/i (/
"A B
CULTURA"
VEREE IGI G V N LEERLINGEN EN OUD.LEE LINGE DER
ijks.Tuin ouww TE
terschool
OS OOP.
• ••
JAA BOEKJE 1913.
"ARBORICULTURA" Vereeniging van leerlingen en oud-leerlingen VAN
DE
Rij ks- Tui nbouwwi nterschool te BOSKOOP.
EERE.LEDEN.
c. H. CLAASSEr , DÜ'ecteur R. '1'. IV. S., Bo~koop. 1. HIE'l'SEl\lA, l'uü/'bovwleeraa1', l'vlaHstricht. K. J. PEH.K, Kweeker, te aarden-Bussnm. À
BESTUUR.
F. H. G. VA.. • ITERSO~, VOOJ"Zitter. S. SIEMELINK, Sec?·etar'is. D. HASPELS, Penningmeester. K 'rE~ HO\'E, Houder van 't infO?matiebu?·eau. J. DIJKSTRA, Bibliothecm·7'.s. SOCIETEITSCOMMISSIE.
F. H. G. VAI' ITERSON. D. HA.'PEL~. D. KLAPWIJK. EDACTIE VOOR 'T JAARBOEKJE.
W. v. D. 'rOORN. S. SIEMELINK. D. HASPELS.
..
VOORBERICHT.
BOSKOOP, Januari 1913.
L.8. OBW gro()h~ Vf('t1g1 e kunnen ',I"e ook clitIlJaal ('en j" arbol'kju u't,o'l·Vtm. ,;,·hoor guvemlu a,lll d"l! IVC'llSU!t door oenige lClden nilg'f.'sprokell, lwsloot dC' 1'l:t1autip, ua rij lH: oVPJ'll'eging, het, let1t:rkundigp cle I tl~ lHT)('rkl't1 ~'l bet y, kkllnllig g~deelte lneun.lbre l.utgebreidheirl tI; gevl.n; ck leden lilocten cchter nid yergetPll tlat de l'edüetio de bijrlr3gr.n die meIl haar zmHlt l)(,ool't1ef'1t en da.t de illhourl van hpt. hoekje (lus !Ian!' rl,' inkonwlHle bij\lragcn SU Jncno·(,."te:ld, \·:ordl., dalll' .. I'" (!('ze kC'I'1', OIlS in7.itH1S, g,'en gl'S ,lJiktt. ~;tllk.i(,' v<ln litol'ai 'I:!I :1; rrl ol1tving(~n, is h<-'1 vakgtHlt'eltc dil!ilHHl ",,\,1 tlomillC'en:Jlrl, Tevens is een nil'llll'c I'Ilhrick ".:·'('rsonali:l" gcolwnd, t"!'\I'ijl do letlunlijst itgebn'irl \'enl tot ~Hln! S nl(j.c,t. Do rnriactie mocht veel medewerking ondervinden, in 't bijzonder van den Heer C. H. 0r,AAssEN en J L! J. Leoruren, ook (Ie Irr1C'n, ,peciaal de huitl'nleden, lieten zieh ulet onbetuigd. De reoactie dankt allen hartelijk voor hun belangstelling en hoopt dat ons tweede hoekje ('en ev(;n goed onthaal moge vinden als het eerste ('n 00 leden 'urmen getuigen dat de redactie de moeite door
Tot
\\"C'CI'
haar besteed, wel besteed heeft. DE REDACTIE .
Verslag over 't Jaar 1912.
.1"\Jlijne Heeren! Tot onzen spijt kunnpn wc clitma•.l niet constateeren dat de vereeniging "Arboricultura" veel is vooruitgega.an. Er is een morkbare stilstand ingetreden. met af en toe <wn opHikkeri Jg. 't]s jammer; de vereeniging was jui.st een gowle ril'hting ingeslaw'n, vooral door toedoen van IlIlZf,n vorigen \' oor7.Î tte1' den Heer \~TEIJEr, \\"i0I1S v 'rdi('n~tl'n door vel ~ kden echter weinig of niet erkend zijn. Hfld het Bestuur steeds zulk ~ n goc(lml lei(h~r g,.:hac1, Arboricultura ware zeker tot cen 1100ger stal dpunt geklommen dan thans. Hiermede is echter niet ge7.egd dat er geen punten van belang in OIlZ(~ vereeniging hebben plaat.s gehad. We hebbpn dit jaar ook wederom te kampen gehad met bestuurswisseling.
1'11' us bestaat OllS Bestuur uit 1n volcr<;nde hC'c'nm: F. H. G. VA." I 'l{SO:, r"l)orzittr-r. S. SIEMELIl':K, ,'r-crcta1"Î.s. D. IIA. PR:LS, Penningmeestcr. J. DIJKSTHA, Bibliotheca?"is. B. TE. lIon;;, llondc'l" van Informatiebw"cau. Ook door het vert.rek VHn dl:n H('!:]' 1. HTETSKMA verloot' de vereeniging OC']} bestuurslid, dat een \n~rk zaam aandeel had in de opkomst van Arhori. De
7 Heer 'l'E~ HOVE, werd na zijn terugkomst uit. het buitenland, \yeder in het Bestuur lIerkozen wat genoeg get.uigt voor de capaciteiten die de leden dit bestuurslid toekennen. Het houden van excursieti hun }wlaati dit jaar niet plaats dool' te weinig unimo. Hoewel de lec1E'n op d vergaderingen veel voor excursies voelen, laten ze, bij het tl:n uitvoer brengetl daarvan, weinig of niets meer van zich hooren. \Ve h pen dat de heeren toch nlel'r doorclroncren wordoll van h t feit dat het hondl'n vail excursies hUIL algl:'meene ontwikkf'ling v-rnll'crdert pn dat ze hierdoor een ruimeren blik over het tuinbou\\'vak krijgen. Het Iwlenauntal is ondanks het bellankell van eenigcJl onzer tot 50 gestegen en dat nul' donateurs tot 10, terwijl we 3 eer -11 (kn tot de onzen mogen rekenen. Dl' sOciët.eitsavond n vorden tamelijk goed bezocht.. )oor het vertrnk van eenig Ir.den naar Amprika nn lwlië verloor (lP V(lH' 'niging epn a.1I1bl! trouwe sooshuzoekers. Di\.- in 't Y'ITO \VesteJI hehben een comité opgericht, JH"t.\"E'lk zich ten dool stelt, (Ie leden die in Amerika een betrekking traeht'Jl te 'intJen, aan adres,;en van kweekers on huisvesting te helpen, alzoo II uitbreiding van het informa.tiebureau. Lpzingen werrIen dit jaar gehoul1cll door de hoeren ) ETbE:\JA en \'A~ flJ'::'S looR·. SnitJe waren zeer interessant en leerzaam. ilog meerdere staan voor dit wiTltersei7.0(~n op 't program 1lH. Een regJement",herzi ning Jwdt plaats gehad, tonyijl tog -lijkertijr/ eell sociëtcitfireglemellt iu werking trad. De bihliothl)ck I ag zich th::lll. in een uitgebreide bookcnschat, zoo wel roman als vakliteratuur, verheugen, zoor/at de lcd m hun vr\je uren op aangename en nuttige wijze kUllllEm doorbrengen. DE: leestafel is door I'
8 ahonnementen der vereellJgmg en door gesc onken tijdschriften in een goedon st.aat. De gezelligheid van de so<:Ïet.eit vond ved afbreuk door het olltbrf~kcn van cen orkestje, hetgeen het vorig'l~ jaaT 7,00Z :01' voldl!ed. Ye hopcu eclltl'r <Jat het dit ja<lf nogmaals tot bloei moge' komen. \Vat. het financilelc ge(leclk onzer vc:.n'lmiging betrdt knnllen \\'e niet an Iers zeggen, (lau dat hot redelijk goed is, te me<:'r daar do vereeniging, door Je hoog re kosten der zaalhulll' en andere noodzakelijke uitgaven, waarvan het j nrboekje een van de voornaamste is, het grootste deel vuu hare inkOl LIsten 1L10et afstaan. Bij het óiluit:ll van nlJs boekjaar mogen we ons echter op een klein hatig salilo verheug n. Ik wensch Arbori in 't nieuwe jaar voel voorspo 'd toe en mogen alle ledpn bet hunne hiertoe bijdragen.
De
8p,creta1··i.~,
S. STEMELINK.
FATA en FACTA DER
R. T. W. S. CURSUSJAAR 1912.
'Vat (10 school J dl'没f!. hcblx'll 11" alleell tc Jnc]elen dat 11e heel' 1. ){m'j'sl;;~l.-\ vel'tl'Clk en zijn le"'scn tJlllns dool' dell heel' :'Ir. \', I, BHnEK \\'ol'den \VHHrgenomen, 111 de loop I'fl,n 't jaar \\'cl'll (ot cOlll:icl'gn de heel' v,
Il,
LEW\' 1)(,1l0C'l11d,
De Com tll i;;f:il'
"lil
'I'<wzi dl ( ondorgi Ilg gl'cn vcr-
Ullde'ri ngC'll.
Tel' gl路da<:!ltl'lIi>i :IHIl (1e1l lH'er i\.. KOtiTEH ~[z" \yulh~ voor 't tuillbomwndcl'lI'ij:-: ill 't, algellwell elI voor OIlZl' :;chool ill 't hijzoll(ll'r veu! heeft gel1nlln, werd in den VOOl'gl:':el dl'l' sl:hoo) ('eu \\'it 1ll1lrIllCI'I'1l goL!ull k"tl:~l~n ge]Jl aH t st.
Alle Il::'erlingen, welke in Maart aan 't eindexanll::'1l deelnamen, kon (,en diploma uitgereikt \\'orden. Op den proeftuin \\'erkt in plaats van 0!IEUWKEHK, P. K W ANTI~S. De groote pallllcnkas \rerd ingericht voor Aalsmeersche trekkas. Een Eercdiploma w('rd door (1en proeftuin hehaald op de Royal lntcmationnl Hortic'nlturtL1 Exhibition, Chelsea, voor haar inzending Azalea's,
Rij s-Tuiobo winterschooi te oskoop. Aanvang van den Jen CUriUS 1 November J898. FEESTELIJKE INWIJDING 9 SEPTEMBER J899.
