11785

25/8

ΓΗΣ ΑΥΙΑΚΗ Η ΤΗΣ ΚΥΡ

NDEatique LE MO m

ΣΤΟΥ 2013 25 ΑΥΓΟΥ 30 TEYXOΣ

ΙΑ: ΙΣΠΑΝ EΝΑ ΠΕΙΡΑΜΑ Ι ΑΡΚΕ ΠΟΥ ΔΙ ΙΑ ΟΝ ΧΡ 35

EΛΛ ΗΝΙ

.0*, 1./$ # /$ . , "1 ' ", 0/$+ &/(!' -/ 0/ /$+ 0/$ 1) *$.0( 0%+ $.!-& 0/ , *, ( 10-& '1+, ,)-! %& '" . .!1#/$* * *,-+ 0(/ )/## + &101 " (&,0 -1 .1 ,( 1) 01 */ ) 0%+ 01 "101 /% *,+ 1$0 + ,1"10-& 1. 0/ &('*%+. ) ( * 1.1 &-. *,-+ /. -1 0% 1 ,.!-1 ( &/-. 0%0 !1, 0%.

1(-.1# ( /+.

1 ,'.1- ! "1 ) + *0%. /)/' 101 !,. '.,0 ! , 0')/ " #-*01 1'.,01.

1##/ .

11 )% 1'./$ "10 ) + 01 )( &1# ...

ΟΣΗ ΚΗ ΕΚΔ

diplo

:

ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1952 • Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 11785 • KΥΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 • TIMH: 3 €

Η Αίγυπτος στα πρόθυρα του εμφυλίου

MONDE

t Haffner* Gilber 4 CHFD9GA =FI F@<IDFC !IBFDI;56I, 28 GEGBI7/DFC8 3F;F9H?> @GAD GI =E 5CGI@A 2.800 CIGH:C HF3:"EGIF =EGBI CIF E+:;A>, <EBF@G <H? EB78GA> E<IB3:I GA> F6F/GFC5> ECG8@EF> GIF. % C8-E E:DIF A FE> D @E <;H.@F I<9 GEB8@G CF ID FBFC4>, EDDHE: GH?> ID4CH? :I>, @?DEGI GHD :6FH =F@-9, 9<HFI E?s», HF <I;IFGEBH =5BH> @4=EBI, 47 =E 4=IGH> GH?4 @GH =E7I;. «terrateniente I=E:+EGIF F9GAG5> GH?: 6I, @.DHD GH? I7BHCG =HDE>. %F 3F;F86E> ECG886H GIF 4 HF IB=H6 7IFHCG4 GAD E+6H=8 >, ;;E.HD H?> 1.200 ECGIB:/ 6H.CI E; D*IDG -5@A GH? E<: 5 F =5BE> ;HGB:/@A I<I@39;A@A GH? CB8GE>, EC=EGI > I7BHGFCH.> EB78GEFH 64=H? GA> H: IBF@GH ?> B, GAD A=5BI GHD =4DI 7FI <;4BA F6FHCGA@:I> H 4GID ?<H6F8-E@A GH? 6EC86E> 3F;F86E . :DIF GH +I@:;E %?=9@H, GH?> C;86H E?B, ED, GH @3H;E: - .CEFH.3 BE: GA 7A @GA BFI 7A> CIF @E 9;H?> ;H 1.128 4 /BH=:@-FH?> FH 6A=IB3E:H, CIF <IBI3/ GH> =F@-9> CIDHDFC9 CID $?=D8@ IDEF6:CE?GH?> EB7I@:I>.1 @GAD (H CIG,GI GH <I;F9 9DEFBH B7:I GH? E?B,).

GH 6FCI: ED ?<4B3E !IBFDI;56I. <BI7=IGFC9GAGI ;H.> =E GA 6A=FH? ato de GIF @GI 645 H, E:DIF 7D/@G4 ;9 IB8;;A;I, G?<,6E>.

DECB9 7B8==I 9 .DGI7GA> E<F@*I 1977, ID5B3E EF». /@G9@ 7:DEGIF GH E:DEF D 8;;H?> G@F, <IBI= GA 6H?;E. A =E ;I ECFDH. GA> $A> (Sindic@?==EG5 !IBFDI;56I, @GAD ?B,<A, 7FI IF GH F@<IDFC ==I =E $FI DI =AD 6AI?G9D <H? IDEB7:I, ED, E;IF B7IG,D CIF <H? E77?8G «A 7A @E 47A@A GH? <B97BI C8GHFCHF ED6A=FC4 ?D6FC8GH? @<ID:I, I;;8 ?<9 GAD CI-H6 A *.GE?@A , SOC). %F /=I @GA @G57A E*IB=H74 @3EGFC9 - $CHBF G5;H> @GAD > @?=BI, <BI7 ECFD8 Campo 8DG@E =<I:DE BI> IB79GE CI-5DI del @E 3/BF9, 5; s :"EGIF. % 3B9DH A@A. >, I7CFD8 !IDH? Obrero <EBFHB 7H?>. &H =I, G:-EGIF E6, CIF 34 =I"FC8. DI GH? H?8D =E78;A> F6FH-, GID8@GE?@A A CI;;F5B7EFI <F<EBF8 > GH? <;AI?GH-HFCH69= AG5> GH?. % 64=H> IDE;;F<,> 3H?D @E I?G9 A <B,GA CIG8;A A =8B3H? GH?, CIF CID9DI GAD 9, HFEC;57EGIF H.D HF ID87CE I<9 GH I =E GF> FCID9G F GHD IB3FG5CGH!<HCIGFD83I 96EDGB/D BH <H;FGFC FE:GIF GA> > ID8;H7 CI;?*F6FI:GE DI EGIF I I=E:+E =IGH<H 6:7FH, H H<H:H> 5DI $FI G4=IGH =EG53EF 64CIF &H 5=+;A= IDI<G. EF EC+FH=A3ID:" -H.D HF @?D6FCIF *8+I>.

CHFDH. H GH? I7BHC HFC9<E6H CGA@:I>, -I EC6F/3 CHD@EB+H<HF3B9DFI, 53EF CHFD/DFC9 =A3IDF@=9. GH?: «!FI 3H?, <IB53EF GH GI <BH@*5BH?D I<9 A <IBI7/74 G/D 6A=H:E> IB79GEBI, -?@=H., CIF D5H? 6A=8B +H4-EFI =FI> GF> *F;H6H I<9 9<H?, CHDH=FC9 A EC;H74 DI. &I ?;FC8 =<HBE: DI C8DEF 3B4@A> #7BHGFC4> =EG8 =E GA 5; 81999 CIF #CH;H?-E: 6FIG?=<ID:"EF». %BF@=5DHF GAD I<HCI I: GH? !IDH? IB35> 8==IGH CI;F@G5>.

GA> <9;A> CI?=H>, H H<H:H> I>. %F GAD EFB4DA H? @GAD @<ID: ;;HF GAD :/D GH? BH7B A@A GA> #D6I;H =HDG5;H. GH? DE9GEB 7FH, CI-A7AG4 @GHB: @A CIF @E H?GH<:I 7FI C?+5BD @:/D CHD6?; 5=I ?@A>, 5 CIF A GH<FC4 <FGI;F@GFC9 #;4-EFI 4 CIG9<FD @?D5;E DG@E- $CHB6: ED8DGFI @GAD E I-;:/HFCHDH=FC9 ;H.D IDGFCI I<8GA 4 *8B@I. B7I@:I> I<;4 4 7:DEGIF 3H /> CB:@A> 4 <H;:GE>. <H;H-F@GH C?B:IB CIG8 GA> GH?; <8;A 6AGI775;;H?D @:I>. 6FIDH= HDGIF 9;HF HF @.@GA=I <BHCI;H.D: =HDE> CIF ED:HGE @GA @?D5B3 3GF@GE: GH?;83 A DI 9@H?> GAD ;HF<9D; DI @?DE<EF,D GA>; @GAD H<H:I 3B4@F= @4=EBI 53H?D I;;FEB74@F?> 7IFHCG4 -4@H?=E

Η ΑΥΓΗ LE diplomatique

ΗΠΑ: ΣΤΗ Β. ΝΤΑΚΟΤΑ ΟΙ ΑΓΕΛΑΔΕΣ ΧΑΝΟΥΝ ΤΗΝ ΟΥΡΑ ΤΟΥΣ ΜΑΡΙΝΑΛΕΔΑ: ΕΝΑ ΠΕΙΡΑΜΑ 35 ΕΤΩΝ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ: ΜΟΧΑΜΕΝΤ ΜΑΛΕΚ, μέλος της Εθνικής Συμμαχίας κατά του Πραξικοπήματος, ΣΑΪΝΤ ΣΑΝΤΕΚ, πολιτικός κοινωνιολόγος, ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΟΥΣΣΟΣ, αραβολόγος ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: Πάνος Χαρίτος

Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΣΑΜΑΡΑ

ΤΑΙΠΕΔ:

Μηχανισμός απαξίωσης της δημόσιας περιουσίας

Κλωτσοσκούφι

στις γερμανικές εκλογές Έρμαιο της προεκλογικής αντιπαράθεσης στη Γερμανία και των πολιτικών σκοπιμοτήτων της Μέρκελ η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, αδυνατεί να παρέμβει στα σχέδια για το δημόσιο χρέος της Ελλάδας Εν κενώ στρατηγικής η κυβέρνηση μετά τη διάψευση της προπαγάνδας περί success story από το Βερολίνο με την ομολογία ότι θα χρειαστεί νέο δάνειο, που θα συνοδεύεται από νέο Μνημόνιο και νέα σκληρά μέτρα Θρυαλλίδα πολιτικών εξελίξεων η ογκούμενη κοινωνική οργή για τις απολύσεις, τα χαράτσια, την ανεργία, τις περικοπές κοινωνικών δαπανών και την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας και των κοινωνικών αγαθών ΣΥΡΙΖΑ: Υποχρεωτική η προσφυγή στις κάλπες μετά το ναυάγιο της κυβερνητικής - μνημονιακής πολιτικής

Το «ουδέν μεμπτόν» του Σταυρίδη, τα νέα πωλητήρια και οι ευνοούμενοι επιχειρηματίες ΣΕΛ. 14-15

ΕΡΕΥΝΑ

Ο ελληνικός χάρτης των off shore της φοροδιαφυγής Ανέλεγκτες χιλιάδες υπεράκτιες εταιρείες στέλνουν μαύρο χρήμα στα νησιά Καϊμάν

ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ

Βόμβα στα θεμέλια των νοικοκυριών

ΣΕΛ. 12-13

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ

Δοκίμια και κριτική των ιδεών

Στην Ισπανία, 250 οικογένειες την ημέρα μένουν στον δρόμο εξαιτίας του νόμου Ραχόι που διευκολύνει τις κατασχέσεις πρώτης κατοικίας. Η απειλή για την Ελλάδα είναι κάτι περισσότερο από ορατή μετά την επιμονή Σαμαρά, Στουρνάρα, Βενιζέλου να επιβάλουν τους πλειστηριασμούς κατοικιών για να διασώσουν την «τραπεζική πίστη»...

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Για μια αριστερή πολιτική της μητρότητας

ΣΕΛ. 19, 40

ΤΗΣ EΛΕΝΑΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΥ

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΡΤ ΣΤΗ ΝΕΡΙΤ

Δυο μήνες η κυβέρνηση παρανομεί και οι εργαζόμενοι αντιστέκονται ΣΕΛ. 16-17

Εικόνες φρίκης από τον εμφύλιο στη Συρία

ΣΕΛ. 39

ΒΕΝΕΤΣΙΑΝΙΚΗ ΜΟΣΤΡΑ:

Εβδομήντα χρόνια είναι μόνο η αρχή!

Ένα καράβι λαϊκής πρωτοβουλίας από τη Σκύρο

Έξι χρόνια από το ολοκαύτωμα στην Ηλεία

ΣΕΛ. 20

Η κρίση σκοτώνει ή η κρίση «σκοτώνει»; Σκοτώνει τις εν δυνάμει γεννήσεις, επιδεινώνοντας το πρόβλημα της υπογεννητικότητας, ή σκοτώνει τις γυναίκες αποτελειώνοντας τις ήδη προβληματικές τους σχέσεις με την κατάσταση της μητρότητας; Το πρόβλημα της ελληνικής υπογεννητικότητας, υπαρκτό εδώ και είκοσι χρόνια, η Αριστερά δεν το είχε εντάξει στη λίστα των ενδιαφερόντων της. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 2

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

2

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΑΥΓΗ

Το ελληνικό δίλημμα της Μέρκελ Το ελληνικό πρόβλημα αναδεικνύεται σε κεντρικό ζήτημα της γερμανικής προεκλογικής αντιπαράθεσης. Ο Σόιμπλε έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να γίνει κούρεμα του ελληνικού χρέους, παρά μόνον να δοθεί νέο δάνειο με νέους σκληρούς όρους. Αποδεικνύεται μάλιστα ότι το μεγαλύτερο μέρος του νέου δανείου θα προέρχεται από τη μετατροπή - υπεξαίρεση των 10-14 δισ. ευρώ των πόρων του ΕΣΠΑ. Οι πόροι αυτοί θα έδιναν μικρή έστω δυνατότητα μιας κάποιας «ανάταξης» της ελληνικής οικονομίας, αλλά τώρα θα διατεθούν στην πληρωμή τοκοχρεωλυσίων και την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού. Το ενδεχόμενο νέου κουρέματος αποκλείεται διότι, με δεδομένο ότι οι δανειστές είναι πλέον τα κράτη - μέλη της Ευρωζώνης, πρέπει να εγκριθεί από τα Κοινοβούλια. Πράγμα εξαιρετικά δύσκολο. Ίσως μόνον η ΕΚΤ μπορεί να ελαφρύνει το δημόσιο χρέος υπολογίζοντας τα 50 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση ότι επιβαρύνουν μόνον τις τράπεζες και όχι τη χώρα. Οι εξελίξεις αυτές, σε συνδυασμό με τη χρεωκοπία του Μνημονίου, οδηγούν τη Γερμανία να επισπεύσει τις αποφάσεις για νέα δεσμά της χώρας. Όπως συνέβη και επί κυβερνήσεως Παπαδήμου, η Γερμανία ζητεί να «συμφωνηθεί» νέο Μνημόνιο με την παρούσα κυβέρνηση, ώστε να δημιουργηθούν τετελεσμένα (οι περιβόητες διεθνείς υποχρεώσεις...) και «αναχώματα» στην ολοένα και επικρατέστερη περίπτωση να αναδειχθεί κυβέρνηση της Αριστεράς. Και η μεν Μέρκελ κάνει τη δουλειά της. Ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος γιατί παρακολουθούν άφωνοι και αποσβολωμένοι; Καθώς έχουν εναποθέσει στη Μέρκελ το πολιτικό μέλλον τους, το πιθανότερο είναι τελικά να υποταχθούν. Ο Βενιζέλος παρλάρει για την ανάγκη «νέας εθνικής συμφωνίας». Προφανώς θα γραφεί κι αυτή από τους πιστωτές στο Βερολίνο! Στην Κέρκυρα ο Αλ. Τσίπρας επανέλαβε ότι η κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας θα καταργήσει το Μνημόνιο και προδιέγραψε την αριστερή κυβερνητική πρόταση σχετικά με τη διαχείριση του χρέους και την ανάπτυξη. Η σημερινή κυβέρνηση στερείται δημοκρατικής νομιμοποίησης να υπογράψει νέο Μνημόνιο. Οποιαδήποτε διαπραγμάτευση (όχι φάρσα...) απαιτεί νέα λαϊκή εντολή. Μόνον κυβέρνηση της Αριστεράς μπορεί να εμπνεύσει δυναμικά μια νέα πανευρωπαϊκή λύση του δημόσιου χρέους και την ήττα της λιτότητας. Για να καταστεί πραγματικότητα αυτή η προοπτική, χρειάζεται να υπάρξει συντόμως πολιτική ανατροπή. Κι αυτό το αίτημα για εκλογές τώρα δεν συνιστά υπεκφυγή ή «ανάθεση», αλλά αποτελεί έκφραση της λαϊκής συμμετοχής και ανταπόκριση στο επείγον αίτημα της κοινωνίας να σταματήσει η καταστροφή. Με τη «φόρα» των κοινωνικών κινητοποιήσεων (αυτή την περίοδο υπάρχει αναβρασμός στην εκπαίδευση, την υγεία και την τοπική αυτοδιοίκηση), η εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα καταστεί περισσότερο ισχυρή, εν όψει μάλιστα της λυσσασμένης αντίδρασης που θα υπάρξει από το μνημονιακό μπλοκ με τη συνεπικουρία της Ακροδεξιάς, πριν και μετά τις εκλογές. Το μνημονιακό κατεστημένο σχεδιάζει ακόμη και νέα κυβέρνηση, συνέχεια της σημερινής. Προφανώς λογαριάζουν χωρίς τον ξενοδόχο! Το ελληνικό δίλημμα για τη Μέρκελ, λοιπόν, δεν είναι στενά η εξυπηρέτηση του χρέους, αλλά ευρύτερα η ανάσχεση της λαϊκής δυναμικής, που η ραχοκοκαλιά της είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Γι’ αυτό το Βερολίνο ρισκάρει και προχωρεί σε προεξαγγελίες για νέα σκληρά μέτρα που ευτελίζουν το success story του Σαμαρά. Το σημαντικότερο για τις κυρίαρχες ευρωπαϊκές ελίτ είναι να διαμορφωθούν τελεσίγραφα από την Ελλάδα με τη συνενοχή της κυβέρνησης Σαμαρά - Βενιζέλου.

Η ΑΥΓΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

κείνο όμως που κάνει εντύπωση είναι το κυΘυμώστε: «Υπάρχει μια υστερία κατεδάνικό (κυριολεκτικά, εκ του κυνός) θράσος φισης της χώρας από μικρόψυχους και ανυΣΗΜΕΡΑ τους. Διότι θα έπρεπε να ξέρουν τουλάχιστον ποψίαστους. Η μόνιμη επωδός όλων αυτών ΕΙΝΑΙ πως όταν τρώνε δεν γαβγίζουν. Ή πως δεν είτων καταθλιπτικών σεναρίων είναι... ότι το ΚΥΡΙΑΚΗ ναι πρέπον, ούτε έξυπνο, να δαγκώνεις τα χέΠρόγραμμα δεν βγαίνει, ότι η μόνη λύση είρια που σε ταΐζουν. Και ανάμεσα στα χέρια ναι ένα νέο κούρεμα του χρέους, ότι η λιτότητα που τους ταΐζουν, θέλουν δεν θέλουν, είναι δεν είναι λύση και πρέπει να αντικατασταθεί ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΚΑΡΤΕΡΟΥ και εκατομμύρια χέρια εκείνων τους οποίους με μία πολιτική ενίσχυσης της ζήτησης (λες αποκαλούν μικρόψυχους και ανυποψίακαι λεφτά υπάρχουν που πρέπει οι Γερμανοί στους, εκείνων που υποστηρίζουν ότι το πρόνα τα δώσουν, όχι ως δανεικά αλλά ως παρογραμμα δεν βγαίνει και εκείνων που έχουν χές, στους υπερήφανους Έλληνες για να κακαταλάβει και φωνάζουν ότι η λιτότητα δεν είταναλώνουν όπως αρμόζει σε ευπρεπείς Ευναι λύση. ρωπαίους πολίτες)». Αγαπητέ αρχηγέ και αγαπητοί αναλυτές Δεν είναι ο του Σαμαρά Σίμος. Όχι. Είναι ο της Alpha αγέλης, δεν μπορεί να θέλετε και τραπεζίτης που για τις ανάγκες της μάσσσας τον εαυτό σας χορτάτο και την πίτα ακέραια. (με τρία σίγμα) μεταμορφώνεται σε κυνόδοΖητήστε να αφαιρεθούν από την πίτα της αντα και αρπάζει όποιον και ό,τι θεωρεί εμπόνακεφαλαιοποίησής σας όσοι πιστεύουν ότι διο στο δείπνο του. Διότι αυτό το γεμάτο μίτο πρόγραμμα δεν βγαίνει και ότι η λιτότητα σος, λυσσάρικο, εμφυλιοπολεμικό γάβγισμα δεν είναι λύση. Κι αφού τους απαλλάξετε από ανήκει στην εβδομαδιαία έκθεση των ανατην υποχρεωτική συμβολή (και τι συμβολή!!) λυτών της Alpha Bank. Η τράπεζα και οι τραπεζίτες της, στη διαδικασία της χώνεψης των δισεκατομμυ- στις δικές σας μάσσσες (με τρία σίγμα), τότε γαβγίστε τους. ρίων της ανακεφαλαιοποίησης και του φιλέτου της Εμπορι- Και δαγκώστε τους. Αλλά όταν τρώτε από τους... μικρόψυχους κής, δείχνουν σκυλόδοντα. Γαβγίζουν και δαγκώνουν: Μη μου μισθούς, συντάξεις, δουλειές και ελπίδες κι από πάνω τούς γαβγίζετε και να τους δαγκώνετε, προσέξτε: Γιατί στη σκυλίτις μάσσσες (με τρία σίγμα είπαμε) τάρρατε! Ποιους γαβγίζουν και ποιους δαγκώνουν είναι φανερό. Ε- σια ζωή που τους επιβάλατε, απέκτησαν κι αυτοί κυνόδοντες...

Προς Alpha Bank: Όταν τρώνε δεν γαβγίζουν

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

Για μια αριστερή πολιτική της μητρότητας ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1

Η ραγδαία μείωση του «ελληνικού» πληθυσμού μπλέκεται αναπόφευκτα με θέματα μεταναστευτικού ενδιαφέροντος που έχουν τη σαφή προτίμησή μας, άρα καλόν είναι να αποφεύγεται. Ξεχάσαμε να σκεφτούμε πως το θέμα των γεννήσεων συνδέεται αναπόφευκτα όχι μόνο με τη διατήρηση του πληθυσμού ή με τις κρατικές παροχές που διευκολύνουν ή αποθαρρύνουν τη γεννητικότητα αλλά και με τις επιλογές των ανθρώπων, στη συγκεκριμένη δε περίπτωση με τις επιλογές των γυναικών. Γιατί η μητρότητα, μας αρέσει δεν μας αρέσει, είναι γυναικεία υπόθεση. Η μητρότητα ως σχέση με το σώμα και με τις αλλοιώσεις του, ως σχέση με τη μητέρα, ως ανατροπή της ιδιότητας της κόρης, ως εγκυμοσύνη και ως τοκετός, ως ωδίνη και οδύνη... Η μητρότητα ως σχέση με τον πατέρα, ως σχέση με το παιδί, ως σχέση με την τροφή και την ανατροφή... Η μητρότητα ως χαρά και ως άγχος, ως τρυφεράδα και ως υστερία, ως γονιμότητα και ως στειρότητα, ως ανάσταση και ως θάνατος... Προφανώς λογής «έμφυλα υποκείμενα» μπορούν (και πρέπει) να έχουν σχέση με τη μητρότητα και τις συνέπειές της... Όπως λογής «έμφυλα υποκείμενα» μπορούν (και δυστυχώς τα καταφέρνουν, τόσο σε κοινωνικό ή ιδεολογικό, όσο και σε εντελώς προσωπικό επίπεδο) να κάνουν τη μητρότητα κόλαση. Αλλά η μητρότητα είναι καταρχήν υπόθεση των γυναικών και των επιλογών τους. Τουλάχιστον αυτή είναι η μόνη αριστερή και φεμινιστική δυνατή θέση.

H φίλη Χάρις Συμεωνίδου («Αυγή», 21.7.2013) θεωρεί επιθυμητή τη διαμόρφωση μιας αριστερής «δημογραφικής πολιτικής με άξονα την ισότητα των φύλων». Φοβάμαι πως πρέπει να είμαστε σαφέστερες, γιατί το μόνο λογικό και βιώσιμο αίτημα είναι μια αριστερή δημογραφική πολιτική με στόχο τη γυναικεία ελευθερία στην επιλογή της μητρότητας και τη γυναικεία αυτοδιάθεση στη διαχείρισή της. Η κρίση οδηγεί τις ευρωπαϊκές κοινωνίες στην επιβεβαίωση του μαλθουσιανισμού και στη μείωση των γεννήσεων. Αλλά και χωρίς την κρίση, το πρώτο πράγμα που έκαναν και κάνουν οι γυναίκες μόλις οι λογής κοινωνικοί και ιδεολογικοί έλεγχοι χαλαρώσουν, είναι να μειώσουν δραστικά τον αριθμό των παιδιών τους. Η αρχετυπική κατηγορία των φαλλοφασιστικών γουρουνιών, σύμφωνα με την οποία η γυναικεία χειραφέτηση δεν είναι παρά υπονόμευση της πατριαρχικής οικογένειας, αποδεικνύεται εντελώς ορθή. Και η σημερινή κρίση γεννητικότητας δεν είναι απλώς συνέπεια της οικονομικής αδυναμίας, είναι κυρίως επακόλουθο της (άρρητης) άρνησης των γυναικών να διακινδυνεύσουν το είδος της ζωής που κουτσάστραβά τους προσέφερε το κοινωνικό κράτος επωμιζόμενες αβοήθητες το δυσβάσταχτο βάρος της μητρότητας. Η Γαλλία του σοσιαλδημοκρατικού κοινωνικού κράτους αντέστρεψε την υπογεννητικότητα, οργανώνοντας μια πολιτική διευκολύνσεων, από ένα δίκτυο οικιακών βρεφικών σταθμών μέχρι χωροταξικές προσαρμογές (που συμπεριλαμβάνουν ασφαλώς τα πάρκα, αλλά ασφαλέστερα και το πλάτος των ελεύθερων πεζο-

δρομίων!!!) και από πλήρεις φορολογικές απαλλαγές για τις, αλλοδαπές ή μη, εργαζόμενες στη φύλαξη των παιδιών μέχρι τη διασφάλιση της εργασιακής εξέλιξης των μητέρων. Έτσι άγγιξε το ανήκουστο μεταπολεμικά ποσοστό γεννήσεων του 2,01 (ανά γυναίκα!) που καμία πολιτική επιδομάτων δεν πέτυχε αλλού. Επειδή η μητρότητα είναι αναπόδραστα συνδεδεμένη με τη δυνατότητα αποφυγής της, η υπεργόνιμη Γαλλία έχει ένα ιλιγγιώδες για τα ελληνικά δεδομένα ποσοστό ορμονικής αντισύλληψης (70,8%) και διαθέτει το RU486 για διακοπές εγκυμοσύνης ως την 9η εβδομάδα. Κι επειδή η μητρότητα είναι επίσης αναπόδραστα συνδεδεμένη με τον τοκετό, σταθεροποίησε τις καισαρικές στο 20%, όταν στην πτωχή Ελλάδα των πλουσίων μαιευτήρων κάνουν μία θραύση του 48%, και αύξησε τον μητρικό θηλασμό στο 66%, που στην παραδοσιακή Ελλάδα της ασυδοσίας των υποκαταστάτων μητρικού γάλατος έχει εγκαταλειφθεί σε ποσοστά υστερίας. «Χρειάζεσαι ένα ολόκληρο χωριό για να μεγαλώσεις ένα παιδί», λέει η αφρικάνικη φεμινιστική παροιμία. Το «χωριό» πρέπει τώρα να διεκδικήσει, για τα παιδιά του, το μίνιμουμ των κρατικών παροχών που θα εξασφαλίσουν την κοινή μας επιβίωση μέσα και πέρα από την κρίση. Αλλά μόνο εμείς μπορούμε να ορίσουμε τον τρόπο με τον οποίο θα ζήσουμε τη μητρότητα. Και μόνο εμείς μπορούμε να ορίσουμε μια αριστερή πολιτική για την ελευθερία του σώματος. Του δικού μας και, ίσως, των παιδιών μας.

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «Η ΑΥΓΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΪΚΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΠΕΤΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 12, 104 31 • ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 210 5231831-4 • ΦΑΞ: 210 5231822 • ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 210 5231820 • marketing@avgi.gr - ΦΑΞ: 210 5231830 INTERNET: www.avgi.gr e-mail: editors@avgi.gr • ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασ. Ηρακλείου 37, ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 2310 261646, ΦΑΞ: 2310 266444, e-mail: avgi@otenet.gr ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Π. Παπίδας & Σια Ε.Ε., ΤΗΛ. : 210 8228258 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IΡΙΣ ΑΕΒΕ ΤΣΕΚ - ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ», Αγ. Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα

Οι αριθμοί της ΟΠΑΠ που αναδεικνύουν τον πολιτισμό Υπάρχουν κάποιοι σημαντικοί αριθμοί της ΟΠΑΠ που ίσως να μη γνωρίζετε, όπως αυτοί που ενισχύουν τον πολιτισμό μας. Η ΟΠΑΠ έχει ενισχύσει οικονομικά την ανακαίνιση και συντήρηση 180 αρχαιολογικών χώρων σε όλη την Ελλάδα. Παράλληλα, χορηγεί παραστάσεις της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και ενισχύει οικονομικά πάνω από 40 θέατρα σε όλη την Ελλάδα, όπως το Εθνικό Θέατρο, το Θέατρο Βορείου Ελλάδος, καθώς και άλλους χώρους πολιτισμού που αναδεικνύουν τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό. Όλοι αυτοί οι αριθμοί θα συνεχίσουν να μεγαλώνουν και πάνω απ’ όλα θα συνεχίσουν να κάνουν καλό για όλους! Γιατί, πάνω απ’ όλους τους αριθμούς, το πιο σημαντικό για την ΟΠΑΠ, είστε όλοι εσείς!

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 AYΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

5

ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ:

Μονόδρομος οι εκλογές

Ως εταιρεία πλήρως ελεγχόμενη από τη Γερμανία χαρακτήρισε την κυβέρνηση Σαμαρά ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, κατά τη διήμερη περιοδεία του στο νησί της Κέρκυρας, περιοδεία που σηματοδοτεί την έναρξη της πολιτικής εξόρμησης της αξιωματικής αντιπολίτευσης για το προσεχές κρίσιμο διάστημα. Ο Αλ. Τσίπρας κατέστησε σαφές πως ο στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι η ανατροπή της κυβέρνησης Σαμαρά και η προσφυγή στις κάλπες. Ως προς αυτό το σημείο, τόνισε πως, εφόσον δεν υπάρχει ούτε μία από τις εξαγγελίες της κυβέρνησης που να μην έχει διαψευστεί παταγωδώς -άλλωστε οι δηλώσεις του Β. Σόιμπλε για τρίτο Μνημόνιο δεν αφήνουν το παραμικρό περιθώριο για sucess story, ο κ. Σαμαράς είναι υποχρεωμένος να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές ώστε ο ελληνικός λαός να είναι αυτός που θα αποφασίσει για το μέλλον του τόπου. Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως υπογράμμισε η απόφαση της Πολιτικής του Γραμματείας, η οποία

συνεδρίασε την περασμένη Τετάρτη, θα μπει στην πρώτη γραμμή των κινητοποιήσεων της επόμενης περιόδου, εκτιμώντας ότι οι χώροι της Παιδείας, της Υγείας και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα πρωτοστατήσουν στο χτίσιμο ενός πλατιού κοινωνικού μετώπου που θα ανατρέψει την κυβέρνηση και θα ανοίξει τον δρόμο για μια κυβέρνηση που θα ακυρώσει τα Μνημόνια και θα βάλει τη χώρα σε νέες βάσεις. Στο πλαίσιο αυτό, το μπλοκάρισμα των ιδιωτικοποιήσεων της δημόσιας περιουσίας μέσω του ΤΑΙΠΕΔ αναδεικνύεται σε θέμα ύψιστης σημασίας, καθώς είναι σαφές πως δεν είναι δυνατόν να ξεκινήσει η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας χωρίς δημόσιο πλούτο.

Το success story κατέρρευσε οριστικά «Ο κύριος Σαμαράς μιλάει για success story, για επιτυχία της πολιτικής του, για το τέλος των Μνημονίων. Υπερηφανεύεται ότι το πρόγραμμα βγαίνει», τόνισε ο Αλ. Τσίπρας. Και πρόσθεσε: «Μαζί με τον λο-

γιστή των δανειστών, τον κύριο Στουρνάρα, διαφημίζουν ότι πετυχαίνουν πλεόνασμα. Και την ίδια στιγμή ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας τους, ο κύριος Σόιμπλε, από τη Γερμανία, βγαίνει δημόσια και παραδέχεται ότι το πρόγραμμα έπεσε έξω και εξαγγέλλει νέο πρόγραμμα... βοήθειας για μετά το 2014». Στο ίδιο μοτίβο, ο βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ Μανώλης Γλέζος δήλωσε με νόημα πως ο Β. Σόιμπλε είναι ο πραγματικός υπουργός Οικονομικών της χώρας κι όχι ο Γ. Στουρνάρας: «H προεκλογική εκστρατεία στη Γερμανία αποκαλύπτει για μια ακόμα φορά κάτι που είναι γνωστό στην Ελλάδα, ότι υπουργός Οικονομικών είναι ο Β. Σόιμπλε και όχι ο Γιάννης Στουρνάρας. Πώς το αποδέχεται αυτό ο πρωθυπουργός της Ελλάδας και περιπαίζει μ’ αυτόν τον τρόπο τον ορισμένο απ’ αυτόν υπουργό Οικονομικών; Ποιος κοροϊδεύει ποιον;». Συνεπώς, υπογράμμισε ο Αλ. Τσίπρας, «η κυβέρνηση οφείλει, εφόσον έχει διαψευσθεί η στρατηγική της, έχει διαψευσθεί το success story, έχει διαψευσθεί η προσδοκία ότι μετά τις γερμανικές εκλογές κάτι θα γίνει, έχει διαψευστεί η προσδοκία κουρέματος και έρχεται ένα τρίτο Μνημόνιο ακόμα πιο σκληρό, να θέσει ανοιχτά τα διλήμματα στον ελληνικό λαό και ο ελληνικός λαός να πάρει αποφάσεις». Πρόσθεσε δε πως, μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας Β. Σόιμπλε, κατέρρευσε «ο μύθος που είχε δημιουργήσει η κυβέρνηση του κ. Σαμαρά ότι το πρόγραμμα πετυχαίνει, ότι το 2014 θα βγούμε στις αγο-

ρές, κυρίως όμως ο μύθος της μεγάλης δήθεν προσδοκίας ότι μετά τις γερμανικές εκλογές θα υπάρξει φως στο τούνελ για το μαρτύριο της ελληνικής κοινωνίας». Μιλώντας για τη στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ για το προσεχές διάστημα, ο Αλ. Τσίπρας τόνισε πως «ο στόχος μας είναι η ανατροπή αυτής της κυβέρνησης και σε αυτόν σας καλούμε όλους και όλες να στρατευτούμε, ανεξάρτητα από τις ενδεχομένως διαφορετικές πολιτικές εκτιμήσεις που μπορεί να έχουμε, να στρατευθούμε σε μια προσπάθεια και σε έναν αγώνα για να ανατραπεί αυτή η πολιτική, να οδηγηθούμε σε εκλογές και να δοθεί διέξοδος».

Να μην διανοηθούν να προχωρήσουν σε πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας Αναφερόμενος στο επίμαχο θέμα των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, ο Αλ. Τσίπρας ξεκαθάρισε πως «όσο υπάρχει ΣΥΡΙΖΑ, πλειστηριασμός πρώτης κατοικίας δεν θα γίνει στην Ελλάδα». Και πρόσθεσε: «Ας μην τολμήσουν ο κ. Σαμαράς και ο κ. Βενιζέλος να διανοηθούν να προχωρήσουν σε πλειστηριασμούς πρώτης κατοικίας. Αρκετά ρούφηξαν οι τραπεζίτες από το υστέρημα του μέσου Έλληνα. Δεν θα βγάλουν στο σφυρί και την πρώτη κατοικία άνεργων και χαμηλόμισθων που αδυνατούν να ξεπληρώσουν τοκογλυφικά δάνεια».

Οι υπεύθυνοι για το ξεπούλημα της χώρας θα λογοδοτήσουν Αναφερόμενος στις πρόσφατες ε-

ξελίξεις στο ΤΑΙΠΕΔ, αλλά και στην πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων της δημόσιας περιουσίας που ασκείται από την κυβέρνηση Σαμαρά, ο Αλ. Τσίπρας τόνισε: «Αν υλοποιηθεί αυτό το πρόγραμμα, η Ελλάδα θα είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη, ίσως και στον κόσμο, που δεν θα έχει δημόσια περιουσία. Δεν θα έχει υποδομές, δεν θα έχει παραγωγική βάση». Ωστόσο ξεκαθάρισε πως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να επιτρέψει ούτε τη συνέχιση των ιδιωτικοποιήσεων ούτε και θα αφήσει ατιμώρητους τους υπεύθυνους για την καταστροφική αυτή πολιτική: «Η Ελλάδα δεν είναι οικόπεδο για πώληση. Ας το έχουν υπόψη τους αυτό και οι κύριοι του ΤΑΙΠΕΔ. Είτε ταξιδεύουν με τα lear jet των αγοραστών είτε bussines class. Οι αποφάσεις τους και οι ενέργειές τους δεν θα είναι εσαεί πέρα και πάνω από την κρίση του λαού και της Δικαιοσύνης. Αργά ή γρήγορα θα λογοδοτήσουν για τις πράξεις και τις παραλείψεις τους, για τη ζημία στο δημόσιο συμφέρον». Και πρόσθεσε: «Όχι, δεν απειλούμε επενδυτές, όπως μας κατηγορεί η κυβέρνηση. Τους επενδυτές απλώς τους ενημερώνουμε ότι θα χάσουν αν τζογάρουν στο ξεπούλημα της Ελλάδας. Δεν απειλούμε τους επενδυτές. Τα λαμόγια απειλούμε, που διαχειρίζονται τη δημόσια περιουσία σαν να είναι το τσιφλίκι των παππούδων τους. Και τους απειλούμε ευθέως: Θα λογοδοτήσετε, κύριοι, στον ελληνικό λαό. Δεν θα σας επιτρέψουμε να βάλετε όλη τη χώρα στο κλουβί των δανειστών και να τους παραδώσετε το κλειδί». ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΜΟΣ

Κέρκυρα: Ωραίο το νησί, πολλά τα προβλήματα Στην Κέρκυρα της κρίσης περιόδευσε την περασμένη Πέμπτη και Παρασκευή ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Σ’ ένα νησί που φημίζεται ως τόπος υποδοχής τουριστών απ’ όλον τον κόσμο, ωστόσο οι επιπτώσεις από την εφαρμογή των Μνημονίων είναι πλέον ορατές. Η ανεργία των νέων, το κλείσιμο των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν να αντιμετωπίσουν το μέτρο του «all inclusive» που είναι κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων, είναι κάποια από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το νησί. Για όλα αυτά, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είχε συνάντηση την περασμένη Παρασκευή με σωματεία εργαζομένων και με κοινωνικούς και παραγωγικούς φορείς της

Κέρκυρας. Επιπλέον, ο Αλ. Τσίπρας επισκέφτηκε την περιοχή του Ίσσου, η οποία έχει περάσει στο ΤΑΙΠΕΔ, παρ’ όλο που προστατεύεται από το ευρωπαϊκό δίκτυο Natura. Αμέσως μετά, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε πως «το μεγαλύτερο μνημονιακό έγκλημα είναι η εκποίηση του δημόσιου πλούτου και της φυσικής ομορφιάς της χώρας σε επιχειρηματίες οι οποίοι έναντι πινακίου φακής θα έρθουν να αγοράσουν περιοχές και μάλιστα χαρακτηρισμένες ως ιδιαίτερου φυσικού κάλλους για να χτίσουν ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις από τις οποίες θα μπορούν να έχουν κέρδη, καταστρέφοντας όμως το περιβάλλον».

Θα αποκαταστήσουμε τη λειτουργία της ΕΡΤ Κατά την επίσκεψή του στην ΕΡΑ Κέρκυρας, ο Αλέξης Τσίπρας ξεκαθάρισε πως «με το που θα αποκατασταθεί η δημοκρατική λειτουργία και ο ελληνικός λαός θα δώσει την εντολή να σταματήσει η μνημονιακή λαίλαπα, θα επανέλθουμε στο θεσμικό πλαίσιο της ΕΡΤ. Στο θεσμικό πλαίσιο της ισχυρής ελληνικής ραδιοφωνίας και τηλεόρασης, του ισχυρού brand name της ΕΡΤ, προκειμένου όχι να γυρίσουμε σε αυτό που είχαμε πριν τις 11 Ιουνίου, αλλά να ανασυγκροτήσουμε μια ισχυρή δημόσια ραδιοφωνία και τηλεόραση. Πραγματικά δημόσια, έγκυρη, πλουραλιστική, αντικειμενική και όχι μνημονιακό

φερέφωνο, όπως αυτό το οποίο ξεκίνησε να εκπέμπει μόλις προχθές και πιστεύουμε ότι αυτή είναι μια θλιβερή εξέλιξη που δεν τιμά τη δημοκρατία στη χώρα μας». Επιπλέον, τόνισε πως «εμείς θα σταθούμε αρωγοί

στις κινητοποιήσεις των εργαζομένων, στον αγώνα τους και στην προσπάθειά τους να διατηρήσουν ζωντανή την ενημέρωση με τις δυσκολίες και τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετωπίζουν».

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

6

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ο Ευ. Βενιζέλος αναζητεί στον Σαμαρά τη σωτηρία του ΠΑΣΟΚ... ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ

Μπορεί σε πρώτη ανάγνωση η «επανεκκίνηση» που επιδιώκει για το ΠΑΣΟΚ ο Ευάγγελος Βενιζέλος μέσω της εκδήλωσης για την 3η Σεπτέμβρη να έρχεται σε πλήρη αντίφαση με την απόλυτη ταύτιση στην οποία έχει διολισθήσει με τον Αντώνη Σαμαρά, μέσα από την κυβερνητική τους συνεργασία. Όμως, απ’ ό,τι φαίνεται, το εγχείρημα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ για τη συγκρότηση του «τρίτου πόλου» ανάμεσα στη Ν.Δ. και τον ΣΥΡΙΖΑ μόνο μέσα από τη συνεργασία με το διαχρονικά αντίπαλο δεξιό κόμμα θα μπορούσε να περάσει, υπό τις δεδομένες συνθήκες. Ο λόγος είναι ότι, μετά τη σχεδόν ολοσχερή διάλυση του πάλαι ποτέ κραταιού ΠΑΣΟΚ από την υιοθέτηση της πιο άτεγκτης μνημονιακής πολιτικής στην Ε.Ε., ο Ευ. Βενιζέλος έχει αντιληφθεί από νωρίς ότι μόνο εάν επιμείνει έως το τέλος στην ίδια ρότα μπορεί να καταφέρει να διατηρήσει το κόμμα του στα σημερινά χαμηλά ποσοστά και, από εκεί και πέρα, να προσπαθήσει να εξαντλήσει τα περιθώρια για να τα αυξήσει όσο αυτό είναι δυνατό. Αυτός είναι και ο λόγος που «έσπασε» την κοινή γραμμή που είχαν χαράξει με τον Φ. Κουβέλη απέναντι στον Αντ. Σαμαρά για το κλείσιμο της ΕΡΤ. Εάν ισχύουν όσα έχει υποστηρίξει δημόσια ο πρόεδρος της ΔΗΜ.ΑΡ., ο Ευ. Βενιζέλος προέκρινε τελευταία στιγμή ότι εάν αποσύρει το ΠΑΣΟΚ από την κυβέρνηση, το κόμμα του και ο ίδιος θα είχαν την τύχη που παρατηρούν τώρα στη Χ. Τρικούπη ότι έχουν ο Φ. Κουβέλης και το κόμμα του. Διότι, όπως και στη ΔΗΜ.ΑΡ. έτσι και στο ΠΑΣΟΚ, η πλειοψηφία της βάσης τους δείχνει από το κέντρο και... δεξιότερα. Η επιλογή του Φ. Κουβέλη να εγκαταλείψει την κυβέρνηση απογοήτευσε τον «μεταρρυθμιστικό», «εκσυγχρονιστικό» χώρο που ευελπιστούσε να βρει νέα έκφραση στη ΔΗΜ.ΑΡ. Σε αυτόν τον χώρο συνεχίζει να προσπαθεί να απευθύνεται ο Ευ. Βενιζέλος, όπως έκανε συνεχώς απευθύνοντας καλέσματα συνεργασίας προς την Αγ. Κωνσταντίνου. Όμως εκτιμούν ότι πλέον η ΔΗΜ.ΑΡ. είναι «απενεργοποιημένη» και έτσι το ΠΑΣΟΚ έχει ένα προβάδισμα. Άλλωστε έχει ξεκαθαρίσει σε κάθε ευκαιρία και σε όλους τους τόνους ότι δεν υπάρχει περιθώριο για κοινό τόπο με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αντιθέτως, αποτελεί κοινοτοπία να υποστηρίξει κανείς ότι το ΠΑΣΟΚ βρίσκει εύκολα κοινό τόπο με τη Ν.Δ.

Εναποθέτουν τις προσδοκίες τους στην 3η Σεπτέμβρη Ο στόχος της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ δεν είναι συνεπώς να επανεκκινήσει το ΠΑΣΟΚ ως παραδοσιακά σοσιαλιστικό, αλλά ως «μεταρρυθμιστικό» κόμμα που θα εκφράσει την «υπεύθυνη Κεντροαριστερά». Προκειμένου να το πετύχει αυτό, ο Ευ. Βενιζέλος έχει ρίξει όλο το βάρος του σε ένα εγχείρημα «επανασυσπείρωσης» στελεχών, ευελπιστώντας ότι εάν στείλουν κάποιο μήνυμα στήριξης της προσπάθειάς του, τότε το αντίστοιχο μήνυμα θα σταλεί αυτομάτως και στο εκσυγχρονιστικό κοινό, στο οποίο θέλει να απευθυνθεί. Ως προς αυτό, έχει συγκεντρώσει όλες τους τις προσδοκίες στο διήμερο συνέδριο του ΠΑΣΟΚ για την 3η Σεπτέμβρη και ειδικότερα στην παρουσία του Κ. Σημίτη. Μέσω του πρώην προέδρου του κόμματος και πρωθυπουργού, αλλά και άλλων ιστορικών στελεχών που έχουν αποστασιοποιηθεί πλήρως από το σημερινό ΠΑΣΟΚ και το πολιτικό προσκήνιο, όπως είναι η Β. Παπανδρέου, ο Ευ. Βενιζέλος θέλει να εκπέμψει μήνυμα «ενότητας». Το ίδιο προσδοκά και με την παρουσία του Γ. Παπανδρέου στο συνέδριο. Σε αυτή τη φάση, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι συνεργάτες του, δεν έχει σημασία τόσο το περιεχόμενο της τοποθέτησής τους όσο το να σταλεί το μήνυμα ότι «είμαστε όλοι μαζί, παρά τις διαφορές, και μπορούμε να συζητάμε». Δεύτερη προϋπόθεση για να θεωρηθεί από το ΠΑΣΟΚ ως επιτυχημένο το εγχείρημά του να «μονοπωλήσει» τον χώρο της «Κεντροαριστεράς», είναι η πλήρης «εξουδετέρωση» της ΔΗΜ.ΑΡ. Αυτό εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό και από την πρώτη προϋπόθεση.

Εξάντληση της 4ετίας με... εθνικό Μνημόνιο Ελέω απουσίας της ΔΗΜ.ΑΡ. από τον κυβερνητικό συνασπισμό, το ΠΑΣΟΚ προσπαθεί να παρουσιαστεί εκείνο ως ο προοδευτικός πόλος μέσα στην κυβέρνηση. Το «όχι» σε νέα δημοσιονομικά μέτρα του Ευ. Βενιζέλου, η «σθεναρή» αντίσταση του ίδιου και του ΠΑΣΟΚ για το θέμα των πλειστηριασμών, που «ανάγκασε», όπως λένε στη Χ. Τρικούπη, τον Αντ. Σαμαρά να διακόψει την «πρόχειρη» συζήτηση και να επιλύσει το θέμα από κοινού με τον Ευ. Βενιζέλο, αυτή είναι η «προοδευτική» στάση, που παλαντζάρει τις άστοχες επικοινωνιακές κινήσεις της «συντηρητικής προεδρίας» της κυβέρνησης, μόνο για να τις δικαιολογήσει και να προχωρήσει

με την εφαρμογή του Μνημονίου. Στο ίδιο πλαίσιο τοποθετείται και η «πίεση» του ΠΑΣΟΚ για την ολοκλήρωση της προγραμματικής συμφωνίας, έστω με δύο μήνες καθυστέρηση και ενώ βρίσκονται προ των πυλών οι νέες απαιτήσεις της τρόικας για το νέο Μνημόνιο που προαναγγέλλει ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Β. Σόιμπλε. Το νέο κείμενο της δικομματικής θα είναι «πιο ρεαλιστικό», προαναγγέλλει το ΠΑΣΟΚ. Χρειάζεται ένα «εθνικό Μνημόνιο», που θα αντιπροτείνει η κυβέρνηση στην τρόικα, λέει ο Ευ. Βενιζέλος. Με την εφαρμογή του, υποστηρίζει το ΠΑΣΟΚ, αλλά και με τη διασφάλιση της πολιτικής σταθερότητας και την εξάντληση της τετραετίας, «θα επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι». Η «προοδευτική» συμβολή του ΠΑΣΟΚ είναι ένα εθνικό Μνημόνιο που θα προλάβει τις απαιτήσεις της τρόικας, εάν η κυβέρνηση τις εφαρμόσει πρώτη. Αυτό το κείμενο θα είναι όμως και η νομιμοποίηση της συνεργασίας με τη Ν.Δ. στον βωμό της «σωτηρίας της χώρας».

Με το βλέμμα σε απροσδόκητες εξελίξεις Ο σχεδιασμός του ΠΑΣΟΚ έχει στόχο να μπει το κόμμα σε μεγαλύ-

τερη ετοιμότητα στο πολύ πιθανό ενδεχόμενο -δεδομένης της εύθραυστης κυβερνητικής πλειοψηφίας- να μην εξαντληθεί η τετραετία, όπως επιθυμεί ο Ευ. Βενιζέλος, αλλά να προκύψει «πολιτικό ατύχημα» που θα μπορούσε να δρομολογήσει εξελίξεις οδηγώντας είτε σε πρόωρη κάλπη είτε σε εναλλαγή κυβερνητικού σχήματος, χωρίς εκλογές. Σενάριο το οποίο εκτιμά ως πολύ πιθανό η ηγεσία της Αγ. Κωνσταντίνου. Σε οποιαδήποτε περίπτωση και με δεδομένο ότι δεν θα έχουν προηγηθεί δραματικές αλλαγές σε εσωκομματικό επίπεδο, το ΠΑΣΟΚ θέλει να είναι έτοιμο για να ελιχθεί στα νέα δεδομένα. Όμως οι ελιγμοί του -και

αυτό το έχει ξεκαθαρίσει ο Ευ. Βενιζέλος- έχουν μόνο μια φορά, από το κέντρο προς τα δεξιά. Εδώ βρίσκεται και το μεγάλο ρίσκο για το ΠΑΣΟΚ. Παρέμεινε στην κυβέρνηση γιατί δεν μπορούσε να ανταγωνιστεί τον ΣΥΡΙΖΑ από το κέντρο προς τα αριστερά. Σε περίπτωση εκλογών όμως, όπου αναμένεται να υπάρξει μεγάλη πόλωση μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και της Ν.Δ., ο «τρίτος πόλος» του ΠΑΣΟΚ, που με μεγάλη δυσκολία διαφοροποιείται σήμερα από τη Ν.Δ. του Αντ. Σαμαρά, ενδέχεται να συμπιεστεί ακόμα περισσότερο από αυτή. Πόσο μάλλον εάν η Ν.Δ. πλασαριστεί ως «μια μεγάλη, ευρωπαϊκή, υπεύθυνη Κεντροδεξιά».

ΣΥΝΕΔΡΙΑΖΕΙ ΑΥΡΙΟ ΤΟ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗΣ

Πετσόκομμα των θέσεων για να συμπλη ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΜΟΡΦΟΝΙΟΣ

Το «πράσινο φως» για την έκδοση των υπουργικών αποφάσεων που θα πετσοκόψουν ως «πλεονάζουσες» θέσεις σε υπουργεία και εποπτευόμενους φορείς, προκειμένου να αντληθεί ο απαιτούμενος αριθμός διαθεσιμοτήτων, αναμένεται να δώσει αύριο το Κυβερνητικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης.

