ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ HISTORICAL FORMS OF CURRENCY
դար մ.թ.ա./ B.C
դար մ.թ.ա. / A.D.
XIII
I
I
Չինական մեծ պարիսպ The Great Wall of China
ԿԱՈՒՐԻ ԽԽՈՒՆՋՆԵՐ
XIII դար մ.թ.ա., Չինաստան
COWRY SHELLS
Կաուրի խխունջները որպես առաջին վճարային միջոց
th
13 century B.C., China
օգտագործելու մասին հիշատակվում է Չինաստանում, Շանգ դինաստիայի ժամանակաշրջանում
Cowry shells were first used as a currency in China, during the
(1765-1122 մ.թ.ա): Դրամի կեղծումից խուսափելու
Shang Dynasty period (1765-1122 B.C.). To avoid the
համար Չինաստանում երկար ժամանակ արգելված են
counterfeit money, the use of coins has long been banned in China and cowry shells were the main method of payment.
եղել մետաղադրամները, և կաուրի խխունջները եղել են
The shells went out of circulation only at the beginning of the
հիմնական վճարման միջոցը` շրջանառությունից դուրս
twentieth century.
գալով միայն XX դարասկզբին:
The Chinese hieroglyph meaning “money” originated from
Չինական «փող» նշանակող հիերոգլիֆի հիմքում ընկած
the cowry shell form.
է կաուրի խխունջի գծապատկերը:
ՀՈՒՆՎԱՐ 2015 JANUARY ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
MONDAY
TUESDAY
WEDNESDAY
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
26
27
28
29
30
31
ՓԵՏՐՎԱՐ 2015 FEBRUARY
ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2014 DECEMBER ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
02
03
04
05
06
07
08
15
16
17
18
19
20
21
09
10
11
12
13
14
15
22
23
24
25
26
27
28
16
17
18
19
20
21
22
29
30
31
23
24
25
26
27
28
ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ HISTORICAL FORMS OF CURRENCY
դար մ.թ.ա./ B.C
դար մ.թ.ա. / A.D.
XIII
VII
I
I
րան Կելսոսի գրադա Library of Celsus
ԱՌԱՋԻՆ ՄԵՏԱՂԱԴՐԱՄ
VII դար մ.թ.ա., Լիդիայի թագ., Փոքր Ասիա
FIRST COIN
Առաջին պաշտոնական տարադրամը թողարկվեց
th
7 century B.C., Lydian Kingdom, Asia Minor
600 մ.թ.ա. Լիդիայի թագավորությունում: Այն պատրաստված էր «էլեկտրում» կոչվող՝ ոսկու և
The first official coin was issued in 600 B.C. in Lydian
արծաթի խառնուրդից։ Լիդիայի առևտրականներն
Kingdom. The coins were made of electrum, a mixture of
առաջինն էին, որ սկսեցին գործածել մետաղադրամներ,
silver and gold. Lydian merchants were the first to use the
որոնց ստանդարտ կշիռը երաշխավորվում էր
coins that were stamped with pictures acting as
յուրաքանչյուրի վրա դրված կնիքով։
denominations. The famous saying "as rich as Croesus", refers to the last
Հայտնի ասացվածքը՝ «հարուստ է, ինչպես Կրոսոսը»,
Lydian king who minted the first gold coin, stamped with a
վերագրվում է Լիդիայի վերջին թագավորին, ով
lion picture.
թողարկել է առաջին ոսկյա մետաղադրամը, որի վրա դրոշմված էր առյուծ:
ՓԵՏՐՎԱՐ 2015 FEBRUARY ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
MONDAY
TUESDAY
WEDNESDAY
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01 02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
26
27
28
ՀՈՒՆՎԱՐ 2015 JANUARY ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՄԱՐՏ 2015 MARCH
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
MONDAY
01
02
03
04
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
05
06
07
08
09
10
11
02
03
04
05
06
07
08
12
13
14
15
16
17
18
09
10
11
12
13
14
15
19
20
21
22
23
24
25
16
17
18
19
20
21
22
26
27
28
29
30
31
23
24
25
26
27
28
29
30
31
ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ HISTORICAL FORMS OF CURRENCY
դար մ.թ.ա./ B.C
դար մ.թ.ա. / A.D.
