AstronART - the Catalogue by AstronART

ART δημιούργησε τον κόσμο που θέλεις να ζεις create the world you want to live in

δημιούργησε τον κόσμο που θέλεις να ζεις

ART

create the world you want to live in

07.05.2017 - 27.05.2017

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ MACEDONIAN MUSEUM OF CONTEMPORARY ART

ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ ΚΑΤΑΛΌΓΟΥ Φανή Μπουντούρογλου Αγγελική Χαλκιά ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΉ ΕΠΙΜΈΛΕΙΑ loopo studio CATALOGUE EDITOR Fani Boudouroglou Angeliki Chalkia GRAPHIC DESIGN loopo studio www.temlab.org AstronART Υποστηρίζεται από το “START-Create Cultural Change”, ένα πρόγραμμα του Ιδρύματος Robert Bosch που υλοποιείται σε συνεργασία με το Goethe Institut-Thessaloniki και την Ομοσπονδιακή Ένωση Κοινωνικοπολιτιστικών Κέντρων Γερμανίας. Supported by “START-Create Cultural Change”, a program of the Robert Bosch Stiftung, conducted in cooperation with the Goethe-Institut Thessaloniki and the German Association of Sociocultural Centers.

Museumedulab ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΟΥΣΕΙΑΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

CONTRIBUTORS

Φανή Μπουντούρογλου, σχεδιασμός και διαχείριση δράσης AstronART

Fani Boudouroglou, AstronART project management

ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΑ ASTRONART

Fani Vlahava, educator Katerina Gagaki, arts educator Vassilis Zografos, arts educator Eleni Kapsoura, music educator Antigoni Manolidou, arts educator Dimitris Bamos, informatics educator Fani Boudouroglou, arts educator Lia Terzidou, informatics educator Ioanna Chatzigeorgiou, Ph.D. candidate, trainer

Φανή Βλαχάβα, εκπαιδευτικός Κατερίνα Γκαγκάκη, εικαστικός εκπαιδευτικός Βασίλης Ζωγράφος, εικαστικός εκπαιδευτικός Ελένη Καψούρα, μουσικός εκπαιδευτικός Αντιγόνη Μανωλίδου, εικαστικός εκπαιδευτικός Δημήτρης Μπάμος, εκπαιδευτικός πληροφορικής Φανή Μπουντούρογλου, εικαστικός εκπαιδευτικός Λία Τερζίδου, εκπαιδευτικός πληροφορικής Ιωάννα Χατζηγεωργίου, υποψήφια διδάκτωρ, εκπαιδεύτρια Νίκη Νικονάνου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μουσειακής Εκπαίδευσης, Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, αξιολόγηση εκπαιδευτικών εργαστηρίων loopo studio, μελέτη χώρου, επιμέλεια έκθεσης, σχεδιασμός εντύπων έκθεσης Ευρυπία Καραμιχάλη, σχεδιασμός AstroBAG Τάσος Κεσίδης, web development Έλενα Κίκη, κατασκευή AstroBAG Κατερίνα Μαυρομουστακάκη, σχεδιασμός AstroBAG Πάνος Μπουντούρογλου, παραγωγή και επιμέλεια οπτικοακουστικού υλικού Κατερίνα Νικολάου, επικοινωνία

ASTRONART WORKSHOPS

Niki Nikonanou, Associate Professor, Museum Education, Department of Early Childhood Education, University of Thessaly, evaluation of the educational workshops loopo studio, exhibition design project, exhibition material design Evrypia Karamichali, AstroBAG design Tasos Kesidis, web development Elena Kiki, AstroBAG fabrication Katerina Mavromoustakaki, AstroBAG design Panos Boudouroglou, production of audiovisual material Katerina Nikolaou, press Stefanos Paraskevopoulos, design and digital marketing strategies Angeliki Chalkia, texts – translations

Στέφανος Παρασκευόπουλος, design and digital marketing strategies

COLLABORATIONS

Αγγελική Χαλκιά, επιμέλεια κειμένων και μεταφράσεις

Ekpaideftiria Vassiliadi | 1st Laboratory of Vocational Education and Training of the Municipality of Pylaia and Chortiatis | 1st Model Experimental Primary School of Thessaloniki | 4th Primary School of Thermi | International Hellenic University | Museum Education and Research Laboratory, Department of Early Childhood Education, University of Thessaly | Macedonian Museum οf Contemporary Art | Bensousan Han | Conservatory “Philippos” of Veria - Filippos Glee Club

ΣΥΝΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΙ ΦΟΡΕΊΣ Εκπαιδευτήρια Βασιλειάδη | 1ο Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη | 1ο Πρότυπο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης | 4ο Δημοτικό Σχολείο Θέρμης | Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος | Εργαστήριο Μουσειακής Έρευνας και Εκπαίδευσης Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας | Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης | Μπενσουσάν Χαν | Χορωδία Ωδείου Φίλιππος Βέροιας - Filippos Glee Club ΘΕΡΜΈΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΊΕΣ ΣΤΟΥΣ Γλυκερία Αξαρλή, Διευθύντρια 4 Δημοτικού Σχολείου Θέρμης ου

Ελένη Κάρτσακα, Σχολική Σύμβουλο Εικαστικών Μαθημάτων Κωνσταντίνο Κόμπο, Διευθυντή 1ου Πρότυπου Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Θεσσαλονίκης Θούλη Μισιρλόγλου, Διευθύντρια Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Νικόλαο Μουσιόπουλο, Διευθυντή ΠΜΣ «Στρατηγικός Σχεδιασμός Προϊόντος» Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος Νεφέλη Μπραβάκη, Διευθύντρια Χορωδίας Ωδείου Φίλιππος Βέροιας - Filippos Glee Club Ιωάννα Συμεωνίδου, Αρχιτέκτονα, Συνεργάτιδα του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος

SPECIAL THANKS TO Glykeria Axarli, Director of the 4th Primary School of Thermi Eleni Kartsaka, School Counselor of Arts School Education for Northern Greece Konstantinos Kompos, Director of the 1st Model Experimental Primary School of Thessaloniki Thouli Misirloglou, Director of the Macedonian Museum of Contemporary Art Nikolaos Moussiopoulos, Director of the postgraduate programme “MSc in Strategic Product Design” of the International Hellenic University Nefeli Bravaki, Director of the Choir of Conservatory “Philippos” of Veria - Filippos Glee Club Ioanna Symeonidou, Architect, Associate of the International Hellenic University

Δημήτρη Τζέτζη, Ακαδημαϊκό Συνεργάτη ΠΜΣ «Στρατηγικός Σχεδιασμός Προϊόντος» Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος

Dimitris Tzetzis, Academic Associate of the postgraduate programme “MSc in Strategic Product Design” of the International Hellenic University

Κλήτο Χατζηγεωργίου, Διευθυντή Γυμνασίου Εκπαιδευτηρίων Βασιλειάδη

Klitos Chatzigeorgiou, Director of the High School of Ekpaideftiria Vassiliadi

Στο πρόγραμμα και την ομάδα “START-Create Cultural Change” για την αμέριστη υποστήριξη