PERSONEEL. C. 11. eI, A~8E. J, [)眉路ecteur. M. v. D. BH.OEK J. G. BALIJEGO K. J. SCHAUM Leel路aren. J. C. DE B ~(JIJ 1. Cu. KOK W. L. 'l'HJEME v. n. LE N, Concierge.
PERSONEEL VAN DEN SCHOOLTUIN. C. P. P. L.
H. CLAASSE~, Directenr. GOED'!', 1e Kweeker. KW AN'l'BS. BLOK.
PERSONALIA.
\\Te openen hiernwcle 'n dit ons tweer1e jaarhoekje een rubriek "Pcr~onalia" waarin zullen opg 'nam TI worden ,Ie voornaamstt' bjjzonrlerb(~d(;'n uit 't leven onzer leden, voor zooverre dpze ons bl,kend zijn of ons bekend gego I'Gn worden. \\Tij roepen l1aarvoor de hulp in van al om~e !uden, opdat ook deze rubriek ecn volkdige moge IYor(ien en tevens de band tas..sl:hcn 11e leden onderling bevestige en ver terke. Wij !Jopen, dat volgelH1e redacties ,1('zo rubriek zullen vervolgcn, da.ar het voor v(~l,: II.~dL'J1 aangenaam zal zijn 't een of n H1er van onze lcdl'n, al i" het ook nog zoo weinig, te vernemen. Als eerste in onze rubriek noemen w
1.
RrWrSlniA.
Dat I 'e Inet hem ollze ruhri," openl~1 is -oor on" l'en aangename taak (laar R. ol'n d -'I' INhm is wa,rop Arbori bijzonder trotsl~h i '. Hm1'dr';~IA ,laagde in Jen loop van 't jaar voor zijn midl.1dbaar tuinbollwexanwn, onze welgemeende hartulijke wl'lIsehen hij dit snee s. Moge hij in den werkkring- door hem gekozen, aio voldoening vin<1en, Irelke zijn I en-ken verdient. Zijn tron Ir en ij veren voor 0 lZ' verc'cniging is te bekC'llcl om hiel' nog aangehlwJd te 路0]"(1en. Zijn bClloeming tot eereEd getuigt voldoelHle hoe cle leden over hem
11 denken. RIETREMA kan er van overtuigd zijn, dat hij in "Arbori" niet licht zal vergeten worelen. W. L.
P.
TmEMR
Az.
DE JOSSELIl' IJE JONG.
We noemen beiden tegelijk en waarom ook niet. Altijd samen, waar 'l'mEME, daar JOSSELTN en waar JOSSELl~ was daar mankecrd TRIEM":; va1:t niet. Eu trouw in hun vriendschap gaan ze nu ook samen daarheen waar ze hopen hun levensbestemming t.e vinden. Beid n zijn dit jaar naar '-le groote RIokop der ~Ieclerlandst'he jongplni "Insulinde" "ertrokken, nl. 'rJ[m~IE in de tlH'cclIltuur en DE .JO~G in de koffiecultuur. 't Is daarom dat \ïO hun hit~r op duzu plaat,; onze hef'te W01u'cheu voor lnm toekomst toero(\pcn, t.erwijl \ 'e tevl'ns onzen dali k lLlt pro -Cl I vOOr de vele W'noegelijke uurtjes, die Z(l mec!t·J1Ïelpl>n ons te hf'zorgen. , onl! zullen do ho 0n van bun ja,U'g"nng :"jeh st('Pt1s àf' trouwe pianolDannl'n blijven herinneren. Vaan\'cl dus beiuen, houdt je taai en flclIk nog eem; ,Wil "Arhori" .
. J.
KOI,5TER.
log een medelid i:; /laar Indië \-ertrokkcn, ook lwm 'oepcll \\'0 een bartc'lijk vaanr·1 toC". Dat 't }J('JlJ in verre warme Jfilld goed moge gaan en hij de \'01(loening ma.g smakl'/l er l'en goede p(lsitie in cIttabakcultuur te vinden.
S. S.
TiA)lTl 'GA.
Deze \rerelc1l'eizlgrr }wdt. eindelijk rust gevonden en zicl in Alllûrika gevestigd. i''1oge hij Jlog ml'nig lid, dat zich iJl Jat land een toekomst wil zoeken, van dienst zijn. Ook hem onl' aller hartelijke wenschcu .
12 B.
TEN HOVE.
ROVE die zoo langen tijd onze v Teemgmg als Penningmoost('l' van diullst was en 'I. als bL"st.uurslic! nog is, heeft tp. Boskoop land gekocht en zal thans voor eigen rek('JliJlcf ,,!:flan kwpcken, Ook hem onze beste wenseh,u PO (lat hij ons Bestuur Jlog lan~ IIlOgu ter zij dl' stam!. TEN
H, J. "N\NX '0, r (:Jl slot.te rest ons nog te VI.'I'lTll:ldÜlJ, dat dit 1.1'011\1"(-) lid, na ontbinding van zijn compagnomwhap lllct cl 'n lieer K. v, 'T Ilo"FJI, ('VIl. kweek 'rij hneft overgellOlIlClI. Dat hij het zijne er tOl; lJ10gl~ bijdl'ngHlI Bo~koop in bloei te doen tOl'l}(nnCn,
Bladvulling. i':waal' is, klaagt (io rijke, rijkcloms druk; Schaars vindt, \vie niet rijk is, zijn geluk, Hij die ni ts doet, voelt in rJ'arbeid lust; Wie geregeld werken moet, wensoht rost. Rcho0Tllwiclsgunstling zou 'k ni >1. will" 1 zijn; 'I. Znehtell elders klinkt: "wure sehoolJhcid mijn". Soms zegt één: ,,'k weot veel, o'h waar 'I. indeI''' , D'ander weel' heeft van zijn domhoid hiuder. Niet 'I. gebrek hob 'k hieruit kunne)) leeren, Doch wij zelf zijn d'oorzaak van 't begeeren. M. R. T,
VER ENTHYBRIDEN.
De naam van deze soort van bastaarden hangt samen met hUIl vorming. Zij kunnen ontstaan bij een entingsplaats. Uit de plaats, waar een Mispel is geënt op en Meidoorn, kan een hybride-achtige tak opgroeien van Cmtaegus en Mespilus; neemt men dC7.en tak af 8n gebruikt hem als griffel, dan heeft men, mits de veredeling slaagt, een plant verkregen van den naam Crataego-mespilus, een cntbybride tusschen Mispel eu Meidoorn. Deze uieu we speeios is ~een gewoue bastaard. lu een gewone hybride toch heeft iedere gewollü cel de eigenschappen van de beide ouders, doch hier heeft iedere cel' slechts Ie eigenschappen in zi'h van één van de ouders. Een cnthybride heeft dus twee soortOIl van cellen. Binnenin zou m n cellen vinden van den ouder a en buitenom van den ouder b. De eene soort cellen zit als een mantel om de andere soort heen. De plant is dus in ons geval of van binnen Mispel en van buiten Meidoorn, of anders om. Wordt zoo'n plant verwond, dan knn gemakkelijk het omhulsel verwijderd l',ijn en een knop, die uit het Ivonc1weefsel als toevallige knop ontstaat, zou uitgroeien tot een gewunen Mispel- of Meidoorntak, al naar de een of de ander binnenin zit. Zoo zou ook een gewone knop kunnen ontstaan, waarbij het binnenste element van dnbastaard was weggebleven en die dus uit cellen van de buitenste soort bestond. Op een Crataegome::;pilus kunnen 3 soorten van takken voorkomen:
14 Crataegus-takken, Mespilus-takken ell Crataego-mespilus-takken. WaIUleer een cnthybrid· bloeit, kunnen de bloemen verschillend zijn, al naar de gesteldheid van den tak, waarop zij voorkomen. De bloemen op de zuivere hybride-takken echter leveren, voor zoover ITIlm weet, steeds zaad op, dat zuiver één van de ouders terug geeft, en ,vel teec1s dien, welke binnenin zit, omdat de geslachtelijke cellen binnenin ontstaan. Men kont entbastaarden van Meidoorn en Mispel, van Pelargonium-soorten, van Solanum-soorten en vernel' den vermaarden TJaburnum Adamii. Laburnum Adamii moot men zich denken als con mengsel van Jaburnum vulgal'o en Uytisus purpureus. De Labufllum vulgare bloei geel in lauge trossen, de Oytisus purpureus purper, in bloemen, die (licht bij d takken zitten op korte stolen, terwijl de Adam's Gouden Regen lange trossen heeft van vuil purperkleurigt' bloem Cl . Wanneer deze zaad geven, is dat gewoon Gouden {egenzaad. Op den Lab. Ad. ziet men meestal enkel takken voorkomen van den gewonen gelen Lahurnum en enkele van den Cytisus purpureus. Deze laatstf herkent men direct aan <len geheel afwijkenden habitus. Zij zitten al::; hcxenhczems op den boom. Het "'innen van "bastaarden" door enting is niet altijd gemakkelijk en het toeval schijnt een belangrijke rol daarbij te spel 'n. Den we1willenden lozer deAlen wij ten slotte mede, <lat do theorie omtrent het ontstaan (lel' enthybriden, hoewel deze een zeer hooge mate van waarschijnlijkheid heeft. niet voor alle gcv,lll n he'i'l'ezen is. MESAI- RE- T AZAKI.
'iel' uitmunt
-nu',
nieuwe. dc\.oratie\'t:
ioend.1hliil'
7rPPI'T IN, Ii hl lila. HORTllf A'\J ..... FIeT, :::umkleur. 11
RTUI.A
Co IDF.
"11 Cl' purper tluwc路1.
S WnTr.. l:uivcr wit.
