26
Ενθ. 2
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
Νέος κανονισμός για τη βιολογική γεωργία στην Ευρώπη Δημοσιεύθηκε στις 14 Ιουνίου 2018 στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, ο Νέος Κανονισμός που θα ισχύει πλέον για όλους τους Ευρωπαίους Βιο-παραγωγούς. Είναι ο Κανονισμός 848/2018 "για τη βιολογική παραγωγή και την επισήμανση των βιολογικών προϊόντων και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 834/2007 του Συμβουλίου". Ο νέος Κανονισμός έρχεται για να αντικαταστήσει πλήρως όλη την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία που ισχύει στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τη Βιολογική Γεωργία, δηλαδή τους Κανονισμούς (ΕΕ) 889/08, 834/07 και 1235/08 με τις όποιες τροποποιήσεις τους. Η βιολογική παραγωγή σήμερα, αντιπροσωπεύει έναν από τους πλέον δυναμικούς τομείς της γεωργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς, οι εκτάσεις που χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια βιολογικών προϊόντων, αυξάνονται με ρυθμό περίπου 4 εκατ. στρεμμάτων ετησίως, ενώ η αξία της αγοράς βιολογικών προϊόντων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει αυξηθεί κατά περίπου 125% την τελευταία δεκαετία. Στόχος του νέου Κανονισμού είναι από τη μία η δίκαιη μεταχείριση των Ευρωπαίων και μη παραγωγών βιολογικών προϊόντων και από την άλλη, το ευρωπαϊκό λογότυπο στην ετικέτα των βιολογικών προϊόντων, να προσφέρει στους Ευρωπαίους καταναλωτές τις ίδιες εγγυήσεις όσον αφορά την ποιότητα. Η κυριότερη βελτίωση που έρχεται, είναι η θέσπιση μιας ενιαίας δέσμης κανόνων για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα καλύπτει ολόκληρο τον τομέα βιολογικής παραγωγής. Οι ίδιοι κανόνες θα εφαρμόζονται ενιαία σε όλους τους παραγωγούς βιολογικών προϊόντων, εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε όλα τα βιολογικά προϊόντα, ενώ τυχόν εξαιρέσεις (παρεκκλίσεις), θα εφαρμόζονται επίσης ενιαία σε όλους τους Ευρωπαίους παραγωγούς.
Βάσει του νέου Κανονισμού, θα μπορούν να πιστοποιούνται πλέον ως Βιολογικά, προϊόντα που δεν μπορούσαν να πιστοποιηθούν μέχρι σήμερα, όπως το αλάτι, ο φελλός και τα αιθέρια έλαια, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα να προστεθούν νέα προϊόντα στον Κανονισμό, ώστε να ανταποκρίνεται στις εξελίξεις της αγοράς και στις απαιτήσεις των καταναλωτών, δίνοντας επιπλέον ευκαιρίες στους παραγωγούς. Μία άλλη καινοτομία που εισάγεται, είναι, η Ομαδική Πιστοποίηση παραγωγών Βιολογικών Προϊόντων, που δεν ίσχυε ποτέ μέχρι τώρα, μέτρο που ευνοεί ιδιαιτέρως τους μικροπαραγωγούς. Νέα δεδομένα θα ισχύουν πλέον και όσον αφορά τους Ελέγχους, με στόχο τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητάς τους. Μεταξύ άλλων, μέχρι τώρα, διεξάγονταν Ετήσιοι Έλεγχοι, αλλά ο νέος Κανονισμός αναγνωρίζει ότι αυτό δεν είναι πάντοτε απαραίτητο. Για παραγωγούς που μετά από τρία διαδοχικά έτη ετήσιων ελέγχων, δεν θα διαπιστωθούν Μη Συμμορφώσεις, θα μπορεί να αποφασιστεί από το Φορέα Ελέγχου, οι παραγωγοί αυτοί να ελέγχονται μόνο μία φορά ανά διετία. Στόχος είναι να περιοριστεί η γραφειοκρατία τόσο για τους ελεγχόμενους, όσο και για τους Φορείς Ελέγχου. Ο νέος Κανονισμός εισάγει επίσης την έννοια της επιμόλυνσης από ουσίες μη επιτρεπόμενες για χρήση στη Βιολογική Γεωργία. Τόσο ο παραγωγός, όσο και ο Φορέας Ελέγχου όμως, θα πρέπει να τεκμηριώσουν με αδιάσειστα στοιχεία ότι πρόκειται για επιμόλυνση και όχι για ιδία χρήση. Παρότι ο Καν ΕΕ 848/2018 δημοσιεύθηκε στις 14/6/2018, θα τεθεί σε ισχύ από την 1/1/2021, προκειμένου να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη, Φορείς, Βιοπαραγωγούς και αγορά, να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Η Γενική Διευθύντρια του IRIS Μαρία Γ. Χατζηδάκη
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018
Τι απαντά το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης
Θα αποζημιωθούν οι αγρότες για τη μειωμένη ελαιοπαραγωγή λόγω ακαρπίας και δάκου;
Τ
ην ώρα που η μειωμένη ελαιοπαραγωγή, λόγω ακαρπίας και δάκου, προβληματίζει τους αγρότες της Κρήτης, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Σταύρος Αραχωβίτης διευκρινίζει ότι «από ελέγχους που διενεργήθηκαν σε ελαιοκαλλιέργειες από τις υπηρεσίες του Υποκαταστήματος Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛ.Γ.Α.) Ηρακλείου, διαπιστώθηκαν ζημιές από αίτια που δεν καλύπτονται ασφαλιστικά από τον Κανονισμό Ασφάλισης Φυτικής Παραγωγής. Ειδικότερα, στις ελαιοκαλλιέργειες που παρατηρήθηκαν μειωμένη παραγωγή λόγω ακαρπίας και δάκου, αίτια, τα οποία δεν καλύπτονται από τον Κανονισμό του ΕΛ.Γ.Α». Όπως σημειώνει ο Υπουργός «Οι ανωτέρω ζημιές δύναται να ενταχθούν σε πρόγραμμα χορήγησης Κρατικών Οικονομικών Ενισχύσεων (ΚΟΕ), αρμοδιότητας του Τμήματος Πολιτικής Σχεδίασης Εκτάκτου Ανάγκης (ΠΣΕΑ), όπου απαραίτητη προϋπόθεση είναι
