REACHTAÍOCHT Le linn 2020 bhreithnigh agus shínigh an tUachtarán Ó hUigínn 32 Bille ina ndlíthe. Tá Tithe an Oireachtais (Dáil Éireann agus Seanad Éireann) freagrach as billí a rith, ach ní dhéantar dlí de Bhillí go dtí go síneoidh an tUachtarán iad. Is é ról an Uachtaráin sa chomhthéacs seo a mheas an bhfuil Billí a chuirtear faoina bhráid comhoiriúnach leis an mBunreacht. Ní féidir leis an Uachtarán Bille a chrosadh toisc nach n-aontaíonn sé lena fhorálacha, ach seachas Billí Airgid nó Billí chun an Bunreacht a leasú, i gcás go bhfuil amhras air faoi bhunreachtúlacht an Bhille, is féidir leis, tar éis dó dul i gcomhairle leis an gComhairle Stáit é a tharchur don Chúirt Uachtarach chun cinneadh a dhéanamh ina leith seo. Má chinneann an Chúirt Uachtarach go bhfuil an Bille, nó aon chuid de, míbhunreachtúil, ní féidir leis an Uachtarán an Bille a shíniú agus ní achtaítear é. Mar sin féin, má mheasann an Chúirt go bhfuil an Bille bunreachtúil, síneoidh an tUachtarán an Bille agus déantar dlí de. Sa chás seo, faoi Airteagal 34 de Bhunreacht na hÉireann, ní féidir agóid a dhéanamh níos déanaí maidir le bunreachtúlacht na reachtaíochta seo, nó maidir le foráil an bhille a tarchuireadh chuig an gCúirt Uachtarach. I gcás easaontais idir an Dáil agus an Seanad, féadfaidh comhaltaí an Oireachtais achainí a dhéanamh ar an Uachtarán gan Bille a shíniú, ar an mbonn go bhfuil togra ann a bhfuil an tábhacht náisiúnta sin leis gur cheart toil mhuintir na hÉireann a lorg, trí reifrinn a reáchtáil. Éilíonn achainí den sórt sin tromlach an tSeanaid agus trian ar a laghad den Dáil. Níor feidhmíodh an fhoráil seo den bhunreacht riamh.
33 LÉIRMHEAS