DE DA H LI A. DOOR
A. N. BALLEGO.
Omstreeks 1815 werden van uit Zuid-Amerika de volgende soorten ingevoerrl: D. Mercki, D. Coecinea & D. variabilis. Deze waren allen enkelbloemig. Door kruising verkreeg men de Z.g. b08ren Dahlia's, rlie men nog wel in ouderwetsche tuinen ziet. Ze zijn stUf, rond geplooid en bolvormig. ok verkreeg men Decoratieve Dahlia's, welke losser van vorm waren, terwijl de plant een hoogte bereikt van Âą 11/4 M. Door de invoering van D. Juarezi uit Mexico in het jaar 18f30 kwam een groote verandering in het bestaande Dahliaras. Vall deze soort zij n nl. alle cactusdahlia's afkomstig. Deze was fijner van vorm en maakte een groot contrast met de toon gebruikte stijve pompoen-Dahlia'H. Het was een Hollandsche firma (v. D. BERG, Jutphaas) welke D. Juarezi invoerde, echter verkocht hij haar aan een groote Engelsche firma die er het Cactusras uit voortbracht. Nog worden veel Oactus-Dahlia's verhandeld, op hpt oogenblik zelfs het. meest, elk jaar komon weer mooiere met meer intensieve kleuren, met beteren stengel vooral, in den handel. Toch doen de voor Âą 10 jaar nieuw ingevoerde Pioen-Dahlia's haar een groote concurrentie aan.
16 Deze soort, îs als een reactie op de steeds fijner wordende Caetussoorten te beschouwen. Deze PioenDahlia wmd gewonnen door H. l-loR~c VELD te Baarn. Echter bracht genoemde firma veel te vroeg hare kruisingsproducten in den halldel, daar toch alleen de Decoratieve-Pioen-Dahlia's op den duur zullen geham1haafcl worden, cn Je Pioen-Dahlia's ""alk toen ter tijd zeer enkelbloemig slapsten,crdig \\"aren, zullen uitsterven. Juist de eerste Pioen-Dahlia's, welke in Duitschland bekend zijn onder den naam van Holländischen l~iescl1 Dahliën, zijn daur zeer slecht aangeschreven. Dit bevordert natuurlijk den handel iu de Dccoratieve-Pioen-Dahlia's niet, welke binnen eHD paar jaar beslist onmisbaar voor de bloemisterij zullen zijn. Hun kleuren. sterke st ngds en vooral de langdurigheid der afgesneden bloemen op water zijn groote voordeelen. Op Engeland is ook nog geen handel van beteekenis in <1e nieuwe Grootbloemige Dahliasoorten. Niet omdat men reeds vroeger lJedot is geworden met minderwaardige soorten, lDaar omdat de aanwinst "niet Engelsch" is. Alleen Amerika begint in den laatsten tijd wat te trekken. Sommige varieteiten krijgen intensiever kleuren, dan in on kouder klimaat b.v. Geisha, ofschoon dit nu niet een van de nieuwste is. In Deeoratieve-Pioen-Dahlia's is nog veel te behalen, zoo\\'el in vorm, stevigb id, kleur als bloeirijkheid. De meeste variëteiton hebben een bloem, welke nog niet geheel gevuld is, of over gevuld en daardoor stijf, soms te rond, tenyijl de stevigheid van den stengel b~j de meeste soorten nog veel te wenschen overlaat, een dunne lange rechte maar toch stevige stengel, is het ideaal. Verscheidenheiu in kleur is er in de goede soorten nog niet.
17 l'vIet wit als J uliana, Hortulanus '"Vitte & Fleers, lila als I. J. Lovink, Miss Aliee Rooseveld & Zeppelin, donken' kleuren zijn alleen Hoem van Nijkerk & A. U. Ide O'oed. In de meeste nmlere kleuren zijn nog geen idealen bereikt, vooral wordt naar een blauwe Dahlia crezocht, ofschoon Sherlook Holmes & Me v!'. Diemont van Bijstein er dicht bij komen, is cle kleur nog t ~ rood, terwijl de eerste te enkelbloemig, de laat.ste te slap van stengel is. Tot nog toe is het een IJée lixe. De all rbof'tf\ in Inmnc kleuren zijn nu: lev!'. Diurnont. v. Bijstcin IW1IV8. " A. U. Iele donker pnrper. Hortulanus 1· ie:/, za1JnkJeurig Inet geel. "ïtte ',rit (zuiver). " Jan OliesLtgPl'R geel. Roem v. Nijkerk donker paars. Falliercs steenrood. Flamingo aanwinst van gloeiend Jak-rood. tirllla BALLEOO H. J. Lovink lila, balf gevuld. rose. Bentha v. Sllttner liJn. Zeppelin er&mewit. .Juliana licht paars. Rooseveld
DE DENNENBLAASROEST.
Peridermi'u:m St1'obi De Pinus Strobus (VveymouthJen), een waardevolle woudboom uit Noord-Amerika, siert gedurende ongeveer 200 jaren onze tuinen on parkaanlagen, zij wordt al meer Jan 200 jaar in d Duitsche bosschen aangekweekt en is daarin dan ook ten volle ingeburgerd, Betreurenswaardig is het dan ook, dat deze bouL'oort, welke voor de schoonheid van een park olUni~baar, en om haar goede eigenschappen voor groote aanplantingen zeer gezocht is, door eenige plantenvija.n len beschadigd wordt. Tot deze parasieten bohooren onJ r meer de zoogenaamde wortelzwarn. (Polyporus all OS11S). Een nieuw , zoo het schijnt de gevaarlijkste vijand van de Pinus Strobus is echter de Blaasroest (Peridermium Strobi), welke in Duitschland eerst sinds 30 tot 40 jaar is waargenomen, Het gevaar b 'staat dat deze zwam zich steeds meer zal verhreiden en zoodoende groote schade zal veroorzaken. Heeft zij zich eenmaal op een partij planten gevestigJ, zoo is het zeer moeilijk deze van haar te zuiveren. DaarOl 1 ligt het in mijne bedoeling, bij te willen dragen deze gevreesde plantenparasiet algemeene bekendheid te geven, daar een algcmeene best ijding hiel' gemakkelijker door gevoerd zal kunnen worden. Door gezamenlijk en onv rmoeid bestrijden, kan men deze ziekte, welke in vole streken voorkomt beteugelen ,vaar zij eenmaal opgetredpIl is.
19 Perid~rll1ium
Strobi nalllenlijk is in 't voorjaar, van midden April tot midden Mei, bijzonder opvallend. Zij bedekt dan de stammetj es der jonge (4 tot 5 en meerjarige) planten, zoo ook stamdeelen en takken van oudere boomen met helgele blaasjes (Aecidiën). Deze blaasjes of zakjes ver tui ven een donkergeel poeder, hetwelk uit de voortplantingscellen del' zwam, de zoo",enaamde Hporen bestaat cu met den wind medegevoel'd over o-roote afstanden verwaait kan worden. Deze sporen kunnen niet kieJnC'n, wanneer ze niet op de bladeren van Hibessoorten terecht komen. Op die Llaeleren eehtpr kiemen ze, het liefst op Ribes nignull, anreum, sangllinium, doch ook op amlere soort81l. De kiem bui ' drillgt in het blaelweefsel en vertakt zieh daarin tot een gevloehten zwamelradennet. (Myeelium). Door dit worelt na eenige weken, ongeveer begin .runi, aan de onderzijde der bladeren van Aal- en Kruisbessen helgele buisjes, nieuwe voortplantingscellen (Uredosporen), gevormd, welke de ziekte van blad tot blac op de TIibesstruiken overbrengen. Op alle bladeren waarop ze neerkomen, ontstaan in korten tijd weder dezelfde gele blaasjes. Deze vcnneerdering en verbreiding duurt den geheelen groeitijd door, zoolang jonge bladeren gevoJ'md worden. In den zomer eehter ontwikkelen 7.ich aan de onderzijde der zieke bladeren nog andere voo1'tplantingseellen (Feleutosporen), welke in vorm haarfijne, geelLruino ranken of worstjes gelijken. Aan de bovenzijde dezer ranken worden nietige cellcm afgesnoercl (zoog naam do spo1'idiën), die slecht", op de bast cler jonge Pinus Strolmstakjes, echter niet up Aal- of Kruisbessenbladerell kiemen kunllüll. Men l18eft de verwant. (:hnp elp!' elenIlt'II1)\n:l:,!'()I"'L
20 met de Ribeszwam, welke Cronartium ribicolum genoemd wordt, door kunstmatige infectie gevonden en daardoor vnstgcRt '1(1, dat de eerste, I eridermiulll Strobi, slechts een outwikkelingsstadium der laatste, Cronartiul11 ribicolum, is. De op het laatst gevormJe, van de Hibeszwam afgescheiden sporaJiĂŤn, worden juist dau ontw.ikkel(l en door den wind venraaiJ, wanneer <1e jonge ,Veymouthdennen zich ontwikkeld hobb n en zich in den meest infecteerbaren toestand bevindeu. ~Wanneer de kleine sporidiĂŤn kiemen, drillgen huuBe kienIfJuisjAs in de jonge bast der Pinus in en maken hier weder een zwamdradennet (Mycelium). Dit mycelium heeft jarenlang in de twijgell en veroorzaakt aamnorkulijkc aanzwellingen, waaraan men de ziekte, ook in den herfst en winter, wanneer Je gele blaasjes aan den bast zitten, herkennen kan. Aan de bovenzijde der opvallend' twijgen ontstaan, waarschijnlijk eerst meerdere jal' n na de besmetting, de in het begin beschrevene sporenzakjes. Men kan ze dan jarenlang in het voorjaar aan dezelfJe twijgzwelling weder terug vinden. Prakti.~che
beteekenis der ziekte.
