Γ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ
2
ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ 'ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ' ΧΑΛΑΝ∆ΡΙ – ΓΕΡΑΚΑΣ – ΚΥΨΕΛΗ Φροντιστήρια ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης
e – book e- learning Tα
Φροντιστήρια
'Επίκεντρο'
µε
20ετή
παρουσία
στο
χώρο
της
εκπαίδευσης αξιοποιώντας τη σύγχρονη τεχνολογία και την τεχνογνωσία που διαθέτουν , δηµιούργησαν το πρώτο στην Ελλάδα κέντρο , για διδασκαλία από απόσταση στα µαθήµατα του Γυµνασίου και του Λυκείου. Έτσι οι µαθητές και οι µαθήτριες από όλη την Ελλάδα µπορούν να παρακολουθούν τα µαθήµατα που διδάσκονται στα Φροντιστήριά µας . Ταυτόχρονα µε τη δηµιουργία του διαδικτυακού µας κέντρου ξεκινήσαµε και τη δηµιουργία των ψηφιακών µας εκδόσεων προσπαθώντας να εκµεταλευτούµε τις δυνατότητες που παρέχουν οι νέες τεχνολογίες. Θέλουµε να πιστεύουµε ότι όλες αυτές οι προσπάθειες , δεν θα αποτελέσουν απλά µια νέα επιχειρηµατική δραστηριότητα , αλλά έναν πολύτιµο οδηγό που θα βοηθάει ουσιαστικά τα παιδιά να πετυχαίνουν τους στόχους τους.
Σταύρος Σ. Μεταξάς
3
e-learning
www.epicentro.e-lectazone.com
www.epicentro.gr ΜΕΘΟ∆ΟΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΚΑΙ ΑΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΚΠΑΙ∆ΕΥΣΗΣ ΑΡΧΕΣ
ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ & ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ
Γ ΛΥΚΕΙΟΥ
Στους γονείς µου
Κάθε γνήσιο αντίτυπο έχει την
υπογραφή του συγγραφέα
Σελίδες 253 Σχήµα Α4 ISBN : 978-960-98481-0-7 © copyright Σεπτέµβριος Εκδόσεις
2008
e- epicentro
Γυφτόπουλου 10 & Κολοκοτρώνη Χαλάνδρι ∆εύτερη
2106840425
έκδοση
Οκτώβριος
2009
Απαγορεύεται η αναδηµοσίευση και γενικά η ολική ή µερική αναπαραγωγή και
µετάδοση
έστω
και
µιας
σελίδας
του
παρόντος
βιβλίου,
κατά
παράφραση ή διασκευή µε οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς έγγραφη άδεια του συγγραφέα.
4
5
1.1 Εισαγωγικές έννοιες Η επιχείρηση αποτελεί ένα στοιχείο της κοινωνίας µας το ίδιο σηµαντικό µε την οικογένεια. Το µεγαλύτερο µέρος των ανθρώπων διαθέτει το ένα τρίτο περίπου από το χρόνο του στις επιχειρήσεις. Τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες
που καταναλώνονται προέρχονται από αυτές.
Επίσης η απασχόληση και το εισόδηµα των περισσοτέρων ανθρώπων καθώς και η εξέλιξη της οικονοµίας κάθε χώρας εξαρτάται από τις επιχειρήσεις.
Η επιχείρηση αποτελεί ασφαλώς µια κοινωνική οργάνωση ξεχωρίζει όµως από αυτή γιατί συνδέεται µε την έννοια του επιχειρείν ή της επιχειρηµατικότητας. Πρακτικά η έννοια αυτή : Πρώτο σηµαίνει το συνδυασµό των συντελεστών παραγωγής µε σκοπό τη δηµιουργία υλικών αγαθών ή υπηρεσιών. ∆εύτερο, εµπεριέχει το στοιχείο της εισαγωγής και εφαρµογής καινοτοµιών. Τρίτο,
εµπεριέχει
το
στοιχείο
του
κινδύνου
που
σηµαίνει
ότι
κάθε
επιχειρούµενος συνδυασµός συντελεστών παραγωγής µπορεί να αποτύχει στο σκοπό του.
Με
βάση
αυτόν
το
γενικό
εννοιολογικό
προσδιορισµό
στη
συνέχεια
γίνεται
προσπάθεια να διευκρινιστεί ακόµα περισσότερο τι είναι επιχείρηση. Η Επιχείρηση ως Παραγωγική Μονάδα - Οικονοµική οργάνωση Η επιχείρηση αποτελεί µια παραγωγική - οικονοµική µονάδα, µε την έννοια ότι συνδυάζει και αξιοποιεί τους συντελεστές παραγωγής ( εργασία , κεφάλαιο, γνώση, τεχνολογία κ.τ.λ. ) προκειµένου να παράγει προϊόντα ή υπηρεσίες , µε
σκοπό
τη
διάθεσή
τους
µέσω
του
µηχανισµού
της
αγοράς
στους
καταναλωτές.
6
Αποτελεί την οργάνωση που παράγει πλούτο µε την έννοια των αγαθών µε τα οποία ικανοποιούνται ανθρώπινες ανάγκες. Ταυτόχρονα
όµως
συµµετέχει
σε
κάθε
οικονοµική
δραστηριότητα,
αφού,
προκειµένου για παράδειγµα να παράγει παίζει τους ρόλους : 9 Του επενδυτή , 9 του καταναλωτή , 9 του αποταµιευτή, 9 του δανειζόµενου κ.λ.π. Από την προηγούµενη περιγραφή είναι σαφές ότι η επιχείρηση αποτελεί µια κατ’ εξοχήν παραγωγική µονάδα. Είναι όµως
όλες οι παραγωγικές µονάδες επιχειρήσεις;
Το
ερευνητικό
∆ηµόσιο
Ίδρυµα,
το
δηµόσιο
λύκειο
αποτελούν
αναµφισβήτητα
παραγωγικές µονάδες, είναι όµως επιχειρήσεις; Η απάντηση είναι ασφαλώς όχι Σε τι
λοιπόν
διαφέρουν
από
το
ιδιωτικό
νοσοκοµείο
ή
σχολείο,
τα
οποία
είναι
επιχειρήσεις; ∆ύο
είναι
τα
χαρακτηριστικά που
διακρίνουν
τις
επιχειρήσεις
από
τις
υπόλοιπες παραγωγικές µονάδες. Πρώτο : 9
Η
επιχείρηση παράγει προϊόντα ή υπηρεσίες τα οποία διαθέτει έναντι µιας
αξίας ανταλλαγής µέσω του µηχανισµού της αγοράς. 9 Έτσι η ύπαρξή της εξαρτάται από την ικανότητα να αποκτά έσοδα και κέρδη µέσω του µηχανισµού αυτού. 9 Οι
παραγωγικές
µονάδες
που
δεν
είναι
επιχειρήσεις
δε
διαθέτουν
τα
προϊόντα µε αυτόν τον τρόπο ( έναντι µιας αξίας ανταλλαγής µέσω του µηχανισµού της αγοράς ) και η επιβίωση τους δεν εξαρτάται από αυτό.
