Adana ekonomisi 2014 by Adana Ticaret Odası Dergisi

ADANA EKONOMİSİ 2014 Yazı İşler ve Kararlar Müdürlüğü Hazırlayan: Cenk KADEŞ

ADANA EKONOMİSİ 2014

Adana’nın tüm göstergeler n en üst sev yelere çıkarmalıyız... İl m z n ekonom k ve sosyo-kültürel ver ler doğrultusunda, 2014 yılı rakamlarına göre güncelleşt r lerek hazırlanan Adana Ekonom s k tabımızla; öncel kle üyeler m z n yanı sıra, uzmanlara, akadem syenlere ve bölgem zde yatırım yapmak steyen g r ş mc lere yardımcı olunması hedeflenm şt r. 2014 yılının nasıl geçt ğ ve 2015 yılı beklent ler Odamızca her yıl yapılan İmalat Sanay Ekonom k Eğ l m Anket sonuçlarına göre ortaya çıkmıştır. 600’ün üzer nde firma le yüz yüze görüşülerek yapılan anket çalışmasının sonucunda firmaların %73’üne ulaşılmış olup; bu sonuçlara göre 2014 yılı firmalar açısından b r öncek yılın ger s nde kalan b r yıl olduğu, 2015 yılı beklent ler açısından da firmalar ç n bel rs z b r dağılım oluşturduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Bu sonuçların paralel nde mevcut ver ler kapsamında temel ekonom k göstergelere bakıldığında da; Orta Vadel Program çerçeves nde 2014 yılı büyüme beklent s yüzde 4,0 ken yüzde 3,3 olarak rev ze ed lm ş, ancak finansal p yasaların beklent s yüzde 2,7 c varında öngörülmüş olup, gerçekleşme p yasa beklent ler n n b raz üzer nde yüzde 2,9 olarak gerçekleşm şt r. 2013 yılı büyümes se tahm nler n 0,3 puan üzer ne yüzde 4,3 olarak gerçekleşm şt . Büyümen n düşük oranda kalmasında 2014 yılında küresel ekonom lerdek yavaşlamanın öneml oranda etk s olmuştur. Bununla beraber 2015 yılı t bar yle ABD ekonom s n n toparlanması dışında, Rusya, Ç n, Avro Bölges ve Japonya’dak zayıf ekonom k görünümün yanında petrol fiyatlarındak düşüş neden yle petrol hracatçısı ülkelerdek büyümeler n bozulması da 2015 yılı küresel ekonom k beklent ler olumsuz yöne çev rm şt r. Bu kapsamda özell kle 2014 yılının son aylarında s nyaller n veren ekonom dek yavaşlamanın 2015 yılında küresel ekonom lerdek yavaşlama öngörüler le devam edeceğ düşünülmekted r. Özell kle hracatımızın büyük kısmının yapıldığı AB ülkeler n n le gel şm ş ülkeler n ekonom ler nde yavaşlama hracatımızı da etk leyeceğ kanaat ndey m. Bu bağlamda firmalarımızın küresel p yasalardan etk lenmemeler ç n alternat f pazar araştırmalarına g rmeler önem arz etmekted r. Bu arayışta Odamızın, üyeler ne her zaman katkı sağlayacağını da vurgulamak ster m. Özell kle bu yıl “İhracat Hamles Projem ze” katılan h ç hracat yapmamış firmalarımıza b re b r danışmanlık yapılmakta ve dış pazarlara g rmeler sağlanmaktadır. Bu anlayış le hracat yapan veya lk defa hracat yapacak üyeler m ze desteğ m z devam edecek olup firmalarımızın bu doğrultuda l m z st hdam artışına yönel k yatırımlara da katkı sağlaması en büyük beklent m zd r. Özetle k tabımızın mevcut ver ler ışığında; üyeler m z n yanında l m zde yatırım yapmak steyen g r ş mc ler m ze, karar alıcılara, araştırmacılar ve akadem syenlere katkı sağlaması d ler, 2015 yılının tüm üyeler m z açısından bol kazançlı geçmes n temenn eder, bu kapsamda ekonom raporumuzda yer alan ver ler n elde ed lmes nde katkısı olan tüm kurum ve kuruluşlara teşekkürler m sunarım.

ADANA EKONOMİSİ 2014

İÇİNDEKİLER I.Nüfus Yapısı I.1.Nüfus I.2 Göç Durumu

6 6 9

VIII.5 Hacı Sabancı Organ ze Sanay Bölges VIII.5.1 Doğalgaz Kullanımı VIII.5.2 Elektr k Enerj s Tüket m VIII.6-Adana-Yumurtalık Serbest Bölges VIII.6.1 Yumurtalık Serbest Bölges T caret Hacm VIII.7. Adana T caret Odası VIII.7.1 - Açılan-Kapanan F rmalar VIII.8. Adana T caret Borsası VIII.9. İller ve Sektörler Arası T caret VIII.9.1 - İller Arası T caret (Alış-Satış) VIII.9.2 - Adana İl Sektörlere Göre T caret (Alış-Satış)

51 52 53 54 54 55 58 60 62 62 64

II. Sosyal Güvenl k II.1 Sosyal Güvenl k Kurumu Kapsamındak K ş Sayısı II.2 Akt f Çalışanlar Sayısı II.3 Emekl K ş Sayısı II.4 Bakmakla Yükümlü Olanların Sayısı II.5 Gel r Test Yaptıranların Sayısı II.6 Adana İl İşyer Sayısı ve Zorunlu S gortalılar Dağılımı

12 12 14 15 15 16 17

III. Eğ t m III.1 Okul, Şube ,Öğretmen ve Dersl k Başına Düşen Öğrenc Sayısı III.2 Yüksek Öğret m

21 21 22

IX. Uluslararası Doğrudan Yatırımlar IX.1 Uluslararası Sermayel Ş rket Sayıları IX.2 Adana İl Uluslararası Sermayel Ş rketler n Sektörel Dağılımları

66 66 68

IV.Sağlık

V. Tur zm

X. İst hdam Durumu X.1.İst hdam ve İşs zl k ve İşs zl k Oranları X.2.İst hdam Ed lenler n İkt sad Faal yet Kollarına Göre Dağılımları

V.1 Otel-Yatak ve Konaklayan-G ren-Çıkan Tur st Sayısı

69 69 72

VI.ULAŞTIRMA VI.1 Kara Ulaştırma VI.2 Dem ryolu VI.3 Haval manı IV.3.1 Adana Haval manı Uçak-Yolcu-Yük Traﬁğ

29 29 30 31 32

XI - Dış T caret XI.1 İhracat XI .2 İthalat

73 74 79

XII - Yatırım Teşv kler

XIII. Kamu Yatırımları

XIV. Enerj XIV.1 Üret m Kapas tes XIV.2 Yürürlükte Olan Elektr k Enerj s Üret m L sansları XIV.3 Elektr k Enerj s Tüket m

88 88 89 90

XV. M ll Hesaplar XV.1 Gayr Saﬁ M ll Hasıla XV.2 Gayr Saﬁ Katma Değer

92 92 95

VII. Tarım VII.1 Hayvancılık ve Arıcılık VII.1.1 Arıcılık VII.1.2 Kümes Hayvancılığı VII.1.3 Canlı Hayvan Varlığı VII.2-Adana İl Sebze Ek m Alanı ve Üret m M ktarı VII.3- Tahıllar ve D ğer B tk sel Ürünler Ek m Alanı ve Üret m M ktarı VII.4- Meyve Ağaçları Sayısı ve Meyve Üret m VII.5- N tel kl Örtüaltı Tarım Alanları VII.6- Örtüaltı Üret m

34 36 36 37 38 39 42 44 45 46

VIII.Sanay ve T caret

VIII.1- Sanay VIII.1.1 Sanay İşletmeler n n Sektörel Dağılımı VIII.1.2 Sanay İşletmeler nde Çalışan Sayısı ve AR-GE VIII.2. Ceyhan Enerj İht sas Endüstr Bölges VIII.3- İstanbul Sanay Odası İlk 500 Sanay Kuruluşu Anket VIII.4- Küçük Sanay S teler

48 48 49 50 50 51

XVI. Genel Bütçe Verg Gel rler XVI.1. Genel Bütçe Gel rler XVI.2 İller Bazında Kümülat f Bütçe Karşılaştırması

98 100 101

XVII. Bankacılık XVII.1 Mevduat ve Kred XVII.2 İllere Göre Mevduatın Dağılımı XVII.3 İllere Göre Kred ler n Dağılımı XVII.4 Sektör Kred ler XVII.5 İllere Göre Tak ptek Alacakların Nakd Kred lere Oranı XVII.6. Protestolu Senetler XVII.6.1 Protestolu Senet Adetler XVII.6. 2.Protestolu Senet Tutarları

102 102 103 103 104 106 107 108 111

ADANA EKONOMİSİ 2014

ADANA PROFİLİ

İLİN PROFİLİ Yüzölçümü Nüfusu (2014) Yıllık Nüfus Artış Hızı (2014/2013) Nüfus Yoğunluğu (2014) Okur-Yazarlık Oranı Ortalama Yüksekl k Toplam Yerleş m Sayısı Ortalama En Yüksek ve En Düşük Sıcaklık (1970-2013) Aylık Ortalama Yağış En Yüksek Yağış (1970-2013) Deprem Konumu Araz Kullanım Durumu Gel şm şl k Kademes Sosyo-Ekonom k Gel şm şl k Sırası Hizmetler İş Kolunda Çalışanların Oranı Tarım İş Kolunda Çalışanların Oranı İmalat Sanay nde Çalışanların Oranı Ver len Yatırım Teşv k Belgel F rmaların Sab t Yatırım Tutarı(TL) (2013) Yaratılan Katma Değer (B nTL) (2011 Yılı) Sanay Sektörü Katma Değer n n İl İç ndek Payı (2011 Yılı) H zmet Sektörü Katma Değer n n İl İç ndek Payı (2011 Yılı) Tarım Sektörü Katma Değer n n İl İç ndek Payı (2011 Yılı) GSKD’ n Türk ye İç ndek Payı (2011 Yılı) K ş Başına Katma Değer $(2011 Yılı) Banka Mevduatları Toplamı 2014(B nTL) Kullanılan Banka Kred ler 2014(B nTL) Ana Tarım Ürünler

14.030 km 2.165.595 %0,76 2 154,4 k ş / km %93,7 Adana merkez 23m 15 İlçe o o 33,8 C (Temmuz),5,5 C (Ocak) 130,4kg/m2 1-4.Derece % 38 Tarım, % 3 Çayır-Mera, % 40 Orman/Fundalık, % 19 d ğer 2.Kademe 16.Sıra (2011 yılı ver ler le 81 İl ç nde) %55,1(2014 Yılı İş Gücü Anket /TR62) %21,1(2014 Yılı İş Gücü Anket /TR62) %23,8(2014 Yılı İş GücüAnket /TR62) 653.420.753

45.529.304 (TR62) %21,0 (TR62) %64,2(TR62) %14,7 (TR62) %4,0 (TR62) 7.232 (TR62) 14.869.525 26.420.304 Buğday, pamuk, mısır, narenc ye, soya, yerfıstığı

ADANA EKONOMİSİ 2014

I.NÜFUS YAPISI I.1.Nüfus Türk ye İstat st k Kurumu ver ler ne göre 2014 yılında Adana l nüfusu yüzde 0,76 artış le 2.165.595 k ş ye yükselm şt r. 2013 yılında yüzde 1,11 artış le 2.149.260 k ş d . İlçeler düzeyine göre en fazla nüfus artışı yüzde 5.2 ile Tufanbeyli ve ardından yüzde 3.9 ile Sarıçam ilçelerinde gerçekleşmiş olup; en fazla azalış yüzde -4.5 ile Pozantı ve yüzde -3.9 ile Feke ilçelerinde gerçekleşmiştir. Adana l n n nüfusunun %36'sı Seyhan lçes nde yoğunlaşmış olup, %19,4'ü Yüreğ r ve %16,3' ü de Çukurova lçeler nde yoğunlaşmıştır. C ns yete göre nüfus se eş t şek lde dağılmıştır.

TABLO I.1 Adana l İlçelere göre şeh r ve köy nüfusu 2014 İl/İlçe merkez Adana

Toplam

Erkek

Kadın

Toplam

Erkek

Kadın

Seyhan

779.232

388.088

391.144

779.232

388.088

391.144

Yüreğ r

419.240

211.161

208.079

419.240

211.161

208.079

Çukurova

353.680

172.594

181.086

353.680

172.594

181.086

Ceyhan

159.454

79.991

79.463

159.454

79.991

79.463

Sarıçam

143.547

73.166

70.381

143.547

73.166

70.381

Kozan

128.893

64.726

64.167

128.893

64.726

64.167

İmamoğlu

29.111

14.566

14.545

29.111

14.566

14.545

Karataş

22.178

11.204

10.974

22.178

11.204

10.974

Kara salı

21.682

10.892

10.790

21.682

10.892

10.790

Pozantı

20.004

10.286

9.718

20.004

10.286

9.718

Tufanbeyl

19.184

10.327

8.857

19.184

10.327

8.857

Yumurtalık

18.457

9.212

9.245

18.457

9.212

9.245

Feke

17.820

9.327

8.493

17.820

9.327

8.493

Aladağ

17.113

8.738

8.375

17.113

8.738

8.375

Sa mbeyl

16.000

8.219

7.781

16.000

8.219

7.781

Toplam

Kaynak:TÜİK

2.165.595 1.082.497 1.083.098 2.165.595 1.082.497 1.083.098

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo I.2'de okur-yazarlık durumuna göre Adana nüfusunun dağılımı görülmekted r. 2013 yılında Adana l okuryazar oranı %93,7 olup ller sıralamasında bu oran le 38' nc sırada yer almıştır. Türk ye genel okur-yazar oranı se %93,7'd r. 2012 yılında se Türk ye oranı %93,3 olup, Adana l %93,5 oran le ller sıralamasında y ne 38' nc sırada d .

TABLO I.2 Okur-Yazarlık Durumuna Göre Adana İl Nüfusu (2010-2013) Yıllar 2010 2011 2012 2013

İller Sıralaması

Okuma Yazma B lmeyen

41 45 38 38

71.599 47.877 87.429 84.011

Okuma Yazma B len 1.665.530 1.724.189 1.773.126 1.794.592

B l nmeyen 121.467 109.060 36.182 35.860

Toplam

Okuma Yazma Oranı %

1.858.596 1.881.126 1.896.737 1.914.463

89,6 91,7 93,5 93,7

Kaynak:TÜİK (6 +Yaş Nüfus)

2014 Yılı Adana Nüfusunun Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Dağılımı Yaş grubu '0-4' '5-9' '10-14' '15-19' '20-24' '25-29' '30-34' '35-39' '40-44' '45-49' '50-54' '55-59' '60-64' '65-69' '70-74' '75-79' '80-84' '85-89' '90+' Toplam Kaynak:TÜİK

Toplam 187.378 191.461 184.558 188.063 163.607 168.483 179.295 166.712 154.223 130.504 124.534 101.966 79.826 57.326 36.097 24.302 17.511 7.295 2.454 2.165.595

Erkek 96.163 98.168 94.668 97.006 80.426 84.138 90.405 83.588 76.783 65.549 62.133 51.217 39.433 26.848 15.954 9.868 7.190 2.369 591 1.082.497

Kadın 91.215 93.293 89.890 91.057 83.181 84.345 88.890 83.124 77.440 64.955 62.401 50.749 40.393 30.478 20.143 14.434 10.321 4.926 1.863 1.083.098

Toplam Nüfusun Yaş Gruplarına Dağılımı % 8,7 8,8 8,5 8,7 7,6 7,8 8,3 7,7 7,1 6,0 5,8 4,7 3,7 2,6 1,7 1,1 0,8 0,3 0,1 100,0

Yaş Grubuna Göre Cinsiyetlerin Yüzde Dağılımı Erkek 51,3 51,3 51,3 51,6 49,2 49,9 50,4 50,1 49,8 50,2 49,9 50,2 49,4 46,8 44,2 40,6 41,1 32,5 24,1 50,0

Kadın 48,7 48,7 48,7 48,4 50,8 50,1 49,6 49,9 50,2 49,8 50,1 49,8 50,6 53,2 55,8 59,4 58,9 67,5 75,9 50,0

Tablo I.3 se 2013 yılında nüfusun %58,3'ü 35 yaş altı nüfustan oluşmuştur. 2012 yılında se bu oran %59,1 d .

ADANA EKONOMİSİ 2014 2014 Yılı Adana İli Yaş ve Cinsiyete Göre Nüfus Piramidi

2014 yılında ller bazında nüfus sıralamasında Adana l 2.165.595 k ş le 6'ıncı sırada olup; 2013 yılında ller bazında nüfus sıralamasında 2.149.260 k ş le y ne 6'ıncı sıradaydı. Türk ye nüfusunun se 2,8' Adana l nde olup lk sırada yüzde 18,5 nüfus payı le İstanbul l yer almaktadır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo I.4 En Fazla Nüfusa Sahip İlk 10 İl (2013-2014) 2013 Yılı ADNKS*

Sıra 1

Toplam

Toplam Nüfus İçindeki Payı %

14.160.467

18,5

İller İstanbul

2014 Yılı ADNKS*

İller İstanbul

Toplam

Toplam Nüfus İç ndek Payı %

14.377.018

18,5

Ankara

5.045.083

6,6

Ankara

5.150.072

6,6

İzm r

4.061.074

5,3

İzm r

4.113.072

5,3

Bursa

2.740.970

3,6

Bursa

2.787.539

3,6

Antalya

2.158.265

2,8

Antalya

2.222.562

2,9

Adana

2.149.260

2,8

Adana

2.165.595

2,7

Konya

2.079.225

2,7

Konya

2.108.808

2,7

Gaz antep

1.844.438

2,4

Gaz antep

1.889.466

2,4

Şanlıurfa

1.801.980

2,4

Şanlıurfa

1.845.667

2,4

Mers n

1.705.774

2,2

Mers n

1.727.255

2,2

Türkiye

76.667.864

100

Türk ye

77.695.904

100

Kaynak:TÜİK * ADNKS: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt S stem

İllere göre nüfus artış hızları karşılaştırıldığında se Adana l 2014 yılında yüzde 0,76 artış le en fazla artış yaşanan ller sıralamasında 43'üncü sırada yer almıştır. 2013 yılında yüzde 1,1 nüfus artış hızı le ller sıralamasında y ne 40'ıncı sıradaydı. En fazla nüfus artışı se yüzde 6,59 le Bayburt l nde gerçekleşm şt r. Ardından yüzde 3,69 le Tek rdağ ve yüzde 3,49 le Gümüşhane ller sıralanmıştır. Nüfusunda en fazla azalış gerçekleşen l se yüzde -3,85 le Çankırı l olup, ardından yüzde -2,62 azalış le Yozgat ve yüzde- 1,92 azalış le Ardahan ller sıralanmıştır. Türk ye nüfus artış hızı se %1,34 olarak gerçekleşm şt r.

I.2 Göç Durumu Tablo I.5'te yer alan iller bazında göç verileri incelendiğinde; 2013-2014 döneminde göç eden kişi sayısına göre Adana ili 51.562 ile 11. sırada yer almıştır. B r öncek dönemde 50.598 göç eden k ş sayısına göre 9'uncu sıradaydı. Alınan göçte İlk üç sırada İstanbul, Ankara ve İzm r ller yer almaktadır. İller n verd ğ göç ver ler ne göre se, 2013-2014 dönem nde Adana l verd ğ 63.181 göç le 6'ıncı sıradadır. B r öncek dönemde Adana l 62.933 ver len göç le 5' nc sıradaydı. Ver len göçte lk üç sırada İstanbul, Ankara ve İzm r ller yer almaktadır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo I.5 İller Bazında Alınan-Ver len Göç (2013-2014) Sıra

İller

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 --72 73 74 75 76 77 78 79 80 81

İstanbul Ankara İzm r Antalya Bursa Kocael Balıkes r Konya Mers n Tek rdağ Adana ---

Aldığı Göç

438.998 203.621 124.439 93.057 80.717 79.697 57.551 55.798 55.598 52.994 51.562 ---

Artv n B ngöl Bayburt Karaman Bartın Iğdır Tuncel Hakkar K l s Ardahan

9.551 9.400 8.912 8.673 7.794 7.407 7.286 7.187 5.759 5.323

İl

İstanbul Ankara İzm r Bursa Antalya Adana Konya Kocael Mers n Şanlıurfa D yarbakır --Uşak Artv n B lec k Karaman Iğdır Bartın Ardahan K l s Tuncel Bayburt

Verd ğ Göç

424.662 163.612 101.447 65.027 64.631 63.181 55.453 55.060 54.843 49.030 48.019

Graﬁk I.2'de yer alan Adana ili alınan ve verilen göç sayısına göre; son beş dönem verilerine göre verilen göç sayısı alınan göç sayısından daha fazladır. Buna göre; Adana ilinin işsizlik verilerindek iller sıralamasında sürekli ilk sıralarda yer alması; verilen göçün vasıfsız, alınan göçün ise vasıﬂı olabileceği şeklinde değerlendirilebilir.

---

10.895 10.187 10.114 9.788 9.453 8.903 8.033 7.451 6.810 5.583

Kaynak:TÜİK

Graﬁk I.2 Dönemlere Göre Adana İli Alınan-Verilen Göç Sayısı Adana l n n 2013-2014 dönem nde aldığı göç 51.562, verd ğ göç 63.181 k ş olup 2012-2013 dönem nde aldığı göç 50.598, verd ğ göç 62.933 k ş d . Bu ver ler ışığında; Adana l yüzde -5,35 net göç hızı le ller sıralamasında 46'ıncı sıradadır. B r öncek dönemde yüzde -5,72 net göç hızı le ller sıralamasında 53'üncü sırada yer almıştı. Göç alan kentler arasında lk sıralarda Bayburt, Tek rdağ, Muğla ller yer almaktadır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo I.6 İller Bazında Net Göç Hızı (%) Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 --44 45 46 47 48 --72 73 74 75 76 77 78 79 80 81

İl Bayburt Tek rdağ Muğla Gümüşhane Yalova Balıkes r Kocael Çanakkale Aydın Antalya --Tokat Batman Adana Kütahya S nop --Çorum B tl s Kırıkkale Erzurum Muş Yozgat Ardahan Ağrı Kars Çankırı

ADNKS 2014 Nüfusu 80.607 906.732 894.509 146.353 226.514 1.189.057 1.722.795 511.790 1.041.979 2.222.562 --597.920 557.593 2.165.595 571.554 204.526 --527.220 338.023 271.092 763.320 411.216 432.560 100.809 549.435 296.466 183.550

Aldığı Göç Verd ğ Göç 8.912 5.583 52.994 31.266 48.219 29.671 18.811 16.071 14.680 11.064 57.551 39.918 79.697 55.060 27.429 20.540 45.842 32.396 93.057 64.631 ----35.891 38.737 18.543 21.515 51.562 63.181 18.734 21.860 10.783 11.950 ----15.875 24.652 11.447 17.470 13.306 18.744 27.994 45.209 12.077 22.688 16.200 27.722 5.323 8.033 14.480 30.995 10.280 20.020 14.519 23.080

Net Göç 3.329 21.728 18.548 2.740 3.616 17.633 24.637 6.889 13.446 28.426 ---2.846 -2.972 -11.619 -3.126 -1.167 ---8.777 -6.023 -5.438 -17.215 -10.611 -11.522 -2.710 -16.515 -9.740 -8.561

Net Göç Hızı 42,17 24,25 20,95 18,9 16,09 14,94 14,4 13,55 12,99 12,87 ---4,75 -5,32 -5,35 -5,45 -5,69 ---16,51 -17,66 -19,86 -22,3 -25,47 -26,28 -26,52 -29,61 -32,32 -45,57

Kaynak:TÜİK

ADANA EKONOMİSİ 2014

II.SOSYAL GÜVENLİK II.1 Sosyal Güvenl k Kurumu Kapsamındak K ş Sayısı Sosyal Güvenl k Kurumu Başkanlığı'nca hazırlanan, Bağ-Kur, Emekl Sandığı ve SSK stat st k ver ve b lg ler n çeren 2014 yılı stat st kler ne göre Adana l SGK kapsamında bulunan k ş sayısı 2.136.437 k ş d r. 2013 yılında bu sayı 2.090.052 k ş d . İl n toplam nüfusunun gel r test yaptıranlar har ç yüzde 79,50's SGK kapsamındak nüfustan oluşmaktadır. Bu oran le Adana l , ller sıralamasında 53'üncü sırada yer almıştır. 2013 yılında yüzde 77,9' u le 56'ıncı sıradaydı. Bir önceki yıla göre artış oranları incelendiğinde ise; 2014 yılında, Toplam Sosyal Güvenlik kapsamındaki (Aktﬁ+Pasif+Gelir Testi Yaptıranlar) kişi sayısında, bir önceki yıla göre yüzde 2,2 artış gerçekleşmiş olup; 2013 yılında yüzde 0,78 artış gerçekleşmişti.Sosyal güvenl k kapsamı dışında kalan nüfusta se 2014 yılında b r öncek yıla göre yüzde -50,7 azalış gerçekleşm ş olup, 2013 yılında yüzde 14,3 artış gerçekleşm şt .

Tablo II.1 Sosyal Güvenl k Kapsamındak K ş Sayısı ve Nüfusa Oranı (2014) (Sosyal Güvenl k Kapsamının Toplam l Nüfusuna Oranına Göre Sıralanmıştır.)

Sıra

İller

1 2 3 4 5 -----50 51 52 53 54 55 --77 78 79 80 81

Ankara Eskişehir Kocael Bolu Tek rdağ

------

Elazığ Erz ncan Malatya Adana Gaz antep Yozgat -----Hakkar Iğdır Muş Ağrı Batman Türkiye Toplamı

Kaynak:www.sgk.gov.tr

Toplam Sosyal Toplam Sosyal İl n toplam Güvenl k Güvenl k Kapsamı nüfusu (TÜİKKapsamı (Gel r (Akt f+Pas f ADNKS'ye Göre 2012 Test Yaptıranlar +Gel r Test Nüfusu) Har ç) Yaptıranlar)

5.150.072 812.320 1.722.795 284.789 906.732 -----568.753 223.633 769.544 2.165.595 1.889.466 432.560 -----276.287 192.0 56 411.216 549.435 557.593 77.695.904

5.125.033 803.972 1.691.554 277.589 888.961 554.875 207.558 752.087 2.136.437 1.833.924 418.358 264.681 186.388 393.674 516.753 445.193 76.067.820

4.742.753 740.360 1.564.331 258.357 816.882 -----457.011 178.961 614.660 1.721.743 1.490.880 341.245 -----160.723 110.522 228.252 272.216 272.516 64.682.809

Sosyal Güvenl k Kapsamının (Gel r Test Yaptıranlar Har ç) Toplam l Nüfusuna Oranı (%)

92,09 91,14 90,80 90,72 90,09 -----80,35 80,02 79,87 79,50 78,90 78,89 -----58,17 57,55 55,51 49,54 48,87

Sosyal Güvenl k Kapsamı Dışında Kalan Nüfus

25.039 8.348 31.241 7.200 17.771 -----13.878 16.075 17.457 29.158 55.542 14.202 -----11.606 5.668 17.542 32.682 112.400 1.632.074

ADANA EKONOMİSİ 2014 SGK kapsamında Emekl Sandığı, Bağ-Kur, SSK, bakmakla yükümlü olunanlar, 2022 sayılı yasadan faydalananlar le Genel Sağlık S gortalı olanların sayıları tablolarda yer almakta olup nüfusa oranları özetlend ğ nde; 2014 yılında çalışan nüfus oranı yüzde 21,0 ken 2013 yılında yüzde 20,8 d . Bunun yanında, SGK kapsamında bakmakla yükümlü tutulanların oranı 2014 yılında yüzde 45,2 ken 2013 yılında yüzde 43,98, genel sağlık s gortalı sayısının nüfusa oranında se 2014 yılında yüzde 19,15 ken; 2013 yılında yüzde 20,16 d .

Tablo II.2 Sosyal Güvenl k Kapsamına Dah l Olanların Nüfusa Oranları (2009-2014) Aktif çalışan kişi sayının oranı % SGK kapsamında emekl k ş sayısının oranı % SGK kapsamında bakmakla yükümlü tutulanların oranı % 2022 Sayılı yasadan yararlananların oranı % Yeş l Kartlıların oranı (2012 yılından sonra Genel Sağlık Sigrotalı olarak değişmiştir.)

2009 16,33 12,01 52,14 2,093

2010 17,28 12,09 51,98 2,15

2011 18,77 12,75 51,98 2,1

2012 19,3 13,2 46,5 2,4

2013 20,8 13,3 43,98 1,76

2014 21 13,3 45,2 1,35

16,7

17,2

15,8

18,6

20,16

19,15

(Oranlar toplamı yuvarlama neden yle 100 ü vermeyeb l r) Kaynak:www.sgk.gov.tr

Graﬁk II.1'de se y ne sosyal güvenl k kapsamına dah l olanların 2014 yılındak nüfusa oranı yer almaktadır.

Graﬁk II.1 Sosyal Güvenl k Kapsamına Dah l Olanların Nüfusa Oranları (%) (2014)

ADANA EKONOMİSİ 2014 II.2 Sosyal Güvenl k Kurumu Kapsamında Akt f Çalışan K ş Sayısı Adana l nde Emekl Sandığı, Bağ-Kur ve SSK kapsamında akt f çalışan k ş sayısı 2014 yılında 454.816 k ş olup 2013 yılında 431.585 k ş d . Akt f çalışanların yüzde 68,2's 4/a, yüzde 16,2's 4/b ve yüzde 15,6'sı 4/c kapsamında çalışmaktadır. 2014 yılında akt f çalışanların nüfusa göre oranında ller sıralamasında, Adana l yüzde 21,0 akt f çalışan oranı le 48' nc sıradadır. Türk ye ortalaması se yüzde 25,1'd r. 2013 yılında ise; yüzde 20,1 aktif çalışan oranı ile yine 51'inci sıradaydı.

Tablo II.3 Sosyal Güvenl k Kapsamında Akt f Çalışan K ş Sayısı (2014) Sosyal Güvenlik Kapsamında Aktif Çalışan K ş Sayısı

Sıra 1 2 3 4 5 --46 47 48 49 50 --77 78 79 80 81

İller İstanbul Ankara Tekirdağ Kocaeli Yalova ---------Samsun Niğde Adana Sinop Sivas ---------Şanlıurfa Şırnak Van Muş Ağrı

(4/c)

(4/b)

(4/a)

Toplam

340.277 516.982 4.205.777 5.063.036 391.723 157.477 1.253.865 1.803.065 26.739 32.800 248.528 308.067 55.172 39.593 464.586 559.351 10.316 9.052 50.366 69.734 ------------------------51.662 57.568 161.536 270.766 14.791 22.021 35.975 72.787 70.958 73.763 310.095 454.816 10.239 9.163 23.110 42.512 28.506 28.102 71.324 127.932 ------------------------45.227 50.765 120.717 216.709 22.170 5.683 28.996 56.849 37.100 15.875 63.203 116.178 14.654 6.812 20.001 41.467 18.272 9.346 20.536 48.154

Sosyal Güvenlik Kapsamındaki Aktif Çalışanların Toplam il Nüfusuna Oranı(%)

35,2 35,0 34,0 32,5 30,8 ------21,3 21,2 21,0 20,8 20,5 ------11,7 11,6 10,7 10,1 8,8

2.823.400 2.927.250 13.136.339 18.886.989

Türkiye Toplam Kaynak:www.sgk.gov.tr

25,1

ADANA EKONOMİSİ 2014 II.3 Emekl K ş Sayısı Sosyal Güvenl k Kurumu kapsamında Adana l ndek emekl k ş sayısı 2014 yılında 288.026 k ş olup b r öncek yıla göre yüzde 2,8 artış gösterm şt r. 2013 yılında emekl k ş sayısı 280.076 k ş olup b r öncek yıla göre yüzde -1 azalış gerçekleşm şt . Emekl ler n yüzde 64,4'ü 4/a, yüzde 20's 4/b ve yüzde 15,6'sı 4/c kapsamındadır. B r öncek yılda yüzde 62,5' , 4/a, yüzde 20,9'u 4/b ve yüzde 16,7's de 4/c kapsamında d . İller bazında, toplam nüfusa oranlar ncelend ğ nde se; Adana l nde emekl ler n toplam nüfusa oranı yüzde 13,30 olup ller sıralamasında bu oran le 49'uncu sıradadır. 2013 yılında yüzde 13,03 olup ller sıralamasında bu oran le y ne 49'uncu sırada d . Emekl nüfus oranına göre ller sıralamasında lk sırada yüzde 25,06 le Zonguldak yer almakta olup ardından yüzde 23,35 oran le Bartın ve yüzde 23,23 oran le S nop ller yer almaktadır.

