Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 of Kunstbib
Vakgroep Kunst-, Muziek-, en Theaterwetenschappen Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Universiteit Gent Sint-Hubertusstraat 2 B -9000 Gent
Mei 2012
closed http://www.kunstbib.ugent.be/ (1 of 4) [5/06/2012 13:20:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
archief
update 201206
http://www.kunstbib.ugent.be/ (2 of 4) [5/06/2012 13:20:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/ (3 of 4) [5/06/2012 13:20:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/ (4 of 4) [5/06/2012 13:20:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
contact
De vakgroepbibliotheek Kunstwetenschappen is verhuisd in mei 2012 naar een tijdelijke locatie in de vleugel Magnel van Rozier 44. Alle extra kunstzinnige initiatieven in de bibliotheek worden opgeschort.
ART(silence)/ virtueel en ART(silence) / mail ART blijven voorlopig bestaan.
bestwishesfor2012 link
cultuur van de stilte bestwishesfor2012 bestwishesfor2011
ART(silence) ART(silence) / de bladwijzer ART(silence) / het kunstenaarsboek ART(silence) / de catalogus ART(silence) / mailART OPROEP ART(silence)/ Van de Veldes kunstbibliotheek sluit na 70 jaar: Anathema Sit in Schamper 12/2011 n ° 510
ART(silence)/ Van de Veldes kunstbibliotheek sluit na 70 jaar: Anathema Sit sequitur in Schamper 02/2012 n° 511 Er is een (laatste?) Ontmoeting… in de Kunstbib: Pauwels, Degryse, Darge en Lyssens
ART(silence) / bespreking boek in META ART(silence) / ART(silence) / virtual OPROEP ART(silence) / virtueel / Anneleen De Causmaecker ART(silence) / virtueel / Maria Blondeel ART(silence) / virtueel / Jonatan Lyssens ART(silence) / virtueel / Monique Thomaes ART(silence) / virtueel / Svend Thomsen en Moniek Darge ART(silence)/ virtueel / Rob Buelens ART(silence)/ virtueel / William Ploegaert ART(silence)/ virtueel / Moniek Darge ART(silence)/ virtueel / Wim Nival ART(silence)/ virtueel / Renaat Ramon ART(silence)/ virtueel / Patrick Viaene-Herwig Hensen ART(silence)/ virtueel / Martine Laquiere ART(silence)/ virtueel / BeNN ART(silence) / lesvoorbereidingen en analyse ART(silence) en Kunstbib door Mevr. Wijmeersch ART(silence) / impressies van jonge kleuterleidsters olv Mevr. Goedele Wijmeersch ART(silence) / het interview door Hilde Van Canneyt ART(silence) / deelname Gentse Kunstweek http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (1 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Anathema sit Tussenruimte Er is een Ontmoeting: Dessein, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht,Van Stapele, Sikelianou ontvangen bijdrage van Johan Van Geluwe, conservator Museum of Museums persbelangstelling TV-en Radio zowel uit binnen- als buitenland Mise-en-Scene/Mise-en-Place op URGent.FM radio Kunstbib gepositioneerd in het cultuurlandschap van UGent en in het kunstveld in Gent Library of Visual Arts: introduction geschiedenis van het HIKO en de Centrale bibliotheek Architect Henry van de Velde Inspired by Henry Er is een Ontmoeting in de Kunstbib:Neuenschwander, Stalpaert, Verleyen 1 x per week, 1 jaar lang - Project Francis Bekemans Wereldpremière 'De Wandelende Jood' FIGURES AND FACTS 2010 Bibliotkeek (Karin Borghouts) In de kijker met De Kunstbib in Gent: wijsheid en schoonheid hand in hand Het is niet de bedoeling van iedereen een brandweerman/-vrouw te maken. Er is een Ontmoeting... Er is een Ontmoeting in de Kunstbib: Lauwaert, Daels, Callaert en de Vlam Er is een Ontmoeting in de Kunstbib: Doucet, Jauram, Luuk, Soetaert, Meel, Moelants Er is een Ontmoeting in de Kunstbib: De Cloedt, Keunen, da Costa, Van Ryssel, Nijs Er is een Ontmoeting in de Kunstbib: Marchand, Van Dam, Geerardijn, Look&Trees Deelname Gentse Kunstweek Er is een Ontmoeting in de Kunstbib: Deceuninck, Doom, Borghouts Studiestukken Impressie door Karin Borghouts Er is een Ontmoeting in de Kunstbib: Deceuninck, Wautier, Borghouts Open Monumenten Dag 2008 Boeken om naar te kijken 2009 GELETTERD !? PAPIER wandelingen doorheen gestapelde wijsheid eerste bach Sint-Lucas Bibliotheek Kunstwetenschappen, Trees Le Roy Boekentoren, gedicht van Lut de Block ifla art libraries section newsletter • 61/2007 5 welkom - in een notendop algemeen reglement toegang tot de bibliotheek bergplaatsen gebruikers – inschrijving leenbepalingen verlenging reservatie sancties gebruik van bibliotheekvoorzieningen
De bibliotheek is een stilteoord.
Multum legendum est, non multa
veel moet je lezen, niet velerlei in de diepte lezen, niet in de breedte diepgaand lezen, niet velerlei
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (2 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
mens boek architectuur
hoe omgaan met ruimte tijd elkaar
celebrating emptiness
www.cultuurvandestilte.be biedt ruime informatie rond het thema stilte, rust en ruimte.
ART
(silence) / Van de Veldes kunstbibliotheek sluit na 70 jaar: Anathema Sit
in Schamper 12/2011
lees hier verder
ART
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (3 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
(silence)
Bibliotheek Kunstwetenschappen
In de zomer van 2012 verlaat de Kunstbib haar oude, vertrouwde stek op de 1e verdieping van het HIKO. Terwijl de ruimte, waarin ze decennialang opereerde, heringericht wordt en een andere bestemming krijgt, begint voor de bib een nieuw hoofdstuk in de gebouwen van de Rozier. Naar aanleiding van deze verhuis organiseert de Kunstbib in de huidihe Kunstbib ART(silence)/ de groepstentoonstelling
ART(silence) brengt werken samen van de kunstenaars, die de voorbije negen jaar in de Kunstbib geĂŤxposeerd hebben. De tentoonstelling wil hulde brengen aan deze kunstenaars, wiens werk (in het verleden) een belangrijke meerwaarde heeft betekend voor de bibliotheek als fysieke ruimte en als plaats voor reflectie.
ART(silence) / het kunstenaarsboek Naar aanleiding van de tentoonstelling verschijnt een publicatie, waarvoor de Universiteit Gent en de Vakgroep Kunst-, Muziek- en Theaterwetenschappen financieel instaat. Dit boek wil een getuigenis zijn van de artistieke werking van de Kunstbib, ĂŠn het werk van de participerende kunstenaars verder onder de aandacht brengen.
voor de 60 deelnemende kunstenaars klik
ART(silence) / de bladwijzer foto BeNN vormgeving: Toon Delanote
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (4 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
ART(silence) / het boek
Dit boek getuigt van de artistieke werking van de Kunstbib Universiteit Gent. Van hoe de kunstbibliotheek van Henry van de Velde een kwalitatieve ruimte kan zijn, een ruimte met aura, waar kunst in context en stilte gelaagdheid levert. . Meer dan 60 kunstenaars stelden van 2003 tot 2012 hun werken in de Kunstbib tentoon. Ze leveren voor deze uitgave een oorspronkelijke beeldende bijdrage en een statement over ART(silence) in woorden. Het resultaat is een kunstenaarsboek voor liefhebbers die ervan houden om traag te lezen, te begrijpen en esthetisch te beleven. lees hier verder
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (5 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
ART(silence) / de catalogus
deze publicatie verschijnt naar aanleiding van
ART(silence) / de tentoonstelling die plaats vond in de Bibliotheek Kunstwetenschappen van de Universiteit Gent van 5 september tot 22 december 2011 curator Benn Deceuninck
ART(silence) / de catalogus is een aanvulling bij ART(silence) / het kunstenaarsboek en ART(silence) / de video uitgever Vakgroep Kunst-, Muziek- en Theaterwetenschappen van de Universiteit Gent concept en fotografie Benn Deceuninck vormgeving Toon Delanote lettertype DTL Prokyon papier Elementa Smooth druk en afwerking Lannoo / Tielt oplage 500 NUR 646 D/2012/10795/1 Š fotograaf en kunstenaars met bijzondere dank aan prof. dr. Maximiliaan Martens, hoofddocent in de oude kunsten en voorzitter van de vakgroep Kunst-, Muziek- en Theaterwetenschappen en em. prof. dr. Claire Van Damme, gewoon hoogleraar in de moderne en actuele kunst Bibliotheek Kunstwetenschappen Universiteit Gent Sint Hubertusstraat 2 9000 Gent www.kunstbib.ugent.be te verkrijgen in de Kunstbib aan 5 euro
ik kom ergens vandaan, daar was ik, nu ga ik verder naar waar ik nog niet ben, naar een voorlopig welkom, na een definitief vaarwel
Dirk Pauwels in zijn toespraak tijdens Er is een (laatste?) ontmoeting in de Kunstbib op 30 maart 2012.
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (6 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
OPROEP
In ART(silence) / Mail ART project wordt aan geïnteresseerde kunstenaars en creatievelingen gevraagd via een briefkaart een bijdrage te leveren aansluitend bij het thema afscheid. Stuur uw briefkaart: tekeningen, grafiek, schilderwerk, collages, fotografie, werken van textiel,... Alle binnengekomen Mail Art wordt getoond in de Kunstbib zolang die toegankelijk is tot midden mei 2012. Ook worden ze getoond voor langere duur op de website van de Kunstbib. De 3 meest originele bijdragen worden beloond met een Kunstboek.
voor een eerste resultaat klik
adres:
Universiteit Gent Bibliotheek Kunstwetenschappen t.a.v. Benn Deceuninck Sint Hubertusstraat 2 B-9000 Gent
De bibliotheek van de vakgroep Kunstwetenschappen sluit. Naar aanleiding daarvan loopt er ter plekke de tentoonstelling Art(silence). De kunstwerken thematiseren de stilte die gepaard gaat met een bibliotheek. “In de toekomst zal het waarschijnlijk niet meer mogelijk zijn dergelijke initiatieven ten volle tot hun recht te laten komen”, aldus bibliothecaris Benn Deceuninck.
lees hier verder
Er is een (laatste?) Ontmoeting… in de Kunstbib Wanneer men in de stilte snijdt gruizen de woorden...
vrijdag 30 maart 2012 van 15u tot 17u ●
Dirk Pauwels
voormalige artistiek leider van Kunstencentrum Campo en artistiek ondernemer geeft een lezing: Wanneer men in de stilte snijdt gruizen de woorden over de kwalitatieve ruimte van de Kunstbib en de infiltratie van de reizigers van Luc Degryse. voor de zijn tekst ●
Luc Degryse
animatiefilmer en docent aan de School of Arts in Gent in de optie animatiefilm Van hem is zijn installatie nog te bewonderen: Turning Tourists. Na de Ontmoeting in de Kunstbib wandelen we samen naar de Bijlokesite voor de Première van de film Turning Travellers van Luc Degryse in de KASK CINEMA, Godshuislaan 4 Gent. http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (7 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
De film wordt om de twintig minuten getoond tussen 17u30 en 22u30. Turning Travellers werd opgenomen tijdens de tentoonstellingen van Turning Tourists die tussen 2009-2012 in binnen en buitenland te zien waren. De film en de installatie tonen honderden gestrande, wachtende reizigers. Ze bekijken elkaar. De reiziger als bezienswaardigheid? â—?
Moniek Darge
muzikante en bestuurder Logos, centrum voor nieuwe muziek, docent School of Arts in Gent Zij laat haar compositie Anathema Sit horen, allemaal geluiden van de Kunstbib maar vrij bewerkt. Ze roepen een quasi sacrale sfeer van stilte en studie op, maar vol leven en energie. Er zijn geen geluiden toegevoegd. De sfeer van de unieke bib is maximaal gerespecteerd. credits: Studio Logos voor de montage, met steun van de Vlaamse Gemeenschap. om haar klankschap te beluisteren â—?
Jonatan Lyssens
jonge documentairemaker Hij toont zijn film Collecties, leven tussen boek en band. De levens van het boek en de drie centrale personages, een antiquaar, een lezer en een boekbinder, vormen de kern van de documentaire. Net als het boek is de mens tegelijkertijd krachtig en fragiel.
Wees allen hartelijk welkom op dit weerzien!
voor het beeldverslag voor het beeldverslag
B e n n
D e c e u n i n c k
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Sint Hubertusstraat 2 9000 Gent 09 264 41 20 www.kunstbib.ugent.be
META, tijdschrift voor bibliotheek & archief is het vakblad voor de informatieprofessional in Vlaanderen. META signaleert de nieuwste trends en inspirerende ontwikkelingen in het bibliotheek-, archief-, en documentatieveld als daarbuiten.
lees hier bespreking van ART(silence) / het boek door Roel Lauwers
ART(silence) / virtueel oproep: dien een voorstel in als bijdrage tot ART(silence) themata boek, collecties, bibliotheek, modernisme, stilte, licht, kunst en denken,... Benn.Deceuninck@UGent.be
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (8 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
ART(silence) / Anneleen De Causmaecker Over het trekken van een lijn tussen de kunstbib en de boekentoren. In een poging wat binnen gebeurt, buiten te tonen. Een lijn die de blik van de bezoeker leidt, en ongeveer even onzichtbaar is. Kan ik het drie maken? Met de tape in het boek verhuist de lijn, getrokken in de kunstbib naar buiten. Gedefragmenteerd. Iedere eigenaar krijgt zijn stukje (on)eindigheid. Dit traject (geen pad) is logisch. Tegelijk moet binnen buiten worden. Kan ik de lijn, begonnen in maart van dit jaar, verder trekken naar buiten, hoeken verbinden? zie hier verder
ART(silence) / virtueel
bijdrage van Maria Blondeel
klik op het beeld voor een vergroting
ART(silence) / virtueel bijdrage van Jonatan Lyssens
ART(silence) / virtueel
bijdrage van Monique Thomaes
ART(silence) / virtueel
bijdrage van Svend Thomsen en Moniek Darge
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (9 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
video Kunstbib & ART(silence) op Youtube
ART(silence) / virtueel
bijdrage Rob Buelens
ART(silence) / virtueel
bijdrage William Ploegaert
ART(silence) / virtueel
bijdrage Moniek Darge
ART(silence) / virtueel
bijdrage Wim Nival
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (10 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
ART(silence) / virtueel
bijdrage Renaat Ramon
Renaar Ramon
Renaat Ramon
ART(silence) / virtueel
word wie gij zijt bijdrage Patrick Viaene-Herwig Hensen van Herwig Hensen (1917-1989)
ART(silence) / virtueel
bijdrage Martine Laquiere
ART(silence) / virtueel
bijdrage van BeNN
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (11 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
ART(silence) / lesvoorbereidingen en analyse ART(silence) en Kunstbib door Mevr. Wijmeersch
Onder haar leiding bezoeken een tiental kleuterleidsters in spe tijdens de maand oktober 2011 de Kunstbib. Bedoeling is om kleuters naar kunst te leren kijken. Wat een prachtige analyse van de tentoonstelling ART(silence)! En wat een gevoeligheid om een tentoonstelling te bezoeken en te leren kijken!
klik hier om verder te lezen
ART(silence) / impressies bezoek van jonge kleuterleidsters Elfje, Febe Vanhecke, Valérie Serry, Sarah Schacht, Febe Bossuyt , Liesbeth Van Sele olv Mevr. Goedele Wijmeersch docent beeld en muzische vorming stagebegeleider opleiding leraar kleuteronderwijs arteveldehogeschool
KUNST! Samen lopen in de bieb De ene argwanend, de andere geniet Kijken naar kunst met andere ogen Ik begin het graag te mogen Het was een mooie instap Ik stop al die info in mijn persoonlijke geheugenmap
klik hier om verder te lezen
ART(silence) / het interview Hilde Van Canneyt: Hallo Benn, we zitten hier in deze mooie Henry van de Veldekunstbib, laten we het eerst hebben over de historiek van deze bibliotheek. Henry van de Velde (1863-1957) heeft deze ruimte van 420 m2 in de jaren dertig speciaal ontworpen met de bedoeling er een intellectuele ontmoetingsplaats en plaats voor reflectie van te maken. Benn : Die historie is wel belangrijk: Henri Van de Velde was een grootmeester in de architectuur. We mogen in Gent terecht trots zijn dat we bouwwerken hebben van die omvang, met de functie als bibliotheek én in de vorm van een boekentoren. Naast die Boekentoren die ondertussen wel iedereen kent, is er ook een aparte vleugel gebouwd in de jaren dertig: het HIKO – het Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde – en eigenlijk heeft van http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (12 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
de Velde van August Vermeylen (1875-1945) de opdracht gekregen om iets speciaals te ontwerpen voor die kunstafdeling. Vermeylen gaf er zelf les en is de eerste Vlaamse rector geworden. Ik vind dat het een beetje vergeten wordt dat zo’n kunstenaar als August Vermeylen aan de basis ligt van de opleiding Kunstgeschiedenis en andere kunstenaars motiveerde en de opdracht gaf een apart kunstinstituut te bouwen. lees het volledige interview met Benn Deceuninck
ART(silence) / deelname van de Kunstbib aan de Gentse Kunstweek 01/12/11 06/12/11
De Kunstbib als oord van Stilte, Schoonheid en Wijsheid. Een kwalitatieve ruimte: originele Kunstbibliotheek Universiteit Gent door Henry van de Velde. Een grote collectie kunstboeken en boeken over kunst. ART(silence): 60 kunstenaars stellen hun werk ten toon.
aanraders zie hier
anathema sit … ik herinner me dat we het de laatste keer over de 'anathema-verwensing' in de kunstbibliotheek hadden, die zo vaak in middeleeuwse handschriften voorkomt. Misschien dat je de foto in de bijlage in dat verband wel interessant vind - het is een foto van het schutblad van een van de handschriften die ik voor mijn doctoraat heb bestudeerd. Het handschrift is geschreven tussen 1076 en 1092 door Fulbertus in het klooster Saint-Sépulcre, in de buurt van Cambrai. Hij heeft op het schutblad de titel ("Prima pars in Iob") genoteerd, samen met de boodschap:
Liber sancti Sepulchri Cameracensis .
Si quis abstulerit ; anathema sit . Servanti benedictio ; tollenti maledictio . Amen, amen, amen, amen. Boek van Saint-Sépulchre in Kamerijk. Wie dit steelt, zij vervloekt. Moge de dienaren worden geprezen, en de dieven veracht. Amen, amen, amen, amen en daaronder: Obsecro quicumque hec legeris, ut Fulberti, scriptoris (et peccatoris) memineris http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (13 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Ik smeek degene die dit leest om Fulbertus, de schrijver (en zondaar), te herdenken.
dr.Tjamke Snijders Postdoctoraal onderzoeker FWO-Vlaanderen
zie in verband met Anathema Sit ook de bijdrage van Brody Neuenschwander in de Kunstbib
Bibliothérapie lire, c'est guérir Marc-Alain Ouaknin Bibliothéraple lire, c'est guérir Paris : Ed. du Seuil. - 446 p. ; 21 cm. - (La Couleur des idées). ISBN 2-02-020109-7
Tussenruimte
Het onzichtbare zichtbaar maken
participatie van de Kunstbib in het Roger Raveelmuseum met het boek Solomon's Song of Songs van Raul Meel uit Estland Het onzichtbare zichtbaar maken is een schijnbaar onmogelijke opdracht die tal van beeldende kunstenaars op zich hebben genomen. Bij Raveel is het beroemde witte vierkant slechts één van de middelen het schilderij te laten uitvloeien in tijd en ruimte. Lucio Fontana bereikte een gelijkaardig resultaat door het schildersdoek te doorkerven. Zo ontstonden zijn beroemde Concetto spaziale‘s. Ook bij de jongere generaties is het streven merkbaar, bijvoorbeeld in de schilderijen van Jean-Marie Bytebier of in de sculpturen en installaties van Jan De Cock en Joëlle Tuerlinckx. Het begrip Tussenruimte geldt als algemene noemer voor de diverse toepassingen van dit streven. Praktisch: Tentoonstelling van 13 februari tot en met 19 juni 2011 Elke dag van 11 tot 17 uur Gesloten op maandag en dinsdag Info:Tel. +32 (0)9 381 60 00 – fax +32 (0)9 381 60 08 rrm@rogerraveelmuseum – www.rogerraveelmuseum.be
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (14 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Kunstenaars die in de Kunstbib tentoonstelden wiens werk (in het verleden) een belangrijke meerwaarde heeft betekend voor de bibliotheek als fysieke ruimte en als plaats voor reflectie.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77.
Albert Cambeen Anneleen De Causmaecker Annelies Verschaeren Annemie Augustijns Axel Leyman Beatrijs Lauwaert Ben Kockelkoren BeNN Bernard Sercu Bert Jacobs Brody Neuenschwander Carlos Dekeyrel Charles de Geyter Charlotte De Smet Christine Marchand Christine Neyt Dany Deprez DENMARK Désirée Verschuere Elisabeth Van Dam Els Vekeman Emilie de Vlam Etienne Kerkhof Evelien Boden Fien Van der Haegen Francis Bekemans Geert De Cloedt Genevie Hantson Georgette Caese Giannina Urmeneta Ottiker Gilbert Degryse Gregory Platinck Herwig Verleyen Hugo De Grave Hugo De Leener Hugo De Smaele Imama Asso Jan Dheedene Jan Op de Beeck Jentel Wuytack Johan Lievens Jolien Adriaenssens Joost Vantilborgh Kaat De Schoenmaeker Karel Fonteyne Karen Van Holm Karin Borghouts Katrien De Pape Leon Tuypens Lies Boddaert Luc Degryse Lut De Vogelaere Marcel Cardon Martien Van Beeck Martine Laquiere Martine Lejeune Matthias Mahieu Michelle Beekman Moniek Darge Monique De Keyster Nicoline Van Stapele Oshin Albrecht Philip Van Isacker Raul Meel Renaat Ramon Rico Naessens Rita Reychler Rob Buelens Samira el Khadraoui Sandra Zilli Séline Riquière Sophie Nys Trees Le Roy Unknown Artists Society Veerle Van Riet William Ploegaert Wim Nival
Waar het domein van de gedachten ophoudt, houdt ook het benoembare op. (Nagarjuna, Mulamadhyamakakarika)
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (15 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Er is een Ontmoeting in de Kunstbib op vrijdag 6 mei 2011 van 15u tot 17u met
Prof. dr. Bart Dessein: Vakgroep: Talen en culturen van Zuid- en Oost-AziĂŤ, UGent Het visualiseren van de leegte. In deze lezing wordt kort ingegaan op het in de boeddhistische filosofie centrale concept van de leegte. Vervolgens worden enkele filosofische visualisaties van deze leegte toegelicht, en worden enkele voorbeelden van visualisatie van de leegte in de Oost-Aziatische kunst besproken. http://www.cbs.ugent.be/index.php?id=413&type=content lees zijn bijdrage hier
Wim Nival, Anneleen De Causmaecker, Marcel Cardon, Annemie Augustijns, Oshin Albrecht en Nicoline Van Stapele Deze kunstenaars geven een korte toelichting bij hun abstracte ingreep in de Kunstbib. Tania Sikelianou is een jonge componiste en violiste uit Griekenland. Zij vertolkt speciaal voor ons: In Freundschaft (1977) voor viool solo (Âą13 min) van Karlheinz Stockhausen Zij schrijft: It is a very nice opportunity to performe at the Library of Visual Arts at the University of Ghent. It is a modern environment where different art forms come together, which stimulates creativity. I know that some of Contemporary Belgium artist performed in the past in this place. I feel very glad that as a Greek contemporary artist I got the opportunity for this performance and collaboration. http://www.taniasikelianou.com/ Oshin Albrecht geeft een performance. http://www.oshinalbrecht.be/
Bovendien kan de tentoonstelling Stil Weerbarstig ABSTRACT in Vandevelde's Kunstbib bekeken worden en is er ruimte om elkaar te ontmoeten. De Ontmoeting is vrij toegankelijk voor alle schoonheid- en wijsheid-minnenden. voor het beeldverslag
Bijdrage Johan Van Geluwe, Conservator Museum of Museums
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (16 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
persbelangstelling TV en Radio zowel uit binnen- en buitenland
Mise-en-Scene/Mise-en-Place op URGent.FM radio februari 2011
Momenteel loopt er in de Kunstbibliotheek een tentoonstelling van masterstudenten van Sint-Lucas onder leiding van Philippe Van Isacker en Danny Deprez. Tussen de boekenkasten door kan je er werk vinden van onder andere Rob Buelens en DĂŠsirĂŠe Verschuere. Het werk is versmolten met het meubilair van de bib, het zogenaamde "mis en place" principe. Knappe concepten en originele invalshoeken zorgen voor een knappe tentoonstelling die de moeite waard is om te bezoeken.
beluister audio uitzending http://www.urgent.fm/node/41720
interview URGENT radio met kunstenaar Rob Buelens
interview AVS met kunstenaar en docent Philippe Van Isacker
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (17 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
filmcrew studenten Sint-Lucas Gent
Japanse culturele TV Tokyo interviewt Prof. dr. Maximiliaan Martens (UGent) over het Lam Gods.
Kunstbib UGent gepositioneerd in het cultuurlandschap van UGent en in het kunstveld in Gent Sara Peeters schreef voor het kunsttijdschrift H art een bijdrage Figures and Facts 2010 waar de Kunstbib gepositioneerd wordt in het cultuurlandschap van UGent en het kunstveld in Gent. uittreksel: ... Als laatste in de lange rij locaties van de Universiteit Gent is er de bibliotheek Kunstwetenschappen – of Kunstbib – die gevestigd is in een zelfstandige zijvleugel van de Boekentoren. Het is een ruimte die door Henri van de Velde specifiek is ontworpen om als bibliotheek te functioneren. Sinds 2003 organiseert bibliothecaris Benn Deceuninck er ‘stille’ tentoonstellingen. De rode draad is Kunst & Wetenschap, Beeld & Taal. Regelmatig vinden er ontmoetingen plaats waar onderzoekers en kunstenaars aan deelnemen, vrij toegankelijk voor een ‘schoonheid- en wijsheid-minnend’ publiek. Echter: naar aanleiding van een rationaliseringsplan - het maken van een nieuwe faculteitsbibliotheek Letteren & Wijsbegeerte - en de renovatie van de Boekentoren wordt de bestemming van de kunstbibliotheek gewijzigd. Het plan bestaat erin om er een cafetaria te vestigen en de kunstbib zal een nieuwe locatie toegewezen krijgen aan de overzijde van de straat.
Voor de volledige tekst.
FIGURES AND FACTS 2010 belicht gedurende het weekend van 4-5 december het brede beeldende kunstenveld van Gent. FIGURES AND FACTS 2010 is een onderdeel van de Gentse Kunstweek en is een initiatief van de stad Gent, de Universiteit Gent, KASK/ Hogeschool Gent en Lineart met medewerking van SMAK, Max Mobiel, Gent BC en <H>ART. Participaten zijn Amarant, A Prior, B.A.M., Centrum Voor Jonge Kunst, Croxhapox, Dept. Cultuur – Stad Gent, Dienst Kunsten: Kunst in Publieke Ruimte – Stad Gent, Etnografische Collectie http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (18 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
UGent, Galerie Fortlaan 17, H.I.S.K., Hoet Bekaert Gallery, IPS Ruimte Rooigem, Galerie Jan Dhaese, Bibliotheek Kunstwetenschappen UGent, K.A.S.K. Hogeschool Gent, KIOSK, Kunst In Huis, Kunst-Zicht UGent, Ladda, Lineart, M.S.K., MER Paper Kunsthalle, Museum DhontDaenens, Museum Dr. Guislain, Nucleo, nY, OFFoff, Rekto:Verso, Galerie S&H De Buck, S.M.A. K., SECONDroom Gent, Sint-Lucas Gent, SMartBe Gent, Tatjana Pieters, T-heater – T-interim, Ugent – Opleiding Kunstwetenschappen, Verzameld Werk, Vooruit Kunstencentrum en Zebrastraat Meetingpoint: UFO Universiteit Gent participatie van de Kunstbib open uitzonderlijk op zaterdag 4 en zondag 5 december van 14u tot 17 u ●
● ●
bezoek de uitzonderlijke bibliotheekarchitectuur van Henri van de Velde collectie kunstboeken tentoonstelling van Brody Neuenschwander
Meer info en een uitgebreid programma op www.figuresandfacts.be en http://www.ugent.be/nl/nieuwsagenda/nieuws/figures-and-facts-2010.htm
Bibliotheek Kunstwetenschappen ofwel Kunstbib
Library of Visual Arts Department of Art History, University of Ghent
Located on the first floor of the HIKO-building, the Library of Visual Arts at the University of Ghent is set in one of Europe’s defining examples of modernistic architecture. Built by renowned architect Henry Van De Velde (1863 - 1957) over the course of the 1930’s, the HIKO, together with the monumental Boekentoren (Tower of Books), function as an architectural whole, drawing on Van De Velde’s linear and rationalist esthetics and emanating his ideas on the convergence of science and art. In its 400 square meters of space, the Library of Visual Arts houses a collection of over 33.000 books and magazines, on a wide range of academic topics and with a distinctively interdisciplinary profile: the fine arts, architecture, interior design, conservation ethics, art philosophy and theory... Much attention is directed towards the contextualizing of different historical and contemporary art forms, through seminal works on visual culture, psychoanalysis and technology. As such, the library over the years has become a basic research tool for scholars and art professionals from Belgium and abroad. Most elaborate in the Ghent library are the sections on 15th and 16th century painting (especially on the Flemish Primitives) and on Belgian and international contemporary art. Regularly, the library also schedules small-scale exhibitions on the work of contemporary Belgian artists. The libraries on music and theatre, part of the university’s Department of Art History, are just a stone's throw away from the Library of Visual Arts, at Blandijnberg. Library of Visual Arts Department of Art Science Faculty of Arts and Philosophy University of Ghent see also: Kleine historiek van de collectie bibliotheek Kunstwetenschappen(L70)
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (19 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Geschiedenis van het HIKO en de Centrale bibliotheek architect Henry van de Velde
In 1933 werd de 70-jarige Henry van de Velde belast met het ontwerpen van een nieuwe universitaire bibliotheek en de instituten voor Kunstgeschiedenis, Dierkunde en Farmacie. Als bouwplaats werd het voormalige De Vreesebeluik of Cité Ouvrière op de Blandijnberg gekozen. Van in het begin dacht Van de Velde aan een toren als boekenmagazijn. De ligging op het hoogste punt van de stad deed hem dromen van een baken, een teken van de universiteit, een symbool van wetenschap, wijsheid en kennis: zijn Boekentoren, de vierde toren van Gent. Gemakkelijk had hij het niet, want de bibliothecarissen zagen zijn project niet zitten en bestelden zelfs de plannen voor een langwerpig alternatief bij collega Armand Cerulus. Doch Henry van de Velde hield koppig vast aan zijn toren en hij kreeg die ook. Hij stelde in 1934 het complex voor met een indrukwekkende gipsen maquette. Na tal van aanpassingen en wijzigingen diende hij in 1935 de definitieve plannen in. Het volgende jaar begon men te bouwen. Pas in 1939 was de ruwbouw en een deel van de afwerking klaar, veel te laat en te traag naar de zin van Henry van de Velde. Alleen de bibliotheek en het HIKO werden gerealiseerd. Zijn alternatief plan voor de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte kwam er evenmin, wat voor hem erg ontgoochelend was.
Voor de definitieve versie van zijn betonnen Boekentoren, een constructie van 64 meter hoog met vier kelderverdiepingen, twintig verdiepingen en een imponerende belvédère, kon Van de Velde rekenen op de know-how van zijn collega's Gustave Magnel, specialist in gewapend beton, en Jean-Norbert Cloquet. De keuze voor beton was een uiting van moderniteit, nog geaccentueerd door een voor ons land innoverende techniek van glijdende bekisting. Henry van de Velde, de estheet, koos voor een ongewone gevel van naakte beton op een sokkel bekleed met arduin. Hij gaf de toren de vorm van een Grieks kruis, niet als religieus teken maar als symbool van de verbinding tussen hemel en aarde, van de vermenging van tijd en ruimte. De vijver in de binnentuin reflecteert het grondpatroon van de toren. Voor Van de Velde was de continuïteit van de lijn bijzonder belangrijk, zodat hoge en lage volumes bijdragen tot een verheven karakter, zo typisch voor gotische kathedralen. De inval van het licht speelde een rol bij de situering van de leeszalen: de grote leeszaal en de tijdschriftenleeszaal voorzag hij van veel zenitaal licht en richtte hij op het zuiden, de handschriftenleeszaal richtte hij naar het noorden zodat schadelijk licht werd geweerd.
Als totaalkunstenaar tekende Van de Velde alle details: zwarte ijzeren raamprofielen, vloerpatronen, deurkrukken, meubilair, bekleding van de radiatoren. De moeilijke economische situatie en het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog stonden de realisatie van zijn totaalproject in de weg: hij moest de keuze van het materiaal wijzigen (b.v. marmer in plaats van rubber of linoleum als vloerbedekking), en slechts een deel van het meubilair werd gerealiseerd. Van de gevraagde kunstwerken werden enkel de projecten van Karel Aubroeck en Jozef Cantré uitgevoerd. Enkele "restanten" van een tentoonstelling uit 1985 (werk van Frank De Waele, Angelo Scafoglieri en Frank Van den Berghe) geven nu actuele artistieke accenten aan de binnentuin. Bepaalde ingrepen hebben het originele aspect van het gebouw wat verknoeid: de aanpassing van de belvédère in de jaren 1950, de bepleistering van de gevels, de nieuwe ramen met dubbel glas, de loopbrug en lift aan de trap van het HIKO... Ook de informatica stelt nieuwe, soms dramatische eisen. Er waait wel een nieuwe wind in de Boekentoren, die probeert om in het gebouw iets van de oude charme weer te laten keren. Het gebouw werd op 1 juli 1992 beschermd als monument. Norbert Poulain
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (20 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Iedereen kent Henry van de Veldes impressionante boekentoren die de skyline van onze favoriete studentenstad mee bepaalt, maar weet men ook wat er te beleven valt in het pareltje van architectuur dat de bibliotheek Kunstwetenschappen is?
In Schamper december 2010 door CĂŠline Vervaet lees verder
Er is een Ontmoeting in de Kunstbib op vrijdag 19 november 2010 van 15u tot 17u met
Prof. Dr. Christel Stalpaert: Theaterwetenschappen (Podium- en Mediale Kunsten), UGent. Zij zal tekstkunstenaar Brody Neuenschwander interviewen over: Voorbij teken en betekening: de visuele en poĂŤtische slagkracht van het woord als grafisch element. Herwig Verleyen: dichter, Brugge De dichter zal een haiku lezen, een eigen compositie. Samen met de tekstkunstenaar Brody Neuenschwander maakt hij een soort performance, waarin hij individuele woorden, niet in volgorde, zal uitspreken, terwijl de kalligraaf deze of andere woorden op het glas schrijft. zijn bijdrage Brody Neuenschwander: kalligraaf, tekstkunstenaar zal live kalligraferen op glas in de Henry van de Velde architectuur. Het gedicht gaat over een witte vlinder, wat voor hem een boek voorstelt. En over de schaduw ervan, wat de bedreiging van het boek, maar ook zijn spoor betekent. De kalligrafie zal tussen zingevend en verwarrend zijn, geordend en wild. zijn getuigenis Bovendien kan de tentoonstelling van Brody Neuenschwander bekeken worden en is er ruimte om elkaar te ontmoeten. De Ontmoeting is vrij toegankelijk voor alle schoonheid- en wijsheid-minnenden. Reserveren is aanbevolen, liefst voor 16/11/2010.
voor het visuele beeldverslag
Brody Neuenschwander maakt zijn Anathema Sit in de Kunstbib
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (21 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
A.L.P. A LIFE PENDING 1960 / 2010
A project of exhibitions with 50 times of only being there.
project Francis Bekemans Brugge / Gent zo’n beetje tussen 19 september 2010 en 19 september 2011
A LIFE PENDING, A LIFE SPENT, A LIFE NOT WORTH MENTIONING ? A GOOD LIFE, STILL. project ALP O5 / 5O Universiteitsbibliotheek KUNSTWETENSCHAPPEN UGent, Gent
1 x per week, 1 jaar lang IN BETWEEN tekenproject Een jaar of twee geleden kwam Benn Deceuninck mijn pad te kruisen. Met ons tijdschrift VF&G (Vorm, Filosofie & Gaga - VF&G is herwonnen schoonheid, zichzelf steeds heruitvindend, zichzelf opnieuw hervindend, zichzelf steeds verbazingwekkend vindend. Want VF&G is een Tijdschrift, Tijdingenschrift voor nietsontzienende blindheid en gepoogde helderziende terughoudendheid.) hadden we onderin de schoonheid van de universiteitsboekentoren iets (een evenement ter lancering van een nieuw nummer) ondernomen en er Benn de bibliothecaris, de organisator, de fotograaf, de verbetene, de poëet aangeraakt. Ik geloof dat we in elkaars ogen dezelfde passies zagen zinderen. We zouden iets samen doen, blijven doen. Stille tentoonstellingen in de KunstBib organiseert hij. Benn had iets gevraagd maar mijn bewegingen waren, lucht in de kop, doof gebleven. Niet meteen ingaan op voorstellen kan je wel eens zorgen baren omwille van de kansen die je aan je neus laat voorbijgaan. Bij mijn ontwaken, mijn ontwarren, was de verhuis van de bibliotheek nog nakender, de tentoonstellingsposten bezet tot aan het inpakogenblik en de getrachtheid aangetast. Ja, wie niet hier is is gezien en ik zie mij, te lokaal als ik ben, niet ergens in een geplant project ingepast. Dit is mijn nieuwe voorstel. Ik kom één maal per week tijdens de volle lengte van het academiejaar of tot de verhuis van de bibliotheek een jammerlijk feit wordt, in de KunstBib tekenen. De boeken die er zijn, zijn mijn leidraad en de schetsboekjes die ik er beleef komen in de bibliotheekrekken te staan naast hun respectievelijke onderwerpen, permanent, als addendum, als retributie, als ontstoffing, als hommage alsof ik tussen de regels van de beschreven kunst de (echte) kunst opnieuw wil plaatsen, wil herintroduceren. Een zachte contradictie waarschijnlijk die schuilt in het feit dat die echte schetsboekjes ‘gecasseerd’ worden, letterlijk gecatalogeerd staan en dus kunnen ingekeken en geraadpleegd worden alsof het naslagwerken betrof.
Wereldpremière De Wandelende Jood Een echt karakter doet meer voor een zaak dan een stipt bepalen der begrippen, zoals een echt en goed literair werk zekerder invloed heeft dan een hogeschool. Wereldpremière van De Wandelende Jood van August Vermeylen door Herwig De Weerdt. Een productie in samenwerking met Het Vermeylenfonds. 6 april 2011, Kunstbib UGent, Sint-Hubertusstraat 2, Gent (Boekentoren, ingang zijvleugel rechts).
meer info: http://www.ugentmemorie.be/activiteit/wereldpremiere-de-wandelende-jood
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (22 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
bibliotheek een verzameling een verzameling van boeken een verzameling van weten een verzameling van weten over kunst geen kunst kunst de intuĂŻtie het talent het creĂŤren het praktiseren wetenschappen het studeren het doktoreren het publiceren het analyseren het formuleren het abstraheren het doceren het reconstrueren het boek de bladzijden de bladrand de woorden de letters de spaties de interlinies de marges de bladnummering de afbeeldingen de inkt de rug de dikte de binding het papier het kaft de geur de kleur de grootte het studiestuk de vorm de kleur de geur de huid de stof de grootte de voet het gewicht de foto de camera de lens de tijd het diafragma het kader het licht het moment de klik de reproductie het gebouw de ruimte de grootte het licht het geluid het binnen het buiten de steen de trap het glas het raam de deur de muur de vloer de geur de hoogte de breedte de diepte de stilte de maat de mens de student de onderzoeker de wetenschapper de bibliothecaris de fotograaf de kunstenaar de bezoeker
dank aan Benn Deceuninck, bibliothecaris, Sylvia Van Peteghem, directeur Universiteitsbibiliotheek, Kristel Wautier, Danny Segers en Alexander, Museum Geschiedenis van de Wetenschappen, Marjan Doom, Museum Morfologie
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (23 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
en dank aan u, de bezoeker 27 november - ontmoeting in de Kunstbib Karin Borghouts
Info, het mededelingenblad van de Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek-, Archief- en Documentatiewezen, Jaargang 36 nr.2 - februari 2010 schenkt aandacht aan de werkzaamheden van de Bibliotheek Kunstwetenschappen in de reeks In de Kijker met een bijdrage De Kunstbib in Gent: wijsheid en schoonheid hand in hand (p. 11 tot 15). Foto's en tekst zijn van de hand van Tom Van Hoye. Info: voor het volledige artikel in PDF
opleiding basisbeginselen van brandbestrijding Het is niet de bedoeling van iedereen een brandweerman/-vrouw te maken. Doelstelling van de opleiding is een zekere vuurgewenning aan te leren, op basisniveau vertrouwd te raken met wat vuur is, de courant beschikbare blusmiddelen te leren gebruiken en weten hoe te handelen bij een (kleine) brand.
zie hier het fotoverslag
Er is een Ontmoetingâ&#x20AC;Ś Tweemaandelijks komen de Vrienden van de Kunstbib UGent samen met de exposerende kunstenaar(s) en een medewerker van de Universiteit Gent die vanuit zijn expertise een bijzondere band houdt met de lopende tentoonstelling, met het boek of met de (Kunst)bibliotheek. Op deze manier wil de Ontmoeting de discussie over kunst stimuleren en zoekt zij hierbij de interdisciplinaire dialoog op tussen nationale en internationale kunstenaars, wetenschappers, studenten en een grote groep kunstminnenden. De Ontmoeting profileert zich als een vitaal platform voor een kritisch denken over het beeld, in beeld en met de taal. Tegelijk levert zij een dynamiek aan binnen de fysische universiteitsomgeving en draagt zij bij aan de verhechting van de intellectuele en artistieke vrijheid. Een tekstuele en een neerslag in beeld van deze activiteiten wordt gepubliceerd op de Kunstbib-website. De Ontmoeting is vrij toegankelijk voor alle schoonheid- en wijsheid-minnenden. mail hier als je ook Vriend-van-de-Kunstbib wil worden
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (24 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Whenever two or more people meet and truly connect, something special happens: they participate in the presenting of a social field. That social field not only connects us to one another, it also connects us to ourselves. It's the medium through which we can wake up to who we really are... ... Whenever two or more persons meet and attend to what emerges from the subtle connection between them, it opens a gateway to that deeper process and mystery...
Otto Scharmer, Theory U: leading from the future as it emerges, Cambridge, MA: Society for Organizational Learning, SoL, 2007
Er is een Ontmoeting in de Kunstbib op vrijdag 16 juli 2010 van 15u tot 17u met
De installatie van Beatrijs Lauwaert Il corpo dello spazio is nog te zien tot 19 september 2010.
meer info
Beatrijs Lauwaert, beeldend kunstenares. Mocht iemand me vragen om de lichamelijke en mentale gewaarwording van deze bibliotheekruimte in één woord kort en krachtig te vatten dan voel ik 'm meteen plaatsnemen in mijn lijf. Mijn armen worden licht en gaan links en rechts van me omhoog. Ik word een vogel. (B.L., lente 2010) Prof. Em. Luc Daels, Geografie en Teledetectie, UGent. brengt een lezing met lichtbeeld en muziekfragmenten: Het Landschap in de Muziek. Het landschap ziet Prof. Daels als de grootste bibliotheek. Hij poogt het grote landschapsboek te begrijpen en met ons te delen. Luc Callaert, zanger Brengt voor deze ontmoeting een vocale improvisatie: the release of a captured sound of silence. Luc Callaert gaat deze woorden niet letterlijk gebruiken maar hij doorbreekt wel de typische fluister stilte van een bib. Release en captured refereren ook naar de vele gevangen vogels in hun kooitje. De mens is gevangen in zijn eigen leven. Emilie de Vlam, danseres. Ik ben immatuur. Weet niet welke richting ik uitga. Eén en al tussenruimte ben ik. Tussen de dingen. Tussen zwart en wit. Tussen de gedachten. Tussen de bewegingen. Tussen de regels door. Ik ben voor eeuwig de beginner, steeds opnieuw. (E.d.V., lente 2010)
Wees van harte welkom!
voor het beeldverslag
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (25 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Er is een Ontmoeting in de Kunstbib op dinsdag 20 april 2010 van 14u tot 16u met
Kadri Jauram: raadgever voor Culturele zaken bij de Estse permanente vertegenwoordiging in de Europese Unie: Een introductie. haar bijdrage Tamara Luuk: kunsthistorica spreekt over het artistiek werk van Raul Meel. haar bijdrage Prof. Ronald Soetaert en Dr. Kris Rutten: Literatuurwetenschap; didactiek van moderne talen en literatuur. Zij geven een presentatie getiteld: Looking at/Looking through. The Rhetoric of Poetry. hun bijdrage Raul Meel: beeldend kunstenaar. Hij zal het hebben over: zijn visuele poëzie in relatie met de Henry Van de Velde’s Kunstbib-architectuur. Dr. Dirk Moelants: muzikant (gamba), docent en onderzoeker aan het IPEM. Hij brengt speciaal voor deze gelegenheid op gamba : Stabat Mater (2001) van de Est Andrus Kallastu (°1967)
Raul Meel, uit de reeks For Lives, For Energy, 2009
beeld-impressie
Er is een Ontmoeting in de Kunstbib op vrijdag 12 maart 2010 van 14u tot 16u met Geert Decloedt: beeldend kunstenaar Hij zal het hebben over: Hoe onzichtbaar is de onzichtbaarheid van het zichtbare. Het weren van te veel. Het verwijderen van overvloed. Prof. Bart Keunen (Nederlandse Literatuur): geeft een presentatie over Archetypes van tijd en ruimte bijdrage Cila da Costa Pedro: portugese Zij leest gedichten van Fernando Pessoa in het Portugees. Daniel Van Ryssel: gewezen docent geschiedenis, dichter leest deze gedichten in het Nederlands. Luc Nijs: muzikant (klarinet), leraar en wetenschappelijk onderzoeker aan het IPEM Hij brengt op klarinet: L'abîme des oiseaux uit Quatuor pour la fin du temps van Olivier Messiaen (duurtijd: 7'). L'abîme c'est le Temps, avec ses tristesses, ses lassitudes. Les oiseaux, c'est le contraire du temps; c'est notre désir de lumière, d'étoiles, d'arcs-en-ciel et de jubilantes vocalises.
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (26 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
beeld-impressie
Het zorg dragen voor ons zijn. En zo echt tot bestaan binnentreden. Dit door openheid en dialoog. In ontmoeting. Bibliotherapie is een leven in dialoog. (vrij vertaald) Bibliothérapie: lire, c'est guérir Marc-Alain Ouaknin; Seuil, 1994
Er is een Ontmoeting in de Kunstbib op vrijdag 8 januari 2010 van 15u tot 17u met Christine Marchand: beeldend kunstenaar. Zij zal het hebben over over ruimtelijkheid en begrenzing via haar schilderijen. bijdrage Elisabeth Van Dam: danser, beeldhouwer, denker. Zij heeft het over de tekening als zelfportret in een geladen ruimte. LOOK&TREES: muzikanten. Ze zullen akoestisch spelen en ingaan op de ruimte en de sfeer van de tentoongestelde werken (improvisatie). Prof. Filip Geerardyn: leest voor uit Rilkes Elegieën van Duino Wees allen van harte welkom! beeld-impressie
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (27 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Deelname van de Bibliotheek Kunstwetenschappen UGent aan Figures & Facts en aan de Gentse Kunstweek met werk van Christine Marchand en Elisabeth Van Dam
er is een ontmoeting Benn Deceuninck, bibliothecaris en fotograaf, introduceert u in de collectie en werking van de bibliotheek en belicht de architectuur van Henri van de Velde. Marjan Doom, dierenarts en conservator Museum Morfologie Faculteit diergeneeskunde, Universiteit Gent, geeft informatie over hun collectie en de door hen gebruikte conservatietechnieken voor het bewaren van weefsels voor wetenschappelijk onderzoek en onderwijs. bijdrage 1 bijdrage 2 Karin Borghouts, fotokunstenaar, geeft een toelichting bij haar project 'Studiestukken' bijdrage
Karin Borghouts Š 2009
op vrijdag 30 oktober 2009 van 15u00 tot 17u00 Iedereen van harte welkom!
Bibliotheek Kunstwetenschappen Universiteit Gent Sint-Hubertusstraat 2 B-9000 Gent 00 32 (0)9 264 41 20 http://www.kunstbib.ugent.be/ Benn.Deceuninck@UGent.be
wijsheid en schoonheid delen...
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (28 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Studiestukken
Foto©Karin Borghouts, 2009
Kunst en wetenschap. een presentatie van Karin Borghouts in de Bibliotheek Kunstwetenschappen, Universiteit Gent. Een bibliotheek is een verzameling van kennis. We leren uit woorden, maar ook uit waarneming. We kijken naar reproducties als het over kunst gaat, naar modellen, replica’s en afgietsels als het over wetenschap gaat. De studieobjecten uit wetenschappelijke musea inspireerden Karin Borghouts om iets te doen met deze dingen en met foto’s ervan. Zo ontstond de presentatie Studiestukken. Wat gebeurt er als het wetenschappelijk studieobject naar een andere context wordt verplaatst? En hoe verhoudt het object zich tot een foto van zichzelf? Hoe wordt onze waarneming beïnvloed door presentatie en omgeving? En hoe sterk wordt ze beïnvloed door onze eigen achtergrond en invalshoek? U kunt het zelf komen waarnemen in de Bibliotheek Kunstwetenschappen waar foto’s van Karin Borghouts en door haar gekozen studieobjecten op een doordachte manier gepresenteerd zijn in de prachtige bibliotheekarchitectuur van Henry van de Velde. tentoon van 2 oktober – 27 november 2009 Bibliotheek Kunstwetenschappen, Universiteit Gent Sint-Hubertusstraat 2 (boekentoren, ingang zijvleugel rechts) 9000 Gent Tel. 09 264 41 20 www.kunstbib.ugent.be De bibliotheek is een stilteoord. Vrij toegankelijk van maandag t/m vrijdag van 9u00-12u00 & 13u00-17u00. Er zijn twee namiddagen met een gebeuren in aanwezigheid van de kunstenaar voorzien op vrijdag 30 oktober en vrijdag 27 november 2009 van 15 tot 17 uur. Voor meer info: e-mail: Benn.Deceuninck@UGent.be of tel. 09 264 41 20 Groepen kunnen een rondleiding aanvragen. Met dank aan het Museum voor de Geschiedenis van de Wetenschappen en het Museum Morfologie van de Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Gent, die aan dit project hun medewerking verleenden en een aantal van hun museumstukken in bruikleen gaven. www.karinborghouts.be
Impressie
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (29 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
foto-impressie Karin Borghouts
De Bibliotheek Kunstwetenschappen is een bijzonder oord gelegen in een zijvleugel van de boekentoren in Gent. Ik kom erin via een zijingang aan de Sint-Hubertusstraat. Trappen op, eerste verdieping. Kunstwetenschappen lijkt iets voor vrouwen. Meisjes eigenlijk. Ik zie ze zitten, bladerend in boeken, iets opzoeken op de computer. Als ze me zien, lachen ze verlegen. Elk geluid is bijzonder. Hier heerst stilte. Luidop spreken is niet gepast, fluisteren kan. Ik hoor hakjes, tikken. Er is veel metaal. Een parketvloer, veel papier. Ik hoor het geluid van een zaag in de gang, het klikken van mijn camera. Ik voel het gewicht van de kennis. Het is een beetje verpletterend. Ik wou dat ik tijd had om in die boeken te kijken, te lezen. Ik kom kunstenaars tegen waarvan ik meer zou willen zien, weten. Sommige boeken zijn heel mooi. “Le Musée du Louvre’, zeker 100 jaar oud. Kunst en wetenschappen, het lijkt een paradox. Kunst is geen kennis. Kunst ervaren, overweeg ik, heeft te maken met je zintuigen. Gevoel en geest.
Het gebouw van Henri van de Velde is ronduit schitterend. De ruimte baadt in mooi licht dat door de hoge ramen binnenvalt. Véél licht voor een bibliotheek. Ook de entréehal met de trap – hoge ramen in de hoek gebogen– is prachtig. Wat kan ik goede architecten dankbaar zijn. De Kunstbib ziet er wat ouderwets uit. Grijze metalen rekken, zware metalen bureaus in zwart en grijsgroen. Er staan oude apparaten tussen de rekken, een mechanische typmachine, een overheadprojector, een reprocamera, een snijmachine, een dia-apparaat... Ze passen perfect in het interieur. Ook een ladder, stoelen en krukjes, kaartenbakken...Dit kan niet toevallig zijn, de voorwerpenlijken bezield. Er is iemand die deze omgeving geënsceneerd heeft. Ik fotografeer en schuif de hoge zonnewerende gordijnen soms dicht, soms open. Het doet me denken aan een theaterscene: meer licht, minder licht. De bibliotheek is tegelijk een museum. Zelfs de computers, zwart, staan symmetrisch opgesteld en storen niet. Er zijn ook andere objecten die je hier tegenkomt. Het zijn kunstwerken. Ze zijn perfect op hun plaats hier. Er is over nagedacht. De boekenrekken fungeren soms als sokkels. Vanop een parterre kun je het geheel overschouwen. De deur piept, klapt en maakt nog een lang zagend nageluid. Tikken op een toetsenbord, omslaan van een bladzijde, een fluitende man buiten. Een bureaustoel rolt over de houten vloer. Het is een volop zonnige lentedag. De boeken zijn er niet alleen om te raadplegen, ze vormen een mooie tentoonstelling. Karin Borghouts 3 april 2009
foto-impressie Karin Borghouts
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (30 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
er is een ontmoeting Benn Deceuninck, bibliothecaris en fotograaf Kristel Wautier, conservator Museum van de Geschiedenis van de Wetenschappen, UGent Karin Borghouts, fotokunstenaar op vrijdag 27 november 2009 van 15u00 tot 17u00 Wees hartelijk welkom!
Uitzonderlijk was de Kunstbib UGent ook op een zondag te bezoeken, namelijk tijdens de Open Monumentendag 2008 op zondag 14 september 2008. De onderliggende gedachte van het thema 20ste eeuw – 20ste editie is modern denken. Iedereen was van harte welkom!
klik hier of op het beeld voor het visuele verslag.
De Bibliotheek Kunstwetenschappen neemt deel aan het initiatief Boeken om naar te kijken. www.okbv.be/boekenomnaartekijkengent In dit kader toont de Kunstbib UGent de tentoonstelling van Els Vekeman met minimalistische grafiek en Georgette Caese met Trouvailles. De kunstenaars zullen aanwezig zijn op het kijkmoment tijdens het parcours op zaterdag 21 en zaterdag 28 maart 2009 van 14u tot 16u. Bovendien zullen dan, studenten eerste Bach van Sint Lucas Brussel o.l.v. Sophie Nys, speciaal ingrepen doen in de Kunstbib met relatie tot de architectuur van Henry van de Velde en het boek. In de prachtige bibliotheekarchitectuur van Henry van Velde is er ook permanent werk van DENMARK, Hugo De Leener, Leon Tuypens en Renaat Ramon te bewonderen.