η ζημιά να οφείλεται σε θεομηνίες ή δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Για τον σκοπό αυτόν, έχει ορισθεί ένα “κατώφλι” ζημιάς, πέρα από το οποίο θεωρείται ότι η συγκεκριμένη ζημιά μπορεί να ενταχθεί σε καθεστώς ενισχύσεων. Το κατώτατο αυτό όριο έχει καθοριστεί στο 30% των ομοειδών ειδών του νομού-Περιφερειακής Ενότητας σε σχέση με τη μέση απόδοση των προηγούμενων τριών ετών, με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία της χώρας, τα οποία συλλέγονται από τις ∆ιευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής (∆ΑΟΚ) τον επόμενο χρόνο της συγκομιδής και δίνονται στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ). Επίσης, όσον αφορά στις εντομολογικές προσβολές, όπως είναι ο δάκος, θα πρέπει να αποδειχθεί ότι δεν υπάρχουν τα κατάλληλα μέσα αντιμετώπισής τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υποκαταστήματος ΕΛ.Γ.Α. Ηρακλείου, οι υπηρεσίες του ΕΛ.Γ.Α., στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, παρακολουθούν την εξέλιξη των ελαιοκαλλιεργειών στην ευρύτερη περιοχή της Κρήτης μέχρι και την περίοδο της συγκομιδής ως προς το μέγεθος της ενδεχόμενης ζημιάς που μπορεί να προκληθεί εξαιτίας δυσμενών καιρικών συνθηκών, αρμοδιότητας ΠΣΕΑ». Σημειώνεται ότι οι απαντήσεις του αρμόδιου Υπουργού, δόθηκαν μετά από σχετική ερώτηση του βουλευτή Ηρακλείου του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτη Βαρδάκη.
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
690 κτηνοτρόφοι εντάχθηκαν στις «Αυτόχθονες Φυλές»
Ό
πως ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, την περασμένη Πέμπτη, 8 Νοεμβρίου, υπογράφτηκε η απόφαση ένταξης 690 δικαιούχων κτηνοτρόφων (είναι ο τελικός αριθμός) στη Δράση 10.1.09 «Διατήρηση Απειλούμενων Αυτόχθονων Φυλών Αγροτικών Ζώων», του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020, για την οικονομική στήριξή τους επί πέντε έτη, προκειμένου να διατηρήσουν το ζωικό κεφάλαιο απειλούμενων αυτόχθονων φυλών που κατέχουν, με συνολικό προϋπολογισμό δημόσιας δαπάνης ύψους 34 εκατ. ευρώ.
Μέχρι 18 Νοεμβρίου
Η δράση αφορά όλη τη χώρα, η διάρκειά της είναι 5 χρόνια και η οικονομική ενίσχυση καταβάλλεται κάθε έτος. Υπενθυμίζουμε ότι όπως ανακοίνωσε ο «Ορ-
γανισμός Πληρωμών & Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων, Προσανατολισμού & Εγγυήσεων» (ΟΠΕΚΕΠΕ), οι εν δυνάμει
Η δράση αφορά όλη τη χώρα, η διάρκειά της είναι 5 χρόνια και η οικονομική ενίσχυση καταβάλλεται κάθε έτος δικαιούχοι της Δράσης οφείλουν να ολοκληρώσουν τις προβλεπόμενες διαδικασίες ετήσιας απογραφής ζωικού κεφαλαίου των εκμεταλλεύσεων αιγοπροβάτων μέχρι και την Κυριακή 18 Νοεμβρίου.
Ενθ. 3
27
Υπό… έλεγχο η απόφαση για τους ελέγχους στο γάλα
Α
πό ενδελεχή έλεγχο φαίνεται ότι περνάει τελικά η απόφαση για τους ελέγχους στο γάλα αφού το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αναγκάστηκε να ξαναδεί το θέμα. Πρόκειται άλλωστε για ένα θέμα πάνω στο οποίο επιχειρείται να οικοδομηθεί η προσπάθεια της κυβέρνησης για την στήριξη των αιγοπροβατοτρόφων που τους τελευταίους μήνες βλέπουν την τιμή του προϊόντος τους να κατρακυλάει σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Αν και η απόφα-
Οι παραγωγοί θα υποχρεούνται να διαθέτουν πλέον ένα κωδικό εκμετάλλευσης στο σύστημα αλλιώς δεν θα μπορούν να παραδίδουν γάλα
ση έχει συνταχθεί, όλα δείχνουν ότι θα υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές σε σχέση με το αρχικό κείμενο αφού οι εκπρόσωποι των κτηνοτρόφων έχουν δει και τοποθετηθεί επί της απόφασης πριν αυτή δοθεί τελικά προς δημόσια διαβούλευση. Σύμφωνα πάντως με δημοσιογραφικές πληροφορίες καθίστανται πλέον υποχρεωτικές οι μηνιαίες δηλώσεις παραδόσεων (από τους παραγωγούς) σε συνδυασμό με τις εισκομίσεις από τις επιχειρήσεις γάλακτος. Μάλιστα οι παραγωγοί θα υποχρεούνται να διαθέτουν πλέον ένα κωδικό εκμετάλλευσης στο σύστημα αλλιώς δεν θα μπορούν να παραδίδουν γάλα. Σε περιπτώσεις παραβάσεων τα πρόστιμα αυξάνονται κατά πολύ σε σχέση με ότι συνέβαινε μέχρι σήμερα και πάντα ανάλογα με τον τζίρο της κάθε εταιρείας και το είδος της παράβασης. Όσον αφορά τους μεταποιητές ορίζει ένα μεγαλύτερο εύρος προστίμων που σε πρώτη φάση μπορούν να φτάσουν τα 60.000 ευρώ και στην συνέχεια αν υπάρξει υπότροπη να πολλαπλασιαστούν.