∆εύτερο :
9 Από όσα
προηγήθηκαν
προκύπτει
ότι
η
επιχείρηση
συνδέεται
µε
το
στοιχείο του κινδύνου. 9 Αυτό
σηµαίνει
ότι
η
λειτουργία
µιας
επιχείρησης
ή
µια
επιχειρηµατική
δραστηριότητα συνδέεται µε την πιθανότητα κέρδους ή ζηµιάς.
7
Η Επιχείρηση ως Κοινωνική Οργάνωση Η επιχείρηση αποτελεί µια κοινωνική οργάνωση όπως αυτή έχει περιγραφεί στις προηγούµενες σελίδες. Είναι χρήσιµο όµως εδώ να τονιστούν τα κοινωνικά της στοιχεία
Η
επιχείρηση
αποτελεί
µια
κοινωνική
πραγµατικότητα
ή
κοινωνική
κατασκευή αφού αποτελείται από ανθρώπους. Αυτό συνοπτικά σηµαίνει ότι : 1. Η επιχείρηση εκφράζει έναν τρόπο συλλογικής δράσης. 2. Στο πλαίσιο αυτής αναπτύσσονται
κοινωνικές σχέσεις, όπως διαπροσωπικές
σχέσεις, σχέσεις αλληλεγγύης, κλ.π. 3.
Η
επιχείρηση
συγκρούονται συµφέροντα
αποτελεί
και
µια
γίνονται
διαφορετικών
κοινωνική
οργάνωση
αντικείµενο
οµάδων,
όπως
στην
οποία
διαπραγµάτευσης για
παράδειγµα,
υπάρχουν
διαφορετικά εργαζόµενοι-
εργοδότες. 4. Στην επιχείρηση υπάρχουν σχέσεις εξουσίας, µε την έννοια ότι για κάθε ζήτηµα
που
απαιτείται
απόφαση
υπάρχει
νόµιµο
δικαίωµα
που
προσδιορίζει
ποιος ή ποιοι θα αποφασίσουν και ποιοι θα συµµορφωθούν σε αυτήν ή να την εκτελέσουν. 5. Η
επιχείρηση
λειτουργεί
σύµφωνα
µε
ένα
πλαίσιο
τυπικών
και
άτυπων
κανόνων, που ρυθµίζουν ή υποχρεώνουν σε συµµόρφωση την ατοµική ή την οµαδική συµπεριφορά των ανθρώπων. 6. Η επιχείρηση εκτός από προϊόντα ή υπηρεσίες, προσφέρει απασχόληση , ικανοποίηση κοινωνικών αναγκών και πρέπει να αισθάνεται κοινωνική ευθύνη απέναντι στο περιβάλλον της.
Η Επιχείρηση ως Θεσµός. Η επιχείρηση αποτελεί ένα θεµελιώδη θεσµό τουλάχιστον ίσης σπουδαιότητας µε αυτή των υπολοίπων θεσµών, όπως για παράδειγµα του σχολείου ή της δικαιοσύνης. Αποτελεί βασικό πυλώνα της κοινωνίας. Η ανάπτυξη, η ευηµερία, η κοινωνική δικαιοσύνη, και η εξέλιξη των κοινωνιών συνδέεται µε το θεσµό της επιχείρησης. Οπότε προσδιορίζονται σε
8
σηµαντικό
βαθµό
από
το
πλαίσιο
ρυθµιστικών
διατάξεων
π.χ.
(Σύνταγµα,
Νόµος ) κάθε κοινωνίας. Η ίδρυση , η λειτουργία κάθε επιχείρησης, οι σχέσεις µεταξύ αυτής και του περιβάλλοντος της (π.χ. οι υποχρεώσεις της προς την κοινωνία ) , οι σχέσεις µεταξύ των οµάδων ενδιαφεροµένων π.χ. 9 εργαζόµενοι, 9 µέτοχοι, 9 προµηθευτές, 9 δανειστές, 9 πελάτες που συνδέονται µε την επιχείρηση, ακόµη και ο θάνατός της ( η διάλυση της ) προσδιορίζονται από το πλαίσιο ρυθµιστικών διατάξεων. Η
επιχείρηση
είναι
υποχρεωµένη
να
διατυπώνει
επίσηµα
τους
βασικούς
κανόνες που διέπουν τη φύση και τη λειτουργία της (π.χ. καταστατικό ) και να διαθέτει θεσµική οργάνωση ( Γενική συνέλευση, ∆ιοικητικό συµβούλιο )
Η Πολιτισµική ∆ιάσταση της επιχείρησης. Η
επιχείρηση
οργάνωση
πέρα από
διαθέτει
και
την
οικονοµική,
αναπτύσσει
θεσµική
τη δική
της
και
την
κουλτούρα.
κοινωνική
της
Με
όρο
τον
κουλτούρα νοείται ένα σύστηµα κοινών αξιών, πιστεύω, εννοιών, παραδοχών , συµβόλων ,εθίµων , κανόνων , και
προτύπων
που ισχύουν σε µια οµάδα ανθρώπων ή µια οργάνωση. 9 Η
κουλτούρα
αποτελεί
ένα
από
τα
κυριότερα
συστατικά
στοιχεία
µιας
οργάνωσης, αφού προσδιορίζει τη λειτουργία της. 9
Προσδιορίζει
τις
σχέσεις
των
ανθρώπων
στο
πλαίσιο
της
οργάνωσης,
τις
σχέσεις της οργάνωσης µε το περιβάλλον της, τις στάσεις της οργάνωσης ως προς τα προϊόντα, τους πελάτες, το περιβάλλον κ.λ.π. 9 Ουσιαστικά πρόκειται για µια φιλοσοφία, η οποία δίνει κατεύθυνση στα άτοµα και τις οµάδες, συµβάλλει στη συνοχή, την αρµονία και την αποτελεσµατική επικοινωνία µεταξύ αυτών στο πλαίσιο της οργάνωσης. Για παράδειγµα, αν σε µια οµάδα ατόµων υπάρχει ως κοινή αξία η εµπιστοσύνη, τότε τα µέλη της στηρίζονται σε αυτήν και συµπεριφέρονται
µε βάση αυτήν.
9
Η επιχείρηση ως Σύστηµα Όπως
κάθε
οργάνωση,
έτσι
και
η
επιχείρηση
µπορεί
να
θεωρηθεί
ως
ένα
σύστηµα και συνεπώς να γίνει αντιληπτή και να µελετάται ως τέτοιο. ∆ιευκρινίζεται
ότι
σύστηµα
είναι
ένα
σύνολο
στοιχείων
ή
µερών
τα
οποία
συνδέονται µεταξύ τους µε σχέσεις αλληλεπίδρασης και αποτελούν µια ολότητα. Σύµφωνα µε το σχήµα η επιχείρηση: 1. Λαµβάνει ως εισροές από το περιβάλλον ανθρώπινους, οικονοµικούς, υλικούς και άλλους πόρους. 2. Επεξεργάζεται- µετασχηµατίζει – µεταποιεί διαφόρων λειτουργιών και 3. ∆ίνει στο περιβάλλον
τους
πόρους
αυτούς
µέσω
µέσων τις εκροές ( π.χ. προϊόντα – υπηρεσίες ).
