Suksara082016

Page 1

ขอทรงเจริญพระพลานามัยยิ่งยืนนาน

ปีที่ 13 ฉบับที่ 152 สิงหาคม 2559

มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)



Contents

หน้าปก :

อินโดนี เซีย...(หน้า 18)

ปีท่ี 13 ฉบับที่ 152 สิงหาคม 2559

วารสารสุขสาระ เป็นจดหมาย ข่าวรายเดือนของมูลนิธิสร้างสุขมุสลิม ไทย (สสม.) องค์กรไม่แสวงหาผลก�ำไร (Non-Profit Organization) จัดท�ำขึ้น เพื่อเผยแพร่กิจกรรมของมูลนิธิ ที่ได้รับ การสนับสนุนจากองค์กร พันธมิตร และ การบริจาคจากพี่น้องมุสลิม และเพื่อให้ ผู้อ่านได้รับประโยชน์สูงสุด วารสารสุข สาระ ยังได้แทรกบทความและข่าวสาร ที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม ให้ตระหนักถึง ปัญหาทางด้านสุขภาวะ เพื่อจักได้เตรียม ตัวป้องกัน มูลนิธสิ ร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.) มุ่งเน้นในการส่งเสริมและสนับสนุนการ สร้างจิตส�ำนึกในเรื่องของสุขภาวะและ การพัฒนา มีเป้าหมายที่จะร่วมพัฒนา สังคมมุสลิมไทยให้มีสุขภาวะที่ดี ทั้งทาง กายและใจ ให้มีชีวิตอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ ดี ชุมชนมุสลิมสามารถเป็นตัวอย่างหรือ ต้นแบบแก่สังคมไทย สนับสนุนและส่ง เสริมให้มุสลิมไทยมีความรู้รอบด้าน มี ศักยภาพ สามารถด�ำรงชีวิตอยู่ในโลก ที่ก�ำลังเปลี่ยนแปลงได้อย่างมีความสุข ร่วมสร้างความเข้าใจอันดีระหว่างสังคม มุ ส ลิ ม และสั ง คมไทยทั่ ว ไป ทั้ ง นี้ ก าร ท�ำงานทั้งหมดของมูลนิธิฯ ใช้หลักการ ของศาสนาอิสลามเป็นทางน�ำ

5 ลา คอมรฺ 6 ริมคลอง 8 เลิกบุหรี่เริ่มที่บ้าน 9 อาหารกับสุขภาพ 10 สาระน่ารู้ 11 รู้รอบเรื่องยา 13 ห้องข่าว สสม. เหยื่อ

เมล็ดล�ำไย แก้หัวเข่าอักเสบ บอกชาวบ้านถึงพิษภัยของบุหรี่ เล่าเรื่องเส้น

16 ท่องโรค 18 ท่องเที่ยว 20 สิ่งแวดล้อม 22 คนแก่ขี้บ่น

ไส้เลื่อน ผู้หญิงก็เป็นได้ อินโดนีเซีย

กังหันพลังงานลม ไร้ใบ สังคมหายนะ

ยา

ส�ำนักงานวารสารสุขสาระ มูลนิธสิ ร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.) เลขที่ 1 หมู่ 13 แขวง/เขตมีนบุรี กทม. 10510 โทรศัพท์ 02-517-1309 พิมพ์ที่ : บริษทั แอ๊ดวานซ์ อินเตอร์ พริน ติง้ จ�ำกัด เลขที่ 45 ม.1 ซ.เพชรเกษม 69 ถนนเพชรเกษม แขวงหลักสอง เขตบางแค กรุงเทพฯ 10160 โทร. 0-2444-0245-7, 0-2808-6130-4 โทรสาร 0-2444-2490

ยาอมแก้ไอ

เรื่องราวดีๆ จาก สสม.

รูปเล่ม : ดลรอฮีม พันหวัง

จดหมายข่าววารสารสุขสาระ

3


WWW.Muslim4health.or.th

ยังมีเหยื่อที่ยังมีชีวิตอยู่อีกมาก ที่พวกเธอไม่เคยได้รับก�ำลัง ใจจากสังคม ซ�้ำร้ายบางรายยังถูกกล่าวหาว่าสมควรแล้วที่ถูก ข่มขืน เพราะเธอประพฤติตัวและแต่งกายไม่เหมาะสม เหตุการณ์ฆ่าข่มขืนครู เมื่อเดือนที่ ผ่านมา ท�ำให้เกิดกระแสเรียกร้องให้มกี าร ลงโทษผูข้ ่มขืนในโทษสถานหนักถึงประหาร ชีวติ เนื่องเพราะสังคมเกรงว่าคนร้ายอาจพ้น โทษออกมาก่อคดีกบั ผูบ้ ริสุทธิ์รายอืน่ อีก แต่ ดูเหมือนว่าสังคมจะลืมคนกลุ่มหนึ่ง นัน่ คือ “เหยื่อ” ที่ยงั มีชีวติ อยู่ แต่ไม่กลา้ เปิ ดเผยตัว ตนต่อสังคม ที่ไม่กลา้ แม้แต่จะไปแจ้งความ เนื่องเพราะกลัวถูกประณาม กลัวอคติจาก ผูค้ นในสังคม ยังมีเหยื่อที่ยงั มีชีวติ อยู่อีกมาก ที่ พวกเธอไม่เคยได้รบั ก�ำลังใจจากสังคม ซ�ำ้ ร้ายบางรายยังถูกกล่าวหาว่าสมควรแล ้วทีถ่ กู ข่มขืน เพราะเธอประพฤติตวั และแต่งกายไม่ เหมาะสม

4

มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)

กล่าวกันว่าสถิติตวั เลขของหญิงที่ถูกข่มขืนจากบันทึกของต�ำรวจนัน้ มีจำ� นวนน้อย กว่าข้อเท็จจริง เนื่องจาก “เหยื่อ” เหล่านัน้ ไม่กลา้ ไปแจ้งความ ด้วยความอับอาย และเกรง อคติจากสังคม พวกเธอจึงชอบที่จะหลบซ่อนตัวอยู่อย่างเงียบๆ ในขณะที่ผูก้ ระท�ำผิดยังคง ลอยนวล หรือไม่ก็กำ� ลังจะพ้นโทษ! สังคมมองเพียงไม่อยากให้เกิดเรื่องเช่นนี้กบั ใครอีก ก็เลยเรียกร้องโทษประหาร... นัน่ เรื่องหนึ่ง แต่สำ� หรับเหยื่อเหล่านัน้ ...กลับไม่มใี ครกล่าวถึง ไม่มใี ครเข้าใจถึงความรูส้ กึ ที่ ถูกบังคับให้กระท�ำการอันไม่พงึ ประสงค์ ไม่เข้าใจถึงความรูส้ กึ ของการถูกล่วงละเมิด ฯลฯ “เหยื่อ” ที่ถูกล่วงละเมิดทางเพศเหล่านี้คือผูห้ ญิงและเด็กหญิงที่ยงั ไม่ตาย พวกเธอ คือเหยื่อทีย่ งั มีชวี ติ อยู่ ทีไ่ ม่ต่างไปจากคนทีต่ ายไปแลว้ เนื่องเพราะเธอไม่เพียงต้องฝันร้ายกับ เหตุการณ์ทเ่ี กิดขึ้น แต่ยงั ต้องฝันร้ายกับวิธีการตรวจสอบต่างๆ ทีย่ ง่ิ ตอกย�ำ้ ว่าเธอถูกคุกคาม เพียงใด ไม่ว่าเราจะประหารชีวติ คนร้ายไปสักกี่คน เพียงเพราะไม่อยากให้เกิดเหตุการณ์อนั น่าเศร้ากับบุคคลอื่น ...เราก็ยงั ไม่สามารถท�ำให้พวกเธอตื่นขึ้นมาจากฝันร้ายได้ พวกเธอจึงไม่ต่างไปจากคนที่ตายไปแลว้ ... สู ญสิ้นอนาคตโดยสิ้นเชิง…


ลา คอมรฺ ฮามิด

Prof. Stan Glantz จากมหาวิทยาลัย แคลิฟ อร์เ นี ย สหรัฐ อเมริ ก า กล่ า วไว้ว่ า “หากเราจะลดการระบาดของมาลาเรีย เรา ต้องศึกษาพฤติกรรมของยุงที่เป็ นพาหะน�ำ โรคมาลาเรีย แต่หากเราต้องการลดการระบาด ของมะเร็งปอด เราต้องศึกษาพฤติกรรมของ อุตสาหกรรมบุหรี่” เพราะ “พาหะทีท่ ำ� ให้บหุ รี่ ระบาดไปทัว่ ” คือ อุตสาหกรรมบุหรี่ ประเทศไทยก� ำ ลัง เสนอแก้ไ ข “กฎหมายควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ” ที่ใช้มา หลายสิบปี จนล ้าสมัยแล ้ว เพือ่ ปกป้ องชีวติ คน ไทยและเด็กรุ่นใหม่ แต่ถกู บริษทั บุหรีข่ ้ามชาติ แนวโน้มการตลาดของอุตสาหกรรมบุหรี่ในปัจจุบนั คือการสร้างการตลาดระยะยาวให้ คัดค้านขัดขวาง วัยรุ่นติดบุหรี่ ด้วยการออกแบบบุหรี่ยห่ี อ้ ใหม่ๆ ออกแบบซองออกแบบมวนบุหรี่ในแนวแฟชัน่ บุหรี่ยงั เป็ นสาเหตุของการตายจาก ให้ยวั ่ ยวนใจ เพิม่ เติมรสชาติ หรือกลิน่ เพือ่ ให้เยาวชนติดบุหรี่กนั ง่ายขึ้น มะเร็งปอดได้ถงึ 87% ซึง่ มะเร็งปอดนัน้ จัดว่า เป็ นสาเหตุการตายทีส่ ำ� คัญจากโรคมะเร็งทัง้ สั้นๆ ลูกหลานเหลนโหลนของเราคือเหยื่อของอุตสาหกรรมบุหรี่! ในผูห้ ญิงและผูช้ าย นอกจากนี้การสูบบุหรี่ยงั ไทยและอีกหลายๆ ประเทศ ก�ำลังออกกฎหมายบังคับให้ซองบุหรี่ทกุ ยีห่ อ้ เป็ นซอง ก่อให้เกิดมะเร็งอีกมากมาย เช่น มะเร็งกล่อง แบบเรียบๆ ธรรมดาๆ ไม่มสี สี นั เพือ่ ลดภัยเงียบ ลดโรค เพือ่ ลดการดึงดูดด้วยซองบุหรี่ เพือ่ เสียง มะเร็งช่องปาก มะเร็งคอหอย เป็ นต้น ป้ องกันนักสูบหน้าใหม่ทไ่ี ม่ใช่ใคร นอกจากลูกหลานเหลนโหลนของเราไม่ให้เป็ นเหยือ่ ของบริษทั ซึ่งรัฐบาลต้องใช้งบภาษีของประชาชนปี ละ หลายหมืน่ ล ้านบาทในการดูแลรักษา บุหรี่ขา้ มชาติ บุหรี่บ่อนท�ำลายสังคมและชีวติ คน ในอังกฤษ ออสเตรเลีย ฝรัง่ เศส และหลายประเทศในยุโรป ก�ำลังเร่งด�ำเนินการ แต่ท่ี บ้านเรา ยังเงียบ.... ล่าสุดอุตสาหกรรมบุหรี่ถงึ ขัน้ ฟ้ องศาลว่า ซองบุหรี่แบบเรียบ เป็ นการละเมิด ไทยขนาดนี้ คงปล่อยให้เสรีกนั ไม่ได้แล ้ว! ทรัพย์ทางปัญญา แต่ ศาลทัง้ ในประเทศ ออสเตรเลีย ยุโรป อังกฤษ ฝรัง่ เศส สังให้ ่ ยกค�ำฟ้ อง

เหยื่อ

จดหมายข่าววารสารสุขสาระ

5


ริมคลอง

สมุย

“เมล็ดลำ�ไย”