28
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
Ενθ. 4
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018
ΤΑΒΕΡΝΑΡΑΚΗΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ - ΤΥΜΠΑΚΙ
Δίπλα στον Αγρότη για ότι χρειαστεί!
Μ
ε άψογο επαγγελματισμό αλλά και εξίσου άψογη εξυπηρέτηση σε προσωπικό επίπεδο, με απόλυτη γνώση των αναγκών του σύγχρονου αγρότη, το κατάστημα του Φίλιππου Ταβερναράκη στο Τυμπάκι, με εμπειρία πάνω από τριάντα χρόνια, προσφέρει στον Αγροτικό κόσμο όλα όσα χρειάζεται για τη διευκόλυνση της εργασίας του με σύγχρονα εργαλεία, σε εξαιρετικά καλές τιμές!
Εδώ θα βρείτε τα πάντα!
Στο Κατάστημα «Ταβερναράκης» θα βρείτε ελαιοραβδιστικά, ξυλοκοπτικά, εργαλεία & μηχανήματα χορτοκοπτικής, ψαλίδια παντός τύπου, γεννήτριες κ.α., ενώ παρέχεται εξειδικευμένο σέρβις σε STIHL, MITSUBISHI, κ.α., μια συνδρομή ιδιαίτερα πολύτιμη καθώς ο αγρότης ξέρει που θα απευθυνθεί, κερδίζοντας χρόνο και χρήμα, για οποιοδήποτε θέμα αφορά τα μηχανήματα που χρησιμοποιεί.
Φιλική εξυπηρέτηση
Η άμεση, φιλική -και κυρίως αποτελεσματική!- εξυπηρέτηση από τον χαμογελαστό και εγκάρδιο κ. Φίλιππο Ταβερναράκη και τη σωστά εκπαιδευμένη ομάδα του προσωπικού του είναι κάτι που αναγνωρίζει ο αγροτικός κόσμος της περιοχής που ξέρει που πρέπει να αναζητήσει όσα χρειάζεται, στο λιόφυτο, στο χωράφι, στο θερμοκήπιο, στο αγρόκτημα του αλλά και στον κήπο του. Πέρα από τις καλές τιμές, το Κατάστημα «Ταβερναράκης» προσφέρει ευκαιρίες, εκπτώσεις, ειδικές τιμές αλλά και δώρα αποδεικνύοντας ότι η σχέση του με τον κόσμο που τον προτιμά και τον εμπιστεύεται δεν είναι αυστηρά «πελατειακή» αλλά ανθρώπινα φιλική.
Στο Κατάστημα «Ταβερναράκης» θα βρείτε ελαιοραβδιστικά, ξυλοκοπτικά, εργαλεία & μηχανήματα χορτοκοπτικής, ψαλίδια παντός τύπου, γεννήτριες κ.α., ενώ παρέχεται εξειδικευμένο σέρβις σε STIHL, MITSUBISHI, κ.α. Επώνυμα προϊόντα
SP 401 Μόνο
Η εταιρεία STIHL -τα προϊόντα της οποίας θα βρείτε στον «Ταβερναράκη»- από την ίδρυσή της χρησιμοποιεί επαναστατική τεχνολογία και καινοτόμες ιδέες. Στα περισσότερα από 90 χρόνια της ιστορίας της (η STIHL Hellas γιορτάζει φέτος τα 20 χρόνια της) το όνομα της έγινε συνώνυμο με την τεχνολογία αιχμής. Σήμερα, το λογότυπο STIHL σημαίνει κορυφαία ποιότητα και άριστη εξυπηρέτηση. Σε περισσότερες από 160 χώρες, τα προϊόντα της βοηθούν τους ανθρώπους στις εργασίες τους στην ύπαιθρο- αυτό την έχει κάνει μία από τις καλύτερες μάρκες αλυσοπρίονου σε όλο τον κόσμο. Σημειώνεται ότι ο εορτασμός της 20ετίας της STIHL Hellas συνοδεύεται από φθινοπωρινές ευκαιρίες σε όλες σχεδόν τις κατηγορίες των προϊόντων STIHL & VIKING, με προνομιακές τιμές που θα ισχύουν μέχρι τις 30 Νοεμβρίου!
Tavernarakis.stihl-shop.gr Τυμπάκι, τηλέφωνο 28920 51925
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018
Ενθ. 5
29
Οι Αγροτικοί Σύλλογοι της Κρήτης κρούουν «κώδωνα κινδύνου»
Αναγκαίοι οι αυστηρότεροι έλεγχοι στα οπωροκηπευτικά
σιμοποιούνται ωφέλημα έντομα για την επικονίαση και την καταπολέμηση ασθενειών, ώστε τα προϊόντα μας να είναι υγιεινά και ασφαλή στο πιάτου του καταναλωτή. Όλα αυτά ανεβάζουν το κόστος παραγωγής. Για τους λόγους αυτούς ζητάμε, να γίνονται αυστηρότεροι έλεγχοι στην αγορά, αλλά κυρίως έλεγχοι στα φορτία κηπευτικών που εισέρχονται στην Ελλάδα από μόνιμα κλιμάκια ελεγκτών στα τελωνεία, με στόχο τον έλεγχο για εύρεση υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων και την χώρα προέλευσης τους. Επιπλέον ζητάμε να ενημερωθούμε αν υπάρχουν έλεγχοι για υπολείμματα φυτοφαρμάκων στα προϊόντα που έχουν δεσμευτεί μέχρι τώρα και επίσης ζητάμε να ανακοινώνονται πάντα τα αποτελέσματα των ελέγχων που γίνονται. Εν κατακλείδι , ζητάμε άλλη μια φορά από το κράτος, να προστατέψει τα κρητικά αγροτικά προϊόντα. Η προσφορά τους είναι τεράστια, όχι μόνο στην τοπική οικονομία αλλά και στην οικονομία της χώρας μας».