4. Είναι διακριτή από το περιβάλλον της µε την έννοια ότι έχει σύνορα. 5. Προσαρµόζεται
στο
περιβάλλον
της,
µέσω
του
µηχανισµού
ελέγχου -
ανατροφοδότησης. Με βάση τη συστηµική προσέγγιση η διοίκηση των επιχειρήσεων απαιτεί την κατανόηση και τη µελέτη του κάθε στοιχείου - µέρους της ξεχωριστά, αλλά και τις σχέσεις µεταξύ αυτών. Για παράδειγµα, δεν αρκεί µόνο να µελετηθεί η τεχνολογία µιας επιχείρησης αλλά και η σχέση αυτής µε
τους ανθρώπους. Αυτό ασφαλώς συνεπάγεται και για την
επιχείρηση όπως και για κάθε άλλο οργανισµό, τη διεπιστηµονική προσέγγιση των ζητηµάτων της διοίκησής τους.
10
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
1. Η επιχείρηση αποτελεί στοιχείο κάθε κοινωνίας ; 2. Τι εξαρτάται από την πορεία των επιχειρήσεων; 3. Η επιχείρηση είναι κοινωνική οργάνωση; 4. Τι σηµαίνει πρακτκά η έννοια της επιχειρηµατικότητας; 5. Κάθε επιχείρηση είναι µια παραγωγική - οικονοµική µονάδα και γιατί; 6. Ποιος είναι ο πλούτος των επιχειρήσεων; 7. Ποιους ρόλους παίζει η επιχείρηση; 8. Κάθε παραγωγική µονάδα είναι επιχείρηση; 9. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν τις επιχειρήσεις από τις υπόλοιπες παραγωγικές µονάδες; 10.Ποια είναι τα κοινωνικά στοιχεία της επιχείρησης; 11.Τι συνδέεται µε το θεσµό της επιχείρησης; 12.Ποιες οµάδες ενδιαφεροµένων διακρίνουµε σε µια επιχείρηση; 13.Ποια είναι η θεσµική οργάνωση της επιχείρησης; 14.Τι εννοούµε µε τον όρο
κουλτούρα;
15.Για ποιους λόγους η κουλτούρα αποτελεί ένα από τα κυριότερα στοιχεία µιας οργάνωσης; 16.Τι ονοµάζουµε σύστηµα ; 17.Πως λειτουργεί η επιχείρηση ως σύστηµα ; 18.Τι εννοούµε µε τον όρο συστηµική προσέγγιση; 19.Να δώσετε ένα παράδειγµα που να δείχνει ότι η διοίκηση των επιχειρήσεων απαιτεί την κατανόηση και τη µελέτη κάθε στοιχείου της ξεχωριστά, αλλά και τις σχέσεις µεταξύ αυτών.
11
Ερωτήσεις σωστού ή λάθους Να χαρακτηρίσετε καθεµία από τις επόµενες προτάσεις ως σωστή (Σ) ή λανθασµένη (Λ). 1. Κάθε κοινωνική οργάνωση διακρίνεται από τη δική της κουλτούρα. 2. Όλες οι παραγωγικές µονάδες είναι επιχειρήσεις αλλά όλες οι επιχειρήσεις δεν είναι παραγωγικές µονάδες. 3. Η επιχείρηση συνδέεται µε τα στοιχεία του κινδύνου. 4. Η
επιχείρηση
αποτελεί
µια
κοινωνική
οργάνωση
στην
οποία
υπάρχουν
διαφορετικά συµφέροντα χωρίς όµως να συγκρούονται. 5. Στην επιχείρηση υπάρχουν σχέσεις εξουσίας, που σηµαίνει ότι για κάθε απόφαση υπάρχει «νόµιµο» δικαίωµα, που θα αποφασίσουν, και ποιοι θα εκτελέσουν. 6. Το δηµόσιο σχολείο και το ιδιωτικό νοσοκοµείο είναι παραγωγικές µονάδες. 7. Η επιχείρηση παράγει προϊόντα ή υπηρεσίες τα οποία διαθέτει έναντι µιας αξίας ανταλλαγής µέσω του µηχανισµού της αγοράς. 8. Ένα από τα στοιχεία της επιχειρηµατικότητας
είναι ο συνδυασµός των
συντελεστών παραγωγής µε σκοπό την δηµιουργία υλικών αγαθών ή υπηρεσιών. 9. Η επιχείρηση δεν αποτελεί κοινωνική οργάνωση, γιατί
υπάρχει το στοιχείο της
επιχειρηµατικότητας. 10.Η εξέλιξη της οικονοµίας κάθε χώρας
δεν εξαρτάται
αποκλειστικά
από τις
επιχειρήσεις από τις επιχειρήσεις. 11.Η επιχείρηση λειτουργεί σύµφωνα ένα πλαίσιο τυπικών ή άτυπων κανόνων, που ρυθµίζουν τη συµπεριφορά των εργαζοµένων. 12.Η επιχείρηση είναι υποχρεωµένη να διατυπώνει επίσηµα τους βασικούς κανόνες που διέπουν τη φύση και τη λειτουργία της. 13.Η κουλτούρα αποτελεί ένα από τα κυριότερα συστατικά στοιχεία µιας κοινωνικής οργάνωσης, αφού προσδιορίζει σηµαντικά τον τρόπο µε τον οποίο δοµείται και λειτουργεί, τις αποφάσεις, τις 14.Η ίδρυση
οµαδικές
και η λειτουργία κάθε
και όχι τις ατοµικές συµπεριφορές.
επιχείρησης προσδιορίζεται σε σηµαντικό
βαθµό από το πλαίσιο ρυθµιστικών διατάξεων κάθε κοινωνίας. 15.Η κοινωνική ευθύνη της επιχείρησης είναι, εκτός από προϊόντα ή υπηρεσίες, να προσφέρει και απασχόληση.