XIII
VII
I
I
V
eum Կոլիզեում / Colloss
ԱՂ
V-XV դդ., Եվրոպա, Աֆրիկա
SALT
Աղը երկար ժամանակ օգտագործվել է որպես
5th-15th centuries, Europe, Africa
տարադրամ ամբողջ աշխարհում: VI դարում
Salt has long been used as a currency in the whole world.
հյուսիսային Աֆրիկայի առևտրականները փոխանակում
In the 6th century North African merchants were trading
էին աղը ոսկիով 1/1 ունցիա հարաբերակցությամբ:
salt ounce for ounce for gold. Of all the roads that were
Հռոմ տանող բոլոր ճանապարհներից Via Salaria-ն՝ աղի
leading to Rome, the Via Salaria, the salt route was one of
ճանապարհը, ամենաբանուկներից էր, քանի որ
the busiest ones. This is because Roman soldiers marched
այնտեղով անցնում էին հռոմեացի զինվորներն ու
through that road and merchants transported precious
հարուստ առևտրականները:
crystals from the salt pans. The English word salary comes from Latin word “salarium”, which means a payment given to the soldiers in part of salt.
Անգլերենում գործածվող աշխատավարձ (salary) բառը սկիզբ է առնում լատիներեն «salarium»-ից. այն նշանակում էր զինվորներին տրվող վճար, որի մի մասը վարձատրվում էր աղով:
ՄԱՐՏ 2015 MARCH ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
MONDAY
TUESDAY
WEDNESDAY
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01 02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
26
27
28
29
30
31 ԱՊՐԻԼ 2015 APRIL
ՓԵՏՐՎԱՐ 2015 FEBRUARY ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
01
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ THURSDAY
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
02
03
04
05
06
07
08
06
07
08
09
10
11
12
09
10
11
12
13
14
15
13
14
15
16
17
18
19
16
17
18
19
20
21
22
20
21
22
23
24
25
26
23
24
25
26
27
28
27
28
29
30
ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ HISTORICAL FORMS OF CURRENCY
դար մ.թ.ա./ B.C
դար մ.թ.ա. / A.D.
XIII
VII
I
I
V
VII
Չինական պագոդա
Chine
se Pag oda
ԱՌԱՋԻՆ ԹՂԹԱԴՐԱՄ VII դար, Չինաստան
FIRST PAPER BILL
Առաջին թղթադրամները ստեղծվել են չինական Թանգ
7th century, China
դինաստիայի ժամանակաշրժանում: Այդ ժամանակ օգտագործվող պղնձե մետաղադրամները միջնամասում
The first paper bills were issued in Chinese Tang Dynasty.
ունեին քառակուսի անցք: Առևտրականները թել էին
The copper coins used at the time had a rectangle hole
անցկացնում դրա միջով ու կախում պարանոցից։
inside. Several coins could be strung together on a rope and
Քանի որ մեծ գործարքների ընթացքում պղնձե
used as necklaces to carry money. As the copper coins were
մետաղադրամների օգտագործումն անհարմար էր,
heavy to carry for the large business deals, the merchants
առևտրականները սկսեցին շրջանառել թղթե
started using obligation papers, which were later exchanged with coins worth the same value.
պարտավորագրեր, որոնք այնուհետ փոխանակվում էին նշված գումարի արժողությամբ մետաղադրամով։
The first official paper bills were issued in 960 during the Song Dynasty rule.