Uit bet voorgaande blijkt, dat de zwam in de schors der Pinus overwintert, in Mei op Je Ribesbladeren -valt, zich verbreidt van Ribes op Ribes en nog in denzelfden zomer op de VIT eymouthden terug gaat. Aan de H.ibesplanten veroorzaakt zij slechts bij zeer sterk optred neen voortijdigen bladval, zonder echter oenige wezenlijke schade aan de planten te veroorzaken. Aan de Pinus Strobus veroorzaakt zij opzwellingen, op welke de gele sporenznkj 's gevormd worden. De
21 verdikte bastdec10n vertoonen later barsten en scheuren en sterven vroegtijdig af. Hierdoor verdrogen ook de (laarboven gel gen jongere plantendeelen of takken on stamel ·eten van den boom. Hoe ounner de7.e zijn 00. te sneller worden zij van ue zwam doorwoekerd en gedood. De schade, wC'lke de z\ am veroorzaakt, bestaat in hel. verlies der jonge planten in de kw ckorijen, tuinen en bosschen, het ontsieren van grootere planten door het verdonon cl '1' takken en eÏJldf'lijk in het afsterven van geLede 1001nen in park en woud. Dikwijls gebeurt het dan ook, dat nlPD het epidemisch optred -n van deze ziekte vaststelt. Er zijn gevallen bekuncl, waarin zeer veel planten, 7.olfs uitgebreide culturell, door blaasroest verniet,igd worden, zoodat een belangrijke financieele en een nog grootere boschbou \'schtv1e Ollt. tond. De ziekte heeft in Park 'n t.ot het vellcn van tl:llrijko boomen gevoerd, zij heeft in hossell n het, afsterven van vole takken v roorzaakt, zij Tnaa.kte in hoonlkweeker~ien ganschu beddcn m t nunget.aste planton onverkoopbaar, ja zij noodzaakt handolHk\\'eckers deu teelt van Pinus Strobus p te goven. Voo?'behoeding en Beslrijd1:ng. 1. Teelt u PinllS lo;elf uit ;"aad. 2. Lei er bij aankoop van jonge PU1US op, dat zij g zond zijn en dat ze uit streken komen waar een dennenblaasroost voorkomt. Men kan het den jongm (1 tot 4-jarige) planten niet aanûen of zij ziek zijn, daar (le zwam eerst na ccnicre jarPIl door de veroor~aakte verdikte aanzwelling en het te voorschijn komen der gele 7.akj . merkbaar is.
22 3. Planten of takken met opzwellingen snijde men af. Boomen met zieke stammen vcrnietige men. 4. Men plante zoo mogelijk in de buurt van Pinus geen Ribessoorten. Zoodra echter op Ribesbladeren cendeels of op den schors der Pinns anderzijds de b 'sehrcvcne ziekte zich vertoont, moeten zij direct verwijderd worden. Daar de zwam op de Pinus din~ct doodelijk werkt, bij de Ribesplanten sleehts nke! eon bladziekte veroorzaakt, zal bij eenigermate waarde voIle Pinus een verwijderd houden van Ribes raadzaam ZIJD. 5. In Handelskweek rijen moet slechts een dur beide houtgewassen gekweekt worden, Pinus- en Hibcssoorten te kweeken kan zeer gevaarlijk zijn. 6. Bij aankoop van Pinus moet steeds een verklaring verlangd worden, dat zij door den leverancier zelf uit zaad gewoDllen zijn. 7. \-Vat voor Pinus Strobus geldt, lleeft ook voor Pinus Cembra waarde, daar d1ZC zwam ook veolvuldig of laatstgenoemde voorkomt, waarom clan ook Amerika in zijn nieuwe wet, de invoer van Pinus Cembra, ook uit ODS land, vcr icdt.
C. J.
AUGllSTI.Tl'.
DE VILLATUIN.
Hot meest voorkornende work van eon tuinarchitect is wel 't aanleggen van een villatuin. Bij een villu of landhuis behoort een stuk grond, dat in de meeste g valle1l betrekkelijk klein is. \Vat i,.; nu de aallgcwozen weg om de Olngoving van zoo'n villa in te richten? Men be lOeft, 0111 in ons land t blijven, slechts een \\'al1Lleling te maken in de omstreken van Haarlem, Bloemendaal, OVt'rvcen, AerdeHhout, of 't Gooi eeIlb in te ,;porl'1l naar Bussum, Hilversum, Laren, Blal'Ă?cum, en Baarn om tientallen voorbeelden van villatuinon e vind m. 11 eft men echter bij 't aanlegg 'n van df'ze tuin '11 wel den goeden \ :eg gevolgd? Had men (!ie villaparken Hiel veel aantrckkelijkt'r en logischer kunnell maken'! Bij bijna al deze tuiHen toch heeft men de z.g. lalldsehapstijl tOl'gepast. De grootl) massa, de leeken, staan sonlS in bewondering bij 7.00'n villatuin stil. Zeker, zoo'n tuin heeft dan ook wel zekere bekoring, voornamelijk vcrkregen do I' de aardige doorzichten en aantrekkelijkheid van beplanting of zwaar geboomte. Maar de tuinarchitectuur van de tuin treft niet; men kan toch bezwuarlijk de grillig g ,vormde gazons in de vorm van: eieren, punnekoeken, harten, nieren en cadetjes mooi vinden? Het is toch niet mooi een pad dool' de tuin t" zien kronkelen als een aal die gevild wonlt '? Is 't wel logisch om op een betrekkelijk klein terrein een landschap te willen nabootsen? Dit
24
toch beoogt de landschapstijl. Ziet een landschap er werkelijk uit, zooals men de meeste villatuinen :-liet '? Ik heb anders nog nooü een landsehap ge:-lien, waar men 'I, gras met de machine maait of waar mCH bloembedden ûet in de vorm van. lingel's, vlinders, kevers, padvinderinsignes of anderszins. Het is dan ook een verblijdend teekcn, (lat men langzam rhand gaat inzien, dat m 11 hij 'I, aanleggen van tuinen op een d, aalspool' is geraakt; dat de Z.g. landscbapstijl niet de bevredigende oplossing geeft om de omgeving van een buis logisch in tu richten. Men gaat inzien, dat de tuin een voortzetting moet zijn van 'I, huis, dat huis en tuin één gohe(J moeten vormen, dat 'I, huis niet verdwaald lllilg liggen in de omgeving, maar dat 'I, huis moet gebonden zijn met de tuin. Hoe echter moet die verbinding van huis en tuin verkregen worden '? Men zorge dat bij 'I, ontwerpen van een tuin, de assen van 'I, huis ook de asscn van de tuin zijn. Deze assen moeten de basis vormen, waarop lllen verder 'I, tuinproject inricht; natuurlijk mag 111('11 do tuintechniek daarbij niet uit 't oog v rliezen. Men zorge dat een bloementuin niet pal op 'I, Noorden geprojecteerd wordt of dáár waar alleen 't di nstpersonecl \:'r genot van heeft. Men mo t rekening houden n et de bestaande boomen, die men indien 't enigszins mogelijk is moet behouden, met hoogteverschil, waterpeil enz. Een op deze wij:.'.' verkregen projecL, waarbij de breedte der paden in goede verhouding stnat tot de grasvlakten en bloembedden, 7,al men op :.'.ijn zacht 1, ui tgedrukt, een "streven in de (foede richting" V3.n de tuinkunst kunnen noemen; want in eon op dez
25 wijze verkregen symetrisch geheel zal men logica en rythme kunnen ontdekken en dan eOI'st zal men va.n tuinknmt kunnen spreken. Do rythme vindt men in iedere kunst terug; denk slechts aan dichtkunst, schilderkul1st (kleurenrythmc), bouwkunst, toonkunst, beeldhouwkunst ouz., zoo ook de tuinkunst.. De grootste leek op 't gebied van kunst zal nog rythnw voelen in de gedichten van VO:SDEJ. of UUIDO GF.Zl':LLE, in de schild 'I'Ivcrken van HEMBR.\NDT, in de bouwwerken yan J,\COB VAN CAMrFK, in dl' muziek van BEETRO\'E~, in re beeldhouwwerken van :MICRA!!:J, ANGFJT,O. Zoo ook in de tuin kunst vanLE NOTRE of ANDRร , in de beroemde Haliaansche tuinen als de Villa Borgl1l'se, 'illa Albani, in de Engelsche tuinen als Hampton Court; in de Duitsehe als \Vilhemshรถhe te Ua 'se I of Sanssoussi te Pot dam enz. enz. Is 'I, nipt teckenOl d dat in bovengenoemde beroemd0 tuinen de rege.lmatigc stijl de boventoon voert? Kan iemand mij een hernemdcn tuin opnoemen die zuiver lal1llschappcl\jk il' aange1l'g<l'? Is 'I, ook niet, teekenenrl dat de 1::l.1ldschapstijl iJl een tijd perk is ontst,aan van verval van andere kunsten? Nu wil ik absoluut niet be\l'oren, dat ieder slingerpad in een tuin uit den boozc is. Want \1'01' I, eon villa gebouwd op oc,n beboscht terrein, dan zou 'I, \\'01 zonde en jammer zijn <lit gf'hecle bo,;('h op te offeren om cr eell gl'ometri:-<\']H' aanlE'g van te makC'Jl. Dan is 't zdfs zeer gewol1,.;clit sling'prpad ,n door dat bosch t.e nHtkcm, tot '1, verkrijgen van eenige 1'::\ ndeling. Maa,r onder dat geboomt.o zaait mt'n geen gras, want 'I, wil cr Hiet. groeien, dm, voorkomt men de door dB slingerpaden verkregen gazons in grillige, 011 bestemde vormon. Bij de gclijkC' terroinen waar het sYlUetrischo en het werkelijk (dus niet pseu 10-) landschappelijke
26 vereenigd IS moet men toch zorgen beide stijlen gescheiden te houden door middel van pergola's, berceau's of hagen. Met bovenstaande hoop ik den lezer duidelijk gemaakt te hebben, dat de tuinkunst, op deze \Yijze beoefend, zeer nauw in verband staat tot de bouwkunst. Het zal dus wenscbelijk zijn dat de tuinarchi.tect zich met oe bouwkunde in arove lijnen bezig houdt of op de hoogte is, wat hem tegelijker tijd te stade komt bij 't bouwen "an pergola's, terrassen, trappen, bassins enz. want dit zijn reeds ilingen, dit; tot het gebied van den bOllWlJlC'ester behooron. lIet is dus voor Olm tuinarchitect zaak, deze details van den aanleg z(']f op zich tA nemen, HlH]prs raakt hij afhankelijk van den houwmeester en wordt dun ten slotte verdrongen. Behal ve de aanleg van villatuin(:n bewepgt de tuillarchitectuur zich in nog veel \ ijdercn kring. anJeg van stadsparken, viIJal'flrkcll, plantsoenen, stadstuinl'n, verdeeJing, opmL'tf'll, in kaart brengen, waterpasspn van terrC'Ă?nen enz. hehooren ook tot haar gebied. Doch dit alles te bespreken hub ik mij thans niet tot taak gesteld.
