Ενθετο παιδι και τριτη ηλικια by apopsi

Ενθ. 2

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Πρακτικές συμβουλές για τις πρώτες 40 μέρες του μωρού στο σπίτι

Ο «μήνας του μέλιτος» για το μωρό σας

φροντίδα του παιδιού από την πρώτη στιγμή που έρχεται στον κόσμο χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και έγκυρη ενημέρωση. Οι πρώτες 40 μέρες της ζωής του μωρού είναι σημαντικές αλλά και δύσκολες ταυτόχρονα καθώς αποτελούν το χρονικό διάστημα που απαιτείται για να βρουν μαμά και νεογέννητο τον ρυθμό τους με το θηλασμό. Μετά από τις πρώτες 40 ημέρες ο θηλασμός γίνεται εύκολος, αυθόρμητος και χωρίς προβλήματα. Όλοι οι γονείς, ειδικά όσοι ζουν για πρώτη φορά αυτή την εμπειρία, κυριεύονται από άγχος για το μωρό καθώς από μόνο του δεν είναι ακόμα σε θέση να καθοδηγήσει για τις ανάγκες και τις επιθυμίες του. Δεν χρειάζεται όμως να ανησυχείτε Τις περισσότερες φορές θα σας καθοδηγεί το ένστικτό σας, μαζί με τις πολύτιμες συμβουλές του παιδιάτρου. Ας δούμε τα βασικά σημεία της φροντίδας του νεογέννητου στην πρώτη αυτή περί-

οδο της συνύπαρξής τους ως οικογένεια. Η φροντίδα του παιδιού σε 8 σημεία

1. Αναγνωρίζοντας το κλάμα

Το μοναδικό μέσο που έχει το παιδί στη διάθεσή του για να εκφράσει τα συναισθήματα και τις ανάγκες του, είναι το κλάμα. Όσο περνούν οι μέρες, οι γονείς μαθαίνουν να αποκωδικοποιούν τα διάφορα ήδη κλάματος (του πόνου, της πείνας, της ανάγκης για αγκαλιά) και να ανταποκρίνονται αναλόγως.

2. Η πρώτη επίσκεψη του παιδίατρου

Λίγες ημέρες μετά την επιστροφή στο σπίτι από το μαιευτήριο θα γίνει η πρώτη επίσκεψη στον παιδίατρο. Όλες μας οι απορίες, ακόμη και εκείνες που ηχούν περιττές ή ανόητες πρέπει να μεταφέρονται στον γιατρό. Και επειδή οι ερωτήσεις σε αυτή τη φάση είναι συνήθως πολλές, μπορούμε να τις καταγράψουμε πριν από την επίσκεψη.

3. Ο ύπνος

Ένα από τα δυσκολότερα ζητήματα που προκύπτουν το πρώτο διάστημα με το μωρό,

είναι ο ελλιπής ύπνος των γονιών και ειδικά της μητέρας που θηλάζει. Δεν πρέπει λοιπόν να ξεχνάμε ότι το μωρό δεν μπορεί να καταλάβει τη διαφορά ημέρας και νύχτας. Αυτό, σε συνδυασμό με την συνεχή ανάγκη του μωρού για γάλα, κάνει την απώλεια ύπνου, αναπόφευκτη. Μπορούμε ωστόσο να βοηθήσουμε το μωρό να κοιμηθεί, κάνοντας τη διαδικασία του νυχτερινού φαγητού σε ήπιους τόνους. Δεν ανοίγουμε λοιπόν τα φώτα και δεν αφιερώνουμε στο τάισμα ή στην αλλαγή πάνας περισσότερο χρόνο από όσο χρειάζεται. Σε αυτή τη φάση και για όλο τον πρώτο χρόνο της ζωής του παιδιού, πρέπει να δώσουμε μεγάλη σημασία στην θέση ύπνου του μωρού. Οι γιατροί συστήνουν το παιδί να κοιμάται ανάσκελα ή στο πλάι και σε καμιά περίπτωση μπρούμυτα γιατί έχει αποδειχθεί ότι έτσι μειώνεται ο κίνδυνος για το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου.

4. Οι πάνες

τη βοήθεια δυο ατόμων γιατί η λεχώνα που θηλάζει μπορεί να νιώσει ξαφνική αδιαθεσία.

6. Το κόψιμο των νυχιών

Συνήθως σε αυτή τη φάση, τα νύχια του μωρού είναι τόσο μαλακά, που τα περιττά τους τμήματα αφαιρούνται με ένα απλό τράβηγμα. Αν ωστόσο θέλουμε, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μια χάρτινη λίμα νυχιών ή ένα ειδικό ψαλιδάκι κοπής βρεφικών νυχιών.

7. Η ένδυση

Η ένδυση του παιδιού επίσης θέλει προσοΜεγάλη σημασία επίσης πρέπει να δώσουχή. Δεν το φορτώνουμε με πολλά ρούχα, με και στις πάνες που θα χρησιμοποιήσουμε ώστε να μην ιδρώνει. Για να είμαστε βέβαιγια το μωρό μας. Πρέπει να είναι καλής ποιοι ότι δεν κρυώνει του φοράμε μια στρώότητας, να διαθέτουν εσωτερική επένδυση ση ρούχα παραπάνω από ότι φοράμε εμείς που να κρατά την υγρασία μακριά από το στο ίδιο περιβάλλον. Τα ρούχα του παιδιού ευαίσθητο δερματάκι του μωρού, να έχουν πρέπει να είναι μαλακά, καλή εφαρμογή και χωρίς κουμπιά, φερμουνα εμποδίζουν Ο ρόλος του πατέρα άρ και αντικείμενα που τις διαρροές. Δεν Η καθημερινή φροντίδα του μπορούν να αποκοπούν, αφήνουμε ποτέ μια μωρού δεν πρέπει να αφήνει ενώ εξαιρετικά βοηλερωμένη πάνα αμέτοχο τον πατέρα. Είναι εξίσου θητικό είναι να ξεκουχωρίς αλλαγή για σημαντική και η δική του παμπώνουν στον καβάλο, πολλή ώρα, ώστε ρουσία. Το μωρό έχει δύο γονείς ώστε να διευκολύνεται να αποφύγουμε το και χρειάζεται και από τους δύο η αλλαγή πάνας. σύγκαμα. Αν αυτό αγάπη, στοργή και φροντίδα. Η συμβεί, παρατηπεριποίησή του δεν είναι απο8. Το τάισμα ρήσουμε δηλαδή κλειστικό προνόμιο της μητέρας. Στο μαιευτήριο τα μωρά ερεθισμό στο δέρΗ συμβολή του πατέρα, εκτός του που τρέφονται με γάλα μα του μωρού, το ότι ενδυναμώνει και ισορροπεί σε σκόνη, συνήθως καθαρίζουμε σχοτη δική του σχέση με το μωρό, τρώνε προγραμματιλαστικά με ειδικά είναι αναγκαία για να ξεκουράζει σμένα κάθε τρεις ή τέσπροϊόντα περιποίτη μητέρα αλλά και για να είναι σερις ώρες. Αντίθετα, ησης και αλείφουσε θέση εκείνος να φροντίσει το η ελεύθερη σίτιση έχει με την περιοχή με μωρό όταν εκείνη απουσιάζει. στόχο την ικανοποίηση ειδική κρέμα. Αν του μωρού. Ελεύθερη ο ερεθισμός δεν σίτιση σημαίνει ότι το υποχωρήσει μέσα σε μωρό παίρνει τα γεύματά 48 ώρες, επικοινωνούμε του όποτε θέλει. Τα νεογέννητα μπορεί να με τον παιδίατρο. πεινάσουν μόλις δύο ώρες μετά το γεύμα. Τρώνε συνήθως έξι ως οκτώ φορές την 5. Το μπάνιο ημέρα. Τα μωρά που μεγαλώνουν με το Το μωρό δεν χρειάζεται καθημερινό μπάμπιμπερό χρειάζονται συνήθως λιγότερα νιο, εφόσον γίνεται τοπικός καθαρισμός γεύματα από αυτά που θηλάζουν, γιατί το των γεννητικών οργάνων. 2-3 φορές την τεχνητό γάλα χωνεύεται πιο αργά από το εβδομάδα είναι αρκετές. Είναι καλύτερα το μητρικό. Καθώς το μωρό μεγαλώνει η συμπάνιο του να γίνεται με την συμμετοχή και χνότητα των γευμάτων αραιώνει.

Ενθ. 3

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Το Δυναμικό Υπερηχογράφημα για διάγνωση και αντιμετώπιση Μυοσκελετικού Πόνου ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ;

To Υπερηχογράφημα Υψηλής Ευκρίνειας Μυοσκελετικού Συστήματος (high resolution musculoskeletal ultrasound) είναι μια μέθοδος που χρησιμοποιεί τους υπερήχους υψηλής ευκρίνειας (αντί για ακτινοβολία ή μαγνητικό πεδίο) για τη διΓράφει η: άγνωση παθήσεων που αφορούν τις περιφεριΈλενα Δρακωνάκη-Δετοράκη κές αρθρώσεις και μαλακά μόρια (δηλ όλο το μυοσκελετικό σύστημα εκτός από την σπονIατρός Ακτινολόγος, δυλική στήλη). Έχει αποδειχθεί από διεθνείς διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής μελέτες ότι το υπερηχογράφημα έχει μεγαλύτου Πανεπιστημίου Κρήτης τερη ακρίβεια στην ανίχνευση παθήσεων των μαλακών μορίων (τενόντων, συνδέσμων και μυών) και των αρθρώσεων των ακρων σε σχέση με την κλινική εξέταση και την ακτινογραφία, ενώ έχει συγκρίσιμη ή και μεγαλύτερη ακρίβεια από αυτή Μαγνητικής Τομογραφίας (ανάλογα με την περίπτωση). Απαραίτητες προυπόθεσεις για την εξέταση αυτή είναι η χρήση μηχανήματος υπερηχοτομογράφου υψηλής τεχνολογίας και η εκτέλεση της εξέτασης απο ιατρό με ειδική εκπαίδευση και εμπειρία. Για τους παραπάνω λόγους η εξέταση δεν είναι διαδεδομένη στην Ελλάδα, ενώ στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης αποτελεί μέρος της καθημερινής πρακτικής στην ορθοπαιδική, ρευματολογία και αθλητιατρική.

ΣΕ TI ΔΙΑΦΕΡΕΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΥΟΣΚΕΛΕΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ;

Το υπερηχογράφημα πλεονεκτεί σε σχέση με την Ακτινογραφία, την Αξονική ή Μαγνητική τομογραφία. Είναι η ασφαλέστερη μέθοδος, αφού δεν περιλαμβάνει χρήση ακτινοβολίας ή μαγνητικού πεδίου, δεν απαιτεί ενδοφλέβια χορήγηση φαρμάκων και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ασθενείς με μεταλλικά προθέματα ή καρδιακό βηματοδότη (όπου η Μαγνητική απαγορεύεται). Παράλληλα, η εξέταση είναι ευχάριστη για τον ασθενή, αφού δεν απαιτείται απόλυτη ακινησία σε άβολες θέσεις, είναι ανώδυνη και δεν απαιτεί παραμονή σε κλειστό χώρο και ετσι ειναι πολύ καλά ανεκτή από ηλικιωμένους ή κλειστοφοβικούς ασθενείς. Μοναδικό πλεονέκτημα αποτελεί επίσης η δυνατότητα δυναμικής εξέτασης (δηλ κινώντας το μέλος που εξετάζεται ώστε να αναδειχθούν παθήσεις που δεν διαγνώσκονται σε ακινησία) και η δυνατότητα ένεσης φαρμάκων και πραγματοποίησης θεραπειών με παρακολούθηση της βελόνας με υπέρηχο.

ΠΟΙΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΔΙΑΓΝΩΣΤΟΥΝ ΜΕ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ;

Η μεθοδος εφαρμόζεται στην ορθοπαιδική και αθλητιατρική, για διάγνωση παθήσεων ώμου (τενοντοπάθεια, ρήξεις ή ασβεστώσεις τενόντων, υπακρωμιακή προστριβή), παθήσεων τενόντων (Αχίλλειου, επιγονατιδικού, προσαγωγών, τροχαντηρίτιδα ισχίου, επικονδυλίτιδα κ.α.), παθήσεων χεριού/ποδιού (τενοντίτιδες, κακώσεις), πέλματος (πελματιαία απονευρωσίτιδα, άκανθα, νεύρωμα Μορτονς κ.α.), αθλητικών κακώσεων (διάστρεμμα κ.α), για ανίχνευση ξένων σωμάτων που δεν φαίνονται στην ακτινογραφία, για διερεύνηση ογκίδιων μαλακών μορίων, για έλεγχο νεύρων για συμπιεστικές νευροπάθειες (πχ σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, ωλένια νευροπάθεια) και για ορθοπαιδικά προβλήματα σε παιδιά. Το υπερηχογράφημα υψηλής ευκρίνειας εχει σημαντική εφαρμογή και στην ρευματολογία για α) επιβεβαίωση της διάγνωσης αρθίτιδας και βαθμονόμηση των αλλοιώσεων β) εντοπισμό κρυφής προσβολής σε αρθρώσεις που δεν έχουν ακόμη εμφανίσει συμπτώματα γ) παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας δ) και για να γινει έγχυση φαρμάκων μέσα στην άρθρωση με μεγάλη ακρίβεια. Ιδιαίτερη αξία έχει το υπερηχογράφημα σε περιπτώσεις παιδιών με υποψία νεανικής ρευματοειδούς αρθρίτιδας, οπου μπορεί να τεκμηριώθει η και να παρακολουθηθεί η νόσος χωρίς την διενέργεια ακτινογραφιών.

ΜΠΟΡΕΙ ΤΟ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΝΑ ΣΥΜΒΑΛΛΕΙ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ;

Με την καθοδήγηση των υπερήχων είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν ενέσιμες τεχνικές που αποσκοπούν στη μείωση του μυοσκελετικού πόνου, την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της φυσιοθεραπείας και η επιτάχυνση της διαδικασίας επούλωσης. Οι τεχνικές αυτές περιλαμβάνουν την χρήση μιας συνηθισμένης λεπτής βελόνας για έγχυση φαρμάκων ή πραγματοποίηση χειρισμών ακριβώς στη θέση του προβλήματος που υποδεικνύεται από το υπερηχογράφημα. Ετσι εξασφαλιζεται μέγιστη αποτελεσματικότητα (60-95% κατά περίπτωση), λιγότερος πόνος και ασφάλεια σε σχέση με τους χειρισμούς που γίνονται τυφλά, δηλ χωρίς υπέρηχο, αφού επιτρέπεται η συνεχής παρακολούθηση της βελόνας σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας. Ενδεικτικά, τέτοιες τεχνικές είναι το σπάσιμο και αφαίρεση ασβεστώσεων από τένοντες (πχ ώμου), εγχύσεις φαρμάκων μεσα σε αρθρώσεις, θεραπευτικές τεχνικές πελματιαίας απονευρωσίτιδας και άκανθας πτέρνας, νευρωμάτων Μορτονς, τενοντίτιδας Αχιλλείου, σπάσιμο γαγγλίων, βιοψία όγκων μαλακών μορίων κλπ.