Tablo II.4 Sosyal Güvenl k Kapsamında Emekl K ş Sayısı (2014) Öncel kl Yaşam Kal tes Göstergeler

Sosyal Güvenl k Kapsamında Aylık Alan

K ş Sayısı

Sosyal Güvenl k Kapsamındak Emekl ler n l Nüfusuna Oranı(%)

(4/c)

(4/b)

(4/a)

1 2 3 4 5

Zonguldak Bartın S nop Karabük Kırklarel

11.570 3.517 8.246 5.786 12.608

12.842 4.421 12.985 5.969 21.982

125.653 36.279 26.275 38.633 37.776

Toplam 150.065 44.217 47.506 50.388 72.366

-----47 48

-----Erz ncan Kayser

-----5.236 26.108

-----10.058 40.333

-----16.018 116.409

-----31.312 182.850

-----14,00 13,83

49 50 51

Adana Elazığ Konya

44.822 14.827 44.154

57.713 11.885 96.646

185.491 46.647 128.773

288.026 73.359 269.573

13,30 12,90 12,78

----------40.795 20.473 9.003 2.158 59.486 28.683 17.279 6.326 12.009 3.941 6.509.613 10.920.901

-----3,76 3,26 3,22 3,14 2,46 14,06

-----Van Hakkar Şanlıurfa Ağrı Şırnak TOPLAM Kaynak:www.sgk.gov.tr -----77 78 79 80 81

----------9.758 10.564 4.850 1.995 9.634 21.169 3.317 7.636 4.851 3.217 1.958.401 2.452.887

25,06 23,35 23,23 21,78 21,05

II.4 Bakmakla Yükümlü Tutulanların Sayısı Adana l SGK kapsamında bakmakla yükümlü tutulanların sayısı 2014 yılında 978.901 k ş olup 2013 yılında bu sayı 945.163 k ş d . B r öncek yıla göre değ ş mde se yüzde 3,6 artış gerçekleşm şt r. 2013 yılında se yüzde 4,4 azalış gerçekleşm şt . Bakmakla yükümlü tutulanların dağılımları ncelend ğ nde; yüzde 55,4'ü 4/a, yüzde 27,7's 4/b ve yüzde 16,8' 4/c kapsamındadır. 2013 yılında yüzde 57,3'ü 4/a, yüzde 25,7's 4/b ve yüzde 16,9'u 4/c kapsamında d . Bakmakla yükümlü olanların nüfusa göre oranlarına göre yapılan ller sıralamasında Adana l yüzde 45,20 le 28' nc sırada olup 2013 yılında yüzde 43,98 le 35'nc sırada d . İlk sırada yüzde 52.31 ile Kahramanmaraş yer almakta olup; ardından yüzde 51,05 ile Konya ve yüzde 51,01 ile Gaziantep illeri sıralanmıştır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo II.5 SGK Kapsamında Bakmakla Yükümlü Tutulanların (yararlanıcıların) Sayısı (2014) Sıra

1 2 3 4 5 --26 27 28 29 30 --77 78 79 80 81

Öncelikli Yaşam Kalitesi Göstergeleri

Sosyal Güvenl k Kapsamında Bakmakla Yükümlü Tutulanların (Yararlanıcıların) Sayısı

(4/c)

(4/b)

(4/a)

Toplam

Sosyal Güvenl k Kapsamındak bakmakla yükümlü tutulanların l nüfusuna oranı (%)

Kahramanmaraş Konya

91.337 191.935

140.510 400.611

337.839 484.005

569.685 1.076.551

52,31 51,05

Gaz antep Kayser Tokat --Kırıkkale Trabzon

121.162 119.079 64.845 --41.719 81.860

270.167 162.927 99.292 --27.634 82.381

572.462 383.146 134.539 --53.613 183.081

963.791 665.152 298.676 --122.967 347.322

51,01 50,30 49,95 --45,36 45,30

164.904 271.582 542.415 978.901 56.103 41.834 91.049 188.986 66.808 107.898 180.820 355.525 --------16.373 23.829 38.168 78.369 13.905 28.319 31.212 73.435 19.456 5.875 7.296 32.627 39.372 53.599 113.812 206.783 49.546 48.060 71.670 169.276 6.278.643 9.213.757 18.447.686 33.940.086

45,20 45,13 45,06 --38,32 38,24 37,71 37,64 30,36 14,65

Adana Isparta Mard n --S nop Iğdır Tuncel Ağrı Batman TOPLAM

Kaynak:www.sgk.gov.tr

II.5 Gel r Test Yaptıranların Sayısı 2012 yılında SGK tarafından yeş lkart sonrası uygulamaya konulan gel r test ne göre yapılan çalışmada Genel Sağlık S gortasından (GSS) faydalanan k ş sayısı bel rlenm şt r. Bu kapsamda 2014 yılında Adana l nde Genel Sağlık S gortası'ndan yaralanan toplam 414.694 kişi olup; b r öncek yıla göre yüzde -4,3 azalış gerçekleşm şt r. İller bazında GSS sayısında da İstanbul, Şanlıurfa, D yarbakır ller n n ardından Adana 4'üncü sırada yer almıştır. B r öncek yıl ise Adana, 433.228 GSS sayısı le İstanbul, Şanlıurfa, D yarbakır ve İzm r ler n n ardından 5' nc sıradaydı. Genel Sağlık S gortalı S gortalı sayılarının nüfusa oranlarına göre yapılan sıralamada se Adana l yüzde 19,1 le 21' nc sırada yer almış olup b r öncek yıl yüzde 20,16 le ller sıralamasında 25' nc sırada yer almıştı. İlk sırada yüzde 44,5 le Ağrı yer almakta olup ardından yüzde 40,2 le Muş ve yüzde 39,5 le Iğdır ller sıralanmaktadır. 2014 yılında Gel r Test Yaptıran K ş Sayısı detaylandırılmış olup Ödeme Gücü Olanlar ve Ödeme Gücü Olmayanlar olarak k ye ayrılmıştır. Buna göre ödeme gücü olmayan k ş sayısı 300.957 olup Gel r Test Yaptıran K ş ler n yüzde 72,6'sına karşılık gelmekted r. Ödeme gücü olmayan k ş sayısına göre ller sıralamasında Adana l 300.957 k ş le 5' nc sırada olup lk sırada 617.110 k ş le Şanlıurfa, 495.203 k ş le D yarbakır ve 418.808 k ş le İstanbul ller yer almaktadır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo II.6 Genel Sağlık S gortalı Sayısı (GSS) (2014) Nüfusa Orana Göre Sıralama

Kişi Sayısına Göre Sıralama Öncelikli Sıra

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 --------72 73 74 75 76 77 78 79 80 81

Yaşam

Kalitesi Göstergeleri İstanbul Şanlıurfa D yarbakır Adana Van İzm r Ankara Gaz antep Hatay Mers n --------S nop Gümüşhane Artv n Bolu Karabük Tuncel Çankırı Bartın B lec k

Bayburt TOPLAM

GELİR TESTİ YAPILAN TOPLAM KİŞİ SAYISI

Sıra

Öncel kl Yaşam Kal tes Göstergeler

GELİR TESTİ YAPILAN TOPLAM KİŞİ SAYISI NÜFUSA ORANI

1.324.295 1 Ağrı 706.581 2 Muş 563.856 3 Iğdır 414.694 4 Şırnak 413.077 5 Şanlıurfa 406.787 --------382.280 19 Hatay 343.044 20 Tuncel 314.791 21 Adana 304.994 22 Aksaray ----23 Kahramanmaraş ------------22.409 72 Çankırı 20.848 73 Kütahya 19.265 74 Bartın 19.232 75 Tek rdağ 17.167 76 Esk şeh r 17.139 77 Ankara 15.879 78 Karabük 15.451 79 Kocael 15.441 80 B lec k 12.092 81 Bolu

44,5 40,2 39,5 38,3 38,3 ----20,7 19,8 19,1 19,1 18,4 ----8,7 8,6 8,2 7,9 7,8 7,4 7,4 7,4 7,4 6,8

11.385.011

14,7

TOPLAM

Gel r Test Yaptırıp Ödeme Gücü Olmayanlara Göre Sıralama Öncel kl Yaşam Kalitesi Göstergeler

Sıra

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 --------72 73 74 75 76 77 78 79 80 81

Şanlıurfa D yarbakır İstanbul Van Adana Hatay Mard n Gaz antep Ağrı Mers n --------Artv n Burdur Gümüşhane Yalova Karabük Çankırı Bayburt Bolu Bartın

B lec k TOPLAM

Ödeme Gücü Olmayanlar

617.110 495.203 418.808 366.047 300.957 240.697 240.541 236.364 218.949 217.151 --------11.664 11.415 11.097 10.682 8.895 8.524 7.851 7.755 7.444 6.802 7.341.596

Kaynak:www.sgk.gov.tr

II.6 Adana İl İşyer Sayısı ve Zorunlu S gortalıların Dağılımı Adana l nde ş yer nde çalıştırılan s gortalı sayısına göre şyer sayısı 2014 yılında 38.378 olup; b r öncek yıla göre yüzde 1,9 artış gerçekleşm şt r. B r öncek yıl şyer sayısında yüzde 4,2 artış gerçekleşm şt . Çalışan sayısına göre şyer sayısı dağılımında se %37,4 pay le b r k ş den oluşan şyer en fazla paya sah pt r. Ardından %27,5 le 2-3 k ş den oluşan şyerler ve %15,3 pay le 7-9 k ş den oluşan işyerleri gelmektedir.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo II.7 S gortalı Sayısına Göre İş Yer Sayısı (2013-2014)

2013 Yılı

İşyer Sayısı

İşyer Sayısı Dağılımı % İşyer Sayısı 2014 Yılı İşyer Sayısı Dağılımı % Bir Önceki Yıla Göre Değişim %

1 Kişi

2-3 K ş

4-6 K ş

7-9 K ş

10-19 K ş

20-29 K ş

30-49 50-99 100-249 250-499 500-749 750-999 K ş K ş K ş K ş K ş K ş

1000+ K ş

Toplam

14.093

10.430

5.752

2.479

2.462

871

853

420

216

37.657

37,4

27,7

15,3

6,6

6,5

2,3

1,1

0,6

0,1

0,0

100

14.363

10.540

5.887

2.529

2.554

915

849

419

224

38.378

37,4

27,5

15,3

6,6

6,7

2,4

2,2

1,1

0,6

0,2

0,0

100,0

1,9

1,1

2,3

2,0

3,7

5,1

-0,5

-0,2

3,7

35,3

-15,0

60,0

-20,0

1,9

Kaynak:www.sgk.gov.tr

Graﬁk II.2 Yıllara Göre Zorunlu S gortalı İş Yer Sayısı (2004-2014)

Tablo II.8 ncelend ğ nde 2014 yılında ş yer sayısına göre ller sıralamasında Adana l 38.378 şyer le 8' nc sıradadır. 2013 yılında şyer sayısına göre yapılan sıralamada Adana l 37.657 şyer le y ne 8' nc sırada d . İller sıralamasında lk sırada 494.345 şyer le İstanbul lk sıradadır. Ardından 134.016 şyer le Ankara ve 117.012 şyer le İzm r ller sıralanmaktadır. Türkiye geneli toplam işyeri sayısına bakıldığında ise; Adana l n n pay yüzde 2,3'tür.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo II.8 İllere Göre İş Yer Sayısı ( lk 10 İl) (2013-2014) İL SIRALAMASI

İLLER

2013 YILI Toplam

Türkiye Payı %

İLLER

İSTANBUL

469.149

ANKARA

127.091

7,9

İZMİR

111.670

6,9 İZMİR

BURSA

65.656

ANTALYA

KONYA

7 8

KOCAELİ ADANA

MERSİN

MUĞLA TÜRKİYE

29,1 İSTANBUL

2014 YILI Toplam

Türk ye Payı %

494.345

29,4

134.016

8,0

117.012

7,0

4,1 BURSA

69.035

4,1

62.388

3,9

65.506

3,9

39.751

2,5 KONYA

40.488

2,4

38.461 37.657,0

2,4 KOCAELİ 2,3 ADANA

40.447 38.378

2,4 2,3

32.167

2,0 MERSİN

33.233

2,0

ANKARA

ANTALYA

30.313

1,9 MUĞLA

31.548

1,9

1.611.292

100,0 Türkiye

1.679.990

100,0

Kaynak:www.sgk.gov.tr

Sosyal Güvenl k Kurumu ver ler ne göre 2014 yılında Adana l nde toplam 38.378 şyer nde 286.786 zorunlu s gortalı çalışanın ortalama günlük kazançlarının 59,06 TL olduğu tesp t ed lm şt r. 2013 yılında Adana l nde toplam 37.657 şyer nde 276.273 zorunlu s gortalı çalışanın ortalama günlük kazanç 53,56 TL d . Türk ye'dek toplam ş yer sayısının yüzde 2,28' le zorunlu s gortalı sayısının yüzde 2,17' s Adana l nded r. Türk ye genel günlük ortalama kazanç se 64,42 TL olup Adana l nde günlük ortalama kazanç 59,06 TL'd r. B r öncek yıl ver ler le karşılaştırıldığında se 2014 yılında şyer sayısında yüzde 1,91, zorunlu s gortalı sayısında yüzde 3,81 ve günlük ortalama kazançlarında yüzde 10,27 artış gerçekleşm şt r.2013 yılında şyer sayısında yüzde 4,21, zorunlu s gortalı sayısında yüzde 7,28 ve günlük ortalama kazançlarında yüzde 9,16 artış gerçekleşm şt .

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo II.9 Adana İl nde Yer Alan İş Yer Ve Zorunlu S gortalı Sayısı İle Ortalama Günlük Kazanç ADANA Yıllar

34.626

1.391.621

1.481.321

4.699

3.752

219.671

198.669

594

637

35692

35778

Özel

37.063

37.741

1.575.600

1.644.212

Toplam

37.657

38.378

1.611.292

1.679.990

Da m

Kamu

2014

210.006

221.054

9.816.455

10.480.391

Mevs ml k

66.267

65.732

2.667.658

2.759.731

Kamu

18.997

21.414

800.638

842.699

257.276

265.372

11.683.475

12.397.423

214.695

220.070

9.297.209

9.742.995

Zorunlu Özel S gortalı Sayısı Erkek

Kadın

61.578

66.716

276.273

286.786

3.186.904

3.497.127

12.484.113

13.240.122

Da m

55,09

60,58

60,14

67,17

Mevs ml k

48,16

53,43

47,40

52,65

Kamu

92,54

92,34

96,25

105,47

Özel

50,74

56,45

55,14

61,78

Erkek

54,96

60,70

58,74

65,77

Kadın

48,67

53,65

54,63

60,65

Toplam

53,56

59,06

57,69

64,42

Toplam

Kaynak:www.sgk.gov.tr

1,91

2013

ADANA PAYI %

32.958

Daimi

Ortalama Günlük Kazanç

TÜRKİYE

2014

Mevs ml k İşyeri Sayısı

% Değişim

2013

3,81

10,27

2013

2014

2,34

2,28

2,21

2,17

ADANA EKONOMİSİ 2014

III. EĞİTİM III.1 Okul, Şube, Öğretmen ve Dersl k Başına Düşen Öğrenc Sayısı Tablo III.1' de Okul, şube, öğretmen ve dersl k başına düşen öğrenc sayıları Türk ye ortalaması le b r öncek döneme göre değ ş m oranları karşılaştırılmıştır. Okul başına düşen öğrenc sayılarında Adana'nın Türk ye ortalamasının üzer nde olduğu görülmekted r. 2014-2015 dönem nde; İlkokulda okul başına düşen öğrenc sayısının Türk ye ortalaması 197 öğrenc ken Adana'da 291 öğrenc d r. Aynı şek lde ortaokulda okul başına düşen öğrenc sayısı Türk ye'de 292 ken Adana'da 404 öğrenc d r. B r öncek yıla göre lkokul başına düşen öğrenc sayısında yüzde 3,9 artış ortaokul başına düşen öğrenc sayısında da yüzde 5,8 azalış gerçekleşm şt r. Türk ye ortalamasında se lkokulda yüzde 1 artış, ortaokulda yüzde -3,9 azalış gerçekleşm şt r. Öğretmen başına düşen öğrenc sayısında da ilkokul ve ortaokulda 19 öğrenc , Türk ye 'de se lkokulda 18, ortaokulda 17 öğrenc düşmekted r. Orta öğret mde, genel ve meslek ve tekn k ortaöğret m okullarındak okul, şube ve öğretmen başına düşen öğrenc sayılarında se Adana l Türk ye ortalamasının y ne üzer nde kalmıştır. Ortaöğret mde okul başına düşen öğrenc sayısında Türk ye ortalaması 466 öğrenc ken Adana'da 571 öğrenc , genel ortaöğret mde Türk ye ortalaması 446 öğrenc ken Adana' da 551 öğrenc ve Meslek ve tekn k ortaöğret mde se Türk ye ortalaması 481 öğrenc ken Adana'da 595 öğrenc d r.

Tablo III.1 Eğ t m Sev yes ne Göre Okul, Şube, Öğretmen ve Dersl k Başına Düşen Öğrenc Sayısı (2014-2015)

Okul Şube Öğretmen İlkokul-Ortaokul

Ortaöğret m Toplamı

Adana %

Türk ye %

3,9

1,0

280

291

195

197

Ortaokul

429

404

304

292

-5,8

-3,9

-4,2

-4,5

İlkokul Ortaokul

-7,1

-7,4

İlkokul

-5,0

-5,3

Ortaokul

-5,0

-5,6

Dersl k

-5,7

-6,9

Okul

454

571

375

466

25,8

24,3

Şube

-7,7

-8,7

Öğretmen

-11,8

-12,5

3,2

-3,4

Okul

587

551

506

446

-6,1

-11,9

Şube

-3,8

0,0

Öğretmen

-15,8

-30,0 -10,3

Dersl k

Meslek ve Tekn k Ortaöğret m

Türkiye 2013-2014 2014-2015

İlkokul

Dersl k

Genel Ortaöğret m

Adana 2013-2014 2014-2015

-3,2

Okul

350

595

308

481

70,0

56,2

Şube

-11,5

-12,5

Öğretmen

-6,7

0,0

Dersl k

12,9

0,0

*Açık lköğret m ve açıköğret m l ses öğrenc s kapsanmamıştır. Toplam öğretmen, kadrolu ve sözleşmel öğretmenler kapsar.

Kaynak:www.meb.gov.tr

ADANA EKONOMİSİ 2014 III.2 Yüksek Öğret m Dünya Ün vers teler sıralamasında lk 500 çer s nde ülkem z sıralamalarında da lk 5'te yer alan Çukurova Ün vers tes n n kurulusu 1973 yılına dayanmaktadır. 30.11.1973 yılında Ankara Ün vers tes ne bağlı olarak kurulan Adana Z raat Fakültes yle, 1972 yılında Erzurum Atatürk Ün vers tes ne bağlı olarak hayata geç r len Çukurova Tıp Fakültes , Çukurova Ün vers tes n n çatısı altına alınmıştır. İk fakülte le eğ t m hayatına başlayan ün vers ten n bugün, 16 Fakülte, 5 Yüksekokul, 13 Meslek Yüksekokulu, 1 Devlet Konservatuvarı, 3 Enst tü ve 33 Araştırma ve Uygulama Merkez mevcuttur.

(Kaynak:Çukurova Ün vers tes )

Ün vers te bünyes nde öğret m kadrosunda toplam 2.148 akadem k personel bulunmaktadır. Akadem k personel n yüzde 22's profesör, yüzde 8' doçent, yüzde 16'sı yardımcı doçent ve yüzde 35' se araştırma görevl s nden oluşmakta olup, %19'u se öğret m görevl s , uzman ve okutman kadrosundan oluşmaktadır.

Tablo III.2 Çukurova Ün vers tes Akadem k Personel Dağılımı (2014) Ünvanı Prof. Doç. Yar.Doç. Öğr.grv. Arş.grv. Okutman Uzman Toplam

2014 468 178 338 217 745 139 63 2.148

Dağılım% 22 8 16 10 35 6 3 100,0

Kaynak :Çukurova Ün vers tes 2014 Yılı Faal yet Raporu

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo III.3 Çukurova Ün vers tes Bölümlere Göre Öğrenc Sayısı (2014) BİRİM ADI Tıp Fakültes D ş Hek ml ğ Fakültes Fen-Edeb yat Fakültes Ceyhan Mühend sl k Fakültes Mühend sl k M marlık Fakültes Z raat Fakültes Su Ürünler Fakültes Eğ t m Fakültes Hukuk Fakültes Kozan İşletme Fakültes İkt sad ve İdar B l mler Fakültes Güzel Sanatlar Fakültes İlet ş m Fakültes İlah yat Fakültes FAKÜLTELER TOPLAMI Sağlık B l mler Enst tüsü Fen B l mler Enst tüsü Sosyal B l mler Enst tüsü ENSTİTÜLER TOPLAMI Adana Sağlık Yüksekokulu Beden Eğ t m ve Spor Yüksekokulu Karataş Tur zm İşletmec l ğ ve Otelc l k Y.O. YÜKSEKOKULLAR TOPLAMI Sağlık H zmetler Meslek Yüksekokulu Tekn k B l mler Meslek Yüksekokulu Adana Meslek Yüksekokulu Ceyhan Meslek Yüksekokulu Kozan Meslek Yüksekokulu Kara salı Meslek Yüksekokulu Yumurtalık Meslek Yüksekokulu Pozantı Meslek Yüksekokulu İmamoğlu Meslek Yüksekokulu Aladağ Meslek Yüksekokulu MESLEK Y.OKULLARI TOPLAMI Devlet Konservatuarı DİĞER TOPLAMI GENEL TOPLAM Kaynak :Çukurova Ün vers tes 2014 Yılı Faal yet Raporu

I. II. ÖĞRETİM ÖĞRETİM 1.605 473 2.080 1219 25 4.239 2637 2.420 172 40 3.664 1152 723 34 3.403 2242 562 239 874 395 20.513 7.685 294 2.637 69 1.341 442 4.272 511 1.057 315 845 514 93 2.416 408 1.017 462 341 123 2.834 2187 1.089 835 906 444 673 215 243 102 29 7.449 4.051 85 0 85 34.735 12.655

UZAKTAN ÖĞRETİM

TOPLAM

336 336

1.605 473 3.299 25 6.876 2.420 212 4.816 723 34 5.645 562 239 1.269 28.198 294 2.706 2.119 5.119

Ün vers tede 2013-2014 öğret m dönem nde 48.871 öğrenc eğ t m görmekted r Öğrenc ler n yüzde 71' I. Öğret me kayıtlı öğrenc ler olup, yüzde 29'u II. Öğret me kayıtlı öğrenc lerden oluşmaktadır.

1145

1.145 1145 1.481

48.871

ADANA EKONOMİSİ 2014

IV. SAĞLIK Adana l nde 2013 ver ler ne göre toplam 3.824 hek m bulunmaktadır. B r öncek yıla göre yüzde 7,3 artış gerçekleşm ş olup b r öncek yıl hek m sayısında yüzde 2,4 artış gerçekleşm şt . D ş hek m sayısında se 3,2 azalış, eczacı sayısında, yüzde 0,7 artış ve hemş re sayısında se yüzde 5,6 artış gerçekleşm şt r. Hek mler n alanlarına göre yüzdesel dağılımı Tablo IV.2 ncelend ğ nde se; uzman hek m oranında son beş yılda yüzde 53,4'ten 2013 yılında yüzde 56,1'e yükselm şt r. 2013 yılında toplam hek mler ç nde prat syen hek m oranı se yüzde 30,3, as stan hek m oranı da yüzde 13,6' dır.

Tablo IV.1 Yıllara Göre Adana İli Sağlık Personeli Sayısı Yıllar

Uzman Hek m

Prat syen Hek m

As stan Hek m

Toplam Hek m

D ş Hek m

Hemş re

Sağlık Memuru

Ebe

Eczacı

2009

1.732

1.039

473

3.244

530

2.720

2.464

1.270

659

2010

1.872

1.021

463

3.356

540

2.983

2.811

1.259

664

2011

1.938

1.110

433

3.481

620

3.207

3.090

1.310

700

2012

1.944

1.109

510

3.563

600

3.440

3.373

1.363

719

2013

2.145

1.158

521

3.824

581

3.631

3.610

1.404

724

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

Tablo IV.2 Yıllara Göre Hek mler n Toplam Hek m Sayısına Oranı % Yıllar 2009 2010 2011 2012 2013

Uzman Hek m

Prat s yen Hek m

As stan Hek m

53,4 55,8 55,7 54,6 56,1

32,0 30,4 31,9 31,1 30,3

14,6 13,8 12,4 14,3 13,6

Graﬁk IV.1 Yıllara Göre Adana İli Toplam Hekim Sayısı Graﬁği

Sağlık personel n n llere göre dağılımına bakıldığında, Adana l toplam 3.824 hek m le 6. sırada olup; b r öncek yıl 3.563 hek m le 7. sıradaydı.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo IV.3 Türk ye Sağlık Personel n n İllere Göre Dağılımı- Toplam Hek m Sayısına Göre Sıralı (2013) Sıra

İL ADI

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

İstanbul Ankara İzm r Antalya Bursa Adana Konya Kocael Gaz antep Samsun

Uzman Hek m

15.898 9.670 5.688 2.457 2.417 2.145 1.864 1.584 1.397 1.404

Prat syen Hek m

4.804 2.303 2.149 1.277 1.300 1.158 1080 787 875 667

As stan Hek m

5.392 4.158 1.907 512 504 521 807 358 341 504

Toplam Hek m

26.094 16.131 9.744 4.246 4.221 3.824 3.751 2.729 2.613 2.575

D ş Hek m

Sağlık Memuru

Eczacı

5.823 2.534 1.549 900 757 581 457 463 291 471

5.234 2.475 1.874 1081 917 724 772 475 522 454

13.578 12.728 7.562 4.380 3.964 3.610 4.195 2.679 2.394 2.822

Hemş re

20.620 13.482 8.491 3.825 5.089 3.631 3.958 3.090 2654 2815

Ebe

5.477 3.208 2.713 1.686 1.872 1.404 1.479 1.134 920 1.041

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

Adana l nde toplam 29 hastane (özel-kamu-ün vers te) olup toplam hastane yatak sayısı 6.317'd r. 2012 yılında hastane sayısı 28, toplam yatak sayısı 6.236 d . İller sıralamasında toplam hastane sayısında Adana l 10'uncu sırada olup, toplam yatak sayısında se 5' nc sıradadır. Yüzb n k ş başına düşen toplam hastane yatak sayısına göre ller sıralamasında Adana l 294 yatak le 21' nc sırada yer almıştır. Türk ye genel nde yüzb n k ş başına düşen yatak sayısı 260'tır.

Tablo IV.4 Hastane Ve Yatakların İllere Göre Dağılımı-Yatak Sayısına Göre Sıralı (2013) Sıra

İL ADI

1 Elazığ 2 Bolu 3 Ed rne 4 Isparta 5 Erzurum ----19 Kırıkkale 20 Kastamonu 21 Adana 22 Erz ncan 23 D yarbakır ----77 Şanlıurfa 78 Ağrı 79 Hakkar 80 Şırnak 81 Mard n TÜRKİYE TOPLAMI

Toplam / Kurum Sayısı 13 11 10 17 24 --6 17 29 11 24 --20 11 4 9 12 1.517

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

Sağlık Ün vers te Bakanlığı / Kurum / Kurum Sayısı Sayısı 2.907 7 1 1.414 7 1 1.927 6 1 1.962 10 1 3.586 20 1 ------813 4 1 1.087 15 6.317 11 2 644 9 4.699 14 1 ------2.698 14 1 821 8 398 3 684 7 968 10 202.031 854 69 Toplam / Yatak Sayısı

Özel / Kurum Sayısı

D ğer Kamu / Kurum Sayısı

4 3 3 5 2 --1 2 15 1 8 --5 2 1 2 550

1 1 1 --1 1 1 --1 1 1 44

Yüzb n k ş başına toplam hastane yatak sayısı 512 499 483 470 468 --296 295 294 293 292 --150 149 146 144 124 260

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo IV.5 Hastane Ve Yatakların İllere Göre Dağılımı-Kurum Sayısına Göre Sıralı (2013) Sıra İl

Hastane Sayısı

İl

Yatak Sayısı

İstanbul

233

İstanbul

33.104

Ankara

18.032

İzm r

11.361

Antalya

Konya

6.692

Konya

Bursa

6.509

Bursa

Adana

6.317

Kayser

Antalya

5.046

Man sa

D yarbakır

4.699

9 10

Adana

Gaz antep

4.450

Samsun

4.074

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

Graﬁk IV.2 Yıllara Göre Adana İli Yatak Sayısı Graﬁği

Yıllara göre Adana l hastane ve yatak sayılarının dağılımı Tablo IV.6 ve Graﬁk IV.2'de yer almaktadır. Buna göre son beş yılda kurum sayısında yüzde 21, yatak sayısında yüzde 20 artış gerçekleşm şt r.

Tablo IV.6 Yıllara Göre Adana İl Hastane ve Yatak Sayısı Yıllar 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Kurum 20 21 24 25 25 28 29

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

Yatak 5.132 5.146 5.269 5.918 6.118 6.236 6.317

ADANA EKONOMİSİ 2014

V.TURİZM V.1 Otel-Yatak ve Konaklayan-G ren-Çıkan Tur st Sayısı 2014 yılı konaklayan tur st sayısı ncelend ğ nde ; b r öncek yıla göre yüzde 16,2 artış gerçekleşm ş olup ; 2013 yılında bir önceki yıla göre yüzde 19 artış gerçekleşm şt . Konaklayan tur stler n yüzde 83,3'ü yerl olup 16,7's yabancı tur stlerden oluşmaktadır.

Tablo V.1 Yıllara Göre Konaklayan-G ren-Çıkan Tur st Sayısı Konaklayan Tur st Sayısı YILLAR 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Yerl 360.003 384.906 386.150 390.678 365.453 419.344 431.882 429.799 547.922 627.759

Yabancı 80.350 69.377 55.649 57.584 65.458 75.343 83.561 114.266 100.678 125.706

Giren Turist Sayısı Toplam 440.353 454.283 441.799 448.262 430.911 494.687 515.443 544.065 648.600 753.465

Yerl 174.070 170.088 239.778 209.995 173.252 165.370 222.420 252.873 217.110 223.242

Yabancı 129.475 81.073 117.117 110.347 103.350 81.999 103.194 120.647 105.369 132.931

Çıkan Turist Sayısı Toplam 304.545 251.161 356.895 320.342 276.602 247.369 325.614 373.520 322.479 356.173

Yerl 192.631 180.243 236.214 210.911 168.106 166.655 215.558 256.617 214.773 224.995

Yabancı 161.983 81.571 119.822 114.820 106.108 83.750 99.940 120.956 107.240 124.321

Toplam 354.614 261.764 356.036 325.731 274.214 250.405 315.498 377.573 322.013 349.316

Kaynak : Tur zm İl Müdürlüğü

Grafik V.I Yıllara Göre Konaklayan-G ren-Çıkan Tur st Sayısı Grafiğ (2005-2014) Grafikte yer aldığı üzere Konaklayan, g ren ve çıkan tur st sayılarına bakıldığında konaklama sayılarının daha fazla olduğu görülmekted r.

ADANA EKONOMİSİ 2014 2014 yılında Adana l nde Tur zm İşletme Belgel otel sayısı 39, yatırım şletme belgel otel sayısı da 17 olup toplam tur zm şletme ve yatırım belgel 56 otel bulunmaktadır. Oteller n yüzde 9'u 5 yıldızlı, yüzde 41' 4 yıldızlı yüzde 23'ü 3 yıldızlı ve yüzde 11' 2 yıldızlı olup yüzde 16'sı da d ğer (but k, müstak l, özel belgel ) otellerd r.

Tablo V.2 Tur zm İşletme ve Yatırım Belgel Tes sler Tes s ve Yatak Sayısı le Seyahat Acenteler Sayısı (2014) Turzim İşletme Belgeli

OTELLER

Otel Yatak Otel Yatak Sayıları Sayıları Sayıları Sayıları

5 Yıldızlı

1.990

4 Yıldızlı 3 Yıldızlı

11 10

1.829 1.234

2 Yıldızlı

501

Motel But k Otel

3 2

200 196

Müstak l Apart Otel Özel Belgel Otel

1 1

56 24

TOPLAM

6030

Kaynak : İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Yatırım Belgel

12 3

2.102 364

172

2638

Toplam Otel Sayısı

Toplam Yatak Sayısı

5 23 13

1.990 3.931 1.598

501

Toplam

3 4

200 368

A Grubu Seyahat Acen. B Grubu “ “

1 1

56 24 8.668

RESTAURANTLAR

MÜSTAKİL EĞL.TES GÜNÜBİRLİK TESİS

1 2

C Grubu TOPLAM

“

116 0 8 124

ADANA EKONOMİSİ 2014

VI.ULAŞTIRMA VI.1 Kara Ulaştırma Karayolları Genel Müdürlüğü ver ler ne göre Adana l toplam asfalt yol uzunluğu 813 km, bölünmüş yol uzunluğu 225,3 km olup b r öncek yıl bölünmüş yol uzunluğu 221,3 km. d .

Tablo VI.1 Adana İl Devlet Ve İl Yollarının Satıh C nsler ne Göre Uzunlukları-km ASFALT YOLLAR Yıllar 2013 2013

ASFALT BETONU

SATHİ KAPLAMA

TOPLAM

PARKE

STABİLİZE

TOPRAK

GEÇİT VIERMEZ

TOPLAM UZUNLUK

BÖLÜNMÜŞ YOL

146 147

667 719

813 866

1 1

10 0

99 69

29 29

952 965

221,3 225,3

Kaynak : Karayolları Genel Müdürlüğü (www.kgm.gov.tr)

Adana l nde 2014 yılında 558.746 adet motorlu kara taşıtı bulunmaktadır. 2013 yılında se toplam 535.149 motorlu kara taşıtı bulunmakta d . Bu kapsamda b r öncek yıla göre motorlu kara taşıtları sayısında yüzde 4,2 artış gerçekleşm şt r. Tablo VI.2'de yer alan iller bazında otomobil sayıları incelendiğinde ise , lk sıralarda İstanbul, Ankara ve İzm r ller n n yer aldığı görülmekted r. Adana se 266.880 otomob l sayısı le Antalya, Bursa ve Konya ller n n ardından 7' nc sırada yer almıştır.

Tablo VI.2 Otomob l Sayılarına Göre İlk 10 İl Sıralaması Sıra İL ADI

Otomob l

M n büs

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

2.274.368 1.147.113 612.020 393.766 364.903 289.030 266.880 212.044 192.254 184.988 9.857.915

73.482 46.203 593.533 127.395 22.861 16.702 228.846 69.821 13.602 15.301 190.684 36.538 12.415 10.067 147.799 20.511 11.212 9.238 134.143 24.335 9.614 5.344 94.410 32.770 9.572 4.752 85.915 18.896 7.188 5.325 84.095 29.063 5.558 4.118 50.863 15.524 11.919 3.999 69.469 17.219 427.264 211.200 3.062.479 773.728

İstanbul Ankara İzm r Antalya Bursa Konya Adana Mers n Kayser Gaz antep TÜRKİYE

Kaynak :Türk ye İstat st k Kurumu

Otobüs

Kamyonet Kamyon

Yol ve ş Özel amaçlı Motos klet mak neler taşıtlar 240.297 39.319 217.945 250.046 79.358 101.557 124.758 140.222 14.971 112.069 2.828.466

6.795 4.292 1.972 1.692 1.277 1.387 808 898 562 728 40.731

Traktör

B n k ş başına otomob l sayısı

21.739 48.180 56.368 42.173 56.369 77.018 47.165 30.716 25.292 26.941 1.626.938

158 223 149 177 131 137 123 123 145 98 104

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VI.3 B n K ş Başına Düşen Otomob l Sayısına Göre İller Sıralaması Sıra

BÖLGE ADI

B n K ş Başına Otomob l Sayısı

1 2 3 4 5 ----34 35 36 ----77 78 79 80 81

Ankara Muğla Burdur Antalya Esk şeh r ----Düzce Adana Mers n ----Muş S rt Ağrı Hakkar Şırnak

223 183 181 177 164 ----124 123 123 ----20 20 18 8 7

Tablo VI.3'te b n k ş başına düşen otomob l sayıları yer almakta olup; Adana l 123 otomob l le 35. Sıradadır. İlk sırada 223 otomob l le Ankara, 183 otomob l le Muğla ve 181 otomob l le Burdur ller yer almıştır.

VI.2 Dem ryolu Adana'ya lk dem ryolu hattı 1886 yılında kurulmuştur. Günümüzde Adana-Mers n arasındak bu hatta hızlı trenler çalışmakta olup, Adana Tren Gar'ı Türk ye'de uluslararası taşımacılık yapılab len garlar arasında yer almaktadır. Diğer yandan, bölgemiz ticareti açısından önemli bir gelişme de, TCDD tarafından Türkiye'de 12 noktada kurulacak olan Lojistik Merkezlerinden bir tanesinin Yenice'de kurulacak olmasıdır. 640 dekar alan üzer ne kurulma çalışmaları devam eden Loj st k köyün faal yete g rmes yle, Adana ve Mers n dah l olmak üzere tüm nd rmeb nd rme, mak ne, tech zat, bakım ve onarımları bu merkezde yapılacaktır.

Tablo VI.3 Adana Dem ryolları Gelen-G den Yolcu B lg ler 2013 Toplam

Gelen

G den

Gelen

G den

2.055.000

2.040.000

2.167.870

2.128.208

Kaynak :TCDD 6.Bölge Müdürlüğü

2014

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VI.4 Adana Dem ryolları Gelen-G den Yük B lg ler

Yurt İçi Yurt Dışı Toplam

2013 Yılı G den G den Vagon Vagon Vagon Vagon 2.349 2.349 2.349 2.349 2.349 2.349 2.349 2.349

2014 Yılı G den G den Vagon Ton Vagon Ton 2.193 53.569 2.142 63.328 65 1.639 7 357 2.258 55.208 2.149 63.685

Kaynak :TCDD 6.Bölge Müdürlüğü

VI.3 Haval manı Adana Haval manı s v l ve asker hava ulaşımına 1937 yılında açılmış olup, 1956 yılından t baren uluslararası seferlere açık bulunmaktadır. Adana Haval manı 30 Ek m 1993 tar h nden t baren 24 saat kes nt s z ç ve dış hat yolcu ve kargo traﬁğ ne h zmet vermekted r. 29 Kasım 1995 tar h t bar le Haval manı statüsünde h zmet vermekted r.

ADANA EKONOMİSİ 2014

ADANA HAVALİMANI Özet B lg ler Havaalanı T p

S v l

İntifa

DHMİ

Şehre Uzaklık

3,5 kilometre

Ulaşım

Otobüs, Servis, Taksi

Yükseklik ( AMSL )

65 FT (19.74M)

Aydınlatma Kategorisi

CAT I

İtfaiye Kategorisi

CAT IX

VIP

VAR

Cafe Restauran t

VAR

Banka Hizmetleri

VAR

Sağlık Hizmetleri

VAR

PTT

VAR

Otopark

1050 Araç

İntifa

DHMİ

Şehre Uzaklık

3,5 kilometre

Ulaşım

Otobüs, Servis, Taksi PİSTLER Uzunluk

Doğrultu

Uzunluk

05 / 23

2750 X 45

Yüzey

Mukavemet

115 PCN

Adana Haval manı ç hatlar, dış h a t l a r v e k a r g o t e r m n a l mevcuttur. İç Hatlar Term nal 1984 yılında h zmete g rm şt r. İç hat term nal toplam alanı: 4.729 m2, kullanım alanı: 2.995 m2 olup t o p l a m y o l c u k a p a s t e s 3.000.000 k ş d r. Dış hatlar term nal 1997 yılında h zmete g rm şt r. Term nal toplam alanı: 6020 m2, kullanım alanı: 3.558 m2 olup yolcu kapas tes 3.000.000 k ş d r. Kargo Term nal se 1993 yılında h zmete g rm şt r. Kargo term nal toplam kapalı alanı 10.500 m2 d r. Gümrük geç c depolama alanı 1167 m2, export ambarı 3500 m2 d r.

Asfalt

APRONLAR Uzunluk BOYUT

KAPLAMA

MUKAV.

269X100

BETON

PCN - 100

104x98

BETON

PCN - 100

UÇAK KAPAS. 21+2 (Nato Apronu)

TAKSİRUT Uzunluk METRE 3250 X 23

KAPLAMA ASFALT

MUKAVEMET PCN - 100

Kaynak : Devlet Hava Meydanları İşletmesi

VI.3.1 Adana Haval manı Uçak-Yolcu-Yük Traﬁğ

Tablo VI.6'da Devlet Hava Meydanları verilerine göre; uçak, yolcu, yük ve kargo trafiği yer almaktadır. Tüm uçak trafiğ nde; 2014 yılında ç hatlarda b r öncek yıla göre yüzde 1,3, dış hatlarda yüzde 53,6 artış gerçekleşm ş olup toplam uçak trafiğ nde se yüzde 7,3 artış gerçekleşm şt r. 2013 yılında ç hatlarda b r öncek yıla göre yüzde 12 artış, dış hatlarda yüzde 11 azalış gerçekleşm ş olup toplam uçak trafiğ nde se yüzde 9 artış görülmüştü.