Η συνεδρίαση του Συμβουλίου, που θα γίνει υπό την προεδρία του πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά, θα σημάνει και την αντίστροφη μέτρηση για την ολοκλήρωση του πρώτου κύματος των 12.500 υπαλλήλων σε διαθεσιμότητα ώς τα τέλη Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με τη μνημονιακή συμφωνία. Ήδη από τον περασμένο Ιούλιο έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα 4.401 υπάλληλοι, 2.114 εκπαιδευτι-

κοί τεχνικής εκπαίδευσης, 2.234 σχολικοί φύλακες και 53 υπάλληλοι του ΥΔΜΗΔ, ενώ από τις 23 Σεπτεμβρίου θα τεθούν σε διαθεσιμότητα, όπως υπολογίζεται, περί τους 3.000 δημοτικούς αστυνομικούς. Απομένουν, κατά συνέπεια, 5.100 υπάλληλοι που πρέπει να ενταχθούν στο καθεστώς, προκειμένου να συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός των 12.500. Δεξαμενές άντλησης, όπως έχει δηλώσει το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης, θα καταστούν τα υπουργεία και οι εποπτευόμενοι φορείς τους, μέσα από τη μείωση των δομών τους και το μαχαίρι σε οργανικές θέσεις. Εξάλλου, μετά την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου τον Ιούλιο (ν. 4172), ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης σε συνεργασία με τους οικείους υπουργούς δύνανται να καταργούν θέσεις ανά κατηγορία, κλάδο ή και ειδικότητα σε υπουργεία, αυτοτελείς δημόσιες υπηρεσίες, αποκεντρωμένες διοικήσεις, Οργανισμούς Τοπι-

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

7

Έρμαιο του Βερολίνου η κυβέρνηση Σαμαρά προσπαθούσε όπως-όπως να βγάλει το φθινόπωρο και τον χειμώνα, προκειμένου, την 1η Ιανουαρίου του 2014, ο Αντ. Σαμαράς να «χριστεί» προεδρεύων της Ε.Ε. Μάλιστα, όπως έλεγαν συνεργάτες του πρωθυπουργού, ο ένοικος του Μεγάρου Μαξίμου θα βρισκόταν τότε στην... ευχάριστη θέση να διαπραγματεύεται ένα νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους, ως προεδρεύων στην Ένωση, και τότε θα άνοιγε ο δρόμος για «ελεγχόμενες» εκλογές είτε ταυτόχρονα με τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές είτε λίγο αργότερα.

Ανατροπή ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

Σε έρμαιο των προθέσεων των δανειστών και κυρίως του Βερολίνου αναδεικνύεται η κυβέρνηση Σαμαρά. Οι προεκλογικοί διαξιφισμοί στη Γερμανία αποκάλυψαν ότι οι πιστωτές έχουν σχεδόν προαποφασίσει ένα τρίτο δάνειο προς τη χώρα μας, τινάζοντας στον αέρα την πολιτική στρατηγική του Μεγάρου Μαξίμου. Το σχέδιο του Αντ. Σαμαρά προέβλεπε ότι ο ίδιος θα επιχειρούσε να πείσει την τρόικα τον Σεπτέμβριο να μην ληφθούν τόσο επώδυνα μέτρα ώστε να κινδυνεύσει η κυβέρνησή του. Σύμφωνα με αυτό τον σχεδιασμό, η δικομματική κυβέρνηση θα

Ωστόσο, η δήλωση-βόμβα του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, Β. Σόιμπλε, για «τρίτο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα», ανέτρεψε πλήρως τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς. Αυτό διότι, αν και η κυβέρνηση ευελπιστούσε σε νέα απομείωση του ελληνικού χρέους, όλα δείχνουν ότι το σενάριο αυτό αποκλείεται προς το παρόν. Αντιθέτως, προκρίνεται ένα τρίτο Μνημόνιο και... βλέπουμε. Εξάλλου, οι διεργασίες μεταξύ των δανειστών για το τρίτο δάνειο είναι προωθημένες. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι, μία ημέρα μετά τις δηλώσεις Σόιμπλε, στο ίδιο μήκος κύματος με τον «τσάρο» της γερμανικής οικονομίας κινήθηκαν η καγκελάριος Αν. Μέρκελ, ο επίτροπος

Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της Ε.Ε., Όλι Ρεν, αλλά και ο πρόεδρος του Eurogroup, Γ. Ντέισελμπλουμ.

«Άδειασμα» Σαμαρά Όλα τα παραπάνω συνιστούν ακύρωση της κυβερνητικής στρατηγικής και διάψευση προσωπικά του υπουργού Οικονομικών, Γ. Στουρνάρα, που διαβεβαίωνε ότι είναι εφικτή η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές τον Ιούλιο του 2014, οπότε τελειώνει η εκταμίευση δόσεων από την ΕΚΤ και την Κομισιόν. Τούτων δοθέντων, το κλίμα στο Μέγαρο Μαξίμου είναι βαρύ. Ο Αντ. Σαμαράς βλέπει τη σύμμαχό του, Άν. Μέρκελ, να τον «αδειάζει» πανηγυρικά και οι ελπίδες του για απαλλαγή της Ελλάδας από ένα μέρος του δημοσίου χρέους αποδεικνύονται φρούδες. Μ’ άλλα λόγια, ο πρωθυπουργός έχει μπροστά του έναν δύσβατο δρόμο, κατά τον οποίο θα πρέπει να «κυνηγά» τα μνημονιακά χρονοδιαγράμματα, να έχει την τρόικα να τον πιέζει για νέα μέτρα, να βλέπει την πλειοψηφία του στη Βουλή να κινείται επί ξυρού ακμής και να υφίσταται τη διάψευση του success story από την πραγματική οικονομία και την κοινωνική πραγματικότητα. Κι όλα αυτά, χωρίς να περιμένει κάποιο αντάλλαγμα για να παρουσιάσει στους πολίτες ως «νί-

ρωθούν οι 12.500 διαθεσιμότητες κής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού και λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με απλή Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ). Επιπλέον, με βάση την τροπολογία που κατέθεσε το ΥΔΜΗΔ σε άσχετο νομοσχέδιο στα τέλη Ιουλίου, η κυβέρνηση ενέταξε στο οπλοστάσιό της και τα Προεδρικά Διατάγματα, καθώς η κατάργηση θέσεων ή και ολόκληρων κλάδων σε υπουργεία, φορείς και υπηρεσίες μπορεί να γίνεται και με βάση τους οργανισμούς τους, οι οποίοι «καταρτίζονται, αντικαθίστανται ή τροποποιούνται με Προεδρικά Διατάγματα, τα οποία εκδίδονται με πρόταση των υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Οικονομικών και του αρμόδιου κατά περίπτωση υπουργού». Το βάρος για να συμπληρωθεί ο αριθμός των 12.500 αναμένεται να σηκώσουν τα υπουργεία Υγείας και Παιδείας, ωστόσο, στη διαθεσιμότητα θα συμβάλουν, όπως έχει δηλώσει ο υπουργός Διοικητικής Με-

ταρρύθμισης, όλα τα υπουργεία, καθώς ακολουθεί και το δεύτερο κύμα τών ακόμη 12.500 ώς το τέλος του έτους, για να επιτευχθεί ο συμφωνημένος αριθμός των 25.000. Έτσι, εκτός από τους 1.835 εργαζόμενους στην Υγεία και τους 1.500 διοικητικούς υπαλλήλους σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, που έχουν ήδη στοχοποιηθεί ως εντασσόμενοι στη διαθεσιμότητα, στο καθεστώς εμφανίζονται ακόμη να μπαίνουν σ’ αυτή τη φάση: υπ. Άμυνας - 500, Δημόσιας Τάξης - 500, Εργασίας - 600, Οικονομικών - 400, Δικαιοσύνης - 50, Ναυτιλίας - 50, Πολιτισμού - 500, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων - 750, Αγροτικής Ανάπτυξης - 130, Εξωτερικών - 20, Ανάπτυξης - 100, Τουρισμού - 100, Περιβάλλοντος - 100, Μακεδονίας Θράκης - 20. Να θυμίσουμε πως, σύμφωνα με τις μνημονιακές δεσμεύσεις, μέχρι τέλος του έτους πρέπει να έχουν απολυθεί συνολικά 4.000 υπάλληλοι και άλλοι 11.000 ώς το τέλος του

2014. Στο πεδίο των αντιδράσεων, η ΑΔΕΔΥ έχει προαναγγείλει ήδη απεργιακές κινητοποιήσεις για την προσεχή Πέμπτη, οπότε θα πραγματοποιήσει και συλλαλητήριο στο κέντρο της Αθήνας. Παράλληλα, δηλώνει ότι θα συνεχίσει τις κινητοποιήσεις όλο τον Σεπτέμβριο και για τον λόγο αυτό θα συνεδριάσει την προσεχή Παρασκευή για να αποφασίσει το είδος των κινητοποιήσεων όλο το παραπάνω διάστημα. Ήδη, πάντως, κλάδοι του Δημοσίου πιέζουν την ΑΔΕΔΥ για την προκήρυξη απεργίας διαρκείας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η λαίλαπα των απολύσεων και της διάλυσης των υπηρεσιών. Κάλεσμα για γενική απεργία διαρκείας απηύθυναν την Παρασκευή οι εργαζόμενοι στις εφορίες, ενώ και οι εκπαιδευτικοί προσανατολίζονται σε κινητοποιήσεις διαρκείας απέναντι στις υποχρεωτικές μετατάξεις και τη διαθεσιμότητα στην εκπαίδευση.

Ο πρωθυπουργός σύρεται σε νέο δάνειο και νέο Μνημόνιο. «Άδειασμα» από Μέρκελ - Σόιμπλε για το κούρεμα χρέους, στον αέρα η κυβερνητική στρατηγική κη», εκτός από κάποια «αριθμητική» διευθέτηση του χρέους, η οποία θα περιορίζεται, κατά πάσα πρόβλεψη, είτε στην επιμήκυνση αποπληρωμής του είτε σε νέα μείωση επιτοκίων.

Ούτε έξω ούτε μέσα πάει καλά Έως και πριν μερικές ημέρες, ο σχεδιασμός του Μεγάρου Μαξίμου επικεντρωνόταν στο εσωτερικό, «καυτό» μέτωπο. Ο Αντ. Σαμαράς θεωρούσε δεδομένη τη στήριξη των δανειστών, σχεδίαζε να παίξει στη διαπραγμάτευση του Σεπτεμβρίου με την τρόικα το χαρτί της «πολιτικής αστάθειας» και επιχειρούσε να αποφύγει κάποια εσωτερική ανάφλεξη. Πλέον, το σκηνικό έχει αλλάξει άρδην. Η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός είναι μόνοι τους απέναντι στην κρίση και την εκτέλεση του Μνημονίου, ενώ η πιο «πιστή» σύμμαχος του Αντ. Σαμαρά, η Αν. Μέρκελ, δεν διστάζει να τον «αδειάσει» απολύτως μεσούσης της προεκλογικής περιόδου στη Γερμανία. Την ίδια στιγμή, έπειτα από ένα θερμό καλοκαίρι, προβλέπεται ακόμη θερμότερο φθινόπωρο, ενώ στα κυβερνητικά κλιμάκια είναι διάχυτος ο φόβος για τις απαιτήσεις της τρόικας κατά τη φθινοπωρινή της επίσκεψη. Ενδεικτικό του κακού κλίματος είναι το γεγονός ότι, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, ο Αντ. Σαμαράς θα μεταβεί... ινκόγκνιτο στη ΔΕΘ, καθώς θα κρυφτεί εκ νέου από τους δημοσιογράφους και δεν θα παραχωρήσει συνέντευξη Τύπου, σπάζοντας εκ νέου μια μεταπολιτευτική παράδοση. Ο πρωθυπουργός θα παραστεί στα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης, θα μιλήσει στις 7 του μηνός στους παραγωγικούς φορείς και στη συνέχεια θα επιστρέψει στην Αθήνα.

Διαλυτικά φαινόμενα μεταξύ υπουργών και βουλευτών Το «πάγωμα» στη συζήτηση περί άρσης προστασίας των ακινήτων από τους πλειστηριασμούς λειτούργησε σαν «βάλσαμο» για την κυβέρ-

νηση. Ο πρωθυπουργός, Αντ. Σαμαράς, και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Ευ. Βενιζέλος, ήταν για μέρες αντιμέτωποι με φαινόμενα σοβαρής αποσυσπείρωσης των κομμάτων τους. Ώς την περασμένη Πέμπτη, οπότε και συναντήθηκαν οι δυο τους και «εγγυήθηκαν» πως δεν θα κινδυνεύσει η πρώτη κατοικία των κοινωνικά ασθενέστερων, είχαν «βγει στα κεραμίδια» περισσότεροι από 15 βουλευτές της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ, ενώ τα δύο συγκυβερνώντα κόμματα ήταν ανάστατα. Κατά συνέπεια, η μερική και για την ώρα- υποχώρηση Σαμαρά-Βενιζέλου προβαλλόταν από συνεργάτες αμφοτέρων των αρχηγών ως απόλυτη ανάγκη, προκειμένου η κυβέρνηση να μην παρασυρθεί σε μείζονα πολιτική κρίση, πριν καν έρθει η ώρα να αλλάξει νομοθετικά το ισχύον νομικό πλαίσιο για τους πλειστηριασμούς. Πάντως, μπορεί οι δηλώσεις των δυο συγκυβερνώντων αρχηγών να «ηρέμησαν» τους επίδοξους αντάρτες της «γαλάζιας» και της «πράσινης» Κοινοβουλευτικής Ομάδας, ωστόσο δεν συμβαίνει το ίδιο και στο εσωτερικό της κυβέρνησης. Κατά πληροφορίες, αρκετοί υπουργοί πνέουν μένεα κατά του Γ. Στουρνάρα, που άνοιξε για τα καλά το θέμα, υποστηρίζοντας στην εφημερίδα «Real News» ότι «αν δεν απελευθερωθούν οι πλειστηριασμοί, θα καταρρεύσουν οι τράπεζες». Εξάλλου, ο υπουργός Οικονομικών αποτελεί «κόκκινο πανί» και για πολλούς συμπολιτευόμενους βουλευτές, που τον κατηγορούν για «αστοχίες», αλλά και για προώθηση των αιτημάτων της τρόικας, αντί της κυβέρνησης. Μάλιστα, αν και ο «τσάρος» συνεχίζει να απολαύει της εμπιστοσύνης του Αντ. Σαμαρά, οι κατηγορηματικές δηλώσεις του πρωθυπουργού και του προέδρου του ΠΑΣΟΚ για τους πλειστηριασμούς συνιστούν δημόσιο «άδειασμα» του Γ. Στουρνάρα. Ο ίδιος, πάντως, φέρεται να λέει σε συνεργάτες του ότι «θα συνεχίσει τη δουλειά του», ενώ συνομιλητές του επικαλούνται το πρωτογενές πλεόνασμα για να «τεκμηριώσουν» την αποδοτικότητά του. Ωστόσο, είναι σαφές ότι η διαπραγμάτευση με την τρόικα, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, αλλά και τα μέτρα που θα κληθεί να πάρει η κυβέρνηση, θα αποτελέσουν βαρόμετρο για το μέλλον του Γ. Στουρνάρα στο κυβερνητικό σχήμα, αφού ολοένα και περισσότεροι θεωρούν τον υπουργό Οικονομικών «βαρίδι» για τον Αντ. Σαμαρά και το δικομματικό σχήμα.

8

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 AYΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΑΡΘΡΑ

Το μέρισμα από τον τουρισμό ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΗ

Οι κρατικές ειδήσεις γύρω από τον τουρισμό και ο σχετικός δημόσιος διάλογος κυριαρχούνται από έντονη μονομέρεια. Δηλώσεις υπουργών πολλές, ότι αυξάνεται ο αριθμός τουριστών, ότι θα αυξηθούν τα έσοδα - τα στοιχεία είναι αληθινά από τις στατιστικές. Αλλά δεν μιλούν οι εκπρόσωποι του κράτους για την ανάγκη αύξησης της συμβολής του τουρισμού στα δημόσια έσοδα. Δεν αναφέρεται καν συνήθως και, όταν αναφέρεται θεωρείται ότι είναι δεδομένη, αυτόματη. Αν αυξηθεί ο τουριστικός τζίρος, θα αυξηθούν και τα έσοδα του Δημοσίου. Όμως τα επαναλαμβανόμενα στοιχεία από φορολογικούς ελέγχους αμφισβητούν ευθέως τον αυτοματισμό αυτόν. Δε μιλώ για τα ανεκδιήγητα περί 100% φοροδιαφυγής σε νησιά, που έδωσε στη δημοσιότητα το ΣΔΟΕ και αναπαρήχθησαν σε κανάλια και στον Τύπο. Όταν έλεγχοι έγιναν μόνον σε 56 επιχειρήσεις π.χ. στην Αμοργό ή στην Τήνο, τι περιεχόμενο έχει η αναφορά σε ποσοστά και μάλιστα 100%; Αναφέρομαι στην επίμονη, με-

γάλη εικόνα: όπου γίνονται έλεγχοι φέτος από την αρχή του καλοκαιριού οι σημαντικές παραβάσεις (αποδείξεις, αδήλωτη εργασία) είναι παντού αυξημένες, σε ορισμένες μάλιστα περιοχές πολλαπλάσιες του 2012. Η πρώτη εικόνα που λαμβάνουμε είναι ότι είναι μύθος οι σχηματικές απόψεις που αποδίδουν την έκρηξη της φορολογικής παραβατικότητας στην ύφεση, εφόσον περισσότερη φοροδιαφυγή και μαύρη εργασία εμφανίζεται στον τομέα της οικονομίας και τις περιοχές που πάνε εμφανώς καλύτερα. Σύμφωνοι. Ίσως όμως να υπάρχει μηχανισμός πιο πραγματικός. Η ανασφάλεια, η απώλεια εισοδημάτων από άλλες πηγές, η πίεση της ανεργίας προσδίδουν στον τουριστικό τομέα -και στην εστίαση- χαρακτηριστικά βιαστικής και μεγάλης ευκαιρίας. Που για να είναι τέτοια πρέπει να μεγιστοποιηθεί γρήγορα το κέρδος - και το πιο εύκολο είναι οι λίγες αποδείξεις και οι μισθοί χωρίς ασφαλίσεις. Σε κάθε περίπτωση η κατάσταση πρέπει να ερευνηθεί, πέραν του ρόλου των ελεγκτών του ΣΔΟΕ, από τους οποίους δυστυχώς δεν πληροφορού-

Τα επαναλαμβανόμενα στοιχεία από φορολογικούς ελέγχους αμφισβητούν ότι μεγαλύτερος τουριστικός τζίρος σημαίνει περισσότερα δημόσια έσοδα. Αν δεν πληρώσει περισσότερα ο τομέας που πάει καλά, ποιοι θα πληρώσουν; Είναι αποδεκτό συνεχώς οι μισθωτοί (οι νόμιμοι) να στηρίζουν μονίμως τα έσοδα; μαστε ποτέ εκτιμήσεις για τα αίτια της κατάστασης που διεκτραγωδούν τα υψηλά ποσοστά με τα πρόστιμα.

Ας δεχθούμε ως βάσιμη την υπόθεση ότι ειδικά στις συνθήκες μεγάλης ύφεσης στους άλλους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να κυριαρχήσει στον τουρισμό -και την εστίαση- το μοντέλο ανάπτυξης με αύξηση της φοροδιαφυγής, της εισφοροδιαφυγής, της μαύρης εργασίας. Μεγαλύτερος τζίρος, περισσότερα κέρδη με περισσότερη παραοικονομία, και όχι με λιγότερη. Και λόγω κλίματος και αντιφάσεων στην κοινωνία, και λόγω αναποτελεσματικότητας των μέτρων και λόγω της ανοχής που κρύβεται πίσω από τις επίσημες καταδίκες. Η έμπρακτη, σαφής απόρριψη του μοντέλου αυτού, πάντως, επιβάλλεται για λόγους αποτελεσματικότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης. Αν δεν πληρώσει περισσότερα ο τομέας που πάει καλά, ποιοι θα πληρώσουν; Είναι αποδεκτό συνεχώς οι μισθωτοί (οι νόμιμοι) να στηρίζουν μονίμως τα έσοδα; Ειδικότερα η πρόσφατη μείωση του ΦΠΑ είναι αποδοχή του εύλογου αιτήματος πρωτίστως του τουριστικού τομέα. Οι τιμές δεν πέφτουν, τα έσοδα

από τον ΦΠΑ θα βουλιάξουν; Οι άλλοι τομείς μπορούν να τροφοδοτούν τον τουρισμό; Υπάρχουν και πιο μακροπρόθεσμοι λόγοι για την απόρριψη του μοντέλου ανάπτυξης στον τουρισμό με περισσότερη φοροδιαφυγή. Αν η πορεία της χώρας σφραγιστεί από τη δόξα της φοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας, αν επικρατήσει και στην ανάκαμψη, το νέο οικονομικό αδιέξοδο και η κλιμάκωση των κοινωνικών αδικιών θα είναι το μέλλον. Χρέος των κρατικών υπηρεσιών, όχι μόνον του ΣΔΟΕ, είναι να εξασφαλίσουν την αυξημένη συμμετοχή του τουριστικού τομέα στα δημόσια έσοδα. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στα καταστήματα εστίασης, τις εμπορικές επιχειρήσεις. Αλλά και στα ξενοδοχεία, και τα μεγάλα, για τα οποία δεν ακούμε τίποτα, τις επιχειρήσεις που προσλαμβάνουν ανασφάλιστους μετανάστες. Το συνολικό μέρισμα του Δημοσίου από τον τουρισμό πρέπει να υπολογιστεί, να είναι εύλογο και να διεκδικηθεί.

Η Σαντορίνη, οι αποικιακές υποδομές και οι νέες τάσεις ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ

Ανησύχησε η κυβέρνηση για τα απανωτά μπλακ άουτ στην ηλεκτροδότηση στο νησί βεντέτα του ελληνικού τουρισμού, την ξεχωριστή Σαντορίνη, και μάλιστα στην αιχμή της θερινής σεζόν. Έστειλε λοιπόν τον Μιχελάκη και την Όλγα να συντονίσουν τις ενέργειες ώστε να μην ξανασυμβεί και γεμίζει ο ξένος τύπος πάλι με πρωτοσέλιδες φωτογραφίες των τουριστών να τρώνε με κεράκια και φαναράκια στα τραπέζια τους. Αφού λοιπόν πήγαν, συντόνισαν και φυσικά έλυσαν το θέμα, καθώς μόλις τους είδαν οι μηχανές της ΔΕΗ στο νησί κατουρήθηκαν από τον φόβο τους, επέστρεψαν θριαμβευτές. Μερικές ώρες μετά, και συγκεκριμένα την Τετάρτη το πρωί, ξανά μπλακ άουτ, αυτή τη φορά όχι από τις γεννήτριες, αλλά από βλάβη στο δίκτυο μεταφοράς. ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ και αυτά, λένε οι καλοπροαίρετοι και αφελείς ακούγοντας τα παπαγαλάκια στα ΜΜΕ. Κανείς -χρόνια τώρα- δεν ασχολήθηκε σοβαρά με τον ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας και τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας. Η ΔΕΗ είχε μεγάλο ενδιαφέρον για τα ρουσφέτια του πελατειακού συστήματος. Είναι δυνατόν ένα από τα μεγαλύτερα σε επισκεψιμότητα ελληνικά νησιά, με περίσ-

σευμα ήλιου και αέρα να στηρίζεται το 2013 μόνο σε ντιζελομηχανές για την παραγωγή ηλεκτρισμού; Είναι δυνατόν όλες οι νέες επενδύσεις στις τουριστικές μονάδες να μην έχουν σχεδιαστεί με ενεργειακή αυτονομία τόσο από φωτοβολταϊκά πάνελ όσο και από ανεμογεννήτριες; Είναι δυνατόν να μην έχει προβλεφθεί αποθήκευση της περισσευούμενης ενέργειας από ξενοδοχεία και χώρους εστίασης; Τι στο διάβολο σχεδίασε η εκσυγχρονιστική κυβέρνηση του Κ. Σημίτη τόσα χρόνια; ΝΑΙ, αλλά ο ελληνικός τουρισμός έκανε εφέτος ρεκόρ, δήλωσε η Όλγα θέλοντας να πάρει προσωπικά μερίδιο από αυτή την επιτυχία. Μια επιτυχία που οφείλεται αποκλειστικά στην έξοδο από την τουριστική αγορά, λόγω πολιτικών αναταραχών, όλων των τουριστικών προορισμών στον μεσογειακό Νότο, αλλά και στην κάμψη της Τουρκίας από τις πρόσφατες συγκρούσεις. Τουριστικά ρεκόρ η χώρα μας έχει σημειώσει πολλές φορές, μόνο που κανείς δεν επένδυσε σε αυτά διασφαλίζοντας την ποιότητα και την αξιοπιστία των προσφερόμενων υπηρεσιών. Κανείς δεν έγινε αυστηρός με την ποιότητα των περίφημων ελληνικών προϊόντων διατροφής που σερβίριζαν οι εστιάτορες και, αντί να διαφημίζονται και να αναζητούνται μετά στις χώρες των τουριστών, συνέβαινε το ακριβώς αντίθετο, πέρα από τα φουσκώματα των λογαριασμών. Παράλληλα

Γιατί χώρες με πολύ λιγότερα συγκριτικά πλεονεκτήματα από την Ελλάδα επένδυσαν στις ΑΠΕ, στην έρευνα και στις νέες τεχνολογίες; Δεν είχαμε επιστημονικό δυναμικό να σχεδιάσει και να παραγάγει ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά πάνελ; η άναρχη δόμηση, χωρίς να προηγούνται υποδομές, επιβάρυνε τα μοναδικά ελληνικά τοπία και κυρίως τις μαγευτικές παραλίες υποβιβάζοντας και καταστρέφοντας το φυσικό κάλλος. ΑΣ ΕΠΙΣΤΡΕΨΟΥΜΕ όμως στο ενεργειακό ζήτημα, που δεν είναι μόνον πρόβλημα της Σαντορίνης. Η κόρη μου, όταν σπούδαζε στο Ηράκλειο, έχασε δύο υπολογιστές από ανεπανόρθωτες βλάβες λόγω υπερβολικής διακύμανσης της τάσης του δικτύου, που οφειλόταν στις ντιζελομηχανές που κινούσαν τις γεννήτριες στο απαρχαιωμένο εργοστάσιο της ΔΕΗ λίγο έξω από το Ηράκλειο. Γιατί χώρες

με πολύ λιγότερα συγκριτικά πλεονεκτήματα από την Ελλάδα επένδυσαν στις ΑΠΕ, στην έρευνα και στις νέες τεχνολογίες; Δεν είχαμε επιστημονικό δυναμικό να σχεδιάσει και να παραγάγει ανεμογεννήτριες; Δεν είχαμε δυναμικό για έρευνα και παραγωγή φωτοβολταϊκών συστημάτων; Δεν υπήρχαν κεφάλαια για βιομηχανικές επενδύσεις σε αυτούς τους τομείς; Αυτά που δεν υπήρχαν ήταν όραμα ανάπτυξης, προκοπής και πολιτική βούληση. Δεν υπήρχαν υγιής επιχειρηματικότητα και εθνικές φιλοδοξίες. ΚΑΙ ΕΝΩ στην πληροφορική, την ιατρική, τα υλικά και τις πάσης φύσεως μηχανές είχαμε μια συνεχή επανάσταση νέων ανακαλύψεων και δυνατοτήτων, στον τομέα του ηλεκτρισμού κολλήσαμε διεθνώς, όχι γιατί δεν υπήρχαν επιστημονικές δυνατότητες, αλλά για οικονομικούς και γεωστρατηγικούς λόγους έπρεπε να βγουν πρώτα τα κέρδη από το πετρέλαιο. Η πραγματική επανάσταση στον ηλεκτρισμό τώρα ξεκινάει. Τεράστιες επενδύσεις γίνονται για «ευφυή δίκτυα» μεταφοράς και διανομής για να μην χάνεται ούτε μία κιλοβατώρα από τις ΑΠΕ. Έρευνες για αποθήκευση ενέργειας σε εξελιγμένους συσσωρευτές. Είσοδος στη χρήση του φτηνού υδρογόνου (και για τα αυτοκίνητα) από τη διάσπαση του ύδατος. Ετοιμάζονται νέες γενιές γεννητριών, καθώς με τα σημερινά δεδομένα ένα θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο για να διακόψει την παραγω-

γή του χρειάζεται διαδικασία τουλάχιστον μιας ώρας, όσης και για να ξεκινήσει την πλήρη απόδοση. ΤΙ ΔΟΥΛΕΙΑ έχουμε εμείς με όλα αυτά; Την παραμικρή. Θα διαμελίσουμε τα ιμάτια της ΔΕΗ τώρα, ώστε οι μεγάλες ενεργειακές δυνάμεις να αξιοποιήσουν μονοπωλιακά τον τομέα του ηλεκτρισμού, όχι μόνο για την εσωτερική αγορά, αλλά και για εξαγωγές στην ευρύτερη βαλκανική περιφέρεια. Ηλεκτρολόγοι μηχανικοί, μηχανολόγοι, χημικοί, μηχανές και υλικά, όλοι και όλα, θα έρθουν απέξω. Όταν νέος κύκλος επαναβιομηχάνισης έχει ήδη ξεκινήσει στις ΗΠΑ, όπου εκτιμούν ότι οι νέες ανακαλύψεις μπορούν να παρέχουν πολύ φθηνότερη ενέργεια από τους ανταγωνιστές της και κυρίως την ενεργοβόρα βιομηχανική παραγωγή της Κίνας, εμείς πληρώνουμε το φυσικό αέριο με καπέλο 30%! Σας φαίνεται λοιπόν ότι Σαμαράς και Βενιζέλος κάνουν τον κόπο να παρακολουθήσουν αυτές τις εξελίξεις προς όφελος των ελληνικών συμφερόντων; Με αυτά τα κριτήρια ξεπούλησαν τον ΟΠΑΠ; Για να απεξαρτηθούμε -όπως θρασύτατα λένε- από τα δανειακά βάρη και μετά τις γερμανικές εκλογές να φορτωθούμε νέα, μέχρι εθνικού αφανισμού; Ακόμα δεν έχει γίνει αντιληπτό το σχέδιο; Είναι δυνατόν να αποφασίζει μόνος του ο Σόιμπλε και όλοι οι άλλοι Ευρωπαίοι να κάνουν το κορόιδο; dchristou52@gmail.com

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 AYΓΟΥΣΤΟΥ 2013

9

AΡΘΡΑ Δυσβάστακτο το αντιστάθμισμα του πρωτογενούς πλεονάσματος Είναι γνωστό ότι η ποσοτική υπέρβαση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος (μέσω της μεγαλύτερης απορρόφησης ή μη της εισροής στην οικονομία των προγραμματισμένων πόρων) εξ αντικειμένου προκαλεί δυσμενέστερες εξελίξεις στις άλλες μακροοικονομικές μεταβλητές - στόχους του προγράμματος και ειδικά στη βασική μακροοικονομική μεταβλητή, αυτή του ΑΕΠ. Επομένως η επιδίωξη επίτευξης θετικού πρωτογενούς πλεονάσματος, σε αντίθεση με το πρόγραμμα, δεν πραγματοποιείται χωρίς περαιτέρω κόστος για τις υπόλοιπες μεταβλητές και συνεπώς και για την οικονομία ως σύνολο. Όμως η κυβέρνηση έχει αναγάγει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος σε μεγάλο εθνικό στόχο. Όλοι θυμούνται τον κ. Βενιζέλο, ο οποίος είχε επικαλεσθεί την ανάγκη επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος όταν εισήγαγε το χαράτσι στα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα το 2011. Για την επίτευξη αυτού του στόχου η κυβέρνηση «σχεδόν αδιαφορεί» για τους υπόλοιπους. Αποτέλεσμα αυτής της μονοσήμαντης επιλογής είναι το υψηλότατο κόστος ευκαιρίας που καταβάλλει η ελληνική οικονομία (απίστευτα υψηλή ανεργία, τρομακτική ύφεση για έξι συνεχή έτη). Ως γνωστόν, η κυβέρνηση επιθυμεί να επιτύχει τον συγκεκριμένο στόχο για δύο λόγους: Πρώτον, γιατί υπάρχει η γνωστή δέσμευση του Eurogroup ότι θα λάβει μέτρα για τη μείωση του δημοσίου χρέους στο 124% από 128% το 2020. Όμως η όποια συζήτηση για το ζήτημα αυτό θα γίνει μετά τον Απρίλιο του 2014, αρκετά μακριά ώστε να αποκλεισθούν στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα εξελίξεις οι οποίες μπορούν να διαφοροποιήσουν τον κυβερνητικό σχεδιασμό. Εξάλλου ακόμη και στην περίπτωση ομαλών εξελίξεων κανείς δεν μπορεί να προδιαγράψει τις μελλοντικές αποφάσεις. Δεύτερον, γιατί η κυβέρνηση πιστεύει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα αποτελέσει διαβατήριο για έξοδο της χώρας στις αγορές και θα διευκολύνει την παροχή ρευστότητας στην οικονομία. Όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο τα φαντάζεται η κυβέρνηση. Η ύπαρξη πρωτογενούς πλεονάσματος αποτελεί τυπικά θετική εξέλιξη, χωρίς άλλο όμως η εξέλιξη αυτή δεν πρόκειται να αλλάξει εύκολα την άποψη όλων εκείνων των φορέων που υπέστησαν μεγάλες ζημίες από το PSI για το ελληνικό ρίσκο. Η Ελλάδα εξακολουθεί να κατατάσσεται στην κατηγορία «των σκουπιδιών» από τις τρεις μεγάλες εταιρείες πιστοληπτικής διαβάθμισης. Εξάλλου ήδη από τώρα θα είχαμε κινήσεις προεξόφλησης από τις χρηματοπιστωτικές αγορές αν λειτουργούσαν με βάση το πρωτογενές πλεόνασμα. Υπάρχουν πολλοί αναλυτές, και μάλλον έχουν δίκιο, οι οποίοι θεωρούν ότι τα μόνα κεφάλαια τα οποία ενδιαφέρονται για την ελληνική περίπτωση είναι κεφάλαια υψηλού ρίσκου, για τα οποία το πρωτογενές πλεόνασμα δεν είναι το πρώτο ζητούμενο. Το κίνητρο των συγκεκριμένων κεφαλαίων υψηλού ρίσκου είναι εντελώς διαφορετικού είδους από αυτό της προσεκτικής ανάλυσης των θεμελιακών μεγεθών της οικονομίας. Εξάλλου δεν θα πρέπει ποτέ να λησμονούμε ότι τα συγκεκριμένα κεφάλαια υιοθετούν μια πολιτική η οποία ακολουθεί την «οικονομική πραγματικότητα», αλλά επιχειρούν να διαμορφώσουν -και συχνά το καταφέρνουν- με σαφή και αποδεδειγμένο τρόπο. Αυτό σημαίνει ίσως ότι το πρωτογενές πλεόνασμα δεν αποτελεί ικανή και αναγκαία συνθήκη για πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Ακόμη θα πρέπει να ειπωθεί ότι τα κεφάλαια υψηλού ρίσκου αλλά και άλλα παρόμοια κεφάλαια ήδη έχουν εισέλθει στην ελληνική οικονομία. Πρωταρχικά στον τραπεζικό τομέα με διάφορους τρόπους: από συμμετοχή στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου μέχρι την αγορά τιτλοποιημένων δανείων. Επίσης σε τραπεζικές θυγατρικές επιχειρήσεις με αντικείμενο κυρίως το real estate. Παράλληλα οι πρόσφατες δηλώσεις των Γερμανών αξιωματούχων (Σόιμπλε, Άσμουσεν κ.λπ.) ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί νέο δάνειο για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού για τα έτη 2014-15 (περίπου 11 δισ. ευρώ) δείχνει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα δεν αποτελεί ικανή και αναγκαία συνθήκη για την πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές αγορές, αλλά αντιθέτως αποτελεί επιλογή για να επιτευχθεί το βασικό σχέδιο της γερμανικής ηγεσίας σύμφωνα με το οποίο «κάθε χώρα θα ζει με αυτά που παράγει». Βεβαίως με τον τρόπο που το εννοεί η γερμανική οικονομική σκέψη, και μάλιστα εντός μιας νομισματικής ένωσης όπου όλα τα μέσα οικονομικής πολιτικής δεν μπορούν να λάβουν υπόψη τους τις ιδιαιτερότητες των εθνικών κυβερνήσεων ακόμη και σε ακραίες περιόδους κρίσεων. Ο συντελούμενος ευνουχισμός της διακριτής οικονομικής πολιτικής ανεξαρτήτως ειδικών περιπτώσεων, μέσω της πολιτικής λιτότητας, επιταχύνει την πτώση της Ευρώπης. ΤΟΥ KΩΣΤΑ ΜΕΛΑ

Κίνημα σε διακοπές διαρκείας; Από άποψη πυκνότητας εξελίξεων δεν θυμάμαι καλοκαίρι που να απείχε τόσο πολύ από το κλισέ περί θερινής ραστώνης. Από το λουκέτο στην ΕΡΤ και το τσουνάμι των διαθεσιμοτήτων - μελλοντικών απολύσεων, μέχρι την αστυνομική εισβολή στο Πολυτεχνείο και την επιβεβαίωση του τρίτου Μνημονίου, καταγράφηκαν γεγονότα που ανατρέπουν το απόφθεγμα του Έκο ότι τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις. Όχι απλώς ειδήσεις, αλλά κεραμίδες, ακόμη και για το κεραμίδι πάνω απ’ το κεφάλι μας (βλέπε πλειστηριασμοί). Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι οι ειδήσεις αυτές δεν αφορούν τους μικρόκοσμους της πολιτικής, αλλά την τεράστια πλειοψηφία της κοινωνίας. Τη θίγουν ακόμη και στο μαλακό της υπογάστριο, την ιδιοκτησία. Οι απειλές που εκτοξεύει η κυβέρνηση την έχουν φέρει απέναντι σε ευρύτατα κοινωνικά στρώματα, στα οποία πλέον δεν μπορούν να λειτουργήσουν οι κοινωνικοί αυτοματισμοί με τους οποίους κουτσά στραβά εξασφάλισε μέχρι τώρα την επιβίωσή της. Η κυβέρνηση έχει απέναντί της όλους τους δημοσίους υπαλλήλους, τους καθηγητές, τους υγειονομικούς, όλους τους πολίτες που κάνουν χρήση των στοιχειωδών κρατικών υπηρεσιών (υγεία, παιδεία), τους ενυπόθηκους δανειστές, ακόμη και τους πολίτες ως τηλεθεατές - καταναλωτές μιας παρηγορητικής φθηνής ψυχαγωγίας που έχει αντικατασταθεί από την αθλιότητα της «ΔΤ» και τις παλαιολιθικές επαναλήψεις της ιδιωτικής τηλεόρασης. Ακόμη χειρότερα, όλες αυτές οι απειλές ή χειροπιαστές ανατροπές στη ζωή των πολιτών γίνονται με φόντο την επίσημη παραδοχή ακόμη και από τους Γερμανούς προστάτες της κυβέρνησης ότι το success story μάς έχει τελειώσει προ πολλού. Έχει εξελιχθεί σε μια ιστορία παταγώδους αποτυχίας, που δεν μπορεί να διασωθεί παρά μόνο με νέο πακέτο στήριξης και νέο Μνημόνιο. Αυτή τη φορά ίσως όχι με τη μορφή της τρόικας, αλλά ενός

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΙΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

μόνιππου, με την Κομισιόν, τον ESM και τους εταίρους της Ευρωζώνης μοναδικούς αναχρηματοδότες ενός χρέους που έτσι κι αλλιώς τους ανήκει σε ποσοστό άνω του 80%. Εν ολίγοις, αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως ένα κανονικότατο προτεκτοράτο, για την τύχη του οποίου θα αποφασίσουν κάποια στιγμή την ερχόμενη Άνοιξη. Κι αφήνουν την κυβέρνηση να τσαλαβουτά στον τυφλοσούρτη του Μνημονίου, με μέτρα και αποφάσεις που αποσυνθέτουν κάθε έννοια κρατικής διοίκησης και κοινωνικής συνοχής. Αυτό σημαίνει πως οι «μεταρρυθμιστικές» επιθέσεις της κυβέρνησης στην κοινωνική πλειοψηφία δεν έχουν καμιά απολύτως προοπτική, δεν εντάσσονται σε κανένα είδος story, success ή horror, αφού όλα θα επανεξεταστούν στο πλαίσιο του νέου Μνημονίου. Έτσι χάνεται εντελώς και το ελάχιστο πλεονέκτημα της δύσθυμης ανοχής που είχε εξασφαλίσει η κυβέρνηση από τμήματα της κοινωνίας, στη λογική ότι «κάποια στιγμή θα πιάσουμε τον πάτο». Τώρα που το «πρόγραμμα προσαρμογής» γίνεται κυριολεκτικά άπατο, θα έλεγε κανείς ότι επέρχεται το flash point, η στιγμή της έκρηξης. Τίποτα δεν προδίδει κάτι τέτοιο. Στα φοιτητικά αμφιθέατρα της μεταπολίτευσης κάναμε πλάκα με το δίλημμα «αν το κίνημα πάει ή δεν πάει διακοπές». Αλλά, πέραν της πλάκας, σήμερα υπάρχει μια τρομακτική αναντιστοιχία ανάμεσα στην εκρηκτικότητα των μετώπων που έχει ανοίξει η κυβέρνηση και τη ραθυμία με την οποία τα αντιμετωπίζουν η κοινωνία και οι οργανωμένοι φορείς της. Δεν ξέρω αν ο Σεπτέμβριος επιφυλάσσει κάποια θερμή έκπληξη, αλλά κατά κανόνα ακόμη και οι θερμές εκπλήξεις προ-

ϋποθέτουν κάποια επεξεργασία και υπόγεια προετοιμασία από τις δυνάμεις που διατείνονται ότι αποτελούν την πρωτοπορία της κοινωνίας. Οι εκκλήσεις για «παλλαϊκό ξεσηκωμό» κατά των πλειστηριασμών, για αποτροπή κατασχέσεων, για τη διάσωση της δημόσιας εκπαίδευσης και υγείας από τις διαλυτικές «μεταρρυθμίσεις», για να σταματήσει η παρανομία που τείνει να γίνει νέα νομιμότητα στη συμπεριφορά κυβέρνησης και επιχειρηματικότητας (απολύσεις, απλήρωτοι εργαζόμενοι), χρειάζονται έναν στοιχειώδη σχεδιασμό για να είναι αξιόπιστες. Πολύ περισσότερο όταν οι εκκλήσεις αυτές προέρχονται από την αδιάλλακτη στην υπεράσπιση των λαϊκών δικαιωμάτων Αριστερά ή την Αριστερά που προβάλλει εαυτήν ως την επόμενη λύση στη διακυβέρνηση και τη σωτηρία της κοινωνίας. Αλλά μια Αριστερά που νιώθει έτοιμη να κυβερνήσει δεν είναι δυνατόν να απέχει από τον σχεδιασμό, την ενθάρρυνση και τη στήριξη της κοινωνικής αντίδρασης, όσο κι αν σέβεται την αυτονομία των συλλογικών φορέων. Μου διαφεύγει κάτι; Υπάρχουν πράγματα που προετοιμάζονται ή γίνονται και δεν τα αντιλαμβάνομαι; Δεν υποτιμώ τη δυσκολία να συγκροτηθούν δυνάμεις, να υπερνικηθεί η διάχυτη ηττοπάθεια και απελπισία, αλλά πολύ φοβούμαι ότι η λογική της «ανάθεσης» στον κυβερνητικό σωτήρα, που ανθεί ως πολιτική κουλτούρα σε ευρύτατα στρώματα της κοινωνίας, ενισχύεται επικίνδυνα από τη συμπεριφορά της «κυβερνώσας Αριστεράς». Μπορεί πράγματι αυτή να έχει ανάγκη να καλύψει το έλλειμμα «κυβερνησιμότητας» με ένα πλήρες και πειστικό κυβερνητικό πρόγραμμα, αλλά, με μια κοινωνία αδρανή ή ασύντακτη απέναντι στις καταστροφές που την απειλούν, η τύχη αυτού του προγράμματος θα είναι να μείνει γράμμα κενό. Ελπίζω να διαψευσθώ ευχάριστα.

10

Αυτό που ξέραμε όλοι είναι πια επίσημο: το «ελληνικό πρόγραμμα» έχει αποτύχει. Αυτό που στις Βρυξέλλες και στη Νέα Υόρκη, την έδρα του ΔΝΤ, συζητούν εδώ και μήνες αναγκάστηκε να το παραδεχθεί και το Βερολίνο, ώστε η προεκλογική εκστρατεία της καγκελαρίου Μέρκελ να μην είναι τελείως αναξιόπιστη. Το νέο κούρεμα ή η νέα χρηματοδότηση ή η επιμήκυνση ή η μείωση του επιτοκίου ή (μάλλον) ένας συνδυασμός είναι παραλλαγές της παραδοχής ότι η διαχειρισιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους δεν μπορεί να επιτευχθεί. Ακόμα και η προϋπόθεση του πρωτογενούς πλεονάσματος είναι περισσότερο μια κουβέντα ώστε κάτι να μείνει από το παλιό πρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης. Και αν ακόμα επιτευχθεί, αυτό το πλεόνασμα θα είναι αποτέλεσμα της «δημιουργικής λογιστικής» που χαρακτηρίζει τα δημοσιονομικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το Μάαστριχτ και μετά: μετάθεση των προβλημάτων για το μέλλον. Την ίδια ώρα τρέχει με ταχείς ρυθμούς το άλλο πρόγραμμα: της ιδιωτικοποίησης του Δημοσίου, της μείωσης των εισοδημάτων από εργασία και της αλλαγής των εργασιακών σχέσεων. Έναν μήνα πριν από τις εκλογές για τη νέα γερμανική Ομοσπονδιακή Βουλή, το ελληνικό ζήτημα έχει γίνει κεντρικό θέμα της αντιπαράθεσης των κομμάτων. Αυτό και μόνο δείχνει την κεντρική θέση της Γερμανίας στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, γιατί σε καμία άλλη χώρα της Ένωσης δεν έχει η ευρωπαϊκή πολιτική τόσο μεγάλο βάρος όσο στη Γερμανία. Το τοπίο είναι ακόμα θολό. Σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις ο μικρός εταίρος της Άνγκελα Μέρκελ ανακάμπτει, έστω οριακά, και φαίνεται πιθανό να μπορέσει να συνεχιστεί η κυβερνητική συνεργασία Χριστιανοδημοκρατών / Χριστιανοκοινωνιστών και Φιλελευθέρων. Μέχρι πρότινος, το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, το κόμμα της καγκελαρίου, απέφευγε να τοποθετηθεί με σαφήνεια για τις χρηματοδοτικές ανάγκες του «ελληνικού προγράμματος» και περιοριζόταν να λέει ότι αποκλείει νέο κούρεμα του δημόσιου χρέους της Ελλάδας, γιατί αυτό, πρώτον, θα επέφερε επιβάρυνση των Γερμανών φορολογουμένων, αφού θα κουρευόταν και το ποσό που έχει δανείσει στην Ελλάδα το κρατικό Πιστωτικό Ίδρυμα Ανοικοδόμησης με εγγύηση του γερμανικού Δημοσίου και, δεύτερον, θα αποσταθεροποιούσε τις χρηματαγορές, καθώς θα κλονιζόταν άλλη μια φορά η εμπιστοσύνη στις κρατικές οφειλές. Αυτή η στάση δέχτηκε τα πυρά του Τύπου όλων των αποχρώσεων και σε αυτήν επικεντρώθηκε η κριτική της σοσιαλδημοκρατικής αντιπολίτευσης, που ψάχνει κάπου να πιαστεί για να μειώσει την απόσταση από το μεγαλύτερο κόμμα του κυβερνητικού συνασπισμού. Οι Σοσιαλδημοκράτες επιστράτευσαν τον τελευταίο καγκελάριο από τις τάξεις τους, τον Γκέρχαντ Σρέντερ, ελπίζοντας ότι η ισχυρή πολιτική του προσωπικότητα θα μπορέσει να αντισταθμίσει τις αδυναμίες του Πέερ Στάιν-

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 AYΓΟΥΣΤΟΥ 2013

AΡΘΡΑ

Ελλάδα Γερμανία ΤΟΥ ΘΟΔΩΡΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ

μπρουκ, του επικεφαλής του προεκλογικού τους αγώνα και υποψήφιου για την καγκελαρία. Ο Σρέντερ στις ομιλίες του κατηγόρησε τη Μέρκελ ότι «εξαπατά» τους πολίτες, γιατί δεν αναφέρεται στο ύψος του ποσού που θα χρειαστεί για τη χρηματοδότηση του ευρωπαϊκού Νότου και κυρίως της Ελλάδας. Το πρόβλημα των Σοσιαλδημοκρατών είναι ότι η κριτική τους δεν μπορεί να είναι

παρά αρνητική. Οι ίδιοι, αλλά και αδελφά τους κόμματα στις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν θετική πρόταση για την έξοδο της ευρωπαϊκής οικονομίας από την κρίση??? ουσιαστικά αποδέχονται το δεξιό πρόγραμμα της δημοσιονομικής εξυγίανσης με διαρκή μείωση των δημόσιων δαπανών και επαφίενται για την ανάπτυξη στη συνταγή που ο ίδιος ο Σρέντερ είχε επιβάλει στη Γερμανία, δηλαδή τη μείωση του εισοδήματος από εργασία και την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, καθώς και την ιδιωτικοποίηση του Δημοσίου. Εκτός αυτού, στη Γερμανία έχουν στηρίξει όλες τις επιλογές της καγκελαρίου, ακόμα και όποτε θα μπορούσαν να αποτρέψουν την εφαρμογή τους. Τη στήριξη αυτή τη δικαιολογούν με τα «συμφέροντα του κράτους», τα οποία δεσμεύουν το κόμμα τους. Αυτός είναι ο λόγος που και οι Σοσιαλδημοκράτες αρνούνται το κούρεμα του ελληνικού δημόσιου χρέους και περιορίζονται σε αιτήματα για την αποσαφήνιση του κόστους της σωτηρίας του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Ποιο θα είναι αυτό το κόστος παραμένει και γι’ αυτούς αόριστο. Οι διάφοροι υπολογισμοί, τραπεζικών κέντρων μελετών, του ΔΝΤ, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μιλούν για ένα ποσό 3,8 - 4,4 δισ. για το 2014 και πάνω από 6 δισ. για το 2015 μόνο για την Ελλάδα. Αλλά αυτά τα ποσά αναφέρονται μόνο σε κρατικά ελλείμματα και οι προτάσεις που βασίζονται σε αυτούς τους υπολογισμούς περιέχουν τη συνέχιση των περικοπών των δημόσιων δαπανών, δηλαδή το βασικό αίτιο της ύφεσης. Επομένως οι υπολογισμοί είναι αναξιόπιστοι, πολύ περισσότερο στο μέτρο που θεωρούν ότι η ευρωπαϊκή οικονομία βρίσκεται σε τροχιά, έστω και ασθενούς, ανάκαμψης. Ούτε οι ευρωπαϊκές οικονομικές επιδόσεις ούτε, προπάντων, η διεθνής οικονομία με την επιβράδυνση της ανάπτυξης στις αναδυόμενες χώρες δικαιολογούν αυτή την αισιοδοξία. Πιο κοντά στην πραγματικότητα βρίσκεται η διαπίστωση στελέχους των Χριστιανοδημοκρατών σε συζήτηση με εκπρόσωπο του ευρωσκεπτικιστικού κόμματος Εναλλακτική Λύση για τη Γερμανία που διοργάνωσε η εβδομαδιαία εφημερίδα Die Zeit, ότι, «αν πάνε όλα καλά», η Ελλάδα θα χρειαστεί χρηματοδότηση για 10 με 15 χρόνια. Και αυτή η διαπίστωση όμως, πιο ρεαλιστική από την επίσημη κυβερνητική, παρακάμπτει το ζήτημα της οικονομικής ύφεσης. Εν τω μεταξύ, τα δημοσιονομικά αποτελέσματα στη Γερμανία με 8,5 δισ. πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης, που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στα πλεονάσματα των ταμείων κοινωνικής ασφάλισης (δηλαδή στις χαμηλές συντάξεις), δίνουν στην επόμενη γερμανική κυβέρνηση, είτε χριστιανοφιλελεύθερη είτε χριστιανοσοσιαλδημοκρατική, αέρα για μεγαλύτερες δαπάνες για ευρωπαϊκά «προγράμματα διάσωσης». Όσοι όμως ελπίζουν ότι τέτοια μελλοντικά προγράμματα θα συνδυαστούν με χαλάρωση της λιτότητας και με μεγαλύτερη κοινωνική ευαισθησία θα διαψευστούν.

