ขอทรงเจริญพระพลานามัยยิ่งยืนนาน
ปที่ 11 ฉบับที่ 128 ประจําเดือน สิงหาคม 2557
มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)
4 ลา คอมรฺ 5 ริมคลอง 6 ทองโรค 7 สาระสุขภาพ 9 เขาครัว 10 แผนงานสรางเสริมสุขภาวะมุสลิมไทย 15 เรื่องเลาจาก สว. 16 หองสืบสวน 17 รายงาน 18 ตางแดน 21 พบหมอจินตนา
ฟลลิป มอรริส โกย 500 ลาน แตคานขื้นภาษี โกสน
มะเร็งลําใสใหญ
ยํ้ากันอีกครั้งวา “เค็ม” อันตราย แกงปา ยาชวยแกหวัด กิจกรรม
สัมพันธ พอ แม ลูก
โรคประหลาด กิน...ทุก 15 นาที วันหยุดที่ไมไดหยุด
รอมฎอนในสวีเดน ที่ซึ่งไมมีรุงเชาและยามคํ่า ฉีดวัคซีนรวม ปองกันโรคคอตีบ บาททะยัก และไอกรน
Design : Dolroheem
สุขภาพดี
เริ่มที่ตัวเรา
r.th มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.) http://www.muslim4health.o
muslim4health
WWW.Muslim4health.or.th
มัสยิดครบวงจร (หน้า 13)
ปีที่ 11 ฉบับที่ 128 สิงหาคม 2557
“สุขสาระ” สิงหาคม 57 เรามีเรื่อง ใหญ่ๆ คุยกันสองเรื่อง เรื่องแรกไม่พน้ บอล โลกที่ได้ผูช้ นะไปแลว้ แต่ ส่ิงที่เกิดขึ้นก่ อน หน้านัน้ หลายๆ คนชื่นชม และคาดหวังว่า “บราซิล” จะเป็ นแชมป์ ในปี น้ ี ด้วยเพราะความ เชื่อทีว่ า่ นักบอลบราซิลนัน้ เก่งทีส่ ุดในโลก มี ซุปเปอร์สตาร์เกิดขึ้นทุกปี สุดท้ายก็ผดิ หวัง ขณะทีท่ มี แชมป์ เยอรมัน ทีมทีไ่ ม่มดี าราเด่น กลับเป็ นผูค้ รองถ้วย วันนี้ผูช้ นะท�าอะไรก็ดี ไปหมด ถูกกล่าวขานถึงการสร้างทีมให้พร้อม ท�างานเป็ นทีม มุง่ มันเพื ่ อ่ ทีม เรื่องนี้สอนให้รูว้ ่า ไม่มใี ครเก่ งได้ ตลอดไป และสุดท้ายผูท้ ่มี คี วามพร้อมและ สามัคคีจะได้ดที ส่ี ุด และทิ้งท้ายไว้ว่า “ชนะ แลว้ อย่าหลงในชื่อเสียง บารมี จนลืมตน เพราะคนทีเ่ ก่งทีส่ ดุ คือคนทีพ่ ร้อมจะปรับปรุง ตนเอง แก้ไขตนเองตลอดเวลา” อีกเรื่องหนึ่งก็กรณีเด็ก 13 ขวบถูก ข่มขืนบนรถไฟ เมือ่ วันก่อนนัง่ ดูรายการทีวี ช่องหนึ่ง ผูเ้ ชี่ยวชาญท่านหนึ่งให้ความเห็น ว่า ถ้าให้ลองก�าหมัด โดยก�านิ้วหัวแม่มอื ไว้
ภายใน เปรียบได้วา่ เป็ นสมอง นิ้วหัวแม่มอื เป็ นสมองส่วนทีม่ แี รงกระตุน้ ทางเพศ และนิ้วทีเ่ หลือ อีกสีน่ ้ ิว เป็ นสมองส่วนควบคุม จะเห็นได้วา่ คนเรามีส่วนกระตุน้ น้อยมาก ขณะทีส่ ่วนควบคุม มีมากถึง 80 % คนในวัย 15-25 ปี ส่วนทีม่ แี รงกระตุน้ จะท�างานหนักมาก และถ้ามากจนเกินเลยไป กว่าส่วนทีค่ วบคุมจะคุมได้ ก็จะเกิดการปลดปล่อย ทัง้ ในวิธที ถ่ี กู ต้องและไม่ถกู ต้อง ทางออกของคนในวัยนี้ (และวัยอืน่ ๆ) คือต้องรูจ้ กั ควบคุม ต้องฝึ กให้ส่วนทีค่ วบคุม มีพลังเหนือส่วนทีเ่ ป็ นแรงกระตุน้
คนทีเ่ ข้าใจศาสนา ใช้พลังของศาสนามามีสว่ นร่วมในการควบคุมพฤติกรรม ย่อมได้เปรียบ มหาตมะ คานธี กล่า วกับ คนหนุ่ ม สาวในมหาวิท ยาลัย ว่ า “สัต ว์ใ ช้ สัญชาตญาณในการดํารงเผ่าพันธุ .์ ..มนุ ษย์แตกต่างจากสัตว์ตรงที�มสี ติยงั� คิด” ตรง นี�ไม่ตอ้ งอธิบายให้มากความ! ยังไม่ได้พูดถึงตัวกระตุน้ อีกมากมายในสังคม ที่มสี ่วนช่วยให้ส่วนกระตุน้ ในสมอง ท�างานเร็วขึ้น เร็วขึ้นจนส่วนควบคุมท�างานไม่ทนั !
วารสารสุขสาระ เปนจดหมายขาวรายเดือนของมูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.) องคกรไมแสวงหาผลกําไร (Non-Profit Organization) จัดทําขึ้นเพื่อเผยแพรกิจกรรมของมูลนิธิ ที่ไดรับการสนับสนุนจากองคกร พันธมิตร และการบริจาคจากพี่นองมุสลิม และเพื่อใหผูอานไดรับประโยชน สูงสุด วารสารสุขสาระ ยังไดแทรกบทความและขาวสารที่เปนประโยชนตอสังคม ใหตระหนักถึงปญหาทางดานสุขภาวะ เพื่อจักไดเตรียมตัวปองกัน มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.) มุงเนนในการสงเสริมและสนับสนุนการสรางจิตสํานึกในเรื่องของสุขภาวะและการพัฒนา มีเปาหมายที่จะ รวมพัฒนาสังคมมุสลิมไทยใหมีสุขภาวะที่ดี ทั้งทางกายและใจ ใหมีชีวิตอยูในสิ่งแวดลอมที่ดี ชุมชนมุสลิมสามารถเปนตัวอยางหรือตนแบบแกสังคม ไทย สนับสนุนและสงเสริมใหมุสลิมไทยมีความรูรอบดาน มีศักยภาพ สามารถดํารงชีวิตอยูในโลกที่กําลังเปลี่ยนแปลงไดอยางมีความสุข รวมสราง ความเขาใจอันดีระหวางสังคมมุสลิมและสังคมไทยทั่วไป ทั้งนี้การทํางานทั้งหมดของมูลนิธิฯ ใชหลักการของศาสนาอิสลามเปนทางนํา สํานักงานวารสารสุขสาระ – มูลนิธสิ รางสุขมุสลิมไทย (สสม.) เลขที่ 1 หมู 13 แขวง/เขตมีนบุรี กทม.10510 โทรศัพท 02-517-1309 พิมพที่ : บริษทั ออฟเซ็ท จํากัด เลขที่ 58/434 ซ.รามอินทรา 68 แขวง/เขต คันนายาว กรุงเทพฯ 10230 โทร. 02 918 0096 โทรสาร 02 918 0095 อีเมล offset321@gmail.com จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
3
ลา คอมรฺ
ฮากีม
ฟลลิป มอรริส โกย 500 ลาน แตคานขึ้นภาษี
บริษทั ฟิ ล ลิป มอร์ริส ยัก ษ์ใหญ่ อุตสาหกรรมบุหรี่ ได้ประกาศขึ้นราคาบุหรี่ L&M จากซองละ 66 เป็ น 67 บาท และ Marlboro จากซองละ 90 เป็ น 92 บาท ขณะที่ยอดจ�าหน่ ายของบุหรี่สองยี่หอ้ นี้ใน ประเทศไทยสีร่ อ้ ยลา้ นซองต่อปี จะท�าให้ฟิล ลิป มอร์รสิ ประเทศไทยมีกา� ไรเพิม่ ขึ้นอย่าง น้อยห้าร้อยลา้ นบาทต่อปี เพิม่ เติมจากก�าไร เดิมสองพันเก้าร้อยลา้ นบาทเป็ นอย่างต�า่ ที่ ประเมินอย่างไม่เป็ นทางการโดยนักวิชาการ ไทยร่ วมกับนักวิชาการองค์การอนามัยโลก ตามยอดจ�าหน่ายบุหรี่ของบริษทั ฟิ ลลิป มอร์ ริส ในประเทศไทย พ.ศ.2555
ยํ�า นะครับ ว่ า บริ ษัท ฟิ ลลิ ป มอร์ริส จะมีกาํ ไรเพิ�มขึ�น 500 ล้านบาท ต่อปี !