ADANA EKONOMİSİ 2014 T car Uçak Trafiğ nde; 2014 yılında ç hatta yüzde 6,6, dış hatta se yüzde 34,8 artış gerçekleşm ş olup genel toplamda yüzde 10,5 artış gerçekleşm şt r. 2013 yılında ç hatta yüzde 17 artış dış hatta se yüzde 12 azalış gerçekleşm ş olup genel toplamda yüzde 12 artış gerçekleşm şt . Gelen-G den Yolcu Trafiğ nde; 2014 yılında ç hatta 8,1, dış hatta se yüzde 12,2 artış gerçekleşm ş olup toplam yolcu trafiğ nde se yüzde 8,6 artış gerçekleşm şt r. 2013 yılında ç hatta %20 artış dış hatta se %11 azalış gerçekleşm ş olup toplam yolcu trafiğ nde se %15 artış gerçekleşm şt . Yük trafiğ nde; 2014 yılında ç hatlarda yüzde 3,6, dış hatlarda se yüzde 15,2 artış gerçekleşm ş olup toplam yük trafiğ nde se yüzde 6 artış gerçekleşm şt r. 2013 yılında yük trafiğ nde ç hatta yüzde 16 artış, dış hatlarda se yüzde 14 azalış gerçekleşm ş olup toplam yük trafiğ nde se yüzde 8 artış gerçekleşm şt .

Tablo VI.6 Uçak, Yolcu, Yük ve Kargo Traﬁğ 2013 YILI ARALIK SONU Havaalanları

İç Hat

Dış Hat

2014 YILI ARALIK SONU

Toplam

İç Hat

Dış Hat

2014 /2013 (%)

Toplam

İç Hat

Dış Hat

Toplam

Tüm Uçak Traﬁğ

37.129

4.801

41.930

37.604

7.376

44.980

1,3

53,6

7,3

T car Uçak Traﬁğ

26.963

4.387

31.350

28.739

5.915

34.654

6,6

34,8

10,5

Yolcu Traﬁğ (Gelen -G den)

3.754.227

561.551

4.315.778

4.057.291

630.203

4.687.494

8,1

12,2

8,6

Yük Traﬁğ (Bagaj+Kargo+Posta) ( TON)

34.945

8.865

43.810

36.219

10.213

46.432

3,6

15,2

6,0

Kargo (ton)

34.945

8.865

43.810

36.219

10.213

46.431

3,6

15,2

6,0

Kaynak : Devlet Hava Meydanları İşletmesi

ADANA EKONOMİSİ 2014

VII.TARIM Adana l kl m yapısı t bar yle sebze ve meyvec l k ç n elver şl d r. Son yıllarda meyvec l kte elde ed len gel r n artması, yöre ç ftç s n bu sektörde yatırım yapmaya teşv k etm ş; bunun yanında zeyt nc l kte de gel şme kaydetm şt r. İl m z n toplam araz varlığı 1 m lyon 403 b n hektar olup bu araz n n %38,4'ü tarım araz s nden oluşmaktadır. Tarım araz ler n n 468.166 hektarlık kısmı Kıyı Akden z Havzasında, 70.834 hektarlık kısmı se Fırat Havzasındadır. Kıyı Akden z Havzasında ağırlıklı olarak buğday, mısır, ayç çeğ , pamuk soya ve yerfıstığı yet şt r lmekte, Fırat Havzasında se buğday ve baklag ller yet şt r lmekted r.

Tablo VII.1 Araz Varlığı Yüzölçümü (Ha)

Tarım Alanı (Ha)

Kıyı Akdeniz Havzası

843.800

468.166

55,5

Fırat Havzası

559.200

70.834

12,7

1.403.000

539.000

38,4

Havzalar

ADANA

Tarım Alanı Yüzdes %

Kaynak :Adana Tarım Stratej s (2013-2017)

Tablo VII.2 Tarım Alanları Dağılımı Havzalar Kıyı Akdeniz Havzası Fırat Havzası ADANA

Sebzel kler (Ha)

Meyvel kler, Bağlar (Ha)

Tarla Alanı Dağılım %

Toplam

25.994

55.184

386.988

468.166

993

6.507

63.334

70.834

26.987

61.691

450.322

539.000

Kaynak :Adana Tarım Stratej s (2013-2017)

Adana l n n öneml tarım ürünler olarak soya, mısır, yerfıstığı, narenc ye, karpuz, pamuk, buğday ve bal olarak sıralayab l r z. Tablo VII.3'de öneml tarım ürünler n n 2013 ve 2014 yılları Türk ye üret m ndek payları görülmekted r. Buna göre 2014 yılında Türk ye'dek soya üret m n n yüzde 60,6'sı l m zde üret lmekte olup 2013 yılı üret m payı yüzde 66,2 d . Ardından yerfıstığı üretimi gelmekte olup; 2014 yılı ülkemiz üretimi içindeki payı 57,5 iken 2013 yılı üretim payı 48.4 idi. Bunun yanında, İlimizin önemli tarım ürünleri arasında olan narenciyenin, 2014 yılında Türkiye üretimi içindeki payı yüzde 25,9 olup; bir önceki yıl üretim payı yüzde 26 idi.D ğer yandan Türk ye karpuz üret m n n yüzde 20's , mısır üret m n n yüzde 16,9'u, pamuk üret m n n yüzde 8,7's ve buğday üret m n n se yüzde 3,1' l m zde üret lmekted r. 2013 yılı üret m payları b r öncek yıl üret m payları le karşılaştırıldığında yüzdesel oranda en fazla artış yer fıstığında gerçekleşm şt r. Tarımsal ürünler n yanı sıra, Adana l arıcılıkta da öneml merkez konumunda olup ülkem z bal üret m n n yüzde 9,5' l m zde üret lmekted r.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VII.3 Adana İl Öneml Tarım Ürünler n n Türk ye Üret m nde Payı ÜRÜNLER BUĞDAY MISIR PAMUK SOYA YER FISTIĞI KARPUZ NARENCİYE BAL

TÜRKİYE Üret m Ton 2013 2014 22.050.000 19.000.000 5.900.000 5.950.000 3.127.500 3.196.000 180.000 150.000 141.263 123.600 3.887.324 3.885.617 3.681.158 3.783.517 94.696 102.485

ADANA Üret m Ton 2013 2014 704.481 583.417 915.284 1.006.018 294.741 278.075 119.074 90.869 68.375 71.045 775.219 775.219 955.903 979.231 9.601 9.715

2013 Yılı Adana'nın Üret m Payı % 3,2 15,5 9,4 66,2 48,4 19,9 26,0 10,1

2014 Yılı Adana'nın Üret m Payı % 3,1 16,9 8,7 60,6 57,5 20,0 25,9 9,5

Kaynak Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu

Adana l toplam tarım araz s 2014 yılı t bar yle 4.987.053 dekar ve bu araz n n yüzde 79'u tahıllar ve d ğer b tk sel ürünler n ek len alanına a t olup yüzde 13,5' meyveler, çecek ve baharat b tk ler n n alanını oluşturmaktadır. 2013 yılına göre toplam ek len alanda yüzde 5 artış gerçekleşm ş olup b r öncek yıl yüzde 1 azalış gerçeklem şt . Söz konusu alanda çayır ve meralar har çt r.

Tablo VII.4 Adana İl Tarım Araz ler n n Dağılımı (Dekar) Yıl

2013 (Dekar)

2014 (Dekar)

Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı(Dekar) Meyveler, İçecek ve Baharat B tk ler n n Alanı(Dekar)

3.707.347 661.085 300.491

Sebze Bahçeler Alanı (Dekar)

% Değ ş m

2013 Yılı % Dağılım

2014 Yılı % Dağılım

3.945.966 675.066

6,4 2,1

78,0 13,9

79,1 13,5

282.034

-6,1

6,3

5,7

Nadas Alanı (Dekar)

82.545

83.843

1,6

1,7

Süs B tk ler Alanı (Dekar)

143,56

0,0

4.751.612

4.987.053

5,0

100,0

Toplam Alan Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu(çayır ve mera alanları har ç)

ADANA EKONOMİSİ 2014 Graﬁk VII.1 Tarım Alanının Dağılımı (2014 Yılı)

VII.1-Hayvancılık ve Arıcılık VII.1.1 Arıcılık Tablo VII.5'de 2010-2014 yıllarında a t arı kovanı sayıları, bal ve bal mumu kg m ktarları yer almaktadır. Türk ye bal üret m n n n yüzde 9,4 Adana l nde üret lmekte olup ller sıralamasında Ordu, Muğla ller n n ardından üçüncü sıradadır. 2014 yılında b r öncek yıla göre esk usul kovan sayısında yüzde 9,5, yen usul kovan sayısında da yüzde 4 artış gerçekleşm şt r. Bal üret m nde se 2014 yılında yüzde 1,2 artış, balmumu üret m nde se yüzde 11,3 azalış gerçekleşm şt r. Arıcılık yapan şletme sayısında se 2014 yılında yüzde 3,8 artış gerçekleşm şt r. 2013 yılından t baren TÜİK tarafından köy sayısı yer ne şletme sayısı ver ler olarak derlend ğ nden öncek yıllara a t ver ler yer almamaktadır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VII.5 – Arıcılık (2010-2014) Yıl

Arıcılık yapan köy sayısı (adet)

Yen kovan sayısı

Esk kovan

Toplam kovan

Bal üret m (ton)

Balmumu üret m (ton)

2.251 2.337

339.120 377.811 425.564 438.126 455.770

760 733 2.495 1.993 2.183

339.880 378.544 428.059 440.119 457.953

6.693,66 7.437,09 8.320,71 9.601,30 9.714,82

335,267 334,501 450,376 448,336 397,646

Bal üret m (ton)

Balmumu üret m (ton)

2010 2011 2012 2013 2014

Bir Önceki Yıla Göre % Değişim Arıcılık yapan köy sayısı (adet)

Yıl 2010 2011 2012 2013 2014

Yen kovan sayısı

3,8

11,4 12,6 3,0 4,0

Esk kovan

Toplam kovan

-3,6 240,4 -20,1 9,5

11,4 13,1 2,8 4,1

11,1 11,9 15,4 1,2

-0,2 34,6 -0,5 -11,3

Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu

VII.1.2 Kümes Hayvancılığı Tablo VII.6'te 2010-2014 yılları Kümes hayvanları sayısı yer almaktadır. Tablo VII.6'da görüleceği üzere; bölgemizde kümes hayvancılığında, en fazla et tavuğu yetiştiriciliği ile uğraşılmaktadır. Tablodan b r öncek döneme göre değ ş m oranları ncelend ğ nde et tavuğunda 2013 yılında yüzde 20,3 azalış gerçekleşm şken 2014 yılında yüzde 30 artış gerçekleşm şt r. Toplam kümes hayvanı sayısında se 2013 yılında yüzde 17,5 azalış gerçekleşm ş olup 2014 yılında yüzde 24,9 artış gerçekleşm şt r.

Tablo VII.6 Kümes Hayvanları Sayısı (2010-2014) Hayvan Adı Et Tavuğu

Kümes Hayvanları Sayısı 2010

2011

2012

Bir Önceki Yıla Göre % Değişim

2013

2014

2011

2012

2013

2014

1,3

-42,8

-20,3

30,0 4,3

6.342.055

6.425.300

3.674.000

2.927.190

3.806.290

573.417

636.680

742.890

717.797

748.414

11,0

16,7

-3,4

H nd

4.450

4.142

2.880

2.568

2.743

-6,9

-30,5

-10,8

6,8

Kaz

3.701

3.372

3.112

2.707

3.068

-8,9

-7,7

-13,0

13,3

-17,9

-0,7

-40,4

1,3

2,1

-37,4

-17,5

24,9

Yumurta Tavuğu

Ördek Toplam

5.467

4.486

4.454

2.656

2.691

6.929.090

7.073.980

4.427.336

3.652.918

4.563.206

Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu

ADANA EKONOMİSİ 2014 VII.1.3 Canlı Hayvan Varlığı Adana l nde 2014 yılı t bar yle hayvan sayısının yüzde 78' küçükbaş , yüzde 22' s de büyükbaş hayvan varlığından oluşmaktadır. B r öncek yıl hayvan varlığının yüzde 73'ü küçükbaş, yüzde 27's se büyükbaş hayvanlarda oluşmaktaydı. Adana l nde özell kle son 3 yılda hayvan varlığında öneml artışlar gerçekleşm şt r. Bunun en büyük nedeninin; bölgemizde, büyükbaş hayvancılığına yapılan yatırımlardaki artışlar olduğu düşünülmektedir. Ülkem z n hayvancılık alanında öneml yet şt r c l k ç ftl kler Adana l nde bulunmaktadır.

Tablo VII.7 Yıllara Göre Adana İl ndek Canlı Hayvan Varlığı (2010-2014) 2010

2011

2012

2013

2014

Küçükbaş

363.341

457.223

658.532

661.353

710.402

Büyükbaş

194.902

224.129

282.537

247.536

199.165

Toplam Bir Önceki Yıla Göre % Değişim (Küçükbaş)

558.243

681.352

941.069

908.889

909.567

17,3

25,8

44,0

0,4

7,4

B r Öncek Yıla Göre % Değ ş m (Büyükbaş)

9,1

15,0

26,1

-12,4

-19,5

14,3

22,1

38,1

-3,4

0,1

Bir Önceki Yıla Göre % Değişim (Toplam) Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu

Graﬁk VII.2 Canlı Hayvan Varlığının Dağılımı (2010-2014)

ADANA EKONOMİSİ 2014 VII.2-Adana İl Sebze Ek m Alanı ve Üret m M ktarı Tablo VII.8 ve 9'da Türkiye İstatistik Kurumu verilerine dayanılarak hazırlanan Adana ili sebze yetiştirciliği verileri yer almakta olup; 2014 yılında b r öncek yıla göre sebze ek len alanda yüzde 6, üret mde de yüzde 4 azalış gerçekleşm şt r. 2013 yılında se b r öncek yıla göre sebze ek len alanda yüzde 4, üret mde de yüzde 2 azalış gerçekleşm şt . Ek len alanlar ncelend ğ nde 2014 yılında en fazla artış yüzde 18 le “D ğer Sebzeler” grubunda, üret mde se en fazla artış yüzde 20 le “D ğer Sebzeler” ve “Kök ve Yumru Sebzeler” grubunda gerçekleşm şt r. En fazla azalış se ek len alanda yüzde 11 ve üret mde yüzde 8 azalış le “Meyves İç n Yet şt r len Sebzeler” grubunda gerçekleşm şt r. Üret m çeş d ne göre üret mler n genel toplamdak payları ncelend ğ nde; 2014 yılında en fazla pay, ek len alanda yüzde 72,4 ve üret mde de yüzde 79,4 le “Meyves İç n Yet şt r len Sebzeler” grubuna a tt r. Bu grubu b r öncek yıl üret m payı aynı ek len alanda yüzde76,1 üret mde de yüzde 83,5 d .

Tablo VII.8 Adana İl Sebze Ek m Alanı ve Üret m M ktarı (2013-2014) 2013 Grup adı

Ek len Alan (Dekar)

Kök Ve Yumru Sebzeler Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler

Üretim (Ton)

Ek len Alan (Dekar)

Üretim (Ton)

2014/2013

% Değişim

Ek len Alan (Dekar)

Üretim (Ton)

44.989

162.254

46.196

195.126

229.267

1.156.698

203.820

1.058.510

-8

26.936

65.743

31.657

78.895

301.192

1.384.695

281.673

1.332.531

-6

-4

Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıﬂandırılmamış) Toplam Sebze

2014

% Dağılım 2013

2014

Ek len Alan (Dekar)

Üret m (Ton)

Ek len Alan (Dekar)

Üret m (Ton)

Kök Ve Yumru Sebzeler

14,9

11,7

16,4

14,6

Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler

76,1

83,5

72,4

79,4

Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıﬂandırılmamış)

8,9

4,7

11,2

5,9

100,0

Toplam Sebze Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu (örtüaltı dah ld r)

ADANA EKONOMİSİ 2014 Graﬁk VII.3 Sebze Ürünler Üret m n n Dağılımı (2010-2014) (ton)

Sebze çeş tler ne göre üret m payları Tablo VII.9'de ncelend ğ nde en öneml sebze ek m n n karpuzda gerçekleşt ğ , ardından kuru soğan, domates ve kavun üret mler n n sıralandığı görülmekted r. Karpuzun 2014 yılı Türk ye üret m ç ndek payı 20'd r.

Adana l nde öneml b r paya sah p karpuzun l n toplam sebze üret m ç ndek payı 2013 yılında yüzde 56 ken; 2014 yılında yüzde 54,5 olarak gerçekleşm şt r. D ğer öneml paya sah p kuru soğanda se 2013 yılında yüzde 10,9 ken 2014 yılında yüzde 13,9; domates n 2013 yılında üret m payı yüzde 11,3 ken 2014 yılında yüzde 9,3 olarak gerçekleşm şt r.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VII.9 Adana İl Çeş tler ne Göre Sebze Ek m Alanı ve Üret m M ktarı (2013-2014) 2013

D ğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıﬂandırılmamış)

Meyves İç n Yet şt r len Sebzeler

Kök Ve Yumru Sebzeler

Grup Adı

Ürün adı

Soğan (Taze) Soğan (Kuru) Sarımsak (Taze) Sarımsak (Kuru) Pırasa Turp (Bayır) Turp (Kırmızı) Domates (Sofralık) Domates (Salçalık) Hıyar (Sofralık) Hıyar (Turşuluk) Acur B ber (Salçalık) B ber (Dolmalık) B ber (S vr ) Bamya Patlıcan Kabak (Sakız) Balkabağı Bezelye (Taze) Fasulye (Taze) Börülce (Taze) Bakla (Taze) Barbunya Fasulye (Taze) Kavun Karpuz Karnıbahar Brokol Lahana (Beyaz) Lahana (Kırmızı) Marul (Kıvırcık) Marul (Göbekl ) Marul (Aysberg) Eng nar Ispanak Maydonoz Roka Tere Nane Genel Toplam

Ek len Alan (Dekar)

2.740 39.018 435 400 456 85 1855 36.033 580 4.790 2 110 9.770 180 6.274 996 8.190 3.000 6 4.030 3.553 170 1.096 600 25.390 124.497 725 167 3.706 510 266 13.721 350 860 3.550 680 720 1061 620 301.192

Üret m (Ton)

4.421 150.628 666 600 1.181 125 4.633 155.878 1626 18.054 1 320 27.175 346 7.713 1019 32.012 8.755 3 5.247 2.911 170 1.584

2014 Ek len Alan (Dekar)

2.590 40.740 285 480 251 80 1770 28.157 130 2.976 2 110 6.825 100 5.913 975 7.690 2.270 10 4.050 3.180 -

300 750 118.365 26.126 775.219 114.556 1.538 1025 334 417 11.603 1.845 1.404 2305 706 765 38.165 14.715 1400 859 1.657 860 3.215 3.580 1095 1080 1430 1025 2624 2061 572 1120 1.384.695 281.673

Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu (örtüaltı dah ld r)

Üret m (Ton )

3.796 185.497 366 656 391 115 4.305 124.030 129 10.047 1 320 16.725 300 7.059 988 30.887 6.550 6 4.203 2.432 -

2014 /2013% Ek len Üret m Alan (Ton) (Dekar)

2013 Yılı Pay % Ek len Üret m Alan (Ton) (Dekar)

2014 Yılı Pay % Ek len Üret m Alan (Ton) (Dekar)

-5,5 4,4 -34,5 20,0 -45,0 -5,9 -4,6 -21,9 -77,6 -37,9 0,0 0,0 -30,1 -44,4 -5,8 -2,1 -6,1 -24,3 66,7 0,5 -10,5 -100,0 -100,0

-14,1 23,1 -45,0 9,3 -66,9 -8,0 -7,1 -20,4 -92,1 -44,4 0,0 0,0 -38,5 -13,3 -8,5 -3,0 -3,5 -25,2 100,0 -19,9 -16,5 -100,0 -100,0

0,9 13,0 0,1 0,1 0,2 0,0 0,6 12,0 0,2 1,6 0,0 0,0 3,2 0,1 2,1 0,3 2,7 1,0 0,0 1,3 1,2 0,1 0,4

0,3 10,9 0,0 0,0 0,1 0,0 0,3 11,3 0,1 1,3 0,0 0,0 2,0 0,0 0,6 0,1 2,3 0,6 0,0 0,4 0,2 0,0 0,1

0,9 14,5 0,1 0,2 0,1 0,0 0,6 10,0 0,0 1,1 0,0 0,0 2,4 0,0 2,1 0,3 2,7 0,8 0,0 1,4 1,1 0,0 0,0

0,3 13,9 0,0 0,0 0,0 0,0 0,3 9,3 0,0 0,8 0,0 0,0 1,3 0,0 0,5 0,1 2,3 0,5 0,0 0,3 0,2 0,0 0,0

375 25,0 128.428 2,9 726.030 -8,0 2.163 41,4 834 149,7 6.276 -50,2 5.666 352,0 2205 187,6 42.808 7,2 3.445 145,4 1.657 0,0 3.269 0,8 1838 58,8 2038 42,4 5124 94,3 1572 80,6 1.332.531 -6,5

25,0 8,5 -6,3 40,6 149,7 -45,9 303,6 212,3 12,2 146,1 0,0 1,7 67,9 42,5 95,3 174,8 -3,8

0,2 8,4 41,3 0,2 0,1 1,2 0,2 0,1 4,6 0,1 0,3 1,2 0,2 0,2 0,4 0,2 100,0

0,0 8,5 56,0 0,1 0,0 0,8 0,1 0,1 2,8 0,1 0,1 0,2 0,1 0,1 0,2 0,0 100,0

0,3 9,3 40,7 0,4 0,1 0,7 0,8 0,3 5,2 0,3 0,3 1,3 0,4 0,4 0,7 0,4 100,0

0,0 9,6 54,5 0,2 0,1 0,5 0,4 0,2 3,2 0,3 0,1 0,2 0,1 0,2 0,4 0,1 100,0

ADANA EKONOMİSİ 2014 VII.3- Tahıllar ve D ğer B tk sel Ürünler Ek m Alanı ve Üret m M ktarı Adana l Türk ye tarımında tahıl ürünler nde öneml yer teşk l etmekted r. Ülkem z n 2014 yılında mısır üret m n n yüzde 16,9'u, buğday üret m n n yüzde 3,1' Adana l nden karşılanmıştır. D ğer yandan ülke üret m m z n, endüstr yel b tk ler arasında yer alan pamuğun yüzde 8,7's , yağlı tohumlar grubunda olan soyanın yüzde 60,6' sı ve yer fıstığının da yüzde 57,5' Adana l nde üret lmekted r. Tablo VII.10' da Adana l tahıllar ve d ğer b tk sel ürünler n n 2013-2014 yıllarında ek len alan, üret m m ktarları ve ver m değerler yer almaktadır. Ürün gruplarına bakıldığında en fazla ek len ürün grubunun tahıllar olduğu görülmekted r. 2014 yılında tahılların toplam ç ndek üret m payı yüzde 55,6, ek len alan payı se yüzde 58,2'd r. 2013 yılı payı se üret mde yüzde 57,1, ek len alanda yüzde 55,7 d . Tahıl grubunda da en öneml üret m payına sah p mısırın 2014 yılında toplam Tahıllar ve D ğer B tk sel Ürünler Üret m n n ç ndek payı yüzde 34,9 olup, buğday üret m n n yüzde 20,2'd r.Yalnızca tahıllar grubu ç ndek payı se; mısırın yüzde 63, buğdayın yüzde 36'dır. 2014 yılında ürün bazında tahıllar ve d ğer b tk sel ürünler toplamı ç nde en fazla üret m payına yüzde 34,9 le mısır sah pt r. Ardından yüzde 20,2 üret m payı le buğday ve yüzde 10,3 üret m payı le pamuk sıralanmaktadır. Üret mde b r öncek yıla göre değ ş mlere bakıldığında; 2014 yılında buğday üret m nde yüzde 17, pamukta yüzde 6 azalış gerçekleşm ş olup mısırda yüzde 10 artış gerçekleşm şt r. 2013 yılında se buğday üret m nde yüzde 10,3 azalış, mısır üret m nde 34 artış gerçekleşm ş olup pamuk üret m nde se değ ş m olmamıştır.

Graﬁk VII.4 Tahıllar ve D ğer B tk sel Ürünler n n Üret m n n Dağılımı (2010-2014) (ton)

D ğer yandan tahıllar ve d ğer b tk sel ürün grubundak öneml ürünler n b r öncek yıla göre değ ş m oranları ncelend ğ nde; soya üret m nde 2014 yılında yüzde 23,7 azalış yerfıstığı üret m nde se yüzde 3,9 artış gerçekleşm şt r. Tahıllar ve d ğer b tk sel ürünler toplamında se üret mde 2014 yılında ek len alanda yüzde 1,5, üret mde se yüzde 0,8 artış gerçekleşm ş olup, 2013 yılında üret mde yüzde 3 artış, e k l e n a l a n d a s e y ü zd e 3 , 7 a z a l ı ş gerçekleşm şt . Graﬁk VII.4'te se 2010-2014 yılları tarla ürünler üret m n dağılımı görülmekted r.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VII.10 Adana Tahıllar ve D ğer B tk sel Ürünler n n Alanı,Üret m ve Ver m (2013-2014) 2014

2013 Ürün adı

Ek len Alan (Dekar)

Üret m (ton)

Parfümer Eczacılık Vb.B tk lerSekerpancarı Ve Yem B tk ler Tohumları

2360

F ğ (Dane)

2.000

460

360

162

141.800

189.500

Oğulotu (Mel ssa) Patates-Kuru Baklag llerYen leb l r Kök Ve Yumrular Fasulye (Kuru)

Ver m (kg/da)

622

Ek len alan (dekar)

Üret m (ton)

Ver m (kg/da)

2360

662

230

2.000

500

450

360

162

141.730

215.423

0,0

250

0,0

8,7

0,0

450

0,0

2,8

6,6

2,7

7,5

-2,5 -

21,2 -

3605

13,7

14,7

1067 304

280.565

4351

13,7

13,0

1,1

8,7

1,2

9,7

3.150

2.032

11,7

19,5

0,0

0,1

0,0

0,1

12903

23462

1.852

0,2

0,6

0,2

0,8

800

1.000

0,0

6.011

24.949

0,1

0,8

0,1

0,9

6.011 3.021.428

24.949 1.601.736

4.151

13,3

0,1 55,7

0,8 57,1

0,1 58,2

0,9 55,6 0,4

2.003 3

103 125

18.965 -

2.427 -

128 -

71782

7392

103

65585

6876

105

Patates (D ğ er)

50288

179775

3575

57180

206120

261

327

1.253

Saman Ve Ot

147.937

311.047

155.343

385.544

F ğ (Yeş l Ot)

73.757

40.284

547

71.560

76.382

4.400

1.200

273

3.900

1.185

56.860

248310

4367

64.630

1.388

2.637

1.900

1.550

10.962

18.046

1.695

570

1.000

5.304

21.635

5.304 2.846.701

21.635 1.632.403

4.079

Korunga (Yeş l Ot) Mısır (S lajlık) Sorgum (Yeş l Ot) Yonca (Yeş l Ot) Yulaf (Yeş l Ot) Şeker İmalatında Kullanılan B tk ler Şekerpancarı Tahıllar Arpa (D ğer) Buğday (D ğer) Buğday (Durum) Çavdar Çelt k Mısır (Dane) Sorgum (Dane)

0,3

1,3

0,2

1,0

6,3

1,1

7,1

0,0 2,9

0,0 10,9

3,0

13,4

-3,0

89,6

1,4

2,6

-11,4

-1,3

0,1

0,0

0,1

0,0

15,3

50.887

12.003

241

12,6

2,4

0,9

0,4

1,0

371

2.045.428

582.916

286

7,8

-17,2

37,1

24,6

39,4

20,2

3699

765

207

3300

501

152

-10,8

-34,5

0,1

0,0

0,1

0,0

1.165

233

200

1.222

298

244

4,9

27,9

0,0

433

275

635

0,0

898.492

915284

1020

919.580

1005651

1094

2,3

9,9

17,6

32,0

17,7

34,9

150

500

150

440

0,0

-12,0

0,0

348

350

-9,1

-8,8

0,0

14,9

10,3

14,0

9,6

381.475

212.035

Pamuk (L f)

381.475

82.706

1.208.281

411.056

861

301

727.796

278.075

556

363.898

204.467

556

-4,6

-3,6

217

363.898

73.608

217

-4,6

-11,0

1.138.635

376.538

Ayç çeğ (Çerezl k)

GENEL TOPLAM

1,4

260

330

Yerfıstığı

0,1 -

11.725

294.741

Susam

0,4 -

703.716

947

Kolza (Kanola) Pamuk Tohumu (Ç ğ t) Soya

0,1 0,0

45.180

762.950

Ayç çeğ (Yağlık)

0,4 0,0

1.896.635

Tr t kale (Dane) Tekst lde Kullanılan Ham B tk ler Pamuk (Kütlü) Yağlı Tohumlar

2014 Yılı Pay % Ek len Üret m Alan (Ton) (Dekar)

6,4

19.445 24

Patates (Tatlı)

2013 Yılı Pay % Ek len Üret m Alan (Ton) (Dekar)

0,0

Nohut

Merc mek (Yeş l)

2014/2013 % Ek len Üret m Alan (Ton) (Dekar)

2.000

7,5

7,4

7,0

7,1

7,5 23,6

2,9 14,4

7,0 21,9

2,6 13,1 0,0

396

198

0,0

345.087

100.677

292

349.345

89.565

256

1,2

-11,0

6,7

3,5

6,7

3,1

241

225

231

287,9

271,4

0,0

0,0 4,2

381475

121268

318

363.898

121.045

333

-4,6

-0,2

7,5

4,2

7,0

282.798

119.074

421

203.100

90.869

447

-28,2

-23,7

5,5

4,2

3,9

3,2

16.611

1648

34.487

3566

103

107,6

116,4

0,3

0,1

0,7

0,1

68.375

375

71.045

383

3,6 100,0

2,4 100,0

3,6 100,0

2,5 100,0

182.252 5.115.333

2.861.004

Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu (örtüaltı dah ld r)

185.580 5.193.303

2.882.927

1,8 1,5

3,9 0,8

ADANA EKONOMİSİ 2014 VII.4- Meyve Ağaçları Sayısı ve Meyve Üret m 2014 yılında toplu meyvel k ek m alanında yüzde 2,1, üret mde se yüzde 2,2 artış gerçekleşm şt r. B r öncek yıl se toplu meyve ek m alanında yüzde 6, üret mde se yüzde 13,5 artış gerçekleşm şt . Üret m payları ncelend ğ nde se meyve üret m nde e n ö n e m l p a y a t u r u n ç g l l e r n s a h p o l d u ğ u görülmekted r. Ülke tarımına tahıl ürünler n n yanında turunçg l üret m de büyük katkı sağlamaktadır. Ülkem z n narenc ye üret m n n yüzde 25,9'u Adana l nden karşılanmaktadır. 2014 yılında toplam toplu meyvel kler n alanının yüzde 59,3'ü, üret m n se yüzde 80,9'u turunçg l meyveler nden oluşmaktadır. 2013 yılında toplu meyvel kler n alanının yüzde 58,5' ve üret len meyveler n de yüzde 80,8' turunçg llerden oluşmaktadır. D ğer öneml ürün grubu olan zeyt n ve sert kabukluların ek len alan payı se yüzde 19,9 olup üret m payı yüzde 4,3'tür. Ürün bazında meyve üret mler ne bakıldığında da portakal, mandal n, altıntop, l mon ve zeyt n üret m meyvec l kte öneml b r paya sah pt r. Toplam meyvel k alanı ve üret m ç nde; portakalın ek len alan payı yüzde 19,6 üret m payı yüzde 32,3, mandal n n ek len alan payı yüzde 21,5, üret m payı yüzde 23,5, altıntop ek len alan payı yüzde 14,4 üret m payı yüzde 14,1 ve zeyt n ek len alan payı yüzde 17,3 üret m payı yüzde 4,1'd r.

Graﬁk VII.5 Meyve Ürünler Üret m n n Dağılımı (2010-2014) (ton)

Tablo VII.11 Adana İl Meyve Ağaçları Sayısı ve Meyve Üret m (2013-2014) 2013 Yılı Ürün Grupları

Üzümsü Meyveler Üzüm (SofralıkÇekirdekli) Üzüm (SofralıkÇekirdeksiz) Üzüm (KurutmalıkÇekirdekli)

Toplu meyveliklerin alanı (dekar)

Üre m (ton)

55.824

36.125

Portakal (Washington)

Üre m (ton)

-2,2

1,4

3,1

3,0

30.508

647

-2,3

1,0

2,6

2,5

229

208

908

229

208

908

0,0

1.050

825

786

1.050

830

790

0,0

0,6

0,1

333

400

0,0

20,0

0,0

-1,7

3,6

0,2

0,0

2200,0

0,0

0,0 0,0

2.447

36.622

3.057

2.535 15

1533

103

126

107

-19,4

-15,1

0,0

2.992

2.320

2.959

2.405

-1,1

3,7

0,2

390.011

955.903

403.939

979.231

3,6

2,4

80,8

80,9

59.717

167.763

60.750

174.126

119

122

3,8

1,7

14,4

14,2

Portakal (Yafa)

1.150

2.950

103

1.045

2.960

113

-9,1

0,3

0,2

Portakal (Diğer)

72.120

199.903

143

71.855

213.208

139

-0,4

6,7

16,9

17,6

Mandalina (Satsuma)

19.529

35.748

117

19.626

38.043

117

0,5

6,4

3,0

3,1

Mandalina (Clemen n)

15.148

41.554

105

15.328

45.060

111

1,2

8,4

3,5

3,7

Mandalina (Diğer)

99.963

193.540

111.810

201.124

11,9

3,9

16,4

16,6

Limon

74.281

142.591

75.605

132.953

1,8

-6,8

12,0

11,0

Greyfurt (Al ntop)

48.001

170.414

184

47.818

170.652

184

-0,4

0,1

14,4

14,1

102

1.440

102

1.105

0,0

-23,3

0,1

Turunç Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler Ve Yumuşak Çekirdekliler

1,2

-1,9

12,0

11,5

Elma (Golden)

2.217

3.361

2.239

2.314

1,0

-31,2

0,3

0,2

Elma (Starking)

4.610

8.095

4.613

6.068

0,1

-25,0

0,7

0,5

Elma (Amasya)

1.485

623

1.462

1.313

-1,5

110,8

0,1

Elma (Grannysmith)

82.516

141.731

83.519

139.061

352

695

341

497

-3,1

-28,5

0,1

0,0

Elma (Diğer)

3.586

9.625

3.878

10.662

8,1

10,8

0,8

0,9

Armut

1.878

2.675

2.013

2.679

7,2

0,1

0,2

177

186

195

221

10,2

18,8

0,0

201

200

0,0

-0,5

0,0

Şe ali (Nektarin)

7.470

12.835

7.467

14.005

0,0

9,1

1,1

1,2

Şe ali (Diğer)

9.437

25.590

9.349

26.332

-0,9

2,9

2,2

Erik

7.649

17.269

7.576

15.234

-1,0

-11,8

1,5

1,3

Kayısı

3.944

4.860

3.515

5.205

-10,9

7,1

0,4

Kiraz

11.601

8.667

11.634

1.771

0,3

-79,6

0,7

0,1

Vişne

184

152

0,0

-17,4

0,0

Kızılcık

222

0,0

0,2

0,0

Ayva Yenidünya

Hünnap

690

2.302

3.336

685

2.302

3.361

-0,7

Ahududu

1000

0,0

Böğürtlen

1.400

0,0

Dut

432

436

6,7

0,9

0,0

Nar

Çilek

20.513

34.098

21.585

39.740

5,2

16,5

2,9

3,3

Trabzon Hurması

4.066

8.694

4.035

8.586

-0,8

-1,2

0,7

Keçi Boynuzu Zey n Ve Diğer Sert Kabuklular

2.704

1.098

2.812

1.114

4,0

1,5

0,1

135.844

47.424

136.077

52.238

0,1

0,2

10,2

4,0

4,3

Zey n (Sofralık)

48.986

7.630

48.604

14.387

-0,8

88,6

0,6

1,2

Zey n (Yağlık)

69.560

35.916

69.705

35.381

0,2

-1,5

3,0

2,9

Badem

10.646

734

10.772

1528

1,2

108,2

0,1

6.652

3.144

6.996

942

5,2

-70,0

0,3

0,1

Ceviz

Üre m (ton)

47.180

Kivi

Turunçgiller

Üre m (ton)

625

Muz

İncir

2014 Yılı Pay %

30.193

3.110

54.588

Üre m (ton)

2013 Yılı Pay %

2014/2013 % Toplu Ağaç başına meyvelikleri ortalama n alanı verim (kg) (dekar)

48.310

Üzüm (Şaraplık) Muz-İncir-Avokado-Kivi

2014 Yılı Toplu Ağaç başına meyvelikleri ortalama verim n alanı (kg) (dekar)

GENEL TOPLAM

667.305 1.183.630

681.180 1.209.687

2,1

2,2

100,0

ADANA EKONOMİSİ 2014 Graﬁk VII.6 Ürün Gruplarına Göre B tk sel Üret m M ktarı (2010-2014) (ton)

VII.5- N tel kl Örtüaltı Tarım Alanları İl m zde örtüaltı üret mde ağırlıklı olarak alçak tünel uygulaması yapılmaktadır. 2014 yılında toplam örtüaltı üret m n n yüzde 95,5' alçak tünel olarak yapılmıştır. Örtüaltı tarımda b r öncek yıla göre değ ş mde yüzde 0,1 artış gerçekleşm ş olup b r öncek yıl yüzde 4,5 azalış gösterm şt .