Όταν το μετατρέ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ

Οι πρόσφατες αλλεπάλληλες δηλώσεις του βιβλιοπλασιέυπουργού Υγείας και του υπουργείου του μου έφεραν στο νου απόσπασμα από ένα βιβλίο που ασφαλώς ούτε έχει ούτε πρόκειται να παρουσιαστεί ποτέ στα προγράμματα τηλεπωλήσεων και βέβαια όχι μόνον επειδή δεν έχει μεταφραστεί ακόμα στη γλώσσα μας, ύστερα από εκατό χρόνια από τότε που πρωτοεκδόθηκε. Συγκεκριμένα πρόκειται για το μυθιστόρημα-σύμβολο του Robert Tressell, The Ragged Trousered Philanthropists, Penguin Books, London, 2004 (copyright 1914), που αποτελεί, όπως αναγράφεται στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, την πρώτη αυθεντική παρουσίαση της εργατικής ζωής στην Αγγλία των αρχών του περασμένου αιώνα και ένα συγκινητικό παιάνα στη ανθρώπινη αξιοπρέπεια που γαλούχησε και ενέπνευσε γενιές πολιτικών ακτιβιστών. Παραθέτω: «Κάθε Σάββατο, όλο τον χρόνο, όταν οι άνδρες πληρώνονταν, υπήρχε η συνήθεια να ρίχνουν μια ή δυο πένες στο κουτί του νοσοκομείου. Με αυτό τον τρόπο γινόταν η καταβολή των εισφορών από κάθε επιχείρηση και εργαστήριο της πόλης. Τα αφεντικά κατά καιρούς παρέδιναν αυτά τα κουτιά στις διοικήσεις των νοσοκομείων και σε αντάλλαγμα έπαιρναν εισιτήρια (κουπόνια) που τα έδιναν σε όποιον τα είχε ανάγκη και τα ζητούσε. Ο εργοδότης έπρεπε να συμπληρώνει στο κουπόνι ή στο έντυπο της αίτησης το όνομα και τη διεύθυνση του ατόμου που υπέβαλε την αίτηση και να βεβαιώσει ότι, σύμφωνα με τη γνώμη του, το άτομο αυτό είχε πράγματι ανάγκη και ήταν το κατάλληλο για να γίνει αποδέκτης της φιλανθρωπίας» (σ.σ.: 727,8). Συνεχίζω το απόσπασμα σε ελεύθερη απόδοση: Για να πάει ο εργαζόμενος στο νοσοκομείο έπρεπε να απουσιάσει από τη δουλειά του χάνοντας βέβαια το μεροκάματο. Το φάρμακο της συνταγής, και το οποίο αναγκαζόταν να αγοράσει σε μικρότερες ποσότητες, μιας και τα χρήματα δεν έφταναν, δεν του έκανε ιδιαίτερα καλό, γιατί δεν ήταν τόσο το φάρμακο που έλειπε, έστω στις μειωμένες δόσεις, όσο οι υγιεινές συνθήκες διαβίωσης

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 AYΓΟΥΣΤΟΥ 2013

11

ΑΡΘΡΑ

Νέο πακέτο διάσωσης με... ελληνικούς πόρους! ΤΟΥ ΜΑΚΗ ΝΤΟΒΟΛΟΥ

ΕΣΥ πεται σε εσύ και η κατάλληλη διατροφή. Πράγματα που ήταν πάντοτε απρόσιτα, σαν να πέθαινε ολομόναχος στη μέση της ερήμου. Τότε, στην πόλη Mugsborough του μυθιστορήματος, που ανταποκρίνεται στο πραγματικό Hastings της νότιας Αγγλίας, όπως προείπαμε, πριν από έναν αιώνα: οι εισφορές καταβάλλονταν αποκλειστικά από τους εργαζόμενους, οι εργοδότες μετατρέπονταν σε παραϊατρικούς συμβούλους και αποφάσιζαν ποιοι εργάτες χρήζουν ιατρικής φροντίδας πριν να τους παραπέμψουν σε νοσοκομειακές εξετάσεις (Ως εκδότες/ελεγκτές εισιτηρίων. Λογικό), η επίσκεψη στο νοσοκομείο συνοδευόταν από απώλεια μεροκάματου, οι συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής ήταν άθλιες και η σωστή διατροφή απουσίαζε. Αυτά τότε εκεί.

«Το 95% των μεταρρυθμίσεων που μας παρουσιάζει η τρόικα είναι πολύ ωραίες, αλλά ήδη ψηφισμένες εδώ και πολλά χρόνια, είναι νόμοι και δεν εφαρμόζονται.» Άδωνις Γεωργιάδης, 10/8/2013 Τώρα, στην Ελλάδα της τρόικας και των υποτακτικών της, έναν αιώνα μετά: η πορεία των ώς τώρα εξελίξεων και των κυοφορούμενων αλλαγών στον τομέα της δημόσιας υγείας δείχνει μια κατάληξη αντίστοιχη, τηρουμένων των αναλογιών, με το «νοσοκομειακό κουτί»-κουμπαρά. Η σημερινή κατάσταση είναι τόσο πολύ μέσα μας και γύρω μας που δεν απαιτείται η γραπτή στερεότυπη επανάληψή της. Φτάνει μόνο να αναλογιστούμε βαθύτερα ότι το είδος της κοινω-

νίας που επιχειρείται να μας επιβληθεί ξεδοντιάζει και κονιορτοποιεί το ΕΣΥ και η ιατρική φροντίδα που παρείχε ώς τώρα το δημόσιο σύστημα μεταβιβάζεται στην ατομική ευθύνη και την ιδιωτική πρωτοβουλία, με ό,τι αυτό πολιτικά και κοινωνικά συνεπάγεται. Εσύ πρέπει να αναλαμβάνεις τις ευθύνες σου, εσύ πρέπει να φέρεις το βάρος του κινδύνου, εσύ πρέπει να το πάρεις απάνω σου, εσύ πρέπει να επωμιστείς το φορτίο. Και, τέλος, κάτι ακόμα. Όταν οι άνεργοι στο μυθιστόρημα του Tressell ζητούσαν δουλειά, ο καλόκαρδος καπιταλιστής (σ. 260) τους απαντούσε ότι βέβαια, αν δεν ήταν ο ξένος ανταγωνισμός, θα είχε τη δυνατότητα να τους προσλάβει, αλλά όσο δεν μπορεί να διαθέσει τα απούλητα εμπορεύματά του ή να τα καταναλώσει ο ίδιος, τότε αναγκαστικά αυτοί θα έμεναν χωρίς δουλειά. Και να μην απειλούν ότι θα πάρουν με τη βία μερικά προϊόντα, γιατί, αν δεν πρόσεχαν, θα έβαζε την αστυνομία να τους στραπατσάρει τα μούτρα ή, αν κρινόταν αναγκαίο, θα καλούσε τον στρατό να τους σκοτώσει σαν σκυλιά όπως είχε κάνει στο παρελθόν στο Featherstone και στο Belfast. Ενώ ένας άνεργος δήλωνε: «Αν δεν ήταν ο ανταγωνισμός με το εξωτερικό, οι καλόκαρδοι Άγγλοι καπιταλιστές θα ήταν δυνατόν να πουλήσουν τα εμπορεύματά τους και να μας δώσουν άφθονη δουλειά κι αν μπορούσαν, σας διαβεβαιώνω ότι όλοι θα είμασταν απόλυτα πρόθυμοι και ευχαριστημένοι να συνεχίζουμε να μας βγαίνει ο πάτος στη δουλειά για όφελος των αφεντικών μας σ’ όλη την υπόλοιπη ζωή μας» (σ. 261). Λοιπόν: Εσύ φταις που απαιτείς υψηλό μισθό, εσύ φταις που δεν έχεις αποταμιεύσει όπως ο καπιταλιστής, εσύ φταις που η παραγωγικότητά σου είναι χαμηλή, εσύ φταις που εναντιώνεσαι στις μεταρρυθμίσεις μας, εσύ φταις που δεν πιστεύεις στο success story μας, εσύ φταις που έχεις ξεμείνει χωρίς δουλειά, εσύ φταις που δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε τα ξένα προϊόντα. Περίεργο πώς διαχρονικά χρησιμοποιείται πάντοτε η επίκληση των ίδιων αιτίων και ιδιαίτερα του ίδιου παράγοντα, του μπαμπούλα-από μηχανής θεού, του ξένου ανταγωνισμού. Πράγματι περίεργο ή λογικό;

Προάγγελος νέων δεινών για την πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας αποτελούν οι απανωτές δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων περί παροχής νέου πακέτου «βοήθειας» προς τη χώρα μας το οποίο θα αφορά την περίοδο μετά το 2014. Καθώς επιβεβαιώνονται οι εκτιμήσεις πως η Ελλάδα δεν θα είναι σε θέση να καλύψει τις δανειακές της ανάγκες μέσω των αγορών ούτε και κατά τα προσεχή χρόνια, εκπρόσωποι της τρόικας θέτουν επί τάπητος το ζήτημα της χορήγησης νέου δανείου το οποίο όμως θα συνοδεύεται από σκληρούς όρους, όπως νέες απολύσεις στον δημόσιο τομέα, μειώσεις μισθών (έχουν ήδη μπει στο στόχαστρο τα δώρα στον ιδιωτικό τομέα καθώς και το ύψος του κατώτατου μισθού), περαιτέρω περικοπές σε συντάξεις και κοινωνικά επιδόματα, συρρίκνωση της δημόσιας υγείας και παιδείας κ.λπ. Όπως άλλωστε επαναλαμβάνει με σχεδόν κυνικό τρόπο ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας κ. Σόιμπλε, η βοήθεια που χορηγείται στην Ελλάδα δεν είναι «δωρεάν», αναφερόμενος σαφώς στους επαχθείς όρους που τη συνοδεύουν. Την ίδια στιγμή η γερμανική πλευρά αντιτίθεται σε ένα νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους που κατέχει ο επίσημος τομέας, κάτι που ήδη ζητάει το ΔΝΤ, καθώς θεωρεί ότι μόνο με αυτό τον τρόπο θα καταστεί βιώσιμη η αποπληρωμή του, αφού όπως αναφέρουν οι Financial Times η γενναία απομείωση του ελληνικού χρέους «θα ήρε κάθε πίεση προς τη χώρα να προχωρήσει σε δομικές μεταρρυθμίσεις». Διαπίστωση που επιβεβαιώνει πλήρως τη θέση του ΣΥΡΙΖΑ ότι το πρόβλημα του υψηλού δημοσίου χρέους της Ελλάδας, αλλά και των υπόλοιπων χωρών της ευρωπαϊκής περιφέρειας, αποτέλεσε και αποτελεί τον «δούρειο ίππο» για την εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης οικονομικής ατζέντας και σε καμία περίπτωση οι κυρίαρχες δυνάμεις στην Ευρώπη δεν επιθυμούν τη συνολική και οριστική επίλυση του. Κάτι που παραδέχτηκε εμμέσως και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ σε πρόσφατη συνέντευξή της, καθώς ανέφερε πως ένα νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους θα οδηγούσε πιθανότατα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες να ζητήσουν παρόμοια αντιμετώπιση. Γεγονός που, σύμφωνα με την κ. Μέρκελ, «θα προκαλούσε ένα επίπεδο ανασφάλειας στην Ευρωζώνη που θα ήταν δυνατό να μας γυρίσει πίσω και θα κάνω οτιδήποτε μπορώ για να αποτρέψω κάτι τέτοιο». Κατά συνέπεια στη θέση του αναγκαίου «κουρέματος» μεγάλου μέρους του ελληνικού δημοσίου χρέους, με ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής του υπολοίπου προκειμένου να «ανασάνει» η οικονομία, το Βερολίνο προκρίνει την επέκταση του χρόνου ωρίμανσης των δανείων και τη μείωση των επιτοκίων, μέτρα όμως που σε καμία περίπτωση δεν καθιστούν βιώσιμη την αποπληρωμή των ελληνικών δανειακών υπο-

χρεώσεων αλλά διατηρούν το πρόβλημα στο διηνεκές. Προφανώς η σύναψη και υπογραφή της νέας δανειακής σύμβασης και του νέου Μνημονίου απαιτεί την παραμονή στην εξουσία ενός πειθήνιου οργάνου των δανειστών, όπως είναι η παρούσα δικομματική κυβέρνηση. Στόχος εγχώριων και ξένων οικονομικών και πολιτικών κύκλων είναι η διατήρηση της κυβέρνησης του κ. Σαμαρά μέχρι τους πρώτους μήνες του 2014, ώστε να επικυρωθεί από την παρούσα Βουλή το νέο χρηματοδοτικό πακέτο, συνοδευόμενο βέβαια με δυσβάσταχτα οικονομικά μέτρα. Επιπλέον, με τον τρόπο αυτό θεωρούν ότι θα δεσμεύσουν την επόμενη ελληνική κυβέρνηση στην ίδια τροχιά, ιδίως αν δεν είναι αρεστή στους κυρίαρχους ευρωπαϊκούς νεοφιλελεύθερους κύκλους. Μάλιστα το νέο πακέτο «διάσωσης» θα αποτελείται κυρίως από... ελληνικούς πόρους, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας εξετάζεται: * Η «αξιοποίηση» των πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε. φτάνουν τα 14 δισ. ευρώ για την περίοδο 2014-2020, μέσω της αύξησης της κοινοτικής συμμετοχής στο 95% του προϋπολογισμού του κάθε έργου προκειμένου να περιοριστούν οι δαπάνες της εθνικής συμμετοχής που χρηματοδοτούνται από τον ελληνικό προϋπολογισμό. Σημειώνεται όμως πως με την απόφαση της Συνόδου Κορυφής του περασμένου Φεβρουαρίου, την οποία συνυπέγραψε και ο Έλληνας πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, η διάθεση των κοινοτικών κονδυλίων για την περίοδο 2014-2020 τελεί υπό τον απόλυτο έλεγχο της τρόικας. Ειδικότερα η σχετική απόφαση αναφέρει πως αν το κράτος - μέλος που έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα «διάσωσης» ή τελεί υπό αυστηρή επιτήρηση δεν λάβει τα κατάλληλα μέτρα (και όλοι ξέρουμε ποια είναι αυτά), τότε «αναστέλλεται ένα μέρος ή το σύνολο των δεσμεύσεων και πληρωμών» από τα ευρωπαϊκά ταμεία. Με απλά λόγια, δεν θα εκταμιεύονται κοινοτικά κονδύλια αν η τρόικα κρίνει πως η ελληνική κυβέρνηση δεν εφαρμόζει όλα όσα της υπαγορεύουν οι δανειστές. o Η χρησιμοποίηση κεφαλαίων που θα περισσέψουν από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τα οποία σημειωτέον έχει δανειστεί το ελληνικό Δημόσιο, και εκτιμώνται σε 10 δισ. ευρώ. Όμως ορισμένοι αναλυτές εκφράζουν την άποψη πως οι «μαύρες τρύπες» στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα είναι τόσο μεγάλες που όχι μόνο δεν φτάνουν τα αδιάθετα 10 δισ. ευρώ του πρώτου πακέτου αλλά θα χρειαστούν και επιπλέον κεφάλαια!

12

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Οι λαγοί των off shore και οι χελώνες θηκε πως θα εντοπίσει και θα «τιμωρήσει» τους φοροφυγάδες, οι υποσχέσεις έμειναν στα χαρτιά και η υπόθεση παραδόθηκε στη γραφειοκρατία. Σύμφωνα με στέλεχος του ΣΔΟΕ, «ενώ ο έλεγχος των φακέλων αποφασίστηκε τον Ιανουάριο του 2012 να ανατεθεί από τη ΔΟΥ Κρανιδίου στη ΔΟΥ Ναυπλίου, οι φάκελοι των off shore χρειάστηκαν πέντε ολόκληρους μήνες για να ταξιδέψουν 80 χιλιόμετρα». Η οδύσσεια των φακέλων όμως δεν σταμάτησε εκεί, καθώς χρειάστηκε να περάσουν άλλοι τέσσερις μήνες για να διαπιστωθεί πως το ελλιπές προσωπικό της ΔΟΥ Ναυπλίου αδυνατούσε να αντεπεξέλθει στον έλεγχο των υποθέσεων. «Υπό τον κίνδυνο της παραγραφής των αδικημάτων οι φάκελοι μετά το Ναύπλιο μεταφέρθηκαν στα τέλη του 2012 στο Διαπεριφερειακό Ελεγκτικό Κέντρο (ΔΕΚ) Αθηνών», χωρίς όμως ούτε εκεί να βρεθεί το απαραίτητο προσωπικό που θα μπορούσε να ασχοληθεί με τις σκανδαλώδεις off shore του Κρανιδίου, συνεχίζει το στέλεχος του ΣΔΟΕ. Τελικά μετά από έναν γραφειοκρατικό μαραθώνιο, οι φάκελοι κατέληξαν τον Ιούνιο του 2013 στο Κέντρο Ελέγχου Φορολογίας Μεγάλου Πλούτου αποκαλύπτοντας την πολιτική βούληση για ασυλία των φοροφυγάδων.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΤΣΑΚΟΣ

Ο εξωτικός όρος «off shore» μπήκε για πρώτη φορά στη ζωή των Ελλήνων στις αρχές της δεκαετίας του ‘80. Άλλοτε ως «υπεράκτια» εταιρεία, άλλοτε ως «εξωχώρια» και κάποιες φορές ως «υπερπόντια», περιέγραφε κάποια εξωτικά όσο και παράξενα εταιρικά «μορφώματα» σε τόπους μαγικούς κι ονειρεμένους. Ώς τότε ήταν ένα καλά κρυμμένο «μυστικό» μιας μικρής ελίτ μεγαλοεπιχειρηματιών και αποτελούσε άγνωστη λέξη για το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Λέξη σχεδόν άγνωστη ακόμα και για εφοριακούς και υπαλλήλους του υπουργείου Οικονομικών. Από τις αρχές της δεκαετίας του ‘90 οι εταιρείες off shore άρχισαν να ξεφυτρώνουν σαν μανιτάρια στα πολυτελή προάστια της Αθήνας, στα κοσμοπολίτικα νησιά, αλλά και στις πιο απίθανες περιοχές της χώρας. Στην περίοδο της χρηματιστηριακής «φούσκας» έγιναν μόδα και απαραίτητο αξεσουάρ των νεόπλουτων. Πολυτελέστατες βίλες, εντυπωσιακά γιοτ και πανάκριβα κότερα, ιδιόκτητα ελικόπτερα και αστραφτερά αεροσκάφη τύπου lear jet είχαν φαινομενικούς ιδιοκτήτες μια εταιρεία off shore. Στα περισσότερα νησιά, όπως στη Μύκονο, την Πάρο και τις Σπέτσες, ήταν «κοινό μυστικό» στην τοπική κοινωνία ποιος ήταν ο κάτοχος των ακινήτων, αλλά ουδέποτε οι αρμόδιοι ελεγκτικοί φορείς προχώρησαν στον έλεγχο εικονικών και πραγματικών ιδιοκτητών των εταιρειών. Στοιχεία για τον έλεγχο των off shore στην Ελλάδα δημοσιοποίησε ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας και, σύμφωνα με αυτά, ο έλεγχος των off shore ακινήτων έχει ολοκληρωθεί σε 34 εταιρείες σε σύνολο 6.575, βεβαιώνοντας 40.068.785,61 ευρώ, ενώ συνεχίζεται ο έλεγχος σε 315. Είναι χαρακτηριστική μάλιστα η φράση στελέχους του ΣΔΟΕ πως οι έλεγχοι του υπουργείου Οικονομικών προχωρούν με ρυθμούς «χελώνας» την ώρα που οι φοροφυγάδες κινούνται από off shore σε off shore με την ταχύτητα του λαγού.

Οι 16.580 ενεργές off shore στην Ελλάδα και η «Ριβιέρα» του Κρανιδίου Ο αριθμός των off shore που έχουν δηλωθεί στη χώρα μας φθάνει τις 21.065, εκ των οποίων ενεργές είναι 16.580 (10.000 από αυτές εμφανίζονται στη ναυτιλία και οι υπόλοιπες καταγίνονται με το real estate κυρίως στη Ρόδο, την Κέρκυρα, τη Σαντορίνη, τη Μύκονο τη Χαλκιδική κ.λπ. Παρότι υποχρεούνται να υποβάλλουν δηλώσεις φόρου επί των α-

Ο ελληνικός χάρτης των off shore

κινήτων, το 2012 το έκαναν μόλις 965 καταβάλλοντας 300 εκατομμύρια ευρώ, πολύ λιγότερα από ό,τι το 2011 (900 εκατομμύρια ευρώ) και το 2010 (3,4 δισ. ευρώ). Προβεβλημένα πρόσωπα του εφοπλιστικού, επιχειρηματικού, καλλιτεχνικού κόσμου ήταν οι δημιουργοί του «φορολογικού παραδείσου Κρανιδίου» που πριν από δύο χρόνια άφησε άφωνο το πανελλήνιο όταν αποκαλύφθηκε πως στη μικρή κωμόπολη της Αργολίδας των 5.000 κατοίκων υπήρχαν 187 off shore εταιρείες. Η δραστηριότητά τους ξεκίνησε το 2003 και μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα ολόκληρη η περιοχή μεταβλήθηκε σε τόπο αγοραπωλησιών ακινήτων, αποκτώντας τον επίζηλο χαρακτηρισμό «ελληνική Ριβιέρα». Ωστόσο ελάχιστοι από τους κατόχους παραθεριστικών επαύλεων κατέβαλλαν φόρους ιδιοκτησίας. Από το 2003 έως το 2009 έμπαιναν κατ’ έτος στα δημόσια ταμεία μόλις 50.000 ευρώ. Πίσω από την απόκτηση πολυτελών ακινήτων μέσω αυτών των παράκτιων εταιρειών που δηλώνουν ως έδρα τις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, τα Νησιά Κέιμαν, τον Πα-

ναμά, τη Μονρόβια Λιβερίας και άλλες κρύβονται Έλληνες μεγιστάνες του πλούτου αλλά και αρκετοί Ουκρανοί, Ρώσοι, Γερμανοί και Ινδοί. Ιδιοκτήτες εμφανίζονται Έλληνες και ξένοι, μεταξύ των οποίων και πολύ γνωστά ονόματα επιχειρηματιών από την Αθήνα, δικαιούχοι μεγάλων και παραλιακών κυρίως εκτάσεων 50 έως 400 στρεμμάτων γύρω από το Κρανίδι και απέναντι από τις Σπέτσες-, ιδιοκτήτες ξενοδοχείων, πολυτελών εξοχικών κατοικιών και άλλοι. Πρόκειται για ανθρώπους που δραστηριοποιούνται στην ευρύτερη τουριστική ζώνη, κοντά στην Πετροθάλασσα, στο Θυνί, στην Κορακιά και στο Κουνούπι, ενώ οι περισσότεροι δεν κατέβαλλαν έως τώρα φόρους. Οι εταιρείες εκπροσωπούνται φορολογικά κυρίως από ντόπιους δικηγόρους, συμβολαιογράφους, λογιστές, μαγαζάτορες, αλλά και αγρότες, εργάτες, ακόμα και ανεπάγγελτους, πίσω από τους οποίους κρύβονται οι πραγματικοί ιδιοκτήτες. Όσο για το ρεκόρ κατοχής off shore, αυτό ανήκει σε... έναν εργάτη, που -κάνοντας μεροκάματα σε οικοδομή ή γεωργικές εργασίες- α-

ποκαλύφθηκε πως εκπροσωπούσε 14 υπεράκτιες εταιρείες συνολικά.

Και ο «Κοκός» με off shore στο Κρανίδι Ο Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ και η Άννα Μαρία χτίζουν στην περιοχή του Κρανιδίου, στη θέση Γκιαλέζα, το νέο σπίτι τους. Σύμφωνα με πληροφορίες 8 οικοδομικές άδειες έχουν εκδοθεί από την τοπική πολεοδομία, προκειμένου να ανεγερθούν 8 κτίρια μέσα σε έκταση 207 στρεμμάτων και η «βασιλική» επένδυση έγινε μέσω δύο υπεράκτιων εταιρειών. Σύμφωνα επίσης με τις εγγραφές που έγιναν στο υποθηκοφυλακείο Κρανιδίου, το 2007, οι οffshore εταιρείες ξεκίνησαν τις αγορές αγροτεμαχίων στη θέση Γκιαλέζα για λογαριασμό της τέως βασιλικής οικογένειας και ολοκληρώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2008.

Η οδύσσεια των ύποπτων υποθέσεων Και ενώ τότε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών υποσχέ-

Μπορεί το Κρανίδι να βρέθηκε στο φως της δημοσιότητας, δεν είναι όμως ο μοναδικός ελληνικός φορολογικός παράδεισος. Σύμφωνα με πόρισμα του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, στη ΔΟΥ Ιθάκης ανήκουν 16 off shore εταιρείες, στη ΔΟΥ Θηβών 20, στη ΔΟΥ Καλαμάτας 31, στη ΔΟΥ Θήρας 24, στη ΔΟΥ Αίγινας 33, στη ΔΟΥ Ψυχικού 16, στη ΔΟΥ Ανδρου 51, στη ΔΟΥ Γλυφάδας 15, στη ΔΟΥ Δ’ Αθηνών 30, στη ΔΟΥ Αργοστολίου 26, στη ΔΟΥ ΦΑΕ Πειραιά 1.195, στη ΔΟΥ Μυκόνου 244, στη ΔΟΥ Χίου 16, στη ΔΟΥ Χανίων 43, στη ΔΟΥ Βόλου 36, στη ΔΟΥ Β’ Κέρκυρας 27, στη ΔΟΥ Ρόδου 58, στη ΔΟΥ ΦΑΕ Αθηνών 2.908, στη ΔΟΥ ΦΑΕ Θεσσαλονίκης 68, στη ΔΟΥ Λιβαδειάς 37, στη ΔΟΥ Πάρου 93, στη ΔΟΥ Χαλκίδας 53, στη ΔΟΥ Α’ Κέρκυρας 69, στη ΔΟΥ Αγίου Νικολάου 46, στη ΔΟΥ Λευκάδας 21, στις ΔΟΥ Α’ Αθηνών και Αγίου Στεφάνου αντίστοιχα από 10. Ο κατάλογος όμως δεν σταματά εδώ καθώς τους τελευταίους μήνες τα μανιτάρια των off shore εξακολουθούν να φυτρώνουν σε επαρχιακές πόλεις που κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η καταγγελία του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Βαγγέλη Αποστόλου

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

13

του Στουρνάρα για τον εντοπισμό ακόμη 46 off shore με έδρα τα Νέα Στύρα της Εύβοιας, οι οποίες έχουν στην ιδιοκτησία τους 92 τίτλους δασικών εκτάσεων κοντά στη θάλασσα ιδιαίτερα μεγάλης αξίας. Την ίδια ώρα σε φορολογικό παράδεισο έχει μετατραπεί και η Κύμη, όπου δεκάδες off shore δραστηριοποιούνται στις αγοραπωλησίες ακινήτων, αλλά ακόμα και στη διαχείριση φωτοβολταϊκών πάρκων. Στην περιοχή εντοπίσθηκαν 27 βίλες και οικόπεδα που αγοράσθηκαν από εταιρείες που εδρεύουν στην Κύπρο και τη Ρωσία με μοναδικό στόχο να καταβάλλουν τα λιγότερα στο ελληνικό κράτος. Εκτός από τις 27 βίλες και οικόπεδα στην Κύμη, off shore πίσω από αγορές ακινήτων δραστηριοποιούνται στον Θεολόγο και τη Στυλίδα Φθιώτιδας, όπου έχουν αγοραστεί κυρίως από Ρώσους μεγάλες εκτάσεις (μέχρι 140 στρέμματα) αλλά και οικόπεδα.

Το «πάρτι» των off shore στο Χρηματιστήριο και οι «κρυφές» αγορές Στο Χρηματιστήριο Αθηνών για πολλά χρόνια οι εταιρείες off shore έκαναν πάρτι λόγω της χαλαρής νομοθεσίας και της απουσίας εξειδικευμένου ελεγκτικού μηχανισμού. Συνολικά, στο Χ.Α. είχαν εγγραφεί ως επενδυτές 3.575 off shore εταιρείες (από τις οποίες οι 1.794 κωδικοί προέρχονται από τα νησιά Κέιμαν). Πριν από τρία χρόνια (προ κρίσης) υπήρχαν 645 ενεργοί κωδικοί με έδρα φορολογικούς παραδείσους, έχοντας τζίρο σε μετοχές αξίας άνω των 3 δισ. ευρώ, ενώ στις αρχές Ιανουαρίου είχαν απομείνει 255 (από 38 χώρες), με αξία μετοχών σχεδόν 926 εκατ. ευρώ. Μέχρι σήμερα ο έλεγχος των πραγματικών ιδιοκτητών, άρα και η προσωποποίηση των πιθανών αδικημάτων, γίνεται μόνο σε θεωρητικό επίπεδο. Στην πραγματικότητα, ουδείς ελέγχει τα πρόσωπα πίσω από τις off shore και κανένας φορέας δεν είναι σε θέση να παρακολουθεί τα κερδοσκοπικά παιχνίδια και τις παρανομίες. Για παράδειγμα, στον «ιστό» των 45 εταιρειών οι οποίες εμπλέκονται στην υπόθεση της Proton Βank και του επιχειρηματία Λαυρέντη Λαυρεντιάδη κομβικό ρόλο έχουν πέντε off shore εταιρείες από τη νήσο Τζέρσι

και άλλες τρεις από τα νησιά Κέιμαν. Αλλά και στις πρόσφατες υποθέσεις των εναλλακτικών παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας εμπλέκονται off shore εταιρείες. Το αραβορωσικό επενδυτικό fund Worldwide Energy Limited, που επρόκειτο να αποκτήσει την Energa, ήταν μια υπεράκτια εταιρεία στα νησιά Μάρσαλ που είχε μετοχικό κεφάλαιο 1.200 δολαρίων, ενώ γνωστή είναι πλέον και η μέσω off shore μεταπώληση του 902.

Οι ελληνικές off shore και το «βρόμικο» χρήμα Τα αποκαλούμενα «νόμιμα πλεονεκτήματα» των «φορολογικών παραδείσων» και των εταιρειών off shore, που έγιναν γνωστά στην Ελλάδα από τις εταιρείες βιτρίνες πίσω από πολυτελέστατα ακίνητα, είναι πάρα πολλά. Αλλά αυτή η πλευρά, η απόκρυψη ιδιοκτησίας ακινήτων, είναι, σύμφωνα με τους ειδικούς σε όλο τον κόσμο, η πιο «αθώα» και η ευκολότερα αντιμετωπίσιμη από όλες τις χρήσεις τους. Το ξέπλυμα του «μαύρου» χρήματος (προερχόμενο από μίζες, φακελάκια, εκβιασμούς, εμπορία ναρκωτικών, πορνεία και άλλες παράνομες

πράξεις), η χειραγώγηση των μετοχών, η στρέβλωση της ελληνικής αγοράς με τις «τριγωνικές συναλλαγές» και τις υπερτιμολογήσεις υλικών (για κρατικούς διαγωνισμούς και δημόσια έργα), αλλά και των πρώτων υλών για ντόπιες βιομηχανίες και των τελικών προϊόντων για καταστήματα και σούπερ μάρκετ, είναι τα πιο σημαντικά «σημάδια» της χρήσης των off shore στην Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστική η πρόσφατη αποκάλυψη του στελέχους του ΣΔΟΕ Αναστάσιου Μπεζεντάκου στην Επιτροπή Διαφάνειας της Βουλής για την περίπτωση ελληνικής εταιρείας προμηθεύτριας νοσοκομείων, πως διά τριγωνικών συναλλαγών (όπου η μία off shore χρεώνει την άλλη και όλες μαζί τη μητρική στην Ελλάδα) μπήκε «καπέλο» 4,2 εκατομμυρίων σε φάρμακα αρχικής αξίας 400 χιλιάδων ευρώ.

Φτιάξε κι εσύ μια off shore. Μπορείς! Τα τελευταία χρόνια η ίδρυση και διαχείριση μιας off shore γίνεται εύκολα και γρήγορα, ακόμη και μέσω internet, με κόστος που κυμαίνεται από 450 έως 1.000 ευρώ ετησίως, με εγγυημένη ανωνυμία. Ενδεικτικά α-

ναφέρεται ότι μία υπεράκτια εταιρεία μπορεί να συσταθεί σε μία μόλις ημέρα, ενώ συχνά εταιρείες είναι ήδη προκατασκευασμένες από γραφεία επιχειρηματικών συμβούλων, έτοιμες προς άμεση ικανοποίηση εμπορικών αναγκών οποιουδήποτε. Αποτελούνται από ακόμη και έναν μοναδικό μέτοχο, χωρίς καμία απολύτως προετοιμασία (συνεννοήσεις, διαπραγματεύσεις, ρύθμιση λεπτομερειών κ.λπ.), αφού όλες οι λεπτομέρειες είναι δυνατόν να ρυθμιστούν εκ των υστέρων. Αντίθετα, μια ελληνική εταιρεία (π.χ. ανώνυμη εταιρεία, περιορισμένης ευθύνης κ.λπ.) απαιτεί για τη σύστασή της τουλάχιστον μία εβδομάδα και επιπλέον την ανάμειξη δικηγόρου, συμβολαιογράφου, δημοσίων αρχών, καθώς και κάποια αναγκαία προηγούμενη συνεννόηση μεταξύ των δύο κατ’ ελάχιστον μετόχων για τον τρόπο λειτουργίας της υπό σύσταση εταιρείας. Τα έξοδα λειτουργίας των εξωχώριων εταιρειών κυμαίνονται μεταξύ 350 και 650 δολαρίων ΗΠΑ ανά έτος, ανάλογα με τη χώρα ίδρυσης. Αντίθετα, για τη σύσταση μιας ανώνυμης εταιρίας στην Ελλάδα απαιτούνται κατ’ ελάχιστο 60.000 ευρώ.

Μεταφορές χρήματος μέσω off shore

Μια από τις δραστηριότητες που ανθούν τα χρόνια της κρίσης στην Ελλάδα είναι η μεταφορά χρημάτων στο εξωτερικό ανωνύμως, με τη χρή-

ση των «μηχανισμών» μιας ή περισσότερων off shore εταιρειών. Δεκάδες γραφεία στο Κολωνάκι, στην Ακτή Μιαούλη και στη λεωφ. Συγγρού, υπό την ονομασία «Σύμβουλοι Επιχειρήσεων» ή «Financial Services», αναλαμβάνουν με το αζημίωτο να μεταναστεύσουν όσα χρήματα επιθυμεί ο υποψήφιος πελάτης. Χωρίς να μεσολαβούν ελληνικές τράπεζες ή οικονομικοί οργανισμοί που διατηρούν στοιχεία των συναλλαγών και ίχνη μεταφορών χρημάτων που μπορούν να καταλήξουν στο ΣΔΟΕ, το υπουργείο Οικονομικών και στην Τράπεζα της Ελλάδος. Οι περισσότερες «εταιρείες συμβούλων» είναι ανεπίσημοι αντιπρόσωποι ξένων υπεράκτιων τραπεζών, κυρίως από τον Παναμά και τα νησιά Κέιμαν, και με ένα ποσό από 250 έως 900 ευρώ γίνεται το άνοιγμα του τραπεζικού λογαριασμού και με ένα μικρό προσυμφωνημένο ποσοστό αναλαμβάνουν τη μη ανιχνεύσιμη μεταφορά στο εξωτερικό. Υπηρεσίες «off shore banking» προσφέρουν έμμεσα και ανεπίσημα περισσότερες από 160 τράπεζες στην Αθήνα και στον Πειραιά. Στην Ακτή Μιαούλη και την Ακτή Κονδύλη βρίσκονται τράπεζες και ανεπίσημα γραφεία τραπεζών από τις Μπαχάμες, τα Κέιμαν, τον Μαυρίκιο, τις Σεϊχέλλες και τον Παναμά. Μέσω αυτών των γραφείων και των τραπεζών έχουν κάνει «φτερά» από τις ελληνικές τράπεζες την τελευταία διετία 63 δισ. ευρώ, με τα νησιά Κέιμαν να υποδέχονται από Έλληνες 1,10 δισ. ευρώ, τις αμερικανικές Παρθένους Νήσους 650 εκατ., το Τζέρσι στα νησιά της Μάγχης 532 εκατ. και το Χονγκ Κονγκ 657 εκατ. Μόλις 1 εκατ. έχουν καταλήξει σε ελβετικές τράπεζες, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ειδικής Έρευνας (Coordinated Direct Investment Survey) του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

14

OIΚΟΝΟΜΙΑ

ΣΤΟΝ «ΒΩΜΟ» ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ ΔΕΠΑ, ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ

Η «γκάφα» Σταυρίδη και οι ευθύνες της κυβέρνησης ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

Και εκεί που έχει «κλείσει» το πολύμηνο σίριαλ της αποκρατικοποίησης του ΟΠΑΠ, έστω και με αυτό το μικρό τίμημα και παρά το «μπρος-πίσω» που έκανε η Emma Delta κατά το προηγούμενο διάστημα, επιθυμώντας να εκτοπίσει κατά τι την Intralot, συμφερόντων Κόκκαλη, «σκάει» το θέμα του... ταξιδιού του πρώην πλέον προέδρου του ΤΑΙΠΕΔ Στέλιου Σταυρίδη με το lear jet του επιχειρηματία Δημήτρη Μελισσανίδη, ο οποίος ήταν μέτοχος της εταιρείας που πήρε τον Οργανισμό, να ταράξει εκ νέου τα νερά τόσο της κυβέρνησης συνολικά όσο και του ακανθώδους ζητήματος που λέγεται αποκρατικοποιήσεις.

Οι... επιχειρηματικές σχέσεις Αυτό το «λάθος» του κ. Σταυρίδη, ο οποίος έστειλε τη φωτογραφία μέσα από το αεροπλάνο του κ. Μελισσανίδη σε τοπική εφημερίδα της Κέρκυρας, εξέθεσε την κυβέρνηση, όπως ο ίδιος παραδέχθηκε, αλλά έκανε και κάτι πολύ σημαντικότερο... Έδειξε τις σχέσεις που αναπτύσσονται σε αυτή τη χώρα μεταξύ ισχυρών επιχειρηματιών και ανθρώπων-»κλειδιά» σε θέσεις του Δημοσίου. Χωρίς βέβαια κανείς να μπορεί να ισχυριστεί ότι υπάρχει κάτι παράνομο στην... αέρινη βόλτα των δύο ανδρών, εντούτοις «σηκώνει» μεγάλη συζήτηση το τι προηγήθηκε και πώς φτάσαμε στην τελική συμφωνία. Βέβαια, οι όροι της είχαν ήδη προσυμφωνηθεί καιρό πριν την τελική υπογραφή, όμως κανείς δεν μπορεί να λησμονήσει και το δημοσίευμα του Reuters, το οποίο έκανε λόγο για πιέσεις από την πλευρά Μελισσανίδη προς τον πρόεδρο του ΟΠΑΠ κ. Λουρόπουλο, σχετικά με την υπογραφή της συμφωνίας για τα Κρατικά Λαχεία. Ειρήσθω εν παρόδω, η «Αυγή», σε παλαιότερα δημοσιεύματά της, έχει αναδείξει τόσο τις σχέσεις του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά με τον επιχειρηματία όσο και το γεγο-

νός ότι η εταιρεία του δεύτερου, Aegean Oil, έχει βεβαιωμένες οφειλές προς το Δημόσιο. Είναι λοιπόν απορίας άξιος ο τρόπος που επιτυγχάνονται κάποιες συμφωνίες, χωρίς βέβαια να προκύψει κάτι μη νόμιμο μέχρι στιγμής.

Η «πίεση» της τρόικας Όπως και να έχει η κατάσταση, η οποία χρήζει φυσικά περαιτέρω διερεύνησης, ο κ. Σταυρίδης αποχώρησε από το ΤΑΙΠΕΔ, λόγω... αφέλειας, και το «τιμόνι» περνάει προς το παρόν στον διευθύνοντα σύμβουλο του Ταμείου Γιάννη Εμίρη, ο οποίος μέχρι την επόμενη επίσκεψη της τρόικας θα πρέπει να «τρέξει» τις υπάρχουσες εκκρεμότητες. Η τρόικα φέρεται να ήταν δυσαρεστημένη με την προηγούμενη διοίκηση, για τους χειρισμούς στο θέμα τόσο της ΔΕΠΑ όσο και του ΟΠΑΠ, κάτι βέβαια που το διέψευδε μετ’ επιτάσεως τόσο η κυβέρνηση όσο και ο κ. Σταυρίδης, και αναμένεται να «πιέσει» την κυβέρνηση για επιτάχυνση του προγράμματος, καθώς ήδη έχει «ψαλιδίσει» τον φετινό στόχο εσόδων κατά 1 δισ. ευρώ, «μεταφέροντάς» το ισόποσα για του χρόνου. Μέσα στον επόμενο μήνα καταφθάνουν εκ νέου οι εκπρόσωποι των δανειστών, οι οποίοι στην τελευταία έκθεσή τους ανέφεραν πως περιμένουν νέο σχέδιο για τις ιδιωτικοποιήσεις, με προσθήκη περιουσιακών στοιχείων που δεν ήταν μέχρι σήμερα στον κατάλογο, καθώς και δεσμεύσεις πως θα τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα.

Οι επόμενες κινήσεις στο μέτωπο των αποκρατικοποιήσεων Αναφορικά με τον υπάρχοντα σχεδιασμό της κυβέρνησης, τις επόμενες εβδομάδες θα κριθεί η τύχη πολύ κρίσιμων ιδιωτικοποιήσεων, όπως της ΤΡΑΙΝΟΣΕ (οι προσφορές υποβάλλονται εντός του Σεπτεμβρίου), της ΔΕΠΑ (προετοιμάζεται η προκήρυξη του νέου διαγωνισμού) και του

Μέχρι την επόμενη επίσκεψη της τρόικας ο νέος πρόεδρος του ΤΑΙΠΕΔ Γιάννης Εμίρης (φωτο) πρέπει να έχει «τρέξει» τις ιδιωτικοποιήσεις σε ΔΕΠΑ - ΤΡΑΙΝΟΣΕ και «Ελληνικό»

Ελληνικού (μπαίνει στην τελική φάση ώστε να υποβληθούν προσφορές περί τα τέλη Δεκεμβρίου). Ζήτημα κάποιων ημερών αποτελεί και η προεπιλογή μεταξύ των 11 υποψηφίων που κατέθεσαν προσφορές για τα περιφερειακά αεροδρόμια, η οποία, όπως διέρρεαν οι υποψήφιοι «γαμπροί», έχει καθυστερήσει χαρακτηριστικά. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα υποβληθούν και οι δεσμευτικές προσφορές για την ΕΥΑΘ, ενώ μέσα στο τελευταίο τρίμηνο δρομολογείται και ο διαγωνισμός για την ΕΥΔΑΠ, ενώ επίκειται σε δεύτερο χρόνο να ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός για την τιτλοποίηση μελλοντικών εσόδων από πώληση - αξιοποίηση ακινήτων με την πρόσληψη διεθνούς οίκου. Την ίδια ώρα, στην τελική ευθεία μπαίνει και η προσπάθεια πώλησης των Ελληνικών Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ), ενώ μεγάλο «αγκάθι» της κυβέρνησης είναι ο τρόπος εξυγίανσης, ήτοι απολύσεις - εκκαθάριση, των ΛΑΡΚΟ και ΕΑΣ - ΕΛΒΟ (των δύο αμυντικών βιομηχανιών) με τους χιλιάδες εργαζόμενους. Επιπρόσθετα, ολοένα και πιο... κοντά φτάνει και η προετοιμασία για την προκήρυξη των διαγωνισμών για τους Οργανισμούς Λιμένων Πειραιά και Θεσσαλονίκης (ΟΛΠ και ΟΛΘ) και για την υλοποίηση του γενικότερου σχεδιασμού για τα λιμάνια. Το ίδιο ισχύει και για το σχέδιο πώλησης του ΑΔΜΗΕ, που διαχει-

ρίζεται το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς μέσα στο επόμενο εξάμηνο πρέπει το ΤΑΙΠΕΔ να συνδράμει τη ΔΕΗ στην προετοιμασία του διαγωνισμού.

ΣΥΡΙΖΑ: «Έγκλημα η πώληση περιουσιακών στοιχείων από το ΤΑΙΠΕΔ» «Σκάνδαλο ολκής» και «έγκλημα» χαρακτηρίζει την πώληση περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου από το ΤΑΙΠΕΔ ο ΣΥΡΙΖΑ, σύμφωνα με άτυπη ενημέρωση την οποία πραγματοποίησε, στηλιτεύοντας παράλληλα τις κινήσεις της κυβέρνησης. Όπως ανέφεραν οι ίδιες πηγές, όλες οι αξίες των ακινήτων και επιχειρήσεων του Δημοσίου έχουν υποτιμηθεί, λόγω της ύφεσης, προσθέτοντας χαρακτηριστικά πως συνιστά έγκλημα το γεγονός ότι τα ποσά από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου πηγαίνουν κατευθείαν στην αποπληρωμή του δημοσίου χρέους, το οποίο -σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ- «πανθομολογείται ότι δεν είναι βιώσιμο και θα κουρευτεί βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα». Δριμεία κριτική ασκεί ο ΣΥΡΙΖΑ και για τον ρόλο και τις δραστηριότητες του ΤΑΙΠΕΔ, υποστηρίζοντας ότι «το μόνο που έχει καταφέρει μέχρι στιγμής είναι να συσσωρεύσει χρέη». Γίνεται, μάλιστα, σύγκριση του Ταμείου με το αντίστοιχο ταμείο που δημιουργήθηκε στην Ανατολική

Γερμανία, το οποίο και χαρακτηρίζεται από τις ίδιες πηγές της αξιωματικής αντιπολίτευσης ως άντρο διαφθοράς και εξυπηρετήσεων. «Η λειτουργία του ΤΑΙΠΕΔ είναι απολύτως αδιαφανής», προσθέτουν οι πηγές του ΣΥΡΙΖΑ, αναφέροντας ότι τα πρακτικά των συνεδριάσεών του δεν έχουν κατατεθεί, όπως έχει ζητηθεί, στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, ενώ έχει καθυστερήσει η κατάθεση στη Βουλή και της τριμηνιαίας έκθεσης πεπραγμένων. Παράλληλα, υποστηρίζουν ότι ο διευθύνων σύμβουλος του Ταμείου είναι παρανόμως διορισμένος, ενώ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στις μελλοντικές αποκρατικοποιήσεις των δικτύων της ΔΕΗ και του νερού, για τις οποίες οι πηγές του ΣΥΡΙΖΑ λένε ότι θα έχουν καταστροφικά αποτελέσματα. Τέλος, για το ζήτημα του ΟΠΑΠ, οι πηγές του ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν ως «σκοτεινό σημείο» το γεγονός ότι στις 18 Ιουλίου το ΤΑΙΠΕΔ έβγαλε στο σφυρί μετοχές του ΟΠΑΠ, με αποτέλεσμα -όπως υποστηρίζουν- η συμμετοχή του Ταμείου να κατέλθει του 1/3 που αποτελεί το όριο για την άσκηση των δικαιωμάτων μειοψηφίας. «Ποια η λογική αυτής της κίνησης, αφού η αξία της μετοχής έχει υποτιμηθεί στην παρούσα φάση; Υπήρξε κύριος αγοραστής; Υπήρξε εσωτερική πληροφόρηση;» καταλήγουν οι πηγές της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΖΑΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Είναι πλέον κοινός τόπος ότι οι διακηρυγμένοι και διακηρυσσόμενοι στόχοι του μνημονιακού προγράμματος αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας είναι απολύτως αδύνατον να επιτευχθούν: το χρηματοδοτικό κενό για τα επόμενα χρόνια είναι δεδομένο, η μη βιωσιμότητα του χρέους αναμφισβήτητη από όλες τις πλευρές και η συνεχιζόμενη ύφεση προς το παρόν μη αναστρέψιμη. Επίσης κοινός τόπος είναι (ή θα έπρεπε να είναι) ότι η πολιτική και οικονομική λογική που διέπει το μνημονιακό πρόγραμμα ελάχιστη σχέση έχει με τα όσα δημοσίως υποστηρίζονται από τους εισηγητές και τους υποστηρικτές του. Με λίγα λόγια, τα δημοσίως χρησιμοποιούμενα επιχειρήματα που στηρίζουν το πρόγραμμα δεν είναι παρά ένα προκάλυμμα, ένας μανδύας προς προπαγανδιστική χρήση, που σκοπεύει να συγκαλύψει τους πραγματικούς λόγους υιοθέτησης της πολιτικής της λιτότητας. Ποιοι είναι όμως αυτοί οι πραγματικοί λόγοι που οδηγούν την ευρωπαϊκή και ελληνική οικονομική και πολιτική ελίτ στην υιοθέτηση του προγράμματος της καταστροφής; Προφανώς δεν αφορούν το συμμάζεμα του σπάταλου κράτους και τον εξορθολογισμό της πράγματι προβληματικής ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Ο πραγματικός στόχος είναι η επιβολή ενός άλλου μοντέλου κοινωνικής, κρατικής και οικονομικής οργάνωσης μέσω της ανηλεούς καταστροφής των μη ανταγωνιστικών ατομικών κεφαλαίων, της συμπίεσης του κόστους εργασίας με τη διάλυση των θεσμικών εγγυήσεων προστασίας των εργαζομένων, που στη νεοφιλελεύθερη διάλεκτο ονομάζονται δυσκαμψίες της αγοράς εργασίας, καθώς και της μείωσης μέχρις εξαφανίσεως του κοινωνικού μισθού. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για μια ιστορικής κλίμακας προσπάθεια μετατόπισης του δείκτη των συσχετισμών δύναμης προς όφελος του κεφαλαίου και αναπροσδιορισμού του ορίου των αναγκών των εργαζομένων. Σε αυτή την προσπάθεια ο διακηρυγμένος στόχος της μείωσης του δημόσιου χρέους έχει από ελάχιστη ώς μηδενική σημασία. Λειτουργεί αποκλειστικά ως μοχλός εκβιασμού του πληθυσμού για την αποδοχή των παραπάνω στόχων διακυβέρνησης, λειτουργεί δηλαδή ως μια τεχνολογία εξουσίας. Σε αυτό το νέο μοντέλο οργάνωσης της κοινωνίας είναι σαφές ότι δεν χωρεί οποιαδήποτε άλλη λειτουργία του κράτους πέρα από το να εγγυάται όχι την ελευθερία της αγοράς (αφήστε να δράσουν), αλλά την ανεμπόδιστη παραγωγή των αποτελεσμάτων του ανταγωνισμού, να εγγυάται δηλαδή τον μηχανισμό εκείνο που εξασφα-

Ο ανομολόγητος στόχος των ιδιωτικοποιήσεων και οι καλές πρακτικές του ΤΑΙΠΕΔ λίζει την πίεση πάνω στον κόσμο της εργασίας να αποδέχεται τη διαρκή επιδείνωση της θέσης του. Ακριβώς αυτή είναι και η λογική που διέπει την πολιτική ιδιωτικοποιήσεων των μνημονιακών κυβερνήσεων. Για άλλη μια φορά βλέπουμε σε πλήρη λειτουργία τη μνημονιακή τεχνολογία εξουσίας. Στις δημόσιες τοποθετήσεις το εμμονικά επαναλαμβανόμενο επιχείρημα υπέρ των ιδιωτικοποιήσεων είναι ότι μέσω αυτών μπορούν να εξασφαλιστούν άμεσα χρήματα που θα χρησιμοποιηθούν για τη μείωση του χρέους (δημόσιος λόγος), ενώ όταν το επιχείρημα αυτό αποδεικνύεται από τα πράγματα έωλο (αφού τα χρήματα που εξασφαλίζονται από τις ιδιωτικοποιήσεις είναι αφενός ελάχιστα, αφετέρου καταλήγουν σε ένα βαρέλι δίχως πάτο, το μη βιώσιμο χρέος), τότε, λοιπόν, κινητοποιείται ο μηχανισμός εκβιασμού (αν δεν προχωρήσουμε σε ιδιωτικοποιήσεις, θα διακοπεί το πρόγραμμα, δεν θα πάρουμε τη δόση και θα χρεωκοπήσουμε) και τότε είναι που και ένα παιδί καταλαβαίνει ότι ο διακηρυγμένος στόχος είναι απλώς ένας μανδύας που συγκαλύπτει μια άλλη υφέρπουσα λογική.