“START-Create Cultural Change” program and its team for their full support

Πώς μπορεί ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα να σε εκτοξεύει στα άστρα; Όπως το κατάφερε το AstronΑRT: πυροδοτώντας τη δημιουργικότητα των παιδιών με σύγχρονα μέσα, όπως είναι τα τεχνολογικά, αλλά και με την ολόθερμη διαθεσιμότητα των εκπαιδευτικών, δασκάλων και καθηγητών. H τομή στην οποία βρίσκεται το AstronART, ανάμεσα στην καινοτομία, την τέχνη και την εκπαίδευση, ήταν εξαρχής σημαντική, αποδείχθηκε όμως εκ νέου βαρύνουσα, όχι μόνο για τα «προϊόντα»/έργα που τελικά παράχθηκαν, αλλά κυρίως για τη διαδικασία που ακολουθήθηκε: αυτό που πραγματικά βίωσαν οι συμμετέχοντες είναι το πολύτιμο μέταλλο μιας δράσης, η οποία αξιοποίησε καινούρια υλικά και έμπειρο δυναμικό προσωπικό. Το κύριο δυναμικό του ήταν οι δάσκαλοι ή καθηγητές εικαστικών τεχνών, που δεν μπορεί παρά να είναι ένα είδος «αδαούς δασκάλου», όπως ονομάζει ο Ζακ Ρανσιέρ εκείνον τον καθηγητή που ανατρέπει τις συμβάσεις της τυπικής διδασκαλίας και κατορθώνει να φτιάξει μια άλλη γέφυρα επικοινωνίας με τους μαθητές του και με τον κόσμο. Με τη συνδρομή τους, το πρόγραμμα υπήρξε εξαιρετικά δομημένο, αλλά ακριβώς επειδή το κανάλι μέσα από το οποίο περνάει και μέσα από το οποίο μορφοποιήθηκε και τελικά υλοποιήθηκε είναι η τέχνη, κατέληξε να είναι πολύ πιο ελεύθερο από αυτό που προβλέπει ένα οργανωμένο σχέδιο. Όλη η διαδικασία και τελικά η ελευθερία που το πρόγραμμα επέτρεψε να εκδηλωθεί είναι ένα μεγάλο κέρδος για όλους τους συμμετέχοντες. Έτσι, στο AstronART φαίνεται ότι όλοι βρήκαν τη θέση τους: μαθητές, εκπαιδευτικοί, εκπαιδευτές, συνεργαζόμενοι, ακόμη και γονείς. Κυρίως όμως το γεγονός ότι εν τέλει ήταν δυνατό τα παιδιά να λειτουργήσουν μέσα σε μία ομάδα για να φτιάξουν κάτι με νέα μέσα που ελκύουν την προσοχή τους, αλλά ταυτόχρονα και το γεγονός ότι το καθένα ξεχωριστά βρήκε το χώρο του μέσα σε αυτό, μπόρεσε δηλαδή να λειτουργήσει τόσο ατομικά, όσο και να ενταχθεί ενθουσιωδώς μέσα στο πλαίσιο που ένα τέτοιο πρόγραμμα ορίζει, είναι ένα σπουδαίο επίτευγμα. Η συνύπαρξη της έκθεσης του AstronART με την έκθεση των αποφοίτων του Τμήματος Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ ήταν για το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης μια γιορτή και ένας φόρος τιμής στα σχολεία και τις σχολές. Το ΜΜΣΤ δεν μπορεί παρά να είναι ευτυχές για τη συνεργασία με τη Φανή Μπουντούρογλου και το AstronART, καθώς και για τις προοπτικές που ανοίγονται, τις οποίες θα συνεχίσει να υποστηρίζει με όλες του τις δυνάμεις όποτε χρειαστεί. Θούλη Μισιρλόγλου Διευθύντρια ΜΜΣΤ

How can an educational program launch you into the stars? As AstronART has done: by stimulating children’s creativity with contemporary means such as technology, but also with the full availability of educators, teachers and professors. The intersection of AstronART, which is between innovation, art and education, was from the outset important, but it proved to be of particular significance, not only for the “products” / projects that were ultimately produced but above all for the process followed: what the participants really experienced was the precious metal of an action that utilized new materials and experienced dynamic staff. Its main potential was the teachers or visual arts educators, who can only be a kind of “the ignorant schoolmaster”, as Jacques Rancière calls that professor who overturns the standard teaching conventions and manages to build another bridge of communication with his students and the world. With their help, the program has been extremely structured, but precisely because the channel through which it passes and through which it was shaped and finally was realized is art, it ended up being far freer than what an organized plan provides. The whole process and ultimately the freedom that the program allowed to manifest is a big benefit for all participants. So, in AstronART it seems that everyone has found their place: students, educators, trainers, collaborators, even parents. Above all, however, the fact that in the end it was possible for the children to work within a group to make something with new means of attracting their attention, but at the same time the fact that they each separately found their space within it, able to operate individually as well as integrate enthusiastically within the framework that such a program defines, is a great achievement. The coexistence of the AstronART exhibition with the exhibition of the graduates of the Department of Visual Arts and Applied Arts of the School of Fine Arts of the Aristotle University of Thessaloniki was a celebration and a tribute to schools and university schools for the Macedonian Museum of Contemporary Art. The MMCA can only be happy about collaborating with Fani Boudouroglou and AstronART, as well as for the prospects that are being opened, which it will continue to support with all its power whenever it is needed.

Thouli Misirloglou Director of the MMCA

AstronART Project: Η αξιολόγηση της εφαρμογής Το Εργαστήριο Μουσειακής Έρευνας και Εκπαίδευσης του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, αναπτύσσει συνεργασίες με ακαδημαϊκά ιδρύματα, κέντρα ερευνών, πολιτιστικούς, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς με στόχο την υποστήριξη καινοτόμων πρακτικών εφαρμογών για την μάθηση και την πολιτισμική εμπειρία αλλά και τη διερεύνηση, ανάλυση και κοινοποίηση εμπειρικών δεδομένων με στόχο την ανάπτυξη ενός διαλόγου ανάμεσα στους φορείς και την ακαδημαϊκή κοινότητα. Σε αυτό το πλαίσιο προχώρησε σε συνεργασία με την εκπαιδευτική πρωτοβουλία AstronART Project για τη συστηματική της αξιολόγηση, καθώς μια σειρά στοιχείων συνέθεταν έναν πρωτότυπο και καινοτομικό χαρακτήρα της εφαρμογής. Συγκεκριμένα η εφαρμογή στόχευε στην ενίσχυση της δημιουργικότητας μέσα από διαφορετικές δραστηριότητες που συνέδεαν τη σκέψη, το συναίσθημα, την έκφραση νέων ιδεών και την ανάπτυξη διαδικασιών με αποτέλεσμα την δημιουργία πρωτότυπων αντικειμένων με αισθητική και τεχνολογική αξία. Υιοθέτησε εκπαιδευτικές μεθοδολογίες και εργαλεία με στόχο την προώθηση της δημιουργικότητας, την ανάπτυξη ικανοτήτων έρευνας και πειραματισμού, την ικανότητα λήψης αποφάσεων και την αντιμετώπιση προβλημάτων με ευαισθησία και μεθοδικότητα. Η ευελιξία, η εφευρετικότητα, η επινοητικότητα και η τόλμη της καινοτομίας ενισχύθηκαν μέσα από τις εκπαιδευτικές διαδικασίες, ενώ παράλληλα ο περιορισμός υλικών και μέσων, όπως συχνά εφαρμόστηκε, παρείχε δυνατότητες για διαδικασίες συσχετισμού ιδεών και στοιχείων, συχνά μη σχετικών μεταξύ τους, που οδήγησαν σε νέες δημιουργίες. Συνολικά η δημιουργικότητα αντιμετωπίστηκε όχι ως μια δραστηριότητα που συνδέεται μόνο με την καλλιτεχνική έκφραση αλλά ως ένας τρόπος να κατανοούμε τον κόσμο και να διαχειριζόμαστε την πραγματικότητα, ένα απαραίτητο εφόδιο για όλους και για διαφορετικές πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας. Η έρευνα αξιολόγησης εστίασε στην εξέταση των δυνατοτήτων που παρέχονται από τις εκπαιδευτικές μεθοδολογίες που εφαρμόστηκαν και τα εργαλεία που αξιοποιήθηκαν για την προώθηση της δημιουργικότητας. Σε στενή συνεργασία με την υπεύθυνη της πρωτοβουλίας, Φανή Μπουντούρογλου, διατυπώθηκαν συγκεκριμένα ερευνητικά ερωτήματα που αφορούσαν τα παρακάτω: • Εμπειρία των μαθητών/τριών από τη συμμετοχή τους στη δράση και τις απόψεις τους για τη δημιουργικότητα. • Εμπειρία εκπαιδευτικών από την υλοποίηση της δράσης και τις δυνατότητες του μεταφερόμενου εκπαιδευτικού υλικού (toolkit).