Առաջին պաշտոնական թղթադրամները սկսեցին թողարկվել 960 թ.՝ Սոնգ դինաստիայի ժամանակաշրջանում։
ԱՊՐԻԼ 2015 APRIL ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
MONDAY
TUESDAY
WEDNESDAY
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
27
28
29
30
ՄԱՐՏ 2015 MARCH ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
26
ՄԱՅԻՍ 2015 MAY ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ THURSDAY
01
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
02
03
04
05
06
07
08
04
05
06
07
08
09
10
09
10
11
12
13
14
15
11
12
13
14
15
16
17
16
17
18
19
20
21
22
18
19
20
21
22
23
24
23
24
25
26
27
28
29
25
26
27
28
29
30
31
30
31
ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ HISTORICAL FORMS OF CURRENCY
դար մ.թ.ա./ B.C
դար մ.թ.ա. / A.D.
XIII
VII
I
I
V
VII
XI
Քարահունջ Carahunge
ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՏԱՌԵՐՈՎ ԱՌԱՋԻՆ ԴՐԱՄ XI դար, Հայաստան
FIRST MONEY WITH ARMENIAN LETTERS
Բագրատունյաց հարստության Լոռվա ճյուղի Կյուրիկե Բ
11th century, Armenia
թագավորի դրամները մեզ հայտնի առաջին հայկական դրամներն են, որոնց վրա եղած մակագրությունները
Kyurike II, the king of Lori (Principality of Lori, Bagratid
հայերեն են: Այս մետաղադրամները հատված են
Kingdom) minted the first coins with Armenian inscriptions.
պղնձից և ամբողջությամբ ձևավորված են նույն
These coins were minted from copper and were completely
ժամանակաշրջանի բյուզանդական դրամների տեսքով:
designed as the Byzantine coins of that period.
Դրամի Ա երեսին պատկերված է Հիսուս Քրիստոսը,
On the A-side of the coin was the portrait of Jesus Christ,
պատկերի երկու կողմում գրված է «ՅՍ ՔՍ», որը
both sides had an engraving «ՅՍ ՔՍ», which means Jesus Christ, and the B-side had a message “ՏՐ ՈԳ | ՆԷ ԿՈՐԻԿ |
նշանակում է Հիսուս Քրիստոս, իսկ Բ երեսի հինգ
ԷԻ ԿՈՐԱ | ՊԱՂԱ | ՏԻՆ”
տողերում գրված է «ՏՐ ՈԳ | ՆԷ ԿՈՐԻԿ | ԷԻ ԿՈՐԱ |
which means “God save Kyurike Kiurapaghat”.
ՊԱՂԱ | ՏԻՆ», որը կարելի է կարդալ որպես «Տէր օգնէ Կիւրիկէ Կիւրապաղատին»:
Today, five of these coins are in Yerevan History Museum.
Այժմ այս դրամներից հինգը Երևանի Պատմության թանգարանում են:
ՄԱՅԻՍ 2015 MAY ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
MONDAY
TUESDAY
WEDNESDAY
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
26
27
28
29
30
31
ԱՊՐԻԼ 2015 APRIL ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀՈՒՆԻՍ 2015 JUNE ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ THURSDAY
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
01
02
03
04
05
06
07
06
07
08
09
10
11
12
08
09
10
11
12
13
14
13
14
15
16
17
18
19
15
16
17
18
19
20
21
20
21
22
23
24
25
26
22
23
24
25
26
27
28
27
28
29
30
29
30
ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ HISTORICAL FORMS OF CURRENCY
դար մ.թ.ա./ B.C
դար մ.թ.ա. / A.D.
