Politeia 52 b ekdosi by Antonis Paschos

Β' ΕΚΔΟΣΗ

‘‘σιγάν την αλήθειαν χρυσόν εστι θάπτειν’’ Πυθαγόρας

http://politeia.weebly.com

Εβδομαδιαία πολιτική & κοινωνική επισκόπηση | φύλλο 52 | Παρασκευή 28 Μαρτίου 2014 | διάθεση δωρεάν

Ο υπ. Δήμαρχος Πολυγύρου Τάσος Κανταράς στον Α/Π Χαλκιδικής Γιάννη Γιώργου

λιμάκιο της Ενωτικής Κίνησης για την «ΑΝΑΤΡΟΠΗ» στο Δήμο Πολυγύρου με επικεφαλής τον υποψήφιο Δήμαρχο κ. Τάσο Κανταρά, επισκέφτηκε τον Αντιπεριφερειάρχη Χαλκιδικής κ. Γιάννη Γιώργου στο Διοικητήριο της Π.Ε.Χαλκιδικής, την Τετάρτη 26 Μαρτίου. ► σελ 04

Η Χαλκιδική στην ιστοριογραφία της επανάστασης του 1821 | Άρθρο του Γιάννη Αικατερινάρη

► σελ 06

Ν . Μ Ο ΥΔ Α Ν Ι Α

ΣπουδαΖΩ

στον

Αυξάνουμε τις Σχολικές Επιδόσεις ► ►

Βελτιώνουμε τις Σχέσεις Γονέων-Παιδιών

ΤΟΠΟ ΜΟΥ !

ΝΕΑ ΜΟΥΔΑΝΙΑ τηλ 23730 22 192 e-mail: xinimoud@otenet.gr Find us on Facebook

Χαλκιδικέων Πολιτεία | φύλλο 50

πολιτεία

‣ Περιεχόμενα σελ 2 Χρήσιμα τηλέφωνα σελ 4 Ο υπ. Δήμαρχος Πολυγύρου Τάσος Κανταράς στον Α/Π ΠΕΧ Γιάννη Γιώργου σελ 5 Ο υπ. Δήμαρχος Ν. Προποντίδας Γιώργος Γκιλής στον Εμπορικό Σύλλογο Ν. Μουδανιών σελ 5 Διεθνής Τουριστική Έκθεση Μόσχας ΜΙΤΤ 2014 σελ 6 Η Χαλκιδική στην ιστοριογραφία του 1821 | άρθρο του Γιάννη Αικατερινάρη σελ 7 Κριμαία και Βαλκανιοποίηση |

σελ 6

άρθρο του Γιώργου Βοσκόπουλου σελ 10 Ένας Ιερισσιώτης αγωνιστής του 1821 αφηγείται | άρθρο του Χρήστου Καραστέργιου σελ 13 Ο άγνωστος πόλεμος του '21 | άρθρο του Βαγγέλη Πάλλα σελ 14 Επαγγελματικός κατάλογος Χαλκιδικής σελ 16 Έξοδος στη Χαλκιδική σελ 18 Οι αποζημιώσεις και οι Κυβερνήσεις | άρθρο του Βασίλη Τσούγγαρη σελ 19 Ματιές στα σπορ

σελ 09

σελ 10

Eιδικός επαγγελματικός κατάλογος Χαλκιδικής γιατροί-δικηγόροι-μηχανικοί-οδοντίατροι-διατροφολόγοι-λογοθεραπευτές-φυσικοθεραπευτές κλπ

Έξοδος στη Χαλκιδική

σελ.14

Έδρα Ελ. Βενιζέλου 3, τ.κ. 63 200 Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής Ιδιοκτήτης - Εκδότης - Διευθυντής Αντώνης Πάσχος Α. Μάμας Χαλκιδικής, τ.κ. 63 200 Σύμβ. έκδοσης - Υπεύθ. για τον Νόμο Παναγιώτης Πάσχος Α. Μάμας Χαλκιδικής, τ.κ. 63 200 Νομική Σύμβουλος: Θεοδώρα Κιοσέογλου Συντακτική ομάδα: Δέσποινα Κοτζαμπιγίκη Ναυσικά Λουκάκη Δημιουργικό - Ατελιέ: Metron Design Studio Φωτογραφία: Ναυσικά Λουκάκη Διαφήμιση: Metron Design Studio Υποδοχή: Ναυσικά Λουκάκη Διανομή: Χειροδιανομή - Ταχυδρομείο Επικοινωνία: Metron Design Studio Ελ. Βενιζέλου 3, Ν. Μουδανιά τ.κ. 63 200, τηλ. 23730 22500, κιν. 6976 67 67 57 - 6973 400 755 e mail: politeiahal@gmail.com http://politeia.weebly.com

σελ.16

Cafe - Bar - Bistrot - Restaurant - Pizza και ...άλλα

Χρήσιμα τηλέφωνα ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ / POLICE Πολύγυρος: 23710 22229, 21657 Ν. Μουδανιά: 23730 21111,65580 Αρναία: 23720 22205, 22946 Ιερισσός: 23770 22206, 22236 Κασσανδρεία: 23740 23333, 22204 Καλλικράτεια: 23990 21202 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ / TOURIST POLICE: 23710 21646, 21647 ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΑ Ν. Μουδανιά: 23730 21172 Ιερισσός: 23770 22576 Μαρμαράς: 23750 71933 ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ / FIRE SERVICE (199 ) Πολύγυρος: 23710 22798 ΔΗΜΟΙ Δήμος Ν. Προποντίδας: 23733 50200 Δήμος Αριστοτέλη: 23773 50000 Δήμος Πολυγύρου: 23713 50701 Δήμος Κασσάνδρας: 23743 50100 Δήμος Σιθωνίας: 23753 50100, 50101 ΚΕΠ ΚΕΠ Ν. Μουδανιών: 23733 50100 ΚΕΠ Ν. Καλλικράτειας: 23993 50051 ΚΕΠ Ν. Τρίγλιας: 23733 50312 ΚΕΠ Ιερισσού: 23773 50103 ΚΕΠ Αρναίας: 23720 22884 ΚΕΠ Μ. Παναγίας: 23723 50310 ΚΕΠ Πολυγύρου: 23713 50000 ΚΕΠ Ορμύλιας: 23713 51050 ΚΕΠ Κασσάνδρας: 23743 50302 ΚΕΠ Παλλήνης: 23743 50252 ΚΕΠ Νικήτης: 23750 20244

Εβδομαδιαία πολιτική & κοινωνική επισκόπηση

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ Πολύγυρος: 23710 20100 ΚΕΝΤΡΑ ΥΓΕΙΑΣ Ν. Μουδανιά: 23733 50000 Αγ. Νικόλαος: 23753 50000 Κασσανδρεία: 23743 50000 Παλαιοχώρι: 23723 50000 Καλλικράτεια: 23990 21232 ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΩΝ 210 77 93 777 ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ‘‘ΠΝΟΗ’’ 23710 23145 , fax 23710 23609 ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ 23710 24200, 24300, fax: 23710 21355 ΤΑΞΙ / TAXI Πολύγυρος: 23710 22460 Ν. Μουδανιά: 23730 21371, 22303 Αγ. Νικόλαος: 23750 31324 Αρναία: 23720 22212 Καλλικράτεια: 23990 23333 Καλλιθέα: 23740 24234 Κασσανδρεία: 23740 22295 Μ. Παναγία: 23720 31111 Ν. Μαρμαράς: 23750 71500 Συκιά: 23750 42130 ΣΤΑΘΜΑΡΧΕΙΑ / BUS STATIONS Θεσσαλονίκη: 2310 316555, 316565 Πολύγυρος: 23710 22309 Ν. Μουδανιά: 23730 21228 Αρναία: 23720 22278 Κασσανδρεία: 23740 22214 Καλλιθέα: 23740 23714 Καλλικράτεια: 23990 21048

• Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τις απόψεις των συντακτών τους, οι οποίοι είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι. • Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με αναφορά στην ‘‘Πολιτεία’’ και τον συντάκτη ή την πηγή. • Η εφημερίδα μας διανέμεται δωρεάν στη Χαλκιδική και σε επιλεγμένα σημεία της Θεσσαλονίκης. • Εάν επιθυμείτε να λαμβάνετε την εφημερίδα μας ταχυδρομικά, επικοινωνήστε μαζί μας στα τηλέφωνα: 23730 22500 & 6976 67 67 57. Ετήσια έξοδα αποστολής: 50€ *Φιλική συμμετοχή στην έκδοση: 50€ • Δημοσιεύσεις Ν.Π. - Δημοσίου: 2 €/cm

Ε.Δ.Ι.Π.Τ. Βας. Σοφίας 25, 106 74, ΑΘΗΝΑ Tηλ: 210 7220875 | Fax: 210 7215128 E-mail: info@edipt.gr | www.edipt.gr

διαβάστε την εφημερίδα μας ONLINE http://politeia.weebly.com

Σίμος Κοκκινίδης & Υιοί | Σήμαντρα Χαλκιδικής τηλ 23730 61 412 | fax 23730 61 728 e-mail: kokkinidis_d@yahoo.gr ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ

Σ/4/48/3986/14

Χαλκιδικέων Πολιτεία | φύλλο 52

επικαιρότητα | Ελλάδα

ΙΧΘΥΟΠΩΛΕΙΟ

λιμάκιο της Ενωτικής Κίνησης για την «ΑΝΑΤΡΟΠΗ» στο Δήμο Πολυγύρου, με επικεφαλής τον υποψήφιο Δήμαρχο κ. Τάσο Κανταρά, επισκέφτηκε τον Αντιπεριφερειάρχη Χαλκιδικής κ. Γιάννη Γιώργου στο Διοικητήριο της Π.Ε.Χ. την Τετάρτη 26 Μαρτίου.

Στη συνάντηση αναλύθηκαν από τον υποψήφιο Δήμαρχο οι γενικοί στόχοι και οι προτεραιότητες της Ενωτικής Δημοτικής Κίνησης. Από την πλευρά του ο κ. Γιώργου αναφέρθηκε στη συνεργασία Δήμου και Περιφέρειας και τους πόρους που καλούνται να διαχειριστούν οι δύο φορείς με κοινές τους διοικητικά Υπηρεσίες, όπως για παράδειγμα αυτή της Πρόνοιας. Ο Αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής ενημέρωσε τον κ. Κανταρά για τα προγράμματα ΕΣΠΑ που υλοποιούνται αυτή την περίοδο στο νομό και για το προσωπικό που εργάζεται στην Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής, το οποίο όπως τόνισε χαρακτηριστικά, παρουσιάζει σημαντικές ελλείψεις. Ιδιαίτερη μάλιστα αναφορά έκανε στη μεταφορά των μαθητών, που αποτελεί πλέον αρμοδιότητα της Περιφέρειας, ενώ συζητήθηκε εκτενώς η παροχή της υγειονομικής περίθαλψης στο νομό από τον κατ' εξοχήν φορέα της, το Γενικό Νοσοκομείο Χαλκιδικής, και τα προβλήματα λειτουργίας που αυτό αντιμετωπίζει. Εξ άλλου νωρίτερα την ίδια μέρα, ο κ. Κανταράς με ανακοίνωσή του εξέφρασε την αντίθεση της Ενωτικής Κίνησης για την «ΑΝΑΤΡΟΠΗ» στο Δήμο Πολυγύρου στο πολυνομοσχέδιο της Κυβέρνησης, με οποίο προβλέπεται η επιμήκυνση του χρόνου ζωής του φρέσκου παστεριωμένου γάλακτος, το οποίο χαρακτήρισε "καταστροφική πολιτική επιλογή που επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τους απασχολούμενους στην κτηνοτροφία-γαλακτοπαραγωγή και τινάζει στον αέρα τις μικρές και οικογενειακές επιχειρήσεις της χώρας, της Χαλκιδικής και του Δήμου Πολυγύρου". Ο κ. Κανταράς στην ανακοίνωσή του τονίζει ακόμη, ότι με την εφαρμογή του νομοσχεδίου "...όχι μόνο δε θα μειωθεί η τιμή του γάλακτος για τους καταναλωτές αλλά θα υπάρχουν και αυξήσεις, αφού τα καρτέλ θα επιβάλλουν τις τιμές μέσα από μεταξύ τους συμφωνίες, όπως γίνεται και σήμερα που επιβάλλουν στους κτηνοτρόφους χαμηλές τιμές αγοράς του προϊόντος". Η ανακοίνωση του κ. Κανταρά και της Ενωτικής Κίνησης για την «ΑΝΑΤΡΟΠΗ» στο Δήμο Πολυγύρου, είναι η ακόλουθη: Αυτές τις μέρες γινόμαστε όλοι μάρτυρες μιας νέας καταστροφικής πολιτικής επιλογής, η οποία αφορά στους