AstronART Project: Evaluation of the program’s implementation The Museum Education and Research Laboratory (Department of Early Childhood Education at the University of Thessaly) establishes collaborations with academic institutions, research centers, cultural, educational and social institutions aiming to support innovative initiatives for learning and cultural experience as well as to explore, analyze and communicate empirical data in order to develop a dialogue between institutions and the academic community. In this context, the Laboratory began a cooperation with AstronART educational initiative in order to perform a systematic evaluation, since the program was composed by a number of original and innovative elements. In particular, the program’s aim was to encourage creativity through different activities that combined thought, emotion, expression of new ideas, and the development of processes that would result in the creation of original objects of aesthetic and technological value. Educational methodologies and tools were adopted to promote creativity, develop research and experimentation skills, decision-making and problem-solving in a sensitive and systematic way. Flexibility, inventiveness and the boldness of innovation were supported by educational processes, while the limitation of materials and tools, as was generally applied, provided opportunities for processes of correlation between often unrelated ideas and elements, which led to new creations. Overall, creativity was not treated only as an activity linked to artistic expression but also as a way of understanding the world and managing reality, a necessary resource for everyone and in relation to different aspects of human activity. The evaluation focused on examining the possibilities offered by the educational methodologies applied and the tools used to promote creativity. In close cooperation with Fani Boudouroglou, responsible for the AstronART initiative, specific research questions were raised concerning the following: • Students’ experience concerning their participation in the AstronART initiative and their views on creativity. • Educators’ experience as regards the implementation of the AstronART initiative and the potential of the Toolkit. • The effectiveness of the educational material, of specific methodologies (e.g. Visible Thinking Routines) and activities for the promotion of creativity, of crossthematic approaches and the support of teamwork.

• Οι δυνατότητες του εκπαιδευτικού υλικού, συγκεκριμένων μεθοδολογιών (π.χ. Visible Thinking Routines) και δραστηριοτήτων στην προώθηση της δημιουργικότητας, διαθεματικών προσεγγίσεων και υποστήριξης της συνεργασίας σε ομάδες. Για τη διερεύνηση των παραπάνω ερωτημάτων πραγματοποιήθηκε συστηματική παρατήρηση μιας εφαρμογής του προγράμματος, συνεντεύξεις με μαθητές και εκπαιδευτικούς, ερωτηματολόγια σε μεταπτυχιακούς φοιτητές που είχαν παρακολουθήσει σχετικό βιωματικό σεμινάριο και αξιοποίηση ενός εννοιολογικού χάρτη για τη δημιουργικότητα (Visible Thinking Routines) ως εργαλείο ελέγχου των απόψεων των μαθητών πριν και μετά τη συμμετοχή τους στη δράση. Τα ερευνητικά δεδομένα έχουν συλλεχθεί και η επεξεργασία τους βρίσκεται σε εξέλιξη. Πιστεύουμε ότι τα συμπεράσματα της αξιολόγησης θα προσφέρουν σημαντική ανατροφοδότηση για την συνέχιση της εφαρμογής και θα παρέχουν αξιοποιήσιμα στοιχεία για διαδικασίες ενδυνάμωσης των εκπαιδευτικών στην προώθηση της δημιουργικότητας που τόσο παραμελημένη είναι στην σχολική πραγματικότητα. Επιπλέον, η τεκμηρίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων και της εμπειρίας μαθητών και εκπαιδευτικών θα συνεισφέρει στη διεθνή συζήτηση σε ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή καινοτόμων μεθόδων και εκπαιδευτικού υλικού στην προώθηση και ενίσχυση της δημιουργικότητας καθώς και τον εκδημοκρατισμό της τέχνης και της υψηλής τεχνολογίας σε διαφορετικά εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Νίκη Νικονάνου, Αναπληρώτρια καθηγήτρια, Διευθύντρια του Εργαστηρίου Μουσειακής Έρευνας και Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

In order to investigate the aforementioned questions, a systematic observation of the programâ&#x20AC;&#x2122;s implementation was carried out. Furthermore, the research team has held interviews with students and educators, and has also designed and evaluated questionnaires for postgraduate students, who had previously attended a relevant seminar. Visible Thinking Routines were applied as a tool for documenting studentsâ&#x20AC;&#x2122; views before and after their participation in the AstronART program. We believe that the research findings will provide significant feedback for the continuation of the AstronART initiative. They can also contribute to the discussion on the application of innovative methods and educational material for the promotion and enhancement of creativity in different educational environments. Niki Nikonanou, Associate Professor, Head of the Museum Education and Research Laboratory, University of Thessaly

Έχει επαληθευτεί πολλές φορές ότι όταν άνθρωποι από διαφορετικούς τομείς της επιστήμης και των τεχνών συνεργάζονται, προσθέτοντας ο καθένας το δικό του λιθαράκι γνώσης και εμπειρίας, γίνονται θαύματα... που μας εκτοξεύουν στα άστρα! Έτσι έγινε και στην περίπτωση της συνεργασίας του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος με το AstronΑRT. Οι φοιτητές του προγράμματος MSc in Strategic Product Design ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της υπεύθυνης της πρωτοβουλίας AstronART Φανής Μπουντούρογλου, και σε συνεργασία με καθηγητές από το Διεθνές Πανεπιστήμιο διοργανώθηκε διαγωνισμός για το σχεδιασμό και τη δημιουργία ενός toolkit που θα περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα υλικά και εξαρτήματα για κατασκευές και δημιουργικά πειράματα του AstronART. Πώς όμως πρέπει να μοιάζει αυτό το toolkit; Είναι άραγε ένα κουτί ή μπαούλο που το ανοίγεις και βγαίνουν από μέσα του ιδέες, σκέψεις, μαγικά κόλπα; Μήπως πρέπει να είναι κάτι πιο ελαφρύ που να μεταφέρεται εύκολα; Πώς θα αντικατοπτρίζει το toolkit τον καινοτόμο χαρακτήρα και την παιχνιδιάρικη διάθεση του AstronART. Σε αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα κλήθηκαν να απαντήσουν οι φοιτητές που συμμετείχαν στο διαγωνισμό. Οι συμμετοχές που λάβαμε ήταν ευφάνταστες! Οι φοιτητές προσέγγισαν με διαφορετικό τρόπο ο καθένας τα ζητούμενα του διαγωνισμού, κι έτσι προέκυψαν ιδέες και σχέδια που αναδεικνύουν διαφορετικές πτυχές του καινοτόμου αυτού προγράμματος. Νικήτρια αναδείχθηκε η ιδέα των Κατερίνα Μαυρομουστακάκη και Ευρυπία Καραμιχάλη που σχεδίασαν το AstroBAG, ένα εργονομικό σακίδιο σε σχήμα μικρού αστροναύτη, που περιλαμβάνει θήκες και υποδοχές για όλα τα υλικά και εξαρτήματα που περιλαμβάνονται στο toolkit, ώστε να μεταφέρονται εύκολα. Ήταν μεγάλη τιμή για το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος η συνεργασία αυτή, και μεγάλη χαρά για τις φοιτήτριες που κέρδισαν το διαγωνισμό να δουν την ιδέα τους να παίρνει σάρκα και οστά. Η έκθεση στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, όπου εκτέθηκαν όλες οι συμμετοχές στο διαγωνισμό ανέδειξε για μια ακόμα φορά τη δύναμη της δημιουργικότητας, της διαθεματικότητας και της συνεργασίας. Από την πλευρά μας δεν έχουμε παρά να ευχηθούμε στην ομάδα του AstronART να «απογειωθεί» πραγματικά και να φτάσει σε μαθητές και εκπαιδευτικούς σε όλες τις γωνιές της γης! Ιωάννα Συμεωνίδου Επισκέπτρια Καθηγήτρια, Στρατηγικός Σχεδιασμός Προϊόντος, Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος

It has been verified many times that when people from different fields of science and the arts work together, each one of them adding their own knowledge and experience, miracles happen ... that launch us into the stars! This was also the case of the collaboration of the International Hellenic University with AstronART. The students of the MSc in Strategic Product Design program responded to the call of Fani Boudouroglou, responsible for the AstronART initiative, and in collaboration with professors from the International Hellenic University a competition was organized for the design of a toolkit containing all the necessary materials and components for constructions and creative experiments by AstronART. But how does this toolkit should look like? Is it a box or trunk that you open it and ideas, thoughts, magic tricks come out? Does it have to be something lighter to be carried easily? How will the toolkit reflect the innovative character and playful mood of AstronART. These and many other questions the students who participated in the competition were asked to answer. The proposals we received were fantastic! The students approached differently each and every one the competition, so ideas and projects emerged that highlight different aspects of this innovative project. The winner was the idea of Katerina Mavromoustakaki and Evrypia Karamichali, who designed the AstroBAG, an ergonomic small astronaut-shaped backpack, including pouches and sockets for all the materials and accessories included in the toolkit to be easily transported. This collaboration was a great honor for the International Hellenic University, and a great joy for the students who won the competition to see their idea getting flesh and bone. The exhibition at the Macedonian Museum of Contemporary Art, where all the proposals submitted for the competition were exhibited, has once again highlighted the power of creativity, interdependence and collaboration. From our part, we can only wish the AstronART team to truly “take off” and reach students and educators in all corners of the earth!

Ioanna Symeonidou Visiting Professor, MSc in Strategic Product Design, International Hellenic University

ΠΡΌΛΟΓΟΣ AstronART- Δημιούργησε τον κόσμο όπου θέλεις να ζεις Από το πρώτο αποτύπωμα στις σπηλιές, έως και το πρώτο βήμα στο φεγγάρι, τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ανθρωπότητας ξεκινούν τη στιγμή της επινόησης μίας ιδέας. Αυτή τη στιγμή, τη στιγμή του «εύρηκα», ο άνθρωπος νιώθει μοναδικός, ικανός να δημιουργεί, να καινοτομεί και να διαμορφώνει τον κόσμο γύρω του. Κάθε παιδί γεννιέται με την ικανότητα της δημιουργικότητας, υπερχειλίζει από περιέργεια, ανακαλύπτει, εφευρίσκει, δημιουργεί. Το πρόβλημα είναι ότι μεγαλώνοντας και κατά τη διάρκεια της σχολικής του ζωής δεν καλλιεργείται αυτή όσο θα έπρεπε, και έτσι σταδιακά τη χάνει. Παράλληλα, η ανάπτυξη και εξάπλωση της τεχνολογίας σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης έκφρασης σε συνδυασμό με την οικονομική ανασφάλεια, διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός πολύ διαφορετικού κόσμου από αυτόν που βιώνουμε σήμερα. Παγκοσμίως, οι επόμενες γενιές θα κληθούν να αντιμετωπίσουν άγνωστες και ολοένα αυξανόμενες προκλήσεις, ενώ αντιθέτως η προσβασιμότητα σε καλά εδραιωμένες πλατφόρμες STEAM εκπαίδευσης (Science, Technology, Engineering, Art, Math), οι οποίες στοχεύουν στην κατάλληλη προετοιμασία τους ώστε να τις αντιμετωπίσουν, δεν είναι εύκολη στην Ελλάδα, κυρίως λόγω του υψηλού τους κόστους, της έλλειψης εξειδικευμένων εκπαιδευτών και περιορισμένων επίσημων πρωτοβουλιών προς αυτή την κατεύθυνση. Το project AstronART στοχεύει στην ενδυνάμωση των πολιτών της επόμενης γενιάς ώστε να αποτελέσουν καταλύτη καινοτομίας και αλλαγής σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο. Είναι ένα εκπαιδευτικό, πολιτιστικό πρόγραμμα ανάπτυξης δεξιοτήτων που ερευνά και αξιολογεί καινοτόμες STEAM εκπαιδευτικές μεθοδολογίες. Το project είναι ένα πρωτότυπο μοντέλο, θεματικού, μετακινούμενου εργαστηρίου Τέχνης και Τεχνολογίας σχεδιασμένο για παιδιά και εφήβους ανεξαρτήτως δυνατοτήτων και υλοποιείται σε σχολεία και ομάδες της Θεσσαλονίκης. Για τις ανάγκες του μεταφερόμενου Εργαστηρίου Τέχνης, Επιστήμης και Νέων Μέσων Τεχνολογίας, σχεδιάστηκε έναToolkit από την ομάδα του AstronART, το οποίο περιλαμβάνει υλικά υψηλής τεχνολογίας, υλικά κατασκευών, καθώς και εκπαιδευτικό εγχειρίδιο το οποίο αναπτύχθηκε ειδικά για το AstronART project. Κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του AstronART οι συμμετέχοντες έπαιξαν, διασκέδασαν, γνώρισαν μορφές σύγχρονης τέχνης, πειραματίστηκαν με τα υλικά του AstronART Toolkit, οπτικοποίησαν τις σκέψεις τους σε εννοιολογικούς χάρτες γύρω από την έννοια της δημιουργικότητας, έμαθαν να αναγνωρίζουν και να αξιοποιούν τα χαρακτηριστικά της. Δημιούργησαν, επινόησαν και έζησαν την εμπειρία της στιγμής του «εύρηκα». Αξιοποίησαν το «τίποτα», για να φτιάξουν «κάτι», επινοώντας δικούς τους κόσμους και μετατρέποντας τις ιδέες τους σε διαδραστικά έργα σύγχρονης τέχνης. Φανή Μπουντούρογλου, Εικαστικός Εκπαιδευτικός, MSc in Advanced Computer Systems, Σχεδιασμός και διαχείριση δράσης AstronART

PROLOGUE AstronART- Create the world you want to live in From the first mark on a cave wall to the first step on the moon, all greatest achievements of mankind started the moment of the conception of an idea. This “blink” moment, the “eureka moment” makes a human being feel unique, is motivated to create something that didn’t exist before, in order to make the world a better place. Every child is born with creative ability, overflowing curiosity, discovers, invents and creates. When growing up, during school life, this creative ability is not properly developed and is gradually lost. At the same time, the development and spread of technology in all fields of human expression combined with economic uncertainty play a key role in the formation of a very different world than the one we are experiencing today. Worldwide, educational initiatives aimed to empower creativity through arts, science and technology are establishing, like STEAM (Science, Technology, Engineering, Art, Math) educational platforms, in order the generations to face future unknown and growing challenges. These initiatives are not easily accessible to every child in Greece due to their high costs, the lack of skilled educators and limited formal initiatives to this direction. The AstronART project aims to empower the generations to face future challenges and become the change makers of their communities and tomorrow’s pioneers in terms of innovation at an individual and collective level. The project is an educational, cultural and capacity-building program which is investigating the promises and pedagogies of these new and innovative STEAM practices. A thematic prototype pop-up lab of Art, Science and New Media Technology designed for children and adolescents regardless of ability is implemented in schools and communities in Thessaloniki. For the needs of the pop-up lab of Art, Science and New Media Technology, a Toolkit was designed by the AstronART project team, which includes high technology materials, construction materials, and an educational manual specially developed for the AstronART project. During AstronART implementation the participants played and entertained themselves, were acquainted with forms of contemporary art, experimented with the materials of the AstronART Toolkit, they visualized their thoughts on concept charts around the concept of creativity and learned to recognize and exploit its characteristics. They created, invented and experienced the “eureka” moment. They made “something” out of “nothing”, creating their own worlds through inventing and transforming their ideas into interactive works of contemporary art. Fani Boudouroglou, Visual Artist – Arts Educator, MSc in Advanced Computer Systems, AstronART project management