Bovendien is er de participatie in:
GELETTERD !? PAPIER Georgette Caese (°Gent, 1945) studeerde binnenhuisarchitectuur en bouwkundig tekenen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten te Gent. Als interieurarchitect realiseerde ze aanvankelijk keukeninrichtingen en later interieurs, vooral voor vrienden. Ze koos voor een loopbaan als ambtenaar en hield zich vooral bezig met het inrichten van beurzen, standen, tentoonstellingen en festiviteiten voor de Stad Gent en voor tal van verenigingen in binnenen buitenland. . Door haar belangstelling voor art deco en modernisme was ze eind 1980 medestichter en werd ze ondervoorzitter van de vzw Interbellum -Vereniging voor de studie van de vernieuwende creativiteit tussen de twee wereldoorlogen - waarvoor ze tentoonstellingen en catalogi verzorgde en nog verzorgt. Ze ontwierp enkele logo’s, stickers en ex librissen. Als beeldend kunstenaar werkte zij aanvankelijk geometrisch-constructief maar ze koos uiteindelijk voor conceptuele kunst. Als conceptueel kunstenaar is ze heel selectief want enkel als een idee haar echt frappeert wil ze het ook realiseren. Een hoogtepunt: de laserstraalverbinding tussen de Boekentoren en de Gentse torenrij voor “Architectuur als buur” in oktober 1988 - de visuele concretisering van de filosofie van Henry van de Velde die zijn “vierde” toren van Gent of toren van de kennis aan de “historische” torenrij toevoegde. Sinds enkele jaren werkt ze met trouvailles. Die hebben alles te maken met serendipiteit, de gave om door toeval en intelligentie iets te vinden wat men niet zocht. De voorwerpen worden intellectueel een concept terwijl ze fysiek eigenlijk al bestonden. impressie BENN op Trouvaille
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (31 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
In GELETTERD !? PAPIER toont Georgette Caese voor de vierde maal een aantal trouvailles die ze deze keer op letters (en cijfers) selecteerde. Letters in verschillende types en korpsen. Ook
Bibliotheek Kunstwetenschappen
de dragers zijn heel divers: papier uiteraard maar ook hout, keramiek, metaal, pellicule, plastic, rubber, textiel… Haar trouvailles worden gepresenteerd in en gerelateerd aan de grandioze architectuur van de Kunstbibliotheek van Henry van de Velde. De voorwerpen hebben voor haar een eigen betekenis: associatief, inhoudelijk, vormelijk … Maar wat ziet ú in een door haar gevonden voorwerp? Georgette Caese nodigt u uit om te participeren en uw interpretatie te uiten in de vorm die u het best ligt: poëzie of proza, collage of tekening, foto, muzikale compositie… Kunst door en voor allen. De frappantste reacties worden op een CD gebrand. De twee catalogi van gelijkaardige projecten die ze in eigen beheer uitgaf kunnen u inspireren. Als utopie ziet ze in de toekomst een tentoonstelling met maar liefst 3.600 deelnemers. Te grootschalig volgens sommige instanties, so what? Hoe kunt u nu deelnemen? Kies een voorwerp ter plekke in de tentoonstelling, neem en foto of maak een schets. Of surf naar GELETTERD !? PAPIER bekijk daar de voorwerpen en werk uw eigen idee uit. En uiteindelijk: geef uw interpretatie af in de kunstbibliotheek, stuur ze op naar UGent - Vakgroep Kunst-, Muziek- en Theaterwetenschappen, Sint-Hubertusstraat 2, 9000 Gent (t. a.v. Benn Deceuninck), of digitaal naar Benn.Deceuninck@UGent.be
wandelingen doorheen gestapelde wijsheid
Bibliotheken en hun fotografische beeldvorming zijn facetmatige werelden samengesteld uit flarden werkelijkheid en verbeelding. Zij belichamen de schoonheid van onzichtbare dialogen, de dynamiek van reële plekken en van imaginaire ruimtes. Beide suggereren concrete en mentale wandelingen doorheen gestapelde wijsheid, muren van kennis, labyrinten van literaire verhalen. In hun evocatief vermogen schuilt een poëtische kracht.
Bibliotheken verschijnen in diverse gedaantes, kleurrijk, dof, geordend, systematisch of rommelig al dan niet met sporen van menselijke handelingen. Ze hebben een eigen identiteit. In hun ogenschijnlijke beheersing van veelheid en diversiteit passen gelijnde rekken en kasten zich gedwee of ritmisch in binnen de bestaande architectuur.
Bibliotheken zijn reële ruimtes met verborgen inhoud, stoffelijke omgevingen met immateriële dimensies. Samen vormen zij sluimerende opslagplaatsen van een versnipperd menselijk geheugen, een paradijs voor hongerige lezers, contemplatieve inspiratie voor de nostalgische blik. Bibliotheken zijn kwalitatieve ruimtes bij uitstek, knooppunten van ontmoeting tussen heden en verleden, het persoonlijke en het collectieve. Zij creëren openingen naar het ongekende. Bibliotheken herbergen boeken en documenten die wachten op ontsluiting. Hun valorisatie ligt besloten in de respons van de bezoeker die het boek ter hand neemt en het zin verleent doorheen het ritueel gebaar van het lezen.
Fotografische beeldvorming van bibliotheken heeft het paradoxale vermogen bestaande ruimtes te transcenderen met behoud van specifieke referenties ernaar. Haar seriële conceptvorming weerspiegelt de gelaagdheid van de bibliotheek als begripsmatig gegeven.
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (32 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Fotografische beeldvorming bevriest de tijd en wisselt het lineaire, wandelende parcours in voor stilstaande momenten van verdieping. De fotografische blik koppelt reizen aan reflectie en bewustzijn.
De kijker wordt uitgenodigd tot bezinning over de plaats, de concrete en virtuele ruimte die bibliotheken innemen, over de gecollecteerde geschiedenis en de betekenis ervan binnen het kader van menselijke zingeving en maatschappelijke realisatie.
Bouwkundige, formele en atmosferische kenmerken van bestaande en herkenbare ruimtes worden beeldende metaforen van bibliotheken in hun algemene, functionele en gevoelsgeladen interpretatie.
Standpunt, focus, kadrering en oog voor atmosferische gevoeligheid treden op als uiterst suggestieve en betekenisvolle indicatoren. Ordening en veelheid vertalen zich in registratie van structuur gearticuleerd in rijen, geritmeerde opstelling van opberg systemen, harmonische samenhang tussen architectuur en meubilair.
Aandacht voor boekenkasten en tussenliggende wandelgangen suggereert wisselwerking tussen fysieke en mentale beweging, concrete en denkbeeldige ruimtes, zichtbare en verborgen werkelijkheid.
Spiegels verwijzen niet enkel naar noodzakelijke beveiliging van een kostbaar erfgoed maar evoceren tegelijk het spiegelende vermogen van lectuur als voortdurende uitnodiging tot bezinning, zelfkennis en kritische positionering.
Rommelige stapelingen en onvoltooide archivering evoceren een ongeordend of onverwerkt verleden of etaleren een dynamische relatie met bronnen en getuigenissen vanuit een toekomst gericht perspectief.
Strakke vormen duiden op rechtlijnigheid van het denken of op de dictatuur van kennis en wetenschap.
Atmosferisch licht evoceert de meditatieve behoefte en staat metafoor voor de gevoelige krachten in de menselijke activiteit en samenleving.
Licht donkereffecten geconcretiseerd in ogenschijnlijke zwart witcontrasten relativeren vermeende tegenstellingen tussen licht en schaduw. De fotografische afdrukken roepen niet enkel het verschijnen, verdwijnen en heropdoemen van afzonderlijke fenomenen op maar vragen door de aangewende techniek ook aandacht voor de inwisselbaarheid van positief en negatief.
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (33 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Dit onderzoekende vermogen van fotografische beeldvorming verschaft niet enkel inzicht in een aantal specifieke eigenschappen van bibliotheken maar nodigt ook uit tot verdieping van menselijke processen gekoppeld aan de omgang met de geschiedenis, het verleden, de collectieve en persoonlijke herinnering.
2/2009 Prof. Dr. Claire Van Damme Vakgroep Kunst-, Muziek- & heaterwetenschappen, Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, Universiteit Gent
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (34 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (35 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Gertjan Bisschop filmt...
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (36 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen bijdrage Trees Le Roy n.a.v. haar tentoonstelling in de Kunstbib jan/feb 2008
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (37 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Boekentoren
|
Lut de Block
Sensim sine sensu aetas senescit, Cicero, De Senectute 38
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (38 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Langzaam en ongemerkt bekruipt ons de ouderdom. Hoe inhalig en sleets vreet de tijd aan je flanken. Je lijf vol betonrot, je kop vol hersengruis. Littekenend. Niet eros maar erosie houdt je in wurggreep. Dit is niet langer te harden. Wie redt je van kaalslag en striemen, wie strijkt je kraaienpootjes glad. Wie herstelt je kruin, de kroon van de stad. Ooit was je de mooiste, modernste en wreed wijs voor je tijd. De vierde pijler van de stad, baken van kennis en kunde, veelal babels dan bijbels, steeds hunkerend naar het licht en even opgelicht in dit gedicht.
welkom Iedereen is welkom mits het respecteren van enkele afspraken. In een notendop: 1. Boekentassen in het rek, jassen aan de kapstok 2. Er wordt uitgeleend mits het voorleggen van een geldige ontleenkaart (centrale bibliotheek-, studenten- of personeelskaart) 3. Boeken met rode stip zijn niet ontleenbaar; dit geldt ook voor boeken v贸贸r 1960, referentiewerken, uitzonderingen en periodieken 4. Maximaal 3 boeken voor 1 maand ontleenbaar 5. Binnen afgesproken uitleentermijn boeken binnen brengen of elektronisch 1 X verlengen binnen deze termijn 6. Boeken ontleenbaar tot 15 minuten voor sluitingstijd 7. Alle boeken na gebruik in de leeszaal terug in het rek op de juiste plaats: rubriek en plaatsnummer nakijken! 8. Bij fotokopi毛ren uiterst voorzichtig zijn het boek niet te beschadigen; sommige boeken worden niet gekopieerd (oud, omvangrijk, toestand, ...) 9. Computers enkel gebruiken voor opzoekingwerk ivm kunstwetenschappen 10. Je bent verantwoordelijk voor het gebruik van de boeken en de ontleende boeken mogen niet doorgegeven worden aan derden 11. Alle beschadiging moet gemeld worden; bij ontvreemding of niet terugbrengen van de boeken of materiaal wordt dit doorgegeven aan de juridische dienst 12. Stilte uit respect voor de anderen
Het volledige reglement: Algemeen Dit reglement is van toepassing op de bibliotheek Kunstwetenschappen (L70) van de Universiteit Gent (UGent). Iedere bezoeker is onderworpen aan de bepalingen van dit reglement en verklaart een exemplaar ervan ontvangen te hebben. Niet door dit reglement voorziene situaties worden door de bibliothecaris geregeld.
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (39 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Toegang tot de bibliotheek De bibliotheek is vrij toegankelijk voor iedereen die zich aan de bepalingen van dit reglement houdt. De openingstijden van de bibliotheek zijn, tijdens de collegeweken elke werkdag van 9u00 - 12u00 & 13u00 - 17u00. Afwijkingen van de openingsuren worden Ad Valvas aan de ingang van de bibliotheek vermeld en op de website: zie . De bezoekers hebben alleen toegang tot de publieke ruimte van de bibliotheek, niet tot de magazijnen en kantoorzones. De gedrukte of elektronische informatiebronnen kunnen door iedere bezoeker vrij geraadpleegd worden. De bibliotheek is enkel toegankelijk met het oog op studie, lectuur of on-derzoek. Activiteiten die de rust en de goede werking van de bibliotheek in het gedrang brengen worden niet getolereerd. In de bibliotheek wordt geen lawaai gemaakt, gegeten, gedronken of gerookt. Evenmin wordt het gebruik van mobiele telefoons toegestaan.
Bergplaatsen Jassen, tassen en dergelijke moeten achtergelaten worden op de voorziene bergplaatsen. De bibliotheek kan niet aansprakelijk worden gesteld in geval van beschadiging of diefstal van de achtergelaten bezittingen. Bezoekers die gebruik maken van de bergplaatsen moeten deze bij het verlaten van de bibliotheek weer ontruimen. De Ugent is slechts verplicht de achtergelaten voorwerpen gedurende één maand te bewaren en ter beschikking te houden van de eigenaar. De bezoekers moeten de bibliotheekmaterialen en -infrastructuur als een goede huisvader behandelen. Beschadiging of vervuiling wordt op de betrokkene verhaald. De orde en schikking van de collecties moeten gerespecteerd blijven; na raadpleging moeten de werken terug op de juiste plaats worden gezet.
Gebruikers – inschrijving Iedereen kan zich als gebruiker laten registreren, op vertoon van * internen UGent: identiteitskaart + één van volgende UGent-identificatiebewijzen studentenkaart, identificatiebewijs/gaststudenten, student exchange programme ‘special student card’, personeelskaart, legitimatiekaart/plus, bezoekerskaart, Alumni en seniorkaart * externen UGent dienen zich voor inschrijving aan te melden aan de balie van de Centrale bibliotheek. Ze ontvangen een bibliotheekkaart, en betalen jaarlijks 12,40 euro (uitzondering: Studenten Hogeschool Gent en van andere geassocieerde hogescholen betalen niets). De gebruikerskaart is persoonlijk en mag niet aan derden doorgegeven worden. De kaart moet bij iedere bruikleentransactie worden voorgelegd. De gebruiker is aansprakelijk voor de gevolgen van het gebruik ervan door derden. Bij verlies van de kaart dient de gebruiker dit onmiddellijk aan te geven zodat de bibliotheek het verder gebruik ervan kan blokkeren. Zolang dit niet gebeurd is blijft de gebruiker aansprakelijk. Adresveranderingen moeten onmiddellijk meegedeeld worden. De kosten die de vakgroep/ UGent dient te maken tengevolge van de niet-naleving van deze verplichting zijn ten laste van de gebruiker. Ook veranderingen van het e-mail adres moeten meegedeeld worden. Voor UGentpersoneelsleden en UGent studenten wordt bij voorkeur gebruik gemaakt van het door de UGent uitgereikt e-mail adres (Voornaam.Familienaam@UGent.be).
Leenbepalingen Bij ontlening of geregistreerde raadpleging van werken zijn de gebruikers onderworpen aan het registratiesysteem van de vakgroepbibliotheek. Bij betwisting zijn de gegevens van de bibliotheekadministratie bindend voor de ontlener. De leentermijn bedraagt maximaal 4 weken. Een gebruiker kan maximaal 3 werken tegelijk ontlenen. Personeelsleden van de vakgroep kunnen uit hoofde van hun werkzaamheden beroep doen op een prioritaire toegang tot de werken van de bibliotheek. De leentermijn van 4 weken en de beperking van 3 werken gelijktijdig ontleend gelden niet voor de vakgroepleden; de ontleningen worden evenwel geregistreerd. Werken, die in de fase van de werkzaamheden van de vakgroepleden niet meer dienen gebruikt te worden, moeten teruggebracht worden. Sommige werken worden niet uitgeleend en kunnen enkel ter plaatse geraadpleegd worden: naslagwerken, losbladige werken, handschriften, atlassen en plaatwerken, zeldzame of kostbare werken, documenten van vóór 1960, tijdschriften, UGent-scripties, publicaties van de wetgevende machten en speciale fondsen die niet voor uitlening geschikt geacht worden. In de webcatalogus staat telkens vermeld of een werk al dan niet uitleenbaar is. Tijdschriften worden niet uitgeleend. Aangevraagde werken voor ontlening of raadpleging ter plaatse worden 1 week ter beschikking gehouden van de aanvrager. De gebruiker is verantwoordelijk voor de op zijn naam aangevraagde werken. De gebruiker mag het geleende niet verder uitlenen. http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (40 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Ontleende werken moeten persoonlijk teruggebracht worden naar de bibliotheek waar ze ontleend werden en dit enkel tijdens de openingsuren. De inlevering van de werken dient te gebeuren in aanwezigheid van het bibliotheekpersoneel. De gebruiker is verplicht te wachten tot wanneer de correcte teruggave van de werken geregistreerd wordt en door het bibliotheek personeel vastgesteld wordt dat de gebruiker geen verdere verplichtingen heeft ten aanzien van de bibliotheek.
Verlenging Een éénmalige verlenging van de leentermijn met een zelfde duur is mogelijk op voorwaarde dat het werk ondertussen niet gereserveerd werd door een andere gebruiker. Verlengingen kunnen door u zelf ingevoerd worden. Ook kunnen ze aangevraagd worden aan de balie van de bibliotheek, telefonisch of per mail naar de bibliothecaris: Benn.Deceuninck@UGent.be . Verlenging dient te gebeuren liefst via Aleph vóór het verstrijken van de leentermijn, minstens één dag vóór de vervaldag.
Reservatie Uitgeleende werken kunnen aan de balie van bibliotheek op verzoek gereserveerd worden. De werken worden 1 week voorbehouden vanaf de datum van de verwittiging.
Sancties De werken moeten vóór het verstrijken van de leentermijn teruggebracht worden door de gebruiker. Na het verstrijken van de leentermijn wordt een eerste aanmaning verstuurd per e-mail. Drie weken na de tweede aanmaning wordt het dossier overgemaakt aan de afdeling juridische zaken van de UGent, die verder instaat voor de recuperatie van de werken, desnoods door middel van een gerechtelijke procedure met kosten ten laste van de in gebreke zijnde gebruiker. De gebruiker dient als een goede huisvader zorg te dragen voor de geleende en geraadpleegde werken en dient deze in de oorspronkelijke toestand terug in te dienen. Het is niet toegestaan aantekeningen aan te brengen of de oorspronkelijke toestand van het werk op welke wijze ook aan te tasten. Bij ontvangst dient de gebruiker het werk na te zien op volledigheid en beschadigingen, anders wordt verondersteld dat hij het werk in goede staat ontvangen heeft. Bij beschadiging of verlies moet hij de schade vergoeden. Het bedrag van de schadevergoeding wordt door de bibliotheek bepaald. Voor administratie- en verwerkingskosten wordt bovenop de schadevergoeding forfaitair 25 euro aangerekend. Het materiaal blijft eigendom van de bibliotheek, ook al heeft de gebruiker de schadevergoeding betaald. Schadevergoedingen moeten onmiddellijk worden vereffend. Bij het niet vereffenen van schadevergoedingen wordt de afdeling juridische zaken van de UGent ingeschakeld, die instaat voor de recuperatie van de verschuldigde schadevergoedingen, desnoods door middel van een gerechtelijke procedure met kosten ten laste van de gebruiker. Zolang een gebruiker werken in zijn bezit heeft waarvan de leentermijn verstreken is of een schadevergoeding verschuldigd is, kan hij in geen enkele andere UGentbibliotheek nog werken ontlenen of raadplegen of een interbibliothecaire aanvraag indienen. Bij flagrante misbruiken kan het gebruik van de bibliotheek ontzegd worden. In geval van diefstal of poging tot diefstal wordt steeds klacht neergelegd bij de bevoegde instanties.
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (41 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Gebruik van bibliotheekvoorzieningen De in de publieke afdelingen opgestelde computers zijn uitsluitend bedoeld voor opzoekingen in functie van studie of onderzoeksdoeleinden. Het is niet toegestaan de instelling van computers aan te passen, software te installeren of toegangscodes voor het gebruik van programmatuur of bestanden aan derden bekend te maken. De meeste databanken en tijdschriften die worden aangeboden in de elektronische bronnen (verder aangeduid als "e-bronnen") zijn verbonden aan licentievoorwaarden. Deze licentievoorwaarden leggen strikte beperkingen op aan het gebruik van deze e-bronnen en zijn vastgesteld in de overeenkomsten tussen de uitgevers en de UGent. De gebruikers hebben het recht zoekresultaten te printen en te downloaden voor intern gebruik (wetenschappelijk onderzoek, thesissen, etc.). De zoekresultaten mogen niet gebruikt worden voor commerciĂŤle doeleinden; verdere verspreiding van de gedownloade gegevens is verboden, zowel in geprinte als in elektronische vorm. Het raadplegen van de e-bronnen valt tevens onder de "regels voor goed gebruik van het UGentnet" zoals gedefinieerd op http:// www.ugent.be/arc/forms/goedgebr.pdf. Door deze licentievoorwaarden zijn de meeste e-bronnen alleen toegankelijk voor computers die aangesloten zijn op het UGentnet, in casu voor computers met een UGentnet IP nummer. Toegang tot de e -bronnen via een dial-in/VPN-account is voorbehouden aan de gebruikers die een account hebben bij het academisch rekencentrum (ARC) van de UGent. Een Fotokopieertoestel staat ter beschikking van de gebruikers, mits betaling per fotokopie/afdruk. Omvangrijke of kwetsbare documenten mogen niet gefotokopieerd worden. De gebruiker dient de reglementering inzake auteursrechten te respecteren en is aansprakelijk bij inbreuken hierop en vrijwaart de UGent op haar eerste verzoek voor vorderingen van derden.
Dit bibliotheekregelement treedt in werking op 1 oktober 2004.
TERUG
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (42 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html (43 of 43) [5/06/2012 13:20:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
contact
geschiedenis van de bibliotheek Kunstwetenschappen catalogus draadloos netwerk schenkingen systematische indeling
http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (1 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Kleine historiek van de collectie bibliotheek Kunstwetenschappen (L70) De Bibliotheek Kunstwetenschappen of Kunstbib is een focus gerichte wetenschappelijke bibliotheek die behoort tot de vakgroep Kunst-, Muziek- & Theaterwetenschappen van de faculteit Letteren & Wijsbegeerte van de Universiteit Gent. Zij is ondergebracht in de door Henry Van de Velde in de jaren dertig hiertoe speciaal ontworpen locatie bedoeld als intellectuele ontmoetingsplaats en reflectieruimte gelegen in het hart van het vroegere Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis & Oudheidkunde, ook HIKO genaamd. Zij omvat een ruimte van 400 m² en heeft een prachtig uitzicht op de binnenkoer met vijver en op de boekentoren. Toen Bij haar ontstaan huisvestte de bibliotheek in eerste instantie algemene kunsthistorische en kunsttheoretische publicaties, overzichtswerken en introducties betreffende vigerende hulpwetenschappen en kunsttechnologie. Meer gespecialiseerde studies waren ondergebracht in de toenmalige seminariebibliotheken en gelieerd aan specifieke kunstdisciplines. Zo ontwikkelden zich progressief en op diverse locaties afzonderlijke entiteiten gericht op studie en onderzoek met betrekking tot Plastische Kunsten in Europa (Prof. em. dr. M. De Maeyer), Plastische Kunsten in de Nederlanden (Prof. em. dr. R. d’ Hulst), Bouwkunst en Monumentenzorg (de Prof. em. dr. F. De Smidt en dr. F. Van Tyghem), Etnische Kunst (de Prof. em. dr. J. Vandenhoutte , dr. H. Burssens en dr. E. Bruyninx) , Musicologie (de Prof. em. dr. J. Broeckx, dr. F. de Hen en dr. H. Sabbe), Kunstnijverheid (de Prof. em. dr. J. Duverger en dr. A.L.J. Vandewalle), Methodologie (Prof. em. dr. A. De Schrijver) en sinds enkele jaren ook het seminarie voor Theaterwetenschappen (Prof. em. dr. J. Van Schoor). Wegens plaatsgebrek kreeg de verzameling met betrekking tot de Methodologie van de Kunstwetenschappen en de Miniatuurkunst aansluitend bij de specialisatie van Prof. dr. De Schrijver een onderkomen in de bibliotheek waarvan hij dien ten gevolge als diensthoofd fungeerde. Publicaties met betrekking tot Esthetica & Kunstfilosofie maakten aanvankelijk deel uit van het seminarie voor Filosofie en Moraalwetenschap en kwamen pas later het boekenbestand van de Kunstwetenschappen vervoegen. Later Naar aanleiding van een door de universitaire overheid aangestuurd rationaliseringsplan met implicaties voor personeel (inkrimping) en ruimteverdeling (plaatstekort) ontstond een uitgekiende verhuispolitiek van een aantal seminaries van de Blandijnberg naar de St. Hubertusstraat, 2. Op facultair niveau betekende dit de eerste fusie van kleinere seminariebestanden tot een groter en inhoudelijk samenhangend geheel. Hoofdbrok hierbij vormden de twee seminariebibliotheken voor Plastische Kunsten in Europa & de Nederlanden (Prof. dr. C. Van Damme: opvolging Prof. dr. De Maeyer en d’ Hulst), daarnaast ook het bestand Kunstnijverheid (wegens niet opvolging van Prof. Van de Walle, om praktische redenen toegevoegd aan de seminaries Plastische Kunsten onder leiding van Prof. Van Damme) en het bestand Esthetica & Kunstfilosofie (Prof. em. dr. K. Boullart). Gezien de enorme toename van het oorspronkelijke boekenbestand en het tekort aan personele omkadering stonden de Prof. dr. De Schrijver en Van Damme aanvankelijk samen in voor de verhuis en de reorganisatie van de bibliotheek. Na het emeritaat en wegens de niet opvolging van Prof. dr. A. De Schrijver viel de zorg voor het boekenbestand van de vroegere bibliotheek Kunstgeschiedenis alsook dit verbonden aan het toenmalige seminarie van Prof. dr. De Schrijver onder de verantwoordelijkheid van Prof. dr. Van Damme die bij beslissing van het Vast Bureau van 23 maart 1990 officieel http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (2 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
als diensthoofd van de Bibliotheek werd aangesteld. Na een moeilijke overbruggingsperiode gekenmerkt door beperkte werkingsmiddelen en personeelperikelen werd sinds november 2003 eindelijk in een vast en voltijds personeelslid voorzien. De komst van Benn Deceuninck maakte de lang gekoesterde hoop op professionalisering van de bibliotheekwerking daadwerkelijk mogelijk en betekende een nieuw ĂŠlan. Er werden herstellingswerken uitgevoerd in het gebouw, de ruimte werd opnieuw geschilderd en opgesmukt rekening houdend met de oorspronkelijke bouwplannen. Er werd/ wordt volop geopteerd voor modernisering: informatica, automatisering, behoud en beveiliging staan centraal. Ook de seminariebibliotheek Bouwkunst & Monumentenzorg werd onlangs in het groter geheel opgenomen. Permanente vorming van de bibliotheekmedewerker door participatie aan studiedagen in binnen- en buitenland zorgden reeds voor internationale uitstraling. Regelmatige contacten met collegaâ&#x20AC;&#x2122;s van andere Kunstbibliotheken in Vlaanderen scherpen de expertise en bevorderen bekendheid binnen het artistieke veld. Zorg voor oude boekbanden, aandacht voor publieksgerichtheid, opeenvolgende kleinschalige tentoonstellingen en de lichtgevoelige Van de Velde architectuur scheppen de geschikte kwalitatieve omgeving om zich ten volle in het kunstonderzoek te verdiepen. Dat deze kwaliteiten door lezers worden geapprecieerd, blijkt overigens uit een aantal schenkingen dat de bibliotheek in dank heeft aanvaard. Nu De bibliotheek Kunstwetenschappen bevat een grote collectie boeken en periodieken die getuigen van een gestaag en gediversifieerd aankoopbeleid. Het bestand omvat algemene, discipline overstijgende werken en anderzijds gespecialiseerde bestanden met een uitgesproken focus op beeldende Kunst, Bouwkunst & Monumentenzorg, Kunstnijverheid, Esthetica & Kunstfilosofie. Keuzes worden bepaald door de diverse leden van het academische personeel gelieerd aan specifieke vakgebieden of specialismen. De collectie telt op heden ca 33.000 publicaties gebruiksvriendelijk en gastvrij in open kasten onder gebracht . Zij wordt ontsloten via Aleph, de catalogus van de Centrale Bibliotheek van de UGent. Het bestand Beeldende Kunst (Prof. dr. C. Van Damme & Prof. dr. M. Martens) bestrijkt zowel de internationale als nationale kunst-geschiedenis en omvat een bijzonder ruim aanbod van zowel overzichtswerken, catalogi en tijdschriften, monografieĂŤn en thematische studies met aandacht voor verschillende artistieke media en disciplines. Wat de oude Kunst betreft, wordt vooral gefocust op de 15e en 16e eeuwse Kunst van de Nederlanden, op bronnenuitgaven en materieel technisch onderzoek. De collectie veilingcatalogi werd onlangs overgebracht naar de Centrale bibliotheek en is al daar te consulteren De bibliotheek omvat tevens een wetenschappelijk gespecialiseerd bestand met betrekking tot de 20e en 21e eeuwse Kunst en hieraan gelieerde kunsttheoretische studies, tijdschriften en catalogi. In dit verband wordt gestreefd naar zinvolle complementariteit met het bestand Esthetica en Kunstfilosofie alsook met de bibliotheek van het nabij gelegen SMAK. De collectie omvat publicaties over zowel mediumspecifieke als grensoverschrijdende creaties. Museummanagement, behoud en beheer van zowel oude als moderne en actuele Kunst vormen een andere focus binnen de discipline.
http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (3 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Het bestand Bouwkunst (Prof. dr. L. Van Santvoort & Prof. dr. A. Bergmans) bevat werken over de architectuurgeschiedenis, het historisch interieur en de monumentenzorg. De uitbouw van de collectie is gekoppeld aan de opleiding Kunstwetenschappen binnen de UGent. Voor Bouwkunst ligt de klemtoon op Belgische architectuur met aandacht voor de 19e eeuw tot het Interbellum. Wat het Historisch Interieur betreft, valt de focus enerzijds op het totaalconcept en anderzijds op de verschillende takken van de kunstnijverheid. Dankzij de aanstelling van Prof. dr. A. Bergmans werd de tijdelijk sluimerende collectie Kunstnijverheid opnieuw leven in geblazen. Het bestand Esthetica & Kunstfilosofie (Prof. dr. B. Vandenabeele) bevat kunsttheoretische en -filosofische werken die relevant zijn voor het terrein van de wijsgerige esthetica in de ruimste zin van het woord. Het accent ligt op de geschiedenis van de esthetica en kunstfilosofie, met nadruk op de 18e en 19e eeuw. Ook belangrijke hedendaagse thematische studies krijgen de nodige aandacht. De collectie wordt verder uitgebreid met essentiĂŤle overzichtswerken, cruciale readers en baanbrekende internationale publicaties. Diverse filosofische scholen of stromingen zijn vertegenwoordigd. De publicaties zijn zowel van Anglo-Amerikaanse als van continentale signatuur. Gebruikers De bibliotheek Kunstwetenschappen ambieert in eerste instantie een werk- en studieplek te zijn voor studenten Kunstwetenschappen van de UGent en voor AUGent studenten Hoger Kunstonderwijs. Het bezoekerspotentieel van UGent Kunstwetenschappers in opleiding is gezien het grote aantal, de talrijke oefeningen en papers, de Bachelorproef en de Masterscriptie die met de studie gepaard gaan alsook het belang van het vakgebied binnen andere opleidingen van de Faculteit Letteren & Wijsbegeerte bijzonder hoog. Maar het spreekt voor zich dat elke in Kunst geĂŻnteresseerde bezoeker er welkom is. Dit betreft niet enkel UGent-studenten en UGent- personeel in ruimer verband maar ook oud studenten en belangstellenden uit het artistieke veld. De bibliotheek Kunstwetenschappen telt onder haar bezoekers Erasmus studenten, talrijke studenten van andere universiteiten (Brussel, Antwerpen, Leuven), van het kunstonderwijs en van Open Universiteit; academici, doctorandi, bursalen, museummedewerkers, curatoren, kunstcritici, antiquairs, medewerkers uit de sector van het onderwijs en de monumentenzorg, architecten, kunstenaars en kunstverzamelaars, journalisten e.a. Prof. dr. Claire Van Damme diensthoofd Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (4 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
catalogus De collectie wordt ontsloten door Aleph, de catalogus van de Centrale Bibliotheek UGent. Zie: http://www.lib.ugent.be/ Bezoek onze bibliotheek en vraag verdere info aan de bibliothecaris. Niet alle boeken en tijdschriften zijn ontleenbaar, maar wel raadpleegbaar als ze aanwezig zijn.
draadloos netwerk Het draadloos netwerk is vanaf 17 november 2008 operationeel in de kunstbibliotheek. Wat betreft het gebruik, vind je alle nodige info op http://wifi.UGent.be/
schenkingen sinds 2003 heeft de bibliotheek schenkingen ontvangen van particulieren, uitgevers en musea. ●
●
Ludion, Dhondt-Dhaenens, Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, Museum voor Schone Kunsten Gent, Liberaal Archief, Middelheim Museum Antwerpen, ... Rick Coone, Martien Van Beek, Walter Schudel, William Ploegaert, Martine Laquière, Norbert Poulain, Luc Fierens, Karel Boullart, Gerhard Multerer (via Wilfried Onzea), Prof. Em. Fredricx, Mevr. Wed. Vlerick- Verbeken, Patrick Florizoone, Xavier Hufkens, Karlos Dekeyrel, Denmark, Chris Smeenk, Sophie Nys, Croxapox, Regis Cotentin, Steve Messager, Jan Muylle, Bart Verschaffel, Jozef Dauwe, ... Waarvoor onze gewaardeerde dank!
WEGWIJZER door de BIBLIOTHEEK
Systematische indeling
KUNSTWETENSCHAPPEN 1. Algemeen 2. Kunst & Kunstgeschiedenis : algemeen 3. Kunstgeschiedenis : disciplines 4. Theoretische (Kunst)geschiedenis Methodologie & bronnen 5. Kunst & maatschappij 6. Esthetica - kunstfilosofie - kunstpsychologie - kunstwetenschap 7. Techniek van de beeldende kunsten 8. Iconografie, genres & typologie 9. - Geschiedenis & cultuurgeschiedenis- GodsdienstgeschiedenisFilosofie & psychologie 10. Menswetenschappen, kunst en kunstgeschiedenis : algemeen 11. Kunst en kunstgeschiedenis : Nieuwste tijden Museum management en museologie 12. Middeleeuwen en Nieuwe Tijden : algemene werken, perioden, http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (5 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
kunsttakken 13. Kunstgeschiedenis Middeleeuwen & nieuwe tijden : Nederlanden 14. Kunstgeschiedenis Middeleeuwen & nieuwe tijden: Italië en Frankrijk 15. Kunstgeschiedenis Middeleeuwen & nieuwe tijden: Spanje, Portugal, Duitsland & Oostenrijk, Groot-Britannië & overige landen 16. Symboliek, iconologie, iconografie, genres, typologie 18. Museumcatalogi 20. Veilingscatalogie (overgebracht naar de Centrale Bibliotheek) 21. Verkoopscatalogie (overgebracht naar de Centrale Bibliotheek)
ESTHETICA & KUNSTFILOSOFIE 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59.
Inleiding & Naslagwerken (niet ontleenbaar) Esthetica Algemeen Nieuwe Media & Visuele Cultuur Cultuur & Maatschappij Literatuur Beeldende Kunsten Muziek Architectuur Semiotiek Religie & Symboliek
P. (Galerij) : Tijdschriften - Periodieke publicaties
BOUWKUNST zie verder
HISTORISCH INTERIEUR EN KUNSTNIJVERHEID zie verder
KUNSTWETENSCHAPPEN 1 ALGEMEEN A. Woordenboeken (verklarende & vertalende) B. Encyclopedieën (van algemene inhoud) C. Atlassen (geografisch) D. Biografische woordenboeken van algemene inhoud E. Bibliografie & bibliotheconomie : algemeen F. Catalogi van bibliotheken : algemeen G. Geografisch beperkte algemene bibliografieën
2 KUNSTGESCHIEDENIS Naslagwerken : Bibliografie - encyclopedie - lexica - biografische woordenboeken A. Bibliotheconomie - Bibliografie algemeen B. Retrospectieve - geografisch beperkt C. Speciale - systematisch beperkt naar kunsttak D. Lopende bibliografieën (RILA ...) E. Adresboeken - repertoria (algemeen, specialisten, bibliotheken, musea) F. Encyclopedieën en lexica + sigel : system. beperkt G. Biografische woordenboeken kunstenaars algemeen + monogrammen H. Biografische woordenboeken per kunsttak J. Biografische woordenboeken kunstenaars per land, streek, provincie.
http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (6 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Algemene werken, Syntheses K. Handboeken L. Kollectieve en/of meerdelige M. Reeksen Chronologisch beperkt N. Oudheid : Egypte (EGY) Voor-Azië (V.AZ) Griekenland (GRI) Rome (ROM) P. Middeleeuwen : Vroeg Christelijk (V.CH) Byzantijns (BYZ) Romaans (ROM) Gotiek (GOT) Q. Nieuwe Tijden : Renaissance (REN) Barok (BAR) Rococo (ROC) R. Nieuwste Tijden : Classicisme (CLA) Romantiek (ROM) Realisme (REA) enz. S. Landen (NED, NLN, NLZ, FRA, DUI, ENG ...) (Alg. : nationaliteitsbeginsel in de kunst, verbanden tussen verschillende landen ...) T. Azië, met uitzondering van Oude Nabije Oosten (dat onder N staat) U. Etnische kunst V. Volkskunst, Volkskunde, Folklore.
3 KUNSTGESCHIEDENIS : volgens techniek A. Architectuur B. Sculptuur C. Schilderkunst D. Grafiek en tekenkunst E. Boekkunst : gedrukt boek en algemeen handschrift en druk F. Boekkunst algemeen : handschrift en druk voor de periode van de incunabelen en post-incunabelen. Algemeen / per land G. Speciale studiën miniatuurkunst H. Monografie over oude druk of handschrift J. Verzamelingen van handschriften K. Kostuumkunde L. Ornamentiek, sierkunst, kunstnijverheid, curiosa M. Muziek : algemeen (+ dans) N. Muziekwetenschap & muziekgeschiedenis. Capita selecta P. Literatuur en filologie Q. Toneel R. Monografieën van kunstenaars U. Verzameld werk van historici - kunsthistorici V. Festschriften W. Congressen, colloquia (eenmalig)
http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (7 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
4 KUNSTGESCHIEDENIS & ARCHEOLOGIE Methodologie - bronnen - hulpwetenschappen A. Encyclopedie en methodologie van de Kunstgeschiedenis en Archeologie B. Geschiedenis van de Kunstgeschiedenis / Kunstkritiek Onderwijs van de Kunstgeschiedenis C. Monografieën over kunsthistorici, kunstcritici ... Hulpwetenschappen D. Paleografie en epigrafie E. Heraldiek en Genealogie F. Numismatiek Bronnen H. Kunstliteratuur, literaire bronnen : algemeen (Schlosser ...) J. Literaire bronnen : vitae, tractaten, kunsthistoriografie, topografische geschriften, briefwisseling, tot de 18e eeuw K. Andere literaire bronnen : memoires enz. van niet-kunstenaars L. Archivalische bronnen : algemeen : inventarissen, gidsen enz. van bepaalde depots en fondsen : - algemeen - land - per stad M. Archivalische bronnenpublicaties & studies daarop gesteund - algemeen - land - (+ 1 stad) N. Topografie : reeksen P. Topografie per land Q Catalogen musea R. Catalogen tentoonstellingen S. Catalogen privé-verzamelingen
5 KUNST & MAATSCHAPPIJ A. Sociologie van de kunst : algemeen Bijzondere themata B. De kunstenaar en zijn milieu C. Kunst van kinderen, geestesziekten, ... D. Kunst en onderwijs/opvoeding : algemeen E. Gilden en ambachten F. Academies G. Artistieke smaak (door de eeuwen) & kunstappreciatie. Kitsch H. Kunst in verband met wetenschap, technologie,industrie J. Kunst in verband met ideologie, politiek, engagement, kritiek ... Verzamelwezen, kunsthandel, mecenaat K. Kunsthandel : geschiedenis van L. Verzamelwezen - kennerschap M. Mecenaat - Hofkunst Museumwezen: zie verder 11 Z MAN en 11 Z MUS N. Museumwezen : algemeen + geschiedenis P. Museumkunde : organisatie, beheer, inrichting, tentoonstellingen Q. Monografieën over musea en nationale musea
http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (8 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
6 ESTHETICA, KUNSTFILOSOFIE, KUNSTPSYCHOLOGIE, KUNSTWETENSCHAP A. Algemene inleidingen tot het zien en genieten van kunst B. Esthetica : Algemene syntheses C. Esthetica : Bijzondere themata D. Esthetica : Algemene geschiedenis E. Esthetica : Geschiedenis partim F. Monografieën van en over kunstfilosofen. Verzamelde werken G. Kunstpsychologie : algemeen/esthetische ervaring/creativiteit ... H. Waarnemingspsychologie (illusionisme - trompe-l’oeil) Kleurpsychologie Kleurenleer - kleurtheorie J. Kunstwetenschappen : algemeen K. Bijzondere themata : - Stijl- en vormleer - Compositie - Licht, clair-obscur, kleur - Vorm, proportie, anatomie - Ruimte, perspectief - Ritme - Serialiteit
7 TECHNIEK VAN DE PLASTISCHE KUNSTEN A. Algemeen B. Fysico-chemische onderzoeksmethoden C. Conservering & restauratie D. Monumentenzorg E. Vervalsingen & copieën F. Handboeken kunstenaarspraktijk
8 ICONOGRAFIE : GENRES & TYPOLOGIE A. Algemeen : lexica & algemene werken B. Iconologie, symboliek, mythologie C. Religieuze iconografie : bronnen D. Religieuze iconografie : lexica E. Religieuze iconografie : handboeken + capita selecta F. Religieuze iconografie : monografieën G. Profane iconografie, mythologische en emblematische iconografie : bronnen H. Profane iconografie, mythologische en emblematische iconografie : lexica J. Profane iconografie : handboeken + capita selecta K. Profane iconografie : monografieën L. Genres M. Typologie naar functie
9 GESCHIEDENIS, GODSDIENST, PSYCHOLOGIE, FiLOSOFIE Geschiedenis A. Methodologie van de geschiedenis, geschiedenis van de historiografie B. Gespecialiseerde bibliografieën C. Historische & cultuurhistorische atlassen D. Geschiedenis & cultuurgeschiedenis algemeen : - lexica, chronologie ... - algemene handboeken & reeksen http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (9 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
E. Cultuurgeschiedenis : capita selecta F. Geschiedenis en cultuurgeschiedenis : tijdperken : Oudheid + Middeleeuwen G. Geschiedenis en Cultuurgeschiedenis : tijdperken : Nieuwe + Nieuwste tijden H. Geschiedenis : landen 9H/DUI 9H/ENG 9H/FRA 9H/NED Nederlanden 9H/NLN Noord Nederlanden 9H/NLZ De Zuid Nederlanden hebben bovendien een indeling per stad, door toevoeging van beginletters. Bv. : 9H/NLZ-A geschiedenis van Antwerpen, Aalst, enz. 9H/NLZ-B geschiedenis van Brugge, Brussel, enz. J. Geschiedenis : MonografieĂŤn historische figuren Godsdienst K. Algemeen L. Bijbel & Bijbelstudie M. Kerkgeschiedenis : Capita Selecta N. Filosofie P. Psychologie & Pedagogie Q. Sociologie
10 MENSWETENSCHAPPEN, KUNST EN KUNSTGESCHIEDENIS : ALGEMEEN Menswetenschappen A. Psychologie, filosofie, antropologie, sociologie, varia Geschiedenis B. Cultuurgeschiedenis, handboeken en capita selecta C. Geschiedenis : methodologie en hulpwetenschappen C. Geschiedenis : tijdperken C/NNN : Geschiedenis tijdperken C/ANT : Geschiedenis Oudheid C/ME : Geschiedenis Middeleeuwen C/NNT : Geschiedenis Nieuwe + Nieuwste Tijden E. Geschiedenis : monografieĂŤn historische figuren Kunst : algemeen F. Jaar- en adresboeken G. Congresliteratuur H. Verzamelde werken/opstellen van kunsthistorici en -critici, miscellanea I. Festschriften. Libri Amicorum, ... Esthetica - kunstfilosofie - kunstpsychologie - kunstwetenschap L. Esthetica en kunstfilosofie M. Esthetica : algemene inleidingen tot het zien, begrijpen en waarderen van kunst N. Kunstpsychologie : algemeen O. Kunst en perceptie : - kleurenpsychologie en -theorie - illusionisme, ... P. Kunstwetenschappen en kennerschap : - stijl- en vormleer : ritme, compositie, kleur, licht, perspectief, proportie, ... - school, generatie, invloed, vervalsing, copie, ... Kunst en maatschappij http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (10 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Q. Kunstsociologie : - Algemeen : kunst & cultuurbeleid - Kunst en ideologie, politiek, engagement, ... R. Kunstsociologie : kunst en wetenschap, technologie, ... S. Kunstsociologie : - Kunst en onderwijs, opvoeding, ... - Kunst van kinderen, geesteszieken, ... S. Vrouw : - Kunst van en over vrouwen T. Museumwezen : musea en tentoonstellingen U. Verzamelingen - mecenaat - hofkunst V. Kunsthandel - artistieke smaak Techniek plastische kunsten W. Materiaalstudies - kunsttechnieken X. Conservering en restaurantie Y. Handboeken kunstenaarspraktijk
11 KUNST EN KUNSTGESCHIEDENIS NIEUWSTE TIJDEN MUSEUM MANAGEMENT / MUSEOLOGIE: Algemeen A. Naslagwerken : biografische woordenboeken, bibliografieën, ... B. Bronnen - documenten C. 19de en 20ste eeuw : handboeken - syntheses D. 19de en 20ste eeuw : capita selecta - essays- bijzondere themata E. 19de en 20ste eeuw : kunsttakken E.ARC. : architectuur E/FIL : film E/FOT : fotografie E/GRA : tekenkunst en grafiek E/SCU : beeldhouwkunst Kunst en kunstgeschiedenis 19de eeuw F. Naslagwerken : biografische woordenboeken, bibliografieën, ... G. Bronnen - documenten - esthetica H. 19de eeuw : handboeken - syntheses I. 19de eeuw : capita selecta - essays - bijzondere themata J. 19de eeuw : kunsttakken (andere dan schilderkunst) J/GRA : tekenkunst en grafiek J/SCU : beeldhouwkunst K. 19de eeuw : stromingen K/CLA : classicisme K/IMP : impressionisme K/IMP-P : neo-/postimpressionisme K/REA : realisme K/ROM : romantiek K/SYM : symbolisme L. 19de eeuw : landen L/DUI : kunstgeschiedenis 19e eeuw Duitsland enz. Kunst en kunstgeschiedenis 20ste en 21 eeuw M. Naslagwerken : biografische woordenboeken, bibliografieën, ... N. Bronnen - documenten O. 20ste eeuw : handboeken - syntheses P. 20ste eeuw : capita selecta - essays - bijzondere themata Q. 20ste eeuw : kunsttakken (andere dan schilder-kunst) Q/COL : collage, assemblage, ... Q/GRA : tekenkunst en grafiek Q/SCU : beeldhouwkunst Q/SIE : toegepaste kunsten Q/THE : theater R. 20ste eeuw : stromingen http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (11 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
R/ABS : abstracte kunst, abstract expressionisme R/ACT : kunst sinds 1945 : algemeen R/ACT.V : kunst sinds 1945 : capita selecta,bv. : op art, land art, zero R/COB: cobra R/CON : constructivisme R/CONC : conceptuele kunst e.d. R/CUB : cubisme, orphisme R/CYB : computerkunst e.d. R/DAD : dada R/EXP : expressionisme R/FAN : fantatische kunst, magisch realisme, .. R/FAU : fauvisme R/FUT : futurisme R/HAP : happening, fluxus, performance, ... R/JUG : Jugendstil, art nouveau, ... R/KIN : kinetische kunst R/NAI : naïeve kunst R/POP : pop art R/SUR : surrealisme R/VID. : video en nieuwe media S. 20ste eeuw : landen S/DUI : kunstgeschiedenis 20ste en 21 ste eeuw Duitsland enz. Kunstenaarsmonografieën T. Monografieën kunstenaars 19e eeuw U. Monografieën kunstenaars 20ste en 21 ste eeuw Kunstgeschiedenis Nieuwste Tijden België V. Kunstgeschiedenis Nieuwste Tijden België : algemeen W. Kunstgeschiedenis België 19de eeuw X. Kunstgeschiedenis België 20ste eeuw Y. Monografieën Belgische Kunstenaars 19de, 20ste en 21ste eeuw Z. MAN: Museum management, cultuurbeleid Z. MUS: Museologie, Museumbeheer A1: algemeen A2: Verzamelbeleid A3: Behoud en beheer A4: Wetenschappelijke studies, I.T., documentatie A5: Publiekswerking, tentoonstellingen A6: Museumarchitectuur
12 KUNSTGESCHIEDENIS MIDDELEEUWEN & NIEUWE TIJDEN Algemene werken, perioden, kunsttakken Methodologie : naslagwerken A. Methodologie van de kunstgeschiedenis B. Geschiedenis van de kunstgeschiedenis en kunstkritiek C. Naslagwerken, encyclopedieën, lexica, repertoria D. Bibliografieën Kunstgeschiedenis : inleidingen - syntheses E. Algemene inleidingen tot de kunstgeschiedenis F. Reeksen, syntheses, ... Middeleeuwen en Nieuwe tijden : perioden G. Kunstgeschiedenis Oudheid H. Kunstgeschiedenis Middeleeuwen H/VR.C : vroeg-christelijk http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (12 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
H/BYZ : Byzantijnse kunst H/ROM : Romaanse kunst H/GOT : Gotische kunst I. Kunstgeschiedenis Nieuwe Tijden I/REN : Renaissance (+ ManiĂŤrisme) I/MAN : ManiĂŤrisme I/BAR : Barok I/ROC : Rococo Middeleeuwen en Nieuwe Tijden : kunsttakken Schilderkunst : J. Schilderkunst algemene werken K. Schilderkunst capita selecta L. Schilderkunst perioden L/ME : Middeleeuwen L/NT : Nieuwe Tijden Beeldhouwkunst N. Beeldhouwkunst algemene werken O. Beeldhouwkunst capita selecta P. Beeldhouwkunst perioden P/ME : Middeleeuwen P/ME-R : Romaans P/ME-G : Gotiek P/NT : Nieuwe Tijden Tekenkunst Q Tekenkunst Grafiek R. Grafiek : algemeen R/HD : hoogdruk R/DD : diepdruk Andere S. Kunstnijverheid - sierkunst - ornamentiek T. Architectuur U Muziek - theater V. Literatuur - Filosofie W. Relaties tussen verschillende kunsttakken X. Volkskunst - folklore - volkskunde Y. Niet-Westerse kunst Z. Relatie Westerse - Niet Westerse kunst
13 KUNSTGESCHIEDENIS : DE NEDERLANDEN Geschiedenis en cultuurgeschiedenis A. Geschiedenis en cultuurgeschiedenis : Nederlanden : Noord en Zuid A/N : Noordelijke Nederlanden A/NNN : Steden (alfabetisch) A/Z : Zuidelijke Nederlanden Lexica/bronnen/handboeken/algemeen B. Lexica C. Bronnen (algemeen) C/NNN : steden (alfabetisch) D. Handboeken : Noord en Zuid D/N : Noordelijke Nederlanden http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (13 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
D/Z : Zuidelijke Nederlanden E. Algemene inleidingen : Noord en Zuid E/N : Noordelijke Nederlanden E/Z : Zuidelijke Nederlanden F. Iconografie en iconologie : Nederlanden : genres en typologie : F/ARCH : Architectuur en interieur F/GENR : Genretaferelen : Noord en Zuid F/GENR/N : Noordelijke Nederlanden F/GENR/Z : Zuidelijke Nederlanden F/HIST : Historie : Noord en Zuid F/HIST/N : Noordelijke Nederlanden F/HIST/Z : Zuidelijke Nederlanden F/KARI : Karikatuur, satire en komische F/KARI/N : Noordelijke Nederlanden F/KARI/Z : Zuidelijke Nederlanden F/LAND : Landschappen en stadsgezichten : Noord en Zuid F/LAND/N : Noordelijke Nederlanden F/LAND/Z : Zuidelijke Nederlanden F/MARI : Marine F/PORT : (Zelf)portret : Noord en Zuid F/PORT/N : Noordelijke Nederlanden F/PORT/Z : Zuidelijke Nederlanden F/STIL : Stilleven F/TYPO : Typologie : retabels, grafmonumenten en triomfbogen Kunsttopografie G. Kunsttopografie : reis- en kunstgidsen, repertoria van nationaaal en regionaal patrimonium : Noord en Zuid G/ANT : steden (alfabetisch) Kunst en maatschappij/onderwijs/museaverzamelingen/techniek H. Kunst en onderwijs : opleiding : Noord en Zuid H/N : Noordelijke Nederlanden H/NNN : steden (alfabetisch) H/Z : Zuidelijke Nederlanden I. Museumwezen : musea, collecties en tentoonstellingen : Noord en Zuid I/N : Noordelijke Nederlanden I/NNN : steden (alfabetisch) I/Z : Zuidelijke Nederlanden J. Verzamelingen, mecenaat, hofkunst : Noord enZuid, kunsthandel J/N : Noordelijke Nederlanden J/NNN : steden (alfabetisch) J/Z : Zuidelijke Nederlanden K. Materiaalstudies, kunsttechnieken, conservering en restauratie : Noord en Zuid K/N : Noordelijke Nederlanden K/Z : Zuidelijke Nederlanden Technieken/Schilderkunst L. Verschillende technieken en periodes : Nederlanden : Noord en Zuid L/N : Noordelijke Nederlanden L/NNN : steden (alfabetisch) L/Z : Zuidelijke Nederlanden M. Schilderkunst Nederlanden : verschillende periodes (eeuwen) : Noord en Zuid M/N : Noordelijke Nederlanden M/NNN : steden (alfabetisch) M/Z : Zuidelijke Nederlanden N. Schilderkunst Nederlanden tot en met de 15de eeuw : Noord en Zuid N/N : Noordelijke Nederlanden N/Z : Zuidelijke Nederlanden O. Schilderkunst Nederlanden 16de eeuw : Noord en Zuid http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (14 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
O/N : Noordelijke Nederlanden O/NNN : steden (alfabetisch) O/Z : Zuidelijke Nederlanden P. Schilderkunst Nederlanden 17de eeuw : Noord en Zuid P/N : Noordelijke Nederlanden P/NNN : steden (alfabetisch) P/Z : Zuidelijke Nederlanden Q. Schilderkunst Nederlanden 18de eeuw Tekenkunst/Grafiek/Beeldhouwkunst R. Tekenkunst Nederlanden Noord en Zuid R/NNN : Steden (alfabetisch) S. Grafiek Nederlanden T. Beedlhouwkunst Nederlanden : Noord en Zuid T/N : Noordelijke Nederlanden T/NNN : Steden (alfabetisch) T/Z : Zuidelijke Nederlanden Tapijtkunst/boekdrukkunst/sierkunsten U. Tapijtkunst Nederlanden V. Boekdrukkunst Nederlanden X Sierkunsten Nederlanden Z. Monografieën kunstenaars Nederlanden
14 KUNSTGESCHIEDENIS: ITALIE EN FRANKRIJK Geschiedenis en kunstgeschiedenis Italië A. Geschiedenis en cultuurgeschiedenis Italië B. Naslagwerken & bronnen C. Kunstgeschiedenis Italië : algemeen C/ME : Middeleeuwen C/REN : Renaissance (+ Maniërisme) C/BAR : Barok Italië : schilderkunst D. Schilderkunst Italië : algemeen E. Schilderkunst Italië : Middeleeuwen F. Schilderkunst Italië : Renaissance en Maniërisme F/QUA : Quatrocento F/CIN : Hoogrenaissance + Maniërisme G. Schilderkunst Italië : 17de en 18de eeuw G/BAR : Barok G/ROC : Rococo H. Schilderkunst Italië : regionale scholen : Sienna, Venetië ... I. Schilderkunst Italië : capita selecta (frescoschilderkunst...) Italië : beeldhouwkunst/tekenkunst - grafiek J. Beeldhouwkunst Italië : algemeen J/ME : Middeleeuwen J/NT : Nieuwe Tijden K. Italië : Topografische monografieën L. Tekenkunst & Grafiek Italië Geschiedenis en Kunstgeschiedenis Frankrijk O. Geschiedenis en cultuurgeschiedenis Frankrijk P. Kunstgeschiedenis Frankrijk : Naslagwerken en bronnen Q. Kunstgeschiedenis Frankrijk : Overzichtswerken Q/ME : Middeleeuwen Q/NT : Nieuwe Tijden
http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (15 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Kunstgeschiedenis Frankrijk : Kunsttakken Schilderkunst/beeldhouwkunst/tekenkunst en grafiek R. Schilderkunst Frankrijk : algemeen R/ME : Middeleeuwen R/NT : Nieuwe Tijden S Beeldhouwkunst Frankrijk : algemeen S/ME : Middeleeuwen S/ME-R : Romaans S/ME-G : Gotiek S/NT : Nieuwe Tijden T. Topografische monografieën U. Tekenkunst en grafiek Frankrijk
15 KUNSTGESCHIEDENIS : SPANJE, PORTUGAL, DUITSLAND, OOSTENRIJK, GROOT-BRITANNIE EN OVERIGE LANDEN & MONOGRAFIEEN EUROPESE KUNSTENAARS Spanje & Portugal A. Geschiedenis en Cultuurgeschiedenis : Spanje & Portugal B. Kunstgeschiedenis Spanje & Portugal : Naslagwerken & Bronnen C. Kunstgeschiedenis Spanje & Portugal : Overzichtswerken C/ME : Middeleeuwen C/NT : Nieuwe Tijden Spanje & Portugal : kunsttakken D. Schilderkunst : algemeen D/ME : Middeleeuwen D/NT : Nieuwe Tijden E. Beeldhouwkunst : algemeen E/ME : Middeleeuwen E/NT : Nieuwe Tijden F. Topografische monografieën G. Tekenkunst en Grafiek Duitsland & Oostenrijk H. Geschiedenis en cultuurgeschiedenis : Duitsland en Oostenrijk I. Kunstgeschiedenis : Duitsland & Oostenrijk : Naslagwerken en bronnen J. Kunstgeschiedenis : Duitsland & Oostenrijk : Overzichtswerken J/ME : Middeleeuwen J/NT : Nieuwe Tijden Duitsland & Oostenrijk : kunsttakken K. Schilderkunst Duitsland & Oostenrijk : algemeen K/ME : Middeleeuwen K/NT : Nieuwe Tijden L. Beeldhouwkunst Duitsland & Oostenrijk : algemeen L/ME : Middeleeuwen L/NT : Nieuwe Tijden M. Topografische monografieën Duitsland & Oostenrijk N. Tekenkunst - Grafiek Groot-Britannië O. Geschiedenis & cultuurgeschiedenis : Groot-Britannië P. Kunstgeschiedenis Groot-Britannië : naslagwerken en bronnen Q. Kunstgeschiedenis Groot-Brittannië : overzichtwerken Q/ME : Middeleeuwen Q/NT : Nieuwe Tijden Groot-Britannië : kunsttakken http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (16 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
R. Schilderkunst Groot-Britannië : algemeen R/ME : Middeleeuwen R/NT : Nieuwe Tijden S. Beeldhouwkunst Groot-Britannië : algemeen S/ME : Middeleeuwen S/NT : Nieuwe Tijden T. Topografische monografieën U. Tekenkunst - grafiek Kunstgeschiedenis overige landen X Kunstgeschiedenis overige landen X/O.EU : Oost-Europa X/SKA : Skandinavië X/ZW : Zwitserland Artistieke relaties binnen Europa Y. Artistieke relaties binnen Europa Monografieën kunstenaars Europa Z. Gerangschikt alfabetisch op kunstenaar bv. Z/ALT : Altdorfer Z/MIC : Michelangelo enz.