12
Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση. 1 .Ή έννοια της επιχειρηµατικότητας: α) σηµαίνει το συνδυασµό των συντελεστών παραγωγής µε σκοπό τη δηµιουργία αγαθών ή υπηρεσιών. β) εµπεριέχει το στοιχείο της εισαγωγής και εφαρµογής καινοτοµιών. γ) εµπεριέχει το στοιχείο του κινδύνου. δ) όλα τα παραπάνω. 2. Ποιο από τα παρακάτω στοιχεία
αφορά την κουλτούρα της επιχείρησης;
α) ο τρόπος λειτουργίας της. β) η στάση της οργάνωσης ως προς τα προϊόντα και τους πελάτες. γ) το καταστατικό της δ) το (α) και (β) ε) το (α) , (β) και (γ) 3. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν της επιχειρήσεις από τις υπόλοιπες παραγωγικές µονάδες; α) η επιχείρηση παράγει προϊόντα ή υπηρεσίες που τα οποία διαθέτει έναντι
µιας αξίας
µέσω του µηχανισµού της αγοράς. β) το γεγονός ότι διαθέτει θεσµική οργάνωση. γ) η επιχείρηση συνδέεται µε το στοιχείο του κινδύνου. δ) όλα τα παραπάνω ε) το (α) και (γ) µαζί. 4. Η επιχείρηση αποτελεί µια κοινωνική οργάνωση. Αυτό σηµαίνει ότι α) διαθέτει τη δική της κουλτούρα β) λειτουργεί σύµφωνα µε ένα πλαίσιο τυπικών και άτυπων κανόνων. γ) προσφέρει απασχόληση δ) όλα τα παραπάνω ε) το (β) και (γ) µαζί
13
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ 1. Η
επιχείρηση
αποτελεί
ένα
………………………
της κοινωνίας
µας
το
ίδιο
σηµαντικό µε την οικογένεια. 2. Το µεγαλύτερο µέρος των ανθρώπων διαθέτει το ένα τρίτο περίπου από το χρόνο του στις επιχειρήσεις. 3. Τα προϊόντα ή οι υπηρεσίες 4. Επίσης
η
που καταναλώνονται προέρχονται από αυτές.
…………………… και
ανθρώπων καθώς
και
η
το
……………………………..
…………………………
της
των
οικονοµίας
περισσοτέρων κάθε
χώρας
εξαρτάται από τις επιχειρήσεις. 5. Η
επιχείρηση
αποτελεί
ασφαλώς
µια
………………….
…………………………..
ξεχωρίζει όµως από αυτή γιατί συνδέεται µε την έννοια του επιχειρείν ή της επιχειρηµατικότητας. Πρακτικά η έννοια αυτή :
o
Πρώτο
σηµαίνει
το
………………………
των
συντελεστών
παραγωγής
µε
σκοπό τη δηµιουργία υλικών αγαθών ή υπηρεσιών. o
∆εύτερο,
……………………………
το
στοιχείο
της
…………………………
και
………………………………….. καινοτοµιών. o
Τρίτο, εµπεριέχει το στοιχείο του
……..………………. που σηµαίνει ότι κάθε
επιχειρούµενος συνδυασµός συντελεστών παραγωγής µπορεί να αποτύχει στο σκοπό του. 6. Η επιχείρηση αποτελεί µια την
έννοια
ότι
συνδυάζει
…………………………… και
αξιοποιεί
……………………….. , κεφάλαιο, γνώση, παράγει
προϊόντα
ή
υπηρεσίες
,
- …………………….. µονάδα, µε
τους
συντελεστές
παραγωγής
(
…………………………. κ.τ.λ. προκειµένου να µε
σκοπό
τη ………………………………..
τους
µέσω του µηχανισµού της αγοράς στους καταναλωτές.
14
7. Αποτελεί την οργάνωση που παράγει
………………………….. µε την έννοια των
αγαθών µε τα οποία ικανοποιούνται ανθρώπινες ανάγκες. 8. Ταυτόχρονα
όµως
συµµετέχει
σε
κάθε
οικονοµική
δραστηριότητα,
αφού,
προκειµένου για παράδειγµα να παράγει παίζει τους ρόλους : του ………………………….., του ……………………
……………………………. , του
……………………………., του
κ.λ.π.
9. Από την προηγούµενη περιγραφή είναι σαφές ότι η επιχείρηση αποτελεί µια κατ’ εξοχήν 10.∆ύο
είναι
τα
……………………………. µονάδα. χαρακτηριστικά που
διακρίνουν
τις
επιχειρήσεις
από
τις
υπόλοιπες παραγωγικές µονάδες. Πρώτο : 9
Η
επιχείρηση παράγει προϊόντα ή υπηρεσίες τα οποία διαθέτει έναντι
µιας
…………………….
9 Έτσι
η
ύπαρξή
…………………….. και
……………………….. µέσω του µηχανισµού της αγοράς. της
εξαρτάται
από
την
ικανότητα
να
αποκτά
…………………… µέσω του µηχανισµού αυτού.
9 Οι παραγωγικές µονάδες που δεν είναι επιχειρήσεις δε διαθέτουν τα προϊόντα µε αυτόν τον τρόπο ( έναντι µιας αξίας ανταλλαγής µέσω του µηχανισµού της αγοράς ) και η
……………………………….. τους δεν εξαρτάται
από αυτό. ∆εύτερο :
9 Από όσα προηγήθηκαν προκύπτει ότι η
επιχείρηση
…………………………….
µε το στοιχείο του κινδύνου. 9 Αυτό σηµαίνει ότι η λειτουργία µιας επιχείρησης ή µια επιχειρηµατική δραστηριότητα συνδέεται µε την πιθανότητα κέρδους ή ζηµιάς. 11.Η
επιχείρηση
αποτελεί
µια
κοινωνική
πραγµατικότητα
ή
κοινωνική
κατασκευή αφού αποτελείται από ανθρώπους. Αυτό συνοπτικά σηµαίνει ότι
o
Η επιχείρηση εκφράζει έναν τρόπο
o
Στο
πλαίσιο
αυτής
αναπτύσσονται
…………………………….. …………………. …………………………………..
σχέσεις,
όπως διαπροσωπικές σχέσεις, σχέσεις αλληλεγγύης, κλ.π.
15
Η
επιχείρηση
αποτελεί
………………………………
µια
,
κοινωνική
οργάνωση
…………………………………
……………………………… διαφορετικά
και
στην
γίνονται
οποία
αντικείµενο
…………………………………….. διαφορετικών οµάδων,
όπως για παράδειγµα, εργαζόµενοι-εργοδότες. Στην επιχείρηση υπάρχουν σχέσεις κάθε
ζήτηµα
που
απαιτείται
προσδιορίζει ποιος ή ποιοι θα σε αυτήν ή να την Η
επιχείρηση
……………………………, µε την έννοια ότι για
απόφαση
υπάρχει
νόµιµο
δικαίωµα
που
………………………….. και ποιοι θα συµµορφωθούν
………………………………...
λειτουργεί
σύµφωνα
µε
ένα
πλαίσιο
………………………….
και
……………………………. κανόνων, που ρυθµίζουν ή υποχρεώνουν σε συµµόρφωση την ατοµική ή την οµαδική συµπεριφορά των ανθρώπων. Η επιχείρηση εκτός από προϊόντα ή υπηρεσίες, προσφέρει ικανοποίηση
…………………………… ,
……………………………….. ……………………………. και πρέπει να αισθάνεται
κοινωνική ευθύνη απέναντι στο περιβάλλον της. 12.Η
επιχείρηση
αποτελεί
σπουδαιότητας µε
αυτή
ένα
θεµελιώδη
……………………………… τουλάχιστον
των
υπολοίπων
θεσµών,
σχολείου ή της δικαιοσύνης. 13.Η
…………………….,
η
όπως
για
ίσης
παράδειγµα
του
Αποτελεί βασικό πυλώνα της κοινωνίας.
