E-BÜLTEN Aralýk 2011 - Sayý:09
ARAÞTIRMACI ÇOCUK MERKEZÝ NDE ARALIK Araþtýrmacý Çocuk Merkezi Darüþþafaka Ýlköðretim Okulunda Araþtýrmacý Çocuk Merkezi iþ birliðinde, geçen yýl Darüþþafaka Ýlköðretim Okulu 5.sýnýf öðrencileriyle uygulanan ve 14 hafta süren Araþtýrmacý Çocuk Programý nýn 2011-2012 eðitim-öðretim yýlýndaki ilk beþ haftalýk uygulamalarý tamamlandý. Programýn ilk üç haftasýnda çocuklar, çeþitli etkinliklerle Araþtýrma nedir? , Araþtýrmacý kimdir? , Sen hiç araþtýrma yaptýn mý? , En çok merak ettiðin þey nedir? sorularýný yanýtladý. Beþinci sýnýf öðretmenleri ve Araþtýrmacý Çocuk Merkezi nden Dr. Derya Þahhüseyinoðlu tarafýndan gerçekleþtirilen sýnýf uygulamalarýna 4.sýnýf öðretmenlerinin yaný sýra astronom Büþra Gürbak, 4. sýnýf müdür yardýmcýsý Neþe Eþer, 5. sýnýflar müdür yardýmcýsý Demir Sipahi ile PYP ve Projeler Koordinatörü Meltem Ceylan Alibeyoðlu gözlemci olarak katýldý.
02
03 Araþtýrmacý Çocuk Merkezi, E-Bülten, Aralýk 2011, Sayý:09
KAPAK KONUSU HER OYUNLA YENÝ BÝR BAÞLANGICA VAR MISIN?
Akýllý, bilge baykuþ, Uçmuþ, uçmuþ,
Þimdi Ay a gidiyorum ve bir prensesim.
Bir meþeye konmuþ.
Ýtfaiyeci oldum ve herkesi kurtarýyorum.
Hep seyretmiþ, az konuþmuþ,
Ben en çok top oynamayý severim.
Az konuþmuþ, çok dinlemiþ.
Haydi! Hep bir araya gelelim.
Miþ, miþ, miþ
Ne zaman bahçeye çýkacaðýz?
Bunu kim söylemiþ? Araþtýrmacý Çocuk
Çocuklar oyun oynamayý çok sever. Hatta oyun onlar için yemek yemekten, uyumaktan bile daha önemlidir. Bazen kolay ve eðlenceli bazen de zor, heyecanlý oyunlarla hayal kurar, keþfeder, düþünür, öðrenir ve eðlenirler. 04
Yeniden, yeniden oynayalým. Boya kalemlerini de getir. Yükselen tüm bu seslerde bir oyuna özgürce baþlamanýn heyecaný ve mutluluðu vardýr. Böyle bir serüveni yaþamaya nasýl hayýr diyebilirler ki? Uçak uçurmak, top oynamak, suda gemi yüzdürmek, tahtalarla kule yapmak, misketlerle oynamak, ip atlamak, yarýþmak, bunlarýn hepsi onlara yeni yeni deneyimler kazandýran eðlenceli oyunlardýr.