J. A. NAARDEN,
Decomb r 1912.
KORTI~NU()RST.
FASCIATIE OF BANDVORMING.
Iedereen heeft wol eens voorbeelden van bandvorming bij verschillende planton gezien; het. is een ziokelijkp vprvorrning van het plantl~nlichaam, waarbij de stengf'l over grootere of kleinere leno路te afgeplat en vervormd is. Het onder to deel van den tak vert.oon t. ;mi vcr don habitusvorm en langzaam schijnhaar zonder eenige oorzaak treedt de vervorming op. 7,oo'n afw\jkonde tak of sUmgel wordt nooit weer normaal, el:n enkele keer g beurt het dat eenige knoppen van een handvormige tak weer gewono seheuton geven, maar in de meeste gevallen is dit I iet I et geval. Meesb I gaat de fa.Rciatie ook gepaard met splitsing of met halve, heele of zelf' meerdere spiraalwcmdingcll, wplk l het gevolg 7.ijn van verschil in groei van de nwdon. Aan de buit-nzijde is de eullenhwg bet dikst, gro,it sneller dan de binncnzijdc:, wanr 100r een \\"inding opt.reedt. Bij vast(~ planten pn holgewassen treedt de de band vorm re ds op in den knop, zoodat hier steeJs de gehcelc stengel band vormig is. i'den vindt de fasciatie voornamelijk hij krachtig, saprijke scheuten, Z.g. wat rloot.en; een enkel(~ maal zelfs bij wortel$. Het hout der handvormiug is 7.eer broos en breekt dus ook licht af, is op de doorsnede sponsachtig, soms ook hol en men kan duidelijk zien, dat het geen vergroeing is van twee of meer t.akken, zooals men bij oppervlakkige beschouwing misschien zou meem~ll. Steeds is } et aantal blad- en blocll1-
28
knoppen abnormaal groot, waardoor men Ă us ,vcl veel blad en ook bloem krijgt) maar de ontwikkeling echter is minder krachtig. Dat or planton zijn, die "orfelijk fascineeren" is bekend, eenige mooic voorbeelden lu ervan zijn: de Hanekam (Celosin cristata), Sodum cristatum, Cercus ilagelliformis cristatte. Omtrent de oorzaak van de monstruositeit wc ot men nog niets met zekerheid, vau hot ontstaan wcet men alleen, dat het in lwt vegetatie punt d. i. het topeinde van het deel weefsel optreedt. STAR.
Bladvulling. De smart V('rhardt; 't Genot ~laakt rot.
Oude jaar! Al mijn geld Uitgeteld, Zeven een ten Met elkanr; En aan beren Ueen mankeeren.
M. R. T.
NAARDEN-BUSSUM ALS
BOOMKWEEKERS CENTRUM.
Gevolg gevend aan het vereerend verzoek lIer van het jaarboekje onzer vereenigillg, zal ik tn chtell hier een getrouwo schets te gevell van het kwcekerij-centrum Naarden-Bussum. Op den voorgrond dieut gesteld, dat ik zelf hier cene kweekerij opzutto, overtuigd zijnde, dat dit centrum een toekomst leeft, welke meening overigens door meerdere vaklieden met mij gedeeld wordt, waardoor het voor den lezers alleszins verklaarbaar zal zijn, dat mijn beschouwing slechts een optimistische kan wezen. Daarmee is dan nog niet gezegd, dat deze streek geen nadeelen heeft, dit is zoo goed als elders, zelfs in het veel geprezen Boskoop het geval, maar waar deze minder gunstige omstandigheden bestaan, zal ik ze in h t juiste licht trachten te stellen, opdat mijn schets een volkomen objectieve en betrouwbare zij. Moeht ik er mede bereiken, dat een of meerdere collega's zich geneigd gevoelen in dit centrum een kweekOl'ij op te richten, of er een betrekking te zoeken, dan stel ik mij steeds gaarne beschikbaar hun desgewenscht alle mogelijke inlichtingen te verschaffen, voor zoo ver dit in mijn vermogen is. Naarden-Bussum, een samenkoppeling der plaatsnamen Naarden en Bussum, waarbij de eerste met
l~ec1aetio
30 rede voorop dient te staan, heeft als kweekerij-centrum reeds een verleden van ruim een eeuw. Oorspronkelijk was de thans door kweekerijen in besIng genomen grond hoog en maakte een deel uit der Gooisoho hooggronden. Door afzanding ten behoeve van ballast voor z esohepen en van terrein ophoogingen te Amsterdam, werd geleid 'lijk meer en moer grond geschikt gemaakt voor de cultuur van boomkweekerijgewassen. De bovengrond \yerd bij dit afzanden niet, meegenomen, maar bleef als goede teelaarde behouden en kwam op zuiver wit zand te liggen. Op slechts weinige plaatsen vindt men in d '1) ondergron<l banken van geringe uitgestrektheid van heischeen, een vaste koek van zand door humus7.uren en leem of klei aancongebakken, die er op het oog als ijzeroer uitziet, maar waarin geen spoor van ijzer is te ontdekken. Dergelijke banken zijn, hoewel niet geweIlscht, veel minder te vreezen en veel gemakkelijker te breken, dan banken van ijzeroer, maar zooals ezegd, ko )18n zij op de voor kweekerij in aalJmerking komende gronden gelukkig slechts zeer weinig voor en veroorzaken zij praetisch geen overlast. Ook thans nog wordt met het afzanden van hooge heigronden op de grens der gemeenten ~aarden Oll Huizen geregeld voortgegaan, waarbij zorgvuldig wordt gewaakt tegen de vroeger hier en daar gemaakte out, de gron<l hetzij iets te hoog of te laag af te zanden. Door dit afzanden zijn we in 't bezit gekomen van den net van goed bevaarbare kanalen, zooals we die overal zien graven, waar met behulp van vaartuigen te hoog gelegen grond wordt weggevoerd; men lette bijvoorbeeld op hetgeen in de bol1estre(~k te aanschou wen is. Bovendien biedt het uitgestrekte terrein, dat thans nog afg-ezand kan worden, gelegenheid tot
31 uitbreiJing der kweekerijen, tot in het oneindige zouden we bijna zeggen. IndorJaaJ ziet men op de nieuwste zanderijen reeds kweekerijen aanleggen en kweokt men daar rozeIl op Canina die gezien mogen worJen. Een belangrijke factor voor den groei der planten is hier, evenals overal elders, de stand van het grondwater. Heeft men goed afgezande terreinen, dan is daarop bewoonlijk twee steek z. g. zwarte grond aanwezig, ge orgd door hagelwit zand. Het meest gewenscht is thans, dat het grondwater steeds in de witte lagen Llijft, wat bijkans overal het geval is. In het voorkomen van het witte zand onder de zwarte teellaag, wordt gezocht Je kolossale groei der gewassen op deze gronden. Ik zou wel haast durven zeggen, daL bijna negens op zl-l.ndgrond zwaardere appel- en pereschenton ,vorden verkregen dan hier. De theorie die hierover verkondigd wordt is de volgende: Het witte zand werkt evenals een filter. Alle voedingszouten kunnen niet verder uitspoelen dan tot deze laag e1l stijgen later door het capileerend water weder omhoog tot onder het bereik der wortels, zoodat de mest gehecI wordt benut. Behalve deze afgezande gronden, treft men hier nog terreinen aan in de buurt van het bekende vogclparadijs de aardermeer, die niet afgezand zijn, maar van natur laag liggen. Ook hierop is men reods met kweeken begonnen en de rozen en astilben die er vandaan komen, bevelen de gronden als vanzelf aan. De gronden hier zijn zeer gemakkelijk voor het vervoer gelegen, aan vaarwater, spoor of tram, waar overal los- en laadplaatsen aanwezig zijn. Een z. g. wat.erlijn, daar waar de wagous nit de schuiten geladen kunnen worden, zal ook binnenkort tot stand komen. Ă
