Herken ondervoeding

Gezond en gevarieerd eten is ook op latere leeftijd belangrijk. Maar niet alle ouderen krijgen de energie en voedingsstoffen binnen die ze nodig hebben. Er is dan kans op ondervoeding. Dat komt vaker voor dan u denkt: ruim tien procent van de zelfstandig wonende ouderen heeft te maken met ondervoeding. Met alle gevolgen van dien. Hoe herkent u het? En wat kunt u er tegen doen?

Ondervoeding betekent dat u minder energie (calorieën), eiwitten, vitamines en mineralen binnenkrijgt dan u nodig heeft. Het lichaam gebruikt dan reservevoorraden in vet- en spierweefsel, waardoor vet en spieren worden afgebroken. Dat laatste kan vervelende gevolgen hebben. Zo kunt u meer belemmeringen ervaren bij dagelijkse activiteiten, zoals traplopen of boodschappen doen. Het risico op een nare val neemt toe. U kunt zich ook vlugger moe voelen, minder zin hebben om te eten, sneller en ernstiger ziek worden en langer nodig hebben om weer beter te worden.

HOE HERKENT U ONDERVOEDING?

Als u gewicht verliest zonder dat u het wilt, is dat een duidelijk signaal dat u minder eet dan u nodig heeft. Misschien ziet u het op de weegschaal, of merkt u dat uw kleding, horloge of andere sieraden losser zijn gaan zitten. Bent u meer dan drie kilo in de laatste maand of meer dan zes kilo in de laatste zes maanden afgevallen? Maak dan een afspraak bij de huisarts. Ook als u merkt dat u maaltijden overslaat of kleinere porties eet, omdat u bijvoorbeeld geen trek heeft, moeilijk kunt kauwen of u zich alleen voelt, is het goed om dit te bespreken met uw arts.

Noteer voor uw afspraak uw gewicht, hoeveel u bent afgevallen en in welk tijdsbestek dat is gebeurd. Weet u dit niet, bedenk dan welke andere signalen er zijn, zoals die loszittende kleding. Ga na hoe uw eetlust is en of u beperkingen ervaart bij bijvoorbeeld boodschappen doen of traplopen. Zo bent u voorbereid op mogelijke vragen van de huisarts. U kunt zelf de huisarts het volgende vragen: Wat kan ik doen om meer te eten? Kan ik hierbij begeleiding krijgen? Welke andere hulp is er?

WAT ZIJN DE OORZAKEN VAN ONDERVOEDING?

Ondervoeding komt in Nederland vooral voor bij ziekte en bij ouderen. Ondergewicht of onbedoeld gewichtsverlies zijn kenmerken die worden gebruikt om ondervoeding vast te stellen. Ook personen met een gezond gewicht of zelfs overgewicht kunnen ondervoed zijn.

Dit kunnen oorzaken van ondervoeding zijn:

• Door ziekte bent u misselijk, heeft u moeite met kauwen en slikken of minder energie om te eten. Of u heeft door ziekte meer voedingsstoffen nodig dan normaal. Bij herstel na een zware operatie is er eveneens kans op ondervoeding. Ook kunt u door het gebruik van medicijnen verminderde eetlust krijgen.

• De kans op ondervoeding neemt toe op hogere leeftijd. Ouderen worden eerder ziek en door lichamelijke beperkingen kunt u misschien minder makkelijk boodschappen doen, eten klaarmaken of heeft u meer moeite met eten. Ondervoeding kan bijvoorbeeld ontstaan door verminderde geur en smaak, sneller vol zitten, een afname van dorstgevoel of een gevoel van eenzaamheid.

• Door niet gezond te leven, kan ook ondervoeding ontstaan. Denk daarbij aan maaltijden overslaan en veel alcohol drinken.

Kijk voor tips om gezond aan te komen op www.voedingscentrum.nl/gezondaankomen

Het is meestal niet zo gemakkelijk om zelf weer voldoende en gezond te gaan eten. Neem daarom contact op met uw huisarts of een diëtist.

Familie of andere mensen in de omgeving hebben vaak sneller door dat iemand te maken heeft met ondervoeding. Wees daarom ook alert op de signalen van ondervoeding bij iemand in uw omgeving.

Zo herkent u ondervoeding:

• Gewichtsverlies zonder dat dit de bedoeling is (ook bij overgewicht)

• Kleding en/of een horloge zitten losser

• Minder eetlust

• Vermoeidheid of een slechte conditie

• Dagelijkse activiteiten kosten meer moeite

Ga voor meer informatie naar www.goedgevoedouderworden.nl

Over het Voedingscentrum

In Nederland wordt al sinds 1941 voorlichting gegeven over goed eten door het Voedingscentrum (dat toen nog Voorlichtingsbureau van den Voedingsraad heette). Sindsdien is er veel veranderd. Het aanbod van eten en drinken is enorm gegroeid: op steeds meer plekken kun je voedsel de hele dag door kopen. Juist in deze tijd is voorlichting nodig over wat goed eten is. Kijk voor meer informatie op www.voedingscentrum.nl