24
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
Ενθ. 2
Editorial
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017
Ενημερωμένος Αγρότης
Σύγχρονος Αγρότης σημαίνει ενημερωμένος Αγρότης. Αυτός που παρακολουθεί τις εξελίξεις, τα νέα δεδομένα, τις νέες δυνατότητες, τα καινούργια προϊόντα και υπηρεσίες που αφορούν τον κλάδο του, γνωρίζοντας πολύ καλά πως σ΄ ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον διεθνώς, οφείλεις να βελτιώνεις συνεχώς την παραγωγή σου. Να δίνεις τεράστιο βάρος στην ποιότητα, εξασφαλίζοντας την με τα κατάλληλα μέσα και την απαραίτητη φροντίδα ώστε τα προϊόντα σου να βρίσκουν πάντα θέση στην αγορά και η ζήτηση τους να αυξάνεται χρόνο με το χρόνο. Ο σύγχρονος Αγρότης
οφείλει να γνωρίζει όλες τις εξελίξεις που αφορούν τον αγροτικό κλάδο, τα οικονομικά Προγράμματα &τα χρηματοδοτικά εργαλεία που «τρέχουν» και να τα αξιοποιεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για να στηρίξει τη δουλειά του. Σε αυτόν τον Αγρότη της Νέας Εποχής είναι αφιερωμένο το Ειδικό Ένθετο της «Άποψης του νότου», «ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΑΓΡΟΤΗΣ». Τον Αγρότη που αποτελεί την ελπίδα για την στήριξη της κρητικής υπαίθρου και την αναγέννηση της οικονομίας της χώρας, για την οποία ο Αγροτικός Τομέας αποτελεί βασικό πυλώνα!
Παρουσίαση του «Κέντρου Καινοτόμου Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας» στις Μοίρες
Ενημέρωση για τον σύγχρονο επιχειρηματία Αγρότη Μ ε τη συμμετοχή πολλών αγροτών παρουσιάστηκε το βράδυ της περασμένης Πέμπτης 23 Φεβρουαρίου στο Πολύκεντρο Μοιρών το «Κέντρο Καινοτόμου Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας» που ίδρυσε το Επιμελητήριο Ηρακλείου.
Η πρωτοβουλία έχει στόχο την ουσιαστική εκπαίδευση και κατάρτιση του Επιχειρηματία-Αγρότη και υλοποιείται από το ΚΕΚ Τεχνικές Σχολές Επιμελητηρίου Ηρακλείου. Πρόκειται για ένα νέο, καινοτόμο παιδαγωγικό μοντέλο, το οποίο επικεντρώνεται στον παραγωγό, εξετάζει τις ανάγκες του και τον βοηθά ν’ αντιμετωπίζει καθημερινά, πρακτικά προβλήματα. Το Κέντρο θα παρέχει συνεχή επιχειρηματική και επιχειρησιακή πληροφόρηση, ώστε να θεμελιωθεί μια βάση για κάθε επαγγελματία του πρωτογενή τομέα και να μπορέσει να μετατραπεί σε έναν σύγχρονο επιχειρηματία αυξάνοντας την κερδοφορία του.
Η εκδήλωση έγινε στο Πολύκεντρο Μοιρών
Το πάνελ της Εσπερίδας
Στη Μεσαρά
Στη διάρκεια της εκδήλωσης, παρουσία του Αντιπεριφερειάρχη Κρήτης Ευριπίδη Κουκιαδάκη, έγινε αναφορά στον πρώτο κύκλο σπουδών του Κέντρου, ο οποίος θα ξεκινήσει άμεσα και θ’ έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν σ΄ αυτόν μόνο 20 αγρότες από την περιοχή της Μεσαράς, οι οποίοι ενδιαφέρονται να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους στον τομέα της επιχειρηματικότητας και να εφαρμόσουν τις νέες γνώσεις στην καθημερινότητά τους. Ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ηρακλείου, Μανώλης Αλιφιεράκης κατά τον χαιρετισμό του αναφέρθηκε στις δράσεις που έχει αναπτύξει το Επιμελητήριο και στη μεγάλη βαρύτητα που δίνει ώστε να υπάρξει ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, ενώ ο Α’ Αντιπρόεδρος του Επιμελητηρίου Ηρακλείου και συ-
ντονιστής της εκδήλωσης κ. Μανώλης Φραγκάκης τόνισε ότι το εγχείρημα είναι πρωτοποριακό και αν αξιοποιηθεί σωστά θ’ αλλάξει ριζικά τον τρόπο δουλειάς των αγροτών. Ο Διευθυντής του Γραφείου Στρατηγικών Project της Αμερικάνικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης Φ. Παπαδόπουλος εξήγησε στους συμμετέχοντες γιατί ο αγρότης πρέπει να γίνει επιχειρηματίας προκειμένου ν’ αυξήσει τα εισοδήματά του ανεξάρτητα από τις κλιματολογικές αλλαγές και τις οικονομικές συγκυρίες. Τόνισε επίσης την ανάγκη εκπαίδευσης των αγροτών ώστε να προσαρμόσουν την παραγωγή τους στις ανάγκες της αγοράς και στην κουλτούρα των σημερινών καταναλωτών. Η ειδική ερευνήτρια, κοινωνιολόγος Κατερίνα Κούλη αναφέρθηκε στη σημαντική έρευνα που διεξάγει στην περιοχή της Μεσαράς καταγράφοντας τα προβλήματα και τις ανάγκες των αγροτών, η οποία αποτελεί οδηγό για την εκπαίδευση και κατάρτιση όσων ασχολούνται με τον πρωτογενή τομέα στη Μεσαρά.
Σύγχρονη εκπαίδευση
Ο Διευθυντής του ΚΕΚ Τεχνικές Σχολές Επιμελητηρίου Ηρακλείου Μιχάλης Καθαράκης επισήμανε ότι η εκπαίδευση στο Κέντρο θα πραγματοποιείται με τη χρήση των πιο σύγχρονων εκπαιδευτικών μεθόδων, οι οποίες βασίζονται στη βιωματική εκπαίδευση και την πρακτική εξάσκηση πάνω σε πραγματικά, καθημερινά ζητήματα που θα επιλέγουν οι εκπαιδευόμενοι και στα οποία θα προσαρμόζεται η μάθηση. Με τον τρόπο αυτό, το ΚΕΚ Τεχνικές Σχολές Επιμελητηρίου Ηρακλείου, διαθέτοντας πολυετή εμπειρία στην εκπαίδευση και κατάρτιση, στοχεύει να δημιουργήσει την απαραίτητη επιχειρηματική και
επιχειρησιακή εκπαίδευση και συμβουλευτική που θα επιτρέψει στην Κρήτη να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες της, ώστε να δημιουργηθεί άριστη παραγωγή με μέγιστη ανταποδοτική αξία, και να οδηγηθεί σε τροχιά ανάπτυξης. Παράλληλα, επιδιώκεται οι μεταποιητικές επιχειρήσεις να γίνουν πιο ανταγωνιστικές και ο αγροδιατροφικός τομέας περισσότερο καινοτόμος, ανταγωνιστικός και εξωστρεφής, μέσα από τη διαρκή επαγγελματική εκπαίδευση, και κυρίως ελκυστικός για τους νέους αγρότες.
Μαθησιακή διαδικασία
Να σημειωθεί ότι η μαθησιακή διαδικασία χωρίζεται στα εξής στάδια: � Απόκτηση θεωρητικών γνώσεων μέσω διαλέξεων από ειδικούς και συζήτησης με εμπειρογνώμονες. � Απόκτηση πρακτικών, εφαρμοσμένων γνώσεων μέσω εργασίας (project) και επισκέψεων σε αγροτικές επιχειρήσεις. � Συνεχής επικαιροποίηση των γνώσεων μέσω παρουσιάσεων που θα διεξάγονται σε τακτά χρονικά διαστήματα και ετήσιων συναντήσεων των αποφοίτων. � Δημιουργία ομάδας συμβούλων, οι οποίοι θα παρέχουν υπηρεσίες και μετά το τέλος της εκπαίδευσης.
Πληροφορίες
Όσοι ενδιαφέρονται για περισσότερες πληροφορίες μπορούν να επικοινωνούν με το ΚΕΚ Τεχνικές Σχολές Επιμελητηρίου Ηρακλείου, τηλ:2810 302730 e-mail:info@katartisi.gr, υπεύθυνος κ. Μιχάλης Καθαράκης ή με το Παράρτημα Μοιρών του Επιμελητηρίου Ηρακλείου τηλέφωνο: 28920 24994.Οι εγγραφές γίνονται ηλεκτρονικά στη διεύθυνση: http://www. katartisi.gr/agrodiatrofiki-epixeirimatikotita.
Ένα συµπυκνωµένο εναιώρηµα λεοναρδίτη (χουµικά οξέα, φουλβικά οξέα, και χουµίνη) Βελτιώνει µε φυσικό τρόπο την ποιότητα και την απόδοση.
