Αγροτικο ενθετο χειμωνα 2013 14 by apopsi

Ενθ. 2

προστά σ΄ ένα δύσκολο αγροτικό χειμώνα με μειωμένη αγροτική ελαιοπαραγωγή, συνεχιζόμενη συρρίκνωση των καλλιεργειών, επιχειρούμενη φορολόγηση αγροτών αλλά και τη σημαντική μείωση των κοινοτικών επιδοτήσεων που φέρνει η νέα «Κοινή Αγροτική Πολιτική», γνωστή ως ΚΑΠ, για την περίοδο 2014-2020, το συμβολικό εξώφυλλο του Γεωργικού Ενθέτου μας -με την Κρήτη να «βλασταίνει» μέσα από τη γόνιμη γη -φέρνει μήνυμα ελπίδας. Ο τόπος μας έχει όλα τα προσόντα να παράγει εξαιρετικά αγροτικά προϊόντα και να βρει τη θέση που του αξίζει στις διεθνείς αγορές. Την ώρα που η νέα ΚΑΠ διαφοροποιεί το καθεστώς διάθεσης των αγροτικών επιδοτήσεων που δίνονται από την Ε.Ε., μειώνοντας έως και 30% τα προς διάθεση ποσά, το ευρωπαϊκό αλλά & διεθνές τοπίο δείχνει ότι τα αγροτικά προϊόντα θα δίνουν ολοένα και πιο σκληρή μάχη επικράτησης στις αγορές με όπλο την ποιότητα και την ανταγωνιστική τιμή τους. Η χώρα μας θα πρέπει να σχεδιάσει αποτελεσματική αγροτική πολιτική, δίνοντας έμφαση στις καλλιέργειες που έχουν ζήτηση, εφαρμόζοντας υψηλά στάνταρτ παραγωγής και στηρίζοντας τον αγροτικό κόσμο ώστε να περάσει επιτυχώς στη «νέα εποχή»…

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Τροφοπενίες ελιάς και κηπευτικών

έλλειψη ενός θρεπτικού στοιχείου (ή και περισσότερων) στο φυτό προκαλεί την εκδήλωση τροφοπενίας που έχει σαν αποτέλεσμα την ελάττωση της βλάστησης και την μείωση της ποσότητας και ποιότητας της παραγωγής. Γράφει ο: Χαράλαμπος Συμινής,

Δρ. Γεωπόνος, Μ.Δ.Ε. Προϊστάμενος του Π.Ε.Γ.Ε.Α.Λ. Κρήτης του ΥΠ.Α.Α.Τ. Τροφοπενία μπορεί να εμφανισθεί λόγω πραγματικής έλλειψης του στοιχείου στο έδαφος, μειωμένης διαθεσιμότητας του στοιχείου λόγω δυσμενών εδαφικών συνθηκών και ανταγωνισμού ενώ η συγκέντρωση του στο έδαφος είναι επαρκής.

ΤΡΟΦΟΠΕΝΙΕΣ ΕΛΙΑΣ

Τροφοπενία αζώτου Η ελιά απαιτεί την εφαρμογή αζώτου κάθε χρόνο. Η έλλειψη αζώτου εμφανίζεται με μειωμένη βλάστηση και ανθοφορία. Τα φύλλα έχουν ανοικτό πράσινο χρώμα. Τροφοπενία Καλίου Η ελιά είναι απαιτητική σε κάλιο. Η τροφοπενία εμφανίζεται με περιφερειακή χλώρωση των φύλλων η οποία μπορεί να καταλάβει και το μεγαλύτερο μέρος τους. Παρατηρείται επίσης μικροφυλλία. Τροφοπενία Βορίου Τα νεαρά φύλλα στους νέους βλαστούς εμφανίζουν χλώρωση στην άκρη (αρχικά πρασινοκίτρινο και στη συνέχεια κίτρινο χρώμα). Σταδιακά το σύμπτωμα αυτό εμφανίζεται και σε μεγαλύτερα φύλλα. Μπορεί να εμφανιστεί και ξήρανση της άκρης τους κορυφή μικροφυλλία, παραμόρφωση και φυλλόπτωση.

ΤΡΟΦΟΠΕΝΙΕΣ ΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ

Τροφοπενία Καλίου Στα φύλλα εμφανίζεται περιφερειακή και μεσονεύρια χλώρωση η οποία σε σοβαρές περιπτώσεις εξελίσσεται σε νέκρωση της περιφέρειας τους. Επίσης χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η συστροφή της περιφέρειας των φύλλων προς τα κάτω. Τροφοπενία Μαγνησίου Εμφανίζεται περιφερειακή και μεσονεύρια χλώρωση των μεγαλύτερων σε ηλικία φύλλων. Η προσθήκη στο έδαφος μεγάλης ποσότητας καλίου είναι δυνατόν να προκαλέσει τροφοπενία μαγνησίου. Τροφοπενία Σιδήρου Στην τροφοπενία σιδήρου εμφανίζεται μεσονεύρια χλώρωση, αρχικά στα νεαρά φύλλα και αργότερα σε φύλλα μεγαλύτερης ηλικίας. Επίσης παρατηρείται μείωση της αύξησης των βλαστών Η τροφοπενία σιδήρου ευνοείται σε ασβεστούχα εδάφη και σε συνθήκες υπερβολικής υγρασίας του εδάφους. Οφείλεται σε ακινητοποίηση του σιδήρου λόγω της μεγάλης συγκέντρωσης των ανθρακικών και όχι σε έλλειψη του σιδήρου στο έδαφος. Τροφοπενία Βορίου Η έλλειψη βορίου εμφανίζεται στα νεότερα φύλλα με χλώρωση, παραμόρφωση και ασύμμετρη ανάπτυξη αυτών. Στους βλαστούς εμφανίζεται βραχυγονάτωση, μειωμένη ανάπτυξη και έκπτυξη πλάγιων βλαστών. Τροφοπενία Ψευδαργύρου Η έλλειψη ψευδαργύρου εκδηλώνεται με μεσονεύρια χλώρωση των κορυφαίων φύλλων και με μικροφυλλία.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Η αντιμετώπιση των τροφοπενιών είναι δύσκολη γιαυτό πρέπει να αναγνωρίζεται νωρίς. Γενικά τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται στα φύλλα. Η συμπτωματολογία

όμως δεν είναι τυπική και πρέπει πάντα να γίνεται ανάλυση φύλλων για να διαπιστωθεί η έλλειψη ενός ή περισσοτέρων θρεπτικών στοιχείων. Πέρα από όλα αυτά η βέλτιστη θρέψη των φυτών και η ορθολογική λίπανση των καλλιεργειών γίνεται μέσω των αναλύσεων φύλλων και εδάφους. Η λίπανση του εδάφους είναι ο πιο αποδοτικός τρόπος εφαρμογής των λιπασμάτων (π.χ. σε σχέση με τις διαφυλλικές εφαρμογές, οι οποίες μπορούν να γίνουν μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις) και θα πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην διαχείριση της γονιμότητας του. Οι ποσότητες των θρεπτικών στοιχείων που θα εφαρμοστούν εξαρτώνται από τις απαιτήσεις της καλλιέργειας (για δεδομένη παραγωγή) και οι οποίες είναι διαφορετικές σε κάθε στάδιο ανάπτυξης των φυτών, τις ιδιότητες του εδάφους (σύσταση, pH, αλατότητα, περιεκτικότητα σε θρεπτικά στοιχεία, υδατοϊκανότητα, περιεκτικότητα σε οργανι-

κή ουσία), τις κλιματικές συνθήκες, την άρδευση και την ποιότητα του νερού άρδευσης. Η γνώση αυτών των στοιχείων εξασφαλίζει την σωστή λίπανση με την έννοια των θρεπτικών στοιχείων που απαιτούνται και σε τι ποσότητες. Έτσι εξασφαλίζεται η ισόρροπη θρέψη των φυτών με το μικρότερο δυνατό κόστος των χρησιμοποιούμενων λιπασμάτων και αποφεύγεται η εμφάνιση τροφοπενιών. Ειδικότερα η καλλιέργεια των κηπευτικών ευνοείται σε εδάφη ελαφρώς όξινα (pH 6 – 6,5). Η καλλιέργεια μπορεί να γίνει με καλά αποτελέσματα σε εδάφη ουδέτερα ή ελαφρώς αλκαλικά (το πολύ μέχρι pH 7,5). Εδάφη με αλκαλική αντίδραση πρέπει να αποφεύγονται. Ένας σημαντικός λόγος γιαυτό είναι η αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης τροφοπενίας ιχνοστοιχείων, η οποία λόγω του ακατάλληλου εδάφους αντιμετωπίζεται πολύ δύσκολα και με υπερβολικό κόστος επεμβάσεων.

Ενθ. 4

α ζιζάνια αποτελούν για τους ελαιώνες την κυριότερη αιτία απώλειας νερού από το έδαφος. Εκτός όμως από αυτό ανταγωνίζονται τα δένδρα για τα θρεπτικά στοιχεία, αποτελούν δευτερεύοντες ξενιστές για ζωϊκούς εχθρούς και παθογόνα που προσβάλουν τα δένδρα ενώ τελευταία γίνεται πολύ συζήτηση για τη δυσμενή επίδραση των λεγόμενων «αλληλοπαθητικών ουσιών», οι οποίες είναι χημικές ουσίες που παράγονται από ορισμένα τουλάχιστον ζιζάνια και που δυνητικά μπορούν να μειώσουν την ανάπτυξη και την παραγωγή των ελαιοδένδρων.

Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι όπως και σε άλλες καλλιέργειες η έκταση της προκαλούμενης από τα ζιζάνια ζημιάς στα ελαιόδενδρα εξαρτάται από παράγοντες όπως: � Το είδος των υπαρχόντων ζιζανίων � Η πυκνότητα τους � Η εποχή εμφάνισης και η διάρκεια παραμονής τους � Ο τύπος του εδάφους του ελαιώνα � Οι παρεχόμενες στα δένδρα καλλιεργητικές φροντίδες. Υπάρχουν όμως και ευνοϊκές επιπτώσεις από την παρουσία ζιζανίων στο έδαφος των ελαιώνων τουλάχιστον για την περίοδο φθινόπωρο- άνοιξη. Τέτοιες ευνοϊκές επιπτώσεις είναι: � Η συγκράτηση του νερού στο έδαφος και η μείωση τα απορροής. � Η προστασία του εδάφους από τη διάβρωση. Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία σε ελαιώνες επικλινών εκτάσεων . � Η βελτίωση της υφής του εδάφους με την, μέσω της αποσύνθεσης των φυτικών τους υπολειμμάτων, αύξηση της περιεκτικότητας του σε οργανική ουσία. � Ο καλύτερος αερισμός του εδάφους � Η χρησιμοποίηση των ζιζανίων για τη βόσκηση ζώων, � Το γεγονός ότι πολλά από αυτά είναι φυτά ξενιστές ωφέλιμων οργανισμών καθώς επίσης και το ότι συντελούν στην διατήρηση της βιοποικιλότητας. � Η αξιοποίηση του αλληλοπαθητικού δυναμικού ορισμένων ζιζανίων, με την ένταξη της παρουσίας τους σε Συστήματα Ολοκληρωμένης Αντιμετώπισης Ζιζανίων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η οξαλίδα (η γνωστή ξυνίθρα) της οποίας η παρουσία στο έδαφος επιδιώκεται, για τη παρεμπόδιση της ανάπτυξης άλλων πιο ανταγωνιστικών και δυσεξόντοτων ζιζανίων των ελαιώνων (και όχι μόνον), της Κρήτης. Στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της Κρήτης και γενικά της λεκάνης της Μεσογείου, ο έλεγχος των ζιζανίων στους μη αρδευόμενους ελαιώνες είναι απόλυτα αναγκαίος την περίοδο από λίγο πριν την έκπτυξη της νέας βλάστησης την άνοιξη και κατά την διάρκεια του καλοκαιριού –αρχών του φθινοπώρου. Ιδιαίτερα ζημιογόνα θεωρείται η παρουσία πολυετών ζιζανίων το καλοκαίρι.

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση ζιζανίων στους ελαιώνες Γράφει ο: Δρ Ευάγγελος Πασπάτης Γεωπόνος

Τακτικός Ερευνητής Α΄ τ. Διευθυντής Τμήματος Ζιζανιολογίας και Προϊστάμενος Εργαστηρίου Ολοκληρωμένης Αντιμετώπισης και Φυτορρυθμιστικών Ουσιών Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο

Χλοοτάπητας ζιζανίων σε επικλινή έκταση. Τα ζιζάνια βοηθούν την απορρόφηση του νερού της βροχής και παρεμποδίζουν την διάβρωση συγκρατώντας με τις ρίζες τους το έδαφος. Σε τέτοιους Ελαιώνες η χορτοκοπή αποτελεί την προτεινόμενη μέθοδο ελέγχου της ανάπτυξης των ζιζανίων. (Φωτογραφία: Σπύρος Λιονάκης)

Ολοκληρωμένη Αντιμετώπιση των Ζιζανίων

Σύστημα Ολοκληρωμένης Αντιμετώπισης Ζιζανίων θεωρείται ένας καλά μελετημένος συνδυασμός όλων εκείνων των μεθόδων αντιμετώπισης των ζιζανίων (καλλιεργητικών, φυσικών, χημικών, βιολογικών κλπ) που είναι διαθέσιμος σε κάθε περίπτωση. Στόχοι της εφαρμογής ενός τέτοιου συστήματος στους ελαιώνες είναι: � Η αύξηση της ποσότητας και η βελτίωση της ποιότητας της παραγωγής (λάδι, ελιές) � Η επίτευξη ικανοποιητικού κόστους παραγωγής � Η ελαχιστοποίηση της χρήσης ζιζανιοκτόνων για την εξάλειψη ή τον περιορισμό των υπολειμμάτων τους στο λάδι και τις βρώσιμες ελιές,. τον περιορισμό των δυσμενών επιδράσεων των ζιζανιοκτόνων στη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής και γενικότερα στην βιοποικιλότητα και στο Περιβάλλον καθώς και η προστασία της υγείας των ίδιων των καλλιεργητών. � Η προστασία του εδάφους των ελαιώνων από διάβρωση, συμπίεση κλπ. Πρέπει να σημειωθεί ότι, υπό τις συνθήκες της Κρήτης, οι γενικές κατευθύνσεις ενός τέτοιου συστήματος θα πρέπει να είναι η διατήρηση της ζιζανιοχλωρίδας στο έδαφος των ελαιώνων ολόκληρο το χειμώνα μέχρι τις αρχές της άνοιξης και η απομάκρυνση ή ο έλεγχος της ανάπτυξης των ζιζανίων κυρίως κάτω από την κόμη των δένδρων, τον υπόλοιπο χρόνο, μέχρι την εποχή της συγκομιδής του καρπού.

Κυριότερα Ζιζάνια των Ελληνικών Ελαιώνων

Ελαιώνας με έντονη παρουσία ζιζανίων που καθιστούν αναγκαία την εφαρμογή κατάλληλου συστήματος Ολοκληρωμένης Αντιμετώπισης για τον περιορισμό των δυσμενών επιπτώσεων από την παρουσία τους. (Φωτογραφία: Σπύρος Λιονάκης)

Μέθοδοι αντιμετώπισης ζιζανίων που εφαρμόζονται στους ελαιώνες της Ελλάδας

Για την αντιμετώπιση των ζιζανίων στους ελαιώνες της Ελλάδας και ιδιαίτερα της Κρήτης εφαρμόζεται η μηχανική καλλιέργεια του εδάφους με τη χρήση διαφόρων μηχανημάτων όπως άροτρα, δισκάροτρα, καλλιεργητές, μικρά περιστροφικά σκαπτικά κ.ά. Επίσης εφαρμόζεται η χημική μέθοδος αντιμετώπισης με τη χρήση των

χημικών ζιζανιοκτόνων καθώς και η χορτοκοπή.

Ελαιώνας με χλοοτάπητα Οξαλίδας στις αρχές της άνοιξης. Η απουσία άλλων ζιζανίων είναι εμφανής. Ο λύκος (Οροβάγχη) που φαίνεται να φυτρώνει, παρασιτεί στο ριζικό σύστημα της Οξαλίδας και έχει σαν αποτέλεσμα να συντομεύει τον βιολογικό κύκλο της, περιορίζοντας έτσι τον ανταγωνισμό του ζιζανίου με τα ελαιόδενδρα για το νερό. (Φωτογραφία: Σπύρος Λιονάκης)

Α.Χειμερινά Ζιζάνια Ετήσια Αγριοβρώμη (Avena spp), σινάπι (Sinapis spp), καψέλλα (Capsella bursa-pastoris), βρώμος (Bromus spp), Αγριοκρίθαρο (Hordeum spp), στελάρια (Stellaria media), ήρα (Lolium spp), καλέντουλα (Calendula arvensis), Μαρτιάκος (Senecio vulgaris),αγριοκαρώτο (Daucus carota), λάπαθο (Rumex spp), κόνυζα (Conyza spp),ανθεμίδα (Anthemis spp ). Πολυετή Ξυνίθρα (Oxalis pes-caprae), πολυετής ήρα (Lolium perene), πολυετής μολόχα (Malva spp), λάπαθο (Rumex spp), τσουκνίδα πολυετής (Urtica dioica), ρεζεντά (Reseda spp), ασφόδελος (Asphodelus aestivus ). Β.Θερινά Ζιζάνια Ετήσια Βλήτα (Amaranthus spp), σετάρια (Setaria spp), λουβουδιά (Chenopodium album), πολυκόμπι (Polygonum aviculare), στίφνος (Solanum nigrum), χρωζοφόρα (Chrozophora tinctoria), μουχρίτσα (Echinochloa crus-galli), ηλιοτρόπιο (Heliotropium spp), αγριομελιτζάνα (Xanthium strumarium), αντράκλα (Portulaca oleracea). Πολυετή Βέλιουρας (Sorghum halepense), περικοκλάδα (Convolvulus arvensis), αγριάδα (Cynodon dactylon), κύπερη (Cyperus spp), μέντα (Mentha spp), φτέρη (Pteridium aquilinum). Ξυλώδη Βάτο (Rubus spp), γλυκόρριζα (Glycyrhiza glabra), αφάνα (Genista acanthoclada), πουρνάρι (Quercus spp), σπάρτο (Spartium junceum), σπαράγγι (Asparagus spp), κάπαρη (Caparis ovata), καλάμι (Arundo plinii), νεροκάλαμο (Phragmites australis), ασφάκα (Phlomis fruticosa ). Συνέχεια στη σελίδα 20

Ενθ. 6

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Συνέχεια από σελίδα 18

Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση ζιζανίων στους ελαιώνες

Κριτήρια Επιλογής Συστήματος Ολοκληρωμένης Αντιμετώπισης Ζιζανίων σε Ελαιώνες

Για την επιλογή του καταλληλότερου συστήματος Ολοκληρωμένης Αντιμετώπισης Ζιζανίων για ένα Ελαιώνα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψη οι ακόλουθοι παράγοντες: � Το είδος των ζιζανίων που ενδημούν στον ελαιώνα � Ο τύπος του εδάφους � Η κλίση του εδάφους � Ο κλιματικές συνθήκες και η τοποθεσία που βρίσκεται ο ελαιώνας � Τρόπος καλλιέργειας (άρδευση, λίπανση, τρόποςσυγκομιδή, σύστημα φύτευσης κ.λ.π.) � Κόστος αγοράς και χρήσης μηχανημάτων

Προτεινόμενα Συστήματα Ολοκληρωμένης Αντιμετώπισης Ζιζανίων Ανάλογα με τις επικρατούσες εδαφοκλιματικές συνθήκες, τον τρόπο καλλιέργειας και τα διαθέσιμα μέσα, μπορούν εδώ να προταθούν ορισμένα Συστήματα Ολοκληρωμένης Αντιμετώπισης Ζιζανίων που έχουν δοκιμαστεί στους Ελληνικούς ελαιώνες με πολύ καλά αποτελέσματα. Στην περίπτωση εγκατάστασης νέου ελαιώνα κρίνεται απαραίτητη η λήψη μέτρων για την ριζική αντιμετώπιση πολυετών και ξυλωδών ζιζανίων (αγριάδα, περικοκλάδα, βέλιουρας, καλάμια, βάτα, κ.ά.) που τυχόν υπάρχουν, πριν τη φύτευση των δενδρυλλίων της ελιάς. Έτσι συνιστάται η διενέργεια αρόσεων το πριν από τη φύτευση των δένδρων καλοκαίρι για την καταστροφή ή απομάκρυνση από το έδαφος υπογείων βλαστών, ριζωμάτων, κλπ των ζιζανίων ενώ

Ζιζανιοκτόνα που έχουν Έγκριση Κυκλοφορίας για την Ελιά, στην Ελλάδα Ζιζανιοκτόνο (Δρ. Ουσία)

Σκευάσματα

Ζιζάνια που Τρόπος Εφαρμογής αντιμετωπίζονται Ετήσια και πολυετή, πλατύφυλλα και Ψεκασμός του εδάφους προφυτρωτικά αγρωστώδη Ετήσια , πλατύφυλλα και αγρωστώδη Ψεκασμός του εδάφους προφυτρωτικά

Goal, Galigan, Keyfen, Emir κ.ά. Flumioxazin Pledge Roundup, Touchdown, Rodeo, Ετήσια και πολυετή, αγρωστώδη και Glyphosate Meteor, Armada, πλατύφυλλα Ifestos κ.ά, Ετήσια και πολυετή, αγρωστώδη και Glyphosate +MCPA Galaxia κ.ά. πλατύφυλλα Ετήσια και πολυετή, αγρωστώδη και Glufosinate ammonium Basta πλατύφυλλα Oxyfluorfen

Tribenuron methyl

Granstar, Lizar κ.ά. Ετήσια και πολυετή πλατύφυλλα

Diquat

Reglone, Diquell, Ετήσια πλατύφυλλα Bleran, Quatrol κ.ά.

Κατευθυνόμενος ψεκασμός σε αναπτυγμένα ζιζάνια. Για ελιές >3-4 ετών Κατευθυνόμενος ψεκασμός σε αναπτυγμένα ζιζάνια. Για ελιές >3-4 ετών Κατευθυνόμενος ψεκασμός σε αναπτυγμένα ζιζάνια. Για ελιές >3-4 ετών Κατευθυνόμενος ψεκασμός σε αναπτυγμένα ζιζάνια. Για ελιές >3-4 ετών Κατευθυνόμενος ψεκασμός σε αναπτυγμένα ζιζάνια.