κτηνοτρόφους-γαλακτοπαραγωγούς και σχετίζεται με το πολυνομοσχέδιο της Κυβέρνησης, στο οποίο προβλέπεται η επιμήκυνση του χρόνου ζωής του φρέσκου παστεριωμένου γάλακτος. Το μέτρο αυτό, επιχειρήθηκε να περάσει πριν από μερικά χρόνια, αλλά συνάντησε την αντίδραση των κτηνοτρόφων και των παραγωγών και αποτραβήχτηκε. Σήμερα, οι αλλαγές αυτές που αφορούν στο γάλα συμπεριλαμβάνονται στο πολυνομοσχέδιο και επιβάλλονται κατόπιν συστάσεων του ΟΟΣΑ και απαιτήσεων της Τρόικας για άμεση εφαρμογή του μέτρου. Είναι λογικό να έχουν προκληθεί αντιδράσεις από τους κτηνοτρόφους, οι οποίοι αντιλαμβάνονται ότι αυτό θα αποτελέσει χαριστική βολή για την εναπομείνασα κτηνοτροφία, η οποία με τη σειρά της συμπιέζεται εκτός των άλλων από μια σειρά παραγόντων που σχετίζονται με την κρίση και τις εφαρμοζόμενες πολιτικές. Ήδη σημειώθηκε μείωση της εθνικής παραγωγής γάλακτος κατά 10,3% και κατά 27,7% των Ελλήνων παραγωγών την περίοδο 20092013. Η επιμήκυνση της διάρκειας ζωής του φρέσκου γάλακτος σε 11 μέρες αποτελεί κοροϊδία για τον καταναλωτή που θα ζητά φρέσκο γάλα και θα παίρνει «ξινόγαλο», όπως λένε οι ίδιοι οι παραγωγοί. Οι συνέπειες της αύξησης ζωής του φρέσκου γάλακτος από τις πέντε στις 11 ημέρες θα είναι τραγικές. Θα ανοίξει ουσιαστικά ο δρόμος για αθρόες εισαγωγές γάλακτος αμφιβόλου προέλευσης και ποιότητας. Εισαγωγές που πέραν των άλλων επιπτώσεων, θα οδηγήσουν σε δραματική αύξηση του ελλείμματος στο ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων και τροφίμων σε μια χώρα που ήδη έχει χάσει κατά πολύ την διατροφική της αυτάρκεια. Παράλληλα, όχι μόνο δε θα μειωθεί η τιμή του γάλακτος για τους καταναλωτές, αλλά θα υπάρχουν και αυξήσεις, αφού τα καρτέλ θα επιβάλλουν τις τιμές μέσα από μεταξύ τους συμφωνίες, όπως γίνεται βέβαια και σήμερα επιβάλλοντας στους κτηνοτρόφους χαμηλές τιμές αγοράς του προϊόντος. Για την επαρχία, τις ορεινές και ημιορεινές περιοχές, που συνήθως ανήκουν αυτοδιοικητικά στους λεγόμενους καλλικρατικούς δήμους, ένας από τους οποίους είναι και ο Δήμος Πολυγύρου με τα πολλά αγροτικά και κτηνοτροφικά χωριά, οι αρνητικές επιπτώσεις στους κτηνοτρόφους και την ντόπια παραγωγή θα επηρεάσουν σημαντικά την κοινωνική ζωή και την τοπική οικονομία. Θα μαραζώσουν ακόμη περισσότερο τα υποβαθμισμένα χωριά μας. Είναι αυτονόητο πως ως Ενωτική Κίνηση για την «ΑΝΑΤΡΟΠΗ» στο Δήμο Πολυγύρου, είμαστε αντίθετοι σε τέτοιες αποφάσεις που έρχονται να επιδεινώσουν την ήδη επιβαρυμένη κατάσταση των απασχολούμενων στον κλάδο της κτηνοτροφίας, τινάζοντας στον αέρα, κυρίως, μικρές και οικογενειακές επιχειρήσεις της περιοχής μας. Ενώνουμε σήμερα τη φωνή μας με τους κτηνοτρόφους για να μην περάσει αυτή η εγκληματική επιλογή και στηρίζουμε τους αγώνες τους!"

ΦΡΕΣΚΑ ΨΑΡΙΑ

ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΜΑΣ

Πανανός Γιάννης

Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής Κύπρου 4 (παραπλεύρως EUROBANK) 23730 21 242 | 6977 249 037 Κ-2&4/2/24/3986/9

Ελαστικά

Τσιγγελίδη

► Ευθυγράμμιση ► Εμπόριο ► Service ελαστικών

Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής, τκ 632 00 τηλ 23730 21 995 | fx 23730 23 280 e-mail: arstsig@otenet.gr

Κ-2/1/12/3582/7

Χαλκιδικέων Πολιτεία | φύλλο 52

αφιέρωμα ΣΥΝΕΡΓΕΙΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ & ΤΡΑΚΤΕΡ

ΣΚΑΡΛΑΤΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ

autogas

2 χρόνια εγγύηση

ΥΓΡΑΕΡΙΟΚΙΝΗΣΗ

οικονομικά & αξιόπιστα!

Κ-2&4/2/24/3683/10

Η Χαλκιδική στην ιστοριογραφία της επανάστασης του 1821 Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του Χρήστου Μ. Καραστέργιου «Είδαμεν ζωήν ελευθέραν» Γιάννης Κύρκου Αικατερινάρης Αρχιτέκτονας

να από τα σημαντικότερα γεγονότα της νεώτερης ιστορίας της Ιερισσού είναι ασφαλώς η απελευθέρωσή της από τον Οθωμανικό ζυγό, τον Νοέμβρη του 1912. Το ιστορικό όμως αυτό γεγονός, όσο σπουδαίο και σημαντικό κι αν είναι για ολόκληρη την Χαλκιδική, δεν αναδείχθηκε στο βαθμό και στον χαρακτήρα που του άρμοζε. Ο Χρήστος Καραστέργιος απετέλεσε μια εξαίρεση, καθώς το βιβλίο του «είδαμεν ζωήν ελευθέραν» επιχείρησε και μας έδωσε βασικά ιστορικά στοιχεία της απελευθέρωσης του γενέθλιου τόπου. Πιστεύω, για τους λόγους που θα αναφερθώ στη συνέχεια, ότι το πέτυχε. Κυρίως όμως στάθηκε η αφορμή να βρεθούμε εδώ και να αναφερθούμε χωρίς σκοπιμότητες και υστεροβουλίες στα του οίκου μας, στη Χαλκιδική μας.

Παραβρέθηκα εφέτος στους εορτασμούς αυτής της επετείου στην Ιερισσό και διαμόρφωσα ιδία αντίληψη γι’ αυτούς, σε σύγκριση με την εκεί ταυτόχρονη εκδήλωση για το βιβλίο του Χρήστου. Το αποτέλεσμα ήταν να οδηγηθώ για άλλη μια φορά σε προβληματισμούς. Οι τυποποιημένες, χρόνια τώρα, εκδηλώσεις με τις οποίες τοπικοί φορείς επιχειρούν να αναδείξουν τα ιστορικά γεγονότα, συχνά αφήνουν αδιάφορη την συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων. Κατά πάσα πιθανότητα κάτι ανάλογο συνέβη και σ’ όλες σχεδόν τις αποκαλούμενες «Νέες χώρες», τις περιοχές δηλαδή που απελευθερώθηκαν στην ίδια περίοδο την ίδια περίπου περίοδο με την Β.Α. Χαλκιδική. Χρειάζονται λοιπόν πειστικές απαντήσεις για την χρησιμότητα της οργάνωσης τέτοιων εκδηλώσεων και παράλληλα, αντί γι’ αυτές ή με αλλαγή του χαρακτήρα

τους, προσπάθειες για την ίδρυση ιστορικών αρχείων του τόπου ή -αν υποτεθεί ότι έχουμε- για τον εμπλουτισμό τους. Συχνά αναρωτιέμαι ως πότε μπορεί να ανεχόμαστε ως Χαλκιδικιώτες την περιορισμένη αναφορά στα απελευθερωτικά κινήματα της Χαλκιδικής, τόσο στις γνωστές μελέτες πανελλαδικού ενδιαφέροντος, όσο και στα σχολικά εγχειρίδια της ιστορίας; Οφείλουμε ακόμη να δώσουμε απαντήσεις για τους λόγους που όλο και λιγότεροι συμπολίτες μας, ιδιαίτερα οι νεώτεροι, ενδιαφέρονται γι’ αυτά! Και εδώ θέλω να πω ότι έχοντας εμπιστοσύνη στους νέους, θα πρέπει εμείς οι παλαιότεροι να κάνουμε την αναγκαία ενδοσκόπηση. Το φαινόμενο αυτό έχει κατά την άποψή μου την εξήγησή του. Και αυτή δεν ανάγεται αποκλειστικά στις σημερινές οικονομικές δυσκολίες της εποχής, ούτε είναι μόνο απότοκο της απογοήτευσης που γεννά το κλίμα κρίσης των αξιών και η υποβάθμιση της ίδιας της ζωής των πολιτών. Είναι χρόνια παθογένεια. Το πέπλο σιωπής που σκεπάζει τα ιστορικά γεγονότα, το μεγάλο έλλειμμα δηλαδή δημοσιεύσεων σε ότι τουλάχιστο αφορά στα επαναστατικά κινήματα της Μακεδονίας και ιδιαίτερα της Χαλκιδικής κατά τον 19ο αιώνα, υπάρχει εδώ και πολλές δεκαετίες. Τις περισσότερες φορές η κεντρική εξουσία, και όχι μόνο, διέθετε κονδύλια για εκδηλώσεις εορτασμών, σαν αυτή που προανέφερα, αντί για την συχνότερη οργάνωση συνεδρίων και εκδόσεων βιβλίων για την τοπική ιστορία με την κατά το δυνατόν ευρύτερη συμμετοχή συμπολιτών. Για να ωθηθούν οι νεώτεροι στην ιστορική έρευνα είναι απαραίτητη, πιστεύω, η θέσπιση κινήτρων. Έχω στο αρχείο μου μια σειρά εκθέσεων που έγραψαν το 1932 οι μαθητές του Γυμνασίου Πολυγύρου για την ιστορία του χωριού τους. Στη δύσκολη οικονομική συνέχεια στη σελ 08

► ΒΙΛΛΕΣ ► ΜΕΖΟΝΕΤΕΣ ► ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ ► ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ ► ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ ► ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΛΗ ΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ ! ΣΕ Ο

* Ζητούνται ακίνητα προς πώληση σε όλη τη Χαλκιδική

Κ/4/24/3659/16

ΚΑΥΣΟΞΥΛΑ ΚΑΡΒΟΥΝΑ•PELLET•ΣΟΜΠΕΣ

Καλπάκης Βλάσιος

παράδοση κατ' οίκον

Κ/4/12/4051/13

Εβδομαδιαία πολιτική & κοινωνική επισκόπηση | Παρασκευή 28 Μαρτίου 2014

λόγος | γνώμη

Κριμαία και βαλκανιοποίηση Γιώργος Α. Βοσκόπουλος

απόσχιση της Κριμαίας ανοίγει εκ νέου τους ασκούς του Αιόλου της βαλκανιοποίησης. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει συστημικές συνθήκες κατακερματισμού, παίγνιων μηδενικού αθροίσματος και αλλαγών στο εδαφικό καθεστώς. Είναι οι συνθήκες που εκμεταλλεύονται αναθεωρητικές χώρες προκειμένου να αποκομίσουν εδαφικά οφέλη. Με τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ΕΟΚ/ΕΕ και ΗΠΑ επέλεξαν να στηρίξουν χωρίς σαφείς όρους και προϋποθέσεις το αίτημα της αυτοδιάθεσης των λαών σε βάρος του απαραβίαστου των συνόρων, οπότε άνοιξαν την κερκόπορτα της αστάθειας. Ήταν μια εν δυνάμει επιλογή αποσταθεροποίησης χωροταξικών ζωνών στις οποίες συγκρούονταν τα συμφέροντα εξωσυστημικών δρώντων. Η ιστορία θα αποδείξει αν η επιλογή έγινε με όρους ενός αιθεροβάμονος ιδεαλισμού ή του ιμπεριαλισμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως τον προσδιόρισε ο Χομπσμπάουν. Αυτό συνέβη στην περίπτωση της Σερβίας και του Κοσσυφοπεδίου, όταν η Μόσχα επικαλέστηκε το διεθνές δίκαιο για να μην προχωρήσει στην αναγνώριση του. Τότε η Δύση «όπλισε» τη Μόσχα με ένα τετελεσμένο το οποίο έμελλε να χρησιμοποιήσει στην περίπτωση της Γεωργίας και σήμερα της Κριμαίας. Η παρούσα συγκυρία παρουσιάζει μία διευρυμένη χωροταξία εσωτερικής πολιτικής ρευστότητας σε ζώνες αστάθειας. Δεν συνιστά ένα νέο Ψυχρό Πόλεμο για μια σειρά από διακριτούς λόγους. Πρώτον, ο Ψυχρός Πόλεμος αποτέλεσε μία διευρυμένη συστημική αντιπαράθεση συνασπισμών με μη συμβατικές κοσμοθεωρίες. Η σημερινή σύγκρουση Δύσης και Ρωσίας δεν παρουσιάζει παρόμοια ποιοτικά, ποσοτικά, δομικά και οργανωτικά συστατικά, καθώς είναι μικρότερης κλίμακας ως προς την γεωστρατηγική χωροταξία της. Η στρατηγική της Ρωσίας εμπίπτει στα πλαίσια ενός αμυντικού Ρεαλισμού και προάσπισης μίας σφαίρας επιρροής και όχι διεύρυνση της. Αυτό δεν αναιρεί το επιθετικό μπραβάντο της Μόσχας όπως ενεργοποιήθηκε από την αλόγιστη άσκηση πιέσεων από Ευρωπαίους και Αμερικανούς προς το Κίεβο. Η πολιτική επικυριαρχία της Μόσχας στην Κριμαία αποτελούσε ένα δεδομένο το οποίο οι δυτικοί όφειλαν να λάβουν υπόψη τους ως μία καταστατική συνθήκη. Τέτοιου είδους σχέσεις εξάρτησης δεν μεταβάλλονται χωρίς την παροχή ισχυρών

κινήτρων. Η επιλογή τους να ενεργοποιήσουν τα μιλιταριστικά αντανακλαστικά της Μόσχας ήταν λανθασμένη. Μάλιστα η αστοχία της επιλογής αυτής ήταν τόσο μεγάλη που δημιουργεί ερωτήματα για τα κίνητρα αυτών που επέλεξαν την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία και ουσιαστικά θυσίασαν την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Μία μακροπρόθεσμη αντιπαράθεση ανάμεσα σε ΕΕ, ΗΠΑ και Ευρώπη μπορεί να οδηγήσει σε διευρυμένη αστάθεια σε επίπεδο περιφέρειας με απρόβλεπτες συνέπειες για την ευρωπαϊκή κυρίως οικονομία. Η μαξιμαλιστική πολιτική των εμπλεκομένων στην κρίση ενεργοποίησε και πολλαπλασίασε τα διαλυτικά φαινόμενα εντός της Ουκρανίας και θα μπορούσε να προκαλέσει ντόμινο εξελίξεων σε μία χώρα στην οποία ένα σημαντικό ποσοστό των κατοίκων της είναι ή αυτοπροσδιορίζονται ως Ρώσοι. Αυτό είναι ένα μεγάλο πολιτικό όπλο και διακριτό στρατηγικό πλεονέκτημα στα χέρια της Μόσχας. Είναι το όπλο που δεν διαθέτουν η ΕΕ και οι ΗΠΑ. Ένα όπλο που χρησιμοποιεί η Μόσχα κάνοντας χρήση της επιχειρηματολογίας των δυτικών στις κρίσεις στα Βαλκάνια και στη Γεωργία. Με απλά λόγια το όπλο των δυτικών έγινε μπούμερανγκ στα χέρια της Μόσχας. Η πολιτική Ευρωπαίων και Αμερικανών θα προσδιορίσει το αν οι εδαφικές απώλειες για την Ουκρανία θα αφορούν μόνο την Κριμαία. Για να αποφευχθεί ο περαιτέρω κατακερματισμός της χώρας θα πρέπει να εξευρεθεί μία πολιτική φυσιογνωμία κοινής αποδοχής στο εσωτερικό της Ουκρανίας η οποία θα ενώσει μία κατακερματισμένη και διχασμένη χώρα και θα προσφέρει λύσεις στα οξυμένα δημοσιονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Αυτή η παράμετρος αποτέλεσε σημαντικό όπλο της Μόσχας έναντι των κατοίκων της Κριμαίας. Η υπόσχεση Πούτιν για αύξηση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων στην περιοχή και η βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Δύο παράμετροι μας επιτρέπουν να προχωρήσουμε σε αξιολογήσεις για τις μελλοντικές εξελίξεις. Πρώτον, οι ήπιες, επί της ουσίας, κυρώσεις των Δυτικών κατά της Μόσχας αναδεικνύουν μια ρεαλιστική αξιολόγηση των δεδομένων και του διακυβεύματος για όλους τους εμπλεκόμενους. Δεύτερον, η απόφαση της ΕΕ να προχωρήσει στη σύναψη συμφωνίας σύνδεσης με την Ουκρανία φαίνεται να εξωτερικεύει μια λογική διαμελισμού της χώρας. Η συμπεριφορά των Ρώσων κατοίκων