ΕΛΑΝΚΟ ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Β.Ε. ΑΘΗΝΑ: Μεσογείων 335, 152 31 Χαλάνδρι, τηλ.: 213 006 5000 ΘΕΣ/ΚΗ: τηλ.: 2310 289 100 • e-mail: contact@elanco.gr • www.elanco.gr
26
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
Ενθ. 4
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017
Οδηγίες αντιμετώπισης του Tuta absoluta με βάση την αποτελεσματικότητα των εντομοκτόνων O υπονομευτής της τομάτας Tuta absoluta (Lepidoptera, Gelechiidae) είναι από τους σημαντικότερους εχθρούς για την καλλιέργεια της τομάτας. Ανάμεσα στα ενδεικνυόμενα φυτοπροστατευτικά μέτρα, τα χημικά εντομοκτόνα κατέχουν πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του Τ.absoluta. Δυστυχώς, η εκτεταμένη χρήση εντομοκτόνων, επιφέρει πολύ γρήγορα σημαντικές αρνητικές συνέπειες στην αποτελεσματικότητα των σκευασμάτων που ονομάζεται ‘ανθεκτικότητα’. Σε περίπτωση ανάπτυξης ανθεκτικότητας, τα επίπεδα προσβολής από τον εχθρό στην καλλιέργεια δε μειώνονται ικανοποιητικά μετά από ψεκασμό, με αποτέλεσμα να έχουμε έξαρση του πληθυσμού και σημαντικές απώλειες στην παραγωγή. Γράφουν οι:
Ροδιτάκης Εμμανουήλ1 Σίμογλου Κωνσταντίνος2 ΕΛΓΟ-Δήμητρα, Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών Φυτών & Αμπέλου, Τμήμα Αμπέλου, Λαχανοκομίας και Φυτοπροστασίας, Εργαστήριο Εντομολογίας, Ηράκλειο Κρήτης. 2 ΔΑΟΚ Δράμας, Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου, Δράμα. 1
O υπονομευτής της τομάτας είναι ένας εχθρός με ικανότητα να αναπτύσσει ανθεκτικότητα στα εντομοκτόνα. Το 2014, αναφέρθηκαν για πρώτη φορά πολύ υψηλά επίπεδα ανθεκτικότητας στα διαμίδια (ομάδα δράσης εντομοκτόνων ΜοΑ Νο 28 κατά IRAC) στη γειτονική Ιταλία. Στην ίδια περίοδο, στην Ελλάδα καταγράφηκαν οι πρώτες υποψίες για ανάπτυξη ανθεκτικότητας στην ίδια ομάδα εντομοκτόνων και εκδόθηκαν άμεσα σχετικές οδηγίες για την ανάσχεση του φαινομένου σε πολλαπλά έντυπα, συμπεριλαμβανομένης της «Άποψης του Νότου». Τα δεδομένα σχετικά με τη βέλτιστη στρατηγική αντιμετώπισης του υπονομευτή της τομάτας στην ελληνική επικράτεια αλλάζουν διαρκώς καθώς το φαινόμενο της ανθεκτικότητας συνεχώς εξελίσσεται λόγω των λανθασμένων επιλογών κατά τον έλεγχο του εχθρού. Το Εργαστήριο Εντομολογίας του ΙΕΛΥΑ, σε συνεργασία με τις ΔΑΟΚ Δράμας και Πρέβεζας, προχώρησε σε μια γενικευμένη αξιολόγηση των επιπέδων αποτελεσματικότητας σε όλο το εύρος των εγκεκριμένων χημικών σκευασμάτων ώστε να συνδράμει στον ορθολογικό σχεδιασμό προγραμμάτων αντιμετώπισης του εχθρού. Χρησιμοποιώντας κατάλληλά σχεδιασμένες βιοδοκιμές, έγινε εκτίμηση της αποτε-
λεσματικότητας των χρησιμοποιούμενων εντομοκτόνων, σε πληθυσμούς T. absoluta από αντιπροσωπευτικές περιοχές της Χώρας (Τυμπακίου, Ιεράπετρας, Δράμας και της Πρέβεζας). Τα αποτελέσματα των πειραμάτων στους άγριους πληθυσμούς συγκρίθηκαν με αυτά στον ευαίσθητο πληθυσμό αναφοράς του Εργαστηρίου. Οι εντομοκτόνες χημικές ουσίες που χρησιμοποιηθήκαν σε αυτήν τη μελέτη παρουσιάζονται στον Πίνακα 1. Στο κάτω μέρος του πίνακα αναγράφονται δυο ουσίες με έγκριση για τον έλεγχο άλλων λεπιδοπτέρων στην καλλιέργεια της τομάτας.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Εντομοκτόνα με υψηλή αποτελεσματικότητα Στην κατηγορία αυτή κατατάχθηκαν τα εντομοκτόνα που επέδειξαν πολύ υψηλή αποτελεσματικότητα στο Τ. absoluta σε όλες τις περιπτώσεις (Εικόνα1). Τα εντομοκτόνα από την ομάδα των αβερμεκτινων (emamectinbenzoate, abamectinchlorantraniliprole + abamectin, ομάδα Νο 6 κατά ΙRAC) και των σπινοσινών (spinosad, ομάδα Νο 5 κατά ΙRAC) έδειξαν σταθερά υψηλή αποτελεσματικότητα. Όμως αυτό μπορεί να αλλάξει αν δεν γίνεται ορθολογική χρήση. Η υπερβολική χρήση εντομοκτόνων από μια ομάδα δράσης θα έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη ανθεκτικότητας και τη μείωση της αποτελεσματικότητας όλων τον εντομοκτόνων της ομάδας. Εντομοκτόνα με ενδείξεις ανάπτυξης ανθεκτικότητας Στην κατηγορία αυτή κατατάχθηκαν τα εντομοκτόνα που παρουσίασαν μεγάλη διαφοροποίηση (μεγαλύτερη από 30 ποσοστιαίες μονάδες) στα επίπεδα θνησιμότητας (%) των άγριων πληθυσμών σε σχέση με τον ευαίσθητο πληθυσμό αναφοράς (Ει-
Εικόνα 1. Εντομοκτόνα που επέδειξαν υψηλή αποτελεσματικότητα στο T. absoluta.
Εικόνα 2. Εντομοκτόνα με ενδείξεις ανάπτυξης ανθεκτικότητας, λόγω μειωμένης απόκρισης των άγριων πληθυσμών σε σύγκριση με τον πληθυσμό αναφοράς.
Πίνακας 1. Οι εντομοκτόνες χημικές ουσίες που αξιολογήθηκαν στην παρούσα μελέτη. Στην τελευταία στήλη του πίνακα παρουσιάζονται οπτικοποιημένες, με διαφορετική χρωματική σήμανση, οι ομάδες δράσης για κάθε σκεύασμα. Σε περίπτωση μίγματος υπάρχουν ταυτόχρονα δυο χρωματικές σημάνσεις. Για τα εντομοκτόνα indoxacarb και metaflumizone υπάρχει κοινή χρωματική σήμανση λόγω ενδείξεων διασταυρωτής ανθεκτικότητας. Τα εντομοκτόνα χρησιμοποιήθηκαν στις βιοδοκιμές στην συνιστώμενη δόση εφαρμογής όπως αυτή αναγράφεται στην ετικέτα του κάθε σκευάσματος. κόνα 2). Η διαφοροποίηση αυτή υποδεικνύει ότι υπάρχουν ενδείξεις για ανάπτυξη ανθεκτικότητας. Για τα εντομοκτόνα από την ομάδα των διαμιδίων (chlorantraniliprole και chlorantraniliprole + λ-cyhalothrin, ομάδα Νο 28 κατά ΙRAC) βρέθηκαν ενδείξεις μειωμένης αποτελεσματικότητας λόγω ανάπτυξης ανθεκτικότητας. Τα διαμίδια θεωρούνται ακόμα αποτελεσματικά, όμως είναι αναγκαίο να γίνεται έλεγχος και να επιβεβαιώνεται η αποτελεσματικότητά τους 3 ημέρες μετά την εφαρμογή ούτως ώστε, εάν χρειαστεί, να γίνεται εγκαίρως διορθωτική επέμβαση. Η αξιολόγηση της επέμβασης μπορεί να γίνει από ένα έμπειρο τεχνικό, εκτιμώντας την ζώσα προσβολή σε τυχαίο δείγμα από 50-70 προνύμφες. Τα επίπεδα της ζώσας προσβολής θα πρέπει να είναι κάτω από 20%. Το εντομοκτόνο indoxacarb (Οξαδιαζίνες, ομάδα Νο 22A κατά ΙRAC), επέδειξε υψηλά επίπεδα αποτελεσματικότητας, όμως διαπιστώθηκαν μεμονωμένες περιπτώσεις ανθεκτικότητας. Αυτό σημάνει ότι θα πρέπει να γίνεται πολύ προσεκτική τοποθέ-
τηση του indoxacarb στα προγράμματα ψεκασμών. Επίσης, κατά την εναλλαγή ομάδων δράσης το indoxacarb δεν θα πρέπει να εναλλάσσεται με το metaflumizone (Ημικαρβαζόνες, ομάδα Νο 22Β κατά ΙRAC), λόγω ενδείξεων διασταυρωτής ανθεκτικότητας. Εντομοκτόνα με χαμηλή / μεσαία αποτελεσματικότητα Στην κατηγορία αυτή κατατάχθηκαν τα εντομοκτόνα που παρουσίασαν χαμηλά / μεσαία επίπεδα αποτελεσματικότητας καθώς η παρατηρούμενη θνησιμότητα δεν ξεπέρασε σε καμία περίπτωση το 80% τόσο στους άγριους πληθυσμούς όσο και στον πληθυσμό αναφοράς (Εικόνα 3). Οι φυσικές πυρεθρίνες και τα πυρεθρινοειδή (ομάδα No 3Α κατά IRAC), δεν θεωρούνται αποτελεσματικά εντομοκτόνα για τον έλεγχο του Τ. absoluta. Το ίδιο ισχύει και για τα σκευάσματα χωρίς έγκριση εφαρμογής για το Τ. absoluta (π.χ. για άλλα λεπιδόπτερα). Για το εντομοκτόνο methomyl (ΚαρβαμιδιΣυνέχεια στη σελίδα 28
28
Ενθ. 6
Συνέχεια από σελίδα 26 κά, ομάδα Νο 1Α κατά IRAC) η παρατηρούμενη θνησιμότητα βρέθηκε στο 30% κατά μέσο όρο με πολύ μικρές διακυμάνσεις μεταξύ των πληθυσμών. Η θνησιμότητα στον πληθυσμό αναφοράς πλησίασε το 50%, υποδεικνύοντας ότι με ορθές τακτικές διαχείρισης της ανθεκτικότητας, η αποτελεσματικότητα του σκευάσματος θα μπορούσε να βελτιωθεί μελλοντικά.