16 SYMBOLIEK - ICONOLOGIE - ICONOGRAFIE - GENRES - TYPOLOGIE Iconografie - Iconologie - Symboliek A. Algemene inleidingen, symboliek, methodisch, historisch B. Lexica C. Bibliografie D. Algemene en periodische syntheses Christelijke iconografie E. Bronnen F. Theologie G. Lexica H. Algmene inleidingen, handboeken, capita selecta H/ME : Middeleeuwen H/NT : Nieuwe Tijden I. Oude Testament J. Nieuwe testament (behalve leven van Christus) K. God en Heilige Drievuldigheid L. Leven van Christus, apostelen M. Heilige Maagd N. Typologie Oude Testament - Nieuwe Testament O. Handelingen, Apocalyps, Apocriefen P. Heiligen, Zaligen, Eremieten Q. Engelen, duivels, hemel, hel R. Liturgie, kerkelijke feesten, sacramenten, gebed, boete S. Protestantisme en Niet-Christelijke relegie Profane iconografie T. Bronnen U. Lexica V. Handboeken en periodische syntheses W. Natuur, dieren, planten X. De mens : man, vrouw, naakt, erotiek en liefde Y. Levenscyclus Z. Beroepen, bezigheden en ontspanning AA. Mythologie algemeen http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (17 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
AC Klassieke mythologie AD Niet-klassieke mythologie AE Nawerking Oudheid BA Wetenschap, techniek, esoteriek, magie BB Literaire en verbale onderwerpen, het fantastische BC Emblemata BD Abstracte ideeën, allegorieën, personificaties, symbolen BE Blijde intreden, triomf BF Iconografie van steden, landen en ontdekkingen, exotisme BG Iconografie van de geïndustrialiseerde maatschappij Genres CA Algemeen CB Historie CC Genretafereel CD (zelf)portret CE Karikatuur, satire en komische CF Landschappen, stadszichten, veduten CG Marine CH Architectuur, interieur, kunstkabinetten, ... CI Stillevens Typologie DA Retabels, grafmonumenten, triomfbogen, ...
18 MUSEUMCATALOGI Alfabetisch per stad
20 VEILINGSCATALOGI (zijn naar de Centrale bibliotheek overgebracht III-2007)
21 CATALOGIE VERKOOPSTENTOONSTELLINGEN (zijn naar de Centrale bibliotheek overgebracht III-2007)
http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (18 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
ESTHETICA & KUNSTFILOSOFIE 50. Inleiding & Naslagwerken (niet ontleenbaar) 51. Esthetica Algemeen 52. Nieuwe Media & Visuele Cultuur 53. Cultuur & Maatschappij 54. Literatuur 55. Beeldende Kunsten 56. Muziek 57. Architectuur 58. Semiotiek 59. Religie & Symboliek
60. Afrikaanse Kunst
BOUWKUNST
GLOBALE INDELING
Tijdschriften, boeken tot quartoformaat (H= 35 cm; B= 36 cm) A. Algemeen: zonder geografische bepaling indeling A: zie verder B-P: Individuele landen B: België & Luxemburg C: Nederland D: Frankrijk E: Groot-Brittanië F: Duitsland G: Italië H: Spanje & Portugal I: Zwitserland & Oostenrijk J: Balkanlanden K: Scandinavische landen L: Oost-Europa M: Noord-Amerika N: Central- & Zuid-Amerika O: Afrika & Nabije Oosten P: Verre Oosten
Grote formaten (G.F.) G.F. 1: Folio (H= 36-48 cm) A: Algemeen B-P: Individuele landen G.F. 2: Plano (H= 48-65 cm) A: Algemeen B-P: Individuele landen
http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (19 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
G.F. 3: Atlas (H > 65 cm) A: Algemeen B-P: Individuele landen PE: Periodieken Inleidend gedeelte Woordenboeken, lexika, atlassen A011: Woordenboeken (verklarens & vertaal-) A012: Lexica A013: Atlassen Methodologie, bronnen A021: Methodologie, histiografie, hulpwetenschappen A022: Bronnen, documenten: theoretische tractaten, modelboeken e.d. A023: Topografie Overzichten kunstgeschiedenis, archeologie A031: Overzichten kunstgeschiedenis, interieurstijlen A32: Handboeken middeleeuwse en christelijke archeologie A033: Verzamelwerken (miscellanea, Festschrifte e.d.) Architectuur: theoretische en materële aspecten A100: Algemene handboeken bouwkunde Theoretische aspekten A111: Studies over architectuurtheorie, -esthetica, - filosofie, psychologie e.d. A112: Architectuursociologie Materiële aspecten A121: Het bouwbedrijf A122: Materialen, elementen van het gebouw A123: Technieken A124: Monumentenzorg, stadskernvernieuwing, restauratie Chronologische en typologische benadering Elke volgende periode met de subcategorieën: URB: Urbanisatie: stad & landschap REL: Religieuze architectuur MON: Monastieke architectuur PRI: Private burgerlijke architectuur PUB: Publieke burgerlijke architectuur MIL: Militeira burgerlijke architectuur DIV: Diversen: klein- en tuinarchitectuur A200: Overzicht meerdere of alle periodes A210: Oudheid: algemeen A211: Klassieke oudheid A212: Vroegchristelijk & Byzantijns A220: Middeleeuwen: algemeen A221: Preromans A222: Romaans A223: Gotiek A230: Nieuwe Tijden: algemeen A231: Renaissance A232: Barok A233: Rococo & Classicisme A240: Nieuwste Tijden: algemeen A241: 19de eeuw A242: 20ste eeuw Biografieën A300: Biografische overzichten: meerdere kunstenaars A300XXXX: alfabetisch per kunstenaar (4 eerste letters familienaam) Indeling: individuele landen: B tot P vb: B = België
http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (20 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
PE.B: Periodieken België B000: Algemene werken: kunsthistorische overzichten, bronnen, verzamelwerken B120: Monumentenzorg, bijzondere materële en technische aspecten Chronologische en typologische benadering Elke volgende periode met de subcategorieën: URB: Urbanisatie: stad & landschap REL: Religieuze architectuur MON: Monastieke architectuur PRI: Private burgerlijke architectuur PUB: Publieke burgerlijke architectuur MIL: Militeira burgerlijke architectuur DIV: Diversen: klein- en tuinarchitectuur B200: Overzicht meerdere of alle periodes B201: Niet-Westerse stijlen B210: B211: B212: B220: B221: B222: B223:
Oudheid: Algemeen Klassieke oudheid Vroegchristelijke & Byzantijns Middeleeuwen: Algemeen Preromaans Romaans Gotisch
B230: Nieuwe Tijden: Algemeen B231: Renaissance B232: Barok B240: Nieuwste Tijden: Algemeen B241: 19de eeuw B242: 20ste eeuw
Biografieën: zie algemeen gedeelte onder A300 Topografische benadering B400: Topografische overzichten: het gehele land B401: Inventarissen van het kunstpatrimonium van het gehele land Indeling in landstreken B410: Meerdere landstreken B410XXXX: per individuele landstreek XXXX staat voor de afkorting van de naam van de landstreek bv. B410ANTW001: afkorting van Antwerpen Plaatsen (steden, dorpen, e.d. B420: meerdere plaatsen B420XXXX: per individuele plaats idem voor de naam van een stad (of een dorp) bv. C420AMST002: afkorting van Amsterdam
Historisch Interieur & Kunstnijverheid zelfde indeling als Bouwkunst HI & KN TERUG
http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (21 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/collectie.html (22 of 22) [5/06/2012 13:20:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
contact
open linken verlof tentoonstellen
...J'aurais bien désiré qu'un vaste espace planté de grands arbres et décoré de statues fut disposé devant l'édifice, pour l'éloigner du bruit de la voie publique, et préparer au recueillement les personnes qui le fréquentent. Un beau jardin eût été sans doute une introduction convenable à un monument consacré à l'étude... Arch. Labrouste bibliotheek Sainte-Geneviève Parijs
open maandag-dinsdag-donderdag-vrijdag van 9u00-12u00 & 13u00-17u00 woensdag van 9u00 tot 11u30
gesloten op
De vakgroepbibliotheek Kunstwetenschappen verhuist tussen 7 en 11 mei 2012 voor 1
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (1 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
jaar naar een tijdelijke locatie in de vleugel Magnel van Rozier 44. De collectie is tijdens deze week niet toegankelijk. De uitleentermijn van werken die in deze periode moeten worden binnengebracht werd automatisch verlengd met één week. Bij vragen, contacteer de bibliotheekverantwoordelijke. Onze excuses voor het ongemak.
voor alle verdere info in verband met openingstijden
Theater De Wandelende Jood in het HIKO
Verteller en theatermaker Herwig Deweerdt brengt op vraag van het Vermeylenfonds en in het kader van het August Vermeylenjaar van de UGent een bewerking van De Wandelende Jood, een symbolistische roman van Vermeylen uit 1906. In De Wandelende Jood beschrijft August Vermeylen de omzwervingen van Ahasverus. Sinds deze eenvoudige Joodse schoenmaker Jezus Christus de rug toekeerde op diens tocht naar de heuvel Golgotha, is hij gedoemd rusteloos de wereld rond te dolen. Ahasverus zoekt soelaas voor zijn existentiële twijfels in seks en drank en belandt in hel en hemel vooraleer hij gelouterd kan terugkeren naar de aarde, overtuigd van het goede en met geloof in solidariteit en menslievendheid. Hoewel een bijbels verhaal aan de oorsprong ligt van het boek, schreef August Vermeylen met De Wandelende Jood geen christelijke parabel. Het is een gevierde filosofische roman vol symbolisme over de verschillende levensfases van de mens. Herwig Deweerdt maakte van De Wandelende Jood een unieke theatervertelling dat voor het eerst te zien is op een Vlaams podium. Voor zijn bewerking zocht Herwig steun bij zijn kompaan Dirk De Strooper, een meester in het maken en manipuleren van marionetten, schimmen en objecten. Vertrekkend van ‘des objets trouvés’ creëert Dirk een eigen wonderlijke wereld die je samen met de verhalen meezuigt in de lotgevallen van de zoekende Ahasverus. De sopraan Isabelle Eisenstein zingt speciaal voor deze voorstelling uitgekozen composities. De theatervertelling vindt plaats in het auditorium van het HIKO. Een symbolische plek want het is aan het Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde dat de kunsthistoricus August Vermeylen in 1923 werd aangesteld als hoogleraar van de Gentse universiteit. Tussen 1930 en 1933 lag Vermeylen als rector aan de basis van de bouw van het HIKO en de aanpalende Boekentoren. 80 jaar later staat dit modernistisch universiteitscomplex gebouwd door Vermeylens vriend Henry van de Velde voor een meerjarige restauratie en verbouwing. Het HIKO met zijn Kunstbib sluit binnenkort de deuren. De afdeling Kunstwetenschappen gaat op zoek naar een nieuwe locatie en de Kunstbibliotheek zal worden geïntegreerd in de nieuwe faculteitsbibliotheek Letteren & Wijsbegeerte in de Rozier. De opvoering van De Wandelende Jood is een passend eerbetoon aan Vermeylen en zijn HIKO. Praktisch Theatervertelling De Wandelende Jood, woensdag 6 april 2011 om 20u00, auditorium HIKO, UGent, Sint-Hubertusstraat 2, Gent (Boekentoren, ingang zijvleugel rechts). Tickets: 10 euro (ADD) en 8 euro (VVK/studenten). Voorverkoop via memorie@ugent.be.
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (2 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Van 30 maart tot 15 april loopt er een gelegenheidstentoonstelling rond August Vermeylen in de Kunstbib. Organisatie
De Wandelende Jood is een productie van het Vermeylenfonds voor het August Vermeylenjaar 2010-2011 van de UGent meer info: http://www.ugentmemorie.be/activiteit/theatervertelling-dewandelende-jood
meer info
participatie van de Kunstbib UGent aan
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (3 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
belicht gedurende het weekend van 4-5 december het brede beeldende kunstenveld van Gent
Kunstbib UGent open uitzonderlijk op zaterdag 4 en zondag 5 december van 14u tot 17 u ●
● ●
bezoek de uitzonderlijke bibliotheekarchitectuur van Henri van de Velde zijn collectie kunstboeken de tentoonstelling van Brody Neuenschwander (Houston, Texas, 1958) verlengd wegens grote bijval tot 1 februari 2011
Sara Peeters schreef voor het kunsttijdschrift H art een bijdrage waar de Kunstbib gepositioneerd wordt in het cultuurlandschap van UGent en het kunstveld in Gent. uittreksel: ... Als laatste in de lange rij locaties van de Universiteit Gent is er de bibliotheek Kunstwetenschappen – of Kunstbib – oorspronkelijke en unieke bibliotheeksarchitectuur van Henri van de Velde die gevestigd is in een zelfstandige zijvleugel van de Boekentoren. Sinds 2003 organiseert bibliothecaris Benn Deceuninck er ‘stille’ tentoonstellingen. De rode draad is Kunst & Wetenschap, Beeld & Taal. Regelmatig vinden er ontmoetingen plaats waar onderzoekers en kunstenaars aan deelnemen, vrij toegankelijk voor een ‘schoonheid- en wijsheid-minnend’ publiek. Echter: naar aanleiding van een rationaliseringsplan - het maken van een nieuwe faculteitsbibliotheek Letteren & Wijsbegeerte - en de renovatie van de Boekentoren wordt de bestemming van de kunstbibliotheek gewijzigd. Het plan bestaat erin om er een cafetaria te vestigen en de kunstbib zal een nieuwe locatie toegewezen krijgen aan de overzijde van de straat.
Voor de volledige tekst.
Uitzonderlijk was de Kunstbib UGent ook op een zondag te bezoeken, namelijk tijdens de Open Monumentendag op zondag 14 september 2008.De onderliggende gedachte van het thema 20ste eeuw – 20ste editie is modern denken. 210 enthousiaste bezoekers vonden de weg naar onze unieke kunstbibliotheek. Op 4 december 2008 is het Museumnacht in Gent. In de stad zijn diverse musea dan uitzonderlijk tot in de late uurtjes geopend. Aan de UGent kan je op 4 december van 19 tot 22 uur terecht op vijf locaties waarvan de Kunstbib. Hier kan men tijdens de Museumnacht gaan kijken naar het werk van Denmark. De tentoonstelling Une relecture bevat enkele van zijn werken van de late jaren 80 tot vandaag (zie ook: DENMARK) De bibliotheek is uitzonderlijk te bezichten op zaterdag 21 en zaterdag 28 maart 2009 ter gelegenheid van het circuit 21 Gentse Boekerijen. De kunstenaars Els Vekeman, Georgette Caese en studenten van Sint Lucas Brussel presenteren hun werk.
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (4 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
kunstbibliotheek interessante linken
Centrale bibliotheek Universiteit Gent
Overleg Kunstbibliotheken Vlaanderen OKBV
Kunstbibliotheek Academie Hogeschool Gent
Kunstbibliotheek Sint Lucas Hogeschool Gent
Kunstbibliotheek Museum voor Schone Kunsten Gent
Kunstbibliotheek SMAK
Lexicon van de Oost-Vlaamse beeldhouwers en schilders (1700-1940) door DaniĂŤl Van Ryssel http://search.ugent.be/ovk
A website for a quantitative approach of iconography by K. Bender http://sites.google.com/site/venusiconography/
FIC123 Een website met info en cultuur voor een groot kunstminnend publiek http://www.fic123.be
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (5 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
WATERSCHOENEN EEN KUNSTBLOG DOOR ARTSPOTTER http://waterschoenen.blogspot.com/2011/03/stilweerbarstig-abstract-in.html
oproep
Kunstbib Ugent: De Bibliotheek Kunstwetenschappen is een wetenschappelijke bibliotheek en intellectuele ontmoetingsruimte die behoort tot de vakgroep Kunst-, Muziek- & Theaterwetenschappen van de faculteit Letteren & Wijsbegeerte van de Universiteit Gent. Zij is ondergebracht in een speciaal door Henry Van de Velde in de jaren 1930 ontworpen locatie. Om de twee maanden vinden er stille tentoonstellingen plaats rond beeld en taal waarbij de kunstwerken volledig worden geĂŻntegreerd in de architecturale ruimte en functie van de bibliotheek. Heb je kunstwerk(jes), als strijd tussen hemel en aarde, die je wilt tentoonstellen? Dit kon in de bibliotheek Kunstwetenschappen ontworpen door deze meester. Wegens herbestemming van de ruimte na april 2012, wordt het tentoonstellen stop gezet.
in permanentie (tot januari 2012)
Denmark Renaat Ramon Rita Reyhler Hugo De Leener Benn Deceuninck Annelies Verschaeren Geneviève Hantson Leon Tuypens Karin Borghouts Georgette Caese Raul Meel Geert DeCloedt Brody Neuenschwander Nicoline Van Stapele Wim Nival Oshin Albrecht Anneleen De Causmaecker
recente tentoonstelling
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (6 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Turning Tourists een afscheidsproject van Luc Degryse
januari-februari-maart 2012
Turning Tourists De tentoonstelling en het filmproject Turning Tourists van Luc Degryse toont honderden gestrande toeristen die willen vertrekken. Zij weten niet hoelang en waarop ze moeten wachten. Het enige wat ze ondertussen kunnen doen is elkaar bekijken. De installatie toont de reiziger als bezienswaardigheid bij uitstek. Je gaat op reis om een andere reiziger te ontmoeten. Het is een reizende tentoonstelling. In elke nieuwe locatie wordt een deel van de film Turning Tourists opgenomen. Tot nu toe werden opnames gemaakt in een industrieel pand. In januari 2011 volgden opnames in een glazen ruimte. In maart 2011 was het project te zien en werd gefilmd in de Ponton GalleryBudapest, Gallery of the Moholy Nagy University of Art and Design (MOME). Voor Luc Degryse is het een grote opportuniteit om zijn toeristen te kunnen tentoonstellen en filmen in de Bibliotheek van de Kunstwetenschappen Universiteit Gent. Boeken bieden de mogelijkheid om de geest van een ander binnen te treden. Reizen heeft ons de mogelijkheid om de leefwereld van anderen te betreden, te proeven, en misschien te begrijpen.
www.lucdegryse.be
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (7 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
vertoning van
COLLECTIES, Leven tussen boek en band
een documentaire van de jonge cineast Jonatan Lyssens
Collecties dompelt ons onder in een wereld van boeken. Hier wonen Wilma Schuhmacher, Professor Frans Vyncke (de grondlegger van de Slavistiek aan UGent) en August Kulche. Na een leven in het teken van het bedrukte papier blikken ze terug. Geconfronteerd met hun eigen grenzen leven ze vol overgave verder voor het boek, dat ook kwetsbaarder en fragieler wordt naarmate de jaren verstrijken. In de bijzonder wereld van het boek leven het bedrukte papier en de mens met elkaar.De levens van het boek en de drie centrale personages, een antiquaar, een lezer en een boekbinder, vormen de kern van de documentaire. Net als het boek is de mens tegelijkertijd krachtig en fragiel.Sommige van deze boeken veranderden de loop van de geschiedenis. Daarnaast zijn het ook gewoon materiële objecten die worden verkocht, bestudeerd, gedrukt, gebonden maar soms ook vergeten of verwaarloosd. Het boek regeert in zijn papieren wereld maar blijkt soms ook weerloos te zijn. De film toont ons drie oudere mensen die elk op hun manier het boek in hun leven centraal stellen. Ze vertellen ons over hun leven dat helemaal met het boek is vergroeid.
www.jonatanlyssens.be
Technische fiche Collecties Regie, fotografie en montage: Jonatan Lyssens Muziek: Fulco Ottervanger Bijkomende Geluidsopnames: Greet Habraken, Teresa Oyen, Dimitri De Keukelaere Geluidsmixage: Michel Coquette Cast: Wilma Schuhmacher, Professor Frans Vyncke, August Kulche, Lucy D'hooghe Drager: HDV Lengte: ongeveer 25 minuten Aspect Ratio: 16:9 Taal: Nederlands Kleur
2012 Closing Time ART
(silence)
Axel Leijman Albert Cambeen Anneleen De Causmaecker Annemie Augustijns Beatrijs Lauwaert Ben Kockelkoren BeNN Bernard Sercu Brody Neuenschwander Carlos Dekeyrel Charlotte De Smet Christine Marchand Dany Deprez DENMARK Désirée De Lust Elisabeth Van Dam e.v. Emilie de Vlam http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (8 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Etienne Kerkhof Evelien Boden Fien Van der Haegen Francis Bekemans Geert De Cloedt Genevie Hantson Georgette Caese Giannina Urmeneta Ottiker Gilbert Degryse Herwig Verleyen Hugo De Leener Hugo De maele Jan Dheedene Jentel Wuytack Johan Lievens Jolien Adriaenssens Jonatan Lyssens Karel Fonteyne Karin Borghouts Leon Tuypens Lies Boddaert Luc Degryse Marcel Cardon Martien Van Beeck Martine Laquiere Joan Hus Michelle Beekman Moniek Darge Nicoline Van Stapele Oshin Albrecht Philip Van Isacker Raul Meel Renaat Ramon Rita Reychler Rob Buelens Samira el Khadraoui Séline Riquière Sophie Nys Toon Delanote Trees Le Roy William Ploegaert Wim Nival
ART
(silence)
brengt werken samen van de kunstenaars, die de voorbije negen jaar in de Kunstbib geëxposeerd hebben. De tentoonstelling wil hulde brengen aan deze kunstenaars, wiens werk (in het verleden) een belangrijke meerwaarde heeft betekend voor de bibliotheek als fysieke ruimte en als plaats voor reflectie.
5 september 2011 tot en met donderdag 22 december 2011
ART(silence) / het boek
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (9 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Dit boek getuigt van de artistieke werking van de Kunstbib Universiteit Gent. Van hoe de kunstbibliotheek van Henry van de Velde een kwalitatieve ruimte kan zijn, een ruimte met aura, waar kunst in context en stilte gelaagdheid levert. . Meer dan 60 kunstenaars stelden van 2003 tot 2012 hun werken in de Kunstbib tentoon. Ze leveren voor deze uitgave een oorspronkelijke beeldende bijdrage en een statement over ART(silence) in woorden. Het resultaat is een kunstenaarsboek voor liefhebbers die ervan houden om traag te lezen, te begrijpen en esthetisch te beleven.
lees hier verder
Ben Kockelkoren, Hamme, 1952 steen, plaaster, acrylverf, papier, potlood en foto's
In de Franse Cevennen ontdekte ik een aantal jaren geleden merkwaardige stenen. Sindsdien laten de vindplaatsen me niet meer los. Ik ben ervan overtuigd dat deze stenen onconventionele fossiele getuigen zijn van levende wezens. Wetenschappers zijn niet overtuigd. Voor hen zijn deze stenen louter toevallige vormen, geëtst door regen en wind. Wat er ook van zij, steunend op empirische en esthetische premissen vertellen deze stenen mij een heel ander verhaal. In dit ondermaanse verbergt de uiterlijke vorm soms een bevreemdende werkelijkheid. Zie ik een oogholte? Zie ik een mondholte? Is dit een schedel? Zijn het bizarre getuigen van een zondvloed, van een vulkaanuitbarsting? Heeft een god hen geschapen? Is een catastrofe zoals in Pompeï meermaals gebeurd op deze aardbol? Worden onze voorouders per kilogram verkocht in onze tuincentra? Niemand die me antwoordt… Hoeveel blanke bladzijden bevat het boek van onze geschiedenis? Schitterend, ik kan dus beginnen met de lege bladzijden van het boek te vullen!
Ben Kockelkoren stelt tentoon 6 juni tot 31 augustus 2011
Mo Ment nu
al
Henry van de Velde Lut Devogelaere en Etienne Kerkhof nodigen Vrienden uit
een speels samenwerkingsverband rond het thema Henry van de Velde
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (10 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
De monumentale realisaties van 'Henry van de Velde' blijven getuigen van het uitmuntend talent van deze bijzondere kunstenaar. Zijn onophoudelijke zoektocht naar originaliteit op allerhande domeinen, kenmerkt van de Velde nog steeds tot op heden. Met 'MOnuMENTal Henry van de Velde' herdenken we ook zijn bijzondere vrouw en medewerkster Maria Sèthe, die voor een geschikt artistiek klimaat en nodige steun zorgde. Evenals zijn trouwe vrienden, vriendinnen en getalenteerde medewerkers die zijn dromen hielpen realiseren.
vloeiende vormen doordachte details sierlijke schaduw innerlijke visie Maria Sèthe, een rots in de branding! monumentale en sociale betekenis licht en donker horizontaal en verticaal collage de trap een stuk papier pro- en retrospectie van man met 100 stielen realisme hier een –isme recht of bochtig schuin Art Nouveau in isomo levensverhaal van trouw zeggingskracht, de zuiverheid en de schoonheid van de gebogen lijn al die vensters! reizen heel belangrijk moed en inspanning open stellen voor anderen
met werk van Axel Leyjman Charles de Geyter Etienne Kerkhof Gregory Platinck Hugo De Grave Imama Asso Joost Vantilborgh Katrien De Pape Lut De Vogelaere Monique De Keyster Sandra Zilli
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (11 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Veerle Van Riet
tentoon 6 juni tot 31 augustus 2011
Stil Weerbarstig ABSTRACT in Vandevelde's Kunstbib
van links naar rechts: Wim Nival, Anneleen De Causmaecker, Marcel Cardon, Annemie Augustijns, Oshin Albrecht en Nicoline Van Stapele
Oshin Albrecht, Brugge, 1986 erasure / copy, cut and paste
Het zijn resten, afval dat hergebruikt wordt, fouten… fragmenten van zoektochten… lege bladen… deze zoektochten, gedachten, associaties die in de hoofden van de bezoekers van de kunstbib plaatsvinden… daar is geen beeld van en daar heb ik geen idee van... misschien wil ik daar wel een beeld van maken… van datgene dat ik niet weet? en ook van het vergankelijke, het tijdelijke, het veranderlijke dat niet positief of negatief is, maar gewoon een deel van een proces… en verdwijnt (?)...
see her special made video for the exhibition at Kunstbib
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (12 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://vimeo.com/21377678 www.oshinalbrecht.be
Annemie Augustijns, Brasschaat, 1965 inktjetprint
REDYELLOWBLUE, SALON VAN HORIZONTALEN EN VERTIKALEN
Fotografie als creator van een wereld op zich. Fotografie als schepper van orde en harmonie. Fotografie en het verbloemen van de werkelijkheid. Fotografie die composities in composities wil weergeven. Fotografie als organisator van kleur en vrolijkheid. Fotografie en de inspiratie van de beperking van het tweedimensionale vlak. Fotografie als getuige van een verdwijnend verleden. Fotografie als onderzoeker van een stijl. Fotografie en de gelijktijdigheid van overzicht en detail. Fotografie en de ontroering van charmante slijtages. Fotografie die verwijst naar schilders als Mondriaan. Fotografie en het citeren van de "Bernd en Hilla Becher"-methodiek. Fotografie als hommage aan een modernistische en kleurige architectuur.
Briljantblauw, lichtblauw, oceaanblauw, hemelsblauw, bleekgroen, lichtgroen, witgroen, meigroen, robijnrood, zuiverrood, framboosrood, briljantgeel, zonnegeel. Pittige kleuren die vaak worden gebruikt in een specifieke, naoorlogse architectuur. Het karakteristieke en vernieuwende van deze architectuur is het gebruik van de gordijngevel, waarbij de gevel niet tot steun van het gebouw dient. Het resultaat is veelal een gevel met vensterpartijen en rijen gekleurde panelen. Gekleurde panelen, verfijnde aluminium raamprofielen, in vlakken opgedeelde vensterpartijen, betonnen omlijstingen, goedkope prefabelementen dragen bij tot de beeldende kracht van een functionele architectuur. Vanuit een eenvoud ontstaat een ongekunstelde esthetiek. De gebouwen tonen een zuiver oppervlak van vlakken, lijnen en kleuren, waardoor ze ge誰nspireerd lijken op geometrisch-abstracte werken in de schilderkunst. http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (13 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
En zo ontstond de noodzaak tot het fotograferen en presenteren van het SALON VAN HORIZONTALEN EN VERTIKALEN. www.annemieaugustijns.be
Marcel Cardon, Oudenburg, 1940 grafiet,potlood,acryl
Het tekenen is de basis van elk artistiek medium,waarbij mijn voorkeur gaat naar het zuiver grafische gegeven, t.t.z. zwart/wit met eventueel spaarzaam gebruik van kleur, het geheel in een concept van grijswaarden, een schakering van licht en donker. Een lijn, woord of zin gaan harmonisch over in het visuele beeld van de tekening in het architecturale gegeven van deze bibliotheek, dat perfect aansluit met het abstracte beeld in mijn werk. Het gebruikte materiaal zijn meestal de klassieke tekenmaterialen als daar zijn: papier, potlood, grafiet, inkt en verf, maar ook minder conventionele materialen zoals alluminium, karton en transparante tekenfilm. Gebruikt op kleine schaal, zijn ze vertegenwoordigd in de tekening door het gebruik van een alles bedekkend rastermotief van verticale of horizontale lijnen in potlood en grafiet dat de ganse oppervlakte van het werk bedekt en het grafische karakter ervan benadrukt.
op foto werk van: Denmark, Geert DeCloedt, Marcel Cardon en Anneleen De Causmaecker (tape)
Anneleen De Causmaecker, Gent, 1983 plastic tape, permanent marker (black)
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (14 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Licht en lijn.
De kunstbib is licht, dan lijn die ruimte schept. Lijnen die strak lopen, zich buigen en in andere dimensies verder gaan. De lijn doorkruist, bakent af, kadreert. Is streng en gevoelig, is recht, strak, afgelijnd en licht, krom, zuiver, subtiel. Lijnen geven gestalte aan imaginaire topografieën. Een imaginaire topografie is oneindig, de ruimte in het hoofd van de bezoeker is steeds anders en dankzij het licht ook steeds in beweging. Door lijnen te trekken, punten te verbinden, ruimtes te doorkruisen, oefen ik in het scheppen van imaginaire topografieën. Zo creëer ik nieuwe wanden, nieuwe volumes, nieuwe ruimtes. Het gebruik van doorzichtige tape of garen maakt dat het licht een zeer belangrijke rol in mijn werk speelt. Licht en lijn, we zijn terug bij het begin, de kunstbib.
http://anneleendc.wordpress.com/
Wim Nival, Gent, 1968 oud boekpapier, ets, monotype, houtsnede, typmachine, was, touw, stempels, boekbinderslijm, rijststijfsellijm, kleefletters, collage
Innig omarm ik de stilte en ingetogen kracht van de architectuur van Henry Van de Velde als huis, omhulsel, be-lichaam-ing van kennis en wijsheid – kennis en wijsheid die zelfs een gesloten boek als potentie in zich draagt. Het boek vraagt - nodigt uit - om te worden afgetast, begrepen en doorploegd, zacht - zonder agressie, zonder exaltatie ; het schreeuwt zich geen weg naar onze aandacht toe. Een boek kan decennia lang onaangeroerd, ongelezen op een schap wachten - roerloos - zonder de kiem van haar ingesloten kracht te verliezen. Het gebouw bevestigt in majestueuze eenvoud die bezwangerde mogelijkheid tot (~ betekenis voor de lezer). Is een boom nog boom wanneer zelfs de laatste bezoeker van het bos er zich heeft vanaf gewend, de boom de rug heeft toegekeerd ? Verdwijnt het boom-zijn ? Of blijft hij onkreukbaar als getuige, niet gestoord door aan- of afwezigheid van publiek ? Beeldend probeer ik dit ‘aanwezig zijn’ te vatten in vrij eenduidig werk, in een poging daarmee de stilte te evoceren die je kan ervaren wanneer zowel denken als emotie een fractie worden overstegen, een stilte als een zuchtje wind dat verkoeling brengt, je hoofd leegmaakt en helend werkt.
http://www.bonaventura.be/
Nicoline van Stapele, Geldrop (NL), 1964 installatie met schuimrubber, vilt, potlood, plasticfolie, polyesterfolie en spiegelend glas
Na een beetje speurwerk heb ik besloten om het rubber dat ik ging gebruiken te vervangen door zwart PE schuim, polyethyleen schuimrubber, 1 cm dik. Het is even donker-tactiel als rubber, minder zwaar, en het belangrijkste: het stinkt niet. In combinatie met wit vilt en polyestervlies (hoogglans, flinterdun). Het is niet uitgesloten dat onverwachte elementen de kop zullen opsteken in de installatie.
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (15 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
www.nicolinevanstapele.com
21 maart tot 30 mei 2011
Mise-En-Place versus Mise-En-Scene (MEP-MES) Masterstudenten Sint Lucas Gent olv Danny Deprez en Philippe Van Isacker
Het uitgangspunt van het symposium dat op 7 februari 2011 plaatsvindt in Sint Lucas te Gent onder de titel Mise-en-place/Mise-en-scène is een onderzoek naar het proces dat plaatsvindt wanneer een concept dat in de aanvang enkel bestaat in gedachte of als schets op papier of uitgedrukt in woorden, uiteindelijk een beeld wordt in de ruimte, als sculptuur, installatie, schilderij of geluidswerk, maar evenzeer een onderzoek naar het proces dat verloopt wanneer een idee in scène wordt gezet in de ruimte van een video- of filmbeeld. Het is precies het naast elkaar plaatsen van de mechanismen van het een plaats geven en het in scène zetten dat een interessante uitwisseling van gedachten kan opleveren . Welke zijn de mogelijkheden en moeilijkheden die tijdens dit proces worden ervaren door kunstenaars werkzaam in verschillende disciplines? Op welke manier beïnvloedt de ruimte een werk en wat gebeurt er wanneer een werk wordt verplaatst? Is een ruimte wel te begrijpen als een statisch gegeven of eerder als een oord van verandering, waar ook de positie van de toeschouwer een determinerende rol speelt? Wat betekent de sociale en culturele impact van de ruimte?
interventie van DÉSIRÉE VERSCHUERE
In de marge van het symposium wordt aan zeven masterstudenten van Sint- Lucas de gelegenheid geboden om een tijdelijk werk te realiseren in de kunstbibliotheek van de Universiteit Gent. Vanuit de verschillende disciplines die zij hanteren wordt op de specifieke ruimte die de kunstbibliotheek is, zowel wat de functie betreft als architecturaal, gereageerd met een beeldend werk dat telkens op een eigen manier de relatie met de ruimte aangaat.
met werk van: MASTER STUDENTS: ROB BUELENS CHARLOTTE DE SMET MATTHIAS MAHIEU SÉLINE RIQUIÈRE UNKNOWN ARTISTS SOCIETY DÉSIRÉE VERSCHUERE JENTEL WUYTACK
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (16 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
7 februari 2011 tot en met 18 maart 2011
Désirée Verscheure
Sporen hebben zoals Alain Robbe-Grillet schrijft in zijn tekst, Pour un nouveau Roman (1963), één onuitwisbaar aspect, namelijk dat ze er zijn, ze bestaan. Al tracht men deze sporen uit te wissen, zelfs dan nog, ontstaan nieuwe sporen, die de aanwezigheid van de voorgaanden bevestigen. Het zijn stuk voor stuk bevestigingen van de herinnering, en voeden de verbeelding. Sporen zijn taktiele restanten van het verleden, verstild in een visuele lectuur, waarbinnen oude verhalen, nieuwe, genuanceerde gedaanten kunnen aannemen. Door hun taktiele eigenschappen op een consequente wijze te registreren, tracht ik vat te krijgen op een beeldminimum, dat getuigt van een fysiek contact. Dit beeldminimum op een radicale wijze gepresenteerd, draagt een groot potentieel tot abstractie in zich, waardoor nieuwe beelden en nieuwe verhalen kunnen ontstaan. Of deze verhalen berusten op een realiteit, speelt binnen de kunst zelden een rol. Het zijn verhalen met of zonder protagonisten, met of zonder een zeker waarheidsgehalte, al dan niet gecitueerd in de tijd, die één gemeenschappelijke noemer bezitten, “het verleden”. Het verleden is de speeltuin van de herinnering, die haar oorsprong vindt in het vergeten. Door sporen te registreren, fixeer ik een moment, een fragment, een tijdstip, een punt waarin heel wat perspectieflijnen samen komen. Met de latex creëer ik een huid die deze gefragmenteerde geschiedenis registreert en op haar eigenste wijze het proces van verval, de evolutie van de tijd registreert en verder zet.
Charlotte De Smet
Het licht schemert door. De tekeningen zijn niet zo duidelijk maar dat hoeft ook niet. De verlener van deze ruimte moet geïnteresseerd en gepassioneerd worden in deze ruimte. Wat ik heb getekend zijn emoties en gevoelens die door een actie, die ik zelf koos, op het papier zijn gekomen en nu in het licht worden geplaatst. Het zijn beelden die zich mengen onder de echte wereld en de verbeelding, die in dit gebouw tussen het licht door de lokalen heen zweven. Nu zijn ze tussen de kasten heen geplaatst. De afbeeldingen op het papier zijn belangrijk voor mij om vragen, die zich tussen verlangens (je gedachten) en de belevingsvatbare ervaringen plaatsen, aan te halen en te begrijpen. Het hoeft niet gekend te zijn.
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (17 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Matthias Mahieu
Rob Buelens
Séline Riquière
Vormen die ontstaan zijn vanuit een gevoel met de materie. Een manier hoe je ermee omgaat bij het maken van iedere vorm. Waar telkens iets unieks ontstaat. De kwetsbaarheid van de vorm dat je bloot legt, samen met je eigen fragiliteit. De textuur van iedere vorm die een puurheid weergeeft. Er wordt een gevoel gevormd waar het organische, nieuwsgierigheid opwekt. Het neigt naar iets lichamelijks. Een binnen en een buitenkant. Die bekrachtigd wordt door een insnijding. In relatie met de ruimte… Een vergeten kwetsbaarheid die hier achterblijft… Het blootleggen van ieder boek… Een herinnering…
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (18 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Jentel Wuytack
De Bibliotheek van de Kunstwetenschappen is een aangename verstilde ruimte om in te vertoeven. Alles gaat in harmonie samen, er zijn geen storende factoren aanwezig en ook de muren zijn in een neutraal (saai) kleur geschilderd. De permanent tentoongestelde collectie van de bieb vormt een eenheid met de bieb en is ook duidelijk gelinkt aan de filosofie van Henry Van De Velde. Juist daarom wou ik twee werken maken die met hun uitbundige vormen en kleuren deze bieb op een 'aangename' manier zouden verstoren/de aandacht opeisen en deze sereniteit zouden gaan doorbreken. Dit resulteerde in twee expressieve, wat vreemd ogende werken die uit de lucht gevallen lijken te zijn en vreemd zijn aan hun omgeving. Het kleinste werk is grotendeels ingepakt in nylon. Deze nylon heeft als functie de vormen en kleuren in te tomen. Waarom? Als je een bibliotheek betreedt, wordt er automatisch van je verwacht dat je niemand gaat storen en toom je jezelf in (bv. door op een fluistertoon te praten, niet te lopen,…) . Verder zorgt de nylon ervoor dat het werk zichzelf niet helemaal prijsgeeft in één oogopslag, zodat het iets mysterieus blijft behouden. Van ver zal de vorm eerder abstract ogen maar naarmate je dichter komt neem je een heel grillige, organische vorm waar die in een gevecht verwikkeld zit met de nylon. De tweede vorm is de vrijgevochten vorm (worstelt niet langer meer met de nylon). IK zou nog verder uitleg kunnen geven over mijn werken maar graag laat ik ook nog wat over aan de verbeelding van de toeschouwer. Waarom de grootste vorm niet ingepakt is? -Dit werk bevat meer subtielere vormen waardoor het moeilijker wordt die goed tot uiting te laten komen wanneer het ingepakt wordt. Ook vrees ik dat de stof de vorm te veel zou opslokken (een deel van de vorm verloren zou gaan). Verder is er minder belichting aanwezig bij deze vorm waardoor de nylon minder transparant zal zijn dan bij het andere werk. Kortom de nylon zou geen goeie aanvulling/ vervolmaking voor de vorm zijn maar zal er eerder afbraak aan doen.
UNKNOWN ARTISTS SOCIETY
ik ben blij dat je akkoord gaat sound is part of the game, graffiti is een medium dat zich opdringt aan de toeschouwer dus ik denk dat mijn presentatie zich (tot op zekere hoogte) mag opdringen aan de toeschouwer... maar het is en blijft een bib dus ik zal toch ook proberen de rust en orde te respecteren (door de trein maar 5-10min / uur te laten rijden). verder lijkt alles mij prima in orde. ik kan zeker een goede verlengkabel voorzien. ik zal morgen mijn spoorbaan is uitmeten maar deze afmetingen lijken ideaal. ik heb Danny en Phillipe ook gevraagd zeer discreet te zijn over mijn identiteit en om geen expliciete naamvermelding te plaatsen bij mijn werk, ik zou ook aan u willen vragen om hier discreet over te zijn aangezien ik lastige situaties wil vermijden.
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (19 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Philippe Van Isacker en Danny Deprez
Brody Neuenschwander, Houston, Texas, 1958
kalligrafie sculptuur gemanipuleerde boeken
Brody Neuenschwander is tekstkunstenaar en kalligraaf. Hij studeerde aan de Princeton University en aan het Courtauld Institute in Londen. Hier voltooide hij in 1986 een doctoraat in de Methodologie van de Kunstgeschiedenis. Terzelfdertijd studeerde hij kalligrafie aan het Roehampton Institute. In 2004 onderzocht Neuenschwander aan het Museum of Fine Arts in Boston de ontwikkeling van tekstkunst in de 20ste eeuw. In 1989 begon een twintigjarige samenwerking met de regisseur Peter Greenaway voor voor wie hij live-action kalligrafie verzorgde in de films Prospero’s Books en The Pillow Book , in de opera’s Writing to Vermeer en Columbus en in vele andere projecten. Van bij het begin stelde Neuenschwander zich ernstige vragen over de plaats van kalligrafie in de hedendaagse wereld. Wat is kalligrafie? Hoe wordt die gebruikt? Waar moet het naartoe? Neuenschwanders werk wil een brug zijn tussen de conceptuele kunst en het daadwerkelijk tekenen, schilderen en schrijven. Zowel het medium als het concept vormen de boodschap. Beide zijn betrokken bij de dialectiek tussen de kunstenaar en zijn ervaring in de wereld. De pennentrek is constant zichtbaar in zijn werk, maar ook typografische letters, krabbels, tekeningen en schilderingen. Steeds stelt zich de vraag: is dit een beeld of is het een tekst? Alle werken die in de Kunstbibliotheek van de Universiteit Gent getoond worden gaan over de crisis van het gedrukte boek en het instituut bibliotheek. Boeken zijn waardeloze objecten geworden. Ze kunnen worden gekocht per kilogram, of per lopende meter of kunnen simpelweg uit afvalcontainers gehaald worden. Waar leidt de intellectuele inspanning van de laatste duizend jaar naartoe? Is cyberspace een betrouwenswaardig archief? Is surfen hetzelfde als in de diepte lezen? Neuenschwander maakt objecten uit verwaarloosde boeken. Centraal in de Kunstbib staan drie boeken over theologie, hun hart uitgesneden en vervangen door transparante teksten. Het eerste boek leest: EMPTY WORDS ABOUT EMPTY WORDS. In het tweede boek vliegen X’en in de leegte van het boek als een zwerm kraaien. In het derde worden de kaften niet langer door tekst verbonden. Bovenop een boekenkast ligt een 100 kilo zware sculptuur van vernietigde boeken, documenten en schrijfgerief. Ze werden opgerold tot twee ballen en zijn bedekt door huid. Misschien zijn het bloemen verbonden door een navelstreng? Of spermacellen samengebonden met hun staart? Of een ovarium opengespleten? Dode boeken die zoeken om herboren te worden. Eén sculptuur getiteld Greek Ideal ligt op een lage boekenkast. Hier is de menselijke figuur fel bekrast door de actie van het schrijven. De gemummificeerde figuur lijkt gestorven in het proces om een schrijfoppervlak te worden. In de buurt ligt een grote stapel boeken en veren, bedekt met zwart
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (20 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
pek. Het lijkt één grote braakbal van een uil. Misschien zijn er uiteindelijk te veel boeken en kunnen we niet alles verteren. Moet kennis naar een andere wereld migreren als de geest overvoed wordt? Tenslotte wordt een object als gloeiende rode lava getoond naast de computers. Een deel van een encyclopedie wordt doorboord met een rode neonlamp. De elektronische wereld spietst het hart van het boek.
Werken tentoon in de Kunstbib. Greek Ideal (male sculpture) Braakbal (black book ball) What Atlas cannot lift (skin-covered book balls) Heartless Book 1 Heartless Book 2 Heartless Book 3 A Hole in the Center of the World (book with red neon)
21 september - 5 februari 2011
http://www.bnart.be/
Beatrijs Lauwaert (Antwerpen, 1953)
Il corpo dello spazio installatie/Mixed media
Gesloten boeken in open kasten, hier en daar een tafel en stoelen. Enkele kunstwerken die naadloos aansluiten bij de strakke geometrie van de bibliotheekruimte. Het meest in het oog springende van Van de Velde's architectuur zijn de grote in metalen frames gestoken vensterpartijen die beneden twee glazen wanden vormen en in de bovenste helft een breed panorama bieden naar buiten. Een orkaan van binnenstromend licht. Bij elk bezoek verbaast het me hoeveel hoger in de lucht de Kunstbib zich lijkt te bevinden dan in de realiteit . Op vogelhoogte. Eerder tegen mijn gewoonte in zette de architectuur van Van de Velde me ertoe aan om me ditmaal tot één onderwerp te beperken en dit vanuit verschillende hoeken te bekijken. Mocht iemand me vragen om de lichamelijke en mentale gewaarwording van deze ruimte in één woord kort en krachtig te vatten dan voel ik 'm meteen plaatsnemen in mijn lijf. Mijn armen worden licht en gaan links en rechts van me omhoog. Ik word een vogel.
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (21 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Boeken doen hetzelfde, dacht ik, ze geven onze gedachten vleugelslag en draagwijdte. Hoe werden vogels in de vorige eeuw afgebeeld, vroeg ik mij vervolgens af, het ene na het andere boek inkijkend. Geschilderde, getekende, gebeeldhouwde en in de industrie gereproduceerde vogels. Een stille invasie van vogels is het resultaat. Een installatie, een klein archief.
B.L., lente 2010
1 juni- 19 september 2010
Raul Meel (Estland, 1941) schilder, grafisch kunstenaar, beeldhouwer, installatie- en vuurartiest, proza schrijver, visueelen klankdichter
Visuele poëzie en installatie in de lichtgevoelige Henry Van de Velde’s kunstbibliotheekarchitectuur.
Estonian dialogue in Vandevelde's Art Library
Kunstnik, arhitekt, luuletaja professor Leonhard Lapin Henry van de Veldest ja Raul Meelest
Silmapaistev arhitekt ja kunstnik Henry van de Velde õpetas meile, kuidas vabaneda loodust jäljendavatest motiividest ning lõi esimesed sõltumatud arhitektoonilised struktuurid, milles on tunda looduse ning selle kasvamise dünaamikat, ent nad on kujunditena täiesti oma lättest vabad, kunstniku iseseisev looming. Vaimselt ühendab Velde saavutatut eesti kunstniku Raul Meele loominguga see, et viimane, olles looduse keskel üles kasvanud ning kogu elu ka sellega tihedalt seotud, loob ometigi iseseisvad struktuurid ja kuvandid, milles on tunda küll looduslikke lähtekohti, emakese maa värskust, kasvamise hoogu, lindude, loomade ja inimeste häälitsusi, mida on aga kunstnik vabalt interpreeterides muutnud omailma lahutamatuks osaks. Meel inspireerub loodusest, aga täiendab seda oma loominguga, andes natuura värskuse mõned aastakümned loodusest võõrandunud modernismile. Leonhard Lapin, 30.03.2010 Tallinnas
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (22 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Leonhard Lapin, artist, architect, poet and professor, on Henry van de Velde and Raul Meel Henry van de Velde, a prominent architect and designer taught us how to reject imitation of nature for a more abstract approach, and he created the first architectonic structures in which the dynamics of natural processes are felt, but as representations they are independent of their sources; they are independent works of the artist. The achievements of Velde can be linked to the work of the Estonian artist Raul Meel, to the extent that Meel, who grew up in a natural environment with which he still maintains a strong connection, creates independent structures and images. These are derived from nature, and in them we perceive the freshness of Mother Earth, the rush of growth, and the sounds of birds, animals and people, but the artist has – by a free interpretation – made them part and parcel of his own world. Meel draws inspiration from the forms and processes of nature, but complements them with his own work, refreshing modernist art which has been alienated from nature for decades. Leonhard Lapin Tallinn, 30 March 2010 Translated by Krista Mits
deze tentoonstelling is een activiteit in het kader van de zusterstadrelatie tussen Tallinn en Gent
Van 20 april tot 28 mei 2010 mei 2011: participatie aan Tussenruimte in het Roger Raveel Museum
Geert Decloedt (Torhout, 1955)
Hoe onzichtbaar is de onzichtbaarheid van het zichtbare Het weren van te veel. Het verwijderen van overvloed. Geert Decloedt's schilderwerken zijn non-figuratief en lijken zeer uniform, maar van dichtbij zien we letterlijk scheuren. Scheuren op zoek naar eenheid, door één enkele of door verschillende lagen. Zijn oeuvre verbergt een omvangrijke complexiteit en zit vol onverwachte paradoxen. Dit als gevolg van drie basisgegevens die op elkaar inspelen en gezamelijk het concept van Decloedt's werk uitmaken: ● ● ●
de onzichtbaarheid binnen het zichtbare kleur en vorm tekst en beeld
De link met Henry Van de Velde: Het weren van te veel. Het verwijderen van overvloed. Overvloed een bedenkelijk iets die vandaag meer de essentie toedekt. Het wegscheuren van al dit teveel. Het streven naar een zuiverheid zoals bij Van de Velde. Verhoudingen, maten, essentie, die een (on)zichtbare kracht uitoefenen op het concept. De (on)zichtbaarheid van die krachten en het proces als
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (23 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
levensnoodzakelijk zowel sociaal, economisch, plastisch, literair... Mijn werk speelt zich af rond die geworden onzichtbaarheid van het zichtbare. (G.D.) Tentoon van 4 februari tot en met 26 maart 2010 www.geertdecloedt.be
Christine Marchand (Brugge, 1953)
Hohe Pappeln Christine Marchands oeuvre handelt over ruimtelijkheid en begrenzing, dikwijls een begrenzing die de sporen draagt van een menselijke ingreep in de vorm van een gebouw, een weg of een brug. Zij fotografeert en schildert een landschap, een plaats of een ruimte waarmee zij een persoonlijke betrokkenheid ervaart. Inspiratiebron voor deze reeks (Hohe Pappeln) was de architectuur van Henry Van de Velde. Christine Marchand raakte gefascineerd door de speelse ritmes van lijnen en vlakken en door de wijze waarop gebouwen zich in de omringende ruimte manifesteren. Ik vertrek bij het schilderen regelmatig van digitaal bronmateriaal. In het schilderen naar fotografische afbeeldingen wordt de ruimte op een andere manier benaderd. De wereld wordt een vlak en de ruimte, bijgevolg, vooral een mentale ruimte. In het proces dat voorafgaat aan het schilderen spelen herinnering en verbeelding een grote rol. Schilderen is voor mij een onderzoek naar het materialiseren van deze ruimte; naar de mogelijkheden van punt, lijn, vlak en kleur. Het is een onderzoek naar licht en ritme, naar frontaliteit en diepte, naar abstractie en textuur. Al schilderend verwijdert het werk zich meer en meer van de foto. Het gaat dan niet meer om een momentopname die naar het verleden verwijst, maar over een mentale constructie in verf, waarbij elke fase, elke penseelstreek een welbepaalde keuze inhoudt. Mijn aandacht concentreert zich op de spanning tussen vlak en diep, tussen presentatie en representatie. De geschilderde ruimte is een nieuwe materiĂŤle ruimte waarin mijn relatie tot de initiĂŤle ruimte wordt verbeeld. (C.M.)
http://www.museeimaginaire.net/christine.html
Elisabeth Van Dam (Beveren, 1986)
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (24 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
tekening als zelfportret in een geladen ruimte ICH BIN EROS Tekening als zelfportret in een geladen ruimte Ik heb mijn roep tegen mijzelf aangedrukt. Ik heb het begin der verschrikking aan mijn hart gedrukt. Ik druk mijn geliefde tegen mij aan. Ik druk. In de druk van een ruim. Geniet ik. Roep. Ik ben Eros. Ik heb mij beladen. Geladen. Heb ik mijn lijfje. Opgespannen. Mijn sterker bestaan. Is sterker. Op het licht. Gelegd. Lichter. In het licht gelegd. Schrikkelijk. Is het schone. In mijn lijfje. Duw ik. Mijn innerlijke druk. Druk. Ik. In. En uit mijn lijfje. Jaag ik. Mijzelf. Naar mijn hart. Roep ik. In. En uit. En laat onaangedaan na. Te vernietigen. Lust. Ontlaad. Ik. Omvat. Mijn innerlijke concentratie. Is hoger. Intens. Is hoger. En gloei. Ik word omvat. Ik heb genot. In mijn handen. Gelegd. Lust. Op mijn randen. Gelegd. Hoger. En voel. Het licht. Van mijn lijfje. Drukt zich. Druk. Ik. In. En uit. En in. Een schone vorm. Vorm ik. Verrukking. Die springt. En danst. Ijl. Hoog. Hemel. Heel. Zo heel. Zo heel. En al. En al. Tussen iets. En niets. Ligt mijn lijn. Mijn lust. Mijn lijfje. Licht. Licht. Op. O. (E.V.)
tentoon van 1 december 2009 - 29 januari 2010
Karin Borghouts
Studiestukken Kunst en wetenschap. Een bibliotheek is een verzameling van kennis. We leren uit woorden, maar ook uit waarneming. We kijken naar reproducties als het over kunst gaat, naar modellen, replica’s en afgietsels als het over wetenschap gaat. De studieobjecten uit wetenschappelijke musea inspireerden Karin Borghouts om iets te doen met deze dingen en met foto’s ervan. Zo ontstond de presentatie Studiestukken. Wat gebeurt er als het wetenschappelijk studieobject naar een andere context wordt verplaatst? En hoe verhoudt het object zich tot een foto van zichzelf? Hoe wordt onze waarneming beïnvloed door presentatie en omgeving? En hoe sterk wordt ze beïnvloed door onze eigen achtergrond en invalshoek? U kunt het zelf komen waarnemen in de Bibliotheek Kunstwetenschappen waar foto’s van Karin Borghouts en door haar gekozen studieobjecten op een doordachte manier gepresenteerd zijn in de prachtige bibliotheekarchitectuur van Henry van de Velde.