στα ανατολικά σύνορα της χώρας θα αποτελέσει κριτήριο και καταλυτικό παράγοντα των εξελίξεων. Κριμαία, Ρωσία και Ελλάδα Η θέση της Ελλάδας επιβάλλεται επί της αρχής να διαμορφώνεται με γνώμονα τη διαχρονική αρχή της διατήρησης της εδαφικής ακεραιότητας, αφού τα φαινόμενα κατακερματισμού αναπόφευκτα δημιουργούν αστάθεια και αποτελούν ευκαιρίες για αναθεωρητικές χώρες. Το ιστορικό παράδειγμα των Βαλκανίων θα πρέπει να έχει παιδαγωγικό χαρακτήρα για τη χώρα μας. Στην παρούσα συγκυρία αυτή η επιλογή συμπίπτει καταστατικά με τις επιλογές εταίρων στην ΕΕ και συμμάχων στο ΝΑΤΟ, οπότε δεν δημιουργεί πρόβλημα σύμπλευσης ή συμπαράταξης. Ωστόσο μία παρατεταμένη αντιπαράθεση των δυτικών με τη Μόσχα θα μπορούσε να επηρεάσει τις ελληνορωσικές σχέσεις και να εγείρει αξιώσεις από πλευράς εταίρων στην ΕΕ και συμμάχων στο ΝΑΤΟ. Αυτές μπορούν να εγερθούν στα πλαίσια τυπικών και ουσιαστικών δεσμεύσεων μας έναντι της Ένωσης και του ΝΑΤΟ, οπότε θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αγνοηθούν. Υπό τις παρούσες συνθήκες η χώρα δεν μπορεί να απομονωθεί από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, αφού δεν υπάρχει καμία άλλη αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση. Η επιλογή αυτή φαίνεται να είναι η μόνη ρεαλιστική τη στιγμή που στα ανατολικά σύνορα της χώρας υπάρχει μία στρατιωτικά ισχυρή, πολιτικά ασταθής και διαχρονικά αναθεωρητική χώρα. Ιστορικά η Τουρκία έχει χρησιμοποιήσει τις μειονότητες στις όμορες χώρες ως στρατηγικές μειονότητες με στόχο να ασκήσει πολιτικές πιέσεις. Αυτή η πολιτική θα μπορούσε να εκλάβει μία ουσιαστική χροιά de jure αμφισβήτησης των συνόρων από πλευράς Άγκυρας. Συνεπώς η Ελλάδα δεν μπορεί να στηρίξει πολιτικές αναγνώρισης περιοχών που έχουν αποσχιστεί. Ωστόσο η επίκληση του διεθνούς δικαίου δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ανάγκη οργανωμένης προάσπισης των εθνικών συμφερόντων, ιδιαίτερα σε μία περίοδο κατά την οποία το φαινόμενο της Βαλκα-νιοποίησης φαίνεται να διευρύνεται σε συνθήκες οι οποίες μπορεί να μην αποτελούν ένα συγκυριακό φαινόμενο αλλά συνειδητή επιλογή κάποιων. Ο κ. Γιώργος Α. Βοσκόπουλος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Ευρωπαϊκών Σπουδών, Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας

2Κ/4/12/4758/6

Χαλκιδικέων Πολιτεία | φύλλο 52

αφιέρωμα

Η Χαλκιδική στην ιστοριογραφία της επανάστασης του 1821 συνέχεια από τη σελ 06

συγκυρία της χώρας, όπως άλλωστε και τώρα, υπήρξαν σ’ εκείνο το ξέφωτο της εκπαίδευσης του μεσοπολέμου φωτισμένοι δάσκαλοι, που συγκέντρωναν με αυτό τον τρόπο στοιχεία για την τοπική ιστορία. Ακόμη διατηρώ στη μνήμη μου τις μαρτυρίες που κατέγραψε για το χωριό του Μεγαλοπαναγιώτης μαθητής, από διηγήσεις μεγαλύτερων συγχωριανών του, που ήταν πιο κοντά στα γεγονότα εκείνης της περιόδου. Η συγκέντρωση ακόμη ιστορικών στοιχείων, με αναφορές στη Χαλκιδική, από τα βιβλία απομνημονευματογράφων και ιστορικών του 1821, θα ήταν ακόμη μια συνεισφορά μεγάλης αξίας. Και εδώ, με αφορμή το εγχείρημα του συμπατριώτη μας Χρήστου Καραστέργιου, θεωρώ χρήσιμο να μεταφέρω όσα στοιχεία ανίχνευσα με την βοήθεια μιας πρόσφατης εργασίας του ιστορικού Φάνη Καψωμάνη με θέμα «Το σημασιολογικό περιεχόμενο των όρων «Μακεδονία», «Μακεδών», «μακεδονικός», σε κείμενα της περιόδου 1770-1850 - Εκπρόσωποι του Νεοελληνικού Διαφωτισμού-απομνημονευματογράφοι και ιστορικοί του 1821». Αναρτήθηκε στον ιστότοπο «eranistis net» στον οποίο συμμετέχω ως τακτικός αρθρογράφος, όπως και ο προαναφερόμενος ερευνητής. Παρουσιάζω, λοιπόν, εν συντομία τους σημαντικότερους από τους συγγραφείς, που άμεσα ή έμμεσα συμμετείχαν στον αγώνα και τις αναφορές τους στην Μακεδονία και ιδιαίτερα στη Χαλκιδική. Πρώτα θα αναφερθώ στους Μωραΐτες συγγραφείς : - Ο Γενναίος Κολοκοτρώνης, γιος του Θεόδωρου, στο «Υπόμνημά» του το 1848, όταν διηγείται τα γεγονότα του Αγώνα κάνει δύο μόνο αναφορές στον όρο Μακεδόνας. - Ο Φώτιος Χρυσανθόπουλος ή Φωτάκος, υπασπιστής του Θ. Κολοκοτρώνη, κάνει στα δύο κυριότερα έργα του, στα «Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως» (1858) και στους «Βίους Πελοποννησίων ανδρών…» (1868) τέσσερις αναφορές του ίδιου όρου. Αντιθέτως ο ανεψιός του Νικήτας Σταματελόπουλος (Νικηταράς ) στα σύντομα «Απομνημονεύματά» του δεν αναφέρεται καθόλου στον όρο. - Ο Μιχαήλ Οικονόμου, γραμματέας του Κολοκοτρώνη στα «Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας» (1873), ένα δίτομο έργο που κινείται μεταξύ ιστοριογραφίας και απομνημονευμάτων, κάνει 15 συνολικά αναφορές. Στο κεφάλαιο «Μακεδονία», σημειώνει μεταξύ των άλλων για τις εξεγέρσεις στη Χαλκιδική και στη Νάουσα ότι «της Επαναστάσεως μετέσχε κατά τα μέσα Μαΐου 1821 και η Μακεδονία και η μεν της Κασσάνδρας επανάστασις διήρκεσε μέχρι τέλους Οκτωβρίου, του δε Αγίου Όρους μέχρι τέλους Δεκεμβρίου, αλλά μετά πολλάς γενναίας μάχας πολλά και πράξαντες, και παθόντες, οι γενναίοι Μακεδόνες, και ούτοι απέτυχον». - Ο Φιλαίος Θεόδωρος Ρηγόπουλος, τελευταίος βα-

φτισιμιός του Θ. Κολοκοτρώνη, ανώτερος δικαστικός αργότερα και γραμματέας των Κολοκοτρωναίων (αρχικά του Πάνου και μετά τον θάνατό του του Θεόδωρου), αλλά και του Νικηταρά στα «Απομνημονεύματα από των αρχών της Επαναστάσεως μέχρι του έτους 1881» κάνει αντίστοιχες και αρκετά ενδιαφέρουσες αναφορές στη Μακεδονία, αλλά καμιά για την Χαλκιδική. - Ο ιερέας Αμβρόσιος Φραντζής, που συμμετείχε ενεργά στον αγώνα, στην «Επιτομή της Ιστορίας της Αναγεννηθείσης Ελλάδος» (1839) κάνει έξι αναφορές στους όρους Μακεδονία και Μακεδόνας, με ιδιαίτερα σημαντική αυτή της σ. 224 του Γ΄ τόμου, που μνημονεύει την επανάσταση της Χαλκιδικής. - Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός στην αρχή του έργου του «Υπομνήματα» (σ.σ. πρόκειται για τα απομνημονεύματά του που εκδόθηκαν το 1837) αναφέρει στη σ. 76: «Τοιούτοι Καπιταναίοι περιεφέροντο και εις τα μέρη της Ηπείρου, της Ακαρνανίας, της Βοιωτίας, της Θεσσαλίας και Μακεδονίας, οίτινες πολλάκις κατά καιρούς έδειξαν αξιέπαινον ανδρείαν εναντίον των καταδιωκόντων αυτούς Οθωμανών». Στις σελίδες 79, 80, 152 και 161 κάνει αντίστοιχες αναφορές στις οποίες η Μακεδονία τοποθετείται επίσης μέσα στις περιοχές του υπόδουλου Ελληνισμού, όπου δρούσαν Έλληνες αρματολοί και κλέφτες. - Ο Κανέλλος Δεληγιάννης, από τις ηγετικές μορφές του Αγώνα στην Πελοπόννησο στο τρίτομο έργο του «Απομνημονεύματα» κάνει ανάλογες αναφορές. Οι τρεις πρώτες σχετίζονται με τη Φιλική Εταιρία και την προσπάθειά της να οργανώσει τον Αγώνα στην Πελοπόννησο. Στον Α’ τόμο, σ. 95, αναφέρεται στα σχέδια του Α. Υψηλάντη, όπως του τα μετέφερε ο Παπαρρηγόπουλος : « …έκρινε καταλληλότερον αυτόν τον καιρόν…να κινήση αυτός την επανάστασιν εις την Μολδαυΐαν…και συγχρόνως του είπε να κινήσωμεν και ημείς την Επανάστασιν… Και αν εγώ, τον λέγει, επιτύχω , το ερχόμενον έαρ θέλω εκστρατεύσει … να διασχίσω την Σερβίαν ή την Βουλγαρίαν, να φθάσω εις την Μακεδονίαν, και υμείς δια της Ηπείρου , να κατακτήσωμεν την Θεσσαλίαν και όλην την Ευρωπαϊκήν Τουρκίαν…» . Στη σελίδα 110 μεταφέρει τα λόγια του Παπαφλέσσα στη συνάντηση των ηγετών της Πελοποννήσου στη μονή Ταξιαρχών τον Ιανουάριο του 1821: «…να έλθη το έαρ , να φθάση και ο Υψηλάντης διά της Βουλγαρίας εις Μακεδονίαν με πολλά στρατεύματα θα αναγκασθή η Ρωσία να κηρύξη τον πόλεμον της Τουρκίας». Στην τρίτη αναφορά του στη σελίδα 128 μιλά κι αυτός για τη σύλληψη του Υπάτρου « εις την Μακεδονίαν, εις την Νιάουσταν». Οι απόψεις του, ωστόσο, θεωρούνται αμφιλεγόμενες, κυρίως γιατί δικαιολογεί τον κοτζαμπάση πατέρα του για την διαλλακτική στάση του έναντι των Τούρκων, θεωρώντας ότι έτσι διατηρούσε την ειρήνη στον Μοριά και προστάτευε τον ελληνικό πληθυσμό. Μια στάση που ατυχώς ξαναεμφανίστηκε και στην πιο πρόσφατη ιστορία μας… Πέρα όμως απ’ αυτό, μέσα στα κείμενα του Κανέλλου Δεληγιάννη, είναι εμφανής η επιθετική κριτική του σε γνωστούς αγωνιστές της επανάστασης και κυρίως στο Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Ιωσηφίδου Μελίνα Λογιστικό Φοροτεχνικό Γραφείο Ασφάλειες

Χρ. Σμύρνης 3, Ν. Μουδανιά Τ/F +30 23730 22 251 K +30 6973 046 190 melaniaiosifidou@gmail.com

Κ-2/1/12/5299/1

Πληροφορίες

Κ-2/1/12/4996/3

Οι Στερεοελλαδίτες Αγωνιστές-συγγραφείς παρόλο που συγκριτικά μ’ αυτούς της Πελοποννήσου κάνουν λιγότερες αναφορές του όρου Μακεδονία και των παρεπόμενων, είναι σαφέστεροι ως προς τον προσδιορισμό της, ότι πρόκειται δηλαδή για περιοχή ελληνική, της οποίας οι Έλληνες κάτοικοι αγωνίστηκαν ταυτόσυνέχεια στην επόμενη σελ