แก้หัวเข่าอักเสบ ล�ำ ไยเป็ น ไม้ท่ีมีถ่ิน ก�ำ เนิ ด ในเขต ร้อนและกึ่งร้อนของเอเชีย พบหลักฐานที่ ปรากฏในวรรณคดีของจีนในสมัยพระเจ้าเซ็ง แทงของจีนเมือ่ 1766 ปี ก่อนคริสตกาลและ จากหนังสือ RuYa ของจีนเมือ่ 110 ปี ก่อน คริสตกาลได้มกี ารกล่าวถึงล�ำไยไว้แลว้ โดย ชาวยุโรปได้เดินทางไปยังประเทศจีนเมื่อปี พ.ศ. 1514 ก็เขียนเรื่องราวเกี่ยวกับล�ำไยไว้ ในปี พ.ศ.1585 แสดงว่าล�ำไยมีการปลูกใน จีนทีม่ ณฑลกวางตุง้ เสฉวน มีศูนย์กลางอยู่ ทีม่ ณฑลฟูเกียน ในประเทศไทย ล�ำไยคงแพร่ เข้า มาพร้อมๆ กับประเทศในเขตนี้แต่ไม่ปรากฏ หลักฐาน พบหลักฐานเป็ นต้นล�ำไยในสวนเก่า แก่ของ ร.อ.หลวงราญอริพล (เหรียญสรรพ เสน) ทีป่ ลูกในตรอกจันทร์ถนนสาธุประดิษฐ์ ใกล ้วัดปริวาศในสมัยรัชกาลที่ 5 เป็ นล�ำไยที่ ขยายพันธุ ม์ าจากเมล็ดเพาะแสดงว่าล�ำไยมี ในประเทศไทยมาก่อนแล ้ว และมีการพัฒนา พันธุต์ ามล�ำดับตามสภาพภูมอิ ากาศ ต่ อ มาพระราชชายาเจ้า ดารารัศ มี ได้นำ� ล�ำไยจากกรุงเทพฯขึ้นมาขยายพันธุใ์ น จังหวัดเชียงใหม่จากนัน้ ก็ขยายพันธุส์ ูภ่ มู ภิ าค ต่ างๆ ในลา้ นนาโดยการเพาะเมล็ดจนเกิด การกลายพันธุ ์ (Mutation) เกิดพันธุใ์ หม่ตาม สภาพคุณลักษณะทีด่ ขี องภูมอิ ากาศทีเ่ หมาะ สมและเกื้อกูลต่อการเจริญเติบโตของล�ำไย โดยเฉพาะอย่างยิง่ จังหวัดล�ำพูนมี สภาพภูมปิ ระเทศที่ดใี นลุ่มแม่นำ�้ ใหญ่หลาย สาย จนเกิดล�ำไยต้นหมืน่ ทีบ่ า้ นหนองช้างคืน อ�ำเภอเมืองล�ำพูน ซึง่ เก็บผลขายต้นเดียวได้

6

มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)

ราคาเป็ นหมืน่ เมือ่ ปี พ.ศ. 2511 ผลิตผลต่อต้นได้ 40-50 เข่ง พัฒนาการของล�ำไยในภูมภิ าคนี้โดยเฉพาะที่จงั หวัดล�ำพูนถ้านับจากการเสด็จกลับ ล ้านนาครัง้ แรกของพระราชชายาเจ้าดารารัศมีเมือ่ ปี พ.ศ.2457 จนถึงล�ำไยต้นหมืน่ ทีห่ นองช้าง คืนเมือ่ ปี พ.ศ.2511 ก็พฒั นามาร่วม 60 ปี และถ้านับถึงปี ปจั จุบนั มีการพัฒนาพันธุร์ ่วม 90 ปี แล ้วจนขณะนี้มลี ำ� ไยมากมายหลายพันธุแ์ ละมีการปลูกมากถึง 157,220 ไร่ แพทย์แผนไทย รูจ้ กั น�ำเอาเมล็ดของล�ำไยไปใช้ ประโยชน์เป็ นสมุนไพรมานานแลว้ ซึง่ ในยุคสมัยนัน้ จะมีขนั้ ตอนในการท�ำไม่ยุ่งยากนัก หากใครมีปญั หาเกี่ยวกับหัวเข่าอักเสบจะ เนื่องมาจากสาเหตุอะไรก็ตาม แต่ไม่ใช่หวั เข่าเสือ่ ม เช่น เดินมากเกินไป หรือหัวเข่าไปกระแทก กับของแข็งท�ำให้อกั เสบปวดเข่าเดินล�ำบาก หมอยาพื้นบ้านในยุคนัน้ มีวธิ แี ก้งา่ ยๆคือ เอา “เมล็ด ล�ำไย” แบบสดจ�ำนวน 20 เมล็ด ทุบให้พอแตก แช่กบั เหล ้าขาว 40 ดีกรี จ�ำนวน 1 ขวด แช่ไว้ 7 วัน เมือ่ ครบก�ำหนดเอาเฉพาะน�ำ้ ทีแ่ ช่ทาบริเวณหัวเข่าทีอ่ กั เสบทุกวัน วันละ 1-2 ครัง้ ตอน ไหนก็ได้ จะท�ำให้อาการ หัวเข่าอักเสบดีข้นึ และหายได้ คนทีม่ อี าการหัวเข่าอักเสบเรื้อรังใช้ได้ผล ดีมาก ประโยชน์ทางยา ราก ของต้น “ล�ำไย” ต้มดืม่ แก้ เสมหะและลม รากสดยังเอาไปต้มกับ น�ำ้ ตาลกรวดรับประทาน เป็ นยากระจายเลือดลิม่ เลือดเป็ นก้อนทีค่ งั ่ ค้างอยู่ในร่างกาย เนื่องจาก หกล ้ม พลัดตกจากทีส่ ูง ท�ำให้โลหิตตกจากทางทวารหนักได้ดมี าก ในปัจจุบนั มีผูป้ ่ วยจ�ำนวนไม่นอ้ ยทีป่ ่ วยเป็ นโรคเข่าเสือ่ ม ซึง่ ในสมัยก่อนเราเข้าใจกัน ว่าจะเกิดขึ้นเฉพาะในผูส้ ูงอายุเท่านัน้ แต่ปจั จุบนั กลับพบว่าโรคชนิดนี้สามารถเกิดขึ้นได้กบั ผูท้ ่ี มีอายุตงั้ แต่ 30 ปี ข้นึ ไป สาเหตุเกิดจากพฤติกรรมการใช้ชวี ติ ประจ�ำวัน ไม่วา่ จะเป็ นการนัง่ ขัด สมาธิ หรือนัง่ งอเข่า การยืนเป็ นเวลานานๆ การเดินขึ้น เดินลงบันได น�ำ้ หนักตัวทีเ่ พิม่ ขึ้น ซึง่ ล ้วนแต่สง่ ผลต่อการเสือ่ มของข้อเข่าโดยทัง้ สิ้น ด้วยสาเหตุหลักมาจากการใช้ชวี ติ ประจ�ำวันทีเ่ ร่ง รีบ บวกกับอายุทเ่ี ริ่มมากขึ้น จากปัญหาดังกล่าว ศ.ดร.อุษณี ย ์ วินิจเขตค�ำนวณ ภาควิชาชีวเคมีและภาควิชา เภสัชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จึงศึกษา “วิจยั พัฒนาสารสกัดเมล็ด ล�ำไยเพือ่ ผูป้ ่ วยโรคข้อเสือ่ มหรือมีอาการปวดจากกล ้ามเนื้ออักเสบ เรื้อรัง” ขึ้น โดยส�ำนักงานพัฒนาการ วิจยั การเกษตร (องค์การมหาชน) หรือ สวก. สนับสนุนทุนวิจยั ผลจากการทีเ่ กษตรกรน�ำล�ำไย ไปแปรรูปอบแห้งเพือ่ เพิม่ มูลค่า ซึง่ หลัง ขบวนการดังกล่าว จะมีเมล็ดเหลืออยู่มาก โดยทัวไปการท� ่ ำลายส่วนใหญ่จะใช้วธิ ี “เผา


ทิ้ง” และจากการศึกษาข้อมูลพบว่า ในเมล็ดล�ำไยจะมีสารส�ำคัญ ได้แก่ Gallic acid, Ellagic acid และสารฟลาโวนอยด์อกี หลายๆชนิด มี คุณสมบัติตา้ นอนุ มูลอิสระ ป้ องกันขบวนการเกิดโรคมะเร็งล�ำไส้ใหญ่ และ ยับยัง้ การสลายกระดูกอ่อน จากคุณประโยชน์ดงั กล่าว ทีมวิจยั จึงน�ำเมล็ดทีผ่ า่ นการอบแห้งเหลือทิ้งแล ้ว น�ำเข้าสู่ขบวนการสกัดตามวิธี โดยใช้เมล็ดล�ำไย 1 กิโลกรัม ได้ประมาณ 20 กรัม โดย ใช้เวลา 3-4 วัน กระทัง่ ได้สารลองกานอยด์ (สารไกลโคส-อะมิโนไกล-แคน และกรด ไฮยารูโลนิค) ทีส่ ามารถยับยัง้ การสลายสารองค์ประกอบพื้นฐานของกระดูกอ่อนได้ดี อีกทัง้ ยังยับยัง้ เอนไซม์แมทริกซ์เมทัลโลโปรทิเนสทีส่ ลายกระดูกอ่อน เป็ นการยืดอายุ กระดูกอ่อน ไม่ให้เกิดการสึกหรอก่อนควร จากนัน้ น�ำไป ผสมกับว่านพื้นเมืองของทางภาคเหนือ ซึง่ ได้มาจากภูมปิ ญั ญา ล ้านนาของหมอเมือง และเพือ่ ให้สะดวกต่อการน�ำไปใช้จงึ ท�ำออกมาในรูปของ ครีมทา ถูนวด แล ้วน�ำไปทดสอบกับกลุม่ อาสาสมัครทีม่ ปี ญั หาเป็ นระยะเวลา 3-4 เดือน พบว่า หลายคนพึงพอใจอาการปวดข้อกระดูกลดลง หลายคนเดินสะดวกขึ้น ทีส่ ำ� คัญครีม ดังกล่าวไม่มยี ากลุม่ สเตียรอยด์หรือยากลุม่ ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAID, Nonsteroid anti-inflammatory drug) ซึง่ ไม่เหมาะสมต่อผูป้ ่ วยสูงอายุ กลุม่ ผูเ้ ป็ นโรคความดัน โลหิต หัวใจ กระเพาะอาหารผสมและเพือ่ ให้สามารถใช้ได้ทงั้ ในวัยเด็กและผูใ้ หญ่ จึง ได้ทำ� ออกมาทัง้ สูตรเฮอร์บลั วอร์ม ทีพ่ ฒั นาจากสูตรดัง้ เดิมกลิน่ สมุนไพร และสูตรคูล แอนด์อโรมา ทีใ่ ห้ความเย็นพร้อมกลิน่ หอมสดชื่นของน�ำ้ มันหอมระเหย ทัง้ นี้ งานวิจยั ดังกล่าวยังได้รบั รางวัลนวัตกรยอดเยีย่ ม จาก Chulalongkorn bussiness school Innovation คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย ด้านต้นแบบนวัตกรของไทย เพือ่ เป็ นต้นแบบส�ำหรับคนรุ่นใหม่ทอ่ี ยาก จะคิดค้นและสร้างสิง่ ใหม่ๆ ให้กบั ประเทศ เมือ่ วันที่ 16 กุมภาพันธ์ 2555 ทีผ่ ่านมา ยังมีงานวิจยั อีกชิ้นหนึ่งทีก่ ล่าวถึงคุณประโยชน์ของล�ำไย เป็ นงานวิจยั ของ นักศึกษาโครงการปริญญาเอกกาญจนาภิเษก คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัย มหิดล นายยุทธนา สุดเจริญ กล่าวว่า หลังจากค้นพบว่าเมล็ดล�ำไย มีสารต้านอนุมลู อิสระ ทางทีมวิจยั จึงพยายามศึกษาเจาะลึกลงไปและพบว่า หนึ่งในสารส�ำคัญทีไ่ ด้จาก การสกัดแยกของเมล็ดล�ำไย คือ กรดเอลลาจิก (ellagic acid) ซึง่ เป็ นสารป้ องกัน การก่อมะเร็ง (anticarcinogenic agents) และเป็ นสารทีป่ ้ องกันการก่อกลายพันธุ ์ (antimutagenic compound) อีกทัง้ ยังพบในปริมาณสูงมากเมือ่ เทียบกับพืชจ�ำพวก ราสเบอร์ร่ใี นผลการวิจยั จากต่างประเทศ ส�ำหรับคุณผูอ้ ่านทีส่ นใจเรื่องของครีมล�ำไยเพือ่ ผูป้ ่ วยโรคข้อเสือ่ มสามารถ ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ท่โี ทร.08-1783-1510, 0-2579-7435 ต่อ 3301–3313 ในวันและเวลาราชการ ข้อมูล http://www.thairath.co.th/content/202848 http://pioneer.netserv.chula.ac.th/~cturdsak/lamyai.htm http://www.nstda.or.th/news/8038-longanoid https://www.gotoknow.org/posts/449216 http://xn--12cl4bt9bo0dd7b4s.com จดหมายข่าววารสารสุขสาระ