Ενδεικτική βιβλιογραφία

1. Allen GM, Drakonaki EE, et al. High-resolution ultrasound in the diagnosis of upper limb disorders: a tertiary referral centre experience. Ann Plast Surg. 2008 ;61:259-64. 2. Khoury V, et al. Musculoskeletal sonography: a dynamic tool for usual and unusual disorders. AJR Am J Roentgenol. 2007;188:W63-73. 3. Guidelines for musculoskeletal ultrasound in rheumatology. Working Group for Musculoskeletal Ultrasound in the EULAR Standing Committee on International Clinical Studies including Therapeutic Trials. Ann Rheum Dis. 2001 Jul;60(7):641

Εργοθεραπεία, για παιδιά, εφήβους & ενήλικες

εργοθεραπεία αποτελεί μια πολύπλευρη μέθοδο θεραπείας και ανήκει, όπως η λογοθεραπεία και η φυσιοθεραπεία, στον κλάδο παραϊατρικών επαγγελμάτων. Στόχος της είναι προ πάντων η ανάπτυξη, διατήρηση και επανάκτηση των δεξιοτήτων που χρειάζονται τα άτομα προκειμένου να είναι σε θέση να ζουν όσο το δυνατόν πιο αυτόνομα και ενεργά. Εφαρμόζεται σε άτομα κάθε ηλικίας που υποφέρουν από εγγενείς ή επίκτητες διαταραχές (λόγω ασθένειας ή ατυχήματος).

Γράφει η: Kοντοπίδη Σουζάνα, Εργοθεραπεύτρια Η εργοθεραπεία βασίζεται σε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση. Αυτό σημαίνει ότι η θεραπεία επικεντρώνεται όχι μόνο στις απαραίτητες κινήσεις του σώματος για την εκτέλεση μιας εργασίας αλλά και σε ολόκληρο το σύστημα του ανθρώπου. Αφορά λοιπόν στην κίνηση, στην αντίληψη, στα αισθήματα, στην προσοχή και στον αρμονικό συνδυασμό αυτών των μεμονωμένων στοιχείων. Ένας σημαντικός τομέας εφαρμογής είναι η εργασία με παιδιά και νέους. Απευθύνεται, για παράδειγμα, σε παιδιά με αυτισμό, σύνδρομο Down ή γενικές συμπεριφορικές και αναπτυξιακές διαταραχές. Η εργοθεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει και να υποστηρίξει παιδιά που παρουσιάζουν εκπαιδευτικά προβλήματα, δυσκολίες μάθησης και συγκέντρωσης, δυσλεξία, διαταραχές προσοχής, υπερκινητικότητα ή δυσκολίες στην αδρή και λεπτή κινητικότητα, στον συντονισμό των μελών του σώματος, στην αίσθηση ισορροπίας ή στη γλωσσική ανάπτυξη. Επιπλέον, η εργοθεραπεία εφαρμόζεται σε περιπτώσεις παράλυσης και αναπηρίας κάθε είδους ή σε περιπτώσεις νευρολογικών ασθενειών και προβλημάτων μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο, έμφραγμα ή άλλες ασθένειες. Στις περιπτώσεις αυτές η θεραπεία επικεντρώνεται προ πάντων στην κατά το δυνατό επανάκτηση των απωλεσθεισών δεξιοτήτων και στην αντιστάθμιση των αδυναμιών με τη χρήση βοηθητικών μέσων. Απώτερος σκοπός είναι η επανάκτηση της αυτονομίας του ασθενούς στην καθημερινή του ζωή. Η εργοθεραπεία επιτυγχάνει ακόμη ικανοποιητικά αποτελέσματα σε περιπτώσεις αποκατάστασης μετά από ατυχήματα ή σε περιπτώσεις αντιμετώπισης ψυχικών νόσων. Επίσης, άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, τα οποία πάσχουν για παράδειγμα από άνοια, Πάρκινσον ή Αλτσχάιμερ, έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν και να διατηρήσουν, κατά το δυνατό, τις νοητικές και ψυχικές ικανότητές τους.

Στην εργοθεραπεία χρησιμοποιούνται πολλά διαφορετικά πράγματα ως θεραπευτικό μέσο. Ανάλογα με την ηλικία του ασθενούς, την κλινική εικόνα του και τους ατομικούς στόχους του, μπορεί να χρησιμοποιηθεί, για παράδειγμα, εξοπλισμός για παιχνίδι, γυμναστική και χειροτεχνίες, συσκευές μασάζ ή αντικείμενα της καθημερινής ζωής. Η εργοθεραπεύτρια Σουζάνα Κοντοπίδη είναι αναγνωρισμένη διπλωματούχος εργοθεραπεύτρια. Είναι απόφοιτος της Ανώτερης Επαγγελματικής Σχολής Εργοθεραπεί-

Η κ. Kοντοπίδη Σουζάνα ας του Αμβούργου (Γερμανία) και πέρασε τις κρατικές εξετάσεις με διάκριση. Στέκεται στο πλευρό των ασθενών της με μακρόχρονη επαγγελματική εμπειρία. Εκτός από την εξειδικευμένη, θεμελιωμένη αντιμετώπιση των διαφορετικών κλινικών εικόνων, η δουλειά της περιλαμβάνει φυσικά και την ακριβή εξέταση και διάγνωση, καθώς και τη διεξοδική συμβουλευτική ασθενών και των συγγενών τους. Παρέχει τις υπηρεσίες της κατ’ οίκον ή σε συνεργασία με τον Σύλλογο ΑΜΕΑ «Το Μέλλον», με έδρα στις Μοίρες, στο νέο διαμορφωμένο θεραπευτικό κέντρο στη Φανερωμένη (κοντά στις Μοίρες) και στο κέντρο Λογοθεραπείας και Εργοθεραπείας της κα Χασουράκη στις Μοίρες. Για περισσότερες πληροφορίες και για ραντεβού οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν απευθείας με την κα Κοντοπίδη. Τηλ.: 6984003794 e-mail: su.konto@web.de

Ενθ. 4

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Παιδική παχυσαρκία & διατροφή ÃñÜöåé ï:

Ξενοκτιστάκης Χάρης Διαιτολόγος - Διατροφολόγος

παχυσαρκία γενικά, δεν είναι θέμα αισθητικής η συνειδητής παράδοσης σε γευστικές απολαύσεις. Από το 1948 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει αναγνωρίσει την παχυσαρκία επίσημα ως ΑΣΘΕΝΕΙΑ. Μάλιστα από το 1997 στην αναφορά του για την παχυσαρκία αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής:

zz Παίρνει διαστάσεις επιδημίας σε όλο τον κόσμο zz Οδηγεί σε άλλες ασθένειες με αυξημένο ιατρικό και κοινωνικό κόστος zz Τα βασικά αίτια είναι η καθιστική ζωή και η υψηλή σε λιπαρά και πλούσια σε θερμίδες διατροφή zz Είναι δυνατό να προληφθεί με την αλλαγή στον τρόπο ζωής και τις διατροφικές συνήθειες zz Η πρόληψη δεν είναι προσωπικό θέμα, αλλά χρειάζονται κοινωνικές αλλαγές zz Τα υπέρβαρα άτομα που διατρέχουν τον κίνδυνο να γίνουν παχύσαρκα πρέπει να έχουν ιατρική παρακολούθηση zz Η θεραπευτική προσέγγιση πρέπει να είναι μακροχρόνια με στόχους μέτριας απώλειας βάρους zz Υπάρχει άμεση ανάγκη για εκπαίδευση της ιατρικής κοινότητας

Η παιδική παχυσαρκία είναι ακόμα περισσότερο ανησυχητική γιατί αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς. Ειδικά στην Ελλάδα θεωρείται ότι 1 στα 2 παιδιά είναι υπέρβαρο η παχύσαρκο. Που οφείλεται όμως;

zz Σε γενετικούς παράγοντες. Παιδιά

zz zz zz zz

με 1 παχύσαρκο γονέα έχουν 50% πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα και 80% όταν είναι παχύσαρκοι και οι δυο γονείς. Προσοχή όμως. Μιλάμε για τάση για παχυσαρκία. Όχι ότι θα γίνει αναγκαστικά παχύσαρκο το παιδί. Σε ορμονικά αίτια. Σπάνια περίπτωση παρόλα αυτά μπορεί να υπάρχει πρόβλημα με υποθυρεοειδισμός ή διαταραχές των επινεφριδίων, της υπόφυσης , του υποθαλάμου Στο υψηλό βάρος κατά τη γέννηση του παιδιού. Στην μειωμένη φυσική δραστηριότητα κυρίως λόγο της τηλεόρασης και ηλεκτρονικών υπολογιστών. Στην κακή διατροφή Στο οικογενειακό περιβάλλον που είναι και ο πιο σημαντικός λόγος. Οι 3 κυριότεροι λόγοι είναι οι γονείς, οι γονείς και οι γονείς.

Στην πραγματικότητα αν δεν υπάρχει ορμονικό πρόβλημα οι υπεύθυνοι για την παιδική

Πρόγραμμα υποστήριξης διακοπής καπνίσματος Το πρόγραμμα απευθύνεται σε όσους καπνιστές σκέπτονται ή έχουν αποφασίζει να διακόψουν το κάπνισμα και αναζητούν ψυχολογική υποστήριξη, ενδυνάμωση της απόφασης τους και πληροφόρηση στα θέματα του εθισμού της νικοτίνης αλλά και σε όσους πρόσφατα έχουν διακόψει το κάπνισμα και θέλουν να προλάβουν την υποτροπή. Το πρόγραμμα δίνει την ευκαιρία στους συμμετέχοντες: • Να δεχτούν ψυχολογική υποστήριξη στην προσπάθεια τους να διακόψουν το κάπνισμα • Να ενισχύσουν το κίνητρο τους για διακοπή από το κάπνισμα • Να πάρουν γνώσεις και πληροφόρηση στα θέματα του εθισμού της νικοτίνης και των επιδράσεών της • Να αναγνωρίσουν την ταυτότητα τους ως καπνιστή • Να μάθουν να αποφεύγουν την υποτροπή και να διαχειρίζονται την επιθυμία για κάπνισμα • Να συμβουλευτούν για θέματα διατροφής ,ώστε να μην πάρουν σωματικό βάρος (με την υποστήριξη ιατρού) • Να κάνουν σωματική αποτοξίνωση από την νικοτίνη και να στηριχτούν στην περίοδο των στερητικών συμπτωμάτων (με την υποστήριξη ιατρού) • Να διακόψουν το κάπνισμα, αφού το αποφασίσουν και να δοκιμάσουν ένα νέο τρόπο ζωής. Το πρόγραμμα διαρκεί 3 μήνες και γίνεται με τη μορφή ομαδικής συμβουλευτικής. Οι συνεδρίες διαρκούν 2 ώρες, μια φορά την εβδομάδα. Την ομάδα συντονίζει η Ψυχολόγος, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας και πρώην καπνίστρια Μαρία Χ. Κυδωνάκη. Σε κάποιες συναντήσεις της ομάδας θα συμμετάσχει ιατρός. Για πληροφορίες, δηλώσεις συμμετοχής σε νέα ομάδα, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μου στο τηλ. 6944 89 36 80

παχυσαρκία είναι οι γονείς. Η αδιαφορία απέναντι σε ένα σημαντικό πρόβλημα είναι συνηθισμένη. Είτε λόγο των δικών τους προβλημάτων είτε από υποτίμηση του προβλήματος. Πως μπορεί όμως να υποτιμάμε οι γονείς ένα πρόβλημα που μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη διάφορων ασθενειών, κάτι που σημαίνει χαμηλότερο επίπεδο ζωής για τα παιδιά τους και μικρότερο προσδόκιμο ζωής όταν αυτά θα μεγαλώσουν; Η λύση είναι προφανές ότι θα δοθεί πάλι από τους γονείς. Κανένα παιδί δεν γίνετε από μόνο του παχυσαρκο, παρά μονό αν του το επιτρέψουμε και σπάνια ένα παιδί θα πάρει την απόφαση να διορθώσει την κατάσταση αν δεν το βοηθήσουν οι γονείς του προς την σωστή κατεύθυνση. Τι πρέπει να κάνουν λοιπόν:

zz Καταρχήν να παραδεχτούν γονείς και παιδί το πρόβλημα. Η κοιλίτσα δεν πρόκειται να γίνει μπόϊ (ύψος) αλλά ακόμα μεγαλύτερη κοιλίτσα που θα προκαλέσει διάφορες ασθένειες (χοληστερίνη, πίεση, διαβήτη κλπ). Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι αμετακίνητοι στις θέσεις τους , για το καλό του παιδιού τους, και θα πρέπει να επιμείνουν να αλλάξουν οι κακές συνήθειες στη διατροφή της οικογένειας. zz Υιοθέτηση του βασικού κανόνα της διατροφής: πολλά & μικρά γεύματα. zz Καθιέρωση πρωινού, είναι γνωστό ότι είναι το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας.

zz Τα γεύματα του θα πρέπει να είναι πλήρη αλλά και με μεγάλη ποικιλία. Να έχουν πρωτεΐνες (κρέας, όσπρια, ψάρι, πουλερικά), υδατάνθρακες (ψωμί, ζυμαρικά, πατάτα κλπ) και λιπαρά (κυρίως ελαιόλαδο). Επίσης μέσα στη βδομάδα να έχουν όλες τις κύριες ομάδες τροφίμων (λευκό και κόκκινο κρέας, ψάρι & θαλασσινά, όσπρια, ζυμαρικά, λαχανικά) zz Αύξηση κατανάλωσης φρούτων & χυμών αντί για γλυκά & αναψυκτικά zz Περιορισμός των τροφών που δεν βοηθάνε (γλυκά, fast food, αναψυκτικά κλπ) μέσα στο σπίτι. zz Επιλογή υγιεινών σνακ αντί για σοκολάτες , λουκουμάδες, πίτσες , κρουασάν κλπ στο σχολείο. zz Μείωση της συχνότητας κατανάλωσης έτοιμου φαγητού στο σπίτι. zz Υιοθέτηση της άσκησης καθημερινά η συχνά μέσα στη βδομάδα. zz Υιοθέτηση υγιεινής διατροφής από τους ίδιους τους γονείς ως παράδειγμα για τα παιδιά. zz Περιορισμός της ώρας που περνάνε τα παιδιά μπροστά στην τηλεόραση και τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. zz Χρήση νερού για να ξεδιψάσει το παιδί και όχι αναψυκτικών zz Δε επιτρέπεται το παιδί να επιβραβεύετε για κάτι με ανταμοιβή φαγητό. zz Όσο γίνετε συχνότερα θα πρέπει να τρώτε όλοι μαζί στο τραπέζι. Τέλος θα πρέπει να τονίσου-

με ξανά αυτό που όλοι γνωρίζουμε. Η πρόληψη είναι πιο αποτελεσματική από την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η σωστή διατροφή μπορεί και να περιορίσει την παιδική παχυσαρκία, και να την θεραπεύσει αλλά και προλαμβάνοντας την παιδική παχυσαρκία προλαμβάνουμε και τις ασθένειες που την ακολουθούν.

