SEDAM ČUDA STAROG SVETA
SEDAM ČUDA STAROG SVETA
naziv
mesto
godina
PIRAMIDE
GIZE BLIZU KAIRA - Egipat
< 2551
VISEĆI VRTOVI GROBNICA MAUZOLOSA
VAVILON (IRAK) HALIKARNAS (TURSKA)
< 353
ARTEMIDIN HRAM
EFES (TURSKA)
< 350
KOLOS NA RODOSU ZEVSOVA STATUA SVETIONIK NA FAROSU
RODOS (GRČKA)
< 294
OLIMPIJA (GRČKA)
ALEKSANDRIA (EGIPAT)
2472 < 600
282 < 430 < 280
-
–
•
SVAKO OD SEDAM ČUDA PREDSTAVLJA SPOMENIK LJUDSKIM DOSTIGNUĆIMA U RAZLIČITIM ASPEKTIMA TEHNIČKIH VEŠTINA:
1.
EGIPATSKE PIRAMIDE SU VRHUNSKI PRIMER GRAĐENJA U KAMENU VISEĆI VRTOVI VAVILONA SU REZULTAT VEŠTINE UPOTREBE TEKUĆE VODE KOLOS NA RODOSU JE PRIMER VEŠTINE LIVENJA BRONZE, ITD.
2. 3.
•
IPAK, U STVARNOSTI, OVAJ KONCEPT JE FIKCIJA, LITERARNO STVORENA, JER MNOGA DELA SU BILA VEĆ IZGUBLJENA KADA SE O NJIMA PISALO KAO O ČUDIMA
PIRAMIDE U GIZI • SAČUVALO SE PREKO 80 PIRAMIDA U CELOM EGIPTU, KOJE SU GRAĐENE U RASPONU OD OKO 1000 GODINA, ALI PIRAMIDE KOD GIZE SU NAJVEĆE I NAJBOLJE OČUVANE ZAHVALJUJUĆI ČVRSTINI NJIHOVE KONSTRUKCIJE. • PIRAMIDE KOD GIZE SU GRADILA TRI FARAONA IV DINASTIJE (STARO CARSTVO): • KHUFU (KEOPS) • KHAFRE (KEFREN) • MENKAURE (MIKERINOS)
PIRAMIDE U GIZI
BARKA SA KEOPSOVOM DUŠOM
KARTUŠ STATUA KEOPSA
• KEOPSOVA PIRAMIDA (<~2551-2528) JE NAJVEĆA I POZNATA JE POD IMENOM VELIKA PIRAMIDA
• TOKOM 4000 GODINA BILA JE NAJVIŠA GRAĐEVINA NA SVETU
•
OSNOVNI PODACI:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
PERIOD GRAĐENJA ~ 23 GODINE DUŽINA STRANICE OSNOVE 230.33 m VISINA 146.59 m NAGIB STRANICA 51°50'40“ DEVIJACIJA OD SEVERA 0°3'6“ ZAPREMINA 2.600.000 m3 BROJ KAMENIH BLOKOVA ~2 300 000 PROSEČNA TEŽINA BLOKA ~ 2.5 tona TEŽINA BLOKOVA GRANITA 50-80 tona BROJ RADNIKA 20.000-30.000
• VELIKA PIRAMIDA JE POSTAVLJENA NA PLATO GIZE KOJI DOMINIRA DOLINOM NILA • IZABRANA JE ZAPADNA OBALA, JER SE ZAPAD POVEZUJE SA ZALASKOM SUNCA I SMRĆU
• "MERKET" JE STARI INSTRUMENT KORIŠĆEN ZA UTVRĐIVANJE LINIJE SEVER-JUG POVEZUJUĆI JE SA SEVERNJAČOM. MERKET JE POZNAT KAO“INSTRUMENT ZNANJA“ I KORISTIO SE ZA ODREĐIVANJE TEMELJA PIRAMIDA I HRAMOVA POSVEĆENIH SUNCU PREMA STRANAMA SVETA, SA GREŠKOM MANJOM OD POLA STEPENA
• KREČNJAČKA PODLOGA JE ČVRSTA I MOŽE DA PRIMI OGROMNU TEŽINU KAMENA • ZA POLAGANJE KAMENA RASPOLAGALI SU SAMO UGAONIKOM I VISKOM
• U JEDNOM PAPIRUSU SE SPOMINJE DA VELIKA PIRAMIDA IMA PROPORCIJE U SKLADU SA “SVETIM ODNOSOM“. SAVREMENA MERENJA POKAZUJU DA JE ODNOS RAZMAKA IZMEĐU CENTRA OSNOVE DO IVICE OSNOVE I KOSE STRANICE PIRAMIDE SKORO TAČNO 0.618. STRANICE PIRAMIDE IZGLEDA SA SU BILE U ZLATNOM TROUGLU. • ZLATNI TROUGAO JE JEDNAKOSTRANIČNI TROUGAO SA UGLOM U OSNOVICI OD 72º I UGLOM U ŠILJKU PIRAMIDE OD 36º.