Η λειτουργία του κατ’ ευφημισμόν Ταμείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου δεν αποτελεί ακριβώς λίκνο ορθολογισμού και καλών πρακτικών, για να χρησιμοποιήσουμε τη γλώσσα της εξουσίας

Είναι ακριβώς από αυτό το σημείο που πρέπει να ξεκινά κάθε κριτική του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων των μνημονιακών κυβερνήσεων και από κει και πέρα να αποκαλύπτει και την άλλη όψη του νομίσματος, που αφορά τις προσπάθειες κάθε κυβέρνησης να χρησιμοποιήσει το πρόγραμμα αυτό για να ανακατανείμει την ισχύ στο εσωτερικό του συνασπισμού εξουσίας προς όφελος των ατομικών κεφαλαίων εκείνων με τα οποία διατηρεί προνομιακές σχέσεις. Αυτή η τελευταία κριτική εξάλλου θα πρέπει, εκκινώντας από τις αδιαφανείς ή ακόμα και παράνομες πρακτικές, να στοχεύει κυρίαρχα στην αποδυνάμωση του συνόλου αυτού του προγράμματος και της υφέρπουσας λογικής του και όχι απλώς στην αποκάλυψη ενός μικρότερου ή μεγαλύτερου σκανδάλου. Σε ό,τι αφορά πάντως τα σκάνδαλα, οφείλουμε να πούμε ότι η κυβέρνηση έχει σίγουρα ξεπεράσει τον εαυτό της. Η λειτουργία του κατ’ ευφημισμόν Ταμείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), που πλέον διαχειρίζεται και τη δημόσια περιουσία (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, λιμάνια, ΔΕΠΑ και ΔΕΣΦΑ κ.ο.κ.) δεν αποτελεί ακριβώς

15

λίκνο ορθολογισμού και καλών πρακτικών για να χρησιμοποιήσουμε και τη γλώσσα της εξουσίας. Αυτό δεν είναι είδηση, βεβαίως, αν αναλογιστεί κανείς ότι η τεχνογνωσία που χρησιμοποιήθηκε για να στηθεί το ΤΑΙΠΕΔ προέρχεται από την εμπειρία της Treuhand, της αντίστοιχης γερμανικής εταιρείας που είχε συσταθεί μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, για να αξιοποιήσει (sic) τη δημόσια περιουσία της πρώην Ανατολικής Γερμανίας. Η επιτυχία της εταιρείας ήταν τέτοια που όταν σταμάτησε τη λειτουργία της, το 1994, είχε συσσωρεύσει χρέη ύψους 260 δισ. μάρκων. Η μέχρι στιγμής εμπειρία από το ΤΑΙΠΕΔ δεν είναι καλύτερη αν αναλογιστεί κανείς ότι από την ίδρυσή του το μόνο που έχει καταφέρει είναι να συσσωρεύει χρέη. Αλλά στο παλμαρέ του ΤΑΙΠΕΔ εγγράφονται μια σειρά από γεγονότα και επιτυχίες που προκαλούν απορία για τον κυνισμό της πολιτικής και οικονομικής εξουσίας. Αρκεί να αναφέρουμε ότι η διοίκησή του, που η σύνθεσή της έχει αλλάξει τρεις φορές από πέρσι τον Ιούλιο, είναι παράνομη, αφού η διάταξη που ρύθμιζε τη διαδικασία διορισμού της άλλαξε αναδρομικά και με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για να αντιμετωπιστεί η άρνηση του ΣΥΡΙΖΑ να συναινέσει στον διορισμό προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου, ότι τα πρακτικά του Δ.Σ. της εταιρείας είναι απόρρητα, ότι σύμβουλοι του ΤΑΙΠΕΔ συμμετέχουν ταυτόχρονα και σε διαγωνισμούς που το ταμείο προκηρύσσει, ότι δεν δημοσιεύει τις τριμηνιαίες εκθέσεις που διά νόμου υποχρεούται και άλλα πολλά. Και όλα τα παραπάνω μάς φέρνουν απολύτως φυσιολογικά στην πρόσφατη εμπειρία από την πώληση του ΟΠΑΠ. Το ενσταντανέ του πρώην προέδρου του ΤΑΙΠΕΔ στο ιδιωτικό τζετ του αγοραστή της κερδοφόρας εταιρείας είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Σε αυτό το ατυχές γεγονός οφείλουμε να προσθέσουμε αφενός το ύψος του τιμήματος, για το οποίο έχουμε ενδείξεις ότι είναι εξευτελιστικό, αφού μόνο οι άδειες που αγόρασε ο ΟΠΑΠ για το Βιντεολόττο και τα Κρατικά Λαχεία κόστισαν περισσότερο από το τίμημα που κατέβαλε ο αγοραστής, καθώς και την κίνηση του Ταμείου να βγάλει στο σφυρί στις 18 Ιουλίου μερικά εκατομμύρια μετοχές του ΟΠΑΠ ώστε η άμεση συμμετοχή του Ταμείου στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας να κατέλθει του 1/3 που αποτελεί και το όριο για την άσκηση των δικαιωμάτων μειοψηφίας. Δεν μπορεί κανείς παρά να συνεχίσει να αναρωτιέται για τη σκοπιμότητα αυτών των κινήσεων. Το σίγουρο είναι πάντως ότι δεν αποσκοπούν στη μείωση του δημόσιου χρέους...

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

16

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Δύο μήνες χωρίς την ΕΡΤ... ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ

Γι’ αυτούς που πείστηκαν ότι η ΕΡΤ δεν ήταν τίποτε παραπάνω από στρατόπεδο βολεμένων, μπορεί και να μην τους έχει λείψει τίποτε. Ίσως είναι και οι ίδιοι που δεν θα τους λείψει η δημόσια Υγεία και Παιδεία, η φορολογική δικαιοσύνη και γενικά όλα όσα περιγράφουν μια χώρα βασισμένη σε ανθρώπινες αξίες. Μάλλον δεν έχει λείψει και στον Παντελή Καψή, κεντρικό πρόσωπο των τελευταίων γεγονότων. Πρώτος στη δεξαμενή των υπουργοποιήσιμων δημοσιογράφων, αλλά και ο πρώτος που έπρεπε να ισορροπήσει με δεξιοτεχνία. Δεν τα κατάφερε όμως. Χρησιμοποιεί ακόμη και σήμερα αδύναμα επιχειρήματα, τα οποία μοιάζουν υπαγορευμένα από τον «γείτονα» υφυπουργό που απήγγειλε το κακογραμμένο διάγγελμα της 11ης Ιουνίου. Αφού έχει το «χάρισμα» να βλέπει ακόμη και πίσω από το παραβάν για το τι ψηφίζουμε όλοι εμείς που δεν υιοθετήσαμε τις προτάσεις του, μήπως μπορεί να δει και πίσω από τις κλειστές πόρτες του υπουργείου Οικονομικών; Να μάθει από ενδιαφέρον. Έτσι θα μπορούσε να ξέρει και για τον τραγέλαφο της προκήρυξης του μεταβατικού σχήματος. Του δείγματος ή του προπλάσματος για το πώς ΔΕΝ χτίζεται μια πραγματικά ελεύθερη και ανεξάρτητη ραδιοτηλεόραση. Πώς γίνεται να εγγυηθεί την ανεξαρτησία της ΝΕΡΙΤ ο ηθικός αυτουργός μιας φαρσοκωμωδίας που ακούει στο όνομα μεταβατική ΔΤ; Δείχνει να αγνοεί τις λυσσώδεις προσπάθειες, κυρίως στο παρασκήνιο, για την ανακατάληψη της ΕΡΤ. Οι Ηρακλειδείς του στέμματος διέδιδαν με βεβαιότητα το σενάριο που θέλει το μεταβατικό σχήμα να είναι το μόνιμο. Βάσισαν την επιχειρηματολογία τους σε αυτά που γίνονται και δεν λέγονται. Τρυπώστε τώρα που μπορείτε. Και απευθύνονταν σε ευάλωτους συναδέλφους μας που έζησαν τον ακροδεξιό αυταρχισμό της 11ης Ιουνίου. Σπόρος τους ο φόβος και γόνιμο χωράφι η ζούγκλα στην αγορά εργασίας του Τύπου. Τι κατάφεραν αλήθεια; Έχουν ειπωθεί τόσα ψέματα, τόσες ανακρίβειες, που πραγματικά τρομάζεις για το μέχρι πού είναι διατεθειμένοι να φτάσουν οι εγκέφαλοι της 11ης Ιουνίου έτσι ώστε να δικαιολογήσουν τον τσαμπουκά του μαύρου. Στον τραγέλαφο της ΔΤ έχουν την πολυτέλεια να διορθώνουν τα λάθη εν λειτουργία. Στην ΕΡΤ έπρεπε να συμβεί το αντίθετο, γιατί είχε παραγίνει «αριστερή». Αν θέλει πάντως ο κ. Π. Καψής να βρει μια αληθινή εξήγηση για το τι πραγματικά συνέβη και συμβαίνει, θα την βρει στην σελίδα 36 του τελευταίου βιβλίου του πατέρα του, Γιάννη Καψή, που θυμάται τα λόγια του Γ. Λιναρδάτου: «Είναι λάθος το σύνθημα ‘Ο λαός δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά’. Το κακό είναι ότι η Δεξιά δεν ξεχνά τι σημαίνει Δεξιά».

Ευχαριστήριο Θερμά ευχαριστούμε όλους όσοι συμπαραστάθηκαν στο βαρύ πένθος μας για τον θάνατο της ανεπανάληπτης Δήμητρας Ιωάν. Ροζακέα. Ο ανιψιός Γιάννης-Δημήτρης Ψύλλας

ΝΕΡΙΤ: Η παρωδία σε πλήρη εξέλιξη ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΧΡΙΣΤΑΚΑΚΗ

Η ανομία διορθώνεται μόνο με ανομία. Αυτή τη θεμελιώδη αρχή ακολουθούν ευλαβικά οι αρχιτέκτονες της ΔΤ, με αποτέλεσμα να αυτοακυρώνονται και να ανατρέπουν τους σχεδιασμούς τους. Όλα δείχνουν ότι ανακρούουν πρύμναν και πρόσω ολοταχώς για τη ΝΕΡΙΤ... Εξάλλου έρχεται φθινόπωρο, οι κοινωνικές αντιδράσεις θα πυκνώσουν, δεν μπορεί να παραμένει μουγκή η δημόσια ραδιοσυχνότητα, σταθερή αξία στον κυβερνητικό προπαγανδιστικό μηχανισμό. Άρα όσοι προσελήφθησαν, προσελήφθησαν. Αδίκως, μάλλον, 8.000 δημοσιογράφοι κατέθεσαν τις αιτήσεις τους για τη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, που προόριζε 1.500 εξ αυτών για τον «μεταβατικό» φορέα. Οι διαδικασίες - εξπρές της συγκρότησης του Εποπτικού Συμβουλίου, με τον αναπληρωτή πρόεδρο της Νομικής Αθηνών, Θεόδωρο Φορτσάκη, στη θέση του προέδρου, και η αναζήτηση προσώπων για την πλήρωση των θέσεων του Δ.Σ. και του διευθύνοντος συμβούλου της ΝΕΡΙΤ, προδίδουν πρεμούρα για να μπει τέλος στην παρωδία που τιτλοφορείται ΔΤ. Παρανομία 1η: Η εγκυρότητα του διαγωνισμού είναι στον «αέρα». Ενώ η «Πρωινή Ενημέρωση» της ΔΤ μεταδίδεται, το αρμόδιο υπουργείο για τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα στέλνει e-mail προς τους ενδιαφερόμενους και τους καλεί να υποβάλουν εκ νέου αιτήσεις για τυχόν λάθη και παραλείψεις που έκαναν. Άλλοι εργάζονται και άλλοι «επαιτούν» ακόμη μια διμηνίτικη θέση, υπό τον εκκαθαριστή Γκίκα Μάναλη. Δικαίως οι συνδικαλιστικοί φορείς των δημοσιογράφων και των εργαζομένων καλούν το ΑΣΕΠ, που κατά δήλωση του Παντελή Καψή ήταν εποπτεύουσα αρχή, να απαντήσει στη σωρεία των καταγγελιών για την εσφαλμένη ή δόλια μοριοδότηση και τη συνέχιση της διαδικασίας, ενώ το πρόγραμμα ήταν στον αέρα. Παρανομία 2η: Η ΔΤ, ως δημόσιος φορέας, δεν όφειλε να αναρτήσει τα ονόματα αυτών που τελικώς προσελήφθησαν, και όχι μόνο περί τα 25 που «ανέβηκαν» στη «Διαύγεια»; Αυτή η λίστα έχει γίνει λάστιχο... Παρανομία 3η: Είχαν υπογραφεί Συμβάσεις Εργασίας στην πρεμιέρα της ΔΤ ή έδωσαν τα χέρια, έδωσαν λόγο τιμής -λόγω γνωριμιών- προϊστάμενοι και υφιστάμενοι; Μήπως αυτό λέγεται «μαύρη» εργασία με φορέα το Ελληνικό Δημόσιο; Και η Επιθεώρηση Εργασίας με τι αντανακλαστικά ανταποκρίθηκε για να εντοπίσει τυχούσες... παρανομίες σε σχετικό αίτημα των σωματείων; Φάκελο με πλήρη στοιχεία για την «κατάφωρη παραβίαση της εργασιακής και ασφαλιστικής νομιμότητας από το Ελληνικό Δημόσιο» κατέθεσαν την Πέμπτη στα χέρια του εισαγγελέα Εφετών Γιώργου Κολιοκώστα ο πρόεδρος της ΠΟΣΠΕΡΤ Παναγιώτης Καλφαγιάννης και ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΥ Γιώργος Σαββίδης. Η εισαγγελία δεσμεύτηκε να διερευνήσει τις σοβαρότατες καταγγελίες και τα συνοδευτικά αποδεικτικά στοιχεία... Το έντυπο της σύμβασης που καλούνται να υπογράψουν δημοσιογράφοι και τεχνικοί ορίζει ως εργοδότη τον Γκίκα Μάναλη, άρα το υπουργείο Οικονομικών, είναι δίμηνης διάρκειας και ως μισθό ορίζει ότι βάση αποτελεί η περιβόητη επικαιροποιημένη ΚΥΑ, παραλλαγή του ενιαίου μισθολογίου των δημοσίων υπαλ-

Σωρεία παρανομιών στη στήσιμο του νέου μορφώματος καταγγέλλουν οι συνδικαλιστικοί φορείς των εργαζομένων

λήλων για τους δημοσιογράφους. Στους τεχνικούς υπόσχονται «λαμπρές» αποδοχές...

600 ευρώ. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, η υπογραφή αυτής της σύμβασης σημαίνει αποδοχή της απόλυσης από την ΕΡΤ. Μάλιστα δεν επιτρέπει στον υπογράφοντα να βάλει την έκφραση «με κάθε νόμιμη επιφύλαξη». Όσο για την ασφαλιστικά κάλυψη, άλλοι μιλούν για ΙΚΑ και άλλοι για ΤΣΠΕΑΘ... Δεν έχουν γνωστοποιηθεί ακόμη ο αριθμός και τα ονόματα των εργαζομένων που έχουν τελικά προσληφθεί από τη λίστα των 577 επιτυχόντων. Πολλοί εργαζόμενοι, όταν βλέπουν τους όρους της σύμβασης, λένε «όχι, ευχαριστώ»... Ισχύει ότι στην αναζήτηση προσώπων που θα στελεχώσουν το δελτίο ειδήσεων στέλνουν δικαστικούς επιμελητές για τον εντοπισμό των... επιτυχόντων; Άλλοι βέβαια -αποτυχόντες του κατ’ ευφημισμόν διαγωνισμού- ανταπο-

κρίνονται στα καλέσματα των επικεφαλής που, ειρήσθω εν παρόδω, δεν είναι στη λίστα που δημοσιοποιήθηκε- να επιστρέψουν άρονάρον από τις διακοπές τους για να πιάσουν δουλειά. Και έχει ο Θεός. Υποσχέσεις για αποκατάσταση είχαν και τεχνικοί που εργάστηκαν στην Κατεχάκη για το «στήσιμο» της ΔΤ. Όμως μάλλον τα μεροκάματα ήταν «κόκκινα» ή εθελοντική προσφορά στην ιδέα της ΔΤ... και οι αντιδράσεις των τεχνικών ακούστηκαν μέχρι τη Λεωφόρο Μεσογείων. Προφανώς και υπάρχει προσωπική ευθύνη και στον εργαζόμενο που συμμετέχει σ’ αυτήν την παρωδία. Όμως δεν μπορεί να υπάρχει συμψηφισμός. Η μεν κυβέρνηση εκβιάζει. Ο άνεργος είναι ευάλωτος και υπό καθεστώς πίεσης. Όφειλε αυτό το μόρφωμα που λέγεται ΔΤ, ως προάγγελος ενός νέου δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα, να τηρεί τουλάχιστον τη νομιμότητα. Πάντως, τόσο στο Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής όσο και στην ΕΤ3 οι «καταληψίες» και οι «πειρατές», κατά τον Σ. Κεδίκογλου, εργαζόμενοι της ΕΡΤ επιμένουν και συνεχίζουν, παρά την απόφαση της EBU να αποδυναμώσει τα τεχνικά μέσα μετάδοσης του αυτοδιαχειριζόμενου εγχειρήματος. Όσοι «αγάπησαν» τη σημερινή ΝΕΤ, μπορούν να τη βλέπουν και να την ακούνε πλέον μόνο διαδικτυακά (ertopen.com και pressproject). Μπορούν, όμως, να ακούν κανονικά την ΕΡΑ και από τους 19 περιφερειακούς σταθμούς. Όσο για τη σύγκριση; Αν και έχουν το κράτος αρωγό εκεί στη ΔΤ, απεδείχθησαν ανεπαρκείς και ελλιπείς. Ήρθαν και τα νούμερα της τηλεθέασης (2,5% στον μέσο όρο την πρώτη μέρα της «Πρωινής ενημέρωσης») και επέτειναν την γκρίνια και την κατήφεια στη Κατεχάκη. Η κοινωνία δεν τους επιβραβεύει. Αντιθέτως, οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ έχουν την κοινωνία των πολιτών δίπλα τους. Είναι αλληλέγγυοι. Και η μεγάλη ανταπόκριση στην τηλεθέαση είναι δέσμευση για το «Συνεχίζουμε»... Χωρίς υποσημειώσεις.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

17

ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ετοιμάζουν το νέο πρόγραμμα οι «αόρατοι» αγοραστές του 902

Μάχη για την «πολιτική» πίτα δίνουν παλαιοί και νέοι καναλάρχες εν όψει εκλογών Επιχειρηματικές κόντρες και «πολιτικά γραμμάτια» στη μικρή οθόνη από τον Σεπτέμβριο. Χρεωκοπημένοι «γίγαντες» και «νάνοι» με ζεστό και offshore χρήμα στον πόλεμο της «ενημέρωσης»

ΝΕΑ ΚΑΙ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΠΛΟΚΗ ΣΤΙΣ ΟΘΟΝΕΣ

Καπαρώνουν κανάλια εν όψει εκλογών ΓΡΑΦΕΙ Ο ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΟΣ

Ριζικές αλλαγές δρομολογούνται στο χρεωκοπημένο τηλεοπτικό τοπίο και με δεδομένο πως η χώρα από τον Σεπτέμβριο μπαίνει σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, οι καναλάρχες -παλαιοί αλλά και νέοι- ετοιμάζονται πυρετωδώς για την έναρξη της σεζόν. Παλαιά κανάλια ρίχνονται στη μάχη με νέα μορφή και νέα εμφανίζονται από το πουθενά με αποκλειστικό σκοπό την εξόφληση πολιτικών γραμματίων. Αυτή τη φορά το διακύβευμα για το επιχειρηματικό-τηλεοπτικό κατεστημένο δεν είναι τα μερίδια της έτσι κι αλλιώς φτωχής διαφημιστικής πίτας, αλλά η «πολιτική» διείσδυση στο εκλογικό σώμα και η εξυπηρέτηση συμφερόντων. Οι επιχειρηματικές δυνάμεις ανασυντάσσονται εν όψει εκλογών και πολιτικών εξελίξεων, γνωρίζοντας τη δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ, πως μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα εξετάσει από μηδενική βάση τις τηλεοπτικές άδειες. Με δεδομένη την οικονομική στενότητα και τα δυσβάστακτα χρέη των πάλαι ποτέ εύρωστων καναλιών, ο ανταγωνισμός αναμένεται να μεταφερθεί από την ψυχαγωγία αποκλειστικά στον ενημερωτικό τομέα. Με δελτία ειδήσεων «παραθύρων - σχολιαστών» και ενημερωτικές εκπομπές χαμηλού οικονομικού κόστους αναμένεται να δοθεί η φετινή τηλεοπτική μάχη, αλλά και η ύστατη προσπάθεια στήριξης του μνημονιακού πολιτικού συστήματος. Χωρίς κανείς ακόμα να γνωρίζει την πολιτική ταυτότητα του «offshore» ιδιοκτήτη του 902 και με το χρεωκοπημένο Alter να «υπόσχεται» μέσω τηλεοπτικής κάρτας πως σύντομα θα είναι «και πάλι κοντά μας», νέοι παίκτες παλαιάς κοπής επιχειρούν να γίνουν μέρος ενός καταρρέοντος συστήματος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η κόντρα των 8 μεταξύ Mega και Star, μετά την προδιαγεγραμμένη στροφή του δεύτερου σε πιο ενημερωτικό χαρακτήρα. Η απόφαση της οικογένειας Βαρδινογιάννη για την πολιτική αναβάπτιση του Star Channel, μέσω της ηχηρής μεταγραφής του Νίκου Χατζηνικολάου στις αρχές του καλοκαιριού, θεωρήθηκε casus belli από την πλευρά των με-

γαλομετόχων του Mega, Μπόμπολα και Ψυχάρη. Ο δεύτερος μάλιστα δεν δίστασε τότε με δημοσιεύματα «ειδικού συνεργάτη» στο «Βήμα» και στα «Νέα» να επιτεθεί στον Β. Βαρδινογιάννη, από τον οποίο ο ΔΟΛ βλέπει πλέον να απειλείται επιχειρηματικά όχι μόνο στο πεδίο της τηλεθέασης του Mega, αλλά και σε άλλες επιχειρηματικές «ευκαιρίες» που ανοίγουν με την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας. Και ενώ στην κρίσιμη γενική συνέλευση της «Τηλέτυπος», που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο στο Hilton, όλοι περίμεναν την οριστική ρήξη μεταξύ των συνιδιοκτητών, ο Γιώργος Β. Βαρδινογιάννης ανανέωσε τη θέση του στο Δ.Σ. της εταιρείας. Όμως πριν λίγες ημέρες, σε έκτακτη συνεδρίαση του Δ.Σ., «έσκασε» η βόμβα της παραίτησης. Τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα του Mega σε συνδυασμό με την αναδιάρθρωση του Star φαίνεται ότι έδειξαν την πόρτα εξόδου στον κ. Βαρδινογιάννη. Η κατάσταση, όπως όλα δείχνουν, δυσκολεύει για το Mega, το οποίο, ενώ πραγματοποιεί νέα αύξηση κεφαλαίου με μετρητά 15 εκατ. ευρώ, δεν κατάφερε να πετύχει τους χρηματοοικονομικούς δείκτες που όφειλε βάσει δανειακής σύμβασης ομολογιακού δανείου 98 εκατ. ευρώ, το οποίο έλαβε από τις τράπεζες για την αναχρηματοδότηση δανείων στις αρχές του 2013. Ο καθαρός δανεισμός της «Τηλέτυπος» ξεπερνά τα 100 εκατ. ευρώ, ενώ οι πιέσεις των τραπεζών για την αποπληρωμή των δανείων είναι μεγάλες. Αντιθέτως, το Star ενέταξε στο δυναμικό του ένα δυνατό δημοσιογραφικό team, το οποίο μεταξύ άλλων αποτελείται από τους Νίκο Χατζηνικολάου, Πόπη Τσαπανίδου, Μάρα Ζαχαρέα, Κάτια Μακρή, Σταύρο Λυγερό, και, όπως όλα δείχνουν, ετοιμάζεται να δώσει δυναμικό παρών στον τομέα της ενημέρωσης, αρκεί να ξεπεραστούν οι αντιρρήσεις ορισμένων στελεχών του καναλιού που επιμένουν στη μερική διατήρηση του «νεανικού» χαρακτήρα του δελτίου ειδήσεων. Αντιρρήσεις που, σύμφωνα με πληροφορίες, προβληματίζουν έντονα τα μεταγραφικά αποκτήματα του σταθμού. Την ίδια ώρα, η έντονη κινητικότητα δημοσιογράφων που παρατηρείται τις τελευ-

ταίες ημέρες στο μέχρι πρότινος άγνωστο και άσημο Action 24 έχει προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον στους τηλεοπτικούς κύκλους, μιας και, όπως όλα δείχνουν, ένας νέος πολιτικός παίκτης ετοιμάζεται να μπει δυναμικά στο παιχνίδι. Ένα κανάλι που, αν και στα σπάργανά του, έχει αποκτήσει έντονα πολιτικό χρώμα τόσο λόγω της «πράσινης» χροιάς του ιδιοκτήτη του όσο και λόγω των μεταγραφικών του αποκτημάτων. Ο ιδιοκτήτης του Action 24, Διονύσης Παναγιωτάκης, δραστηριοποιήθηκε με την ιδιότητα του τηλεοπτικού παραγωγού, μέσω της PLD Productions, στην ιδιωτική τηλεόραση, συνεργαζόμενος κυρίως με τον Alpha. Στη συνέχεια, η PLD παρείχε υπηρεσίες στον ΟΤΕ TV, παράγοντας αθλητικές εκπομπές για το πρόγραμμά του. Ο σταθμός Action24 είναι το παλιό Magic TV του Σωκράτη Κόκκαλη, το οποίο πέρασε στη συνέχεια στον έλεγχο του Πέτρου Κυριακίδη. Ο επιχειρηματίας και συνεργάτης του Λ. Λαυρεντιάδη καταζητείται, έχοντας διαφύγει στη Βραζιλία. Ο σταθμός ανήκει κατά 85% στη Rea Scenery LTD, συμφερόντων του Διονύση Παναγιωτάκη, και κατά 15% στον Πέτρο Κυριακίδη. Ο κ. Παναγιωτάκης, ο οποίος είναι και σύζυγος της Ελένης Κούρκουλα, πρώην υφυπουργού Παιδείας και προσωπικής φίλης του κ. Βενιζέλου, σκοπεύει να μετατρέψει το κανάλι από κυρίως αθλητικό σε ενημερωτικό, χάρη και στις μεταγραφές πολλών γνωστών δημοσιογραφικών ονομάτων του κεντροαριστερού χώρου, όπως ο Γιάννης Αντύπας, ο Βαγγέλης Γιακουμής, ο Βασίλης Σκουρής, η Χριστίνα Κοραή, ο Δημήτρης Μαρκόπουλος, ο Σεραφείμ Κοτρώτσος κ.ά. Ενδεικτικό της «κεντροαριστερής» ενίσχυσης του καναλιού είναι το γεγονός πως ο Σταμάτης Μαλέλης ανανέωσε τη συνεργασία της δημοσιογραφικής σχολής που διευθύνει με το Action 24, με τους φοιτητές του να εμφανίζονται στις εκπομπές του καναλιού και να παρουσιάζουν τη δουλειά τους από τη συχνότητα. Με το Action 24, λένε όσοι γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις, ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ θα αποκτήσει ένα ακόμη «φιλικό» κανάλι σε μια εποχή που το τηλεοπτικό σκηνικό αλλάζει άρδην.

Ξεκίνησε την περασμένη Τετάρτη το ΕΣΡ τη διαδικασία εξέτασης του φακέλου της αγοραπωλησίας του ραδιοτηλεοπτικού σταθμού 902, του σταθμού δηλαδή του ΚΚΕ, που επέλεξε να τον πουλήσει στην κυπριακή offshore εταιρεία με την επωνυμία «AOrizon Media». Η υπόθεση βρίσκεται στο στάδιο του ελέγχου από τις αρμόδιες νομικές και οικονομικές υπηρεσίες του Συμβουλίου και το τελικό πόρισμα για την πώληση του σταθμού αναμένεται να εκδοθεί στις αρχές Σεπτεμβρίου. Είχε προηγηθεί η παρέμβαση του γενικού γραμματέα Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Γιώργου Σούρλα, ο οποίος, στη συνάντηση που είχε με τον πρόεδρο του ΕΣΡ, Ιωάννη Λασκαρίδη, ζήτησε να δοθούν όλα τα στοιχεία αναφορικά με την εταιρεία και τα φυσικά πρόσωπα που αγόρασαν τον 902, ο οποίος πουλήθηκε, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το ΕΣΡ, για 3,7 εκατομμύρια ευρώ. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της νέας εταιρείας, το πρόγραμμα του νέου σταθμού θα είναι έτοιμο στις 10 Σεπτεμβρίου. Κατά την έναρξη της εξέτασης των στοιχείων, την περασμένη Τετάρτη, σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΕΣΡ, παρουσιάστηκαν ο δικηγόρος της «Ραδιοτηλεοπτικής Α.Ε.» Αντώνης Μπιτσάκης και ο δικηγόρος του Δ.Σ. της νέας εταιρείας Δημήτρης Ράπτης και όχι ο πληρεξούσιος δικηγόρος της «Α-Orizon Media» Γιάννης Μπούρας, ο οποίος την περασμένη Δευτέρα είχε αποστείλει επιστολή με την οποία διέψευσε δημοσίευμα των «Νέων» που συνέδεε ανθρώπους της εταιρείας με το σκάνδαλο του αλογίσιου κρέατος. Σύμφωνα με πηγές του ΕΣΡ, ο δικηγόρος του 902 επέρριψε, εμμέσως πλην σαφώς, ευθύνες στο ΕΣΡ για την πώληση του σταθμού μιλώντας για ασφυκτικές πιέσεις, οι οποίες κατέστησαν την πώληση μοναδική λύση, και κατόπιν αποχώρησε. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο δικηγόρος της νέας εταιρείας δεν φάνηκε να είναι σε θέση να ανταποκριθεί επαρκώς στα ερωτήματα των μελών του ΕΣΡ. Μέχρι λοιπόν τη δημοσίευση της απόφασης και με δεδομένη την άρνηση του ΚΚΕ να δώσει στη δημοσιότητα συγκεκριμένα στοιχεία για το ποιος είναι τελικά ο επιχειρηματίας ή οι επιχειρηματίες που αγόρασαν τον 902, θα εξακολουθεί να παραμένει άγνωστο σε ποια χέρια πάει η συγκεκριμένη συχνότητα, η οποία είχε δοθεί στο ΚΚΕ το 1989, την εποχή δηλαδή του ενιαίου Συνασπισμού της Αριστεράς. Οι δηλώσεις του κ. Σούρλα μετά τη συνάντησή του με τον κ. Λαζαρίδη τόνισαν πως είναι απαραίτητο «να δοθούν απαντήσεις και διευκρινίσεις σε όλα τα ζητήματα που τίθενται και απασχολούν την κοινή γνώμη, όπως, για παράδειγμα, αν έχουν μεταβιβαστεί οι μετοχές σε offshore εταιρεία, ποια είναι τα φυσικά πρόσωπα-αγοραστές και το πόθεν έσχες των χρημάτων που διατέθηκαν για την αγορά». ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΜΟΣ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

18

ΘΕΜΑΤΑ

Τελευταίο αντίο στον σύντροφο Μανώλη Γιακουμάτο Σύντροφε Μανώλη, ως γραμματέας της οργάνωσης του ΣΥΡΙΖΑ Σαρωνικού, βρίσκομαι στη θλιβερή θέση να σε αποχαιρετήσω, εκπροσωπώντας την οργάνωσή μας. Σήμερα όλη η Αριστερά και όχι μόνο πενθεί. Χάθηκε ένας ξεχωριστός άνθρωπος. Μια επική μορφή της Αριστεράς. Μια ξεχωριστή προσωπικότητα. Αποτελεί παράδειγμα ήθους, συνέπειας και αυτοθυσίας για τις αξίες που πίστευε. Πορεύτηκε δίπλα στην Ιστορία μέχρι σήμερα. Αυτή την πορεία την ακολούθησε με απαράμιλλη συνέπεια, πίστη στις ιδέες του, εντιμότητα και γενναιότητα. Είχε την πολύτιμη «στόφα» του αγνού, σεμνού και συνεπή αριστερού αγωνιστή. Υπηρέτησε με πάθος τις πανανθρώπινες αξίες της δικαιοσύνης, της ισότητας, της ελευθερίας, του σοσιαλισμού. Θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία, ακριβέ μας Μανώλη. Και εσύ και τα δύο αυτά τα διέθετες, στον ανώτατο βαθμό σε όλη σου την αγωνιστική πορεία. Ο σύντροφος Μανώλης υπήρξε από τα ιδρυτικά μέλη του Συνασπισμού, αλλά και του ΣΥΡΙΖΑ στην περιοχή μας. Ο δικός μας κυρ Μανώλης πάντα μάς άκουγε, με σοφία μάς συμβούλευε. Ισορροπούσε τα πνεύματα, συνέθετε απόψεις. Άλλοτε αυστηρός, άλλοτε γλυκύτατος και μειλίχιος, με σπάνια δεξιότητα στη σύνθεση απόψεων. Υπήρξε αυθεντικός ιδεολόγος, τίμιος αγωνιστής σε ταραγμένα χρόνια. Ένας σεμνός άνθρωπος που δίδαξε πρώτα απ’ όλα με το παράδειγμα της ζωής του. Η προσωπική του ηθική θα μας λείψει όσο και η σκέψη του. Σύντροφε Μανώλη, θα σε θυμόμαστε με συγκίνηση και θαυμασμό. Σ’ ευχαριστούμε πολύ για πάντα. Καλό σου ταξίδι, σύντροφε. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ

Επικηδείους λόγους εκφώνησαν ο δήμαρχος Σαρωνικού Πέτρος Φιλίππου, το μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρολιάκος, εκ μέρους της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ ο βουλευτής Γιώργος Πάντζας και εκ μέρους του Συλλόγου Φυλακισμένων Εξόριστων Αγωνιστών ο Σπύρος Αναγνωστόπουλος. Παραβρέθηκαν ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Βίτσας, οι βουλευτές Αττικής Γιώργος Πάντζας και Αλέξης Μητρόπουλος, τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Βασίλης Πριμικύρης, Πάνος Σκουρολιάκος και Κατερίνα Θεοδωράτου, πολλοί φίλοι, σύντροφοι, εξόριστοι συναγωνιστές και πλήθος κόσμου.

ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ Η Μάχη Οικονόμου στη μνήμη της Ελένης Κοβάνη προσφέρει το ποσό των 50 ευρώ για την ευόδωση των σκοπών της Εταιρείας Μελέτης της Ιστορίας της Αριστερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ). Ο Μπάμπης, η Τζένη και ο Πέτρος Κοβάνης, στη μνήμη της αδελφής τους και θείας Ελένης Κοβάνη, καταθέτουν το ποσό των 150 ευρώ για την ενίσχυση του έργου της Εταιρείας Μελέτης της Αριστερής Νεολαίας (ΕΜΙΑΝ).

ΝΑΥΑΓΙΟ Η ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ

Ούτε εθελοντικά δεν βάζουν το χέρι στην τσέπη γνωστοί εφοπλιστές ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΡΑΠΑΝΑΚΗ

«Η ναυτιλία είναι ο μόνος κλάδος που συμμετέχει οικειοθελώς, με αύξηση της φορολογίας τους και μάλιστα με δική της έγγραφη δήλωση. Πριν από 3 εβδομάδες, έγινε η επικύρωση αυτής της συμφωνίας ανάμεσα στην Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών και τον πρωθυπουργό, όταν και προσυπογράφηκε ότι τα πλοία υπό ελληνική σημαία, αλλά και τα πλοία υπό ξένη σημαία που ανήκουν σε εταιρείες εγκατεστημένες στην Ελλάδα, θα πληρώσουν διπλάσιο φόρο. Αυτό είναι μια σημαντική συνεισφορά, δεν πρέπει να την παραμελούμε». Τάδε έφη πριν από μερικές μέρες ο υπουργός Ναυτιλίας, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, αναφερόμενος στην πολυδιαφημισμένη συμφωνία για εθελοντική φορολογική συνεισφορά των εφοπλιστών. Η συμφωνία προβλέπει τη συγκέντρωση 140 εκατ. ευρώ ετησίως για τα επόμενα τρία χρόνια. Την ίδια στιγμή που οι φορολογικοί συντελεστές για τους ναυτικούς είναι 15% για

τους αξιωματικούς και 10% για τα κατώτερα πληρώματα, με την επιπλέον φορολογία να ανέρχεται στα 57 εκατομμύρια ετησίως, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών. Αξίζει να τονιστεί πως η φορολογία για τα πληρώματα υπερδιπλασιάστηκε (3% και 6% ήταν αντίστοιχα) και όχι εθελοντικά... Η αντίστοιχη συνεισφορά των εφοπλιστών, σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2012, άγγιζε τα 14 εκατομμύρια ευρώ. Οι «πατριώτες της θάλασσας» όμως φαίνεται πως δεν δέχονται να βάλουν το χέρι στην τσέπη, ούτε καν εθελοντικά, παρά τις πιέσεις του προέδρου της Ένωσης Εφοπλιστών και του Α. Σαμαρά. Μάλιστα, εξαιτίας της αναιμικής προσέλευσης σε πρώτη φάση, δόθηκε διορία, με αίτημα του Θ. Βενιάμη. Η παράταση δόθηκε, οι εφοπλιστές σφύριξαν ξανά αδιάφορα, όπως φαίνεται από τη λίστα που εξέδωσε η Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών και δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα dealnews.gr. Συνολικά συμμετείχαν στο πρόγραμμα της εθελοντικής φορολογίας 442 ναυτιλιακές εταιρείες, πολλές εκ των οποίων

έχουν κοινό ιδιοκτήτη. Ανάμεσα στα πιο γνωστά ονόματα που αρνήθηκαν να δηλώσουν συμμετοχή στο πρόγραμμα, σύμφωνα πάντα με την Deal, και έτσι δεν θα πληρώσουν ούτε ευρώ είναι οι Πάρις Δράγνης, ο Αδαμάντιος Πολέμης, ο Κωστάκης Λοΐζου, ο Βασίλης Θεοχαράκης, ο Νίκος Ε. Λιβανός, ο Πήτερ Λιβανός, ο Γιώργος Σακαλής, ο Λεωνίδας Δημήτρης Ευγενίδης, ο Νικόλας Φιστές και ο Μιχάλης Ζολώτας, ο Νίκος Νοτιάς, ο Λεό Πατίτσας, ο Γιώργος Περογιαννάκης, ο Αδαμάντιος Λεμός, ο Νίκος Μαδιάς της, ο Ηλίας Τσάκος, ο Πάνος Ηλιόπουλος, ο Σταμάτης Φραγκούλης, ο Γιώργος Φραγκίστας και ο Χρήστος Π. Λεμός. Από την άλλη, μεταξύ εκείνων που δήλωσαν συμμετοχή στο πρόγραμμα είναι ο Β. Μαρινάκης, ο Δ. Μελισσανίδης, ο Γ. Βαρδινογιάννης, ο πρόεδρος της ένωσης, Θ. Βενιάμης, οι αδερφοί Αγγελόπουλοι, ο όμιλος Λασκαρίδη, οι οικογένειες Τσάκου, Κωνσταντακόπουλου και Αλαφούζου.

Αυτή τη Δευτέρα στην

ΑΥΘΑΙΡΕΤΑ

Ο,τι πρέπει να ξέρετε για τον νέο νόμο που αρχίζει να εφαρμόζεται από τις 2 Σεπτεμβρίου

ΒΙΒΛΙΟ

ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ελληνο-αλβανικές σχέσεις:

Ο εθνικισμός, οι θαλάσσιες ζώνες, οι αγωγοί και η μειονότητα

Ελληνική και ξένη λογοτεχνία στις προθήκες των βιβλιοπωλείων το φθινόπωρο.

Ποια νέα μυθιστορήματα θα κυκλοφορήσουν τις επόμενες εβδομάδες

ΑΡΘΡΟ

«Νοητή και αδιανόητη Κεντροαριστερά» Tου Θ. Π. Παπαθεοδώρου ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, ΤΕΩΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ

ΘΕΜΑ

«Μήπως ο ρατσισμός μας είναι τελικά ιστορικός;»

Από την «προσφυγική αγέλη» του 1922, στην «υγειονομική βόμβα» του 2013

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

19

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ

ο ίδιος πληροφορίες στο Υποθηκοφυλακείο.

Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες Ο διάβολος, λένε, κρύβεται πάντα στις λεπτομέρειες, καλό είναι να γνωρίζουν όσοι δανειολήπτες αναστέναξαν με ανακούφιση όταν άκουσαν από το κυβερνητικό ντουέτο ότι σχεδιάζουν να παγώσουν την άρση απαγόρευσης των πλειστηριασμών για έναν ακόμη χρόνο πως οι πλειστηριασμοί έχουν ήδη ξεκινήσει. Εδώ και καιρό, οι τράπεζες βρίσκουν τρόπους και παρακάμπτουν τη σχετική απαγόρευση πουλώντας «όσο όσο» τα «κόκκινα» στεγαστικά σε επενδυτικές εταιρείες που στη συνέχεια αναλαμβάνουν την είσπραξη ολόκληρου του δανείου, χωρίς να τους εμποδίζει απολύτως κανείς. Την ώρα που επενδυτικά funds αγοράζουν ήδη στεγαστικά δάνεια, η δικομματική κυβέρνηση απλώς αγοράζει πολιτικό χρόνο μέσω μιας ομιχλώδους παράτασης της απαγόρευσης μέσω πολύπλοκων και θολών όρων όπως μειώσεις ορίων στις αντικειμενικές αξίες, χαρακτήρα ακινήτου, συνέπεια δανειζόμενου κ.ο.κ.

Τα «κοράκια» έφτασαν στην Ελλάδα Πρόσφατα, μεγάλο fund του εξωτερικού κατάθεσε πρόταση σε μία από τις σημαντικότερες ελληνικές τράπεζες για να εξαγοράσει ένα μεγάλο μέρος των στεγαστικών της δανείων στο 30% της αξίας τους. Δηλαδή, για κάθε 100 ευρώ δανείου, να δώσει 30 ευρώ και να αναλάβει το δανειακό χαρτοφυλάκιο. Ανάλογες προτάσεις έχουν γίνει και σε άλλες τράπεζες που θέλουν να ξεφορτωθούν χιλιάδες «κόκκινα» δάνεια, δίνοντάς τα σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές. Τα distress funds έχουν μπει δυναμικά στην ελληνική αγορά και στοχεύουν στην απόκτηση κυρίως στεγαστικών δανείων σχεδόν... τσάμπα. Συγκεκριμένα, στη χώρα μας φέρονται να βρίσκονται στελέχη των Apollo Capital, Monarch Alternative Capital, Oaktree Capital Management, York Capital, Marathon Asset Management και Fairfax. Ο σχετικός τιμοκατάλογος των distress funds αναφέρει ότι τα δάνεια που διαθέτουν εξασφαλίσεις ακινήτων μπορούν να πουληθούν στο 30-40% της αξίας τους, ενώ όσα δεν έχουν τέτοιες εξασφαλίσεις «πωλούνται» ακόμα και στο 10%. Έτσι, τα στεγαστικά που έχουν δοθεί με προσημειώσεις ακινήτων θεωρούνται τα καλύτερα στο χαρτοφυλάκιο

των τραπεζών, ακόμα κι αν δεν εξυπηρετούνται κανονικά, αφού μπορούν να προσελκύσουν ξένους επενδυτές που θεωρούν ότι μπορούν να εισπράξουν ποσά μεγαλύτερα του κεφαλαίου που δαπάνησαν για την αγορά του δανείου. Ακόμα κι αν δεν πετύχουν τον στόχο τους, όμως, θα παραμείνουν στην κατοχή τους ακίνητα με σαφώς μεγαλύτερη αξία. Τα περισσότερα funds έχουν έδρα στη Νέα Υόρκη και ειδικεύονται στο να αγοράζουν σε όσο πιο χαμηλές τιμές γίνεται τα «κόκκινα δάνεια» ή άλλα περιουσιακά στοιχεία που βαρύνονται με χρέη και στη συνέχεια προσπαθούν να εισπράξουν τα δάνεια ή να πουλήσουν τα περιουσιακά στοιχεία σε τιμές υψηλότερες από αυτές που αγόρασαν. Τα συγκεκριμένα funds καταφτάνουν στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου που υπάρχει τάση συρρίκνωσης των δανείων.

Μέσω off shore οι τράπεζες αγοράζουν τα δάνειά τους Ξεχωριστό ενδιαφέρον πάντως παρουσιάζει το σενάριο που θέλει ελληνικές τράπεζες να βρίσκονται πίσω από κάποια funds μέσω offshore εταιρειών και να διεκδικούν να αγοράσουν «κόκκινα» δάνεια από τό ί-

Πλειστηριασμοί στα «μουλωχτά»

τητα την αγορά επισφαλών στεγαστικών δανείων.

Από τα 320.000 μη εξυπηρετούμενα δάνεια το 1/3 ενδέχεται να οδηγηθούν στη διαδικασία του πλειστηριασμού

διο το χαρτοφυλάκιό τους, αποφεύγοντας με τον τρόπο αυτό την κοινωνική κατακραυγή που θα «λέρωνε» το εμπορικό τους προφίλ αν προχωρούσαν ανοιχτά σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς. Είναι γνωστό πως ελληνικές τράπεζες διαθέτουν σήμερα offsore στα Νησιά Κέιμαν και στο Λουξεμβούργο, που ασχολούνται με το real estate, ενώ μετέχουν και σε ελβετικά επενδυτικά funds με αποκλειστική δραστηριό-

Τι σημαίνει για τους δανειολήπτες Το ερώτημα είναι τι συμβαίνει με όσους δουν το δάνειό τους -κυρίως τα στεγαστικά όπου δεν προβλέπεται όρος αλλαγής κατόχου- να περνά στην κατοχή ενός ξένου fund; Το δάνειο θα εξακολουθεί να το διαχειρίζεται η εκάστοτε τράπεζα, αλλά αυτή τη φορά θα το κάνει για λογαριασμό του fund και οι πιέσεις θα αυξηθούν στον μέγιστο βαθμό και η όποια κοινωνική ανοχή θα εξαφανιστεί μπροστά στην εισπρακτική λογική. Σήμερα υπολογίζεται ότι περίπου 320.000 στεγαστικά δάνεια είναι μη εξυπηρετούμενα, ενώ, σύμφωνα με υπολογισμούς, τουλάχιστον το 1/3 ή περίπου 105.000 δάνεια ενδέχεται να οδηγηθούν στη διαδικασία του πλειστηριασμού, με δυσμενείς συνέπειες για τα νοικοκυριά. Μερικές χιλιάδες στεγαστικά δάνεια βρίσκονται στα χέρια ξένων τραπεζών και επενδυτών. Πρόκειται για τα στεγαστικά που έχουν τιτλοποιήσει ήδη οι τράπεζες και έχουν περάσει ήδη στα χέρια «δανειστών». Μάλιστα, οι οφειλέτες δεν έχουν καμία ενημέρωση, αφού, σε περιπτώσεις που έχει εκχωρηθεί η απαίτηση, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να το μάθει μόνο αν αναζητήσει

Όπως επισημαίνει η καταναλωτική οργάνωση ΕΚΠΟΙΖΩ, παρά τις κατά καιρούς δηλώσεις των εκπροσώπων των τραπεζών ότι δεν ενδιαφέρονται να μετατραπούν σε μάντρες ακινήτων, αρχίζουν και αυξάνονται οι περιπτώσεις που ορισμένα πιστωτικά ιδρύματα επισπεύδουν αναγκαστική εκτέλεση ακόμα και εναντίον της κύριας κατοικίας οφειλετών. Σε πρώτη φάση, συγκεκριμένες τράπεζες βγάζουν στον πλειστηριασμό ακίνητα που δεν προστατεύονται από την αναστολή μέχρι τις 31/12/2013. Υπενθυμίζεται ότι έχουν ανασταλεί έως το τέλος του έτους οι πλειστηριασμοί α) όλων των ακινήτων, εφόσον η οφειλή είναι κάτω από 200.000 ευρώ σε πιστωτικό ίδρυμα και β) της κύριας κατοικίας, ανεξάρτητα από την ιδιότητα του πιστωτή ή του οφειλέτη και του δανειακού υπολοίπου, αρκεί η αντικειμενική της αξία να μην υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο α’ κατοικίας προσαυξημένο κατά 50%. «Η αντικοινωνική όμως συμπεριφορά των τραπεζών δεν σταματά εδώ», σημειώνει η ΕΚΠΟΙΖΩ αναφέροντας ως παράδειγμα τον πρόσφατο πλειστηριασμό κύριας κατοικίας μέλους της στο Ειρηνοδικείο Μαραθώνα. Η ΕΚΠΟΙΖΩ είχε στείλει επιστολή τόσο στην τράπεζα όσο και στον συμβολαιογράφο από τις 4 Ιουλίου, είχε λάβει μάλιστα την έγγραφη διαβεβαίωση του συμβολαιογράφου ότι δεν θα διενεργήσει τον πλειστηριασμό, αφού αποδεικνύεται από δημόσια έγγραφα ότι πρόκειται για την κύρια κατοικία του οφειλέτη. Λίγες μέρες αργότερα όμως «και παντελώς καταχρηστικά, η τράπεζα απέστειλε εξώδικο στην ΕΚΠΟΙΖΩ και τον συμβολαιογράφο, ενημερώνοντας ότι θα προχωρήσει κανονικά στον πλειστηριασμό, με αποτέλεσμα ο οφειλέτης - μέλος της ΕΚΠΟΙΖΩ να έχει χάσει την προθεσμία ανακοπής και αναστολής (5 εργάσιμες ημέρες πριν τον πλειστηριασμό)».