Σημείωση: Για ευαίσθητα ή ανθεκτικά ζιζάνια στα παραπάνω ζιζανιοκτόνα, δοσολογίες, χρόνος και τρόπος εφαρμογής, περιορισμοί και προφυλάξεις κατά τη χρήση, θα πρέπει να ακολουθούνται σχολαστικά οι οδηγίες που αναγράφονται στην ετικέτα του χρησιμοποιούμενου κάθε φορά σκευάσματος εναλλακτικά ή συμπληρωματικά συνιστάται η εφαρμογή μεταφυτρωτικά στα ζιζάνια αυτά, διασυστηματικού ζιζανιοκτόνου όπως το glyphosate. Σε εγκατεστημένους ελαιώνες μπορούν να εφαρμοσθούν εναλλακτικά τα ακόλουθα συστήματα Ολοκληρωμένης Αντιμετώπισης Ζιζανίων :

ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ – ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΕΣ

ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ Οδ. Ε’ Αρ. 3 ΒΙ.ΠΕ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ Τηλ.: 2810 346001 Fax: 2810 243780 Email: interexpo@her.forthnet.gr

www. interexposa.gr

Σύστημα 1 � Ελαφρά άροση, σκάλισμα ή φρεζάρισμα του εδάφους στη λωρίδα μεταξύ των γραμμών των δένδρων ή σταυρωτά, το φθινόπωρο και τέλος χειμώνα. Αν το έδαφος του ελαιώνα είναι επικλινές η μηχανική καλλιέργεια του εδάφους αντικαθίσταται από τη χρήση χορτοκοπτικού. Στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα. βόσκηση προβάτων. � Αρχές καλοκαιριού, αν υπάρχει πρόβλημα ζιζανίων, σκάλισμα, ή χορτοκοπή � Προφυτρωτικό Ζιζανιοκτόνο, το φθινόπωρο, πριν φυτρώσουν τα ζιζάνια, πάνω στις γραμμές των δένδρων ή κάτω από την κώμη όπως επίσης και σε αρδευόμενους με σύστημα «στάγδην» ελαιώνες, στη διαβρεχόμενη περιοχή, πριν την πρώτη άρδευση. � Διασυστηματικό ζιζανιοκτόνο φυλλώματος το καλοκαίρι αν υπάρχουν προβλήματα με πολυετή ή ξυλώδη Σύστημα 2 (Κατάλληλο για ελαιώνες με φυσικό χλοοτάπητα) � Χλοοτάπητας οξαλίδας: Εφαρμογή ζιζανιοκτόνου επαφής γύρω από τα δένδρα στο τέλος χειμώνα για διευκόλυνση της διασποράς λιπασμάτων. Μεταφυτρωτική εφαρμογή διασυστηματικού ζιζανιοκτόνου το καλοκαίρι, αν υπάρχουν πολυετή ή ξυλώδη ζιζάνια � Χλοοτάπητας όπου επικρατεί πολυετής Ήρα κλπ: Εφαρμογή ζιζανιοκτόνου επαφής στο τέλος του χειμώνα και διασυστηματικού το καλοκαίρι, αν υπάρχουν πολυετή-ξυλώδη ζιζάνια. Χρήση ζιζανιοκτόνων Όπου στα παραπάνω αναφερόμενα συστήματα Ολοκληρωμένης Αντιμετώπισης Ζιζανίων κρίνεται απαραίτητη η εφαρμογή ζιζανιοκτόνου, αυτό θα πρέπει να πληρεί ορισμένες προϋποθέσεις, όπως : � Να είναι εγκεκριμένο για την καλλιέργεια βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας. � Να εφαρμόζεται σύμφωνα με τις οδηγίες της ετικέτας ιδιαίτερα όσον αφορά τη δοσολογία, το χρόνο και τον τρόπο εφαρμογής � Να επιλέγονται ζιζανιοκτόνα μικρού βαθμού έκπλυσης και ταχείας αποικοδόμησης Η επιλογή των ζιζανιοκτόνων θα πρέπει να γίνεται με βάση � Τον τρόπο δράσης τους � Το φάσμα δράσης τους � Τους ειδικούς τοπικούς περιβαλλοντικούς στόχους � Τη συνδυαστικότητά τους με άλλα φυτοπροστατευτικά προϊόντα. � Το κόστος τους � Την υπολειμματικότητά τους � Την εφαρμοζόμενη στρατηγική διαχείρισης της ανθεκτικότητας των ζιζανίων Τα ζιζανιοκτόνα, εμπορικά σκευάσματα των οποίων, μπορούν να ενταχθούν σε συστήματα Ολοκληρωμένης Αντιμετώπισης Ζιζανίων σε ελαιώνες και έχουν Έγκριση Κυκλοφορίας στη Χώρα μας, είναι τα ακόλουθα : Προφυτρωτικά (για εφαρμογή σε έδαφος χωρίς φυτρωμένα ζιζάνια) :oxyfluorfen, flumioxazin Μεταφυτρωτικά (για εφαρμογή σε ήδη φυτρωμένα ζιζάνια): diquat, και glufosinate ammonium (ζιζανιοκτόνα επαφής) καθώς και glyphosate, , tribenuron methyl (διασυστηματικά ζιζανιοκτόνα).

Ενθ. 7

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Καλλιέργεια πατάτας

τη χώρα μας όλες σχεδόν τις εποχές, αλλού θα φυτεύουν και αλλού θα συγκομίζουν πατάτα, από τη νότια Κρήτη μέχρι το Νευροκόπι στο βορρά. Η φύτευση αρχίζει το Δεκέμβριο στη νότια Κρήτη και τελειώνει το Απρίλιο στο Νευροκόπι.

ρός δεν είναι βροχερός, για να προετοιμαστεί καλά και να καταστραφούν τα αγριόχορτα. Για τη φυτεία του φθινοπώρου η προετοιμασία του χωραφιού διαφέρει κατά τόπους, συνήθως γίνονται 1-2 οργώµατα κατά τον Iούνιο και Iούλιο. Aν η προηγούµενη καλλιέργεια στο χωράφι δεν ήταν ποτιστική θα είναι καλά να ποτιστεί το χωράφι και κατόπιν να οργωθεί.

Η κύρια καλλιέργεια πατάτας είναι η λεγόμενη ανοιξιάτικη. Η σπορά της αρχίζει από τη νότια Κρήτη την τρέχουσα περίοδο, δηλαδή Δεκέμβριο μήνα. Συνεχίζεται στη βόρεια Κρήτη, Πελοπόννησο και Θήβα τον Ιανουάριο, στην κεντρική Ελλάδα Φεβρουάριο, Από τη στιγμή της φύτευσης, η πατάτα χρειάζεται 90 έως 120 ημέρες για τη συγκομιδή ανάλογα την πρωιμότητα της ποικιλίας και τις καιρικές συνθήκες. Έτσι η συγκομιδή της ανοιξιάτικης πατάτας αρχίζει τον Απρίλιο στη νότια Κρήτη και τελειώνει τον Αύγουστο στο Νευροκόπι.

Η λίπανση στην πατάτα συμβάλλει στην ανάπτυξη των φυτών και την ποιοτική και ποσοτική βελτίωση των αποδόσεων της, καθώς και στη διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους. Η λίπανση πρέπει να γίνεται με το κατάλληλο για το έδαφος λίπασμα, να ελέγχονται οι ποσότητες που προστίθενται κάθε φορά στο έδαφος. Η καλλιέργεια της πατάτας έχει σημαντικές λιπαντικές απαιτήσεις επειδή το ριζικό της σύστημα είναι περιορισμένο και σε μικρή σχετικά χρονική περίοδο παράγει μεγάλες ποσότητες κονδύλων. Σε εδάφη όξινα (με pH μέχρι 5,5), όπου η πατάτα ευδοκιμεί πολύ καλά, χρειάζεται προσθήκη μαγνησίου. Όμως σε περισσότερο όξινο περιβάλλον μπορεί να εκδηλωθεί τοξικότητα μαγνησίου και γι’ αυτό χρειάζεται ασβέστωση. Στη βασική λίπανση δίδονται το περισσότερο άζωτο ο φωσφόρος, το κάλιο και το μαγνήσιο. Η συμπληρωματική αζωτούχα λίπανση χορηγείται τμηματικά. Η φθινοπωρινή πατάτα καλλιεργείται μόνο στη βόρεια Κρήτη, νότια και δυτική Πελοπόννησο και Θήβα. Σπέρνεται τον Αύγουστο και συγκομίζεται από τέλη Νοεμβρίου και όλο το Δεκέμβριο, ανάλογα την πρωιμότητα της ποικιλίας και τις καιρικές συνθήκες.

Κλιματολογικές Συνθήκες

H πατάτα ευδοκιµεί σε σχετικά ψυχρά και δροσερά κλίµατα. H καλύτερη παραγωγή επιτυγχάνεται σε περιοχές σχετικά δροσερές µε ομοιόμορφη θερμοκρασία, χωρίς μεγάλες διακυμάνσεις κατά την περίοδο της καλλιέργειας και µε μέτριες ως συχνές βροχοπτώσεις. Tο φύτρωµα των πατατών γίνεται σε 12-30 μέρες από τη φύτευση, όταν η μέση θερμοκρασία του αέρα είναι 12-13 βαθµοί Kελσίου. Γενικά, ψηλές θερμοκρασίες πέραν των 26-28 βαθµών Kελσίου, ευνοούν την ανάπτυξη του φυλλώματος, ενώ οι χαµηλές θερμοκρασίες ευνοούν την κονδυλοποίηση. Όταν η θερμοκρασία είναι χαµηλή (15-18ο C), η υγρασία αρκετή και ο φωτισµός άφθονος, περιορίζεται η ανάπτυξη του υπέργειου τµήµατος των φυτών και ευνοείται η ανάπτυξη των κονδύλων.

Προετοιμασία Εδαφών

Τα πιο κατάλληλα εδάφη για πατάτες είναι τα βαθιά γόνιμα και καλά αποστραγγιζόμενα. Το χωράφι που θα φυτευτεί την άνοιξη µε πατάτες οργώνεται το προηγούμενο καλοκαίρι. Ξαναοργώνεται µετά 1 ή 2 φορές, όταν ο και-

Φυτοθρεπτική διαχείριση

Με πιστοποιημένο σπόρο

Η εγκατάσταση καλλιέργειας πατάτας πρέπει να γίνει με πιστοποιημένο πατατόσπορο από καταστήματα γεωργικών εφοδίων. Για την φύτευση χρησιμοποιούμε τους κονδύλους ολόκληρους. Τα φύτρα των κονδύλων πρέπει να είναι κοντόχοντρα και γερά, μήκους περίπου 1,5 εκ. Πριν τη φύτευση εμβαπτίζουμε τους κονδύλους και τα μέρη των κονδύλων για φύτευση σε υδατικό διάλυμα κατάλληλου μυκητοκτόνου για να προλάβουμε προσβολές παθογόνων που προκα-

Αποθήκευση 1. Διατήρηση σε σωρούς: Η µέθοδος αυτή εφαρµόζεται πλέον σπάνια. Oι πατάτες πρέπει να είναι τελείως ώριµες και απαλλαγµένες από ασθένειες, κτυπήµατα και πληγές. Aρχικά ο χώρος του χωραφιού όπου πρόκειται να διατηρηθούν οι πατάτες καθαρίζεται και ισοπεδώνεται, ακολουθεί ελαφρό σκόνισµα του εδάφους µε ένα εντοµοκτόνο και στη συνέχεια τοποθετούνται σε σωρούς.

λούν σήψεις του υπόγειου μέρους του φυτού της πατάτας.

Σε θερμοκρασίες κατάλληλες

Η φύτευση των κονδύλων της πατάτας γίνεται όταν το έδαφος έχει θερμοκρασία πάνω από 5οC. Φυτεύουμε προβλαστημένους πατατόσπορους. Τα φύτρα του πατατόσπορου αναπτύσσονται στους 5 με 10ο C θερμοκρασία. Στη συνέχεια η άριστη θερμοκρασία για την ανάπτυξη των φυτών της πατάτας είναι 21 – 22ο C. Χαμηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της βλάστησης καθυστερούν την ανάπτυξη, ενώ συγχρόνως ευνοούν την ανάπτυξη βακτηριολογικών και μυκητολογικών ασθενειών. Η φυτεία της πατάτας δεν αντέχει σε θερμοκρασίες κάτω του -1ο C. Σε περίπτωση ξηρασίας και υψηλών θερμοκρασιών χρειάζεται πότισμα, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των φυτών μέχρι την έναρξη σχηματισμού των κονδύλων.

Συνθήκες κατά τη φύτευση

Διατήρηση σε αποθήκες: Η µέθοδος εφαρµόζεται σε µικρή κλίµακα. Oι πατάτες διατηρούνται σε αποθήκες, µε καλό αερισµό, χαµηλή θερµοκρασία και σχετική υγρασία. Ο χρόνος διατήρησης των πατατών σε αποθηκευτικούς χώρους εξαρτάται κυρίως από τις συνθήκες που επικρατούν στην αποθήκη κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης.

3. Διατήρηση σε ψυκτικούς θαλάµους: Εί-

ναι η πλέον διαδεδο¬µένη σήµερα µέθοδος διατήρησης των πατατών γιατί δεν απαιτείται η χρησιµοποίηση εντοµοκτόνων και γιατί οι πατάτες διατηρούνται καλύτερα για µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα από τις δύο προηγούµενες µεθόδους. Με άριστες συνθήκες θερµοκρασίας, σχετικής υγρασίας, διοξειδίου του άνθρακα και οξυγόνου, οι πατάτες δυνατό να διατηρηθούν σε ψυκτικούς θαλάµους µέχρι και 7 µήνες. Οι πατάτες που προορίζονται για αποθήκευση σε ψυκτικούς θαλάµους πρέπει να είναι ώριµες, στεγνές και να έχουν επουλωµένες τις τοµές ή πληγές τους.

Για να εξασφαλίσουµε γρήγορη και κανονική ανάπτυξη του φυτού, πρέπει ο σπόρος να τοποθετείται σε ευνοϊκό περιβάλλον. Η καλύτερη πρακτική φυτέµατος που θα δηµιουργούσε άριστες συνθήκες εδαφικής υγρασίας και οξυγόνου στο ριζόστρωµα και στο πατατόσπορο µε µικρό ποσοστό σκάρτων πατατών, είναι η φύτευση του «φυτού» ξέβαθα και η διενέργεια συµπληρωµατικού παραχώµατος λίγο πριν την εµφάνιση των φυτών στην επιφάνεια του εδάφους.

Συγκομιδή

H συγκοµιδή γίνεται όταν οι κόνδυλοι ωριµάσουν εντελώς. Όταν πρόκειται για πατάτες που θα διατηρηθούν για αρκετό χρονικό διάστηµα στην αποθήκη, η συγκοµιδή µπορεί να αρχίσει µόνο όταν η επιδερµίδα των κονδύλων δεν ανασηκώνεται εύκολα µε τη σχετική πίεση του αντίχειρα και όταν οι εδαφικές συνθήκες είναι κατάλληλες. Για να ωριµάσει καλά η επιδερµίδα της πατάτας και για να µπορέσει έτσι να διατηρηθεί για αρκετό χρόνο γίνεται η λεγόµενη «αποφύλλωση» της πατατοφυτείας µε χηµικά ή φυσικά µέσα. Σ’ αυτή την περίπτωση η καταστροφή του φυλλώµατος γίνεται συνήθως 15-20 ηµέρες πριν την εκρίζωση.

Ενθ. 8

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Προετοιμασία εδάφους για καλλιέργεια κηπευτικών

την διαδικασία προετοιμασίας του εδάφους θα πρέπει να εντάσσεται μια πολύ σημαντική ενέργεια, η βασική λίπανση. Αυτή συνίσταται στην ενσωμάτωση στο έδαφος λιπασμάτων, κυρίως φωσφόρου και καλίου. Επίσης στο έδαφος προστίθεται μεγάλη ποσότητα οργανικής ουσίας. Αν δεν απαιτείται απολύμανση του εδάφους, η προσθήκη της οργανικής ουσίας και των λιπασμάτων της βασικής λίπανσης γίνονται ταυτόχρονα και η ενσωμάτωση τους γίνεται με βαθιά καλλιέργεια του εδάφους. Αν απαιτείται απολύμανση του εδάφους, η ενσωμάτωση της οργανικής ουσίας γίνεται πριν την απολύμανση και η προσθήκη των λιπασμάτων μετά την απολύμανση, στα τελευταία στάδια της προετοιμασίας του εδάφους. Τα λιπάσματα της βασικής λίπανσης πρέπει να ενσωματωθούν με καλλιέργεια του εδάφους τουλάχιστον μέχρι βάθους τριάντα εκατοστών. Με αυτό το σχήμα της προετοιμασίας του εδάφους (που περιλαμβάνει απολύμανση) αποφεύγονται οι εκπλύσεις των θρεπτικών στοιχείων της βασικής λίπανσης (νιτρικά ιόντα αζώτου, ιόντα βορίου και ιόντα καλίου σε αμμώδη εδάφη). Στις περιπτώσεις των διαδοχικών – συνεχόμενων καλλιεργειών κηπευτικών στο ίδιο αγροτεμάχιο (ιδίως σε θερμοκήπια) θα πρέπει να διερευνάται η πιθανότητα της αύξησης της αλατότητας του εδάφους

σε υψηλά επίπεδα. Μετά το τέλος της καλλιέργειας και πριν την προετοιμασία του εδάφους για την επόμενη, μετράται η αγωγιμότητα (E.C.) του εδάφους. Αν αυτή βρεθεί μεγαλύτερη από 3 mmhos/cm, απαιτείται έκπλυση του εδάφους με μεγάλες ποσότητες του νερού καλής ποιότητας, όπως βρόχινο νερό ή νερό με μικρή αγωγιμότητα (μικρότερη από 0,7 mmhos/cm). Μετά την έκπλυση, μετράται ξανά η αλατότητα για να διαπιστωθεί η αποτελεσματικότητα της επέμβασης. Οι δειγματοληψίες εδάφους για την ανάλυση αυτού γίνονται πριν την προετοιμασία του για την εγκατάσταση της νέας καλλιέργειας. Στην περίπτωση που απαιτείται έκπλυση του εδάφους με νερό, λόγω υψηλής αλατότητας, οι δειγματοληψίες του εδάφους γίνονται μετά την έκπλυση. Στις περιπτώσεις που απαιτείται διόρθωση του pH του εδάφους (ουσιαστικά στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για μείωση αυτού) μπορεί να ενσωματωθεί στο έδαφος θείο. Επίσης μείωση pH του εδάφους επιφέρει η εφαρμογή οργανικής ουσίας στη βασική λίπανση και η χρησιμοποίηση αμμωνιακών λιπασμάτων. Οι ποσότητες της οργανικής ουσίας και των λιπασμάτων που θα ενσωματωθούν στο έδαφος υπολογίζονται με βάση κυρίως την ανάλυση του εδάφους και τις απαιτήσεις της καλλιέργειας.

Οργανική ουσία

Με την προσθήκη οργανικής ουσίας στο

έδαφος αυξάνεται το πορώδες του εδάφους και ο αερισμός των ριζών (σε βαριά συνεκτικά εδάφη), η ικανότητα συγκράτησης νερού (σε αμμώδη εδάφη), η ικανότητα ανταλλαγής ιόντων, η περιεκτικότητα σε χουμικούς παράγοντες και η διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων, η ωφέλιμη μικροβιακή δραστηριότητα στο έδαφος. Για την αύξηση της οργανικής ουσίας στο έδαφος μπορούν να χρησιμοποιηθούν υλικά όπως η ζωική κοπριά, τα στέμφυλα οινοποιείων, τα φύλλα ελιάς από τα ελαιουργεία, τα υπολείμματα των εκκοκκιστηρίων βάμβακος, τα υπολείμματα της καλλιέργειας μανιταριών και άλλες οργανικές ύλες (ενδεικτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν 3-6 τόνοι ζωικής κοπριάς και 3-5 τόνοι στέμφυλων ανά στρέμμα). Στις περιπτώσεις όπου η φύτευση θα γίνει σε σύντομο, σχετικά, χρονικό διάστημα από την προετοιμασία του εδάφους, τα οργανικά υλικά πρέπει να είναι βιοσταθεροποιημένα.

Λιπάσματα

Οι ποσότητες θρεπτικών στοιχείων που προστίθενται στο έδαφος κατά την βασική λίπανση καθορίζονται με βάση: Τα αποτελέσματα της ανάλυσης του εδάφους Τις απαιτήσεις του φυτικού είδους καθώς και της ποικιλίας που θα καλλιεργηθεί Τον τρόπο και τη συχνότητα εφαρμογής επιφανειακής λίπανσης Την αναμενόμενη διάρκεια της καλλι-

Γράφει ο:

Χαράλαμπος Συμινής, Δρ Γεωπόνος Μ.Δ.Ε. Προϊστάμενος του Π.Ε.Γ.Ε.Α.Λ. Κρήτης του ΥΠ.Α.Α.Τ.

έργειας Στη βασική λίπανση ενσωματώνονται στο έδαφος άζωτο, φώσφορος και κάλιο. Η προσθήκη ασβεστίου, μαγνησίου και ιχνοστοιχείων θα γίνει μόνο σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις (π.χ. αν διαπιστωθεί έλλειψη με την ανάλυση εδάφους).

Άζωτο

Οι ποσότητες αζώτου που προστίθενται στη βασική λίπανση είναι μικρές για να υποστηριχθεί η αρχική ανάπτυξη των φυτών. Σχεδόν το σύνολο του αζώτου που απαιτείται προστίθεται με τις επιφανειακές λιπάνσεις. Οι λόγοι που επιβάλουν αυτή την πρακτική είναι ο κίνδυνος έκπλυσης του αζώτου με τα ποτίσματα ή το νερό της βροχής και η αποφυγή υψηλής αλατότητας στα πρώτα στάδια ανάπτυξης των φυτών.

Φώσφορος

Οι ποσότητες των φωσφορικών λιπασμάτων (απλά ή τριπλά υπερφωσφορικά), οι οποίες προκύπτουν από την ανάλυση εδάφους, προστίθενται με τη βασική λίπανση, για να καλύψουν τις απαιτήσεις των φυτών σε όλη τη διάρκεια της καλλιέργειας.

Κάλιο

Αν στη διάρκεια της καλλιέργειας γίνεται τακτικά υδρολίπανση, η ποσότητα καλίου που προστίθεται στη βασική λίπανση είναι ανάλογα μειωμένη, ή μπορεί και να παραλείπεται τελείως όταν το έδαφος έχει αρκετά αποθέματα καλίου από προηγούμενες καλλιέργειες.