Κ-2/1/12/4188/4

Εβδομαδιαία πολιτική & κοινωνική επισκόπηση | Παρασκευή 28 Μαρτίου 2014

αφιέρωμα συνέχεια από την προηγούμενη σελ

χρονα με αυτούς για την ελευθερία της πατρίδας τους: Ο στρατηγός Ιωάννης Μακρυγιάννης στα «Απομνημονεύματά» του, έργο θεωρούμενο ως μεγάλης ιστορικής αλλά και λογοτεχνικής αξίας, πρωτοαναφέρει τους όρους που σχετίζονται με την Μακεδονία, πολύ μετά τη μέση του έργου του. Συγκεκριμένα στις σελίδες 316-328 αναφέρεται τρεις φορές στη Μακεδονία, τέσσερις στη Θεσσαλομακεδονία και μία φορά στον όρο Μακεδόνας. Ο Σπυρίδων Τρικούπης, Μεσολογγίτης, που μετείχε από το 1824 στην πολιτική ζωή της Ελλάδας, στο έργο του «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» (Α΄ έκδ. 1853-7 ) κάνει πολλές αναφορές στη Μακεδονία. Είναι ιδιαίτερα σημαντική, από πολλές σκοπιές, η περιγραφή των γεγονότων της Μακεδονίας, σ’ ένα ιστορικό έργο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και η αναφορά του στους Έλληνες από τη Μακεδονία, που συνέχισαν να πολεμούν από το 1822 και μετά στη νότια Ελλάδα. Ο Δημήτριος Αινιάν, ο αγωνιστής, ανώτατος δικαστικός και πολιτικός από τη Φθιώτιδα, στα «Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως» κάνει στη σ. 65 μία και μοναδική αναφορά στον όρο Μακεδονία, ως «Θετταλομακεδονοθρακικόν σώμα υπό την οδηγία του Περραιβού και Στέφου» κατά τις μάχες στο Χαϊδάρι. Ο Κ. Μαργαρίτης στα «Σύντομα τινά Απομνημονεύματα της Ιστορίας της Αναγεννηθείσης Ελλάδος», έκδ. 1853, κάνει λίγες αναφορές στους προαναφερθέντες όρους. Στη μία μνημονεύει «τον εν Ναούση της Μακεδονίας προύχοντα Ζαφειράκην» (σ. 20) και στην άλλη τον Εμμανουήλ Παπά «εκ Σερρών της Μακεδονίας» και τον αγώνα που οργάνωσε στη Χαλκιδική (σ. 33), επισημαίνοντας στη σ. 75 πως «η επανάστασις αυτών των μερών μεγάλως ωφέλησεν την Πελοπόννησον και την λοιπήν Ελλάδα, διότι πληθύς εχθρών από τα παράλια του Δουνάβεως και από διάφορα μέρη της Μακεδονίας κατ’ επιταγήν του Σουλτάνου εξεστράτευσε δι’ εκεί…». Ο Αριστείδης Χρυσοβέργης , παρά το γεγονός ότι τυπώνει, το 1853, το έργο του « Η Ελληνική Επανάστασις» στην Ερμούπολη, στο τυπογραφείο του …«Γεωργίου Μελισταγούς Μακεδόνος» κάνει λίγες αναφορές στους παραπάνω όρους. Ο Γεώργιος Θεόφιλος, σύγχρονος του απελεθερωτικού αγώνα του 1821 στο έργο του «Επίτομος Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» κάνει μία και μοναδική αναφορά στον όρο Μακεδονία. Τώρα σε συσχετισμό και μετά τα όσα ανάφερα παραπάνω για τους Μωραΐτες και Ρουμελιώτες συγγραφείς, τους σύγχρονους με τα γεγονότα, ας έρθουμε στα «καθ’ ημάς». Ας ψάξουμε, με αφορμή την έρευνα του Χρήστου Καραστέργιου, πό-

σες αυθεντικές -έστω και ελεγχόμενες- μαρτυρίες των αντίστοιχων γεγονότων της Χαλκιδικής αναδείξαμε εμείς ως Χαλκιδικιώτες. Φοβάμαι πολύ λίγες και σε κάθε περίπτωση χωρίς την δέουσα ανάδειξη και προβολή τους… Αν αφαιρέσει κανείς τις μεμονωμένες δημοσιεύσεις στις τακτικές και πολύτιμες εκδόσεις των «Χρονικών της Χαλκιδικής» και των «Μακεδονικών χρονικών», ελάχιστα ιστορικά κείμενα Μακεδόνων αγωνιστών είδαν το φως της δημοσιότητας, όπως για παράδειγμα συνέβη με το συγγραφικό έργο του Μακεδόνα Νικόλαου Κασομούλη. Άλλες μαρτυρίες συμμετασχόντων στον αγώνα, όπως αυτής του Χαλκιδικιώτη γερου Αργυρού, παρέμειναν άγνωστες ή και υποβαθμίστηκαν, έστω και σαν υπό έλεγχο μαρτυρίες. Έχουμε λοιπόν ιερή υποχρέωση να ερευνήσουμε αξιόπιστα τα κοσμογονικά γεγονότα, που οδήγησαν στην ισοπέδωση όλων των οικισμών της Χαλκιδικής, στην αναγκαστική προσφυγιά και σε ό, τι άλλο αυτά επέφεραν.. Με αυτή την έννοια δεν κατανοώ πως ούτε ένας φορέας της Χαλκιδικής δεν ανέλαβε την έκδοση και προβολή των όσων αναφέρει για τις επαναστατικές κινητοποιήσεις και τα γεγονότα της Χαλκιδικής ο διάσημος Άγγλος ιστορικός Γεώργιος Φίνλεϋ στην «Ιστορία της Ελληνικής επαναστάσεως». Όσο κι αν από ορισμένους χαρακτηρίστηκε ακόμη και …μισέλλην (!), υπήρξε αυτόπτης μάρτυς των γεγονότων κατά τη διάρκεια του αγώνα και μετέπειτα στα πρώτα χρόνια του νεοσύστατου Ελληνικού Κράτους, ως ανταποκριτής των «Τάϊμς», της μεγαλύτερης και αρχαιότερης αγγλικής εφημερίδας. Συνεργάστηκε μάλιστα για την επιλογή και καθιέρωση του τύπου των ελληνικών γραμμάτων στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, με τον λόγιο και πολιτειακό παράγοντα Γεώργιο Χρυσήδη. Ο τελευταίος γόνος ιστορικής οικογένειας του Πολυγύρου εγκαταστάθηκε αρχικά στη Χίο, μετά στην Ύδρα και στο Ναύπλιο και στο τέλος στην Αθήνα, όπου και πέθανε. Ενδιαφέρον ακόμη παρουσιάζει ο συσχετισμός των κειμένων του Φίνλεϋ με πολλά από όσα έγραψε ο Φιλήμων για την ελληνική επανάσταση. Ο Γεώργιος Φίνλεϋ κυκλοφόρησε την ιστορία του σε εβδομαδιαία τεύχη 48 σελίδων. Τα όσα σημειώνει στη σελίδα 283 είναι χαρακτηριστικά για τον τόπο μας: «Σε κανένα μέρος της Ελλάδας δεν υπήρχε μεγαλύτερη ευχέρεια για την έναρξη της επαναστάσεως και για την υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας από τη χερσόνησο που βρισκότανε στα ανατολικά του κόλπου της Θεσσαλονίκης και που οι αρχαίοι την ονομάζανε Χαλκιδική. Ο πληθυσμός είτανε σχεδόν ολόκληρος ελληνικός και τα χωριά λόγω των παλαιών προνομίων τους είχανε τον τίτλο Ελευθεροχώρια». Και παρακάτω σε αναφορά του στον Νίσβορο (Ίσβορο, σημερινή Στρατονίκη) γράφει: «είτανε η

Κ/4/12/4693/7

έδρα της τοπικής αυτοδιοικήσεως και η διαμονή Τούρκου μπέη που κατοικούσε στη μωαμεθανική συνοικία με μια φρουρά εικοσιπέντε ανδρών. Η μωαμεθανική συνοικία βρισκόταν περίπου σε μισό μίλι απόσταση από το κυρίως χωριό, που κατείχαν οι χριστιανοί και όπου γινόταν οι συγκεντρώσεις των Ελλήνων αρχόντων της περιοχής. Εκεί κατοικούσε και ο Επίσκοπος Ιερισσού ή όπως συνήθως ονομαζόταν, επίσκοπος του Αγίου Όρους». Στις σελίδες 287 έως 288 υπάρχει η αναφορά του: «Οι σφαγές των Ελλήνων στη Χαλκιδική έκαναν μεγάλη αίσθηση και ξεσήκωσαν κύματα διαμαρτυρίας στο φιλελεύθερο κόσμο της Δύσης». Κι εδώ θέλω να σημειώσω ότι ερεύνησα επί τόπου σε μεγάλα ιστορικά αρχεία και βιβλιοθήκες των ΗΠΑ τα όσα έγραψαν για τα γεγονότα της Χαλκιδικής του 1821 ορισμένες Αμερικανικές εφημερίδες εκείνης της εποχής. Ελπίζω σύντομα να τα δημοσιοποιήσω. Μ’ αυτή την θεώρηση της ιστοριογραφίας η έκδοση του βιβλίου του Χρήστου Καραστέργιου «Είδαμεν ζωήν ελευθέραν» από το Πολιτιστικό Σύλλογο της Ιερισσού «Κλειγένης» και των εκδόσεων «Δια βίου», αποτέλεσε μια ευχάριστη έκπληξη και έδειξε κι άλλους δρόμους που οδηγούν σε περισσότερο γόνιμους εορτασμούς. Πιστεύω ότι αποδείχθηκε μια καλά στοχευμένη, προς αυτή την κατεύθυνση επιλογή κι αν μη τι άλλο ενθαρύνει τους νεώτερους -και όχι μόνο αυτούς που σπούδασαν πάνω στο αντικείμενονα ασχοληθούν με την ιστορική έρευνα και την συγγραφή ιστορικών πονημάτων για τον τόπο τους. Η συμβολή τους στον τόπο θα είναι πολύ ουσιαστικότερη και το πνεύμα εκείνων των καιρών θα προσεγγίζεται περισσότερο πιστά, όπως άλλωστε συμβαίνει και με πολλά άλλα είδη Τέχνης και Λόγου, όπως για παράδειγμα τα θεατρικά δρώμενα.

Κ-2/1/12/5299/1

Χαλκιδικέων Πολιτεία | φύλλο 52

αφιέρωμα

ΕΝΑΣ ΙΕΡΙΣΣΙΩΤΗΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΟΥ 1821 ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ Χρήστος Καραστέργιος

ε αφορμή την επέτειο της ελληνικής επανάστασης του 1821, πολλά έντυπα, ηλεκτρονικά μέσα πληροφόρησης και τηλεοπτικές εκπομπές ασχολούνται με τα γεγονότα και τον χαρακτήρα του επαναστατικού-απελευθερωτικού κινήματος του ’21. Νέες θεωρήσεις, αμφισβητήσεις της παραδοσιακής ιστοριογραφίας και προβληματισμοί ως προς την αναγκαιότητα της δημοσιοποίησης -και ως ποιο βαθμό- των νέων ιστορικών δεδομένων συνθέτουν τη σημερινή σύγχρονη οπτική ματιά της ιστορικής “πραγματικότητας” για τις ανάγκες, τους λόγους και τους ουσιαστικούς συντελεστές της εθνικής παλιγγενεσίας.

Σε ό,τι όμως αφορά στην πατρώα γη, μια σειρά εγγράφων και φακέλων αγωνιστών της Χαλκιδικής, που βρέθηκαν από ευτυχή συγκυρία τα δύο τελευταία, κυρίως, χρόνια στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, ήλθαν να φωτίσουν τη συμμετοχή των Χαλκιδικιωτών -και εν προκειμένω των Ιερισσιωτών- στις επαναστατικές διαδικασίες και στη συμβολή τους στην ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. Μοιράζομαι λοιπόν με τους αναγνώστες του «ΚΥΤΤΑΡΟΥ» (σ.σ. πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό "ΚΥΤΤΑΡΟ" της Ιερισσού το 2011) τη χαρά της πρώτης δημοσίευσης ενός εγγράφου, απ’ αυτά που αφορούν στους αγωνιστές της Ιερισσού, και συγκεκριμένα ένα από το φάκελο του Αστερίου Πέτρου. Αποκαλύπτει, όχι μόνο τη δική του συμμετοχή στα δρώμενα της εποχής εκείνης, αλλά και πολλών άλλων κατοίκων της ηρωικής κωμόπολης. Μας κάνει να νοιώσουμε υπερήφανοι, αλλά και μας λυπεί το γεγονός ότι κανένας από τους θεσμικούς παράγοντες του τόπου, εκλεγμένους και μη, δεν προσπάθησε να προβάλλει τούτες τις δύσκολες μέρες ένα λαμπρό παρελθόν μιας πατρίδας, που την αντιμετωπίζουν μόνο για να παίρνουν, χωρίς ουσιαστικά να της προσφέρουν τίποτε (ιστορία μεταλλευτικών δραστηριοτήτων κ.ά.). Να λοιπόν πως ο Ιερισσιώτης αγωνιστής Αστέριος Πέτρου εξιστορεί, με σχετικό έγγραφο, την προσωπική του διαδρομή, μέσα στα ιστορικά γεγονότα: «Χρονολογώ τις στρατιωτικές μου εκδουλεύσεις ως ακολούθως: 1821. Σ’ αυτό το έτος η πατρίδα μου έλαβε τα όπλα, όπου και εγώ έτρεξα το στρατιωτικό πεδίο επικεφαλής πολλών στρατιωτών, με στρατηγό τον αείμνηστο Εμμανουήλ Παπά. 1822. Στο Τρίκερι κατά τον Αληπασάν, και το ίδιο έτος στο νησί της Σκιάθου κατά του Τοπάλπασιαν, υπό τις διαταγές του αειδήμου Καρατάσσου ως μπουλουκτσής. 1823-1824. Μετέβηκα στα Ψαρά, με τριάντα περίπου στρατιώτες, συγγενείς και συμπατριώτες μου, όπου οκτώ σκοτώθηκαν και έντεκα αιχμαλωτίστηκαν. Έμεινα με το ένα τρίτο των στρατιωτών μου, και αφού εσύναξα και άλλους στρατιώτες, μετέβηκα στην Ύδρα υπό τις διαταγές του Καρατάσσου που φύλαγε τότε εκεί. 1825. Στο Νεόκαστρο ή Σκινόλακα υπό τις διαταγές του Καρατάσσου, όπου έπεσαν εκεί τρεις από τους συγγενείς μου πολεμώντας κατά τον Ιμπραήμ Πασά και το ίδιο έτος πάλι γύρισα στην Ύδρα υπό τις διαταγές του Καρατάσσου. 1826. Στην Αταλάντη με αρχηγό τον Καρατάσσο και στρατηγό τον κ. Ιωάννη Κωλέτη κατά του Μουστάμπεϊ. 1827. Στο Τρίκερι κατά του Νούρκα μπεϊ με αρχηγό τον Γάτσο και Καρατάσσο. 1828. Ήρθα στα Μέγαρα με τον Καρατάσσο για τον σχηματισμό των χιλιαρχιών, αλλά εξαιτίας των βασάνων μου τότε ασθένησα και πήγα στη Σκόπελο για ανάρρωση. Γι’ αυτό έμεινα αβαθμολόγητος. Την 15 Απριλίου 1846 Ο Ευπειθέστατος Σκάλα Αταλάντης Αστέριος Πέτρου » Λίγο παρακάτω διαβάζουμε πιστοποιητικό, που βρίσκεται στον προσωπικό του φάκελο: «Πιστοποιούμε οι υποφαινόμενοι ότι ο Κύριος Αστέριος Πέτρου από την Ιερισσό της Μακεδονίας σύμφωνα με την ανά χείρας του στρατιωτική έκθεση, άμα εξερράγη κατά το 1821 έτος ο υπέρ της ανεξαρτησίας ιερός αγώνας, έδραξε τα όπλα και έδρασε με γενναιοφροσύνη κατά των τυράννων της πατρίδας του παρευρεθείς.........». Σε άλλο σχετικό έγγραφο οι συναγωνιστές του Αναστάσιος Χιμευτός και Θανάσης Σαραφιανός από τη Βάλτα1, Μιχάλης Βασιλείου και ο Αθανάσιος Βλαχομιχάλης2, επίσης συντοπίτης μας, πιστοποιούν ότι ο Αστέριος Πέτρου διέθετε μεγάλη ακίνητη περιουσία στην Ιερισσό, που την αποτελούσαν οικίες, αγροί και αμπελώνες, καθώς και χρηματική περιουσία «ουκ ολίγων». Τα έχασε όμως όλα, όταν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τα πάτρια εδάφη, μετά την αποτυχία της επανάστασης της Χαλκιδικής, στην οποία όπως καταμαρτυρείται συμμετείχε ενεργά. συνέχεια στη σελ 12

Κτητορική επιγραφή του ναού των Αγίων Αναργύρων στη Κλήμα της Σκοπέλου. Ο ναός κατασκευάστηκε από τον αγωνιστή Στεριανό Μαρίνο και γράφει: «ΚΑΠΕΤΑΝ ΣΤΕΡΙΑΝΟΣ ΕΚ ΧΟΡΑΣ ΓΟΜΑΤΗ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΤΙΤΟΡΑΣ ΕΤΟΣ 1828 ΕΝ ΜΗΝΙ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ».

ΣΥΝΕΡΓΕΙΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΠΑΝΤΟΣ ΤΥΠΟΥ ΕΠΙΒΑΤΙΚΩΝ - ΗΜΙΦΟΡΤΗΓΩΝ

ΜΟΥΣΤΑΚΑ ΥΙΟΙ Π. & Σ. ΜΑΝΤΖΙΝΟΥ Ο.Ε.

ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΥΓΡΑΕΡΙΟΥ TURBO DIESEL SERVICE ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΤΑΧΟΓΡΑΦΟΥ

Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής | τηλ 23730 21 321, 23730 22 371 e-mail: yioimatzinou@yahoo.com Σ/4/48/4693/7

Χαλκιδικέων Πολιτεία | φύλλο 52

αφιέρωμα

ΕΝΑΣ ΙΕΡΙΣΣΙΩΤΗΣ ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΤΟΥ 1821 ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ συνέχεια από τη σελ 10

Προκύπτει, λοιπόν, από τις εκθέσεις αυτές, ότι επρόκειτο για ένα εύπορο κάτοικο της Ιερισσού, που μετά τη συμμετοχή του στο επαναστατικό κίνημα της Χαλκιδικής και την αναγκαστική προσφυγιά του, συνέχισε τον αγώνα στη νότια και νησιωτική Ελλάδα, ως Μπουλουκτσής-Οπλαρχηγός. Εκτός από τα στρατιωτικά του καθήκοντα, όπως αυτά προέκυπταν από την ειδικότητα και τον βαθμό του, είχε επιφορτισθεί-όπως όλοι οι μπουλουκτσήδες- και με την ευθύνη της σίτισης των στρατιωτών του, αλλά και των οικογενειών τους. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποίησε τη χρηματική του περιουσία. Κατά τη διαμονή του στη Σκόπελο διατηρούσε συνεταιρικά, κι ένα κοπάδι ζώα3, τα οποία πούλησε πριν την μετεγκατάστασή του, με άλλους Χαλκιδικιώτες στη Σκάλα Αταλάντης. Από τον παραλιακό αυτό οικισμό αναγκάστηκαν -λόγω ενός μεγάλου σεισμού- όλοι οι Μακεδόνες αγωνιστές να μετοικήσουν στην Αταλάντη. Με τη συνδρομή της επιτροπής για την αποκατάστασή τους, -στην οποία συμμετείχε και ο Γ. Χρυσίδης (1801-1873), της γνωστής Πολυγυρινής οικογένειας Παπαγιαννάκη-Αικατερινάρη- ιδρύθηκε ο οικισμός των «Μακεδόνων εποικιστών» της Νέας Πέλλης4. Από τη μελέτη επίσης του φακέλου του Πέτρου, μπορεί να συμπεράνει κανείς, ότι πρέπει να γνώριζε τουλάχιστον τη στοιχειώδη γραφή«κολλυβογράμματα», σπάνιο φαινόμενο στους αγωνιστές εκείνης της εποχής. Την υπόθεση, ωστόσο, μιας σχετικής μόρφωσής του ενισχύει και το γεγονός της εκλογής του, από τους Μακεδόνες της Νέας Πέλλης Αταλάντης, ως πρώτου παρέδρου της νέας του πατρίδας. Ακόμη προκύπτει ότι έχαιρε της εκτίμησης των συναγωνιστών του και ότι η μη ανάδειξή του σε υψηλότερο βαθμό στη στρατιωτική ιεραρχία -κατετάγη στη δεύτερη τάξη των υπαξιωματικών- οφειλόταν στην ασθένειά του, κατά την εποχή των κρίσεων. Ο Αστέριος Πέτρου λοιπόν, είναι ένας από τους πολλούς Χαλκιδικιώτες αγωνιστές, που πρόσφεραν στο αγώνα, τόσο στην ιδιαίτερη πατρίδα τους, όσο και στο νέο ελληνικό κράτος, όταν αυτό ιδρύθηκε. Αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των Χαλκιδικιωτών και εν προκειμένω των Ιερισσιωτών, που συνέχισαν αγώνες και ζωή στη νότια Ελλάδα. Πρόσφερε ψυχή και καρδιά, χωρίς καμία υστεροβουλία, χωρίς καν να σκεφθεί τις συνέπειες που θα επέσυρε για τους δικούς του, η δική του συμμετοχή στον αγώνα (αντίποινα για τους δικούς του, προσωπικές ταλαιπωρίες)…

Πολλοί, εξάλλου, Ιερισσιώτες αγωνιστές του’21 είχαν ανάλογη ή και διαφορετική μοίρα. Άλλοι παρέμειναν στη Σκόπελο και στη Σκιάθο, όπως ο Μανώλης Γεωργίου5, άλλοι εγκαταστάθηκαν στην Αταλάντη, όπως η οικογένεια των Βλαχομιχαλαίων και άλλοι σκορπίσθηκαν στο νεοσύστατο τότε ελληνικό κράτος, όπως ο Χριστόδουλος Γεωργίου στη Χαλκίδα και άλλοι αλλού. Ενδιαφέρουσα διαδρομή αποτελεί και αυτή του Ιερισσιώτη αγωνιστή Γεωργίου Δημητρίου. Μετά την καταστολή του επαναστατικού κινήματος της Χαλκιδικής και την κάμψη της αντίστασης των πολιορκημένων της Κασσάνδρας, συνέχισε την αγωνιστική του δράση και επέστρεψε πάλι στη Μακεδονία. Τούτη τη φορά, τον Φεβρουάριο του 1822, πήρε μέρος στη μάχη της Νάουσας. Λίγο αργότερα βρέθηκε στο Κομπότι της Ηπείρου, όπου συμμετείχε στη γνωστή ομώνυμη μάχη. Αλλά και λίγα χρόνια αργότερα, το 1826, ήταν ανάμεσα στους Χαλκιδικιώτες, που μαζί με τους άλλους ηρωικούς πολιορκημένους υπερασπίστηκε την ιστορική πόλη του Μεσολογγίου. Δεν ήταν βέβαια λίγοι εκείνοι, που μετά την έκδοση από την Υψηλή Πύλη του φιρμανιού της αμνήστευσης, γύρισαν πάλι πίσω στη Χαλκιδική. Ένας απ’ αυτούς ήταν ο οπλαρχηγός Στεργιανός Μαρίνος6 -Γοματιανός στη καταγωγή-, που το 1828 έγινε αρχισερδάρης στην πύλη εισόδου στο Άγιο Όρος. Εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ιερισσό και μπορεί να θεωρηθεί ως ο γενάρχης της μεγάλης οικογένειας των Μαρινάδων. Υπήρξε, ωστόσο, κι ένας μεγάλος αριθμός Ιερισσιωτών αγωνιστών, που έπεσαν στα πεδία των μαχών της Χαλκιδικής και της νότιας Ελλάδας, όπως ήταν αυτοί στα Ψαρά και στον Σχινόλακα, στους οποίους αναφέρεται ο Αστέριος Πέτρου. Οι ιστορικές, όμως, μνήμες ξεθώριασαν στην Ιερισσό. Τις σώζει, θα έλεγα, η λαϊκή παράδοση, το έθιμο «στου μαύρου νιου τ’αλών’», που είναι το μεγαλύτερο και γνωστότερο πανηγύρι του τόπου μας. Όλη η τελετουργική διαδικασία του επικεντρώνεται στην ανάκληση της μνήμης για τους νεκρούς της επανάστασης του 1821. Δεν είναι τυχαίο ότι ως ημερομηνία του γιορτασμού καθορίστηκε η τρίτη ημέρα του Πάσχα, γιατί την ημέρα εκείνη επιβιώνει σε πολλούς λαούς της Βαλκανικής, αλλά και του σημερινού Ελληνικού χώρου, ο εορτασμός της Ανάστασης στα νεκροταφεία με τη τέλεση τρισάγιου καθώς και άλλα παραπλήσια Αναστάσιμα έθιμα. Είναι δηλαδή ένα θεατρικό δρώμενο, που διέσωσε η λαϊκή παράδοση και αναπαριστά μουσικοχορευτικά την έναρξη, την πορεία και την κατάληξη της

Κ-2/1/12/4188/5

επανάστασης στη Χαλκιδική7. Το πέρασμα των χορευτών κάτω από τα σπαθιά και την αψίδα ζωντανεύει, ως ιστορική συλλογική μνήμη, το συγκλονιστικό γεγονός της παράδοσης των Χαλκιδικιωτών στον Μεχμέτ Εμίν, όταν τον Δεκέμβριο του 1821 πραγματοποιούσαν την αναγκαστική έξοδό τους από το Άγιο Όρος. Την πληροφορία αυτή, όπως και πολλές άλλες, που δεν έτυχαν της απαιτούμενης δημοσιότητας (λ.χ. η υπόδειξη στους Τούρκους του περάσματος, με τα αβαθή νερά, στον Ισθμό της Ποτείδαιας, από τον Παπαχρήστο, παπά του χωριού Ζουμπάτες), μας τις έδωσε ο γέρο Αργυρός, αυτόπτης μάρτυρας του «χαλασμού», με έγγραφο-μαρτυρία του, που σώζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη8. Την ίδια πληροφορία την επιβεβαιώνει και η Αθηνά Γαϊτάνου-Γιαννιού από την Αρναία το 19309. Όπως και να έχει ο καγκελευτός χορός αποτέλεσε αντικείμενο λαογραφικής έρευνας, αλλά και πηγή έμπνευσης για καλλιτέχνες. Το 1974 ο ζωγράφος Νίκος Γ. Παραλής, χρησιμοποιώντας μια παλαιότερη φωτογραφία από τον Ιερισσιώτικο ιστορικό χορό, φιλοτέχνησε μια εξαιρετική αφίσα για την έκθεση εικαστικών στην Αθήνα. «ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ» ! Δανειζόμενος τον τίτλο του βιβλίου της Διδώς Σωτηρίου, θα ήθελα να σας θυμίσω το χρέος που έχουμε στους ξεχασμένους ήρωες της ιδιαίτερης πατρίδας μας. Άνθρωποι με αξίες και ιδανικά που έδωσαν ακόμη και τη ζωή τους για να ζούμε εμείς σήμερα ελεύθεροι. Μια ελευθερία που ίσως δε μάθαμε να τη σεβόμαστε όπως της πρέπει. 1. Η σημερινή Κασσανδρεία. 2. Βλάχοι από τη Φτέρη του Ολύμπου, που είχαν εγκατασταθεί στην Ιερισσό. 3. Αθ. Καραθανάσης, Μακεδονικά Σύμμεικτα Κασσανδρινοί και άλλοι Μακεδόνες στην Σκόπελο (1831), σελ. 80. 4. Γιάννη Κ. Αικατερινάρη, Χαλκιδικιώτες αγωνιστές του 1821 στην άλλη τους πατρίδα, τη Λοκρίδα, ΛΟΚΡΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, τ.3/1997, σ.35-43. 5. Χρήστου Καραστέργιου-Κώστα Υψηλάντη, «Άγνωστοι Ιερισσιώτες αγωνιστές κατά την επανάσταση του 1821», περ. «ΚΥΤΤΑΡΟ» τ.1, σ.20. 6. Χρήστος Καραστέργιος, Η περιοχή της Ιερισσού στα μέσα του 19ου αιώνα με τα μάτια ενός περιηγητή, ΚΥΤΤΑΡΟ, τ. 4/2010, σ. 11. 7. Η μελέτη όμως ενός τέτοιου εθίμου χρήζει περαιτέρω διερεύνησης και θα αποτελέσει μελλοντικά ένα χωριστό άρθρο. 8. ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΗΣ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ, τ.1, σ.20. 9. Δ. Κύρου, Η Λιαρίγκοβη στα 1821, (Από ανέκδοτες σημειώσεις της Αθηνάς Γαϊτάνου-Γιαννιού γραμμένες το 1930), ΑΡΝΑΙΑ, τεύχος 4, Μάρτιος-Αύγουστος 1989, σελ. 17.