Τρεις κινήσεις που πρέπει να κάνουν οι δανειολήπτες

t

Κίνηση πρώτη: Πληρώνετε ένα ποσό κάθε μήνα. Ασχέτως του ύψους της μηνιαίας δόσης σας, για στεγαστικά, καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες, καταθέστε ένα ποσό στην τράπεζα. Το ζητούμενο είναι να φαίνεται ότι υπάρχει κίνηση στο δάνειο και ότι εσείς, ως δανειολήπτης, μεριμνάτε γι’ αυτό.

t

Κίνηση δεύτερη: Ενημερώστε την τράπεζα για τα οικονομικά σας και την τρέχουσα οικονομική σας κατάσταση. Δηλαδή για τυχόν μειώσεις στον μισθό ή τη σύνταξή σας, για την απώλεια της εργασίας σας κ.λπ.

t

Κίνηση τρίτη: Ζητήστε ρύθμιση του δανείου σας. Επιδιώξτε ρύθμιση στα μέτρα σας, ώστε να μπορείτε να πληρώνετε κάθε μήνα τη δόση σας και το δάνειό σας να εμφανίζεται ενήμερο.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

20

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

EΦΗ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥΣΑΛΤΑΡΗ

Οι πληγές παραμένουν ανοιχτές... Το να αποτίουμε φόρο τιμής στη μνήμη των αθώων θυμάτων της φονικής πυρκαγιάς του 2007 στην Ηλεία είναι χρέος και καθήκον κάθε ευνομούμενης πολιτείας, κάθε φορέα της τοπικής κοινωνίας. Το να επανέρχονται όμως κάθε χρόνο τέτοιες μέρες οι αρμόδιοι φορείς και να διαπιστώνουν λάθη και αδυναμίες, όσον αφορά την ανακούφιση των πληγέντων περιοχών, ξεπερνά τα όρια του επιτρεπτού. Τα 6 χρόνια από τις φονικές πυρκαγιές δεν στάθηκαν αρκετά να επουλώσουν τις πληγές στα 155 δημοτικά διαμερίσματα που είδαν να χάνονται άνθρωποι και να καταστρέφονται σπίτια, δάση, καλλιέργειες, οπωροφόρα δέντρα, κτηνοτροφικές μονάδες, ζώα και υποδομές. Οι πληγές χάσκουν ακόμα ανοιχτές και με υπαρκτό τον κίνδυνο κάθε χρόνο των πλημμυρών λόγω διάβρωσης του εδάφους. Μάταια ο Ηλειακός λαός περίμενε να φθάσουν στον προορισμό τους τα εκατοντάδες εκατομμύρια από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των δωρεών (του Ταμείου Μολυβιάτη, της επιταγής του ΠΑΣΟΚ). Άλλα δεν διεκδικήθηκαν καθόλου, άλλα κάλυψαν διαφορετικές ανάγκες από τις πραγματικές και σε ένα πολύ μεγάλο ποσοστό έγιναν αντικείμενο εξυπηρέτησης τοπικών μικροσυμφερόντων. Η τοπική κοινωνία ζητάει να αναλάβουν επιτέλους η κυβέρνηση και η τοπική αυτοδιοίκηση τις τεράστιες ευθύνες που τους αναλογούν. Ζητάει δικαίωση και επανόρθωση έστω και τώρα. Τα χρήματα που έχουν απομείνει να διατεθούν για την προστασία των μαρτυρικών περιοχών και όχι σε έργα βιτρίνας. Να υπάρξει επιτέλους ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ανασυγκρότησης του νομού. Ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχίσει ανυποχώρητα να παλεύει για να βγει ο πολύπαθος νομός μας από τη μιζέρια και να κατακτήσει τη θέση που δικαιωματικά του ανήκει. * Η Έφη Σαλτάρη-Γεωργοπούλου είναι βουλευτής Ηλείας του ΣΥΡΙΖΑ

EΞΙ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΤΗΣ ΗΛΕΙΑΣ

Πλήρης εγκατάλειψη ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΤΡΙΓΑΖΗ

Λένε ότι ο νομός Ηλείας είναι προικισμένος από τη Φύση και από την Ιστορία. Και δεν απέχει από την αλήθεια η διαπίστωση αυτή για μια περιοχή στην οποία ανήκουν η Αρχαία Ολυμπία, η Αρχαία Ήλιδα, η Ανδρίτσαινα, ο Επικούρειος Απόλλωνας, η Κυλλήνη, ο Καϊάφας, η Φολόη, η Κουρούτα, ο Κακόβατος η λίμνη Κοτυχίου, η Φιγαλεία και το Λέπρεο. Μια περιοχή που το φυσικό της σύνορο με τη Μεσσηνία είναι η Νέδα, το μόνο ποτάμι της Ελλάδας με θηλυκό όνομα. Στον νομό Ηλείας, η ένωση της αρχαιολογίας με την οικολογία θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό μοχλό ανάπτυξης, μαζί με ένα πρόγραμμα ανασυγκρότησης της αγροτικής οικονομίας. Κι όμως, ο νομός αυτός εκπέμπει ισχυρά SOS απ’ όλες τις γωνιές του, οι κάτοικοί του ζουν μέσα στην απόγνωση και την αβεβαιότητα και πολλοί νέοι άνθρωποί του παίρνουν τον ομματιών τους και αναζητούν την τύχη τους στο εξωτερικό. Μετά την καταστροφική επιδρομή της πύρινης λαίλαπας το 2007, του Εγκέλαδου το 2008 και των πλημμυρών το 2011 στον Πύργο και σε άλλες περιοχές, οι μνημονιακές πολιτικές καταστρέφουν ό,τι έχει απομείνει. Εξολοθρεύουν την αγροτιά, κλείνουν σχολεία και νοσοκομεία, αποδιοργανώνουν την Αυτοδιοίκηση, αφήνουν αφύλακτους τους αρχαιολογικούς χώρους, εκμηδενίζουν τη μέριμνα για τις περιβαλλοντικά προστατευμένες περιοχές από διεθνείς συνθήκες (Νatura κ.ά.). Επισκεπτόμενος την Ηλεία, στην οποία βρίσκεται η γενέτειρά μου, το ορεινό χωριό Μίνθη του δήμου Ζαχάρως, νοιώθω έντονα συναισθήματα και στο μυαλό μου γυρίζουν με

ενάργεια πολλές μνήμες των παιδικών και μαθητικών μου χρόνων, οι οποίες συνδέονται και με τις πολιτικές μου επιλογές και τις κοινωνικές μου αντιλήψεις. Θυμάμαι τους σκληρούς αγώνες των γονιών μου -φτωχών αγροτώνόχι μόνο να αναστήσουν δέκα παιδιά, αλλά και να ανοίξουν δρόμους «για να μάθουν τα παιδιά γράμματα», όπως έλεγε η μάνα μου. Θυμάμαι όταν γεννήθηκε η μικρότερη αδελφή μας, το δέκατο παιδί, την είχαμε υποδεχτεί με το συναίσθημα που πήγαζε από την πεποίθηση ότι η οικογένεια αποκτούσε «νέο γραμμάτιο προς εξόφληση». Θυμάμαι το διαδοχικό πέρασμα της περιοχής από διάφορες μορφές αγροτικής παραγωγής: Από τις μεγάλες σταφιδοκαλλιέργειες, την ελαιοπαραγωγή και την αλιεία, στα οπωροκηπευτικά, στην οργανωμένη κτηνοτροφία και στον τουρισμό. Θυμάμαι τα τραγούδια του Καζαντζίδη για την «κακούργα μετανάστευση», τα ορεινά χωριά να ερημώνουν -μαζί και το χωριό μου-, τους αγρότες να γονατίζουν από τα χρέη, τις μεγάλες καλλιέργειες να εξαφανίζονται συμπαρασύροντας και τις αντίστοιχες βιομηχανικές μονάδες. Θυμάμαι τους τοπικούς κομματάρχες -παρατρεχάμενους των μεγάλων αστικών πολιτικών τζακιώννα μετέρχονται κάθε τεχνάσματος και κάθε εκβιασμού για να υφαρπάξουν την ψήφο των πολιτών, τάζοντας «λαγούς με πετραχήλια». Μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν όχι

μόνο σε παλιούς καιρούς αλλά και στην περίοδο μετά τη μεταπολίτευση του 1974, όταν η εκλογική συμπεριφορά των Ηλείων άλλαξε και ο νομός από παραδοσιακά γαλάζιος έγινε καταπράσινος. Θυμάμαι τις αυταπάτες που γέννησε στις τοπικές κοινωνίες η μεγάλη ιδέα του Κ. Καραμανλή για τη μόνιμη τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στην κοιτίδα τους, αλλά και η ανάληψη της Ολυμπιάδας του 2004 από την Ελλάδα. Οι έντονες μνήμες μου είναι και πιο πρόσφατες, διότι έζησα από κοντά και τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007, τότε που η Ηλεία έγινε Χιροσίμα, έχοντας βρεθεί στον νομό εκείνο τον «μαύρο Αύγουστο» ως υποψήφιος βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ. Στις 24 Αυγούστου 2007, όταν άρχισε η πρωτοφανής φονική επιδρομή (45 νεκροί) της πύρινης λαίλαπας από τη Μάκιστο και την Αρτέμιδα και εξαπλώθηκε ώς τον Καϊάφα και το Γιαννιτσοχώρι, ενώ δύο εικοσιτετράωρα μετά επλήγη ακόμα και η Αρχαία Ολυμπία, ακούστηκαν από επίσημα χείλη κωμικοτραγικές έως και εξωφρενικές δηλώσεις, περί του «στρατηγού άνεμου», «ασύμμετρων απειλών», για να «βγουν λάδι» οι κρατούντες και να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα. Μετά την τραγωδία ακολούθησε η ακατάσχετη υποσχεσιολογία περί «αναγέννησης του νομού», «πράσινης ανάπτυξης» και ταχύτατων αποζημιώσεων. Όλα όμως αυτά παρέμειναν μετέωρα και, έξι χρόνια μετά, τα συναισθήματα που κυριαρ-

χούν στους Ηλείους είναι η οργή και η αγανάκτηση για την εγκατάλειψη από το επίσημο κράτος και όλες τις κυβερνήσεις. Εκείνο, όμως, που μένει έντονα χαραγμένο στην καρδιά του λαού της Ηλείας είναι το τεράστιο κίνημα αλληλεγγύης προς τους πυρόπληκτους, που εκδηλώθηκε τότε απ’ όλη την Ελλάδα, τον απόδημο ελληνισμό και τον διεθνή χώρο. Αποτέλεσμα του αξιοθαύμαστου εκείνου κινήματος ήταν η δημιουργία του «ταμείου Μολυβιάτη», το οποίο συγκέντρωσε περίπου 200 εκατ. ευρώ από 93 χιλιάδες δωρητές, άτομα και φορείς. Αλλά και το υπόλοιπο του ταμείου (118 εκατ. ευρώ το 2010) το «έφαγε» το Μνημόνιο και στις αλλεπάλληλες ερωτήσεις που κατατίθενται στην Βουλή για την τύχη του ελάχιστα πειστικές απαντήσεις δίνονται από τους αρμόδιους. Το χειρότερο είναι ότι τίποτα δεν διδάχθηκαν οι κρατούντες από το ολοκαύτωμα της Ηλείας, ούτε από εκείνα της Πάρνηθας, της Εύβοιας, πολλών νομών της Πελοπονήσσου, αλλά και πολλών νησιών, όπως η Χίος πέρυσι. Η δασοπροστασία στη χώρα μας παραμένει ζητούμενο και γενικότερα η καταστροφή του περιβάλλοντος είναι το αποτέλεσμα καταστροφικών - κερδοσκοπικών αντιλήψεων που διαιωνίζονται. Άρα, ένα εναλλακτικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης της Ελλάδας, μετά τα Μνημόνια, που διεκδικεί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί παρά να στηριχθεί στην αρχή: Οι άνθρωποι και το περιβάλλον πάνω από τα κέρδη.

Ο νομός εκπέμπει ισχυρά SOS απ’ όλες τις γωνιές του, οι κάτοικοί του ζουν μέσα στην απόγνωση και την αβεβαιότητα και πολλοί νέοι άνθρωποί του παίρνουν των ομματιών τους και αναζητούν την τύχη τους στο εξωτερικό

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

YΓΕΙΑ

«Καζάνι» που βράζει η υγεία ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ ΡΑΠΑΝΑΚΗ

Τον δρόμο της κινητικότητας άνοιξαν οι ασθενείς, με τη διαδικασία «εκκένωσης» 8 νοσοκομείων που έχουν επιλεγεί για αλλαγή χρήσης. Πρόκειται για νοσοκομεία των οποίων το προσωπικό τέθηκε σε διαθεσιμότητα, τα οποία είναι η «Πολυκλινική», το «Αμαλία Φλέμιγκ», «Αγ. Βαρβάρα», «Πατησίων» και «Σπηλιοπούλειο» στην Αττική και τα «Ειδικών παθήσεων», «Αφροδίσιων και Δερματικών νοσημάτων» και «Παναγία» στη Θεσσαλονίκη. Από την περασμένη Τετάρτη, 8 συντονιστές του Εθνικού Κέντρου Επιχειρήσεων Υγείας (ΕΚΕΠΥ), υπό την εποπτεία του κ. Ευσταθίου, κατέγραψαν τους νοσηλευόμενους και στη συνέχεια ξεκίνησε η διακομιδή τους με ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ σε άλλα νοσοκομείο, ενώ αναβάλλονται ακόμα και χειρουργεία. «Ακόμη και σε εμπόλεμες ζώνες προκαλεί ανατριχίλα το άκουσμα της εκκένωσης νοσοκομείων» ανέφερε ο πρόεδρος της ένωσης νοσοκομειακών γιατρών (ΟΕΝΓΕ), Δ. Βαρνάβας, ο οποίος τόνισε πως τα 8 νοσοκομεία που εκκενώθηκαν οδηγούνται σε κλείσιμο, μιλώντας για «κύμα λουκέτων» το επόμενο διάστημα. Υπουργείο υγείας και ΕΚΕΠΥ υποστηρίζουν πως πρόκειται για αλλαγή χρήσης και όχι «λουκέτα» αφού, σύμφωνα με το επιχειρησιακό σχέδιο «Δημοκήδης», στη θέση των νοσοκομείων που κλείνουν θα δημιουργηθούν Κέντρα Υγείας Αστικού Τύπου ή Μονάδες Χρονίων Παθήσεων.

Αυξήθηκαν οι «διαθέσιμοι νοσοκομειακοί» - «Δεν θα γίνουν απολύσεις» δεσμεύεται ο Γεωργιάδης Προσωπικό όλων των ειδικοτήτων (γιατροί, νοσηλευτές, διοικητικοί, τεχνικοί) που κατέχει οργανικές θέσεις σε νοσοκομεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης ανοίγει τον «χορό» της κινητικότητας στο ΕΣΥ. Σύμφωνα με λίστες που δημοσίευσε το «Έθνος», πρόκειται για 1835 υπαλλήλους 13 νοσοκομείων. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τα εξής νοσοκομεία: Κεντρική υπηρεσία υπουργείου: 7, Γ.Ν. Δυτικής Αττικής: 270, Πολυκλινική: 181, Παράρτημα Πολυκλινικής: 189, Αφροδίσιων

Νοσημάτων Θεσσαλονίκης: 7, Σπηλιοπούλειο: 29, Ινστιτούτο Έρευνας Νοσημάτων Θώρακα: 20, Παρ. Καυτατζόγλου: 154, Ψυχιατρικό Θεσσαλονίκης: 61, Γ.Ν. Πατησίων: 176, «Παναγία»: 170, Ειδικών Παθήσεων Θεσσαλονίκης: 38, Αμαλία Φλέμινγκ: 300, Σισμανόγλειο: 233 Παρά τις αρχικές διατυπώσεις του Α. Γεωργιάδη για 1.250 εργαζόμενους οι οποίοι θα τίθονταν σε διαθεσιμότητα, αριθμός που αργότερα αυξήθηκε στους 1.618 μέχρι και την αρχή της προηγούμενης εβδομάδας, τελικά η πραγματικότητα τον ξεπέρασε, εκτοξεύοντας των αριθμό των «διαθέσιμων» υγειονομικών στους 1.835, σύμφωνα πάντα με το «Έθνος». Ωστόσο αυτό μένει να διαπιστωθεί, με την έκδοση της ΚΥΑ εντός της εβδομάδας και τις επίσημες λίστες για την κινητικότητα, με το υπουργείο να μην έχει διαψέυσει το δημοσίευμα. Βάσει χρονοδιαγράμματος, τη Δευτέρα 26/8 το ειδικό τριμελές υπηρεσιακό συμβούλιο του υπουργείου αναμένεται να εκδώσει τον τελικό πίνακα διαθεσιμότητας και την ίδια μέρα θα εκδοθούν οι ατομικές διαπιστωτικές πράξεις θέσης σε διαθεσιμότητα. Έτσι, μετά τις 26 του μήνα θα εκδοθούν οι οριστικές λίστες. Η διαδικασία της κινητικότητας θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί έως τις 15 Σεπτεμβρίου. «Αν γίνει έστω και μία απόλυση στον χώρο της υγείας θα παραιτηθώ» επανέλαβε σε ραδιοφωνική του συνέντευξη στο «Βήμα» ο Α. Γεωρ-

Αλλαγές στο σύστημα εφημεριών Εκτός προγράμματος εφημεριών τέθηκαν τα οχτώ νοσοκομεία που αλλάζουν χρήση, ενώ ξεκινάει να ισχύει το νέο σύστημα εφημεριών για τα υπόλοιπα νοσοκομεία. Όλα τα νοσοκομεία της Αττικής θα εφημερεύουν σε 24ωρη βάση, κάθε τρεις εργάσιμες μέρες και όχι σε τρεις χρονικές ζώνες, όπως ίσχυε μέχρι σήμερα. Επιπλέον, μέχρι την ολοκλήρωση της κινητικότητας τα στρατιωτικά νοσοκομεία επιστρατεύονται για την κάλυψη των εφημεριών του ΕΣΥ.

γιάδης λέγοντας πως «οι αντιδράσεις ορισμένων συνδικαλιστών στον χώρο της υγείας διακατέχονται από αντιπολιτευτικό άγχος». «Οι δεσμεύσεις του κ. υπουργού ότι δεν θα απολυθεί κανένας εργαζόμενος έχουν την ίδια αξιοπιστία με τις διαβεβαιώσεις που ακούμε εδώ και 3 χρόνια ότι ‘δεν θα πάρουμε άλλα μέτρα’» απάντησε ο ΣΥΡΙΖΑ.

Βαρνάβας: «Η κινητικότητα θα οδηγήσει σε χιλιάδες απολύσεις» Ο πρόεδρος της ΟΕΝΓΕ από τη δική του πλευρά καταγγέλλει πως μέσω της κινητικότητας αναπτύσσεται «η πλήρης απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων γιατρών και εργαζομένων στο ΕΣΥ» και εκφράζει τη βεβαιότητα πως η κινητικότητα θα οδηγήσει σε χιλιάδες απολύσεις. «Το ζήσαμε με την ΕΡΤ. Δεν υπάρχει πια αμφιβολία για το τι σημαίνει κινητικότητα» υποστήριξε σε συνέντευξή του. Επιπλέον, ο Δ. Βαρνάβας υπογράμμισε πως έρχονται κι άλλες 1.500 διαθεσιμότητες, ενώ ανέφερε πως «το σχέδιο το οποίο εκπονήθηκε επί υπουργίας Λοβέρδου, εφαρμόζεται σήμερα από τον Γεωργιάδη ο οποίος ακολουθεί πιστά τις επιταγές της τρόικας», χαρακτηρίζοντάς τον, μάλιστα, «αρχιστράτηγο της τρόικας».

Χαράτσι 25 ευρώ για τη νοσηλεία σε δημόσια νοσοκομεία από 1/1/2014 Υπόθεση για λίγους, θα αποτελεί η νοσηλεία σε δημόσια νοσοκομεία από την 1/1/2014, αφού, όπως δήλωσε ο Α. Γεωργιάδης, θα εφαρμοστεί η μνημονιακή δέσμευση για συμμετοχή των ασθενών στο κόστος νοσηλείας, κατά 25 ευρώ. Ο υπουργός Υγείας, ωστόσο, υποστήριξε πως πρόκειται να διαπραγματευτεί από τον Σεπτέμβρη με την τρόικα για τη μείωση του ποσού ή για τη θέσπιση κριτηρίων, ώστε να προστατευτούν «τουλάχιστον οι πιο αδύναμοι».

21

ΑΝΔΡΕΑΣ ΞΑΝΘΟΣ

Ανένδοτος αγώνας για τη δημόσια περίθαλψη Σε μια περίοδο που η κρίση «παράγει» αρρώστια και η ζήτηση δημόσιων υπηρεσιών περίθαλψης έχει αυξηθεί κατακόρυφα, η πρώτη προτεραιότητα είναι η επείγουσα κάλυψη των ανελαστικών υγειονομικών αναγκών του πληθυσμού, ιδιαίτερα των ανασφάλιστων πολιτών που ζουν στη ζώνη της «υγειονομικής φτώχειας». Το ερώτημα λοιπόν για την πολιτική υγείας της κυβέρνησης είναι αν αντιμετωπίζει ή αν επιδεινώνει το κεντρικό πρόβλημα του Συστήματος. Η απάντηση είναι προφανής: με τα απολύτως μνημονιακά μέτρα που υλο- O βουλευτής Ρεθύμνου του ποιούνται, με περισσότερη -είναι αλήθεια- ΣΥΡΙΖΑ Ανδρέας Ξανθός επιμονή και σκληρότητα, όχι μόνο δεν αντιστρέφεται η «λειτουργική κατάρρευση» του ΕΣΥ και του ΕΟΠΥΥ, όχι μόνο δεν αντιμετωπίζεται το «σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης» (burn out syndrome) των εργαζομένων στα νοσοκομεία, όχι μόνο δεν περιορίζεται η ροή δημόσιων πόρων στον κρατικοδίαιτο επιχειρηματικό τομέα υγείας, αλλά αυξάνεται η «κινητικότητα», η ταλαιπωρία και η οικονομική επιβάρυνση των ασθενών και κυρίως (ειδικά με το «χαράτσι-τιμωρία» των 25 ευρώ για την εισαγωγή στο νοσοκομείο) αυξάνεται ο αποκλεισμός από το ΕΣΥ ανθρώπων που έχουν ζωτική ανάγκη νοσηλευτικής φροντίδας. Δεν πρόκειται για άγνοια, ολιγωρία ή ανικανότητα. Είναι σχέδιο συστηματικής κατεδάφισης της δημόσιας περίθαλψης, συρρίκνωσης του κοινωνικού κράτους, διευκόλυνσης της «αγοράς» στον χώρο της Υγείας και τελικά μετακύλισης του κόστους περίθαλψης στις τσέπες των πολιτών. Υπάρχει και μια άλλη παράμετρος πoυ δεν πρέπει να την υποτιμήσουμε. Τα νοσοκομεία που «αλλάζουν χαρακτήρα» (βλ. λειτουργικό λουκέτο) βρίσκονται σε οικόπεδα-φιλέτα για real estate και μεταφέρονται στο ΤΑΙΠΕΔ για «αξιοποίηση». Το party συνεχίζεται πάνω στα συντρίμμια του ΕΣΥ! Δεν υπάρχει όμως πρόβλημα ανορθολογικής κατανομής δομών, κακοδιαχείρισης, σπατάλης και διαφθοράς στο Σύστημα Υγείας; Προφανώς τα φαινόμενα αυτά αποτελούν δομικό χαρακτηριστικό και διαχρονική στρέβλωση του ελληνικού συστήματος υγείας. Η διαφορά είναι ότι αυτός που πρώτος τα ανέδειξε και τα καταδίκασε είναι η Αριστερά και οι δυνάμεις της στους νοσοκομειακούς γιατρούς και όχι οι μνημονιακοί «εξορθολογιστές» που δεν μπορούν να πείσουν κανένα, γιατί όλοι ξέρουν ότι το σύστημα εξουσίας που εκπροσωπούν τα τροφοδότησε, τα ανέχτηκε και τα συγκάλυψε για δεκαετίες λόγω πολιτικής διαπλοκής και πελατειακών σχέσεων. Ακόμα και ορισμένα θετικά μέτρα όπως η ηλεκτρονική συνταγογράφηση και ο έλεγχος των τιμών των φαρμάκων δεν εντάσσονται σε κάποιο σχέδιο αναβάθμισης του δημόσιου τομέα υγείας, αλλά μονοπωλιακής παρέμβασης πολύ συγκεκριμένων πολυεθνικών εταιρειών γενοσήμων στην ελληνική φαρμακευτική αγορά. Την κυβέρνηση -και ιδιαίτερα τον πλέον μνημονιακό υπουργό της κ. Γεωργιάδη- ενδιαφέρει η λογιστική αλχημεία για το πρωτογενές πλεόνασμα και ο «εξευμενισμός» της τρόικας στον βωμό της οποίας «θυσιάζονται» νοσοκομεία, κλίνες, προσωπικό, αξιοπρέπεια εργαζομένων και ασθενών. Για τον ΣΥΡΙΖΑ η Δημόσια Περίθαλψη είναι πρωτογενής κοινωνική ανάγκη, είναι στρατηγική πολιτική προτεραιότητα και όχι «δημοσιονομικό βαρίδι». Γι’ αυτό σήμερα απαιτείται πολιτική αδιαλλαξία στα κυβερνητικά σχέδια και ανένδοτος αγώνας για την υπεράσπιση του δικαιώματος όλων στην Υγεία, δηλαδή για την ανατροπή του «ανθυγιεινού» μνημονιακού πλαισίου. Χρειάζεται στήριξη των πρωτοβουλιών κοινωνικής αλληλεγγύης και πάνω απ’ όλα χρειάζεται εναλλακτικό σχέδιο για την ανασυγκρότηση του «σεληνιακού τοπίου» που θα δημιουργήσει στον χώρο της Υγείας η μνημονιακή πολιτική «δια χειρός» του κ. Άδωνι Γεωργιάδη. Οι άμεσες πολιτικές προτεραιότητες του ΣΥΡΙΖΑ είναι: H επιβίωση του ΕΣΥ/ΕΟΠΥΥ/δομών Ψυχικής Υγείας-αντιμετώπισης των εξαρτήσεων με στοχευμένες προσλήψεις, η εγγυημένη κρατική χρηματοδότηση με διαφάνεια και κοινωνικό έλεγχο, καθώς και ο θεσμικός-λειτουργικός περιορισμός του μεγάλου ιδιωτικού τομέα υγείας.

H καθολική πρόσβαση σε ιατρική φροντίδα-διαγνωστικό έλεγχο-φαρμακευτική αγωγή-νοσηλεία, ανεξάρτητα από την εργασιακή ή ασφαλιστική κατάσταση ασθενή. Ο Χάρτης επιδημιολογικά τεκμηριωμένων υγειονομικών αναγκών και στη συνέχεια η αναδιοργάνωση του Συστήματος Υγείας σε νέες βάσεις, με στροφή στην ΠΦΥ-πρόληψη-Δημόσια Υγεία, με αναβάθμιση της επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας (ΕΚΑΒ) και των ΤΕΠ στα δημόσια νοσοκομεία.

22

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΘΕΜΑ

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΠΟΡΤΑΛΙΟΥ

Η «Αυγή» παρουσίασε στις 14 Αυγούστου 2013 τις δηλώσεις του ακραίου μνημονιακού υπουργού Μ. Βαρβιτσιώτη, ο οποίος ανακοίνωσε σε τηλεοπτική εκπομπή του ΣΚΑΪ- ότι επίκειται κατάργηση επιδοτούμενων ακτοπλοϊκών γραμμών λόγω υψηλού κόστους. Οι ακτοπλόοι, είπε, εννοώντας τους εφοπλιστές, έχουν προβλήματα. Όπως φαίνεται, τα έχουν διατυπώσει στην έκθεση XRTC (επιχειρηματικός ναυτιλιακός σύμβουλος), η οποία συστήνει σε επιβάτες και νησιώτες να περιορίσουν τις απαιτήσεις για συχνά δρομολόγια και ποιοτικές υπηρεσίες, έως ότου ξανασταθούν στα πόδια τους οι ακτοπλοϊκές εταιρείες (!) - βλέπε εφοπλιστές. Ο πολιτικός μας χώρος αναφέρεται με υπερβάλλοντα ζήλο στις καταστροφές που υφίστανται ο λαός και η χώρα από τις μνημονιακές πολιτικές, ενώ ελάχιστα προβάλλει ή/και δημιουργεί εναλλακτικά υποδείγματα. Υπάρχει, με λίγα λόγια, κενό προγραμματικής εμβάθυνσης, η οποία μπορεί και να συγκεκριμενοποιήσει τον χαρακτήρα και το μέγεθος των συγκρούσεων που θα αντιμετωπίσει ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιπολίτευση και ως πιθανή κυβέρνηση. Απ’ αυτή την προβληματική ορμώμενη θα παρουσιάσω ένα πρότυπο παράδειγμα επίλυσης της θαλάσσιας συγκοινωνίας της νήσου Σκύρου, παράδειγμα που μπορεί να αποτελέσει τη βάση για μια συνολική αντιμετώπιση της σύνδεσης των νησιών με τον ηπειρωτικό χώρο, μέσα από κινητοποίηση των τοπικών πληθυσμών και μια γενικότερη αναδιάταξη/αναμόρφωση -κεντρικά σχεδιασμένη- όλων των συντελεστών που εμπλέκονται στη σύνδεση. Στην περιοχή της Σκύρου, ο εφοπλιστής καθόριζε τόσο τα δρομολόγια όσο και την τιμή του ναύλου, με αποτέλεσμα να μην εξυπηρετούνται οι κάτοικοι. Έτσι, το 1980 δημιουργήθηκε μια ναυτική εταιρεία με βάση τον νόμο 959/79 περί «ναυτικών εταιρειών», δηλαδή εταιρειών που δεν είναι ναυτιλιακές (συνήθως Α.Ε.) ή off shore. Πρόκειται για ένα είδος εταιρείας λαϊκής βάσης: όλες οι μετοχές είναι ονομαστικές και τα φυσικά πρόσωπα μπορούν να έχουν μέχρι 2 % του εταιρικού κεφαλαίου, ενώ τα νομικά με έδρα την Εύβοια μέχρι 35%. Εν προκειμένω, ο δήμος Σκύρου συμμετείχε με 27%, η αντιπεριφέρεια με 6,6% και η Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας με 3,3%. Χρησιμο-

Ένα καράβι, λαϊκής πρωτοβουλίας, από τη Σκύρο ποιήθηκε ο νόμος 959/79 επειδή δεν υπάρχει ειδικός για εταιρείες λαϊκής βάσης, παρ’ ότι ο συγκεκριμένος έχει πολλά προβλήματα (π.χ. περιορισμό αντικειμένου) και θα πρέπει να τροποποιηθεί. Η εταιρεία συγκέντρωσε κεφάλαιο αρχικά από τους Σκυριανούς και εν συνεχεία υπήρξε κρατική επιχορήγηση που έλαβε τη μορφή μετοχών του δήμου (περίπου 20%). Από το 1980 μέχρι το 1989 η εταιρεία είχε ένα πλοίο, την «Ανεμόεσσα», μήκους 60 μ., από το 1989 μέχρι το 2005 είχε το πλοίο «Λυκομήδης», μήκους 80 μ., και από το 2005 μέχρι σήμερα τον «Αχιλλέα», μήκους 100 μ. Όταν υπήρξε ανάγκη να γίνει αλλαγή του «Λυκομήδη», ο οποίος είχε υπερβεί το όριο ζωής, όπως ορίζεται από εθνικούς και κοινοτικούς κανονισμούς, η εταιρεία μετά από έρευνα στη διεθνή αγορά επέλεξε το σημερινό πλοίο, κατασκευής 1987 από ναυπηγεία της Ιαπωνίας, που ήταν σε υπηρεσία στη Νότια Κορέα. Επιθεωρήθηκε επιτόπου από τη ναυτική εταιρεία Σκύρου και αγοράστηκε. Ήρθε στην Ελλάδα με ελληνικό πλήρωμα και η μετασκευή του, που αφορούσε στη συμμόρφωση με τους εθνικούς και κοινοτικούς κανονισμούς και στην αναβάθμιση του ξενοδοχειακού εξοπλισμού, έγινε στον μώλο της Δραπετσώνας. Συνολικά η αγορά και η μετασκευή - επισκευή κόστισαν 8,5 εκατ. ευρώ, τα οποία συγκεντρώθηκαν βασικά από αποθεματικά της εταιρείας (3 εκατ.), από τραπεζικό δανεισμό (2,5 εκατ.) και αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (2,3 εκατ.). Σήμερα το πλοίο έχει εξοφλήσει πλήρως το δάνειο και λειτουργεί με μικρά κέρδη προ απο-

Η δημιουργία πλοίων από εταιρείες λαϊκής βάσης μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην κοινωνική και παραγωγική ανασυγκρότηση των ελληνικών νησιών

σβέσεων. Επειδή είναι πλοίο εταιρείας λαϊκής βάσης, η συντήρησή του είναι άρτια, με γνήσια ανταλλακτικά και απόλυτη συμμόρφωση στους κανονισμούς. Τηρεί όλες τις προϋποθέσεις ασφαλείας με ουσιαστικά λειτουργικά συστήματα. Είναι, επίσης, πλήρως συνεπές με τις συμβάσεις εργασίας και την πληρωμή των φόρων. Να σημειώσουμε ότι, εφόσον παραστεί ανάγκη, το πλοίο μεταφέρει στην Κύμη επείγοντα περι-

στατικά ασθενών. Η εξυπηρέτηση του κοινού γίνεται με 7 εβδομαδιαία δρομολόγια τη χειμερινή περίοδο - 1 ημερησίως, ενώ τη θερινή περίοδο γίνονται 2 ή/και 3 δρομολόγια ημερησίως. Επίσης, 3 φορές την εβδομάδα, το πλοίο πηγαίνει στις βόρειες Σποράδες: Κύμη, Αλόννησος, Σκόπελος. Η εταιρεία έχει συνάψει σύμβαση εκτέλεσης δημόσιας υπηρεσίας και επιδοτείται για 4 δρομολόγια την εβδομάδα και 10 μήνες τον χρόνο, λαμβάνοντας επιδότηση περί τις 450.000 ευρώ. Ο κύκλος εργασιών της είναι περίπου 3.600.000 ευρώ (2012). Όσον αφορά την επιδότηση, οι Σκυριανοί συνεισφέρουν περίπου 100.000 ευρώ, πληρώνοντας 3% επίναυλο για τις άγονες γραμμές. Στο ύψος του ναύλου υπάρχει δέσμευση για τα επιδοτούμενα δρομολόγια από το αρμόδιο υπουργείο. Το πλοίο «Αχιλλέας» συμβάλλει σημαντικά στην τοπική κοινωνία και οικονομία. Είναι βασικό στοιχείο ύπαρξης της κοινωνίας (ασφάλεια, επικοινωνία, σχέσεις με τον ηπειρωτικό χώρο) και στηρίζει την τοπική οικονομία (μεταφορές προϊόντων, τουρισμός, μετακινήσεις κατοίκων και πληθυσμού με Σκυριανή καταγωγή). Ο ναύλος είναι πολύ χαμηλός, αν και οι κάτοικοι δεν θα είχαν αντίρρηση να ενισχύσουν το πλοίο τους ώστε η εταιρεία λαϊκής βάσης να έχει κέρδος και μετά τις αποσβέσεις. Σε κάθε περίπτωση, η Σκύρος έχει σημαντικά αναβαθμιστεί, λύνοντας το πρόβλημα της επικοινωνίας με τον ηπειρωτικό χώρο με μεγάλη επάρκεια και οικονομικά. Θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην σημειώσω ότι ψυχή όλου του εγχειρήματος αποτέλεσε -και αποτελεί- ο Σκυριανός πολιτικός μηχανικός Ιπποκράτης Κωστής, που όχι μόνο εργάστηκε σκληρά στη μετασκευή- επισκευή του πλοίου, αλλά, επίσης, υποστηρίζει θερμά όλη τη λαϊκή τοπική πρωτοβουλία. Η δημιουργία και άλλων πλοίων από εταιρείες λαϊκής βάσης, μετά και την τροποποίηση του ισχύοντος νόμου 959/79, σε συνδυασμό με τον διαχωρισμό, όπου είναι αναγκαίος, εμπορευματικών και επιβατικών μεταφορών, με τη βελτίωση των λιμενικών υποδομών και με τους τουριστικούς λιμένες, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην κοινωνική και παραγωγική ανασυγκρότηση των ελληνικών νησιών, που αποτελούν τόπους υψηλής πολιτισμικής και οικολογικής αξίας και διαθέτουν τις καλύτερες θάλασσες του κόσμου.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

35

ΚΟΣΜΟΣ ΜΟΧΑΜΕΝΤ ΜΑΛΕΚ, ΕΝΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΙΑΔΗΛΩΤΕΣ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΝΑΧΝΤΑ ΤΟΥ ΚΑΪΡΟΥ

«Μας χτυπούσαν με φλογοβόλα και μπουλντόζες» Σκηνές ασύλληπτης αγριότητας από την επίθεση του στρατού κατά των καταυλισμών των διαδηλωτών στο Κάιρο μας περιγράφει ο Μοχάμεντ Μαλέκ, μέλος της Εθνικής Συμμαχίας κατά του Πραξικοπήματος και ένας από τους χιλιάδες Αιγυπτίους πολίτες που μετά το πραξικόπημα της 3ης Ιουλίου συμμετείχαν για περισσότερες από 40 μέρες στην καθιστική διαμαρτυρία των υποστηρικτών της δημοκρατίας -ή του ανατραπέντος προέδρου Μόρσι, σύμφωνα με τα δυτικά ΜΜΕστην πλατεία Νάχντα. Από εκεί έστελνε τακτικές ανταποκρίσεις μέσω του Ίντερνετ περιγράφοντας τις καθημερινές εξελίξεις και τις κινήσεις του στρατού γύρω από τον καταυλισμό. Η «Αυγή» της Κυριακής επικοινώνησε μαζί του μετά την επέμβαση ζητώντας του να περιγράψει τα όσα έζησε και να σχολιάσει τις τελευταίες εξελίξεις στη χώρα του. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΜΙΧΑΛΗ ΤΡΙΚΚΑ

Ήσασταν παρών όταν το πρωί της Τετάρτης 14 Αυγούστου οι δυνάμεις του στρατού διέλυσαν το πλήθος των διαδηλωτών στην πλατεία Νάχντα. Μπορείτε να μας περιγράψετε την επέμβαση; Η επιχείρηση για την απομάκρυνσή μας άρχισε νωρίς το χάραμα. Οι στρατιώτες κινήθηκαν εναντίον μας ρίχνοντας με φλογοβόλα, ενώ μπουλντόζες έπεσαν με όλη τους την ταχύτητα πάνω στην κατασκήνωσή μας. Σκηνές που είχαν στήσει διαδηλωτές τυλίχτηκαν στις φλόγες μαζί με όσους βρίσκονταν μέσα, ενώ άλλες συντρίβονταν κάτω από τις μπουλντόζες, ανάμεσα τους και πολλές γυναίκες και παιδιά. Το πλήθος άρχισε να διαλύεται προς διάφορες κατευθύνσεις, κυρίως προς τη Σχολή Μηχανολογίας του Πανεπιστημίου του Καΐρου που βρισκόταν πίσω μας και προς την πλατεία Μουσταφά Μαχμούντ στη συνοικία Μοχαντσίν, μια από τις περιοχές που υποστηρίζουν τον στρατό. Όταν φτάσαμε εκεί όμως, δεχτήκαμε νέα πυρά που χτύπησαν δύο από τους συντρόφους μας. Ο πρώτος έπεσε νεκρός με τραύματα στο κεφάλι και το στήθος, ενώ ο δεύτερος πυροβολήθηκε επίσης στο κεφάλι, με αποτέλεσμα να χάσει την όραση του και να υποστεί εγκεφαλική βλάβη. Την ώρα που προσπαθούσαμε να ξεφύγουμε, κάποιοι μας φώναζαν από τα μπαλκόνια «ελπίζω να σας έψησαν καλά». Θεωρείτε ότι οι τελευταίοι απολογισμοί που ανεβάζουν

τους νεκρούς σε περισσότερους από 1.000 ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα; Κοιτάξτε, κανείς δεν γνωρίζει αυτή τη στιγμή τον ακριβή αριθμό των θυμάτων, αλλά σίγουρα είναι πολύ μεγαλύτερος. Το χάος που ζούμε σήμερα δεν βοηθά κανέναν να εξακριβώσει τα γεγονότα. Μόνο στο τέμενος Μακράμ Ομπαΐντ έχουν συγκεντρωθεί 700 πτώματα και φυσικά υπάρχουν όλα εκείνα που κάηκαν και εξαφανίστηκαν από τον στρατό στο Ραμπά αλ Ανταούγια.

Στα Δυτικά ΜΜΕ, η κρίση παρουσιάζεται σε γενικές γραμμές ως σύγκρουση του κοσμικού κράτους και του στρατού με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Πόσο ακριβές είναι αυτό; Η Μουσουλμανική Αδελφότητα αντιπροσωπεύει μόλις το 20% της Εθνικής Συμμαχίας κατά του Πραξικοπήματος που διοργανώνει τις κινητοποιήσεις. Και μπορώ να σας πω ότι η αναλογία αυτή ήταν ίδια και στις κινητοποιήσεις μας. Σήμερα, όλοι οι ηγέτες της Αδελφότητας βρίσκονται στη φυλακή και

βασανίζονται ή έχουν σκοτωθεί, ενώ η βία συνεχίζεται με την ίδια ένταση. Εξυπηρετεί τον στρατό να αποκαλεί τους Αδελφούς Μουσουλμάνους τρομοκράτες και να υποστηρίζει ότι όλοι οι διαδηλωτές ανήκουν σε αυτούς. Και τα δύο αποτελούν ψέματα. Θέλουν να υποκινήσουν τη βία και να γενικεύσουν την κρίση ώστε, όπως ο Μπασάρ αλ Άσαντ, να ισχυριστούν ότι η διαμαρτυρία αποτελεί ένοπλη εξέγερση. Πώς κρίνετε την απόφαση για την απελευθέρωση του Χόσνι Μουμπάρακ; Θα μπορούσε να αποτελεί ένδειξη ότι η «αραβική άνοιξη» και οι προσδοκίες που γέννησε πριν από ενάμιση χρόνο ανήκουν οριστικά στο παρελθόν; Αντιθέτως, η αραβική άνοιξη μόλις αρχίζει. Η αντεπανάσταση είναι ένα απολύτως λογικό επακόλουθο. Εμείς πρέπει να επιμείνουμε, αλλά και να προσέξουμε να μην πέσουμε στην παγίδα του στρατού είτε καταφεύγοντας στη βία είτε χάνοντας κάθε ελπίδα. Η απελευθέρωση του Μουμπάρακ είναι το τελευταίο από τα προβλήματα μας. Ήταν ένας ανόητος δικτάτορας, ενώ ο στρατηγός Αμπτούλ Φατάχ αλ Σίσι είναι ένας παράφρων. Και αυτός κρατά σήμερα το τιμόνι της χώρας. Ο Μουμπάρακ απλώς θα πάει σπίτι του. Πώς σχολιάζετε τις διεθνείς αντιδράσεις απέναντι στο πραξικόπημα, ιδίως εκείνες της Ουάσιγκτον και της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Δεν πιστεύω ότι κανείς υποστηρίζει το πραξικόπημα, εκτός από το Ισραήλ, τη Σαουδική Αραβία, τα Εμιράτα και το Κουβέιτ. Όμως, η Ουάσιγκτον κάνει πάντοτε αυτό που λέει το Ισραήλ και η Ε.Ε. αντιδρά με τους συνήθεις αργούς ρυθμούς της. Σε κάθε περίπτωση, πιστεύω ότι η επίσκεψη της επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Κάθριν Άστον, στον πρόεδρο Μόρσι είχε ως σκοπό την πρωτογενή ενημέρωση γι’ αυτό που πραγματικά συμβαίνει σήμερα στην Αίγυπτο και ότι τα όσα ειπώθηκαν στη συνάντηση μεταφέρθηκαν στην ευρωπαϊκή ηγεσία. Η Τουρκία και οι αφρικανικές χώρες είναι εκείνες που καταδικάζουν περισσότερο το πραξικόπημα, καθώς θεωρούν ότι θα δημιουργηθεί διεθνώς ένα πολύ επικίνδυνο προηγούμενο για κάθε χώρα της περιοχής που κινείται στον δρόμο του εκδημοκρατισμού. Διατυπώνονται ανησυχίες για μακροχρόνια κρίση στην Αίγυπτο, που θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε εμφύλια σύγκρουση. Συμφωνείτε με μια τέτοια εκτίμηση; Ένας εμφύλιος πόλεμος συριακού τύπου δεν μπορεί να συμβεί στην Αίγυπτο. Αυτό που θα υπάρξει θα είναι ένα γενικευμένο κίνημα πολιτικής ανυπακοής, ακόμη περισσότερη βία από την πλευρά του στρατού και του κράτους και, τελικά, η κατάρρευση της οικονομίας, καθώς οι στρατηγοί δεν θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση που θα ακολουθήσει.

36

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 AYΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΑΙΓΥΠΤΟΣ

ΚΟΣΜΟΣ

ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΟΥΣΣΟΣ, υπεύθυνος του Κέντρου Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών:

Μόνον ο στρατός και η Αδελφότητα παίζουν ρόλο στην Αίγυπτο Η «διαφθορά και το πελατειακό σύστημα» αποτελούν το κόκκινο νήμα που συνδέει τις εξεγερσιακές διαδικασίες στον αραβικό κόσμο εξηγεί ο Σωτήρης Ρούσσος, αναπληρωτής καθηγητής στο Παν. Πελοποννήσου και υπεύθυνος του Κέντρου Μεσογειακών Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών (www.cemmis.edu.gr). Ο Σ. Ρούσσος, μίλησε στην «Αυγή» για το πώς διαμορφώνεται η κατάσταση στην Αίγυπτο, για το «δίπολο» στρατός - Αδελφοί Μουσουλμάνοι και βέβαια για την στάση της Δύσης και ιδιαίτερα της Ελλάδας, την οποία κρίνει «ανεπαρκή» και «επικίνδυνη», καθώς επιχειρεί να συνδεθεί μονοσήμαντα με το Ισραήλ. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

Yπάρχει ένα κόκκινο νήμα που να συνδέει όλες τις εξεγερσιακές διαδικασίες στον αραβικό κόσμο; Υπάρχει κάποιος κοινός παρονομαστής; Ναι, υπάρχει κοινός παρονομαστής, που λέγεται αυταρχικά καθεστώτα με τεράστια διαφθορά και ένα πολύ μεγάλο πελατειακό σύστημα και δίκτυο που περιστοιχίζεται από ένα ακόμα μεγαλύτερο δίκτυο υπηρεσιών ασφαλείας, από τη μία. Από την άλλη, υπάρχει η ρωγμή που δημιουργήθηκε στον μηχανισμό αυτό από την πρώτη εξέγερση στην Τυνησία, η οποία ουσιαστικά άρχισε να διαλύει τον μηχανισμό, γιατί χτύπησε ένα από τα βασικά του γρανάζια, τον φόβο. Αν θέλαμε να προσθέσουμε και δύο τελευταία σημεία, αυτά θα ήταν οι ενδοκαθεστωτικοί ανταγωνισμοί κυρίως στην Αίγυπτο και την Τυνησία και η επιθυμία των ΗΠΑ να εντάξουν την περιοχή στην παγκόσμια αγορά. Τόσο ο Μοχάμεντ Μόρσι όσο και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι περιπτώσεις δημοκρατικά εκλεγμένων ηγετών με βάση τα δυτικά πρότυπα. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε το πολιτικό Ισλάμ στο προσκήνιο μέσα από εκλογικές διαδικασίες και έχουμε και εξεγέρσεις εναντίον του με τις διαφορές τους. Μπορούμε να δεχθούμε ένα δίπολο που από τη μία είναι οι Ισλαμιστές και από την άλλη οι οπαδοί των στρατιωτικών πραξικοπημάτων μέχρι την Αριστερά; Σαφώς το ένα δίπολο είναι το πολιτικό Ισλάμ με όλες τις εκφάνσεις του, τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, τους σαλαφιστές, τους τζιχαντιστές, ένα μεγάλο φάσμα πολιτικών ομάδων με κυρίαρχους τους Αδελφούς Μουσουλμάνους στον αραβικό κόσμο. Από την άλλη, υπάρχει ο στρατός, που δεν είναι μόνο οι ένοπλες δυνάμεις όπως τις γνωρίζουμε στην Δύση.

Πρόκειται ουσιαστικά για έναν πολιτικό και οικονομικό σχηματισμό, ο οποίος κατέχει ή διαχειρίζεται μεγάλο μέρος του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα και παρεμβαίνει στην κοινωνία και την οικονομία άμεσα είτε με δημόσια έργα, είτε ακόμη και με την παροχή τροφίμων σε κάποιες κοινωνικές ομάδες. Από τη μία λοιπόν, έχουμε το κοινωνικό, αλλά και πολιτικό δίκτυο της Αδελφότητας και από την άλλη έχουμε τον πολιτικό και οικονομικό σχηματισμό του στρατού, ο οποίος βασίζεται στις δομές του παλαιού καθεστώτος. Ανάμεσα σε αυτούς τους δύο πόλους, υπάρχει πανσπερμία πολιτικών δυνάμεων, από αυτές που αισθάνονται πιο ασφαλείς σε δομές όπως αυτές του παλιού καθεστώτος μέχρι δυνάμεις κοινωνικής ανατροπής και απελευθέρωσης, αριστερές δυνάμεις, όπως θα λέγαμε. Με τη διαφορά ότι αυτές οι δυνάμεις και κυρίως οι δυνάμεις της Αριστεράς, παρά το γεγονός πως έχουν μια δράση για την οικοδόμηση νέων συνδικάτων και κινήσεων για τα κοινωνικά δικαιώματα, δεν μπορούν να συγκρουστούν με το εύρος και τον δυναμισμό των δύο προηγούμενων κυ-

ρίαρχων πόλων. Αν γίνονταν εκλογές τώρα, δεν θα ήταν σίγουρο ότι δεν θα είχαμε πάλι πρώτους τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, αλλά με μειωμένα ποσοστά. Αυτός είναι και ο λόγος που ο στρατός καθυστερεί τις εκλογές. Στις εκλογές στην Αίγυπτο ψήφισε λιγότερο από το 40% του πληθυσμού, άρα τα κόμματα της Αιγύπτου που έχουν τη δυνατότητα να κινητοποιήσουν τους περισσότερους ψηφοφόρους κερδίζουν. Η δυνατότητα της Αδελφότητας να κινητοποιήσει είναι τεράστια αν λάβουμε υπόψη πως καταφέρνει να κινητοποιεί εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου την ώρα που η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση στρατιωτικού νόμου με πραγματικά πυρά.