Ενθ. 10

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Αγροτοβιομηχανικός Συνεταιρισμός Τυμπακίου:

Παραγωγή & διακίνηση ποιοτικών προϊόντων Εξαιρετικά κηπευτικά & ελαιόλαδο από τη μεσαρίτικη γη

Αγροτοβιομηχανικός Συνεταιρισμός Τυμπακίου, από την ίδρυση του ως και σήμερα, δραστηριοποιείται στην παραγωγή κηπευτικών υπό κάλυψη, υπαίθρου και στην καλλιέργεια της ελιάς για την παραγωγή ελαιόλαδου. Σήμερα αριθμεί 600 μέλη. Στόχος του Συνεταιρισμού είναι η υποστήριξη των μελών του με την παραγωγή και διακίνηση ποιοτικών προϊόντων. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια λειτουργεί στον Συνεταιρισμό σύγχρονο Ελαιουργείο, Κατάστημα Γεωργικών Εφοδίων, Πρακτορείο Μεταφορών, Δημοπρατήριο κηπευτικών και σύγχρονο Συσκευαστήριο για την εμπορία κηπευτικών σε Ελλάδα και εξωτερικό. Στο Κατάστημα Γεωργικών Εφοδίων τρείς έμπειροι γεωπόνοι υποστηρίζουν τεχνικά την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας και θρεπτικής αξίας. Οι παραγωγοί εφαρμόζουν σύστημα ολοκληρωμένης διαχείρισης (Global gap) με 268 παραγωγούς με 2096 στρέμματα. Καλλιέργεια τομάτας (1029στμ), πιπεριάς (365 στρμ), αγγούρι (550 στρμ) και μελιτζάνας (152 στρμ).

Η φυτοπροστασία γίνεται με μεθόδους φιλικές προς τον χρήστη, σεβασμό στο περιβάλλον και ασφάλεια για τον κατανάλωτη εφαρμόζοντας συστήματα ολοκληρωμένης καταπολέμησης εχθρών και ασθενειών και σύστημα ιχνηλασιμότητας που ακολουθεί

το παραγόμενο προϊόν από το χωράφι μέχρι το πιάτο του καταναλωτή. Οι τεχνικές συμβουλές των γεωτεχνικών τεκμηριώνονται με αναλύσεις εδάφους (διατίθενται δωρεάν στα μέλη της οργάνωσης παραγωγών), φυλοδιαγνωστικής και

μια πολύχρονη εξειδικευμένη εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Σκοπός είναι η μείωση των εισροών και του κόστους καλλιέργειας. Η ορθή χρήση των φυτοπροστατευτικών, μέσω ενός πλαισίου συστημάτων ποιότητας που εφαρμόζονται, καθιστούν μειωμένη επιβάρυνση του παραγόμενου προϊόντος. Υπάρχουν αρχεία καταγραφής όλων των φυτοπροστατευτικών που εφαρμόζονται στην καλλιέργεια και τηρούνται ευλαβικά οι μέρες πριν την συγκομιδή που αναγράφονται στα φυτοφάρμακα. Ο έλεγχος του παραγόμενου προϊόντος γίνεται με συνεχείς αναλύσεις υπολειμμάτων σε πιστοποιημένα εργαστήρια. Μεγάλο ποσοστό από τους παραγωγούς πιπεριάς κάνουν βιολογική καταπολέμηση των εχθρών με εξαπόλυση εντόμων (Swirskii, Orius κλπ), σε συνδυασμό με χρήση εντομοστεγών διχτύων, χωρίς να αντιμετωπίζουν ιδιαίτερα προβλήματα στην καλλιέργεια τους. Κυρίαρχη φιλοσοφία στον Συνεταιρισμό είναι η συνεχής βελτίωση της ποιότητας γιατί, όπως τονίζουν τα μέλη του «μόνο μέσα από ποιοτικά και επώνυμα προϊόντα θα μπορέσουμε σαν παραγωγοί να πετύχουμε…».

Ενθ. 12

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Προγράμματα που τρέχουν ή θα τρέξουν εντός 2013 τομέα της γεωργίας . Στα πλαίσια αυτά προβλέπεται η παροχή οικονομικών ενισχύσεων για την διευκόλυνση της εγκατάστασης νέων γεωργών ηλικίας κάτω των 40 ετών, οι οποίοι δια1. ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΝΕΩΝ ΓΕΩΡΓΩΝ θέτουν επαρκή επαγγελματική ικανότητα, Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & εγκαθίστανται για πρώτη φορά ως αρχηΤροφίμων μετά από δηλώσεις της πολιτιγοί γεωργικής εκμετάλλευσης και υλοποικής ηγεσίας προσανατολίζεται στην προούν επιχειρηματικά σχέδια για την ανάπτυκήρυξη νέου προγράμματος, το πρώτο δεξη των γεωργικών δραστηριοτήτων τους. καπενθήμερο του Δεκέμβρη . Το ανώτατο ύψος της παρεχόμενης ενίΣτόχος του προγράμματος είναι η πληθυσχυσης διαφοροποιείται ανάλογα με την σμιακή αναζωογόνηση της υπαίθρου και η περιοχή του τόπου της μόνιμης κατοικίας βελτίωση του ανθρώπινου δυναμικού για του δικαιούχου και ανέρχεται κατά κατητην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του γορία περιοχής στα ακόλουθα ποσά ΕΝΕΡΓOI ΓΕΩΠΟΝΟΙ ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ - Ορεινή περιοχή μέχρι 20000 ευρώ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΤΗΛ. ΣΤΑΘΕΡΟ ΚΙΝΗΤΟ ΕΔΡΑ - Μειονεκτικές περιοχές ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ 6977081039 ΜΟΙΡΕΣ μέχρι 17500 ευρώ ΚΟΝΤΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 6978615335 ΗΡΑΚΛΕΙΟ - Λοιπές περιοχές μέχρι ΚΟΥΤΕΝΤΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 2892029151 6932745174 ΜΟΙΡΕΣ 15000 ευρώ. ΚΡΙΤΣΩΤΑΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑ 2810741640 6974074662 ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΙΕΣ Η Ένωση Γεωπόνων ΜεΛΕΣΤΑΚΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 2810236968 6977446731 λετητών εφιστά την προΜΠΑΤΗ ΜΑΡΙΑ 2810360814 6973443077 ΗΡΑΚΛΕΙΟ σοχή στους ενδιαφερόμενους να απευθύνονται ΠΑΠΑΔΟΚΩΣΤΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 2810341592 6945890906 ΗΡΑΚΛΕΙΟ μόνο σε διαπιστευμένους ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΑΝΔΡΕΑΣ 2810310108 6946062452 ΗΡΑΚΛΕΙΟ ενεργούς Γεωπόνους ΡΟΥΜΠΕΛΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 2810281421 6977360722 ΗΡΑΚΛΕΙΟ Μελετητές του νομού ΣΠΕΤΣΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 2810236968 ΗΡΑΚΛΕΙΟ Ηρακλείου οι οποίοι είΣΤΑΦΥΛΑΚΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ 2810310111 6973535155 ΗΡΑΚΛΕΙΟ ναι οι πλέον αρμόδιοι για ΤΡΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ 6948205057 ΗΡΑΚΛΕΙΟ την ορθότερη και πληΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 2892023330 6948377279 ΜΟΙΡΕΣ ρέστερη ενημέρωση των ΧΑΤΖΙΔΑΚΗ ΠΕΛΑΓΙΑ 2810232981 6978470168 ΗΡΑΚΛΕΙΟ υποψηφίων, και ικανοί ΦΡΑΓΓΙΑΔΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ 2810285037 6973229686 ΗΡΑΚΛΕΙΟ να τους κατευθύνουν Γράφει ο: Κουτεντάκης Νίκος Πρ. Ένωσης Γεωπόνων Ελεύθερων Επαγγελματιών Κρήτης

σωστά για όλη την πορεία του προγράμματος .

2. ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ Τις επόμενες μέρες, 20 περίπου μήνες μετά την κατάθεση των φακέλων για ένταξη στο πρόγραμμα της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, έρχεται επιτέλους η ανάρτηση των αποτελεσμάτων. Αμέσως μετά την δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων, οι δικαιούχοι θα κληθούν να υπογράψουν Σύμβαση με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είτε για πενταετία είτε

για διετή παράταση. Αμέσως μετά την υπογραφή της σύμβασης οι δικαιούχοι θα έχουν στη διάθεσή τους 20 μέρες προκειμένου να υποβάλλουν την πρώτη Δήλωση Εφαρμογής στο πρόγραμμα, προκειμένου να προχωρήσει η υπηρεσία στην πρώτη πληρωμή τους που αφορά στο έτος 2012. Για πρώτη φορά στο πρόγραμμα η υποβολή της Δήλωσης Εφαρμογής θα γίνεται ηλεκτρονικά. Σκόπιμο θα ήταν οι υποψήφιοι που έχουν υποβάλλει αίτηση ένταξης στο πρόγραμμα να επικοινωνήσουν με τον Γεωπόνο Σύμβουλό τους για περισσότερες πληροφορίες και την απαιτούμενη καθοδήγηση.

Μελέτη εφαρμογής «ΑΜΙΝΟ 16» στην Ελιά Πίνακες & Συμπεράσματα

ελιά είναι από τις σημαντικότερες καλλιέργειες στη χώρα μας, σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου και όχι μόνο. Είναι δέντρο αειθαλές το οποίο καρποφορεί κάθε χρόνο. Οι καρποί σχηματίζονται σε κλάδους ηλικίας ενός έτους. Εμφανίζει έντονα το φαινόμενο της παρενιαυτοφορίας σύμφωνα με το οποίο τη μία χρονιά καρποφορεί ικανοποιητικά και την επόμενη η καρποφορία είναι μειωμένη. Αυτός ο διετής κύκλος καρποφορίας της ελιάς τα τελευταία χρόνια αμφισβητείται από τους ερευνητές και γίνονται μεγάλες προσπάθειες να ρυθμιστεί η φυσιολογία του φυτού, έτσι ώστε αν δεν εξαλειφθεί εντελώς, τουλάχιστον να μειωθεί σε σημαντικό βαθμό.

16 του Καν. (ΕΚ) 834/2007 και ήδη από τον Ιούνιο του 2012 έχει κοινοποιηθεί σχετική επικοινωνία του ΥΠΑΑΤ προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ώστε να συμπεριληφθεί στον κατάλογο των επιτρεπόμενων σκευασμάτων θρέψης για τη βιολογική γεωργία όπως προβλέπεται στο Παράρτημα Ι, Καν (ΕΚ) 889/2008.

Πειραματικά αποτελέσματα

Επίδραση της εφαρμογής ΑΜΙΝΟ-16 στην διαφοροποίηση οφθαλμών Επίδραση της εφαρμογής ΑΜΙΝΟ 16 σε ελαιόδενδρα ποικιλίας Χονδρολιά Χαλκιδικής με χειμερινή διαφυλλική λίπανση 3,5

2,87

Καρποί σε βλαστό διετίας

Γράφει ο: Δρ. Ηλίας Κάλφας, Γεωπόνος Agrifood Research & Technological Innovation Specialists Είναι γνωστό ότι τη χειμερινή περίοδο το ελαιόδεντρο διαφοροποιεί τους οφθαλμούς του από βλαστοφόρους σε ανθοφόρους. Τα χημικά του ερεθίσματα σε κυτταρικό επίπεδο καθώς επίσης και η συνολική του θρεπτική κατάσταση θα καθορίσει την καρποφορία του κατά την ερχόμενη καλλιεργητική περίοδο, μέσω της διαφοροποίησης επαρκούς αριθμού ανθοφόρων οφθαλμών. Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα γνωστά στοιχεία τέσσερις είναι οι βασικότεροι συντελεστές που επηρεάζουν τη διαφοροποίηση αυτή, τα επίπεδο αζώτου, οι επαρκείς ώρες ψύξης, το βόριο και η ύπαρξη νερού κατά τους χειμερινούς μήνες. Στο παρόν έργο μελετήθηκε η επίδραση του σκευάσματος ΑΜΙΝΟ 16 στην καρποφορία των ελαιοδέντρων κατά την καλλιεργητική περίοδο 2012-2013. Οι ποικιλίες που επιλέχθηκαν ήταν η Χονδρολιά Χαλκιδικής και η Καλαμών. Οι ποικιλίες αυτές επιλέχθηκαν εξαιτίας των διαφορετικών κλιματικών απαιτήσεων που έχει η καθεμία και καθώς δεν μπορεί κανείς να προβλέψει τις καιρικές συνθήκες σε επίπεδο χρονιάς, η ύπαρξη τους μέσα στο ίδιο πείραμα αύξησε το εύρος των καιρικών συνθηκών που θα μπορούσαν να επικρατήσουν και επομένως, μείωσαν το ρίσκο και αύξησαν τις πιθανότητες λήψης αξιόπιστων πειραματικών αποτελεσμάτων. Το ΑΜΙΝΟ-16 παράγεται από την ΕΒΥΠ (Ελληνική Βιομηχανία Υδρολυμένης Πρωτεΐνης ΕΕ) και περιέχει στη σύνθεσή του 16 L αμινοξέα αποκλειστικά φυτικής προέλευσης. Είναι ένα καινοτόμο προϊόν το οποίο παρασκευάζεται με τεχνολογία αιχμής και έχει κατοχύρωση Ευρωπαϊκής Πατέντας. Το ΥΠΑΑΤ ενέκρινε την χρήση του στη βιολογική γεωργία σύμφωνα με το άρθρο

2.5

1,78

1,52

1.5 1

0,74

Μάρτυρας

10cc

30cc

50cc

Δοσολογία ΑΜΙΝΟ16

Επίδραση της εφαρμογής ΑΜΙΝΟ 16 σε ελαιόδενδρα ποικιλίας Καλαμών με χειμρινή διαφυλλική λίπανση 100cc/ δέντρο 10

8,35

Καρποί σε βλαστό διετίας

8 7 6 5 4 3 2

1,5

1,4

5. Δοσολογία 1 cc ανά έτος ηλικίας ανά δέντρο είναι η

Μάρτυρας

23 - Iαν-13

7-Φεβ-13

Περίοδος εφαρμογής

Σχήμα 1. Επίδραση της εφαρμογής ΑΜΙΝΟ 16 σε ελαιόδεντρα ποικιλίας Χονδρολιά Χαλκιδικής (α) και Καλαμών (β) με χειμερινή διαφυλλική λίπανση (Σύγκριση επιδόσεων μεταξύ μάρτυρα και διάφορων δοσολογιών)

Για την εκτίμηση της απόδοσης του ελαιόδεντρου αυτή μπορεί να υπολογιστεί όχι σε απόλυτη τιμή αλλά σε σχετική με έναν δείκτη απόδοσης ο οποίος ισούται με το γινόμενο μέση καρποφορία x μέσο βάρος καρπών. Συγκεντρωτικά στοιχεία απόδοσης Χοντρολιάς Χαλκιδικής

2,5 20 2 15

1.5

5 0

Καρποί ανά βλαστό

Βάρος καρπού (γραμμάρια)

0.5 0

10+0

10+10 30+0 30+30 50+0 50+50

Πρωτόκολλο εφαρμογής Δείκτης απόδοσης

Βάρος καρπού

Δείκτης απόδοσης (gr ελιές ανά βλαστό) Βάρος καρπού

Καρποί ανά βλαστό

8 7

50 40

6 5

4 20

3 2

1 0

0 100ml

Καρποί ανά βλαστό

0ml

Πρωτόκολλο εφαρμογής

Σχήμα 2. Επίδραση της εφαρμογής ΑΜΙΝΟ 16 σε ελαιόδεντρα ποικιλίας Χοντρολιά Χαλκιδικής (α) και Καλαμών (β) (Σύγκριση επιδόσεων μεταξύ μάρτυρα και διαφόρων δοσολογιών)

Δείκτης απόδοσης

Βάρος καρπού σε γραμμάρια και αριθμός καρπών ανά βλαστό

3.5

προτεινόμενη.

6. Το ΑΜΙΝΟ-16 λόγω σύνθεσης και τρόπου παρασκευ-

ής αποτελεί αναμφισβήτητα ένα αποτελεσματικό οργανικό λίπασμα υψηλής τεχνολογίας που δίνει τη δυνατότητα στο χρήστη να επιλέξει την μέθοδο εφαρμογής αφού είναι κατάλληλο για όλες. Επίσης, λόγω της φύσης του μπορεί εύκολα να συνδυαστεί με άλλες ουσίες (λίπανσης και φυτοπροστατευτικές), γεγονός που μειώνει το κόστος χρήσης του. 7. Εκτός από τη συμβατική του δράση ως προϊόν θρέψης, φαίνεται να έχει και επίδραση στο μηχανισμό σχηματισμού των ανθοφόρων οφθαλμών στην ελιά και να δρα ως χημικό ερέθισμα στο φυτό ή αλλιώς, ως βιοδιεγέρτης ή βιοενεργοποιητής (bio-stimulator, bioactivator). Το τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης της Ε.Β.Υ.Π. ΕΕ σε συνεργασία με το Α.Π.Θ., ερευνητικά ιδρύματα, ανεξάρτητους επιστήμονες και καλλιεργητές, διενεργεί διαρκείς έρευνες στις κύριες καλλιέργειες με σκοπό την καλύτερη και αποδοτικότερη χρήση των προϊόντων της. Ενδεικτικά αναφέρονται πειραματικές εφαρμογές και μελέτες σε συνεργασία

Συγκεντρωτικά στοιχεία απόδοσης Καλαμών

1. Η εφαρμογή ΑΜΙΝΟ 16 συμβάλλει αναμφισβήτητα στη δημιουργία μεγαλύτερων ποσοστών γόνιμων ανθέων στα ελαιόδεντρα. 2. Η αύξηση της δοσολογίας κατά τη χειμερινή περίοδο (περίοδος διαφοροποίησης των οφθαλμών από βλαστοφόρους σε ανθοφόρους) σχετίζεται ανάλογα με τα ποσοστά παραγωγής γόνιμων ανθέων επομένως και της καρπόδεσης 3. Η κρίσιμη εφαρμογή είναι η χειμερινή (περίοδος εαρινοποίησης) γιατί αν και η ανοιξιάτικη (πριν την άνθιση) πιθανό να αυξάνει τα ποσοστά καρπόδεσης, εντούτοις δεν παράγει στατιστικώς και πρακτικώς σημαντικές διαφορές. 4. Κατά την κρίσιμη εφαρμογή (χειμερινή) σημαντικότατο ρόλο παίζει η στιγμή της πραγματοποίησής της (timing). Πρέπει να γίνει την κατάλληλη στιγμή όταν οι συνθήκες είναι οι βέλτιστες ώστε να επιτευχθούν τα μέγιστα δυνατά επίπεδα απορρόφησης. Ένας καλός κανόνας είναι να γίνεται εφαρμογή κατά την περίοδο των Αλκυονίδων ημερών.

0.5

Επίδραση της εφαρμογής ΑΜΙΝΟ-16 στο μέγεθος των καρπών και την απόδοση

Συμπεράσματα

Πειράματα που διεξήχθησαν κατέδειξαν ότι:

� με το τμήμα Λαχανοκομίας της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ. σε τομάτα, μαρούλι και φασολάκι � με το τμήμα Εντομολογίας της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ. σε ελιά, κερασιά, πορτοκαλιά � με το Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων σε ελιά � με υδροπονικές θερμοκηπιακές επιχειρήσεις σε τομάτα � με ανεξάρτητους καλλιεργητές σε ελιά, εσπεριδοειδή, μηλιά, κερασιά, ροδακινιά, πατάτα, φράουλα, ακτινίδιο, οινοποιήσιμο κι επιτραπέζιο σταφύλι � με την Ολλανδική εταιρεία AGRO VITAL σε καλαμπόκι, πατάτα και σιτηρά

Εγγυηµένη σύνθεση:

16 ελεύθερα L-Αµινοξέα φυτικής προέλευσης

Η πληρέστερη πηγή θρέψης ✓ Αύξηση και πρωίµηση εµπορεύσιµης παραγωγής ✓ Αντίσταση καρπών στο σκάσιµο ✓ Ενίσχυση αµυντικών µηχανισµών ✓ Άριστη συνδυαστικότητα µε όλα τα σκευάσµατα και ενίσχυση δράσης τους

1lt

5lt

20lt

✓ Ιδιαίτερα ευδιάλυτο στο νερό ✓ Κατάλληλο για χρήση στη βιολογική γεωργία

¶ììèîéëÜ µéïíèøáîÝá ËäòïìùíÛîè÷ ¦òöôåýîè÷

www.evyp.gr

info@evyp.gr

Αντιπρόσωπος Κρήτης: CRETAGRO Ε.Π.Ε. Σοφοκλέους 30 Ηράκλειο Τηλ: 2810 331233

παρασκευαστής και του

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ ΜΕ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΑΤΕΝΤΑ

Ενθ. 16

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ:

Σημαντικά μειωμένη η φετινή παραγωγή

Ελαιόλαδο Mεσσαράς Π.Ο.Π. -Προοπτικές

Στις κύριες ελαιοκομικές περιοχές, όπως στην Κρήτη, εκτιμάται μείωση -65% Μια από τις χειρότερες χρονιές θα καταγράψει η παραγωγή ελαιολάδου φέτος στην Ελλάδα, αφού σύμφωνα με πληροφορίες από όλη την χώρα, θα είναι αρκετά μειωμένη και εκτιμάται ότι θα πέσει αρκετά κάτω από -50% σε σχέση με τον πραγματικό μέσο όρο της, όπως αναφέρει ο «Σύνδεσμος Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης» (ΣΕΔΗΚ). Ωστόσο οι εκτιμήσεις που δίδονται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης στο Διεθνές Συμβούλιο Ελαιόλαδου την ανεβάζουν σε 230 χιλιάδες τόνους, δηλαδή μειωμένη μόνο κατά -30% σε σχέση με τον μ.ο. των 320 χ.τ. που αντιστοιχεί στις, άγνωστο γιατί, πάντοτε διογκωμένες εκτιμήσεις του.

Σ Αντίθετα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τοπικών παραγόντων, η παραγωγή της χώρας θα είναι φέτος πολύ χαμηλότερη και ζήτημα να φθάσει συνολικά τους 120 χ.τ. αφού στις κυρίες ελαιοκομικές περιοχές, όπως στην Κρήτη, εκτιμάται μείωση -65% και παραγωγή 35χ.τ., στην Λακωνία μείωση -35% και παραγωγή 20 χ.τ. , στην Λέσβο μείωση 50% και παραγωγή 8χτ ενώ αρκετά μειωμένη αναφέρεται και στην Χαλκιδική και τα Δωδεκάνησα.

Διεθνώς

Σε παγκόσμιο επίπεδο οι προβλέψεις που ανακοινώθηκαν αρχές Νοεμβρίου από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιόλαδου φέρουν την παγκόσμια παράγωγη αρκετά αυξημένη σε σχέση με πέρυσι που ήταν αρκετά χαμηλή λόγω της μειωμένης παραγωγής της Ισπανίας ,αφού την εκτιμούν σε 3,2 εκ. τόνους έναντι 2,7 εκ. τ. της περσινής. Με βάση τα στοιχεία αυτά αυξημένη παραγωγή θα έχουν φέτος σε σχέση με πέρυσι η Ισπανία , Ιταλία, Πορτογαλία και Μαρόκο, ενώ μειωμένη παραγωγή θα έχουν η Τυνησία (-4%), η Τουρκία και η Ελλάδα (-30%) Τα στοιχεία της προβλεπόμενης παραγωγής σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου για την προβλεπόμενη εσοδεία της ερχομένης περιόδου έχουν όπως παρουσιάζονται στον Πίνακα που δημοσιεύουμε.