7


เรื่องเล่าโครงการ

กัลยาณา

ฉบับนี้อยากเล่าความต้องการของ คนในพื้นทีว่ า่ ส่วนใหญ่แล ้วต้องการอะไรหลัง จากทีอ่ าสาสมัครพาเลิกบุหรี่ลงไปสัมผัสและ พูดคุยกับคนในชุมชนในประเด็นปัญหาเกี่ยว กับอันตรายจากการสูบบุหรี่ ซึง่ เป็ นประเด็นที่ ดูเหมือนว่าคนในชุมชนยังดูเฉยๆ กับอันตราย ทีค่ ่อยๆ คืบคลานเข้ามาท�ำลายคนในชุมชนที ละนิดละน้อยโดยที่ทุกคนไม่รูต้ วั ว่าบุหรี่นนั้ อันตรายขนาดไหน จนกระทัง่ ทีมอาสาสมัคร พาเลิกบุหรี่ของเราลงพื้นที่ไปพูดคุย ท�ำให้ คนในชุมชนเริ่มสนใจทีอ่ ยากจะรูว้ ่าอันตราย มีอะไรบ้างและจะแก้ปญั หาได้อย่างไร แต่ก็ ยังเป็ นคนส่วนน้อย ซึง่ ทีมอาสาสมัครพาเลิก บุหรี่ของเราทีม่ าจาก ต.พร่อน ได้สะท้อนให้ ทีม สสม.ฟังว่าอยากให้ทมี ของเราลงพื้นทีใ่ น ชุมชน เพื่อให้ความรู เ้ กี่ยวกับอันตรายและ พิษภัยที่เกิดจากการสูบบุหรี่ เนื่องจากว่าถ้า เป็ นคนทีอ่ ยูน่ อกพื้นทีเ่ ป็ นคนมาพูดรณรงค์ถงึ อันตรายทีเ่ กิดจากการสูบบุหรี่คนในชุมชนจะ ฟังมากกว่าคนกันเองในชุมชนพูด ดังนัน้ เมือ่ วันที่ 20 มิถนุ ายน 2559 ทีมงาน สสม. จึงได้ลงพื้นที่ ต.พร่อน อ.เมือง จ.ยะลา ตามค�ำเรียกร้องของทีมอาสาสมัคร พาเลิกบุหรีท่ เ่ี ป็ นตัวแทนคนในชุมชนประสาน ให้ทมี งาน สสม.ลงพื้นที่เพือ่ ให้ความรูเ้ กี่ยว กับอันตรายและพิษภัยทีเ่ กิดจากการสูบบุหรี่ โดยได้รบั ความร่ วมมือด้านสถานที่จากโรง พยาบาลส่งเสริมสุขภาพต�ำบนพร่อนในการ อ�ำนวยความสะดวกต่ า งๆ ซึ่ง ได้ร บั ความ สนใจจากชาวบ้านเป็ นอย่างดี นอกจากมีกลุม่ ชาวบ้านทีม่ าฟังแล ้วยังมีคณะกรรมการมัสยิด บางท่านซึ่งสามารถเลิกบุหรี่ได้แลว้ รวมทัง้ ผูใ้ หญ่บา้ นที่มาแชร์ประสบการณ์ว่าสามารถ เลิกบุหรี่ได้เพราะอะไร พร้อมกันนี้เราได้เชิญ ผู ท้ ่ีสามารถเลิกบุหรี่ท่ีอยู่ในความดู แลของ อาสาสมัครพาเลิกบุหรีใ่ นพื้นที่ มาเล่าและแชร์ ประสบการณ์ถงึ สาเหตุและวิธีการที่สามารถ ท�ำให้เขาเลิกบุหรี่ได้

8

มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)

เลิกบุหรี่เริ่มทีบ่ ้ าน

ตอน บอกชาวบ้านถึงพิษภัยบุหรี่

ซึ่งจากการบอกเล่าก็ทำ� ให้กลุ่มแม่บา้ นที่นงั ่ ฟังถึงกับบ่นพึมพ�ำออกมาว่าคนที่บา้ นตัวเองก็สูบ บุหรี่อยู่เหมือนกัน ต้องค่อยๆ พูด ค่อยๆ เตือนเพือ่ ให้คนทีบ่ า้ นเลิกบุหรี่ดว้ ยแล ้ว ซึง่ เป็ นสิง่ ที่ น่าประทับใจมากจากทีไ่ ด้ยนิ ค่ะ แค่ได้ฟงั ถึงอันตรายและพิษภัย ก็สามารถกระตุน้ ให้กลุม่ แม่ บ้านเกิดความมุง่ มันที ่ อ่ ยากจะกลับไปท�ำให้คนทีบ่ า้ นเลิกบุหรี่ให้ได้ ความพยายามของทีมงาน สสม. ยังไม่จบแค่น้ ี เรายังมีความตัง้ ใจทีจ่ ะลงพื้นทีเ่ ป้ าหมาย ให้ครบ เพือ่ รณรงค์และให้ความรูถ้ งึ อันตรายทีเ่ กิดจากการสูบบุหรีใ่ ห้ถงึ กลุม่ แม่บ ้านรวมทัง้ กลุม่ พ่อบ้านและผูส้ นใจทัวไปในชุ ่ มชน เพือ่ ให้คนในชุมชนเกิดความตระหนัก และความกระตือรือร้น ทีอ่ ยากจะให้คนใกล ้ตัวหรือแม้กระทัง้ ตัวเองเลิกบุหรี่ในทีส่ ุด ซึง่ ความพยายามเหล่านี้จะไม่หยุด อยู่แค่ใน 5 อ�ำเภอ แต่จะพยายามขยายพื้นทีใ่ ห้ทวั ่ ทัง้ ประเทศ อินชาอัลลอฮฺ


เล่าเรื่อง เส้น

อาหารกับสุขภาพ

ครูกุ๊ก

หลอด หรือก๋วยเตีย๋ วน�ำ้ เส้นใหญ่ไม่ควรรับ ประทานเกิน 1 ชามต่อวันและไม่ควรบริโภค ก๋วยเตีย๋ วก็ถอื เป็ นเมนู อาหารจานด่วนที่ได้รบั ความนิยมและเป็ นที่ช่ืนชอบของใคร ติดต่อกันทุกวัน เนื่องจากจะเกิดการสะสม หลายคนเพราะมีเมนู ให้เลือกมากมาย ทัง้ รสชาติอร่อย แถมราคาก็ไม่แพง แต่กอ็ าจแฝงมากับ และท�ำให้ประสิทธิภาพการท�ำงานของตับและ อันตราย เพราะในเส้นก๋วยเตีย๋ วมักมีการใช้สารกันบูด ซึง่ ถ้าร่างกายได้รบั สารกันบูดในปริมาณ ไตลดลง และอาจเป็ นสาเหตุให้เกิดโรคไตได้ ทีม่ ากเกินไปก็จะส่งผลร้ายต่อร่างกาย เมื่อก๋วยเตีย๋ วเป็ นอาหารโปรดของพวกเรา เส้นก๋วยเตีย๋ วมีหลายแบบ ท�ำจากแป้ งชนิดต่างๆ กัน การทีเ่ ส้นก๋วยเตีย๋ วมีแป้ งเป็ นส่วน หลายๆ คน เกิดความเสีย่ งอย่างทีไ่ ม่ควรเป็ น ประกอบหลักนี้เอง ท�ำให้เส้นสดบูดเน่าเสียและขึ้นราได้งา่ ย ไม่สามารถเก็บไว้ได้นาน เพราะมีทงั้ ส�ำหรับผูบ้ ริโภคมุสลิม น�ำ้ มันใช้แล ้วทีไ่ ม่ทราบ แป้ งและความชื้น จุลนิ ทรียท์ ท่ี ำ� ให้อาหารเน่าเสียจึงเจริญเติบโตได้ดี ทีม่ าอาจปนเปื้ อนสิง่ ต้องห้ามทางศาสนา เช่น สารกันบูดทีต่ รวจพบได้จากเส้นก๋วยเตีย๋ ว คือ “กรดเบนโซอิก” ซึง่ ถูกพบในเส้นเล็ก เป็ นน�ำ้ มันทีผ่ ่านการทอดเนื้อสุกรมาแลว้ ก็ได้ มากทีส่ ุดเป็ นอันดับ 1 สูงถึง 17, 250 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม เกินกว่ามาตรฐาน 17 เท่า นอกจาก จึงแนะน�ำให้หลีกเลีย่ ง และขอเสนอสู ตรท�ำ กรดเบนโซอิก ยังมีสารกันบูดกันราอีก ได้แก่ “ซัลเฟอร์ไดออกไซด์” ซึง่ เป็ นสารทีย่ บั ยัง้ การเจริญ ก๋วยเตีย๋ วเส้นใหญ่ไว้กนิ เอง หรือจะท�ำขายก็ เติบโตของจุลนิ ทรีย ์ นิยมใช้ในการท�ำไวน์ รวมถึงผลิตภัณฑ์อาหารอบแห้งต่างๆ ทัง้ ผักผลไม้ ไม่ว่ากัน เพือ่ ลดความเสีย่ งต่อสุขภาพ และ เนื้อสัตว์ ปลา และรวมถึงเส้นก๋วยเตีย๋ วอบแห้งด้วย สิง่ ฮารอมทีจ่ ะเกิดขึ้น อันตรายอืน่ ทีอ่ าจมากับเส้นก๋วยเตีย๋ ว คือ จากน�ำ้ มันทีใ่ ช้ทาคลุกเคลือบเส้นสด เพือ่ ส่วนผสม ไม่ให้เกาะติดกันและขยี้แตกเป็ นเส้นง่าย โดยก๋วยเตีย๋ วเส้นใหญ่สดโดยปกติจะมีการทาผิวของ แป้ งข้าวเจ้า 1 ถ้วยตวง แผ่นแป้ งทาด้วยน�ำ้ มันถัว่ ลิสง แต่เพือ่ ลดต้นทุนท�ำให้ผูผ้ ลิตบางรายน�ำน�ำ้ มันใช้แลว้ มาแทนที่ แป้ งมัน 3 ช้อนโต๊ะพูนๆ น�ำ้ มันใหม่ซง่ึ มีราคาแพงกว่า โดยเฉพาะเส้นใหญ่จะมีปริมาณน�ำ้ มันมากทีส่ ุด ซึง่ น�ำ้ มันใช้แล ้ว น�ำ้ เปล่า 1 1/2 กรัม หรือน�ำ้ มันใช้ซำ�้ มีสารประกอบโพลาร์ การได้รบั สารประกอบโพลาร์ในปริมาณมากจะส่งผลต่อ น�ำ้ มันพืชส�ำหรับทาเส้นใหญ่เล็กน้อย การท�ำงานของเซลล์ เป็ นสาเหตุของโรคความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ และหลอดเลือด นอกจาก น�ำมาผสมกัน แล ้วทาจานด้วยน�ำ้ มัน นี้หากน�ำ้ มันทีน่ ำ� มาใช้ไม่มคี ณ ุ ภาพ อาจปนเปื้ อนสารพิษอะฟลาทอกซิน ท�ำให้เกิดโรคตับอักเสบ แล ้วตักมาราดบางๆ เข้า ไมโครเวฟ ตัดแป้ งใส่ และมะเร็งตับด้วย อย่าให้หนามาก น�ำเข้าเตาไมโครเวฟ ประมาณ ส�ำหรับผูบ้ ริโภค หากยังไม่แน่ใจว่าเส้นก๋วยเตีย๋ วทีเ่ รารับประทานอยู่นนั้ ปลอดภัยหรือ 40-50 วินาที ก็สุก ถ้าบ้านใดไม่มไี มโครเวฟ ไม่? ให้สงั เกตเส้นก๋วยเตีย๋ วง่ายๆ ดังนี้ จะน�ำมานึ่งก็ไม่เสียหายแต่อย่างใด 1. เส้นก๋วยเตีย๋ วทีใ่ ส่สาร จะเหนียวผิดปกติ กัดไม่ค่อยขาด เมื่อ สุ ก แล ว้ น�ำ ออกมาใช้น�ำ้ มัน 2. เมือ่ น�ำไปลวกในหม้อ สังเกตได้วา่ น�ำ้ ทีล่ วกจะขุน่ พืชทาทีด่ า้ นบนของแป้ ง พักไว้ให้คลายร้อน 3. เก็บได้นานผิดกว่าปกติ เส้นก๋วยเตีย๋ วปกติท้งิ ไว้คนื เดียวก็ข้นึ ราและบูดแล ้ว แต่ถา้ แลว้ ค่ อยแซะออกจากจาน น�ำมาเรียงซ้อน เส้นทีใ่ ส่สารทิ้งไว้ 2-3 วันก็ยงั คงสภาพเดิมไม่มรี าขึ้น แต่ถา้ ลองดมดูจะมีกลิน่ เหม็นเปรี้ยว กันเป็ นชัน้ ๆ น�ำมาม้วน ใช้มดี ตัดให้สวยงาม ส�ำหรับอันตรายของสารกันบูดในระยะสัน้ หากได้รบั ในปริมาณมากจะมีอาการคลืน่ ไส้ ค่อยๆ คลีเ่ ส้นออกจากกัน คราวนี้เราก็ได้เส้น อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย และในระยะยาวจะท�ำให้การท�ำงานของตับและไตลดประสิทธิภาพ ก๋วยเตีย๋ วสดเส้นใหญ่ ทีพ่ ร้อมส�ำหรับ ผัดซีอวิ ๊ ลงน�ำมาซึง่ โรคไต แถมในบะหมีย่ งั มีสสี งั เคราะห์ทใ่ี ส่ในอาหารซึง่ อาจเสีย่ งอันตรายถ้าสะสมใน ก๋วยเตีย๋ วเนื้อสับ กันแล ้ว ร่างกายปริมาณมากๆ จะท�ำให้ประสิทธิภาพในการดูดซึมอาหารทีล่ ดลง ตับและไตอักเสบ เป็ น สาเหตุของโรคมะเร็ง จึงขอแนะน�ำให้ลดหรือเลีย่ งการบริโภคบะหมีเ่ ขียว หรือบะหมีห่ ยกเพราะ ข้อมูล มีความเสีย่ งสูงทีจ่ ะมีส่วนผสมของสีสงั เคราะห์เนื่องจากไม่ใช่สปี กติของบะหมี่ ส่วนเส้นบะหมี่ http://www.consumerthai.org ปกตินนั้ ให้เลือกซื้อเส้นทีม่ สี เี หลืองนวล ไม่ใช่เส้นทีม่ สี เี หลืองเข้มเพราะมีความเสีย่ งสูงทีจ่ ะใส่ http://choieka.blogspot.com/2012/11/blogสีสงั เคราะห์เช่นกัน post_29.html เส้นก๋วยเตีย๋ วทีบ่ ริโภคนอกบ้าน เราไม่สามารถรูไ้ ด้วา่ ผลิตจากทีไ่ หน และมีกระบวนการ http://www.manager.co.th/GoodHealth/ ผลิตอย่างไรบ้าง ดังนัน้ หากต้องการบริโภคเส้นใหญ่นอกบ้านไม่ว่าจะเป็ นผัดซีอวิ ๊ ก๋วยเตีย๋ ว ViewNews.aspx?NewsID=9590000006444 จดหมายข่าววารสารสุขสาระ