ขณะเดี ย วกัน ฟิ ลลิป มอร์ริ ส ได้ ท�า แคมเปญคัด ค้า นการขึ้น ภาษีบุ ห รี่ ข อง
วิจยั ทีไ่ ม่น่าเชื่อถือ อนึ่งเอกสารภายในของบริษทั ฟิ ลลิป มอร์รสิ ระบุวา่ บริษทั คัดค้านการขึ้นภาษีมาก กระทรวงการคลัง โดยได้เปิ ดเฟสบุค๊ ชุมชน ที่สุด เพราะจะท�าให้ยอดขายลดลง จึงน่ า นักสูบบุหรี่ไทย (Thai Smoker Commu- ติดตามว่าการทีบ่ ริษทั ฟิ ลลิป มอร์รสิ ประกาศ nity) เชิญ ชวนให้ผู ส้ ู บ บุห รี่อ อกมาแสดง ขึ้นราคาบุหรีท่ งั้ สองยีห่ อ้ นี้ จะเป็ นกลยุทธ์หนึ่ง ความคิดเห็นต่อการที่รฐั บาลไทยจะขึ้นภาษี ในการสกัดกัน้ เพื่อไม่ให้รฐั บาลขึ้นภาษีหรือ ยาสูบ รวมทัง้ ได้ทา� ชาร์ตแสดงโครงสร้างภาษี ไม่? ไม่เป็ นไร ถ้า บริษทั ฯ จะดักคอ สรรพสามิต ท�านองว่าภาษีบหุ รีใ่ นประเทศไทย ฝ่ ายรัฐฯ ว่า ราคาแพงอยู่แล ้วมาขึ้นภาษี จะ สูงเกินไปแล ้ว ขณะทีเ่ มือ่ ปลายปี ทแ่ี ลว้ บริษทั บุหรี่ เป็ นการโยนให้ผูบ้ ริโภครับภาระ?? ถ้าเป็ น ฟิ ลลิป มอร์ริสได้เผยแพร่ข่าวงานวิจยั โดย อย่างนัน้ ก็ยง่ิ ดี รัฐฯ ควรเร่งขึ้นภาษี จะได้เลิก ITIC องค์กรไม่หวังผลก�าไรทีร่ บั จ้างท�าวิจยั สูบกันไปเลย ผูเ้ ขียนและลูกหลานก็จะได้มที ่ี เกี่ยวกับการค้าและการลงทุน ถึงระดับบุหรี่ ว่างไว้หายใจเพิม่ และไม่ตอ้ งห่วงว่าลูกหลาน หนีภาษีในเอเชียแปซิฟิก 11 ประเทศ รวม หรือตัวเราจะได้รบั ผลกระทบจากบุหรีม่ อื สอง ทัง้ ประเทศไทยว่ามีค่าเฉลีย่ 9.0% โดยของ อีกต่อไป! ทัง้ นี้การขึ้นภาษีบุหรี่ครัง้ สุดท้ายมี ประเทศไทยมี 2.9% และอ้างว่าสาเหตุสา� คัญ ทีร่ ะดับบุหรี่หนีภาษีในประเทศเหล่านี้สูง มา ขึ้นเมื่อเดือนสิงหาคม พ.ศ.2555 และโดย ปกติกระทรวงการคลังจะปรับขึ้นภาษียาสู บ จากระดับภาษีทส่ี ูงเกินไป แต่ เ นื่ อ งจากรายงานดัง กล่ า ว ทุกสองปี เพือ่ ไม่ให้การบริโภคเพิม่ ขึ้นตามค�า สนับ สนุ น ทุน โดยฟิ ล ลิป มอร์ริส และนัก เรียกร้องของกระทรวงสาธารณสุข วิชาการอิสระ พบว่างานวิจยั ดังกล่าวมีระเบียบ ข้อมูล-มูลนิธิรณรงค์เพือ� การไม่สูบบุหรี �
4
มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)
สมุย
โกสน
“โกสน” มีถ่นิ ก�าเนิดอยู่ท่ ี อินเดีย ตอนใต้ ศรีลงั กา สมัยรัชกาลที ่ 5 ทรงน�าเข้ามา ปลูกไว้ในพระราชวัง บ้านขุนนาง และวัดหลวง “โกสน” เป็ นพรรณไม้ยนื ต้นประเภทไม้พ่มุ ขนาดย่ อ มล�า ต้น มีค วามสู ง ประมาณ 3-5 เมตร ผิวล�าต้นเรียบสีนา�้ ตาลปนเทา ล�าต้น ตรง แตกกิ่งก้านเป็ นพุ่มทรงกลม ใบแตก ออกจากต้นและปลายกิ่ง ลักษณะใบมีรูปร่าง สีสนั ขนาด แตกต่างกันออกไปแลว้ แต่ชนิด พันธุ ์ ดอกออกเป็ นพวงห้อยลงมาด้านล่าง ซึง่ ออกมาจากปลายกิ่งพวงหนึ่งยาวประมาณ 10-15 เซนติเมตร ดอกมีสขี าวดอกเล็กมาก มีกลีบดอก 5 กลีบ ดอกบานเต็มที่จะเห็น เกสรตัวผูเ้ ป็ นเส้นฝอย การบานของดอกเป็ น รูปทรงกลม คนไทยโบราณเชือ่ ว่า บ้านใดปลูกต้น โกสนไว้ประจ�าบ้าน จะท�าให้มบี ญ ุ บารมี เพราะ โกสนคนโบราณกล่าวถึง กุศล คือ การสร้าง บุญ คุณงามความดีนอกจากนี้ยงั มีความเชื่อ
อีกว่าสามารถช่วยคุม้ ครองให้มคี วามอยู่เย็น เป็ นสุข การน�าโกสนมาปรุงอาหาร ส่วนของ ยอดอ่อนใบโกสน สามารถน�ามารับประทาน ได้ จะมีรสหวาน จะนิยมน�าไปประกอบอาหาร เช่น คัว่ แฮ่ม แกงโฮะ ผัดกะเพรา ชุบแป้ งทอด หรืออาจจะน�ามาลวกจิ้มกับน�า้ พริก สรรพคุณทางยาของโกสน ใบแก่ โกสนจะมีรสเฝื่ อน โขลกพอกท้องเด็ก แก้ โรคระบบทางเดินปัสสาวะผิดปกติ โดยใช้ใบ สด 10-15 ใบ น�ามาโขลกให้ละเอียด แล ้วใช้ พอกและทาบริเวณท้องเด็ก นอกจากนี้ยอด อ่อนยังมีสรรพคุณแก้รอ้ นในด้วย ปัจจุบนั พบว่า “โกสน” เป็ นพืชอีก ชนิดหนึ่งที่มคี วามสามารถอยู่บา้ งในการดูด มลพิษในอากาศ ถึงแม้จะไม่มากเท่ากับไม้ ประดับชนิดอื่น ๆ แต่มขี อ้ ได้เปรียบที่สสี นั สวยงามของโกสน ท�าให้ได้รบั เลือกเป็ นไม้ ประดับยอดนิยมชนิดหนึ่ง
ริมคลอง
โกสนมีอยูม่ ากมายหลายพันธุต์ งั้ แต่ ขนาดเล็กไปจนถึงขนาดใหญ่ ความโดดเด่น อยู่ ท่ีล กั ษณะของใบที่มีห ลากหลายทัง้ รู ป แบบและสีสนั ที่สดใสงดงาม จึงนิยมน�ามา ปลู กเป็ นไม้ประดับทัง้ ภายในและภายนอก อาคาร โกสนเป็ นไม้กลางแจ้งทีช่ อบแดด สีสนั ของโกสนจะสวยงามได้ข้นึ อยู่กบั การทีไ่ ด้รบั แสงแดดทีพ่ อเพียง ดังนัน้ เมือ่ น�าโกสนมาปลูก เป็ นไม้ประดับภายในอาคาร จึงควรตัง้ ไว้ในที่ ทีไ่ ด้รบั แสงอย่างพอเพียง หรือมีแสงแดดส่อง ถึง มิฉะนัน้ สีของใบโกสนจะซีดลง
ข้อมูล www.panmai.com/ http://www.maipradabonline.com/ http://pitchaya.net http://clgc.rdi.ku.ac.th/
จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
5
ทองโรค
มะเร็ง
ลําไสใหญ
โรคมะเร็ ง ที่ เ ป็ นสาเหตุ ก ารตาย อันดับหนึ่งของประชากรทัง้ หญิง ชายทัว่ โลก คือ มะเร็งปอด รองลงมา มะเร็งล�าไส้ และ มะเร็งเต้านม ประเทศไทยพบว่าโรคมะเร็ง เป็ นสาเหตุการตายอันดับหนึ่งเช่นกัน มะเร็ง ทีท่ า� ให้เสียชีวติ มากทีส่ ุด คือ มะเร็งตับ มะเร็ง ปอด และมะเร็งล�าไส้ใหญ่ ข้อมูลองค์การ อนามัยโลกพบว่าประชากรโลกเสียชีวติ จาก โรคมะเร็งมีแนวโน้มสูงขึ้นทุกๆปี จนคาดว่า จะเพิม่ เป็ น 9 ล ้านคน ในปี 2559 และเพิม่ เป็ น 11.4 ล ้านคน ในปี 2573 คนไทยเป็ น “มะเร็งล�าไส้ใหญ่” ใน อัตราประชากรชาย 10.9 คน ต่อประชากร 100,000 คน และในผูห้ ญิงมีอตั ราส่วนอยู่ท ่ี 7.3 คน ต่อประชากร 100,000 คน ทัว่ โลก พบผู ป้ ่ วยใหม่โรคมะเร็ง ล�าไส้ใหญ่ได้ประมาณ 1 ล ้านคนต่อปี ในการ นี้จะเสียชีวติ สาเหตุจากโรคประมาณ 0.5 ล ้าน คนต่อปี ส่วนในประเทศไทย ในช่วงปี พ.ศ. 2544-2546 พบโรคมะเร็งล�าไส้ใหญ่ ส่วนที่ อยู่ในช่องท้องในผูห้ ญิง 5.2 รายและในส่วน ล�าไส้ตรง 2.6 ราย ต่อประชากรหญิง 100,000 คน ในผูช้ าย พบมะเร็งล�าไส้ใหญ่ส่วนอยู่ใน ช่องท้อง 7.4 ราย และในส่วนล�าไส้ตรง 3.7 รายต่อประชากรชาย 100,000 คน
6
มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)
ในช่ วงอายุท่ีมีความเสี่ยงเป็ นโรค มะเร็งล�าไส้มากทีส่ ุด คือ ช่วงอายุ 50 ปี ข้นึ ไป ช่วงอายุทป่ี ่ วยเป็ นโรคมะเร็งล�าไส้ในเพศ ชายเยอะทีส่ ุด จะอยู่ในช่วงอายุ 65-69 ปี และ ช่วงอายุทป่ี ่ วยเป็ นโรคมะเร็งล�าไส้ในเพศหญิง เยอะทีส่ ุด จะอยู่ในช่วง 55-59 ปี อาการแสดงของมะเร็งล�าไส้นนั้ ใน ระยะเริม่ แรกจะไม่มอี าการแสดงใดๆ เลย แต่ ต่อมาจะเริม่ มีเลือดออกจากทวารหนัก มีเลือด ในอุจจาระ จ�านวนครัง้ ในการถ่ายอุจจาระ เปลีย่ นไปจากเดิม รูปร่างของอุจจาระจะเล็ก ลง มีอาการปวดทีบ่ ริเวณท้องช่วงล่าง มีอาการ ปวดจากท้องอืดบ่อยขึ้น น�า้ หนักลดลงอย่าง ต่อเนื่องและมีอาการอ่อนเพลียเรื้อรัง ปัจจัยเสีย่ งของโรคมะเร็งล�าไส้ใหญ่ ได้แก่ - อายุ 50 ปี หรือมากกว่า - มีคนในครอบครัวเป็ นโรคมะเร็ง ล�าไส้ใหญ่ - คนที่ มี ป ระวัติ เ ป็ นโรคมะเร็ ง ล�าไส้ใหญ่, มะเร็งรังไข่, มะเร็งมดลูก และ มะเร็งเต้านม มาก่อน - คนทีเ่ คยมีต่งิ เนื้อ (Polyps) ใน ล�าไส้ใหญ่ - คนทีเ่ คยเป็ นโรคล�าไส้ใหญ่อกั เสบ