Θα πρέπει να γίνονται αυστηρότεροι έλεγχοι στην αγορά, αλλά κυρίως έλεγχοι στα φορτία κηπευτικών που εισέρχονται στην Ελλάδα από μόνιμα κλιμάκια ελεγκτών στα τελωνεία, με στόχο τον έλεγχο για εύρεση υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων και την χώρα προέλευσης τους
«Ν
α προστατέψει τα κρητικά αγροτικά προϊόντα, η προσφορά των οποίων είναι πολύτιμη στην τοπική οικονομία & στην οικονομία της χώρας» ζητούν από την Πολιτεία οι Αγροτικοί Σύλλογοι Τυμπακίου, Ιεράπετρας & Σητείας Λασιθίου και Σελίνου Χανίων, απαιτώντας «αυστηρότερους ελέγχους στα εισαγόμενα οπωροκηπευτικά».
Συχνό φαινόμενο
Σημειώνεται ότι μόλις πριν λίγες μέρες, οι ελεγκτές τροφίμων του Τμήματος Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας Πειραιά προχώρησαν στη δέσμευση οπωροκηπευτικών «αγνώστου προελεύσεως», συνολικού βάρους 4.192 κιλών, σε έκτακτο έλεγχο που πραγματοποίησαν στην αγορά. Ειδικότερα, κατά τον ποιοτικό έλεγχο σε δύο επιχειρήσεις χονδρικού εμπορίου αγροτικών προϊόντων του Πειραιά, οι ελεγκτές γεωπόνοι εντόπισαν και δέσμευσαν ως μη κανονικά: 46 πλαστικές κλούβες με λεμόνια βάρους 960 κιλών, 41 πλαστικές κλούβες με πορτοκάλια βάρους 920 κιλών, 81 πλαστικές κλούβες με μανταρίνια βάρους 810 κιλών, 248 χαρτοκιβώτια με πιπεριές βάρους 812 κιλών, 30 χαρτοκιβώτια με αγγούρια βάρους 360 κιλών και 33 χαρτοκιβώτια με ντομάτες βάρους 330 κιλών, λόγω παντελούς έλλειψης σήμανσης στα μέσα συσκευασίας των προϊόντων- με την συγκεκριμένο συμβάν κατάσχεσης να είναι ενδεικτικό για το τι συμβαίνει στην αγορά όπου τα αρνητικά αυτά φαινόμενα είναι ιδιαίτερα συχνά: Οι ελεγκτές Πειραιά είχαν πρόσφατα προχωρήσει και στην κατάσχεση και καταστροφή ντομάτας Πολωνίας συνολικού βάρους 966 κιλών. Συγκεκριμένα, μετά από έλεγχο και δειγματοληψία σε 161 χαρτοκιβώτια με ντομάτες Πολωνίας και μετά από εργαστηριακή εξέταση, ανιχνεύτηκαν υπολείμματα φυτοπροστατευτικών προϊόντων σε συγκεντρώσεις μεγαλύτερες από τα ανώτατα επιτρεπτά όρια. Το συγκεκριμένο προϊόν αποσύρθηκε άμεσα από την κατανάλωση και καταστράφηκε σύμφωνα με τις διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας.
Ο αγροτικός κόσμος της Κρήτης εκφράζει «την αγωνία του» για το παρόν και το μέλλον των προϊόντων που παράγει, μέσα από την επιστολή που απέστειλαν οι 4 Σύλλογοι στον αρμόδιο Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Σπύρο Αραχωβίτη, ζητώντας -το αυτονόητο- τον ιδιαίτερα αυστηρό έλεγχο στα φορτία οπωροκηπευτικών που εισάγονται στη χώρα μας.
Η επιστολή
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στην επιστολή τους οι Αγροτικοί Σύλλογοι της Κρήτης «Πολλή συζήτηση γίνεται κ. υπουργέ, στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για τους ελέγχους στην λαχαναγορά των Αθηνών που έχουν σαν αποτέλεσμα τη δέσμευση φορτίων κηπευτικών αμφιβόλου ταυτότητας και με υπολείμματα φυτοφαρμάκων, δυσφημίζοντας συνειρμικά άδικα και τα κρητικά προϊόντα. Παράλληλα η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύει κάποιες δραστικές ουσίες φυτοφαρμάκων στην Ελλάδα, ενώ επιτρέπει την εισαγωγή κηπευτικών από τρίτες χώρες στις οποίες οι ίδιες δραστικές ουσίες επιτρέπονται. Υπενθυμίζουμε ότι τα κρητικά κηπευτικά προϊόντα είναι πιστοποιημένα σχεδόν στο σύνολο τους. Τα φυτοφάρμακα χορηγούνται από τους γεωπόνους, με συνταγογράφηση και χρη-
25
χρόνια δίπλα σας, με γνώση & καινοτομία ν συ
αγώ νι στη
ǹ
ΠΟΜΠΙΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ 28920 41050 - 6932 040025
ȃ Ȋ Ȉ
ȃȅ
ȉȅ ǿȈ Ȇ
Ȃ
Ǽ
ΓΝΩΣΗ
Ǿ
ȉȅ
Ȃǿ
Ȉ Ȇ ȅ ȇ ȅ ĭ Ȋ ȉǹ ƒƔƌƂƏ ƔƋƅƔƓ ƉƊƇ Ȁǹ ǿ
ƷƶƵƺƳƫƱ
Α
ȵ ɀ Ȳ Ƀȿ Ȼ Ȱ ɇ ɀ Ƀ Ȼ
Α ΟΜΙ Η
ΝΟΤ
ΥΝ ΟΣ
ΚΑΙ
ΣΤ ΠΙ
ΠΕ ΙΡ Ι
ΕΜ
ΕΜ
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚ Η
Ε Μ Β ΟΛ Ι Α Σ Μ Ο Ι
ΣΠΟΡΟΦΥΤΑ
ΦΥΤΩΡΙΟ
με α
ΙΑ Δ Ι Ρ ΥΒ Α Ε Ν
ǼȂ
ȆǼ
ǿȇ
ǿǹ
īȃȍȈǾ
@ epilogieu@gmail.com www.epilogi.eu
30
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
Ενθ. 6
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018
Θεμελιώνοντας μια Νέα αγροτική στρατηγική
Από την επιδοτούμενη στην επιχειρηματική Γεωργία λευταία 25 χρόνια από 0,8% σε 0,30 %, αποδεικνύοντας την κρίση στον πρωτογενή τομέα.