9


สาระน่ารู้

ราไว

ยา

ยาให้กบั เรา ซึง่ ข้อมูลเกี่ยวกับยาทีเ่ รา ยามีความส�ำคัญกับชีวติ ทีเ่ ราพึง่ พา ควรรูม้ ดี งั นี้ 1. ชื่ อ สามัญ ของยานี้ คื อ ยามเจ็บไข้ได้ป่วย แต่การใช้ยาที่ไม่ถูกวิธีก็ อาจน�ำมาซึง่ อันตราย เช่น อาจเกิดอาการแพ้ อะไร ? 2. ยานี้มสี รรพคุณอย่างไร ? ยา เพราะว่าเรารู จ้ กั เพียงแต่ช่ือยี่หอ้ ของยา 3. ยานี้ใช้อย่างไร ? นัน้ ๆ ซึง่ หากเรารูช้ ่อื สามัญของยาทีเ่ ราแพ้ เรา 4. ยานี้ตอ้ งระวังอย่างไร ? ก็สามารถบอกกับแพทย์หรือเภสัชกรให้ทราบ มีคำ� เตือน ข้อห้าม หรือข้อควรระวัง เพือ่ ไม่ให้จ่ายยาชนิดดังกล่าวได้ ผูบ้ ริโภคส่วนใหญ่ยงั ใช้ยาโดยไม่รู ้ อย่างไรบ้าง? 5. หากไปซื้อยาหรือรับยา จักชือ่ จริงๆ ของยา “ชือ่ สามัญของยา” แต่กลับ รู จ้ กั แค่“ชื่อการค้า” (หรือชื่อยี่หอ้ ) ที่บริษทั จากร้า นขายยาแผนปัจ จุ บ นั ต้อ ง พยายามให้เราติดหูติดตา ท�ำให้เกิดปัญหา สอบถามหรือดู ให้แน่ ใจว่า คนที่จดั ตามมามากมาย เช่น การใช้ยาซ�ำ้ โดยไม่รูต้ วั ยาให้กบั เราเป็ น “เภสัชกร” เพราะถือ จนอาจได้รบั ยาเกินขนาด หรือเกิดอาการแพ้ เป็ นหน้าที่ตามกฎหมายของเภสัชกร ยาโดยทีไ่ ม่รูเ้ ลยว่าตัวเองแพ้ยาอะไร น่ากังวล ประจ�ำร้านขายยาแผนปัจจุบนั ที่จะ ตรงทีเ่ รือ่ งแบบนี้อาจท�ำให้เกิดอันตรายรุนแรง ต้อ งอยู่ ท ำ� หน้า ที่ข องตนในการหา ยาจ่ า ยยาอย่ า งถู ก ต้อ งตรงกับ โรค ถึงขัน้ เสียชีวติ ได้ เพราะธุ รกิจยาเป็ นธุ รกิจที่มมี ูลค่ า ที่ผู ป้ ่ วยต้อ งการรัก ษา เพื่อ ความ สูงมาก บริษทั ยาจึงพยายามท�ำให้ประชาชน ปลอดภัยของผูป้ ่ วยซึ่งกฎหมายได้มี ผูบ้ ริโภคติดกับชื่อการค้าของยามากขึ้น โดย การก�ำหนดไว้วา่ ร้านขายยาแผนปัจจุบนั ทุกแห่งต้องมีเภสัชกรประจ�ำตลอดเวลาทีเ่ ปิ ดจ�ำหน่าย เฉพาะยาจากต่างประเทศ ท�ำให้หลงใช้ยาที่ ยา หากไม่พบ ขอให้แจ้งไปยังส�ำนักงานสาธารณสุขจังหวัด หรือสภาเภสัชกรรม ในปัจจุบนั ผูบ้ ริโภคสามารถหาความรูเ้ รือ่ งยาผ่านทางเว็บไซต์ เช่น เว็บไซต์คณะเภสัชฯ แพง ทัง้ ๆ ทีม่ ตี วั ยาเดียวกันทีค่ ุณภาพเท่ากัน ของมหาวิทยาลัยต่างๆ หรือ http://www.yaandyou.net/ เป็ นต้น แต่ราคาถูกกว่ามาก เพื่อป้ องกันอันตรายจากการใช้ยา สิง่ ทีส่ ำ� คัญทีส่ ุดก็คอื ผูบ้ ริโภคจ�ำเป็ นต้องรูจ้ กั ข้อมูลจาก..โครงการส่งเสริมการใช้ยาปฏิชวี นะอย่างสมเหตุผลในร้านยา ปี พ.ศ. 2555 ยาทีจ่ ะใช้ วิธงี า่ ยๆ ทีจ่ ะท�ำให้เรารูไ้ ด้กค็ อื การ http://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/4203?locale-attribute=th ถาม จากคุณหมอหรือเภสัชกรทีเ่ ป็ นคนจ่าย http://www.thaihealth.or.th/Content/17890/html http://www.consumerthai.org/2015/index.php/data-storage/know-your-right/html

10

มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)


รู้รอบเรื่องยา

แก้ไอ

เรามักหาซื้อยาอมแก้ไอมาบรรเทาอาการเจ็บคอ หรือมีอาการไอ แต่ ก่อนทีจ่ ะหยิบซื้อยาอมแต่ละครัง้ เราเคยอ่านฉลากยาบนซองยาอมเหล่านัน้ กันบ้างหรือ ไม่? แล ้ว ยาอมเหล่านัน้ สามารถใช้ได้ตามความต้องการหรือไม่? ยาอมแก้เจ็บคอ ส่วนใหญ่จะมียาผสมกันอยู่หลายชนิด (ดังแสดงในตาราง) ซึง่ แบ่ง ออกเป็ น

โดยแบ่งออกเป็ น 1. ยาบรรเทาความรูส้ กึ เจ็บในล�ำคอ เช่น ยาชาเฉพาะที่ หรือยาแก้ปวด ลดการอักเสบ 2. สารฆ่าเชื้อ/ท�ำให้ปราศจากเชื้อ เพือ่ รักษาความสะอาดในช่องปากและล�ำคอ 3. ยาปฏิชวี นะ (หรือเรียกง่ายๆว่า ยาฆ่าเชื้อ) การผสมยาปฏิชวี นะในยาอมมีข ้อมูลเกีย่ ว กับประสิทธิภาพของยาน้อยมาก อีกทัง้ อาการเจ็บคอสามารถเกิดได้จากทัง้ การติดเชื้อและไม่ตดิ เชื้อ โดยกรณีตดิ เชื้อส่วนใหญ่มกั เป็ นเชื้อไวรัส เช่น เจ็บคอจากโรคหวัด เป็ นต้น ซึง่ สามารถหาย

ได้เ อง (ไม่ จ �ำ เป็ น ต้องใช้ยาปฏิชีวนะ) แต่ หาก สาเหตุของการเจ็บคอมาจากเชื้อแบคทีเรีย เช่น คอหอยอักเสบ หรือต่อมทอนซิลอักเสบ จากเชื้อสเตร็ปโตค็อกคัส กรุป๊ เอ ซึง่ มักมีไข้สูง ร่วมกับอาการเจ็บคอมาก เป็ นต้น ยาหลักใน การรักษาทีม่ งี านวิจยั สนับสนุนชัดเจน ได้แก่ ยาปฏิชวี นะแบบรับประทานบางชนิด เท่านัน้ 4. อืน่ ๆ เช่น วิตามินซี เป็ นต้น ปัจจุบนั มียา 2 ชนิด ที่ผลิตเป็ น ยาอมแก้ไอ ได้แก่ ยาเดกซ์โทรเมทอร์แฟน (dextromethorphan) ส�ำหรับอาการไอแห้ง และยาแอมบรอกซอล (ambroxol) ส�ำหรับ ไอมีเสมหะ แต่ปริมาณยาในยาอม 1 เม็ดจะ มีนอ้ ยกว่ายาเม็ดส�ำหรับรับประทาน ยาอมแก้เจ็บคอ แก้ไอ ใช้อย่างไร ยาอมเป็ น เพีย งอีก หนึ่ ง วิธี ท่ีช่ ว ย บรรเทาอาการเจ็บคอ หรืออาการไอ โดย ยาบางชนิดถูกจัดเป็ นยาอันตราย ซึ่งต้อง จ่ายและให้คำ� แนะน�ำการใช้จากแพทย์หรือ เภสัช กร ขณะที่บ างชนิ ด จัด เป็ น ยาสามัญ ประจ�ำบ้าน ซึง่ ผูป้ ่ วยสามารถหยิบเลือกซื้อได้ เอง (ดังแสดงในรูปภาพหน้า 12) นอกจากนี้ บนฉลากยายัง ระบุ สรรพคุณ ชื่อยา ปริมาณ และวิธใี ช้ไว้อย่าง ชัดเจน ไม่ใช่อมเท่าไรก็ได้ตามต้องการ เพราะ อาจท�ำให้เกิดอาการไม่พงึ ประสงค์จากยาได้ เช่น • ยาเฟลอร์บโิ พรเฟน (flurbiprofen) ซึ่งเป็ นยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตีย รอยด์ หากใช้ขนาดสูงเกินไป อาจท�ำให้เกิด แผลและมีเลือดออกในทางเดินอาหารได้ โดย จดหมายข่าววารสารสุขสาระ