มาก ไปมา
- โรคอ้วน - สูบบุหรี่ -กินอาหารทีม่ เี ส้นใยน้อยแต่มไี ขมัน -การนัง่ อยู่กบั ที่ไม่ค่อยมีการขยับ
วิธกี ารป้ องกันโรคมะเร็งล�าไส้ใหญ่ - รับประทานอาหารถูกสุขลักษณะ รับประทานอาหารที่มผี กั ผลไม้มากๆ หลีก เลีย่ งอาหารพลังงานสูง เช่น ของ หวานของ มันเพือ่ หลีกเลีย่ งโรคอ้วน - ออกก�าลังกายสม�า่ เสมอ - เลิกสูบบุหรี่ - ท�าการตรวจคัดกรองโรคกรณีทม่ี ี ปัจจัยเสีย่ ง หรือมีอาการชวนสงสัยว่าอาจจะ เป็ นโรคมะเร็งล�าไส้ใหญ่ วิธกี ารรักษาทีด่ กี ค็ อื การผ่าตัด ซึง่ ใน ปัจจุบนั มีเทคโนโลยีทางการแพทย์ทท่ี นั สมัย ท�าให้การผ่าตัดได้ผลดีและมีประสิทธิภาพ มากขึ้น อาทิ การผ่าตัดผ่านกลอ้ ง (Laparoscopic Surgery) มีขอ้ ดีคือไม่ตอ้ งเปิ ด ปากแผลกว้า งแผลมีข นาดประมาณ 1-2 เซนติเมตรเท่านัน้ ท�าให้ผูป้ ่ วยใช้เวลาพักฟื้ น น้อย และยังลดภาวะเสี่ยงต่อการเสียเลือด มาก เนื่องด้วยผูป้ ่ วยทีต่ อ้ งเข้ารับการผ่าตัด
รุงเรือง
ราไว
ยํ้ากันอีกครั้งวา
“เค็ม” อันตราย
มะเร็งล�าไส้ใหญ่มกั เป็ นคนอายุมากส่วนใหญ่ อายุประมาณ 45 ปี ขึ้นปี ถ้าหากท�าการผ่าตัดแบบปกติจะต้อง เปิ ดปากแผลกว้างมาก (ประมาณ 7 – 10 นิ้ว) ท�าให้เสียเลือดในปริมาณมาก และยังต้องใช้ เวลาในการพักฟื้ นหลังผ่าตัดนานมาก เพราะ ต้องท�าช่องขับถ่ายเทียมผ่านทางหน้าท้อง ดัง นัน้ ในปัจจุบนั จึงมีผูน้ ิยมเลือกการผ่าตัดแบบ ส่องกลอ้ งมากขึ้น ซึ่งโรงพยาบาลทัง้ รัฐและ เอกชนในประเทศไทยก็มกี ารน�าเทคโนโลยี การผ่าตัดแบบส่องกลอ้ งมาใช้กนั อย่างแพร่ หลาย หากแต่การผ่าตัดแบบนี้ตอ้ งใช้ค่าใช้ จ่ายสู ง เครื่องมือและอุปกรณ์ในการผ่าตัด หลายชิ้นทีต่ อ้ งใช้แลว้ ทิ้งเลยน�ากลับมาใช้อกี ไม่ได้ นอกจากนัน้ บุคลากรทางการแพทย์ท่ี มีความช�านาญในการผ่าตัดผ่านกลอ้ งก็มอี ยู่ ไม่มาก ยิง่ ในสาขาของศัลยกรรมผ่าตัดมะเร็ง ล�าไส้มผี ูท้ เ่ี ชี่ยวชาญอยู่ประมาณ 5 – 10 % ของแพทย์ทงั้ หมดเท่านัน้ ทีม� า-เว็บไซต์สารสนเทศสุขภาพไทย http://www.oknation.net/blog/arthonprku
งานวิจยั ทางการแพทย์พบว่า สาร โซเดียม หรือ เกลือ เป็ นสาเหตุของโรคความ ดันโลหิตสูง มีผลร้ายแรงอย่างต่อเนื่องกับ โรคหัวใจ และอัมพฤกษ์ นักโภชนาการกล่าวว่าใน 1 วัน คนเราต้องการเกลือเพียง 220 มิลลิกรัม (หรือ 1/10 ของ 1 ช้อนชา) เพราะถ้าร่างกาย ขาดเกลือก็จะมีอาการอ่อนเพลีย มีอาการ คลื่น เหีย น วิง เวีย นถึง หมดสติไ ด้ แต่ ดู เหมือนว่าไม่น่าจะเกิดขึ้นกับวัฒนธรรมการ กินของบ้านเรา เพราะทุกอย่างดูตรงกันข้าม พบว่ามีการใช้เกลือกันอย่างมากมาย ทัง้ ใน เครื่องดืม่ ขนม บะหมีก่ ่งึ ส�าเร็จรูป ฯลฯ ใน การปรุงอาหาร ต่างๆ มักมีเกลือเป็ นส่วน ประกอบเสมอ รวมทัง้ ในเครื่องปรุงรสชนิด ต่างๆ อาจจะเป็ นเกลือซ่อนอยู่ เช่น ในผงฟู ผงชูรส น�า้ ปลา ซีอวิ � กะปิ ซอสถัวเหลื ่ องฯลฯ ใน ผลไม้ดอง ต่างๆ เช่น มะม่วงดอง บ๊วย เค็ม ผักกาดดอง ฯลฯ วันนี้เรากินเกลือเกินความจ�าเป็ น ถึงประมาณ 6 -10 เท่า จากปริมาณทีร่ ่างกาย ต้องการเสียด้วยซ�า้ ซึง่ หากปริมาณเกลือในร่างกายมาก เกินความต้องการ จะน�าพาโรคต่างๆ มาให้ มากมาย ไม่ว่าจะเป็ นโรคไต โรคความดัน โลหิตสูง อัมพฤกษ์ โรคหัวใจ และอาการผืน่ แดงคันตามร่างกายที่บางครัง้ เกิดขึ้นอย่าง ไม่มสี าเหตุ
Jaen Brody นักเขียนและโภชนากร เขียนถึงเกลือไว้ในหนังสือ Nutrition Book หนังสือขายดีตดิ อันดับของเธอ ว่า ในเลือด มีปริมาณโซเดียมอยู่ถงึ 40 % โซเดียมเป็ น ส่วนประกอบส�าคัญในร่างกายมนุษย์ผสมอยู่ ในของเหลวในร่างกาย หากร่างกายมีปริมาณ โซเดียมสูงเหมือนน�า้ ทะเลทีเ่ ค็มจัด ร่างกาย จ�าเป็ นต้องการน�า้ มาก เพือ่ ท�าให้ความเค็มอยู่ ในระดับทีส่ มดุล และโซเดียมคลอไรด์ เป็ นตัวการ ส�าคัญที่จะก�าหนดความสมดุลของน�า้ ที่ทา� ละลายสสารต่างๆ นอกเซลล์ นอกเหนือจาก นัน้ ยังท�าหน้าทีค่ วบคุมการเต้นของหัวใจ และ ชีพจรด้วย เมือ่ ระบบการดูดซึมผิดปกติ อาจ ท�าให้ระบบการท�างานดังกล่าวผิดปกติ และ เกิดอาการร้ายแรงต่อสภาพร่างกายได้ Dr.Marlelo Agama นักฟิ สกิ ส์ชาว ฟิ ลปิ ปิ นส์ กล่าวว่า ไตเป็ นอวัยวะที่ช่วยใน การปรับระดับโซเดียมในร่างกายคนเรา เมือ่ ปริมาณโซเดียมสูงเกินไป ไตจะขับถ่ายออก มา ในทางกลับกันถ้าร่างกายต้องการโซเดียม ไตจะท�างานโดยดูดสสารนัน้ กลับสู่เลือด แต่ เมื่อ ใดที่ไ ตท�า งานผิด ปกติ ไ ม่ ส ามารถขับ โซเดียมได้ในปริมาณทีเ่ หมาะสม จนร่างกาย มีปริมาณโซเดียมสะสมสูง น�า้ ในร่างกายก็จะ เพิม่ ปริมาณมากขึ้น นัน่ หมายถึงว่าระดับเลือด ก็จะสูงขึ้นด้วย เมือ่ ปริมาณเลือดสูงขึ้น เลือด ต้องวิง่ ผ่านไปยังเส้นเลือดมากขึ้น เป็ นผลให้ จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
7
สาระสุขภาพ เกิดความดันโลหิตสู งขึ้น ซึ่งหัวใจก็ตอ้ งสู บ ฉีดหนักขึ้น เพราะปริมาณเลือดทีเ่ พิม่ สูงขึ้น ท�าให้หวั ใจต้องเต้นเร็วขึ้น กระทรวงสาธารณสุ ข ชี้อนั ตราย คนชอบกินเค็ม เกลือโซเดียมส่วนเกินเป็ น เพชฌฆาตเงียบท�าลายไตใช้เวลาเพียง 5-10 ปี เผยขณะนี้มคี นไทยเป็ นโรคไตเกือบ 8 ล ้าน คน หากไม่ได้รบั การรักษาทีถ่ กู ต้อง จะเกิด โรคแทรกซ้อนถึงเสียชีวติ หรือต้องฟอกไต ยืดชีวติ นอกจากผลต่อความดันโลหิตแลว้ ปริมาณโซเดียมทีม่ ากเกินความต้องการของ ร่างกายจะท�าให้ปริมาณน�า้ ของเนื้อเยือ่ ภายใน และภายนอกเพิ่มขึ้น ท�าให้เกิดอาการบวม หรือปริมาณของเหลวในร่างกายทีม่ ากเกินไป ท�าให้เกิดอาการเส้นเลือดคัง่ และหัวใจวายได้ นั ก วิ จั ย ช า ว อ เ ม ริ กั น แ ห่ ง มหาวิทยาลัย Harvard ศึกษาประชากรที่ อาศัยอยูใ่ นเกาะ Solomon แถบหมูเ่ กาะทะเล ใต้ และประชากรทีอ่ าศัยอยู่บริเวณภูเขา ไม่ นิยมปรุงอาหารด้วยเกลือ ไม่พบผูป้ ่ วยโรค
ความดันโลหิตสูง ที่ แ คว้น Akita ทางเหนื อ ของ ประเทศญีป่ ่ นุ ประชากรในบริเวณนัน้ นิยมใช้ เกลือในการถนอมอาหาร ในแต่ละวันพวกเขา รับประทานเกลือปริมาณ 3 ½ – 6 ช้อนชา เหตุ นี้เองท�าให้พบว่าประชากรส่วนใหญ่เสียชีวติ ด้วยโรคอัมพฤกษ์ ที่แย่ไปกว่านัน้ จากการวิจยั ที่โรง พยาบาลเซนต์โธมัสในลอนดอน พบว่าเกลือ มีอนั ตรายร้ายแรงถึงชีวติ ในกรณีของผูป้ ่ วย ทีเ่ ป็ นโรคหอบหืด นอกจากนี้ ย งั พบว่ า เกลือ มีผ ล ท�าให้โรคริดสีดวงก�าเริบ จากข้อคิดเห็นของ Dr.Lohn Lawder จาก Torrance California ได้กล่าวว่า ระดับเกลือที่เกินความ ต้องการท�าให้ร่างกายขับของเหลวเพื่อเจือ จาง ของเหลวในร่างกายที่มปี ริมาณเพิม่ ขึ้น จะวิง่ ผ่านระบบไหลเวียนของร่างกาย ไปยัง เส้นเลือดต่างๆ ทัง้ นี้มผี ลท�าให้เส้นเลือดด�า โป่ งพองได้ในบริเวณทวารหนัก และบริเวณ อื่นๆ เช่นเดียวกันกับผลร้ายทีเ่ กิดจากเกลือ