του Νίκου Μπουνάκη*
Η
στρεβλή οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδος μεγεθύνθηκε κατά την περίοδο που οι προηγμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και Νέες οικονομικές δυνάμεις επιτάχυναν τους δικούς τους ρυθμούς ανάπτυξης. Καίριο πρόβλημα ήταν και είναι, ότι η Ελληνική οικονομία έμεινε προσκολλημένη σε ένα αντιαναπτυξιακό και αντιπαραγωγικό μοντέλο, ζώντας στις αυταρέσκειες και μονομέρειες του παρελθόντος. Δεν αξιοποίησε τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα. Το κυριότερο, δεν αντιμετώπισε την ένταξή στην Ευρωζώνη ως ευκαιρία για τον εκσυγχρονισμό της μη υλοποιώντας όλες τις επιβεβλημένες και ζωτικής σημασίας διαρθρωτικές αλλαγές και μεταρρυθμίσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο αγροτικός τομέας Στην πραγματικότητα κινείται με τον αυτόματο πιλότο της κοινής αγροτικής πολιτικής (ΚΑΠ). Στηρίζεται στις επιδοτήσεις και στις παραδοσιακές καλλιέργειες. Στερούμενος αναπτυξιακής στρατηγικής.Η αγροτική μας πολιτική δεν έχει στόχους. Ούτε εδράζεται σε συγκεκριμένο σχέδιο, που θα της επέτρεπε να ανταποκριθεί στους κανόνες της παγκόσμιας προσφοράς και ζήτησης. ‘Έτσι είναι φυσικό ο αγροτοδιατροφικός τομέας να βρίσκεται σε δυσαρμονία με τις προτεραιότητες του διεθνούς και ευρωπαϊκού περιβάλλοντος.
Εξετάζοντας τη διαχρονική συνεισφορά του Ελληνικού Αγροτικού Τομέα στην εγχώρια Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ), διαπιστώνεται η συνεχιζόμενη μείωση, από 12% το 1995 μειώθηκε σε 9,1% το 2000 και σε 7,2% το 2014.
Την ιδία στιγμή το κόστος παραγωγής, από το 2008 μέχρι και το 2015 καταγράφει αύξηση της τάξης του 50%. Σωρευτικά, στο διάστημα της πενταετίας 2009-2013 το αγροτικό εισόδημα μειώθηκε κατά 13 ποσοστιαίες μονάδες – μια απώλεια της τάξεως των 922 εκατ. €. Αξιοσημείωτη είναι η συνεχώς μειούμενη παραγωγή αγροτικών προϊόντων. Από το 2012 το σκληρό σιτάρι παρουσιάζει μείωση της τάξης του 22,6%, ο ηαραβόσιτος 16,3%, τα ζαχαρότευτλα 29,6%, οι πατάτες 30,2%, οι τομάτες 25,6%, ενώ το ελαιόλαδο 24,1% φτάνοντας τους 252 χιλ. παραγόμενους τόνους.
Η ζήτηση σε τρόφιμα υπολογίζεται ότι θα αυξηθεί 60% έως το 2050. Αντιθέτως, η συμμετοχή της Ελληνικής αγροτικής παραγωγής, στην παγκόσμια παραγωγή αγροτικών προϊόντων μειώθηκε , τα τε-
Ποσοστό επάρκειας της χώρας μας σε προϊόντα ζωικής προέλευσης Βοοειδή
24% αυτάρκεια
Χοιρινά
39% αυτάρκεια
Αμνοερίφια
87% αυτάρκεια
Πουλερικά
79% αυτάρκεια
Παρά τον πλούτο και τα αναξιοποίητα αποθέματα της ελληνικής γης, η αγροτική μας οικονομία εμφανίζει μεγάλα προβλήματα παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας. Στην Ελλάδα καλλιεργούνται σήμερα, περί τα 51,7 εκ. στρέμματα, με ετήσια απόδοση 143,14$/στρέμμα. Στην Ολλανδία -που πέτυχε μεγάλη υπεραξία στην αγροτική της παραγωγή- φτάνουν τα 18,3 εκ. στρέμματα, με ετήσια απόδοση 759,6 $ ανά στρέμμα.
Αν η χώρα μας κατόρθωνε να πετύχει τις ανά στρέμμα αποδόσεις της Ολλανδίας, η όποια διαθέτει μόλις το 35% της καλλιεργήσιμης γης της ελληνικής υπαίθρου, η συνολική συμβολή της αγροτικής οικονομίας στο ΑΕΠ από 7,3 δις$ που είναι σήμερα θα ξεπερνούσε τα 40 δις $.
Αξίζει εδώ να επισημάνουμε τις μεταβολές που έχουν σημειωθεί: Τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια ο πληθυσμός της γης αυξήθηκε κατά 37%, ενώ η κατά κεφαλήν κατανάλωση τροφίμων 27%.