Ενθ. 5

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Παιδοδοντιατρική- Καταπολεμήστε το φόβο του οδοντιάτρου

Οδοντιατρική φροντίδα για παιδιά

Παιδοδοντιατρική αποτελεί κλάδο της οδοντιατρικής επιστήμης που επικεντρώνεται στην φροντίδα παιδιών, εφήβων και ατόμων με ειδικές ανάγκες μέσα από την εφαρμογή των κατάλληλων ψυχολογικών τεχνικών έτσι ώστε να προλαμβάνονται οι φοβικές συμπεριφορές. Η “οδοντιατρική φοβία” αποτελεί μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη ευαισθησία σε οδοντιατρικές εργασίες και απροθυμία για την επίσκεψη στο οδοντιατρείο. Ο ακρογωνιαίος λίθος της Παιδοδοντιατρικής είναι η πρόληψη των νόσων του στόματος όπως είναι η τερηδόνα (καταστροφή δοντιών) και η ουλίτιδα (φλεγμονή ούλων). Η στοματική υγεία κατά την παιδική ηλικία είναι καθοριστική στην ανάπτυξη του ατόμου σε ψυχολογικό, συναισθηματικό και κοινωνικό επίπεδο. Tα πρώτα παιδικά δόντια (νεογιλά) έχουν ιδιαίτερη σημασία καθώς εξασφαλίζουν τη μάσηση και την ομιλία, συμβάλλουν στη σωστή διάπλαση των γνάθων και του προσώπου και καθοδηγούν την ανατολή των μόνιμων δοντιών. Προβλήματα στα νεογιλά δόντια όπως η τερηδόνα, οι τραυματισμοί και τα αποστήματα, επηρεάζουν άμεσα την υγεία των μόνιμων δοντιών αλλά και γενικότερα την υγεία του παιδιού, γεγονός που καθιστά αναγκαίο το να εδραιώ-

νονται από νωρίς καλές συνήθειες! Κατά την πρώτη επίσκεψη στον παιδοδοντίατρο, περίπου στα πρώτα γενέθλια, γίνεται η ενημέρωση των γονέων σχετικά με την διάπλαση και ανατολή των δοντιών, την διατροφή, την υγιεινή του στόματος, καθώς και τις πρώτες βοήθειες σε περιπτώσεις τραυματισμού των δοντιών. Η φρο-

ντίδα των δοντιών στο σπίτι ξεκινά νωρίς, καθαρίζοντας τα δόντια του μωρού με μία καθαρή υγρή γάζα μετά από κάθε γεύμα. Αργότερα, ξεκινά το βούρτσισμα των δοντιών με μία μικρή μαλακή οδοντόβουρτσα σύμφωνα με τις οδηγίες του παιδοδοντίατρου. Περίπου μέχρι την ηλικία των επτά ετών ο καθημερινός καθαρισμός των δο-

Συνήθη οφθαλμολογικά προβλήματα των παιδιών

ι παθήσεις των οφθαλμών στα παιδιά μπορεί να παρουσιαστούν είτε από την γέννησή τους, είτε αργότερα κατά την διάρκεια της βρεφικής και παιδικής ηλικίας. Ας δούμε τα πιο συχνά και πιο σημαντικά προβλήματα των ματιών στην προσχολική και σχολική ηλικία.

Αμετρωπίες

Είναι όλες εκείνες οι παθήσεις οι οποίες δεν μας επιτρέπουν

να εστιάσουμε τα είδωλα σωστά στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού, δηλαδή τον βυθό, με αποτέλεσμα να βλέπουμε θολά. Οι αμετρωπίες είναι: η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός. Η μυωπία είναι η πιο συχνή αμετρωπία και οφείλεται στο γεγονός ότι οι ακτίνες εστιάζονται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή. Αυτό έχει ως συνέπεια να μην βλέπουμε καλά στη μακρινή απόσταση. Οι τρόποι για να αντιμετωπίσουμε τη μυωπία είναι κυρίως η χρήση γυαλιών, εφόσον αναφερόμαστε στις μικρές σχολικές ηλικίες ή και η χρήση φακών επαφής για τα μεγαλύτερα παιδιά. Τα τελευταία χρόνια βέβαια έχει κερδίσει και έδαφος η χειρουργική διόρθωση της μυωπίας με λέιζερ κυρίως σε ηλικίες που έχει σταθεροποιηθεί η μυωπία. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι η μυωπία αυξάνεται παράλληλα με τη σταδιακή αύξηση του σώματος και ανεξάρτητα από τη χρήση ή όχι των γυαλιών μας. Η υπερμετρωπία, αντιθέτως, είναι εκείνη η αμετρωπία όπου οι ακτίνες εστιάζονται πίσω από τον αμφιβληστροειδή. Ως συνέπεια έχουμε μια κακή όραση για μακριά και για κοντά. Και σ’ αυτή την περίπτωση η αντιμετώπιση είναι με γυαλιά ή φακούς επαφής. Ο αστιγματισμός, από την άλλη, είναι εκείνη η αμετρωπία όπου οι ακτίνες δεν εστιάζονται σε ένα συγκεκριμένο σημείο αλλά είναι διάχυτες. Και εδώ η συνέπεια είναι να μη βλέπουμε καλά μακριά και να χρειαζόμαστε γυαλιά. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε για τον αστιγματισμό είναι ότι γεννιόμαστε με αυτόν χωρίς να έχουμε εξέλιξή του κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Η ύπαρξη μίας αμετρωπίας κατά τη γέννηση ή λίγο μετά, στα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού θα μπορούσε να αποτελέσει πραγματικό πρόβλημα για την όραση του, αν δεν προβλεφθεί και αντιμετωπισθεί έγκαιρα. Για το λόγο αυτό ο προληπτικός προσχολικός έλεγχος είναι πολύ σημαντικός και θα πρέπει να γίνεται από τους οφθαλμιάτρους.

ντιών θα πρέπει να γίνεται από τους γονείς καθώς τα παιδιά δεν έχουν αποτελεσματική δεξιότητα. Οι τακτικές οδοντιατρικές επισκέψεις συντελούν ώστε το παιδί να έχει δόντια υγιή και ελεύθερα από τερηδόνα και ουλίτιδα αλλά και για να αξιολογηθούν τυχόν ορθοδοντικά προβλήματα.

Στραβισμός

Ο στραβισμός είναι άλλη μια παθολογική κατάσταση των ματιών που αφορά και τις μικρές ηλικίες. Μιλάμε για στραβισμό όταν έχουμε μια παθολογική απόκλιση των ματιών προς τα μέσα ή προς τα έξω, προς τα πάνω ή προς τα κάτω του ενός ή και των δύο ματιών. Τις περισσότερες φορές η όραση είναι χαμηλή στο στραβίζων μάτι. Ο οφθαλμίατρος θα κρίνει αν χρειαστεί να κλείσει το μάτι για κάποια περίοδο. Ο στραβισμός μπορεί να είναι και εκ γενετής, δηλαδή να εμφανιστεί αμέσως μετά τη γέννηση και στις περιπτώσεις αυτές η χειρουργική αντιμετώπιση είναι και η κατάλληλη. Πρέπει επίσης να γνωρίζουμε ότι για τον στραβισμό υπάρχει και κληρονομικότητα, και επομένως οι γονείς οι οποίοι αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα έχουν ένα λόγο παραπάνω να κάνουν προληπτικό έλεγχο στα παιδιά τους. Ο στραβισμός δεν είναι πάντα εκδηλωμένος, μπορεί να έχουμε και λανθάνοντα στραβισμό, ο οποίος διαγιγνώσκεται με ειδική ορθοπτική μελέτη. Μπορεί να οφείλεται σε μια σειρά από παθολογικές εκδηλώσεις οι οποίες θα πρέπει να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν έγκαιρα, καθώς είναι σημαντικό τόσο για το λειτουργικό αποτέλεσμα όσο και για την ψυχική υγεία του παιδιού.

Ενθ. 6

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

ην τελευταία δεκαετία πολλές ειδικότητες γίνονται πιο γνωστές σε γονείς που ασχολούνται με την ψυχική υγεία και ανάπτυξη των παιδιών, όπως παιδίατροι, αναπτυξιολόγοι, παιδοψυχίατροι, ψυχολόγοι, λογοθεραπευτές και εργοθεραπευτες που η κάθε ειδικοτητα ξεχωριστλα συμβάλλει στην αξιολόγηση και παρεμβαση σε τυχόν δυσκολίες στα παιδιά.

Γράφει η: Φραγκιαδάκη Κυριακή, Ψυχολόγος, Msc γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας & Σχολικής ψυχολογίας, BTEC δυσλεξίας

Όμως αλήθεια από την πλευρά του ένας γονιός τι χρειάζεται να ξέρει; Πότε πρέπει να ανησυχεί και πού να απευθύνεται όταν αντιμετωπίζουν δυσκολίες τα παιδιά; Ένας γονιός να γνωρίζει σε κάθε φάση της ανάπτυξης του παιδιού του τι πρέπει το παιδί να κάνει ώστε να ακολουθεί κανόνες τυπικής ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα παρουσιάζονται ανά ηλικία τυχόν αποκλίσεις- δυσκολίες στα παιδιά όπου οι γονείς πρέπει να απευθύνονται οπωσδήποτε στο γιατρό τους εάν ένα παιδί μειονεκτεί ή δυσκολεύεται στους εξής τομείς

Τέλος πρώτων 3 μηνών:

� Δε δείχνει να ανταποκρίνεται σε δυνατούς ήχους � Δεν παρακολουθεί τα χέρια στους 2 μήνες � Δεν ακολουθεί με τα μάτια κινούμενα αντικείμενα στους 2-3 μήνες � Δεν αρπάζει και δεν κρατάει αντικείμενα στους 3 μήνες � Δεν αρχίζει να χαμογελάει σε ανθρώπους στους 3 μήνες � Δε στηρίζει καλά το κεφάλι στους 3 μήνες � Δεν απλώνει τα χέρια να πιάσει παιχνίδια στους 3-4 μήνες � Δε βαβίζει στους 3-4 μήνες � Δε φέρνει αντικείμενα στο στόμα στους 4 μήνες � Αρχίζει να βαβίζει, αλλά δεν προσπαθεί να μιμηθεί τους ήχους που εσείς παράγετε στους 4 μήνες � Δε σπρώχνει κάτω με τα πόδια όταν οι πατούσες είναι τοποθετημένες σε σταθερή επιφάνεια στους 4 μήνες � Δυσκολεύεται να κινήσει το ένα ή και τα δύο μάτια σε όλες τις κατευθύνσεις � Στραβίζει τα μάτια συνεχώς (παροδικός στραβισμός είναι φυσιολογικός σε αυτούς τους πρώτους μήνες) � Δεν προσέχει τα καινούργια πρόσωπα, ή δείχνει πολύ φοβισμένο όταν βλέπει νέα πρόσωπα και διαφορετικό περιβάλλον � Βιώνει μια δραματική απώλεια δεξιοτήτων που είχε κατακτήσει παλαιότερα

Τέλος 7 πρώτων μηνών

� Δείχνει πολύ δύσκαμπτο, με σφιγμένους μύες � Δείχνει πολύ χαλαρό, σαν μια κουρελιασμένη κούκλα � Το κεφάλι ακόμη πέφτει πίσω όταν το σώμα κάθεται

Τι πρέπει να προσέχει ένας γονιός

Θέματα ανάπτυξης παιδιού

� Απλώνει μονό το ένα χέρι για να φτάσει κάτι � Αρνείται την αγκαλιά � Δε δείχνει στοργή προς το πρόσωπο που τον ή την περιποιείται � Δε δείχνει να χαίρεται όταν είναι με κόσμο � Το ένα ή και τα δύο μάτια συνεχώς γυρίζουν προς τα μέσα ή προς τα έξω � Συνεχές δάκρυσμα, ξηρότητα στα μάτια, ή ευαισθησία στο φως � Δεν ανταποκρίνεται στους ήχους γύρω του � Δυσκολεύεται να βάλει πράγματα στο στόμα � Δε γυρίζει για να εντοπίσει την πηγή ήχων στους 4 μήνες � Δεν κινείται προς καμία κατεύθυνση (μπροστά-πίσω, πίσω-μπροστά) στους 5 μήνες � Δυσκολεύεται να ηρεμίσει τη νύχτα μετά τους 5 μήνες � Δε χαμογελά από μόνο του στους 5 μήνες � Δε μπορεί να καθίσει με βοήθεια στους 6 μήνες � Δε γελά ή παράγει δυνατούς ήχους στους 6 μήνες � Δεν απλώνει έντονα το χέρι για να φτάσει αντικείμενα στους 6-7 μήνες � Δεν ακολουθεί αντικείμενα και με τα δύο μάτια σε κοντινή (30 εκ.) και σε μακρινή (2 μ.) απόσταση στους 7 μήνες � Δεν προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή με κινήσεις του στους 7 μήνες � Δεν βαβίζει στους 8 μήνες � Δε δείχνει ενδιαφέρον για παιχνίδια του τύπου «κούκου-τσα» (κρύβομαι-εμφανίζομαι) στους 8 μήνες � Βιώνει μια δραματική απώλεια δεξιοτήτων που είχε κατακτήσει παλαιότερα

Τέλος του πρώτου έτους

� Δεν κινείται προς καμία κατεύθυνση (μπροστά-πίσω, πίσω-μπροστά) στους 5 μήνες � Δυσκολεύεται να ηρεμίσει τη νύχτα μετά τους 5 μήνες � Δε χαμογελά από μόνο του στους 5 μήνες � Δε μπορεί να καθίσει με βοήθεια στους 6 μήνες

