Van Voorden Maritime maakt al meer dan honderd jaar scheepsschroeven
‘De ene schroef is de andere niet’ tekst annemiek de gier foto’s verse beeldwaren
In de maritieme wereld is Van Voorden Maritime een bekende naam. En dat is niet voor niets, want al meer dan honderd jaar is het bedrijf gespecialiseerd in scheepsschroeven in allerlei soorten en maten. In de werkplaats van Van Voorden is de lunch net afgelopen. Druppels gewijs komen de mannen binnen en nemen hun post weer in; bij de ovens, de carrouseldraaibanken en de slijperij. Vier man maken zich gereed om zo meteen een scheeps schroef te gaan gieten in een hoog waardige bronslegering. Ze trekken hun beschermende jassen aan, zetten hun kappen op en hijsen een enorme ijzeren pan de hoogte
in, richting de oven. Niet veel later stroomt de pan vol met vloeibaar brons, een indrukwekkend gezicht. Vervolgens gaat het een mal in, waaruit na enkele dagen een ruwe scheepsschroef tevoorschijn komt. Van Voorden is al meer dan honderd jaar een begrip in de maritieme markt. Rond 1900 kwamen er steeds meer motorschepen op de binnen wateren. Deze motorschepen waren in eerste instantie uitgerust met
kleine zijschroeven, die nogal eens beschadigd raakten tijdens het varen. In de haven van Zaltbommel zochten de schippers dan naar een smid om de schroef te laten repareren. Vaak was dat Aris van Voorden, die zijn zaak had in de Waterstraat vlakbij de haven. Na enige tijd kwam Van Voorden op het idee om zelf scheeps schroeven te gaan maken en op 19 september 1912 startte hij de ‘IJzer-, Koper- en Metaalgieterij
metaaljournaal zomer 2013 <<
19
thema
productiemanager natascha van Brenk:
‘ Als het nodig is, trek ik gewoon een overall aan en help ik met het lakken of inpakken van schroeven’ A.P. van Voorden & Compagnie’ in de Stationsstraat. De eerste schroef was voor een sleepboot van het bekende Zaltbommelse bagger bedrijf Van Hattum. zes meter
Tegenwoordig bestaat het bedrijf uit twee zelfstandig opererende werkmaatschappijen binnen Andus Group: Royal Van Voorden Castings en Van Voorden Maritime. Royal Van Voorden Castings (ongeveer 90 man) produceert hoogwaardig industrieel gietwerk, Van Voorden Maritime (ongeveer 30 man) ontwerpt en levert scheepsschroeven, straalbuizen en losse bladen voor onder andere binnenvaart, megajachten, offshore en visserij. Daarnaast repareert en onderhoudt het bedrijf vaste schroeven en schroefbladen. ‘Laatst in de haven van Antwerpen zijn onze mensen bezig geweest met een schip van meer dan honderd vijftig meter lang, dat in een droog dok lag’, vertelt productiemanager Natascha van Brenk trots. ‘De schroef had een diameter van zo’n zes meter en moest vanaf hoogwerkers worden gepolijst.’ Natascha werkt al 23 jaar De gieterij van Van Voorden: een combinatie van ambacht en de meest geavanceerde hightech-productiemiddelen
20
>> metaaljournaal zomer 2013
Natascha komt maar wat graag in de fabriek, om te kijken en vooral ook te leren
bij Van Voorden. Sinds de splitsing in augustus vorig jaar, is ze als productiemanager bij Van Voorden Maritime verantwoordelijk voor onder andere de veiligheid van de werknemers, de kwaliteit en het behalen van de afgesproken lever tijden. Ook na al die jaren vindt ze het nog steeds heerlijk om de fabriek in te lopen, de geur van de hars waar mee de zandvormen worden ge bonden op te snuiven, en vooral ook te kijken en te leren. ‘Ik voel me erg betrokken bij het product dat we maken’, vertelt ze. ‘Als het nodig is, trek ik gewoon een overall aan en help ik met het lakken of inpakken van schroeven.’ Het beste rendement
De scheepsschroeven die Van Voorden Maritime produceert, zijn stuk voor stuk uniek. Elke schroef is een inno vatie op zichzelf, met als doel de allerbeste prestatie te halen uit het specifieke schip waar hij achter komt te hangen. Om dit te bereiken, worden speciale ontwerphulpsystemen in gezet. Ontwerper Ralph Moolenaar legt uit: ‘We maken bijvoorbeeld gebruik van simulatiepakketten.
