EDLG – CEIP A PONTE
XOSÉ FERNANDO FILGUEIRA VALVERDE
CEIP A Ponte – Normalización http://www.edu.xunta.es/centros/ceipaponte/taxonomy/term/259 BLOG Equipo dinamización Lingua Galega http://auroragaym.blogspot.com.es/
María Araceli Valverde Yaquero (1870-1946) Nai
José María Filgueira Martínez (1871-1938) Pai
Xosé Fernando Filgueira Valverde (1906-1996)
Araceli 1939
Mª Teresa Iglesias de Oscáriz (1908-1995)
15/08/1938
Fernando 1940 Mª Teresa 1942
Mª del Pilar 1944
Angelines 1947
Naceu o 28 de outubro de 1906 na praza do Peirao en Pontevedra. Fillo do pontevedrés José María Filgueira Martínez (1871-1938), médico en Pontevedra, e da granadina Araceli Valverde Yaquero (1870-1946). Foi bautizado na Igrexa de Santa María.a Maior. 1913 Recibe a primeira comunión na igrexa parroquial de San Bartolomeu.
1917 Comeza bacharelato no Instituto Xeral e Ténico de Pontevedra. Tivo como profesores a figuras tan destacadas como Ernesto Caballero, Ramón Sobrino, Antón Losada Diéguez ou Alfonso Daniel Rodríguez Castelao. 1922 Empeza na Universidade de Santiago de Compostela a carreira de Filosofía e Letras. 1923 foi un dos fundadores do Seminario de Estudos Galegos, dirixindo a sección de Historia da Literatura. Publica o seu primeiro artigo o 23 de xaneiro na revista escolar compostelá Renovación dedicado a Xelmírez
1925 É nomeado Correspondente da Real Academia Galega. Edita “Os nenos” a súa primeira creación literaria con ilustracións de Luís Pintos. Tamén publica na Revista Nós “Cantigas de El Rei Sabio localizadas na Galicia. San Ero de Armenteira”, o seu primeiro estudo sobre lírica medieval.da Real Academia Galega
1927 Licénciase en Filosofía e Letras, Sección Ciencias Históricas, na Universidade de Zaragoza. Publica na Coruña, na Editorial Lar, “O vigairo” e o artigo “A festa dos maios. Papeletas de folklore galego” na Revista do Seminario de Estudos Galegos.
1928 Licénciase en Dereito con Premio Extraordinario. É nomeado axudante interino da Sección de Letras do Instituto de Pontevedra e tamén secretario da Xunta Provincial de Pontevedra do Patronato Nacional de Turismo. Pon en marcha no Seminario de Estudos Galegos a Catalogación Arqueolóxica e Artística de Galicia e tamén a recollida de información sobre o terreo para a elaboración do estudo multidisciplinar sobre “Terra de Deza”. 1929 É nomeado secretario do Patronato fundacional do Museo de Pontevedra. Publica artigo titulado “A eirexa prerrománica de Francelos”. 1931 comeza unha intensa actividade política, é elixido secretario técnico do Partido Galeguista. Publica “Guía de Pontevedra”
1935 gañou a cátedra de Lingua e Literatura no Instituto Balmes de Barcelona, despois vai a Melilla e posteriormente exerceu en Lugo e na cidade do Lérez, da que foi alcalde. Pola súa dedicación ao ensino recibiría o alcume do "vello profesor". O15 de novembro defende na Universidade de Madrid a súa Tese de doutoramento. Dirixida por Armando Cotarelo Valledor, versou sobre La Cantiga CIII: noción del tiempo y gozo eterno en la narrativa medieval. Recibiu a cualificación de Sobresaliente. Ruptura co Partido Galeguista e a súa incorporación a Dereita Galeguista 1936 Escribe “Agromar”, obra de teatro para nenos. 1938 Casa en Lugo o 15 de agosto con Mª Teresa Iglesias de Oscáriz. 1939 Nace en Lugo o16 de marzo a súa filla , Araceli. En outubro trasládase ao Instituto de Pontevedra, onde permanecerá ata a súa xubilación no 1976
1940 Nace o seu segundo fillo Fernando. Foi nomeado interventor e, logo, xefe de estudos do Instituto de Pontevedra; vogal do "Patronato para el Fomento de las Bibliotecas, Archivos y Museos de la Provincia de Pontevedra"; vogal titular do Tribunal Provincial do Contencioso Administrativo; vicepresidente da Comisión Provincial de Monumentos Histórico-Artísticos de Pontevedra e, o 26 de marzo, director do Museo de Pontevedra.