� Δε γελά ή παράγει δυνατούς ήχους στους 6 μήνες � Δεν απλώνει έντονα το χέρι για να φτάσει αντικείμενα στους 6-7 μήνες � Δεν ακολουθεί αντικείμενα και με τα δύο μάτια σε κοντινή (30 εκ.) και σε μακρινή (2 μ.) απόσταση στους 7 μήνες � Δεν προσπαθεί να τραβήξει την προσοχή με κινήσεις του στους 7 μήνες � Δεν βαβίζει στους 8 μήνες � Δε δείχνει ενδιαφέρον για παιχνίδια του τύπου «κούκου-τσα» (κρύβομαι-εμφανίζομαι) στους 8 μήνες � Βιώνει μια δραματική απώλεια δεξιοτήτων που είχε κατακτήσει παλαιότερα

Τέλος δεύτερου έτους

� Δεν περπατάει στους 18 μήνες � Δεν καταφέρνει να αναπτύξει ένα ώριμο βάδισμα της μορφής φτέρνα προς δάχτυλα ποδιού ακόμη και μετά από αρκετούς μήνες έναρξης της βάδισης, ή περπατάει μόνο στις μύτες των ποδιών του � Δεν παράγει τουλάχιστον 15 λέξεις � Δε χρησιμοποιεί προτάσεις δύο-λέξεων μέχρι την ηλικία των 2 χρόνων � Στους 15 μήνες, δε δείχνει να γνωρίζει τη χρήση των κοινών αντικειμένων του σπιτιού (βούρτσα, τηλέφωνο, κουδούνι, πιρούνι, κουτάλι) � Δε μιμείται κινήσεις ή παραγωγή λέξεων μέχρι το τέλος αυτής της περιόδου � Δεν ακολουθεί απλές εντολές στην ηλικία των 2 χρόνων � Δε μπορεί να σπρώξει παιχνίδι με ρόδες στην ηλικία των 2 χρόνων � Βιώνει μια δραματική απώλεια δεξιοτήτων που είχε κατακτήσει παλαιότερα

Τέλος τρίτου έτους

� Συχνές πτώσεις και δυσκολία με τις σκάλες � Επίμονη σιελόρροια ή πολύ ακατάληπτη ομιλία � Δε μπορεί να χτίσει ένα πύργο με περισσότερα από τέσσερα τουβλάκια � Δυσκολία να χειριστεί μικρά αντικείμενα � Δεν μπορεί να αντιγράψει έναν κύκλο στην ηλικία των 3 ετών � Δε μπορεί να επικοινωνήσει με μικρές φράσεις

� Δε συμμετέχει σε «φανταστικό» παιχνίδι � Δεν κατανοεί απλές εντολές � Περιορισμένο ενδιαφέρον για τα άλλα παιδιά � Μεγάλη δυσκολία να αποχωριστεί τη μητέρα του ή το σημαντικότερο πρόσωπο για την ανατροφή του � Φτωχή βλεμματική επαφή � Περιορισμένο ενδιαφέρον για τα παιχνίδια � Βιώνει μια δραματική απώλεια δεξιοτήτων που είχε κατακτήσει παλαιότερα Πέρα από τις παραπάνω βασικές δυσκολίες- αποκλίσεις που πρέπει να μας ανησυχούν σε γενικές γραμμές όταν ένα παιδί εμμένει ή γυρίζει σε συμπεριφορές μικρότερης ηλικίας από αυτή που βρίσκεται χρειάζεται προσοχή. Όταν παιδιά που έχουν κατακτήσει την τουαλέτα εμφανίζουν ενούρηση ή εγκόπριση, όταν ‘μπεμπεκίζουν (χωρίς να είναι συμπεριφορά χειρισμού), όταν δυσκολεύονται στον αποχωρισμό στο σχολείο και διαμαρτύρονται έντονα όταν φεύγουν οι γονείς τους,απομονώνονται ή γίνονται επιθετικά, όταν παραπονιούνται για κοιλιακά άλγη, τραυλίζουν, έχουν νυχτερινούς τρόμους, υπνοβατούν, ή πάνε σο κρεβάτι των γονιών τους χρειάζεται αξιολόγηση. Δημόσιοι φορείς αξιολόγησης και θεραπείας είναι ψυχιατρικές κλινικές (Μονάδα Παιδιών και εφήβων), ιατροπαιδαγωγικά κέντρα και τα ΚΕΔΔΥ. Σε ιδιωτικό πλαίσιο χρειάζεται συζήτηση αρχικά με το παιδίατρο και ανάλογη παραπομπή σε αναπτυξιολόγο, παιδοψυχίατρο, ψυχολόγο, εργοθεραπευτή, λογοθεραπευτή ή και ειδικό παιδαγωγο. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Προσαρμογή από το Έντυπο Δεδομένων του Αμερικανικού Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας και των Κέντρων για τον Έλεγχο και την Πρόληψη των Νόσων (CDC, www.cdc.gov/actearly CΑRING FOR YOUR BABY AND YOUNG CHILD: BIRTH TO AGE 5 των Steven Shelov, Robert E.Hannermann, © 1991, 1993, 1998, 2004 από την American Academy of Pediatrics

Ενθ. 7

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Παιδικός Διαβήτης-Έρχεται εκεί που δεν το περιμένεις

Ζώντας με το διαβήτη

Διαταραχή αυτιστικού φάσματος (Πρώιμοι δείκτες)

παιδικός-νεανικός διαβήτης διαγιγ ν ώ σκεται σε περισσότερα από 200 παιδιά σε όλον τον κόσμο ημερησίως και σε 120 ελληνόπουλα κάθε χρόνο, και παρότι δεν υπερβαίνει το 10% του συνόλου των περιπτώσεων διαβήτη παγκοσμίως, παρουσιάζει αύξηση της συχνότητάς του τα τελευταία τριάντα χρόνια.

Γράφει η: Ειρήνη Παπαδημητρίου Παιδίατρος – Αναπτυξιολόγος Μετεκπαιδευθείσα στην αναπτυξιακή και συμπεριφορική παιδιατρική στο RWH, RCH & Eastern Health CHAMS της Μελβούρνης

Η ταυτότητα της ασθένειας

Ο παιδικός ή νεανικός διαβήτης γίνεται συνήθως αποδεκτός στις οικογένειες ως «κεραυνός εν αιθρία» γιατί προκύπτει ξαφνικά. Η αιτία του παραμένει άγνωστη αν και ενοχοποιούνται διάφορες ιώσεις που ενεργοποιούν αυτοάνοσους μηχανισμούς, που οδηγούν στην καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος που παράγουν την ινσουλίνη, την ορμόνη που ελέγχει τη γλυκόζη του αίματος (σάκχαρο). Γι’ αυτό και είναι απαραίτητη η χορήγηση ινσουλίνης σε όσους πάσχουν από διαβήτη τύπου 1. Εμφανίζεται συνήθως σε νέους ανθρώπους, μικρότερους από 40 ετών, με ιδιαίτερη έξαρση ανάμεσα στα 12 και στα 15 χρόνια, αλλά και κοντά στα 30. Η κληρονομικότητα φαίνεται ότι παίζει πολύ μικρό ρόλο στην εκδήλωση της ασθένειας.

Πότε να τον υποψιαστείτε

λογικά επίπεδα, � ασκείται όσο το δυνατόν πιο συχνά (τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα), καθώς με την άσκηση μειώνονται τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και βελτιώνεται η δράση της ινσουλίνης, � κάνει ειδικές εξετάσεις, � επισκέπτεται τακτικά το γιατρό του.

Ακόμα κι αν στην αρχή φαίνεται δύσκολο -όπως και είναι- η σωστή και επαρκής εκπαίδευση του παιδιού θα αποδειχτεί πολύ βοηθητική στη διαχείριση του διαβήτη.

Αν το παιδί σας πηγαίνει πολύ συχνά στην Διαβήτης και διατροφή τουαλέτα (ειδικά στη διάρκεια της νύΤο παιδί χρειάζεται να υπολογίζει τόσο την ποιχτας), αν διψάει και πεινάει πολύ, αν παότητα όσο και την ποσότητα της ραπονιέται ότι το στόμα του είναι διατροφικής του πρόσληξερό, αν είναι συνέχεια και αδιΣτην ψης, να προγραμματίκαιολόγητα κουρασμένο, αντιμετώπιση ζει τα γεύματά του, αν χάνει ξαφνικά κιλά, ή να ενημερώνεται του θέματος του παιδικού αν εκνευρίζεται εύκολα και να γνωρίζει καλό είναι να απευθυνδιαβήτη βοηθά σίγουρα η υποτη σύσταση των θείτε άμεσα σε κάποιον στήριξη από την οικογένεια και τροφίμων και ειδικό. των γευμάτων το περιβάλλον. Μπορεί επίσης να Ο διαβήτης είναι του και να προαποδειχτεί πολύ βοηθητική και ένας νέος σαρμόζει τα γεύη ψυχολογική υποστήριξη τρόπος ζωής ματά του σε διάφορες καταστάσεις, Πρόκειται για ασθένεια προβλεπόμενες ή μη, που -προς το παρόν τουλάσε καθημερινή βάση (π.χ. χιστον- θεωρείται ισόβια και στην άθληση, στην ασθένεια απαιτεί από την πλευρά του παικ.α.). Καθώς, όμως, οι περισσότερες διού να: περιπτώσεις διαβήτη τύπου 1 διαγιγνώσκονται � παίρνει καθημερινά ινσουλίνη, στην παιδική ηλικία, η άμεση εκπαίδευση του � ακολουθεί υγιεινή και προσεγμέπαιδιού σε όλα τα παραπάνω είναι αδύνατη, νη διατροφή (μεσογειακή διατροδεδομένου ότι δεν είναι ακόμα σε θέση να καφή), τανοήσει και να διαχειριστεί αυτά τα θέματα. � μετρά όσο συχνά χρειάζεται το Συνεπώς, το βάρος μετατοπίζεται συνήθως σάκχαρό του ώστε να προσαρμόστη μητέρα, που επιπλέον παίρνει και το ζει ανάλογα τη δόση της ινσουρόλο του «εκπαιδευτή», για να το βοηθήσει λίνης και να αποφεύγει τόσο την να μάθει να χειρίζεται μόνο του τα θέματα υπεργλυκαιμία όσο και την υποτης διατροφής του και να μπορέσει να αυτογλυκαιμία, νομηθεί. � διατηρεί το βάρος του σε φυσιο-

Η διαταραχή αυτιστικού φάσματος (Δ.Α.Φ.) είναι μια αναπτυξιακή διαταραχή που διαταράσσει την ανάπτυξη του παιδιού από τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Η έρευνα εστιάζει στην ανίχνευση συμπεριφορών, που μπορεί να σχετίζονται με μια μελλοντική διάγνωση Δ.Α.Φ., στη βρεφική και τα πρώτα χρόνια της νηπιακής ηλικίας, τον εντοπισμό βρεφών και νηπίων που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου καθώς και το σχεδιασμό ανιχνευτικών εργαλείων για την αναγνώριση τους. Οι «πρώιμοι δείκτες» που ανιχνεύουν ελλείμματα της ανάπτυξης που μπορεί να σχετίζονται με μια μελλοντική διάγνωση Δ.Α.Φ., όπως προκύπτουν από αναδρομικές και προοπτικές μελέτες, αφορούν κυρίως την κοινωνική επικοινωνία και την κοινωνική αλληλεπίδραση. Συγκεκριμένα, από τη βρεφική ακόμα ηλικία, συμπεριφορές που θεωρούνται πρώιμοι δείκτες είναι: � Μειωμένο ενδιαφέρον για τους άλλους και έλλειψη βλεμματικής επαφής. � Παιδιά που: Δεν ανταποκρίνονται με χαμόγελο ή φώνηση στους άλλους. Δεν ανταποκρίνονται πάντα στο κάλεσμα του ονόματος τους. Η ανταπόκρισή τους σε παιχνίδια αλληλεπίδρασης και μίμησης τύπου «κουκου-τσα» είναι περιορισμένη. � Δεν εναλλάσσουν το βλέμμα μεταξύ αντικειμένου που τα ενδιαφέρει και προσώπου όταν το ζητούν. Δεν δείχνουν απομακρυσμένα αντικείμενα. � Δεν «μπαμπαλίζουν» στους 12 μήνες, δεν χρησιμοποιούν λέξεις (τουλάχιστον τρεις) στους 16-18 μήνες, δεν κάνουν πρόταση με δύο λέξεις στους 24 μήνες. � Δεν χρησιμοποιούν χειρονομίες όπως «γεια» ή «στέλνω φιλάκι». � Δεν αναπτύσσουν το συμβολισμό στο παιχνίδι τους. Δεν δείχνουν ενδιαφέρον για συνομήλικούς τους (24μήνες). � Ασχολούνται με επαναληπτικό και μη λειτουργικό τρόπο με τα παιχνίδια και τα αντικείμενα (Σειριοθέτηση, ενασχόληση με τμήμα αντικειμένου). Ασχολούνται επίμονα με ασυνήθη αντικείμενα ή παρουσιάζουν επίμονη προσκόλληση σε συγκεκριμένα αντικείμενα. � Παρατηρείται μειωμένη συναισθηματική ανταπόκριση (ιδιαίτερα «ήρεμο» ή ευερέθιστο παιδί). � Εμφανίζουν αισθητηριακές ιδιαιτερότητες όπως: Άτυπη αντίδραση στον ήχο, παρατηρούν επίμονα συγκεκριμένα αντικείμενα, βάζουν ιδιαίτερα πολύ αντικείμενα στο στόμα, ιδιαιτερότητες ως προς τη γεύση, οσμή και αφή. � Παρακολουθούν επίμονα κινήσεις των δακτύλων τους ή παρατηρούνται επαναλαμβανόμενες κινήσεις της κεφαλής, του κορμού ή των άκρων. � Αφαιρούνται και καθηλώνουν το βλέμμα σε αντικείμενα. Κοιτούν αντικείμενα με «ασυνήθη γωνία». � Παρατηρείται απώλεια λόγου ή κοινωνικών δεξιοτήτων σε οποιαδήποτε ηλικία. Συνήθως η παλινδρόμηση αυτή παρατηρείται στην ηλικία των 15 με 24 μηνών. Μετά την ηλικία των δύο ετών μπορεί να προτιμούν να απομονώνονται ή να προσεγγίζουν αδέξια συνομηλίκους (συχνά θεωρούνται επιθετικά). Δεν μπορούν να διατηρήσουν το συντροφικό παιχνίδι μετά το τρίτο έτος. Επαναλαμβάνουν λέξεις ή φράσεις που ακούν σαν «παπαγαλάκια». Όταν παρατηρηθεί κάποια ή κάποιες από τις συμπεριφορές αυτές το παιδί θα πρέπει να παραπεμφθεί για αξιολόγηση από ειδικό που έχει εκπαιδευτεί στη διάγνωση Δ.Α.Φ., γιατί μπορεί να ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου που χρήζει παρακολούθησης ή να πληροί κριτήρια διάγνωσης Δ.Α.Φ. Η πρώιμη ανίχνευση οδηγεί στην πρώιμη αξιολόγηση και παρέμβαση. Η έρευνα έχει αποδείξει ότι με την πρώιμη παρέμβαση βελτιώνονται σημαντικά τα αναπτυξιακά ελλείμματα έτσι ώστε το παιδί να οδηγείται σε μία πιο «τυπική» ανάπτυξη. Παράλληλα μπορεί να αποτρέψει ή να ελαχιστοποιήσει δευτερογενείς συμπεριφορές (στερεότυπες συμπεριφορές, τελετουργίες, αυτοτραυματισμούς) που μπορεί να εμφανιστούν αργότερα και επηρεάζουν τη βαρύτητα της εικόνας των παιδιών. Η επίσημη πρόταση της ιατρικής κοινότητας είναι η ανίχνευση συμπεριφορών που μπορεί να σχετίζονται με το κλινικό φάσμα του αυτισμού να γίνεται σε ρουτίνα στην καθημερινή παιδιατρική πράξη με τη χρήση ανιχνευτικών εργαλείων.