32 Ver8chillende beurtschippers houden een geregelde verbinding met Amsterdam, Utrecht enz. Do wegen zijn hier allen in uitstekenden toestand, zoo<lat vervoer per as ook nog zeer veel plaats heeft. Het spreekt vanzelf dat de prijs en landhuur der gronden gerezen zijn, sedert de eigenaars er van bemerkten, dat er meer van behaald werd dan vroeger. Was de prijs vroeger .f 2500.- à f 3000.- per H.A. hij een huurprijs van ± 20 cts. per 0 Rijn!. roede, thans is de koopprij~ voor goedel grond J 4000.à J 5000.-, terwijl er als huur 30-40 cts. per roede worllt besteed. Dit is land dat in hot centrum ligt. Buitenaf kun men wel goedkooper terecht. \'ergeleken bij Boskoop en Aalsmeer zijll deze prijzen laag te noemen, terwijl het land buitenaf gunstiger gelegen is, wat vaarwater en wegen aangaat, dan in genoemde plaatsen. De grond is zeer gemakkelijk te bewerken. Een flinke spitter tweediopt, wanneer de dagen kort zijn nog ± 10 0 !tijn!.' roeden. Alleen tijdens of onmiddellijk na hevige regens moet het werk gestaakt worden, anders behoeft de arbeid niet afgebroken te worden, daarna gaat alles weer zijn gang. De groote doorlaatbaarheid van clen grond is hiervan de oorzaak, geen nood dat je de halve kweekerij aan je klompen meeneemt. \Vanneer het maar niet vriest kan er immer geplant worden; van opvriezen hebben we weinig hinder. Voor verseheidene artikelen is bet gewenscht den grond te vermengen met turfstrooisel, bagger of z. g. manen of scheren (Stratiotes aloïdes), een waterplant, die wel wat op een Bromelia gelijkt. De turfstrooisel wordt coöperatief aangekocht en hadden de kweekers dit jaar de 100 K.G. voor 85 cts. thuis. Bagger zit
33 hier bij massa van uitstekpnde kwaliteit. Voor de zaaibakken en he verspeellell van kleine Rhodo's on dergelijke wordt vecl gebruik gemaakt van bladgrond, die uit dl' bossohen van het naburige 's Gravenland wordt betrokken. Do wTkkrachtcm der kweekorijt'u komen voor 9/10 uit de naburige vissohcrsplaats lIuizcn. Do Il}()cstc de7.or lieden beginnen hUil kweek0J's cun'ière wanneer z' van school kornen; op oen aauvangsloou van f 2.per woek, h)JlIC'1\ dan dl~ cersL' jarell bij cle vuilploegen on Hil1ltUl' 1 slloeessiovulijk op, om op volrwr \n:ok to vl'rdiolWll. Er \\'a sen lecltijd j 8. zijn er roods, di" "P Boskoopsolto knoehtmani('r zelf k woek-u en het laat zich aanzic'Tl dat ,lit aantal binnen ,~cllige jaren s!','rk zal toüne1l10n, Het zijn eenvoudige rncllso1Jcn, niet vl'eieischond, terwijl gewoonlijk de aanbieding van werkvolk de Haag overtreft. De wor! tijden zijn ongeveer dezelfde ait; ill Boskoop, behalve dat 's rni.,1(1. gs overal on altijll vall 12-1 geschaft \·orelL. Do kwecken:wereeniO'ing alhier telt :i5 leden, \\'11<1rval1 ht'!. groot'te c1L:ei zi 'h met Bos ·oop.'H.:he oultures bt-:zig howlt. Het aantal H. A. kwcekerij u'lllraagt UUll goeel 200, lk heJlft is Ollf'evcer atU1 Je 13oskoopschn culture,' gewijd. ln cl 'ze ver 'oniging heerscht l'ell opgewekt verl't'lligingslevt'n, wat hlijkt uit hetgeeu zij in de laatst· jaren he ,ft toL stan(l gebracht. VUil de versehillell( e dingcll iu wording of reeels tot stand o'obraeht, I lag in tie eerste plaats genoemd wordell rIe opriohting Vlm d:":l1 tuinhouwwintercursus in Naarden, welke lans bezol:ht wordt cIoor 50 leerlingen. De speciale cursuss n in hemestingsleer, plantenziekte en boomkweckcrij voor voil\"assenull, begonnen met 16 leerlingen. Verder hebben de kweekers alhier ecn ')
u
.
werkzaam aandeel gehad in het tot stnlld komen van den cursus in Bussum met 14 lccrlillgell. Vervolg ns zou ik willen noemen de gemeenschappelijke reclame, het tot stallll komen van een waterlijn, de regeling van het boezelll\l' ter, het oprichten eellor co枚peratieve boeronle0n ba nk, waar de kweekers tegen matige rente g lel te leen kunnen krijgen, het bevorderen van de aanstelling van een controleur van clen phytopathologischen dienst, het houden vall lezingen het vnk b "treffende, het instellen van het krantje: "Vraag .n Aanbo(l", tor vergemakkelijking van (1011 halldel, waarin eene reeks v.n ongeveer 50 artikelen verscheen, geschreven op verzoek van de kweekersvereelliging en handolemle ov(!r plantenziekten en chadelijke insecten, die met de gewassen versleept kunnen worclen, wat bij den binnenlandschen handel en dien op Amerika, van belang is. Daarin heeft men een handleiding bij het bcoordeolen van gekochte artikelen. Voor 100 jaar werd hier in hoofdzaak boschplantso 'n gekweekt, hetwelk in latere tijden veranderde in de cultuur van laanboomen, vruchtgoed en rozen. Het afzetgebied was toen het binnenland, terwijl dl: me ste kweekers tevens tuinarchiteet waren. Het grootst.e deel cl r parken en tuinen hier in de omtrek zijn door hen aangelegd. Langzamerhand werd er zooveel geprodneee 'el, dut het afzetg bied vergroot moost worden en werd Europa met veel succes bereisd. 'roen kwam de grooto slag voor het park- pn laangoecl: het DLoit,~ch toltarief, waarbij lleze groot.e boomen per gewicht helast werden, e n slag, die in alle boomkweekerscentra gevoeld ,,路erd. Boskoop herf't Ille zich spoodig, Naarden-Bussum langzamer, maar toch ook, terwijl iemand die bekend is mf't cl
toc."tancicn in Opheusdt:n wel ,\ eet, wclk een slag (le~e tolhdiing voor die plaats is. Een der grol)kre bl't.:okurs alhier pakte, toen deze tolheffing in vooruitzicht was, de zaak flink aan, nam een Boskoopschen clIO±' in dienst en veranderde zijn kwe(:kerü bll~r zal11erhand in één, wet zuiver Boskoopsclw cultures. \ eel moest beproefd worden, nl.t bemesting, grollc1hewerking, planttijd enz. betrof, want de theo!'iën (lie voor veengrond golden, Ajn op zunc1gl'Ondl'1l dikwijb niet. gangbaar, ,Hlt.:lr ,nI'[, ecu vûlhanlin,";, ',Ha 'voor (h,zu haaJl];rekur dl'll groot.'tt'l\ lof T<Tdil'nt, kan tlwIl" gc,~egd \\'Ordl'll, dat na 1() J:wr Y;ln ~:O('kr:I1 t'n prub"l.'f'('n, de: cultunr der Lh'" ~ BoskoopsdJ(' artikdl.'n g<'vo!l(lnn is. On(lersch 'idene Boskoop;-;chl.' k .n;c:h:rs, die de lIkt' gt:vestigdü k\\'l.ckC:l'ijüll bezochten) rocmden ck hiel' gekweekte pluntl'1l. gevolg vnn h ,t \\ els1ugell dl:'zer pogingen waren hot zieh J1l'(!I'zcLtCJI van I lleerd"I'U h\'oekl'rs md Boskoopsehe cultures. ~oo ]Jeg IIIH:n in 't af,geloopen jaar weer 2 nielt \\Cll, ten,'ijl 10 H.' , nieuwe kwc'ukerij werd aangc'legd. J [d, afzdgl1>ic,1 is thans, }Jehalve IJuropa, ook Amerika gl'\\'(Jl'(1c-Il, maal' ('I' wordt Ilog te vee] ,~(;bruik gt1I1laakt V"LIl l'eizÎ/el's in andere tuinboU\ï:l ·tikdcll, S~Wl'illHI I,loelt!boll(~!l. Er is hier OTOot gebr ,I.;: ,Hlll (;8n pan I' ellergie'kl: handelaars, dif' de lder bij 1l1:lS,'ll', g :kweekte ph ntl'1l vÛl'werkeJl) ik twijfel UI' ('v<;uwel nid. aan of hil'l'in zal binnen korten tijd \ïOrtlen voorzien, wHnt llal1l'l'll'll tegenover Boskoop heeft, Naarden-Bus. lIm, mijlI' inziens, niet. Dat liet venlu' van H.ottl,n.1nnl gl'leg'clI is, i::; sleelits dl'llkbeel:.lig. 11 J'll:t pak"f'i7,Ol'lI VIl/lI'L wl:kelijks ePU stoomhoot nl('L volg!,oot nHar dl' .' A. S. ; r. .'toollwrs, '.ïuarvall :Ie \'l'aelit, 1)"1' ki::ij ]wrl'1:"tLd, weinig meer bedraagt <lall VUil uit go, koop, Tlwll" z:.!! ik iIJ 'I, kort 'pltlld'~;1 ,lil' Jli 'l' l'~ 111.1:' :.
