎÔ˘ÛÙ› Ë ÚÒÙË Â˘¯¿ÚÈÛÙË Â›‰ËÛË ·fi ÙÔ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙˆÓ ‰˘Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ Ù¿ÍÂˆÓ Ô˘ ÙȘ ¤·ÈÚÓ ¿ÓÙ· ÁÈ· Û˘Ó‰È‰·Ûηϛ· Ô ›‰ÈÔ˜, ·Ú¿ ÙÔ Ï‹ıÔ˜ ÙÔ˘˜ Ô˘ ÔÏϤ˜ ÊfiÚ˜ ÍÂÂÚÓÔ‡Û ÙÔ˘˜ 60, ÁÈ·Ù› ‹ıÂÏ ӷ ¤¯ÂÈ ÌÂÁ¿Ï· ÔÛÔÛÙ¿ ÂÈÙ˘¯›·˜ ÛÙȘ ÂÈÛ·ÁˆÁÈΤ˜ ÂÍÂÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ·ÔÊÔ›ÙˆÓ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÙÔ˘ ÛÙ· ‰˘Ô Á˘ÌÓ¿ÛÈ· Î·È ÛÙËÓ ÂÌÔÚÈ΋ Û¯ÔÏ‹ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ΔËÓ ÂfiÌÂÓË Ì¤Ú· ı· ‹Á·ÈÓ·Ó ÁÈ· Ì¿˙ÂÌ· ÂÏÈÒÓ ÛÙÔ ¢¿ÌÔ, Û’ ¤Ó· ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi ÎÙ‹Ì· ÙÔ˘ ‰·ÛοÏÔ˘ ÙÔ˘˜ Ì ÌÈÎÚ¿ ÂÏ·Èfi‰ÂÓÙÚ·. ÷ڤ˜ Î·È ·ÓËÁ‡ÚÈ· ÎÈ ·Ó˘ÔÌÔÓËÛ›· fiÙ ı· ÍË̤ڈÓÂ Ë ¿ÏÏË Ì¤Ú· Ô˘ οÔÙ ¯¿Ú·˙ ÂÈÙ¤ÏÔ˘˜. ªÂ ¯·ÚÔ‡ÌÂÓ· ÍÂʈÓËÙ¿ Î·È ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ηÙËÊfiÚÈ˙·Ó ÚÔ˜ ÙË °¤Ê˘Ú·, Ì ÙÔ ‰¿ÛηÏÔ Ó· ‰˘ÛÎÔχÂÙ·È Ó’ ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙÔ Ú˘ıÌfi ÙÔ˘˜, ÂÚÓÔ‡Û·Ó ÙÔÓ Δ·ÍÈ¿Ú¯Ë, ÙÔ ÃÚÈÛÙfi Ù˘ πÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì Î·È Ù· ¶ËÁ¿‰È· ηÈ, ÛÙÚ›‚ÔÓÙ·˜ ÚÔ˜ ÙÔ ¢¿ÌÔ, ‚ÚÈÛÎfiÓÙÔ˘Û·Ó ÛÙÔ ÌÈÎÚfi ÏÈfiÊ˘ÙÔ ¯ˆÚ¿ÊÈ ÙÔ˘. ∫·È ÙÔ «Ì¿ıËÌ·» ¿Ú¯È˙Â. ∏ «·Ú¿‰ÔÛË» ‰ÂÓ ÎÚ·ÙÔ‡Û ԇÙ ÏÂÙfi: «Δ’ ·ÁfiÚÈ· ÛÙÔ ıÚ›„ÈÌÔ Î·È Ù· ÎÔÚ›ÙÛÈ· ÛÙÔ Ì¿˙ÂÌ·». ™·Ó ¯ÈÌ·Ù˙‹‰Â˜ ÛηÚÊ¿ÏˆÓ·Ó ·Ì¤Ûˆ˜ Û οı ÎψӿÚÈ Î·È Ô ÒÚÈÌÔ˜ ηÚfi˜ ¤ÂÊÙÂ Û·Ó ¯ÔÓÙÚfi ¯·Ï¿˙È. O ‰¿ÛηÏÔ˜ ÛÙÂÎfiÙ·Ó ¯·ÌÔÁÂÏ·ÛÙfi˜ ÛÙÔ „ËÏfiÙÂÚÔ ÛËÌÂ›Ô ÙÔ˘ ÎÙ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ‚·ıÌÔÏÔÁÔ‡Û ÏÔ˘ÛÈÔ¿ÚÔ¯· ÙȘ «ÂȉfiÛÂȘ» ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘. ∂‰Ò ¤·ÈÚÓ·Ó Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· ÙÔ ¿ÚÈÛÙ· ÂΛÓÔÈ Ô˘ ‰ÂÓ ÙÔ ¤‚ÏÂ·Ó Ô‡Ù ÛÙÔÓ ‡ÓÔ ÙÔ˘˜ ÛÙ· Û¯ÔÏÈο Ì·ı‹Ì·Ù·. ™Â ÏÈÁfiÙÂÚÔ ·fi ÌÈ·Ó ÒÚ· ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ‚ÚÂÈ Î·Ó›˜ Ô‡Ù ÁÈ· ‰Â›ÁÌ· ÌÈ·Ó ÂÏÈ¿ ¿Óˆ Î·È Î¿Ùˆ ·fi Ù· ‰¤ÓÙÚ·. ∞ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ·˘Ù‹ ÙË ÊÔÚ¿ ¤Ó· ·ÏËıÈÓfi Ì¿ıËÌ· ‰ÂÓ‰ÚÔÎÔÌ›·˜, ‚ÔÙ·ÓÔÏÔÁ›·˜ Î·È ·ÙÚȉÔÁÓˆÛ›·˜ Ô˘ ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ¤ÚÂ ӷ ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙË ¯ÏˆÚ›‰· Î·È ÙȘ ÙÔˆÓ˘Ì›Â˜ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜, ÍÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ·ÚÈÛÙÂÚ¿ ·fi Ù· ∫fiÎÎÈÓ· ºÚ‡‰È·, ÙÔÓ ∫·Ï·Ì›ÙÛË Î·È ÙÔÓ ™Ù·˘Úfi, ÙËÓ ∞Á›· ∫˘Úȷ΋, ÙȘ μ›ÁϘ Î·È ÙȘ ∂ÏȤ˜ ÌÚÔÛÙ¿ Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÔÓÙ·˜ ‰ÂÍÈ¿ ÛÙËÓ Δ¤ÏÂÓÙÔ, ÙÔ ∫·Ì¿ÚÈ, ÙÔ ª·Ú˙›, ÙË μÔ˘ÎÔÏÈ¿, ÙÔÓ ÕÁÈÔ ¶·ÓÙÂϤÌÔÓ· Î·È Ù· ¶ÈÛÛˆÙ¿. Δ¤ÏÔ˜ ‰ÈÓfiÙ·Ó ÙÔ Û‡ÓıËÌ· ÁÈ· ·È¯Ó›‰È. ∞fi ÙȘ ÊÔ˘ÛΈ̤Ó˜ ÙÛ¤˜ ¤‚Á·ÈÓ·Ó ·Ì¿‰Â˜, ‚fiÏÔÈ, ̇Á‰·Ï·, ÎÔ‡ÓÓ˜, Ù·Èӛ˜, Ï¿ÛÙȯ·, Û‚Ô‡Ú˜, Û¯ÔÈÓ¿ÎÈ·. ŸÛ· ·È‰È¿ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ÚÔÓÔ‹ÛÂÈ Ó· ¿ÚÔ˘Ó Ì·˙› ÙÔ˘˜ «ÚÒÙ˜ ‡Ï˜» ·È¯ÓȉÈÒÓ, ¤·È˙·Ó Ù· ÁÂÚÔ‡ÏÈ·, ÙÔÓ ‹ÏÈÔ, ÙÔ Î˘ÓËÁËÙfi, ÙÔ ÎÚ˘ÊÙfi Î. ·., ̤¯ÚÈ

– 264 –

EK¶AI¢EY™H

ÙËÓ ÒÚ· Ô˘ ¿ÎÔ˘Á·Ó ÙË ÛÊ˘Ú›¯ÙÚ· ÙÔ˘ ‰·ÛοÏÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂÈfi. ∂Λ ÙÔ˘˜ ÂÚ›ÌÂÓ ‰Â‡ÙÂÚË Â˘¯¿ÚÈÛÙË ¤ÎÏËÍË. ΔËÓ ÂfiÌÂÓË Ì¤Ú· ı· ¤ÚÂ ӷ ¤¯Ô˘Ó Ì·˙› ÙÔ˘˜ ÌÈ· fiÛÔ Á›ÓÂÙ·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Ê¤Ù· „ˆÌ›, ÁÈ·Ù› ı· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û·Ó ÛÙÔ §ÂÙÚ› Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜ ÙÔ Ï¤ÛÈÌÔ2 ÙˆÓ ÂÏÈÒÓ Ô˘ Ì¿˙„·Ó. O ‰¿ÛηÏfi˜ ÙÔ˘˜ ›¯Â ÊÚÔÓÙ›ÛÂÈ ÛÙÔ ÌÂٷ͇ ÁÈ· ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ Î·ÙÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜, ÂÎÙfi˜ ÛÂÈÚ¿˜, ÌÂÙ¿ ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ‰È¿ÏÂÈÌÌ·. ΔËÓ ¿ÏÏË Ì¤Ú· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û·Ó Ì ÊÔ‚ÂÚfi ÂӉȷʤÚÔÓ, ÂÚȤÚÁÂÈ· Î·È ı·˘Ì·ÛÌfi ÔÏfiÎÏËÚË ÙË ‰È·‰Èηۛ· ÎÈ ¿ÎÔ˘Á·Ó ÚÔÛÂÎÙÈο ÙÔÓ ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙÔ˘ ÂÏ·ÈÔÙÚÈ‚Â›Ô˘, ÙÔ ¡ÈÎÔÏ‹ ∑·ÁÔÚÈ·Ófi, Ó· ÙÔ˘˜ ‰Â›¯ÓÂÈ Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ÂÍËÁ› Ì οı ÏÂÙÔ̤ÚÂÈ· ÙËÓ ÔÚ›· Î·È Ù· fiÚÁ·Ó·, ·fi ÙÔ Û¿ÛÈÌÔ Î·È ÙËÓ ÔÏÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÂÏÈÒÓ ÛÙË ÌÂÁ¿ÏË ¤ÙÚÈÓË ÁÔ‡ÚÓ· Ì ÙÔ ¯ÂÈÚÔΛÓËÙÔ ‚·Ú‡ ÙÚÔ¯fiÏÈıÔ Î·È ÙÔ Û˘Ì·ÏÈÛÙ‹ÚÈ3, ̤¯ÚÈ ÙÔ Ì¿ÁÁ·ÓÔ4 Ì ÙÔÓ «ÂÚÁ¿ÙË Î·È ÙȘ Ì·Ó¤ÏϘ»5 Î·È ÙË ÛοÊË6, ÛÙËÓ ÔÔ›· η٤ÏËÁ ÙÔ ÓÂÚfi Ì ÙÔ Ï¿‰È Ô˘ ÙÔ Ì¿˙¢·Ó Ì ¯fiÁ¯Ô˘˜7 ÁÈ· Ó· ÙÔ Á¢ÙÔ‡Ó ÛÙËÓ ¤ÍÔ‰Ô Î·È Ó· ÙÔ ‚ÚÔ˘Ó ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÓfiÛÙÈÌÔ, ·ÊÔ‡ Ì ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ¤ÁÈÓ Ͽ‰È Ë ÂÏÈ¿. ∞˘Ùfi Â·Ó·Ï·Ì‚·ÓfiÙ·Ó Î¿ı ¯ÚfiÓÔ. ∞Ó Î¿ÔÙ ÙÔÏÌÔ‡Û ÌÈ· ÌËÙ¤Ú· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Êfi‚Ô˘˜ Î·È ÙȘ ·ÓËÛ˘¯›Â˜ Ù˘ ÁÈ· ÙÔ ·Ó¤‚·ÛÌ· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙ· ÌÈÎÚ¿ ÂÏ·Èfi‰ÂÓÙÚ¿ ÙÔ˘, ¤·ÈÚÓ ÙËÓ ·ÔÛÙÔ̈ÙÈ΋ ·¿ÓÙËÛË ˆ˜ «¤ÚÂ ӷ ÊÔ‚¿Ù·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ fiÙ·Ó ·Ê‹ÓÂÈ ÙÔ ÁÈÔ Ù˘ Ó· οÓÂÈ ‚Ô˘ÙÛ¤˜ ·fi ÙÔ˘˜ ∫ÚÂÌ·ÛÙÔ‡˜ Î·È ÙÔÓ •ÂÛËÙfi , Ó· ‚Á¿˙ÂÈ ·¯ÈÓÈÔ‡˜ ·fi ÙÔ ªÂÏÈÙÛ¿¯·, Ó· ÛηÚÊ·ÏÒÓÂÈ Û „ËϤ˜ ·Ì˘Á‰·ÏȤ˜, ÁÈ· Ó· Îfi‚ÂÈ Ì‡Á‰·Ï· ‹ Ó· È¿ÓÂÈ Ù· ÎÔ˘ÙÛÔ‡ÊÈ· Ô˘ ÛÎfiÙˆÓ Ì ÙË Û·˝Ùı·».

2. §¤ÛÈÌÔ = ¿ÏÂÛÌ·, ÔÏÙÔÔ›ËÛË Î·È Û˘ÓÂΉԯÈο ÔÏfiÎÏËÚË Ë ‰È·‰Èηۛ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ Ï·‰ÈÔ‡.

3. Û˘Ì·ÏÈÛÙ‹ÚÈ = ÌÂÁ¿ÏË Í‡ÏÈÓË ÎÔ˘Ù¿Ï· Ì ÙËÓ ÔÔ›· ¤ÛÚˆ¯Ó·Ó ÙȘ ÂÏȤ˜ οو ·fi ÙÔÓ ÙÚÔ¯fi ÁÈ· Ó· ÔÏÙÔÔÈËıÔ‡Ó.

4. Ì¿ÁÁ·ÓÔ = ÈÂÛÙ‹ÚÈÔ, ¿Óˆ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÙÔÔıÂÙÔ‡Û·Ó Û ¯ÔÓÙÚ¿ ΢ÎÏÈο ˙ÂÌ›ÏÈ· ·fi ÙÚ›¯ˆÌ· ηÙۛη˜ ÙȘ ÔÏÙÔÔÈË̤Ó˜ ÂÏȤ˜ ÁÈ· Ó· ÛÊȯÙÔ‡Ó Î·È Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ˙ÂÛÙÔ‡ ÓÂÚÔ‡ Ó· ‰È·¯ˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ Ï¿‰È ·fi ÙÔ˘˜ ˘Ú‹Ó˜ (Ù· ÙÛ›Î¯Ô˘·).

5. ÂÚÁ¿Ù˘ Ì ̷ӤÏϘ = ÎÔ¯ÏȈÙfi˜ ¿ÍÔÓ·˜ Ì ͇ÏÈÓ˜ ·ÎÙ›Ó˜ ·fi ÙȘ Ôԛ˜ Á‡ÚÈ˙·Ó ÙÔ Ì¿ÁÁ·ÓÔ ÔÈ ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔÈ ÁÈ· Ó· ÈÂÛÙÔ‡Ó Ù· ˙ÂÌ›ÏÈ· Ì ÙÔÓ ÂÏ·ÈÔÔÏÙfi.

6. ÛοÊË = ͇ÏÈÓÔ ‰Ô¯Â›Ô.

7. ¯fiÁ¯Ô˜ = ÎfiÁ¯Ô˜, ÌÂÁ¿ÏÔ fiÛÙÚ·ÎÔ.

– 265 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∂ÓıÔ˘ÛÈ·Ṳ̂ÓÔÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ·fi ÙÔ ‰È‹ÌÂÚÔ Ì ÙȘ ¢¯¿ÚÈÛÙ˜ ÂÌÂÈڛ˜, ÁÈÓfiÓÙÔ˘Û·Ó ÈÔ ÂÈÌÂÏ›˜, Ì ÙËÓ ÂÏ›‰·, ÈηÓÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙÔ ‰¿ÛηÏfi ÙÔ˘˜, Ó· ¤¯Ô˘Ó ·ÚfiÌÔȘ ¢ηÈڛ˜ ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ. ∂Í¿ÏÏÔ˘ ÁÓÒÚÈ˙·Ó È· ˆ˜, ·Ú¿ ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ·ÚÈıÌfi ÙÔ˘˜, fiÏÔÈ Î·È fiϘ ÔÈ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙÔ˘˜ ÂϤÁ¯ÔÓÙ·Ó Î·ıËÌÂÚÈÓ¿. ∫·È ˆ˜, Ì·˙› Ì ٷ «ÂÏÂÎË̤ӷ» ‰ÂÓ ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ·ÔÊÔÈÙ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ù· «·ÂϤÎËÙ·» ͇Ϸ ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÂÈfi ÙÔ˘. ∫·ÈÓÔ‡ÚÁȘ Û˘ÁÎÈÓ‹ÛÂȘ ÂÚ›ÌÂÓ·Ó Ù· ÌÂÁ¿Ï· ·È‰È¿ ÙÔ ÙÚÈ‹ÌÂÚÔ Ù˘ 28˘ OÎÙˆ‚Ú›Ô˘. ΔÔ Û¯ÔÏÂÈfi ˙Ô‡Û ÛÙÔÓ ˘ÚÂÙfi Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ÂıÓÈ΋˜ ÂÂÙ›Ԣ. ŸÏ˜ ÔÈ Ù¿ÍÂȘ ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ¯ÚÔÓÈ¿˜ ÚÔÂÙԛ̷˙·Ó ÛÙ· Ì·ı‹Ì·Ù· Ù˘ ø‰È΋˜, ÙˆÓ Δ¯ÓÈÎÒÓ Î·È Ù˘ °˘ÌÓ·ÛÙÈ΋˜ ÙȘ ÂÔÚÙ·ÛÙÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ. ¶ÚÈÓ ·fi ÙÔ ¯¿Ú·Ì· Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ̤ڷ˜ Ô ∫Ô˘ÏÈ·Ófi˜ ÂÚ›ÌÂÓ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÛÙÔ ÚÔ·‡ÏÈÔ Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜ Ì’ ¤Ó·Ó ÈÛÙfi Î·È ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË Á·Ï·ÓfiÏ¢ÎË ÛËÌ·›·. ™˘ÓÙ·Á̤ÓÔÈ ‰È¤Û¯È˙·Ó fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ ÙÔ˘ ÈÚÈÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÒÓÙ·˜ ˙ˆËÚ¿ Î·È ÌÂψ‰Èο ÂÌ‚·Ù‹ÚÈ·. ™˘ÁÎÈÓË̤ÓÔÈ, Ì ‰·ÎÚ˘Ṳ̂ӷ Ì¿ÙÈ·, ÂÙ¿ÁÔÓÙ·Ó ·fi Ù· ÎÚ‚¿ÙÈ· ÙÔ˘˜ ÔÈ ÃˆÚÈ·ÓÔ› Î·È ¯ÂÈÚÔÎÚÔÙÔ‡Û·Ó Ù· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ ‰¿ÛηÏÔ ÁÈ· ÙË ¯·Ú¿ Ô˘ ÙÔ˘˜ ¤‰ÈÓ·Ó Î·È ÙȘ ÌӋ̘ Ô˘ ÙÔ˘˜ Í·Ó·˙ˆÓÙ¿Ó¢·Ó. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÓËÊfiÚÈ˙·Ó ÙËÓ Ï·ÁÈ¿, ›Ûˆ ·fi ÙÔÓ ¶Úfi‰ÚÔÌÔ, ÂÚÓÔ‡Û·Ó ÙË ÌÂÁ¿ÏË Î·ÛÙÚfiÔÚÙ· Î·È Û ÛÙ¿ÛË ÚÔÛÔ¯‹˜, „¿ÏÏÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ∂ıÓÈÎfi ⁄ÌÓÔ, ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û·Ó Ì ÈÂÚ‹ Û˘ÁΛÓËÛË ÙÔ ‰¿ÛηÏfi ÙÔ˘˜ Ô˘ ¤Î·Ó ÙËÓ ¤·ÚÛË Ù˘ ÛËÌ·›·˜. ∞ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ¤Ó·˜ ıÂÚÌfi˜ ·ÙÚȈÙÈÎfi˜ ÏfiÁÔ˜ Ô˘ ¤ÎÏÂÈÓ Ì ٷ «˙‹Ùˆ» ÁÈ· ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÙË ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ Î·È ÙË §Â˘ÙÂÚÈ¿ Ô˘ Ù¿ÛÙÂÏÏ·Ó Ó’ ·ÎÔ˘ÛÙÔ‡Ó Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ·¤Ó·ÓÙÈ Ï·ÁÈ¿ ÙÔ˘ ÕÚÁÔ˘˜. Δ¤ÏÔ˜ Â¤ÛÙÚÂÊ·Ó ÛÙ· Û›ÙÈ· Î·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÁÈ· ÙËÓ Î·ıÈÂڈ̤ÓË ‰ÔÍÔÏÔÁ›· Î·È ·Ú¤Ï·ÛË Ô˘ ÁÈÓfiÙ·Ó ÛÙÔ ÎÔÈÓfi ÚÔ·‡ÏÈÔ Ù˘ ÂÎÎÏËÛÈ¿˜ Î·È ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ, ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ô˘ ÎÙ˘Ô‡ÛÂ Ë Î·Ú‰È¿ ÙÔ˘ ÈÚÈÔ‡. ¶·ÚfiÌÔȘ ÂΉËÏÒÛÂȘ Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡Û ¿ÓÙÔÙÂ Î·È ÛÙȘ ¿ÏϘ ÂıÓÈΤ˜ ÁÈÔÚÙ¤˜ Ù˘ 7˘ Î·È Ù˘ 25˘ ª·ÚÙ›Ô˘. ∂Ô¯‹ ¿ÊËÛ·Ó ÛÙÔ ÃˆÚÈfi ÔÈ Û¯ÔÏÈΤ˜ ÁÈÔÚÙ¤˜ ÙÔ˘ 2Ô˘ ¢ËÌ. ™¯ÔÏ›Ԣ Ô˘ ÔÚÁ¿ÓˆÓÂ Ô ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ ÙÔ˘ Î·È ÙȘ Ôԛ˜ ÙÈÌÔ‡Û·Ó fiϘ ÔÈ ÔÏÈÙÈΤ˜, ‰ËÌÔÙÈΤ˜ Î·È ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈΤ˜ ∞Ú¯¤˜ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘. ¶·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Ì ·ÍÈÒÛÂȘ Ô˘ ÙȘ ·Ó¤ıÂÙÂ, ÛÎËÓÔıÂÙÔ‡ÛÂ Î·È ·ÚÔ˘Û›·˙Â Ô ›‰ÈÔ˜. ¢Â

– 266 –

EK¶AI¢EY™H

ÏÔÁ¿ÚÈ·˙ Ìfi¯ıÔ, ¯ÚfiÓÔ Î·È ÚÔÛˆÈΤ˜ ‰·¿Ó˜, ÁÈ·Ù› ›ÛÙ¢ ˆ˜ ÔÈ Û˘ÌÌÂÙÔ¯ÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ·ÛÎÔ‡Û·Ó ‚·ı‡Ù·ÙË Â›‰Ú·ÛË ÛÙÔ Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ô˘ ÂËÚ¿˙ÂÈ, Ï¿ıÂÈ Î·È ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ, ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Î·È ·fi ÙÔ ÓÔ˘ Î·È ÙË ÁÓÒÛË, ÙÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Î·È ÙËÓ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. ™˘ÓÂÚÁ·˙fiÙ·Ó Ì ÌËÙ¤Ú˜ ÌÔ‰›ÛÙÚ˜, ÛȉÂÚ¿‰Â˜ Î·È Í˘ÏÔ˘ÚÁÔ‡˜, ÁÈ· Ó· Ú¿‚Ô˘Ó ‹ Ó· ÌÂÙ·ÔÈÔ‡Ó ÊÔÚÂÛȤ˜, Ó· ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó Û·ıÈ¿ Î·È Î·ÚÈÔÊ›ÏÈ·, ÎÚ¿ÓË Î·È ÂÚÈÎÂÊ·Ï·›Â˜. ™ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Û¯ÔÏÈ΋ ÙÔ˘ Ú¿ÍË Ô ‰¿ÛηÏÔ˜ ∫Ô˘ÏÈ·Ófi˜ ‹Ù·Ó ·˘ÛÙËÚfi˜, ·ÌÂÚfiÏËÙÔ˜ Î·È ‰›Î·ÈÔ˜. ¢ÂÓ ¤Î·Ó ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ. Δ· ·ÍÈÔÏÔÁÈο Î·È ÂÈı·Ú¯Èο ÙÔ˘ ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ‰ÂÓ ¿ÏÏ·˙·Ó Ì ÙË ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÎÈ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ı¤ÛË ÙˆÓ ÁÔÓÈÒÓ. ¢ÂÓ Í¯ÒÚÈ˙ ԇÙ ٷ ·È‰È¿ ÙÔ˘, fiÙ·Ó ÊÔÈÙÔ‡Û·Ó ÛÙÔ Û¯ÔÏÂÈfi ÙÔ˘. ◊Ù·Ó ¤Ó·˜ ·ÎfiÌË ÚfiÛıÂÙÔ˜ ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· Ó· ÎÂÚ‰›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÎÙ›ÌËÛË, ÙÔ Û‚·ÛÌfi, ÙËÓ ·Á¿Ë Î·È ÙËÓ ÂÌÈÛÙÔÛ‡ÓË ÙˆÓ Û˘Á¯ˆÚÈ·ÓÒÓ ÙÔ˘. ∫·ÏÏÈÂÚÁÔ‡Û Ì ÂÈÌÔÓ‹ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ù˘ ÂÈı·Ú¯›·˜ Î·È ‰ÈÔ¯¤Ù¢ ÙËÓ ÂÚ›ÛÛÈ· ÎÈÓËÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Û ÔÈΛϘ Û¯ÔÏÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ÂΉËÏÒÛÂȘ Î·È Û˘ÌÌÂÙÔ¯¤˜ Û ¤ıÈÌ· Î·È ·Ú·‰fiÛÂȘ Ô˘ ¤ÚÂ ے ·˘Ù‹ ÙËÓ ÙÚ˘ÊÂÚ‹ ËÏÈΛ· Ó· «ÂÁÁÚ·ÊÔ‡Ó ÛÙÔ ÛÎÏËÚfi ‰›ÛÎÔ» ÙÔ˘ ÓÔ˘ Î·È Ù˘ ηډȿ˜, fiˆ˜ ı· ϤÁ·Ì ۋÌÂÚ·. ¡Ô˘ıÂÙÔ‡Û ٷ ·È‰È¿ Û οı ÙÔ˘˜ ·ÚÂÎÙÚÔ‹. ∂Óı¿ÚÚ˘Ó ÙÔ˘˜ ·‰‡Ó·ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ∂Ó›Û¯˘Â Û οı ÙÔ˘˜ ÂÈÙ˘¯›· ÙËÓ ·˘ÙÔÂÎÙ›ÌËÛË. ™˘Ì‚ԇϢ ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ Ó· ÌËÓ Ù’ ··Û¯ÔÏÔ‡Ó ÛÙȘ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ·ÚÂÌÔ‰›˙Ô˘Ó Ù· Û¯ÔÏÈο ÙÔ˘˜ ηı‹ÎÔÓÙ·. ¶ÚfiÛÊÂÚ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ ˙ˆÓÙ·Ófi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÚÁ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È Û˘Ó¤ÂÈ·˜ ÏfiÁˆÓ Î·È ڿ͈Ó. ∞Á·Ô‡Û fiÏ· Ù· Ì·ı‹Ì·Ù· ·ÏÏ¿ ›¯Â ͯˆÚÈÛÙ‹ ·‰˘Ó·Ì›· ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Î·È ·ÎfiÌ· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Ì˘ıÔÏÔÁ›·, ÙËÓ ÔÔ›· ÁÓÒÚÈ˙ fiÛÔ Ï›ÁÔÈ. ŸÙ·Ó ‰ÈËÁ›ÙÔ ÙËÓ πÏÈ¿‰· Î·È ÙËÓ O‰‡ÛÛÂÈ· Ì ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÛÙÔ ÛÒÌ· Î·È ¯ÚÒÌ· ÛÙË ÊˆÓ‹, Û˘Ó‹Ú·˙ fi¯È ÌfiÓÔ ÌÈÎÚÔ‡˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜. π‰È·›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· Î·È Í¯ˆÚÈÛÙ‹ ı¤ÛË Â›¯·Ó ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Î·È Û¯ÔÏÈ΋ ÙÔ˘ Ú¿ÍË Ù· ÙÔÈο ‹ıË ÎÈ ¤ıÈÌ· ·ÏÏ¿ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÔÈ ÂÏÏËÓÔ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈΤ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ Ô˘ ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÙÔ˘˜ ·Í›·, ¤‰ÈÓ·Ó ¯ÚÒÌ·, ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·È ÓfiËÌ· ÛÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡.

– 267 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∞ÏÏ¿, ÂÓÒ ÊÚfiÓÙÈ˙ ÁÈ· ÙË ‰È¿ÛˆÛ‹ ÙÔ˘˜ ̤۷ ·fi ÙËÓ ·Ó·‚›ˆÛË, ÂÈÚˆÓ¢fiÙ·Ó Î·È ¯Ï‡·˙ Û οı ÂÚ›ÙˆÛË ÚÔÏ‹„ÂȘ Î·È ‰ÂÈÛȉ·ÈÌÔӛ˜, ηٿÏÔÈ· ·ÌÔÚʈÛÈ¿˜ Î·È ÛÎÔÙ·‰ÈÛÌÔ‡ Ô˘ ‰ÂÓ Ù·›ÚÈ·˙·Ó ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Î·È ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi Ì·˜, ÛÙË Û‡ÓÂÛË Î·È ÛÙË ÛÔÊ›· ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ Ì·˜. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Ô˘ Û˘Ó‹ıÈ˙ ӷ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ ‹Ù·Ó ÔÈ ·Ú·ÏÔÁÈÛÌÔ› ÙÔ˘ «Ô‰·ÚÈÎÔ‡» ÛÙËÓ ¤Ó·ÚÍË ÙÔ˘ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎÔ‡ ¤ÙÔ˘˜ Î·È Ù˘ ÂÓÙÔÏ‹˜ Ô˘ ¿ÎÔ˘Á·Ó Û˘¯Ó¿ ÛÙ· Û›ÙÈ· ÙÔ˘˜ «ΔÂÙ¿ÚÙË Î·È ¶·Ú·Û΢‹ Ù· Ó‡¯È· ÛÔ˘ ÌËÓ Îfi„ÂȘ, ÙËÓ ∫˘Úȷ΋ ÌË ¯ÙÂÓÈÛÙ›˜ ·Ó ı¤ÏÂȘ Ó· ÚÔÎfi„ÂȘ». ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ·Ú·‰fiÛÂȘ Î·È ¤ıÈÌ·, ıÚËÛ΢ÙÈο Î·È ÎÔÈÓˆÓÈο, Ô˘ ‰È·ÙËÚÔ‡Û·Ó Î·È ÂÓ›Û¯˘·Ó Û˘ÁÁÂÓÈÎÔ‡˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡˜ ‰ÂÛÌÔ‡˜, ÙÈÌÔ‡Û·Ó ÈÂÚ¿ ÚfiÛˆ· Î·È ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È ÚfiÛÊÂÚ·Ó ¯·Ú¿ Î·È „˘¯·ÁˆÁ›·, Ù· ˘ÂÓı‡ÌÈ˙Â Î·È Ù· ˘ÏÔÔÈÔ‡Û ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ ÙÔ˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·. ΔËÓ 1Ë ÙÔ˘ ™Â٤̂ÚË, ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎÔ‡ ¤ÙÔ˘˜, ÚˆÙÔ‡Û ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó Á‡ÚÈÛ·Ó ÛÙË ÁÂÈÙÔÓÈ¿ ÚÔÛʤÚÔÓÙ·˜ ÙË Ê¤Ù· ÙÔ Î·ÚÔ‡˙È. ™ÙȘ 30 ÙÔ˘ ¡Ô¤Ì‚ÚË, ÁÈÔÚÙ‹ ÙÔ˘ ·Á›Ô˘ ∞Ó‰Ú¤·, ÙÔ ÎÔ˘˙ÈÓ¿ÎÈ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÂÈÔ‡, οو ·fi ÙËÓ Ù·Ú¿ÙÛ· Ù˘ ÂÈÛfi‰Ô˘, ÌÔÛ¯Ô‚ÔÏÔ‡Û ˙ÂÛÙ¤˜ Á˘ÚÈÛÙ¤˜8 Î·È ı˘Ì·Ú›ÛÈÔ Ì¤ÏÈ. ΔȘ ·Ú·ÌÔÓ¤˜ ÙˆÓ ÃÚÈÛÙÔ˘Á¤ÓÓˆÓ, Ù˘ ¶ÚˆÙÔ¯ÚÔÓÈ¿˜ Î·È ÙˆÓ ºÒÙˆÓ Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÂÈÔ‡ ÙÔ˘ ›¯·Ó ÂÓÙÔÏ‹ Ó· Ô˘Ó ÙÔ «ÙڷԇȻ, ÂÓÒ Û˘Ì‚Ô‡Ï¢ ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ Ó· ÌËÓ ÎÏ›ÓÔ˘Ó ÙËÓ fiÚÙ· Û ηӤӷ ·È‰›. ΔȘ ·ÔÎÚȤ˜ ÚÔ¤ÙÚÂ ٷ ·È‰È¿ Ó· ÓÙ‡ÓÔÓÙ·È «Î·ÏÔ¤ÚÈ·» ·ÏÏ¿ Ó· Û˘ÌÂÚÈʤÚÔÓÙ·È ÎfiÛÌÈ·. ΔÔ ¯ÔÚfi Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜, ÙËÓ ∫˘Úȷ΋ Ù˘ Δ˘ÚÈÓ‹˜, Ï›ÁÔ ÚÈÓ ÙÔÓ ÂÛÂÚÈÓfi ÙÔ˘ «™˘Á¯ÒÚÈÔ˘», Ô˘ Û˘ÁΤÓÙÚˆÓ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘˜, ÙÔÓ ¿ÓÔÈÁ ÚÒÙÔ˜ ¯ÔÚ‡ÔÓÙ·˜ «ÌÚÔÛÙÂÏ¿Ù˘» ÙË ÛÔ‡ÛÙ· Î·È ÙÔÓ ›ÛÛÔ.

OÈ Û¯ÔÏÈΤ˜ ÂΉÚÔ̤˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÁÈ· ÙÔÓ ∫Ô˘ÏÈ·Ófi ÌfiÓÔ ‰È·Ï›ÌÌ·Ù· ·Ó¿Û·˜ Î·È ÍÂÎÔ‡Ú·Û˘ ·fi ÙÔ Î·ıËÌÂÚÈÓfi ‰È¿‚·ÛÌ·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙÔÓ „˘¯·ÁˆÁÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, ›¯·Ó Î·È ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÌÔÚʈÙÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜. ¡· ÚıÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Û Â·Ê‹, Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Î·È Ó’ ·Á·‹ÛÔ˘Ó ÙË Ê‡ÛË ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÙÔ˘˜ Î·È ÙȘ ·Û¯Ôϛ˜ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÙÔ˘. ¡· ·Ó·Î·Ï‡„Ô˘Ó ÙȘ ÎÏ›ÛÂȘ Î·È Ù· ‰È·Ê¤ÚÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜, Ó· ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÙÔ‡Ó Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈο ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ ÙÔ˘˜. ∫·Ù¤‚·ÈÓ·Ó ÛÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ Ó· 8. Á˘ÚÈÛÙ¤˜ = ÙËÁ·Ó›Ù˜ Û ÌÔÚÊ‹ ‰·ÎÙ˘Ï›Ô˘.

– 268 –

EK¶AI¢EY™H

‰Ô˘Ó Ù· ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Èη Î·È Ù· „·ÚÔοÈη, ‹Á·ÈÓ·Ó Û ͢ÏÔ˘ÚÁ›·, ÛȉËÚÔ˘ÚÁ›·, ·ÚÙÔÔÈ›·, Ì˯·ÓÔ˘ÚÁ›·, ÛÙÔ ˘Ê·ÓÙÔ˘ÚÁÂ›Ô Ù˘ ªÔÓ‹˜ ÙÔ˘ ÕÚÁÔ˘˜, ‰Ú·ÛΤÏÈ˙·Ó ̤۷ ·fi ÙȘ ∑¿Ú˜, ÁÈ· Ó· ÂÈÛÎÂÊÙÔ‡Ó Î·È Ó· ÚÔÛ΢ӋÛÔ˘Ó ÛÙË ªÔÓ‹ Ù˘ ∞Á›·˜ ∞ÈηÙÂÚ›Ó˘ Î·È Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ¿ÏÏË ÌÈ· ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÙÔ˘˜. ∞ÓËÊfiÚÈ˙·Ó ÛÙȘ Ì¿ÓÙÚ˜ Î·È ÛÙ· ‚ÔÛÎÔÙfiÈ·, ÁÈ· Ó· ÈÔ˘Ó ÊÚ¤ÛÎÔ Á¿Ï· Î·È Ó· ‰È·Ï¤ÍÔ˘Ó Ì·˘ÚÔÌ¿ÙÈη ·ÚÓÈ¿ ÁÈ· ÙË §·ÌÚ‹. ΔÔ˘˜ Ô‰ËÁÔ‡Û ÛÙ· οÛÙÚ· Ù˘ ÃÚ˘ÛÔ¯ÂÚÈ¿˜ Î·È ÙÔ˘ ÈÚÈÔ‡, ÛÙË ÛËÏÈ¿ ÙˆÓ 7 ¶·Úı¤ÓˆÓ, ÛÙÔ ÃÚÈÛÙfi Ù˘ πÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì, ÛÙÔ˘˜ ∞Á›Ô˘˜ ∞ÔÛÙfiÏÔ˘˜, ÛÙÔÓ ∞È-°È¿ÓÓË ÙÔ˘ ªÂÏÈÙÛ¿¯·, ÛÙÔÓ ÕÁÈÔ ¶·ÓÙÂÏ‹ÌÔÓ· Î·È ÛÙÔ ¢·ÛηÏÂÈfi, ÁÈ· Ó· ÙÔ˘˜ ‰ÈËÁËı› ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘˜. ∂ÍÔÚÌÔ‡Û ̷˙› ÙÔ˘˜ «ªÚÔÛÙ¿» ÛÙ· ÂÚÈ‚fiÏÈ· Î·È ÛÙ· ¯ˆÚ¿ÊÈ· ÙËÓ ¶ÚˆÙÔÌ·ÁÈ¿ Ì ‚ÂÏfiÓ˜ Î·È ÎψÛÙ¤˜, ÁÈ· Ó· ϤÍÔ˘Ó ÛÙÂÊ¿ÓÈ· Î·È Ó· Ù· ÊÔÚ¤ÛÔ˘Ó ÛÙ· ÎÂÊ·Ï¿ÎÈ· ÙÔ˘˜, ÚÈÓ Ù· ÎÚÂÌ¿ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ fiÚÙ· ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡ ÙÔ˘˜. ΔÔ˘˜ Ì¿ı·ÈÓ ӷ ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ÛÙ·˘ÚÔ‡˜ Î·È Á·˚‰Ô˘Ú¿ÎÈ· ·fi ÊÔÈÓÈÎfiÊ˘ÏÏ· ÁÈ· ÙËÓ ∫˘Úȷ΋ ÙˆÓ μ·˝ˆÓ Î·È «ÎÔÚ‰fiÓÈ·» Î·È «ÊÔ˘ÓÙ¿ÎÈ·» Ì Ôχ¯ÚˆÌ· Ó‹Ì·Ù·, ÁÈ· Ó· ÎÚÂÌÔ‡Ó ÛÙÔ Ï·ÈÌfi ÙˆÓ ·ÚÓÈÒÓ ÙÔ˘˜, fiÙ·Ó ı· Ù· Ô‰ËÁÔ‡Û·Ó ÙË ªÂÁ·ÏÔ‚‰ÔÌ¿‰· ÛÙÔ «μÔÛÛfi». §›ÁÔ ÚÈÓ ÙȘ ‰È·ÎÔ¤˜ ÙÔ˘ ¶¿Û¯· ˘ÂÓı‡ÌÈ˙ ÛÙÔ ‰È‰·ÎÙÈÎfi ÚÔÛˆÈÎfi ÙÔ˘ Û¯ÔÏÂÈÔ‡ ÙÔ˘ ˆ˜, fiÏ· Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ∞ÚÈıÌËÙÈ΋˜ Ô˘ ı· ·Ó¤ıÂÙ·Ó ÁÈ· χÛË ÛÙÔ Û›ÙÈ, ·fi ÙËÓ ÚÒÙË ˆ˜ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ù¿ÍË, ¤ÚÂ ӷ ÂÚÈÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È Á‡Úˆ ·fi Ù· ·Û¯·ÏÈÓ¿ ·ÚÓÈ¿, Ù· ÛÙ·˘ÚÔ˘‰¿ÎÈ·, ÙȘ Ï·Ì¿‰Â˜, Ù· Ê·Ó·Ú¿ÎÈ· Î·È ÚÔ¿ÓÙˆÓ Ù’ ·˘Á¿ Ô˘ ı· ¤ÊÂÚÓ·Ó ÛÙÔ˘˜ ‰·ÛοÏÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ Âı›ÌÔ˘ ÎÈ fi¯È ÌfiÓÔ... ªÂÙ¿ ÙÔ ¶¿Û¯· ÙÔ Û¯ÔÏÂÈfi ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Û ‰È·Ú΋ ˘ÚÂÙfi ÁÈ· ÙȘ Á˘ÌÓ·ÛÙÈΤ˜ Âȉ›ÍÂȘ Ô˘ ÙȘ ÂÚ›ÌÂÓ·Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ̠ͯˆÚÈÛÙfi ÂӉȷʤÚÔÓ, ÁÈ·Ù›, ¤Ú·Ó ·fi ÙË ¯·Ú¿ ÙÔ˘ Ú˘ıÌÔ‡ Î·È Ù˘ ΛÓËÛ˘ ÛÙÔÓ ·ÓÔÈÎÙfi ¯ÒÚÔ, ı· ÙÔ˘˜ ·ÁfiÚ·˙·Ó ÔÈ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘˜ Ù· ηٿÏ¢η ¿ÓÈÓ· ·Ô‡ÙÛÈ· «∂ςȤϷ» ·fi Ù· ηٷÛÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ∫Ô˘ÙÔ‡˙Ë Î·È ÙÔ˘ ∫·ÎÈ¿ ÛÙËÓ ¶fiıÈ·. ∞ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÙË ÌÂÁ¿ÏË ÁÈÔÚÙ‹ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ¯ÚÔÓÈ¿˜ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÎÔÚ˘Ê·›Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ÁÈ· ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ ÃˆÚÈfi. OÈ Ì·ıËÙ¤˜ ı· ›¯·Ó ÙÒÚ· ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· Âȉ›ÍÔ˘Ó, ̤۷ ·fi ı·ÙÚÈΤ˜ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ, ··ÁÁÂϛ˜ Î·È ÙÚ·ÁÔ‡‰È·, Ù· ‚‹Ì·Ù· ÚÔfi‰Ô˘ Ô˘ ¤Î·Ó·Ó ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, ·ÏÏ¿ Î·È Ó· ·ԉ›-

– 269 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÍÔ˘Ó ÙÔ ÎÚ˘Êfi ÙÔ˘˜ ٷϤÓÙÔ ÛÙËÓ ˘ÔÎÚÈÙÈ΋ Î·È ÛÙË ÌÔ˘ÛÈ΋, ÔÈ ‰¿ÛηÏÔÈ ÙÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ô ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ ÙȘ ÛÎËÓÔıÂÙÈΤ˜ ÙÔ˘ ÂȉfiÛÂȘ Î·È ÙË ÛÙÈ¯Ô˘ÚÁÈ΋ ÙÔ˘ ‰ÂÈÓfiÙËÙ· ÛÙÔ Ó· Û¯ÔÏÈ¿˙ÂÈ, Ó· Â·ÈÓ› ‹ Ó· η˘ÙËÚÈ¿˙ÂÈ ÏfiÁÔ˘˜ Î·È Ú¿ÍÂȘ ·fi ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ Û˘Ì·ÙÚȈÙÒÓ ÙÔ˘, ÛÙÔ Ó· ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ, Ó· Â͢ÌÓ› Î·È Ó· ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÙȘ ÔÌÔÚÊȤ˜ ÙˆÓ ÂÍÔ¯ÒÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Ô˘ ı· ·ÔÏ¿Ì‚·Ó·Ó fiϘ ۯ‰fiÓ ÔÈ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ, ¯ˆÚ›˜ ηı˘ÛÙ¤ÚËÛË, ·fi ÙËÓ ÂÔ̤ÓË ÎÈfiÏ·˜, ÛÙ· ÏÈÁÔÛÙ¿ Û›ÙÈ· Î·È ÛÙȘ ·Ó·Ú›ıÌËÙ˜ ηχ‚˜ Ô˘ ı· ¤ÛÙËÓ·Ó Ì ȉȷ›ÙÂÚË Î·Ï·ÈÛıËÛ›· ÛÙ· Û˘ÁÁÂÓÈο Î·È ÊÈÏÈο ÙÔ˘˜ ¯ˆÚ¿ÊÈ· Î·È ÛÙȘ ÁÚ·ÊÈΤ˜ ·Ú·Ï›Â˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ™ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Ì·ÎÚfi¯ÚÔÓ˘ ˘ËÚÂÛ›·˜ ÙÔ˘ ‰Â ı˘ÌÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ Ó· ›¯·Ó ¯¿ÛÂÈ Î¿ÔÈ· ̤ڷ Ù· Ì·ı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ Ì ‰¿ÛηÏÔ ÙÔÓ ∞ÓÙÒÓË ∫Ô˘ÏÈ·Ófi. ∫·È Ì ˘ÚÂÙfi ¤ÚÂ ӷ ¿ÂÈ ÛÙÔ Î·ı‹ÎÔÓ. ΔÔ ›‰ÈÔ Î·È fiÏÔÈ ÔÈ Û˘Ó¿‰ÂÏÊÔ› ÙÔ˘. ¢ÂÓ ¤·ÈÚÓ·Ó Ì ÙËÓ ·Ú·ÌÈÎÚ‹ ˘Ô„›· ·‰È·ıÂÛ›·˜ ·Ó·ÚÚˆÙÈΤ˜ ¿‰ÂȘ Î·È ‰ÂÓ ÎÈÓ‰‡Ó¢ ηÌÈ¿ ‰·ÛοϷ ·fi Â·ÂÈÏÔ˘Ì¤ÓË Î‡ËÛË. ΔËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÙˆÓ ıÂÚÈÓÒÓ ‰È·ÎÔÒÓ ·ÈÛı·ÓfiÙ·Ó ¿‚ÔÏ· Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙË Û¯ÔÏÈ΋ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· Î·È ÙȘ ·È‰ÈΤ˜ ʈӤ˜ Î·È ·ÚÔ˘Û›Â˜. ™˘¯Ó¿ ÙÔÓ ¤‚ÏÂ ηӤӷ˜ Ó· ÂÍÔÚÌ¿ Ì ٷ ‰Èο ÙÔ˘ ·È‰È¿, ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ Î·È Ù· ÁÂÈÙÔÓfiÔ˘Ï¿ ÙÔ˘˜, ÛÙȘ Ï·ÁȤ˜ Î·È ÙȘ ÚÂÌ·ÙȤ˜ ÙˆÓ ª˘ÚÙÈÒÓ ÁÈ· Ó· Ì·˙¤„Ô˘Ó Ì‡ÚÙ·, ο·ÚË, Ú›Á·ÓË Î·È ·ÏÈÛÊ·ÎÈ¿, Ó’ ·ÎÔ‡ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ‰Ô˘Ó ¤Ú‰ÈΘ, Ó· ÈÔ˘Ó ÊÚ¤ÛÎÔ Î·È ˙ÂÛÙfi Á¿Ï· ÛÙË ª¿ÓÙÚ· ÙÔ˘ ∑ÂÚÌ¿, Ó· ¯·ÚÔ‡Ó Î·È Ó’ ·ÔÏ·‡ÛÔ˘Ó ÙË ÌÔÓ·‰È΋ ı¤· Î·È Ù· ¯Ú˘Û¿ ËÏÈÔ‚·ÛÈϤ̷ٷ ›Ûˆ ·fi ÙË ‚·ÛÈÏfiÔ˘Ï· Ù˘ ΔÂÏ¤Ó‰Ô˘. ÕÏÏÔÙ ¿ÏÈ, ÙÔÓ πÔ‡ÏÈÔ, Ù· Ô‰ËÁÔ‡Û ÛÙÔ ·ÏÒÓÈ Ù˘ ™ÎÔ˘Ù¤Ï·ÈÓ·˜, ÁÈ· Ó· ·ÏˆÓ›ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÏȯӛÛÔ˘Ó ÙÔ ÎÚÈı¿ÚÈ Î·È ÙÔÓ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ ÛÙÔ ÙÚ‡ÁÈÛÌ· ÙÔ˘ ÌÂÏÈÔ‡ ÛÙÔ «Î·ÙÒÈ» ÙÔ˘ ∞Ï·¯Ô‡˙Ô˘ ÙÔ˘ «ªÔÏÛ‚›ÎÔ˘»,ÁÈ· Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· Á¢ÙÔ‡Ó ÙÔ ÌÂı˘ÛÙÈÎfi ÎÂÚËıÚfiÌÂÏÔ. ∫È fiÙ·Ó ·ÚÁfiÙÂÚ· ÔÈ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Î·È ÙÔ Êˆ˜ ÙÔ˘ ÛÈÁ¿-ÛÈÁ¿ ÙÔÓ ÂÁη٤ÏÂÈ·Ó, Û˘ÓÙ·ÍÈÔ‡¯Ô˜ È·, ÂÚÈfiÚÈÛ ÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÙÔ˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÛÙ· ‰˘Ô ÂÁÁÔÓ¿ÎÈ· ÙÔ˘ Ô˘ ›¯Â ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ÁÈ· Ó· ÓÈÒÛÂÈ Î¿ÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ «¿‰ÂÈÔ˜» Î·È «ÂÚÈÙÙfi˜», fiÙ·Ó ‰È·›ÛÙˆÛ ˆ˜, ËÁ·›ÓÔÓÙ·˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂÈfi ÙÔ˘˜, ¤·˘·Ó Ó· Â›Ó·È Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘. ªÔÓ·-

– 270 –

EK¶AI¢EY™H

‰È΋ ÙÔ˘ ÈηÓÔÔ›ËÛË, ˆ˜ ÙÔ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘ ÙÔ 1981, ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ¿ÊËÓÂ, ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘, ÙÚÂȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ·fi Ù· ¤ÓÙ ·È‰È¿ ÙÔ˘, Î·È Ë Î·ıÔÏÈ΋ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÎÈ ÂÎÙ›ÌËÛË ÛÙÔ ÚfiÛˆfi ÙÔ˘ ·fi ÙÔ˘˜ Û˘ÓÙÔ›Ù˜ Î·È ÙȘ ÂηÙÔÓÙ¿‰Â˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘. Δ· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· ·˘Ù¿, ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ë ÏÈÁfiÙÂÚÔ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÛËÌ·Û›·, Ù· ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó Î·È Ù· ΤډÈÛ·Ó ÛÙÔ ÓËÛ› Ì·˜ ,Ì ÙÔ Ìfi¯ıÔ Î·È ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜, fi¯È ÌfiÓÔÓ ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Ù˘ «™ÙÔȯÂÈÒ‰Ô˘˜» ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ «ª¤Û˘» ∂Î·›‰Â˘Û˘ Ô˘ ˘ËÚ¤ÙËÛ·Ó ÚÈÓ Î·È ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·ÂÏ¢ı¤ÚˆÛË Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘, Ô˘ Ù· ¤ÓȈı·Ó Î·È Ù· ÂÈÛ¤Ú·ÙÙ·Ó ·fi ÎÔÈÓÔ‡, ·fi ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ Î·Ï˘ÌÓȷ΋ ÎÔÈÓˆÓ›·, Û˘Ì˘Îӈ̤ӷ, ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Û‚¿ÛÌÈ· ÎÏËÙÈ΋ ÚÔÛÊÒÓËÛË «‰¿ÛηÏ» ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ ‹ ÙÔ˘ ÂˆÓ‡ÌÔ˘ ÙÔ˘˜. ™ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· Î·È ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘˜, Ì·˙› Ì ÙÔÓ fiıÔ Ù˘ Î·Ï˘ÌÓÈ¿˜ Ì¿Ó·˜ Ó· ÌÔÚÊÒÛÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ù˘, ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó, ¯ÚÂÒÓÔ˘Ó Î·È ·Ô‰›‰Ô˘Ó ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ÙÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi Ù˘ ȉȷ›ÙÂÚ˘ ·ÙÚ›‰·˜ ÙÔ˘˜ fi¯È ÌfiÓÔ Û·Ó ™ÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰ÈÎÔ˘ ·ÏÏ¿ Î·È Û·Ó ÓËÛÈÔ‡ ÙˆÓ °Ú·ÌÌ¿ÙˆÓ.

NÈ΋ٷ˜ K·Ú·Ê˘ÏÏ¿Î˘ ™˘ÓÙ·ÍÈÔ‡¯Ô˜ EÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ T. ™¯ÔÏÈÎfi˜ ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜

– 271 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: ™Ù¿ı˘ KÏ‹Ì˘

– 272 –

EK¶AI¢EY™H

ªÈ¯. N. Z·˝ÚË

¶ A I ¢ E I A : ¶ O P E I A ¶ P O™ T O N 2 1 Ô A I ø N A ™ K E æ E I ™ K A I ¶ P O B § H M AT I ™ M O I

O

I P A °¢ A I E ™ A § § A ° E ™ T ø N T E § E Y TA I ø N E T ø N –

ÔÏÈÙÈΤ˜, ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜, ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜– ·ÁÁ›˙Ô˘Ó ·Ó·fiÊ¢ÎÙ· Î·È ÙÔÓ ϤÔÓ Â˘·›ÛıËÙÔ ÙÔ̤· Ù˘ ·È‰Â›·˜. ∂Î·È‰Â˘ÙÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· Ô˘ Á·ÏÔ‡¯ËÛ·Ó ÁÂÓ¤˜ ÔÏÈÙÒÓ Û fiÏ· Ù· Ì‹ÎË Î·È Ù· Ï¿ÙË Ù˘ Á˘ ·Ó·ıˆÚÔ‡ÓÙ·È, Ó¤· Ù›ıÂÓÙ·È Û ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Î·È ¿ÏÏ· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎfi ÛÙ¿‰ÈÔ ÛÙ· ‰È¿ÊÔÚ· Û¯ÔÏ›· – ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ· Û ∞Ó·ÙÔÏ‹ Î·È ¢‡ÛË. ΔÔ ˙ËÙÔ‡ÌÂÓÔ Â›Ó·È Ë ·Ó·Î¿Ï˘„Ë Î·È Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙȘ Ӥ˜ ‰ÈÂıÓ›˜ Û˘Óı‹Î˜: Ó· ÂÎ·È‰Â‡Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ·˘ÚÈ·ÓÔ‡˜ Ôϛ٘ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Î·È Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÂΛÓÔ˘˜ Ô˘ ı· ΢‚ÂÚÓÔ‡Ó ÌÂÙ¿ ÙÔ 2000. ŒÙÛÈ, ÏÔÈfiÓ, ÌÚÔÛÙ¿ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ÔÚfiÛËÌÔ, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ΤÓÙÚ·, ·È‰·ÁˆÁÈο ÈÓÛÙÈÙÔ‡Ù·, ·ÏÏ¿ Î·È ÂıÓÈΤ˜ ΢‚ÂÚÓ‹ÛÂȘ ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Û‹ÌÂÚ· ÙËÓ «¶ÔÚ›· ÚÔ˜ ÙÔÓ 21Ô ·ÈÒÓ·» Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‰ÈÂıÓ›˜ Ôϛ٘ Ì ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·, ·ÏÏ¿ Ù·˘ÙÔ¯ÚfiÓˆ˜ Ì ÙËÓ Í¯ˆÚÈÛÙ‹ ÁÈ· ÙÔÓ Î·ı¤Ó· ÂıÓÈ΋ Û˘Ó›‰ËÛË Î·È È‰ÈÔÌÔÚÊ›·. ∏ ·È‰Â›· ÙˆÓ Ï·ÒÓ ‰ÂÓ Î·ıÔÚ›˙ÂÈ ÌfiÓÔ ÙȘ ÁÓˆÛÙÈΤ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙÔ ‰ÈÂıÓ‹ ηٷÌÂÚÈÛÌfi ÂÚÁ·Û›·˜, ·ÏÏ¿ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎÒÓ Î·È ËıÈÎÒÓ ·ÍÈÒÓ, ÛÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ Ê˘ÛÈÔÁӈ̛· ÂÓfi˜ ÔÏfiÎÏËÚÔ˘ Ï·Ô‡. Œ¯ÂÈ Á›ÓÂÈ Û˘Ó›‰ËÛË fiÙÈ Ë Û‡Á¯ÚÔÓË ÂÎ·›‰Â˘ÛË Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤-

– 273 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¯ÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÛÔ˘‰·ÛÙ¤˜ ÙË ÁÓÒÛË, Ù· ٷϤÓÙ· Î·È Ù· ··ÈÙÔ‡ÌÂÓ· ÂÚÁ·Ï›· ÁÈ· Ó· ÂÍ·ÛÎÔ‡Ó ÙËÓ Ú·ÎÙÈ΋ ÙÔ˘˜ Ì Â·Ú΋ ÁÓÒÛË. ∏ ·Ú¯fiÌÂÓË ÂÎ·›‰Â˘ÛË ¤¯ÂÈ ·Ú¯›ÛÂÈ Ú¿ÁÌ·ÙÈ Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÙȘ ··ÈÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ÂÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó ·fi ÙË ÌÈ· Ë Â˘Úˆ·˚΋ Î·È Ë ‰ÈÂıÓ‹˜ Ú·ÎÙÈ΋ Î·È ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË Ë ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÛË Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ Ì·˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜, ȉȷÈÙÂÚfiÙËÙ·˜ Î·È Ë ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Î·È ·Ú·ÁˆÁÈ΋ ·˘Ù¿ÚÎÂÈ·. ∑ËÙÔ‡ÌÂÓÔÈ Â›Ó·È ÔÈ ÙÚfiÔÈ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ı· ·Ó·Ù˘¯ı› Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ÛÔ˘‰·ÛÙÒÓ, Ë ÛÙ¤ÚÂË Î·È ¯Ú‹ÛÈÌË ÁÓÒÛË ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÙËÓ Î·ıÔ‰‹ÁËÛ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›· Ù˘ Û˘Ó¯ԇ˜ Ì¿ıËÛ˘ Ì ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ‰ÈÎÒÓ ÙÔ˘˜ ‰˘Ó¿ÌˆÓ. ∞·ÈÙÔ‡ÓÙ·È Â›Û˘ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Î·È ÂͤٷÛ˘. ¶ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˜ ‰È¿ÏÔÁÔ˜ Î·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ˜ ·fi ¤‰Ú·˜ ÌÔÓfiÏÔÁÔ˜, ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ô˘ ÂϤÁ¯ÂÈ ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë Î·È ÙËÓ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›·, ·ÏÏ¿ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ. ™Ô‚·Ú‹ Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÛÙËÓ ·Ó·‚¿ıÌÈÛË Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ¤¯ÂÈ Î·È Ë ¤Ú¢ӷ. ™’ ¤Ó· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ›‰Ú˘Ì·, ÏfiÁÔ˘ ¯¿ÚË, Ú¤ÂÈ Ó· ˘ÂÚÈÛ¯‡ÂÈ Ô ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi˜ ÙÔ˘ ¯·Ú·¯Ù‹Ú·˜. ∏ Ó¤· ÁÓÒÛË Ú¤ÂÈ Ó· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ··ÈÙ‹ÛÂȘ Î·È Ó· ÙȘ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ. ∏ ÂÔ¯‹ Ô˘ ‰È·Ó‡Ô˘Ì ۋÌÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙË ÏÂÁfiÌÂÓË Û‡Á¯ÚÔÓË Ù¯ÓÔÏÔÁÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË, Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ Ù¯ÓÈ΋˜ Î·È Ù˘ ÂÈÛÙ‹Ì˘, Ô˘ ·ÔÙÂÏ› Î·È ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ì·˜ ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ‚ÈÔÌ˯·ÓÈ΋˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û˘. ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜, ÂÔ̤ӈ˜, fiÙÈ Ë ÚfiÔ‰Ô˜ Ù˘ ÂÈÛÙ‹Ì˘ Î·È Ù˘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜ Â›Ó·È ÙÂÚ¿ÛÙÈ· –·ÚΛ Ó· ÛÎÂÊıԇ̠ÙËÓ ÂÓÙ·ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ·˘ÙÔÌ·ÙÔÔ›ËÛ˘, (ËÏÂÎÙÚÔÓÈ΋ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·, ÏËÚÔÊÔÚÈ΋- ÙËÏÂÌ·ÙÈ΋, ‚ÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·, ÚÔÌÔÙÈ΋)– fiÙÈ ·˘Ù‹ Ë Û‡Á¯ÚÔÓË ÂÈÛÙËÌÔÙ¯ÓÈ΋ ÚfiÔ‰Ô˜ ·ÔÙÂÏ› ‚·ÛÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ Î·È Ù˘ ˘ÏÈ΋˜ ¢ËÌÂÚ›·˜, Û˘ÓÂ¿ÁÂÙ·È ˆ˜ Ë ¯ÒÚ· Ì·˜ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· Ì›ÓÂÈ ›Ûˆ, ÂÊfiÛÔÓ ı¤ÏÂÈ Ó· Ï¿‚ÂÈ Ì¤ÚÔ˜ Û’ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ, ÔÈ Ôԛ˜ ηٷÙ›ÓÔ˘Ó ÛÙÔ Ó· ηٷÛÙ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ì Ӥ˜ ÌÔÚʤ˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜ (·ÓÔȯً ÙËÏÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ ηÙÔÈΛ·˜ Î·È ÂÚÁ·Û›·˜) ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÈÔ ÚÔÛÈÙ‹ Û fiÏÔ Î·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ·ÚÈıÌfi ·ÙfiÌˆÓ fiÏˆÓ ÙˆÓ ËÏÈÎÈÒÓ.

– 274 –

EK¶AI¢EY™H

∏ ¿ÓÔ‰Ô˜ ÙˆÓ ÂÈÛÔ‰ËÌ¿ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ ۋÌÂÚ· ÌÈ·Ó ÂÎÚËÎÙÈ΋ ˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË ·fi ¿ÙÔÌ· Î·È ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ. Δ·˘ÙÔ¯ÚfiÓˆ˜ ˘‹ÚÍ ¤Ó·˜ Û·Ê‹˜ Û‡Ó‰ÂÛÌÔ˜ Ì ÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔ Û˘ÌʤÚÔÓ Î·È ÙËÓ ÂıÓÈ΋ ¢ËÌÂÚ›·, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ‰È·ÙËÚ› ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙÔ Â›ÎÂÓÙÚÔ Ù˘ ÎÚ·ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜. ø˜ ÚÈÓ ·fi Ï›Á˜ ÌfiÏȘ ‰ÂηÂٛ˜, Ë ‚·ÛÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È Ù· ÚÔÛfiÓÙ· ηıfiÚÈ˙·Ó ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ηıÂÓfi˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· ÂÚ›Ô˘ ÁÈ· fiÏË ÙË ˙ˆ‹. ™‹ÌÂÚ· fï˜ fi¯È ÌfiÓÔÓ, ÔÈ Ì˯·Ó¤˜ (ÙÔ Ê˘ÛÈÎfi ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ), ·ÏÏ¿ Î·È Ù· ¿ÙÔÌ· (ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ), ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÛÙÔ‡Ó ·ËÚ¯·ÈˆÌ¤Ó·.

OÈ ˘„ËÏÔ› Ú˘ıÌÔ› ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ Î·È Ë ÂÔ›ıËÛË fiÙÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÚÔηÏÔ‡Û ÔʤÏË ÛÙȘ ÎÔÈӈӛ˜ Î·È Ù· ¿ÙÔÌ·, Û˘Ó¤‚·Ï·Ó ÒÛÙ ӷ ‰ÈηÈÔÏÔÁËı› Ë Ù·¯Â›· ·‡ÍËÛË ÙˆÓ ‰ËÌÔÛ›ˆÓ ‰··ÓÒÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË. ™‹ÌÂÚ· Ë ÂÓÙ·ÙÈÎÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ – ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ‡ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌÔ‡ ÛËÌ·›ÓÂÈ ¤Ó·Ó ·ÁÒÓ· ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ «ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ ÂÎÌ¿ıËÛ˘» ÙÔÓ 21Ô ·ÈÒÓ·. ∫·È fï˜ ÂÈÎÚ·Ù› Û‡Á¯˘ÛË ÁÈ· ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ Û ٤ÙÔȘ ÎÔÈӈӛ˜. £· ‹Ù·Ó Ï¿ıÔ˜ Ó· ıˆÚËı› fiÙÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ¯Ú‹Ì·Ù· ÛËÌ·›ÓÔ˘Ó Î·È Î·Ï‡ÙÂÚË ÔÈfiÙËÙ·. OÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ‰·¿Ó˜ ËÁ·›ÓÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ ÌÈÛıÔ‡˜. ∫·È fï˜ ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ‰·¿Ó˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ó· ˘ÛÙÂÚÔ‡Ó, ÂÂȉ‹ ÔÈ Û˘ÓÙ¿ÍÂȘ Î·È Ù· ÂȉfiÌ·Ù· ·ÓÂÚÁ›·˜ ¤¯Ô˘Ó ηٷÛÙ› ·Ó·fiÊ¢ÎÙÔÈ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÛÙÔÓ Î·Ù·ÌÂÚÈÛÌfi ÙˆÓ ‰ËÌÔÛ›ˆÓ ‰··ÓÒÓ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·. ∂Λ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ë ·‰˘Ó·Ì›· Ù˘ Â͛ۈÛ˘. ∂›Ó·È ۷ʤ˜ Û‹ÌÂÚ· fiÙÈ Ù· ηϿ Û¯ÔÏ›· ‰ÂÓ ÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È ÌfiÓÔ ·fi ÙÔ˘˜ ηÏÔ‡˜ ‰·ÛοÏÔ˘˜. ∂Ó Ùˆ ÌÂٷ͇, fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ˙ËÙÔ‡ÓÙ·È ·fi ·˘ÙÔ‡˜, ÂÓÒ Î·ı›ÛÙ·Ù·È Û·Ê¤˜ ˆ˜ ÔÈ Ó¤ÔÈ ‰˘ÛÎÔχÔÓÙ·È Ó· ÂÈÛ¤ÏıÔ˘Ó ÛÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ›· ¯ˆÚ›˜ «ÚÔÛfiÓÙ·».

Mȯ. N. Z·˝ÚË T. ¶ÚÔ˚ÛÙ¿ÌÂÓÔ˜ A/ıÌÈ·˜ Eη›‰Â˘Û˘ N. ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘

– 275 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 276 –

MOY™IKO§O°IA

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: NÈÎfiÏ·Ô˜ ™Ì·ÏÈfi˜

– 277 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 278 –

MOY™IKO§O°IA

°ÂˆÚÁ›Ô˘ I. X·Ù˙ËıÂÔ‰ÒÚÔ˘

¶A§IOI ¢ø¢EKANH™IOI EKK§H™IA™TIKOI MOY™IKOI ( æA §T E ™ - M E § O ¶ O I O I - £ E ø P H T I K O I )

∏

∂ÈÛ‹ÁËÛË ÛÙÔ π¢ã ¶ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi ™˘ÌfiÛÈÔ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘

M O Y ™ I K H £ E ø P E I TA I ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÎÔÈӈӛ˜ ¤Ó· ·fi Ù· ÔÏ˘ÙÈÌfiÙÂÚ· ·Á·ı¿ Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿˜ Î·È Î·Ù¿ ηÓfiÓ· ÔÈ ÎÔÚ˘Ê·›ÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ ÂÎÊÚ·ÛÙ¤˜ Ù˘ ¤Ú·Ó ·fi ÙËÓ fiÔÈ· ÂÓ ˙ˆ‹ ‰È¿ÎÚÈÛË ÙÔ˘˜ ηٷٿÛÛÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ Ô˘ ‰ÈηÈÔ‡ÓÙ·È ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ Î·È ÙÔ Û‚·ÛÌfi Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÌÓ‹Ì˘. ŸÌˆ˜ Ô Î·ÓfiÓ·˜ ·˘Ùfi˜ Û fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ÊÔÚ›˜ ÙËÓ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋˜ Ì·˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ‰ÂÓ ÈÛ¯‡ÂÈ. ŒÙÛÈ, ÂÏ¿¯ÈÛÙÔÈ, ȉȷ›ÙÂÚ· ·fi ÂÌ¿˜ ÙÔ˘˜ ÔÈ ÓÂÔ¤ÏÏËÓ˜, ÁÓˆÚ›˙ÔÌ οÙÈ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Ì·˜. ΔÔ˘˜ ÌÂÏÔ˘ÚÁÔ‡˜, ‰ËÏ·‰‹, Ô˘ Ì·˜ ¯¿ÚÈÛ·Ó ÌÈ· ÌÔ˘ÛÈ΋ Ô˘ ÂÎÙfi˜ ·fi ÙË Û˘Ó¯‹ Î·È Û ηıËÌÂÚÈÓ‹ ‚¿ÛË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ¿ Ù˘, ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È Û ·ÁÎfiÛÌÈ· Îϛ̷η ÁÈ· ÙËÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ ·Í›· Î·È ÙË ÌÔÓ·‰È΋ ÈÛÙÔÚÈÎfiÙËÙ¿ Ù˘, ·ÊÔ‡ Â›Ó·È Î·È ÌfiÓË ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ Ì ÂÓÙÂÏÒ˜ ‰ÈÎfi Ù˘ Û‡ÛÙËÌ· ÁÚ·Ê‹˜ Î·È ıˆڛ·˜. ºÂȉˆÏ‹ ÂÔ̤ӈ˜ Ë ÈÛÙÔÚÈ΋ ÌÓ‹ÌË ÁÈ· ·˘ÙÔ‡˜ Î·È Ù· fiÛ· ÁÓˆÚ›˙ÔÌ ·ÊÔÚÔ‡Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÙÔ Û˘ÓıÂÙÈÎfi ÙÔ˘˜ ¤ÚÁÔ, Ë ‰Â ÁÓÒÛË ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜,ÏËÓ ÂÏ·¯›ÛÙˆÓ ÂÚÈÙÒÛˆÓ, ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ·Ï¿ ÛÙÔ fiÓÔÌ·, ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ¿ Î·È ÙÔ ¯ÚfiÓÔ -ÂÚ›Ô˘- Ù˘ ·ÎÌ‹˜ ÙÔ˘˜1.

1 μ·ÛÈ΋ ËÁ‹ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ì·˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÔÈ 7000 ÂÚ›Ô˘ ÌÔ˘ÛÈ-

– 279 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∏ ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÌÔ˘ ÂÈÛ‹ÁËÛË ı· ÂÈÎÂÓÙÚˆı› ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Û ÌÂÏÔ˘ÚÁÔ‡˜, „¿ÏÙ˜ Î·È ıˆÚËÙÈÎÔ‡˜ Ù˘ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋˜ Ì·˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, ·fi ÙˆÓ ·Ï·ÈÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ ¤ˆ˜ Î·È ÙÔÓ π£ã·ÈÒÓ·, Ô˘ ηٿÁÔÓÙ·È ‹ ¤‰Ú·Û·Ó ÛÙÔ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi ¯ÒÚÔ Î·È Ì·˜ ·Ú¤‰ˆÛ·Ó ÂÒÓ˘ÌÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ ÔÔ›Ô Û˘Ó·ÓÙԇ̠ÛÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ ‹ Î·È Û ¤ÓÙ˘· ‚È‚Ï›·. °È· ÙÔ˘˜ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎÔ‡˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ Ì·˜ Â›Ó·È ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜. ª¿ÏÈÛÙ·, ÚÈÓ ·fi Ï›Á· ¯ÚfiÓÈ· ‰ÂÓ ÁÓˆÚ›˙·Ì ۯ‰fiÓ Ù›ÔÙ·. ∂˘Ù˘¯Ò˜ Û‹ÌÂÚ· Ì ÙËÓ ÚfiÔ‰Ô Ù˘ ÌÔ˘ÛÈÎÔÏÔÁÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜ Ì·˜ ·ÔηχÙÂÙ·È ÙÔ fiÓÔÌ· Î·È ÙÔ ¤ÚÁÔ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ ·˘ÙÔ‡ Î·È ¤ÙÛÈ Á›ÓÂÙ·È ÁÓˆÛÙ‹ Î·È Ë Û˘ÓÂÈÛÊÔÚ¿ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ÛÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ· Ù˘ OÚıfi‰Ô͢ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Ì·˜. ∞fi ÙË Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ¤Ú¢ӷ ÛÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ Î·È ÙËÓ ¤ÓÙ˘Ë ·Ú¿‰ÔÛË ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È fiÙÈ Û ۯ¤ÛË Ì ¿ÏÏÔ˘˜ ÙfiÔ˘˜ ÙÔ˘ ÂÏÏ·‰ÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘, Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ¢ˆ‰ÂηÓËÛ›ˆÓ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÌÈÎÚ‹ Û ·ÚÈıÌÔ‡˜ ·Ó·ÊÔÚ¿˜, ·ÏÏ¿ fï˜ Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙ·ÙË ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ¿ Ù˘. ∂ÎÙfi˜ ·˘ÙÔ‡ ÌÂÚÈÎÔ› ·fi ÙÔ˘˜ ¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜ Î·È È‰›ˆ˜ ÔÈ ÈÔ ·ÏÈÔ›, Û˘Ó·ÚÈıÌÔ‡ÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ϤÔÓ ÂÈÊ·ÓÒÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Ì·˜. ∞fi ÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ‰È·›ÛÙˆÛË ÁÂÓÓ¿Ù·È Â‡ÏÔÁÔ ÂÚÒÙËÌ· Â¿Ó Î·È Î·Ù¿ fiÛÔ ˘‹ÚÍ ¿ÓıÈÛË Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ Î·È ÛÙÔ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi ¯ÒÚÔ, ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë Ì ÂΛÓË Ù˘ ∫Ú‹Ù˘2 Î·È Ù˘ ∫‡ÚÔ˘3, ÂÊ’ fiÛÔÓ fiˆ˜ ·˘Ù¿ Ù· ÓËÛÈ¿ ¤ÙÛÈ Î·È Ë ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛ·Ó ·fi ·ÏÈ¿ ¯ÒÚÔ˘˜ ۯ‰fiÓ ·˘ÙÔÙÂÏ›˜ ÁˆÁÚ·ÊÈο, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÎÔ› ÎÒ‰ÈΘ –ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·ÚÈıÌfi˜ ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ‹‰Ë ¤¯ÂÈ Î·Ù·ÏÔÁÔÁÚ·ÊËı› ·Ó·Ï˘ÙÈο Î·È ÂΉÔı› Û ÔÏ‡Ê˘ÏÏÔ˘˜ ÙfiÌÔ˘˜– Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Ûˆı› ÂÓÙfi˜ Î·È ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ ÂÏÏ·‰ÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘.

2 °È· ÙËÓ ∫ÚËÙÈ΋ ™¯ÔÏ‹, ‚Ï. ∂ÌÌ.°È·ÓÓÔÔ‡ÏÔ˘ «∏ ÕÓıÈÛË Ù˘ „·ÏÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË» ∞ı‹Ó· 2004. -°ÂˆÚÁ›Ô˘ ÷Ù˙ËıÂÔ‰ÒÚÔ˘ «∏ ∫ÚËÙÈ΋ ªÔ˘ÛÈ΋ ™¯ÔÏ‹ Î·È ÔÈ ∫Ú‹Ù˜ „¿ÏÙ˜», ¶·Ú¿ÎÏËÙÔ˜, £¤ÚÔ˜ 1981, Û.Û. 45-51.

3 °È· ÙËÓ ∫˘Ú·›ÈÎË ™¯ÔÏ‹ ‚Ï. ª·ÓfiÏË Ã·Ù˙ËÁÈ·ÎÔ˘Ì‹ «ÃÂÈÚfiÁÚ·Ê· ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜» 1453-1820, ∞ı‹Ó· 1980, ÛÂÏ. 27 Î.Â. Î·È ·ÏÏÔ‡.

– 280 –

MOY™IKO§O°IA

‰È·ÌÔÚÊÒÛÔ˘Ó ÌÂٷ͇ ¿ÏÏˆÓ Î·È ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ Î·È Â‡ÎÔÏ· ‰È·ÎÚÈÓfiÌÂÓË ·fi ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡˜ ¯ÒÚÔ˘˜, ¤ÎÊÚ·ÛË. ™ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂÈÒÛˆ fiÙÈ ‰ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Ô˘ıÂÓ¿ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi ÌÔ˘ÛÈÎfi-„·ÏÙÈÎfi ȉ›ˆÌ·. ∞˘Ùfi ‚¤‚·È· Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì fiϘ ۯ‰fiÓ ÙȘ ¿ÏϘ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙÔ˘ ÂÏÏ·‰ÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ Î·È fi¯È ÌfiÓÔ, fiÔ˘ Û˘Ó·ÓÙԇ̠‡ÊÔ˜: ·ÁÈÔÛÔÊ›ÙÈÎÔ, ÔÏ›ÙÈÎÔ, ·ÁÈÔÚ›ÙÈÎÔ, ·ıËÓ·˚Îfi, ·Ó·ÙÔÏÈÎfi, ıÂÛÛ·ÏÔÓÈη›Ô, È‚ËÚÈÎfi, ıÂÙÙ·ÏÈÎfi, ·Ù˙¤ÌÈÎÔ, ϤۂÈÔ, Ú‰·ÈÛÙËÓfi, Ì˘ÙÈÏËÓ·›ÈÎÔ, ¯ÈÒÙÈÎÔ,ÎÚËÙÈÎfi,΢Ú·›ÈÎÔ, ÈÛÌ·ËÏ›ÙÈÎÔ, Ó·˘ÏÈÒÙÈÎÔ, ̈ڷ˝ÙÈÎÔ, ÛÌ˘ÚÓ·›ÈÎÔ, ÂÙ·ÓËÛÈ·Îfi Î.¿. ∞Ó fï˜ Ï¿‚Ô˘Ì ˘’ fi„Ë Ì·˜ ÙË ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚË, ·ÎfiÌ· Î·È ÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ˘„ËÏ‹ ÚÔÊÔÚÈ΋ ÁÓ‹ÛÈ· „·ÏÙÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙ· ÓËÛÈ¿ Ì·˜, ›Ûˆ˜ ¤¯ÔÌ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË. ∫·Ù¿ ÙË ÁÓÒÌË ÌÔ˘, ˘‹ÚÍ ·fi ·ÏÈ¿ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ¿ÓıÈÛË Ù˘ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ Î·È ÛÙÔ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi ¯ÒÚÔ, ÏËÓ ‰ÂÓ ‰È·ÌÔÚÊÒıËΠͯˆÚÈÛÙfi ‡ÊÔ˜ –ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÛÙ· ¯·ÚÙÈ¿, ÁÈ·Ù› ÏfiÁˆ Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ Î·È fi¯È ÌfiÓÔ ÚÔÛÎfiÏÏËÛ˘ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ Ì·˜ ÚÔ˜ ÙË ªÂÁ¿ÏË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Ù˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘, Ù˘ ÔÔ›·˜ ÙÔ „·ÏÙÈÎfi ‡ÊÔ˜ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó Î·Ù¿ Ôχ ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜, fiˆ˜ Â›Û˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó, Û ‰Â‡ÙÂÚË ÌÔ›Ú· ı· ¤ÏÂÁ·, Î·È ÙÔ Â›Û˘ ÌÂÁ¿ÏÔ „·ÏÙÈÎfi ‡„Ô˜ Ù˘ ™Ì‡ÚÓ˘. ∞˘Ùfi Èı·ÓÒ˜ Ó· Â›Ó·È Î·È Ë ·ÊÔÚÌ‹ Ô˘ Ë ÌÔ˘ÛÈÎÔÏÔÁÈ΋ ¤Ú¢ӷ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂÈ, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·, ÁÚ·Ù‹ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÁÈ· ȉȷ›ÙÂÚÔ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi „·ÏÙÈÎfi ‡ÊÔ˜, ·Ó Î·È ÛÙËÓ Ô˘Û›·, fiˆ˜ ÂÁÒ ‰È·ÎÚ›Óˆ, ˘¿Ú¯ÂÈ. ¢ÂÓ ÚÔ¯ˆÚÒ ·Ú·¤Ú·, ÁÈ·Ù› Ë ÛÙ‹ÚÈÍË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ¿Ԅ˘ ··ÈÙ› ÂÓÙÂÏÒ˜ ÂÍȉÈÎÂ˘Ì¤ÓË ÌÔ˘ÛÈÎÔÏÔÁÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Ë ÔÔ›· ÂͤگÂÙ·È ·fi Ù· ıÂÌ·ÙÈο fiÚÈ· ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ Û˘ÌÔÛ›Ô˘4 . ™Â fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ Â› ̤ÚÔ˘˜ ηٷÁˆÁ‹ ÙˆÓ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎÒÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜ Ì·˜ ‰È·ÈÛÙÒÓÔ˘Ì fiÙÈ Û¯Â‰fiÓ fiÏÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ ·ÏÈÔ‡˜ ηٿÁÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi ÓËÛ› ÙÔ˘ Û˘ÌϤÁÌ·Ùfi˜ Ì·˜, ÙË ƒfi‰Ô. ªÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚ· Î·È Â‰Èο ηٿ ÙÔÓ π£ã·ÈÒÓ·, Û˘Ó·ÓÙԇ̠ÌÂÚÈÎÔ‡˜ Î·È ·fi Ù· ¿ÏÏ· ÓËÛÈ¿. ∂ÓÙ‡ˆÛË, ¿ÓÙˆ˜, ÚÔηÏ› ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ 4 μÚ›ÛÎÂÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ ÔÏ›ÙÈÎÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÛÌ˘ÚÓ·›ÈÎÔ˘ ‡ÊÔ˘˜, Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ·fiÎÏÈÛË ÚÔ˜ ÙÔ ÚÒÙÔ.

– 281 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ù˘ ·Ô˘Û›·˜, ÏËÓ ‰‡Ô Û¯ÂÙÈο ÌÂÙ·ÁÂÓÂÛÙ¤ÚˆÓ, ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ·fi ÙËÓ ¶¿ÙÌÔ, fiÔ˘ Î·È Ë ·Ï·›Ê·ÙË πÂÚ¿ ªÔÓ‹ ÙÔ˘ £ÂÔÏfiÁÔ˘ Ì ÙËÓ ÂÚ›ÊËÌË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Ù˘5, ·fi ÙËÓ ÔÔ›· ηٿ Ê˘ÛÈÎfi ÏfiÁÔ ı· ÂÚ›ÌÂÓ ηÓ›˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó ·Ó·‰Âȯı› ÔÏÏÔ› Î·È ÈηÓÔ› ÌÔ˘ÛÈÎÔ› ÒÛÙ ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘˜ Ó· Êı¿ÛÂÈ Ì¤¯ÚȘ ÂÌ¿˜, ̤۷ ·fi ÙË ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ‰È·¯ÚÔÓÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘˜. ∏ ÚÒÙË ¯ÚÔÓÔÏÔÁË̤ÓË ·Ó·ÊÔÚ¿ Ô˘ ¤¯ÔÌ ÁÈ· ¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎfi ÌÔ˘ÛÈÎfi Â›Ó·È ·˘Ù‹ Ô˘ Û˘Ó·ÓÙԇ̠۠ÎÒ‰Èη Ù˘ π. ªÔÓ‹˜ £ÂÔÏfiÁÔ˘ Ù˘ ¶¿ÙÌÔ˘ (·ÚÈı. ¯.Ê. 220). ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ‰›ÛÙËÏÔ «™ÙȯËÚ¿ÚÈÔ»6 ÛÙÔÓ ÎÔÏÔÊÒÓ· ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÛËÌÂÈÒÓÂÙ·È fiÙÈ: «∂ÙÂÏÂÈÒı(Ë) ÙÔ ·Ú(fiÓ) ÛÙȯËÚ¿ÚÈÔÓ ‰È¿ ¯ÂÈÚfi(˜) πˆ¿ÓÓÔ˘ Î(·È) ÚˆÙÔ„¿ÏÙ(Ô˘) Ù˘ ·ÁȈÙ(¿)Ù˘ Ì(ËÙ)ÚÔfiÏ(ˆ˜) ƒfi‰(Ô˘) ÙÔ˘ ∫·ÛÛÈ·ÓÔ‡ Î·È fiÛÔÈ „¿ÏÏÂÙ·È(sic) ·˘ÙÒ, ‡¯ÂÛı·È ËÌ›(Ó) Ùˆ ·Ì·ÚÙ(ˆ)Ï(Ò) ‰È¿ Ù(ÔÓ) ∫(‡ÚÈÔ)Ó. ªËÓ(›) Ê‚ÚÔ˘·Ú(›ˆ) ÈÓ‰(ÈÎÙÈÒÓÔ˜) È·ã, Ùˆ, ˜„Ï·ã [1223] ¤ÙÈ» Áڷʤ·˜ Â›Ó·È Ô «ÚˆÙÔ„¿ÏÙ˘ Ù˘ ·Á›·˜ ÌËÙÚÔfiψ˜ ƒfi‰Ô˘» πˆ¿ÓÓ˘ ∫·ÛÛÈ·Ófi˜. (¶ÈÓ.1).O Úˆ-

ÙÔ„¿ÏÙ˘ ·˘Ùfi˜ ‰ÂÓ Ì·ÚÙ˘ÚÂ›Ù·È Ô˘ıÂÓ¿ ·ÏÏÔ‡, ·ÏÏ¿ Â›Ó·È Ô ÚÒÙÔ˜ Ô˘ ÁÓˆÚ›˙ÔÌ ÔÓÔÌ·ÛÙÈο, ̤۷ ·fi ÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜ ÎÒ‰ÈΘ, Ó· η٤¯ÂÈ ÙÔ ÔÊÊ›ÎÈÔ ÙÔ˘ ÚˆÙÔ„¿ÏÙÔ˘ (ÔÈ Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙ ÂÒÓ˘ÌÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ „¿ÏÙ˜ ‹Ù·Ó ÁÓˆÛÙÔ› ‚·ÛÈο Ì ÙÔ ÔÊÊ›ÎÈÔ ÙÔ˘ ¢ÔÌÂÛÙ›ÎÔ˘)7.

O ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈο ¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔ˜ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎfi˜ ÌÔ˘ÛÈÎfi˜ Ô˘ ÁÓˆÚ›˙ÔÌ ̤¯ÚÈ ÛÙÈÁÌ‹˜ Â›Ó·È Ô °ÂÒÚÁÈÔ˜ ™ÁÔ˘ÚfiÔ˘ÏÔ˜ ‹ ™ÁÔ˘Úfi˜. ◊ÎÌ·Û ÛÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘ ÙÂÙ¿ÚÙÔ˘ ÙÔ˘ π¢ã ·ÈÒÓ· Î·È ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ Ë̛ۈ˜ ÙÔ˘ π∂ã. ∞ӷʤÚÂÙ·È fiÙÈ Î·Ù›¯Â ÙÔ „·ÏÙÈÎfi ·Í›ˆÌ· ÙÔ˘ ¢ÔÌÂÛÙ›ÎÔ˘ Î·È Û˘ÁηٷϤÁÂÙ·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚˆÓ ÌÂÏÔ˘ÚÁÒÓ ÙÔ˘ ηÏÔʈÓÈÎÔ‡ ̤ÏÔ˘˜. ™˘¯ÓfiÙÂÚ· ·ÓıÔÏÔÁÔ‡ÌÂÓ· ÛÙÔ˘˜ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ ¤ÚÁ· ÙÔ˘, Â›Ó·È ∫ÔÈÓˆÓÈο Î·È ÛÙ›¯ÔÈ 5 °È· ÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Ù˘ ªÔÓ‹˜ ‚Ï. πˆ¿ÓÔ˘ ™·ÎÂÏÏ›ˆÓÔ˜ «¶·ÙÌȷ΋ μÈ‚ÏÈÔı‹ÎË», ∞ı‹ÓËÛÈÓ 1890.

6 ™ÙȯËÚ¿ÚÈÔ Â›Ó·È ÙÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi ‚È‚Ï›Ô Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÈ Û˘ÏÏÔÁ‹ ÛÙȯËÚÒÓ È‰ÔÌ¤ÏˆÓ ‡ÌÓˆÓ, ‰ËÏ·‰‹ ‡ÌÓÔ˘˜ Ô˘ „¿ÏÏÔÓÙ·È ÌÂÙ¿ ·fi ¤Ó· „·ÏÌÈÎfi ÛÙ›¯Ô Î·È ¤¯Ô˘Ó ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ̤ÏÔ˜.

7 μÏ. ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï ™Ù. °È·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˘ «√È Ù›ÙÏÔÈ-ÔÊÊ›ÎÈ· Î·È Ù· ¿ÌÊÈ· ÙˆÓ ÈÂÚÔ„·ÏÙÒÓ» ÛÙÔ «∏ „·ÏÙÈ΋ Ù¤¯ÓË §fiÁÔ˜ Î·È Ì¤ÏÔ˜ ÛÙË Ï·ÙÚ›· Ù˘ √Úıfi‰Ô͢ ∂ÎÎÏËÛ›·˜», £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 2004 ÛÂÏ. 19-47.

– 282 –

MOY™IKO§O°IA

ÙˆÓ ∞ÓÔÈÍ·ÓÙ·Ú›ˆÓ. Δ·˘Ù›˙ÂÙ·È Î·È Ì ÙÔÓ ÁÓˆÛÙfi ·fi ·ÏÏÔ‡ ÔÈËÙ‹ ‰ÂηÂÓÙ·Û˘ÏÏ¿‚ˆÓ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ, ™ÁÔ˘Úfi. ™ÙÔÓ ‰Â ÎÒ‰Èη 974 Ù˘ ªÔÓ‹˜ ÙˆÓ π‚‹ÚˆÓ ÙÔ˘ ∞Á›Ô˘ ŸÚÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È «ƒfi‰ÈÔ˜» Î·È ÂÍ ·˘ÙÔ‡ ıˆÚ›ٷÈ, fiÙÈ Ë Î·Ù·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ Â›Ó·È ·fi ÙË ƒfi‰Ô8. ™¯Â‰fiÓ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˜ Ì ÙÔÓ ™ÁÔ˘ÚfiÔ˘ÏÔ Â›Ó·È Î·È Ô ÂÚ›ÊËÌÔ˜ ª·ÓÔ˘‹Ï ∞ÚÁ˘ÚfiÔ˘ÏÔ˜ Ô ª·˚ÛÙˆÚ (‰ã ٤ٷÚÙÔ π¢ã·Èã-·ã ‹ÌÈÛ˘ π∂ã·È.).O ∞ÚÁ˘ÚfiÔ˘ÏÔ˜ Û˘ÁηٷϤÁÂÙ·È Â˘ı‡˜ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ ÂÚ›ÊËÌÔ ª·˚ÛÙÔÚ· πˆ¿ÓÓË ∫Ô˘ÎÔ˘˙¤ÏË, ÛÙÔ ¯ÔÚfi ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ Ì·˚ÛÙfiÚˆÓ Ù˘ æ·ÏÙÈ΋˜ Δ¤¯Ó˘. ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi ‚‚·ÈÒÓÂÈ ÙË Û˘ÓıÂÙÈ΋ ÙÔ˘ ÈηÓfiÙËÙ·9, ÙË ıˆÚËÙÈ΋ ÙÔ˘ ηٿÚÙÈÛË Î·È ÙËÓ ÌÂÁ¿ÏË „·ÏÙÈ΋ ÙÔ˘ ÈηÓfiÙËÙ· ∏ ÙÔÔı¤ÙËÛË ÙÔ˘ ∞ÚÁ˘ÚfiÔ˘ÏÔ˘ ÛÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ π¢ãÎ·È π∂ã·ÈÒÓ· Á›ÓÂÙ·È ·ÛÊ·ÏÒ˜ Ì ÁÓÒÌÔÓ· ÙȘ Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ ÙˆÓ ËÁÒÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔÓ Û˘Á¯ÚÔÓÈÛÌfi ÙÔ˘ Ì ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ∫Ú‹Ù· ÌÔ˘ÛÈÎfi, ÙÔÓ πˆ¿ÓÓË §¿ÛηÚË ÙÔÓ ™ËÚ¿Á·ÓÔ, ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô ¤¯ÔÌ ·ÎÚȂ›˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜. ™¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ Î·È Ì ·˘Ùfi ÙÔ fiÓÔÌ· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ·ÚÎÂÙ¤˜ ÚÒÈ̘ ÌÔ˘ÛÈΤ˜ ËÁ¤˜. ™ÙÔÓ ÎÒ‰Èη Ù˘ ªÔÓ‹˜ ∫Ô˘ÙÏÔ˘ÌÔ˘Û›Ô˘ 456 ÙÔ˘ 1443 ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Â›Û˘ ˆ˜ ª·ÓÔ˘‹Ï ∞ÚÁ˘Úfi˜ ·fi ÙË ƒfi‰Ô, ÛÙÔÓ ‰Â ÎÒ‰Èη 589 Ù˘ ›‰È·˜ ªÔÓ‹˜ ʤÚÂÙ·È Î·È ˆ˜ ÈÂÚ‡˜. ÕÚ· Ô ∞ÚÁ˘ÚfiÔ˘ÏÔ˜ ηٿÁÂÙ·È ·fi ÙË ƒfi‰Ô, ·ÏÏ¿ ˙ÂÈ Î·È ÌÂÙ¤¯ÂÈ Ì ÚˆÙ‡ÔÓÙ· ÚfiÏÔ ÛÙ· ÌÔ˘ÛÈο ‰ÚÒÌÂÓ· ÙÔ˘ ÂıÓÈÎÔıÚËÛ΢ÙÈÎÔ‡ ΤÓÙÚÔ˘, ·ÊÔ‡ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È Ë ÌÂÁ¿ÏË „·ÏÙÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË Ù˘ ¶fiÏ˘. ™Â ¤Ó· ·fi ·˘Ù¿ Î·È Û ÎÒ‰Èη ÁÚ·Ì̤ÓÔ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘ ÛËÌÂÈÒÓÂÙ·È: «∫ÔÈÓˆÓÈÎfiÓ, Ô›ËÌ· ΢ÚÔ‡ ª·ÓÔ˘‹Ï ÙÔ˘ ∞ÚÁ˘ÚÔÔ‡ÏÔ˘, ηıÒ˜ „¿ÏÏÂÙ·È ÂÓ ÙË ıÂÔÌÈÛ‹Ùˆ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂÈ»10.

8 ŒÚÁ· ÙÔ˘ ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ: ªÔÓ‹˜ •ËÚÔÔÙ¿ÌÔ˘ ·ÚÈı. ¯Ê. 283, 305, 318, ¢Ô¯ÂÈ·Ú›Ô˘ 337, 395, Î.·. (μÏ. ∫·Ù¿Ï. °Ú. £. ™Ù¿ıË «Δ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ªÔ˘ÛÈ΋˜ –ÕÁÈÔÓ ŸÚÔ˜»– ÙÔÌ. ∞ã, ∞ı‹Ó·È 1975).

9 ¢ÂÓ ‹Ù·Ó ȉȷ›ÙÂÚ· ÌÂÁ¿ÏË Û fiÁÎÔ ·ÏÏ¿ ÛËÌ·ÓÙÈ΋. ŒÚÁ· ÙÔ˘ ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ ªÔÓ‹˜ •ËÚÔÔÙ¿ÌÔ˘ ·ÚÈı. ¯.Ê. 291, 307, ¢Ô¯ÂÈ·Ú›Ô˘ 309, 315, 324, 337, 357, Î.·. (μÏ. ∫·Ù¿Ï °Ú. £. ™Ù¿ıË «Δ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ªÔ˘ÛÈ΋˜» Â. ·.).

10 ºÈÏÔı¤Ô˘ 122, ·ã‹ÌÈÛ˘ π∂ã ·È.Ê. 240‚. (μÏ. ∫·Ù¿Ï °Ú. £. ™Ù¿ıË fi.. ÙÔÌ. °ã, ∞ı‹Ó·È 1993).

– 283 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

™ÙËÓ ›‰È· ÂÚ›Ô‰Ô Û˘Ó·ÓÙԇ̠¤Ó· ¿ÏÏÔ ƒfi‰ÈÔ, ÙÔÓ ¶ÚˆÙÔ„¿ÏÙË ƒfi‰Ô˘ ¡ÈÎfiÏ·Ô ΔÚ·ÌÔ˘ÓÙ¿ÓË. O ¡ÈÎfiÏ·Ô˜ ΔÚ·ÌÔ˘ÓÙ¿Ó˘ Â›Ó·È ÌÈ· ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ Ô˘ ·ÓıÔÏÔÁÂ›Ù·È ÈÔ Û¿ÓÈ· ·fi ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ ÌÂÏÔ˘ÚÁÔ‡˜ ÛÙȘ ÌÔ˘ÛÈΤ˜ ËÁ¤˜, ÔÈ Ôԛ˜ fï˜ ‰ÂÓ ·Ê‹ÓÔ˘Ó Î·ÌÈ¿ ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘. ∑ÂÈ Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔÈÂ›Ù·È ˆ˜ Â› ÙÔ Ï›ÛÙÔÓ ÛÙË ƒfi‰Ô, ·ÏÏ¿ Ë ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ ·ÛÊ·ÏÒ˜ ÍÂÂÚÓ¿ Ù· fiÚÈ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, ÂÊ’ fiÛÔÓ Ù· ÌÂÏÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘ ·ÓıÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ Î·È ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚ¤˜ ÙÔ˘ ¶··‰ÈΤ˜ ∞ÓıÔÏÔÁ›Â˜. Δ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·fi Ù· ÌÔ˘ÛÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘ ·Ú·‰›‰ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ¤Ó‰ÂÈÍË «ΔÚ·ÌÔ˘ÓÙ¿Ó· ¶ÚˆÙÔ„¿ÏÙÔ˘ ƒfi‰Ô˘». ™Â ¤Ó· ·fi Ù· ÃÂÚÔ˘‚Èο ÙÔ˘ Û ÎÒ‰Èη Ù˘ ªÔÓ‹˜ ªÂÁ›ÛÙ˘ §·‡Ú·˜ ·ÚÈı. 635, ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ 1436, ·Ó·ÁÚ¿ÊÔÓÙ·È Ù· ÂÍ‹˜: «ÃÂÚÔ˘‚ÈÎfiÓ Ó¤ÔÓ, Ô›ËÌ· ¡ÈÎÔÏ¿Ô˘ ¶ÚˆÙÔ„¿ÏÙÔ˘ ƒfi‰Ô˘ ÙÔ˘›ÎÏËÓ ΔÚ·ÓÔ˘ÓÙ¿ÓË» ∞ÎÚÈ‚Ò˜ ·˘Ù‹ Ë ¤Ó‰ÂÈÍË «Ó¤ÔÓ» Ô˘ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÌÂÏÔÔ›ËÛË Ì ηÏψÈÛÌfi, Ô‰ËÁ› Ì ÛÈÁÔ˘ÚÈ¿ ÙËÓ ÙÔÔı¤ÙËÛË ÙÔ˘ ÛÙÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ π¢ã Î·È π∂ã ·ÈÒÓ·. O ΔÚ·ÌÔ˘ÓÙ¿Ó˘ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Â›Û˘ Î·È Û ÓÂÒÙÂÚË ËÁ‹, ‰ËÏ·‰‹, ÛÙÔÓ ∫·Ù·ÏfiÁÔ Ô˘ ηًÚÙÈÛ ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ π£ã ·ÈÒÓ· Ô ¡ÈÎËÊfiÚÔ˜ ∫·ÓÙÔ˘ÓÈ¿Ú˘, fiÔ˘ ÙÔÓ Û˘ÁηٷϤÁÂÈ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ «fiÛˆÓ Î·Ù¿ ηÈÚÔ‡˜ ‹ÎÌ·Û·Ó ÂÓ ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ÙË ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋»11. ªÈ· ·fi ÙȘ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ Ô˘ ÂÎÚÔÛˆÔ‡Ó ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË Ù˘ ÌÔÓ·ÛÙÈ΋˜ ÔÏÈÙ›·˜ ÙÔ˘ ∞Á›Ô˘ ŸÚÔ˘˜ Â›Ó·È Ô ∏ÁÔ‡ÌÂÓÔ˜ Ù˘ ªÂÁ›ÛÙ˘ §·‡Ú·˜ ÕÓıÈÌÔ˜, ·fi ÙË ƒfi‰Ô. ΔÔ fiÙÈ Î·Ù¿ÁÂÙ·È ·fi ÙË ƒfi‰Ô Ì·˜ ÙÔ Ì·ÚÙ˘Ú› –·Ó Î·È ‰ÂÓ ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÓÂÙ·È ·fi ηÌÈ¿ ¿ÏÏË ËÁ‹– ÙÔ ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ Ì ·ÚÈı. 240 Ù˘ ªÔÓ‹˜ §ÂÈÌÒÓÔ˜. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ Ô˘ ÂÚȤ¯Ô˘Ó ‰Èο ÙÔ˘ ¤ÚÁ·, Ë ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ÂÓÙÔ›˙ÂÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ ‚ãÙÂÙ¿ÚÙÔ˘ Î·È ‚ãË̛ۈ˜ ÙÔ˘ π∂ã·ÈÒÓ·. ÕÚ· ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ·ÏÈfi ÌÂÏÔ˘ÚÁfi Ô˘ Ë ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ Û˘Á¯ÚÔÓ›˙ÂÈ Ì ÂΛÓË ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı¤ÙˆÓ. OÈ ÌÂÏÔÔÈ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ¤¯Ô˘Ó ·ÓıÔÏÔÁËı› Û ¿Ú· ÔÏÏ¿ ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê·. ª¿ÏÈÛÙ· ÌÂÚÈΤ˜ ·fi ·˘Ù¤˜ fiˆ˜ .¯. ÙÔ ¯ÂÚÔ˘‚ÈÎfi ÙÔ˘ Û ‹¯Ô Δ¤Ù·ÚÙÔ, Ì·˙› Ì ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ÙÔ˘ ÂÚ›ÊËÌÔ˘ ª·›ÛÙÔÚ·, ª·ÓÔ˘‹Ï ÙÔ˘ ÃÚ˘Û¿ÊÔ˘, Â›Ó·È ÙÔ ÈÔ ·ÓıÔÏÔÁÔ‡ÌÂÓÔ 11 ∫Ò‰Èη˜ •ËÚÔÔÙ¿ÌÔ˘ ·ÚÈı. 318, Ê. 110 ·ã. ªÂٷ͇ 1810-15 (μÏ. ∫·Ù¿Ï. °Ú. £. ™Ù¿ıË, fi.., ÙÔÌ. ∞ã, ∞ı‹Ó·È 1975).

– 284 –

MOY™IKO§O°IA

·fi fiÏ· Ù· ÔÌfi˯·. ŸÛÔ fï˜ Â›Ó·È ˘„ËÏ‹ ·˘Ù‹ Ë ·ÓıÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ∞Óı›ÌÔ˘, ÂÍ ›ÛÔ˘ ÏÔ‡ÛÈ· Â›Ó·È Î·È Ë Û˘ÏÏÔÁ‹ ·Ó·ÁÚ·ÊÒÓ, Ì ÙȘ Ôԛ˜ ‰ËÏÒÓÂÙ·È Ô ÌÂÏÔÁÚ¿ÊÔ˜ Î·È ÔÈ È‰ÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘12. ™Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ π∂ã ·ÈÒÓ· Î·È Û ÎÒ‰Èη ª·ıËÌ·Ù·Ú›Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ¤Ó·˜ ¿ÏÏÔ˜ ƒfi‰ÈÔ˜ ÌÂÏÔ˘ÚÁfi˜ Ô ™·‚·ÛÙfi˜, «‰Ô̤ÛÙÈÎÔ˜ ƒfi‰Ô˘» (›Ûˆ˜ ÙÔ ÈÔ ÛˆÛÙfi ı· ‹Ù·Ó ™Â‚·ÛÙfi˜ ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ Ì·ÚÙ˘ÚÂ›Ù·È Û ηӤӷ ¿ÏÏÔ ÎÒ‰Èη). ∏ ·ÚÔ˘Û›· ¤ÍË ƒÔ‰›ˆÓ ÛÙËÓ ›‰È· ÂÚ›Ô˘ ÂÔ¯‹ Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ¿ÏψÓ, fiÙÈ Ë ƒfi‰Ô˜ ›¯Â ÙfiÙ ٤ÙÔÈ· ÌÔ˘ÛÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË Ô˘ Ù˘ Â¤ÙÚÂ ӷ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ÂÓÂÚÁ¿ Ì ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ Ù˘ ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê·›· ÁÈ· ÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÌÔ˘ÛÈ΋, ÂÔ¯‹ ÙˆÓ ª·˚ÛÙfiÚˆÓ. ∞ÚÁfiÙÂÚ· ηٿ Ù· ̤۷ ÙÔ˘ π∑ã·È. Û˘Ó·ÓÙԇ̠ÌÈ· ¿ÏÏË ÌÂÁ¿ÏË ÌÔÚÊ‹ Ù˘ „·ÏÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘, ÙÔÓ Â›Û˘ ƒfi‰ÈÔ ∞Ú¯ÈÂÚ¤· μÈ˙‡Ë˜, πˆ·ÎÂ›Ì ™·Ï·Ì¿ÛË,Ô ÔÔ›Ô˜ Û˘ÁηٷϤÁÂÙ·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÈÂÚ·Ú¯ÒÓ Ô˘ ¤·ÈÍ·Ó ÂÓÂÚÁfi ÚfiÏÔ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Î·È ÂͤÏÈÍË Ù˘ „·ÏÙÈ΋˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘ ηٿ ÙË ÌÂÙ·‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÂÚ›Ô‰Ô. O πˆ·ÎÂ›Ì ™·Ï·Ì¿Û˘ ‹ ∞Ï·Ì¿Û˘13 ηٿÁÂÙ·È ·fi ÙË ƒfi‰Ô Î·È ·˘Ùfi Ì·ÚÙ˘ÚÂ›Ù·È ÂÓˆÚ›˜ ·fi ÙfiÙ Ô˘ ‹Ù·Ó ·Ïfi˜ ÈÂÚÔÌfiÓ·¯Ô˜. ™Â ‰˘fi ÂÚÈÙÒÛÂȘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È Î·È ˆ˜ §›Ó‰ÈÔ˜: «ΔÔ‡ÙÔ ÙÔ›Ó˘Ó fiÛÔÓ ÙÔ Î·Ù’ Â̤ ÂÊÈÎÙfiÓ, ·Ú ÂÌ·˘ÙÔ‡ Á¤ÁÔÓ ηٿ ÙËÓ ËÓ ·Ú¤Ï·‚ÔÓ ÂÈÛ‹ÁËÛÈÓ, ·Ú¿ ÙÔ˘ ÂÌÔ‡ ‰È‰·ÛοÏÔ˘, ΢ڛԢ πˆ·ÎÂ›Ì ÈÂÚÔÌÔÓ¿¯Ô˘ §ÈÓ‰›Ô˘ ÂÎÙÂıËÎÒ˜ Î·È ÙÔÓ›Û·˜», ÁÚ¿ÊÂÈ

Ì·ıËÙ‹˜ ÙÔ˘ ÛÙÔÓ ∫Ò‰Èη °ÚËÁÔÚ›Ô˘ ·ÚÈı. 4, ÙÔ ¤ÙÔ˜ 177414. O πˆ·ÎÂ›Ì ˘‹ÚÍ ̷ıËÙ‹˜ ÙÔ˘ ÂÚ›ÊËÌÔ˘ ª·Ï·Û›Ô˘ ÈÂÚ¤ˆ˜ ÙÔ˘ ÓÔÌÔʇϷÎÔ˜15. ¢ÂÓ Ì·˜ ¿ÊËÛ ÌÂÁ¿ÏÔ Î·È ÔχÏ¢ÚÔ ¤ÚÁÔ, fï˜ ÔÈ

12 °È· ÙȘ ȉÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘ Î·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ‚Ï.∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ ∫·Ú·ÁÎÔ‡ÓË «∏ ¶·Ú¿‰ÔÛË Î·È ÂÍ‹ÁËÛȘ ÙÔ˘ ̤ÏÔ˘˜ ÙˆÓ ¯ÂÚÔ˘‚ÈÎÒÓ Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜», ∞ı‹Ó· 2003, ÛÂÏ. 265-268.