Ενθ. 8

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

ΝΕΟΓΝΙΚΟ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΙΣΧΙΩΝ

Γράφει η: Αικατερίνη Aνδριανάκη, Ιατρός Ακτινολόγος, Επιστημονικά υπεύθυνη ακτινολογικού εργαστηρίου ΜΗΤΕΡΑ ΚΡΗΤΗΣ

Μια απλή εξέταση αρκετά σημαντική για το παιδί μας

ο υπερηχογράφημα τω ισχίων στα νεογνά είναι μία από τις πρώτες εξετάσεις που ζητούν οι παιδίατροι από τους ακτινολόγους πλέον στις μέρες μας, για τον αποκλεισμό της αναπτυξιακής δυσπλασίας τω ισχίων, δηλαδή της ανωμαλίας στην ανάπτυξη της άρθρωσης αυτής.

Η αναπτυξιακή δυσπλασία μπορεί να είναι από απλή χαλαρότητα της άρθρωσης του ισχίου έως σοβαρή παραμόρφωση της άρθρωσης, στην οποία η κεφαλή του μηριαίου δεν έχει σχεδόν καμία επαφή με την κοτύλη και βρίσκεται σε θέση εξαρθρήματος-συγγενές εξάρθρημα του ισχίου-πάθηση η οποία στο παρελθόν οδήγησε πολλά παιδιά σε αναπηρία. Οι συχνότεροι παράγοντες, που ευνοούν την εμφάνιση της πάθησης, είναι η δίδυμη κύηση, το θετικό ιστορικό των γονέων, η ισχιακή προβολή, το ολιγοϋδράμνιο και το φύλο (κορίτσι >αγόρι), ενώ υπάρχουν περιοχές όπου έχουμε μεγαλύτερη συχνότητα όπως είναι και η Κρήτη. Η αναπτυξιακή δυσπλασία είναι μία ανωμαλία που παρατηρείται κατά τη γέννηση με ποσοστό 2 στα 100 νεογνά, ενώ η εμφάνιση του συγγενούς εξαρθρήματος 1-1,5/1000, γι΄αυτό η πρώιμη διάγνωση της παθολογικής αυτής κατάστασης έχει

πολύ μεγάλη σημασία, τόσο για το είδος της θεραπείας που θα επιλεγεί (συντηρητική ή χειρουργική), όσο και για την έκβαση της θεραπείας. Παραμελημένα περιστατικά συνήθως θα χρειαστούν χειρουργική θεραπεία, ενώ, αν η διάγνωση τεθεί έγκαιρα, η πάθηση μπορεί να αντιμετωπισθεί συντηρητικά με ειδικούς νάρθηκες. Αν δεν αντιμετωπισθεί η πάθηση, μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη φθορά του χόνδρου της άρθρωσης (οστεοαρθρίτιδα) ή σε αναπηρία (μόνιμη χωλότητα). Στο παρελθόν η κλινική εξέταση συμπληρωνόταν με την ακτινογραφία, εξέταση η οποία έχει ακτινοβολία και επιπλέον είναι σχετικά δύσκολη για το νεογνό.

Τελευταία η εξέταση γίνεται με τη χρήση του υπερήχου, εξέταση χωρίς ακτινοβολία, ανώδυνη, εύκολη για το νεογνό και αξιόπιστη όταν γίνεται από έμπειρο ακτινολόγο. Μπορούμε να διαπιστώσουμε με ακρίβεια και αξιοπιστία την επικέντρωση της μηριαίας κεφαλής, την λοξότητα της κοτύλης αλλά και με ειδικές τεχνικές (δυναμική υπερηχογραφική εξέταση) την σταθερότητα της άρθρωσης. Μπορεί να γίνει από τις πρώτες μέρες της γέννησης μέχρι και την 6η - 8η εβδομάδα προκειμένου να έχουμε έγκαιρα τη διάγνωση και τη θεραπεία σε περίπτωση που αυτή χρειάζεται. Επαναλαμβάνοντας τον υπέρηχο κατά τη διάρκεια της θεραπείας ελέγχουμε το αποτέλεσμα αυτής. Πρόσφατα δημοσιευμένη και βραβευμένη μελέτη στη Γερμανία, παρουσιάζει τα αποτελέσματα του μαζικού ελέγχου των ισχίων των νεογνών με υπέρηχο από το 1996 έως το 2004. Τα αποτελέσματα της συστηματικής αυτής εξέτασης είναι εντυπωσιακά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, το ποσοστό των βρεφών που χρειάστηκε να χειρουργηθούν στο ισχίο λόγω δυσπλασίας σ’ αυτό το διάστημα ήταν 0,25/1000.

Πριν εφαρμοστεί ο μαζικός έλεγχος με υπερηχογράφημα των ισχίων, το ποσοστό αυτό ήταν 1/1000 δηλαδή τετραπλάσιο. Η δραστική αυτή μείωση των χειρουργικών επεμβάσεων οφείλεται στην αποτελεσματικότητα της συντηρητικής θεραπείας, η οποία άρχισε έγκαιρα. Αντίστοιχη μελέτη στην Ελλάδα σύγκρινε την “ανιχνευτική” ικανότητα παθολογικών περιστατικών από ομάδες έμπειρων ορθοπαιδικών και παιδιάτρων. Η ορθοπαιδική εξέταση συμπληρωνόταν πάντα από υπερηχογράφημα των ισχίων. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η υπερηχογραφική εξέταση είχε εξαπλάσια “ανιχνευτική” ικανότητα από την κλινική εξέταση. Σε απόλυτους αριθμούς αυτό σήμαινε ότι 65 στα 1000 νεογνά, τα οποία χαρακτηρίστηκαν ως “φυσιολογικά” από την παιδιατρική κλινική εξέταση, βρέθηκε κατά κύριο λόγο στον υπέρηχο ότι είχαν κάποια δυσπλασία. Η δυσπλασία αυτή του ισχίου χωρίς θεραπεία ή παρακολούθηση θα είχε απρόβλεπτη εξέλιξη. Σε υπερηχογραφικά διαπιστωμένες αστάθειες που οφείλονται σε ήπια δυσπλασία της άρθρωσης, μόνο το 50% από αυτές θα ανιχνευθούν κατά την κλινική εξέταση, ακόμα και από έμπειρο ορθοπεδικό. Από την παιδιατρική εξέταση μέτριες έως σοβαρές δυσπλασίες θα ανιχνευθούν σε ποσοστό από 10 – 50%. Οι διαπιστώσεις αυτές έχουν καταστήσει τον υπέρηχο του ισχίου υποχρεωτική εξέταση προληπτικού ελέγχου στα νεογνά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Συμπερασματικά είναι προφανές ότι το υπερηχογράφημα των ισχίων στα νεογνά είναι αναγκαία εξέταση, ενώ η συνεργασία παιδιάτρων- ακτινολόγων και παιδοορθοπαιδικών επιβάλλεται για την έγκαιρη διάγνωση.

Ενθ. 10

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Παροδική υμενίτιδα ισχίου

Συχνότερη αιτία αρθρικού πόνου στον παιδικό πληθυσμό Οστεοχονδρίτιδα στα παιδιά

υμενίτιδα αποτελεί την συχνότερη αιτία του επώδυνου ισχίου στην παιδική ηλικία. Παρατηρείται σε παιδιά ηλικίας 3 -10 ετών, αν και έχει αναφερθεί και σε παιδί ηλικίας 3 μηνών και στους ενήλικες. Εμφανίζεται σε μεγαλύτερη συχνότητα στα αγόρια απ’ ότι στα κορίτσια, σε αναλογία τρία προς ένα. Η παροδική υμενίτιδα του ισχίου θα πρέπει να διαχωρίζεται κατά τη διάγνωσή της από την οστεοχονδρίτιδα του ισχίου, παρότι εμφανίζονται στο ίδιο ηλικιακό επίπεδο.

Αιτιολογία και παθογένεια

Η υμενίτιδα του ισχίου δεν αποτελεί μια χωριστή παθολογική κατάσταση αλλά σύμπτωμα μιας πάθησης. Πρόκειται για μια αντίδραση του αρθρικού υμένα, άγνωστης αιτιολογίας. Στο 40-80 % των ασθενών από το ιστορικό διαπιστώνεται, ότι πριν της υμενίτιδας του ισχίου έχουν προηγηθεί ιογενείς λοιμώξεις της περιοχής του ρινοφάρυγγα, του ανωτέρω αναπνευστικού ή του γαστρεντερικού συστήματος. Επίσης ενοχοποιούνται και άλλες αιτίες όπως αλλεργικές διαθέσεις, τραυματισμοί , παθήσεις, που μειώνουν την ανθεκτικότητα μηχανικής φορτίσεως του ισχίου (π.χ. βλαισά ισχία ,δυσπλασία κο-

τύλης κ.α.). Όλες οι αιτίες που αναφέραμε παραπάνω μπορούν να οδηγήσουν σε επώδυνη φλεγμονή της άρθρωσης με συλλογή υγρού και περιορισμό της κινητικότητας αυτής.

Κλινική εικόνα

Η πάθηση αρχίζει με οξύ η προοδευτικά αυξανόμενο πόνο στη μηρο-βουβωνική χώρα που στο 50% περίπου αντανακλά στην εσωτερική επιφάνεια του μηρού και στο γόνατο και σε ορισμένες περιπτώσεις εμφανίζεται και χαμηλός πυρετός. Χωλότητα, η οποία μπορεί να είναι η πρώτη εκδήλωση της νόσου και ανώδυνη. Τα παιδιά με παροδική υμενίτιδα του ισχίου συνήθως είναι απύρετα ή έχουν χαμηλό πυρετό (<38ο C). Υψηλός πυρετός είναι σπάνιος. Τα συμπτώματα αυτά οφείλονται κυρίως στη συλλογή υγρού μέσα στην άρθρωση και στο 80% περίπου των περιπτώσεων μετά την 5η ημέρα αρχίζουν χωρίς θεραπεία βαθμιαία να υποχωρούν. Στο 20% περίπου των περιπτώσεων τα συμπτώματα δεν έχουν παροδικό χαρακτήρα αλλά παραμένουν για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα και αν γίνει διακοπή των φαρμάκων υποτροπιάζουν τουλάχιστον για άλλες 14 ημέρες. Αλλά και αυτά τα παιδιά παρουσιάζουν μία καλή γενική κατάσταση χωρίς συμπτώματα μιας βαριάς πάθησης.

Κλινικά ευρήματα

Ευαισθησία στην πρόσθια επιφάνεια του ισχίου με την ψηλάφηση ή ακόμα και με τις παθητικές κινήσεις. Το παιδί συγκρατεί το ισχίο συνήθως σε κάμψη και προσαγωγή, ή έξω στροφή ή σε απαγωγή και έξω στροφή και πονάει στις ακραίες κινήσεις. Μπορεί ακόμα να έχει μικρό περιορισμό της κινητικότητας, ιδιαίτερα της απαγωγής και της έσω στροφής. Οι στροφικές κινήσεις των ισχίων με το ισχίο σε έκταση και τον ασθενή σε ύπτια θέση μπορεί να αποκαλύψουν ακούσια προστασία των μυών της μιας πλευράς συγκριτικά με την άλλη.

Στον αναπτυσσόμενο σκελετό Γράφει η: είναι δυνατό να Ελένη Παπουτσοπούλου εμφανιστεί πό– Χουρδάκη νος στα σημεία Ορθοπεδικός Χειρούργος κατάφυσης τενόντων και στις επιφύσεις που στην ιατρική ορολογία ονομάζεται (οστεοχονδρίτιδα). Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία ορισμένες περιοχές του σκελετού, (κυρίως σημεία ανάπτυξης του), από-διοργανώνονται ή νεκρώνονται και στην συνέχεια αποκα-θιστούνται ή εκ νέου οστεοποιούνται. Πιθανό αίτιο είναι η διαταραχή αιμάτωσης σε μια περιοχή, που δέχεται τραυματισμό ή πολλαπλούς μικροτραυματισμούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η οστεοχονδρίτιδα του κνημιαίου κυρτώματος στο γόνατο που εμφανίζεται κυρίως σε εφήβους. Παρουσιάζεται σαν πόνος κάτω από το γόνατο, συνοδευόμενος με οίδημα και αδυναμία στο να λυγίσει το γόνατο. Η θεραπεία είναι φαρμακευτική με αντιφλεγμονώδη και συντηρητική με τοποθέτηση νάρθηκα, ή με φυσιοθεραπεία και αποφυγή καταπόνησης της άρθρωσης με ποδόσφαιρο ή τρέξιμο. Σπάνια

Θεραπεία

Σε ήπια συμπτωματολογία συστήνεται κατάκλιση τουλάχιστον για μια εβδομάδα σε συνδυασμό με τη χρήση αντιφλεγμονώδη και αναλγητικών για τρεις έως έξι το πολύ ημέρες. Σε έντονη συμπτωματολογία χρειάζεται επιπλέον δερματική έλξη τουλάχιστον για 1 εβδομάδα. Παρακέντηση της άρθρωσης γίνεται μόνο σε πάρα πολύ έντονη συμπτωματολογία και όταν ακτινολογικά και υπερηχογραφικά υπάρχουν ενδείξεις μεγάλης συλλογής υγρού. Για να αποκλειστεί μια οστεοχονδρίτιδα του ισχίου χρειάζεται μετά από τρεις μήνες νέα εξέταση.