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (25 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
tentoon van 2 oktober – 27 november 2009 www.karinborghouts.be
Hugo De Smaele (Zottegem, 1954)
een feuilleton van tekeningen Onder de noemer Connaissance exacte des Hommes ontstaat een reeks van kleine prenten, die periodiek en in oplage uitgegeven worden. Ze put uit een voorraad plastische notities die, als dagelijks werk, permanent groeit en evolueert. Dit archief toont zich op een glazen tussenwand van de kunstbib en gaat er in interactie met de achterliggende rijen boeken, als een verzameling binnen een verzameling, als een wereld in een wereld. Die werkjes die uiteindelijk uitgegeven worden komen terecht in een verzamelboek met veertig vakjes. Het dient als vergaarbak waarin de groeiende reeks kleine bedenkingen en aarzelende overwegingen gaandeweg zijn plaats vindt. De lezer kan er zijn eigen wereld aan toetsen, waardoor Connaissance exacte des Hommes tot ongewoon studieboek of subjectief naslagwerk wordt. Alles ter wereld bestaat slechts om te eindigen in een boek stelde Stéphane Mallarmé langgeleden immers al vast. http://desmaele.blogspot.com
Rita Reychler (Eeklo, 1933)
schilderkunst Ik gebruik dikwijls de uitdrukking: een oppervlak definiëren. Waarmee ik bedoel: kijken of een behandeld en bewerkt oppervlak beantwoordt aan de wetten die in mij zitten, of het werk aansluit op wat in mij leeft...
Hugo De Smaele en Rita Reychler tentoon 13 juli - augustus - 30 september 2009
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (26 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Carlos Dekeyrel (Diksmuide, 1951) Fotografie en Film aan de KASK (1979)
De tentoonstelling die zich vanaf heden tot eind juni opbouwt is een zoektocht in het Proka-archief. Elke week komen er nieuwe elementen bij . Carlos Dekeyrel is elke dinsdag van 10.00 tot 12.00 in de Kunstbib aanwezig en hij hoopt uit de ruimte, de belangstelling en de verhalen andere beelden aan te kunnen brengen. De link met de bibliotheek van de Kunstwetenschappen en het waarom van het tonen van archiefmateriaal wordt het best verwoord door een fragment uit de tekst van Prof. Christel Stalpaert in De speler en de strop. Proka was ervan overtuigd dat de opleiding van jonge kunstenaars op een expliciet moderne leest moest geschoeid worden. Het was de bedoeling de student te bevrijden van alles wat conventioneel was en hem te helpen, door een confrontatie met de niet voor de hand liggende avant-garde, zijn eigen speciale gave te herkennen. De student kon zodoende ontdekken welk materiaal, welke methoden met zijn gevoelens en talenten strookten en aan de hand daarvan kon hij samenwerkingsverbanden smeden met gelijk-gezinden. De artistieke producten konden binnen de veilige muren van de Zwarte Zaal en Proka groeien en eventueel de buitenwereld ingestuurd worden. Het is vooral deze open vorm die Proka en Bauhaus gemeen hebben; het natuurlijke gevolg van de open geest waarmee hun bezielers het nieuwe benaderden. Uit: De speler en de strop, Tweehonderd jaar theater in Gent: pag.100-101 Doorgeefluik van meesters en methoden, ontstaan en ontwikkeling van Proka en de Zwarte Zaal. Prof. Dr. Christel Stalpaert uitgeverij Snoeck ISBN: 90-5349-555-3
fotografie uit het Proka-archief met oa Tadeusz Kantor (Dodenklas) en Carlotta Ikeda (Butho) van 5 mei tot 26 juni 2009
Els Vekeman grafiek
leggingen en verleggingen spel noteren / notatie / notitie ontspoord raster / kolom / lijn voortgezette interpunctie . . . puntje . puntje . puntje . â&#x20AC;Ś (kleur) onregelmatige afwisselingen en verdringingen lees-tekens die onuitgesproken gedachten weergeven transscripties of formaties schaalveranderingen regelval dubbele pagina al dan niet met rugwit
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (27 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Georgette Caese (Gent, 1945)
GELETTERD !? PAPIER
In GELETTERD !? PAPIER toont Georgette Caese voor de vierde maal een aantal trouvailles die ze deze keer op letters (en cijfers) selecteerde. Letters in verschillende types en korpsen. Ook de dragers zijn heel divers: papier uiteraard maar ook hout, keramiek, metaal, pellicule, plastic, rubber, textiel… Haar trouvailles worden gepresenteerd in en gerelateerd aan de grandioze architectuur van de Kunstbibliotheek van Henry van de Velde. Ze hebben alles te maken met serendipiteit, de gave om door toeval en intelligentie iets te vinden wat men niet zocht. De voorwerpen krijgen voor haar een eigen betekenis: associatief, inhoudelijk, vormelijk … Maar wat ziet ú in een door haar gevonden voorwerp? Zij nodigt u uit om te participeren en uw interpretatie te uiten in de vorm die u het best ligt: poëzie of proza, collage of tekening, foto, muzikale compositie… Kunst door en voor allen. Bekijk de Trouvailles. De frappantste reacties worden op een CD gebrand.
tentoon van 2 maart tot 30 april 2009 BACHELOR PROJECTSTUDIO SINT - LUKAS BRUSSEL IN DE KUNST BIBLIOTHEEK GENT o.l.v. Sophie Nys
Lies Boddaert Punten van waarheid in de kunstbibliotheek, 18 witte circelvormige stickers, papier Eenentwintig cirkelvormige stickers duiden verschillende plaatsen aan in de kunstbibliotheek. De stickers verwijzen naar een lijst die je als bezoeker kan meenemen. De plaatsen op die lijst worden ‘plaatsen van waarheid’ genoemd. Henry Van de Velde, architect van de bibliotheek was steeds op zoek naar een ware manier van leven. De architectuur was volgens Van de Velde de beste manier om de waarheid van het leven uit te beelden. Zijn architectuur moest dan ook het leven van de mensen echter, maar ook mooier maken. De stickers duiden die elementen aan in de architectuur van de kunstbibliotheek waarvan Henry van de Velde vond dat die waarheid in zich hadden. Zo wordt bijvoorbeeld de werkplaats van de administratie aangeduid, omdat deze zichtbaar moest zijn om alle processen in de bibliotheek te onthullen en zo bij te dragen aan de echtheid van het gebouw.
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (28 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Zijn denken over waarheid heeft Van de Velde neergeschreven in zijn memoires. In de lijst staan ook plaatsen aangeduid waar memoires van kunstenaars in de rekken staan, onder meer ‘Geschichte meines Leben” van Henry Van de Velde zelf. Het zijn boeken waar onder meer het zoeken naar de ware doelen en ware gevoelens in het leven in neergeschreven zijn. Bij elke plaats van waarheid in de lijst, staat telkens een rij met woorden. Het is een verzameling woorden die uit verschillende teksten gehaald zijn waarin auteurs schrijven over hun manier van leven en wat belangrijk voor hen is.Alhoewel de levens van de auteurs verschillend zijn, blijken ze heel vaak dezelfde woorden te gebruiken om te spreken over hun waarheid. ○ De steunpilaar Pionier, een leermeester, te onthouden, gemeenschappelijk ○ De lichtpartij Verinnerlijken, helder, duidelijk, stil, functioneel ○ Donald Judd, Complete writings 1975-1986 Bespreekbaar, tegen eenzijdigheid, niet commercieel ○ De lijn Langdurig, niet te vergeten, originaliteit, harmonie, oorspronkelijk ○ De zichtbare administratie Toon je ware gezicht, authenticiteit, ware bestemming, eeuwigheid ○ De open ruimte Gesamtkunstwerk, waar, eenvoudig, het bestaan zelf, geen afleidingen ○ De lange gang Een man met een missie, spontaniteit, zichzelf zijn, niet bedrieglijk ○ De onafgebakende ruimte Niet streven naar winst, weinig woorden nodig, natuurlijk ○ Oskar Kokoschka, Ma vie Naakt, wezenlijk, sterk ○ De beschermende wand Niet streven naar roem, gemeenschappelijk, oorspronkelijke kracht ○ De industriële ballustrade Dialoog, tegen leugens ○ De onzichtbare afbakening Hervorming maatschappij, gewoon ○ Memoires van een surrealist Persoonlijk, toegankelijk, naakt, zelfbewustzijn ○ Mémoires of the life of John Constable composed chiefly of his letters Geen adjectieven, naar de natuur toe, volks ○ Bescheiden inkom Harmonie, bruikbaar, schoonheid ○ De gekromde lijn Arbeidsintensief, ongeschonden, eenheid ○ Geschichte meines Lebens, Henry Van de Velde Niet overheersend, simpel, ongeschonden ○ De luifel Profetie, opvallend, nut, besef van doelen, zich onderscheiden ○ Uitzicht Speels, verzoenen, volks, geen twijfel, intuïtie ○ Tafels delen ruimte in Maatschappelijk nuttig, alledaags, sterk, heldhaftig, noodzakelijk ○ James Ensor, Les écrits de James Ensor Toegankelijk, weinig woorden, directheid
Jolien Adriaenssens "1933-1942", 43 dia's Toen we de eerste keer in de kunstbibliotheek waren werd mijn aandacht direct getrokken door de schuiven vol met dia's. IK wist niet direct wat te doen ermee maar wel dat ik er iets mee wou doen. Aangezien ons project rond de ruimte en de ontwerper ervan ging heb ik besloten om de jaartallen van de bouw ervan te gebruiken (bouw boekentoren en de kunstbib). Dit jaartal heb ik dan ook als titel gekozen:1933-1942 Dus heb ik alle dia's van tussen deze jaren er uit gesorteerd en bijeengebracht in 1 lade(diaprojector). Mijn algemene idee hiervoor was om een element van in de bib in verband te brengen met het gebouw waar ze zich bevonden. Ik heb nog zitten twijfelen of ik de toren(vergelijkbare beelden), Henry van de velde(invloed en beinvloeden) of de bouwjaren zou gebruiken voor mijn selectieproces. Maar aagezien de rest heel wijd kan uitlopen en er dus geen definitieve grens aan isheb ik voor de jaartallen gekozen.
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (29 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Kaat De Schoenmaeker “Het bos”, Beukenhout Toen we de Universiteitsbibliotheek een bezoek brachtte linkte ik de stilte die er hing aan de stilte van een bos. Al is het op beide plaatsen niet doodstil; bv. in het bos hoor je takken kraken, vogels fluiten en de wind door de bladeren ritselen. In de bibliotheek hoor je mensen zachtjew inen uit ademen, voetstappen langs boekenrekken, het kopiermachien dat piept. Althans zijn het vormen van geluid, toch associeer ik het met stilte. Toen kwam ik op het idee om beelden van een bos te plaatsen ergens in de bib en op de achtergrond te werken met geluiden. Voornamelijk geluiden die afkomstig zijn uit een bos. En op dat beeld van een bos wou ik werken met titels. Titels van boeken die als thema's natuur, dieren, milieu, houtsoorten,...aansnijden. Uiteindelijk leek dit idee van beeld/tekst/ geluid te complex en heb ik dit stilletjes laten varen. Enkel het idee dat boeken afkomstig zijn uit hout zijn blijven hangen, dit kon dan weer gelinkt worden aan mijn oorspronkelijk idee: 'het bos'. Tijdens het rond wandelen in de bib kwam ik een boek tegen over houtsoorten en daaruit is het idee ontstaan dat ik misschien een boek kon vervaardigen in hout en eventueel dezelfde houtsoort gebruiken dat henry van de velde indertijd voor zijn meubels gebruikte. Want niet enkel Henry Van De Velde was architect ook schilder en meubelontwerper. Ik las dat hij verschillende houtsoorten gebruikte zoals exotisch hout, beukenhout, gelakt hout, etc. Uit beukenhout heb ik dan 5 massieve stukken hout gezaagd die de suggestie geven van een boek. Een houten massief stuk beukenhout is mijn eindresultaat geworden. Die heb ik dan inhet boekenrek naast meubelelair en houtsoorten geplaatst. Mijn werk is haast onzichtbaar geworden tussen alle andere boeken en valt het je enkel op als bepaalde boeken zoekt.
Genevie Hantson “Interpretatie van een leven”, Plaaster, metaal 1. De boekentoren in Gent. Voor de 70ste verjaardag van de boekentoren heeft Karel Van de Woestijn een gedicht geschreven, “Wat het goede aan't hart”. Dit gedicht bevindt zich op de voorgevel van de boekentoren: Een zeer melancholisch gedicht voor mij. Het is niet zo zéér mijn heimwee, maar de heimwee van HvdVelde. Dit gedicht werd sterker voor mij pas na we alle bezochte archtectuur hadden verwerkt. Ik ben die mens HvdVelde beginnen te creëren in mijn gedachten. Alsof ik een herinnering aan Hem heb, ookal kende ik hem niet/nooit. De boekentoren zelf is een knap gebouw, maar ik heb mijn essentie van deze waarneming al gevormd (zie hierboven dus). 3 woorden Rubber <> Marmer , Geluidsintresse. 2. La Nouvelle Maison in Tervuren, in de Henry van de Velde -laan. Het huis is gebouwd op een spie-vormig stuk grond dat toebehoorde aan Leopold III. We hebben enkel de benedenverdieping mogen bezichtigen + het leefde er teveel. Het leven van HvdVelde was niet meer aanwezig, wel zijn werk. Maar in het huis vond ik geen of weinig inspiratie. Buiten in de tuin had ik een ietwat beter overzicht en kon ik me beter concentreren. HvdVelde had het moestuin en een gaard voor zijn fruit. Alweer een teken van zijn aanwezigheid. Ookal waren die moestuin en gaard niet meer aanwezig. Het idee dat hij het wel had, gaf een teken van leven. Ook het bankje bij het punt van de spie stelde mij ook gerust. 3. Hotel Wolfers begeleid door Herman Daled: Op een kruispunt in Brussel. Afstappen aan Abbaye/Abdij. Dit heeft mij het hardst getroffen. Misschien door meneer Daled, ook voor een deel omdat door hem het huis gered is en dat HvdVelde hierdoor mocht blijven verderbestaan. Mr Daled heeft dit huis gered van renovatiegedachten. En misschien leeft het “zien” van HvdVelde in Mr Daled. Hij vertelde over de 2 circullaties in het huis. 1 voor de privé-bewoners en 1 voor het personeel. Het feit dat er 2 “families” in leefde, in 1 gebouw, hun huis, sprak mij enorm aan. Een 2e idee van HvdVelde dat ik nog niet wist was zijn esthetisch inzicht, waaronder hij de rioleerbuis/regenbuizen in de betonnen muren stak en niet eruit. Het feit dat dit onpraktisch was, maar mooier oogde, sprak me ook enorm aan. Deze 2 laatse elementen + het gedicht van Karel Van de Woestijn + Het spie-vormige stuk grond heb ik gebruikt voor mijn uiteindelijk werk. Ik heb 2 afgietsels gemaakt van beton die 2 betonnen tabletten moeten voorstellen (betonnen muren). Ik heb er in de eerste 2 verticale inhammen in vervaardigd en in de 2e heb ik deze 2 op een spie (La Nouvelle Maison) laten komen en ineen laten lopen, dat ze samenkomen in 1 inham. De 3 bezochte gebouwen komen samen in 1 geheel. De inhammen opzich staan voor de 2 circullaties die zich bevinden in 1 huis, nl. Hotel Wolfers. Voor het beton heb ik glas geplaatst zodat de regen er subtiel kan doorsijpelen. Zo kan het er “binnenregenen”. Je kan de regen erdoor zien druppelen. [Buiten aan een muur vastboren] Zelfevaluatie >> Ik heb van in het begin goed gekozen om me niet te laten inspireren door opgezochte informatie, maar door de momentopnames. Ik heb veel gevoel en emotie beleefd rondHvdVelde. Ik heb een beter besef gekregen dat kunstenaar, creatievelingen ook maar mensen van “Vlees en Bloed” zijn. Proceswerking >> ik wou 2 betonnen tabletten ontwerpen waardoor ik voor elk tablet een juiste afmeting ben gaan zoeken. Ik heb een afmeting genomen van de Hema ik heb daar 3 kaders gekocht voor het glas achteraf te kunnen gebruiken.
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (30 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Eerst en vooral moest ik deze in klei maken en achteraf deze afdekken met een gipsen mal. Dit had ik gedaan zaterdag de 14e. Maandag de 16e kwam ik terug op school en heb ik nog een laag voor de mal er overheen gemaakt omdat ik vond dat ze niet zo stevig leek. Wanneer alles droog was, het duurde ongeveer 2 uurtjes heb ik de mal van de klei verwijderd en deze schoon gemaakt. Tijdens het 2 uurtjes wachten ben ik naar het Lieds gegaan op zoek naar degelijke materialen om verder te kunnen werken. Ik had 3 zakken beton gekocht van 2'5 Kg, 2 kettingen, 8 ogen, pluggen,.. dit was het ongeveer. Ik vroeg de man hoe lang het duurde dat deze beton zou droog zijn. De meneer zei uitdrukkelijk dat het 1 dag duurde en dat deze dan beenhard zou zijn. Bon, dit deed ik dan. De dag nadien was het redelijk droog en ik dacht dat het dit moest zijn. Neen hoor, ik haalde de mal eraf en deze brokkelde en ging helemaal kapot in grote stukken. (dinsdag) Ik panikeerde en maakte weer hetzelfde tabletten in klei want de mallen waren stuk en besloot dan maar om het dan maar af te gieten in gips, niet mijn uiteindelijk idee, maar wel een voorlopige oplossing. (woensdag) Ik haalde de gips uit de mal en begon eraan te werken. Boren, schuren, pluggen in draaien, oogjes in de pluggen draaien. En toen barste de gips. Ik denk dat ik toen zeker een goede 3 minuten van de wereld was : ) Bon Chris hielp me dan toch om deze te restaureren en dit kwam dan toch in orde. (Donderdag) Ik heb gekozen om mijn werk op het dak te leggen van de boekentoren dit mocht. Ik had wat schrik dat deze zou vallen mocht deze aan een muur hangen. Het was een zeer leuke dag. Nu verder heb ik vrijdag de dag achter de mal opnieuw gebruikt en beton in gegoten. Aangezien ik wel ondervond dat de overblijvende stukken van de vorige toch beenhard waren geworden na meerdere dagen te drogen. Zo kan ik mijn uiteindelijk werk toch proberen te maken.
Annelies Verschaeren “Untitled”, Zeefdruk op papier Het achterliggende idee van het werk is de ouderdom en de beschadigingen van boeken. Hoe worden boeken onleesbaar? Welke proccessen treden er op en wat kan er allemaal met een boek gebeuren waardoor de leesbaarheid moeilijk wordt? Dit heb ik willen onderzoeken. Eerst wou ik dit zelf benadrukken door een reeks te maken van oude boeken waar ik zelf bij ingrijp. Later is het idee geëvolueerd naar een abstracter concept. Uiteindelijk heb ik nog louter met een lijst van boeken gewerkt. De lijst bevatte initiëel alle gegevens van de boeken, zowel auteur, jaar van uitgave en de specifieke beschadiging waren opgenomen in de lijst. Ik heb het grootste deel van de informatie achterwegen gelaten en nog enkel met de beschadigingen gewerkt. Voor mij is dit een fragment. Op verschillende gebieden. Enerzijds is het een fragment uit het gigantische arsenaal van boeken. Er zijn mij slechts 20 beschadigde boeken bekend. Anderzijds is het een fragment van het fragment. Ik heb zo veel informate weg gelaten dat het eigenlijk uit zijn context gehaald is. En toch geeft het precies weer wat ik wilde vertellen. Niets meer, niets minder.
Evelien Boden "Nietzsche-monument", Acryl op glas Friedrich Nietzsche ( 1844-1900 ) was voor Henry van de Velde ( 1863-1957), en voor vele andere kunstenaars in die tijd een bijzonder groot voorbeeld. Dit duidelijk merkbaar in hun werk. Henry van de Velde ontwerpt voor de Duitse filosoof, de vormgeving van enkele van diens geschriften, en stond in voor de herinrichting van het Nietzsche-Archiv. Dit was echter net als het Nietzsche-monument ( te Weimar) dat van de Velde ontwierp in 1911 en niet verder geraakte dan de tekentafel, geen lang leven beschoren. Ik wou hier verandering in brengen door het Nietzsche-monement opnieuw te maken als maquette. Ik ben echter niet zo sterk in maquettes maken, dus besloot ik om te schilderen op plexiglas ( dit dus voor mijn voorstudies). Het schilderen op plexiglas echter is iets wat me de laatste tijd wel fascineert, daaruit is dan ook de idee gegroeid om één van de ontwerpen van het Nietzsche-monument (gekozen; vierde ontwerp, perspectief van het stadion (1911-1912)) rechtstreeks op een raam te schilderen van de Kunstbibliotheek in Gent, eveneens ontworpen door Henry van de Velde. Ik vind de doorzichtigheid van glas een boeiend gegeven, dit schept twee visies op het werk, zijnde een duidelijke en onduidelijke kant. Bovendien speelt de licht inval ook een grote rol zodanig dat het werk telkes lijkt te veranderen naar gelang het tijdstip van de dag ( 's morgens, 's middags...).
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (31 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Giannina Urmeneta Ottiker
stelt een teken en schrift tentoon van 11 maart tot en met 12 april 2004
http://www.guo.be/guo.html Michelle Beekman
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (32 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Ben je bang van je hond in je paard, zodat je hem alleen wilt spreken. Het verraad dat zich richt tot je ellendige boete is afschuwelijk. Je scheidt hetgene wat je dierbaar is om je eigen ellende te begrijpen dat je jezelf niet durft aan te kijken je zet je ziel van je hart... geeft je ziel terug aan je hond zodat je hond zich weer bij je paard kan voegen en als drie wezens terug op stap kunnen gaan met drie verschillende harten en met één ziel zodat de ene niet weet wat er in het hart van de andere omgaat maar de ziel jullie als een sluier verbindt. december 2004-januari 2005
Johan Lievens
Johan Lievens wil in samenhang met sculpturen en aquarellen, een poëtisch-sacrale 'ruimte' oproepen, waarbij de mens met de verschillende niveau's, gebieden en krachten van dit of zijn universum verbonden wordt, zowel voor hun dramatisch karakter als voor hun harmonieuze mogelijkheden. Deze ruimte zou Een Huis van de Mens kunnen heten, of een kosmisch-spiritueel Schouw-Spel in de zin van een spel om te schouwen, bezinnend en speels tegelijk.
http://www.johanlievens.be/
BENN & Emilie de Vlam & het kind
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (33 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
the photographer is dancer/ is clear/ is open to/ one sees hears feels smells tastes everything concentrated/ conscious/ we work with the feedback/ unification in clarity/ the dance is complex/ face and body are out of the ordinary/ photographs tell the dance blends/ ... the photographer is dancer... een danseres, een fotograaf & het kind stellen tekens en schrift ten toon tot 15 maart 2004 http://users.ugent.be/~bdceunin/
Hugo De Leener
In de bibliotheek Kunstwetenschappen staan dit keer enkele werken opgesteld van beeldend kunstenaar Hugo De Leener. Ze combineren hun broze, doorzichtige glasstructuur met het efemere van het geschrift dat er werd op aangebracht. Kunstwerk als teken, letterteken als kunstwerk. Beiden richten zich tot een toeschouwer die het alfabet van de kunstgeschiedenis heeft leren ontcijferen. De Leener vraagt aandacht zoals de werken uit deze prachtige bibliotheek aandacht vragen. Met zin voor traditie, beladen met geschiedenis, maar tegelijk opgaand in transparantie, licht en zingeving. Pol Hoste
BENN
Stil~licht in Henry van de Velde's ruimte...
http://users.ugent.be/~bdceunin/
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (34 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Martine Laquiere (I) READING THROUGH EVERY PAGE OF JOSEPH KOSUTH’S PURLOINED
Deze reeks foto’s behoort tot een verzameling werken die een boek, of boeken of teksten als onderwerp hebben. Naast deze reeks zijn er andere werken met betrekking tot auteurs als Jean Genet, Marcel Proust of William Burroughs. De werken die hier zijn tentoongesteld hebben alle betrekking tot de roman Purloined van de Amerikaanse conceptuele kunstenaar Joseph Kosuth. Deze roman is samengesteld uit pagina’s die telkens afkomstig zijn uit bestaande romans van diverse auteurs. Hierdoor is hij als roman praktisch onleesbaar. De lettertypes en typografie zijn identiek aan deze van de originele uitgaven. Purloined is uitgegeven op 750 genummerde exemplaren. Martine Laquiere heeft een tiental exemplaren in bezit en gefotografeerd. Elk exemplaar werd, al bladerend van begin tot einde gefotografeerd op één vlakfilm, zodat elke foto de inhoud bevat van één volledig boek,en aldus nog onleesbaarder is geworden dan het boek zelf. In elke foto is het exemplaarnummer zichtbaar. Technisch gezien is dit een moeilijke en langdurende realisatie. Inhoudelijk interpreteerde ze een belangrijk werk van Joseph Kosuth en zette zij een stap verder op de weg die door hem is ingeslagen. Elke foto wordt uitgegeven in 5 exemplaren. oktober-november 2006
Martine Laquiere (II)
« STANDARD DETAIL » « JE SUIS… » « THE INTIMACY OF REAL PHOTOGRAPHY »
De 3 hier getoonde werken bevatten alle 3 zowel een tekst als een visueel element. Sinds de jaren zestig van vorige eeuw is tekst een steeds belangrijker rol gaan spelen in de hedendaagse kunst, en is tot en met vandaag een steeds terugkerend element gebleven. “STAND...” is een detail uit een zeefdruk van de kunstenaar Ed Ruscha, maar verwijst dan weer naar andere werken van dezelfde kunstenaar die bestaan uit een tekst of woord, tegen een geschilderde achtergrond. “JE SUIS…” is een tekst uit een film van Jean Luc Godard, die echter hier ook als antithese wordt uitgewerkt. De spiraal refereert naar een werk van Bruce Nauman. “THE INTIMACY OF REAL PHOTOGRAPHY” is een werk waarin beeld en tekst werden gefotografeerd in één opname en is aldus een statement voor het echte fotograferen met camera en film, en tegen de digitalisering en manipulatie (av & ml). december 2006 - 21 januari 2007
Martien Van Beeck EEN GROTESKE SCHIJNWERELD
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (35 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Sunt Quaedam formosa adeo, deformia si sint: Et tunc cum multum displicuere, placent (1). Dit epigram laat zich vertalen als: sommige dingen zijn mooi enkel en alleen omdat ze vervormd zijn: in hun onbehaaglijkheid behagen zij ons. Vicino Orsini schreef op één van de zuilen in zijn tuin die hij ontwierp voor de Villa Orsini te Bomarzo; een tuin met vreemdsoortige ornamenten, scheve huizen en stenen monsters: Sol per sfogar il core (2), wat betekent: enkel ter ontspanning van de geest. Voor de Maniëristen was kunst geen geloofskwestie. Zij zagen kunst als een intellectueel, artificieel spel waarvan de ingrediënten alle vormen mochten aannemen. In het groteske, verminkte, abjecte schuilt dus schoonheid. Als de preparaten in oorsprong al niet vervormd waren zijn ze het geworden door het lange wachten in de alcohol. Ze zijn verkleurd, ineengekrompen, doorgezakt of scheefgevallen. In hun vrijpostige naaktheid achter het venster dat de bokaal is – nodigen ze ons uit tot een blik van schaamteloze nieuwsgierigheid. Vanuit hun surrogaatwereld steken ze de draak met ons. Ik probeer deze provocatie te beantwoorden door mijn eigen theater op te voeren. Ik goochel met lampen, filters, achtergronden, camera’s. Ik tover mijn eigen schijnwereld te voorschijn. De groteske gestes van de preparaten beantwoord ik met een moordende geste: het maken van een foto. (1) Een citaat van Celio Calcagnini uit de 16e eeuw. JOHN SHEARMAN, Mannerism, Penguin Books, London, 1967 (ed. 1990), p. 156. (2) Shearman, Ibid., p. 158. DUIDING EN HERKOMST VAN DE PREPARATEN. 1. Menselijk preparaat – Niet gedateerd Collectie De wereld van Kina, Natuurmuseum, Gent 2. Menselijk preparaat – Niet gedateerd Collectie Universiteit Gent, Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, Vakgroep Anatomie, Embryologie, Histologie en Medische Fysica, Secties Anatomie en Embryologie 3. Cercopithecus wolfi – 1956 Collectie Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, Brussel – Recente Vertebraten 4. Cercopithecus hamlyni – 1965 Collectie Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen, Brussel – Recente Vertebraten 5-6. Menselijk preparaat – Niet gedateerd Collectie Universiteit Gent, Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen, Vakgroep Anatomie, Embryologie, Histologie en Medische Fysica, Secties Anatomie en Embryologie
21 januari - 21 maart 2007 http://www.get-me.to/martienvanbeeck
William Ploegaert RAPONSEL
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (36 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
...De teksten waren vaak al even gloeiend vers, al steekt er in elk van hen materiaal dat soms al jaren ligt te sluimeren (zoals sommige observaties). Er is echter zelden een direct verband tussen de tekening en de tekst: ik kies een tekening die volgens mij past bij de teneur van een tekst, minder ter illustratie. Het is niettemin het model dat me telkens weer tot een bepaalde tekst of tot een bepaalde verhaallijn inspireert. Ik heb over de periode van 2001 tot nu ongeveer 70 modellen zien passeren (voor een totaal van meer dan 1400 tekeningen). Zij die ik, omwille van haar onwaarschijnlijk lange haar, Raponsel noem en wiens tekeningen ik nu toon in de bibliotheek van het HIKO, was één van hen... William Ploegaert, April 2007 tentoon april - mei 2007 http://www.williamploegaert.be/
Martine Laquiere (III)
Martine Laquiere is fotografe. Zij fotografeert. Zij heeft het vak fotografie volledig onder de knie. Scherpte, licht, compositie weet zij te benutten door jarenlange ervaring en door voortdurend te experimenteren. Haar foto’s horen echter niet thuis in het domein van de gewone, gekende fotografie. Het zijn geen portretten of landschappen of stadszichten of reisfoto’s. Ze zijn het resultaat van ervaringen en denkoefeningen. Letters, woorden, zinnen die ons beelden voor de geest roepen, die, hoewel ze bij elk individu kunnen verschil-len, toch een zekere universaliteit uitstralen. Deze ideeën worden nog versterkt of in luister gezet door de plastische voorstelling ervan: uitgezochte kleuren en lichteffecten versterken de expressie die van het onderwerp uitgaat. Hierbij kan men het verband leggen met werken van een bepaalde groep conceptuele kunstenaars die hoofdzakelijk met taal, woord en hun associaties begaan zijn, doch Martine Laquiere wil deze discipline onderbrengen in de fotografie, een extra dimensie toevoegen, gebruik makend van technieken die slechts aan de fotografie eigen zijn. Zij voelt zich het best in schik in haar studio, waar de tijd geen impact heeft op haar activiteit, en waar zij urenlang kan werken om een klein detail, dat belangrijk is voor het beeld, te kunnen realiseren. In de hedendaagse fotografie nemen deze werken een aparte plaats in en horen thuis in de wereld van de progressieve kunst in het algemeen. A.V. 2005 tentoon juni-juli-augustus 2007
Fien Van der Haegen Il pleut dans ma bouche
ik ben een personage, ik ben een verhaal, ik ben dag-dagelijkse troost, medeleven, verlangen, hoop. ik ben verwachting, ziekte en dood. verdriet, tederheid. ik ben liefde. ik ben een motief, een beweegreden. waar is thuis en hoe kom ik daar? Il pleut dans ma bouche tentoon september-oktober 2007 http://www.fien.vanderhaegen.net
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (37 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Jan Dheedene
...het ritme van het stappen en van de ademhaling... Het bekijken, ruiken en voelen van de natuur bracht me telkens in een hoogst individuele geestelijk comfort. Deze verhouding van stappen, ademen en kijken tracht ik te vertalen met schilderkunst...
tentoon november en december 2007 www.jandheedene.be
Trees Le Roy
In de stilte ontstaat het denken stilte is bijgevolg nodig
Bernard Sercu
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (38 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Zo is schilderen voor mij een groei- en leerproces om alsmaar dichter te komen bij de ervaring van de werkelijkheid. Met mijn werk wil ik deze ervaring delen en meedelen. http://www.ambrozijn-vzw.be/nieuwe_website/pages/ tijdschrift_momentopname_sercu.php
Gilbert Degryse
Gilbert Degryse gebruikt als uitgangspunt voor zijn werk de barcode die zowel de lezer als het boek identificeert.
http://www.geocities.com/degrysegilbert/kunst.html tentoon januari - februari 2008
Moniek Darge
Moniek Darge (Brugge, 1952) toont een staalkaart van haar uitgebreide verzameling zelfgebouwde alternatieve muziekdozen in de Kunstbib. Deze Logos muziekdozen zijn assemblages voorzien van allerhande geluidjes. Muziekdozen vertellen een poetisch audio-visueel verhaal, gebouwd met stille klanken, subtiele lichtreflekties en een vleugje bevrijdende kitsch als ironische noot ... Alle muziekdozen en muziekdoosperformances kan u bekijken en beluisteren op volgende website: http://logosfoundation.org/muziekdozen-mon.html
BENN
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (39 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
BENN (Veurne, 1960) toont beelden gefotografeerd in het lichtgevoelig studielandschap van Henry van de Velde's bibliotheek. Foto's van de lezende mens, architectuur en de werking van het licht worden getoond in een nieuwe constellatie. Een uitnodiging om te ontcijferen en te beleven. http://users.ugent.be/~bdceunin/
tentoon gedurende maart-april 2008
Albert Cambeen
Albert Cambeen (Gent, 1944) ziet zijn beeldende werk als nauw verweven met de poĂŤzie. Het recente werk van Albert Cambeen - tekeningen, aquarellen en etsen toont een voorliefde voor de natuur en de mythologie. Het presenteert zich als een sobere, maar beweeglijke abstractie in de ruimte. tentoon gedurende mei en juni 2008
Jan Op de Beeck (Lier, 1980) maakt tekeningen en grafiek, en werkt momenteel aan een boek in woord en beeld. Kijken, denken, tekenen is herinneren. Maar wie of wat herinnert, met de kracht van een deus ex machina? Waar staan wij in die stroom? En: wat is er al beslist? - Over een grofkorrelig Amerika, de fictie van het grijpen, het broeierige, obscure en het verhandelde, over loompjes tegen de zich uitstrekkende muur leunen, de glanzende dekschilden van een loopkever.
Rico Naessens (Gent, 1985) gebruikt potlood/papier en lithopers/papier. Wroetend in de donkerte of een poging mijn hand wat rede bij te brengen.
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (40 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bert Jacobs (Turnhout, 1987) maakt grafisch werk in een vlakdruktechniek waarbij geschilderd wordt op steen (lavis). Het familiekiekje en wat dat oproept aan particuliere ervaringen wordt opnieuw te lijf gegaan. Waar voorheen die particulariteit verscheen in bijna typologische presentaties, wordt ze nu verwerkt in tekeningen en weggestopt in het felle licht van de fotografie waarin ze normaal opdeemstert.
Studenten Hogeschool - Academie : afstudeerprojecten tentoon gedrurende juli-augustus- 2008
Karel Fonteyne
Karel Fonteyne (Schoten, 1950) The Unbearable Truthmachine omvat een reeks foto’s van pagina’s uit geïllustreerde encyclopedisch tijdens de dictatuur van Franco. Er worden geen pagina’s met zwarte inkt meer gecensureerd ...de waarheid is sindsdien nog nooit zo onzichtbaar gemanipuleerd.... zwijgzaam en zonder weerstand hebben we onze vrijheid ingeruild voor dromen geproduceerd door de consumptiemaatschappij… (K.F.)
http://www.karelfonteyne.com
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (41 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Leon Tuypens
Leon Tuypens (Gent, 1936) ...dat spel van tonen en verbergen, verschijnen en verdwijnen, bepaalt tot op vandaag de thematiek van de kunstenaar... (W.P.) De reeks Architectuur Sculptuur in hout wordt getoond.
Karel Fonteyne en Leon Tuypens stellen tentoon gedurende de maanden september-oktober 2008.
DENMARK (Antwerpen, 1950) UNE RELECTURE
Met Une relecture keert de Vlaamse kunstenaar Denmark (° Antwerpen, 1950) terug naar zijn roots. In 1972 studeert hij af als licentiaat kunstgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Gent. In hetzelfde jaar ontstaat een van zijn allereerste werken, Doorgeschrapte studieteksten. Om de essentie van zijn cursussen definitief mentaal te verwerken moest deze student ze eerst ‘omwerken’, d.w.z. ze manueel onleesbaar maken. Deze bijna rituele handeling vormt de grondslag van zijn latere oeuvre. Het schrappen maakt al snel plaats voor snijden. ‘Mijn eigen bibliotheek werd het uitgangspunt’, zegt de kunstenaar later. ‘Ik versneed elk boek systematisch volgens een welbepaalde methode. Geen vernietiging beoogde ik, maar lege tabletten,waarin de ter hand genomen lectuur definitief opgesloten bleef, m.a.w. verwerkt, afgesloten zoals mijn studies dat waren.’ Enkele jaren later, in 1978, heeft Denmark zijn eerste solotentoonstellingen in het ICC (Antwerpen) en in de Brusselse galerie MTL. Het zijn de nadagen van de conceptuele kunst. Documenta 6 (1977) staat in het teken van het einde van de avantgarde en van de mediakritiek. Gordon Matta-Clark maakt insnijdingen in muren, vloeren en plafonds van verlaten gebouwen (Office Baroque, 1977). Op een gelijkaardige manier vormen Denmarks boekversnijdingen een poging achterhaalde informatiedragers een nieuwe betekenis te geven als drager van artistieke betekenissen. De Dode letters en Dode archieven zijn dan ook ambivalent: ze getuigen van Denmarks haat-liefde verhouding met kennisproductie en
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (42 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
informatieverwerking. Op zoek naar de essentie (Multum non multa is zijn motto) ontwikkelt zijn artistieke praktijk zich tot een waar monnikenwerk, in diepe afzondering uitgevoerd. In de loop van de jaren 1980 breidt Denmark zijn omwerkingspraktijk uit met het plooien, schroeven, vlakschuren, lijmen, invriezen, onder water en in parafine bewaren van informatiedragers als boeken, kranten en tijdschriften. Daarbij wordt niet alleen de informatiewereld maar ook de kunstwereld geviseerd. In die zin sluit Denmarks oeuvre nauw aan bij de institutionele kritiek van de jaren 1970. De tentoonstelling Une relecture bevat enkele belangrijke werken van de late jaren 1980 tot vandaag. Zowel het idee van de herlezing (relecture) als dat van de herwerking (recycling) staat centraal. Op een na (Made for Noah’s Ark I, 1989) hebben ze alle te maken met de beeldende kunstpers. Denmark was getuige van hoe de hedendaagse kunstmagazines , die ontstonden in de revolutionaire late jaren 1960 en de vroege jaren 1970, evolueerden van kritische en emanciperende informatiedragers tot glossy, door de kunsthandel gefinancierde, advertentiebundels. Ze vormen een cruciale schakel in het systeem van de kunsthandel. Installaties als The best magazines of art to be collected (1989), Parrots (2006) en Art Press 349 (2008) kunnen niet alleen gelezen worden als onconsulteerbare, en dus weerbarstige archieven. In de intimiteit van de universiteits-bibliotheek, waar de zoektocht naar informatie per definitie een cruciale activiteit is, fungeren deze werken immers als bescheiden stoorzenders. Het zijn hedendaagse vanitas-stillevens die ons confronteren met het hysterische informatiefetisjisme van de laatste decennia. De symbolische schedel van het klassieke vanitasstilleven is echter vervangen door röntgenopnamen van het hoofd van kunstcritici (Art criticism, 1994). Johan Pas, Antwerpen-Ekeren, september 2008
tentoon tijdens november-december 2008 www.denmark-artist.com
Renaat Ramon (Brugge, 1936) Beeldend kunstenaar, essayist en dichter.
Ramon toont in de door Henry Van de Velde ontworpen kunstbibliotheek van de UGent een reeks kleine minimalistische sculpturen en maquettes van zijn monumentaal werk. Als constructivist en dichter kwam Ramon bijna vanzelfsprekend tot de concrete poëzie. Geëxposeerd worden dan ook een aantal concrete gedichten uit zijn bundel Ongehoorde gedichten en recente realisaties. META / MATH Het is mooi om te kunnen exposeren in een gebouw ontworpen door een geestverwant die ik bewonder. En het is mooi tijdelijk een staaltje actuele praktijk te kunnen toevoegen aan de kilometers geschiedenis en de tonnen theorie die hier ondergebracht zijn. Een stille mathematiek op de gebogen ruggen van de historie.
http://www.renaatramon.be
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (43 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Martine Lejeune (Oostende, 1957)
REDNOTEBOOK De kunstbibliotheek van de Universiteit Gent is de ideale plaats voor een RedNotebook tentoonstelling, voor de eenvoudige reden dat de RedNotebook een boek is dat tegelijk een reflectie is over boeken en een kunstwerk. Van buitenaf gezien is de RedNotebook een voorwerp met rode omslag omheen 400 dicht beschreven kantjes waarop tekeningen zijn aangebracht in rode viltstift. Behalve een materieel object met esthetische kwaliteiten, die alleen de zintuigen kunnen waarnemen, is de RedNotebook ook een literair werk met filosofische kwaliteiten, die alleen het verstand kan begrijpen. Om de RedNotebook ten volle te kunnen smaken, is het belangrijk om weten dat dit boek het resultaat is van een experiment met als inzet het testen van de hypothese over de mogelijkheid om de subjectieve kwaliteit van alle boeken duidelijk te maken door de subjectieve kwaliteit van ĂŠĂŠn ervan duidelijk te maken. In de tentoonstelling in de Kunstbibliotheek Ugent zijn 22 van de 200 scans van de RedNotebook te zien.
tentoon van 5 januari 2009 tot 29 februari 2009
wordt verwacht in de Kunstbib UGent:
2003-2012 Closing Time mei 2012 verhuis van de Kunstbib
Leegte project van Samira El Khadraoui april 2012 tot ? TERUG
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (44 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/bezoek.html (45 of 45) [5/06/2012 13:22:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 Vakgroep Kunst-, Muziek-, en Theaterwetenschappen Faculteit Letteren en Wijsbegeerte Universiteit Gent Sint-Hubertusstraat 2 B-9000 Gent
tel 00 32 (0)9 264 41 20 fax 00 32 (0)9 264 41 81
http://www.kunstbib.ugent.be/contact.html (1 of 3) [5/06/2012 13:22:09]
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
academisch verantwoordelijke Claire.Vandamme@UGent.be (tot oktober 2011) Maximiliaan.Martens@UGent.be
bibliothecaris/webmaster/fotograaf/tentoonstellingsmaker Benn.Deceuninck@UGent.be
vrijwillig bibliotheekmedewerker Rick.Coone@UGent.be (2009-2010)
TERUG
http://www.kunstbib.ugent.be/contact.html (2 of 3) [5/06/2012 13:22:09]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/contact.html (3 of 3) [5/06/2012 13:22:09]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
ART(silence) /
bestwishesfor2012
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/2012.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:11]
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
ART(silence) / voorstelling van het boek ART(silence) en hulde aan prof. Claire Van Damme
ART(silence) / het dankwoord van Prof. Claire Van Damme, uitgesproken ter gelegenheid van de hulde n.a.v. haar emeritaat, december 2011
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/2012.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:11]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
ART(silence) / het boek is te verkrijgen bij Copyright, Story en Limerick: betere boekhandels in Gent
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/2012.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:11]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/2012.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:11]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
contact
bezoek
bestwishesfor 2011
wijsheid en schoonheid delen
De Kunstbib in Gent: wijsheid en schoonheid hand in hand Foto's en tekst zijn van de hand van Tom Van Hoye. VVBAD - Info - februari 2010
Sara Peeters schreef voor het kunsttijdschrift H art een bijdrage Figures and Facts 2010 waar de Kunstbib gepositioneerd wordt in het cultuurlandschap van UGent en het kunstveld in Gent .
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/2011.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:13]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Iedereen kent Henry van de Veldes impressionante boekentoren die de skyline van onze favoriete studentenstad mee bepaalt, maar weet men ook wat er te beleven valt in het pareltje van architectuur dat de bibliotheek Kunstwetenschappen is? door Céline Vervaet In Schamper december 2010
Haiku in de Kunstbib UGent door Herwig Verleyen
De kalligrafie zal tussen zingevend en verwarrend zijn, geordend en wild. getuigenis door Brody Neuenschwander
Impressie door De Heer Johan Vandenbossche
Bibliothérapie lire, c'est guérir
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/2011.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:13]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/2011.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:13]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/2011.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:13]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
ART(silence) / virtueel
ART(silence) / Anathema sit in Schamper Van de Veldes kunstbibliotheek sluit na 70 jaar
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Anathemasit Schamper.html (1 of 9) [5/06/2012 13:22:17]
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Het blad van bits — Schamper is het studentenblad van de Universiteit Gent. kunst
Anathema sit 19 december 2011 — door Tom De Maerschalck & Dominika Homa ● ●
● ●
editie 510 categorie kunst
●
Tom De Maerschalck Dominika Homa Van de Veldes kunstbibliotheek sluit na 70 jaar De bibliotheek van de vakgroep Kunstwetenschappen sluit. Naar aanleiding daarvan loopt er ter plekke de tentoonstelling Art(silence). De kunstwerken thematiseren de stilte die gepaard gaat met een bibliotheek. “In de toekomst zal het waarschijnlijk niet meer mogelijk zijn dergelijke initiatieven ten volle tot hun recht te laten komen”, aldus bibliothecaris Benn Deceuninck. Art(silence) loopt op 22 december al ten einde. Waarom dan toch nog dit artikel? Heel eenvoudig, de historische bibliotheek van Henry Van de Velde himself sluit. Net zoals alle andere seminariebibliotheken dient de kunstbib te verhuizen naar de nieuwe facultaire bibliotheek in de Rozier-Plateau, gepland voor de zomer van 2012. Erg jammer natuurlijk, want het oude gebouw werd door Van de Velde speciaal ontworpen om te dienen als kunstbibliotheek. Het gebouw heeft zijn typisch minimalistisch-modernistisch design meegekregen. De ramen zijn hoog geplaatst, zodanig dat de lezende bezoekers niet gestoord worden door de buitenwereld maar toch een optimale lichtinval krijgen. Dat laatste was erg http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Anathemasit Schamper.html (2 of 9) [5/06/2012 13:22:17]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
belangrijk voor Van de Velde, getuige ook de glasramen van de Centrale Bibliotheek naast de Boekentoren.
Inspraak Ironisch genoeg is de bib enkel aan de buitenkant beschermd verklaard, niet aan de binnenkant. Nóg ironischer is dat het nog helemaal niet bekend staat wat er met de ruimte zal gebeuren eens de boeken verhuisd zullen zijn. Er zou sprake zijn van een cafetaria, maar de Blandijn heeft al een cafetaria. Verder zal het ook niet meer mogelijk zijn om tentoonstellingen in te bedden in het materiaal dat al aanwezig is, zoals nu het geval is. Studenten zullen ook niet langer kunnen binnenwandelen en rustig grasduinen tussen de rekken, aangezien alle boeken zullen moeten worden aangevraagd zoals in de Boekentoren het geval is. Benn Deceuninck, bibliothecaris sinds 2003, heeft gemengde gevoelens. Hoe esthetisch is de nieuwe bibliotheek tegenover de oude? “Een van de kunstenaars die nu tentoonstelt, Samira El Khadraoui, denkt mee uit wat de toekomst kan brengen. Zij heeft een foto gemaakt van de buitenkant van de Rozier waar we naar toe verhuizen. Daar moet nog enorm veel aan gewerkt worden. Het is een ruimte waar een bibliotheek gemaakt wordt, terwijl men hier al een bibliotheek heeft en verlaat. Het grote verschil ligt er in dat de ruimte hier specifiek voor dat doel ontworpen is terwijl men daar een bestaande ruimte renoveert.” Denkt u dat het echt handiger is dat alle facultaire bibliotheekjes nu samen moeten zitten in één bibliotheek? “Ik denk dat het handiger zal zijn omdat men nu allerlei ruimtes heeft die niet permanent bemand zijn. Soms door niet in bibliotheekwerk opgeleide mensen. Je moet weten dat die seminariebibliotheken zeer vooruitstrevend waren in de negentiende eeuw. Een prof had een ruimte met boeken en kon lesgeven en de studenten konden zelf werken. Dat was toen prachtig, dat was geen ex cathedra, dat was een vernieuwing. “We hebben een uitzondering op de maatregel gevraagd wegens het belang van de kunstbib. Maar men komt niet graag terug op gemaakte beslissingen” Hoe komt het dat u zelf geen inspraak kreeg over de beslissing van verhuis? Werd er niet gevraagd naar de mening van de werknemers van de bibliotheken zelf? “Neen. Professor Claire Van Damme (intussen emerita, n.v.d.r.) is naar de decaan gegaan om een uitzondering te vragen op deze maatregel wegens het belang van deze Van de Veldekunstbibliotheek. Maar men komt niet graag terug op gemaakte beslissingen.” De beslissing om te verhuizen is blijkbaar half achter de schermen gebeurd? “Marc Bracke, de directeur Studentenvoorzieningen, is ook eens naar hier gekomen om een tentoonstelling te zien. Toen ik hem vertelde over de plannen, bleek dat hij er nog nooit van had gehoord. ‘En mijn cafetaria dan, het Aquarium?’, vroeg hij. Wat daarmee gaat gebeuren, is ook maar de vraag.” Is er nog geen respons gekomen van werknemers uit andere seminariebibliotheken? “Dat zou ook een onderzoek waard zijn. Er zijn veel mensen wiens werk zal veranderen. Nu is men ofwel een gedreven mens die werkt, ofwel een grijze muis die gewoon afwacht. Elke verandering is niet per se slecht en veel mensen protesteren juist omdát er een verandering is. Ik daarentegen vind het gewoon jammer dat het decanaat de eigenheid, de ziel en de identiteit van een ruimte als deze, gelinkt aan zo’n grote architect, opgeeft. Zonder dat ze het hier kennen, zonder dat ze hier komen.” Uzelf verhuist waarschijnlijk mee. U gaat in een totaal andere werkomgeving terecht komen. Wat vindt u daarvan? “Onze mening wordt niet echt gevraagd. Ik ga wel op de een of andere manier trachten creatief te blijven en verder initiatief te nemen, maar ik kan niet garanderen dat dat in zo’n nieuw, groter geheel gaat lukken.” Gaan alle kleinere bibliotheekjes nu geïntegreerd worden in één groot systeem of blijven ze daar naast elkaar bestaan?
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Anathemasit Schamper.html (3 of 9) [5/06/2012 13:22:17]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
“Dat heb ik zelf ook gevraagd. Ik heb mijn diensten aangeboden omdat ik na negen jaar toch wel wat expertise heb op gebied van kunst, wetenschap en boeken daarover, maar men wil er niet echt naar luisteren. Ze laten ook niet in hun kaarten kijken.” Zou het een troost zijn als de mogelijkheid blijft om hier tentoonstellingen te houden? “Enkel als men de ruimte dan ook houdt zoals ze nu is. Ze willen een bar maken, wat wil zeggen dat er dan automatisch ook een dampkap, een aanvoer en een afzuigsysteem komt. Er komt ook een nieuwe toegang, dus er gaan muren sneuvelen.”