Συνοπτικές οδηγίες διαχείρισης της ανθεκτικότητας με βάση τα νεότερα δεδομένα
Η διατήρηση της υψηλής αποτελεσματικότητας των εντομοκτόνων μπορεί να επιτευχθεί ακολουθώντας βασικούς κανόνες διαχείρισης της ανθεκτικότητας, που συνοψίζονται στην συνέχεια. � Από τις βασικότερες παραμέτρους είναι η εφαρμογή αρχών ολοκληρωμένης διαχείρισης ώστε να ελεγχθεί ο πληθυσμός του εχθρού χωρίς ή με ελαχιστοποίηση της χρήσης εντομοκτόνων. � Το πλήθος των εφαρμογών ανά καλλιεργητική περίοδο για όλα τα σκευάσματα δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το αναγραφόμενο στην ετικέτα. � Οι εναλλαγές των ομάδων δράσης σε ένα πρόγραμμα διαχείρισης της αν-
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ θεκτικότητας (Rotation οf Μode of ΑctionGroups) πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες κατά IRAC (http://www. irac-online.org/pests/tuta-absoluta/)και αυτό απαιτεί βασικές αλλά εξειδικευμένες γνώσεις φαρμακολογίας από τους εμπλεκόμενους. � Στα ανωτέρω προγράμματα εναλλαγής εντομοκτόνων (Rotation) οι Οξαδιαζίνες (Ομάδα 22Α) δεν θα πρέπει να εναλλάσσονται με Ημικαρβαζόνες (Ομάδα 22Α) λόγω ενδείξεων διασταυρωτής ανθεκτικότητας. � Σκευάσματα με πολύ υψηλή αποτελεσματικότητα (Αβερμεκτίνες και Σπινοσίνες) θα πρέπει να προστατεύονται με βάση τους παραπάνω κανόνες και να μην χρησιμοποιούνται υπερβολικά, διότι η τακτική αυτή οδηγεί νομοτελειακά στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας και στη μείωση της αποτελεσματικότητάς τους. � Για τα εντομοκτόνα με υποψίες ανάπτυξης ανθεκτικότητα (π.χ. Διαμίδια), θα πρέπει μετά την εφαρμογή τους να γίνεται αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της επέμβασης, ειδικά μετά από επαναλαμβανόμενη χρήση. Αν διαπιστωθεί πρόβλημα θα πρέπει να γίνει άμεσα διορθωτική επέμβαση για να επέλθει έλεγχος του πληθυσμού. � Η υπερδοσολόγηση δεν διορθώνει το
Εικόνα 3. Εντομοκτόνα που επέδειξαν χαμηλή / μεσαία αποτελεσματικότητα στον έλεγχο του Τ. absoluta
πρόβλημα της ανθεκτικότητας, αντίθετα το επιτείνει. Επίσης, είναι μια παράτυπη ενέργεια, ενέχει κίνδυνο πρόκλησης υπολειμμάτων στα τρόφιμα, επιβαρύνει το περιβάλλον, θέτει σε κίνδυνο τους εργαζόμενους στην καλλιέργεια και αυξάνει το κόστος παραγωγής. � Οι φυσικές πυρεθρίνες και τα πυρεθρινοειδή δεν είναι αποτελεσματικά εντομοκτόνα για το έλεγχο του Τ. absoluta, παρά το ότι ορισμένα σκευάσματά τους έχουν έγκριση. � Η εφαρμογή σκευασμάτων με έγκριση για άλλους εχθρούς δεν θα επιφέρει θετικό αποτέλεσμα στον έλεγχο του Τ. absoluta. Κάποια εντομοκτόνα έδειξαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα, όμως τα στοιχεία δεν επαρκούν και προς το παρόν δεν υποστηρίζουν τη χρήση τους. � Η εφαρμογή «παράνομα εισαγόμενων» σκευασμάτων, εκτός του ότι είναι μια έκνομη πράξη, μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην καλλιέργεια, στο περιβάλλον, στους εργαζόμενους και στους καταναλωτές, καθώς η σύνθεση του σκευάσματος δεν είναι γνωστή / εγγυημένη. � Η μείωση του κόστους παραγωγής και η αύξηση της ποιότητας και της ποσότητας του παραγόμενου προϊόντος μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από την ορθή συμ-
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017
βουλευτική και βέλτιστη σχεδίαση παραμέτρων της καλλιέργειας από έμπειρους και αξιόπιστους γεωπόνους. Για περισσότερες πληροφορίες, τεχνικές λεπτομέρειες και βιβλιογραφικές πηγές, σας παραπέμπουμε σε άρθρο μας με τίτλο ‘Νεότερα δεδομένα στην αντιμετώπιση του Tuta absoluta με βάση την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας εντομοκτόνων’ που πρόσφατα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ‘Γεωργία και Κτηνοτροφία’, τεύχος 2/2017 (www.agrotypos.gr). Ευχαριστίες H μελέτη υποστηρίχθηκε μερικώς από το ερευνητικό πρόγραμμα ARIMnet2 StomP. Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τις εταιρίες BayerCropScience, DuPont de Nemours France SAS και SyngentaHellasAEBE για την χρηματοδότηση προγραμμάτων παρακολούθησης της αποτελεσματικότητας των εντομοκτόνων για το T.absoluta. Επίσης, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τον κ. Αναστάσιο Γάτσιο, γεωπόνο του Τμ. Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της ΔΑΟΚ Πρέβεζας. Τέλος, ευχαριστούμε την εταιρία Fytochem A.E. (www.fytochem.gr) του Ομίλου Agrosystem (Νέο Μύρτος, Ιεράπετρα), για την παροχή φυταρίων τομάτας καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης.
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017
Άνοιξε η ηλεκτρονική πλατφόρμα για απόκτηση αδειών
Μέχρι 27 Μαρτίου οι αιτήσεις για νέες άδειες φύτευσης οινάμπελων
Ά
νοιξε στις 27 Φεβρουαρίου η ηλεκτρονική πλατφόρμα για την απόκτηση αδειών νέας φύτευσης οινάμπελων, με τις αιτήσεις να γίνονται δεκτές μέχρι τις 27 Μαρτίου, σύμφωνα με πληροφορίες από το αρμόδιο τμήμα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Όπως πέρυσι, έτσι και φέτος οι άδειες για τα περίπου 6.400 στρέμματα θα μοιραστούν σε επίπεδο χώρας και όχι περιφέρειας όπως αρχικά προγραμματιζόταν, ενώ θα συνεχιστεί η αβάντα στις μικρές εκμεταλλεύσεις Για να είναι επιλέξιμες οι αιτήσεις θα πρέπει απλώς ο αιτών να διαθέτει αγροτεμάχιο/α έκτασης τουλάχιστον ίσης με την έκταση που αιτείται. Παράλληλα το υπουργείο προσανατολίζεται και για φέτος να δοθεί προτεραιότητα στις εκμεταλλεύσεις (5-20 στρεμμάτων),
ώστε οι κάτοχοί τους να πριμοδοτηθούν με το κριτήριο της αύξησης του μεγέθους των μικρών εκμεταλλεύσεων με συντελεστή βαρύτητας που θα ξεκινά από το 0,35 Με αντίστοιχο συντελεστή βαρύτητας (0,35) θα πριμοδοτούνται και οι νεοεισερχόμενοι νέοι αγρότες, βάσει του Μητρώου Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (ΜΑΑΕ) και όχι οι νεοεισερχόμενοι στην
αμπελοκαλλιέργεια όπως ίσχυε την προηγούμενη χρονιά. Τα υπόλοιπα κριτήρια δεν θα μεταβληθούν ως προς το είδος τους από πέρσι, ο συντελεστής βαρύτητάς τους όμως θα μειωθεί. Υπενθυμίζεται, ότι κάθε χρόνο κατανέμονται με βάση τα αιτήματα των δικαιούχων 6.400 περίπου στρέμματα, ενώ τα κριτήρια προτεραιότητας μπορούν να μεταβάλλονται κάθε χρόνο.