th δ ρά e pr ση oj ec t

άθε παιδί γεννιέται με την ικανότητα της δημιουργικότητας, υπερχειλίζει από περιέργεια, ανακαλύπτει, εφευρίσκει, δημιουργεί. Μεγαλώνοντας και κατά τη διάρκεια της σχολικής του ζωής δεν καλλιεργείται αυτή όσο θα έπρεπε, και έτσι σταδιακά τη χάνει. Το project AstronART στοχεύει στην ενδυνάμωση των πολιτών της επόμενης γενιάς ώστε να αποτελέσουν καταλύτη καινοτομίας και αλλαγής σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο. Είναι ένα εκπαιδευτικό, πολιτιστικό πρόγραμμα ανάπτυξης δεξιοτήτων που ερευνά και αξιολογεί καινοτόμες STEAM (Science, Technology, Engineering, Art, Math) εκπαιδευτικές μεθοδολογίες. Το project είναι ένα πρωτότυπο μοντέλο, θεματικού, μετακινούμενου εργαστηρίου Τέχνης και Τεχνολογίας σχεδιασμένο για παιδιά και εφήβους ανεξαρτήτως ηλικίας και δυνατοτήτων, και υλοποιείται σε σχολεία και ομάδες της Θεσσαλονίκης. Οι συμμετέχοντες επινοούν και μετατρέπουν τις ιδέες τους σε εφευρέσεις, προϊόντα, υπηρεσίες, έργα τέχνης, και προτείνουν καινοτόμες λύσεις σε προκλήσεις. Η έκθεση παρουσιάζει ατομικά αλλά και συλλογικά εικαστικά διαδραστικά έργα των παιδιών και των εφήβων που συμμετείχαν στα εργαστήρια με τη χρήση Νέων Ψηφιακών Μέσων, και ειδικότερα της καινοτόμας «Bare Conductive» τεχνολογίας.

very child is born with creative ability, overflowing curiosity, discovers, invents and creates. When growing up, during school life, this creative ability is not properly developed and is gradually lost. The AstronART project aims to empower the generations to face future challenges and become the change makers of their communities and tomorrow’s pioneers. The project is an educational, cultural and capacity-building program which is investigating the promises and pedagogies of the new and innovative STEAM (Science, Technology, Engineering, Art, Math) practices. A thematic prototype pop-up lab of Art, Science and Technology designed for children and adolescents regardless of age or ability is implemented in schools and communities in Thessaloniki. The participants transform their ideas into inventions, innovative solutions to challenges, products, services and works of art. The exhibition presents both individual and collective visual interactive works of the children and adolescents who participated in the workshops using New Digital Media, and in particular the innovative “Bare Conductive” technology.

AR AR T T oo T To lki t ol ki t on

As e

το

ια τις ανάγκες του μεταφερόμενου Εργαστηρίου Τέχνης, Επιστήμης και Νέων Μέσων Τεχνολογίας, σχεδιάστηκε ένα Toolkit από την ομάδα του AstronART, το οποίο περιλαμβάνει υλικά υψηλής τεχνολογίας, υλικά κατασκευών, καθώς και εκπαιδευτικό εγχειρίδιο το οποίο αναπτύχθηκε ειδικά για το AstronART project. Για το σχεδιασμό του προϊόντος το AstronART συνεργάστηκε με το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών “Στρατηγικός Σχεδιασμός Προϊόντος” του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος. Οι προτάσεις των φοιτητών αξιολογήθηκαν από τριμελή επιτροπή, και η πρόταση της Κατερίνας Μαυρομουστακάκη και της Ευρυπίας Καραμιχάλη διακρίθηκε. Όλες οι προτάσεις που κατατέθηκαν ξεχώρισαν για τη δημιουργικότητα και την ποιότητά τους.

or the needs of the pop up lab of Art, Science and New Media Technology, a Toolkit was designed by the AstronART project team, which includes high technology materials, construction materials, and an educational manual specially developed for the AstronART project. For the design of the Toolkit, AstronART collaborated with the postgraduate programme “MSc in Strategic Product Design” of the International Hellenic University. The proposals of the students were evaluated by a three-member committee, and the proposal of Katerina Mavromoustakaki and Evrypia Karamichali was distinguished. All proposals submitted stood out for their creativity and quality.

BAG

design competition

Katerina Mavromoustakaki Evrypia Karamichali

BAG

Alexandros Katsamakis

design competition

“PIECE OF THE COSMOS”

INNOVATIVE

means a product that should be, feel and look differently than 90% of what exists and kids know already.

PLAYFUL

means that it should look like a game and should encourage playfulness

EXPLORATIVE means that is should not be 100% obvious. It should come naturally though, to pick up components and try to establish relationships and connections between them.

Hand drawing

A 3d rendering made in Solidworks

This is the CosmonART. The “Piece of the Cosmos”. It resembles the expansion of the 3D Space. Inside it holds all the necessary pieces of the AstronART project. The Piece of the Cosmos is made out of solid, translucent (semitransparent), colourful plastic. On it, the natural curves of the gallactic fields are shaped.

This is the Piece of the Cosmos. Inside it, it has different compartments that all of the contents of the toolkit can be stored in an organized and efficient maner.

Piece of the Cosmos back view

The final design, where all of the components are stored, would be about forty centimeters wide to forty centimeters long (40x40cm). Its total thickness is about ten centimeters (10cm). It has being designed trying to achieve maximum material and space efficiency, by trying to minimize its total size. The material would be a plastic that would have to be molded in to its basic shape, and then further machined in a milling machine. The belt is made out of fabric.

BAG

design competition

Efstratios Giannakis

BAG

design competition

Phaethon Sliomis-Vandoros Konstantina Iakovou Paraskevi Pourni

The kitâ&#x20AC;&#x2122;s design was inspired from space crafts and kids toys that contain excess storage areas (toolkits, doll houses etc). It is is 304 mm wide and 568 mm tall.

BAG

design competition

Theodora Kontodina

THE EXTERIOR OF THE TOOLKIT

Drawings of the box

• With a handle on the top. • The material can be either wood, plastic or paperboard.

INSIDE THE BOX • Less possible volume & optimum space utilization. • All the objects inside the toolkit can be easily accessible. • The A4 stencils and papers can be easily removed. • Between each of the objects we can add a thin layer of plastic gelatin in order to achieve their stability.

The colors of each object inside the toolkit are described in the table below.

Drawings of the interior of the toolokit

Real brainstorming...

στ ιγ e “e μή ur τ e k ου “ε a” m ύρ om ηκ e n α” t

ο εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε στα εργαστήρια του AstronART αξιοποιεί καθιερωμένα μοντέλα και στρατηγικές διδασκαλίας, αλλά και καινοτόμες μεθοδολογίες όπως «Visual Thinking» του «Project Zero» του Πανεπιστημίου του Harvard, «Constructionism» με επίκεντρο τη δημιουργία-κατασκευή και «Design Thinking». Σκοπός η ενίσχυση των νοητικών ικανοτήτων των μαθητών, ώστε να είναι σε θέση να κάνουν λεπτομερείς παρατηρήσεις, να αναλύουν, να διερευνούν και να καταλήγουν σε ερμηνείες με αντικείμενα μελέτης έργα τέχνης. Μέσω αυτής της διαδικασίας, τα παιδιά αναπτύσσουν επικοινωνιακές, στοχαστικές και κριτικές δεξιότητες, κατανοούν την τέχνη στο πολιτισμικό και ιστορικό πλαίσιό της και καθίστανται ικανά να συνδυάζουν αυτά που αποκόμισαν και να δημιουργούν δικά τους πρωτότυπα έργα τέχνης.

he educational program which was developed and implemented in AstronART workshops exploits well-established teaching models and strategies, as well as innovative methodologies such as “Project Thinking” by Harvard University’s “Project Zero”, “Constructionism” focusing on creation-construction and “Design Thinking”. The aim is to enhance the participants’ cognitive abilities in order to be able to make detailed observations, analyze, investigate and interpret objects of study works of art. Through this process, children develop communicative, reflective and critical skills, understand art in its cultural and historical context, are able to combine what they have acquired and create their own original works of art.