Από την άλλη η κτηνοτροφία αποτελεί την «αχίλλειο πτέρνα» της ελληνικής αγροτικής παραγωγής. Το ποσοστό επάρκειας της χώρας μας σε προϊόντα ζωικής προέλευσης είναι μικρό με το μεγαλύτερο θέμα να εντοπίζεται στα βοοειδή (24% αυτάρκεια) και τα χοιρινά (39% αυτάρκεια), ενώ η κατάσταση βελτιώνεται αισθητά στα αμνοερίφια (87% αυτάρκεια) και στα πουλερικά (79% αυτάρκεια).
Η παραγωγή πορτοκαλιών για το 2014 έφτασε τους 754 χιλ τόνους, καταγράφοντας πτώση της τάξης του 11,2% από το 2012, ενώ η μείωση για τα ροδάκινα και τα νεκταρίνια ήταν της τάξης του του 40,3%, (493 χιλ. τόνοι).
Η έξοδος από την κρίση σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να επιτευχθεί με τη δημοσιονομική μονοκαλλιέργεια. Χρειάζεται ένα εθνικό σχέδιο που θα μας επιτρέπει να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της οικονομίας, θέτοντας συγκεκριμένους μετρήσιμους στόχους. Η παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου
περνάει μέσα και από τον αγροτικό τομέα. Ως εκ τούτου, χρειάζεται στρατηγική εθνικής εμβέλειας που θα εστιάζει στην παροχή κινήτρων για την αύξηση καλλιεργούμενων εκτάσεων, στη στήριξη όλων των ανταγωνιστικών προϊόντων, στην έρευνα και στην καινοτομία με την αξιοποίηση εθνικών και κοινοτικών πόρων, στην έξυπνη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων, στην ορθή γεωργική πρακτική, με την ενίσχυση της οικολογικής συνείδησης των αγροτών, και με την ολοκληρωμένη οργάνωση των πωλήσεων και του μάρκετινγκ. Η ανατοποθέτηση του αγροτικού τομέα κάνει επιτακτική την αναθεώρηση καίριων πολιτικών από την πλευρά της Πολιτείας, όπως είναι η μείωση της φορολογίας, τα επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα για τη δημιουργία συλλογικών επιχειρηματικών δράσεων από παραγωγούς. Εξαιρετικά σημαντικά είναι και τα ειδικά επενδυτικά προγράμματα, συμπληρωματικά του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), για την επένδυση σε τομείς που η αγροτική οικονομία παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα. Τέλος μια εκ των ων ουκ άνευ προτεραιότητα είναι η αποκέντρωση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξής, προκειμένου να μετεξελιχθεί σε εργαστήρι στρατηγικής για τις πολιτικές που οφείλουμε να ακολουθήσουμε ως χώρα. Είναι επιβεβλημένο καίρια ζητήματα και πόροι να μεταφερθούν στις περιφερειακές δομές, στις αποκεντρωμένες διοικήσεις και στις αιρετές περιφέρειες. Η αποκέντρωση των υπηρεσιών του υπουργείου και των διάφορων κρατικών φορέων θα συμβάλει καταλυτικά στην αναζωογόνηση του αγροτικού τομέα. Η ελληνική οικονομία -πόσω μάλλον η αγροτική- ενέχει απεριόριστες δυνατότητες. Όσο κινούμαστε σε αχαρτογράφητα νερά τόσο θα διευρύνουμε την απόκλισή μας από τις προηγμένες οικονομικά χώρες. Ως εκ τούτου, η σύγκλισή μας με αυτές καθιστά αναγκαία μια εξωστρεφή στρατηγική αγροτικής ανάπτυξης. * Μπουνάκης Νίκος , MSc, MBA, Διευθύνων Σύμβουλος Proactive - Σύμβουλοι Επιχειρήσεων
32
Σύγχρονος ΑΓΡΟΤΗΣ
Ενθ. 8
ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018
Από τον «Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών & Επιχειρήσεων Ελαιολάδου»
Χ
Χρήσιμες οδηγίες για το μάζεμα της ελιάς & την παραγωγή λαδιού
ρήσιμες οδηγίες -για παραγωγούς, ελαιουργούς, διακινητές, τυποποιητές και εξαγωγείς- για την ορθή συγκομιδή της ελιάς και την παραγωγή ελαιολάδου από το λιόφυτο μέχρι το ελαιουργείο και την αποθήκευση, εξέδωσε, στο ξεκίνημα της νέας ελαιοκομικής περιόδου, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών & Επιχειρήσεων Ελαιολάδου (ΣΕΒΙΤΕΛ), με στόχο, όπως αναφέρεται, «να ενισχύσει την ποιοτική υπεροχή του ελληνικού ελαιολάδου».