ทีเ่ ขียนไว้ในหนังสือ The Doctors Book of Home Remedies ว่าการรับประทานเกลือ มากเกินไปท�าให้เป็ นสาเหตุให้เกิดอาการปวด ศีรษะ (ไมเกรน) Dr.Norman Schulman สู ติ นรีแพทย์จาก Cedars-Sinai Medical Center ใน LA แนะน�าว่าควรลดการรับประทาน เกลือ (เค็ม) ประมาณ 1 สัปดาห์ก่อนมีประจ�า เดือน เพื่อลดอาการเจ็บคัดหน้าอกก่ อนมี ประจ�าเดือน แนวคิดนี้ได้รบั การสนับสนุนโดย Dr.Penny Wise Budoff จาก New York ที่แนะน�าว่าให้ลดการรับประทานอาหารที่มี โซเดียมสูงประมาณ 7 -10 วัน ก่อนมีประจ�า เดือนเพือ่ ลดอาการบวมน�า้ ขณะมีประจ�าเดือน ข้อมูล www.emaginfo.com ww.behappyradio.com
นํ้าปลา
กะป
8
มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)
เขาครัว
ครูกุก
เข้าหน้าฝนทีไร หลายคนก็ไอ จาม กันเป็ นแถวๆ ก็ตอ้ งวิง่ โร่ไปพึง่ หมอกัน บ้าง คนก็หมอจริง บ้างคนก็หมอตี � แต่ใครจะรู ้ บ้างหรือไม่วา่ อาหารไทยพื้นบ้านทีค่ นรุ่นใหม่ ไม่ค่อยใส่ใจนัน้ อุดมด้วยสมุนไพรนานาชนิด “สุขสาระ” เดือนนี้ เราจะมาท�าความรูจ้ กั กับ ความดีของแกงป่ ากัน แกงป่ าเป็ น อาหารไทยที่มีร สชาติ เผ็ดร้อน ช่วยไล่ลม ขับเหงือ่ ท�าให้เลือดลม หมุนเวียนดี จัดอยู่ในประเภทแกงทีไ่ ม่มกี ะทิ จึงเป็ นอาหารที่มไี ขมันต�า่ แต่มใี ยอาหารสู ง โดยเฉพาะจากมะเขือพวง มะเขือเปราะ ใบ กะเพรา กระชาย และมีเครื่องเทศสมุนไพร เป็ นส่วนประกอบหลายชนิดเช่ น พริกแห้ง พริกขี้หนู สด พริกไทย กระเทียม ข่า ตะไคร้ มะกรูด กะเพรา กระชาย ฯลฯ เป็ นอีกหนึ่งเมนู สุขภาพส�าหรับทุกคนโดยเฉพาะผูท้ ่ตี อ้ งการ ลดน�า้ หนัก และผูเ้ ป็ นเบาหวานเพราะช่วยลด การดูดซึมของน�า้ ตาล และไขมัน - พริกไทย ช่วยในเรื่องของการย่อย อาหาร ขับลม ขับเหงือ่ บรรเทาความร้อนใน
ร่างกาย - กระชาย ขับ ลม แก้ท อ้ งอื ด ท้อ งเฟ้ อ แก้ไ ข้ ลด การอั ก เสบต้า นเชื้ อรา แบคทีเรีย - พริกขี้หนู ท�าให้เจริญอาหาร ขับลม ขับเสมหะสารแคปไซซินในพริกช่วย ป้ องกันการเกิดมะเร็ง - กะเพรา ช่วยขับเหงือ่ แก้ไข้ ขับ เสมหะ ขับลม แก้ปวดท้อง แก้ทอ้ งเสีย ช่วย ย่อยไขมัน แก้อาการจุกเสียด - กระเทียม มีสรรพคุณขับลม แก้ ท้องอืดท้องเฟ้ อ ขับเสมหะ ขับเหงือ่ ลดไขมัน - มะกรู ด ช่ วยขับลม แก้ไอ ขับ เสมหะ - ตะไคร้ ขับลม แก้ทอ้ งอืด ท้องเฟ้ อ ขับปัสสาวะ แกงป่ าจึ ง เป็ น อาหารที่ช่ ว ยเรื่ อ ง ระบบการย่อย มีความเผ็ดร้อน รับประทาน ได้ทวไป ในฤดู ั่ หนาวหรือวันทีม่ อี ากาศเย็น จะ
ช่วย เพิ่ม ความร้อ นให้ก บั ร่ า งกาย มีจุ ด เด่ น ที่ สามารถเติมส่วนผสมประเภทโปรตีนหรือเนื้อ สัตว์ได้ทกุ ชนิด ไม่วา่ จะเป็ น ปลา เนื้อ ไก่ กุง้ ส่วนประกอบของแกงป่ ายังช่วยลดกลิน่ คาว ของเนื้อสัตว์ต่างๆ ได้เป็ นอย่างดี รูเ้ รือ่ งแกงป่ ากันเป็ นอย่างดีแล ้ว..ถ้า อย่างนัน้ เย็นนี้ขอแกงป่ าปลาดุกสักถ้วยนะ ครับ! ทีม� า : thamsuay.com โดย คุณแววตา เอกชาวนา นักโภชนากร จากโรงพยาบาลบํารุงราษฎร์ อินเตอร์เนชันแนล �
จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
9
สํานักงานกองทุนสนับสนุนการสรางเสริมสุขภาพ (สสส.) เมื่อวันที่ 18 มิถุนายน 2557 ที่ อาคารศูนย์เรียนรูส้ ุขภาวะ ส�านักงานกองทุน สนับ สนุ น การสร้า งเสริ ม สุ ข ภาพ (สสส.) ทพ.กฤษดา เรืองอารียร์ ชั ต์ ผูจ้ ดั การกองทุน สนับ สนุ น การสร้า งเสริ ม สุ ข ภาพ สสส. นพ.ประกิต วาทีสาธกกิจ เลขาธิการมูลนิธิ รณรงค์เพือ่ การไม่สูบบุหรี่ ดร.นพ.บัณฑิต ศรไพศาล ผูอ้ า� นวยการส�านักสนับสนุ นการ ควบคุมปัจจัยเสีย่ งหลัก สสส. พร้อมด้วย รศ.ดร.อิศรา ศานติศาสน์ ประธานมูลนิธิ สร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.) ร่วมเปิ ดโครงการ
10
มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)
รณรงค์จติ อาสาขยายพื้นทีป่ ลอดบุหรี่ “รวม พลัง ทวงสิทธิ� ห้ามสูบ ในพื้นทีป่ ลอดบุหรี่ ตามกฎหมาย 100%” โดยมีหน่วยงานต่างๆ 11 หน่ วยงานมาร่ วมแสดงพลัง “ท้วงสิทธิ� ห้ามสูบ” ปัจจุบนั มีการละเมิดกฎหมายห้าม สูบบุหรีใ่ นทีส่ าธารณะ ท�าให้มีผู ้ได้รบั ควันบุหรี่ เป็ นจ�านวนมาก โดยพบสถานทีส่ าธารณะกว่า 2 ใน 3 มีการฝ่ าฝื นสูบบุหรี ่ อาทิเช่น ตลาดสด ตลาดนัด ป้ ายรถเมล์ สถานีรถไฟ สถานีขนส่ง ท่าเรือ เป็ นต้น การปิ ดตัวแคมเปญรณรงค์ “ทวงสิทธิ� ห้ามสู บ” เพื่อเป็ นเครื่องมือเชิง
รณรงค์สงั คม กระตุน้ ให้ประชาชนตระหนักถึง สิทธิ�ตนเอง สิทธิ�ของผูอ้ น่ื และไม่ละเมิดสิทธิ� การมีสุขภาพดี โดยให้ความรู ก้ บั ประชาชน อย่างเข้มข้นในช่วง 2 เดือนนับจากนี้ และ ท�างานอย่างต่อเนื่องตลอดทัง้ ปี น้ ี โดยตัง้ เป้ า หมายของการรณรงค์ลดจ�านวนผูไ้ ด้รบั ควัน บุหรี่มอื สองลงได้ ร้อยละ 10
ศูนย์กจิ กรรม สสม.ภาคใต้ ตอนล่าง จัดโครงการเครือข่ายปอเนาะสร้างสุข ภายใต้กจิ กรรมอบรมเชิงปฏิบตั กิ ารเยาวชนปอเนาะรักสิง่ แวดล ้อมและสุขอนามัย โดยได้จดั ขึ้น ณ โรงเรียนพัฒนศาสน์วทิ ยา จังหวัดนราธิวาส ในวันที ่ 19 มิถนุ ายน 2557 ทัง้ นี้ได้รบั เกียรติจากส�านักงาน ทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล ้อมจังหวัดนราธิวาส จัดส่งวิทยากรในการอบรมดังกล่าว
เมื่อวันที่ 24-27 มิถนุ ายน 2557 ศูนย์กจิ กรรม สสม.ภาคใต้ตอนบน แผนงาน สร้างเสริมสุขภาวะมุสลิมไทย จัดค่ ายผู น้ า� ยุวชนสร้างเสริมสุขภาวะมุสลิมไทย (ยุวชน สสม. ระดับมัธยมศึกษาตอนปลายจ�านวน 50 คน) ณ สถานีวจิ ยั เพือ่ การพัฒนาชายฝัง่ อันดามัน อ�าเภอสุขส�าราญ จังหวัดระนอง ซึง่ วันที ่ 24 มิถนุ ายน 2557 เป็ นวันเปิ ดค่าย ได้ รับเกียรติจาก ว่าที่รอ้ ยตรีสุจนิ ต์ ศรีวเิ ชียร นายอ�าเภอสุขส�าราญ เป็ นประธานในพิธเี ปิ ด โดยจัดให้มกี ารอบรมในหัวข้อเรื่อง ปัญหา สุขภาวะมุสลิมไทย ภาวะผูน้ า� ในอิสลาม หลัก การพูด หลักการเขียน เป็ นต้น โดยมีวทิ ยากร ทีม่ คี วามรูค้ วามสามารถเฉพาะด้านหลายท่าน เป็ นผูด้ า� เนินการอบรม วัตถุประสงค์ของการ จัดค่ายในครัง้ นี้เพือ่ ให้เยาวชนที่ผ่านการฝึ ก อบรมการเป็ นผูน้ า� สามารถน�าความรูท้ ่ไี ด้รบั น�าไปพัฒนาตนเองและเป็ นก�าลังส�าคัญในการ พัฒนาชุมชนพัฒนาสังคมต่อไป จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
11
เมือ่ วันที ่ 1 กรกฎาคม 2557 ทีผ่ ่านมา ศูนย์กจิ กรรม สสม. ภาคใต้ตอนกลาง ได้นา� อินทผลัมมามอบให้กบั โรงเรียนการศึกษาคนตาบอด ธรรมสากลหาดใหญ่ ต.ควนลัง อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา เพือ่ ให้นกั เรียนใช้ในการละศีลอดในช่วงเดือนรอมฎอน ซึง่ มีนกั เรียนมุสลิมในโรงเรียน จ�านวน 65 คน
เมือ่ วันศุกร์ ที ่ 4 ก.ค.57 ทีผ่ ่านมา ศูนย์กจิ กรรม สสม.ภาคใต้ตอนกลาง ลงพื้นที่เยี่ยมเยียนและติดตาม ผลโครงการมัส ยิด ครบวงจร ณ มัส ยิด บ้า นดิน ลาน เหนือ ต.ท่าช้าง อ.บางกล�า่ จ.สงขลา โดย นายสุรนิ ทร์ เหมนุกูล ผอ.ศูนย์ฯ และเจ้าหน้าทีพ่ บปะแลกเปลีย่ นความ คิดเห็น กับคณะกรรมการมัสยิดฯ เพือ่ ให้การด�าเนินงาน มีประสิทธิภาพเพิม่ มากขึ้น