Προβλεπόμενη παραγωγή ερχομένης εσοδείας 2013/14 ΧΩΡΕΣ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ (χιλ. τόνοι) ΧΩΡΕΣ

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ( χιλ. τόνοι)

Ισπανία

1.500(+Χ%)

Τουρκία

180(-Χ%)

Ιταλία

500 (+Χ%)

Μαρόκο

120(+Χ%)

Ελλάδα

230 (-30%)

Τυνησία

80(-64%)

Πορτογαλία

76 (+Χ%)

Αργεντινή

30 (Χ%)

Κύπρος

6 (-Χ%)

Ιορδανία

25 (Χ%)

Γαλλία

5 (Χ%)

Αλγερία

30 (χ%)

Κροατία

4 (Χ%)

Λοιπές

93 (Χ%)

ΣΥΝΟΛΟ Ε.Ε.

2.315, 0

Σύνολο ΤΧ

558

ίγουρα όλοι γνωρίζουμε το ελαιόλαδο μας αφού με αυτό μεγαλώσαμε εμείς και τα παιδιά μας. Αυτό το προϊόν όμως που κατά καιρούς έχει ονομαστεί “χρυσάφι” για τον τόπο μας δεν έχει βρει την θέση που του αρμόζει μέσα στην αγορά, και βέβαια ο παραγωγός του δεν έχει πληρωθεί όσο πρέπει τον κόπο του. Οι λόγοι για τα παραπάνω πολλοί και διάφοροι. Σημαντικός όμως λόγος είναι ότι μόνο το 20% της παραγωγής μας (πανελλαδικά) τυποποιείται. Το ίδιο ποσοστό για τις ανταγωνίστριες χώρες είναι για την Ισπανία 50% και για την Ιταλία 75%. Έχει υπολογιστεί ότι η υπεραξία που χάνει η Ελλάδα είναι περίπου 1€/ κιλό ελαιόλαδο, το οποίο εκμεταλλεύεται η χώρα η οποία τυποποιεί το δικό μας ελαιόλαδο το οποίο εμείς πωλούμε χύμα, (Μελέτη McKinsey 2013). Εύκολα καταλαβαίνει κανείς τι πρέπει να αλλάξει κυρίως, ώστε η κατάσταση στο τομέα του ελαιολάδου να αρχίσει να βελτιώνεται. Στα πλαίσια του σχεδιασμού για την βελτίωση της κατάστασης ο Α.Σ. Μεσσαράς μέσω προγράμματος, οργάνωσε για πρώτη φορά πριν περίπου 6 χρόνια την πρώτη πιστοποιημένη ομάδα παραγωγών ελαιολάδου της Μεσσαράς η οποία εκείνη την εποχή ήταν η δεύτερη σε μέγεθος πανελλαδικά, με περίπου 580 μέλη. Η ίδια ομάδα υπάρχει και λειτουργεί και σήμερα με 619 μέλη και σύνολο 20.176 στρεμμάτων. Παρακάτω θα αναφερθώ στην σημασία ύπαρξης της ομάδας αυτής.

Στα ίδια πλαίσια στρατηγικού σχεδιασμού για την αναβάθμιση της θέσης του ελαιολάδου της Μεσσαράς,o συνεταιρισμός πριν περίπου 5 χρόνια ξεκίνησε την προσπάθεια να χαρακτηριστεί το ελαιόλαδο μας ως Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.). Μετά από πολύ δουλειά και επαφές με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το τελικό αποτέλεσμα δικαίωσε την προσπάθεια, με την ονομασία του Ελαιολάδου Μεσσαράς ως το εκατοστό προϊόν Π.Ο.Π. της Ελλάδας, με ανα-

κοίνωση από την αρμόδια υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας την 09/10/2013. Έτσι τώρα ο ελαιοπαραγωγός μας έχει στα χέρια του ένα “εργαλείο” που λέγεται Π.Ο.Π., και που του δίνει την δυνατότητα να βελτιώσει την θέση του στην αγορά και συνεπώς και το εισόδημα του. Όπως όμως κάθε “εργαλείο” έτσι και το Π.Ο.Π. πρέπει να χρησιμο-

ποιηθεί σωστά για να φέρει αποτελέσματα. Περιληπτικά θα αναφέρω ότι το λάδι πρέπει να είναι από “Κορωνέικη” ποικιλία, την γνωστή ψιλολιά, και το αγροτεμάχιο να βρίσκεται εντός της οριοθετημένης περιοχής του Π.Ο.Π. Πρέπει να αλεστεί σε ελαιοτριβείο εντός της περιοχής και το ελαιοτριβείο να έχει έγκριση από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου. Όλα τα παραπάνω πρέπει να αποδεικνύονται. Τότε και μόνο τότε ο τυποποιητής που μπορεί και να βρίσκεται εκτός περιοχής, έχει το δικαίωμα να τοποθετήσει πάνω στο μπουκάλι την ένδειξη “ΠΟΠ Μεσσαράς” δίνοντας στο τελικό προϊόν την αξία του. Το προϊόν πρέπει να ιχνηλατείται από την παραγωγή ως και την τυποποίηση του, πράγμα που αποκλείει την ανάμιξη με άλλα ελαιόλαδα. Εκτός όμως από την υπεραξία που αποκτά το ελαιόλαδο μας, και που κάνει πιο εύκολη την είσοδο του στις αγορές, ο παραγωγός έχει να ωφεληθεί και από το “ποιοτικό παρακράτημα”. Αυτό είναι μια επιπλέον στρεμματική ενίσχυση που θα λάβει ο παραγωγός μας για κάθε στέμμα του που παράγει ΠΟΠ ελαιόλαδο και είναι πιστοποιημένο κατά τα πρότυπα AGRO ή βιολογικό. Πρέπει λοιπόν ο παραγωγός να πιστοποιηθεί σε ένα από τα παραπάνω συστήματα, εντός της τρέχουσας καλλιεργητικής περιόδου της ελιάς. Από τα παραπάνω γίνεται κατανοητό σε όλους μας η σημασία της ονομασίας του ελαιολάδου μας ως Π.Ο.Π. αλλά και το ότι δεν πρέπει να σταματήσει η προσπάθεια αυτό να πάρει τη θέση που του αξίζει μέσα στην αγορά.

Ενθ. 17

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

ο προϊόν αυτό της περιοχής μας ενώ έχει μεγάλη διατροφική αξία και παραδοσιακά μπαίνει στο τραπέζι της οικογένειας του τόπου μας, δεν είχε έως σήμερα αναδειχθεί.

Αν γυρίσουμε στο, όχι και τόσο, μακρινό παρελθόν, θα δούμε ότι ακόμη και μέσω προγραμμάτων ο παραγωγός είχε ωθηθεί στην εγκατάλειψη και εκρίζωση των ελαιοδέντρων της χονδρολιάς. Το σφάλμα αυτό ήταν τεράστιο τόσο από οικονομική όσο και από οικολογική σκοπιά. Υπάρχουν περιοχές οι οποίες στην κυριολεξία αποψιλώθηκαν χωρίς βέβαια να αντικατασταθούν τα δένδρα της χονδρολιάς με κάποια άλλη καλλιέργεια. Πριν περίπου τέσσερα χρόνια η τότε Ένωση Α.Σ. Μεσσαράς μέσω του κανονισμού 867 άρχισε να υλοποιεί μια δράση η οποία αφορούσε την ανάδειξη της χονδρολιάς για πρώτη φορά , με σκοπό την δημιουργία ενός προϊόντος το οποίο θα μπορούσε με αξιώσεις να σταθεί στην αγορά ομοειδών προϊόντων. Αφού μελετήθηκε η αγορά, αγοράστηκαν μηχανήματα, τα οποία θα βοηθούσαν στην επεξεργασία και τυποποίηση του τελικού προϊόντος. Επίσης, αναζητήθηκε η τεχνογνωσία που θα βοηθούσε την όλη διαδικασία. Έτσι σιγά σιγά αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε όλοι, την αξία αυτού του προϊόντος που είχαμε μπροστά μας. Δημιουργήθηκε λοιπόν, ένα προϊόν το οποίο στην αρχή ξένισε , διότι ο παραγω-

Ελιά

αξία – προοπτικές γός είχε συνηθίσει να το καταναλώνει στο τραπέζι του ως αλατισμένη ελιά, ενώ η τεχνική που υφίσταται μας δίνει τελικό προϊόν με περιεκτικότητα σε αλάτι κάτω από 1,8%, πράγμα που το κατατάσσει στα «υγιεινά προϊόντα» μιας και παγκόσμια, η τάση

είναι να δημιουργούνται τέτοια προϊόντα. Το προϊόν έτυχε γρήγορα αποδοχή στην αγορά, παρά τις αρχικές δυσκολίες , όπως: � Κακή ποιότητα του καρπού, διότι τα δένδρα στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν εγκαταλελειμμένα και χωρίς καλ-

λιεργητικές φροντίδες � Απειρία του παραγωγού στην συγκομιδή και διαλογή του καρπού που προσκόμιζε για τυποποίηση. Σιγά σιγά όμως ο παραγωγός αρχίζει να καταλαβαίνει ότι αν θέλει να εξασφαλίσει κάποιο σοβαρό εισόδημα από το προϊόν που λέγεται χονδρολιά , πρέπει να σκύψει με περισσότερη προσοχή πάνω σε αυτό. Τα δένδρα πρέπει να καλλιεργηθούν ξανά ώστε να δώσουν περισσότερο, καλύτερο και μεγαλύτερο σε μέγεθος καρπό, ώστε το τελικό προϊόν να βελτιωθεί. Να κάνει κατά την συγκομιδή καλύτερη πρώτη διαλογή γιατί η ποιότητα του καρπού που θα παραδίδει προς τυποποίηση θα δίνει και την τιμή του. Από την φετινή περίοδο ο Α.Σ. Μεσσαράς, έχοντας αγοράσει νέα μηχανήματα, θα προσπαθήσει να δημιουργήσει από την χονδρολιά, νέα προϊόντα, όπως « πάστα ελιάς », καθώς και να προωθήσει την ελιά σε νέες συσκευασίες όπως « ελιά σε άλμη και λάδι ». Υπενθυμίζω ότι η τωρινή συσκευασία γίνεται σε πλαστικό με κενό αέρα. Καταλαβαίνει κανείς λοιπόν, ότι η αρχή έγινε. Είναι στο χέρι όλων μας, η υπεραξία που έχει αποκτήσει η ελιά της περιοχής μας να διατηρηθεί και να γίνει όφελος στα χέρια των παραγωγών μας!

Ενθ. 18

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Συμπεριφορά καταναλωτή σε σχέση με την αγορά τροφίμων πιστοποιημένης ποιότητας σε περιόδους οικονομικής κρίση

οικονομική κρίση, στη δίνη της οποίας βρίσκεται η ελληνική οικονομία τα τελευταία χρόνια έχει, όπως είναι φυσικό, άμεση επίπτωση στο εισόδημα και την αγοραστική συμπεριφορά των ελληνικών νοικοκυριών.

τελούν πλέον και αυτές κίνητρο (Maslow, 1943). Η ανάγκη, λοιπόν, μπορεί να έρθει στην επιφάνεια ως αποτέλεσμα εσωτερικών ή εξωτερικών ερεθισμάτων, ως απόρροια της δράσης του marketing.

ροφορίας, ο καταναλωτής έχει ήδη κάποια εμπειρία με το προϊόν, την οποία έχει απομνημονεύσει και η οποία είναι διαθέσιμη για επεξεργασία. Στα προϊόντα που ο καταναλωτής έχει αποθηκευμένη εικόνα, επεξεργάζεται πληροφορίες και συγκρίνει :

Γράφει ο:

Μπουνάκης Νίκος M.Sc, MBA Διευθύνων Σύμβουλος Proactive Α.Ε Σύμβουλοι Επιχειρήσεων

Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του Ιδρύματος Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών για το έτος 2011, σχετικά με την Ελληνική βιομηχανία τροφίμων και ποτών, η κατανάλωση σε τρόφιμα και μη αλκοολούχα ποτά ως ποσοστό των συνολικών δαπανών των νοικοκυριών περιορίζεται οριακά στο 12,9% το 2010 από 13,1% το 2009. Παρατηρείτε δηλαδή το ότι σε περιόδους οικονομικής κρίσης, όπου το εισόδημα μειώνεται ή παραμένει σταθερό, η ζήτηση αγαθών πρώτης ανάγκης, όπως πολλές κατηγορίες τροφίμων, αλλά και η ύδρευση και ο ηλεκτρισμός, διατηρείται σχετικά σταθερή, αλλά ως ποσοστό του εισοδήματος, η δαπάνη αυτή τείνει να αυξάνεται. Το ερώτημα που εύλογα τίθεται είναι ποια είναι η διαδικασία λήψης αγοραστικής απόφασης σε περιόδους μείωσης εισοδημάτων.

Διαδικασία Λήψης Αγοραστικών Αποφάσεων

Η διαδικασία λήψης αποφάσεων από τον καταναλωτή αποτελεί μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες που εξετάζει η επιστήμη του marketing. Πριν προχωρήσει ο καταναλωτής στην αγορά ενός προϊόντος ή μίας υπηρεσίας είναι απαραίτητο να απαντήσει σε ερωτήματα όπως: � Ποιο προϊόν να αγοράσω � Ποια μάρκα από το συγκεκριμένο προϊόν να αγοράσω � Από ποια μέσα να ενημερωθώ για το προϊόν � Από πού να το αγοράσω � Πώς να το πληρώσω Όπως γίνεται αντιληπτό οι αποφάσεις συνδέονται με τα συστατικά στοιχεία του μείγματος marketing, προϊόν, τιμή, διανομή και προβολή ( Product, Price, Place, Promotion, 4Ps). Η διαδικασία λήψης αγοραστικής απόφασης ενεργοποιείται με την αναγνώριση μιας συγκεκριμένης ανάγκης από τον καταναλωτή. Όπως είναι γνωστό από την κλασική πλέον θεωρία του Maslow σχετικά με την ιεράρχηση των αναγκών, οι ανάγκες μετατρέπονται σε κίνητρα προς δράση και διακρίνονται σε πέντε βασικές κατηγορίες: φυσιολογικές, ασφάλειας, κοινωνικές, αυτοεκτίμησης και αυτοπραγμάτωσης. Σύμφωνα με τον Maslow, το άτομο προσπαθεί να ικανοποιήσει πρώτα τις φυσιολογικές του ανάγκες (π.χ. πείνα, δίψα, στέγαση). Όταν οι ανάγκες αυτές ικανοποιηθούν δεν αποτελούν πλέον κίνητρο για δράση. Κίνητρο για δράση αποτελεί η ικανοποίηση της επόμενης ομάδας αναγκών, οι οποίες με τη σειρά τους όταν ικανοποιηθούν δεν απο-

Krystallis (2001, 2003) κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι έχει ιδιαίτερη αξία για τη θεώρηση ενός προϊόντος ως ποιοτικό η πιστοποίηση του ως ΠΟΠ (Προστατευόμενη Ονομασία Προελεύσεως). Για τον Έλληνα καταναλωτή αυτό ισχύει για προϊόντα όπως το ελαιόλαδο και τα μήλα. Οι περισσότερες μελέτες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η χώρα και ο τόπος προέλευσης επηρεάζουν την αξιολόγηση του προϊόντος και ότι οι καταναλωτές προτιμούν προϊόντα από τη χώρα τους παρά από άλλες χώρες (Steenkamp, 1996). Από την άλλη πλευρά, η προστιθέμενη αξία σε ένα προϊόν ονομασίας προελεύσεως όταν πρόκειται γα προϊόν άλλης χώρας είναι κάπως περιορισμένη στην περίπτωση που ο καταναλωτής δεν γνωρίζει τη συγκεκριμένη χώρα.

Πίνακας 1.1: Στάδια Αγοραστικής συμπεριφοράς

Στόχος του marketing είναι να προσδιορίσει τα ερεθίσματα εκείνα που συμβάλλουν στην αναγνώριση μιας ανάγκης από την πλευρά του καταναλωτή σε σχέση με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες, ούτως ώστε να σχεδιαστούν αποτελεσματικές στρατηγικές προώθησης, οι οποίες να ενεργοποιούν την αγοραστική διαδικασία (Μπαλτάς και Παπασταθοπούλου, 2003).

� Τη συνολική ποιότητα του προϊόντος με ορισμένες από τις ιδιότητες του, � Τη συνολική εικόνα του προϊόντος με την εικόνα ενός παρόμοιου προϊόντος, � Μία συγκεκριμένη ιδιότητα του προϊόντος με τη συνολική αξιολόγηση που έχει κάνει για το προϊόν, � Μία συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων με μιαν άλλη.

Διαδικασία Λήψης Αγοραστικής Απόφασης για την Αγορά Τροφίμων

Κριτήρια αξιολόγησης για τις εναλλακτικές επιλογές

Διατροφικές ανάγκες και επιλογή τροφής Η επιλογής τροφής εξαρτάται από θέματα που σχετίζονται τόσο με κοινωνικό-πολιτιστικούς όσο και με περιβαλλοντικούς παράγοντες. Επίσης, οι εμπειρίες από νέα προϊόντα και η επίδραση από τη λειτουργία του marketing χρησιμεύουν υπενθυμίζοντας στον καταναλωτή τα προϊόντα, αλλά δεν δημιουργούν ανάγκες. Αναζήτηση πληροφοριών για εναλλακτικές αγοραστικές επιλογές Στα προϊόντα διατροφής, η σημασία των προηγούμενων εμπειριών παίζει σημαντικότερο ρόλο στην επιλογή, σε σχέση με άλλα βιομηχανικά αγαθά. Σύμφωνα με τον Steenkamp (1996) η πιο σημαντική πηγή πληροφόρησης είναι η προηγούμενη εμπειρία του καταναλωτή με το προϊόν. Ο βαθμός αναζήτησης εξωτερικών πληροφοριών είναι αντιστρόφως ανάλογος με τις προηγούμενες εμπειρίες των αγορών. Σύμφωνα με τον Von Alvensleben, μπορούν να αναγνωριστούν δύο τύποι πληροφοριών σχετικά με τους τρόπους αντίληψης ενός προϊόντος : α) η πραγματική πληροφορία β) η αποθηκευμένη πληροφορία Η πραγματική πληροφορία είναι ένα περίπλοκο σχήμα ερεθισμάτων, που μπορεί να χωριστεί στις άμεσες πληροφορίες και στις πληροφορίες που σχετίζονται με το περιβάλλον του προϊόντος. Οι άμεσες πληροφορίες περιλαμβάνουν όλες τις ιδιότητες του προϊόντος –φυσικές, τεχνικές, αισθητικές - καθώς και την τιμή, τη μάρκα, την ποικιλία και την προέλευση. Για τις πληροφορίες που σχετίζονται με το περιβάλλον, ο καταναλωτής επηρεάζεται από το περιβάλλον στο οποίο διατίθεται το προϊόν, όπως η ατμόσφαιρα του καταστήματος, ο πωλητής, η ποικιλία των προϊόντων. Στην περίπτωση της αποθηκευμένης πλη-

Η ανίχνευση των κριτηρίων αξιολόγησης των εναλλακτικών επιλογών και αποφάσεων των καταναλωτών αποτελεί σημαντικό τμήμα τόσο της ακαδημαϊκής έρευνας της επιστήμης του marketing, όσο και των ερευνών αγοράς που διεξάγουν οι επιχειρήσεις. Έρευνα σε επτά χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη σημασία συνόλου αξιολογικών κριτηρίων επιλογής τροφίμων, έδειξε ότι τα πέντε πιο σημαντικά κριτήρια αξιολόγησης ήταν: 1. Ποιότητα 2. Τιμή 3. Όνομα και φήμη κατασκευαστή 4. Φρεσκάδα 5. Υγιεινή και Εγγύηση (πιστοποίηση) (Steenkamp, 1996) Από τα παραπάνω κριτήρια, η εγγύηση ως αξιολογικό κριτήριο για την επιλογή τροφίμων παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ιδιαίτερα σε μία περίοδο που τα διατροφικά σκάνδαλα παρουσιάζουν έξαρση. Οι εγγυήσεις-πιστοποιήσεις έχουν αξία για τους καταναλωτές γιατί κάνουν ευκολότερη την ερμηνεία και την επεξεργασία των πληροφοριών, αυξάνουν την πίστη του καταναλωτή στην απόφαση για αγορά, καθώς επίσης μεγαλώνουν την ικανοποίηση από τη χρήση, αφού το προϊόν αποκτά μια συναισθηματική, εκφραστική διάσταση (Fotopoulos and Krystallis, 2002). Οι εγγυήσεις μπορούν να έχουν διαφορετικές μορφές, όπως η μάρκα του προϊόντος και οι ετικέτες ποιότητας. Ο Van Trijp (1996) διαπίστωσε ότι τα τρόφιμα που φέρουν ετικέτα -σήμα ποιότητας- εκλαμβάνονται από τον καταναλωτή ως ποιοτικότερα και ασφαλέστερα σε σχέση με τα τρόφιμα που στερούνται ετικέτας. Σε αντίστοιχα συμπεράσματα κατέληξαν και έρευνες για τη συμπεριφορά του Έλληνα καταναλωτή. Οι Fotopoulos and

Άλλες έρευνες δείχνουν ότι η ονομασία προέλευσης και η σύνδεση του προϊόντος με μια συγκεκριμένη περιοχή μπορεί να αποτελέσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων τροφίμων των περιοχών παραγωγής στον ανταγωνισμό τους με τις μεγάλες πολυεθνικές στην εθνική και διεθνή αγορά (Steenkamp, 1996,Fotopoulos and Krystallis, 2003). Είναι σαφές ότι ακόμα και σε περιόδους οικονομικής κρίσης οι καταναλωτές δεν ρισκάρουν την ποιότητα των τροφίμων που αγοράζουν, άρα οι πιστοποιήσεις είναι απαραίτητες προκειμένου ο καταναλωτής να είναι σίγουρος για τα προϊόντα που επιλέγει. Επίσης, σημαντικό κριτήριο επιλογής για τον καταναλωτή είναι ο τόπος παραγωγής των τροφίμων γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία για το ελαιόλαδο της Μεσαράς μιας που πρόσφατα καταχωρήθηκε από τις υπηρεσίες της ευρωπαϊκής ένωσης ως το 100Ο Ελληνικό Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης(ΠΟΠ), πιστοποίηση που μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην φήμη του ελαιολάδου της Μεσαράς και στην αύξηση του εισοδήματος των ελαιοκαλλιεργητών της περιοχής.