13 μÏ. ηٿÏÔÁÔ ¡ÈÎËÊfiÚÔ˘ ∫·ÓÙÔ˘ÓÈ¿ÚË fiÔ˘ «πˆ·ÎÂ›Ì μÈ˙‡Ë˜ ∞Ï·Ì¿Û˘ Î·È Ì·ıËÙ‹˜ ¶·Ï·Û›Ô˘ ÈÂÚ¤ˆ˜...» (μÏ. ∫·Ù¿Ï °Ú. ™Ù¿ıË, fi.., ÙÔÌ. ∞ã, ∞ı‹Ó·È 1975).

14 °ÚËÁÔÚ›Ô˘ ·ÚÈı. ¯Ê. 4, ¤ÙÔ˜ 1744. 15 (μÏ. ∫·Ù¿Ï. °Ú. £. ™Ù¿ıË fi.., ÙÔÌ. μã, ∞ı‹Ó·È 1976).

15 ¡ÈÎËÊfiÚÔ˘ ∫·ÓÙÔ˘ÓÈ¿ÚË fi.. 140. 15 (μÏ. ∫·Ù¿Ï °Ú. £. ™Ù¿ıË, fi.., ÙÔÌ. ∞ã, ∞ı‹Ó·È 1975).

– 285 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Û˘Óı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ ˘‹ÚÍ·Ó ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ‰ËÌÔÊÈÏ›˜ Î·È ÁÓÒÚÈÛ·Ó ÌÂÁ¿ÏË ‰È¿‰ÔÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·ÓÙÈÁÚ·ÊÈÎÒÓ Î‡ÎψÓ. ∞ÍÈfiÏÔÁË Â›Û˘ ˘‹ÚÍÂ Ë ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÙÔ˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·16. ∞‚›ˆÛ ÙÔÓ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ ÙÔ˘ 1720 . ∫·Ù¿ ÙÔÓ ›‰ÈÔ ·ÈÒÓ· Û˘Ó·ÓÙԇ̠ÌÈ· ¿ÏÏË ÂÍ·›ÚÂÙË ÌÔÚÊ‹ Ù˘ „·ÏÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘, ÙÔÓ °ÂÒÚÁÈÔ ÙÔÓ ∫ÒÔ. ª·˜ Á›ÓÂÙ·È ÁÓˆÛÙfi˜ ‚·ÛÈο ·fi ÙÔÓ ÛÔ˘‰·ÈfiÙ·ÙÔ ÎÒ‰Èη Ì ·ÚÈı. 379 Ù˘ ªÔÓ‹˜ ¢Ô¯ÂÈ·Ú›Ô˘, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Â›Ó·È Î·È Ô Áڷʤ·˜, Ì ÙËÓ ÂÍ‹˜ ÛËÌ›ˆÛË (Ê. 101v): «ÙÔ ·ÚfiÓ, Û‡ÓıÂÛȘ ·Ú’ ÂÌÔ‡ °ÂˆÚÁ›Ô˘ ¶ÚÔÙÔ„¿ÏÙÔ˘ ∫fiÔ˘» (¶›Ó. 2) Ÿˆ˜ Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ ÙÔ Â›ıÂÙfi ÙÔ˘ ηٿÁÂÙ·È ·fi ÙËÓ ∫ˆ Î·È Â›Ó·È Â¿Ó ÎÚ›ÓÔ˘Ì ·fi ÙÔÓ ÎÒ‰Èη ·˘Ùfi ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÛÔ˘‰·ÈfiÙ·ÙÔ Îˆ‰ÈÎÔÁÚ¿ÊÔ Î·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÌÂÏÔÔÈfi17. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜ ‰ÂÓ ¤¯ÔÌ ¿ÏϘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹ Î·È ÙÔ Û˘ÓıÂÙÈÎfi ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ . ∞fi ÙÔ ∞Ú¯Â›Ô Ù˘ πÂÚ¿˜ ªËÙÚÔfiψ˜ ∫ˆ, Ô˘ Âͤ‰ˆÛÂ Ô Ì·Î·ÚÈÛÙfi˜ ªËÙÚÔÔÏ›Ù˘ ∫ˆ, ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï π. ∫·Ú¿ıÈÔ˜18 Î·È ÛÙË ÛÂÏ. ÙÔ˘ ∞ã ∫Ò‰Èη 218 ÏËÚÔÊÔÚԇ̷ÛÙ ÁÈ· ÙÔ „¿ÏÙË ÙÔ˘ ªËÙÚÔÔÏÈÙÈÎÔ‡ Ó·Ô‡ ¶·˝ÛÈÔ, fiÙ·Ó ÌÂÙ¿ ·fi Û¯ÂÙÈ΋ ÌËÙÚÔÔÏÈÙÈ΋ ∞fiÊ·ÛË Î·ıÔÚ›˙ÂÙ·È Ë ·ÌÔÈ‚‹ ÙÔ˘. ¶·Ú·ı¤Ùˆ ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ù˘ ·fiÊ·Û˘, ÁÈ·Ù› ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ·fi Ù· Û·ÓÈfiÙÂÚ· Î·È ·Ï·ÈfiÙÂÚ· ÓÙÔÎÔ˘Ì¤ÓÙ· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÈÂÚÔ„¿ÏÙË Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘: «O ∫ÒÔ˘ ¶·Úı¤ÓÈÔ˜ ÂȂ‚·ÈÔ›. ∫·Ù¿ ÙÔ ·„ÔÛÙã [1776] ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ ÌËÓfi˜. ¶ÚÔηıË̤Ó˘ Ù˘ ËÌÒÓ Ù·ÂÈÓfiÙËÙÔ˜ Î·È ÙˆÓ ÂÓÙÈÌÔÙ¿ÙˆÓ ·˘Ù‹˜ ÎÏËÚÈÎÒÓ, Î·È ıˆÚÒÓÙ·˜ ÙˆÓ “ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌÒÓ” ÙˆÓ ∂ÎÎÏËÛÈÒÓ ËÌÒÓ, ÂÚÔ‚¿Ï·ÌÂÓ Î·È ÂÚ› ÙÔ˘ ËÌÂÙ¤ÚÔ˘ ËÌÒÓ „¿ÏÙÔ˘ ¶·˚Û›Ô˘, Î·È ÛÙÔ¯·˙fiÌÂÓÔÈ fiÙÈ ¯ÚËÛÈ̇ÂÈ ÂÓ Ù·È˜ ÂÎÎÏËÛ›·È˜ Ù˘ ηı’ ËÌ¿˜ Â·Ú¯›·˜ ÂÎÚ›Ó·ÌÂÓ Â‡ÏÔÁÔÓ Ì ÎÔÈÓ‹Ó ÁÓÒÌËÓ ÙˆÓ ÙÈÌÈˆÙ¿ÙˆÓ ·Ú¯fiÓÙˆÓ Î·È ∂ÈÙÚfiˆÓ ÙˆÓ ÂÎÎÏËÛÈÒÓ ËÌÒÓ fiÙÈ Ó· ¤¯Ë ¯¿ÚÈÓ ‚ÔËı›·˜ ÙÔ Î·Ù’ ¤ÙÔ˜ Ó· Ï·Ì‚¿ÓË ·Ú¿ ÙˆÓ ÂÈÚËÌ¤ÓˆÓ ÂÎÎÏËÛÈÒÓ ÁÚfiÛÈ· ÂÓÙ‹ÎÔÓÙ·, ‰ËÏ·‰‹ ·fi §·ÌÚ¿Ó ¤ˆ˜ ÙËÓ ¿ÏÏËÓ ÂÏ¢ÛÔ̤ÓËÓ §·ÌÚ¿Ó. ∞fi ªËÙÚfiÔÏÈÓ 16 μÏ.¶··‰È΋ ªÔÓ‹˜ °ÚËÁÔÚ›Ô˘ ·ÚÈı. 4, Ê. 116, ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ 1744. 15 (μÏ. ∫·Ù¿Ï. °Ú. £. ™Ù¿ıË «Δ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ªÔ˘ÛÈ΋˜» fi.. ÙÔÌ. μã, ∞ı‹Ó·È 1976).

17 μÏ. °ÚËÁÔÚ›Ô˘ ™Ù¿ıË «Δ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ fi.. ÙÔÌ. ∞ã, ∞ı‹Ó·È 1975, ÛÂÏ. 529.

18 μÏ. ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï π. ∫·Ú·ı›Ô˘ ªËÙÚÔÔÏ›ÙÔ˘ ∫ˆ «∞گ›ÔÓ πÂÚ¿˜ ªËÙÚÔfiψ˜ ∫ˆ, Ù‡¯Ô˜ ÚÒÙÔÓ √ ∫Ò‰ÈÍ ∞ã ∞Ú¯Â›Ô˘ ¢Ô˘Ï›·˜», ∞ı‹Ó·È 1958.

– 286 –

MOY™IKO§O°IA

ÁÚfiÛÈ· 7, ·fi ÙËÓ “°ÔÚÁÔÔÈ‹Ó” ÁÚfiÛÈ· 5, ·fi ÙÔÓ ¿ÁÈÔÓ πˆ¿ÓÓËÓ ¡˘ÎÙÈÎfiÓ ÁÚfiÛÈ· 2,1/2, ·fi ÙÔÓ ¿ÁÈÔÓ ¢ËÌ‹ÙÚÈÔÓ ÁÚfiÛÈ· 3,·fi ÙÔÓ ¿ÁÈÔÓ ¡ÈÎfiÏ·ÔÓ ÁÚfiÛÈ·3,·fi ÙÔÓ ¿ÁÈÔÓ °ÂÒÚÁÈÔÓ ÁÚfiÛÈ· 2,1/2, ·fi ÙÔÓ ¿ÁÈÔÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔÓ ÁÚfiÛÈ· 3, ·fi ÙËÓ ∂ÏÂËÌÔÓ‹ÙÚÈ·Ó ÁÚfiÛÈ· 2, ·fi ÙËÓ ¶·Ó·Á›·Ó ÙÔ˘ ºfiÚÔ˘ ÁÚfiÛÈ· 2,1/2, ·fi ÙÔÓ ¿ÁÈÔÓ πˆ¿ÓÓËÓ ÙÔÓ ¶Úfi‰ÚÔÌÔÓ ÁÚfiÛÈ· 2,1)2,·fi ÙÔÓ ™Ù·˘ÚfiÓ ÁÚfiÛÈ· 4,1/2, ·fi ÙËÓ ·Á›·Ó ¶·Ú·Û΢‹Ó ÁÚfiÛÈ· 7, ·fi Ù· ∂Ù¿ μ‹Ì·Ù· ÁÚfiÛÈ· 2,1/2 ·fi ÙËÓ ¶·Ó·Á›· ÙÔ˘ ÃÚ˘ÛÔ¯Ô‡ 3.ŸıÂÓ ÂȘ ÙËÓ ÂÚ› ÙÔ‡ÙÔ˘ ·ÛÊ¿ÏÂÈ·Ó ¤ÁÈÓ ÙÔ ·ÚfiÓ ÁÚ¿ÌÌ·,Î·È Î·ÙÂÛÙÚÒıË ÂÓ Ùˆ ∫Ò‰ÈÎÈ Ù˘ ηı’ ËÌ¿˜ Â·Ú¯›·˜,ÂȂ‚·ÈÒÛÂÈ ËÌÂÙ¤Ú· Î·È Ì·ÚÙ˘Ú›·È˜ ÙˆÓ ÂÓÙÈÌÔÙ¿ÙˆÓ ·˘Ù‹˜ ÎÏËÚÈÎÒÓ Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÙ¿ÙˆÓ ·Ú¯fiÓÙˆÓ. [·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÔÈ ÂÍ‹˜ ˘ÔÁÚ¿ÊÔÓÙ˜]: O §ÔÁÔı¤Ù˘ ÷Ù˙Ë πˆ¿ÓÓ˘ ˘fiÛÎÔÌ·È, O ÷ÚÙÔÊ‡Ï·Í £ÂÔ‰fiÛÈÔ˜ πÂÚÔÌfiÓ·¯Ô˜ ˘fiÛÎÔÌ·È, O ¶ÚˆÙÔÓÔÙ¿ÚÈÔ˜ ÷˙‹ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ‹˜ ˘fiÛÎÔÌ·È, O ¶ÚˆÙ¤Î‰ÈÎÔ˜ ÷˙‹ ™Ù·Ì¿Ù˘ ˘fiÛÎÔÌ·È, ∞Ó·ÛÙ¿ÛÈÔ˜ πˆ¿ÓÓÔ˘ ˘fiÛÎÔÌ·È, ÷˙‹ ¡ÈÎfiÏ·˜ Â› ÙˆÓ ™ÂÎÚ¤ÙˆÓ ˘fiÛÎÔÌ·È»19. ¢ÂÓ ¤¯ÔÌÂ

ηÌÈ¿ ¿ÏÏË Ì·ÚÙ˘Ú›· ÂÚ› ÙÔ˘ «„¿ÏÙÔ˘ ¶·˚Û›Ô˘», Ô‡Ù ÁÓˆÚ›˙Ô˘ÌÂ Â¿Ó ‹Ù·Ó ÎÔÛÌÈÎfi˜ ‹ ÈÂڈ̤ÓÔ˜, ·ÏÏ¿ fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È Î·È ·fi ÙÔ ÛÎÂÙÈÎfi Ù˘ ·fiÊ·Û˘ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ «¯ÚËÛÈ̇ÂÈ ÂÓ Ù·È˜ ÂÎÎÏËÛ›·È˜ Ù˘ ηı’ ËÌ¿˜ Â·Ú¯›·˜»,·ÛÊ·ÏÒ˜ ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÁÈ· ÙÔÓ Î·È ÈÔ ¯Ú‹ÛÈÌÔ Î·È ·ÍÈfiÏÔÁÔ ÈÂÚÔ„¿ÏÙË Ù˘ ∫ˆ ÁÈ· ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË. ™Â ¯ÂÈÚfiÁÚ·ÊÔ Ù˘ π. ªÔÓ‹˜ £ÂÔÏfiÁÔ˘ ¶¿ÙÌÔ˘, Ì ·ÚÈı. 649 Î·È ¯ÚÔÓ›· 1731, Û˘ÓÙԇ̠ÙÔÓ ¶¿ÙÌÈÔ ÈÂÚÔÌfiÓ·¯Ô, ∞ı·Ó¿ÛÈÔ ÃÚ˘ÛÔ¯fiÔ, ˆ˜ Û˘ÓÙ¿ÎÙË ÂÓfi˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡ ıˆÚËÙÈÎÔ‡: «Δ·‡Ù· ÌÂÓ ÂÚ› ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ·ÓÙÂÁÚ¿ÊıËÛ·Ó ·Ú’ ÂÌÔ‡ ¤Î ÙÈÓˆÓ Î·ÎÔÁÂÁÚ·ÌÌ¤ÓˆÓ ÙÂÙÚ·‰›ˆÓ ˆ˜ Ô›ÔÓ Ù ‹. ÔÈ ÂÓÙ˘Á¯¿ÓÔÓÙ˜ ‰Â ÙÔ‡ÙÔ˘ Î(·È) ‡ ÂȉfiÙ˜ Â·ÓÔÚıÒÛÂÙÂ. ·„Ï·» (¶ÈÓ. 3).

O ÈÂÚÔÌfiÓ·¯Ô˜ ∞ı·Ó¿ÛÈÔ˜ ÂÎÙfi˜ ·fi ÌÔ˘ÛÈÎfi˜ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi˜ Î·È ˆ˜ Έ‰ÈÎÔÁÚ¿ÊÔ˜ (‚Ï. ÙÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ Ù˘ ›‰È·˜ ªÔÓ‹˜ Ì ÙÔ˘˜ ·ÚÈıÌÔ‡˜ 13, 303, 345, 350, 402, 517, 600, 754, 913) Î·È Ë ·ÓÙÈÁÚ·ÊÈ΋ ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ηχÙÂÈ ÔÏfiÎÏËÚ˜ ‰ÂηÂٛ˜ ÛÙËÓ ¶¿ÙÌÔ, ·ÊÔ‡ Ì·ÚÙ˘ÚÂ›Ù·È ‹‰Ë ·fi ÙÔ 173020. ¢ÂÓ ÁÓˆÚ›˙ÔÌ ٛÔÙ· ȉȷ›ÙÂÚÔ ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹

19 ΔÔ Ú·ÎÙÈÎfi Ù˘ ∞fiÊ·Û˘ Â›Ó·È Â›Û˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi, ÁÈ·Ù› ÌÂٷ͇ ¿ÏÏˆÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ Î·È ÙȘ ÂÎÎÏËۛ˜ Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Û·Ó Î·ÓÔÓÈο ÙfiÙ ÛÙËÓ fiÏË Ù˘ ∫ˆ.

20 μÏ. ªÔÓ‹˜ £ÂÔÏfiÁÔ˘ ¶¿ÙÌÔ˘, ·ÚÈı. ¯Ê. 913, 1730 (μÏ. ∞ı·Ó·Û›Ô˘ ¢. ∫ÔÌ›ÓË «¶›Ó·Î˜ ¯ÚÔÓÔÏÔÁËÌ¤ÓˆÓ ·ÙÌÈ·ÎÒÓ Îˆ‰›ÎˆÓ», ÂÓ ∞ı‹Ó·È˜ 1968).

– 287 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÙÔ˘ ·Ú¿ ÙÔ fiÙÈ Â¯ÚËÌ¿ÙÈÛÂ Î·È ˆ˜ ÂÎÎÏËÛȿگ˘ Ù˘ ªÔÓ‹˜ ¶¿ÙÌÔ˘: «ΔÔ ·ÚfiÓ ‚È‚Ï›ÔÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÂÎ Ù˘ ÈÂÚ¿˜ ÌÔÓ‹˜ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ıÂÔÏfiÁÔ˘ Ù˘ ¶¿ÙÌÔ˘ ÙÔ ÔÔ›ÔÓ ·Ó·Î·ÈÓ›ÛıË ·Ú¿ ÙÔ˘ ÂÎÎÏËÛÈ¿Ú¯Ô˘ ∞ı·Ó·Û›Ô˘ ÂȘ ÙÔ˘˜ 1757 Ì·˚ˆ 15»21, fiÙÈ ‚Ú¤ıËΠÁÈ· ¤Ó· ‰È¿ÛÙËÌ· Î·È ÛÙË ª‡ÎÔÓÔ: «Δ¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜ ‚È‚Ï›Ô˘. ∂Ó ÙË Ó‹Ûˆ ª˘ÎfiÓˆ ·„Ì·ã ÂÓ ÌËÓ› ÈÔ˘Ï›ˆ ·ÓÙÂÁÚ¿ÊË ÙÔ ·ÚfiÓ ÌÂÙ¿ ‚›·˜ ¤Î ÙÈÓÔ˜ ηÎÔÁÚ·Ì̤ÓÔ˘ ÚˆÙÔÙ‡Ô˘,Î·È ÔÈ ·Ó·ÁÈÓÒÛÎÔÓÙ˜ Û‡ÁÁÓˆÙ › ÙÈ ÛÊ·ÏÂÚfiÓ Â‡ÚÂÔÈÙÂ, Î(·È) ‰ÈÔÚıÒÛÂÙÂ. fiÓÔ˜ Á(·Ú) ÂÛÙ›Ó, ˆ˜ ϤÁÂÙ·È °ÔÚ‰›Ô˘ ÙÔ˘ ‰È‰·ÛοÏÔ˘, fiıÂÓ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÙÈÌ‹Ó Î(·È) ÙÔ Î‡ÚÔ˜ ‰È¿ ÙÔ ·È‰¤ÛÈÌÔÓ ÙÔ˘ ·Ó‰Úfi˜»22, ÙË §¤Û‚Ô, Î·È ÌÂÙ¿ ÛÙËÓ π. ªÔÓ‹Ó ÙÔ˘ ΔÈÌ›Ô˘ ¶ÚÔ‰ÚfiÌÔ˘ ªÔÛ¯ÔÓËÛ›ˆÓ: «∞ÓÙÂÁÚ¿ÊË ‰Â ÙÔ ·ÚfiÓ Î(·È) ÂÌÂÙ·ÊÚ¿ÛıË ø˜ ÂÛÙÈÓ ¤Î ÙÈÓÔ˜ ÁÚ·ÈÎÔÏ·Ù›ÓÔ˘ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋˜ ·Ú’ ÂÌÔ‡ ∞ı·Ó·Û›Ô˘ ÈÂÚÔÌÔÓ¿¯Ô˘ ÙÔ˘ ¶·ÙÌ›Ô˘ Î(·)Ù·(¿) ÙÔ ·„ÓÁã ¤ÙÔ˜ ÙÔ ÛˆÙ‹ÚÈÔÓ, ÂÓ ÙË ÈÂÚ¿ ÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ÙÈÌ›Ô˘ ¶ÚÔ‰ÚfiÌÔ˘, ÙË Ô‡ÛË ÂÓ ÙË ÂÚÈÔ¯‹ ÙˆÓ ªÔÛ¯ÔÓËÛ›ˆÓ Î(·È) ∫ˉÔÓ›ˆÓ, Ì(Â)Ù·(¿) ÙËÓ ÂÎ §¤Û‚Ô˘ ÌÔ˘ ·Ô‰ËÌ›·Ó, ‚‚ÈÔ·Ṳ̂ӈ˜ fï˜ Î(·È) Û˘Áί˘Ì¤Óˆ˜, Ù˘ ÚˆÙÔÙ‡Ô˘ ‰¤ÏÙÔ˘ ··ÈÙÔ‡Û˘ ·Ú¿ ÙˆÓ Â¯fiÓÙˆÓ. fiıÂÓ Û˘ÁÁÓˆı‹Ùˆ ˘fi ÙˆÓ ·Ó·ÁÈÓˆÛÎfiÓÙˆÓ, ÂÈ ÙÈ ÛÊ·ÏÂÚfiÓ Â‡ÚËÙ·È Î(·È) ‰ÈÔÚıÔ‡Ûıˆ. Ù· Á(·Ú) ÂÓ ‚›· Ô˘ ηϿ Ï›·Ó»23 Î·È fiÙÈ Û‡ÊˆÓ· Ì ۯÂÙÈ΋

ÛËÌ›ˆÛË Û ÎÒ‰Èη, ·‚›ˆÛ ÙÔ ¤ÙÔ˜ ÛÙȘ 23 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ ÙÔ˘ 1763: «‹Ïı·Ó Î·È ¤ÊÂÚ·Ó ÙÔÓ ·¿ ∞ı·Ó¿ÛÈÔÓ ÙÔ˘ ÃÚ˘ÛÔ¯fiÔ˘ ·Ôı·Ì¤ÓÔÓ... ÙÔ 1763 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 23»24. ∞fi fiÙÈ Ê·›ÓÂÙ·È ˘‹ÚÍ ‰Ú·ÛÙ‹ÚÈ· ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· Î·È Â›Ó·È Ô ÚÒÙÔ˜ ·Ï·Èfi˜ ÌÔ˘ÛÈÎfi˜ ÂÎÚfiÛˆÔ˜ Ô˘ Ì·˜ Ì·ÚÙ˘ÚÂ›Ù·È ÁÈ· ÙË ªÔÓ‹ ¶¿ÙÌÔ˘. ¶ÂÚ› Ù· ̤۷ ÙÔ˘ π∏ã ·ÈÒÓ· Û˘Ó·ÓÙԇ̠ÌÂÏÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· ™ÙȯËÚ·Ú›Ô˘ Î·È ª·ıËÌ·Ù·Ú›Ô˘ ·fi ¤Ó· ¿ÏÏÔ ÈÂÚÔÌfiÓ·¯Ô, ÙÔÓ πˆ·ÎÂ›Ì ƒfi‰ÈÔ. ¶Èı·ÓÒ˜ Ô ÌÂÏÔ˘ÚÁfi˜ ·˘Ùfi˜ Ó· Ù·˘Ù›˙ÂÙ·È Ì ÙÔÓ πˆ·ÎÂ›Ì μÈ˙‡Ë˜ (π∑ã·È.), ·Ó Î·È ° .¶··‰fiÔ˘ÏÔ˜ ÙÔÓ ÙÔÔıÂÙ›, fiˆ˜ ÚÔ›·, ÛÙÔÓ π∏ã·ÈÒÓ·25. ™Â ÙÚ›˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜ ÎÒ‰ÈΘ Ù˘ ªÔÓ‹˜ ªÂÁ›ÛÙ˘ §·‡Ú·˜ ÙÔ˘ ∞Á›Ô˘ ŸÚÔ˘˜, Û˘ÓÙ·ÓÙԇ̠¤ÚÁ· ÙÔ˘ ªËÙÚÔÔÏ›ÙË ∏Ú·ÎÏ›·˜ °ÂÚ·21 22 23 24 25

μÏ. ªÔÓ‹˜ £ÂÔÏfiÁÔ˘ ¶¿ÙÌÔ˘, ·ÚÈı. ¯Ê. 402, ¤ÙÔ˘˜ 1757 (Â.·.). μÏ. ªÔÓ‹˜ £ÂÔÏfiÁÔ˘ ¶¿ÙÌÔ˘, ·ÚÈı. ¯Ê. 303, ¤ÙÔ˘˜ 1741 (Â.·.). μÏ. ªÔÓ‹˜ £ÂÔÏfiÁÔ˘ ¶¿ÙÌÔ˘, ·ÚÈı. ¯Ê. 600, ¤ÙÔ˘˜ 1753 (Â.·.). ªÔÓ‹˜ £ÂÔÏfiÁÔ˘ ¶¿ÙÌÔ˘, ·ÚÈı. ¯Ê. 350 ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ 1730. (Â.·.). μÏ. °ÂˆÚÁ›Ô˘ ¶··‰ÔÔ‡ÏÔ˘ «™˘Ì‚ÔÏ·› ÂȘ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·Ó Ù˘ ·Ú’ ËÌ›Ó ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜», ∞ı‹Ó·È 1890.

– 288 –

MOY™IKO§O°IA

Û›ÌÔ˘ ·fi ÙË §¤ÚÔ. O °ÂÚ¿ÛÈÌÔ˜ ‰È·‰¤¯ıËΠÙÔ 1726 ÙÔÓ ∏Ú·ÎÏ›·˜, ∫·ÏÏ›ÓÈÎÔ. ¶·Ú·ÈÙ‹ıËΠ·fi ÙÔ ıÚfiÓÔ ÙÔ 1760 Î·È ·‚›ˆÛ ÙÔ 1761. ¶ÂÚ› ·˘ÙÔ‡ ¤ÁÚ·„Â Ô ÌÂ۷ȈÓÔ‰›Ê˘ ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï °Â‰ÂÒÓ,Ô §¤ÚÈÔ˜26. ™Â ÌÔ˘ÛÈÎfi,¿ÏÈ, ÎÒ‰Èη Ù˘ ªÔÓ‹˜ £ÂÔÏfiÁÔ˘ ¶¿ÙÌÔ˘ Û˘Ó·ÓÙԇ̠·ÎfiÌ· ¤Ó· ÌÔ˘ÛÈÎfi Ù˘ ªÔÓ‹˜,ÙÔÓ ª·Î¿ÚÈÔ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ. ¢È·‚¿˙Ô˘Ì ÛÙÔ Ê‡ÏÔ ·Ú. 107 fiÙÈ Ô ÎÒ‰Èη˜: «∂ÁÚ¿ÊË ˘fi ¯ÂÈÚfi˜ ª·Î·Ú›Ô˘ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˘,¶·ÙÌ›Ô˘ Î(·È) ÔÈ ·Ó·ÁÈÓÒÛÎÔÓÙ˜ ‡¯ÂÛı ˘¤Ú ·˘ÙÔ‡. Î(·È) ÂÈ Â‡ÚËÙ ÙÈ ÛÊ¿ÏÌ· ·ÛÙÚÈÎÒ˜ ‰ÈÔÚıÒÛ·ÙÂ, ·ÓıÚÒÈÓÔÓ Á·Ú. ·„Ô‚ã Ì·›Ô˘ Îıã»27. (¶ÈÓ. 4). °È· ÙÔÓ ª·Î¿ÚÈÔ ·Ï·ÈÔÏfiÁÔ ÁÓˆÚ›˙ÔÌ fiÙÈ

‹Ù·Ó ÈÂÚ¤·˜ Î·È ¤˙ËÛ ·Ú¯Èο ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, Â›Ó·È ‰Â Î·È Ô Áڷʤ·˜ ÙÔ˘ ÛÔ˘‰·›Ô˘ ·ÁÈÔÚ›ÙÈÎÔ˘ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡ ™ÙȯËÚ·Ú›Ô˘ Ù˘ ªÔÓ‹˜ ∂ÛÊÈÁ̤ÓÔ˘, ·ÚÈı. 2252 (∫·Ù¿ÏÔÁ. ™˘Ú. §¿ÌÚÔ˘ 1895, ÛÂÏ. 193), ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ 1780. ªÂٷ͇ ÙÔ˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘ ÙÂÙ¿ÚÙÔ˘ ÙÔ˘ π∏ã·ÈÒÓ· Î·È ÙÔ˘ ‰Â˘Ù¤ÚÔ˘ ÙÂÙ¿ÚÙÔ˘ ÙÔ˘ π£ã·ÈÒÓ· Û˘Ó·ÓÙԇ̠ÙÔ ÌÔÓ·¯fi ∫ÔÛÌ¿ ·fi ÙË MÔÓ‹ ¢Ô¯ÂÈ·Ú›Ô˘. O ∫ÔÛÌ¿˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ˆ˜ ¢Ô¯ÂÈ·Ú›Ù˘, ·ÏÏ¿ Û·ÊÒ˜ ηٿÁÂÙ·È ·fi ÙË ƒfi‰Ô ·ÊÔ‡ ÙÔ Ì·ÚÙ˘Ú› Ô ›‰ÈÔ˜ Û ·˘ÙfiÁÚ·Êfi ÙÔ˘ fiÔ˘ ÁÚ¿ÊÂÈ fiÙÈ: «ÙÔ ·ÚfiÓ ÂÛËÌÂÈÒıË ÂÓٛ̈˜, ‰È· ¯ÂÈÚfi˜ ∫ÔÛÌ¿ ÌÔÓ·¯Ô‡ ¢Ô¯ÂÈ·Ú›ÙÔ˘, ÙÔ˘ Î·È ƒÔ‰›Ô˘ ». °È· ÙÔÓ ∫ÔÛÌ¿ ¤¯ÔÌ ·ÚÎÂÙ¤˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜28. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ·ÔÁÚ·ÊÈÎfi ∫·Ù¿ÏÔÁÔ Ù˘ ªÔÓ‹˜ ¢Ô¯ÂÈ·Ú›Ô˘ ÙÔ˘ 1841, ÏËÚÔÊÔÚԇ̷ÛÙ fiÙÈ ÁÂÓÓ‹ıËΠÛÙË ƒfi‰Ô ÙÔ 1781, ¿Ú· ÙfiÙ Ô˘ ηٷÚÙ›ÛıËÎÂ Ô Î·Ù¿ÏÔÁÔ˜ ‹Ù·Ó ‹‰Ë 60 ÂÙÒÓ, ‹Ù·Ó ÌÂÙÚ›Ô˘ ·Ó·ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ («ÔÚÙ¿ Ô˚Ï‹˜») Î·È Ì·˘ÚÔÁ¤Ó˘ («Î·Ú¿ ۷ηϋ˜» ). ™‡Ìʈӷ ¿ÓÙ· Ì ÙÔÓ ∫·Ù¿ÏÔÁÔ, ÙÔ 1838 «ÂÏıÒÓ Ô Ë̤ÙÂÚÔ˜ ∫ÔÛÌ¿˜ Ô ƒfi‰ÈÔ˜ ·fi Ù· ̤ÚË Ù˘ ∂Ù·Ó‹ÛÔ˘ ¤Î·Ì ·Ú¿‰ÔÛÈÓ ‰Èfi ÂÙÈÌ‹ıË ÂȘ ÙËÓ Ù¿ÍÈÓ ÙˆÓ ÁÂÚfiÓÙˆÓ» (‰ËÏ·‰‹ ¤ÁÈÓ ÚÔ˚ÛÙ¿ÌÂÓÔ˜). ∞fi Ù· ÔÏÏ¿ Î·È ÂӉȷʤÚÔÓÙ· ·˘ÙfiÁÚ·Ê¿ ÙÔ˘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÈ26 ™ÙËÓ ∂ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋ ∞Ï‹ıÂÈ· (Δ.∏ã 1887-88, ÛÂÏ. 399-401) Î·È ÛÙ· «£Ú·ÎÈο» (Δ.∂ã 1934, ÛÂÏ. 7-27).

27 ªÔÓ‹˜ £ÂÔÏfiÁÔ˘ ¶¿ÙÌÔ˘ ¯Ê. ·ÚÈı. 487, ÙÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ 1772. (μÏ. ∞ı·Ó·Û›Ô˘ ¢. ∫ÔÌ›ÓË fi.)

28 μÏ.Û¯ÂÙ. πÂÚÔÌÔÓ¿¯Ô˘ ∞ÌÊÈÏÔ¯›Ô˘ ¢Ô¯ÂÈ·Ú›ÙË «¢Ô¯ÂÈ·Ú›Ù˜ ÌÔ˘ÛÈÎԉȉ¿ÛηÏÔÈ Î·È ÈÂÚÔ„¿ÏÙ˜ ·fi ÙÔÓ π∏ã ̤¯ÚÈ Ù· ̤۷ ÙÔ˘ ∫ã ·ÈÒÓ·» ÛÙÔÓ ÙfiÌÔ «¶·ÚÔ˘Û›·» Ù˘ ªÔÓ‹˜.

– 289 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÛËÌ·Óı› ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È fiÙÈ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ‰fiÎÈÌÔ Î·È Ê›ÏÂÚÁÔ ÌÂÏÔ˘ÚÁfi Î·È Îˆ‰ÈÎÔÁÚ¿ÊÔ ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋˜ ηÏÏÈÁÚ·ÊÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜29. ¶ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ›Ûˆ˜ ‰È·ÎÚ›ıËΠˆ˜ ÈÂÚÔ„¿ÏÙ˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰È·Ûˆı› ÁÈ· ÙËÓ ÂÚÌËÓ¢ÙÈ΋ ‰ÂÈÓfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ Î·ÏÏÈʈӛ· ÙÔ˘. £· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÎfiÓËÛ ÛÙÔ ÈÂÚÔ„·ÏÙÈÎfi ·Ó·ÏfiÁÈÔ Ì¤¯ÚÈ Ù· Ù¤ÏË Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘. ∏ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ì·ÚÙ˘Ú›· ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ: «1847 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ 6 ÂȘ ÌÈÛıfiÓ ÙÔ˘ Á¤ÚÔ ∫ÔÛÌ¿ ‰È¿ ÙÔ „¿ÏÏÂÈÓ ÁÚfiÛÈ· 200». ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ·fi ÙȘ ϤÔÓ ·ÍÈÔÚfiÛÂÎÙ˜ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ˜ Ù˘ „·ÏÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ Ô˘ ·Ó¤‰ÂÈÍ ÙÔ ÕÁÈÔ ŸÚÔ˜ Î·È Ì¿ÏÏÔÓ ÙÔÓ ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚÔ ‰ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋˜ ηٷÁˆÁ‹˜ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎfi ÌÔ˘ÛÈÎfi, ηٿ ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ÂÚ›Ô‰Ô. ŒÚÁ· ÙÔ˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙȘ ªÔÓ¤˜ ¢Ô¯ÂÈ·Ú›Ԣ30, •ËÚÔÔÙ¿ÌÔ˘31, Î.¿. ™ÙÔ ÚÒÙÔ ÌÈÛfi ÙÔ˘ π£ã ·ÈÒÓ· Ô ∂›ÛÎÔÔ˜ §¤ÚÓ˘ ¢ÈÔÓ‡ÛÈÔ˜ ÃÚÈÛÙÔÊ›‰Ë˜ Ô˘ ÁÂÓÓ‹ıËΠÛÙË ™¿ÌÔ ÙÔ 1805, ¯ÚËÌ¿ÙÈÛ ̷ıËÙ‹˜ ÙÔ˘ °ÂˆÚÁ›Ô˘ §ÂÛ‚›Ô˘ ·fi ÙÔÓ ÔÔ›Ô Î·È ‰È‰¿¯ıËΠÙÔ Û‡ÛÙËÌ¿ ÙÔ˘. À‹ÚÍ ηÏÏÈʈÓfiÙ·ÙÔ˜ ÌÔ˘ÛÈÎfi˜ Î·È ¿ÚÈÛÙÔ˜ ÌÂÏÔÔÈfi˜ Î·È ¤„·ÏÏ ÁÈ· 25 Û˘Ó¯‹ ¯ÚfiÓÈ· ÛÙËÓ π. ªÔÓ‹ ÙÔ˘ £ÂÔÏfiÁÔ˘ ÛÙËÓ ¶¿ÙÌÔ. ΔÔ 1844 ·Ó‰›¯ıË Â›ÛÎÔÔ˜ §¤ÚÓ˘, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ÛÙ·Ì¿ÙËÛ ӷ ‰È‰¿ÛÎÂÈ ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ «Ô˘¯› ηٿ ÙÔ §¤Û‚ÈÔÓ fï˜ Û‡ÛÙËÌ·, ·ÏÏ¿ ηٿ ÙÔ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÂÊ¢ÚÂÙÒÓ Ù˘ Ó¤·˜ ÁÚ·ÊÈ΋˜ ÌÂıfi‰Ô˘, ÂȘ ÙÔ˘˜ ÚÔ˜ ·˘ÙfiÓ ÚÔÛÂÚ¯Ô̤ÓÔ˘˜ Î·È È‰›· ÂȘ ÙÔ˘˜ ÊÈÏÔÌÔ˘ÛÈÎÒÙ·ÙÔ˘˜ ∫·Ï˘ÌÓ›Ô˘˜»32. ∂ÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ ÂÍ·ÈÚÂÙÈ΋

ÙÔ˘ ηÏÏÈʈӛ· Î·È ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ÙÔ˘ ÌfiÚʈÛË Ì·ÚÙ˘ÚÂ›Ù·È fiÙÈ ‰È¤ıÂÙ ·ÂÚÈfiÚÈÛÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ÌÓ‹ÌË Î·È fiÙÈ ÌÂÏÔÔ›ËÛ ÔÏÏ¿ Ì·ı‹Ì·Ù· Ù· ÔÔ›· ‰˘ÛÙ˘¯Ò˜ ‰ÂÓ ‰È·ÛÒıËηÓ. ∞¤ı·Ó ÛÙȘ 15 ª·ÚÙ›Ô˘ 1862.

29 ¢Èο ÙÔ˘ ¤ÚÁ· Â›Ó·È ÌÂÚÈΤ˜ ·fi ÙȘ ÈÔ ÛÔ˘‰·›Â˜ ¶··‰ÈΤ˜ Ù˘ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙȘ ÌÔÓ¤˜ ÙÔ˘ ∞Á›Ô˘ ŸÚÔ˘˜ Î·È È‰›ˆ˜ Ë Ì ·ÚÈı. 1246 Ù˘ ªÔÓ‹˜ ¢Ô¯ÂÈ·Ú›Ô˘ Ô˘ ÙËÓ ÔÏÔÎÏËÚÒÓÂÈ ÙÔÓ πÔ‡ÓÈÔ ÙÔ˘ 1820 Î·È ÙËÓ ˘ÔÁÚ¿ÊÂÈ ÂÎ Ó¤Ô˘ ÛÙȘ 15 π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ ÙÔ˘ 1821. .(μÏ.∫·Ù¿Ï °Ú.£. ™Ù¿ıË «Δ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ªÔ˘ÛÈ΋˜ -ÕÁÈÔÓ ŸÚÔ˜- ÙÔÌ.∞ã,∞ı‹Ó·È 1975).

30 ∞ÓıÔÏÔÁ›· ·Ú.244. (μÏ. ∫·Ù¿Ï °Ú. ™Ù¿ıË «Δ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ªÔ˘ÛÈ΋˜» fi.. ÙÔÌ. ∞ã, ∞ı‹Ó·È 1975).

31 ¯Ê. 402/116 Î·È ¯ÊÊ. 1036 Î·È 1038.(μÏ. ∫·Ù¿Ï. °Ú. ™Ù¿ıË «Δ· ¯ÂÈÚfiÁÚ·Ê· μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ªÔ˘ÛÈ΋˜ fi.. ÙÔÌ. ∞ã, ∞ı‹Ó·È 1975).

32 μÏ. °ÂˆÚÁ›Ô˘ π. ¶··‰ÔÔ‡ÏÔ˘ «πÛÙÔÚÈ΋ ∂ÈÛÎfiËÛȘ» Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, EÓ Aı‹Ó·È˜ 1904, ÛÂÏ.163.

– 290 –

MOY™IKO§O°IA

™ÙÔ ÙÚ›ÙÔ Ù¤Ù·ÚÙÔ ÙÔ˘ π£ã ·ÈÒÓ·, Ô ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˜ ™·ÎÂÏÏ¿Ú˘ ∫Ï‹Ì˘ ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÈÂÚÔ„·ÏÙÈÎÒÓ Î‡ÎÏˆÓ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜, ÂÓÒ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÊÔÈÙ¿ ÛÙË Û¯ÔÏ‹ ºÈÏÔÏÔÁ›·˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ıËÓÒÓ. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹ Û˘Ó‰¤ıËΠ̠ÛÙÂÓ‹ ÊÈÏ›· Ì ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ ¶··‰È·Ì¿ÓÙË Ô ÔÔ›Ô˜ ‰ÂÓ ¤·˘Â Ó· ÙÔÓ ÂÁΈÌÈ¿˙ÂÈ ·ÚÎÂÙ¿ ¯ÚfiÓÈ· ·ÚÁfiÙÂÚ·. °Ú¿ÊÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ô °È¿ÓÓ˘ ∑ÂÚ‚fi˜: «ªÔ˘ ‰ÈËÁfiÙ·Ó Ô ¶··‰È·Ì¿ÓÙ˘ (1906-1908) ÁÈ· ÙÔ Ê›ÏÔ ÙÔ˘ ™·ÎÂÏÏ¿ÚÈÔ ·ÍÈÔÌÓËÌfiÓÂ˘Ù· ÂÚÈÛÙ·ÙÈο Ù˘ ˙ˆ‹˜ Î·È Ù˘ ·Ú¤·˜ ÙÔ˘˜... °È· ÙÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi ÙÔ˘ Ù¿Ï·ÓÙÔ Î·È ÙË ÁÏ˘Î‡Ù·ÙË „·ÏÙÈ΋ ÙÔ˘, ÙÔÓ ÊÈÏfiÙÈÌÔ Ù‡Ô ‹ ÏÂÙÔ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘. “ÕÚ¯È˙ ӷ ÙÂÚ˘Á›˙ÂÈ”, ÌÔ˘ › ÙË ÊÚ¿ÛË-, Î·È ÌÈ· ̤ڷ ı· ¤ÁÚ·Ê ÔÏÏ¿ Î·È Î·Ï¿»33. ∞ÚıÚÔÁÚ¿ÊÔ˜ Û ÌÔ˘ÛÈο ÂÚÈÔ‰Èο Î·È ÂÊËÌÂÚ›-

‰Â˜, Ì ı¤Ì· ¿ÓÙ· ÙËÓ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋ Ì·˜ ÌÔ˘ÛÈ΋. ªÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ ÙÔ˘ ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È Ë Ú·ÁÌ·Ù›· ÙÔ˘ Ì ٛÙÏÔ: «∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È Ë ÌÂÏÂÙÒÌÂÓË ÂÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ˘fiÏÂÈ Ì·Ù·ÚÚ‡ıÌÈÛȘ ·˘Ù‹˜» Ô˘ ÂΉfiıËΠÛÙËÓ ÂÊËÌÂÚ›‰· «™ÙÔ¿» ÙÔ 188134. ªÂÙ¿ ÙȘ ÛÔ˘‰¤˜ ÙÔ˘ ‹Ïı ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ fiÔ˘ ÂÚÁ¿ÛıËΠÁÈ· ¤Ó· ‰È¿ÛÙËÌ· ˆ˜ ÊÈÏfiÏÔÁÔ˜ Î·È ÚˆÙÔ„¿ÏÙ˘ ÙÔ˘ ÙfiÙ ÌËÙÚÔÔÏÈÙÈÎÔ‡ Ó·Ô‡ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, Ù˘ ¶·Ó·Á›·˜ ÃÒÚ·˜. ¶¤ı·Ó ÓÂÒÙ·ÙÔ˜, Á‡Úˆ ÛÙ· Û·Ú¿ÓÙ·, Ì ÙË Ê‹ÌË ÙÔ˘ ·Ë‰ÔÓÈÔ‡ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ fiˆ˜ ÙÔÓ ·ÔηÏÔ‡Û·Ó ÙfiÙ ÔÈ ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜ ‰ÂÓ ‰È·ÛÒıËÛ·Ó ÌÂÏÔÔÈ‹ÛÂȘ ÙÔ˘35 . ∫·Ù¿ ÙÔÓ π£ ·ÈÒÓ· ¤Ó·˜ ÌÂÏÔ˘ÚÁfi˜ ·fi ÙË ™‡ÌË Ô μ·Û›ÏÂÈÔ˜ ∑·¯·Ú›Ô˘, Ì·ıËÙ‹˜ ÙÔ˘ ÂÚ›ÊËÌÔ˘ ™·Ì›Ô˘ ÌÔ˘ÛÈÎԉȉ·ÛοÏÔ˘, °ÚËÁÔÚ›Ô˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ¿ Î·È ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ ÚˆÙÔ„¿ÏÙË ™Ì‡ÚÓ˘ ¡ÈÎÔÏ¿Ô˘, ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙÔ ÓËÛ› ÂÚ›Ô˘ ÁÈ· ÂÓ‹ÓÙ· ¯ÚfiÓÈ· fiÔ˘ Î·È ‰È‰¿ÛÎÂÈ ÙËÓ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋, ÌÂÏÔÔÈ› ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ‡ÌÓÔ˘˜, ÔÏ˘¯ÚÔÓÈÛÌÔ‡˜ Î·È ÂÁÎÒÌÈ· Û ¶·ÙÚȿگ˜ ηÈ, fiˆ˜ Ì·˜ ÏËÚÔÊÔÚ› Ô °ÂÒÚÁÈÔ˜ ¶··‰fiÔ˘ÏÔ˜36, ηٷÚÙ›˙ÂÈ ÏÔ‡ÛÈ· Û˘ÏÏÔÁ‹ ‰Ë̈‰ÒÓ 33 μÏ. °È¿ÓÓ˘ ∫Ï. ∑ÂÚ‚fi˜ «πÛÙÔÚÈο ™ËÌÂÈÒÌ·Ù·», ∞ı‹Ó· 1961, ÛÂÏ. 201-202 34 «™ÙÔ¿» ¤ÙÔ˜ Ëã, ·Ú. 327.

35 μÏ. Î·È °ÂˆÚÁ›Ô˘ π. ¶··‰ÔÔ‡ÏÔ˘ «πÛÙÔÚÈ΋ ∂ÈÛÎfiËÛȘ» fi.., ÛÂÏ. 221 –ÙÔ˘ ȉ›Ô˘ «§ÂÍÈÎfiÓ Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜» ∞ı‹Ó· 1995, ÛÂÏ. 127 fiÔ˘ Î·È ÙÔÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ï·Óı·Ṳ̂ӷ ˆ˜ ™Ù¤Ê·ÓÔ.

36 μÏ. °ÂˆÚÁ›Ô˘ π. ¶··‰ÔÔ‡ÏÔ˘ «§ÂÍÈÎfiÓ Ù˘ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ªÔ˘ÛÈ΋˜» fi.., ÛÂÏ.90.

– 291 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

·ÛÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ™‡Ì˘ Î·È ÙˆÓ Á‡Úˆ ÓËÛÈÒÓ. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜ ·ÁÓÔÂ›Ù·È Ë Ù‡¯Ë ·˘Ù‹˜ Ù˘ Û˘ÏÏÔÁ‹. ™ÙÔ ÙÚ›ÙÔ Ù¤Ù·ÚÙÔ ÙÔ˘ π£ã ·ÈÒÓ· (ÁÂÓÓ‹ıËΠÙÔ 1843) Ô ¶¿ÙÌÈÔ˜ ∞Ú¯ÈÌ·Ó‰Ú›Ù˘, ™ÂÚ·ÊÂ›Ì ¶·Ó·ÁȈٛ‰Ë˜, ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔÈÂ›Ù·È ˆ˜ ÈÂÚÔ„¿ÏÙ˘ ÛÙË ™Ì‡ÚÓË, Û˘ÏϤÁÂÈ ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Î·È ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÙË ÌÂÏÔÔÈ›·. ÃÂÈÚÔÙÔÓÂ›Ù·È Î·È ÌÂÙ·‚·›ÓÂÈ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË fiÔ˘ Î·È Û˘ÁÁÚ¿ÊÂÈ ‰‡Ô ÌÔ˘ÛÈο ‚È‚Ï›·, ÙÔÓ «∂ÈÙ¿ÊÈÔ £Ú‹ÓÔ» Î·È ÙÔ «∂ÈÚÌÔÏfiÁÈÔÓ ÙˆÓ ∫·Ù·‚·ÛÈÒÓ», ̤۷ ÛÙ· ÔÔ›· ηٷÁÚ¿ÊÂÈ ÂÓ ÔÏÏÔ›˜ ÙÔ ·ÙÌÈ·Îfi „·ÏÙÈÎfi ‡ÊÔ˜37. ∞˘Ù¿ ÂΉ›‰ÔÓÙ·È Û¯ÂÙÈο ·ÚÁfiÙÂÚ·, ÙÔ 1906 Î·È 1911 ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·. ™‡Á¯ÚÔÓÔ˜ ۯ‰fiÓ Ì ÙÔÓ ¶·Ó·ÁȈٛ‰Ë Â›Ó·È Î·È Ô ·Ú¯ÈÌ·Ó‰Ú›Ù˘, °ÂÓÓ¿‰ÈÔ˜ £¤ÌÂÏȘ, Ô ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˜. O °ÂÓÓ¿‰ÈÔ˜ ÁÂÓÓ‹ıËΠÙÔ 1857. ∞Ú¯Èο ÌÂÙ¤‚Ë ˆ˜ ÈÂÚԉȿÎÔÓÔ˜ ÛÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË fiÔ˘ Î·È ˘ËÚ¤ÙËÛ ˆ˜ ÈÂÚÔ΋ڢÍ. ªÂÙ¤ÂÈÙ· ¯ÚËÌ¿ÙÈÛ ÚÔ˚ÛÙ¿ÌÂÓÔ˜ Ù˘ ÔÚıfi‰Ô͢ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ Ù˘ ∞Ì‚¤ÚÛ·˜ ÙÔ˘ μÂÏÁ›Ô˘ (1900)Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· ÂÊË̤ÚÈÔ˜ ÛÙÔ ∫¿Ú‰ÈÊ Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜. ΔËÓ Ú¿ÍË Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ÙË ‰È‰¿¯ıËΠ·fi Ù· ·‰¤ÏÊÈ· ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È ÙË ıˆڛ· ·fi ÙÔÓ ¡ÈÎfiÏ·Ô ¶ÚˆÙÔ„¿ÏÙË ™Ì‡ÚÓ˘ Î·È ÙÔÓ πˆ¿Û·Ê ÙÔ ƒÒÛÔ. ªÂÏÔÔ›ËÛÂ Î·È Âͤ‰ˆÛ ÙÔ 1883 Ù· «∂ÏÏËÓÈο ¢·ÁÁ¤ÏÈ· ÙÔ˘ ÂÛÂÚÈÓÔ‡ Ù˘ ∞Ó·ÛÙ¿Ûˆ˜»38. °ÂˆÚÁ›Ô˘ I. X·Ù˙ËıÂÔ‰ÒÚÔ˘ MÔ˘ÛÈÎÔÏfiÁÔ˜

37 ΔÔ „·ÏÙÈÎfi ·˘Ùfi ‡ÊÔ˜ Â›Ó·È ‚·ÛÈο ÌÔÓ·ÛÙËÚÈ·Îfi Î·È ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÛÙÔ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi.

38 μÏ. °ÂˆÚÁ›Ô˘ π. ¶··‰ÔÔ‡ÏÔ˘ «§ÂÍÈÎfiÓ» fi.. ÛÂÏ. 93.

– 292 –

MOY™IKO§O°IA

¶›Ó·Î·˜ 1

– 293 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¶›Ó·Î·˜ 2

– 294 –

MOY™IKO§O°IA

¶›Ó·Î·˜ 3

– 295 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¶›Ó·Î·˜ 4

– 296 –

MOY™IKO§O°IA

– 297 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: ™Ù¿ı˘ KÏ‹Ì˘

– 298 –

MOY™IKO§O°IA

™ˆÙËÚ›Ô˘ K. K˘Ú·›Ô˘

I™TOPIKH MOY™IKO§O°IKH ANA¢POMH TH™ ¢ø¢EKANH™IAKH™ ¢HMOTIKH™ ¶ A PA ¢ O™ H ™

T

Â›Ó·È ÙÔ Î·ıÚ¤ÊÙÈÛÌ· Ù˘ „˘¯‹˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Ì·˜. ∂›Ó·È Ë ÈÔ Â˘·›ÛıËÙË ¤Ó‰ÂÈÍË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ·ÏÔ‡ ·ÓıÚÒÔ˘, Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Ì ÏfiÁÈ· Î·È ÌÔ˘ÛÈ΋, Ù· ÔÔ›· ‚Á·›ÓÔ˘Ó Ì¤Û· ·fi ÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÙÔ˘. ∂›Ó·È ÈÚȉÈÛÌÔ› ·ÈÛıËÌ¿ÙˆÓ Î·È ·ÈÛı‹ÛˆÓ, ÌÈ· ÌÔ˘ÛÈ΋ ·Ó‰·ÈÛ›·, Â›Ó·È ÔÌÔÚÊÈ¿, Â›Ó·È ÙÔ ·‰È¿„¢ÛÙÔ ÙÂÎÌ‹ÚÈÔ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡ ÙÔ˘ ÂÈ¤‰Ô˘.

O ¢ H M OT I KO T PA ° OY¢ I

ªÂ ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È Ô ŒÏÏËÓ·˜ ÛÌÈχÂÈ ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ Î·È Ì¤Û· ·’ ·˘Ùfi, Ì ÙÔ˘˜ ÂÈ‚ÏËÙÈÎÔ‡˜ ¯ÔÚÔ‡˜ “ۈ̷ÙÔÔÈ›” ÙÔ˘˜ Ú˘ıÌÔ‡˜ Ù˘. ¶·›ÚÓÂÈ ¤ÙÛÈ ·ÚfiÛÌÂÓ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ ¤ÎÊÚ·Û˘ Ï·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, ·ÔÙÂÏÒÓÙ·˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÔχÙÈÌË ·Ú·Î·Ù·ı‹ÎË ‰È·ÙÚ¤¯ÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜. ªÂ ÙËÓ ¿ÚÔ‰Ô ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, Ë ·Ú·‰ÔÛȷ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ ·ÔÛ˘Ó‰¤ÂÙ·È ·fi Ù· ‰ÂÛÌ¿ Ù˘, Á›ÓÂÙ·È ÙÂÎÌ‹ÚÈÔ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘ ÙÔ˘ οı Ϸԇ Î·È ÛÈÁ¿-ÛÈÁ¿ ·ÔÎÙ¿ ¿ÏÏË ‰È¿ÛÙ·ÛË, Á›ÓÂÙ·È Ù¤¯ÓË Î·È ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ·ÈÛıËÙÈ΋˜ ¤ÎÊÚ·Û˘. ΔÔ ÓËÛÈÒÙÈÎÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰È‹ÁËÛË ˘ÂÚÊ˘ÛÈÎÔ‡ ‹ Ì˘ıÈÎÔ‡ ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎÔ‡, Ô‡ÙÂ Ï˘ÚÈ΋ ‰È¿¯˘ÛË ÏÂÙÒÓ ‹ ·Ú¿‰ÔÍˆÓ ·ÈÛıËÌ¿ÙˆÓ. ∂͈ÙÂÚÈο ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ó· Â›Ó·È Ë ¤ÎÊÚ·ÛË ÙÔ˘ ı·˘Ì·ÛÌÔ‡ ÁÈ· ÙÔ ÂÍ·ÈÚÂÙÈÎfi ¿ÙÔÌÔ, Ô ‡ÌÓÔ˜ ÙÔ˘ fï˜ ÛÙËÓ Ô˘Û›· Â›Ó·È ÙÔ ÚÒÙÔ ·‰Úfi ۯ‰›·ÛÌ· ÌÔÚÊ‹˜ ÙÔ˘ ŒÏÏËÓ·. ∞›ÛıËÌ·, ıˆڛ·, ‰Ú¿ÛË ÌÔÚ› Ó· ÌË Ï›Ô˘Ó Î·È ‰Â Ï›Ô˘Ó, fï˜ fiÏ· ·˘Ù¿ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ ÙÚ·-

– 299 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÁÔ‡‰È, ÂÂȉ‹ Ô ‰ËÌÔÙÈÎfi˜ ÔÈËÙ‹˜ Ù· ıˆÚ› ··Ú·›ÙËÙ·, ÁÈ· Ó· ÊÙ¿ÛÂÈ ÛÙÔÓ fiıÔ ÙÔ˘ Ô˘ Â›Ó·È Ë Û‡ÏÏË„Ë ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÔ˘ ˆ˜ ¤ÓÓÔÈ·. ∏ ÌÂÁ¿ÏË ·Í›· Î·È ÚˆÙÔÙ˘›· ÙÔ˘ ÓËÛÈÒÙÈÎÔ˘ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔÓ Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈÔ fiıÔ, Ô˘ ÁÂÌ›˙ÂÈ ÙËÓ „˘¯‹ ÙÔ‡ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÔÈËÙ‹, ÛÙÔÓ fiıÔ ÁÈ· ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ Î·È fi¯È ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÚÔ˜, ÛÙÔÓ fiıÔ ÁÈ· ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Î·È fi¯È ÁÈ· ÙÔ ÌÂÚÈÎfi ʷӤڈ̿ ÙÔ˘. (ŒÓÙÔÓÔ ‰ˆÚÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ù˘ ∫·Ï˘ÌÓȷ΋˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘). ΔÔ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi ÓËÛȈÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È Â›Ó·È Ù· „ËÏ¿ ‚Ô˘Ó¿, ÔÈ ÛÎÈÂÚÔ› ‚Ú¿¯ÔÈ Î·È Ù· ‰ÚÔÛÂÚ¿ ÓÂÚ¿ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ ÙÔ˘ ·Ó·ÙÔÏÈÎÔ‡ ∞ÈÁ·›Ô˘, fiÔ˘ Ì ÙÚ˘ÊÂÚ¿‰· Ù· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ʇÛ˘ ÌϤÎÔÓÙ·È Ì ٷ ·ÓıÚÒÈÓ· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Î·È Á›ÓÔÓÙ·È ¤ÚˆÙ·˜, ·Á¿Ë, ı˘Ìfi˜, ÔÏÂÌÈÎfi˜ ·È¿Ó·˜, ıÚ‹ÓÔ˜, ›ÎÚ·, Ó·ÓÔ‡ÚÈÛÌ·, Ï·¯Ù¿ÚÈÛÌ·, Û˘ÓÙÚÔÊÈ¿.

O ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi˜ ÛÎÔfi˜ ¤¯ÂÈ Ï‚ÂÓÙÈ¿, ÓÙÔÌÚÔÛ‡ÓË, Ì¤Û·, ·ÏÈηÚÈ¿, Ô˘ Ì ÙË Û˘Óԉ›· ÙÔ˘ ‚ÈÔÏÈÔ‡ ‹ Ù˘ χڷ˜ Î·È ÙÔ˘ Ï·Ô‡ÙÔ˘ Ô‰ËÁ› ÙÔ ÎÔÚÌ› Û ڢıÌfi ·Ú¯¤ÁÔÓÔ˘ ¯ÔÚÔ‡, fiÔ˘ ÙÔ Ì˘·Ïfi ÂÎÛÙ·ÛÈ¿˙ÂÙ·È Î·È ÍÂÙ˘Ï›ÁÔÓÙ·È Ù· fiÓÂÈÚ· Û·Ó ‰ÚÔÛÂÚfi ÔÙ¿ÌÈ Û ¿Ó˘Ó‰ÚË ‰ȿ‰·. ΔÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È, ¤ÊÂÚÓ ٷ ‚‹Ì·Ù· ÙˆÓ Û˘Á¯ˆÚÈ·ÓÒÓ Ì·˜ Ì ÙÔÓ ›ÛÈÔ, ÙÔ Û˘ÚÙfi, Î·È ÙÔÓ Î·Ï·Ì·ÙÈ·Ófi, ÛÙ· ÚÔ·‡ÏÈ· ÙˆÓ ÂÎÎÏËÛÈÒÓ Î·È ÍˆÎÏËÛÈÒÓ, ÛÙ· Ï·˚ο ·ÓËÁ‡ÚÈ·, ÛÙ· ÁϤÓÙÈ· ÙˆÓ Á¿ÌˆÓ Î·È ÙˆÓ ‚·ÊÙÈÛÈÒÓ, ÛÙȘ ÂΉËÏÒÛÂȘ ÙˆÓ ÂıÓÈÎÒÓ Î·È ÙÔÈÎÒÓ ÂÂÙ›ˆÓ. ªÂ ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È ·˘Ùfi, “ηÚÙ¤Ú·Á·Ó” ÙÔ˘˜ ı·Ï·ÛÛÈÓÔ‡˜, ÍÂÚÔ‚fi‰È˙·Ó ÙÔ˘˜ ·Á·Ë̤ÓÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Â˜, ‚¿ÊÙÈ˙·Ó Î·È ¿ÓÙÚ¢·Ó Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜, ÁÈfiÚÙ·˙·Ó, ÁÏÂÓÙÔ‡Û·Ó Î·È ıÚËÓÔ‡Û·Ó Ì ٷ ÌÔÈÚÔÏfiÁÈ·. ª¤Û· ·fi ÙÔ ÙÔÈÎfi ÌÔ˘ÛÈÎfi ȉ›ˆÌ· ÂÎÊÔÚ¿˜ ÏfiÁÔ˘ ÙÔ˘ οı ÓËÛÈÔ‡, ËÁ¿˙ÂÈ ÌÈ· ÌÔÓ·‰È΋ ÌÔ˘ÛÈÎfiÙËÙ·, ¤Ó·˜ ·ÈÛıËÛÈ·Îfi˜ ‹¯Ô˜ Ô˘ ·ÏÒÓÂÈ Á¤Ê˘Ú˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, ηıÒ˜ Ù· ÓËÛÈ¿ ˘‹ÚÍ·Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfiٷٷ ÛÙ·˘ÚÔ‰ÚfiÌÈ· ÌÂٷ͇ ·Ó·ÙÔÏÈ΋˜ Î·È ‰˘ÙÈ΋˜ ÌÂÛÔÁ›Ԣ.

OÈ ¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔÈ, Ì Ͽ‚·ÚÔ ÙËÓ ·Ó¿Ú¯·È· ÂıÓÈ΋ ÙÔ˘˜ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·, ÙËÓ ÔÚıfi‰ÔÍË ›ÛÙË, ÙȘ ·Ú·‰fiÛÂȘ, Ù· ‹ıË Î·È ¤ıÈÌ· ÙÔ˘˜, ÂȂ‚·ÈÒÓÔ˘Ó, ÈÛÙÔÔÈÔ‡Ó Î·È ‰È·ÎËÚ‡ÛÛÔ˘Ó ÙËÓ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÔÁӈ̛· Î·È ÙËÓ ÂıÓÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘. ø˜ ÁÓ‹ÛÈÔÈ ŒÏÏËÓ˜, ηÙfiÚıˆÛ·Ó Ó· ‰È·ÛÒÛÔ˘Ó ·˘ÙÔ‡ÛÈ· ÙËÓ ∂ÏÏËÓÈ-

– 300 –

MOY™IKO§O°IA

ÎfiÙËÙ· ÙÔ˘˜, Ó· ÂÓÙ¿ÍÔ˘Ó Î·È Ó· ·ÊÔÌÔÈÒÛÔ˘Ó ÁfiÓÈÌ· Î·È ÂÈÏÂÎÙÈο ÛÙȘ ÙÔÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ fiϘ ÙȘ ͤÓ˜ ·Ó¿ ÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ ÂȉڿÛÂȘ. ø˜ ÎÔÌ‚ÈÎfi ÛËÌÂ›Ô Ë ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ˜, ˘‹ÚÍ ÙÔ ı¤·ÙÚÔ fiÔ˘ ‰È·‰Ú·Ì·Ù›ÛÙËÎ·Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ÈÛÙÔÚÈο ÁÂÁÔÓfiÙ·, Ô˘ ·Ó·ÌÊ›‚ÔÏ· ›¯·Ó ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘˜ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ·Ú·‰ÔÛȷ΋˜ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜. ∏ η›ÚÈ· ı¤ÛË Ù˘, ÙËÓ Î·ıÈÛÙ¿ ÛÙ·˘ÚÔ‰ÚfiÌÈ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÌÂٷ͇ ¢‡Û˘ Î·È ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Ú¿ÁÌ· Ô˘ ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÛÙËÓ ÏÔ‡ÛÈ· ÔÈÎÈÏfiÌÔÚÊË ÌÔ˘ÛÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË Î·È ÛÙÔ˘˜ ¯ÔÚÔ‡˜. ∂›Ó·È ¤Ó·˜ ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜ Ô˘ Û˘Óı¤ÙÂÈ ·ÚÌÔÓÈο ÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜ ȉȈ̷ÙÈÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘ Ì ÙȘ ÌÔ˘ÛÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ Î·È Î·Ù·‚ÔϤ˜ ·fi Ù· ÁÂÈÙÔÓÈο ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜, ÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜, ÙË ÌÂÁ·ÏfiÓËÛÔ ∫Ú‹ÙË Î·È ÙËÓ ∫‡ÚÔ. ∏ ÌÔ˘ÛÈ΋ ·˘Ù‹ ·Ú¿‰ÔÛË ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ô˘ ÛËÌ·‰Â‡Ô˘Ó ÙË ÓËÛÈÒÙÈÎË „˘¯‹ Î·È ËÁ¿˙Ô˘Ó ·fi Ù· ‚ÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ¢ˆ‰ÂηӋÛȈÓ. ∂›Ó·È ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ·ÏËıÈÓ¿ Ô˘ Û˘ÁÎÈÓÔ‡Ó Î·È Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó ˆ˜ ÙÒÚ· ÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ ÙÔ˘˜, ÂÓıÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙË ÊÈÏÔÛÔÊ›· ÙÔ˘˜. ∏ ‰ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋ ·Ú·‰ÔÛȷ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ ¤¯ÂÈ ÎÔÈÓ¿ ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· Û’ fiÏË ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ıˆÚÂ›Ù·È ÂÓÈ·›·. øÛÙfiÛÔ, Ë Î¿ı ÂÚÈÔ¯‹, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙË ÁˆÁÚ·ÊÈ΋ Ù˘ ı¤ÛË, ÙȘ ‰ÈΤ˜ Ù˘ ÎÏÈÌ·ÙÔÏÔÁÈΤ˜, ÔÏÈÙÈÎÔÎÔÈÓˆÓÈΤ˜, ÈÛÙÔÚÈΤ˜ Î·È ¿ÏϘ Û˘Óı‹Î˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ, ÙÔ È‰È·›ÙÂÚÔ ÁψÛÛÈÎfi ȉ›ˆÌ·, Ù· ‰Èο Ù˘ ÙÔÈο ‹ıË Î·È ¤ıÈÌ·, ¤¯ÂÈ ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ‰È΋ Ù˘ Ê˘ÛÈÔÁӈ̛· Î·È ÙÔ ‰ÈÎfi Ù˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ∫·ıÒ˜ ÔÈ ¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔÈ Â›Ó·È ¤Ó·˜ ˙ÂÛÙfi˜ ÌÂÛÔÁÂÈ·Îfi˜ Ï·fi˜, Â›Ó·È Ôχ Ê˘ÛÈÎfi Î·È Ë ·Ú·‰ÔÛȷ΋ ÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÈ΋ Ó· ¤¯ÂÈ ÙË ˙ˆÓÙ¿ÓÈ· Î·È Ù· ȉȷ›ÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· ÙÔ˘ ÓËÛÈÒÙÈÎÔ˘ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡. ø˜ ÚÔ˜ ÙÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Î·È ÙÔ ‡ÊÔ˜, Ë ‰ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ ÌÔÈ¿˙ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ì ÂΛÓËÓ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÓËÛÈÒÓ, Ô˘ ÏÔ‡˙ÔÓÙ·È ·fi Ù· ηٷÁ¿Ï·Ó· ÓÂÚ¿ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ. ¶ÈÔ Ôχ ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ì ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ÙˆÓ ∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ, Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ Î·È ·ÎfiÌ· Ù˘ ∫Ú‹Ù˘ (΢ڛˆ˜ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ Ù· ʈÓËÙÈο ̤ÚË). Œ¯ÂÈ fï˜ ÌÈ· ‰ÈÎÈ¿ Ù˘ ¯ÚÔÈ¿, ÌÈ· ‰ÈÎÈ¿ Ù˘ Ù¯ÓÈ΋ ÂÌÏÔ˘ÙÈṲ̂ÓË Ì ÔÏÏ¿ ÌÂÏ›ÛÌ·Ù· Î·È ‚ÔηÏÈ-

– 301 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÛÌÔ‡˜, ÂËÚ·Ṳ̂ÓË ·fi ÙËÓ ÙÔÈ΋ ‰È¿ÏÂÎÙÔ ÙÔ˘ οı ÓËÛÈÔ‡ Î·È ·˘Ùfi Â›Ó·È ›Ûˆ˜ Ô˘ ÙËÓ Î¿ÓÂÈ ÔÌÔÚÊfiÙÂÚË.

OÈ ·ÈÒÓ˜ Ô˘ ¤Ú·Û·Ó ¿ÊËÛ·Ó ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÌÈ· ÌÔ˘ÛÈ΋ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ ÙÂÚ¿ÛÙÈ·. OÈ Ú›˙˜ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ÎÏ·ÛÛÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ ¤¯Ô˘Ó ηÚ›ÛÂÈ Î·È Ì ÙȘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ ‚¿ÛÂȘ ·ÏÏ¿ Î·È ÙȘ ÂÓÂÙÈΤ˜, fiˆ˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÙȘ ÙÔ˘ÚÎÈΤ˜, ÙȘ ‚·ÏηÓÈΤ˜ ·ÎfiÌ· Î·È ÙȘ ÈÙ·ÏÈΤ˜ ÂÈÚÚÔ¤˜, ¤¯Ô˘Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÌÈ· ÈÛ¯˘Ú‹ ÌÔ˘ÛÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË ÁÈ· fiÏ· ÙÔ ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘ ÓÔÙÈÔ·Ó·ÙÔÏÈÎÔ‡ ∞ÈÁ·›Ô˘. ∏ ··Ú¯‹ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈÎÔ¯ÔÚ¢ÙÈ΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ ¯¿ÓÂÙ·È ÛÂ Ì˘ıÈΤ˜ ıˆڋÛÂȘ, Û˘Ó‰Â‰Â̤ÓË Ì ÙË Á¤ÓÓËÛË ÙÔ˘ ∞fiÏψӷ, ÙÔ˘ ¢È·, ÙÔ˘ OÚʤ· Î·È Ù˘ ™·ÊÒ˜. ∏ ÏÔ‡ÛÈ· ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È ¯ÔÚ¢ÙÈ΋ ˙ˆ‹ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ Ì·ÚÙ˘ÚÈ¤Ù·È ÂÎÙfi˜ ·fi ÙȘ ÁÚ·Ù¤˜ ËÁ¤˜ Î·È ·fi Ï‹ıÔ˜ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ Â˘ÚËÌ¿ÙˆÓ. ™˘Ó‰ÂÙÈÎfi˜ ÎÚ›ÎÔ˜ ÔÌÔÈÔÙ‹ÙˆÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ·Ú¯·›Ô Î·È ÛÙÔ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È. ∂ÓÙ˘ˆÛȷο ÙÂÎÌ‹ÚÈ·, Ô˘ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÂÚ›ÙÚ·Ó· ÙËÓ ·‰È¿Û·ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ·Ú¯·›· Î·È ÓÂfiÙÂÚË ÌÔ˘ÛÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË. ΔÔ ·Ú¯·›Ô ÙÚ·ÁÔ‡‰È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÌÈ· ÂÓÙ˘ˆÛȷ΋ ÔÌÔÈfiÙËÙ· ÙfiÛÔ ÛÙË ÌÂψ‰È΋ ÁÚ·ÌÌ‹ fiÛÔ Î·È ÛÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ Ì ٷ ÓÂÔÂÏÏËÓÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·, ÌÂÚÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ›ӷÈ: ñ OÈ ıÚ‹ÓÔÈ, Ô˘ ‹Ù·Ó ¤ÓıÈÌ· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÁÈ· Ó· ÙÈÌËıÔ‡Ó ÔÈ ÓÂÎÚÔ› Î·È ÚˆÙÔÛ˘Ó·ÓÙÈÒÓÙ·È ÛÙ· ÔÌËÚÈο ¯ÚfiÓÈ·, Ì ٷ ÂÚ›ÊËÌ· ÌÔÈÚÔÏfiÁÈ· ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ÛÙËÓ ∫¿ÛÔ Î·È ÛÙË ™‡ÌË. ñ Δ· Á·Ì‹ÏÈ· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ù˘ ƒfi‰Ô˘, Ì ٷ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ·Ú¯·›· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÙÔ˘ Á¿ÌÔ˘ ÙÔ˘ “˘Ì¤Ó·ÈÔ˘”. ñ Ù· Á·Ì‹ÏÈ· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ù˘ ¶¿ÙÌÔ˘ Ù· “Ì¿ÛÙÈη” Ô˘ Â›Ó·È ‰›ÛÙȯ· ·ÊÈÂڈ̤ӷ ÛÙÔ Á·ÌÚfi, Ì ٷ ·Ú¯·›· Á·Ì‹ÏÈ· ÂÈı·Ï¿ÌÈ· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ù˘ ∫ˆ. ñ Ù· οϷÓÙ· Ù˘ ¡ÈÛ‡ÚÔ˘, Ù˘ ƒfi‰Ô˘ Î·È Ù˘ ÿÏ΢ Ô˘ Û˘Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ·Ú¯·›Ô ÂÏÏËÓÈÎfi ÚÔ‰›ÙÈÎÔ Î·È Î·ÛÈÒÙÈÎÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È ÙÔ˘ ¯ÂÏȉÔÓÈÔ‡ Î·È Ù· ·Ú¯·›· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÙÔ˘ ·ÁÂÚÌÔ‡. ñ Δ· ÂÚ›ÊËÌ· Ï˘ÚÈο ÛÎfiÏÈ·, (΢ÎÏÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·) Ô˘ ‹Ù·Ó Û˘ÌÔÛȷο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ, Î·È Ô˘ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈο

– 302 –

MOY™IKO§O°IA

ÙÚ·ÁÔ˘‰Ô‡Û·Ó ÔÈ Û˘Ó‰·ÈÙ˘ÌfiÓ˜, Ì ÙȘ ÓÂfiÙÂÚ˜ Ì·ÓÙÈÓ¿‰Â˜, “Ù· ÂÈÙÚ·¤˙È·”, Ô˘ ·ÓÙ·ÏÏ¿ÛÛÔ˘Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û·Ó ·˘ÙÔÛ¯¤‰ÈÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi ‰È¿ÏÔÁÔ ÔÈ ÂÈÙ‹‰ÂÈÔÈ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ¤˜. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ £ÂfiÎÚÈÙÔ ·fi ÙËÓ ∫ˆ (3Ô˜ ·È. .Ã.) ¤¯Ô˘ÌÂ Î·È ¿ÏϘ ÏËÚÔÊÔڛ˜, fiˆ˜ ÁÈ· Ù· ·Ú¯·›· ‰ˆ‰ÂηÓËÛȷο fiÚÁ·Ó·, ÙË ÊfiÚÌÈÁÁ·, ÙË Ï‡Ú·, ÙË ‚¿Ú‚ÈÙÔ, ÙËÓ ·Ú¯·›· ¿Ú·, ÙÔÓ ·˘Ïfi, ÙË Û‡ÚÈÁÁ·, Î·È Ê˘ÛÈο ÙÔÓ ¿Ûη˘ÏÔ Î.·. ∂›Û˘, ÁÓˆÛÙÔ› ÌÂٷ͇ ¿ÏÏˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ¢ˆ‰ÂηӋÛÈˆÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÒÓ Ì ·ÓÂÏÏ‹ÓÈ· ÚÔ‚ÔÏ‹ Î·È ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ‹Ù·Ó Ô ¶ÔχÌÓËÛÙÔ˜, Ô ∏Ú¿ÎÏÂÈÙÔ˜, Ô ∫ÏÂÔӛ΢ ∫ÏÂÔÎÚ¿ÙÔ˘˜, Ô ∞ΤÛÈÔ˜, Ô ∞Ú›ÛÙˆÓ, Ô ¢¤ÏÊ˘, Ô ∫ÏÂÈÓ·ÁfiÚ·˜ Î·È ¿ÏÏÔÈ. ªÂÚÈÎÔ› ·fi ÙÔ˘˜ ΢ÚÈfiÙÂÚÔ˘˜ ·Ú¯·ÈÔÂÏÏËÓÈÎÔ‡˜ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ‡˜ ¯ÔÚÔ‡˜-Ú˘ıÌÔ‡˜ ‹Ù·Ó Ô ·Ó¿·ÈÛÙÔ˜, Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙÔ Û˘ÚÙfi, Ô˘ “Û¤ÚÓÂÈ” ‰ËÏ·‰‹ Ù· ‚‹Ì·Ù· Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ Ú˘ıÌfi, Ô ˘ÚÚ›¯ÈÔ˜, Ô˘ ‹Ù·Ó ÔÏÂÌÈÎfi˜ ¯ÔÚfi˜, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÂͤÏÈÍË ıˆÚÂ›Ù·È Ë ÛÔ‡ÛÙ·, Ô ÂÈÏ‹ÓÈÔ˜ Ô˘ ‹Ù·Ó ‰ÈÔÓ˘ÛÈ·Îfi˜ ¯ÔÚfi˜ Î·È ¯ÔÚ¢fiÙ·Ó ¿Óˆ ÛÙ· ·ÙËÙ‹ÚÈ· ÙˆÓ ÛÙ·Ê˘ÏÈÒÓ, Ô ˘Ì¤Ó·ÈÔ˜ Ô˘ ‹Ù·Ó ¯ÔÚfi˜ ÙÔ˘ Á¿ÌÔ˘ Î·È ¯ÔÚ¢fiÙ·Ó ·fi ÙË Ó‡ÊË Ì·˙› Ì ÙË ÌËÙ¤Ú· Ù˘, Ì ÔÏϤ˜ ÛÙÚÔʤ˜ Î·È Û‚Ô‡Ú˜, ηٿÏÔÈÔ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Â›Ó·È Ô ·ÓÙÈÎÚÈÛÙfi˜ ¯ÔÚfi˜ ÙÔ˘ Á¿ÌÔ˘ ÛÙË ƒfi‰Ô Î·È ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ Î.·. ∫·Ù¿ ÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÂÚ›Ô‰Ô, ·fi ÙÔÓ 10Ô ˆ˜ ÙÔÓ 16Ô ·È. Ù· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÙˆÓ ıÚ‹ÓˆÓ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ·fi ÙË ÌÈ· ÏÂ˘Ú¿ ÙÔÓ fiÓÔ Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ Û˘ÌÊÔÚ¿˜ Ì ÙËÓ ¿ÏˆÛË Ù˘ ¶fiÏ˘ Î·È ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÙËÓ ÎÚ˘Ê‹ ÂÏ›‰· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·Á¤ÓÓËÛË Î·È ·ÔηٿÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ¤ıÓÔ˘˜. ŒÙÛÈ, fiˆ˜ Î·È Û ¿ÏÏ· ̤ÚË Ù˘ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ÛÙ· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ· ÂÓÙÔ›˙Ô˘Ì ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ·fi ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÂӉȷʤÚÔ˘Û˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ ·Ú·ÏÏ·Á¤˜, ÙfiÛÔ Û ‚˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ ‰Ú·Ì·ÙÈΤ˜ ‰ÈËÁËÌ·ÙÈΤ˜ Ì·Ï¿ÓÙ˜, ÙȘ “·Ú·ÏÔÁ¤˜”, fiÔ˘ ‰È·Ê·›ÓÔÓÙ·È ı·ÙÚÈο ÛÙÔȯ›· ·Ú¯·›Ô˘ ‰Ú¿Ì·ÙÔ˜, fiÛÔ Î·È Û ‚˘˙·ÓÙÈÓ¿ ÂÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ù· “·ÎÚÈÙÈο’’, fiÔ˘ ı¤ÏÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‹ÚˆÂ˜ ÙÔ˘˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó ˘ÂÚÊ˘ÛÈΤ˜ Ì˘ıÈΤ˜ ȉÈfiÙËÙ˜. øÛÙfiÛÔ, ÛÙË Î·Ï˘ÌÓȷ΋ ·Ú·ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ ¢ÈÁÂÓ‹, Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË Û˘ÏÏÔÁ‹ ÙÔ˘ °. ∑ÂÚ‚Ô‡, “Ô ·ÎÚ›Ù·˜”, ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ˆ˜ ¤Ó·˜ ηıËÌÂÚÈÓfi˜, Ú·ÎÙÈÎfi˜, ·Ïfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜.

– 303 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∏ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÚԤϢÛË ÔÏÏÒÓ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÒÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ·ÓÔÌÔÈÔηٿÏËÎÙÔ˘˜ ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ Ì ÙË ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ÙÚÈËÌ›ÛÙÈ¯Ë ÛÙÚÔÊ‹, (Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ô˘ Û˘Ó·ÓÙÔ‡ÌÂ Î·È ÛÙ· ÚÈ˙›ÙÈη ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ù˘ ∫Ú‹Ù˘), fiÔ˘ ÌÈ· ÊÚ¿ÛË Î¿Ï˘Ù ÂÚ›Ô˘ ÂÓ¿ÌÈÛË ÛÙ›¯Ô, ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙˆÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ “·Ú·ÏÔÁÒÓ”. ™ÙËÓ ∫¿ÛÔ Î·È ÛÙËÓ ∫¿Ú·ıÔ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ‰È·Ê·›ÓÂÙ·È ·˘Ù‹ Ë ·Ú¯·›· ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÔÈËÙÈ΋ ÓÔÔÙÚÔ›· ÛÙÔ “Û˘ÚÌ·ÙÈÎfi” ÛÎÔfi Ô˘ ·›˙ÂÙ·È ·ÎfiÌ· Î·È Û‹ÌÂÚ·. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ Ù¯ÓÈ΋ Â›Ó·È ·˘Ù‹ Â›Û˘ Ô˘ Û˘Ó·ÓÙԇ̠ÛÙÔÓ Î·Ï‡ÌÓÈÎÔ, Î·È fi¯È ÌfiÓÔ, ÙÚfiÔ ÙÚ·ÁÔ˘‰›ÛÌ·ÙÔ˜, fiÔ˘ ı¤ÏÂÈ ÙËÓ Âˆ‰fi Ó· ·ÚÂÌ‚¿ÏÏÂÙ·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ·ã Î·È ‚ã ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÛÙ›¯Ô˘. ¢ËÌÔÊÈÏ›˜ ¯ÔÚÔ›-Ú˘ıÌÔ› Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ ‹Ù·Ó Ô Û˘ÚÙfi˜, Ô Á¤Ú·ÓÔ˜, Ë Ì·ÓÙ›ÏÈ·, Ô Û¿ÍÈÌÔ˜, Ô ˘ÚÚ›¯ÈÔ˜, Ô ÎfiÚ‰·Î·˜ Î.Ù.Ï., ÌÂÚÈÎÔ› ·fi ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ÂÔ¯‹ Î·È ¯ÔÚ‡ÔÓÙ·È ·ÎfiÌË Î·È Û‹ÌÂÚ· ÛÙ· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ·. ™ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, Ë ÌÔ˘ÛÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË ÙˆÓ ¢ˆ‰ÂηÓËÛ›ˆÓ ·ÊÔÌÔ›ˆÛ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο Î·È Ó¤· ÛÙÔȯ›·, Ô˘ ‹Úı ӷ Ù· ÂÓÙ¿ÍÂÈ ‰ÈÏ¿ ÛÙȘ ·Ú¯·ÈÔÂÏÏËÓÈΤ˜ Î·È ‚˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ Ù˘ ηٷ‚ÔϤ˜. ∞Ó Î·È Ë ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ˜ ›¯Â ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· Î·È ÙÔ μ˘˙¿ÓÙÈÔ Á¤Ê˘Ú˜ Ô˘ ¤ÓˆÓ·Ó ÙÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi ÎfiÛÌÔ Ù˘ Ì’ ·˘ÙfiÓ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜, ÛÙ¿ıËΠ·Ú¿ÏÏËÏ· fï˜ Ô ¯ÒÚÔ˜ fiÔ˘ ·fi ÙÔÓ 13Ô Ì.Ã. ·ÈÒÓ· ÚˆÙÔÂΉËÏÒıËÎ·Ó ÔÈ ÂȉڿÛÂȘ Ù˘ ¢‡Û˘. ªÂÙ¿ ÙȘ ÛÙ·˘ÚÔÊÔڛ˜ ÔÈ ºÚ¿ÁÎÔÈ Î·Ù·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ fiÏÔ Û¯Â‰fiÓ ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô ¤ÊÂÚ·Ó Ì·˙› ÙÔ˘˜, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ’ ¿ÏÏ·, ÌÔ˘ÛÈΤ˜ Î·È Ú˘ıÌÈΤ˜ ÊfiÚ̘, ÌÔ˘ÛÈο fiÚÁ·Ó· fiˆ˜ ÙÔ ‚ÈÔÏ› Î·È ÙÔ Û˘ÁÎÂÚ·Ṳ̂ÓÔ Ï·Ô‡ÙÔ, ¯ÔÚÔ‡˜ fiˆ˜ Ô Ì¿ÏÔ˜ Î·È ÔÈËÙÈΤ˜ ÊfiÚ̘ fiˆ˜ Ë Ú›Ì·. ∞˘Ù¿ Ù· ÌÔ˘ÛÈο “‰¿ÓÂÈ·” ı· ·›ÍÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙË ‰ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ ‰È·‰ÚÔÌ‹. ∏ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË Ù˘ ڛ̷˜ ¤¯ÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· Ì ÙËÓ ÌÔÚÊ‹ ÔÌÔÈÔηٿÏËÎÙˆÓ ‰ÈÛÙ›¯ˆÓ, Ô˘ Èı·Ófiٷٷ Ó· ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·ÛÌ·ÙÈ΋ ·ÏÏ¿ Î·È ¯ÔÚ¢ÙÈ΋ ÌÔÚÊ‹ “ÚÔÓÙfi”, Ô˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û ÛÙË ∂˘ÚÒË ÂΛÓË ÙËÓ ÂÔ¯‹ fiÔ˘ ·ÓÙ¿ÏÏ·Û·Ó Î˘ÎÏÈο ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ¤˜ Î·È ¯ÔÚˆ‰›· ·˘ÙÔۯ‰›Ô˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜. ¶Èı·ÓÔÏÔÁÂ›Ù·È fiÙÈ Ë Ú›Ì· ·˘Ù‹ ÂÌÊ·Ó›ÛÙËÎÂ

– 304 –

MOY™IKO§O°IA

ÛÙÔÓ ∂ÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ, ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 14Ô˘ ·È. Ì.Ã. ·Ú¯Èο ÛÙËÓ Ô›ËÛË Ù˘ ∫Ú‹Ù˘, Î·È ÂÓÙ¿¯ıËΠÛÙ·‰È·Î¿ Û fiÏ· Ù· ÓËÛȈÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·. ΔÔ ‰È„·Ṳ̂ÓÔ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ ÏÔÈfiÓ ·ÊÔÌÔÈÒÓÂÈ ·˘Ùfi ÙÔ Í¤ÓÔ ‰¿ÓÂÈÔ Ù˘ ڛ̷˜, Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ¿ÏψÛÙ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ‰È¿ÎÚÈÛ˘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ÛÙÂÚÈ·Ó‹ Î·È ı·Ï·ÛÛÈÓ‹ ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ÙÔ Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ Ì ÙÔÓ Î·ÙÂÍÔ¯‹Ó ÂÏÏËÓÈÎfi È·Ì‚ÈÎfi ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô ÛÙ›¯Ô Ô˘ ˘‹Ú¯Â ‹‰Ë ·fi ÙÔÓ ∞ÚÈÛÙÔÊ¿ÓË, ÚÔÛ·ÚÌÔṲ̂ÓÔ fï˜ ÛÙ· ‰Èο ÙÔ˘ ‚ÈÒÌ·Ù·. O ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi˜ ·˘Ùfi˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È Ì·ÓÙÈÓ¿‰·, ‰›ÛÙȯ· Ô˘ ¢ÓÔÔ‡Ó È‰È·›ÙÂÚ· ÙÔÓ ÌÔ˘ÛÈÎfi Î·È ÔÈËÙÈÎfi ·˘ÙÔۯ‰ȷÛÌfi ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô fiÏÔÈ Í¤ÚÔ˘Ì ÙËÓ ·Á¿Ë fiÏˆÓ ÙˆÓ ¢ˆ‰ÂηÓËÛ›ˆÓ. ŒÙÛÈ ÏÔÈfiÓ Ë Ú›Ì· Î·È Ô ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô˜ Û˘ÓÙ·ÈÚÈ¿ÛÙËÎ·Ó ·ÚÌÔÓÈο ÛÙ· ÂÈÛÌ·ÙÈο Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÛÙȘ Ì·ÓÙÈÓ¿‰Â˜ Ù˘ ∫¿ÛÔ˘ Î·È Ù˘ ∫·Ú¿ıÔ˘, ÛÙ· ÙÚ·(Á)Ô‡Ù˙È· ÛÙË §¤ÚÔ Î·È ∫ˆ. ∞ÎfiÌ· Î·È ÙÒÚ· ÛÙȘ ÁÈÔÚÙ¤˜ Î·È ÛÙ· ·Ó·Ú›ıÌËÙ· ÁϤÓÙÈ·, ÛÙË ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ÙËÓ ∫¿Ú·ıÔ Î·È ÙËÓ ∫¿ÛÔ ÛηÚÒÓÔ˘Ó ·˘ÙÔÛ¯¤‰È· ËÌÈÛÙ›¯È· ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÔÈ Â›‰ÔÍÔÈ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÔÔÈÔ› Û·ÙÈÚ›˙ÔÓÙ·˜, Ô ¤Ó·˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔÓ, ÂÓÒ Ë ·Ú¤· Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÛÙ›¯Ô ÚÔ˜ ÛÙ›¯Ô. Δ· ÛÎfiÏÈ· ·˘Ù¿ (Ì·ÓÙÈÓ¿‰Â˜) ¤¯Ô˘Ó ΢ڛˆ˜ ı¤Ì·Ù· ÂÚˆÙÈÎÔ‡, Û·ÙÈÚÈÎÔ‡, ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ‹ ·ÎfiÌ· Î·È Â·ÈÓÂÙÈÎÔ‡ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘. ∏ ÛÂÈÚ¿ ÙˆÓ ÔÚÁ·ÓÈÎÒÓ ¯ÔÚÒÓ Ô˘ Û˘Ó·ÓÙԇ̠۠ÔÏÏ¿ ÓËÛÈ¿, fiˆ˜ ÙÔ˘ ›ÛÈÔ˘ Î·È Ù˘ ÛÔ‡ÛÙ·˜ ‹ ÙÔ˘ Û˘ÚÙÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ηϷ̷ÙÈ·ÓÔ‡, Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Â›Ó·È Ë ÔÚÁ·ÓÈ΋ Â˘Úˆ·˚΋ ÛÔ˘›Ù· ÙÔ˘ 13Ô˘ Ì 16Ô˘ ·È., Ô˘ ‹Ù·Ó ÌÈ· ‰È·‰Ô¯È΋ ÛÂÈÚ¿ ÔÚÁ·ÓÈÎÒÓ ·ÚÁÒÓ Î·È ÁÚ‹ÁÔÚˆÓ ¯ÔÚÒÓ, Ô˘ Èı·ÓfiÓ ‹Úı Â›Û˘ ÛÙÔÓ ·ÈÁ·ÈÔÂÏ·Á›ÙÈÎÔ ¯ÒÚÔ Ì·˙› Ì ÙÔ˘˜ ºÚ¿ÁÎÔ˘˜. ªÂÙ¿ ÙËÓ ¿ÏˆÛË Ù˘ ¶fiÏ˘ ·fi ÙÔ˘˜ ΔÔ‡ÚÎÔ˘˜, ÌÂÚÈÎÔ› ‰¿ÛηÏÔÈ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ʇÁÔÓÙ·˜ ·fi ÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË Â‰ÚÂ‡Ô˘Ó ÛÙË ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ, ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙË ƒfi‰Ô. ª¤Û· ·’ ÙȘ Û¯ÔϤ˜ Ô˘ È‰Ú‡Ô˘Ó Ì ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, Ë ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÌÔ˘ÛÈ΋ ‰È‰¿ÛÎÂÙ·È Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο ÛÙ· ÓËÛÈ¿, ÂÓÒ Î¿ÔÈÔÈ μÂÓÂÙÔ› ÌÔ˘ÛÈÎÔ› ¤Ú¯ÔÓÙ·È Î·È ·˘ÙÔ› Ì ÙȘ ÛÙ·˘ÚÔÊÔڛ˜ ʤÚÓÔÓÙ·˜ Ì·˙› ÙÔ˘˜ Ó¤· ÌÔ˘ÛÈο ·ÎÔ‡ÛÌ·Ù·. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi ¿ÏψÛÙ ˆ˜ Û ·ÚÎÂÙ¿ ÓËÛÈ¿ ÔÈ „¿ÏÙ˜ Î·È ÔÈ ·¿‰Â˜ ‹Ù·Ó ·’ ÙÔ˘˜ ηχÙÂÚÔ˘˜ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ¤˜ ‰ËÌÔÙÈÎÒÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ.

– 305 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

™ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ÂÚ›Ô‰Ô, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È fiÏ· Ù· ÓÂfiÙÂÚ· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˙ˆ‹˜ - ÂÔÚÙ·ÛÙÈο, ÂÚˆÙÈο, Á·Ì‹ÏÈ·, Ó·ÓÔ˘Ú›ÛÌ·Ù· –Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙËÓ ÏÔ˘ÛÈfiÙ·ÙË Û˘Ó¤¯ÈÛË ÙˆÓ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÒÓ ·Ú·‰fiÛˆÓ. ΔËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ÔıˆÌ·ÓÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, ΢ڛˆ˜ ·fi Ù· ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈο ·Ú¿ÏÈ·, ·ÚÎÂÙ¿ ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ‹¯ÔÈ Î·È Ë¯Ô¯ÚÒÌ·Ù· Ù˘ ·Ó·ÙÔÏ‹˜ Û˘ÓÙ·›ÚÈ·Í·Ó ·ÚÌÔÓÈο Ì ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ‰ÂηÂÓÙ·Û‡ÏÏ·‚Ô Î·È ÙË ‰˘ÙÈ΋ ÊÚ·ÁÎÈ΋ ڛ̷ ÂÌÏÔ˘Ù›˙ÔÓÙ·˜ ÙË ‰ËÌÔÙÈ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ Ì·˜ ·Ú¿‰ÔÛË. ™Â ÔÏÏ¿ ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ‚Ú›ÛÎÔ˘Ì ÔÏ›ÙÈΘ ÌÂψ‰›Â˜, ·Ì·Ó¤‰Â˜ Î·È ·Ó·ÙÔÏ›ÙÈÎÔ˘˜ Ï·˚ÎÔ‡˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ (ÌÔ˘ÛÈΤ˜ Îϛ̷Θ Ì ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ˯fi¯ÚˆÌ·). ∞ÎfiÌ· Î·È ÔÈ ·Ó·ÙÔÏ›ÙÈÎÔÈ ¯ÔÚÔ› ÂËÚ¤·Û·Ó ÙËÓ Î›ÓËÛË Î·È ÙÔ Ú˘ıÌfi. ∂›Ó·È ÙÂÏ›ˆ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ·˘Ù¿ Ù· ‰ËÌÔÙÈο ÓËÛÈÒÙÈη ÙÚ·ÁÔ‡‰È·. ΔÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi ÙÔ˘˜ ‡ÊÔ˜ Â›Ó·È ÏÈÙfi, ‰ˆÚÈÎfi, ‰›¯ˆ˜ ÌÔÈÚÔÏ·ÙÚÈ΋ ÚÔ‹ ·ÎfiÌ· ÎÈ ·Ó ¤¯Ô˘Ó “Ï˘ËÙÂÚ‹” ‰È¿ıÂÛË. ∏ ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘˜ Á›ÓÂÙ·È ¯ˆÚ›˜ “ÙÛ·ÏοÓÙ˙˜” (Û˘Ó¯‹ ÌÂÏ›ÛÌ·Ù·), Î·È “ÛÙËıÈÎÔ‡˜” ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜. ªÔ˘ÛÈο, Ù· ‰ˆ‰ÂηÓËÛȷο ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ‰È·ÙÔÓÈΤ˜ Îϛ̷Θ, ΢ڛˆ˜ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÙÔ˘ ƒÂ Ô˘Û¿Î, Ì ٷ ‰˘Ô ‰È·ÙÔÓÈο ÙÂÙÚ¿¯ÔÚ‰·, Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÏÏÔ˜ ·fi ÙË ¢ÒÚÈ· ·Ú¯·›· ·ÚÌÔÓ›· ‰ËÏ·‰‹, ÙÔÓ ÚÒÙÔ ‹¯Ô Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, Ì ‚¿ÛË ¶· (ƒÂ), ˆ˜ ∞ã ‚·ıÌ›‰· Î·È ÛÙ¿ÛË ¢È (™ÔÏ), ˆ˜ ¢ã ‚·ıÌ›‰·. OÈ Î·Ù·Ï‹ÍÂȘ Á›ÓÔÓÙ·È fiˆ˜ ÛÙ· ‚˘˙·ÓÙÈÓ¿ ÂÈÚÌÔÏÔÁÈο ̤ÏË ÛÙÔ˘˜ ÊıfiÁÁÔ˘˜ ¶· Î·È ¢È. ∫ÈÓÔ‡ÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙÔ ‚·Ú‡ ÙÂÙÚ¿¯ÔÚ‰Ô Î·È ÙÔÓ›˙Ô˘Ó È‰È·›ÙÂÚ· ÙÔÓ ÚÔÛ·ÁˆÁ¤· Ì ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ ÂÍ¿ÚÛÂȘ, ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙȘ ∫·Ï‡ÌÓÈΘ ÌÔ˘ÛÈΤ˜ ÂÎÙÂϤÛÂȘ. ¢ÂÓ Ï›Ô˘Ó fï˜ Î·È ÔÈ ÌÂψ‰›Â˜ Û ¯ÚˆÌ·ÙÈΤ˜ Î·È ÂÓ·ÚÌfiÓȘ, ·Ú¯·›Â˜ ÂÏÏËÓÈΤ˜, ‚˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ Î·È ·Ó·ÙÔÏ›ÙÈΘ Îϛ̷Θ-ÙÚfiÔ˘˜, fiˆ˜ ÙÔ ‚˘˙·ÓÙÈÓfi Ï¿ÁÈÔ μã (¯ÈÙ˙¿˙), ÙÔ Ï‡‰ÈÔ, ÙÔ ÌÈÍÔχ‰ÈÔ, ÙÔÓ ˘Ô‰ÒÚÈÔ, ÙÔ ÊÚ‡ÁÈÔ, ÙÔ Û·Ì¿¯, ÙÔ ¯Ô˘˙¿Ì, ÙÔÓ ÎÈÔ˘ÚÓÙ› Î.·.

OÈ ÌÂψ‰›Â˜ Ù˘ ·Ú·‰ÔÛȷ΋˜ Ì·˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ Â›Ó·È ÁÚ·Ì̤Ó˜ ¿Óˆ Û οÔȘ ÊfiÚ̘, ‰ËÏ·‰‹ ÌÔ˘ÛÈΤ˜ Îϛ̷Θ Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ÌÔ˘ÛÈÎÔ› ÙÚfiÔÈ Î·È Î¿ı Ϸfi˜ Ô˘ Ë ÌÔ˘ÛÈ΋ ÙÔ˘ Â›Ó·È Î˘Ú›ˆ˜ ÙÚÔÈ΋, ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÈ ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘ ÔÓÔ̷ۛ˜. ™ÙËÓ ·Ú¯·›· ∂ÏÏ¿‰· ÙȘ ÔÓfi-

– 306 –

MOY™IKO§O°IA

Ì·˙·Ó “·ÚÌÔӛ˜”, ÛÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÌÔ˘ÛÈ΋ “‹¯Ô˘˜”, ÛÙËÓ Â˘Úˆ·˚΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ “ÙÚfiÔ˘˜”, ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹ ÔÈ ÕÚ·‚˜ Î·È ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ “̷ὁ, ÛÙË Ï·˚΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ “‰ÚfiÌÔ˘˜” ÎÏ. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, οı Îϛ̷η ¿Óˆ ÛÙËÓ ÔÔ›· ÎÈÓÂ›Ù·È ¤Ó· ÙÚ·ÁÔ‡‰È, ¤¯ÂÈ ÙË ‰È΋ Ù˘ ÔÓÔÌ·Û›·. °‡Úˆ ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 18 ·È., ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Â›Û˘ Î·È ·ÏÏ¿ Ó¤· ÌÔ˘ÛÈο ·ÎÔ‡ÛÌ·Ù·, Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ Ì ÙȘ ¯ÒÚ˜ ÙˆÓ μ·ÏηӛˆÓ Î·È Ô˘ ‰È·ÛÎÔÚÈÛÙ‹Î·Ó Û fiÏÔ ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. OÈ ‚Ô˘ÏÁ·ÚÈÎÔ› ÌÔ˘ÛÈÎÔ› “ÙÚfiÔÈ”, ÔÈ ÚÔ˘Ì·ÓÈΤ˜ “¯ÒÚ˜”, Ù· “Û¤Ú‚Èη”, Ù· “ÛÏ¿‚Èη” Î.·. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο Â›Ó·È Î¿ÔÈ· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ù˘ ∫¿ÛÔ˘ Î·È Ù˘ ∫·Ú¿ıÔ˘, Ô˘ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ÛÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ Îϛ̷η “ÓÈÎÚ›˙” (Û˘ÁÁÂÓÈ΋ Ì ÙÔÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓfi Ï¿ÁÈÔ ÙÔ˘ ¢ã ¯ÚˆÌ·ÙÈÎfi Î·È ÙÔ “‰ÚfiÌÔ” Ú¿ÛÙ), ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ ÚÔ˘Ì·ÓÈ΋˜ ÚÔ¤Ï¢Û˘ Ì Ôχ ¤ÓÙÔÓÔ ÔÈÌÂÓÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ∏ ÈÙ·ÏÔÎÚ·Ù›· ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ‰ÂÓ ÂËÚ¤·Û Ôχ ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ·ÁˆÁ‹. ∂Ó ÙÔ‡ÙÔȘ Û˘Ó·ÓÙԇ̠οÔÈ· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ‚·ÛÈṲ̂ӷ Û ÙÂÏ›ˆ˜ Â˘Úˆ·˚Τ˜ ÌÔ˘ÛÈΤ˜ Îϛ̷Θ, ÌÔÙ›‚·, Ú˘ıÌÔ‡˜ Î·È ¯ÔÚÔ‡˜ Û fiÏ· Ù· ÓËÛÈ¿. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Â›Ó·È ÙÔ ‚·ÏÛ¿ÎÈ ÙÔ˘ Á¿ÌÔ˘ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È ÙËÓ ∫¿ÛÔ. O ¯ÔÚfi˜ ·˘Ùfi˜ ΢ÚÈ¿Ú¯ËÛ ÙÔÓ 19Ô ·È. Î·È ÛÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ 20Ô˘ ·È. 줂·È·, ÙÔ ¤ÓÙÔÓÔ Ê˘ÛÈÎfi ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ ÙÔ˘ οı ÓËÛÈÔ‡, Ô˘ ‰˘ÛÎÔχÂÈ ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÙˆÓ Î·Ù¿ ÙfiÔ˘˜ ÏËı˘ÛÌÒÓ, ¤¯ÂÈ ‰ÒÛÂÈ ÛÙËÓ Î¿ı ÂÚÈÔ¯‹ ÙËÓ ‰È΋ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋ ¯ÚÔÈ¿. ∞ÎfiÌ· ÎÈ ·Ó fiÏË Ë Ë¯ËÙÈ΋ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Û ÎÔÈÓ¤˜ ‚¿ÛÂȘ, ÔÈ ÙÔÈΤ˜ ȉÈÔÌÔÚʛ˜ Â›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜. ª¤Û· ÛÙÔ Îϛ̷ ÙˆÓ ÁÂÓÈÎÒÓ ·Ó·Î·Ù·Ù¿ÍÂˆÓ Î·È ÙȘ ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÏËı˘ÛÌÒÓ Ë ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ˜ ÛÙ¤ÏÓÂÈ ÙÔ ÚÒÙÔ Î‡Ì· ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ÛÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi, ·ÏÏ¿ ‰¤¯ÂÙ·È Î·È ÙÔ ÚÔÛÊ˘ÁÈÎfi ·̷ ·fi Ù· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ª. ∞Û›·˜. ∞fi ÂΛ ı· ˘¿ÚÍÂÈ ÌÈ· ·ÎfiÌ· ÂÈÚÚÔ‹, ηıÒ˜ Ë ÌÔ˘ÛÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË ÙˆÓ ÚÔÛʇÁˆÓ Â›Ó·È ¤ÓÙÔÓË.