1941 O 31 de xaneiro é nomeado membro numerario da Real Academia Galega. 1942 Obtén a praza de catedrático de Lingua e Literatura no Instituto de Pontevedra. Nace a súa filla María Teresa. Membro numerario da RAG. 1944 Constitúe formalmente en Santiago o Instituto de Estudios Gallegos “Padre Sarmiento”, facéndose cargo da dirección da sección de Arte. É nomeado director do Tribunal Provincial Tutelar de Menores. Nace a súa filla Mª Pilar-
1946 é nomeado director do Instituto de Pontevedra. 1947 Nace a súa filla Angelines. Participa na fundación do Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento. 1948 Constitúe a Editorial Bibliófilos Galegos xunto con outros accionistas. 1953 e nomeado correspondente da Real Academia Española.
1959 foi nomeado alcalde de Pontevedra en plena época franquista. Exerce ata 1968. Durante o seu mandato potenciouse a recuperación do casco histórico. 1971 participa na fundación do Instituto da Lingua Galega en Santiago. 1976 xubílase no Instituto. Participa na fundación do Museo do Pobo Galego. 1981 toma posesión como membro da Real Academia da Historia. Despois das primeiras eleccións ao Parlamento Galego, foi nomeado Conselleiro de Cultura. Foi desde este cargo dende o que defendeu no Parlamento Español a introdución do idioma galego no ensino..
1983 Participa na creación da Fundación Alfredo Brañas, da que será o seu primeiro presidente. Constitúe a Fundación Filgueira Valverde. A súa actividade, tras a aprobación regulamentaria dos Estatutos, comezará a desenvolverse no 84.984 1986 Renuncia á Dirección do Museo de Pontevedra, do que é nomeado director emérito e patrón honorario. 1987 É nomeado correspondente da Reial Academia Catalana de Belles Arts de Sant Jordi. 1990 Foi elixido, o 29 de outubro, Presidente do Consello da Cultura Galega. Participa na creación da Fundación Alexandre Bóveda. 1991 Recibe o nomeamento de Académico de Honra da Real Academia Galega de Belas Artes. 1992 É nomeado membro da Comisión de Honra na Xunta Directiva da Comisión Internacional de Valleinclanistas, con sede na Brown University (EUA).).
1995 Falece a súa dona Mª Teresa. É nomeado xuíz protector da Fundación Benéfica. Reelección como presidente do Consello da Cultura Galega.Manuel
1996 Falece o 13 de setembro sendo enterrado na parroquia de Mourente (Pontevedra).
XOSÉ FERNANDO FILGUEIRA VALVERDE
CEIP A Ponte – Normalización http://www.edu.xunta.es/centros/ceipaponte/taxonomy/term/259 BLOG Equipo dinamización Lingua Galega http://auroragaym.blogspot.com.es/
ENSAIO A Paisaxe no Cancioneiro da Vaticana (1927) A Eirexa pre-románica de Francelos (1929) O baldaquino en Galicia denantes do arte barroco, con Xosé Ramón Fernández-Oxea (1930) Lago González. Arcebispo galego (1934) Da épica na Galicia medieval, discurso de ingreso en la RAG (1941) Da épica na Galicia medieval: Discurso de ingreso de Xosé Filgueira Valverde na Real Academia Gallega e resposta de Ramón Otero Pedrayo (Vigo, 1973) Con Rosalía de Castro no seu fogar (Vigo, 1974) Pai Gomes de Soutomaior (Pontevedra, 1976) Castelao e os Estudos Galegos (Santiago de Compostela, 1977)
As festas do tempo nos Cancioneiros galego-portugueses (Pontevedra, 1978) A poesía medieval galego-portuguesa fóra dos seus lindeiros. (1980) Camões: comemoração do Centenário de "Os Lusíadas“. (1981) Historias de Compostela .(1982)
O arquivo do Museo de Pontevedra e unha guía sucinta. (1988) Santiago de Compostela, con fotos de Manuel G. Vicente, ed. trilingüe (1989) Álvaro Cunqueiro. Galicia: magos, soldados e viaxeiros. O Himno galego: da "Marcha do Reino de Galicia" a "Os pinos" de Veiga e Pondal. (1991) A vida do beato Aparicio nas "estampas" de Pietro Bombelli 1789. (1992) Comentarios de textos contemporáneos Estudios sobre lírica medieva: traballos dispersos (1925-1987) Pontevedra no Camiño das Peregrinacións (Santiago de Compostela, 1993) Arredor do libro: artigos de bibliofilia (1996) Obra póstuma: 2003 Frei Martín Sarmiento (1695-1772)