Η θρέψη µε το όνοµά της

Nutri-Leaf 20-20-20

Nutri-Leaf 30-10-10

Nutri-Leaf 9-15-27 + 3 Mg

Sol-U-Gro 12-48-8

Nutri-Leaf 15-8-22 + 3 Mg

Nutri-Leaf 4-5-40 + 2 Mg +10 S

ΕΛΑΝΚΟ ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Β.Ε. Αθήνα: Μεσογείων 335, 15231 Χαλάνδρι, Τηλ.: 213 0065000 • Θεσ/κη: Τηλ.: 2310 289100 e-mail: contact@elanco.gr www.elanco.gr

nutrileaf_26x39.indd 1

11/22/13 2:00 PM

Ενθ. 20

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Με συμμετοχή από όλη την Κρήτη έγινε η 2η Γιορτή Σπόρων στον Πύργο Μονοφατσίου

τοπική ομάδα ΠΕΛΙΤΙ της Κρήτης ξεκίνησε τη δράση της το 2011 στον Πύργο Μονοφατσίου, δίνοντας ντόπιους σπόρους στην Κρήτη αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα. Την Άνοιξη του 2012 προέκυψε η συνεργασία με τον τοπικό Δήμο Αρχανών-Αστερουσίων μέσα από το Πρόγραμμα των Σχολικών κήπων. Ο Δήμος παραχώρησε ένα χωράφι έκτασης 2,5 στρεμμάτων στον Πύργο για το σκοπό της διάσωσης και διάδοσης των τοπικών ποικιλιών. Στο χωράφι αυτό η ομάδα του ΠΕΛΙΤΙ έχει την φροντίδα της καλλιέργειας με οργανικό τρόπο, τοπικών ποικιλιών σιτηρών, λαχανικών, όσπριων όλη τη διάρκεια του έτους ώστε να διατηρούνται οι σπόροι όσο γίνεται περισσότερων ποικιλιών φυτών, να είναι ένα σημείο εκπαιδευτικών επισκέψεων και δράσεων για τα σχολεία της περιοχής, αλλά

και δείγμα οικολογικής καλλιέργειας για όποιον παραγωγό θέλει να ακολουθήσει αυτό το μοντέλο. Από κοινού με το Δήμο διοργανώνεται στο χωράφι αυτό, κάθε Άνοιξη η «Γιορτή των Σπόρων» όπου γίνονται με την συμμετοχή όλων διάφορες εργασίες στο χωράφι, κοινό γεύμα, τραγούδι, χορός και τέλος διανομή των σπόρων που προήλθαν από το χωράφι αυτό ή άλλους καλλιεργητές αλλά και ανταλλαγή όσων επισκεπτών διαθέτουν τέτοιους σπόρους. Στην 2η Γιορτή των Σπόρων στον Πύργο Μονοφατσίου στις 7 Απρίλη 2013, σημαντική βοήθεια προσφέρανε οι εθελοντές που δούλεψαν για την οργάνωση της γιορτής, οι γυναίκες και επαγγελματίες της περιοχής που προσφέρανε τοπικά εδέσματα και νόστιμο ζυμωτό ψωμί, ο κόσμος που ήρθε από όλη την Κρήτη και βοήθησε στις εργασίες που έγιναν στο χωράφι. Στο χωράφι που παραχώρησε ο Δήμος για το σκοπό της διατήρησης και διάδοσης των σπόρων Παραδοσιακών ποι-

κιλιών φυτών, δούλεψαν μικροί και μεγάλοι για την προετοιμασία του, την τοποθέτηση του αρδευτικού δικτύου την φύτευση και σπορά μεγάλης ποικιλίας φυτών της εποχής. Παράλληλα λειτουργούσε ανταλλαγή σπόρων από τους συμμετέχοντες καλλιεργητές και διανομή των σπόρων που προήλθαν από το συγκεκριμένο χωράφι. Όλη η γιορτή συνοδεύτηκε από παραδοσιακή Κρητική μουσική καλλιτεχνών της περιοχής. Βασικός στόχος που επισημάνθηκε και στη γιορτή, είναι η καλλιέργεια των σπόρων που δόθηκαν με παραδοσιακές μεθόδους και η φροντίδα ώστε να κρατηθούν οι σπόροι από αυτούς που τους πήραν και να ανταλλαγούν στην ερχόμενη γιορτή του 2014. Στόχοι της εναλλακτικής κοινότητας ΠΕΛΙΤΙ είναι η συλλογή, διατήρηση και διάδοση ντόπιων ποικιλιών, η ανταλλαγή αγαθών χωρίς χρήματα και η δημιουργία μιας οικολογικής κοινότητας με κεντρικό άξονα τη διατήρηση και διάδοση των ντόπιων ποικιλιών.

Ενθ. 21

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Πίνακες εγκεκριμένων γεωργικών φαρμάκων:

Ένα εύχρηστο εργαλείο για την ορθολογική φυτοπροστασία στην σύγχρονη καλλιέργεια κηπευτικών

ολοκληρωμένη διαχείριση εχθρών των καλλιεργειών απαιτεί την σωστή εφαρμογή διαφορετικών στρατηγικών με σκοπό την μείωση του πληθυσμού των φυτοπαρασίτων σε μια καλλιέργεια και την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων.

και η οποία δεν είναι εύκολα διαθέσιμη, είναι η κατάταξη των ουσιών κατά ομάδες δράσης. Οι ομάδες αυτές έχουν πολύ μεγάλη σημασία στην διαχείριση του φαινομένου της ανθεκτικότητας. Ανθεκτικότητα ορίζεται ως η ανάπτυξη της ικανότητας από έναν πληθυσμό ενός είδους, να ανέχεται την έκθεση σε δόση εντομοκτόνου που κανονικά θα ήταν θανατηφόρα για τα περισσότερα άτομα του πληθυσμού. Η επανειλημμένη χρήση χημικών από την ίδια ομάδα δράσης δημιουργεί μια πίεση επιλογής ανθεκτικών γονοτύπων που, με την πάροδο των γενεών, μετατρέπει αρχικά ευαίσθητους πληθυσμούς σε ανθεκτικούς. Αυτό έχει ως συνέπεια την μείωση της αποτελεσματικότητας των ουσιών ή με απλά λόγια ”τα φάρμακα δεν δουλεύουν πια”. Η συνήθης αντίδραση είναι η αύξηση της δόσης ή της συχνότητας των επεμβάσεων, που απλά αυξάνει το κόστος προαγωγής, επιβαρύνει τα προϊόντα και το σημαντικότερο επιτείνει ακόμα περισσότερο το πρόβλημα της ανθεκτικότητας. Αυτός ο φαύλος κύκλος λανθασμένων αποφάσεων μπορεί να οδηγήσει σε εξαιρετικές περιπτώσεις σε σημαντική απώλεια παραγωγής. Προτείνουμε στους παραγωγούς να ακολουθούνται οι οδηγίες διαχείρισης της ανθεκτικότητας που αναγράφονται στην ετικέτα των προϊόντων ώστε να διασφαλίσουν την μακρόχρονη αποτελεσματικότητα των διαθέσιμων προϊόντων. Σαν βάση στον σχεδιασμό επεμβάσεων ας χρησιμοποιηθεί : 1) η εναλλαγή ομάδων δράσης και 2) ο μέγιστος αριθμός επεμβάσεων ανά ομάδα δράσης ανά γενεά ή ανά καλλιεργητική περίοδο.

1.1 1

1.2

chlorpyrifos-methyl dimethoate ethoprophos formetanate femamiphos fosthiazate methiocarb oxamyl methomyl pirimicarb alpha cypermethnin cypermethrin deltamethrin esfenvalerate lambda cyhalothrin pyrethrins zeta cypermethrin acetamiprid imidacloprid thiacloprid

υ υ υθ

υ υθ

θ υ υ υθ υθ

υθ

υ υθ υθ υθ

υθ υθ

υθ

θ υθ θ

υθ θ υθ

υθ

υ υθ

υθ

υθ υθ υ υθ

υθ υθ

υθ υθ υ υθ

υθ

υθ υθ υθ

υθ

υθ υθ

Beauvereria bassiana

υθ

Helicoverpa armigera nucleopolyhedrovirus

υθ

Lecanicillimum muscarium 6.1

diflubenzuron lufenuron θ

6.2

pyriproxyfen

6.3

cyromazine

6.4

methoxyfenozide tebufenozide etoxazole

Άλατα Κ λιπαρών οξέων

8 9 10 11

υθ

15 16

dazomet iprodione

υθ

υθ θ

chlorantraniliprole + abamectin

υθ

υθ θ

θ θ

υθ

υθ υθ υθ θ

υ θ

θ θ υθ

υθ

υθ υθ υθ θ

υθ θ

Κρεμμυδοφάγος

Προφυτρωτικά (κοκκώδη-υγρή μορφή), 20 (ψεκασμός) 5 υπ. 21 υπ. Στην φύτευση

Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 3 φορές. Μέχρι 2 φορές.

υθ

Ενσωμάτωση πριν την φύτευση.

υθ

Μέχρι 2 φορές. Διασυστηματικό αφιδοκτόνο. Εκλεκτικό για πολλά ωφέλιμα έντομα. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 3 φορές στην υπαίθρια, 4 φορές στην θερμ/κή Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές. Μεσοδιαστήματα 14 ημ. Μέχρι 3 φορές ανά 7 ημέρες. Νωρίς το πρωί ή απόγευμα. Μέχρι 2 φορές ανά καλ/κή περίοδο. Μέχρι 2 φορές Αλευρώδεις, αφίδες (ψεκασμός-υπαίθρια). Αλευρώδεις (ριζοπότισμα-θερμοκηπιακή) Μέχρι 2 φορές. Αφίδες, δορυφόρος (υπαίθρια). Αλευρώδεις (θερμοκηπίου). Μέχρι 2 φορές. Εφαρμόζεται με ριζοπότισμα (στο θερμοκήπιο) πριν από την πρώτη άνθηση ή με ψεκασμούς φυλλώματος (θερμοκήπιο ή αγρό). Μέχρι 4 φορές. Όχι στην ανθοφορία της υπαίθριας τομάτας. Να μην χρησιμοποιείται τους χειμερινούς μήνες στο θερμοκήπιο. Μέχρι 3 φορές. Μέχρι 2 φορές. Μεσοδιάστημα 7-10 ημ. Εφαρμογές με την παρουσία νεαρών προνυμφών. Εφαρμογή 1-2 ημέρες μετά την εμφάνιση των αυγών. Σε περίπτωση πυκνού πληθυσμού επανάληψη σε 7-10 μέρες. Εντομοπαθογόνος μύκητας. Μέχρι 5 φορές ανά 7 ημέρες. Με την εμφάνιση των πρώτων προσβολών. Εφαρμόζεται πρωινές ή απογευματινές ώρες με υγρασία και όχι >30° C. Μπορεί να συνδυαστεί με άλλα εντομοκτόνα. Η προσθήκη προσκολλητικού μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητά του. Να μην γίνει χρήση μυκητοκτόνου μέσα σε 48 ώρες. Εντομοπαθογόνος ιός. Ψεκασμός φυλλώματος λίγο πριν ή/και κατά την εκκόλαψη των αυγών του πράσινου σκουληκιού. Απαιτούνται 2-3 εφαρμογές ανά γενιά Εντομοπαθογόνος μύκητας. Μέχρι 3 φορές. Να μην εφαρμόζεται μυκητοκτόνο εντός 3 ημερών πριν ή μετά την εφαρμογή του. Εφαρμογές αργά το απόγευμα ή νωρίς το βράδυ. Μέχρι 3 φορές. Εφαρμογή πριν την εκκόλαψη των αυγών. Μέχρι 3 φορές Μέχρι 3 φορές. Στην έναρξη της πτήσης και πρώτες εναποθέσεις αυγών. Να γίνεται πολύ καλή κάλυψη. Σε υψηλούς πληθυσμούς για την καταπολέμηση των ενηλίκων να προστίθεται κατάλληλο ακμαιοκτόνο. Καταπολεμάει προνύμφες. Σε υψηλούς πληθυσμούς να εφαρμόζεται πρώτα ένα ακμαιοκτόνο και μετά το pyriproxyfen. Διασυστηματικό. Ριζοπότισμα μία φορά, ή ψεκασμός μέχρι 3 φορές με μεσοδιάστημα 7 ημ.

14 60 θερμ. Στην φύτευση Πριν την άνθηση Στην φύτευση (ενσωμάτωση), 28 (στάγδην) θερμ. 7 υπ. 21 7 υπ. 7 υπ./3 θερ. 3 3 υπ. 3 2 3 υπ. 7 υπ./3 θερμ. 7 3 Πριν την άνθηση (ριζοπότισμα), 3 (ψεκασμός) 3 3 3

3 1 θερμ. 45 7 θερμ. 3 θερμ. 3 θερμ. 7 θερμ. 1 θερμ.

Μέχρι 3 φορές. Με την παρουσία νεαρών προνυμφών. Μονο μία φορά. Καταπολεμά αυγά και νεαρά στάδια τετρανύχων. Έχει στειρωτική δράση στα θηλυκά. Εφαρμόζεται νωρίς με την εμφάνιση των πρώτων αυγών. Σε μεγάλους πληθυσμούς συνδυάζεται με ακμαιοκτόνο. Μέχρι 4 φορές. Με την εμφάνιση της προσβολής. Επανάληψη με την επανεμφάνιση. Σε έντονες προσβολές συνδυασμός με άλλο εντομοκτόνο ή ακαρεοκτόνο.

υθ

spiromesifen spirotetramat indoxacarb metaflumizone chlorantraniliprole

12 13

υθ θ

spinosad

chlorantraniliprole + λ-cyhalothrin flubendiamide acequinocyl bifenazate pymetrozine

υθ θ

teflubenzuron

6.5

υθ υθ

Bacillus thuringiensis ssp. tenebrionis 5

υθ

Ενσωμάτωση πριν την φύτευση (κοκκώδες) ή 1-3 εφαρμογές με στάγδην άρδευση.

abamectin emamectin benzoate Bacillus thurigiensis

υθ

Ημέρες πριν την συγκομιδή

Παρατηρήσεις

Μέχρι 3 φορές. Εφαρμογή με παρουσία 2 θριπών/ άνθος επαναλαμβάνεται αν χρειαστεί σε 7-15 μέρες. Εφαρμογές αργά το απόγευμα. Μία εφαμοργή με στάγδην άρδευση. Ενσωμάτωση ή πότισμα πριν την φύτευση. Μέχρι 2 φορές πριν την άνθηση.

υθ

υθ υ

υθ

θ υθ

Σιδηροσκούληκα

υθ

Έντομα εδάφους

υθ

Φθοριμαία

υθ

Σποντόπτερα

υθ

Tuta absoluta

Αγρότιδες

Θρίπας Καλιφορνίας

υθ

Κολεόπτερα Έντομα εδάφους

Πράσινο σκουλήκι

υθ

Θρίπας καπνού

Βρωμούσες

Εμπόασκα (Τζιτζικάκια)

Αφίδες

Αλευρώδεις

υθ

thiamethoxam 4

Καταπολεμούμενοι εχθροί Θυσανόπτερα

Ημίπτερα

Φυλλοφάγες κάμπιες

chlorpyrifos

Υλέμυια

Λιριόμυζα

Τετράνυχοι

Ακάρεα γενικά

Δραστική ουσία

Κυστονηματώδεις

Νηματώδεις Ακάρεα Δίπτερα Κομβονηματώδεις

Ομάδες τρόπου δράσης (*)

Καλλιέργεια: Τομάτα

Ωτιόρρυγχοι

Μέσα σε αυτό το σύνθετο πλαίσιο τεχνικών, η εφαρμογή γεωργικών φαρμάκων συνεχίζει να αποτελεί μια από τις κύριες μεθόδους προστασίας των καλλιεργειών. Για τον λόγο αυτό θεωρήσαμε σκόπιμο να παρέχουμε στον γεωπόνο και τον παραγωγό συνοπτικούς πίνακες με το σύνολο των εγκεκριμένων γεωργικών φαρμάκων κατά εχθρό, για τις καλλιέργειες, τομάτα, αγγούρι, πιπεριά, μελιτζάνα και πατάτα, καλύπτοντας έτσι το μεγαλύτερο μέρος της αγροτικής παραγωγής κηπευτικών για την περιοχή της Μεσσαράς. Θεωρούμε ότι οι πίνακες θα αποτελέσουν ένα εύχρηστο εργαλείο στα χέρια του κάθε ενδιαφερόμενου , καθώς μπορούν να δώσουν με μία ματιά τα σύνολο των πιθανών επιλογών για μια καλλιέργεια διευκολύνοντας έτσι το σχεδιασμό στρατηγικής για την αντιμετώπιση των εχθρών και την λήψη στοιχειοθετημένων και ορθότερων αποφάσεων. Μία άλλη σημαντική πληροφορία που εμπεριέχεται σε αυτούς του πίνακες

Δορυφόρος

1 ΕΛ.Γ.Ο. «ΔΗΜΗΤΡΑ», Ινστιτούτο Προστασίας Φυτών Ηρακλείου Δ.Α.Ο.& Κ. Δράμας, Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου

Θρίπες

Μηλολόνθη (Ασπροσκούληκα)

Δρ Ροδιτάκης Εμμανουήλ1 και Σίμογλου Β. Κωνσταντίνος2

Θεωρούμε πολύ σημαντικό βήμα στην υιοθέτηση των παραπάνω στρατηγικών, την κατανόηση του φαινομένου από τους εμπλεκόμενος και για αυτό τον λόγο σχεδιάζουμε να δημοσιοποιήσουμε στο άμεσο μέλλον μια απλουστευμένη και κατανοητή προσέγγιση του φαινομένου της ανθεκτικότητας. Στην παρούσα φάση, οι αναγνώστες ας κρατήσουν σαν δεδομένο ότι την ανθεκτικότητα μπορεί να την προκαλέσουν οι ίδιοι με την υπερβολική ή την λανθασμένη χρήση των σκευασμάτων. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η σωστή επιλογή ενός φυτοπροστατευτικού δεν μπορεί από μονή της να διασφαλίσει υψηλή αποτελεσματικότητα. Πολλοί παράμετροι έχουν καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των εχθρών, όπως είναι η σωστή αναγνώριση (δείτε το ειδικό ένθετο του 2012για τους εχθρούς κηπευτικών) και η σωστή παρακολούθηση των εχθρών, η σωστή επιλογή χρόνου επέμβασης και η σωστή εφαρμογή των σκευασμάτων. Τέλος, σημειώνουμε ότι οι εγκρίσεις γεωργικών φάρμακων υπόκεινται σε συνεχείς αλλαγές, τις οποίες οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να παρακολουθούν από την ειδική διαδικτυακή σελίδα του YAAT “Κατάλογοι Φυτοπροστατευτικών Προϊόντων & Βιοκτόνων” (http://wwww.minagric.gr/syspest/). Σε σύντομο χρονικό διάστημα οι πίνακες μπορεί να περιέχουν σφάλματα λόγω τροποποιήσεων των εγκρίσεων και ως εκ τούτου θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υπόδειγμα και όχι σαν βάση σχεδιασμού επεμβάσεων. Τα στοιχεία λοιπόν των πινάκων είναι ενδεικτικά και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει οι καλλιεργητές να διαβάζουν προσεκτικά όσα αναγράφονται στις ετικέτες.

Μέχρι 3 φορές. Εφαρμογή όταν υπάρχουν 2 θρίπες (κινητές μορφές) ανά άνθος (θερμοκηπ.). Επανάληψη αν χρειάζεται μετά από 10 ημ.

Στα πρώτα στάδια της προσβολής εναντίον των νεαρών σταδίων. Μεσοδιάστημα 10-14 μέρες. Μέχρι 4 φορές. Μέχρι 3 φορές. Μέχρι 2 φορές. Επανάληψη μετα από 7-10 ημ. Μέχρι 2 φορές. Επανάληψη μετα από 7 ημ. Μέχρι 2 φορές. Επανάληψη μετα από 7-10 ημ. Μέχρι 2 φορές. Με την εμφάνιση των αβγών και νεαρών προνυμφών. Επανάληψη μετα από 7 ημ. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές με μεσοδιάστημα 21 ημέρες. Με την εμφάνιση των πρώτων ατόμων. Μέχρι 2 φορές. Εφαρμογή στην έναρξη της προσβολής. Προκαλεί παύση της τροφικής δραστηριότητας των εντόμων. Ενσωμάτωση στο έδαφος. Απαιτείται κάλυψη του εδάφους, δράση 12-14 ημερών και μετά αερισμός με αναστροφή του εδάφους. Μέχρι 6 εφαρμογές με στάγδην άρδευση. Ειδικό σκεύασμα με έγκριση μόνο στους νηματώδεις

3 0 3 3 θερμ. 3 θερμ. 1 3 1 7 θερμ. 3 υπ. 3 θερμ. 3 θερμ. 1 θερμ. 3 Πριν την φύτευση 3 θερμ.

υ: Τομάτα υπαίθρου θ: Τομάτα θερμοκηπίου (*) ΟΜΑΔΕΣ ΤΡΟΠΟΥ ΔΡΑΣΗΣ 1 1.1: Οργανοφωσφορικά 1.2: Καρβαμιδικά, 2. Πυρεθρινοειδή, 3.Νεονικοτινοειδή, 4. Αβερμεκτίνες, 5. Βιολογικά, 6. Ρυθμιστές ανάπτυξης εντόμων, 6.1: Αναστολείς βιοσύνθεσης χιτίνης, 6.2: Μιμητικά ορμόνης νεότητας, 6.3:, Αναστολείς έκδυσης διπτέρων, 6.4: Ανταγωνιστές εκδυσόνης, 6.5: Ρυθμιστές αύξησης ακάρεων, 7. Άλατα καλίου-λιπαρών οξέων, 8. Σπινοσίνες, 9. Τετρονικά-τετραμικά οξέα ,10. Αναστολείς αντλιών νατρίου, 11. Διαμίδια, 12. Αναστολείς ενεργειακού μεταβολιμού,13. Καρβαζικά, 14. Αναστολείς λήψης τροφής ημιπτέρων, 15. Απολυμαντικά εδάφους,16. Δικαρβοξιμιδικά

Ενθ. 22

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

6.1 6

cyromazine Άλατα Κ λιπαρών οξέων spinosad spiromesifen spirotetramat indoxacarb chlorantraniliprole chlorantraniliprole + abamectin bifenazate pymetrozine flonicamid

8 9 10

11 12 13 14

dazomet

υθ

υθ υθ

Σιδηροσκούληκα

Κρεμμυδοφάγος

υθ

Έντομα εδάφους

Ωτιόρρυγχοι

Δορυφόρος

Μηλολόνθη (Ασπροσκούληκα)

υθ

Φθοριμαία

υθ

Σποντόπτερα

υθ

Tuta absoluta

Αγρότιδες

Πράσινο σκουλήκι

Θρίπας Καλιφορνίας

Θρίπας καπνού

Βρωμούσες

Εμπόασκα (Τζιτζικάκια)

Αφίδες υ

υθ

υθ υθ θ υθ θ

υθ

υθ υ υθ

υθ

υθ υ υθ υθ

υθ

υ υθ

θ θ υθ υθ θ θ

θ θ θ υθ

υθ

θ υθ

υθ

θ υθ

Μέχρι 2 φορές.