Tablo VII.12 N tel kl Örtüaltı Tarım Alanları (2013-2014) (Dekar) Alçak tünel(dekar)

Toplam alan(dekar)

3.525

90.075

94.365

748

3.455

90.270

94.479

0,0

0,8

3,7

95,5

100,0

0,0 20

0,8 -1,6

3,7 -2,0

95,5 0,2

100,0 0,1

Cam sera(dekar)

Plast k sera(dekar)

2013

760

2014

2013 (% Dağılım) 2014 (% Dağılım) % Değişim (2014/2013)

Yıl

Yüksek tünel(dekar)

Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu

Graﬁk VII.7'de 2010-2014 yılları arasındaki nitelikli örtüaltı tarım alanları dağılımı yer almaktadır. Son 5 yılda örtüaltı ek len alanda yüzde 21,2 azalış gerçekleşm şt r.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Graﬁk VII.7 Yıllara Göre N tel kl Örtü Altı Tarım Alanları Dağılımı (2010-2014) (ton)

VII.6- Örtüaltı Üret m Tablo VII.13'te örtüaltı türü ve ürün çeş tler ne göre ek len alan ve üret m m ktarları yer almaktadır. İl m zde örtüaltı üret m nde sebzec l k yaygındır. Örtüaltı üret mde ürün bazında karpuz, domates ve kavun ağırlıktadır. Karpuzun toplam örtüaltı ek len alan ç nde 2014 yılı payı yüzde 65,1, üret m payı yüzde 70,2'd r. Ardından kavunun toplam örtüaltı ek len alan ç ndek payı 14,1 üret m ç ndek payı yüzde 12,1, domates n toplam örtüaltı ek len alan ç ndek payı yüzde 12,7, üret m ç ndek payı yüzde 11,3'tür. Bir önceki yıl değişim oranına bakıldığında, 2014 yılında toplam örtüaltı üret m nde yüzde 1, ek len alanda da 0,1 artış gerçekleşm şt r. 2013 yılında toplam örtüaltı üret m nde yüzde 2, ek len alanda da yüzde 5 azalış gerçekleşm şt . 46

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VII.13 Ürün Grubuna Göre Örtü Altı Üret m (2013-2014) (Dekar) 2013

Grup adı

Ürün adı

70.680

12,8

11,4

12,8

11,3

135

270

160

-41

0,1

0,0

0,1

0,0

Hıyar

2.530

10.440

1.780

7.140

-30

-32

2,7

1,7

1,9

1,1

Kabak (Sakız)

2.560

7.770

1.860

5.670

-27

2,7

1,3

2,0

0,9

Karpuz

61.750 440.875

61.250

437.625

-1

65,7

71,2

65,1

70,2

Kavun

11.100

13.300

79.500

11,8

10,6

14,1

12,7

65.660

0,0

210

0,1

0,0

0,1

0,0

272 3

2.970 9

265 26

2.511 250

-3 767

-15 2.678

0,3 0,0

0,5 0,0

0,3 0,0

0,4 0,0

272

-80

-89

0,0

-83

-90

0,0

150

600

150

600

0,2

0,1

0,2

0,1

0,0

Hıyar

175

545

105

335

-40

-39

0,2

0,1

Karpuz Kavun

500 150

3.000 450

500 150

3.000 450

0 0

0,5 0,2

0,5 0,1

0,5 0,2

0,5 0,1

2.500

15.500

2.500

15.500

2,7

2,5

2,7

2,5

94.035 623.760

100,0

Domates Domates Fasulye (Taze) Hıyar Karpuz B ber (S vr )

Örtü Altı (Yüksek Tünel)

2014 Ek len Alan Üret m Payı % Payı %

12.000

B ber (S vr ) Örtü Altı (Plast k Sera)

Ek len Alan

2013 Ek len Alan Payı Üret m Üret m % Payı %

70.284

Fasulye (Taze)

Örtü Altı (Cam Sera)

Üret m (Ton)

2014/2013 %

12.000

Domates Örtü Altı (Alçak Tünel)

Ek len Alan (Dekar)

2014 Ek len Alan Üret m (Dekar) (Ton)

Domates

Patlıcan TOPLAM

93.922 618.973

Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu

Tablo VII.14'te se kesme ç çek örtüaltı üret m yer almakta olup 2014 yılında toplam 190.556 m2 alanda 9 m lyon 597 b n adet kesme ç çek üret lm şt r. B r öncek yılda da ek len alan ve üret m aynı değerde d . Tablo VII.14 Örtüaltı Kesme Ç çek Üret m (2013-2014) Kesme Ç çek

Ek len Alan (m2) 2013

Ç çek Soğanları ve D ğer Süs B tk ler Gül (Kesme) Toplam

Üret m (Ton) 2014

2013

2014

143.556

123.556

6.777.800

47.000

2.820.000

190.556

170.556

9.597.800

ADANA EKONOMİSİ 2014

VIII.SANAYİ VE TİCARET VIII.1- Sanay Bölge gel şm ş b r kara ve dem r yolu ağı le şeh r merkez nde olan havayolu sayes nde yolcu taşımacılığının yanı sıra özell kle dış pazarlar açısından yük taşımacılığında öneml b r üs konumundadır. Bunun yanında Yumurtalık Serbest Bölges le ülkem z n en gen ş araz yapısına sah p ve her türlü altyapısı tamamlanmış olan Organ ze Sanay Bölges ndek yatırımlarda son yıllarda sektörel çeş tl l k açısından gen ş dağılım gösterm şt r. Ortadoğu ülkelerine yakınlığı açısından cazibe merkezi konumunda olmasıyla da, yeni yerli ve yabancı yatırımcılar için fırsatlar kentidir. Bölgem z ekonom s , tarıma dayalı b r özell k arz eder. İç t carete konu olan mallarda ağırlık, tarımsal hammaddelerle, tarımsal hammaddelerden mamul mallardır. Tarımsal hammaddeler n başında pamuk yer alır. Bunu tak ben ç ğ t, susam, buğday, arpa, mısır, çelt k, yaş sebze ve meyveler gelmekted r. Adana endüstr s de genell kle bu hammaddeler n şlenmes nden oluşmaktadır. En büyük g rd pamuk, en büyük çıktı se pamuktan mamul pl k ve daha ler safhalardak pamuklu mensucattır. Adana sanay s büyük ölçekl tekst l ﬁrmalarının yanında, hazır g y m, mak ne alet ve yedek parça sanay s , otomot v ve yedek parça, b tk sel yağ, plast k, gıda, ç mento ve mob lya sanay ağırlıktadır. D ğer yandan Bakü-T ﬂ s-Ceyhan boru hattı le Ceyhan-Yumurtalık arasında öneml yatırım fırsatları yakalanmıştır. Özell kle Petrok mya ve buna bağlı sanay yatırımları le enerj yatırımlarının bu bölgede yapılab leceğ düşünülmekted r. *B l m Sanay ve Teknoloj Bakanlığı'nın 81 İl Sanay Durum Raporuna göre (Ek m 2014); sanay şletmeler n n başta İstanbul(%31), Bursa(%8), Ankara(%7), İzm r(%5), Konya(%4), Gaz antep(%3), Den zl (%3), Kocael (%2), Adana(%2), Tek rdağ(%2), Kayser (%2), Mers n(%2) olmak üzere; toplam % 71' on k l m zded r. Bölgelere göre b r değerlend rme yapıldığında; sanay şletmeler n n %48' Marmara Bölges nde, %17's İç Anadolu Bölges nde, %14'ü Ege Bölges nde, %8' Akden z Bölges nde, %6'sı Karaden z Bölges nde, %5' Güneydoğu Anadolu Bölges nde, % 2's Doğu Anadolu Bölges nded r. Adana l nde sanay s c l ne kayıtlı sanay şletmes sayısı 1.832'd r. Toplam sanay şletmes çer s nde %2' l k b r oran le sanay s gel şm ş on k (12) l arasında yer almaktadır. Akden z Bölges 'ndek ller n sanay bakımından değerlend rmes yapıldığında, %25'l k b r oran le Adana lk sırada yer almaktadır. Adana l n tak p eden ller sırasıyla; Mers n(%19), Antalya(%16), Hatay(%13), Kahramanmaraş(%11), Burdur(%6), Isparta(%6) ve Osman ye(%4) olarak görülmekted r. (*B l m Sanay ve Teknoloj Bakanlığı 81 İl Sanay Durum Raporu Ek m 2014)

VIII.1.1 Sanay İşletmeler n n Sektörel Dağılımı

*81 İl Sanay Durum Raporunda Adana İl nde Sanay İşletmeler n n Sektörel Dağılımı ncelend ğ nde; ilk sırada %20 ile gıda ürünleri imalatı, ardından sırasıyla, %10 ile kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, %9 ile fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizatı hariç), %8 ile başka yerde sınıﬂandırılmamış makine ve ekipman imalatı sektörleri yer almaktadır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 D ğerler sırasıyla; % 7 tekst l ürünler malatı % 5 G y m eşyası malatı; kürkün şlenmes ve boyanması, % 5 K myasalların ve k myasal ürünler malatı, % 4 Ağaç ve mantar ürünler malatı(mob lya har ç), % 4 D ğer metal k olmayan m neral ürünler n malatı, % 4 Ana metal sanay , % 4 Mob lya malatı, % 3 D ğer madenc l k ve taşocakçılığı malatı, % 2 Kağıt ve kağıt ürünler malatı, % 2 Elektr kl teçh zat malatı, 6 % 2 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) malatı, % 2 Maden yağ ger kazanımı. % 2 Der ve lg l ürünler n malatı, % 2 Metal cevherler madenc l ğ malatı, % 1 D ğer malatlar, % 1 Mak ne ve ek pmanların kurulumu ve onarımı malatı, % 1 B lg sayarların elektron k ve opt k ürünler n n malatı, % 1 Motorlu kara taşıtlarının bakım ve onarımı, % 1 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması malatı, olarak sıralanmıştır.(*B l m Sanay ve Teknoloj Bakanlığı 81 İl Sanay Durum Raporu Ek m 2014)

VIII.1.2 Sanay İşletmeler nde Çalışan Sayısı ve AR-GE *81 İl Sanay Durum Raporunda çalışan sayısına da yer ver lm ş olup buna göre; Sanay S c l Kayıtları doğrultusunda, Adana l nde kayıtlı şletmelerde çalışan personel sayısı toplam 45.987'd r. Ar-Ge b r m olan ﬁrma sayısı se 47, çalışan sayısı 252'd r. Toplam personel n %1' Ar-Ge'de çalışmaktadır. Kal te kontrol b r m olan ﬁrma sayısı 157, çalışan sayısı 931'd r. Toplam personel n %2's kal te kontrol b r m nde st hdam ed lmekted r. Aynı raporda yapılan genel değerlend rmede; sanay de çalışanların %17's n n tekst l ürünler malatı sektöründe, %16'sının gıda ürünler n n malatı sektöründe st hdam ed ld ğ bel rt lm ş olup; sanay st hdamının %70' n n şç , %4'ünün se mühend s olduğu tesp t ed lm şt r. Adana l nde bulunan sanay şletmeler n n %45' m kro ölçekl , %44'ü küçük ölçekl , %9'u orta ölçekl , %2's büyük ölçekl şletmelerd r. (*B l m Sanay ve Teknoloj Bakanlığı 81 İl Sanay Durum Raporu Ek m 2014)

ADANA EKONOMİSİ 2014 VIII.2. Ceyhan Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi 2013 yılı Yatırım Programında “Etüt, 1347 hektar altyapı” olarak, toplam 1.000.000.-TL ödenek ile yer almaktadır. Bölgenin faaliyete geçebilmesi için yapılması gereken altyapı çalışmalarına yönelik planlama ve projelendirme çalışmaları öncesinde kamulaştırma çalışmaları ilgili mevzuat çerçevesinde sürdürülmektedir.

VIII.3- İstanbul Sanay Odası İlk 500 Sanay Kuruluşu Anket İstanbul Sanay Odası'nın (İSO) 2014 yılı lk 500 Sanay c Anket araştırmasında Adana l nden 14 firma lk 500 arasına g reb lm şt r. En son 1998 yılında 16 firma, 1999 yılında da 15 firma bu sıralamaya g reb lm ş ken lerleyen yıllarda 7 la 12 Adana firması bu sıralamada yer alab lm şt . Sektörel bazda bakıldığında gıda, otomot v, k mya, ç mento, tekst l, plast k ve dem r-çel k sektörler l stede yer almıştır. F rmaların kayıtlı olduğu Odalara göre yapılan sıralamada Adana l lk 500 firma arasına g ren 14 firma le 8' nc sırada yer almış olup; lk sırada 188 firma le İstanbul, ardından 36 firma le Ege Bölges , 35 firma le Kocael Odaları sıralanmaktadır. Çevre ller le kıyaslama yapıldığında; Gaz antep 21 firma le 5' nc , Kayser se 15 firma le 7' nc sırada yer almış olup, Konya (10 firma) 11' nc , Kahramanmaraş (8 firma) 13'üncü, Mers n (5 firma) 15' nc ve Osman ye (2 firma) 9'uncu sırada yer almıştır.

Tablo VIII.1 Yıllara Göre İSO İlk 500 Sanayi Firması Listesine G ren Adana Firmalarının Sayısı Yıl

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

İlk 500 Listesine Giren Firma Sayısı

Kaynak:İstanbul Sanay Odası

Tablo VIII.2 2014 Yılında İSO İlk 500 Listesine Giren Adana Firmaları 2014

2013

KURULUŞLAR

66 126 132 224 228 254 287 319 352 394 406 449 479 484

66 150 128 174 231 249 287 283 334 448 416 447 -

Sasa Polyester Sanay A.Ş. Temsa Global San. ve T c. A.Ş. Beyteks Tekst l San. ve T c. A.Ş. El ta Gıda San. ve T c. A.Ş. Adana Ç mento Sanay Türk A.Ş. Bossa T caret ve Sanay İşletmeler T.A.Ş. Amylum N şasta San. ve T c. A.Ş. Indorama Ventures Adana Pet Sanay A.Ş. Akyem Adana Yem Yağ B od zel Tarım ve San. T c. A.Ş. Karteks Tekst l San. ve T c. A.Ş. Güney Çel k Hasır ve Dem r Mamuller San. T c. A.Ş. Özmaya Sanay A.Ş. Gürsoy Yem Gıda ve Hayvancılık San. c. TLtd. Şt . Oğuz Tekst l San. ve T c. A.Ş.

Kaynak:İstanbul Sanay Odası

ÜRETİMDEN SATIŞLAR (NET) (TL) 1.236.768.033 720.088.045 694.209.607 438.996.274 430.922.218 397.731.028 352.804.232 324.479.863 295.486.368 267.256.336 259.836.308 235.964.446 223.455.584 220.808.400

ADANA EKONOMİSİ 2014 VIII.4- Küçük Sanay S teler (K.S.S.) Adana l nde Sanay ve T caret Bakanlığı kred s le nşaatı devam etmekte olan 1 adet 127 şyer ne sah p K.S.S. bulunmaktadır. Bunun yanında tamamlanmış olan 7 adet 1945 şyer ne sah p KSS bulunmaktadır.

Tablo VIII.3 Adana İl nde Tamamlanmış Olup Küçük Sanay S teler SIRA NO 1 2 3 4 5 6 7

SANAYİ SİTESİ ADI Adana Doğu (Yüreğ r) SS Adana ceyhan SS Adana Kozan SS Adana Merkez (Ağaç İşler ) SS Adana Merkez (Metal İşler) SS Adana İmamoğlu SS Adana Seyhan SS TOPLAM

İŞYERİ SAYISI 198 233 294 391 634 122 73 1.945

DOLULUK ORANI (%) 96 100 100 99 99 92 45

VIII.5 Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi (AOSB) Adana-Ceyhan D-400 Karayolu üzer nde, Yakapınar (M s s)' n kuzey nde tarıma elver şl olmayan 1590 hektar alan üzer ne 1984 yılında temel atılarak kurulmuş, Türk ye'n n en büyük organ ze sanay bölgeler nden b r d r. Bölgeye ulaşım karayolu, dem ryolu ve havayolu le sağlanmaktadır. AOSB Adana haval manına 28 km, Mers n L manına 98 km, İskenderun L manına 80 km, Yumurtalık L manına 40 km uzaklıktadır. Bölgen n güney nden D-400 Devlet Karayolu ve TCDD dem ryolu, kuzey nden TEM Otoyolu geçmekted r. Organ ze sanay bölges nde 351 ﬁrma faal yetted r. Faal yette bulunan ﬁrma dağılımlarında tekst l sektörü yüzde 16,5 pay le lk sırada yer almakta olup; bu sektörü 14,8 le metal sanay ve yüzde 11,1 le gıda sanay sektörler tak p etmekted r. Ardından k mya sanay , plast k ve yapı elemanları sektörler sıralanmıştır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VIII.4 Adana Organ ze Sanay Bölges F rmalarının Sektörel Dağılımı Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

SEKTÖR TEKSTİL METAL GIDA SANAYİ KİMYA SANAYİ PLASTİK YAPI ELEMANLARI MAKİNA PETROL ÜRÜNLERİ AĞAÇ SANAYİ ELEKTRİK AMBALAJ KAĞIT SANAYİ BANKA TOHUMCULUK BOYA SANAYİ DÖKÜM DEPOLAMA NAKLİYE CAM SANAYİ BİLİNMEYEN TOPLAM

F rma Sayısı 58 52 39 31 31 28 16 16 15 10 9 9 7 7 6 6 4 4 2 1 351

% Dağılım 16,5 14,8 11,1 8,8 8,8 8 4,6 4,6 4,3 2,8 2,6 2,6 2 2 1,7 1,7 1,1 1,1 0,6 0,3 100

Kaynak:Adana Hacı Sabancı Organ ze Sanay Bölge Müdürlüğü

VIII.5.1 Organ ze Sanay Bölges Doğalgaz Kullanımı Organ ze sanay bölges doğalgaz kullanımında 2014 yılında b r öncek yıla göre yüzde 9,3 gerçekleşm ş olup 2013 yılında yüzde 8,3 artış gerçekleşm şt . Çeyrek dönemler t bar yle bakıldığında doğal gaz kullanımında en fazla artışın 10,5 le I. dönemde gerçekleşt ğ görülmüş olup; b r öncek yıl aynı dönemde yüzde 6,3 artış gerçekleşm şt . 3

Tablo VIII.5 Doğalgaz Kullanımının Dönemlere Göre Dağılımı (mt ) (2012-2014)

I.Dönem

II.Dönem

III. Dönem

IV. Dönem

Toplam

% Değ ş m

2012

29.222.947

23.059.348

31.952.391

33.579.085

117.813.771

1,2

2013

31.050.897

31.665.455

32.127.829

32.718.178

127.562.359

8,3

2014

34.322.168

34.412.536

35.075.676

35.606.575

139.416.955

9,3

2013/2012 %

6,3

37,3

0,5

-2,6

2014/2013 %

10,5

8,7

9,2

8,8

Kaynak:Organ ze Sanay Bölges Üst Kuruluşu

ADANA EKONOMİSİ 2014 Graﬁk VIII.1. Doğalgaz Kullanımının Dönemlere Göre Dağılımı (mt3)

VIII.5.2 Organ ze Sanay Bölges Elektr k Enerj s Tüket m Organ ze sanay bölges elektr k kullanımında 2014 yılında b r öncek yıla göre yüzde 10,6 artış gerçekleşm ş olup 2013 yılında yüzde 14,8 artış gerçekleşm şt . Çeyrek dönemler t bar yle bakıldığında elektr k kullanımda en fazla artışın yüzde 13,7 le I. dönemde gerçekleşt ğ görülmüş olup; b r öncek yıl aynı dönemde yüzde 20,4 artış gerçekleşm şt .

Tablo VIII.6 Elektr k Kullanımının Dönemlere Göre Dağılımı-(kWh) (2012-2014) Yıllar

I.Dönem

II.Dönem

III. Dönem

IV. Dönem

Toplam

% Değ ş m

2012

205.005.223

215.638.129

245.103.628

249.291.870

915.038.850

27,5

2013

246.900.619

270.795.815

269.070.577

263.692.269

1.050.459.280

14,8

2014

280.628.721

287.043.524

299.893.339

294.020.891

1.161.586.475

10,6

2013/2012 %

20,4

25,6

9,8

2014/2013 %

13,7

6,0

11,5

Kaynak:Organ ze Sanay Bölges Üst Kuruluşu

5,8 11,5

ADANA EKONOMİSİ 2014 Graﬁk VIII.2. Elekt k Kullanımının Dönemlere Göre Dağılımı (kWh)

VIII.6-Adana-Yumurtalık Serbest Bölges İskenderun Körfez 'nde 5 km uzunluğundak sah l şer d , tamamlanmış alt yapısı, 4 m lyon 500 b n m²'l k alanıyla Türk ye'n n ve dünyanın en büyük serbest bölgeler nden b r olan Adana Yumurtalık Serbest Bölges , ülkem z n k mya, petro-k mya, dem r-çel k, enerj santraller , tersane ve ç mento g b ağır sanay yatırımlarına yönel k lk ve tek serbest bölges d r. Bölgede 1.758 şç , 97' büro personel ve 2 d ğer personeller olmak üzere toplam 1.877 k ş st hdam ed lmekted r.

VIII.6.1 Yumurtalık Serbest Bölges T caret Hacm

Yumurtalık Serbest Bölges t caret hacm nde graﬁkte de görüldüğü g b 2007 yılından t baren öneml artışlar görülmekted r. 2014 yılı sonu t bar yle son beş yılda da toplam t caret hacm yaklaşık 2,5 kat artmıştır. B r öncek yıla göre se toplam t caret hacm nde yüzde 29,7 artış gerçeklem şt r. 2014 yılında t caret hacm ndek bu artışta; Yurtdışından Bölgeye yapılan t carettek yüzde 40 ve Bölgeden Yurt ç ne yapılan t carettek yüzde 35,8 artışın etk s olmuştur. T caret paylarında da en öneml pay toptan t caret hacm n n yüzde 45' n n yapıldığı Bölgeden Yurt ç ne yapılan t carete a tt r. Adından yüzde 42 pay le Yurtdışından Bölgeye yapılan t caret payı sıralanmıştır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VIII.7 Adana-Yumurtalık Serbest Bölgesi Ticaret Hacmi TİCARET DAĞILIMI YURTİÇİNDEN BÖLGEYE BÖLGEDEN YURTİÇİNE YURT DIŞINDAN BÖLGEYE BÖLGEDEN YURTDIŞINA TOPLAM

2010 26.736.413

2010/2009 (%)

2011 23.329.152

96.750.236

-34,3

265.653.835

21,0

35,8 216.882.404

23,9 35.785.691

11,3

-7,3

24,2

-47,8 295.775.851

40,0 33.258.743

106,7 397.467.062

2014/2013 (%)

232.495.369

154.956.447 29,2

102,088

-37,8 219.516.241

2014 32.961.961

127,7

22,6

17.315.729

33.171.345

2013/2012 (%)

171.158.832

125.017.380 26,90253

-46,8 16.414.310

2013 35.566.093

-33,0 137.819.977

12,26197

-22,8

2012/2011 (%)

15.622.765

112.403.102

76.239.800

2012

-12,7439

-7,5 100.125.719

2011/2010 (%)

34,4

-7,1 515.598.478

29,7

Graﬁk VIII.3. Adana-Yumurtalık Serbest Bölges Toplam T caret Hacm n n Dağılımı (B n $)

VIII.7. Adana T caret Odası (ATO) Adana T caret Odası’nda 47 meslek grubunda 265 kom te üyes ve kom te üyeler nden seç lm ş 109 mecl s üyes bulunmaktadır. * 2014 yılı sonu t bar yle toplam üye sayısı 27.751 olup b r öncek yıla göre üye sayısında yüzde 0,11 artış gerçekleşm şt r. 2013 yılındak üye sayısı se 27.721 olup b r öncek yıla göre üye sayısında yüzde 3,2 artış gerçekleşm şt . NACE Ana Faal yet Grubuna göre en fazla üye, Toptan ve Perakende T caret grubundadır. Toplam üyeler n yüzde 36,1' bu gruptadır. Ardından yüzde 10,5 le İnşaat ve yüzde 10,5 le İmalat ana faal yetler sıralanmaktadır. * Yen Türk T caret Kanununun geç c 7. maddes gereğ re’sen s l nen üye kayıtları dah l ed lm şt r.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VIII.8 NACE Ana Faal yet Gruplarına Göre Üye Dağılımları (2013-2014) ANA FAALİYET TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET; MOTORLU KARA TAŞITLARININ VE MOTOSİKLETLERİN ONARIMI İNŞAAT İMALAT ULAŞTIRMA VE DEPOLAMA KONAKLAMA VE YİYECEK HİZMETİ FAALİYETLERİ MESLEKİ, BİLİMSEL VE TEKNİK FAALİYETLER FİNANS VE SİGORTA FAALİYETLERİ İDARİ VE DESTEK HİZMET FAALİYETLERİ DİĞER HİZMET FAALİYETLERİ EĞİTİM TARIM, ORMANCILIK VE BALIKÇILIK GAYRİMENKUL FAALİYETLERİ İNSAN SAĞLIĞI VE SOSYAL HİZMET FAALİYETLERİ BİLGİ VE İLETİŞİM MADENCİLİK VE TAŞ OCAKÇILIĞI ELEKTRİK, GAZ, BUHAR VE İKLİMLENDİRME ÜRETİMİ VE DAĞITIMI SU TEMİNİ; KANALİZASYON, ATIK YÖNETİMİ VE İYİLEŞTİRME FAALİYETLERİ KÜLTÜR, SANAT, EĞLENCE, DİNLENCE VE SPOR KAMU YÖNETİMİ VE SAVUNMA; ZORUNLU SOSYAL GÜVENLİK HANE HALKLARININ İŞVERENLER OLARAK FAALİYETLERİ; ULUSLARARASI ÖRGÜTLER VE TEMSİLCİLİKLERİNİN FAALİYETLERİ TANIMSIZ TOPLAM

2013

2014

9.829 2.843 2.760 1.124 1.079 953 846 592 240 418 369 265 254 203 127 57 44 228 25 2 5.463 27.721

10.025 2.923 2.911 1.129 1.113 1022 883 655 442 414 399 287 265 209 133 80 52 39 25 2 1 4.742 27.751

2013 % Dağılım 35,46 10,26 9,96 4,05 3,89 3,44 3,05 2,14 0,87 1,51 1,33 0,96 0,92 0,73 0,46 0,21 0,16 0,82 0,09 0,01 19,71 100,00

2014 % Dağılım 36,1 10,5 10,5 4,07 4,01 3,68 3,18 2,36 1,59 1,49 1,44 1,03 0,95 0,75 0,48 0,29 0,19 0,14 0,09 0,01 0,00 17,09 100,00

% Değ ş m 2,0 2,8 5,5 0,44 3,15 7,24 4,37 10,64 84,17 -0,96 8,13 8,30 4,33 2,96 4,72 40,35 18,18 -82,89 0,00 0,00 -99,98 0,11

Kuruluş Türler ne göre üyeler n dağılımında se 2014 yılında üyeler n %53' ü L m ted Ş rketlerden, 32's Şahıs F rmalarından ve yüzde 3'ü de Anon m Ş rketlerden oluşmakta olup kalan yüzde 11,6'sı se şube, kooperat f ve vakıf kuruluşlarından oluşmaktadır. 2013 yılında se yüzde 52's L m ted Ş rketlerden, yüzde 33,5' Şahıs F rmalarından, yüzde 3'ü Anon m Ş rketlerden ve yüzde 11,6' sı da şube, kooperat f ve vakıf kuruluşlarından oluşmakta d .

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VIII.9 Kuruluş Türler ne Göre Üye Dağılımları Kuruluş Türü ŞAHIS FİRMASI KOLLEKTİF ŞİRKET KOMANNDİT ŞİRKET LİMİTED ŞİRKET LİMİTED ŞİRKET(ŞUBE) ANONİM ŞİRKET

2013

% Değ ş m

2014

2013 Dağılım %

2014 Dağılım %

-4,3

33,5

32,1 0,1

9.297

8.901

0,0

0,1

14,3

0,0

14.403

14.722

2,2

53,1

1.542

1.594

3,4

5,6

5,7 2,9

798

816

2,3

2,9

1338

1390

3,9

4,8

5,0

103

-15,5

0,4

0,3

MOTORLU TAŞITLAR KOOP.

-1,3

0,3

ESNAF VE KEFALET KOOP.

7,7

0,1

TÜKETİM KOOP.

-33,3

0,0

TARIM SATIŞ KOOP.

0,0

ANONİM ŞİRKET(ŞUBE) YAPI KOOPERATİFİ

TARIMSAL KALKINMA KOOP.

-14,7

0,1

SU ÜRÜNLERİ KOOP.

0,0

SULAMA KOOP.

0,0

KOOPERATİF BİRLİKLERİ

-14,3

0,0

TURİZM GELİŞTİRME KOOP.

0,0

KÜÇÜK SANAT KOOPERATİFİ

-20,0

0,0

18,2

0,0

16,7

0,0

18,2

0,0

27.721

27.751

0,1

100

100,0

ÜRETİM TEMİN VE DAĞITIM KOOP. İŞLETME KOOPERATİFİ VAKIF İŞLETMELERİ MÜESSESELER ADİ KURULUŞLAR DİĞER KURULUŞLAR TOPLAM

0,0

Kaynak:Adana T caret Odası Oda S c l kayıtları

2014 yılında dereceler ne göre üye dağılımlarında en fazla üye 12.937 üye le 50.000 ve yukarısı sermaye grubunda bulunmaktadır. Ardından 9.092 üye le 5000 la 24.999 TL sermayeye sah p üye grubu sıralanmıştır. D ğer yandan toplam üyeler n yüzde 43'ü 50.000 ve yukarısı sermaye grubu üyeler nden oluşmakta olup b r öncek yıl bu oran y ne yüzde 43 d .

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VIII.10 Sermayeler ne Göre Üye Dağılımları Sermaye Dağılımları

2010

2011

2012

2013

1-499 500-4999 5000-24.999 25.000-49.999 50.000 ve Yukarısı Toplam

1.701 3.657 8.697 1.679 9.674 25.408

1.674 3.517 8.730 1.743 11.055 26.719

1.613 3.449 9.156 1.848 11.500 27.566

1.447 3.310 9.199 1.852 11.913 27.721

2014/2013 % 1.343 -7,2 3.045 -8,0 9.092 -1,2 1.874 1,2 12.397 4,1 27.751 0,1 2014

2014 % Pay 4,8 11,9 33,2 6,7 43 100

Kaynak:Adana T caret Odası Oda S c l kayıtları

VIII.7.1 - Açılan-Kapanan F rmalar Tablo VIII.11'de Adana T caret Odası ve TOBB Türk ye T caret S c l ver ler ne göre açılan ve kapanan firma sayıları yer almakta olup 2014 yılında açılan firma sayısında Adana T caret Odası s c l kayıtlarına göre yüzde 0,1 azalış, Türk ye genel se TOBB kayıtlarına göre yüzde 16,3 artış gerçekleşm şt r. Kapanan firma sayısında se Adana T caret Odası s c l kayıtlarına göre yüzde 5,2 azalış, Türk ye genel nde se TOBB kayıtlarına göre yüzde 4,8 artış gerçekleşm şt r. 2013 yılında açılan firma sayısında Adana T caret Odası s c l kayıtlarına göre yüzde 7,2, kapanan firma sayılarında yüzde 13 azalış gerçekleşm ş olup; Türk ye genel nde se TOBB kayıtlarına göre se açılan firma sayılarında yüzde 16,2 ve kapanan firma sayılarında yüzde 4,2 artış gerçekleşm şt .

Tablo VIII.11 Adana-Türk ye Açılan Kapanan F rma Sayıları TOBB T caret S c l Türk ye 2013 2014 % Değ ş m

Açılan Ş rket Sayısı Kapanan ş rket Sayısı

108.930 126.635 37.273 39.051

Kaynak:Adana T caret Odası Oda S c l kayıtları-TOBB

16,3 4,8

ADANA T caret Odası 2013 2014 % Değ ş m

2.006 1.074

2.004 1.018

-0,1 -5,2

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VIII.12 de yer alan Adana T caret Odası kayıtlarına göre açılan kapanan firmalar ncelend ğ nde; 2009 yılındak açılan ve kapanan firma sayısı azalışının 2010 ve 2011 yıllarında artışa döndüğü ve son k yılda tekrar hem açılan firmalarda hem de kapanan firmalarda azalış gerçekleşt ğ görülmekted r. 2014 yılında açılan firmalara yüzde 0,1, kapanan firmalarda yüzde 5,2 azalış gerçekleşm ş olup b r öncek yıl açılan firmalarda yüzde 7,2, kapanan firmalarda yüzde 13 azalış gerçekleşm şt r.

TABLO VIII.12 ATO Ver ler ne Göre Açılan Kapanan F rma Sayıları

AÇILAN YILLAR 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

F rma Sayısı 2.354 2.773 2.579 2.439 2.172 2.441 2.686 2.162 2.006 2.004

KAPANAN

% Değ ş m F rma Sayısı % Değ ş m 11,4 719 6,5 17,8 844 17,4 -7,0 928 10,0 -5,4 1.179 27,0 -10,9 1.052 -10,8 12,4 1.213 15,3 10,0 1.327 9,4 -19,5 1.234 -7,0 -7,2 1.074 -13,0 -0,1 1.018 -5,2

FARK (Açılan-Kapanan) 1.635 1.929 1.651 1.260 1.120 1.228 1.359 928 932 986

Kaynak:Adana T caret Odası Oda S c l kayıtları

GRAFİK-VIII.4 Yıllar İt bar yle Açılan Kapanan F rmaların Sütun Graﬁğ

ADANA EKONOMİSİ 2014 GRAFİK-VIII.5 Yıllar İt bar yle Açılan Kapanan F rmaların Dağılım Graﬁğ

VIII.8. Adana T caret Borsası Adana T caret Borsası İşlem hacm ne göre 2013 yılında yüzde 3,5 şlem hacm payı le en fazla şlem gören T caret Borsaları sıralamasında 5. sırada yer almıştır. 2012 yılında yüzde 4,3 şlem hacm payı le en fazla şlem gören T caret Borsaları sıralamasında 3. sırada yer almıştı. İşlem hacm ne göre lk sırada yüzde 9,5 şlem hacm payı İstanbul, ardından yüzde 4,9 şlem hacm payı le Konya ve yüzde 4,7 şlem hacm payı le İzm r lk üç Borsa olarak sıralanmıştır.

Tablo VIII.13. 2013 Yılında Toplam İşlem Hacm ne Göre İlk 10 Borsa Sıra

Borsa

1 İSTANBUL TİCARET BORSASI 2 KONYA TİCARET BORSASI 3 İZMİR TİCARET BORSASI 4 ŞANLIURFA TİCARET BORSASI 5 ADANA TİCARET BORSASI 6 GAZİANTEP TİCARET BORSASI 7 ANKARA TİCARET BORSASI 8 SAKARYA TİCARET BORSASI 9 MERSİN TİCARET BORSASI 10 BANDIRMA TİCARET BORSASI Kaynak : Türk ye Odalar ve Borsalar B rl ğ

2012 14.092.470.620,09 5.188.036.188,00 6.901.108.095,57 5.196.871.988,14 5.474.302.206,22 5.104.168.416,56 3.150.972.522,11 3.816.841.044,52 2.805.832.280,50 2.882.893.402,92

2013 13.667.476.864,98 7.025.275.711,30 6.794.461.557,24 5.907.189.087,59 5.036.686.175,26 4.842.047.497,42 4.579.102.212,94 4.206.977.617,57 3.403.445.344,37 3.113.269.197,34

2012 yılına Göre Değ ş m Oranı % -3,0 35,4 -1,5 13,7 -8,0 -5,1 45,3 10,2 21,3 8,0

Türk ye Genel ne Oranı (%) 9,5 4,9 4,7 4,1 3,5 3,4 3,2 2,9 2,4 2,2

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VIII.14. Adana T caret Borsası 2004-2014 Yılları Toplam İşlem Bedel (B n TL) Yıl

İşlem Hacm 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

(B n TL)

2.134.482 2.292.948 2.525.718 2.757.542 3.039.629 3.790.659 4.337.318 5.036.686 5.770.480

GRAFİK-VIII.6 Yıllar İt bar yle T caret Borsası İşlem Hac mler

% Değ ş m 27 7 10 9 10 25 14 16 15

Tablo VIII.14'te Adana T caret Borsası şlem hac mler yer almaktadır. 2014 yılında şlem hacm nde yüzde 15 oranda artış gerçekleşm ş olup b r öncek yıl yüzde 16 artış gerçekleşm şt r.