Ενθ. 7
29
Οι αμπελουργοί, που δεν τηρούν βιβλία, θα μπορούν να διαθέτουν το προϊόν τους κόβοντας τιμολόγια
Μειωμένη κατά 30% είναι φέτος η παραγωγή τσικουδιάς στην Κρήτη «Η αλήθεια είναι ότι οι καιρικές συνθήκες έπληξαν σε μεγάλο βαθμό τα αμπέλια και αυτό αναπόφευκτα επηρέασε και την τσικουδιά. Αν δεν υπάρχουν σταφύλια, είναι σαφές ότι δεν γίνεται να έχεις δυνατότητα να παράγεις όση ποσότητα θα ήθελες από το παραδοσιακό ποτό, που τα τελευταία χρόνια έχει κερδίσει έδαφος», εξήγησε ο Στάθης Φραγκιαδάκης, πρόεδρος του Συλλόγου Αποσταγματοποιών του Nομού Ηρακλείου. Η αύξηση, σε ό,τι αφορά το ενδιαφέρον για την τσικουδιά, όχι μόνο εντός Κρήτης, αλλά και εκτός του νησιού, είναι ενισχυμένη τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. «Αυτό οφείλεται αρχικά στην ποιότητα και στη γεύση του προϊόντος, αλλά, ας μη γελιόμαστε, και στην τιμή του. Χαίρομαι πολύ που στη θέση ξένων ποτών, πλέον, η νεολαία καταναλώνει το παραδοσιακό ποτό του νησιού, στηρίζοντας και τους παραγωγούς. Στα στέκια της νεολαίας, η τσικουδιά αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή ποτά, που δεν στοιχίζει όσο τα ξενόφερτα», σημείωσε ο πρόεδρος της Ομάδας Αμπελουργών Κρήτης, Πρίαμος Ιερωνυμάκης. «Η τσικουδιά αποτελεί ένα επιπλέον εισόδημα για τους αμπελουργούς», σημείωσε ο κ. Φραγκιαδάκης. «Ίσως τα 2 και 2,50 ευρώ ανά λίτρο να μην είναι ένα ποσό που θα ”σώσει” τους παραγωγούς από τη δύσκολη πραγματικότητα, όμως αυτό το επιπλέον εισόδημα δεν παύει να είναι μια δυνατή ανάσα». Επιπλέον, οι καζανάρηδες του νησιού τις τελευταίες ημέρες έλαβαν ακόμα μια ανάσα, σχετικά με τον κίνδυνο που ελλόχευε από τις απαιτήσεις της δεύτερης εργαλειοθήκης
του ΟΟΣΑ, αλλά και τις αντίστοιχες επιθυμίες των ποτοποιών, με πρόσχημα την πάταξη της φοροδιαφυγής. Η απόφαση να επιτρέπεται η τσικουδιά να κυκλοφορεί «χύμα» κόπασε την αγωνία των παραδοσιακών καζανάρηδων που, στο ενδεχόμενο επιβολής το προϊόν να κυκλοφορεί εμφιαλωμένο και μόνο, διατύπωναν σενάρια καταστροφής. «Εάν απαγορευόταν η χύμα κυκλοφορία, είτε θα κλείναμε τα καζάνια, είτε θα βγάζαμε απλά μια καζανιά για δική μας μόνο χρήση και η παραδοσιακή απόσταξη θα σταματούσε», επεσήμανε ο κ. Φραγκιαδάκης. Μια άλλη εξέλιξη αναφορικά με το θέμα της παραδοσιακής απόσταξης είναι ότι οι αμπελουργοί, που δεν τηρούν βιβλία και παράγουν τσικουδιά, θα μπορούν πλέον να διαθέτουν το προϊόν τους κόβοντας τιμολόγια. «Εάν θέλουν να πουλήσουν τα προϊόντα τους οι συγκεκριμένοι παραγωγοί, θα πρέπει να απευθύνονται είτε στην εφορία, είτε στο τελωνείο. Από εκεί θα μπορούν να λαμβάνουν ειδικά τιμολόγια για την πώληση της τσικουδιάς που παράγουν», σημείωσε ο κ. Φραγκιαδάκης..
30 Γ
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
Ενθ. 8
ια κάθε φυτικό είδος υπάρχει ένα πλαίσιο θερμοκρασιών μέσα στο οποίο αυτό επιβιώνει και ένα στενότερο εύρος θερμοκρασιών μέσα στο οποίο αυτό βλαστάνει και καρποφορεί καλύτερα (Σφακιωτάκης, 1993). Κατά τη διάρκεια του χειμώνα περισσότερη σημασία δίνεται στον προσδιορισμό των χαμηλών θερμοκρασιών που μπορεί να ζημιώσουν τα φυτά με συμβάντα παγετού δηλαδή με θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν. Επιπλέον, τα δέντρα μπορεί να πάθουν σοβαρή ζημιά από το βάρος του χιονιού που συσσωρεύεται πάνω στα κλαδιά και τα σπάει. Το αποτέλεσμα είναι η καταστροφή του σκελετού και ειδικά των κλαδιών με πλάγια ανάπτυξη που είναι και τα πιο παραγωγικά και επιθυμητά ενώ τα όρθια κλαδιά συνήθως αντέχουν περισσότερο επειδή δεν φορτώνονται με χιόνι.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017
Πρόληψη και αποκατάσταση ζημιάς σε ελαιόδεντρα από τα χιόνια
Γράφουν οι::
Γιώργος Κουμπούρης, Γιώργος Ψαρράς, Κυριακή Βαρίκου, Αργυρώ Καλαϊτζάκη
Ινστιτούτο Ελιάς, Υποτροπικών & Αμπέλου Χανίων, Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός «ΔΗΜΗΤΡΑ». Τόσο η νέκρωση της βλάστησης λόγω παγώματος όσο και το σπάσιμο από το βάρος του χιονιού οδηγούν σε σημαντική μείωση της παραγωγής ελαιόκαρπου τα επόμενα χρόνια. Επίσης, οδηγούν σε πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση του παραγωγού σε εργατικά και αγροτικά εφόδια για διορθωτικό κλάδεμα, διαχείριση των σπασμένων κλαδιών, τροποποίηση λίπανσης και φυτοπροστασίας. Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζονται πρακτικές συμβουλές για πρόληψη αλλά και αποκατάσταση της ζημιάς από φαινόμενα όπως η πρόσφατη έντονη χιονόπτωση που έπληξε τις περισσότερες ελαιοκομικές περιοχές της χώρας.
ΠΡΟΛΗΨΗ
� Ο φθινοπωρινός ψεκασμός με χαλκό σκληραγωγεί τη βλάστηση. � Η μείωση των φθινοπωρινών αζωτούχων λιπάνσεων συντελεί στο να μην έχουμε νέα τρυφερή βλάστηση μέσα στο χειμώνα. � Η συγκομιδή του καρπού να γίνεται το αργότερο έως τέλη Δεκεμβρίου και για τις περιπτώσεις που η συγκομιδή γίνεται από τα δίχτυα, η συγκομιδή να γίνει πριν την αναμενόμενη κακοκαιρία. � Χαμήλωμα των δένδρων (4-6 μέτρα ύψος) με κατάλληλο κλάδεμα ανάλογα με την ποικιλία ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος σπασίματος κλαδιών από δυνατούς ανέμους και χιόνια.
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΖΗΜΙΑΣ
Διαχείριση σπασμένων κλάδων / κλάδεμα: Άμεσα όταν δουν κλαδιά σπασμένα λόγω τους βάρους του χιονιού και των δυνατών ανέμων να λειάνουν τις τομές που έχουν δημιουργηθεί, χρησιμοποιώντας αλυσοπρίονο (Εικόνα Α). Έτσι θα σταματήσουν το σάπισμα του δέντρου. Επίσης είναι αναγκαίο στη συνέχεια να καλυφθεί με ειδική αλοιφή η πληγή που έχει προκληθεί από το σπάσιμο για να μειωθεί ο κίνδυνος προσβολής του ξύλου από ασθένειες και
Μειωμένες σοδειές σε Ισπανία και η Ιταλία
Στην Κρήτη στρέφονται τώρα οι Ιταλοί για αγορά ελαιολάδου
Σε αγορές ελαιολάδου από την Κρήτη στράφηκαν τις προηγούµενες ηµέρες οι Ιταλοί έµποροι, λόγω των χαµηλότερων τιµών µε τις οποίες διατίθεται στην αγορά το συγκεκριµένο προϊόν, εν συγκρίσει µε τα ελαιόλαδα της Πελοποννήσου. Η πρακτική αυτή σε συνδυασµό µε τη γενικότερη στάση εµπορίου που παρατηρείται τις τελευταίες ηµέρες στο εσωτερικό πάγωσαν τις εµπορικές πράξεις στο νοµό Λακωνίας, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Agrenda. Καλά κρατεί το ράλι των τιµών παραγωγού ελαιολάδου στις διεθνείς αγορές, το οποίο εν πολλοίς οφείλεται στις ιστορικά µειωµένες σοδειές των κύριων «παικτών», όπως η Ισπανία και η Ιταλία. Η µεγάλη µείωση της παραγωγής ήλθε ως άµεσο επακόλουθο των άσχηµων καιρικών συνθηκών που επικράτησαν κατά τη διάρκεια της ελαιοκοµικής σεζόν του 2016-2017, στις δυο αυτές χώρες. Η υπερβολική ζέστη σε συνδυασµό µε τις συνθήκες κατέστρεψαν σε µεγάλο βαθµό τον ελαιόκαρπο.