Hiermee kun je de waterstroming rond een schip simuleren, zonder dat het schip al daadwerkelijk vaart. Je kunt zien hoe het water bij de schroef komt en wat de effecten zijn van aanhangsels bij de schroef. Op basis hiervan maken we niet alleen het meest rendabele schroefontwerp, maar geven we ook advies aan onze klanten. Soms kan dat zelfs leiden tot het aanpassen van het ontwerp van het schip. Voor de megajachten gebruiken we deze techniek voor het maximale comfort, voor snel varende schepen om de maximale snelheid te realiseren en voor de binnenvaart om het maximale rendement te behalen. Zeker nu de brandstofprijzen zo hoog zijn, is het interessant om schippers een beter rendement te bieden zonder te veel in te leveren op comfort.’ Naast de nieuwe software bewaart Van Voorden Maritime elk schroef ontwerp in een database, waarin de parameters van de schroef en de bepalende scheepsgegevens zijn op genomen. ‘We zijn inmiddels al bijna bij schroef nummer honderd duizend’, vertelt Ralph. ‘Dankzij de database hebben we de beschikking
over ontzettend veel nuttige infor matie en hoeven we niet steeds opnieuw de schroef uit te vinden. Zeker voor praktische markten als visserij en binnenvaart is dit een toegevoegde waarde.’ Geen zorgen
Ook al is de concurrentie op het gebied van custom made scheeps schroeven in Nederland nihil en lijkt de recessie nauwelijks vat te hebben op het stabiele bedrijf, toch denken ze bij Van Voorden Maritime wel degelijk na over de toekomst. Bij voorbeeld door mee te bewegen met de ontwikkelingen in de markt. Zo vragen steeds meer klanten om rvs-schroeven. Ralph: ‘Door het smelten van de poolkappen gaan schepen noordelijker varen, en dan moeten ze een schroef hebben die tegen ijs kan. Naast hoogwaardige bronzen schroeven gieten en pro duceren we daarom ook in rvs, en daar zijn we uniek in.’ Zorgen om een toekomstig tekort aan goede vakmensen, die zijn er niet. Natascha: ‘We hebben weinig verloop in ons personeel en niemand is boven de zestig jaar. Daarnaast: door het
Van Voorden Maritime
Van Voorden Maritime is actief in de maritieme wereld sinds 1912 en is gespecialiseerd in het op maat ontwerpen en produceren van vaste scheeps schroeven en schroefbladen van ver stelbare installaties. Daarnaast heeft Van Voorden een reputatie opgebouwd op het gebied van reparatie en onderhoud van vrijwel alle soorten scheepsschroeven. Wereldwijd repareert het bedrijf zo’n 10.000 schroeven per jaar en daarmee is Van Voorden Maritime een van de grootste schroefreparatiebedrijven ter wereld. Het bedrijf is volledig ISO 9001 gecertificeerd. Ook kunnen alle producten met keurmerken van specifieke bureaus zoals Lloyds Register, Bureau Veritas en Germanische Lloyd worden geleverd. Kijk voor meer informatie op www.vanvoordenmaritime.nl
metaaljournaal zomer 2013 <<
21
thema
vertrek van onze concurrent Wärtsila naar China, krijgen we regelmatig aanvragen binnen van hun oud-mede werkers die nieuw werk zoeken. Dit zijn over het algemeen goed geschoolde mensen die meteen inzetbaar zijn. Eigenlijk hebben we dus vrijwel nooit jonge leerlingen of stagiairs, het is tot nu toe gewoon niet nodig. De fijne kneepjes van ons vak kun je ook niet op school leren, alleen hier op de werkvloer. Wij leiden onze mensen daarom zelf op.’ Wel voelt Van Voorden Maritime zich mede verantwoordelijk voor het interesseren van jongeren voor techniek. Regelmatig zijn er rondleidingen door het bedrijf voor leerlingen van Zeevaartscholen en regionale mbo’s. ‘De reacties zijn bijna altijd enthousiast’, vertelt Natascha. ‘Ik denk dat het komt doordat we een gieterij zijn, waar het ambacht en de meest geavanceerde hightech-productiemiddelen elkaar ontmoeten. Dit is echt ruwe industrie met de ervaring van intense hitte tijdens het gieten tot het oogverblindende resultaat van een glimmend afgewerkte schroef. Het vakwerk en de liefde die daarvoor nodig zijn, laat heel veel harten sneller kloppen.’ ❚
De scheepsschroeven die Van Voorden Maritime produceert, zijn stuk voor stuk op maat gemaakt
Ontwerper Ralph Moolenaar:
‘ Zeker nu de brandstofprijzen zo hoog zijn, is het interessant om schippers een beter rendement te bieden zonder te veel in te leveren op comfort’ 22
>> metaaljournaal zomer 2013