11


เฉพาะผูท้ ม่ี ปี ระวัตเิ ป็ นแผลในกระเพาะอาหาร อยู่แล ้ว • การใช้ยาแก้ไอเดกซ์โทรเมทอร์ แฟนขนาดสู ง อาจท�ำให้งว่ งซึม ซึ่งเสี่ยงต่อ การเกิดอุบตั เิ หตุจากยานยนต์หรือจากการใช้ เครื่องจักรกลต่างๆ • พบรายงานการเกิดภาวะเมทฮี โมโกลบินในเลือด จากการใช้ยาอมที่มสี ่วน ประกอบของยาชาเฉพาะที่ คือ เบนโซเคน (benzocaine) ซึ่งส่งผลให้เม็ดเลือดแดง ขนส่งออกซิเจนไปเลี้ยงส่วนต่างๆของร่างกาย ได้นอ้ ยลง เป็ นต้น นอกจากนี้ หากใช้ยาอมติดต่อกัน 2-3 วันแลว้ อาการยังไม่ดีข้ นึ ควรปรึกษา แพทย์หรือเภสัชกรเพื่อรับค�ำแนะน�ำในการ ดูแลรักษาอย่างเหมาะสม มีอะไรทีค่ วรค�ำนึงถึงเกีย่ วกับการใช้ ยาอมแก้เจ็บคอ แก้ไอ อีกบ้าง

12

มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)

นอกจากวิธใี ช้ยาทีก่ ล่าวไปข้างต้น ยังมีคำ� เตือนต่างๆ ทีร่ ะบุไว้บนฉลากยา เช่น การแพ้ ยา การใช้ยาในเด็กเล็กซึง่ เสีย่ งต่อการส�ำลักเข้าทางเดินหายใจ หญิงตัง้ ครรภ์หรือก�ำลังให้นมลูก หรือผูท้ ม่ี โี รคบางชนิดทีไ่ ม่ควรใช้ยา เป็ นต้น มีวธิ บี รรเทาอาการเจ็บคอ อาการไอ ทีส่ ามารถท�ำได้เองทีบ่ า้ นหรือไม่ วิธกี ารง่ายๆ คือ เมือ่ มีอาการดังกล่าว ผูป้ ่ วยควรพักผ่อนให้เพียงพอ เลีย่ งอาหารรส จัด ดืม่ น�ำ้ อุ่นเยอะๆ หากไม่มโี รคประจ�ำตัวทีจ่ ำ� เป็ นต้องจ�ำกัดน�ำ ้ หรือกลัว้ คอด้วยน�ำ้ เกลืออุ่นๆ (ท�ำได้บอ่ ยๆ) ซึง่ สามารถเตรียมได้เอง โดยน�ำเกลือ 1 ช้อนชา ละลายในน�ำ้ อุ่น 1 แก้ว (ประมาณ 250 มิลลิลติ ร) หรือหาซื้อน�ำ้ เกลือทีเ่ ตรียมส�ำเร็จได้ตามร้านยา เป็ นตัน จากข้อมูลทัง้ หมด ผูอ้ ่านคงจะเห็นแล ้วว่า แม้แต่ยาอมก็ควรใช้อย่างถูกต้องและเหมาะ สม ส�ำหรับบางคนทีค่ ดิ ว่าเคยใช้ยานี้มาตลอด ไม่เห็นเป็ นอะไร แต่อย่าลืมว่า ร่างกายของเรามี การเปลีย่ นแปลงไปตามเวลา อาจมีโรคหรือปัจจัยบางอย่างเกิดขึ้นมาภายหลัง โดยทีเ่ ราคิดไม่ ถึงว่าจะเป็ นเหตุให้เกิดอันตรายจากยาได้เช่นกัน ดังนัน้ จึงควรอ่านฉลากยาให้ละเอียด และ สอบถามเภสัชกรทุกครัง้ ก่อนใช้ยาเหล่านี้ ข้อมูล http://www.pharmacy.mahidol.ac.th/th/knowledge/article/266


ห้องข่าว สสม. เมือ่ เร็วๆ นี้ ศูนย์กจิ กรรม สสม.ภาค ใต้ตอนล่าง ร่วมกับส�ำนักงานคณะกรรมการ อิสลามประจ�ำจังหวัดนราธิวาส จัดโครงการ มัสยิดปลอดบุหรีท่ งั้ อ�ำเภอในเขตพื้นทีจ่ งั หวัด นราธิวาส ได้แก่ อำ� เภอเมืองนราธิวาสและ อ�ำเภอสุ ไหงปาดี ณ หอประชุมส�ำนักงาน คณะกรรมการอิสลามประจ�ำจังหวัดนราธิวาส โดยมี นายซาฟี อี เจ๊ะเลาะ ประธานกรรมการ อิสลามประจ�ำจังหวัดนราธิวาสให้เกียรติเป็ น ประธานในพิธเี ปิ ดและร่วมบรรยายในเวทีดงั กล่าว พร้อมจัดให้มกี จิ กรรมให้ความรูใ้ น เรือ่ งพิษภัยของบุหรี่ โดยวิทยากรทีไ่ ด้รบั ผลก ระทบจากการสู บบุหรี่ ตลอดจนแนวทางใน การลดการสูบบุหรี่ ซึง่ ได้รบั ความสนใจเป็ น อย่างสูงจากผูเ้ ข้าร่วม จนเกิดการตัง้ ค�ำถาม อย่างมากมายในประเด็นปัญหาของสุขภาพ ในชีวติ ประจ�ำวัน โดยมี ม ัส ยิ ด ที่ ข้ ึ นทะเบี ย นใน เขตพื้นที่ อ�ำเภอเมืองนราธิวาสและอ�ำเภอ สุไหงปาดี เข้าร่วมโครงการฯ ทัง้ นี้มผี ูเ้ ข้าร่วม กิจกรรมประมาณ 250 คน

2 มิถนุ ายน 2559 ศู นย์กิจกรรม สสม.ภาคใต้ตอนกลาง จัดกิจกรรมอบรมเชิง ปฏิบตั ิการเยาวชนปอเนาะรักษ์ส่งิ แวดลอ้ ม โครงการเสริมสร้างบทบาทปอเนาะและชุมชน

รศ.ดร.อิสมาแอล อาลี ผอ.ศูนย์กจิ กรรม สสม.ภาคใต้ตอนล่าง มอบป้ ายโครงการฯแก่ตวั แทน มัสยิดที่ร่วมกิจกรรม

ในการจัดการสุขภาวะและสิง่ แวดล ้อม ณ สถาบันปอเนาะอิสลาฮูดดีน ม.2 ต.เปี ยน อ.สะบ้าย้อย จ.สงขลา โดยได้รบั เกียรติจากนายอิสมาแอล หมัดอะดัม ประธานกลุม่ รักษาความสะอาดจังหวัด สงขลาบรรยายให้ความรูเ้ รื่องการดูแล รักษาความสะอาด และแลกเปลีย่ นความคิดเห็นในเรื่อง การจัดการความสะอาดในบริเวณปอเนาะ

นายอิสมาแอล หมัดอะดัม ปธก.รักษาความสะอาดฯ ขณะให้ความรูแ้ ก่ผู ้ ร่วมกิจกรรม จดหมายข่าววารสารสุขสาระ

13


ห้องข่าว สสม. 4 มิถนุ ายน 2559 ศู นย์กิจกรรม สสม.ภาคกลาง ร่วมกับคณะกรรมการมัสยิด บางอ้อ โดยนายอดุลย์ โยธาสมุทร เลขานุการ คณะกรรมการมัสยิดบางอ้อ เป็ นผูป้ ระสาน กิจกรรม ทัง้ นี้กจิ กรรม Big cleaning day จัดขึ้นทีม่ สั ยิดบางอ้อ ถนนจรัญสนิทวงศ์ 86 แขวงบางอ้อ เขตบางพลัด กทม. กิจกรรมนี้

เป็ นหนึ่งในกิจกรรมของโครงการมัสยิดครบวงจร ทัง้ นี้โครงการมัสยิดครบวงจรมีวตั ถุประสงค์ หลักเพือ่ พัฒนาศักยภาพบุคลากรด้านการบริหารจัดการมัสยิดให้เป็ นระบบ รวมทัง้ เพือ่ รณรงค์ ให้มสั ยิดมีการจัดสถานที่ให้เป็ นเขตปลอดบุหรี่ 100% ตามกฎหมาย อีกทัง้ การจัดกองทุน สวัสดิการของมัสยิดเพือ่ รองรับผูด้ อ้ ยโอกาสและจัดให้มสั ยิดเป็ นแหล่งเรียนรูด้ า้ นสุขภาวะแก่ ชุมชน การพัฒนาปรับภูมทิ ศั น์และอาคารมัสยิดให้สะอาด สวยงาม และจัดท�ำห้องน�ำ้ ผูส้ ูงอายุ และผูพ้ กิ าร รวมถึงส่งเสริมให้มสั ยิดมีบทบาทในการส่งเสริมอาชีพให้กบั สมาชิกในชุมชนอีกด้วย

นายอดุลย์ โยธาสมุทร เลขานุ การคณะกรรมการมัสยิดบางอ้อ

13 มิถนุ ายน 2559 ศูนย์กจิ กรรม สสม.ภาคใต้ตอนกลาง ส�ำรวจชุมชน หมู่ ที่ 2 ต.สะกอม อ.เทพา จ.สงขลา เพือ่ จัดท�ำ โครงการฝึ กอาชีพผูม้ รี ายได้นอ้ ย โดยได้เข้า พบนายเจะมุ ยูนุ ผูช้ ่วยผูใ้ หญ่บา้ น หมูท่ ่ี 2 (ชุมชนริมคลองใกล ้กับสีแ่ ยกพระพุทธ) เพือ่ น�ำเสนอและท�ำความเข้าใจวัตถุประสงค์ใน การจัดกิจกรรมในครัง้ นี้ จากการส�ำรวจพบ

14

มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)


ห้องข่าว สสม. ว่าเบื้องต้นของชาวบ้านมีความสนใจในเรื่อง อาชีพเย็บผ้าและเลี้ยงปลาในกระชัง ทัง้ นี้ ศู นย์กิจกรรม สสม.ภาคใต้ตอนกลางจะน�ำ ข้อมูลเบื้องต้นมาพิจารณาจัดโครงการส่งเสริม อาชีพต่อไป

17 มิถุนายน 2559 ศ.ดร.อิศรา ศานติศาสน์ ประธานมูลนิธิสร้างสุขมุสลิม ไทย (สสม.) นายดาวุด ทับอุไร รองผูจ้ ดั การ แผนงานฯ นายคณี โยธาสมุทร ผูอ้ ำ� นวยการ ศูนย์กจิ กรรม สสม.ภาคกลาง เข้าเยีย่ มนาย อรุณ บุญชม ประธานกรรมการอิสลามประจ�ำ จังหวัดกรุงเทพมหานคร ลงนามในบันทึก ข้อตกลงร่วมกัน (MoU) ระหว่างกรรมการ อิสลามประจ�ำจังหวัดกรุงเทพมหานครกับ มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.) ในการส่ง เสริมการจัดตัง้ กองทุนซะกาตของแต่ละมัสยิด ทัง้ นี้ สสม.ได้จดั เตรียมงบประมาณในการ จัดอบรมเพือ่ การจัดตัง้ กองทุนซะกาตให้แก่ บุคลากรของมัสยิดใน กทม. มิถนุ ายน 2559 มูลนิธสิ ร้างสุขมุสลิม ไทย (สสม.) มอบทุนการศึกษาแก่นกั เรียน ยากจน ภาคเรียนที่ 1 ปี การศึกษา 2559 ทัว่ ประเทศ ทัง้ นี้ทุนการศึกษาของมูลนิธิสร้าง สุขมุสลิมไทย (สสม.) เป็ นทุนให้เปล่าไม่มี ภาระผูกพันต้องใช้คนื และเป็ นทุนการศึกษา ต่อเนื่องตัง้ แต่ระดับมัธยมศึกษา อาชีวศึกษา จนถึงระดับปริญญาตรี การคัด เลือ ก “นัก เรี ย นทุน ” จะ พิจารณาจากรายได้ของครอบครัว จ�ำนวน พีน่ อ้ ง ปัญหาของครอบครัว และการขาดผู ้ อุปการะส่งเสียเล่าเรียน ผลการเรียนพอใช้ มี ความประพฤติดี และมีความมุง่ มันตั ่ ง้ ใจ ใน การศึกษาเล่าเรียน