Esthetiek Vindt u het passen in de mentaliteit van heden ten dage, dat er enkel naar het praktische gekeken wordt? “Het is inderdaad een teken des tijds. De poëzie van een ruimte, van een mens of van een werk moet plaats maken voor meer rationele materiële factoren.” Het UFO is nochtans een tegenvoorbeeld. Architecturaal zit het mooi in elkaar en er is duidelijk oog voor esthetiek. Men heeft gewoon geen oog voor de esthetische architectuur die hier al is. Ligt dat aan te hoge renovatiekosten? “Ik ben natuurlijk geen specialist in bouw. De muren zijn hier relatief dun, er is geen dubbel glas, enzovoort. In die tijd was het allemaal ook nog niet geïsoleerd zoals het zou moeten zijn. Denk wel even na over het feit dat men de bibliotheek in een groter geheel wil steken voor besparing, maar dan toch wil investeren in een cafetaria. Ook Dirk de Meyer, prof Architectuur, verdedigt de idee dat deze ruimte representatief is. In Amerika doen veel rijke families schenkingen aan de universiteit. Zij worden graag ontvangen in een mooie ruimte, zodat ze weten dat wat ze schenken bewaard en gerespecteerd wordt. Waarom zou deze ruimte, al is ze dan leeg, zonder boeken, geen goede representatieve ruimte kunnen zijn?” Deceuninck organiseerde in de loop der jaren verschillende tentoonstellingen in de bibliotheek, van meer dan zestig kunstenaars. Daarnaast maakt hij ook erg degelijke foto’s, onder andere voor het boek van Art(silence), waarin alle kunstwerken met teksten van de kunstenaars gebundeld staan. Een aantal kunstenaars hebben gewerkt met materialen van de bibliotheek zelf, om nog iets van de authentieke ruimte te bewaren. Zo zijn er zelfs boeken ingemetseld in de vloer van de bovenverdieping. Eén erg opvallend werk is dat van de vermaarde kalligraaf Brody Neuenschwander, die de glazen tussenwand van de bibliotheek beschreef met “anathema sit”. Die Latijnse vloek uit de twaalfde eeuw valt terug te vinden in handschriften en werd gericht aan boekendieven. Erg passend in de verhuizende kunstbibliotheek dus. Meer informatie op de website: Meer info kan je vinden op www.kunstbib.ugent.be updates en correcties: Benn Deceuninck liet nog weten dat het wel degelijk mogelijk zal zijn om in de nieuwe facultaire bibliotheek vrijelijk te grasduinen tussen de rekken.
beluister ook de stemmen van kunstenaars Op 21 december 2011 om 16:34 door Bnn beluister ook de stemmen van enkele kunstenaars die in de Kunstbib tentoon stelden: http://www.kunstbib.ugent.be/tekst.html#MESMEP
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Anathemasit Schamper.html (4 of 9) [5/06/2012 13:22:17]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
zie oorspronkelijk artikel in Schamper: http://www.schamper.ugent.be/510/anathema-sit
Het blad van bits — Schamper is het studentenblad van de Universiteit Gent. cultuur
Anathema sequitur 20 februari 2012 — door Tom De Maerschalck ● ●
● ●
editie 511 categorie cultuur
Tom De Maerschalck In de vorige Schamper brachten we een interview uit met bibliothecaris Benn Deceuninck van de verhuizende kunstbib. Hij was niet overtuigd van de centraliseringsplannen. Decaan Freddy Mortier en faculteitsbibliothecaris Saskia Scheltjens bieden graag weerwoord.
De bredere context Wat willen jullie rechtzetten tegenover het vorige artikel? Scheltjens: “We willen het ruimere verhaal van de centrale bib vertellen. Er verhuizen namelijk 48 bibliotheken in totaal, niet enkel de kunstbib.” Mortier: “Er zijn goede redenen voor de centralisering. De hele Blandijncollectie lag verspreid over 222 locaties. Als studenten een boek wilden ontlenen, was dat een enorm probleem. Dit project is vooral ten behoeve van hen.” Scheltjens: “Het plan is opgemaakt in 2006, omwille van een structureel plaatsgebrek. De faculteit in haar geheel barst trouwens uit haar voegen. Sinds 2005 is het personeelsbestand met 138% gestegen.” Mortier: “De kunstbib heeft een speciale status maar niet in die mate dat de collectie niet zou kunnen ondergebracht worden op een andere locatie zonder respect te verliezen voor de originele ruimte. Aankoop, beheer, personeel lagen veel meer voor de hand als we alles in één locatie onderbrachten. In de oude kunstbib wordt trouwens alles bewaard. De architecten zullen maximaal conserverend te werk gaan. Persoonlijk vind ik het soms een beetje absurd, aangezien Van de Velde zelf ook fouten gemaakt heeft in zijn plannen.” Hoe zijn jullie te werk gegaan voor de herstructurering? Scheltjens: “We zijn begonnen met een inventaris. De collectie bleek onwaarschijnlijk groot: 667 000 volumes die in alle hoeken en gaten van de Blandijn zaten en slecht ontsloten zijn. En dat is net cruciaal voor onze faculteit, zoals anderen pipetten en microscopen gebruiken, is de bibliotheek ons laboratorium.” “We verhuizen in drie fasen, anders ben je een jaar bezig en zouden mensen niet kunnen werken. Ongeveer 420 000 volumes komen uiteindelijk in open kast hier. Alle oude en kostbare boeken stonden gewoon nog in de rekken, of in de bureaus van professoren. Die komen nu in een beschermd depot terecht. We hebben zelfs volledige collecties boeken ontdekt die vergeten waren doorheen de jaren”
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Anathemasit Schamper.html (5 of 9) [5/06/2012 13:22:17]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Wat vindt het academisch personeel van de veranderingen? Scheltjens: “Waar de bib vroeger vooral ten dienste stond van de onderzoekers en de boeken gewoon in hun bureaus stonden, hebben studenten nu meer toegang en moeten de onderzoekers een kleine mentaliteitswijziging ondergaan waarbij ze net als iedereen boeken zullen moeten ontlenen. Drie jaar geleden bleek maar 52% van de collectie überhaupt geregistreerd te zijn, dus veel was simpelweg onzichtbaar voor de gewone gebruiker.” Mortier: “Het is trouwens niet zo dat de bibliotheekmedewerkers van niks wisten. Al drie jaar organiseren we jaarlijks een informatievergadering, dus de mensen zijn wél op de hoogte. Eigenlijk hebben we vooral de oudere garde onder de professoren moeten overtuigen, studentenvertegenwoordigers en jonge onderzoekers juichten de plannen vooral toe.” Scheltjens: “Vroeger moesten veel bibliothecarissen evengoed het secretariaatswerk verrichten waardoor het bibliotheekwerk vaak op de tweede plaats kwam. De herstructurering is dus evengoed voor hen voordelig. Verder zijn alle overplaatsingen gebeurd in open overleg met de desbetreffende vakgroepen.”
Efficiëntie Hoe zit het met het prijskaartje? Scheltjens: “De financiering voor de infrastructuur komt van een ander budget dan de personeels- en andere kosten. Het investeringsprogramma voor infrastructuur loopt tot 2016, de werkingskosten van de bib en het personeelsbestand liggen binnen de beschikbare middelen van de faculteit zelf. Er is namelijk geen extra budget beschikbaar, dus de hervorming is heel low budget . De totale infrastructuurkosten worden geschat op 9 810 000 euro. Hou er echter rekening mee dat het project de grootste openkastbibliotheek van Gent zal opleveren, groter dan de Waalse Krook, en met de fractie van de kost van de renovatie van de boekentoren (minstens 40 miljoen euro).” Gaat de bereikbaarheid er op vooruit? Scheltjens: “Wat nu in de eerste fase al beschikbaar is, is eigenlijk een boekenverdieping. De publieksfuncties zullen op het gelijkvloers komen. De huidige toegang is in feite een nooduitgang. Tot 2014 blijft het een beetje improviseren, maar zo goed als elke collectie is bereikbaar via een lift, ook nu.” Mortier: “Je blijft helaas wel met de beperkingen van het gebouw zitten (de Rozier-Plateau is het labyrint van Knossos in het kwadraat, n.v.d.r.). De Rozier is natuurlijk ook een deeltje Gents patrimonium, dus het blijft goed dat het hier gerenoveerd wordt.” En de beveiliging? Mortier: “Tegenover 222 locaties en minstens evenveel deuren zoals nu? Ik zou denken van wel.” Scheltjens: “Er komen slechts twee toegangen die altijd bewaakt zijn. De boeken zelf gaan niet beveiligd zijn met een strook. Eerst moet alles namelijk geregistreerd worden. Als we tegen 2014 alles hebben beschreven en verhuisd, dan kunnen we pleiten voor hernummering en beveiliging. Lockers zijn nu wel al verplicht.” Gaat er vakkennis verloren van personeel dat niet mee verhuist? Scheltjens: “Ik kom van Nederland waar ze werkten met vakreferenten, hier is dat eigenlijk vooral het wetenschappelijk personeel en die mensen blijven. Zij bepalen ook wat er wordt aangekocht. Er zijn ook collectieverantwoordelijken aangewezen speciaal voor inhoudelijke vakkennis. Mortier: “Dat laatste zal ook helpen om minder toevallig verzamelde collecties samen te stellen. Als enkel de onderzoekers bepalen wat er in de collectie komt, zit je met een enorme versnippering volgens hun interesses. Je kan zien wie in welke bibliotheek gezeten heeft. De povere kwaliteit van veel collecties zal nu dus verbeteren? Scheltjens: “Nu alle collecties geregistreerd worden, kunnen we een kwantitatieve analyse maken van de versnippering. Materiaal voor studenten is vaak verouderd of versleten. Vanaf onderzoeksniveau wordt het een interessante collectie, maar op bachelorniveau helemaal niet. http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Anathemasit Schamper.html (6 of 9) [5/06/2012 13:22:17]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Erger nog soms: boekhandels die zichtzendingen maakten, stuurden die op naar de vakgroepen. Die kochten vaak alles aan in de plaats van er een kwaliteitsfilter op te plaatsen, omdat ze toch geld genoeg hadden. Dus eigenlijk bepaalden uitgeverijen die kortingen gaven soms de collecties van de universiteit. Er zijn jarenlang visitatierapporten gemaakt en die waren stuk voor stuk vernietigend.” Mortier: “Ik heb het nog meegemaakt dat de visitatie binnenkwam en vroeg hoe je kon vinden waar een bepaald boek stond, en dat de bibliothecaris zei ‘Dat moet u gewoon aan mij vragen’. Helemaal geen systematiek.”
Vernieuwing Is het nuttig om nog ‘openkast’ te werken als alles steeds meer digitaal wordt? Scheltjens: “De papieren collectie gaat niet weg, die is er. Maar er wordt ook geïnvesteerd in de digitale collectie. Tot mijn grote verbijstering zat er in deze collectie ook veel dat in aanmerking zou komen om gedigitaliseerd te worden door Google, ook al waren die boeken niet opgenomen in de collectie van de Boekentoren, waar ze met dat project bezig zijn. Alles voor 1871 (de datumgrens van Google, n.v.d.r.) hebben we van de planken gehaald en laten digitaliseren. Sommige werken stonden nog gewoon op de planken als uitleenbaar.” “Ik verwacht dat de digitale component sterk zal toenemen in de toekomst. De online catalogus begint steeds meer de bibliotheek zelf te worden. Dat zal bij ons wel altijd trager gaan dan bij de exacte wetenschappen. Er zal altijd een Shakespearedeskundige zijn die steigert als we zouden beslissen dat alle werken ouder dan 20 jaar niet meer relevant zijn en moeten verhuizen naar het depot.” Past renovatie van de vervallen buitenkant ook binnen jullie vernieuwingsideologie? Scheltjens: “Aan de buitenkant ziet het er nog bedroevend uit, maar de binnenkant ziet er prachtig uit tegenover vroeger. Het viel hier in stukken uit elkaar. De faculteit heeft wel steels voorgesteld om een binnenkoer bij de renovaties van de derde fase te betrekken. De binnenkoer zal volledig overdekt worden met een glazen dak en op een zwevend verdiep komt de centrale balie van die fase.” “Wat de keuze voor renovatie in plaats van nieuwbouw betreft: het eerste komt niet duurder uit dan het tweede, en de locatie is logisch. De faculteit Ingenieurswetenschappen kiest er wél voor om naar nieuwe infrastructuur te trekken, terwijl wij in de Rozier trekken en alles vernieuwen. De boekentoren zal gaan dienen voor de preciosa en wij verzorgen de actuele boeken. Ik vind het nog wel een mooie analogie dat het vroegere ‘Institut des Sciences’ nu het ‘laboratorium’ van de Letteren wordt.” updates en correcties: In het oorspronkelijke artikel, zoals verschenen in de papieren versie van Schamper 511, stonden een aantal feitelijke fouten: ● ● ● ● ●
Bij de ontdekte collecties boeken zat er géén over Portugese taal- en letterkunde. Niet de totale kosten, enkel de totale infrastructuurkosten bedragen 9 810 000 euro. De collectieverantwoordelijken werden niet aangeworven, wel aangewezen. Er is geen werk van 1630 gevonden op de planken. In de uiteindelijke situatie zullen er twee uitgangen zijn
Deze werden hierboven rechtgezet.
oorspronkelijk artikel: http://www.schamper.ugent.be/511/anathema-sequitur
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Anathemasit Schamper.html (7 of 9) [5/06/2012 13:22:17]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Anathemasit Schamper.html (8 of 9) [5/06/2012 13:22:17]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Anathemasit Schamper.html (9 of 9) [5/06/2012 13:22:17]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
contact
.
BENN. The library from inside with the temporal exhibitions in the background
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/IFLA.html (1 of 3) [5/06/2012 13:22:18]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
ifla art libraries section newsletter • 61/2007 5 Kunstbib department of art history, university of ghent Located on the first floor of the HIKObuilding, the Library of Visual Arts at the University of Ghent is set in one of Europe’s defining examples of modernistic architecture. Built by renowned architect Henry Van De Velde (1863–1957) over the course of the 1930’s, the HIKO, together with the monumental Boekentoren (Tower of Books), function as an architectural whole, drawing on Van De Velde’s linear and rationalist esthetics and emanating his ideas on the convergence of science and art. In its 400 square meters of space, the Library of Visual Arts houses a collection of over 33.000 books and magazines, on a wide range of academic topics and with a distinctively interdisciplinary profile: the fine arts, architecture, interior design, conservation ethics, art philosophy and theory… Much attention is directed towards the contextualizing of different historical and contemporary art forms, through seminal works on visual culture, psychoanalysis and technology. As such, the library over the years has become a basic research tool for scholars and art professionals from Belgium and abroad. Most elaborate in the Ghent library are the sections on 15th and 16th century painting (especially on the Flemish Primitives) and on Belgian and international contemporary art. Regularly, the library also schedules small-scale exhibitions on the work of contemporary Belgian artists. The libraries on music and theatre, part of the university’s Department of Art History, are just within a stone’s throw from the Library of Visual Arts, at Rozier 44. Benn Deceuninck Library of Visual Arts Department of Art History Faculty of Arts and Philosophy University of Ghent Sint-Hubertusstraat 2 B-9000 Ghent http://www.kunstbib.ugent.be Library of Visual Arts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/IFLA.html (2 of 3) [5/06/2012 13:22:18]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.ifla.org/files/art-libraries/publications/art-newsletter_2007-61.pdf
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/IFLA.html (3 of 3) [5/06/2012 13:22:18]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
ART(silence) / het boek
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/ART(silence)hetboek.html (1 of 5) [5/06/2012 13:22:19]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
ART(silence) / het boek Dit boek getuigt van de artistieke werking van de Kunstbib Universiteit Gent. Van hoe de kunstbibliotheek van Henry van de Velde een kwalitatieve ruimte kan zijn, een ruimte met aura, waar kunst in context en stilte gelaagdheid levert. Meer dan 60 kunstenaars stelden van 2003 tot 2012 hun werken in de Kunstbib tentoon. Ze leveren voor deze uitgave een oorspronkelijke beeldende bijdrage en een statement over ART(silence) in woorden. Het resultaat is een kunstenaarsboek voor liefhebbers die ervan houden om traag te lezen, te begrijpen en esthetisch te beleven. ●
●
●
● ●
Met medewerking van volgende kunstenaars: Oshin Albrecht, Annemie Augustijns, Michelle Beekman, Francis Bekemans, BeNN, Lies Boddaert, Evelien Boden, Karin Borghouts, Rob Buelens, Georgette Caese, Albert Cambeen, Marcel Cardon, Moniek Darge, Anneleen De Causmaecker, Geert De Cloedt, Gilbert Degryse, Luc Degryse, Carlos Dekeyrel, Toon Delanote, Hugo De Leener, Désirée De Lust, Denmark, Dany Deprez, Hugo De Smaele, Charlotte De Smet, Emilie de Vlam, Jan Dheedene, e.v., Samira El Khadraoui, Karel Fonteyne, Joan Hus, Etienne Kerkhof, Ben Kockelkoren, Martine Laquiere, Beatrijs Lauwaert, Trees Le Roy, Axel Leijman, Johan Lievens, Jonatan Lyssens, Christine Marchand, Raul Meel, Brody Neuenschwander, Wim Nival, Sophie Nys, William Ploegaert, Renaat Ramon, Rita Reychler, Séline Riquière, Bernard Sercu, Leon Tuypens, Giannina Urmeneta Ottiker, Martien Van Beeck, Elisabeth Van Dam, Fien Van der Haegen, Philip Van Isacker, Nicoline Van Stapele, Herwig Verleyen, Jentel Wuytack Met citaten van de filosofen Antoon Van den Braembussche en Karel Boullart. Met een tekstbijdrage over de geschiedenis van het HIKO door Norbert Poulain en over de werking van de Kunstbib door Benn Deceuninck. Met een analyse van de van de Velde Kunstbib Universiteit Gent door bezoekers. Met de hand genummerd door en met multipel van kunstenares Anneleen De Causmaecker.
Deze publicatie verscheen naar aanleiding van de tentoonstelling ART(silence) die plaatsvond in de Bibliotheek Kunstwetenschappen van de Universiteit Gent van 5 september tot 22 december 2011. Het boek is opgedragen aan em. prof. dr. Claire Van Damme ter gelegenheid van haar emeritaat.
ART(silence) / de tentoonstelling curator Benn Deceuninck
ART(silence) / de publicatie uitgever vakgroep Kunst- , Muziek- en Theaterwetenschappenvan de Universiteit Gent concept, redactie en fotografie Benn Deceuninck tekst redactie Björn Scherlippens vormgeving en zetwerk Toon Delanote lettertype DTL Prokyon papier Arctic Munken Polar Rough papier afkomstig uit duurzaam beheerde bossen (FSC) hardcover druk en afwerking Lannoo / Tielt oplage 500 alle exemplaren met de hand genummerd door en met multipel van kunstenares Anneleen De Causmaecker NUR 646 D/2011/10795/1 © de auteurs en de kunstenaars Te koop aan 30 euro (8 euro verzending) of bij de betere boekhandel in Gent: Copyright, Story en Limerick
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/ART(silence)hetboek.html (2 of 5) [5/06/2012 13:22:19]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
info: Benn.Deceuninck@UGent.be Bibliotheek Kunstwetenschappen Sint Hubertusstraat 2 9000 Gent 09 264 41 20 www.kunstbib.ugent.be
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/ART(silence)hetboek.html (3 of 5) [5/06/2012 13:22:19]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/ART(silence)hetboek.html (4 of 5) [5/06/2012 13:22:19]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/ART(silence)hetboek.html (5 of 5) [5/06/2012 13:22:19]
Mail ART Kunstbib
Mail ART Kunstbib thema Afscheid 21/05/2012
http://www.kunstbib.ugent.be
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/index.html [5/06/2012 13:22:20]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
ART(silence) / virtueel ART(silence) / Dirk Pauwels
ART(silence)
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/DirkPauwels.html (1 of 8) [5/06/2012 13:22:24]
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
‘ik kom ergens vandaan, daar was ik, nu ga ik verder naar waar ik nog niet ben, naar een voorlopig welkom, na een definitief vaarwel’ 1 Toespraak nummer 112 uitgesproken te Gent op 30 maart 2012 vanuit een biotoop waar normaal gezien stilte heerst en waar woorden best met ‘zuinigheid’ worden geserveerd. Hier moeten woorden goed benut worden, woorden worden maar interessant wanneer ze niet alleen over dingen gaan maar dingen oproepen. Ik ga dat proberen. Jammer genoeg ben ik niet zo beslagen in zuinigheid van daar ook dat… de woordenvloed die momenteel, terwijl jullie er naar aan ’t luisteren bent, langzaam op gang is aan ’t komen, in meer of mindere mate de serene sfeer van de stilte zoals deze hier thuis hoort zal vergruizen. Ik geef toe: het liefst wat ik doe is… toespraken houden, vooral dan tijdens riskante aangelegenheden zoals deze hier waar ik mijn ontoereikend verbaal onvermogen kan oefenen, en waar ik hoop dat de dialectische wanklanken die ik, zoals een slak zijn zilveren spoor nalaat, reeds mijn hele leven in mijn zog meesleep niet als wanklanken worden ervaren. Dit wat nu doorgaat is mijn zoveelste oefening met als doel het de volgende maal beter te doen dan ik het nu aan ’t doen ben. Übung! Deze maal in een omgeving waar schoonheid wordt ingeprent aan allen die hier rust zoeken of met fantasie op reis willen gaan naar al het schone dat men hier kan opzuigen. Boeken in het gelid met ruggen die ons de geschiedenis van de schone kunsten laten voelen. In een omgeving waar ik geestelijk niet ben ontsproten, ik ben met name geen academicus. Ik heb alleen maar tot zinnen gegoten woorden in voorraad, met aangeboren onzekerheid gericht tot een geëerd en intelligent publiek bij wie goed gemikt academisch gesleutel –zo stel ik mij dat voorschering en inslag is. Laat mij toe onduidelijk zijn. Toen ik enkele weken geleden voor het eerst het http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/DirkPauwels.html (2 of 8) [5/06/2012 13:22:24]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
genoegen mocht proeven deze plaats waar we ons nu bevinden te mogen betreden had ik het gevoel uiteindelijk de plek gevonden te hebben waar ik zou willen wonen, waar ik zou willen verblijven en waar ik niet gestoord zou willen worden door het onophoudelijk geruis van dat wat men de ambiance van het leven noemt. Blijven dromen over wat men niet heeft (en nooit zal verwerven) daar is niets mis mee. Wie utopie toelaat, heeft toch op zijn minst het gevoel dat, dat wat men heeft niet het laatste is wat men kan verwerven. Ik hou niet alleen van deze sublieme ruimte omdat hier honderden boeken staan die ons appelleren aan wat kunstenaars ons door de eeuwen heen wisten te offreren, maar gewoon omdat het een omgeving betreft die het denken en het nadenken streelt, waar het met andere woorden gewoon goed is te vertoeven, waar men stil kan staan terwijl buiten in al zijn rumoer alles tot beweging draait. Ik ga mij niet bezondigen de architectonische voortreffelijkheid van deze biotoop nogmaals in de verf te zetten omdat ik weet dat dit al meerdere malen voortreffelijker is gedaan dan dat ik dat kan verwoorden. Voor wie zin heeft voor schoonheid daarvoor is weinig bijkomende uitleg nodig. Schoonheid dient men te absorberen vanuit zijn eigen gevoel, zijn eigen interpretatie, zijn eigen manier van kijken en ondergaan. Teveel weten kan de puurheid van denken soms benevelen. Wat men weet is niet altijd interessant genoeg om het te weten. Het empirische kan soms de fantasie schaden. 2 Deze unieke kunstbibliotheek behoeft dus geen krans geen omschrijving, men moet deze ruimte in ademen, het mooie veranderlijke licht vangen, de stilte opzuigen, de serene sfeer koesteren. Gidsen bijvoorbeeld die met opgerichte paraplu toeristen door de autovrije historische steden loodsen doen eigenlijk meestal niets meer dan, het kuddeke dat hen volgt aanwijzen naar waar en op wat men best de camera op richt. Zij benevelen het kijken en de fantasie door het afratelen van de zich toegeëigende publieksvriendelijke wetenswaardigheden waar meestal maar met een half oor wordt naar geluisterd. Toeristen kijken niet, hun geperfectioneerde digitale lenzen registreren de beelden ten behoeve van de vertelling voor hen die thuis bleven om te illustreren wat ze niet echt gezien hebben. Toeristen kijken met lege ogen. En de gidsen? Ja, de gidsen zijn er om de luiheid van de reiziger te stimuleren. Ook al dient hier uiteraard onderscheid gemaakt naar specialisatie die dit serveren van ‘de geschiedenis in een notendop’ overstijgt maar dit terzijde. Tot daar de inleiding. Dames en heren, ik zal niet ontkennen mij vereerd te voelen -en dat is een gevoel van genot- dat hoe onduidelijk de reden ook moge zijn ‘mij’ hier uit te nodigen ik trots ben om op deze plek, wat ik denk te zeggen te hebben in alle bescheidenheid mag toevoegen aan de rits empirische meningen, beschouwingen, reacties, mededelingen en oordelen die in deze universitaire omgeving nu, vroeger en in
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/DirkPauwels.html (3 of 8) [5/06/2012 13:22:24]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
de toekomst zullen worden gedegusteerd. Maar maakt u geen illusies. Het enige wat ik kan en zal doen zal slechts berusten op een gevoel, en van gevoelens weet men dat ze zelden stroken met wat algemeen gezien de realiteit wordt genoemd. Dat naast de literaire vertelling over een wereldwijd artistiek erfgoed dat hier verzameld staat, er ook kunst in zijn meest eigenzinnig vorm mag infiltreren duidt erop dat deze bibliotheek een levende biotoop wil zijn waar… (ook al klinkt dit als een cliché van hier tot ginder) de artistieke praktijk de theorie voedt. In een pas verschenen catalogus prijken 58 namen van kunstenaars die hier de voorbije negen jaar gepasseerd zijn, niet om hun werk te komen exposeren, dat kunnen ze op andere plekken ook, maar om met hun werk een dialoog aan te gaan met de vorm en de inhoudelijke betekenis van deze biotoop. Het ruimtelijk accent werd en wordt verlegd om een nieuwe vertelling te laten ontstaan. Wanneer een kunstenaar zijn sporen legt, blijft niets zoals het was. En precies vandaag staan we tussen de mysterieuze reizigers van Luk Degryse, docent aan het KASK, afdeling animatie, en grafisch kunstenaar en beeldanimator. Het is hun laatste dag, morgen gaan ze weer echt op reis, de reizigers die ons omgeven, hangend aan een draadje, mysterieus, met hun bagage waarin men (als ik mijn fantasie even mag inroepen) dromen vermoed. Toen ik vorig jaar het voorrecht genoot de tentoonstelling van Luc De Gryse en Steffie Van Cauter te mogen openen, heb ik het volgende gezegd, ik wil een deel daarvan herhalen omdat nieuwe woorden en andere gedachten niet noodzakelijk iets toevoegen aan wat reeds gezegd werd: 3 De reizigers van Luc De Gryse hangen aan draadjes. Het is geen beeld dat er IS maar een beeld dat wordt. Het is met name een onvolledig kunstwerk, het vraagt naar deelname. Van zodra de kijker zich vermengt met het kunstwerk, zich er tussen begeeft is het af, want van zodra we er tussen of onder lopen, wanneer we ons er tussen verplaatsen, komen de reizigers in beweging. Pas dan krijgt dit kunstwerk zijn ware betekenis. De kijker is niet alleen de beschouwer maar wordt zonder enige vorm van regie in beeld gebracht, aan het beeld toegevoegd aan het ritueel verbonden. want, zo weet Luc De Gryse, reizigers staan niet stil. Door deze performante ingreep wordt Luc De Gryse niet alleen de creator maar ook een spelverdeler, hij inviteert ons om meer te beleven dan het passief aanschouwen van een kunstwerk. Dit is en subtiele ingreep, ambachtelijk schijnbaar eenvoudig maar met zorg bedacht. Zijn publiek kijkt niet alleen naar… maar betréédt een bizarre wereld van prachtig geconstrueerde vreemde personages ergens naar toe, ergens op reis, naar waar? Men weet het niet. Hij schrijft: ”Ik wacht op een moment dat een personage en een decor elkaar vinden.”
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/DirkPauwels.html (4 of 8) [5/06/2012 13:22:24]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Maar hier is meer aan de hand, de personages in zijn decor zijn , zoals ik reeds zei slechts een deel van het gebeuren, zonder dat hij of zij het bedoelt, wordt te kijker deelnemer. Het is bedacht door een filmanimator en van animators weet men dat ze graag de dingen in beweging brengen. Luc De Gryse schrijft: Honderden toeristen wachten om te vertrekken Het enige wat ze zien zijn medereizigers, en dat is niet niks Dit project toont de toerist als bezienswaardigheid bij uitstek Daarom ga je op reis, om andere reizigers te zien. Dit zijn mooie woorden, maar ik vraag mij af zijn deze reizigers wel toeristen? Zijn het geen dromers op weg naar een andere droom? Hun sombere ingetogenheid staat wars tegen de kleurrijke frivoliteit van hoe toeristen zich met de kleuren van de zon aanpatroneren, T-shirts met leuke opschriften, schreeuwerige bermudabroeken waaronder de witte benen, die bij het terugreizen bruin zijn en mogen gezien worden, en daarmee het bewijs leveren dat men het onder de palmbomen goed heeft gehad.? Toeristen zijn reizigers maar niet alle reizigers zijn toerist. Voor de ware reizigers is zijn huis een achtergelaten kooi, de toerist blijft met heimwee denken aan het huisje en het tuintje dat hij, met dank aan de aantrekkelijke exotische beelden uit de catalogi van het reisbureau of hun website, voor een tijdje mocht achterlaten. Dat is het verschil. De reizigers van Luk De Gryse zijn in zichzelf gekeerd en alleen met zichzelf, dat is precies wat hen zo mysterieus maakt , ze hebben iets sombers en nodigen niet uit om met hun mee te gaan, ze willen 4 alleen gaan naar ergens, naar waar wordt niet gesuggereerd. Ze zijn de antipool van frivool, maar juist daarom zo intrigerend. Ze hebben afscheid genomen van wat ze achterlieten. Afscheid is iets raars. In zijn prachtige roman ‘De eeuw reiziger’ schrijft de Argentijnse auteur Andrés Neuman : ‘Misschien creëert afscheid een eigen territorium of dringt ons terug naar het enige territorium dat ons toebehoort, de eenzaamheid.’ En daar precies zijn de reizigers van Luk De Gryse naar toe. Zijn personages (zo heb ik althans het gevoel) hebben een streep getrokken, het is alsof ze ons meedelen ‘ ik kom ergens vandaan, daar was ik, nu ga ik verder naar waar ik nog niet ben, naar een voorlopig welkom, na een definitief vaarwel.’ De mooie ingetogenheid waarmee ze werden gecreëerd is misschien de mooiste metafoor voor het leven: je komt en je gaat, ofwel ergens naartoe ofwel naar de eeuwige velden. Deze reizigers hangen hier voor de laatste dag, wanneer straks de nacht het kleur van de dag gaat wegkrabben en de duisternis zich als een grauw deken over onze stad zal spreiden, zullen ze voor het laatst het vale licht van de stadsnacht opvangen, http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/DirkPauwels.html (5 of 8) [5/06/2012 13:22:24]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
achtergelaten, onbeweeglijk, ongestoord maar in de nachtelijke schemer anders mooi dan het daglicht. En ondertussen schrijft een ganse horde toeristen een ansichtkaart vanuit een ver frivool exotisch land, een ansichtkaart met prachtige zonsondergang, palmbomen. Met de mededeling dat het eten daar goed smaakt en Ă volontĂŠ. Ansichtkaarten, gemassacreerd natuurschoon van vijf op tien centimeter. Veel te klein om iets te vertellen Veel te futiel om mooi te zijn Veel te onnozel om iets weer te geven. Dirk Pauwels Gent, 30 maart 2012
voor het beeldverslag van de (laatste?) ontmoeting in de Kunstbib
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/DirkPauwels.html (6 of 8) [5/06/2012 13:22:24]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/DirkPauwels.html (7 of 8) [5/06/2012 13:22:24]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/DirkPauwels.html (8 of 8) [5/06/2012 13:22:24]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse foto Benn 30 maart 2012
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/index.html [5/06/2012 13:22:26]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
ART(silence) / virtueel ART(silence) / Moniek Darge
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Moniek Darge.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:27]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://soundcloud.com/art-silence/anathema
MOOOI!!! mooi klankgebeuren wat rest zijn klanken als herinnering gecomponeerd met ontelbare liefde met speelse glimlach
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Moniek Darge.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:27]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Moniek Darge.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:27]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Moniek Darge.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:27]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
ART(silence) / virtueel ART(silence)/ gelezen in META META, tijdschrift voor bibliotheek & archief is het vakblad voor de informatieprofessional in Vlaanderen. META signaleert de nieuwste trends en inspirerende ontwikkelingen in het bibliotheek-, archief-, en documentatieveld als daarbuiten. META Nummer 2012/2
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/ARTsilence in META.html (1 of 5) [5/06/2012 13:22:28]
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
ART(silence)
“Geld was er niet, enthousiasme te over”: de beschrijving van de werksituatie van de bibliotheek van het Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde (HIKO) van de Gentse universiteit zal menig bibliotheekmedewerker bekend in de oren klinken. Het vervolg “En vooral vrijheid” misschien iets minder. Net dat maakt de bibliotheek Kunstwetenschappen zo interessant. De bibliotheek werd in 1933 ontworpen door Henry van de Velde als onderdeel van het project dat ook de Boekentoren omvatte. Ze groeide uit tot verzamelplaats voor werken rond de plastische kunsten in Europa, esthetica, kunstfilosofie, bouwkunst, monumentenzorg, etc. en werd uiteindelijk zelfs een culturele ontmoetingsplaats, waar vooral jonge beeldende kunstenaars hun werk konden tentoonstellen. Zo werden de bibliotheek en leeszaal van het HIKO een begrip in de wereld van de kunstbibliotheken en de culturele sector in het algemeen. Maar nu verliest, door de oprichting van een nieuwe centrale faculteitsbibliotheek voor de faculteit Letteren en Wijsbegeerte, de Kunstbib haar functie.
Luc Degryse, Turning Tourists
Om hulde te brengen aan de kunstenaars wiens werk een meerwaarde heeft betekend voor de bibliotheek verscheen onlangs ART (silence), een verzameling van oorspronkelijke beeldende kunstwerken van meer dan zestig kunstenaars, vergezeld van korte tekstfragmenten. De rode draad door de opgenomen kunstwerken is de verstilling, de bewuste traagheid. Houtsneden, schetsen in Oost-Indische inkt en collages getuigen van het sobere, pure karakter van de bibliotheek. Zwart-wit overheerst; een flou artistique verleent de overgrote meerderheid van de foto’s hun mysterieuze aantrekkingskracht. De kunstwerken worden aangevuld met enthousiasmerende teksten over de geschiedenis en werking van het HIKO. Daarnaast besteedt ART(silence) ook vier pagina’s aan indrukken van bezoekers over de Kunstbib. Het dubbele karakter van de kunstbibliotheek wordt meteen duidelijk wanneer de een “de kwetsbaarheid van elk geestelijk streven, wanneer men met beperkte maatstaven de oneindigheid meet” opmerkt, terwijl de ander zijn bedenking heeft bij de tl-lampen, die “misschien wel functioneel, maar saai” zijn. Het lofprijzen “praktische indeling en bronnen zijn eenvoudig terug te vinden”
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/ARTsilence in META.html (2 of 5) [5/06/2012 13:22:28]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
staat naast het schijnbaar tegengestelde maar even lovende “vele verborgen hoekjes waar je een ontdekking kan doen”. Als dusdanig is ART(silence) een getuigenis van de artistieke werking van de Kunstbib in de voorbije negen jaar, tegelijk geschiedenis en sfeerschets. Misschien meer nog dan een hulde aan kunstenaars en professoren is het werk een liefdevol eerbetoon aan een bibliotheek, en mogelijk zelfs aan dé (kunst-) bibliotheek, die haar huid van “specifieke stilte voor specifieke zoekers” afwerpt om haar relevantie te behouden. ART(silence) bepleit echter bovenal dat de bibliotheek altijd een “Wunder-, Kunstkammer of kabinet van curiositeiten” moet blijven. Roel Lauwers Titel: ART(silence) Auteur: Benn Deceuninck Uitgever: Vakgroep Kunst-, Muziek- en Theaterwetenschappen van de Universiteit Gent Jaar: 2011 META magazine: META Nummer 2012/2
META
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/ARTsilence in META.html (3 of 5) [5/06/2012 13:22:28]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/ARTsilence in META.html (4 of 5) [5/06/2012 13:22:28]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/ARTsilence in META.html (5 of 5) [5/06/2012 13:22:28]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
contact
bezoek
ART(silence) / virtueel Over het trekken van een lijn tussen de kunstbib en de boekentoren. In een poging wat binnen gebeurt, buiten te tonen. Een lijn die de blik van de bezoeker leidt, en ongeveer even onzichtbaar is. Anneleen De Causmaecker
weltlinie â&#x2014;? â&#x2014;?
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Anneleen.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:30]
Boekentoren Italo Calvino
Bibliotheek Kunstwetenschappen
licht en lijn Licht en lijn. De kunstbib is licht, dan lijn die ruimte schept. Lijnen die strak lopen, zich buigen en in andere dimensies verder gaan. De lijn doorkruist, bakent af, kadreert. Is streng en gevoelig, is recht, afgelijnd en licht, krom, zuiver, subtiel. Door lijnen te trekken, punten te verbinden, ruimtes te doorkruisen zoek ik naar meer, naar nieuwe wanden, nieuwe volumes, nieuwe ruimtes, nieuwe steden. Licht en lijn, de kunstbib.
linien
De kunstbib gaat haar boekje te buiten, naar aanleiding van ART (silence), de tentoonstelling in de kunstbib waar alle kunstenaars van
de voorbije 9 jaar tentoonstellen, komt er een boek, waarin ik zal tapen. Maar daarnaast wil ik graag de lijn verderzetten. Doortrekken. Een lijn trekken die het gehele complex vervat. De bib is bijna onzichtbaar buiten het gebouw. Bekend onbekend onbemind. Laat ik kijken naar de boekentoren. Bedoeld als baken. Als lichtpunt. Waar kan de lijn beter heengaan dan het hoogste punt?
over wereldlijnen
Op zoek naar een gepaste titel voor dit project, kwam ik bij Michio Kaku, Hyperruimte terecht. Op blz. 252-256 vertelt hij over Einsteins idee theorie van de Wereldlijnen (of auf Duits: Weltlinie). Dit is een concept uit de relativiteitstheorie, dat het afgelegde pad van een voorwerp in de ruimtetijd beschrijft. Lijkend op traject, maar ruimte en tijd worden op gelijke manier behandeld. Tijd en ruimte vinden we ook terug bij de het Griekse kruis van de boekentoren. Wereldlijnen dus. Elk boek dat gelezen wordt geeft weer een blik op een wereld. Een voorstelling in het hoofd van de lezer, die individueel sterk verschillend kan zijn. Deze blik verbindt elke letter tot een woord, maakt zinnen en verruimt. Woorden verbinden begrippen. Hoeken kadreren, ze verbinden, ze openen perspectieven. Nieuwe?Enkele eerste schetsen van het idee. Hoek van de kunstbibliotheek, hoek van de boekentoren. Vanaf de straat zie je eerst de boekentoren. Dan een lijn die ergens tussen Henriâ&#x20AC;&#x2122;s gebouwen verdwijnt. Enkel vanuit de kunstbibliotheek zal je blik de volledige lijn kunnen volgen.
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Anneleen.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:30]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
stadslabo De stad als labo, als onderzoeksplek, waar heel wat wereldlijnen samenkomen en zich kruisen. ‘om de kwaliteiten van andere steden te kunnen onderscheiden, moet ik uitgaan van een eerste stad die impliciet blijft’. Calvino’s onzichtbare steden vormen tezamen een stad met ontelbare gezichten. Een stad die niet alleen zijn heden, maar ook zijn verleden en zijn toekomst bevat; een stad waarin elk element zijn tegenpool heeft en elke bevestiging zijn ontkenning; een stad die een andere gedaante heeft voor wie er komt en voor wie er weggaat, voor wie hem bewoont of voor wie er nooit was. Het beeld van deze stad dat uit de literatuur oprijst, kan niet anders dan veelvoudig zijn. (Armada, tijdschrift voor wereldliteratuur). Ik ben zo hongerig; voorlopig is mijn boekje van Calvino spoorloos. De onzichtbare steden zijn werkelijk onzichtbaar geworden. Zo ook vind ik geen titel voor deze blog, en zonder titel kan hij niet bestaan. Dus blog ik voor de onzichtbaren. helaas. Elk organisme leeft, verandert. Verhuizen vraagt veel energie, maar maakt ook energiestromen vrij. Zoals Benn in de kunstbib tussen de rekken vol oude gestofte boeken nieuwe kunst laat zijn, zo ere aan zijn verleden, zo leve het heden, zo denk de toekomst. De verhuis is een nieuw hoofdstuk, een verse episode. Van binnen naar buiten. Deze lijn wil een eerste zijn.
Over het trekken van een lijn tussen de kunstbib en de boekentoren. In een poging wat binnen gebeurt, buiten te tonen. Een lijn die de blik van de bezoeker leidt, en ongeveer even onzichtbaar is.
wereldlijn-weltlinie Ja, wereldlijn, het klopt. Het pad van een voorwerp in de ruimtetijd. Geen traject of baan. Een pad. De lijn van een maan rond haar planeet is een cirkel, maar wordt, in de ruimtetijd een spiraal. Hoe prettig is het dit net niet te vatten. Ik lees. Vrijdag 107 boeken getapet in de Kunstbib. Het boek is veel, met veel leegte. De tape vindt zijn plaats. Komende dinsdag nog een sessie, dan zeker ook op 3 december, om te tapen. Iedereen is welkom. Kan ik het drie maken? Met de tape in het boek verhuist de lijn, getrokken in de kunstbib naar buiten. Gedefragmenteerd. Iedere eigenaar krijgt zijn stukje (on)eindigheid. Dit traject (geen pad) is logisch. Tegelijk moet binnen buiten worden. Kan ik de lijn, begonnen in maart van dit jaar, verder trekken naar buiten, hoeken verbinden?
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Anneleen.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:30]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
voor de verdere ontwikkeling zie Anneleen's blog: http://wereldlijn.wordpress.com/
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Anneleen.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:30]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
ART(silence) / virtueel Maria Blondeel
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/MariaBlondeel.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:32]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Light and shadow image with pocket book Maria Blondeel 1995
http://www.mariablondeel.org/
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/MariaBlondeel.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:32]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/MariaBlondeel.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:32]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/MariaBlondeel.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:32]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
ART(silence) / virtueel Jonatan Leyssens
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/JonatanLyssens.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:35]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.jonatanlyssens.be/
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/JonatanLyssens.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:35]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/JonatanLyssens.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:35]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/JonatanLyssens.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:35]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
ART(silence) / virtueel Monique Thomaes
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/MoniqueThomaes.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:37]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
24â&#x20AC;? ruimte licht tijd beweging minimale verschuivingen in lichtintensiteit verlokkend kwetsbaar een intense ervaring een veelgelaagd proces van licht naar donker naar licht in stilte inademen uitademen adem_tocht mt 2012
http://www.mthomaes.com/
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/MoniqueThomaes.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:37]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/MoniqueThomaes.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:37]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/MoniqueThomaes.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:37]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
ART(silence) / virtueel ART(silence) / Rob Buelens
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/RobBuelens.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:40]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
oor, stilte, kunst?
http://www.robbuelens.be/
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/RobBuelens.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:40]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/RobBuelens.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:40]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/RobBuelens.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:40]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
ART(silence) / virtueel ART(silence) / William Ploegaert
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/William Ploegaert.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:44]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
QEEG drawings 2011 Deze tekening is de laatste van een reeks die werd gemaakt bij wijze van experiment. Het experiment bestond er in dat gedurende het tekenen een electro-encephalogram (EEG) werd gemaakt waarmee concentratie en spanning/ontspanning gemeten werd (zogenaamde “feedback”). Dit om na te gaan of mijn bewering dat tekenen een heilzame, of toch op z’n minst versterkende, werking heeft op het concentratievermogen en het geheugen een grond van waarheid heeft. Dat blijkt zo te zijn, maar doorgaans verhoogt met de concentratie ook de spanning. Slechts met deze tekening van zorgvuldig herhaalde horizontale lijnen bleek met de concentratie ook de ontspanning toe te nemen. “Flatlines” dus. Op een monitor betekent dit stilte, dood....
WP
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/William Ploegaert.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:44]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/William Ploegaert.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:44]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/William Ploegaert.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:44]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
ART(silence) / virtueel ART(silence) / Wim Nival
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/WimNival.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:46]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.bonaventura.be http://waterschoenen.blogspot.com/
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/WimNival.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:46]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/WimNival.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:46]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/WimNival.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:46]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
ART(silence) / virtueel ART(silence) / Renaat Ramon
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/RenaatRamon.html (1 of 5) [5/06/2012 13:22:47]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Renaat Ramon
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/RenaatRamon.html (2 of 5) [5/06/2012 13:22:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Renaat Ramon
bijdrage van Renaat Ramon in de Kunstbib
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/RenaatRamon.html (3 of 5) [5/06/2012 13:22:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/RenaatRamon.html (4 of 5) [5/06/2012 13:22:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/RenaatRamon.html (5 of 5) [5/06/2012 13:22:47]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
ART(silence) / virtueel ART(silence) / Patrick Viaene
ART(silence)
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Herwig_Hensen_Patrick_Viaene.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:48]
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
word wie gij zijt van Herwig Hensen (1917-1989)
Word wie gij zijt. Waag te bedingen wat nog niet ĂŠĂŠn bedong te voor. Slechts wie zijn grens durft overspringen, gaat aan geen grens te loor. Niets is volmaakt, niets is ten einde, elke verstarring is bedrog: alles wat was, vloeide in het zijnde, alles wat is, vloeit nog.
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Herwig_Hensen_Patrick_Viaene.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:48]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Herwig_Hensen_Patrick_Viaene.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:48]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Herwig_Hensen_Patrick_Viaene.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:48]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
ART(silence) / virtueel ART(silence) / Martine Laquiere
ART(silence)
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Martine_Laquiere.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:51]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Martine_Laquiere.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:51]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Martine_Laquiere.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:51]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Martine_Laquiere.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:51]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
ART(silence) / virtueel ART(silence) / BeNN
ART(silence)
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/BeNN.html (1 of 4) [5/06/2012 13:22:52]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
A line is a force that, similar to all elementary forces, is active, ... and it borrows its force from the energy of the one who drew it. This force, this energy affects the mechanism of the eye in such a way that it imposes directions on this eye. These directions complement one another and conclude by combining into specific forms. Henry van de Velde foto BeNN trap in voormalige Kunstbib HIKO / Sint Hubertusstraat, 9000 Gent
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/BeNN.html (2 of 4) [5/06/2012 13:22:52]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/BeNN.html (3 of 4) [5/06/2012 13:22:52]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/BeNN.html (4 of 4) [5/06/2012 13:22:52]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
ART(silence) /
lesvoorbereidingen en analyse ART(silence) en Kunstbib door Mevr. Wijmeersch Onder haar leiding bezoeken een tiental kleuterleidsters in spe tijdens de maand oktober 2011 de Kunstbib. Bedoeling is om kleuters naar kunst te leren kijken. Wat een prachtige analyse van de tentoonstelling ART(silence). En wat een gevoeligheid om een tentoonstelling te bezoeken en te leren kijken.
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidster les.html (1 of 9) [5/06/2012 13:22:56]
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Gebouw Henry van de Velde– Art-Nouveau (ca 1935-’45)
Kunstbib en boekentoren: gebouw als kunstwerk buiten-binnen-ruimte-vormen-licht-schaduw-structuren Neem de buitenvormen in je op – teken de basisvormen van de architectuur – probeer binnen de vormen te herkennen, de volumes te beleven (afspraken: bib=stilte – respect hiervoor! Kunstbeschouwen=stelen met de ogen – niet met de handen!) - afsprakenversje noteer je eerste indruk over gebouw in woord of beeld: Vloeiende vormen Doordachte details Innerlijke visie Sierlijke schaduw Licht en donker Horizontaal en verticaal Art Nouveau Recht en bochtig schuin De trap Collage Een stuk papier Zuiverheid en schoonheid van de gebogen lijn Al die vensters!(website) Functie van dit gebouw: bib: verzameling van boeken – geordend, samengebracht, geklasseerd, gecatalogiseerd, … (museum: verzameling van kunstwerken, bewaren van kunstwerken, gecatalogiseerd enz.) Hoe ervaren jullie het licht? Diffuus of direct: lichtinval en schaduw – steeds veranderend licht Waarom zouden de ramen zo hoog zijn? – niet afgeleid worden door de beelden en het geluid van de straat – te veel direct licht zou slecht zijn voor de boeken – de muren kunnen dan gebruikt worden voor de rekken– wat zie je wel door de hoge ramen? De rust van de lucht om bij te bezinnen – mediteren – tot rust komen – te concentreren bij het opzoeken, het lezen, het studeren … wat zie je in de lucht? Door de ramen? (structuren) boekentoren – vogels – vliegtuigen – wolken - … Bib – wetenschap – geen echt museum – vrij anoniem: geen namen bij de kunstwerken – verstopt: op zoek naar 60 kunstenaars – soms niet duidelijk of het kunst is (in kastjes, tussen de boeken, enz)- kunst dichtbij de mensen, in een andere omgeving dan een museum, in de eerste plaats is dit een bib, kunst in confrontatie met boeken over kunst – zelfstandig rondgaan en zoeken! ARTsilence Eerste indruk over tento in dit gebouw: (noteren!) Kunst met boeken, tussen boeken: alle kunstwerken hebben wel een of andere link met ofwel het gebouw, ofwel de toren, de boekenrekken, de boeken, het verzamelen, het catalogiseren, de schrifturen, woorden en letters, de verhalen, … interactie tussen kunstwerk en omgeving – kunstwerken onderling – kunstwerken en toeschouwer – kunstwerken die op elkaar verder bouwen (vb. bloemfoto – papieren stengel / klein ladenkastje – foto gebouw) Welke thema’s komen aan bod? (noteren!) – wat valt je op? Wat blijft hangen? Boeken, schrijven, schrifturen, woorden, letters, tekens, verzamelen, catalogeren, drukken, taal, teken, papier, typografie, klasseren, stapelen, ordenen, oud/hedendaags, vorm van boeken, toren/boekentoren, transparantie, licht en schaduw, snippers … Welke beeldelementen vallen je op: Vorm – kleur – textuur – transparantie – materiaal (noteren!) een elfje maken met deze woorden: ● ● ● ● ● ●
1 woord dat iets zegt over het gebouw (kenmerk, eerste indruk, …)bakens 2 woorden (2de kenmerk, indruk of gevoel)luchtige toren 3 woorden (een beschrijving of een actie)verzameling van taal 4 woorden (een vraag of een vergelijking)cataloog van kunstige verhalen 1 woord (een gevoel, een uitroep …)schitterend! Elkeen leest haar elfje voor!
● ●
Het gebouw op zich: ❍ 1 iemand kiest en gaat bij een vloeiende lijn in het gebouw staan – probeer deze lijn te volgen – zijn er nog andere vloeiende lijnen? Teken elk een vloeiende lijn die je in het gebouw ziet/voelt – wat is een contrast met deze vloeiende lijnen? 1 iemand vormt met een lichaamsdeel een contrast vorm – de anderen zoeken de
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidster les.html (2 of 9) [5/06/2012 13:22:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
❍
plaats Met foto naar ‘Trap’: voel letterlijk de lijn van de trap – vorm met alle studenten hand in hand deze lijn - leg deze na met een lint – lop de vorm van het lint af teken deze lijnvorm in je schrift – controleer met de foto!
Waar kan die trap ons brengen? Fantaseer even …
❍
Structuren van vensters: beschrijven - tekenen: op zoek naar gelijke structuren in de kunstwerken - waar komen deze nog terug? (ruiten, verdelingen in rekken en plaatsing van boeken, ladenkast, foto van gebouw, boekentoren…)
Met stokjes deze structuren naleggen – met luciferdoosjes een ladenkastje bouwen ●
●
●
Boeken in rekken en kasten: studenten ordenen als boeken in een rek – hé, dit boek wil ik wel eens bekijken, haal het eruit – wat gebeurt er met de andere boeken … verliezen hun evenwicht, vallen wat opzij tot ze terug steun vinden vertrek … de bib moet uit dit gebouw – waar zie je dit vertrek geïllustreerd? Met pet naar de illustratieve figuur: houding aannemen – lichte koffer? Zware koffer? Tonen door te bewegen – hoe loopt hij – een pet opzetten en het karakter aannemen: anderen vragen: wie ben jij? Wat doe jij? Wat zit er in de koffer? Hoe heet jij? … stel maar vragen! Teken wat jij meeneemt in je koffer als je uit je huis zou moeten?
Ga met dit puzzelstukje op zoek naar het kunstwerk (foto LIFE)
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidster les.html (3 of 9) [5/06/2012 13:22:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
● ● ●
de onzichtbaarheid binnen het zichtbare kleur en vorm tekst en beeld (van de kunstenaar)
stapeling van letters: vorm elk met je vingers een letter – probeer per twee door een stapeling of een aaneenschakeling van deze lettervingers een woord te vormen of een combinatie van letters te maken waarvan de vorm aan elkaar hangt – teken deze combinatie in jullie schrift bladverdeling met eigen initiaal: kader tekenen – initiaal in stevige drukletter, groot genoeg – enkele lijnen van initiaal doortrekken tot aan de kaderrand zodat de letter onherkenbaar wordt, maar er toch nog in zit ik leg een touw naar een ander werk (een draad, een link tussen …) ●
toren van ribben – (röntgen) waar refereert dit naar: hier kan je verschillende richtingen uit: naar ‘toren’ of naar ‘transparantie’ of … ❍ Toren: stapeling van duimen, van armen, … stapelen van boeken Andere werken die naar een toren verwijzen? Hoe zou dat een antwoord kunnen zijn op deze ruimte? (boekentoren) ❍ Toren om de boeken figuurlijk te beschermen – te laten overleven na de zondvloed – ‘de ark van Noach’ – link naar iets nalaten in het gebouw … naar boven op onderzoek naar wat daar gebeurd is ❍ ❍
Toren en transparantie in braille Transparantie: heel wat werken hebben met transparantie te maken – hoe zou dat een antwoord zijn op deze ruimte (het vele glas, lichtinval)
Veel kunstenaars hebben gebruik gemaakt van transparantie Vanaf hier de studenten volgen in de keuze van de te bespreken kunstwerken ●
Welk ‘transparant’ kunstwerk spreekt jou het meeste aan? Vertel ons wat je ziet – hoe het gemaakt is – wat de kunstenaar ermee wil vertellen volgens jou – hoe verhoudt het zich tov de ruimte?
Jij bent de kunstenaar – anderen stellen je vragen over het kunstwerk! ●
●
Iemand anders beschrijft een kunstwerk met woorden – de anderen raden over welk KW het gaat en gaan ernaar toe. Stapeling van lijnen!
De kunstbib is licht, dan lijn die ruimte schept. Lijnen die strak lopen, zich buigen en in andere dimensies verder gaan. De lijn doorkruist, bakent af, kadreert. Is streng en gevoelig, is recht, strak, afgelijnd en licht, krom, zuiver, subtiel. Lijnen geven gestalte aan imaginaire topografieën. http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidster les.html (4 of 9) [5/06/2012 13:22:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Een imaginaire topografie is oneindig, de ruimte in het hoofd van de bezoeker is steeds anders en dankzij het licht ook steeds in beweging. Door lijnen te trekken, punten te verbinden, ruimtes te doorkruisen, oefen ik in het scheppen van imaginaire topografieën. Zo creëer ik nieuwe wanden, nieuwe volumes, nieuwe ruimtes. Het gebruik van doorzichtige tape of garen maakt dat het licht een zeer belangrijke rol in mijn werk speelt. Licht en lijn, we zijn terug bij het begin, de kunstbib. Met tape verbindingen maken tussen personen – elk er een woord of teken op aanbrengen – verbinden – boekbinden – bijna onzichtbaar, je moet echt goed kijken – wie had het kunstwerk niet gezien?