τα

συ in στα gr τ ed ικ ie ά nt s

ηχείο speaker

μπαταρία LiPo battery LiPo

εγγραφέας ήχου sound recorder

κάρτα SD card SD

μικροεπεξεργαστής micro controller

καλώδιο εισόδου-εξόδου input - output cable

καλώδια κροκοδειλάκια alligator clips

αγώγιμη μπογιά electric paint πινέλο brush

ψαλίδι scissors 26

μολύβια pencils

χαρτόνια cardboards

κόλλα glue

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΉΡΙΑ ΒΑΣΙΛΕΙΆΔΗ EKPAIDEFTIRIA VASSILIADI Κατερίνα Γκαγκάκη, εικαστικός εκπαιδευτικός Katerina Gagaki, arts educator Αράπης Θεόδωρος, Βαγγελινός Αριστοτέλης, Γωνιάδης Χαράλαμπος, Δουφεξή Ιωάννα, Ζαρακοβίτης Αλέξανδρος, Ζηλίδου Αλίκη, Θερμός Παναγιώτης, Καρανικόλα Θεοφανία, Μανάρης Φοίβος, Μασούτης Διαμαντής, Μπίνιου Θεοδώρα, Παρίση Αναστασία, Περώνα Μαρία, Πετρίδης Κωνσταντίνος, Πλιάκου Χαρά, Τσαγγαλής Πέτρος Arapis Theodoros, Vangelinos Aristotelis, Goniadis Charalampos, Doufexi Ioanna, Zarakovitis Alexandros, Zilidou Aliki, Thermos Panagiotis, Karanikola Theofania, Manaris Foivos, Masoutis Diamantis, Biniou Theodora, Parisi Anastasia, Perona Maria, Petridis Konstantinos, Pliangou Chara, Tsaggalis Petros AstronART: Ένα ταξίδι με οδηγό τη δημιουργικότητα Δεκαέξι μαθητές της Α’ γυμνασίου ξεναγήθηκαν σε μία περιπέτεια τέχνης, σε μία δημιουργική διαδικασία που οδήγησε στη σύνθεση και δημιουργία ομαδικών έργων τέχνης. Με όχημα παιχνίδια με λέξεις και παιχνίδια σύνθεσης σε τυχαίες αλλά και σε επιλεγμένες ομάδες, τα παιδιά κατάφεραν να μετατρέψουν έννοιες που ορίζουν την ταυτότητά τους σε εικόνες και τις εικόνες σε δισδιάστατα και τρισδιάστατα έργα τέχνης που εκτός από το προφανές της εικόνας δίνουν στον θεατή και άλλες εκδοχές του έργου με την προσθήκη του στοιχείου των ήχων. AstronART: A journey guided by creativity Sixteen students of the 1stgrade traveled to an art adventure, to a creative process that led to the composition and creation of collective works of art. With a vehicle games with words and games of composition in random but also in selected groups, the children managed to convert concepts that define their identity into images and images in two-dimensional and three-dimensional works of art that, in addition to the obvious of the image, give the viewer and other versions of the work of art by adding the element of the sounds.

1Ο ΕΡΓΑΣΤΉΡΙΟ ΕΙΔΙΚΉΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΉΣ ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΆΡΤΙΣΗΣ ΔΉΜΟΥ ΠΥΛΑΊΑΣ-ΧΟΡΤΙΆΤΗ 1ST LABORATORY OF VOCATIONAL EDUCATION AND TRAINING OF THE MUNICIPALITY OF PYLAIA AND CHORTIATIS Βασίλης Ζωγράφος, εικαστικός εκπαιδευτικός Ελένη Καψούρα, μουσικός εκπαιδευτικός Δημήτρης Μπάμος, εκπαιδευτικός πληροφορικής Vassilis Zografos, arts educator Eleni Kapsoura, music educator Dimitris Bamos, informatics educator Θεοδωράκη Μαρία-Μελπομένη, Χαϊδοπούλου Χαρούλα, Χαϊδόπουλος Παναγιώτης, Χριστοφορίδης Χρήστος Theodoraki Maria-Melpomeni, Chaidopoulou Charoula, Chaidopoulos Panagiotis, Christoforidis Christos

Το εργαστήριο AstronART εφαρμόστηκε στο σχολείο μας στο πλαίσιο εξατομικευμένης διδασκαλίας στα καλλιτεχνικά μαθήματα της αισθητικής αγωγής και της μουσικής. Στόχος ήταν οι μαθητές να εκφράσουν στοιχεία που αφορούν την προσωπικότητά τους και να φανταστούν έννοιες όπως ο τόπος και ο χρόνος, τοποθετώντας τον εαυτό τους μέσα σε αυτές, με βασικό εργαλείο αρχικά το σχέδιο. Στη συνέχεια επέλεξαν τους ήχους που θα πλαισίωναν την αφήγηση που είχαν σχεδιάσει. Η εισαγωγή της τεχνολογίας που προτείνει το εργαστήριο έμεινε για το τέλος λειτουργώντας ως το «μαγικό» στοιχείο του όλου εγχειρήματος. Ο συνδυασμός των επιλεγμένων ήχων και η εισαγωγή τους στο σχέδιο μέσω της αφής, ενθουσίασε τους μαθητές και τους παρακίνησε στο να εμπλουτίσουν τα αφηγηματικά τους μέσα. Στον ενθουσιασμό των μαθητών βασίστηκε και η ομαδοποίησή τους καθώς με τη βοήθεια της τεχνολογίας οι αφηγήσεις τους συναντώνται σε ένα ενιαίο τραπέζι παρουσίασης. Συνοπτικά, με τη χρήση του συγκεκριμένου εργαστηρίου που αξιοποιεί την τεχνολογία, οι μαθητές μας κατάφεραν μέσα από κεκτημένα εργαλεία, όπως το σχέδιο και οι μουσικοί ήχοι, να γνωρίσουν το αποτέλεσμα μίας πρωτότυπης διαδικασίας, σε ατομικό και σε ομαδικό επίπεδο. The AstronART workshop was implemented in our school as part of a personalized teaching experience in the arts courses of aesthetic education and music. The aim was for students to express their personality elements and to imagine concepts such as place and time, placing themselves within them, initiallyusing as a basic tool the drawing.Then they chose the sounds that would fit the narration they had designed. The introduction of the technology proposed by the workshop operated in the end as the “magic” element of the whole project. The combination of the selected sounds and their introduction to the drawing through touch, excited the students and encouraged them to enrich their narrative means. The enthusiasm of the students contributed also in working in groups as, with the aid of technology, their narratives meet in a single presentation table. In summary, with the use of this workshop exploiting technology, our students succeeded in acquiring knowledge of the outcome of a prototype procedure, individually and on a group basis, through well-established tools such as drawing and musical sounds.

1Ο ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΌ ΔΗΜΟΤΙΚΌ ΣΧΟΛΕΊΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ 1ST MODEL EXPERIMENTAL PRIMARY SCHSOOL OF THESSALONIKI Αντιγόνη Μανωλίδου, εικαστικός εκπαιδευτικός Λία Τερζίδου, εκπαιδευτικός πληροφορικής Antigoni Manolidou, arts educator Lia Terzidou, informatics educator Μακρίδης Νικόλαος, Μαυροδόντης Δημήτριος, Νεδέλκος Αλέξανδρος, Ορφανίδου Ελένη, Παπαπασχάλης Πασχάλης, Παρμενίδου Σοφία, Παρταλόπουλος Δημήτριος, Πιτσιούδη Αικατερίνη-Αγγελική, Πλωμαρίτου Χριστίνα, Σιφνιού Ευγενία, Σιωμάδης Ιωάννης, Ταξιάρχου Πολυχρόνης, Τερζάκης Αναστάσιος, Τίλδης Χρυσόστομος, Τσακμάνη Ελένη, Φωκάς ΜιχαήλΆγγελος, Χαριτάκης Δημήτριος, Χαριτάκης Ιωάννης Makridis Nikolaos, Mavrodontis Dimitrios, Nedelkos Alexandros, Orfanidou Eleni, Papapaschalis Paschalis, Parmenidou Sofia, Partalopoulos Dimitrios, Pitsioudi AikateriniAngeliki, Plomaritou Christina, Sifniou Evgenia, Siomadis Ioannis, Taxiarchou Polichronis, Terzakis Anastasios, Tildis Chrysostomos, Tsakmani Eleni, Fokas Michail-Angelos, Charitakis Dimitrios, Charitakis Ioannis