υθ υθ

υθ

1.1

abamectin

6.5

etoxazole

9 10

11 12 13 14

Άλατα Κ λιπαρών οξέων spinosad spiromesifen spirotetramat indoxacarb metaflumizone chlorantraniliprole chlorantraniliprole + abamectin flubendiamide acequinocyl bifenazate pymetrozine

θ υ

υ υθ υθ υθ υθ

υ υθ

υθ

υθ υθ υθ

υθ

υθ υθ

υθ υθ υθ

υθ

θ θ

υθ υθ

υθ

υθ υθ

υθ

υθ υθ υθ

υθ υθ

υθ θ

θ υθ υθ

υθ

υθ θ

θ θ

θ υθ

υθ

1 θερμ. 7 θερμ. 3 θερμ.

7 θερμ.

3 θερμ. 0

Εφαρμογή όταν υπάρχουν 2 θρίπες (κινητές μορφές) ανά άνθος. Στα πρώτα στάδια της προσβολής εναντίον των νεαρών σταδίων. Μέχρι 4 εφαρμογές. Μέχρι 3 φορές. Μέχρι 2 φορές.

3 θερμ. 3 θερμ. 3 θερμ.

Μέχρι 2 φορές.

3 θερμ.

Με την εμφάνιση των πρώτων ατόμων. Εφαρμογή στην έναρξη της προσβολής. Μέχρι 2 φορές. Προκαλεί παύση της τροφικής δραστηριότητας των εντόμων. Μέχρι 3 εφαρμογές. Ενσωμάτωση στο έδαφος. Απαιτείται κάλυψη του εδάφους, δράση 12-14 ημερών και μετά αερισμός με αναστροφή του εδάφους. Μέχρι 6 εφαρμογές με στάγδην άρδευση. Ειδικό σκεύασμα

1 θερμ.

3 1 Πριν την φύτευση 3 θερμ.

υ: Αγγούρι υπαίθρου θ: Αγγούρι θερμοκηπίου

Σιδηροσκούληκα

Κρεμμυδοφάγος

υθ

Ημέρες πριν την συγκομιδή

Παρατηρήσεις

Προφυτρωτικά (κοκκώδη-υγρή μορφή), 20 (ψεκασμός) 5 υπ. 21 υπ.

Μέχρι 2 φορές.

Μέχρι 3 φορές. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 3 φορές. Εφαρμογή με παρουσία 2 θριπών/ άνθος επαναλαμβάνεται αν χρειαστεί σε 14 7-15 μέρες. Εφαρμογές αργά το απόγευμα. Μία εφαμοργή με στάγδην άρδευση. 60 θερμ. Ενσωμάτωση ή πότισμα πριν την φύτευση. Στην φύτευση Μέχρι 2 φορές πριν την άνθηση. Πριν την άνθηση Στην φύτευση (ενσωμάΕνσωμάτωση πριν την φύτευση (κοκκώδες) ή 1-3 εφαρμογές με στάγδην άρδευση. τωση), 28 (στάγδην) θερμ. Μέχρι 2 φορές. 7 υπ. Διασυστηματικό αφιδοκτόνο. Εκλεκτικό για πολλά ωφέλιμα έντομα. 21 Μέχρι 2 φορές. 7 υπ./3 θερμ. Μέχρι 3 φορές στην υπαίθρια, 4 φορές στην θερμ/κή 3 Μέχρι 2 φορές. Μεσοδιαστήματα 14 ημ. 3 Μέχρι 3 φορές ανά 7 ημέρες. Νωρίς το πρωί ή απόγευμα. 2 Μέχρι 2 φορές. 3 υπ. Μέχρι 2 φορές 7 υπ./3 θερμ. Μέχρι 2 φορές. Αφίδες, δορυφόρος (υπαίθρια). Αλευρώδεις (θερμοκηπίου). 3 Μέχρι 2 φορές. Εφαρμόζεται με ριζοπότισμα (στο θερμοκήπιο) πριν από την πρώτη άνθηση ή με ψεκασμούς φυλλώματος (θερμοκήπιο ή αγρό). Μέχρι 4 φορές. Όχι στην ανθοφορία της υπαίθριας. Να μην χρησιμοποιείται τους χειμερινούς μήνες στο θερμοκήπιο. Μέχρι 3 φορές. Μέχρι 2 φορές. Μεσοδιάστημα 7-10 ημ. Εφαρμογές με την παρουσία νεαρών προνυμφών. Εφαρμογή 1-2 ημέρες μετά την εμφάνιση των αυγών. Σε περίπτωση πυκνού πληθυσμού επανάληψη σε 7-10 μέρες. Εντομοπαθογόνος ιός. Ψεκασμός φυλλώματος λίγο πριν ή/και κατά την εκκόλαψη των αυγών του πράσινου σκουληκιού. Απαιτούνται 2-3 εφαρμογές ανά γενιά Μέχρι 3 φορές Διασυστηματικό. Ριζοπότισμα μία φορά, ή ψεκασμός μέχρι 3 φορές με μεσοδιάστημα 7 ημ. Μονο μία φορά. Καταπολεμά αυγά και νεαρά στάδια τετρανύχων. Έχει στειρωτική δράση στα θηλυκά. Εφαρμόζεται νωρίς με την εμφάνιση των πρώτων αυγών. Σε μεγάλους πληθυσμούς συνδυάζεται με ακμαιοκτόνο. Μέχρι 4 φορές. Με την εμφάνιση της προσβολής. Επανάληψη με την επανεμφάνιση. Σε έντονες προσβολές συνδυασμός με άλλο εντομοκτόνο ή ακαρεοκτόνο. Μέχρι 3 φορές. Εφαρμογή όταν υπάρχουν 2 θρίπες (κινητές μορφές) ανά άνθος (θερμοκηπ.). Επανάληψη αν χρειάζεται μετά από 10 ημ. Στα πρώτα στάδια της προσβολής εναντίον των νεαρών σταδίων. Μεσοδιάστημα 10-14 μέρες. Μέχρι 4 φορές. Μέχρι 3 φορές. Μέχρι 2 φορές. Επανάληψη μετα από 7-10 ημ. Μέχρι 2 φορές.

Πριν την άνθηση (ριζοπότισμα), 3 (ψεκασμός)

3 3 3 3 7 θερμ. 7 θερμ. 3 0 3 3 θερμ. 3 θερμ. 1 3 1

υθ υ υθ

υ υθ

υθ

θ υθ

Μέχρι 2 φορές. Επανάληψη μετα από 7-10 ημ. 80 cc/100 lit.

Μέχρι 2 φορές.

3 θερμ.

Μέχρι 2 φορές με μεσοδιάστημα 21 ημέρες.

3 θερμ.

Με την εμφάνιση των πρώτων ατόμων. Μέχρι 2 φορές. Εφαρμογή στην έναρξη της προσβολής. Προκαλεί παύση της τροφικής δραστηριότητας των εντόμων.

1 θερμ.

θ θ

υθ

Έντομα εδάφους

υθ

Ωτιόρρυγχοι

Μηλολόνθη (Ασπροσκούληκα)

Δορυφόρος

Φθοριμαία

Σποντόπτερα

Πράσινο σκουλήκι υθ

Κολεόπτερα Έντομα εδάφους Tuta absoluta

Αγρότιδες

Θρίπας Καλιφορνίας

Θρίπας καπνού

Θρίπες

Βρωμούσες

Αφίδες

Εμπόασκα (Τζιτζικάκια)

υθ

Helicoverpa armigera nucleopolyhedrovirus

lufenuron cyromazine

υθ

emamectin benzoate Bacillus thurigiensis Bacillus thuringiensis ssp. tenebrionis

6.1 6.3

υθ

θ υθ

thiamethoxam

υθ υ υ

Αλευρώδεις

υθ

chlorpyrifos-methyl dimethoate

formetanate femamiphos fosthiazate methiocarb oxamyl 1.2 methomyl pirimicarb cypermethrin deltamethrin lambda cyhalothrin 2 pyrethrins beta cyfluthrin acetamiprid thiacloprid

Καταπολεμούμενοι εχθροί Θυσανόπτερα

Ημίπτερα

Φυλλοφάγες κάμπιες

chlorpyrifos

Υλέμυια

Λιριόμυζα

Ακάρεα γενικά

Τετράνυχοι

Κυστονηματώδεις

Δραστική ουσία

Κομβονηματώδεις

Ομάδες τρόπου δράσης (*)

Νηματώδεις Ακάρεα Δίπτερα

3 3 θερμ. -

Καταπολεμάει τις προνύμφες. Σε υψηλούς πληθυσμούς να εφαρμόζεται πρώτα ένα ακμαιοκτόνο και μετά το pyriproxyfen. Ψεκασμός μέχρι 3 φορές με μεσοδιάστημα 7 ημ.

15 θ iprodione (*) ΟΜΑΔΕΣ ΤΡΟΠΟΥ ΔΡΑΣΗΣ 1 1.1: Οργανοφωσφορικά 1. 2: Καρβαμιδικά, 2. Πυρεθρινοειδή, 3. Νεονικοτινοειδή, 4. Αβερμεκτίνες, 5. Βιολογικά, 6. Ρυθμιστές ανάπτυξης εντόμων 6.1: Αναστολείς βιοσύνθεσης χιτίνης 6. 2: Μιμητικά ορμόνης νεότητας 6. 3: Αναστολείς έκδυσης διπτέρων 7. Άλατα καλίου-λιπαρών οξέων, 8. Σπινοσίνες, 9. Τετρονικά-τετραμικά οξέα, 10. Αναστολείς αντλιών νατρίου, 11. Διαμίδια, 12. Καρβαζικά, 13. Αναστολείς λήψης τροφής ημιπτέρων, 14. Απολυμαντικά εδάφους, 15. Δικαρβοξιμιδικά

Καλλιέργεια: Μελιτζάνα

Προφυτρωτική εφαρμογή Πριν την άνθηση 7 υπ. 50 21 3 3 υπ. 3 3 7 υπ./3 θερμ. 7 3 Πριν την άνθηση (ριζοπότισμα), 3 (ψεκασμός)

Στην έναρξη της πτήσης και πρώτες εναποθέσεις αυγών. Μέχρι 3 φορές. Να γίνεται πολύ καλή κάλυψη. Σε υψηλούς πληθυσμούς για την καταπολέμηση των ενηλίκων να προστίθεται κατάλληλο ακμαιοκτόνο.

Με την εμφάνιση της προσβολής. Επανάληψη με την επανεμφάνιση. Μέχρι 4 φορές. Σε έντονες προσβολές συνδυασμός με άλλο εντομοκτόνο ή ακαρεοκτόνο.

υθ θ

Ημέρες πριν την συγκομιδή

Παρατηρήσεις

Μέχρι 2 εφαρμογές πριν την άνθηση. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 εφαρμογές με στάγδην άρδευση. Διασυστηματικό εκλεκτικό οφιδοκτόνο Μέχρι 3 φορές. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές. Μεσοδιαστήματα 14 ημ. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές. Ριζοπότισμα μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές. Εφαρμόζεται με ριζοπότισμα (στο θερμοκήπιο) πριν από την πρώτη άνθηση ή με ψεκασμούς φυλλώματος (αλευρώδεις, αφίδες στο θερμοκήπιο ή αφίδες στον αγρό). 1-2 φορές. Να αποφεύγεται ο ψεκασμός με thiamethoxam ή άλλο νεονικοτινοειδές αν έχει εφαρμοστεί με ριζοπότισμα το ίδιο ή άλλο νεονικοτινοειδές. Μέχρι 4 εφαρμογές. Όχι στην ανθοφορία της υπαίθριας τομάτας. Να μην χρησιμοποιείται τους χειμερινούς μήνες στο θερμοκήπιο. Μέχρι 3 εφαρμογές. Μέχρι 2 φορές. Εφαρμογές με την παρουσία νεαρών προνυμφών. Ψεκασμός φυλλώματος λίγο πριν ή/και κατά την εκκόλαψη των αυγών του πράσινου σκουληκιού. Απαιτούνται 2-3 εφαρμογές ανά γενιά Μέχρι 3 φορές. Να μην εφαρμόζεται μυκητοκτόνο εντός 3 ημερών πριν ή μετά την εφαρμογή του. Εφαρμογές αργά το απόγευμα ή νωρίς το βράδυ. Μέχρι 3 φορές.

teflubenzuron pyriproxyfen

emamectin benzoate Bacillus thurigiensis Helicoverpa armigera nucleopolyhedrovirus Lecanicillimum muscarium lufenuron

6.3

υθ

abamectin

6.2

υθ υ

Κολεόπτερα Έντομα εδάφους

Θυσανόπτερα

thiamethoxam 4

Αλευρώδεις

Υλέμυια

Λιριόμυζα

Ακάρεα γενικά

υθ

1.1

Καταπολεμούμενοι εχθροί

Ημίπτερα

Φυλλοφάγες κάμπιες

chlorpyrifos methiocarb 1 methomyl 1.2 oxamyl pirimicarb deltamethrin cyfluthrin 2 lambda cyhalothrin beta-cyfluthrin acetamiprid imidacloprid thiacloprid 3

Τετράνυχοι

Δραστική ουσία

Κυστονηματώδεις

Νηματώδεις Ακάρεα Δίπτερα Κομβονηματώδεις

Ομάδες τρόπου δράσης (*)

Καλλιέργεια: Αγγούρι

Θρίπες

υθ

(*) ΟΜΑΔΕΣ ΤΡΟΠΟΥ ΔΡΑΣΗΣ 1 1.1: Οργανοφωσφορικά 1.2: Καρβαμιδικά, 2. Πυρεθρινοειδή, 3. Νεονικοτινοειδή, 4. Αβερμεκτίνες, 5. Βιολογικά, 6. Ρυθμιστές ανάπτυξης εντόμων 6.1: Αναστολείς βιοσύνθεσης χιτίνης 6.2: Μιμητικά ορμόνης νεότητας 6.3: Αναστολείς έκδυσης διπτέρων 6.4: Ανταγωνιστές εκδυσόνης 6.5: Ρυθμιστές αύξησης ακάρεων, 7. Άλατα καλίου-λιπαρών οξέων, 8. Σπινοσίνες, 9. Τετρονικά-τετραμικά οξέα, 10. Αναστολείς αντλιών νατρίου, 11. Διαμίδια, 12. Αναστολείς ενεργειακού μεταβολιμού, 13. Καρβαζικά, 14. Αναστολείς λήψης τροφής ημιπτέρων,

7 θερμ.

υ: Μελιτζάνα υπαίθρου θ: Μελιτζάνα θερμοκηπίου

Ενθ. 23

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Μηλολόνθη (Ασπροσκούληκα)

Έντομα εδάφους

Σιδηροσκούληκα

Κρεμμυδοφάγος

Σποντόπτερα

Πράσινο σκουλήκι

Αγρότιδες

Θρίπας Καλιφορνίας

Φυλλοφάγες κάμπιες

Θρίπες

κ/υ

ή κατά την φύτευση, ή κατά το παράχωμα (κοκκώδες ή υγρό σκεύασμα - κ/υ). Ψεκασμός φυλκ/υ Πριν λώματος (ψ).

spinosad metaflumizone chlorantraniliprole

pymetrozine

dazomet

Ημέρες πριν την συγκομιδή

5 Στην φύτευση

ο ο ο ο ο o o

Ενσωμάτωση πριν την φύτευση. Διασυστηματικό αφιδοκτόνο. Εκλεκτικό για πολλά ωφέλιμα έντομα. Ενσωμάτωση πριν την φύτευση. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 3 φορές. Ενσωμάτωση στη γραμμή φύτευσης. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές.

Eμβάπτιση κονδύλων για δορυφόρο (ειδικό σκεύασμα). Ψεκασμός φυλλώματος για αφίδες, δορυφόρο.

ο ο

ο ο ο ο

ο ο

Στην φύτευση 21 Στην φύτευση (84 στην πρώιμη πατάτα)

14 3 7 Στην φύτευση 7 2 3 7 14 7 21 Πριν την φυτευση των κονδύλων (εμβάπτιση), 14 (ψεκ. φυλλώματος)

Σκόνισμα των κονδύλων στην αποθήκη.

Εφαρμογή 1-2 ημέρες μετά την εμφάνιση των αυγών.

Μέχρι 3 φορές. Έγκριση στις πρώιμες πατάτες. Να γίνεται πριν την εκκόλαψη των αυγών. Μέχρι 3 φορές.Εφαρμογή με την εμφάνιση των πρώτων προνυμφών και επανάληψη μετά από 7-10 ημέρες αν χρειάζεται. Μέχρι 3 φορές στα νεαρά στάδια των προνυμφών Μέχρι 2 φορές. Εφαρμογές κατά την εναπόθεση των αυγών ή όταν είναι ορατές οι πρώτες διαβρώσεις. 1 φορά. Εφαρμογή στην έναρξη της προσβολής. Προκαλεί παύση της τροφικής δραστηριότητας των εντόμων. Ενσωμάτωση στο έδαφος. Απαιτείται δράση 12-14 ημερών και μετά αερισμός με αναστροφή του εδάφους.

ο ο ο o

Στην φύτευση, 60 (στο παράχωμα), 20 ψεκασμός

ο Ενσωμάτωση πριν την φύτευση.

Bacillus thurigiensis ssp. kurstaki Bacillus thuringiensis ssp. tenebrionis diflubenzuron

7 8

ο ο

Παρατηρήσεις

Μέχρι 3 φορές. ο

thiamethoxam

κ/υ

ο ο

fosthiazate pirimicarb 1.2 oxamyl alpha cypermethnin cypermethrin deltamethrin tefluthrin 2 lambda cyhalothrin pyrethrins beta cyfluthrin acetamiprid imidacloprid clothianidin 3 thiacloprid

Φθοριμαία

chlorpyrifos-methyl ethoprophos

Θρίπας καπνού

Βρωμούσες

κ/υ

Κολεόπτερα Έντομα εδάφους

Δορυφόρος

1.1 1

Θυσανόπτερα

Αφίδες

chlorpyrifos

Καταπολεμούμενοι εχθροί

Ημίπτερα

Υλέμυια

Δραστική ουσία

Κυστονηματώδεις

Κομβονηματώδεις

Νηματώδεις Δίπτερα

Εμπόασκα (Τζιτζικάκια)

Ομάδες τρόπου δράσης (*)

Καλλιέργεια: Πατάτα

7 14 14 7 Πριν την φύτευση

o: Έγκριση χρήσης (*) ΟΜΑΔΕΣ ΤΡΟΠΟΥ ΔΡΑΣΗΣ 1 1.1: Οργανοφωσφορικά 1.2: Καρβαμιδικά 2. Πυρεθρινοειδή 3. Νεονικοτινοειδή 4. Βιολογικά 5. Ρυθμιστές ανάπτυξης εντόμων 6. Σπινοσίνες 7. Αναστολείς αντλιών νατρίου 8. Διαμίδια 9. Αναστολείς λήψης τροφής ημιπτέρων 10. Απολυμαντικά εδάφους

1 1.2

6.1 6.2

pyriproxyfen

6.3

cyromazine

υ θ

υ υθ θ

υθ

θ υθ υθ

υθ

θ θ

υθ υθ

υθ

θ υθ

υθ υθ υθ

υθ

υθ υθ

υθ

υθ υθ

υθ

υθ θ

υθ

spinosad

υθ

υθ θ

dazomet

υθ

iprodione

Σιδηροσκούληκα

Κρεμμυδοφάγος

Προφυτρωτικά (κοκκώδη-υγρή μορφή), 20 (ψεκασμός)

Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 3 φορές.

5 υπ.

υθ

υθ θ

υθ

υθ θ

θ υθ

υθ

3 3

Μέχρι 2 φορές. Μεσοδιάστημα 7-10 ημ. Εφαρμογές με την παρουσία νεαρών προνυμφών.

Εντομοπαθογόνος μύκητας. Μέχρι 5 φορές ανά 7 ημέρες. Με την εμφάνιση των πρώτων προσβολών. Εφαρμόζεται πρωινές ή απογευματινές ώρες με υγρασία και όχι >30° C. Μπορεί να συνδυαστεί με άλλα εντομοκτόνα. Η προσθήκη προσκολλητικού μπορεί να αυξήσει την αποτελεσματικότητά του. Να μην γίνει χρήση μυκητοκτόνου μέσα σε 48 ώρες.

Εντομοπαθογόνος ιός. Ψεκασμός φυλλώματος λίγο πριν ή/και κατά την εκκόλαψη των αυγών του πράσινου σκουληκιού. Απαιτούνται 2-3 εφαρμογές ανά γενιά

3 7 θερμ. 3 θερμ. 7 θερμ. 1 θερμ. 3 θερμ. 0 3

Στα πρώτα στάδια της προσβολής εναντίον των νεαρών σταδίων. Μεσοδιάστημα 1014 μέρες.

3 θερμ.

Μέχρι 4 φορές. Μέχρι 3 φορές. Μέχρι 2 φορές. Επανάληψη μετα από 7-10 ημ.

3 θερμ. 1 3

Μέχρι 2 φορές.

1 θερμ.

Με την εμφάνιση των πρώτων ατόμων. Μέχρι 2 φορές. Εφαρμογή στην έναρξη της προσβολής. Προκαλεί παύση της τροφικής δραστηριότητας των εντόμων. Ενσωμάτωση στο έδαφος. Απαιτείται κάλυψη του εδάφους, δράση 12-14 ημερών και μετά αερισμός με αναστροφή του εδάφους. Μέχρι 6 εφαρμογές με στάγδην άρδευση.Ειδικό σκεύασμα

1 θερμ.

θ υθ θ

3 7 υπ./3 θερμ. 3 Πριν την άνθηση (ριζοπότισμα), 3 (ψεκασμός)

Μέχρι 3 φορές.

θ θ

60 θερμ. Πριν την άνθηση Στην φύτευση (ενσωμάτωση), 28 (στάγδην) θερμ. 7 υπ. 21 3 3 3

Μέχρι 2 φορές. Μέχρι 2 φορές Μέχρι 2 φορές. Αφίδες, δορυφόρος (υπαίθρια). Αλευρώδεις (θερμοκηπίου). Μέχρι 2 φορές. Εφαρμόζεται με ριζοπότισμα (στο θερμοκήπιο) πριν από την πρώτη άνθηση ή με ψεκασμούς φυλλώματος (θερμοκήπιο ή αγρό). Μέχρι 4 φορές. Όχι στην ανθοφορία της υπαίθριας. Να μην χρησιμοποιείται τους χειμερινούς μήνες στο θερμοκήπιο.

Καταπολεμάει προνύμφες. Σε υψηλούς πληθυσμούς να εφαρμόζεται πρώτα ένα ακμαιοκτόνο και μετά το pyriproxyfen. Διασυστηματικό. Ριζοπότισμα μία φορά, ή ψεκασμός μέχρι 3 φορές με μεσοδιάστημα 7 ημ. Μέχρι 3 φορές. Με την παρουσία νεαρών προνυμφών. Μέχρι 3 φορές. Με την παρουσία νεαρών προνυμφών. Μέχρι 4 φορές. Με την εμφάνιση της προσβολής. Επανάληψη με την επανεμφάνιση. Σε έντονες προσβολές συνδυασμός με άλλο εντομοκτόνο ή ακαρεοκτόνο. Μέχρι 3 φορές. Εφαρμογή όταν υπάρχουν 2 θρίπες (κινητές μορφές) ανά άνθος (θερμοκηπ.). Επανάληψη αν χρειάζεται μετά από 10 ημ.