Tablo VIII.15. Adana Ticaret Borsası'nda Başlıca İşlem Gören Maddeler (2010-2014) ÜRÜN ÇEŞİTLERİ

2010

2011

2012

2013

2014

1.347.408.302

1.462.643.919

1.749.417.161

2.237.232.301

3.271.630.282

TEKSTİL HAMMADDELERİ

328.623.461

393.300.791

333.491.951

675.548.765

268.268.373

YAĞLI TOHUMLAR

242.207.907

389.105.761

499.529.377

515.533.036

459.856.111

NEBATİ YAĞLAR

395.007.467

526.623.914

789.177.355

362.266.527

374.110.070

YAŞ VE KURU MEYVELER

169.782.625

225.312.055

272.410.878

344.903.594

489.850.945

ÇEŞİTLİ GIDA MADDELERİ

169.363.890

199.525.439

241.921.930

269.880.407

247.599.769

HUBUBAT MAMÜLLERİ

236.729.092

273.560.951

263.055.733

252.500.673

263.761.260

KASAPLIK CANLI HAYVANLAR

73.754.158

52.413.662

86.145.026

82.311.072

71.195.000

KÜSPELER

63.823.748

48.177.271

62.315.863

59.576.972

48.614.020

ÇEŞİTLİ MADDELER

8.694.687

11.631.683

22.109.433

21.304.450

24.854.776

BAKLİYAT VE MAMÜLLERİ

1.040.469

1.343.367

2.646.572

6.760.041

5.030.914

8.845.154

4.952.690

3.389.922 242.318.161

HUBUBAT

KOTA DIŞI MADDELER

13.971.253

HAM DERİLER KOTA DIŞI MADDELER ORMAN MAHSÜLLERİ BEDEL TOPLAMI (TL) Kaynak:Adana T caret Borsası

201.279.922

191.138.273

6.223.807

2.523.836

994.591

138.360

27.626

111.889

3.036.435.806

3.788.748.339

4.337.317.865

5.036.686.175

Adana T caret Borsasında şlem gören maddeler ve şlem hac mler se Tablo VIII.15'te yer almakta olup, en fazla şlem m ktar bakımından; hububat, tekst l hammaddeler, yağlı tohumlar, nebat yağlar ve Yaş ve Kuru Meyveler gruplarında gerçekleşm şt r.

5.770.479.605

ADANA EKONOMİSİ 2014 GRAFİK-VIII.7 Ürün Gruplarına Göre İşlem Hac mler n n Dağılımı (2012-2014)

VIII.9.İller ve Sektörler Arası T caret 2014 yılında B l m Sanay ve Teknoloj Bakanlığı tarafından G r ş mc B lg S stem (GBS) oluşturulmuştur. Bu kapsamda kurumlar arası ver entegrasyonu sayes nde, ekonom de t car kazanç üreten yaklaşık 3 M lyon g r ş m n ﬁnansal tablosu, sektörler ve ller arası t caret , mal ve h zmet üret m n n yapıldığı l ver ler g b yen ver setler ne ulaşılab lmekted r.

VIII.9.1- İller Arası T caret (Alış-Satış) Tablo VIII.16'da Adana l n n alış-satış yaptığı lk 20 l yer almaktadır. Buna göre Adana l nden 31 m lyar 239 m lyon TL değer nde satış, 37 m lyar 152 m lyon TL değer nde alış yapılmıştır. Toplam 31 m lyar 239 m lyon TL tutarındak satışın yüzde 36,6'sı Adana l ç ne yapılmış olup ardından yüzde 20,9'u İstanbul'a ve yüzde 5,5' Ankara'ya yapılmıştır. Çevre llerden yapılan satış payına bakıldığında se; toplan satış değer n n yüzde 4,9'u Mers n'e, yüzde 4,4'ü Gaz antep'e ve yüzde 3,5' Hatay'a, yüzde 2,4'ü Konya'ya, yüzde 1,8' Kahramanmaraş'a, yüzde 1,7's Osman ye'ye ve yüzde 1,2's Kayser 'ye yapılmıştır. Adana l n n alış yaptığı llere bakıldığında se 37 m lyar 152 m lyon TL alış değer n n yüzde 30,8' Adana l çer s nden yapılmıştır. Ardından Adana l alışlarının yüzde 29,1' İstanbul, yüzde 12,4'ü Ankara ve yüzde 4,4'ü Mers n ller nden yapılmıştır. Çevre ller payına bakıldığında se; Hatay l nden yüzde 2,6, Gaz antep l nden yüzde 2,6, Konya l nden yüzde 1,6, Kayser l nden yüzde 1,2, Osman ye l nden yüzde 1,0 ve Kahramanmaraş l nden yüzde 0,7 oranında alış yapılmıştır. 62

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo VIII.16 Adana İl n n Alış-Satış Yaptığı İlk 20 İl (2013 Yılı) İller Adana İstanbul Ankara Mers n Gaz antep Hatay Konya İzm r Kahramanmaraş Osman ye Bursa Den zl Antalya Kayser Kocael D yarbakır Şanlıurfa Mard n Balıkes r Afyon D ğer ller Toplam

Satış 11.447.705.744 6.538.969.472 1.705.375.041 1.539.515.944 1.378.732.999 1.104.741.617 739.108.128 645.063.369 556.795.456 519.444.716 422.107.491 371.451.646 369.427.458 361.519.484 325.286.161 297.358.349 260.750.236 185.542.305 164.971.451 139.808.636 2.166.246.954 31.239.922.657

Dağılım % 36,6 20,9 5,5 4,9 4,4 3,5 2,4 2,1 1,8 1,7 1,4 1,2 1,2 1,2 1,0 1,0 0,8 0,6 0,5 0,4 6,9 100,0

İller Adana İstanbul Ankara Mers n İzm r Hatay Gaz antep Konya Kocael Bursa Kayser Osman ye Şanlıurfa Kahramanmaraş Mard n Antalya D yarbakır Den zl Balıkes r Esk şeh r D ğer ller Toplam

Alış 11.447.692.283 10.811.180.958 4.604.708.502 1.630.409.840 1.359.827.739 972.434.429 968.214.147 580.610.411 522.658.493 478.359.764 446.798.809 363.152.280 359.347.234 273.371.954 221.332.179 204.644.909 195.524.378 176.010.980 98.660.848 82.208.479 1.355.843.047 37.152.991.663

Dağılım % 30,8 29,1 12,4 4,4 3,7 2,6 2,6 1,6 1,4 1,3 1,2 1,0 1,0 0,7 0,6 0,6 0,5 0,5 0,3 0,2 3,6 100,0

Kaynak: http//gbs.sanay .gov.tr/

GRAFİK-VIII.8 Yıllara Göre Adana İl T car Alış-Satış Değer (B n TL)

ADANA EKONOMİSİ 2014 VIII.9.2 Adana İl Sektörlere Göre T caret (Alış-Satış) Tablo VIII.17'de Adana l n n hang sektörlerden alış yaptığı ve hang sektörlere satış yaptığı yer almaktadır. Buna göre; en fazla alış yapılan sektör; toplam alışın yüzde 49'unun yapıldığı Toptan ve Perakende T caret sektörüdür. Ardından yüzde 28,4 pay le İmalat ve yüzde 10,8 pay le Elektr k, Gaz, Buhar ve İkl mlend rme Üret m ve Dağıtım sektörler sıralanmıştır. Satışların sektörel dağılımına bakıldığında; en fazla satış yapılan sektör toplam satış değer n n yüzde 43,7's ne karşılık gelen Toptan ve Perakende T caret sektörüdür. Ardından yüzde 33,8 le İmalat ve yüzde 8,1 le İnşaat sektörler sıralanmaktadır.

Tablo VIII.17 Adana İl Sektörlere Göre Alış-Satış Değerler (2013 Yılı) SEKTÖR ADI A - TARIM, ORMANCILIK VE BALIKÇILIK B - MADENCİLİK VE TAŞ OCAKÇILIĞI C - İMALAT D - ELEKTRİK, GAZ, BUHAR VE İKLİMLENDİRME ÜRETİMİ VE DAĞITIMI E - SU TEMİNİ; KANALİZASYON, ATIK YÖNETİMİ VE İYİLEŞTİRME FAALİYETLERİ F - İNŞAAT G - TOPTAN VE PERAKENDE TİCARET; MOTORLU KARA TAŞITLARININ VE MOTOSİKLETLERİN ONARIMI H - ULAŞTIRMA VE DEPOLAMA I - KONAKLAMA VE YİYECEK HİZMETİ FAALİYETLERİ J - BİLGİ VE İLETİŞİM K - FİNANS VE SİGORTA FAALİYETLERİ L - GAYRİMENKUL FAALİYETLERİ M - MESLEKİ, BİLİMSEL VE TEKNİK FAALİYETLER N - İDARİ VE DESTEK HİZMET FAALİYETLERİ O - KAMU YÖNETİMİ VE SAVUNMA; ZORUNLU SOSYAL GÜVENLİK P - EĞİTİM Q - İNSAN SAĞLIĞI VE SOSYAL HİZMET FAALİYETLERİ R - KÜLTÜR, SANAT, EĞLENCE , DİNLENCE VE SPOR S - DİĞER HİZMET FAALİYETLERİ GENEL TOPLAM

Kaynak: http://gbs.sanay .gov.tr/

SATIŞ DEĞERİ (TL)

Satışların Dağılımı %

ALIŞ DEĞERİ (TL)

Alışların Dağılımı %

416.097.006

1,3

517.841.790

1,4

342.250.711

1,1

218.247.359

0,6

10.555.276.763

33,8

10.537.606.656

28,4

1.029.308.789

3,3

4.001.249.212

10,8

89.412.066

0,3

111.238.066

0,3

2.529.020.480

8,1

1.011.778.733

2,7

13.656.428.904

43,7

18.197.154.367

49,0

1.108.454.641

3,5

1.332.972.750

3,6

278.370.946

0,9

114.875.558

0,3

175.693.120

0,6

111.959.887

0,3

265.089.697

0,8

297.634.636

0,8

43.319.482

0,1

32.907.453

0,1

233.602.637

0,7

267.086.038

0,7

171.198.960

0,5

290.683.268

10.816.798

0,0

0,8 0,0

69.511.370

0,2

169.089.208

0,5

0,0

37.306.362

0,1

60.306.389

0,2

57.394.199

0,2

31.240.554.329

100,0

37.152.998.143

100,0

52.368.171

0,1 0,0

ADANA EKONOMİSİ 2014 İmalat sanay n n alt sektörler ne göre alış satışlar Tablo VIII.18'de ncelend ğ nde se; malat sektöründek toplam 10 m lyar 555 m lyon TL tutarındak satışta en fazla pay yüzde 26,7 le Gıda Ürünler İmalatı sektöründed r. Ardından yüzde 20 le Tekst l Ürünler ve yüzde 7,9 le D ğer Metal k Olmayan M neral Ürünler n İmalatı sektörler sıralanmaktadır. Toplam 10 m lyar 537 m lyon tutarındak alışta se en fazla pay yüzde 18,8 le y ne Gıda Ürünler İmalatı sektöründed r. Ardından yüze 14,3 le K myasalların ve K myasal Ürünler n İmalatı le yüzde 10,1 le Tekst l Ürünler malat sektörler sıralanmıştır.

Tablo VIII.18 Adana İl Sektörlere Göre Alış-Satış Değerler (2013 Yılı) İMALAT SANAYİ ALT SEKTÖRLERDE SATIŞ DEĞERLERİ Gıda ürünlerinin imalatı İçecekler n malatı Tütün ürünler malatı Tekst l ürünler n n malatı G y m eşyalarının mal a Der ve lg l ürünler n malatı Ağaç, ağaç ürünler ve mantar ürünler malatı (mob lya har ç); Kağıt ve kağıt ürünler n n malatı Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması Kok kömürü ve raﬁne ed lm ş petrol ürünler malatı K myasalların ve k myasal ürünler n malatı Temel eczacılık ürünler n n ve eczacılığa l şk n malzemeler n malatı Kauçuk ve plast k ürünler n malatı D ğer metal k olmayan m neral ürünler n malatı Ana metal sanay Fabr kasyon metal ürünler malatı (mak ne ve teçh zat har ç) B lg sayarların, elektron k ve opt k ürünler n malatı Elektr kl teçh zat malatı Başka yerde sınıﬂandırılmamış mak ne ve ek pman malatı Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) malatı D ğer ulaşım araçlarının malatı Mob lya malatı D ğer malatlar

Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı

SATIŞ DEĞERİ (TL) 2.813.281.232 313.233.212 1.160.650 2.111.428.675 480.619.344 33.049.642 114.767.991 366.704.240 22.978.312 35.299.519 598.841.406 23.986.068 797.957.549 831.683.441 570.902.168 499.752.949 8.567.122 142.362.894 290.438.437

Sektör Payı % 26,7 3,0 0,0 20,0 4,6 0,3 1,1 3,5 0,2 0,3 5,7 0,2 7,6 7,9 5,4 4,7 0,1 1,3 2,8

ALIŞ DEĞERİ (TL) 1.980.384.660

136.770.983 14.166.609 216.918.409 39.173.403 91.232.508

1,3 0,1 2,1 0,4 0,9 0,0 100,0

400.019.738 37.187.817 356.196.248 65.059.480 86.622.842 47.695.160 10.537.606.656

D ğer sektörler toplamı

TOPLAM İMALAT SANAYİ

10.555.276.763

1.067.664.806 213.175.224 80.721.078 231.833.918 318.572.631 43.269.794 145.971.078 1.504.535.186 61.210.830 743.314.593 701.117.372 961.363.924 468.683.173 482.879.998 540.127.106

Sektör Payı % 18,8 0,0 0,0 10,1 2,0 0,8 2,2 3,0 0,4 1,4 14,3 0,6 7,1 6,7 9,1 4,4 0,0 4,6 5,1 3,8 0,4 3,4 0,6 0,8 0,5 100,0

Kaynak: http//gbs.sanay .gov.tr/

ADANA EKONOMİSİ 2014

IX. ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR IX.1 Uluslararası Sermayel Ş rket Sayıları Adana l nde Haz ne Müsteşarlığı ver ler ne göre 1954-2015 yılı N san sonu t bar yle kümülat f toplamda 322 yabancı sermayel ş rket bulunmaktadır. B r öncek yıl 284 yabancı sermayel ﬁrma bulunmaktaydı. Adana ilinde bulunan uluslararası sermayeli şirketlerin ülke dağılımında, Almanya %19, Suriye %16, A.B.D. ve Irak %8 ve Hollanda %5 ile ilk beş(5) sırada yer almaktadır. Türk ye'de 2015 yılı Mart ayı sonu t bar yle toplam 42.741 adet uluslararası sermayel ş rket faal yette olup bunlar ağırlıklı olarak başta toptan ve perakende t caret olmak üzere, gayr menkul k ralama ve ş faal yetler ve malat sanay sektörler nde faal yette bulunmaktadır. İmalat sanay nde faal yette bulunan uluslararası sermayel ş rketlerde k myasal madde ve ürünler malatı b r nc sırada yer alırken, bunu gıda ürünler , çecek ve tütün malatı ve tekst l ürünler malatı zlemekted r. 42.741 adet uluslararası sermayel ş rket n llere göre dağılımına bakıldığında; İstanbul l n n 25.343 adet le b r nc sırada yer aldığı görülmekted r. İstanbul l n , Antalya (4.501 adet), Ankara (2.548 adet) ve İzm r (2.143 adet) ller tak p etmekted r. Adana l lk 10 l arasında yer alamamış olup 322 ﬁrma le 12'nc sırada yer almıştır. İstanbul l nde faal yette bulunan 25.343 adet uluslararası sermayel ş rket, başta toptan ve perakende t caret (9.793 adet) olmak üzere, gayr menkul k ralama ve ş faal yetler (4.119 adet) ve malat sanay (3.461 adet) sektörler nde faal yette bulunmaktadır. Uluslararası sermayel ş rketler n merkezler n n çoğunlukla büyük llerde kayıtlı olması sebeb yle uluslararası doğrudan yatırım g r şler bu llerde yoğunlaşmış görünmekted r. Bunun sebeb yurtdışından gerçekleşt r len sermaye transferler n n yatırım tes sler ne değ l, ş rket merkezler ne yapılmasıdır.

Tablo IX.1. Uluslararası Sermayel F rmaların Sayılarının İller bazında Kümülat f Toplamı

Sıra

İller

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

İSTANBUL ANTALYA ANKARA İZMİR MUĞLA MERSİN GAZİANTEP BURSA AYDIN KOCAELİ D ğer TOPLAM

Ş rket Sayısı (1954-2015 Mart) 25.343 4.501 2.548 2.143 1.550 1.118 653 633 588 465 3.199 42.741

Ülke İç Pay % 59,3 10,5 6,0 5,0 3,6 2,6 1,5 1,5 1,4 1,1 7,5 100,0

Kaynak : T.C. Ekonom Bakanlığı (Uluslararası Doğrudan Yatırım Ver ler Bülten 2015 Mart)

Graﬁk-IX.1. Adana İl nde Faal yette Bulunan Yabancı Sermayel F rmaların Yıllara Göre Dağılımı

ADANA EKONOMİSİ 2014 Har ta I: 1954-2012 Yılları Arasında Faal yette Bulunan Uluslararası Sermayel Ş rketler n Bulundukları İle Göre Dağılımı

Kaynak: Uluslar arası Doğrudan Yatırımlar 2012 Yılı Raporu/Ekonom Bakanlığı

Har ta II: Akden z Bölges Uluslararası Sermayel Ş rket Sayılarının Sektörel Bazda Dağılımı (1954-2012)

Har ta II' de se Akden z bölges ndek uluslararası sermayel ş rketler n llerle göre sektörel dağılımları yer almaktadır.

Kaynak: Uluslar arası Doğrudan Yatırımlar 2012 Yılı Raporu/Ekonom Bakanlığı

ADANA EKONOMİSİ 2014 IX.2 Adana İl Uluslararası Sermayel Ş rketler n Sektörel Dağılımları 2015 yılı N san ayı t barıyla Adana'da 322 adet uluslararası sermayel ş rket faal yet göstermekted r. B r öncek yıl 284 firma faal yet gösterm ş olup 38 yabancı sermayel firma son b r yıl ç nde faal yete g rm şt r. Tablo IX.2 ve Grafik IX.2'de sektörel dağılımlar görülmekted r.

Tablo IX.2 Adana'dak Uluslararası Sermayel Ş rketler n Sektörel Dağılımı Sektör Toptan ve Perakende T caret İmalat Sanay Tarım, Avcılık, Ormancılık ve Balıkçılık İnşaat Gayr menkul, K ralama ve İş Faal yetler Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama H zmetler Elektr k , Gaz ve Su Madenc l k ve Taşocakçılığı Oteller ve Lokantalar Sağlık İşler ve Sosyal H zmetler D ğer Toplumsal, Sosyal ve K ş sel H zmet Faal yetler Eğ t m H zmetler Mal Aracı Kuruluşların Faal yetler

Toplam

Ş rket Sayısı 147 62 23 22 20 11 9 8 5 5 4 4 2 322

% Dağılım 45,7 19,3 7,1 6,8 6,2 3,4 2,8 2,5 1,6 1,6 1,2 1,2 0,6 100

Kaynak: Ekonom Bakanlığı

Grafik-IX.2. Adana İl nde Faal yette Bulunan Yabancı Sermayel F rmaların Sektörel Bazda Dağılım Grafiğ (1954-2015 N san) Sektörel bazda dağılımda yabancı sermayen n en fazla yüzde 45,7 le “Toptan ve Perakende T caret” sektöründe yoğunlaştığı ardından yüzde 19,3 le “İmalat Sanay ” ve yüzde 7,1 le “Tarım” sektörler n n sıralandığı Grafik-IX.2'de görülmekted r.

Kaynak:Ekonom Bakanlığı

ADANA EKONOMİSİ 2014

X. İSTİHDAM DURUMU X.1.İst hdam ve İşs zl k ve İşs zl k Oranları Türk ye İstat st k Kurumu şs zl k ver ler ne göre; TR62 Adana-Mers n bölges 2014 yılında yüzde 10,7 le 26 bölge ç nde en fazla şs zl k oranına sah p 8. bölged r. 2013 yılında yüzde 12,8 le en fazla şs zl k oranına sah p 4'üncü bölge d . Geçm ş yıllara bakıldığında 2010 yılında yüzde 16,7 le 2' nc sırada olup 2009 yılında da yüzde 22 şs zl k oranı le en fazla şs zl k oranına sah p bölge d . Ayrıca 2009 yılında ayrıca TÜİK tarafından ller bazında şs zl k ver ler açıklanmış ve Adana l 81 l çer s nde yüzde 26,2 şs zl k oranı le en fazla şs zl k oranına sah p l olmuş olup sonrak yılda da yüzde 19,1 le y ne 1' nc sıradaydı. 2009 yılında Adana şs zl k oranı yüzde 26,2 ken Adana-Mers n TR-62 bölges olarak değerlend rd ğ nde şs zl k oranın yüzde 22'ye ger led ğ , aynı şek lde 2010 yılında da Adana–Mers n TR-62 olarak yüzde 16,7'ye ger led ğ görülmekted r. 2013 yılında ller bazında şs zl k oranında Adana l yüzde 13,2 le 9'uncu sırada yer almıştır. 2013 yılında; şs zl k oranının en yüksek olduğu ller Batman (yüzde 23,4), Mard n (yüzde 20,6) ve S rt (yüzde 20,5); şs zl k oranının en düşük olduğu ller se sırasıyla, Karaman (yüzde 4,2), Konya (yüzde 4,7) ve Man sa (yüzde 5,1) olarak sıralanmıştır.2013 yılına göre son beş yılda Adana l şs zl k oranında ller bazında yüzde 26,2'den yüzde 13'lere ger leyerek öneml oranda düşüş kaydetm şt r. Aynı şek lde TR-62 Adana-Mers n bölges olarak şs zl k oranı 2009 yılında yüzde 22'den 2014 yılında yüzde 10,9'a kadar ger lem şt r. Ancak her ne kadar şs zl k oranında ger leme gerçekleşm ş olsa da; şs zl k bölgem z açısından hala öneml b r sorun olarak görülmekted r. 2000 yılından itibaren işsizlik oranları incelendiğinde; işsizlik verilerinin 200-2003 yıllarında sadece 9 il için yapıldığı görülmektedir. Buna göre Adana ili işsizlik oranı sıralamasında; 2000 yılında %11.4 oran ili 2'nci 2001 yılında %16,8 ile 1'inci 2002 yılında %23,9 ile 1'inci 2003 yılında ise %18,9 ile 2'nci sırada yer almıştır.

*Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu

ADANA EKONOMİSİ 2014 Graﬁk. X.1 Yıllar İtibariyle Adana ve TR-62 Adana-Mersin İşsizlik Oranı Karşılaştırması Görüldüğü g b şs zl k oranında Adana-Mers n bölges en fazla şs zl k oranına sah p bölgeler sıralamasında 10 yıldır sürekl lk üç çer s nde yer almıştır. Bunda bölgen n yaşadığı ekonom k güçlükler n yanında son 20 yılda Adana l n n aldığı göç ve göçle gelen vasıfsız şgücü le son yıllarda verm ş olduğu vasıﬂı şgücü göçünün öneml etk s olduğu düşünülmekted r. Son k yılda se 2012 yılında 5' nc ve 2013 yılında da 4'üncü sırada yer almıştır.

Türk ye İstat st k Kurumu tarafından Kurumsal olmayan çalışma çağındak nüfus, Adana Mers n bölges nde 2 m lyon 840 b nd r. Söz konusu nüfusun 1 m l yo n 3 9 7 b n k ş s şg ü c ü durumunda olup bunların da 1 m lyon 247 b n st hdam ed lm ş, 150 b n se şs z olduğu tesp t ed lm şt r. Bu kapsamda şgücüne katılma oranı yüzde 49,2 olup b r öncek yılda yüzde 50,3 d . 2013 yılında se şgücüne katılma 1 m lyon 381 b n k ş ve st hdam ed len k ş sayısı 1 m lyon 203 b n k ş olup şs z sayısı 177 b n k ş d .

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo X.1 Kurumsal Olmayan Nüfusun Yıllar Ve C ns yete Göre İşgücü Durumu 2013-2014 Yılı (Düzey 2 Adana-Mers n) Kurumsal olmayan çalışma çağındak nüfus (B n K ş )

İşgücü (B n K ş )

İst hdam ed lenler (B n K ş )

İşs zl k oranı (%)

İşgücüne katılma oranı %

İşs z (B n K ş )

İst hdam oranı (%)

İşgücüne dah l olmayan nüfus

2013

2.747

1.381

1.203

177

50,3

12,8

43,8

1.366

2014

2.840

1.397

1.247

150

49,2

10,7

43,9

1.443

Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu

Tablo X.2 Adana İl Temel İşgücü Göstergeler (2011-2012-2013) Yıllar 2011 2012 2013

İşgücüne katılım oranı (%)

İst hdam oranı (%)

Tablo X.2'de Adana İl bölges temel ş gücü ver ler yer almaktadır. Buna göre 2011 yılında şgücüne katılma oranı yüzde 50,3, st hdam oranı yüzde 44,3 ve şs zl k oranı yüzde 11,9 ken 2013 yılında şgücüne katılma oranı yüzde 49,2 ve st hdam oranı yüzde 43,3'olarak gerçekleşm ş, şs zl k oranı da yüzde 13,2'ye ger lem şt r.

İşs zl k oranı (%)

50,3

44,3

48,6

43,1

11,9 11,4

49,9

43,3

13,2

Tablo X.3. Düzey-2 Bölgelere Göre İst hdam ve İşs zl k Oranları *2014 Yılı

2013 Yılı

Bölgeler TRC3 (Mard n, Batman, Şırnak, S rt) TRC2 (Şanlıurfa, D yarbakır) TR63 (Hatay,Kahramanmaraş,Osman ye) TR31 (İzm r) TRB2 (Van, Muş, B tl s, Hakkar ) TR10 (İstanbul) TR51 (Ankara) TR62 (Adana,Mers n) TR42 (Kocael ,Sakarya,Düzce,Bolu,Yalova) TR72 (Kayser , S vas, Yozgat) TR61 (Antalya,Isparta,Burdur) TRC1 (Gaz antep, Adıyaman, K l s) TR71 (Kırıkkale,Aksaray,N ğde,Nevşeh r) TR21 (Tek rdağ,Ed rne,Kırklarel ) TRB1 (Malatya, Elazığ, B ngöl, Tuncel ) TRA1 (Erzurum, Erz ncan, Bayburt) TR32 (Aydın,Den zl ,Muğla) TR82 (Kastamonu, Çankırı, S nop) TR41 (Bursa,Esk şeh r,B lec k) TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) TR90 (Trabzon, Ordu, G resun, R ze, Artv n, Gümüşhane) TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) TR22 (Balıkes r,Çanakkale) TR52 (Konya,Karaman) TR33 (Man sa,Afyon,Kütahya,Uşak) TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) Toplam

İşgücüne katılma oranı % 36,9 37,9 45,9 55,9 46 52,2 49,5 50,3 54,9 50,7 57,2 45,3 48,3 55,5 53,6 50,3 56,2 46,5 50,4 50,7 51,1 55,8 47,4 48,6 54,4 58,3 50,8

İşs zl k oranı % 21,1 17,5 12,2 15,4 10,6 11,2 10,2 12,8 9,8 9,6 7,9 7,3 6,5 7,5 7,7 6,6 6,9 6,4 7 6,5 6,8 7,4 6 4,7 5,4 6,7 9,7

İst hdam oranı % 29,2 31,2 40,3 47,3 41,1 46,4 44,5 43,8 49,5 45,8 52,6 42 45,2 51,3 49,5 46,9 52,3 43,5 46,9 47,4 47,6 51,7 44,5 46,4 51,4 54,4 45,9

İşgücüne katılma oranı % 37,1 42,3 43,3 53,5 48,5 52,7 51,6 49,2 54,5 47,9 56,1 43,2 48,5 56,3 46,8 50,5 53,9 53,2 49,3 49,8 52,9 52,6 48 49,1 52,3 54,8 50,5

İşs zl k oranı % 24 17,4 15,4 13,9 13,5 11,9 11,5 10,7 10 9,6 8,3 8 7,7 7,6 7,5 7,4 7,2 6,5 6,2 6,2 6,2 6 5,6 5,6 3,9 3,4 9,9

İst hdam oranı % 28,2 35 36,7 46,1 42 46,4 45,6 43,9 49 43,3 51,4 39,7 44,7 52 43,2 46,7 50 49,8 46,3 46,7 49,6 49,5 45,3 46,4 50,3 53 45,5

ADANA EKONOMİSİ 2014 X.2.İst hdam Ed lenler n İkt sad Faal yet Kollarına Göre Dağılımı (TR62 Adana-Mers n) Tr62 bölges olarak faal yet kollarına göre st hdamın dağılımı Tablo X.4'te yer almaktadır. 2014 yılında en fazla st hdam yüzde 55,1 oran le h zmetler sektöründe bulunmaktadır. Ardından yüzde 23,8 le tarım ve yüzde 21,1 le sanay sektörü gelmekted r. Geçm ş yıllara göre st hdam dağılımı ncelend ğ nde st hdamın tarım sektöründen h zmetler sektörüne doğru kaydığı görülmekted r. 2004 yılında tarım sektörünün st hdam payı yüzde 25,3 ken 2014 yılında yüzde 21,1' e ger lem ş olup h zmetler sektöründe st hdam dağılımı 2004 yılında yüzde 52 ken 2014 yılında yüzde 55,1'e yükselm şt r.

Tablo X.4.İst hdam Ed lenler n Yıllara Göre İkt sad Faal yet Kollarına Dağılımı Yıllar

(%) Sanay (*)

Tarım

H zmet

2004

25,3

22,7

2005

21,6

23,8

54,4

2006

21,7

23,1

55,2

2007

23,7

22,8

53,5

2008

24,9

52,2

2009

28,9

20,8

50,4

2010

30,2

19,6

50,2

2011

30,2

19,5

50,3

2012

26,3

21,1

52,6

2013

23,7

23,3

53,1

2014

21,1

23,8

55,1

Kaynak:Türk ye İstat st k Kurumu

Graﬁk. X.3 TR-62 Adana-Mers n Bölges İst hdamının Faal yet Kollarına Göre Karşılaştırması (2014 Yılı) Graﬁk X.3'te TR62 bölges le Türk ye ve Akden z Bölges st hdamın faal yet kollarına göre dağılımı karşılaştırılmıştır. Görüldüğü üzere Türk ye st hdam dağılımında sanay sektörünün payı yüzde 27,9 ken Adana-Mers n bölges dağılımı yüzde 23,8'de kalmıştır. H zmet sektörü payı se Türk ye yüzde 51 ken Adana-Mers n payı yüzde 55,1 olarak gerçekleşm şt r.

ADANA EKONOMİSİ 2014

XI - DIŞ TİCARET Türk ye İstat st k Kurumu 2014 ver ler ne göre; hracatımız 2014 yılında b r öncek yıla göre 0,3 artış kaydederek 1 m lyar 922 m lyon 788 b n dolara yükselm şt r. 2013 yılı aynı dönemde Adana hracatı b r öncek yıla göre yüzde 0,1 artış le 1 m lyar 916 m lyon 195 b n dolar gerçekleşm şt . Adana thalatı se 2014 yılında 2 m lyar 547 m lyon 457 b n dolar gerçekleşm ş olup b r öncek yıla göre yüzde 5,4 azalış gerçekleşm şt r. 2013 yılında 2 m lyar 694 m lyon 130 b n dolar thalat gerçekleşm ş olup b r öncek yıla göre yüzde 11,6 azalış gerçekleşm şt . Buna göre Adana l dış t caret nde hracatın thalatı karşılama oranı 2014 yılında yüzde 75,5 olarak gerçeklem ş olup b r öncek yıl karşılama oranı yüzde 71,1 d . Türk ye'n n hracatın thalatı karşılama oranı se 2014 yılında yüzde 65,1 olup b r öncek yıl yüzde 60,3 olarak gerçekleşm şt . İlk 20 l n İhracatın thalatı karşılama oranına göre sıralaması ncelend ğ nde se; 2014 yılında Adana l yüzde 75,1 karşılama oranı le 15' nc sırada yer almış olup b r öncek yıl yüzde 71,1 le 17'nc sıradaydı.

Tablo XI. 1. Adana Dış T caret (2005-2014)

Yıllar

İthalat

% Değ ş m

İhracat

% Değ ş m

İhracatın İthalatı Karşılama Oranı %

2005 1.265.058.401

12,4

883.832.786

8,3

69,9

2006 1.441.276.451

13,9

958.986.759

8,5

66,5

2007 1.918.673.563

33,1

1.166.027.707

21,6

60,8

2008 2.151.647.084

12,1

1.304.023.774

11,8

60,6

2009 1.692.810.516

-21,3

1.135.887.246

-12,9

67,1

2010 2.229.520.515

31,7

1.352.305.773

19,1

60,7

2011 2.974.778.710

33,4

1.756.356.293

29,9

59,0

2012 3.046.331.991

2,4

1.914.550.438

9,0

62,8

2013 2.694.130.689

-11,6

1.916.195.800

0,1

71,1

2014 2.547.457.185

-5,4

1.922.788.287

0,3

75,5

Graﬁk XI.1 Adana İl Dış T caret n n Yıllara Göre Dağılım Graﬁğ (ABD $)

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

ADANA EKONOMİSİ 2014 XI.1 İhracat Tablo XI.1'de Adana ili ihracatının aylara göre son beş yıllık dağılımı yer almaktadır.

Tablo XI.2 Adana İl İhracatının Aylara Göre Dağılımı (ABD $) AY Ocak Şubat Mart N san Mayıs Haz ran Temmuz Ağustos Eylül Ek m Kasım Aralık Toplam Yıllık Değ ş m %

2010 92.931.248 96.069.218 112.351.533 112.723.909 101.401.467 108.288.562 113.251.039 101.525.577 112.937.858 119.656.052 116.321.950 146.193.501 1.333.651.914 18,2

2011 129.264.648 117.365.081 150.236.015 147.407.566 139.305.064 139.815.048 132.408.567 140.623.111 129.639.625 158.329.097 167.226.014 173.652.009 1.725.271.845 29,4

2012 143.613.983 152.764.622 170.793.690 158.794.943 149.545.484 142.955.433 142.351.226 143.070.068 154.557.770 169.898.778 198.084.920 188.119.521 1.914.550.438 11,0

2013 150.147.499 158.922.878 159.314.418 162.002.544 169.567.655 138.386.457 152.557.496 145.889.271 161.015.672 148.121.703 190.286.174 179.984.033 1.916.195.800 0,1

2014 163.464.447 161.154.945 176.458.322 157.959.627 161.348.926 146.748.822 142.496.436 138.515.712 166.981.909 161.998.009 168.188.664 177.472.468 1.922.788.287 0,3

İ l l e r b a z ı n d a h r a c a t sıralamasında Adana l 1 m lyar 922 m lyon 788 b n dolar hracat le 11.' nc sırada olup toplan hracattak payı yüzde 1,22'd r. 2013 yılında se 10'uncu sırada ve toplam hracat ç ndek payı yüzde 1,22 d . İhracatçı ﬁrma sayısı ller sıralamasına göre de A d a n a l t o p l a m 1 . 1 0 1 hracatçı ﬁrma le 8' nc sıradadır.