12
มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)
..... มัสยิดครบวงจร ..... ตอฮีตร์ สายสอิด
มัสยิดเปนองคกรที่สําคัญยิ่งในอิสลาม เปนองคกรที่มีสวนสําคัญตอการพัฒนาคนใหมีคุณภาพและพัฒนา มุสลิมใหเปน ผูศรัทธาที่สมบูรณ มัสยิดตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบันไดกลายเปนสัญลักษณที่โดดเดนของชุมชนมุสลิม และเปนสัญลักษณที่สามารถบงบอกถึงความเจริญรุงเรือง และความเสื่อมถอยของชุมชนนั้นๆ ไดอยางดี การให้ความส�าคัญกับมัสยิดในฐานะองค์กรพัฒนาชุมชน นับ เป็ นประเด็นทีส่ า� คัญ และน่าสนใจเป็ นอย่างยิง่ ในประเทศไทยมีมสั ยิด จ�านวนกว่า 3,800 แห่ง ถ้าชุมชนมุสลิมในปัจจุบนั หันมาให้ความส�าคัญ กับองค์กรมัสยิดไม่ใช่ในฐานะแค่เพียงเป็ นสถานทีล่ ะหมาดเท่านัน้ แต่ใน ฐานะขององค์กรทีจ่ ะต้องมีบทบาทในการพัฒนาชุมชนในด้านต่างๆตาม ศาสนบัญญัต ิ จะท�าให้สงั คมมุสลิมเกิดการพัฒนาในด้านกาย ปัญญา สังคม และจิตวิญญาณ ดังนัน้ ศู นย์กิจกรรม สสม.ภาคใต้ตอนกลาง แผนงานสร้าง เสริมสุขภาวะมุสลิมไทยฯ มูลนิธสิ ร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.) จึงเห็นความ ส�าคัญในการทีจ่ ะส่งเสริมให้มสั ยิดเป็ นศูนย์กลางแห่งการเรียนรู ้ เกิดการ พบปะแลกเปลีย่ นความคิดเห็นและตระหนักถึงความส�าคัญของสุขภาวะ ซึง่ ครอบคลุมในทุก ๆ ด้านของชีวติ ทัง้ ต่อตนเอง ครอบครัว ชุมชน สถาบันและสิง่ แวดล ้อม ทัง้ เรื่องความสะอาด การอนุรกั ษ์ทรัพยากร การ ส่งเสริมสุขภาพ การจัดตัง้ ห้องสมุดหรือมุมให้ความรูใ้ นมัสยิด โดยเฉพาะ อย่างยิง่ ให้มัสยิดได้จดั กองทุนมัสยิดเพือ่ การพัฒนาและส่งเสริมเศรษฐกิจ ในชุมชน ซึง่ น�าไปสูก่ ารปรับปรุงเปลีย่ นแปลงทีด่ ขี ้นึ ในทุกด้าน ย่อมก่อให้ เกิดประโยชน์อย่างยิง่ ในชุมชน ภายใต้โครงการมัสยิดครบวงจรนี้มกี ารด�าเนินการ การสร้าง องค์ความรูใ้ นด้านการบริหารจัดการองค์กรมัสยิด การปรับภูมทิ ศั น์ ทัง้ ภายในและภายนอกอาคารมัสยิดให้มคี วามสวยงามเพือ่ ความสะอาดและ เรียบร้อยตามหลักการอิสลาม การจัดตัง้ กองทุน จัดบริเวณพื้นทีม่ สั ยิด ปลอดบุหรี่ น�าเสนอคุตบะห์แนวทางสุขภาวะตามหลักสุขภาวะรวมทัง้ หลักการของศาสนา ภายในเฟส 4 (ต.ค.55 – ก.ย.57) ศูนย์กจิ กรรม สสม.ภาคใต้ตอนกลาง ได้ดา� เนินการสร้างเครือ ข่ายโครงการมัสยิดครบวงจร จ�านวน 15 มัสยิดในพื้นที ่ 7 จังหวัด ได้แก่ จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
13
(1) มัสยิดบ้านคลองใหม่ ม.4 ต.วังอ่าง อ.ชะอวด จ.นครศรีธรรมราช (2) มัสยิดดารุสซอลีฮนี ม.8 ต.เสาธง อ.ร่อนพิบูลย์ จ.นครศรีธรรมราช (3) มัสยิดดารุลเอียะสาน (บ้านเขาวัง) ม.12 ต.หินตก อ.ร่อนพิบูลย์ จ.นครศรีธรรมราช (4) มัสยิดบ้านไหนหนัง ม.2 ต.เขาคราม อ.เมือง จ.กระบี ่ (5) มัสยิดอามีนนั มุสลีมนี ม.2 ต.คลองยาง อ.เกาะลันตา จ.กระบี ่ (6) มัสยิดอันนู ร ม.6 ต.คลองเฉลิม อ.กงหรา จ.พัทลุง (7) มัสยิดมิ สบาหุสลาม(บ้านศาลาแม็ง) ม.3 ต.คลองเฉลิม อ.กงหรา จ.พัทลุง (8) มัสยิดบ้านท่าศิลา ม.5 ต.นาทอน อ.ทุ่งหว้า จ.สตูล (9) มัสยิดดารุลมุห ์ มีนีน ต.แประ อ.ท่าแพ จ.สตูล (10) มัสยิดฮาลีมาตุสสะดียะฮ์ ต.ฉลุง อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา (11) มัสยิดบ้านพลีใต้ ต.นาทวี อ.นาทวี จ.สงขลา (12) มัสยิดบ้านล�าไพล ต.ล�าไพล อ.เทพา จ.สงขลา (13) มัสยิดบ้านดิน ลานเหนือ ต.ท่าช้าง อ.บางกล�า่ จ.สงขลา (14) มัสญิดมูวะ๊ ห์หดิ นี ต.ท่าข้าม อ.ปะเหลียน จ.ตรัง (15) มัสยิดยาเมีย� ะ ม.5 ต.ท่าทองใหม่ อ.กาญจนดิษฐ์ จ.สุราษฎร์ธานี ทัง้ 15 มัสยิด ทีเ่ ข้าร่วมโครงการมัสยิดครบวงจร ปรากฏผลตาม กรอบหลักเกณฑ์ทก่ี า� หนดเป็ นรูปธรรมทีช่ ดั เจน คือ การบริหารจัดการ ดี มีกองทุนกลุม่ ออมทรัพย์ และกองทุนอืน่ ๆ การจัดภูมทิ ศั น์ทงั้ ในและ นอกบริเวณมัสยิด การรักษาความสะอาด ความเรียบร้อย สวยงาม จัด บริเวณมัสยิดเป็ นเขตปลอดบุหรี ่ และมีการอบรมและน�าเสนอแนวทางสุข ภาวะตามหลักสุขภาวะและหลักศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิง่ ชุมชนได้ร่วม มือ ร่วมใจ และเกิดความตระหนักในคุณค่าของโครงการมัสยิดครบวงจร และมีการต่อยอดไปในทิศทางทีน่ ่าชื่นชมและอย่างน้อยทีส่ ุดถือเป็ นการ จุดประกายแนวคิดและตอกย�า้ ให้ชมุ ชนมัสยิดมีความตระหนักถึงบทบาท ของมัสยิดกับการเปลีย่ นแปลงของสังคมโลกอีกมิตหิ นึ่ง
แผนงานสร้างเสริมสุขภาวะมุสลิมไทย เพื่อการพัฒนา สํานักงานส่วนกลาง, โรงเรียนผูน้ ําสุขภาวะมุสลิมไทย, สือ� สร้างสุขมุสลิมไทย อาคารคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โทรศัพท์ 02-2186193 โทรสาร 02-2186194 ศูนย์กจิ กรรมภาคเหนื อ อาคารโรงเรียนจิตรภักดี 80 ถ.หน้าวัดเกต ซ.1 ต.วัดเกต อ.เมือง จ.เชียงใหม่ โทรศัพท์ 053-247367 ศูนย์กจิ กรรมภาคอีสาน 707/25 หมู ่ 12 หมูบ่ า้ นโนนม่วง ซ.อิงมอ 2 ถนนโนนม่วง-มอขอ ต.ศิลา อ.เมือง จ.ขอนแก่น 40000 โทรศัพท์ 08-68513528 ศูนย์กจิ กรรมภาคกลาง อาคารมูลนิธเิ พือ่ ศูนย์กลางอิสลามแห่งประเทศไทย 87/2 ถ.รามค�าแหง แขวง/เขตสวนหลวง กทม.10240
14
มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)
โทรศัพท์ 02-719-8721 โทรสาร 02-7198717 ศูนย์กจิ กรรมภาคใต้ตอนบน 91 หมู ่ ต.ท่าทองใหม่ อ.กาญจนดิษฐ์ จ.สุราษฎร์ธานี 84290 โทรศัพท์ 08-72730648 ศูนย์กจิ กรรมภาคใต้ตอนกลาง อาคารมัสยิดกลางประจ�าจังหวัดสงขลา ถ.ลพบุรรี าเมศวร์ ต.คลองแห อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา 90110 โทรศัพท์ 074-305375 ศูนย์กจิ กรรมภาคใต้ตอนล่าง อาคารวิทยาลัยอิสลามศึกษา มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี อ.เมือง จ.ปัตตานี 94000 โทรศัพท์ 073-350266
เรื่องเลาจาก สว.
คนริมนํ้า
สัมพันธ พอ แม ลูก สังคมในอดีตเป็ นสังคมทีก่ ว้าง ญาติ พีน่ อ้ งจะติดต่อสัมพันธ์กนั อย่างใกล ้ชิด ถึงแม้ จะอยู่หา่ งกันก็ตาม ในอดีตเมือ่ มีงานใหญ่เช่น งานแต่งงาน หรืองานศพ พีน่ อ้ งจะพยายาม ติดต่อเชิญหรือแจ้งให้พน่ี อ้ งที่อยู่ห่างไกลได้ รับทราบถึงแม้การสื่อสารจะไม่ดี และญาติ พีน่ อ้ งก็จะพยายามไปถึงแม้การคมนาคมจะ ไม่สะดวกเช่นปัจจุบนั นี้ก็ตาม เมือ่ ไปผูใ้ หญ่ ก็จะพาลูกหลานไปด้วยเพือ่ ได้รูจ้ กั กัน และ ไปอยู่ครัง้ ละนาน ๆ ก่อนไปก็จะเตรียมของ ฝากซึง่ เป็ นของพื้นบ้านใส่ชะลอม ตะกร้า ไป ฝากบรรดาญาติ ๆ ด้วย และเมือ่ ตอนกลับ บรรดาญาติ ๆ ก็จะมีของฝากประจ�าถิน่ ฝาก มาให้บรรดาญาติ ๆ ที่อยู่ ห่างไกลเช่ นกัน นับเป็ นการสานสัมพันธ์ทางเครือญาติทแ่ี นบ แน่นตามพระประสงค์ของพระผูเ้ ป็ นเจ้า ซึ่ง ต่างกับปัจจุบนั ทีก่ ารติดต่อสัมพันธ์ทางเครือ ญาตินบั วันจะเสือ่ มลงทัง้ ทีก่ ารสือ่ สารและการ