XIII
VII
I
I
V
VII
XI
XIII
Սթոունհենջ / Stonehenge
ՀԱՇՎԵՓԱՅՏԵՐ XIII դար, Անգլիա
TALLY STICKS
Հաշվեփայտերը, որոնք ժամանակակից վարկային
13th century, England
քարտերի նախահայրն են, XIII դարում լայն տարածում ունեին Միջնադարյան Եվրոպայում: Նրանք օգնում էին
Tally sticks, which are the ancient forms of credit cards, had
արձանագրել փոխանակումները և չմարված պարտքերն
th
a large usage in medieval Europe in the 13 century. They
առևտրային գործարքների ընթացքում: Հաշվեփայտերի
helped to record the exchanges and the unpaid debts during
վրա արված փորագրումների միջոցով նշվում էր
the trade deals. The engravings on the sticks noted the
տրամադրված գումարի չափը, այնուհետև այն կիսվում
amount of money. After the deals, the sticks were divided
էր երկու մասի. մեկը պահվում էր վարկատուի մոտ,
into two pieces: one for the lender, the other for the borrower. The forging of the sticks was almost impossible
մյուսը` վարկառուի:
because the notches, the sizes and the engravings of the split parts had to match.
Հաշվեփայտերի կեղծումը գրեթե անհնար էր, քանի որ կիսված մասերի բնօղակները, չափսերը և փորագրումները պետք է լիովին համապատասխանեին միմյանց:
ՀՈՒՆԻՍ 2015 JUNE ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
MONDAY
TUESDAY
WEDNESDAY
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
26
27
28
29
30
ՀՈՒԼԻՍ 2015 JULY
ՄԱՅԻՍ 2015 MAY ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
MONDAY
01
02
03
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ THURSDAY
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
04
05
06
07
08
09
10
06
07
08
09
10
11
12
11
12
13
14
15
16
17
13
14
15
16
17
18
19
18
19
20
21
22
23
24
20
21
22
23
24
25
26
25
26
27
28
29
30
31
27
28
29
30
31
ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ HISTORICAL FORMS OF CURRENCY
դար մ.թ.ա./ B.C
դար մ.թ.ա. / A.D.
XIII
VII
I
I
V
VII
XI
XIII
XV
Յապ կղզի / Yap Island
ՌԱԻ ՔԱՐԵՐ
XI-XV դդ, Միկրոնեզիա
RAI STONES th
Ռաի քարերը պատրաստվում էին կրաքարից
th
11 -15 centuries, Micronesia
Միկրոնեզիայի մի շարք կղզիներում։ Քարերը՝ որպես փոխանակման միջոց, կիրառվում էին Յապ կղզում,
Rai stones, consisting of limestone were made in many
քանի որ այնտեղ կրաքարը բացակայում էր։ Այս
islands of Micronesia. The stones were used as a currency
հսկայական քարերն ունեին առավելագույնը 4 մետր
in Yap Island, as the limestone was scarce there. These huge
երկարություն և կշռում էին 8 տոննայից ավելի։
stones were maximum 4 meters long and weighted more
Յուրաքանչյուր Ռաի քար ուներ իր ուրույն
than 8 tones. Every single stone had its unique history, which defined its value. The villagers were risking their lives
պատմությունը, որով էլ որոշվում էր դրա արժեքը։
by canoeing to other islands to get the limestone and make
Գյուղացիները վտանգում էին իրենց կյանքը՝
the stones. If a villager died during the transportation, the
նավարկելով հարևան կղզիներ կրաքարը ձեռք բերելու
value of the stone was increasing. As the stone was very
և քարերը պատրաստելու համար։ Եթե քարի
heavy, in case of a purchase it was transferred to the new
պատրաստման կամ տեղափողման ընթացքում
owner by a verbal agreement, but it physically stayed in the
գյուղացին մահանում էր, քարի գինն ավելի էր
same place.
բարձրանում։ Քանի որ քարը ծանր էր, քարի միջոցով վճարելու դեպքում այն բանավոր խոսքով փոխանցվում էր նոր տիրոջը, սակայն մնում իր հին տեղում։
ՀՈՒԼԻՍ 2015 JULY ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
MONDAY
TUESDAY
WEDNESDAY
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
27
28
29
30
31
ՀՈՒՆԻՍ 2015 JUNE ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
26
ՕԳՈՍՏՈՍ 2015 AUGUST ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
03
04
05
06
15
16
17
18
19
20
21
10
11
12
22
23
24
25
26
27
28
17
18
29
30
24
25
31
01
02
07
08
09
13
14
15
16
19
20
21
22
23
26
27
28
29
30
ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ HISTORICAL FORMS OF CURRENCY
դար մ.թ.ա./ B.C
դար մ.թ.ա. / A.D.