Κ-2/1/12/4188/4

Εβδομαδιαία πολιτική & κοινωνική επισκόπηση | Παρασκευή 28 Μαρτίου 2014

αφιέρωμα

Βαγγέλης Πάλλας pallas.eu@gmail.com

Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ’21…

«Το είκοσι ένα, έχουμε ως την ώρα την ιστορία του; Φοβάμαι πως όχι, την μυθολογία του; Φοβάμαι πως ναι». Κωστής Παλαμάς

ότε ξεκίνησε η επανάσταση; Πολέμησαν όλοι «υπέρ πίστεως και πατρίδος»; Ποιος ήταν ο ρόλος της εκκλησίας; Ήταν ο αγώνας εθνοαπελευθερωτικός; Μην είστε σίγουροι. Η επίσημη ιστορία είναι ένα κατασκεύασμα μύθων και το μεγαλειώδες 1821 δεν μπορούσε να ξεφύγει από αυτό. Ιδού κάποιες αλήθειες που δεν μάθαμε ποτέ στο σχολείο. Η ελληνική επανάσταση ξεκίνησε στις 24 Φεβρουαρίου 1821 και συνεπώς αυτή έπρεπε να είναι η επέτειος εορτασμού ή έστω στις 21 Μαρτίου ημέρα έναρξης του αγώνα από το Κίσνοβιο της Μολδαβίας με επικεφαλής τον Αλέξη Υψηλάντη. Μαζί του περίπου 4000 Αλβανοί, Σέρβοι, Βούλγαροι, και Βλάχοι. Λίγο μετά συγκρότησε και τον Ιερό Λόχο αποτελούμενο κυρίως από Έλληνες φοιτητές. Ο Υψηλάντης υπολόγισε σε τριπλό ξέσπασμα της επανάστασης Σεμορία, Κων/πολη και Μολδοβλαχία, όμως τα σχέδιά του δεν ευοδώθηκαν. Στην Κων/πολη η Ελληνική αφρόκρεμα δεν έκανε απολύτως τίποτα. Έτσι ο Υψηλάντης έμεινε μόνος και αβοήθητος με φυσικό επακόλουθο να ηττηθεί. Το 1838 καθιερώθηκε με Βασιλικό Διάταγμα του Όθωνα ο εορτασμός του απελευθερωτικού αγώνα την 25η Μαρτίου για να συμπίπτει με την εορτή του Ευαγγελισμού και να συνδεθεί έτσι η εκκλησία με αυτόν. Ο ρόλος της Εκκλησίας Η εκκλησία έκανε επίπονες προσπάθειες να συνδέσει το όνομα της με την επανάσταση. Όμως υπάρχουν κάποια μελανά σημεία σ’ αυτή τη σύνδεση. 1) Ο αφορισμός του Υψηλάντη: Ο οικουμενικός Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’ μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της οικουμενικής συνόδου αφόρισαν στις 23 Μαρτίου τον Υψηλάντη, φιλικούς, αγωνιστές και επανάσταση προκειμένου, όπως λέγεται να κρατηθούν οι «Ισορροπίες» με την υψηλή πύλη. 2) Ποιος σήκωσε το λάβαρο; Υποστηρίζεται ότι η επανάσταση ξεκίνησε από την Αγία Λαύρα με την ύψωση του λάβαρου από τον Π. Π. Γερμανό (κοσμικό όνομα Γεώργιος Γκοζιάς). Οι ερευνητές

και ιστορικοί της εποχής (Τρικούπης, Φιλήμων, Φωτιάδης) λένε ότι δεν το σήκωσε αυτός, αφού δεν το αναφέρει ούτε ο ίδιος στα απομνημονεύματά του, αλλά ο Παναγιωτάκης Καρατζάς. Άλλωστε ο Γερμανός δεν ήταν καν στην Λαύρα. 3) Ο μύθος του κρυφού σχολειού: Έχει σήμερα καταστεί, ύστερα από μαρτυρίες πλήθος ιστορικών ότι αποτελεί ένα απίστευτο μυθολογικό κατασκεύασμα (Βλαχογιάννης, Γεδεών, Καμπούρογλου, Λ. Πολίτης, Φίνλεϊ, Φιλήμων, Αγγέλου, Ζαχαριάδου) όλα τα υποτιθέμενα σήμερα κρυφά σχολεία δεν ήταν παρά κοινά σχολεία που λειτουργούσαν σχεδόν αποκλειστικά κοντά σε Εκκλησίες και μοναστήρια. Το μόνο μέλημα του Σουλτάνου και των Τούρκων ήταν ο Ραγιάς να δουλεύει στο κτήμα και να του φέρνει τους φόρους. Και σ’ αυτό τον εξυπηρετούσαν αφάνταστα πρόκριτοι και αρχιερείς. Όλα τα άλλα είναι για λαϊκή κατανάλωση. 4) Αγιορείτικη προδοσία: Μελανό σημείο που απουσιάζει από την επίσημη ιστορία και σχολικά βιβλία είναι ο σπουδαίος αγώνας του Εμμανουήλ Παπά, έμπορος και πατέρας 11 παιδιών παράτησε τα πάντα και κήρυξε την επανάσταση στην Μακεδονία. Κλείνεται στο Αγ. Όρος και περιμένει όπλα, τρόφιμα και χρήματα. Για να ανταπεξέλθει στην πίεση των Τούρκων βοήθεια δεν ήθελε ποτέ, ήρθε όμως η επαίσχυντη προδοσία των μοναχών όλων των μονών πλην της μονής Εσφιγμένου. Θέλοντας να γλιτώσουν το τομάρι τους τα βρήκαν με τους τούρκους και υπέδειξαν υπεύθυνους τον Ε. Παπά, τον μοναχό Ν. Ιβηρίτη και τον ηγούμενο Ευθύμιο. Φωτεινή εξαίρεση αποτελεί ο Επίσκοπος Σαλώνων Ησαΐας, ο μοναδικός δεσπότης που πολέμησε και θυσιάστηκε για τον αγώνα. Μοίρασε όλη την περιουσία του στους φτωχούς, ευλόγησε την επανάσταση στα Σάλωνα και μαζί με τον Πανουργιά ηγήθηκε τοπικής προσπάθειας. Στις πολεμικές συγκρούσεις δεν πήραν μέρος μόνο Έλληνες. Από τα 4.000.000 ελλήνων μόνο τα δυο ζούσαν στην Ελλάδα. Κι αν αφαιρέσουμε την πληθώρα των προκρίτων, προεστών, κοτζαμπάσηδων, προσκυνημένων και πολιτικάντιδων μένει μια ισχνή μειοψηφία ελλήνων πολεμιστών. Και οι «συντροφικές κουμπουριές» έδιναν και

έπαιρναν. Ο Καραϊσκάκης το σύμβολο της λεβεντιάς και του πατριωτισμού σκοτώθηκε από Έλληνα κατόπιν συνομωσίας Μαυροκορδάτου, Τσόρτς και Κοχράν. Ο Ρήγας Φεραίος αφού εισέπραξε όλο το ανάθεμα της εκκλησίας και των συντηρητικών Ελλήνων καταδόθηκε από τον καθ’ υπερβολήν αποκαλούμενο έλληνα Δημ. Οικονόμου. Ο Κολοκοτρώνης πολέμησε όσο λίγοι. Πρώτα του αφαίρεσαν τον τίτλο του Αρχιστρατήγου, σκότωσαν τον γυιο του πάνω στον εμφύλιο και μετά τον πόλεμο τον έσυραν κι αυτόν σε δίκη παρωδία όπου τρία ανθρωποειδή – δικαστές τον καταδίκασαν σε θάνατο. Παρότι δεν αναφέρεται επισήμως, δίπλα στους Έλληνες πολέμησαν αρκετοί Μολδαβοί, Βλάχοι, Σέρβοι, Αλβανοί, Βούλγαροι, Μαυροβούνιοι. Τι κοινό είχαν; Χαμηλή κοινωνική θέση και ηλικία κυρίως 18-30 ετών. Ήρωες ναι, Άγιοι όχι... Οι αγωνιστές δεν ήταν άγιοι και θεόμορφοι ήρωες όπως παρουσιάζονται στα σχολικά βιβλία. Είχαν ελαττώματα και αδυναμίες, έκαναν και σφάλματα. Οι βρισιές έδιναν και έπαιρναν χωρίς αυτό να αναφέρεται ως κακό. Μερικά αντιπροσωπευτικά παραδείγματα: «Σκατόβλαχος» ο Κολοκοτρώνης για τον Κανέλο Δεληγιάννη, «αλητήριος» ο Παπαφλέσσας για τον Π.Π. Γερμανό. Επίσης οι πολεμιστές προέβησαν και σε ακρότητες όπως η σφαγή οκτώ περίπου χιλιάδων Τούρκων στην Τριπολιτσά. Επιπλέον οι έριδες, τα συμφέροντα, οι ανταγωνισμοί, οι θέσεις, τα οφίτσια, οι εμφύλιοι, ανάγκασαν πολλούς να κάνουν λάθη όπως η σύλληψη και η δολοφονία αργότερα του Οδυσσέα Ανδρούτσου από τον Γιάννη Γκούρα. Όλα αυτά θα αποσιωπούνται στο όνομα της ηθικής και της σεμνοτυφίας. Ταξικός αγώνας Προεπαναστατικά οι Έλληνες ήταν χωρισμένοι σε δυο στρατόπεδα: από τη μια οι έχοντες προσυνέχεια στη σελ 19

www.alexhairclub.gr N. Mουδανιά Χαλκιδικής, Ελιγμών 5 | 23730 22 670 Ν. Φώκαια Χαλκιδικής (κεντρική πλατεία) | 23740 81 506 Κ-2/1/12/4188/5

Κ-2/1/12/4188/5

Χαλκιδικέων Πολιτεία | φύλλο 52

χρήσιμα & χρηστικά | Ειδικός Επαγγελματικός Κατάλογος Χαλκιδικής ΙΑΤΡΟΙ Γεωργία Α. Βουτιάδου Ειδικός Αιματολόγος

Ειδίκευση στην Αιματολογική Κλινική & Μ.Μ.Μ.Ο. Γ.Ν.Θ. "Γ. Παπανικολάου"

Κοσμά Αλεξάνδρα

Ειδικός Πνευμονολόγος

Λοιμώξεις αναπνευστικού | Σπιρομετρικός έλεγχος Βρογχικό άσθμα | Χρόνιες παθήσεις αναπνευστικού Διακοπή καπνίσματος | Διαταραχές αναπνοής στον ύπνο

Μικροβιολογικό - Βιοχημικό Εργαστήριο Βασίλειος Β. Παπαγεωργίου, MD, Msc Ιατρός Βιοπαθολόγος - Μικροβιολόγος

Μεταπτυχιακές σπουδές Ιατρικής ΑΠΘ | Επιστημονικός Συνεργάτης Πανεπιστ. Εργ. Μικροβιολογίας ΑΧΕΠΑ

Φ. Ορφανίδου 20 Ν. Μουδανιά | 23730 25 345 κιν 6945 557 424 | e-mail: geolex@otenet.gr

Γαστρεντερολογικό - Ηπατολογικό Ιατρείο Νέων Μουδανιών

Κων/νος Δημακόπουλος - Χρ. Στεργιόπουλος Ειδικοί Γαστρεντερολόγοι

Ενδοσκοπήσεις πεπτικού συστήματος

Άννα Δερβίδου - Φέρτη

Ιατρός Βιοπαθολόγος Μικροβιολογικό Εργαστήριο

Μικροβιολογικές - Αιματολογικές - Βιοχημικές Ανοσολογικές Εξετάσεις

Σίμος Θεοφανίδης

Παρασκευή Κουρτίδου Ειδικός Παθολόγος Ειδικός Διαβητολόγος Ειδίκευση στην Ογκολογία

BioAnalysis

Σύγχρονο Μικροβιολογικό Βιοαναλυτικό Εργαστήριο

Ανδρέας Κ. Παπαγιάννης Ιατρός Ειδικός Γαστρεντερολόγος

Ενδοσκοπήσεις πεπτικού συστήματος

Μανώλης Ι. Παπαδάκης Αγγειοχειρουργός

Κυπραίου - Καρρά Μαρία Ιατρός Μικροβιολόγος

Κλασσική & ενδοαυλική αγγειοχειρουργική Εφαρμογές Laser

Φωτεινή Λαδά

Χρήστος Γ. Παπασταύρος, FEBU Χειρουργός Ουρολόγος

Ορθοπαιδικός Χειρουργός Τραυματολόγος

Ρευματολόγος - Ιατρείο οστεοπόρωσης Επιστημονική Συνεργάτης Α.Π.Θ. Δ' Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Θ. ''Ιπποκράτειο''

Θεοφίλης Περικλής

Χρυσόστομος Δ. Λάμπρου

Δρ. Σκαφιδά Γ. Παρασκευή-Ευαγγελινού

Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος

Ειδικός Καρδιολόγος

Υπέρηχοι | Doppler | Triplex καρδιάς

Καρδιολογικός έλεγχος-Έλεγχος υπέρτασης-Διαταραχές λιπιδίων

Μαιευτήρας - Χειρουργός Γυναικολόγος Πτυχιούχος Παν. Βερολίνου, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου

Καθημερινά 9-1 π.μ. & 5:30-8 μ.μ. εκτός απογεύμ. Τετάρτης

Αθηνά Θεοχαροπούλου-Ακριβοπούλου ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΟΣ

Νικόλαος Μ. Μωυσιάδης

Πνευμονολόγος - Φυματιολόγος

Πτυχιούχος ΔΠΘ - Msc ΑΠΘ στην Ιατρική Ερευνητική Μεθοδολογία - Ειδικευθείς στη Β' Πνευμονολογική Κλινική Γ.Ν. "Γ. Παπανικολάου"

Τριάντος Νίκος Χειρουργός Οφθαλμίατρος Φακοί επαφής - Μυωπία με Laser Φωτογραφία βυθού

e-mail: nikmois2000@yahoo.com

Λαρίσα Ιβανόβα

Μαιευτήρας - Γυναικολόγος

Καρράς Σπύρος

Ενδοκρινολόγος - Διαβητολόγος

Επιστημονικός Συνεργάτης Πανεπιστημιακής Κλινικής Γ.Ν. Παπαγεωργίου

Dr Πάνος Οικονόμου

Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος

Διδάκτωρ Ιατρικής Α.Π.Θ. | Ειδικευθείς και Με-

τεκπαιδευθείς στην Αγγλία στην Ενδοσκοπική και Πλαστική Ρινός | Ανίχνευση Παιδικής Βαρηκοΐας

Τσομπανίδης Παναγιώτης

Δερματολόγος- Αφροδισιολόγος Επεμβατική Δερματολογία

Παλαιοχωρινός Δ. Νικόλαος

Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος

Στρατιωτικός Ιατρός ε.α. | τ. Δ/ντής Ω.Ρ.Λ. Κλινικής 424 Γ.Σ.Ν.Ε. | Μέλος Ελλ. Ετ. Λειτουργικής Ρινοπλαστικής

Δήμητρα Νικ. Χαλαγιάννη Ιατρός Βιοπαθολόγος

Χαριλάου Τρικούπη & Παπαδιαμάντη Πολύγυρος Χαλκιδικής | 23710 21 393

Εβδομαδιαία πολιτική & κοινωνική επισκόπηση | Παρασκευή 28 Μαρτίου 2014

Ειδικός Επαγγελματικός Κατάλογος Χαλκιδικής | χρήσιμα & χρηστικά

ΙΑΤΡΟΙ Δημήτριος Νικ. Χατζηνικολάου Χειρουργός Ουρολόγος

Χατζηπέτρου Ι. Ευστράτιος Χειρουργός Οφθαλμίατρος

Αγγελική Π. Χατζή

Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ.