……………………..,
η
……………………..
δικαιοσύνη,
και
η
………………………… των κοινωνιών συνδέεται µε το θεσµό της επιχείρησης. Οπότε προσδιορίζονται
σε
σηµαντικό
βαθµό
από
το
πλαίσιο
…………………………..
διατάξεων π.χ. (Σύνταγµα, Νόµος ) κάθε κοινωνίας. 14.Η ίδρυση , η λειτουργία κάθε επιχείρησης, οι σχέσεις µεταξύ αυτής και του περιβάλλοντος της (π.χ. οι υποχρεώσεις της προς την κοινωνία ) , οι σχέσεις µεταξύ των οµάδων ενδιαφεροµένων π.χ. εργαζόµενοι, δανειστές,
µέτοχοι, προµηθευτές,
πελάτες που συνδέονται µε την επιχείρηση, ακόµη και ο θάνατός
της ( η διάλυση της ). 15.Η
επιχείρηση
είναι
υποχρεωµένη
να
διατυπώνει
επίσηµα
τους
………………………………… …………………………… που διέπουν τη φύση και τη λειτουργία της
(π.χ.
…………………………. )
και
να
διαθέτει
…………………………..
οργάνωση (
………………………….. ………………………………., ∆ιοικητικό συµβούλιο )
16
16.Η
επιχείρηση
πέρα από
οργάνωση
διαθέτει
κουλτούρα
νοείται
………………………….
και
οικονοµική,
αναπτύσσει
ένα ,
…………………… και
την
θεσµική
τη δική
σύστηµα κοινών
………………………….
…………………….
,
της
και
την
κουλτούρα.
…………………….
κοινωνική
της
Με
όρο
τον
, …………………………
………………………..,
…………………..
,
που ισχύουν σε µια οµάδα ανθρώπων ή µια
οργάνωση. 17.Η
κουλτούρα
αποτελεί
οργάνωσης, αφού 18.Προσδιορίζει τις τις
σχέσεις
ένα
από
τα
κυριότερα
………………………………
τη
συστατικά
στοιχεία
µιας
………………………………… της.
………………………….. των ανθρώπων στο πλαίσιο της οργάνωσης,
της
οργάνωσης
οργάνωσης ως προς τα
µε
το
………………………. της,
………………………., τους
τις
στάσεις της
……………………… , το περιβάλλον
κ.λ.π. 19.Ουσιαστικά πρόκειται για µια άτοµα
και
τις οµάδες,
…………………….., η οποία δίνει κατεύθυνση στα
συµβάλλει
στη
συνοχή,
την
αρµονία
και
την
……………………………………. ……………………………………. µεταξύ αυτών στο πλαίσιο της οργάνωσης. 20.Όπως κάθε οργάνωση, έτσι και η επιχείρηση µπορεί να θεωρηθεί ως ένα …………………………. ∆ιευκρινίζεται
και συνεπώς να γίνει αντιληπτή και να µελετάται ως τέτοιο.
ότι
σύστηµα
είναι
ένα
………………………
µερών τα οποία συνδέονται µεταξύ τους µε σχέσεις αποτελούν µια 21.Η
…………………………….
ή
………………………….. και
………………………………..
επιχείρηση:
Λαµβάνει
ως
…………………… από
το
περιβάλλον
ανθρώπινους,
οικονοµικούς,
υλικούς και άλλους πόρους. Επεξεργάζεται-
…………………………
µέσω διαφόρων λειτουργιών και ∆ίνει στο περιβάλλον
τις
–
…………………………….
τους
πόρους
αυτούς
µέσων
……………………………. ( π.χ. προϊόντα – υπηρεσίες ).
17
Είναι
…………………………
από
το
περιβάλλον
της
µε
την
έννοια
ότι
έχει
……………………………... Προσαρµόζεται στο περιβάλλον της, µέσω του µηχανισµού
…………………………… -
……………………………….. 22.Με βάση τη την
………………………. προσέγγιση η διοίκηση των επιχειρήσεων απαιτεί
…………………………. και τη
…………………………………..
του κάθε
στοιχείου -
µέρους της …………………………, αλλά και τις σχέσεις µεταξύ αυτών. 23.Για
παράδειγµα,
επιχείρησης αλλά
δεν
αρκεί
και η
µόνο
σχέση
να
αυτής
µελετηθεί µε
η
……………………………..
τους ανθρώπους. Αυτό
µιας
ασφαλώς
συνεπάγεται και για την επιχείρηση όπως και για κάθε άλλο οργανισµό, τη …………………………………………
……………………………………………..
των
ζητηµάτων
της
διοίκησής τους.
18
ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑ∆ΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 - 2010 19
ΙΟΥΝΙΟΣ 2000
ΟΜΑ∆Α Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. µέχρι και Α.5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασµένη.
Μονάδες 4
Α.1. Η ύπαρξη των παραγόντων «υγιεινής» η «διατήρησης» (κατά τον Herzberg) δηµιουργεί ευχαρίστηση και παρακίνηση για υψηλή απόδοση στους εργαζόµενους. Μονάδες 4 Α.2. Η επιχείρηση αποτελεί κοινωνική οργάνωση, γιατί εκφράζει ένα τρόπο συλλογικής δράσης. Μονάδες 4 Α.3. Λειτουργικός στόχος του σχολείου είναι η µόρφωση των ανθρώπων . Μονάδες 4 Α.4. Η κατά λειτουργία τµηµατοποίηση είναι πιο κατάλληλη στη µικρή επιχείρηση που δεν παράγει διαφορετικά προϊόντα. Μονάδες 4 Α.5. Αποκωδικοποίηση είναι η διαδικασία µέσω της οποίας ο δέκτης µετατρέπει το µήνυµα σε νόηµα, δίνοντας σηµασία στις λέξεις, τις κινήσεις ή τα σύµβολα. Μονάδες 4 Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. µέχρι και Α.8, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και δίπλα του το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. Ένα σύστηµα είναι δυναµικό, όταν: α. έχει πολλά υποσυστήµατα β. έχει λίγες σχέσεις αλληλεπίδρασης µε το περιβάλλον γ. έχει µεγάλη δύναµη δ. χαρακτηρίζεται από µεγάλη συχνότητα και σπουδαιότητα αλλαγών . Μονάδες 6 Α.7. Ελαστικότητα ως αρχή του προγραµµατισµού σηµαίνει: α. χρονική δέσµευση β. ύπαρξη εναλλακτικών λύσεων
20
γ. ευέλικτα ωράρια για τους εργαζόµενους δ. χαλαρό έλεγχο. Μονάδες 6 Α.8. Στο ειδικό περιβάλλον της επιχείρησης εντάσσονται: α. οι προµηθευτές της β. οι οικολογικές οργανώσεις γ. η εισοδηµατική και νοµισµατική πολιτική δ. τα ερευνητικά ιδρύµατα. Μονάδες 6 Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: Α.9. Ποια από τα παρακάτω στοιχεία αποδίδονται στον Ηγέτη και ποια στον προϊστάµενο; αναδεικνύεται - διορίζεται - διαχειρίζεται - περνά όραµα - καινοτοµεί - στηρίζεται στην τυπική εξουσία Μονάδες 6 Α.10. Να κατατάξετε τις παρακάτω ανθρώπινες ανάγκες σύµφωνα µε την πυραµίδα του Α. Maslow. Κοινωνικές ανάγκες - Ανάγκες ασφάλειας - Ανάγκες αναγνώρισης - Φυσιολογικές ανάγκες Ανάγκες αυτοολοκλήρωσης Μονάδες 6 ΟΜΑ∆Α Β΄ Β.1. Να περιγράψετε την παραγωγική λειτουργία της επιχείρησης . Μονάδες 20 Β.2.