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

Tablo XI.3 İller Bazında İhracat (2010-2014) Sıra

İl Adı

2010

2011

2012

2013

2014

İstanbul İzm r Bursa Kocael Ankara Gaz antep Den zl Sakarya Hatay Man sa Adana Kayser Mers n Konya Trabzon Antalya Tek rdağ Mard n Esk şeh r Kahramanmaraş Türk ye toplamı Adana Toplam İhracat İç nde Payı %

53.149.408 6.682.458 10.676.160 9.486.701 5.622.350 3.518.434 2.127.923 1.678.285 1.698.405 3.445.906 1.352.306 1.164.317 1.182.399 980.101 1.011.332 864.216 546.332 564.205 633.981 531.687

61.433.612 8.071.550 11.692.298 12.341.023 6.597.118 4.759.952 2.639.582 2.011.778 2.050.555 4.164.819 1.756.356 1.469.400 1.339.368 1.168.598 1.088.529 961.011 655.580 804.233 766.925 711.945

76.624.010 8.658.628 11.123.307 12.597.593 7.137.756 5.579.875 2.622.545 1.820.384 2.039.566 4.198.433 1.914.550 1.582.410 1.311.390 1.275.626 1.099.596 977.895 596.587 948.394 924.830 753.878

78.719.221 9.484.108 8.927.814 9.105.919 7.672.284 6.515.194 2.741.457 2.250.874 2.097.846 1.844.589 1.922.788 1.765.892 1.472.246 1.368.079 1.165.837 1.047.253 911.577 1.074.721 829.423 862.603

82.085.717 9.620.482 9.320.225 8.882.901 8.099.626 6.655.592 2.811.750 2.599.439 2.111.566 1.981.155 1.922.788 1.886.713 1.716.772 1.490.633 1.319.944 1.029.861 983.855 931.365 913.692 906.208

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

113.883.219 134.906.869 152.461.737 151.802.637 157.642.154

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

1,19

1,30

1,26

1,27

1,22

İhracatçı firma sayısının son 10 yılı ncelend ğ nde se 2005 yılında 651 olan hracatçı firma sayısı 2014 yılında %69 artış kaydederek 1.101 firmaya yükselm şt r. İhracatçı firma sayısına göre ller sıralamasında Adana l 8. Sırada olup lk sırada 32.502 hracatçı firma le İstanbul yer almakta ardından 4.283 hracatçı firma le İzm r ve 4.528 hracatçı firma le Ankara ller sıralanmaktadır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XI.4 İller Bazında İhracatçı F rma Sayısı Sıra

İller

İSTANBUL

2013 (B n Dolar)

İller Payı %

İller

30.973

51,5

İSTANBUL

İZMİR

4.437

7,4

ANKARA

4.079

BURSA

2014 (B n Dolar)

İller Payı %

32.502

51,1

İZMİR

4.528

7,1

6,8

ANKARA

4.283

6,7

3.683

6,1

BURSA

3.995

6,3

GAZİANTEP

1.697

2,8

GAZİANTEP

1.826

2,9

KONYA

1.427

2,4

KONYA

1.543

2,4

KOCAELİ

1.344

2,2

KOCAELİ

1.420

2,2

ADANA

1.005

1,7

ADANA

1.101

1,7

MERSİN

971

1,6

MERSİN

1.084

1,7

ANTALYA

948

1,6

ANTALYA

1.046

1,6

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

Graﬁk XI.2 Yıllara Göre Adana İli İhracatçı Firma Sayısı Dağılımı (2005-2014)

ADANA EKONOMİSİ 2014 Adana hracatı çeyrek dönemler t bar yle değerlend r ld ğ nde se; 2014 yılı çeyrek dönemlerde b r öncek yılın aynı dönem ne göre en fazla artış gerçekleşen dönem yüzde 7 le I. dönem olmuştur. D ğer üç dönemde de b r öncek yılın aynı dönem ne göre azalış gerçekleşm şt r.

Tablo XI.5 Adana İl İhracatının Çeyrek Dönemlere Göre Dağılımı (ABD$) (2005-2014) YIL 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

I. Dönem 202.764.318 204.732.619 260.781.087 291.480.855 267.531.091 301.351.999 396.865.744 467.172.295 468.384.795 501.077.714

II.Dönem

III. Dönem

208.167.981 253.784.613 270.864.735 338.341.819 268.269.531 322.413.938 426.527.678 451.295.860 469.956.656 466.057.375

211.200.087 219.449.876 282.437.794 336.092.437 270.112.954 327.714.474 402.671.303 439.979.064 459.462.439 447.994.057

IV.Dönem 250.260.303 263.863.547 336.257.415 321.770.138 322.571.896 382.171.503 499.207.120 556.103.219 518.391.910 507.659.141

TOPLAM 872.392.689 941.830.655 1.150.341.031 1.287.685.249 1.128.485.472 1.333.651.914 1.725.271.845 1.914.550.438 1.916.195.800 1.922.788.287

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

Graﬁk XI.3 Adana İl İhracatının Çeyrek Dönemlere Göre Dağılımı (2005-2014) (B n TL)

ADANA EKONOMİSİ 2014 Ülke gruplarına göre değerlend r ld ğ nde; en fazla hracat 734 m lyon 377 b n dolar le Avrupa B rl ğ ülkeler ne yapılmıştır. Toplam hracatın yüzde 38' bu ülke grubunda gerçekleşm ş olup b r öncek yıl hracat payı yüzde 37 d . Ardından 589 m lyon 422 b n dolar le Ortadoğu Ülkeler le 570 m lyon 701 b n dolar le Gel şm ş Sek z ülke grubuna yapılan hracatlar sıralanmaktadır. B r öncek yıla göre ülke gruplarındak hracat artışına bakıldığında en fazla artış yüzde 11,2 le Uzak Doğu ülkeler nde gerçekleşm şt r. Bu ülke grubundak artış; V etnam, Güney Kore, Endonezya ve S ngapur ülkeler n n b r öncek yıla göre hracatlarındak ortalama yüzde 50'ye yakın gerçekleşen artıştan kaynaklanmıştır. Uzak Doğu ülkeler grubunun ardından yüzde 4,8 artış le Orta Doğu ülkeler ve yüzde 4,2 artış le Avrupa B rl ğ ülkeler sıralanmıştır.

Tablo XI.6 Adana İhracatının Ülke Grupları Bazında Dağılımı (2010-2014) 2010

ÜLKE GRUPLARI Avrupa Birliği Orta Doğu Ülkeleri Gelişmiş Sekiz Ülke Komşu Ülkeler Afrika Ülkeleri Türki Cumhuriyetler Uzak Doğu Ülkeleri

538.545.910 384.122.510 424.093.676 322.889.030 110.993.834 71.304.789 72.351.140

2011

2012

683.873.632 536.532.532 534.992.050 452.980.585 132.671.742 70.370.222 70.426.162

701.840.071 623.473.294 563.937.751 534.261.685 156.294.018 97.910.480 70.378.550

2013 704.564.344 562.541.880 574.151.700 479.228.730 161.944.550 112.338.348 67.008.308

2014 734.377.059 589.422.378 570.701.165 487.960.012 164.452.502 96.994.633 74.520.256

Tablo XI.7 İhracat Yapılan İlk 20 Ülke (ABD $) Yıllık

Yıllık

İlk 20 Ülke Sıralaması (ABD Dolar)

2012 ÜLKE Irak 420.231.237 Almanya 159.243.390 Rusya Federasyonu 106.848.821 İtalya 111.129.151 İspanya 86.586.610 ABD 62.030.090 Fransa 85.140.209 Sur ye 24.304.865 Azerbaycan 38.403.455 Ç n 46.900.716 Ukrayna 26.379.755 Hollanda 48.710.355 İng ltere 35.799.896 Portek z 19.822.026 Fas 28.514.442 Polonya 17.531.448 Suud Arab stan 25.121.040 Romanya 24.940.454 Kuzey Kıbrıs Türk Cum. 20.718.660 İsra l 21.262.305 Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

2013 340.729.807 176.386.845 103.289.513 99.567.769 94.140.195 88.798.495 66.275.622 47.655.644 45.966.067 44.008.640 41.335.391 38.141.534 35.205.392 34.454.250 31.804.225 28.743.775 28.154.942 26.597.337 24.084.977 23.891.889

ÜLKE Irak Almanya İspanya Rusya Federasyonu İtalya ABD Fransa Sur ye Hollanda İng ltere Ç n Romanya Mısır Portek z Azerbaycan Suud Arab stan İsra l Ukrayna Kuzey Kıbrıs Türk Cum. Türkmen stan

2013 340.729.807 176.386.845 94.140.195 103.289.513 99.567.769 88.798.495 66.275.622 47.655.644 38.141.534 35.205.392 44.008.640 26.597.337 22.703.356 34.454.250 45.966.067 28.154.942 23.891.889 41.335.391 24.084.977 19.775.642

2014 339.272.980 194.262.167 102.359.674 94.590.685 85.315.917 84.002.928 61.610.959 60.013.107 51.490.736 46.874.508 43.734.024 39.333.060 37.424.233 28.226.016 26.850.112 24.816.833 24.500.851 24.457.003 24.252.315 23.928.644

Ülkeler bazında se 2014 yılında en fazla hracat 339 m lyon 272 b n dolar le Irak'a yapılmış olup; toplam hracatımızın yüzde 18' b u ü l k e y e g e r ç e k l e ş m ş t r . Ardından 194 m lyon 262 b n dolar le Almanya ve 102 m lyon 3 5 9 b n d o l a r İ s p a n y a sıralanmaktadır. B r öncek yıla göre artış oranlarına bakıldığında en fazla hracat artışı yüzde 65 le M ı s ı r ' d a g e rçe k l e ş m ş o l u p ardından yüzde 48 artış le Romanya ve yüzde 35 artış le Hollanda sıralanmaktadır. En fazla hracat azalışı se yüzde -41 Ukrayna'da gerçekleşm şt r.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Gümrük tar fe stat st k poz syonuna göre fasıl grupları ncelend ğ nde, 2014 yılında en fazla hracat 507 m lyon 626 b n dolar hracat le Dokumaya Elver şl Maddeler ve Bunlardan Mamul grubunda gerçekleşm şt r. Bu ürün grubunun toplam hracat ç ndek payı yüzde 26'dır. Ardından 261 m lyon 874 b n dolar le Plast k-Kauçuk Ürünler ve 258 m lyon 825 b n dolar le B tk sel Ürünler sıralanmaktadır. Plast k ve Kauçuk Ürünler le B tk sel Ürünler n n toplam hracat ç ndek payları yüzde 14'tür.

Tablo XI.8 Adana İhracatının Fasıl Gruplarına Göre Dağılımı (2010-2014) ÜRÜN ADI DOKUMAYA ELVERİŞLİ MADDELER VE BUNLARDAN MAMUL EŞYA PLASTİK VE PLASTİK ÜRÜNLERİ; KAUÇUK VE KAUÇUK ÜRÜNLERİ BİTKİSEL ÜRÜNLER GIDA SANAYİİ MÜSTAHZARLARI; CANLI HAYVANLAR VE HAYVANSAL ÜRÜNLER ARAÇLAR, HAVA ARAÇLARI, GEMİLER VE İLGİLİ TAŞIMA ARAÇLARI MAKİNALAR VE MEKANİK CİHAZLAR; ELEKTRİK MALZEMELERİ; BUNLARIN AKSAM VE PARÇALARI; ADİ METALLER VE ADİ METALLERDEN EŞYA KIMYA SANAYİİ VE BUNA BAĞLI SANAYİİ ÜRÜNLERİ MUHTELİF MAMUL EŞYA MİNERAL ÜRÜNLER AĞAÇ VE AHŞAP EŞYA; ODUN KÖMÜRÜ; MANTAR VE MANTARDAN MAMUL EŞYA; ODUN VEYA DİĞER LİFLİ SELÜLOZİK MADDELER TAŞ, ALÇI, ÇİMENTO, AMYANT, MİKA VEYA BENZERİ MADDELERDEN EŞYA; OPTİK ALET VE CİHAZLAR SİLAHLAR VE MÜHİMMAT; BUNLARIN AKSAM, PARÇA VE AKSESUARI AYAKKABILAR, BAŞLIKLAR,ŞEMSİYELER, GÜNEŞ ŞEMSİYELERİ, BASTONLAR, İSKEMLE BASTONLAR, KEMERLER, KIRBAÇLAR VE BUNLARIN AKSAMI; DERİLER, KÖSELELER, POSTLAR, KÜRKLER VE BU MADDELERDEN MAMUL EŞYA HAYVANSAL VE BİTKİSEL KATI VE SIVI YAĞLAR SANAT ESERLERİ, KOLLEKSİYON EŞYASI VE ANTİKALAR TABİİ VEYA KÜLTÜR İNCİLER, KIYMETLİ VEYA YARI KIYMETLİ TAŞLAR, Genel Toplam

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

2010

2011

2012

2013

2014

322.967.685

425.881.961

477.622.447

518.082.416

507.626.274

158.560.011

184.866.016

172.922.753

240.835.318

261.874.203

188.034.010 124.178.459

233.185.268 142.776.296

237.788.110 147.579.641

243.120.545 125.593.415

258.825.478 150.443.557

24.690.229

54.887.125

105.969.149

136.326.083

132.070.881

120.637.923

160.394.785

177.518.003

136.081.598

124.248.448

66.055.146

84.416.231

104.309.308

116.940.047

117.994.009

52.773.921

62.612.008

65.397.743

84.701.543

93.598.029

94.184.473

121.256.038

133.237.887

77.063.282

82.676.676

36.526.255 57.470.252

32.668.858 63.516.722

77.885.773 50.767.443

47.611.485

68.136.074 55.859.468

17.942.794

22.823.580

23.982.670

22.824.998

25.221.781

38.876.269

48.201.533

31.470.646

21.061.276

15.081.056

11.868.590

9.771.759

15.465.437

16.203.594

13.475.279

3.043.190

4.782.252

5.350.593

6.005.991

9.526.369

297.527

193.701

343.850

2.984.282

2.692.570

810.030

1.982.006

2.667.153

2.239.629

2.608.989

252.866

220.719

115.541

91.479

407.768

14.356.179

70.260.010

71.924.187

1.023.219

264.542

1.376

3.029

12.001.105

21.783.409

154.979

2.598

1.857

124.729

571.948

230.999

1.333.651.914

1.725.271.845

1.914.550.438

1.916.195.800 1.922.788.287

ADANA EKONOMİSİ 2014 ISIC ana faal yet kollarına göre hracat ncelend ğ nde 2014 yılında toplam hracatın yüzde 85,6'sı malat sanay nden yapılmış olup b r öncek yıl yüzde 85,9 d . Ardından yüzde 11,1 pay le tarım ve ormancılık faal yet sıralanmış olup b r öncek yıl payı yüzde 11,2 d . Artış oranlarına bakıldığında malat sanay hracatında 2014 yılında az da olsa b r azalış olsa da b r öncek yıla yakın b r hracat gerçekleşm şt r.

Tablo XI.9 Adana İhracatının ISIC Ana Faal yet Kollarına Göre Dağılımı (2010-2014) ISIC adı

2010

İmalat sanay Tarım ve ormancılık

2011

2012

2013

2014

1.149.388.700

1.501.118.763

1.649.938.800

1.646.585.591

1.646.085.586

149.706.996

193.893.886

203.320.026

214.741.789

212.587.817

28.530.221

32.640.169

37.256.586

Toptan ve perakende t caret

23.215.648

Madenc l k ve taşocakçılığı

29.664.309

31.939.819

32.043.117

21.644.200

25.377.854

328.402

717.171

712.308

580.073

786.874

1.376

3.029

5.966

142

28.683.437

Balıkçılık D ğer sosyal, toplumsal ve k ş sel h zmetler Elektr k, gaz ve su Gayr menkul, k ralama, ve ş faal yetler

Toplam

200 1.352.305.773

122

188 1.756.356.293

500

3.978 1.914.550.438

1.916.195.800

1.922.095.339

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

XI.2 İthalat Türk ye İstat st k Kurumu ver ler ne göre 2014 yılında Adana ithalatında yüzde 5,4 azalış gerçekleşmiş ve ithalat 547 milyon 457 bin dolara gerilemiştir. B r öncek yıl 2 m lyar 694 m lyon 130 b n dolar gerçekleşm ş olup yüzde 11,6 azalış olmuştu.

Tablo XI.10 Adana İl İthalatının Aylara Göre Dağılımı (ABD $) (2010-2014) AY Ocak Şubat Mart N san Mayıs Haz ran Temmuz Ağustos Eylül Ek m Kasım Aralık Toplam Yıllık % Değ ş m

2010 117.228.204 163.739.501 161.358.932 162.381.886 166.614.330 171.102.719 174.277.599 160.268.969 132.323.364 155.700.658 185.707.354 279.361.831 2.030.065.347 42,9

2011 151.824.987 197.596.220 266.803.963 256.402.810 251.781.526 268.425.086 248.921.294 211.791.921 209.183.127 189.226.321 219.413.474 231.212.600 2.702.583.329 33,1

2012 237.688.451 245.952.885 255.352.961 229.734.333 258.401.018 241.796.598 250.478.162 206.652.945 473.920.532 191.028.367 231.612.077 223.713.662 3.046.331.991 12,7

2013 222.748.663 218.470.869 217.928.345 224.474.900 264.550.148 213.662.917 248.991.268 204.315.758 216.598.078 166.538.027 228.012.681 267.839.035 2.694.130.689 -11,6

2014 192.019.359 193.739.290 215.740.813 235.519.628 219.073.655 228.895.522 190.448.012 211.206.903 228.524.701 213.129.162 204.240.840 214.919.300 2.547.457.185 -5,4

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XI.11 İller Bazında İthalat (2013-2014) Sıra

2013 İller Payı (B n Dolar) %

İller

2014 (B n Dolar)

İller Payı %

İSTANBUL

144.136.313

57,3 İSTANBUL

136.005.326

ANKARA

10.669.411

4,2 KOCAELİ

10.983.915

4,5

İZMİR

10.366.784

4,1 ANKARA

9.933.513

4,1

KOCAELİ

9.292.185

3,7 BURSA

9.369.478

3,9

BURSA

7.975.064

3,2 İZMİR

8.102.960

3,3

GAZİANTEP

5.608.041

2,2 GAZİANTEP

5.807.544

2,4

MANİSA

2.926.372

1,2 HATAY

3.395.807

1,4

HATAY

3.904.332

1,6 MANİSA

3.357.519

1,4

ADANA

2.694.131

1,1 ADANA

2.548.787

1,1

DENİZLİ

2.208.190

0,9 DENİZLİ

2.175.711

0,9

56,2

İ l l e r b a z ı n d a t h a l a t sıralamasında Adana l 2014 yılında 2 m lyar 548 m lyon Dolar le 9. sırada olup toplam thalat ç ndek payı yüzde 1,1'd r. 2013 yılında 2 m lyar 694 m lyon dolar hracat le y ne 9. sıradaydı ve toplam thalat ç ndek payı yüzde 1,1 d .

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

Adana l thalatçı firma sayısının son 10 yılı ncelend ğ nde se 2005 yılında 697 olan thalatçı firma sayısı 2014 yılında yüzde 55 artış kaydederek 1.086 firmaya yükselm şt r. B r öncek yıla göre de yüzde 3 artış kaydetm şt r. İthalatçı firma sayısına göre ller sıralamasında Adana l 9. sırada olup lk sırada 37.901 thalatçı firma le İstanbul yer almakta ardından 6.461 thalatçı firma le Ankara ve 4.812 thalatçı firma le İzm r ller sıralanmaktadır.

Tablo XI.12 İller Bazında İthalatçı F rma Sayısı Sıralaması(2013-2014) İller

İstanbul Ankara İzm r Bursa Kocael Gaz antep Antalya Konya Adana Mers n

2013

2014

37.719 6.422 4.771 3.079 1.436 1.214 1.137 1.106 1.054 716

37.901 6.461 4.812 3.109 1.524 1.308 1.229 1.183 1.086 776

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

% Değ ş m

0,5 0,6 0,9 1,0 6,1 7,7 8,1 7,0 3,0 8,4

Graﬁk XI.4 Yıllara Göre Adana İl İthalatçı F rma Sayısı Dağılımı

ADANA EKONOMİSİ 2014 Adana l ne thal ed len ürün grupları ncelend ğ nde de, 2014 yılında en fazla thalat 621 m lyon 735 b n dolar le K mya Sanay ve Buna Bağlı Ürünler grubunda yapılmıştır. Ardından 509 m lyon 343 b n dolar thalat le Dokumaya Elver şl Maddeler ve Bunlardan Mamul Eşya ve 393 m lyon 817 b n dolar le Mak neler Ve Mekan k C hazlar ürün grupları sıralanmıştır. Tablo XI.13 Adana İthalatı Fasıl Gruplarına Göre Dağılımı (2010-2014) ÜRÜN ADI KIMYA SANAYİİ VE BUNA BAĞLI SANAYİİ ÜRÜNLERİ DOKUMAYA ELVERİŞLİ MADDELER VE BUNLARDAN MAMUL EŞYA MAKİNALAR VE MEKANİK CİHAZLAR; ELEKTRİK MALZEMELERİ PLASTİK VE PLASTİK ÜRÜNLERİ; KAUÇUK VE KAUÇUK ÜRÜNLERİ ARAÇLAR, HAVA ARAÇLARI, GEMİLER VE İLGİLİ TAŞIMA ARAÇLARI BİTKİSEL ÜRÜNLER ADİ METALLER VE ADİ METALLERDEN EŞYA GIDA SANAYİİ MÜSTAHZARLARI ODUN VEYA DİĞER LİFLİ SELÜLOZİK MADDELER MİNERAL ÜRÜNLER OPTİK ALET VE CİHAZLAR MUHTELİF MAMUL EŞYA CANLI HAYVANLAR VE HAYVANSAL ÜRÜNLER HAYVANSAL VE BİTKİSEL KATI VE SIVI YAĞLAR TAŞ, ALÇI, ÇİMENTO, AMYANT, MİKA VEYA BENZERİ MADDELERDEN EŞYA; AĞAÇ VE AHŞAP EŞYA AYAKKABILAR, BAŞLIKLAR,ŞEMSİYELER, GÜNEŞ ŞEMS İYELERİ, BASTONLAR, İSKEMLE BASTONLAR, KEMERLER, KIRBAÇLAR VE BUNLARIN AKSAMI; DERİLER, KÖSELELER, POSTLAR, KÜRKLER VE BU MADDELERDEN MAMUL EŞYA SİL AHLAR VE MÜHİMMAT; BUNLARIN AKSAM, PARÇA VE AKSESUARI TABİİ VEYA KÜLTÜR İNCİLER, KIYMETLİ VEYA YARI KIYMETLİ TAŞLAR, KIYMETLİ METALLER SANAT ESERLERİ, KOLLEKSİYON EŞYASI VE ANTİKALAR Genel Toplam Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

2010

2011

2012

2013

2014

401.426.333

598.280.616

618.717.658

595.677.945

621.735.746

430.989.449

578.364.107

540.450.646

567.641.245

509.343.687

459.375.839

516.710.597

385.399.887

383.782.903

393.817.770

140.147.469

212.235.514

250.432.201

270.411.236

296.454.273

249.472.573

269.230.423

132.935.689

174.961.787

163.680.165

94.544.296 83.608.608 13.526.203

113.741.730 116.775.378 15.776.680

170.468.002 117.610.756 39.129.594

128.036.712 133.586.872 51.592.154

157.749.970 156.157.318 47.447.924

26.892.260

24.258.377

27.276.583

30.756.375

37.384.204

17.280.721 19.462.580 14.224.182

46.289.116 30.306.420 19.478.801

58.633.117 23.151.090 20.070.261

32.356.235 26.944.093 21.733.160

28.998.349 28.955.786 25.326.142

7.203.094

29.005.586

48.283.473

19.494.824

17.423.588

18.844.620

78.478.813

92.553.738

28.707.515

17.417.588

18.071.448

19.157.946

13.383.512

16.154.798

16.407.263

18.654.156

17.367.312

23.988.411

24.383.330

14.515.126

14.123.845

13.976.730

12.154.313

10.327.206

12.246.024

1.769.278

2.346.699

1.275.290

1.910.804

1.822.472

317.123

322.973

518.774

811.706

403.528

456.508

171.503

144.764

140.617

48.081 2.030.065.347

23.003 2.702.583.329

469.727.493

174.715.025

3.046.331.991

2.694.130.689

29.645 2.547.457.185

ADANA EKONOMİSİ 2014 ISIC ana faal yet kollarına göre thalat ncelend ğ nde 2014 yılında toplam thalatın yüzde 81,9'u malat sanay nden yapılmıştır. B r öncek yıla göre de bu faal yet kolu thalatında yüzde -5 azalış gerçekleşm şt r. 2013 yılında se malat sanay thalat payı yüzde 81,9 olup b r öncek yıla göre yüzde -12,8 azalış gerçekleşm şt . Artış oranlarına bakıldığında; 2014 yılında imalat sanayi faaliyetlerinde bir önceki yıla göre yüzde 5 azalış gerçekleşmiştir.

Tablo XI.14 Adana İhracatının ISIC Ana Faal yet Kollarına Göre Dağılımı (2010-2014) ISIC adı İmalat sanay Tarım ve ormancılık Toptan ve perakende t caret Balıkçılık Madenc l k ve taşocakçılığı D ğer sosyal, toplumsal ve k ş sel h zmetler Gayr menkul, k ralama, ve ş faal yetler Toplam

2010

2011

2012

2013

2014

1.892.271.292 2.550.500.977 2.521.382.785 2.198.093.025 2.087.008.226 332.929.442

414.435.693

509.640.729

478.743.002

439.221.361

3.610.281

8.536.709

13.978.083

16.588.219

21.273.440

81.295

855.761

919.080

526.152

1.088.971

462.869

426.463

251.250

170.858

170.761

48.336

23.003

158.566

9.049

22.388

104

1.498

384

2.345

2.229.403.515 2.974.778.710 3.046.331.991 2.694.130.689 2.548.787.492

İthalat yapılan ülkelerde se en fazla thalat 311 m lyon 216 b n dolar le Ç n'den gerçekleşm ş olup toplam thalatın yüzde 12,2' s bu ülkeden yapılmıştır. Ardından 301 m lyon 389 b n dolar le A.B.D. ve 218 m lyon 768 b n dolar le Suud Arab stan en fazla thalat yapılan ülkeler olarak sıralanmıştır. İlk 20 ülken n thalat artışları ncelend ğ nde, en fazla thalat artışı yüzde 172 le Hollanda'dan gerçekleşm ş olup; ardından yüzde 85 le İsv çre ve yüzde 68 le Suud Arab stan'dan gerçekleşm şt r. Hollanda thalatındak bu artış Organ k ve K myasal ürünler faslında gerçekleşm ş olup; 2013 yılında 8 m lyon 975 b n dolar olan thalat 2014 yılında 8,5 kat artış kaydederek 75 m lyon 648 b n dolara yükselm şt r. İsv çre thalatını etk leyen en öneml fasıl se mak ne ve mekan k c hazlar grubunda gerçekleşm ş olup; b r öncek yıl 12 m lyon 233 b n dolar olan thalat 2014 yılında 2,2 kat artış kaydederek 27 m lyon 960 b n dolara yükselm şt r. Suud Arab stan thalatında se Plast k ve Mamul le Organ k K myasal Ürünler fasıllarındak 2013 thalatı toplam 122 m lyon 983 b n dolar ken 2014 yılında yaklaşık 2 kat artarak 214 m lyon 656 b n dolara yükselmes etk l olmuştur.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XI.9 İthalat Yapılan İlk 20 Ülke (ABD $) Yıllık

Yıllık

İlk 20 Ülke Sıralaması (ABD Dolar)

ÜLKE ABD Ç n Japonya İsra l Almanya Suud Arab stan H nd stan Rusya Federasyonu Tayland İspanya Güney Kore İtalya Belç ka Brez lya Portek z Kuveyt Ukrayna İng ltere Bulgar stan Yunan stan

2012 749.192.819 249.097.129 166.679.180 157.356.961 112.265.980 118.491.895 139.020.387 99.242.886 70.891.515 73.038.343 28.831.914 59.028.774 62.827.883 71.636.217 34.274.376 59.823.551 54.590.452 63.150.609 48.423.283 40.413.000

2013 476.553.899 267.661.215 173.465.462 147.352.905 140.591.448 130.575.801 112.167.633 91.564.105 83.958.337 72.147.002 70.685.757 65.579.740 59.542.528 58.525.129 50.131.652 46.263.189 44.934.247 44.908.657 41.874.413 38.581.509

ÜLKE Ç n ABD Suud Arab stan Almanya Japonya H nd stan Güney Kore Rusya Federasyonu Hollanda Tayland İtalya Yunan stan Belç ka İspanya Bulgar stan İng ltere İsra l İsv çre İran Endonezya

2013 267.661.215 476.553.899 130.575.801 140.591.448 173.465.462 112.167.633 70.685.757 91.564.105 36.243.451 83.958.337 65.579.740 38.581.509 59.542.528 72.147.002 41.874.413 44.908.657 147.352.905 17.653.243 24.811.481 30.319.690

2014 311.216.741 301.389.556 218.768.681 154.653.022 153.599.867 130.931.515 108.729.281 105.045.535 98.518.141 82.080.302 71.096.993 53.472.105 52.693.945 52.659.158 42.653.366 37.865.606 37.842.165 32.574.941 31.409.283 28.894.890

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

Ülke grupları bakımından en fazla thalat 850 m lyon 206 b n dolar le Gel şm ş Sek z ülke grubunda gerçekleşm ş olup toplam thalat ç ndek payı yüzde 33'tür. Ardından746 m lyon 259 b n dolar le Uzak Doğu ve 701 m lyon 759 b n dolar le Avrupa B rl ğ ülke grupları sıralanmaktadır. Artış oranlarına bakıldığında se b r öncek yıla göre en fazla thalat artışı yüzde 34 le Afr ka Ülke grubunda gerçekleşm ş olup ardından yüzde 24 le Komşu Ülkeler ve yüzde 10 le Uzak Doğu Ülke grupları sıralanmaktadır. En fazla azalış se yüzde -59 le Türk Cumhur yetler nde gerçekleşm şt r.

Tablo XI.10 Adana İthalatının Ülke Grupları Bazında Dağılımı(2010-2014) ÜLKE GRUPLARI Gelişmiş Sekiz Ülke Uzak Doğu Ülkeleri Avrupa Birliği Orta Doğu Ülkeleri Komşu Ülkeler Afrika Ülkeleri Türki Cumhuriyetler

2010 855.002.482 552.011.410 522.949.700 249.584.182 125.249.527 26.458.994 21.078.978

2011 957.266.926 817.687.946 753.283.782 305.555.084 87.397.659 28.410.733 5.874.134

2012 1.282.004.599 610.366.087 753.221.235 365.972.523 107.033.089 32.294.032 16.745.850

2013 1.029.077.491 680.144.166 690.206.556 372.804.670 109.559.176 35.705.314 36.763.580

2014 850.206.841 746.259.379 701.759.858 360.033.234 135.354.981 47.763.135 15.149.760

ADANA EKONOMİSİ 2014

XII – YATIRIM TEŞVİKLERİ 2014 yılı Ocak-Aralık ayında Adana l ne toplam 2 m lyar 163 m lyon TL. tutarında 68 adet belge düzenlenm ş ve öngörülen st hdam 653 k ş olmuştur. 2013 yılı aynı dönemde se 2 m lyar 664 m lyon TL. tutarında sab t yatırımlı 76 adet teşv k açılırken, öngörülen st hdam 3.319 k ş yd . Tablo XII.1'de yıllara göre teşv kler ncelend ğ nde en fazla sab t yatırımın 16 m lyar 95 m lyon 973 b n TL le 2010 yılında yapıldığı görülmekted r. 16 m lyar 95 m lyon 973 b n TL sab t yatırımın 14 m lyar 828 m lyon TL'sı büyük ölçekl yatırım teşv k olarak açılmış teşv k olup Türk ye'n n en büyük yatırımıdır. Söz konusu yatırım raﬁner tes s olup tes ste jet yakıtı, fuel-o l, gazyağı, et len, prop len, büt len le d ğer petrol gazları ve h drokarbonlu gazlar (doğalgaz har ç) üret m gerçekleşt r lecekt r. İller bazında açılan teşv kler arasından en fazla sab t yatırım olan teşv kt r.

TABLO XII.1 Adana İl Yatırım Teşv kler n n Yıllara Göre Dağılımı Yıl

Belge Aded

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

47 40 45 64 70 79 94 85 75 68

Sab t Yatırım

133.519.811 140.796.967 643.609.135 521.088.196 1.021.663.113 15.931.403.370 1.715.054.156 2.806.246.290 2.648.412.773 653.420.753

İst hdam

4.237 1.698 5.887 2.989 2.277 3.146 3.776 1.920 3.175 2.163

Kaynak : Ekonom Bakanlığı

TABLO XII.2 Yatırım Teşv kler n n İllere Göre Dağılımı (Sab t Yatırıma Göre İlk 20 l sıralaması 2013-2014) Sıralama

İller 1 Kocael 2 İstanbul 3 Ankara 4 Bursa 5 Tek rdağ 6 Antalya 7 Adana 8 Çanakkale 9 Konya 10 Malatya 11 Gaz antep 12 Esk şeh r 13 Kayser 14 Zonguldak 15 İzm r 16 Mard n 17 Kırıkkale 18 Karaman 19 Mers n 20 Bartın Genel Toplam

2013 Sab t Yatırım TL 7.198.721.874 6.152.558.806 5.041.808.534 4.759.614.479 3.972.740.371 2.794.866.053 2.648.412.773 2.545.938.700 2.307.174.880 2.096.249.266 2.073.564.380 1.990.013.573 1.850.417.804 1.808.537.033 1.643.697.743 1.594.838.533 1.586.735.425 1.551.083.830 1.489.535.662 1.462.112.200 96.157.359.173

Kaynak : Ekonom Bakanlığı

Sıralama

İller 1 İstanbul 2 İzm r 3 Ankara 4 Man sa 5 Antalya --------------25 Kırklarel 26 Adana 27 Kayser --------------72 Muş 73 K l s 74 Kırıkkale 75 Iğdır 76 Gümüşhane 77 Hakkar 78 Bayburt 79 Tuncel 80 Gökçeada 81 Ardahan Genel Toplam

2014 Sab t Yatırım TL 8.814.473.744 4.018.921.901 3.985.297.692 3.703.588.124 3.094.312.562 -------680.494.439 653.420.753 621.524.321 -------48.533.380 46.023.371 39.717.135 27.511.414 22.006.195 9.539.450 7.656.930 5.825.460 5.117.008 5.028 .000 62.280.947.721

Tablo XII.2'de iller bazında verilen toplam yatırım teşvik belgelerinin sabit yatırım tutarı görülmekte olup; Adana ili 653 milyon 420 bin TL tutarunda sabit yatırım ile iller sıralamasında 26'ncı sırada yer almıştır. B r öncek yılda 2 m lyar 648 m lyon 412 b n TL tutarındak sab t yatırım tutarı le 6'ncı sıradaydı. B r öncek yıla göre yüzde76,6 azalış gerçekleşm ş olup Türk ye toplamında da yüzde 35,23 azalış gerçekleşm şt r.

ADANA EKONOMİSİ 2014 2014 yılı yatırım teşv kler n n sektörlere göre dağılımı Tablo XII.3'te ncelend ğ nde; sab t yatırım tutarı bakımından en fazla yatırımın 278 m lyon 903 b n TL le h zmetler sektörüne a t olduğu görülmekted r. Toplam sab t yatırım tutarının yüzde 42,6'sı bu sektöre a tt r. Ardından yüzde 37,6 le malat ve %18 le malat ve yüzde 14,4 le madenc l k sektörler sıralanmıştır.

TABLO XII.3 2014 Yılı Yatırım Teşv kler n n Sektör ve Alt Sektör Dağılımı Sektörü ENERJİ

Alt Sektörü Enerj

HİZMETLER Altyapı - Beled ye H zmetler D ğerler Eğ t m Sağlık T caret- Depolama Tur zm Ulaştırma İMALAT Dem r Çel k Dem r Dışı Metaller Dokuma ve G y m Gıda ve İçk Kağıt K mya Last k-Plast k Maden Eşya Mak na İmalat MADENCİLİK İst hraç ve İşleme TARIM B tk sel Üret m Hayvancılık

Genel Toplam Kaynak : Ekonom Bakanlığı

Belge Aded 7 7 26 1 2 5 4 4 9 1 30 1 1 3 6 2 2 5 4 6 2 2

İst hdam 6 6 1.487 0 10 253 627 62 407 128 617 4 5 112 273 18 10 75 57 63 20 20

3 2 1

Sab t Yatırım (TL) 25.345.666 25.345.666 278.903.535 1.415.000 3.869.932 56.591.621 84.936.217 13.100.000 110.090.765 8.900.000 246.139.785 1.380.825 3.034.386 37.333.197 120.787.375 5.556.000 3.782.000 20.509.569 29.909.148 23.847.285 93.613.767 93.613.767 0 9.418.000 7.818.000 1.600.000

653.420.753

2.163

33 23 10

ADANA EKONOMİSİ 2014

XIII. KAMU YATIRIMLARI Adana ili, 2014 yılı kamu yatırımlarında, 570 milyon 304 bin TL ile iller bazı sıralamasında 9'uncu sırada yer almıştır.2013 yılında 361 m lyon 99 b n TL kamu yatırımı le 21' nc sırada d . Toplam Kamu yatırımlarından Adana l n n aldığı pay 2014 yılında yüzde 1 olup 2013 yılında yüzde 0,3 d . En fazla payı yüzde 9,7 le İstanbul almış olup ardından yüzde 8 le Ankara ve yüzde 2,6 pay le İzm r ller sıralanmıştır.