Broze doorzichtige glasstructuur – geschrift opgaand in transparantie – licht en zingeving Schrijfbewegingen maken in de lucht – iemand voor en achter het glas: bewegingen van elkaar spiegelen! Schrifturen geprojecteerd op figuren door het glas (naar grimeren of betekenen van kledij met schrifturen) Wat zie je? Hoe is het gemaakt? Wat wil de kunstenaar ons hiermee vertellen? ●
Van de transparantie naar het verknippen van tekst is hier een kleine stap – door tekst te verknippen bekomen we gaten of transparante vormen in het papier … overal restanten van terug te vinden: hier als verlenging van de steel van de bloem, het restant op zich als volwaardig sculptuur – restantsculptuur als echo van natuurweerspiegeling
Elk een blad uit een krant of tijdschrift + schaar: kies een paar woorden die je wil laten staan – de rest van de tekst knip je systematisch weg zodat er een transparante vorm ontstaat (bij kls zou je vb ook de krant een aantal keren laten dichtvouwen en daar dan stukjes uitknippen – achteraf terug openvouwen zodat een vorm met gaten ontstaat Papier scheuren – repen en slingers leggen in vormen, lijnen, labyrinten Composities van teksten – woorden – letters en vormen van torens / pagodes – zie kalligrafische teksten in de vorm van torens/pagodes ●
Drukken - boekdruk: afdruk van parket (kijkwijzer)
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidster les.html (5 of 9) [5/06/2012 13:22:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
tactiele restanten van het verleden (verstild in visuele lectuur) afdrukken maken van allerlei texturen – frottage (papier en potlood) parket – boekenruggen – boekenrij … ●
●
Spelen met tekst – kalligrafie (kan ook gelinkt worden aan schrifturen op glas / stapeling van meetlatten in vouwmeter van timmerman …) – spreuk van vlinder in tekst komt terug als kalligrafisch kunstwerk op de muur!kijkwijzer
Ga op onderzoek naar wat boven gebeurd is – letterlijk … - leg een verband met de actuele situatie van de bib in dit gebouw
Het letterlijk begraven van een boek om dit gebouw te herdenken als bib! Wat voelen jullie daarbij? Wat betekent dat voor jullie? … iets wordt begraven onder boeken door alle papieren die je krijgt op een stapel te leggen, er nonchalant mee om te gaan … Leg de link met de ‘ark van Noach’ beneden ●
Ronde vormen …
Objecten uit en met verwaarloosde boeken (kijkwijzer …) – boek als object: ❍ ❍ ❍ ❍ ❍
Open en toe Harde kaft: betekend of met structuren Rug: reliëf Stapelingen: ritmes Ordeningen: vormen die ontstaan - labyrinthen
Linken met: vb.18 witte cirkelvormige stickers aan punten van waarheid in de bib – zoek er eens enkele – wat zou dat punt van waarheid kunnen zijn? Vb. ronde spiegels boven op rekken – spiegels als sokkel – spiegel in sculptuur onder stolp Actie: ❍
krant 4x vouwen – boog uitknippen als kwart van cirkel – openvouwen – ronde vorm
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidster les.html (6 of 9) [5/06/2012 13:22:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
– stapelen van groot naar klein! Krant in hoedvormen vouwen - opzetten (foto) met boek als hoofddeksel – krantenhoeden stapelen! Contrast van het luchtige naar het zwaardere van stenen ❍
●
Woorden van de kunstenaar: hiermee op zoek naar het kunstwerk: deze stenen louter toevallige vormen, geëtst door regen en wind? een heel ander verhaal? Zie ik een oogholte? Zie ik een mondholte? Is dit een schedel? Zijn het bizarre getuigen van een zondvloed, van een vulkaanuitbarsting? … Hoeveel blanke bladzijden bevat het boek van onze geschiedenis? Schitterend, ik kan dus beginnen met de lege bladzijden van het boek te vullen!
laat je fantasie eens werken zoals de kunstenaar – hoe zou dat beeld (die steen) bewegen? Hoe zou die spreken? Wat zou die ons zeggen? – welk geluid maakt dat? skeletten (lijken geschiedenis) tov hedendaagse invalshoek ●
van deze stenen naar een stukje gebakken klei – naar een kunstwerk:
Wat zie je hier? – wat zou deze vogel hier in de bib doen? Wat is de relatie, denken jullie? De woorden van de kunstenaar geven uitleg: Bij elk bezoek verbaast het me hoeveel hoger in de lucht de Kunstbib zich lijkt te bevinden dan in de realiteit . Op vogelhoogte. Mocht iemand me vragen om de lichamelijke en mentale gewaarwording van deze ruimte in één woord kort en krachtig te vatten dan voel ik 'm meteen plaatsnemen in mijn lijf. Mijn armen worden licht en gaan links en rechts van me omhoog. Ik word een vogel. Boeken doen hetzelfde, dacht ik, ze geven onze gedachten vleugelslag en draagwijdte We zijn nu boven – laat ons rustig met armen die bewegen als vleugels naar beneden vliegen ●
●
Ronde gipsvorm met reliëftekening als marmering van boekenkaft – marmering ook als afdruk Vanuit het materiaal van deze vogel kan je eens op zoek naar een ander kunstwerk – contrast met boeken (organische vorm) – toch ook iets omhullen, verhullen, beschermen, …
wat zie je hier
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidster les.html (7 of 9) [5/06/2012 13:22:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Hoe is het gemaakt Wat wil de kunstenaar hiermee zeggen, denk je? Neigt naar iets lichamelijks – een binnen- en buitenkant die bekrachtigd wordt door een insnijding --- houding met eigen lichaam aannemen! Vorm aannemen met eigen lichaam Vormen die ontstaan zijn vanuit een gevoel met de materie. Een manier hoe je ermee omgaat bij het maken van iedere vorm. Waar telkens iets unieks ontstaat. De kwetsbaarheid van de vorm dat je bloot legt, samen met je eigen fragiliteit. De textuur van iedere vorm die een puurheid weergeeft. Er wordt een gevoel gevormd waar het organische, nieuwsgierigheid opwekt. Het neigt naar iets lichamelijks. Een binnen en een buitenkant. Die bekrachtigd wordt door een insnijding.
REFLECTIE Wat hebben jullie geleerd? Hoe kan zo’n rondleiding nu opgebouwd worden? Er is altijd eenzelfde vragenreeks die terugkomt? … KIJKWIJZER! De gebruikte beeldtaal onderzoeken De fantasie de vrije loop laten en vrije associaties oproepen Het echt leren kijken naar de kunstwerken – in de ruimte – de opstelling of presentatie – het gebruik van het licht – de confrontatie met de werken onderling – een bepaald thema … Belevingsactiviteiten – waarom? – welke? (om met kls niet louter verbaal te werken, de aandacht erbij te houden, het rijk en plezierig te maken …) Variaties oneindig!!! ❍ ❍
❍ ❍ ❍ ❍ ❍
❍
Met puzzelstukje op zoek Adhv een woord, een versje, een tekst, een grondstof, een beeld … zelfs een geur of een smaak … Houdingen aannemen – fysiek beleven verhaal/beeldtaal Geluiden maken Indrukken vastleggen Letterlijk draden leggen Tekenen wat in de valies zou kunnen zitten – wat jij zou meenemen als je uit je huis weg zou moeten … fantaseren Filosoferen – dieper ingaan op bepaalde symbolen - …
Noteer thuis in enkele woorden, zinnen of beelden wat dit tento bezoek voor jullie heeft betekend. Mail dit door naar mij. Er zijn geen foute ideeën of antwoorden! Breng meteen ook het voor jou ‘belangrijkste’ woord mee. Bedenk al een aantal muzische verwerkingsactiviteiten die je met kls zou kunnen doen. Bewaar alles in een soort schetsboek/logboek!
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidster les.html (8 of 9) [5/06/2012 13:22:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidster les.html (9 of 9) [5/06/2012 13:22:56]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
contact
bezoek
ART(silence) / virtueel ART(silence) / impressies bezoek van jonge kleuterleidsters Elfje, Febe Vanhecke, ValĂŠrie Serry, Sarah Schacht, Febe Bossuyt , Liesbeth Van Sele olv Mevr. Goedele Wijmeersch docent beeld en muzische vorming stagebegeleider opleiding leraar kleuteronderwijs Arteveldehogeschool
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidsters.html (1 of 5) [5/06/2012 13:22:57]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
KUNST! Samen lopen in de bieb De ene argwanend, de andere geniet Kijken naar kunst met andere ogen Ik begin het graag te mogen Het was een mooie instap Ik stop al die info in mijn persoonlijke geheugenmap
Het bezoek aan de kunstbib was voor mij heel verhelderend. Het idee om kunst in een bib tentoon te stellen is een speciaal iets omdat ik daar nog nooit naar kunst ben gaan zoeken. Als kunst in een museum staat met een mooi kader er rond valt het op, men hoort ernaar te kijken. Maar nu heeft u mij eigenlijk getoond dat kunst die ergens verstopt zit nog mooier kan zijn, toch kan aanspreken en zelf meer. De bib heeft iets mysterieus, iets ouds, iets om te ontdekken. Alleen al door alle oude boeken die er terug te vinden zijn. Maar de kunst die erin verstopt zit en die als je er echt op let en echt naar kijkt tot leven komt. Ik vond het een heel leuke ervaring om kunst op zo'n rustgevende manier te ervaren.
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidsters.html (2 of 5) [5/06/2012 13:22:57]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Helder Verstopte kunst Ik loop kijkend Oud en nieuw tesamen? Verbazend Het gebouw zelf sprak mij ook heel erg aan. De gebogen lijnen, het licht en de rare opbouw kwamen overal in terug. Het gaf mij een rustgevend en inspirerend gevoel. het is zo'n soort gebouw waaraan je van buitenaf niet ziet welke schatten er binnenin te vinden zijn. De kunstwerken op zich vind ik heel pakkend op de manier dat in elk kunstwerk een verhaal zit of een verhaal te vinden is, qua uitwerking, qua inspiratie, hoe simpel kunst eigenlijk tot stand kan komen.
licht inval, verschijnen verhullen, onthullen, verdwijnen herinneringen die op wellen en je terug verlaten gezien! Verstopt, Heldere boekengrot onverwachtend sluip ik Kunst, waar ben je? Versassend! Rust. Simpele eenvoud. Ervaren is genieten. Waar kijk ik eerst? Kunst!
Woorden die o.a. bij me opkwamen tijdens het bezoek aan de tentoonstelling: Licht – wereld – rust – kijken – ruimte – gevoelens – gedachten – kleuren – vormen – verborgen – meningen – beleven – mensen – verschillen – zoektocht – ervaringen – lijnen – abstract – concreet - …
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidsters.html (3 of 5) [5/06/2012 13:22:57]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Ik moet zeggen zoals het is Dat kunst niet het belangrijkste voor mij is Maar mijn ogen die gaan open Wanneer we door de kunstbib lopen Ik moet zoeken naar geheimen Naar rechte en ook kromme lijnen De ene kunstenaar is heel direct De andere werkt met een doordacht aspect Ik ga op zoek naar een gevoel Als je weet wat ik bedoel Kunst die spreekt je aan Dat heb ik na deze les verstaan.
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidsters.html (4 of 5) [5/06/2012 13:22:57]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/kleuterleidsters.html (5 of 5) [5/06/2012 13:22:57]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
ART(silence) / virtueel Interview Hilde Van Canneyt met Benn Deceuninck
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/interviewVanCanneyt.html (1 of 10) [5/06/2012 13:23:01]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Interview met Benn Deceuninck (1960), Kunstbibliotheek Universiteit Gent, oktober 2011, Gent. Toen ik onlangs in de kunstbib enkele boeken wilde ontlenen, ontdekte ik de tentoonstelling Art(silence) en er raakte ik aan de praat met bibliotheekhouder en fotograaf Benn, die me een rondleiding gaf. Of ik een tekstje wilde schrijven over de tentoonstelling? Of hij enkele foto's van mij mocht nemen in 'het mooie licht' van de Henry Van De Velde bibliotheek? Bij deze dus... Allen daarheen, want enkele barbaren hebben beslist dat de kunstbib weldra verhuist... Hilde Van Canneyt: Hallo Benn, we zitten hier in deze mooie Henry van de Veldekunstbib, laten we het eerst hebben over de historiek van deze bibliotheek. Henry Van de Velde (1863-1957) heeft deze ruimte van 420 m2 in de jaren dertig speciaal ontworpen met de bedoeling er een intellectuele ontmoetingsplaats en plaats voor reflectie van te maken. Benn : Die historie is wel belangrijk: Henri Van de Velde was een grootmeester in de architectuur. We mogen in Gent terecht trots zijn dat we bouwwerken hebben van die omvang, met de functie als bibliotheek én in de vorm van een boekentoren. Naast die Boekentoren die ondertussen wel iedereen kent, is er ook een aparte vleugel gebouwd in de jaren dertig: het HIKO – het Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde – en eigenlijk heeft van de Velde van August Vermeylen (1875-1945) de opdracht gekregen om iets speciaals te ontwerpen voor die kunstafdeling. Vermeylen gaf er zelf les en is de eerste Vlaamse rector geworden. Ik vind dat het een beetje vergeten wordt dat zo’n kunstenaar als August Vermeylen aan de basis ligt van de opleiding Kunstgeschiedenis en andere kunstenaars motiveerde en de opdracht gaf een apart kunstinstituut te bouwen. Het grootse van deze bibliotheek is ook dat je een zeer mooi zicht hebt op de Boekentoren. Anno 2011 is het hier nog altijd een kunstbibliotheek, maar niet meer voor lang...
HVC: Op de website staat dat jij hier in 2003 als nieuwe bibliothecaris voor een nieuw elan hebt gezorgd door deze ruimte te laten schilderen en te moderniseren. BD: Dit hoefde niet per se door mij te gebeuren, het kon ook door iemand anders geweest zijn die oog had voor het waardevolle van deze architectuur en voor deze collectie boeken in verband met kunst. Maar er waren toen inderdaad nog geen tentoonstellingen. http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/interviewVanCanneyt.html (2 of 10) [5/06/2012 13:23:01]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Toen ik hier kwam, was deze ruimte enorm verloederd: de verfschellen hingen van het plafond, er hingen donkere gordijnen die vol stof zaten, de kasten stonden schots en scheef... Maar al snel ontdekte ik dat die ruimte een ziel had en gaandeweg ben ik beginnen opruimen – dat leek hier in twintig jaar niet gedaan – en heb ik een container oud en kapot materiaal laten wegvoeren. Zo werd de ruimte opener en met een likje verf werd alles serener. Zo kwam ook een trap aan het licht die naar een portiersloge leidt. Deze trap is merkwaardig in zijn eenvoud. Er is een zeer mooie lijn: de rechte, de hoek- en een gebogen lijn. En van de Velde die sprak over de sterke lijn! Geen ornament. Een foto die ik toen van die trap maakte is zo’n beetje het logo van de Kunstbib geworden. De kasten heb ik samen met architecte Michaela Geenens volgens een bepaalde systematiek laten plaatsen. Door dit inzicht en liefde voor schoonheid is deze ruimte geworden wat ze nu is. HVC: Hoe kwam je op het idee kunstenaars uit te nodigen in deze Henry Van de Velde kunstbibliotheek? BD: De concrete aanleiding kwam na een gesprek met een oudere mevrouw die hier elke week kwam om opzoekingwerk te doen. Michelle Beekman heet ze. Ze bleek een kunstenares te zijn. Ik heb haar gevraagd om haar werk eens mee te brengen en van het één kwam het ander. De theoretische aanleiding is dat ik zeer in kunst ben geïnteresseerd en dat ik er aan dacht tijdelijke tentoonstellingen te organiseren met de creativiteit van anderen. Dit ook met het achterliggende idee dat jonge mensen die kunst studeren, in plaats van alleen via boeken, ook met echte kunst in contact moeten komen. Het is van begin af aan heel natuurlijk gegroeid en het plaatje viel perfect in elkaar. Aanvankelijk dacht ik na het opknappen van de bibliotheek om met kunstposters te werken, maar het is beter uitgedraaid (lacht). Ik heb ook nooit kunstenaars moeten zoeken, meestal kwam het contact met de kunstenaars waarvan hun werk hier zou passen, organisch en spontaan tot stand, vanuit het buikgevoel. Pas achteraf kan men daar dan wel een theoretisch rode draad uit distilleren.
HVC: Kreeg iedereen carte blanche en mocht de kunstenaar vrij zijn ding doen? BD: De bedoeling was om te vertrekken vanuit respect voor het woord, het boek, de stilte en deze historische ruimte, met eventueel een link naar het abstracte en het modernisme. Deze zaken waren vooral onderliggend geldig om een goed contact met de kunstenaar te hebben. Praktisch werden de kasten als sokkels gebruikt, waar je vanaf een balkon een heel interessant zicht op hebt. Later kwamen er werken die zich niet alleen tonen, maar zich vooral integreren in het geheel. Uiteindelijk is het zo uitgekomen dat ik kunstenaars ging uitdagen om iets met de ruimte te doen. HVC: Het zijn inderdaad ‘zoekende expo’s’. De bezoeker krijgt de tentoonstelling niet met de paplepel ingelepeld. http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/interviewVanCanneyt.html (3 of 10) [5/06/2012 13:23:01]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bezoekers die er niet op letten, zien zelfs niet dat er een expo gaande is. Trouwens, het zijn expo’s bedoeld voor de bibliotheekganger, maar evengoed voor externe gasten. BD: Er zijn hier inderdaad mensen die binnenkomen en vragen: “Waar is de tentoonstelling?” In de eerste plaats waren de expo’s bedoeld om het werk hier aangenamer te maken (lacht), maar evengoed voor de mensen die hier opzoekingswerk doen, om hen te confronteren en bewust te maken van de aparte ruimte hier. Zoals ik eerder zei, want je weet dat er genoeg studenten zijn die kunst studeren, maar zelden een museum binnenstappen. Anderzijds is het ook zo dat hier in kunst geïnteresseerden over de vloer komen die hier anders nooit zouden geraken en zo deze verborgen parel kunnen ontdekken. HVC: Zo is er doorheen de jaren beetje per beetje een soort vaste collectie ontstaan. BD: Werken worden niet aangekocht, maar kunstenaars laten hun werk hier graag achter in bruikleen. Zo heeft Hugo De Leener zijn breekbaar glaswerk hier laten staan. Ook het werk van Denmark staat hier in langdurige bruikleen. Denmark studeerde hier in de jaren ’70 en hij is als kunstenaar veel bezig met kunstkritiek, tijdschriften en het boek. Hij heeft hier een toren met boeken gezet: Made for Noah’s Ark I, 1989. Later heeft Renaat Ramon, een visueel poëet en beeldhouwer uit Brugge, ook een sculptuur met een torentje achtergelaten. Het is heel fijn om die rij torens van 3 kunstenaars achter elkaar te zien staan: Denmark, Ramon en van de Velde. Dit geeft een zeer mooie lijn. Dit om te illustreren hoe kunst echt in een context staat en een andere waarde heeft door die context. We kunnen ook het werk van Geert De Cloedt als voorbeeld nemen: hij maakt eigenlijk schilderijtjes met letters die hij schildert. Zo overschildert hij als vraagstelling ook woorden die we dan zelf kunnen invullen. Bijvoorbeeld: All our ignorance brings us nearer to dust. All our optimism brings us nearer to obscenity. En: All our optimism brings us near to confusion. In een ander werk lees je als je er recht voor staat: ‘cognition’ en van opzij wordt het dan ‘recognition’. Eén van de rode draden die je wederom in die opgesomde werken ziet is: nadenken. De kunstenaars dagen uit om te denken via kunst.
HVC: Denk je dat kunst werkelijk een verschil maakt voor studenten? BD: Dat moet je eens aan de studenten vragen (lacht).
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/interviewVanCanneyt.html (4 of 10) [5/06/2012 13:23:01]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
HVC: Verbetert kunst de wereld? BD: Niet altijd bewust, maar onbewust zou ik volmondig ‘ja’ antwoorden. Welke ervaring had jij toen je hier voor de eerste keer binnenkwam? Je voelt toch dat er ‘iets’ is? Een ‘ontmoeting’ is mogelijk. HVC: Mij deed het me in een ander tijdperk voelen. Van de drukke wereld in een soort ruimte van stilte en stilstaan. Wat ook een benauwend gevoel kan zijn. BD: Een bibliotheek is sowieso een oord van stilte. Om iets te creëren of onderzoek te doen is stilte noodzakelijk. Het begint bij stilte, wat heel inspirerend kan werken. Jouw teksten over kunst of kunstenaars beginnen bij een wit blad en je interviews bij een lege bandopnemer. Al is deze kunstbib eigenlijk geen typisch lege witte tentoonstellingsruimte waaruit je uit het niets je creaties neerpoot. Er is een gegeven. HVC: Je moet meestal ook iets bij jezelf naar binnen kunnen trekken om het dan naar buiten te kunnen brengen. BD: Ik vind het interessant dat je dit aanhaalt als illustratie van hoe kunst en wetenschap of kunst en kennis samengaan. Zo heeft de kunstenaar-fotograaf Martien van Beeck deze gedachte die jij hebt ook geïllustreerd door een foto te maken van een meisje die je heel stil aan een tafeltje ziet zitten studeren. Een beeld dat hij maakte in het Flagey-gebouw in Brussel. Architectuur uit de tijd dat ook deze kunstbib gemaakt werd. HVC: De kunstbib krijgt vanaf volgend jaar helaas een andere bestemming. Je hebt voor deze gelegenheid zestig kunstenaars samengebracht die hier de laatste negen jaar exposeerden. Je bent erin geslaagd hier de afgelopen jaren elke twee maand een andere kunstenaar te brengen. Je ziet deze expo Art(silence) nu als een soort hulde. Hoe was die ervaring om alle kunstenaars en kunstwerken terug te zien? Voelde je eens soort trots van: “Hé, ik heb het toch maar gedaan!” BD: Ik wou hen ook eens allemaal samen in contact brengen, want ik geloof sterk in de ontmoeting: als mens ben je niks op jezelf. Ik vind dat ons gesprek al een meerwaarde heeft: we zijn stil en we luisteren naar elkaar. Het was voor mij een uitdaging om hier zestig kunstenaars te brengen, wetende dat iedereen ‘zijn’ plaatsje wil bemachtigen. Ik had dat ingecalculeerd, door er een Wunderof Kunstkammer te willen van maken. Maar alle kunstwerken zijn geïntegreerd zonder alle plaats in te nemen en met respect voor elkaars werk en de ruimte. De kunstenaars kenden natuurlijk ook al de geplogenheden van de bib en mij als tentoonstellingsmaker, waardoor de kunst die ze tonen er ook in past. Om enkele voorbeelden aan te halen: Luc Degryse toont hier zijn ‘Turning Tourist’: een manneke die twee valiesjes in zijn handen heeft, klaar om te verhuizen. ‘Het conceptuele boek’ van Martine Laquière opnieuw gemaakt. Rob Buelens komt hier binnen met een zwaard en een handvat in glas of er hangt een ‘blauwe huik’ van Sofie Nys, wat te maken heeft met ontrouw. ‘Anathemasit’ van Brody Neuenschwander, gaat over de vervloeking die rust op degenen die boeken steelt… Sofie Nys gaf de opmerking: “Ik ken weinig of geen andere kunstenaars persoonlijk, maar ik heb toch het gevoel dat ik in deze groep zit.“ HVC: Je hebt je kunstenaars altijd artistieke vrijheid gegeven, maar ze hebben daar nooit misbruik van gemaakt. Ze brengen meestal werk dat zachtjes binnensijpelt, bijna nooit 'in your face' kunst. BD: … en met respect voor de problematiek van deze sterk geladen ruimte. Ik had bijvoorbeeld veel schroom om Brody Neuenschwander te benaderen. Hij is een grote meneer – http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/interviewVanCanneyt.html (5 of 10) [5/06/2012 13:23:01]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
medewerker van Peter Greenaway geweest - en ik heb me aan hem voorgesteld in de tentoonstellingsruimte Be-Part te Waregem en gevraagd of hij geïnteresseerd was om eens langs te komen in een speciale kunstbibliotheek. Vanuit zijn grote liefde voor het boek en bibliotheken, hij behaalde zelf een doctoraat in de kunstgeschiedenis aan Princeton University, was hij hier twee weken later, liep hij vijf minuten rond en zei: “Op deze plaats wil ik iets doen.” Maar hij is meer dan een kalligraaf. Hij heeft een hele wandinstallatie gemaakt en heeft ook veel van zijn boekwerken en sculpturen naar hier gebracht.
HVC: Wat zou voor jou de ideale tentoonstelling om te maken zijn indien je carte blanche zou krijgen? BD: Ik zou zeggen: “De expo Art(silence) hoe ze er nu uitziet.”. Ik hou ervan om mensen te confronteren met een kwalitatieve ruimte, met elkaar en met een bepaalde problematiek: ontmoetennadenken-uitwisselen. Je ziet het ook aan de reacties van de mensen: door deze manier van exposeren leren ze de ruimte rond te gaan en kan men iets ontdekken waar men het niet verwacht. Je kijkt naar de boekenrekken, naar de boeken en plots zie je een kunstwerk: dat kan confronterend zijn. Je gaat als bezoeker uiteindelijk zelfs anders kijken naar de boekenkasten. Uiteindelijk zit er in die boekenrekken ook een ordening en een systeem en als je visueel en abstract kijkt, zie je een hele mooie ordening. Het is als bezoeker heel interessant om de abstractie van deze ruimte te ontdekken, samen met de lichtinval - die een bijzondere belevenis op zich is - en die constant verandert naargelang de seizoenen en naargelang het uur van de dag. Henry van de Velde heeft dat goed gezien om de ramen zo hoog te plaatsen. Het licht valt royaal binnen. We zijn afgeschermd van de straat. Zo kunnen we ons beter concentreren. HVC: Je wilt van deze groepsexpo Art(silence) een publicatie maken als getuigenis van de artistieke werking van de Henry van de Veldekunstbibliotheek. Denk je dat deze tentoonstelling gemakkelijk te vatten is in een boek? Want je zal ook al vaak meegemaakt hebben dat als een tentoonstelling in een boek gegoten wordt, het veelal kan ontgoochelen. BD: Het is niet de bedoeling een catalogus te maken van de tentoonstelling. Alle afgebeelde werken zijn speciaal door de kunstenaars gemaakt voor het boek. Het is een ander concept. Daarnaast zal er nog een statement staan in woorden wat Art (silence) - de combinatie stilte en kunst - betekent voor hen. Dit omdat ik vooral uitga van stilte in de bibliotheek, van het boek en de stilte die nodig is om te studeren, te onderzoeken, creatief te zijn. Het is curieus om zestig meningen van verschillende kunstenaars te lezen: er zijn zoveel meningen als kunstenaars. http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/interviewVanCanneyt.html (6 of 10) [5/06/2012 13:23:01]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Maar daarin zie je twee grote groepen: mensen die zeggen: stilte, wil ik dat wel? Is dat wel goed? Want er bestaat ook zoiets als opgelegde stilte. En andere kunstenaars die stilte meer zien als een creatief criterium. Ik hoop dat je die energie van negen jaar omgaan met zeer diverse kunstenaars doorheen het boek zal voelen. HVC: De bibliotheek sluit en jullie verhuizen naar de Rozier in Gent. Heb je de intentie om er je reeks tentoonstellingen verder te zetten? BD: Ik wou de bibliotheek gezelliger maken om in te werken ook voor de bibliotheekgebruiker, de bezoeker. In mijn functie als bibliothecaris kreeg ik van prof. Claire Van Damme, academisch verantwoordelijke van deze kunstbibliotheek carte blanche. Volgens de Franse denker Michel Foucault (1926-1984) is een bibliotheek een heterotoop – een andere ruimte. Het is een semipubliek toegankelijke ruimte waar iedereen welkom is, maar niet iedereen komt hier noodzakelijk. Een galerie is meer een soort marktplaats. Voor mij is het uniek om kunst in niet commerciële ruimten te tonen. Ik zou dat zeker graag verder zetten: ik sta open voor wat de toekomst aan mogelijkheden biedt. Graag zou ik mijn expertise gebruiken voor een verdere culturele en artistieke uitstraling van onze Universiteit. Ik probeer hier & nu in schoonheid de verschillende projecten rond Art(silence) af te ronden.
HVC: Je bent fotograaf van opleiding en bent zelf nog actief als fotograaf. Wat wil jij zelf met je foto’s weergeven? BD: Voor mij is fotografie een manier van kijken en leren kijken. Het is uniek, omdat het met onze zintuigen te maken heeft. Ik vind dat de mens een eenheid is en door middel van zintuigen kan je iets leren, gewaarworden en uitwisselen. Ik ontwikkel het zien om beter ‘in te zien’. Dan is fotografie een uitdaging om stil te staan en stil te zijn, iets te capteren en via fotografische criteria te verwerken en weer te geven, en dan hoop ik dat de anderen door visie/zicht of door open te staan ook inzicht kunnen hebben. Voor mij is fotografie geen objectief beeld maken, maar net het beeld uit de objectiviteit halen, waardoor het vermengd wordt met een subjectiviteit. Dialektisch. HVC: Kwetst het je soms niet als fotograaf, als mensen bijvoorbeeld aan je foto’s voorbijgaan en niet echt voelen of snappen wat je bedoelt? Want niet iedereen is welbewust met kunst bezig of staat stil bij ieder bewust gekozen beeld van een kunstenaar. BD: Je kan wat je maakt via publicaties tonen. Zo heb ik o.a. een boek gemaakt: ‘De Stilte van het Licht/The silence of light’ en kunstfilosoof Karel Boullart heeft heel korte beschouwingen geschreven, die hij vergeten meditaties noemt, over het thema stilte en licht. De foto’s zijn allemaal ‘gezien’. Voor mij is dat gewoon stilstaan bij de dingen die ik ontmoet. Ik noem mijn project als mens ‘en route’ zijn. Zo kan je stilstaan, zien en capteren. Voor mij zijn die beelden ook een soort meditaties. Ik vind het heel belangrijk om stil te staan en bewust te zijn van het eigenste moment en over dat moment te reflecteren. Fotografie is http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/interviewVanCanneyt.html (7 of 10) [5/06/2012 13:23:01]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
ook een soort meta-zien: het is eigenlijk al een soort abstractie, terwijl het tegelijkertijd ook iets intuïtiefs heeft – je herkent iets – maar je kan er ook een beschouwing aan geven, iets dat ik als fotograaf probeer te doen. Op die manier kan je je mening wél delen met anderen: ik heb een website, maak postkaartjes, publicaties, stel soms tentoon, … Voor mij is het ook de mogelijkheid om een leeg vlak in te vullen, ook als mens… Mijn manier van kijken voedde me om de bibliotheek Kunstwetenschappen te maken wat ze geworden is en om tot dit project Art(silence) te komen… Succes en proficiat!
Hilde Van Canneyt, copyright 2011. Foto's: Benn Deceuninck Art(silence) Bibliotheek Kunstwetenschappen Universiteit Gent Sint Hubertusstraat 2, 9000 Gent Met werk van: Oshin Albrecht, Annemie Augustijns, Michelle Beekman, Francis Bekemans, BeNN, Lies Boddaert, Evelien Boden, Karin Borghouts, Rob Buelens, Georgette Caese, Albert Cambeen, Marcel Cardon, Moniek Darge, Anneleen De Causmaecker, Geert De Cloedt, Gilbert Degryse, Luc Degryse, Carlos Dekeyrel, Toon Delanote, Hugo De Leener, Désirée De Lust, Denmark, Dany Deprez, Hugo De Smaele, Charlotte De Smet, Emilie de Vlam, Jan Dheedene, e.v., Samira El Khadraoui, Karel Fonteyne, Joan Hus, Etienne Kerkhof, Ben Kockelkoren, Martine Laquiere, Beatrijs Lauwaert, Trees Le Roy, Axel Leijman,Johan Lievens, Jonatan Lyssens, Christine Marchand, Raul Meel, Brody Neuenschwander, Wim Nival, Sophie Nys, William Ploegaert, Renaat Ramon, Rita Reychler, Séline Riquière, Bernard Sercu, Leon Tuypens, Giannina Urmeneta Ottiker, Martien Van Beeck, Elisabeth Van Dam, Fien Van der Haegen, Philip Van Isacker, Nicoline Van Stapele, Herwig Verleyen, Jentel Wuytack Nog tot 22 december 2011 te zien. Voor de ganse getuigenis over een dynamische kunstbibliotheek en voor meer info in verband met de tentoonstellingen in het verleden zie: www.kunstbib.ugent.be Het boek Art(silence) is te verkrijgen op hetzelfde adres.
zie Blog van Hilde Van Canneyt
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/interviewVanCanneyt.html (8 of 10) [5/06/2012 13:23:01]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/interviewVanCanneyt.html (9 of 10) [5/06/2012 13:23:01]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/interviewVanCanneyt.html (10 of 10) [5/06/2012 13:23:01]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele Impressie BeNN 6/05/2011
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/index.html [5/06/2012 13:23:03]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
contact
Het visualiseren van de leegte
Prof. dr. Bart Dessein Er is een Ontmoeting Kunstbib UGent vrijdag 6 mei 2011
Waar het domein van de gedachten ophoudt, http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/leegte Bart Dessein.html (1 of 9) [5/06/2012 13:23:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
houdt ook het benoembare op. Nāgārjuna, Mūlamadhyamakakārikā
1. Enkele filosofische concepten van het vroege boeddhisme Een centraal begrip in het boeddhisme is het begrip ‘leegte’ (śūnyatā). ‘Leegte‘ of ‘zonder zelf’ zijn, houdt in dat alle wereldse dingen samengesteld zijn uit bouwstenen. Ook de mens is slechts een samenstelling van bouwstenen. Deze bouwstenen worden de vijf aggregaten (pancaskandha) genoemd: materie (rūpa), gewaarwordingen (vedanā), voorstellingen (saṃjnā), vormende krachten (saṃskāra) en bewustzijn (vijnāna). Onder materie worden de zintuigen en de objecten van de zintuigen verstaan. In het boeddhisme wordt ook de geest als een zintuig beschouwd. De geest en ideeën en concepten als objecten van de geest worden tot het aggregaat materie gerekend. Door de zintuigen krijgt een mens allerlei gewaarwordingen. Deze kunnen aangenaam, onaangenaam of neutraal zijn. Gewaarwordingen leiden tot voorstellingen: gehechtheid aan het aangename en afkeer van het onaangename. Deze voorstellingen leiden op hun beurt tot vormende krachten: handelingen die men in functie van deze voorstellingen stelt. Door deze handelingen bepaalt een mens zijn bewustzijn. Het is duidelijk dat de vijf aggregaten aan voortdurende verandering onderhevig zijn: een mens ondergaat fysieke veranderingen met de loop der jaren, door zijn zintuigen ondergaat hij voortdurend nieuwe gewaarwordingen, hij stelt constant handelingen, zijn bewustzijn wijzigt voortdurend door de gebeurtenissen in zijn leven. Aangezien een mens samengesteld is uit deze voortdurend wijzigende aggregaten, is de idee dat een mens een continue substantie, een ‘zelf’ (ātman) zou hebben, louter illusoir (māyā).
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/leegte Bart Dessein.html (2 of 9) [5/06/2012 13:23:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
De hierboven beschreven concepten van ‘leegte’ en ‘vergankelijkheid’ worden in de boeddhistische leer met ‘lijden’ (duḥkha) geassocieerd. Onder ‘lijden’ verstaat men enerzijds ‘gewoon lijden’ (duḥkhaduḥkha) in de vorm van, bijvoorbeeld, ziekte of dood, maar ook ‘lijden als geconditioneerde toestand’ (saṃskāraduḥkha) en ‘lijden door verandering’ (vipariṇāmaduḥkha). ‘Lijden als geconditioneerde toestand’ is verbonden met het ‘zonder zelf’ zijn; ‘lijden door verandering’ is verbonden met het fenomeen dat ook momenten van geluk onvermijdelijk slechts tijdelijk zijn: ook een toestand van geluk zal vroeg of laat overgaan in een toestand van lijden. Lijden is dan ook een onontkoombaar kenmerk van het leven. Een verder belangrijk concept in de boeddhistische leer is dat van ‘wedergeboorte’: alle gewilde handelingen die iemand in de loop van een leven stelt, zijn karmisch geladen. Bij de dood bepaalt het karmisch resultaat van alle gewilde handelingen in welke gedaante er een wedergeboorte zal plaatsvinden: god (deva), mens (manuṣya), dier (tiryagyoni), hongerende geest (preta) of hellewezen (naraka). Bij de dood vallen de vijf aggregaten van dit leven uiteen, en ‘als een beeld in de spiegel’ verenigen zich vijf nieuwe aggregaten tot een nieuw leven, conform het karmisch resultaat van het voorbije leven. Ook dit nieuwe leven zal, onvermijdelijk, door lijden gekenmerkt worden. Er is slechts één mogelijkheid om aan dit lijden te ontkomen: vermijden dat er na de dood die het einde van dit leven is, een nieuw leven gevormd wordt. Daar elk nieuw leven karmisch bepaald is en een mens zelf voor zijn gewilde daden verantwoordelijk is, kan hij er bijgevolg zelf voor zorgen dat geen nieuw leven gevormd wordt. Dit kan door het volgen van het ‘achtvoudige pad’ (āryāṣṭāńgikamārga) van de Boeddha: de juiste spraak (samyagvāc), de juiste handelingen (samyakkarmānta), de juiste levenswijze (samyagājīva), de juiste inspanning (samyagvyāyāma), de juiste bedachtzaamheid (samyaksmṛti), de juiste concentratie (samyaksamādhi), de juiste visie (samyagdṛṣṭi) en de juiste overweging (samyaksaṃkalpa). Het uitschakelen van alle gewilde handelingen en het vermijden dat er een nieuw leven gevormd wordt, is zo moeilijk dat dit niet in één leven mogelijk is. Door het volgen van het boeddhistische pad kan de volgeling voor een betere wedergeboorte zorgen, en er op die manier geleidelijk aan voor zorgen dat er zich - na vele levens - uiteindelijk geen nieuw leven meer zal vormen. Het allerlaatste leven - de allerlaatste combinatie van vijf aggregaten - wordt gekenmerkt door de toestand van nirvāṇa of ‘totale uitdoving’. Bij de dood gaat men over het nirvāṇa heen. Deze toestand wordt die van parinirvāṇa genoemd. Dit houdt in dat men opgaat in de ‘leegte’. Deze toestand overstijgt het bereik van de ratio; zij is niet rationeel te begrijpen. Het is deze toestand waaraan Nāgārjuna (ca.113-ca.213) refereert wanneer hij stelt: Waar het domein van de gedachten ophoudt, houdt ook het benoembare op.
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/leegte Bart Dessein.html (3 of 9) [5/06/2012 13:23:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
2. Filosofische visualisaties van de leegte Een veel voorkomende voorstelling van het proces van wedergeboortes is deze van de zogenaamde ‘twaalf schakels van oorzakelijk ontstaan’. Deze twaalf schakels zijn achtereenvolgens: onwetendheid (avidyā), vormende krachten (saṃskāra), bewustzijn (vijnāna), het psycho-fysiek complex (nāmarūpa), de zes zintuigen (ṣaḍāyatana), contact (sparśa), gewaarwordingen (vedanā), verlangens (tṛṣṇā), grijpen (upādāna), bestaan (bhava), geboorte (jāti), en ouderdom en dood (jarāmaraṇa). Onwetendheid is het niet weten dat de mens ‘zonder zelf’ is. Het is omdat we er, verkeerdelijk, van uitgaan dat we ‘bestaan’ in die zin dat we een permanent ‘zelf’ (ātman) hebben, dat we handelingen stellen in functie van dit vermeende ‘zelf’, met de bedoeling dit ‘zelf’ aangename gewaarwordingen te laten ervaren. Door het stellen van deze vormende krachten zijn we ervoor verantwoordelijk dat we een karmisch resultaat opbouwen dat zal leiden tot een nieuw leven. Bewustzijn is het eerste element van een nieuw leven. Het is de vorm van bewustzijn die een pasgeborene bezit. Uit dit bewustzijn ontstaat het psycho-fysiek complex: een menselijk wezen met psychische en fysieke eigenschappen. Worden de zintuigen actief, dan spreekt men van de zes zintuigen. Deze zintuigen komen in contact met de buitenwereld, waardoor er gewaarwordingen ontstaan. Positieve en negatieve gewaarwordingen leiden tot positieve en negatieve verlangens. Als gevolg van deze verlangens ontstaat grijpen: de gehechtheid aan het bestaan, waardoor men nieuwe handelingen stelt. Deze handelingen vormen het huidige bestaan met zijn karmisch resultaat. Dit karmisch resultaat zal tot een geboorte in een volgend leven leiden. Ook dit leven zal gekenmerkt worden door ouderdom en dood. Deze laatste schakel leidt meteen ook tot onwetendheid als eerste schakel van een nieuwe cyclus: de dood volgt op een leven dat karmisch geladen is omdat men onwetend was over de ware aard van het leven. De onwetendheid wordt gecontinueerd in de nieuwe cyclus. In de kunst wordt dit oorzakelijk proces vaak als een cirkel voorgesteld. http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/leegte Bart Dessein.html (4 of 9) [5/06/2012 13:23:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bewustzijn is een wezenskenmerk van het mens-zijn. Het bewustzijn is ook het zintuig waarin de illusoire visie dat een mens een ‘zelf’ heeft bestaat. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de analyse van het bewustzijn een prominente plaats inneemt in de verdere filosofische ontwikkeling van het boeddhisme. Een belangrijke uitwerking is deze van de yogācāra-school. Volgens yogācāra kan het bewustzijn in acht sub-vormen onderverdeeld worden. Er zijn zes vormen van bewustzijn die met een zintuig verbonden zijn: visueel bewustzijn (cakṣurvijnāna), auditief bewustzijn (śrotravijnāna), olfactorisch bewustzijn (ghrāṇavijnāna), smaakbewustzijn (jihvāvijnāna), lichamelijk bewustzijn (kāyavijnāna) en geestelijk bewustzijn (manovijnāna). Het geestelijke bewustzijn is enerzijds de vorm van bewustzijn die met ideeën en concepten als objecten van de geest verbonden is, en is anderzijds ook actief samen met elke andere vorm van zintuiglijk bewustzijn. Naast deze zes vormen van zintuiglijk bewustzijn worden er ook een oorraadschuurbewustzijn (ālayavijnāna) en een bezoedelde geest (kliṣṭamanas) onderscheiden. Het voorraadschuurbewustzijn is een visualisatie van de vergaarbak van alle karmische kiemen (bīja) die door het stellen van gewilde handelingen ontstaan. Het spreekt voor zich dat de precieze samenstelling van die vergaarbak voortdurend wijzigt: we stellen immers voortdurend nieuwe gewilde handelingen. Het voorraadschuurbewustzijn is op die manier ook een visualisatie van het ‘zonder zelf’ zijn. Onze bezoedelde geest is er zich niet van bewust dat we in feite niets meer zijn dan een verzameling van steeds veranderende aggregaten. Daarom ziet de bezoedelde geest het voorraadschuurbewustzijn als het ware ‘zelf’. Nemen we kennis van de boeddhistische leer dat er geen ‘zelf’ is, dan zullen we dit voorraadschuurbewustzijn in zijn ware aard zien: een samenstelling van karmische kiemen die tot een nieuw leven zullen leiden dat door verder lijden zal gekenmerkt worden. Zien we dit in dan is onze bezoedelde geest gezuiverd van de illusie van het bestaan van een ‘zelf’. We zullen dan ook geen handelingen meer stellen in functie van dit illusoire ‘zelf’. Het voorraadschuurbewustzijn wordt bijgevolg ‘leeg’ gemaakt en er zal, na de http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/leegte Bart Dessein.html (5 of 9) [5/06/2012 13:23:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
dood in dit leven, geen nieuw leven gevormd worden.
visueel bewustzijn geestelijk bewustzijn auditief bewustzijn smaakbewustzijn lichamelijk bewustzijn
bezoedelde geest
voorraadschuurbewustzijn
Het concept van de leegte vertoont gelijkenis met het taoïstische concept ‘dao’. ‘Dao’ is het perfecte oerbeginsel waaruit alles voortkomt. Net omdat alles in ‘dao’ vervat zit, is het onmogelijk het te specificeren. Iedere specificatie houdt immers in dat met een specifiek onderdeel uit de ‘perfectie’ wegneemt en dus het perfecte imperfect maakt. Omdat ‘dao’ boven elke specificatie staat, is het eigenlijk ook als ‘leeg’ (aan specificiteit) te beschouwen. Net zoals de ‘leegte’ overstijgt ook ‘dao’ het domein van de ratio: net zoals ‘dao’ de niet te definiëren perfecte geaardheid van alle dingen is, is ook ‘leegte’, i.e. het ‘zonder zelf’ zijn, de perfecte geaardheid van alle wereldse dingen. In het latere boeddhisme spreekt men in dit verband van de ‘absolute waarheid’ (paramārthasatya). Deze staat in tegenstelling tot de ‘conventionele waarheid’ (saṃvṛtisatya) van de wereldse dingen in hun wereldse hoedanigheid, i.e., als samengesteld uit aggregaten. Net zoals de boeddhistische verlossing gelegen is in het opgaan in de perfecte leegte, is de taoïstische verlossing gelegen in het opgaan in ‘dao’. Omdat een mens een concrete manifestatie van ‘dao’ is, houdt hij de natuurlijke perfectie in zich. In het leven stelt een mens echter allerlei handelingen met het oog op het wijzigen van zijn natuurlijke toestand. Hij vergeet hierbij dat hij de perfectie reeds in zich draagt, en dat alle handelingen eigenlijk het tegenovergestelde zullen teweegbrengen van wat ze beogen. Men noemt dit het principe van de ‘reversie’ (fan). Om het perfecte geluk te vinden moet men bijgevolg afzien van handelingen (wuwei) en de ‘dao’ in zichzelf terugvinden. Ook volgens de boeddhistische leer zijn gewilde handelingen het gevolg van het feit dat men de ware aard der dingen - de leegte - niet kent. Mocht men de ware aard der dingen wel kennen, dan zou men geen gewilde handelingen meer stellen in functie van een illusoir ‘zelf’. Dit betekent dat men geen karmische kiemen meer zou voortbrengen, en er zich geen nieuw leven zou vormen. Zoals hierboven gesteld, legt men dit in de yogācāra-school uit in termen van het voorraadschuurbewustzijn, de vergaarbak van alle karmische kiemen en dus ons pseudo-zelf, dat ‘leeg’ gemaakt wordt.
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/leegte Bart Dessein.html (6 of 9) [5/06/2012 13:23:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
3. Visualisaties van de leegte in de Oost-Aziatische kunst De filosofische parallellen tussen het Chinese taoïsme en het Indische boeddhisme hebben ertoe geleid dat zich in China filosofische en religieuze scholen gevormd hebben die elementen van het taoïsme en van het boeddhisme in zich opnemen. De meest bekende van deze scholen is het chan-boeddhisme (beter bekend onder zijn Japanse naam ‘zen’). In de kunst heeft de boeddhistische thematiek zich geënt op de traditionele Chinese schildertechnieken. De twee basiskleuren in de Chinese schilderkunst zijn zwart (inkt) en wit (papier). Zwart symboliseert het taoïstische ‘yin’ en wit het taoïstische ‘yang’. Chan-schilderijen worden gekenmerkt door een grote aanwezigheid van het wit van de leegte. Door gebruik te maken van verschillende water-inkt-verhoudingen gaat het figuratieve element van de schilderijen op in de leegte. Een typisch Chinees schilderij is ook steeds voorzien van poëzie (met zwarte inkt op wit papier geschreven). Bij chan-schilderijen is dit gedicht van boeddhistische inspiratie. Een mooi voorbeeld van een chan-schilderij is het schilderij ‘Ontmoeting tussen Yaoshan en Li Ao’, toegewezen aan de 13de eeuwse Zhiweng. Li Ao is een 9de eeuwse confucianist. Het confucianisme van die tijd wordt neoconfucianisme genoemd, en onderscheidt zich van het vroege confucianisme door de vermenging van de confucianistische leer met taoïstische en boeddhistische elementen. Het verhaal gaat dat Li Ao al vaak over de chan-meester Yaoshan gehoord had, en hem graag eens had ontmoet. Toen het eindelijk zover was en Li Ao Yaoshan zag, was hij zeer ontgoocheld. Hij dacht dat Yaoshan een imposant figuur zou zijn, maar uiteindelijk bleek dat het slechts een schriel iemand was. Li Ao kon zijn ontgoocheling niet verbergen, en zou gezegd hebben: “Je gezicht zien is niet zo goed als je naam horen”. Yaoshan zou hierop geantwoord hebben: “Zou je je oog wantrouwen en je oor hoogachten?” Yaoshan zou er vervolgens op gewezen hebben dat de absolute waarheid te zien is in de wolken in de lucht en in het water in een vaas. Op de rechterhelft van het schilderij is Yaoshan in zittende houding onder een boom afgebeeld. De linkerhelft van het schilderij is zo goed als onbeschilderd. De enige figuur die op de linkerhelft is afgebeeld is Li Ao die op Yaoshan komt toegestapt. In de linkerbovenhoek van het schilderij is een gedicht gekalligrafeerd door de http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/leegte Bart Dessein.html (7 of 9) [5/06/2012 13:23:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
chan-monnik Yanxi Guangwen dat deze ontmoeting beschrijft. Het gedicht luidt:
Alle momenten van verlichting komen in een flits. Waarom je ogen minachten, en je oren hoogachten? Zoals tussen water en wolken. Zeg niet dat daar niets is.
Inderdaad, als men naar de einder op het schilderij kijkt, dan komen water en wolken samen, alsof daartussen niet is. Maar nader je de einder, dan blijkt er tussen water en wolken nog steeds iets te zijn. En ook omgekeerd: waar je eerst tussen water en wolken iets zag, daar zal je, als je je verwijdert, zien dat er uiteindelijk ‘niets’ is. Alles wat conventioneel waar is, is uiteindelijk, op absoluut niveau, ‘leeg’. Een later voorbeeld van chan-schilderijen is het album ‘Wusheng ji’ (Stille Poëzie) van Shen Hao uit de 17de eeuw. Het laatste schilderij van het album is langs een diagonale lijn geconstrueerd: De rechterkant wordt gedomineerd door een zwarte berg, de linkerkant door het witte van de lucht. Op het schilderij zien we een chan-monnik in meditatie zitten. Het schilderij bevat het volgende gedicht: Chan-gedachte onder een hemel van rijp. Lang Ju, zoals hij is.
Behalve een nieuwe vermelding van wolken (hemel) en water (rijp) is dit gedicht een berusting in het ‘niets’. Ook dit is een visualisatie van wat Nāgārjuna stelde:
Waar het domein van de gedachten ophoudt, houdt ook het benoembare op.
ingreep door Oshin Albrechts in de Kunstbib april 2011 foto Benn voor meer beelden van de Ontmoeting
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/leegte Bart Dessein.html (8 of 9) [5/06/2012 13:23:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/leegte Bart Dessein.html (9 of 9) [5/06/2012 13:23:07]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
zicht vanuit de Kunstbib
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Kunstbib in UGent.html (1 of 4) [5/06/2012 13:23:09]
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
De sterkte van het samengaan Beeldende kunst en het (hoger) onderwijs in Gent De uitbreidings- en vernieuwsingsdrang van het hoger onderwijs in Gent is groot. Dat uitte zich de afgelopen jaren in een heuse bouwwoede: de Universiteit breidde haar patrimonium uit met het gloednieuwe ‘monovolume’ aan SintPietersnieuwsstraat, de Arteveldehogeschool bouwde een indrukwekkende campussite aan de Kantienberg, Sint-Lucas ging aan het renoveren en KASK stampte met een renovatie- en nieuwbouwproject op de Bijlokesite een kunstcampus uit de grond. Binnen de hogeschoolgebouwen zijn allerhande voor de hand liggende faciliteiten geïmplementeerd zoals leslokalen, aula’s, vergaderruimtes en bibliotheken. Maar hier en daar is er ook plaats voor cultuur, en het onderwijs in Gent biedt in verscheidene vormen en concepten een platform aan voor beeldend talent. De stad telt twee kunsthogescholen. De oudste is KASK (Koninklijke Academie voor Schone Kunsten), departement van de Hogeschool Gent. In 2006 initieerde de academie een eigen tentoonstellingsbeleid met KIOSK. Vier jaar lang deed een klein glazen paviljoen aan de rand van de Bijlokesite dienst als expositieplatform. Gelijktijdig met de volledige verhuis van KASK naar de Bijlokesite dit jaar, kreeg de expositiezaal er een nieuw onderkomen in het gerenoveerde Cloquetgebouw. Vandaag staat KuS vzw (KunstenSite) in voor het beleid en beheer van de expositieruimte en functioneert ze volledig autonoom. KIOSK heeft de intentie om de kunstenaar als creator centraal te stellen en geeft niet zozeer de curator een centrale rol. Ze legt zich voornamelijk toe op monografische presentaties van beloftevolle jonge kunstenaars met internationale potentie en wil daarbij bijzondere aandacht geven aan het onderzoek binnen het artistieke oeuvre. Het zwaartepunt van de werking ligt op de creatie dat wordt gekoppeld aan reflectieve componenten zoals publicaties, lezingen, artist talks etc. De expositie van Geert Goiris & Vincent Lamouroux die in december plaatsvindt, is ondertussen de vijfde op rij in de nieuwe KIOSK. De Bijlokesite betekent met onder meer KASK, het gloednieuwe STAM, Muziekcentrum De Bijloke en operastudio Vlaanderen een forse schakel in de ‘cultuurkilometer’ van Gent die bestaat uit o.a. Kunsthal Sint-Pietersabdij, MSK, SMAK en HISK. In 1994 ontstond de Witte Zaal als gezamenlijk initiatief van de departementen Beeldende Kunst en Architectuur Sint-Lucas Gent. De tentoonstellingsruimte werd ondersteund door de hogeschool en maakte deel uit van de onderwijsinstelling. In 2005 kreeg de zaal meer autonomie door haar de structuur te geven van een vzw. Ze organiseerde jaarlijks een zestal tentoonstellingen met jonge nationale en internationale kunstenaars. In 2010 viel de financiële ondersteuning weg van de Vlaamse Overheid en werden de activiteiten uiteindelijk stopgezet omwille van structurele en inhoudelijke redenen. Momenteel is de vzw-structuur ontbonden en wordt er volop gewerkt aan een nieuw parcours: de Witte Zaal wordt op organisatorisch vlak opnieuw geïntegreerd in de werking van de hogeschool, maar zal haar inhoudelijke autonomie behouden. Het debat rond kunst en architectuur zet ze verder en krijgt een bredere invulling. In die zin zal ze een brug slaan tussen academisch onderwijs, onderzoek en de samenleving. De Witte Zaal blijft niet beperkt tot de bestaande locatie, maar zal zich verspreiden in de hogeschool en de stad, waar ze samenwerkingen met andere (socio-) culturele actoren aangaat. Binnen het Gentse kunstonderwijs is HISK een relatief nieuwe speler. Het Hoger Instituut voor Schone Kunsten biedt sinds 1997 een springplank aan voor nationale en internationale kunstenaars die hun carrière willen professionaliseren na de hogeschool, dit in de vorm van een twee jaar durend postgraduaat. Tot begin 2007 was het HISK gevestigd in het voormalig militair hospitaal in Antwerpen, maar ondertussen heeft het instituut deze locatie geruild voor een ander militair domein: de Leopoldskazerne in Gent. Daar beschikt het over vierentwintig atelierruimtes, een multi-media lab, verscheidene werkplaatsen voor hout- en metaalbewerking, een bibliotheek en een tentoonstellingsruimte. In dat laatste worden er de eindejaarstentoonstellingen georganiseerd voor en door de laureaten. Dit geldt echter niet voor de laureatenexpositie van dit jaar: van december tot januari vindt Thank You for Tomorrow plaats in De Zaal, de polyvalente ruimte van KASK. Naast deze toonmomenten zijn er jaarlijks Open Studios. Sinds kort is er een nieuwe directeur aangesteld: schrijver Oscar van den Boogaard volgde Hans Martens op. Van den Boogaard is geen onbekende in het Hoger Instituut want in 2009 werd hij uitgenodigd om het curatorschap op zich te nemen voor de toenmalige laureatenexpositie. Een nieuwe directeur betekent ook een nieuw elan: er zal bijvoorbeeld gesleuteld worden aan het tentoonstellingsbeleid en de studenten zullen aangemoedigd worden om niet enkel de expositieruimte, maar het hele gebouw in te palmen met projecten die gebaseerd zijn op het incidentele. Verspreid over de stad beschikt de Universiteit Gent over elf faculteiten. Daarbuiten bezit ze nog verschillende gebouwen met faciliteiten, waaronder het Cultuur- en Congrescentrum Het http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Kunstbib in UGent.html (2 of 4) [5/06/2012 13:23:09]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Pand. Het is een beschermd monument, gelegen in het hart van de historische stad. In het gebouw zijn een restaurant, een cateringdienst en een faculteitenclub gevestigd. Daarnaast wordt er vergaderruimte verhuurd. Tentoonstellingen vinden plaats in de gangen van Het Pand, maar dit gebeurt op eerder toevallige basis. Er is geen actief tentoonstellingsbeleid en de vraag tot exposeren wordt vaak door de kunstenaar zelf gesteld. De aanvragen worden door een commissie al dan niet goedgekeurd. Daarnaast bezit de Universiteit over een zestal musea waarvan er twee – de Etnografische en Archeologische Verzamelingen – in Het Pand zijn ondergebracht. Deze Universitaire collecties hebben ondertussen de status van academisch erfgoed gekregen. Sporadisch worden er collectiepresentaties georganiseerd om deze naar buiten te brengen, vaak in combinatie met beeldende kunst zoals (On)belangrijke dingen met werk van Camiel Van Breedam. Door een projectmatige openstelling tijdens de Gentse Feesten, Gentse Kunstweek, Open Monumentendag, Wetenschapsdag, Erfgoeddag en (individueel) bezoek op aanvraag, weet de universiteit een breed publiek aan te trekken. Film-Plateau en Galerie Kunst-Zicht zijn twee toonplatformen binnen de Universiteit met een professionele en doelgerichte werking. De eerste is de universitaire filmclub, dat sinds 1997 hoofdzakelijk kan rekenen op de aandacht van studenten van de faculteiten Letteren & Wijsbegeerte en Politieke & Sociale Wetenschappen. Maar het programma is evengoed toegankelijk voor een extern publiek. Het tweede platform, Galerie Kunst-Zicht, richt zich specifiek op jonge professionele hedendaagse kunstenaars. Daarnaast biedt ze hen logistieke, artistieke en financiële ondersteuning aan. Het aandachtspunt van de Universiteit is ook dat van de galerie: een samengaan van kunst, wetenschap en technologie. Tot vandaag werd dat uitgewerkt via groepstentoonstellingen. Zo vond er in 2009 een project plaats met als thema ‘classificatie’ waar kunstenaars werden uitgenodigd om de museale collectie van de universiteit te ontdekken en op basis daarvan nieuw werk te maken. In 2010 werd het thema ‘generatieve kunst’ uitgewerkt. De komende jaren zal de galerie zich meer toespitsen op nauwere samenwerkingsverbanden tussen kunstenaars en wetenschappers. Net zoals bij Film-Plateau staan ook hier kruisbestuivingen centraal. Als laatste in de lange rij locaties van de Universiteit Gent is er de bibliotheek Kunstwetenschappen – of Kunstbib – die gevestigd is in een zelfstandige zijvleugel van de Boekentoren. Het is een ruimte die door Henri van de Velde specifiek is ontworpen om als bibliotheek te functioneren. Sinds 2003 organiseert bibliothecaris Benn Deceuninck er ‘stille’ tentoonstellingen. De rode draad is Kunst & Wetenschap, Beeld & Taal. Regelmatig vinden er ontmoetingen plaats waar onderzoekers en kunstenaars aan deelnemen, vrij toegankelijk voor een ‘schoonheid- en wijsheid-minnend’ publiek. Echter: naar aanleiding van een rationaliseringsplan - het maken van een nieuwe faculteitsbibliotheek Letteren & Wijsbegeerte - en de renovatie van de Boekentoren wordt de bestemming van de kunstbibliotheek gewijzigd. Het plan bestaat erin om er een cafetaria te vestigen en de kunstbib zal een nieuwe locatie toegewezen krijgen aan de overzijde van de straat.