net
±
gekweekt worden en als Bo koopsche cultures bekend staan, de revue laten passeercll. Do Coniferen hier gekweekt hebben prachtige kluiten en groeien overal goed door. Het is een lust te zien hoe het F'ransche zaaigoed hier aanslaat. De lUlOdodendrvns zijn niet minder wat hoedanighei(l aangaat. De grond 'ordt bereid met fiinke ho vc('lheden turfstrooisel, bagger, en mest. In den drogen zomer van 191 , toen hijna overal de . ,hododendrons niet of weinig geknopt wareli, zaten ze hier olop in knop. Azalea's worden nog: niet veel gr;kwcl'kt, het blijkt eve1l\{el dat deze evenals in Boskoop op den eenen tujn beduil1 'mI b t('r groeien dan op don 8.1Idore1l, zonder dat men hiervoor een oorzaak kun opgcvell. Hydrangea's maken soms s 'henten van 1.50 ~I. lang. Nu de op Boskoopsehe manier aanO'ülegde afiegbedden (moeren), doordat ze \'at grooter ,\'onlen, meer jonge planten levoroll, zullen van dit artjkel in de toekomst flinke partijen komen. Buxus, Hulst en Aueuba zijn alle chip planten, die hier u'tstekend gedijen en goede kluiten vormen. De rozen van Naarden-Bussum, sp<'ciaal die op Canina, hebben immer een goeden na.am gehad. Er is hier één kwe(~ker die dezen ZOlIwr 200.000 vall deze veredeld heeft. De Amerikaan 'che handel vroc<r ever wel v ol rozen op rugo a onderlaag. Deze cultuur bleek hier ook uitstekend te gaan, zootlat men thans pJ'achtige velden 7,. g. op stek veredelde rozen ziet. De springcllcultnur is hier reeds oud en steeels loon "mI geweest, de boste aanbeveling hiervoor is, dat Aalsmeer hier vanda n groote partijen betrekt. Speciaal de llier gekweekte kluitsering is gezocht. 7an de vaste planten die hier gokweekt worden zou ik willen noemen de Funkia's, Pioenen, Astilleu (Spiraea's) en Lelietjes
37 van dalen. Deze lantstc l,lnnten komen in Boskoop wI·jnig voor, het zou daar waarschijnlijk door het vele werk niet loonond zijn. Hier evenwel waar men in hot najaar 0\'01' veel jongens bo 'chikken kan om te sorte ren in bloeineuzon en in één- of tweejarigo plantkiemen gaat hot heter. Talrijk is ook hot getal vruchtlJoomen. Dezo kUImen wat den groei on het wortolgestul aangaat met. ilc lJCsto vergelokon worelen. Evenals in Boskoop wordt ook hier aan het zaaien gedaan. Hhollo's, Azalea's, Conifc 'on, 8parrm;00rten, enz. worden met SUCI:OS onder bokal kte "Vo~tla.ndsche éónruiters gezaaid, terwijl het zaad van Jap. Acel's, seringpn en mindl'r fijne coniferen en dennen met sucees aan den vollen grond wordt toevertrouwil. De cnltuur der Ja.p. Azalea\.;, \\'aar in Boskoop thans ook druk aan gedaan wordt, is ook hier ter hand g-enOll1en, zoowel in kas als bak. De resultatf'n hiervan geven reden tot tevredenheid. Alvorens mijn opstel te eindigen wjJ ik nog op iets attent Ilakon dat zeer zeker gC'wichi in de schaal legt bij een jOlwmensch ebt zich ergens wil vestigcll . •'aarden-Bussum is wat \\'e nomnen (lcm gezellige plaat,; Olll te wonen. Tpn Cf'r.'te is ze gelegen in l'en gezom1'; l-:'treck, terwijl cJkcHn hier IV,l iets van i:ijn gading tot Ol1ts xl,rUling kun vinden. Dc zor: ligt op óén uur afs alu1 loo;lcn , tpl'\,jjl cl omgeving uit lonter bosch en veld bestaat, waal' de wandeling oVI~ral vrij is. ',,\\linten; r,ijn hier legio concc,rten, t,oonee1voorstellingen, 'nz. Amsterdam ligt vlak in de nH bij heia; na afloop der tnoneel voorstellingen of IllUzÏl'kuitvocringcn aldaar bestaat er llog gelegenheid naar huis terug te kcercn. Sport- en kunstven'enigingen zijn er hier ver,'ichcidenc. .Niet alleen aan de geno gelijken, doch ook aan den nuttigen kant, mag
38 Naarden-Bussum gezi en worden. Voor de on twikkeling zijn hi'r naast de M. U. L. O. scholen, cene hoogere burgersehool met 5 j. cursus, een ambachtschool, een normaalschool on een volksh'eszaal. Ge 7:iot (lus jongere k\\'oeker8, ge hebt hier bpide de genoegens ('U gemakk 'n van llf't dorp met di,: "an (le stad vercclligd. l' or lt lus eens kennis maken 111 ot hut leven hier ('Il ik 1, yijfel er nil,t Han of hut 7::l.l U bevallen. Evenals ik r('cd::: ,;c'.Zl'gd heb, hen ik steeds bereid aan bezoekers all, nlOg:('Jijke inlichtingen te gc\'C'n over cultures, I8nrlannkoop, enz. e1l hoop ik nog (~EmS ecu d'r lezer van dil stllkje hie)' rond tc leiden. Thaus, aan bet eind gekomen mijner hcs('lJoll\\'illb'cn over T l1n l'd,8n -BUé:'é:'Ulli al::; boom.k\\,ul'klT;':-(·l'lItrll111, kali ik niet nalaten een woord van (1ank te hr(~ngcn aan don ambtenaar van den phytol'Ht1Jologi;,:e1Jl'l\ dienst, den hoer P. J. SClmNK, voor (ln talrijke gegevens die i.k van hel1 mocht ontvangen om dit verslag zoo volledig mogdijk te maken. D3t 1 C'L moge dienen tot hl't geven van IllP '1'(1<'1'0 beknIl(lhoir] [Jan do Nerlcrlandschp boomkw(\'kcrijen ('n die vall _ aarden-Bussum in 't bizonder.
EEN PLANTENVIJAND.
Zooals hpklm 1 is, zijn de slakken van menige plant groote vijanden en (" flardoor Jik\\'ijls de schri' van velo plantpnl" cflwblwrs. Toch zijn de Illeeste..: planten min of Ilw'r tl00r cle natuur tegell dn nfll1vullcn der slakk '11 beschermd. WHar die bcsdl >rrning echter ont.breekt, vallen rIo plaute] spoedig aau .I \ vraatzllc~ht del' slakken ten prooi. lil dtm ::-:trijd om ild. h·,st[(: u zijn dozu rlliddcl ]\ \':IU lH.'sc!Jl'rming van het !lOogstl' gewicht; velc algeIlInene plalltCll;.;oorkm ZOUdl'll het in haar k<ren\1' urelig vadl'rluuc] niet vol kuunen hourlon, zoo zij deze hcschcrmill(T misten. Wal11leer nWIl enigc uil."'('hongcrdc sla.kken nl'crnt, \\"('! kc lnt'l1 plan tOllfh'c!en tt) ('[.on geeft die (keb onver:l,llderd, ( ('(·15 ontdanu zijn van haar vcrdecligin o' niddvlcn, zoo zal men zieH (lat de laatste 'POOI i,)' o gegl'lcn zul II'l] zijn, terwijl rl· slakken tot het nutLio'cn del' ('('1';';[.(' Vt'el I. ter, eu me >stn.l ..lecht.: door gr(lotl~11 hong... r g'xlrevclI, 0 t'rgä:lll. Zij eten er d:tll Illl:'t':ilal .()~h lIog w-'ini van 0n w, nn00l' zij er necr van gcbrnikt'll zal het. hUil meestal :41echt b 'kolTlt"'n. \\'JTL'\\'Cg het he~tc> vc rletligingsmlddels in d plallLl'1l i~ een onnallgcnamü smaak, \\'l'Jke door \'(']'~('hillc~lldc "toffeIl yerool'zaakt kan \ orden. Onder deze Ileenlt. dl\ looistof de eerste plaats in. Dacrlla komnl1 de zuren (b, v. zuringzuur), aetherische oliën, alcaloïden, bi[.terstofI'en enz. 'Vanneer men aan de planten deze
40 stoffen onttrekt, zullen de slakken de plantendeel en met graagte' verorberen. EVCllZOO beseherrnend werken de vochtell (ie door klierdragende haren \\'Mden afgescheiden. Zoo zal nlcn uirnmer een ~lak vinden op een Grallium r:oberLiallum, clie dicht bezet is met zlllke klierharen. Slakken zal men gaarne van nfgcvHllcll ]Jlurl('rcll zicn den, cloordat uit ([('ze de (Jplosbar p stoffen cl or het regenwater eelligszins uitgeloogd plegen te zijn, waardoor de onaangename smaak verdr( ven is. Harde plantende 'Ien worelen doo' ,le slakken ook onaangetast gelaten. EUll dikke opperJlllid is ('''('I1<'ens een goede besehermi.llg. Deze hardheid van de opperhuid is als bes(~herU1ing teg n slakken het best \I"nnneer zij uit een afzetting van kalk of kiezelzuur bestaat o.a. zooals bij vole grassoorten. Vele wieren zijn tegen slakken beschermd door een laagje eeller sbjve gelei en daardoor glĂŽblJ rig h.v. Nitella en Spirogyra. Een ander algemeen bE'veiligingsmiddel lJcst,aat uit de naaldkristallen. Deze liggen in bundcl~ bijeen en zijn in slijm gehuld. Zij liggen bij voorhur aan d(~ randen (lel' hl aden en verder dicht oll(l,.r de 0plwrhuid, dus daar waar de meeste kans is dat de slakken het eerst bijten zullen. Naaldkristallen (raplliclen) vcrIc 'nen aan onze smaakorganen iet~ branderigs, dat in de knollen van den Aronskelk stl,rk spreckt. Planten dje deze naaldcn bevatten zijn dan ook stceds voor slak ken veilig, al is overigelIs baar \\'c'fsel ook nog zoo zeer gewenscht. Merkwaardig is dat waar andere dicren nict tegen deze raphiden bcstand zijn, vele vogels er ollverschillig voor zijn en bij v. de bessen van Ampelapsis en Asparagus, die zeer rijk aan naaIdjuistallen zijn,
41 gaarne eten. Nog enkele voorbeelden van natuurlijke bescherming willen we hier noemen: Kiezelzuur beschermt de grassen, Cypergrassen en Equisetums, harde, knobbelige haarklieren de Asperifoliaceeën, rapbiden de Amarylhiueeën, Orchideeën, Onagrariaceeën en vele Liliacceën, bitterstoffen dc Gentianen, looistoffen de \'arens, H.osaceeën, Papilionaceeën, CJincaceeën, aetherische oliën de Labiates, alcaloiden de Solaneeën. Uit bovenstaand stukje zal den lezer wellicht blijken, dat over dit onderwerp voor liefhebbers vun planten en dil!ren, een veld van waarneming open ligt, dat in belangrijkheid zeker voor vele andere niet behoeft onder te doen.
W.
V. D. TOORN,
Bladvulling. Op iemand die wegens domheid ue school verlaat: Een lich verdween, Dat nooit ve1' scheen.
.