TABLO XIII.1 Kamu Yatırımlarının İllere Göre Dağılımı (2013-2014) Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21

İller ANKARA İSTANBUL MARDİN İZMİR DİYARBAKIR ŞANLIURFA HATAY KONYA ANTALYA KAHRAMANMARAŞ İÇEL ESKİŞEHİR ARTVİN GAZİANTEP SAKARYA BURSA KAYSERİ VAN BİNGÖL KOCAELİ ADANA Türk ye Toplamı

2013 (B n TL) 3.664.716 2.246.210 1.458.881 1.209.754 914.826 789.586 633.627 623.754 615.317 515.399 511.121 503.956 433.038 420.830 417.976 415.292 407.837 402.240 398.614 395.514 361.099 52.881.620

İller n Payı % 6,9 4,2 2,8 2,3 1,7 1,5 1,2 1,2 1,2 1,0 1,0 1,0 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,7 0,7 100,0

İller İSTANBUL ANKARA İZMİR DİYARBAKIR MARDİN ŞANLIURFA KONYA ANTALYA ADANA ESKİŞEHİR BURSA ERZURUM GAZİANTEP KAHRAMANMARAŞ KOCAELİ SAKARYA BİNGÖL AFYONKARAHİSAR KAYSERİ BATMAN ÇANAKKALE Türk ye Toplamı

2014 İller n Payı % (B n TL) 5.451.746 9,7 4.509.166 8,0 1.475.723 2,6 1.023.845 1,8 1.016.369 1,8 1.009.544 1,8 909.841 1,6 637.386 1,1 570.304 1,0 563.206 1,0 533.928 0,9 502.836 0,9 495.454 0,9 490.384 0,9 480.950 0,9 467.027 0,8 439.517 0,8 424.038 0,8 423.251 0,8 423.002 0,8 422.189 0,8 56.279.641 100,0

Kaynak:T.C. Kalkınma Bakanlığı

Adana l ndek kamu yatırımları sektörlere göre ncelend ğ nde195 m lyon 961 b n TL le Eğ t m sektörü en fazla Kamu yatırımı alan sektör olmuştur. Ardından 141 m lyon 893 b n TL le D ğer Kamu H zmetler le 90 m lyon 322 b n TL le Tarım sektörü en fazla Kamu Yatırımı alan sektörler olarak sıralanmıştır.

İller bazında yıllara göre Adana l n n sıralamasına bakıldığında se; Adana l 2014 yılında en fazla Kamu Yatırımı alan ller sıralamasında 9'uncu sırada yer alırken, son 10 yıl çer s nde k nc kez en fazla Kamu Yatırımı alan lk 10 l çer s nde yer almıştır. Son 10 yılda lk defa 2006 yılında 8' nc sırada yer almış olup 2008'de 11' nc sırada yer alırken lerleyen yıllarda 20 la 36'ncı sıralarda yer almıştır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 TABLO XIII.2 Yıllara Göre Adana İl Kamu Yatırımlarının Sektörel Dağılımı (B n TL) (2005-2014) SEKTÖRLER TARIM MADENCİLİK İMALAT ENERJİ ULAŞTIRMA-HABERLEŞME TURİZM KONUT EĞİTİM SAĞLIK DİĞER KAMU HİZMETLERİ TOPLAM İl Sıralaması

2005

2006

17.000 14.575

19.443 3.929

2007

2008

19.233 3.014

18.459 3.883

2009 18.270 2.817

2010

2011

26.154 3.204

2012

48.610 3.397

2013

2014

62.579 11.109

101.975 1.156 0

1000

4.798 5.895

19.876 45.657 0 250 195.961 40.800 141.893 570.304 9

7.260

87 38.056 14.730

0 31.186 0 120 42.552 2.400

2000 30.158 0 0 50.668 9.050

5265 21.158 1152 230 70.667 8.600

87.282 16.400

2.664 30.299 0 900 106.051 24.900

25.696 245.109 11

30.127 134.732 32

35.196 156.430 36

39.442 198.521 28

76.998 265.061 23

93.154 361.099 21

127.766

122.781 600

15.510 13.365

13.634 5.450

0 220.168 0 80 22.214 7.730

59.279 247.525 13

29.118 194.955 15

27.423 299.862 8

144.198

90.322 34.545

Kaynak:T.C. Kalkınma Bakanlığı

Graﬁk XIII.1 Yıllara Göre Adana İli Kamu Yatırımlarının Dağılımı (Bin TL) (2005-2014)

ADANA EKONOMİSİ 2014

XIV.ENERJİ XIV.1 Üret m Kapas tes Türk ye Elektr k İlet m A.Ş. ver ler çerçeves nde, Adana bölges nde 2014 yılı t bar yle devlet ve özel sektöre a t toplam 3.280 MW kurulu güçlü üret m santraller mevcuttur. Bu santraller n 2014 yılı toplam üret m 13,5 m lyar kWh olarak gerçekleşm şt r. 2013 yılı kurulu gücü 3.243 MW olup toplam üret m 15 m lyar kWh d .

Tablo XIV.1 Adana İl Üret m Santraller Kurulu Güç ve Üret mler (2014) Üret m Kaynağı İTHAL KÖMÜR BARAJLI AKARSU DOĞALGAZ YENİLENEBİLİR+ATIK BİOGAZ NAFTA SIVI+DOĞALGAZ Genel Toplam

Graﬁk XIV.1 Üret m Kaynağı Türüne Göre Brüt Üret m Dağılımı (2014) (%)

KURULU GÜÇ MW BRÜT ÜRETİM kWh 1320 10.122.091.000 1493 2.184.835.578 403,9 594.180.146 31,2 563.128.248 16,4 74.926.374 0,8 6.395.017 10,4 0 4,7 0 3.280,40 13.545.556.363

Kaynak :TEİAŞ

Üret m kaynağına göre üret m n 2014 yılı dağılımı ncelend ğ nde elektr k üret m n n %40'ı thal kömür yakıtından, yüzde 46'sı barajlı, yüzde 12's akarsudan karşılanmıştır.

Graﬁk XIV.2 Üret m Kaynağına Göre Kurulu Güç Dağılımı (2014) (%) Üret m kaynağına göre 2014 yılı kurulu güç dağılımı ncelend ğ nde; kurulu gücün yüzde 75' thal kömür, yüzde 16'sı barajlı, yüzde 4'ü akarsu, yüzde 4'ü doğalgaz le yüzde1' -yen leneb l r-atık üret m kaynağına a tt r.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XIV.2 Kurulu Güç ve Üret m (2009-2014) Yıllar 2009 2010 2011 2012 2013 2014

KURULU GÜÇ % Değ ş m

1.774 2.032

2.886 2.371 3.243 3.280

ÜRETİM kWh kWh % Değ ş m 11.668.195.429 11.176.165.185

14,5 42 -17,8 36,8 1,15

15.405.034.252 13.458.804.243 15.107.867.813 13.545.556.363

-4,2 37,8 -12,6 12,3 -10,34

Kaynak :TEİAŞ

Graﬁk XIV.3 Yıllara Göre Adana İl Elektr k Enerj s Üret m Graﬁğ (2009-2014) (kWh)

XIV.2 Yürürlükte Olan Elektr k Enerj s Üret m L sansları Enerj P yasası Düzenleme Kurumu tarafından Adana l nde değerlend rmede, uygun bulunan ve yürürlükte olan üret m l sanslı ﬁrma sayısı 63 olup, tes s türü olarak 3'ü b yokütle, 42's h droelektr k ve 18' term kt r. İşletmedek kapas teye göre kapas ten n yüzde 94'ü h droelektr kte olup, yüzde 4'ü term k üret m ne a tt r.

Tablo XIV.3 Adana İl nde Yürürlükte, Değerlend rmede Olan ve Uygun Bulunan L sanslar (2014 Yılı Sonu İt bar yle) Tes s Türü B yokütle H droelektr k Term k Genel Toplam Kaynak : EPDK

Kurulu İnşaat İşletmedek Tes s Güç Hal ndek Kapas te Sayısı MWe Kapas te MWe MWe 3 17,17 0,00 17,168 42 2.011,87 1.002,43 1009,433 18 7.608,44 7.564,15 44,286 63 9.637,47 8.566,58 1.070,89

ADANA EKONOMİSİ 2014 Graﬁk XIV.4 Yürürlükte Olan L sanslarda Yakıt Türüne Göre Kurulu Güç Dağılımı

XIV.3 Elektr k Enerj s Tüket m Adana ilinin tarife gruplarına göre elektrik enerjisi tüketim miktarları Tablo XIV.4'te yer almaktadır. Türk ye İstat st k Kurumu tarafından derlenen en son ver ler 2013 yılı olduğundan bu ver lere göre tablolar oluşturulmuştur. Bu kapsamda 2013 yılı toplam elektr k tüket m nde yüzde -2,8 azalış gerçekleşm şt r. 2012 yılında yüzde 7,5 artış gerçekleşm şt . Elektr k tüket m nde öneml paya sah p sanay grubunda se 2013 yılında yüzde -1,3 azalış gerçekleşm ş olup 2012 yılında da yüzde -1,7 azalış gerçekleşm şt . D ğer yandan tüket mde öneml paya sah p mesken grubunda se 2013 yılında yüzde-7,5 azalış gerçekleşm şken 2012 yılında yüzde 9,1 artış gerçekleşm şt .

Tablo XIV.4 Adana İl Tar fe Gruplarına Göre Tüket m M ktarları (2012-2013) Tar fe Grupları Resm Da re (MWh) Sanay İşletmes (Mwh) T carethane (MWh) Mesken (MWh) Tarımsal Sulama (MWh) Sokak Aydınlatma (MWh) D ğer (MWh) Toplam tüket m (MWh) K ş başına toplam elektr k tüket m (KWh) K ş başına sanay elektr k tüket m (KWh) K ş başına mesken elektr k tüket m (KWh)

Kaynak : Türk ye İstat st k Kurumu

Tüket m Tüket m Payı % 2012 2013 2012 2013 294.860 288.317 5,7 5,8 2.223.263 2.193.612 43,1 43,8 789.269 812.784 15,3 16,2 1.464.781 1.354.662 28,4 27,0 119.218 108.567 2,3 2,2 101.420 98.661 2,0 2,0 159.842 152.691 3,1 3,0 5.152.654 5.009.294 100 100 2.424 2.331 1.046 1.021 689 630

% Değ ş m 2012 2013 28,2 -2,2 -1,7 -1,3 30,2 3,0 9,1 -7,5 44,4 -8,9 -6,8 -2,7 -2,9 -4,5 7,5 -2,8 6,6 -3,8 -2,4 -2,4 8,3 -8,6

ADANA EKONOMİSİ 2014 Graﬁk XIV.5 Adana İl 2004-2013 Yılları Elektr k Tüket m n n Dağılımı (MWh) (Sanay ve Toplam Tüket m) Türk ye İstat st k Kurumu ver ler çerçeves nde Adana l yüzde 2,5 toplam tüket m payı le 11. sırada yer almış olup 2012 yılında yüzde 2,6 pay le 10. sıradaydı. İlk sırada yüzde 17,1 tüket m payı le İstanbul yer almakta olup ardından yüzde 8,5 le İzm r ve yüzde 6,2 pay le Kocael ller sıralanmıştır.

Kaynak : EPDK

Tablo XIV.5 Elektr k Tüket m nde İlk 20 İl Sıralaması (2012-2013) Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

İller

2.012

İstanbul İzm r Kocael Ankara Bursa Antalya Tek rdağ Hatay Konya Adana Gaz antep Çanakkale Mers n Man sa Kahramanmaraş Kayser Den zl Osman ye Balıkes r Zonguldak

33.084.858 16.992.650 11.881.577 10.628.635 9.149.525 6.232.090 5.838.473 5.616.553 5.307.048 5.152.654 4.975.247 4.228.237 3.558.827 3.445.768 3.159.039 2.899.079 2.870.577 2.682.629 2.669.963 2.641.657

Türk ye Toplamı

194.925.357

% Pay 17,0 8,7 6,1 5,5 4,7 3,2 3,0 2,9 2,7 2,6 2,6 2,2 1,8 1,8 1,6 1,5 1,5 1,4 1,4 1,4

İller İstanbul İzm r Kocael Ankara Bursa Antalya Hatay

Tekirdağ Konya Gaz antep Adana Çanakkale Mers n Man sa Kahramanmaraş Den zl Kayser Sakarya Osman ye Zonguldak

100 Türk ye Toplamı

2.013 33.925.455 16.914.369 12.266.373 10.681.360 9.393.491 6.183.322 5.786.452 5.621.268 5.510.813 5.034.368 5.009.294 4.148.300 3.762.116 3.658.356 3.446.324 3.030.937 2.976.722 2.747.786 2.704.454 2.693.438 198.047.194

Graﬁk XIV.6 Elektr k Tüket m nde İlk 20 İl Dağılımı (2013) % Pay 17,1 8,5 6,2 5,4 4,7 3,1 2,9 2,8 2,8 2,5 2,5 2,1 1,9 1,8 1,7 1,5 1,5 1,4 1,4 1,4 100

ADANA EKONOMİSİ 2014

XV. MİLLİ HESAPLAR XV.1 Gayr Saﬁ Yurt ç Hasıla Gayr Saﬁ Yurt ç Hasıla (GSYH) Türk ye İstat st k Kurumu (TUİK) tarafından hesaplanmakta olup, b r ekonom de yerleş k olan üret c b r mler n bell b r dönemde, yurt ç faal yetler sonucu yaratmış oldukları tüm mal ve h zmetler n üret m değerler toplamından bu mal ve h zmetler n üret m nde kullanılan g rd ler toplamının düşülmes le oluşmaktadır. TUİK tarafından l bazında GSYH hesaplaması en son 2001 yılı ç n yapılmıştır. Bu çerçevede Tablo XV.1'de görüldüğü üzere yıllara göre Adana l k ş Başına düşen GSYH'sının Türk ye'n n üstünde olduğu anlaşılmaktadır. D ğer yandan k ş başına düşen GSYH değer nde yıllara göre artış kayded lm şken satınalma gücü par tes ne göre Dolar bazında k ş başına GSYH' da azalma gerçekleşt ğ anlaşılmaktadır.

Tablo XV.1 K ş Başına Düşen GSYH-Türk ye-Adana (1995-2001)

YILLAR

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001

Car fiyatlarla K ş Satınalma Gücü Car fiyatlarla K ş Başına Başına Düşen Gayr Par tes ne göre k ş Düşen Gayr Safi Yurt ç Hasıla Safi Yurt ç Hasıla başına GSYH (TL) ($) ($) TÜRKİYE ADANA TÜRKİYE ADANA TÜRKİYE ADANA 125.923.952 131.340.788 2.727 2.844 5.498 5.734 235.611.113 238.911.453 2.888 2.928 5.938 6.021 461.522.054 542.772.441 3.021 3.553 6.458 7.595 822.976.986 960.587.050 3.176 3.707 6.629 7.738 1.203.124.428 1.395.997.543 2.847 3.304 6.274 7.279 1.846.747.873 2.063.558.157 2.941 3.286 6.816 7.616 2.600.082.172 2.833.778.402 2.146 2.339 6.132 6.683

Kaynak :Türk ye İstat st k Kurumu

Tablo XV.2. K ş Başına Düşen GSYH Türk ye-Adana (1996-2001) % Değ ş m

YILLAR

1996 1997 1998 1999 2000 2001

Cari ﬁyatlarla Kişi Başına Düşen Gayri Saﬁ Yurtiçi Hasıla (TL) TÜRKİYE ADANA 87 82 96 127 78 77 46 45 53 48 41 37

Kaynak :Türk ye İstat st k Kurumu

Cari ﬁyatlarla Kişi Satınalma Gücü Başına Düşen Paritesine göre Gayri Saﬁ Yurtiçi kişi başına GSYİH Hasıla ($) ($) TÜRKİYE ADANA TÜRKİYE ADANA 6 3 8 5 5 21 9 26 5 4 3 2 -10 -11 -5 -6 3 -1 9 5 -27 -29 -10 -12

Tablo XV.2'de Türkiye ve Adana için yıllara göre kişi başına düşen GSYH değeri ile yüzde değişimi yer almaktadır. Buna göre dolar bazında k ş başına düşen GSYH değer nde, 2001 yılında Adana l nde % 29, Türk ye'de se % 27 azalma gerçekleşm şt r. TL olarak se artış kayded ld ğ halde dolar bazında azalış gerçeklem ş olması yıllara göre Doların TL karşında değer kazanmış olmasından kaynaklanmıştır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XV.3'te iktisadi faaliyet kollarına göre 2000-2001 yıllarına ait GSHY alıcı ﬁyat değerleri yer almaktadır.2001 yılında sektör paylarında genel olarak 2000 yılına göre azalma olduğu aynı şek lde gel şme hızında geçen yılın altında kaldığı anlaşılmaktadır.

Tablo XV.3.İkt sad Faal yet Kollarına Göre Gayr Saﬁ Yurt ç Hasıla

2000 Yılı

2001 Yılı

Değer TL

Sektör Payları %

Gel şme Hızı

Tarım

482.207.690

12,7

44,4

586.399.784

Ç ftç l k ve hayvancılık

Değer TL

Sektör Payları %

Gel şme Hızı % 21,6

462.411.645

12,2

44,9

560.228.004

10,5

21,2

Ormancılık

10.951.087

0,3

45,5

16.928.502

0,3

54,6

Bankacılık

8.844.958

0,2

21,5

9.243.278

0,2

4,5

1.012.874.988

26,6

66,5

1.455.686.416

27,4

43,7

44.567.586

1,2

145,3

52.686.654

18,2

878.827.302

23,1

64,3

1.267.386.178

23,9

44,2

89.480.101

2,4

135.613.585

2,6

51,6

Sanay Madenc l k ve taş ocakçılığı İmalat sanay Elektr k, gaz ve su İnşaat sanay

140.694.713

3,7

48,6

182.731.216

3,4

29,9

T caret

675.361.343

17,7

70,9

990.997.403

18,7

46,7

Toptan ve perakende t caret

614.517.995

16,1

71,6

894.747.513

16,8

45,6

Otel lokanta h zmetler

60.843.348

1,6

64,3

96.249.890

1,8

58,2

Ulaştırma ve haberleşme

613.911.368

16,1

49,9

939.550.152

17,7

Mal müesseseler

170.751.396

4,5

20,6

267.896.485

56,9

Konut sah pl ğ

104.567.703

2,7

64,4

164.529.057

3,1

57,3

Serbest meslek h zmetler

128.263.834

3,4

186.709.684

3,5

45,6

(Eks ) zaﬁ banka h zmetler

75.093.227

3,7

227.844.262

4,3

203,4

3.253.539.808

85,5

58,3

4.546.655.936

85,6

39,7

378.262.663

9,9

48,2

539.082.490

10,1

42,5

Sektörler toplamı Devlet h zmet Kar amacı olmayan özel h zmet kurumu Toplam thalat verg ler GSYH alıcı ﬁyatlarıyla

8.257.811

0,2

57,6

16.093.861

0,3

94,9

3.640.060.282

95,7

57,2

5.101.832.287

40,2

165.122.387

4,3

122,8

210.374.372

27,4

3.805.182.669

100

59,2

5.312.206.659

100

39,6

Kaynak :Türk ye İstat st k Kurumu

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XV.4'te iller bazında kişi başına düşen GSYH değerleri yer almaktadır. Buna göre Adana ili 2001 yılında 2339 $ ile 18'inci sıradadır.

Tablo XV.4.İller t bar yle k ş başına gayr saﬁ yurt ç hasıla Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46

Toplam Kocael Bolu Kırklarel Yalova Muğla İzm r İstanbul Zonguldak Ankara Kırıkkale B lec k Esk şeh r Bursa Tek rdağ Man sa İçel Ed rne Adana Çanakkale Antalya Artv n Den zl Nevşeh r Sakarya Aydın Karaman Balıkes r Burdur R ze K l s Kayser Kütahya Kastamonu Nİğde Hatay Elazığ Samsun Çorum Gaz antep Karabük Tuncel Kahramanmaraş Konya Isparta Trabzon Kırşeh r

TL 2.600.082.172 7 467 668 527 5.106.479.612 4.348.851.815 4 194 541 459 4 006 697 953 3.894.375.088 3.710.790.992 3 597 058 079 3.333.151.710 3 300 588 724 3.130.590.698 3.043.596.777 3.037.058.089 3 026 176 511 2 978 180 235 2.970.183.461 2.910.841.287 2.833.778.402 2.828.825.311 2.656.662.733 2.588.319.416 2.583.608.864 2 564 314 396 2 553 835 034 2.443.731.063 2 437 569 320 2.429.091.750 2.363.735.814 2 298 251 774 2 200 962607 2.188.102.360 2 186 191 990 2.157.928.277 2 157 731 953 2.127.890.962 2.064.519.948 2 034 722 614 2.003.149.968 1.929.099.640 1 922 588 689 1 919 277 306 1 918 739 157 1 882 690 420 1.828.593.544 1 824 075 743 1.802.514.345

Kaynak :Türk ye İstat st k Kurumu

Gel şme hızı % 40,8 57,4 43,0 58,5 43,2 50,0 44,1 33,8 51,6 28,0 53,8 41,6 43,8 38,5 41,2 44,1 43,5 28,3 37,3 30,0 45,3 46,4 46,5 40,4 37,7 32,7 38,7 37,2 38,0 49,9 51,2 51,0 54,3 42,7 37,2 38,2 45,9 39,4 40,1 46,2 36,9 53,5 58,3 33,8 38,2 50,7 48,9

$ 2 146 6 165 4 216 3 590 3 463 3 308 3 215 3 063 2 969 2 752 2 725 2 584 2 513 2 507 2 498 2 459 2 452 2 403 2 339 2 335 2 193 2 137 2 133 2 117 2 108 2 017 2 012 2 005 1 951 1 897 1 817 1 806 1 805 1 781 1 781 1 757 1 704 1 680 1 654 1 593 1 587 1 584 1 584 1 554 1 510 1 506 1 488

Sıra 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81

S nop G resun Amasya Uşak Malatya S vas Tokat D yarbakır Afyon Batman Erz ncan Osman ye Düzce Çankırı S rt Gümüşhane Ordu Erzurum Bartın Bayburt Şanlıurfa Mard n Aksaray Adıyaman Kars Van Iğdır Yozgat Ardahan Hakkar B ngöl B tl s Şırnak Muş Ağrı

Gel şme hızı %

1 767 496 253 1.748.171.521 1.742.520.718 1 739 187 095 1 715 909 399 1 694 144 192 1 659 931 430 1.591.031.414 1.529.850.916 1 472 656 567 1.403.174.842 1 400 973 727 1 383 874 517 1.376.454.959 1 345 936 659 1.302.730.895 1 288 821 381 1.285.589.548 1 285 251 314 1 231 637 080 1 220 650 881 1 190 965 352 1 169 893 115 1.112.304.383 1.072.957.473 1 040 895 400 1 035 372 588 1 032 211 469 1 020 420 900 1.012.347.985 963.049.026 782.259.083 773 356 408 700 297 377 688.325.573

49,8 48,5 35,4 35,3 46,6 54,1 49,3 49,8 41,1 50,5 46,0 43,1 34,5 36,7 53,2 39,1 49,3 41,0 51,1 49,9 49,4 64,8 30,5 41,7 50,7 48,3 41,2 31,4 53,5 43,7 43,9 41,1 48,4 53,8 33,0

$ 1 459 1 443 1 439 1 436 1 417 1 399 1 370 1 313 1 263 1 216 1 158 1 157 1 142 1 136 1 111 1 075 1 064 1 061 1 061 1 017 1 008 983 966 918 886 859 855 852 842 836 795 646 638 578 568

ADANA EKONOMİSİ 2014 XV.2 Gayr Safi Katma Değer Türk ye İstat st k Kurumu tarafından 2004 yılından t baren kt sad faal yet kollarına göre car fiyatlarla yıllık olarak yapılan bölgesel gayr safi katma değer hesaplamaları İBBS Düzey 2'ye göre tarım, sanay , h zmetler olarak derlenerek hesaplanmıştır. Söz konusu ver hesaplamalarında verg ler dah l ed lmem şt r. Tablo XV.5'te TR-62 Bölgesi (Adana-Mersin) için hesaplanmış Gayri Safi Katma Değer verileri iktisadi faaliyet kollarına göre yer almaktadır. Buna göre 2011 yılı t bar yle Adana-Mers n toplam Gayr Safi Katma Değer 45 m lyar 529 m lyon TL' d r. Aynı tabloda b r öncek yıla göre artış hızları ncelend ğ nde de en fazla artış ortalama %16,4 le 2005 yılında gerçekleşm ş olup 2011 yılında %14,1 artış gerçekleşm şt r. İkt sad faal yet kolları bazında b r öncek yıla göre artış hızlarında se en fazla artış 2005 yılında %24,5 le tarımda görülmüştür. 2011 yılında se %16 le h zmetlerde gerçekleşm şt r.

Tablo XV.5 Adana-Mers n İkt sad Faal yet Kollarına Göre Gayr Saﬁ Katma Değer (2004-2011)

Yıl 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Tarım (B n TL)

Sanay (B n TL)

H zmetler (B n TL)

3.491.006 4.347.767 4.466.842 5.014.007 5.262.912 5.698.461 6.348.883 6.705.681

4.629.543 5.394.126 6.307.753 7.191.925 8.042.157 7.317.898 8.334.798 9.571.186

11.999.922 13.675.025 16.405.820 18.502.708 20.815.049 21.670.231 25.225.322 29.252.436

Graﬁk XV.1 Adana-Mers n İkt sad Faal yet Kollarına Göre Gayr Saﬁ Katma Değer Payları

Gayr Saﬁ Katma Değer Toplamı (B n TL) 20.120.471 23.416.918 27.180.415 30.708.639 34.120.118 34.686.590 39.909.003 45.529.304

Bir Önceki Yıla Göre Ar ş (2005-2011) (%) Yıllar 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Tarım

Sanay

H zmetler

24,5 2,7 12,2 5,0 8,3 11,4 5,6

16,5 16,9 14,0 11,8 -9,0 13,9 14,8

14,0 20,0 12,8 12,5 4,1 16,4 16,0

Kaynak :Türk ye İstat st k Kurumu

Gayr saﬁ Katma Değer 16,4 16,1 13,0 11,1 1,7 15,1 14,1

Graﬁkte görüldüğü üzere kt sad faal yet kollarına göre sektör paylarında 2011 yılında %64,2 pay le h zmetler faal yet kolu Gayr Saﬁ Katma Değer ç nde en fazla paya sah pt r. Ardından %21 le sanay ve %14,7 le tarım sıralanmaktadır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XV.6 Düzey 2 Bölgeler Bazında Gayr Saﬁ Katma Değer ve Payları (2011 Yılı) Düzey-2 Bölgeler İstanbul

Gayr saﬁ Katma Değer (B nTL) 312.437.660

Bölge Payları% 27,2

Ankara

99.304.709

8,6

İzm r

75.922.162

6,6

Bursa, Esk şeh r, B lec k

73.528.126

6,4

Kocael , Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova

72.270.948

6,3

Antalya, Isparta, Burdur

45.746.298

4,0

Adana, Mers n

45.529.304

4,0

Man sa, Afyon, Kütahya, Uşak

41.304.909

3,6

Aydın, Den zl , Muğla

40.106.739

3,5

Tek rdağ, Ed rne, Kırklarel

31.168.871

2,7

Samsun, Tokat, Çorum, Amasya

30.943.620

2,7

Hatay, Kahramanmaraş, Osman ye

29.790.758

2,6

Trabzon, Ordu, G resun, R ze, Artv n, Gümüşhane

28.046.924

2,4

Konya, Karaman

26.967.317

2,3

Kayser , S vas, Yozgat

26.306.909

2,3

Balıkes r, Çanakkale

24.647.513

2,1

Şanlıurfa, D yarbakır

23.258.247

2,0

Gaz antep, Adıyaman, K l s

20.288.517

1,8

Kırıkkale, Aksaray, N ğde, Nevşeh r, Kırşeh r

17.775.668

1,5

Malatya, Elazığ, B ngöl, Tuncel

16.047.989

1,4

Mard n, Batman, Şırnak, S rt

15.891.229

1,4

Zonguldak, Karabük, Bartın

14.702.618

1,3

Van, Muş, B tl s, Hakkar

11.989.848

1,0

Erzurum, Erz ncan, Bayburt

10.592.427

0,9

8.198.649

0,7

Kastamonu, Çankırı, S nop Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan Türk ye

7.685.179 1.150.453.139

0,7 100,0

Kaynak :Türk ye İstat st k Kurumu

Bölgesel bazda Gayr Saﬁ Katma Değerlerde Adana-Mers n bölges 2011 yılında 45 m lyar 529 m lyon TL katma değer le ller bölgeler sıralamasında 7'nc sırada yer almıştır. Bölgelere göre paylar ncelend ğ nde de Adana l n n Türk ye genel ndek payı %4 olup en fazla pay %27,2 le İstanbul l nded r. 96

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XV.7 Adana-Mers n Bölges İkt sad Faal yet Kollarına Göre Türk ye Payları (2004-2011) (%) Yıl 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Tarım 6,6 7,2 7,1 7,8 7,3 7,2 6,8 6,5

Sanay 3,3 3,4 3,3 3,4 3,5 3,3 3,2 3

H zmetler 4 3,9 3,9 3,9 3,8 3,8 4 4

Bölgelere GSKD Göre Sıralaması 6. Sıra 6. Sıra 6. Sıra 6. Sıra 6. Sıra 6. Sıra 7. Sıra 7. Sıra

Kaynak :Türk ye İstat st k Kurumu

Bölgesel bazda Gayr Saﬁ Katma Değerlerde kt sad faal yet kollarına göre Türk ye payları Tablo XV.7'de yer almakta olup Adana-Mers n bölges 26 bölge arasında 2011 yılında 7'nc sırada yer almaktadır. Faal yet kollarına göre tablo ncelend ğ nde de Türk ye payı arasında en öneml pay Tarım sektöründed r. 2011 yılı t bar yle tarım sektörü %6,5 pay le 26 bölge çer s nde 4'üncü sırada yer almıştır. Sanay sektörü se %3 pay le 8' nc sırada, h zmetler sektörü de %4 pay le 7'nc sırada yer almıştır.

Tablo XV.8 K ş Başına Düşen Gayr Saﬁ Katma Değer (2004-2011) Yıl

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

K ş başına GSKD (TL)

5.821

6.691

7.674

8.569

9.431

9.461

10.734

12.125

K ş başına GSKD ($)

4.065

4.965

5.327

6.593

7.363

6.125

7.147

7.232

Kaynak :Türk ye İstat st k Kurumu

Adana-Mers n bölges k ş başına düşen katma değerde 12.125 TL olup bölgesel bazlı sıralamada 12. sıradadır.

ADANA EKONOMİSİ 2014

XVI. GENEL BÜTÇE VERGİ GELİRLERİ Tablo XVI.1'de 2014 yılı ller bazında Merkez Yönet m bütçe-gel r-g der karşılaştırması yapılmış olup, Adana l yüzde 47,3 tahs lat-tahakkuk oranı le 74'üncü sırada yer almıştır. 2013 yılında se yüzde 47,3 tahs lat-tahakkuk oranı le 75' nc sıradaydı. 2014 yılında en fazla tahs lat-tahakkuk oranına sah p l, yüzde 87,4 le Kocael l olup ardından yüzde 85,9 oran le Tuncel ve yüzde 79,3 oran le R ze ller sıralanmaktadır. Türk ye genel, tahakkuktahs lat oranı se 2014 yüzde 69,8 olup b r öncek yıl yüzde 71,1 d . Adana l 2014 yılında da yüzde 47,3 tahs lat-tahakkuk oranı le Türk ye oranının çok altında kalmıştır.

TABLO XVI.1 2013-2014 Yılı Aralık Ayı İller Bazında Merkez Yönet m Bütçe Gel r Ve G derler n n Karşılaştırması (Kümülat f) 2013 YILI

Sıra

İller

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Kocael Tuncel R ze Gümüşhane Bayburt İzm r Ed rne Kırıkkale Ankara Kastamonu …………

72 73 74 75 76 77 78 79 80 81

Kırklarel Osman ye Amasya Adana Van Batman Iğdır Gaz antep Mard n Hakkar Toplam

2014 YILI Top.Tah.İç. [2/1]

Tahakkuk [1]

Tahs lat [2]

46.356.286 83.878 653.511 111.891 61.990 47.872.258 1.018.972 1.217.485 70.506.239 675.876 …………

41.443.276 72.190 524.516 88.903 48.594 37.463.626 791.547 943.680 54.524.332 518.508 …………

10,6 0 0,1 0 0 9,6 0,2 0,2 14 0,1 …………

89,4 86,1 80,3 79,5 78,4 78,3 77,7 77,5 77,3 76,7 …………

850.519 421.099 650.014 319.287 589.003 283.335 5.750.774 2.722.567 1.093.305 498.585 695.075 315.213 198.450 86.967 3.856.350 1.612.848 654.857 242.797 280.466 46.859 548.039.720 389.440.772

0,1 0,1 0,1 0,7 0,1 0,1 0 0,4 0,1 0 100

49,5 49,1 48,1 47,3 45,6 45,3 43,8 41,8 37,1 16,7 71,1

% Payı (%)

Kaynak : T.C. Mal ye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü

İller Kocael Tuncel R ze Ed rne Tek rdağ İzm r Gümüşhane Ardahan Hatay Kastamonu ………… N ğde Düzce Adana Kırklarel Iğdır Van Gaz antep Batman Mard n Hakkar Toplam

Tahakkuk [1] 46.508.959 90.847 749.534 1.158.498 5.377.937 53.827.739 130.934 90.347 5.666.936 750.471 …………

Tahs lat [2] 40.632.265 78.064 594.565 898.446 4.161.317 41.200.725 99.293 67.346 4.151.024 548.846 …………

564.641 268.636 912.768 431.964 6.084.562 2.878.154 901.494 391.091 240.542 97.783 1.261.796 502.964 4.711.129 1.686.086 999.863 346.404 911.625 257.927 342.438 49.067 610.173.300 425.758.290

% Payı (%) 9,5 0,0 0,1 0,2 1,0 9,7 0,0 0,0 1,0 0,1 ………… 0,1 0,1 0,7 0,1 0,0 0,1 0,4 0,1 0,1 0,0 100,0

Top.Tah.İç. [2/1] 87,4 85,9 79,3 77,6 77,4 76,5 75,8 74,5 73,2 73,1 ………… 47,6 47,3 47,3 43,4 40,7 39,9 35,8 34,6 28,3 14,3 69,8

ADANA EKONOMİSİ 2014 GRAFİK XVI.1 Adana İl Son 10 Yılın Verg Gel rler Tahakkuk-Tahs lat Dağılımı Graﬁk XVI.'de yer alan Adana ilinin tahakkuk ve tahsilatının son 10 yılı dağılımına bakıldığında; tahakkuk ed len verg gel rler n n tahs latı 2005 yılından 2014 yılına kadar tahakkukun altında kalmış ve g t g de makas aralığın açıldığı görülmüştür.

TABLO XVI.2 2013-2014 Yılları Aralık Ayı İller Merkez Yönet m Bütçe Gel rler n n Tahakkuk ve Tahs latı (Toplam Tahakkuk İç ndek Paya göre sıralı) Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 73 74 75 76 77 78 79 80 81

2013 Yılı 2014 Yılı Tahakkuk Tahs lat % Top.Tah.İç. Tahakkuk Tahs lat % Top.Tah.İç. [1] [2] [2/1] Payı (%) [1] [2] [2/1] Payı (%) İller İller İstanbul 237.161.480 152.064.616 64,1 39,05 İstanbul 268.613.393 175.205.485 65,2 41,2 Ankara 70.506.239 54.524.332 77,3 14 Ankara 70.303.112 50.719.293 72,1 11,9 Kocael 46.356.286 41.443.276 89,4 10,64 İzm r 53.827.739 41.200.725 76,5 9,7 İzm r 47.872.258 37.463.626 78,3 9,62 Kocael 46.508.959 40.632.265 87,4 9,5 Bursa 10.835.679 7.361.094 67,9 1,89 Bursa 12.339.830 8.169.998 66,2 1,9 Mers n 9.503.172 6.882.247 72,4 1,77 Mers n 10.545.914 7.456.577 70,7 1,8 Antalya 9.086.606 5.462.859 60,1 1,4 Antalya 10.392.808 6.116.080 58,8 1,4 Hatay 4.938.514 3.679.916 74,5 0,94 Tek rdağ 5.377.937 4.161.317 77,4 1,0 Tek rdağ 4.463.171 3.387.417 75,9 0,87 Hatay 5.666.936 4.151.024 73,2 1,0 Adana 5.750.774 2.722.567 47,3 0,7 Konya 4.958.389 2.965.506 59,8 0,7 ………… ………… ………… ………… ………… Adana 6084562 2.878.154 47,3 0,7 Çankırı 198.407 145.446 73,3 0,04 ………… ………… ………… ………… ………… Karaman 236.070 134.393 56,9 0,03 Çankırı 227.467 153.476 67,5 0,04 B ngöl 184.752 122.316 66,2 0,03 B ngöl 217.721 148.319 68,1 0,03 Gümüşhane 111.891 88.903 79,5 0,02 Gümüşhane 130.934 99.293 75,8 0,02 Iğdır 198.450 86.967 43,8 0,02 Iğdır 240.542 97.783 40,7 0,02 Tuncel 83.878 72.190 86,1 0,02 K l s 150.284 88.695 59,0 0,02 K l s 127.632 72.008 56,4 0,02 Tuncel 90.847 78.064 85,9 0,02 Ardahan 79.303 57.887 73,0 0,01 Ardahan 90.347 67.346 74,5 0,02 Bayburt 61.990 48.594 78,4 0,01 Bayburt 72.433 52.695 72,7 0,01 Hakkar 280.466 46.859 16,7 0,01 Hakkar 342.438 49.067 14,3 0,01 Toplam 470.699.859 331.700.350 71,1 100 Toplam 470.699.859 331.700.350 71,1 100

Kaynak : T.C. Mal ye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü

Tablo XVI.2'de yer alan toplam tahakkuk içindeki paylar incelendiğinde, Adana ili 2014 yılında yüzde 0,70'lik pay ile iller sıralamasında 11.sırada yer alırken; 2013 yışında yine 0,70'lik pay ile 10 sırada yer almıştır. Toplam tahakkuk ç ndek en fa z l a p a y y ü zd e 4 1 , 2 l e İstanbul l ne a t olup, ardından yüzde 11,9 le Ankara ve yüzde 9,7 le İzm r ller sıralanmaktadır.