Επιπέδωση Μηριαίας κεφαλής

χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση. Συνήθως πόνος στην πτέρνα σε παιδιά ηλικίας 7-9 ετών μπορεί να υποδηλώνει οστεοχονδρίτιδα πτέρνας. Σε αυτές τις περιπτώσεις συστήνεται νάρθηκας και αποφόρτιση. Ανάλογα επίσης με την ηλικία του παιδιού, μπορεί να πρόκειται για παθήσεις που αφορούν την μηριαία κεφαλή. Σε παιδιά 4-8 ετών εμφανίζεται η οστεοχονδρίτιδα του ισχίου. Τα παιδιά παραπονούνται για πόνο στο ισχίο,ενώ εμφανίζουν και ελαφρά χωλότητα (κουτσαίνουν). Η αντιμετώπιση εξαρτάται από την ηλικία και την βαρύτητα της νόσου.

Ενθ. 11

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Πλατυποδία- Βλαισοπλατυποδία: Προληπτικός Έλεγχος

Ορόσημο για την μυοσκελετική ανάπτυξη του παιδιού

όρος πλατυποδία περιγράφει τη σημαντική μείωση ή απουσία στη φυσιολογική καμάρα στο εσωτερικό του πέλματος. Στα μικρά παιδιά συχνότερα παρατηρούμε μία μεγαλύτερη παραμόρφωση, τη βλαισοπλατυποδία, δηλαδή την ύπαρξη πλατυποδίας σε συνδυασμό με βλαισή παραμόρφωση προς τα έξω δηλαδή απόκλιση του ποδιού. Από μελέτες έχει αποδειχτεί ότι η πλατυποδία επηρεάζει την ανατομική ευθυγράμμιση όλου του κάτω άκρου και κατ’ επέκταση επηρεάζει την άθροιση των μηχανικών φορτίων και των μυοσκελετικών προσαρμογών που προκαλούνται στον άνθρωπο.

Κατάλληλη ηλικία ελέγχου

Πολλοί γονείς σπεύδουν να ζητήσουν τη γνώμη του ειδικού από πολύ νωρίς, διότι παρατηρούν πλατυποδία στα παιδιά τους. Η πλατυποδία σε ένα παιδί μέχρι 4 ετών είναι απόλυτα φυσιολογική, αφού το παιδάκι δεν έχει αναπτύξει ακόμη τους αντιβαρυτικούς ενεργητικούς μηχανισμούς που συγκρατούν τις ποδικές καμάρες. Άρα εάν ο γονιός δεν παρατηρεί κάποια αξιοπρόσεκτη απόκλιση στη φυσιολογική βάδιση του παιδιού του, π.χ. χωλότητα, τότε μετά τα 4-5 έτη ηλικίας είναι μία καλή στιγμή για ένα προληπτικό έλεγχο. Σε όσο μικρότερη ηλικία, κοντά στα 5 έτη, αναγνωρισθεί η γωνία συστροφής κνήμης, πλατυποδία και άλλες ανατομικές αποκλίσεις, τόσο μεγαλύτερες πιθανότητες «θεραπείας» έχουμε και όχι απλά υποστήριξης.

Συμβουλές για τους γονείς

Στα πέντε πρώτα χρόνια της μυοσκελετικής ωρίμανσης του παιδιού, είναι βασικό οι γονείς να επιλέγουν παπουτσάκια με όσο το δυνατόν περισσότερη υποστήριξη της καμάρας και επίσης να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να βαδίζουν ξυπόλητα μόνο σε μαλακές επιφάνειες. Με αυτό το τρόπο διευκολύνεται η δραστηριότητα των μικρών μυών κάτω από τα πόδια που είναι υπεύθυνοι για τη συγκράτηση μίας φυσιολογικής ποδικής καμάρας και κατ’ επέκταση μίας ορθής ανατομικής ευθυγράμμισης σε όλο το κάτω άκρο.

Προληπτικός έλεγχος

Ο έλεγχος παιδικής μυοσκελετικής ανάπτυξης και ορθοσωμίας είναι μία διαγνωστική διαδικασία που γίνεται στη καθημερινή κλινική πρακτική, είτε για πρόληψη, είτε για θεραπεία, γρήγορα και εύκολα. Ο ειδικός χρησιμοποιεί τον άκρως απαραίτητο εξοπλισμό χωρίς να υποβάλλεται το παιδί σε πολύπλοκες διαγνωστικές εξετάσεις, έκθεση σε ακτινοβολία κ.λπ. Έτσι αυτός ο έλεγχος είναι γρήγορος και ευχάριστος για το παιδί, αλλά και οικονομικός για το γονέα, αφού κοστίζει όσο μία επίσκεψη στον ιατρό. Οι βασικοί λόγοι που αναδεικνύουν αυτό το προληπτικό έλεγχο σε ορόσημο για την ιδανική μυοσκε-

λετική ωρίμανση του μικρού παιδιού είναι: α) το γεγονός ότι τα περισσότερα ανατομικά χαρακτηριστικά (π.χ. στραβά γόνατα, πλατυποδία, ανισοσκελία κ.λπ.) είναι κληρονομήσιμα, β) κλινικές παρατηρήσεις ότι παραμορφώσεις όπως η πλατυποδία/βλαισοπλατυποδία, όχι μόνο δε διορθώνονται με την ενηλικίωση, αλλά εξελίσσονται με την

προοδευτική αύξηση του σωματικού βάρους και των δραστηριοτήτων του παιδιού, γ) τα δεδομένα στατιστικών ερευνών, τα οποία συνδέουν ανατομικές αποκλίσεις στα κάτω άκρα (όπως πλατυποδία και ανισοσκελία) με τη γένεση παραμορφώσεων στη σπονδυλική στήλη και μηχανικού πόνου κατά μήκος των κάτω άκρων και της σπονδυλικής στήλης ενηλίκων.

Ενθ. 12

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Ποιά συμπτώματα πρέπει να σας κάνουν να ανησυχήσετε

Συγγενείς καρδιοπάθειες

ι συγγενείς καρδιοπάθειες είναι ασθένειες της καρδιάς στις οποίες φέρουν τα παιδιά από τη γέννηση τους. Οι επιδημιολογικές μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί στην Αμερική και την Ευρώπη εκτιμούν την συχνότητα εμφάνισής τους σε 4-8 περιστατικά ανά 1000 ζώσες γεννήσεις το χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι στο νομό Ηρακλείου με περίπου 3-4000 γεννήσεις το χρόνο, 12-32 παιδιά θα γεννιούνται με συγγενή καρδιοπάθεια.

Γράφει ο: Αντώνιος Επιτροπάκης, ΙατρόςΚαρδιολόγος Απ΄αυτά τα παιδιά ένα μέρος θα εκδηλώσει συμπτώματα κατά τη γέννηση, πολλές φορές και πριν από αυτή σε σοβαρές παθήσεις, οπότε θα διαγνωσθεί και θα αντιμετωπισθεί άμεσα, ένα άλλο μέρος όμως, αρκετά μεγάλο, δεν θα δώσει καθόλου συμπτώματα , με συνέπεια την μη έγκαιρη αντιμετώπιση της κατάστασης.

Οι παράγοντες οι οποίοι ευθύνονται για την εμφάνιση των συγγενών καρδιοπαθειών είναι πολλοί

-Γενετικοί: Πολλά σύνδρομα συνδυάζονται με συγκεκριμένους τύπους καρδιακών ανωμαλιών και η παρουσία συγγενούς καρδιοπάθειας στην οικογένεια θεωρείται παράγοντας κινδύνου. -Περιβαλλοντικοί: Πατρική έκθεση στο κρύο, μητρική έκθεση σε χημικά ( βαφέςμαλλιών ), χρήση κοκαΐνης , λοιμώξεις κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης ( ερυθρά, AIDS, σύφιλη, κυτταρομεγαλοϊοςκτλ. ). -Ασθένειες της μητέρας όπως σακχαρώδηςδιαβήτης, επιληψία, Συστηματικός Ερυθεματώδης Λύκος, αμυλοείδωση κτλ. -Αλκοολισμός . Το υπερηχογράφημα αποτελεί σήμερα την εξέταση αναφοράς για την διάγνωση των συγγενών καρδιοπαθειών. Με ειδικά προσαρμοσμένα μηχανήματα είμαστε σήμερα σε θέση να διαγνώσουμε την πλειοψηφία των συγγενών καρδιοπαθειών, ακόμα και σε εμβρυικό επίπεδο αν χρειαστεί. Δυστυχώς όμως είναι λίγοι οι συνάδελφοι (παιδίατροι και καρδιολόγοι) που έχουν ασχοληθεί με την παιδοκαρδιολογία με αποτέλεσμα να μην ελέγχονται όλα τα παιδιά όπως θα έπρεπε, αν και οι παιδίατροι συστήνουν τον καρδιολογικό έλεγχο. Ας πούμε τώρα δυο λόγια για τα σημεία και τα συμπτώμα-

τα που μπορεί να παρουσιάσει ένα παιδί με συγγενή καρδιοπάθεια και θα πρέπει να κάνουν τον γονέα να αναζητήσειιατρικήσυμβουλή. Πρώτον η δύσπνοια, η οποία μπορεί να παρουσιαστεί στην ελάχιστη προσπάθεια ή και στην ηρεμία, δεύτερον τα λιποθυμικά επεισόδια (τα οποία συνήθως οφείλονται σε καλοήθεις καταστάσεις αλλά όπως και να έχει χρήζουν διερεύνησης), το αίσθημα παλμών, ο πόνος στο στήθος ειδικά κατά την σωματική άσκηση και η απώλεια βάρους. Η βαρύτητα και η συχνότητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και πρέπει να αξιολογείται ατομικά. Τέλος θα ήθελα να επισημάνω την τεράστια πρόοδο που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στην αντιμε-

τώπιση των συγγενώνκαρδιοπάθειων. Πολλές παθήσεις που κάποτε αντιμετωπίζονταν μόνο χειρουργικά, σήμερα μπορούν να αντιμετωπισθούν με καθετηριασμό (πχ μεσοκολπικές επικοινωνίες). Τεράστια πρόοδος έχει επίσης συντελεστεί στις χειρουργικές τεχνικές χάρη στις οποίες πολλά παιδιά μπορούν σήμερα να έχουν ένα πολύ καλό επίπεδο ζωής στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Το σημαντικό όμως είναι να γίνει έγκαιρα η διάγνωση και η θεραπεία έτσι ώστε η ανωμαλία να διορθωθεί πριν η καρδιά αρχίσει να μην δουλεύει σωστά. Ισχύει λοιπόν και για τις συγγενείς καρδιοπάθειες ότι ισχύει για όλη την ιατρική στις μέρες μας : πρόληψη , πρόληψη, πρόληψη !!!!

Ενθ. 13

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Βαρηκοΐα:

Από τα βρέφη μέχρι και τους ηλικιωμένους

«Μια πάθηση που δεν κάνει διακρίσεις» Η

Νεογνική βαρηκοΐα

Νεογνική Βαρηκοΐα είναι μια πάθηση που χαρακτηρίζεται από μείωση της ακοής και είναι 20 φορές πιο συχνή από άλλες νόσους, που ελέγχονται σε βάση ρουτίνας στα νεογέννητα.

Συχνότητα - Επιδημιολογία

Στα παιδιά απαντάται σε συχνότητα 3-4%, όπου το 1 στα 1000 εμφανίζει σοβαρή βαρηκοΐα, γεγονός που θα επηρεάσει σημαντικά την επικοινωνία, καθώς και την μετέπειτα εξέλιξή του. Η διάγνωσή της είναι απαραίτητο να γίνει όσο το δυνατόν πιο σύντομα για τη σωστή ανάπτυξη των επικοινωνιακών του δεξιοτήτων. Παρόλα αυτά, υπολογίζεται, ότι σε ποσοστό περίπου 50%, η εμφάνιση βαρηκοΐας καθυστερεί πολύ να προκαλέσει την υποψία των γονιών, δημιουργώντας στο παιδί προβλήματα λόγου και διάφορες συναισθηματικές - ψυχολογικές διαταραχές.

Τι πρέπει να προσέξουν οι γονείς;

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται σε αδρές εξετάσεις ακοής. Για παράδειγμα, πολλοί γονείς αναφέρουν ότι το μωρό τρομάζει όταν ακούσει ένα δυνατό θόρυβο, μια πόρτα που κλείνει ή ακόμα και όταν του μιλούν. Αυτό που ενδιαφέρει είναι το μωρό να ακούει τον ελάχιστο ήχο που μπορεί να ακούσει και όχι τους μέτριους ή δυνατούς ήχους που εύκολα μας τραβούν την προσοχή. Αυτό είναι απαραίτητο, ώστε να ακούει

καθαρά την ομιλία των γονιών του, για να μπορέσει μετά και το ίδιο να μάθει να μιλά.Μια άλλη περίπτωση, που ξεγελά συχνά τους γονείς, είναι η μονόπλευρη βαρηκοΐα. Αν το παιδί ακούει φυσιολογικά από το ένα αυτί, ενώ το άλλο αυτί είναι βαρήκοο, δείχνει ότι ακούει φυσιολογικά, ενώ στην πραγματικότητα το ακουστικό του σύστημα παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα προσαρμογής. Για αυτούς τους λόγους, χρησιμοποιούμε τις σύγχρονες, αντικειμενικές εξετάσεις της ακοής.

Έλεγχος νεογνικής βαρηκοΐας

Όλα τα νεογνά πρέπει να ελέγχονται όσον αφορά στην ακοή τους, ενώ προτιμότερη είναι η ολοκλήρωση του ελέγχου πριν την ηλικία των 3 μηνών. Στις περισσότερες χώρες του κόσμου, η εξέταση είναι υποχρεωτική και πραγματοποιείται πριν την έξοδο από το μαιευτήριο. Πρόκειται για μια μέθοδο εντελώς ανώδυνη που δεν προκαλεί καμία ενόχληση στο εξεταζόμενο βρέφος και μας επιτρέπει τον αντικειμενικό έλεγχο της ακοής. Η εξέταση γίνεται με την τοποθέτηση ειδικού αισθητήρα στο αυτί του παιδιού, ο οποίος αποτελείται από ένα μικρόφωνο, μεγάφωνο και από ειδικά ακουστικά φίλτρα. Με τη βοήθεια των Ωτοακουστικών Εκπομπών (η παρουσία τους υποδηλώνει φυσιολογική ακοή) μελετάμε τη λειτουργία των έξω τριχωτών κυττάρων του κοχλία του αυτιού.