Azalea-mollis en Azalea-sinensis. In 1863 voerd0 MAXUfOWIF,Z de Azalea-mollis uit Japan naar Europa in, menende dat het, de in h t vorgeetbo 'k geraakte, Azalea-~inensis was. Een paar Belgische k-wccker' echter, VA,Y HOUTTE en VAN GElmT, kOlJL eu 7.ich met dl;7.e opvatting niet vcroenigen. Zij I adden A7.alea-sĂ?IwnRĂ?s gekund, als een anc10re plant. De wetenschap Lleef ec1It('r lang in het onzekere, t,otdat eimlolijk uit oudo literatuur, uit herhariunl, en uit tw+~e in Engeland overgehleven exemplaren van Az;l1ea-sincnsis, bleek dat de Azalcamullis in(lerdnll,rl vcn'childe van Azale; -sincnsis. De Azalea-sinonsis is oranje met donkergeel; de moest geele bloonl van Azalea-mollis, is daarbij vergeleken, niet m(:er dan bleekgeel. DL: bloem van Aza.lea-sim'nsis is stijf, het blad aa 1 de onderkant fluweelachtig, sterk hehaard, waar tegeno\'u1' staat: Azalea-mollis lllet slappe blocmen, weinig, stijf behaarde bladeren, en met (bohal ve de bovenste) andCJ's gevormde petalen. Azaloa-sinCllsis is niet winterlmrd, Azalea-molJis vol'omen. Azalp;l-Il1ollis Rehijnt 1l1loenin Japan in 't wild voor Le komen; do andere soort in Ohina. '''ic (.1' prijs op stelt, de namon dor planten wetenschappelijk nan I'keurig te schrijven, ,'chrijvf>: Azalea-mollis = Rhododendron molle S. a. Z. en Azalea.-sinensis venrange hij door: Rhododendrurn chinense Sweet. MES AI-RE-'l'AZAKI.
VA RIA. Ten slotte rest de Redactie nog do taak melding to maken van eenige belangrijke feiten: 1°. Der.en zomer zal lLCt 1 ~ jaar geleden zijn, (lat de ·WeIEd. Heer C. H. CLAASSEN tot Dil'el~tcul' (lor H. T. W. S. alliier werd b noemd. De leden knoopen dit tot nader order goed in 't oor. 2°.
De gl'achte teekcnleeraar der H. rr. \V. R. de Heer SCIIAUM schreef dit jaar eon boek over tuinarchitectuur, waarin hij, op zijn bekende, prettige manier, hovengenoemd onderwerp, zoowel op theoretisch als practisch gebil'd, hehandelt.
:)0.
Wc hopen begin .J uli al onze leden op de grooLo ROZ<3lltentoonstclling verel'ni<rd te zien.
Van een welmeeuf'nc1 li(l ontving de ({c, betie nog eenige levcusrcgds voor "A rborieuHu l'ia,!H'Jl " H\j schreof: 1. Gij wit uwe hestierdnren, die ~'ij n zelf heht llit.verkorPIl weinil; tellen. Zij vormen l'C'1l noodz:tkelijk k\\·aad. 2. Verg:tderingen en ;;ocieteit~.:wOl](I('n \\"onJen lIitgesdlrcvl'n ten genoege v, n het J3r.stnllr. Di s wIt ge nooit el'n vergaderin hijwonen, maar loch ',ezit !!;e het vobl!') re(:ht om op de daar A'cnonIen l>cslllitt'lI "dH,rpe (>ritie!- lIil te oefenen. ~, Repeteeren voor 't ork 8tje i. ov ,rhol1ig, H(~t i.- dllidelijk dat het al ehts ter vemangPIl:tl1ling . trekt van bel. UeMIlIll'. 4, Het is cvunmill nOlJdi~ dat de Secr<i'larill m\'(,r veremüging van uw adres op de hoo;,(l.e "orc!t gehouden. Dat i .; ~lec.ht.~ hinderlijke bemoei7.llcht. 5. Ten slotte: Gij zult uw eontribuLie nimmpr op tijd hctalell.
LED E N LIJ ST MET
ADRESSEN.
]. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
C. J. Augustijn,
Aalsmeer, Controleur phyt. dienst. A. N. Ballego, Leiden, Witte Singel, "BJoenulOve". E. M. Croockewit, Boskoop, Reijerskoop 96. Den Haag, 2c Emmastraat 279. A. Degon, Boskoop, Dorpstraat W. Z. Bussum, MeijerkampJaan ] 1. M. H. Diepenveen, Boskoop, Dorpstraat O. Z. J. Dijkstra, Boskoop, Nieuwstraat 19. Elsloo, Friesland. W. Godding, Amerika, (onbekend). Nijmegen, Barbarossastraat 127. V. Goffin v. d. Star, Java, (nog onbekend). Den Haag, VerhuJststraat 1I. D. Haspels, Boskoop, Bootstraat 10. Nijmegen, Hertogstraat 108. W. Lv. Hengelaar, Zwo]]e, Prins Hcndrikstraat6. C. W. M. Hess, U. S. A. Wilmington, (Nrd CaroJina), :Postbus 731.
45 12. 13. 14. 15. 16. 17.
18. 19. 20. 21.
22. 23. 24. 25. 26.
2""I . 28. 29. 30.
H. T. Hooftman, Boskoop, Reijerskoop 6. B. ten Hove, Boskoop, Bootstraat 14. Mej. A. Hudig, ~ijlJ1cgen, Kwakkcnberg. ~'. G.H. nm Iterson, Boskoop, Nieuwstraat 19. Gouda, Westhaven ti2. P. dl' Josselin de Jo g, Java, Soekaboemi, OnderlIemin 7 "Goenoeng BoeIend", H.. de Jonge. Genève, (tot 1 Maart). 188 Chène Thollcx. Zuidhorn p/a Visch wat. Boskoop, Zijdewug. Melissant. Boskoop, Dorpstraat 0. 1':. D. Klapw\jk, Rotterdam (Charlois) I':uidhoek. }1'. J. Klein, i:{,otterc1üm, Teilingcl'str. 78b. J. Korstanj e, Boskoop, Bootstraat 8. Goes. J. A. Korteuhol':,;t, N arden-BussulLI. H. J. Koster, Java, Djember, ondememing "Oud Djember". f:::i. f:::i. Lalltinga, Amerika, Philadelphia General Delivery. ll. Roeters v. LenJwp, Al1lc:rika (onbekend). Den Haag, Toussailltkade 33. H. C. Lucardie, Boskoop, Z~jdewcg. Rotterdam (Charlois). H. Mees, Amerika (onbekend). Tjummarum. A. Niemandsvcrdriet, Boskoop, lteijerskoop 93. Vlaardingen, lloftaan 125. H. J. Naulliug, Boskoop, Nieuwstraat 46. 'f. H. van Nouhuijs, Z. Afrika, 'l'ransvaaI, Bethel, Postbus 12. Den Haag, Beeklaan 315.
46 ;)1.
'.)0
~J '-'.
:-w.
B8.
39. 40. 41.
42.
43. 44. 45. 4H. 47. 48.
Boskoop, Bootstraat 'ï. Iotterdam, Mathcnesscrlaall. Boskoop, Reijor:l·oop. A. Otto, Boskoop, Achtorkado. J. Ottolu nller, 'l'j. Poolstra, Boskoop, Bootstraat 10. Slochteren. J. H.ollten, Weighton, (Nour Hul1) Mr Haddon, Murket. ocrmond. l.fnastricht, Tissch'Tsma:ls". 1. I iutsema, ~ijkstuinhouwleeraa r. E. U. A. ,Ic Hom;, Boskoop, l.cij rskoop ]05. An hem, {ijnka(le HU. Boskoop, Biez 'llweg. J. 8auür, Ierseke. Bo koop, Torenpad. J. Schaars, Borkulo. Boskoop, Ban ndstrHat. J. D. Schepers, Handelsk weeker. 8. X. Schortinghuis, Boskoop, Biezenweg. Handelskweeker. S. SimneliJlk, Bo koop, Nic\l\\"straat 19. Goes, Wijngaard. traat. G. v. d. Smit, Boskoop, Voorkade 06. HilversUJ , Stationstraat 4. L. Swart, .'neek, '\Tijde .Toonlt rhorne. Controleur phyt. dienst. 'vV. L. 'j'hif'me Az. Java, Djmnher, onderneming "l\Ianoe\\"ocn Moekhi". J. van Tol, Boskoop, Reijorskoop. \V. van d 'n Toorn, Boskoop, iei:f'n wcg ] 2. ~ . Veldhoen, Boskoop, Heij(wskoop. Den Haag, van Galenstr. 10. M. Ottovanger,
47 4U.
~~.
50.
H. We.'>tm,
51.
P. 11u Wijn,
N.H.
Van leden, achter wiel' naa.rn 2 adressen voorkomen, g-eldt 't eOl'stc adres ah; tegenwoordige verblijfplaats !JU 't 2e adres als dat del' ouders of voogden . . De leden wordp,n dringend verzocht adresveranderingen of aanvullingen ten ~poedig8te den Secretari te melden, opdat de ledeulijst, tevens ten bate <.ler medeleden, zoo volledig mogelijk worde.
F. Weijer,
Bo~koop,
Bootstra.at 7. Hau<lelsl'eizigel'. Bussum, Nassaula.n.n 2?. Handelskw oker. Boskoop, Voorkade. Zwijndrecht.
IN HOU D. Officiëel "Arboricultura" Proeftuin, Boskoop, in vogelvlucht. \'oorbericht . Verslag over 't jaar 1912 . Hijkstuinbouwwintcrschool . Fa,ta en Facta. Cursus 1912-13. Officiëel H. '1'. W. 8. Personalia. Over Enthybriden . De Dahlia, met plaat De Dennenblaasroest . De Villatuin . Fasciatie of Bandvorming Een gezicht op een kweekm'ij te Na:lrdenBUf'lsnm. Naarden-Bussum als Boomkwe ,kers Centrum Een gezicht in vogel vlucht van een k \\'eekerij te Naarden-Bussum Een Planten vijand. Azalea-mollis en Azalea-si nensis Varia Ledenlijst met adressen.
Blz.
" " n
3 4 5 U f)
9 9 " " " "
10 13 VI
18 23 27 29
29 " " " " "
39 39 ·12
43
44