Bu oyunlarla kendilerini ve içinde yaþadýklarý dünyayý keþfederler. Büyük küçük herkes oyunda kendini bulur. Oyunda duygular, düþünceler açýk ve yalýndýr. Oyun sýrasýnda çocuklar tanýþýrlar, paylaþýrlar, hoþlandýklarýný ya da hoþlanmadýklarýný söylerler, rol alýrlar, bazen lider, bazen oyuncu olurlar. Kýskanma, rekabet, kýzgýnlýk, üzüntü, yalnýzlýk gibi duygularla yüzleþirler ve oyunla güçlenirler. Bütün çocuklar birbirinden farklýdýr. Sevdikleri, ilgi duyduklarý, seçtikleri oyunlar birbirinden deðiþik olsa da oyuna katýldýklarýnda bir bütün oluverirler. Karþýlaþtýklarý zorluklarý aþmak için dâhice çözümler üretirler. Oyunla farklý bakýþ açýlarý kazanýr-
Evde, parkta, sokakta, sýnýfta, onlara uygun oyun alanlarýný yaratmak her þeyden daha önemlidir. Böylece çocuklar her oyunla yeni bir baþlangýç yapar ve o bitmez tükenmez enerjileriyle yetiþkinlerin dünyasýna bir adým daha atarlar. lar ve düþünme becerilerini geliþtirirler. Oyun çocuklarýn yaþama iliþkin bilgilerini yapýlandýrdýklarý en önemli araçlardan biridir. Evde, parkta, sokakta, sýnýfta, onlara uygun oyun alanlarýný yaratmak her þeyden daha önemlidir. Böylece çocuklar her oyunla yeni bir baþlangýç yapar ve o bitmez tükenmez enerjileriyle yetiþkinlerin dünyasýna bir adým daha atarlar. 05 Araþtýrmacý Çocuk Merkezi, E-Bülten, Aralýk 2011, Sayý:09
Þimdi aþaðýdaki oyunlarla yeni bir baþlangýca var mýsýnýz?
01
Çizim : Bengi Gençer
ÝYÝMSER MÝ YOKSA KARAMSAR MISIN?
06
Bu oyunla hayal gücünü geliþtirmeye ve duygularýný tanýmaya ne dersin? Arkadaþlarýnla eðlenceli zaman geçirmek için bir grup oluþturup bu oyunu oynayabilirsiniz. Oyuna baþlamadan önce kimin karamsar kimin iyimser olacaðýna karar verin. Bir cümle ile bir öykü baþlatýn. Öyküyü baþlattýktan sonra iyimser ya da karamsar cümleler kurarak öykünüzü geniþletin. Örneðin, ýssýz bir adada arkadaþýnýzla beraber kaldýðýnýzý düþünün. Birinci arkadaþýnýz karamsar bir cümleyle baþlasýn: Karamsar: Yanýmýzda hiç yiyecek yok, karnýmýz acýkacak Ýyimser: Bu adada böðürtlen toplayabileceðimiz bir sürü çalý var. Karamsar: Çalýlar çok dikenli hem de ellerimiz boyanýr, toplayamayýz. Ýyimser: Ellerimize yapraklardan eldiven yapabiliriz. Öykünüzü konuyla ilgili cümleler kurarak bu þekilde devam ettirebilirsiniz.
Diðer Kurallar: Karþýlýk verebilecek cümle bulamayan oyuncu oyundan çýkar. Bundan sonra oyuncularýn karamsar ve iyimser sýralamalarý deðiþtirilerek oyun devam eder.