Να
αναφέρετε
τις
προϋποθέσεις
αποτελεσµατικής
άσκησης
των
λειτουργιών
του
management σε µια επιχείρηση ή οργανισµό. (δεν απαιτείται παράδειγµα). Μονάδες15 Β.3.
Να
περιγράψετε
το
δηµοκρατικό
πρότυπο
συµπεριφοράς
του
ηγέτη.
Σε
ποιους
εργαζόµενους είναι περισσότερο κατάλληλη αυτή η συµπεριφορά και ποια αποτελέσµατα έχει;
Μονάδες 15
21
ΙΟΥΝΙΟΣ
2001
ΟΜΑ∆Α Α΄ Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. µέχρι και Α.5, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασµένη. Α.1. Η επιχείρηση εκτός από προϊόντα ή υπηρεσίες, προσφέρει απασχόληση, ικανοποίηση κοινωνικών αναγκών και πρέπει να "αισθάνεται" κοινωνική ευθύνη απέναντι στο περιβάλλον της. Μονάδες 4 Α.2. Συνέργεια σηµαίνει ότι η ολότητα είναι µεγαλύτερη από το άθροισµα των µερών της. Μονάδες 4 Α.3. Η τµηµατοποίηση κατά προϊόν είναι µειονέκτηµα για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών. Μονάδες 4 Α.4. Η ικανότητα και η διάθεση ενός ατόµου να υλοποιήσει ένα έργο αρκούν για να χαρακτηριστεί το άτοµο ώριµο. Μονάδες 4 Α.5. Οι στόχοι και οι προσδοκίες των µετόχων της επιχείρησης αποτελούν στοιχείο της εξωτερικής της ανάλυσης κατά τη διαδικασία του προγραµµατισµού. Μονάδες 4 Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. µέχρι και Α.8, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και δίπλα του το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. Ένα µειονέκτηµα της εξειδίκευσης είναι: α. το χαµηλό κόστος της παραγωγής β. η ρουτίνα της εργασίας γ. ο δυσκολότερος έλεγχος των εργαζοµένων από τη διοίκηση δ. η δαπανηρή εκπαίδευση των εργαζοµένων. Μονάδες 5 Α.7. Στην εµπορική λειτουργία της επιχείρησης αναφέρεται η έννοια: α. χορηγίες πολιτιστικών δραστηριοτήτων β. βελτίωση της συσκευασίας γ. παρακολούθηση των αποθεµάτων της παραγωγής
22
δ. έρευνα αναγκών των καταναλωτών. Μονάδες 5 Α.8. Με κριτήριο τον τρόπο λήψης απόφασης, το πρότυπο του ηγέτη χαρακτηρίζεται: α. ώριµο β. προσανατολισµένο στα καθήκοντα γ. δηµοκρατικό δ. προσανατολισµένο στους ανθρώπους. Μονάδες 5 Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: Α.9. Η επιχείρηση ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες κοινωνικές οργανώσεις γιατί συνδέεται µε την έννοια της επιχειρηµατικότητας. Τι σηµαίνει και τι εµπεριέχει η έννοια αυτή; Μονάδες 9 Α.10. Να ορίσετε τις έννοιες της οµαδοποίησης και της τµηµατοποίησης. Μονάδες 6 ΟΜΑ∆Α Β΄ Β.1. Κάθε επιχείρηση προσδιορίζει το εύρος διοίκησης ανάλογα µε τις ανάγκες της. Να αναφέρετε και να εξηγήσετε τους κύριους παράγοντες προσδιορισµού του εύρους διοίκησης. Μονάδες 16 Β.2.α. Να περιγράψετε τις συνήθεις ενέργειες της λειτουργίας των προµηθειών. Μονάδες 12 β. Να αιτιολογήσετε γιατί η λειτουργία των προµηθειών είναι ιδιαίτερα σηµαντική για την επιχείρηση. Μονάδες 4 Β.3. Να περιγράψετε τους τρόπους που εφαρµόζονται στην πράξη οι κύριες αξίες της ∆ιοίκησης Ολικής Ποιότητας. (∆εν ζητείται να αναφέρετε τις κύριες αξίες της ∆ιοίκησης Ολικής Ποιότητας). Μονάδες 18
23
ΙΟΥΝΙΟΣ 2002 ΟΜΑ∆Α Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1. µέχρι και Α.5, να γράψετε τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα του την ένδειξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασµένη. Α.1. Η ύπαρξη των παραγόντων "υγιεινής" ή "διατήρησης" (κατά τον Herzberg) δηµιουργεί ευχαρίστηση και παρακίνηση για υψηλή απόδοση στους εργαζόµενους. Μονάδες 4 Α.2. Η επιχείρηση αποτελεί κοινωνική οργάνωση, γιατί εκφράζει ένα τρόπο συλλογικής δράσης. Μονάδες 4 Α.3. Λειτουργικός στόχος του σχολείου είναι η µόρφωση των ανθρώπων. Μονάδες 4 Α.4. Η κατά λειτουργία τµηµατοποίηση είναι πιο κατάλληλη στη µικρή επιχείρηση που δεν παράγει διαφορετικά προϊόντα. Μονάδες 4 Α.5. Αποκωδικοποίηση είναι η διαδικασία µέσω της οποίας ο δέκτης µετατρέπει το µήνυµα σε νόηµα, δίνοντας σηµασία στις λέξεις, τις κινήσεις ή τα σύµβολα. Μονάδες 4 Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.6. µέχρι και Α.8, να γράψετε τον αριθµό της πρότασης στο τετράδιό σας και δίπλα του το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.6. ΄Ενα σύστηµα είναι δυναµικό, όταν: α. έχει πολλά υποσυστήµατα β. έχει λίγες σχέσεις αλληλεπίδρασης µε το περιβάλλον γ. έχει µεγάλη δύναµη δ. χαρακτηρίζεται από µεγάλη συχνότητα και σπουδαιότητα αλλαγών. Μονάδες 6 Α.7. Ελαστικότητα ως αρχή του προγραµµατισµού σηµαίνει: α. χρονική δέσµευση β. ύπαρξη εναλλακτικών λύσεων γ. ευέλικτα ωράρια για τους εργαζόµενους δ. χαλαρό έλεγχο. Μονάδες 6