υθ θ

Μέχρι 2 φορές. Διασυστηματικό αφιδοκτόνο. Εκλεκτικό για πολλά ωφέλιμα έντομα. Μέχρι 3 φορές στην υπαίθρια, 4 φορές στην θερμ/κή Μέχρι 2 φορές.

Μέχρι 3 φορές

methoxyfenozide tebufenozide Άλατα Κ λιπαρών οξέων

υθ

Μέχρι 2 φορές.

υθ

pymetrozine

υθ

Ημέρες πριν την συγκομιδή

Παρατηρήσεις

Μία εφαμοργή με στάγδην άρδευση. Μέχρι 2 φορές πριν την άνθηση. υ

Έντομα εδάφους

υθ

Έντομα εδάφους

Ενσωμάτωση πριν την φύτευση (κοκκώδες) ή 1-3 εφαρμογές με στάγδην άρδευση. υ

spiromesifen

Ωτιόρρυγχοι

Δορυφόρος

Μηλολόνθη (Ασπροσκούληκα)

Φθοριμαία

υθ

Σποντόπτερα

υθ

Tuta absoluta

Αγρότιδες

Θρίπας Καλιφορνίας

Θρίπας καπνού

Θρίπες

Βρωμούσες

Εμπόασκα (Τζιτζικάκια)

Αφίδες

Αλευρώδεις

Υλέμυια

Λιριόμυζα

Ακάρεα γενικά

υθ

Τετράνυχοι

spirotetramat indoxacarb metaflumizone chlorantraniliprole flubendiamide bifenazate

υθ

emamectin benzoate Bacillus thurigiensis

Helicoverpa armigera cleopolyhedrovirus lufenuron

υθ

Κολεόπτερα

abamectin

Beauvereria bassiana

υθ

thiamethoxam

6.4

Καταπολεμούμενοι εχθροί Θυσανόπτερα

Ημίπτερα

Πράσινο σκουλήκι

chlorpyrifos chlorpyrifosmethyl femamiphos methiocarb oxamyl methomyl pirimicarb deltamethrin cyfluthrin lambda cyhalothrin beta-cyfluthrin acetamiprid thiacloprid

Κυστονηματώδεις

Δραστική ουσία

Ακάρεα Δίπτερα

Φυλλοφάγες κάμπιες

1.1

Νηματώδεις Κομβονηματώδεις

Ομάδες τρόπου δράσης (*)

Καλλιέργεια: Πιπεριά

Μέχρι 2 φορές. Επανάληψη μετα από 7 ημ. 10-12 gr/100 lit.

3 Πριν την φύτευση 3 θερμ.

υ: Πιπεριά υπαίθρου θ: Πιπεριά θερμοκηπίου (*) ΟΜΑΔΕΣ ΤΡΟΠΟΥ ΔΡΑΣΗΣ 1 1.1: Οργανοφωσφορικά 1.2: Καρβαμιδικά, 2. Πυρεθρινοειδή, 3. Νεονικοτινοειδή, 4. Αβερμεκτίνες, 5. Βιολογικά, 6. Ρυθμιστές ανάπτυξης εντόμων, 6.1: Αναστολείς βιοσύνθεσης χιτίνης, 6.2: Μιμητικά ορμόνης νεότητας, 6.3: Αναστολείς έκδυσης διπτέρων, 6.4: Ανταγωνιστές, εκδυσόνης 7. Άλατα καλίου-λιπαρών οξέων, 8. Σπινοσίνες, 9. Τετρονικά-τετραμικά οξέα, 10. Αναστολείς αντλιών νατρίου, 11. Διαμίδια, 12. Καρβαζικά, 13. Αναστολείς λήψης τροφής ημιπτέρων, 14. Απολυμαντικά εδάφους, 15. Δικαρβοξιμιδικά

Ενθ. 24

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Νέος εχθρός για την καλλιέργεια της μπανάνας, η Pentalonia nigronervosa (κοινή ονομασία: η αφίδα της μπανάνας)

νας νέος σημαντικός εχθρός διαπιστώθηκε την περιφέρεια της Κρήτης από το Εργαστήριο Εντομολογίας του Ινστιτούτου Προστασίας Φυτών Ηρακλείου. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα καταγράφεται το είδος Pentalonia nigronervosa Coquerel 1859 (Hemiptera: Aphididae) σε δείγμα από μπανάνες στην περιοχή Άρβης (Ν. Ηρακλείου). Η αφίδα έχει διεθνώς την κοινή ονομασία ‘banana aphid’ (η αφίδα της μπανάνας) (Ροδιτάκης & Μυλωνάς, 2013).

οχή διαπιστωθούν συμπτώματα όπως αυτά περιγράφονται για προσβολή από την ιολογική ασθένεια BBTV οι σύμβουλοι γεωπόνοι ή/και οι παραγωγοί να επικοινωνήσουν άμεσα με το Ινστιτούτου Προστασίας Φυτών Ηρακλείου και το Εργαστήριο Εντομολογίας στο τηλέφωνο 2810 302315.

σταδίου. Τρέφεται μυζώντας χυμούς από φυτικούς ιστούς. Η Ρ. nigronervosa θεωρείται εχθρός της μπανάνας όμως έχει σχετικά μεγάλο εύρος καταγεγραμμένων ξενιστών, οι περισσότεροι εκ των οποίων είναι ενδημικά φυτά τροπικών περιοχών. Για την περιοχή μας, εκτός από την μπανάνα, ξενιστής της αφίδας είναι και η ντομάτα.

Ζημιές

H Ρ. nigronervosa μπορεί να μεταδώσει την ιολογική ασθένεια Banana bunchy top virus (BBTV) που προκαλεί πολύ σημαντικές ζημιές στην μπανάνα. Στην παρούσα φάση δεν έχουν διαπιστωθεί

Γράφει ο:

Δρ Ροδιτάκης Εμμανουήλ

ΕΛ.Γ.Ο. «ΔΗΜΗΤΡΑ», Ινστιτούτο Προστασίας Φυτών Ηρακλείου, Εργαστήριο Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας, Ηράκλειο, E-mail: eroditakis@nagref.gr & eroditakis@gmail.com

Εικόνα 3. Επιλεγμένα μορφολογικά χαρακτηριστικά που χρησιμοποιηθήκαν στην αναγνώριση του είδους Pentalonia nigronervosa (βλ. κείμενο).

Στην συνέχεια του άρθρου παραθέτονται ορισμένες βασικές πληροφορίες για το νέο εντομολογικό εχθρό στην περιοχή μας.

ση και υποβαθμίζοντας την ποιότητα των καρπών.

Σε περίπτωση προσβολής:

Εξάπλωση

Η αφίδα της μπανάνας προέρχεται από τροπικές και υποτροπικές περιοχές και έχει σχεδόν παγκόσμια εξάπλωση. Έχει καταγραφεί στην Βόρεια Αμερική κυρίως εντός θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων. Στην ΕυΕικόνα 2. ‘Απτερα ενήλικα άτομα Pentalonia nigronervosa. Πτερωτά δεν βρέθηκαν, η φωτογραφία είναι από το διαδίκτυο: https:// picasaweb.google.com/lh/photo/JUNp1PwbvUfTyxTGkSDfA

Εικόνα 1. Ανάπτυξη καπνιάς σε καρπούς μπανάνας λόγο προσβολής από την Pentalonia nigronervosa. Δεξιά, άπτερα ενήλικα άτομα βρέθηκαν σε προστατευμένες θέσεις.

ρώπη έχει καταγραφεί στις χώρες Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ολλανδία, Βρετανία, στα Πορτογαλικά νησιά Αζόρες και Μαδέρα και στα Ισπανικά Κανάρια νησιά (Πηγές: CABI, Fauna Europaea).

Μορφολογία - Βιολογία – Ξενιστές

Ενήλικο άπτερο: Μαλακό σώμα μήκους 1.4 χιλ με κεραίες μήκους 1.38 χιλ. Χρώμα σώματος σκούρο καφέ προς μαύρο. Άκρα με έντονη διχρωμία. Σιφώνια κυλινδρικά με μήκος 0,28 χιλ. Πολλαπλασιάζεται παρθενογενετικά και γεννά ζώσες μικρές προνύμφες πρώτου

προσβολές από την ίωση BBTV σε μπανάνες της περιοχής, μειώνοντας προς το παρόν την επικινδυνότητα του εχθρού. Η BBTV είναι η σημαντικότερη ιολογική ασθένεια της μπανάνας και όταν βρεθεί σε μια περιοχή είναι σχεδόν αδύνατο να εκριζωθεί. H ίωση είναι εξαιρετικά διαδεδομένη σε περιοχές της Νοτιανατολικής Ασίας, της Αφρικής, της Ινδίας όπως και σε νησιά του Νότιου Ειρηνικού. Στα φυτά μπανάνας προκαλεί σταδιακή μέχρι και ολοκληρωτική παύση παράγωγης. Τα νέα φύλλα, στα προσβεβλημένα φυτά, φύονται με δυσκολία, είναι στενότερα και όχι τόσο πλαγιαστά όσο τα υγιή φυτά. Τα φύλλα έχουν χλωρώσεις περιφερειακά και το έλασμά τους είναι κυματιστό. Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται επίσης οι σκουρόχρωμες ραβδώσεις στις νευρώσεις, στους μίσχους και στα άνθη, όπως και οι μικροί και παραμορφωμένοι καρποί. Τα συμπτώματα εμφανίζονται περίπου 25 ημέρες μετά την μετάδοση της ίωσης από την αφίδα. (Hooks et. al 2008). Η BBTV μεταδίδεται αποκλειστικά από την αφίδα της μπανάνας. Η Ρ. nigronervosa μεταδίδει και άλλες ιώσεις μικρότερης σημασίας (EMBL-EBI). Η Ρ. nigronervosa μπορεί επίσης να προκαλέσει ζημίες από την τροφική δραστηριότητα, όπως αυτές που διαπιστώθηκαν σε καλλιέργειες μπανάνας της περιοχή μας. Σε έντονες προσβολές έχουν αναφερθεί καχεξία στα φυτά, συστροφές, νεκρωτικές κηλίδες, μεταχρωματισμούς και παραμορφώσεις στα φύλλα. Εκκρίνει μελιτώματα όπου αναπτύσσονται μύκητες (καπνιά) περιορίζοντας την φωτοσύνθε-

Εάν διαπιστωθούν προσβολές από την αφίδα της μπανάνας θα πρέπει να γίνει αντιμετώπιση με κατάλληλα εγκεκριμένα εντομοκτόνα. Σημειώνουμε ότι δεν έχουν διαπιστωθεί προσβολές από την ίωση BBTV σε μπανάνες της περιοχής έως σήμερα. Εάν διαπιστωθούν προβολές σε περιοχές πέραν από την υφιστάμενη προσβεβλημένη ζώνη (Άρβη) ή εάν σε κάποια περι-

Εικόνα 5. Τυπική εικόνα μπανάνας με προσβολή από την ιολογική ασθένεια Banana bunchy top virus (BBTV) (εικόνα από το διαδίκτυο)

Πηγές:

Εικόνα 4. Συνοπτικά τα συμπτώματα της ιολογικής ασθένειας Banana bunchy top virus (BBTV) που μεταδίδεται από την αφίδα της μπανάνας. Η ασθένεια δεν έχει αναφερθεί έως σήμερα στην Ελλάδα. (Εικόνα από σχετικό ενημερωτικό φυλλάδιο / University of Hawaii, http:// www.ctahr.hawaii.edu/bbtd/downloads/brochure1.pdf)

� Ροδιτάκης Ε. και Μυλωνάς Π. (2013) Πρώτη καταγραφή της αφίδας της μπανάνας, Pentalonia nigronervosa (Hemiptera: Aphididae) και του ψευδόκοκκου του ανανά, Dysmicoccus brevipes (Hemiptera: Pseudococcidae) στην Ελλάδα. 15ο Πανελλήνιο Εντομολογικό συνέδριο. 21-25 Οκτωβρίου, Νέα Καρβάλη, Καβάλα. � Hooks CRR, Wright MG, Kabasawa DS, Manandhar R & Almeida RPP (2008) Effect of banana bunchy top virus infection on morphology and growth characteristics of banana. Annals of Applied Biology 153, 1-9. � Robson JD, Wright MG & Almeida RPP (2007) Biology of Pentalonia nigronervosa (Hemiptera, Aphididae) on banana using different rearing methods. Environmental Entomology 36, 46-52. � APHID-ID, Version 1.05, USDA/APHIS/PPQ Center, http://aphid.aphidnet.org/ � BSPP, New Disease Reports, The British Society for Plant Pathology, http://www. ndrs.org.uk/ � CABI, Invasive Species Compendium, www.cabi.org/isc/, Plantwise, www. plantwise.org, � Fauna Europea, version 2.6.2, Web Service available online at http://www.faunaeur. org � EMBL-EBI, The European Bioinformatics Institute, European Molecular Biology Laboratory, http://www.ebi.ac.uk/

Ενθ. 25

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Γαστρονομικός τουρισμός στην Κρήτη με … το ελαιόλαδο μόνο στα πρωινά! Το δίκτυο «ΕλαιοΓευσίες» μια νέα φιλόδοξη προσπάθεια!

ι πρωτοβουλίες για την ανάπτυξη γαστρονομικού τουρισμού στην Κρήτη, που με ικανοποίηση παρατηρούνται τελευταία, ασφαλώς μπορούν να έχουν σημασία πολύ μεγαλύτερη από εκείνη που από πρώτης όψεως φαίνεται, αν από το στάδιο των λεκτικών και επικοινωνιακών διατυπώσεων προχωρήσουν σε ουσιαστικές ενέργειες και αλλαγή νοοτροπίας. Γράφει ο: Νίκος Μιχελάκης

Μέλος του:

Γιατί η Κρήτη, διαθέτει, ευτυχώς ακόμη, γαστρονομία που έχει και παράδοση και ιστορία χιλιετηρίδων, και ασύγκριτη αποδεδειγμένη γευστική υπεροχή, αλλά και Ιατρικά τεκμηριωμένη υγιεινή αξία! Αλλά όλα αυτά η μένουν «στο ντουλάπι» η γίνεται προσπάθεια να αξιοποιηθούν, δυστυχώς, μόνο επικοινωνιακά! Γιατί, ποιος δεν γνωρίζει, ότι στην πλειοψηφία των Επιχειρήσεων Μαζικής Εστίασης του νησιού, το ελαιόλαδο έχει υποκατασταθεί σχεδόν πλήρως, ιδίως στα τηγανητά που απορροφούν το 70% της συνολικής κατανάλωσης λιπαρών, από άλλα υποβαθμισμένης γευστικής και υγιεινής αξίας φυτικά η και ζωικά λάδια! Άρα, η πρωτοβουλία για καθιέρωση έστω και μερικώς της χρήσης ελαιολάδου μόνο στα πρωινά των Ξενοδοχείων, όπως πρόσφατα ανακοινώθηκε, είναι μεν θετική αλλά ουδόλως επαρκής για να στηρίξει και να εδραιώσει μια γενικά θετική και ελκτική γαστρονομική εικόνα του Κρητικού τουρισμού. Το ίδιο και οι γαστρονομικές εκθέσεις, γευσιγνωσίας κλπ που καλώς οργανώνονται τελευταία σε διάφορες χώρες, αλλά στην πράξη δεν έχουν συνεπή συνεχεία στο τοπικό επίπεδο. Το Δίκτυο «ΕλαιοΓευσίες» το οποίο επανίδρυσε ο ΣΕΔΗΚ και στο οποίο μετέχουν κυρίως Επιχειρήσεις Εστίασης και έχει σαν κύριο χαρακτήρα του την αποκλειστική χρήση ελαιολάδου σε όλα ανεξαιρέτως τα φαγητά, εδέσματα και ιδίως τα τηγανητά, αποτελεί μια φιλόδοξη πρωτοβουλία στην οποία, με δυσκολία βρέθηκαν μόλις 40 επιχειρήσεις της Κρήτης για να δηλώσουν συμμετοχή, απόδειξη του κλίματος υπέρ της χρήσης σπορέλαιων! Το Δίκτυο αυτό ήδη ξεκινά την προσπάθεια του και αναμένει την στήριξη καταρχήν των ελαιοπαραγωγών που είναι σχεδόν όλοι οι κάτοικοι του νησιού. Και αυτοί δεν πρέπει ασφαλώς να αρκεστούν στην προτίμηση των καταστημάτων «ΕλαιοΓευσίες» αλλά και στα άλλα καταστήματα που πηγαίνουν να ζητούν τηγανητά με ελαιόλαδο! *Ο Δρ. Νίκος Μιχελάκης, που είναι πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ, διευκρινίζει ότι τα άρθρα του εκφράζουν προσωπικές του απόψεις και δεν απηχούν κατά ανάγκη τις απόψεις του ΣΕΔΗΚ. Acramite new size outline.indd 1

2013.11.25. 9:35

Ενθ. 26

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

Goji Berry:

O καρπός της... ευτυχίας

Γκότζι μπέρι… Ακόμη και να μην το έχετε φάει, σίγουρα κάτι έχετε ακούσει γι’ αυτό και για την… θαυματουργική του δράση στον οργανισμό μας.

ωρίς καμία δόση υπερβολής, ο μικρός αυτός φρουτένιος καρπός μοιάζει ικανός να θεραπεύσει τα πάντα ή σχεδόν τα πάντα. Και σπάνια ένα φαρμακευτικό σκεύασμα έχει τόσες θεραπευτικές ιδιότητες, όσες το γκότζι μπέρι. Το παράδοξο, είναι πως ενώ πρόκειται για φυτό που καλλιεργείται εδώ και πολλούς αιώνες στις Ασιατικές χώρες, μόνο πρόσφατα απέκτησε μεγάλη φήμη και στη δύση. Είναι όμως τέτοια η διάδοσή του, που αναμφίβολα η κατανάλωση του γκότζι μπέρι, είναι η σύγχρονη τάση της εποχής. Ως προς την Ελλάδα, η καλλιέργεια του βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο, η κατανάλωση του από την άλλη πλευρά βρίσκεται σε πλήρη άνθιση. Από στόμα σε στόμα διαδίδονται οι θαυματουργικές του δράσεις και όλοι σπεύδουν να καταναλώσουν τον καρπό της σύγχρονης εποχής, το γκότζι μπέρι.

Τι είναι τα γκότζι μπέρι;

Μικροί καρποί, σαν μούρα με έντονο πορτοκαλοκόκκινο χρώμα. Είναι μαλακοί, με γεύση παρόμοια με αυτή της σταφίδας, ενώ τρώγονται ωμοί ή αποξηραμένοι. Οι καρποί τους παραδοσιακά θεωρούνται ως σημαντική «υπερτροφή». Δίνουν στον οργανισμό με την απαραίτητη ενέργεια για τις καθημερινές του λειτουργίες, ακόμα και κάτω από συνθήκες έντονης πίεσης και άγχους.

Ιστορία και καταγωγή

Πρόκειται για ασιατικής καταγωγής, πολυετές δενδρύλλιο με γρήγορη ανάπτυξη. Καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο και είναι περιζήτητο για τις θεραπευτικές κι ευεργετικές του ιδιότητες. Κατά παράδοση στην κινεζική ιατρική, χρησιμοποιείται για την παραγωγή φαρμακευτικών σκευ-

ασμάτων που χορηγούνται στους ασθενείς εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Ακόμη, οι Κινέζοι κάνουν σούπες με αυτό το μούρο και παρασκευάζουν και ένα είδος κρασιού.

Διατροφικά οφέλη

Αναρίθμητα είναι τα οφέλη, από την κατανάλωση των γκότζι μπέρι, όπως προκύπτει και από επιστημονικές μελέτες που έχουν γίνει σχετικά με τον συγκεκριμένο καρπό. Είναι δε, τόσο πολλά και σημαντικά τα θεραπευτικά τους οφέλη, που σε μεγάλο βαθμό δικαιολογείται και η εκτόξευση της φήμης τους. Το φυτό Goji είναι το πρώτο σε περιεκτικότητα άγριο φρούτο αντιοξειδωτικών ουσιών. Συγκριτικά το πορτοκάλι περιέχει 750 μονάδες αντιοξειδωτικά, το σπανάκι 1260 μονάδες, το βατόμουρο 2400, το Goji Berry 25100 μονάδες αντιοξειδωτικές. 1. περιέχει 18 αμινοξέα, μεταξύ αυτών τα 8 που θεωρούνται απαραίτητα. 2. περιέχει 21 ιχνοστοιχεία, όπως ψευδάργυρο, ασβέστιο, γερμάνιο, σελήνιο και φώσφορο 3. περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος B (Β1, Β2, Β6) 4. έχει περισσότερη Β-καροτίνη και από το καρότο, και το πλήρες φάσμα των αντιοξειδωτικών 5. έχει περισσότερο σίδηρο από το σπανάκι 6. έχει βιταμίνη E, η οποία σπανίζει σε φρούτα 7. έχει 500 φορές περισσότερη βιταμίνη C από τα πορτοκάλια (ανά μονάδα βάρους) 8. περιέχει διάφορες φυτοστερόλες, όπως την αντιφλεγμονώδη Β-σιτοστερόλη, η οποία περιορίζει την απορρόφηση της χοληστερόλης και συμβάλλει στη σεξουαλική ευρωστία 9. περιέχει «ωφέλιμα» λίπη, όπως ω-6 και λινολεϊκό οξύ, που είναι ρυθμιστές της ορμονικής λειτουργίας 10. έχει αντιμικροβιακές και αντιμυκητιασικές ιδιότητες

Δείτε τα υπόλοιπα οφέλη τους…

Είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, κυρίως καροτενοειδή όπως καροτίνη Β και ζεαξανθίνη. Τα συγκεκριμένα καροτενοειδή, προστατεύουν τον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού και βελτιώνουν την όραση. Μάλιστα επιστημονικά έχει αποδειχθεί ότι η ζεαξανθίνη, προστατεύει από την απώλεια της όρασης σε άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών. Προστατεύουν το συκώτι και τα νεφρά, από κάθε είδους εξωτερικές παθήσεις. Ενισχύουν σημαντικά την άμυνα του οργανισμού και αναζωογονούν το ανοσοποιητικό μας σύστημα, βοηθώντας μας να παραμένουμε υγιείς. Το γκότζι μπέρι… είναι το ελιξίριο της νεότητας. Χάρη στην υψηλή περιεκτικότητα πολυσακχαριτών, απελευθερώνει τη λειτουργία των ανθρώπινων αυξητικών ορμονών. Η αυξητική ορμόνη εκκρίνεται από την υπόφυση και διεγείρει την αύξηση των οστών, των μυών και των ιστών και ελέγχει την χρήση των πρωτεϊνών και υδατανθράκων στην διαδικασία της ανάπτυξης. Για να απομακρύνετε κάθε είδους σημά-

Ενθ. 27

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

και της καλής υγείας δια γήρατος , αλλά και για να νιώθετε κατά πολύ νεότεροι, το μυστικό βρίσκεται στα γκότζι μπέρι. Υψηλή είναι και η διατροφική τους αξία βάσει της κλίμακας ORAC, καθώς εμποδίζουν την οξείδωση αλλά και την κυτταρική γήρανση.  Συμβάλλουν στην πρόληψη των συμπτωμάτων κόπωσης και εξάντλησης. Η ατονία και η κούραση. Αν πάσχετε από αϋπνίες και ημικρανίες , δοκιμάστε λίγα γκότζι μπέρι και σίγουρα θα διαπιστώσετε μεγάλη διαφορά.  Έρευνες έχουν δείξει ότι τα μικρά αυτά μούρα, ενισχύουν την γονιμότητα και την σεξουαλική ζωή, ιδίως των ανδρών. Φάρμακο για μακροζωία… είναι όπως φαίνεται τα γκότζι μπέρι. Όπως αποδεικνύεται επιστημονικά έχουν την ικανότητα να βελτιώνουν τη λειτουργία του κυκλοφορικού συστήματος του ανθρώπινου οργανισμού και να χαρίζουν μακροζωία και υγεία. Πλούσια σε πρωτεΐνες και ανόργανα μεταλλικά στοιχεία, τα γκότζι μπέρι βοηθούν σημαντικά στην μείωση της αρτηριακής πίεσης και της χοληστερόλης. Πολλοί

ισχυρίζονται ότι δρουν προστατευτικά ενάντια σε κάθε μορφή καρκίνου, επιστημονικά βέβαια μέχρι στιγμής δεν έχει αποδειχθεί κάτι τέτοιο.