XIII
VII
I
I
V
VII
XI
XIII
XV
XVII
Փերլ սթրիթ, Նյու Յորք, 17-րդ դար Pearl Street, New York, 17th century
ՎԱՄՊՈՒՄ
XVII դար, Հյուսիսային Ամերիկա
WAMPUM
Վամպումը Հյուսիսային Ամերիկայում տարածված
17th century, North America
ավանդական՝ խխունջներից պատրաստված ուլունքներ են։ Եվրոպացիները Ամերիկա տեղափոխվելուց հետո
Traditional shell beads called wampum were common in
ընդունեցին վամպումը՝ որպես տարադրամ Նոր
North America. After moving to the United States Europeans
Անգլիայի և Նոր Յորքի բնիկների հետ առևտուր անելու
adopted Wampum as a currency to trade with natives of
համար։ Վամպումը հիմնական փողի միջոց էր Նոր
New England and New York. Wampum was the main
Անգլիայում 1637-1661թթ, մինչդեռ Նոր Յորքում այն
payment method in New England in 1637-1661; meanwhile
պահպանվել է որպես փոխանակման միջոց մինչև
in New York they were used until 1673.
1673 թ.։ As the black shells were less common than the white ones and their value was higher, people started coloring the
Քանի որ սև խխունջները ավելի հազվադեպ էին քան
white shells in black. Thus, the black shell value decreased.
սպիտակները և հետևաբար իրենց արժեքը ավելի բարձր էր, մարդիկ սկսեցին ներկել սպիտակ խխունջները սև գույնով։ Այդ իսկ պատճառով սև խխունջների արժեքը ընկավ։
ՕԳՈՍՏՈՍ 2015 AUGUST ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
MONDAY
TUESDAY
WEDNESDAY
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
02 03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
26
27
28
29
30
24 31 ՀՈՒԼԻՍ 2015 JULY ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՍԵՊՏԵՄԲԵՐ 2015 SEPTEMBER ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
MONDAY
01
02
03
04
05
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ THURSDAY
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
06
06
07
08
09
10
11
12
07
08
09
10
11
12
13
13
14
15
16
17
18
19
14
15
16
17
18
19
20
20
21
22
23
24
25
26
21
22
23
24
25
26
27
27
28
29
30
31
28
29
30
«Անելիք Բանկ» ՓԲԸ հիմնադրվել է 1990 թ. օգոստոսի 1-ին
ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ HISTORICAL FORMS OF CURRENCY
դար մ.թ.ա./ B.C
դար մ.թ.ա. / A.D.
XIII
VII
I
I
V
VII
XI
XIII
XV
XVII
XIX
Արևմտյան Աֆրիկա Western Africa
ԿԻՍԻ ՄԵՏԱՂԱԴՐԱՄՆԵՐ XIX դարի վերջ, Արևմտյան Աֆրիկա KISSI COINS
Կիսի մետաղադրամները մինչև վերջերս օգտագործվում
19th century, Western Africa
էին որպես փոխանակման միջոց Արևմտյան Աֆրիկայում։ Այս փողի տեսակը պատրաստվում էր
Kissi coins have been used until recently as a currency in Western
դարբինների կողմից երկար երկաթյա կտորների
Africa. Blacksmiths made this type of money in the forms of long
տեսքով։ Այդ կտորի կոտրվելու դեպքում այն այլևս չէր
twisted rod of iron with flattened ends. In case of breaking, the
կարող շրջանառվել, և դրա արժեքը վերականգնվում էր
money could not be circulated, and its value could be restored only in
միայն հատուկ արարողակարգի միջոցով։
a special ceremony performed by the traditional witchdoctor – often the blacksmith – who, for a fee, would rejoin the broken pieces and reincarnate the escaped soul. Therefore, it was said that Kissi
Վերջինս իրականացնում էր «մոգը»՝ հաճախ հենց ինքը
money was called “money with a soul”.