Συνέχεια στη σελίδα 32 

Ενθ. 14

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Βαρηκοΐα:

Από τα βρέφη μέχρι και τους ηλικιωμένους

«Μια πάθηση που δεν κάνει διακρίσεις» Συνέχεια από σελίδα 31

Παιδική Βαρηκοΐα

ακουστική ικανότητα μαζί με την ικανότητα για ομιλία αποτελούν την προϋπόθεση για την ανάπτυξη των κοινωνικών δεξιοτήτων ενός παιδιού με το περιβάλλον του, αλλά και για τη δυνατότητά του να παίζει και να μαθαίνει. Όποιο παιδί έχει περιορισμένη ακουστική ικανότητα, η οποία μένει αδιάγνωστη και αθεράπευτη, το παρεμποδίζει να αναπτύξει την ομιλία και τον λόγο. Βαρηκοΐα σημαίνει ότι το παιδί ακούει, αλλά περιορισμένα. Όσο μεγαλύτερη είναι η βαρηκοΐα, τόσο μεγαλύτερη είναι και η αδυναμία του παιδιού να κατανοήσει τι του λένε. Αν ένα παιδί έχει χαμένη πλήρως την ακοή του, δηλαδή είναι κωφό και από τα δύο αυτιά, τότε αυτό το παιδί είναι αδύνατον να αναπτύξει την ικανότητα ομιλίας και άρθρωσης του λόγου.

κωση και η λήψη ωτοτοξικών φαρμάκων. Πολλές φορές η παιδική βαρηκοΐα είναι παροδική και μπορεί να οφείλεται σε απόφραξη του ακουστικού πόρου με βύσμα κυψελίδας ή μέσες ωτίτιδες που θεραπεύονται μόνες τους ή μετά από θεραπεία με φάρμακα ή με μικροεπέμβαση. Σε μερικά παιδιά υπάρχει νευραισθητήρια βαρηκοΐα, που οφείλεται σε βλάβη του ακουστικού νεύρου και είναι μόνιμη.

Μέτρηση Ακοής

Στο παιδί που μπορεί να συνεργαστεί με τον ωτορινολαρυγγολόγο γίνεται μέτρηση της ακουστικής του ικανότητας καταγράφοντας με ειδική συσκευή τις αποκρίσεις του παιδιού όταν του στέλνονται διάφοροι τόνοι ή συχνότητες. Η εξέταση αυτή λέγεται ακοογράφημα. Με το ακοογράφημα καθορίζεται αν το παιδί έχει κάποια απώλεια της

Απώλεια ακοής σε ενήλικες Η απώλεια ακοής λόγω ηλικίας (πρεσβυακουσία) είναι η τρίτη σε συχνότητα χρόνια πάθηση στους ηλικιωμένους μετά την υπέρταση και την αρθρίτιδα. Η βαρηκοΐα σε όλες τις ηλικίες μπορεί να σχετίζεται με άλλες χρόνιες παθήσεις, και να επιδεινώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών με μείωση της ικανότητας επικοινωνίας. Έγκαιρη αξιολόγηση της ακοής και σωστή παρέμβαση βοηθά ασθενείς και οικογένειες να επικοινωνούν πιο αποτελεσματικά, και βελτιώνει την επικοινωνία ασθενούς-ιατρού. Χαρακτηριστικά που παρατηρούνται σε άτομα με μόνιμη βαρηκοΐα που δεν αντιμετωπίζεται είναι τα ακόλουθα:

Ευερεθιστότητα, αρνητική στάση, θυμό Κούραση, ένταση, άγχος, κατάθλιψη Αποφυγή και απόσυρση από κοινωνικές συγκεντρώσεις Κοινωνική απόρριψη και μοναξιά Μειωμένη εγρήγορση, αυξημένη πιθανότητα ατυχήματος ή πτώσης � Μειωμένη μνήμη και δυνατότητα να μάθει νέες δραστηριότητες � Μειωμένη απόδοση στην εργασία � Μειωμένη ψυχολογική και συνολική υγεία

� � � � �

Συχνότητα παιδικής βαρηκοΐας

Δύο στα 100 παιδιά, κάτω των 18 ετών έχουν απώλεια ακοής σε βαθμό που ποικίλει. Σπανίως σήμερα εμφανίζονται παιδιά με σοβαρότατη βαρηκοΐα, που να μη μπορεί να βοηθηθεί με τη σύγχρονη τεχνολογία. Η αποτελεσματικότερη θεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί, αν διαγνωστεί έγκαιρα η βαρηκοΐα. Η έγκαιρη διάγνωση της βαρηκοΐας και η όσο το δυνατόν νωρίτερα εφαρμογή ακουστικών βαρηκοΐας και έναρξης ειδικής εκπαίδευσης μεγιστοποιεί τη δυνατότητα βελτίωσης της ακουστικής ικανότητας ενός βαρήκοου παιδιού.

Τύποι παιδικής βαρηκοΐας

Η παιδική βαρηκοϊα διακρίνεται στην συγγενή, δηλαδή αυτή που υπάρχει από τη γέννηση του παιδιού και στην επίκτητη, δηλαδή σ’ αυτήν που εμφανίζεται μετά τη γέννηση από οποιαδήποτε αιτιολογία. Πιθανές αιτίες της συγγενούς βαρηκοϊας είναι οι λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ( ερυθρά, τοξοπλάσμωση , νόσος από μεγαλοκυτταρικό ιό) όπως και η χρήση ωτοτοξικών φαρμάκων από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αλλά και διάφορα γενετικά σύνδρομα, όπως το σύνδρομο Down και το οικογενειακό ιστορικό βαρηκοΐας. Ενώ για την επίκτητη βαρηκοϊα ενοχοποιούνται διάφορες λοιμώξεις όπως μηνιγγίτιδα, παρωτίτιδα, ιλαρά, κοκκύτης, αλλά και άλλοι παράγοντες όπως είναι η διάτρηση του τυμπάνου, η έκθεση σε εκκωφαντικό θόρυβο, μια σοβαρή κρανιοεγκεφαλική κά-

ακοής, τι είδους απώλεια μπορεί να έχει και βοηθάει στη λήψη απόφασης για την εφαρμογή της θεραπείας που χρειάζεται. Η απώλεια ακοής διαβαθμίζεται ως ήπια, μέτρια, σοβαρή και σοβαρότατη.

Διάγνωση και θεραπεία

Αφού ο ωτορινολαρυγγολόγος εξετάσει την ακουστική ικανότητα των αυτιών του παιδιού με κατάλληλες δοκιμασίες σε ειδικά όργανα θέτει τη διάγνωση της βαρηκοΐας και συστήνει στους γονείς την αρμόζουσα θεραπεία. Ανάλογα με την αιτία της βαρηκοΐας ο ωτορινολαρυγγολόγος αποφασίζει πώς θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Αν το παιδί πάσχει από ωτολογική νόσο που επιδέχεται φαρμακευτική ή χειρουργική θεραπεία, σύντομα μπορεί να αποκατασταθεί ολικώς ή μερικώς η βαρηκοΐα. Αν υπάρχει βαρηκοΐα συγγενούς αιτιολογίας αξιολογείται το αν αποκαθίσταται η βαρηκοΐα με την εφαρμογή κατάλληλου ακουστικού βαρηκοΐας. Το παιδί του οποίου η βαρηκοΐα δεν αποκαθίσταται με την εφαρμογή ακουστικού βαρηκοΐας πιθανόν χρειάζεται τοποθέτηση κοχλιακού εμφυτεύματος και εκπαίδευση από ειδική ομάδα ωτορινολαρυγγολόγου, λογοθερπευτή, ψυχολόγου και κοινωνικού λειτουργού, μέχρις ότου αποκτήσει την καλύτερη δυνατή ικανότητα επικοινωνίας. Τέλος στις δυνατότητες επιλογής είναι και η χρήση ψηφιακών ακουστικών, που αποτελούν την πιο ενδεδειγμένη λύση ακουστικής ενίσχυσης, ενώ η σωστή εφαρμογή τους βοηθά και στην βελτίωση της συμπεριφοράς, της ψυχοκινητικής ανάπτυξης και στην ομαλή προσαρμογή του παιδιού στο περιβάλλον.

Η επικρατούσα μέθοδος αντιμετώπισης της μόνιμης βαρηκοΐας είναι η εφαρμογή ακουστικών βαρηκοΐας. Η σύγχρονη τεχνολογία προσφέρει επιλογές που αποκαθιστούν την επικοινωνία σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό, ενώ προσφέρονται και λύσεις για καλύτερη ακοή από την τηλεόραση, το τηλέφωνο, ή άλλα ηχητικά συστήματα. Η ενημέρωση των ασθενών για τις διαθέσιμες επιλογές μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ιδίων και των οικογενειών τους.

Αιφνίδια Βαρηκοΐα

Αν η βαρηκοΐα προκύψει αιφνίδια ή αναπτυχθεί μέσα σε διάστημα μέχρι τριών ημερών, λέγεται Αιφνίδια Βαρηκοΐα . Η αιφνίδια βαρηκοΐα είναι μια επείγουσα ωτορινολαρυγγολογική κατάσταση. Η Αιφνίδια Βαρηκοΐα έχει πολλές πιθανές αιτίες. Μπορεί να οφείλεται σε έναν καλοήθη όγκο του ακουστικού νεύρου, που λέγεται ακουστικό νευρίνωμα, είτε σε περιλαβυρινθικό συρίγγιο. Αυτό προκύπτει συνήθως στην κατάδυση, από μεγάλη διαφορά πίεσης μεταξύ του εσωτερικού αυτιού και της κοιλότητας του μέσου αυτιού, όταν ο δύτης προσπαθεί να εξισώσει φυσώντας βίαια με κλειστά μύτη και στόμα, ενώ η ευσταχιανή του σάλπιγγα είναι κλειστή. Ενώ στα ανοσολογικά αίτια αναφέρονται και πιθανές λοιμώξεις συνήθως ιογενούς μορφής. Αν και δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία πάνω στην πολιτική αντιμετώπισης της αιφνίδιας βαρηκοΐας, γενικά η πάθηση θεωρείται ιατρικό επείγον. Μετά από άμεση εισαγωγή στο νοσοκομείο, γίνεται ενδοφλέβια θεραπεία με κορτιζόνη, αγγειοδραστικά και αντι-ιϊκά φάρμακα. Η διάρκεια της νοσηλείας εξαρτάται από την ανταπόκριση του ασθενούς στη θεραπεία. Τέλος η θεραπεία με υπερβαρικό οξυγόνο έχει αποδειχτεί ότι ασκεί σημαντικό επιπρόσθετο αποτέλεσμα, όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με την κορτιζονοθεραπεία, αναγεννώντας την ακουστική οξύτητα του αυτιού.

Ενθ. 15

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Οστεοπόρωση:

Η πιο συνήθης αιτία πρόκλησης καταγμάτων στην Τρίτη Ηλικία

εξασθένηση των οστών που χαρακτηρίζει την οστεοπόρωση οδηγεί στην απότομη ή προοδευτική παραμόρφωση των οστών και σε κατάγματα. Η οστεοπόρωση είναι σήμερα πολύ συχνή, λόγω της αύξησης του μέσου όρου ζωής αλλά και των κακών συνηθειών που έχουν επικρατήσει από την αστικοποίηση του πληθυσμού. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το 19,2% των Ελληνίδων ηλικίας μεγαλύτερης των 50 ετών (δηλαδή περίπου 400.000 γυναίκες) έχουν εγκατεστημένη σπονδυλική οστεοπόρωση με σπονδυλικές παραμορφώσεις. Επιπλέον, το 30% των Ελληνίδων ηλικίας μεγαλύτερης των 50 (περίπου 600.000 γυναίκες) έχουν παθολογικά χαμηλή οστική πυκνότητα. Περίπου 15.000 ηλικιωμένα άτομα στην Ελλάδα σπάνε κάθε χρόνο το μηριαίο οστούν τους, με αποτέλεσμα να πρέπει να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση. Η οστεοπόρωση είναι μία πολύ σοβαρή πάθηση, η οποία απαιτεί προληπτικό έλεγχο για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπισή της, διότι προκαλεί συμπτώματα και παραμορφώσεις που δημιουργούν πολλά προβλήματα στους ασθενείς. Τα συμπτώματα και οι παραμορφώσεις προέρχονται κυρίως από τη σπονδυλική στήλη και είναι η απώλεια αναστήματος, η κύφωση, η προβολή της κοιλιάς, οι συγκάμψεις των άκρων και ο μόνιμος πόνος στην πλάτη και τη μέση.

Πρόβλημα από νεαρή ηλικία

Η οστεοπόρωση ως νόσημα που εμφανίζεται με αναίτια κατάγματα ανήκει ασφαλώς στην τρίτη ηλικία, αφορά δηλαδή κυρίως άτομα μεγαλύτερα των 65 ετών. Επειδή όμως δημιουργείται από πολύ νεώτερη ηλικία, πρέπει να αντιμετωπισθεί προληπτικά με απλούστερους τρόπους πριν από την εμμηνόπαυση. Σε τυχαίους ελέγχους μέτρησης της οστικής μάζας νεαρών ατόμων (τόσο γυναικών όσο και ανδρών), εμφανίζεται ένα ποσοστό της τάξης του 15% από αυτά να έχουν εντυπωσιακά χαμηλές τιμές. Αν και τα άτομα αυτά μετά την εμμηνόπαυση έχουν αυξημένο κίνδυνο να πάθουν οστεοπορωτικά κατάγματα, δεν σημαίνει ότι στη νέα τους ηλικία πάσχουν από οστεοπόρωση, αλλά ότι απλά πρέπει να αρχίζουν προληπτικά μέτρα καλής διατροφής και άσκησης, όχι όμως φαρμακευτική θεραπεία. Αν και η οστεοπόρωση προσβάλλει περισσότερο τις γυναίκες, έχει διαπιστωθεί ότι το 11% των ανδρών ηλικίας άνω των 40 ετών έχει χαμηλή οστική μάζα. Ένα μικρότερο ποσοστό από αυτούς τους άνδρες παρουσιάζουν ήδη και οστεοπορωτικά κατάγματα (λ.χ. της σπονδυλικής στήλης). Η ανδρική οστεοπόρωση, εφόσον δεν οφείλεται σε γνωστή αιτία (λ.χ. υπογοναδισμό, λήψη κορτιζόνης, κατάχρηση αλκοόλ κ.λπ.) είναι συνήθως κληρονομικής αιτίας και αντιμετωπίζεται με φάρμακα μετά την ηλικία των 50 ετών ή αν έχουν εμφανισθεί αναίτια κατάγματα.