• VAĐENJE KAMENIH BLOKOVA IZ STENE POMOĆU DRVENIH KLINOVA KOJI SE NATAPAJU VODOM I UVEĆANJEM IZAZIVAJU PUCANJE PO LINIJI POSTAVLJANJA KLINOVA
• SAVREMENI EKSPERIMENT ODVAJANJA KAMENOG BLOKA OD STENE
TRANSPORT KAMENIH BLOKOVA NILOM
REKONSTRUKCIJA TRANSPORTA KAMENIH BLOKOVA KOPNOM I SAVREMENI EKSPERIMENT
NIVOI GRAĐENJA
SPIRALNI SISTEM RAMPI ZA PENJANJE KAMENIH BLOKOVA
NIVOI GRAĐENJA VELIKE PIRAMIDE PO GODINAMA
ULAZ U KEOPSOVU PIRAMIDU
OSNOVA, POPREČNI I PODUŽNI PRESEK
SISTEM ZA SPUŠTANJE BLOKOVA KOJI ZATVARAJU GROBNICU
SARKOFAG OD RUŽIČASTOG GRANITA U GROBNOJ KOMORI
VISEĆI VRTOVI VAVILONA
•
OSNOVNI PODACI:
1. 2. 3. 4.
POVRŠINA VISINA VERTIKALNI STUPCI TEHNIKA NAVODNJAVANJA
120 m2 25 m 6.6 m x 3.3 m cevi, vijci, vodeni kanali
VISEĆI VRTOVI
PREZENTOVANI OSTACI VAVILONA
PRETPOSTAVLJENI IZGLED VISEĆIH VRTOVA U VAVILONU
PREDSTAVA VRTA NA JEDNOM RELJEFU
OTISAK RELJEFA KAO CRTEŽ
PRETPOSTAVLJENI IZGLED NINIVE SA OBALE TIGRA
RELJEFNA PREDSTAVA VOĆNJAKA U BLIZINI NINIVE
• ARHIMEDOV VIJAK: VODA SE PENJE TAKO ŠTO SE VIJAK UVRĆE. • STARI TEKSTOVI IZ MESOPOTAMIJE SADRŽE OPIS OVAKVOG VIJKA ZNATNO PRE ROĐENJA ARHIMEDA, GRČKOG NAUČNIKA PO KOJEM JE SPRAVA DOBILA IME.
DRUGA MOGUĆNOST PRENOŠENJA VODE ZA NATAPANJE VRTOVA PUTEM LANČANICE SA KOFAMA
SHEMA VISEĆIH VRTOVA PREMA JEDNOM STAROM ZIDNOM RELJEFU: A. REKA TIGAR B. ARHIMEDOVA PUMPA S VIJKOM C. AKVADUKT D. VIDIKOVAC (BELVEDERE)
SISTEM POSTEPENOG NATAPANJA CVEĆA
JEDAN OD PRETPOSTAVLJENIH IZGLEDA "SEMIRAMIDINIH“ VRTOVA
REKONSTRUKCIJA VISEĆIH VRTOVA
ARTEMIDIN HRAM U EFESU
REKONSTRUKCIJA HRAMA NA OSNOVU ARHEOLOŠKIH ISTRAŽIVANJA (JOHN TURTLE WOOD, 1860.)