դարբինը, ով համապատասխան վճարի դիմաց ամրացնում էր կոտրված մասերը՝ այսպիսով կենդանություն տալով կոտրված հոգուն։ Այս է պատճառը, որ Կիսին համարվում էր փող, որն ունի հոգի։
ՍԵՊՏԵՄԲԵՐ 2015 SEPTEMBER ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
MONDAY
TUESDAY
WEDNESDAY
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
26
27
28
29
30
ՕԳՈՍՏՈՍ 2015 AUGUST ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ 2015 OCTOBER
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
MONDAY
01
02
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ THURSDAY
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
03
04
05
06
07
08
09
05
06
07
08
09
10
11
10
11
12
13
14
15
16
12
13
14
15
16
17
18
17
18
19
20
21
22
23
19
20
21
22
23
24
25
24
25
26
27
28
29
30
26
27
28
29
30
31
31
ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ HISTORICAL FORMS OF CURRENCY
դար մ.թ.ա./ B.C
դար մ.թ.ա. / A.D.
XIII
VII
I
I
V
VII
XI
XIII
XV
XVII
XIX
Կ
ոն
գո
,դ
իմ
ա
կ
/C
on
go
le
se
m
as
k
ԿԱՏԱՆԳԱ ԽԱՉԵՐ XIX-XX դդ, Աֆրիկա KATANGA CROSSES
Կատանգան պղնձյա խաչ էր, որն օգտագործվում էր
19th-20th centuries, Africa
որպես փոխանակման միջոց ներկայի Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունում։ Կատանգա
Katanga is a copper cross that was used as a currency in
խաչերը պատրաստվում էին տարբեր չափերի՝
todays Democratic Republic of Congo. Katanga crosses were
հիմնականում 20 սմ երկարությամբ և մոտ 1 կգ քաշով։
made in different sizes, mainly 20 cm long and
Այս խաչաձև ձուլակտորները մշակում էին բնիկ
approximately 1 kg weight. The local coppersmiths shaped these crosses, by pouring the melted copper into sand
պղնձագործները՝ լցնելով հալված պղինձը ավազի
molds. Often considered as a sign of great wealth, the
ձուլվածքների մեջ։
crosses were used in all forms of barter and trade. It was even common for a person to be buried with his/her crosses.
Հաճախ դիտարկվելով որպես մեծ հարստության ցուցանիշ՝ խաչերն օգտագործվում էին որպես բարտերի և առևտրի միջոց։ Ի դեպ, տվյալ ժամանակաշրջանում շատ տարածված էր մահացածին հուղարկավորել իր խաչի հետ միասին։
ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ 2015 OCTOBER ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
MONDAY
TUESDAY
WEDNESDAY
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
26
27
28
29
30
31
ՍԵՊՏԵՄԲԵՐ 2015 SEPTEMBER ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՆՈՅԵՄԲԵՐ 2015 NOVEMBER
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
02
03
04
05
06
07
08
14
15
16
17
18
19
20
09
10
11
12
13
14
15
21
22
23
24
25
26
27
16
17
18
19
20
21
22
28
29
30
23
24
25
26
27
28
29
01
30
ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ HISTORICAL FORMS OF CURRENCY
դար մ.թ.ա./ B.C
դար մ.թ.ա. / A.D.