σαπίσματος (Εικόνα Β). Στη συνέχεια προτείνεται ψεκασμός των δέντρων με χαλκό και άσπρισμα μεγάλων κλαδιών που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο. Εκτός από τα σπασίματα κλαδιών που είναι οι άμεσες ζημιές, οι ζημιές που θα φανούν αργότερα είναι ξηράνσεις κλαδιών από πάγωμα που θα μειώσουν την παραγωγικότητα των δέντρων τα επόμενα χρόνια. Την άνοιξη που θα ξεκινήσει η νέα βλάστηση και θα φανεί ποια κλαδιά είναι ζημιωμένα να γίνει κλαδοκάθαρος με αφαίρεση ξερών κλαδιών με τομή στο υγιές ξύλο. Στη συνέχεια προτείνεται ψεκασμός των δέντρων με χαλκό. Μέσα συγκομιδής / ποιότητα καρπού και ελαιολάδου: Τα δίχτυα ελαιοσυλλογής όντως ζημιώνονται από την πτώση σπασμένων κλαδιών αλλά δεν προτείνουμε το μάζεμα τους κάθε φορά που αναμένεται κακοκαιρία γιατί αυτό είναι ασύμφορο. Η ποιότητα του ελαιολάδου επηρεάζεται αρνητικά από τα χιόνια γιατί ο καρπός παγώνει και σαπίζει. Αυτό που προτείνουμε είναι η άμεση συγκομιδή του καρπού και η εξαγωγή του ελαιολάδου. Λίπανση: Σε περίπτωση που η αφαίρεση των σπασμένων κλάδων αντιστοιχεί σε ένα βαρύ κλάδευμα, τότε το πρόγραμμα λίπανσης που αφορά στη συντήρηση των ελαιοδέντρων, τροποποιείται ώστε να δοθεί έμφαση στην λίπανση με άζωτο, περιορίζοντας τη χρήση καλίου μέχρι τα δένδρα να επανέλθουν σε κανονική παραγωγή. Επισημαίνεται ότι υπάρχουσες ελλείψεις θρεπτικών στοιχείων που έχουν ήδη διαγνωσθεί από αναλύσεις εδάφους και φύλλων θα πρέπει να αντιμετωπιστούν άσχετα με το μέγεθος της ζημιάς από τα χιόνια. Φυτοπροστασία: Τα κομμένα κλαδιά θα πρέπει μέχρι τα τέλη Μάρτη να έχουν απομακρυνθεί από τον ελαιώνα ή να θρυμματιστούν. Η νέα βλάστηση πρέπει να προστατευτεί από τις προσβολές από διάφορους εχθρούς και ασθένειες όπως μαργαρόνια (Margaronia unionalis, Εικόνα Γ), πυρηνοτρήτης (Prays oleae), ακάρεα της οικ. Εriophyidae, κηκιδόμυγα των βλαστών της ελιάς (Resseliella oleisuga) μέχρι να μπορέσει να ολοκληρωθεί η διαμόρφωση της κόμης τους, με την καθοδήγηση τοπικού γεωπόνου που θα κρίνει πότε είναι απαραίτητη η επέμβαση και ποια μέσα φυτοπροστασίας και ατομικής προστασίας θα χρησιμοποιηθούν. Βιβλιογραφία: Σφακιωτάκης, Ε. 1993. Γενική δενδροκομία. Εκδόσεις Typo Man. Θεσ/νίκη.
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017
Ενθ. 9
31
Έκτακτο περιφερειακό συμβούλιο για το πρόγραμμα δακοκτονίας!
Κίνδυνος για την φετινή ελαιοπαραγωγή στη Κρήτη Σ ε άμεσο κίνδυνο τίθεται η εφαρμογή του φετινού προγράμματος της δακοκτονίας στην Κρήτη μετά την αιφνιδιαστική απόφαση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης να αναθέσει την υλοποίηση του έργου για όλη την χώρα στο Υπουργείο Εσωτερικών, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται μεγάλες χρονο-καθυστερήσεις για την ομαλή και έγκαιρη πραγματοποίησή του. Λόγω της παραπάνω εξέλιξης συγκαλέστηκε έκτακτο Περιφερειακό Συμβούλιο με μοναδικό θέμα συζήτησης τις εξελίξεις για το πρόγραμμα της δακοκτονίας.
Η Αντιπεριφερειάρχης Κρήτης για θέματα πρωτογενή τομέα Θεανώ Βρέντζου – Σκορδαλάκη με δηλώσεις της εκφράζει την έντονη ανησυχία της για την φετινή ελαιοπαραγωγή και σε δηλώσεις της ανέφερε: «Δυστυχώς τίθεται σε κίνδυνο η ελαιοπαραγωγή όλης της χώρας, με την απόφαση που πήρε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και που επί της ουσίας αρνείται την ευθύνη του απέναντι στους παραγωγούς. Ο διαγωνισμός των φαρμάκων χρειάζεται περισσότερους από 5-6 μήνες να ολοκληρωθεί, διαδικασία που είναι αποκλειστικής ευθύνης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Μόλις χθες πληροφορηθήκαμε αιφνιδιαστικά ότι, το Υπουργείο με έγγραφό του αναθέτει όλη
την ευθύνη στο Υπουργείο Εσωτερικών. Αποτέλεσμα χρονικά να μην προλαβαίνει κανείς να κάνει τις διαδικασίες, ώστε να υλοποιηθεί το φετινό πρόγραμμα της δακοκτονίας» και πρόσθεσε: «Χθες συναντήθηκα εκ νέου με τον γ.γ. του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης τον κ. Αντώ-
νογλου ο οποίος πριν από ένα μήνα είχε δεσμευθεί ότι 6 Φεβρουαρίου, που είναι η καταληκτική ημερομηνία, θα είχαμε την κατανομή των πιστώσεων προκειμένου σαν Περιφέρεια να ξεκινήσουμε την διαδικασία του διαγωνισμού, που αφορά τους εργολάβους των ψεκασμών και
τους παγιδοθέτες. Ωστόσο με ενημέρωσε ο γ.γ. ότι αποφασίστηκε η ανάθεση του προγράμματος δακοκτονίας στη χώρα από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στο Υπουργείο Εσωτερικών, κάτι που μας αιφνιδίασε και δημιουργεί τεράστια προβλήματα».
32
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
Ενθ. 10
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017
Η ανάρτηση των δασικών χαρτών δημιουργεί μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή
Κόβουν επιδοτήσεις οι δασικοί χάρτες
Σ
τον αέρα βρίσκονται οι αγροτικές επιδοτήσεις καθώς πολλές δεκάδες -ίσως και εκατοντάδεςχιλιάδες στρέμματα καλλιεργούμενης γης και βοσκοτόπων χαρακτηρίζονται δασικές εκτάσεις, σύμφωνα με τους νέους δασικούς χάρτες της χώρας. Η χώρα βρίσκεται προ του κινδύνου να της επιβληθούν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σημαντικές δημοσιονομικές διορθώσεις και χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφοι θα κληθούν να επιστρέψουν τα ποσά των επιδοτήσεων που έλαβαν στο παρελθόν, ενώ καθίσταται σαφές ότι θα μειωθούν ή θα διακοπεί εντελώς η καταβολή των οικονομικών ενισχύσεων, καθώς είναι ορατό το ενδεχόμενο να υπάρξει πρόβλημα τόσο με τις τρέχουσες πληρωμές, όσο και με την αναζήτηση εξηγήσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις προηγούμενες χρονιές. Όπως γράφει το «Έθνος», στην επόμενη επταετούς διάρκειας προγραμματική περίοδο η Ελλάδα θα γνωρίσει μείωση των κοινοτικών κονδυλίων που κατευθύνονται στον αγροτικό τομέα, ενώ χιλιάδες αγρότες και κτηνοτρόφοι κινδυνεύουν να μείνουν εκτός επιδοτήσεων. Η ανάρτηση των δασικών χαρτών -σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες- δημιουργεί μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στην αγροτική παραγωγή της χώρας, καθώς πέραν της απώλειας της κυριότητας χιλιάδων ιδιοκτησιών που θα προκύψει, το μεγάλο πρόβλημα προκαλείται από το γεγονός ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ ως οργανισμός που διαχειρίζεται το σύστημα κατανομής των επιδοτήσεων, θα υποχρεωθεί
να λάβει υπόψη τα επίσημα στοιχεία των δασικών χαρτών. «Σχεδίαση επί χάρτου», χωρίς τη διενέργεια αυτοψιών που είναι αναγκαίες, χωρίς συνεργασία με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, του εποπτευόμενου από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης οργανισμού που διαθέτει το χαρτογραφικό σύστημα το οποίο αποτυπώνει τις καλλιεργούμενες εκτάσεις στην Ελλάδα, τινάζουν στον αέρα το ΟΣΔΕ -Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου των αγρο-
τικών επιδοτήσεων- και οδηγούν χιλιάδες αγρότες σε απόγνωση. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, οι δασικοί χάρτες -σε κάποιες μάλιστα περιφέρειες έχουν ήδη αναρτηθείχαρακτηρίζουν ως δασικές, τεράστιες καλλιεργούμενες εκτάσεις και βοσκοτόπους, «ερμηνεύοντας» χάρτες του 1945. Αυτό δημιουργεί χιονοστιβάδα αρνητικών εξελίξεων καθώς οι εκτάσεις εκείνες που αφορούν το ΟΣΔΕ και τις επιδοτήσεις, θα πάψουν να είναι επιλέξιμες. Η Ευρωπαϊκή
Οι αιτήσεις γίνονται από την 1η έως την 31η Ιανουαρίου και από την 1η έως 31η Ιουλίου κάθε έτους
Άρχισε το πρόγραμμα για τους γενετικούς πόρους της κτηνοτροφίας Στον διαδικτυακό τόπο Διαύγεια του ΥπΑΑΤ δημοσιεύθηκε η πρόκληση της Δράσης 10.2. του ΠΑΑ 2014-2020: «Γενετικοί Πόροι στην Κτηνοτροφία». Σύμφωνα με όσα ορίζει η δράση δικαιούχοι των ενεργειών στήριξης είναι αναγνωρισμένοι φορείς αναπαραγωγής καθαρών φυλών σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, καθώς και Ομάδες Παραγωγών, και Συνεταιρισμοί και λοιπά συλλογικά νομικά πρόσωπα που διαθέτουν νομική υπόσταση και ασκούν κτηνοτροφικές δραστηριότητες οι ίδιοι ή/ και τα μέλη τους. Επίσης αναφέρεται ότι η υποβολή αιτήσεων στήριξης πραγματοποιείται από την 1η έως την 31η Ιανουαρίου και από την 1η έως της 31η Ιουλίου κάθε έτους μέχρι και το 2020. Κατ’ εξαίρεση, η πρώτη υποβολή αιτήσεων στήριξης πραγματοποιείται σε διάστημα ενός μηνός από τη δημοσίευση της παρούσας (δηλαδή έως τις 30 Φεβρουρίου).