OÈ ÌÔ˘ÛÈÎÔ› ÌÂÙ·ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È ·fi ÓËÛ› Û ÓËÛ› ÌÂٷʤÚÔÓÙ·˜ ÙȘ ÌÂψ‰›Â˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜. ŒÙÛÈ ÔÈ Ó¤ÔÈ ÌÔ˘ÛÈοÓÙÔÚ˜ Ô˘ ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È, ÌÔÚ› Ó· ÌËÓ ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ÂÓ·Û¯fiÏËÛ˘ Ì ÙËÓ ÌÔ˘ÛÈ΋, ·ÏÏ¿ ¤¯Ô˘Ó ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘˜ ÌÈ· ÏÔ‡ÛÈ· ÌÔ˘ÛÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË ·ÈÒÓˆÓ Î·È ÙÔ ¿ıÔ˜ Ó· ‰Ô˘Ï¤„Ô˘Ó ¿Óˆ Û’ ·˘Ù‹. ™ÈÁ¿ ÛÈÁ¿ ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ‰È·Ê·›ÓÂÙ·È ÙÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi ı·‡Ì·, Ô˘ ı· ÂÈÙÂÏÂÛÙ› ÛÙË ‰ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ ÛÙÔÓ 20Ô ·È.

– 307 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ΔfiÛÔ ÌÔ˘ÛÈο fiÛÔ Î·È ¯ÔÚ¢ÙÈο ¤¯Ô˘Ì ·ÚÎÂÙ¤˜ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ ·fi ÓËÛ› Û ÓËÛ›, ·ÎfiÌ· Î·È ·fi ¯ˆÚÈfi Û ¯ˆÚÈfi ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÓËÛÈÔ‡. ŒÙÛÈ ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÌÔÚԇ̠ӷ ·Ó·ÊÂÚıԇ̠ÛÙË “‚·ÚÈ¿ Î·È ·˘ÛÙËÚ‹” ÛÔ‡ÛÙ· Ù˘ ∫·Ú¿ıÔ˘, ÛÙËÓ “·Ó¿Ï·ÊÚË Î·È ˉ˯ً” ÛÔ‡ÛÙ· Ù˘ ƒfi‰Ô˘, ÛÙËÓ ·ÓÙÈÎÚÈÛÙ‹ “‹ÚÂÌË” ÛÔ‡ÛÙ· Ù˘ ™‡Ì˘ Î·È Ô‡Ùˆ ηıÂÍ‹˜. ¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ Ì¿ÏÈÛÙ· Û˘Ó·ÓÙԇ̠ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÓËÛÈ¿ ·Ú·ÏÏ·Á̤ÓÔ, ÛÙË ÌÂψ‰›·, ÛÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛË, ·ÏÏ¿ ΢ڛˆ˜ ÛÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜. Δ· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ʤÚÓÔ˘Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ÙÔ fiÓÔÌ· ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔÓ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹ ÙˆÓ ÛÙ›¯ˆÓ, ·fi ÙÔ ÓËÛ› Ù˘ ηٷÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘˜ ‹ ·ÎfiÌ· Î·È ·fi ÙÔÓ Û˘Óı¤ÙË ÙÔ˘ ÛÎÔÔ‡ ·˘ÙÔ‡. ∏ ÏÔ‡ÛÈ· Û ÂÎÊÚ·ÛÙÈÎfiÙËÙ·, ÂÏÏËÓÈÎfiÙ·ÙË ÁÏÒÛÛ· Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙ· ‰ˆ‰ÂηÓËÛȷο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Â›Ó·È ÙÔ È‰›ˆÌ· Ô˘ ÂÈÎÚ·Ù› Û οı ÓËÛ›. ∏ ÔÚÁ·ÓÈ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ Â¤Ó‰˘ÛË ÛÙ· ‰ˆ‰ÂηÓËÛȷο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·, Â›Ó·È ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚË Î·È ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ÙȘ ÌÂψ‰›Â˜ ÙˆÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ Ô˘ ‹‰Ë ˘‹Ú¯·Ó. ∞fi Ù· fiÚÁ·Ó· Ù˘ ÛËÌÂÚÈÓ‹˜ ÎÔÌ·Ó›·˜, ÚÒÙË Ë Ï‡Ú· Û‡Ìʈӷ Ì ÚÔÊÔÚÈΤ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ Û˘Óԉ‡ÂÈ Ù· ÓËÛÈÒÙÈη ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Î·È ·˘Ùfi ‰ÈfiÙÈ ÌÔÚ› Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙȘ ȉȷÈÙ¤Ú˜ ηٿ ÓËÛ› ‰È·Î˘Ì¿ÓÛÂȘ Ù˘ ÂÎÊÔÚ¿˜ ÙˆÓ ÌÂÏÈÛÌ¿ÙˆÓ ÛÙȘ ÌÂψ‰›Â˜. ∏ χڷ Ì ‰ÔÍ¿ÚÈ, Ô˘ ·›˙ÂÙ·È ÛÙ· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ·, ·ÓȯÓ‡ÂÙ·È ÛÙÔ μ˘˙¿ÓÙÈÔ ‹‰Ë ·fi ÙÔ 10Ô ·È. Ì.Ã., Î·È ¤¯ÂÈ ÚԤϢÛË ÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋ ∞Û›·. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, Ì‹Î ÙÔ ‚ÈÔÏ› Î·È ¤ÁÈÓ ÙÔ Î‡ÚÈÔ Ï·˚Îfi ÌÔ˘ÛÈÎfi fiÚÁ·ÓÔ Ù˘ ÎÔÌ·Ó›·˜ Ô˘ Û˘ÌÏËÚÒıËΠ̠ϷԇÙÔ. ™ËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ fï˜, ·›˙ÂÈ Î·È Ë ÙÛ·ÌÔ‡Ó·, Ì ÙÔ˘˜ ‰˘Ô ·˘ÏÔ‡˜ Ù˘ ÌÂψ‰›·˜ Î·È ÙÔ˘ ÈÛÔÎÚ¿ÙË, fiÚÁ·ÓÔ Î˘Ú›ˆ˜ ÙˆÓ ‚ÔÛÎÒÓ, Ì ÙË ·Ú¯·ÈÔÂÏÏËÓÈ΋ Ù˘ ηٷÁˆÁ‹ (¿Ûη˘ÏÔ˜) Ô˘ Ì ÙË ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ¯ÚÔÈ¿ Ù˘ ÂÎÛÙ·ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ·Ú¢ÚÈÛÎÔ̤ÓÔ˘˜. ∏ ÙÛ·ÌÔ‡Ó· ·›˙ÂÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ¯ˆÚ›˜ ÙË Û˘Óԉ›· ¿ÏÏÔ˘ ÔÚÁ¿ÓÔ˘. ∂Ó›ÔÙÂ, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÙÔ Û·ÓÙÔ‡ÚÈ, ÙÔ ÔÔ›Ô ‰È·‰fiıËΠÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ ·fi ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ’22 Î·È Ô˘ ¯¿ÚË ÛÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ Î·È ÂÎÊÚ·ÛÙÈΤ˜ ÙÔ˘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜, ·ÔÙÂÏ› ̤ÚÔ˜ Ù˘ ÎÔÌ·Ó›·˜ Ù˘ ÓËÛȈÙÈ΋˜ ˙˘ÁÈ¿˜, fiˆ˜

– 308 –

MOY™IKO§O°IA

Â›Û˘ Î·È ÙÔ Î·ÓÔÓ¿ÎÈ, (·fi ÙÔÓ Î·ÓfiÓ·, ÙÔ ÌÔÓfi¯ÔÚ‰Ô fiÚÁ·ÓÔ ÙÔ˘ ¶˘ı·ÁfiÚ·) ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· Î·È ÙÔ μ˘˙¿ÓÙÈÔ. ŸÏ· ·˘Ù¿ Â›Ó·È fiÚÁ·Ó· ·Ú·‰ÔÛȷο Ô˘ Ù· ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ÔÈ ÂȉÈÎÔ› Ï·˚ÎÔ› Ù¯ӛÙ˜ Î·È ÔÚÁ·ÓÔ·›ÎÙ˜. ∏ χڷ ‹ ÙÔ ‚ÈÔÏ› Î·È ÙÔ Ï·Ô‡ÙÔ, Ô ÏfiÁÔ˜ Î·È Ë ÌÂψ‰›·, ‰Â̤ӷ ÛÊȯٿ Ì ÙÔ Ú˘ıÌfi, ÌÈÏÔ‡Ó Ì ÙÔÓ ÈÔ ÂÈÛÙÈÎfi ÙÚfiÔ ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÙÔ˘ οı ÓËÛÈÔ‡. ¢ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ·Ó¿ÁÎË ·fi ÂÈϤÔÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ Î¿Ï˘„Ë. °ÏÒÛÛ·, ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È ¯ÔÚfi˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙȘ ÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ ÙˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ ÓËÛȈÙÒÓ. °›ÓÂÙ·È ÔÌfiʈӷ ‰ÂÎÙfi fiÙÈ ·Ú¯ÈÎfi˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ ÂÓfi˜ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡ Â›Ó·È ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ. ™˘Ó‹ıˆ˜ ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ·˘Ùfi Â›Ó·È Ì¿ÚÙ˘Ú·˜ ÂÓfi˜ Û˘ÁÎÏÔÓÈÛÙÈÎÔ‡ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜, ÙÔ ÔÔ›Ô ÚÔηÏ› Û˘ÁΛÓËÛË, ¢¯¿ÚÈÛÙË ‹ ıÏÈ‚ÂÚ‹ ÂÓÙ‡ˆÛË. O Ì¿ÚÙ˘Ú·˜ ·˘Ùfi˜ ‰ÔÎÈÌ¿˙ÂÈ „˘¯È΋ ‰fiÓËÛË Î·È ÙËÓ ¤ÓÙÔÓË ·Ó¿ÁÎË Ó· ÂÎÊÚ·ÛÙ›. ŒÙÛÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È Ë ¤ÌÓ¢ÛË Î·È Î·Ù·Û΢¿˙ÂÙ·È ÙÔ Ï·˚Îfi ÙÚ·ÁÔ‡‰È. ∞Ó Ë ¤ÌÓ¢ÛË ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ ÂÚȤ¯ÂÈ ·ÏËıÈÓ‹ Û˘ÁΛÓËÛË Î·È ˘ÏÔÔÈËı› ÔÈËÙÈο, ¤¯Ô˘Ì ÙÔ ÚÒÙÔ ÍÂΛÓËÌ· ÂÓfi˜ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡. ∞Ó Â›Ó·È Ôχ ÂÙ˘¯Ë̤ÓÔ, Ô Ï·fi˜ ÙÔ ˘ÈÔıÂÙ›, ÙÔ Ì·ı·›ÓÂÈ Î·È ÙÔ ‰È·‰›‰ÂÈ, Ú¿ÁÌ· Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙȘ ‰ˆÚÈΤ˜ ÎÔÈӈӛ˜ fiÔ˘ ˘ÂÚÙÂÚ› ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ Û ۯ¤ÛË Ì ÙÔ ¿ÙÔÌÔ.

OÚÈṲ̂ӷ Ï·˚ο ÔÈËÙÈο ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· ÂÚÓÔ‡Ó Ì¤Û· ÛÙÔ Ï·fi Î·È ÙÔ˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ·ÚÎÂÙfi ÂӉȷʤÚÔÓ. ÀÈÔıÂÙ› ÙfiÙ ÙË ‚¿ÛË ÙÔ˘˜ Î·È ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ Ù· ÙÚÔÔÔÈ› ‹ Ù· Û˘ÌÏËÚÒÓÂÈ Û ÌÂÚÈο ÛËÌ›· ÙÔ˘˜. ∏ ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡ Á›ÓÂÙ·È ·fi ÁÂÓÈ¿ Û ÁÂÓÈ¿ ÛÙ· Ï·›ÛÈ· Ù˘ ÚÔÊÔÚÈ΋˜ ‰È¿‰ÔÛ˘. øÛÙfiÛÔ, ÔÈ Ï·˚ÎÔ› ÔÚÁ·ÓÔ·›¯Ù˜, Ì ΢ڛ·Ú¯Ô ÙÔ Ï˘Ú¿ÚË, ÙÔ ‚ÈÔÏÈÛÙ‹ ‹ ÙÔÓ ÙÛ·ÌÔ˘ÓÈÛÙ‹, Â›Ó·È ÔÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ› ÙˆÓ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÒÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÒÓ. ÀÌÓÔ‡Ó ÙÔÓ ¤ÚˆÙ· Î·È „¿ÏÏÔ˘Ó ÙȘ Û˘ÌÊÔÚ¤˜, ÙÔ˘˜ ıÚÈ¿Ì‚Ô˘˜ Î·È ÙË Î·ıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ·. ÀÂÚ‹Ê·ÓÔÈ Î·È ÔÏÔ˙ÒÓÙ·ÓÔÈ, ÁÂÌ¿ÙÔÈ ÓËÛȈÙÈ΋ Ï‚ÂÓÙÈ¿, ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙÔ Â›ÎÂÓÙÚÔ ÙÔ˘ ·ÓËÁ˘ÚÈÔ‡ Î·È Ù˘ ‰È·ÛΤ‰·Û˘. Δ· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÙÔ˘˜ οÓÔ˘Ó ÙÔ Á¿ÌÔ ¯·Ú¿, ·Ó·ÛÙ·ÙÒÓÔ˘Ó ÙȘ „˘¯¤˜ Î·È ‰ÂÓ Â›Ó·È Ï›Á˜ ÔÈ ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ÔÈ Î·Ú‰È¤˜ ÛÎÈÚÙÔ‡Ó Ì¤Û· ·fi Ù· ÌÔÈÚÔÏfiÁÈ· ÛÙË ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È ÛÙÔ

– 309 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∫·ÛÙÂÏfiÚÈ˙Ô. ¡ÈÒıÔ˘Ó ‚·ıÈ¿ ÙÔÓ fiÓÔ Î·È ÙËÓ Â˘ÊÚÔÛ‡ÓË Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÛˆÛÙ¿ ÙËÓ ÔÌÔÚÊÈ¿ Ù˘. ø˜ Ì¿ÚÙ˘Ú˜, ·Á¤Úˆ¯ÔÈ ÛÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙˆÓ ·ÈÒÓˆÓ, ÂÍÈÛÙÔÚÔ‡Ó ÙË Ï‚ÂÓÙÈ¿, ÙË ¯·Ú¿ Î·È ÙË Ï‡Ë, ÙÔÓ ÍÂÓÈÙÂ̤ÓÔ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿ Î·È ÙËÓ ·ÁˆÓ›· ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ ÙÔ˘˜, ÙÔ Û·Ú·ÁÌfi ÙÔ˘ ·Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌÔ‡, ÙËÓ ÂÏ›‰· Î·È Ù· ¿ıË ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ÙÔ˘˜. °›ÓÔÓÙ·È Ù¤ÏÂÈÔÈ ÂÎÊÚ·ÛÙ¤˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜, ηıËÌÂÚÈÓÔ› Û‡ÓÙÚÔÊÔÈ, ÔÌÔÚÊ·›ÓÔ˘Ó ÙȘ ˆÚ·›Â˜ ÛÙÈÁ̤˜ Î·È ·Ó·ÙÂÚÒÓÔ˘Ó ÙË „˘¯‹ ÙȘ ‰‡ÛÎÔϘ ÒÚ˜. °È· ÙÔ˘˜ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔ˘˜ Á›ÓÂÙ·È ¤ÙÛÈ ÈÔ ÚÔÛÈÙ‹ Ë ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ, ηٷÓÔÂ›Ù·È ÈÔ Â‡ÎÔÏ·, Á›ÓÂÙ·È ¤Ó· ̤ÚÔ˜ Ù˘ ›‰È·˜ ÙÔ˘˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜, ÂÏ›˙Ô˘Ó, ¯·›ÚÔÓÙ·È Î·È ˘ÔʤÚÔ˘Ó Ì·˙› ÙÔ˘˜.

O ‰ËÌÔÙÈÎfi˜ ¯ÔÚfi˜ Î·È ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó Î¿ı ÛÙÈÁÌ‹ Ù˘ ˙ˆ‹˜ Ì·˜ .ŒÙÛÈ, ÙÔ ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi ‰ËÌÔÙÈÎfi Ì·˜ ÙÚ·ÁÔ‡‰È ̤ÓÂÈ ¿ÓÙ· ‰È·¯ÚÔÓÈÎfi. ∞fi ÁÂÓÈ¿ Û ÁÂÓÈ¿ ÌÂÙ·‰›‰ÂÙ·È Ë ·Á¿Ë ÁÈ· ÙÔ ˆÚ·›Ô, ÁÈ· ÙÔ ÁÓ‹ÛÈÔ, ÁÈ· ÙÔ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi. OÈ È‰¤Â˜ Ô˘ ··Û¯ÔÏÔ‡Û·Ó ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔ˘˜ ··Û¯ÔÏÔ‡Ó Î·È Ù· ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈfiÔ˘Ï· Ù˘ Ó¤·˜ ÂÔ¯‹˜, Ô˘ ÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È Û‹ÌÂÚ· ÚÔ˜ ÙË ÌÔ‡Û· ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ ÙÔ˘˜ Î·È Á›ÓÔÓÙ·È Ï·ÌÚÔ› Û˘Ó¯ÈÛÙ¤˜ Ù˘ ‰ÔÍ·Ṳ̂Ó˘ ·Ú¿‰ÔÛ˘. ΔÔ ÓÔÙÈÔ·Ó·ÙÔÏÈÎfi ÓËÛÈÒÙÈÎÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È, ‰›Î·È· ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙȘ ÌÔ˘ÛÈΤ˜ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ Î·Ù¿ ÙfiÔ˘˜ ÂÚÈÔ¯ÒÓ Ù˘ ÓÔÙ›Ô˘ ∂ÏÏ¿‰Ô˜. º·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Ì¤Û· ·fi Û˘ÌÊÔÚ¤˜, ηÎÔ˘¯›Â˜, ‰˘ÛÙ˘¯›·, fiÓÔ, ·›Ì·, ·ÏÏ¿ Î·È ·fi ¿ÌÔÏϘ ¯·Ú¤˜ Î·È ÁϤÓÙÈ·, Ì·˙› Ì ÙÔ ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi Î·È ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ì·˜, ÂÍÂÏ›¯ıËÎ·Ó Î·È ÂÌÏÔ˘Ù›ÛÙËÎ·Ó Ë ›‰È· Ë ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È. ∫¿ı ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈ΋ ·ÏÏ·Á‹ ‰ÂÓ ·ÔÎfi‚ÂÈ ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È ·fi ÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ÂÚ›Ô‰Ô ÙÔ˘˜, ·ÏÏ¿ ·ÓÙ›ıÂÙ· ÙËÓ ÂÌÂÚȤ¯Ô˘Ó Î·È ÙËÓ ÂÌÏÔ˘Ù›˙Ô˘Ó Ì Ӥ· ÛÙÔȯ›·.

OÈ ·Ú·‰ÔÛȷΤ˜ ÌÔ˘ÛÈΤ˜, ÔÈ ¯ÔÚÔ› Î·È Ù· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ù· ÔÏÈÙÈÛÙÈο ÛÙÔȯ›· ·fi Ù· ÔÔ›· Û˘ÁÎÚÔÙÂ›Ù·È Ë ÌÔ˘ÛÈÎÔ¯ÔÚ¢ÙÈ΋ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ Ù˘. ªÈ· ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒıËΠ̤۷ ·fi Ì›· ‰È·‰Èηۛ· Ì·ÎÚ·›ˆÓ˘ ÚÔÊÔÚÈ΋˜ ·Ú¿‰ÔÛ˘. Δ· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ· Â›Ó·È ¤Ó·˜ ı·˘Ì·ÛÙfi˜ ÙfiÔ˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ‰ËÌÈÔ˘Ú-

– 310 –

MOY™IKO§O°IA

Á›·˜ Î·È ¯ÔÚ¢ÙÈ΋˜ ÔÈÎÈÏ›·˜. ™›ÁÔ˘Ú· ›̷ÛÙ ·fi ÙÔ˘˜ Ï›ÁÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ Ô˘ ÁÏÂÓÙ¿Ì Ì ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó ÚÈÓ ·fi Û·Ú¿ÓÙ·, ÂηÙfi Î·È ÙÚÈ·ÎfiÛÈ· ¯ÚfiÓÈ·.

O ÛÔ˘‰·›Ô˜ O‰˘ÛÛ¤·˜ ∂χÙ˘ ›¯Â ÁÚ¿„ÂÈ ˆ˜ «Î·ÌÈ¿ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË, Ô‡Ù ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË, Ô‡Ù ÛÙËÓ ˙ˆ‹, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÏ›‰Â˜ ÂÈÙ˘¯›·˜, ·fi ’ΛÓË Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÁÈ· ÔÚÌËÙ‹ÚÈfi Ù˘ ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË». ™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο, ı· ϤÁ·Ì fiÙÈ Ë Û˘Ó¿ÓÙËÛË ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Î·È ¢‡Û˘ ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘, ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙ· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ·, Ë ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ‰‡Ô ÎfiÛ̈Ó, Ë ÈÛÙÔÚ›·, ÔÈ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Î·È ÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÎÏÈÌ·ÙÔÏÔÁÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ ‰È·ÌfiÚÊˆÛ·Ó ÌÈ· ÌÔ˘ÛÈÎÔ¯ÔÚ¢ÙÈ΋ ηÙËÁÔÚ›· ÂÓÙÂÏÒ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ·fi ·˘Ù‹Ó Ù˘ ˘fiÏÔÈ˘ ∂ÏÏ¿‰·˜. ™˘ÓÂÒ˜, fiÏÔ ·˘Ùfi ÙÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi Û‡ÌÏÂÁÌ· Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È Â›Ó·È ÌÈ· ÏÔ‡ÛÈ·, ÔχÌÔÚÊË, ÌÔ˘ÛÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË, ÂÓۈ̷و̤ÓË Ì ÙȘ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ. ∏ οı ÌÈ· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ͯˆÚÈÛÙ¿, ·ÏÏ¿ fiϘ Ì·˙› ·Ó‹ÎÔ˘Ó Û ¤Ó· ‰ˆ‰ÂηÓËÛÈ·Îfi ÂÓÈ·›Ô Û‡ÓÔÏÔ, Ô˘ Î·È ·˘Ùfi Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ·ÈÁ·ÈÔÂÏ·Á›ÙÈÎÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÌÔ˘ÛÈÎfi ÛÙÂÚ¤ˆÌ·. ™ˆÙ‹Ú˘ ∫˘Ú·›Ô˜ ∫·ıËÁËÙ‹˜ ªÔ˘ÛÈ΋˜

μπμ§πO°ƒ∞ºπ∞ BAUD - BOVY S.

ΔÚ·ÁÔ‡‰È· ÙˆÓ ¢ˆ‰ÂηÓËÛ›ˆÓ

∑∂ƒμO™ °.

¢ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘

∫∞ƒ∞™ ™πªø¡

∏ ∫¿Ú·ıÔ˜ Î·È Ù· ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ù˘

∫∞§OªOπƒ∏™ ª.

¢ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ Î·È Ù˘ ∫Ú‹Ù˘

ªπÃ∞∏§π¢∏™ ™.

∂Á΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜

¶∂ƒπ™Δ∂ƒ∏™ ™.

§·ÔÁÚ·ÊÈ΋ ∞ÔÛÙÔÏ‹ ÂȘ ƒfi‰ÔÓ Î·È ∫ˆ

Ã∞Δ∑∏£∂O¢øƒOÀ °.

ΔÚ·ÁÔ‡‰È· Î·È ÛÎÔÔ› ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ

– 311 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: NÈÎfiÏ·Ô˜ ™Ì·ÏÈfi˜

– 312 –

MOY™IKO§O°IA

N›Î˘ P½ÛË-°Ï˘Ó¿ÙÛË

O M O Y ™ I K O™ Y N £ E T H ™ ° I A N N H ™ M ¶ O Yº I ¢ H ™ E N A ™ A • I O™ ¢ H M I O Y P ° O™ M E E § § H N I K H TAY T O T H TA

£· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÙ¿ÍÂȘ Ì ÙË ÛΤ„Ë ¿Óˆ ·fi ÙÚÔ‡ÏÔ˘˜ Î·È Î·Ì·Ó·ÚÈ¿. ¡· Ù·Íȉ¤„ÂȘ Ì ÙË Î·Ú‰È¿ Û ÔÏÈÙ›˜ ·Á·Ë̤Ó˜ Î·È ÈÂÚ¿ ¯·Ï¿ÛÌ·Ù·. ¡· Û·„ÂȘ Â˘Ï·‚ÈÎfi˜ ÚÔÛ΢ÓËÙ‹˜ ÌÚfi˜ Û ÂÈÎfiÓ˜ ‰·ÎÚ˘Ṳ̂Ó˜ Î·È „ËÊȉˆÙ¿. ¡· ·ÊÔ˘ÁÎÚ·ÛÙ›˜ ÌÂψ‰ÈÎÔ‡˜ ·fiË¯Ô˘˜ ·fi Ì·˝ÛÙÔÚ˜ Î·È „·ÏÙ¿‰Â˜. ¡· ÏËÌÌ˘Ú›ÛÂȘ ¿ÚˆÌ· „˘¯‹˜ ·ÏÏ¿ Ó· ÌËÓ ÛÙ·ı›˜ ÂΛ. ¡· Û¯ÂÙÈÎÔÔÈ‹ÛÂȘ ̤۷ ÛÔ˘ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ Î·È ÙÔ˘˜ ηÈÚÔ‡˜ Î·È Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂȘ ·ÎÔ‡Ú·ÛÙ· Û ÛÙ·˘ÚÔ‰ÚfiÌÈ· ÔÎÙ¿‰ÚÔÌ·. ¡· ·›ÍÂȘ Ì ¤ÏÍÂȘ Î·È È‰ÈˆÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜. ¡· ·Ó‚Ôη٤‚ÂȘ ÙÂÙÚ¿¯ÔÚ‰· ηÈ, Ì·ÁÂ̤ÓÔ˜, Ó· Í·ÔÛÙ¿ÛÂȘ Û ̤ÏË, Û ·Ú·¯ÔÚ‰¤˜. ∂›Ó·È ’Λ Ô˘ ÛÔ˘ ·ÔηχÙÂÙ·È ÙÔ ¿Ê·ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô Ù˘ ÌÂÏÔÔÈ˝·˜. ∂Λ Ô˘ ÓÈÒıÂȘ ˆ˜ ‰ÂÓ ¤Î·Ó˜ Ô‡Ù ÙÔ ÚÒÙÔ ‚‹Ì·....

– 313 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

O

TA N Ô ÎÔÚ˘Ê·›Ô˜ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ·˜ Î·È Î·Ù·ÍȈ̤ÓÔ˜ ηıËÁËÙ‹˜ Ù˘ ¡ÔÌÈ΋˜ ™¯ÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ıËÓÒÓ ∫ÒÛÙ·˜ ª¤Ë˜, ÂÈÊ·Ó›˜ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔÈ fiˆ˜ Ô ™ÂÚ·ÊÂ›Ì º˘ÓÙ·Ó›‰Ë˜, ‰È¢ı˘ÓÙ‹˜ Ù˘ ∂Ï¢ıÂÚÔÙ˘›·˜ Î·È ÎÚÈÙÈÎÔ› ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ Î·È Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ¤¯Ô˘Ó ÙÈÌ‹ÛÂÈ Ì ÙËÓ ¤Ó· ÙÔ˘˜ ÙÔ ¤ÚÁÔ, ÙËÓ ·ÈÛıËÙÈ΋ Î·È ÙËÓ ¤ÌÓ¢ÛË ÙÔ˘ °È¿ÓÓË ªÔ˘Ê›‰Ë, Ô ‰ÈÎfi˜ ÌÔ˘ ÚfiÏÔ˜ Ó· ÚÔÛÂÁÁ›Ûˆ ÙÔÓ ¢¿ÛηÏÔ Ù˘ ªÔ˘ÛÈ΋˜, ÙÔ Û˘Óı¤ÙË Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁfi, Á›ÓÂÙ·È ‰‡ÛÎÔÏÔ˜. ªÔÓ·‰È΋ ÌÔ˘ ˘Í›‰· Û’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙÔ Û˘Ó·›ÛıËÌ·. ªÂÙÚ¿ÂÈ Û·Ó ‚·ÚfiÌÂÙÚÔ Ë ·Á¿Ë, Î·È Ë ÊÈÏ›· ¯ÚfiÓˆÓ. ∞Ê‹ÓÔÌ·È Ó· ·Ú·Û˘ÚıÒ ·fi ÙȘ ÓfiÙ˜ Ù˘ „˘¯‹˜ ÙÔ˘ °È¿ÓÓË, ÁÈ· Ó· Ô‰ËÁËıÒ ÛÙ· ÌÔÓ·‰Èο ÌÔ˘ÛÈο ÌÔÓÔ¿ÙÈ· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘. ŒÓÙÔÓË Â›Ó·È ·ÎfiÌ· Ë ÓÔÛÙ·ÏÁ›· ÁÈ· οÔÈ· ¯ÂÈ̈ÓÈ¿ÙÈη ·ÔÁ‡̷ٷ, Ì ÙË ‚ÚÔ¯‹ Ó· ¤ÊÙÂÈ ÛÙ· Ù˙¿ÌÈ· ÙÔ˘ ˆ‰Â›Ô˘ ÙÔ˘ ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ Ù˘ fiÏ˘ Ì·˜, ÛÈÁÔÌÔ˘ÚÌÔ˘Ú›˙ÔÓÙ·˜ Ì·˙› ÙÔ˘ ÙÔ ÓÙÔ-ÚÂ-ÌÈ-Ê·-ÛÔÏ-Ï·... ÛÙÔ È¿ÓÔ, ÙËÓ ÎÈı¿Ú· ‹ ÙÔ ÌÔ˘˙Ô‡ÎÈ. √ ·fi˯Ԙ Ù˘ ʈӋ˜ ÙÔ˘ ·fi ÙÔ ÌÂÁ¿ÊˆÓÔ ÛÙÔÓ ÂÔÚÙ·ÛÌfi Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜ Ù˘ À··ÓÙ‹˜ ÛÙÔ ‰ÂÍ› ·ÏÔÁÈfi... Ë ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘, Ì ÙËÓ Â›ÛËÌË ÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ Ì·¤ÛÙÚÔ˘ Ù˘ Ì¿ÓÙ·˜ ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘ Ì·˜... ‹ οÔÈ· ∫˘ÚȷοÙÈη ÚˆÈÓ¿ ÛÙÔ ÎÈÓËÌ·ÙÔı¤·ÙÚÔ «ÛϤÓÙÈÙ» ‹ ÛÙÔ˘ «∞ÁÁÂÏ‹» Ó· ‰È¢ı‡ÓÂÈ ÙË ¯ÔÚˆ‰›· ÙÔ˘, ¤¯Ô˘Ó· ¯·Ú·¯Ù› ·ÓÂÍ›ÙËÏ· ÛÙË ÌÓ‹ÌË fiÏˆÓ Ì·˜. TË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ ’70, fiÙ·Ó ÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ‰È¤ÍÔ‰ÔÈ ‹Ù·Ó ·Ó‡·ÚÎÙ˜, ÂΛÓÔ˜, ÔχÙÈÌÔ˜ ‰¿ÛηÏÔ˜ ÌÂÙ·Ï·Ì¿‰Â˘Û ÙÔÓ ÏÔ‡ÙÔ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ÙÔ˘ ¢·ÈÛıËÛ›·˜ Î·È ÙˆÓ ÁÓÒÛÂÒÓ ÙÔ˘ Û ÛËÌÂÚÈÓÔ‡˜ ÌÔ˘ÛÈÎÔ‡˜. π‰ÈÔÛ˘ÁÎÚ·Û›· ·Ó‹Û˘¯Ë Î·È ·Û˘Ì‚›‚·ÛÙË Ì ı¤ÏËÛË, ›ÛÌ·, ÛÙfi¯Ô˘˜, ÔÚ¿Ì·Ù· Ì ··ÈÙ‹ÛÂȘ ·ÏÏ¿ Î·È ›ÛÙË ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ ÁÈ· ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ÙÔ˘ ¿ÓÔÈÍ ٷ ÊÙÂÚ¿ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ∞ı‹Ó·. §·¯Ù·ÚÔ‡ÛÂ Ë „˘¯‹ ÙÔ˘ Ó· ÎÔÈÓˆÓ‹ÛÂÈ ÙˆÓ Ì˘ÛÙËÚ›ˆÓ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, Û fiϘ ÙÔ˘˜ ÙȘ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ÂÎÊÚ·ÛÙÈΤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜. ªÂ ÁÓÒÌÔÓ· ÙËÓ ˘„ËÏ‹ ·ÈÛıËÙÈ΋ ÙÔ˘ ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË, ÙËÓ ÂÚÁ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ, ÙÔ ˙‹ÏÔ Î·È ÙËÓ ÂÈÌÔÓ‹ ÙÔ˘, ÚÔ¯ÒÚËÛ Û ‰‡Û‚·ÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜, Á‡ÙËΠÙÔ˘˜ ηÚÔ‡˜ ÙˆÓ ÎfiˆÓ ÙÔ˘, ‚Á‹Î ÓÈÎËÙ‹˜ ÛÙÔÓ ·ÁÒÓ· ÙÔ˘ ÙÔÓ Î·Ïfi. ΔÔ Ô‰ÔÈÔÚÈÎfi Ù˘ ˙ˆ‹˜ Î·È ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ ¤¯ÂÈ È‰È·›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ, ¤ÙÛÈ fiˆ˜ ‰ËÌÔÛȇÙËΠÛÙÔÓ AıËÓ·˚Îfi Ù‡Ô.

– 314 –

MOY™IKO§O°IA

√ °È¿ÓÓ˘ ªÔ˘Ê›‰Ë˜ ÁÂÓÓ‹ıËΠÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ Ù˘, ÙËÓ ¶Ï¿Î·. √ ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ ·fi ÙËÓ ∫·Ï·Ì¿Î·, ‰›Ï· ÛÙÔÓ ÂÈ‚ÏËÙÈÎfi fiÁÎÔ ÙˆÓ ªÂÙÂÒÚˆÓ Î·È Ë ÌËÙ¤Ú· ÙÔ˘ ·fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ÙÔ ÔÓÔÌ·ÛÙfi ÓËÛ› ÙˆÓ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰ˆÓ. ∏ Á¤ÓÓËÛ‹ ÙÔ˘ ۯ‰fiÓ Û˘Ì›ÙÂÈ Ì ̛· ÌÂÁ¿ÏË ÈÛÙÔÚÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹, Ô˘ ¤ÌÂÏÏ ӷ ηıÔÚ›ÛÂÈ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙË ˙ˆ‹ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜. ™ÙȘ 31 ª·ÚÙ›Ô˘ 1947 Ô ∞ÓÙÈÓ·‡·Ú¯Ô˜ ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ πˆ·ÓÓ›‰Ë˜ ·Ú·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÛÙË ƒfi‰Ô ·fi ÙÔÓ μÚÂÙÙ·Ófi Δ·Í›·Ú¯Ô ∞. S. Parker ÙË ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ Î·È ˘„ÒÓÂÈ ÙËÓ ∂ÏÏËÓÈ΋ ™ËÌ·›·. ª·˙› ÙÔ˘, ̤ÏÔ˜ Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ™ÙÚ·ÙȈÙÈ΋˜ ∞ÔÛÙÔÏ‹˜ Ô˘ ÙÔÓ Û˘Óԉ‡ÂÈ ·fi ÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È Ô ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ ™˘Ú›‰ˆÓ ªÔ˘Ê›‰Ë˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ·fi ÙËÓ Ë̤ڷ ÂΛÓË ˘ËÚÂÛ›· ÛÙÔ ÓËÛ›, Ì›· ı¤ÛË ÛÙËÓ ÔÔ›· ı· ·Ú·Ì›ÓÂÈ ÁÈ· Ù· ÂfiÌÂÓ· 17 ¯ÚfiÓÈ·. ŒÓ· ÓËÛ› Ô˘, Ì·˙› Ì ٷ ¿ÏÏ· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘ ¢ˆ‰ÂηÓËÛÈ·ÎÔ‡ ™˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·ÙÔ˜, ÎÚ¿ÙËÛ ·Î¤Ú·È· Î·È ·fiÚıËÙË ÙËÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÙÔ˘ ÛΤ„Ë ÛÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙˆÓ Í¤ÓˆÓ Î·Ù·ÎÙËÙÒÓ. ª¤¯ÚȘ ÂΛÓË ÙË ÛÙÈÁÌ‹, Ô˘ ÔÈ ÂıÓÈÎÔ› ·ÁÒÓ˜ Î·È Ë ‰ÈÂıÓ‹˜ Û˘Á΢ڛ· Â¤ÙÚ„·Ó ÙËÓ ∂Óۈ̿وۋ ÙÔ˘ ÛÙÔÓ ÎÔÚÌfi ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ∫Ú¿ÙÔ˘˜. ∏ §Â˘ÙÂÚÈ¿ οÓÂÈ ·ÓËÁ˘ÚÈο Ù· ÚÒÙ· Ù˘ ‚‹Ì·Ù· ÛÙÔ ¡ËÛ›. ∫·È Ô ÌÈÎÚfi˜ °È¿ÓÓ˘ Ù· ÚÒÙ· ‰Èο ÙÔ˘ ‚‹Ì·Ù· ÛÙË ˙ˆ‹. μ‹Ì·Ù· Î·È ‚ÈÒÌ·Ù·, Ô˘ ‚¿˙Ô˘Ó ‚·ıÈ¿ ÙË ÛÊÚ·Á›‰· ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ „˘¯ÈÛÌfi ÙÔ˘ ÌÈÎÚÔ‡ ·È‰ÈÔ‡ Ô˘, fiˆ˜ Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi, ͤÚÂÈ ‹‰Ë Ó· „¿ÏÏÂÈ ÙÔÓ ∂ıÓÈÎfi ⁄ÌÓÔ Î·È ÙÔ «™Â ˘ÌÓÔ‡ÌÂÓ». ŒÓ· ÚÂÂÚÙfiÚÈÔ Ô˘ ÙÔ˘ ‰›‰·Í Ì ÊÚÔÓÙ›‰· Î·È ¿ıÔ˜ Ë Ì¿Ó· ÙÔ˘, ‰·ÛοϷ ÛÙËÓ ∞Ì·Ú¿ÓÙÂÈÔ Î·È ÛÙÔ ¶ÚfiÙ˘Ô Ù˘ ∞η‰ËÌ›·˜ Ù˘ ƒfi‰Ô˘. ª›· ·fi ÂΛӘ ÙȘ ‰·ÛοϘ Ì „˘¯‹ Î·È ÌÂÚ¿ÎÈ ÁÈ· Ù· °Ú¿ÌÌ·Ù· Î·È ÙË °ÏÒÛÛ· Ì·˜, Ô˘ ÛÂ Û˘ÓÔ‰ÔÈÔÚ›· Ì ÙÔ Û‡˙˘Áfi Ù˘ η٤‚ËΠÛÙË ƒfi‰Ô ÙȘ ÚÒÙ˜ ÂΛӘ ̤Ú˜ Ù˘ ∂Óۈ̿وÛ˘, ÛÙÚ·ÙÂ˘Ì¤ÓË ÛÙË ‰È΋ Ù˘ ÛÔ˘‰·›· ·ÔÛÙÔÏ‹ ÚÔ˜ Ù· ∂ÏÏËÓfiÔ˘Ï· Ù˘ ƒfi‰Ô˘. ŸÌˆ˜, ͤÚÂÈ ·ÎfiÌ· Ô °È¿ÓÓ˘ Ì ÙËÓ ÏÔ‡ÛÈ· ¢¤ÏÈÎÙË ÊˆÓ‹ ÙÔ˘ Ó· ÙÚ·ÁÔ˘‰¿ ÙËÓ «πÙÈ¿» Ì fiÏË ÙËÓ Ù¯ÓÔÙÚÔÈ΋ ÏÂÙÔ̤ÚÂÈ· Ô˘ ÙÔ˘ ’Ì·ıÂ Ô ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ ÌÂÙ·Ï·Ì·‰Â‡ÔÓÙ·˜ ÓÔÛÙ·ÏÁÈο ÛÙÔ ÁÈÔ Ù· ·ÎÔ‡ÛÌ·Ù· ·fi ÙȘ £ÂÛÛ·ÏÈΤ˜ ηٷ‚ÔϤ˜ ÙÔ˘.

– 315 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¶·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙȘ Ì·ıËÙÈΤ˜ ÙÔ˘ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ Ô °È¿ÓÓ˘ ÛÔ˘‰¿˙ÂÈ ªÔ˘ÛÈ΋, ∂˘Úˆ·˚΋ Î·È μ˘˙·ÓÙÈÓ‹ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ·. ∞fi «··‰¿ÎÈ» Á›ÓÂÙ·È ¯ÔÚˆ‰fi˜ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Ì ÙËÓ ·fiÎÙËÛË ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ Ù˘¯›Ô˘ ÙÔ˘ ÛÙË μ˘˙·ÓÙÈÓ‹ ªÔ˘ÛÈ΋, ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÌfiÏȘ ÛÙ· ‰Âη٤ÛÛÂÚ¿ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÈ· ·ÚÈÛÙÂÚfi˜ „¿ÏÙ˘ ÛÙË ªËÙÚfiÔÏË Ù˘ ƒfi‰Ô˘, ÙÔÓ ∂˘·ÁÁÂÏÈÛÌfi. ŒÓ·˜ ¯·ÚÈÛÌ·ÙÈÎfi˜ «ÌÈÎÚÔÌ·˝ÛÙÔÚ·˜» Ì ¢ı‡Ó˜, ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ Î·È ·ÓÙ·fiÎÚÈÛË ˘‡ı˘ÓË ÛÙÔ Î¿ÏÂÛÌ· Ù˘ ηÌ¿Ó·˜ ÙÔ˘ ∂ÛÂÚÈÓÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ŸÚıÚÔ˘. ∫·È Ê˘ÛÈο ÌÂ... ÎÔÓÙ¿ ·ÓÙÂÏfiÓÈ·. 줂·È· ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÌÔÓ¿¯· Ë ÂıÓÈ΋ ÊfiÚÙÈÛË ÙˆÓ ËÌÂÚÒÓ ÂΛӈÓ, Ô‡Ù ÌfiÓÔ Ë ıÚËÛ΢ÙÈÎfiÙËÙ·, ÙÔ Ì‡ÚÔ Î·È ÙÔ ÏÈ‚¿ÓÈ, Ô˘ ÂÓÂÚÁÔ‡Û·Ó Ì˘ÛÙËÚȷο Î·È ÔˆÛ‰‹ÔÙ ËıÔÏ·ÛÙÈο ÛÙ· ÚÒÙ· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘. ◊Ù·Ó Î·È Ë Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ‚Ȉ̷ÙÈ΋ Û¯¤ÛË Î·È Â·Ê‹ Ì ÙËÓ ·ÓÂ·Ó¿ÏËÙË È‰ÈÔÌÔÚÊ›·, Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ·˘Ù‹ ÙË ÌÔÓ·‰Èο ÁÔËÙ¢ÙÈ΋ ÁˆÓÈ¿ ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜: ŒÓ· ·Ú·Ï‹ÚËÌ· Ù˘ ʇÛ˘ ̤۷ ÛÙÔ ‰È¿¯˘ÙÔ Êˆ˜, ¤Ó· Û˘Ó¯¤˜ ¿ÓÙÚÂÌ· ÙÔ˘ Ú¿ÛÈÓÔ˘ Ì ÙÔ Á·Ï¿˙ÈÔ, Ì›· ·‰È¿ÎÔË ÂÓ·ÏÏ·Á‹ ̇ıÔ˘ Î·È ÈÛÙÔÚ›·˜, ¤Ó· ÌÂı˘ÛÙÈÎfi ·ÓËÁ‡ÚÈ ‹¯ˆÓ Î·È ·ÎÔ˘ÛÌ¿ÙˆÓ Û ¤Ó· ÛÙ·˘ÚÔ‰ÚfiÌÈ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ. ªÂ ¤ÓÙÔÓË ÙË ÛÊÚ·Á›‰· Ù˘ ¢‡Û˘ Î·È ·Ó·ÏÏÔ›ˆÙË ÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜, ‰›Ï· ÛÙÔ ·ÛÙ·Ì¿ÙËÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, ÙÚ·ÁÔ‡‰È ·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi, ÓËÛÈÒÙÈÎÔ, ÙÚ·ÁÔ‡‰È ÙÔ˘ ηËÌÔ‡ Î·È Ù˘ ÍÂÓÈÙÈ¿˜. ∞fi˯Ԙ ·fi ÙȘ ·Á·Ë̤Ó˜ ·ÏËÛÌfiÓËÙ˜ ·ÙÚ›‰Â˜ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜, Ô˘ ·¯ÓÔÊ·›ÓÔÓÙ·È ·¤Ó·ÓÙÈ... «°ÂÓÓËı‹Î·Ì ÛÙ· ·ÎÚÔÁÈ¿ÏÈ· ÙÔ˘ OÌ‹ÚÔ˘ ÂΛ Ô˘ ÛÌ›ÁÂÈ Ë ¢‡ÛË Ì ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. OÈ ÌӋ̘ Ì·˜ Â›Ó·È ÁÂÌ¿Ù˜ ‹¯Ô˘˜. ◊¯Ô˘˜ ¯ÈÏÈfi¯ÚÔÓÔ˘˜, Ô˘ ·Ó·‰‡ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· Î·È ÊÔÚو̤ÓÔÈ ÙÔ ÏÈ‚·ÓˆÙfi Ù˘ ‰¤ËÛ˘ Ì’ Ô‰ËÁÔ‡Ó Î¿Ùˆ ·fi ÙÔÓ ÙÚÔ‡ÏÔ Ù˘ ∞ÁÈ·-™ÔÊÈ¿˜ ÁÈ· Ó· Á›ÓÔ˘Ó ‹¯ÔÈ ÙÔ˘ μ˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ̤ÏÔ˘˜. ª’ ·˘ÙÔ‡˜ Ô‰ÔÈfiÚËÛ·, fiÛÔ ¤ÁÚ·Ê·».

∫·È Ú¿ÁÌ·ÙÈ ·fi ÙfiÙÂ Ô °È¿ÓÓ˘ ¤ÁÚ·ÊÂ, ¤ÁÚ·Ê ÂÓ‰fiÌ˘¯·. ∫·ıÒ˜ fiÏ· ·˘Ù¿ ÂȉÚÔ‡Û·Ó ·ÈÛıËÛȷο, Ê˘ÛÈÔÏ·ÙÚÈο Î·È ÔˆÛ‰‹ÔÙÂ, Î·Ù·Ï˘ÙÈο ηÈ, ηıÔÚÈÛÙÈο ÛÙËÓ Â˘·›ÛıËÙË ËÏÈΛ· Ù˘ ÌÂÙ¿ÏÏ·Í˘ ·fi ·È‰› Û ¤ÊË‚Ô. ∫·È fï˜ ÛÙ· ‰ÂηԯÙÒ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÈ· Ù· ÂÁηٷÏ›ÂÈ, ÁÈ· Ó· ÛÔ˘‰¿ÛÂÈ ÛÙÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ Ù˘ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, ÛÙË °ÂˆÔÓÈ΋ ™¯ÔÏ‹, ÂÎÏËÚÒÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ ÂÈı˘Ì›· ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘, Ô˘ ÙÔÓ ‹ıÂÏ ·fi ªÔ˘ÛÈÎfi ÚÒÙÈÛÙ· «∂ÈÛÙ‹ÌÔÓ·».

– 316 –

MOY™IKO§O°IA

∏ ÂÈÙ˘¯›· ÛÙÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ Î·È Ë Ó¤· ÛÔ˘‰‹ ‰ÂÓ ·ÔÚÔÛ·Ó·ÙÔÏ›˙Ô˘Ó ·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿ ÙÔ °È¿ÓÓË ·fi ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋, Ô˘ ÁÈ’ ·˘ÙfiÓ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó· ¤¯ÂÈ ÙËÓ ·fiÏ˘ÙË ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ·. ŒÙÛÈ ·fi ÙÔ ∑˘ÁÔ‡ÚË Î·È ÙË §·Ì·‰·Ú›Ô˘, ÙÔÓ ∫·ÛÙÚÔ˘Ó‹ Î·È ÙÔ ™·ÚÚ‹, ·Í¤¯·ÛÙÔ˘˜ ‰·ÛοÏÔ˘˜ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ÛÙË ƒfi‰Ô, ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔ ¿ÚÙÈ· ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔ ø‰Â›Ô £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ Î·È Ê˘ÛÈο, ÛÙÔ ‰ÂÍ› ÛÙ·Û›‰È Ù˘ ∞Á›·˜ ™ÔÊ›·˜, ‰›Ï· ÛÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ‰¿ÛηÏÔ Ù˘ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜, ÙÔ Ã·Ú›Ï·Ô Δ·ÏÈ·‰ÒÚÔ. ∂›Ó·È Ì›· Û˘Ó¿ÓÙËÛË Ô˘ ı· ÂÌÏÔ˘Ù›ÛÂÈ ÙÔ Ó·Úfi °È¿ÓÓË Ì ÈÂÚÔ„·ÏÙÈÎfi ‡ÊÔ˜ Î·È ÈÂÚÔ„·ÏÙÈÎfi ‹ıÔ˜ Î·È ı· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ Û¯¤ÛË ·ÏÏËÏÔÂÎÙ›ÌËÛ˘ Î·È ·Á¿˘, ·fi ÂΛӘ Ô˘ Û˘Ó‰¤Ô˘Ó «‰È¿ ‚›Ô˘» ÙÔ ¢¿ÛηÏÔ Ì ÙÔ Ì·ıËÙ‹. ∏ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË Ì ÙȘ ‰È¿Û·ÚÙ˜ ÂÎÎÏËۛ˜ Î·È ÙÔ ¿ÓÔÈÁÌ· ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ı· Á›ÓÂÈ Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ÛÙ·ıÌfi˜ ÁÈ· ÙÔ °È¿ÓÓË, Ô˘ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÂΛ Î·È Î·ı’ fiÏË Û¯Â‰fiÓ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ıËÙ›·˜, ˆ˜ ÌÔ˘ÛÈÎfi˜ Î·È Ì·¤ÛÙÚÔ˜ ÛÙÔ °! ™ÒÌ· ™ÙÚ·ÙÔ‡. °È· fiÏ· ·˘Ù¿ Ù· ¯ÚfiÓÈ·, ·˘Ùfi˜ Ô Ó·Úfi˜ πÂÚÔ„¿ÏÙ˘ ‹ Ù·Ï·ÓÙÔ‡¯Ô˜ ÌÔ˘ÛÈÎfi˜ ‹ ˘‡ı˘ÓÔ˜ ÊÔÈÙËÙ‹˜ Ù˘ °ÂˆÔÓÈ΋˜ Â›Ó·È ·Ú¿ÏÏËÏ· Î·È Ë „˘¯‹ Ù˘ ·Ú¤·˜. ∞fi ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ∞˘Ï·›· Ù˘ Ã∞¡ ÛÙË £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, ÙË ÊÔÈÙËÙÈ΋ §¤Û¯Ë ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ̤¯ÚÈ Ù· ηÏÔη›ÚÈ· ÁÈ· ‰È·ÎÔ¤˜ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÛËÌ·‰Â‡ÂÈ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈο ÙË ÁÂÓÈ¿ ÙÔ˘. ªÂ ÙÔ È¿ÓÔ, ÙÔ ·ÎÔÚÓÙÂfiÓ, ÙËÓ ÎÈı¿Ú· ·ÏÏ¿ Î·È ÙË ı·˘Ì¿ÛÈ· ʈӋ ÙÔ˘ ÚÔÛʤÚÂÈ Î¤ÊÈ Ì ÔÈfiÙËÙ· Î·È ·Í¤¯·ÛÙ˜ ‚Ú·‰È¤˜ ÛÙȘ ÓÂÔÏ·È›ÛÙÈΘ Û˘Ó¿ÍÂȘ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘. ∂ÈÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ı· ¤¯ÂÈ ÙËÓ Ù‡¯Ë Ó· Û˘Ó¯›ÛÂÈ Î·È Ó· ÔÏÔÎÏËÚÒÛÂÈ ÙȘ ÛÔ˘‰¤˜ ÙÔ˘ ÛÙÔ ø‰Â›Ô ∞ıËÓÒÓ, ø‰Â›Ô ¶ÂÈÚ·ÈÒ˜, ∞ÔÏÏÒÓÂÈÔ ø‰Â›Ô, ‰›Ï· Û ÛÔ˘‰·›Ô˘˜ ‰·ÛοÏÔ˘˜, ÙÔÓ ª·ÏÏ¿ÓÙÈÔ, ÙÔÓ ª·ÚÁ·˙ÈÒÙË, ÙÔÓ ∫˘‰ˆÓÈ¿ÙË, ÙÔÓ ¶ÂÚÈÛÙ¤ÚË, ÙÔÓ ¢¤ÏÈÔ. º˘ÛÈο Î·È Â‰Ò ı· ‚ÚÂı› ÛÙÔ ‰ÂÍ› ÛÙ·Û›‰È Ù˘ ªËÙÚfiÔÏ˘ ∞ıËÓÒÓ, ‰›Ï· ÛÙÔÓ ·Â›ÌÓËÛÙÔ ™. ¶ÂÚÈÛÙ¤ÚË. ŒÙÛÈ, ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ ¶Ù˘¯›Ô˘ °ÂˆÔÓÈ΋˜, ‹Ú ¶Ù˘¯›Ô πÂÚÔ„¿ÏÙË, ¢›ψ̷ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ªÔ˘ÛÈ΋˜, ¢›ψ̷ ªÔ˘ÛÈÎԉȉ¿ÛηÏÔ˘, ¶Ù˘¯›Ô ø‰È΋˜, ∂ȉÈÎÔ‡ ∞ÚÌÔÓ›·˜, ∞ÓÙ›ÛÙÈ͢, ∂ÓÔÚÁ¿ÓˆÛ˘-∂ÓÔÚ¯‹ÛÙÚˆÛ˘ Î·È ºÔ‡Áη˜, º˘Á‹˜ Î·È ¢›ψ̷ ™‡ÓıÂÛ˘ Ì ·Ì„ËÊ› ‰È¿ÎÚÈÛË Î·È ¿ÚÈÛÙ·.

– 317 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∏ ÔχÏ¢ÚË Î·È ÔχÙ˘¯Ë ·È‰Â›· ÙÔ˘ ¤¯ÂÈ ϤÔÓ ÔÏÔÎÏËÚˆı›. ΔÒÚ· ¤Ú¯ÂÙ·È Ë ÒÚ· Ù˘ Ú·ÎÙÈ΋˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜, Ù˘ ÁfiÓÈÌ˘ ‰Ú¿Û˘, Ù˘ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔ›ËÛ˘. ∏ ·fiÎÙËÛË ÙÔ˘ ∞! μÚ·‚›Ԣ ÙÔ˘ ø‰Â›Ô˘ ¶ÂÈÚ·ÈÒ˜ ÙÔ˘ ·Ú¤¯ÂÈ ÙÈÌËÙÈο ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ȉڇÛÂÈ ÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ· ÙÔ˘ ÔÌÒÓ˘ÌÔ˘ ø‰Â›Ô˘ ÛÙË ¢ˆ‰ÂοÓËÛÔ (∫¿Ï˘ÌÓÔ), ÙÔ ÔÔ›Ô ¤ÛÂÈÚ ÂΛ ÙÔ ÛfiÚÔ Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ Î·È ·Ó¤‰ÂÈÍ ÔÏÏÔ‡˜ ηıËÁËÙ¤˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ·È‰Â›· ÛÙËÓ ·Ú·ÌÂıfiÚÈÔ. ™Ù· ¯ÚfiÓÈ· ·˘Ù¿ ‹Ù·Ó Â›Û˘ ¶ÚˆÙÔ„¿ÏÙ˘, ÔÚÁ¿ÓˆÛÂ Î·È ‰Èˇı˘Ó ÙË ¢ËÌÔÙÈ΋ ºÈÏ·ÚÌÔÓÈ΋ ηıÒ˜ Î·È ÃÔÚˆ‰›Â˜ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ Î·È ∂˘Úˆ·˚΋˜ ªÔ˘ÛÈ΋˜, Î·È ¤‰ˆÛ ˆ˜ Û˘Óı¤Ù˘ Î·È Ì·¤ÛÙÚÔ˜ ÔÏϤ˜ Û˘Ó·˘Ï›Â˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÙÔ ∂͈ÙÂÚÈÎfi, ÂÓÒ ·Ú¿ÏÏËÏ· ˘ËÚÂÙÔ‡Û ˆ˜ °ÂˆfiÓÔ˜¶ÚÔ˚ÛÙ¿ÌÂÓÔ˜ ÙÔ˘ °Ú·Ê›Ԣ °ÂˆÚÁÈ΋˜ ∞Ó¿Ù˘Í˘ ÛÙË ¢È‡ı˘ÓÛË °ÂˆÚÁ›·˜ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘. ΔÔ 1983 ÂÈÛÙÚ¤ÊÂÈ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·. ∂‰Ò ÙÔ ÏËıˆÚÈÎfi Î·È ÔχÏ¢ÚÔ Ù·Ï¤ÓÙÔ ÙÔ˘ ı· ‚ÚÂÈ ‰È¤ÍÔ‰Ô ÛÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ô˘ ÚÔÛʤÚÂÈ Ë ¶ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· Î·È Ô °È¿ÓÓ˘ ı· ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔÈËı› Ì ÂÈÙ˘¯›· Û ÔÏÏÔ‡˜ Î·È ÔÈΛÏÔ˘˜ ÙÔÌ›˜: – ¢È¢ı‡ÓÂÈ Ù· ÔÙÈÎÔ·ÎÔ˘ÛÙÈο ̤۷ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ °ÂˆÚÁ›·˜ ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·.

– ™˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÂÍÂÙ·ÛÙÈ΋ ∂ÈÙÚÔ‹ Î·È ˆ˜ ÂÎÚfiÛˆÔ˜ ÙÔ˘ À. ¶ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Û ¢Èψ̷ÙÈΤ˜ ∂ÍÂÙ¿ÛÂȘ ÎÂÓÙÚÈÎÒÓ ø‰Â›ˆÓ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜.

– √ÚÁ·ÓÒÓÂÈ Î·È ‰È¢ı‡ÓÂÈ Â› 6 ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi ø‰Â›Ô ∞ÚÁ˘ÚÔ˘fiψ˜.

– √ÚÁ·ÓÒÓÂÈ Î·È ‰È¢ı‡ÓÂÈ ÙËÓ ÔÏ˘ÌÂÏ‹ ÔÚ¯‹ÛÙÚ· Î·È ¯ÔÚˆ‰›· ÙÔ˘ π. ¡·Ô‡ ∞Á. ¶·Ú·Û΢‹˜ ¡. ™Ì‡ÚÓ˘.

– ÀËÚÂÙ› ˆ˜ ¶ÚˆÙÔ„¿ÏÙ˘ ÙËÓ ›‰È· ÂÚ›Ô‰Ô.

– ™˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÂÓÔÚ¯ËÛÙÚˆÙ‹˜ Î·È ¢È¢ı˘ÓÙ‹˜ √Ú¯‹ÛÙÚ·˜ ÛÙÔ ºÂÛÙÈ‚¿Ï ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ΔÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢.

– ™˘ÓÂÚÁ¿˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ∫Ú·ÙÈ΋ ΔËÏÂfiÚ·ÛË Û˘Óı¤ÙÔÓÙ·˜ ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ÁÈ· Ù·Èӛ˜, ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú Î·È ÙËÏÂÔÙÈΤ˜ ÛÂÈÚ¤˜, fiˆ˜ «Δ· ÊÒÙ· Ù˘ ƒ¿Ì·˜ ‰ÂÓ Û‚‹ÓÔ˘Ó ÔÙ¤», «√È ¿ÁÁÂÏÔÈ ÎÈ ÂÁÒ», «§ÔÁÔÙ¯ÓÈ-

– 318 –

MOY™IKO§O°IA

Τ˜ Δ·˘ÙfiÙËÙ˜», «∞ÓÔÈÎÙ¤˜ ¢È·‰ÚÔ̤˜», «√ ∞ÓıÚˆÈÛÌfi˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏËÓÈ΋ §ÔÁÔÙ¯ӛ·», «Δ· ¶¿ıË Ù· ™ÂÙ¿», «∞fi ÙËÓ ™Ù·‡ÚˆÛË ÛÙËÓ ∞Ó¿ÛÙ·ÛË», (Ì ٷ ªÔ˘ÛÈο ™‡ÓÔÏ· Ù˘ ∂.ƒ.Δ), «√ÚıÔ‰ÔÍ›· Î·È ∂ÏÏËÓÈÛÌfi˜», «∂ÁÒ Ô ∞Ï·›Ó ¡ÙÂÏfiÓ» –Ì ÙÔÓ ∞Ï·›Ó ¡ÙÂÏfiÓ–, «365 ̤Ú˜ Á¤ÓÓËÛË» –Ì ÙËÓ ∫·ÙÚ›Ó ¡ÙÂÓ¤‚–.

– ™˘Óı¤ÙÂÈ Î·È Ë¯ÔÁÚ·Ê› ÔÏÏÔ‡˜ ‰›ÛÎÔ˘˜. ∏ ÔχÙÈÌË Ì¤¯ÚÈ ÙÒÚ· ÂÌÂÈÚ›· Î·È Ë ‚·ıÈ¿ ÁÓÒÛË Ù˘ Â˘Úˆ·˚΋˜ Î·È ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ÙÔÓ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÂ Û˘Óı¤ÛÂȘ, ‰È·Û΢¤˜ Î·È ÂÓÔÚ¯ËÛÙÚÒÛÂȘ ¿Óˆ Û ◊¯Ô˘˜ (Îϛ̷Θ) Ù˘ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, ÂÈÙ›ÓÔÓÙ·˜ ÙË ‰Ú·Ì·ÙÈ΋ Î·È Ì˘ÛÙ·ÁˆÁÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ∂ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎÒÓ ⁄ÌÓˆÓ Ì ÙÔÓ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Û˘ÌʈÓÈÎÒÓ ÂÁ¯fiÚ‰ˆÓ Î·È ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ, ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ Ó· ·Ó·‰Â›ÍÂÈ ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, ¤Ú·Ó ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ Ù˘ ÛÙÔ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfi Ù˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ √Úıfi‰Ô͢ ∂ÎÎÏËÛ›·˜. ∂Λ, ÛÙÔ ÏÈÙfi ÌÔ˘ÛÈÎfi ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ ÙÔ˘ Û ÌÈ· ·ÏÈ¿ ÁÚ·ÊÈ΋ ÁÂÈÙÔÓÈ¿ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜, Ì ÌfiÓ· ÂÊfi‰È· Ù· ··Ú·›ÙËÙ· Û‡ÓÂÚÁ· Ù˘ ‰Ô˘ÏÂÈ¿˜ ÙÔ˘, ÙË ÁÓÒÛË, ÙȘ ÌӋ̘ Î·È ÙË ı¤ÚÌË, Ô °È¿ÓÓ˘ ı· ÂȯÂÈÚ‹ÛÂÈ ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Î·È ¢‡Û˘, ÙËÓ Î·Ù·ÏÏ·Á‹ ÙˆÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ Ù¯ÓÔÙÚÔÈÒÓ. £· ÙÔÏÌ‹ÛÂÈ Ó· ‰ÒÛÂÈ Ì ÚÔÛÔ¯‹ Î·È Û‚·ÛÌfi ÙÔ «ÛÎÏËÚfi» ‰È¿ÏÔÁÔ Ì ÙËÓ ¶·Ú¿‰ÔÛË. ∫·È ı· ηٷʤÚÂÈ, ÂÈı¤ÙÔÓÙ·˜ Û’ ·˘Ù‹Ó, ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈ΋ ÛÊÚ·Á›‰·. ¶·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi˜ Ì·˙› Î·È Î·ÈÓÔÙfiÌÔ˜. ∫·Úfi˜ ÙÔ˘ ÂÈÙ‡ÁÌ·ÙÔ˜ ·˘ÙÔ‡ Ë μ˘˙·ÓÙÈÓ‹ ŸÂÚ· «™Δ∞Àƒø™∏», ‚˘˙·ÓÙÈÓfi˜ ·fi˯Ԙ ÙÔ˘ ‰È·¯ÚÔÓÈÎÔ‡ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ Ì ˘ÂÚÊ˘ÏÂÙÈÎfi Î·È ·Ó·ÓıÚÒÈÓÔ Ì‹Ó˘Ì·. ŒÓ· ¤ÚÁÔ, Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈÛÚ¿ÍÂÈ Â·›ÓÔ˘˜ Î·È ¿ÚÈÛÙ˜ ‰ÈÂıÓ›˜ ÎÚÈÙÈΤ˜, ·ÎfiÌ· Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ÈÔ ·˘ÛÙËÚÔ‡˜ ͤÓÔ˘˜ ·ÓÙ·ÔÎÚÈÙ¤˜ Î·È ÎÚÈÙÈÎÔ‡˜. «O °È¿ÓÓ˘ ªÔ˘Ê›‰Ë˜ ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÈ Ì ̛· ÚÔÛ¯ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·fi ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹ ÛÙË ¢‡ÛË Ó· ·ÓÔ›ÍÂÈ ÙÔ ÌÔ˘ÛÈÎfi Û‡Ì·Ó ¯ˆÚ›˜ Ó· ‚‚ËÏÒÓÂÈ ÙȘ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ÙÔÓÈÎfiÙËÙ˜», ˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙ÂÈ Ë ‚ÂÏÁÈ΋ ÂÊËÌÂÚ›‰· DE STANDAARD, Î·È Ô

¢‹Ì·Ú¯Ô˜ ∞ıËÓ·›ˆÓ Î. ¢ËÌ. ∞‚Ú·ÌfiÔ˘ÏÔ˜ fiÙ·Ó Î¿ÓÂÈ ·ÓËÁ˘ÚÈο ÙËÓ ÚÒÙË ·ÁÎfiÛÌÈ· ·ÚÔ˘Û›·Û‹ ÙÔ˘ ÛÙÔ ¢Ë̷گȷÎfi ª¤Á·ÚÔ, ÚÔÏÔÁ›˙ÂÈ: «™ÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ŸÂÚ· «™Δ∞Àƒø™∏» Ô ÂÌÓ¢Ṳ̂ÓÔ˜ Û˘Óı¤Ù˘ °È¿ÓÓ˘

– 319 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ªÔ˘Ê›‰Ë˜, Ì Û‚·ÛÌfi ÛÙȘ ÔÏÈÙÈÛÙÈΤ˜ ·Í›Â˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Ì·˜ Î·È ·fiÏ˘ÙË ÚÔۋψÛË ÛÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ Ù¯ÓÔÙÚÔ›·, ÂÈı¤ÙÂÈ ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈ΋ ÛÊÚ·Á›‰· ÛÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË, ̤۷ ·fi ÙÔ ¤ÓÙ¯ÓÔ ÊÂÁÁÔ‚fiÏËÌ· Ì›·˜ ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜ ·ÚfiÚÌËÛ˘, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÛΤ„˘, ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ηÏÏÈÙ¯ӛ·˜ Î·È ÂıÓÈ΋˜ ·Ó¿Ù·Û˘. ∏ Û‡ÓıÂÛ‹ ÙÔ˘ ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÓÂÈ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ‡˜ Î·È ·Í›Â˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Ì·˜».

ΔÔ ¤ÚÁÔ ·Ô‰›‰ÂÙ·È Ì ʈӤ˜ ËıÔÔÈÒÓ, Ï˘ÚÈÎÒÓ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙÒÓ, ‹¯Ô˘˜ ÎÏ·ÛÈÎÒÓ, ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÒÓ Î·È Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ ηıÒ˜ Î·È ·ÎÚfi·Ì· ‰‡Ô ¯ÔÚˆ‰ÈÒÓ. ∏ ™˘ÌʈÓÈ΋ √Ú¯‹ÛÙÚ· ¶·ÚÈÛ›ˆÓ (ÙÌ‹Ì· √Ú·ÙÔÚ›ˆÓ), ÙÔ ∂ÏÏËÓÈÎfi ™˘ÌʈÓÈÎfi ™˘ÁÎÚfiÙËÌ· OPUS, ÂÏÏËÓÈο ·Ú·‰ÔÛȷο fiÚÁ·Ó·, Á·ÏÏÈ΋ Î·È ÂÏÏËÓÈ΋ ¯ÔÚˆ‰›· Î·È ·ÎfiÌ· Ô °ÚËÁfiÚ˘ μ·ÏÙÈÓfi˜, Ë Δ˙¤ÓË ¢ÚÈ‚¿Ï·, Ë ¡¿ÓÙÈ· °Ô˘¿˚ÓÌÂÚÁÎ, Ô Δ˙ˆÓ ªÔ‰ÈÓfi˜, Ë ª·ÚÈ¿ÓıË ™ÔÓÙ¿ÎË, Ô ∂Ú‚¤ §·Ì‡, Ë ÃÈ¿Ó √Î §Ë, Ë ŸÏÁ· ΔÔ˘ÚÓ¿ÎË, Ë ƒ¤Ó· ∞˘Á¤ÚË Â›Ó·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ 125 Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜ Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó. ŒÓ· ÔÏ˘ÂıÓÈÎfi, ÔÏ˘Ê˘ÏÂÙÈÎfi Û¯‹Ì· ÂÚÌËÓ¢ÙÒÓ, Ô‰ÔÈÔÚÈÎfi ÛÙ· ‚‹Ì·Ù· Ù˘ √ÚıÔ‰ÔÍ›·˜. ∫‡ÚÈÔ ÛËÌÂ›Ô ·Ó·ÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘ Ë ∞ÁÈ·-™ÔÊÈ¿. ∏ ∞ÁÈ·-™ÔÊÈ¿ ÙˆÓ Î·¸ÌÒÓ Î·È ÙˆÓ ıڇψÓ, ۇ̂ÔÏÔ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡, ΤÓÙÚÔ ÙÔ˘ μ˘˙·ÓÙ›Ô˘. ΔÔ ‰Ú¿Ì· ÙˆÓ ¶·ıÒÓ ÙÔ˘ £Â·ÓıÚÒÔ˘ ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ‰È·‰ÚÔÌ‹ Ù˘ Ôχ·ı˘ ¶·ÙÚ›‰·˜ Ì·˜, ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙË ‰È·¯ÚÔÓÈ΋ ˘fiÛÙ·ÛË √ÚıÔ‰ÔÍ›·˜ Î·È ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡ Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ Ì ÙÔ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓÔ ¿ÎÔ˘ÛÌ· ÙÔ˘ «∂ıÓÈÎÔ‡ ⁄ÌÓÔ˘» Ì·˜ Î·È ÙÔ˘ «ÃÚÈÛÙfi˜ ∞Ó¤ÛÙË», ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Á›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜. ™ÙË °Ë Ô˘ ÙÔÓ ... «Á·ÏÔ‡¯ËÛ Ì ◊¯Ô˘˜, π‰¤Â˜ Î·È °Ú·Ê¤˜» ·ÊÈÂÚÒÓÂÈ

Ô ‰ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ ÙÔ ¤ÚÁÔ ·˘Ùfi, Ô˘ ÙÂÏ› ˘fi ÙËÓ ·ÈÁ›‰· ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÈÛÎfiÔ˘ ∞ıËÓÒÓ Î·È ¶¿Û˘ ∂ÏÏ¿‰Ô˜ Î. ÃÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ¢ËÌ¿Ú¯Ô˘ ∞ıËÓ·›ˆÓ Î. ¢ËÌ. ∞‚Ú·ÌfiÔ˘ÏÔ˘. ∫ÔÚ˘Ê·›· ÛÙÈÁÌ‹ ÁÈ· ÙÔ ¤ÚÁÔ Ë Û˘Ó·˘Ïȷ΋ ÙÔ˘ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÛÙË ƒÔÙfiÓÙ· ÙÔ˘ ∫·ÈÙˆÏ›Ô˘ Ù˘ √˘¿ÛÈÁÎÙÔÓ ÙÔÓ √ÎÙÒ‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1997, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· Ï·ÈÛÈÒÛÂÈ Î·È Ó· ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙ‹ÛÂÈ ÙËÓ «‡„ÈÛÙË ÙÈÌ‹» ÚÔ˜ ÙËÓ ∞.£.¶., ÙÔÓ √ÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎfi ¶·ÙÚÈ¿Ú¯Ë Î.Î. μ·ÚıÔÏÔÌ·›Ô, ˆ˜ ¶ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi ∏Á¤ÙË ÙˆÓ 300.000.000 √ÚıÔ‰fi͈Ó, Ì ÙËÓ ·ÔÓÔÌ‹, ÂÓÒÈÔÓ ÙÔ˘

– 320 –

MOY™IKO§O°IA

¶ÚÔ¤‰ÚÔ˘ ∫Ï›ÓÙÔÓ, ÙÔ˘ ÃÚ˘ÛÔ‡ ªÂÙ·ÏÏ›Ô˘ ÙÔ˘ ∫ÔÁÎÚ¤ÛÔ˘. ∏ ÚfiÛÎÏËÛË ÛÙÔ ¤ÚÁÔ Î·È ÙÔ Û˘Óı¤ÙË ÙÔ˘ ¤ÁÈÓ ÔÌfiʈӷ, ·fi ÙËÓ ∂ÏÏËÓÔÚıfi‰ÔÍË ∞Ú¯ÈÂÈÛÎÔ‹ ∞ÌÂÚÈ΋˜ Î·È ÙÔ °Ú·ÊÂ›Ô ÙÔ˘ §Â˘ÎÔ‡ √›ÎÔ˘. ™˘ÌÌÂÙ›¯Â Ë √Ú¯‹ÛÙÚ· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ ∞ıËÓ·›ˆÓ, Ë ÛÔÏ›ÛÙ ¡¿ÓÙÈ· °Ô˘¿˚ÓÌÂÚÁÎ Î·È Ë ÔÏ˘‚Ú·‚Â˘Ì¤ÓË «Ì·‡ÚË» ÃÔÚˆ‰›· Howard Ù˘ √˘¿ÛÈÁÎÙÔÓ-Ô˘ ÙÚ·ÁÔ‡‰ËÛ ÙÔ˘˜ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡˜ ‡ÌÓÔ˘˜ ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο ˘fi ÙË ‰È‡ı˘ÓÛË ÙÔ˘ Û˘Óı¤ÙË, Ì ÌÂÙ¿‰ÔÛË ·fi CNN, C-SPAN1, C-SPAN2 Î·È Â˘ÌÂÓ¤Ûٷٷ Û¯fiÏÈ· ·fi ÙÔÓ ∞ÌÂÚÈηÓÈÎfi Î·È √ÌÔÁÂÓÂÈ·Îfi Δ‡Ô. «¶fiÛÔ ÁÏ˘Îfi˜ Ô ‹¯Ô˜ ÛÙË ƒÔÙfiÓÙ· ÙÔ˘ ∫·ÈÙˆÏ›Ô˘», ÙÈÙÏÔÊÔÚÔ‡Ó ÙÔ ¿ÚıÚÔ ÙÔ˘˜ ÔÈ New York Times ÂÓÒ ÙÔ CNN Û¯ÔÏÈ¿˙ÂÈ «O ÌÂψ‰ÈÎfi˜ Î·È Ì˘ÛÙÈÎÈÛÙÈÎfi˜ ‹¯Ô˜ Ù˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ Ì fiÏË ÙË ‰fiÍ· Î·È ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô Ù˘ «¤Ê˘Á» ·fi Ù· ‚˘˙·ÓÙÈÓ¿ ÌÔÓ·ÛÙ‹ÚÈ· Î·È ·ÓÙ‹¯ËÛ ·Ó¿ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ».

ÕÏϘ Û˘ÓıÂÙÈΤ˜ ‰Ô˘ÏÂȤ˜ ÙÔ˘ °È¿ÓÓË ªÔ˘Ê›‰Ë Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘ «¢ÈÔÓ‡ÛÈÔ˜ ™ÔψÌfi˜, Ô ÔÈËÙ‹˜ Ù˘ ∂Ï¢ıÂÚ›·˜» (Û Ô›ËÛË ™ÔψÌÔ‡), «∂χıÂÚ˜ ı¿Ï·ÛÛ˜» (‚˘˙·ÓÙÈÓ¿ ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Û ÛÙ›¯Ô˘˜ ∂ÈÚ. °·Ï·ÓÔ‡ Ô˘ ·Ô‰›‰ÂÈ Ô ¶¤ÙÚÔ˜ °·˚Ù¿ÓÔ˜, Ì ٷ ÔÔ›· Á›ÓÂÙ·È Ë ÌÂÁ¿ÏË Û˘Ó·˘Ï›· ÁÈ· ÙÔÓ ÂÔÚÙ·ÛÌfi ÙˆÓ 50 ¯ÚfiÓˆÓ ·fi ÙËÓ ÂÓۈ̿وÛË Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ÛÙÔÓ ˘·›ıÚÈÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ªÔ˘Û›Ԣ ∞ıËÓÒÓ), «√χÌÈ· ¶fiÏË ∞ı‹Ó·» (Û Ô›ËÛË ∂ÈÚ. °·Ï·ÓÔ‡), ηٿ ÙËÓ ÙÂÏÂÙ‹ Ù˘ ·ÔÓÔÌ‹˜ ÙÔ˘ ÃÚ˘ÛÔ‡ ªÂÙ·ÏÏ›Ô˘ ∞Í›·˜ Ù˘ ¶fiψ˜ ÙˆÓ ∞ıËÓÒÓ ÛÙÔÓ √ÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎfi ¶·ÙÚÈ¿Ú¯Ë Î.Î. μ·ÚıÔÏÔÌ·›Ô, ÙÔ ÔÔ›Ô ÌÂÙ¿ ·fi Û‡ÌʈÓË ÁÓÒÌË ÙÔ˘ √ÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎÔ‡ ¶·ÙÚÈ¿Ú¯Ë, ÙÔ˘ ∞Ú¯ÈÂÈÛÎfiÔ˘ ∞ıËÓÒÓ Î. ÃÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ¢ËÌ¿Ú¯Ô˘ ∞ıËÓ·›ˆÓ Î. ¢ËÌ. ∞‚Ú·ÌfiÔ˘ÏÔ˘, ¯·Ú·ÎÙËÚ›ÛÙËΠÂ›ÛËÌ· ˆ˜ «ÙÔ ¤ÚÁÔ Ô˘ ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙ› ˘fi Ù·˜ ¢ÏÔÁ›·˜ ÙÔ˘ √ÈÎÔ˘ÌÂÓÈÎÔ‡ ¶·ÙÚÈ¿Ú¯Ô˘ ÙÔ ‰¤ÛÈÌÔ Ù˘ ¶fiÏ˘ ÙˆÓ ∞ıËÓÒÓ Ì ÙËÓ √ÚıÔ‰ÔÍ›·». «ŸÛÔ ¤ÁÚ·Ê·, ÙfiÛÔ ¤ÁÚ·Ê·. Δ¤ÏÂȈ۷....fiÙ·Ó Ù¤ÏÂȈ۷. Δ· ¯ÚfiÓÈ· Ô˘ ¤˙ËÛ· ̤¯ÚÈ ÙÒÚ·, ˙˘ÌˆÌ¤Ó· Ì ÙȘ ÌӋ̘ ·fi ÙÔÓ ·È‰ÈÎfi ÌÔ˘ ÎfiÛÌÔ ÛÙËÓ ·Ú·ÌÂıfiÚÈÔ, Ì ٷ Ì˘ÛÙ‹ÚÈ· Î·È ÙȘ ·Ï‹ıÂȘ, ·fi ÙËÓ ·ÓÙÈÎÚÈÓ‹ ∞Ó·ÙÔÏ‹, Ù· ¿ψ۷ ÛÙÔ ¯·ÚÙ›, ÙÔ˘˜ ¤‰ˆÛ· ‹¯Ô. μÈÒÌ·Ù· ÌÔ˘ÛÈο, „·ÏÙÈο...Ì ÙȘ ∞ÁȤ˜ ™ÔÊȤ˜ Ó· ÌÔ˘ ÙÚ˘¿Ó ÙËÓ Î·Ú‰È¿ Î·È ÙÔ ÏÈ‚¿ÓÈ ÙÔ˘ °ÔÏÁÔı¿ Ó· Á·ÏËÓ‡ÂÈ ÙËÓ „˘¯‹ ÌÔ˘». «∂›ÛÔ‰Ô˜», «£˘Û›·», «§‡ÙÚˆÛË» Â›Ó·È Ù· ÙÚ›· ̤ÚË Ù˘ «™Δ∞Àƒø™∏™».

– 321 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

O °È¿ÓÓ˘ MÔ˘Ê›‰Ë˜ Û˘Ó¯›˙ÂÈ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÙÔ˘ ÔÚ›· Ì ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ «ø‰‹ ÛÙÔÓ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ». «∫¿ı ÊÔÚ¿ Ô˘ Ù· ‚‹Ì·Ù¿ ÌÔ˘ Â˘Ï·‚Èο ·ÓËÊÔÚ›˙Ô˘Ó ÛÙË Ï·ÙÚÂ̤ÓË Î·ÛÙÚÔÔÏÈÙ›· ÙÔ˘ ª˘ÛÙÚ¿ ·Ó·ÚˆÙȤ̷È, ÔȘ Ù¿¯· ·ÓÙ˯‹ÛÂȘ ·ÏÏfiÌÂÓ˜ Î·È ÌӋ̘ ÌÂÙ·Ê˘ÛÈΤ˜ Ó· ÎÔ˘‚·Ï¿ Ë „˘¯‹ ÛÙËÓ ¿‚˘ÛÛfi Ù˘. ∫·È οı ÊÔÚ¿, Ô˘ ÚÔÛ΢ÓËÙ‹˜ ÛÙËÓ ¶fiÏË Î·È ÛÙËÓ ∞ÁÈ·-™ÔÊÈ¿, Ì’ ¤ÓÈÁ ÙÔ Ú›ÁÔ˜ ̤۷ ÛÙÔ Ê¤ÁÁÔ˜ Ù˘, ›‰È· ı·ÚÚ›˜ Ë ·ÔÚ›·: ¶ÔȘ Ù¿¯· ı‡ÌÈÛ˜ ¯·Ì¤Ó˜ Î·È ·fi˯ÔÈ ˘ÂÚ‚·ÙÈÎÔ› Û·Ó ÚÔÛ¢¯‹ Ó· Û˘Á¯ÚÔÓ›˙Ô˘Ó ÙȘ ¯ÔÚ‰¤˜ ÙˆÓ ·ÈÛı‹ÛˆÓ; O ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˜, Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ۇ̂ÔÏÔ ÛÙË Û˘Ó›‰ËÛË ÙÔ˘ °¤ÓÔ˘˜, ‰Â̤ÓÔ˜ Ì ÙË ÌÔ›Ú· Ù˘ μ·ÛÈÏÂ‡Ô˘Û·˜, οˆ˜ ¤ÙÛÈ ·Ó·‰‡ıËΠÛÙËÓ ·ÚÙÈÙÔ‡Ú· ÌÔ˘. ΔÔÓ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ· ÛÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ·fi ÙÔ ª˘ÛÙÚ¿ ÛÙËÓ ¶fiÏË Ì¤¯ÚÈ ÙÔÓ ÙÈÌË̤ÓÔ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘ ÛÙËÓ ¶‡ÏË ÙÔ˘ ∞Á. ƒˆÌ·ÓÔ‡. ª·˙› ÎÈ ¤Ó·Ó ÔÏfiÎÏËÚÔ Ï·fi, Ô˘ ¤˙ËÛ ÙËÓ ·ÁˆÓ›· ÙËÓ ‡ÛÙ·ÙË».

«∂¿Ïˆ Ë ¶fiÏȘ ...fï˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÈ‚ÈÒÓÂÈ ÛÙËÓ Δ¤¯ÓË». ªÂ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ È‰È·›ÙÂÚ· ÙÈÌËÙÈÎfi Ù›ÙÏÔ Ô ‰È·ÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˜ ηıËÁËÙ‹˜ Ù˘ ¶ÔÏÈÙÈ΋˜ ¢ÈÎÔÓÔÌ›·˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ıËÓÒÓ ∫ÒÛÙ·˜ ª¤Ë˜ ÁÚ¿ÊÂÈ Û ¿ÚıÚÔ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∂Ï¢ıÂÚÔÙ˘›· Ê˘Ï. 11-06-03, ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔ˜ ÛÙÔ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙË Ì·˜ Û˘Óı¤ÙË °È¿ÓÓË ªÔ˘Ê›‰Ë, Ì ·ÊÔÚÌ‹ ÙÔ ÔÚ·ÙfiÚÈÔ «ø‰‹ ÛÙÔÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ»: «ÙÔ ÔÚ·ÙfiÚÈÔ ÙÔ˘ °È¿ÓÓË ªÔ˘Ê›‰Ë Â›Ó·È ÙÔ ÚÒÙÔ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘ ·ÓÙ›‰ˆÚÔ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ Û‡ÏÏ˄˘ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋». «¶Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ› Ì ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ·˘Ùfi ÙËÓ ˘ÂÚ‹ÌÂÚË ÂÍfiÊÏËÛË ÂÓfi˜ ÏËÛÌÔÓË̤ÓÔ˘ ¯Ú¤Ô˘˜ ÚÔ˜ ÌÈ· ·fi ÙȘ ÙÚ·ÁÈÎfiÙÂÚ˜ Ê˘ÛÈÔÁӈ̛˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ì·˜» «ÈÛ¿ÍÈ· Ì ÂΛÓË ÙÔ˘ ¡ÔÚ‚ËÁÔ‡ ·ÓÂÈÛÙËÌÈ·ÎÔ‡ ‰·ÛοÏÔ˘ ª›Î· μ·ÏÙ¿ÚÈ, Ô˘ ¤¯ÂÈ ÚÔÈÎÔ‰ÔÙ‹ÛÂÈ Ì ÙÔÓ «ª·‡ÚÔ ÕÁÁÂÏÔ» ÙËÓ ∂˘Úˆ·˚΋ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·». ΔÔ ¤ÚÁÔ «™Ù· ∞ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÙ· ÙÔ˘ ª˘ÛÙÚ¿» ÁÚ¿ÊÙËΠ·fi ÙÔÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁfi ÙÔ˘ ÂȉÈο ÁÈ· ÙËÓ Â¤ÙÂÈÔ ÙˆÓ 550 ¯ÚfiÓˆÓ ·fi ÙËÓ ÕψÛË Ù˘ ¶fiÏ˘ ۠ΛÌÂÓ· Î·È ÛÙ›¯Ô˘˜ ∂ÈÚ‹Ó˘ ∞˘Á¤ÚË – °·Ï·ÓÔ‡, Ì ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ ª˘ÛÙÚ¿ Ù¤ıËΠ˘fi ·ÈÁ›‰· Î·È ¯ÔÚËÁÈ΋ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁ›Ԣ ∂ÛˆÙÂÚÈÎÒÓ Î·È ¢ËÌfiÛÈ·˜ ¢ÈÔ›ÎËÛ˘ Î·È ∞ÔΤÓÙÚˆÛ˘. °È· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËÎÂ, ˆ˜ ÎÔÚ˘Ê·›· ÂΉ‹ÏˆÛË ÙˆÓ «¶·Ï·ÈÔÏfiÁȈӻ ÛÙÔÓ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ μ˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ª˘ÛÙÚ¿ οو ·fi ÙÔ ÂÈ-

– 322 –

MOY™IKO§O°IA

‚ÏËÙÈÎfi Î·È ÊˆÙ·ÁˆÁË̤ÓÔ Î¿ÛÙÚÔ Î·È ÙËÓ πÛÙÔÚÈ΋ ¶·ÓÙ¿Ó·ÛÛ·, ÛÙȘ 28 ª·˝Ô˘ 2003. ™ÙË ÁÂÓÈ¿ Ô˘ ¤Ú¯ÂÙ·È Â›Ó·È ·ÊÈÂڈ̤ÓÔ ÙÔ ¤ÚÁÔ ·fi ÙÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡˜. ∂Í·ÈÚÂÙÈΤ˜ ‹Ù·Ó ÔÈ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙÈΤ˜ ÂÚÌËÓ›˜ Ù˘ ∞ÓÙÈÁfiÓ˘ μ·Ï¿ÎÔ˘ ˆ˜ ·ÊËÁ‹ÙÚÈ·˜ Î·È ÙÔ˘ °ÚËÁfiÚË μ·ÏÙÈÓÔ‡ ÛÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ∫ˆÓ. ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˘, Ô ÔÔ›Ô˜ Ì¿ÏÈÛÙ· ÂÚÌ‹Ó¢ÛÂ Î·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÔ‡˜ ‡ÌÓÔ˘˜. ™ÙË Û˘Ó·˘Ï›· Û˘ÌÌÂÙ›¯Â Ë ¡¿ÓÙÈ· °Ô˘¿ÈÓÌÂÚÁÎ, ™ÔÊ›· ∫·ÂÙ·Ó¿ÎÔ˘, Δ˙›Ó· ºˆÙÂÈÓÔÔ‡ÏÔ˘, ∫·›ÙË ∫Ô˘ÏÏÈ¿ ηıÒ˜ Î·È Ô °ÈÒÚÁÔ˜ º·Ó¿Ú·˜ Î·È Ë ∂ÈÚ‹ÓË ∑ÒË. ™˘ÌÌÂÙ›¯Â ÔÏ˘ÌÂÏ‹˜ √Ú¯‹ÛÙÚ· ∂Á¯fiÚ‰ˆÓ Î·È ¶·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÒÓ √ÚÁ¿ÓˆÓ Î·È Ë ÃÔÚˆ‰›· ÙÔ˘ ∂ıÓÈÎÔ‡ ø‰Â›Ô˘ ∞ıËÓÒÓ ˘fi ÙË ‰È‡ı˘ÓÛË ÙÔ˘ Û˘Óı¤ÙË. °È· ÙË ÌÂÏÔÔ›ËÛË Ù˘ «ÊÈÏÔÛÔÊÈ΋˜ ÙÚ·Áˆ‰›·˜» «flÚ· ∞ȤӷȻ ÙÔ˘ ∫ÒÛÙ· ª¤Ë Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÛÙË ‰›ÎË ÙÔ˘ ™ˆÎÚ¿ÙË, Ô ÎÚÈÙÈÎfi˜ ∫ÒÛÙ·˜ ¢ÂÌÂÚÙ˙‹˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ Ù· ÂÍ›˜: «ã√ÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÁÈ· ÙËÓ ÌÂÏÔÔ›ËÛË, ÙËÓ ÔÔ›· Û˘ÓÂÈÛ¤ÊÂÚÂ Ô ªÔ˘Ê›‰Ë˜ ÛÙË «ÊÈÏÔÛÔÊÈ΋ ÙÚ·Áˆ‰›·» ÙÔ˘ ª¤Ë, ı· ÂÈÛËÌ¿ÓÔ˘Ì fiÙÈ Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›·, ÛÙËÓ Ì¤¯ÚÈ ÙÒÚ· ÔÚ›· ÚÔ˜ ÙÔ ÎÔÈÓfi Ù˘ , ÂÌÊ·ÓÒ˜ ÂÈ˙ËÙÔ‡Û ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋». √ °È¿ÓÓ˘ ªÔ˘Ê›‰Ë˜, Û˘ÓÂÒ˜, Ì ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘, Î¿Ï˘„ ÌÈ·Ó ·Ó¿ÁÎË. √ ÙÚfiÔ˜ Ô˘ ηχÊıËÎÂ Ë ·Ó¿ÁÎË ·˘Ù‹ Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È – ηٿ ÊÈÏÔÛÔÊÈ΋ ΢ÚÈÔÏÂÍ›· – ÛÙË Û˘ÌÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ËıÈ΋˜ ‰È¿ÛÙ·Û˘ Ì ÌÈ·Ó ·ÈÛıËÙÈ΋. ªÂ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·˘Ùfi, ·ÈÛı·ÓfiÌ·ÛÙ fiÙÈ ‰ÂÓ ÍÂʇÁÔ˘Ì ·fi ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜. √‡ÙÂ Î·È Ë Ô›ËÛË ¤¯ÂÈ ÍÂʇÁÂÈ, ·ÊÔ‡ Ë ËıÈ΋ (ˆ˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ Ô›ËÛ˘) ·ÔÙÂÏ› ÊÈÏÔÛÔÊÈÎfi ÎÏ¿‰Ô. √‡ÙÂ Î·È Ë ÌÔ˘ÛÈ΋ ÍÂʇÁÂÈ, ·ÊÔ‡ Î·È Ë ·ÈÛıËÙÈ΋ ·ÔÙÂÏ› Â›Û˘ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎfi ÎÏ¿‰Ô. √ ªÔ˘Ê›‰Ë˜, ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘, ÏËÛ›·Û ÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ª¤Ë Ì ¤Ó· ¤ÙÔÈÌÔ Î·È ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÈÌÔ ‡ÊÔ˜, ‰È·ÌÔÚʈ̤ÓÔ, ηٿ ÙȘ ÁÂÓÈΤ˜ ÙÔ˘ ·Ú¯¤˜, ¿Óˆ Û ‚¿ÛÂȘ Ù˘ ·ÈÛıËÙÈ΋˜. ∂‰Ò, ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ì·È Û ÙÚ›· Ú¿ÁÌ·Ù·: (·)ΔËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÙÔ˘ ˆÚ·›Ô˘, fiˆ˜ ·˘Ù‹ ¤¯ÂÈ ‰È·ÌÔÚʈı› ·fi ÙËÓ ¢˘ÙÈ΋ ·ÈÛıËÙÈ΋, ˆ˜ ·ÈÛıËÙÈ΋ ÙÔ˘ ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤ÓÔ˘ Â˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘, ‰ËÏ·‰‹ ÂÓfi˜ ¯ÒÚÔ˘ Ô ÔÔ›Ô˜ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·¢ı›·˜ –ȉ›ˆ˜ ˆ˜ «·ÈÛıËÙÈ΋»– ·fi ÙÔÓ ∂ÏÏËÓÈÎfi.

– 323 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

(‚)ΔÔ ‚˘˙·ÓÙÈÓfi Î·È ÙÔ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi ̤ÏÔ˜, Â›Û˘ ˆ˜ Û˘Ó¤¯ÂÈ· –‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ·fi ÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË– Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ù˘ ‰˘ÙÈ΋˜). ∫·È (Á) TÔÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓfi ÙÚfiÔ, ˆ˜ ÌÂÏÔÔÈ›· ÙÔ˘ ÓÂÒÙÂÚÔ˘ ÔÈËÙÈÎÔ‡ ÏfiÁÔ˘. ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô, Ô ªÔ˘Ê›‰Ë˜ ÌÂÙ·¯ÂÈÚ›˙ÂÙ·È ¤Ó· ‡ηÌÙÔ, ‡¯ÚËÛÙÔ Î·È Â˘ÚÔÛ¿ÚÌ·ÛÙÔ fiÚÁ·ÓÔ, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ë ÓÂÒÙÂÚË ‰È·ÌfiÚʈÛË ¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο ·fi ÙÔÓ ª›ÎË £ÂÔ‰ˆÚ¿ÎË. ∞˘Ùfi ·ÊÔÚ¿ Î·È ÛÙË ‰‡Ó·ÌË ÙˆÓ ÂÎÙÂÏÂÛÙÒÓ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› Ô ªÔ˘Ê›‰Ë˜, Ô˘ Â›Ó·È Û˘ÌʈÓÈ΋ ÔÚ¯‹ÛÙÚ· (ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÂÁ¯fiÚ‰ˆÓ ∞ÚÌÔÓ›·), Ï·˚ο fiÚÁ·Ó· (Ì ÚÔÂÍ¿Ú¯ÔÓ ÙÔ ÎÏ·Ú›ÓÔ – º›ÏÈÔ˜ ΔÛÂÌÂÚÔ‡Ï˘), ¯ÔÚˆ‰›· (ÙÔ ¯ÔÚˆ‰È·Îfi Û‡ÓÔÏÔ Fons Musikalis), ÛÔÏ›ÛÙ˜ (˘„›ÊˆÓÔ˜ – Ë Δ˙›Ó· ºˆÙÂÈÓÔÔ‡ÏÔ˘ – ÌÂÛfiʈÓÔ˜ – Ë ™ÔÊ›· ∫·ÂÙ·Ó¿ÎÔ˘ – ‚·Ú‡ÙÔÓÔ˜ – Ô ∫ˆÛÙ‹˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ¿Ú·˜), „¿ÏÙ˘ (Ô °ÈÒÚÁÔ˜ º·Ó¿Ú·˜) Î·È ·ÊËÁËÙ¤˜ (§˘ÎÔ‡ÚÁÔ˜ ∫·ÏϤÚÁ˘, °ÚËÁfiÚ˘ μ·ÏÙÈÓfi˜ Î·È ÁÈ· οÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈ΋˜ ÊfiÚÙÈÛ˘ ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ·, Ô ›‰ÈÔ˜). ¶ÚfiÎÂÈÙ·È, ·fi ÌÈ·Ó ¿Ô„Ë, ÁÈ· ÙÔ «¿ÓÙÚÂÌ·» ÙˆÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ Ô˘ ·ÔÙfiÏÌËÛÂ Ô £ÂÔ‰ˆÚ¿Î˘ ÛÙÔ «ÕÍÈÔÓ ∂ÛÙ›», fiÔ˘, fï˜, ·ÓÙ› ÁÈ· ÌÔ˘˙Ô‡ÎÈ, Ô ªÔ˘Ê›‰Ë˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙÔ ÎÏ·Ú›ÓÔ, Î·È ·ÓÙ› ÁÈ· ÙÔÓ Ï·˚Îfi ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ‹, Ï˘ÚÈÎÔ‡˜ ·Ôȉԇ˜. √ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜, Â›Û˘, ÂÈÛ¿ÁÂÈ ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙÔ˘ Û’ fiÏ· Ù· ̤ÚË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘, Î·È ‰ÂÓ ÙȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÁÈ· Ó· Ù· ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, fiˆ˜ ›¯Â οÓÂÈ Ô £ÂÔ‰ˆÚ¿Î˘ ÙÔ˘ «ÕÍÈÔÓ ∂ÛÙ›». √ ªÔ˘Ê›‰Ë˜, ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ‰ÚfiÌÔ, ¤Ó· ‰ÚfiÌÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ‚˘˙·ÓÙÈÓfiÙÚÔÔ. ∏ Û‡ÏÏË„‹ ÙÔ˘ –Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi ¤ÁÚ·„· fiÙÈ Ô ªÔ˘Ê›‰Ë˜ Â›Ó·È ÚÒÙ· ‚˘˙·ÓÙÈÓfi˜ ÌÔ˘ÛÈÎfi˜– Â›Ó·È ÚÒÙ· ÌÔÓÔʈÓÈ΋ Î·È ÙÚÔÈ΋, ¯ˆÚ›˜ Ó· Ï›Ô˘Ó Ë ·ÓÙ›ÛÙÈÍË, Ë «ÂÓ·ÚÌfiÓÈÛË», Î·È ÌÈ· ȉÈfiÙ˘Ë «ÂÓÔÚ¯‹ÛÙÚˆÛË», fiÔ˘ fiÏË Ë ÔÚ¯‹ÛÙÚ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ «ÙÔ‡ÙÙÈ» Î·È Ì ٷ Ù‡Ì·Ó· Ó· ÎÚ·ÙÔ‡Ó ÙÔ Ú˘ıÌfi. √È ÂÓ·ÏÏ·Á¤˜ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ οı ̤ÚÔ˘˜, ÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙËÓ ÂÓ·ÏÏ·Á‹ ÙˆÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ÙÚfiˆÓ, ‹ ÛÙËÓ ÂÓ·ÏÏ·Á‹ ÙˆÓ ÛÔÏÈÛÙÒÓ, ·Ú¿ ÛÙËÓ ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÂÓÔÚ¯ËÛÙÚˆÙÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ. ∏ «·ÈÛıËÙÈ΋», ÛÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ·˘Ù‹, Ú˘ıÌ›˙ÂÈ Î·È Ô‰ËÁÂÙ› ÙËÓ fiÏË

– 324 –

MOY™IKO§O°IA

ηٷÛ΢‹, ηıÒ˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ·ÓÙÔ‡: ÛÙËÓ ÌÂÏÔÔÈ›·, ÛÙËÓ ÂÓ·ÚÌfiÓÈÛË, ÛÙËÓ ÂÓÔÚ¯‹ÛÙÚˆÛË, ÛÙËÓ ‰È‡ı˘ÓÛË – ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ ªÔ˘Ê›‰Ë – ÛÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛË. ΔÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Â›Ó·È ¤Ó·˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi˜ «ÂÏÏËÓÈÎfi˜» ‹¯Ô˜, Ô˘ ÎÈÓÂ›Ù·È Û ÙfiÓÔ˘˜ ÌÈ·˜ ‰È·ÚÎÔ‡˜ ¤Í·ÚÛ˘, Ì’ ¤Ó·Ó ÙÚfiÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô, ˘fi ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· fiÙÈ ‰ÂÓ Í¤Úˆ ¿ÏÏÔ Û˘Óı¤ÙË Ó· Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ Ù· ̤۷ ÙÔ˘ Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ Ù· Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ Ô ªÔ˘Ê›‰Ë˜». √ Û˘Óı¤Ù˘ ÔÌÔÏÔÁ›: «∞fi ηÈÚfi ¤ÓȈı· ÙËÓ ÂÓ‰fiÌ˘¯Ë ÚÔ‹ Ó· ÚÔÛÂÁÁ›Ûˆ Ì ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ÌÔ˘ ÙÔÓ ı·˘Ì·ÛÙfi ÎfiÛÌÔ Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ Î·È Ó· Û˘Ì‚¿Ïψ ÛÙËÓ ·Ó¿‰ÂÈÍ‹ ÙÔ˘. ŸÌˆ˜ Ò˜ Ó· ÂȯÂÈÚ‹Ûˆ Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ¿‚ˆ ÛÙȘ ·ÔÛ΢¤˜ Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ÌÔ˘ ÙÔ ÂÛ¯·ÙÔÏÔÁÈÎfi ·Ó¿ÛÙËÌ· ÙÔ˘ ̤ÁÈÛÙÔ˘ ÙˆÓ ÊÈÏÔÛfiʈÓ; ¶Ò˜ Ó· ·ÔÙÔÏÌ‹Ûˆ Ó· ·ÔÙ˘ÒÛˆ ÛÙÔ ÂÓÙ¿ÁÚ·ÌÌÔ ÙÔ ÙÔ˘ ™ˆÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÌÔ˘ÛÈÎfi ÂÁÎÒÌÈÔ; «...ºÈÏÔÛÔÊ›·˜...ÌÂÁ›ÛÙ˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜» Î·È Ô ÌÂÛÙfi˜ ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘ ∫ÒÛÙ· ª¤Ë Á¤ÌÈÛ ÙË ÛΤ„Ë ÌÔ˘ ¯Ú¤Ô˜, ÙËÓ „˘¯‹ ÌÔ˘ ‹¯Ô˘˜ Î·È ÙËÓ ·ÚÙÈÙÔ‡Ú· ÌÔ˘ ÓfiÙ˜»

ΔÔ ¤ÚÁÔ ÛÙËÚ›˙Ô˘Ó Ì ÙȘ ÂÚÌËÓ›˜ ÙÔ˘ Ô ÎÔÚ˘Ê·›Ô˜ ‰¿ÛηÏÔ˜ Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ £Â·ÙÚÈ΋˜ ™ÎËÓ‹˜ §˘ÎÔ‡ÚÁÔ˜ ∫·ÏϤÚÁ˘, Ô Î·Ù·ÍȈ̤ÓÔ˜ ËıÔÔÈfi˜ Î·È ÂÚÌËÓÂ˘Ù‹˜ °ÚËÁfiÚ˘ μ·ÏÙÈÓfi˜, Ë ÛÔÚ¿ÓÔ Δ˙›Ó· ºˆÙÂÈÓÔÔ‡ÏÔ˘, Ë ÌÂÛfiʈÓÔ˜ ™ÔÊ›· ∫·ÂÙ·Ó¿ÎÔ˘, Ô ÙÂÓfiÚÔ˜ °ÈÒÚÁÔ˜ º·Ó¿Ú·˜, Ô ‚·Ú‡ÙÔÓÔ˜ ∫ˆÛÙ‹˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ¿Ú·˜. ∂›Û˘ Ë ¯ÔÚˆ‰›· Fons Musicalis, ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÔ› ÛÔÏ›ÛÙ˜ Î·È ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÂÁ¯fiÚ‰ˆÓ «∞ÚÌÔÓ›·» ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙËÎÂ Û˘Ó·˘Ïȷο ·fi ÙÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ∞ıËÓÒÓ. ∂›Û˘ ·fi ÙÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ πˆ·ÓÓ›ÓˆÓ, ‰ÈÎËÁÔÚÈÎÔ‡˜ Û˘ÏÏfiÁÔ˘˜ ·Ó¿ ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ¿ÏÏÔ˘˜ ÊÔÚ›˜. ∏ ·ÔÙ›ÌËÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘ °È¿ÓÓË ªÔ˘Ê›‰Ë, ·fi ÙÔÓ ¶·ÓÂÈÛÙËÌÈ·Îfi ¢¿ÛηÏÔ ∫ÒÛÙ· ª¤Ë ¤¯ÂÈ Û›ÁÔ˘Ú· ȉȷ›ÙÂÚË ‚·Ú‡ÙËÙ·: «...∏ Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ Û˘Óı¤ÙË °È¿ÓÓË ªÔ˘Ê›‰Ë ÛÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ÌÂÁ·ÏfiÓÔË ÂÏÏËÓÈ΋ ÌÔ˘ÛÈ΋ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙËÓ Û‡˙¢ÍË Ù˘ Û˘ÌʈÓÈ΋˜ ÔÚ¯‹ÛÙÚ·˜ Ì ٷ ·Ú·‰ÔÛȷο fiÚÁ·Ó· ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ Ì·˜: ÊÏ¿Ô˘ÙÔ, ÎÏ·Ú›ÓÔ, ÊÏÔÁ¤Ú·, ÔÏ›ÙÈÎË Ï‡Ú·, Ô‡ÙÙÈ, Ï·Ô‡ÙÔ, ηÓÔÓ¿ÎÈ. ŸÏ’ ·˘Ù¿ Ì ÙË Û˘Óԉ›· ‰‡Ô ¯ÔÚˆ‰ÈÒÓ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÔÈ ˆÚ·›Â˜ ʈӤ˜, ÎÔÚ˘ÊÒÓÔÓÙ·È, fiÙ·Ó ÙÔ ÏfiÁÔ ·›ÚÓÔ˘Ó ¿ÍÈÔÈ ÛÔÏ›ÛÙ˜ Î·È Î·Ù·ÍȈ̤ÓÔÈ ·ÊËÁËÙ¤˜. ª’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÏÔ‡ÙÔ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ Û˘Ì‚ÔÏÒÓ Ô ÂÌÓ¢Ṳ̂ÓÔ˜

– 325 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Û˘Óı¤Ù˘ ηÙÔÚıÒÓÂÈ ÌÈ· ı·˘Ì·ÛÙ‹ Û˘Ó‡·ÚÍË Ù˘ ˘ÂÚ‚·ÙÈ΋˜ ÂÓfiÚ·Û˘ ÙÔ˘ ‚˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ̤ÏÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ηËÌÔ‡˜ Î·È ÙÔ ·ÓÙ¿ÚÙÈÎÔ ‹ıÔ˜ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÔ‡ Ì·˜, ̤۷ ÛÙÔ˘˜ ÎfiÏÔ˘˜ Ù˘ ÊÈÓ¤ÙÛ·˜ Ù˘ Â˘Úˆ·˚΋˜ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÌÔ˘ÛÈ΋˜». ΔË ÌÔ˘ÛÈ΋ ·È‰Â›· ÙÔ˘ °È¿ÓÓË ªÔ˘Ê›‰Ë*, ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ Ë ·ÚÌÔÓ›· Î·È ÌÈ· ȉȷ›ÙÂÚ· ‰ˆÚÈ΋ ÏÈÙfiÙËÙ·, Ë ÔÔ›· ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Û οı Ù˘¯‹ Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ÙÔ˘, ÚÔηÏÒÓÙ·˜ Û˘ÁΛÓËÛË Î·È „˘¯È΋ ·Ó¿Ù·ÛË Û fiÏÔ˘˜ ÂÌ¿˜ ÙÔ˘˜ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙ˜ ÙÔ˘ οÓÔÓÙ¿˜ Ì·˜ Ó· ÓÈÒıÔ˘Ì ˘ÂÚ‹Ê·ÓÔÈ. ªÂ ÙËÓ ·Á¿Ë ÌÔ˘ ÛÙÔ Û˘Óı¤ÙË

¡›ÎË ƒÂ˝ÛË-°Ï˘Ó¿ÙÛË

* ∏ ŒÓˆÛË ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ∞ÙÙÈ΋˜ Ù›ÌËÛ ÙÔÓ ™˘Óı¤ÙË °È¿ÓÓË ªÔ˘Ê›‰Ë ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ ÂÍ·ÈÚÂÙÈÎfi Î·È Ì ¢ÈÂıÓ‹ ·‹¯ËÛË ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ∂ÛÙ›· Ù˘ ÛÙȘ 21/1/2007 Ì ÔÌËÏËÙ¤˜ ÙÔÓ √ÌfiÙÈÌÔ ∫·ıËÁËÙ‹ Ù˘ ¡ÔÌÈ΋˜ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ıËÓÒÓ Î. ∫ÒÛÙ· ª¤Ë Î·È ÙÔÓ ∏ıÔÔÈfi Î. °ÚËÁfiÚË μ·ÏÙÈÓfi.