Programa de un curso de Literatura Galega (Santiago de Compostela, 1933) Plan de trabajo para la enseñanza de la Lengua Española (Pontevedra, 1933) Programa de Historia General de la Literatura (Pontevedra, 1933) La Cantiga CIII. Noción del tiempo y gozo eterno en la narrativa medieval (Santiago de Compostela, 1936) Floresta de cinco siglos (A Coruña, 1936) Los viejos estudios de Pontevedra y la fundación de Fray Tomás de Sarria (Pontevedra, 1942) Cancionero Musical de Galicia (Pontevedra, 1942) Primera Crónica General de España (Zaragoza, 1943) Archivo de Mareantes (Pontevedra, 1946) El primer vocabulario gallego y su colector, el bachiler Olea (Santiago de Compostela, 1947) Sargadelos (Madrid, 1951)
Don Pedro Antonio Cerviño (Pontevedra, 1974) Año Santo Compostelano (Madrid, 1976) La Toponimia Gallega (Pontevedra, 1976) Los canteiros gallegos (Vigo, 1976) Sobre lírica medieval gallega y sus perduraciones (Valencia, 1976) Frey Francisco Gil de Taboada y Lemos (Pontevedra, 1977) Los Nodales, capitanes de mar y descubridores (Pontevedra, 1979) Fray Martín Sarmiento (A Coruña, 1981) Ideas y sistema de la Historia en el P. Sarmiento (Pontevedra, 1981)
El Almirante pontevedrés Enrique MacDonnel (Pontevedra, 1982) Sobre los Almirantes Matos (Pontevedra, 1984) Don Casto Sampedro Folgar (Pontevedra, 1987) El P. Joan de Beira (Pontevedra, 1991) Una mística gallega del siglo XVIII. La Venerable María Antonia de Jesús (A Coruña, 1991) Estudios sobre lírica medieval (Vigo, 1992) Adral (do 1979 ao 1996)
EDICIÓNS Descripción del Reyno de Galicia del Licenciado Molina (Pontevedra, 1949) Noticias de Indias en Juan de Guzmán. Catedrático de la villa de Pontevedra, 1586(Pontevedra, 1963) Cinco piezas breves de teatro escolar (Madrid, 1963) Páginas del descubrimiento de las Islas Salomón (Pontevedra, 1964) Noticas de Indias en la Relación del Viaje de los Capitanes Bartholome y Gonzalo de Nadal (Pontevedra, 1965) Lago González. Biografía y selección de su obra gallega (Santiago de Compostela, 1967) Lago González: Poesía Galega (Santiago de Compostela, 1967) Cancioneiriño novo de Compostela (Vigo, 1969) La Ilustración Gallega y Asturiana (Gijón, 1979) Afonso X e Galicia. E unha escolma de Cantigas (Vigo, 19780) Sagra Biblia en Galego (A Coruña, 1984) Rosalía cos rapaces. Escolma comentada (Santiago de Compostela, 1985)
POESÍA 6 canciones de mar "in modo antico" (1941), Albor, n.º 7 Anxos de Santiago
GUÍAS E CATÁLOGOS
Santiago de Compostela (Madrid, 1932) Recuerdos gremiales de la fiesta del Corpus (Pontevedra, 1940) Enrique Campo (18890-1911) y sus Predecesores (Pontevedra, 1940) Itinerario del Corpus en la Pontevedra antigua (Pontevedra, 1940) La Moureira, arrabal marinero de Pontevedra (Pontevedra, 1942) Colección de Azabaches compostelanos (Pontevedra, 1943) Pintura romántica gallega: Juan José Cancela del Río. Jenaro Pérez Villaamil. Ramón Gil Rey (Pontevedra, 1944) Santa María la Mayor, iglesia de los mareantes (Pontevedra, 1945) Pabellón de los Museos: Fondos del Museo de Pontevedra y del Museo Massó(Pontevedra, 1945) Santo Domingo y sus ruínas (Pontevedra, 1946) Pontevedra, fortaleza arzobispal (Pontevedra, 1947)
