FIADHÚLRA

Common Wasp by Paul Lowen

Beacha agus Beacha Gabhair agus a leithéid

Fiche blian o shoin fuair mé cealg ó bheach gabhair agus thit mé i laige: on am sin ar aghaidh bíonn mé anchúramach faoi bheacha gabhair.

Ach níl an chontúirt ró-mhór: ní minic a chuireann siad cealg.

Ag an trá seo de bhlian, ag deireadh an tsamhraidh, tá beacha gabhair le feiceáil níos minice mar níl a thuilleadh bidh le fáil sa nead acu, agus tagann siad amach ag cuardach siúcra. Cuireann siad ansuim i dtorthaí atá aibidh anois. Ta siad in ann boladh a airiú ó i bhfad i gcéin tagann siad ina sluaite, agus ar ndóigh cuireann siad isteach ar do phicnic agus iad ag bagaiairt ar bhur deochanna milis.

Tugann beach gabhair cealg an-frithir agus ní mor dúinn a bheith in ann iad a aithint as a chéile.

Feiceann tú an créatúirin, feithid donn nó dubh, a cheann sáite i mbláth agus a ruball buí le feiceáil; ach tá gá le beagán oideachais chun iad a ainmniú

An Beach gabhair vespula vulgaris ‘Sí seo an ghnáth bheach gabhair (cé go bhfuli a lán speiceas eile) - taithí ag gach páiste ar seo - ta an chliabh (an tóracs) dubh agus línte buí agus dubh trasna an ruball.

An beach meala; Apis mellifera (agus tá a lán speicis eile freisin) Tá crot cosúil le beach gabhair ar a lán acu, ach de ghnáth bíonn cuma níos foltach orthu; an corp dubh, donn nó buí-dhonn. Más mian leat saghasanna eile a aithint, féach air an leathanach gréasáin seo: https://pollinators.ie/recordpollinators/bees/

An cuil foluaine Laidin: Syrphidae Cosúil le beach gabhair ach nios lú - go minic ar an Feabhrán - ar ndóigh, tá a lán speicis di seo freisin! Ach coinnigh súil amach ar an caoi a eitliíonn siad: ar nós fiarlán, tríd an aer - cúis an ainm Béarla, an “hover-fly”.

Tá súile móra orthu freisin. Ma theastaíonn uait na cuil seo a ainmniú, tá an staidéar sin casta mar tá a lán acu ann, agus tá mórchuid acu an-chosúil le beacha - duaithníocht mhaith!

Agus de ghnáth ní dhéanann siad cronán agus ní chuireann siad cealg ach ta siad an-úsáideach ag scaipeadh pailín.

An cearnamhán Vespa Crabro (hornets) Tá cearnamhán dúchasach againn in Eireann cé nach bhfuil siad flúirseach. Níos mó ná an beach gabhair, agus le cealg nimhneach. Fan amach uathu seo!

Fá láthair tá droch amhras ar chinne saineolaithe go bhfuil baol ann go bhfuil speicis ionrach ag teacht inár dtreo: an Cearnamhán Aiseach:

Tá an cineál seo ionsaitheach agus tá siad ag scaipeadh thar an Eorap go tapaidh.

Téann siad isteach i gcoirceog na mbeacha meala agus maraionn siad an banríon.

Tá sé an-tábhachtach fios a chur ar Ionad Náisiúnta Sonraí Bithéagsúlachta (National Biodiversity Data Centre) má shíleann tú go bhfaca tú ceann acu seo: cé nar tháinig siad ar ár gcladaigh go dtí seo, ní mór dúinn a bheith aireach i gconaí maidir le speicis ionracha.

Má fheiceann tú cearnamhán mór atá cosa buí aige, cuir fios ar https://www.biodiversityireland.ie/ record-biodiversity/

GLUAIS

Cealg - sting Cearnamhán - a hornet Aiseach - Asian Wasp - beach gabhair, (or Puch) Pailníonn siad na bláthanna - they Pollinate the flowers Feithidí - Insects Coirceog - A hive Foluain - hovering Fiarlán - zigzag Duaithníocht - Camouflage