– 326 –

MOY™IKO§O°IA

°È¿ÓÓ˘ MÔ˘Ê›‰Ë˜, §˘ÎÔ‡ÚÁÔ˜ K·ÏϤÚÁ˘, °ÚËÁfiÚ˘ B·ÏÙÈÓfi˜, KÒÛÙ·˜ M¤Ë˜.

Afi ÙË ™˘Ó·˘Ï›· ÛÙÔ K·ÈÙÒÏÈÔ Ù˘ O˘¿ÛÈÁÎÙÔÓ (21-10-1997) ηٿ ÙËÓ ÙÂÏÂÙ‹ Ù˘ ·ÔÓÔÌ‹˜ ÙÔ˘ ¯Ú˘ÛÔ‡ MÂÙ·ÏÏ›Ô˘ ÙÔ˘ KÔÁÎÚÂÛÔ˘ ÛÙÔÓ ¶·ÙÚÈ¿Ú¯Ë B·ÚıÔÏÔÌ·›Ô. ¢È¢ı‡ÓË Ô °È¿ÓÓ˘ MÔ˘Ê›‰Ë˜.

– 327 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 328 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

°§ ø ™ ™ O § O ° I A § A O ° PAº I A

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: NÈÎfiÏ·Ô˜ ™Ì·ÏÈfi˜

– 329 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 330 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

ªÈ¯¿ÏË ∂˘ÛÙ. ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë

K O I N A ¢ I A § E K T I K A K A §Y M N O Y - K ø ( μ )

™

Ù.15(2003) Û.117-136 ‰ËÌÔÛȇÙËΠÙÔ ÚÒÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ¿ÚıÚÔ˘ ÌÔ˘ ∫ÔÈÓ¿ ‰È·ÏÂÎÙÈο ∫·Ï‡ÌÓÔ˘-∫ˆ(∞), fiˆ˜ ·˘Ù¿ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ·fi ÙË ÁÂÈÙÓ›·ÛË Î·È ÙË ÛÙÂÓ‹ Û¯¤ÛË ÙˆÓ ‰˘Ô ÓËÛÈÒÓ. ™’ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙfiÌÔ Û˘Ó¯›˙ÂÙ·È Ë ·Ú¿ıÂÛË ÎÔÈÓÒÓ ‰È·ÏÂÎÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Î·È ÔÈ ‰È·ÈÛÙÒÛÂȘ ÙÔ˘ ÁÚ¿ÊÔÓÙÔ˜, fiˆ˜ ·˘Ù¤˜ ηٷ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ¿ÚıÚÔ˘: ηÙÂÏÒ ‘¯·ÏÒ, ηٷÛÙڤʈ ·fi ÙËÓ Ôχ¯ÚÔÓË ¯Ú‹ÛË’, ÊÚ. Î·Ù¤Ï˘Û· Ù· ·Ô‡ÙÛÈ· ÌÔ˘/Ù· ÚÔ‡¯· ÌÔ˘ Î.Ï. (∫·Ï.1, Kˆ˜2): ηٷχˆ-η٤TA K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ï˘Û·3>ηÙÂÏÒ 1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,118 2 ∑·ÚÚ¿ÊÙ˘, §·ÔÁÚ·ÊÈο,319 3 ¶‚. OÌ. πÏ. μ117, π24: ÔÏÏ¿ˆÓ ÔÏ›ˆÓ Î·Ù¤Ï˘Û οÚËÓ·.

ηÙÔ˘Ì¿, (Ë) ‘‰¤Ì· ÚÔ‡¯ˆÓ, ÌfiÁÔ˜’ (∫·Ï.1,∫ˆ˜2). ∏ Ï. Èı·ÓfiÓ Ó· ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ ÙÔ˘ÚÎ. katma ‘ÚfiÛıÂÙÔ Ú¿ÁÌ·’ (<katmak ‘ÚÔÛı¤Ùˆ’), ‚. ˘ÔÎÔÚ. ηÙÔ˘Ì·‰›ÙÛ·(Ë),ηÙÈÌ¿˜(Ô) ‘ÎÚ¤·˜ ‰Â‡ÙÂÚ˘ ÔÈfiÙËÙ·˜’, ÊÚ: Ô‡Ï-ÏÔ Î·ÙÈ̿˜ ÌÔ‡ ’‚·Ï˜ ¿ÏÈ, Ô˘ Ó· Û ÁȈ...’ 3.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1984,131 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,333 3 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,118 ηÙÛ¿˙ˆ ‘·‰˘Ó·Ù›˙ˆ, ¯¿Óˆ ÙË ˙ˆÙÈÎfiÙËÙ¿ ÌÔ˘’, ÊÚ.: ËοÙÛ·ÛÂ Ô Î¿Ùı˘ Ì·˜ Ô˘ ’ÙÔ ÌÈ· ¯·Ú¿’ (∫¿Ï.)1 // ηÙÛÈ¿˙-˙ˆ, ηÎ-ÎãÈ·›Óˆ (∫ˆ˜)2: < ÌÂ۷ȈÓ. η- ÙÛ› ‘Á·Ù›’+ ηٿÏ. –È¿˙ˆ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,118 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜,§ÂÍÈÎfi,335 ηÙÛ¤ÚÓˆ ‘‰ÈÒ¯Óˆ, ·ÔÌ·ÎÚ‡Óˆ ‚›·È·’(∫¿Ï.1) // ηÙÛ¤Úˆ (∫ˆ˜)2 <ÈÙ·Ï. cacciare ‘΢ÓËÁÒ’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,198 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,335

– 331 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ηÙÛÔ˘ÊÛ¿˙ˆ ‘‰Â›¯Óˆ ‰˘Û·ÚÂÛÙË̤ÓÔ˜, ηÎÔÎÂÊÈ¿˙ˆ’, ÊÚ.: ËηÙÛÔ‡ÊÛ·ÛÂÓ dÔ ·È› ηȒÂÓ dÚÒÂÈ’ (∫¿Ï.1) // ηÙÛÔ˘ÊÎãÈ¿˙-˙ˆ, Ô˘Û. ηÙÛÔ‡ÊÎãÈ·ÛÌ· (∫ˆ˜)2: (¿Ùˆ>)ηÙ(·)+-ËÊ‹˜ (<·Ê‹)>·Ú¯. Â›ı. ηÙËÊ‹˜>ηÙÛÔ˘Êfi˜>ηÙÛÔ˘ÊÈ¿˙ˆ>ηÙÛÔ˘ÊÎãÈ¿˙-˙ˆ-ηÙÛÔ˘ÊÛ¿˙ˆ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,119 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,337 ÎÈ˙›˙ˆ ‘˙ÂÛÙ·›ÓÔÌ·È / ¯·ÏÒ ·fi ÙË ˙¤ÛÙË’, ÊÚ.:›ÓÙ· ı· οÌÂȘ; £· ÛÈÂÚÒÛÂȘ; °È·Ù› ÙÔ Û›ÂÚÔ ËΛ˙ÈÛÂ’1 (∫¿Ï) // ÎãÈÛd›˙-˙ˆ, ÎãÈ˙-˙›˙-˙ˆ ‘˘Ú·ÎÙÒÓˆ’, ÎãÈÛ‰›˙- ˙ˆ ‘Ó¢ÚÈ¿˙ˆ’,ÊÚ.: ‹Î·Ì¤˜ Ì Îã’ ËΛۉÈÛ·’ (∫ˆ˜)2. ∏ Ï.

Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Â›Ó·È ÙÔ˘ÚÎÈ΋˜ ·Ú¯‹˜.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,120 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜,§ÂÍÈÎfi,347

ÎÏÔ‡ÌÔ˜, (ÙÔ) ‘ÙÔ ÎÔχÌÈ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·’, Î·È Ú. ÎÏÔ˘ÌÒ ‘οÌÓˆ ı·Ï·ÛÛÈÓfi Ì¿ÓÈÔ’, ÊÚ.:’Âı ı· ¿Ì ’· ÎÏÔ˘Ì‹ÛÔ˘ÌÂ;1 (∫¿Ï.). ™ÙËÓ ∫ˆ ÎÏÔ‡ÌbÔ˜(ÙÔ) Î·È ÎÏ˘Ìbfi˜ ÛÙ· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·: ‘ÙÔÓ πÔÚd¿ÓËÌ bÔÙ·Ìfi ÎÏ˘Ìbfi˜* Ó· ÙÔÌ bÂÚ¿ÛÂÈ’ 2 OÈ Ù‡ÔÈ ·fi ÙÔ ·Ú¯·›Ô Ô˘Û. ÎfiÏ˘Ì‚Ô˜ - ÌÂ۷ȈÓ. ÎfiÏ˘Ì‚Ô˜ ‘ÎÔχÌÈ’: ÙÈÓ¤˜ ÙˆÓ ÂÍ ËÌÒÓ ÎÔχ̂ˆ ‰ÈÂÏıfiÓÙ˜...’3: ÎfiÏ˘Ì‚Ô˜,Ô>ÎfiÏ˘ÌbÔ˜ >ÎχÌbÔ˜>ÎÏÔ‡- ÌbÔ˜,Ô>ÎÏÔ‡ÌbÔ˜,ÙÔ Î·Ù¿ ÙÔ Û¯‹Ì· ·ÚÛ. –Ô˜> Ô˘‰.

–Ô˜, fiˆ˜ Ô ı¿Ì‚Ô˜>ÙÔ ı¿Ì‚Ô˜, Ô ¤·ÈÓÔ˜>ÙÔ ¤·ÈÓÔ˜ (ÙÔ Î·‡¯ËÌ·).4 1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,121 2 Daukins,78 3. μ›Ô˜ ∞Ï. 4338, ÛÙÔ˘ ∫ÚÈ·Ú¿, §ÂÍÈÎfi, ÛÙË Ï. 4 ºÈÏ‹ÓÙ·˜ 3,6 *ÎÔÏ˘Ì‚ÒÓÙ·˜, ÎÔÏ˘Ì‚ÒÓ>ÎÏ˘Ì‚ÒÓ-ÎÏ˘Ì‚fi˜.

ÎÔÏ·ÓÙÚ›˙ˆ ‘ÂÙ˘¯·›Óˆ Ó· Á›ÓÂÈ fi,ÙÈ ı¤Ïˆ Ì ηٿÏÏËÏË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿/¯ÂÈÚ›˙ÔÌ·È Âȉ¤ÍÈ·’, ÊÚ.: ¤ÓÓÔÈ· ÛÔ˘ ÎÈ ÂÁÒ ÙÔ ÁÎÔÏ·ÓÙÚ›˙ˆ ÙÔÓ ¿ÓÙÚ· Ì-ÌÔ˘’1 (∫¿Ï.) // ÎÔÏ·ÓdÚ›˙-˙ˆ, Ô˘Û. ÎÔÏ¿ÓdÚÈÛÌ· (∫ˆ˜).2 ∏ Ï. ·fi ÙÔÓ ·fiÚÈÛÙÔ kulandim ÙÔ˘ ÙÔ˘ÚÎ. Ú. kullanmak.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,121 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,354

ÎÔ˘Î¯Ô˘Ú¤‚ÂÏÏÔ˜, (Ô) ‘Ê˘Ùfi Ô˘ ÌÔÈ¿˙ÂÈ ÛÙÔÓ Î·Úfi Ù˘ ʷ΋˜, ηٿÏÏËÏÔ ÁÈ· ˙ˆÔÙÚÔÊ‹’, ÌÙÊ. ‘ÚfiÛˆÔ ÂÏ·Ùو̤Ó˘ ÓÔËÌÔÛ‡Ó˘, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÌÈÎÚÔ‡ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ ÙÔ˘ ηÚÔ‡’ (∫¿Ï.)1// ÎÔÎΑÔÚfiÊÈÏÏÔ˜, ÎÔ˘ÎΑԢڤ‚ÂÏÏÔ˜ (∫ˆ˜).2 ∏ Ï. Â›Ó·È Û‡ÌÊ˘ÚÌ· ÙˆÓ ÎfiÎÎÔ˜+Úfi‚È(<·Ú¯. ÔÚfi‚ÈÔÓ>fiÚÔ‚Ô˜, ‚. Ï·Ù. ervus ‘Úfi‚È’) + ηٿÏ. –ÂÏÏÔ˜)>ÎÔÎÎÔÚfi‚ÈÏÔ˜>ÎÔÎΑÔÚfiÊÈÏÔ˜-ÎÔ˘ÎΑԢÚfi‚ÂÏÔ˜> ÎÔ˘Î¯Ô˘Ú¤‚ÂÏÏÔ˜.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,121 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,354 ÎÔ‡Î¯Ô˘ÚÔ, (ÙÔ) ‘οÙÈ ÙÔ Ôχ ÍÂÚfi’ (∫¿Ï)1// ÎÔ‡ÎÎãÔ˘ÚÔ˜(Ô) (∫ˆ˜).2 ¶‚. ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ÎÔ‡ÎÔ˘ÚÔÓ(ÙÔ) ‘Ê·Ú¤ÙÚ·’: Ù· ÎÔ‡ÎÔ˘Ú¿ ÙÔ˘ ‚¿ÛÙ·ÈÓÂ,

– 332 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

ÙÔ ·ÂÏ·Ù›ÎÈ ÂÎÚ¿ÙÂÈ, ÃÚÔÓ. ªÔÚ. ∏5062 (< ÌÂÛÓ. Ï·Ù. cucurum, Ë Ï. ÙÔÓ 7Ô ·È.),3 Î·È ÎÔ˘ÎÔ‡Ú˘ ‘·ÁÚÔ›ÎÔ˜, ¿ÍÂÛÙÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜’: Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Â›Ì·È ÂÁÒ ¿ÓıÚˆÔ˜ Î·È ÌË Ì Ï˜ ÎÔ˘ÎÔ‡ÚË.4 1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,126 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,367 3 Sophocl., Lex,ÎÔ˘ÎÔ˘ÚfiÓ 4 ™Ù¿ı˘, L. Martini, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1976, °427 ÎÔ˘Ó¿ÏÏÈ, (ÙÔ) ‘˘ÂÚÒÚÈÌÔ Û‡ÎÔ, ۯ‰fiÓ ÍÂÚfi’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ2 ÎÔ˘Ó¤Ï-ÏÈ(Ó), ÊÚ.: ‘¿ÌÂÓ Ó· Îfi„ÔÌÂÓ gÔ˘Ó¤ÏÏÈ·’Ô Ù˜ Û˘ÎȤ˜ Ì·˜’. OÈ È‰ÈˆÌ·ÙÈÎÔ› Ù‡ÔÈ ÍÂÎÈÓÔ‡Ó ·fi ÙË Ï. ÎÒÓÔ˜ Ì ÙËÓ ˘ÔÎÔÚ. ηٿÏ. –·ÏÈ>ΈӿÏÈ>ÎÔ˘Ó¿Ï-(Ï)È ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË Î·È ·ÏÏÔ‡,> ÎÔ˘Ó¤Ï(Ï)È, Ì Â›‰Ú·ÛË Ù˘ Ï. ÎÔ˘Ó¤ÏÈ ÛÙËÓ ∫ˆ, ÛÔ3 Î.·. ™ÙËÓ ∫ˆ Î·È Ú. ÎÔ˘ÓÂÏÏÈ¿˙-˙ˆ ÁÈ· Ù· ˘ÂÚÒÚÈÌ· ۇη, ÙÔ ÔÔ›Ô Ô ∫. ªËÓ¿˜4 ·Ú¿ÁÂÈ ·fi ÙÔ ·ÎÌ·È¿˙ˆ (<·ÎÌ·›Ô˜) >ÎÓÈ¿˙ˆ >*ÎÔ˘ÓÈ¿˙ˆ>ÎÔ˘ÓÂÏÈ¿˙ˆ Ì ·ÚÂÙ˘ÌÔÏÔÁ›· ÚÔ˜ ÙË Ï. ÎÔ˘Ó¤ÏÈ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,127 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,372 3 ÕÌ·ÓÙÔ˜,°ÏˆÛÛÈο,345 4 ªËÓ¿˜, ∫¿ÛÔ˜,128 ÎÔ‡Ó-Ó·, (Ë) ‘ÛÔÚÈÎfi, ÊÚ.: ‘ÙÔ ÈfiÓÈ ‚˙·›ÓÓÂÈ ’Ô ÎÔ‡ÓÓ·’1(∫¿Ï.)// ÙÔ ›‰ÈÔ (∫ˆ˜) ‘Ô ÎfiÎÎÔ˜, ÁÂÓÈο οı ÛfiÚÔ˜’: ηÚÔ˘˙-˙fiÎÔ˘ÓÓ·, η˚ÛÛfiÎÔ˘ÓÓ· Î.Ù.fi. ∏ Ï. ·fi ÙÔ (ÎfiÎÎÔ˜>) ÎfiÎÎˆÓ ‘ÎÔ˘ÎÔ‡ÙÛÈ ÚÔ‰ÈÔ‡’>ÎÔÎÎÒÓ· (∫‡ÚÔ˜)2 >ÎÔ˘ÎÔ‡Ó· (™¿ÌÔ˜, πηڛ·)3>ÎÔ‡Ó-Ó·.4 1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1984,132 2 ¶··¯ÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘, §.§.ƒ.,98 3 §ÂÍÈÎÔÁÚ·ÊÈÎfi ∞Ú¯Â›Ô μ87 4 μÏ. Î·È Tsopanakis, Phonetique,158 ÎÔ˘ÓÙÚ¤ÛÙÔ, (ÙÔ) ‘‰È·ÊÔÚ¿/ÊÈÏÔÓÈΛ·/¿ÌÈÏÏ·’, ÊÚ.: ‘ÊÙÔÈ ¤¯Ô˘ÛÈ ÎÔ˘ÓÙÚ¤ÛÙÔ’ (∫¿Ï.),1 Î·È ÛÙËÓ ∫ˆ2 ÎÔ˘ÓdÚ¤ÛÙÔ Î·È Ú. ÎÔ˘ÓdÚÂÛÙ¤ÚÓˆ, ·fi ÙÔ ÈÙ·ÏÈÎfi contrasto.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,127 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,372 ÎÔ˘ÚÎÔ‡ÁÁÈ·ÏÏÔ˜, (Ô)1 ÎÔ˘ÚÎÔ‡‰È·ÏÏÔ˜2 ‘ÂÚÂÙfi ÎÚÔÎÔ‰ÂÈÏÔÂȉ¤˜ ÙˆÓ ÊÚ·ÎÙÒÓ, Û·‡Ú· Ë ÙÔȯԂ¿ÌˆÓ’ (∫¿Ï) // ÎÔ˘ÚÎÔ‡‚gãÈ·ÏÏÔ˜,3 ÎÔ˘ÚÎÔ‡ÏÏd·˘ÎÔ˜,4 ÎÔ˘ÚÎÔ‡‰È·ÏÏÔ˜5 (∫ˆ˜): ÎÚÔÎfi‰ÂÈÏÔ˜>ÎÔÚÎfi‰È·ÏÔ˜> ÎÔ˘ÚÎÔ‡‰È·ÏÏÔ˜.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,128 2 ¶·ÓÙÂÏ›‰Ë˜,ºˆÓËÙÈ΋ ∫‡ÚÔ˘-¢ˆ‰/Ó‹ÛÔ˘,14 3 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘,ºˆÓËÙÈ΋,67 4 ∑¿Ú·Î·˜, §ÂÛ¤Úˉ˜,186 – Ô ›‰ÈÔ˜, ¢ËÌ҉˘ È·ÙÚÈ΋,93,161 5 ¶·ÓÙÂÏ›‰Ë˜, fi.. ÎÔ˘ÚÎÔ˘Ó¿ ‘ÔÓ›’, ÊÚ.:ÎÔ˘ÚÎÔ˘Ó¿ Ì ÙÔ Û¤ÚÈ Ì-ÌÔ˘’ (∫¿Ï.)1 // ÎÔ˘ÚÎÔ˘ÓÈ¿(Ë) ‘fiÓÔ˜’ Î·È Ú. ÎÔ˘ÚÎÔ˘ÓÒ ‘ÎÙ˘Ò ÙËÓ fiÚÙ·’:

– 333 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

‘ÙËÓ ¿ÏÏËÓ d· ÌÂÛ¿Ó˘¯Ù· ÁÚÈο Îã·È ÎÔ˘ÚÎÔ˘ÓÔ‡ÛÈ. °È· Û‹ÎÔ˘, ™Ô‡Û·, ¿ÓÓÔÈÍ ÁÈ·Ù› ’ÌÈ· ‰È„·Ṳ̂ÓÔ˜’ 2

Î·È ‘ÔÓÒ/ÌÔ˘‰È¿˙ˆ ·fi ÙÔ ÎÚ‡Ô’: ‘ÎÔ˘ÚÎÔ˘ÓÔ‡ Ì-Ì ٷ ¯ã¤ÚgãÈ· ÌÔ˘’. O ›‰ÈÔ˜ ȉȈ̷ÙÈÎfi˜ Ù‡Ô˜ ÛÙË ƒfi‰Ô ÛËÌ·›ÓÂÈ ‘ÎÈÓÒ ¤Ó· ·È¯Óȉ¿ÎÈ ÁÂÌ¿ÙÔ ÂÙÚ·‰¿ÎÈ· Î·È Î¿ÓÂÈ ÎÚfiÙÔ’ Ô˘ Ô ÃÚ. ¶··¯ÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘3 Û¯ÂÙ›˙ÂÈ Ì ÙÔ ÎÈÓÒ>ÎÔ˘- ÓÒ>ÎÔ˘ÚÎÔ˘ÓÒ Ì ·Ó·‰›ψÛË ÁÈ· ÙÔÓ ÎÚfiÙÔ.

O ª. ∫È·fiη˜4 Èı·ÓÔÏÔÁ› ÙËÓ ÚԤϢÛË ÙÔ˘ ȉȈ̷ÙÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ·fi ÙÔ ·Ú¯. Ú. ΢ÚηÓÒ (-¿ˆ) ‘Ù·Ú¿ÛÛˆ, ÎÈÓÒ’, Û¿ÓÈÔ˜ ÔÈËÙ. Ù. ÙÔ˘ Ú. Î˘Î¿ˆ ‘·Ó·Î·Ù‡ˆ’ (L-S).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,128 2 Dawkins,62 3 ¶··¯ÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘, §.ƒ.π.,291-292 4 ∫È·fiη˜,22 ÎÔ˘Û¤ÏÈÔ, (ÙÔ) ‘ÏfiÁÈ·, ÎÔ˘ÙÛÔÌÔÏÈfi’ (∫¿Ï.)1 // ÎÔ˘ÛÂÏÏÔ‡(Ë), ÎÔ˘Û¤ÏÏ·(Ë)2 ‘ÎÔ˘ÙÛÔÌfiÏ·’ (∫ˆ˜): < ÈÙ·Ï. consilio, ‚. Ù· ÌÂ۷ȈÓÈο ÎÔ˘Û¤ÏÈÔ, fiˆ˜ ‰È·ÙËÚÂ›Ù·È ÛÙÔ È‰›ˆÌ· Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, Î·È ÎÔÓÛ›ÏÈÔÓ

‘Û˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ, Û‡Û΄˒.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,128 2 °ÈˆÚÁ·ÏÏ‹˜, ∫·Ù·Áڷʤ˜,230

ÎÔ˘ÛÔ˘Ì¤Úˆ, -ÚÓˆ ‘Û˘ÓËı›˙ˆ, ÌÂÙ·¯ÂÈÚ›˙ÔÌ·È, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒ’ (∫¿Ï.,1 ∫ˆ˜2), ·fi ÙÔ ÈÙ·ÏÈÎfi consomare, ‚. ÙÔ Á·ÏÏ. consommer ‘‰··ÓÒÌ·È, ηٷӷϛÛÎÔÌ·È’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,132 – Ô ›‰ÈÔ˜,1984,132 2 ¶ÏËÚÔÊÔÚ. ª. ∫È·fiη˜. ÎÔ˘ÙÔ˘Ó›˙ˆ ‘Ó˘ÛÙ¿˙ˆ / ÂÏ·ÊÚÔÎÔÈÌԇ̷Ȓ (∫¿Ï.)1 // ÎÔ˘ÙÔ˘Ó›˙-˙ˆ,2 ÎÔ˘ÙÔ˘ÓÒ3 ‘Û˘ÁηٷٛıÂÌ·È Ì Ó‡̷’ (∫ˆ˜). OÈ ÚËÌ·ÙÈÎÔ› Ù‡ÔÈ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·¯ıÔ‡Ó ÛÙÔ ·Ú¯·›Ô Ú. ηٷÓ‡ˆ3 ‘ÎÈÓÒ ÙËÓ ÎÂÊ·Ï‹ ÚÔ˜ Ù· οو Û ¤Ó‰ÂÈÍË Û˘Ó·ÈÓ¤Ûˆ˜, ÂȂ‚·ÈÒÛˆ˜’, ‚. ÙÔ ÔÌËÚÈÎfi ‘ ÎÂÊ·Ï‹ ηٷÓ‡ÛÔÌ·È’ (·524) Î·È ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ηÙÔ˘Ì‡˙ˆ ‘Îϛӈ ÙÔ ÎÂ-

Ê¿ÏÈ ÚÔ˜ Ù· οو, ηٷÓ‡ˆ’. O ¢ËÌ. ∫ÚÂÎÔ‡ÎÈ·˜4 Û¯ÂÙ›˙ÂÈ ÙÔÓ È‰ÈˆÌ·ÙÈÎfi Ù‡Ô Ì ÙÔ ·Ú¯·›Ô ηٷ̇ˆ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,124 2 Dawkins 2,511 3 Dawkins 2,545 4 ∫ÚÂÎÔ‡ÎÈ·˜, ∂Ù˘ÌÔÏÔÁÈο,69 ÎÔ‡ÙÛ·, (Ë) ‘ÎÔ‡ÎÏ·’ (∫¿Ï.)1 // ÎÔ‡ÙÛÈ·(Ë) ‘ÎÔ‡ÎÏ·’2 ·ÏÏ¿ Î·È ‘ÙÔ ¯Ô-

ÓÙÚfiÙÂÚÔ ¿ÎÚÔ ÙÔ˘ ÎÔÓÙ·ÚÈÔ‡ ÙÔ˘ ·ÚfiÙÚÔ˘, ÛÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ÛÊËӈ̤ÓÔ ÙÔ ÛÂÈÚÔÏ¿‚È’3 (∫ˆ˜). ∏ Ï. ·fi ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ÎÔ˘ÙÛÔ‡Ó· (·Ï.ÛÏ·‚.), Ô˘ Â›Ó·È ÂÎÙÂٷ̤ÓÔ˜ Ù‡Ô˜ ÙÔ˘ ‚Ú·¯‡ÙÂÚÔ˘ ÎÔ‡ÙÛ· (∫¿Ï.) >

– 334 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

ÎÔ‡ÙÛÈ· (∫ˆ˜) Ì ·Ó¿Ù˘ÍË ‘È’. ¶‚. ÎÔ˘ÙÛÔ˘ÓÈο ‘ÎÔ‡ÎϘ’ ÛÙÔÓ ∂ÚˆÙfi-

ÎÚÈÙÔ (∞ÏÂÍ. ™Ù.) ∞ã983 °98 ¢412.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,124 2 ∑·ÚÚ¿ÊÙ˘, §·ÔÁÚ·ÊÈο,328 3 ∑¿Ú·Î·˜, §ÂÛ¤Úˉ˜, 20,186

ÎÔ˘ÙÛÔ‡ıÈ, (ÙÔ) ‘›‰Ô˜ ÛÊÚ·Á›‰·˜ ÙˆÓ ·ÈÁÔÚÔ‚¿ÙˆÓ Ì ÎÔÌ̤ÓË ÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ ÙˆÓ ·ÊÙÈÒÓ’ (∫¿Ï.)1 // ÎÔ˘ÙÛÔ‡ÙıÈ (∫ˆ˜)2: ÎÔ„ÒÙÈÔÓ > ÎÔÙÛÒÙÈ > ÎÔÙÛÔ‡ÙÈ > ÎÔ˘ÙÛÔ‡ıÈ (∫¿Ï.) – ÎÔ˘ÙÛÔ‡ÙıÈ (∫ˆ˜).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,124 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋,59 – Ô ›‰ÈÔ˜, ¶ÔÈÌÂÓÈο,52 Ï·ÎÈÚÓÙ›˙ˆ ‘Û˘ÓÔÌÈÏÒ, ÊÏ˘·ÚÒ’ (∫¿Ï.)1 // Ï·ÎÎãÈÚÓd›˙-˙ˆ2 ‘ÎÔ˘‚Â-

ÓÙÈ¿˙ˆ ‰˘Ó·Ù¿, ÊÏ˘·ÚÒ’ Î·È Ô˘Û. Ï·ÎÎã›ÚÓdÈÛÌ·(ÙÔ) ‘ÎÔ˘‚¤ÓÙ·’, ÊÚ.: ‘ÎãÈ¿Û·ÌÂÓ dÔ Ï·ÎÎã›ÚÓdÈÛÌ·Ó gã·È οËÎãÂÓ dÔ Ê·˚ ÛÙË Ê-ʈÙÎãÈ¿’ (∫ˆ˜), ·fi ÙÔ ÙÔ˘ÚÎ. lakirdi ‘ϤÍË, ÏfiÁÔ˜, Û˘Ó‰È¿ÏÂÍË’. ¡ÔÌ›˙ˆ fiÙÈ Ë ÊÚ¿ÛË ‹Ê·Â Ï-ϷΤÚda, Ô˘ Û˘ÓËı›˙ÂÙ·È Î·È ÛÙ· ‰˘Ô ÓËÛÈ¿ ÁÈ· οÔÈÔÓ Ô˘ ÌÈÏ¿ Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Û¯¤ÛË Ì ÙÔ ÁÓˆÛÙfi „¿ÚÈ ·ÏÏ¿ Ì ÙËÓ ÙÔ˘ÚÎ. Ï. lakirdi Ì Â›‰Ú·ÛË ·ÛÊ·ÏÒ˜ ÙÔ˘ ÔÌfiË¯Ô˘ ϷΤډ·.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,130 2 ¶ÏËÚÔÊÔÚ. ∞ÚÁ˘ÚÒ ∫·ÙÛ›ÏË

Ï·Ùfi˜, (Ô) ‘ÙÔ ˙¢Á¿ÚˆÌ· ˙ÒˆÓ’ (∫¿Ï.),1 ‘Ë ÂÚ›Ô‰Ô˜ ÔÚÁ·ÛÌÔ‡ ÙˆÓ Î·ÙÛÈÎÈÒÓ Î·È ·ÚÓÈÒÓ 2 / Ë ˆÚ›Ì·ÛË, Ë ·ÎÌ‹ ÙÔ˘ ηÚÔ‡’ 3, ÊÚ.: ‘ÁÈ· Ó· ‚Á¿ÏÔÌÂÓ dÔ ÛËÛ¿ÌÈ Ú¤ÂÈ Ó· ’ÚÙÂÈ ÛÙÔ Ï-Ï·ÙfiÓ dÔ˘’ (∫ˆ˜): ÂÏ·‡Óˆ > *ÂÏ·Ùfi˜ > Ï·Ùfi˜, Èı·ÓfiÓ Ì Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ÙÚ˘ÁËÙfi˜.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,130 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ¶ÔÈÌÂÓÈο,60 3 ∑¿Ú·Î·˜, §ÂÛ¤Úˉ˜,162,187 Ï›‚ÁÔÌ·È ‘˘ÔÏ›ÔÌ·È, ˘¿Ú¯ÂÈ ¤ÏÏÂÈ„Ë’ (∫¿Ï.)1, Ï›‚gˆ ‘Ï›ˆ, ¤¯ˆ ¤ÏÏÂÈ„Ë’ Î·È Ì¤Û. Ï›‚gÔÌ·È,Ï›‚ÁÔÌ·È, Ï›ÊÎÔÌ·È ‘˘ÔÏ›ÔÌ·È’ 2, ÊÚ. ‘Ï›ÊÎÔÌ·È Ù˘Ú›Ó’ (ÌÔ˘ Ï›ÂÈ) (∫ˆ˜). OÈ Ù‡ÔÈ ·fi ÙÔ ·Ú¯·›Ô Ï›ˆ-Ï›ÔÌ·È.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,130 2 Dawkins 2,454 ÏËÙ¿È, (ÙÔ) ‘Û¯ÔÈÓ›’ (∫¿Ï.)1, ÛÙËÓ ∫ˆ ‘5-6 ¯ÂÚgãȤ˜ ÛÙ·¯˘ÒÓ Ô˘ ·Ôı¤ÙÂÈ Ô ıÂÚÈÛÙ‹˜ ÛÙÔ ›‰ÈÔ ÛËÌ›Ԓ2, ÛÙÔ ¶˘Ï› Ù˘ ∫ˆ ÏËÙ¿‰È(Ó) ‘Û‡ÓÔÏÔ ·fi ÙÚÂȘ ‰¤Û̘ ıÂÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ‰ËÌËÙÚÈ·ÎÒÓ’3 Î·È ÏËÙ¿ÚÈ(Ó) ‘Û¯ÔÈÓ› ·fi

ÙÚ›¯Â˜ ÁȉÈÒÓ’4. OÈ Ù‡ÔÈ Ù˘ Ϥ͢ ‘Â¯Ô˘Ó ÙËÓ ›‰È· ÂÙ˘ÌÔÏÔÁÈÎ‹Ó ·Ú¯‹: ·fi ÙÔ ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚÔ ÂÈÏËÙ¿ÚÈÔÓ (<·Ú¯. ›ψ ‘Û˘ÛÙڤʈ, Ù˘Ï›Áˆ’) > *ÂÈÏËÙ¿‰ÈÔÓ > ÏËÙ¿‰È > ÏËÙ¿È(Ó)È4 Î·È ÂÈÏËÙ¿ÚÈÔÓ >ÏËÙ¿ÚÈ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,132 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∑¢Á¿‰Â˜,289 3 ∑¿Ú·Î·˜, §ÂÛ¤Úˉ˜,158,187 4 ∑¿Ú·Î·˜, §ÂÛ¤Úˉ˜, 187

– 335 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÏÈÌ›, (ÙÔ) ‘ÌÈÎÚ‹ ÏÂ›‰·’ (∫¿Ï.)1 // ÏÈÌb›(‰)·,2ÏÈ‘›·(Ë)3 ‘ÏÂ›‰·, ϤÈ’, ÊÚ.: ‘Ù· „¿ÚgãÈ· ¤¯Ô˘ÛÈ Ï-ÏÈÌb›Â˜’ (∫ˆ˜): ÏÂ›˜ > ÏÂ›‰· >ÏÈ‘›·ÏÈÌb›(‰)· (∫ˆ˜) - ÏÈÌ› (∫¿Ï.).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,131 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋,28 3 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,411

Ïȯӛ˙ˆ ‘ÛËÎÒÓˆ Ì ÙÔ ıÚÈÓ¿ÎÈ ÛÙÔÓ ¿ÓÂÌÔ ÙÔ Ì›ÁÌ· ¿¯˘ÚÔ-ÛÙ¿ÚÈ / ‚¿˙ˆ Ï¿‰È ÛÙÔ Ì¿ÙÈ ÙÔ˘ Û‡ÎÔ˘ ÁÈ· Ó· ˆÚÈÌ¿ÛÂÈ ÁÚËÁÔÚfiÙÂÚ·’ (∫¿Ï.)1 // Ïȯӛ˙-˙ˆ2 Î·È Ô˘Û. Ï›¯ÓÈÛÌ·(ÙÔ) (∫ˆ˜), ·fi ÙÔ ·Ú¯. Ú. ÏÈÎÌ¿ˆ ‘¯ˆÚ›˙ˆ ÙÔ ÛÈÙ¿ÚÈ ·fi ÙÔ ¿¯˘ÚÔ Ì ϛÎÌËÛË’ [‘Û›ÙÔÓ ÏÈÎÌ¿Ó’ •ÂÓÔÊ., OÈÎ.

18,6] Î·È ÏÈÎÌ›˙ˆ (L-S) [<Ï›ÎÓÔÓ < *ÓÈÎ-ÓÔÓ Ì ÚÔÏËÙÈ΋ ·ÓÔÌÔ›ˆÛË < ı. *nik- ÙÔ˘ È.Â. *neik- ‘Ïȯӛ˙ˆ’ (ÛÈÙËÚ¿)]3 >Ïȯӛ˙ˆ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,131 2 ¶ÏËÚÔÊÔÚ. °. ÕÌ·ÏÏÔ˜ 3 ª·ÌÈÓÈÒÙ˘, §ÂÍÈÎfi, ÛÙË Ï. ÏÔ˘‚fi˜, (Ô) Â›ı. Î·È ÏÔ˘‚˙¿Ú˘ ‘ÏÂÚfi˜’ (∫¿Ï.)1 // ÏÔ˘fi˜(Ô) Î·È ÏÔ‡‚·(Ë)2, ÏÒ‚·(Ë)3 ‘·Î·ı·ÚÛ›·’ (∫ˆ˜): OÈ ÏÂÎÙÈÎÔ› Ù‡ÔÈ ÏÔ˘‚fi˜ (∫¿Ï.), ÏÔ˘fi˜ (∫ˆ˜) ·fi ÙË ÌÂ۷ȈÓÈ΋ Ï. ψ‚fi˜, Ì·ÚÙ˘ÚË̤ÓË ‹‰Ë ·fi ÙÔÓ 8Ô ·È. (Lampe, Lex.) < ·Ú¯. Ô˘Û. ψ‚‹: ψ‚fi˜ > ÏÔ˘‚fi˜ > ÏÔ˘fi˜, Ì ÙÚÔ‹ Ô>Ô˘ ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ ¯ÂÈÏÈÎfi.4 OÈ Ù‡ÔÈ ÏÔ‡‚·, ÏÒ‚· (∫ˆ˜) Î·È ÏÔ˘‚˙¿Ú˘ (∫¿Ï.) ·fi ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ÏÒ‚·(Ë) ‘Ë Ï¤Ú·’ (·Ú¯. Ô˘Û. ÏÒ‚Ë,Ë) [‘‹ÙÔÓ ÙȘ ̤Á·˜ ¿Ú¯ˆÓ, ÂÚÈÛÛ¿ ÏÔ‡ÛÈÔ˜, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Û˘Ó¤‚Ë ÌÂÁ¿ÏË ·Ûı¤ÓÂÈ·, fiÔ˘ ϤÁÂÙ·È ÏÒ‚·’].5 1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,131 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋,29 3 ∑·ÚÚ¿ÊÙ˘, §·ÔÁÚ·Ê›·,287 4 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, fi..,27 5 ª·ÚÙ‡Ú. ∞Á. ¡ÈÎÔÏ. 166, ÛÙÔ˘ ∫ÚÈ·Ú¿, §ÂÍÈÎfi,ÛÙË Ï.

Ì·˚˙¿ÚÔÌ·È ‘ÂÈÙˉ‡ÔÌ·È, ¤¯ˆ οÔÈ·Ó ÈηÓfiÙËÙ· ˆ˜ ÂÚ·ÛÈÙ¤¯Ó˘’, ÊÚ.: Ô ·ÂÚÊfi˜ ÌÔ˘ Ô‡ÏÏ· Ì·˚˙¤ÚÂÙ·› Ù·’ (∫¿Ï.)1 // Ì·˚˙-˙¤Úˆ, -ÔÌ·È, -ÚÓÔÌ·È2 Î·È Ô˘Û. Ì·˚˙-˙¿ÚÈÛÌ·(ÙÔ) (∫ˆ˜).3 ∏ Ï. ·fi ÙÔ ÈÙ·Ï. maneggiare. ¶‚. ÙÔ ÎÔÈÓfi Ì·Ó·-Ù˙¿Úˆ ‘Â›Ì·È Ô Ì¿Ó·Ù˙ÂÚ, ‰ÈÔÈÎÒ ÌÈ· Âȯ›ÚËÛË’, < ·ÁÁÏ. manager < Ú. manage <ÈÙ·Ï. maneggiare ‘¯ÂÈÚ›˙ÔÌ·È’ <mano ‘¯¤ÚÈ’ [<Ï·Ù. manus].

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,133 2 ¶ÏËÚÔÊÔÚ. ª. ∫È·fiη˜ 3 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,427

Ì·Ï¿ÁÚ·, (Ë) ‘·ÛÌfi˜1 / Ì›ÁÌ· ‰È·ÊfiÚˆÓ Ô˘ÛÈÒÓ Ì ¤ÓÙÔÓË ÔÛÌ‹, Ô˘ Ú›¯ÓÔ˘Ó ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ÔÈ „·Ú¿‰Â˜ ÁÈ· Ó· ÚÔÛÂÏ·ÛÔ˘Ó Ù· „¿ÚÈ·, fiÙ·Ó „·Ú‡ԢӒ2 (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2): Èı. <*Ì·Ï·ÁÌ¿ÁÚ· Ì ·ÏÔÏÔÁ›· < Ì¿Ï·ÁÌ· (<Ì·Ï¿ÛÛˆ)+¿ÁÚ·.3

– 336 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,134 2 ∫ÂÊ·ÏÈ·Ó¤˜ Ÿ„ÂȘ 1,123 3 ª·ÌÈÓÈÒÙ˘, §ÂÍÈÎfi, ÛÙË Ï.

Ì¿ÓÙ·Ì·, (ÙÔ) ‘Ì¿ÚÌ·ÚÔ Ô˘ Ì·›ÓÂÈ Û·Ó ·Ú·ÛÙ¿Ù˘ Û ÔÈÎÔ‰Ô̤˜ / ‹ÚÂÌÔ˜, ··ı‹˜, ·Û˘ÁΛÓËÙÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ Ì¿ÓdˆÌ· (ÙÔ) ‘ÂÏÂÎË̤ÓË ¤ÙÚ· ‹ Ì¿ÚÌ·ÚÔ, Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È Û·Ó ˘¤Úı˘ÚÔ’2, Î·È Ì¿ÓdÂÌ·3 ÛÙËÓ ∞ÓÙÈÌ¿¯ÂÈ·. ∏ Ï. ·fi ÙÔ ·Ú¯·›Ô Ô˘Û. ÈÌ¿˜,Ô –ÓÙÔ˜, Ô˘ ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ¤Ó· Ú. *ÈÌ·›Óˆ ‘‰¤Óˆ’, ÏËı. ÈÌ¿ÓÙ˜ > ÌÂ۷ȈÓ. ÈÌ¿Óو̷4>Ì¿ÓdˆÌ· (∫ˆ˜) – Ì¿ÓÙ·Ì· (∫¿Ï.).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,135 2 ∑¿Ú·Î·˜, §ÂÛ¤Úˉ˜,77,188 3 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,436 4 ‘ÂÂȉ‹ ‰Â Ë ‰È· Ï›ÓıˆÓ ÌfiÓÔÓ ÔÈÎÔ‰ÔÌ›· (ÛÙÔ μ˘˙¿ÓÙÈÔ) ‰ÂÓ ‹ÙÔ ÛÙÂÚ¿, ‰È· ÙÔ‡ÙÔ ÔÈ ÔÈÎÔ‰fiÌÔÈ, ›Ó· ·ÛÊ·ÏÂÛÙ¤ÚÔ˘˜ ηٷÛÙ‹ÛˆÛÈ ÙÔ˘˜ ÙÔ›¯Ô˘˜, ·¤ÛÊÈÁÁÔÓ ·˘ÙÔ‡˜ ·fi ‰È·ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÂȘ ‰È¿ÛÙËÌ· ‰È· ͇ψÓ, ÈÌ¿ÓÙˆÛÈÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔÓ ÙÔ‡ÙÔÓ Î·ÏÔ‡ÓÙ˜...ÂȘ ÙÔ ¿Óˆ ̤ÚÔ˜ ‰Â ÙÔ ˘¤Úı˘ÚÔÓ, ÙÔ ·ÓÒÊÏÈÓ, Ì ÙÔ ÂÈÛÙ¤ÁÈÔÓ ·˘ÙÔ‡, ÙÔ ÈÌ¿Óو̷ ...’ (∫Ô˘ÎÔ˘Ï¤˜, μ.μ.¶. 4,259 Î·È 282).

Ì¿ÚÔÔ, (ÙÔ) ‘ÌÈÎÚfi Úfi‚·ÙÔ’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ Ì¿ÚÔÔ Ï¤Ó ÙÔ ¯ÚÔÓÈ¿ÚÈÎÔ ıËÏ˘Îfi ·ÚÓ› Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÁÂÓÓ‹ÛÂÈ ·ÎfiÌË,2 ÂÓÒ Ì·ÚÔÎãÈ¿ÚÈ Ï¤Ó ÙÔ ıËÏ˘Îfi ·ÚÓ› Ô˘ ÚˆÙÔÁ¤ÓÓËÛÂ.3 O Ù‡Ô˜ Ù˘ Ï. ·fi ÙÔ ·Ú¯. ̤ÚÔ„ (<Ì›ÚÔÌ·È=ÌÂÚ›˙ˆ+Ô„), ı. ÌÂÚÔ-+ ηٿÏ. –ÔÓ >̤ÚÔÔ> Ì¿ÚÔÔ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,136 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∑¢Á¿‰Â˜,230 Î·È ∑¿Ú·Î·˜, §ÂÛ¤Úˉ˜, 72, 189 3 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ¶ÔÈÌÂÓÈο,42 ÌÂÏ·ÁÎÔÓÈ¿, (Ë) ‘ÌÂÏ·Á¯ÔÏ›·’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2). ∏ Ï. ·fi ÙÔ ·Ú¯. Ô˘Û. ÌÂÏ·Á¯ÔÏ›· (<ÌÂÏ¿Á¯ÔÏÔ˜ < ̤Ϸ˜ ‘Ì·‡ÚÔ˜’+ ¯ÔÏfi˜ [<¯ÔÏ‹]. ¶Èı. Ë Ï. Ó·

Â›Ó·È ·ÓÙȉ¿ÓÂÈ·, ·ÊÔ‡ ¤Ú·Û Û ÔÏϤ˜ ͤÓ˜ ÁÏÒÛÛ˜.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,137 2 Dawkins,56

ÌÂÏ¿ÙıÈ, (ÙÔ) ‘Ë Î·Ï‡ÙÂÚË ÔÈfiÙËÙ· ÛÊÔ˘ÁÁ·ÚÈÔ‡ / Ì·˘ÚÔÎÔ‡ÎÎÈ’ (∫¿Ï.)1, Î·È ÌÂÏ¿ııÈ ‘Ô ÛfiÚÔ˜ ÙˆÓ ÎÚÂÌÌ˘‰ÈÒÓ’ (∫ˆ˜).2 ∂›Ó·È ÙÔ ÌÂÏ¿ÓıÈÔÓ ÙÔ˘ πÔÎÚ¿ÙË2: ̤Ϸ˜, ̤ϷÓıÔ˜ > ÌÂÏ¿ÓıÈÔÓ > ÌÂÏ¿ııÈ Ì ÙÚÔ‹ Ó+ı > ı-ı (∫ˆ˜) – ÌÂÏ¿ÙıÈ (∫¿Ï.).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,137 2 ∑¿Ú·Î·˜, §ÂÛ¤Úˉ˜,163,189 3 °˘Ó·ÈÎ. 1,74 Î·È ∞ÊÔÚ., 230

̤ÏÈÛÌ·, (ÙÔ) ‘¯¿Ú·ÍË ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜ Ì ÎÔÊÙ¤˜ ‚ÂÓÙÔ‡˙˜’ (∫¿Ï.),1 ‘ÙÔ Îfi„ÈÌÔ ÌÂ Í˘Ú¿ÊÈ ÙÔ˘ ‰¤ÚÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡, Û ‰È¿ÊÔÚ· ̤ÚË ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜, ÁÈ· Ó· ÙÚ¤ÍÂÈ ÙÔ Î·Îfi Á-Á·›Ì·’ (∫ˆ˜)2, Î·È Ú‹Ì· ÌÂÏ›˙ˆ ‘οÌÓˆ ÂÁÎÔ¤˜ ÛÙÔ ‰¤ÚÌ·’3, ÌÂÏ›˙-˙ˆ Î·È ÛÙËÓ ∫ˆ, ÊÚ.: ‘οı ª·

– 337 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÌÂÏ›˙-˙Ô˘Ó d· ̈ڿ’.4 ∂›Ó·È ÙÔ ·Ú¯. Ú. ÌÂÏ›˙ˆ ‘‰È·ÌÂÏ›˙ˆ, Îfi‚ˆ Û ÙÂÌ¿¯È·’ (ºÂÚ·‰.,73). °È· ÙÔ Ô˘Û. ̤ÏÈÛÌ· ‚. ÙÔ ·Ú¯. Ô˘Û. ÌÂÏÈÛÌfi˜ (<ÌÂÏ›˙ˆ) ‘‰È·ÌÂÏÈÛÌfi˜, ‰È·›ÚÂÛË’.

1,3 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,137 2 ∑¿Ú·Î·˜, ¢ËÌ҉˘ È·ÙÚÈ΋,86,164 4 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,466

ÌÔ˘Ï›, (ÙÔ) ‘ÛÙÔÌ¿¯È ÌÈÎÚÔ‡ ·ÚÓÈÔ‡’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ Û˘Ó·ÓÙԇ̠ÙÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜ ÌÔ˘Ï›(Ó), ‚Ô˘Ï›, ÁÔ˘Ï› ‘ÙÔ ·ÔÊÏÔȈ̤ÓÔ Û٤ϯԘ ÙÔ˘ ‚Ï·ÛÙÔ‡ Ù˘ Îڿ̂˘’.2 O Ù‡Ô˜ ÌÔ˘Ï›, ·fi ÙÔ ‚˘˙·ÓÙÈÓfi ÁÔ˘Ï›Ó ˘ÔÎÔÚ. ÙÔ˘ ÁԇϷ, Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ô˘ ·Ô‰›‰ÂÙ·È Û‹ÌÂÚ· ÛÙËÓ ∫ˆ: ‘¤¯Ô˘Ó ÙÔ ÂȘ Ù· Ï¿¯·Ó·, Ù· ϤÁÔ˘ÛÈÓ ÔÊÚ‡ÁÈ· Î·È ÂȘ Ù·˜ ÁԇϷ˜ Ù·˜ ¯ÔÓÙÚ¿˜, Ù·˜ ϤÁÔ˘Ó ÎÔ˘ÚÔ‡ÎϘ’ 3 ™Â ÌÂ۷ȈÓÈο ΛÌÂÓ· Ë Ï. ÌÔ˘Ï›4 ÛËÌ·›ÓÂÈ Î·È ÙÔ ÛÙÔÌ¿¯È ÌËڢηÛÙÈÎÒÓ: ‘·Ó ‚fiȉÈ, ·Ó Úfi‚·ÙÔ Î·È Ó· ‰ÒÛÂÈ ÙÔ˘ ÁÈÂÚ¿ ÙË ‚Ú·¯ÈfiÓ· Î·È Ù· ηٷۿÁÔÓ· Î·È ÙÔ ÌÔ˘Ï›’.5 ∏ ÌÂ۷ȈÓÈ΋ ·˘Ù‹ ÛËÌ·Û›· Ù˘ Ï. ‰È·ÙËÚ‹ıËÎÂ

̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙËÓ ∞ÛÙ˘¿Ï·È·.6 1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,141 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,483 3 ¢È‹Á. ¶·È‰ÈfiÊÚ., ÛÙ.

601-602, ¤Î‰. Wagner, Û.162 4 < Ô˘Û. *ÌԇϷ < Ï·Ù. *mula, ‚. ·Ï·ÈfiÙ. Á·ÏÏ. mul(e), ·Ï‚. Ìulle.∫·Ù¿ ÙÔÓ ∫ˆÛÙ¿ÎË, §ÂÍÈÎfi Ù۷ΈÓ., ÛÙË Ï., ·fi ÙÔ Ô˘Û. *Ì˘Ï›ÔÓ < ÌÂÙÁÓ. ̇ÏÔ˜ (L-S, ̇ÏÔ˜, πππ), ÂÓÒ Ô ¢. ∫ÚÂÎÔ‡ÎÈ·˜ Û¯ÂÙ›˙ÂÈ ÙË Ï. Ì ÙÔ ·Ú¯·›Ô Ô˘Û. ̇ÏË. 5 ¶ÂÓÙ. ¢Â˘Ù. ÃVπππ 3, ÛÙÔ˘ ∫ÚÈ·Ú¿, §ÂÍÈÎfi, Ï. ÌÔ˘Ï›. 6 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∞ÛÙ˘¿Ï·È·,85 ÌÔ˘Ùı·ÏÈ·Ṳ̂ӷ Â›ÚÚ. ‘Ì ÙÔ Ê¤ÍÈÌÔ Ù˘ ̤ڷ˜’, ÊÚ.: ‘ËÍÂÎÈÓ‹Û·Ì Ô˘ Ù· ÌÔ˘Ùı·ÏÈ·Ṳ̂ӷ ’· ÌÚÔοÌÔÌ ÙÔ Î·˚ÎÈ’ (∫¿Ï.).1 ∫·È ÛÙËÓ ∫ˆ ÌÔ˘Ùı¿ÏÈ·ÛÌ·(ÙÔ) ‘fiÚıÚÔ˜’.2 ∏ Ï. ·fi ÙÔ ÌÔ˘ÓÙfi˜ ‘·˘Ùfi˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ¯¿ÛÂÈ ÙË Ï¿Ì„Ë / ‰È·‡ÁÂÈ¿ ÙÔ˘, Ô˘ ¤¯ÂÈ ÛÎÔÙÂÈÓÈ¿ÛÂÈ’ (< ·Ú¯. Ì˘Ó‰fi˜ ‘‚Ô˘‚fi˜, ¿ÊˆÓÔ˜’, Ô˘ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ ∏Û‡¯ÈÔ˘: Ì˘Îfi˜.¿ÊˆÓÔ˜), > ÌÔ˘ÓÙ·ÏÈ¿ > ÌÔ˘ÓÙ¿ÏÈ·ÛÌ· > ÌÔ˘Ùı¿ÏÈ·ÛÌ·.3. ¶‚. ÛÙËÓ ∞ÛÙ˘¿Ï·È· ÌÔ˘Ùı·ÏÙÛ¿(Ë) ‘Û˘ÓÓÂÊÈ¿’.4 1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,142 2,3 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,ÛÙË Ï. 4 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∞ÛÙ˘¿Ï·È·,85 ÌÂÙ¿˙ˆ ‘Îfi‚ˆ ‰ÂÌ¿ÙÈ· ÁÈ· ·ÏÒÓÈÛÌ·’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ ÌbÂÙ¿˙-˙ˆ Î·È Û·ÓÈfiÙÂÚ· ÌbÂÙ¿ÛÛˆ ‘ÂÙÒ Î·È ·ÏÒÓˆ ‰ÂÌ¿ÙÈ· (ÛÙ¿¯˘·) ÛÙÔ ·ÏÒÓÈ’,2 ÊÚ.: ‘Ìb¤Ù·˙-˙ ÎãÈ ¿ÏÏÔ (ÛÈÙ¿ÚÈ) Ó· ‚g·Ù›ÛÔÌÂ’,3 Î·È Ô˘Û. Ìb¤Ù·ÛÌ·(ÙÔ): ∞fi ÙÔ ·Ú¯. Ú. ·Ó·ÂÙÒ (-¿ˆ) > ·Ó·ÂÙ¿˙ˆ > ·ÌbÂÙ¿˙ˆ > ÌbÂÙ¿˙ˆ.4

– 338 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 143 2 ∫È·fiη˜, 27 Î·È ∑¿Ú·Î·˜, §ÂÛ¤Úˉ˜, 158, 159 3 ∫È·fiη˜, fi.. 4 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋,30 ÌÏ¿˙ˆ ‘¯‡Óˆ ÙÔ ÓÂÚfi ‹ Ô,Ùȉ‹ÔÙ ˘ÁÚfi / ÍÂÌÏÒ’ (∫¿Ï.)1 // ÌbÏ¿˙˙ˆ, Û‡ÓıÂÙÔ Î·ÎÔÌbÏ¿˙-˙ˆ ‘ËÁ·›Óˆ Î·Î‹Ó Î·ÎÒ˜’, ÍÂÌbÏ¿˙-˙ˆ, ÍÂÌbÏÒ ‘‰È·ÛÎÔÚÒ’ (∫ˆ˜)2: ›ÌÏËÌÈ-¤ÏËÛ·-¤Ï·Û·-Ï¿˙ˆ > ÌÏ¿˙ˆ. ¶‚. Ù· ÌÂ۷ȈÓÈο Ú. ÂÌÏ¿˙ˆ, ÌÏ¿˙ˆ3 < ÌÂÙÁÓ. ÂÌÏ¿˙ˆ.4 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,144,155 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,453 3 ÃÚÔÓ. ΔfiÎΈÓ, 2844, ÛÙÔ˘ ∫ÚÈ·Ú¿, §ÂÍÈÎfi,ÛÙË Ï. 4 Andriotis, Lex., Ï. ÂÌÂÏ¿˙ˆ. ÌÚ·¿Ïψ ‘ÂÌÊ·Ó›˙ÔÌ·È, ÚÔ‚¿Ïψ’ (∫¿Ï.)1 // ÌbÚÔ¿Ïψ, ÌbÚÔ˘¿Ïψ, ÌbÚÔ˘¤Ïψ, ÌbÚÔ¤Ïψ (∫ˆ˜).2 OÈ Ù‡ÔÈ ÙÔ˘ Ú‹Ì·ÙÔ˜ ·fi ÙÔ ÚÔ‚¿Ïψ Ì Èı·Ó‹ Â›‰Ú·ÛË Ù˘ Ï. ÂÌÚfi˜ >ÌÚÔ˜ > ÌbÚÔ-, ÌbÚÔ˘- (∫ˆ˜) – ÌÚ·- (∫·Ï.)

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,145 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,459 ÌÚÈ, ÌÚȯԇ Â›ÚÚ. ‘ÚÈÓ, ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜, ÚÔÙÔ‡’, ÊÚ.: ‘ÌÚÈÓ ÂÚÙ›˜ ÂÛ‡, ‹ÚÙ·Ó ¿ÏÏÔÈ Î’ Ë‹Ú·Ó dÔÓ’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ ··ÓÙÔ‡Ó ÔÈ Ù‡ÔÈ Úȯԇ, ÌbÚÈ(Ó), ÌbÚȯԇ.2 O Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÂÈÚÚ‹Ì·ÙÔ˜ ÓÔÌ›˙ˆ fiÙÈ ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·Ú¯·›· ÊÚ¿ÛË Ô˘ ÚÈÓ ‘¤ˆ˜’ > ÚÈÓ Ô˘Î > ÚÈÎÔ‡ Ì ÌÂÙ¿ıÂÛË Û˘ÌÊÒÓÔ˘, >Úȯԇ Ì ÂͤÏÈÍË Î>¯, ‚. ·ÏÏÔ‡ ÚÈÁÔ‡ Ì ÂͤÏÈÍË Î>Á. O ºÈÏ‹ÓÙ·˜3 ÚÔÙ›ÓÂÈ Û‡ÌÊ˘ÚÛË ÚÈÓ+Ï·Ù. prius >Ú›Ô˘-ÚÈÔ‡ Î·È ÚÈÁÔ‡ > Úȯԇ, ηٿ ÙÔ ·ÓÙ·¯Ô‡.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,145 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,639 3 ºÈÏ‹ÓÙ·˜ 2,184 ÌÚÔÛÙ¤Óˆ ‘ʤÚÓˆ Û ·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË’1, ÊÚ.: ‘ ËÌÚfiÛÙÂÛ¤Ó dÔ ÛÙÔ Ì-·Ù¤Ú· ÎÈ ‹ıÂÏ ’ÂÓ ‹ıÂÏ ›ÂÓ d· ÛˆÛÙ¿’1 (∫¿Ï.). ªÂ ÙËÓ ›‰È· ÛËÌ·Û›· ÛÙËÓ ∫ˆ ··ÓÙÔ‡Ó ÔÈ ÚËÌ·ÙÈÎÔ› Ù‡ÔÈ ÌbÚÔÛÙ¤Ó-Óˆ, ÌbÚÔÛÙ‹Ó-Óˆ, -ÓÓÔÌ·È Î·È ÌbÚÔÛÙ›˙-˙ˆ.2 OÈ È‰ÈˆÌ·ÙÈÎÔ› Ù‡ÔÈ ÙÔ˘ Ú‹Ì·ÙÔ˜ ·fi ÙÔ ÚÔ+ÛÙ‹Óˆ (<·fiÚ. ¤ÛÙËÛ· ÙÔ˘ ÌÂÙÁÓ. ÈÛÙ¿Óˆ < ·Ú¯. ›ÛÙËÌÈ/›ÛÙ·Ì·È).2 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,145 fiÔ˘ ÂÛÊ·Ï̤ӷ ÌÚÔÛÙ·›Óˆ 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 461-462 Ó¿ÊÔ˜, (Ô) ‘ÌÈÎÚ‹ ͇ÏÈÓË ÛοÊË’(∫¿Ï.)1// Ó¿-‘Ô˜(Ô) ‘͇ÏÈÓÔ ‰Ô¯Â›Ô’ (∫ˆ˜)2 ·fi ÙÔ ·Ú¯. Ô˘Û. Ó¿Ô˜(ÙÔ), ÌÂÙÁÓ. Ù‡Ô˜ ÙÔ˘ Ó¿Ë(Ë) ‘‰·Û҉˘ ÎÔÈÏ¿‰· ‹ Ê¿Ú·ÁÁ·’, ‚. ÙÔ˘ ∏Û‡¯ÈÔ˘: ‘ Ó¿·. Û‡ÌÊ˘ÙÔ˜ ÙfiÔ˜’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,146 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋,80

ÓÂÎÔ˘ÌÒÓ-ÓÔÌ·È ‘Ì·˙‡ˆ Ù· Ì·Ó›ÎÈ· ÌÔ˘, ÂÙÔÈÌ¿˙ÔÌ·È ÁÈ· ‰Ô˘ÏÂÈ¿’ (∫¿Ï.)1. ™ÙËÓ ∫ˆ ¤¯ÔÌ ÙÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜ ÓÂÎÔ˘ÌbfiÓ-ÓÔÌ·È, ÓÂÔ˘ÁÎÒÓ-ÓÔÌ·È,

– 339 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ó·Ô˘ÁÎÒÓ-ÓÔÌ·È, Ô˘Û. ÓÂÔ‡ÁΈ̷(ÙÔ).2 OÈ Ù‡ÔÈ ÚÔ¤Ú¯ÔÓ·È ·fi ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ·Ó·ÎÔÌ‚Ô‡Ì·È (< ·Ú¯. ÎÔÌ‚Ò ‘‰¤Óˆ ÎfiÌ‚Ô’), ÂÂȉ‹ ·Ï·Èfi-

ÙÂÚ· Ù· Á˘Ó·ÈΛ· ÊÔڤ̷ٷ ¤ÎÏÂÈÓ·Ó Ì ۯÔÈÓ¿ÎÈ· Ô˘ ‰¤ÓÔÓÙ·Ó Ì ÎfiÌÔ.3 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1984,134 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,498,499,503

ÓÂÎÔ˘ÊÒ, ÓÂÎÔ˘Ê›˙ˆ ‘·Ó˘„ÒÓˆ οÔÈÔ ‚¿ÚÔ˜ / ··ÏÏ¿ÛÛˆ οÔÈÔÓ ·fi ÊÔÚÙ›Ô / ηٷÚ·¸Óˆ, Ì·Ï·ÎÒÓˆ’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2): ·Ó·ÎÔ˘Ê›˙ˆ-·ÓÂÎÔ‡ÊÈÛ· > ÓÂÎÔ˘Ê›˙ˆ-ÓÂÎÔ˘ÊÒ, Ì ÙÚÔ‹ ·Ó·- > ·ÓÂ-, ·Ó·ÏÔÁÈο ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ·˘ÍË̤ÓÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,147 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋,27 ÓÂÏ˘ÁÁÈÒ (∫¿Ï.)1, ÓÂÏ˘ÓgãÈÒ, ÓÂÏ˘ÁÁÒ (∫ˆ˜)2 ‘ÎÏ·›ˆ ÌÂ Ï˘ÁÌÔ‡˜, Ì ·Ó·ÊÈÏËÙ¿’, Ô˘Û. ÓÂχÓgãÈ·ÛÌ·(ÙÔ), ·ı. ÌÙ¯. ÓÂÏ˘ÓgãÈ·Ṳ̂ÓÔ˜. ∞fi ÙÔ ·Ó·Ï˘ÁÁÈÒ Ì ·Ê·›ÚÂÛË ·Ú¯ÈÎÔ‡ ʈӋÂÓÙÔ˜.3 ¶‚. ÙÔ Î·ÙˆÈÙ·ÏÈÎfi ·Ó·Ï‡˙ˆ Î·È ÙÔ˘˜ Ù‡Ô˘˜ Ù˘ ™Ô‡‰· ·Ó·Ï‡˙Ô˘Û· Î·È Ï˘Áη›ÓÔ˘Û· ‘ÛÙÂÓ¿˙Ô˘Û·’: ‘ ¤ÛÙÈ ‰Â ÙÈ ¿ıÔ˜ ÁÈÓfiÌÂÓÔÓ ÙÔȘ ÌÂÙ¿ Û˘Ì·ı›·˜ ÔÏÏ‹˜ ÎÏ·›Ô˘ÛÈÓ’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,147 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,499

ÓÂÓÙÚ·Ó›˙ÔÌ·È ‘·Ó·Ï·Ì‚¿Óˆ ‰‡Ó·ÌË / ÙÂÓÙÒÓÔÌ·È’ (∫¿Ï.)1. ™ÙËÓ ∫ˆ ÂȯˆÚÈ¿˙Ô˘Ó ÔÈ Ù‡ÔÈ ÓÂÓdÚ·Ó›˙-˙ˆ ‘˘„ÒÓˆ ÙÔ ‚ϤÌÌ·, ÎÔÈÙ¿˙ˆ Ì ÚÔÛÔ¯‹, ·ÙÂÓ›˙ˆ’,2 ÓÂÓdÚ·Ó›˙-˙ÔÌ·È,3 ·Ó·ÓdÚ·Ï›˙-˙ÔÌ·È.4 ¶‚. Ù· ÌÂ۷ȈÓÈο Ú. ÓÂÙÚ·Ó›˙ˆ, ·Ó·ÙÚ·Ó›˙ˆ, ·ÓÂÓÙÚ·Ó›˙ˆ, ·ÓÂÓÙÚ·ÓÒ: ‘Ò˜ ¤¯ˆ ÁÏÒÛÛ· Î·È ÌÈÏÒ, Ì¿ÙÈ· ÎÈ’ ·ÓÂÓÙÚ·Ó›˙ˆ;’ 5 :< ·Ó¿+ÙÚ·Ó›˙ˆ < ÙÚ·ÓÒ (∫ÔÚ·‹˜, ∞Ù·ÎÙ· 1,112). ¶‚. ·ÎfiÌË ÙÔ ÌÂÙÁÓ. ÙÚ·Ófi˜ < ·Ú¯. ÙÚ·Ó‹˜ ‘Û·Ê‹˜, ¢ÎÚÈÓ‹˜’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,148 2 Dawkins,98 3 Dawkins,59 4 ∫Ô˘ÙÛÔ˘Ú¿‰Ë, 1993, 60 5 ∂ÚˆÙfiÎÚ. °83, ÛÙÔ˘ ∫ÚÈ·Ú¿, §ÂÍÈÎfi, ÛÙË Ï. ÓÂÛËÁÁÈ¿˙ˆ ‘·Ë‰È¿˙ˆ’ (∫¿Ï.)1 // ÓÂÛˉȿ˙-˙ˆ Î·È ÓÂÛˉȷṲ̂ÓÔ˜ ‘·Ë‰È·Ṳ̂ÓÔ˜’2: ·Ë‰‹˜ ‘‰˘Û¿ÚÂÛÙÔ˜’ (<·- ÛÙÂÚ.+ˉ‡˜ ‘¢¯¿ÚÈÛÙÔ˜’) > ·Ë‰È¿˙ˆ > ÓÂÛˉȿ˙ˆ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,148 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,504

ÓÂÛÒ ‘ÙÚ·‚Ò, ÍÂÚÈ˙ÒÓˆ’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2), ·fi ÙÔ ·Ú¯. Î·È ÌÂ۷ȈÓ. Ú. ·Ó·ÛÒ >·ÓÂÛÒ > ÓÂÛÒ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,149 2 Dawkins 2,175

ÓÂÛÙÔÚÒ ‘·Ó·˙ËÙÒ Î¿ÔÈÔÓ, ÁÓˆÚ›˙ˆ, ÂӉȷʤÚÔÌ·È, ÊÚÔÓÙ›˙ˆ’, ÊÚ.: ‘Ù·¯ÙÈο ÓÂÛÙÔÚ¿ Ù· ÔÚÊ·Ó¿ ÙÔ˘ ·ÂÚÊÔ‡ ÙÔ˘’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ ÓÂÛÙÔÚÒ

– 340 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

‘·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÌ·È, ηٷϷ‚·›Óˆ / ÓÈÒıˆ, Û˘Ó¤Ú¯ÔÌ·È’ Î·È Ó·ÛÙÔÚÒ, ÓÂÛÙÔÚ›˙ˆ.2 OÈ ÚËÌ·ÙÈÎÔ› Ù‡ÔÈ ·fi ÙÔ Ú. ·ÓÈÛÙÔÚÒ. O Ù‡Ô˜ ÓÂÛÙÔÚ›˙-˙ˆ ·fi ÌÂÙ·Ï·ÛÌfi ÚÔ˜ Ù· ÂȘ –È˙ˆ Ú‹Ì·Ù·.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,149 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,505,506

ÓÂʈٷÚÒ ‘ÊϤÁÔÌ·È, ÓÈÒıˆ ¤ÓÙÔÓÔ Û˘Ó·›ÛıËÌ·, Ï·¯Ù¿Ú· / ¤¯ˆ ˘„ËÏfi ˘ÚÂÙfi’ (∫¿Ï.)1, ÛÙËÓ ∫ˆ ÓÂÊÔ˘Ù·Ú›˙-˙ˆ ‘·Ó¿Ùˆ ʈÙÈ¿’ Î·È Ô˘Û. ÓÂÊÔ˘Ù¿Ú·(Ë) ‘ʈÙÈ¿ Â·Ó·ÊˆÙ·Ú›˙Ô˘Û·’2 < Ú. ·Ó·ÊˆÙ·Ú›˙ˆ3. ™ÙË ƒfi‰Ô ÓÂÊÔ˘Ú›˙ˆ ‘·›ÚÓˆ ʈÙÈ¿, η›ÔÌ·È’ Ô˘ Ô ÃÚÈÛÙ. ¶··¯ÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘ ¤¯ÂÈ ÙË ÁÓÒÌË fiÙÈ Ë Ï. Â›Ó·È Ë¯ÔÌÈÌËÙÈ΋ < ·Ó·ÊÔ˘Ú›˙ˆ, ·fi ÙÔÓ ÎÚfiÙÔ ÊÚ-ÊÔ˘Ú Ô˘ οÌÓÔ˘Ó Ù· ÎÏ·‰È¿ fiÙ·Ó Î·›ÔÓÙ·È.4 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,150 2 Dawkins 2,548 3 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋,30 4 ¶··¯ÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘, §.ƒ.π., 414 Í·ÊÒÓ-Óˆ ‘ÛÚÒ¯Óˆ’ (∫¿Ï.)1 // Í·-‘Òıˆ, ÙÛ·-‘Òıˆ, -‘Òıˆ, -‘ÒÓ-Óˆ (∫ˆ˜),2 ·fi ÙÔ ·Ú¯. Ú. ·ˆıÒ, ÂÍ·ˆıÒ-ÂÍ·ÒÛˆ-ÂÍ·Òıˆ > Í·-‘Òıˆ (∫ˆ˜) – Í·ÊÒÓ-Óˆ (∫¿Ï.), ‚. ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ·ÌÒıˆ: ‘ Î·È ÔÚ·Ù› ηı¤Ó·˜ Ì·˜ ÂΛ Ô˘ Ë Ù‡¯Ë ·ÌÒıÂÈ.3 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,153 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,517, 518, 636 3 ∫ÚÈ·Ú¿˜, §ÂÍÈÎfi, ÛÙË Ï. ÍÂηÙı›˙ˆ ‘‚Á¿˙ˆ Ù’ ·ÁοıÈ·’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ ÍÂÁηı-ı›˙-˙ˆ,2 fiÔ˘

Ë ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ Ú. Â›Ó·È Î·È ÌÂÙ·ÊÔÚÈ΋ ‘·Ó·Î·Ï‡Ùˆ / ÚÔÛ·ıÒ Ó· Ì¿ıˆ Ì˘ÛÙÈο’ Î·È Ô˘Û. Í·Áοı-ıÈÛÌ·(ÙÔ): < ÂͷηÓı›˙ˆ Ì ÙÚÔ‹ Ó+ı > ı-ı (∫ˆ˜), Ù-ı (∫¿Ï.).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982, 153 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋, 66

ÍÂÏÂÌÌ·ÙÈÎfi˜,(Ô) Â›ı. ‘¤ÚËÌÔ˜, ÌfiÓÔ˜’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2) Î·È Ô˘Û. ÍÂÏÂÌÌ·ÙˆÛ-Û¿(Ë) ‘ÌÔÓ·ÍÈ¿, ÂÚËÌÈ¿’.3 ™ÙËÓ ∫ˆ ÙÔ Â›ı. ¤¯ÂÈ Î·È ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ‘¿Ù·ÎÙÔ˜’, ÊÚ: ‘ Â! Ù· ÍÂÏÂÌÌ·ÙÈο’ [ÂÓÓ. ·È‰È¿] (Ù· ¿Ù·ÎÙ·, Ù· ‰È·‚ÔÏ¿ÎÈ·).4 ∏ Ï. ·fi ÙÔ ·Ú¯. Ú. ÂÎÏ›ˆ > ÍÂÏ›ˆ >ÍÂÏÂÈÌÌ·ÙÈÎfi˜ > ÍÂÏÂÌÌ·ÙÈÎfi˜ Ì ÚÔ¯ˆÚËÙÈ΋ ·ÊÔÌÔ›ˆÛË Â+È > Â+Â. ∏ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ‘¤ÚËÌÔ˜, ÂÁηٷÏÂÈÌ̤ÓÔ˜’ ÚÔ‹ÏıÂ, ˘Ôı¤Ùˆ, ·fi Ù· Í·Ï›ÌÌ·Ù· ÙˆÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓÒÓ, Ô˘ ‹Ù·Ó Ù· ÎÙ‹Ì·Ù· ÙˆÓ ÊÔÓ¢ı¤ÓÙˆÓ Î·È ÂÍ·ÏÂÈÊı¤ÓÙˆÓ, Ù· ·Ú·ÌÂÏËı¤ÓÙ· Î·È ÂÚË̈ı¤ÓÙ· ÎÙ‹Ì·Ù·, xelimata, cioe beni confiscati.5 1,3 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,154 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋,37 4 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,523 5 Michele Giustiniani, Scio Sacra,13

– 341 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Í¤Û˘Ì·, (ÙÔ) ‘·fiÙÔÌÔ Î·Ù‹ÊÔÚÔ’, Â›ı. ÍÂÛ˘Ùfi˜ ‘·fiÙÔÌÔ˜’ Î·È ÍÂÛ˘Ì·ÙÂÚfi˜. ¶‚. Î·È ÙÔ ÙÔˆÓ‡ÌÈÔ •ÂÛ˘Ùfi˜, ·fiÎÚËÌÓË ·Ú·Ïȷ΋ ÙÔÔıÂÛ›· (∫¿Ï.)1 // ͤ¯˘Ì·(ÙÔ) ‘·fiÙÔÌÔ Î·Ù‹ÊÔÚÔ’ (∫ˆ˜).2 ¶‚. ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi Ú. ͯ‡Óˆ < Âί¤ˆ (< ÂÎ+¯¤ˆ)-Âί‡Óˆ (·fiÚ. Âͤ¯˘Û·) ‘¯‡Óˆ’, Î·È ÙÔ Î. ͯ‡ÓÔÌ·È ‘ÂÙ¿ÁÔÌ·È ¤Íˆ ÔÚÌËÙÈο’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,159 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,533

͇ÛÙÚÔ˜, (Ô) Â›ı. ‘ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2). ∏ Ï. ·fi ÙÔ ÂÍ+‡ÛÙÂÚÔ˜ > [Â]͇ÛÙ[Â]ÚÔ˜ > ͇ÛÙÚÔ˜, ‚. Î·È Ù· ÌÂ۷ȈÓÈο Â͇ÛÙÂÚ·-͇ÛÙÂÚ· Â›ÚÚ. ‘‡ÛÙÂÚ·, ¤ÂÈÙ·’, Â͢ÛÙÂÚÈÓfi˜ - ͢ÛÙÂÚÈÓfi˜ ‘ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜’, Â͢ÛÙ¤ÚÔ˘ ‘‡ÛÙÂÚ·, ¤ÂÈÙ·’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,162 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,545

fiÚÔÌ·, (ÙÔ) ‘fiÚ·Ì·, fiÓÂÈÚÔ’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2): < fiÚ·Ì·, Ì ÙÚÔ‹ ·>Ô ÎÔÓÙ¿ Û ˘ÁÚfi.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,162 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,545 fiÚÔ˜, (Ô) ‘ÙÔ fiÚÈÔ’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ2 ÔÚfi˜(Ô) ‘fiÚÈÔ, Û‡ÓÔÚÔ’, ·fi ÙÔ ·Ú¯. Ô˘Û. fiÚÔ˜(Ô) Ì ÙÒÛË ÙÔ˘ ÙfiÓÔ˘.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,162 2 Dawkins 2,162 Ô˘Ú·Ófi˜, (Ô) ‘ÙÔ ÁÓˆÛÙfi ÌÂÁ¿ÏÔ ˘‰Úfi‚ÈÔ ·Ô‰ËÌËÙÈÎfi Ô˘Ï› ÁÂÚ·Ófi˜’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2). ∂›Ó·È ÙÔ ÙËÓfi Á¤Ú·ÓÔ˜ Ë ÙÂÊÚfi¯ÚÔ˘˜ (grus cinerae): Á¤Ú·ÓÔ˜(Ë) > ÁÂÚ·Ófi˜(Ô) > Ô˘Ú·Ófi˜. ∏ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ Á¤ÓÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘ ÙfiÓÔ˘, ηٿ Ù· ¿ÏÏ· ÔÓfiÌ·Ù· ÙËÓÒÓ Û –Ô˜ (·ÂÙfi˜, ÂÏ·ÚÁfi˜) ‹ ·Ó·ÏÔÁÈο ÚÔ˜ ÙÔ Ô˘Ú·Ófi˜ Ì ÙÔ ÔÔ›Ô Û¯ÂÙ›ÛÙËΠ·ÚÂÙ˘ÌÔÏÔÁÈο.3 1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,162 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘,ºˆÓËÙÈ΋,69 Î·È π.§. Ï. ÁÂÚ·Ófi˜ 3 ÷Ù˙ȉ¿ÎȘ ª.¡.∂. 1,383 Î·È 2,117 ·Ú·ÙÛ¿, (Ë)1 Î·È ·Ú·ÛÙÛ¿(Ë)2 ‘Ë ÂÛÙ›·, Ô ¯ÒÚÔ˜ Ù˘ ÎÔ˘˙›Ó·˜ Ô˘ ·Ú·Û΢¿˙ÔÌ ÙÔ Ê·ÁËÙfi’ (∫¿Ï.). ™ÙËÓ ∫ˆ ·Ú·ÛÙÈ¿(Ë), ˘ÚÔÛÎãÈ¿, ·Ú·ÛÎãÈ¿, ·Ú· ۯȿ, ·Ú·ÛÈ¿, ·ÚÔ˘ÛÎãÈ¿3: ÂÛÙ›·, ·ÚÂÛÙ›· ‘ÙÔ ·Ú¿ ÙËÓ ÂÛÙ›· ̤ÚÔ˜’4 ‹: < ˘ÚÔÛÙÈ¿-˘ÚÂÛÙ›·.5 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,168 2 ∞ÚÊ·Ú¿˜, ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜,115 3 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,569 4 ºÈÏ‹ÓÙ·˜ 3,216 5 ÷Ù˙ȉ¿ÎȘ, ª.¡.∂. 2,314

¿ÚˆÚ· Â›ÚÚ. ‘ÂÚ·Ṳ̂ÓË ÒÚ·, ·ÚÁ¿ ÙË Ó‡¯Ù·’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2). ∏ Ï. ·fi ÙÔ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎfi Â›ı. ¿ÚˆÚÔ˜,ÔÓ (<ÒÚ·) ‘¤Íˆ Ù˘ ÒÚ·˜, ·Ú¿Î·ÈÚÔ˜’, Î·È ·ÚˆÚÙ›Ù˘ ‘Ô ÂÎÙfi˜ ÒÚ·˜’ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ,1 ·ÚÒÚ˘ ‘·ÓfiËÙÔ˜, ·ÚfiÛÂÎÙÔ˜’ (∫ˆ˜).3

– 342 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,168 2 ∫ÂÊ·ÏÈ·Ó¤˜ Ÿ„ÂȘ 2,90 3 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,573 ÂÚȯÏfi˜, (Ô) ‘¿Û¯ËÌÔ˜, ÊÙˆ¯fi˜’ (∫¿Ï.)1 // ÂÚÈÊÓfi˜, ÂÚȯÓfi˜ (∫ˆ˜),2 ·fi ÙÔ ·Ú¯. Â›ı. ÂÓȯÚfi˜ (< ¤ÓÔÌ·È + ηٿÏ. –¯ÚÔ˜) > ÂÚȯÓfi˜ Ì ·ÓÙÈÌÂÙ¿ıÂÛË ÊıfiÁÁˆÓ Ó-Ú>Ú-Ó, >, ÂÚÈÊÓfi˜ Ì ÙÚÔ‹ ¯Ó>ÊÓ (∫ˆ˜) – ÂÚȯÏfi˜, Ì ÙÚÔ‹ ¯Ó> ¯Ï (∫¿Ï.).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,172 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,589

ÂÚÏÔ‹, (Ë) ‘fiÚÁ·ÓÔ, ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ô˘ ÈηÓÔÔÈ› ÔÏϤ˜ ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘ ÓÔÈÎÔ΢ÚÈÔ‡’, ÊÚ.: ‘ ÌÔ˘Ú¤ ·ÈÁÁÈ¿ ÌÔ˘, ’ÂÓ ÂȤÙ ÙÔ Û-ÛÔ˘ÁÈ¿ ÌÔ˘ Ô˘ ’ÙÔ ÏÈÔ ÛˆÛÙ‹ ÂÚÏÔ‹, Î·È ÙÔ „ˆÌ› ‹ÎÔ‚˙¤Ó dÔ Î·È ÙȘ ·Ù¿Ù˜ ËÍÂÊÏÔ‡˚˙¤Ó d˜ Î·È Ù· ÌÔ˘Î¯¿ÏÈ· ‹ÓÓÔÈ¤Ó d· Î·È Ù· ÎÔÓÙ‡ÏÈ· ËÛÔ‡‚ψÓ-Ó¤Ó d·’ 1 (∫¿Ï.). ™ÙËÓ ∫ˆ ÛÙÔÓ ÏËı˘ÓÙÈÎfi ÂÚÏÔ¤˜ ‘¯ÚÂÈÒ‰Ë ¤ÈÏ·, Â›ψÛË’, ÊÚ.: ‘ ’Ô ÏÔ‹˜ ÏÔ‹˜ ·Ù›ÌËÙ· ÂÙÚ¿‰È·, ·Û‹ÌÈ· Î·È Ì·Ï¿Ì·Ù· Î·È ÂÚÏÔ¤˜ Ô˘ Ï¿Ìb·Ó...’ 2 (∫ˆ˜). ∏ Ï. ÂÚÏÔ‹ Â›Ó·È È‰ÈˆÌ·ÙÈÎfi˜ Ù‡Ô˜ Ù˘ Ï. ÂÚÈÏÔÁ‹: Úfiı. ÂÚ›+ÌÂÙÁÓ. Ô˘Û. ÏÔÁ‹ ‘›‰Ô˜’(<ϤÁˆ), >ÂÚÈÏÔÁ‹ > ÂÚÏÔ‹, ‚. ÙÔ ·Ú¯. Ô˘Û. ÏÔÁ›·(Ë) ‘Û˘ÏÏÔÁ‹ (Û˘ÓÂÈÛÊÔÚ¿) ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÊÙˆ¯Ô‡˜’(<ϤÁˆ).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,172 2 Dawkins 2,163 ÂÛÙ¤Ïψ ‘ÛÙ¤ÏÓˆ, ·ÔÛÙ¤Ïψ’, Ô˘Û. ÂÛÙ¤Ïψ̷(ÙÔ) ‘fi,ÙÈ ÛÙ¤ÏÏÂÙ·È ÛÙÔÓ ÍÂÓÈÙÂ̤ÓÔ, ÙÔ ·Ô‰ÔÛ›ÌÈ’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ ÙÔ ›‰ÈÔ Ú‹Ì·, ÊÚ.: ‘ Ë¤ÛÙÂÈÏ¤Ó d· Ù˘ Ì¿Ó·˜ ÙÔ˘ ’˜ ÙËÓ ∞ÓÙÈÌ¿¯ÂÈ·...’ 2, Î·È Ô˘Û. ÂÛÙÂÏÏ¿ÙÔÚ·˜, ·ÔÛÙÂÏÏ¿ÙÔÚ·˜, ÔÛÙÂÏÏ¿ÙÔ˘Ú·˜ ‘Ô ·ÔÛÙ·Ï̤ÓÔ˜’3: ·ÔÛÙ¤Ïψ > ·ÂÛÙ¤Ïψ Ì ÙÚÔ‹ ·fi-> ·¤-, >ÂÛÙ¤Ïψ, Ì ۛÁËÛË ·Ú¯ÈÎÔ‡ ʈӋÂÓÙÔ˜.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,173 2 Dawkins 2,412 3 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 590, 625 ÈÂÍÔÛ‡ÓË, (Ë) ‘ÂȉÂÍÈfiÙËÙ·’ (∫¿Ï.)1 // ‰ÂÍÈÔÛ‡ÓË Î·È Ú. ÈÂÍȇÁÔÌ·È ‘Â›Ì·È ÂÈÙ‹‰ÂÈÔ˜ ÁÈ· ÌÈ· ‰Ô˘ÏÂÈ¿’, Â›ı. ȤÍÈÔ˜ (∫ˆ˜),2 ·fi ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ÂȉÂÍÈÔÛ‡ÓË (< Âȉ¤ÍÈÔ˜ < Â›+‰ÂÍÈfi˜).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,174 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §˜ÍÈÎfi,579,594 ȇÁˆ ‘Ȥ˙ˆ, ‚·Û·Ó›˙ˆ’ Î·È Ô˘Û. ›Â„Ë(Ë),ÊÚ.: ‘ Ë ›Â„Ë Ô˘ ÌÔ˘ οÌÓÂÈ ÊÙÔ ÙÔ ·È› ’ Ï-ϤÂÙ·È’ (∫¿Ï.)1 // ȇgˆ ‘·È‰Â‡ˆ, ÙÈ̈ÚÒ’ (∫ˆ˜)2: ·È‰Â‡ˆ > ȇgˆ Ì ÙÚÔ‹ Â>È Î·È Û›ÁËÛË ‰, ‚. ·È‰¿ÎÈ >È¿ÎãÈ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,174 2Dawkins 2,359 ÈÙ˘ÏÏÈ¿, (Ë) ‘ÌÈÎÚ‹ ÔÛfiÙËÙ·’, ÊÚ.: ‘ ‰Ô˜ ÌÔ˘ ÌÈ· ÈÙ˘ÏÏÈ¿ ’· ÙÔ ÈÎÈÌ¿Ûˆ ÌfiÓÔ’ (∫¿Ï.)1. ∫·È ÛÙËÓ ∫ˆ ÙÔ ›‰ÈÔ ‘ÛÙ¿Ï·, Ï›ÁÔ, ÌÈ· ÚÈ‹ ·fi ÙÔ Ì·ÛÙ¿ÚÈ, ·fi ÙÔ ¿ÚÌÂÁÌ· Ù˘ ηÙۛη˜ ‹ ÙÔ˘ ÚÔ‚¿ÙÔ˘’2: ·Ú¯. Ú. ÈÙ˘Ï›˙ˆ

– 343 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

‘ÈÙÛÔ˘Ï›˙ˆ’ (‘ÈÙ˘Ï›˙ÂÈÓ Á¿Ï· ÂÓ Ê‡ÏÏÔȘ’, πÔÎÚ.,°˘Ó·ÈÎ.,2) > ÈÙ˘ÏÒ > ÈÙ˘ÏÈ¿(Ë), ‚. ÙËÓ ·Ú¯. Ï. ›Ù˘ÏÔ˜ ‘Ú˘ıÌÈ΋ ΛÓËÛË ÙˆÓ ¯ÂÚÈÒÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ÎˆËÏ·Û›·, ηıÒ˜ Î·È ÙÔ Ï·Ù¿ÁÈ·ÛÌ· ÙÔ˘ ÎÔ˘ÈÔ‡ ÛÙÔ ÓÂÚfi’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,175 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, ÛÙÔ Ï. ÈÙ˘ÚÒ, Û. 602

Ï¿ÙÈÎÔ, (ÙÔ) ‘Ë ÚÔηٷ‚ÔÏ‹ Ô˘ ·›ÚÓÔ˘Ó Ù· ÏËÚÒÌ·Ù· ÁÈ· ÂÚÁ·Û›· ÛÙ· ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Èη η˚ÎÈ·’1, Î·È ÛÙÂÚËÙÈÎfi Â›ıÂÙÔ ·Ï¿ÙÈÎÔ˜(Ô) ‘Ô Ó·˘ÙÈÎfi˜ Ô˘ ‰ÂÓ ‹Ú ÚÔηٷ‚ÔÏ‹’2 (∫¿Ï.). ™ÙËÓ ∫ˆ Ï¿ÓdÈÎÔ(ÙÔ) ‘Ë Û˘Ìʈӛ· Ô˘ ÁÈÓfiÙ·Ó Ì ÙÔÓ È‰ÈÔÎÙ‹ÙË Ù˘ ÙÚ¿Ù·˜, Ì ÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô (η¿ÚÔ) ÂÈ·ڈÛ˘ ÙÔ˘ Û˘ÌʈÓËÙÈÎÔ‡’.2 ∏ Ï. Èı. ·fi ÙÔ ÈÙ·ÏÈÎfi pratica ‘Ú·ÎÙÈ΋’.

1,2 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 81 Î·È 176 – °. ÃÂÈÏ¿˜, ΔÔ ¤Ô˜ ÙˆÓ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰ˆÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ∞ı‹Ó·, 2000, Û. 25, 27 3 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 604 Ô˙¿Ó Â›ÚÚ. ‘·fi ÙfiÙ Ô˘’, ÊÚ.: ‘ Ô˙¿Ó ‹Ë ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ’ÂÌ Ì·˜ ηٷ‰¤ÛÂÙ·È’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ ··ÓÙÔ‡Ó ÔÈ Ù‡ÔÈ: ÔÛÎãÈ¿Ó, ÔÛÁÈ¿Ó, ÔÛÙ¿Ó2

Ô˘ Ì·˙› Ì ÙÔÓ Î·Ï˘ÌÓÈ·Îfi Û¯ËÌ·Ù›ÛÙËηÓ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË ÌÔ˘, ·fi ÙË ÊÚ¿ÛË ·fi˜ Î·È ·Ó ‘·fi ÙfiÙ Ô˘’ > ·ÔÛÎ·È¿Ó > ÔÛÎãÈ¿Ó – Ô˙¿Ó. ∏ ÁÚ·Ê‹ ÔÛÎãÂÈ¿Ó ÛÂ Û˘ÏÏÔÁ‹ ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÒÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Ù˘ ∫ÂÊ¿ÏÔ˘ (∫ˆ) Ê·›ÓÂÙ·È ·ÛÊ·Ï‹˜, ·Ú·‚¿ÏÏÔÓÙ¿˜ ÙËÓ ÚÔ˜ ÙÔ ‚˘˙·ÓÙÈÓfi Â›ÚÚËÌ· ·fiÎÂÈ·˜ (<·fi+ÂΛ) ‘·fi ÙfiÙ Ô˘’, ÊÚ.: ‘ ¤¯ÔÌ ‰-‰Ô˘¿ ¤Ó· ÛÈÙ¿ÎãÈ, Ì-Ì ’ÂÓ dÔ’Ó-ÓÔ›ÂÈ Ë ÎãÂÚ¿ÙÛ· ÔÛÎãÂÈ¿Ó ‹Ê˘ÂÓ Ë ÎfiÚË Ù˘’.3 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,177 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,623 3 ∫ÂÊ·ÏÈ·Ó¤˜ Ÿ„ÂȘ 2,102 ÔÎÏÔÓ›˙ÔÌ·È ‘¯¿Óˆ ÛÔ‚·Úfi ̤ÚÔ˜ ÙˆÓ ‰˘Ó¿ÌÂÒÓ ÌÔ˘’ (∫¿Ï.)1 // ÔÎÏÔÓ›˙-˙ˆ, -˙-˙ÔÌ·È ‘‰È·Ù·Ú¿ÛÛˆ ÙËÓ ÔÌ·ÏfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ ·ÚÌÔÓ›·, ÚÔηÏÒ ·ÛÙ¿ıÂÈ·’ (∫ˆ˜):2 ·fi ÂÈÙ·Ù. + ÎÏÔÓ›˙ˆ > ·ÔÎÏÔÓ›˙ˆ (< ·Ú¯. ÎÏÔÓÒ[-¤ˆ] ‘·ÔÛÙ·ıÂÚÔÔÈÒ, Ù·Ú¿˙ˆ’ < ÎÏfiÓÔ˜ ‘οı ‚›·ÈË Î›ÓËÛË’).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 178 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 611 ÔÎÔ˘Ú¿˙(˙)ÔÌ·È ‘ÍÂÎÔ˘Ú¿˙ÔÌ·È’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2): ·fi, ÚfiıÂÛË Ô˘

Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ ÛÙ¤ÚËÛË, ·Ê·›ÚÂÛË ·˘ÙÔ‡ Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ ‰Â‡ÙÂÚÔ˘ Û˘ÓıÂÙÈÎÔ‡,+ ÎÔ˘Ú¿˙ÔÌ·È > ·ÔÎÔ˘Ú¿˙ÔÌ·È >ÔÎÔ˘Ú¿˙(˙)ÔÌ·È (=ÍÂÎÔ˘Ú¿˙ÔÌ·È), ÊÚ.: ‘ ÎÔ˘Ìb‹ÛÂÙÂ, ÂÚÈηÏÒ Û·˜, Ó· Û·˜ ‰ÒÎÔÌÂÓ ¤Ó·Ó g·Ê¤Ó Ó· ÔÎÔ˘Ú·ÛÙ›ÙÂ’.3 ™ÙË ƒfi‰Ô Î·È ÂÒÓ˘ÌÔ ∞ÔÎÔ‡Ú·ÛÙÔ˜, ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ·Ú¯‹˜, Ô˘ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢Û ·fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,178 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,612 3 ∞fi Έ·Îfi ·Ú·Ì‡ıÈ, Dawkins 2,241

– 344 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

ÔÛ‚ÔÏÒÓ-Óˆ ‘οӈ οÔÈÔÓ Ó· ‚ÚÂı› Û ·Ì˯·Ó›·, Ó· Ù· ¯¿ÛÂÈ, Ó· ÓÙÚÔÈ·ÛÙ›’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2), ÊÚ.: ‘ ÌËÓ dÔ ÔÛ‚ÔÏÒÓ-ÓÂȘ ÙÔ ·È›’ (ÌËÓ ÙÔ ÓÙÚÔÈ¿-˙ÂȘ)3: ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ·ÔÛ‚ÔÏÒ < ÌÂÙÁÓ. ·ÔÛ‚ÔÏÔ‡Ì·È (< ·fi+ ·Û‚ÔÏÒ) ‘Ì·˘Ú›˙ˆ Ì ηÓÈ¿ / ηٷÛÙڤʈ / ı·ÌÒÓˆ’ < ¿Û‚ÔÏÔ˜(Ô) ‘ηÓÈ¿’ [< È.Â. *·s ‘ÍËÚfiÙËÙ·’, ‚. Û·ÓÛÎÚ. Asah ‘ÛÙ¿¯ÙË’]+ ‚fiÏÔ˜ (< ‚¿Ïψ).4 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,179 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,622 3 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∑¢Á¿‰Â˜,229 ÛËÌ. 2 4 ª·ÌÈÓÈÒÙ˘, §ÂÍÈÎfi, ÛÙË Ï. ÔÛÒÓ-Óˆ ‘Û˘ÌÏËÚÒÓˆ’, ÊÚ.: ‘ fiÛˆÛ¤ ÌÔ˘ ÊÙ· Ô˘ ’¯ˆ ’· ο̈ Ù· Ó·‡Ï· ÌÔ˘ ’· ʇˆ ÛÙËÓ ∞ÌÂÚÈ΋’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ2 ¤¯ÂÈ ÙȘ ÛË̷ۛ˜:

‘Û˘ÌÏËÚÒÓˆ / ÊÙ¿Óˆ οÔ˘ / ÙÂÏÂÈÒÓˆ’ Î·È ‘ÌÂٷʤڈ ÎÔ˘ÙÛÔÌÔÏÈ¿’, ÊÚ.: ‘ Ë‹ÂÓ gã’ ËfiÛˆÛ¤Ó d· Ì¿ÓÈ Ì¿ÓÈ’. ∞fi ÙÔ ·Ú¯. Ú. ·ÔÛÒ˙ˆ.3 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 180 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 626 3 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, §ÂÍÈÎfi, 4,267 ÚÂfi˜, (Ô) ‘ÔÌÔÚÊÈ¿’ (∫¿Ï.)2 // ÚÂfi˜ ‘ÔÌÔÚÊÈ¿/¢Ú¤ÂÈ·/ηÏfi˜ ÙÚfiÔ˜’, ˘ÔÎÔÚ. ÚÂ¿(‰)È ‘ÛÙÔÏ›‰È, ÛÙfiÏÈÛÌ·’ (∫ˆ˜).2 ∏ Ï. ÚÂfi˜ Â›Ó·È ÙÔ Ô˘‰¤Ù. Ù˘ ÌÂÙÔ¯‹˜ Ú¤ÔÓ(ÙÔ), Û¯ËÌ·ÙÈṲ̂ÓË ˘Ô¯ˆÚËÙÈο ·fi ÙÔ Ú¤ÂÈ-Ú¤ˆ, ‚. ÔÏÏ¿ ·ÚfiÌÔÈ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÛÙ· ª.¡.∂.

2,64 Î·È 2,441.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 182 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 637 ÊËÒ ‘ˉҒ, Ô˘Û. Ê‹ËÌ·(ÙÔ), Î·È ÙÚÈÊËÒ ‘ˉҒ, ÙÚÈÊËËÙfi˜ ‘ÙÔÈÎfi˜ ¯ÔÚfi˜’ (∫¿Ï.)1 // -‘ËÒ ‘ˉÒ, οÌÓˆ ¿ÏÌ· / ԯ‡ˆ, ‚·Ù‡ˆ (ÁÈ· ˙Ò·)’, ÊÚ.: ‘Ô ÙÚ¿Ô˜ Ë-‘‹ËÛÂÓ dË g·Ùۛη’ (∫ˆ˜)2: Ë‰Ò > -‘ËÒ / ÊËÒ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 184, 209 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,635

˘Ú‹˜, (Ô) ‘Ô ÊÔ‡ÚÓÔ˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ˘„ËÏ‹ ıÂÚÌÔÎÚ·Û›·’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2), ‚. ÙÔ ·Ú¯. Ô˘Û. ˘Ú‹(Ë) ȈÓ., ·ÓÙ› ˘Ú¿(Ë).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 184 2 Dawkins 2,152

Ú¿Ê·, (Ë) ‘fi,ÙÈ Ì›ÓÂÈ ‡ÛÙÂÚ· ·fi ÙÔ Îfi„ÈÌÔ ÙÔ˘ ÛÙ·¯˘Ô‡’ (∫¿Ï.)1. ™ÙËÓ ∫ˆ Ú¿-‘Ë(Ë) ‘ÙÔ Û٤ϯԘ ÙÔ˘ ÎÚÈı·ÚÈÔ‡ ‹ ÙÔ˘ ÛÈÙ·ÚÈÔ‡ Ô˘ ·¤ÌÂÈÓ ÛÙÔ ¯ˆÚ¿ÊÈ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ ıÂÚÈÛÌfi 2 / ÙÔ ¿¯˘ÚÔ 3’. ∂›Ó·È Ë ·Ú¯·›· Ï. Ú¿˘˜(Ë),-˘Ô˜, brassica rapa (°Ï·‡ÎÔ˜ ·Ú’ ∞ıËÓ. 369μ, ÛÙÔ L-S), ‚. ÙÔ ∏Û˘¯È·Ófi: Ú¿·, ÙËÓ Î·Ï¿ÌËÓ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÓ ·˘Ù‹ ·˘ÏÔ‡ÓÙ·˜’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 185 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,650

Ú¤(Á)ÔÌ·È ‘¢¯·ÚÈÛÙȤ̷È, ÂÈı˘ÌÒ, Û˘Ì·ıÒ’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2): Ú¤ÁÔÌ·ÈÚ¤ÔÌ·È <ÔÚ¤ÁÔÌ·È < ·Ú¯. ÔÚ¤Áˆ ‘·ÏÒÓˆ’, ÌÙÊ. ‘ÂÈı˘ÌÒ Ôχ’ (< Ô-

– 345 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÚÔıÂÌ.+ È.Â. *reg ‘‰È¢ı‡Óˆ’, ‚. ÙÔ Ï·Ù. rego ‘¢ı‡Óˆ, ΢‚ÂÚÓÒ’ Î·È rex ‘‚·ÛÈÏÈ¿˜’)3.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 186 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 652 3 ª·ÌÈÓÈÒÙ˘, §ÂÍÈÎfi, Ï. ÔÚ¤ÁÔÌ·È.