REKONSTRUKCIJA PRONAOSA I NAOSA HRAMA SA STATUOM ARTEMIDE U DUBINI
ORIGINALNI POČETNI TAMBUR JEDNOG STUBA SA DUBOKO RELJEFNO IZVAJANIM FIGURAM
SAVREMENI OSTACI HRAMA SA SAMO JEDNIM OČUVANIM STUBOM
OSTACI HRAMA IN SITU
GOMILA KAMENIH BLOKOVA SA HRAMA IZLOŽENA U MUZEJU
•
OSNOVNI PODACI:
1. HRAM D (KREZOV HRAM) <550. godine 55 x x110 m (na gornjoj platformi) 2. Hram E (KLASIČAN HRAM) <325. godine 78.5 X 131 m 3. RASPON STUBOVA 6.5 m 4. ARHITRAVNE GREDE: DUŽINA 8.75 m TEŽINA 40 TONA 5. STUBOVI: VISINA 20 m PREČNIK ~6.5 m
NOVAC KOVAN U EFESU SA RAZLIČITIM PREDSTAVAMA ARTEMIDINOG HRAMA
STATUA BOGA ZEVSA U OLIMPIJI
• "FIDIJA JE NAPRAVIO ZEVSA U SEDEĆEM POLOŽAJU, ALI GLAVA MU DODIRUJE TAVANICU, TAKO DA IMAMO UTISAK DA ĆE ZEVS, UKOLIKO USTANE, PODIĆI CEO KROV HRAMA“ (STRABON, I VEK)
REKONSTRUKCIJA OLIMPIJE – ZEVSOV HRAM U SREDINI
FIDIJA
OSTACI FIDIJINE RADIONICE U OLIMPIJI
OSTACI ZEVSOVOG HRAMA U OLIMPIJI
• ZEVS JE POTPUNO OBRAĐEN U SLONOVAČI, A ZLATO JE UPOTREBLJENO ZA ODEĆU I SANDALE. • FINI DETALJI LJILJANA I ŽIVOTINJA SU IZVAJANI NA TKANINAMA, A GLAVA MU JE UKRAŠENA VENCEM OD MASLINOVIH GRANČICA. • STATUA POČIVA NA BOGATO UKRAŠENOM TRONU OD ABONOSA I SLONOVAČE, SA IZVAJANIM MITOLOŠKIM FIGURAMA.
ISPRED STATUE JE BIO USEK OD CRNOG MERMERA U KOJI SE SLIVALO ULJE, PRELIVANO PREKO STATUE, VEROVATNO DA BI SE SPREČILO PUCANJE SLONOVAČE
• OPŠTI PODACI: 1. PRVE OLIMPIJSKE IGRE < 776 2. IZGRAĐEN ZEVSOV HRAM < 446-456 (arh. LIBON IZ ELISA) 3. FIDIJA PRAVI STATUU ZEVSA ~< 430 4. DEMOFON POPRAVLJA STATUU < SRED. II v. 5. KALIGULA NEUSPEŠNO POKUŠAVA DA PRENESE U RIM 37 – 41 6. HRIŠĆANI ZABRANJUJU KULT 391 (Fidijina radionica pretvorena u crkvu, statua preneta u Carigrad) 7. POŽAR UNIŠTIO ZEVSOV HRAM 425 8. POŽAR UNIŠTIO ZEVSOVU STATUU 462
JEDNA OD REKONSTRUKCIJA ZEVSOVE STATUE U HRAMU U OLIMPIJI
STATUA ZEVSA OLIMPIJSKOG DO DANAS UZBUDJUJE MAŠTU UMETNIKA I POSTOJI NIZ PREDSTAVA O NJOJ
MAUZOLEJ U HALIKARNASU
SAHRANJEN JE MAUZOLOS, VLADAR KARIJE
• OPŠTI PODACI: 1. PODIJUM 2. KOLONADA visina 20.2 m visina 12 m dužina 38 m 3. ČETVOROPREG širina 32 m visina 6m zapremina 24.563 m3 4. PIRAMIDA visina 6.8 m zapremina 2853 m3
KOLONADA
GROB
POSTAMENT
BORBA GRKA I AMAZONKI LAV SA VRHA PIRAMIDE
SKULPTURE ZA KOJE SE PRETPOSTAVLJA DA PREDSTAVLJAJU ARTEMIZIJU I MAUZOLOSA (BRITANSKI MUZEJ)
KOLOS NA RODOSU • KOVANI NOVAC SA LIKOM HELIOSA, KOVRDŽAVE KOSE I SUNČANIM ZRACIMA, POLUOTVORENIH USANA, KAKO JE MOŽDA IZGLEDALA GLAVA KOLOSA
• 1. 2. 3. 4.
OPŠTI PODACI: VISINA 33m GRUDI 18.5 m OBIM BUTINA 3.5 m OBIM NOŽNIH ZGLOBOVA 1.5 m
RAZLIČITE PREDSTAVE KOLOSA SA RODOSA
ALEKSANDRIJSKI SVETIONIK - FAROS
• 1. 2. 3.
OPŠTI PODACI: VISINA CENA GRAĐENJA DALJINA OSVETLJAJA
~ 135 m 800 TALENATA ~ 35 km