XIII
VII
I
I
V
VII
XI
XIII
XV
XVII
XIX XX
ԷԼԵԿՏՐՈՆԱՅԻՆ ՓՈՂ XX դար, ԱՄՆ ELECTRONIC MONEY
Թվային կանխիկի գաղափարն առաջին անգամ
20th century, USA
ներկայացրեց Դեյվիդ Չաումը իր հետազոտական աշխատանքում 1993 թվականին։ Չնայած՝ այսօր փողի
David Chaum was the first to present the concept of
զգալի մասը դեռևս շրջանառվում է թղթադրամների և
electronic cash in his research work in 1993. Thought most
կոպեկների տեսքով, նմանատիպ գործարքների քանակը
of the money is still circulated in form of banknotes and coins, the number of these transactions is decreasing. As a
գնալով քչանում է՝ հօգուտ անշոշափելի փողի, որը
result, the amount of virtual money, which is only logged in
փաստացի առկա է միայն բանկային տվյալների բազայում։
bank systems, is increasing. It is possible, that after a few years the paper bills become as rare as the cowry shells.
Հնարավոր է՝ տարիներ անց թղթադրամների օգտագործումը դառնա նույնքան հազվադեպ, որքան կաուրի խխունջներինը:
ՆՈՅԵՄԲԵՐ 2015 NOVEMBER ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
MONDAY
TUESDAY
WEDNESDAY
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01 02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
26
27
28
29
30 ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ 2015 OCTOBER ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2015 DECEMBER
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
MONDAY
01
02
03
04
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ THURSDAY
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
06
05
06
07
08
09
10
11
07
08
09
10
11
12
13
12
13
14
15
16
17
18
14
15
16
17
18
19
20
19
20
21
22
23
24
25
21
22
23
24
25
26
27
26
27
28
29
30
31
28
29
30
31
ՏԱՐԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՏԵՍԱԿՆԵՐԸ HISTORICAL FORMS OF CURRENCY
դար մ.թ.ա./ B.C
դար մ.թ.ա. / A.D.
XIII
VII
I
I
V
VII
XI
XIII
XV
XVII
XIX XX XXI
ԱՆԵԼԻՔ ԲԱՆԿ HOTEL EXPRESS XXI դար, Հայաստան ANELIK BANK HOTEL EXPRESS
Փողի զարգացման այսօրվա արդյունքը՝ Անելիք բանկHotel Express քոբրենդինգային քարտ, որը
21th century, Armenia
հնարավորություն է տալիս ոչ միայն օգտվել էլեկտրոնային կանխիկի բոլոր հնարավորույթյուններից,
The current result of currency development is Anelik
այլև հաճախորդներին տրամադրում է հավելյալ
Bank-Hotel Express co-branded card, that not only offers all
արտոնություններ:
possibilities of electronic money, but also provides a range of value-added services to the customers. The service package includes a membership to Hotel
Ծառայությունների փաթեթը ներառում է
Express international system that provides up to 50%
անդամակցություն Hotel Express միջազգային
discount in hotel networks throughout the world, account
համակարգին, որի միջոցով տրամադրվում են մինչև
manager services and a wide range of other privileges.
50% զեղչեր աշխարհի տարբեր երկրների հյուրանոցային ցանցերում, անհատական խորհրդատվություն և մի շարք այլ արտոնյալ ծառայություններ։
ԴԵԿՏԵՄԲԵՐ 2015 DECEMBER ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
MONDAY
TUESDAY
WEDNESDAY
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
26
27
28
29
30
31
ՆՈՅԵՄԲԵՐ 2015 NOVEMBER ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀՈՒՆՎԱՐ 2016 JANUARY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
ԵՐԿՈՒՇԱԲԹԻ
THURSDAY
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
MONDAY
ԵՐԵՔՇԱԲԹԻ ՉՈՐԵՔՇԱԲԹԻ TUESDAY
WEDNESDAY
ՀԻՆԳՇԱԲԹԻ THURSDAY
01
ՈՒՐԲԱԹ
ՇԱԲԱԹ
ԿԻՐԱԿԻ
FRIDAY
SATURDAY
SUNDAY
01
02
03
02
03
04
05
06
07
08
04
05
06
07
08
09
10
09
10
11
12
13
14
15
11
12
13
14
15
16
17
16
17
18
19
20
21
22
18
19
20
21
22
23
24
23
24
25
26
27
28
29
25
26
27
28
29
30
31
30