Ú¤ÌÔÌ·È ‘ÂÚÈʤÚÔÌ·È ¿ÛÎÔ·’, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÁÈ· ÚÔ‡¯Ô ‘ÙÔ ÊfiÚÂÌ· Ô˘ ÎÚ¤ÌÂÙ·È Î·È ÎÈÓÂ›Ù·È ·ÚÈÛÙÂÚ¿-‰ÂÍÈ¿’, ÊÚ.: ‘ ηϤ, ¿Ú ¿Óˆ ÙÔ ÌÈÛÔÊÔ‡ÛÙ·Ófi Û-ÛÔ˘ Î·È Ú¤ÌÂÙ·È Ù¿ Ô˘ ÔÚ·Ù›˜’ (∫¿Ï.)1 // Ú·›ÓÔÌ·È ‘ÂÚÈʤÚÔÌ·È, ÂÚÈÏ·ÓȤ̷Ȓ (∫ˆ˜):2 ‘Ô ‹ÏgÔ˜ ‚·ÛÈχgãÂÈ ÎãÈ’ Ë ÁË Ì·Ú·›ÓÂÙ·È, ·Ú¿Ë˜ ÙÔ Ô˘Ï-Ï› Ì-ÌÔ˘ Îã·È Ô‡ Ó· Ú·›ÓÂÙ·È;’ 3 OÈ È‰ÈˆÌ·ÙÈÎÔ› ÚËÌ·ÙÈÎÔ› Ù‡ÔÈ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ·Ú¯. Ú. ڤ̂ˆ ‘ÛÙÚ¤ÊÔÌ·È ÔÏfiÁ˘Ú·, ÂÚÈÛÙÚ¤ÊÔÌ·È’, ̤Û. ڤ̂ÔÌ·È ·ÔıÂÙÈÎfi ‘ÂÚÈʤÚÔÌ·È,

ÂÚÈÏ·ÓȤ̷Ȓ, fiÔ˘ Ô È‰ÈˆÌ·ÙÈÎfi˜ Ù‡Ô˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ‰È·ÙËÚ› ÙÔÓ ·Ú¯·›Ô Ù‡Ô Î·È ÙËÓ ÚÔÊÔÚ¿ ÙÔ˘ (ڤ̂ÔÌ·È>Ú¤ÌÔÌ·È), ÂÓÒ Ô Îˆ·Îfi˜ Ù‡Ô˜ ÚÔ·ÙÂÈ Ì ·ÚÂÙ˘ÌÔÏÔÁÈ΋ Â›‰Ú·ÛË ÚÔ˜ ÙÔ Ú. Ú·›ÓÔÌ·È.2 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 186 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,648 3 ∑·ÚÚ¿ÊÙ˘, §·ÔÁÚ·ÊÈο,321

Ú›˙(˙)ÔÌ·È ‘ÊÈÏÔÓÈÎÒ, Ù· ‚¿˙ˆ Ì οÔÈÔÓ / ‰›‰ˆ ÛËÌ·Û›·’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2), ÊÚ.: ‘ÌËÓ dÔ˘ Ú›˙(˙)ÂÛ·È’ (ÌËÓ ÙÔ˘ ‰›‰ÂȘ ÛËÌ·Û›·), Î·È Û˘ÓÂÚ›˙ÔÌ·È (∫¿Ï.),1 Û˘ÓÔÚ›˙-˙ˆ (∫ˆ˜).2 O ÚËÌ·ÙÈÎfi˜ Ù‡Ô˜ ·fi ÙÔ < *ÂÚ›˙ÔÌ·È, ·ÓÙ› ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ ÂÚ›˙ˆ.3 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 187 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 655,721 3 ªËÓ¿˜, °ÏˆÛ. ¢ˆ‰/Ó‹ÛÔ˘,296 ÚÔÌ·Ù›˙(˙)ÔÌ·È ‘ÔÚ·Ì·Ù›˙ÔÌ·È, ÔÓÂÈÚ‡ÔÌ·È’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2), ÊÚ.: ‘ Ë Ì¿ÌÌË Ì·˜ ’fi„ ÂÚÔÌ·Ù›ÛÙÂÈ’ 3: ÔÚ·Ì·Ù›˙ÔÌ·È > ÔÚÔÌ·Ù›˙ÔÌ·È >ÚÔÌ·Ù›˙ (˙)ÔÌ·È Ì ÙÚÔ‹ ·>Ô ÎÔÓÙ¿ ÛÙ· ˘ÁÚ¿ Ú·>ÚÔ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 188 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 658 3 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋,31, 36

Û·ÏÔ˘‚¿ÚÈ(Ó), (ÙÔ) ‘Ë ‚ڿη’ Ô˘ Â›Ó·È ÙÔ ÈÔ ·ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈÎfi ÂÍ¿ÚÙËÌ· Ù˘ ÓËÛÈÒÙÈ΢ ·Ó‰ÚÈ΋˜ ÊÔÚÂÛÈ¿˜, ·fi Ì·‡ÚÔ ‹ ÌÏ ÛÎÔ‡ÚÔ Á˘·ÏÈÛÙÂÚfi ‡Ê·ÛÌ· (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2). ™ÙËÓ ∫ˆ ··ÓÙ¿ Î·È Ù‡Ô˜ Û·Ï·‚¿ÚÈ(Ó),3 Ô˘ Ì·˜ Ô‰ËÁ› ÛÙÔ ·Ú¯. Ô˘Û. Û·Ú¿‚·Ú·(Ù·) ‘Ï·ÙȤ˜ ÂÚÛÈΤ˜ ·Ó·Í˘Ú›‰Â˜, ‚ڿΘ’, ‚. ÙÔ Â‚Ú·˚Îfi sar’balisis: Û·Ú¿‚·Ú·(Ù·) > Û·Ï¿‚·Ú· – Û·Ï·‚¿ÚÈ > Û·ÏÔ˘‚¿ÚÈ (·ÏÏÔ‡ Û·Ï‚¿ÚÈ) Ì ·ÓÔÌÔ›ˆÛË Ú>Ï, ‚. ¿ÚÔÙÚÔÓ

– 346 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

> ¿ÏÂÙÚÔ. ΔÔ ·Ú¯. Ô˘Û. Û·Ú¿‚·Ú·(Ù·) ··ÓÙ¿Ù·È Î·È Û‹ÌÂÚ· ˆ˜ Î. ÚÔÛËÁÔÚÈÎfi ·ÏÏÔ‡, ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÛÊ·Ï̤ӷ ·Ú¿ÁÔ˘Ó ·fi ÙÔ ÙÔ˘ÚÎ. salvar

‘·ÓÙÂÏfiÓÈ’, Ô˘ Â›Ó·È Èı. ‰¿ÓÂÈÔ ·fi ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋.4 1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,190 Î·È ∞ÚÊ·Ú¿˜, ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜,36 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋,48 Î·È ∑¿Ú·Î·˜, ¶Ô˘-Ï›,145 3 ∞ÚÊ·Ú¿˜, ∫ˆ˜,56 4 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,665 Û·Ô˘Ó¿ÎÈ(Ó), (ÙÔ), Û·Á·Ó¿ÎÈ(Ó) ‘ÚÈ‹ ·Ó¤ÌÔ˘’, ÊÚ.: ‘ ÎÂÈ¿ Ô˘ ’ÂÓ ËÎÔ˘ÓÓ¤ÙÔÓ Ë ‚¿Úη, ËʇÛËÍÂÓ ¤Ó· Û·Ô˘Ó¿ÎÈ Î’ ËÊÔ‡ÛΈÛ ÙÔ ·ÓÓ›Ó d˘’ (∫¿Ï.)1 // Û·˚Ó¿ÎÈ(Ó) ‘·¤Ú·˜’ (∫ˆ˜).2 ∏ Ï. ·fi ÙËÓ ÙÔ˘ÚÎ. saganak ‘‚ÚÔ¯‹ Ú·-

Á‰·›· Î·È ÂÚ·ÛÙÈ΋ / ÌfiÚ· / ·ÓÂÌÔÛÙÚfi‚ÈÏÔ˜’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982,189 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 662 ÛÂÈÏÈÔ‡ÁÁÈ·, (Ù·) (∫¿Ï.)1, ÛÂÈÏÈÔ‡‰gãÈ· (∫ˆ˜)2 ‘ÔÈ ·Ì˘Á‰·Ï¤˜’, ÂÂȉ‹

‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙ· ¯Â›ÏË ÙÔ˘ Ï·ÈÌÔ‡.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 191 2 ∑¿Ú·Î·˜, ¢ËÌ҉˘ È·ÙÚÈ΋,118, 119, 168

ÛÂ˚ÚÈ, (ÙÔ) ‘ı¤·, ÂÚ›·ÙÔ˜, ‰È·ÛΤ‰·ÛË’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2), ·fi ÙÔ ·Ú·‚ÔÙÔ˘ÚÎ. seyir ‘ΛÓËÛË, ÔÚ›·, Ù·Í›‰È’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 191 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 671

ÛÎÔÏ¿, (Ë) ÛÙËÓ ÔÈÌÂÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ· ‘Ë ÚÔ‚·Ù›Ó· ‹ ηÙۛη Ô˘ ¤¯·Û („fiÊËÛÂ) ÙÔ ·ÚÓ› ‹ ÙÔ Ú›ÊÈ Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi Û¯ÔÏ¿˙ÂÈ ·fi ·fi„ˆ˜ ıËÏ·ÛÌÔ‡’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2): (Û¯ÔÏ¿˙ˆ>)Û¯ÔÏ¿˜(Ë)-·ÈÙ. Û¯ÔÏ¿‰· > Û¯ÔÏ¿· > Û¯ÔÏ¿(Ë).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 195 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ¶ÔÈÌÂÓÈο,44, 62 ÛÎÔ˘ÙÔ‡È(Ó), (ÙÔ) ‘ÛÎÔÙ¿‰È’ Î·È Ú. ÛÎÔ˘ÙÔ˘ÁÁÈ¿˙ˆ ‘˙·Ï›˙ÔÌ·È’,ÊÚ.: ‘ Ô‡ Ó· ÔÚ·Ù‹ÍÂȘ ÎÂÈ¿ ̤۷ Ô˘ ’ÙÔ ÛÎÔ˘ÙÔ‡È ÎÈ’ ’ÂÓ ‹ÌÏÂ˜ ÙÔ ‰¿¯Ù˘Ïfi Û-ÛÔ˘’ (∫¿Ï.)1 // ÛÎÔ˘ÙÔ‡ÈÓ, ÛÎÔ˘ÙÔ‡‰ÈÓ, ÛÎÔÙ¿ÈÓ (∫ˆ˜):2 ÛÎfiÙÔ˜ > ÛÎÔÙ›‰ÈÔÓ > ÛÎÔ˘Ù›‰È > ÛÎÔ˘ÙÔ‡È Ì ÚÔ¯ˆÚËÙÈ΋ ·ÊÔÌÔ›ˆÛË Ô˘+È>Ô˘+Ô˘.

1¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 196 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 690 ÛÔ˘ÛÛÔ‡ÌÈ(Ó), (ÙÔ) ‘¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘’, ÊÚ.: ‘ ¤ÛÂÈ Ù· ÛÔ˘ÛÛÔ‡-ÌÈ· ÙÔ˘ Ê-ʤÓÙË ÙÔ˘’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2), ·fi ÙÔ ÔÔ›Ô Ì ·Ó·ÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi Î·È Û‡ÌÊ˘ÚÛË ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ÙÔ ÌÔ˘ÛÔ‡‰È. ™ÙËÓ ∫ˆ Î·È Ú. ÛÔ˘ÛÛÔ˘ÌÈ¿˙-˙ˆ ‘·ÚÔÌÔÈ¿˙ˆ / ηÙËÁÔÚÒ’. OÈ Ù‡ÔÈ ÙÔ˘ Ô˘Û. Î·È ÙÔ˘ Ú. ·fi ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi Û‡ÛÛËÌÔÓ ‘·Ó·ÁÓˆÚÈÛÙÈÎfi ÛËÌ›Ô, ۇ̂ÔÏÔ’ (<Û˘[<Û˘Ó-]+ÛËÌÔÓ[<Û‹Ì·]) > ˘ÔÎÔÚ. *Û˘ÛÛ‹ÌÈÔÓ > ÛÔ˘ÛÛ‹ÌÈÔÓ >ÛÔ˘ÛÛÔ‡ÌÈÔÓ Ì ÚÔ¯ˆÚËÙÈ΋ ·ÊÔÌÔ›ˆÛË Ô˘+È>Ô˘+Ô˘, >ÛÔ˘ÛÛÔ‡ÌÈ, >ÛÔ˘ÛÛÔ‡ÌÈ+ ηٿÏ.-È¿˙ˆ > ÛÔ˘ÛÛÔ˘ÌÈ¿˙ˆ ·Ó·ÏÔÁÈο ÚÔ˜ ÙÔ Û˘ÓÒ-

– 347 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ó˘ÌÔ Ú‹Ì· ·ÚÔÌÔÈ¿˙ˆ. ¶‚. Î·È ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ÛÙÂÚËÙÈÎfi Â›ı. ·ÛÔ‡ÛÛÔ˘ÌÔ˜ (·- ÛÙÂÚ.+ ÛÔ˘ÛÛÔ‡ÌÈ) ‘Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·ÏÏÔȈı› Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘, ¿Û¯ËÌÔ˜, ·Û‹Ì·ÓÙÔ˜, Ù·ÂÈÓfi˜’.3 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 198 Î·È ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜,51 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,698 3 ∫ÚÈ·Ú¿˜, §Â-ÍÈÎfi,ÛÙË Ï.

ÛÙ·‚¿È(Ó), (ÙÔ) ‘΢ÏÈÓ‰ÚÈÎfi ͇ÏÈÓÔ ÂÍ¿ÚÙËÌ· ÙÔ˘ ·ÚfiÙÚÔ˘’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2): (ÈÛÙÔ‚Ô‡˜>) ÈÛÙÔ‚Ô¿ÚÈÔÓ > ÛÙÔ‚¿ÚÈÔÓ >ÛÙ·‚¿ÚÈ, Ì ˘Ô¯ˆÚËÙÈ΋ ·ÊÔÌÔ›ˆÛË Ô+·>·+· – ÛÙ·‚¿‰È >ÛÙ·‚¿È.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 200 2∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∑¢Á¿‰Â˜, 210

Û‡ÁÏÈÓÔ, (ÙÔ) ‘ÙÔ Ï›Ô˜ Ô˘ ̤ÓÂÈ ÌÂÙ¿ ÙÔ ‚Ú¿ÛÈÌÔ ÙÔ˘ ¯ÔÈÚÈÓÔ‡ ÎÚ¤·ÙÔ˜’ (∫¿Ï.)1, ‘ÎÚ¤·˜ Ì ϛÔ˜ Ô˘ ¤‚·˙·Ó ̤۷ Û Èı¿ÚÈ· Î·È ¤Î·ÌÓ·Ó ÙËÓ ÎÔ˘Ì¿ÓÈ· Ù˘ ¯ÚÔÓÈ¿˜’ (∫ˆ˜):2 Û˘Ó+Áϛӷ ‘¯ÔÈÚÈÓfi Ï›Ô˜’ (< ·Ú¯. Ô˘Û. ÁÏ›ÓË,(Ë) ‘Ú‡Ô˜, ÁÏÔÈ҉˘ ‹ ÎÔÏÏ҉˘ ÚÈ·Ú‹ ·Î·ı·ÚÛ›·’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 202 2 ∫ÂÊ·ÏÈ·Ó¤˜ Ÿ„ÂȘ 1, 110

ÛÔ˘ÛÙÔ˘Ï-ÏÒÓˆ ‘ÛÙÂÚÂÒÓˆ ÎÏÔÓÈṲ̂ÓÔ ÎÙ›ÛÌ· ‹ οÙÈ ¿ÏÏÔ’ (∫¿Ï.)1 // Û˘ÛÙ˘Ï-ÏÒÓ-Óˆ ‘Ù·ÎÙÔÔÈÒ Î¿ÙÈ’ Î·È Ô˘Û. Û˘ÛÙ‡Ïψ̷, ·ı. ÌÙ¯. Û˘ÛÙ˘Ïψ̤ÓÔ˜ (∫ˆ˜):2 < Û˘ÛÙ˘ÏÒÓˆ, ‚. ÙÔ ·Ú¯. Â›ı. Û‡ÛÙ˘ÏÔ˜,ÔÓ ‘˘ÎÓfiÛÙ˘ÏÔ˜’. ™ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ¤¯ÔÌ ‰È·Ù‹ÚËÛË Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÚÔÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘ ‘˘’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 198 Î·È ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜,51

ÛÊÔÓÙ˘ÏÈ¿, (Ë) ‘Ú¿ÈÛÌ· ÛÙÔÓ ·˘¯¤Ó·’ (∫¿Ï.)1, ‘ÎÏÔÙÛÈ¿ / ÁÚÔıÈ¿’ (∫ˆ˜):2 ‘ÙÔ˘ ‰›Ó-ÓÂÈ ÚÒÙ· ÛÊÔÓÙ˘ÏÈ¿Ó ÎÈ’ ¤ÂÈÙ· ÙÔ Ú-ÚˆÙ¿ÂÈ’ 3 ∏ Ï. ·fi ÙÔ ·Ú¯·›Ô Ô˘Û. ÎfiÓ‰˘ÏÔ˜ ‘ÁÚÔıÈ¿’, ‚. ÙÔ˘ ∏Û‡¯ÈÔ˘: ‘ÎfiÓ‰ÔÈ.ÎÂÚ·›·È, ·ÛÙÚ¿Á·ÏÔÈ’ Î·È ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÊ¿ÓË: ‘ ÎÔÓ‰‡ÏÔȘ ÓÔ˘ıÂÙÂ›Ó ÙÈÓ·’ (™Ê‹Î˜,254), ˆ˜ Î·È ÙËÓ ·Ú¯·›· ·ÚÔÈÌ›·: ‘ ÎÔÏÏ‡Ú·Ó Î·È ÎfiÓ‰˘ÏÔÓ fi„ÔÓ Â’ ·˘Ù‹’ (ÎÔ˘Ï-ÏÔ‡ÚÈ Î·È Í‡ÏÔ ÁÈ· ÚÔÛÊ¿È), ‰ËÏ. ‘ÁÂÚfi ͇ÏÔ’ (∞ÚÈÛÙÔÊ.,∂ÈÚ.,123): ÎfiÓ‰˘ÏÔ˜ >ÛÊfiÓÙ˘ÏÔ˜, Èı. Ì Â›‰Ú·ÛË Ù˘ Ï. ÛÊÔÓÙ‡ÏÈ, >ÛÊÔÓÙ˘ÏÈ¿(Ë).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 203 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,726

Ù¿ÏÈ·, (Ë) ÛÙËÓ ÔÈÌÂÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ· ‘‰Âο‰·’ (∫¿Ï.),1 ÂÓÒ ÛÙËÓ ∫ˆ Â›Ó·È ÁˆÚÁÈÎfi˜ fiÚÔ˜ Î·È ÛËÌ·›ÓÂÈ ‘Îfi„Â’: 2 O ÌÂÙÚËÙ‹˜ Ô˘ ÌÂÙÚÔ‡Û Ì ÙÔ ÛÔÈÓ›ÎÈ (̤ÙÚÔ ¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ·˜) ÙË ‰ÂοÙË Ô˘ ¤·ÈÚÓÂ Ô ‰ÂηÙÈÛÙ‹˜, Û οı ‰¤Î· ÛÔÈÓ›ÎÈ· ÊÒÓ·˙ ٿÏÈ· ÌÈ·, Ù¿ÏÈ· ‰gã˘Ô, Î.Ô.Î., ÂÓÒ ÔÈ ˙¢Á¿‰Â˜ ¯¿Ú·ÛÛ·Ó Î·È ÌÈ· ÁÚ·ÌÌ‹, ÌÈ· ÎfiÎη, Û ¤Ó· Í˘Ï¿ÎÈ ‹ ÛÙÔ

– 348 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

Ú·‚‰› ÙÔ˘˜, ÁÈ· Ó· ÎÚ·Ù¿Ó ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi.3 ∏ Ï. Â›Ó·È ÈÙ·ÏÈ΋: < taglia ‘Îfi„Â, (< tagliare), ηٿÏÔÈÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi Î·È Ù˘ ÙÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·˜.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 204 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 732 3 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∑¢Á¿‰Â˜, 296 ÛËÌ. 1 Ù·ÓÙÔ˘Ï›˙ˆ ‘Ù·Ï·ÓÙ‡ÔÌ·È, ˙·Ï›˙ÔÌ·È’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ Ù·ÓdÔ˘Ï›˙-˙ˆ, Ù·ÓdÔ˘ÏÒ ‘ÎÈÓÒ ‰Ô¯Â›Ô Ì ˘ÁÚfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ / Û›ˆ’, Ù·ÙÔ˘ÏÈ¤Ì·È Î·È Ô˘Û. Ù·ÓdÔ‡ÏÈÛÌ·.2 OÈ ÚËÌ·ÙÈÎÔ› Ù‡ÔÈ ·fi ÙÔ ÈÙ·Ï. dondolare.3 1 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982,204 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,733 3 Dawkins 2,555 Î·È ªËÓ¿˜, π‰ÈÒÌ·Ù· ∫·Ú¿ıÔ˘,57

ÙÔ˘ÏÔ‡ÊÈ, (ÙÔ) ‘Ì·ÏÏ› Ù˘ÏÈÁ̤ÓÔ ¤ÙÔÈÌÔ ÁÈ· Úfiη’ (∫¿Ï.)1 // ÙÔ˘ÏÔ‡-‘·,(Ë) ÙÔ˘ÏÔ‡-‘È·,(Ù·), ÙÔ˘ÏÔ‡-‘È, Ú. ÙÔ˘ÏÔ˘-‘È¿˙-˙ˆ, Ô˘Û. ÙÔ˘ÏÔ‡ÎãÈ·ÛÌ·, ÛÙÂÚËÙÈÎfi Â›ı. ·ÙÔ˘ÏÔ‡-‘ˆÙÔ (ÂÓÓ. Ì·ÏÏ›) (∫ˆ˜): ·Ú¯. ÙÔχË,(Ë), ‚. Á·ÏÏ. tulipe, ÙÔ˘ÚÎ. tulbent, ÂÚÛ. dulbant.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 207 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,743-744 ÙÚ·Í·ÏÏÔ‡È(Ó), (ÙÔ) ‘ÙÔ ÙÚÈ˙fiÓÈ’, ÊÚ.: ‘ ·! Î·È fiÙ ’· Ì ·ÍÈÒÛÂÈ Ô £Âfi˜ ’· ¿ˆ ÛÙÔÓ dfiÔ Ì-ÌÔ˘ ’· ÎÔ‡ˆ Ô‡ÏÏË ÙË Ó-Ó‡¯Ù· ÙÔ ÙÚ·Í·ÏÏÔ˘¿ÎÈ ’· ÙÚ·Ô˘¿’ (∫¿Ï.)1 // ÎÚ·Í·ÏÏ›(‰)·,(Ë), ÎÚ·Í·ÏÏÔ‡È(Ó) (∫ˆ˜).2 ∂›Ó·È Ë ÙڈͷÏÏ›˜ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ: 3 ÙڈͷÏÏ›˜ - ·ÈÙ. ÙËÓ ÙڈͷÏÏ›‰· >ÙÚ·Í·ÏÏ›‰· – ÎÚ·Í·ÏÏ›(‰)· Ì Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ Ú. ÎÚ¿ÛÛˆ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 208 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,386 3 ¢ÈÔÛÎÔÚ›‰Ë˜ 2,52 Î·È ¶Ï›ÓÈÔ˜ 30, 117

ÙÚÈ‚fiÏÈ(Ó), (ÙÔ) ‘ηÚfi˜ ·ÁηıˆÙÔ‡ ı¿ÌÓÔ˘, ˙È˙¿ÓÈÔ’ (∫¿Ï.),1 ÛÙËÓ ∫ˆ2 ÙÚÈfiÏÈ(Ó). ∏ Ï. ·fi ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ÙÚÈ‚fiÏÈÔÓ ˘ÔÎÔÚ. ÙÔ˘ ·Ú¯. <ÙÚ›‚ÔÏÔ˜ (<ÙÚÈ- + ‚fiÏÔ˜ <‚¿Ïψ) Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËΠˆ˜ fiÓÔÌ· Ê˘ÙÔ‡, ÂÂȉ‹ ›¯Â ÙÔ ›‰ÈÔ Û¯‹Ì· Ì ÙÔ ÔÏÂÌÈÎfi fiÚÁ·ÓÔ ÙÚÈÒÓ ·È¯ÌÒÓ, Ï·Ù. tribulus (∞ÚÈÛÙÔÊ., §˘Û.,576, Î·È £ÂfiÊÚ., . º˘Ù. πÛÙ. 3.1,6).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 209 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋, 51 ÙÛ¿ÎÓÔ˜, (Ô) ‘ÚfiÛ·ÌÌ·’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ2 ÙÛ¿ÎÓ·,(Ù·) Î·È Ú. ÙÛ·ÎÓ›˙ˆ ‘ÚÔÛ·ıÒ Ó· ·Ó¿„ˆ ʈÙÈ¿ Ì ÙÛ¿ÎÓ·’. ∏ Ï. ·fi ÙÔ ÙۿηÓÔ (< Ù۷Λ˙ˆ).3 O ∞Á. ΔÛÔ·Ó¿Î˘4 Û˘Ó¿ÙÂÈ ÙÔ ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi ·ÙÛ›ÁÁ·ÓÔ, (ÙÔ) Ì ٷ ÙۿηÓÔ˘,(ÙÔ) ÙÛ¿ÎÓ·,(Ù·), Ù· ÔÔ›· Ô ™Ù. ∫·Ú·Ù˙¿˜5 ÛÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ÁÈ· Ù· zakano-z·Î·ÓÔ˘ Ù˘ ∫¿Ùˆ πÙ·Ï›·˜ ·Ó¿ÁÂÈ Û ·Ì¿ÚÙ˘ÚÔ ‰ˆÚÈÎfi Ù‡Ô *ۿηÓÔÓ.

– 349 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 210 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 757 3 ºÈÏ‹ÓÙ·˜ 1, 145 4 ΔÛÔ·Ó¿Î˘, 1958, 337 5 ∂ÏÏËÓÈο 15 (1957), Û. 34-35

ÙÛ·Ì¿ÏÏ·, (Ë) ‘ÔÈÌÂÓÈÎfi ÎÔ˘‰Ô‡ÓÈ / ÂÓÔ¯ÏËÙÈ΋ ʈӋ ¿ÌÔ˘ÛÔ˘’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ ‘ÛÙÂÓfiÌ·ÎÚÔ Ï·ÙÛˆÙfi ÎÔ˘‰Ô‡ÓÈ, Ô˘ ‚Á¿˙ÂÈ ‚Ú·¯Ófi ‹¯Ô’.2 ∏ Ï. ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ ·Ú¯·›Ô Ô˘Û. ·̂·ÏÔÓ, ·fi ÙÔ ÔÔ›Ô Î·È Ù· cebalo (ÈÙ·Ï.), zambal (ÙÔ˘ÚÎ.).

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 210 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ¶ÔÈÌÂÓÈο,55

ÙÛÔ‡Î¯Ô˘·, (Ù·) ‘ÔÈ Û·Ṳ̂ÓÔÈ ˘Ú‹Ó˜ ÙˆÓ ÂÏÈÒÓ Ô˘ ·Ï¤ıÔÓÙ·È’, Î·È ÙÔˆÓ‡ÌÈÔ ΔÛÔ‡Î¯Ô˘·,(Ù·) ÛÙË ÃÒÚ·, fiÔ˘ Î·È Ë ÂÎÎÏËÛ›· Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜ ÙˆÓ ΔÛÈÎ¯Ô˘Ò(Ó) (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ2 ÙÛÔ‡Î-ΑԢ·,(Ù·) Î·È ÙÛÔ‡‘Ô˘Ú· ‘Ù· ÛÙ¤ÌÊ˘Ï·’, ÊÚ.:’Ô Ù· ÙÛÔ‡Î-ΑԢ· οÌÓÔ˘ÛÈÓ dÔ Í›ÈÓ. ∏ Ï. < ÙÛ›ÎÔ˘‰Ô, ·‚¤‚·ÈÔ˘ ÂÙ‡ÌÔ˘, Èı. < *ΛÎÔ˘‰Ô < ÎÔ‡ÎÔ˘‰Ô ‘ÎÔ˘ÎÔ‡ÙÛÈ’ Ì ·ÓÔÌÔ›ˆÛË.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 213 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,769

‡ÙÈÓ·, (Ë) ‘Ê˘Ùfi ÎÔÓ‰˘ÏfiÚÚÈ˙Ô, Û·Ó ÙËÓ ·Ù¿Ù·, Ô˘ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ·Ï·ÈfiÙÂÚ· Û ·ÌÌÒ‰Ë Â‰¿ÊË ÙÔ˘ Û˘ÓÔÈÎÈÛÌÔ‡ μ·ı‡’1 (∫¿Ï.). ™ÙËÓ ∫ˆ Ë ‡ÙÈÓ·2 Î·È Ù· Ô›ÙÈÓ· Ì ÙËÓ ›‰È· ÛËÌ·Û›·. O ¡. ¢Ú¿ÎÔ˜ Û˘Ó‰¤ÂÈ ÙË Ï. Ì ÙÔ ∫¿Ï˘‰Ó·,(Ë) fiÓÔÌ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÛÙÔÓ ŸÌËÚÔ.1 ∂›Ó·È ÙÔ Ô›‰ÓÔÓ ÙÔ˘ £ÂfiÊÚ·ÛÙÔ˘ (. º˘Ù. πÛÙ. 1,11) > Ô›ÙÈÓÔÓ, Î·È ÙÔ ‡‰ÓÔÓ ÙÔ˘ ¢ÈÔÛÎÔÚ›‰Ë: ‘‡‰ÓÔÓ Ú›˙· ÂÛÙ› ÂÚÈÊÂÚ‹˜, ¿Ê˘ÏÏÔ˜, ¿Î·˘ÏÔ˜, ˘fiÍ·ÓıÔ˜, ¤·ÚÔ˜ ÔÚ˘ÙÙÔ̤ÓË, ‰҉ÈÌÔ˜ ‰Â ÂÛÙÈÓ ˆÌ‹ Î·È ÂÊı‹ ÂÛıÈÔ̤ÓË’ (174). O °. ª·ÌÈÓÈÒÙ˘ ÙÔ ‡‰ÓÔÓ ‘‰҉ÈÌÔ Ì·ÓÈÙ¿ÚÈ’ Û¯ÂÙ›˙ÂÈ ÂÙ˘ÌÔÏÔÁÈο: 1) Ì ÙË Ï. ‡‰ˆÚ ‘¯˘Ì҉˘, ˘‰·Ú‹˜’, 2) Ì ÙÔ Ú. ‡ÂÈ ‘‚Ú¤¯ÂÈ’, ̤ۈ ÛËÌ·Û›·˜ ‘Ê˘Ùfi Ô˘ Ê˘ÙÚÒÓÂÈ ÛÙË ‚ÚÔ¯‹’, ‹ 3) Ì ÙË Ï. ˘˜ ‘¯Ô›ÚÔ˜’+*¤‰ÓÔÓ ‘ÙÚÔÊ‹’ (Ú. ‰- ÙÔ˘ ÂÛı›ˆ). ¶‚. Î·È ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ ∏Û‡¯ÈÔ˘: ‘ ˘‰ÓfiÊ˘ÏÏÔÓ. Ë Â› ÙÔȘ ‡‰ÓÔȘ Ê˘Ô̤ÓË fi·’. Δ¤ÏÔ˜ ÛÙËÓ ∫¿Ùˆ πÙ·Ï›· ‡dÈÓÔ,(ÙÔ) (< ·Ú¯. ‡‰ÓÔÓ): ‘ · ‡dÈÓ· gÔ˘·›Ó-ÓÔ˘ÛÈÓ Ì·Ó¯¿ Ùˆ Î¿Ô˘ ÛÙÔ ¯ÒÌ·’ (Ù· ‡‰Ó· ‚Á·›ÓÔ˘Ó ÌfiÓ· ÙÔ˘˜ οو ÛÙÔ ¯ÒÌ·, ˘fiÁÂÈ·).3 1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 215 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋, 48 3 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, §ÂÍÈÎfi, 5, 233

Ê·¿Ó·, (Ë) ‘‚·ı˘ÎfiÚÔ˜ / ¿ÓıÚˆÔ˜ ¿Ú·Á·˜ / ·ÚÚÒÛÙÈ· Ô˘ Êı›ÚÂÈ ÙÔÓ ÛÙÔÌ·ÙÈÎfi ¯ÒÚÔ’1 (∫¿Ï.). ™ÙËÓ ∫ˆ2 ‘·ÁÈ¿ÙÚ¢ÙË ·ÚÚÒÛÙÈ·, Èı. ηÚΛÓÔ˜’: < Ê·Á¿Ó·,(Ë) < Ê·Á·Ófi˜, ˘Ô¯ˆÚËÙÈο, ‹ < ÌÂÙÁÓ. Ê·ÁÒÓ, fiÓÔ˜ ‘ÛÈ·ÁÒÓ·’ (< ı. Ê·Á- ÙÔ˘ ·ÔÚ. ‚ã ¤-Ê·Á-ÔÓ).

– 350 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 216 2 ∑¿Ú·Î·˜, ¢ËÌ҉˘ È·ÙÚÈ΋, 62, 171

Ê·ÁÁÚ›˙ˆ ‘‰È·ÎÚ›ÓÔÌ·È /ÓÈÒıˆ ÌÂÁ¿ÏË ÂÈı˘Ì›· ÁÈ· Ê·ÁËÙfi / „˘¯È΋ Ù·Ú·¯‹’1 (∫¿Ï.) // Ê·ÁÁÚ›˙-˙ˆ ‘·ÁÚȇˆ, Â›Ì·È „˘¯Èο Ù·Ú·Á̤ÓÔ˜2 / Ê·›ÓÔÌ·È, ‰È·ÎÚ›ÓÔÌ·È ·fi Ì·ÎÚÈ¿’ 3 Î·È Ê·ÁÁÚ›˙-˙ˆ, ÊÂÓgã›˙-˙ˆ ‘Á˘·Ï›˙ˆ / Â›Ì·È Ôχ ·‰‡Ó·ÙÔ˜’, ÊÚ.: ‘ ‹‰ÂÈÍ¤Ó dÔ˘ ηϿ Ë ·ÚÚÒÛÎãÈ·, ÂÊ¿ÁÁÚÈÛÂÓ / ÂʤÓgãÈÛÂ!’ O ÚËÌ·ÙÈÎfi˜ Ù‡Ô˜ ·fi ÙÔ Ú. ÊÂÁÁ·Ú›˙ˆ (<ÊÂÁÁ¿ÚÈ) ‘ÂÎ¤Ìˆ ·Ì˘‰Úfi ʈ˜, Û·Ó ÙÔ ÊÂÁÁ¿ÚÈ’ > Ê·ÁÁÚ›˙ˆ Ì ·ÊÔÌÔ›ˆÛË Â+·>·+·, > Ê·ÁÁÚ›˙ˆ Ì ·Ô‚ÔÏ‹ ¿ÙÔÓÔ˘ ‘·’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 216 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 778 3 ¶ÏËÚÔÊÔÚ. ∞ÚÁ˘ÚÒ ∫·ÙÛ›ÏË

Ê¿Ô˘Û·, (Ë) ‘·ÁÈ¿ÙÚ¢ÙË ·ÚÚÒÛÙÈ·’ (∫¿Ï.1, ∫ˆ˜2), ÊÚ.: ‘ Ê¿Ô˘Û· Ó· Ê¿ÂÈ ÙÔ ÛÙfiÌ· Û-ÛÔ˘!’: Ê¿Ô˘Û· < Ê¿ÁÔ˘Û· < Ê·ÁÔ‡Û· ıËÏ. Ù˘ ÌÙ¯. ·ÔÚ. ‚ã Ê·ÁÒÓ, Ì ·Ó¤‚·ÛÌ· ÙÔ˘ ÙfiÓÔ˘.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1984, 138 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,781

ÊËοÚÈ(Ó), (ÙÔ) ‘ıËοÚÈ, ı‹ÎË Ì·¯·ÈÚÈÔ‡’ (∫¿Ï.),1 ÛÙËÓ ∫ˆ2 ÊÂοÚÈ(Ó). ∏ Ï. ·fi ÙÔ ÌÂ۷ȈÓÈÎfi ıËοÚÈÔÓ ‘ı‹ÎË’: (ı‹ÎË-) ıËοÚÈÔÓ >ıËοÚÈ-ÊËοÚÈ > ÊÂοÚÈ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 218 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,783 ÊÏ›·, (Ë) ‘ÊϤ‚· / ηٷÁˆÁ‹’ (∫¿Ï.)1 // ÊÏ›· ‘ÊϤ‚· ÓÂÚÔ‡ / ËÁ‹ /ÊϤ‚·’ Î·È ÊÏfi‚· (∫ˆ˜):2 ÊϤ‚· > ÊϤ· > ÊÏ›·, Ô Ù‡Ô˜ ÊÏfi‚· Èı. ·fi Â›‰Ú·ÛË Ù˘ Ï. ÊÏfiÁ·.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 218 2 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ºˆÓËÙÈ΋, 42 Î·È ∑¿Ú·Î·˜, ¢ËÌ҉˘ È·ÙÚÈ΋,171 ÊÔÚÔ‡Ì·È ‘˘ÔÙ‡ÔÌ·È’ (∫¿Ï.).1 ΔÔ ›‰ÈÔ ÛÙËÓ ∫ˆ2 Î·È ÊÔÚgãÈԇ̷È,3 ÊÚ.: ‘ÊÔÚgãÈÔ‡Ì·È ˆ˜ Ù¿ÎÏ„ÂÓ ·ÂÚÊfi˜ ÌÔ˘’: ·Ú¯. Ú. ˘ÊÔÚ¿ˆ ‘˘ÔÙ‡ˆ’, Û˘Ó‹ıˆ˜ ̤Û. ˘ÊÔÚ¿ÔÌ·È ‘˘ÔÙ‡ÔÌ·È’: ˘ÊÔÚÒÌ·È > (˘)ÊÔÚԇ̷ÈÊÔÚgãÈԇ̷È.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 222 2 ∫ÂÊ·ÏÈ·Ó¤˜ Ÿ„ÂȘ 1, 35 3 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,791 ÊÔ˘ÎÚÔ‡Ì·È ‘˘·ÎÔ‡ˆ / Ï·Ì‚¿Óˆ ˘fi„Ë ÌÔ˘ ÙȘ Û˘Ì‚Ô˘Ï¤˜’, ÊÚ.: ‘ ›ÓÙ· Ó· ÙÔ˘ οÌÔ˘Ì ÙÔ˘ ¢ÏÔË̤ÓÔ˘ Ô˘ ’ Ê-ÊÔ˘ÎÚ¿Ù·È Î·ÌÈ·ÓÔ‡;’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ2 ··ÓÙÔ‡Ó ÔÈ Ù‡ÔÈ: ÊÎÚÔ‡Ì·È ‘·ÎÔ‡ˆ Ì ÚÔÛÔ¯‹ / ÎÚ˘Ê·ÎÔ‡ˆ’, ·ÊÎÚԇ̷È, ÊÈÁÎÚ¿˙-˙ÔÌ·È, ÊÔ˘ÁÎÚ¿˙-˙ÔÌ·È, ·ÊÔ˘ÎÚ¿˙-

– 351 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

˙ÔÌ·È. OÈ ÚËÌ·ÙÈÎÔ› Ù‡ÔÈ ·fi ÙÔ ·Ú¯·›Ô Ú. Â·ÎÚÔÒÌ·È > Â·ÎÚÒÌ·È > Ê·ÎÚÔ‡Ì·È > ÊÔ˘ÎÚԇ̷È-ÊÎÚԇ̷È.

1¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 219 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi,787 ÊÔ˘Ù¿˜, (Ô) Î·È ÊÔ˘Ù¿È(Ó) ‘¿ÛÚÔ Î¿Ï˘ÌÌ· ¯ÔÓÙÚˆfi Ù˘ Á˘Ó·ÈΛ·˜

ÎÂÊ·Ï‹˜’ (∫¿Ï.)1. ™ÙËÓ ∫ˆ ÙÔ ‘ÌÂٷ͈Ùfi Ì·ÓÙ›ÏÈ Ô˘ ¤‰ÂÓ·Ó ÛÙÔ Û·Ú›ÎÈ’, ÛÙ· ‰ËÌÔÙÈο ÙÚ·ÁÔ‡‰È·: ‘ ‹‚Á·Ï· Ù· Ô‹Ì·Ù·, ÂÙÒ Î·È ÙÔ Ê-ÊÔ˘Ù¿ Ì-ÌÔ˘, Ô ÌbÚÔÛÙÂÏÏ¿Ù˘ ›̒ ÂÁÒ, Ê˘¤ÛÙ ’Ô ÌbÚÔÛÙ¿ ÌÔ˘’ 2 ∏ Ï. < ·Ú·‚. futa ‘›‰Ô˜ ÂÛ¿Ú·˜, ÂÚ›˙ˆÌ· ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÙfi’.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 220 2 ∑·ÚÚ¿ÊÙ˘, §·ÔÁÚ·ÊÈο, 309 ÊÙ·ÚÌ›˙ˆ ‘Ì·ÙÈ¿˙ˆ’, ÊÚ.: ‘ ηϤ, ÊÙÔ ÙÔ ·È› ËÊÙ·ÚÌ›Û·Ó dÔ Î·È ’ÂÌ ·›ÚÓÂÈ Ù· ¿Óˆ ÙÔ˘, ’Ô ÙÔ ÌÚÈ ‹Ù· ÌÈ· ¯·Ú¿’ (∫¿Ï.).1 ™ÙËÓ ∫ˆ2 ÊÙ·ÚÌ›˙-˙ˆ Î·È Ô˘Û. ÊÙ¿ÚÌ·Ó,(ÙÔ) ‘Ì¿ÙÈ·ÛÌ·’: ÔÊı·ÏÌ›˙ˆ >ÊÙ·ÚÌ›˙ˆ.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 221 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 799 ÊÙÂÓ¿, (Ë) ‘ÙÚ˘ÊÂÚfi ÎÚ¤·˜ ÙÔ˘ ÛÊ·¯ÙÔ‡’ (∫¿Ï.)1 // ÊÙ¤ÓË,(Ë) ‘„¢‰ÔÏÂ˘Ú¿ / ̤ÛË’ (∫ˆ˜):2 ∏ Ï. Â›Ó·È ıËÏ. ÙÔ˘ ÂÈı¤ÙÔ˘ ÊÙÂÓfi˜-ÊÙÂÓ‹ > ÊÙ¤ÓË Ì ·Ó¤‚·ÛÌ· ÙÔ˘ ÙfiÓÔ˘, ÂÂȉ‹ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎÔÔÈ‹ıËΠ[< ÌÂ۷ȈÓ. ÊÙÂÓfi˜ < ÙÂÓfi˜ (= ‰È·Ê·Ó‹˜) < Ô˘Û. ÙÂÓfiÓ (=ÊÙÂÚfi)].3 O Î·Ï˘ÌÓÈ·Îfi˜ Ù‡Ô˜ Ù· ÊÙÂÓ¿, ·fi ÙÔ ·ÚÛ. Ô ÊÙÂÓfi˜ > ÙÔ ÊÙÂÓfi-Ù· ÊÙÂÓ¿, ‚. Ô ÌÈÛıfi˜ >ÙÔ ÌÈÛıfi-Ù· ÌÈÛı¿, Ô ÎfiÎηÏÔ˜ > ÙÔ ÎfiÎηÏÔ-Ù· ÎfiÎηϷ Î.Ù.fi.

1 ¢Ú¿ÎÔ˜, 1982, 222 2 ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi, 799 3 ∞Ó‰ÚÈÒÙ˘, ∂Ù˘ÌÔÏ. §ÂÍ., ÛÙË Ï. ***

∞fi ÌÈ· Û‡ÓÙÔÌË ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙˆÓ ÎÔÈÓÒÓ ‰È·ÏÂÎÙÈÎÒÓ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘-∫ˆ, ‰È·ÈÛÙÒÓÂÈ Î·Ó›˜ ÙȘ Ôχ ÂӉȷʤÚÔ˘Û˜ ÏÂÍÈÏÔÁÈΤ˜ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ ( ·ÏˆÓ›·, ·fiÙÔÎÔ, ‚Ô‡·, ‚Ô‡ÙÛ˘, ‚˘˙ÈοÓÙÈ, Á·ÏÔ‡ÓÈ, ÁÈfiÙıÔ˜, ÁÈÒÓÓˆ, ÁÏ›ÙÛ˘, Áӿʈ, ÁÔ˘ÏÈÒ, ÂÍfiÓ, ¤ÛÛˆÔ˜, η˚Ó·Ù›˙ˆ, ο̷ÙÔ˜, ηٷÏfiÈÓ, ηÙÂÏÒ, ηÙÔ˘Ì¿, ÎÈ˙›˙ˆ, ÎÔ‡ÓÓ·, Ï·Ùfi˜, Ïȯӛ˙ˆ, Ì·Ï¿ÁÚ·, Ì¿ÚÔÔ, ÌÂÏ·ÁÎÔÓÈ¿, ̤ÏÈÛÌ·, ÓÂÎÔ˘ÊÒ, ÓÂÛÒ, ÓÂÛÙÔÚÒ, ÍÂÏÂÌÌ·ÙÈÎfi˜, ͇ÛÙÚÔ˜, fiÚÔÌ·, ¿ÚˆÚ·, ÂÚÏÔ‹, ÂÛÙ¤Ïψ, ÈÙ˘ÏÏÈ¿, ÔÎÔ˘Ú¿˙ÔÌ·È, ÛÂ˚ÚÈ, ÛÎÔÏ¿, ÛÎÔ˘ÙÔ‡ÈÓ, ÛÔ˘ÛÛÔ‡ÌÈÓ, ÛÙ·‚¿ÈÓ, Û‡ÁÏÈÓÔ, ÛÊÔÓÙ˘ÏÈ¿, Ù¿ÏÈ·, ÙÛ·Ì¿ÏÏ·, ‡ÙÈÓ·, Ê·¿Ó·, Ê¿Ô˘Û·), ÂÓÒ

Û ʈÓËÙÈÎfi Â›Â‰Ô ÂȂ‚·ÈÒÓÂÙ·È Ë ÈÛfiÁψÛÛÔ˜, ‰ËÏ·‰‹ Ë ‰È·¯ˆ-

– 352 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

ÚÈÛÙÈ΋ ÁψÛÛÈ΋ ˙ÒÓË, ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ ÙÔÈÎÔ‡ Î·Ï˘ÌÓÈ·ÎÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ÙÔÈÎÔ‡ Έ·ÎÔ‡ ȉÈÒÌ·ÙÔ˜ (·Ì·ÛÛ¿ / ·Ìb·ÛÎãÈ¿, ·ÌÚÔÏ˘Ùı›· / ·ÌbÚÔÏ˘ıı›·, Í·Ú˙ˆÙ›˜ / ÂÍ·ÚÁÈÔÙ›˜, ·Ùı·Ï·ÏÒ / ‚·ÙÙ‘·Ï·ÏÒ, ‚Ô˘ÁÁÈ¿˙ÂÈ / ‚ȉgãÈ¿˙ -˙ÂÈ, Á·ÚӤʈ / Á·ÚÓ‡Áˆ, Á·˘Ù˙ÈÒ / Á·˘ÚÈÒ, ÁοÊÙˆ / Áο‚Áˆ, ÈÌ¿ÙÛÈ / ‰·Ì¿ÎãÈ, ·ÁοÛË / οÛË, ηÙÛÔ˘ÊÛ¿˙ˆ / ηÙÛÔ˘ÊÎãÈ¿˙-˙ˆ, ÎÏÔ‡ÌÔ˜ / ÎÏÔ‡ÌbÔ˜, ÎÔ˘Ó¿ÏÏÈ / ÎÔ˘Ó¤ÏÏÈ, ÎÔ˘ÚÎÔ‡ÁÁÈ·ÏÏÔ˜ / ÎÔ˘ÚÎÔ‡‚gãÈ·ÏÏÔ˜, Ï·ÎÈÚÓÙ›˙ˆ / Ï·ÎΑÈÚd›˙-˙ˆ, Ï›‚ÁÔÌ·È / Ï›‚gÔÌ·È, -ÎÔÌ·È, ÌÂÏ¿ÙıÈ / ÌÂÏ¿ııÈ, ÌÂÙ¿˙ˆ / ÌbÂÙ¿˙-˙ˆ, ÌÚ·¿Ïψ / ÌbÚÔ(Ô˘)¿Ïψ, Ó¿ÊÔ˜ / Ó¿-‘Ô˜, ÓÂÛËÁÁÈ¿˙ˆ / ÓÂÛˉÁÈ¿˙-˙ˆ, Í·ÊÒÓ-Óˆ / ÙÛ·-‘Òıˆ, ÍÂηÙı›˙ˆ / ÍÂÁηıı›˙-˙ˆ, Í¤Û˘Ì· /ͤ¯ã˘Ì·, ·Ú·ÙÛ¿, -ÛÙÛ¿ / ·Ú·ÛÙÈ¿, ȇÁˆ /ȇgˆ, -Έ, ÛÂÈÏÈÔ‡ÁÁÈ· / ÛÂÈÏÈÔ‡‰gãÈ·, ÛÔ˘ÛÙÔ˘ÏÏÒÓÓˆ / Û˘ÛÙ˘ÏÏÒÓÓˆ, Ù·ÓÙÔ˘Ï›˙ˆ / Ù·ÓdÔ˘Ï›˙-˙ˆ).

™ÙÔ ‰›Ô Ù˘ ÂÙ˘ÌÔÏÔÁ›·˜ ‰È·ÈÛÙÒÓÔ˘Ì fiÙÈ Ù· ȉÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ‰‡Ô ÁÂÈÙÔÓÈÎÒÓ ÓËÛÈÒÓ ¤¯Ô˘Ó ÔÏÏÔ‡˜ ·Ú¯·˚ÛÌÔ‡˜, ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ÚÈ˙Èο ÙˆÓ Ï¤ÍˆÓ, Ì·ÚÙ˘Ú›· Ù˘ ‰È·¯ÚÔÓÈ΋˜ ·ÓÙ›ÛÙ·Û˘ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÛÙË ÊıÔÚ¿. ŒÙÛÈ .¯. Û˘Ó·ÓÙÔ‡ÌÂ: ·‰ÚÒÈη˜ / ‰ÚÒÈη˜ (<‡‰Úˆ„), ·ÏˆÓ›· (<·ÓˆÓ›˜), ·Ì‹ÏÈÁ·˜ / ·Ì‹ÏÈÁÁ·˜ (<Ì‹ÓÈÁÍ), ·Ì·ÛÛ¿ / (·)Ìb·ÛÎãÈ¿ (<·ÈÌ·ÛÈ¿), ·ÌÚÔÏ˘Ùı›· / ·ÌbÚÔ˘Ï˘ıı›· (<*ÚÔÔÏ˘Óı›·), ·fiÙÔÎÔ / ·fiÙÈÎÔ (<·fiÙÔÎÔÓ), ‚Ô‡· (<·‚Ë ‹ < Á‡· [ÁË]), ‚Ô˘ÁÁÈ¿˙ÂÈ / ‚ȉgãÈ¿˙-˙ÂÈ (<¢‰È¿˙ÂÈ), Á·˘Ù˙ÈÒ / Á·˘ÚÈÒ (<Á·˘ÚÈÒ), ÁοÊÙˆ / Áο‚gˆ (<οÌÙˆ), ÁÔ˘ÏÈÒ (<‰ÂÈÏÈ¿ˆ), ¤ÙıÔ˜ / ÁÈfiÙıÔ˜ (<›ÔÓıÔ˜), ıÂÚÓ¿ÎÈ / ıÚÈÓ¿ÎÈ (<ıÚ›Ó·Í), ηÁηϿ˜ (<οÁ¯·ÏÔ˜), ηÙÛÔ˘ÊÛ¿˙ˆ / ηÙÛÔ˘ÊÎãÈ¿˙-˙ˆ (<ηٿ+-ËÊ˘ [<·Ê‹, ¿Ùˆ]), Î·Ì˘ÙıÈÚ›˙ˆ / ηÌÌÒ (<ηٷ̇ˆ, ηÌÌÒ), ÎÏÔ‡ÌÔ˜ (<ÎfiÏ˘Ì‚Ô˜), ÎÔ˘ÙÔ˘Ó›˙(˙)ˆ (<ηٷÓ‡ˆ), ÎÔ˘ÙÛÔ‡ıÈ / ÎÔ˘ÙÛÔ‡ÙıÈ (<ÎÔ„ÒÙÈÔÓ), Ï·Ùfi˜ (<*ÂÏ·Ùfi˜, ÂÏ·‡Óˆ), ÏËÙ¿ÈÓ / ÏËÙ¿(Ú)ÈÓ (<›ψ, ÂÈÏËÙ¿ÚÈÔÓ), Ïȯӛ˙(˙)ˆ (<ÏÈÎÌ¿ˆ), Ì¿ÓÙ·Ì· /Ì¿ÓdˆÌ· (<ÈÌ¿˜, *ÈÌ·›Óˆ), Ì¿ÚÔÔ (<̤ÚÔ„, Ì›ÚÔÌ·È), ÌÂÏ¿ÙıÈ / ÌÂÏ¿ııÈ (<ÌÂÏ¿ÓıÈÔÓ), ̤ÏÈÛÌ· (<ÌÂÏ›˙ˆ), ÌÔ˘Ô‡ÚÈ / ·ÌÔ‡ÚÈ (<·ÌÔÏÁ‡˜), ÌÔ˘Ùı·ÏÈ·Ṳ̂ӷ / ÌÔ˘Ùı¿ÏÈ·ÛÌ· (<Ì˘Ó‰fi˜), ÌÂÙ¿˙(˙)ˆ (<·Ó·ÂÙ¿ˆ), ÌÏ¿˙(˙)ˆ (<›ÌÏËÌÈ-¤ÏËÛ·-¤Ï·Û·-Ï¿˙ˆ), Ó·ÊÔ˜,Ô / Ó¿‘Ô˜ (<Ó¿Ô˜,ÙÔ), Í·ÊÒÓÓˆ / Í·‘Òıˆ (<·ˆıÒ, ÂÍ·ˆıÒ), fiÚÔ˜,Ô / ÔÚfi˜,Ô (<fiÚÔ˜,Ô), ·Ùı·Ï·ÏÒ / ‚·ÙÙ‘·Ï·ÏÒ (<‚·ÙÙÔÏÔÁ¤ˆ), ÂÏȯÚfi˜ / ÂÚÈÊÓfi˜ (<ÂÓȯÚfi˜), ÔÛÒÓÓˆ (< ·ÔÛÒ˙ˆ), Ú¿Ê· / Ú¿‘Ë (<Ú¿˘˜,Ë), Ú¤(Á)ÔÌ·È (<ÔÚ¤ÁÔÌ·È), Ú¤ÌÔÌ·È / Ú·›ÓÔÌ·È (<ڤ̂ˆ), ÚÓ‡Áˆ / ·ÚÓ¤‚gˆ (< ÂÈÚËÓÂ(‡)ˆ), Û‡ÁÏÈÓÔ (<Û˘Ó+ÁÏ›ÓË), ÛÊÔÓÙ˘ÏÈ¿ (<ÎfiÓ‰˘ÏÔ˜), ÙÔ˘ÏÔ‡ÊÈ / ÙÔ˘ÏÔ‡‘· (<ÙÔχË), ÙÚ·Í·ÏÏÔ‡È (<ÙڈͷÏ-

– 353 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ï›˜), ÙÛ·Ì¿ÏÏ· (<·̂·ÏÔÓ), ‡ÙÈÓ· / Ô›ÙÈÓ· (<Ô›‰ÓÔÓ), ÊÔÚÔ‡Ì·È / ÊÔÚgãÈÔ‡Ì·È (<˘ÊÔÚ¿ˆ), ÊÔ˘ÎÚÔ‡Ì·È / ÊÎÚÔ‡Ì·È (<Â·ÎÚÔÒÌ·È).

¢ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·Ô˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ·fi Ù· ȉÈÒÌ·Ù· ∫·Ï‡ÌÓÔ˘-∫ˆ ϤÍÂȘ ·fi ÙË ÌÂ۷ȈÓÈ΋ ‰ËÌÒ‰Ë ÁÚ·ÌÌ·Ù›·, Ì ٷ ÔÈÎÔ‰ÔÌÈο ˘ÏÈο Ù˘ ÔÔ›·˜ Â›Ó·È Î·Ù·Û΢·Ṳ̂ÓË Ë Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ Á¤Ê˘Ú· ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘-ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘, fiˆ˜: ·Ô‹ÏÔÈÔ˜ / ·Ô‹ÏÔÈ· (< ·Ô‰¤ÏÔÈÔ˜), ‚›Ú‚ÈÚÔ˜ / ‚ÂÚ˙·ÓÔ‚·Ì̤ÓÔ˜ (<‚ÂÚ˙›Ó[< ·Ú·‚. verdj]), ‚Ô‡ÙÛ˘ (<‚Ô‡ÙÛÔ˜ ‹ ‚Ô‡ÙÙȘ), ÁÈÒÓÓˆ (<ÁÈÒÓˆ <ÌÂÙÁÓ. Èfiˆ), Áӿʈ (<ÁÓ¿Ùˆ, ÌÂÙÁÓ.), Â› Ù·˘ÙÔ‡ / ÈÙ·˘ÙÈÎÔ‡ (<ÂÈÙ·˘ÙÔ‡), ¤ÛÌÈÍË / ÂÛÌÈÍÈ¿ (<ÂÛÌ›Áˆ), ¤ÛÛˆÔ˜ (<¤ÛÛˆÔ˜ <·Ú¯. ‡Û (Û)ˆÔ˜[<‚Ú. ezo]), ÈÌ¿ÙÛÈ /‰·Ì¿ÎãÈ (<‰·Ì¿ÎÈÓ < ‰·Ì›Ó ‘Ï›ÁÔ’), ηٷϷ¯Ô‡ / ηٷϷ¯È¿˜ (<ηٷϷ¯·›Óˆ), ηٷÏfiÈÓ / ηٷÏÔÁ›ÙÛÈÓ (ηٷÏfiÁÈÓ < ηٿÏÔÁÔ˜), ηÙÛ¿˙ˆ / ηÙÛÈ¿˙-˙ˆ (< ηÙÛ›Ó+-È¿˙ˆ), ÎÔ‡Î¯Ô˘ÚÔ,ÙÔ / ÎÔ‡ÎΑԢÚÔ˜,Ô (<ÌÂÛÓ.-Ï·Ù. cucurum), ÎÔ‡ÙÛ· / ÎÔ‡ÙÛÈ· (< ÎÔ˘ÙÛÔ‡Ó·), ÏÔ˘‚fi˜ / ÏÔ˘fi˜ (<ψ‚fi˜), ÓÂÎÔ˘ÌÒÓ-ÓÔÌ·È (<·Ó·ÎÔ̂ԇ̷È), ÓÂÓÙÚ·Ó›˙ÔÌ·È / ·Ó·ÓdÚ·Ï›˙-˙ÔÌ·È (<·Ó·ÙÚ·Ó›˙ˆ), ÓÂÛÙÔÚÒ (<·ÓÈÛÙÔÚÒ), Í·Ú˙ˆÙ›˜ / ÂÍ·ÚÁÈÔÙ›˜ (<ÂÍ ¤ÚÁÔ˘), ÍÂÏÂÌÌ·ÙÈÎfi˜ (<ÂÎÏ›ˆ, Í·Ï›ÌÌ·Ù·, xelimata),͇ÛÙÚÔ˜ (<ÂÍ+‡ÛÙÂÚÔ˜), Í¤Û˘Ì· / ͤ¯ã˘Ì· (<ͯ‡Óˆ<·Ú¯. Âί¤ˆ), ÔÛ‚ÔÏÒÓÓˆ (<·Û‚ÔÏÒ<ÌÂÙÁÓ. ·Û‚ÔÏfiˆ), ÛÔ˘ÛÛÔ‡ÌÈÓ (<Û‡ÛÛËÌÔÓ <Û˘Ó+ÛËÌÔÓ[<Û‹Ì·]).

Δ¤ÏÔ˜, ÈÛÙÔÚÈο ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È ÁˆÁÚ·ÊÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· Û˘ÓÂÙ¤ÏÂÛ·Ó ÛÙÔÓ ÁψÛÛÈÎfi ‰·ÓÂÈÛÌfi, ¤Ó·Ó ‰·ÓÂÈÛÌfi fï˜ Ô˘ ÙÔÓ ‹Ú·ÌÂ Î·È ÙÔÓ ÂÓÙ¿Í·Ì ÛÙË ‰ÔÌ‹ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Ì·˜, ‰ËÏ·‰‹ ÙÔ˘ ‰ÒÛ·Ì ÙËÓ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ¤¯ÂÈ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ηٷϋÍÂȘ, Ó· ÎÏ›ÓÂÙ·È Î·È Ó· Û˘ÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ˆ˜ Ó· ÌËÓ ˘‹ÚÍ ÔÙ¤ ͤÓÔ˜ Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜, fiˆ˜: 1. ∞fi ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ÂÓÂÙÔÎÚ·Ù›·˜: ¿Í·ÌÔ˜,Ô / ¿Í·ÌÔ,ÙÔ (<examen), Á·ÏÔ‡ÓÈ (<galeo), ÁÔ˘ÏÈ¿ / ‚Ô˘ÏÈ¿ (<gula), ‚˘˙ÈοÓÙÈ / ‚˘˙-˙ÈοÓdÈ (<vissigante).

2. Afi ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ÙÔ˘ÚÎÔÎÚ·Ù›·˜: ‚·Ú˘ÎÈÛÙÒ / ‚·ÚgÂÛÙÒ (<vargecmek), ‚ÂÓÙ›˙ˆ / Á‚ÂÓd›˙-˙ˆ (<begenmek), ÈÓ·Ù·˙‹˜ /‰ÈÓ·ÙÛ‹˜ (<cinatci), ηÁÁÈ¿ /οÁÈ· (<kaya), η˚Ó·Ù›˙(˙)ˆ (< kaynatyrum), ηÙÔ˘Ì¿ (< katma<katmak), ÎÔÏ·ÓÙÚ›˙ˆ (<kullanmak), Ï·ÎÈÚÓÙ›˙(˙)ˆ (<lakirdi), Û·Ô˘Ó¿ÎÈ / Û·˚Ó¿ÎÈ (<saganak), ÛÂ˚ÚÈ (<seyir).

3. ∞fi ÙËÓ ÈÙ·ÏÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô: ·ÁοÛË / οÛË (<cassa), Á·ÚӤʈ / Á·Ú-

– 354 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

Ó‡gˆ (<ingannare), ηÙÛ¤ÚÓˆ / ηÙÛ¤Úˆ (<cacciare), ÎÔ˘ÓÙÚ¤ÛÙÔ (<contrasto), ÎÔ˘Û¤ÏÈÔ,ÙÔ / ÎÔ˘Û¤ÏÏ·,Ë (<concilio), ÎÔ˘ÛÔ˘Ì¤Úˆ (<consomare), Ì·˚˙¿ÚÔÌ·È / Ì·˚˙-˙¤ÚÔÌ·È (<maneggiare), Ï¿ÙÈÎÔ / Ï¿ÓdÈÎÔ (<pratica), Ù¿ÏÈ·,Ë (<taglia), Ù·ÓÙÔ˘Ï›˙ˆ (<dondolare).

∫Ï›ÓÔÓÙ·˜ ·˘Ùfi ÙÔ ¿ÚıÚÔ, ı· Û˘ÌʈÓÔ‡Û· ·ÓÂÈʇϷÎÙ· Ì ÙËÓ Î. ∂Ï¢ıÂÚ›· °È·ÎÔ˘Ì¿ÎË, ¢È¢ı‡ÓÙÚÈ· ÙÔ˘ ∫¤ÓÙÚÔ˘ ™‡ÓÙ·Í˘ ÙˆÓ ¡ÂÔÂÏÏËÓÈÎÒÓ ¢È·Ï¤ÎÙˆÓ Î·È π‰ÈˆÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ∞η‰ËÌ›·˜ ∞ıËÓÒÓ, fiÙÈ Ë ÁÏÒÛÛ· Â›Ó·È Ô ÙfiÔ˜ ÛÙÔÓ ÔÔ›ÔÓ ÂÓ·ÔÙ›ıÂÓÙ·È fiϘ ÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Î·È ÌÂÙ·‚ÔϤ˜, Î·È fiÙÈ ÔÈ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ÙfiÔ˘ Ì ÙÔÓ ¿ÏÏÔ ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ Â›‰Ú·ÛË ÂÓfi˜ ÓËÛÈÔ‡ ÛÙÔ ¿ÏÏÔ ·ÏÏ¿ ÌÈ· ÎÔÈÓ‹ Û‡ÁÎÏÈÛË (·Ú¯·›· ·ÙÙÈ΋) Î·È ÌÈ· ·fiÎÏÈÛË ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÂÔ¯‹, Ô˘ Û˘Óԉ‡ÙËΠ·fi ÙȘ ȉÂÔÏÔÁÈΤ˜, ÏfiÁˆ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡, ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ ÛÙȘ ÛË̷ۛ˜ Î·È ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎÒÓ ‰È·Ï¤ÎÙˆÓ Î·È È‰ÈˆÌ¿ÙˆÓ, ̤۷ ÛÙ· ÔÔ›· ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È Î·È Ù· ÙÔÈο ȉÈÒÌ·Ù· ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ Î·È ∫ˆ.

Mȯ. E˘ÛÙ. ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜ ™˘ÓÙ. EÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜

™À¡ΔOªO°ƒ∞ºπ∂™ ∞ÚÊ·Ú¿˜, ∫ˆ˜ ªÈ¯¿Ï˘ ∞ÚÊ·Ú¿˜, ΔÔ Ï·Ù˘Ì¤ÙˆÔ Ï·˚Îfi Û›ÙÈ Ù˘ ∫ˆ, ∞ı‹Ó·,1982 ∞ÚÊ·Ú¿˜,∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ªÈ¯¿Ï˘ ∞ÚÊ·Ú¿˜, ∏ ‘ηÙ˙È¿’ ÙÔ Ï·˚Îfi ÌÔÓfi¯ˆÚÔ Û›ÙÈ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ∞ı‹Ó· 1999 °ÈˆÚÁ·ÏÏ‹˜, ∫·Ù·Áڷʤ˜ £·Ó. °ÈˆÚÁ·ÏÏ‹˜, ∫ˆ·Î¤˜ ηٷÁڷʤ˜ ·fi ÙÔ ¯ı˜, ¤Î‰. ¶ÏÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡ ∫¤ÓÙÚÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ ∫ˆ, 2000 ¢Ú¿ÎÔ˜,1982 ¡. ¢Ú¿ÎÔ˜, °È· ÙÔ ÁψÛÛÈÎfi π‰›ˆÌ· Ù˘ ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜, ∞ı‹Ó·, 1982 ¢Ú¿ÎÔ˜,1984 ¡. ¢Ú¿ÎÔ˜, §ÂÍÈÎÔÁÚ·ÊÈο Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο 4(1984),127-138 Dawkins R.M.Dawkins,ΔÚ·ÁÔ‡‰È· ÙˆÓ ¢ˆ‰ÂÎ·Ó‹ÛˆÓ (¢ËÌÔÛ›Â˘ÛË ™Ù›Ï. ∫˘ÚȷΛ‰Ë Ù˘ Û˘ÏÏÔÁ‹˜ ÙÔ˘ π·Î. ∑·ÚÚ¿ÊÙË Ì ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ R. Dawkins, §·ÔÁÚ·Ê›· 13(1951),33-99) Dawkins 2 R.M.Dawkins,Forty-five stories from the Dodecanese.Edited and

– 355 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

translated from the Mss. of Iacob. Zarraftis, Cambridge at the university press,1950 ∑¿Ú·Î·˜, ¶˘Ï› ¡ÈÎ. ∑¿Ú·Î·˜, O Á¿ÌÔ˜ ÛÙÔ ¶˘Ï› Ù˘ ∫ˆ, ¢ˆ‰/Îfi ∞Ú¯Â›Ô 5(1970),135-150 ∑¿Ú·Î·˜, ¢ËÌ҉˘ È·ÙÚÈ΋ ¡ÈÎ. ∑¿Ú·Î·˜, ∏ ‰ËÌ҉˘ È·ÙÚÈ΋ ηٿ ÙÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ Ù˘ ‰Ô˘Ï›·˜ ÛÙÔ ¶˘Ï› Ù˘ ∫ˆ, ∞ı‹Ó·, 1996 ∑¿Ú·Î·˜, §ÂÛ¤Úˉ˜ ¡ÈÎ. ∑¿Ú·Î·˜, πÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ÏÂÛ¤ÚˉˆÓ Ù˘ ∫ˆ ÙˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ Ù˘ ‰Ô˘Ï›·˜, ∞ı‹Ó·, 1983 ∑·ÚÚ¿ÊÙ˘, §·ÔÁÚ·ÊÈο π¿Î. ∑·ÚÚ¿ÊÙ˘, §·ÔÁÚ·ÊÈο ÂÎ ∫ˆ (ÂΉȉfiÌÂÓ· ˘fi ÙÔ˘ ¢. OÈÎÔÓÔÌ›‰Ô˘), §·ÔÁÚ·Ê›· 13 (1951), 285-339 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∑¢Á¿‰Â˜ ∞Ó·ÛÙ. ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, OÈ ˙¢Á¿‰Â˜ Ù˘ ∫ˆ, Ë ˙ˆ‹ Î·È ÔÈ ·Û¯Ôϛ˜ ÙˆÓ, §·ÔÁÚ·Ê›· 14 (1952), 201-303 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘,∫¿Ï˘ÌÓÔ˜ ∞Ó·ÛÙ. ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∏ ÛËÌÂÚÈÓ‹ Û‡ÓıÂÛË Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ∫·Ï˘ÌÓȷο ÃÚÔÓÈο 4 (1984), 48-53 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, §ÂÍÈÎfi ∞Ó·ÛÙ. ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, πÛÙÔÚÈÎfiÓ §ÂÍÈÎfiÓ ÙˆÓ ∂ÏÏËÓÈÎÒÓ È‰ÈˆÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ∫¿Ùˆ πÙ·Ï›·˜, Ù. 5, 1984-1992 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ¶ÔÈÌÂÓÈο ∞Ó·ÛÙ. ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ¶ÔÈÌÂÓÈο Ù˘ ∫ˆ, ÛÙË §·ÔÁÚ·Ê›· 16 (1956) ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘,ºˆÓËÙÈ΋ ∞Ó·ÛÙ. ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∏ ʈÓËÙÈ΋ ÙˆÓ È‰ÈˆÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ∫ˆ, §ÂÍÈÎÔÁÚ·ÊÈÎfi ¢ÂÏÙ›Ô 10 (1964), 3-96 ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ∞ÛÙ˘¿Ï·È· ∞Ó·ÛÙ. ∫·Ú·Ó·ÛÙ¿Û˘, ΔÔ È‰›ˆÌ· Ù˘ ∞ÛÙ˘·Ï·›·˜, §ÂÍÈÎÔÁÚ·ÊÈÎfi ¢ÂÏÙ›Ô 8 (1958), 59-144 ∫ÂÊ·ÏÈ·Ó¤˜ Ÿ„ÂȘ 1,2 ∫ÂÊ·ÏÈ·Ó¤˜ Ÿ„ÂȘ. ¶ÂÚÈÔ‰È΋ ¤Î‰ÔÛË ÈÛÙÔÚÈ΋˜, Ï·ÔÁÚ·ÊÈ΋˜, ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ΋˜ ‡Ï˘, ∞ı‹Ó·, 1994, 1998 ∫È·fiη˜ ª·ÓfiÏ˘ ∫È·fiη˜, §¤ÍÂȘ ·Ú¯·›Â˜ ÂÏÏËÓÈΤ˜ Î·È ‚˘˙·ÓÙÈÓ¤˜ Ô˘ ‰È·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ ÁψÛÛÈÎfi ȉ›ˆÌ· Ù˘ ∫ˆ, ∫ˆ·Î¿ 4 (1993), 17-30 ∫Ô˘ÙÛÔ˘Ú¿‰Ë, 1993 ¶ÂÚÛÂÊ. ∫Ô˘ÙÛÔ˘Ú¿‰Ë, ∫ˆ˜,Ï·ÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ÛÂÏ›‰Â˜, ∞ı‹Ó·, 1993 ∫ÚÂÎÔ‡ÎÈ·˜, ∂Ù˘ÌÔÏÔÁÈο ¢ËÌ. ∫ÚÂÎÔ‡ÎÈ·˜, ∂Ù˘ÌÔÏÔÁÈο °.§ÂÍÈÎÔÁÚ·ÊÈÎfi ¢ÂÏÙ›Ô 22 (1999), 55-91 ∫ÚÈ·Ú¿˜,§ÂÍÈÎfi ∂ÌÌ. ∫ÚÈ·Ú¿˜, §ÂÍÈÎfi Ù˘ ÌÂ۷ȈÓÈ΋˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ‰ËÌÒ‰Ô˘˜ ÁÚ·ÌÌ·Ù›·˜, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË ªËÓ¿˜, ∫¿ÛÔ˜ ∫ˆÓ/ÓÔ˜ ªËÓ¿˜, °ÏˆÛÛÈο ∫¿ÛÔ˘, ¢ˆ‰/ο ÃÚÔÓÈο 17 (2000), 113-132 ªËÓ¿˜, °ÏˆÛÛÈο ¢ˆ‰/Ó‹ÛÔ˘ ∫ˆÓ/ÓÔ˜ ªËÓ¿˜, °ÏˆÛÛÈο ¢ˆ‰ÂηӋ‰Ô˘, ¢ˆ‰ÒÓË 26 (1973), 273-306 ªËÓ¿˜, π‰ÈÒÌ·Ù· ∫·Ú¿ıÔ˘ ∫ˆÓ/ÓÔ˜ ªËÓ¿˜, Δ· ȉÈÒÌ·Ù· Ù˘ ∫·Ú¿ıÔ˘, ∞ı‹Ó·, 1970

– 356 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

¶·ÓÙÂÏ›‰Ë˜ Ã. ¶·ÓÙÂÏ›‰Ë˜,ºˆÓËÙÈ΋ ∫‡ÚÔ˘,¢ˆ‰/Ó‹ÛÔ˘ Î·È πηڛ·˜, ∞ı‹Ó·, 1929 ¶··¯ÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘, §.§.ƒ. ÃÚÈÛÙfi‰. ¶··¯ÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘, §ÂÍÈÎÔÁÚ·ÊÈο Î·È §·ÔÁÚ·ÊÈο ƒfi‰Ô˘, ∞ı‹Ó·, 1969 ¶··¯ÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘, §.ƒ.π. ÃÚÈÛÙfi‰. ¶··¯ÚÈÛÙÔ‰Ô‡ÏÔ˘, §ÂÍÈÎfi ÙˆÓ ƒÔ‰›ÙÈÎˆÓ È‰ÈˆÌ¿ÙˆÓ, ∞ı‹Ó·,1986, ¤Î‰. Ù˘ ™.°.Δ.¢. ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi ªÈ¯. ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë˜, §ÂÍÈÎfi ÙˆÓ ∫ˆ·ÎÒÓ π‰ÈˆÌ¿ÙˆÓ, ∞ı‹Ó· 2006. ΔÛÔ·Ó¿Î˘, 1958 ∞Á·. ΔÛÔ·Ó¿Î˘, μÈ‚ÏÈÔÎÚ.:μ·ÁÁ. ™ÎÔ˘‚·Ú¿,¢˘ÛÂÙ˘ÌÔÏfiÁËÙ· ÙÔ˘ π.§. Ù˘ ¡ ∂ÏÏËÓÈ΋˜.™ÂÈÚ¿ ÚÒÙË (¯ˆÚ›˜ ÙfiÔ Î·È ¯ÚÔÓÔÏ. ŒÎ‰.)-O ›‰., π¯ÓËÏ·ÙÒÓÙ·˜ ÙȘ ϤÍÂȘ. ∂Ù˘ÌÔÏÔÁÈο Ù˘ ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜.™ÂÈÚ¿ ‰Â‡ÙÂÚË, μfiÏÔ˜,1957 (∂ÏÏËÓÈο 16 (1958-59), 334-340 Tsopanakis, Phonetique Ag. Tsopanakis, Essai sur la phonetique des parles de Rhodes, Athen, 1940 ºÈÏ‹ÓÙ·˜, 1,2,3 ª. ºÈÏ‹ÓÙ·˜, °ÏˆÛÛÔÁÓˆÛ›· Î·È °ÏˆÛÛÔÁÚ·Ê›·, Ù.1-3, 1984 ‚㠤Ή.

– 357 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: ™Ù¿ı˘ KÏ‹Ì˘

– 358 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

K·ÙÂÚ›Ó·˜ °È·ÓÓ¿ÙÔ˘

A ¶ O K P I A ™ T H N ¶ A § I A K A §Y M N O

™

Ô˘ fiÏË Ë ∂ÏÏ¿‰· ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ù˘ ‰È·Ù‹ÚËÛ˘ Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ Ì·˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜, Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ‰È¿ÊÔÚÔÈ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎÔ› Û‡ÏÏÔÁÔÈ, ·fi ˘‡ı˘ÓÔ˘˜ Î·È ÌË ˘‡ı˘ÓÔ˘˜ ȉȈÙÈÎÔ‡˜ ÊÔÚ›˜, Ô˘ ‰ÈÔÚÁ·ÓÒÓÔÓÙ·È ‰··ÓËÚ¿ Festival, Û ÓËÛÈ¿, Û fiÏÂȘ Î·È ¯ˆÚÈ¿, Ì ÛÎÔfi Û˘¯Ó¿ ÙËÓ ·Ó·‚›ˆÛË ÙˆÓ Âı›ÌˆÓ Î·È ÙˆÓ ·Ú·‰fiÛÂˆÓ Ì·˜, ı·ÚÚÒ Â›Ó·È ÛÎfiÈÌË, ·˘Ù‹ ÌÔ˘ Ë ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Ô˘ ¯¿ÓÂÙ·È. ¶ÔÏÏ¿ ·fi Ù· ¤ıÈÌ¿ Ì·˜, ¤¯Ô˘Ó ·ÙÔÓ‹ÛÂÈ, ¤¯Ô˘Ó ·ÏÏÔȈı› ÎÈ’ ¿ÏÏ·, ¤¯Ô˘Ó ·ÓÙÂÏÒ˜ ηٷÚÁËı›.

OÈ ¯·ÏÂÔ› ¯ÚfiÓÔÈ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÌÂÙ·ÔϤÌÔ˘, ¤‰ˆÛ·Ó ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ· ÛÙËÓ ·˘ÙÔÛ˘ÓÙ‹ÚËÛË Î·È ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË: “Primun Vivere”. ∫È’ ¤ÙÛÈ, ‰ÂÓ ¯·ÈÚfiÌ·ÛÙ È¿, fiÏ· ÂΛӷ Ù· ·ÙÚÔ·Ú¿‰ÔÙ· ¤ıÈÌ·, fiˆ˜ Ù· ı˘ÌfiÌ·ÛÙ ÔÈ ÔÏ›ÁÔÈ ÂÓ·ÔÌ›ӷÓÙ˜ ÓÔÛÙ·ÏÁÔ› Ù˘ ÂÚ·Ṳ̂Ó˘ ÁÂÓÈ¿˜.

1. ΔË °ÈÔÚÙ‹ ÙÔ˘ ∞Á›Ô˘ ∞ÓÙÚ¤· (Ì ÙȘ (Á)˘ÚÈÛÙ¤˜) 2. ΔËÓ Ë̤ڷ ÙˆÓ „˘¯ÒÓ (Ì ٷ ̷ηÚfiÓÈ·) 3. ΔÔ˘˜ Ê·ÓÔ‡˜ Ù’ ∞ËÁÈ·ÓÓÈÔ‡, ÙÔÓ ÎÏ›‰ˆÓ· Î·È ÙÔ ·Ì›ÏËÙÔ ÓÂÚfi 4. ΔÔ Û¿ÛÈÌÔ ÙÔ˘ ƒÔ‰ÈÔ‡ ÙËÓ ¶ÚˆÙÔ¯ÚÔÓÈ¿ 1Ë ™Â٤̂ÚË 5. ΔËÓ ÙÂÏÂÙ‹ ÙÔ˘ Á¿ÌÔ˘, (Ì ٷ Ó˘ÊÈ¿ÙÈη ÙÚ·ÁÔ‡‰È·, ÛÙÔ ÛÙfiÏÈÛÌ· Ù˘ Ó˘ÊÈ΋˜ ·ÛÙ¿‰·˜, Î·È ÙË Û˘Óԉ›· Ù˘ Ó‡Ê˘ ·fi ÙÔ Û›ÙÈ Ù˘ ÛÙËÓ ÂÎÎÏËÛÈ¿ Â˙‹ Î·È ÙÔ˘˜ ·¿‰Â˜ Î·È „¿ÏÙ˜ Ó· „¿ÏÏÔ˘Ó «ÙËÓ ˆÚ·ÈfiÙËÙ· Ù˘ ¶·ÚıÂÓ›·˜ ÛÔ˘», Ù· ÁϤÓÙÈ· ÙÔ˘ Á¿ÌÔ˘, ̤¯ÚÈ E MIA E¶OXH,

– 359 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÙÔ Úˆ› Î·È Ì ÙÔ ÍË̤ڈ̷, ÂΛÓÔ ÙÔ ÌÂψ‰ÈÎfiÙ·ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È «ª¤Ú· ̤ڈÛ ÙÒÚ· Ë ·˘Á‹ ¯·Ú¿˙ÂÈ» ™·Ó ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈ΋ Ù·ÈÓ›·, fiÏ· fiÛ· ÂÌ›˜ ˙‹Û·Ì ÍÂÙ˘Ï›ÁÔÓÙ·È: Δ· ÃÚÈÛÙÔ‡ÁÂÓÓ·, Ë ¶ÚˆÙÔ¯ÚÔÓÈ¿, Ì ٷ ¯·ÚÔ‡ÌÂÓ· ∫¿Ï·ÓÙ·, Ù· ºÒÙ·, Ë ªÂÁ·ÏÔ‚‰ÔÌ¿‰· Ì ÙËÓ ·˘ÛÙËÚ‹ ÓËÛÙ›·, Ë ∞Ó¿ÛÙ·ÛË Ì ÙÔ˘˜ ‰˘Ó·Ì›Ù˜ Î·È Ù· ‚·ÚÂÏfiÙ·, ÙÔ «ªÔ˘Ô‡ÚÈ Ù˘ §·ÌÚ‹˜» Î·È Ô ¢Â›ÓÔ˜ Ù˘ ∞Á¿˘ ÚÈÓ ÙÔ ÍÂΛÓËÌ· ÙˆÓ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰ˆÓ, ÔÈ Û˘ÁÎÈÓËÙÈΤ˜ ÛÙÈÁ̤˜ Ù˘ ÂÈÛÙÚÔÊ‹˜ ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔ ÂÈΛӉ˘ÓÔ Ù·Í›‰È ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ ÈÎÚfi „ˆÌ› Ù˘ Ê·Ì›ÏÈ·˜ ÙÔ˘˜. ŒÓ·˜ Ìfi¯ıÔ˜, ÌÈ· ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÁÈ· ÙÔ ·‡ÚÈÔ, ÁÈ·Ù› ‰ÂÓ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙÈ ÙÔ˘˜ ÂÚÈ̤ÓÂÈ: O ÓÈÁÌfi˜, ‹ Ë ÌfiÓÈÌË ·Ó·ËÚ›· Î·È Ë Î·Ù·‰›ÎË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÙÔ˘˜ Û ›ӷ. ŸÏ· ÙÔ‡Ù· Ù’ ·Ó·Ê¤Úˆ ÁÈ· Ó· ηٷϋ͈ ÛÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ∞ÔÎÚÈ¿˜ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ. ∏ ÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋, Ë ÈÔ ˙ˆÓÙ·Ó‹ Î·È Ë ÈÔ È‰ÈfiÌÔÚÊË ÂΉ‹ÏˆÛË ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ (ÛÙ· ÚÔÔÏÂÌÈο ¯ÚfiÓÈ·) ∏ ȉÈÔÛ˘ÁÎÚ·Û›· ÙÔ˘ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˘, ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿ ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ ÙÔ˘, Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ Î·È ÙˆÓ ¿ÁÔÓˆÓ ‚Ô˘ÓÒÓ ÙÔ˘, ‰È·ÌÔÚÊÒıËÎÂ, ÙÚ·¯È¿ Î·È ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈ΋. ∏ ÂÍÔÈΛˆÛË Ì ٷ ÛÙÔȯ›· Ù˘ ʇÛ˘ Î·È ÙÔ˘ ‚˘ıÔ‡ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, Ë ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ÎÈÓ‰‡ÓˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ ηگ·Ú›Â˜ Î·È ÙÔ ÛοʷӉÚÔ (Ù˘ Ì˯·Ó‹˜ ÙÔ ÊfiÚÂÌ· fiˆ˜ ÙÔ Ï¤ÌÂ) ÙÔ˘ ¤‰ˆÛ ÙÔ ÂÚ¤ıÈÛÌ· ÁÈ· Û·ÚηÛÌfi, ÁÈ· ›ڷÁÌ·, ÁÈ· ÂÈÚˆÓ›·, Ô˘ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·, Ó· ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ. ªÔÓ·‰È΋ ¢ηÈÚ›· ÁÈ’ ·˘ÙfiÓ, Ó· ÍÂʇÁÂÈ ·fi ÙÔ Îϛ̷ Ô˘ fiÏÔ ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ ÙÔÓ ˘ÔÙ¿ÛÛÂÈ ÛÙËÓ ÛÎÏËÚ‹ ηÙÂÛÙË̤ÓË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Î·È ÙˆÓ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂˆÓ Ù˘, ÙÔ ∞ÔÎÚÈ¿ÙÈÎÔ ÍÂÊ¿Óو̷. ÕÏψÛÙÂ, Û’ fiϘ ÙȘ ¯ÒÚ˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Î·È Û’ fiϘ ÙȘ ÂÔ¯¤˜, ·˘Ù‹ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ·ÎÚÈ‚Ò˜ ¤¯ÂÈ ÙÔ Î·ÚÓ·‚¿ÏÈ. ∞Í›˙ÂÈ Â‰Ò Ó· ·Ó·Ê¤Úˆ ÙÔÓ ÌÂÏÂÙËÙ‹ Î. °È¿ÓÓË ∫ÈÔ˘ÚÙÛ¿ÎË Î·È ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ «∫·ÚÓ·‚¿ÏÈ Î·È ∫·Ú·ÁÎÈfi˙˘» fiÔ˘ ÁÚ¿ÊÂÈ Ù· ÂÍ‹˜: «ΔÔ ∫·ÚÓ·‚¿ÏÈ ¤¯ÂÈ ÌÈ· ÎÔÈÓ‹ „˘¯ÔÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ú›˙·: ÙËÓ ·Ó›Û¯˘ÚË ·Ó¿ÁÎË Ô˘ ÓÔÈÒıÔ˘Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ (ȉȷ›ÙÂÚ· ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Ô˘ ˙Ô˘Ó Ì¤Û· Û οÔȘ ÎÏÂÈÛÙ¤˜ Î·È ¤ÓÙÔÓ· ··ÁÔÚ¢ÙÈΤ˜ ÎÔÈӈӛ˜) Ó· ÂÎÙÔÓˆıÔ‡Ó Û˘ÏÏÔÁÈο Û¿˙ÔÓÙ·˜ ÊÚ·ÁÌÔ‡˜ Ù˘ ÛÔ‚·Ú‹˜ ηıË-

– 360 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

ÌÂÚÈÓfiÙËÙ·˜ Î·È ‰›ÓÔÓÙ·˜ ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· οÓÔ˘Ó Î·È Ó· Ô˘Ó Î¿ı ÏÔÁ‹˜ ÙڤϘ». ™ÙÔ ›‰ÈÔ ‚È‚Ï›Ô, Ô Î. ∫ÈÔ˘ÚÙÛ¿Î˘ ÙÔÓ›˙ÂÈ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È „˘¯ÔÏÔÁÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ηÚÓ·‚·ÏÈÔ‡, ηıÒ˜ ‰›ÓÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÂÎÙÔÓˆı› Ë ›ÂÛË ÙÔ˘ ̤ÛÔ˘ ηıËÌÂÚÈÓÔ‡ ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È Ë ·›ÛıËÛË ˘Ô¯ÚÂÒÛÂˆÓ Î·È ÛÔ‚·ÚfiÙËÙ·˜ Ô˘ ÙÔ˘ ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ Ô ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘, ¤ÙÛÈ ÒÛÙÂ, fi¯È ÌfiÓÔ Ó· ÁÂÏ¿ÛÂÈ Î·È Ó· ‰ÂÈ ÙËÓ ÂÏ·ÊÚÈ¿ fi„Ë Ù˘ ˙ˆ‹˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ó’ ·ÓÙÈÛÙÚ¤„ÂÈ ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜, ÙȘ ÈÂÚ·Ú¯›Â˜, Ù· ‚¿Û·Ó· Î·È ·ÎfiÌ· (ÁÈ·Ù› fi¯È;) Ù· ÈÂÚ¿ Î·È Ù· fiÛÈ· fiÏˆÓ ÙˆÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ Î·È ıÚËÛ΢ÙÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙÔ˘ ∫·ÚÓ·‚·ÏÈÔ‡ Û’ fiÏÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, Â›Ó·È ·˘Ù‹ Ë ·ÓÙÈÛÙÚÔÊ‹ ÙˆÓ ·ÍÈÒÓ, fiÔ˘ ÛÙË ı¤ÛË Ù˘ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˘Ô¯Ú¤ˆÛ˘ Î·È Ù˘ ıÚËÛ΢ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Â͢ÌÓÂ›Ù·È ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊ·, οı ÙÈ ÙÔ ˘ÏÈÎfi: ∂͢ÌÓÂ›Ù·È ÙÔ ÛÒÌ· Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Ù· ...ηÙÒÙÂÚ· ̤ÚË ·˘ÙÔ‡, Ë ÔÈÓÔÔÛ›·, ÙÔ Ê·ÁÔfiÙÈ, ÔÈ ÂÚˆÙÈÎÔ› ˘·ÈÓÈÁÌÔ› Î·È ·ÎfiÌ· Ë ·Û¯‹ÌÈ· (·ÚΛ Ó· ÛÎÂÊÙ› ηÓ›˜ fiÛ˜ ∫·ÚÓ·‚·Ï›ÛÙÈΘ ÌÂÙ·ÌÊȤÛÂȘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ·Ó¿Û¯Ë̘ ̇Ù˜, ηÌÔ‡Ú˜ Î·È ÏÔÈ¿ ‰‡ÛÌÔÚÊ· ·ÍÂÛÔ˘¿Ú). ¢ÂÓ Â›Ó·È Ù˘¯·›Ô Ô˘ Ë ·Ú¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ηÚÓ·‚·ÏÈÔ‡ Â¤˙ËÛ Â› ·ÈÒÓ˜ ÌÂÙ¿ ÙÔ˘˜ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ Î·È ·Ú¿ ÙȘ ·ÓÙȉڿÛÂȘ (Â› ·ÈÒÓ˜) Ù˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ÂÎÎÏËÛ›·˜ Ô˘ ıÂÒÚËÛ (ÎÈ’ · fiÙÈ Ê·›ÓÂÙ·È ıˆÚ› ·ÎfiÌ·) ÙÔ Î·ÚÓ·‚¿ÏÈ ¤Ó· ¤ıÈÌÔ ·ÓfiÛÈÔ ÂȉˆÏÔÏ·ÙÚÈÎfi Î·È ˘‚ÚÈÛÙÈÎfi. ∏ ·ÓıÚÒÈÓË ·Ó¿ÁÎË, fï˜, ·Ó·ÙÚÔ‹˜ Ù˘ Ù¿Í˘ ÁÈ· Ï›Á˜ ÒÚ˜ ‹ ̤Ú˜, fi¯È ÌfiÓÔ ¤¯ÂÈ ·Ô‰ÂȯÙ› ‰˘Ó·ÙfiÙÂÚË ÙˆÓ ·ÓÙÈÚÚ‹ÛˆÓ, ·ÏÏ¿ Î·È Ôχ ¯Ú‹ÛÈÌË Î·È ‰È‰·ÎÙÈ΋. ªÈ· ÂÎÙfiÓˆÛË ¯·Ú¿˜ Ô˘ Â͢ÌÓ› ÙËÓ ÙڤϷ ÙÔ˘ ∫·ÚÓ·‚·ÏÈÔ‡, ‚ÔËı¿ÂÈ ÛÙÔ Ó· ‰È·ÙËÚÂ›Ù·È Ë ÈÛÔÚÚÔ›· Ù˘ Ù¿Í˘ Î·È Ù˘ ÛÔ‚·ÚfiÙËÙ·˜ fiÏÔ ÙÔÓ ˘fiÏÔÈÔ ¯ÚfiÓÔ. ∫·È Í·Ó·Á˘Ú›˙ˆ ÛÙÔ ı¤Ì· ÌÔ˘: ∞ÔÎÚÈ¿ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ fiˆ˜ ÙÔ ¤˙ËÛ· Ë ›‰È· ·fi Ù· ·È‰Èο ÌÔ˘ ¯ÚfiÓÈ· ˙ˆÓÙ·Ó¿ Î·È ·Í¤¯·ÛÙ·: ™ÙÔ ∫·ÚÓ·‚¿ÏÈ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi ÙÔÓ ÚˆÙ·Ú¯ÈÎfi ÚfiÏÔ, Ó· ·›˙ÂÈ Ë Ê·ÓÙ·Û›· ÙÔ˘ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿ Î·È Ù· ‚ÈÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘. OÈ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Â˜ Ì·˜ ηٿ ÙËÓ ÔχÌËÓË ‰È·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘˜ οو ÛÙ˘ ª·ÚÌ·ÚÈ¿˜ Ù· ̤ÚË, ÛÙ˘ ª·ÓÙÚÔ‡¯·˜ Î·È Ù˘ μÂÁÁ¿˙˘, ‚ÈÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·Ú·¿‰ˆÓ Ì ÙȘ η̋Ϙ Î·È Ù· ηڷ‚¿ÓÈ· ÙÔ˘˜. ªÂ ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ Ê·ÓÙ·Û›· Î·È ÙÔ ¯ÈÔ‡ÌÔÚ ÙÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË.

– 361 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ªÂÙ·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È Û ·Ú·¿‰Â˜ ηٿ̷˘ÚÔ˘˜ Ì ¿ÛÚ˜ ÎÂÏÂÌ›Â˜ Î·È Û·Ú›ÎÈ·, Ì ¯·Ïο‰Â˜ ÛÙ’ ·˘ÙÈ¿ Î·È ÛÙË Ì‡ÙË, ¯ÂÈÚÔÙÔÓÔ‡Ó ÙÔÓ ·Ú¯ËÁfi ÙÔ˘ ∫·ÚÓ·‚·ÏÈÔ‡ Ì ÌÈ· Ì·Ï¤Ù· Ô˘ ÙËÓ ·Ó‚ÔηÙ‚¿˙ÂÈ, ·ÚÂÏ·‡ÓÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, ·Ú¯‹˜ ÁÂÓÔ̤Ó˘ ·fi ÙÔ ıÚ˘ÏÈÎfi XˆÚÈfi, Ï·ÈÛȈ̤ÓÔÈ ·fi ¯·ÚÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ ÎÔÌ¿ÚÛÔ˘˜ «Ù· ηÏÔ¤Ú˙·», Ì·ÛηÚÂ̤ÓÔÈ ÁÂψÙÔÔÈÔ› Ô˘ ÍÂʈӛ˙Ô˘Ó, ¯ÔÚ‡ԢÓ, Û˘ÓÙÔÓ›˙Ô˘Ó ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÚfiÛÙ·ÁÌ· ÙÔ˘ ·Ú¯ËÁÔ‡ ¯Ù˘ÒÓÙ·˜ Ú˘ıÌÈο Ù· ¯¤ÚÈ· Î·È Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ fiÏÔÈ Ì·˙› ÙȘ ÊÚ¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ÎÔÚ˘Ê·›Ô˘, ·Ú¿ÈΘ Î·È ı·Ï·ÛÛÈÓ¤˜. «°È·Ï¤ÛÛ· – °È·Ï¤ÛÛ·, ¤ÚÈ °È¿ÏÏ· – ÁÈ¿ÏÏ· – ÁÈ¿ÏÏ· ∏ ∞ÊÈÏÓÙ¿Ó· °È¿ÏÏ· – ÁÈ¿ÏÏ· Î.Ï.. ∂Λ, Ì ·˘ÙÔÛ¯¤‰È· ÛÙȯ¿ÎÈ·, Û·Ù˘ÚÈο, ‰È·ÎˆÌˆ‰Ô‡Ó ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡, ȉȷ›ÙÂÚ· ÙˆÓ ·Ú¯fiÓÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂˆÓ‡ÌˆÓ Ô˘ Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÂÓ ¯ÔÚÒ ·fi ÙÔ˘˜ ÎÔÌ¿ÚÛÔ˘˜, ¿ÓÙ· ¯Ù˘ÒÓÙ·˜ Ú˘ıÌÈο ÙȘ ·Ï¿Ì˜. ∞ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÔÈ «∫ÔÎοϘ», ̷ο‚ÚȘ ̷ۤϘ ·fi Á·˚‰Ô˘ÚÔÎÂʷϤ˜, Û ¤ÎÊÚ·ÛË Û·ÚηÛÙÈÎÔ‡ Á¤ÏÈÔ˘, ¤Í˘Ó˜ Ì· Î·È ¯ÔÓÙÚ¤˜ ÏÂ˙¿ÓÙ˜ Û Ôχ¯ÚˆÌ· ϷοÙ, Ì ÊÚ¿ÛÂȘ ·Ú¯·˝˙Ô˘Û˜ ÙÔ˘ ηı·Ú¢ԢÛÈ¿ÓÔ˘ ‰·ÛοÏÔ˘, ÙÔ˘ ¶·˙¿ÎÔ˘, Û·Ó ·˘Ù‹ .¯.: «§ÂÌ‚Ô‡¯Â, ÏÂÌ‚Ô‡¯Â, ÏËÛ›·Û ÙËÓ Ï¤Ì‚ÔÓ Ô‡ ‰‡Ó·Ì·È ˘ÂÚË‰Â›Û·È ÙËÓ Ê¿Ï·ÁÁ· Ù·‡ÙËÓ.» ∞Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜ ÂÚÈʤÚÔÓÙ·È Ô ÁÈ·ÙÚfi˜ Ì ̷‡ÚÔ ÊÚ¿ÎÔ, ÁÚ·‚¿Ù·, ˘Ì›„ËÏÔ Î·È ÁÈ·Ï¿ÎÈ· Ì ·ÛË̤ÓÈÔ Ì·ÛÙÔ‡ÓÈ Î·È ·Ó¿ÏÔÁÔ ˘ÂÚÔÙÈÎfi ‡ÊÔ˜ Î·È ‚¿‰ÈÛÌ·.

O Ô‰ÔÓÙÔÁÈ·ÙÚfi˜: Ì ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË Ù·Ó¿ÏÈ· Ô˘ ‰È·ÊËÌ›˙ÂÈ ÙËÓ ·ÓÒ‰˘ÓË ÂÍ·ÁˆÁ‹, Î·È ÙÔ ÍÂÎÒÏÏËÌ· Ù˘ ̷ۤϷ˜.

O Ê·ÚÌ·ÎÔÔÈfi˜: Ì ¤Ó· ÁÔ˘‰› ÛÎÔÚ‰·ÏÈ¿˜ Î·È Ì ÙÔ ÁÔ˘‰Â¯¤ÚÈ, Ê·ÚÌ·ÎÔÙÚ‡ÊÙ˘ Ì ̷‡ÚË ÚÂÓ‰ÈÎfiÙ· Î·È Á˘·Ï¿ÎÈ·. ∏ ÂÚÈ‚fiËÙË ÙÚ¿Ù·: ÔÈ ‚Ô˘Ù˯ٿ‰Â˜ Ì˯·ÓÈÎÔ› ÙÔ˘ ¯ˆÚÈÔ‡ ·fi ̤Ú˜ ¤¯Ô˘Ó ÂÙÔÈÌ¿ÛÂÈ ÙÔ ÔÌÔ›ˆÌ· ÂÓfi˜ η˚ÎÈÔ‡, ÊÔÚو̤ÓÔ Ì fiÏ· Ù· Û‡ÓÂÚÁ· Ù˘ ηٿ‰˘Û˘ Î·È ¤ÙÔÈÌÔ˘˜ Ì˯·ÓÈÎÔ‡˜ Ì ÙȘ ÂÚÈÎÂÊ·Ï·›Â˜, ÙÔ ı¤ÙÔ˘Ó Û ΛÓËÛË Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ÏËÚÒÌ·ÙÔ˜ Î·È ÂÚÈʤÚÂÙ·È ÂÈÚ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙȘ Á˘Ó·›Î˜ Ì Û·ÚÙ·ÚÈÛÙÔ‡˜ ˘·ÈÓÈÁÌÔ‡˜ ÁÈ· ÌÂÏ¿ıÈ· Î·È ÙÛÈÌÔ‡¯Â˜ Î·È Í·ÊÓÈο, ÔÌ¿‰Â˜ ·fi ∞¿¯Ë‰Â˜ Ì ÎfiÎÎÈÓ·

– 362 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

Ì·ÓÙ‹ÏÈ· ÛÙÔ Ï·ÈÌfi Î·È ÚÈÁˆÙ¤˜ ˙ÒÓ˜ ηÙËÊÔÚ›˙Ô˘Ó ·fi ÙȘ ÂÓÔڛ˜ ÙÔ˘˜ ÍÂʈӛ˙ÔÓÙ·˜ ͤÊÚÂÓ· ÙÚ¤¯Ô˘Ó ÚÔ˜ Û˘Ó¿ÓÙËÛË ¿ÏÏˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ Ù’ ÕË ª¿ÌÌ·, Ù’ ÕË ™ÙÂÊ¿ÓÔ˘, Ù’ ÕË ¡ÈÎfiÏ·, ÂÚÈÛÙÔȯ›˙Ô˘Ó ÙÔ Î·Ú·‚¿ÓÈ Î·È ÛÙ‹ÓÔ˘Ó ¯ÔÚfi ηٿ ÌÂÛ‹˜ ÙÔ˘ ‰ÚfiÌÔ˘.

OÌ·‰Èο ÎÔ˘‰Ô˘Ó›ÛÌ·Ù·, ÚÔ·Ó·ÁÁ¤ÏÏÔ˘Ó ÙËÓ Î¿ıÔ‰Ô ÙˆÓ ÂÈÚ·ÛÌÒÓ ·fi Ù· ‚·ÛÈÏÈο Î·È ÙÔÓ £ÂÔÏfiÁÔ. ¡¤ÔÈ Ì ̷‡Ú˜ ÔÏfiۈ̘ ÊfiÚ̘ Ì ̷ÎÚÈ¿ Ô˘Ú¿ Î·È Î¤Ú·Ù· Ì ÎÔ˘‰Ô‡ÓÈ· ˉ¿ÓÂ Â˘Ï‡ÁÈÛÙÔÈ Û·Ó ·›ÏÔ˘ÚÔÈ ·ÓÂÌ›˙ÔÓÙ·˜ Î·È ¯Ù˘ÒÓÙ·˜ Ì·ÏfiÓÈ· ·fi ÊÔ‡ÛΘ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ˙ÒˆÓ Î·È ÍÂʈӛ˙Ô˘Ó, ı˘Ì›˙ÔÓÙ·˜ ÂÈÎfiÓ˜ μ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ÎfiÏ·Û˘. ΔÛ·ÌÔ˘ÓÈÛٿ˜ Ì ۷ς¿ÚÈ·, Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó ÙÔ Î·ÚÓ·‚¿ÏÈ Ô˘ ÛÙ‹ÓÂÈ ¯ÔÚfi Û οı ÛÙÂÓfi Î·È ÛÙËÓ Ï·Ù›· Ù˘ ¶fiıÈ·˜ Î·È ÙÔ˘ ÈÚÈÔ‡. OÈ ¯ˆÚÈ·ÓÔ› ηÙËÊÔÚ›˙Ô˘Ó, Î·È ÔÈ ¶ÔıÈ·ÓÔ› ·ÓËÊÔÚ›˙Ô˘Ó ÂÓÒÓÔÓÙ·È fiÏÔÈ Ì·˙›, Î·È Û˘Óı¤ÙÔ˘Ó Î·È ·˘ÙÔۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Û’ ¤Ó· ͤÊÚÂÓÔ Û˘Ó·ÁˆÓÈÛÌfi. ŸÏÔ ÙÔ ÓËÛ› ÌÂÙ¤¯ÂÈ Û’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ıÂfiÙÚÂÏË ·Ú¤Ï·ÛË. ÕÓÙÚ˜, Á¤ÚÔÈ Î·È ·È‰È¿, Ì·ÛηÚÂ̤ÓÔÈ Ì ÌÔ˘ÙÛÔ‡Ó˜, Ì ηÌÔ‡Ú˜ Ì ÎÔÈÏȤ˜ ÂÙÔÈÌfiÁÂÓÓˆÓ, ¯·›ÚÔÓÙ·È Î·È ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙË ÍÂÓÔÈ·ÛÈ¿ Ù˘ ̤ڷ˜. ¶ÈÔ Í¤Ì·ÎÚ· ÛÙÔ XˆÚÈfi, ·ÓÙÈÎÚ‡˙ÂȘ ÙȘ fiÌÔÚʘ ÎÔ¤ÏϘ Ì ٷ ÌÂٷ͈ٿ η‚¿‰È· ÊÔÚو̤Ó˜ Ì ¯Ú˘Û¿ÊÈ Ô˘ ÛÎÂ¿˙ÂÈ ÙÔ Î·ÏÏ›ÁÚ·ÌÌÔ ÛÙ‹ıÔ˜, ÛÙËÙ¤˜ η̷ڈ٤˜, ÁÂÌ¿Ù˜ ·˘Ù·Ú¤ÛÎÂÈ· Ì· Î·È ÛÂÌÓfiÙËÙ·. ™‹ÌÂÚ· ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ó· ÁÂÏ¿ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ¯ÔÚ¤„Ô˘Ó Ì ÙÔÓ Ï‚¤ÓÙË Ô˘ ı· ÙȘ ‰È·Ï¤ÍÂÈ ÁÈ· Ó· Û‡ÚÂÈ ÙÔÓ ¯ÔÚfi. O ·Ù¤Ú·˜ Î·È Ë Ì¿Ó· Ô˘ ÙȘ Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó Û‹ÌÂÚ·, ͯÓÔ‡Ó ÙÔ ÚˆÙfiÎÔÏÏÔ. ™ÙËÓ ·˘Ï‹ Ù˘ ¶·Ó·ÁÈ¿˜ ÙˆÓ ΔÛÔ˘ÎÔ˘ÒÓ ‰ÂÓ Í¤ÚÂȘ ÔÈ· Ó· ÚˆÙÔı·˘Ì¿ÛÂȘ Î·È ÔÈ· Ó· η̷ÚÒÛÂȘ ηıÒ˜ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙÔÓ ÌÚÔÛÙÂÏÏ¿ÙË ÛÙÔÓ «ÿÛÔ», Ì ٷ ÏÈÎÓ›ÛÌ·Ù· ÙˆÓ ÛÊȯÙÔ‰ÂÌ¤ÓˆÓ ÎÔÚÌÈÒÓ ÙÔ˘˜ Î·È Ì ÚfiÛˆ·, ¿ÛÚ·, Ï·ÌÂÚ¿. Δ· ηÙÒÁÈ· ÙÔ˘ ÈÚÈÔ‡ ‰ÔÓÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔ ÙÛ·ÌÔ˘ÓÈÛÙfi Î·È ÔÈ ·ÌÔ˘˙¿Â˜, ¯Ù˘Ô‡Ó Ú˘ıÌÈο Ù˘ Δ˘ÚÈÓ‹˜ ηıÒ˜ Ô ÌÚÔÛÙÂÏÏ¿Ù˘ ÙÔ˘ ¯ÔÚÔ‡ ÙÈÓ¿˙ÂÙ·È Ê¤ÚÓÂÈ ÌÈ· ÂÈÙfiÈ· ÛÙÚÔÊ‹, ÎÙ˘¿ Ì ÙËÓ ·Ï¿ÌË ÙÔ˘ ÙÔ fi‰È, Î·È Â·Ó¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙËÙfi˜, Ì’ ¤Ó· ¯·ÌfiÁÂÏÔ ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛ˘. ΔÔÓ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ù· Ì¿ÙÈ· Ù˘ ηϋ˜ ÙÔ˘. ŸÌˆ˜, Ó·, ¯Ù˘¿ Ë Î·Ì¿Ó· ÙÔ˘ ∂ÛÂÚÈÓÔ‡. ∞˘ÙfiÌ·Ù· ÛÙ·Ì·Ù¿ Ô ¯ÔÚfi˜ Î·È ÙÔ ÁϤÓÙÈ. ∫È’ ÂÓÒ Ô „¿ÏÙ˘ „¿ÏÏÂÈ ÙÔ «O ∫‡ÚÈÔ˜ ‚·Û›Ï„ÂÓ, ¢Ú¤ÂÈ·Ó ÂÓ‰‡Û·ÙÔ» ÂÓ‰‡ÔÓÙ·È ÙËÓ Â˘Ú¤ÂÈ·Ó Î·È ÌÂ Â˘Û¤-

– 363 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

‚ÂÈ· ηÙ¢ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Ù˘ ÂÎÎÏËÛ›·˜ ÁÈ· ÙË ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ÙÂÏÂÙ‹. «∫·È ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÏÈfi, Ù˘ Δ˘ÚÈÓ‹˜». •ËÌÂÚÒÓÂÈ ∫·ı·Ú‹ ¢Â˘Ù¤Ú·.

