Beatha an eilean Na tagraichean airson Coimisean na Croitearachd By Murray MacLeod Tha Coimisean na Croitearachd air fhoillseachadh cò iad a bhios a’ seasamh anns na taghaidhean. Tha sia sgìrean ann gu lèir - na h-Eileanan an Iar, Sealltainn, Arcaibh is Gallaimh, a’ Ghàidhealtachd an Ear, an iardheas dhen Ghàidhealtachd agus an iar dhen Ghàidhealtachd - le 18 tagraiche, a’ ciallachadh gum bidh taghadh anns gach sgìre. A thuilleadh air naoi coimiseanaran air an taghadh, tha cuideachd triùir eile air an taghadh le Riaghaltas na h-Alba, a fàgail naoinear air a’ bhòrd-stiùiridh uile gu lèir. Feumar croitearan an taghadh a dhèanamh ron 17mh Màirt tron phost. ‘S iad na coimiseanaran agus na sgìrean: Na h-Eileanan an Iar; Iain MacIomhar is Iain MacAmhlaigh - Sealltainn; Donnchaidh Mac Illebhàin, Anndra Holt is Laurine Manson - Arcaibh is Cataibh; Dòmhnall Dòmhnallach, Peadar Stiubhairt, Daibhidh MacGriogair - a’ Ghàidhealtachd an Ear; Coinneach Hardie, Rod MacChoinnich, Eardsidh Mac an t-Aba is Raibeart Meeres - an iar-dheas dhen Ghàidhealtachd; Cailean Ceannadach, Uilleam Neilson, Craig Ward - an iar dhen Ghàidhealtachd; Gordon Drysdale, Màiri NicChoinnich, Marjory Robasdan. Tha cuid dhe na h-ainmean sin glè inntinneach, gu sònraichte Cailean Ceanndach, a chaidh a thaghadh mar neach-gairm air a’ Choimisean rona seo ach a bha gu math connspaideach fhad ‘s a bha e ann. Thuirt Mgr Ceanadach nach fhaodar comataidhean baile an 76
airgead a tha iad a’ toirt a-staigh - gur bi cò às a tha e tighinn - a chaitheamh ach air gnothaichean timcheall air àiteachais. Chur sin an fhearg air gu leòr, gu h-àraid anns na h-Eileanan an Iar, agus na comataidhean ann an sin gam faicinn fhèin mar phàirt chudromach dhen choimhearsnachd fharsainge. Bha cùisean gu sònraichte connspaideach ann am baile Col Uarach ann an Leòdhas far a nochd an duilgheadas sa chiad àite agus far na chur Mgr Ceannadach clèirc a-steach e fhèin son feuchainn ri cùisean a rèiteach, an aghaidh tol a’ mhòr-chuid, agus ‘s ann a chaidh cùisean buileach nas miosa a-thaobh àimhreit is droch fhaireachdain an uairsin. Mu dheireadh, bha mòran, coimiseanaran nam measg, ag iarraidh air Mgr Ceannadach a dhreuchd a leigeil dheth, ach dhiult e, agus rinn e gearrain oifigeal mun Riaghaltas agus ministear nan cùisean dùthchail aig an àm, Fearghas Ewing. Sheas Mgr Ceanadach anns na taghaidhean an turas mu dheireadh còig bliadhna air ais, ach cha d’fhuair e a-steach agus, a-nis, tha e seasamh a-rithist. Cuideigin eile a tha glè inntinneach, ‘s e Rod
MacChoinnich, a bha na neachgairm rona seo e fhèin mus do sheas e sios an-uiridh. Bha sin ma choinneimh draghan ann an aithisg le Buidheann-sgrudaidh na h-Alba a thog ceistean gu math bunaiteach mu mar a bha a’ Choimisean air a ruith. Ged nach robh an aithisg air a thighinn a-mach gu poblachd, thatar a’ tuigse gun robh Mgr MacChoinnich gu math draghail nach robhas a’ deiligeadh luath gu leòr le na draghan a bhathas a’ togail innte, gu sònraichte mar a bha cus buaidh aig an Riaghaltas air mar a bha a’ Choimisean air a’ ruith bho là gu là agus cho slaodach ‘s a bhatar a’ dèiligeadh le cùisean. Eu-coltach ri Mgr Ceanndach, bha agus tha meas mòr air Mgr MacChoinnich agus e ag obair aig margaidh-sprèigh Inbhir Pheotharain. ‘S ann anns na h-Eileanan Siar a tha an àireamh chroitear as motha agus, le sin, ‘s dòcha g’eil e ruideigin tàmailteach nach eil ach dithis a’ seasamh ann an sin, gu sònraichte nach eil duine sam bith ann bho Uibhist is Barraigh - sgìre far a bheil croitearachd gu math cudromach a-thaobh na h-eaconamaigh agus a’ choimhearsachd. Chaidh a ràdh rona seo gum
www.stornowaygazette.co.uk www.farmingscotlandmagazine.com
bu chòir dha dithis coimiseanar a bhith a’ riochdachdadh nan Eilean Siar leis cho cudromach ‘s a tha croitearachd dhan àite, aon a bhios gu sònraichte a’ coimhead ri Uibhist is Barraigh. Ach, aig an ìre sa, chan eil cail a choltas gun tachair sin. As bi cò a theid an taghadh aig a’ cheann thall, tha obair mhòr man coinneimh an dèidh do chomataidh de bhuill parlamaid droch chàineadh a dhèanamh air a’ bhuidheann, gu sònraichte a-thaobh mar a bha cùisean air an stiùireadh agus an càirdeas eadar an àrd-oifigear agus na coimiseanaran. Thuirt àrd-oifigear a’ choimisean, Uillean Barron: “Tha e na thogail mhòr gu bheil uimhir a dhaoine air a thighinn air adhart airson na taghaidhean. Tha sinn dol a dh’fhaicinn farpais anns gach sgìre agus ‘s e rud math dha-rìribh a tha sin.” Theid na taghaidhean a dhèanamh tron phost agus thèid an cunntadh a dhèanamh air an 18mh dhen Mhàirt. Tha a’ choimisean cuideachd air innse gu bheil iad air luchdobrachd a bharrachd fhàstadh airson cuideachadh leis an obair rianachd agus dèiligeadh leis na tha de thagraichean bho chroitearan a’ feitheamh riutha. Bhathas a’ cur as leth na buidhne cho slaodadh ‘s a bha iad a’ dèiligeadh le leitheid - fiù ‘s rona am pandeamaig - agus bhon uairsin tha cùisean air fàs nas miosa. Ach, a rèir Mgr Barron bu chòir dhan luchd-obrachd a bharrachd a tha seo cùisean a chuideachadh gu mòr.
