İstanbul’da Mimar Olmak: Merkezkaç Tahayyüller

Rengin Aytan

Stüdyo Yürütücüleri / Studio Instructors: Cem ilhan - Devrim Çimen

AURA-İSTANBUL | BAHAR 2020

Mimarlık politik bir tavırdır.

Lebbeus Woods

Lebbeus Woodsİstanbul, tarihsel çok katmanlılığıyla birlikte, fiziksel ve toplumsal dönüşümler geçirmiş, farklı aktörler tarafından birden fazla mekankırıma uğramış, yapılaşma biçimi ve kentsel politikalar bağlamında birçok farklı dönemi içinde barındıran bir şehir. Öte yandan küreselleşme ile 2000 yılından günümüze kadar yaşanan periyotta yeni siyasi hareketlilikler ve kentsel muhalefet ortamları oluştuğunu söylemek mümkün. Bu bağlamda, bahar döneminin başında yaptığımız ‘Kent Hareketleri’ başlıklı haritalama çalışmasında İstanbul’un barınma, yeşil alan, kıyı, ekolojik gibi temalar etrafında kent mücadelelerini/ hareketlerini incelemiş ve tezahür alanlarını araştırmıştık. Bu çalışma da mimarların yapılı çevre üretimindeki pozisyonlarını sorgulamakla birlikte, ilk çalışmanın devam niteliğini taşıyor.

Tarihsel dönemlendirme çalışmaları : İlhan Tekeli (1994), Tarık Şengül (2001), Erbatur Çavuşoğlu (2014)

Çizim: Rengin Aytan

Farklı dönemlerde, farklı mimarlık aktörlerinin, belirli roller aracılığıyla ve/veya belli rollerin arkasına saklanarak, kente karşı işlenen suçu ve sorumluluğu çoğu zaman üzerine almamaları, bu çalışmadaki ana motivasyon kaynağım oldu. Bununla birlikte, son yirmi yılda marka şehir olma iddiasıyla ivme kazanan metropolleşme süreçlerinde star, sanatçı, aktivist, dayanışmacı, danışman, yarışma mimarı gibi yeni mimar rolleri öne çıkmakta. Bu roller kimi zaman proje için bir prestij unsuru olarak kullanılırken, kimi zaman da mimarı daha pasif, anonim bir hale sokuyor. Bu çalışma, mimarların kimi zaman kendilerinin üstlendikleri, kimi zaman bir kılıf niteliği

Mimar rolleri ve etkinlik alanları

Çizim: Rengin Aytan

Mimar rolleri ve etkinlik alanları

Çizim: Rengin Aytan

Çalışma kapsamında mimarların etkinlik alanları belirli grafiklerle ifade edildi. Uç noktalara yerleştirilen parametrelere göre 5 üzerinden sayısal değerler verildi. Sayısal değeri kadar merkezden uzaklaşan noktaların birleştirilmesi yoluyla çokgen grafikler oluşturuldu. Daha sonra bir masa etrafında oturur gibi yerleştirilen aktörlerin birbiri arasındaki rol dağılımları ise çizgisel olarak gösterildi.

Projeler, mimarlar, roller

Çizim: Rengin Aytan