OÈ ÔÌ¿‰Â˜ Ù· ηÏÔ¤Ú˙·, ·Ú·¿‰Â˜ Î·È ·¿¯Ë‰Â˜, Û˘Ó¯›˙ÔÓÙ·˜ Ì ·Ì›ˆÙÔ Î¤ÊÈ, Û˘Óԉ¢fiÌÂÓÔÈ ·fi ÙÛ·ÌÔ‡Ó˜ Î·È ‚ÈÔÏÈ¿, ‰È·Û¯›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Ù’ ÕË ™ÙÂÊ¿ÓÔ˘ Î·È Î·Ù¢ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ §·Ê¿ÛÈ, ÛÙÔÓ Δ·ÚÛ·Ó¿, Ô˘ ÛÙ¤ÎÔÓÙ·È ·Ú·Á̤ӷ ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿ Ù· η˝ÎÈ·, ÂÚÈ̤ÓÔÓÙ·˜ ÙÔ Î·Ï·Ê¿ÙÈÛÌ· ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ÁÁÈfiÚÔ˘˜ Ù¯ӛÙ˜. ¢È·ÛÎÔÚÈṲ̂ÓÔÈ ÛÙȘ Á‡Úˆ Ï·ÁȤ˜ ·ÓÙÈÏ·ÏÔ‡Ó ÔÈ ‚Ú·¯ÓÈ·Ṳ̂Ó˜ ʈӤ˜ ÙÔ˘˜, Í·ψ̤ÓÔÈ Î·Ù¿¯·Ì· Ì ÙȘ ÚÈÁˆÙ¤˜ Ôχ¯ÚˆÌ˜ ¿Ó˜, ÙÈÌÔ‡Ó ÙȘ ÂÏȤ˜, ÙËÓ Î·Ì˘ÏÈ¿, ÙÔÓ ¯·Ï‚¿, ÙË Úfiη, ÂÓÒ ÔÈ ÊˆÙȤ˜, „‹ÓÔ˘Ó Ù· ¯Ù·fi‰È· Î·È ÙȘ ·ÛÙ·ÎÔÓÔÚ¤˜. ¶·Ú¤Â˜ ÎÂÊ¿Ù˜, ηϷÌÔ˘Ú›˙Ô˘Ó, ÙÚ·ÁÔ˘‰Ô‡Ó, ·ÓÙ·ÏÏ¿ÛÛÔ˘Ó ÂÈÛÌ·ÙÈο ‰›ÛÙȯ·, ÙÚ·ÁÔ‡‰È· Ì ÙÛ·ÌÔ‡Ó·, Ù· ÁÓˆÛÙ¿ «μÔÛηÚÔ˘˝ÛÙÈη». ΔÔ ‚Ú¿‰˘, fiÏ· ı· ÙÂÏÂÈÒÛÔ˘Ó. ∞fi ·‡ÚÈÔ, ÓËÛÙ›· Î·È ÚÔÛ¢¯‹. ŒÓ· ÛËÌÂ›Ô Ô˘ ı¿ıÂÏ· Ó· ÙÔÓ›Ûˆ ÎÏ›ÓÔÓÙ·˜ Â›Ó·È fiÙÈ ÙfiÛÔ ÙÔ Î·ÚÓ·‚¿ÏÈ, fiÛÔ Î·È fiϘ ÔÈ Ï·˚Τ˜ ÁÈÔÚÙ¤˜ Î·È ·Ú·‰fiÛÂȘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ Î¿ÙÈ Ô˘ ÙÔ ÓÔÛÙ·ÏÁ› ηÓ›˜ fiÛÔ ¯¿ÓÂÙ·È Ô‡Ù ¤¯ÂÈ ÌfiÓÔ ÊÔÏÎÏÔÚÈ΋ ÛËÌ·Û›·. Δ· Ï·˚ο ¤ıÈÌ· ‰›ÓÔ˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ï·˚΋˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ Î·È Â›Ó·È ÌÈ· ¤ÎÊÚ·ÛË Û˘ÏÏÔÁÈ΋˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜. ŒÙÛÈ ÏÔÈfiÓ, ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ‰ÂÓ Â›Ó·È fiÙÈ ·Ï¿ ¯¿ÓÔÓÙ·È ·ÏÏ¿ fiÙÈ Û·Ó›ˆ˜ ·ÓÙÈηı›ÛÙ·ÓÙ·È ·fi οÔÈ· ¿ÏÏ· ηÈÓÔ‡ÚÁÈ·. ∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, ¯¿ÓÂÙ·È Ë Û˘ÏÏÔÁÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹, Ô ÎÔÈÓfi˜ ÂÔÚÙ·ÛÌfi˜ ‹ Ô ÎÔÈÓfi˜ ıÚ‹ÓÔ˜ Ô˘ ʤÚÓÂÈ ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Û ˙‡ÍÂȘ Û˘Ó‡·Ú͢. ™‹ÌÂÚ· ÏÔÈfiÓ Ô˘ ÔÈ Ù¿ÛÂȘ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ˙ˆ‹˜ ·ÔÌÔÓÒÓÔ˘Ó ÙÔÓ Î·ı¤Ó· Ì·˜ fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ë ‰È·Ù‹ÚËÛË ‹ Î·È Ë ·Ó·‚›ˆÛË fiÛˆÓ Âı›ÌˆÓ ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ˙ˆÓÙ·Ó¿ ·ÎfiÌ· ÛÙË ÌÓ‹ÌË Ì·˜ ‚ÔËı¿ÂÈ ÛÙÔ Ó· ‰È·ÙËÚËıÔ‡Ó Î¿ÔÈÔÈ ÛÙÂÓfiÙÂÚÔÈ ‰ÂÛÌÔ› ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ∞ÓıÚÒÔ˘˜.

K·ÙÂÚ›Ó· °È·ÓÓ¿ÙÔ˘ T. ¶Úfi‰ÚÔ˜ K·Ï˘ÌÓ›ˆÓ AÙÙÈ΋˜ ™˘ÁÁڷʤ·˜

– 364 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

¢¿ÊÓ˘-M·Ú›·˜ BÔ˘‚¿ÏË

T O M A P M A P ø M E N O K A PA B I

∏

M E P A °§Y ™ T P H ™ E °§Y K A . ™·Ó ·ÊÚfi˜ ¿Óˆ ÛÙÔ Î‡Ì·,

ÙÔ ÎÂÏ·Ú˘ÛÙfi ÛÙÔÓ ÛÙÚÔÁÁ˘Ïfi ÔÚ›˙ÔÓÙ·. ºÔÚÔ‡Û ٷ ¯Ú˘Û¿ Ù˘ ·fi ÙÔ Úˆ›, ÎÈ ¿ÛÙÚ·ÊÙ ÌÂÛ’ ÙÔÓ Î·ıÚ¤ÊÙË ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ·›˙ÔÓÙ·˜ ÙȘ ·ÎÙ›Ó˜ ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘ ‰·¯Ù˘Ï›‰È· ÛÙ· ‰¿¯Ù˘Ï·. ∏ Ó‡¯Ù· ÛÙÔ Î·ÙfiÈ Ù˘ ı˘Û›·Û ÙË Á·Ï‹ÓË. °fiÁÁ˘Í ÛÙ· ¤Ï·Á·. ºÚ¤ÓÈ·Û·Ó Ù· Ì·ÏÏÈ¿ Ù˘ Û·Ó Ù˘ Ï¿ÌÈ·˜, ÎÈ ¿ÛÙÚ·„·Ó Ù· Ì¿ÙÈ· Ù˘ ¿ÏÏ¢η ¿Óˆ ·’ ÙËÓ ˘‰¿ÙÈÓË ÂÈÊ¿ÓÂÈ·. O‡ÚÏÈ·Í ÙÔ ÛÙfiÌ· Ù˘ ̤ے ·fi ÙÔÓ Î·Ù¿Ì·˘ÚÔ Ô˘Ú·Ófi, ÎÈ ¿ψÛ ÙÔ ¯¤ÚÈ ÛÙÔ Î·Ú¿‚È. ΔÔ Î·Ú¿‚È, ηÏÔÙ¿ÍÈ‰Ô ÎÈ fiÌÔÚÊÔ. ªÂ ÙÚ›· ηٿÚÙÈ· Î·È Ù· ·Ó¿ÎÈ· ÙÔ˘ ·ÓÔȯٿ, ÌÔÓ¿ÎÚÈ‚Ô, Ó· Ù·Íȉ‡ÂÈ. ΔÔ ÌÔ‡¯ÚˆÌ· ›¯Â ¤ÚıÂÈ ‰ÚÔÛÂÚfi, ‚Ô˘ÙËÁ̤ÓÔ ÛÙÔ ÏÔ˘Ï¿ÎÈ. ¶ÔÚÙÔηÏÔÎfiÎÎÈÓ· ÚÔ‰Ô¤Ù·Ï· ÚÈÁÔ‡Û·Ó ÛÙÔ ÓÂÚfi ·fi ÙÔ ‚ÔÚÈ·‰¿ÎÈ, Î·È ‚·ıÈ¿, ÌÚÔÛÙ¿ Î˘Ì¿ÙÈ˙·Ó ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ù· ‚Ô˘Ó¿, Û·Ó ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ÙÔ Ó¿Ì·. Δ· ‚Ô˘Ó¿, ÙÔ ·¿ÁÎÈÔ ÙÔ˘ ÓfiÛÙÔ˘. ªÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘˜, ÙÔ ÓËÛ¿ÎÈ Ù˘ ÚÔÛÌÔÓ‹˜. Δ˘ ∞Á›·˜, ÂÊÈÏË̤Ó˘ ÙÔ˘ £ÂÔ‡ Ë̤ڷ˜, ∫˘Úȷ΋˜. ª’ ·ÏÌ˘ÚÈṲ̂ӷ ‚Ϥʷڷ ÎÈ ·Ó¿Û· ‰·ÎÚ˘Ṳ̂ÓË – ·’ ÙÔÓ ·¤Ú·; ·’ ÙËÓ „˘¯‹; – Ù’ ·ÓÙ›ÎÚÈÛ·Ó ÔÈ Ó·˘ÙÈÎÔ›. ¶¿Óˆ ÛÙËÓ ÎÔ˘‚¤ÚÙ· ‚ÈÁÏ›˙·Ó ÙÔ ¤Ï·ÁÔ˜, ÎÈ ‹Ù·Ó Ô fiıÔ˜ ÙÔ˘˜ ·È‰› Î·È Ë Ì·ÙÈ¿ ÙÔ˘˜ ÁÏ¿ÚÔ˜. ÃÔÚÔË‰Ô‡Û·Ó ÔÈ ÎÔÚʤ˜ ·fi ÙÔ Î‡Ì· ·ÁÓ¿ÓÙÈ· – ¤Î·ÈÁ·Ó ÔÈ ÛÙ·ÁfiÓ˜ ÙÔ ·Ï¿ÙÈ ÛÙ· ÚfiÛˆ·. ∫Ú‡ÛÙ·ÏÏÔÈ ·fiÚ·ÙÔÈ, Ï¢ÎÔ›, ·ÊÔÌÔȈ̤ÓÔÈ ·’ ÙËÓ ·„¿‰· ÛÙ· ÚfiÛˆ·, ‚˘ıÈṲ̂ÓÔÈ Ì¤Û· Û ¯·Ú¿‰Ú˜ ıÓËÙ¤˜ Î·È Û ÔÚÁˆÌ¤Ó· ·’ ÙÔÓ Ìfi¯ıÔ ·ÓıÚÒÈÓ· ¯ˆÚ¿ÊÈ· Ô˘ ¿ÛÙÚ·ÊÙ·Ó

– 365 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÈÎÚfiÍÈÓ· ÛÙÔ Êˆ˜. ¶ÔÓÔ‡ÛÂ Ë Ì·ÙÈ¿ Ó· „¿¯ÓÂÈ. ª¿Ó·, ·ÙÚ›‰·, ··ÓÂÌÈ¿, ›ı ӷ ÍËÌÂÚÒÛÂȘ. ∏ Ó‡¯Ù·, ‹Ù·Ó ÙÔ ıÂÚÈfi. ™Î·Úʷψ̤ÓÔÈ, ۷ηÙÂ̤ÓÔÈ ·’ Ù· ÙÈÓ¿ÁÌ·Ù· ¿Û¯È˙·Ó Ó· Ì·˙¤„Ô˘Ó Ù· ·ÓÈ¿. ¡· Û˘ÌÌ·˙¤„Ô˘Ó Ù’ ¿ÚÌÂÓ·. ª¤Û’ ÙÔ ÛÎÔÙ¿‰È, ÎÔÚÌ› Á˘Ó·›Î·˜ Ë Î·Ù·ÈÁ›‰· ÛÙÔ ‰ÔÈ¿ÎÈ ÙÔ˘˜. μÔ‡ÏÈ·˙·Ó ̤ے ÙȘ ηÙ‚·ÛȤ˜ Î·È ‰¤ÚÓÔÓÙ·Ó ÛÙ· ͇Ϸ. ÕÊÚÈ˙ ÎÈ ¤‚ÚÈ˙ ÙÔ ¯¿Ô˜ οو ·’ ÙË ıˆÚÈ¿ ÙÔ˘˜, ÙËÓ ¿Ó·˘‰Ë ÎÈ ·ÓÙÚ›ÎÂÈ·. O Ô˘Ú·Ófi˜ ÙÔ˘˜ ÎÔÌÌ¿ÙÈ·˙ ٷ ÛˆıÈο – Ë Ï¿ÌÈ·; ∏ ·Ï¿ÌË ÙÔ˘ £ÂÔ‡; ΔÔ ÛÙÔȯÂÈfi ÙÔ˘ ‰È·‚fiÏÔ˘; ¢‡Ó·ÌË, fi¯È, ÙÚfiÌÔ˜, fi¯È, ÔÚÁ‹. ∏ Á˘Ó·›Î· Ù˘ ÔÚÁ‹˜, Ë ·Ï¿ÌË ÙÔ˘ £ÂÔ‡ ÁÂÌ¿ÙË ÊϤ‚˜. ºÔ˘ÛΈ̤Ó˜, οٷÛÚ˜, ÔÚÁÈṲ̂Ó˜ ÊϤ‚˜ Ô˘ ¯¿Ú·˙Â Ë ı‡ÂÏÏ· ÛÙÔ Ô˘ıÂÓ¿ ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘˜, Î·È Î¿ÚʈÓ ηٷÎfiÚ˘Ê˜ ÛÙÔ ¤Ï·ÁÔ˜ Îfi‚ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·Ó¿Û·. Δ˘ÊÏfi ʈ˜, ÎÚ·˘Á¤˜ ÛÙÔ Î·Ù¿ÛÙڈ̷, Ë ÏÒÚË ÛÙË ¯Ô¿ÓË, ÙÔ Î‡Ì· Û‡ÓÓÂÊÔ ÛÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi. Œ‚Ú¯ ·¯ÓÔ‡˜, Ì·ÛÙ›ÁˆÓ ·Ï¿ÙÈ. ΔÔ ¯¤ÚÈ, ÛÙÔ Î·Ú¿‚È. O ηÂÙ¿ÓÈÔ˜ ÔÚıfi˜, ÎÈ Ë „˘¯‹ ÙÔ˘ ÁÔÓ·ÙÈṲ̂ÓË. ™Ù·˘Úfi ÛÙÔ ıÂÚÈfi ÔÈ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ›, Ó·Ì¿˙È ÛÙÔÓ ∞ÏÏ¿¯ Ô ΔÔ‡ÚÎÔ˜. ªfiÓÔÈ ÙÔ˘˜, ·ÓÙ¤ÚÌÔÈ, ̤۷ ÛÙˆÓ ÎÚ·˘ÁÒÓ ÙÔ˘˜ ÙËÓ ÂÚËÌÈ¿. £Ï›„Ë ·Ó¤ÙÂÈÏÂ Ë ¯·Ú·˘Á‹ ÙËÓ ÂfiÌÂÓË Ì¤Ú·, Û¿˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ Î¤Ï˘ÊÔ˜ Ù˘ Ê˘Ï·Î‹˜ Ù˘. ∞Ó¿Û˜ ʈÙfi˜ Î·È Úfi‰ÈÓ· ÛÂÓÙfiÓÈ· ¿ÏˆÛ·Ó ÙËÓ ¤ÎÏËÍ‹ ÙÔ˘˜ ¿Óˆ ·’ ÙÔ ¿ÁÚÈÔ ı¤·Ì· Ù˘ Ì·ÓÈ·Ṳ̂Ó˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜. ƒfi‰ÈÓ· ÛÂÓÙfiÓÈ· Ô˘ ÎÚ‡ÊÙËÎ·Ó ·ÔÁÔËÙÂ˘Ì¤Ó· ›Ûˆ ·’ ÙȘ ÁÎÚ›˙˜ ÁÚÔıȤ˜ ÙÔ˘ ηÈÚÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ÙÚÂÏÔ‡ ·¤Ú·. ∫È fiˆ˜ Ë ·ψÛÈ¿ ÙÔ˘˜ ¿ÁÁÈ˙ ‰ÂÈÏ¿-‰ÂÈÏ¿ ÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi, Ô ÛÙÂÓ·ÁÌfi˜ ÂÈÛ·ÎÔ‡ÛÙË. Δ· ‚Ô˘Ó¿, ÙÔ ·¿ÁÎÈÔ ÙÔ˘ ÓfiÛÙÔ˘. ™Ùfi ’Ó· ÛÙÚÔÁÁ‡ÏÂÌ· Ù˘ Á˘ Úfi‚·Ï Î›ÓÔ ÙÔ ÂÎÎÏËÛ¿ÎÈ, Ô ∞Ë ºÒÙ˘, ÙÔ ·Á›·ÛÌ· ÛÙËÓ ·ÁηÏÈ¿ Ù˘, Û·Ó Ï¢΋ ÛËÌ·›·. ª¿Ó·, ·ÙÚ›‰·, ··ÓÂÌÈ¿, fiÙ ı· ÍËÌÂÚÒÛÂȘ; ΔÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ÙÔ Ó¿Ì·. πΤÙ„ Ì ٷ ¯¤ÚÈ· ·ÓÔȯٿ. ¶ÚfiÛÂÛ Ì ÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÎϷ̤ÓË. ∫Ú¿ÍÂ, ͤÓÔÔ˜ Ì ٷ Ì·ÏÏÈ¿ ÎÔÏÏË̤ӷ ÛÙÔ ÚfiÛˆÔ, Û·Ó ÎÏÔÙÛÔ·ÙË̤ÓÔ ÛÎ˘Ï›. OÚıfi˜ Ô Î·ÂÙ¿ÓÈÔ˜, Ì ٷ Ì¿ÙÈ· ˘ÁÚ¿ ¤Î·Ó ÙÔ ÛÙ·˘Úfi ÙÔ˘. ÃÔ‡ÁÈ·ÍÂ Ô ΔÔ‡ÚÎÔ˜. ΔÚÈÛ‡ÁÂÓ‹ ÌÔ˘ ¶·Ó·ÁÈ¿, ÎÈ ÕÁÈ ÌÔ˘ ºˆÙÈṲ̂Ó Δ˘ ¯·Ï·ÛÈ¿˜ Ù· ·̷ٷ ÌËÓ ¯¿ÛÔ˘Ó ÙË ÌÔÚÊ‹ ÛÔ˘

– 366 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

ÃÔ‡ÁÈ·ÍÂ Ô ΔÔ‡ÚÎÔ˜. ™·Ó ÛÊ¿¯Ù˘ Ì’ ·ÊÚÈṲ̂ÓË Ì·ÙÈ¿ fiÚÌËÍ ӷ ÙÔÓ ÛΛÛÂÈ, Ó· ¿„ÂÈ Ë Â˘¯‹. ∫¤ÚˆÛ·Ó ÔÈ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ›. ¶·ÓÒÚȘ ∞Ë ºÒÙË ÌÔ˘, Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜ Ï˘¯Ó¿ÚÈ, ªËÓ Ì·˜ ÛÙÂÚ‹ÛÂȘ ÙËÓ ÓÔ‹ – ™Ù·‡ÚˆÛ ٷ ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ Ô ÈΤÙ˘, ı˘Ì›·Ì· ‡„ˆÛÂ Ë „˘¯‹ ÙÔ˘. Δ¿Ì· ¯Ú˘Ûfi, ·Ó¿ÎÚÈ‚Ô, ÎÂÚ› Ì·Ï·Ì·Ù¤ÓÈÔ. ∫·ÓÙ‹ÏÈ ¿ÁÈÔ, ÛηÏÈÛÙfi, Ù˘ Ì¿Ó·˜ Ê˘Ï·¯Ù¿ÚÈ. ∫·Ú‰È¿, ÎÔÚÌ›, ÁÔÓ·ÙÈÛÙ¿ ÛÙËÓ ıÂ˚΋ ·Á¿Ë. ŒÏÂÍ ٷ ‰¿¯Ù˘Ï· Ô ÈΤÙ˘, ıÚ‹ÓËÛ ÛÙ· ¤Ï·Á· Ë ÎÚ·˘Á‹ ÙÔ˘. ™Ù¤Ó·ÍÂ Ô ‚Ú¿¯Ô˜, Î·È ÓÔÈ¿ÛÙËÎÂ Ë ı¿Ï·ÛÛ· Ù· ÓÔÙÈṲ̂ӷ Ì¿ÙÈ·. £ÓËÙfi˜ ηËÌfi˜ ·ÁοÏÈ·Û ÙÔ ¤ÏÂÔ˜ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙËÓ ‚ÚÔÓÙ‹, Î·È ÎÚÂÌ¿ÛÙËΠ·’ ÙÔ ı¿Ì·.

™ÎÈ¿¯ÙËÎÂ Ô ΔÔ‡ÚÎÔ˜. ¢È¯·ÏˆÙ‹ Ì·ÙÈ¿, Ì ÙÔ˘ ÊȉÈÔ‡ ÙÔ ÛÙfiÌ·. £¿Ó·ÙÔ˜ Ì·‡ÚÔ˜, ÊÔ‚ÂÚfi˜. ŒÊÙ˘Û ÙËÓ ·¤¯ıÂÈ· ηٷÁ‹˜, Û‚Ô‡ÚÈÍ ÙÔ Ì·‰¤ÚÈ ¿Óˆ ·’ ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ ÙÔ˘ Ó· ÙÔ˘˜ ηٷÛÎÔÙÒÛÂÈ. ÕÁÈÂ, ηٿڷ ÙˆÓ ÙÚÂÏÒÓ, ‰È¿‚ÔÏÂ ÙˆÓ ·›ÛÙˆÓ – ∞Ú¿¯ÙËÎ·Ó ÛÙ· ¯¤ÚÈ·. ∫ÂÚ·˘ÓÔ› ·˘Ï¿ÎˆÓ·Ó ÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi, ÎÈ ¤ÎÏ·ÈÁ·Ó Ù· Ó·˘Ùfi·È‰· ÛÙËÓ Ú‡ÌÓË. ∞ÂÈΛÓËÙÔ˜ Ô ÃÚÈÛÙÈ·Ófi˜ ¿ÏÂ˘Â Û· ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ. •ÂÛΛÛÙËÎ·Ó Ù· ÚÔ‡¯· ÙÔ˘˜, ·Ó‹ÌÔÚ· ÛˆÚÈ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙÚÈÁ‡Úˆ ÙÔ˘˜ ͇Ϸ, ÛÎÔÈÓÈ¿ Î·È Á¿ÓÙ˙ÔÈ, ηÚÊÈ¿ ÛÙË Ì·‡ÚË ÙÔ˘˜ ÏËÁ‹. ∂›ı ӷ ÛÒÛˆ Ó· ÛˆıÒ, ÙÔ ‚ϤÌÌ· ÛÔ˘ Ó· ο„ˆ ªÂ ÙËÓ ÂÚfiÓË ÙÔ˘ ¯ıÚÔ‡ – ª· ‰ÂÓ ¿ÓÙÂÍ ¿ÏÏÔ. ∏ ÔÚÁ‹. ΔÔ˘ ∞Á›Ô˘ Ë ËÁ‹. ∏ ÚÔÌÊ·›· ÙˆÓ ·ÁÁ¤ÏˆÓ. ƒ·Á›Û·Ó Ù· Û‡ÓÓÂÊ·. ∫fi·ÛÂ Ë ÛÙÔÓ·¯‹. ∫¿ÏÌ·ÚÂ Ô Î·ÈÚfi˜. æËÏ·ÊËÙ¿ ÛηÚʿψÛÂ Ô ‹ÏÈÔ˜ ¿Óˆ ·’ ÙË ÁË, ηٿÏ¢ÎÔ ¿ÛÙÚ·„ ÙÔ ÂÎÎÏËÛ¿ÎÈ ÛÙËÓ ·ÁηÏÈ¿ ÙÔ˘. ∞fiıÂÛ·Ó Ù· ·̷ٷ ÙÔ ÏÔ›Ô ÛÙËÓ ·ÎÙ‹. ΔËÓ Ê›ÏËÛ·Ó ÔÈ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ› ÛÙ· ÁfiÓ·Ù· ÂṲ̂ÓÔÈ. μ¿‰ÈÛ’ Ô ΔÔ‡ÚÎÔ˜ ÁÈ· Ó· ‚ÁÂÈ, ÎÈ ¿ÓÔÈÍÂ Ë ı¿Ï·ÛÛ· ÙÔ ÛÙfiÌ·. ªÂÁ¿ÏÔ, Ì·‡ÚÔ, ÛÎÔÙÂÈÓfi. ΔÈÓ¿¯ÙËΠÙÔ ÏÔ›Ô ÛÙÔÓ ·¤Ú·, Û‚Ô‡ÚÈÍ ÁÈ· ÛÙÂÚÓ‹ ÊÔÚ¿.

– 367 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¶¤ÙÚˆÛÂ. ª·ÚÌ¿ÚˆÛÂ. ∂¯¿ıË. ∫·Ù¿Ï¢ÎÔ ÙÔ ÂÎÎÏËÛ¿ÎÈ ¿ÛÙÚ·„ ÛÙÔÓ ‹ÏÈÔ. ∫È Â˘ı›· οوı¤ ÙÔ˘, ÎÔÊÙ¿, ¿Óˆ ÛÙÔ ‚Ú¿¯Ô ›Û·Ì ÙÔ ÓÂÚfi, Ê·ÓÙ¿˙ÂÈ ÙÒÚ· ÙÛ·ÎÈṲ̂ÓÔ ÙÔ Î·Ú¿‚È, Ì ÙȘ ηٿÚ˜ ÙÔ˘ ΔÔ‡ÚÎÔ˘ Î·È Ù· ·ÓÈ¿ ÙÔ˘ ÍÂÛÎÈṲ̂ӷ ÔÚı¿ÓÔȯٷ...

™.™.: Δ· ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ıÚ‡ÏÔ˘ Â›Ó·È ·Ṳ́ӷ ·fi ÙÔ Ôχ fiÌÔÚÊÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ ∞Ó·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘ «∞È ªÔ‡Û·È», «¶·Ú·Ì‡ıÈ· Î·È ¶·Ú·‰fiÛÂȘ ·fi ÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ», Ô˘ Û˘ÓÂÁÚ¿ÊË Ì ·fi‰ÔÛË ÙˆÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ·fi ÙȘ Î.Î. £ÂÌÂϛӷ ∫·ÂÏ¿ Î·È ª·Ú›· ∑·˚ÚË. ¢¿ÊÓË-M·Ú›· BÔ˘‚¿ÏË

– 368 –

¢ÚfiÛÔ˘ Î·È °È¿ÓÓË ¶Ô˘ÁÔ‡ÓÈ·

O B O £ PA K O™ ( A ¶ O T H N A N E K ¢ O T H ™ Y§ § O ° H K A §Y M N I K ø N ¶ A PA M Y £ I ø N )

M

‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ‚·ÛÈÏÈ¿˜, Î·È Â›¯Â ÙÚÂȘ ÁÈÔ‡˜. O ·Ù¤Ú·˜ ›¯Â ηËÌfi Ó· ÙÔ˘˜ ·ÓÙÚ¤„ÂÈ, Ó· ÙÔ˘ οÌÔ˘Ó ÂÁÁfiÓÈ·, Ó· Û˘Ó¯ÈÛÙ› ÙÔ ‚·ÛÈÏ›ÎÈ ÙÔ˘ Î·È Ó· ÎÏ›ÛÂÈ ‹Û˘¯Ô˜ Ù· Ì¿ÙÈ· ÙÔ˘... OÈ ÁÈÔ› ÙÔ˘ fï˜ ‰ÂÓ ‹ıÂÏ·Ó Ó· ·ÓÙÚ¢ÙÔ‡Ó ÌÂ Û˘ÓÔÈΤÛÈÔ. ŸÛ˜ ‚·ÛÈÏÔԇϘ ÙÔ‡˜ ÂÁ‡Ú„·Ó, ‰ÂÓ ÙȘ ‹ıÂÏ·Ó, ÎÈ ·˜ ‹Ù·Ó fiÌÔÚʘ Î·È Î·Ï¤˜... ŒÏÂÁ·Ó ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘˜ ˆ˜ ı· ·ÓÙÚ¢ÙÔ‡Ó fiÔȘ ÙÔ˘˜ ‰ÒÛÂÈ Ë Ù‡¯Ë ÙÔ˘˜. «£· Ú›ÍÔ˘Ì ÙȘ Û·˝Ù˜ Ì·˜, Î·È Û’ fiÔÈÔ Û›ÙÈ ¤ÛÂÈ Î·ıÂÓfi˜ Ë Û·˝Ù·, Ì· ÏÔ‡ÛÈÔ Ì· ÊÙˆ¯fi, ·˘ÙÔ˘ÓÔ‡ ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡ ÙËÓ ÎfiÚË ı· ·ÓÙÚ¢Ù› Ô Î·ı¤Ó·˜ Ì·˜....» ¶È¿ÓÔ˘Ó ÏÔÈfiÓ Ù· ÙfiÍ· ÙÔ˘˜ Î·È Ú›¯ÓÔ˘Ó ·fi ÌÈ· Û·˝ÙÙ· Ô Î·ı¤Ó·˜. ΔÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ¤ÊÙÂÈ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡, ÙÔ˘ ‰Â‡ÙÂÚÔ˘ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘ Úˆı˘Ô˘ÚÁÔ‡, ÙÔ˘ ÙÚ›ÙÔ˘ ÁÈÔ˘ ¤ÊÙÂÈ Ì¤Û· Û ÌÈ· Ï›ÌÓË, Î·È Ì¤Û· ÛÙË Ï›ÌÓË ÎÔÏ˘ÌÔ‡Û ¤Ó·˜ ıÂfiÚ·ÙÔ˜ ‚¿ÙÚ·¯Ô˜... ∫È ¤ÙÛÈ ·ÓÙÚ‡ÂÙ·È Ô ÚÒÙÔ˜ ·‰ÂÚÊfi˜ ÙËÓ ÎfiÚË ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡, Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ÙËÓ ÎfiÚË ÙÔ˘ Úˆı˘Ô˘ÚÁÔ‡.

O ÙÚ›ÙÔ˜ ϤÂÈ: «ΔÒÚ·, ÔÈ· ı· ·ÓÙÚ¢ÙÒ ÂÁÒ, Ô˘ ¤ÂÛÂ Ë Û·˝ÙÙ· ÌÔ˘ ÛÙË Ï›ÌÓË Ì ÙÔ ‚ÔıÚ·Îfi»; ΔÔ ’ÏÂÁ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘. ∞ÏÏ¿ ÔÈ ·‰ÂÚÊÔ› ÙÔ˘ ‰Â ¯¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ÙÔÓ ÈÎÚ¿ÓÔ˘Ó. ΔÔ˘ ϤÓÂ: «∂›Ó·È ÙÔ ÚÈ˙ÈÎfi ÛÔ˘ Ó· ·ÓÙÚ¢Ù›˜ ÙÔ ‚ÔıÚ·Îfi...» ΔÈ Ó· οÌÂÈ Ô Î·Ïfi˜ ÛÔ˘ Ô ∫fiÏÈ·˜; (¤ÙÛÈ ÙÔ Ï¤Á·Ó ÙÔ ‚·ÛÈÏfiÔ˘ÏÔ, ¡ÈÎfiÏ· ηÈ, ÛÙ· ÚÔ‡ÛÈη, ∫fiÏÈ·). ¶·ÓÙÚ‡ÂÙ·È ÙÔ ‚ÔıÚ·Îfi, ·ÊÔ‡ ¤ÙÛÈ ‹Ù·Ó ÙÔ ÚÈ˙ÈÎfi ÙÔ˘... ™Â Ï›Á˜ ̤Ú˜, Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ı¤ÏËÛ ӷ ‰ÂÈ ÔÈ· Ó‡ÊË ÙÔ˘ Â›Ó·È Ë Î·Ï‡ÙÂÚË ÓÔÈÎÔÎ˘Ú¿. ºˆÓ¿˙ÂÈ ÏÔÈfiÓ ÙÔ˘˜ ÁÈÔ˘˜ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘˜ ϤÂÈ Ó· I A º O PA K I E N A N K A I P O

– 369 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

οÌÂÈ Ë Î¿ı ÌÈ· Ó‡ÊË ÙÔ˘ ¤Ó· „ˆÌ›, ÁÈ· Ó· ‰ÂÈ ÔÈ· Â›Ó·È Ë ÈÔ Î·Ï‹ ÛÙÔ ÓÔÈÎÔ΢ÚÈfi – ·‡ÚÈÔ ÙÔ Úˆ› Ó· ÙÔ˘ ʤÚÔ˘Ó Ù· „ˆÌÈ¿ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ. ∫ÔÚÔ˚‰Â‡Ô˘Ó ÏÔÈfiÓ ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ·‰ÂÚÊÔ› ÙÔÓ ÌÈÎÚfi: «°È·, Ó· ‰Ô‡Ì ÙÈ „ˆÌ› ı· ÊÙÈ¿ÍÂÈ Ë Ó‡ÊË Ì·˜ Ô ‚ÔıÚ·Îfi˜...» ¶¿ÂÈ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘ Ô ∫fiÏÈ·˜, ÙÔ ‚Ú¿‰˘, ÛÙÂÓÔ¯ˆÚË̤ÓÔ˜. «ΔÈ ¤¯ÂȘ ¿ÓÙÚ· ÌÔ˘;» ÙÔÓ ÂÚˆÙ¿ Ë Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ Ô ‚¿ÙÚ·¯Ô˜. «ΔÈ Ó· ’¯ˆ..., ·˘Ùfi ÎÈ ·˘Ùfi ı¤ÏÂÈ Ô ·Ù¤Ú·˜ Ì·˜. OÈ Ó‡Ê˜ Ì·˜ ı· οÌÔ˘Ó „ˆÌ›, ÂÛ‡ fï˜ Ò˜ ı· ˙˘ÌÒÛÂȘ;...» «ªË ÛÙÂÓÔ¯ˆÚȤ۷È, ¿ÓÙÚ· ÌÔ˘, ¤ÛÂ Û˘ Î·È ÎÔÈÌ‹ÛÔ˘, ÎÈ ·‡ÚÈÔ ÙÔ Úˆ› ı· ‚ÚÂȘ ¤ÙÔÈÌÔ ¤Ó· „ˆÌ› ¿Óˆ ÛÙÔ ÙÚ·¤˙È...» ∫·È Ú·ÁÌ·ÙÈο, ÙÔ Úˆ› ÙÔÓ ÂÚ›ÌÂÓ ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ˆÚ·›Ô „ˆÌ› ÛÙÚÔÁÁ˘Ïfi, Ì ¤Ó·Ó ÂÙÂÈÓfi ·fi ˙‡ÌË ÛÙË Ì¤ÛË ÙÔ˘ ÁÈ· ÛÙÔÏ›‰È... ¡· ÙÈ ¤ÁÈÓÂ: ™ÙȘ 12 Ù· ÌÂÛ¿Ó˘¯Ù·, Ô ‚¿ÙÚ·¯Ô˜ ·Ó¤‚ËΠÛÙËÓ Ù·Ú¿ÙÛ· ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡. ΔfiÙ ÛËÎÒÓÂÙ·È ÛÙ· ‰˘Ô ÈÛÈÓ¿ ÙÔ˘ fi‰È· Î·È ˘„ÒÓÂÈ Ù· ‰˘Ô ÌÚÔÛÙÈÓ¿ ÙÔ˘, ·Ì¤Ûˆ˜ ¤ÊÙÂÈ ÙÔ Î·‚Ô‡ÎÈ ÙÔ˘ Î·È ÌÂÙ·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È Û ÌÈ· ·Ó¤ÌÔÚÊË ÎfiÚË. ™ËÎÒÓÂÈ Ù· ¯¤ÚÈ· Ù˘ ÌÚÔÛÙ¿ ηٿ ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹ Î·È ÊˆÓ¿˙ÂÈ ‰˘Ó·Ù¿: «¢Ô‡Ï˜ Î·È ·Ú·‰Ô‡Ï˜ ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÌÔ˘ ÙÔ˘ ·Ú¯ÈÌ¿ÁÔ˘, Ó· ÌÔ˘ ʤÚÂÙ ¤Ó· „ˆÌ›, Ô˘ Ô‡ÙÂ Ô ·Ù¤Ú·˜ ÌÔ˘ Ó· ÙÔ ’¯ÂÈ Ê¿ÂÈ ÔÙ¤ ÙÔ˘...» ™Â Ï›Á· ÏÂÊÙ¿, ÙÔ „ˆÌ› ‹Ù·Ó ÛÙ· ¯¤ÚÈ· Ù˘. ∫·Ù‚·›ÓÂÈ, ÙÔ ‚¿˙ÂÈ ¿Óˆ ÛÙÔ ÙÚ·¤˙È Î·È Í·Ó·Á›ÓÂÙ·È ‚¿ÙÚ·¯Ô˜... ΔÔ Úˆ› Ô˘ ÛËÎÒıËÎÂ Ô ¿ÓÙÚ·˜ Ù˘, ÙÔ ‚Ú›ÛÎÂÈ – Ë ¯·Ú¿ ÙÔ˘ ‰Â ϤÁÂÙ·È, – ÙÔ ·›ÚÓÂÈ Î·È ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘. ∂›¯·Ó ÎÈfiÏ·˜ ʤÚÂÈ Ù· „ˆÌÈ¿ ÙÔ˘˜ Ù’ ·‰¤ÚÊÈ· ÙÔ˘. O ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ù· ›¯Â ÎÈfiÏ·˜ ‰ÔÎÈÌ¿ÛÂÈ Î·È Ù· ‰˘Ô, ‰ÂÓ ÙÔ˘ ¿ÚÂÛ ηӤӷ, ÙÔ ¤Ó· ͇ÓÈ˙ ϛÁÔ, ÙÔ ¿ÏÏÔ Î·Ì¤ÓÔ. μϤÂÈ ÙÔ „ˆÌ› Ô˘ ’ÊÂÚÂ Ô ∫fiÏÈ·˜, ÙÔ ı·˘Ì¿˙ÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ÔÌÔÚÊÈ¿ ÙÔ˘, Ù· ¯¿ÓÔ˘Ó ÔÈ ·‰ÂÚÊÔ› ÙÔ˘, ÁÂÌ›˙Ô˘Ó ·fi ˙‹ÏÂÈ·. ∫fi‚ÂÈ ¤Ó· ÎÔÌÌ¿ÙÈ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜, ‰ÔÎÈÌ¿˙ÂÈ ÂΛÓÔ˜, ‰ÔÎÈÌ¿˙Ô˘Ó ÔÈ ·‰ÂÚÊÔ› ÙÔ˘, ÙÔ ı·˘Ì¿˙Ô˘Ó Î·È ÁÈ· ÙËÓ ˘¤ÚÔ¯Ë Á‡ÛË ÙÔ˘. ÷ÚÔ‡ÌÂÓÔ˜ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ϤÂÈ fiÙÈ ı· ÙÔ Ê˘Ï¿ÍÂÈ ÁÈ· ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘, ÙfiÛÔ ˆÚ·›Ô Ô˘ ›ӷÈ... OÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ÙÔ˘ ÁÈÔÈ Ê‡ÁÔ˘Ó ·’ ÙÔ ·Ï¿ÙÈ, ηٷÛÙÂÓÔ¯ˆÚË̤ÓÔÈ Î·È Ì’ ¤Ó·Ó ÊıfiÓÔ Ô˘ ¿Ú¯ÈÛ ӷ ÁÂÓÓÈ¤Ù·È Ì¤Û· ÙÔ˘˜ ηٿ ÙÔ˘ ÌÈÎÚÔ‡ ÙÔ˘˜ ·‰ÂÚÊÔ‡. «∂›‰Â˜ Ô˘ ÛÙÂÓÔ¯ˆÚÈfiÛÔ˘Ó·;... ϤÂÈ Ô ·Ù¤Ú·˜ ÛÙÔÓ ∫fiÏÈ·. ∏ Á˘Ó·›Î· ÛÔ˘ Â›Ó·È Ë Î·Ï‡ÙÂÚË ÓÔÈÎÔÎ˘Ú¿...»

– 370 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

÷ÚÔ‡ÌÂÓÔ˜ Ô ∫fiÏÈ·˜, ʇÁÂÈ, ÂÚÓ¿ ·fi ÙÔ Ì·Á·˙› ÙÔ˘ ¡È΋ٷ ÙÔ˘ ∫ÚËÙÈÎÔ‡, ·ÁÔÚ¿˙ÂÈ Î·Ú‡‰È·, ÊÔ˘ÓÙÔ‡ÎÈ·, ·Ì‡Á‰·Ï·, Ó· Ù· ¿ÂÈ ÛÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘, Ô˘ Ù˘ ·Ú¤ÛÔ˘Ó, Ó· ÙËÓ Â˘¯·ÚÈÛÙ‹ÛÂÈ. ¶‹ÁÂ Î·È ÛÙÔ Ì·Á·˙› ÙÔ˘ ™Â‚·ÛÙÔ‡, Ô˘ ¤ÊÂÚÓÂ, ·¢ı›·˜ ·fi ÙË ™Ì‡ÚÓË, Ù¿ËÙ˜ Î·È ÎÈÏ›ÌÈ·, ·›ÚÓÂÈ ¤Ó· ÌÈÎÚfi Ù¿ËÙ· Ó· ÎÔÈÌ¿Ù·È ¿Óˆ Ë Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ Ô ‚¿ÙÚ·¯Ô˜. ™Â ¤ÓÙÂ-‰¤Î· ̤Ú˜, Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ͷӷηÏ› ¿ÏÈ ÙÔ˘˜ ÁÈÔ˘˜ ÙÔ˘ Ó· ’ÚıÔ˘Ó ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ, Ô˘ ÙÔ˘˜ ı¤ÏÂÈ. ŒÚ¯ÔÓÙ·È Î·È ÔÈ ÙÚÂȘ. ΔÔ˘˜ ϤÂÈ Ó· ʤÚÔ˘Ó ÙȘ Á˘Ó·›Î˜ ÙÔ˘˜, ÙËÓ ∫˘Úȷ΋, ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ, Ó· Ê¿Ó fiÏÔÈ Ì·˙›, Ó· ‰ÂÈ ÔÈ· Â›Ó·È Ë ÈÔ ’ÌÔÚÊË Ó‡ÊË ÙÔ˘. ÷ÚÔ‡ÌÂÓÔÈ ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ·‰ÂÚÊÔ›, ÁÈ·Ù›, ÛÔ˘ ϤÂÈ, «¤Ó· „ˆÌ› ÌÔÚ› Ó· ÙÔ Î¿ÌÂÈ ÎÈ ¤Ó·˜ ‚ÔıÚ·Îfi˜, Ì· ÙÒÚ· ÙÈ ı· οÌÂÈ Ô ·‰ÂÚÊÔ‡Ï˘ Ì·˜;... ı· ʤÚÂÈ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ ÁÈ· ÙÚ·¤˙È ÙÔ ‚ÔıÚ·Îfi ÙÔ˘, Ó· ‰È·ÁˆÓÈÛÙ› ÛÙËÓ ÔÌÔÚÊÈ¿ Ì ÙȘ Á˘Ó·›Î˜ Ì·˜;...», Î·È ÁÂÏÔ‡Ó Ì ηÎÂÓÙÚ¤¯ÂÈ·. ∫·È Ô ∫fiÏÈ·˜, ·ÓÙ›ıÂÙ·, ¿ÂÈ ¿ÏÈ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘ ÛÙÂÓÔ¯ˆÚË̤ÓÔ˜. ΔÔÓ ÂÚˆÙ¿ ¿ÏÈ Ë Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ ÙÈ ¤¯ÂÈ. ∫·È Ù˘ ÂÍËÁ›: «ΔÔ Î·È ÙÔ. Δ’ ·‰¤ÚÊÈ· ÌÔ˘ ı· ¿Ó ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ Ì ÙȘ Á˘Ó·›Î˜ ÙÔ˘˜. ∂ÁÒ;» ΔfiÙ ÙÔ˘ ϤÂÈ Ë Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘: «ªË ÛÙÂÓÔ¯ˆÚȤ۷È, ¿ÓÙÚ· ÌÔ˘. £· ·˜ ÌÔÓ¿¯Ô˜ ÛÔ˘ ÛÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÛÔ˘, ηÈ, fiÙ·Ó ı’ ·ÎÔ‡ÛÂȘ Û·Ú¿ÓÙ· ÎÔ˘‰Ô‡ÓÈ· Ó· ÎÔ˘‰Ô˘Ó›˙Ô˘Ó, Ó· ‚ÁÂȘ ¤Íˆ Î·È ÙfiÙ ı· ‰ÂȘ... ªË ¯ÔÏÔÛο˜..., Î·È ÙË ÊÔÚ¿ ·˘Ù‹ ÂÌ›˜ ı· ÓÈ΋ÛÔ˘ÌÂ!...» ΔËÓ ∫˘Úȷ΋ ÏÔÈfiÓ, ÌÂÙ¿ ·fi ÙËÓ ÂÎÎÏËÛ›·, ¿Ú¯ÈÛ·Ó Ó· ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ ÔÈ ÁÈÔÈ ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿. ◊Úı·Ó ÚÒÙ· ÔÈ ‰˘Ô ÌÂÁ¿ÏÔÈ Ì ÙȘ Á˘Ó·›Î˜ ÙÔ˘˜, ÓÙ˘Ì¤Ó˜ ÛÙ· ÌÂٷ͈ٿ, ÊÔÚو̤Ó˜ Ì ¯Ú˘Û·ÊÈο, ηٷ‚·Ì̤Ó˜ ÛÙÔ ÚfiÛˆÔ, ÁÈ· Ó· ÔÌÔÚʇÓÔ˘Ó. ⁄ÛÙÂÚ· ¤Ú¯ÂÙ·È Î·È Ô ∫fiÏÈ·˜, ÌÔÓ·¯fi˜ ÙÔ˘, Ï˘Ë̤ÓÔ˜, ÁÂÌ¿ÙÔ˜ ·fi ·ÁˆÓ›· Ó· ‰ÂÈ ÙÈ ı· οÌÂÈ ÙÒÚ· Ô ‚¿ÙÚ·¯fi˜ ÙÔ˘... ¢ÂÓ ÙÔ˘ ¤ÊÙ·Ó·Ó ·˘Ù¿, ·Ú¿ ›¯Â Î·È ·fi ¿Óˆ ÙȘ ÎÔÚÔ˚‰›Â˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·‰ÂÚÊÔ‡˜ ÙÔ˘: ΔÔ˘ ¤ÏÂÁ·Ó Û˘Ó¤¯ÂÈ·: «ªfiÓÔ˜ ÛÔ˘ ‹Úı˜; ¶Ô‡ Â›Ó·È Ë Á˘Ó·›Î· ÛÔ˘ Ô ‚ÔıÚ·Îfi˜, Ô˘ ͤÚÂÈ Ó· ˙˘ÌÒÓÂÈ Î·È Ó· ÊÙÈ¿¯ÓÂÈ ˆÚ·›· „ˆÌÈ¿;» ™ÙÂÓÔ¯ˆÚÈfiÙ·Ó Î·È Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜, ÁÈ· ÙËÓ Î·ÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÙÔ˘ ÁȈÓ. ™Â Ï›ÁÔ ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·È Û·Ú¿ÓÙ· ÎÔ˘‰Ô‡ÓÈ· Ó· ÎÔ˘‰Ô˘Ó›˙Ô˘Ó Î·È Ù· Ô‰Ô‚ÔÏËÙ¿ ÙˆÓ ·ÏfiÁˆÓ, Ô˘ ¤ÛÂÚÓ·Ó, Û›ÁÔ˘Ú·, ÌÈ· ¿Ì·Í·...

– 371 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¶ÂÙÈ¤Ù·È ¿Óˆ Ô ∫fiÏÈ·˜, ÔÚÌ¿ ¤Íˆ, ‚ϤÂÈ ÌÈ· ¿Ì·Í· ÔÏfi¯Ú˘ÛË, ÙË Û¤ÚÓÔ˘Ó Ù¤ÛÛÂÚ· ¿ÛÚ· ¿ÏÔÁ·, Ì ‰¤Î· ÎÔ˘‰Ô‡ÓÈ· ÙÔ Î·ı¤Ó·, Î·È ÊÔÚو̤ӷ Ì ‰È¿ÊÔÚ· ÌÈÎÚÔÛÙÔÏ›‰È·. ŒÓ·˜ ¯Ú˘ÛÔÓÙ˘Ì¤ÓÔ˜ ·Ì·Í¿˜ ÛÙ·Ì·Ù¿ ÙËÓ ¿Ì·Í· ¤Íˆ ·’ ÙÔ ·Ï¿ÙÈ. μϤÂÈ Ô ∫fiÏÈ·˜ ÌÈ· ÂÓÙ¿ÌÔÚÊË Ó· ÙÔ˘ ¯·ÌÔÁÂÏ¿. ™ËÎÒÓÂÙ·È, ÁÈ· Ó· ηÙ‚›, ηÙ‚·›ÓÂÈ ÚÒÙ· Ô ·Ì·Í¿˜, Ù˘ ‰›ÓÂÈ ÙÔ ¯¤ÚÈ ÙÔ˘, ÁÈ· Ó· ÙË ‚ÔËı‹ÛÂÈ. ∫·Ù‚·›ÓÂÈ, ¤Ú¯ÂÙ·È ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔÓ ∫fiÏÈ·, Ù· ¯¿ÓÂÈ ·˘Ùfi˜ ·fi ÙËÓ ÔÌÔÚÊÈ¿ Ù˘, ÙÔ ¯Ú˘ÛÔÌÂٷ͈Ùfi ÊfiÚÂÌ¿ Ù˘, Ù· ÔÏfi¯Ú˘Û· ÁÔ‚¿ÎÈ· Ù˘, Ù· ¯Ú˘Û¿ ÎÔÛÌ‹Ì·Ù¿ Ù˘, ÛÙÔÏÈṲ̂ӷ Ì ‰È·Ì¿ÓÙÈ· Î·È Ì·ÚÁ·ÚÈÙ¿ÚÈ·. ∂ΛÓË ÙÔÓ È¿ÓÂÈ ·fi ÙÔ ÌÚ¿ÙÛÔ, ÙÔ˘ ϤÂÈ: «∂›‰Â˜ Ô˘ ‹Úı·;... ¶¿Ì ÙÒÚ· ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ, Ô˘ Ì·˜ ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó...» ∞Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ Ô ∫fiÏÈ·˜ ÙË ÊˆÓ‹ Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜ ÙÔ˘ ‚¿ÙÚ·¯Ô˘! °ÂÌ¿ÙÔ˜ Â˘Ù˘¯›· Î·È Î·Ì¿ÚÈ, ÁÈ· ÙËÓ ÔÌÔÚÊÈ¿ Î·È ÙËÓ ·Í›· Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜ ÙÔ˘, ÙË Û˘Óԉ‡ÂÈ, Ì·›ÓÔ˘Ó Ì˜ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ. ŸÏÔÈ Ù· ¯¿ÓÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ·ÛÙÚ·ÊÙÂÚ‹ ÔÌÔÚÊÈ¿ Ù˘. O ∫fiÏÈ·˜, ·ÓÂ˘Ù˘¯‹˜, ÙËÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ: «¶·Ù¤Ú· ÌÔ˘, ·‰ÂÚÊÔ› ÌÔ˘, Ӈʘ ÌÔ˘, Ë Á˘Ó·›Î· ÌÔ˘ Ë £ÂÔÊ·ÓÒ.» ÷ÈÚÂÙÔ‡Ú˜, ÊÈÏÈ¿, ·ÏËıÈÓ¿ Î·È „‡ÙÈη, ÔÈ Û˘ÓÓ˘Ê¿‰Â˜ Ù˘ ÙË ı·˘Ì¿˙Ô˘Ó Î·È ÙË ˙ËÏÂ‡Ô˘Ó Î·È ÙË ÊıÔÓÔ‡Ó, Ô˘ ¿ÏÈ ·˘Ù‹ ı· ÎÂÚ‰›ÛÂÈ Î·È ÙÒÚ·, Î·È ÔÈ ÎÔ˘ÓÈ¿‰ÔÈ Ù˘ ÙË ı·˘Ì¿˙Ô˘Ó Î·È ˙ËÏÂ‡Ô˘Ó ÙÔÓ ·‰ÂÚÊfi ÙÔ˘˜. ⁄ÛÙÂÚ· οıÔÓÙ·È ÛÙÔ ÙÚ·¤˙È Ó· Ê¿ÓÂ, ÛÙË ÌÂÁ¿ÏË ÙÚ·Â˙·Ú›·. ¶ÏÔ‡ÛÈ· Ê·ÁËÙ¿ Î·È ˆÚ·›· ÎÚ·ÛÈ¿, ÊÚÔ‡Ù·, ÁÏ˘Î¿, ÍËÚÔ› ηÚÔ›. ∫·ıÒ˜ ¤ÙÚˆÁ·Ó, Ë ÂÓÙ¿ÌÔÚÊË ¤Î·Ó οÙÈ ·Ú¿ÍÂÓÔ: Ù· ÎfiηϷ ·’ ÙÔ ÎÚ¤·˜ Ù· ¤‚·˙ ̤۷ ÛÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi Ì·Ó›ÎÈ Ù˘, Î·È ÙÔ ˘fiÏÔÈÔ ÙÔ˘ ÎÚ·ÛÈÔ‡ ÛÙÔ ÔÙ‹ÚÈ Ù˘ ÙÔ ¿‰ÂÈ·˙ ̤۷ ÛÙÔ ‰ÂÍ› Ì·Ó›ÎÈ... OÈ Û˘ÓÓ˘Ê¿‰Â˜ Ù˘, Ô˘ Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙËÓ ÎÔÈÙÔ‡Û·Ó Ì ˙‹ÏÂÈ·, ›‰·Ó ·˘Ùfi Ô˘ ¤Î·Ó ÎÈ ¤Î·Ó·Ó ÎÈ ·˘Ù¤˜ ÙÔ ›‰ÈÔ.... ŸÙ·Ó ÂÙÂÏ›ˆÛ·Ó ÙÔ Ê·ÁËÙfi, ÂÚÓÔ‡Ó ÛÙË ÌÂÁ¿ÏË Û¿Ï·, Î·È Ù· ÙÚ›· ‚·ÛÈÏÈfiÔ˘Ï· ÛËÎÒÓÔ˘Ó ÙȘ Á˘Ó·›Î˜ ÙÔ˘˜ Ó· ¯ÔÚ¤„Ô˘Ó. ÃÔÚ‡ÔÓÙ·˜ Ô ∫fiÏÈ·˜ Ì ÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘, ηıÒ˜ ‹Úı·Ó ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ ·ÓÔȯÙfi ·Ú¿ı˘ÚÔ Ë ÂÓÙ¿ÌÔÚÊË ÙÈÓ¿ÛÛÂÈ ÙÔ ‰ÂÍ› Ù˘ ¯¤ÚÈ, ¯‡ÓÂÙ·È ¤Íˆ ÙÔ Ï›ÁÔ ÎÚ·Û› Ô˘ ›¯Â ‚¿ÏÂÈ ÛÙÔ Ì·Ó›ÎÈ Ù˘, ηÈ, ·Ì¤Ûˆ˜, ¤Ó· ÎÔÌÌ¿ÙÈ Ù˘ ¿ÁÔÓ˘ ¤ÎÙ·Û˘ Ô˘ ‹Ù·Ó ¤Ú· ·fi ÙÔ ·Ï¿ÙÈ, Á›ÓÂÙ·È ÌÈ· ÌÈÎÚ‹ Ï›ÌÓË! ™ÙÚ›‚ÔÓÙ·˜ ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, ηıÒ˜ ¯ÔÚ‡ԢÓ, ÙÈÓ¿ÛÛÂÈ

– 372 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

ÚÔ˜ ÙÔ ·Ú¿ı˘ÚÔ ÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi Ù˘ ¯¤ÚÈ, ¤ÊÙÔ˘Ó ¤Íˆ Ù· ÎfiηϷ Ô˘ ›¯Â ‚¿ÏÂÈ ÛÙÔ ·ÚÈÛÙÂÚfi Ì·Ó›ÎÈ Ù˘, Î·È ·Ì¤Ûˆ˜ Ù· ÎfiηϷ Á›ÓÔÓÙ·È ¿Ș Î·È Î‡ÎÓÔÈ, Ô˘ ÁÂÌ›˙Ô˘Ó ÙË Ï›ÌÓË... ŸÏÔÈ ı·˘Ì¿˙Ô˘Ó ÙȘ ı·˘Ì·ÛÙ¤˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ Ù˘ ÂÓÙ¿ÌÔÚÊ˘, ÛÙ¤ÎÔÓÙ·È ÛÙÔ ·Ú¿ı˘ÚÔ, ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÔÌÔÚÊÈ¿ Ù˘ Ï›ÌÓ˘ Î·È ÙÔ˘˜ ·ÎÓÔ˘˜ Î·È ÙȘ ¿Ș Ô˘ ¤ÏÂ·Ó ÛÙ· ÓÂÚ¿!... ∑‹ÏÂÈ· ÔÈ Û˘ÓÓ˘Ê¿‰Â˜ Ù˘!... ™ÙÔÓ ¿ÏÏÔ ¯ÔÚfi, ÏËÛÈ¿˙Ô˘Ó ·˘Ù¤˜ ¿ÏÏÔ ·Ú¿ı˘ÚÔ, οÓÔ˘Ó ÙÔ ›‰ÈÔ. ƒ›¯ÓÔ˘Ó ÚÒÙ· ÙÔ ÎÚ·Û› ηÈ, ·ÓÙ› Ó· ¤ÛÂÈ ¤Íˆ, ¤ÊÙÂÈ ¿Óˆ ÛÙÔÓ ÙÔ›¯Ô Î·È ÛÙ· ¤ÈÏ· Î·È ¿Óˆ ÛÙÔ ‚·ÛÈÏÈ¿, Ô˘ ηıfiÙ·Ó ÂΛ. ™ËÎÒÓÂÙ·È Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜, ı˘ÌˆÌ¤ÓÔ˜, ‰ÈÒ¯ÓÂÈ ÙÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ÁÈÔ˘˜ Î·È ÙȘ Á˘Ó·›Î˜ ÙÔ˘˜, Î·È ÎÚ·Ù¿ ÌfiÓÔ ÙÔÓ ∫fiÏÈ· Î·È ÙËÓ ÂÓÙ¿ÌÔÚÊË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘, Ó· Ê¿Ó ̷˙› ÙÔ˘ ÙÔ ‚Ú¿‰˘. ŸÙ·Ó ‚ڿ‰È·ÛÂ, Ë ÂÓÙ¿ÌÔÚÊË Ï¤ÂÈ ÛÙÔÓ ¿ÓÙÚ· Ù˘ fiÙÈ ı· ¿ÂÈ ÛÙËÓ ÎÔ˘˙›Ó·, Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÛÙÔ Ê·ÁËÙfi. Δ’ ·ÎÔ‡ÂÈ Î·È Ô ÂıÂÚfi˜ Ù˘, Î·È ¯·›ÚÂÙ·È ÁÈ· ÙË ÓÔÈÎÔ΢ÚÔÛ‡ÓË Ù˘ ÌÈÎÚ‹˜ ÙÔ˘ Ó‡Ê˘... ΔfiÙÂ, Ô ∫fiÏÈ·˜ ‚Ú›ÛÎÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Î·È ÙÚ¤¯ÂÈ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘ Î·È ÂÙ¿ ÛÙË ÊˆÙÈ¿ ÙÔ ‰¤ÚÌ· ÙÔ˘ ‚¿ÙÚ·¯Ô˘. ŒÚ¯ÂÙ·È ¿ÏÈ ›Ûˆ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ Ô ∫fiÏÈ·˜, ÙÚÒÓ ̷˙› Ì ÙÔÓ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘, Î·È ‡ÛÙÂÚ· Á˘Ú›˙Ô˘Ó ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘˜. ∞Ó·˙ËÙ¿ Ë Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ ÙÔ ‰¤ÚÌ· ÙÔ˘ ‚¿ÙÚ·¯Ô˘ ÛÙÔ ‰ˆÌ¿ÙÈfi Ù˘, ‰ÂÓ ÙÔ ‚Ú›ÛÎÂÈ, ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙÔ ‰ˆÌ¿ÙÈÔ ÙÔ˘ ¿ÓÙÚ· Ù˘, ÙÔ˘ ÙÔ Ï¤ÂÈ. ∂ΛÓÔ˜ Ù˘ ÔÌÔÏÔÁ› fiÙÈ ÙÔ ’η„Â, ÁÈ· Ó· ÌËÓ Í·Ó·Á›ÓÂÈ ‚¿ÙÚ·¯Ô˜. «¢Â ı¤Ïˆ Ó· Û ͷӷ¯¿Ûˆ, ÙÒÚ· Ô˘ Û ‚ڋη – Û’ ·Á·Ò, Á˘Ó·ÈÎԇϷ ÌÔ˘..., ı¤Ïˆ Ó· ˙‹ÛÔ˘ÌÂ Â˘Ù˘¯ÈṲ̂ÓÔÈ Ì·˙›...» «∫È ÂÁÒ Û’ ·Á·Ò, ¿ÓÙÚ· ÌÔ˘, Î·È ı¤Ïˆ Ó· ˙‹ÛÔ˘Ì ̷˙› ηÓÔÓÈο... ∞ÏÏ¿ ÙÒÚ·...Ù· ¯¿Ï·Û˜ ÂÛ‡... ŒÚÂ ӷ ÌÔ˘ ÙÔ ’ÏÂÁ˜. ¢Â ı· Û’ ¿ÊËÓ· Ó· ÙÔ Î¿ÌÂȘ ÙÒÚ·, ÁÈ·Ù› ¤ÚÂ ӷ ÂÚ¿ÛÔ˘Ó ÙÚÂȘ Ì‹Ó˜ ·fi ÙfiÙ Ô˘ ¤ÁÈÓ· ‚¿ÙÚ·¯Ô˜, ÁÈ· Ó· Í·Ó·Á›Óˆ ÁÈ· ¿ÓÙ· ¿ÓıÚˆÔ˜... ¶¤ÓÙ ̤Ú˜ ·ÎfiÌ· ·Ó ¤Î·Ó˜ ˘ÔÌÔÓ‹, ı· ¤ÎÏÂÈÓ·Ó ÔÈ ÙÚÂȘ Ì‹Ó˜... Δ¤ÙÔÈ· ‹Ù·Ó Ë Î·Ù¿Ú· ·˘ÙÔ‡ Ô˘ Ì’ ¤Î·Ì ‚¿ÙÚ·¯Ô... ΔÒÚ· È· ı· Ì ¯¿ÛÂȘ..., ÁÂÈ· ÛÔ˘, ¿ÓÙÚ· ÌÔ˘...» Δ· Ì¿ÙÈ· Ù˘ ÁÂÌ¿Ù· ‰¿ÎÚ˘·. ΔËÓ ÎÔÈÙ¿˙ÂÈ Ô ¿ÓÙÚ·˜ ıÏÈÌ̤ÓÔ˜ Î·È Ù·Ú·Á̤ÓÔ˜, ·ÏÒÓÂÈ Ù· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘, Û·Ó Ó· ’ıÂÏ ӷ ÙËÓ ÎÏ›ÛÂÈ ÛÙËÓ ·ÁηÏÈ¿ ÙÔ˘, Ó· ÌËÓ ÙÔ˘ ʇÁÂÈ. ∂ΛÓË Á›ÓÂÙ·È Ô˘Ï›, ‚Á·›ÓÂÈ ·’ ÙÔ ·Ú¿ı˘ÚÔ, ¯¿ÓÂÙ·È ÛÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi...

– 373 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∞ÂÏÈṲ̂ÓÔ˜ Ô ∫fiÏÈ·˜, ‰ÂÓ ÎÔÈÌ¿Ù·È fiÏË ÙË Ó‡¯Ù·. Δ· ÍËÌÂÚÒÌ·Ù· ‚˘ı›ÛÙËΠϛÁÔ, ‚ϤÂÈ fiÓÂÈÚÔ ÙË Ì·Î·Ú›ÙÈÛÛ· ÙË Ì¿Ó· ÙÔ˘, ÙÔ˘ ϤÂÈ Ó· ÌËÓ ·ÂÏ›˙ÂÙ·È, ı· ÙË ‚ÚÂÈ ÙËÓ ÂÓÙ¿ÌÔÚÊË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘. ¡· ¿ÚÂÈ ÙËÓ Ï·ÁÁÈfiÛÙÚ·Ù·, ÙËÓ Ï·ÙÈ¿ Î·È ÌÂÁ¿ÏË ÛÙÚ¿Ù· Ô˘ ‚Á¿˙ÂÈ ¤Íˆ ·’ ÙË ¯ÒÚ·. ¡· ËÁ·›ÓÂÈ Ì ٷ fi‰È·, ÁÈ’ ·˘Ùfi Ó· ¿ÂÈ ÛÙÔÓ ÛȉÂÚ¿, Ó· ÙÔ˘ ÊÙÈ¿ÍÂÈ ÛȉÂÚ¤ÓÈ· ·Ô‡ÙÛÈ·, ÁÈ· Ó’ ·ÓÙ¤ÍÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Î·È Í˘Ó¿ÂÈ... Œ¯ÂÈ ÍËÌÂÚÒÛÂÈ. ∂ÙÔÈÌ¿˙ÂÙ·È, ¿ÂÈ ÛÙÔÓ Ì·ÛÙÚÔ-°È¿ÓÓË ÙÔÓ ™ÎÔ˘Ù¤ÏË, ÙÔ˘ ÊÙÈ¿¯ÓÂÈ Ù· ·Ô‡ÙÛÈ·, ·›ÚÓÂÈ ÙËÓ Ï·ÁÁÈfiÛÙÚ·Ù·. ª¤Û· Û’ ¤Ó· ‰ÈÛ¿ÎÈ ¤‚·Ï „ˆÌ›, Ï›Á˜ ÂÏȤ˜, Ï›ÁÔ Ù˘Ú›, ÙË ÁÔ˘ÚÁԇϷ Ì ÓÂÚfi, Î·È ÛÙÔÓ ÒÌÔ ÙÔ˘ ÙÔ ÙfiÍÔ ÙÔ˘... ¶ÂÚ·ÙÔ‡ÛÂ, ÂÚ·ÙÔ‡ÛÂ, ÂΛ Ô˘ ‹Á·ÈÓ ‚ϤÂÈ ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘ ¤Ó· ÏÂÔÓÙ¿ÚÈ. ¶È¿ÓÂÈ ·Ì¤Ûˆ˜ ÙÔ ÙfiÍÔ ÙÔ˘, ÁÈ· Ó· ¯Ù˘‹ÛÂÈ ÙÔ ıËÚ›Ô, ·Ó ¤Î·Ó ӷ ÙÔ˘ ÂÈÙÂı›. ∂ΛÓÔ fï˜ ÙÔ˘ ÌÈÏ¿ ·ÓıÚˆÈÓ¿: «ªË Ì ÛÎÔÙÒÛÂȘ, ·ÏÈοÚÈ ÌÔ˘..., οÔÙ ı· ÛÔ˘ ¯ÚËÌ·Ù›Ûˆ...» ∫·Ù‚¿˙ÂÈ ÙÔ ÙfiÍÔ ÙÔ˘, ¤Ú¯ÂÙ·È ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘, ‚ϤÂÈ fiÙÈ ÙÔ ¤Ó· Ì¿ÙÈ ÙÔ˘ ÏÂÔÓÙ·ÚÈÔ‡ Â›Ó·È ÚËṲ̂ÓÔ Î·È ÎÏÂÈÛÙfi. ∫ÔÈÙ¿˙ÂÈ ÚÔÛ¯ÙÈο, ÌÈ· Û¯›˙· ͇ÏÔ˘ ‹Ù·Ó ηÚʈ̤ÓË ÛÙÔ Ì¿ÙÈ ÙÔ˘. ¶È¿ÓÂÈ ÙÔ Í˘Ï¿ÎÈ Ì ÚÔÛÔ¯‹, ÙÔ ÙÚ·‚¿, ÙÔ ‚Á¿˙ÂÈ, ·Ì¤Ûˆ˜ ÍÂÚ‹ÛÙËΠÙÔ Ì¿ÙÈ, ·ÓÔ›ÁÂÈ. ÷ÚÔ‡ÌÂÓÔ ÙÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ, ϤÂÈ ÛÙÔÓ ∫fiÏÈ·: «™’ ¢¯·ÚÈÛÙÒ, ·ÏÈοÚÈ ÌÔ˘, Ô˘ Ì ÁÈ¿ÙÚ„˜...» ⁄ÛÙÂÚ· ‚Á¿˙ÂÈ ÌÈ· Ì·ÎÚÈ¿ ÙÚ›¯· ·fi ÙË ¯·›ÙË ÙÔ˘, ÙË ‰›ÓÂÈ ÛÙÔÓ ∫fiÏÈ·. ŸÔÙ Ì ¯ÚÂÈ·ÛÙ›˜, ÙÛÔ˘ÚÔ‡ÊÏÈÛ ÙËÓ ÙÚ›¯·, Î·È ı· Ùڤ͈ ·Ì¤Ûˆ˜ ÎÔÓÙ¿ ÛÔ˘...» ∞fi Ì·ÎÚÈ¿ ·ÎÔ‡ÂÈ ÙÔ ‚Ô˘ËÙfi Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, Û ϛÁÔ ¤Ú¯ÂÙ·È ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ·ÌÌÔ˘‰È¿. ¶Ï¿È, ÛÂÈÚ¿ Ù· ‚Ú¿¯È·, ‰·Ṳ́ӷ ·’ ÙË ÊÔ˘ÚÙÔ‡Ó·. ¶¿Óˆ Û’ ¤Ó· ‚Ú¿¯Ô, ¤Ó·˜ ÁÏ¿ÚÔ˜ ÎÔ˘Ó¿ Ù· ÊÙÂÚ¿ ÙÔ˘, Ó· ÂÙ¿ÍÂÈ Ì· ÙÔ ¤Ó· ÊÙÂÚfi ηÙ‚·Ṳ̂ÓÔ, Û·Ó Û·Ṳ̂ÓÔ. ŒÚ¯ÂÙ·È ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘ Ô ∫fiÏÈ·˜, È¿ÓÂÈ ÙÔ ÊÙÂÚfi, Ú·ÁÌ·ÙÈο Û·Ṳ̂ÓÔ. ∫fi‚ÂÈ ÏÔÈfiÓ ¤Ó· ηϿÌÈ ·fi ÙËÓ Î·Ï·ÌÈ¿, ‹Ù·Ó ÂΛ ›Ûˆ ÙÔ˘, ÛÙȘ Â΂ÔϤ˜ ÙÔ˘ ÔÙ·ÌÔ‡ Ô˘ ¯˘ÓfiÙ·Ó ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ‰¤ÓÂÈ ÙÔ ÊÙÂÚfi ¿Óˆ ÛÙÔ Î·Ï¿ÌÈ. §¤ÂÈ ÙÔ˘ ÁÏ¿ÚÔ˘: «ŸÙ·Ó ı· ÁÂÈ¿ÓÂÈ ÙÔ ÊÙÂÚfi ÛÔ˘, χÛ ÙÔ Î·Ï¿ÌÈ...» «™’ ¢¯·ÚÈÛÙÒ, Ï‚¤ÓÙË ÌÔ˘... ‰Â ı· ÙÔ Í¯¿Ûˆ ÔÙ¤ ·˘Ùfi Ô˘ ÌÔ˘ ’ηÓ˜...» ªÂ ÙÔ Ú¿ÌÊÔ˜ ÙÔ˘ ‡ÛÙÂÚ· ‚Á¿˙ÂÈ ¤Ó· ÊÙÂÚfi, ÙÔ ‰›ÓÂÈ ÛÙÔÓ ∫fiÏÈ·. «ŸÔÙ Ì ¯ÚÂÈ·ÛÙ›˜, ÙÛÔ˘ÚÔ‡ÊÏÈÛ¤ ÙÔ, ·Ì¤Ûˆ˜ ı· Âٿ͈ ÎÔÓÙ¿ ÛÔ˘, fiÔ˘ ÎÈ

– 374 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

·Ó ›۷È...» ⁄ÛÙÂÚ· ·ÓÔ›ÁÂÈ Ù· ÊÙÂÚ¿ ÙÔ˘, ηÈ, ÛÈÁ¿ ÛÈÁ¿, ÂÙ¿ ÎÈ ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙË ÊˆÏÈ¿ ÙÔ˘. O ∫fiÏÈ·˜ Û˘Ó¯›˙ÂÈ ¿ÏÈ ÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÙÔ˘. ∂Λ Ô˘ ‹Á·ÈÓÂ, ‚ϤÂÈ ¤Ó· Ï·Áfi, Ó· ÙÔÓ ÎÔÈÙ¿˙ÂÈ, Ì ̿ÙÈ· fiÏÔ ÈÎÂÛ›·. ŒÚ¯ÂÙ·È ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘, ‚ϤÂÈ Û·Ṳ̂ÓÔ ÙÔ ¤Ó· fi‰È ÙÔ˘. ∫fi‚ÂÈ ¿ÏÈ ¤Ó· ηϿÌÈ ‰¤ÓÂÈ ÙÔ fi‰È ÙÔ˘ Ï·ÁÔ‡. «ŸÙ·Ó ı· Á›ÓÂÈ Î·Ï¿ ÙÔ fi‰È ÛÔ˘, ‚Á¿Ï ÙÔ Î·Ï¿ÌÈ...», ÙÔ˘ ϤÂÈ. «™’ ¢¯·ÚÈÛÙÒ, ·ÏÈοÚÈ ÌÔ˘...., ‰Â ı· ۠ͯ¿Ûˆ ÔÙ¤...». ΔÚ·‚¿ ‡ÛÙÂÚ· Ô Ï·Áfi˜, ‚Á¿˙ÂÈ ÌÈ· ÙÚ›¯· ÙÔ˘, ÙË ‰›ÓÂÈ ÛÙÔÓ ∫fiÏÈ·. «ŸÔÙ Ì ¯ÚÂÈ·ÛÙ›˜, ÙÛÔ˘ÚÔ‡ÊÏÈÛ¤ ÙËÓ, ·Ì¤Ûˆ˜ ı· Ùڤ͈ ÎÔÓÙ¿ ÛÔ˘, fiÔ˘ ÎÈ ·Ó ‚Ú›ÛÎÂÛ·È...» ⁄ÛÙÂÚ·, ʇÁÂÈ Ô Ï·Áfi˜, ÛÈÁ¿-ÛÈÁ¿, ÁÈ· ÙË ÊˆÏÈ¿ ÙÔ˘... ¶¿ÂÈ Ó· ʇÁÂÈ ÙÔ ‚·ÛÈÏfiÔ˘ÏÔ, ·ÎÔ‡ÂÈ Ï·Ù¿ÁÈÛÌ· ·ÚÈÛÙÂÚ¿ ÙÔ˘. ∫ÔÈÙ¿˙ÂÈ, ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ „¿ÚÈ Û·ÚÙ·ÚÔ‡Û ¤Íˆ ÛÙËÓ ·ÌÌÔ˘‰È¿ ÙÔ˘ ÔÙ·ÌÔ‡. ŒÚ¯ÂÙ·È ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘. «∫·Ïfi ÌÔ˘ ·ÏÈοÚÈ, È¿Û Ì ‹Á·ÈÓÂ Î·È ¤Ù·Í¤ Ì ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ª’ ¤Ûڈ̘͠ ÛÙÔ ÔÙ¿ÌÈ Î·È Ì ¤Ù·Í ÛÙËÓ ·ÌÌÔ˘‰È¿ Ë ¯ÙÂÛÈÓ‹ ÊÔ˘ÚÙÔ‡Ó·...., ı· Âı¿Óˆ, ·Ó Ì›ӈ ·ÎfiÌ· ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿...» ΔÔ ÛËÎÒÓÂÈ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ Ô ∫fiÏÈ·˜, ¤Ú¯ÂÙ·È ÎÔÓÙ¿ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ÙÔ ÂÙ¿ ̤۷. ΔË ÛÙÈÁÌ‹ ÂΛÓË ÙÔ˘ ϤÂÈ ÙÔ „¿ÚÈ: «¢Â ı· ͯ¿Ûˆ ÔÙ¤ ÙÔ Î·Ïfi Ô˘ ÌÔ˘ ’η̘...» ºÂ‡ÁÂÈ ·’ ÙË ı¿Ï·ÛÛ· Ô ∫fiÏÈ·˜, Û˘Ó¯›˙ÂÈ ÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÙÔ˘. ∂Λ Ô˘ ‹Á·ÈÓÂ, ‚ϤÂÈ Ì·ÎÚÈ¿ ÌÈ· ηχ‚·. ŒÓ· ‰ÚÔÌ¿ÎÈ Ê‡ÁÂÈ ·’ ÙË ÌÂÁ¿ÏË ÛÙÚ¿Ù·, Ì·›ÓÂÈ ÙÔ ‚·ÛÈÏfiÔ˘ÏÔ ÛÙÔ ‰ÚÔÌ¿ÎÈ, ÊÙ¿ÓÂÈ ÛÙËÓ Î·Ï‡‚·. ∂Λ ·’ ¤Íˆ ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ Á¤ÚÔ˜, ÂṲ̂ÓÔ˜ ¯¿Ìˆ. «¶·ÏÈοÚÈ ÌÔ˘, ÙÔ˘ ϤÂÈ, ‚Ô‹ıËÛ Ì ӷ ÛËΈıÒ..., ¤ÂÛ· Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÒ Ó· ÛËΈıÒ ÌfiÓÔ˜ ÌÔ˘...» ΔfiÓ ‚ÔËı¿ Ô ∫fiÏÈ·˜ Ó· ÛËΈı›. ¢ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÚ·Ù‹ÛÂÈ. «Œ¯Ô˘Ó ÌÔ˘‰È¿ÛÂÈ Ù· fi‰È· ÌÔ˘, ÙÚÂȘ ̤Ú˜ ‹ÌÔ˘Ó· Í·ψ̤ÓÔ˜...» ΔfiÓ ÛËÎÒÓÂÈ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ ÙÔ ‚·ÛÈÏÈfiÔ˘ÏÔ, ÙfiÓ ʤÚÓÂÈ Ì¤Û· ÛÙËÓ Î·Ï‡‚·, ÙfiÓ ‚¿˙ÂÈ Ó· ηı›ÛÂÈ Û ÌÈ· ¯·ÌËÏ‹ ηڤÎÏ·. «∂›Û·È ηϿ ÙÒÚ·, ·Ô‡;.» «∫·Ï¿ ›̷È, ÁȤ ÌÔ˘... ∫¿ıÈÛ ÎÈ ÂÛ‡, Ó· Í·ÔÛÙ¿ÛÂȘ ·’ ÙË ÛÙÚ¿Ù·...» ∫¿ıÂÙ·È ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘, ÙÔÓ ÂÚˆÙ¿: «¶·Ô‡, Ì‹ˆ˜ ›‰Â˜ ¯Ù˜ ¤Ó· Ô˘Ï› Ôχ¯ÚˆÌÔ Ó· ÂÙ¿ ÛÙÔÓ ·¤Ú·;» «¡·È, ÁÈ ÌÔ˘, ÙÔ Â›‰·... ΔÔ Í¤Úˆ ·˘Ùfi ÙÔ Ô˘Ï›. ∂›Ó·È Ë £ÂÔ-

– 375 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Ê·ÓÒ, Ë ÂÓÙ¿ÌÔÚÊË ÎfiÚË ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ Ì¿ÁÔ˘... O ·Ù¤Ú·˜ Ù˘, ÂÂȉ‹ Ë ÎfiÚË ÙÔ˘ ÎfiÓÙ¢ ӷ Á›ÓÂÈ ·ÓÒÙÂÚË ·fi ·˘ÙfiÓ ÛÙË ÛÔÊ›·, ÙËÓ ¤Î·Ì ‚¿ÙÚ·¯Ô ÁÈ· ÙÈ̈ڛ·, ·ÏÏ¿ ÌÔÓ¿¯· ÁÈ· ÙÚÂȘ Ì‹Ó˜. ΔÒÚ· fï˜, ·ÊÔ‡ ·Ú·‚›·Û˜, ¿ıÂÏ¿ ÛÔ˘ ‚¤‚·È·, Ù· fiÚÈ· Ù˘ ÙÈ̈ڛ·˜, ı· ·Ú·Ì›ÓÂÈ Ô˘Ï›, ¤ˆ˜ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· Ù˘. O ÌÂÁ¿ÏÔ˜ Ì¿ÁÔ˜ fï˜ Â›Ó·È ·ı¿Ó·ÙÔ˜... ÕÚ· ı· ·Ú·Ì›ÓÂÈ ÁÈ· ¿ÓÙ· Ô˘Ï› Ë Á˘Ó·›Î· ÌÔ˘...», ϤÂÈ ıÏÈÌ̤ÓÔ˜ Ô ∫fiÏÈ·˜. O Á¤ÚÔ˜ Û˘Ó¯›˙ÂÈ: «∂›Ó·È ·ı¿Ó·ÙÔ˜, ·ÏÏ¿ Ë ·ı·Ó·Û›· ÙÔ˘ ÎÚ‡‚ÂÙ·È Î¿Ô˘. ∞Ó Î·Ù·Ê¤ÚÂȘ Ó· ÙË ‚ÚÂȘ, ·Ì¤Ûˆ˜ ı· Âı¿ÓÂÈ...» «∫·È Ô˘ ÎÚ‡‚ÂÙ·È;... ͤÚÂȘ ÂÛ‡, ·Ô‡;» «•¤Úˆ. μÚ›ÛÎÂÙ·È ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙË Ì‡ÙË ÂÓfi˜ ·˘ÁÔ‡, ÙÔ ·˘Áfi Â›Ó·È Ì¤Û· ÛÙÔ ÛÙfiÌ· ÂÓfi˜ ÁÏ¿ÚÔ˘, Ô ÁÏ¿ÚÔ˜ ˙ÂÈ Ì¤Û· ÛÙËÓ ÎÔÈÏÈ¿ ÂÓfi˜ ÎÔ˘ÓÂÏÈÔ‡, ÙÔ ÎÔ˘Ó¤ÏÈ Â›Ó·È ÎÏÂÈṲ̂ÓÔ Ì¤Û· Û’ ¤Ó· ÛÂÓÙÔ‡ÎÈ, ·˘Ùfi οıÂÙ·È „ËÏ¿, ¿Óˆ ÛÙ· ÎÏ·‰È¿ Ù˘ ÎÔÚÊ‹˜ ÂÓfi˜ ‰¤ÓÙÚÔ˘, Â›Ó·È ÙÔ ÈÔ „ËÏfi ‰¤ÓÙÚÔ Ù˘ Á˘, Î·È Ô ÎÔÚÌfi˜ ÙÔ˘ ÙfiÛÔ ¯ÔÓÙÚfi˜, Ô˘ ÂÓ‹ÓÙ· ¿ÓıÚˆÔÈ Ì·˙› ‰ÂÓ ÙÔÓ ·ÁηÏÈ¿˙Ô˘Ó...» «∫·È Ô‡ Â›Ó·È ·˘Ùfi ÙÔ ‰¤ÓÙÚÔ, ·Ô‡;» «¢ÂÓ Í¤Úˆ..., ·ÏÏ¿ ı· ÛÔ˘ ‰ÒÛˆ ¤Ó· ÎÔ˘‚¿ÚÈ Ó‹Ì·, ·˘Ùfi ͤÚÂÈ Ó· Û ¿ÂÈ fiÔ˘ ı¤ÏÂȘ!... £· ÙÔ ÂÙ¿˜ ¯¿Ìˆ, ÙÔ ÎÔ˘‚¿ÚÈ ı’ ·Ú¯›ÛÂÈ Ó· ΢ÏÈ¤Ù·È ÛÙÔ ¯ÒÌ·, ı· ÚÔ¯ˆÚ›, ÂÛ‡ ı· ÙÔ ·ÎÔÏÔ˘ı›˜, ı· Û ËÁ·›ÓÂÈ fiÔ˘ ı¤ÏÂȘ...» ™ËÎÒÓÂÙ·È ¿Óˆ Ô Á¤ÚÔ˜, ¿ÓÂÙ· ÙÒÚ· Î·È ÂÏ·ÊÚ‡˜ Û·Ó ÌÈÎÚfi ·È‰›! ŒÚ¯ÂÙ·È ÛÙÔ ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÓÙÔ˘Ï¿È Ù˘ ηχ‚·˜, ÙÔ ·ÓÔ›ÁÂÈ, È¿ÓÂÈ ·fi ̤۷ ÙÔ ÎÔ˘‚¿ÚÈ, ÙÔ ‰›ÓÂÈ ÛÙÔ ‚·ÛÈÏÈfiÔ˘ÏÔ. O ∫fiÏÈ·˜ ¢¯·ÚÈÛÙ› ÙÔ Á¤ÚÔ, Û·‚ÂÈ, ÊÈÏ¿ ÙÔ ¯¤ÚÈ ÙÔ˘, Î·È Ê‡ÁÂÈ. ∞̤ۈ˜ ·Ê‹ÓÂÈ Î¿Ùˆ ÙÔ ÎÔ˘‚¿ÚÈ, ·˘Ùfi ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ËÁ·›ÓÂÈ Î˘ÏÒÓÙ·˜, ›Ûˆ ÙÔ˘ Ô ∫fiÏÈ·˜,Û ¤Ó· ٤ٷÚÙÔ ÊÙ¿ÓÔ˘Ó ÛÙÔ ıÂfiÚ·ÙÔ ‰¤ÓÙÚÔ. Δ¤ÙÔÈÔ ‰¤ÓÙÚÔ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Í·Ó·‰Â› ÙÔ ·ÏÈοÚÈ Ì·˜. ∫¿ıÂÙ·È Î¿Ùˆ, ÛÙË ÛÎÈ¿ ÙÔ˘, ·ÎÔ˘Ì¿ ›Ûˆ ÛÙÔÓ ÎÔÚÌfi ÙÔ˘, ÛΤÊÙÂÙ·È Ò˜ ı· ÌÔÚ¤ÛÂÈ ·˘Ùfi˜ Ó’ ·Ó¤‚ÂÈ ÂÓÙ·ÎfiÛÈ· ̤ÙÚ· „ËÏ¿, Ó· ηÙ‚¿ÛÂÈ ·fi ÎÂÈ ÙÔ ÛÂÓÙÔ‡ÎÈ...

•·ÊÓÈο, ÛΤÊÙÂÙ·È Î¿ÙÈ, ¯·ÌÔÁÂÏ¿ ¯·ÚÔ‡ÌÂÓÔ˜. ¶È¿ÓÂÈ ·Ì¤Ûˆ˜ ·’ ÙËÓ ÙÛ¤Ë ÙÔ˘ ÙËÓ ÙÚ›¯· ÙÔ˘ ÏÂÔÓÙ·ÚÈÔ‡, Ô˘ ÙÔ ÁÈ¿ÙÚ„Â, ·Ó¿‚ÂÈ ÙÔ ÙÛ·ÎÔ˘Ì¿ÎÈ ÙÔ˘, ÙÛÔ˘ÚÔ˘ÊÏ›˙ÂÈ ÙËÓ ÙÚ›¯·. ™Â Ï›ÁÔ ·ÎÔ‡ÂÈ Ó· ‚ÚÔÓÙ¿ Ë ÁË, ·fi Ù· ·Ù‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ÏÂÔÓÙ·ÚÈÔ‡ Ô˘ ÙÚ¤¯ÂÈ, Ó· Û¿ÓÂ, οو ·fi ÙȘ ·ÙÔ‡Û˜, Ù· ÍÂÚfiÎÏ·‰· ÎÈ fi,ÙÈ ¿ÏÏÔ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÛÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÙÔ˘. ∫·È Ó·!, ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘ ÙÔ ÏÈÔÓÙ¿ÚÈ! ¢ÂÓ ÂÚ›ÌÂÓ ӷ ÙÔ˘ ÂÈ ÙÈ ÙÔ

– 376 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

ı¤ÏÂÈ. ∞ÎÔ˘Ì¿ ·Ì¤Ûˆ˜ Ù· ÌÚÔÛÙÈÓ¿ ÙÔ˘ fi‰È· ¿Óˆ ÛÙÔÓ ÎÔÚÌfi ÙÔ˘ ‰¤ÓÙÚÔ˘, ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ÙÔ ÎÔ˘Ó¿ Ì fiÏË ÙÔ˘ ÙË ‰‡Ó·ÌË, Ó· ÙÔ ÁÎÚÂÌ›ÛÂÈ. ΔÂÏÈο, ÙÔ ıÂfiÚ·ÙÔ ‰¤ÓÙÚÔ ¤ÊÙÂÈ Î¿Ùˆ, ·fi ÙËÓ ˘ÂÚÊ˘ÛÈ΋ ‰‡Ó·ÌË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÏÂÔÓÙ·ÚÈÔ‡! ∫·È ·Ì¤Ûˆ˜ ÙÔ ÏÂÔÓÙ¿ÚÈ ‰›ÓÂÈ ¤Ó· Û¿ÚÙÔ ÎÈ ÂÍ·Ê·Ó›˙ÂÙ·È.... ΔÚ¤¯ÂÈ Ô ∫fiÏÈ·˜ ÛÙÔ ÛÂÓÙÔ‡ÎÈ Ô˘ ¤ÂÛ οو. ªÂ ÙÔ ¤ÛÈÌÔ ·˘Ùfi ¤Û·ÛÂ, ‚Á·›ÓÂÈ ¤Íˆ ÙÔ ÎÔ˘Ó¤ÏÈ, Ô˘, ÌfiÏȘ ÙÔÓ Â›‰Â ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘, ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ˉ¿ Î·È Ó· ÙÚ¤¯ÂÈ, Î·È ¯¿ÓÂÙ·È Ì¤Û· ÛÙÔ ‰¿ÛÔ˜... ∞̤ۈ˜ ÙË ÛÙÈÁÌ‹ ÂΛÓË ÙÔ ‚·ÛÈÏÈfiÔ˘ÏÔ ı˘Ì¿Ù·È ÙÔ Ï·Áfi Ô˘ ÙÔ˘ ›¯Â ÂÚÈÔÈËı› ÙÔ fi‰È ÙÔ˘. ¶È¿ÓÂÈ ÙËÓ ÙÚ›¯· Ô˘ ÙÔ˘ ›¯Â ‰ÒÛÂÈ, ÙËÓ ÙÛÔ˘ÚÔ˘ÊÏ›˙ÂÈ, ηÈ, Û ‰˘Ô ÏÂÊÙ¿, Ó· ÙÔ˜ ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘ Ô Ï·Áfi˜. ™Ù·Ì·Ù¿ Ï›ÁÔ, ÙÔÓ ÎÔÈÙ¿˙ÂÈ ÛÙ· Ì¿ÙÈ· Û·Ó ¿ÓıÚˆÔ˜, ÎÈ ·Ì¤Ûˆ˜ ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ÙÚ¤¯ÂÈ. ™Â Ï›ÁÔ, ÙÔ˘ ʤÚÓÂÈ ÙÔ ÎÔ˘Ó¤ÏÈ Ô˘ ÙÔ ’ÛηÛ ·’ ÙÔ ÛÂÓÙÔ‡ÎÈ. ∂Í·Ê·Ó›˙ÂÙ·È ·Ì¤Ûˆ˜ Ô Ï·Áfi˜, ÂΛÓÔ˜ ÛÊ¿˙ÂÈ ÙÔ ÎÔ˘Ó¤ÏÈ, ·ÓÔ›ÁÂÈ ÙËÓ ÎÔÈÏÈ¿ ÙÔ˘, ‰ÂÓ ÚÔÏ·‚·›ÓÂÈ Ó· È¿ÛÂÈ ÙÔ ÁÏ¿ÚÔ, ÂÙÈ¤Ù·È ·ÛÙÚ·È·›· Î·È ÂÙ¿ ÚÔ˜ ÙË ı¿Ï·ÛÛ·... ∏ ÛÙÂÓÔ¯ÒÚÈ· ÙÔ˘ ∫fiÏÈ· ‰Â ϤÁÂÙ·È, Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÂÙ˘¯·›ÓÂÈ ÙÔ ¤Ó·, ¯¿ÓÂÈ ÙÔ ¿ÏÏÔ... ∞ÏÏ¿ ÙfiÙÂ, ı˘Ì¿Ù·È ¿ÏÈ ÙÔ ÁÏ¿ÚÔ ÂΛÓÔÓ Ô˘ ÙÔ˘ ηϿ̈Û ÙÔ ÊÙÂÚfi ÙÔ˘. ¶È¿ÓÂÈ ·’ ÙËÓ Î·Ú·ÎÔ‡Ì· ÙÔ˘ ÙÔ ÊÙÂÚfi Ô˘ ÙÔ˘ ’¯Â ‰ÒÛÂÈ, ÙÔ ÙÛÔ˘ÚÔ˘ÊÏ›˙ÂÈ. ™’ ¤Ó· ÏÂÊÙfi Ó·!..., Ô ÁÏ¿ÚÔ˜, ηÙ‚·›ÓÂÈ, ÎÏ›ÓÂÈ Ù· ÊÙÂÚ¿ ÙÔ˘ ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘. ∫È Ô ÁÏ¿ÚÔ˜ ÙÔÓ ÎÔÈÙ¿˙ÂÈ ÛÙ· Ì¿ÙÈ· ÁÈ· ‰Â˘ÙÂÚfiÏÂÙ·, ηٿϷ‚ ÙÈ ÙÔÓ ‹ıÂÏÂ Ô Â˘ÂÚÁ¤Ù˘ ÙÔ˘, Í·Ó·¯¿ÓÂÙ·È ÛÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi. ŒÚ¯ÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú·Ï›·, ‚Ú›ÛÎÂÈ ÙÔ ÁÏ¿ÚÔ Ô˘ ‚Á‹Î ·’ ÙËÓ ÎÔÈÏÈ¿ ÙÔ˘ ÎÔ˘ÓÂÏÈÔ‡ ÂÙÔ‡Û ÂΛ, ¯·ÌËÏ¿ ¿Óˆ ·’ ÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ÙfiÓ ÌÔ˘ÓÙ·›ÚÓÂÈ, η˘Á·‰›˙Ô˘Ó, ÚÔÛ·ı› Ó· ÙÔ˘ ¿ÚÂÈ ÙÔ ·˘Áfi ·’ ÙÔ ÛÙfiÌ· ÙÔ˘. ΔÔ ·˘Áfi fï˜, Ì ÙÔÓ Î·˘Á¿ ÙÔ˘˜, ¤ÊÙÂÈ ·’ ÙÔ ÛÙfiÌ· ÙÔ˘ ÁÏ¿ÚÔ˘. ∞ÏÏ¿ ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÂΛÓÔ „¿ÚÈ, Ô˘ ÙÔ Â›¯Â ÛÒÛÂÈ Ô ∫fiÏÈ·˜, ÂÚ›ÌÂӠ̘ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Ì ·ÓÔȯÙfi ÙÔ ÛÙfiÌ·, fiÙ·Ó Â›‰Â ÙÔÓ Î·˘Á¿ ÙˆÓ ‰‡Ô ÁÏ¿ÚˆÓ. ∫·È ÙÔ ·˘Áfi ¤ÊÙÂÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ̤۷ ÛÙÔ ÛÙfiÌ· ÙÔ˘ „·ÚÈÔ‡... ∂ÓÙˆÌÂٷ͇ ›¯Â ¤ÚıÂÈ ÛÙËÓ ·Ú·Ï›· Ô ∫fiÏÈ·˜, ÙÔ „¿ÚÈ ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙ· Ú˯¿, ÛÙËÓ ·ÌÌÔ˘‰È¿, ·›ÚÓÂÈ Ô ∫fiÏÈ·˜ ÙÔ ·˘Áfi ·’ ÙÔ ÛÙfiÌ· ÙÔ˘... ∂ÈÙ¤ÏÔ˘˜, fiÏ· ÙÂÏÂÈÒÛ·ÓÂ..., ÛΤÊÙÂÙ·È ÙÔ ‚·ÛÈÏÈfiÔ˘ÏÔ Ì ·Ó·ÎÔ‡ÊÈÛË... ¶È¿ÓÂÈ, Û¿˙ÂÈ ÙË Ì‡ÙË ÙÔ˘ ·˘ÁÔ‡, Î·È ÙÒÚ· È· ı· ¤¯ÂÈ Âı¿ÓÂÈ Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜ Ì¿ÁÔ˜...

– 377 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¶ÂÙ¿ ¿ÏÈ ¯¿Ìˆ ÙÔ ÎÔ˘‚¿ÚÈ, ÙÚ¤¯ÂÈ ·˘Ùfi Î·È ÙÔ ·ÎÔÏÔ˘ı› Ì ÌÂÁ¿Ï· ÁÚ‹ÁÔÚ· ‚‹Ì·Ù·... ºÙ¿ÓÂÈ ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ Ì¿ÁÔ˘. ∞fi Ì·ÎÚÈ¿ ·ÎÔ‡ÂÈ ÎÏ¿Ì·Ù·. ŒÚ¯ÂÙ·È Ô ∫fiÏÈ·˜, Ì·›ÓÂÈ Ì¤Û· ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ, ·’ ÙËÓ ·ÓÔȯً fiÚÙ·... ŒÓ· ÌÂÁ¿ÏÔ ‰ˆÌ¿ÙÈÔ, Ë Û¿Ï· ˘Ô‰Ô¯‹˜. ∫·È, ÛÙË Ì¤ÛË, ¿Óˆ Û’ ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ÛηÏÈÛÙfi ¯Ú˘ÛÔÔ›ÎÈÏÙÔ ÙÚ·¤˙È, ̤۷ Û ÔÏfi¯Ú˘ÛÔ Î·ÛfiÓÈ, Ô Ì¿ÁÔ˜ ÓÂÎÚfi˜... ¶Ï¿È ÙÔ˘ Ë Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ ÎÏ·›ÔÓÙ·˜. ™¯Â‰fiÓ Ì·˙› ÙÔ˘, Ì·›ÓÂÈ Ì¤Û· Î·È Ë ÂÓÙ¿ÌÔÚÊË £ÂÔÊ·ÓÒ. ∂›¯Â ÓÔÈÒÛÂÈ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· Ù˘ Î·È ¤Ù·Í ·Ì¤Ûˆ˜ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ, ηÈ, Ì·›ÓÔÓÙ·˜ ̤۷, Í·Ó¿ÁÈÓ ·Ì¤Ûˆ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜. ŒÚ¯ÂÙ·È ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ Ê¤ÚÂÙÚÔ, Û·‚ÂÈ, ·Û¿˙ÂÙ·È ÙÔÓ ·Ù¤Ú· Ù˘, ·ÁηÏÈ¿˙ÔÓÙ·È Ì¿Ó· Î·È ÎfiÚË, ÎÏ·›ÔÓÙ·˜. ⁄ÛÙÂÚ· ¤ÊÙÂÈ ÛÙËÓ ·ÁηÏÈ¿ ÙÔ˘ ¿ÓÙÚ· Ù˘. ª’ ¤¯·Û˜, ·ÏÏ¿ Ì ͷӷΤډÈÛ˜, Ì ÙËÓ ·Í›· ÛÔ˘, Ì ÙËÓ ·Á¿Ë ÛÔ˘, ÙËÓ ·Á¿Ë Ì·˜... ŒÚ¯ÔÓÙ·È Ì·˙› ÙÒÚ· ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔÓ ÓÂÎÚfi. ™Î‡‚ÂÈ ÎÈ Ô ∫fiÏÈ·˜, ·Û¿˙ÂÙ·È Î·È ·›ÚÓÂÈ Û˘¯ÒÚÂÛË ·’ ÙÔÓ ÂıÂÚfi ÙÔ˘, Ô˘ ÙÔ˘ ÛÙ¤ÚËÛ ÙËÓ ·ı·Ó·Û›·... ÷ÈÚÂÙ¿ Î·È ÙËÓ ÂıÂÚ¿ ÙÔ˘. ∂ΛÓË ÙÔ˘ ϤÂÈ: Ÿ,ÙÈ ¤Î·Ì˜, ÁÈ ÌÔ˘, ÙÔ ’η̘ ·fi ÙËÓ ·Á¿Ë ÛÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ÎfiÚË ÌÔ˘. ¶¿Ú’ ÙËÓ, Ì ÙËÓ Â˘¯‹ ÌÔ˘, Ì ٷ ›ÎÔÛ› ÌÔ˘ Ó‡¯È·..., ˙‹ÛÂÙÂ Â˘Ù˘¯ÈṲ̂ÓÔÈ, Î·È Ì ÔÏÏ¿ Î·È Î·Ï¿ ·È‰È¿... ŒÍˆ, ÙÔ˘˜ ÂÚ›ÌÂÓÂ Ë ÔÏfi¯Ú˘ÛË ÂΛÓË ¿Ì·Í·, Ì ٷ Ù¤ÛÛÂÚ· ¿ÏÔÁ·, Ë Ù¤ıÚÈË... ∞Ó‚·›ÓÔ˘Ó, ¤Ú¯ÔÓÙ·È ›Ûˆ ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘. ŸÏ˜ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ̤Ú˜, Ô˘ ¤ÏÂÈ·Ó, Ô ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘˜ ÂÚ›ÌÂÓ ӷ Á˘Ú›ÛÔ˘Ó. ΔÒÚ·, ÙÔ˘˜ ·ÁηÏÈ¿˙ÂÈ. ΔÔ˘˜ ϤÂÈ: ∂›Ì·È Á¤ÚÔ˜ ÂÁÒ... ΔÒÚ· ÂÛ›˜ ı· ›ÛÙÂ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Î·È Ë ‚·Û›ÏÈÛÛ·, Î·È Ó· ÌÔ˘ οÌÂÙ ÂÁÁÔÓ¿ÎÈ·, Ó· Ù· ¯·ÚÒ, ÚÔÙÔ‡ Ó· ÎÏ›ۈ Ù· Ì¿ÙÈ· ÌÔ˘... ∏ ¢¯‹ ÌÔ˘ Ì·˙› Û·˜, Ì ٷ ›ÎÔÛ› ÌÔ˘ Ó‡¯È·... ∫È ¤ÙÛÈ Ô ∫fiÏÈ·˜ Î·È Ë ÂÓÙ¿ÌÔÚÊË, ÁÚ‹ÁÔÚ·, ¤Î·Ì·Ó ÔÏÏ¿ ·È‰È¿, Û‡Ìʈӷ Î·È Ì ÙËÓ ÂÈı˘Ì›· Î·È ÙˆÓ ‰˘Ô Û˘ÌÂı¤ÚˆÓ, Ù˘ Ì¿Ó·˜ Ù˘ Î·È ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘... ∫·È, ˙‹Û·Ó ·˘ÙÔ› ηϿ, ÎÈ ÂÌ›˜ ηχÙÂÚ·... † ¢ÚfiÛÔ˜ ¶Ô˘ÁÔ‡ÓÈ·˜ ¢ÈÎËÁfiÚÔ˜

°È¿ÓÓ˘ ¶Ô˘ÁÔ‡ÓÈ·˜ ™˘ÓÙ. §˘ÎÂȿگ˘ - ™˘ÁÁڷʤ·˜

– 378 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

°È¿ÓÓË A. XÂÈÏ¿

« T O X TA ¶ O ( ¢ ) I K A I T O I ™ T I K O X ø P I Z E I ANTPO(°)YNA» «£¤ÏÂȘ Ó· Ì·ÏÒÛÂȘ Ì ÙË (Á)˘Ó·›Î· ÛÔ˘; μ¿Ï ÙËÓ Ó· ÛÔ˘ Ì·ÂÚ¤„ÂÈ ¯Ù·fiÈ ‹ ›ÛÙÈÎÔ» (ı·Ï·ÛÛÈÓ¿ ηٷÏfiÁÈ· – ÁÓˆÌÈο)

°

I A O ™ O Y ™ ¢ E N T O ° N ø P I Z O Y N , ÙfiÛÔ ÙÔ ¯Ù·fi‰È fiÛÔ Î·È ÙÔ ›ÛÙÈÎÔ (ηÙÛÈΛÛÈÔ ‹ Úfi‚ÂÈÔ ÎÚ¤·˜), Û·Ó Ì·ÁÂÈÚ¢ÙÔ‡Ó, Ì·˙Â‡Ô˘Ó – Ê˘Ú·›ÓÔ˘Ó Î·È Û ÍÂÁÂÏÔ‡Ó ÙfiÛÔ, ¤ÙÛÈ Ô˘ ÓÔÌ›˙ÂȘ Î·È ÙÔ ÈÛÙ‡ÂȘ, fiÙÈ Î¿ÔÈÔ˜ ¤‚·Ï ÙÔ ¯¤ÚÈ ÙÔ˘ Î·È ÏÈÁfiÛÙ„·Ó.