ADANA EKONOMİSİ 2014 XVI.1. Genel Bütçe Gel rler 2014 yılında Genel Bütçe Gel rler nde b r öncek yıla göre tahakkukta yüzde 5,7, tahs latta yüzde 5,7 artış gerçekleşm şt r. 2013 yılında se, Genel Bütçe Gel rler nde b r öncek yıla göre tahakkukta yüzde 17,2, tahs latta yüzde 14,9 artış gerçekleşm şt r. Genel bütçe gel rler nde öneml kalem verg gel rler olup bunun altında da gel r ve kazanç üzer nden alınan verg lerd r. Gel r ve kazanç üzer nden alınan verg gel rler tahakkukunda yüzde 8,3, tahs latta da yüzde 7 artış gerçekleşm şt r. D ğer öneml gel r kalem para cezalarıdır. Bu kalemde de tahakkukta yüzde 7 artış, tahs latta yüzde 1,6 azalış gerçekleşm şt r.

TABLO XVI.3 Adana Genel Bütçe Gel rler (2013-2014) 2013 Tahakkuk

Tahsilat / Tahakkuk

Tahsilat

Tahakkuk

Tahsilat / Tahakkuk

Tahsilat

Tahakkuk

Tahsilat

Genel Bütçe Gel rler

5.623.716

2.599.482

46,2

5.946.033

2.746.731

46,2

5,7

I-Verg Gel rler 1. Gel r ve Kazanç Üzer nden Alınan Verg ler

3.643.876

2.319.375

63,7

3.927.159

2.467.664

62,8

7,8

6,4

1.533.516

1.162.648

75,8

1.660.170

1.243.796

74,9

8,3

7,0

263.264

189.321

71,9

288.910

203.034

70,3

9,7

7,2

881.516

477.575

54,2

918.704

458.203

49,9

4,2

-4,1

105.099

100

128.969

100,0

22,7

2. Mülk yet Üzer nden Alınan Verg ler 3. Dah lde Alınan Mal ve H zmet Verg ler 4. Uluslararası T caret ve Muamelelerden Alınan Verg ler 5. Damga Verg s 6. Harçlar 7. Başka Yerde Sınıﬂandırılmayan D ğer Verg ler

221.530

151.384

68,3

243.324

162.796

66,9

9,8

7,5

268.222

232.400

86,6

317.297

270.692

85,3

18,3

16,5

370.729

948

0,3

369.785

174

0,0

-0,3

-81,6

II-Teşebbüs ve Mülk yet Gel rler

99.624

74.575

74,9

118.043

86.473

73,3

18,5

16,0

1. Mal ve H zmet Satış Gel rler

42.294

40.519

95,8

44.809

43.088

96,2

5,9

6,3

2.KİT ve Kamu Bankaları Gel rler 3.Kurumlar Karları

10.399

100

10.807

100,0

3,9

4.K ra Gel rler

46.964

23.690

50,4

62.416

32.568

52,2

32,9

37,5

-133,3

-130,3

100,0

-83,7

5.D ğer Teşebbüs ve Mülk yet Gel rler III-Alınan Bağışlar ve Yardımlar le Özel Gel rler 1.Yurt Dışından Alınan Bağış ve Yardımlar 2.Özel Gel rler IV-Fa zler, Paylar ve Cezalar 1.Fa z Gel rler 2.K ş ve Kurumlardan Alınan Paylar 3.Para Cezaları 4.D ğer Çeş tl Gel rler V-Sermaye Gel rler

-33

435

100

435

100

100,0

1.846.451

171.767

9,3

1.888.868

180.631

9,6

2,3

5,2

476.874

13.150

2,8

410.656

8.347

2,0

-13,9

-36,5 40,4

9.301

8.812

94,7

13.831

12.369

89,4

48,7

1.333.741

138.104

10,4

1.427.073

135.865

9,5

7,0

-1,6

26.535

11.701

44,1

37.308

24.050

64,5

40,6

105,5

33.330

100

11.892

100,0

-64,3

33.330

100

11.874

100,0

-64,4

2.Taşınır Satış Gel rler

3.D ğer Sermaye Satış Gel rler

1.Taşınmaz Satış Gel rler

VI-Alacaklardan Tahs lat

100

2014/2013 % Değ ş m

2014

(Bin TL)

Kaynak : T.C. Mal ye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü

ADANA EKONOMİSİ 2014 XVI.2 İller Bazında Kümülat f Bütçe Karşılaştırması Tablo XVI.4'te yer alan illere göre bütçe gelir gider kıyaslaması ncelend ğ nde 2014 yılında 11 l n gel r g der denges n sağladığı görülmekted r. 2013 yılında se 12 l n gel r g der denges n sağladığı görülmekted r. 2014 yılı tahs lat/g der oranında lk üç l b r öncek yıl olduğu g b Kocael , İstanbul ve İzm r olarak sıralanmaktadır. Adana l 2014 yılında yüzde 63,48 tahs lat/g der oranı le ller bazında 18' nc sırada yer almış olup 2013 yılında yüzde 67,82 tahs lat/g der oranı le 18' nc sırada yer almıştı.

TABLO XVI.4 2014 Yılı İllere Göre Kümülat f Bütçe Gel r-G der Karşılaştırması (B n TL) Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 --21 22 23 24 --72 73 74 75 76 77 78 79 80 81

İller Kocaeli İstanbul

İzmir Tekirdağ Mersin Zonguldak Bursa Hatay Antalya Ankara Kırıkkale Yalova Muğla Aksaray Manisa --Balıkesir Adana Kayseri Düzce --Bayburt Ardahan Kars Bitlis Bingöl Van Mardin Şırnak Tunceli Hakkari Toplam

Tahakkuk [1] 46.508.959 268.613.393 53.827.739 5.377.937 10.545.914 2.811.781 12.339.830 5.666.936 10.392.808 70.303.112 1.371.972 789.158 3.080.502 1.140.793 3.114.688 --2.808.403 6.084.562 3.440.578 912.768 --72.433 90.347 302.740 260.327 217.721 1.261.796 911.625 406.257 90.847 342.438 610.173.300

Tahs lat [2] 40.632.265 175.205.485 41.200.725 4.161.317 7.456.577 1.912.597 8.169.998 4.151.024 6.116.080 50.719.293 955.732 483.151 1.869.392 674.101 1.971.663 --1.841.031 2.878.154 2.232.920 431.964 --52.695 67.346 198.360 172.209 148.319 502.964 257.927 200.085 78.064 49.067 425.758.290

Kaynak : T.C. Mal ye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü

Top.Tah.İç. Payı (%) 9,54 41,15 9,68 0,98 1,75 0,45 1,92 0,97 1,44 11,91 0,22 0,11 0,44 0,16 0,46 --0,43 0,68 0,52 0,10 --0,01 0,02 0,05 0,04 0,03 0,12 0,06 0,05 0,02 0,01 100,00

G derler [3] 4.098.262 21.803.258 9.790.596 1.580.890 4.047.671 1.255.791 5.495.186 2.838.062 4.689.299 39.345.908 859.786 502.929 1.994.173 735.266 2.341.841 --2.891.201 4.533.781 3.586.211 696.256 --299.670 396.285 1.170.099 1.055.140 1.002.979 3.436.101 2.025.161 1.651.282 741.814 1.502.932 448.423.971

Top.G d.İç. Payı (%) 0,91 4,86 2,18 0,35 0,90 0,28 1,23 0,63 1,05 8,77 0,19 0,11 0,44 0,16 0,52 --0,64 1,01 0,80 0,16 --0,07 0,09 0,26 0,24 0,22 0,77 0,45 0,37 0,17 0,34 100,00

% [2/3] 991,45 803,57 420,82 263,23 184,22 152,30 148,68 146,26 130,43 128,91 111,16 96,07 93,74 91,68 84,19 --63,68 63,48 62,26 62,04 --17,58 16,99 16,95 16,32 14,79 14,64 12,74 12,12 10,52 3,26 94,95

% [2/1] 87,36 65,23 76,54 77,38 70,71 68,02 66,21 73,25 58,85 72,14 69,66 61,22 60,68 59,09 63,30 --65,55 47,30 64,90 47,32 --72,75 74,54 65,52 66,15 68,12 39,86 28,29 49,25 85,93 14,33 69,78

101

ADANA EKONOMİSİ 2014

XVII. BANKACILIK XVII.1 Mevduat ve Kred Türk ye Bankalar B rl ğ F nansal Türk ye Har tası ver ler ne göre Adana l kred ve mevduatları 2007-2014 yılları dağılımları Tablo XVII.1'de ncelend ğ nde; 2014 yılında mevduatta yüzde 10 artış gerçekleşm ş ve 14 m lyar 869 m lyon TL'ye ulaşmıştır. Kullanılan kred lerde se 2014 yılında yüzde 17 artış gerçekleşm ş ve 26 m lyar 420 m lyon TL kred kullanılmıştır. 2013 yılında se mevduatta yüzde16, nakd kred de yüzde 25 artış gerçekleşm şt . Kred mevduat oranı se 2014 yılında yüzde 178 olarak gerçekleşm ş olup b r öncek yıla göre yüzdesel bazda 10 puanlık artış olmuştur. Yan her 100 TL mevduata karşılık 178 TL kred kullanılmış olup, 2013 yılında bu oran yüzde 168 gerçekleşm ş ve her 100 TL mevduata karşılık 168 TL kred kullanılmıştı.

Tablo XVII.1 Adana İl Mevduat ve Kred Dağılımları (2007-2014) (B n TL)

Ver

2007

2008

2010

2011

2012

2013

2014 Yılı İller Sıralaması

2014

Mevduat

6.456.527 7.938.853 8.845.173 10.183.479 10.656.809 11.577.547 13.464.076 14.869.525

7. Sıra

Nakd Kred ler

4.867.422 6.948.987 8.112.385 11.227.740 15.064.399 18.097.062 22.611.365 26.420.304

9. Sıra

Tak ptek Alacaklar Sektör Kred s

230.977

938.456 1.251.874

5. Sıra

1.717.850 2.214.876 2.311.115 3.422.924 4.848.553 5.661.663 7.355.663 9.669.320

9. Sıra

301.872

625.624

615.736

573.571

709.635

Nakd Kred Mevduat Oranı %

110

141

156

168

178

30. Sıra

Sektör Kred s n n Nakd Kred ye Oranı %

17. Sıra

Tak ptek Alacakların Nakd Kred ye Oranı %

3. Sıra

Mevduat % Değ ş m

Nakd Kred ler % Değ ş m

Tak ptek Alacaklar % Değ ş m

107

-2

-7

Kaynak:BDDK-F nansal Türk ye Har tası

102

2009

ADANA EKONOMİSİ 2014 Graﬁk XVII.1 Adana İl Mevduat ve Kred n n Yıllara Göre Dağılımı (2007-2014) (B nTL)

XVII.2 İllere Göre Mevduatın Dağılımı Mevduatın İllere göre dağılımında 2014 yılında Adana l toplam 14 m lyar 869 m lyon TL mevduat le ller bazında sıralamada 7'nc sırada yer almıştır. Toplam mevduat payı se %1,4'tür. 2013 yılında 13 m lyar 464 m lyon TL mevduat le ller bazında sıralamada 7'nc sırada yer almış olup toplam mevduattak payı %1,4'tür. Toplam mevduat sıralamasında en fazla mevduat 460 m lyar 804 m lyon TL le İstanbul l nde toplanmıştır. Ardından 158 m lyar 66 m lyon TL le Ankara ve 54 m lyar 760 m lyon TL toplam mevduat le İzm r ller sıralanmaktadır.

XVII.3 İllere Göre Kred ler n Dağılımı

Tablo XVII.2 Mevduatın İllere ve Bölgelere Göre Dağılımı (2013-2014) (B n TL) Sıra

2013

İller n Payı %

2014

İller n Payı %

İSTANBUL

İller

411.622.623

43,5

İSTANBUL

İller

460.804.574

43,8

ANKARA

152.401.497

16,1

ANKARA

158.066.458

15,0

İZMİR

48.640.884

5,1

İZMİR

54.760.778

5,2

ANTALYA

21.510.432

2,3

BURSA

25.014.620

2,4

BURSA

21.408.878

2,3

ANTALYA

24.543.733

2,3

KOCAELİ

16.661.096

1,8

KOCAELİ

18.607.469

1,8

ADANA

13.464.076

1,4

ADANA

14.869.525

1,4

KONYA

10.796.124

1,1

MERSİN

12.339.505

1,2

MERSİN

10.063.334

1,1

KONYA

12.052.904

1,1

MUĞLA

9.415.136

1,0

MUĞLA

10.978.996

1,0

---

SİİRT

591.968

0,1

ŞIRNAK

715.485

0,1

BİNGÖL

554.909

0,1

BİNGÖL

643.740

0,1

BİTLİS

534.974

0,1

HAKKARİ

623.829

0,1

IĞDIR

513.905

0,1

BİTLİS

590.468

0,1

MUŞ

498.335

0,1

MUŞ

561.420

0,1

HAKKARİ

485.670

0,1

IĞDIR

555.192

0,1

GÜMÜŞHANE

432.260

0,0

GÜMÜŞHANE

496.333

0,0

KİLİS

277.312

0,0

BAYBURT

325.270

0,0

BAYBURT

259.120

0,0

KİLİS

301.478

0,0

ARDAHAN

255.558

0,0

ARDAHAN

294.517

Toplam :

945.769.958

100,0

Kaynak:BDDK-F nansal Türk ye Har tası

Toplam :

1.052.662.441

2014 yılında kred ler n llere göre dağılımında Adana l 26 m lyar 420 m lyon TL kullanılan kred le ller sıralamasında 8.' nc sırada yer almış olup toplan kred ler ç ndek payı yüzde 2,1'd r. 2013 yılında 22 m lyar 611 m lyon TL kullanılan kred le ller sıralamasında 8.' nc sırada yer almış olup toplam kred ler ç ndek payı y ne yüzde 2,1 d . İlk sırada 506 m lyar 772 m lyon TL kred le İstanbul l yer almakta olup ardından 155 m lyar 692 m lyon TL kred le Ankara ve 66 m lyar 938 m lyon TL kred le İzm r ller sıralanmıştır.

0,0 100,0

103

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XVII.3 Kred Stokunun İllere Göre Dağılımı (2013-2014) (B n TL) Sıra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81

Sıralama İSTANBUL ANKARA İZMİR ANTALYA BURSA GAZİANTEP KOCAELİ ADANA KONYA HATAY --AĞRI MUŞ BİNGÖL IĞDIR GÜMÜŞHANE KİLİS HAKKARİ TUNCELİ ARDAHAN BAYBURT Toplam

İller 425.684.254 128.478.045 60.249.260 36.873.680 34.372.004 24.972.200 24.139.236 22.611.365 18.952.829 15.443.064 --1.12 3.756 880.434 764.641 750.335 643.974 518.592 506.023 502.449 493.894 325.237 1.077.031.775

İller n Payı % 39,5 11,9 5,6 3,4 3,2 2,3 2,2 2,1 1,8 1,4 --0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0 0 0 0 0 100

İller İSTANBUL ANKARA İZMİR ANTALYA BURSA GAZİANTEP KOCAELİ ADANA KONYA DENİZLİ --AĞRI MUŞ IĞDIR BİNGÖL GÜMÜŞHANE HAKKARİ KİLİS ARDAHAN TUNCELİ BAYBURT Toplam :

2014 İller n Payı % 39,7 506.772.230 12,2 155.692.115 5,2 66.938.255 3,4 43.403.543 3,2 40.257.993 2,4 30.797.284 2,2 28.717.637 2,1 26.420.304 1,9 23.666.680 1,4 18.383.309 ----0,1 1.328.790 0,1 1.027.295 0,1 970.603 0,1 875.149 0,1 752.387 0,1 657.361 0,0 610.264 0,0 603.761 0,0 586.197 0,0 415.339 100 1.277.073.967

Kaynak:BDDK-F nansal Türk ye Har tası

XVII.4 Sektör Kred ler Adana l nde toplam 9 m lyar 669 m lyon TL sektör kred s kullanılmıştır. B r öncek yıla göre yüzde 31,5 artış gerçekleşm ş olup 2013 yılında yüzde 30 artış kaydederek 7 m lyar 355 m lyon TL artış gerçekleşm şt . Kred dağılımına bakıldığında sektörel kred ler n yüzde 25,6'sı Toptan T caret ve Kom syonculuk sektöründe kullanılmış olup, ardından yüzde 24,8 le Z raat ve Balıkçılık sektöründe ve yüzde 13,3 le tekst l ve tekst l ürünler sektöründe kullanılmıştır. Sektör kred ler nde tak p durum ncelend ğ nde se en fazla tak ptek kred 113 m lyon 957 b n TL le Toptan T caret ve Kom syonculuk sektöründe gerçekleşm şt r. Sektör kred tak pler n n toplamının yüzde 31,3' ü bu sektöre a tt r. Toplam 9 m lyar 669 m lyon 320 b n TL tutarındak sektör kred s n n se yüzde 3,8' tak be düşmüştür. B r öncek yıl tak ptek alacakların sektör kred s oranı yüzde 3,6 d . 104

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XVII.4 Sektörel Kred ler ve Tak p Durumu (2007-2014) (B n TL)

Sektörler

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2014 Yılı B r Öncek 2014 Yılı Kred Yıla Göre Dağlımı % Artış %

Toptan T caret ve Kom syonculuk

298.315

459.092

457.816

751.169 1.013.505 1.384.797 1.772.665 2.471.212

39,4

25,6

Z raat ve Balıkçılık

513.909

671.427

798.195 1.206.528 1.603.273 1.783.829 1.923.441 2.399.693

24,8

Tekst l ve Tekst l Ürünler

326.467

300.645

352.019

499.567

730.391

796.782 1.165.075 1.289.892

10,7

13,3

İnşaat

144.713

156.286

168.984

294.880

405.302

509.802

757.824 1.053.135

39,0

10,9

Gıda Meşrubat ve Tütün

150.984

168.773

188.227

342.052

573.697

630.604

776.981

914.636

17,7

9,5

Enerj

134.109

154.366

44.891

124.693

233.828

211.391

424.098

849.473

100,3

8,8

Metal ve İşlenm ş Maden

126.791

275.532

275.644

155.842

223.445

266.212

364.253

477.303

31,0

4,9

17.538

22.694

22.122

42.552

57.852

63.614

144.372

169.462

17,4

1,8

4.957

5.929

3.162

4.383

6.754

8.527

13.534

26.798

98,0

0,3

132

1.258

506

6.105

13.420

17.716

32,0

Tur zm F nansal Kuruluşlar Den zc l k TOPLAM B r Öncek Yıla Göre % Değ ş m Tak ptek Toptan T caret ve Kom syonculuk Tak ptek Tekst l ve Tekst l Ürünler Tak ptek Z raat ve Balıkçılık

0,2

1.717.850 2.214.876 2.311.115 3.422.924 4.848.553 5.661.663 7.355.663 9.669.320 29

100,0

31,5

26.909

38.197

48.988

45.685

37.454

54.203

61.606

113.957

85,0

31,3

79.055

91.504

145.565

119.795

119.314

102.713

92.923

111.558

20,1

30,7

4.650

12.778

33.311

37.446

30.912

33.665

37.974

50.621

33,3

13,9

Tak ptek İnşaat Tak ptek Gıda Meşrubat ve Tutun Tak ptek Metal ve İslenm ş Maden Tak ptek Tur zm

2.211

5.179

10.181

6.079

4.552

21.770

39.016

36.580

-6,2

10,1

4.568

5.477

9.958

8.043

5.657

8.475

16.908

26.839

58,7

7,4

1.893 832

3.080 749

3.068 3.073

2.545 1.368

2.065 3.659

1.996 3.782

6.641 5.528

14.706 7.577

121,4 37,1

4,0 2,1

Tak ptek Enerj Tak ptek F nansal Kuruluşlar Tak ptek Den zc l k

1.539

627

1.146

940

706

1.322

1.125

1.406

25,0

0,4

199 0

215 0

436 0

507 0

492 7

484 0

353 0

325 0

-7,9 -

0,1 -

100,0

TOPLAM B r Öncek Yıla Göre % Değ ş m

121.856

Kaynak:BDDK-F nansal Türk ye Har tası

157.806 30

255.726 62

222.408 -13

204.818 -8

228.410 12

262.074

363.569

105

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XVII.4 Sektör Kred s n n Nakd Kred ye Oranı İller Sıralaması (2014) Sıra

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

Sektör Sektör Kred s / Nakd Kred Kred s (B n Nakd Kred İller (B n TL) TL) Oranı % GAZİANTEP 56,9 30.797.284 17.522.459 KAHRAMANMARAŞ 5.011.942 54,2 9.241.759 DENİZLİ 9.838.299 53,5 18.383.309 HATAY 8.709.040 51,6 16.893.253 KARABÜK 1.412.289 48,2 2.928.726 ANKARA 45,2 155.692.115 70.377.828 KARAMAN 1.024.674 44,7 2.293.542 ARDAHAN 265.500 44,0 603.761 KONYA 43,5 23.666.680 10.286.679 ANTALYA 43,4 43.403.543 18.856.613 İSTANBUL 43,1 506.772.230 218.310.156 RİZE 1.378.946 40,3 3.422.327 MARDİN 1.453.685 40,0 3.637.402 UŞAK 1.307.450 38,2 3.418.281 EDİRNE 1.653.997 36,9 4.484.734 ŞANLIURFA 2.824.936 36,7 7.691.883 ADANA 9.669.320 36,6 26.420.304 BATMAN 855.722 35,6 2.405.505 BURSA 34,3 40.257.993 13.804.792 TRABZON 2.745.991 34,3 8.016.401

İller bazında sektör kred ler n n nakd kred ç ndek payına göre sıralama Tablo XVII.4'ted r. Buna göre Gaz antep l toplam nakd kred ler n n yüzde 56,9'unu sektör kred s nde kullanmış olup bu oran le ller sıralamasında lk sırada yer almıştır. Ardından yüzde 54,2 le Kahramanmaraş ve yüzde 53,5 le Den zl ller sıralanmıştır. Adana l %36,6 pay le 17. Sırada yer almıştır. 2013 yılında se yüzde 33 pay le 20. sıradaydı. Türk ye genel sektör kred s n n nakd kred ye oranı se yüzde 39,5 olarak gerçekleşm şt r.

XVII.5 İllere Göre Tak ptek Alacakların Nakd Kred lere Oranı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) F nansal Türk ye Har tası (FİNTÜRK) ver ler ne göre 2013 ve 2014 yılları tak ptek alacakların nakd kred ler oranı ller sıralaması yapılmış ve buna göre 2014 yılında takipteki alacakların nakdi krediye oranı yüzde 1,33 olan Siirt, borcuna en sadık il olmuştur.Ardından yüzde 1,37 le Kırşeh r ve yüzde 1,60 le R ze ller borcuna en sadık d ğer ller olarak sıralanmaktadır. Adana l se yüzde 4,74 le ller sıralamasında 79'uncu sırada (son üç l ç nde) olup her 100 TL kred n n 4,74 TL' s tak be düşmüştür. Türk ye oranı se yüzde 2,85 olup Adana l Türk ye oranın 1,89 puan üzer nde kalmıştır. 2013 yılında da yine, takipteki alacakların nakdi krediye oranı yüzde 0,92 olan Siirt borcuna en sadık l d . Ardından yüzde 1,32 le Kırşeh r ve yüzde 1,68 le B ngöl ller borcuna en sadık d ğer ller olarak sıralanmıştı. Tak ptek alacakların nakd kred lere oranında Türk ye ortalaması se yüzde 2,95' d . Adana l 2013 yılı oranı se yüzde 4,15 olup ller sıralamasında 75' nc sırada yer almıştı. Yan Adana l nde her 100 TL kred n n 4,15 TL’s tak be düşmüştü. 106

Görüldüğü üzere tak ptek alacakların nakd kred lere oranında Türk ye toplamında 2014 yılında b r öncek yıla göre 0,10 puanlık b r artış görülmüş olup Adana l nde se 0,29 puanlık b r artış gerçekleşm şt r.

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XVII.6 Tak ptek Alacakların Nakd Kred lere Oranı (%) (2013-2014) İller Sıralama

Şeh r

2013 Toplam Nakd Tak ptek Oran Kred ler Alacaklar %

Şeh r

2014 Toplam Nakd Tak ptek Oran Kred ler Alacaklar %

SİİRT

2.030.678

18.647 0,92 SİİRT

1.999.253

26.530 1,33

KIRŞEHİR

1.689.089

22.289 1,32 KIRŞEHİR

2.051.903

28.190 1,37

BİNGÖL

764.641

12.856 1,68 RİZE

3.422.327

54.668 1,60

TUNCELİ

502.449

KAHRAMANMARAŞ

7.444.391

BİTLİS

1.198.361

22.298 1,86 ARDAHAN

RİZE

2.876.768

53.688 1,87 NİĞDE

GAZİANTEP

24.972.200

8.894

1,77 ÇANKIRI

1.422.783

23.655 1,66

136.255 1,83 BİNGÖL

875.149

15.513 1,77

603.761

10.767 1,78

472.245 1,89 KAHRAMANMARAŞ

ÇANKIRI

1.153.671

22.356 1,94 BİTLİS

SİNOP

1.271.053

24.956 1,96 TUNCELİ

--------

BARTIN

1.235.473

MERSİN

15.014.308

IĞDIR

ŞANLIURFA

---

750.335

---

2.319.386

42.171 1,82

9.241.759

175.209 1,90

1.339.974

26.432 1,97

586.197

11.801 2,01

2.928.726

60.381 2,06

48.298 3,91 DÜZCE

3.059.448

125.352 4,10

588.180 3,92 YOZGAT

2.735.058

114.563 4,19

3.666.956

154.035 4,20

3.804.608

163.734 4,30

29.675 3,95 OSMANİYE

6.225.486

251.573 4,04 TOKAT

ADANA

22.611.365

938.456 4,15 İZMİR

YALOVA

2.063.921

DÜZCE

2.614.265

BATMAN

1.899.402

ZONGULDAK

5.099.375

245.193 4,81 ZONGULDAK

5.057.284

263.543 5,21

DİYARBAKIR

6.819.388

345.578 5,07 BATMAN

2.405.505

138.082 5,74

Türk ye Oranı %

86.535 4,19 BİLECİK 111.365 4,26 DİYARBAKIR 84.505 4,45 ADANA

1.077.031.775 29.621.543 2,75 Türk ye Oranı %

66.938.255 2.921.522 4,36 2.102.588

94.532 4,50

8.200.047

368.797 4,50

26.420.304 1.251.874 4,74

1.277.073.967 36.367.962 2,85

Kaynak:BDDK-F nansal Türk ye Har tası

XVII.6. Protestolu Senetler Protesto ed len senetlerde adet ve tutar olarak yıllara göre dağılımlar ncelend ğ nde adet bazında 2014 yılında senet sayısında yüzde -8,1; tutar bazında da yüzde -3,5 azalış gerçekleşm şt r. 2013 yılında senet sayısında yüzde 47,1; tutar bazında da yüzde 16,54 gerçekleşm şt . Tablo XVII.7 ve Graﬁk XVII.2'de son 10 yıldaki senet sayısı ve tutarları yer almakta olup; ekonom k kr z n yaşandığı 2009 yılında protesto ed len senet sayısında ve tutarında öneml b r artış göze çarpmaktadır. Bu yılın ardından 2013 yılına kadar azalışa geçen protestolu senet sayısı ve tutarı 2013 yılında yaklaşık yüzde 50'ye yakın artış kaydetm şt r. Bu hızlı artışın ardından 2014 yılında protestolu senet tutarında yüzde -3,5; senet sayısında se yüzde -8,1 azalış gerçekleşm şt r.

107

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XVII.7 Adana İl Protestolu Senetler n n Yıllara Göre Dağılımı (2005-2014) Yıllar 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Adet

% Değ ş m

12.208 16.364

95,6

59.655.342

119,2

85.225.439

42,9

19.525

19,3

109.308.163

28,3

21.409

9,6

132.011.566

20,8

22.520

5,2

143.541.486

8,7

16.218

-28

95.016.898

-33,8

9.781

-39,7

85.018.934

-10,5

12.058

23,3

104.895.356

23,4

14.042

16,5

154.314.660

47,1

12.908

-8,1

148.888.978

-3,5

Graﬁk XVII.2. Adana İl ndek Protestolu Senetler n Yıllara Göre Dağılımı Graﬁğ

Kaynak TBB R sk Merkez

XVII.6.1 Protesto Ed len Senet Adetler Dönemlere göre senet sayısı incelendiğinde 2014 yılında Adana ilinin protesto edilen senet sayısının dört döneminde de b r öncek yılın aynı dönem ne göre azalış olmuştur. Türk ye genel nde protesto ed len senet sayısında y ne her dönemde b r öncek yılın aynı dönem ne göre azalış gerçekleşm şt r. Bu azalış; son yıllarda senet kullanımının yerini kredi kartına ve yapılan kanun değişikliğinden sonra hapis cezasının kaldırılmasından dolayı çek kullanımına bırakmasından kaynaklanmaktadır. Ocak 2014'ten sonra kredi kartı taksitlendirmesine sınırlama getirildiği düşünülecek olursa; önümüzdeki yıllarda senet piyasasında artışlar olabileceği beklenmektedir. Bir önceki döneme göre değişimler incelendiğinde ise; 2014 yılında, protesto edilen senet sayısında IV. dönem, bir önceki aya göre yüzde 7,44 artış ile en fazla artışın gerçekleştiği dönem olmuştur.

108

ADANA EKONOMİSİ 2014 Tablo XVII.8. Türk ye-Adana İl Protestolu Senet Sayısının Dönemlere Göre Dağılımı (2013-2014)

ADANA 2013

TÜRKİYE ADANA

II / I (%)

3.683

3.493

-5,16

3.361

-3,78

3.505

267.543

0,89

281.310

5,15

277.872

3.152

3.120

-1,02

3.199

2,53

3.437

7,44

12.908

1,63

258.479

6,21

262.710

1,64

1.004.006

2014

TÜRKİYE

239.456

243.361

2014/2013 %

ADANA TÜRKİYE

-14,42 -9,70

-10,68 -9,04

-4,82 -8,12

IV. Dönem

IV / III (%)

II. Dönem

265.181

III. Dönem

III / II (%)

I. Dönem

4,28

Toplam 14.042

-1,22 1.091.906

-1,94 -5,46

-8,08 -8,05

Kaynak TBB R sk Merkez

Graﬁk XVII.3. Protesto Ed len Senetler n Adet Bazında Dağılımı Graﬁğ (Türk ye-Adana)

109

ADANA EKONOMİSİ 2014 İller bazında protesto ed len senet sayısına göre sıralamada 2014 yılında Adana l 12.908 adet protesto ed len senet le 13'üncü sırada olup; 2013 yılında 14.042 adet protesto ed len senet le 9'uncu sırada d .

Tablo XVII.9 İller Bazında Protesto Ed len Senet Adetler (2013-2014) İller Sıralama

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

İLLER İSTANBUL

İLLER

2014 Yılı

144.849 İSTANBUL

138.236

ANKARA

75.051 ANKARA

73.636

İZMİR

43.347 İZMİR

43.406

ANTALYA

33.869 KONYA

34.941

KONYA

33.373 BURSA

32.993

BURSA

29.867 ANTALYA

28.339

KOCAELİ

14.443 GAZİANTEP

13.984

MUĞLA

14.061 KAYSERİ

13.590

ADANA

14.042 SAMSUN

13.571

KAYSERİ

13.939 MUĞLA İÇEL 13.517 (MERSİN)

13.488

12.417 KOCAELİ

12.916

12.383 ADANA

12.908

11.542 MANİSA

11.888

11 MERSİN 12 BALIKESİR 13 SAMSUN 14 GAZİANTEP -----MANİSA ----------77 ARDAHAN 78 BAYBURT 79 SİİRT 80 KİLİS 81 TUNCELİ Toplam 110

2013 Yılı

Kaynak TBB R sk Merkez

13.248

11.226 ORDU

9.583

------ ------

------

762 ÇANKIRI

679

493 BAYBURT

506

450 KİLİS

429

359 TUNCELİ

389

128 SİİRT

238

1.091.906

1.004.006

ADANA EKONOMİSİ 2014 XVII.6.2 Protesto Ed len Senet Tutarları Dönemlere göre senet tutarı ncelend ğ nde 2013 yılında Adana ili protesto edilen senet tutarında en fazla artış; bir önceki yılın aynı dönemine göre en fazla artışın yüzde 9,83 olduğu IV. Dönemde görülmüştür. Türk ye genel nde protesto ed len senet tutarında en fazla artış se yüzde 19,60 le IV. dönemded r. B r öncek döneme göre değ ş mler ncelend ğ nde se 2014 yılında protesto ed len senet tutarlarında yüzde -3,51 azalış gerçekleşm ş olup, Türk ye genel nde yüzde 9,70 artış gerçekleşm şt r. 2013 yılında se Adana l artışı yüzde 47,11 d .

Tablo XVII.10. Protestolu Senet Tutarının Dönemlere Göre Dağılımı (Türk ye-Adana) (2013-2014) I. Dönem 2013

ADANA TÜRKİYE

2014

ADANA TÜRKİYE

2014/2013 %

II. Dönem

II / I (%)

III. Dönem

III / II (%)

IV. Dönem

IV / III (%)

Toplam

41.333

36.184

-12,46

36.998

2,25

39.800

7,57

154.315

1.806.096

1.797.178

-0,49

1.950.024

8,50

1.940.930

-0,47

7.494.227

38.883

32.698

-15,91

33.595

2,74

43.713

30,12

148.889

1.850.397

1.748.868

-5,49

2.300.396

31,54

2.321.359

0,91

8.221.021

ADANA

-5,93

-9,63

-9,20

9,83

-3,52

TÜRKİYE

2,45

-2,69

17,97

19,60

9,70

Kaynak TBB R sk Merkez

Graﬁk XVII.4. Protesto Senetler n Tutar Bazında Dağılım Graﬁğ (Türk ye-Adana)

111

ADANA EKONOMİSİ 2014 2014 yılında İller bazında protesto ed len senet tutarlarına göre sıralamada Adana l 148 m lyon 888 b n TL tutarında protesto ed len senet le ller sıralamasında 10'uncu sırada olup; 2013 yılında İller bazında protesto ed len senet tutarlarına göre sıralamada Adana l 154 m lyon 314 b n TL tutarında protesto ed len senet le ller sıralamasında 8' nc sırada d .

Tablo XVII.11 İller Bazında Protesto Ed len Senet Tutarları (2013-2014) Sıralama

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 -----72 73 74 75 76 77 78 79 80 81

İLLER

İSTANBUL

İLLER

2014

1.946.509.981 İSTANBUL

2.120.984.073

ANKARA

897.823.912 ANKARA

1.081.269.694

İZMİR

462.81 6.173 İZMİR

510.581.162

ANTALYA

334.429.091 ANTALYA

344.397.015

KONYA

245.297.027 VAN

289.114.698

BURSA

238.034.896 KONYA

284.737.783

KAYSERİ

175.551.174 BURSA

245.251.733

ADANA

154.314.660 GAZİANTEP

190.780.497

KOCAELİ

134.707.394 KAYSERİ

164.399.468

MERSİN

127.160.988 ADANA

148.888.978

------

HAKKARİ

9.017.293

BİTLİS

8.505.771

BARTIN

7.784.651

GÜMÜŞHANE

7.897.188

SİNOP

7.502.377

ARDAHAN

7.230.061

IĞDIR

6.920.989

ÇANKIRI

6.768.384

ARDAHAN

6.097.409

SİNOP

6.742.124

GÜMÜŞHANE

5.124.879

SİİRT

6.546.155

SİİRT

4.997.808

IĞDIR

5.085.703

BAYBURT

4.074.400

KİLİS

3.968.856

KİLİS

2.537.673

BAYBURT

2.875.472

TUNCELİ

1.749.385

TUNCELİ

GENEL TOPLAM

112

2013

Kaynak: TBB R sk Merkez

932.935 7.494.226.684

8.221.021