Στην περίπτωση της Αιγύπτου, η Δύση δείχνει να δυσφορεί με αυτά που κάνει ο στρατός αλλά μέχρι εκεί. Παραμένει ο στρατός, ο μοναδικός συνομιλητής της; Μπορεί η μετά Μουμπάρακ Αίγυπτος να παραμείνει με τους ίδιους όρους στο διεθνές πλαίσιο; Oι Αδελφοί Μουσουλμάνοι δεν έδειξαν να αμφισβητούν τις βασικές σταθερές της εξωτερικής πολιτικής της Αιγύπτο. Η Δύση και ειδικά οι ΗΠΑ είχαν ένα δίλημμα για το κατά πόσο να προχωρήσουν με την Αδελφότητα πιέζοντας τον στρατό με δεδομένο ότι η οικονομική αντζέντα των Αδελφών Μουσουλμάνων ήταν απολύτως συμβατή με τα νεοφιλελεύθερα δόγματα της αγοράς, όπως άλλωστε και η αντίστοιχη ατζέντα του Ερντογάν, ή αν θα κρατήσουν στάση ουδέτερου επιδιαιτητή μεταξύ στρατού και Αδελφών Μουσουλμάνων προσπαθώντας να δημιουργήσουν ένα καθεστώς με τη σύμπραξη των δύο αυτών πόλων. Και η πρώτη και η δεύτερη επιλογή των Αμερικανών υπονομεύτηκε από τη στάση των συμμάχων της Αμερικής στην περιοχή. Οι συμμαχικές Σαουδική Αραβία, Εμιράτα, Ιορδανία δεν επιθυμούσαν σε καμία περίπτωση να καταστεί η Αίγυπτος το κέντρο ενός επαναστατικού ρεύματος του πολιτικού Ισλάμ, που θα σάρωνε και τους θρόνους τους. Επίσης υπονομεύθηκε από την πολύ επιφυλακτική στάση του Ισραήλ και

την αρνητική στάση του Αμερικανοϊσραηλινού λόμπι απέναντι σε οποιαδήποτε έμπρακτη στήριξη του Μόρσι από τις ΗΠΑ. Τώρα, όσον αφορά την Ε.Ε., η στάση της ήταν όχι απλώς κατώτερη των όποιων προσδοκιών, αλλά θα έλεγα ότι οι ΗΠΑ τής «βγήκαν απ’ τ’ αριστερά». Τουλάχιστον σε επίπεδο δηλώσεων οι ΗΠΑ ήταν πολύ πιο προωθημένες σε ό,τι αφορά την υπεράσπιση βασικών δικαιωμάτων. Τονίζω το «σε επίπεδο δηλώσεων». Πρέπει να σημειώσουμε τρία πράγματα: Ευτυχώς ή δυστυχώς, λόγω της ανυπαρξίας άλλων θεσμών στην Αίγυπτο, ο στρατός θα παραμείνει εγγυητής του νόμου και τάξης της χώρας. Είτε κυβερνούν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι είτε η Αριστερά είτε μια κυβέρνηση - «μαριονέτα», το δεδομένο είναι πως θα έρθει αντιμέτωπη με αντιθέσεις, φτώχεια και απελπισία. Αν ο στρατός δεν συμφωνήσει με κάποια από αυτές τις κυβερνήσεις και αν η όποια κυβέρνηση δεν αποκτήσει έστω μια ελάχιστη δημοκρατική νομιμοποίηση, τότε η πολύ επικίνδυνη αστάθεια στην Αίγυπτο θα συνεχιστεί. Δεύτερο σημείο που θέλω να θίξω είναι ότι υπάρχει μια πολύ επικίνδυνη κατάσταση στο Σινά με τις επιθέσεις τζιχαντικών οργανώσεων και με το Ισραήλ να θέλει να συνεργαστεί με τους Αιγύπτιους στρατιωτικούς για τις εξελίξεις στην Αίγυπτο. Κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Η

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 AYΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΑΙΓΥΠΤΟΣ

ΚΟΣΜΟΣ

37

ΣΑΪΝΤ ΣΑΝΤΕΚ, πολιτικός κοινωνιολόγος:

Δεν έγινε κλασικό πραξικόπημα, είχε λαϊκή υποστήριξη Xαρακτηρίζοντας την επέμβαση του στρατού που καθαίρεσε τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι όχι πραξικόπημα, αλλά «επανάσταση ενάντια στο πολιτικό Ισλάμ», ο Αιγύπτιος πολιτικός κοινωνιολόγος Σαϊντ Σαντέκ εκφράζει την δική του άποψη για τα όσα συμβαίνουν στην Αίγυπτο. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

Τι ρόλο παίζει ο στρατός στην Αίγυπτο; Πολλοί Δυτικοί αναλυτές αναφέρονται στη στρατιωτική παρέμβαση χρησιμοποιώντας τον όρο «πραξικόπημα». Ποια η γνώμη σας; Το σύγχρονο αιγυπτιακό κράτος δημιουργήθηκε το 1805 από έναν Τουρκαλβανό στρατιώτη, τον Μοχάμεντ Άλι, ο οποίος ήταν εκσυγχρονιστής ηγέτης όπως ο τσάρος Πέτρος στην Ρωσία. Ο ίδιος ίδρυσε και τον σύγχρονο Αιγυπτιακό στρατό. Το 1882, ο συνταγματάρχης Αχμεντ Ουράμπι, ηγήθηκε της επανάστασης κατά της δικτατορίας του Χεδιβή και της εξωτερικής παρέμβασης στα αιγυπτιακά ζητήματα. Το 1952 ομάδα στρατιωτικών ανέτρεψε τη μοναρχία και εγκαθίδρυσε την Δημοκρατία το 1953. Τότε η Αίγυπτος εκσυγχρονίστηκε ακόμη περισσότερο και υιοθέτησε σοσιαλιστικό σύστημα. Ο στρατός στην Αίγυπτο είναι ιστορικά δημοφιλής και χαίρει της υποστήριξης του λαού ως το στήριγμα του αιγυπτιακού κράτους. Το 2011, η Αραβική Άνοιξη ήταν συνδυασμός διαδηλώσεων που οδήγησε σε στρατιωτικό πραξικόπημα. Στις 25 Ιανουαρίου 2011, τα εκατομμύρια Αιγυπτίων που είχαν βγει στους δρόμους ανάγκασαν τον στρατό να επέμβει και να καθαιρέσει τον πρόεδρο Μουμπάρακ. Το 2012, αμερικανικοί και εσωτερικοί παράγοντες οδήγησαν τη Μουσουλμανική Αδελφότητα να κατεβάσει υποψήφιο στις προεδρικές εκλογές. Αυτή η κίνηση θορύβησε τους φιλελεύθερους, οι οποίοι φοβήθηκαν πως θα επαναλαμβάνονταν τα γεγονότα της ιρανικής επανάστασης, όταν οι φιλελεύθερες προοδευτικές δυνάμεις εμπιστεύτη-

Ελλάδα θα έπρεπε ήδη πριν καν το πραξικόπημα, όταν ετέθη το τελεσίγραφο στον Μόρσι, να είχε ζητήσει Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων. Το να προσπαθεί σε μια τόσο περίπλοκη περιοχή να συνδέσει την ασφάλειά της μονοσήμαντα με το Ισραήλ είναι όχι μόνο ανεπαρκές, αλλά δημιουργεί και κινδύνους να εμπλακεί η χώρα στο Μεσανατολικό χάος. Πόσο σημαντικό θεωρείτε το θρησκευτικό στοιχείο στην πολιτική σύγκρουση που βρίσκε-

καν τους Ισλαμιστές, οι οποίοι στη συνέχεια τους σφαγίασαν. Ο υποψήφιος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας υποσχέθηκε στις φιλελεύθερες προοδευτικές δυνάμεις πως θα τιμούσε τα αιτήματα της αιγυπτιακής επανάστασης και δεν θα επέβαλλε θεοκρατικό ή στρατιωτικό κράτος. Ο πρόεδρος Μόρσι καταπατούσε την υπόσχεση του σταδιακά και εξίσου σταδιακά έχανε τη λαϊκή υποστήριξη. Η δημοτικότητά του έπεφτε σε κάθε δημοσκόπηση απ’ όταν ανέλαβε την εξουσία και μετά. Πολλοί Αιγύπτιοι που συμμετείχαν στην επανάσταση μάζευαν υπογραφές για να γίνουν πρόωρες εκλογές. Ο Μόρσι αρνήθηκε. Έτσι, περισσότεροι από 33 εκατ. άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους ζητώντας του να ικανοποιήσει τα αιτήματά τους, ένιωθαν ότι πρόδωσε την επανάσταση. Ο στρατός τον προειδοποίησε να προχωρήσει σε συμβιβασμό. Αρνήθηκε πάλι. Μετά από τέσσερις ημέρες στον δρόμο και σε κλίμα πλήρους ανυπακοής ο στρατός επενέβη, όπως έκανε και τον Φεβρουάριο του 2011, και ανέτρεψε τον Μόρσι ικανοποιώντας το λαϊκό αίτημα, όπως έπραξε και στην περίπτωση του Μουμπάρακ. Δεν πρόκειται άρα για πραξικόπημα; Το να χαρακτηρίζει λοιπόν κανείς αυτό που συνέβη ως κλασικό «πραξικόπημα» σαν αυτά που συμβαίνουν στη Λατινική Αμερική ή την Αφρική είναι απλοϊκό. Ένα πραξικόπημα απαιτεί άμεση ανατροπή της κυβέρνηση από στρατιωτικό προσωπικό, το οποίο παίρνει στα χέρια του την εξουσία, με τον λαό και τους πολιτικούς να είναι απλοί παρατηρητές

ται σε εξέλιξη στην Αίγυπτο; Σε ποιο βαθμό υπάρχει πραγματική κοινωνική σύγκρουση; Το πολιτικό Ισλάμ συγκροτεί κοινωνικούς και πολιτικούς θεσμούς πάνω σε μια ηθική λογική, η οποία απορρέει από τα ιερά κείμενα. Από κεί μέχρι να φτάσουμε στο πού και πώς θα εφαρμοστεί κ.λπ. υπάρχουν χίλιες διαφορετικές απόψεις. Από την άλλη, με δεδομένο πως βρισκόμαστε σε μία φάση σύγκρουσης, όπου το πολιτικό Ισλάμ δέχεται επίθεση, είναι σαφές πως θα υπάρ-

και όχι συμμέτοχοι. Ο στρατός δεν πήρε την εξουσία, αντίθετα σχημάτισε μεταβατική κυβέρνηση, η οποία απαρτίζεται από τεχνοκράτες και πολιτικούς και στη θέση του μεταβατικού προέδρου ανέλαβε ο επικεφαλής του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας. Αυτό ήταν το αίτημα της αντιπολίτευσης που έσπρωξε τον Μόρσι εκτός. Ο στρατός θέσπισε και «οδικό χάρτη» για το πώς θα πορευτεί η κυβέρνηση και εξήγγειλε πως κανένας στρατιωτικός δεν θα είναι υποψήφιος στις εκλογές. Αντιλαμβάνεστε πως ο στερεοτυπικός τρόπος με τον οποίο τα Δυτικά ΜΜΕ παρουσίασαν αυτό που συνέβη ως πραξικόπημα είναι απολύτως λάθος. Υπάρχουν -με όρους Δυτικής κατηγοριοποίησης της πολιτικής- αριστερά, δεξιά και κεντρώα κόμματα στην Αίγυπτο; Και αν ναι, από ποιον εκπροσωπούνται αυτοί οι πολιτικοί χώροι; Bεβαίως υπάρχουν. Πριν το 2011 στην Αίγυπτο υπήρχαν 24 πολιτικά κόμματα. Τώρα υπάρχουν 74 κόμματα. Η Μουσουλμανική Αδελφότητα είναι ένα δεξιό συντηρητικό αντιδραστικό κόμμα. Στο κέντρο τοποθετούνται οι Ελεύθεροι Αιγύπτιοι και οι φιλελεύθεροι του κόμματος Wafd. Τέλος, στα αριστερά έχουμε το Κομμουνιστικό Κόμμα της Αιγύπτου και το Εθνικό Σωματειακό Προοδευτικό Κόμμα. Η ατζέντα των Αδελφών Μουσουλμάνων είναι αυστηρά ισλαμική με στόχο τη Σαρία και την κοινωνική οπισθοδρόμηση; Η Σαρία σε ό,τι αφορά τις οικογένειες επιβάλλεται εδώ και καιρό, όμως δεν έχει υπάρξει πρόταση για επιβολή της Σαρία στον ποινικό κώδικα (κόβοντας τα χέρια των κλεφτών ή με λιθοβολισμούς), διότι οι αντικειμενικοί όροι (πλήρης κοινωνική δικαιοσύνη) δεν υπάρχουν. Η συνταγ-

ξουν και επιθέσεις στους χριστιανούς, οι οποίες είχαν ξεκινήσει ήδη από τους πρώτους μήνες της πλατείας Ταχρίρ. Αν μου επιτρέπετε, με όλο τον σεβασμό δεν ήταν σώφρων στάση η παρουσία θρησκευτικών ηγετών στο πλάι του Αλ Σίσι τη μέρα του πραξικοπήματος. Όχι μόνο των χριστιανών, αλλά και κάποιων μουσουλμάνων. Δεν μπορούμε να λέμε από τη μία πως η θρησκεία ενώνει και δεν έχει σχέση με την πολιτική και από την άλλη να εντασσόμαστε σε ένα τόσο συμβολικό κάδρο.

ματική μεταρρύθμιση που προώθησε η κυβέρνηση Μόρσι περιείχε το άρθρο 219, το οποίο ανέφερε λεπτομερώς το πού πρέπει να επιβάλεται η Σαρία. Επίσης περιείχε ασαφείς και μη ρεαλιστικούς στόχους, όπως την ισλαμική ενότητα των 57 μουσουλμανικών κρατών. Κάτι τέτοιο είναι απίθανο. Ακόμη, ήθελε να εγκαθιδρύσει το μεσαιωνικό πολιτικό σύστημα των χαλιφάτων. Τι χαρακτηριστικά θα έχει η γενιά που μεγάλωνε μέσω εξεγέρσεων; To 60% του πληθυσμού μας είναι νέοι. Είναι χρήστες του Ίντερνετ, είναι φανατικοί των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και λατρεύουν τα κινητά. Είναι πολύ δύσκολο να τους σπρώξει κανείς στην Άκρα Αριστερά ή Δεξιά. Τείνουν να είναι μετριοπαθείς. Υπάρχει κοινός βηματισμός στον μουσουλμανικό κόσμο; Tα προβλήματα που έβγαλαν τους Αιγύπτιους στους δρόμους είναι τα ίδια με αυτά που προκάλεσαν τις

διαδηλώσεις στην Τυνησία ή την Τουρκία; Όχι. Οι επαναστάσεις δεν εξάγονται. Βέβαια, υπάρχουν κοινωνικο-οικονομικοί, πολιτικοί και εξωτερικοί παράγοντες που παίζουν μεγάλο ρόλο και πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Οι αραβικές δημοκρατικές χώρες έχουν κοινά χαρακτηριστικά. Γι’ αυτό και ξέσπασε ένα κύμα αγανάκτησης, που απλώθηκε σε Τυνησία, Αίγυπτο, Λιβύη, Συρία και Υεμένη. Ο λόγος που το κύμα αυτό δεν συνεπήρε και τις πλούσιες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του κόλπου είναι γιατί οι κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες είναι διαφορετικές. Οι συνθήκες στην Τουρκία είναι επίσης διαφορετικές, αλλά δεν μπορεί παρά να επηρεαστεί από την αιγυπτιακή επανάσταση ενάντια στο πολιτικό Ισλάμ.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

38

ΚΟΣΜΟΣ

ΑΙΓΥΠΤΟΣ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ. ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ: ΠΑΝΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ

Η πτώση του Χόσνι Μουμπάρακ δύο χρόνια πριν και το μικρό χρονικό διάστημα που απαιτήθηκε γι’ αυτήν από την έναρξη των διαδηλώσεων, εξέπληξε αρκετούς. Για κάποιους έκπληξη ήταν επίσης η εκλογή της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην εξουσία στις πρώτες δημοκρατικές εκλογές της μετά Μουμπάρακ εποχής -αν και αυτή είχε λογική εξήγηση με δεδομένο ότι ήταν το μόνο κόμμα που διέθετε ικανή οργάνωση και παρουσία. Ωστόσο, η πραγματική και αδιαμφισβήτητη έκπληξη δεν είναι άλλη από την ανατροπή του Μοχάμεντ Μόρσι ένα χρόνο μετά την εκλογή του στην προεδρία από τους στρατηγούς της Αιγύπτου και η αποδοχή του πραξικοπήματος από την κοινωνία ως θετικής εξέλιξης. Σε δημοσκόπηση του Αιγυπτιακού Κέντρου Αποτύπωσης της Κοινής Γνώμης που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή, το 67% των ερωτηθέντων συμφώνησαν με την ενέργεια του στρατού να επέμβει ώστε να διαλύσει τις συγκεντρώσεις των οπαδών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Μόλις το 24% εξέφρασαν την αντίθεσή τους ως προς αυτές και το 9% αρνήθηκαν να τοποθετηθούν. Επίσης το 67% θεωρούν ότι οι οπαδοί του Μόρσι ήταν οπλισμένοι και προκάλεσαν τις αστυνομικές δυνάμεις, σε αντίθεση με το 17% των ερωτηθέντων που εξέφρασαν την πεποίθησή τους για το αντίθετο. Το εντυπωσιακό στοιχείο αυτής της μέτρησης πάντως σχετίζεται με τον βίαιο χαρακτήρα των επιχειρήσεων του στρατού και της αστυνομίας έναντι των διαδηλωτών. Το 65% των συμμετεχόντων στην έρευνα χαρακτήρισαν αποδεκτό και ήπιο τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισαν οι αρχές τους διαδηλωτές. Δεν διέκριναν υπερβάσεις και υπέρμετρη βία, ωστόσο λίγο αργότερα το 56% εκτίμησαν ως υψηλό τον αριθμό των θυμάτων. Είναι σίγουρα εντυπωσιακό το γεγονός ότι μια κοινωνία η οποία έχει υποφέρει από διώξεις και απαγορεύσεις κάθε λογής ευλογεί με τέτοια ευκολία την υπερβολή και δικαιολογεί το αδικαιολόγητο όταν πρόκειται για τα δικαιώματα των άλλων... Είναι επίσης απορίας άξιον, όταν το 2011 οι διαδηλωτές ζητούσαν τη στήριξη της διεθνούς κοινότητας και την κάλυψη από τα ξένα μέσα ενημέρωσης, να βλέπεις σήμερα το 78% των ερωτηθέντων σε δημοσκόπηση

Η οικονομία, αχίλλειος πτέρνα των στρατηγών να απαντούν ότι η διεθνής κοινότητα δεν έχει το δικαίωμα να εκφράζει ανησυχίες κι επιφυλάξεις για τα τεκταινόμενα στην Αίγυπτο και τον ρόλο που διαδραματίζει ο στρατός. Τα ξένα μέσα ενημέρωσης βρέθηκαν στο στόχαστρο του υπουργού των Εξωτερικών της μεταβατικής κυβέρνησης, ο οποίος δικαιολογώντας τα αδικαιολόγητα για αρχές ασφαλείας ανέφερε πως οι ξένοι δημοσιογράφοι αδυνατούν να κατανοήσουν τις ιδιαιτερότητες της Αιγύπτου, την πολυπλοκότητα των συσχετισμών και των δεδομένων που καλούνται να ελέγξουν οι αρχές. Το τελευταίο πράγμα που η Μουσουλμανική Αδελφότητα αντιπροσώπευε ήταν οι αξίες ενός δημοκρατικού πολιτεύματος. Με ισλαμικές αρχές και έντονη αντιπολιτευτική δράση από την ίδρυσή της μέχρι και την εκλογή της, επιχείρησε να καμουφλάρει τις πραγματικές της προθέσεις, που δεν ήταν άλλες από την κοινωνική αφομοίωση του πολιτικού μοντέλου που αποκάλυπτε αργά και αδιαπραγμάτευτα. Η πολιτική διατήρηση και επιβίωση της οργάνωσης κρίνεται πλέον από την ταχύτητα κατανόησης, ανάλυσης και προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Η πρόταση του υπηρεσιακού πρωθυπουργού της Αιγύπτου, να θέσουν τη Μουσουλμανική Αδελφότητα εκτός νόμου, αποτελεί πρωτίστως μοχλό πίεσης και ρητορικού εξαναγκασμού ώστε να υποχρεωθεί το εν λόγω κόμμα στον επαναπροσδιορισμό της ταυτότητάς του

Σε δημοσκόπηση του Αιγυπτιακού Κέντρου Αποτύπωσης της Κοινής Γνώμης, το 67% των ερωτηθέντων συμφώνησαν με την ενέργεια του στρατού να επέμβει ώστε να διαλύσει τις συγκεντρώσεις των οπαδών της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Μόλις το 24% εξέφρασαν την αντίθεσή τους ως προς αυτές και το 9% αρνήθηκαν να τοποθετηθούν

και της σχέσης του με την κοινωνία. Μέχρι πάντως να συμβεί αυτό, οι φυλακές θα εξακολουθήσουν να γεμίζουν από μέλη, οπαδούς, στελέχη, φίλους και συμπαθούντες της οργάνωσης. Η σκλήρυνση της στάσης των ξένων χωρών και κυρίως εκείνων που

θα μπορούσαν να ασκήσουν πίεση προς το στρατιωτικό καθεστώς ώστε να χαλαρώσει η μέγκενη στο πολιτικό σύστημα δεν συγκεντρώνει πιθανότητες. Η Ουάσιγκτον υπήρξε παραδοσιακά στενός συνεργάτης των στρατηγών της Αιγύπτου. Ακόμα και την εποχή Μουμπάρακ φρόντιζαν να επηρεάζουν για να εξασφαλίσουν ότι αξιωματικοί με τους οποίους διατηρούσαν στενές σχέσεις και είχαν προσδεθεί στο άρμα της αστερόεσσας θα ανέρχονταν στις τάξεις του αιγυπτιακού στρατού. Ο στρατηγός Σίσι μπορεί να μην είναι ο απόλυτος σύμμαχος της Αμερικής, ωστόσο έχει αρκετούς λόγους για να μην απομακρυνθεί από τη σχέση αυτή και το ίδιο ακριβώς ισχύει και για την Ουάσιγκτον. Στην παρούσα φάση, το Κάιρο δεν έχει και πολλά περιθώρια ελιγμών. Η αχίλλειος πτέρνα των στρατηγών είναι τα οικονομικά δεδομένα της Αιγύπτου και το γεγονός ότι για να αντεπεξέλθει στις ανάγκες του προϋπολογισμού για το 2013 θα πρέπει να αποδεσμευτούν κεφάλαια ύψους 14 δισ. δολαρίων, που αποτελούν το 5,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος και θα χορηγηθούν με τη μορφή της ξένης βοήθειας. Η βοήθεια αυτή προέρχεται σε μεγάλο ποσοστό από κεφάλαια που θα χορηγήσει η Ουάσιγκτον και σε πολύ μικρότερο από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το 5,5% του ΑΕΠ που αφορά η εξωτερική βοήθεια ενδεχομένως να φαντάζει μικρό ή αμελητέο, ωστόσο

δίχως αυτά τα 14 δισ. η Αίγυπτος θα αντιμετώπιζε τεράστιο πρόβλημα στο να ανταποκριθεί στις πληρωμές του δημόσιου τομέα, η αγορά θα στέγνωνε από ρευστό και θα προέκυπτε πρόβλημα στη διατήρηση των εισαγωγών στον τομέα της ενέργειας. Επιχειρώντας να υποβαθμίσουν την κρισιμότητα της εξωτερικής βοήθειας διά στόματος του πρωθυπουργού της κυβέρνησης, επεσήμαναν πως οι όποιες ανάγκες θα μπορούσαν να καλυφθούν από την αναθέρμανση των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Στο άρμα των υποστηρικτών του στρατού έσπευσε να ανέβει και το Κατάρ, που μέχρι πρότινος είχε συνταχθεί με τον Μόρσι, αποδεικνύοντας ότι σημασία δεν έχουν τόσο τα πρόσωπα όσο το να παραμένεις ενεργός στην επαναχάραξη των δεδομένων. Οι κυρώσεις που η Ευρωπαϊκή Ένωση οραματίζεται και διαφημίζει δεν πρόκειται ποτέ να αποτυπωθούν στην πραγματικότητα της Αιγύπτου. Ο μεγαλύτερος εφιάλτης Ευρωπαίων και Αμερικανών δεν είναι άλλος από μια ανεξέλεγκτη Αίγυπτο. Οι οικονομικές επιπτώσεις από ένα τέτοιο σενάριο σε παγκόσμιο επίπεδο θα ήταν καταστροφικές. Φανταστείτε τη Διώρυγα του Σουέζ να αντιμετώπιζε προβλήματα ανάλογα με τη θαλάσσια περιοχή στα ανοιχτά της Σομαλίας. Η κοινωνική και οικονομική σταθερότητα της Αιγύπτου είναι ζητούμενο και κυρίως προς όφελος όσων εμπλέκονται στο διεθνές εμπόριο. Αυτό το γνωρίζουν καλά οι στρατηγοί που σταδιακά, αφού έλεγξαν την πολιτική εξουσία, έβαλαν πόδι και στη δικαστική ελέγχοντας τις αποφάσεις και τα μηνύματα που περνούν μέσω αυτών. Όσο για την πολιτική της Ουάσιγκτον έναντι των στρατηγών, μπορεί να επιθυμούν περιορισμό της χρήσης βίας και αυτοσυγκράτηση των αρχών για τον έλεγχο των διαδηλώσεων, ωστόσο δεν θα διαρρήξουν τις σχέσεις τους με το Κάιρο ούτε για την καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων ούτε εκείνων της Δημοκρατίας, που έτσι κι αλλιώς ποτέ δεν υπήρξαν. Το μόνο βέβαιο για την ώρα είναι πως το ζητούμενο στην επαναχάραξη των σχέσεων με την Αίγυπτο είναι η εύρεση διαύλου επικοινωνίας με τους στρατηγούς, οι οποίοι, κατά τα φαινόμενα δύσκολα θα απεμπολήσουν τη σχέση που διαμορφώνουν με τα κοινά της Αιγύπτου. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν αυτό το έχουν καταλάβει στην πλειοψηφία τους και οι πολίτες της χώρας.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

39

ΚΟΣΜΟΣ

Μια απρόβλεπτη συνάντηση

Το μαζικό έγκλημα με τους 1.300 νεκρούς στα προάστια της Δαμασκού δεν φαίνεται να λειτουργεί ως παράγοντας που θα δράσει καταλυτικά στη ροή των εξελίξεων

της εβδομάδας

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ

Πρόκειται για τον απόλυτο εφιάλτη των επαγγελματιών της πολιτικής. Να βρεθούν, κυριολεκτικά, μπροστά στο θεωρητικό τους κατασκεύασμα. Αυτό στο οποίο αναφέρονται νυχθημερόν. Το πρόβλημα το οποίο επιδιώκουν, υποτίθεται, να επιλύσουν. Και μάλιστα αυτό να γίνει υπό τα αδηφάγα μάτια των ΜΜΕ. Μια τέτοια, ατυχή συνάντηση είχε, στις αρχές του μήνα, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολαντ, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του σε παράρτημα του «Πόλου Απασχόλησης» στην επαρχία, στο πλαίσιο περιοδείας του στην επαρχία Vendée. Ο Ολάντ βρέθηκε αντιμέτωπος με την ενσάρκωση της ανεργίας - την οποία έχει κάνει υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα της προεδρίας του. Βρέθηκε μπροστά στη Ναταλί Μισό, άνεργη, ηλικίας 50 ετών, που εδώ και πάνω από έναν χρόνο έχει αναγκαστεί να επιστρέψει στο σπίτι της 75χρονης μητέρας της, μαζί με τον 21 ετών γιο της. Και η οποία εδώ και 13 χρόνια πηγαίνει στο συγκεκριμένο υποκατάστημα του «Πόλου Απασχόλησης» αναζητώντας δουλειά. Η Μισό προσπάθησε λοιπόν να απευθυνθεί στον πρόεδρο στο εσωτερικό του κτηρίου, ωστόσο «άνθρωποι με ακουστικά στο αυτί», την απομάκρυναν. Η γυναίκα όμως δεν το έβαλε κάτω, και περίμενε τον πρόεδρο να βγει από το κτίριο. «Δεν ήθελα να τον φέρω σε δύσκολη θέση ούτε να δημιουργήσω τόσο θόρυβο». Ανεξαρτήτως του τι ήθελε η ίδια, η συνάντησή της με τον Ολάντ έκανε τον γύρο του Διαδικτύου και των τηλεοράσεων, με αποτέλεσμα να την κυνηγούν τα ΜΜΕ για μια συνέντευξη, ενώ στο Διαδίκτυο έτρεχαν οι πιο τρελές φήμες. Ότι τάχα ο πρόεδρος της βρήκε δουλειά, ότι πρόκειται να τη συναντήσει ξανά… «Δεν ήθελα να ζητιανέψω δουλειά, απλώς να του πω δυο κουβέντες για τους μεγάλης ηλικίας ανέργους. Σωστό είναι να ασχολείται με τους νέους, αλλά για εμάς, που πρέπει να κρατήσουμε ακόμη καμιά 15αριά χρόνια, τι μέτρα παίρνονται;». Επιχείρησε λοιπόν να προσεγγίσει τον πρόεδρο στην εξωτερική σκάλα του κτηρίου, χωρίς καν να την προσκαλέσει μέσα να μιλήσουν… Την άλλη μέρα, η Μισό έστελνε στο προεδρικό μέγαρο, υπόψη του προέδρου, ένα μέιλ, με τίτλο: «Η Γαλλία των κάτω, στην οποία αναφερόταν στην προεκλογική του εκστρατεία, έγινε Γαλλία του βαράθρου, την οποία δεν ακούει»… Με λίγες λέξεις, η γυναίκα περιέγραψε τον επαγγελματικό της βίο στη Γαλλία μετά από την επιστροφή της από το Μαρόκο, στα 40 της χρόνια, μετά από ένα διαζύγιο. Αφού άλλαξε πολλές δουλειές, το αποτέλεσμα ήταν πάντα το ίδιο: «με ευχαριστούσαν που εργάστηκα τόσο καλά, αλλά δεν είχαν τα χρήματα για να με κρατήσουν». Η κρίσιμη ηλικία είναι τα 50. «Από κει και ύστερα, οι πόρτες κλείνουν». Πράγματι. Εδώ και 1,5 χρόνο η Μισό δεν έχει καταφέρει να κλείσει ούτε μία συνέντευξη για δουλειά… Αύριο πάντως, ύστερα από τη μεγάλη δημοσιότητα που πήρε το πράγμα, έχει συνάντηση με επιθεωρητή γυμνασίου για μερική απασχόληση (αμοιβή 500 ευρώ, επιπλέον κατάρτισης). Ο Ολάντ κι η αδιαφορία του της έφεραν τύχη. Σε ό,τι αφορά τον Γάλλο πρόεδρο, μάλλον πήρε ένα μάθημα που θα του μείνει αξέχαστο: ότι ενίοτε μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με άνεργο με σάρκα και οστά…

Εικόνες φρίκης από τον εμφύλιο στη Συρία ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ

Εδώ και λίγα 24ωρα οι ειδήσεις για την αδελφοκτόνο σύγκρουση στην Αίγυπτο βρίσκονται στη δεύτερη θέση των δελτίων ειδήσεων. Προηγούνται εκείνες (τραγικές, συνοδευόμενες και από τις ανάλογες φωτογραφίες) που προέρχονται από τη Συρία, σχετικά με αυτό που ειδικοί βεβαιώνουν ότι πρόκειται για χρήση χημικών όπλων με πάνω από χίλια θύματα - μεταξύ τους πολλά παιδιά. Αυτή είναι ίσως η μοναδική (μαζί βέβαια με εκείνη του αποτροπιασμού) βεβαιότητα που μπορεί να διατυπώσει κανείς. Οι επόμενες μέρες θα δείξουν αν τελικά η αποκάλυψη αυτή, που δόθηκε στη δημοσιότητα από τη συριακή αντιπολίτευση, θα είναι αρκετή για να σηματοδοτήσει κάποια σοβαρή στροφή στη στάση του λεγόμενου «διεθνούς παράγοντα» έναντι της συνεχιζόμενης αιματοχυσίας στη χώρα. Προς το παρόν, πάντως, το μαζικό αυτό έγκλημα με τους 1.300 νεκρούς στα προάστια της Δαμασκού, για το οποίο η αντιπολίτευση κατηγορεί το καθεστώς, με το τελευταίο να αρνείται ότι έκανε χρήση χημικών όπλων, παρά το σοκ που έχει προκαλέσει παγκοσμίως, δεν φαίνεται να λειτουργεί ως «game changer», ως ο παράγοντας δηλαδή που θα δράσει καταλυτικά στη ροή των εξελίξεων. Η έκτακτη συνεδρίαση το βράδυ της Τετάρτης προς Πέμπτη (ώρα Ελλάδας) του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν έκρυβε καμία έκπληξη: η επιφυλακτικό-

τητα της Ρωσίας αλλά και της Κίνας να καταδικάσουν την καταγγελλόμενη, από την αντιπολίτευση, χρήση χημικών όπλων εκ μέρους του καθεστώτος Άσαντ απέκλεισε το ενδεχόμενο έκδοσης κοινής δήλωσης που να καλεί τους επιθεωρητές του οργανισμού να διενεργήσουν έρευνα. Ας σημειωθεί ότι οι επιθεωρητές βρίσκονταν λίγα μόλις χιλιόμετρα μακριά από εκεί όπου έλαβε χώρα το δράμα… Οι 15 του Σ.Α. περιορίστηκαν λοιπόν να ζητήσουν να «ριχθεί φως» στις καταγγελίες. Ωστόσο ελάχιστες είναι οι πιθανότητες η Δαμασκός να δώσει το «πράσινο φως» για σχετικές έρευνες των επιθεωρητών του ΟΗΕ. Λίγες ώρες αργότερα όμως ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς, έθετε θέμα χρήσης στρατιωτικής βίας κατά του καθεστώτος και λήψης απόφασης με «άλλους τρόπους», αν και απέκλεισε το ενδεχόμενο χερσαίας στρατιωτικής επέμβασης.

«Κλειδί» η στάση των ΗΠΑ Να πρόκειται εδώ για την αντίδραση μιας χώρας που πριν από 90 περίπου χρόνια λάμβανε την «εντολή» της Κοινωνίας των Εθνών προκειμένου να διοικήσει εν λευκώ τη Συρία; Μπορεί. Ωστόσο λίγη χρησιμότητα έχει η απάντηση για τις μελλοντικές εξελίξεις, οι οποίες θα εξαρτηθούν, και αυτό ήταν εκ των προτέρων γνωστό, από τη στάση της Ουάσιγκτον. Πέρσι τον Ιούλιο, όταν η Δαμασκός παραδεχόταν κατοχή χημικών όπλων, ο Μπάρακ Ομπάμα είχε αντι-

Σε ένα παζλ πολλαπλών συμφερόντων και «παιγνίων» επιρροής… δράσει δηλώνοντας πως κάτι τέτοιο σήμαινε ότι παραβιάζεται μια «κόκκινη γραμμή». Στις 3 Δεκεμβρίου 2012 ο ίδιος τόνιζε ότι προσφυγή σε τέτοιου είδους όπλα θα επιφέρει «άμεση διεθνή αντίδραση»… Έκτοτε, αν και έχουν υπάρξει περιπτώσεις κατά τις οποίες η αντιπολίτευση έχει καταγγείλει χρήση χημικών με περίπου 100 θύματα, «διεθνής αντίδραση» δεν υπήρξε. Ούτε καν καταδίκη… Την ίδια στιγμή πάντως στο πεδίο της μάχης στο οποίο έχει μετατραπεί όλη η επικράτεια της Συρίας το καθεστώς με τη βοήθεια των Ιρανών πασνταράν, των μαχητών της Χεζμπολάχ, των πετροδολαρίων της Σαουδικής Αραβίας καθώς και με τη στήριξη (διπλωματική και στρατιωτική) της Ρωσίας, έχει καταφέρει να ισορροπήσει την κατάσταση, να επανακατακτήσει πόλεις που είχε απολέσει στην αρχή της εξέγερσης, όπως την Κουσέιρ στα σύνορα με τον Λίβανο ή τη Χομς, την τρίτη πόλη της χώρας, στρατηγικής σημασίας για τη σύνδεση της πρωτεύουσας με τα μεσογειακά παράλια.

Άλλες πόλεις εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον έλεγχο των εξεγερμένων. Ενώ οι τελευταίοι πέρσι το καλοκαίρι είχαν καταφέρει να επιφέρουν πλήγματα εντός της Δαμασκού, τώρα οι κυβερνητικές δυνάμεις έχουν τον πλήρη έλεγχο, τον οποίο όμως δεν μπορούν να διατηρήσουν. Με αποτέλεσμα τη συνεχιζόμενη δραστηριοποίηση των ανταρτών κυρίως στα ανατολικά της πρωτεύουσας. Η εξέγερση λοιπόν στη Συρία, η οποία μετατράπηκε σε πολύνεκρο εμφύλιο, δεν πλησιάζει στο τέλος της. Αντιθέτως. Τα πράγματα θα μακρύνουν σε χρονική διάρκεια και θα γίνονται πολυπλοκότερα. Ακόμη και εντός της αντιπολίτευσης, που κάθε άλλο παρά ενιαία εμφανίζεται, με εσωτερικές συγκρούσεις μεταξύ τζιχαντιστών και Κούρδων, ενώ την ίδια στιγμή οι ξένοι σύμμαχοι (Σ. Αραβία, Κατάρ, Τουρκία κ.ά.) επιδιώκουν να προωθήσουν τα δικά τους «πιόνια». Το «κουβάρι» λοιπόν και θα περιπλέκεται αλλά και ενίοτε θα παίρνει τραγική μορφή, όπως στην πρόσφατη περίπτωση. Το μόνο σίγουρο είναι σε όλες τις εκδοχές, ότι οι μεγάλοι χαμένοι των διαφορετικών «παιγνίων» εξουσίας και επιρροής, εντός και εκτός Συρίας, θα είναι οι άμαχοι… Όπως συνέβη με το μικρό κοριτσάκι στο νοσοκομείο, μετά την πρόσφατη τραγωδία, που επαναλαμβάνει έντρομο «είμαι ζωντανή, είμαι ζωντανή», αγνοώντας ότι οι γονείς της έχουν πεθάνει από τα χημικά

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

40

ΚΟΣΜΟΣ ΙΣΠΑΝΙΚΗ ΦΟΥΣΚΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Οι κατασχέσεις καταστρέφουν τα νοικοκυριά και εξοργίζουν την κοινωνία ΤΟΥ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

Η ισπανική κοινωνία αντιδρά με κάθε τρόπο στις κατασχέσεις κατοικιών, που τα τελευταία χρόνια έχουν αφήσει στη χώρα μια ανεξίτηλη διαχωριστή κόκκινη γραμμή από τις δεκάδες αυτοκτονίες απελπισμένων ανθρώπων ανάμεσα σε εκατομμύρια νοικοκυριά και τις κυβερνήσεις των σπεκουλαδόρων του τσιμέντου και τους τραπεζίτες. Το κίνημα Πλατφόρμα Πληγέντων από Υποθήκες (ΡΗΑ) και η Ενωμένη Αριστερά αποτελούν τους δύο μεγάλους πρωταγωνιστές της αντίστασης και αυτοοργάνωσης της κοινωνίας εναντίον των τραπεζών και των κυβερνήσεων που τις στηρίζουν, δίνοντας αυτές τις ημέρες τη μεγάλη μάχη για την αντισυνταγματικότητα του νόμου της κυβέρνησης Ραχόι, που διευκολύνει τις κατασχέσεις πρώτης κατοικίας. Η έκρηξη της φούσκας των ακινήτων δεν δημιούργησε μόνο ένα στρατό ανέργων στην Ισπανία και «εξανάγκασε» το κράτος του Σοσιαλιστικού και μετά του Λαϊκού Κόμματος να χαρίσουν εκατοντάδες δισεκατομμυρίων ευρώ στις τράπεζες και να οδηγήσουν τη χώρα σε ένα είδος Μνημονίου αξίας 100 δισ. ευρώ.

Η έκρηξη της φούσκας των ακινήτων και η οικονομική κρίση που πυροδότησε κατέστρεψε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά, που από τη μια μέρα στην άλλη είδαν να στερούνται κάθε ίχνος αξιοπρέπειας και να κινδυνεύουν να βρεθούν στον δρόμο από τις τράπεζες, χωρίς καμία προστασία έναντι των αδηφάγων τραπεζών.

Τα στοιχεία της ντροπής Μόνο το πρώτο τρίμηνο του έτους πραγματοποιήθηκαν 19.400 εξώσεις με δικαστική εντολή, εκ των οποίων 7.300 αφορούσαν την αδυναμία πληρωμής στεγαστικού δανείου και 11.200 του ενοικίου, με αποτέλεσμα κατά μέσο όρο να πετιούνται στον δρόμο 251 οικογένειες την ημέρα! Το ρεκόρ των εξώσεων κατέρριψαν οι περιφέρειες της Καταλονίας, της Βαλένθια και της Μαδρίτης. Την ίδια περίοδο, κατατέθηκαν επίσης και 21.272 καταγγελίες από τράπεζες για εξώσεις εξαιτίας της αδυναμίας πληρωμής των στεγαστικών δανείων, αριθμός που κυμαίνεται μάλιστα κατά 13,8% σε χαμηλότερα επίπεδα από την αντίστοιχη περίοδο του 2012! Γιατί όμως αυτό το ισπανικό success story; Απλώς γιατί το 2012 άρχισε να εφαρμόζεται ο νέος νόμος του Ραχόι για τις κατασχέσεις κατοικιών! Η πολιτική του Ραχόι εκτίναξε τις κατασχέσεις κατοικιών, με αποτέλεσμα το 2012 να αποτελεί μέχρι στιγμής το χειρότερο έτος για τις κατασχέσεις κατοικιών λόγω αδυναμίας πληρωμής στεγαστικών δανείων, αφού έφθασαν στις 43.858 κατοικίες, αριθμός που θα ήταν πολύ μεγαλύτερος εάν οι δικαστικές αρχές δεν αντιμετώπιζαν τις περικοπές και η Ισπανία δεν είχε τόσο περιορισμένο αριθμό… δικαστηρίων! Η επίσημη έκθεση του Γενικού Συμβουλίου Δικαστικής Εξουσίας με τίτλο «Η δικαιοσύνη στοιχείο με στοιχείο» αναφέρει ότι «ο αριθμός αυτός ισοδυναμεί με τον αριθμό των οικογενειών που βρέθηκαν στον δρόμο»! Οι κατασχέσεις κατοικιών είχαν φθάσει στο ρεκόρ των 526 την ημέρα το δεύτερο τρίμηνο του 2012! Το μεγάλο έγκλημα της κυβέρνησης Ραχόι είναι ο νόμος που επιτρέπει στις τράπεζες να προτείνουν στους δανειολήπτες να εγκαταλείψουν την κατοικία που δεν μπορούν να αποπληρώσουν με την προϋπόθεση να διαγραφεί το δάνειό τους και η τράπεζα να μην έχει επιπλέον απαιτήσεις, αφού βεβαίως πάρει την πλήρη κυριότητα του ακινήτου! Με τον τρόπο αυτό οι τράπεζες άρχισαν να πιέζουν περισσότερο τα νοικοκυριά, στοιχηματίζοντας ή

στην εκδίωξη των νοικοκυριών από τις «πρώην» πλέον κατοικίες τους ή στη μετατροπή των νοικοκυριών σε… ενοικιαστές κατοικιών που έχουν αποπληρώσει σημαντικό τμήμα του δανείου τους! Με την εφαρμογή μόνο του συγκεκριμένου νόμου του Ραχόι οι συνολικές κατασχέσεις και εξώσεις από δικαστήρια και συναινετικά ανάμεσα σε δανειολήπτες και τράπεζες εκτινάχθηκαν σε επίπεδα - ρεκόρ, αφού το πρώτο εξάμηνο του 2012 έφθασαν στις 94.502. Από την έναρξη της κρίσης κατοικίας, το 2008, καταγράφονται κατά μέσο όρο τουλάχιστον 10.000 κατασχέσεις κατοικιών το τρίμηνο. Σύμφωνα με τις δικαστικές αρχές, πραγματοποιήθηκαν 247.188 κατασχέσεις κατοικιών και ακινήτων με την χρήση αστυνομικών αρχών από το 2008 έως το δεύτερο εξάμηνο του 2012, ενώ, σύμφωνα με την ΡΗΑ, αυτές ξεπερνούν τις 400.000 εάν συμπεριληφθούν και οι επιμέρους απευθείας συμφωνίες των δανειοληπτών με τις τράπεζες.

«Οι κατασχέσεις, συστηματική παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων» «Οι κατασχέσεις στην Ισπανία αποτελούν συστηματική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», τόνισε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η Άνα Κολάου, η εκπρόσωπος του κινήματος Πλατφόρμα Πληγέντων από Υποθήκες (ΡΗΑ), καταγγέλλοντας το γεγονός ότι η κυβέρνηση Ραχόι απέρριψε την πρόταση νόμου λαϊκής πρωτοβουλίας για έναν δίκαιο νόμο για την προστασία των οικογενειών, που συνυπέγραψαν 1.400.000 πολίτες. Τουλάχιστον 50 δικαστές, καθηγητές νομικών σχολών, εισαγγελείς και δικηγόροι υπέγραψαν ανοικτή επιστολή με την οποία ζητούν από όλους όσοι ασχολούνται με το Δίκαιο να στηρίξουν την πρωτοβουλία της ΡΗΑ για έναν δίκαιο νόμο για την κατοικία εκτιμώντας πως αποτελεί «ηθική υποχρέωση» και «πρόβλημα ζωής ή θανάτου». Σύμφωνα με την ΡΗΑ, στην Ισπανία πραγματοποιούνται καθημερινά 100 κατασχέσεις κατοικιών με τη χρήση της αστυνομίας, ενώ ενδεικτικό της κοινωνικής έκρηξης του φαινομένου είναι το γεγονός ότι οι πυροσβέστες και σύλλογοι κλειδαράδων μεγάλων πόλεων, όπως της Μαδρίτης και της Βαρκελώνης, αρνούνται να συμμετάσχουν πλέον σε κατασχέσεις κατοικιών υπερασπίζοντας το δικαίωμα των ατόμων στην κατοικία. Παράλληλα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε την Ισπανία τον Μάρτιο εκτιμώντας πως ο νόμος για τις κα-

τασχέσεις κατοικιών δεν προστατεύει τα νοικοκυριά από τους αυθαίρετους όρους που θέτουν οι τράπεζες στους δανειολήπτες. Η ΡΗΑ, που αποτελεί τον πυρήνα του κινήματος αντίστασης στις εξώσεις και κατασχέσεις κατοικιών και είχε συναντήσει ο Αλέξης Τσίπρας στην πρόσφατη επίσκεψή του στη Μαδρίτη, βραβεύτηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το «Βραβείο Ευρωπαίου Πολίτη 2013». Το βραβείο θα δοθεί στις 16 και 17 Οκτωβρίου στην έδρα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες της «Αυγής», ανάμεσα στις 41 υποψηφιότητες από 21 ευρωπαϊκές χώρες βρίσκεται και αυτή του Μητροπολιτικού Ιατρείου του Ελληνικού.

Αθλιότητα μνημονιακής πολιτικής Τι κερδίζουν όμως οι τράπεζες ή οι εταιρείες διαχείρισης ακινήτων από τις κατασχέσεις; Υπήρξε άλωση της ισπανικής αγοράς ακινήτων από ξένες εταιρείες; Οι απαντήσεις σε τέτοιου είδους ερωτήσεις μπορεί να είναι μόνο ειρωνικές, αφού, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, υπάρχουν στην Ισπανία τουλάχιστον 3,5 εκατ. άδεια σπίτια, εκ των οποίων τουλάχιστον 1,6 εκατ. κατοικίες είναι ολοκαίνουργιες, με αρκετές από αυτές να παραμένουν επί χρόνια στο στοκ των κατασκευαστικών εταιρειών και των τραπεζών, αποτελώντας τα «τοξικά» τους πάγια. Ακόμη χειρότερα, σύμφωνα με τα ανεπίσημα στοιχεία, οι άδειες κατοικίες μπορεί να πλησιάζουν και τα 6 εκατ. ή το 20% του συνολικού αριθμού των κατοικιών της χώρας(!), γιατί εκατομμύρια κατοικίες είτε δεν δηλώνονται καθόλου, δηλώνονται ότι χρησιμοποιούνται για φορολογικούς ή άλλους λόγους είτε είχαν αγοραστεί ως επένδυση τα προηγούμενα χρόνια και παραμένουν σήμερα στα αζήτητα. Η σκληρή νεοφιλελεύθερη πολιτική του Ραχόι και των Βρυξελλών τροφοδοτούν έναν φαύλο κύκλο, που τελικά δεν διευκολύνει ούτε τις τόσο πολυπροστατευόμενες τράπεζές τους να ανακάμψουν από την έκρηξη της φούσκας των ακινήτων. Η πολιτική αυτή απλώς καταστρέφει ότι αγγίξει, μαζί με τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, που βρέθηκαν στον δρόμο εξαιτίας της ίδιας αυτής πολιτικής. Είναι τυχαίο το γεγονός ότι η Ενωμένη Αριστερά, που υπήρξε πρωταγωνιστής της δημιουργίας των κινημάτων των δανειοληπτών εναντίον των τραπεζών, ξεκινά από τον Οκτώβριο εκστρατεία ανατροπής της κυβέρνησης του Ραχόι και της μνημονιακής πολιτικής;

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

41

ΚΟΣΜΟΣ

ΦΟΥΚΟΥΣΙΜΑ νας δεν μπορεί να το μετρήσει αυτό». Παρά τα σχέδια παρέμβασης της ιαπωνικής κυβέρνησης (υπάρχει και το θέμα των κατάλοιπων των πυρηνικών καυσίμων) υπάρχει μια διάχυτη ανησυχία πως οι πρόσφατες εξελίξεις έχουν ήδη αναζωπυρώσει μια κρίση χωρίς καμία εύκολη διέξοδο.

Ο εφιάλτης επιστρέφει ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ

Ενάμιση σχεδόν χρόνο μετά το μεγάλο πυρηνικό ατύχημα της Φουκουσίμα η πυρηνική καταστροφή συνεχίζεται. Εδώ και έναν μήνα η εταιρεία TEPCO, η ιδιοκτήτρια του αντιδραστήρα, και οι ιαπωνικές αρχές επιβεβαίωσαν τα όσα εδώ και καιρό υποδείκνυαν ανεξάρτητα ερευνητικά κέντρα και διεθνείς οργανισμοί: Η διαρροή ραδιενεργών νουκλιδίων στο περιβάλλον συνεχίζεται ακάθεκτη, και οι μηχανισμοί στεγανοποίησης του νερού που χρησιμοποιείται για την ψύξη των πυρηνικών καυσίμων έχουν φτάσει στα όριά τους. Η εταιρεία και οι ιαπωνικές αρχές διέψευδαν επί ένα χρόνο τις ανακοινώσεις και τα ερευνητικά συμπεράσματα των διεθνών οργανισμών πυρηνικής ενέργειας. Οι συγκεντρώσεις όμως ακόμα και βραχύβιων ισοτόπων του Καισίου στη θαλάσσια περιοχή της Φουκουσίμα παρέμειναν πολύ ψηλές και μετά τη λήξη του συναγερμού, κάτι που είχε οδηγήσει τους πάντες, στη βεβαιότητα πως παρά τις διαβεβαιώσεις της TEPCO υπήρχαν μαζικές διαρροές ραδιενεργού υλικού προς τον ωκεανό. Στις 22 Ιουλίου η TEPCO παραδέχθηκε τελικά πως 300 τόνοι ραδιενεργού νερού χύνονται στη θάλασσα καθημερινά (μια πισίνα Ολυμπιακών διαστάσεων ανά 8 ημέρες)

από τα υπόγεια ύδατα της περιοχής που μολύνονται περνώντας μέσα από το ραδιενεργό χώμα γύρω από τον αντιδραστήρα... Τα επίπεδα ραδιενέργειας είναι πολλαπλάσια από τα αποδεκτά επίπεδα για το πόσιμο νερό στην περιοχή - επίπεδα που έχουν τροποποιηθεί από την ιαπωνική κυβέρνηση προς τα πάνω ούτως ή άλλως... Τα χημικά φράγματα που είχαν τοποθετηθεί για να εμποδίσουν ακριβώς μια τέτοια διαρροή αποδείχθηκαν ανεπαρκή. Οι ποσότητες αυτές (μια ολυμπιακή πισίνα ραδιενεργό νερό χύνεται στον ωκεανό κάθε οκτώ ημέρες) είναι ήδη τεράστιες πριν καν σκεφτεί κανείς ότι η εταιρεία είχε σκόπιμα αδειάσει στον ωκεανό 11.000 τόνους ραδιενεργό νερό στην αρχή του ατυχήματος προκειμένου να αδειάσει τις δεξαμενές της ώστε να μεταφέρει το πολύ πιο ραδιενεργό νερό που είχε πλημμυρήσει τον αντιδραστήρα και στη συνέχεια για να μπορεί να τις γεμίζει με το νερό που χρησιμοποιεί έκτοτε για να ψύχει το πυρηνικό καύσιμο... Η διαρροή του νερού από μια τέτοια δεξαμενή ανάγκασε την Ιαπωνική Υπηρεσία Πυρηνικής Ενέργειας να αντιδράσει όταν στις 21 Αυγούστου η TEPCO την επιβεβαίωσε, ανεβάζοντας τον δείκτη επικινδυνότητας του συμβάντος από το 1 στο 3 (η καταστροφή του εργοστασίου τον Μάρτιο του 2011 είχε τοποθετηθεί

Διαρροή και στην Ταϊβάν

στο 7 της ίδιας κλίμακας). Σύμφωνα με την ανακοίνωση της εταιρείας, 300 τόνοι νερού που έχει 8 εκατομμύρια φορές υψηλότερα επίπεδα ραδιενέργειας από εκείνα που είναι ασφαλή για ανθρώπινη κατανάλωση, πέρασαν στα υπόγεια ύδατα της περιοχής - και από εκεί στη θάλασσα. Η ραδιενέργεια που εκπέμπεται από το νερό αυτό είναι τέτοια που σε δέκα ώρες κάποιος που θα καθόταν δίπλα στη δεξαμενή θα ανέπτυσσε συμπτώματα μόλυνσης από ραδιενέργεια, ενώ σε μισή ώρα θα είχε λάβει δόση ραδιενέργειας ίση με τη μέγιστη επιτρεπτή για εργαζόμενους στον αντιδραστήρα σε πέντε χρόνια.

Οι ειδήσεις είναι ανησυχητικές, καθώς ειδικοί εκφράζουν τον φόβο ότι ήδη ανάλογες διαρροές έχουν ξεκινήσει και από άλλες δεξαμενές. Ο ειδικός ερευνητής Μύκλε Σνάιντερ, που μίλησε στο BBC, εξέφρασε την ανησυχία του για το έργο της εκκαθάρισης των τεράστιων ποσοτήτων των εξαιρετικά ραδιενεργών αυτών υδάτων στις δεξαμενές, δηλώνοντας πως «οι ποσότητες του νερού που έχουν να διαχειριστούν είναι απόλυτα γιγαντιαίες... αυτό που είναι χειρότερο είναι πως διαρροές υπάρχουν παντού - όχι μόνο από τις δεξαμενές. Διαρρέει νερό από τα υπόγεια, από ρωγμές από παντού. Κανέ-

Διαρροή ραδιενεργού ύδατος παρατηρείται τα τελευταία τριάμισι χρόνια από ένα παλαιό εργοστάσιο πυρηνικής ενέργειας στην Ταϊβάν, σύμφωνα με έκθεση που δόθηκε αυτή την εβδομάδα στη δημοσιότητα από κυβερνητική υπηρεσία. Η έκθεση της Control Yuan αναφέρει ότι από τον Δεκέμβριο του 2009 παρατηρείται διαρροή από δύο αντιδραστήρες του εργοστασίου, 15.370 μιλιλίτρων και 4.830 μιλιλίτρων αντίστοιχα, και ότι στα δείγματα νερού που ελήφθησαν από την περιοχή εντοπίστηκε ραδιενεργό υλικό όπως καίσιο-137, κοβάλτιο-60, μαγγάνιο54 και χρώμιο-51. Η έκθεση αναφέρει ότι η διαχειρίστρια εταιρεία Taiwan Power Co απέτυχε να εντοπίσει την αιτία της διαρροής, με αποτέλεσμα αυτή να συνεχίζεται. Η δημοσιοποίηση της έκθεσης έρχεται την ώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη δημόσιος διάλογος σχετικά με το μέλλον της πυρηνικής ενέργειας στο νησί. Η Bουλή πρόκειται να ψηφίσει πρόταση για δημοψήφισμα τον επόμενο μήνα, με το οποίο οι πολίτες θα καλούνται να αποφασίσουν για την τύχη του τέταρτου πυρηνικού εργοστασίου της Ταϊβάν, το οποίο έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και πρόκειται να ξεκινήσει τη λειτουργία του το 2016.