ΔÔ Ò˜ Î·È ÁÈ·Ù› Ó· ÏÈÁÔÛÙ¤„ÂÈ Î·È «Ô‡ Ë‹Â ÙfiÛÔ Ê·˝;» Î·È «ÛÔÈfi˜ ÙÔ ‹Ê·Â;» ¤ÁÈÓ ·ÊÔÚÌ‹ ÁÈ· ÔÌËÚÈÎÔ‡˜ η˘Á¿(‰)˜ Î·È ÙÂÏÈο Ó· ¯ˆÚ›˙Ô˘Ó ·ÓÙÚfi(Á)˘Ó·. ÃÒÚÈÛÌ· ¶ÚÒÙÔ: «∏¯ˆÚ›Û·ÛÈ Ô˘ ÙÔ ¯Ù·fiÈ» ªÂÁ¿ÏÔ˜ ˙Ô˘ÏÈ¿Ú˘ Ô ¿ÓÙÚ·˜ ËÁ‡ÚÈÛ ӈڛ˜, Ì ÙÔ ÛÎÔÙ›ÓÈ·ÛÌ· ÛÙÔ Û›ÙÈ. ∂Ó ËÊÈ·Ú‡ԢÓÙÔ* · ·Ê‹ÓÂÈ ÙËÓ ¤ÌÔÚÊË (Á)˘Ó·›Î· ÓÙÔ˘ ÔÏÔÌfiÓ·ÛË · Ï·ȇÁÂÈ* ÎÈ ·˘Ùfi˜ Ó· ÌÂÎÚÔ˘ÏÈ¿˙ÂÈ Û·Ó Ù· Ì˯·ÓÈÎÔ‡ÏÈ· ÔÏÔÓ˘¯Ù›˜ ÛÙ· ηËÏÂÈ¿. ªÂ ÙÔ Ô˘ ÂÚÓ¿ ÙÔ Î·ÙÒÊÏÈ, ‚·Ú‡˜ Î·È ÊÔ˘ÛΈ̤ÓÔ˜ Û·Ó ÙÔ Ù˙¿ÓÔ*, ʈӿ˙ÂÈ Ù˘ ÊÔ˘ÚÈfi˙Èη.

– (°)˘Ó·›Î· ËÌ·¤Ú„¤˜ ÙÔ ÙÔ ¯Ù·fiÈ Ô˘ ÛÔ‡ ’ÊÂÚ·; ªÂÚ·ÎÏÔ‡ Î·È Î·ÏÔÌ·¤ÚÈÛÛ· Ë Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ ËηψÛfiÚÈÛ¤ ÓÙÔÓ, fiÏÔ Ó¿˙È.

– ŒÏ·, ηÏÒ˜ ÙÔÓ, ÙÔÓ ·Ê¤ÓÙË Î·È ÙË ¯·Ú¿ ÙÔ˘ ÛÈÙ˙ÈÔ‡ ÌÔ˘.

– 379 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

◊η̿ ÛÔ˘ ’Áˆ ¤Ó· ÛÙÈÊ¿ÙÔ Ì ÌfiÏÈη ÎÚÔÌ̇Ù˙È·! ◊‚·Ï· Î·È ‰·ÊÓfiÊ˘ÏÏ· Î·È ‰·ÊÓÔÏȤ˜ Î·È Í‡‰È ’Ô ÌÔ˘ÛοÙÔ ÛٷʇÏÈ. ∂Ó ÙÔ Í·Ó¿Ê·Â˜ Ù¤Ù(˙)ÔÈÔ Ê·˝! ∞, ͤ¯·Û· · ÛÙÔ ˆ, ¤¯ˆ ÛÔ˘ Î·È ÎÚ·Û› Ô˘ Ì·˜ ‹ÊÂÚÂ Ô Û‡ÓÙÂÎÓÔ˜ ’Ô˘ ÙÔ μ·ı‡. ∏Í·Ó·ÓÂfiÚ„¤* Ì·˜, ·ÏÏ¿ ÂÛ‡ ÂÓ ‹ÛÔ˘ Ù·Á¿*. ∫·ÏÔÛ‡ÓÙÂÎÓÔ˜ Ô £ˆÚ‹˜! ™ÙÚÒÓÂÙ·È ÙÔ ÙÚ·¤˙È, ¤Ú¯ÂÙ·È Î·È ÙÔ ¯Ù·fi‰È ̘ Û Ú˯fi È¿ÙÔ. μϤÂÈ ÙÔ Ô ¿ÓÙÚ·˜, Ê›‰È· ÙÔÓ ˙ÒÓÔ˘Ó. ∂›·Ì Ë˙ԇςÁ ηϿ ÙËÓ ¤ÌÔÚÊË Á˘Ó·›Î· ÓÙÔ˘. ¢›Î·È· ‹ ¿‰Èη, ÌfiÓÔ ÊÙË ÌÔÚ› · Ì·˜ ÂÈ. ÕÌ· ı¤ÏÂÈ. ¶¿ÓÙˆ˜ ÔÈ Î·Î¤˜ ÔÈ ÁÏÒÛÛ˜ ϤÛÈ fiÙÈ ËÎÔ‡Ó·... ÙË ÓÔ˘Ú¿ ÓÙ˘ ÎÈ ‹·È˙ ÙÔ Ì¿ÙÈ Ù˘. ◊Ù·Ó ÙÛ·¯ÈÓÔÌ¿Ù· Ì Á·˚Ù·ÓfiÊÚ˘‰·, Ì·¯·›ÚÈ· Ô˘ ’ÛÊ·˙·Ó ηډȤ˜! ◊ÌÂ Î·È ÛÙË Ì¤ÛË Ë ÎÔ˘‚¤ÓÙ· ÁÈ· ÙÔηÏfi ÎÚ·Û› ÙÔ˘ Û‡ÓÙÂÎÓÔ˘ Ô˘ ’Ì·ÈÓ ÛÙÔ ÛÈÙÈÎfi ÙÔ˘ ÙËÓ ÒÚ· Ô˘ ’ÊÙÔ˜ ‹ÏÂÈÂ, ËıfiψÛ ÙÔ Ì˘·Ïfi ÓÙÔ˘. μÚ Ì¿˜ ÎÈ Ô‡Ï· ’ÊÙ·, ηÏÔÌ·ÂÚÂ̤ÓÔ ¯Ù·fiÈ, ηψÛÔÚ›ÛÌ·Ù· Ì ÙÛ·¯ÈÓȤ˜ Î·È Ó¿˙È·, ‹Ù·Ó ÁÈ· Ó· ’Ôı¿Ï„ÂÈ* Ù· ηÌÒÌ·Ù¿ Ù˘; μϤÂÈ Î·È ÙÔ ¯Ù·fiÈ Ï›ÁÔ Î·È Û Ú˯fi È¿ÙÔ, ÚˆÙ¿ ÙË Î·¯‡ÔÙ·: – ºÙÔ ’Ó·È ÌfiÓÔ ÙÔ ¯Ù·fiÈ (Á)˘Ó·›Î·; ¶Ô‡ ‹˘ Ù’ ¿ÏÏÔ; – ºÙÔ ’Ó·È Ô‡ÏÔ ¿ÓÙÚ· ÌÔ˘. ∂Ó ÙÔ Í¤ÚÂȘ Ì·ı¤˜ ˆ˜ «ÙÔ ¯Ù·fiÈ Ê˘Ú·›ÓÂÈ Û·Ó ÙÔ Ì·ÂÚ¤‚˙ÂȘ;» – ŒÓ· ͤڈ ÌfiÓÔ ’Áˆ, ÔÏÔ¿Ù·È* Ù˘ Ô ¿ÓÙÚ·˜ ÌÔ˘ÚÔ˘ÓÈ·Ṳ̂ÓÔ˜. ªÂ ÙÔ ¯Ù·fiÈ Ô˘ ÛÔ˘ ’ÊÂÚ· ËÁ¤ÌÈ˙˜ ÌÈ· ÌÂ(Á)¿ÏË Ï·Î·Ó›·*. ºÙÔ ¤ ’Ó·È Ô‡Ù ÙÔ ÌÈÛfi! ªÔ˘ÚÔ˘ÓÈ¿˙ÂÈ fï˜ Î·È Î›ÓË, ·ÛÙÚ¿ÊÙÂÈ Î·È ‚ÚÔÓÙ¿, ‚Á¿ÏÂÈ ÙÔ˘ ÁÏÒÛÛ· Î·È Ï¤ÂÈ ÙÔ˘ Ì ›ÛÌ·: – ∂ ÌÔ˘ Ϥ˜ ’ÊÔÚÂṲ̂ÓÂ, ›ÓÙ· Ô˘ ’‚·Ï˜ ¿ÏÈ Ì ÙÔ ÓÔ˘ ÛÔ˘; ¶fiÙ˜ ÏÈÔ · ‚Á¿ÏÂȘ ’Ô Ì¤Û· ÛÔ˘ ÊÙË ÙË Ì¤ÓÙ·*; ∂Ó ÙÚÒÂÛ·È ’Ô˘ ÙË ˙Ô‡ÏÈ· ÛÔ˘! ¡·, ¿Ì· ¤ Ì ÈÛÙ¤‚ÁÂȘ ̤ÙÚ· Ù· ¯·ÏÈ¿. O¯ÙÒ ’Ó·È.

– ÷ÏÈ¿ ϤÂȘ Ù· ÊÙ¿; O‡Ù Ù˘ ·ÏÂÒÓ·˜* ¤ ’Ó·È ÙÛ·; ªfiÓÔ ÔÈ ÓÔ˘Ú¤˜ ËÔÌ›ӷÛÈ. OÈ Ì¤Û˜ Ô˘ ’Ó·È; ϤÂÈ Ù˘ ΛÓÔ˜ ÍÂÊ˘ÛÒÓÙ·˜ Û·Ó Ì·ÓÈ·Ṳ̂ÓÔ˜ ÓÙ·Ó¿˜* Ô˘ ÙÔ˘ ’‚·Ï·Ó ÙÛ·Ì¿ÏÈ·* ÛÙ· ÎfiÚÓÈ· ÎÈ ÂÓ Ù· ‚ÔχԢÓÙÔ. ∫·È Û˘Ó¤¯ÈÛÂ: – •¤Úˆ ÙÔ Áˆ. ∫·Ï¿ ÙÔ ËÌ˘Ú›ÛÈη. ◊Ì·Û˜ ÎÚ˘Ê¿ ÌÔ˘ ̘ ÛÙÔ ÛÈÙÈÎfi ÌÔ˘ ÙÔÓ ·ÚÌ·ÛÙfi* ÛÔ˘, ÊÙÔÓ ÙÔÓ Û‡ÓÙÂÎÓÔ ÙÔ Ï·Ù¿ÚÈ*, ËÊ¿·Ù ÙÔ

– 380 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

¯Ù·fiÈ ÌÔ˘, ‹È·ÙÂ Î·È ÙÔ ÎÚ·Û¿ÎÈ Û·˜ ÎÈ ËʋηÙ ÁÈ· ̤ӷ · ÌÂÙÚÒ Ù· ΈÏÔÓÔ‡Ú˙·*. Δ· ¯·ÏÈ¿ Ô¯ÙÒ ’Ó·È; ∂, Ô¯ÙÒ ı· ’Ó·È ÔÈ ÒÚ˜ ÛÔ˘. ÕÙÈÌË, ÛÎÚfiÊ·, Ô˘Ùı·ÓÔ‡ Ô˘ ı· Ì οÌÂȘ ’̤ӷ ÎÂÚ·Ù¿ ‚ÂÚÓÈΈ̤ÓÔ! £˘ÌÒÓÂÈ, ÍÂÛ·ıÒÓÂÈ Î·È Î›ÓË Î·È Ï¤ÂÈ ÙÔ˘ fi͈ ’Ô˘ Ù· ÁfiÙ˙È·: – ∫ÂÚ·Ù¿˜ Á›ÓÂÛ·È Ì ÙÔÓ ·Ï·‚fi ÙÔ ÓÔ˘ ÛÔ˘. ŒÏ· ÛÙ· Û˘ÁηϿ ÛÔ˘ ÂÊٷηÎfiÌÔÈÚ¤ ÌÔ˘ ÁÈ·Ù› ÌÔÚ› · Á¤ÓÂÈ Î·È ·ÏËıÈÓ¿. ¡·, ÙÛ· · ÎÔ˘Ó‹Ûˆ ÙË ÓÔ˘Ú¿ ÌÔ˘; Û·Ó ÙË ÛۇϷ Ô˘ ÙËÓ Î˘ÓËÁÔ‡Ó ’Ô ›Ûˆ Ì·ÓÙÚ› ÔÈ ÛÛ‡ÏÔÈ Ì ı¤ÏÔ˘ÛÈ. ∫fi‚ÂÈ ’̤ӷ Ë ¿ÓÙ· ÌÔ˘! ∫·Ù¤¯ÂȘ ÙÔ ‰· «¶Ú¿Ì· Ô˘ Ê·›ÓÂÙ·È ÎÔÏ·Ô‡˙Ô ¤ ı¤ÏÂÈ!»

OÈ ÎÔ˘‚¤ÓÙ˜ Ù˘ Ï¿È ÛÙË ÊˆÙ˙È¿. ¡ÙÔ˘Ì¿ÓÈ·ÛÂ Ô ¿ÓÙÚ·˜ ’Ú· ÙÔ È¿ÙÔ Ì ÙÔ ¯Ù·fiÈ Î·È Û·‚Ô˘Ú‰¿ Ù˘ ÙÔ Î·Ù¿¯·Ì·. ƒ¿ ÙËÓ ÎÈ ·˘Ù‹, Ú›¯ÓÂÈ Ù˘ ÌÈ· ÁÂÚ‹ Ì·ÙÔ‡·* - ËÎÔ¿Ó· ÓÙË ¯¿Ì·È Û·Ó ¯Ù·fiÈ – Î·È ÙÔ ·ÓÙÚfi(Á)˘ÓÔ «Ë¯ÒÚÈÛ Ô˘ ÙÔ ¯Ù·fiÈ». ΔÂÏÈο ÙÔ˘ Ù˙È·fiÏÔ˘ ÙÔ Ú¿Ì·, ÙÔ ¯Ù·fiÈ, Î·È Ì·ÂÚÂ̤ÓÔ Ô˘ ‹Ù·Ó «‹‚·Ï ÙÔ ¯·Ï› ÓÙÔ˘ ÎÈ ËÁ¤ÓËΠÙÔ ¤ÚÁÔ ÓÙÔ˘...!» ÃÒÚÈÛÌ· ‰Â‡ÙÂÚÔ: «∏¯ˆÚ›Û·ÛÈ ’Ô˘ ÙÔ ›ÛÙÈÎÔ» ◊ÚıÂ Ô ¿ÓÙÚ·˜ ÛÙÔ Û›ÙÈ ÎÈ ‹ÊÂÚ ¤Ó· ηÏÔ‡ÙÛÈÎÔ ÎÔÌÌ¿ÙÈ ÎÚ¤·˜ ›ÛÙÈÎÔ. ∏ Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘, ÛÙÚÈÌ̤ÓÔ ¿ÓÙÂÚÔ, ‚ϤÂÈ ÙÔ, ÂÓ Ù˘ ηÏfiÌÂ.

– ¶Ô‡ ÙÔ ’‚Ú˜ ÊÙÔ ÙÔ „fiÊÛÔ ÎÈ ‹ÊÂÚ¤˜ ÌÔ˘ ÙÔ; ∂Ó ÙÔ ÁÂȘ ˆ˜ Â›Ó·È Ûۈ̷˘ÚÈṲ̂ÓÔ; – ∞, ÎÈ ›ÓÙ· ͤÚÂȘ Û˘ ’Ô ‚Ô˘Ó›; ºÙÔ Ì˘Ú›˙ÂÈ ÎÏ·˝ (ı˘Ì¿ÚÈ, Û¯›ÓÔ, ÎÔÓÈ˙¿ Î.·.). ∂›Ó·È ·ÏÈ¿ ηÙۛη ÛÙ›ڷ. ªÂÛو̤ÓÔ ÎÚ¤·˜! O ¿Ú‚·˜* ÌÔ˘ Ô ™ÂÊ›Ï˘ ‹ÊÂÚ¤ ÓÙÔ ’Ô˘ Ù· ™Î¿ÏÈ· ÎÈ ËԇϷ ÓÙÔ ÛÙÔÓ Î·ÊÂÓ¤ ÙÔ˘ ∫¤˙Ô˘, ¿Óˆ ÛÙ· ΔÛÔ‡Î¯Ô˘·. ŒÓ· ÎÔÊ›ÓÈ ÎÚ¤·Ù· ›¯Â!

– O ¿Ú‚·˜ ÛÔ˘ Â, ÊÙÔ˜ Ô Î·ÙÛÈÎÔÎϤÊÙ˘ Ô˘ ¿ÂÈ Î·È ÓÂÌ·˙¤‚ÁÂÈ Ô‡Ï· Ù· ’ÚÚˆÛÙË̤ӷ ˙· Ô˘ ’Ó·È ÙÔ˘ ı·Ó·Ù¿ Î·È ÌÔÛ¯ÔÔ˘Ï¿ Ù· ÁÈ· ηʷ̿˜*; O ¿ÓÙÚ·˜ ‹‚·Ï ÓÂÚfi ÛÙÔ ÎÚ·Û› ÓÙÔ˘, ¿ÙËÛ ÙÔ ‰È¿ÔÏÔ, ‹Î·Ì ˆ˜ ÂÓ ‹ÎÔ˘Û ÙȘ ηÙËÁÔڛ˜.

– (°)˘Ó·›Î·, ¿Û ÙÔÓ ¿Ú‚· ÌÔ˘ ηٷ̤ÓÔ Î·È Ì·¤Ú„ ÙÔ ÎÚ¤·˜ Ô˘ ÛÔ˘ ’ÊÂÚ·. £· ÁÂȘ ›ÓÙ· ÓÔÛÙÈÌÈ¿ ı· ’¯ÂÈ Û·Ó ÙÔ Ê¿ÌÂ! ªfiÓÔ Ì·¤Ú„¤ ÙÔ ÛÙËÓ ·Ú·ÙÛ¿ Ì ٷ ͇Ϸ.

– 381 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÿÓÙ· Ó· οÌÂÈ Ë Á˘Ó·›Î·, ËÌ·¤Ú„¤ ÓÙÔ˘ ÙÔ ÛÙ· ͇Ϸ ÎÈ ‹Î·Ì¤ ÓÙÔ˘ ÙÔ ÎÔÙÛÈÓÈÛÙfi Ì ÌfiÏÈη ÊÚ¤Ûη ÎÒÙÈη ‚ÂÚÁ¿ÎÈ·*. ¶ÂÈÓ·Ṳ̂ÓÔ˜, ÂÓ ¿ÓÙÂÍ ÙË ÏÈÌ¿ÁÚ·* ÙÔ˘ Ô ¿ÓÙÚ·˜ ¿ÂÈ Î·È ÍÂÙÛÔ˘Î¯·ÏÈ¿˙ÂÈ ÙÔ ÙÛÔ˘Î¯¿ÏÈ, ÚÈÓ ÎÔÈÓˆı›* ÙÔ Ê·˝ · ÙÛÈÌÔÏÔ(Á)‹ÛÂÈ ¤Ó· ÌÂ˙‰¿ÎÈ. μϤÂÈ fï˜ ÙÔ Ê·˝ ÏÈÁÔÛÙfi, ‚¿˙ÂÈ ÙȘ ʈӤ˜: – (°)˘Ó·›Î·, ÙÔ Ê·˝ ËÏÈÁfiÛÙ„Â, Ì¿˜ ÎÈ ‹‚Á·Ï˜ ηӿ ÎÔÌÌ¿ÙÈ ÛÙËÓ ¿ÓÙ· ÁÈ· ÙË Ì¿Ó· ÛÔ˘ Î·È ¤ ÊÙ¿ÓÂÈ ÁÈ· Ì·˜; ∂ ÛÔ˘ ’· · ÌËÓ ¤ÛÂȘ ÔÏÏ¿ ¿Ú – ‰ÒÛ Ì ÙË Ì¿Ó· ÛÔ˘; ¶·ÏÈÔÊ¿Ú· Ô˘ ÌÔ˘ ’Ï·ÛÂ! ∫Ô‡ÂÈ Ù· ÊÙ· Ë (Á)˘Ó·›Î· ÙÔ˘ Ó¿‚ÂÈ Û·Ó Î·„Ô‡ÏÈ ‰˘Ó·Ì›ÙË. ∏ıfiψÛ ÙÔ Ì˘·Ïfi Ù˘. ∫Ô˘˜ ÂΛ · Ù˘ ÚÔÛ‚¿ÏÂÈ Ì¿Ó· Î·È Ê¿Ú·; ¶ÛÔÈfi˜; ºÙfi˜; ™ÙÔ ÌÈÓÔ‡ÙÔ ËÍÂÌÔ˘Î¿Ú·ÛÈ* ԇϷ Ù· ·ÏÈ¿ ’ÓÙÂÚ¤ÛÛ·* Ô˘ ’¯·Ó Û˘Ó·ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ԇϷ fiÛ· ËηٿÈÓ ÙfiÛÔ Î·ÈÚfi. ∂Ó ÎÚ·ÙÈ¤Ù·È ÙÔ ÏÔÈfiÓ Î·È ÌÔ˘ÓÙ·›ÚÓÂÈ ÙÔÓ.

– ¶·ÏÈÔÊ¿Ú· Â›Ó·È Ë Â(‰)ÈÎÈ¿ ÛÔ˘ ÏÈÌ·Ṳ̂ÓÂ, ηÎfiÛÔÂ. μÔÛηÚÔ‡È ÂÓ ‹ÛÔ˘Ó Ì·ı¤˜ ÎÈ ‹Úı˜ Ô˘ ÙÔ ‚Ô˘Ó› ÎÈ ËÁ¤ÓËΘ ÏÈÌÔÎÔÓÙfiÚÔ˜; ◊焤˜ Ì ÏÈÔ Ô˘ Ó· η› ÊÙË Ô˘ Û’ ¤ÊÂÚ ÛÙ· Û¤Ú˙È· ÌÔ˘! ∂Ó Í¤ÚÂȘ ̈ڤ Ì›˙ÂÚ ˆ˜ «ΔÔ ›ÛÙÈÎÔ Ê˘Ú·›ÓÂÈ Û·Ó ÙÔ Ì·ÂÚ¤‚ÁÂȘ;». ∞˜ ‹ÊÂÚÓ˜ ·Ú·¿Óˆ, · Ê·˜ · ÍÂÏÈÌ¿ÍÂȘ Ô˘ Ϙ Î·È ÂÓ ‹Ê·Â˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÛÔ˘, ÛÙÂÚË̤ÓÂ; ∫·È Û˘Ó¤¯È۠Ϙ ÎÈ ËÌ¿ÛÛ· ÁÏÈÛÙÚ›·: – ∞ÏÏ¿ Î·È ÌÂÚ‰ÈÎfi · ‚Á·Ï· Ù˘ Ì¿Ó·˜ ÌÔ˘, ı· Û ÚÒÙÔ˘; §›(Á)· ‹Ê·Â˜ Ô˘ Ù· Û¤Ú˙· Ù˘ ·Ó·ÌÈÎÈfiÚË*; O‡ÏË Ù˘ ÙËÓ ÂÚÈÏÔ‹*, Û‡ ÂÓ ÙË ‹Ú˜ Úԛη ÁÈ· Ó· ÛÈÙÒÛÂȘ ÙȘ ÎÔÏ‹‚˜*, ÙȘ ÁÏ˘ÌÓÔÎÒϘ ÙȘ ·ÂÚʤ˜ ÛÔ˘; ∫È Â›Ó·È Ô˘ Ù· ηÏÔ‹·ÛÈ! ™ÙÔ˘˜ ¤ÓÙ ·Ó¤ÌÔ˘˜ Ù· ÍÂıÚÔ˘Ï›Û·ÛÈ* ÔÈ ·ÙÈÌfiÓ¢Ù˜. ÷ڿÌÈ ÓÙÔ˘˜! ŸÌˆ˜,  ÌÔ˘ Ϙ Ì·˜ ÎÈ Ë¤Ú·Û˜ Û˘ ’Ô˘ Ù˘ Ì¿Ó·˜ ÛÔ˘ ÎÈ ËÌfiÏÈ·Ú¤˜ Ù˘ ηӿ ÎÔÌÌ¿ÙÈ ÎÈ ‹ÊÂÚ¤˜ ÌÔ˘ ÙÔ ÎÚ¤·˜ ÏÈÌ·ÛÙÈÎfi* Î·È ı¤ÏÂȘ · ÛÙÔ ’‚Á·Ù›Ûˆ; ∫¿ÓÂȘ Ù· ÊÙ· Û˘ ÎÚ˘Ê¿ ÌÔ˘!

•ÂÛ·ıÒÓÂÈ fï˜ ÎÈ Ô ¿ÓÙÚ·˜. ™Î¤ÊÙËΠٷ ÌÔ˘ÛÙ¿ÎÈ· ÙÔ˘. ∂›·Ì ̤¯ÚȘ ÂÓfi˜ ÛËÌ›Ԣ. Ÿ¯È Î·È ·Ú¤ÎÂÈ; ΔÔÓ ¤ÊÂÚ ̤¯ÚÈ Ù· ÌÔ‡ÓÈ·!

– ÕÚË ÁψÛÛÔÎÔ¿Ó·, Ô‡ÏÔ ÁÈ· ÙËÓ Úԛη ÛÔ˘ ÌÔ˘ ÙÛ·ÌÔ˘Ó¿˜ Î·È Ô‡ÏÔ ÎÔ·Ó¿˜ ÌÔ˘ ÙËÓ. ∞ÏÏ¿, ¿Ì· ÂÓ ÙË Â›Û˜ ÎÈ ·˘Ù‹  ı· Û’ ¤·ÈÚÓ ԇÙ Á¿(‰)·ÚÔ˜; ∞ÎÔ‡˜ ÎÂÈ Ë Ì¿Ó· ÌÔ˘ ÎÈ ÔÈ ·ÂÚʤ˜ ÌÔ˘;

– 382 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

– ¡·È, ̈ڤ Á¿·ÚÂ, Ë Ì¿Ó· ÛÔ˘ Ë ÊÒÎÈ· ÎÈ ÔÈ ·ÂÚʤ˜ ÛÔ˘ ÔÈ ··ÛÛÒÚ¢Ù˜*. ŒÙÛÈ, ˜ Ô ¤Ó·˜, ˜ Ô ¿ÏÏÔ˜ ÁÂӋηÛÈ Ù˘ ·Ê·ÓÈ¿˜. ∏ÌÂÚ‰Â˘Ù‹Î·ÛÈ ÎÈ ÔÈ Ì·Ó¿Â˜ Î·È ¿ÏÏÔÈ ÙÔ˘ ÛÔÙ˙ÈÔ‡ ÎÈ ·ÓÙ› Ó· ÎÔÏ·ÓÙÚ›ÛÔ˘ÛÈ* ÙÔ ·ÓÙÚfi˘ÓÔ, Ë‚¿Ï·ÛÈ Û·Ó ÙÔ ¯Ù·fiÈ ÙÔ ¯·Ï› ÓÙÔ˘˜, ÈÛÛ¿Ú·Ó* ÙÔ˘˜ ÎÈ ËÁÂӋηÛÈ ÙÔ˘ÓÔ‡ÎÏ·. ¶ÚÒÙË ¤ÚÛÂÙ·È Î·È ‚Ú›ÛÎÂÈ Ù’ ·ÓÙÚfi˘ÓÔ Ë Ì¿Ó· Ù˘ – Î·È fiÙ˜ ËÍÂÎfiÏÏËÛ ’Ô ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜; - ªÔ˘ÓÙ·›ÚÓÂÈ ÙÔÓ Û·Ó ’ÎÔÓÈṲ̂ÓË ¯·‚˙·ÚÔÌ·¯·›Ú·.

– ∂ ÌÔ˘ Ϙ Á·ÌÚ¤ ÌÔ˘, ·ÏËıÈÓ¿ ’Ó·È Ì·ı¤˜ ÊÙ· Ô˘ ÌÔ˘ ·Ï¿ÁÎÚÈÛÂ* ÙÔ ·È› ÌÔ˘; ∞ÊÔ‡ ÂÓ ÂÓÙÚ¤ÂÛ·È ÂÊٷηÎfiÌÔÈÚ · ÈÎÚ·›ÓÂȘ Ù¤Ù˙ÔÈ· ÎfiÚË, Ô˘ ÛÙfiÌ· ¤ÛÂÈ Î·È ÌÈÏÈ¿ ¤‚Á·ÏÂÈ; ªˆÚ¤ Ï¿Ê˘ÚÔ – Ô˘ Ì·˜ ‹Ï·Û ÁÈ· Á·ÌÚfi˜; ¶Ô˘ Ó· ’ÛÂÈ ›ÛÛ· Î·È Î·ÙÚ¿ Ô˘ Û ÎÔ˘‚¿ÏÂÈ Ù· ¤Ú· ÎÈ ‹‚Ú˜ Ì·˜. ¶Ô ˙·Ó ‹Ì˜ ÛÙÔ ÛÈÙÈÎfi Ì·˜ Ëͤ‚Á·Ï¤˜ Ì·˜! ª· ¤ÓÓÔÈ· ÛÔ˘, ͤڈ Áˆ ÛÔÈ¿ Û ‚¿ÏÂÈ. ∫›ÓË Ë Ì¿(Á)ÈÛÛ· Ë Ì¿Ó· ÛÔ˘, Ë Ì¤Á·ÈÚ· Ô˘ Á¤ÓËΠʿϷÈÓ· Ô˘ ÙÔ Ôχ Ê·˝ Î·È Î›Ó˜ ÔÈ ÎÈÙÚÈÓÈ¿Ú˜, Ù· ÌÔ‡ÏÈ·* ÔÈ ·ÂÚʤ˜ ÛÔ˘. ∫fiÌ· ÂÓ Ë¯ÔÚÙ¿Û·ÛÈ; O‡Ï· ÌÔ˘ Ù· ¤ÛÂÈ Ë‰ˆÎ¿ ÛÔ˘ Ù· ÁÈ· Ó· Û ¿Úˆ ÌÔÚÊÔÓȤ Î·È Û˘ ËÏ·ÓÙÔ‡ÚÈÛ¤˜ ÙÔ˘˜ Ù·, Ô˘ Ó· ÙȘ ¿ÚÂÈ Î·È Ó· ÙȘ ÛËÎÒÛÂÈ Ë ıÚÔ‡Ì·! ∫·È Û˘Ó¯›˙ÂÈ · ÙÔ˘ Ê·ÁÎÚ›˙ÂÈ* Ù· ÁfiÓÙ˙È·: – §¿·˙ ÙÔ ÏÔÈfiÓ Á·ÌÚ¤ ÌÔ˘ Î·È ÌË ÛÛËÌÔÌÈÏ›˜ ÙÔ˘ ·ÈÙ˙ÈÔ‡ ÌÔ˘, ÁÈ·Ù› Ó·, Ù· Ô˘ Ì ‚ϤÂȘ, ·›ÚÓˆ Û Ô˘ ÙË ÊÙÂÚÔ‡·* Î·È Û ͷÔÛ٤ψ ’Ô ÎÂÈ· Ô˘ ’Úı˜. ∏ ÂÙıÂÚ¿ fï˜ ÂÓ Ë‹Ú ¯·Ì¿ÚÈ ˆ˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ô Á·ÌÚfi˜ Ù˘ ‹ÊËΠÌÔ˘ÛÙ¿ÎÈ... ÎÈ ‹ÛÙÚÈ‚¤ ÓÙÔ ÎÈfiÏ·˜. ƒ· ÙËÓ Ô˘ ÙËÓ ÎÔ˘Ù¿Ï·, Úȯԇ ÌÚÔοÌÂÈ Î›ÓË, ‰ÒÓÂÈ Ù˘ ÌÈ· ÎÈ Ë¤Ù·Í¤ ÓÙËÓ fi͈. ∏ηÙڷ·Ϸ ÙȘ ÛοÏÂ˜Ø ÌÔ˘ Ê·›ÓÂÙ·È ˆ˜ ‹Û·Û¤ ÓÙ˘ Î·È Ù˙˘Ô ·˝Ù˙È·! ¶·›ÚÓÔ˘Ó fï˜ ¯·Ì¿ÚÈ Ë Ì¿Ó· Î·È ÔÈ ·ÂÚʤ˜ ÙÔ˘ Á·ÌÚÔ‡. ¶Û¿ÓÂÈ Ù˜ ÙÔ ·ÛÙÚÈÎfi – ˘ÛÙÂÚÈÎfi ÙÔ˘˜ Î·È ¿ÛÈ Î·È ‚Ú›ÛÎÔ˘ÛÈ ÙË Ó‡ÊË. ∞ÏÏ¿ Î·È Ù˘ Ì¿Ó·˜ Ù˘ ÙËÓ Â›¯·Ó ٷ̤ÓËØ ı· Ù˘ οӷÛÈ ÙËÓ ÎÚ›ÛË!

KÈ ËÚ¯›Û·ÛÈ. H ÌÈ· ‹ÎÔ‚˙ ÎÈ ¿ÏÏË ‹Ú·‚˙Â.

– ¡‡ÊË Ô˘ ’‚Ú·Ì ÙÔ˘ ·ÂÚÊÔ‡ Ì·˜; ¶fiÓÂÌ·* Ô˘ Ì·˜ ‹Ï·ÛÂ; ∏ηÏfiË ÙÔ ·È˝ Ì·˜; ∫·ÏÔ‹·Ó Ù· ÓÈ¿Ù· ÙÔ˘;

– 383 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– ÕÚË ÛÛËÌÔÌÔ‡Ú·, ÎÚÂÌÔÛ›Ϸ Ô˘ ËÊ·Ú̿Έۤ˜ Ì·˜ ÙÔÓ. ¶Ô˘ ÙÔÓ Â›¯·Ì ¤Ó·Ó ÎÈ ·ÎÚÈ‚fi!

– ÕÚË ÛÏËÓÈ¿Ú·*, ÓÈ¿Ú·* Ô˘ ¤ÙÛÈ Î·È (Á)ÂÏ¿ÛÂȘ · Á¤ÓÂÈ Ô ¯·Ìfi˜ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘!

– ÕÚË Ô˘ ‹„ËÛ¤˜ ÙÔ˘ ÙÔ „¿ÚÈ ÛÙ· Û›ÏË. ∏Ì¿Ú·Ó¤˜ ÙÔÓ Ô˘ ÙË ÁÎÚ›ÓÈ· Î·È ÙËÓ ÙÛÈÁÎÔ˘ÓÈ¿ ÛÔ˘! ∫·ÎÔÓÔÈÎÔÎ˘Ú¿ Î·È Î·ÎԉԇϷ Ô˘ ÂÓ ËÌ·Á¤Ú„˜ ÔÙı¤˜ ÛÔ˘ Ê·˝ Ô˘ Ó· ÌËÓ ÙÔ Î¿„ÂȘ; – ÕÚË ·ÎÚȂԉԇϷ* Ô˘ ÔÙı¤˜ ÂÓ Â›‰Â ÁÂÈÙfiÓÈÛÛ· ÙÔ ÌÔ˘¯Ô˘ÚÙÈÎfi* Ô˘ Ù· Û¤Ú˙È· ÛÔ˘; – ÕÚË ÛÙÚ·‚ÔÈӷΈً* Ì ٷ ηÎfiÏ·ÛÙ· „ˆÌÈ¿, Ù¤Ù˙ÔÈÔ ·È˝ Ô˘ Ë‹Ú˜ ‹ÚÂ · ο(ı)ÂÛ·È ÎÂÚ› Ó·ÊÙÔ‡ÌÂÓÔ ÌÚÔ˜ ÙÔ˘ Î·È · ‰ÔÍ¿˙ÂȘ ÙÔ £Âfi ÎÈ Ô‡ÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·Á›Ô˘˜ Ô˘ ÛÔ˘ ÙÔÓ ¤ÊÂÚ·Ó!

– ÕÚË ÛÔ˘Û¿ ÙË(Á)·ÓÈṲ̂ÓË, Ô˘ ’Û·È ¿ÓÙ· Ì·˘ÚÈṲ̂ÓË, ÈÓ·‡Ï·*, ÎÔί¿Ï· ÙÔ˘ Á·¿ÚÔ˘  ÛÔ˘ ’Ú¤ÛÂÈ ÎÈfiÏ·˜; ∞Ú‹ ÊÙÔ˜ ‹Ù·Ó ÙÔ ˙Ô˘ÌÔ‡ÏÈ ÙÔ˘ ÈÚ˙ÈÔ‡ ÎÈ ‹ËÚ ۤӷ ÙË ÙÛÔ˘ÎÓÔ‡· ÙË Ê·ÚÌ·ÎÂÚ‹.

– ◊ËÚ¤˜ ÙÔÓ Ô˘ Ó· Û ¿ÚÂÈ Ô Ì‹ÓȘ* ÎÈ Ë ÍÂÏÂÌÌ·ÙˆÛÛ¿* Î·È ı¤ÏÂȘ · ÙÔÓ Ô‚Á¿ÏÂȘ ’Ô Ì·˜. ◊η̤˜ ÙÔÓ · Ì·˜ ÌÔÏÈ¿ÚÂÈ ·ÚÔÛٿ٢٘ ÛÙË Ì·‡ÚË ÂÚËÌÈ¿ Î·È ÂÓ ÙÔÓ Ê‹ÓÂȘ · ÚÙÂÈ · Ì·˜ ‰ÂÈ. ∫·ÙËÁÔÚ›˜ Ì·˜ ÎÈfiÏ·˜; – ∂Ì›˜ Ì·Ú‹ ›̷ÛÙ ÊÙˆÛÛ¤˜ Ì· ¯ÔÚÙ·Ṳ̂Ó˜. μ·Û›ÏÈÛÛ˜ Ì·˜ ¤¯Ô˘ÛÈ ÔÈ ¿ÓÙÚ˜ Ì·˜, ÁÈ·Ù› ›̷ÛÙ ηÏÔ·ÓÙÚÔ‡Û˜, ÂÚÈÔÈËÙÈΤ˜ Î·È Î·ÏÔ·ÓÂıÚÂÌ̤Ó˜!

– ¶fiÏÂÈ ’Ô Ì·˜ ÁÈ·Ù› Ó· ÙÛ· · ÙÔ˘ ‚¿ÏÔ˘Ì ÏfiÁÈ· · Û ÌÔÏÈ¿ÚÂÈ, · ‚fiÛÛÂȘ ÌÔÓ·Û‹ ÛÔ˘ Û·Ó Î·Ùۛη Ô˘ ÔÎfiËΠÛÙÔÓ Î¿‚Ô. ÕÛ Ô˘ ‹ËÚ¤ Û ÌÂ(Á)¿ÏË ÙÔ˘, ‹‚Á˜ ÙÔ˘ Î·È ¿‚˙·* ηÈ... Ï¿·˙Â: ∞ οÙÛÂȘ · ÙÔ˘ Ì·ÂÚ¤‚ÁÂȘ Ù’ ·ÓıÚÒÔ˘, · ÛÊ·¯ÙÒÓÂȘ*, · ÙÛÔ˘ÚԢηÏÈ¿˙ÂȘ* Î·È Û˘, · ‚¿ÏÂȘ Ù›ÔÙȘ „·¯Ófi ¿Óˆ ÛÔ˘, · ·Û‡ÓÂȘ Ô˘ Á¤ÓËΘ ÊÔ˘ÚÓ·Úfi͢ÏÔ. ∞Ê‹ÎÂȘ Î·È Ù· ›ÛÌ·Ù·, · ¤ÊÙÂȘ – Ï·ÁÈ¿˙ÂȘ Ì ÙÔÓ ¿ÓÙÚ· ÛÔ˘ · ÁηÛÙÚˆı›˜ Ì·˜ Î·È ÌÂÚ¤„ÂȘ. ∫·ÙÛ›‚ÂÏÏÂ*,  ηÙÛ›‚ÂÏÏÂ! ª·ı·›ÓÂÈ Ù· ÎÈ Ô ¿Ú‚· – ™ÂÊ›Ï˘, Ô «Î·ÙÛÈÎÔÎϤÊÙ˘» Î·È Ì ÙÔ ÚÒÙÔ Î·Ù¤‚·ÛÌ¿ ÙÔ˘ ’Ô˘ ÙÔ ‚Ô˘Ó›, Ó· ʤÚÂÈ Ù˘ÚÔ̇˙ËıÚ· ÁÈ· Ô‡ÏËÛË, ‚Ú›ÛÎÂÈ ·Ú·Ï›ÎÈ* Î·È ÂÚÓ¿ Ô˘ Ù’ ·Ó‹„· ÙÔ˘. μÚ›ÛÎÂÈ ÙËÓ ·Ó„¿ Ô˘ ÙÔÓ Î·ÙËÁfiÚÂÈ Î·È ÙÔ‡ ’‚Á·Ï ·‚·ÓȤ˜*...

– 384 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

– ∞Ú‹ ÛÔ‡ÛÁÔ˘Ô*, ÛÔ˘ÚÁÔ‡ÓÈ* Ô˘  Û ı¤ÏÂÈ Î·ÌÈ¿ ÛÙË ÁÂÈÙÔÓÈ¿, ηÙÛ·Ṳ̂ÓÔ* Ú›ÊÈ Ù˘ ηÎÔ¯ÚÔÓÈ¿˜, ÙÛÈÏÈṲ̂ÓË Ú·Ô‡Ù· Ô˘ ÙËÓ ›ÙÈÛ·Ó* Á·Ô˘ÚfiÌ˘Â˜, Ô˘  Û ÙÚÒÛÈ Ô‡Ù ÔÈ ÛÛ‡ÏÔÈ; ÿÓÙ· Ô˘ ÛÔ˘ ˙‹Ï„ ÊÙÔ˜ Ô Ìԇη˜* Ô ·Ó„fi˜ ÌÔ˘ Î·È ‹ËÚ¤ ÛÂ; ∂Ó ‹Ú¯Ô˘ÓÙÔ ¿Óˆ ÛÙ· ™Î¿ÏÈ· · ÙÔ˘ ‰ÒΈ Áˆ ÙË „·Ú‹ Á·¿Ú· ÌÔ˘, Ô˘ Â›Ó·È ÙÔ˘ ˙ËÏÂÌ¿ ÙÔ˘; ∫·È Ì‹Î ÛÙÔ „·¯Ófi: – flÛÙ ÛοÚÙ· Ù· ÎÚ¤·Ù¿ ÌÔ˘ Î·È ÎÏ„È̤Èη; ∫·È fiÙ˜ ·Ú‹ ÛÙÂÚË̤ÓË ‹Ê·Â˜ ÎÚ¤·˜ ÛÙË ˙ˆ‹ ÛÔ˘; °È· ÂÓ Âͤڈ Áˆ ›ÓÙ· Ô˘ Û·˜ Ù¿È˙Â Ô ÙÛÔ˘ÊÔ‡Ùı˘* Ô ·Ù¤Ú·˜ ÛÔ˘, Ô˘ ‹Êڢ ÙÔ ÛηÙfi ÓÙÔ˘ ÎÈ ‹Î·Ó¤ ÓÙÔ ·ÍÔ˘Ì¿È. ΔÔ ÎÚ¤·˜ Ë‚¿ÏÂÙ¤ ÙÔ ÛÙÔ ÛÙfiÌ· Û·˜ ÌfiÓÔ ÙË §·ÌÚ¿ Î·È Ù’ ∞ÔÛÙfiÏÔ˘! Δ· Èο ÌÔ˘ ÎÚ¤·Ù· Ë‚Á¿Ï·ÛÈ ·Ó¿ÌÈ*!

– flÛÙ ÎϤÊÙ˘ Áˆ, Â; ª·Ú‹ Ô˘ Ô ·Ù¤Ú·˜ ÛÔ˘ Ô ÙÔÎÔÁχÊÔ˜, Ô˘ ËÚԇʷ Û·Ó ÙÔ˘˜ ηÚÊÔÌ·Ùı¿ÎÔ˘˜ ÙÔ ·›Ì· ÙˆÓ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿(‰)ˆÓ ÛÙË ÍÂΛÓËÛ‹ ÙÔ˘˜ ÎÈ ‹Î·Ó ̷ÛÔ‡ÚÈ· ÙȘ ϛژ; ◊ ΛÓË Ë ·ÏÈ¿ ÛÔ˘ Ë ∞ÊÚ¿ÙË Ë ·Ú¿¯ÙÚ·, Ô˘ Û·Ó ·ÏÂÒÓ·* ‹Ê·Â ԇϷ Ù· ͤӷ ¯ˆÚ¿ÊÈ· ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ô˘ Ï›·ÛÈ ÛÙËÓ ÚÔÛÊ˘ÁÈ¿ Î·È ÛÙË ÍÂÓËÙ˙¿; Δ· ’¯Â ηϿ Ì ÙÔ ‰Ú·(Á)¿ÙË* Î·È ÙÔ °Ú·ÌÌ·Ù¤· Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙÈ¿˜ Ô˘ ËÎÚ¿Ù· ÙË ‚Ô‡ÏÏ·* ÎÈ ˘fiÁڷʤ ÓÙ˘ ¯·ÚÙÛ¿! ∏ ·Ó„¿ ÛÙÔ ÏfiÁÔ ÁÈ· Ù· ¯ˆÚ¿ÊÛ·, ‹‚Á·Ï¤ ÓÙÔ˘ ÁÏÒÛÛ·: – ∫·È ÙÈ ’Ó·È Ù· ÛÔÚ›Ù˙È· Ù˘ ·ÏÈ¿˜ ÌÔ˘ ÌÚfi˜ ÛÙÔ˘˜ ο‚Ô˘˜ Ô˘ Ê¿·Ù ÛÂȘ ÔÈ ‚ÔÛÛÔ›; O‡Ï· Ù· ‚Ô˘ÓÈ¿ ÎÈ ÔÈ Î¿‚ÔÈ Èο Û·˜ ËÁÂӋηÛÈ! ∏ηٷÊÚ¿ÍÂÙ¤ ÙÔ˘˜ ˆ˜ οو ÙË ı¿Ï·ÛÛ· Ì ̷ÓÙÚfiÙÔÈ¯Ô˘˜ Ù˙˘Ô ÌfiÁÈ·, Ë‚¿Ï·ÙÂ Î·È Û‡ÚÌ·Ù· Î·È ÎÏ¿Ô˘˜. ∂Ó ÌÔÚ› ¿ÓıÚˆÔ˜ · η٤‚ÂÈ Î·Ù¿ÁÈ·Ï·, · Ì·˙¤„ÂÈ ÌÈ· ÂÙ·Ï›·, Ï›Ô ·Ï¿ÙÛÈ! ∞ ÂȘ ÁÈ· Ù· ‚ÔÛÛ‹Ì·Ù¿ Û·˜; º‹ÓÂÙ ̷ı¤˜ ¯ÏˆÚfi ÎÏ·˝ · ÓÂÌ‹ÛÂÈ; ∞’ fiÔ˘ ÂÚ¿ÛÂÈ Ë Ì¿ÓÙÚ· Û·˜ ηÌfi˜ ›ӷÈ; ∞ Û·˜ ÌÈÏ‹ÛÂÈ ¿ÓıÚˆÔ˜  ÌÔÚ›. O‡ÏÔ ’Ô ÌÚfi˜ ›ÛÙÂ, ԇϷ Èο Û·˜ Ù· ı¤ÏÂÙÂ, ԇϷ ͤÚÂÙ¤ Ù·. ∞ÁÚ¿ÌÌ·ÙÔÈ ‰ÈÎËÁfiÚÔÈ Ì ÙËÓ Ù·Ú·˙›Î·* Û·˜!

O ¿Ú‚·˜ ™ÂÊ›Ï˘ ÂÓ ¿ÓÙÂÍ ¿ÏÏÔ. ∏ ·Ó„¿ ›¯Â Ì·ÎÚÈ¿ ÁÏÒÛÛ·. ™·‚Ô˘Ú‰¿ Ù˘ ÙÔ ‚ÔÛηÚÔÚ¿‚‰È ÙÔ˘. Ÿ,ÙÈ Ô˘ ÌÚfiη̠ΛÓË · ÛÔ˘ÚÒÛÂÈ ÛÙÔ ÛÈÙÈÎfi ÓÙ˘ Î·È Ó· ÎÏÂȉ·Ì·ÚˆıÂ›Ø ‹‚·ÏÂ Î·È ÙÔ ÎÔÓÙÔÌ›ÚÈ* ›Ûˆ Ô˘ ÙËÓ fiÚÙ·!

– ∞, Ì·Ú‹ ηÎfi Û‡ÌÏÈÔ* Ô˘ ’Û·È; ™ˆÛÙfi ÈÙÛ›ÌÈ* Ë ·ÏÈ¿ ÛÔ˘.

– 385 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∂Ó Ù˘ ‹ÊËΘ ‰Ú¿ÌÈ! ∞ÏÏ¿ ‹ÚÂ · ÙËÓ ‹Ùڈ˜ ÙË Ú·‚˙¿, · ÛÔ˘ ÎÔ˘ÙÛÔ‡ÎÏÈ˙·* Ù· ÎÔ˘Ï¿Ù˙È· ÛÔ˘, · ÔÚ·Ù›˜ Ì ٷ ÈηÓÔ‡ÎÈ·* Û·Ó ÙÔ˘˜ Ù۷ηÙÂ̤ÓÔ˘˜ Ì˯·ÓÈÎÔ‡˜! ŸÛË ÒÚ· ÎÚ·ÙÔ‡Û ÙÔ Î·Îfi, Ô ∂ÚÌ‹˜, Ô ÛÛ‡ÏÔ˜ ÙÔ˘ ¿Ú‚· – ™ÂÊ›ÏË ÛÔ‡ÚˆÛ ÛÙÔÓ ·ÁÔ˘Ì¿* Ù˘ ∂ÚÁ·ÏÔ‡˜ ÎÈ ‹ÓËͤ ÓÙ˘ ηÌÈ¿ ‰ÂηÚÈ¿ Ô˘ÏÈ¿, ¿Óˆ Ô˘ ËÚ¯ÈÓ‹Í·ÛÈ · ÁÂÓÓÔ‚ÔÏÔ‡ÛÈ. ¶Ô˘ ÙÔ Êfi(‚)Ô ÙÔ˘˜ Ù· ÂÊٷηÎfiÌÔÈÚ· ËÎfiÊÙ·ÛÈ ÎÈ ËʇÁ·Ó Ù’ ·˘Á¿ Ô˘ ÙÔÓ ÎÒÏÔ ÓÙÔ˘˜! ªfiÓÔ ÔÈ ÂÙÂÈÓÔ› ÙË ÛηÔ˘Ï¿Ú·ÛÈ ÁÈ·Ù› Û·ÚÙ¿ÚÈÛ·Ó ¿Óˆ ÛÙÔ Û˘Î› Ô˘ ’Ù·Ó Î·Ù·ÌÂÛ›˜ ÙÔ˘ ÎËÔ˘ÏÈÔ‡. ∫È ¿ÎÔ˘Á˜ ʈӤ˜ - O˘Ô˘... Ù· Ô˘ÏÈ¿ ÌÔ˘... - ηηڛÛÌ·Ù·, ÛÛ˘ÏÔÁ·‚Á›ÛÌ·Ù·. O‡ÏË Ë ÁÂÈÙÔÓÈ¿, Ô‡ÏÔ ÙÔ ÃˆÚÈfi ËÍÂÛËÎÒıË, ‹Ì·ı ٷ ηٷÌÂÈÙÒÌ·Ù¿* ÙÔ˘˜. ∫È ËÚ·¯Ù‹Î·ÛÈ Û η‚Á¿Â˜, Ë‚Á¿Ï·ÛÈ ÛÙË ÊfiÚ· ԇϘ ÙȘ ÔÌ¤˜ ÙÔ˘˜. ∏Ì·ÏÏÈÔÙÚ·‚˯ًηÛÈ Î·Ù·ÌÂÛ›˜ ÙÔ˘ ‰ÚfiÌÔ˘, Ë‚Á¿Ï·ÛÈ Î·È ÌÔ˘˙ˆÙ‹(Á)·Ó·* ÎÈ ·ÏÏËÏÔηٷÚÈÔ‡ÓÙÔ Ì ‚·ÚȤ˜ ηٿÚ˜ ÁÈ· Ì·‡Ú˜ ̤Ú˜ Î·È ı·Ó·ÙÈο. ªÈ· ·’ ԇϘ, ÛˆÛÙ‹ ·Ï·Ì¿Ó·* Û ÌÔ˘Á¿˙È ÊÔ˘ÚÙÔ˘ÓÈ·Ṳ̂ÓÔ, ËÓ¤‚ËΠے ¤Ó· Ù·Ú·ÙÛ› ÎÈ ËÓÂΈÏÒıËÎÂ* Î·È ¯Ù‡· ÂȉÂȯÙÈο ÙÔÓ ÈÛÈÓfi ÓÙ˘.

– ¡· Ì·Ú‹ Ù·Á¿ Û·˜ ‚¿Ïˆ. ΔÛ· Ô˘ ÁÂӋηÛÈ Â ı· ÌÈÏÈÔ‡ÓÙÔ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜! ¶Ô˘ ÙÔÓ Ôχ η‚Á¿ ËηٷÓÙ‹Û·ÛÈ ›‰È· Ì ٷ ÙÚ·ÁÈ¿ Ù· ›ÛÙÈη Ô˘ ÎÔ˘ÙÔ˘ÏÈÔ‡ÓÙ·È Û·Ó Ùı˘ÌÈÔ‡ÓÙ·È* Î·È Î·Ù·Ì·ÙÒÓÔ˘ÓÙ·È. ∏ʋηÛÈ Î·È ÙÔ ÎÚ¤·˜ ÎÈ ËοËΠÛÙÔ ÙÛÔ˘Î¯¿ÏÈ Î·È ÙÂÏÈο Ù’ ·ÓÙÚfi(Á)˘ÓÔ «Ë¯ÒÚÈÛ Ô˘ ÙÔ ›ÛÙÈÎÔ» Ô˘ ̇ÚÈ˙ ÎÏ·˝... ™ËÌ›ˆÛË: ∏ ‚Ȉ̷ÙÈ΋ ÁÓÒÛË, Ë ÛÙÔ¯·Ṳ̂ÓË ÛΤ„Ë Ô˘ Á›ÓÂÙ·È ÛÔÊ‹ ÎÔ˘‚¤ÓÙ· – ηٷÏfiÈ, Ô È‰ÈˆÌ·ÙÈÎfi˜ ÙÚfiÔ˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ – Ë ÓÙÔÔÏ·ÏÈ¿ ÙˆÓ ∫·Ï‡ÌÓÈˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡Ó ÙÔÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ¯ÒÚÔ Ô˘ ÎÈÓÂ›Ù·È ÙÔ ·ÚfiÓ ‰ÔΛÌÈÔ, ¿Óˆ ÛÙË ı·Ï·ÛÛÈÓ‹ ÎÔ˘‚¤ÓÙ· «ΔÔ ¯Ù·fiÈ Î·È ÙÔ ›ÛÙÈÎÔ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ·ÓÙÚfi˘Ó·».

O §fiÁÔ˜ ‰‡ÛÎÔÏÔ˜, ‚·Ú‡˜, ‰ˆÚÈÎfi˜, ·Ú¯¤ÁÔÓÔ˜. ∏ ¤ÎÊÚ·ÛË – Û‡ÓÙ·ÍË Î·È ÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ·fi˯Ԙ ·ÏÈ¿˜ ÙÚ·Áˆ‰›·˜ ‹ Έ̈‰›·˜ Ô˘ η-

– 386 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

ıËÏÒÓÂÈ, ÍÂÛËÎÒÓÂÈ, Ù۷Λ˙ÂÈ Ì ÙËÓ ÙÚÔ‹ Î·È ÙȘ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ·›ÚÓÂÈ. ŒÙÛÈ ÙÔÓ ·Ú·Ï·Ì‚¿Óˆ, ¤ÙÛÈ ÙÔÓ Î·Ù·Áڿʈ, ¤ÙÛÈ ÙÔÓ Ù·ÈÚÈ¿˙ˆ, fiÔ˘ Ú¤ÂÈ ÎÈ fiÙ·Ó ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÒÛÙ ӷ Á›ÓÂÙ·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfi˜ Î·È fi¯È ‰È·ÎÔÛÌËÙÈÎfi˜. ¡· ¯·Ú›˙ÂÈ ÁψÛÛÈ΋ ·ÚÌÔÓ›· Ì ‹¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ¯ı˜ Ô˘ ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·È Û‹ÌÂÚ· Î·È Á·ÏËÓÂ‡Ô˘Ó Ù· ηٿ‚·ı· Ù˘ „˘¯‹˜, ÁÈ·Ù›... ΔÔ‡ÙÔ˜ Ô §fiÁÔ˜ ˘¿Ú¯ÂÈ Ì¤Û· Ì·˜. ∞˜ ÙÔ˘ ‰ÒÛÔ˘Ì ÁÏÒÛÛ· Ó· Ï·Ï‹ÛÂÈ, ÁÚ·Ê›‰· Ó· ηٷÁÚ·Ê› Î·È ÌÔÓÔ¿ÙÈ Ó· ÛÙÚ·Ù‹ÛÂÈ Í·Ó¿. °È¿ÓÓ˘ A. XÂÈÏ¿˜ ¢¿ÛηÏÔ˜

°§ ø ™ ™ ∞ ƒ π ·‚·ÓÈ¿: ·‚¿ÛÈÌË Î·ÙËÁÔÚ›·, Û˘ÎÔÊ·ÓÙ›· ¿‚˙Ô˜-·-Ô: ÛÙ›ÚÔ˜, ¿ÙÂÎÓÔ˜ ·ÁÔ˘Ì¿˜: ÎÔÙ¤ÙÛÈ ·ÎÚȂԉԇϷ: ÊÈÏ¿ÚÁ˘ÚË Ì· Î·È ÙÛÈÁÎÔ‡Ó· ·Ï·Ì¿Ó·: Ù‡Ô˜ ÏÂÔ‡ÌÂÓÔ˘ Ì „ËÏ‹ ÏÒÚË, Ì.Ù.Ê Á˘Ó·›Î· ÌÂÁ·ÏfiÛˆÌË Î·È ‰˘Ó·ÌÈ΋ ·ÏÂÒÓ·: (·Ú¯. ÂωÒÓË), ¯Ù·fi‰È Ì ̷ÎÚÈ¿ Î·È ÏÂÙ¿ ÏÔοÌÈ·, ·Ú¿¯ÙÚ· ·Ó¿ÌÈ: Â›Ó·È Í·ÎÔ˘ÛÙfi, ÙÔ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó fiÏÔÈ ·Ó·ÌÈÎÈfiÚ˘: ·¯¿ÚÈÛÙÔ˜ ··ÛÛÒÚ¢ÙÔ˜: ·Î·Ù¿ÛÙ·ÙÔ˜ ·Ú·Ï›ÎÈ: ÂχıÂÚÔ˜ ¯ÚfiÓÔ˜ (·)‚Á·Ù›˙ˆ: ÏËı·›Óˆ, ÔÏÏ·Ï·ÛÈ¿˙ˆ ·ÚÌ·ÛÙfi˜: ·Á·ËÙÈÎfi˜, ÂÚ·ÛÙ‹˜ ‚ÂÚÁ¿ÎÈ: ›‰Ô˜ Ì·ÎÚfiÛÙÂÓ˘ ÓÙÔÌ¿Ù·˜ ‚Ô‡ÏÏ·: Â›ÛËÌË ÛÊÚ·Á›‰·

– 387 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Á·‚˙·ÚÔÌ·¯·›Ú·: ÌÙÊ. ¿ÁÚÈ·, ÂÈıÂÙÈ΋, Û·Ó ÎÔÊÙÂÚ‹ Ì·¯·›Ú· ÁÏ˘ÌÓÔÎÒÏ·: ÌÙÊ. ·Û›ÙˆÙË, ¿ÌÙˆ¯Ë ‰Ú·Á¿Ù˘: ·ÁÚÔʇϷη˜ ÈηÓÔ‡ÎÈ·: ‰ÂηӛÎÈ· ÈÛÛ·›ÚÓˆ: ÍÂÛËÎÒÓˆ, ÊÔ˘ÓÙÒÓˆ ηÊ·Ì¿˜: ÌÈÎÚfi Ú›ÊÈ, ηÙÛ›ÎÈ ÙÔ˘ Á¿Ï·ÎÙÔ˜ ηٷ̛و̷: ‰È¤ÓÂÍË ·fi „‡ÙÈΘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ηÙÛ·Ṳ̂ÓÔ: η¯ÂÎÙÈÎfi, ·ÚÚˆÛÙË̤ÓÔ Î·ÙÛ›‚ÂÏÏÔ˜: ·ÚÛÂÓÈÎÔı‹Ï˘ÎÔ˜ ÎÔÏ·ÓÙÚ›˙ˆ: Û˘Ì‚È‚¿˙ˆ, ‰È¢ıÂÙÒ, ÎÔÏ‹‚·: ¯ˆÚ›˜ ÂÚÈÔ˘Û›· ÎÔÈÓÒÓˆ: ‚¿˙ˆ ÙÔ Ê·ÁËÙfi ·fi ÙÔ ÙÛÔ˘Î¿ÏÈ ÛÙ· È¿Ù· ÎÔÓÙÔÌ›ÚÈ: ÛȉÂÚ¤ÓÈÔ ·ÛÊ¿ÏÈÛÙÚÔ fiÚÙ·˜ ÎÔ˘ÙÛÔ˘ÎÏ›˙ˆ: Îfi‚ˆ, Û¿ˆ Ù· ¿ÎÚ· ΈÏÔÓÔ‡ÚÈ: Ë ¿ÎÚË Ù˘ Ô˘Ú¿˜ Ϸηӛ·: ‹ÏÈÓË ‚·ıÈ¿ ȷ٤Ϸ Ï·ȇÁˆ: ‚Á·›Óˆ „¿¯ÓÔÓÙ·˜ Ï·Ù¿ÚÈ: Ô ÂÈ‚‹ÙÔÚ·˜ ÏÈÌ¿ÁÚ·: ¤ÓÙÔÓÔ Û˘Ó·›ÛıËÌ· ›ӷ˜ ÏÈÌ·ÛÙÈÎfi: ÏÈÁÔÛÙfi, Ô˘ ‰ÂÓ ·ÚΛ ̤ÓÙ·: ηڷ̤ÏÏ·. ÌÙÊ. ˙‹ÏÈ· Ì‹ÓȘ: ÔÚÁ‹, ı˘Ìfi˜ Ì·ÙÔ‡·: ͢ÏÔ‰·ÚÌfi˜ Ìԇη˜: ‚Ͽη˜, ¿‚Ô˘ÏÔ˜ ÌÔ‡ÏÈÔ: ·Ú·ÎÙÈÎfi fiÚÓÂÔ, Á‡·˜ ÌÔ˘¯Ô˘ÚÙÈÎfi: Ê·ÁËÙfi ÚÔÛÊÂÚfiÌÂÓÔ Û Û›ÙÈ· ÁÂÈÙÔÓÈο ÌÔ˘˙ˆÙ‹(Á)·Ó·: ÚÔÎÏËÙÈ΋ Â›‰ÂÈÍË Ì·˘ÚÈṲ̂ÓÔ˘ ÙËÁ·ÓÈÔ‡ ÌÂ Û˘Óԉ›· ·fi ‚·ÚȤ˜ ηٿÚ˜ Î·È ‚·ÚȤ˜ ÎÔ˘‚¤ÓÙ˜ ÁÈ· ¤ÓıÔ˜ Î·È Û˘ÌÊÔÚ¤˜ ÓÂÎÒψ̷: ۋΈ̷ ÙÔ˘ ÊÔ˘ÛÙ·ÓÈÔ‡ Ì ÚÔÎÏËÙÈ΋ Â›‰ÂÈÍË ÙÔ˘ ÈÛÈÓÔ‡ Î·È Û ‰ËÌfiÛÈ· ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÓˆÚ‡ˆ: ÂÈÛΤÙÔÌ·È ÁÈ· Ó· ‰ˆ ÙÈ Á›ÓÂÙ·È

– 388 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

ÓÙ·Ó¿˜: ·ÚÛÂÓÈÎfi ‚fi‰È (È)ÓÙÂÚ¤ÛÛ·: ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÍÂıÚÔ˘Ï›˙ˆ: ÛÎÔÚÒ, Û·Ù·ÏÒ ÍÂÏÂÌÌ·ÙˆÛÛ¿: ÂÚËÌÈ¿, ÂÁηٿÏÂÈ„Ë, ηٷÛÙÚÔÊ‹ ÍÂÌÔ˘Î¿Úˆ: ‚Á·›Óˆ ¤Íˆ Ì ÔÚÌ‹ ·Ï·ÁÎÚ›˙ˆ: Ê·ÓÂÚÒÓˆ Ì˘ÛÙÈο ¿Ú‚·˜: ı›Ԙ ÂÚÈÏÔ‹: ÂÚÈÔ˘Û›· ÈÓ¿‚Ï·: „ËÏ‹ ÎÈ ·‰‡Ó·ÙË ÈÙ›˙ˆ: ÈÙÛÈÏÒ ÈÙÛ›ÌÈ: ›‰ÈÔ ÎÈ ··Ú¿ÏÏ·ÎÙÔ, ›‰È· ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· ÓÈ¿Ú˘: ÎÚ˘„›ÓÔ˘˜, ÏÈÁfiÏÔÁÔ˜, ·Ó¤ÎÊÚ·ÛÙÔ˜ (˘)Ôı¿ÏÙˆ: ÎÚ‡‚ˆ ÔÏÔԇ̷È: ··ÓÙÒ fiÓÂÌ·: οÙÈ Ô˘ ÎÔ˘Ú¿˙ÂÈ „˘¯Èο, ÏËÁ‹ ÛÏËÓÈ¿Ú·: ·ÚÚˆÛÙË̤ÓË ·fi ÛÏ‹Ó·, ÎÈÙÚÈÓÈ¿Ú· ÛÙÚ·‚ˆÈӷΈً: ÛÙÚ·‚‹ Ù¿‚Ï· ÁÈ· „ˆÌÈ¿ ÛÔ˘ÚÁÔ‡ÓÈ: ·Ô‚ÏËÙ¤Ô˜ ·’ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· ¿ÓıÚˆÔ˜ ÛÔ‡Û˙ÁÔ˘Ô: ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ˘ÔΛÌÂÓÔ Û‡ÌÏÈÔ: ηÎfi„˘¯Ô˜ – ηÎÔ‹ı˘ ÛÊ·¯ÙÒÓˆ: ηٷ‚ÚÔ¯ı›˙ˆ Ù·Ú·˙›Î·: ‰ÂÚÌ¿ÙÈÓÔ ÔÈÌÂÓÈÎfi ۷Λ‰ÈÔ ÙÛ·Ì¿ÏÈ: ÎÔ˘‰Ô‡ÓÈ ÁÈ· ˙Ò· ÙÛÔ˘ÚÔ˘Î¯·ÏÈ¿˙ˆ: ÙÚÒÁˆ Ï·›Ì·ÚÁ· Ùı˘ÌÈÔ‡ÓÙ·È: ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ÂÚˆÙÈÎfi ÔÚÁ·ÛÌfi Ù·Á¿: Â‰Ò ÙÛÔ˘ÊÔ‡Ùı˘: ·‚Ú·›Ô˜, ÙÛÈÁÎÔ‡Ó˘, ·ÚÛÂÓÈÎfi˜ ·¯ÈÓfi˜ Ê·ÁÎÚ›˙ˆ: Ê·ÓÂÚÒÓˆ, ‰Â›¯Óˆ, ͉ȷÎÚ›Óˆ ÊÈ·Ú‡ÔÌ·È: ÂÌÈÛÙ‡ÔÌ·È ÊÙÂÚÔ‡·: ¿ÎÚË ÙÔ˘ ÊÔڤ̷ÙÔ˜

– 389 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

™ËÌ›ˆÛË: ΔÔ Î·Ï‡ÌÓÈÎÔ ÁψÛÛ¿ÚÈ, Ù· «ÎÔÛÌËÙÈο» - ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Â›ıÂÙ· Î·È ÔÈ ·˘ıÂÓÙÈÎÔ› ‰È¿ÏÔÁÔÈ ¿ÚıËηÓ: ·) ª¤ÚÔ˜, ·fi ÙÔ «°ÏˆÛÛÈÎfi π‰›ˆÌ· Ù˘ ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜» ¡ÈÎ. ¢Ú¿ÎÔ˘ ‚) ∞fi «ÂÈÛÌ·ÙÈο» ‰›ÛÙȯ·, Ì ٷ ÔÔ›· «ÔÛÙÔÏ›˙ÔÓÙ·È» ·Ó·ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÔÈ ·ÓÙÈʈÓÔ‡ÓÙ˜ Ï·˚ÎÔ› ∫·Ï‡ÌÓÈÔÈ ÙÚ·ÁÔ˘‰ÈÛÙ¿‰Â˜. Á) ∞fi ÚÔÛˆÈΤ˜ ÌÔ˘ ηٷÁڷʤ˜ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡ ÏÔ‡ÙÔ˘ Ù˘ ·ÏÈ¿˜ ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜. ™‡ÛÙ·ÛË: Œ¯ÂÙ ÙÔ ÓÔ˘ Û·˜, Û·Ó Ì·ÂÚ‡ÁÂÙ ¯Ù·fiÈ ‹ ›ÛÙÈÎÔ, Ó· ÙÔ Î·Ù¤¯ÂÙÂ, ʤÚÓÂÈ ÁÎÚ›ÓÈ·, ηٷ̛و̷ ηÈ... ¯ÒÚÈÛÌ·!

– 390 –

K·ÙÂÚ›Ó·˜ °È·ÓÓ¿ÙÔ˘

H M A N A K A §Y M N I A

∏

§E•H MANA,

·ÓÙÈÚÔÛˆ‡ÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ· Ù˘ ı˘Û›·˜, Ù˘ ·Á¿˘ Î·È Ù˘ ·ÊÔÛ›ˆÛ˘. ∫¿ı ̿ӷ Ô˘ ʤÚÓÂÈ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ì¤Û· ·fi Ù· ÛÏ¿¯Ó· Ù˘ ¤Ó· ·È‰›, ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙÔÓ ÓfiÌÔ Ù˘ ʇÛ˘. Δ’ ·Á·¿, ÙÔ ÚÔÛٷهÂÈ, ÙÔ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı›. ∞˘Ùfi Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Û’ fiÏÔ ÙÔ ˙ˆÈÎfi ‚·Û›ÏÂÈÔ, Î·È ÛÙ· ˙Ò· Î·È ÛÙ· Ô˘ÏÈ¿. ÕÁÚ˘ÓË Ë Ì¿Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› Ù· ÓÂÔÁÓ¿ Ù˘, Î·È Á›ÓÂÙ·È ¿ÁÚÈÔ˜ ÙÈ̈Úfi˜ ۠ΛÓÔÓ Ô˘ ı· ‹ıÂÏ ӷ Ù· ‚Ï¿„ÂÈ. Δ· ÊÚÔÓÙ›˙ÂÈ, Ù· Ù·˝˙ÂÈ, Ù· ÚÔÛٷهÂÈ ‰Â›¯ÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Î·È ÙÔÓ ‰ÚfiÌÔ Ó’ ·ÓÂÍ·ÚÙËÙÔÔÈËıÔ‡Ó, Î·È Ó· ¿„Ô˘Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ·Ó¿ÁÎË ÙËÓ ‰È΋ Ù˘ ÚÔÛÙ·Û›·. O ÚfiÏÔ˜ Ù˘ ÙfiÙ ÛÙ·Ì·Ù¿. ∏ ·ÓıÚÒÈÓË Ê‡ÛË ‰ÈÂÌfiÚʈÛ ÙËÓ Ì¿Ó· Ì ÌÈ·Ó ¿ÏÏË ˘fiÛÙ·ÛË, ÂÍÂÏÈÎÙÈ΋. ΔÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ Î·È ÔÈ ‚ÈÔÙÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ ¤¯Ô˘Ó ÂÍ·ÏÏ¿ÍÂÈ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ ÙfiÛÔ ÙÔÓ ‰ÈÎfi Ù˘ fiÛÔ Î·È ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ù˘, Ù· ÔÔ›· ¤¯ÂÈ fï˜ ¿ÓÙ· Ù·¯ı› Ó· ÌÂÁ·ÏÒÓÂÈ Î·È Ó· ˘ÂÚ·Û›˙ÂÙ·È. ™‹ÌÂÚ· ı· ÌÈÏ‹Ûˆ ÁÈ· ÙËÓ Ì¿Ó· ∫·Ï˘ÌÓÈ¿, Ù˘ ÔÔ›·˜ ÔÈ È‰ÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÙËÓ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Ô˘Ó Î·È Î·Ù¿ οÔÈÔ ÙÚfiÔ ÙËÓ Í¯ˆÚ›˙Ô˘Ó, ·Ó·Ê·›ÓÔÓÙ·È Ì¤Û· ·fi ÙËÓ ÁÓˆÛÙ‹ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· Ù˘ οı Á˘Ó·›Î·˜. ΔËÓ ÂÔ¯‹ fiÔ˘ Ë Ì¿Ó· ‰ÂÓ ÂÚÁ·˙fiÙ·Ó, ÎÈ Ô ÚfiÏÔ˜ Ù˘ ‹Ù·Ó ÌÔÓ¿¯· Ë ÊÚÔÓÙ›‰· ÙÔ˘ ÛÈÙÈÔ‡ Ù˘, ÂÈÛÙÚ¿Ù¢ ÙËÓ ‰ÈÔÚ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÙËÓ „˘¯ÔÏÔÁ›· Î·È ÔÏÏ¿ ¿ÏÏ· ̤۷ ÁÈ· Ó· ÈηÓÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ù˘, Î·È Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ¿ÛÂÈ ÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ ÙÔ˘˜.

– 391 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∫È ¤ÙÛÈ, ÍÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ·fi ÙËÓ ÊÚÔÓÙ›‰· ÙˆÓ ÎÔÚÈÙÛÈÒÓ, ηٿ ÛÂÈÚ¿Ó, Ë ÚÒÙË ı˘Á·Ù¤Ú· ¤ÚÂ ӷ ¤¯ÂÈ ÙÔ ÚÔ‚¿‰ÈÛÌ·. ∏ ÂÎÌ¿ıËÛË ÙÔ˘ ÓÔÈÎÔ΢ÚÈÔ‡, Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Î·È Ë ÂÓ Á¤ÓÂÈ ÂÌÊ¿ÓÈÛ‹ Ù˘, Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Û Ù˘ Ì¿Ó·˜ ÙËÓ Î·Ï‹ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹. ∏ ÚÔ˜ Ù· ¤Íˆ ηϋ Ì·ÚÙ˘Ú›· ‰È¢ÎfiÏ˘Ó ÙËÓ ·ÔηٿÛÙ·ÛË Ù˘ ÎÔ¤Ï·˜. ¢ÂÓ ¯ˆÚÔ‡Û ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË Ë ·fiÊ·ÛË Ù˘ Ì¿Ó·˜. ªÈ· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÊÚÔÓÙ›‰· ÛÙËÓ ·ÌÊ›ÂÛË Ù˘ ÚˆÙÔÎfiÚ˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Û fiÚÔ ··Ú·‚›·ÛÙÔ, Î·È ‹Ù·Ó ·Ú·‰ÂÎÙ‹ Î·È Û‚·ÛÙ‹ Î·È ·fi ÙȘ ˘fiÏÔÈ˜ ı˘Á·Ù¤Ú˜. ∞fi ÂÓˆÚ›˜ Ë Ì¿Ó· Ì ̤۷ ÂÓȯڿ ÂÙԛ̷˙ ÙËÓ Úԛη Ù˘ ÛÈÁ¿-ÛÈÁ¿, ÒÛÙ ӷ ÙËÓ ‚Á¿ÏÂÈ ·ÛÚÔÚfiÛˆË fiÙ·Ó ı· ’Ú¯fiÙ·Ó Ë ÒÚ· Ë Î·Ï‹... ∏ ÛÙÔ›‚Ë Ì ٷ ÎÏÈÓÔÛÎÂ¿ÛÌ·Ù·, Ù· ¿ÛÚ· ÛÂÓÙfiÓÈ·, Ù· ÎÂÓÙËÙ¿ ÂÛÒÚÔ˘¯·, Ù· ÙÚ·Â˙ÔÌ¿ÓÙÈÏ·, fiÏ· Ì Ôχ ÎfiÔ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌ›·, ¤Ó·-¤Ó·... ªÂ ÙÔ Î·Ïfi Î·È Ì ·Á¿Ë, Ó· ÙËÓ Î·Ù¢ԉÒÛÂÈ Ó‡ÊË ÛÙËÓ ÂÎÎÏËÛÈ¿. ªÂ ÙÔ ›‰ÈÔ ÌÂÚ¿ÎÈ ÂÙԛ̷˙Â Î·È Ù˘ ‰Â‡ÙÂÚ˘ Î·È Ù˘ ÙÚ›Ù˘ ÎfiÚ˘ ÙËÓ Úԛη. ∞ÓÂÍ¿ÓÙÏËÙË Û ÂÊ¢ڤÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÍÔÈÎÔÓfiÌËÛË ÙˆÓ ··Ú·›ÙËÙˆÓ Ù˘ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·˜ ÙÔ˘˜, ÁÈ·Ù› ÔÈ fiÚÔÈ ÏÈÁfiÛÙ¢·Ó, ÎÈ Ô Î‡Ú˘ fiÏÔ Î·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ ·¤‰È‰Â, ÂÓÒ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â ÎÈfiÏ·˜. ΔÔÓ ¤ÓÈÁÂ Ë ı¿Ï·ÛÛ· ÛÙÔ ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ... ΔfiÙÂ, Ë ›‰È· ¤‚Á·ÈÓ ÛÙË ‰Ô˘ÏÂÈ¿... ¶ÔÈ· ‰Ô˘ÏÂÈ¿; «ªfiÓÔ Ó· ‚·ÛÙÔ‡Ó Ù· ÎfiηϿ ÌÔ˘» ¢¯fiÙ·ÓÂ, Î·È ÁÈÓfiÙ·Ó ıÂÚÈfi. ŒÙÛÈ ÌÈÎÚÔη̤̈ÓË, ‰Ú·ÛÎÂÏÔ‡Û ÙÔ˘˜ ‚Ú¿¯Ô˘˜ ¿Óˆ ·fi ÙÔÓ ∞Ë ¶¤ÙÚÔ Ì¤¯ÚÈ ÙȘ Ï·ÁȤ˜ ÙˆÓ ∞Á›ˆÓ ¶¿ÓÙˆÓ, Î·È Û΢ÊÙ‹, ¤ÎÔ‚Â ÎÈ ·ÔÛÔ‡Û ٷ «ÛÈÓÔfi‰È·» (ı¿ÌÓÔ˘˜ ÛÎÏËÚÔ‡˜, ·ÁηıˆÙÔ‡˜), ¤Î·Ó ıË̈ÓÈ¿ fiÛÔ ÌÔÚÔ‡Û ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Î·È ÙË ÊfiÚÙˆÓ ÛÙËÓ Ï¿ÙË Ù˘, ‰Èψ̤ÓË ÛÙ· ‰‡Ô, Û΢ÊÙ‹ ¯ˆṲ̂ÓË ÔÏfiÎÏËÚË Ì¤Û· ÛÙÔ ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ ‰ÂÌ¿ÙÈ, ÎÈ È‰ÚÔÎÔÒÓÙ·˜ η٤‚·ÈÓ ·fi Ù· ηÙÛ¿‚Ú·¯·, Ë «∫Ï·ÔÊfiÚ·», ÛÎÔ˘›˙ÔÓÙ·˜ Ì ÙËÓ ¿ÎÚË ÙÔ˘ Ì·ÓÈÎÈÔ‡ ÙÔÓ È‰ÚÒÙ· ·fi ÙÔ Ì¤Ùˆfi Ù˘, Î·È Ô˘ÏÔ‡Û ÙË ıË̈ÓÈ¿ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ȉȈÙÈÎÔ‡˜ ÊÔ‡ÚÓÔ˘˜ ÙˆÓ ÓÔÈÎÔ΢ڷ›ˆÓ, Ó· „ËıÔ‡Ó Ù· „ˆÌÈ¿ ÙÔ˘˜. ΔȘ ̤Ú˜ ÙÔ˘ ¶¿Û¯· Ë ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ‹Ù·Ó ηıËÌÂÚÈÓ‹, ÁÈ·Ù› fiÏÔÈ ÔÈ ÊÔ‡ÚÓÔÈ ı¿ ’„ËÓ·Ó Ù· «ÌÔ˘Ô‡ÚÈ·» ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ ÊÔ‡ÚÓÔ˘˜ ÙÔ˘˜, Î·È Ù˘ ÎÏ·ÔÊfiÚ·˜ ÂÚ›ÛÛ¢ ÙÔ ÎÔÌfi‰ÂÌ· Ó· Û˘ÌÏËÚÒÛÂÈ ÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ ÎÔÚÈÙÛÈÒÓ Ù˘.

– 392 –

°§ ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PAº I A

«Œ¯ˆ Î·È ÙÔÓ ÁÈÔ ÌÔ˘, fiÔ˘ Ó¿Ó·È ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ ÙÔ Û¯ÔÏ›Ի. ¶fiÛ· fiÓÂÈÚ· ‰ÂÓ ¤Î·Ó ·fi ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ‚Á‹Î ·fi ÙËÓ ÎÔÈÏÈ¿ Ù˘ Ô ÁÈfi˜! ÛÏÈ· fiÓÂÈÚ· Ë Ì¿Ó· ¤Ï·ı ÁÈ· ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ ÙÔ˘: «£· ÙÔÓ ÌÂÁ·ÏÒÛˆ ÂÁÒ, ı¿ ’Ó·È Î·È Ï‚¤ÓÙ˘ ·Ó ÌÔÈ¿ÛÂÈ ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘, ı· ÙÔÓ ÌÔÚÊÒÛˆ, ı· ÙÔÓ ÛÔ˘‰¿Ûˆ, ı· ÙÔÓ Î¿Ìˆ... ÁÈ·ÙÚfi, ·Ì¤! ªÂÁ¿ÏÔ ÁÈ·ÙÚfi Ó· ÙÔÓ Î·Ì·ÚÒÓÂÈ fiÏË Ë ∫¿Ï˘ÌÓÔ˜! Ÿ¯È ÙÔ ·È› ÌÔ˘ ÛÙÔ ÛÊÔ˘ÁÁ¿ÚÈ, fi¯È! £· Á›ÓÂÈ ¿ÓıÚˆÔ˜ Ó· ÙÔÓ Û¤‚ÔÓÙ·È fiÏÔÈ, Î·È Áˆ Ë Î·ÎÔÌÔ›Ú· Ó· ÚÔÛ‡¯ÔÌ·È Ì¤Ú·-Ó‡¯Ù· Î·È Ó· ¢¯·ÚÈÛÙÒ ÙÔ £Âfi Ô˘ Ì ÎÚ¿ÙËÛ·Ó Ù· ÁfiÓ·Ù¿ ÌÔ˘ Î·È ÌfiÚÂÛ· Ó· ÛÙ·ıÒ ÈηӋ Ó· ‚ÔËı‹Ûˆ fiÏ· ÌÔ˘ Ù· ·È‰È¿». ∏ ª¿Ó· Ë ∫·Ï˘ÌÓÈ¿, Ô˘ Û·Ó ÂÚ¯fiÙ·Ó Ë Â˘ÏÔÁË̤ÓË ÒÚ· Ô ÁÈfi˜ Ó· ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ ÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ, ÎÔ˘Ú·Ṳ̂ÓË Î·È Ù·Ï·ÈˆÚË̤ÓË, Ì˯·Ó¢fiÙ·Ó ÙÚfiÔ˘˜ Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔ fiÓÂÈÚÔ Ù˘ ˙ˆ‹˜ Ù˘, ÙÔ ÔÔ›Ô Î·Ù¿ÊÂÚÓ ӷ ÙÔ ÂÌÓ‡ÛÂÈ ÛÙÔ ÁÈÔ Ù˘ ¤ÙÛÈ ÒÛÙ ӷ ÙÔ ˘ÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ Î·È Ô ›‰ÈÔ˜. ÀÔÙ·Á̤ÓÔ˜ ÛÙËÓ Ì¿Ó·˜ ÙË ‰‡Ó·ÌË, ÙËÓ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Û’ ¤Ó· ·Ó‹ÏÈÔ ‰ˆÌ¿ÙÈÔ Û ÌÈ· ÊÙˆ¯È΋ ·˘Ï‹, ÎÈ ¿Ú¯È˙Â Ô ·ÁÒÓ·˜ Ù˘ Ì¿Ó·˜: «O ÁÈfi˜ ÌÔ˘ Â›Ó·È ÊÔÈÙËÙ‹˜ ͤÚÂÙÂ, ÛÔ˘‰¿˙ÂÈ ÁÈ·ÙÚfi˜», Î·È ‚Ô‡ÚÎˆÓ·Ó Ù· Ì¿ÙÈ· Ù˘, ÎÈ Â›¯Â ‰È·ÚÎÒ˜ Ù· Ì·Ó›ÎÈ· Ù˘ ·Ó·ÛËΈ̤ӷ ÌÚÔÛÙ¿ Û ÌÈ· ÛοÊË, ÎÈ ¤ÏÂÓÂ Î·È ÍÂÓfiÏÂÓ ٷ ÚÔ‡¯·. ΔËÓ Â›¯·Ó ̿ıÂÈ fiÏÔÈ ÛÙËÓ ÁÂÈÙÔÓÈ¿ ÙËÓ ÊÙˆ¯È΋ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ŒÓȈı fï˜ fiÙÈ Ô È‰ÚÒÙ·˜ Ù˘ ‰ÂÓ ‹Á·ÈÓ ¯·Ì¤ÓÔ˜. O ¡ÈÎfiÏ·˜ Ù˘ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ηÓÔÓÈο ÙȘ ÛÔ˘‰¤˜ ÙÔ˘, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ÔÏÏ¿ ÚÔÔÈÒÓÈ˙Â. «¡· ÙÔÓ ‰ˆ Ì ÙËÓ ¿ÛÚË ÌÏÔ‡˙· £Â¤ ÌÔ˘!» ÎÈ ¤ÎÔ‚Â ÙËÓ ÌÔ˘ÎÈ¿ ·fi ÙÔ ÛÙfiÌ· Ù˘ Ó· ¯ÔÚÙ¿ÛÂÈ ÙÔ ·È‰› Ù˘. ªÂÁ¿ÏË Ë ·ÁηÏÈ¿ Ù˘ ª¿Ó·˜ ∫·Ï˘ÌÓÈ¿˜: ÈÚÔ‡Û ÎÈ ¿ÏÏ· ·È‰È¿ Ô˘ ÛÔ‡‰·˙·Ó Ì·ÎÚÈ¿ ·fi Ù· Û›ÙÈ· ÙÔ˘˜. Δ· ηÏÔ‡Û ÙȘ ∫˘ÚȷΤ˜ ÎÈ ¤‰ÈÓ ÛÙÔ ÁÈÔ Ù˘ ÙË ¯·Ú¿ Ù˘ Û˘ÓÙÚÔÊÈ¿˜ Ì ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘. «Δ· ∫·Ï˘ÌÓ¿ÎÈ· Â›Ó·È fiÏ· Û·Ó ·È‰È¿ ÌÔ˘». «∂Ï¿ÙÂ Î·È ÙËÓ ¿ÏÏË ∫˘Úȷ΋ ¿ Û·˜ ο̈ ʇÏÏ· ¿ ¯ÔÚÙ¿ÛÂÙÂ, fiÛ˜ ̤Ú˜ ηÎfiÌÔÈÚ· ¤ÛÂÙ ¿ Ê¿Ù ̷ÂÚÂ̤ÓÔ Ê·˚;» ∫·È ÙÔ˘˜ ¤Î·ÌÂ Î·È ˘ÚÈÛÙ¤˜ Ì ̤ÏÈ ¿ Ù· ¯·Ú¤„ÂÈ, Î·È ¯·ÈÚfiÙ·Ó Ӓ ·ÎÔ‡ÂÈ Ù· ÂÈÚ¿ÁÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙÔ› Ì·˜ fiÏÔÈ ÔÈ Ê›ÏÔÈ ÁÈ·ÙÚÔ› Ô˘ Û‹ÌÂÚ· Â›Ó·È Î·ıËÁËÙ¤˜ ·ÓÂÈÛÙËÌÈ·ÎÔ›, ‹ η٤¯Ô˘Ó ÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ı¤ÛË ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Ì·˜, ¯¿ÚË ÛÙȘ ı˘Û›Â˜ Ù˘ Ì¿Ó·˜ ÙÔ˘˜, Ù˘ ª¿Ó·˜ ∫·Ï˘ÌÓÈ¿˜ Ù˘ «∫Ï·ÔÊfiÚ·˜».

– 393 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∫Ï·ÔÊfiÚ·, ÊÈÁÔ‡Ú· ÈÛÙÔÚÈ΋ ÌÈ·˜ ÂÔ¯‹˜ Ô˘ Ù· ÚÔÛfiÓÙ· Ù˘ ÊÙˆ¯È¿˜ Ì¿Ó·˜ ‹Ù·Ó Ë ÛˆÌ·ÙÈ΋ Ù˘ ·ÓÙÔ¯‹. ¢ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó Â·ÁÁ¤ÏÌ·Ù· ÁÈ’ ·˘Ù‹Ó, Ô‡Ù ‚ÈÔÙ¯ӛ˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÂÚÁ·ÛÙ› ¤Íˆ ·fi ÙÔ Û›ÙÈ Ù˘ Ë ∫·Ï˘ÌÓÈ¿. •ÂÎÈÓÔ‡Û ·’ Ù· ¯·Ú¿Ì·Ù· Ì’ ¤Ó· Ï·˚Ó¿ÎÈ Ì ÎÚ‡Ô ÓÂÚfi ÛÙË Ì¤ÛË, ÎÈ ·ÓËÊfiÚÈ˙ ÙȘ Ï·ÁȤ˜ ÙˆÓ ‚Ô˘ÓÒÓ, Î·È ÚÈÓ Î·Ï¿-ηϿ Ô ‹ÏÈÔ˜ ·ψı› ÍÂÊfiÚÙˆÓ ÙÔ ‰ÂÌ¿ÙÈ. £·ÚÚÒ ¤Ó· ¿Á·ÏÌ· Ù˘ ÎÏ·ÔÊfiÚ·˜, Ì·ÚÙ˘Ú›· Ù˘ ı˘Û›·˜ Î·È Ù˘ ı¤ÏËÛ˘, Ú¤ÂÈ fiÏÔÈ ÔÈ ÁÈ·ÙÚÔ› ÔÈ ÛËÌÂÚÈÓÔ› Î·È ÔÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ Ó· ÙÔ ÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙË Ì¤ÛË Ù˘ Ï·Ù›·˜, Ó· ı˘Ì›˙ÂÈ ÙȘ ÂÔ¯¤˜ Ô˘ Ô fiıÔ˜ Ù˘ Ì¿Ó·˜ Ó· ÌËÓ ‚ÚÂıÔ‡Ó ÔÈ ÁÈÔÈ Ù˘ Û˘Ó¯ÈÛÙ¤˜ ÛÙÔ ÂÈΛӉ˘ÓÔ Â¿ÁÁÂÏÌ· ÙÔ˘ ™ÊÔ˘ÁÁ·Ú¿, ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡ÛÂ.

K·ÙÂÚ›Ó· °È·ÓÓ¿ÙÔ˘ O‰ÔÓÙ›·ÙÚÔ˜ - ™˘ÁÁڷʤ·˜

– 394 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

K AT E P I N A A . T H § I A K O Y A’ B PA B E I O ™ E ¶ANE§§HNIO §O°OTEXNIKO ¢IA°øNI™MO

O

Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ·, ¤ÙÛÈ ÎÈ ÂʤÙÔ˜ ‰ÈÂÎÂÚ·ÈÒıËΠ̠ÂÈÙ˘¯›· Ô ¤Ó·ÙÔ˜ (9Ô˜) ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ˜ M·ıËÙÈÎfi˜ §ÔÁÔÙ¯ÓÈÎfi˜ ¢È·ÁˆÓÈÛÌfi˜ Ù˘ ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈ·˜ ŒÓˆÛ˘ §ÔÁÔÙ¯ÓÒÓ, ˘fi ÙËÓ ·ÈÁ›‰· ÙÔ˘ YÔ˘ÚÁ›Ԣ EıÓÈ΋˜ ¶·È‰Â›·˜ Î·È £ËÛÎÂ˘Ì¿ÙˆÓ.

O ‰È·ÁˆÓÈÛÌfi˜ ÂÚÈÂÏ¿Ì‚·Ó ‰‡Ô ›‰Ë ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘: Ô›ËÌ· Î·È ‰È‹ÁËÌ·. ¢È·Î·›ˆÌ· Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ›¯·Ó Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ Ù˘ °ã Ù¿Í˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ Î·È fiÏˆÓ ÙˆÓ Ù¿ÍÂˆÓ §˘Î›Ԣ Î·È T.E.E., Ì ¤Ó· ÌfiÓÔ Ô›ËÌ· ‹ ‰È‹ÁËÌ·. ™ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ‰È·ÁˆÓÈÛÌfi Ë Ì·ı‹ÙÚÈ· Ù˘ °ã Ù¿Í˘ ÙÔ˘ NÈÎËÊÔÚ›Ԣ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ K·Ï‡ÌÓÔ˘ K·ÙÂÚ›Ó· A. TËÏÈ·ÎÔ‡ ¤Ï·‚ ̤ÚÔ˜ Ì ÙÔ ‰È‹ÁËÌ¿ Ù˘ Ì ٛÙÏÔ: «M·˜ ÓÔÈ¿˙ÂÈ». TÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ‰È‹ÁËÌ· Ì ÔÌfiʈÓË ·fiÊ·ÛË Ù˘ KÚÈÙÈ΋˜ EÈÙÚÔ‹˜ ¢ÈËÁ‹Ì·ÙÔ˜ η٤Ϸ‚ ÙÔ Aã ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ BÚ·‚Â›Ô ¢ÈËÁ‹Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙÔ ¤ÙÔ˜ 2007.

H ‚Ú¿‚¢ÛË ÙˆÓ ‰È·ÎÚÈı¤ÓÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ¤ÁÈÓ ÛÙȘ 22 AÚÈÏ›Ô˘, ÛÙÔ ¶ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi K¤ÓÙÚÔ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ AıËÓ·›ˆÓ ÛÙËÓ ·›ıÔ˘Û· AÓÙÒÓË TÚ›ÙÛË, Û ÌÈ· ·ÓËÁ˘ÚÈ΋ ÂΉ‹ÏˆÛË Ì ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÂÎÚÔÛÒˆÓ ÙÔ˘ Y¶.E.¶.£., ÌÂÏÒÓ Ù˘ EÙ·ÈÚ›·˜ EÏÏ‹ÓˆÓ §ÔÁÔÙ¯ÓÒÓ Î·È Ï‹ıÔ˘˜ ·ÓıÚÒˆÓ ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜.

AÍ›˙ÂÈ Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘Ì ٷ ÂÍ‹˜: H ·ÓÂÏÏ‹ÓÈ· ÚˆÙÈ¿ Ù˘ K·ÙÂÚ›Ó·˜ ·ÔÎÙ¿ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·›ÁÏË ÌÈ·˜ Î·È Â›Ó·È Ë ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ıÂÛÌÔ‡ Ô˘ ·È‰› ·˘Ù‹˜ Ù˘ ËÏÈΛ·˜ ηٷÎÙ¿ ·˘Ùfi ÙÔ ‚Ú·‚›Ô. ¶ø™ EXEI £E™MO£ETH£EI

– 395 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

E›Û˘ ·Í›˙ÂÈ Ó· ·Ó·ÊÂÚı› fiÙÈ, ηÙfiÈÓ ÂÈÛËÁ‹Ûˆ˜ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÂÈÙÚÔ‹˜, ¤ÁÈÓ ÚfiÙ·ÛË ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ÙÔ˘ Y¶.E.¶.£. Ó· Û˘ÌÂÚÈÏËÊı› ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ ‰È‹ÁËÌ· ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô §ÔÁÔÙ¯ÓÈÎÒÓ KÂÈÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘ §˘Î›Ԣ.

– 396 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

K·ÙÂÚ›Ó·˜ A. TËÏÈÎÔ‡

«MA™ NOIAZEI»

∏

∏ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË

Ù· Ì·ÏÏÈ¿ Ù˘ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔÓ Î·ıÚ¤ÊÙË. ΔÔ ¯¤ÚÈ Ù˘ ·Ó‚Ôη٤‚·ÈÓ Ì˯·ÓÈο ÂÓÒ Ù· Ì¿ÙÈ· Ù˘ ¤ÛÙÂÎ·Ó Î·Úʈ̤ӷ ÛÙÔ Â›‰ˆÏfi Ù˘. ™Ù·Ì¿ÙËÛÂ. ¶ÏËÛ›·Û Ôχ ÛÙÔÓ Î·ıÚ¤ÊÙË ÎÈ ·Ó·ÊÒÓËÛ ͷÊÓÈ·Ṳ̂ӷ: – «∞! ¢˘Ô Û˘Ú¿ÎÈ· Ï¿È ÛÙÔ ÛÙfiÌ· ÌÔ˘! ∫·È,Ù· Ì·ÏÏÈ¿ ÌÔ˘, ÎÔ›Ù· fiÛÔ Ì¿ÎÚ˘Ó·Ó! ¢Â˜! Ì·˙‡ÔÓÙ·È È· ÙfiÛÔ Ô˘ Ó· ÊÙÈ¿¯ÓÔÓÙ·È ·ÏÔÁÔÔ˘Ú¿ Ù˘ Ìfi‰·˜! ∫·Ù·ÏËÎÙÈÎfi!» ¶fiÛ˜ ‚‰ÔÌ¿‰Â˜ ¤¯ÂÈ Ó· ‰ÂÈ, –fi¯È Ó· ÎÔÈÙ¿ÍÂÈ ‚È·ÛÙÈο Î·È Ì˯·ÓÈο ÙÚ¤¯ÔÓÙ·˜ Ó· ‚ÁÂÈ ·’ ÙÔ ‰ˆÌ¿ÙÈÔ ËÁ·›ÓÔÓÙ·˜ ÁÈ· Ì¿ıËÌ·,– ·ÏÏ¿ Ó· ‰ÂÈ! ¶fiÙ ›‰Â ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÊÔÚ¿ ÙÔÓ Â·˘Ùfi Ù˘! ¶fiÛÔ ÌÂÁ¿ÏˆÛÂ! ¢Â˜ ÙÔ ÎÔÚÌ› ÌÔ˘! ·ÏÏ¿˙ÂÈ! ¢ÂÓ Â›Ì·È È· ÂÁÒ! ª· ‹ÌÔ˘Ó ÂÁÒ; fiÙ·Ó Á›ÓÔÓÙ·Ó ÙfiÛ· ·Ú¿ÍÂÓ· Ú¿ÁÌ·Ù·; ¶Ò˜ ηٿÓÙËÛ·! ∑ˆ ¯ˆÚ›˜ Ó· ˙ˆ È·! ΔÚ¤¯ˆ Ó· ÚÔÏ¿‚ˆ Û˘Ó¯Ҙ οÔÈÔ Ì¿ıËÌ· Î·È ¯¿Óˆ ÙË ˙ˆ‹ ÌÔ˘! £¤Ïˆ Ó· ˙‹Ûˆ Ê˘ÛÈÔÏfiÁÈη! ΔÒÚ·! ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË! » Δ· ηχÙÂÚ¿ ÌÔ˘ ¯ÚfiÓÈ·! ŒÙÛÈ ÌÔ˘ ϤÓ ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ Ì ˙‹ÏÈ·! «∞ÏÏ¿ Û‹ÌÂÚ·, Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó, ‰ÂÓ Í¤ÚÂÙ ӷ ˙‹ÛÂÙ ÂÛ›˜ Ù· ·È‰È¿» ! «¢ÂÓ ·›˙ÂÙÂ, ‰ÂÓ ¤¯ÂÙ ¯ÈÔ‡ÌÔÚ, ‰ÂÓ Û˘˙Ëٿٻ. ∫·È Áˆ ÊÔ‚¿Ì·È Ó· ÌË ‚Á¿Ïˆ ÎÚ·‡ÁË Î·È Ì ηÙËÁÔÚ‹ÛÔ˘Ó ¿ÏÈ ˆ˜ ‰ÂÓ Í¤Úˆ Ó’ ·ÎÔ‡ˆ ÙÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜, Ó· Û˘ÌʈÓÒ Ì·˙› ÙÔ˘˜, Ó· ’Ì·È ÂÈı·Ú¯Ë̤ÓË Î·È ÛˆÛÙ‹... » Δ· ηχÙÂÚ¿ ÌÔ˘ ¯ÚfiÓÈ·! ª· ÙÔ Î·Ï‡ÙÂÚÔ Ô‡ ›ӷÈ; Δ· ηχÙÂÚ· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜, Ì¿ÏÈÛÙ·! ¢ÂÓ ‹Á ÈÔ ¿Óˆ ·’ ÙÔ ‰ËÌÔÙÈÎfi. ŒÌ·ı ÙȘ ‰Ô˘ÏÂȤ˜ ÙÔ˘ ÓÔÈÎÔ΢ÚÈÔ‡ ̤۷ ÛÙË ÁÏ˘ÎÈ¿ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ,Ô˘ ‰ÈËÁ›ٷÈ, Ù˘ ·Á¿˘ Ù˘ ÁÈ·ÁÈ¿˜, fiˆ˜ ÂΛÓË ‰ÈËÁ›ٷÈ, Ô˘ Ì MAPIANNA BOYPT™IZE

– 397 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Áχη, ¯·ÌfiÁÂÏ· Î·È ˘ÔÌÔÓ‹ ÁÓÒÚÈÛ ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ˙ˆ‹, ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ˙ˆ‹ ÂÓfi˜ ÎÔÚÈÙÛÈÔ‡ Ù˘ ·ÁÚÔÙÈ¿˜...∫È Â›¯Â ¯ÚfiÓÔ Ó· ¿ÂÈ ‚fiÏÙ˜, Ó· ‰ÂÈ ÙÔÓ ‹ÏÈÔ ÙËÓ Ë̤ڷ Ó· Á˘ÚÓ¿ ÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÙÔ˘, ÙËÓ ÂÍÔ¯‹ Ó· Í·Ó·ÁÂÓÓÈ¤Ù·È Î·È Ó· Û‚‹ÓÂÈ, ›¯Â ¯ÚfiÓÔ Ó· ΢ÓËÁ‹ÛÂÈ Ù· ·¿ÎÈ· Î·È Ù’ ·ÚÓ¿ÎÈ· ÛÙ· ¯ˆÚ¿ÊÈ·, Ó· ¯·›ÚÂÙ·È ÙȘ ¯·Ú¤˜ Ù˘ οı ÂÔ¯‹˜... Δ· ηχÙÂÚ· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ ·Ù¤Ú·, Û›ÁÔ˘Ú·! ªÂÙ¿ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Î·È ¤Ó· ÏÔÁÈÎfi ‰È¿‚·ÛÌ· ¤ÙÚÂ¯Â Í˘fiÏ˘ÙÔ˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ‚¿ÚΘ ÙÔ˘ Á˘·ÏÔ‡, ¯·ÈÚfiÙ·Ó ÙËÓ ·Ï̇ڷ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜, οÓÔÓÙ·˜ Ì¿ÓÈÔ fiÏË Ì¤Ú· Ù· ηÏÔη›ÚÈ·, ¤ÙÚ¯ Ì ْ ·ÁÚÈÔοÙÛÈη ÛÙȘ Ú¿¯Â˜, Ì¿˙¢ ηÚÔ‡˜ Î·È ¯·ÈÚfiÙ·Ó ÙÔ˘˜ ¯˘ÌÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ˆ˜ Ô˘ ’ÁÈÓ ¿ÓÙÚ·˜ Î·È ‹Á ÛÙÔ ÛÙÚ·Ùfi!... Õ¯! fiÛÔ ı· ’ıÂÏ· Ó· Ùڤ͈, Ó· ȉÚÒÛˆ, Ó· ÂÈÓ¿Ûˆ, Ó· ΢ÓËÁËıԇ̠̠ÙËÓ ·Ú¤· ÛÙȘ ·Ï¿Ó˜ Î·È Ó· Ì·˜ ÊÒÓ·˙·Ó ÌÔÓ¿¯· ÙÔ ‚Ú¿‰˘ ·’ Ù· Ì·ÏÎfiÓÈ· ÔÈ Ì·Ó¿‰Â˜ Û·Ó ÙȘ ÁÈ·ÁÈ¿‰Â˜ Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ ·ÏÈ¿... ¶fiÛÔ ı· ’ıÂÏ· Ó· Ì·ÏÒÛˆ Ì ٷ ·‰¤ÏÊÈ· ÌÔ˘ Î·È Ó· Ì·˜ ·Ê‹ÛÔ˘Ó Ó· Ù· ‚Úԇ̠ÌfiÓÔÈ Ì·˜! °È·Ù› ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ Ì·˜ ÂÌÔ‰›˙Ô˘Ó Ó· ˙‹ÛÔ˘ÌÂ; ¢ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ ˙ԇ̠۠ÌÈ· Á˘¿Ï·. ∂ÈÙ¤ÏÔ˘˜! ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË! £¤Ïˆ ÙÒÚ· Ó· ˙‹Ûˆ! ¢ÂÓ Í¤Úˆ Ò˜. ∞ÏÏ¿ ı· ÙÔ ÛÎÂÊÙÒ ÙÒÚ·. ¶ÚÒÙÔÓ ‰Â ı¤Ïˆ È· Ó· Ì ΢ÓËÁ¿Ó ٷ Ú¤ÂÈ Û’ fiÏË ÌÔ˘ ÙËÓ ˙ˆ‹. £· ÁÂ̛ۈ ÎfiÌÏÂÍ, „˘¯Èο ÙÚ·‡Ì·Ù·. °¤ÌÈÛ·Ó ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ÙË ˙ˆ‹ ÌÔ˘ Ú¤ÂÈ Î·È Ó›ÁËη... ª’ ¤¯ÂÈ Ê¿ÂÈ Ë ·ÁˆÓ›· ¤¯ˆ ‰È·ÁÒÓÈÛÌ·. ¢È¿‚·Û· Ôχ, ·ÏÏ¿ ı· ÁÚ¿„ˆ; •ÂÓ‡¯ÙËÛ·, ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ¤ÁÈÓ ʇÏÏÔ Î·È ÊÙÂÚfi ·’ ÙÔ ÍÂʇÏÏÈÛÌ·. ÕÚ· ı· ÁÚ¿„ˆ. Δ· Ì¿ÙÈ· ÌÔ˘ ηٷÎfiÎÎÈÓ· ·’ ÙËÓ ·ÁÚ‡ÓÈ·. ¢ÂÓ ÎÔÚfiÈ‰Â˘· fiÙ·Ó Î·ıfiÌÔ˘Ó Ó· ‰È·‚¿Ûˆ. ¢È¿‚·Û·. ÕÚ· ı· ÁÚ¿„ˆ! ª· Ù· ÎÔÈÙÒ Î·È ‰ÂÓ ı˘Ì¿Ì·È Ù›ÔÙ·! ∫·Ù·ÛÙÚ¤ÊÔÌ·È Î·È Êı›ÚÔÌ·È Û οı ‰È·ÁÒÓÈÛÌ·! Δ¤ÚÌ· Ù· ‰È·ÁˆÓ›ÛÌ·Ù·! Δ¤ÚÌ· Ù· ÊÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈ·, Ù· ¤ÍÙÚ· Ì·ı‹Ì·Ù·, ÔÈ Í¤Ó˜ ÁÏÒÛÛ˜, Ù· ECDL, ¿ˆ ÛÙËÓ ÂÓÈÛ¯˘ÙÈ΋, ¿ˆ Û¯ÔÏ›Ô, ÊÙ¿ÓÔ˘Ó. ∫È ·Ó ‰Â ÊÙ¿ÓÔ˘Ó, ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ÔÈ ÔχÍÂÚÔÈ Ó· Ù· ηٷʤÚÔ˘Ó Ó· ÊÙ¿ÓÔ˘Ó. Δ¤ÏÔ˜! Œ¯ÂÈ ÎÈ ¿ÏÏ· Ú¿ÁÌ·Ù· ÛÙË ˙ˆ‹ Ó’ ·Û¯ÔÏËıÔ‡ÌÂ! » ª’ ÂӉȷʤÚÂÈ ÎÈ Â̤ӷ ÙÈ Î¿ÓÔ˘Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÂΛ ¤Íˆ ·’ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Î·È ÙÔ ÊÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈÔ. ÃÙ˜ Ì¿˙¢·Ó ˘ÔÁڷʤ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÚfiÛÊ˘Á˜ ∫Ô‡Ú‰Ô˘˜, ÁÈ· ÙË Ì¿Ó· ÙÔ˘ ∞ÊÁ·ÓÈÛÙ¿Ó, ÙÔ˘˜ ÁÈ·ÙÚÔ‡˜ ¯ˆÚ›˜ Û‡ÓÔÚ· Û˘˙ËÙÔ‡Û·Ó Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘ÌÂ, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¿ÛÙÂÁÔ˘˜ Ó· ÂӉȷÊÂÚ-

– 398 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ıÔ‡ÌÂ. ∞ÏÏ¿ «··ÁÔÚ‡ÂÙ·È» Ó· ‰È·‚¿Ûˆ ÂÊËÌÂÚ›‰· ÁÈ·Ù› Â›Ì·È Ì·ı‹ÙÚÈ· Î·È ÌfiÓÔ Ó· ‰È·‚¿˙ˆ Â›Ó·È Ë ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÌÔ˘ ÙÔÓ›˙ÂÈ Ô ·Ù¤Ú·˜ fiÔÙ ¿ˆ Ó· ‰ˆ οÙÈ Ô˘ ÌÔ˘ ÙÚ·‚¿ÂÈ ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ Û·Ó ¿ÓıÚˆÔ˜ Ì ÂӉȷʤÚÔÓÙ·, Û·Ó ÎÔ¤Ï· ˙ˆÓÙ·Ó‹.