Στο λιόφυτο
Να προγραμματίζεται η ελαιοσυλλογή στο κατάλληλο στάδιο ωριμότητας του καρπού της κάθε ποικιλίας, έτσι ώστε να υπάρχουν οι βέλτιστες συνθήκες ποιότητας και απόδοσης ελαιολάδου. Οι υπερώριμες ελιές χάνουν τη φρουτώδη γεύση τους, ενώ οι πρώιμες μπορεί να έχουν φρουτώδη γεύση αλλά χάνουν στις αποδόσεις. Να αποφεύγεται κάθε είδους τραυματισμός του καρπού (χτυπήματα, πατήματα) και οι επιμολύνσεις από το έδαφος κατά τη συγκομιδή. Προσοχή: Οι αλυσίδες των αλυσοπρίονων πρέπει να λιπαίνονται με κατάλληλα λιπαντικά φυτικής προέλευσης (food grade). Τα συμβατικά λιπαντικά ορυκτέλαια πετρελαίου, παρόλο που είναι σημαντικά χαμηλότερου κόστους, είναι πιθανό να επιμολύνουν τον ελαιόκαρπο με υδρογονάνθρακες ορυκτελαίων και να καταστήσουν το ελαιόλαδο μη εμπορεύσιμο. Συνιστάται να χρησιμοποιούνται διάτρητα πλαστικά τελάρα με τα οποία ο καρπός δεν τραυματίζεται, ενώ διευκολύνεται ο αερισμός του και αποφεύγεται η αύξηση της θερμοκρασίας. Εάν χρησιμοποιούνται σακιά, να είναι πλεκτά, αεροπερατά και κατάλληλα για επαφή με τρόφιμα. Ο χρόνος που μεσολαβεί από τη συγκομιδή μέχρι την έκθλιψη συνιστάται να είναι ο συντομότερος δυνατός, διότι η μακρόχρονη παραμονή σε ζεστό και υγρό περιβάλλον προκαλεί σημαντική υποβάθμιση του παραγόμενου ελαιολάδου. Κατά τη συγκομιδή να χρησιμοποιούνται δίχτυα συλλογής και πλαστικά εξαρτήματα των ελαιοραβδιστικών που πληρούν τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία όρια για τα υλικά σε επαφή με τρόφιμα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τους πλαστικοποιητές. Να δίνεται προσοχή στην απομάκρυνση πλαστικών εξαρτημάτων ή τμημάτων αυτών (δακτύλιοι) ελαιοραβδιστικών, από τον ελαιόκαρπο, ενώ στα ελαιοτριβεία να τοποθετείται κατάλληλη σήτα μετά το πλυντήριο και πριν τον σπαστήρα ώστε αυτά να “παγιδεύονται”. Εφόσον απαιτηθεί χρήση γεωργικών φαρμάκων και με σκοπό την αποφυγή παρουσίας υπολειμμάτων γεωργικών φαρμάκων στο παραγόμενο ελαιόλαδο, οι ελαιοκαλλιεργητές θα πρέπει να χρησιμοποιούν εγκεκριμένα φυτοπροστατευτικά προϊόντα κατά τις επεμβάσεις και να τηρούν με ακρίβεια τα οριζόμενα στην ετικέτα ή τη συσκευασία αυτών, όσον αφορά στη δόση, στον χρόνο εφαρμογής, στο χρονικό διάστημα μεταξύ της τελευταίας επέμβασης και της συγκομιδής, κ.α. Να αποφεύγεται το κάψιμο των ελαιοκλαδεμάτων εντός των ελαιώνων. Στην περίπτωση που δεν μπορεί να αποφευχθεί (καταπολέμηση εχθρών και ασθενειών ελιάς), να πραγματοποιείται όταν τα δέντρα δεν έχουν καρπό.
Στο ελαιουργείο
Κατά την παραλαβή του ελαιοκάρπου συνιστάται: Η παραλαβή του ελαιοκάρπου να γίνεται εκτός του χώρου του ελαιουργείου. Τα οχήματα μεταφοράς ελαιοκάρπου και άλλα να μην προσεγγίζουν τον χώρο παραγωγής ελαιολάδου, διότι τα καυσαέριά τους περιέχουν επικίνδυνες ουσίες (πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες) που απορροφώνται πολύ εύκολα από το ελαιόλαδο και το επιμολύνουν. Ο χώρος παραμονής του ελαιοκάρπου να είναι καθαρός, ψυχρός, ξηρός και αεριζόμενος. Ο ελαιόκαρπος να μην έρχεται σε επαφή με οξειδωμένα μεταλλικά σκεύη ή τμήματα μηχανημάτων, διότι αλλοιώνουν την ποιότητα του παραγόμενου ελαιόλαδου. Επίσης δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με γράσα ή ορυκτά λάδια μηχανής, διότι το παραγόμενο έλαιο επιμολύνεται και καθίσταται μη εμπορεύσιμο.
Η τροφοδοσία του ελαιόκαρπου, στη γραμμή παραγωγής, να γίνεται με τη χρήση μεταφορικής ταινίας για την αποφυγή τραυματισμών. Για τον έλεγχο της ποιότητας του ελαιοκάρπου, να γίνεται προσεκτική επιλογή διαδοχής των παρτίδων ελαιοκάρπου προς έκθλιψη, ώστε να διαδέχονται στα ίδια μηχανήματα παρόμοιες ποιότητες. Το πλύσιμο του ελαιοκάρπου είναι σημαντικό. Το νερό πρέπει να αλλάζει τακτικά. Κατά την άλεση του ελαιοκάρπου συνιστάται: • Προσθήκη πόσιμου νερού. • Καθαρισμός του εξοπλισμού σε περίπτωση που έχει διακόψει τη λειτουργία του για περισσότερο από 4 ώρες και πριν την έναρξη παραγωγής. Κατά τη μάλαξη συνιστάται: Χρήση πόσιμου νερού και έλεγχος της θερμοκρασίας στη μάζα, η οποία ποτέ δε θα πρέπει να ξεπερνάει τους 35οC. Εφόσον χρησιμοποιηθεί στη συσκευασία η έκφραση “Εξαγωγή εν ψυχρώ”, η θερμοκρασία θα πρέπει να είναι 27oC το μέγιστο. Η διάρκεια της μάλαξης να μην ξεπερνά τα 30 λεπτά. Η ταχύτητα περιστροφής των πτερυγίων του μαλακτήρα να είναι μικρότερη από 19 στροφές το λεπτό, γιατί στις υψηλές στροφές υποβαθμίζεται η ποιότητα. Να πραγματοποιείται έλεγχος της θερμοκρασίας τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα και διόρθωση της θερμοκρασίας στην περίπτωση που υπερβαίνει την επιθυμητή τιμή. Στα “κλασικά” (πιεστικά) ελαιουργεία η κατανομή της ελαιοζύμης να είναι ομοιόμορφη για ομοιόμορφη εξάντληση της μάζας. Οι ελαιοσπυρίδες ή τα ελαιόπανα να τυχαίνουν ιδιαίτερης φροντίδας και καθαρισμού, διαφορετικά προσδίδονται στο παραγόμενο ελαιόλαδο δυσάρεστοι οργανοληπτικοί χαρακτήρες. Στον διαχωριστήρα συνιστάται: Απομάκρυνση του ελαιοπυρήνα και της πάστας που παραμένουν μετά τη συμπίεση και καθημερινός διεξοδικός καθαρισμός ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε ζύμωση. Έλεγχος της θερμοκρασίας της ελαιόπαστας (μέγιστη 30oC) προτού προστεθεί το νερό και διόρθωση σε περίπτωση που χρειαστεί. Οι υψηλές θερμοκρασίες και ο πλημμελής καθαρισμός του διαχωριστήρα οδηγούν στην υποβάθμιση της ποιότητας του ελαιολάδου.