Δραματική αύξηση κρουσμάτων καρκίνου στην περιοχή Μελέτη για τις επιπτώσεις της ακτινοβολίας στον πληθυσμό της περιοχής, όπου βρίσκεται το πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα, απoκάλυψε αυτή την εβδομάδα ότι 18 άνθρωποι πάσχουν από καρκίνο του θυρεοειδούς. Η εξέταση έγινε σε περίπου 200.000 άτομα ηλικίας 18 ετών και κάτω, από μια επιτροπή για την παρακολούθηση της υγείας των κατοίκων της περιοχής, που χτυπήθηκε από την καταστροφή του πυρηνικού εργοστασίου. Συνολικά εντοπίστηκαν 18 περιπτώσεις νέων ανθρώπων που πάσχουν από καρκίνο, αριθμός που είναι κατά έξι άτομα αυξημένος, από την προηγούμενη εξέταση τον περασμένο Ιούνιο, η οποία έγινε σε μικρότερο αριθμό ανθρώπων. Ταυτόχρονα, ο αριθμός των ύποπτων κρουσμάτων έχει επίσης αυξηθεί από 15 σε 25 άτομα. Οι ειδικοί που ορίστηκαν από τις νομαρχιακές αρχές πιστεύουν ότι αυτοί οι καρκίνοι σχετίζονται άμεσα με το πυρηνικό δυστύχημα της 11ης Μαρτίου του 2011. Στηρίζουν την άποψή τους στα συγκριτικά στοιχεία που διαθέτουν, ιδίως από την περίπτωση της καταστροφής του Τσερνομπίλ στην Ουκρανία το 1986. Υπάρχουν όμως και αντίθετες γνώμες, καθώς οι καρκίνοι αυτοί είναι προχωρημένοι παρότι πέρασαν μόνο λίγο περισσότερο από δύο χρόνια μετά την καταστροφή, ενώ υπολογίζεται ότι χρειάζεται 3 έως 5 χρόνια, έτσι ώστε να μπορεί η επιστημονική κοινότητα να συνδέσει την αιτία με το αποτέλεσμα, δηλαδή το πυρηνικό δυστύχημα με την ύπαρξη μορφών καρκίνου.

42

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΧΑΡΤΟΜΑΤΣΙΔΗ

Φέτος συμπληρώνονται 45 χρόνια από την εισβολή των Στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας στην Τσεχοσλοβακία, στις 21 Αυγούστου του 1968, που έβαλε τέλος στην προσπάθεια του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τσεχοσλοβακίας για ανανέωση του συστήματος προς έναν «σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο». Η Άνοιξη της Πράγας ήταν το αποκορύφωμα μακρών διαδικασιών, που αρχίζουν το 1956, με το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ. Η αποσταλινοποίηση στην Τσεχοσλοβακία, της οποίας τα πρώτα σημάδια εμφανίστηκαν το 1963, εκφράστηκε με οικονομικές μεταρρυθμίσεις, δημοκρατικά ανοίγματα στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης καθώς και στροφή της Τέχνης προς νέες κατευθύνσεις. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ‘60 η νεολαία της Τσεχοσλοβακίας φαίνεται να είναι σε χειμερία νάρκη και τίποτα δεν προμήνυε τα γεγονότα που θα ακολουθούσαν. Οι νέοι συμμετείχαν κυρίως στην Ένωση Νέων Τσεχοσλοβακίας, στην οποία η συμμετοχή τους το 1960 άγγιζε το 57%. Με την ολοκλήρωση της αποσταλινοποίησης και την άυξηση του αριθμού των εισακτέων στην Ανώτατη Εκπαίδευση, οι φοιτητές φαίνεται να «ξυπνούν» από τον μακρύ τους λήθαργο. Ένα πρώτο βήμα ήταν η ίδρυση της Επιτροπής Νέων Ανώτατης Εκπαίδευσης στην Πράγα στις 30 Νοεμβρίου του 1963, η ίδρυση της οποίας τους προσέφερε το κίνητρο για συμμετοχή στην πολιτική ζωή, καθώς και το κοινωνικό πλαίσιο, στο οποίο μπορούσαν να εκφράζουν τις διαφωνίες και τις διαφοροποίησεις τους, εκτός κομματικού πλαισίου. Σε αυτήν την εξέλιξη βόηθησε η επαφή τους με τους Πολωνούς φοιτητές, στο πλαίσιο του συνεδρίου για την ίδρυση της Επιτροπής. Οι Πολωνοί φοιτητές, με παράδοση στις ριζοσπαστικές ιδέες, είχαν ιδρύσει φοιτητικές λέσχες, οι οποίες λειτουργούσαν βάσει των βρετανικών, γαλλικών και δανέζικων προτύπων. Η πρώτη ανοιχτή αντιπαράθεση μεταξύ φοιτητών και καθεστώτος έλαβε χώρα την Πρωτομαγιά του 1966. Στη διάρκεια της καθιερωμένης πορείας προς το άγαλμα του Τσέχου ρομαντικού ποιητή Karel Hynek Mácha φώναζαν συνθήματα κατά του καθεστώτος, όπως «Θέλουμε ελευθερία! Θέλουμε δημοκρατία», αποκαλούσαν την αστυνομία Γκεστάπο και έκαψαν ένα τραμ. Η αστυνομία προέβη σε συλλήψεις δώδεκα ατόμων, που παραπέμφθηκαν σε δίκη. Ένα χρόνο αργότερα, στις 31 Οκτωβρίου του 1967, πραγματοποιή-

Το φοιτητικό κίνημα στην Άνοιξη της Πράγας θηκε φοιτητική διαδήλωση στις φοιτητικές εστίες του Strahov, προαστίου της Πράγας, η οποία κατέληξε σε σύγκρουση με την αστυνομία. Οι φοιτητικές εστίες στο Strahov αποτελούσαν το μεγαλύτερο κτηριακό συγκρότημα εστιών της Πράγας και συχνά αντιμετώπιζαν προβλήματα ηλεκτροδότησης. Στις 31 Οκτωβρίου οι φοιτητές των εστιών συναντήθηκαν με δημοσιογράφους οι οποίοι ήρθαν να επιθεωρήσουν την κατάσταση. Μετά τις 9 το βράδυ σταμάτησε η παροχή ρεύματος, προκαλώντας τις αντιδράσεις των φοιτητών. Εντός ολίγου ομάδες ανθρώπων άρχισαν να συγκεντρώνονται έξω από τις εστίες φωνάζοντας το σύνθημα «Θέλουμε φως!». Το σύνθημα δεν αναφερόταν αποκλειστικά στην προβληματική ηλεκτροδότηση, αλλά και στο αίτημα για φιλελευθεροποίηση της παιδείας. Σύντομα ξέσπασαν συμπλοκές μεταξύ φοιτητών και αστυνομικών, οι οποίες συνεχίζονταν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό πολλών φοιτητών. Τα γεγονότα στο Strahov φόρτισαν αρνητικά το κλίμα. Οι φοιτητές απάντησαν στην αυταρχικότητα του καθεστώτος με τη διάλυση της Ένωσης Νέων Τσεχοσλοβακίας και τη δημιουργία νέων φοιτητικών οργανώσεων. Κυρίαρχη ιδέα ήταν να πραγματοποιήσουν τον εκδημοκρατισμό του σοσιαλισμού και όχι την ανατροπή του. Το πολιτικό κλίμα άλλαξε στις 5 Ιανουαρίου του 1968, όταν εκλέχθηκε από την Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος Τσεχοσλοβακίας ο Alexander Dubček στη θέση του πρώτου γραμματέα. Ο νέος

πολιτικός, μόλις σαράντα επτά ετών, απαίτησε την άρση της λογοκρισίας, την ελευθερία του Τύπου, ενώ επεδίωξε μια αυθεντικότερη και βαθύτερη κριτική στις διώξεις της δεκαετίας του ‘50 και στη συντηρητική πολιτική του προκατόχου του Antonín Novotný. Η τσεχοσλοβακική κοινωνία εισήλθε σε μια οκτάμηνη περίοδο φιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων, μια περίοδο πολιτικής «Άνοιξης», όπου το φοιτητικό κίνημα αποτέλεσε το ριζοσπαστικότερο κομμάτι της. Το κεντρικό σύνθημα ήταν «σοσιαλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο». Οι φοιτητές εκφράζονται ανοιχτά πλέον στο ραδιόφωνο καθώς και στον φοιτητικό ημερήσιο τύπο. Η πιο διαδεδομένη φοιτητική εφημερίδα ήταν η Mladá Fronta (Νεανικό Μέτωπο), στην οποία δημοσιεύονταν άρθρα υπέρ της πολιτικής εξυγίανσης του καθεστώτος, ενώ δεν απουσίαζαν και πιο ακραίες απόψεις περί διάλυσης του Κ.Κ.Τσ., απόψεις τις οποίες δεν συμμερίζονταν απαραίτητα όλοι οι φοιτητές . Στις 27 Ιουνίου εκδόθηκε στο περιοδικό Literární Listy το μανιφέστο με τίτλο «Δύο χιλιάδες λέξεις που ανήκουν στους εργάτες, αγρότες, υπαλλήλους, επιστήμονες, καλλιτέχνες και όλους», η πληρέστερη και διεισδυτικότερη δήλωση μέχρι στιγμής για τον δημοκρατικό σοσιαλισμό. Συγγραφέας του μανιφέστου ήταν ο Ludvík Vaculík και καλούσε για αναδιαμόρφωση του πολιτικού σκηνικού, δημιουργία επιτροπών από πολίτες, οι οποίοι θα υπερασπίζονταν και θα προήγαν τη μεταρρύθμιση εκτός κομματικού πλαισίου. Ο Dubček απέρριψε το μανιφέστο, θεωρώντας μη αναγκαία την αντικα-

τάσταση του «κομμουνιστικού μονοπωλίου» από έναν «αστικό πλουραλισμό». Εντούτοις το κείμενο ανατυπώθηκε από τον ημερήσιο Τύπο και είχε μεγάλη απήχηση. Κάθε προσπάθεια φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος στην Τσεχοσλοβακία αντιμετωπιζόταν με καχυποψία από την πλευρά της Μόσχας. Η ελευθερία του Τύπου επέτρεπε στους Τσεχοσλοβάκους δημοσιογράφους να επισημαίνουν τα κακώς κείμενα της σοβιετικής ηγεμονίας. Τον Ιούλιο του 1968 ήταν γενικό το αίσθημα ότι η Πράγα δεν βρισκόταν υπό τον έλεγχο του Κόμματος. Οι Σοβιετικοί ηγέτες, φοβούμενοι την επικράτηση των μεταρρυθμιστών στο επερχόμενο 14ο Συνέδριο του Κ.Κ.Τσ., έκριναν πως η εισβολή ήταν αναπόφευκτη.

ΑΝΟΙΞΗ1968: Τα σοβιετικά τανκς στους δρόμους της Πράγας

Τα ξημερώματα της 21ης Αυγούστου του 1968 τα στρατεύματα του Συμφώνου της Βαρσοβίας εισέβαλαν στην Τσεχοσλοβακία. Οι Τσεχοσλοβάκοι αντέδρασαν με μαζικές διαδηλώσεις, κυρίως στην Πράγα. Η παρουσία των φοιτητών στις διαμαρτυρίες μετά την εισβολή ήταν μαζική. Βγήκαν στους δρόμους με σημαίες, έριχναν βόμβες μολότοφ στα σοβιετικά τανκς, άλλαζαν τους οδοδείκτες προκειμένου να «μπερδέψουν» τους οδηγούς των τανκς. Άλλοι προσπαθούσαν να εξηγήσουν στους στρατιώτες το λάθος της εισβολής. «Τους ρωτήσαμε γιατί ήρθαν και απάντησαν ότι είναι αδέλφια και απελευθερωτές μας. Τους είπαμε πως κάνουν λάθος, πως δεν μπορούν να δουν την αντεπανάσταση, πως κανείς δεν τους ήθελε και δεν χρειαζόταν τη βοήθειά τους. Και μας έλεγαν ξανά πως είναι αδέλφια μας, φίλοι μας, πως ήρθαν για την ελευθερία μας, για να επαναφέρουν την τάξη στη χώρα μας» αναφέρει χαρακτηριστικά μια φοιτήτρια. Την επόμενη μέρα της εισβολής συνελήφθη ο Dubček, υπέγραψε την παύση του μεταρρυθμιστικού προγράμματος και συμφώνησε με την κατάκτηση της χώρας του από τους Σοβιετικούς. Η περίοδος της «ομαλοποίησης» άρχισε σχεδόν αμέσως. Οι διαμαρτυρίες των φοιτητών συνεχίστηκαν με διαρκώς αυξανόμενη συμμετοχή και κορυφώθηκαν το διάστημα 18 έως 21 Νοεμβρίου, με καταλήψεις και καθιστικές διαμαρτυρίες σε όλα τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Τσεχοσλοβακίας. Κατέθεσαν στην κυβέρνηση έναν «Φοιτητικό Δεκάλογο», του οποίου το κυριότερο αίτημα ήταν ο πυρήνας της μεταρρύθμισης, «ένας σοσιαλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο». Στις 16 Ιανουαρίου του 1969 ο εικοσάχρονος φοιτητής οικονομικών Jan Palach αυτοπυρπολήθηκε στην πλατεία Wenceslas, διαμαρτυρόμενος για τη σοβιετική εισβολή, και πέθανε στο νοσοκομείο τρεις μέρες αργότερα. Αμέσως μετά τον θάνατό του οι φοιτητές ξεχύθηκαν και πάλι στους δρόμους. 150.000 νέοι συμμετείχαν στη διαδήλωση μαζί με δεκάδες χιλιάδες πολίτες της Πράγας. Ο θάνατος του Jan Palach θα μπορούσε να θεωρηθεί το τέλος της δράσης του φοιτητικού κινήματος. Υπήρξαν σποραδικές διαμαρτυρίες φοιτητών, χωρίς όμως ιδιαίτερες εντάσεις. Μετά το 1968 δεν έγιναν άλλες προσπάθειες για μεταρρύθμιση. Εντούτοις, είκοσι χρόνια μετά, με την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, φάνηκε πως η «ψυχή» του υπαρκτού σοσιαλισμού είχε ήδη «πεθάνει» στην Πράγα με την εισβολή των στρατευμάτων του Συμφώνου της Βαρσοβίας τον Αύγουστο του 1968.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ&ΤΕΧΝΕΣ

43

Ηθοποιία και ιστορική φαντασία στον Καβάφη ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΑΡΘΑΛΙΤΗ

ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

Κάθε φορά που σκύβω στο έργο του Καβάφη, ανακαλύπτω νέες πτυχές της τέχνης του. Άλλες πάλι, που μου ήταν ήδη γνωστές, μου παρουσιάζονται κάτω από καινούργιο φως. Εδώ θα σταθώ σε δύο τέτοιες πτυχές: στην ηθοποιία και την ιστορική φαντασία. Χρησιμοποιώ την λέξη «ηθοποιία» με την έννοια που της έδιναν οι αρχαίοι τεχνογράφοι: ηθοποιία είναι η ανάπλαση, με τον λόγο, ζωντανών χαρακτήρων. Η ηθοποιία είναι βασικό χαρακτηριστικό της κλασικής ποίησης. Η κλασική ποίηση, από τον Όμηρο μέχρι τον Γκαίτε, πλάθει χαρακτήρες. Από τον ρομαντισμό και μετά, χάνει αυτή τη λειτουργία της, που την αναλαμβάνει το νεότευκτο ρεαλιστικό μυθιστόρημα. Ένα υπερτροφικό, παμφάγο εγώ αρχίζει να δυναστεύει τον λυρισμό. Ο μόνος πρωταγωνιστής του ποιήματος είναι πια ο ίδιος ο ποιητής. Όλες οι άλλες μορφές είναι απλά σχήματα, σύμβολα, αντικατοπτρισμοί του ψυχισμού του ίδιου του δημιουργού. Δεν επικρίνω τον υποκειμενικό λυρισμό των νέων χρόνων: αυτός οδήγησε την ποιητική τέχνη σε δυσθεώρητες κορυφές, αλλά και σε αβυθομέτρητα βάθη. Κάθε όμως νέα κατάκτηση συνοδεύεται -φευ!- κι από μιαν απώλεια. Η αναδίφηση κι η έκφραση του εσωτερικού κόσμου έκαναν τους τεχνίτες του λυρικού λόγου μυωπικούς απέναντι σ’ ό,τι βρίσκεται έξω: απέναντι στην εξωτερική πραγματικότητα και τους άλλους αν-

Ο Καβάφης ανασταίνει κόσμους χαμένους στα βάθη του καιρού

θρώπους. Ο Καβάφης, μόνος αυτός στη λογοτεχνία μας, ανανεώνει την κλασική παράδοση της ηθοποιίας. Βέβαια, περισσότερο από την μελέτη της αρχαίας λογοτεχνίας, σ’ αυτό το άνοιγμα της ποίησής του προς τα έξω συντέλεσε η τριβή του με το γαλλικό νατουραλιστικό μυθιστόρημα. Αυτό όμως δεν αλλάζει το αποτέλεσμα. Ο Καβάφης καταθέτει μιαν απαράμιλλη πινακοθήκη χαρακτήρων: τον Μύρη, τον ποιητή Φερνάζη, τον Δημήτριο Σωτήρα και τόσους άλλους, που όλοι μαζί συνθέτουν μια μικρή «ανθρώπινη κωμωδία». Πόσους χαρακτήρες κατέθεσαν ένας Σικελιανός ή ένας Παλαμάς στο πληθωρικό έργο τους; Μήτε ο Γύφτος του Δωδεκαλόγου, μήτε η Μαρία κι ο Δωδεκαετής του Πάσχα των Ελλήνων είναι χαρακτήρες. Είναι σύμβολα, αρχέτυπα, έκφραση των βαθύτερων ψυχικών δυνάμεων του ίδιου του ποιητή. Εκπληκτική είναι ακόμη κι η ιστορική φαντασία του Καβάφη. Ξέρουμε πόσο εμποτισμένο με ιστορική γνώση είναι το έργο του. Συχνά ανακα-

λύπτεις ιστορικό υπέδαφος ακόμα κι εκεί που δεν θα το περίμενες. Πρόσφατα λ. χ. διάβαζα στην Ιστορία του Ελληνικού Πολιτισμού του Burckhardt πως στα «περίχωρα της Κυρήνης υπήρχαν Ελληνολίβυες, δηλαδή έγχρωμοι με ελληνική αμφίεση, παραστάσεις των οποίων βρέθηκαν στις τοιχογραφίες των εκεί τάφων», και δεν μπόρεσα να μη συλλογιστώ τον καβαφικό «Ηγεμόνα εκ δυτικής Λιβύης». Δεν εννοώ όμως μόνον αυτό, αλλά μιαν άλλη, βαθύτερη ικανότητα: αυτήν που εξαίρει ένας Έμερσον όταν γράφει: «Κάθε έρευνα της αρχαιότητας-κάθε περιέργεια για τις Πυραμίδες, το Μεξικό ή τη Μέμφιδαδεν είναι παρά η επιθυμία να ξεμπερδέψουμε μ’ αυτό το άγριο, το τερατώδες, το παράλογο Εκεί και Κάποτε και να βάλουμε στη θέση του το Εδώ και το Τώρα». Αυτό ακριβώς κάνει ο Καβάφης: ανασταίνει κόσμους χαμένους στα βάθη του καιρού. Η πτολεμαϊκή Αλεξάνδρεια, η βυζαντινή Κωνσταντινούπολη, η ρωμαϊκή Αντιόχεια, μέσα στο έργο του, αναδύονται ζωντανές σ’ ένα αιώνιο παρόν. «Πρέπει να με κάνεις να νιώσω τις εποχές που έζησες», λέει αλλού ο ίδιος στοχαστής. Δείξε μου, συνεχίζω παραφράζοντάς τον, αλλά πιστός στο πνεύμα του, πως δεν έχεις διαβάσει απλώς για τη Ρώμη ή την Πέργαμο, αλλά πως έχεις περπατήσει στους δρόμους της Ρώμης ή της Περγάμου. Στον Καβάφη έχουμε αυτή την αίσθηση, δηλαδή την αίσθηση πως περπάτησε στους δρόμους των ελληνιστικών κοσμοπόλεων που στοιχειώνουν το έργο του, ενώ ο Παλαμάς λ.χ. πουθενά σ’ όλη τη Φλογέρα του Βασιλιά λ.χ. δεν μου δίνει την εντύπωση πως έζησε στην Κωνσταντινούπολη της Μακεδονικής δυναστείας. Μ’ αυτές τις συγκρίσεις δεν θέλω να υποτιμήσω τον Παλαμά και τον Σικελιανό. Πρόκειται για διαφορετικούς τύπους ποιητών που μας δίνουν διαφορετικά πράγματα: ο Παλαμάς κι ο Σικελιανός λυρική μέθη, που μάταια θα την αναζητήσουμε στον Αλεξανδρινό· ο τελευταίος μιαν οξυδέρκεια της φαντασίας κι ένα πανόραμα ανθρώπινων τύπων, που δεν θα τις βρούμε στους δύο μεγάλους ελλαδικούς ομοτέχνους του. Τόσο διαφορετικοί ποιητές όμως είναι πλούτος για τα γράμματά μας.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

44

Ο γλύπτης του βιομηχανικού φωτός (1926-2013) ΤΗΣ ΛΗΔΑΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Ο σταθμός του μετρό «Αμπελόκηποι» φωτίζεται από ένα έργο μοναδικό. Που μεταλλάσσει τις πολύχρωμες καμπύλες λυχνίες του σε ένα ζωντανό γλυπτό. Και φέρει τον πολυσήμαντο τίτλο «Πομπή». Πολλοί το προσπερνούμε καθημερινά και λίγοι γνωρίζουμε ή θέλουμε έστω να μάθουμε κάποιες πληροφορίες για τον δημιουργό του. Στίβεν Αντωνάκος είναι το όνομά του. Γεννήθηκε το 1926 στον Άγιο Νικόλαο του νομού Λακωνίας και μετανάστευσε στα τέσσερά του χρόνια μαζί με τους γονείς του στη Νέα Υόρκη, όπου μεγάλωσε, έζησε, δημιούργησε και πέθανε 87 ετών, πριν από λίγες μέρες. Ένας αυτοδίδακτος που πήρε και έδωσε πνοή στο μεταπολεμικό πρωτοποριακό κίνημα της μίνιμαλ αρτ. Όταν οι καλλιτέχνες θέλησαν να πάρουν τις αποστάσεις τους τόσο από τη συναισθηματικά φορτισμένη και ε-

ΣΤΙΒΕΝ ΑΝΤΩΝΑΚΟΣ

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

κρηκτική τέχνη του αφηρημένου εξπρεσιονισμού όσο και από την κραυγαλέα και προκλητική ποπ αρτ. Να δώσουν υπόσταση στα ίδια τα αντικείμενα και να ορίσουν την τέχνη αποκλειστικά μέσα από «πραγματικά πράγματα σε πραγματικούς χώρους», όπως υποστήριζε ο Αντωνάκος. Υπήρξε μια πληθωρική περίπτωση δημιουργού που έφτιαξε έργα ζωγραφικά πάνω στον καμβά, σχέδια με χρωματιστά μολύβια, κολλάζ με «ευρεθέντα αντικείμενα», ανάγλυφα πάνω σε ξύλο και ασήμι και κυρίως, από τη δεκαετία του ‘60 και ένθεν, φωτογλυπτά σε δημόσια κτήρια και δημόσιους χώρους στην Αμερική, την Ιαπωνία και την Ευρώπη. Το έργο του ταυτίστηκε, για τον λόγο αυτό, με το πιο ψυχρό φως, το νέον. Όχι γιατί ήταν ο μοναδικός εικαστικός που πειραματίστηκε με τη μορφή αυτή του βιομηχανικού φωτός. (Ας αναλογιστούμε μόνο τα έργα του Νταν Φλάβιν.)

Αλλά γιατί κατάφερε να το συνδέσει με ευτελή υλικά όπως το ξύλο, να το αναδείξει μέσα από ολοκληρωμένες ή ελλιπείς γεωμετρικές φόρμες καθώς και κυρίως μέσα από το δεσπόζον χρώμα και να το εντάξει μέσα στον -δημόσιο- χώρο ως συστατική του διάσταση. Όπως στον βαμμένο με χρωματιστά μολύβια, τρισδιάστατο «Μπλε κύβο», τον σχεδιασμένο με χρωματιστά μολύβια, που τα περιγράμματά του συντίθενται από λυχνίες νέου και έδειξε το 2007 στο Βερολίνο.Ο ίδιος περιέγραφε την εμμονή του με το υλικό αυτό με τα ακόλουθα λόγια: «Η χρήση του νέον είναι πραγματικά αποκλειστικά δική μου. Άρχισα να ασχολούμαι με αυτό

μέσα στη δεκαετία του ‘60 και πολύ σύντομα αποτέλεσε το επίκεντρο της δουλειάς μου… Είναι πολύ δύσκολο να διαχωρίσεις το φως από τον χώρο ακόμα και όταν το έργο είναι επιτοίχειο… Με ενδιαφέρουν τα ποιοτικά του χαρακτηριστικά αναφορικά με τον χώρο, οι μορφολογικοί συσχετισμοί που υπάρχουν μέσα σε ένα έργο σε συνδυασμό με την αρχιτεκτονική δομή του δωματίου ή του κτηρίου, καθώς και η κινητική σχέση που μπορεί να νιώσει ο θεατής μέσα στον χώρο του φωτός. Νιώθω ότι αυτή η αφαίρεση είναι ικανή να ασκήσει μια πολύ βαθιά επιρροή ως εμπειρία οπτική, συναισθηματική, αλλά και του ίδιου του χώρου».

Ήταν μια από τις σημαίνουσες περιπτώσεις των ανθρώπων που μετέτρεψαν την τέχνη σε μέσο διαδήλωσης μιας κοσμοπολίτικης νοοτροπίας, όπου ενέπλεξε, τη δεκαετία του ‘70 , της παγκόσμιας επιστροφής σε μια ιστορική θεματική, στοιχεία της αρχαίας ελληνικής και της βυζαντινής τέχνης, για να της αποδώσει μια χροιά μεταφυσική. Άνοιξε στην τέχνη με το καθαρό ψυχρό, βιομηχανικό φως των γλυπτών του, συνδέοντας την με τις καθαρές γεωμετρικές φόρμες των σουπρεματιστών αλλά και με τα ζεστά χρώματα των ιμπρεσιονιστών και των φωβιστών, νέους δρόμους και διαύλους επικοινωνίας.

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΙΣ «ΧΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ»

Η Δημόσια Ιστορία στην Ελλάδα σήμερα Η διαμάχη για το βιβλίο Ιστορίας της Στ’ Δημοτικού υπήρξε, πριν από μερικά χρόνια, η περισσότερο θορυβώδης, αλλ’ όχι η μοναδική ούτε η τελευταία, εκδήλωση εντός του πεδίου της Δημόσιας Ιστορίας, δηλαδή του κομματιού εκείνου της ιστορίας που αναπτύσσεται μακριά και ανεξάρτητα από την ακαδημαϊκή έρευνα και παίρνει την έκφρασή του σε μέσα όπως ο Τύπος, η τηλεόραση, το Διαδίκτυο κ.λπ., επηρεάζοντας τόσο τη συγκρότηση και τον αξιακό προσανατολισμό της ιστορικής παιδείας όσο και την ταυτότητα και τις μορφές ιστορικής συνείδησης των παιδιών και των νέων. Παρά τον μη επιστημονικό (κάποτε και αντιεπιστημονικό) χαρακτήρα της, η σχετικά νέα αυτή έννοια έχει αναγνωριστεί και ως πανεπιστημιακό γνωστικό αντικείμενο. Στην Ελλάδα, αν και οι σχετικές διαμάχες στο πεδίο της Δημόσιας Ιστορίας είναι συχνές και συμπλέκονται με τη μνή-

μη τραυματικών εμπειριών του παρελθόντος, η μελέτη της βρίσκεται ακόμη σε αρχικό στάδιο, μολονότι η σχετική βιβλιογραφία κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες περιλαμβάνει καίριες συμβολές, όπως, π.χ., το έργο του Χάγκεν Φλάισερ για τους Πολέμους της μνήμης, καθώς και μελέτες άλλων ιστορικών. Παράλληλα, η ακαδημαϊκή ιστοριογραφία διατηρεί μια δυναμική σχέση έλξης και άπωσης σε σχέση με το πεδίο της Δημόσιας Ιστορίας, καθώς στις διεργασίες παραγωγής ιστορικού νοήματος στον δημόσιο χώρο συμμετέχουν και ιστορικοί, άλλοτε μετασχηματίζοντας αυτές τις διεργασίες σε πεδίο παρατήρησης και ερμηνείας, άλλοτε κάνοντας στην άκρη τα επιστημονικά τους εργαλεία προς όφελος της δημόσιας παρουσίας τους. Αναγνωρίζοντας τον ρόλο που διαδραματίζει στους μηχανισμούς νοηματοδότησης του παρελθόντος όλο και εντονότερα η Δημό-

σια Ιστορία, ιστορικοί αλλά και άλλοι κοινωνικοί επιστήμονες θα βρεθούν από 30/8 - 1/9 στον Βόλο, στο συνέδριο που διοργανώνεται από το Δίκτυο Μελέτης Εμφυλίων Πολέμων, από κοινού με το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και τη ΜΚΟ Πολίτες εν Γνώσει, με θέμα του «Χρήσεις και καταχρήσεις της Ιστορίας: Η Δημόσια Ιστορία στην Ελλάδα». Στόχος του συνεδρίου είναι να μελετηθεί η εξέλιξη της Δημόσιας Ιστορίας στη χώρα μας, χωρίς, ωστόσο, να χάνεται α-

πό τον ερευνητικό ορίζοντα των συμμετεχόντων η διεθνής εμπειρία και η συγκριτική προοπτική. Έτσι, στη διοργάνωση συμμετέχει και η Διεθνής Ομοσπονδία για τη Δημόσια Ιστορία (International Federation for Public History), ο πρόεδρος της οποίας, Serge Noiret, καθηγητής του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας, θα ανοίξει την Παρασκευή το πρωί, στην αίθουσα του δημαρχείου του Βόλου, τις εργασίες του, μιλώντας για την «Ιστορία και τη διε-

θνοποίηση της Δημόσιας Ιστορίας». Παράλληλα, το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ο ιστορικός στο ίδιο Ινστιτούτο Dirk Moses θα μιλήσει με θέμα «Πώς και γιατί η χρήση και η κατάχρηση της Ιστορίας είναι αναπόφευκτη και ανεκτίμητη για τη ζωή». Για τη βορειοϊρλανδική εμπειρία, τέλος, θα μιλήσει ο ιστορικός Simon Prince από το Πανεπιστήμιο του Canterbury. Στις τρεις ημέρες των εργασιών του συνεδρίου, παλαιότεροι και νέοι επιστήμονες, από ένα μεγάλο εύρος γνωστικών πεδίων, θα εξετάσουν την παραγωγή Δημόσιας Ιστορίας από χώρους και μέσα όπως το Διαδίκτυο, οι εφημερίδες, ο κινηματογράφος και το θέατρο, καθώς και τη σχέση που διαμορφώνεται με τα πεδία της ιστοριογραφίας, της μνήμης και της προφορικής ιστορίας, της λογοτεχνίας, καθώς και της εκπαίδευσης. Σ.Κ.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

45

ΒΕΝΕΤΣΙΑΝΙΚΗ ΜΟΣΤΡΑ:

Εβδομήντα χρόνια είναι μόνο η αρχή! ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΤΕΡΖΗ

Είναι το παλαιότερο φεστιβάλ κινηματογράφου στον κόσμο, και γιορτάζει φέτος πανηγυρικά την εβδομηκοστή διοργάνωσή του, αφιερώνοντας την επίσημη αφίσα του σε δύο μύθους του παγκόσμιου κινηματογράφου, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο και τον Φεντερίκο Φελίνι. Φέτος, πρόεδρος της κριτικής επιτροπής θα είναι ο σπουδαίος Ιταλός σκηνοθέτης Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, παρά τα σοβαρά προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια - είναι η δεύτερη φορά που ο Μπερτολούτσι θα προεδρεύσει στην κριτική επιτροπή της βενετσιάνικης Μόστρας (η πρώτη ήταν το 1983, και τότε η επιτροπή είχε απονείμει τον Χρυσό Λέοντα στον Ζαν Λικ Γκοντάρ για το «Όνομα Κάρμεν»). Το Φεστιβάλ κάνει πρεμιέρα την Τετάρτη 28 Αυγούστου με το «Gravity» του Αλφόνσο Κουαρόν, μια τρισδιάστατη υπερπαραγωγή επιστημονικής φαντασίας 80 εκατομμυρίων δολαρίων της Warner, με πρωταγωνιστές τον Τζορτζ Κλούνεϊ και τη Σάντρα Μπούλοκ (θα προβληθεί εκτός συναγωνισμού). Ανάμεσα στις είκοσι ταινίες που διαγωνίζονται είναι και η ελληνική παραγωγή «Miss Violence» του Αλέξανδρου Αβρανά, η ιστορία ενός εντεκάχρονου κοριτσιού που την ημέρα των γενεθλίων του θα πηδήξει από το μπαλκόνι στο κενό χαμογελώντας... Ποιο είναι άραγε το μυστικό που η μικρή Αγγελική πήρε μαζί της; Και γιατί η οικογένειά της επιδιώκει να την «ξεχάσει» και να συνεχίσει τη ζωή της; Ακόμη, στο παράλληλο πρόγραμμα του βενετσιάνικης Μόστρας «Venice Days», συναντάμε τον Χρήστο Στέργιογλου να πρωταγωνιστεί στη βουλγαρική παραγωγή «Alienation» του Μίλκο Λαζάροφ, μια ιστορία παράνομης υιοθεσίας ανάμεσα σε Ελλάδα και Βουλγαρία. Ελληνικές παρουσίες υπάρχουν και στο εορταστικό πρόγραμμα «Venezia 70-Future Reloaded», όπου συνολικά 70 σκηνοθέτες απ’ όλο τον κόσμο, οι οποίοι είχαν συμμετοχή στο Φεστιβάλ της Βενετίας τα τελευταία 20 χρόνια, «καταθέτουν» στην επετειακή διοργάνωση ένα φιλμάκι διάρκειας 60-90 δευτερολέπτων με θέμα τον ίδιο τον κινηματογράφο: Δίπλα στον Μπερτολούτσι, τον Πολ Σρέντερ, την Κλερ Ντενί, τον Ατόμ Εγκογιάν, τον Άμος Γκιτάι, τον Αμπάς Κιαροστάμι, τον Κιμ Κι Ντουκ, την Σιρίν Νεσάτ, τον Βάλτερ Σάλες, είναι και ο Γιώργος Λάνθιμος με την Αθηνά Τσαγγάρη. Από τις άλλες ταινίες του διαγωνι-

H Σκάρλετ Γιόχανσον ως... εξωγήινη στο «Under the Skin» του Τζόναθαν Γκλέιζερ

στικού προγράμματος, αναμένουμε με ενδιαφέρον το «The Zero Theorem» του Τέρι Γκίλιαμ, όπου ο Κρίστοφ Βαλτς ερμηνεύει μια μαθηματική ιδιοφυΐα, που απομονώνεται προκειμένου να αποδείξει εάν η ζωή έχει όντως σημασία... Ο Στίβεν Φρίαρς στο «Philomena» βασίζεται στο βιβλίο του Μάρτιν Σίξσμιθ «The Lost Child of Philomena LeeL A Mother, Her Son and a 50 Year Search», που περιγράφει την πραγματική ιστορία μιας γυναίκας από την Ιρλανδία η οποία θα αναζητήσει τον νόθο γιο της, που είχε δώσει για υιοθεσία στην Αμερική. Με την Τζούντι Ντεντς και τον Στιβ Κούγκαν. Στο «Under the Skin» του Τζόναθαν Γκλέιζερ η... μελαχρινή Σκάρλετ Γιόχανσον είναι ένα εξωγήινο πλάσμα που φτάνει στη Γη με κακούς σκοπούς... Ο παραγωγικότατος Τζέιμς Φράνκο φέρνει στη Βενετία το «Child of God», βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Κόρμακ ΜακΚάρθι, ιστορία ενός ερημίτη που απομονώνεται σε μια σπηλιά κάπου στο Τενεσί. Η Ιταλίδα ηθοποιός και σκηνοθέτης του θεάτρου Έμα Ντάντε υπογράφει το «Via Castellana Bandiera», το «φοβερό παιδί» του Καναδά, ο Ξαβιέ Ντολάν, παρουσιάζει το «Tom à la Ferme», που βασίζεται στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Μισέλ Μαρκ Μπουσάρντ. Ο Τομ, μετά τον θάνατο του εραστή του, πηγαίνει στην κηδεία του και ανακαλύπτει πως κανείς δεν γνωρίζει τίποτε γι’ αυτόν... Ο ε-

ρωτικός Φιλίπ Γκαρέλ σκηνοθετεί το «La Jalousie», με πρωταγωνιστές και πάλι τον γιο του, Λουί Γκαρέλ, και την Ανά Μουγκλαλίς. Ένας πρώην δημοσιογράφος των New York Times, ο Πίτερ Λάντσμαν, κάνει το σκηνοθετικό του ντεμπούτο με το «Parkland», όπου αφηγείται τα γεγονότα κατά την ημέρα της δολοφονίας του Τζον Φ. Κένεντι στο Ντάλας. Πρωταγωνιστεί ο Ζακ Έφρον. Πιθανότατα ο κορυφαίος ντοκιμαντερίστας στον κόσμο αυτή τη στιγμή, ο Έρολ Μόρις, φέρνει στη Βενετία την ταινία «The Unknown Known: The Life and Times of Donald Rumsfeld», όπου βάζει στο στόχαστρο τον διαβόητο τέως υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ Ντόναλντ Ράμσφελντ, ο οποίος μιλά για την καριέρα του από την εποχή που ήταν απλό μέλος του Κογκρέσου, στις αρχές του ‘60, μέχρι τον σχεδιασμό της επίθεσης στο Ιράκ το 2003. Στο πρόγραμμα περιλαμβάνεται ακόμη η νέα ταινία του Ισραηλινού σκηνοθέτη Άμος Γκιτάι «Ana Arabia» αλλά και η νέα ταινία animation του θρυλικού Ιάπωνα Χαγιάο Μιγιαζάκι, «Kaze Tachinu» (The Wind Rises) - η ιστορία της ταινίας βασίζεται στη ζωή του Jiro Horikoshi, σχεδιαστή μαχητικών αεροσκαφών κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Γι’ αυτή την ταινία η βενετσιάνικη Μόστρα έκανε μια σπάνια εξαίρεση, δέχτηκε να τη συμπεριλάβει στο πρόγραμμα παρά το γεγονός ότι ήδη έχει βγει στις ιαπωνικές αίθουσες.

Η Κέλι Ράιχαρντ, η σκηνοθέτις του συγκινητικού «Wendy and Lucy», παρουσιάζει στο «Night Moves» την ιστορία τριών οικολόγων-ακτιβιστών, που σχεδιάζουν να ανατινάξουν ένα φράγμα. Εκτός συναγωνισμού θα προβληθεί το «Moebius», η νέα ταινία του Κιμ Κι Ντουκ, που έφυγε πέρυσι από τη Βενετία με το Χρυσό Λιοντάρι για το «Pieta». Στα παράλληλα τμήματα της διοργάνωσης, σημειώνουμε, ενδεικτικά, την προβολή της νέας ταινίας του φοβερού Ιάπωνα Σιόν Σόνο «Jigoku de Naze Warui» (Why don’t you play in Hell?), αλλά και του Λούκας Μούντισον, «Vi Är Bäst!» (We are the best!). Από το φετινό πρόγραμμα του Sundance έρχεται ο πρωτοεμφανιζόμενος Τζον Κροκίντας με «Kill your darlings» που παρουσιάζει τις απόκρυφες ιστορίες του Γκίνσμπεργκ, του Κέρουακ και του Μπάροουζ...

Πώς ξεκίνησε Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βενετίας (Mostra Internazionale d’Arte Cinematografica di Venezia) ξεκίνησε την περίοδο του Μουσολίνι, τον Αύγουστο του 1932, ως Esposizione Internazionale d’Arte Cinematografica («Διεθνής Έκθεση της Τέχνης του Κινηματογράφου») στο πλαίσιο της Μπιενάλε. Εμπνευστές εκείνης της πρώτης «Έκθεσης» ήταν ο κόμης Τζιουζέπε Βόλπι Ντι Μισουράτα, ο γλύπτης Αντόνιο Μαριάνι και Λουτσιάνο Ντε Φέο, με την αμέριστη υποστήριξη φυσικά του

μουσολινικού καθεστώτος, που έδινε ιδιαίτερη σημασία στην ανάπτυξη του κινηματογράφου, για λόγους προπαγάνδας. Βέβαια η πρώτη εκείνη διοργάνωση είχε περισσότερο τον χαρακτήρα κοσμικού γεγονότος και οι προβολές είχαν γίνει στη βεράντα του ξενοδοχείου Εξέλσιορ, παρουσία της Γκρέτα Γκάρμπο, της Τζόαν Κρόφορντ, του Βιτόριο Ντε Σίκα... Αν και η εκδήλωση δεν είχε διαγωνιστικό χαρακτήρα, στο κλείσιμο με ψηφοφορία μεταξύ των θεατών αναδείχθηκε ως καλύτερος σκηνοθέτης ο εντελώς ξεχασμένος σήμερα Σοβιετικός Νικολάι Εκκ για την ταινία «Putjovka v zizn» («O δρόμος προς τη ζωή») και καλύτερη ταινία το γαλλικό «À Nous la Liberté» (Ελευθερία για μας) του Ρενέ Κλερ. Ύστερα από τη μεγάλη επιτυχία που σημείωσε αυτή η πρώτη διοργάνωση, αποφασίστηκε να γίνει συστηματική προετοιμασία για την επόμενη, που πραγματοποιήθηκε δύο χρόνια μετά, από την 1η μέχρι τις 20 Αυγούστου του 1934, με τη συμμετοχή 19 χωρών και με περισσότερους από 300 δημοσιογράφους. Με την σταθερή υποστήριξη του φασιστικού καθεστώτος, το καλοκαίρι του 1937 οι διοργανωτές εγκαινίασαν ως χώρο διεξαγωγής του φεστιβάλ το εντυπωσιακό «Παλάτι του Σινεμά» (Palazzo del Cinema), που σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Λουίτζι Κουαλιάτα (εξακολουθεί μέχρι σήμερα να στεγάζει τη διοργάνωση). Το φεστιβάλ κατάφερε να εδραιωθεί στη διεθνή κοινή γνώμη, ώστε ξεπέρασε χωρίς δυσκολία τους κραδασμούς των νέων ισορροπιών στον μεταπολεμικό κόσμο, αναδεικνύοντας μάλιστα τις «νέες τάσεις», όπως για παράδειγμα το ισχυρό ρεύμα του ιαπωνικού κινηματογράφου, κατά τη δεκαετία του ‘50. Η δεκαετία του ‘60 ήταν ίσως η καλύτερη περίοδος της βενετσιάνικης Μόστρας, στα χρόνια που είχε καλλιτεχνικό διευθυντή τον σπουδαίο θεωρητικό του κινηματογράφου Λουίτζι Κιαρίνι. Αργότερα, η παρακμή του ιταλικού κινηματογράφου επηρέασε αναπόφευκτα και το Φεστιβάλ Βενετίας. Σήμερα, υπό τη διεύθυνση του κριτικού κινηματογράφου Αλμπέρτο Μπαρμπέρα φαίνεται να επιστρέφει δυναμικά στο προσκήνιο

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

46

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Κριτική, παρηγοριά και χαύνωση ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΤΕΡΖΗ

Λίγες εβδομάδες πριν, ταξιδεύοντας με το πλοίο της γραμμής για τις Κυκλάδες, παρατήρησα έναν νεαρό στο κατάστρωμα να διαβάζει το βιβλίο του Κυριάκου Σιμόπουλου «Διανοούμενοι και καλλιτέχνες, ευτελείς δούλοι της εξουσίας». Παράξενη επιλογή για τις διακοπές, σκέφτηκα. Το βιβλίο είναι ογκώδες, βαρύ, στο σακίδιο του ταξιδιώτη κάθε υπερβάλλον βάρος μετράει. Από το «Μανιφέστο των Διανοουμένων» στα 1897, όταν μετά το «Κατηγορώ» του Εμίλ Ζολά συνυπογράφουν, στο πλευρό του στην υπόθεση Ντρέιφους, κορυφαία ονόματα της πολιτιστικής ζωής της Γαλλίας (ανάμεσά τους και ο Γιάννης Ψυχάρης), «δημιουργώντας» ουσιαστικά την έννοια του διανοούμενου, του ανθρώπου που θεωρεί χρέος και ευθύνη του την υπεράσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, καθώς και την κριτική της εξουσίας, κάνοντας πράξη το γνωστό αξίωμα του Μαρξ, «ανελέητη κριτική του υπάρχοντος, ανελέητη με την έννοια ότι η κριτική δεν ορρωδεί ούτε μπροστά στα ίδια της τα συμπεράσματα, ούτε μπροστά στις συγκρούσεις της με την οποιαδήποτε εξουσία», φτάνουμε στον Αντόνιο Γκράμσι, που μερικές δεκαετίες αργότερα, από το κελί της φυλακής του, βλέπει σχεδόν όλα τα μεγάλα ονόματα της τέχνης της εποχής του να συντάσσονται με το μουσολινικό καθεστώς και αναλαμβάνει να «απαντήσει» στο φαινόμενο, μέσα από τα «Τετράδια της φυλακής», συνθέτοντας ψηφίδα ψηφίδα τη θεωρία του «οργανικού δια-

ΤΗΙΝΚ ΤΑΝΚ

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αντιμετωπίζει κανείς την τελευταία φάση του καλοκαιριού. Εξαρτάται από την κατάσταση της ζωής του. Μαθητές που μισούν τις διαφημίσεις σχολικών ειδών, εργαζόμενοι -όλο και πιο σπάνιο είδος αυτοί- που μισούν τη στιγμή της επιστροφής στη δουλειά. Είναι φυσικά κι αυτό το γνωστό χρονικό παράδοξο: οι μέρες περνούν πάντα πιο γρήγορα στη διάρκεια των διακοπών και πιο αργά πριν από αυτές. Στη μελλοντική φθινοπωρινή Ελλάδα του 2013 ίσως αυτά να μοιάζουν ρομαντικά. Όλο και πιο λίγοι έχουν δουλειά, όλο και πιο λίγοι πάνε διακοπές, με τον παλιό έστω τρόπο. Η

νοούμενου»: Μιλά για ιδεολογική ηγεμονία, ηγεμονία που δεν είναι κάποια στατική κατάσταση, αλλά βρίσκεται διαρκώς υπό αναδιαπραγμάτευση, με την κυρίαρχη τάξη να επιδιώκει συνεχώς την εκ νέου απόσπαση της συναίνεσης. Βέβαια, άλλο διανοούμενοι, είτε «οργανικοί» είτε «ψευτοδιανοούμενοι», σύμφωνα με την ορολογία του Σαρτρ, κι άλλο «άνθρωποι του πολιτισμού» γενικώς, από τους αλαφιασμένους σκυλάδες της παραλιακής μέχρι ευπώλητους λογοτέχνες - ακόμη μια προβληματική σύμμειξη των ημερών μας. Οι πρόσφατες περιπτώσεις που ολοένα πυκνώνουν στην Ελλάδα της κρίσης, από την Κική Δημουλά και τα κατειλημμένα παγκάκια της Κυψέλης μέχρι τη Λένα Διβάνη, που ανάμεσα στις καλοκαιρινές βουτιές της αισθάνθηκε υποχρεωμένη να καυτηριάσει στα social media την περίπτωση του «τζαμπατζή» νεαρού που έβαψε με αίμα το πεζοδρόμιο στο Περιστέρι, βάζουν στους αριστερούς πιο δύσκολα καθήκοντα, τους ορίζουν την υποχρέωση να αρθρώσουν έναν πιο συνεκτικό λόγο απέναντι στη θρυμματισμένη οπτική των ημερών μας, αλλά και την κατακερματισμένη κοινωνία, που σπαράσσεται από την κρίση. Επιστρέφοντας στην πιο κραυγαλέα περίπτωση των ημερών, του σκηνοθέτη Γιάννη Σμαραγδή, ο οποίος βραβεύτηκε στην Πύλο από τον «καλό καπετάνιο», τον «ψηλό και όμορφο» Αντώνη Σαμαρά, οφείλει να επισημάνει κανείς την ιδιότυπη διαδρομή του κινηματογραφικού δημιουργού τα τελευταία χρό-

Ρενέ Μαγκρίτ, «Το διπλό μυστικό», 1927

νια: Ακόμη και ένας συνεπής νεοφιλελεύθερος αισθάνεται, πιστεύω, προφανή αμηχανία απέναντι στα ιδεολογικά συμπιλήματα περί «μεγάλων Ελλήνων» που εκθέτει επί της οθόνης ο Γιάννης Σμαραγδής. Με τον Ελ Γκρέκο «φορέα του ελληνικού φωτός» στην Ισπανία των καθολικών ιεροεξεταστών ή με τον πειρατή Βαρβάκη εκπρόσωπο μιας «εθνικής αφήγησης» επί της οθόνης, την οποία δυστυχώς δεν έστερξαν να στηρίξουν οι σημερινοί πλοιοκτήτες, όπως είχε προοικονομήσει ο σκηνοθέτης Σμαραγδής. Το να αντικρίζει ο εμπορευόμενος χαβιάρι Βαρβάκης τη θάλασσα επί της οθόνης και να φαντασιωνόμαστε, μάλλον υποχρεωτικά, ότι ο ήρωας νιώθει εθνικό ρί-

γος, δεν είναι κινηματογράφος για την εποχή μας, πολλά έχουν αλλάξει στη φιλμική αφήγηση (ευτυχώς) από τις αρχές της δεκαετίας του ‘70 και τον «εθνικό» κινηματογράφο της εποχής εκείνης... Ο Σμαραγδής υπεραπλουστεύσει (αν δεν ευτελίζει) με μια μηχανιστική λογική επιπέδου «κρυφού σχολιού» κρίσιμα ερωτήματα για την ταυτότητά μας, ερωτήματα που διακινούνται ούτως ή άλλως στο «σώμα» της κοινωνίας σήμερα. Τι είδους «βάλσαμο» προσφέρει στις ψυχές των σημερινών συμπατριωτών του με τις «βιογραφίες σπουδαίων Ελλήνων»; Παρηγοριάς ή χαύνωσης;

ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΩΡΓΟ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

Παυλίδης live στο Λιβυκό πέλαγος μαγική εικόνα των άδειων αστικών κέντρων τον Αύγουστο καλύπτει πρόσκαιρα την αλλαγή. Πού πήγαν όλοι, αφού το 75% έλεγαν ότι δεν τους παίρνει να πάνε διακοπές; Η εύκολη απάντηση είναι «στα εξοχικά φίλων, ρεφενέ». Τόσος κόσμος έχει ακόμη εξοχικά. Δεκτό. Το ζήτημα όμως εδώ είναι τα παιχνίδια του χρόνου, μαζι με την απαραίτητη μουσική τους επένδυση. Στην περίπτωσή μου αυτή ήταν... Παυλίδης. Ο άλλοτε ηγέτης των Ξύλινων Σπαθιών μού φάνηκε παράταιρος στη γνωστή λιμενεργατική, ερασιτεχνικά κολλημένη αφίσα φάτσα - κάρτα στον Λοτό της Σούγιας. 24 Αυγούστου live στην παλιά ντίσκο Fortuna, που σε καλωσορίζει πριν μπεις στην κρητική κωμόπολη του Λιβυκού πελάγους. Εισιτήριο 9 ευρώ με μπίρα, τρία βράδια μετά την πανσέληνο. Μοναδική ευκαιρία να κοροϊδέψω τον χρόνο. Φυσικά πήγαμε. Η ίδια η συναυλία δεν έχει σημασία. Τα τραγούδια του από την προσωπική του καριέρα και κάποια από την ε-

ποχή των Σπαθιών θα αποκτούσαν έτσι κι αλλιώς μια θερινή διάσταση στο πευκόδασος, λίγα ναυτικά μίλια από τη νοτιότερη εσχατιά της Ευρώπης, την καψαλισμένη από τον ήλιο Γαύδο.