– ª·ÚÈ¿ÓÓ·! ∞ÁÚÈÂ̤ÓË Ë ÊˆÓ‹ Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜. ¡‡¯ÙˆÛ˜! fiÙ ı’ ·Ú¯›ÛÂȘ Ó· ‰È·‚¿˙ÂȘ; ¡· ‰È·‚¿ÛÂȘ Î·È ÁÈ· ÙÔ ÊÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈÔ. ΔfiÛ· ÏÂÊÙ¿ ‰›ÓÔ˘Ì ÁÈ· ÙÔ ¤ÚËÌÔ!

– «§ÂÊÙ¿, fiÏÔ ÏÂÊÙ¿ ¤¯ÂÙ ÛÙÔ ÓÔ˘ Û·˜»...

– μÁ˜ ·fi ÙÔ Ì¿ÓÈÔ! Δ¤ÏÂȈÓÂ! Œ¯ÂȘ ‰È·ÁˆÓ›ÛÌ·Ù·! ¡· ÌË ¯·Ï¿ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ‚·ıÌÔ‡˜ ÛÔ˘! ¶Ú¤ÂÈ Ù’ ·ÔÏ˘Ù‹ÚÈÔ Ó· ’Ó·È ¿Óˆ ·fi 18 ÁÈ· Ó· ÂÙ‡¯ÂȘ ¤Íˆ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ!

– ¢Â ı· ‰È·‚¿Ûˆ ηıfiÏÔ˘! ¢Â ı· Í·Ó·¿ˆ ÊÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈÔ, ¿ˆ ÂÓÈÛ¯˘ÙÈ΋ Î·È Û¯ÔÏÂ›Ô Î·È ÊÙ¿ÓÂÈ.

– ΔÚÂÏÏ¿ıËΘ; ʈӿ˙ÂÈ Ë Ì¿Ó·. ¶·›ÚÓÂȘ Ù›ÔÙ· ¯¿È·; ¢Â ÛÔ˘ ›· Ó· ÌËÓ Î¿ÓÂȘ ·Ú¤Â˜ Ì ·È‰È¿ Ô˘ ‰ÂÓ Í¤ÚÔ˘ÌÂ; – °È·Ù› Ú¤ÂÈ Ó· Ȉ ¯¿È· ÁÈ· Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹Ûˆ ˆ˜ ¤ÁÈÓ· ÎÔ¤Ï· È·; ¶fiÙ ÙÔ Â›‰Â˜ ÂÛ‡ ·˘Ùfi; ¶fiÙ ÌÔ˘ Û˘˙‹ÙËÛ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ÌÂÁ·ÏÒÓˆ; °È·Ù› ·ÏÏ¿˙ˆ; °È·Ù› ‰Â Ì’ ·Ê‹ÓÂÙ Ӓ ·Ó·Û¿Óˆ, Ó’ ·Ó·Ó‡ۈ ηı·Úfi ·¤Ú·, ¤Ó· Û·‚‚·ÙÔ·ÚÈ·ÎÔ, ¯ˆÚ›˜ Ó· ¿ˆ ÊÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈÔ; ∞ÛÊ˘ÎÙÈÒ, ¯¿ÓÔÌ·È. £¤Ïˆ Ó· ˙‹Ûˆ! μÔ‹ıËÛ¤ ÌÂ, ÌËÙ¤Ú·, ‚Ô‹ıÂÈ·!

– ªËÙ¤Ú· Ì ›˜! ∫È ·ÎÔ‡ÁÂÙ·È ÙfiÛÔ ·ÏÏfiÎÔÙ· ÙÚ·ÁÈÎfi! ¶ÔÙ¤ ‰Â ÌÔ˘ Ì›ÏËÛ˜ ¤ÙÛÈ ÚÈÓ. ªÂÁ·ÏÒÓÂȘ! ªÂÁ·ÏÒÓÂȘ Î·È ÙÚÔÌ¿˙ˆ! ·È‰› ÌÔ˘!

– ¢ÂÓ Â›Ì·È ·È‰›, Á›ÓÔÌ·È Á˘Ó·›Î·, ‰ÂÓ Í¤Úˆ ÙÈ Â›Ì·È. ∞ÏÏ¿ ÙÔ ıˆÚ›˜ Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi ÁÈ’ ·ÓıÚÒÈÓÔ Ï¿ÛÌ· Ó· ÛΤÊÙÂÙ·È ÁÈ· ‰È·ÁˆÓ›ÛÌ·Ù· Î·È Ó· ÌÈÏ¿ ÁÏÒÛÛ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ÙȘ ͤÚÂÈ Ë Ì¿Ó· ÙÔ˘, ¯ˆÚ›˜ Ó· ˙ÂÈ ÛÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ; ¢ÂÓ ÛÔ˘ ʈӿ˙ˆ, ÛÔ˘ ÎÚ·˘Á¿˙ˆ. ªÔ˘ ¤‰ˆÛ˜ ÙË ˙ˆ‹. μÔ‹ıËÛ¤ Ì ӷ ÙËÓ Î·Ù·Ï¿‚ˆ ·˘Ù‹ ÙË ˙ˆ‹, Ó· ÙË ˙‹Ûˆ!

– ΔÈ Ó· οӈ, ‰ËÏ·‰‹; ΔÈ ÌÔ˘ ˙ËÙ¿˜; ŒÙÛÈ Â›Ó·È ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·. ΔÈ Ó· οӈ; – ¡· ÙÔ ·ÏÏ¿ÍÔ˘Ì ÙÔ Û‡ÛÙËÌ·! ¡· Á›ÓÂÈ ·ÓıÚÒÈÓÔ ÁÈ· ÙÔ Ó¤Ô ¿ÓıÚˆÔ. ¡·, ¤ÁÚ·„· ÌÂÚÈο Ô˘ ÛΤÊÙËη. ™Î¤„Ô˘ Ù·. ™˘˙‹ÙËÛ¤ Ù· Ì ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÁÔÓ›˜, ·ÓÙȉڿÛÙ ÁÈ· ÙÔ ‰ÈÎfi Ì·˜ ÎfiÔ Î·È Ù· ‰Èο

– 399 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Û·˜ ¯Ú‹Ì·Ù·. μÚ›ÙÂ Û·Ó ÌÂÁ¿ÏÔÈ Ï‡ÛÂȘ Ó· ˙‹ÛÔ˘ÌÂ! ™Ù›ÏÙ ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, e-mail, ÌËӇ̷ٷ ÛÙ· ªª∂, ÛÙȘ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜, ÛÙÔ ‰È·‰›ÎÙ˘Ô, Ó· ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÂÈ Ë ·‰ÈΛ· ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. ¡· Á›ÓÂÈ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Ô˘ Ó’ ·Ú¯›˙ÂÈ Î·È Ó· ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ Ì¤Û· ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, Ó· ÌË ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ËÁ·›ÓÔ˘Ì ‰Â‡ÙÂÚÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ù’ ·ÔÁ‡̷ٷ Û ÊÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈ·. £· ’¯ÂÙÂ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌ›· Î·È ·È‰È¿ «ÔÈÎÔÓÔÌË̤ӷ», ÍÂÎÔ‡Ú·ÛÙ· „˘¯Èο. ¡· ’¯Ô˘Ì ηıËÁËÙ¤˜ Ô˘ ı· ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ’Ó·È ·È‰·ÁˆÁÔ›. ¡· ’¯Ô˘Ì ÎÚ¿ÙÔ˜ Ô˘ Ó· ÙÔ˘˜ ÏËÚÒÓÂÈ ·ÓıÚÒÈÓ· ÁÈ· Ó· ÌËÓ ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ó· Á›ÓÔÓÙ·È Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ÁÈ· Ó· ˙‹ÛÔ˘Ó Û ‚¿ÚÔ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘˜.

– ¶Ô‡ Ù· ‰È¿‚·Û˜ ·˘Ù¿; ·˘Ù¿ Â›Ó·È ÔÏÈÙÈ΋. ∞’ ÙȘ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ Ù· ‰È¿‚·Û˜; – ¢ÂÓ Ù· ‰È¿‚·Û·! Δ· ‚Ϥˆ, Ù· ˙ˆ, Ù· ηٷϷ‚·›Óˆ, Â›Ì·È ¿ÓıÚˆÔ˜ Ô˘ ÙÔ Ì˘·Ïfi ÙÔ˘ ‰Ô˘Ï‡ÂÈ. √Ú›ÛÙÂ. ¶¿Ú ÁÚ·Ù¤˜ ÙȘ ÛΤ„ÂȘ ÌÔ˘. ∂ÁÒ ı· ·Ï‡ˆ. ∞ÏÏ¿ Î·È ı’ ·ÓÙȉÚÒ. £· ˙ËÙÒ ‚Ô‹ıÂÈ· ·fi Û¤Ó· Ô˘ ’Û·È ÁÔÓÈfi˜ ÌÔ˘. £· ÎÚ·˘Á¿˙ˆ ÙËÓ ·ÂÏÈÛ›· ÌÔ˘, ı· ÎÈÓÔ‡Ì·È Û·Û̈‰Èο Ó· Ï¢ÙÂÚˆıÒ ·’ Ù· Û‡ÚÌ·Ù· ÙÔ˘ ÎÏÔ˘‚ÈÔ‡ Ô˘ Ì ÎÏ›۷Ù ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ·¿ÓıÚˆ· ¯ˆÚ›˜ Ó· Ì ڈًÛÂÙÂ.

ªÈ· Û˘Ó¿ÓÙËÛË ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ªËÙ¤Ú·: ∑‹ÙËÛ· ΢ڛ· ∑·ÁÔÚ¤ÏË Ó· Û·˜ ÌÈÏ‹Ûˆ ÁÈ·Ù› ¤Ì·ı· ˆ˜ ›ÛÙ ˘‡ı˘ÓË ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÎfiÚ˘ ÌÔ˘. ∂Î/Îfi˜: ∫¿Ó·Ù Ôχ ηϿ ΢ڛ· ÌÔ˘. ΔÔ ‰ÈÎfi ÌÔ˘ ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÌ· ‰Â ‚ÔËı¿ ·Ó ‰Â Û˘ÌÏËÚˆı› Ì ÙÔ ‰ÈÎfi Û·˜ ¯¿ÚÈÛÌ·. ∂›Ì·ÛÙ ÎÈ ÔÈ ‰˘Ô ·È‰·ÁˆÁÔ›, ˘‡ı˘ÓÔÈ, fi¯È ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹, ·ÏÏ¿ ÁÈ· ÙËÓ Â˘Ù˘¯ÈṲ̂ÓË Î·È ˘ÁÈ‹ ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ì·˜. ∞ÏÏ¿, Ê·›ÓÂÛÙ Ôχ ·Ó‹Û˘¯Ë, ¤·ı οÙÈ Ë ª·ÚÈ¿ÓÓ·; °È·Ù› ÎÏ·›ÙÂ; ΔfiÛÔ ÛÔ‚·Úfi ›ӷÈ; ªËÙ¤Ú·: ∏ ª·ÚÈ¿ÓÓ· ÌÔÈ¿˙ÂÈ Û·Ó Ó· ÙÚÂÏÏ¿ıËÎÂ. ¢ÂÓ ı¤ÏÂÈ Ó· ¿ÂÈ ÊÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈÔ, ÛÙȘ ͤÓ˜ ÁÏÒÛÛ˜, ÂÚ·Ù¿ ͢fiÏ˘ÙË ÛÙÔ Û›ÙÈ, ‹Á ÛÙËÓ Ï·Ù›· ÚÔ¯Ù¤˜ Û ÌÈ· ‰È·Ì·ÚÙ˘Ú›· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¿ÛÙÂÁÔ˘˜ ∫Ô‡Ú‰Ô˘˜! ΔËÓ ∫˘Úȷ΋ ÙÔ Úˆ› ‹Á ÛÙËÓ ÂÎÎÏË-

– 400 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Û›·, ÌÂÙ¿ ÛÙÔ Î·Ù˯ËÙÈÎfi Î·È ¤ÂÈÙ· Ì·˙› Ì ÙȘ Ó·ڤ˜ Ù˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ÔÌ¿‰·˜ ÂÈÛΤÊÙËÎ·Ó ÙÔ ÔÚÊ·ÓÔÙÚÔÊÂ›Ô ÎÈ fiÙ·Ó ÙËÓ ›ÂÛ· Ó· ÌÔ˘ ÂÍËÁ‹ÛÂÈ ÙÈ ¤·ı ÎÈ ÂΛÓË ÌÔ˘ ¤‰ˆÛ ·˘Ùfi ÙÔ ¯·ÚÙ› Ô˘ ·Ó ÙÔ ‰È·‚¿ÛÂÙÂ, ‰ÂÓ Í¤Úˆ ˆ˜ ı· Û·˜ Ê·Ó›. ¢ÂÓ Â›Ó·È Ë ª·ÚÈ¿ÓÓ· ÌÔ˘ ·˘Ù‹! ∏ ˘¿ÎÔ˘Ë, Ë ‹Û˘¯Ë, Ë ÌÂÏÂÙËÚ‹. ºˆÓ¿˙ÂÈ fi¯È ÛÙ· Ú¤ÂÈ, ÎÈ fiÙ·Ó Ù˘ ˙ËÙ¿ˆ οÙÈ Ï¤ÂÈ «Úfi‚ÏËÌ¿ ÛÔ˘», «Úfi‚ÏËÌ¿ ÌÔ˘», «Úfi‚ÏËÌ¿ ÙÔ˘˜»! ΔÈ ı· οӈ; ¢ÂÓ Î·Ù·Ï·‚·›Óˆ È· Ù›ÔÙ·. ∂› ӷ Û˘˙ËÙ‹Ûˆ Ì ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ÁÈ· Ó’ ·ÏϿ͈ ÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, ÁÈ· Ó· ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚÒÛˆ! ∂ÁÒ; ÎÏ·›ÂÈ ·ÂÏÈṲ̂ӷ ). ∫È ÂÁÒ ‰ÂÓ Í¤Úˆ Ô‡ Ó· ¿ˆ! ◊Úı· Û ۷˜ Ó· ˙ËÙ‹Ûˆ ‚Ô‹ıÂÈ·. ªÈÏ¿ ÁÈ· Û·˜ Ì ·Á¿Ë Î·È Û‚·ÛÌfi. §ÔÈfiÓ, ‚ÔËı‹ÛÙ ÌÂ! ∂Î/Îfi˜: K·Ù·Ï·‚·›Óˆ ÙË Û‡Á¯˘Û‹ Û·˜. ¶ÈÛÙ¤„Ù ÌÂ! ¶ÚÈÓ ÙÚ›· ¯ÚfiÓÈ· Ë ÎfiÚË ÌÔ˘ ͤÛ·Û ÙÔ ›‰ÈÔ Ì ÙË ª·ÚÈ¿ÓÓ·. ¢Â ı· Û·˜ ÎÚ‡„ˆ fiÙÈ Ù· ¤¯·Û· fiˆ˜ ÎÈ ÂÛ›˜ ÙÒÚ·! ªÂÙ¿, fï˜, Ô˘ ÙÔ ÛΤÊÙËη, ÙÔ Û˘˙‹ÙËÛ· Ì’ ¿ÏÏÔ˘˜ ÂȉÈÎÔ‡˜, Ì ÎÔÈÓˆÓÈÔÏfiÁÔ, „˘¯ÔÏfiÁÔ ÎÈ ·ÎfiÌ· Ì ÙÔÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi ÈÂÚ¤·Û‡Ì‚Ô˘ÏÔ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿˜ Ì·˜, Û˘˙‹ÙËÛ· Ì ÙËÓ ÎfiÚË ÌÔ˘, Ì ÙËÓ Â·Ó·ÛÙ·ÙË̤ÓË ·Ú¤· Ù˘ Î·È Î·Ù·ÛÙÚÒÛ·Ì ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ‰Ú¿Û˘ Ì·˙›. » ÕÓ Û˘ÌʈÓ›ÙÂ, ı· Û˘˙ËÙ‹Ûˆ ̤۷ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Ì ‚¿ÛË Ù· ·ÈÙ‹Ì·Ù· Ù˘ ª·ÚÈ¿ÓÓ·˜ Î·È Ù˘ ÎfiÚ˘ ÌÔ˘, ·ÓˆÓ‡Ìˆ˜ Î·È ı· ¿Úˆ ¿‰ÂÈ· ·fi ÙÔ ‰È¢ı˘ÓÙ‹ Ó· ÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ì ÌÈ· Û˘Ó¤Ï¢ÛË ÁÈ· ÙÔ Û‡ÏÏÔÁÔ ÙˆÓ ‰È‰·ÛÎfiÓÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÁÔÓ¤ˆÓ ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ì ٷ ‰›Î·È· ·ÈÙ‹Ì·Ù· ÙˆÓ ÂÊ‹‚ˆÓ Ì·˜ (¯·ÌÔÁÂÏ¿). » ¡· ¯·Ú›Ù ÎÈ ÂÛ›˜ Î·È Ó· ËÛ˘¯¿ÛÂÙÂ. ∂›Ó·È Ôχ ηϋ Ë ª·ÚÈ¿ÓÓ· Ì·˜, ˘ÁÈ‹˜ ۈ̷ÙÈο, „˘¯Èο Î·È ÓÂ˘Ì·-ÙÈο, Ê·ÓÂÚÒÓÂÙ·È ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·, ·ÁÓ‹ Î·È ·ÎÚ·›· ÛÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË ‰›Î·ÈˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ. ¶ËÁ·›ÓÂÙÂ Î·È ¤¯ÂÙ ı¿ÚÚÔ˜. ªËÙ¤Ú·: ™·˜ ¢¯·ÚÈÛÙÒ ¿Ú· Ôχ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛ‹ Û·˜. ¶ÂÚÈ̤ӈ Ó· ‰ˆ Ù’ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙˆÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ Û·˜. £· Â›Ì·È ıÂÚÌ‹ ˘ÔÛÙËÚ›ÎÙÚÈ· Û·˜ ÛÙÔ Û‡ÏÏÔÁÔ ÁÔÓ¤ˆÓ.

– 401 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

∂Î/Îfi˜: ™ÙÔ Î·Ïfi. ŸÏ· ı· ¿Ó ηϿ! ¶ÈÛÙ¤„Ù ÌÂ!

ªÈ· «·ÏÏÈÒÙÈÎË» Û˘˙‹ÙËÛË ÛÙËÓ Ù¿ÍË ∂Î/Îfi˜: ™‹ÌÂÚ· ‰ÂÓ ı· οÓÔ˘Ì ̿ıËÌ· Ì ÙÔ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔ Î·ıËÌÂÚÈÓfi ÙÚfiÔ. Œ¯Ô˘Ì ÙËÓ ¿‰ÂÈ· ·’ ÙÔÓ Î‡ÚÈÔ ¢/ÓÙ‹ Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ì ٷ ıÚ·Ó›· Ì·˜ Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ Ì·ıËÙÒÓ/ ÙÚÈÒÓ. ∏ ª·ÚÈ¿ÓÓ· ÛÙË ‰ÈÏ·Ó‹ Ù˘ (ÎÔÚÔ˚‰Â˘ÙÈο): ¶¿ÏÈ Â˘¤ÏÈÎÙË ˙ÒÓË ı· οÓÔ˘ÌÂ; ªÂ ÙÈ ı· ¯¿ÛÔ˘Ì ÙÔ ‰›ˆÚÔ ¿ÏÈ; ªÂ ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ›· ÛÙËÓ Â˘Úˆ·˚΋ ¤ÓˆÛË; ∂Î/Îfi˜: ª·ÚÈ¿ÓÓ·, ı· ‚ÔËı‹ÛÂÙ Ì ÙË ‰ÈÏ·Ó‹ ÛÔ˘ Ó· Û¯ËÌ·Ù›ÛÂÙ ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ ÛÙË ÛÂÈÚ¿ Û·˜ Ì ıÚ·Ó›· Û ۯ‹Ì· ÁˆÓ›·˜; ÔÈ Î·Ú¤ÎϘ Ó· ÙÔÔıÂÙËıÔ‡Ó Ì¤Û· ÎÈ ¤Íˆ ÁÈ· Ó· ÌÔÚ›Ù ӷ Û˘˙Ëٿ٠ÌÂٷ͇ Û·˜ ÎÈ ÔÈ Ù¤ÛÛÂÚȘ Ù˘ οı ÔÌ¿‰·˜. ªÈ¯¿ÏË Î·È ™‡ÚÔ Ì ÙÔ˘˜ ‰ÈÏ·ÓÔ‡˜ Û·˜ ‚ÔËı‹ÛÙ ÎÈ ÂÛ›˜ ÛÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘ Ô Î·ı¤Ó·˜ Ó· Û¯ËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ ÛÙËÓ Î¿ı ÛÂÈÚ¿. ∫·ı›ÛÙ Ì fiÔÈÔÓ/· Û˘ÌÌ·ıËÙ‹/ÚÈ· Û·˜ ı¤ÏÂÙÂ. (√È Ì·ıËÙ¤˜ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ·ıfiÚ˘‚· Û¯ËÌ·Ù›˙ÔÓÙ·˜ Ù· ıÚ·Ó›· Û ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. ∫¿ıÔÓÙ·È ·ıfiÚ˘‚· fiˆ˜ ı¤ÏÔ˘Ó). ∂Î/Îfi˜: øÚ·›·, ¤¯Ô˘Ì ¤ÍÈ ÔÌ¿‰Â˜ Û¯ËÌ·ÙṲ̂Ó˜. £· ÂÚÁ·ÛÙ›Ù ·Ó¿ ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜, ÚÒÙ· ͯˆÚÈÛÙ¿ οı ÔÌ¿‰· Î·È ÌÂÙ¿ ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂٷ͇ Û·˜. Œ¯Ô˘Ì ÙÚ›· ı¤Ì·Ù· Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ì ÛÙÔ ÙÚ›ˆÚÔ Ô˘ ¤¯Ô˘ÌÂ. °Ú¿Êˆ ÛÙÔÓ ›Ó·Î· Ù· ı¤Ì·Ù· Î·È ÛÂȘ ı· ‰È·Ï¤ÍÂÙÂ: 1. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÌËÓ ¤¯Ô˘Ì ¶ƒ∂¶∂π ÛÙË ˙ˆ‹ Ì·˜; (¶fiÙ ¶Ô‡ - °È·Ù›;) ¶Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ì ¶ƒ∂¶∂π ÛÙË ˙ˆ‹ Ì·˜; (¶fiÙ - ¶Ô‡ - °È·Ù›;) 2. ¶Ò˜ ı· ‹Ù·Ó Ë ˙ˆ‹ Ì·˜ ¯ˆÚ›˜ οı ›‰Ô˘˜ ÊÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈ·; ¶ÔȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ı· ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·Ó ÁÈ· οÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ; ¶ÔȘ Û˘Ó¤ÂȘ ı· ›¯·ÌÂ;

– 402 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

3. M’ ÂӉȷʤÚÂÈ Ë ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈ΋ ˙ˆ‹; ¶Ò˜ ÌÔÚÒ Ó’ ·Û¯ÔÏËıÒ ÛˆÛÙ¿ ÛÙ· ÎÔÈÓ¿ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÌÔ˘, Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿˜ ÌÔ˘, Ù˘ ÁÂÈÙÔÓÈ¿˜ ÌÔ˘, Ù˘ ÂÓÔÚ›·˜ ÌÔ˘, Ù˘ fiÏ˘ ÌÔ˘, Ù˘ ¯ÒÚ·˜ ÌÔ˘; Œ¯ÂÙ ‰¤Î· ÏÂÙ¿ Ó’ ·ÔÊ·Û›ÛÂÙ ÔÈÔ ı¤Ì· ı· ‰È·Ï¤ÍÂÙ οı ÔÌ¿‰·. £· Û·˜ ÌÔÈÚ¿Ûˆ ‚ÔËıËÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi Î·È ı· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙ ÁÈ· ÌÈ· ÒÚ·, fiÔ˘ ı¤ÏÂÙ ı· Û·˜ ‚ÔËı‹Ûˆ. ∫·ÙfiÈÓ ı· ηٷÁÚ¿„ÂÙ ٷ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù¿ Û·˜, ı· Ù· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘ÌÂ, Î·È ı· Û·˜ ÚÔÛʤڈ ÌÈ· ȉ¤· ....¤ÎÏËÍË!

™ÙË Û˘Ó¤Ï¢ÛË ÙˆÓ Û˘ÏÏfiÁˆÓ ‰È‰·ÛÎfiÓÙˆÓ Î·È ÁÔÓ¤ˆÓ ∂Î/Îfi˜: ∞Á·ËÙÔ› ÁÔÓ›˜, ·ÚÈ ¢/ÓÙ¿, ·ÚÈÔÈ Û˘Ó¿‰ÂÏÊÔÈ,¤¯Ô˘Ì ÙË ¯·Ú¿ Û‹ÌÂÚ· Ó· Û·˜ Û˘ÁηϤÛÔ˘Ì ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ì·˜ Î·È Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ì ̷˙› Û·˜ ÁÈ· ÙË Û˘ÏÏÔÁÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ/ÙÚÈÒÓ Ì·˜ Î·È ·È‰ÈÒÓ Û·˜. √ ·ÚÈÔ˜ ‰/ÓÙ‹˜ ¤‰ˆÛ ÙËÓ ¿‰ÂÈ· Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ì ٷ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ‹˜ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÂÊËÌÂÚ›‰· ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Ì·˜ Î·È Ó· Û·˜ ÙË ÌÔÈÚ¿ÛÔ˘ÌÂ. ƒ›ÍÙ ÌÈ· Ì·ÙÈ¿ ·Ú·Î·ÏÔ‡ÌÂ Î·È ÏÔ˘Ù›ÛÙ ̷˜ ·ÍÈfiÙÈÌÔÈ ÁÔÓ›˜ Ì ÙËÓ ›ڷ Î·È ÙË Û˘Ì‚Ô˘Ï‹/Û˘Ì‚ÔÏ‹ Û·˜. ™ÙËÓ ÂÊËÌÂÚ›‰· ¤¯Ô˘Ó Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯ÂÈ ÔÈ Î‡ÚÈÔÈ Û˘Ó¿‰ÂÏÊÔÈ Ì ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ. ∫·ÙfiÈÓ Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ Ì·˜ Û˘˙‹ÙËÛ˘ Ù· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· ı· ÚÔÛÙÂıÔ‡Ó Î·È ı· ‰ÔıÔ‡Ó ÛÙȘ ËÏÂÎÙÚÔÓÈΤ˜ ÛÂÏ›‰Â˜ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ˘ÏÒÓ ÙÔ˘ À¶∂¶£ Î·È ÙˆÓ ÛÂÏ›‰ˆÓ ÙˆÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Ì ÙËÓ ·Ú¿ÎÏËÛË Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó ÎÈ ÂΛÓÔÈ ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÌÈ· ηχÙÂÚË ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜. ™ÙËÚ›ÍÙ ̷˜. ÿÚË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ì·˜ ÌÈ· Ó¤· ÚÔÔÙÈ΋ ‰È·Ê·›ÓÂÙ·È, ¤Ó· ¿ÓÔÈÁÌ· ÁÈ· ÌÈ·Ó ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÚÔÛÈÙ‹ ÛÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ÂÏÏËÓÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÚˆÙÔfiÚÔÈ Â›Ó·È, fiˆ˜ fiˆ˜ Ú¤ÂÈ, Ù· ·È‰È¿ Ì·˜. Õ˜ ¯·ÚÔ‡ÌÂ!

– 403 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

§›ÁÔ˘˜ Ì‹Ó˜ ÌÂÙ¿

H

ª·ÚÈ¿ÓÓ· ‚Ô˘ÚÙÛ›˙ÂÈ Ù· Ì·ÏÏÈ¿ Ù˘ Ì ‹ÚÂ̘ Î·È Û›ÁÔ˘Ú˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ. ¶·Ú·ÙËÚ› ÈηÓÔÔÈË̤ÓË ÙÔÓ Î·ıÚ¤ÊÙË Ù˘. μϤÂÈ ÌÈ· Ó·ڋ ηÏÔÛ¯ËÌ·ÙÈṲ̂ÓË, ηÏÔÓÙ˘Ì¤ÓË ÎÔ¤Ï· Ó· Ù˘ ¯·ÌÔÁÂÏ¿ ÊÈÏ¿ÚÂÛη Î·È ¯·ÚÔ‡ÌÂÓ·. ª¤Û· Û ¤ÍÈ Ì‹Ó˜ fiÏ· ¿ÏÏ·Í·Ó. ∏ «Â˘ÏÔÁË̤ÓË» ÂΛÓË «Â·Ó¿ÛÙ·ÛË», ÙÔ ¯·ÚÙ› ÂΛÓÔ Ô˘ ¤‰ˆÛ ÛÙË Ì¿Ó· Ù˘, ¤ÁÈÓÂ Ë ‚¿ÛË ÁÈ· ¤Ó· «Û‡ÓÙ·ÁÌ·», ¤Ó· ηٷÛÙ·ÙÈÎfi ηÓfiÓˆÓ «·ÓıÚÒÈÓ˘- ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜» fiˆ˜ ÙÔ ‚¿ÊÙÈÛÂ Ë ·Á·Ë̤ÓË Ù˘ ÊÈÏfiÏÔÁÔ˜. ∫·È Ó· Ê·ÓÙ·ÛÙ›˜ fiÙÈ ÙËÓ Â›¯Â ÂÈÚˆÓ¢Ù› ÂΛÓË ÙËÓ Ë̤ڷ. ™ÎÔÙÂÈÓÈ¿˙ÂÈ Ï›ÁÔ ÛÙË ÛΤ„Ë. ∞ÏÏ¿ ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ʈٛ˙ÂÙ·È ¿ÏÈ. ∏ ÌËÙ¤Ú· ‚Ô‹ıËÛÂ! ∏ ·Á·Ë̤ÓË ÌÔ˘ Ì·Ì¿! ∞Ó ‰Â Ì’ ¿ÎÔ˘ÁÂ Î·È ‰Â ˙ËÙÔ‡Û ‚Ô‹ıÂÈ· fiÛ· ı· ¯¿Ó·ÌÂ! ∞›ÛÙ¢ÙÔ ÙÈ ÂÙ‡¯·ÌÂ! ∏ ÂÊËÌÂÚ›‰· Ì·˜ ÚÒÙ·. ΔË ‚·ÊÙ›Û·Ì «ªÂ ÓÔÈ¿˙ÂÈ Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·!». ™ÙËÓ ·Ú¯‹ ÁÚ¿„·Ì ÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ·fi ΛÓË ÙËÓ Î·Ù·ÏËÎÙÈ΋ Û˘˙‹ÙËÛË! ΔËÓ ÚÒÙË Ì·˜! Ô˘ Ê·Áˆı‹Î·Ì ÌÂٷ͇ Ì·˜, Ù۷Έı‹Î·ÌÂ Î·È ÌÂÙ¿ ÏÔÁÈÎÂ˘Ù‹Î·ÌÂ, Û˘˙ËÙ‹Û·ÌÂ, ‚¿Ï·Ì fiÚÔ˘˜, fiÚÈ· Î·È Î·ÓfiÓ˜ ÌÂٷ͇ Ì·˜. ∏ ÂÊËÌÂÚ›‰· ¿ÚÂÛ ÎÈ ÔÈ ¿ÏϘ Ù¿ÍÂȘ ˘ÈÔı¤ÙËÛ·Ó ÙÔ Î·Ù·ÛÙ·ÙÈÎfi Ì·˜ «™‡ÓÙ·ÁÌ·». √ ·ÚÈÔ˜ ¢/ÓÙ‹˜ ÙÔ ÎÔÚÓÈ˙¿ÚÈÛ Ì ÌÈ· fiÌÔÚÊË ÎÔÚÓ›˙· Û ÔÏÏ¿ ·ÓÙ›ÁÚ·Ê· Î·È Ì·˜ ÙÔ ‰ÒÚËÛ ÂÚ‹Ê·ÓÔ˜, fiˆ˜ ›Â, ÁÈ· ÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfiÙÂÚÔ ™‡ÓÙ·ÁÌ· ·’ ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ù˘ ¢ã ∂ıÓÔÛ˘Ó¤Ï¢Û˘ Ù˘ ΔÚÔÈ˙‹Ó·˜! ∞ÏÏ¿ ‰Â ÛÙ·Ì·Ù‹Û·Ì ‰Ò. √È ÚÒÙ˜ ÔÌ¿‰Â˜ ¤ÁÈÓ·Ó ÂÈÙÚÔ¤˜ Ô˘ ÂÂÍÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·Ó fiÏÔ Î·È ÈÔ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤Ó· Ù· ·Ú¯Èο ı¤Ì·Ù·. ΔÔ ÙÚ›ˆÚÔ Ù˘ ¢¤ÏÈÎÙ˘ ˙ÒÓ˘ ¤ÁÈÓÂ Ë ÒÚ· Ô˘ Û˘Ó‰ÚÈ¿˙·ÌÂ. ª·˜ οÏÂÛ·Ó ÔÈ ¿ÏϘ Ù¿ÍÂȘ Ó· ÙÔ˘˜ ‰È‰¿ÍÔ˘Ì Ò˜ ÂÚÁ·˙fiÌ·ÛÙÂ. ™ÎÂÊًηÌ Ôχ. ¶ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛًηÌÂ! ¢Â ıÂÏ‹Û·Ì ·˘ÙfiÌ·Ù· Ó· Á›ÓÔ˘Ì ÔÈ Ù¤ÏÂÈÔÈ Ì·ıËÙ¤˜. ∞ÏÏ¿ ı¤Ï·Ì ӷ ‚Úԇ̠ÙÚfiÔ Ó· Ì·ı·›ÓÔ˘Ì ÙËÓ Ô˘Û›· ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ Î·È Û‡ÛÙËÌ· Ó· ÙÔÓ›˙Ô˘Ì ÙË ÏÂÙÔ̤ÚÂÈ¿ ÙÔ˘˜. ŸÛÔÈ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ËÁ·›ÓÔ˘Ó ÊÚÔÓÙÈÛÙ‹ÚÈ· ·ÔÊ¿ÛÈÛ·Ó fiÙÈ ÌÔÚÔ‡Û·Ó ÛÙË ÌÈ· ÒÚ· ·fi ÙȘ ÙÚÂȘ Ô˘ Û˘Ó‰ÚÈ¿˙·Ì ӷ ‰ÒÛÔ˘Ó

– 404 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

Û fiÛÔ˘˜ ‹ıÂÏ·Ó ÙËÓ ÂȉÈ΋ ‚Ô‹ıÂÈ· Ô˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·Ó, ÛÙȘ ͤÓ˜ ÁÏÒÛÛ˜ Î·È ÛÙ· Ì·ıËÌ·ÙÈο... Ì ÙË Û‡ÌʈÓË ÁÓÒÌË Ù˘ ˘‡ı˘Ó˘ ηıËÁ‹ÙÚÈ·˜. ™˘˙‹ÙËÛ ÂΛÓË Ì ÙÔ˘˜ ηıËÁËÙ¤˜ Ì·˜ Ô˘ Úfiı˘Ì· ·Ó¤Ï·‚·Ó ÙËÓ ÂÓÈÛ¯˘ÙÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ· fiÔ˘ È·, ·ÊÔ‡ ¤ÁÈÓ·Ó ÊÈÏfiÙÈ̘ ÚÔÛ¿ıÂȘ ·fi ÙÔ˘˜ ηıËÁËÙ¤˜ Ì·˜ ‰ÂÓ ‹Á·ÈÓ·Ó ÌfiÓÔ ‰˘Ô ÙÚÂȘ Ì·ıËÙ¤˜ ·ÏÏ¿ fiÏË Ë Ù¿ÍË. ŒÙÛÈ ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·¿ÏÏ·Í·Ó ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi ‚¿ÚÔ˜, Î·È fi¯È ÌfiÓÔ, ÙˆÓ ÊÚÔÓÙÈÛÙËÚ›ˆÓ. √ ™‡ÏÏÔÁÔ˜ °ÔÓ¤ˆÓ ·Ó¤Ï·‚ ÛÂ Û˘ÓÂÓÓfiËÛË Ì ÙÔ Û‡ÏÏÔÁÔ ÙˆÓ Î·ıËÁËÙÒÓ Î·È Ì ÙËÓ ÚˆÙÔfiÚ· ÛΤ„Ë ÙÔ˘ ΢ڛԢ ¢/ÓÙ‹ Ó· ÏËÚÒÓÂÈ ÙÔ ÂÓÔ›ÎÈÔ Û ‰ÈÏ·Ófi ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÎÙ›ÚÈÔ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ ¤Ó· ¢¯¿ÚÈÛÙÔ ÍÂÓÒÓ· Ì ÂÈÙÚ·¤˙È·, Ì ηÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ ÁˆÓÈ¿, Ó· ÏËÚÒÓÂÈ Î·ıËÁËÙ‹ ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÒÓ ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ ÔÚÁ¿ÓˆÓ ÒÛÙ ٷ ·È‰È¿, fiÛ· ı¤ÏÔ˘Ó, ‰ˆÚÂ¿Ó Ó· Ì·ı·›ÓÔ˘Ó ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi ÙÔ˘˜. ∂›Û˘ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ÔÌ¿‰· ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÒÓ ¯ÔÚÒÓ. ∞ÏÏ¿ ÚÔ¿ÓÙˆÓ ¤ÁÈÓ ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÂ›Ô Ì·˜, ÛÙ¤ÎÈ ¯·Ú¿˜, Ú·ÁÌ·ÙÈ΋˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ·Ó¿·˘Ï·˜ fiÔ˘ ÔÈ ÁÔÓ›˜ ‰ÂÓ ·ÓËÛ˘¯Ô‡Û·Ó ÁÈ· ÙÔ˘˜ Û˘Ó‹ıÂȘ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜. °ÂÏÔ‡Û·ÌÂ, ÂÈÙ¤ÏÔ˘˜! μڋηÌ ÙË ‰È¿ıÂÛË ÁÈ· ·ÛÙ›·. ¶·›˙·Ì Ì¿ÛÎÂÙ, ‚fiÏÂ˚, Ô‰fiÛÊ·ÈÚÔ Í·Ó¿! ∂›Ì·ÛÙ ¿ÏÈ Ó·ÚÔ›, ¯·ÚÔ‡ÌÂÓÔÈ, ·ÈÛÈfi‰ÔÍÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ. √ÚÁ·ÓÒÛ·Ì ÂΉÚÔ̤˜, ÂÚÈ¿ÙÔ˘˜ Ô˘ ‰Â Ì·˜ ¤‚Á·ÈÓ·Ó ÍÈÓÔ› fiÙ·Ó Á˘Ú›˙·Ì Û›ÙÈ. √È ÁÔÓ›˜ ‚¤‚·ÈÔÈ ÁÈ· ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· Ô˘ ·ÔÏ·Ì‚¿Ó·Ì ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ‰Â Ì·˜ Ȥ˙Ô˘Ó È·. ª·˜ ÂÌÈÛÙ‡ÔÓÙ·È, Ì·˜ ·ÎÔ‡ÓÂ, Ì·˜ ·Ê‹ÓÔ˘Ó ÂχıÂÚÔ ¯ÚfiÓÔ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘ÌÂ. ∫·È Ó· ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·! √È ‚·ıÌÔ› ¿Ú¯ÈÛ·Ó ¿ÏÈ Ó’ ·Ó‚·›ÓÔ˘Ó ¯ˆÚ›˜ ¿Á¯Ô˜, Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈο, ÍÂÎÔ‡Ú·ÛÙ· Û·Ó Ê˘ÛÈ΋ Û˘Ó¤ÂÈ· ÌÈ·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÏÔÁÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜. £¤Ï·Ì ӷ ‰È·‚¿˙Ô˘ÌÂ Î·È Ê¿ÓËΠÛÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ ÎÈfiÏ·˜ ÂϤÁ¯Ô˘˜ Ì·˜. ∂ÓÒÛ·Ì ÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȤ˜ Ì·˜-ÂÍÂȉÈ·۷Ì ÙȘ ÂÈÙÚÔ¤˜ Î·È ·ÓÔȯًηÌ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·. ¶ÚÒÙ· ¤ÁÈÓ·Ó Ê›ÏÔÈ Ì·˜ ÔÈ ÁÔÓ›˜ Ì·˜Î·Ù·ÏËÎÙÈÎfi! ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ¿ÎÔ˘Á·Ó ÙÔ˘˜ ÌÈÎÚÔ‡˜! ÙÔ˘˜ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ fiˆ˜ ›Â Ô ¢/ÓÙ‹˜ Ù˘ ∞ÛÙ˘ÓÔÌ›·˜. ΔÈ ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ¤¯ÂÈ Ë ·ÛÙ˘ÓÔÌ›·; ªÈ· ÔÌ¿‰· ·Ó¤Ï·‚ ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙËÓ ·ÛÙ˘ÓÔÌ›· Ó· ÊÚÔÓÙ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ï·ıÚÔÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ Ô˘ «Í‚ڿ˙ÔÓÙ·Ó» ÛÙ· ÓÂÚ¿ Ì·˜. ∞ÊÔ‡ ηχ-

– 405 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÙÔ˘Ì Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Ì·˜ ÙȘ ˘ÏÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ·Ó¿ÁΘ, Ì ÙË Û˘Ó¤ÚÁÂÈ· ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ ÙÔ˘ ÓÔÛÔÎÔÌ›Ԣ ÙȘ ·Ûı¤ÓÂȘ ÏfiÁˆ ηÎÔ˘¯ÈÒÓ Ô˘ ¤Ú·Û·Ó Ó· ¤ÚıÔ˘Ó Û ̷˜, ÌÂÙ¿ Û˘ÓÂÚÁ·ÛًηÌ Ì ÙË ªËÙÚfiÔÏË, fiÔ˘ ÊÚfiÓÙÈÛ ӷ ‚ÚÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÓÂfiÙÂÚÔ˘˜ ‰Ô˘ÏÂÈ¿, ÛÙ· ÔÚÊ·Ó¿ ÛÙ¤ÁË, ÛÙÔ˘˜ ·Ó‹ÌÔÚÔ˘˜ Ê·ÁËÙfi. ªÈ· ¿ÏÏË ÔÌ¿‰· ·Ó¤Ï·‚ ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· Î·È „˘¯ÔÏÔÁÈ΋ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÙˆÓ ÔÚÊ·ÓÔÙÚÔÊ›ˆÓ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì·˜, ÌÈ· ¿ÏÏË ÔÌ¿‰· ÙÔ˘˜ Á¤ÚÔÓÙ˜ ÙˆÓ ÁËÚÔÎÔÌ›ˆÓ Ì·˜ Ì ÚfiÁÚ·ÌÌ· „˘¯·ÁˆÁÈÎfi Î·È Û˘ÓÙÚÔÊÈ¿ ÛÙÔ˘˜ ÌÔÓ·¯ÈÎÔ‡˜ Î·È Î·Ù¿ÎÔÈÙÔ˘˜. ∫È ÂÈϤÔÓ ‚ÚÔ¯‹ ÔÈ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÁÈ· ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¤˜ Ì·˜ ·’ Ù· ¿ÏÏ· Û¯ÔÏ›· Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Ì·˜ ̤ۈ ÙÔ˘ ‰È·‰ÈÎÙ‡Ô˘. ΔÔ «™‡ÓÙ·ÁÌ¿» Ì·˜ ¤ÁÈÓ ÚfiÙ˘Ô ÁÈ· Ù’ ¿ÏÏ· Û¯ÔÏ›· Î·È Ë ÂÊËÌÂÚ›‰· Ì·˜ ‰È¿ÛËÌË Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ∞˘ÛÙÚ·Ï›· Î·È ÙËÓ ∞ÌÂÚÈ΋ Ô˘ ÛÙ¤ÏÏÔ˘Ì ̤ۈ ÙˆÓ Û˘ÁÁÂÓÒÓ Ì·˜. *** ∫È fiÏ· ÍÂΛÓËÛ·Ó ÌÈ· ÛÎÔÙÂÈÓÈ·Ṳ̂ÓË Ì¤Ú· Ô˘ ¯Ù¤ÓÈ˙· Ù· Ì·ÏÏÈ¿ ÌÔ˘ ·ÂÏÈṲ̂ÓË. ΔfiÙ ‹ÌÔ˘Ó ÂÏ·ÁˆÌ¤ÓË. ΔÒÚ· Â›Ì·È Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈË̤ÓË. ∫·È Û·˜ ‚‚·ÈÒÓˆ, ÙÔ ÊˆÓ¿˙ˆ Û’ fiÏ· Ù· ·È‰È¿ Ì ‰‡Ó·ÌË Î·È ÛÈÁÔ˘ÚÈ¿: – E·Ó·ÛٷًÛÙ ·È‰È¿ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘! ¢È·Ì·ÚÙ˘ÚËı›ÙÂ! £· Û·˜ ·ÎÔ‡ÛÔ˘Ó. £¤ÏÔ˘Ó ‰Â ı¤ÏÔ˘Ó! ªÔÚ› Ó· Û·˜ ·Ô¿ÚÔ˘Ó ÛÙËÓ ·Ú¯‹, Ó· ÛÙ·ıÔ‡Ó Í·ÊÓÈ·Ṳ̂ÓÔÈ ·¤Ó·ÓÙ› Û·˜. ¢ÂÓ ¤¯Ô˘Ó Û˘ÓËı›ÛÂÈ ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ Ó’ ·ÎÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ÌÈÎÚÔ‡˜. ∂ÈÌ›ÓÂÙÂ! ™·˜ ·Á·Ô‡Ó! ∞Ó Ì›ÓÂÙ ÛÙ·ıÂÚÔ›, ·Ó ı¤ÏÂÙ Ú·ÁÌ·ÙÈο Ó· Ï¢ÙÂÚˆı›Ù ı· ‚Ú›Ù ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ·˘ÙÈ¿ Ó· Û·˜ ·ÎÔ‡ÛÔ˘Ó, ¯¤ÚÈ· Ó· Û·˜ ÎÚ·Ù‹ÛÔ˘Ó, ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ó· Û·˜ Û˘Ì·Ú·ÛÙ·ıÔ‡Ó, fiˆ˜ Û˘Ì·Ú·ÛÙ¿ıËÎ·Ó Î·È Û ̷˜. ΔÔÏÌ‹ÛÙÂ!

K·ÙÂÚ›Ó· TËÏÈ·ÎÔ‡ M·ı‹ÙÚÈ· °3

– 406 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 407 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 408 –

AY T O I ¶ O Y E ºY °A N

AY T O I ¶ O Y E ºY °A N

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: ™Ù¿ı˘ KÏ‹Ì˘

– 409 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 410 –

AY T O I ¶ O Y E ºY °A N

A ¶ O X A I P E T I ™ M O™ ™ T O °IANNH MA°K§H

¢

ÙÔ ¯Ú¤Ô˜ ÙÔ˘ ·ÓÙÔÙÈÓÔ‡ ·Ô¯·ÈÚÂÙÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ °È¿ÓÓË ª·ÁÎÏ‹. ¢‡ÛÎÔÏÔ fiÙ·Ó Î·Ï›۷È, Ì ÙȘ Ù·ÂÈÓ¤˜ ÛÔ˘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ, Ó· ÛÎÈ·ÁÚ·Ê‹ÛÂȘ, ̤۷ Û ‰˘Ô ·Ú¿‰Â˜, ÙÔÓ ÌÔÓ·‰ÈÎfi ∫·Ï‡ÌÓÈÔ ÏÔÁÔÙ¤¯ÓË Ô˘ ¿ÓÔÈÍ ÌÂÁ¿Ï· ÊÙÂÚ¿ Î·È Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ ‰˘Ó·Ù¿ ÂÙ¿ÁÌ·Ù· ÛÙÔ˘˜ ·Èı¤Ú˜ ÙÔ˘ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎÔ‡ ÛÙÂÚÂÒÌ·ÙÔ˜. μ·Ú‡ fiÙ·Ó Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ›˜ fiÙÈ ·˘Ùfi˜ Ô˘ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ È· Û ›Ú οÔÙ ·fi ÙÔ ¯¤ÚÈ, ÔχÂÈÚÔ˜ ‰¿ÛηÏÔ˜, ÁÈ· Ó· Û’ ÂÁηډÈÒÛÂÈ Î·È Ó· Û ÛÚÒÍÂÈ ÛÙÔÓ ·ÓËÊÔÚÈÎfi ‰ÚfiÌÔ Ù˘ ‰‡ÛÎÔÏ˘ Ù¤¯Ó˘ ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ Î·È Ù˘ ¤ÎÊÚ·Û˘. °È·Ù› Ô °È¿ÓÓ˘ ª·ÁÎÏ‹˜ ΤډÈÛ Â¿ÍÈ· ÙËÓ Â›˙ËÏË ı¤ÛË ÙÔ˘ ÏÔÁÔÙ¤¯ÓË Ì ÙËÓ ·ÁÎfiÛÌÈ· ·‹¯ËÛË Î·È ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË. ΔÔ ÏÔ‡ÛÈÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÛÂ Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·Ù·, ‰ÈËÁ‹Ì·Ù·, ÓÔ˘‚¤Ï˜, ı·ÙÚÈο Î·È ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÂȘ ÙÔÓ Î·Ù¤Ù·Í ÛÙËÓ ÚÒÙË ÁÚ·ÌÌ‹ ÙˆÓ ÏÔÁÔÙ¯ÓÒÓ Ù˘ ·ÙÚ›‰·˜ Ì·˜. ª·˙› Ì ٷ ÌÂÁ¿Ï· ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ μÂÓ¤˙Ë, ª˘ÚÈ‚‹ÏË, £ÂÔÙÔο, ∫·Ú·Á¿ÙÛË, ÙË ÏÂÁfiÌÂÓË «ÁÂÓÈ¿ ÙˆÓ ÏÔÁÔÙ¯ÓÒÓ ÙÔ˘ ’30» ÛÙËÓ ÔÔ›· ·Ó‹ÎÂ, Û˘Ó‰È·ÌfiÚʈÛ ÙË ÓÂÒÙÂÚË ÂÏÏËÓÈ΋ Â˙ÔÁÚ·Ê›·. ªÂ ¤ÚÁÔ Î‡ÚÈ· ·ÓıÚˆÔÎÂÓÙÚÈÎfi, ÏËÌÌ˘ÚÈṲ̂ÓÔ ·fi ηٿʷÛË ÛÙË ˙ˆ‹ Î·È ÙÔÓ ¤ÚˆÙ·, ·ÎÔ˘Ì¿ÂÈ ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ, ·˘Ùfi ÙÔ ‚·Û·ÓÈṲ̂ÓÔ Î·È Ù·Ï·ÈˆÚË̤ÓÔ ıÂ›Ô ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÌ· ÁÈ· Ó· ÎÚ·˘Á¿ÛÂÈ: «¢›Y ™ KO§O K A I B A P Y

‰·ÍÂ, Ì¿ıÂ, ›Û ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ fiÙÈ Ì ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË, ÙËÓ ·Á¿Ë, ÙËÓ ÛÏ·¯ÓÈ¿, ı· ˙‹ÛÂÈ Î·Ï‡ÙÂÚ·».

– 411 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

¶ÈÛÙ‡ÂÈ ÛÙȘ ·ÛÙ›Ú¢Ù˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È ÙÔÓ›˙ÂÈ: «ŸÛÔ Î·Îfi˜ Î·È Ó· ’Ó·È Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ı¤Ïˆ Ó· ÈÛÙ‡ˆ fiÙÈ ¤¯ÂÈ Ì¤Û· ÛÙË „˘¯‹ ÙÔ˘ ÌÈ· ÊϤ‚· ηÏÔÛ‡Ó˘ Î·È ·ÓıÚˆÈ¿˜. ¢ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·Ì·ÚÙˆÏÔ›, ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÌfiÓÔ ·È‰È¿ ÙÔ˘ £ÂÔ‡ Ô˘ Ù· Ï·ÛÔÓ¤ÚÈ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÈÙÛÈÏ›˙Ô˘Ó Î·È ÏÂÚÒÓÔ˘Ó ÙË Ï¢΋ ÛÙÔÏ‹ Ù˘ „˘¯‹˜ ÙÔ˘˜».

¶Â˙ÔÁÚ¿ÊÔ˜ Ù˘ ·ÓıÚˆÈ¿˜ ͉ÈÏÒÓÂÈ ¤Ó· ¤ÚÁÔ Ô˘ Ô Ï·ÌÚfi˜ ‹ÏÈÔ˜ ÙÔ˘, ÂÚÓÒÓÙ·˜ ̤۷ ·fi ÙÔ Ú›ÛÌ· Ù˘ ˙ˆ‹˜, ·Ó·Ï‡ÂÙ·È Û ÈÚȉÈÛÌÔ‡˜ Û˘ÌfiÓÈ·˜, ·‰ÂÚÊÔÛ‡Ó˘, ÂÈÏÈÎÚ›ÓÂÈ·˜, ηÏÔÛ‡Ó˘, ·Á¿˘. ∫·Ù’ ÂÍÔ¯‹Ó ·ÓÙÈÔÏÂÌÈÎfi˜ Û˘ÁÁڷʤ·˜, ¤˙ËÛÂ Ô ›‰ÈÔ˜ ÙÔ ‰Ú¿Ì· ÙÔ˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘ ÊÚȯÙÔ‡ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ¶ÔϤÌÔ˘ Î·È ÂÍÔÚΛ˙ÂÈ: «¡· ʇÁÔ˘Ó ·fi Ù· Û¯ÔÏÈο ‚È‚Ï›· ÔÈ fiÏÂÌÔÈ Î·È Ù· Ì›ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜. ¢ÂÓ Ì·˜ ÂӉȷʤÚÔ˘Ó ÔÈ Ì·Ùˆ‚·Ì̤Ó˜ ӛΘ. OÈ ‰¿ÛηÏÔÈ, ÔÈ ÁÔÓÈÔ›, Ë ÔÏÈÙ›· ¯Ú¤Ô˜ ¤¯Ô˘Ó Ó· ‚¿ÏÔ˘Ó ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ÌfiÓÔ ÙËÓ ·Á¿Ë Î·È ÙÔÓ Û‚·ÛÌfi ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ.»

∑ÒÓÙ·˜ ·fi ÎÔÓÙ¿ ÙÔ ‰Ú¿Ì· ÙÔ˘ ·‰ÂÏÊÔÎÙfiÓÔ˘ Û·Ú·ÁÌÔ‡ Î·È ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô Ù˘ ∂ıÓÈ΋˜ ∞ÓÙ›ÛÙ·Û˘ ÙÔÓ›˙ÂÈ: «øÚ·›ÔÈ, ËÚˆÈÎÔ›, Ì· ·ÓfiËÙÔÈ ŒÏÏËÓ˜. ¶fiÙ ı· ‚¿ÏÂÙÂ Ì˘·Ïfi, fiÙ ı· Ì¿ıÂÙ ˆ˜ fiÏÔÈ ÔÈ ¿ÏÏÔÈ Î˘ÓËÁÔ‡Ó ÌfiÓÔ ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ηÏfi; °È·Ù› ÙfiÛÔ˜ ηٷÙÚÂÁÌfi˜ Î·È Û˘ÌÊÔÚ¿ Û ÙÔ‡ÙÔ ÙÔ Ï·fi Î·È ÙfiÛÔ ·‚˘Û۷Ϥ˜ ÌÈÎÚfiÙËÙ˜! ŒÚÌË ∂ÏÏ¿‰· ÙÈ Î·Îfi ÙÔ˘˜ ¤Î·Ó˜ Î·È Û ÎÙ˘¿Ó ÔÏÔ‡ı fiÏÔÈ ÙÔ˘˜; ¶ÔÏÂÌ¿˜ Ì·˙› ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ Î·Ïfi ÙÔ˘˜ ÎÈ’ ·˘ÙÔ› Û ÚÔ‰›ÓÔ˘Ó Î·È Û ηٷÛÙÚ¤ÊÔ˘Ó...» §¿ÙÚ˘ Ù˘ ˙ˆ‹˜, ¤¯ÔÓÙ·˜ ¯·ÚÔ·-

Ϥ„ÂÈ Ô ›‰ÈÔ˜ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜, Ì ·›ÛÙ¢ÙÔ ÎÔ˘Ú¿ÁÈÔ Î·È ËÚˆÈÛÌfi ÛÙÔ ÎÚ‚¿ÙÈ ÙÔ˘ fiÓÔ˘ ÁÚ¿ÊÂÈ: «¡· ¯·›ÚÂÛ·È Û·Ó Â›Û·È ˙ˆÓÙ·Ófi˜ Î·È ÂÚ·Ù¿˜. ¢ÂÓ ¤¯ÂÈ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ú¿Ì· Û ÔÌÔÚÊÈ¿ ·fi ÙË ˙ˆ‹. ¡· ‚ϤÂȘ ÙÔ Êˆ˜ ÙÔ˘ ‹ÏÈÔ˘, Ó’ ·Ï·ÊÚÒÓÂȘ ·’ ÙÔ ÍÂÎÔ‡Ú·ÛÌ· Ù˘ Ó‡¯Ù·˜, Ó’ ·ÁÁ›˙ÂȘ Î·È Ó· Ù·Íȉ‡ÂȘ ÙË ı¿Ï·ÛÛ·, Ó· ÎÔ˘‚ÂÓÙÈ¿˙ÂȘ ÊÈÏÈο Ì ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜...»

øÛÙfiÛÔ Ë ˙ˆ‹ Î·È ÔÌÔÚÊȤ˜ Ù˘ οÔÙ ÙÂÏÂÈÒÓÔ˘Ó. ªÚÔÛÙ¿ ÛÙÔ ıÂ›Ô Ì˘ÛÙ‹ÚÈÔ ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘ Ô ª·ÁÎÏ‹˜ ÎÚ·Ù› ÙË ÁÓˆÛÙ‹ ı¤ÛË ÙÔ˘ ·ÓÙÚÂȈ̤ÓÔ˘: «∞Ó¿ÁÎË ‹ Û˘Ó‹ıÂÈ·, ·ÁˆÓÈ˙fiÌ·ÛÙ ӷ ÎÚ·ÙËıԇ̠ÛÙË ˙ˆ‹, Ó· Ì›ÓÔ˘Ì ÛÙÔ fiÛÙÔ Ì·˜. ™ˆÛÙfi. ª·, Û·Ó ‰ÂÓ ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ì ¿ÏÏÔ, ·˜ ÌË Ì·˜ ÎÔ› Ë ·Ó¿Û· ·fi Êfi‚Ô, ·˜ ÌË ÛÙÚ··ÙÛ¿ÚÔ˘Ì ÙËÓ ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ· Ì·˜. ∂›Ó·È Î·È ÙÔ‡ÙÔ Ó›ÎË.»

O °È¿ÓÓ˘ ª·ÁÎÏ‹˜ ˘‹ÚÍ fï˜ Ô Î·Ù’ ÂÍÔ¯‹Ó ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˜ Û˘ÁÁڷʤ·˜, Ì ÙËÓ ·¤Ú·ÓÙË Ï·ÙÚ›· ÚÔ˜ ÙÔ ÁÂÓÓËÛÈÌÈfi ‚Ú¿¯Ô. ªÂ ı¤Ì·Ù· ·fi ÙË Ï·ÙÚÂ̤ÓË ÙÔ˘ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÍÂΛÓËÛ ÙË Ì·ÎÚ¿ Â˙Ô-

– 412 –

AY T O I ¶ O Y E ºY °A N

ÁÚ·ÊÈ΋ ÙÔ˘ ÔÚ›· ÂÓÙ˘ˆÛÈ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ¿ÓÙ˜ Ì ÙË Û˘ÏÏÔÁ‹ ‰ÈËÁËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ «∫ÔÏ·Ṳ̂ÓÔÈ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜». ŒÓ· ¤ÚÁÔ ‚Ú·‚Â˘Ì¤ÓÔ Ì ÙÔ ∞! ∫Ú·ÙÈÎfi ‚Ú·‚Â›Ô ‰ÈËÁ‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ·ÊÈÂڈ̤ÓÔ ÛÙÔ˘˜ Ù·ÂÈÓÔ‡˜ Û˘ÓÙÚfiÊÔ˘˜ ÙÔ˘ ÙÔ˘˜ ÛÊÔ˘ÁÁ·Ú¿‰Â˜. ¶·Ú¿ Ù· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· Ô˘ ¤˙ËÛ ̷ÎÚÈ¿ ·fi ÙÔ ÁÂÓÓËÛÈÌÈfi ÙÔ˘ ÙfiÔ, Ù· Ù·Í›‰È· Î·È ÙÔÓ ÎÔÛÌÔÔÏÈÙÈÛÌfi ÙÔ˘, Ë ÛΤ„Ë Î·È Ë ÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ¤ÌÂÈÓ·Ó ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈṲ̂Ó˜ ÛÙÔ ÓËÛ› ÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ÙÔ˘. ∫·È ÙÔ ‡ÌÓËÛ Ì «·Á¿Ë, ÁÓÒÛË ÎÈ’ ¤ÌÓ¢ÛË». ΔÔ ¢ÈÔÈÎËÙÈÎfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ÙÔ˘ ∞Ó·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì·˜ Ì ÙÔ ÔÔ›Ô Ô ·Â›ÌÓËÛÙÔ˜ °È¿ÓÓ˘ ª·ÁÎÏ‹˜ Û˘Ó‰¤ıËΠ̷̠ÎÚÔ‡˜ Î·È Î·ÚÔÊfiÚÔ˘˜ ·‰ÂÏÊÈÎÔ‡˜ ‰ÂÛÌÔ‡˜ ÎÏ›ÓÂÈ ÙÈÌËÙÈÎfi Î·È Â˘Ï·‚ÈÎfi ÙÔ ÁfiÓ˘ ÚÔ Ù˘ ÛˆÚÔ‡ ÙÔ˘, Û˘ÏÏ˘Â›Ù·È ıÂÚÌ¿ Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘ Î·È ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ: – ¡· ÔÓÔÌ¿ÛÂÈ ÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË ÙÔ˘ ∞Ó·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘ Û ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË «°È¿ÓÓË ª·ÁÎÏ‹».

– ¡· ·Ó·ÚÙ‹ÛÂÈ ÙË ÊˆÙÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·›ıÔ˘Û¿ ÙÔ˘.

– ¡· ÔÚÁ·ÓÒÛÂÈ ÛÙÔÓ Î·Ù¿ÏÏËÏÔ Î·ÈÚfi Î·È ¯ÚfiÓÔ ÊÈÏÔÏÔÁÈÎfi ÌÓËÌfiÛ˘ÓÔ Ì ÔÌÈÏËÙ¤˜ ‰È·ÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÏÔÁÔÙ¤¯Ó˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÓÛ΋„ÂÈ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘. ∏ ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ °È¿ÓÓË ª·ÁÎÏ‹ ı· ·Ú·Ì›ÓÂÈ ·ÈÒÓÈ· ÁÈ·Ù› ÔÈ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ› ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ› ·Ê‹ÓÔ˘Ó Ù· ‚È‚Ï›· ÙÔ˘˜, ·ÈÒÓÈÔ˘˜ ·ÓÙ›·ÏÔ˘˜ Ù˘ ·‰˘ÛÒËÙ˘ ÊıÔÚ¿˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ Î·È Ù˘ ÏËÛÌÔÓÈ¿˜. ∫¿Ô˘ Ô ›‰ÈÔ˜ ÁÔËÙÂ˘Ì¤ÓÔ˜ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙË Ê‡ÛË ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÙÔ˘ ÁÚ¿ÊÂÈ Û’ ¤Ó· ¤ÚÁÔ ÙÔ˘: «¶fiÛÔ ÙËÓ ·Á·Ô‡Û·Ì ÙË Á·Ï¿˙È· ÙÔ‡ÙË ‰ÈÎÈ¿ Ì·˜ ı¿Ï·ÛÛ·. ∞˘Ù‹ ÎÈ’ ‹ÏÈÔ˜ Ì·˜ ÚˆÙÔ›‰·Ó, ™· ÁÂÓÓËı‹Î·ÌÂ. ∞˘Ù‹ ÎÈ’ ‹ÏÈÔ˜ Ì·˜ ÌÂÁ¿ÏˆÛ·Ó Î·È Ì·˜ ¤Î·Ó·Ó ·ÏÈοÚÈ·. ∫·È ¿ÏÈ, ˆ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ‰ÚfiÌÔ˘ Ì·˜, ÔÈ ‰˘fi ÙÔ‡ÙÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ıÂÔ›, ı¿Ï·ÛÛ· Î·È ‹ÏÈÔ˜, ı· Ì·˜ ·Ú·ÛÙ¤ÎÔ˘Ó».

∞fi„Â, ÔÏ˘Û¤‚·ÛÙÂ Î·È ·Á·Ë̤Ó ‰¿ÛηÏÂ Î·È Ê›ÏÂ, Ô˘ ·Ó··‡ÂÛ·È ‰›Ï· Û fiÙÈ ·Á¿ËÛ˜, ÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î·È ÙÔÓ ‹ÏÈÔ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÛÔ˘, ı¤Ïˆ Ó· Û ·Ô¯·ÈÚÂÙ›Ûˆ Ì’ ¤Ó· ÛÙ›¯Ô ÙÔ˘ ÔÈËÙ‹ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ «øÚ·›Â ÌÔ˘ ∞Ú¯¿ÁÁÂÏÂ, ÁÂÈ· ÛÔ˘» °È¿ÓÓ˘ £. ¶·Ù¤ÏÏ˘

– 413 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 414 –

AY T O I ¶ O Y E ºY °A N

°IANNH™ PO¢ITH™ O K A § § I T E X N H ™ T H ™ A K O YA P E § A ™

T

A T E § E Y TA I A X P O N I A ,

ˆ˜ Û˘ÓÙ·ÍÈÔ‡¯Ô˜ ¢ËÌÔÙÈÎfi˜ À¿ÏÏËÏÔ˜ ϤÔÓ, Ô °È¿ÓÓ˘ ƒÔ‰›Ù˘ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÛÙË ÚÒÙË ÁÚ·ÌÌ‹ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜, fiˆ˜ Û˘ÓËı›˙Ô˘Ì ӷ ·ÔηÏԇ̠ÙËÓ ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙËÓ ˘·ÏÏËÏÈ΋ ˙ˆ‹. ◊Ù·Ó fï˜ Û˘Ó¯Ҙ ÛÙÔ ÚÔÛ΋ÓÈÔ Ù˘ ηÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ‰Ú¿Û˘. ¶¤Ú· ·fi ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÙÔÈ΋ Ì·˜ ÎÔÈÓˆÓ›· ˆ˜ ¢ËÌÔÙÈÎfi˜ À¿ÏÏËÏÔ˜, Ô °È¿ÓÓ˘ ƒÔ‰›Ù˘ ˘‹ÚÍ ΢ڛˆ˜ ¤Ó·˜ ¿ÍÈÔ˜ ηÏÏÈÙ¤¯Ó˘. ¶ÔÚ‡ÙËΠÛÙÔÓ ÛÙ›‚Ô Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ۯ‰fiÓ ·˘ÙÔ‰›‰·ÎÙÔ˜ Ì ÌfiÓÔ Ô‰ËÁfi ÙÔ ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙÔ Ù·Ï¤ÓÙÔ ÙÔ˘. ∂‰Ò Î·È ·ÚÎÂÙ¿ ¯ÚfiÓÈ· ÔÈ ˘‰·ÙÔÁڷʛ˜ ÙÔ˘ Ì ÙÔ›·, Ï·˚Τ˜ ÊÈÁÔ‡Ú˜ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· Ì ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ ÁˆÓȤ˜ ÙÔ˘ ÏÈÌ·ÓÈÔ‡ Ì·˜, ›ÏÎ˘Û·Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ Î·È ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ fi¯È ÌfiÓÔÓ ÔÏÏÒÓ Û˘Ì·ÙÚȈÙÒÓ Ì·˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÔÏÏÒÓ Í¤ÓˆÓ Ê›ÏˆÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘. ¶ÔÏÏÔ› ı·˘Ì·ÛÙ¤˜ Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ÙÔ˘ ¤¯Ô˘Ó ÛÙÔÏ›ÛÂÈ Ù· Û›ÙÈ· ÙÔ˘˜ Ì ·ÎÔ˘·Ú¤Ï˜ ÙÔ˘ ƒÔ‰›ÙË Î·È Â‰Ò Î·È ÛÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi. ¶ÔÏÏ¿ ÂÍÒÊ˘ÏÏ·, ·ÏÏ¿ Î·È ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ ÛÂÏ›‰Â˜, ÙˆÓ ∫·Ï˘ÌÓÈ·ÎÒÓ ÃÚÔÓÈÎÒÓ Â›Ó·È ‰È·ÎÔÛÌË̤Ó˜ Ì ÙÔ›· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Î·È ÁˆÓȤ˜ ÙÔ˘ ÏÈÌ·ÓÈÔ‡ ÙÔ˘, ·Ṳ́ӷ ·fi ÙËÓ ÏÔ‡ÛÈ· ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋ ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÙÔ˘ °È¿ÓÓË ƒÔ‰›ÙË. ™ÙËÓ Â¤ÙÂÈÔ ÙˆÓ ÂηÙfi ¯ÚfiÓˆÓ ÙÔ˘ ∞Ó·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘, ·ÓÙ·ÔÎÚÈÓfiÌÂÓÔ˜ Úfiı˘Ì· Û ·Ú¿ÎÏËÛ‹ Ì·˜, ˙ˆÁÚ¿ÊÈÛ ÙÔ ÎÙ›ÚÈfi ÙÔ˘ Î·È ÙÔ ˆÚ·›Ô ·˘Ùfi ¤ÚÁÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙÔ Û‹Ì· ηٷÙÂı¤Ó ÙˆÓ ÂΉËÏÒÛÂˆÓ Î·È ÙÔ ÂÍÒÊ˘ÏÏÔ ÙÔ˘ Û¯ÂÙÈÎÔ‡ ·Ó·ÌÓËÛÙÈÎÔ‡ ÙfiÌÔ˘ ÙˆÓ ∫. Ã.

– 415 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

O °È¿ÓÓ˘ ÁÂÓÓ‹ıËΠÙÔÓ π·ÓÔ˘¿ÚÈÔ ÙÔ˘ 1931 Î·È Ë ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ÙÔ˘ ˘‹ÚÍÂ Ë ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ∫·Ï‡ÌÓÈÎË Ê·Ì›ÏÈ· Ô˘ ·Ó·˙ËÙÔ‡Û ÌÈ· ηχÙÂÚË Ù‡¯Ë ÛÙË ÍÂÓÈÙÈ¿. ŒÊÙ·Û·Ó ÛÙÔÓ ¶ÂÈÚ·È¿ ÛÙÔ ÙÂÏ›ˆÌ· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ·fi ÙËÓ ¶Ôψӛ· fiÔ˘ Ô ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ ›¯Â ‚ÈÔÙ¯ӛ· ·Ô˘ÙÛÈÒÓ. ∫·ÙÂÛÙÚ·Ì̤ÓÔÈ, fiˆ˜ ÙfiÛ˜ ¿ÏϘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ ÚÔÂÚ¯fiÌÂÓ˜ ·fi ÙȘ ∞Ó·ÙÔÏÈΤ˜ ÃÒÚ˜, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Î·È ÙˆÓ Î·ıÂÛÙˆÙÈÎÒÓ ·Ó·ÙÚÔÒÓ ÙÔ˘ ÌÂÙ·ÔϤÌÔ˘, ¤ÌÂÈÓ·Ó ÁÈ· Ï›ÁÔ ÛÙÔ ªÂÁ¿ÏÔ §ÈÌ¿ÓÈ fiÔ˘ ¤ı·ÓÂ Ô ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ Î·È Ë ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘. ∏ ˘fiÏÔÈË ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·, ¤ÊÙ·Û ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ 1947 Î·È Ô °È¿ÓÓ˘ ¤‚Á·ÏÂ, ÙÔ ÙfiÙ ÂÍ·Ù¿ÍÈÔ ¡ÈÎËÊfiÚÂÈÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ, Ì ÔÏϤ˜ ÛÙÂÚ‹ÛÂȘ. ∂ÚÁ¿ÛÙËΠÛÙÔ ¢‹ÌÔ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ·’ fiÔ˘ Î·È Û˘ÓÙ·ÍÈÔ‰ÔÙ‹ıËÎÂ. ŒÊ˘Á ͷÊÓÈο ·fi ÙË ˙ˆ‹ ÙÔÓ ÂÚ·Ṳ̂ÓÔ ¯ÚfiÓÔ (2006) Û Ï‹ÚË Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·. ∏ ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ fï˜ ı· ·Ó·‰‡ÂÙ·È ·ÓÙÔÙÈÓ¿ ̤۷ ·fi ÙȘ ˘¤Úԯ˜ ˘‰·ÙÔÁڷʛ˜ ÙÔ˘ Ô˘ ı· ·Ú·Ì›ÓÔ˘Ó ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ ˆ˜ ηÏÏÈÙ¯Ӌ̷ٷ ÂÓfi˜ ·ÎfiÌ· ·Á·Ë̤ÓÔ˘ ˙ˆÁÚ¿ÊÔ˘ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì·˜. °È¿ÓÓ˘ £. ¶·Ù¤ÏÏ˘

– 416 –

AY T O I ¶ O Y E ºY °A N

A N T ø N I O™ M A M H ™

∏

K O I N ø N I A T H ™ K A §Y M N O Y ,

Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜, Ë ª·ıËÌ·ÙÈ΋ ∂Ù·ÈÚ›·, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ ∞Ó·ÁÓˆÛÙ‹ÚÈÔ ¤¯·Û·Ó ¤Ó· ÂÎϯÙfi ̤ÏÔ˜ ÙÔ˘˜ ÙÔÓ §˘ÎÂÈ¿Ú¯Ë ª·ıËÌ·ÙÈÎfi ∞ÓÙÒÓÈÔ ª·Ì‹. °È· ÌÈ· ÔÏfiÎÏËÚË ˙ˆ‹ Ô ∞ÓÙÒÓ˘ ª·Ì‹˜ ˘ËÚ¤ÙËÛ ÙËÓ ª¤ÛË ∂Î·›‰Â˘ÛË Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ·fi fiϘ ÙȘ ‚·ıÌ›‰Â˜ Ù˘, ÙÔ˘ ηıËÁËÙ‹, ÙÔ˘ °˘ÌÓ·ÛÈ¿Ú¯Ë Î·È ÙÔ˘ §˘ÎÂÈ¿Ú¯Ë Ì ı¤ÚÌË, ˙‹ÏÔ Î·È ˘Ô‰ÂÈÁÌ·ÙÈ΋ Â˘Û˘ÓÂȉËÛ›·.

O ∞ÓÙÒÓ˘ ª·Ì‹˜ ˘‹ÚÍ fï˜ ΢ڛˆ˜ Ô Ì·ıËÌ·ÙÈÎfi˜ ‰¿ÛηÏÔ˜ Ì ÙË ÛÊÚ·Á›‰· Ù˘ ‰ˆÚ¿˜. ¢›‰·Í ̷ıËÌ·ÙÈο Û ÁÂÓ¤˜ ÔÏfiÎÏËÚ˜ Ì·ıËÙÒÓ Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÔÏÏÔ› ·fi ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ‰È·Ú¤Ô˘Ó Û‹ÌÂÚ· ÛÙȘ ıÂÙÈΤ˜ ÂÈÛً̘.

O ∞ÓÙÒÓ˘ ª·Ì‹˜ ‹Ïı ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÁÈ· Ó· ˘ËÚÂÙ‹ÛÂÈ ˆ˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜. ŒÌÂÈÓ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, ·ÓÙÚ‡ÙËΠÙËÓ ‰È·ÎÂÎÚÈ̤ÓË ÊÈÏfiÏÔÁÔ Î·È Î·ÙfiÈÓ °˘ÌÓ·ÛÈ¿Ú¯Ë ¶ÔχÌÓÈ· £ÂÔ‰ˆÚ›‰Ô˘, ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ ÌÈ· Â˘Ù˘¯ÈṲ̂ÓË ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· Î·È ·fiÎÙËÛ ‰‡Ô ·È‰È¿ Â›Û˘ ÂÎϯÙÔ‡˜ ÊÈÏÔÏfiÁÔ˘˜, ÙÔÓ °ÈÒÚÁÔ Î·È ÙËÓ ¶fiË ª·Ì‹. ∞Á¿ËÛ ÙÔÓ ÙfiÔ ·˘Ùfi, ¤ÁÈÓ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ˜ Î·È Ë ÌÈÎÚ‹ Ì·˜ ÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔ˘ ·ÓÙ·fi‰ˆÛ ·˘Ù‹ ÙËÓ ·Á¿Ë fi¯È ÌfiÓÔ ÁÈ·Ù› ˘‹ÚÍ ¤Ó·˜ ¯·ÚÈÛÌ·ÙÈÎfi˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ·ÏÏ¿ Î·È ¤Ó·˜ ÚÔÛËÓ‹˜, ¢ÁÂÓ‹˜ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· Û˘Ì·ı‹˜ ¿ÓıÚˆÔ˜. À‹ÚÍ ¤Ó· ·fi Ù· È‰Ú˘ÙÈο ̤ÏË ÙÔ˘ ∞Ó·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘ Î·È ÂÚÁ¿-

– 417 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

ÛÙËÎÂ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο Î·È ·ıfiÚ˘‚· ÁÈ· ÙËÓ ΔÚ›ÙË Â·Ó·Û‡ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ ÙÔ 1978.

O ∞ÓÙÒÓ˘ ª·Ì‹˜ ¿ÊËÛ ·ÓÂÍ›ÙËÏ· ¯Ó¿ÚÈ· ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ Ì·˜. °È¿ÓÓ˘ £. ¶·Ù¤ÏÏ˘

– 418 –

AY T O I ¶ O Y E ºY °A N

B A ™ I § E I O™ E M M . K A P ¶ A £ I O™

™

¤ı·Ó ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ Î·È Îˉ‡ÙËΠ‰ËÌÔÙÈ΋ ‰·¿ÓË Ô ª¤Á·˜ ∂˘ÂÚÁ¤Ù˘ Ù˘ ·È‰Â›·˜ Î·È Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ, Ô μ·Û›ÏÂÈÔ˜ ∂ÌÌ. ∫·Ú¿ıÈÔ˜. ∏ ÚÒÙË ÌÂÁ¿ÏË ‰ˆÚ¿ ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ÌÂÙ¿ ·˘Ù¤˜ ÙÔ˘ ¡. ∑ÂÚ‚Ô‡ Î·È ÙÔ˘ ¡. μÔ˘‚¿ÏË ‹Ù·Ó ÙÔ˘ μ·ÛÈÏ›Ԣ ∂ÌÌ. ∫·Ú¿ıÈÔ˘.

O μ·Û›Ï˘ ÁÂÓÓ‹ıËΠÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ ¤ÙÔ˜ 1927. ºÔ›ÙËÛ ÛÙȘ ÚÒÙ˜ Ù¿Í˘ ÙÔ˘ ¡ÈÎËÊÔÚ›Ԣ °˘ÌÓ·Û›Ô˘. ™Â ËÏÈΛ· 14 ÂÙÒÓ ÙÔÓ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ì ÛÙË ÁÂÈÙÔÓÈ΋ ∫ˆ Ó· ÂÚÁ¿˙ÂÙ·È ‹‰Ë ˆ˜ ˘¿ÏÏËÏÔ˜ Û ÂÙ·ÈÚ›· ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ ÁˆÚÁÈÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ. ªÂÙ¿ ·fi οÔÈ· ¯ÚfiÓÈ· ηٿÊÂÚ ӷ ¿ÚÂÈ ‰È·‚·Ù‹ÚÈÔ Î·È Ó’ ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙËÓ ·‰ÂÏÊ‹ ÙÔ˘ ∂˘‰ÔΛ· ÛÙË °·ÏÏ›·. ∂Λ ÂÚÁ¿ÛÙËΠÂ›ÔÓ· ηٷگ‹Ó ÛÙË ÛÔÁÁÂÌÔÚÈ΋ ÂÙ·ÈÚ›· ÙÔ˘ Á·ÌÚÔ‡ ÙÔ˘. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, Ì ÙË Û‡˙˘Áfi ÙÔ˘ ÕÓÓ· ‰Ô‡Ï„·Ó ÛÎÏËÚ¿ Û ÔÈÎÔÁÂÓÂȷ΋ Âȯ›ÚËÛË ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜ Î·È ÂÌÔÚ›Ô˘ ÁÔ‡Ó·˜ Î·È ·¤ÎÙËÛ·Ó ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· Î·È ¿ÓÂÛË.

O μ·Û›Ï˘ ‰È·ÎÚÈÓfiÙ·Ó ÁÈ· ÙË ÌÂÁ¿ÏË ·Á¿Ë Î·È ÙË ‚·ıÈ¿ Û˘Ó·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ηı‹ÎÔÓÙÔ˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ ·ÙÚÈ΋ ÙÔ˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· Ë ÔÔ›· ›¯Â ¯¿ÛÂÈ Ôχ ÚfiˆÚ· ÙÔÓ ÚÔÛÙ¿ÙË Ù˘, ÙÔÓ ·ÙÚÈÒÙË Î·È ·ÁˆÓÈÛÙ‹ ÁÈ·ÙÚfi ª·ÓÒÏË ∫·Ú¿ıÈÔ. ŸÙ·Ó ÏÔÈfiÓ ·ÈÛı¿ÓıËΠfiÙÈ ÂÎÏ‹ÚˆÛ ·˘Ù¿ Ù· ηı‹ÎÔÓÙ·, fiˆ˜ ÌÔ˘ ‰ÈËÁfiÙ·Ó Ô ›‰ÈÔ˜, ÚÒÙËÛ ÙË Ì¿Ó· ÙÔ˘ ÙÈ ÓfiÌÈ˙ ÂΛÓË fiÙÈ ı· ÌÔÚÔ‡ÛÂ Ô ÁÈfi˜ Ù˘ ÛÙËÓ ∫¿Ï˘ÌÓÔ. ∂ΛÓË ÙÔ˘ ·¿ÓÙËÛÂ: «ŒÓ· Û¯ÔÏ›Ի Δ· ÂÁη›ÓÂÈ· ÙÔ˘ ∫·Ú¿ıÂÈÔ˘ 4Ô˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™¯ÔÏ›Ԣ ¤ÁÈÓ·Ó ÛÙȘ TI™ 28 A¶PI§IOY 2006

– 419 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

19 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ 1979 ̤۷ Û ÌÈ· ¢ÊÚfiÛ˘ÓË ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ·. ¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ Ë ÌÂÁ¿ÏË ·˘Ù‹ ‰ˆÚ¿ ‹Úı ӷ χÛË ¤Ó· ÛÔ‚·Úfi ÛÙÂÁ·ÛÙÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· ÙÔ˘ 4Ô˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ™¯ÔÏ›Ԣ ¶fiψ˜ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ÛÙÂÁ·˙fiÙ·Ó Û’ ¤Ó· ÌÈÎÚfi ·Î·Ù¿ÏÏËÏÔ ÂÓÔÈÎÈ·Ṳ̂ÓÔ Û›ÙÈ. ΔÔ ∂ÏÏËÓÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛ ÙË ÌÂÁ¿ÏË ·˘Ù‹ ÚÔÛÊÔÚ¿ ̤ۈ ÙÔ˘ ÀÔ˘ÚÁÔ‡ ¶·È‰Â›·˜ π. μ·Ú‚ÈÙÛÈÒÙË. ΔÔ ¢ËÌÔÙÈÎfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ ∫·Ï˘ÌÓ›ˆÓ ÙÔÓ ·Ó·Î‹Ú˘Í ªÂÁ¿ÏÔ ∂˘ÂÚÁ¤ÙË Ù˘ ∫·Ï‡ÌÓÔ˘ ÌÂÙ¿ ‰ÈÏÒÌ·ÙÔ˜. ΔÔ 1980 Ë ∞η‰ËÌ›· ∞ıËÓÒÓ Ù›ÌËÛ ÙÔÓ ∂˘ÂÚÁ¤ÙË Ì ÂȉÈ΋ ÙÈÌËÙÈ΋ ‰È¿ÎÚÈÛË. ΔÔ ¤ÙÔ˜ 2003 ¤ÁÈÓ ÂΉ‹ÏˆÛË ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó ÙÔ˘ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÙÔ ™¯ÔÏÈÎfi ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ, Ì ·Ó¿ÏÔÁÔ „‹ÊÈÛÌ·. ΔÔÓ μ·Û›ÏË ı· ÙÔÓ ı˘ÌfiÌ·ÛÙ ¿ÓÙ· ˆ˜ ÙÔÓ ÛÙÔÚÁÈÎfi ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ¿Ú¯Ë, ÁÈÔ Î·È ·‰ÂÏÊfi, ÙÔÓ ¤ÓÙÈÌÔ Î·È ˘‡ı˘ÓÔ ÔÏ›ÙË (ŒÏÏËÓ· Î·È °¿ÏÏÔ) ÙÔÓ Î·Ïfi Ê›ÏÔ, ÙÔÓ ·Ïfi, ·ÓÂÈÙ‹‰Â˘ÙÔ Î·È ÁÂÓÓ·Èfi‰ˆÚÔ ∫·Ï‡ÌÓÈÔ, Ì ÙËÓ Î·ÏÔÛ‡ÓË, ÙËÓ ËÈfiÙËÙ·, ÙË ÌÂÙÚÈÔÊÚÔÛ‡ÓË Ó· ÎÔÛÌÔ‡Ó ÙËÓ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· Î·È ÙÔ ‚›Ô ÙÔ˘. ∏ ÎÙÈÚȷ΋ ÂÚÈ¤ÙÂÈ· ÙˆÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ ÙÔ˘ ∫·Ú¿ıÂÈÔ˘ ™¯ÔÏ›Ԣ ·ÛÊ·ÏÒ˜ Î·È ‰Â ÌÂÈÒÓÂÈ ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Ù˘ ¢ÂÚÁÂÛ›·˜ ·ÏÒ˜ fiÏÔÈ ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ì Ì ·ÁˆÓ›· Ó· ‰Ô‡Ì ӷ ηÚÔÊÔÚÔ‡Ó. OÈ ÚÔηٷÚÙÈΤ˜ ¯ÚÔÓÔ‚fiÚ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ ÂΠ̤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘ ÚÔ˜ Ù· ·ÚÌfi‰È· ÎÚ·ÙÈο fiÚÁ·Ó· ÒÛÙ ӷ ·Ô‰Ôı› ¿ÏÈ ÛÙ· ∫·Ï˘ÌÓÈfiÔ˘Ï· ÙÔ ∫·Ú¿ıÂÈÔ 4Ô ¢ËÌÔÙÈÎfi ™¯ÔÏ›Ô, ·ÎfiÌË ÈÔ fiÌÔÚÊÔ Î·È Û‡Á¯ÚÔÓÔ, ¤ÙÛÈ fiˆ˜ ÔÓÂÈÚ¢fiÙ·Ó Ô ∂˘ÂÚÁ¤Ù˘ μ·Û›Ï˘ ∫·Ú¿ıÈÔ˜. ∂›Ó·È Ô Î·Ï‡ÙÂÚÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ÁÈ· Ó· ÙÈÌ‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ Î·È ÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘. º·Ó‹ KÔ˘ÙÔ‡˙Ë-K·ÂÏÏ¿

– 420 –

AY T O I ¶ O Y E ºY °A N

K AT I N A M A ° P I ¶ § H - P O ¢ I T H

™

TI™ 15 ¢EKEMBPIOY 2005,

¤Ê˘Á ·fi ÙË ˙ˆ‹ ÚfiˆÚ· Î·È ·Ó·¿ÓÙ¯·, ¯Ù˘Ë̤ÓË ·fi ÛÔ‚·Ú‹ ·Ûı¤ÓÂÈ· ÙÔ Ì¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ¢.™. ÙÔ˘ ∞Ó·ÁÓˆÛÙËÚ›Ô˘ Ì·˜, Ë ·Á·Ë̤ÓË Ì·˜ ∫·Ù›Ó·

ƒÔ‰›ÙË. ™‡˙˘ÁÔ˜, ÌËÙ¤Ú·, ÁÈ·ÁÈ¿ ‹Ù·Ó ·fi ÂΛÓË ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚ›· ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ Ô˘ ·ÊÈÂÚÒÓÔ˘Ó ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË ‰È·ÎÔÓ›· Î·È ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ ·Á¿˘ Ë ÔÔ›· ÂÚ›ÛÛ¢Â, ͯ›ÏÈ˙Â Î·È ·ÁοÏÈ·˙Â, ¤Ú· ·fi ÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ Ù˘ Î·È ÙË ÌÈÎÚ‹ ÎÔÈÓˆÓ›· Ù˘ ȉȷ›ÙÂÚ˘ ·ÙÚ›‰·˜ Ù˘. ∞Ó‹Û˘¯Ë ʇÛË, Ì ηÏÏÈÙ¯ÓÈΤ˜ Ù¿ÛÂȘ Î·È ÈηÓfiÙËÙ˜, ‰ÂÓ ¿ÊËÓ ÔÙ¤ ÙÔ Ó‡̷ Ù˘ Ó· Â·Ó··˘ı›. ◊Ù·Ó Û ÌÈ· Û˘Ó¯‹ ÂÁÁÚ‹ÁÔÚÛË Î·È ·Ó·˙ËÙÔ‡Û ÙÚfiÔ˘˜ Ó· ˘ÏÔÔÈ› ÙȘ ÚˆÙÔÔÚȷΤ˜ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ȉ¤Â˜ Ù˘, ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈṲ̂ÓÂÈ ¿ÓÙ· ÛÙËÓ ˘ËÚÂÛ›· ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ηÏÔ‡. ŒÊ˘ÁÂ, fiÓÙ·˜ ·ÎfiÌË Ó¤·, ¯Ú‹ÛÈÌË Î·È ÔχÙÈÌË ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· Ù˘. £· Ï›„ÂÈ, Ï›ÂÈ Î·È Û ̷˜ ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ Ù˘, ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡˜ Û˘ÓÔÌÈÏËÙ¤˜ Ù˘. ∫·Ï‹ ·Ó¿·˘ÛË ∫·Ù›Ó· Ì·˜. º·Ó‹ KÔ˘ÙÔ‡˙Ë-K·ÂÏÏ¿

– 421 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 422 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

¶EPIEXOMENA

¶ÚfiÏÔÁÔ˜

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7

I™TOPIA - APXAIO§O°IA

Mȯ·‹Ï I. KÔ˘ÙÂÏÏ¿: OÈ ÔÓÔ̷ۛ˜ Ù˘ Ó‹ÛÔ˘ K·Ï‡ÌÓÔ˘ KˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ K·Ù·Á¿: TÔ Î·Ï‡ÌÓÈÔ M¤ÏÈ

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Mȯ·‹Ï I. KÔ˘ÙÂÏÏ¿: T· ı·Ï·ÛÛÈÓ¿ Ù·Í›‰È· ÛÙËÓ AÚ¯·ÈfiÙËÙ·

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

™·ÎÂÏÏ¿ÚË N. TÚÈÎÔ›ÏË: KÔÈÓˆÓÈ΋ ‰È·ÛÙڈ̿وÛË ÛÙËÓ K¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ˘ 18Ô˘ Î·È 19Ô˘ ·ÈÒÓ· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 ¢·ÓÈ‹Ï AÓÙ. ZÂÚ‚Ô‡: ™ÙËÓ K¿Ï˘ÌÓÔ ÙÔ˘ 1807

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

°È¿ÓÓË £. ¶·Ù¤ÏÏË: Iˆ¿ÓÓ˘ ™Î‡Ԣ OÚÊ·Ófi˜

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

Iˆ¿ÓÓË ™. OÚÊ·ÓÔ‡: H Ó‹ÛÔ˜ K¿Ï˘ÌÓÔ˜

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

K˘ÚÈ¿ÎÔ˘ K. X·Ù˙ˉ¿ÎË: Afi ÙÔÓ ·ÁÒÓ· ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ¿ÛÈÛË ÙˆÓ ¶ÚÔÓÔÌ›ˆÓ ÛÙȘ NfiÙȘ ™ÔÚ¿‰Â˜. TÔ §ÈÌÂÓ·Ú¯ÈÎfi ˙‹ÙËÌ· ÛÙËÓ K¿Ï˘ÌÓÔ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 ¢ÈÔÓ‡ÛË °. M·˘ÚfiÁÈ·ÓÓË: B·ÏηÓÈÎÔ› ¶fiÏÂÌÔÈ 1912-1913.

TÔ ˙‹ÙËÌ· ÙˆÓ Ó‹ÛˆÓ ÙÔ˘ AÚ¯ÈÂÏ¿ÁÔ˘˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .173

K·ÙÂÚ›Ó·˜ °È·ÓÓ¿ÙÔ˘: O ÚfiÏÔ˜ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋˜ NÂÔÏ·›·˜ ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ IÙ·ÏÔÎÚ·Ù›·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187 M·Ú›·˜ Mȯ. Z·˝ÚË: OÈ Î·Ï‡ÌÓÈÔÈ ÚÒÙÔÈ ÂȘ ÙÔ Î·ı‹ÎÔÓ Î·È Ù·˜ ÙÈÌËÙÈο˜ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .193 NÈÎÔÏ¿Ô˘ °. ¶·¿˙ÔÁÏÔ˘: ™Î¤„ÂȘ Î·È ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ Û ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈο ı¤Ì·Ù· Ù˘ K·Ï‡ÌÓÔ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .199

EK¶AI¢EY™H

AÓ·ÛÙ·Û›Ô˘ N. KÔ˘ÓÙÔ‡ÚË - K·ÏÏÈfi˘ N. KÔ˘ÓÙÔ‡ÚË: °ÏÒÛÛ· EıÓÈ΋ Û˘Ó›‰ËÛË - EÎ·›‰Â˘ÛË. TÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù˘ K·Ï‡ÌÓÔ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241

– 423 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

NÈ΋ٷ K·Ú·Ê˘ÏÏ¿ÎË: EÎ·È‰Â˘ÙÈο ¶ÔÚÙÚ·›Ù· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .259 Mȯ·‹Ï N. Z·˝ÚË: ¶·È‰Â›·. ¶ÔÚ›· ÚÔ˜ ÙÔÓ 21Ô ·ÈÒÓ·

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .273

MOY™IKO§O°IA

°ÂˆÚÁ›Ô˘ X·Ù˙ËıÂÔ‰ÒÚÔ˘: ¶·ÏÈÔ› ¢ˆ‰ÂηӋÛÈÔÈ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎÔ› ÌÔ˘ÛÈÎÔ›

. . . . . . . . . . . . . .279

™ˆÙ‹ÚË K˘Ú·›Ô˘: IÛÙÔÚÈ΋ ÌÔ˘ÛÈÎÔÏÔÁÈ΋ ·Ó·‰ÚÔÌ‹ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηÓËÛȷ΋˜ ¢ËÌÔÙÈ΋˜ ¶·Ú¿‰ÔÛ˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .299 N›Î˘ P½ÛË - °Ï˘Ó¿ÙÛË: O ÌÔ˘ÛÈÎÔÛ˘Óı¤Ù˘ °È¿ÓÓ˘ MÔ˘Ê›‰Ë˜

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .313

° § ø ™ ™ O § O ° I A - § A O ° PA º I A

Mȯ·‹Ï E˘ÛÙ. ™Î·Ó‰·Ï›‰Ë: KÔÈÓ¿ ‰È·ÏÂÎÙÈο K·Ï‡ÌÓÔ˘ - Kˆ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .331 K·ÙÂÚ›Ó·˜ °È·ÓÓ¿ÙÔ˘: AÔÎÚÈ¿ ÛÙËÓ ·ÏÈ¿ K¿Ï˘ÌÓÔ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .359 ¢¿ÊÓ˘-M·Ú›·˜ BÔ˘‚¿ÏË: TÔ Ì·Ú̷ڈ̤ÓÔ Î·Ú¿‚È . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .365 ¢ÚfiÛÔ˘ Î·È °È¿ÓÓË ¶Ô˘ÁÔ‡ÓÈ·: O BÔıÚ¿ÎÔ˜

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .369

°È¿ÓÓË XÂÈÏ¿: TÔ ¯Ù·fi‰È Î·È ÙÔ ›ÛÙÈÎÔ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ·ÓÙÚfiÁ˘Ó· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .379 K·ÙÂÚ›Ó·˜ °È·ÓÓ¿ÙÔ˘: H Ì¿Ó· Î·Ï˘ÌÓÈ¿

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .391

K·ÙÂÚ›Ó·˜ A. TËÏÈ·ÎÔ‡: M·˜ ÓÔÈ¿˙ÂÈ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .395

AY T O I ¶ O Y E º Y °A N

°È¿ÓÓË £. ¶·Ù¤ÏÏË: °È¿ÓÓ˘ M·ÁÎÏ‹˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411 °È¿ÓÓ˘ PÔ‰›Ù˘

.................................................

415

AÓÙÒÓ˘ M·Ì‹˜

.................................................

417

º·Ó‹˜ KÔ˘ÙÔ‡ÏË - K·ÂÏÏ¿: B·Û›ÏÂÈÔ˜ K·Ú¿ıÈÔ˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419 K·ÙÂÚ›Ó· PÔ‰›ÙË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 421

– 424 –

¶EPIEXOMENA

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

OÈ ÙfiÌÔÈ ÙˆÓ «K.X.» Ô˘ ÂΉfiıËÎ·Ó Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ›ӷÈ: 1. TfiÌÔ˜ Aã, Aı‹Ó· 1980 2. TfiÌÔ˜ Bã, Aı‹Ó· 1981 3. TfiÌÔ˜ °ã, Aı‹Ó· 1983 4. TfiÌÔ˜ ¢ã, Aı‹Ó· 1984 5. TfiÌÔ˜ Eã, Aı‹Ó· 1985 6. TfiÌÔ˜ ™Tã, Aı‹Ó· 1986 7. TfiÌÔ˜ Zã, Aı‹Ó· 1988 8. TfiÌÔ˜ Hã, Aı‹Ó· 1989 9. TfiÌÔ˜ £ã, Aı‹Ó· 1991 10. TfiÌÔ˜ Iã, Aı‹Ó· 1992 11. TfiÌÔ˜ IAã, Aı‹Ó· 1994 12. TfiÌÔ˜ IBã, Aı‹Ó· 1997 13. TfiÌÔ˜ I°ã, Aı‹Ó· 1999 14. TfiÌÔ˜ I¢ã, Aı‹Ó· 2001 15. TfiÌÔ˜ IEã, Aı‹Ó· 2003 16. TfiÌÔ˜ I™Tã, Aı‹Ó· 2005 17. TfiÌÔ˜ IZã, Aı‹Ó· 2007

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 426 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

AY T O T E § E I ™ E K ¢ O™ E I ™

1. ™Î·Ú‰¿Û˘ M., T· K·Ï‡ÌÓÈη, Aı‹Ó· 1979.

2. KÔ˘ÎÔ‡Ï˘ °., H K¿Ï˘ÌÓ· Ù˘ IÛÙÔÚ›·˜. EÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ› Î·È PˆÌ·˚ÎÔ› XÚfiÓÔÈ, Aı‹Ó· 1980. (·ÎÔÏÔ‡ıËÛ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙÔ 1982).

3. KÔ˘ÎÔ‡Ï˘ °., H K¿Ï˘ÌÓ· ÙˆÓ EÈÁÚ·ÊÒÓ, Aı‹Ó· 1980.

4. ¶Ô˘ÁÔ‡ÓÈ·˜ °., K·Ï‡ÌÓÈÔÈ IÂڿگ˜, Aı‹Ó· 1981.

5. MÂÏ¿˜ N., £˘Ì·Ú›ÛÈÔ Õڈ̷, Aı‹Ó· 1981.

6. ¢Ú¿ÎÔ˜ N., ™ÙËÓ K¿Ï˘ÌÓÔ ÚÔ¯Ù¤˜ Î·È ·ÓÙÈÚÔ¯Ù¤˜, Aı‹Ó· 1982.

7. ¢Ú¿ÎÔ˜ N., °È· ÙÔ ÁψÛÛÈÎfi ȉ›ˆÌ· Ù˘ K¿Ï˘ÌÓÔ˜, Aı‹Ó· 1982. (·ÎÔÏÔ‡ıËÛ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙÔ 1983).

8. K·ÂÏÏ¿ £., ¶ÚfiÛˆ· Î·È Ú¿ÁÌ·Ù· ÛÙË ˙ˆ‹ Ù˘ K·Ï‡ÌÓÔ˘, Aı‹Ó· 1987.

9. ¢Ú¿ÎÔ˜ N., K¿Ï˘ÌÓÔ˜ ºÔ˘ÚÙÔ‡Ó·˜ ÛˆÚfi-MÔ˘Ó¿ÙÛ˜ ·ÚÁ¿ Î·È Ô˘, Aı‹Ó· 1987.

10. X·Ù˙ËıÂÔ‰ÒÚÔ˘ °., TÚ·ÁÔ‡‰È· Î·È ÛÎÔÔ› ÛÙËÓ K¿Ï˘ÌÓÔ, Aı‹Ó· 1989.

11. KÔ˘ÎÔ‡Ï˘ °., HÚÒÓ‰· M›ÌÔÈ, Aı‹Ó· 1990.

12. . X·Ú·Ì·ÓÙ¿˜ °., K·Ï˘ÌÓȷ΋ BÈ‚ÏÈÔ·ÚÔ˘Û›·ÛË Î·È ÂÚÁÔÁÚ·Ê›· ·fi ÙÔ 1861 ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·, Aı‹Ó· 1992.

13. K·ÂÏÏ¿ £., - Z·˝ÚË M., ¶·Ú·Ì‡ı· Î·È ·Ú·‰fiÛÂȘ ·fi ÙËÓ K¿Ï˘ÌÓÔ, Aı‹Ó· 1993. (·ÎÔÏÔ‡ıËÛ Â·Ó¤Î‰ÔÛË ÙÔ 2003).

14. K·ÂÏÏ¿ £., IÛÙÔÚÈΤ˜ ÌӋ̘ K·Ï‡ÌÓÔ˘, Aı‹Ó· 1998.

15. AÓ·ÁÓˆÛÙ‹ÚÈÔÓ K·Ï‡ÌÓÔ˘ «AÈ MÔ‡Û·È» 20 ¯ÚfiÓÈ· ·fi ÙËÓ 3Ë E·Ó·Û‡ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘, 1978-1998.

16. Z·˝ÚË M., MÈÎÚ¤˜ IÛÙÔڛ˜, Aı‹Ó· 1999.

17. «O K·ÓÔÓÈÛÌfi˜ Ù˘ ¢ËÌÔÁÂÚÔÓÙ›·˜ Ù˘ N‹ÛÔ˘ K·Ï‡ÌÓÔ˘», 1894, Aı‹Ó· 2000.

18. . X·Ú·Ì·ÓÙ¿˜ °., H K·Ï˘ÌÓȷ΋ ÏÔÁÔÙ¯ӛ· ·fi ÙȘ ·Ú¯¤˜ ̤¯ÚÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ 20Ô˘ ·ÈÒÓ·, Aı‹Ó· 2000.

– 427 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 428 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

O IZã TOMO™ TøN KA§YMNIAKøN XPONIKøN TOY ANA°Nø™THPIOY KA§YMNOY «AI MOY™AI» T Y¶ø£HKE A¶O TON °EøP°IO ¢PO™AKH ™E XAPTI CHAMOIS EYPø¶H™ 90GR/M 2 TON ™E¶TEMBPIO TOY 2007 °IA §O°APIA™MO TOY ANA°Nø™THPIOY

– 429 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 430 –

I™TOPIA – APXAIO§O°IA

ºˆÙÔÁÚ·Ê›·: ™Ù¿ı˘ KÏ‹Ì˘

– 431 –

K A §Y M N I A K A X P O N I K A

– 432 –