07 Araþtýrmacý Çocuk Merkezi, E-Bülten, Aralýk 2011, Sayý:09
02
GÝZEMLÝ KARTLAR
Gizemli kartlar, bir grup ya da sýnýfça oynanabilecek eðlenceli bir oyundur. Oyuna baþlamak için kartlar tüm gruba daðýtýlýr. Gruptan bir kiþi seçilir. Bu kiþi gizemli kart içinde yer alan sözcüklerden birini kimseye söylemeden seçer ve kendi kartýnda iþaretler. Oyuncular bu sözcüðü bulmak için seçilen kiþiye sorular sorarlar. Seçilen kiþi sorularý EVET , HAYIR , BU SORUYA YANIT VEREMEM biçiminde yanýtlar. Oyunun kuralý az sayýda soru sorarak doðru tahminle sonuca ulaþmaktýr. Her öðrenci sorduðu soruyu bir kâðýda not ederek soru sayýsýný hesaplar. BU SORUYA YANIT VEREMEM þeklindeki yanýtlar soru olarak kabul edilmez ancak yanlýþ tahminler kâðýda yazýlarak soru sayýsýný artýrýr. En az sayýda soru sorarak yanýtý bulan kiþi oyunu kazanmýþ olur. Gizemli kart oyununu size verdiðimiz kartlardan istediðinizi seçerek oynayabilirsiniz. çizgilerle iþaretlenmiþ yerlerden kartlarý kesebilirsiniz
Kurþun Kalem
Kedi
Cetvel
Aslan
Masa
Pizza
Koltuk
Küpe
Fare
Köpek
Hamburger
Gardýrop Çamaþýr Makinesi
08
Zürafa
Kaplan
Kaplan
Baba
Baba
Bulaþýk Makinesi
Tencere
Tencere
Domuz
Papaðan
Kolye
Kolye
Koyun
Biftek
Tükenmez Kalem
Süpürge
Süpürge
Yüzük
Hala
Silgi
Hipopotam
Hipopotam
Maymun
çizgilerle iþaretlenmiþ yerlerden kartlarý kesebilirsiniz
5
19
45
86
111
64
20
36
44
48
120
73
85
33
32
132
57
92
23
81
11
1
128
25
3
103
176
109
87
94
38
8
99
7
22
56
çizgilerle iþaretlenmiþ yerlerden kartlarý kesebilirsiniz
Su
Bakir
Gümüþ
Tel
Sirke
Çanta
Hava
Kalem
Limonata
Zeytinyaðý
Ayakkabý
Kolonya
Buz
Çivi
Benzin
Cam
Altýn
Oksijen
Cetvel
Tahta
Karbondioksit
Kola
Telefon
Sandalye
Süt
Bu oyunu kendi hazýrladýðýnýz kartlarla da oynayabilirsiniz. Sözcük sayýsýný artýrabilir ya da azaltabilirsiniz. Ýsterseniz kartlardaki kutulara sözcük yerine resim çizebilirsiniz.
09 Araþtýrmacý Çocuk Merkezi, E-Bülten, Aralýk 2011, Sayý:09
03
ÇEMBERLÝ UÇAK
Malzemeler: Makas
Cetvel
Karton ya da sert kaðýt
Bant
Pipet
Nasýl Yapýlýr? 1. Kartondan ya da sert kâðýttan 3 tane þerit keserek iþe baþlayabilirsin. Bu þeritlerin geniþliði 2,5 cm, uzunluðu da 10 cm olsun. 2. Þeritlerden birini (10 cm olaný) halka biçiminde olacak þekilde kývýrarak bantla.
4. Pipetin bir ucuna küçük halkayý diðer ucuna da büyük halkayý yerleþtir ve bantla. Halkalarýn birbirine paralel olmasýna dikkat et. 5. Artýk eðlence baþlýyor! Küçük çember öne gelecek þekilde pipetin ortasýndan tut ve uçaðýný düz bir þekilde fýrlat. Deneme yaptýkça daha baþarýlý atýþlar yapacaksýn ve uçaðýn daha güzel uçacak. Çemberli uçaðýný farklý þekillerde tasarlayarak uçurma denemeleri yapabilirsin.
10
Çizim : Bengi Gençer
3. Kalan iki þeridi uç uca gelecek þekilde birbirine bantla. Elde ettiðin (20cm lik) bu þeridi kývýrarak ikinci halkayý oluþtur.
Tasarladýðýn uçaklardan hangisi daha hýzlý gidiyor? Hangisi daha yükseðe çýkýyor? Yaptýðýn tasarýmlarý ve denemelerinin sonuçlarýný bizimle paylaþmak istersen iletisim@acm-tr.org adresine gönderebilirsin.
11 Araþtýrmacý Çocuk Merkezi, E-Bülten, Aralýk 2011, Sayý:09
Oyun araþtýrmanýn en üst basamaðýdýr. Einstein