Sara Peeters in Figures and Facts 2010, bijlage H Art december 2010
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Kunstbib in UGent.html (3 of 4) [5/06/2012 13:23:09]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Kunstbib in UGent.html (4 of 4) [5/06/2012 13:23:09]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Kunstbib schamper.html (1 of 3) [5/06/2012 13:23:11]
collectie
bezoek
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Brody Neuenschwander: Greek Ideal (male sculpture) © Benn Deceuninck
Inspired by Henry 20 december 2010 — door Céline Vervaet
Iedereen kent Henry van de Veldes impressionante boekentoren die de skyline van onze favoriete studentenstad mee bepaalt, maar weet men ook wat er te beleven valt in het pareltje van architectuur dat de bibliotheek Kunstwetenschappen is? Den L70 of kunstbib op de eerste verdieping van het HIKO (Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis & Oudheidkunde) in de Sint-Hubertusstraat is meer dan zomaar één van de vele bibliotheken die de faculteit Letteren en Wijsbegeerte rijk is. Van de Velde creëerde een ruimte die bestaat uit zuivere volumes zonder veel decoratie. De architectuur straalt rust uit, een eigenschap die voor de beoogde functie noodzakelijk is. Bibliothecaris Benn Deceuninck herontdekte in 2003 de schoonheid van de bibliotheek nadat ze doorheen de jaren verloederd was geraakt en besliste aan de grauwe ruimte de charme terug te geven die Henry van de Velde ooit geschapen had. Hij haalde de dikke gordijnen weg en onderwierp de ruimte aan een nodige opknapbeurt. De bibliotheek Kunstwetenschappen werd door van de Velde specifiek als bibliotheek ontworpen en dat zie je eraan: de hoge ramen in gebogen glas houden de
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Kunstbib schamper.html (2 of 3) [5/06/2012 13:23:11]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
rumoerige wereld buiten maar laten toch een grote hoeveelheid licht binnen.
Bib+ De huidige bibliothecaris startte een aantal initiatieven op die de bib een meerwaarde moeten geven voor de kunstminnende medemens. Eerst en vooral komen de bezoekers natuurlijk voor de collectie aan boeken en periodieken die het te bieden heeft. Daarnaast worden er echter ook tentoonstellingen en ontmoetingen met kunstenaars georganiseerd. Zo staan er enkele kunstwerken permanent in de bib opgesteld, maar is er nu ook tot 5 februari een tentoonstelling van kalligraaf en tekstkunstenaar Brody Neuenschwander te bezichtigen (zie foto). Eerder waren ook al andere beeldende kunstenaars, dichters, muzikanten en zelfs een danseres te gast. Zulke evenementen hebben de bedoeling de bibliotheek telkens een nieuwe dimensie te geven en uitspraken als zou ze dood, grijs of saai zijn tegen te gaan. Volgens Benn Deceuninck is het de bedoeling creatieve mensen te stimuleren iets te doen met de waardevolle ruimte. Het resultaat hiervan is voor iedere geïnteresseerde toegankelijk. Daar de ruimte over een open verdieping beschikt, is het ook letterlijk mogelijk om de bib en haar kunstwerken vanuit verschillende dimensies te aanschouwen.
Facebookvrienden-van-de-bib Om de bezoekers van thuis uit van de nodige informatie te voorzien, gooide de bibliotheek ook een website op het net die sinds februari 2007 al zo’n 23 000 virtuele bezoekers mocht verwerken. Je kan zelfs vriend-van-de-kunstbib worden en zodoende via mail op de hoogte worden gehouden van de activiteiten. Ook via Facebook verspreidt de bibliotheek van de Kunstwetenschappen haar woord aan toch al 564 vrienden. Al dit enthousiasme dreigt echter teniet te worden gedaan wanneer naar aanleiding van de restauratie en reorganisatie van de Universiteitsbibliotheek den L70 zal opgaan in een overkoepelende bibliotheek van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte. Volgens de plannen verandert de huidige kunstbib dan in een leescafé. Of dit een goeie zaak is voor Van de Veldes ontwerp is slechts de vraag. Op Facebook telt de groep NEEN tegen de kunstbib als leescafé! op initiatief van enkele bezorgde studenten bouwkunst vandaag zowaar 140 leden. Moet men deze ingrijpende verandering inderdaad proberen tegen te gaan of zal een leescafé alweer een nieuwe dimensie geven aan Henry’s charmante bibliotheek? De kunstbib is elke maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag open van 9 tot 12 uur en van 13 tot 17 uur. 's Woensdags is ze open van 9 tot 11.30 uur. http://www.schamper.ugent.be/497/inspired-by-henry
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/Kunstbib schamper.html (3 of 3) [5/06/2012 13:23:11]
Impressie Ontmoeting met Stalpaert, Neuenschwander en Verleyen in de Kunstbib
Impressie Ontmoeting met Stalpaert, Neuenschwander en Verleyen in de Kunstbib BeNN 19 november 2010
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/201009 Brody Neuenschwander/201011 Brody Ontmoeting/index.htm [5/06/2012 13:23:12]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
contact
PERFORMANCE BRODY NEUENSCHWANDER (KALLIGRAFIE) EN HERWIG VERLEYEN (HAIKU) UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT LETTEREN EN WIJSBEGEERTE VAKGROEP KUNST-, MUZIEK- & THEATERWETENSCHAPPEN BIBLIOTHEEK KUNSTWETENSCHAPPEN 19 NOVEMBER 2010 1. HAIKU In 1976 werd, op initiatief van Bart Mesotten het Haikoe-centrum (later: Haikoe- Centrum Vlaanderen) opgericht. De stichtende leden waren Clara Haesaert (1924), Karel Hellemans (1944), Bart Mesotten (1923), Gaby Vanden Berghe (1925 - 2000), Bert Willems (1916 1993) en mezelf (1946). Enige tijd later hielden wij ook het tijdschrift Vuursteen boven de doopvont. In 1978 startte ik in Brugge met de West-Vlaamse haikukern Onder de Vlienderboom (Vlienderboom is het WestVlaams voor vlierstruik). Tijdens de geanimeerde en vaak luidruchtige vergaderingen van beide verenigingen hield ik mij, als benjamin tussen de oudere wijzen, wat op de achtergrond; ook al omdat ik niet steeds hun meningen deelde. Zo kozen zij ervoor om als westerse haikudichters de Japanse haiku
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/HerwigVerleyen.html (1 of 6) [5/06/2012 13:23:15]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
steeds zo dicht mogelijk te benaderen. Het klonk bijna doctrinair dat een haiku uitsluitend uit vijf, zeven en vijf lettergrepen mocht bestaan en dat de aanwezigheid van Zen meer dan een wens was. Ikzelf ben er nog steeds van overtuigd dat het onderscheid tussen de Japanse en westerse haiku bijna onoverbrugbaar groot is. Wij missen immers duizenden jaren ingewortelde Japanse geschiedenis (het boeddhisme is onvervreemdbaar met haiku verbonden) om de diepere betekenis van haiku ten volle te kunnen begrijpen. De slaafse navolging van de Japanse haiku heeft dan ook soms ridicule gevolgen, zoals het schrijven van 5-7-5-lettergrepige haiku’s, terwijl onze lettergrepen totaal verschillend zijn van deze in de Japanse taal. Dat belet echter niet dat de Japanse haiku een uitstekend voorbeeld kan zijn om miniatuurgedichtjes te schrijven die een duidelijk eigen (-zinnige) westerse toets dragen en waarbij de vrijheid van de dichter niet beknot wordt door een opgelegde strenge structuur. Vrijheid betekent ook het recht op verandering. Haiku mag geen dood fossiel zijn, maar dient inhoudelijk en formeel open te staan voor het experiment en geconfronteerd te worden met andere kunstvormen, zoals de muziek en de beeldende kunsten – ondermeer de kalligrafie – zodat een vruchtbare en langdurige symbiose kan ontstaan. Zo werd de wereldbekende kalligraaf - beeldend kunstenaar Brody Neuenschwander door Benn Deceuninck, bibliothecaris van de Bibliotheek Kunstwetenschappen, uitgenodigd om zijn boek- en andere kunstobjecten in de bibliotheek tentoon te stellen. Neuenschwander nodigde mij op zijn beurt uit om er tijdens de opening samen een performance te houden, bestaande uit het simultaan lezen en kalligraferen van haiku’s. 2. BIBLIOTHECARIS Enkele dagen vóór de vernissage gaf Benn Deceuninck mij er een gesmaakte rondleiding. Wij zaten onmiddellijk op dezelfde golflengte. Zijn wijze van dromen, denken en handelen was ook de mijne. Ik denk ondermeer aan zijn liefde voor de fotografie (die hijzelf beoefent), voor de subtiele, intimistische schoonheid van de bibliotheek (architect Henry van de Velde), voor de minimalistische kunststroming (waarmee hij zijn bibliotheek als een geliefde siert en ‘versiert’), voor het bibliofiele boek (zijn slanke vingers raakten het bij het openen nauwelijks aan), voor alles wat de mens boven het alledaagse, het mediocriete, de grijze massa optilt en verheft. Maar even intens was er zijn angst en pijn voor de toekomst van ‘zijn’ bibliotheek die wellicht de plaats zal ruimen voor een cafetaria. Toen ik huiswaarts keerde, besefte ik dat ik nooit eerder zo’n innige band tussen bibliotheek en bibliothecaris had ervaren.
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/HerwigVerleyen.html (2 of 6) [5/06/2012 13:23:15]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
3. KEUZE HAIKU’S Voor de performance schreef ik zes haiku’s die elk één of meer woorden bevatten die naar de leescultuur verwijzen, ondermeer de bibliotheek, de inkt, het boek, het papier, de letter en het blad. Opmerkelijk zijn de poëtische associaties, zoals een vlinder die met gespreide vleugels op een geopend boek gelijkt (visuele associatie) (haiku 1) of een paaltje met kraai dat op een letter i met punt gelijkt (visuele associatie) (haiku 6) of het geruis van boekbladen dat ons aan het geruis van een verre rivier herinnert (auditieve associatie) (haiku 5). In de reeks haiku’s is de witte kleur (witte inkt, sneeuw, papier, winter, muur, landschap) dominant. Deze kleur refereert ook naar de witte wanden van de bibliotheek die tot rust en stilte uitnodigen. Tenslotte is het woord sneeuw driemaal aanwezig. Telkens ik het hoor doet het mij terugdenken aan mijn kindertijd toen een ‘pak’ of een ‘deken’ sneeuw alle scherpe en rechte lijnen en vormen (daken, tuinmuurtjes…) met een zachte ronding toedekte. Diezelfde intieme rondingen vond ik terug in de afgeronde hoeken van de wanden en de glooiende trapmuur van de bibliotheek. Het zijn rondingen die ons geborgenheid schenken. Hierbij de zes haiku’s waaruit Neuenschwander er vier koos, namelijk de nummers 1, 3, 4 en 5. 1. Met open vleugels zit een vlinder op het open boek — plots twee blaadjes meer. 2. Niets dan water, wind en wolken en op mijn schoot het boek Genesis.
3. Met witte inkt op een blad sneeuwwit papier schrijf ik het woord winter.
4. Een witte vlinder zit op een sneeuwwitte muur — pikzwarte schaduw. 5. Bibliotheek. Het geruis van bladen — een verre rivier.
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/HerwigVerleyen.html (3 of 6) [5/06/2012 13:23:15]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
6. In het sneeuwlandschap staat een letter i met een punt — paaltje met een kraai. 4. PERFORMANCE De performance werd door een 40-tal aanwezigen bijgewoond. Bij wijze van voorbereiding had Neuenschwander reeds op een glazen wand teksten gekalligrafeerd. Een visueel feest dat voor de passende sfeer zorgde. De eigenlijke artistieke ‘act’ voor elk haiku kan als volgt beschreven worden: uit de haiku koos ik drie woorden die door elkaar (dus niet in volgorde van voorkomen in het gedichtje) werden gezegd. Zo kon de fantasierijke toeschouwer reeds een verband tussen de woorden leggen en dit zonder de haiku te kennen. Of zich misschien toch de haiku herinneren indien hij/zij het ooit las? Of misschien een eigen haiku voelen of horen opborrelen? De drie woorden werden ook op drie verschillende plaatsen gezegd omdat dit de aandacht van de toeschouwer tot oplettendheid prikkelde. Soms werd aan een woord ook een geluid toegevoegd. Zo werd het woord ‘geruis’ (haiku 5) met een lange eind-s (ssss…) uitgesproken. Tot slot werd de volledige haiku gelezen zodat de toeschouwer plots inzicht kreeg in de relatie tussen de drie woorden. Neuenschwander had een glazen wand ter beschikking die ingedeeld was in een linker- en rechterzijde. Telkens hij een haikuwoord hoorde, oefende hij de kalligrafie ervan op de linkerzijde. Na het horen van de drie woorden (drie oefenkalligrafieën) en de volledige haiku, kalligrafeerde hij – met een paar meesterlijke penseeltrekken en in één flits – de volledige haiku op de rechterzijde van de wand. Zo werd de Bibliotheek Kunstwetenschappen verrijkt met vier kunstwerken die voor de studenten een bron van geestelijke beschouwing of bespiegeling kunnen zijn. 5. CONCLUSIE De samenwerking tussen bibliothecaris, kalligraaf en dichter was een succes omdat zij dezelfde mening deelden over de hedendaagse kunstbeleving. Dit bleek vooral uit de performance waaruit de nood voelbaar was van een radicale breuk met tradities en het verlangen naar ongebreideld experiment. De kunstenaar dient grensoverschrijdend te denken en te werken (geografische grenzen en grenzen van de geest), het actuele kunstgebeuren nauwgezet te volgen of het reeds vóór te zijn en zich duidelijk te profileren als wegbereider en ziener. In de wereld van hardhorigen kunnen zijn profetische woorden niet luid en hard genoeg klinken. Dit impliceert ondermeer de vraagstelling naar de zinvolheid van de cursussen kalligrafie (het leren plaatsen van mooie, oude lettertjes) en de cursussen haiku (het schrijven van streng gestructureerde natuurgedichtjes) waarin elke emotie en frisse adem ontbreekt. We laten nog even Brody
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/HerwigVerleyen.html (4 of 6) [5/06/2012 13:23:15]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Neuenschwander aan het woord:” Ik ben altijd een voortrekker geweest van het genre (kalligrafie)(….). Velen volgen mijn evolutie op de voet, dus moet ik steeds sneller lopen om iedereen vóór te blijven met mijn ideeën. Continu vernieuwen is een must(…)”. En over zijn grensverleggende projecten: “ Het heeft geen zin om tradities zo intact mogelijk te houden. Nu nog met een ganzenveer in bladgoud op een perkament schrijven, is een puur anachronisme. Traditie moet evolueren. Ik wil sommige draadjes met het verleden doorknippen om tot nieuwe kalligrafievormen te komen…” (bijlage Sabato bij De TIJD, 27.11.2010).
Herwig Verleyen december 2010
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/HerwigVerleyen.html (5 of 6) [5/06/2012 13:23:15]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
voor meer beelden van de Ontmoeting
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/HerwigVerleyen.html (6 of 6) [5/06/2012 13:23:15]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
contact
The luminous space of Van de Veldeâ&#x20AC;&#x2122;s Art Library of the University of Ghent is a fine venue for a happening surrounding the use and abuse of books. I arrived several hours before the event was scheduled to begin, in order to fill the glass partitions of the space with writing. For several hours I reversed my mental processes and wrote a mirror image of a text on the inside surface of the glass wall. This allowed readers to read the text from their vantage point, to see thoughts forming themselves on the glass at a rapid pace. People started to arrive for the interview and performance only at the last minute. At five minutes to 3:00, only a small handful were present. But moments later a large group filed in and filled the space around the reading table to capacity. I recognized a few faces from the world of calligraphy, but for the most part it was a new public for me. After a brief introduction, which I did not hear because I continued to write on the glass walls, Herwig Verleyen, a poet, began reciting fragments of haikus on the subject of books, libraries and reading. I continued my work, though was surprised to find how quickly the haikus passed by, and how little of them I was able to commit to glass during the performance. This was of little importance in the end, as the public remained seated rather than standing to see the calligraphic action painting take place. Herwigâ&#x20AC;&#x2122;s beautiful, resonant http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/201009 Brody Neue...1011 Brody Ontmoeting/Brody ontmoeting getuigenis.html (1 of 2) [5/06/2012 13:23:16]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
voice was the entirety of the experience, and this sufficed to communicate a deep reverence for books and the sensual aspects of reading. The interview with Christel Stalpaert was enjoyable, not least because Professor Stalpaert was very well prepared and displayed an excellent understanding of the issues that drive my work: text/image relationships, the intuitive use of rational faculties, the meaning of the gesture in calligraphy as witness to an unrepeatable moment in time and space. Contrary to similar events in Flanders, the public was in this instance prepared to ask questions afterwards. We could certainly have discussed for several hours as we sipped Benn Deceuninckâ&#x20AC;&#x2122;s elegant tea. I had the impression that the issues raised by Professor Stalpaert were of real interest and did not represent a marginal intellectual peninsula. The formula of holding a performance and debate of this kind in Van de Veldeâ&#x20AC;&#x2122;s exquisite library seems to me of great value. The presence of the library itself, with art works placed between the shelves, the public between the artworks, and the interview and performance able to refer to this nexus made for a fascinating afternoon. Brody Neuenschwander November 2010
link to more pictures
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/201009 Brody Neue...1011 Brody Ontmoeting/Brody ontmoeting getuigenis.html (2 of 2) [5/06/2012 13:23:16]
In de kijker
De Kunstbib in Gent: wijsheid en schoonheid hand in hand Op de Blandijnberg in Gent, in de schaduw van de Boekentoren, ligt de Bibliotheek Kunstwetenschappen van de Ugent. Een bijzondere bibliotheek met een bijzondere bibliothecaris die ervoor gezorgd heeft dat dit onderdeel van het bouwproject van de Vlaamse architect Henry Van de Velde in ere hersteld werd. De Bibliotheek Kunstwetenschappen of Kunstbib is een wetenschappelijke bibliotheek die behoort tot de vakgroep Kunst-, Muziek- & Theaterwetenschappen van de faculteit Letteren & Wijsbegeerte van de Universiteit Gent.
Elke maand staat een onderwerp uit de bibliotheek- en archiefsector in de kijker. Dat kan een gebouw zijn, maar evengoed een verdienstelijke medewerker of een buitengewone activiteit. Suggesties voor een ‘In de kijker’ zijn altijd welkom bij Francis Vlieghe (francis.vlieghe@ vvbad.be).
De kunstbib is in eerste instantie een werk- en studieplek voor studenten Kunstwetenschappen van de UGent en studenten Hoger Kunstonderwijs. Het bezoekerspotentieel van Kunstwetenschappers in opleiding is groot, gezien de talrijke oefeningen en papers, de bachelorproef en de masterscriptie. Ook het belang van het vakgebied binnen andere opleidingen van de Faculteit Letteren & Wijsbegeerte is bijzonder hoog. Maar het spreekt voor zich dat elke in kunst geïnteresseerde bezoeker er welkom is. De kunstbib maakt onderdeel uit van het universiteitsproject dat architect Henry Van de Velde ontwierp in de jaren dertig van de vorige eeuw (geklasseerd als monument in 1992). Naast de bekende toren (de vierde toren van Gent maar niet terug te vinden in het stadslogo) en de Centrale Bibliotheek tekende Van de Velde ook de plannen voor het aanliggend Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis & Oudheidkunde VVBAD - Info - februari 2010
11
In de kijker (HIKO). Het voormalige instituut waar Van de Velde zelf nog les gaf en graag de stilte opzocht. Hij zag het als een intellectuele ontmoetingsplaats en reflectieruimte.
De inkomhal met grote glaspartij.
Ook al grenzen ze aan elkaar, voor Van de Velde was er een duidelijke scheiding tussen de Centrale Bibliotheek en het HIKO (waar de Kunstbib nu deel van uitmaakt), wat zich ook manifesteert in de architectuur. Je kan niet zomaar van het ene gebouw naar het andere. Waar het aan de ingang en in het onthaal van de Centrale Universiteitsbibliotheek in de examenperiode wemelt van de studenten, zo rustig is het, de hoek om, aan de ingang van het voormalige HIKO. De toegangsdeur ligt een beetje verscholen, je zou er zo voorbijlopen. In de inkomhal trekt Van de Velde al meteen, op zijn eigen ingehouden manier, alle registers open. Een trappenhal met een monumentale glaspartij met gebogen glas (wat in die tijd niet vanzelfsprekend was). Om naar de Kunstbib te gaan moet je letterlijk de hoogte in, naar het licht toe. Het wordt ook duidelijk dat je er niet zomaar passeert, de Kunstbib is een eindpunt. Heel bewust zo ontworpen om specialisten aan te trekken. Die vinden toch hun weg.
“
Het moet er in Van de Veldes tijd niet veel anders hebben uitgezien.
”
De bibliotheek zelf is een ruimte van 400 m² met twee verdiepingen. Meteen valt de stilte op. De hoog geplaatste ramen (met nog enkel glas) zorgen voor een afscheiding van de buitenwereld en het rumoer. Weer grote gebogen glaspartijen (referentie naar de inkomhal) die licht binnenlaten uit het oosten, zuiden en westen. Op elk moment van de dag baden de boeken in het licht. Op de planken staan ongeveer 33.000 stukken, de periodieken op het balkon, de boeken op de begane grond. De collectie omvat oude en moderne beeldende kunst, bouwkunst & monumentenzorg, kunstnijverheid, historisch interieur, esthetica & kunstfilosofie en museologie. Alles ontsloten via Aleph, de catalogus van de Centrale Bibliotheek van de universiteit. 12
VVBAD - Info - februari 2010
De collectie is gebruiksvriendelijk en zeer toegankelijk. Alle werken staan in de rekken en ze mogen vastgepakt worden. Buiten de computers, het fotokopieertoestel, een scanner en een ruimere collectie boeken moet het er in Van de Veldes tijd niet veel anders hebben uitgezien. Dat de bibliotheek vandaag de grandeur uitstraalt die de architect in zijn hoofd had is vooral te danken aan de bibliothecaris van de Kunstbib, Benn Deceuninck. “Toen ik hier voor het eerst in 2003 binnenstapte, zag ik meteen dat het plaatje niet klopte. Zware, stoffige gordijnen hielden het licht buiten, de verf kwam van het plafond en de glazen scheidingswanden waren wit geschilderd om rommel te verbergen” getuigt de bibliothecaris. Van de Velde zou zich hebben omgedraaid in zijn graf. De bibliotheek kende voordien een moeilijke periode gekenmerkt door beperkte werkingsmiddelen en personeelperikelen. Een bibliothecaris was er niet. Het werk werd gedaan door vrijwilligers, tijdelijke werknemers en gewetensbezwaarden. Door deze opeenvolging verdween een doordachte visie en verloor het gebouw jaar na jaar zijn waarde. In 2003 was het voor de universiteit duidelijk dat er iets moest gebeuren en werd er een voltijdse bibliothecaris aangenomen. De komst van Benn Deceuninck zorgde voor een professionalisering van de bibliotheekwerking. Het gaf een nieuw elan aan de bibliotheek. Met een beperkt budget en met de hulp van vrijwilligers kon Benn beetje bij beetje, met de originele bouwtekeningen in de hand, terug naar het origineel. Het plafond en de muren werden geschilderd, de zware, stoffige gordijnen werden vervangen door lichtdoorlaatbare maar warmte en hevige zonnestralen tegenhoudende exemplaren, de verf werd van de ramen verwijderd, de ijzeren raam- en deurprofielen werden terug in het zwart geverfd en de boekenkasten werden anders geplaatst met oog voor de lijnen die terugkomen in de architectuur van het gebouw. Ook de werking van de bibliotheek werd gemoderniseerd met oog op ontsluiting, behoud en beveiliging. Een mooi voorbeeld van een pareltje van Van de Velde dat in ere hersteld werd is de trap in de bibliotheek. Deze zat verscholen achter een aantal oerlelijke metalen archiefkasten. “Die trap is een icoon op zich. De lijnen, die het werk van Van de Velde zo herkenbaar maken zitten er allemaal in” toont Benn met enige fierheid. VVBAD - Info - februari 2010
13
In de kijker Geen kunstbib zonder kunst Er hangt, ligt en staat ook heel wat kunst in de bibliotheek. De werken zijn niet zomaar samengepropt in het onthaal of ergens in een vrij hoekje, zoals zo vaak gebeurt in bibliotheken. Om ze te zien moet je op ontdekkingstocht doorheen de bibliotheek. Niets wordt opgedrongen, je bent vrij om te zien wat je wil zien. Sommige werken staan letterlijk tussen de boeken, er hangen er achter een hoekje en andere liggen bovenop de boekenkasten en worden pas zichtbaar als je op het balkon loopt.
“
Iemand noemde de kunst die getoond wordt Stille Kunst. Dat is een compliment.
”
Iedereen die wil mag exposeren in de bib. De bibliothecaris maakt een keuze van exposanten. De rode draad is Kunst en Wetenschap, Beeld en Taal. Niet voor niets is het motto: ‘Wijsheid en schoonheid delen…’. “Iemand noemde de kunst die getoond wordt Stille Kunst. Dat is een compliment“ vindt Benn Deceuninck. Momenteel hangen er onder meer tekeningen van Elisabeth Van Dam, een jonge kunstenares die pas afstudeerde als Master in de Kunstwetenschappen. Zij toont zichzelf naakt als zelfportret. Verder is er werk te zien van Christine Marchand. Zij onderzoekt de ruimte door haar schilderwerk. Er is geen budget voorzien voor de tentoonstellingen. Het enige wat de bibliotheek kan aanbieden is de historische ruimte, een gespecialiseerd publiek van onderzoekers, en een groot netwerk van geïnteresseerden. Leuk zijn ook de projecten van de bachelorstudenten van Sint-Lukas in Brussel. Zo hangen er in de bibliotheek bijvoorbeeld 21 cirkelvormige stickers op verschillende plaatsen. Een werk van Lies Boddaert o.l.v.
14
VVBAD - Info - februari 2010
Benn Deceuninck.
Sophie Nys. De stickers verwijzen naar een lijst die je als bezoeker kan meenemen. Ze duiden die elementen aan in de architectuur van de bibliotheek waarvan de kunstenares vond dat die waarheid in zich hadden. Zo wordt bijvoorbeeld de werkplaats van de administratie aangeduid, omdat deze zichtbaar moest zijn om alle processen in de bibliotheek te onthullen en zo bij te dragen aan de echtheid van de bibliotheekruimte. Heel subtiel, te ontdekken als je er open voor staat. Voor de bibliothecaris zijn deze kunstprojecten zichtbaar een verrijking voor de bibliotheek. “Maar het kan natuurlijk enkel als er ruimte is nadat al het dagdagelijkse werk voor de bibliotheek gedaan is.” Een ander project dat Benn Deceuninck op poten zette is “De ontmoetingen”. Een bijeenkomst van zo’n dertigtal mensen die om de twee maanden wordt georganiseerd in de bibliotheek. “Het is een moment om de kunstenaars aan het woord te laten en na te denken over de kunstwerken”. Er kan wat muziek gespeeld worden en er wordt gezocht naar een link met de universiteit. Op een vorige editie las bijvoorbeeld Filip Geerardyn, professor in de psychoanalyse poëzie voor van de Duitse dichter Rainer Maria Rilke. “Iedereen is welkom,” benadrukt Benn, “De bedoeling is om mensen bij elkaar te brengen en mensen te ontvangen die anders nooit in de bibliotheek zouden komen. Zo zijn er Gentenaars langsgekomen die al zestig jaar in Gent woonden en nu pas de verborgen schoonheid van de bibliotheek ontdekten.” Benn krijgt carte blanche van professor Claire Van Damme, het diensthoofd van de bibliotheek. “Ik voel dat ik veel vertrouwen krijg omdat we met een positief verhaal de Kunstbib terug op de kaart hebben gezet.” Er komen ook al collega’s uit andere bibliotheken kijken hoe je kunst op een andere manier kan tonen. Het is geen geheim dat het hele gebouw van Van de Velde kraakt, kreunt en verlangt naar de broodnodige restauratie. Die komt er gelukkig ook. De komende jaren wordt onder meer de Boekentoren langs binnen en buiten onder handen genomen (zie vorige Info). Meteen vindt er ook een hele reorganisatie plaats in de gebouwen. De collectie van de Kunstbib verhuist naar de overkant van de straat. In de vrijgekomen ruimte komt er waarschijnlijk een cafetaria. “Zou dat een goede zaak zijn?” denkt bibliothecaris Benn luidop, “Ik weet het niet. Het zou jammer zijn dat deze prachtige ruimte niet meer gebruikt zou worden waarvoor ze door Van de Velde ontworpen is.” Waar de Kunstbib ook onderdak zal vinden, het enthousiasme van haar bibliothecaris zal blijven inspireren. Meer info over de Kunstbib vind je op: http://www.kunstbib.ugent.be/ tekst.html
Tekst en foto’s: Tom Van Hoye. met dank aan Benn Deceuninck. VVBAD - Info - februari 2010
15
201005 Brandweerschool
201005 Brandweerschool impressie BENN
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/201005 brand/index.html [5/06/2012 13:23:22]
Ontmoeting Lauwaert Daels de Vlam Callaert
Ontmoeting Lauwaert Daels de Vlam Callaert impressie BENN 16/07/2010
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/201009 Lauwaert ontmoeting/index.html [5/06/2012 13:23:23]
Honourable vice-mayor, Dear colleagues and friends of arts, Today I have the honour to open the exhibition of one of the most prominent Estonian artists â&#x20AC;&#x201C; Raul Meel. In the recent days we have witnessed the dramatic events in nature which have set obstacle on our way but we managed to set the hinders aside and gathered here today to open this beautiful exhibition. But at the same time I think it the nature wants to give a sign that there is something bigger than a human being who often thinks to be the centre of the universe. It is a sign that we should have more respect to the nature and have a closer connection with it. And here is the link with Raul Meelâ&#x20AC;&#x2122;s works. In his works you see a close link to the natural environment where he derives the inspiration but at the same time he also creates independent structures and images. I would like to thank all who helped to make this exhibition a reality, especially the City of Ghent and the Visual Arts Library of Ghent University for good co-operation. I hope it will be a success and pave the way for further co-operation. And now please enjoy the beautiful works the discussions and music!
Kadri Jauram 20.04.2010 Bibliotheek Kunstwetenschappen
It’s about man and time, about a forest and a tree, about possibility of love. It is about bare essentials 20th of April 2010, three o’clock pm. We are in Belgium, Gent, University library. An Estonian artist, 69 years old, who has travelled some 2500 km to come from Tallinn to Gent is the reason we are gathered here. He, his artwork and the people willing to host them. Raul Meel has been making art since the late 60ies. Considered as a Soviet avant-garde artist he was very soon honoured by Europe’s and the USA’s art events and institutions. Honoured, but not duly rewarded at a time where the society he lived in was closed and locked up from the rest of the word. Times have changed. What was once a joyful discovery of a young man who hardly knew about art history, has become his life’s work. Meanwhile, modernism has been replaced by post-modernism and indeed by “after post modernism”. The modernist’s “God like attitude” of an artistic individual has been slipped into a steadily growing solitude and loneliness of a person waking up every morning in a globalized word, where everybody is dependent of everything. This everything is something which one has never had a chance meet eye to eye because of sitting in front of a computer-screen and never venturing into a scary irrationality of the pragmatic word which one inevitably makes part of. When I was trying to promote Estonian culture here in Belgium (just as Kadri does today), I went to Jan Hoet and started to talk about Estonian artists. “You cannot have anything decent in art” – he replied, “because you did not interact with the world, closed as you were.” I’ve often thought about his words when mulling about Chinese artists or Soviet ones, whom Western society quickly recuperated in its race for novelty…only to forget about them very quickly afterwards. This was probably partly a market driven phenomenon combined with a short-spanned attention capacity of people spoiled by an ever-changing art scene inherited from modernism and manipulated by contemporary media. Besides: what kind of attention could arise from destruction which became a norm in order to feed the hunger for novelty? It was long time ago. Today, our energy-supply is too short to be invested into destruction. And our tolerance – so often faked – borders on indifference. Still, the question about real interaction – not a virtual one – between an artist and the surrounding society, remains valid. If there is a forest, there should be trees. If there is a tree, there is only a vague possibility that there is a forest behind it. Are there any means for a tree to speak up on behalf of a forest? There should be when the message is about essentials. Bare essentials. --------------------------------------------It is true, that Estonian society was a closed society during more than 50 years of Soviet regime. This is a long time for a relatively young culture. At the end of the fifties – during a period, which was called "Khrushchev’s thaw" – there was a short-lived hope, which caused mighty dynamics in artistic expression and which ended as abruptly as it had begun. The deception that followed generated a very particular phenomenon: culture became an alternative to life, an encoded message of liberty, which most of society was ready to follow. An aesthetic cultural system versus a social system...Should be something profoundly, specifically Estonian: as the only revolution we were capable of winning was a singing revolution in late eighties, too.
Back to the sixties. A new artistic language created in those days mainly came from applied artists and not what might be considered pure beaux-artists. Architects, designers, graphical artists dominated in everything that was vital and new, and yes, this suited a young man, who was a total outsider with a healthy and curious mind coming from the countryside to study in a technical high school in Tallinn. He hardly knew about art even if he read a lot, mostly poetry and all sorts of other literary works. We are talking about Raul here. Raul whose studies were interrupted by the ordinary obligation to serve in the Soviet army; more precisely about an evening when he was sitting in a weapon storage in front of his small typewriter gazing into the snow behind the window. And then he started to type, seemingly irrationally letters and signs, which formed astoundingly vivid images. This was the starting point of so called concrete poetry, or visual poetry as he calls it today, and which he revisits here. Matured, experienced and as playfully young as he was forty years ago. Everything changed from the moment he found a way of artistic self expression – quite an unusual one we have to admit – and which he followed and elaborated faithfully to a highest possible perfection. He stayed within his means, never tried to paint like a painter building on technical graphs, geographical maps, verbs, sounds and geometrical figures. Bare essentials. Where an image appeared too static he built series, so a phrase turned into a story. Where a colour or a figure asked for more life, he added a pulsating pattern, a rhytm. Today, when the number of readers is decreasing, where language is losing its beauty and appealing cheap images are taking over what once was a meaningful text, Raul Meel succeeds to salvage both of them – the text as well as the image. Moreover – patiently, he cleans the dust from sacred, daring to state the possibility of love, making a tree speak up for a forest. Where the language is unable to speak, the image comes in, where the image fails, the language rescues the meaning. Salomon’s Song of Songs is as beautiful as a peace treaty. Isn´t it? Once, there was a daring statement made by late avantgarde artist Joseph Beuys: "everybody is an artist" he said. It was almost relevant to Raul Meel when he started. Today, another statement, highly relevant this one, too, could be added: "But one has to prove it nevertheless.“
Tamara Luuk 20 april 2010 Kunstbib UGent
Looking at / looking through The rhetoric of poetry Ronald Soetaert Kris Rutten
The rhetorical and narrative turn Explorations in education
not use literary works to help us teach sociology, â&#x20AC;&#x153; Why psychology, pedagogy, even (or especially) history? Why do we go on thinking that the reality of fiction is more suspect and illusionary than the fiction of reality?
Bruner, 2005, p. 63
â&#x20AC;?
Narrative turn
Bruner
Growing interest in narratives Narrative as a mode of knowing Art as a mode of knowing
Narrative turn
Bruner
Mode of knowing
Bruner & Burke
ď&#x201A;§ What can we learn? ď&#x201A;§ How do we study?
Narrative turn
Bruner
Mode of knowing
Bruner & Burke
Rhetorical turn
Burke
Symbol-making Symbol-using Symbol-misusing
Narrative turn
Bruner
Mode of knowing
Bruner & Burke
Rhetorical turn
Burke
Symbol-making Symbol-using Symbol-misusing
Literature & drama
forms like tragedy or comedy or satire can be described â&#x20AC;&#x153; Art as equipment for living that size up situations in various ways and refer to corresponding attitudes. â&#x20AC;?
Burke, 1973, p. 293
Relation Between language & the world = How we stand in the world Art as research of the symbols/ language with which we create the world
Marshall McLuhan's aphorism “The Medium is the Message” “The Medium is the Massage” Symbol-wise (Media-wise)
At / Trough The textual surface has become permanently bi-stable. We are always looking first AT it and then THROUGH it. (Lanham) Digital Screen
The Electronic Word
The Economcis of Attention
Attention Artists? Of course, they have always instructed us in how to pay attention to the world. (Richard Lanham)
Paul De Vree
Reflection/ selection/ deflection Men seek for vocabularies that are reflections of reality. To this end, they must develop vocabularies that are selections of reality. And any selection of reality must, in certain circumstances, function as a deflection of reality. (Kenneth Burke)
Reflection/ selection/ deflection â&#x20AC;Ś the ways in which the visual functions rhetorically â&#x20AC;Śthe broader question of how and why the rhetorical turn has become so thoroughly visual
The treachery of images
The treachery of images foregrounds and problematizes the way that we attribute significance to images the complicated relationship between the verbal and the visual
The treachery of images The image of the pipe + that sentence share a dialectical relationship each comments on the other
Is Magritte offers us the image of the pipe, then tells us that it's not a pipe. This seems to be a case when it really does matter what the meaning of is is.
CECI THIS Magritte uses the pronoun ceci (“this”) to point to the image, but it might just as easily be understood to be referring to the word “pipe” or even to the assertion itself as a performative act.
Herman De Vries
Markus Raetz
CECI THIS To understand â&#x20AC;&#x153;Ceci n'est pas une pipeâ&#x20AC;?, we need to break down the conformities and established rules that we take for granted in the way that we think.
Fred Eerdekens In this modern age, Eerdekens is taking Magritte's "Ceci n'est pas une pipe" to a whole new level.
What is a word? What is an image? What is the image/text? How do we read something like this?
Fred Eerdekens
Fred Eerdekens
Fred Eerdekens
Eerdekens: God & Ego
Concrete poems continued the typographic experimentation begun by the Futurists, requiring readers to look both AT and THROUGH language simultaneously.
Concrete poetry â&#x20AC;&#x153;.. deals with the relation between the visible form and the intellectual substance of words. It is visual ... because it adds the optical gesture of the word to its semantic meaning.â&#x20AC;? (Simanowski)
Paul Van Ostayen
Eugen Gomringer schweigen schweigen schweigen schweigen schweigen schweigen schweigen schweigen schweigen schweigen schweigen schweigen schweigen schweigen
The silent space in the third line is the crux of the poem because, â&#x20AC;&#x153;strictly speaking, silence can only be articulated by the absence of any wordsâ&#x20AC;?.
McCaffery: Carnival
Steve McCaffery To see the letter not as a phoneme but as ink, and to further insist on that materiality, inevitably contests the status of language as a bearer of uncontaminated meaning(s).
StiftpoĂŤzie Maarten Inghels, Tumult Dimitri Antonissen, Schrap Me Stiftgedicht at Blogs, Afbeeldingen, en veel meer op WordPress http://nl.wordpress.com/tag/stiftgedicht /
Austin Kleon, Newspaper Blackout
Applied Literature
Applied Literature
Ivanka Beton is a Hungarian concrete artist and designer whose H端bler Applied Literature project struck a chord. The series will be exhibited at Hidden Heroes 2010 this week in Milan.
Today there are thousands of possibilities to download literature in a digital form. Nevertheless I regard the book first of all as an object. My goal is to visualize my memories that are purely connected with these objects. I researched the identity of my own books without dealing with their content, but rather focusing on their history and my relation to the objects themselves. All these memories are fixed in a bookshelf that is adapted by a personal collection of literature.
Klaus Sherübel: The Book Mallarmé
Sophie Calle
Helicopter Perspectief
Looking at / looking through The rhetoric of poetry Art as equipment for living Look at & through
Ontmoeting in de Kunstbib Raul Meel et al.
Ontmoeting in de Kunstbib Raul Meel et al. impressie BENN 20/04/2010
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20100322 Raul Meel/index.html [5/06/2012 13:23:37]
Banksy
!
•! Concept CHRONOTOOP! •! Evenwichtschronotoop (archetype 1)! •! Conflictchronotoop (archetype 2)! •! Verhalen als combinaties van evenwicht en conflict!
Tijd en Ruimte als archetypes in verhalen!
•! Chronos en topos ! •! Kant: tijd en ruimte als basis van kennis/ Einstein: vierdimensionaliteit/ Cassirer: tijd en ruimte in mythische kennisvormen! •! Tijd en ruimte als bouwstenen van elke verbeeldingsconstructie! •! Tijd en ruimte in verhalen: Time and Imagination (Northwestern UP, 2010)/ Verhaal en verbeelding (Academia, 2007)!
Chronotoop!
Toeval: de gebeurtenis valt ons toe en doorbreekt ons verwachtingspatroon. ! Verschil brengt onrust en onzekerheid in de wereld. !
Als een fenomeen zich herhaalt, kan men dit patroon benoemen, het verleden ervan verklaren en voorspellingen maken. !
Herhaling brengt regelmaat en zekerheid in de wereld. !
Aion en Tyche
evenwicht en conflict // tijdsconcepten !
Evenwichtschronotoop: specifieke combinatie tijd en ruimte: aion en hestia!
•!gebeurtenissen die nauw zijn verbonden met de opeenvolging van generaties (de cyclus ouders-kind-kleinkind) en van natuurprocessen (de cyclus van dag en nacht, van de seizoenen, de jaren en de eeuwen).
•!vertrouwde bergen, velden, rivieren en het eigen huis
Eidyllion ! homogene en geïsoleerde ruimte (“the idyllic unity of the place”, “a spatial corner” FTC 225) die doordrongen is van de cyclische tijd.
Idylles zijn verhaalvormen die op extreme wijze “regelmaat” en herhaling ensceneren: !
MODEL = IDYLLE!
Hestia, de godin van de huisvrede (Vesta: olielamp, vuur, staf tegen huisvredebreuk)
ruimte = afgesloten geheel, geïsoleerd systeem, een “thuis”
Aion, de god van de hemelse tijd
tijd = bewegingen zijn herhaalbaar, cyclische processen (ritme van dag/nacht, zodiac, seizoenen, generaties)
twee voorwaarden
Evenwichtschronotoop : “Aion” en “Hestia” !
Giorgione La Tempesta (1507)!
Locus Amoenus!
Guilherme de Aquit창nia, ca. 1100)!
Ca. 1340 (ill. bij Poema IV van
Bill Owens, from Suburbia (1973) This is our second annual Fourth of July block party. This year thirty-three families came for beer, barbequed chicken, corn on the cob, potato salad, green salad, macaroni salad, and watermelon. After eating and drinking we staged our parade and fireworks.
Waar de brede stroom der Maas! statig zeewaarts vloeit;! Weeldrig sappig veldgewas! kost'lijk groeit en bloeit;! Bloemengaard en beemd en bos! overheerlijk gloort: ! Daar is mijn Vaderland !
spanning weggenomen en vervangen door een evocatie van perfecte harmonie "
harmonieuze eenheid van volk, natuur en geschiedenis!
Hymnes !
de tijdloosheid van de eeuwige waarden en waarheden: “herhaling van hetzelfde”
beweging creëert verschil, mythes ensceneren bewegingsloosheid of herhalende beweging
onregelmatigheden zijn uitzonderingen, regelmaat is de regel
reduce the world of anomalies and surprises which surrounds humanity to norm and orderliness. They tell not of one-off exceptional events, but of events which are out of time, endlessly repeated, and in this sense, unchangeable. (Lotman 1990: 152)
Mythes
(een paradijselijk vakantieoord, een lentedag, de aanvankelijke rust in het kantoor van de privé-detective)!
•!symbiotische eenheid tussen het menselijke samenleven en zijn natuurlijke of culturele context
dorpje in Asterix, het levensgeluk van het nakende huwelijk in de Griekse romance; het kleinstedelijke gemeenschapsgevoel uit de jaren vijftig in Stephen Kingverhalen of in David Lynch-films) !
•!collectieve activiteit (de voorstelling van het Gallische
Openingsscènes!
•!euforische intrede in een sociale institutie die onrechtstreeks verwijst naar het gemeenschapsleven (het huwelijk van de prinses, de Hollywoodkus, een geding dat rechtvaardigheid laat zegevieren, een troonsbestijging, een publieke huldiging zoals in Star Wars of in piratenfilms met Errol Flynn). !
•!euforisch gemeenschapsgevoel (de wafelenbak bij Nero, het everzwijnfestijn in Asterix) !
•!harmonieuze natuurlijke omgeving (een ondergaande zon over een vredig landschap, een luie zomerdag)!
Verhaaleindes!
Heterotopischheterochrone ruimtes!
Heterotopische ruimtes!
- 2006: exposition Recollecting Landscapes au musée d'art contemporain, SMAK à Gand"
- 2006: publication: Pieter Uyttenhove (ed.), Recollecting Landscapes (Rephotographie, mémoire et transformation 1904-1980-2004)"
Recherche du département de l’architecture et de l’urbanisme de l’Université de Gand sur les séries chronophotographiques Massart-Charlier-Kempenaers!
Landschapsidylles en het «"gevaar"» van moderniserende krachten"
Banksy
!
in deze ruimte is de mens een vreemdeling die de grenzen van zijn eigen huis heeft overschreden en die achter die drempel steeds nieuwe, verrassende aspecten van de werkelijkheid ziet opdoemen
ruimte = open ruimte van mogelijkheden (“on the road”)
tijd = avontuurlijke tijd, tijd van (stimulerende en bedreigende) ontmoeting, gedomineerd door het onvoorspelbare en toevallige
twee voorwaarden
“Tyche” en “Hermes”!
Conflictschronotoop : !
The goddess wears a plumed solar disk with buds, a chiton with a himation gathered in the front, holds in her left hand a cornucopia, and rests her right hand on a rudder !
Fors Fortuna was an Italian goddess, the bringer of fertility and increase. In classical times her worship was overlaid with that of Minerva and the Egyptian Isis, and linked to the Greek goddess Tyche, daughter of Zeus, who presided originally over all happenings, good and bad, but later was reverenced as Luck or Chance. Since Tyche was significant to risky undertakings (competitions, the drawing of lots, love, sailing), she was often imaged, principally on coins, sometimes with a ship's rudder in her hand. !
•!in deze ruimte is de mens een vreemdeling die de grenzen van zijn eigen huis heeft overschreden en die achter die drempel steeds nieuwe, verrassende aspecten van de werkelijkheid ziet opdoemen !
•!verrassing niet langer uitgesloten (niet het herkennen van het vertrouwde) !
•!ruimte buiten de geïsoleerde ruimte van de evenwichtschronotoop; “op weg” !
Symbool van het individuatieproces (Jung)!
Bemiddelt tussen het ene en het vele (tussen godenrijk en mensenrijk)!
Vrouwelijke ziel in mannelijk lichaam!
Hermes draagt een reizigersmantel en – hoed, gevleugelde laarzen en een boodschappersstaf !
ruimte = het terrein van Hermes, ontmoetingsruimte!
Anna Karenina: “Alle gelukkige families lijken op elkaar, maar elke ongelukkige familie is ongelukkig op haar eigen manier”.
Balzac: “toeval als de grootste romancier ter wereld”
afwijkingen zijn de interessantste verhaalstof:
Traditionele anekdotes: http://www.verhalenbank.nl/index.php
Legendes
Urban myths of Urban Legends: http://tafkac.org/ulz/
Grappen
Anekdotes
interessante afwijkingen van “de loop der dingen”:
Andre誰 Tarkovski, Stalker, 1979.!
H.!
23 Wim Wenders, Alice in the cities, 1973.!
een verhaal is de â&#x20AC;&#x153;disruption of an initial state of equilibrium by an unanticipated and often untoward event or chain of eventsâ&#x20AC;? (Herman 2005: 83). !
de interactie tussen evenwicht en toeval!
de wisselwerking van herhaling en verschil!
de combinatie van mythe en anekdote !
The modern plot-text is the fruit of the interaction and mutual interference of (...) two polar types of texts (those describing the regular course of events, and those concerned with anecdotal deviation from the course) to influence each other mutually. This interaction largely determined the subsequent fate of the narrative genres. (Lotman 1990: 153)
Het huwelijk van Aion en Tyche in de narratieve verbeelding:
beide ervaringscategorieĂŤn zijn nodig om interessante verhalen te vertellen.
dan weer alluderen ze op onverwachte en contingente situaties.
nu eens roepen verhalen voorzienbare en universele situaties op,
In de westerse verhaalkunst zijn beide ervaringscategorieĂŤn in een subtiel evenwicht aanwezig:
“the thwarting of intended actions by unplanned events, which may or may not be the effect of other characters’ intended actions”!
“tellability” volgens Herman: !
contingenties van Tyche: verhalen zijn pas interessant als ze conflicten bevatten
appreciatie van orde en regelmaat bij het publiek !
het portretteren van het vertrouwde en van het voorspelbare !
Patrick Geddes, Cities in evolution, 1916..!
27
Arata Isozaki, City In The Air 1962.!
28
Een stad van de toekomst gebouwd op de ru誰nes van het verleden.!
!
Jean Nouvel, Jean-Marie Duthilleul, Michel Cantal-Dupart
Een nieuwe generatie torens.! 29
!
Jean Nouvel, Jean-Marie Duthilleul, Michel Cantal-Dupart
La Corneuve, als transport-hub.!
30
!
Jean Nouvel, Jean-Marie Duthilleul, Michel Cantal-Dupart
Ile Seguin.!
31
!
Roland Castro
Nieuw eiland in de Seine in Vitry-sur-Seine.! 32
Groupe Descartes (Yves Lion)!
Bois de Vincennes, omgeven door torengebouwen, vergelijkbaar met Central Park.!
33
!
Christian de Portzamparc
34
Een nieuwe gare Nord Europe in Aubervilliers die gare du Nord en gare de l'Est moet vervangen, samen met nieuwe woningen en kantoren.!