Προληπτικές εξετάσεις

Στην απλή διερεύνηση ενός γενικότερου πληθυσμού, όπως είναι οι γυναίκες που μπαίνουν στην εμμηνόπαυση, αρκεί μία μέτρηση της οστικής μάζας με την τεχνική της διπλής απορροφησιομετρίας (DXA) για να διαγνωστεί η οστεοπόρωση. Η μέτρηση πρέπει να γίνεται σε δύο τουλάχιστον σημεία (σπονδυλική στήλη και ισχίο) τουλάχιστον την πρώτη φορά που εξετάζεται μία γυναίκα. Η μέτρηση αυτή είναι μία απλή εξέταση εκτίμησης της περιεκτικότητας σε άλατα ασβεστίου του σκελετού μας και με αυτήν αξιολογείται η κατάσταση των οστών και ειδικότερα ο κίνδυνος εμφάνισης οστεοπορωτικών καταγμάτων. Συμπληρωματικά με τη μέτρηση καλό είναι να γίνονται και οι βασικές εξετάσεις αίματος με τις οποίες μπορεί να εντοπισθεί εκτός από την οστεοπόρωση και η ύπαρξη άλλων οστικών παθήσεων. Οι εξετάσεις αυτές πρέπει να περιλαμβάνουν τη μέτρηση του ασβεστίου, του φωσφόρου, της παραθορμόνης και της βιταμίνης D του αίματος. Η γενική συμβουλή είναι να υποβάλλονται σε μέτρηση της οστικής μάζας όλες οι γυναίκες λίγο πριν από την αναμενόμενη εμμηνόπαυση δηλ. πριν το 45ο έτος της ηλικίας τους.

κηδεμόνες

σκολίωσης & κύφωσης

η άριστη λύση για μια ζωή χωρίς προβλήματα!

Έλεγχος μέχρι τα γηρατειά

Εάν μία γυναίκα υποβληθεί σε μέτρηση οστικής μάζας μετά την εμμηνόπαυση και διαπιστωθεί πως δεν έχει οστεοπόρωση, δεν σημαίνει πως δεν χρειάζεται να ξαναελεγχθεί, διότι δεν αποκλείεται να την παρουσιάσει αργότερα. Απαιτείται λοιπόν μέτρηση οστική μάζας σε δύο σημεία κάθε 2-3 χρόνια για τα πρώτα 10 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση και στη συνέχεια κάθε 5 χρόνια πάντοτε υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα βρεθούν παθολογικές τιμές στη μέτρηση. Με τις διαδοχικές αυτές εξετάσεις εντοπίζονται και τα άτομα που χάνουν με γρήγορο ρυθμό οστική μάζα, πράγμα που επίσης είναι ένδειξη για θεραπεία με φάρμακα.

κατάστημα Κρήτης: Μίνωος 14, Ηράκλειο Τ. 2810 261281 F. 2810 261260 e-mail: info@orthoway.gr

κατάστημα Αθηνών: Μεσογείων 125, Aθήνα Τ. 210 6910048 F. 210 6910078

κατάστημα Πατρών: Αγ. Ανδρέου 140 Τ. 2610 346969 F. 2610 346979 http://www.orthoway.gr

Ενθ. 16

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Μήπως πάσχετε από οστεοαρθρίτιδα;

υσκολία στην κίνηση, πρήξιμο, πόνος στις αρθρώσεις…. Η οστεοαρθρίτιδα αποτελεί την πιο συχνή μορφή αρθρίτιδας,προσβάλλοντας εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.

Γράφει η: Ελένη Παπουτσοπούλου – Χουρδάκη Ορθοπεδικός Χειρούργος

πρωί ή μετά από πολλές ώρες ακινησίας, Η νόσος εκδηλώνεται όταν φθαρούν οι η απώλεια της ευλυγισίας της άρθρωσης, προστατευτικοί χόνδροι που επιστρώτα <<τριξίματα>> και η παρουσία οστεονουν σαν μαξιλαράκια τις αρθρώσεις, για φύτων (μικρά εξογκώματα γύρω από την να μην τρίβονται τα οστά μεταξύ τους, προσβεβλημένη άρθρωση). αλλά και για να απορροφούν τους κραδαΥπάρχουν ορισμένες συνθήκες που αυσμούς της κίνησης. ξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης της Όταν αρχίζει η οστεοαρθρίτιδα, ο χόνοστεοαρθρίτιδας όπως: παχυσαρκία, δρος γίνεται πιο τραχύς , φθείρεται και τραυματισμοί της άρθρωσης, υπερουριέχει σαν συνέπεια την τριβή μεταξύ των χαιμία, σακχαρώδης διαβήτης, υποθυρεοοστών. Αυτό το γεγονός οδηγεί στον ειδισμός, επαγγέλ-ματα υψηλού κινδύνου πόνο, στο οίδημα και στην δυσκαμψία της (οικοδόμοι, υδραυλικοί, αθλητές κ.α), η άρθρωσης. καθιστική ζωή. Προσβάλλει οποιαδήποτε άρθρωΕκτός από την ιατρική βοήθεια στην ση του σώματος με ιδιπερίπτωση της οστεοαρθρίτιδας αίτερη <αδυναμία> Τα σημαντικό είναι και ο ασθενής στο γόνατο, το με την αλλαγή του τρόπου συμπτώματά ισχίο, την σποντης ζωής του ,να συμβάλλει δυλική στήλη, της εκδηλώνονται στην μείωση των συμπτωτον ώμο και σταδιακά μάτων αλλά και στην βελλιγότερο τον τίωση της καθημερινότητας και εξελίσσονται καρπό και τον του. Η απώλεια των περιταστράγαλο. βαθμιαία τών κιλών ανακουφίζει τις Η οστεοαρθρίτιδα αρθρώσεις. Η μυϊκή ενδυνάμωση επιδεινώνεται με το βελτιώνει την κλινική εικόνα της αρπέρασμα του χρόνου και θρίτιδας. προς το παρόν δεν υπάρχει τρόπος ιάσεΣυστήνεται κυρίως το περπάτημα (με καως. Υπάρχουν όμως θεραπείες, που μποτάλληλα υποδήματα) σε επίπεδο έδαφος, ρούν να επιβραδύνουν την εξέλιξη της, να το κολύμπι, το χαλαρό ποδήλατο και οι μειώσουν τον πόνο και να βελτιώσουν την ασκήσεις σε ελλειπτικό ή κωπηλατικό κίνηση των αρθρώσεων. μηχάνημα στο γυμναστήριο. Τα συμπτώματά της εκδηλώνονται σταΑν όλα αποτύχουν από άποψη συντηρηδιακά και εξελίσσονται βαθμιαία. Αυτά τικής θεραπείας η τελική λύση είναι η χειείναι πόνος κατά την διάρκεια της κίνηρουργική αντικατάσταση της πάσχουσας σης ή και κατά την ανάπαυση, η ευαισθηάρθρωσης με αρθροπλαστική. σία, η δυσκαμψία που είναι πιο έντονη το

Ενθ. 17

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2014

Οφθαλμολογικές παθήσεις της τρίτης ηλικίας

Ποιες απειλούν περισσότερο την όραση Η

τρίτη ηλικία σχεδόν μονοπωλεί την «κίνηση» των Οφθαλμολογικών Ιατρείων. Ο «γηράσκων οφθαλμός» στο σύνολό του εμφανίζει πλήθος προβλημάτων που ακολουθούν τα λευκά μαλλιά και τις ρυτίδες, και τα οποία σε αντίθεση με άλλα όργανα, γίνονται πλέον άμεσα εμφανή τόσο μορφολογικά όσο και λειτουργικά.

Η δυσχέρεια στην πλησίον όραση (πρεσβυωπία) αποτελεί τον κανόνα σε άτομα άνω των 45-50 ετών που με δέος συνειδητοποιούν την εξάρτηση από τα γυαλιά τους. Ο καταρράκτης, η θόλωση του φακού του οφθαλμού, αποτελεί την συνηθέστερη πάθηση των ηλικιωμένων προκαλώντας μείωση της οράσεως. Θεωρητικά, κάθε άτομο και ανάλογα με το προσδόκιμο επιβίωσης του θα πάθει καταρράκτη. Μολονότι δεν υπάρχουν προληπτικά μέτρα για την εμφάνιση του, η προστασία από τον ήλιο με τη χρήση σκούρων γυαλιών φαίνεται ότι βοηθάει στην καθυστέρηση της εμφάνισης του. Η αντιμετώπιση του καταρράκτη είναι εγχειρητική. Ο χρόνος της επέμβασης θα καθορισθεί από τον θεράποντα γιατρό ανάλογα με την εξέλιξη του καταρράκτη και τις οπτικές ανάγκες του πάσχοντος. Το γλαύκωμα (αυξημένη πίεση του ματιού) αποτελεί χρόνια σοβαρή πάθηση προκαλώντας ποικίλης βαρύτητας ατροφία του οπτικού νεύρου με πιθανότητα οπτικής αναπηρίας ή και τύφλωσης, αν δεν ανακαλυφθεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα. Δυστυχώς, πρόκειται για ασυμπτωματική, πολυπαραγοντική και άγνωστης αιτιολογίας πάθηση που συνήθως ανακαλύπτεται τυχαία επ’ ευκαιρία οφθαλμολογικής εξέτασης για άλλη αιτία. Η εκφύλιση της ωχράς κηλίδος (το σημείο της κεντρικής και ευκρινούς όρασης του βυθού του οφθαλμού) είναι σοβαρή, συχνή και απειλητική για την όραση πάθηση. Αποτελεί μία από τις πρώτες αιτίες

τύφλωσης διεθνώς, και ανάλογα με την επέκταση του προσδόκιμου επιβίωσης. Εμφανίζεται με δύο μορφές. Μία πολύ συχνότερη και «αθωότερη» (ξηρά μορφή) και μία πολύ βαρύτερη και σπανιότερη (υγρή). Δεν αποκλείεται διαχρονικά η μετεξέλιξη της ξηράς σε υγρή μορφή. Είναι βραδέως εξελισσόμενη (συνήθως εμφανίζεται μετά τα 60 χρόνια), και δυστυχώς, μολονότι υπάρχουν θεραπευτικές τεχνικές αντιμετώπισης της για την βαρύτερη και πλέον επικίνδυνη υγρή μορφή της (ενδοφθάλμιες ενέσεις) τα αποτελέσματα τους δεν είναι πάντοτε ενθαρρυντικά. Μολονότι η πάθηση έχει κληρονομική επιβάρυνση, η Μεσογειακή διατροφή, η αποφυγή καπνίσματος και η προστασία από τον ήλιο με σκούρα κατάλληλα γυαλιά μειώνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης της ή καταφέρνουν να εμφανισθεί σε μεγαλύτερες ηλικίες. Πρακτικά, μικρό ποσοστό των πασχόντων και σε πολύ μεγάλες ηλικίες συνήθως, φθάνουν σε τελικά στάδια τύφλωσης με αδυναμία αυτοεξυπηρέτησης τους. Άλλες ηπιότερες και αντιμετωπίσιμες παθήσεις, αφορούν αυτές των βλεφάρων. Επίσης, είναι συχνές διάφορες μορφές ξηροφθαλμίας που οφείλονται είτε σε παθολογικά αίτια είτε σχετίζονται με τη μόλυνση του περιβάλλοντος.Η ξηροφθαλμία αντιμετωπίζεται ικανοποιητικά συνήθως με διάφορα «λιπαντικά» κολλύρια/ζελέ σαν υποκατάστατα των δακρύων και σπανιότερα με άλλα φάρμακα ή τεχνικές. Τέλος, θα πρέπει να τονιστεί η συμμετοχή του οφθαλμού σε συνήθεις συστηματικές παθήσεις που παρατηρούνται κυρίως στην τρίτη ηλικία, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπέρταση. Γίνεται σαφές ότι η τακτική οφθαλμολογική παρακολούθηση και το ετήσιο οφθαλμολογικό check up, μετά την ηλικία των 40-45 ετών, ανεξαρτήτως φύλου, διαγιγνώσκει πρώιμα τις περισσότερες οφθαλμολογικές παθήσεις της τρίτης ηλικίας εμφανίζοντας αυξημένες δυνατότητες επιτυχούς αντιμετώπισης ή και πλήρους θεραπείας.

Νέα μέθοδος για την αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας και την βελτίωση της κοντινής όρασης μετά την εγχείρηση του καταρράκτη Το Ινστιτούτο Οπτικής και Όρασης – ΒΕΜΜΟ του Πανεπιστημίου Κρήτης, βρίσκεται εδώ και χρόνια στην επιστημονική πρωτοπορία της Διαθλαστικής χειρουργικής και της Οφθαλμολογίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι αυξημένες απαιτήσεις των ασθενών και η επιθυμία ανεξαρτητοποίησης από διορθωτικά γυαλιά, έστρεψαν την επιστήμη της οφθαλμολογίας στην ανεύρεση μιας καλύτερης λύσης στην διόρθωση της πρεσβυωπίας και την βελτίωση της κοντινής όρασης μετά την εγχείρηση του καταρράκτη. Ο Καθηγητής Ιωάννης Παλλήκαρης και η ερευνητική του ομάδα στο Ινστιτούτο Οπτικής και Όρασης-ΒΕΜΜΟ, υλοποιεί κατ’ αποκλειστικότητα σε όλη την Ελλάδα, μια νέα επεμβατική μέθοδο με την χρήση ειδικού laser, με την ένθεση ειδικού φακού για την αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας. Οι επιστημονικές έρευνες απέδειξαν ότι πρόκειται για μια ασφαλή και εξίσου αποτελεσματική τεχνική και για την διόρθωση της κοντινής όρασης μετά την εγχείρηση του καταρράκτη. Το ένθεμα Presbia Microlens™ είναι ένας διάφανος, υδρόφιλος δίσκος με διάμετρο 3 χιλιοστά και περίπου 15 μικροχιλιοστά πάχος. Το ένθεμα διαθέτει διπλοεστιακό οπτικό σύστημα το οποίο λειτουργεί ως τροποποιημένη μονοόραση. Ο βαθμός του φακού επιλέγεται, ανάλογα με τις εξατομικευμένες ανάγκες του ασθενούς. (όπως ακριβώς γίνεται με τα κοντινά γυαλιά οράσεως) Το τούνελ στο οποίο τοποθετείται το ένθεμα, δημιουργείται μέσα στον κερατοειδή με την χρήση Femtosecond laser. Η επέμβαση είναι ασφαλής, ανώδυνη, αποτελεσματική και διαρκεί μόλις λίγα λεπτά. Σε περίπτωση που τροποποιηθούν οι ανάγκες του ασθενούς ή ο βαθμός της πρεσβυωπίας, υπάρχει η δυνατότητα εύκολης ανταλλαγής του φακού. Το ένθεμα αυτό, συνιστάται για άτομα τα οποία πρόκειται να χειρουργηθούν για τον καταρράκτη, αλλά επιθυμούν να μην χρησιμοποιούν πλέον γυαλιά κοντινής όρασης, όπως επίσης και για άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 40 ετών για την αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας. Περισσότερες πληροφορίες στο τηλέφωνο: 2810-371800