นายสุรินทร์ เหมนุ กูล รองประธานมูลนิ ธฯิ มอบทุนการศึกษาแก่นกั เรียนทุน

โดยนักเรียนผูผ้ ่านการคัดเลือก จะได้รบั การสนับสนุนทุนการศึกษาแบ่งได้ดงั นี้ ระดับมัธยมศึกษา ทุนละ/ปี 8,000-บาท ระดับอาชีวศึกษา ทุนละ/ปี 10,000-บาท ระดับอุดมศึกษา (ป.ตรี) ทุนละ/ปี 12,000-บาท จดหมายข่าววารสารสุขสาระ

15


ท่องโรค

ราไว

ไส้เลือ่ น เกิดจากผนังหน้าท้องทีห่ มุ ้ อวัยวะภายในบางจุดมีความอ่อนแอผิดปกติ โดยส่วนใหญ่แลว้ มักจะเป็ นความผิดปกติท่ี เกิดมาตัง้ แต่แรกเกิด ประกอบกับความดัน ในช่องท้องท�ำให้ลำ� ไส้ทอ่ี ยู่ในบริเวณนัน้ เลือ่ น ทะลักออกมาตรงจุดนัน้ และตุงเป็ นก้อนให้ เห็นได้ชดั เจน พบได้หลายต�ำแหน่ง เช่น ไส้ เลือ่ นขาหนีบ ไส้เลือ่ นทีส่ ะดือ (สะดือจุ่น) ไส้ เลือ่ นทีแ่ ผลผ่าตัด ส่วนใหญ่พบมากบริเวณขา หนีบ ทัง้ นี้สดั ส่วนการเกิดโรคไส้เลือ่ นของ ผูช้ ายและผูห้ ญิงอยู่ท่ี 5 ต่อ 1 ซึง่ ถือว่าผูห้ ญิง น้อยกว่ามาก แต่ถงึ อย่างนัน้ คุณผูห้ ญิงก็ไม่ ควรชะล่าใจเช่นกัน ไส้เลือ่ น มีหลายชนิด ซึง่ จะมีอาการ ภาวะแทรกซ้อนและการรักษาแตกต่างกันไป ขึ้นกับต�ำแหน่งทีเ่ ป็ น ทีพ่ บได้บอ่ ย ได้แก่ บริเวณสะดือ ท�ำให้เป็ น สะดือจุ่น

16

มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)

ไส้ เ ลื ่ อ น ผู้หญิงก็เป็นได้ หรือไส้เลือ่ นทีส่ ะดือ (Umbilical Hernia) มักจะมีอาการตัง้ แต่แรกเกิด เมือ่ เด็กร้องไห้จะเห็น สะดือโป่ งมักจะไม่มภี าวะแทรกซ้อนร้ายแรงและจะหายได้เองก่อนอายุได้ 2 ปี มีอาการสะดือ จุ่น หรือสะดือโป่ ง เวลาร้องไห้ ซึง่ จะเป็ นมาตัง้ แต่แรกเกิดโดยไม่มคี วามผิดปกติอน่ื ๆ บริเวณขาหนีบ ท�ำให้เป็ นไส้เลือ่ นทีข่ าหนีบ (Inguinal Hernia) ซึง่ เป็ นไส้เลือ่ นทีพ่ บได้ บ่อยในเด็กโตและผูใ้ หญ่ และพบในผูช้ ายมากกว่าผูห้ ญิง มีอาการเป็ นก้อนตุงทีบ่ ริเวณขาหนีบ หรือถุงอัณฑะ จะเห็นขณะลุกขึ้นยืน ยกของหนัก ไอ จาม หรือเบ่งถ่าย เวลานอนหงาย ก้อนจะ เล็กลงหรือยุบหายไป ก้อนมีลกั ษณะนุ่มๆ หยุ่นๆ โดยไม่มอี าการเจ็บปวดแต่อย่างใด อาการ ไส้เลือ่ นอาจจะเกิดขึ้นตัง้ แต่กำ� เนิด หรือมาเกิดขึ้นภายหลังจากการไอ จากการ ยืนนาน การออกแรงจะมีกอ้ นโตขึ้นเรือ่ ยๆ ถ้าไส้เลือ่ นไม่สามารถดันกลับเข้าไปในช่องท้องได้เมือ่ ให้ ผูป้ ่ วยนอนศีรษะต�ำ ่ ถุงไส้เลือ่ นจะบวมปวดกดเจ็บบริเวณก้อนและมีอาการของล�ำไส้อดุ ตัน เช่น ปวดท้อง ท้องอืด ไม่ถา่ ยอุจจาระ ไม่ผายลม คลืน่ ไส้ อาเจียน และถ้ามีการบีบรัดและขาด เลือดไปเลี้ยงจะมีอาการเจ็บปวดทีไ่ ส้เลือ่ นมาก ผูป้ ่ วยทีม่ ไี ส้เลือ่ นทีข่ าหนีบจะปัสสาวะบ่อย การทีต่ รวจพบได้ คือ มีกอ้ นบริเวณ ขาหนีบ ลูกอัณฑะ หรือบริเวณแคมเล็ก-ใหญ่ ในเพศหญิง อาการแทรกซ้อน อาจพบในผูป้ ่ วยที่ เป็ นไส้เลือ่ นที่ขาหนีบ บางครัง้ อาจติดค้างที่ ขาหนีบ หรือถุงอัณฑะ ไม่สามารถไหลกลับ เข้าช่องท้องได้ตามปกติ เรียกว่า ไส้เลือ่ นชนิด ติดค้าง (Obstructed Hernia) ซึง่ อาจท�ำให้ มีอาการของล�ำไส้อุดกัน้ คือ ปวดท้องและ อาเจียนรุนแรง ถ้าหากปล่อยทิ้งไว้จะท�ำให้ล�ำไส้ส่วนที่ ติดค้างอยู่ถกู บีบรัดจนบวม และขาดเลือดไป เลี้ยงในทีส่ ุดล�ำไส้เน่าเรียกว่า ไส้เลือ่ นชนิดถูก บีบรัด ผูป้ ่ วยจะมีอาการปวดท้องรุนแรง เมือ่ ล�ำไส้เกิดการทะลุกจ็ ะกลายเป็ นเยือ่ บุช่องท้อง อักเสบ เป็ นอันตรายถึงชีวติ ได้ การรักษาไส้เลือ่ น 1. ผ่าตัด ความจริงผูป้ ่ วยที่เป็ นไส้ เลือ่ น ถ้าเป็ นไปได้ควรจะผ่าตัด โดยเฉพาะ ในรายที่ไส้มกี ารเลือ่ นเข้าเลือ่ นออก (เพราะ


พวกนี้ถา้ วันไหนเลือ่ น เข้าแลว้ ไม่ออก มักเกิด เรื่อง) เมือ่ ผ่าไปแล ้ว แพทย์กจ็ ะท�ำการตัดและเย็บ ปิ ดช่องทางทีผ่ ดิ ปกติและใช้เทคนิกการผ่าตัดเพือ่ เสริมความแข็งแรงให้บริเวณนัน้ หรืออาจจะใส่วตั ถุ สังเคราะห์รูปตาข่ายไปพยุงส่วนนัน้ ให้แข็งแรง 2. ดันไส้เลือ่ นกลับ ในบางรายทีม่ ารพ.ด้วย ก้อนมีขนาดโตขึ้นและเจ็บปวด ในเบื้องต้นแพทย์จะให้ ยาลดปวดและจัดท่าเพือ่ ดันไส้เลือ่ นให้กลับเข้าไป 3. รอต่อไป ในผูป้ ่ วยบางรายมีโรคประจ�ำตัวหรือ สภาวะร่างกายทีไ่ ม่เหมาะสมต่อการผ่าตัด หรือเสีย่ งเกินทีจ่ ะ ผ่าตัดไหว ก็จะไม่ได้รบั การผ่าตัด แต่กจ็ ะมีการแนะน�ำวิธปี ฏิบตั ิ ตัวเพือ่ ลดการเป็ นหรือลดการเกิดอาการ วิธปี ฏิบตั ขิ ณะรอผ่าตัด การป้ องกันไม่ให้เป็ นซ�ำ้ ในช่วงทีร่ อ ผ่าตัดเป็ นสิง่ ส�ำคัญ สิง่ ทีเ่ ราพอจะป้ องกันได้ทงั้ ในรายทีเ่ ป็ นแลว้ และใน รายทีย่ งั ไม่เป็ นก็คอื การลดความดันในช่องท้องจากการกระท�ำต่างๆ คือ 1. อย่าไอ - ในทีน่ ้ คี อื ไม่ไปรับสิง่ ทีเ่ สีย่ งต่อการไอ เช่น เลิกสูบบุหรี่ อย่า ให้เป็ นหวัด ถ้าไอควรจิบน�ำ้ อุ่นบ่อยๆ 2. อย่ายกของหนัก - การยกของหนักจะท�ำให้เกิดการเบ่ง และเกิดไส้เลือ่ น ซ�ำ้ ได้

ไส้เลื่อน ทะลุผ่านผนังหน้าท้องที่อ่อนแอ 3. อย่าเบ่งอุจจาระ - ก็คอื ควรกินอาหารทีม่ กี ากใยเพือ่ ช่วยในการระบาย เพราะหาก ท้องผูกจนต้องเบ่งอุจจาระ ก็สามารถเกิดไส้เลือ่ นซ�ำ้ ได้ 4. อย่าเบ่งปัสสาวะ - ในรายทีม่ คี วามเสีย่ งต่อการเป็ นต่อมลูกหมากโตหรืออายุมาก อาจจะต้องเบ่งปัสสาวะบ่อย ทางแก้คอื ไปพบแพทย์ในเรื่องดังกล่าวเพือ่ ตรวจและรับการรักษา เพือ่ ให้ถา่ ย ปัสสาวะคล่องขึ้น การดูแลหลังการผ่าตัด ผูป้ ่ วยทีไ่ ด้รบั ยาระงับความรูส้ กึ โดยการฉีดยาชาเข้าไขสันหลัง จะมีอาการชาตัง้ แต่เอวถึงขาทัง้ 2 ข้าง ให้นอนราบประมาณ 6 – 8 ชัว่ โมง ผูป้ ่ วยสามารถพลิก ตะแคงตัวได้ อาการขาจะเป็ นอยู่ประมาณ 5 – 6 ชัว่ โมง การลุกเร็วก่อนเวลาก�ำหนดจะท�ำให้ หน้ามืดและปวดศีรษะได้ หลังจากการนอนราบตรงตามเวลาทีก่ ำ� หนดแล ้ว ให้ผูป้ ่ วยลุกจากเตียงให้เร็วทีส่ ุด ถ้าผู ้ ป่ วยไม่มอี าการคลืน่ ไส้อาเจียน หลังผ่าตัดให้รบั ประทานอาหารได้ตามปกติ ผูป้ ่ วยอาจปัสสาวะ ไม่ออก บริเวณท้องน้อยโป่ งต้องสวนปัสสาวะออก ถ้าไม่มอี าการแทรกซ้อนหลังผ่าตัดจะนอนพักรักษาทีโ่ รงพยาบาลประมาณ 1 – 2 วัน จะกลับบ้านได้เมือ่ ไม่มไี ข้ ลุกเดินได้ดี ไม่มอี ณั ฑะปวดบวมหรือปัสสาวะได้ดี การดูแลตนเองทีบ่ า้ น แผลผ่าตัด เป็ นแผลปิ ดสนิท ไม่ตอ้ งเปิ ดท�ำแผล ห้ามแกะเกา และระวังไม่ให้แผลถูกน�ำ ้ แต่ถา้ แผลถูกน�ำ้ ให้เปิ ดท�ำแผลทุกวัน เมือ่ ครบก�ำหนด 7 วันให้ตดั ไหมได้ทค่ี ลินิก อนามัย หรือโรงพยาบาลทีอ่ ยู่ใกล ้บ้าน