Ύψος επιλέξιμων δαπανών
Σύμφωνα με την απόφαση το ύψος των επιλέξιμων δαπανών εξαρτάται από το φυσικό αντικείμενο του έργου που αναλαμβάνει ο δικαιούχος και συγκεκριμένα: ¾¾ από τον αριθμό των ελεγχόμενων ζώων σε συνάρτηση με τον αριθμό των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, τον αριθμό των μετρούμενων επιλεκτικών χαρακτηριστικών, τη μεθοδολογία διεξαγωγής του ελέγχου γενεαλογίας και αποδόσεων και τις ιδιομορφίες της φυλής ¾¾ από τα επίσημα στοιχεία της Χώρας στη βάση δεδομένων της ICAR. ¾¾ από την εμπειρία του αντίστοιχου προγράμματος της Δράσης 3.4, Μέτρο 214 του Άξονα 2 του ΠΑΑ 2007-2013 ¾¾ Με βάση τα παραπάνω κριτήρια η αρμόδια επιτροπή του άρθρου 16της ΥΑ 481/66703/01-072016(ΦΕΚ 1994) καθορίζει το ύψος των επιλέξιμων δαπανών, με ανώτατο όριο το μέσο κόστος ανά ζώο ανά έτος και τριετία. ¾¾ Βοοειδή: έως 40 ευρώ / ζώο / έτος ¾¾ Αίγες: έως 22 ευρώ / ζώο / έτος ¾¾ Πρόβατα: έως 22 ευρώ / ζώο / έτος ¾¾ Χοίροι: έως 100 ευρώ / ζώο / έτος ¾¾ Ιπποειδή: έως 200 ευρώ / ζώο / έτος
Επιτροπή σε αυτή την περίπτωση θα επιβάλει ποινές απαιτώντας επιστροφές ποσών που καταβλήθηκαν ως αγροτικές επιδοτήσεις τα προηγούμενα χρόνια, τα δικαιώματα των αγροτών θα διαφοροποιηθούν και αυτό σημαίνει οικονομικές κυρώσεις, χαμένες εκτάσεις και μειωμένες επιδοτήσεις. Κίνδυνο διατρέχουν επίσης εποικιστικές και λοιπές εκτάσεις αλλά και κληροτεμάχια που δόθηκαν από το ελληνικό κράτος για αγροτική παραγωγή και για αστικές ανάγκες, εκτάσεις αναδασμών, βιομηχανίες και επενδύσεις που έγιναν μέσω και του αναπτυξιακού νόμου. Δεν λαμβάνεται υπόψη ο αγροτικός χαρακτήρας εκτάσεων, που αποδεικνύονται από τις αεροφωτογραφήσεις των προηγούμενων περιόδων ως τέτοιας υφής και σήμερα από την εξέταση του φωτογραφικού υποβάθρου της πρόσφατης περιόδου, χαρακτηρίζονται δασικές εκτάσεις. Οι εκτάσεις οι οποίες στις αεροφωτογραφήσεις του έτους 1945 και έτους 1960 είχαν αγροτικό χαρακτήρα, πρέπει -σύμφωνα με την Ενωση Περιφερειών Ελλάδας- να παραμείνουν αγροτικές και να μη χάσουν τον χαρακτηρισμό τους. Το ίδιο πρέπει να ισχύσει και στις χορτολιβαδικές εκτάσεις, που μάλιστα ορίζονται ως τέτοιες. Από το υπουργείο Περιβάλλοντος, πάντως, επισημαίνουν ότι σε καμία περίπτωση δεν θα δημιουργηθεί πρόβλημα με καλλιεργήσιμες εκτάσεις ή βοσκοτόπους, προσθέτοντας ότι οι δασικοί χάρτες δεν έχουν ως αντικείμενο το ιδιοκτησιακό καθεστώς αλλά τον χαρακτηρισμό μιας περιοχής. Θα αναδείξουν τα προβλήματα-όπου υπάρχουν-και στη συνέχεια θα εξεταστούν ανά περιοχή.
3η Γιορτή Ανταλλαγής Ιδεών και Σπόρων στην Κρήτη Το Καλλιεργητικό Ημερολόγιο και η εξήγησή του «Το Καλλιεργητικό Ημερολόγιο και η εξήγησή του. Μια εισαγωγή στη Βιοδυναμική Γεωργία», είναι το θέμα σεμιναρίου που θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο της 3ης Γιορτής Ανταλλαγής Ιδεών και Σπόρων, στην Κρήτη.
Αναλυτικά το πρόγραμμα του σεμιναρίου:
Παρασκευή 3 Μαρτίου 2017, 17:00 – 21:00 (Δημοτικό Σχολείο Κριτσάς) Καλλιεργητικό Ημερολόγιο: από την παράδοση στο σήμερα Από τον σπόρο στο φυτό: ένα «δίπολο» γεννιέται ανάμεσα στον Ουρανό και τη Γη – όπου οι αρχαίες παραδόσεις συμφωνούν με τη σύγχρονη «Οικολογία Φυτών» Εφαρμογές στην πράξη Α. Η βιοδυναμική που, χωρίς να την ονομάζει έτσι, γνωρίζει κάθε καλλιεργητής (Β-δ της «κοινής λογικής») Β. Περαιτέρω ενίσχυση των δύο «πόλων» του φυτού με τα ειδικά βιοδυναμικά σκευάσματα. Αποτελέσματα και σημασία της Βιοδυναμικής για το μέλλον της Γης και την πραγματική «αειφορία». Σάββατο 4 Μαρτίου 2017, 17:00 – 21:00 (Δημοτικό Σχολείο Κριτσάς) Ο κύκλος των εποχών και η αστρονομική του εξήγηση (κύκλος του «Ήλιου»). Οι κύκλοι της Σελήνης Πανσέληνος (Συνοδικός κύκλος) και εφαρμογή στις σπορές Ανοδική – Καθοδική Σελήνη και εφαρμογές σε μπολιάσματα – κλαδέματα – φυτεύσεις - Αστρικός κύκλος Σελήνης και εφαρμογές στις σπορές. Άλλες σχετικές λαϊκές παραδόσεις - Επιστημονική εξήγηση και εμπειρικές επαληθεύσεις. Κυριακή 5 Μαρτίου 2017, 11:00 – 11:30 (“Εργοστάσιο Αρχαύλη” στην Κριτσά). Βιοδυναμικό Ημερολόγιο και Οικολογική Καλλιέργεια.
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
Ενθ. 11
33
Τα ποσοστά ενίσχυσης διαφέρουν ανά γεωγραφική περιοχή - Τι θα ισχύσει για την Κρήτη
Έ
Επιδοτήσεις έως 75% για μεταποίηση αγροτικών προϊόντων
ρχεται νέο «πακέτο» επιδοτήσεων ύψους 170 εκατ. ευρώ για παραγωγούς και μικρές αγροτικές επιχειρήσεις μέσω δύο προκηρύξεων που θα δημοσιευθούν άμεσα. Μέσω του νέου «πακέτου» μπορούν να ενισχυθούν σε ποσοστά που φθάνουν έως και 75% όσοι θέλουν να μεταποιούν και να εμπορεύονται βασικά αγροτικά προϊόντα όπως κρέας, γάλα, τυρί, αβγά, δημητριακά κ.ά., ενώ για πρώτη φορά παρέχονται διευρυμένες δυνατότητες ως προς την επιλεξιμότητα επενδύσεων σε κλάδους με τελικό προϊόν μη γεωργικό, όπως η ζυθοποιία, η αλευροποιία, τα αιθέρια έλαια, η κοσμετολογία, η παραγωγή αποσταγμάτων κ.ά.
