Diskolar Kapanıyor… Asker Hakları İnisiyatifi olarak Uğur Kantar’ın askerliği sırasında gönderildiği disiplin koğuşunda gördüğü kötü muamele ve işkence sonucu komaya girdiği tarih olan Temmuz 2011’den beri diskoların kapatılması için çağrı yapmaktaydık. Askerlik yapanlar arasında “disko” olarak bilinen disiplin koğuşları adeta zorunlu askerlik yapanların sistematik bir şekilde kötü muamele ve işkenceye maruz kaldıkları işkence merkezleri gibi çalışmaktaydı. Sadece askerhaklari.com sitesine geçtiğimiz bir yıl içinde bu konuda 100’ün üzerinde şikâyet geldi. Asker Hakları ekibinin 16 Ekim’de Savunma Bakanı İsmet Özel ile yaptığı görüşmede disiplin koğuşlarında yaşanan kötü muameleler konuşulmuş ve diskoların kaldırılmasına yönelik bir adım atılacağından bahsedilmişti. Dün, 26 Kasım 2012’de, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, diskoların kaldırılmasına yönelik yapılan düzenlemenin en kısa süre içinde yürürlüğe gireceğini kamuoyu ile paylaştı. Asker Hakları olarak bu gelişmeyi destekliyor ve Türkiye’de insan hakları adına önemli bir adım olarak görüyoruz. Disiplin koğuşlarının zorunlu askerlik sırasında karşımıza çıkan kötü muamele uygulamalarının en şiddetli ve yoğun yaşandığı yerler olduğu bir gerçek. Diğer taraftan zorunlu askerlik sırasında yaşanan hak ihlallerinin disiplin koğuşlarıyla sınırlı olmadığı, disiplin koğuşları dışında da çok ciddi hak ihlalleri ve mağduriyetlerin yaşandığını unutulmamalı. Hemen herkes tarafından bilinen, askerlik yapan hemen her bireyin anlatılarında izlerini bulabileceğimiz bu konu, Asker Hakları tarafından askerhaklari.com sitesine bir yılda gelen 432 başvuruya dayanarak hazırlanan ve geçtiğimiz ay içinde kamuoyu ile paylaşılan “Zorunlu Askerlik Sırasında Yaşanan Hak İhlalleri” başlıklı rapor (www.askerhaklari.com/rapor.pdf) ile somut bir görünüm kazanmış oldu. Yarın, 28 Kasım 2012 Çarşamba günü saat 10.30’da, Meclis İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’nda bulunan 30’a yakın milletvekili, Asker Hakları tarafından hazırlanan “Zorunlu Askerlik Sırasında Yaşanan Hak İhlalleri” başlıklı raporun tartışılması gündemiyle toplanıyor. Toplantıda Asker Hakları ekibinden Tolga İslam ve Zeynep Eren raporu ve askerhaklari.com sitesine askerlik sırasında kötü muamele yaşandığı iddiasıyla gelen yüzlerce başvuruyu ve zorunlu askerlik sırasında yaşanan kötü muamelelerin sona ermesine yönelik çözüm önerilerini konu alan bir sunum yapacak. Toplantının toplumdaki her bir ferdi yakından ilgilendiren bu sorunun ortadan kalkmasına yönelik somut adımların atılması konusunda daha güçlü bir iradenin ortaya çıkmasına vesile olması ümidiyle…
Zorunlu Askerlik Sırasında Yaşanan Hak İhlaleri raporu hakkında: Askerhaklari.com sitesine 2011 Nisan-2012 Nisan tarihleri arasındaki bir yıllık dönemde zorunlu askerlik sırasında kötü muameleye uğradıkları iddiasıyla 432 başvuru yapıldı. Raporda siteye gelen başvuruların illere, yıllara ve kötü muamele türlerine göre dağılımlarını yansıtan sayısal veriler ve haritalar ve her bir kötü muamele başlığı ile ilgili başvurulardan kısa alıntılara yer veriliyor. Başvurular arasında başlıca şikâyetleri hakaret uğrama ve fiziksel şiddete maruz kalma oluşturuyor. Başvuruların en sık geldiği beş yer sırasıyla Ankara, Kıbrıs, İzmir, İstanbul ve Çanakkale. Kötü muamele başvurularının özellikle ülkenin en batısı (özellikle kuzey-batı) ve en doğusunda yoğunlaşmakta olduğu görülmekte. Bu başvuranlar arasında başlıca şikâyetleri hakaret uğrama ve fiziksel şiddete maruz kalma oluşturuyor. Askerhaklari.com’a başvuran her iki kişiden biri (%47) zorunlu askerlik sırasında hakarete uğradığını iddia ederken, başvuruların üçte birinden fazlasını (%39) fiziksel şiddete maruz kalma (dayak) oluşturuyor. Sırasıyla aşırı fiziksel aktiviteye zorlanma, yeterli sağlık hizmeti alamama ve tehdit, yapılan hatanın niteliğiyle orantılı olmayan aşırı cezalar, askerlikle ilgisi olmayan şahsi işlere koşturulma, uykusuz bırakılma ve devrecilik zorunlu askerlik sırasında sıklıkla karşılaşılan diğer şikâyetler arasında yer alıyor. Rapor, siteye gelen başvurulara dayanarak kötü muamenin telafisi olmayan üç sonucuna değiniyor: intihar, akıl sağlığını yitirme ve sakat kalma ya da ölümü de içerebilen kalıcı fiziksel hasarlar.