ผู ป้ ่ วยควรงดการยกของหนั ก ประมาณ 3 เดือน ระมัดระวังอย่าให้ทอ้ งผูก เป็ นหวัด เพราะการเบ่งถ่าย การไอ จาม ยก ของหนักจะท�ำให้ลำ� ไส้เลือ่ นกลับมาเป็ นซ�ำ้ ได้ ควรงดสูบบุหรี่ รับประทานอาหารได้ตามปกติ ทีม่ า http://www.medicthai.com/ http://www.siamhealth.net/public_html/Disease/GI/hernia/hernia.htm#.V2PWNbt96M8 https://www.gotoknow.org/posts/455354 http://www.happyoppy.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=539680367&Ntype=5 http://www.bangkokhealth.com/index.php/ health/health-system/reproductive/1550 http://www.healthcarethai.com จดหมายข่าววารสารสุขสาระ

17


ท่องเที่ยว

อุษนีย์

ทริ ป เที่ ย วแบบสัม ผัส ธรรมชาติ และทดสอบพละก�ำลังอย่างภูเขาไฟโบรโม คาวาอิเจียน และเที่ยวเมืองยอกยาการ์ตา้ อินโดนีเซียประเทศเพือ่ นบ้านของเรา ซึง่ ถือ ได้วา่ เป็ นประเทศทีม่ ปี ระชากรมุสลิมมากทีส่ ดุ ในโลก ท�ำให้สบายใจในการเดินทางทัง้ อาหาร การกินและสถานทีล่ ะหมาดทีม่ อี ยู่ตลอดทาง เริ่ม ต้น จากสนามบิน สุ ร าบายาซึ่ง ถือว่าสะดวกทีส่ ุดในการเดินทางไปยัง ภูเขา ไฟโบรโม (Gunung Bromo) ที่ตงั้ อยู่ใน อุทยานแห่งชาติโบรโมเทงเกอร์เซเมรู ยอด ภูเขาไฟมีความสูง 2,329 เมตร ซึง่ ไม่ได้สูง มากนัก สามารถเดินทางสู่ยอดเขาได้งา่ ย จึง เป็ นที่นิยมของนักท่องเที่ยว โดยเฉพาะคน ไทย ขนาดที่ ตม.เห็นพาสปอร์ตไทย ถาม ค�ำเดียว “โบรโม?” โบรโมเป็ นภูเขาไฟทีย่ งั ไม่ ดับ ระเบิดครัง้ ล่าสุดประมาณเมือ่ ต้นปี ทผ่ี ่าน มานี้เอง และเพิง่ จะเปิ ดให้นกั ท่องเทีย่ วเข้าชม ปากปล่อง เมือ่ เดือนเมษายนนี้ ซึง่ ในเรื่องนี้ ทางการอินโดนีเซียได้เตรียมการรับมือ โดย มีนกั ธรณีวทิ ยาคอยเฝ้ าระวัง หากคาดว่าจะมี การปะทุอย่างรุนแรงก็จะไม่เปิ ดให้เข้าชมปาก

18

มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)

อินโดนีเซีย

ปล่อง เราเดินทางถึงตีนเขาเวลาประมาณตี 3 ต้องเช่ารถจิบ๊ ต่อไปยังภูเขาพีนาจากัน Penanjakan เพือ่ ขึ้นไปชมวิวด้านบน ก่อนขึ้นเราพักดืม่ กาแฟแก้หนาวและรอละหมาดซุบฮิ แล ้วค่อย เดินขึ้นไปจุดชมวิวรอดูดวงอาทิตย์ข้นึ และชมภูเขาไฟโบรโมจากมุมไกลๆ จากนัน้ เดินทางต่อ เพือ่ ไปสัมผัสภูเขาไฟโบรโมกันอย่างใกล ้ชิดกันถึงปากปล่อง แต่รถจิป๊ จะพาเรามาจอดแค่เชิง เขาเท่านัน้ และให้เราเดินเท้าต่อไปยังปากปล่องระยะทางประมาณ 1 กิโลเมตร ซึง่ เป็ นการเอื้อ กันกับธุรกิจให้บริการม้า ส�ำหรับใครทีอ่ ยากขีม่ า้ หรือจะใช้มา้ เป็ นพร๊อพ (ประกอบฉาก) ในการ ถ่ายรูปก็ใช้บริการได้เลย ราคาก็จะลดลงเรื่อยๆ ตามระยะทางและการต่อรองของเรา แต่ถงึ อย่างไรไม่วา่ จะเดินหรือนัง่ ม้า เรายังต้องขึ้นบันไดประมาณ 200 ขัน้ ไปยังปากปล่อง ด้านบน ปากปล่องเราจะสัมผัสควันและเสียงปะทุอย่างชัดเจน เราอยู่ช่นื ชมเจ้าโบรโมและผองเพือ่ นของ มันสักพัก ก็ถงึ เวลาต้องบอกลาเพือ่ ไปยังจุดหมายต่อไป จุดมุง่ หมายต่อไปคือ คาวาอิเจียน (Kawah ijen) ซึง่ อยู่เกือบสุดชวาตะวันออก ตัง้ อยู่ ในเมืองบอนโดโวโซ (Bondowoso) ใช้เวลาเดินทางจากโบรโมประมาณ 7 ชัว่ โมง สองข้างทาง ยังมีความอุดมสมบูรณ์ของธรรมชาติ คาวาอิเจียนเป็ นภูเขาไฟทีด่ บั แล ้ว ทางรัฐบาลอินโดนีเซีย ให้เอกชนรับสัมปทานเข้าไปขุดเจาะก�ำมะถันชาวบ้านแถวนัน้ จะมีอาชีพรับจ้างขนก�ำมะถันขึ้น-ลง เขาวันละประมาณ 2-3 เทีย่ ว ค่าแรงวันละ 80,000 รูเปี ย (ประมาณ 230 บาท) แต่ดว้ ยความ สวยงามของธรรมชาติจงึ เปิ ดให้มนี กั ท่องเทีย่ วเข้าชม เด็กหนุ่มทีพ่ ดู ภาษาอังกฤษหรือภาษาทีส่ าม ได้ ก็จะผันตัวเองมาเป็ นไกด์นำ� เทีย่ วแทนการขนก�ำมะถัน เพราะสบายและมีรายได้ดกี ว่า ทางอุทยานจะเปิ ดให้นกั ท่องเทีย่ วเริม่ เดินขึ้นยอดเขาคาวาอิเจียนได้ในเวลาตี 1 ต้องใช้

โบรโม่

สะวันนา

คาวาอิเจียน

โบรโม่


โบรโม่

คาวาอิเจียน

ระยะทางเดินเท้าประมาณ 3 กิโลเมตร เพือ่ ขึ้นสู่ยอดเขา โดยจะใช้เวลา 2-3 ชัว่ โมง ขึ้นอยู่กบั ความแข็งแรงของสภาพร่างกายของแต่ละคน ส�ำหรับคนที่ออกก�ำลังกาย เป็ นประจ�ำคงไม่ใช่เรื่องยาก แต่ถา้ ไม่ละก็ อาการเหนื่อย หอบ จะมีอยู่ตลอดทาง นักท่องเทีย่ วส่วนใหญ่นิยมเดินขึ้นชมยอดเขาในตอนกลางคืน เพราะต้องการขึ้นไป ให้ถงึ ทันเห็น เปลวไฟสีนำ�้ เงิน (Blue fire) ทีเ่ กิดจากการใช้ความร้อนหลอมละลาย แร่ธาตุกำ� มะถันจนเกิดเป็ นประกายเพลิงสีนำ�้ เงิน ซึง่ ถือว่าเป็ นไฮไลท์อย่างหนึ่งของ การมาเยือนคาวาอิเจียน ทีจ่ ะเห็นเฉพาะช่วงกลางคืนถึงประมาณตี 4 ดังนัน้ อุปกรณ์ ทีจ่ ำ� เป็ นส�ำหรับการเดินทาง คือ ไฟฉาย เสื้อกันหนาว และหน้ากากชนิดหนาเพราะพอ ถึงยอดเขาจะได้กลิน่ เหม็นของก�ำมะถัน ถึงแม้จะเหน็ดเหนื่อยจากการเดินขึ้นเขา และกลิน่ ของก�ำมะถัน แต่ภาพ บรรยากาศด้านบนทีไ่ ด้เห็นเทือกเขาทีท่ อดยาว โอบลอ้ มด้วยเมฆหมอกและบรรดา ภูเขาอีกหลายลูก ด้านล่างปากปล่องเห็นทะเลสาบกรดก�ำมะถัน (lake of sulfuric acid) สีเขียวสวยงามมากถือว่าเป็ นความเหนื่อยทีค่ มุ ้ ค่าจริงๆ หลังจากเทีย่ วแบบสัมผัสธรรมชาติแล ้วเราเดินทางต่อเทีย่ วเมืองในชวากลาง ทีเ่ มืองยอกยาการ์ตา้ ซึง่ ทีน่ ่ีนบั ว่าเป็ นศูนย์กลางของวัฒนธรรมชวาโบราณทัง้ ดนตรี นาฏศิลป์ และงานฝี มอื และยังถือว่าเป็ นเมืองแห่งการศึกษา เพราะเป็ นเมืองที่มี มหาวิทยาลัยเป็ นจ�ำนวนมาก ในยอกยาการ์ตา้ เรามีเวลาเทีย่ วไม่มากนัก เพราะความตัง้ ใจตอนแรกเพียง แค่เยีย่ มเมืองทีน่ อ้ งชายเรียนอยู่เท่านัน้ ซึง่ น่าเสียดายเพราะจริงๆ ยอกยาการ์ตา้ ถือว่า เป็ นอีกเมืองหนึ่งทีน่ ่าเทีย่ ว โดยผังเมืองทีม่ ลี กั ษณะคล ้ายถ้วย มีภเู ขาทีโ่ อบล ้อมเมือง ไว้ ทางทิศเหนือมีภเู ขาไฟเมราปี ทีส่ ูงถึง 10,000 ฟุต ทางทิศใต้มที ะเลมากมาย อีกทัง้ สถานทีท่ ่องเทีย่ วทางวัฒนธรรมยอดนิยมอย่าง บุโรพุทโธ (Borobudur) และ วัดปรัม บานัน (Prambanan) ซึง่ ถือว่าเป็ นเมืองทีม่ คี วามหลากหลาย ทัง้ ศาสนา วัฒนธรรม ความสวยงามของธรรมชาติ และความสะดวกสบายของสังคมเมืองทีไ่ ม่แพ้เมืองหลวง หากใครมีโอกาสไปเยือนจะเผือ่ เวลาเทีย่ วหน่อยก็ถอื ว่าน่าสนใจมากเลยทีเดียว แต่ ส�ำหรับผูเ้ ขียนเองได้เพียงแต่เทีย่ วชมรอบเมืองถือเป็ นอันจบทริปเตรียมตัวกลับเมือง ไทยค่ะ จดหมายข่าววารสารสุขสาระ

19


สิ่งแวดล้อม กังหันผลิตไฟฟ้ าจากลมรุ่นใหม่ถูก ออกแบบให้ไม่ขดั หูขดั ตา มีประสิทธิภาพมาก ขึ้น และเป็ นมิตรกับนกมากกว่ากังหันแบบเก่า กังหันลมรู ปแบบใหม่ได้รบั การออกแบบให้ ไม่มสี ่วนใดทีข่ ยับหมุน ท�ำให้มนั ดูเหมือนว่า จะไม่มเี สียงและลดแรงสัน่ สะเทือน Vortex Bladeless บริษทั ออกแบบ กังหันลมสัญชาติสเปนมองว่าข้อได้เปรียบนี้ เองทีจ่ ะท�ำให้เกิดลูกค้ากลุม่ ใหม่ๆ ในตลาด พลังงานลม “กัง หัน ลมรู ป แบบเก่ า มัน มีเ สีย ง รบกวนมากเกินไปส�ำหรับคนทีอ่ าศัยอยู่ใกล ้ๆ เราจึงพยายามหาทางออกทีจ่ ะสามารถน�ำการ ผลิตไฟฟ้ าจากลมให้ไปยังทีอ่ ยูอ่ าศัยของผูค้ น ได้เช่นเดียวกับพลังงานแสงอาทิตย์” David Suriol ผูร้ ่วมก่อตัง้ บริษทั กับ Raul Martin และ David Yanez ผูอ้ อกแบบกังหันลมกล่าว “กัง หัน ลมที่ ดี ท่ี สุ ด ในตอนนี้ จะ สามารถเก็บพลังงานไว้ได้ราวร้อยละ 50 จาก พลังงานลมทัง้ หมด ตอนนี้กงั หันไร้ใบที่เรา ก�ำลังพัฒนาสามารถเก็บพลังงานได้ราวร้อย ละ 40 จากการทดสอบกับอุโมงค์ลมในห้อง ทดลอง” David Suriol อธิบาย กังหันลมไร้ใบ ใบพัดผลิตไฟฟ้ าจะ ถูกติดตัง้ อยู่ดา้ นในสนามแม่เหล็ก ซึ่งช่วย ให้การสร้างพลังงานจากลมมีประสิทธิภาพสูง ขึ้น และช่วยลดความจ�ำเป็ นทีจ่ ะต้องใช้นำ�้ มัน หล่อลืน่ ราคาแพงหรือชิ้นส่วนเครื่องจักรทีใ่ ช้ ทดแทน ท�ำให้ไม่ว่าจะเป็ นฟาร์มพลังงานลม ขนาดเล็กหรือขนาดใหญ่ กังหันลมแบบใหม่ ก็มตี น้ ทุนทีถ่ กู กว่า “เราใช้ส่ ว นประกอบน้อ ยชิ้น กว่ า ท�ำให้ตน้ ทุนในการผลิตต�ำ่ กว่าถึงร้อยละ 53 และมีตน้ ทุนในการบริหารจัดการต�ำ่ กว่า เช่น ค่าบ�ำรุงรักษา การเช่าที่ดนิ และการบริหาร จัดการ ท�ำให้ตน้ ทุนโดยรวมลดลงร้อยละ 51” “เราคาดว่า ฟาร์ม กัง หัน ไร้ใ บจะมี ต้นทุนต่อเมกะวัตต์ตำ� ่ กว่าฟาร์มกังหันแบบ ทัว่ ไปถึงร้อยละ 40”