Υψηλό κόστος
Ο αγροδιατροφικός τομέας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τομείς στη χώρα μας. Παρ’ όλα αυτά παρουσιάζει σχετικά χαμηλή ανταγωνιστικότητα, που οφείλεται κυρίως στο υψηλό κόστος παραγωγής και διάθεσης των προϊόντων, στη χαμηλή, εν γένει, προστιθέμενη αξία στο προϊόν σε ποιότητα, συσκευασία, τυποποίηση και στην αδυναμία διείσδυσής του στις ξένες αγορές. Ο μεταποιητικός τομέας των αγροτικών προϊόντων εμφανίζει μια έντονη διαφοροποίηση σε ό,τι αφορά τον αριθμό και το μέγεθος παραγωγής μεταξύ των μεγάλων και των μικρών επιχειρήσεων, αλλά και μεταξύ των τομέων εντός αυτού. Οι επιχειρήσεις, αν και υστερούν σε τεχνολογικό επίπεδο και επίπεδο καινοτομίας και νέων προϊόντων, συμβάλλουν σημαντικά στην απασχόληση στις αγροτικές περιοχές, στη διατήρηση των παραδοσιακών τροφίμων, καθώς επίσης και στην ποικιλία διατροφής. Στόχος του προγράμματος αυτού είναι η αύξηση της προστιθέμενης αξίας των προϊόντων, καθιστώντας τα πιο ελκυστικά στον καταναλωτή. Η στήριξη παρέχεται κυρίως στις πολύ μικρές και μικρο-μεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και σε μεγάλες επιχειρήσεις, μέχρι ενός ορίου προϋπολογισμού επενδύσεων, εφόσον η ενίσχυση έχει χαρακτήρα κινήτρου. Δικαιούχοι ενίσχυσης είναι οι ατομικές επιχειρήσεις και τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (ΑΕ, ΕΠΕ, ΟΕ, ΕΕ, προσωπικές εταιρείες του εμπορικού νόμου, αγροτικές συνεταιριστικές οργανώσεις κάθε βαθμίδας, συνεταιριστικές επιχειρήσεις, δημοτικές επιχειρήσεις οι οποίες λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις της εμπορικής και φορολογικής νομοθεσίας). Το χρηματοδοτικό αυτό εργαλείο -σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της εταιρείας PK Consulting Group, Κώστα Παπαδόπουλο, που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη (www.pkcgroup.gr)- το οποίο μπορεί να βοηθήσει επιχειρήσεις αλλά και αγρότες που θέλουν να επενδύσουν στη μεταποίηση, την εμπορία ή και την ανάπτυξη γεωργικών και μη γεωργικών προϊόντων, είναι το μέτρο 4.2 από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Οι δύο δράσεις που αναμένονται να προκηρυχθούν μέσα στον Φεβρουάριο είναι οι ακόλουθες: Δράση 4.2.1 Μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη με τελικό προϊόν γεωργικό προϊόν». Δράση 4.2.2 «Μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων με τελικό προϊόν μη γεωργικό προϊόν».
Στο Αιγαίο
Τα ποσοστά ενίσχυσης διαφέρουν ανά γεωγραφική περιοχή και μπορούν να φτάσουν έως 75% στα μικρά νησιά του Αιγαίου πλην Κρήτης και Εύβοιας και έως 50% στην υπόλοιπη Ελλάδα. Αξίζει να επισημάνουμε -σύμφωνα με τον Κώστα Παπαδόπουλο- ότι στους κλάδους των δύο δράσεων ενισχύονται ανάλογα με την περίπτωση, ιδρύσεις, εκσυγχρονισμοί, επεκτάσεις, μετεγκαταστάσεις μονάδων παραγωγής και αποθηκευτικών χώρων, συγχωνεύσεις μονάδων, μονάδες διαχείρισης υποπροϊόντων, σύμφωνα με τους όρους και τους περιορισμούς που θα καθοριστούν στην υπουργική απόφαση λεπτομερειών εφαρμογής του Υπομέτρου 4.2 «Στήριξη για επενδύσεις στη μεταποίηση, εμπορία ή και ανάπτυξη γεωργικών προϊόντων» του Προγράμματος «Αγροτική Ανάπτυξη της Ελλάδας περιόδου 2014-2020».
Τα δικαιολογητικά για την αίτηση ενίσχυσης
Τα απαραίτητα δικαιολογητικά έγγραφα και στοιχεία που θα πρέπει να συνοδεύουν την αίτηση ενίσχυσης είναι: Καταστατικό ή εταιρικό κατά περίπτωση του δικαιούχου. Τίτλοι ιδιοκτησίας οικοπέδου και πιστοποιητικό μεταγραφής και βαρών αυτού, στο οποίο πρόκειται να πραγματοποιηθεί η επένδυση είτε πρόκειται για νέα μονάδα ή για μετεγκατάσταση ή εκσυγχρονισμό ή επέκταση ήδη υπάρχουσας μονάδας. Ισολογισμοί και αποτελέσματα χρήσεως για τα τρία προηγούμενα έτη αυτού της αίτησης, καθώς επίσης και η υποβολή των αντιστοίχων εκκαθαριστικών σημειωμάτων της εφορίας ενός εκάστου των εταίρων που κατέχουν ποσοστό ίσο ή άνω των 10%. Πρόσφατη φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα που να καλύπτουν την ημερομηνία υποβολής της αίτησης. Τεχνικά σχέδια (τοπογραφικό διάγραμμα κάλυψης, κατόψεις, όψεις, τομές), σχέδια διάταξης μηχανολογικού εξοπλισμού και λεπτομερής τεχνική και λειτουργική περιγραφή της προτεινομένης αίτησης ενίσχυσης. Προσφορές για την προμήθεια του μηχανολογικού εξοπλισμού που θα αποτελούν
τη βάση κατάρτισης του προϋπολογισμού στο μέρος που αφορά τον εξοπλισμό. Αναλυτικό προϋπολογισμό κόστους κτιριακών εγκαταστάσεων.
Αποδεικτικά στοιχεία ίδιων πόρων και γενικά κάθε στοιχείο που τεκμηριώνει τη δυνατότητα του επενδυτή να καλύψει την προβλεπόμενη ιδιωτική συμμετοχή: ίδιοι πόροι – π.χ. αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (με αναφορά ότι αφορά το πρόγραμμα), δημιουργία αποθεματικού για επενδύσεις, δημιουργία ειδικού αποθεματικού για τις εταιρίες τις εισηγμένες στο χρηματιστήριο καθώς και τις συνεταιριστικές οργανώσεις, καταθέσεις των κυρίων μετοχών κ.λπ.- και δανεισμός: με βεβαίωση χρηματοπιστωτικού ιδρύματος που να δηλώνει το κατ’ αρχήν ενδιαφέρον για δανειοδότηση του προτείνοντα, σε περίπτωση που μέρος της επένδυσης καλυφθεί με δάνειο, σύμφωνα με το χρηματοδοτικό σχήμα της επένδυσης. Υπεύθυνη δήλωση ότι το ίδιο αντικείμενο της επένδυσης δεν έχει προταθεί ή οριστικά υπαχθεί για ενίσχυση Επιχορήγηση στον αναπτυξιακό νόμο ή σε άλλο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα. Απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου ή άλλου αρμοδίου οργάνου όπως προσδιορίζεται στο Καταστατικό της επιχείρησης για τον ορισμό του υπευθύνου υλοποίησης της πράξης και τον αριθμό Τραπεζικού Λογαριασμού στον οποίο θα καταβάλλονται οι πληρωμές. Αντίγραφο Ποινικού Μητρώου του νόμιμου εκπροσώπου της εταιρείας.
34
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
Ενθ. 12
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2017
Λίπανση των κηπευτικών
Τ
α κηπευτικά μπορούν να καλλιεργηθούν με επιτυχία σε εδάφη με σταθερή δομή, καλή στράγγιση και υψηλή περιεκτικότητα σε οργανική ουσία (μεγαλύτερη από 2%). Τα αμμοπηλώδη εδάφη γενικά είναι τα καλύτερα. Ελαφρά αμμώδη εδάφη πλεονεκτούν όσον αφορά την πρωιμότητα της παραγωγής. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στην αλατότητα του εδάφους. Η μέγιστη αλατότητα που μπορεί να γίνει αποδεκτή είναι 3 mmhos/cm. Επομένως, σε έδαφος στο οποίο καλλιεργούνται κηπευτικά για σειρά καλλιεργητικών περιόδων πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα η αλατότητα του λόγω της συχνής και συνεχούς χρήσης λιπασμάτων, όπως και η διαμόρφωση της τιμής του pH αυτού, καθώς αρκετά λιπάσματα την αυξάνουν.
Σύσταση pH Αλατότητα Οργανική ουσία
Αμμοπηλώδη – Πηλοαμμώδη Εδάφη Βέλτιστο 6 – 6,5 μέγιστο 7,5 Τιμή μικρότερη από 3 mmhos/cm Περιεκτικότητα μεγαλύτερη από 2%
Πίνακας 1. Απαιτούμενες ιδιότητες του εδάφους για καλλιέργεια κηπευτικών. Αν δεν απαιτείται απολύμανση του εδάφους, η προσθήκη της οργανικής ουσίας και των λιπασμάτων της βασικής λίπανσης γίνονται ταυτόχρονα και η ενσωμάτωση τους γίνεται με βαθιά καλλιέργεια του εδάφους. Αν απαιτείται απολύμανση του εδάφους, η ενσωμάτωση της οργανικής ουσίας γίνεται πριν την απολύμανση και η προσθήκη των λιπασμάτων μετά την απολύμανση, στα τελευταία στάδια της προετοιμασίας του εδάφους. Στις περιπτώσεις των διαδοχικών – συνεχόμενων καλλιεργειών κηπευτικών στο ίδιο αγροτεμάχιο (ιδίως σε θερμοκήπια) θα πρέπει να διερευνάται η πιθανότητα της αύξησης της αλατότητας του εδάφους σε υψηλά επίπεδα. Μετά το τέλος της προηγούμενης καλλιέργειας και πριν την προετοιμασία του εδάφους για την επόμενη, μετράται η αλατότητα (E.C.) του εδάφους. Αν αυτή βρεθεί μεγαλύτερη από 3 mmhos/cm, απαιτείται έκπλυση του εδάφους με μεγάλες ποσότητες του νερού καλής ποιότητας, όπως βρόχινο νερό ή νερό με μικρή αλατότητα (μικρότερη από 0,7 mmhos/cm). Ενδεικτικά αναφέρεται ότι για την έκπλυση των αλάτων απαιτούνται 50-80 λίτρα νερού ανά τετραγωνικό μέτρο εδάφους. Η ποσότητα αυτή του νερού εφαρμόζεται με καταιονισμό σε 4 τουλάχιστον δόσεις (σε διαδοχικές ημέρες). Μετά την έκπλυση, μετράται ξανά η αλατότητα για να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα της επέμβασης.