Οι μαθητές και οι μαθήτριες της ΣΤ 2 τάξης, μέσα από την εξερεύνηση του AstronART Toolkit, ξεκίνησαν μία διαδρομή ελεύθερου πειραματισμού που άρχισε με ερωτήματα, παιχνίδια και σκέψεις για τη ζωή τους, τη θέση τους στην ομάδα, στο κοινωνικό σύνολο. Η σύνθεση των ομάδων έγινε από τα παιδιά ενώ τυχόν διαφωνίες και η επίλυσή τους αντιμετωπίστηκαν ως μέρος της διαδικασίας ταυτοποίησης, αποφασιστικότητας και αυτοέκφρασης. Γνώρισαν έργα σύγχρονης τέχνης και προχώρησαν στη δημιουργία των δικών τους έργων. Σκοπός των έργων αυτών ήταν να βρουν τρόπους να εκφράσουν ό,τι ήταν σημαντικό για τα ίδια τα παιδιά με δισδιάστατες και τρισδιάστατες εικόνες. Αξιοποίησαν ποικίλα υλικά και ήρθαν αντιμέτωπα με προβλήματα υλοποίησης του καλλιτεχνικού τους οράματος, γεγονός που τα ώθησε να πειραματιστούν και να επινοήσουν τρόπους για να προχωρήσουν. Ο τρόπος που φαντάστηκαν και τελικά υλοποίησαν τα έργα τους δείχνει αξιοθαύμαστη ισορροπία μεταξύ του ηχητικού και του οπτικού συντελεστή των έργων, λαμβάνοντας πάντα υπόψη και τα δύο στοιχεία εξίσου. The students of the 6th grade, through the exploration of AstronART Toolkit, started a journey of free experimentation which began with questions, games and thoughts about their lives, their place in the group, in the community. The composition of the groups was arranged by the children, and any disagreements and their resolution were faced as part of the process of identification, determination and self-expression. They were acquainted with works of contemporary art, and proceeded in creating their own works. The purpose of making these works was to find ways to express what was important for the children themselves, with the aid of two-dimensional and three-dimensional images. They exploited a variety of materials and faced problems in implementing their artistic vision, prompting them to experiment and invent ways in order to move forward. The way they imagined and eventually implemented their works shows a remarkable balance between the audio and visual factor of the projects, always taking into account these two elements equally.

4Ο ΔΗΜΟΤΙΚΌ ΣΧΟΛΕΊΟ ΘΈΡΜΗΣ 4TH PRIMARY SCHOOL OF THERMI Φανή Μπουντούρογλου, εικαστικός εκπαιδευτικός Φανή Βλαχάβα, εκπαιδευτικός Fani Boudouroglou, arts educator Fani Vlahava, educator Αλεξίου Κατερίνα, Αποστόλου Παναγιώτης, Βασιλειάδης Σάββας, Κατσαβούνης Παύλος, Κιόρογλου Βασιλική, Κοκοκύρης Γιάννης, Μιχαηλίδης Αβραάμ, Ναλμπάντης Κωστής, Νικόλτση Ανδρονίκη, Παυλάκης Κωσταντής, Πέρεθ Νερέα, Πέτρου Κωστής, Σαμαρτζή Υρώ, Φανιοπούλου Βαρβάρα, Φανιοπούλου Εμμανουέλα, Χατζηδανιήλ Σταμάτης Alexiou Katerina, Apostolou Panagiotis, Vasileiadis Savvas, Katsavounis Pavlos, Kioroglou Vasiliki, Kokokyris Giannis, Michailidis Avraam, Nalmpantis Kostis, Nikoltsi Androniki, Pavlakis Konstantis, Perez Nerea, Petrou Kostis, Samartzi Iro, Faniopoulou Varvara, Faniopoulou Emmanouela, Chatzidaniil Stamatis

Πειραματισμοί με φως και σκιά. Από το τίποτα στο κάτι Δεκαέξι μαθητές της Δ’ Ε’ και ΣΤ’ τάξης του σχολείου, έγιναν μία ομάδα, έπαιξαν, διασκέδασαν, γνώρισαν μορφές σύγχρονης τέχνης και πειραματίστηκαν με τα υλικά του AstronART Toolkit. Οπτικοποίησαν τις σκέψεις τους σε εννοιολογικούς χάρτες γύρω από την έννοια της δημιουργικότητας και έμαθαν να αναγνωρίζουν και να αξιοποιούν τα χαρακτηριστικά της. Δημιούργησαν, επινόησαν και έζησαν την εμπειρία της στιγμής του «εύρηκα». Αξιοποίησαν το «τίποτα», για να φτιάξουν «κάτι», επιλέγοντας χρηστικά αντικείμενα από το περιβάλλον τους, φορτισμένα με μνήμες.Μετατρέποντας την αρχική τους χρήση δημιούργησαν με αυτά μία συλλογική διαδραστική εγκατάσταση shadow art. Ο τρόπος επιλογής, σύνθεσης, τοποθέτησης και φωτισμού αυτών των αντικειμένων δημιουργεί τη σκιά μίας πόλης της οποίας τους ήχους μπορούμε να ακούσουμε. Experiments with light and shadow. From nothing to something Sixteen students of the 4th, 5thand 6th grade of the school, worked as a group, played and entertained themselves, were acquainted with forms of contemporary art and experimented with the materials of the AstronART Toolkit. They visualized their thoughts on conceptual charts around the concept of creativity and learned to recognize and exploit its characteristics. They created, invented and experienced the “eureka” moment. They made “something” out of “nothing”, choosing functional objects from their environment, loaded with memories. By converting their original use they created a collective interactive shadow art installation. The students’ way of choosing, composing, placing and lighting these objects creates the skyline of a city whose sounds we can hear.

ΧΟΡΩΔΊΑ ΩΔΕΊΟΥ ΦΊΛΙΠΠΟΣ ΒΈΡΟΙΑΣ «FILIPPOS GLEE CLUB» CONSERVATORY “PHILIPPOS” OF VERIA - FILIPPOS GLEE CLUB Ιωάννα Χατζηγεωργίου, υποψήφια διδάκτωρ, εκπαιδεύτρια Ελένη Ρουσάκη, σχεδιασμός και κατασκευή Ioanna Chatzigeorgiou, Ph.D. candidate, trainer Eleni Roussaki, design and construction Αγγελάκη Αγνή, Αισιοπούλου Μαρία, Γαλίκα Κατερίνα, Ιορδανίδου Ελευθερία, Ιωαννίδου Εύη, Καϊσερλή Ερμιόνη, Κακαλές Γιάννης, Καριπίδου Μάγδα, Κελεπούρη Ναταλία, Κεσαράκα Πάμελα, Κουκουτέγου Ελένη, Κωσταράκη Αθηνά, Κωσταράκη Γεωργία, Κωτσιοπούλου Στεργιανή, Μπέκα Μαριλίνα, Παντή Γεωργία, Παντή Καλλιόπη, Πασίδη Ρέα, Σακαλή Ελένη, Σκράπα Νικολέτα, Τζημούρτος Μίλτος Angelaki Agni, Aisiopoulou Maria, Galika Katerina, Iordanidou Eleftheria, Ioannidou Evi, Kaiserli Ermioni, Kakales Giannis, Karipidou Magda, Kelepouri Natalia, Kesaraka Pamela, Koukoutegou Eleni, Kostaraki Athina, Kostaraki Georgia, Kotsiopoulou Stergiani, Beka Marilena, Panti Georgia, Panti Kalliopi, Pasidi Rea, Sakali Eleni, Skrapa Nikoleta, Tzimourtos Miltos