20

มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)

กังหั น

พลังงานลม ไร้ ใบ

อย่างไรก็ดี การพัฒนากังหันไร้ใบให้มขี นาดเท่ากับทีใ่ ช้ในอุตสาหกรรมอาจต้องใช้เวลา อีก 4 ปี Suriol กล่าว แต่ภายใน 18 เดือน เขาหวังว่าจะขายรุ่นขนาดความสูง 3 เมตรทีส่ ามารถ ผลิตไฟฟ้ าได้ 100 วัตต์ ควบคู่กบั พลังงานแสงอาทิตย์ 125 วัตต์ ซึง่ เป็ นระบบทีร่ าคาประหยัด มากส�ำหรับคนทีไ่ ม่ได้เชื่อมต่อทีอ่ ยู่อาศัยกับกริดขนาดใหญ่ เช่นในแอฟริกาและอินเดีย เพราะ ระบบนี้เพียงพอทีจ่ ะผลิตไฟฟ้ าให้แสงสว่าง โทรทัศน์ และตูเ้ ย็น


“ด้วย คุณสามารถวางกังหันขนาด 4 กิโลวัตต์ 4 ถึง 6 ตัวไว้ในพื้นทีเ่ ท่ากับกังหันลม แบบดัง้ เดิม 1 ตัว หรือพื้นทีข่ นาด 5 คูณ 5 ตารางเมตร” เขากล่าว จากการทดลองในห้องแล็บ พบว่ายิง่ กังหันลมไร้ใบอยู่ใกล ้กันเท่าไร จะท�ำให้มศี กั ยภาพในการผลิตเพิม่ สูงขึ้น แต่สง่ิ ทีน่ ่าสนใจทีส่ ุดส�ำหรับนักอนุรกั ษ์คอื การแก้ไขปัญหาพื้นฐานของกังหันลมทัวไป ่ เช่น เสียงรบกวน เงารบกวน และอันตรายต่อนก นอกจากนี้ การออกแบบใหม่ยงั ส่งผลกระทบ ต่อภูมทิ ศั น์ตำ� ่ กว่า “ไม่ว่าการพัฒนาอะไรในเขตนอกเมือง เราต้องคิดให้ถถ่ี ว้ นว่ามันจะไม่ส่งผลกระทบ ต่อสิง่ แวดล ้อม และถ้าเทคโนโลยีช่วยลดการปลดปล่อยแก๊สเรือนกระจกและไม่ส่งผลร้ายต่อ นก ก็ถอื ว่าเป็ นเรื่องทีย่ อดเยีย่ มมาก” Grahame Madge เจ้าหน้าทีอ่ าวุโสด้านการสือ่ สารจาก องค์กร RSPB กล่าว “หากค�ำกล่าวว่ากังหันลมไร้ใบรู ปแบบใหม่ไม่มผี ลกระทบต่อสิ่งแวดลอ้ มได้รบั การ ยืนยัน รวมถึงประเด็นการลดแก๊สคาร์บอนและต้นทุน เทคโนโลยีน้ ีก็จะมีบทบาทส�ำคัญใน สัดส่วนการผลิตพลังงานในอนาคต” Nick Clack นักรณรงค์อาวุโสแห่ง CPRE ให้ความเห็น และอธิบายว่าโครงการทีก่ ำ� ลังจะก่อสร้างจ�ำเป็ นต้องมีการตรวจสอบว่าสามารถลดผลกระทบต่อ ภูมทิ ศั น์ได้จริงหรือไม่ Vortex Bladeless มีโอกาสอย่างมากทีจ่ ะได้รบั เงินทุนจากนักลงทุนเพือ่ พัฒนาระบบให้

มีประสิทธิภาพยิง่ ขึ้น ก่อนทีบ่ ริษทั พลังงานจะ เข้ามาติดต่อเพือ่ พัฒนาโครงการเชิงพาณิชย์ ต่ อ ไป เนื่ อ งจากได้ร บั การสนับ สนุ น จาก มหาวิทยาลัยฮาวาร์ดรวมถึงบริษทั พลังงาน แสงอาทิตย์ยกั ษ์ใหญ่ของสหรัฐอเมริกาอย่าง SunEdison ทีม่ าปิ ยะจิตร-เรียบเรียงจากบทความ ภาษาไทย โดย รพีพฒั น์ อิงคสิทธิ ์ มูลนิธิสบื นาคะเสถียร http:// www.seub.or.th/index.php?option=com_ content&view=article&id=1831:seubnews&catid=5:2009-10-07-10-58-20&Itemid=14 อ่านบทความต้นฉบับภาษาอังกฤษ ‘Can bladeless wind turbines mute opposition?’ โดย Dominic Bates ได้ที ่ ttp://goo.gl/U3VRqo จดหมายข่าววารสารสุขสาระ

21


คนแก่ขี้บ่น

คนริมน�ำ้

สังคม หายนะ

เมื่อวันตรุษอีฎิลฟิ ตรีท่ีผ่านมาผม ได้มโี อกาสกลับไปเยีย่ มญาติๆ ทีต่ ่างจังหวัด ในหลายชุมชน สิง่ ทีพ่ บเห็นก็คือภาพของวัย รุ่นจ�ำนวนมากในทุกชุมชน แต่สง่ิ ทีข่ าดคือผู ้ หลักผูใ้ หญ่ท่มี ศี กั ยภาพพอที่จะเป็ นหลักใน การดู แลเยาวชนในชุมชน จะมีผูอ้ าวุโสอยู่ บ้างก็มอี ายุมากเกินกว่าที่จะมีแรงมาเป็ นตัว หลักในการดูแลชุมชนได้ ได้สอบถามถึงสภาพ ความเป็ นอยู่ของผูค้ นในสังคม โดยเฉพาะวัย รุ่น ทุกคนก็ได้แต่สา่ ยหน้าราวกับว่ายังมองไม่ เห็นว่าอนาคตของพวกเขาจะเป็ นเช่นไร วัย รุ่ น ในเกื อ บทุ ก ชุ ม ชนจะสู บ บุหรี่เป็ นอย่างน้อย ตามมาก็อบายมุขต่างๆ มากมาย น้อยคนทีจ่ ะใส่ใจในเรื่องของศาสนา และการประกอบอาชีพเพือ่ อนาคตของตัวเอง ซึ่งต่ างกับเยาวชนในอดีตที่มีผูห้ ลักผู ใ้ หญ่ ที่มีท งั้ ความรู ท้ างศาสนาและความรู ด้ า้ น สามัญหลายคนในแต่ละชุมชนคอยดูแลให้คำ� ปรึกษาแนะน�ำไม่ให้เยาวชนเดินหลงทาง ทัง้ ที่ อบายมุขในอดีตก็มมี าก ไม่วา่ จะเป็ นสิง่ มึนเมา เช่น เหล ้า กัญชา กระท่อม น�ำ้ ขาว การพนัน ก็มมี าก เช่น ไพ่ โป ไฮโล หวย ไก่ชน เป็ นต้น

22

มูลนิธิสร้างสุขมุสลิมไทย (สสม.)

แต่เยาวชนในอดีตส่วนใหญ่จะถูกกันให้ออกจากสิง่ เหล่านี้โดยพ่อ แม่ ผูป้ กครอง ครูบาอาจารย์ อิหม่าม และกรรมการมัสยิด ปัจจุบนั บุคคลทีก่ ล่าวถึงก็ยงั มีอยู่ แต่บา้ งก็ขาดการนับถือจากเด็กๆ เพราะตัวเองไม่ ท�ำตัวเป็ นแบบอย่างทีด่ ี บ้างก็ไม่มคี วามรูพ้ อทีจ่ ะให้คำ� ตักเตือนเด็กได้จงึ ท�ำให้เด็กขาดความเชือ่ ถือ บ้างก็เอาหูไปนา เอาตาไปไร่ ไม่สนใจทีจ่ ะปรับปรุงสังคมให้ดขี ้นึ ปล่อยให้เด็กๆ เติบโตไป ตามยถากรรม นอกจากนัน้ สังคมปัจจุบนั เป็ นสังคมทีร่ ะบบ on line และ social media ได้ เข้ามาอย่างรวดเร็วและน�ำสิง่ ไม่ดเี ข้ามามากมาย ท�ำให้เยาวชนหลงผิดคิดว่านัน่ เป็ นความทัน สมัย แยกแยะไม่ออกว่าสิง่ ใดดี สิง่ ใดไม่ดี ดังนัน้ ภายในชุมชนจึงเต็มไปด้วยเยาวชนทีข่ าดความ รับผิดชอบ ขาดการรูเ้ ท่าทันโลกปัจจุบนั ท�ำอะไรไปตามกระแสสังคม คิดว่าถ้าไม่ทำ� จะท�ำให้ ตนเองเป็ นคนล ้าหลัง และทีส่ ำ� คัญ ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมชนิดมือใครยาวสาวได้สาวเอา และของฟุ่มเฟื อยกลายเป็ นของจ�ำเป็ น พวกเขาเสพสิง่ เหล่านี้มากเกินฐานะเพือ่ ให้ตนเองได้มที ่ี ยืนในสังคมจนลืมทีจ่ ะเก็บเงินเพือ่ เป็ นค่าใช้จ่ายด้านการศึกษาของลูกๆ ท�ำให้ตกอยู่ในสภาพ หนี้สนิ ลน้ พ้นตัว ไม่มเี งินพอทีจ่ ะส่งลูกให้ได้รบั การศึกษาพอทีจ่ ะน�ำความรูไ้ ปประกอบอาชีพ ได้ และดึงพวกเขาให้พน้ วัยแห่งการอยากลอง วัยแห่งการอยากรูอ้ ยากเห็น บรรดาเยาวชนจึง มีเวลาว่างมากจนเกิดการมัวสุ ่ มกันและตกเป็ นเครื่องมือของคนเลวบางกลุม่ ทีด่ งึ พวกเขาให้ตก อยู่ในห้วงหายนะจนถอนตัวไม่ข้นึ สังคมทีข่ าดผูห้ ลักผูใ้ หญ่คอยประคับประคอง บวกกับการทีเ่ ป็ นสังคมโลกาภิวตั น์ และ สังคมทีข่ าดศีลธรรมและแบบอย่างทีด่ ี จึงท�ำให้ผมมองอนาคตของสังคมไทยไม่ออกว่าจะเป็ นเช่น ไร พวกเขาจะดูแลสังคมของพวกเขาในอนาคตอย่างไร และทีส่ ำ� คัญผูใ้ หญ่ในปัจจุบนั ได้เตรียม ส่งมอบสังคมแก่พวกเขาดีพอทีจ่ ะมิให้พวกเขาต้องเผชิญกับความหายนะหรือไม่ หรือคอยแต่ สะสมทรัพย์สมบัตเิ พียงเพือ่ ให้ตนและลูกหลานได้เสพสุขในชีวติ ปัจจุบนั เท่านัน้ – วัสลาม



ด้วยความปรารถนาดีจาก แผนงานสร้างสุขมุสลิมไทย


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.