Μελέτη - Επίβλεψη - Κατασκευή | Έκδοση Οικοδομικών Αδειών | Τακτοποίηση Αυθαιρέτων & Ημιυπαιθρίων | Ανακαινίσεις χώρων | Ενεργειακά πιστοποιητικά

ΕΥΡΩΣΤΙΑ | ΠΡΟΤΥΠΟ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

Κονταξής Π. Γιώργος Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Μετεκπαιδευθείς στο Sheffield University (UK)

Διατροφή για φυσιολογικές & παθολογικές καταστάσεις Παιδική διατροφή | Διατροφή αθλητών

ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ ΝΙΚΟΣ Χ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ LLM (LSE) Lic. Speciale (ULB)

Χρυσ. Σμύρνης 6 Ν. Μουδανιά

Νεστορή Βασιλική

Διαιτολόγος - Διατροφολόγος Πτυχιούχος Τ.Ε.Ι.Θ.

Γρηγορίου Ε' 4 Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Σ. ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ

ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΕΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ

MSC's ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ & ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ

Γ. Παπανδρέου 12 (Εμπορικό Κέντρο Ν. Μουδανιών) τηλ/fax: 23730 26 613| κιν 69730 88892 e-mail: konst.kontoleon@gmail.com

Κοσμάς Μιχ. Νικόλαος

ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΑΛΛΙΟΥ

Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε. (ΕΔΕ ΑΜ ΤΕΕ 10085)

Μεταλλικά κτήρια | Χαλύβδινη δόμηση Πιστοποιητικά Ενεργειακής Απόδοσης | Ρυθμίσεις Αυθαιρέτων

λόγος+έργο

κέντρο λογοθεραπείας & εργοθεραπείας

Σαμουρκασίδου Σταυρούλα Λογοθεραπεύτρια N.D.T.

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΕΣ Κατσικοπούλου Θεοδοσία Φυσικοθεραπεύτρια

Όρλης Γ. Χρήστος

Πολιτικός Μηχανικός Τ.Ε.

Μελέτη - Επίβλεψη - Κατασκευή | Τακτοποίηση Αυθαιρέτων & Ημιυπαιθρίων | Ενεργειακά πιστοποιητικά

ΙΕΡΟΘΕΟΣ Γ. ΜΑΝΩΛΑΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ - LL.M.

Μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Ruprecht-Karls-Universitat-Heidelberg

Τζαβούρα 5 Ν. Μουδανιά τ.κ. 632 00 τηλ 23730 22 072 | κιν 6947 183 998 e-mail: chris.or83@gmail.com

Παρδέλλας Αναστάσιος ΤΟΠΟΓΡΑΦΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής Χρυσοστόμου Σμύρνης 8 τηλ & fax 23730 22 011 | κιν 6936 336 147

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

ΑΝΝΑ Α. ΣΑΜΑΡΑ ΘΩΜΑΣ Ι. ΓΚΟΛΦΟΣ

ΜΕΛΕΤΕΣ•ΕΠΙΒΛΕΨΕΙΣ•ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ•ΑΔΕΙΕΣ ΔΟΜΗΣΗΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΑ ΕΝΕΡΓ. ΑΠΟΔΟΣΗΣ•ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΩΝ

Μεταπτυχιακό δίπλωμα στο management Φορολογικά αδικήματα | Ρύθμιση - Διαγραφή δανείων Εμπράγματο | Κληρονομικό

Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός Α.Π.Θ.

Πτυχιούχος Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης

ΨΥΧΟΛΟΓΟΙ ΤΖΙΟΤΖΙΟΣ ΜΙΧΑΗΛ

ΜΙΧΑΛΗΣ ΛΩΖ. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

Μουστάκας Ιωάννης

Φυσικοθεραπευτής cert M.T.D.

Αστικό & Ποινικό Δίκαιο | Δίκαιο Αλλοδαπών Εξειδίκευση στο νόμο των υπερχρεωμένων νοικοκυριών

Πόλις ΕΞΟΧΗ ΤΕΧΝΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

Πτυχιούχος Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης Αυχεναλγίες-Οσφυαλγίες-Αθλητικές κακώσεις Κατάγματα-Νευρολογικές παθήσεις Διαθερμίες | Ηλεκτροθεραπείες | Υπέρηχοι | Laser

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ

Κατερίνα Μύρβαλη

Συμβουλευτική Ψυχολόγος & Ψυχοθεραπεύτρια

παιδιών, εφήβων, ενηλίκων & ζευγαριών Εξ. συνεργάτις του Therapeat

Ζαφειρίου 4 | Ν. Μουδανιά | Τ/F: 23730 23800 K: 6978 087300 | polimixanikos@gmail.com

ΧΑΛΤΕΚ Ο.Ε. ΔΗΜΟΣΙΑ & ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΕΡΓΑ Παπαδοπούλου Μελίνα Διπλ. Πολιτικός Μηχανικός University of Aberdeen U.K.

Μελέτη - Επίβλεψη - Κατασκευή Απ. Μαμέλη 10 Ν. Μουδανιά τ.κ. 632 00 τηλ 23730 24 979 | fax 23730 65 711 κιν 6973 056 223

ΧΑΤΖΗΙΟΡΔΑΝΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ Απ. Μαμέλη 10 Ν. Μουδανιά τ.κ. 632 00 τηλ & fax 23730 23 311 | κιν 6944 588 915

Αγγελίες ► Οικόπεδο πωλείται, 900 τ.μ. εντός σχεδίου πόλεως Νικήτης Χαλκιδικής, 350 μέτρα από τη θάλασσα. Πληροφορίες τηλ. 23733 00659

Χαλκιδικέων Πολιτεία | φύλλο 52

χρήσιμα & χρηστικά

CafeBarRestaurantFastFood

Hot Dog Μπουγάτσα Τυρόπιτα Κρέπα Καφές & Νερό

take & go

ΟΛΑ 1,00 €

D E L I V E R Y 08:00 π.μ. - 12:00 μ.μ. 2373 021 880 | 6971 615 433 κιν-sms Νέα Μουδανιά Ε. Αντίστασης & Μ. Αλεξάνδρου

ΩΡΕΣ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ 11:00 π.μ. - 01:00 π.μ.

delivery

23730 -

και Διονυσίου - Παραλία Διονυσίου Πορταριά - Άγιο Μάμα

26 500 767

- 24

Restaurant-Fishtavern

Cafe Bistrot

Φρέσκο ψάρι-Κρεατικά-Ορεκτικά Κύπρου 11, Νέα Μουδανιά

Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής δίπλα στη μαρίνα

δίπλα στη μαρίνα

D ELIVERY 23730 24 351

Νίκος Ενεχυλίδης κιν. 6972 010 391 Ελισάβετ Ενεχυλίδου κιν. 6998 360 026

►

Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής, 23733 00 366

Κύπρου 9 Ν. Μουδανιά Τ. 23730 21 053

►

έναντι εισόδου Εμπορικής Τράπεζας

Εβδομαδιαία πολιτική & κοινωνική επισκόπηση | Παρασκευή 28 Μαρτίου 2014

χρήσιμα & χρηστικά

ΚαφέςΠοτόΦαγητόΨυχαγωγία

Cafe - Bar

NTAMA

Χαλκιδική | Νέα Μουδανιά δίπλα στη μαρίνα τηλ 23730 25 343

Πλ. Βασματζίδη 17, παραλία Ν. Μουδανιών τηλ 23730 21 044 | κιν 6944 290 149

Παναγίας Κορυφινής 1 Νέα Μουδανιά

23730 26 350 | 694 733 55 45 Αγ. Γεωργίου 22, Νέα Μουδανιά

Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής, 23730 65 977

DELIV ER Y 23730 26 008 Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής, Λ. Ελευθερίας 4

N. Moudania - Chalkidiki

ΚΟΣΜΑΣ ΜΙΧ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Τ.Ε. Ε.Δ.Ε. Α.Μ. ΤΕΕ 10085

Κ/4/08/3946/13

Στείλτε την αγγελία σας για αγορά, πώληση, προσφορά ή ζήτηση εργασίας στο e-mail της εφημερίδας (politeiahal@gmail.com) ή μέσω της φόρμας αγγελιών στο site της εφημερίδας μας (http://politeia.weebly.com) και θα τη δημοσιεύσουμε στο επόμενο φύλλο ΔΩΡΕΑΝ

cosmotemargomenos

Μ Α Ρ ΓΩ Μ Ε Ν Ο Σ Εθν. Αντίστασης 21, Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής τηλ 23730 25 155 | fax 23730 25 919 Κ-2&4/2/24/4592/5

Χαλκιδικέων Πολιτεία | φύλλο 52

λόγος | γνώμη

Βασίλης Τσούγκαρης tsougarisgnomi@gmail.com

ΟΙ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ

δώ και χρόνια γίνονται συζητήσεις για τις «Γερμανικές Αποζημιώσεις», για τα «κατοχικά» που έχουμε σαν χώρα να παίρνουμε από τον σύγχρονο κατακτητή της Ευρώπης, και της Ελλάδας. Έχουν ειπωθεί κατά καιρούς τα μύρια όσα από ειδικούς, ιστορικούς, αναλυτές, Έλληνες και ξένους, έχουν γίνει πολλές ερωτήσεις στις κατά καιρούς Ελληνικές «κυβερνήσεις», και όπως είναι φυσικό, ΠΟΤΕ δεν δόθηκε από αυτές μια ξεκάθαρη απάντηση. Είμαστε η μόνη χώρα που αντί να πάρει, πλήρωσε και πληρώνει από πάνω και αυτό δεν το λέω εγώ. Και ενώ οι «κυβερνήσεις» της καταχρεωμένης Ελλάδας παίζουν τα παιχνίδια τους στις πλάτες του κοσμάκη, προσπαθούν να ρίξουν στάχτη στα μάτια μας και τα μάτια των ξένων παρουσιάζοντας «πρωτογενή πλεονάσματα» τα οποία αμφισβητούνται από τους πάντες, ενώ έχουν βγάλει στο σφυρί ό,τι ελληνικό υπάρχει για να καλύψουν (έτσι νομίζουν) τις μαύρες τρύπες, την καταστροφή που έφεραν στη χώρα, στο θέμα των αποζημιώσεων, στρέφουν το βλέμμα κατά τον ουρανό, ψάχνοντας αεροπλάνα, η διαστημόπλοια , μια και όπως λένε έβαλαν τη χώρα σε «τροχιά ανάπτυξης». Και εκεί που οι «μέγιστοι σωτήρες» κάνουν γαργάρες αποφεύγοντας να πουν και να κάνουν οτιδήποτε (γιατί άραγε;) έρχονται για κακή τους τύχη οι «ξένοι», και ταράζουν τα νερά. Διαβάστε πολύ προσεκτικά το άρθρο! «La Libre Belgique: Δισέλιδο "debate" για τις γερμανικές αποζημιώσεις στην Ελλάδα. Δισέλιδο αφιέρωμα στο ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων στην Ελλάδα υπό τον τίτλο: «Είναι λογικό να απαιτούνται πολεμικές αποζημιώσεις, 70 χρόνια μετά το τέλος μίας σύρραξης;» δημοσιεύει στο σημερινό φύλλο της η βελγική εφημερίδα La Libre Belgique. Πρόκειται για δύο συνεντεύξεις, μια του Eρικ Νταβίντ, καθηγητή Διεθνούς Δικαίου του Κέντρου Διεθνούς Δικαίου του Ελεύθερου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών και μια του Πιερ Ντ Αρζάν, Καθηγητή Διεθνούς Δικαίου του Καθολικού Πανεπιστημίου της Λουβαίν, που αντιπαραθέτουν τις αντίθετες επί του

θέματος απόψεις τους. Ειδικότερα, ο Eρικ Νταβίντ εκτιμά ότι «σε ηθικό και πολιτικό επίπεδο, το αίτημα αποζημίωσης της Ελλάδας σήμερα, στη Γερμανία, είναι δίκαιο. Ο χρόνος που πέρασε δεν μπορεί να δικαιολογήσει την άρνηση μίας οδύνης που παραμένει ζωντανή. Αλλά η αποζημίωση δεν πρέπει υποχρεωτικά να λάβει μία χρηματική μορφή. Μπορεί επίσης να είναι ηθική, όπως μία πράξη μετάνοιας, συγνώμης ή κατασκευής χώρων μνήμης». Το κείμενο της συνέντευξης είναι σε γενικές γραμμές το εξής: ΕΡ. Έχει νόημα να ζητάς, όπως κάνει η Ελλάδα αποζημιώσεις πολέμου, 70 χρόνια μετά από το τέλος μίας σύρραξης; ΑΠ. Ας εξετάσουμε τα πράγματα σε νομικό επίπεδο και σε ηθικό. Νομικά, οι Σύμμαχοι και η Γερμανία, υπέγραψαν το 1953, μία Συνθήκη για την τακτοποίηση του προβλήματος των Γερμανικών χρεών. Είναι λοιπόν δύσκολο να επανέλθει κανείς σε αυτή τη συμφωνία, την οποία η Ελλάδα δέχτηκε... Τα πράγματα όμως, σε επίπεδο ηθικό και πολιτικό είναι διαφορετικά... Είναι πολλές φορές δύσκολο να διορθώσεις μία ζημιά, κυρίως όταν πρόκειται για ζημιά που υπέστησαν άτομα στη σάρκα τους και στη ζωή τους. Αυτές οι ζημίες φαίνονται εξ ορισμού οριστικές. Δεν μπορούμε να αναστήσουμε άτομα, να τους επιστρέψουμε το χρόνο ζωής τους σε κρατητήρια ή ένα χαμένο μέλος του σώματός τους. Το ζήτημα είναι να βρεις μία ελάχιστη αποζημίωση, που να φέρνει ανακούφιση στην απελπισία των θυμάτων. Αν δεν ανταποκρίθηκαν επαρκώς το 1953, αν οι πληγές δεν έκλεισαν, το αίτημα αποζημίωσης της Ελλάδας σήμερα στη Γερμανία είναι δίκαιο. Σε αυτό το επίπεδο, το πέρας του χρόνου δεν μπορεί να δικαιολογήσει την άρνηση συνειδητοποίησης μίας οδύνης που παραμένει ζωντανή. Εκτός εξάλλου από το τομέα της ηθικής, της φιλοσοφίας ή της πολιτικής, αν επιστρέψουμε στο νομικό τομέα, τα εγκλήματα πολέμου και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας δεν παραγράφονται. ΕΡ. Πως μπορεί να υπολογιστεί μία παρόμοια αποζημίωση; ΑΠ. Είναι πολύ δύσκολο. Η αποζημίωση δεν πρέπει απαραιτήτως να παραμένει μόνο χρηματική. Μπορεί επίσης να είναι ηθική όπως μία πράξη με-