Ontmoeting in de Kunstbib
Ontmoeting in de Kunstbib impressie BENN 12 maart 2010
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/201002 Geert Decloedt/index.html [5/06/2012 13:23:57]
Hohe Pappeln Henry van de Velde (°1863-1957) Toelichting bij de gelijknamige tentoonstelling op 08 januari 2010 in de Kunstbib Ik ben eigenlijk erg dankbaar dat ik hier in deze ruimte een deel van mijn werk kan tonen en tezelfdertijd een korte toelichting kan geven over mijn project. De werken die ik hier toon kaderen in een onderzoeksproject waarbij ik niet alleen de ruimtelijkheid van het bebouwde landschap onderzoek maar ook de materialiteit van de geschilderde ruimte. Ik werd enige tijd geleden gefascineerd door de ruimte als ik bvb door een raam keek, door een bepaalde ruimte stapte of op het voetpad langs huizen wandelde. Als ik in de wagen zat en naar het landschap keek dat voorbijtrok. Als ik in een gebouw de lift nam en door gangen stapte. Als ik ging zwemmen. Als ik in de bibliotheek een boek nam en ging zitten, of als ik op de trein stapte en een boek las. Het ging niet alleen om een fysieke verkenning van de ruimte maar tezelfdertijd om een mentale exploratie van de ruimte. Net als de Franse schrijver Georges Perec wilde ik die plaatsen op een bepaalde manier beschrijven of vastleggen. Op een aantal van die plaatsen keerde ik terug om er foto‟s van te nemen of om schetsen te maken. De verdere verwerking heeft plaats in het atelier, in termen van verf, en wordt tezelfdertijd een onderzoek naar de mogelijkheden van de schilderkunst. De ervaring van een verplaatsing, de beweging, het onderweg zijn, is voor mij een eerste stap in de verbeelding van ruimte en begrenzing. De ervaring op zich is in die mate belangrijk omdat juist zij de sensibiliteit stuurt. De ervaring van een plaats is dan ook meermaals verbonden met de herinnering aan andere plaatsen. Herinnerde ruimtes zullen dan deel uitmaken van nieuwe ruimtes. Als we over ruimte spreken bedoelen we zowel de landschappelijke als de architecturale ruimte. Om het met Zaha Hadids woorden te zeggen: “Architectuur is er niet enkel om naar te kijken, architectuur is functioneel, architectuur doet iets met ons.”1 In Nog 2, vertelt Josse De Pauw het verhaal achter het Maison Lemoine, een huis ontworpen door Rem Koolhaas, op een heuvelrug nabij Bordeaux, voor een echtpaar waarvan de man rolstoelpatient was. Hier wordt duidelijk welke impact de architectuur op iemands leven kan hebben. “In tegenstelling tot wat je zou verwachten’ zei hij tegen de architect‟ wil ik geen eenvoudig huis. Ik wil een ingewikkeld huis, want dat huis zal mijn leven bepalen.” In de literatuur kwam ik ook terecht bij Georges Perec, een Franse schrijver die in 1974 Espéces d’ espaces schreef. Het werk gaat over de ruimte waarin we leven, hoe die we ervaren, hoe we die ruimte vullen met objecten, met onszelf en met onze bezittingen. Perec vertrekt van de ruimte van het blad papier dat hij beschrijft, en gaat dan verder naar de ruimte van het bed, de kamer, de gang, het appartement, de straat, de stad. Perec stimuleert het bewustzijn van wat we een fysieke en een mentale ruimte noemen. Hij onderzoekt ook wat er gebeurt als de plaats van een object in de ruimte wijzigt. In zijn boeken zal hij met de lay-out spelen, in de marge schrijven, extra spaties inlaten. Ik vroeg mij daarbij ook af: als je de ruimte ervaart door je erin te bewegen en je te verplaatsen, is het dan ook mogelijk om hierover iets in schilderkunstige termen te vertellen? Verschillende kunstenaars hebben ons doorheen de tijd op één of andere manier naar de ruimte leren kijken. Het begrip ruimte werd dan ook telkens weer anders ingevuld. 1
Johan Thielemans in gesprek met Zaha Hadid in Strada, Dag v/de Architectuur 3/3, Canvas, 29/08/2009 2 Maison Lemoine (Rem Koolhaas) in Nog, bundel verzamelde teksten van Josse De Pauw, Houtekiet Antwerpen/Amsterdam, 2004, pp. 92- 99
[Type text]
In 2008 was ik sterk onder de indruk van de tentoonstelling Fantasy in het MUHKA in Antwerpen. Koen van den Broek (die in het voorjaar tentoonstelt in het SMAK) bracht in het MUHKA werken van verschillende kunstenaars tezamen, waardoor ze een bepaalde dialoog aangingen met elkaar, én ook met zijn eigen werk. Zo zagen we een aantal werken uit de tweede helft van de 20ste eeuw en het begin van de 21ste eeuw, gezien door de ogen van een kunstenaar die zelf de problematiek van de ruimte door middel van kleur en lijn onderzoekt. Ik zag toen dat het werk van Koen van den Broek een sterke ruimtelijkheid kent en hedendaags antwoord formuleert op de vragen die de kunstenaars die hem voorafgingen reeds stelden mbt het concept ruimte. Een andere tentoonstelling, Beyond The Picturesque, vorige zomer in het Smak, waarin het gecultiveerde landschap een plaats kreeg, gaf weer een andere benadering van het begrip ruimte, door de mogelijkheden van zowel traditionele als digitale media uitgebreid te verkennen bij het onderzoek van landschapsbeelden. Tentoonstellingen, literatuur en andere prikkels voeden mijn verbeelding wanneer ik mijn ervaringen op een tweedimensionaal vlak tracht te verwerken. Het onderwerp is meermaals het bebouwde of in het in cultuur gebrachte landschap. Dit kan bijvoorbeeld de straat zijn waardoor ik dagelijks stap, of een verkaveling, een tennisbaan, een stedelijk landschap of bouwwerven. Omdat Henri van de Velde „s architectuur voor mij een sterke inspiratiebron is ben ik uiteindelijk ook naar Weimar gegaan op zoek naar andere gebouwen van deze architect. In 1902 vestigde Van de Velde zich in Weimar, waar hij in opdracht van de aartshertog Wilhelm Ernst werkte. Hij stond in Weimar aan de wieg van de uitbouw van een kunsthogeschool, de Grossherzogliche Kunstgewerbeschule, die later zou uitgroeien tot het Bauhaus. Het huis dat hij in Weimar voor zichzelf bouwde is helemaal omgeven door hoge populieren. De Hohe Pappeln, de naam zegt het zelf, is de naam die van de Velde gaf aan zijn woning in Weimar. Het is pas veel later, in 1934, dat hij in het kader van het universiteitsproject Gent deze bibliotheek ontwerpt. De meeste werken die ik maak behoren tot een reeks. Het gaat dan om verschillende benaderingen van een bepaalde omgeving. De werken die ik in deze bibliotheek toon zijn allen min of meer geïnspireerd door de architectuur van Henri van de Velde, door het ritme, de lijn en het spelen met licht. Op het ogenblik dat ik mijn eerste lijn op papier of op doek plaats ga ik vrij intuïtief te werk. Creativiteit is eigenlijk ook een spel van verbeelding en denken samen. Hoe meer het werk vordert, hoe bedachtzamer ik werk. In het eerste werk heb ik de massiviteit van het gebouw willen benadrukken. Daarnaast heb ik naar kleuren gezocht die iets vertelden over het licht. Het groen dat in het werk te zien is, is een gevolg van het feit dat ik twee jaar geleden nogal wat literatuur over Indonesië heb doorgenomen. Door al het groen dat er besproken werd wilde ik zelf ook één en ander met groen verkennen. Het groen is hier en daar nog gebleven, en met het groen en voor mij wellicht nog interessanter, de noodzaak om vormen uit de natuur te relateren aan constructieve elementen. Een ander werk behoort tot de reeks die ik het Het uitzicht heb genoemd. Het is geschilderd naar foto‟s die de ik genomen heb vanuit een raam met uitzicht op architectuur van Henry Van de Velde. Ik werd vooral gefascineerd door de mogelijkheden van lijnen en vlakken om zowel de illusie van diepte te benadrukken als het tweedimensionale aspect. Het is ook mijn betrachting dat het werk iets vertelt over schilderkunst zelf, over de verfhuid, over de keuze‟s die je als kunstenaar maakt, over de aarzelingen en de twijfels. Op een bepaald ogenblik stel je je dan de vraag of het niet interessanter is om hetzelfde onderwerp op een andere manier te benaderen, in een ander medium.
[Type text]
Zo heb ik ook een aantal penseelschetsen gemaakt naar dit onderwerp. Een tweede vraag die ik mezelf stelde was of een moeilijkheid of een obstakel juist geen aanleiding kan zijn om creatiever om te gaan met het onderwerp. Door bijvoorbeeld gebruik te maken van een penseel dat net iets te dik is om op een klein formaat te werken, wordt ik verplicht om creatiever met mijn materiaal om te gaan; niet enkel wat geschilderd wordt is belangrijk, ook wat niet geschilderd wordt.
Christine Marchand --------------------------------------------------
[Type text]
Ontmoeting in de Kunstbib op vrijdag 8 januari 2010
Ontmoeting in de Kunstbib op vrijdag 8 januari 2010 foto-impressie BENN
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/Ontmoeting/index.html [5/06/2012 13:23:59]
Het Museum Morfologie beheert een collectie die ontstaan is uit onderwijs, onderzoek en dienstverlening aan de vakgroep morfologie van de Faculteit Diergeneeskunde gedurende de laatste 75 jaar. De collectie bevat een schat aan didactisch materiaal voor studenten op universitair niveau (diergeneeskunde, biologie,…), voor hogescholen (landbouw, dierenzorg,…) en voor leerlingen uit het lager en secundair onderwijs. Het is tevens een verzameling rijk aan wetenschappelijk erfgoed. Ondanks het feit dat het dus in de eerste plaats een wetenschappelijke didactische collectie betreft, spreekt ze creatieve geesten tot de verbeelding. Kruisbestuiving tussen wetenschappers en kunstenaars is alvast geen nieuw gegeven. Of zoals onlangs nog werd verwoord in de nieuwsbrief van de tentoonstelling “World Wide Wonders” in galerie Kunstzicht: “Het wonder is datgene waarnaar de kunstenaar streeft en datgene vanwaar de wetenschapper vertrekt in zijn streven om kennis te verwerven over de wereld.”. Morfologie, in het bijzonder, is een toegankelijke tak van de medische wetenschappen voor een artiest. Denk maar aan de anatomische schetsen van Leonardo da Vinci, de meest artistiek getalenteerde wetenschapper of wetenschappelijk geïnspireerde kunstenaar van zijn tijd. Wat de bron van de wederzijdse aantrekkingskracht ook moge zijn, zowel morfoloog als kunstenaar starten steeds met een zintuiglijk onderzoek (zicht, tast, geur) van zijn/haar studieobject om die waarnemingen vervolgens vast te leggen. De opzet en het resultaat van die observaties zijn weliswaar verschillend, maar daarom niet noodzakelijkerwijs tegenstrijdig. Zo is de symbiose tussen kunst en wetenschap in het werk van Leonardo uitzonderlijk groot. De morfoloog streeft in de eerste plaats naar nauwkeurigheid en accuraatheid met het oog op het verzamelen van kennis. Dit neemt niet weg dat hij/zij niet met verstomming kan geslagen zijn door zijn/haar bevindingen. Alleen is voor de wetenschapper de nodige afstand en objectiviteit nodig om de juiste informatie te kunnen filteren uit het onderzoek, terwijl de kunstenaar zich juist wil doordrenken met het wonder. Karin Borghouts fotografeerde stukken uit een wetenschappelijke collectie in een andere context, maar waarheidsgetrouw. Op die manier creëerde ze beelden die weliswaar tot de verbeelding spreken, maar eveneens getuigen van een objectief waarnemingsvermogen. Door de anatomische studieobjecten uit de wetenschappelijke sfeer te halen en te heromkaderen in een bibliotheekomgeving, bracht de fotografe de museumstukken alleszins terug tot de essentie van hun oorsprong, namelijk de fascinatie van de mens voor de vormleer, de morfologie van het leven. Marjan Doom
Dit plastinaat is een overlangse doorsnede in de mediaanlijn doorheen de kop en hals van een hond (Yorkshire TerriĂŤr). Dit didactisch model is voornamelijk bedoeld ter illustratie van de structuren van de keel. Zo is goed te zien hoe het zacht gehemelte een tussenschot vormt tussen de neuskeel (nasopharynx), waarin een gele speld steekt, en de mondkeel (oropharynx), waarin een groene speld steekt. Het strottenklepje (epiglottis), aangeduid met een blauwe speld, sluit de luchtpijp (trachea) bij slikbewegingen af. Bij afsluiten van de toegang tot de luchtpijp kan de voedselmassa doorglijden naar de slokdarm (oesophagus) die net boven de luchtpijp ligt. Net achter het strottenklepje tekenen zich de valse en echte stembanden af (plicae vestibulares en plicae vocales), duidelijk van mekaar gescheiden door een zakje van Morgagni (ventriculus laryngis), aangeduid met een rode speld. De plastinatiemethode is een conservatiemethode waarbij al het water uit de weefsels wordt vervangen door aceton, waarna het aceton vervangen wordt door silicone. Na het uitharden van de kunststof (silicone) is het preparaat droog, elastisch en permanent houdbaar. Het is een relatief nieuwe techniek, op punt gesteld door de anatoom Gunther Von Hagens in 1977.
Dit afgietsel in silicone illustreert de vertakkingen van de luchtpijp in de longen (bronchiaalboom) van een hond. Met de afgietseltechniek worden driedimensionale replicaâ&#x20AC;&#x2122;s gemaakt van lichaamsholten (vb: buikholte) en holle organen (vb: bloedvaten en luchtpijptakken). Daartoe wordt een kunsthars onder vloeibare vorm (monomeer) ingespoten. Wanneer de hars uitgehard is (gepolymeriseerd) worden de omgevende weefsels opgelost met sterke corrosieven (kaliumhydroxide-oplossing).
Dit vaatafgietsel toont het slagaderlijk systeem van de leverbloedvaten van een varken. Dit preparaat werd vervaardigd in samenwerking met het levertransplantatiecentrum van het universitair ziekenhuis in Leuven in het kader van een onderzoek naar betere bewaartechnieken van levers tijdens het transport voor transplantatie. Met de afgietseltechniek worden driedimensionale replicaâ&#x20AC;&#x2122;s gemaakt van lichaamsholten (vb: buikholte) en holle organen (vb: bloedvaten). Daartoe wordt een kunsthars onder vloeibare vorm (monomeer) ingespoten. Wanneer de hars uitgehard is (gepolymeriseerd) worden de omgevende weefsels opgelost met sterke corrosieven (kaliumhydroxide-oplossing).
Kunstbib UGent Open Monumentendag 20080914
Kunstbib UGent Open Monumentendag 20080914
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20080914 Open Monumenten web/index.html [5/06/2012 13:24:04]
Trouvailles van Georgette Caese
Trouvailles van Georgette Caese beeld Benn maart 2009
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/Georgette Caese en Els Vekeman/Trouvailles web/ [5/06/2012 13:24:06]
Kunstbib UGent
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
ART(silence) / hulde aan prof. Claire Van Damme
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Hulde Claire VanDamme.html (1 of 8) [5/06/2012 13:24:08]
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
UGent, foto Hilde Christiaens http://www.beeldarchief.ugent.be/evenementen/ClaireVanDamme/index.htm
ART(silence) Geachte Heer Rector, Beste Vakgroepvoorzitter, Beste Genodigden, Beste Kunstenaars, Beste Vrienden-van-de-Kunstbib, Beste Vrienden van het Boek, Beste prof. Claire Van Damme Ook in mijn naam allen hartelijk welkom in de Kunstbib, een oord van stilte, waar uitzonderlijk de stilte zal verbroken worden. Maar we hebben hier een goede reden voor. Sta mij toe eerst even de context te schetsen.
ART(silence)/ de ontmoeting We hebben de afgelopen jaren hier in de Kunstbib zoâ&#x20AC;&#x2122;n 10-tal Ontmoetingen georganiseerd. Onderzoekers, kunstenaars en kunstliefhebbers konden er elkaar ont/moeten niet/moeten. Wat ons deze avond verenigd is onze liefde voor de wetenschap, het onderwijs, de kunst en het boek. Een speciaal verbond. In de bibliotheek is er bovendien iets te belevenâ&#x20AC;Ś Over
ART(silence)/ een kleine getuigenis
Het project ART(silence)wil een getuigenis zijn. Van de kwalitatieve ruimte, in casu de kunstbibliotheek van Henry van de Velde.
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Hulde Claire VanDamme.html (2 of 8) [5/06/2012 13:24:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Een ruimte waar het een eer is om te werken. Deze ruimte heeft een merkwaardige aantrekkingskracht. De architectuur is doordacht. Het daglicht is subtiel wisselend. Hier krijgt de verbeelding mogelijkheden. Topofilie als het ware. Een Kunstbibliotheek bevat kennis over kunst. In het verleden werden er wisselende tentoonstellingen georganiseerd, gelieerd aan de ruimte. Op regelmatige tijdstippen vonden er zoals reeds aangestipt Ontmoetingen plaats. Er zijn ruime contacten binnen de wereld van het boek en de kunst. De bibliotheek Kunstwetenschappen wil zo een intellectuele ontmoetingsplaats zijn, een reflectieruimte, een werk- en studieplek. Hier kan een wetenschappelijk, artistiek en poëtisch klimaat gedijen met mogelijkheid tot een creatieve wisselwerking. Harmonie. Over
ART(silence)/ de tentoonstelling
De tentoonstellingen in deze ruimte zijn en eigenlijk moeten we zeggen waren stimulerend bij het intellectuele werk of ze dragen bij tot de rust en het esthetisch ervaren. We wilden met de tentoonstellingen die we organiseerden ook de kunstenaar een platform bieden in een ruimte met een geschiedenis, aura en een grote eigenheid. Dit in een nietcommerciële ruimte. Een ruimte die geen white cube of black box is. Telkens weer is/was het een uitdaging om samen met de kunstenaar de kunstwerken te plaatsen, zodat hun werken met andere ogen kunnen bekeken worden: vanuit de context en in relatie tot de iconische van de Veldearchitectuur, de collectie wetenschappelijke kunstboeken, het natuurlijke, binnenvallende licht of de reeds aanwezige kunstwerken. Een andere manier van presenteren. Art in context, als het ware. De rode draad in de tentoonstellingen is de liefde voor deze historische ruimte, de liefde voor het boek, een onderzoekergeest en het openstaan voor uitdagingen. Hoe de ruimte ervaren wordt, heeft weerslag op wat getoond wordt en hoe de werken een plaats krijgen. De betrachting is om zo een meerwaarde te creëren voor onderzoekers, bezoekers en kunstenaars. Het is het doorbreken van het monofunctionele van de bibliotheek. Een andere manier van Durven Denken. De kunst om bewust te zijn. Er ontstaat zo een speciale band tussen creatieve geesten. Vreugdevolle momenten. Ontmoetingen. Zoals dit eigenste moment. Nu. De tentoongestelde werken werd door de kunstenares Rita Reychler stille kunst genoemd. Zo komen we aan de titel ART(silence). De Kunstbib kan hier blijven tot de zomer van 2012. Deze ruimte krijgt zoals we allen weten een andere bestemming. De bibliotheek wordt opgenomen in een faculteitsbibliotheek hier aan de overkant. Als afscheid presenteert de bibliotheek werken van 60 kunstenaars die hier de afgelopen 9 jaar hebben geëxposeerd. Deze groepstentoonstelling loopt van http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Hulde Claire VanDamme.html (3 of 8) [5/06/2012 13:24:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
5 september en nog tot 22 december 2011. Mag de bibliotheek een Wunderkammer, Kunstkammer of kabinet van curiositeiten zijn! Als een hulde. Om te herinneren. Een ander
ART(silence)project is:
ART(silence)/ het kunstenaarsboek Het resultaat van de positieve samenwerking met de kunstenaars laat zich in een boek beschouwen. Als een harmonieuze samenwerking. Vooreerst willen we stellen dat deze publicatie ART (silence)geen catalogus is van de huidige tentoonstelling. Het boek wil wel wijzen op de dynamiek en de artistieke werking van de Kunstbib tussen 2003 en 2012. Deze publicatie wil getuigen samen met de tentoonstellingen, hoe de kunstbibliotheek van Henry van de Velde een kwalitatieve ruimte kan zijn, een ruimte met aura, waar kunst in context en stilte gelaagdheid levert. Bovendien wil het boek werk van de participerende kunstenaars verder onder de aandacht brengen. Aan zo’n 60 kunstenaars die hier de afgelopen 9 jaar hun werken tentoon stelden, werd gevraagd naar een oorspronkelijke beeldende bijdrage. De kunstenaars hebben nagedacht over wat kunst kan zijn in relatie tot de stilte. Er was één kunstenaar die zich niet onder de titel ART(silence) kon scharen. Zo kwam het idee om aan elke deelnemer te vragen om ook een statement over ART(silence) in woorden te formuleren. Zo werd er nagedacht over de betekenis van de stilte in relatie tot de kunst. Zo lezen we of stilte wel wenselijk is. Dat er gekozen en gedwongen stilte bestaat. De dichter Renaat Ramon spreekt in het boek zelfs van Black Silence. Aan ons om deze en meer lagen te lezen. Elke kunstenaar kreeg in het boek de ruimte van 2 A4’s die tegenover elkaar liggen. Om het nog rustiger, meditatiever te maken kozen we voor een liggend/landschapsformaat. Elk blad werd anders vormgegeven in respect met het werk van de kunstenaar. Zo is een zekere eigenheid af te lezen. In verscheidenheid. Maar toch in eenheid. Aan bezoekers die hier de eerste keer op bezoek kwamen werd gepeild naar wat zij van deze ruimte vonden. Er werd gevraagd naar wat deze ruimte zo anders maakt. Het resultaat laat zich in het boek lezen in enkele kolommen, 1 lange lijst. Umberto Eco spreekt van de betovering van lijsten. Voor mij levert deze lijst een prachtige analyse op van waaraan een kunstbib minimum moet voldoen om een kwalitatieve ruimte genoemd te worden. Het resultaat van deze verzameling bijdragen in beeld en tekst met veel liefde samengesteld, is naar onze mening een kunstenaarsboek, voor liefhebbers die ervan houden om traag te lezen, te begrijpen en om esthetisch te beleven. Kunst en cultuur zijn wel degelijk belangrijk. Beste professor Claire Van Damme, sinds vele jaren was U academisch verantwoordelijke van deze kunst-vak-bibliotheek. Beste Claire, sinds ik in dienst kwam in 2003 om voor de bibliotheek Kunstwetenschappen te zorgen, heb ik kunnen genieten van uw groot vertrouwen. http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Hulde Claire VanDamme.html (4 of 8) [5/06/2012 13:24:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Dat vertrouwen maakte het mogelijk om actie te ondernemen om deze bibliotheek uit te bouwen en om deze bijzondere kwalitatieve ruimte weer op de culturele/artistieke kaart te plaatsen. Mijn bijzondere, grote en warme dank. Dank aan allen die deze publicatie ART(silence) mogelijk gemaakt hebben. Onze vakgroep waarin de Kunstwetenschappen zit, olv Vakgroepvoorzitter professor Maximiliaan Martens DANK, onze Rector prof. Paul Van Cauwenberge die zonder het boek te hebben gezien spontaan 200 exemplaren bestelde. Zo werd het mogelijk een boek te maken dat naast het UFOboek kan staan. Gewaardeerde DANK Heer Rector. De Provincie Oost-Vlaanderen die kunstenaars steunt door te participeren in publicaties DANK, Norbert Poulain, oud-medewerker van de Universiteitsbibliotheek en Interbellum specialist die de geschiedenis van het HIKO en van de bibliotheken van de Kunstwetenschappen schetste in het boek DANK, Björn Scherlippens die in zijn bedrijvige professionele arbeid in het kunstveld de tijd maakte om alles na te lezen DANK, de jonge vormgever Toon Delanote die zonder geldelijke vergoeding voor de zeer verzorgde vormgeving instond. Toon is ook kunstenaar en in het boek staat ook zijn bijdrage: een mens, is het Toon? toont ons het boek,…DANK Toon. Bovendien dank aan alle kunstenaars en filosofen die een mooie persoonlijke bijdrage in beeld en in woord leverden. Welgemeende DANK. De mensen die ik nu niet opnoemde maar die toch op één of andere manier positief meegewerkt hebben aan de werking van de Kunstbib staan hopelijk in het boek vermeld. Ten onrechte nietvermelden mogen steeds contact op nemen met onze diensten ;-). Nog enkele weetjes. Het boek werd op 500 exemplaren gedrukt op zeer kwaliteitsvol papier. Hier wil ik nog Drukkerij Lannoo uit Tielt vermelden voor het leveren van een zeer kwaliteitsvol eindproduct. In elk boek werd door kunstenares Anneleen De Causmaecker een zeer persoonlijke kunstbijdrage geleverd en door haar hand werd elk boek genummerd. Het lijnenspel dat ze in de bibliotheek aanbracht laat ze doorlopen in het boek. Zo dragen we elk een stukje van deze lijn- levenslijn? mee via het boek. Dank Anneleen voor jou bijdrage. Met zeer veel vreugde (en met tromgeroffel) wil ik aankondigen dat het boek ART(silence) aan u professor Van Damme is opgedragen. Beste Claire met trots mag ik u hier het eerste exemplaar met het nummer 1/500 overhandigen van ART(silence) / het kunstenaarsboek: om traag te lezen, te begrijpen, om esthetisch te beleven. Kunst & Stilte. Om te koesteren. Schoonheid bestaat. http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Hulde Claire VanDamme.html (5 of 8) [5/06/2012 13:24:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Maestro Muziek aub! Benn Deceuninck 8 december 2011
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Hulde Claire VanDamme.html (6 of 8) [5/06/2012 13:24:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Hulde Claire VanDamme.html (7 of 8) [5/06/2012 13:24:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
- Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 Hulde Claire VanDamme.html (8 of 8) [5/06/2012 13:24:08]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
ART(silence) / het dankwoord van Prof. Claire Van Damme, uitgesproken ter gelegenheid van de hulde n.a.v. haar emeritaat, december 2011
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 dankwoord prof Van Damme.html (1 of 9) [5/06/2012 13:24:13]
contact
Bibliotheek Kunstwetenschappen
UGent, foto Hilde Christiaens http://www.beeldarchief.ugent.be/evenementen/ClaireVanDamme/index.htm
Mijnheer de Rector, Mijnheer de vice-Rector, Mijnheer de Decaan, Geachte Vakgroep voorzitter Dames & Heren Dank voor uw aanwezigheid vanavond. Dank aan de organisatoren van deze viering, aan het feest comité voor zijn vindingrijkheid , zijn inzet en voorbereiding hiertoe . Dank aan alle kunstenaars voor hun creatieve interventies in woord en beeld , hier en in het schitterende boek. Dank ook aan de muzikanten die mij heerlijk verrasten. Dank aan de Voorzitter voor de warme en lovende woorden. Sinds jaren vertrouwd met deze plek overspoelt mij vandaag een gevoel van vervreemding en sta ik voor u alsof het een eerste optreden betreft , een eerste act , een allereerste begin. ADEMSCHOMMEL. Achtendertig jaar heb ik in het HIKO “ gewoond “ en ik wik mijn woorden. Mijn vier jarige studententijd in acht genomen en afgezien van een jaar tewerkstelling bij de dienst Cultuur van de stad Gent betekent dit een groot deel van mijn volwassen leven dat zich hier heeft afgespeeld. En dat heeft zo zijn emotionele consequenties. S NACHTS KOMEN DE VOSSEN. In deze ruimte heb ik mijn eerste examen afgelegd , hadden wij onze wekelijkse repetities van het Gentse universitair studentenkoor onder leiding van Luc Naessens ; hier heb ik mijn doctoraat verdedigd. De bibliotheek fungeerde toen ook als ontmoetingscentrum . De discussies in de nadagen van mei 68 vonden dus plaats in dit CAFE DE LA JEUNESSE http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 dankwoord prof Van Damme.html (2 of 9) [5/06/2012 13:24:13]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
PERDUE. Na het emeritaat van Professor De Schrijver werd ik aangesteld als diensthoofd van de bibliotheek en pas vele jaren later na een periode van immense besparingen met een personeelsstop tot gevolg openden zich nieuwe perspectieven met de aanstelling van fotograaf Benn Deceuninck als bibliothecaris . Vanuit een zekere zielsverwantschap gebaseerd op een gedeelde liefde voor kunst en boeken, een bijzondere fascinatie voor de genius loci van bibliotheken en deze van Henry Vandevelde in het bijzonder omwille van haar licht gevoelige belichaming werd het voornemen geopperd om de kwalitatieve eigenschappen van de ruimte in het voordeel van de bezoeker optimaal te exploreren. We beschouwden haar als een rust gevende ambiente voor studie, reflectie en onderzoek en zo groeide Henry Vande Velde ‘s bibliotheek uit tot een psychodynamische plek waar kunstwerken gastvrij werden onthaald in dialoog met de Vande Velde architectuur en met aandacht voor het particuliere patrimonium dat een kunstbibliotheek herbergt . Dankzij een aantal geslaagde initiatieven van Benn Deceuninck ontstond stilaan een biotoop waar theoretische kennis en kunstpraxis elkaar ontmoeten en een interessante voedingsbodem vormen voorinterdisciplinaire betrokkenheid en discussie . De verhuis naar een andere locatie in de nabije toekomst zal ongetwijfeld nieuwe opportuniteiten en uitdagingen genereren en de elaboratie van nieuwe concepten stimuleren. HET DOEK hoeft niet te vallen. Beste vrienden een dag als deze vraagt wellicht om een korte terugblik . Zonder in de valkuil der herinneringen te verzanden wil ik toch even het geheugen van het HIKO aanspreken. Ik zal mij uiteraard beperken tot een aantal accenten die met de geschiedenis van mijn persoonlijke loopbaan en het vakgebied beeldende kunst zijn verbonden. De naam van Bea Maegerman van het secretariaat verdient hier zeker een vermelding . Zij vergezelde mij doorheen de totaliteit van mijn universitair parcours, van mijn assistentschap tot mijn gewoon hoogleraarschap en was als geen ander mede getuige van het wispelturige verhaal van het HIKO. HET ZAT ZO : Mijn aanstelling als voltijds ZAP vond plaats na het emeritaat van de professoren De Maeyer en d’ Hulst in 1985 en omvatte de facto de opvolging van twee leerstoelen resp. “ De geschiedenis van de plastische kunsten in Europa van de Middeleeuwen tot en met de Nieuwste tijden “ en de Geschiedenis van de plastische kunsten in de Nederlanden “. Zij dateert uit de periode waarin Leerstoelen afzonderlijke diensten impliceerden met hieraan verbonden assisterend personeel , gespecialiseerde seminariebibliotheken en een eigen secretariaat. Dat is zo gebleven tot de installatie van de vakgroepen waarbij de autonomie van de afzonderlijke diensten werd opgeheven en het personeel en de werking centraal werden bestuurd .Waar het HIKO als apart instituut een autonome koers voer met een eigen democratisch samengestelde Raad en eigen Voorzitter werd mettertijd de opleiding Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde na afschaffing van het instituut opgenomen in de Faculteit Letteren & Wijsbegeerte onder wiens bevoegdheid zij voortaan functioneerde. De beginjaren van mijn docentschap waren getekend door zware saneringsplannen die niet enkel de normale werking maar ook het personeelsbestand zwaar onder druk plaatsten. Heel wat professoren en assistenten werden niet vervangen; ook het ATP werd zwaar getroffen. En dit terwijl de studentenpopulatie gestaag toenam. Het HIKO beleefde toen de zwartste dagen uit zijn geschiedenis. DE AANSLAG. Na de halvering van het ZAP- potentieel Beeldende Kunst werd ook Professor Vande Walle met specialisatie Kunstnijverheid niet opgevolgd. De affiliatie van FWO onderzoeker dr. Duverger http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 dankwoord prof Van Damme.html (3 of 9) [5/06/2012 13:24:13]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
aan mijn toenmalige dienst en de overname van de bibliotheek Kunstnijverheid , liet toe het vakgebied toch gedeeltelijk te vrijwaren. Na de pensionering van dr. Duverger resulteerde deze strategische beslissing inderdaad in een deeltijdse vacature die thans wordt ingevuld door collega Bergmans. Kort na het emeritaat van Prof. Vandewalle volgde de niet opvolging van Professor De Schrijver gespecialiseerd in “ Middeleeuwse handschriften “ en verantwoordelijk voor “ Methodologie en Algemene encyclopedie van de kunstgeschiedenis “ . Laatst genoemde specialisatie werd aan de opdracht van een andere collega toegevoegd .Het beheer van de bibliotheek Kunstwetenschappen waarvan hij diensthoofd was kwam onder mijn vleugels te staan . Dit laatste ging gepaard met de verhuis naar de St. Hubertusstraat van de drie andere seminariebibliotheken die aanvankelijk op de Blandijnberg waren gehuisvest. Dit impliceerde dus een decisieve stap naar centralisering die later progressief werd doorgezet en de Kunstbib heeft gemaakt tot wat ze nu is. Gedurende 18 academiejaren heb ik het onderwijsprogramma Oude en Moderne & Actuele kunst zoals het oorspronkelijk was opgevat nagenoeg volledig gerespecteerd. Dat impliceerde een dubbele opdracht maar ik voelde mij hiertoe verantwoordelijk en dus verplicht en Ik heb dat met veel liefde en enthousiasme gedaan . Voor wie zich op moderne en eigentijdse kunst toespitst is het verrijkend zich ook op oude kunst te concentreren , niet enkel omwille van het kunsthistorische perspectief en een beter begrip van artistieke recyclage in moderne en actuele kunst maar ook vanuit de meerwaarde van een comparatieve invalshoek die toelaat een meer gefundeerde visie op de kunstgeschiedenis te ontwikkelen . Om die redenen heb ik deze opdracht niet in eerste instantie als belastend ervaren maar vooral als een voorrecht beschouwd . Intussen werd uiteraard fel getimmerd aan de verdere uitbouw van mijn eigen specialisatie moderne en actuele kunst met een gemiddeld aantal thesissen van 25 en meer per academiejaar en werd in het verlengde van de werking van CoReMoDac , het adviescentrum voor conservatie en restauratie van moderne en actuele kunst in consortium met het SMAK en het KASK Gent het postgraduaat TeBeAc opgezet en verder uitgebouwd .De aanstelling van Collega Martens, specialisatie Oude Kunst ( 15 -16° eeuw ) in oktober 2003 betekende een nieuw lichtpunt . De uitbreiding van het personeelsbestand voor het vakgebied beeldende kunst kende de daaropvolgende jaren een uitgesproken elan dankzij de deeltijdse aanstellingen van collega Vander Auwera ( Museummangement & kunstenbeleid ), collega Muylle ( kunstgeschiedenis en iconologie), collega Jonckheere ( BK 17 en 18° eeuw ) , collega Sterckx ( BK lange 19° eeuw ) en dankzij de recente voltijdse aanstelling van mijn opvolger Collega Jacobs bevoegd voor onderwijs en onderzoek m.b.t. de Kunst van de 20° en 21° eeuw . LE TEMPS CE GRAND SCULPTEUR. Het doorkomen van zonet geschetste donkere jaren van hoge werkdruk – DATUMLOZE DAGEN -zou evenwel niet mogelijk zijn geweest zonder de ondersteunende activiteiten van mijn assistenten , medewerkers en facultaire studieadviseurs. Zij hebben het beste van zichzelf gegeven, bleven in moeilijke omstandigheden steeds studentvriendelijk en genereus in hun begeleiding en kennisoverdracht. Ik blik met blijdschap en appreciatie terug op hun gedrevenheid en engagement en dank hen heel bijzonder voor hun begeesterende samenwerking, voor HET VUUR VAN IEDERE DAG terwijl DE KIP OVER DE SOEP VLOOG. In deze lofbetuigingen wil ik ook graag de vele doctores en zij die het nog volop aan het worden zijn betrekken . Onze gesprekken waren mij dierbaar en ik was gelukkig te kunnen bijdragen tot de ontwikkeling van hun kunstwetenschappelijke expertise . Ik vond het ook http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 dankwoord prof Van Damme.html (4 of 9) [5/06/2012 13:24:13]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
uitdagend mee op zoek te gaan naar adequate methodiek om het doctoraat in de kunsten een gezicht te geven dat de essentie van het artistieke niet verloochent. Graag ook een woord van dank aan het ATP van de vakgroep en de Faculteit en aan Karin van de schoonmaakploeg. Beste vrienden, inzet en overtuiging van velen hebben het vakgebied BK overlevingskansen geboden maar het herstel en de groeikansen van het onderwijs- en onderzoekpotentieel van onze discipline zijn het gevolg van de daadkracht van de Faculteit zonder dewelke onze hoop fataal door een niet te realiseren ambitie zou verstikt zijn . Als je op de barricaden hebt gestaan weet je wat die omslag betekent. Ik wens de faculteit hiervoor uitdrukkelijk te bedanken. Mijn oud studenten wens ik alle goeds toe . Zij waren talrijk en heel divers. Velen onder hen bepalen nu mee de ontwikkelingen binnen het artistieke en institutionele veld. Het siert hen dat zij in staat zijn gebleken hun eigen accenten uit te bouwen. Misschien – en ik hoop het – hebben een persoonsgerichte pedagogische aanpak gesitueerd binnen een holistische visie en het betoonde respect voor de keuzevrijheid in het bepalen van onderzoeksthema ’s hiertoe hun steentje bijgedragen . Ik vond het steeds belangrijk in de marge van het onderwijs en onderzoek onderhuids aandacht te hebben voor de ontwikkeling van een esthetische blik waarmee ik uiteraard geen formalisme betrachtte maar wel de ontwikkeling van een blik op de wereld , op de samenleving gevoed door het perspectief van de kunst die kan bijdragen tot een positionering van het zelf. Omdat jonge mensen zoekend zijn kan het caleidoscopische karakter van kunst zoals belichaamd doorheen particuliere kunstwerken ALS EEN HUIS VAN AANRAKINGEN hierbij inspirerend zijn. Maar ook de analyse van het creatieproces kan vruchten afwerpen . Kunstwerken zijn immers meer dan spiegels van de maatschappij ; zij bieden vooral inzicht in de onderscheiden manieren waarop kunstenaars zich doorheen hun scheppende ACTIVITEIT, doorheen een materieel of immaterieel realisatieproces,tot de werkelijkheid verhouden. Kunstwerken impliceren duizendvoudige metaforen van evenveel mogelijkheden van in de wereld staan en zijn derhalve onlosmakelijk verbonden met het LEVEN ALS AMBACHT. De onderzoekmatige activiteiten van de Leerstoel Karel Geirlandt gericht op interdisciplinair en thematisch vergelijkend onderzoek van hedendaagse kunst hebben ook hiertoe een essentiële bijdrage geleverd. We hadden het geluk gedurende 18 jaar promotor te zijn van deze Leerstoel die binnen onze universiteit werd opgericht dankzij de medewerking van het Ministerie van Cultuur van de Vlaamse Gemeenschap . Ik wil hierbij niet enkel tot de Vlaamse gemeenschap een oprecht woord van dank richten maar ook aan de heer Ernest Van Buynder, erevoorzitter van de Universteit Antwerpen en erevoorzitter van de Raad van bestuur van het MUHKA die mede aan de wieg heeft gestaan van dit schitterend project. Graag wil ik in deze context tevens ere-Rector De Meyer in herinnering brengen die de werking van de Leerstoel van bij de aanvang steeds met warme sympathie heeft ondersteund . En ook de daarop volgende Rectoren en vicerectoren vonden steeds tijd voor een academische inleiding van de driedaagse symposia . Wie de Leerstoel vernoemt denkt zeer spontaan aan de jarenlange trouwe aanwezigheid van dr Anne Adriaens – Pannier verbonden aan het KKMSK Brussel die met enthousiasme en grote kennis van zaken de discussies steeds in goede banen leidde. Het behoorde tot de traditie van de Leerstoel niet enkel academici, professionelen uit het institutionele en artistieke veld, verzamelaars en andere kunstbetrokkenen uit te nodigen maar ook aan kunstenaars uitvoerig het woord te geven , aandacht te betonen voor de http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 dankwoord prof Van Damme.html (5 of 9) [5/06/2012 13:24:13]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
presentatie van hun oeuvre of plaats te voorzien voor artistieke interventies. Dat werd erg geapprecieerd omdat hierin het kloppende hart van de kunst traceerbaar was hetgeen een krachtig complement vormde met de voorstelling van diverse theoretische invalshoeken. Mijn gevoeligheid voor deze dimensies behoort tot DE ERFENIS die ik van mijn voorganger Professor De Maeyer en zijn toenmalige assistent Johan Lievens heb mee gekregen . Van Professor De Maeyer leerde ik hoe een krijtstreep op een kei grensverleggend kan zijn . Zelf kunstenaar was hij als professor voortdurend op zoek naar evenwichtige balansen tussen objectiverende kunsthistorische kennis (die van de WETENDEN ) en het subjectieve inzicht gekoppeld aan de artistieke ervaring ( dat van de voelenden ) en dit vanuit een poging geen van beide geweld aan te doen. Zijn assistent Johan Lievens tevens beeldend kunstenaar en ook dichter opende voor mij de mythische dimensies van kunst en toonde aan hoe beeld en woord nooit verder dan een DANSPAS van elkaar verwijderd zijn. Beste vrienden mijn liefde voor kunst is onvoorwaardelijk maar ik heb ook altijd graag gelezen . Een vorm van BIBLIOTHERAPIE ?, DE OMWEG NAAR SANTIAGO ? De uitnodiging van Lineart een paar jaar geleden tot de presentatie van een persoonsgebonden betekenisvol object heb ik beantwoord met een uit karton vervaardigde letter K , begin- en eindletter van respectievelijk kunst en boek, symbool van de wereld waarbinnen mijn leven zich hoofdzakelijk articuleert. Beide ervaar ik als onuitputtelijke beeldenmakers op een of andere manier met elkaar verbonden doorheen een poĂŤtisch substraatmaar desalniettemin onderling verschillend en hun weg zoekend in alle mogelijke relaties tot elkaar zonder ooit volledig in elkaar te verdwijnen . Een soort van onontkoombare tweezaamheid . In de woordspeling schuilt immers het beeld dat zich verstopt en onthult in de plooien van de tekst. GLOED ! De relatie woord en beeld heeft mij steeds gefascineerd niet zozeer omdat zij de stilte van het non verbale kunstwerk doorbreekt maar omdat hierdoor de dynamiek van de innerlijke SPRAKELOZE monoloog rijkelijk wordt aangevuld met creatieve en kritisch intellectuele participatie vanuit een onderzoekmatige attitude. Talige tekst en beeldweefsels zijn voor een goede perceptie gebaat met vertraagde tijd en gebalde aandacht . Ik geloofheel sterk in hun activerende eigenschappen die verder reiken dan de opwekking van psychische energie gepaard met empathie en contemplatie. Ik verbind deze eigenschappen niet met macht , wel met de kracht van de stille revolutie, een revolutie van de geest op micro- en macro niveau , op persoonlijk en maatschappelijk vlak . Zolang kunst - en ik begrijp hieronder ook de literaire expressie - haar statuut van vrijplaats handhaaft en het conflict niet schuwt is zij door haar creatief potentieel wezenlijk in staat tot kritische vraagstelling, reflectie, formulering van alternatieven en dus tot verandering zowel op het vlak van persoonlijke zingeving als op het bredere domein van de samenleving . Zij hoeft hiertoe geen gesystematiseerde ideologische sturing van buitenaf te ontvangen ; haar rijke inhoudelijke diversiteit en haar waaier aan uitdrukkingsmiddelen garanderen de meerwaarde van een pluralisme en leveren het bewijs van haar creatief potentieel op verschillende domeinen . Maar welke blik wordt haar gegund , op welke manier gaat de kijker, thans auteur geworden, om met deze talrijke proposities ? Neemt hij verantwoordelijkheid op of stelt hij zich tevreden met de momentane genoegdoening van het displacement in tijd en ruimte : HET LEVEN IS ELDERS. HET PARADIJS OM DE HOEK? Bibliotheken en musea vormen plaatsen bij uitstek waar het http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 dankwoord prof Van Damme.html (6 of 9) [5/06/2012 13:24:13]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
andere zich manifesteert , zij zijn the places to be voor een paradoxaal grenzeloos nomadisme. Kwestie is wat je ermee doet. De suggestie : LIRE C’EST GUERIR is ongetwijfeld correct , maar impliceert “ lire “ ook niet“ construire “, “ nourrir en het mijn inziens nog veel belangrijker “ franchir “ : het overschrijden van grenzen , grenzen doorbreken, grenzen verleggen . Jorge Luis Borges heeft zich naar eigen zeggen het toekomstige Paradijs steeds voorgesteld als een soort bibliotheek . Anders dus dan de tuin van Eeden waarin menselijke kennis werd afgestraft, wordt het Paradijs als heterotopie , in zijn ogen een grillig netwerk van polyfone standpunten ; een paradijs als gonzend BOEK VAN RUSTELOOSHEID voor hongerige lezers belust op betekeniscreatie gebaseerd op volatiele relaties tussen woord en beeld en vooral gevoed door eigen keuzes. Beste vrienden, Woord – beeldrelaties hebben mij steeds gefascineerd . ik houd van de poëtische beeldkracht van dolende woorden , van het suggestief vermogen van titels bij boeken en kunstwerken. Onder de mooiste van hen citeer ik graag :L’ HOMME QUI MARCHAIT DANS LA COULEUR, een boektitel die zich aandient als puur conceptueel kunstwerk , een open boek , een OPERA APERTA dermate uitnodigend dat de lectuur ervan een kanttekening wordt.“ Marcher dans la couleur “…doorheen al haar toonschakeringen , haar sonore , ruimtelijke en emotionele dimensies van Rembrandt over Kandinsky, Matisse , Rothko tot Turrel en Ann Veronica Janssens als IEMAND, NIEMAND EN HONDERD DUIZEND , dat is wat ik verder wil doen en zijn,dankbaar voor de kansen die ik heb gekregen van onze Alma Mater - mijn universiteit –, dankbaar voor de vriendschap die ik van collega’s, medewerkers, vrienden en studenten mocht ervaren , gelukkig om het klankbord dat er op het thuisfront altijd is geweest . Dank hiervoor aan mijn echtgenoot, aan Sascha en Anca Laura. “ Marcher dans la couleur… IK, DE ANDER“ met de woorden van Antonio Machado’s literaire zangen “ Proverbios y Cantares “ in het achterhoofd : “ het zijn de voetsporen die de weg maken en niets anders; er bestaat geen uitgestippeld voortraject , de weg vormt zich doorheen het stappen “ . Ik ervaar deze tekst als een mooi en toekomst gericht project maar ook als een verderzetting van mijn diepste overtuiging . Het steeds hernieuwde geschenk van het witte blad dat langzaam betekend wordt en al dan niet betekenis krijgt in de blik van de ander. TENIR ET SE TENIR met vallen en opstaan maar steeds met volle intensiteit zo ALS OP EEN WINTERNACHT EEN REIZIGER… Met dank aan Herta Müller, Cees Nooteboom , Patrick Modiano, Milan Kundera, Meir Shalev, Harry Mullish, Marguerite Yourcenar, Jeroen Brouwers, Otavio Paz, Frans Pointl, Peter Verhelst, Cesare Pavese, Connie Palmen, Mircea Cartarescu, Johan Lievens, Marc- Alain Ouaknin, Sandor Màrai, Tom Lanoye, Mario Vargas Llosa, Fernando Pessoa, Georges Didi- Huberman, Umberto Eco, Luigi Pirandello, Imre Kertesz, Patrick Poivre d’ Arvor, Italo Calvino , Peter Handke aan wie ik de schoonheid van hun titels ontleende en haar een plaats gaf in mijn eigen weefsel bij het schrijven van deze KORTE BRIEF BIJ EEN LANG AFSCHEID Claire VAN DAMME GHL Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 dankwoord prof Van Damme.html (7 of 9) [5/06/2012 13:24:13]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 dankwoord prof Van Damme.html (8 of 9) [5/06/2012 13:24:13]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/201112 dankwoord prof Van Damme.html (9 of 9) [5/06/2012 13:24:13]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Bibliotheek Kunstwetenschappen L70 UGent
intro
welkom
collectie
bezoek
contact
Impressie Kunstbib Ugent â&#x20AC;&#x201C; 8 februari 2011
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/JohanVandenbossche.html (1 of 3) [5/06/2012 13:24:17]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
Wat een bevrijdende verademing, die blijde herintrede in de kunstbib UGent, na een intermezzo van 42 jaar! Wanneer ik me de interne schikking en opvulling van deze ruimte tijdens de late jaren 1960 voor de geest probeer te halen, dan komt een herinnering van morsige, nonchalante gezelligheid naar boven: namelijk deze van langs de wanden geparkeerde boekenrekken met de obligate algemeenkunsthistorische naslagwerken en encyclopedieën, enkele disparate leestafels, dompig fotokopiehokje, en een door een glaswand afgescheiden voorportaal annex kantoortje van het HIKO-secretariaat. In de leeszaal van de bibliotheek vonden in illo tempore ook twee keer per week de avondrepetities plaats van het Akademisch Koor. Zou het kunnen dat het sepia-effect, dit sluimerend katarakt dat zich drapeert over het geheugen van de ouder wordende mens, voor een té fel contrast zorgt in de confrontatie met de bibliotheek zoals ze zich nu aandient? Een wel bijzonder aangenaam contrast dan. Men kan er niet naast kijken: In de recentere jaren werd niets aan het toeval overgelaten om de ruimte binnen deze monumentale Van De Veldearchitectuur haar oorspronkelijke functie én glans terug te schenken. De uitnodigende toegankelijkheid naar de voorbeeldig-systematisch gerangeerde boekenkasten, een geruststellende overzichtelijkheid, de subtiele lichtinval uit de hoog gemonteerde ramen waarvan één wand met zicht op – en quasi symbolische verwijzing naar – de alma mater: de spraakmakende boekentoren, het zijn elementen die de zoeker naar stilte, concentratie en verdieping ten goede kunnen komen. Bij een attentieve rondgang blijkt bovendien dat we tijdens onze jeugdige naïeviteit in het ongewisse waren over een paar verborgen architectonische surplusjes, waaronder een stijlvolle hoektrap naar de benedenverdieping. Toentertijd was die aan het http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/JohanVandenbossche.html (2 of 3) [5/06/2012 13:24:17]
Bibliotheek Kunstwetenschappen
oog onttrokken door barricaderende boekenrekken. Deze lumineuze ruimte inspireerde een creatieve geest tot een lumineus idee dat ontegensprekelijk een meerwaarde aan deze bibliotheek verleent: binnenin, op en tussen de boekenkasten wordt de bibliotheekbezoeker verrast door artefacten van kunstacademiestudenten. De kunstwerkjes variëren van ludiek miniaturiserend (een speelgoedtreintje met eigentijdse graffiti), bedachtzaam verbindend (twee kastenrijen overspannen met licht doorlatend velum), poëtisch badinerend (de serie pagina’s uit een veeltalige verzenbundel) tot filosofisch mijmerend (een hangende afdruk van een parketfragment als memento voor onszelf en voor de bibliotheek; een vingerwijzing?). Ze hebben geen confronterende, maar een extensieve functie: tastbare (en vergankelijke) kunstobjecten zijn genesteld te midden van de duizenden te boek gestelde kunsthistorische en theoretische beschouwingen. Hier worden we gecharmeerd door een kortstondige magie – ze verdwijnt bij het verlaten van de ruimte - : het harmonieus samengaan van het functionele, het cognitieve en het esthetische genoegen, voorwaar een triade die steeds zeldzamer te ontwaren valt. Het siert de genius die dit bewerkstelligt en het valt te verhopen, maar waarom zouden we daaraan twijfelen, dat ook bestuurders en gebouwenbeheerders deze unieke en zo kwetsbare functionaliteit koesteren en blijven consolideren. Johan Vandenbossche
Monitored by BelStat - Your Site Counts
http://www.kunstbib.ugent.be/_notes/JohanVandenbossche.html (3 of 3) [5/06/2012 13:24:17]
Mail ART Kunstbib
Albert_Cambeen.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Albert_Cambeen.html [5/06/2012 13:24:18]
Mail ART Kunstbib
Andre_De_Nys.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Andre_De_Nys.html [5/06/2012 13:24:20]
Mail ART Kunstbib
Avondlicht_in_de_Kunstbib_Benn.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Avondlicht_in_de_Kunstbib_Benn.html (1 of 2) [5/06/2012 13:24:21]
Mail ART Kunstbib
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Avondlicht_in_de_Kunstbib_Benn.html (2 of 2) [5/06/2012 13:24:21]
Mail ART Kunstbib
Christine_Marchand.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Christine_Marchand.html [5/06/2012 13:24:22]
Mail ART Kunstbib
Elisabeth_Van_Dam.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Elisabeth_Van_Dam.html (1 of 2) [5/06/2012 13:24:22]
Mail ART Kunstbib
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Elisabeth_Van_Dam.html (2 of 2) [5/06/2012 13:24:22]
Mail ART Kunstbib
Erna_Mouton.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Erna_Mouton.html [5/06/2012 13:24:23]
Mail ART Kunstbib
Francis_Geldof.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Francis_Geldof.html (1 of 2) [5/06/2012 13:24:24]
Mail ART Kunstbib
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Francis_Geldof.html (2 of 2) [5/06/2012 13:24:24]
Mail ART Kunstbib
Frans_Vercoutere_Lost.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Frans_Vercoutere_Lost.html [5/06/2012 13:24:25]
Mail ART Kunstbib
Geert_Decloedt.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Geert_Decloedt.html (1 of 2) [5/06/2012 13:24:26]
Mail ART Kunstbib
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Geert_Decloedt.html (2 of 2) [5/06/2012 13:24:26]
Mail ART Kunstbib
Georgette_Caese_Benn.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Georgette_Caese_Benn.html (1 of 2) [5/06/2012 13:24:27]
Mail ART Kunstbib
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Georgette_Caese_Benn.html (2 of 2) [5/06/2012 13:24:27]
Mail ART Kunstbib
Gilbert_Degryse.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Gilbert_Degryse.html [5/06/2012 13:24:28]
Mail ART Kunstbib
GriSart achter.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/GriSart%20achter.html [5/06/2012 13:24:29]
Mail ART Kunstbib
GrisSart voor.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/GrisSart%20voor.html [5/06/2012 13:24:30]
Mail ART Kunstbib
Hendrik_Vermeulen.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Hendrik_Vermeulen.html [5/06/2012 13:24:31]
Mail ART Kunstbib
Henry_van_de_Veldetrap_Kunstbib_Benn.jpg
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/pages/Henry_van_de_Veldetrap_Kunstbib_Benn.html [5/06/2012 13:24:31]
Mail ART Kunstbib
Mail ART Kunstbib thema Afscheid 21/05/2012
http://www.kunstbib.ugent.be
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120419 mail_art/index_2.html [5/06/2012 13:24:33]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20063.html [5/06/2012 13:24:33]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20064.html [5/06/2012 13:24:35]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20066.html [5/06/2012 13:24:36]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20068.html [5/06/2012 13:24:37]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20070.html [5/06/2012 13:24:38]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20071.html [5/06/2012 13:24:39]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20074.html [5/06/2012 13:24:41]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20075.html [5/06/2012 13:24:42]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20079.html [5/06/2012 13:24:43]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20080.html [5/06/2012 13:24:44]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20082.html [5/06/2012 13:24:45]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20083.html [5/06/2012 13:24:47]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20084.html [5/06/2012 13:24:48]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20085.html [5/06/2012 13:24:49]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/pages/20120402%20086.html [5/06/2012 13:24:50]
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse
Laatste? ontmoeting in de Kunstbib: Dirk Pauwels, Monique Darge, Jonatan Lyssens, Luc Degryse foto Benn 30 maart 2012
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20120330 ontmoeting/index_2.html [5/06/2012 13:24:52]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20001.html [5/06/2012 13:24:54]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20003.html (1 of 2) [5/06/2012 13:24:57]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20003.html (2 of 2) [5/06/2012 13:24:57]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20005.html [5/06/2012 13:25:00]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20007.html [5/06/2012 13:25:03]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20008.html (1 of 2) [5/06/2012 13:25:06]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20008.html (2 of 2) [5/06/2012 13:25:06]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20009.html (1 of 2) [5/06/2012 13:25:09]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20009.html (2 of 2) [5/06/2012 13:25:09]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20010.html (1 of 2) [5/06/2012 13:25:12]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20010.html (2 of 2) [5/06/2012 13:25:12]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20013.html [5/06/2012 13:25:15]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20014.html [5/06/2012 13:25:18]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20015.html [5/06/2012 13:25:21]
Ontmoeting Dessein, Sikelianou, Nival, De Causmaecker, Cardon, Augustijns, Albrecht, van Stapele
http://www.kunstbib.ugent.be/beelden/20110508 Dessein ontmoeting/pages/20110509%20016.html [5/06/2012 13:25:24]