คมนาคมดีกว่าในอดีตมาก จึงท�าให้ความรูส้ กึ ของความเป็ นญาติลดลงและเกิดการทะเลาะ เบาะแว้งกันได้งา่ ย หรือบางครัง้ ไม่ทราบเลย ว่าคนทีเ่ ป็ นศัตรูกบั ตนคือญาติตนเอง ครอบครัวในอดีตจะเป็ นครอบครัว ใหญ่ แต่ละครอบครัวจะมีลูกหลายคน และ การคลอดลูกก็จะคลอดที่บา้ น จึงท�าให้ลูก ที่โตพอที่จะรับรู เ้ รื่องราวต่ างๆ ได้เห็นและ สัมผัสความเจ็บปวดของแม่ขณะคลอดลู ก และได้เห็นความล�าบากของแม่ท่ีตอ้ งนอน บนกระดานหน้ากองไฟ (อยู่ไฟ) เป็ นแรม เดือน นอกจากนัน้ ลูกทีโ่ ตหน่อยก็จะช่วยพ่อ แม่ทา� งานตามวัยทีค่ วรจะเป็ น ก็ได้เห็นความ เหน็ดเหนื่อยของพ่อแม่ท่ตี อ้ งท�ามาหาเลี้ยง ครอบครัว จึงท�าให้ลูก ๆ รักและสงสารพ่อ แม่ และถือว่าพ่อแม่เป็ นผูท้ ม่ี พี ระคุณ ลูก ๆ จึงเชื่อฟังพ่อแม่ และพยายามตอบแทนบุญ คุณท่านทัง้ สองเท่าทีแ่ ต่ละคนจะท�าได้
แต่ ใ นยุ ค ปัจ จุบ นั ความสัม พัน ธ์ ระหว่างพ่อแม่กบั ลูกลดลงมาก อาจเป็ นเพราะ ลูก ๆ ไม่ได้เห็นภาพความเจ็บปวดขณะทีแ่ ม่ คลอดน้อง ๆ เช่นในอดีต การท�างานของพ่อ แม่ในสายตาของลูกก็ไม่ได้ลา� บากอะไร เช้าก็ ขับรถไปท�างานเย็นก็ขบั รถกลับบ้าน ท�างานก็ นัง่ ในห้องแอร์ ลูก ๆ ไม่รูเ้ ลยว่าขณะท�างาน พ่อแม่ตอ้ งแบกรับอารมณ์ทงั้ ของลูกค้าและ หัวหน้างาน หรือเพือ่ นร่วมงานมากน้อยเพียง ใด พ่อแม่บางคนต้องท�างานไปด้วยความ กัง วลใจว่าสิ้น เดือ นจะหาเงิน ที่ไ หนมาจ่ า ย ดอกเบี้ยหรือเงินต้นทีไ่ ปกูย้ มื มาเพือ่ ซื้อของที่ ฟุ่มเฟื อยให้ลูก ๆ พ่อแม่บางรายถูกข่มขูเ่ อา ชีวติ จากเจ้าหนี้นอกระบบ ต้องท�างานด้วย ความหวาดระแวง โดยเฉพาะเมือ่ มีคนแปลก หน้าเดินเข้ามาทีท่ า� งาน เพราะเกรงว่าจะเป็ น คนทีเ่ จ้าหนี้ส่งมาทวงหนี้ ฯลฯ ด้วยเหตุน้ ีจงึ ท�าให้ลูก ๆ มองพ่อแม่เป็ นเพียงคนคอยรับ ใช้ ต้องการอะไรก็ตอ้ งได้ ถ้าไม่ได้ก็แสดง อาการไม่พอใจ ลูกบางคนอาจคิดว่า นัน่ เป็ น หน้าที่ของพ่อแม่ เพราะปล่อยให้เขาเกิดมา ท�าไมไม่คุมก�าเนิดเสียแต่แรก ฉะนัน้ เมือ่ เขา เกิดมาแลว้ ก็ตอ้ งรับผิดชอบในชีวติ เขา โดย ไม่ถอื ว่าเป็ นบุญคุณอะไร จึงท�าให้เกิดกรณี ลูกฆ่าพ่อแม่ข้นึ เมือ่ ไม่ได้ในสิง่ ทีต่ นต้องการ หรือเมือ่ ถูกต�าหนิจากพ่อแม่ ซึง่ เป็ นความผิด อย่างมหันต์ ฉะนัน้ จึงขอให้ลูกทีก่ า� ลังหลงผิดได้ กลับเนื้อกลับตัว ขอลุแก่โทษต่อพ่อแม่ ก่อน ทีท่ ่านจะตรอมใจตายจากไป – วัสลาม
จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
15
หองสืบสวน เว็บไซต์เดลิเมล์ของอังกฤษ รายงาน ว่า พบหญิงสาววัย 23 ปี ป่วยเป็ นโรคประหลาด ต้องกินอาหารในทุก ๆ 15 นาที เพือ่ ให้มชี วี ติ อยู่รอด ดังนัน้ เฉลีย่ แล ้ว เธอจะกินอาหาร 60 ครัง้ ต่อวันโดยน�า้ หนักไม่เพิม่ ขึ้น มีแต่จะลด ลงอย่างรวดเร็วหากไม่กนิ อาหาร ลิซ ซี่ เวลาสเควซ (Lizzie Velasquez) จากเมือ งออสติ น รัฐ เท็ ก ซัส สหรัฐอเมริกา หญิงสาวผู ม้ ีร่างกายที่ผอม มากจนเนื้อหนังติดกระดู ก จนไปที่ไหนก็มี แต่คนกลัวหรือแสดงท่าทีรงั เกียจเธอ หลาย คนนินทาว่า ตนเป็ นโรคอดอาหารเพราะอยาก ผอม แต่ความจริงมันไม่ใช่เลย ตนต้องทน ทุกข์ทรมานกับสิง่ ทีเ่ ป็ นอยู่แค่ไหน ไม่มใี ครรู ้ แต่ทส่ี ุดแล ้วตนก็เลือกทีจ่ ะเรียนรูแ้ ละยอมรับ กับอาการทีเ่ ป็ นอยู ่ และปรับตัวให้อยูใ่ นสังคม ได้อย่างมีความสุข เธอต้องกินอาหารหรือขนมต่าง ๆ ทุก ๆ 15 นาที ดังนัน้ ใน 1 วัน เธอจะต้องกิน อาหารประมาณ 60 มื้อและต้องมีอาหารหรือ ขนมติดตัวไปไหนมาไหนตลอดเวลา แม้ว่า อาหารทีก่ นิ เข้าไปจะมากมายเพียงใด หรือจะ มีแคลอรีต่อวันสูงเท่าใด มันก็ไม่ได้ช่วยท�าให้ เธอมีนา�้ หนักเพิม่ ขึ้นแล ้ว มันมีแต่จะลดลงถ้า ไม่กินอาหาร หากน�า้ หนักเพิ่มขึ้นสักปอนด์ เธอก็จะดีใจมากแล ้ว รายงานระบุว่าเธอเป็ นเด็กที่คลอด ก่อนก�าหนดถึง 4 อาทิตย์ โดยมีนา�้ หนักเพียง 2 ปอนด์ โดยแม่ของเธอบอกว่า ตัง้ แต่เด็ก เธอ
นาย ดีเอสไอ
โรคประหลาด กิน..ทุก 15 นาที
ถูกส่งไปโรงพยาบาล แต่แพทย์ไม่สามารถระบุ อาการของเธอได้ ขณะทีเ่ คสของเธอกลายเป็ น ทีส่ นใจของแพทย์ทวั ่ โลก และเป็ นส่วนหนึ่ง ของการศึกษาด้านพันธุกรรมการเติบโตของ ร่างกายทีผ่ ดิ ปกติ ตอนเป็ น ทารกเธอต้อ งใส่ เ สื้อ ผ้า ตุก๊ ตาแทน เนื่องจากไม่มเี สื้อเด็กอ่อนที่ตวั เล็กขนาดนัน้ เธอตาบอด 1 ข้าง ส่วนอีกข้าง ก็มปี ญั หาทางสายตา เธอมีระบบภูมคิ ุม้ กันที่ อ่อนแอ นัน้ ท�าให้เพียงแค่เธอป่ วยเป็ นไข้หวัด ธรรมดา ก็อาจท�าให้เธอล ้มป่ วยได้นานถึง 2 อาทิตย์ แต่เธอ ก็เป็ นคนทีม่ องโลกในแง่บวก และมีกา� ลังใจทีด่ มี าก ดังจะเห็นได้จาก เธอมี Twitter และ Facebook ทีเ่ ธอโพสต์รูปของ
เธอ ครอบครัว และเพือ่ นๆ ของเธอ โดยเธอ ไม่รูส้ กึ ว่า โรคนี้ทา� ให้เธอต้องมีปมด้อยกว่าคน อืน่ ในโลกนี้มเี พียง 3 คน (ทีย่ งั มีชวี ติ ) ในโลกทีป่ ่ วยเป็ นโรคนี้ ทีท่ างการแพทย์กา� ลัง ศึกษาค้นคว้าเพือ่ ไขปริศนาทางพันธุกรรมของ เธอ ผูท้ า� การศึกษาถึงพันธุกรรมของเธอ คือ โปรเฟสเซอร์ Abhimanyu Garg แห่ง มหาวิทยาลัยเท็กซัส ซึง่ คาดว่าเธอมีสภาวะที่ เรียกว่า Neonatal Progeroid Syndrome (NPS) ซึง่ เป็ นสาเหตุให้เกิดอัตราเร่งของการ เสือ่ มสลายของไขมันจากใบหน้าและร่างกาย และเนื้อเยื่อ เสือ่ มสภาพเร็วกว่าปกติ ท�าให้ เกิดอาการร่างกายแก่ตวั ไว ซึง่ มีผูค้ นจ�านวน ไม่มากนักทีป่ ่ วยมีอาการเช่นนี้ และแต่ละราย ก็จะมีอาการแตกต่างกันออกไป ข้อมูล http://hilight.kapook.com/ http://www.khaosod.co.th/ http://wowboom.blogspot.com/
16
มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)
รายงาน
วิรชาติ
วันหยุด ที่ไมไดหยุด
ประเทศไทยมีประชาชนอาศัยอยู่ หลากหลายเชื้อชาติ ศาสนา แม้ประชาชน ในชาติส่วนใหญ่ จะนับถือศาสนาพุทธ แต่ ก็มปี ระชาชนอีกจ�านวนมากที่นบั ถือศาสนา อื่น นอกเหนื อ จากศาสนาพุท ธแตกต่ า งกัน ไป เช่น อิสลาม คริสต์ ฮินดู ซิกข์ ฯลฯ ซึง่ แต่ ละศาสนาจะมีวนั ส�าคัญทางศาสนา แต่ การประกาศวันหยุดประจ�าปี ของประเทศไทย นอกจากวันส�าคัญของชาติแล ้ว วันส�าคัญทาง ศาสนาก็ยงั จ�ากัดอยู่เพียงแค่ วนั ส�าคัญทาง ศาสนาพุทธเท่านัน้ ถึง แม้ว่ า รัฐ บาลได้ป ระกาศให้ใ น พื้นที ่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้สามารถหยุด ในวันส�าคัญทางศาสนาอิสลามได้กต็ าม แต่ใน หลายพื้นที่และวันส�าคัญอีกหลายศาสนายัง ไม่ได้รบั การประกาศให้เป็ นวันหยุด ในหลาย ครัง้ จึงมักเกิดมีเหตุการณ์การจัดกิจกรรมของ โรงเรียนที่ตรงกับวันส�าคัญทางศาสนา เช่น การสอบ เป็ นต้น ท�าให้นกั เรียน นักศึกษาและ ผูป้ กครองจะต้องเลือกว่าจะร่วมกิจกรรมกับ ทางโรงเรียนหรือจะปฏิบตั ศิ าสนกิจ และยังมี ประชาชนทีน่ บั ถือศาสนาอิสลามกระจายตาม