Βασική λίπανση
Οι ποσότητες της οργανικής ουσίας και των λιπασμάτων που θα ενσωματωθούν στο έδαφος υπολογίζονται με βάση κυρίως την ανάλυση του εδάφους αλλά και τις απαιτήσεις της καλλιέργειας.
Οργανική ουσία
Η προσθήκη οργανικής ουσίας στο έδαφος έχει σαν αποτέλεσμα την βελτίωση των φυσικών και χημικών ιδιοτήτων του εδάφους. Αυξάνεται το πορώδες του εδάφους, η υδατοϊκανότητα αυτού, η ικανότητα ανταλλαγής ιόντων και η διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων. Το τελευταίο έχει ιδιαίτερη σημασία στον εφοδιασμό των ριζών με ιχνοστοιχεία. Επίσης η οργανική ουσία έχει την ικανότητα να ρυθμίζει το pH του εδάφους σε τιμές γύρω στο 7 και να βελτιώνει την σχέση νερού – αέρα στο εδαφικό πορώδες. Η προσθήκη οργανικής ουσίας σε αμμώδη εδάφη αυξάνει την ικανότητα συγκράτησης νερού και την περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία. Σε βαριά συνεκτικά εδάφη βελτιώνεται το πορώδες, με αποτέλεσμα ο αερισμός των ριζών να είναι καλύτερος. Για την αύξηση της οργανικής ουσίας στο έδαφος μπορούν να χρησιμοποιηθούν υλικά όπως η ζωική κοπριά, τα στέμφυλα οινοποιείων, τα φύλλα ελιάς από τα ελαιουργεία, τα υπολείμματα της καλλιέργειας μανιταριών και άλλες οργανικές ύλες. Στις περιπτώσεις όπου η φύτευση θα γίνει σε σύντομο, σχετικά, χρονικό διάστημα από την προετοιμασία του εδάφους, τα οργανικά υλικά πρέπει να είναι βιοσταθεροποιημένα (composts), να έχουν υποστεί δηλαδή ζύμωση. Γενικά η ζωική κοπριά μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ποσό-
Ο απόηχος του μέτρου 11 Στις 28 Φεβρουαρίου, μετά από εξαήμερη παράταση, έκλεισε οριστικά η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων ένταξης των δικαιούχων στο πολυσυζητημένο Μέτρο 11, που αφορούσε ενισχύσεις στον τομέα της Βιολογικής Γεωργίας και Κτηνοτροφίας.
Γράφει η: Μαρία Γ. Χατζηδάκη Γενική Διευθύντρια IRIS Το Μέτρο 11 περιείχε δύο υπομέτρα∙ το 11.1 που αφορούσε δικαιούχους Φυτικής και Ζωικής Παραγωγής που θα συνάψουν Σύμβαση με Φορέα Πιστοποίησης από τις 18/1/2017 έως και 15 εργάσιμες ημέρες μετά την δημοσίευση των αποτελεσμάτων των επιτυχόντων και το 11.2 που αφορούσε τους δικαιούχους που είχαν συνάψει σύμβαση με ΦΠ πριν από τις 18/1/2017, ημερομηνία δημοσίευσης της Πρόσκλησης Ενδιαφέροντος του Μέτρου 11.
Ήδη πριν από την επίσημη έναρξη του προγράμματος, κατά τη φάση της διαβούλευσης και της αναμονής έως την Πρόσκληση στις 18/1, το Μέτρο 11 φάνηκε να έχει μεγάλο ενδιαφέρον, καθότι αφενός οι εν δυνάμει δικαιούχοι αρκούσε απλώς να ενεργοποιούν δικαιώματα και αφετέρου οι επιλέξιμες καλλιέργειες αυξήθηκαν σε σχέση με το προηγούμενο αντίστοιχο μέτρο, ενώ οι επιλέξιμες εκτροφές, αφο-
ρούσαν πολλούς κτηνοτρόφους. Πράγματι, οι προσδοκίες και οι προβλέψεις όλων δεν διαψεύστηκαν, καθώς πλήθος κόσμου έδειξε ενδιαφέρον για ένταξη στο πρόγραμμα, ενώ ο αριθμός των αιτήσεων υπερέβη κατά πολύ το αναμενόμενο και ξεπέρασε κάθε προηγούμενο στο χώρο της Βιολογικής Γεωργίας και Κτηνοτροφίας. Ως εκ τούτου τα αποτελέσματα, τα οποία σημειωτέον θα βγουν πολύ σύντομα, καθότι ο διασταυρωτικός έλεγχος θα γίνει εξ’ ολοκλήρου ηλεκτρονικά, αναμένονται με τεράστιο ενδιαφέρον. Ο αριθμός των επιτυχόντων και επομένως το πλήθος των εκτάσεων και ο αριθμός των ζώων, θα καθορίσει και εν τέλει θα διαμορφώσει τον αγροτικό χάρτη της χώρας αλλά και της Κρήτης. Δεν μένει παρά να ευχηθούμε όλοι το Μέτρο 11 να είναι η αφορμή για μια ουσιαστική στροφή στην Ποιότητα, που θα φέρει την πρόοδο και την εξέλιξη που τόσο έχει ανάγκη ο αγροτικός χώρος.
τητα 3-6 τόνων και τα στέμφυλα σε ποσότητα 3-5 τόνων ανά στρέμμα.
Λιπάσματα
Οι ποσότητες θρεπτικών στοιχείων που προστίθενται στο έδαφος κατά την βασική λίπανση καθορίζονται με βάση: � Τα αποτελέσματα της ανάλυσης του εδάφους � Τις απαιτήσεις του φυτικού είδους καθώς και της ποικιλίας που θα καλλιεργηθεί � Τον τρόπο και τη συχνότητα εφαρμογής επιφανειακής λίπανσης � Την αναμενόμενη διάρκεια της καλλιέργειας Στη βασική λίπανση ενσωματώνονται στο έδαφος άζωτο, φώσφορος και κάλιο. Η προσθήκη ασβεστίου με τη μορφή θειικού ασβεστίου (γύψος γεωργικής χρήσης), μαγνησίου και ιχνοστοιχείων θα γίνει μόνο σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις (π.χ. αν διαπιστωθεί έλλειψη με την ανάλυση εδάφους).
Άζωτο
Οι ποσότητες αζώτου που προστίθενται στη βασική λίπανση είναι μικρές για να υποστηριχθεί η αρχική ανάπτυξη των φυτών. Σχεδόν το σύνολο του αζώτου που απαιτείται προστίθεται με τις επιφανειακές λιπάνσεις. Οι λόγοι που επιβάλουν αυτή την πρακτική είναι ο κίνδυνος έκπλυσης του αζώτου με τα ποτίσματα ή το νερό της βροχής και η αποφυγή υψηλής αλατότητας στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των φυτών. Εάν η ανάλυση του εδάφους δείξει ότι η συγκέντρωση του νιτρικού αζώτου είναι μεγαλύτερη των 40 ppm, λόγω της συσσώρευσης νιτρικών από τις προηγούμενες καλλιέργειες κηπευτικών (ιδίως στα θερμοκήπια) ή με την ενσωμάτωση οργανικής ουσίας, δεν απαιτείται εφαρμογή αζώτου στη βασική λίπανση.
Φώσφορος
Οι ποσότητες των φωσφορικών λιπασμάτων (απλά ή τριπλά υπερφωσφορικά), οι οποίες προκύπτουν από την ανάλυση εδάφους, προστίθενται με τη βασική λίπανση, για να καλύψουν τις απαιτήσεις των φυτών σε όλη τη διάρκεια της καλλιέργειας.
Κάλιο
Αν πρόκειται να διενεργείται τακτικά υδρολίπανση στη διάρκεια της καλλιέργειας, η ποσότητα καλίου που προστίθεται με τη βασική λίπανση είναι ανάλογα μειωμένη, ή μπορεί και να παραλείπεται τελείως όταν το έδαφος έχει αρκετά αποθέματα καλίου από προηγούμενες καλλιέργειες (περιεκτικότητα εδάφους σε ανταλλάξιμο κάλιο > 250 ppm).
Νιτρικό αμμώνιο NH4NO3, 35% σε άζωτο Θειικό αμμώνιο (NH4)2 SO4, 21% σε άζωτο Νιτρικό κάλιο KNO3, 38% σε κάλιο και 13% σε άζωτο Θειικό κάλιο K2SO4, 50% σε κάλιο Θειικό μαγνήσιο MgSO4, 1 0% σε μαγνήσιο Βόρακας Υδατοδιαλυτά θειικά άλατα σιδήρου, μαγγανίου, ψευδαργύρου και χαλκού Πίνακας 2. Απλά υδατοδιαλυτά λιπάσματα που μπορούν να χρησιμοποιούνται για την βασική λίπανση και τις υδρολιπάνσεις των κηπευτικών.