La imprenta compostelana. Libros y folletos hasta 1868 (Santiago de Compostela, 1948) El Libro de Santiago (Madrid, 1948) El Grabado Compostelano (Pontevedra, 1948) Grabados compostelanos. Iconografía del Apóstol. Grabadores santiagueses. Temas locales (Santiago de Compostela, 1949) Santiago de Compostela. Guía de sus monumentos e itinerarios (A Coruña, 1950) Grabados Compostelanos. Iconografía del Apóstol. Grabadores de Compostela. Estampas de tema santiagués (Pontevedra, 1950) Serie didáctica de Prehistoria y Arqueología (Pontevedra, 1952) Petroglifos de la provincia de Pontevedra (Pontevedra, 1952) Compostela, la ciudad del Apóstol (Madrid, 1954) Jenaro Pérez de Villaamil (Pontevedra, 1954) Inscripciones romanas en Galicia III (Pontevedra, 1955)
Materiales para la Carta Arquológica de la Provincia de Pontevedra (Pontevedra, 1956) Iconografía mariana (Pontevedra, 1959) Fernando Álvarez de Sotomayor (Pontevedra, 1960) La Venera (Santiago de Compostela, 1965) Pontevedra en 50 dibujos de Conde Corbal (Pontevedra, 1965) Carlos Sobrino (Pontevedra, 1967) Pontevedra. La Tierra y sus Gentes (Pontevedra, 1967) Luis Pintos Fonseca (Pontevedra, 1967) Nadales Gallegos (Pontevedra, 1967) La Artillería (Pontevedra, 1968) Temas españoles en las Tablitas de la Bicherna (Pontevedra, 1969) Guía breve del Museo de Pontevedra (Pontevedra, 1970) Andrés Freire, dibujante (Pontevedra, 1971) Carlos Sobrino Buhigas (A Coruña, 1971) Víctor Casas (Madrid, 1972)
IV Centenario de "Os Lusíadas" de Camones (Madrid, 1972) El escultor Acuña (Santiago de Compostela, 1973) María Teresa Arias (Pontevedra, 1973) 175 dibuxos de Castelao (Pontevedra, 1976) Julio Prieto Nespereira e o gravado galego (Ourense, 1978) Carlos Maside. Álbum de dibuxos (A Coruña, 1980) Sotomayor. Carpeta de láminas (A Coruña, 1981) Escultor Acuña (A Coruña e Pontevedra, 1983) Onte e hoxe do traxe (Ourense, 1985) Grupo "Eixo" (Pontevedra, 1986) Oleos de Teresa Arias (Pontevedra, 1986) Baldaquinos Gallegos (A Coruña, 1987) Os maios (Pontevedra, 1987) O arquivo do Museo de Pontevedra (Pontevedra, 1991) La Basílica de Santa María de Pontevedra (Vigo, 1991) Galicia Monumental (A Coruña, 1991) Albina Ferreirós (Pontevedra, 1991)
XOSÉ FERNANDO FILGUEIRA VALVERDE
CEIP A Ponte – Normalización http://www.edu.xunta.es/centros/ceipaponte/taxonomy/term/259 BLOG Equipo dinamización Lingua Galega http://auroragaym.blogspot.com.es/
1961 Recibe a “Cruz de Honor de San Raimundo de Peñafort”.
1969 Medalla de Ouro da Cidade de Pontevedra.
1979 Concédenlle a “Medalla de Ouro ao Mérito nas Belas Artes”.
1986 Recibe o “Premio Otero Pedrayo” e é proposto ao Premio Príncipe de Asturias. 1989 Recibe o “Premio Fernández Latorre” (La Voz de Galicia) e o anual outorgado pola Artes.
1993 Recibe o “Premio Galego do Ano” concedido pola Enxebre Orde da Vieira. 1996 Investido doutor “Honoris Causa” polas Universidades de Santiago de Compostela e Vigo. Recibe o “ Premio das Letras e das Artes de Galicia”.
Equipo de Dinamización da Lingua Galega do CEIP A Ponte (Lugo)
CEIP A Ponte – Normalización http://www.edu.xunta.es/centros/ceipaponte/taxonomy/term/259 BLOG Equipo dinamización Lingua Galega http://auroragaym.blogspot.com.es/
Fundación Filgueira Valverde http://seminariogalan.org/ Real Academia Galega http://academia.gal/figuras-homenaxeadas//journal_content/56_INSTANCE_8klA/10157/406684#http://academia.gal/dicionario_r ag/miniSearch.do? Seminario Galán http://seminariogalan.org/ Xosé F. Filgueira Valverde, na súa lección doutoral na USC http://tv.usc.es/mmobj/index/id/450 Consello da Cultura Galega http://consellodacultura.gal/index.php Centro Virtual Cervantes http://cvc.cervantes.es/artes/ciudades_patrimonio/santiago/personalidades/filgueira.htm Museo de Pontevedra Xosé Filgueira http://www.museo.depo.es/persoeiros/filgueira.valverde/ga.99000500.html
XOGO E TEST
Xogo pasa-palabra sobre o homenaxeado Test sobre a vida e obra de Filgueira Valverde