25 σπουδαστές του ωδείου, ηλικίας από 9 έως 17 ετών, μέλη της χορωδίας “Filippos Glee” δούλεψαν σε ομάδες, πειραματίστηκαν με τις φωνητικές τους δυνατότητες και δημιούργησαν ψηφιακές διαδραστικές ιστορίες με τα υλικά του AstronART Toolkit. Κάθε ομάδα επινόησε μία ιστορία, εικονογράφησε μέρος αυτής με την ηλεκτρική μπογιά και ενσωμάτωσε ήχους τους οποίους ηχογράφησε κατά τη διάρκεια του εργαστηρίου μέσω της τεχνολογίας «bare conductive». Το «Choir box» είναι η αποτύπωση στον χώρο, του ενιαίου χαρακτήρα της χορωδίας. Το «Choir box» μετατρέπει τις φωνές της χορωδίας σε ένα μουσικό όργανο απτό και συγκεκριμένο διαθέσιμο για δημιουργία. Twenty-five students of the conservatory, aged 9 to 17 years old, members of the “Filippos Glee” choir, worked in groups, experimented with their vocal abilities and created digital interactive stories with the AstronART Toolkit materials. Each group invented a story, illustrated part of it with the electric paint and incorporated sounds that recorded during the workshop using “bare conductive” technology. The “Choir box” is the imprint of the unified character of the choir in space. The “Choir box” transforms the choir’s voices into a specific and tangible musical instrument, available for creation.

Χωρίς τίτλο Θεοδωράκη Μαρία-Μελπομένη, Χαϊδοπούλου Χαρούλα, Χαϊδόπουλος Παναγιώτης, Χριστοφορίδης Χρήστος 1ο Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Δήμου Πυλαίας-Χορτιάτη Untitled Theodoraki Maria-Melpomeni, Chaidopoulou Charoula, Chaidopoulos Panagiotis,Christoforidis Christos 1st Laboratory of Vocational Education and Training of the Municipality of Pylaia and Chortiatis

«Τα σύννεφα της καθημερινότητας» Αράπης Θεόδωρος, Γωνιάδης Χαράλαμπος, Ζαρακοβίτης Αλέξανδρος Εκπαιδευτήρια Βασιλειάδη “The clouds of everyday life” Arapis Theodoros, Goniadis Charalampos, Zarakovitis Alexandros Ekpaideftiria Vassiliadi

«Ο καθρέφτης της εφηβείας» Δουφεξή Ιωάννα, Ζηλίδου Αλίκη, Μπίνιου Θεοδώρα, Παρίση Αναστασία, Περώνα Μαρία, Πετρίδης Κωνσταντίνος Εκπαιδευτήρια Βασιλειάδη “The mirror of adolescence” Doufexi Ioanna, Zilidou Aliki, Biniou Theodora, Parisi Anastasia, Perona Maria, Petridis Konstantinos Ekpaideftiria Vassiliadi

Χωρίς τίτλο Αλεξίου Κατερίνα, Αποστόλου Παναγιώτης, Βασιλειάδης Σάββας, Κατσαβούνης Παύλος, Κιόρογλου Βασιλική, Κοκοκύρης Γιάννης, Μιχαηλίδης Αβραάμ, Ναλμπάντης Κωστής, Νικόλτση Ανδρονίκη, Παυλάκης Κωσταντής, Πέρεθ Νερέα, Πέτρου Κωστής, Σαμαρτζή Υρώ, Φανιοπούλου Βαρβάρα, Φανιοπούλου Εμμανουέλα, Χατζηδανιήλ Σταμάτης 4ο Δημοτικό Σχολείο Θέρμης

No title Alexiou Katerina, Apostolou Panagiotis, Vasileiadis Savvas, Katsavounis Pavlos, Kioroglou Vasiliki, Kokokyris Giannis, Michailidis Avraam, Nalmpantis Kostis, Nikoltsi Androniki, Pavlakis Konstantis, Perez Nerea, Petrou Kostis, Samartzi Iro, Faniopoulou Varvara, Faniopoulou Emmanouela, Chatzidaniil Stamatis 4th Primary School of Thermi

«Ok man, yolo…lol» Βαγγελινός Αριστοτέλης, Θερμός Παναγιώτης, Μασούτης Διαμαντής Εκπαιδευτήρια Βασιλειάδη «Ok man, yolo…lol» Vangelinos Aristotelis, Thermos Panagiotis, Masoutis Diamantis Ekpaideftiria Vassiliadi

«Το ουράνιο τόξο του κόσμου» Καρανικόλα Θεοφανία, Μάναρης Φοίβος, Πλιάγκου Χαρά, Τσαγγαλής Πέτρος Εκπαιδευτήρια Βασιλειάδη “The rainbow of the world” Karanikola Theofania, Manaris Foivos, Pliangou Chara, Tsaggalis Petros Ekpaideftiria Vassiliadi

Χωρίς τίτλο Παπαπασχάλης Πασχάλης, Ταξιάρχου Πολυχρόνης, Τερζάκης Αναστάσιος, Φωκάς Μιχαήλ-Άγγελος, Χαριτάκης Δημήτριος, Χαριτάκης Ιωάννης 1ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Untitled Papapaschalis Paschalis, Taxiarchou Polichronis, Terzakis Anastasios, Fokas MichailAngelos, Charitakis Dimitrios, Charitakis Ioannis 1st Model Experimental Primary School of Thessaloniki Άστεγος Ορφανίδου Ελένη, Σιφνιού Ευγενία, Τσακμάνη Ελένη 1ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Homeless Orfanidou Eleni, Sifniou Evgenia, Tsakmani Eleni 1st Model Experimental Primary School of Thessaloniki Σκέψεις πάνω στο έργο του Πάμπλο Πικάσο: “Διαβάζοντας ένα γράμμα” Παρμενίδου Σοφία 1ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Reflexions on the work of Pablo Picasso: “Reading a letter” Parmenidou Sofia 1st Model Experimental Primary School of Thessaloniki

Choir box Αγγελάκη Αγνή, Αισιοπούλου Μαρία, Γαλίκα Κατερίνα, Ιορδανίδου Ελευθερία, Ιωαννίδου Εύη, Καϊσερλή Ερμιόνη, Κακαλές Γιάννης, Καριπίδου Μάγδα, Κελεπούρη Ναταλία, Κεσαράκα Πάμελα, Κουκουτέγου Ελένη, Κωσταράκη Αθηνά, Κωσταράκη Γεωργία, Κωτσιοπούλου Στεργιανή, Μπέκα Μαριλίνα, Παντή Γεωργία, Παντή Καλλιόπη, Πασίδη Ρέα, Σακαλή Ελένη, Σκράπα Νικολέτα, Τζημούρτος Μίλτος Χορωδία Ωδείου Φίλιππος Βέροιας «Filippos Glee club» Choir box Angelaki Agni, Aisiopoulou Maria, Galika Katerina, Iordanidou Eleftheria, Ioannidou Evi, Kaiserli Ermioni, Kakales Giannis, Karipidou Magda, Kelepouri Natalia, Kesaraka Pamela, Koukoutegou Eleni, Kostaraki Athina, Kostaraki Georgia, Kotsiopoulou Stergiani, Beka Marilena, Panti Georgia, Panti Kalliopi, Pasidi Rea, Sakali Eleni, Skrapa Nikoleta, Tzimourtos Miltos Conservatory “Philippos” of Veria - Filippos Glee Club

Φιδάκι Μακρίδης Νικόλαος, Παρταλόπουλος Δημήτρης, Πιτσιούδη Αικατερίνη-Αγγελική, Πλωμαρίτου Χριστίνα 1ο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης Snakes and Ladders Makridis Nikolaos, Partalopoulos Dimitrios, Pitsioudi AikateriniAngeliki, Plomaritou Christina 1st Model Experimental Primary School of Thessaloniki