Στην αποθήκευση
Σε ό,τι αφορά την αποθήκευση, οι συμβουλές που δίδονται έχουν ως εξής: Να απομακρύνεται η μούργα με μετάγγιση και φιλτράρισμα. Κατά τη μετάγγιση, το ελαιόλαδο να προφυλάσσεται από το φως και τον αέρα και να αποφεύγεται η χρησιμοποίηση αντλιών που ενσωματώνουν αέρα στη μάζα του και σχηματίζουν γαλακτώματα. Η μούργα να αφαιρείται με μια στρόφιγγα από τον πυθμένα του δοχείου ή της δεξαμενής, και η εκροή του ελαιολάδου να γίνεται από τον πυθμένα της καθαρής δεξαμενής και όχι από πάνω. Ο χώρος αποθήκευσης να είναι δροσερός (15οC άριστη θερμοκρασία αποθήκευσης), σκιερός, καθαρός, απαλλαγ-
μένος από οσμές, έντομα και τρωκτικά.
Γενικές απαιτήσεις για το ελαιουργείο
Το ελαιόλαδο πολύ εύκολα απορροφά και κατακρατεί δύσοσμες ουσίες που αναδίδονται στον χώρο και για τον λόγο αυτό πρέπει να διατηρούνται όλοι οι χώροι καθαροί με σχολαστικότητα και αυστηρότητα. Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στον χώρο της παραγωγής, παρά μόνο στο προσωπικό της επιχείρησης. Οποιαδήποτε αντικείμενα (π.χ. λιπαντικά, πλαστικά) δε χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία, θα πρέπει να απομακρύνονται από τον χώρο της παραγωγής και να βρίσκονται σε ξεχωριστό χώρο. Να υπάρχει και να τηρείται πρόγραμμα μυοκτονίας-εντομοκτονίας. Να υπάρχει και να τηρείται πρόγραμμα καθαρισμού και απολύμανσης. Τα σκευάσματα (για καθαρισμό/απολύμανση) που χρησιμοποιούνται θα πρέπει να είναι σύμφωνα με την εθνική και κοινοτική νομοθεσία. Το νερό που χρησιμοποιείται στα ελαιοτριβεία πρέπει να είναι πόσιμο, εκτός των περιπτώσεων που χρησιμοποιείται για άλλους σκοπούς (π.χ. λέβητες). Όταν υπάρχει νερό από ιδιωτική ύδρευση (γεώτρηση, πηγάδι), θα πρέπει να ελέγχεται η ποιότητα και η υγιεινή του νερού. Οι καυστήρες για την παραγωγή ζεστού νερού να βρίσκονται σε κλειστό και απομακρυσμένο χώρο, μακριά από τον χώρο παραγωγής του ελαιολάδου, και με την καπνοδόχο όσο το δυνατό ψηλότερα και σε τέτοια θέση ώστε η κατεύθυνση των επικρατέστερων τοπικών ανέμων κατά τον χειμώνα να οδηγούν τους καπνούς μακριά από το χώρο ελαιοποίησης. Η δεξαμενή συλλογής των απόνερων να διαχωρίζεται από τον χώρο παραγωγής. Τα λιπαντικά του εξοπλισμού πρέπει να είναι “food grade”. Να λαμβάνεται μέριμνα για την προστασία του ελαιοπυρήνα από φυσικούς κινδύνους και οποιαδήποτε χημική επιμόλυνση κατά τη συγκέντρωσή του, εφόσον αποτελέσει πρώτη ύλη για την παραγωγή πυρηνελαίου. Συμμόρφωση ως προς τα υλικά σε επαφή με τρόφιμα. Αυτό αφορά: α) Στα πλαστικά, με κυριότερο κίνδυνο τη μετανάστευση των φθαλικών εστέρων. Όταν χρησιμοποιούνται σωληνώσεις και υλικά συσκευασίας-παρεμβύσματα από πλαστικά, οι επιχειρήσεις θα πρέπει να κατέχουν τις σχετικές δηλώσεις συμμόρφωσης. β) Στα δοχεία και τις δεξαμενές, που θα πρέπει κατά προτίμηση να είναι από ανοξείδωτο χάλυβα, και να προφυλάσσουν το ελαιόλαδο από το φως και τον αέρα. Εκπαίδευση προσωπικού: Το προσωπικό, αν και εποχικό, θα πρέπει να εκπαιδεύεται σε θέματα υγιεινής (κατάλληλος ιματισμός, πλύσιμο χεριών, χειρισμοί που διενεργεί στον χώρο παραγωγής). Τήρηση αρχείου εισροών (ημερομηνία, στοιχεία παραγωγών, ποσότητες εισερχόμενου ελαιοκάρπου και στοιχεία αποδεκτών και ποσοτήτων παραγόμενου ελαιολάδου): Βοηθάει στον εντοπισμό μιας παρτίδας που τυχόν προκάλεσε πρόβλημα.