ภูมภิ าคไม่ใช่เฉพาะใน 3 จังหวัดชายแดนภาค ใต้ จากรายงานการศึกษาการปรับตัว เรื่อ งวัน ส�า คัญ ทางศาสนาของสถานศึ ก ษา ซึ่งเป็ นส่วนหนึ่งของโครงการขับเคลือ่ นการ ยอมรับความหลากหลายในสถาบันการศึกษา โดยเครื่องมือสือ่ ชุด “วันหยุดทีไ่ ม่ได้หยุด” ที่ มูลนิธสิ ร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.) ได้รบั การ สนับสนุ นจาก สสส. พบว่าทุกคนจะรูถ้ งึ วัน ส�าคัญทางศาสนาพุทธ ถัดลงมาวันส�าคัญทาง ศาสนาคริสต์และศาสนาอิสลามตามล�าดับ ที่ เป็ นเช่นนี้อาจเป็ นเพราะวันส�าคัญทางศาสนา พุทธมีการประกาศเป็ นวันหยุดราชการและมี การเขียนระบุไว้ในปฏิทนิ อย่างชัดเจน ยังขาด แต่วนั ส�าคัญทางศาสนาอืน่ ทีค่ นไทยอีกหลาย กลุม่ นับถือ สังคมมองว่าหน่ วยงานภาครัฐให้ ความส�าคัญกับวันส�าคัญทางศาสนาพุทธมาก ทีส่ ุด รองลงมาเป็ นศาสนาคริสต์ อิสลาม ฮินดู และซิกข์ ตามล�าดับ นักเรียนทีน่ บั ถือศาสนา อิสลามและศาสนาคริสต์ส่วนใหญ่เคยหยุด เรียนเพือ่ ไปปฏิบตั ิศาสนกิจในวันส�าคัญทาง
ศาสนาของตน ซึ่งทางโรงเรียนไม่ประกาศ หยุดเรียน ท�าให้เสียการเรียนไปอย่างน่ า เสียดาย และที่สา� คัญกลุ่มตัวอย่างมีความ คิดเห็นเป็ นไปในทิศทางเดียวกันที ่ ต้องการ ให้ทางโรงเรียนหยุดการเรียนการสอนในวัน ส�าคัญทางศาสนาเพื่อเข้าร่ วมกิจกรรมทาง ศาสนา ปัญ หาส่ ว นใหญ่ เ กิ ด กับ นัก เรี ย น ที่นบั ถือศาสนาอิสลาม เพราะวันส�าคัญทาง ศาสนาอิสลามขยับขึ้นปี ละประมาณ 10 วัน จึงท�าให้โอกาสทีโ่ รงเรียนจะจัดกิจกรรมหรือ วันสอบตรงกับวันส�าคัญทางศาสนา ท�าให้ นัก เรีย นส่ ว นใหญ่ ต อ้ งท�า การลาเพื่อ ไปท�า กิจกรรมทางศาสนา ซึง่ ครูอาจไม่ยนิ ยอมให้ นักเรียนลาสอบนอกวันทีป่ ระกาศได้ ดังนัน้ แนวทางการแก้ไขปัญหา เพือ่ ลดผลกระทบจากความไม่เท่าเทียมทางสังคม ในเรื่องวันส�าคัญทางศาสนา รัฐบาลจึงควร ประกาศให้วันส�าคัญของแต่ละศาสนาให้เป็ นที่ รับรูม้ ากขึ้น และสนับสนุนนโยบายให้สามารถ หยุดได้โดยไม่ถอื เป็ นวันลา จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
17
ตางแดน
รอมฎอนในสวีเดน ที่ซึ่งไมมีรุงเชาและยามคํ่า ในช่วงหน้าร้อนของเมืองทางเหนือ สุดของสวีเดนทีซ่ ง่ึ ดวงอาทิตย์ไม่เคยตก เกิด ความท้าทายส�าหรับมุสลิมในช่ วงเดือนอัน ศักดิ�สทิ ธิ� เมืองคิรูนา (kiruna) ประเทศสวีเดน ในช่วงเดือนรอมฎอนอันศักดิ�สทิ ธิ�ของปี น้ ี เมือ่ การบริโภคอาหารและเครือ่ งดืม่ ถูกห้ามในช่วง เวลาระหว่างดวงอาทิตย์ข้ นึ กับดวงอาทิตย์ ตก มุสลิมที่ทา� การถือศีลอดอยู่ในเมืองอัน เหนือสุดของสแกนดิเนเวียแห่งนี้จะปฏิบตั ิ ตัวอย่างไร มุส ลิม ประมาณ 700 คนใช้ชีวิต ช่วงรอมฎอนในเมืองคิรูนาเมืองแห่งการท�า เหมืองซึง่ อยู่เหนือวงแหวนอาร์กติกขึ้นไปทาง เหนือ 145 กม. อีกทัง้ ยังล ้อมรอบด้วยภูเขาที่ ปกคลุมไปด้วยหิมะตลอดฤดูรอ้ น คนจ�านวน มากเป็ นผูล้ ้ภี ยั ทีถ่ ูกส่งมาทีเ่ มืองคิรูนาขณะที่ ข้อเรียกร้องของพวกเขาก�าลังถูกด�าเนินการ ดวงอาทิต ย์อ ยู่ บ นท้อ งฟ้ าตลอด วันระหว่างวันที ่ 28 พฤษภาคม ถึงวันที ่ 16 กรกฎาคม ซึง่ เป็ นช่วงเวลาครึ่งหนึ่งของเดือน
18
มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)
รอมฎอนในปี น้ ี กัสซัน อลันก้า จากซีเรีย กล่าวว่า “ผมเริ่มรอมฎอนโดยการทานข้าวซู โฮร์เมื่อ ดวงอาทิตย์กา� ลังเปล่งแสงใส่ตาในเวลาตีสาม ครึ่งตอนเช้า” “ผมติดม่านสองชัน้ ในห้องแต่แสง จากดวงอาทิตย์ก็ยงั เล็ดลอดเข้ามาเมื่อผม พยายามนอน” ในเมือ่ ไม่มอี งค์กรกลางของซุนนีท่ี สามารถออกค�าตัดสินทางศาสนาหรือฟัตวา มุสลิมในที่แห่งนี้จงึ มีตารางเวลาต่างกันถึงสี่ ตารางในการละศีลอด อลัน ก้า ปฏิ บ ตั ิ ต ามนครมัก กะห์ ซาอุดอิ าระเบีย “เนื่องจากเป็ นสถานทีเ่ กิดของ อิสลาม” แต่เขาก็กงั วลว่าพระผูเ้ ป็ นเจ้าจะรับ การถือศีลอดของเขาหรือไม่ “ผมไม่แน่ ใจว่าก�าลังท�าในสิ่งที่ถูก ต้องหรือไม่” อลันก้ากล่าว เขามาอยู่ทเ่ี มืองคิรู นาได้เจ็ดเดือนภายหลังการเดินทางทีอ่ นั ตราย ผ่านเลบานอน ตุรกี และกรีซ “ผมจะรูก้ ต็ ่อเมือ่ ผมเสียชีวติ แล ้วผมได้ข้นึ สวรรค์”
ไม่มีรุง่ เช้าและยามคํา่ การเริม่ ขึ้นของรอมฎอนก็ต่อเมือ่ มีผู ้ พบเห็นดวงจันทร์ หากเทียบกับปฏิทนิ เกรกอ เรียนรอมฎอนจะถอยหลังทุกๆปี 11 วัน เมือ่ ครบประมาณ 33 ปี รอมฎอนจะหมุนกลับมา เริ่ม ณ จุดเดิม คนส่วนใหญ่ในเมืองคิรูนาที่ถอื ศีล อดจะปฏิบตั ิตามปฏิทนิ เวลาของเมืองหลวง สตอกโฮล์มซึง่ อยู่ไปทางใต้ 1,240km ตามค�า แนะน�าของสภาฟัตวาและการวิจยั แห่งยุโรป (อีซเี อฟอาร์) ซึ่งเป็ นมูลนิธิเอกชนอยู่ท่เี มือง ดับลินประกอบไปด้วยผูร้ ูท้ างศาสนา ฮุสเซน ฮาลาวา เลขาธิการสภา เล่า ให้อลั จาซีราฟังถึงเหตุผลว่า “ในสตอกโฮล์ม นัน้ มีกลางวันกับกลางคืน” เขาได้รบั เชิญให้ มาทางเหนือของสวีเดนเพื่อรับรู ถ้ งึ กลางวัน อันยาวนานและให้คา� ปรึกษา อิ ด ริ ส อั บ ดุ ล ว า ฮั บ จ า ก เอริเทรีย ถือศีลอดตามฟัตวาของอีซเี อฟอาร์ ซึง่ หมายความว่าระยะเวลาการถือศีลอดทีน่ าน สุดของเขาจะเป็ น 20 ชม.
เขากล่าวว่า “จะ 0 15 25 หรือ 48 ชม. นัน้ ไม่สำ� คัญหากคุณศรัทธาในสิง่ ทีค่ ุณ ก�ำลังท�ำ แต่เราเป็ นมนุษย์ แน่นอนทีบ่ างครัง้ มันยากล�ำบาก” หนึ่งในผู ท้ ่ีตดั สินใจถือศีลอดตาม เวลาละหมาดท้องถิน่ ซึง่ สามารถตรวจสอบได้ ออนไลน์คอื ฟาติมะ คานิส ในอพาร์ทเม้นท์ เรียบง่ายซึง่ สามารถมองเห็นภูเขาและเหมือง เธอเตรียมอาหารปากีสถานเพือ่ ละศีลอดหรือ อิฟตาร์ในเวลา 8.30 pm ในขณะทีแ่ สงแดด ยังคงลอดม่านเข้ามา เสียงน�ำ้ มันในกระทะดัง ขึ้นขณะทีเ่ ธอหย่อนพาโครัสซึง่ เป็ นขนมทีท่ ำ� จากผักชุบแป้ งถัวลู ่ กไก่ เธอร�ำลึกถึงวันแรกในเมืองคิรูนาเมือ่ ห้าปี ทแ่ี ล ้วในเดือนมิถนุ ายน เธอกล่าวว่า “ฉันรอให้ดวงอาทิตย์ ตกเพือ่ ละหมาดมัฆริบ” “ฉันรอถึง 3 am จน เพือ่ นร่วมห้องที่ศูนย์ล้ภี ยั ชาวจีนพบฉันและ อธิบายว่าไม่มปี ระโยชน์ทจ่ี ะรอ ฉันนึกในใจ ท�ำไมเมืองคิรูนาจึงแปลกเช่นนี้” อาหารประจ�ำวันนี้ประกอบไปด้วย
อาหารหลักของชาวปากีสถานคือจาปาตีและ พาโครัสพร้อมด้วยไรต้า ร่วมกับอาหารสวีเดน อย่างนักเก็ตปลากับสตูวถ์ วเลนทิ ั่ ล การตามเวลาละหมาดของเมือ ง คิรูนาหมายความว่าสองในสามของรอมฎอน คานิสต้องถือศีลอด 18 ชม. แต่เนื่องด้วยการ เคลือ่ นของดวงอาทิตย์จะมีวนั นึงที่เธอต้อง ถือศีลอด 23 ชม. “ฉั น ใช้ชี วิ ต ในเมื อ งคิ รู น าและ ละหมาดตามเวลาของที่น่ี ท งั้ ปี แล ว้ ท�ำ ไม ฉัน ถึง ต้อ งเปลี่ย นไปตามสตอกโฮล์ม เมื่อ รอมฎอนมาถึง” เธอถาม เธอปฏิบตั เิ ช่นนี้ในสีป่ ี ทผ่ี ่านมาและ ปี น้ ีรอมฎอนตรงกับฤดูรอ้ น เธอกล่าวว่า “บางครัง้ ฉันเหนื่ อ ย และกลับบ้านด้วยรถโดยสารแทนการเดิน แต่นอกจากนัน้ ฉันรู ส้ กึ ปกติดี แต่ฉนั ก็มอง นาฬกิ าอยู่บอ่ ยๆ” ภูมอิ ากาศทีเ่ มืองคิรูนาแปรผันอย่าง มากในช่ ว งฤดู ร อ้ น ภายในวัน เดีย วอาจมี แสงแดดทีอ่ ณ ุ หภูมิ 25°c และฝนตกที่ 10°c