τάνοιας ή συγνώμης. Πως όμως να απαντήσεις στις φρικαλεότητες της ιστορίας, στο απόλυτο κακό που αντιπροσώπευσε ο δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος; Είναι αδύνατο. Πρέπει όμως να το προσπαθήσει κανείς, με το να δεχτεί αποζημιώσεις που θα είναι πάντα ατελείς. ΕΡ. Μαζί με την Ελλάδα, η εβραϊκή κοινότητα της Θεσσαλονίκης ζητάει επίσης αποζημιώσεις από τη Γερμανία. Είναι πιο βάσιμο αίτημα; ΑΠ. Ναι, αν ο πόνος των θυμάτων δεν έλαβε σωστή απάντηση, σύμφωνα με αυτή την κοινότητα. Η αποζημίωση μπορεί να ληφθεί διά της ποινικής δίωξης των ενόχων, αλλά τελικά και με συμβολικές πράξεις, όπως η ίδρυση τόπων μνήμης. Από την άλλη ο Πιερ Ντ Αρζαν αναφέρει τα εξής: «Από το 1945, η Γερμανία πλήρωσε τεράστιες αποζημιώσεις στα θύματα των Ναζί, ακόμη και αν η ολοκληρωτική αποζημίωση είναι αδύνατη. Το θέμα των αποζημιώσεων δεν μπορεί να εκτείνετε αιωνίως». Απαντώντας εξάλλου στο ερώτημα, αν είναι ακόμη ορθολογικό να απαιτούνται πολεμικές αποζημιώσεις , πολλές δεκαετίες μετά από το τέλος μίας σύρραξης επισημαίνει τα κάτωθι: «Πρέπει να γνωρίζετε ότι δεν υπήρξε ξεκάθαρη και τελική τακτοποίηση αυτού του ζητήματος. αλλά μόνο μερική. Κάποιες διμερείς συμφωνίες υπεγράφησαν στο τέλος του πολέμου ανάμεσα στη Γερμανία και τις χώρες υπό την κατοχή της. Αφορούσαν τα θύματα των Ναζί. Αποζημιώσεις από Κράτος προς Κράτος έγιναν, με μεταφορά πλούτου από τη Γερμανία προς τις χώρες που την πολέμησαν. Από το 1945 ως το 1947, διαλύθηκαν γερμανικά εργοστάσια και μεταφέρθηκαν σε γειτονικές χώρες. Αλλά αυτές οι αποζημιώσεις σταμάτησαν με την αρχή του ψυχρού πολέμου. Το ζήτημα της οριστικής τακτοποίησης των αποζημιώσεων εξαφανίστηκε εκείνη τη στιγμή.» Πολιτικά παιχνίδια; Πολλοί έλεγαν και λένε ΝΑΙ. Στην Ελλάδα της κρίσης, ζούμε μια δεύτερη κατοχή, με θύματα έναν ολόκληρο λαό, με χιλιάδες νεκρούς, τους χιλιάδες νεκρούς της … «ειρήνης και της δημοκρατίας». Μέχρι πότε θα ανεχόμαστε την εγκληματική αδιαφορία και ανεπάρκεια των πολιτικών;

ΓΑΜΟΙ Ο Σαββίδης Αλέξανδρος του Γεωργίου και της Δέσποινας, που γεννήθηκε στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης και κατοικεί στα Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής και η Τζουρατζή Κυριακή του Αθανασίου και της Στυλιανής, που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και κατοικεί στα Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής, πρόκειται να τελέσουν θρησκευτικό γάμο στην ενορία Ν. Μουδανιών Χαλκιδικής.

Ο Ρολάντ Μπίνκα του Γιοβάν και της Δήμητρας, που γεννήθηκε στην Κορυτσά Αλβανίας και κατοικεί στα Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής και η Χατζηιωάννου Στυλιανή του Κυριάκου και της Δέσποινας, που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και κατοικεί στα Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής, πρόκειται να τελέσουν πολιτικό γάμο στο Δημαρχείο Ν. Προποντίδας στα Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής.

Ο Κυριακόπουλος Δημήτριος του Γεωργίου και της Κυριακούλας, που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη και κατοικεί στη Ν. Καλλικράτεια Χαλκιδικής και η Γιαννακίδου Μαρία του Ιωάννου και της Πολύμνιας, που γεννήθηκε στη Δράμα και κατοικεί στη Ν. Καλλικράτεια Χαλκιδικής, πρόκειται να τελέσουν πολιτικό γάμο στο Δήμο Ν. Προποντίδας, πρώην Δημαρχείο Ν. Καλλικράτειας.

Ο Καρατζίδης Χριστόφορος του Ηλία και της Ανατόλια, που γεννήθηκε στο Ρουστάβι Γεωργίας και κατοικεί στα Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής και η Τζιρίδου Χριστίνα του Βλαδίμηρου και της Μαρίνας, που γεννήθηκε στο Μαρνεούλι Γεωργίας και κατοικεί στα Ν. Μουδανιά Χαλκιδικής, πρόκειται να τελέσουν θρησκευτικό γάμο στην ενορία Ν. Μουδανιών Χαλκιδικής.

Εβδομαδιαία πολιτική & κοινωνική επισκόπηση | Παρασκευή 28 Μαρτίου 2014

αθλητικά Ο ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΟΥ ’21… συνέχεια από την σελ 13

νόμια, εξουσία και οικονομική επιφάνεια, προεστοί, πρόκριτοι, δημογέροντες κ.ά. από την άλλη πλευρά τα κατώτερα λαϊκά στρώματα που καταπιέζονταν από τον Τούρκο κατακτητή, αλλά και από Έλληνες φοροεισπράκτορες. Λογικό, λοιπόν οι της πρώτης κατηγορίας να μην θέλουν την επανάσταση που θα άλλαζε το κοινωνικό - οικονομικό τους status, ενώ της δεύτερης να την θέλουν δικαίως, καθώς ήταν ευκαιρία να απαλλαγούν από τους καταπιεστές ανεξαρτήτως εθνικότητας και να ανέλθουν οικονομικά. Οι Έλληνες τότε τσακώνονται και σκοτώνονταν για το παραμικρό: φατρίες, διπλές κυβερνήσεις, προσκυνήματα, αφορισμοί, συνομωσίες, δολοφονίες, έθεσαν σε μεγάλο κίνδυνο την επιτυχία του αγώνα. Ο Κωλέτης ένας από τους πολιτικάντηδες το είπε καθαρά. «Το έθνος πρέπει να εκπροσωπείται από ευγενείς, όχι να κυβερνάται από βαρκάρηδες, βαρελάδες, και σιδεράδες». Επαναστατικό παρασκήνιο 1) Το θέμα της αλλαγής της πρωτεύουσας από το Ναύπλιο έλαβε ευρωπαϊκές διαστάσεις. Η Γαλλία ήθελε να Αθήνα, ενώ έπαιζε δυνατά και η Κόρινθος. 2) Ενδιαφέρον είναι ο κρυπτογραφικός κώδικας της φιλικής εταιρείας «δυστυχείς» οι αρχιερείς, «ξύλινοι» οι Αμερικανοί, «συμπέθεροι οι Αλβανοί», «πενθερός» ο Αλή Πασάς, «τραγουδιστής» το κανόνι. 3) Οι προύχοντες προεπαναστατικά όριζαν σε σύνολο 4 εκατ. στρεμμάτων το 1,5 δεν ξεχώριζαν καθόλου από τους Τούρκους πασάδες και αξιωματούχους. Επίσης μάζευαν τους φόρους και τους έδιναν στους Τούρκους. Γιατί να ελευθερώσουν την πατρίδα λοιπόν; Άλλοι καίγονταν. Ο εξαίρετος μονάρχης που μας επέβαλαν, ο Όθωνας, φτάνει στο Ναύπλιο στις 25 Ιανουαρίου 1835 σε ηλικία 17 ετών, βαρήκοος, ψευδός, δειλός, φοβισμένος. Μαζί του φέρνει όλη την βαυαρομαφία. Χάιντεκ, Μάουερ, Αρμάνσμπεργκ, μάγειρες, γιατρούς, κηπουρούς, πόρνες, ρουφιάνους. Οι δέκα και πλέον χιλιάδες αγωνιστές στο περιθώριο κα στην πείνα, ενώ η ακρίδα της Βαυαρίας γλεντά και ξοδεύει. Τέλος, ο Μακρυγιάννης δίνει άλλη μια φορά το στίγμα «στην Ελλάδα ηύραν αλώνι για να αλωνίσουν οι αντιβασιλείς». Με το κίνημα της 3ης Σεπτέμβρη 1843 ο Όθωνας αναγκάζεται να δώσει σύνταγμα. Ο Όθωνας τελικά μας απάλλαξε από την παρουσία του το 1862, βρήκε όμως καλύτερους. Η δυναστεία των Γκλίζμπουργκ–Ντεγκρέτσια πλησίαζε...

Κ-2/1/12/4188/5

Γ’ ΕΘΝΙΚΗ Όμιλος 1 / 22η Αγωνιστική ΠΑΝΣΕΡΡΑΪΚΟΣ - ΔΟΞΑ ΠΕΤΡΟΥΣΑΣ ΔΙΓΕΝΗΣ ΛΑΚΚΩΜΑΤΟΣ - Π.Ο. ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΑΣΤΕΡΑΣ - ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΟΚ/ΜΑΤΟΣ - ΝΕΣΤΟΣ ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟΥ - ΚΙΛΚΙΣΙΑΚΟΣ ΕΘΝΙΚΟΣ ΑΓΙΟΝΕΡΙΟΥ - ΠΑΟ ΚΟΣΜΙΟΥ ΕΒΡΟΣ ΣΟΥΦΛΙΟΥ - ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΑΡΗΣ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΟΥ - ΟΡΦΕΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΠΟΛΗΣ

1-0 2-3 3-0 1-1 2-3 3-0 0-1 0-1

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΘΕΣΗ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ

ΒΑΘΜΟΙ

ΘΕΣΗ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ

ΒΑΘΜΟΙ

1 2 3 4 5 6 7 8

ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΑΣΤΕΡΑΣ ΠΑΝΣΕΡΡΑΪΚΟΣ ΑΡΗΣ ΑΚΡΟΠΟΤΑΜΟΥ ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΕΘΝΙΚΟΣ Ν. ΑΓΙΟΝΕΡΙΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΟΚ/ΜΑΤΟΣ ΚΙΛΚΙΣΙΑΚΟΣ ΕΒΡΟΣ ΣΟΥΦΛΙΟΥ

53 49 42 33 33 33 32 30

9 10 11 12 13 14 15 16

ΝΕΣΤΟΣ ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ ΔΙΓΕΝΗΣ ΛΑΚΚΩΜΑΤΟΣ ΟΡΦΕΑΣ ΕΛΕΥΘ/ΠΟΛΗΣ Π.Ο. ΜΟΥΔΑΝΙΩΝ ΕΘΝΙΚΟΣ ΣΙΔ/ΤΡΟΥ ΔΟΞΑ ΠΕΤΡΟΥΣΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΠΑΟ ΚΟΣΜΙΟΥ

30 29 27 26 23 23 18 3

A’ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΗ / 27η Αγωνιστική ΑΕΤΟΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ - ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ ΘΥΕΛΛΑ ΣΤΑΝΟΥ - ΑΕΤΟΣ ΦΟΥΡΚΑΣ ΤΑ Μ.Κ. ΣΤΡΑΤΩΝΙΟΥ - Π.Ο. ΤΡΙΓΛΙΑΣ ΤΟΡΩΝΑΙΟΣ ΣΥΚΙΑΣ - ΝΙΚΗ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ ΕΛΠΙΣ ΒΡΑΣΤΩΝ - ΤΟΡΩΝΑΙΟΣ ΑΦΥΤΟΥ α.α. ΑΡΗΣ ΚΑΣΣΑΝΔΡΕΙΑΣ 2005 - ΦΟΙΝΙΞ ΝΙΚΗΤΗΣ ΑΙΓΕΑΣ ΠΑΛΛΗΝΗΣ - ΘΥΕΛΛΑ ΚΡΗΝΗΣ Ν. ΔΙΑΓΟΡΑΣ Ν. ΠΛΑΓΙΩΝ - ΑΠΟΛΛΩΝ ΑΡΝΑΙΑΣ

2-2 3-1 2-1 1-0 3-0 1-1 4-1 1-3

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ ΘΕΣΗ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ

ΒΑΘΜΟΙ

ΘΕΣΗ

1 2 3 4 5 6 7 8

ΤΑ Μ.Κ. ΣΤΡΑΤΩΝΙΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝ ΑΡΝΑΙΑΣ ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ ΠΟΡΤΑΡΙΑΣ ΑΕΤΟΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ Π.Ο. ΤΡΙΓΛΙΑΣ ΕΛΠΙΣ ΒΡΑΣΤΩΝ ΝΙΚΗ ΠΟΛΥΓΥΡΟΥ ΑΡΗΣ ΚΑΣΣΑΝΔΡΕΙΑΣ 2005

69 65 57 55 50 46 37 36

9 10 11 12 13 14 15 16

ΣΥΛΛΟΓΟΣ

ΑΙΓΕΑΣ ΠΑΛΛΗΝΗΣ Ν. ΔΙΑΓΟΡΑΣ Ν. ΠΛΑΓΙΩΝ ΦΟΙΝΙΞ ΝΙΚΗΤΗΣ ΤΟΡΩΝΑΙΟΣ ΣΥΚΙΑΣ ΘΥΕΛΛΑ ΣΤΑΝΟΥ ΘΥΕΛΛΑ ΚΡΗΝΗΣ ΑΕΤΟΣ ΦΟΥΡΚΑΣ ΤΟΡΩΝΑΙΟΣ ΑΦΥΤΟΥ

ΒΑΘΜΟΙ

36 35 30 29 25 23 21 -6

Κ-2/1/12/5299/1