24
Α.8. Στο ειδικό περιβάλλον της επιχείρησης εντάσσονται: α. οι προµηθευτές της β. οι οικολογικές οργανώσεις γ. η εισοδηµατική και νοµισµατική πολιτική δ. τα ερευνητικά ιδρύµατα. Μονάδες 6 Α.9. Ποια από τα παρακάτω στοιχεία αποδίδονται στον Ηγέτη και ποια στον Προϊστάµενο. αναδεικνύεται διορίζεται διαχειρίζεται περνά όραµα καινοτοµεί στηρίζεται στην τυπική εξουσία Μονάδες 6 Α.10. Να κατατάξετε τις παρακάτω ανθρώπινες ανάγκες σύµφωνα µε την πυραµίδα του Α. Maslow. Κοινωνικές ανάγκες Ανάγκες ασφάλειας Ανάγκες αναγνώρισης Φυσιολογικές ανάγκες Ανάγκες αυτοολοκλήρωσης Μονάδες 6 ΟΜΑ∆Α Β Β.1. Να περιγράψετε την παραγωγική λειτουργία της επιχείρησης. Μονάδες 20 Β.2. Να αναφέρετε τις προϋποθέσεις αποτελεσµατικής άσκησης των λειτουργιών του management σε µια επιχείρηση ή οργανισµό. (∆εν απαιτείται παράδειγµα). Μονάδες 15 Β.3. Να περιγράψετε το ∆ηµοκρατικό Πρότυπο συµπεριφοράς του ηγέτη. Σε ποιους εργαζόµενους είναι περισσότερο κατάλληλη αυτή η συµπεριφορά και ποια αποτελέσµατα έχει; Μονάδες 15
25
ΙΟΥΝΙΟΣ 2003 Ο ΜΑ ∆ Α Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1 µέχρι και Α.6, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα του τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασµένη. Α.1
Παραγωγικότητα είναι η σχέση του οικονοµικού αποτελέσµατος προς το χρησιµοποιηθέν
κεφάλαιο. Μονάδες 4 Α.2
Οι λειτουργικές οµάδες αποτελούνται από εργαζοµένους διαφορετικών διευθύνσεων ή
τµηµάτων ή και από εργαζοµένους µε διαφορετική ειδικότητα. Μονάδες 4 Α.3
Προϊόν ή υπηρεσία είναι το σύνολο των υλικών και άυλων χαρακτηριστικών, τα οποία
έχουν σχεδιασθεί µε στόχο να ικανοποιούν τις ανάγκες των καταναλωτών. Μονάδες 4 Α .4
Η έννοια τη ς ηγεσίας ε ίναι τ α υτ όσ η µη µ ε τ ις έν νοιες τη ς δύναµη ς, τη ς
επιρροής κ α ι της εξουσίας. Μονάδες 4 Α .5
Σύµφωνα µε τους R. Cyert και S. March, στόχους έχουν µόνο τα άτοµα ή οι
οµάδες ατόµων και όχι οι επιχειρήσεις. Μονάδες 4 Α .6
Όλες οι παραγω γ ικές µ ον άδες ε ίν α ι επιχε ιρή σε ις . Μονάδες 4
Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.7 µέχρι και Α.9, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και δίπλα του το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.7
Ο
έλεγχος
της
ποιότητας
των
παραγόµενων
αγαθών
αποτελεί
αντικείµενο της: α.
παραγωγικής λειτουργίας
β.
εµπορικής λειτουργίας
γ.
οικονοµικής λειτουργίας
δ.
λειτουργίας προµηθειών. Μονάδες 6
26
Α.8
Η συντήρηση και αντικατάσταση του µηχανολογικού εξοπλισµού είναι ενέργεια που ανήκει στη: α.
διοίκηση πωλήσεων
β.
χρηµατοοικονοµική διοίκηση
γ.
διοίκηση παραγωγής
δ.
διοίκηση ανθρώπινων πόρων. Μονάδες 6
Α.9
Το
µάρκετινγκ
περιλαµβάνει
όλες
τις
ενέργειες
που
απαιτούνται
για
για
την
της
να: α.
παραχθούν τα προϊόντα και οι υπηρεσίες
β.
εξευρεθούν
τα
κεφάλαια
που
απαιτούνται
ίδρυση
επιχείρησης γ.
φθάσουν
τα
προϊόντα
ή
οι
υπηρεσίες
από
τον
παραγωγό
στον
καταναλωτή δ.
εξευρεθεί ο κατάλληλος τόπος εγκατάστασης της επιχείρησης. Μονάδες 6
: Α .10 Ν α πε ριγ ρά ψε τε τ ο αυταρχ ικό π ρ ό τ υ π ο σ υµ πε ριφοράς τ ο υ ηγ έτη . (µονάδες 2 ) Ποια είναι τ α µε ιο νεκτ ή µατά τ ο υ; ( µ ονάδ ες 3 ) Π ότ ε ο τ ρ ό π ος α υτ ός σ υµ πε ριφοράς θε ωρε ίται ενδεδε ιγ µέ νος ; ( µονάδες 3 ) Μονάδες 8 Ο ΜΑ ∆ Α Β Β .1
Α π ό τ ις επιµ έρους λε ιτ ουργ ίες τη ς ∆ιοίκη ση ς των Ανθρώπιν ων Πόρω ν µ ιας ε π ιχε ίρ η σης να πε ριγ ράψε τε : α.
τη λε ιτ ουργ ία του π ρ ο γ ραµ µατισµ ού του ανθρώπινου δυνα µ ικ ού Μονάδες 8
β.
τη λε ιτ ουργ ία των προσλήψεων. Μονάδες 7
Β .2
α.
Ποια ε ίναι τ α χαρακ τη ριστ ικά τη ς παθητ ική ς ακρόασης ; (µ ον άδες 2) Ποιε ς ε ίναι οι β α σικές ενέ ργε ιες γ ια ν α ε ίναι ε π ιτυ χη µέ νη η παθητική α κ ρόα ση ; ( µονάδες 8 ) Μονάδες 10
27
β.