รอมฎอนในเดือนธันวาคม : ความมืดที่ไม่ สิ้นสุด เมือ่ รอมฎอนตรงกับเดือนธันวาคม มุสลิมจะต้องประสบกับสิ่งตรงข้ามกับดวง อาทิตย์เที่ยงคืน ซึ่งก็คือกลางวันอันมืดมน ดวงอาทิตย์จะไม่ข้นึ ถึงสองอาทิตย์ “ท�ำไมพวกเขาถึงไม่มาถามฉันเรื่อง รอมฎอนหล่ะ” ฮาวาลา แห่งอีซเี อฟอาร์ถาม จะมีการจัดการประชุมในปี น้ ีเพือ่ ออกตาราง เวลาการละหมาดและถือศีลอดส�ำหรับหน้า หนาว ตารางเวลาละหมาดของมุสลิมก็องิ ดวงอาทิตย์เช่ นเดียวกัน ซึ่งหมายความว่า ในฤดูหนาวการละหมาดทัง้ ห้าเวลาจะเกิดขึ้น ภายในระยะเวลาเพียงสองชัว่ โมง อับดุลนัสเซอร์ โมฮัมเหม็ด แห่ง โซมาเลีย เพิง่ มาถึงสวีเดนและเมืองคิรูนาในปี 2000 ซึง่ เป็ นครัง้ ล่าสุดทีม่ ฤี ดูหนาวอันมืดมน เขากล่ า วว่ า “ในเวลานัน้ ยัง ไม่ มี องค์ก รอิส ลามหรื อ ข้อ มู ล ในอิน เทอร์เ น็ ต ผมต้องตัง้ กฎเอง ผมถือศีลอดประมาณห้า
จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
19
Rf Srnt ชัว่ โมง” โมฮัมเหม็ดซึ่งปัจจุบนั เป็ นประธาน สมาคมอิสลามแห่งเมืองคิรูนาตามปฏิทนิ การ ถือศีลอดของอิสตันบูลในฤดู รอ้ นเนื่องจาก ตุรกีเป็ นประเทศมุสลิมซึง่ ใกล ้สวีเดนทีส่ ุด เขาอธิบายว่าในความคิดเห็นของเขาทุกคนมี สิทธิ�เลือก “อิสลามไม่ได้เข้มงวดถึงขนาดนัน้ รอมฎอนไม่ใช่ การอดอาหารจนไม่สบายได้ รับบาดเจ็บ แต่ละคนต้องเลือกสิง่ ทีเ่ หมาะกับ ตนเอง” นอกจากชาวซีเรียที่หนีสงครามใน ประเทศ ชาวเอริเทรียนเป็ นมุสลิมส่วนใหญ่ ของเมืองคิรูนา ฮาวา ฟิ เดล กับ อาเลีย ฮัสเซ็น ได้ จัด เลี้ย งละศี ล อดที่อ พาร์ท เม้น ท์ข องพวก เขาตามเวลาในสตอกโฮล์ม 10.10pm พวก เขาได้เตรียมที่นงั ่ ไว้บนพื้นและถาดที่เต็มไป ด้วยขนมปังอินเจร่าซึง่ มีลกั ษณะคล ้ายฟองน�า้ สตูวเ์ ผ็ดเนื้อ พาสต้า และอาหารพื้นเมือง เอริเทรียอืน่ ๆ
20
มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)
ผู ช้ ายซึ่ ง นัง่ คุ ย กัน อยู่ ใ นห้อ งได้ วางแผนการละศีลอดรวมครัง้ ต่อไปแล ้ว เขา ได้จดั ตัง้ ระบบที่ยุติธรรมในการร่วมกันออก ค่ าอาหารโดยผู เ้ ข้าร่ วมแต่ ละคนออกค่ าใช้ จ่ายต่างกันตามรายได้ บางคนมีงานท�า บาง คนซึง่ การขอลี้ภยั ได้ถกู ปฏิเสธรับเพียงเดือน ละ $200 จากรัฐบาล ฟิ เดล ผู ซ้ ่ึง ก�า ลัง รอสถานะผู อ้ ยู่ อาศัยถาวรหลังจากที่ใช้ชีวิตในเมืองคิรูนา มาสามปี กล่าวว่า “การทานอาหารกับเพือ่ น ท�าให้ฉนั นึกถึงเอริเทรีย” แต่เธอยังคิดถึงการ ไปละหมาดตะรอเวีย� ะฮฺทม่ี สั ยิด ซึง่ เป็ นการ ละหมาดพิเศษตอนกลางคืน ชุมชนมุสลิมในเมืองคิรูนาใช้ห ้องโถง ในอพาร์ทเม้นท์เป็ นมัสยิดแต่ในขณะนี้เปิ ด ส�าหรับการละหมาดวันศุกร์เท่านัน้ ในวันแรกของรอมฎอน ในขณะที่ ฝนเริ่มตก ชายหญิงประมาณ 40 คนรวมทัง้ ฟิ เดล รวมตัวกันทีน่ นั ่ เพือ่ ละหมาดดุฮรฺ ติ าม เวลาของสตอกโฮล์ม ซัฟวาน อัล ทาเอ็บ ผูซ้ ง่ึ เคยท�าการ
อาซานในมัสยิดประจ�าชุมชนของเขาในเมืองดี ร่าของซีเรียก่อนทีจ่ ะอพยพมาทีน่ ่ไี ด้ทา� การอา ซานด้วยท�านองอันไพเราะ น้องสาวของเขามาสวีเดนพร้อมกัน แต่เนื่องด้วยเธอถือศีลอดตามเวลามักกะฮ์ พวกเขาจึงไม่ได้ละศีลอดพร้อมกัน นอกเหนือจากสมาชิกในครอบครัว คนอื่นๆ เขาบอกว่าเขาคิดถึงวัฒนธรรมของ สังคมซีเรีย “ในซีเรียคุณไม่ได้รบั ประทานอาหาร เพียงกับครอบครัวเท่านัน้ ทุกคนต่างได้รบั เชิญ เราน�าอาหารไปให้เพื่อนบ้านและเชิญ พวกเขา หากคุณท�าเช่นนัน้ กับคนสวีเดน เขา จะคิดว่าคุณบ้า” “รอมฎอนครัง้ ต่อไป หากพระผูเ้ ป็ น เจ้าประสงค์ ผมจะกลับไปอยู่ทซ่ี เี รีย” ทีม� า - http://www.aljazeera.com/indepth/ features/2014/07/ramadan-sweden-with-nodusk-no-dawn-20147614423642407.html
พบหมอจินตนา
พญ.จินตนา โยธาสมุทร
ฉีดวัคซีนรวม ปองกันโรคคอตีบ บาดทะยัก และไอกรน
เด็กหญิงอัสมาอายุ 2 เดือน เป็ นทารกมีสุขภาพแข็งแรง หลังจากกลับจาก โรงพยาบาล แพทย์ได้นดั ให้มาตรวจและฉีด วัคซีนรวมป้ องกันโรคคอตีบ บาดทะยักและ ไอกรน ( DPT ) ทีบ่ ริเวณกล ้ามเนื้อต้นขาด้าน นอก แพทย์อธิบายว่า “ วัคซีนรวมป้ องกันโรค คอตีบ บาดทะยักและไอกรน มีทงั้ ทีผ่ ลิตจาก ต่างประเทศและองค์การเภสัชกรรม มีอายุ การใช้งาน 18 เดือนนับจากวันผลิต ซึง่ โรง พยาบาลได้เก็บวัคซีนนี้ไว้ในตูเ้ ย็นทีอ่ ณ ุ หภูม ิ 0-10 องศาเซลเซียส ใช้ฉีดเข้ากลา้ มเนื้อต้น ขาด้านนอกหรือสะโพกให้กบั เด็กที่มอี ายุตา� ่ กว่า 6 ปี โดยฉีดตัง้ แต่อายุ 2 เดือน รวม 3 เข็ม ห่างกันเข็มละ 2 เดือน และฉีดกระตุน้ เมือ่ อายุ 1 ปี ครึ่งและ 5 ปี ถ้าเป็ นเด็กที่ มีอายุมากกว่า 6 ปี ยังไม่เคยได้รบั การฉีด วัคซีนรวมนี้เลย ให้ฉีดเฉพาะวัคซีนป้ องกัน โรคคอตีบและบาดทะยักเท่านัน้ ไม่ตอ้ งฉีด วัคซีนป้ องกันโรคไอกรน เนื่องจากเด็กโต มักมีปฏิกริ ยิ ารุนแรงกับวัคซีนไอกรน มักมี ค�าถามจากผูป้ กครองว่า ถ้าลูกหลานไม่ได้รบั การฉีดวัคซีนนี้ทกุ 2 เดือน จะต้องน�าเด็กมา เริ่มฉีดวัคซีนเข็มทีห่ นึ่งใหม่หรือไม่ ขอตอบ ว่าไม่จา� เป็ นจะต้องเริ่มฉีดเข็มทีห่ นึ่งใหม่ แต่
ให้ฉีดเข็มต่อไปได้เลย โดยไม่คา� นึงว่าจะเว้น ห่างจากการฉีดเข็มแรกไปนานเท่าใด โดยไม่ ให้ฉีดวัคซีนในขณะทีเ่ ด็กก�าลังมีไข้ เนื่องจาก หลังฉีดวัคซีนไปแล ้วมักมีไข้ มีการปวดบวม บริเวณทีฉ่ ีด เด็กร้องกวนโยเยได้ภายใน 24 ชัว่ โมง จึงควรให้ยาลดไข้ได้ทกุ 4-6 ชัง่ โมง ส�าหรับเด็กทีเ่ ป็ นโรคทางสมองเช่น โรคลม ชัก ซึง่ จ�าเป็ นจะต้องฉีดวัคซีนนี้เช่นกัน แต่ ให้ขนาดน้อยคือ 0-1 ซีซ ี เมือ่ อายุ 2 เดือน ถ้าเด็กไม่มปี ฏิกริ ยิ ารุนแรงใดๆ เกิดขึ้นหลัง ฉีด แพทย์จะฉีดวัคซีนนี้ต่อไปเหมือนเด็กปก ติอน่ื ๆ แต่ถา้ มีปฏิกริ ยิ าเกิดขึ้นหลังฉีด จะ ต้องลดขนาดยาลงเหลือ 0.05 หรือ 0.1 ซีซ ี โดยอาจแยกฉีดวัคซีนทีละชนิด หรืออาจรอ
ไว้จนเด็กมีอายุ 1 ปี เพือ่ ให้อาการทางสมอง ดีข้นึ จึงจะฉีดวัคซีนให้ ส�าหรับลูกของคุณนัน้ เมือ่ ได้รบั การฉีดวัคซีนรวมป้ องกันโรคคอตีบ บาดทะยักและไอกรนเข็มแรกไปแล ้ว เขาจะ มีภูมติ า้ นทานโรคบาดทะยักได้เกือบร้อยละ 100 มีภูมติ า้ นทานโรคคอตีบได้ประมาณ ร้อยละ 50 ถ้าได้ 2 เข็มจะมีภมู ติ า้ นทานต่อ โรคบาดทะยักและคอตีบเกือบร้อยละ 100 มี ภูมติ า้ นทานต่อโรคไอกรนร้อยละ 60-70 ถ้า ได้ครบ 3 เข็มจะมีภมู ติ า้ นทานต่อโรคไอกรน ถึงร้อยละ 90” หลังจากกลับจากโรงพยาบาล ได้ประมาณ 4 ชัว่ โมง ด.ญ.อัสมาเริม่ มีไข้ แม่ จึงเช็ดตัวและให้ยาลดไข้ จึงท�าให้มอี าการดี ขึ้นตามล�าดับ
จดหมายข่าววารสารสุขสาระ
21
22
มูลนิธิสรางสุขมุสลิมไทย (สสม.)
อิ่มบุญ แถมไดสุขภาพ เพิ่มปลา ผัก ผลไม
เพ�อสุขภาพของผูรวมงานและตัวทานเอง ดวยความปรารถนาดีจาก
แผนงานสรางเสริมสุขภาวะมุสลิมไทย
บุหรี่ ตองหาม การสูบ
เปนสิ่ง
จะเห็นไดจาก คราบ นิโคติน ที่ติดตามไรฟน และสง กลิ่นเหม็น คลุง
รบกวนคนมาละหมาดในมัสยิด ดังนั้นบุหรี่จึงเปนสิ่งที่
ตองหาม