Πώς τα καταναλώνουμε

Οι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να καταναλώσουμε τα γκότζι μπέρι είναι πολλοί και ποικίλοι, ανάλογα με το γούστο μας. - Νωπός ως φρούτο ή σε σαλάτες. - Αποξηραμένος όπως η σταφίδα. - Τα φύλλα και οι κορυφές των βλαστών μπορούν να γίνουν πράσινη σαλάτα. - Χυμός, μόνος ή με μείγματα με άλλους χυμούς. - Μαρμελάδα με διάφορα φρούτα. - Συστατικό στη μαγειρική. - Τσάι με διάφορα βότανα. - Λικέρ και κρασί είτε παρασκευαζόμενο μόνο από λύκιο είτε σε μείγματα με κρασί από σταφύλι. - Συστατικό σε αντιγηραντικές κρέμες.

Υψηλά κέρδη και προοπτικές από το γκότζι μπέρι Μπορεί να μην εντάσσεται στις καθημερινές διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων, ανήκοντας όμως στην κατηγορία των «super foods» αρχίζει ήδη να γνωρίζει ζήτηση από τις βιομηχανίες μεταποίησης και σε συνδυασμό με τις ικανοποιητικές αποδόσεις, σκαρφαλώνει ψηλά στη λίστα με τις πλέον προσοδοφόρες εναλλακτικές καλλιέργειες. Το γκότζι μπέρι, ένα ξενόφερτο φρούτο που πριν από μερικά χρόνια το αγνοούσαμε στην Ελλάδα, αυξάνει διαρκώς τις «μετοχές» του και αρχίζει να γίνεται αρεστό από καταναλωτές και βιομηχανίες, δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης για την καλλιέργειά του στη χώρα μας.

Υψηλές αποδόσεις

Εντυπωσιακές αποδόσεις υπόσχεται το γκότζι μπέρι, με τα ακαθάριστα έσοδα ανά στρέμμα να ξεπερνούν τις 4.000 ευρώ, δεδομένου ότι η παραγωγή ενός οπωρώνα σε καρπούς φθάνει τον 1,5 τόνο (700-800 κιλά όταν αποξηρανθούν). Η εγχώρια ζήτηση τόσο για νωπό όσο και για αποξηραμένο καρπό είναι μεγάλη και οι τιμές χονδρικής για νωπό καρπό κινούνται στα 10 ευρώ το κιλό και για αποξηραμένο καρπό στα 6-7 ευρώ ανά κιλό. Τα γκότζι δεν βρίσκονται σχεδόν ποτέ φρέσκα, εκτός από τις περιοχές παραγωγής τους, και συνήθως πωλούνται σε ξηρά μορφή και οι εισαγόμενοι αποξηραμένοι καρποί αυτού του φυτού κοστίζουν στη λιανική αγορά περί τα 25 ευρώ το κιλό.

Μικρό το κόστος της πρώτης εγκατάστασης

Το κόστος εγκατάστασης, σύμφωνα με πληροφορίες προερχόμενες από γεωπόνους, ανέρχεται σε 800 ευρώ το στρέμμα, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος άρδευσης και υπολογίζοντας ότι φυτεύονται 100-120 φυτά ανά στρέμμα. Δεν χρειάζεται κάποια επιπλέον επένδυση για ειδικό ξηραντήριο, αφού η αποξήρανση γίνεται με φυσικό τρόπο χρησιμοποιώντας τον ήλιο. Είναι φυλλοβόλος θάμνος και παράγει άνθη και καρπούς σε βλαστούς της ίδιας χρονιάς. Καλλιεργείται με επιτυχία σε μεγάλη ποικιλία εδαφών από βαριά έως αμμώδη, ενώ αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες -30°C, καθώς επίσης και σε υψηλές θερμοκρασίες έως 40°C.

Προετοιμασία εδάφους πριν από την εγκατάσταση

Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται είναι μια

εδαφολογική ανάλυση. Ανάλογα με τα αποτελέσματα μπορεί: Να χρειάζεται λίπανση με τα στοιχεία που είναι σε χαμηλά επίπεδα, ειδικά φωσφόρου και καλίου. Διόρθωση του PH όταν είναι όξινο. Αύξηση της οργανικής ουσίας. Εξασφάλιση καλής αποστράγγισης με ισοπέδωση ή διάνοιξη καναλιών. Βαθύ όργωμα για να αυξηθεί η διαπερατότητα του εδάφους στο νερό.

Φύτευση

Οι αποστάσεις φύτευσης να είναι 3-4 μ. μεταξύ των γραμμών και 2,5 μ. φυτό από φυτό, δηλαδή 100 έως 135 δέντρα το στρέμμα. Ακολουθούν χάραξη και άνοιγμα των λάκκων, οι όποιοι πρέπει να είναι τουλάχιστον τριπλάσιοι από το μέγεθος της γλάστρας του φυτού. Αμέσως ακολουθούν πότισμα και υποστύλωση με πασσάλους 2,5 μ. Αρδευση: Μπορεί να αντέχει στην ξηρασία, αλλά στους εμπορικούς οπωρώνες είναι απαραίτητο το πότισμα το καλοκαίρι. Το πότισμα γίνεται με σταγόνα ή με μικροεκτοξευτήρες, χωρίς να βρέχονται τα φύλλα για να μην έχουμε ανάπτυξη μυκητολογικών προσβολών. Ανάπτυξη των φυτών: Στο στάδιο αυτό πρώτη φροντίδα μας είναι η καταστροφή των ζιζανίων τόσο μεταξύ των γραμμών

όσο και μεταξύ των φυτών. Το πότισμα πρέπει να εφαρμόζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα όλο το καλοκαίρι, ανάλογα με τις ανάγκες του φυτού και τις επικρατούσες καιρικές συνθήκες. Το κλάδεμα αρχίζει από το πρώτο έτος με την αφαίρεση όλων των πλάγιων βλαστών, εκτός ενός όπου δένεται στον πάσσαλο που έχουμε καρφώσει κατά τη φύτευση. Οταν ο κύριος βλαστός φτάσει το ύψος 1-1,2 μ. κλαδεύεται για να έχουμε πλάγιους βλαστούς. Σε αυτούς τους πλάγιους βλαστούς θα σχηματιστούν τα πρώτα άνθη και καρποί. Καρποφορία: Αν φυτέψετε τα φυτά σας νωρίς την άνοιξη, το πιθανότερο είναι ότι προς το τέλος του καλοκαιριού θα γευτείτε τους πρώτους σας καρπούς Goji Berry! Θα είναι βέβαια λιγοστοί και μικροί, αλλά με το πέρασμα των χρόνων οι καρποί θα πολλαπλασιάζονται και θα μεγαλώνουν σε μέγεθος. Σε πλήρη παραγωγή αναμένεται να φτάσουν τα φυτά σας στον 3-4 χρόνο, και θα παραμείνουν σε αυτά τα επίπεδα μέχρι το 35ο έτος της ζωής τους. Η συγκομιδή των καρπών γίνεται αποκλειστικά χειρονακτικά, και μάλιστα θα πρέπει να φοράτε γάντια ή να έχετε κάποιο ύφασμα, ώστε να μην πιάνετε τους καρπούς με γυμνά χέρια, γιατί όπου ακουμπάει το δέρμα μας τον καρπό, το σημείο αυτό οξειδώνεται και σκουραίνει. Επίσης θα πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι η παραγωγική περίοδος κρατάει πολύ καιρό. Αρχίζει από τέλη Ιουνίου-αρχές Ιουλίου και φθάνει μέχρι τις πρώτες παγωνιές του Οκτώβρη. Όλους αυτούς τους μήνες θα πρέπει να συγκομίζετε τους ώριμους καρπούς κάθε 3-4 ημέρες. Αποξήρανση: Η αποξήρανση των καρπών δεν είναι δύσκολη. Μπορούν να αποξηρανθούν με φυσικό τρόπο όπως οι σταφίδες, είτε σε αποξηραντήρια σταφίδας με αέρα, χωρίς την προσθήκη χημικών. Εχθροί-ασθένειες: Από τα όσα μας έδειξε το φυτό μέχρι τώρα, μπορούμε να πούμε ότι προσβάλλεται από την ψείρα και τον θρίπα. Αυτές οι προσβολές καταπολεμούνται με εντομοκτόνα. Ανάλογα με το είδος καλλιέργειας που θα κάνετε (συμβατική, ολοκληρωμένης διαχείρισης ή βιολογική) θα επιλέξετε και το σκεύασμα το οποίο θα χρησιμοποιήσετε για την καταπολέμηση των εντόμων αυτών.

Μιχάλης Δακανάλης

Ο μοναδικός παραγωγός Goji Berry στην περιοχή της Μεσαράς

O κ. Δακανάλης μιλάει στην Άποψη για την ιδιαίτερη καλλιέργεια του Goji Berry στη Μεσαρά και δηλώνει ικανοποιημένος καθώς είναι ζωηρό το ενδιαφέρον των Μεσαριτών να γνωρίσουν τον νεόφερτο καρπό με τα πολλαπλά οφέλη για τον οργανισμό. Όσον αφορά την καλλιέργεια, ο κ. Δακανάλης αναφέρει ότι είναι κάτι νέο στις εναλλακτικές καλλιέργειες στον τόπο μας, χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, ενώ το κλίμα της Μεσαράς την ευνοεί ιδιαίτερα. Τέλος, ο κ. Δακανάλης τονίζει ότι όσοι ενδιαφέρονται για την καλλιέργεια του Goji Berry θα πρέπει να προσέξουν από πού θα αγοράσουν το φυτώριο καθώς υπάρχει κίνδυνος να μην αγοράσουν το γνήσιο Goji Berry.

Ενθ. 29

NOEMΒΡΙΟΣ 2013

ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ

Νέα φύλλα κάλυψης θερμοκηπίων για την ελληνική αγορά

σημασία του πλαστικού κάλυψης των θερμοκηπίων έχει αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό και αναμένεται να διαδραματίσει ακόμα σημαντικότερο ρολό τα επόμενα χρόνια. Οι κλιματικές αλλαγές καιοι ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις της παγκόσμιας αγοράς για την παραγωγή ποιοτικών και ανταγωνιστικών προϊόντων κάνουν επιτακτική την ανάγκη για την προστασία των καλλιεργειών σε ένα πλήρως ελεγχόμενο περιβάλλον. Γράφει η: Γιάννα Σταυρακάκη – Γεωπόνος MSc

Τμήμα Μάρκετινγκ

Οι καλλιεργητές θερμοκηπίων σήμερα χρειάζονται ένα φύλλο κάλυψης που να διαρκεί περισσότερα χρόνια, να επιτρέπει την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διείσδυση της ηλιακής ακτινοβολίας, να έχει αυξημένη αντοχή στις περιβαλλοντικές καταπονήσεις και στα φυτοπροστατευτικά σκευάσματα και να δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη και παραγωγή της καλλιέργειας. Τα ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ ανταποκρινόμενα στις σύγχρονες ανάγκες των καλλιεργητών παρουσιάζουν τρία νέα πλαστικά φύλλα κάλυψης, με ακόμα μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, υψηλή διαπερατότητα φωτός, άριστες μηχανικές αντοχές, ανθεκτικότητα στα χημικά, υψηλή θερμομόνωση το χειμώνα και (ένα από αυτά) δροσισμό τους ζεστούς μήνες.

τελεσματικότητάτου αυξάνεται όσο αυξάνεται και η εξωτερική θερμοκρασία. Ένα σημαντικό επιπρόσθετο πλεονέκτημα του ΑΣΗΜΙ φύλλου είναι ότι σ’ αυτές τις υψηλές θερμοκρασίες μειώνεται ο κίνδυνος εγκαυμάτων στα φυτά με αποτέλεσμα τη βελτίωση της ποιότητας των καρπών. Δημιουργείται ταυτόχρονα ένα φιλικότερο και πιο ευχάριστο περιβάλλον εργασίας στους εργαζομένους μέσα στο θερμοκήπιο.

1. KRITIFIL® TUV 3965 «ΘΕΡΜΟΦΛΕΞ»

Το ΘΕΡΜΟΦΛΕΞ είναι ένα νέο φύλλο κάλυψης θερμοκηπίου με ακόμα υψηλότερη σταθεροποίηση ενάντια στην υπεριώδη ακτινοβολία έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη διάρκεια ζωής, που είναι το κύριο ζητούμενο των καλλιεργητών θερμοκηπίων. Στο φύλλο αυτό παρέχεται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα,γραπτή εγγύηση 4 σαιζόν, αλλά η πραγματική διάρκεια μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη (βλ. παρατηρήσεις στο τέλος). Το ΘΕΡΜΟΦΛΕΞ είναι θερμικό, προσφέρει δηλαδή άριστη θερμομόνωση τις κρύες νύχτες προστατεύοντας την καλλιέργεια από τις χαμηλές θερμοκρασίες και τον παγετό, έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η επιθυμητή πρωϊμότητα, υψηλότερη απόδοση της καλλιέργειας, καλύτερη ποιότητα και μείωση του κόστους θέρμανσης. Είναι άχρωμο και διαχέον, με συνέπεια να εισέρχεται μέσα στο θερμοκήπιο η μεγαλύτερη δυνατή ακτινοβολία, για καλύτερη απόδοση τους χειμερινούς μήνες. Με τη διάχυση του φωτός μειώνεται ο κίνδυνος εγκαυμάτων και εξασφαλίζεται η ομοιόμορφη κατανομή του σε όλο το θερμοκήπιο ώστε να αποφεύγονται οι σκιάσεις. Ακόμη το φύλλο είναι αντισταγονικό την πρώτη σαιζόν, αποτρέπει δηλαδή τη δημιουργία σταγόνων που παρατηρείται έντονα όταν το νέο φύλλο – λόγω της καθαρής και λείας επιφάνειας του – συγκεντρώνει πολλή υγρασία. Τέλος το ΘΕΡΜΟΦΛΕΞ παράγεται με πρώτες ύλες που προσφέρουν πολύ μεγαλύτερες αντοχές από τα υπόλοιπα φύλλα, για μεγαλύτερη σιγουριά στους δυνατούς ανέμους, το χαλάζι και τις διάφορες καταπονήσεις.

2. KRITIFIL® TUV 3905 «ΒΙΟΘΕΡΜ»

Το ΒΙΟΘΕΡΜ είναι ένα νέο φύλλο κάλυψης θερμοκηπίου με απόλυτη αντοχή στο θειάφι, θερμικό, διαχέον, με άριστες μηχα-

νικές αντοχές. Έχειδιαπερατότητα φωτός 85% και διάχυση 50%. Το ΒΙΟΘΕΡΜ έχει εγγυημένη διάρκεια ζωής 3 σαιζόν, αλλά η πραγματική διάρκεια μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη (βλ. παρατηρήσεις στο τέλος). Το χρώμα του ΒΙΟΘΕΡΜ είναι κίτρινο, εξαιτίας της σταθεροποίησης με οργανικό σύμπλοκο Νικελίου που δεν καταστρέφεται από το θείο. Η σταθεροποίηση αυτή είναι η μόνη ασφαλής λύση για μεγάλη διάρκεια ζωής του φύλλου κάλυψης σε θερμοκήπια όπου γίνεται εντατική χρήση θείου. Ο κίνδυνος όμως από το χλώριο και τα χλωριούχα σκευάσματα παραμένει όπως σε όλα τα φύλλα κάλυψης. Το ΒΙΟΘΕΡΜ είναι η ασφαλής λύση για βιοκαλλιεργητές και τριανταφυλλοπαραγωγούς που θέλουν να χρησιμοποιούν άφοβα το θειάφι σαν εργαλείο καταπολέμησης ασθενειών, χωρίς να ρισκάρουν τη μείωση της διάρκειας ζωής του φύλλου κάλυψης.

3. KRITIFIL® TUV 3975 «ΑΣΗΜΙ»

Το ΑΣΗΜΙ είναι ένα εξειδικευμένο φύλλο δροσισμούγια τους καλλιεργητές που ενδιαφέρονται να επεκτείνουν χρονικά την καλλιέργειά τους μέσα στο έτος και να έχουν ένα καλύτερο περιβάλλον για την ανάπτυξη των φυτών τους ζεστούς μήνες (Απρίλιο έως Οκτώβριο). Το φύλλο αυτό έχει εγγυημένη διάρκεια ζωής 3 σαιζόν, αλλά η πραγματική διάρκεια μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερη (βλ. παρατηρήσεις

στο τέλος). Το ΑΣΗΜΙ φύλλο περιέχει λεπτά σωματίδια αλουμινίου που αντανακλούν προς τα έξω την εγγύς υπέρυθρη ακτινοβολία (NIR), τη θερμότητα δηλαδή που εισέρχεται στο θερμοκήπιο, προσφέροντας έτσι δροσισμό την καλοκαιρινή περίοδο. Ταυτόχρονα προσφέρουν πρόσθετη θερμομόνωση τη χειμερινή περίοδο, αντανακλώντας τη θερμότητα προς το εσωτερικό του θερμοκηπίου. Αν και η διαπερατότητα του φωτός του ΑΣΗΜΙ φύλλου είναι ελαφρά μειωμένη σε σχέση με τα συμβατικά φύλλα, η φωτοσυνθετικά ενεργή ακτινοβολία (PAR) που εισέρχεται στο θερμοκήπιοείναι επαρκής για όλες τις φυσιολογικές λειτουργίες των φυτών. Αυτό έχει σαν συνέπεια, με βάση τις υπάρχουσες εμπειρίες, στις ελληνικές κλιματολογικές συνθήκες, να μην επηρεάζεται η ανάπτυξη, παραγωγή και πρωιμότητα των καλλιεργειών, σε σύγκριση με τα υπόλοιπα φύλλα. Η δυνατότητα του ΑΣΗΜΙ φύλλου να συνδυάζει τη θερμομόνωση με το δροσισμό, δημιουργεί ένα μικροκλίμα που είναι πολύ κοντά στις ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη της καλλιέργειας στις μεσογειακές περιοχές, με τη μικρότερη δυνατή διακύμανση της θερμοκρασίας ημέραςνύχτας. Η ιδιότητα του δροσισμού ξεκινά όταν η εξωτερική θερμοκρασία ξεπεράσει τους 30οC και έχει αποδειχθεί ότι η απο-

Σημαντικές παρατηρήσεις - διευκρινήσεις Α. Η εγγύηση για όλα τα φύλλα ισχύει στην περίπτωση που τηρούνται οι γραπτές «Οδηγίες τοποθέτησης και χρήσης των φύλλων θερμοκηπίου» που συνοδεύουν κάθε ρολό. Επί πλέονγιατα φύλλα ΘΕΡΜΟΦΛΕΞ & ΑΣΗΜΙ οι συγκεντρώσεις θείου και χλωρίου δεν πρέπει να ξεπερνούν τα 2000 ppm και 150 ppm αντίστοιχα και για το φύλλο ΒΙΟΘΕΡΜ η συγκέντρωση χλωρίου στο φύλλο δεν πρέπει να ξεπερνά τα 150 ppm. Β. Τέσσερις (4) σαιζόν είναι μια περίοδος 45 μηνών που περιλαμβάνει όχι περισσότερους από 9 καλοκαιρινούς μήνες. Με τοποθέτηση το φθινόπωρο του έτους Χ η εγγύηση λήγει στις 31/5 του έτους Χ+4. Για τοποθέτηση πριν το φθινόπωρο του έτους Χ η εγγύηση λήγει στις 31/5 του έτους Χ+3. Αντίστοιχα 3 σαιζόν είναι μια περίοδος 33 μηνών που περιλαμβάνει όχι περισσότερους από 6 καλοκαιρινούς μήνες, ξεκινώντας πάντα από το φθινόπωρο. Γ. Έρευνες αγοράς που διεξάγονται σε τακτά χρονικά διαστήματα από την εταιρία μας αποδεικνύουν ότι τα πλαστικά φύλλα κάλυψης θερμοκηπίων με 3ετή εγγύηση διαρκούν4-7 ή και περισσότερα χρόνια (μ.ο. 5,5 χρόνια) ανάλογα με το θερμοκήπιο, τις καλλιεργητικές συνήθειες και την περιοχή. Επομένως τα φύλλα που εγγυάται η εταιρία για 4 σαιζόν αναμένεται να κρατήσουν ακόμα περισσότερο. Δ. Προκειμένου να αποφεύγεται ο κίνδυνος πρόωρης παλαίωσης από τις επεμβάσεις με απολυμαντικά εδάφους που περιέχουν θείο και χλώριο, συνιστάται στις περιπτώσεις αυτές να χρησιμοποιείται αδιαπέρατο φύλλο απολύμανσης (Orgasun), το οποίο συγκρατεί όλα τα επικίνδυνα αέρια στο έδαφος, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα πιο αποτελεσματική απολύμανση. Οι Γεωπόνοι των Πλαστικών Κρήτης, οι Πωλητές μας, το Τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης, καθώς και οι τοπικοί συνεργάτες μας είναι πάντα στη διάθεση των παραγωγών για περαιτέρω λεπτομέρειες για τη σωστή επιλογή του φύλλου κάλυψης.