Α π ό τ ι χαρακτ ηρίζετ αι και τ ι περιλαµβ άνε ι η ενε ργητ ική ακ ρόαση ; ( µονάδες
2)
Ποιες
ε ίν α ι
οι
β α σ ικές
ενέ ργε ιες
της
ενε ργητ ικής
α κ ρόα ση ς ; (µ ον άδες 8 ) Μονάδες 10 Β .3
Ν α πε ριγράψε τε τ ις Φ υσιολογ ικές – Βιο λ ο γ ικέ ς Ανάγκες , τ ις Αν άγκες γ ι α Α σ φ άλ ε ια κ α ι τ ις Ανάγκες Ο λ οκ λ ή ρωσ η ς , όπως α υτ έ ς α ν α φέ ρο ν τ α ι στη θεωρία τ ου Α. M a s lo w. Μονάδες 15
28
ΙΟΥΝΙΟΣ 2004 ΟΜΑ∆Α Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1 µέχρι και Α.6, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα του τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασµένη. Α.1 H επιχείρηση είναι υποχρεωµένη να διατυπώνει επισήµως τους βασικούς κανόνες που διέπουν τη φύση και τη λειτουργία της, και να διαθέτει θεσµική οργάνωση. Μονάδες 4 Α.2 Οι καταναλωτές και οι πελάτες εντάσσονται στο γενικό (εξωτερικό) περιβάλλον της επιχείρησης. Μονάδες 4 Α.3 Στη λειτουργία της διοίκησης παραγωγής ο βραχυπρόθεσµος προγραµµατισµός αφορά την απόκτηση και την κατάλληλη διάταξη των µέσων παραγωγής, µε σκοπό τη µελλοντική παραγωγή. Μονάδες 4 Α.4 Η διοίκηση των ανθρώπινων πόρων στο πλαίσιο της λειτουργίας των προσλήψεων φροντίζει για την οµαλή εγκατάσταση του προσωπικού στις διάφορες θέσεις εργασίας. Μονάδες 4 Α.5 Ο υπεύθυνος προσωπικού της επιχείρησης ενεργεί ως εκπρόσωπος του σωµατείου εργαζοµένων στις διαπραγµατεύσεις µε τη διοίκηση της επιχείρησης. Μονάδες 4 Α.6 Ηγεσία ή ηγετική συµπεριφορά ενός ατόµου είναι το σύνολο των ενεργειών εκείνων, οι οποίες επιδρούν πάνω στους άλλους ανθρώπους και τους κάνουν να το «ακολουθούν εθελοντικά και πρόθυµα» και να του έχουν εµπιστοσύνη. Μονάδες 4 Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.7 µέχρι και Α.9, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και δίπλα του το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.7 Η ανάπτυξη γραφικών µεθόδων απεικόνισης σχεδίων µε στόχο τον καλύτερο διοικητικό έλεγχο οφείλεται στον: α. Mayo β. Fayol γ. Taylor δ. Gantt.
Μονάδες 6
Α.8 Ο σχεδιασµός της παραγωγής (ως ενέργεια της λειτουργίας της διοίκησης παραγωγής) αποσκοπεί στον προσδιορισµό θεµάτων που αφορούν: α. την απαραίτητη τεχνογνωσία και το µηχανολογικό εξοπλισµό που θα χρησιµοποιηθεί.
29
β. την αποθήκευση των προϊόντων. γ. τη συντήρηση και αντικατάσταση του µηχανολογικού εξοπλισµού. δ. τον ποιοτικό έλεγχο του προϊόντος. Μονάδες 6 Α.9 Η προβολή και η προώθηση των προϊόντων ή υπηρεσιών ανήκει: α. στην οικονοµική λειτουργία. β. στην εµπορική λειτουργία. γ. στη λειτουργία της πληροφόρησης. δ. στη λειτουργία των προµηθειών. Μονάδες 6 Α.10 Ποιο φαινόµενο οι οικονοµολόγοι αποκαλούν «∆ηµιουργική καταστροφή» και τι το προκαλεί; Μονάδες 8 ΟΜΑ∆Α Β Β.1 Από τις «δευτερεύουσες» επιχειρησιακές λειτουργίες να περιγράψετε αυτή της έρευνας και ανάπτυξης. Μονάδες 18 Β.2 Από τις λειτουργίες της Οργάνωσης και ∆ιοίκησης – Management να περιγράψετε τις λειτουργίες της ∆ιεύθυνσης (µονάδες 16) και του Ελέγχου (µονάδες 6). Μονάδες 22 Β.3 Από τη θεωρία υγιεινής-παρακίνησης του F. Herzberg να αναφέρετε τους παράγοντες που ονοµάζονται «κίνητρα>>
Μονάδες 10
30
ΙΟΥΝΙΟΣ 2005
ΟΜΑ∆Α Α Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.1 µέχρι και Α.6, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της καθεµιάς και δίπλα του τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασµένη. Α.1 Οι αντικειµενικοί σκοποί της διοίκησης παραγωγής είναι αρχικά ο σχεδιασµός και στη συνέχεια η λειτουργία των συστηµάτων παραγωγής. Μονάδες 4 Α.2 Ο έλεγχος της παραγωγής διακρίνεται µόνο σε ποιοτικό και ποσοτικό. Μονάδες 4 Α.3 Η χρηµατοοικονοµική λειτουργία περιλαµβάνει στις επιµέρους λειτουργίες της την εξασφάλιση της ποιότητας και τον έλεγχο της παραγωγής. Μονάδες 4 Α.4 Ο Gantt υποστήριξε την ανάγκη για ανάπτυξη της συνεργασίας και της κατανόησης µεταξύ της διοίκησης και των εργαζοµένων. Μονάδες 4 Α.5 Κάθε απόφαση για µετάθεση ή προαγωγή κάποιου εργαζοµένου στην επιχείρηση λαµβάνεται αποκλειστικά από το διευθυντή προσωπικού. Μονάδες 4 Α.6 Η χρηµατοοικονοµική διοίκηση µε τα ειδικά στελέχη της ερευνά τα θέµατα αµοιβών και την αγορά εργασίας. Μονάδες 4 Στις παρακάτω προτάσεις, από Α.7 µέχρι και Α.9, να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και δίπλα του το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.7 Τα λειτουργικά προγράµµατα δράσης περιλαµβάνονται: α. στον προγραµµατισµό. β. στην οργάνωση. γ. στη διεύθυνση. δ. στον έλεγχο. Μονάδες 6 Α.8 Η συνεχής παρακολούθηση των αποθεµάτων ανήκει στην: α. οικονοµική λειτουργία. β. λειτουργία προµηθειών. γ. παραγωγική λειτουργία.
31
δ. λειτουργία της πληροφόρησης. Μονάδες 6 Α.9 Στο γενικό (εξωτερικό) περιβάλλον της επιχείρησης εντάσσεται και το κοινωνικό περιβάλλον που περιλαµβάνει: α. το φορολογικό σύστηµα. β. τα εθνολογικά και λαογραφικά χαρακτηριστικά µιας κοινωνίας. γ. τα δηµογραφικά χαρακτηριστικά µιας χώρας. δ. την εισοδηµατική πολιτική. Μονάδες 6 Α.10 Από τις επιµέρους λειτουργίες της ∆ιοίκησης των Ανθρώπινων Πόρων µιας επιχείρησης να περιγράψετε τη λειτουργία της Εκπαίδευσης–Ανάπτυξης. Μονάδες 8 ΟΜΑ∆Α Β Β.1 Σύµφωνα µε τη θεωρία των προσδοκιών να αναφέρετε τι προϋποθέτει η παρακίνηση του εργαζοµένου για απόδοση. Μονάδες 10 Β.2 Ποια είναι τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν την ηγετική συµπεριφορά ενός ατόµου; Μονάδες 16 Β.3 Από τις βασικές επιχειρησιακές λειτουργίες να περιγράψετε την: α. εµπορική λειτουργία. Μονάδες 8 β. οικονοµική λειτουργία. Μονάδες 16
32
33
34