Για μας, στη Σούγια, όπου φέτος έκανε πάρτι εκτός από τον Παυλιδη και ο Αίολος, σημασία είχε το πάντρεμα του «εκεί» με το «εδώ», σαν η χθεσινοβραδινή συναυλία να ήταν προετοιμασία για την επερχόμενη

κατάσταση. Παίζοντας σε τόσα μέρη μέσα σε αυτό το καλοκαίρι ο ίδιος πιθανόν να το βλέπει με τον ίδιο τρόπο. Θα μπορούσα να τον ρωτήσω στα μαγαζάκια του χωριού, αλλά είπα να μη διασαλεύσω τόσο τη θερινή νομιμότητα με δημοσιογραφικού τύπου αναζητήσεις. Η αφίσα του στα πεύκα, η συναυλία η ίδια στη Fortuna ήταν, νομίζω, αρκετά. Ένα ευχάριστο χωροχρονικό παράδοξο, ίσως κι ένας θετικός πολιτιστικός οιωνός πριν εκνευριστώ με τις διαφημίσεις για σχολικά είδη και μελαγχολήσω στον δρόμο για τη Σούδα, που τον παίρνω έτσι κι αλλιώς πάντα επιστρέφων και κατσουφιασμένος. Εδώ θα κοινοτοπήσω και, αν διάλεγα ένα τραγούδι από αυτά που έχει φτιάξει, θα ήταν το «Φωτιά στο λιμάνι». Συμβολικά, θα μου πείτε, το εννοώ. Εγώ θα περιοριστώ να πω πως μπορεί και όχι. Μόνο που θα αποφύγω να ξεκαθαρίσω σε ποιο λιμάνι, πραγματικό ή συμβολικό, δεν ξέρω για τον Παυλίδη, εγώ τουλάχιστον αναφέρομαι.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

47

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ Π. ΛΟΥΚΑΚΟΥ

Η έλλειψη στην Ελλάδα άλλων ραδιοφωνικών σταθμών με εκπομπές κλασικής μουσικής στερεί το Τρίτο Πρόγραμμα από την απαραίτητη βαθμίδα εισαγωγής των αμύητων στο λόγιο ακρόαμα. Πρόκειται για μια λειτουργία που παλαιότερα επιτελούσαν το Πρώτο και το Δεύτερο Πρόγραμμα. Το πρώην Εθνικό είχε φυσιογνωμία ευρύτερα ενημερωτικού σταθμού, με εκπομπές θεατρικού και λοιπού λόγου και ωριαία ζώνη κλασικής μουσικής, με ζωντανές συναυλίες και μεταδόσεις όπερας, στην ψυχολογημένη ζώνη 22.0023.00. Το Δεύτερο Πρόγραμμα πάλι συνδύαζε κάθε πτυχή του λαϊκού και ελαφρού τραγουδιού, ελληνικού και ξένου, με εκπομπές ελαφρότερης κλασικής μουσικής, ελληνικής και ξένης οπερέτας, καθώς και του λεγόμενου νοσταλγικού ρεπερτορίου. Αυτές οι προγραμματικές κατευθύνσεις επέτρεπαν την εκπομπή μιας πολυμέρειας μουσικών ερεθισμάτων στο πλατύτερο κοινό, δηλαδή τη δυνατότητα της τυχαίας επαφής με μορφές του λόγιου ακροάματος, και όχι μόνο του ήδη μυημένου σε αυτό. Έτσι οι σταθμοί αυτοί λειτουργούσαν υποστηρικτικά προς το Τρίτο, αφού αποτελούσαν το μέσο της σταδιακής εξοικείωσης με την «ξένη γλώσσα» της σοβαρής μουσικής, ώστε ο κάθε ακροατής να μεταπηδήσει, αν το επιθυμούσε, στο «κλασικό» ραδιόφωνο του Τρίτου. Παράλληλα όμως, διαμόρφωναν και έναν, επάλληλο του πρώτου, κύκλο ανθρώπων που, χωρίς να ακούνε συστηματικά κλασική μουσική, δεν αισθάνονταν πλήρως αμέτοχοι του είδους αυτού. Είχαν, εν άλλοις λόγοις, τη δημοκρατική ευκαιρία να λάβουν την απαραίτητη καλλιέργεια που δικαιούται ο κάθε πολίτης και που ένας δημόσιος οργανισμός οφείλει να παρέχει σε όλους, χωρίς διακρίσεις κοινωνικής προέλευσης ή πλούτου. Στο πλαίσιο αυτό, και μάλιστα τη στιγμή που δικαιώνεται το πείραμα του El Systema, προβάλλει ως επιβεβλημένη η παρουσίαση, από τις όσες προκύψουν λοιπές δημόσιες συχνότητες του νέου ραδιοτηλεοπτικού σχήματος, εμβόλιμων δειγμάτων εύπεπτης κλασικής μουσικής συνδυασμένων με ψήγματα εκλαϊκευμένης πληροφόρησης βιογραφικού ή ιστορικού χαρακτήρα, ακόμη και στο πλαίσιο αθλητικών προγραμμάτων, ώστε όλο και ευρύτερα λαϊκά στρώματα να εξοικειωθούν με τον κλασσικό ήχο και να απομυθοποιήσουν το θεωρούμενο ως ακατάληπτο είδος. Σε αντίθετη περίπτωση, και το νέο «Τρίτο» θα μετατραπεί, όπως είχε συμβεί σταδιακά με τον προκάτοχό του, σε «γκέττο» φυτοζωίας όσων επιμένουν στην ποιότητα, ενώ οι πολλοί περισσότεροι θα εξακολουθήσουν να αγνοούν ακόμη και την ύπαρξή του. Και όλα αυτά υπέρ του εμπορικού πολτού από τον οποίο εί-

XΤΙΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΝΕΟ «ΤΡΙΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ» (ΜΕΡΟΣ Β’)

καλλιέργεια στον ακροατή της ραδιοφωνικής συνήθειας. Αυτή επιτυγχάνεται και με την ψυχολογικά εύλογη κατανομή των εκπομπών μέσα στο πρόγραμμα του σταθμού. Δεν είναι, αίφνης, σκόπιμη η εκπομπή μιας λογοτεχνικής ανάλυσης ή έργων της μουσικής πρωτοπορίας τα πρωινά του Σαββατοκύριακου, ούτε η μετάδοση εκπομπών όπερας το μεσονύκτιο, οχληρή, κατά τεκμήριον, για τους γείτονες του ακροατή. Αλλά και η παγιοποίηση των ωρών μεταδόσεως των προγραμμάτων ευνοεί την αυτόματη επιστροφή του ακροατή στις εκπομπές της επιλογής του. Η συνεχής μεταβολή των ωρών εκπομπής σε συνδυασμό με τη μη ακριβή τήρηση της έναρξής τους αποθαρρύνει την ακρόαση και πλήττει μοιραία τις ραδιοφωνικές συνήθειες.

Συνεργάτες και κοινό

Από το ανοιχτό δημόσιο ραδιόφωνο στο «γκέτο» του πρόσφατου Τρίτου χαν ήδη κατακλυσθεί, πριν από το κλείσιμό τους, οι λοιπές δημόσιες ραδιοφωνικές συχνότητες. Με αυτά τα δεδομένα, η επιλογή πορείας, ως μοιραία πράξη πολιτικής επιλογής, απαιτεί σοβαρή στρατηγική επανεξέταση.

Η απαραίτητη εξειδίκευση του ραδιοφωνικού προϊόντος Ένα Τρίτο Πρόγραμμα οφείλει να αποτελεί δίαυλο εκπομπής κυρίως της λεγόμενης κλασικής ή σοβαρής μουσικής, όχι φυσικά για την ικανοποίηση ολίγων ιδιορρύθμων εραστών του είδους, αλλά γιατί αυτή η

μουσική, ακριβώς όπως οι αρχαίοι τραγικοί ή ο Γουίλλιαμ Σαίξπηρ για το θέατρο, αποτελεί κορωνίδα ενός τομέα ανθρώπινης επίδοσης κατά τους τελευταίους αιώνες, με διαπιστωμένη παιδευτική και ψυχαγωγική αξία και σκόπιμο είναι να παρέχεται στον ελληνικό λαό από τη δημόσια ραδιοφωνική συχνότητα που εξ υποθέσεως υπηρετεί υψηλότερους στόχους από τους ιδιώτες. Παραλλήλως οφείλουν να έχουν θέση στον προγραμματισμό και είδη με ανθεκτική απήχηση, όπως εσχάτως η τζαζ ή, παλαιότερα, η παραδοσιακή μουσική, πάντοτε όμως σε μικρές δόσεις και με την απαραίτητη αναλυτι-

κή προσέγγιση που θα τις καθιστά ελκυστικές στους ακροατές του συγκεκριμένου σταθμού. Η προσωπική εμπειρία με οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ένα μέρος του κοινού του Τρίτου Προγράμματος που προέρχεται από οπαδούς άλλων μουσικών προτιμήσεων, όπως της τζαζ και της κλασικής ροκ μουσικής, επιθυμεί, όσο και αν αυτό φαίνεται παράδοξο, τη διατήρηση του σταθμού αυτού ως σχεδόν καθαρού θεματικού προγράμματος κλασικής μουσικής, αφού άλλοι σταθμοί υπηρετούν εναλλακτικά το μουσικό είδος, από το οποίο προέρχονται.

Ακροαματικότητα και ραδιοφωνική συνήθεια Σημαντικός παράγοντας απήχησης κάθε μουσικού σταθμού, ιδιαίτερα δε ενός Τρίτου Προγράμματος, είναι η ευχερής και με υψηλή πιστότητα λήψη του από τους ραδιοφωνικούς ακροατές. Ο τομέας αυτός στην Ελλάδα εξακολούθησε να πάσχει σοβαρά, ιδίως σε σχέση με τη λήψη του δορυφορικού σήματος για μεταδόσεις στο πλαίσιο της EBU, με μοιραίες συνέπειες για την ακροαματικότητα και τη συνολική απήχηση του Τρίτου Προγράμματος, αν και θα όφειλε να είχε αντιμετωπισθεί από ετών ως μέρος συνήθους διαδικασίας διοικητικής μέριμνας. Σημαντικός παράγοντας προσέλκυσης και παραμονής του κοινού σε μια ραδιοφωνική συχνότητα είναι η

Αφήσαμε για το τέλος την ακροθιγή αναφορά του σημαντικότερου, δηλαδή της εμπλοκής του κοινού σε διαρκή διάλογο με το νέο Τρίτο, μέσω οργάνωσης της διαδικτυακής επικοινωνίας, για σχολιασμό των προγραμμάτων, παρατηρήσεις, ερωτήματα και αξιολόγηση των συνεργατών του. Η εμπειρία ευρωπαϊκών σταθμών που επενδύουν στην επικοινωνία αυτή, όπως το Radiotre της ιταλικής RAI, αποδεικνύεται καταλυτική για το επίπεδο των προσώπων που την έχουν πλαισιώσει, όχι αναγκαίως ως κάτοχοι συγκεκριμένου ακαδημαϊκού τίτλου, αλλά με εύρος γνώσεων και επικοινωνιακό χάρισμα. Οι ίδιοι ακροατές, και στην Ελλάδα, θα συμβούλευαν τους ιθύνοντες να μην εξορκίζουν τα τερατώδη ανομήματα του παρελθόντος με τον όψιμο ενθουσιασμό τους για τον προκρούστειο ΑΣΕΠ, αλλά να ευνοήσουν την αξιολόγηση της μορφής που περιγράψαμε. Η αποκλειστική προσήλωση στο πρώτο, εύλογη για κατηγορίες διοικητικού και τεχνικού προσωπικού, θα αποστερήσει με βεβαιότητα τον νέο σταθμό από ραδιοφωνικούς παραγωγούς με μεγάλη ή και εμβληματική επίδοση και προσφορά, μόνο και μόνο γιατί αναμείχθηκαν με το μέσο από άλλη εγκύκλια ακαδημαϊκή αφετηρία! Ανήκουστο...Ολα τα παραπάνω γράφονται υπο την αυτονόητη προϋπόθεση οτι θα υπάρχει δημόσια ραδιοτηλεοπτική λειτουργία, εύλογη η συμβατή με την ευρωπαϊκή παράδοση νομιμότητας.

* Ο Κυριάκος Λουκάκος είναι δικηγόρος και εργάζεται, ως ειδικός επιστήμονας, στον «Συνήγορο του Πολίτη». Υπήρξε εξωτερικός συνεργάτης του Τρίτου Προγράμματος, με μικρά διαλείμματα, από τον Μάρτιο του 1994 έως και τον Ιούνιο του 2010. Είναι κριτικός μουσικής και, από το 2005, εκλέγεται πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών.

48

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

΄Ενας άλλος Πλούτος

Ο σκηνοθέτης της παράστασης Πλούτος Ζαχαρίας Αγγελάκος

ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΠΟΛΕΝΑΚΗ

Στις κωμωδίες του ο ιδεαλιστής Αριστοφάνης στοχεύει ουτοπικά στην αποκατάσταση του «φθαρμένου χρόνου», θέλοντας έτσι να γυρίσει πίσω το ρολόι της Ιστορίας, επειδή πιστεύει ότι αυτό θα φέρει αυτόματα και τη θεραπεία των άρρωστων θεσμών. Μια πρώτη ανάγνωση των έργων του αποκαλύπτει απλώς το ιστορικό πεδίο στο οποίο κινούνται: τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, τη Νικίειο ειρήνη, τον Κλέωνα, τον Αλκιβιάδη και την εκστρατεία της Σικελίας. Μια βαθύτερη ανάγνωση μας οδηγεί στην αναζήτηση από τον Αριστοφάνη της χαμένης πράξης που συνέβη «κάποτε», σε χρόνο μυθικό, και έφερε τα επάνω κάτω στην τάξη του κόσμου. Χτυπάει τους νέους θεσμούς επειδή πρεσβεύει, όχι εντελώς άδικα, ότι παραμόρφωσαν και διέσπασαν την πρωταρχική ακέραιη εικόνα του ανθρώπου, όπως τη συλλαμβάνει ποιητικά, μέσα σε μια υγιή και αυτάρκη αγροτική κοινωνία, που δεν έχει ακόμα γνωρίσει τον πλήρη εκχρηματισμό της οικονομίας και ο πλούτος της δεν έχει γίνει παρασιτικός, επειδή συνίσταται σε ανταλλάξιμα πρωτογενή αγαθά της γης κυρίως, όχι σε αφηρημένο χρήμα. Τα πρόσωπα των έργων του δεν ανήκουν στον συμβατικό χρόνο. Είναι πρόσωπα - ζηλωτές της «παλιάς, καλής, χρυσής εποχής», πριν ο πόλεμος τους κλείσει μέσα στα τείχη της πόλης. Στον ζωντανό χρόνο ανήκουν όσοι προσχώρησαν στις καινούργιες συνθήκες ή συμβιβάστηκαν με την πραγματικότητα: πατριδοκάπηλοι, έμποροι των ιδεών και έμποροι των όπλων, απατεώνες πολιτικοί και λογής δημαγωγοί, όσοι εκμεταλλεύονται προς όφελός τους τον ιστορικό χρόνο, επισύρουν όλοι την οργή και το μίσος του. Κάτω από αυτήν την προοπτική, όλα τα έργα του είναι αναμνήσεις μεγάλων αγροτικών πανηγυριών που σφύζουν από νόστο επιστροφής σε αυτό που χάθηκε ανεπιστρεπτί. Και η στερνή σωζόμενη κωμωδία του, ο Πλούτος. Ο «αγώνας» ανάμεσα στον Πλούτο και στην Πενία για την κυριαρχία πάνω στην πόλη της Αθήνας είναι το βασικό μότο του έργου. Αυτός ο «αγώνας» έχει δώσει λαβή σε πολλές ερμηνείες αλλά και σε παρεξηγήσεις. Πριν λίγα χρόνια, π.χ. Αμερικανός οικονομολόγος της σχολής της αυστηρής λιτότητας και δημοσιονομικής πειθαρχίας, χρησιμοποιούσε σε μελέτη του ένα προς ένα τα επιχειρήματα της αριστοφανικής Πενίας… προκειμένου να πείσει για τις νεοφιλελεύθερες απόψεις του! Με περισσή σοβαροφάνεια και χωρίς να παραπέμπει στον Αριστοφάνη! Τα είδαμε αυτά και σε πρόσφατη ελληνική φεστιβαλική παραγωγή του

Με τον Δημοτικό Οργανισμό Πολιτισμού Ρόδου (Θέατρο Νοτίου Αιγαίου)

Πλούτου, στην οποία ο ποιητής, που δεν ζούσε χωρίς τις μυρωδιές της αγοράς και το θέαμα της αφθονίας, παρουσιάστηκε ως απολογητής της «έντιμης πενίας!» Συμβαίνουν αυτά εν Αθήναις, όχι όμως, όπως φαίνεται, και στην περιφέρεια, όπου

γίνονται άλλα, λίαν ενδιαφέροντα πράγματα, τα οποία η πρωτεύουσα δεν αντιλαμβάνεται καν. Στην ακριτική Ρόδο, σε παραγωγή του δραστήριου Δημοτικού Οργανισμού Πολιτισμού Ρόδου, παρακολουθήσαμε έναν άλλο Πλούτο του Α-

ριστοφάνη, με το Θέατρο Νοτίου Αιγαίου, στον μαγικό αύλειο χώρο του παλιού Καστέλου, όπου άλλοτε ο «Ήχος και Φως». Ο σκηνοθέτης, Ζαχαρίας Αγγελάκος, βλέπει στο έργο, σωστά, όπως γράφει στο σημείωμά του, «την καταγγελία της προπαγάνδας των ολιγαρχικών που προσπαθούσαν να πείσουν τον λαό ότι η φτώχεια είναι πρόοδος». Διακρίνει, ακόμα, πρωτότυπα, στη μορφή του Πλούτου όχι στενά το χρήμα, όπως συνήθως γίνεται, αλλά τα κοινά αγαθά και την ευημερία των πολλών. Ενώ αποδίδει, αντίθετα, στην Πενία το νοθευμένο, πλασματικό, τοξικό και τοκογλυφικό χρήμα των λίγων. Κάτι πολύ κοντά στο γνήσιο πνεύμα του Αριστοφάνη, που δίνει ένα καινούργιο νόημα στο έργο και χαρίζει στην παράστασή του νέα φτερά. Παράλληλα, η χορογραφία της Μαρίας Μανιώτη είναι έξοχη στη σύλληψη και άψογη στην εκτέλεσή της. (Μέλη του χορού, οι: Βάσω Αγγελάκου, Ιωάννα Γιαννακού, Φανή Αδαμίδου, Βασίλης Γιακουμάρος, Κάτια Τάτση, Νεκταρία Νομικού, Σέβη Σαΐτη, Αυγή Παππά, Μένη Καλούδη, Κώστας Πατρακής, Τσαμπίκος Μανδάνης.) Ενώ το ίδιο μπορώ να πω και για την ευρηματική, πρωτότυπη μουσική του Αντώνη Κυζούλη. (Ζωντανό νταούλι ο Πάνος Ντίνας, σόλο μπουζούκι ο Γιώργος Πούλος, σολίστ τραγου-

διών ο Αγαπητός Πάχος και η ΄Αννα Βούη. Παίζουν οι μουσικοί, Αντώνης Κυζούλης, Γιώργος Λόγγος, Γιώργος Πούλος, Κυριάκος Κωνσταντάκης, Νεκτάριος Κωνσταντάκης, Νατάσσα Καμπαστάνα, Νίκος Τσαντάνης, Πάνος Ντίνας, Παναγιώτης Γεωργιάδης.) Η καλή μετάφραση του Κ.Χ. Μύρη αξιοποιείται στην παράσταση, εμπλουτισμένη με άφθονο Καραγκιόζη (όλο το έργο παρουσιάζεται σαν ένα όνειρο του Καραγκιόζη), με επιθεώρηση, με σφοδρή πολιτική σάτιρα, με καίριους, επίκαιρους στίχους του σκηνοθέτη… και με τη μέγαιρα Πενία να έχει λάβει… την αιθέρια θελκτική μορφή της γνωστής μας Μαντάμ Λαγκάρντ. Σημειώνω το πανέμορφο εύρημα, στην τρίτη εμφάνισή του, στο αποθεωτικό φινάλε, ο Πλούτος να έχει λάβει τη μορφή ενός μικρού παιδιού. (Στον ρόλο ο πεντάχρονος Χάρης Αγγελάκος - Σαμπάνης… αφοπλιστικός.) Ο ακούραστος εργάτης του θεάτρου Τάκης Βαμβακίδης είναι εδώ στο στοιχείο του και οργιάζει επί σκηνής, ως ένας αξεπέραστος Καραγκιόζης και ως ένας μοναδικός δούλος Καρίων. Με τον αέρα της «παλιάς καραβάνας» του θεάτρου μας, ο Ζαχαρίας Αγγελάκος δίνει «μπρεχτικά» έναν είρωνα, μειδιώντα, «φιλόσοφο» Χρεμύλο - αφηγητή… που ξέρει από πριν το τέλος του έργου, αλλά δε μας το μαρτυράει! Ο Σταύρος Καλλιγάς είναι ένας καλός, ικανοποιητικός Πλούτος και η προικισμένη με το χάρισμα της μιμικής Βάσω Αγγελάκου, μια απολαυστική Λαγκάρντ - Πενία. Ιπτάμενος Ερμής με προέλευση από τον «μπερντέ», είναι η ταλαντούχα Μένη Καλούδη. Τη Γυναίκα του Χρεμύλου δίνει λιτά και καίρια η Φανή Αδαμίδου. Ο Βασίλης Γιακουμάρος (Βλεψίδημος και Συκοφάντης) έχει την πρέπουσα καραγκιοζίστικη όψη - κόψη. Η «γριά»… της Ιωάννας Γιαννακού βγάζει ένα πικρό γέλιο, και ο Κώστας Πατρακάης (Δίκαιος και «νεαρός») νέος ηθοποιός, μέσα στο κλίμα, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητος. Τα ωραία κοστούμια της Αλεξίας Κατσιμπράκη είναι όλα εμπνευσμένα από ξεχωριστές, παραδοσιακές φορεσιές της Ρόδου. Ας μου επιτραπεί, όμως, να διαφωνήσω με τις ομοιόμορφες περούκες και με το υπερβολικά «φωναχτό» κοστούμι τού Πλούτου. Νομίζω ότι της ξέφυγαν. Τα έξοχα σκηνικά είναι του πολυτάλαντου γλύπτη, σχεδιαστή - δημιουργού κοσμημάτων κ.ά. Νίκου Βασιλαρά, που συμβαίνει μάλιστα να εκθέτει αυτές τις μέρες στο Κάστρο των Ιπποτών. Το άρτιο βίντεο είναι του Αλέξανδρου Λουϊζίδη και των Vigital Dreams.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

49

Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Μeddet Παίζουν ζωντανά μουσική, χορεύουν και εκτελούν περίτεχνα ακροβατικά σε ρυθμούς τζαζ ή παραδοσιακής μουσικής, τραγουδάνε αμανέδες, απαγγέλλουν Μποντριγιάρ, προσφέρουν ένα ενδιαφέρον θέαμα που συνδυάζει την περφόρμανς τον χορό και το τσίρκο. Η ομάδα «Κι όμως κινείται» παρουσιάζει (9 μ.μ.) την παράσταση «Μeddet» στο 3ο Φεστιβάλ Χορού στη Μονή Λαζαριστών (Κολοκοτρώνη 21, Σταυρούπολη). Χορεύουν και εκτελούν ακροβατικά οι: Camilo Bentancor, Βασίλης Δημάς, Αντιγόνη Λινάρδου, Ερμής Μαλκότσης, Ιωάννα Παρασκευοπούλου, Χριστίνα Σουγιουλτζή. Μουσική σύνθεση και ερμηνεία: Κλέων Αντωνίου (Μode plagal), Δημήτρης Αποστολάκης (Χαΐνηδες), Τάκης Κανέλος (Μode plagal), Θοδωρής Ρέλλος (Μode plagal). Εισιτήρια 10 ευρώ, μειωμένο 7 ευρώ.

ΚΥΡΙΑΚΗ

Φεστιβάλ για την κρίση Με τον γερμανικό θίασο «Bildung und Ιntegrazion» πέφτει απόψε στις 8 μ.μ., στο Μικρό Θέατρο της Αρχαίας Επιδαύρου, η αυλαία του World Crisis Theatre Festival, Ο θίασος παρουσιάζει το αυτο-ειρωνικό θέαμα «How to become more German», σε κείμενο και σκηνοθεσία Κατερίνα Κόκκινος Κένεντι και Αντρέας Βρος που προσεγγίζει σατιρικά τις «Ευμενίδες» από την Ορέστεια του Αισχύλου. Το Φεστιβάλ, υπό την άοκνη προσπάθεια του δραστήριου Κέντρου Κλασικού Δράματος του Παντείου Πανεπιστημίου, που αποτέλεσε την ελληνική συμμετοχή με το «Cyclops - Survival», και του πανεπιστημιακού και σκηνοθέτη Γιάγκου Ανδρεάδη, κατόρθωσε να συσπειρώσει πέντε ευρωπαϊκά θεατρικά σχήματα, τα οποία για ένα τριήμερο κατέθεσαν στη σκηνή τη δική τους οπτική για την κρίση που βιώνει η χώρα μας και η Ευρώπη. Η είσοδος για την αποψινή παράσταση, ό-

μητρίου, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, με πρωταγωνίστριες τη Λυδία Κονιόρδου, την Ελένη Κοκκίδου, τη Μαρία Κατσανδρή, την Ελένη Ουζουνίδου και την Τάνια Παλαιολόγου, παρουσιάζεται απόψε στην Πάτρα. Η παράσταση, ένα θεατρικό οδοιπορικό που καλύπτει χρονικά την περίοδο από τη μαζική εξόντωση των Ποντίων και τη Μικρασιατική Καταστροφή ώς την Κατοχή και τον Εμφύλιο, βασίζεται σε αφηγήσεις ανώνυμων γυναικών, καταγραμμένες από την Έλλη Παπαδημητρίου. Οι αφηγήσεις αυτές έχουν ως κοινό εφόδιο τον λόγο των κοινών ανθρώπων, που συναρμολογεί σωστά την εποχή τους και το κλίμα της ζωντανεύοντας ατομικές και συλλογικές μνήμες που φωτίζουν διαφορετικά όχι μόνο την Ιστορία, αλλά και τα σύγχρονα πάθη μας. Οι αφηγήσεις, η μουσική και τα τραγούδια μάς μεταφέρουν ήχους και αισθήματα από έναν κόσμο που θυσιάστηκε στους εθνικισμούς του 20ού αιώνα.

Ευτυχία Παπαγιανοπούλου

πως και για όλες τις προηγούμενες του Φεστιβάλ, είναι η ελεύθερη.

Η παράσταση «Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου», σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζούλια, με τη Νένα Μεντή, παρουσιάζεται στις 9 μ.μ. στο Κηποθέατρο Παπάγου (Κορυτσάς, 6η στάση). Εισιτήριο: 16 ευρώ, μαθητικό - φοιτητικό - άνεργοι - συνταξιούχοι: 13 ευρώ.

Βάκχες

ΤΕΤΑΡΤΗ

Τις «Βάκχες» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Μάρθας Φριτζήλα, παρουσιάζει ο θίασος «Δρόμος με Δέντρα» στο Παλαιό Ελαιουργείο, στην παραλία της Ελευσίνας, στο πλαίσιο των «Αισχυλίων». Με κεντρικό άξονα τη μουσική και την εξουσία της πάνω στους ανθρώπους, η παράσταση των Βακχών παρουσιάζεται ως μουσικό θεραπευτικό δρώμενο από έναν θίασο 60 ηθοποιών και μουσικών. Παίζουν οι Γιώργος Φριτζήλας, Αργύρης Μπακιρτζής, Άντζελα Μπρούσκου κ.ά. Εισιτήρια 12 ευρώ, φοιτητικά 5 ευρώ.

Ο Κύκλωψ

ΤΡΙΤΗ

Κοινός Λόγος Ο «Κοινός Λόγος» της Έλλης Παπαδη-

Ο Κύκλωψ του Ευριπίδη παρουσιάζεται σε μετάφραση - σκηνοθεσία Βασίλη Παπαβασιλείου, από το Εθνικό Θέατρο, στο Θέατρο Πέτρας στην Πετρούπολη. Το μοναδικό σωζόμενο σατυρικό δράμα , ο «Κύκλωψ», πραγματεύεται από μια άλλη οπτική γωνία τις περιπέτειες του Οδυσσέα στο νησί του Κύκλωπα Πολύφημου, φέροντας τον Οδυσσέα αντιμέτωπο με μια κοινωνία που βασίζεται σε πρωτόγονα ένστικτα. Ιστορία γεμάτη κωμικά στοιχεία, με τον χορό των σατύρων να δίνει τον τόνο όπου η ανθρώπινη ευφυΐα, η ευστροφία και η επινοητικότητα κατατροπώνουν την κτηνώδη δύναμη και τη στυγνή βία. Πρωταγωνιστούν οι Νίκος Καραθάνος, Δημήτρης Πιατάς, Νίκος Χατζόπουλος.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ agenda.avgi@gmail.com

P.I.G.S Revolution Τη δική της εκδοχή για την έξοδο από την κρίση δίνει η ομάδα «ΜΠΑΝΤΑρισμένοι» μέσα από τη μουσικοθεατρική παράσταση «P.I.G.S Revolution Summer Edition», τελευταίο μέρος της ιδιότυπης μετ-επιθεωρησιακής τριλογίας, η οποία παρουσιάζεται σε ανανεωμένη καλοκαιρινή μορφή, με την οποία το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος ανοίγει την αυλαία του Φεστιβάλ «Παρά θιν’ αλός», στο Κυβερνείο (Παλατάκι), στην Καλαμαριά (9 μ.μ.). Παρουσιάζεται σε σκηνοθετική επιμέλεια Εύης Σαμαρτζή και Χρήστου Παπαδημητρίου, που υπογράφει και τα κείμενα. Παίζουν οι: Χρύσα Ζαφειριάδου, Χρήστος Παπαδημητρίου, Εύη Σαρμή, Χρίστος Στυλιανού, Χρύσα Τουμανίδου, Θάνος Φερετζέλης, Oρέστης Χαλκιάς. Μουσικοί: Λεωνίδας Κυρίδης (μπάσο), Ευγενία Πανταζόγλου (πνευστά), Τάσος Ροδοβίτης (κρουστά), Ορέστης Χαλκιάς (ηλεκτρική κιθάρα). Εισιτήρια 10 ευρώ

ΔΕΥΤΕΡΑ

Λουκιανός Βαγγέλης μαζί Φίλοι από παλιά ο Λουκιανός Κηλαηδόνης και ο Βαγγέλης Γερμανός, συναντώνται ξανά απόψε στο Αίθριο του δημαρχείου Κηφισιάς (Διονύσου και Μυρσίνης), στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Μενάνδρεια 2013». Θα τραγουδήσουν γνωστά τραγούδια από όλες τις δισκογραφικές τους δουλειές, αλλά και επιτυχίες συνθετών που αγαπούν.

ΠΕΜΠΤΗ

Βάκχες Οι Βάκχες του Ευριπίδη, σε μετάφραση, σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη, με τους Σάκη Ρουβά, Ρούλα Πατεράκη, Γιάννη Καρατζογιάννη κ.ά. και τη Γιώτα Βέη κορυφαία στον Χορό, παρουσιάζονται στο θέατρο Βράχων «Μελίνα Μερκούρη» την Πέμπτη και την Παρασκευή. Εισιτήρια: 20 ευρώ, φοιτητικό-μαθητικό: 15 ευρώ, άνεργοι, AμεA: 12 ευρώ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Επιθεωρητής Ο «Επιθεωρητής» του Γκόγκολ «μία από τις εντελώς κορυφαίες κοινωνικές σάτιρες του παγκόσμιου δραματολογίου, με καταστάσεις που σχετίζονται όχι μόνο με την τσαρική Ρωσία, αλλά βεβαίως με όλες τις εποχές», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο σκηνοθέτης της παράστασης και ακαδημαϊκός Σπύρος Α. Ευαγγελάτος, παρουσιάζεται στο Ευριπίδειο Θέατρο της Σαλαμίνας. Παίζουν οι Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, Γιώργος Αρμένης, Αριέττα Μουτούση, Μιχάλης Μητρούσης κ.ά.

ΣΑΒΒΑΤΟ

Νατάσα Μποφίλιου Η Νατάσα Μποφίλιου τραγουδά «Το πέρασμα των Μάγων» στο Παλαιό Ελαιουργείο στην Παραλία της Ελευσίνας, στο πλαίσιο των «Αισχυλείων». Εισιτήρια 12 ευρώ, φοιτητικά 5 ευρώ.

50 Παρακαλούνται οι αναγνώστες να ενημερώνονται για τυχόν αλλαγές από τα παρακάτω τηλέφωνα Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΒΑΝΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, 2106756546, Το κρυφό πάθος της Τερέζ Ντ. 20:50, 23:00 ΑΕΛΛΩ CINEMAX 5+1 CYTA Πατησίων 140, 2108259975 - 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Οικογένεια Μίλερ 21:20 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 19:20 3D Αίθουσα 2 Elysium 22:20 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:40, 20:30 Αίθουσα 3 Οικογένεια Μίλερ 19:40, 22:00 Αίθουσα 4 Elysium 18:50, 21:10, 23:30 Αίθουσα 6 (Θερινή) Οικογένεια Μίλερ 20:50, 23:00 ΑΘΗΝΑΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Χάρητος 50, Κολωνάκι, 2107215717, Αεροπλάνα (μεταγλ.) 19:40 Οι δώδεκα ένορκοι 21:10, 23:10 ΑΘΗΝΑΙΟΝ Βασιλίσσης Σοφίας 124, Αμπελόκηποι, 2107782122-2112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Οικογένεια Μίλερ 20:30, 22:40 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:20 3D Αίθουσα 2 Elysium 20:50, 23:00 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 19:00 ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS Ζησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, 21089832382112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Οικογένεια Μίλερ 18:30, 20:40, 22:50 Αίθουσα 2 Elysium 21:40 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 19:10 Αίθουσα 3 Elysium 20:30, 23:00 Αίθουσα 4 Οικογένεια Μίλερ 22:00 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:10 3D, 20:00 ΑΙΓΛΗ Λεωφόρος Πεντέλης 98, Χαλάνδρι, 2106841010 Αίθουσα 1 Elysium 22:30 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:15, 20:15 3D Αίθουσα 2 Οικογένεια Μίλερ 19:00, 21:00, 23:00 ΑΙΓΛΗ ΖΑΠΠΕΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΟ) Κήπος Ζαππείου, 2103369300, Οικογένεια Μίλερ 20:45, 23:00 ΑΙΟΛΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Σολωμονίδου και Φιλαδελφείας, Καισαριανή, 2107247600, Ασε το κακό να μπει 20:30, 22:30 ΑΜΥΝΤΑΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Κωνσταντινουπόλεως 16, Υμηττός, 2107626418, Ενα καλοκαίρι 20:45, 23:00 AΝΕΣΙΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Κηφισίας 14, Αμπελόκηποι, 2107788778, Elysium 20:50, 23:00 ΑΝΟΙΞΙΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Αττική & Ευριπίδου 19, Νέο Ηράκλειο, 2102814071, Η αδερφή της αδερφής σου 23:00 Elysium 20:50 ΑΡΚΑΔΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Καραολή Δημητρίου 36 & Φορμίωνος 222, Πάρκο Νέας Ελβετίας, 2107661166-2107661226, Οικογένεια Μίλερ 21:00, 23:00 ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Μέσα στο Αττικό Άλσος, 6944542300-2106997755, Οικογένεια Μίλερ 21:00, 23:10 ΒΑΡΚΙΖΑ Θάσου 22, 2108973926 Αίθουσα 1 3D Digital Η συμμορία των μάγων 20:45, 22:45 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:45 3D Αίθουσα 2 Τούρμπο (μεταγλ.) 18:45 3D Red 2 20:45, 22:45 Αίθουσα 3 (Θερινή) Οι καταφερτζήδες 20:45, 22:45 ΒΟΞ (ΘΕΡΙΝΟ) Θεμιστοκλέους 82, Εξάρχεια, Αθήνα, 2103301170, Οι διαβολογυναίκες 20:40 Θαύμα στο Μιλάνο 23:00 VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 2 Οικογένεια Μίλερ 17:20, 19:40, 22:00, 00:30 Αίθουσα 3 Κλειστό Αίθουσα 4 Αεροπλάνα (μεταγλ.)

17:10, 19:10 Αεροπλάνα (με υπότ.) 21:10 Γούλβεριν 23:10 Αίθουσα 5 - Cinema Europa, Heineken Γούλβεριν 17:40, 20:10, 22:40 Αίθουσα 6 - Cinema Europa Τούρμπο (μεταγλ.)

17:20 Ο κύκλος του Mobius 19:20, 21:30, 23:40 Αίθουσα 7 - max screen, Cosmote Elysium 19:00, 21:40, 00:20 Αίθουσα 8 Lays Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:20 3D Κωδικός ασφαλείας 20:20, 22:20, 00:20 Αίθουσα 9 Oblivion 22:50 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:50, 18:50, 20:50, 20:50 Αίθουσα 10 Οικογένεια Μίλερ 18:30, 21:00, 23:30 Αίθουσα 12 Elysium 17:30, 20:00, 22:30 Αίθουσα 13 gold class Οικογένεια Μίλερ 21:00, 23:30 Αίθουσα 14 - gold class Elysium 20:00, 22:30 VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI Υμηττού 110 & Χρεμωνίδου, Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, 210 7566240 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Elysium 19:00, 21:15, 23:30 Αίθουσα 2 Τούρμπο (μεταγλ.) 18:10 Γούλβεριν 20:10, 22:40 Αίθουσα

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΘΕΑΜΑΤΑ 3 - Cosmote Αεροπλάνα (μεταγλ.) 19:00, 21:00 Oblivion 23:00 Αίθουσα 4 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:00 3D Κωδικός ασφαλείας 20:00, 22:00, 00:00 Αίθουσα 5 Οικογένεια Μίλερ 19:15, 21:30, 23:45 VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 17:00 3D Κωδικός ασφαλείας 19:00, 21:20, 23:40 Αίθουσα 2 Oblivion 20:10, 22:40 Τούρμπο (μεταγλ.) 18:10 Αίθουσα 3 Μπαμπούλες Πανεπιστημίου (μεταγλ.) 17:10 Παγκόσμιος πόλεμος Ζ 19:30, 21:50, 00:10 Αίθουσα 4 Γούλβεριν 19:00, 21:30, 00:00 Αίθουσα 5 Κλειστό Αίθουσα 6 Elysium 20:00, 22:20, 00:40 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:00 Αίθουσα 7-VMAX, Cosmote Οικογένεια Μίλερ 19:20, 21:40, 00:00 Αεροπλάνα (μεταγλ.)

17:20 Αίθουσα 8- Gold Class Οικογένεια Μίλερ 19:00, 21:20, 23:40 Αίθουσα 9 - gold class Elysium 19:40, 22:00 VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 210 6104100 - 14 848 ( Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Οικογένεια Μίλερ 19:10, 21:30, 23:50 Αίθουσα 2 - Cosmote Elysium 17:50, 20:10, 22:30 Αίθουσα 3 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 17:00, 19:00, 21:00 Oblivion 23:00 Αίθουσα 4 Τούρμπο (μεταγλ.) 17:20 Γούλβεριν 19:20, 21:50, 00:20 Αίθουσα 5 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:00 3D Κωδικός ασφαλείας 20:00, 22:00, 00:00 VILLAGE RENTI SUMMER (ΘΕΡΙΝΟ) Θηβών 228 & Παρνασσού, Αγιος Ιωάννης Ρέντης, 2104215100 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr, Οικογένεια Μίλερ 21:00, 23:30 VILLAGE SHOPPING AND MORE Θηβών 228 & Παρνασσού, Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 - Comfort Οικογένεια Μίλερ 20:10, 22:30 Αίθουσα 2 - Comfort Elysium 21:20, 23:40 Αίθουσα 3 Τούρμπο (μεταγλ.) 17:40 Γούλβεριν 19:40, 22:20 Αίθουσα 4 Elysium 19:00, 21:20, 23:40 Αίθουσα 7 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:00 3D Κωδικός ασφαλείας 20:00, 22:00, 00:00 Αίθουσα 8 Οικογένεια Μίλερ 19:20, 21:40, 00:10 Αίθουσα 10 - Cosmote Οικογένεια Μίλερ 17:50, 20:10, 22:30 Αίθουσα 11 Elysium 18:10, 20:30, 22:50 Αίθουσα 12 Γούλβεριν 18:20, 20:50, 23:20 Αίθουσα 13 Oblivion 23:10 Αεροπλάνα (μεταγλ.)

17:10, 19:10, 21:10 Αίθουσα 14 Elysium 19:50, 22:10, 00:30 Αίθουσα 20 Κλειστό ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr Αίθουσα 3 (Θερινή) Ο κύκλος του Mobius 20:30, 23:00 ΔΕΞΑΜΕΝΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Πλατεία Δεξαμενής Κολωνάκι, Αθήνα, 2103623942-2103602363, Το κρυφό πάθος της Τερέζ Ντ. 20:50, 23:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΙΝΕ ΔΑΦΝΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Ηλία Ηλιού 28-30 & Ηλιουπόλεως 77, Δάφνη, 2109731856, Οικογένεια Μίλερ 20:50, 23:00 ΔΙΟΝΥΣΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Συγγρού 286, & Μυκηνών 2, 2109515514, Διατριβή για ένα φόνο 20:45, 23:00 ΕΚΡΑΝ (ΘΕΡΙΝΟ) Ζωοδόχο Πηγής & Αγαθίου, Νεάπολη, 2106461895, Η διπλή ζωή της Βερόνικα 21:00, 23:00 ΕΛΛΗΝΙΣ CINEMAX (ΘΕΡΙΝΟ) Κηφισίας 29, Αμπελόκηποι, Αθήνα, 210646400980111300400, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Το κρυφό πάθος της Τερέζ Ντ. 20:50, 23:00 ΖΕΦΥΡΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Τρώων 36, Θησείο, 2103462677, Περσόνα 23:00 Θαύμα στο Μιλάνο 21:00 ΘΗΣΕΙΟΝ (ΘΕΡΙΝΟ) Αποστόλου Παύλου 7, Θησείο, 2103470980-2103420864, www.cine-thisio.gr, Τα μυστικά της κρεβατοκάμαρας 20:45, 22:45 ΛΑΪΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Ιερά Οδός 48 και Μεγάλου Αλεξάνδρου, Μεταξουργείο, 2103609695, Οι διαβολογυναίκες 22:45 Ασανσέρ για δολοφόνους 21:00 ΛΑΟΥΡΑ EUROPA CINEMAS (ΘΕΡΙΝΟ) Φορμίωνος & Νικηφορίδη 24, Νέο Παγκράτι, 2107662040, Ερωτας είναι... 20:50, 23:00 ΛΙΛΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Νάξου 115, Αγιος Λουκάς, Πατήσια, 2102016849, Μια βραδιά στο Σαιν Τροπέ 20:50, 23:00 ΝΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Βουλιαγμένης 179 Δάφνη,(στάση ΜΕΤΡΟ Αγ.Ιωάννης), 2109703158-2109706865, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:30, 20:30 Αίθουσα 2 Οικογένεια Μίλερ 19:20, 21:40,

00:00 Αίθουσα 3 Οικογένεια Μίλερ 21:40 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 19:30 Αίθουσα 4 Οικογένεια Μίλερ 20:45 Αεροπλάνα (μεταγλ.)

19:00 3D Κωδικός ασφαλείας 22:45 Αίθουσα 5 Οικογένεια Μίλερ 22:50 Elysium 20:00 Αίθουσα 6 Elysium 18:50, 21:10, 23:30 ΟΑΣΙΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Πρατίνου 7, Παγκράτι, 2107244015, Διατριβή για ένα φόνο 20:50, 23:00 ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ Λεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), 8011160000 - 2106786000, www.odeon.gr, www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Η συμμορία των μάγων 21:30 Αίθουσα 2 Τούρμπο (μεταγλ.) 19:10 Ο γάμος της χρονιάς 21:15 Αίθουσα 3 The Iceman 22:40 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:30, 20:30 Αίθουσα 4 Red 2 19:50, 22:30 Αίθουσα 5 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:40 3D, 20:40 3D, 22:40 3D Αίθουσα 6 Οικογένεια Μίλερ 21:40 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 19:30 Αίθουσα 7 Ο κύκλος του Mobius 18:20, 20:50, 23:10 Αίθουσα 8, Vodafone Elysium 20:00, 22:20 Αίθουσα 9 Elysium 18:40, 21:00, 23:20 Αίθουσα 10 Οικογένεια Μίλερ 19:40, 22:00 Αίθουσα 11 Οικογένεια Μίλερ 18:20, 20:40, 23:00 Αίθουσα 12 Γούλβεριν 20:10, 22:50 ΟDEON STARCITY Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 2106786000, www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Οικογένεια Μίλερ 18:20, 20:40, 23:00 Αίθουσα 2 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:00, 20:10 Αίθουσα 3 Ο κύκλος του Mobius 18:10, 20:50, 23:10 Αίθουσα 4 Τούρμπο (μεταγλ.)

18:40 Αίθουσα 5 Οικογένεια Μίλερ 19:40, 22:00 Αίθουσα 6 Elysium 21:00, 23:20 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 19:00 Αίθουσα 7, Vodafone Οικογένεια Μίλερ 21:40 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 19:30 3D Αίθουσα 8 Red 2 21:20 Αίθουσα 9 Γούλβεριν 19:50, 22:30 Αίθουσα 10 Elysium 20:00, 22:20 ΠΑΛΑΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Υμηττού 109, Παγκράτι, 2107511868, Νευρικός εραστής 23:00 Αυγουστιάτικο γεύμα στη Ρώμη 20:45 ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Αλεξάνδρας & Μαυρομιχάλη, Αθήνα, 2106425714, Ενα καλοκαίρι 20:40, 23:00 ΡΙΒΙΕΡΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Βαλτετσίου 46, Εξάρχεια, 2103837716-2103844827, Διατριβή για ένα φόνο 20:45, 23:00 ΣΙΝΕ ΓΑΛΑΤΣΙ (ΘΕΡΙΝΟ) Αλσος Βεϊκου, 2102138119, Elysium 23:00 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 21:00 ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ (ΘΕΡΙΝΟ) Κυδαθηναίων 22, Πλάκα, 2103222071-2103248057, info@cineparis.gr, www.cineparis.gr, Ο κύκλος του Mobius 20:45, 23:10 ΣΙΝΕ ΦΛΟΙΣΒΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Πάρκο Φλοίσβου, Παλαιό Φάληρο, 2109821256, cinefloisvos@gmail.com, Οικογένεια Μίλερ 21:00, 23:15 ΣΙΝΕ ΨΥΧΙΚΟ CLASSIQUE (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Κηφισίας 290 & Παρίτση 2, Ψυχικό (Φάρος), 2106777330-1, Ο κύκλος του Mobius 20:45, 22:40 STER CINEMAS Λεωφ. Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ιλιον, 801 801 7837 -210 8092690, www.stercinemas.gr Αίθουσα 1 Οικογένεια Μίλερ 19:15, 21:30, 23:45 Αίθουσα 2 Ο μαχητής 19:00 Στο μάτι του κυκλώνα 20:45, 23:00 Αίθουσα 3 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:10 Γούλβεριν 22:15 Οικογένεια Μίλερ 20:10 Αίθουσα 4 Ο κύκλος του Mobius 19:00, 21:15, 23:30 Αίθουσα 5 Elysium 22:00 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:00 3D, 20:00 Αίθουσα 6 Elysium 18:40, 21:00, 23:15 Αίθουσα 8 (Θερινή) Οικογένεια Μίλερ 22:30 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 20:30 ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 3D DIGITAL Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, 21028268732102825607, www.triaasteria.gr Αίθουσα 1 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 18:45, 20:45 3D Elysium 22:45 Αίθουσα 2 Elysium 19:00, 21:15 Αίθουσα 3 (Θερινή) Οικογένεια Μίλερ 20:30, 22:30 ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 21082227022108215469, Κλέφτης ποδηλάτων 20:45 Ασανσέρ για δολοφόνους 22:30 ΦΙΛΙΠ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (Θερινό) Ελευθερίου Βενιζέλου 40, Νέα Σμύρνη, 2109312866, Ερωτας είναι...

20:50, 23:00 ΦΙΛΟΘΕΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Πλατεία Δροσοπούλου, Φιλοθέη, 2106833398, Οικογένεια Μίλερ 20:50, 23:00 ΨΥΡΡΗ (Θερινό) Σαρρή 40, Ψυρρή, 2103247234, Οι ευνοούμενοι του φεγγαριού 20:45, 23:00

ΗΜΙΚΕΝΤΡΙΚΟΙ ΑΛΣΟΣ

(ΘΕΡΙΝΟ)

Δεκελείας154,

2102532003-2102583133, Οικογένεια Μίλερ 20:55, 23:05 ΑΡΤΕΜΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ 3D DIGITAL (ΘΕΡΙΝΟ) Νευροκοπίου 2-4, Παπάγου, 21065611532106528173, Elysium 22:30 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 20:30 3D ΠΕΡΑΝ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ (ΘΕΡΙΝΟ) Κώστα Βάρναλη 32 & Μεγάλου Αλεξάνδρου, Περιστέρι, 2105780892-3, Ο υπέροχος Γκάτσμπυ 20:30, 23:00 ΣΙΝΕ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΙΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Κύπρου 68 & Δωδεκανήσου, Αργυρούπολη, 2109922098, Οικογένεια Μίλερ 22:30 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 20:30 ΣΙΝΕ ΝΕΑ ΜΑΣΚΩΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΜΟΣΧΑΤΟΥ-ΤΑΥΡΟΥ (ΘΕΡΙΝΟ) Κωνσταντινουπόλεως 2, Ταύρος, 2103459531, , Αγάπη 21:00, 23:00 ΧΟΛΑΡΓΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Περικλέως 53, Χολαργός, 21065611532106528173, Δεν κρατιέμαι 20:50, 23:00

ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΑΕΛΛΩ (ΘΕΡΙΝΟ) Ελευθερίου Βενιζέλου 12, Ραφήνα, 2294023420, Η αγάπη δεν έρχεται μόνη 21:00, 23:00 ΑΘΗΝΑ (ΘΕΡΙΝΟ) - PISCINES IDEALES Σολωμού 18, Χαλάνδρι, 2106855860 - 6976584717, Γάμος σε δόσεις 22:45 Μια βραδιά στο Σαιν Τροπέ 20:50 ΑΘΗΝΑΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Χαλκούτσι, 2295071515, Η αγάπη δεν έρχεται μόνη 21:00, 23:00 ΑΙΓΛΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Σαρωνίδος 2830, Σαρωνίδα, 22910/54941-54261, Κωδικός ασφαλείας 21:00, 23:00 ΑΚΤΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Θησέως και Αιόλου, Βουλιαγμένη, 2108961337, Ερωτας είναι... 20:50, 22:50 ΑΛΕΞ CINEMA (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Πόρτο Ράφτη 235, 22990-76034, www.alexcinema.gr, Το καρφί 23:20 Μια βραδιά στο Σαιν Τροπέ 21:50 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 20:15 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ (ΘΕΡΙΝΟ) - SUZUKI Ηρώων Πολυτεχνείου 27, 5η στάση Χολαργού, 2106777708, Elysium 22:30 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 20:45 ΑΛΙΚΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Πλατεία Δροσιάς, 2106229645 - 2102234130, Elysium 22:40 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 20:30 ΑΜΑΡΥΛΛΙΣ (ΘΕΡΙΝΟ) - SUZUKI Αγίου Ιωάννου 2, 2106010561 Οικογένεια Μίλερ 21:00, 23:10 ΑΜΙΚΟ (ΘΕΡΙΝΟ) Επιδαύρου & Ανδρούτσου 20, 2106815532-2106826372, Οικογένεια Μίλερ 20:50, 23:00 ΑΣΤΕΡΙ (ΠΡΩΗΝ ΙΛΙΟΝ) (ΘΕΡΙΝΟ) Φιλοκτήτου 86 & Νέστορος, Ίλιον, 2102639030, Ο κανόνας της σιωπής 20:30, 22:30 ΑΣΤΡΟΝ (ΘΕΡΙΝΟ) Νηρηίδων 9, Αρτεμις, 22940-82249, Μπαμπούλες Πανεπιστημίου (μεταγλ.) 21:00 Γούλβεριν 23:15 COOL TYMVOS CINEMAS Δημοσθένους 8, Παραλία Μαραθώνα, 22940555666977500030 Αίθουσα 2 (Θερινή) Elysium 22:00 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 20:30 Αίθουσα 3 (Θερινή) Η αδερφή της αδερφής σου 20:30, 22:30 ΓΟΡΓΟΝΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Παραλία Καλάμου Αγ. Απόστολοι, 22950 81223, Κλειστό ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΟΝΑΡ (ΠΡΩΗΝ ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΑ) Αγίας Παρασκευής 40, ΑνάκασαΑγ. Ανάργυροι, 2102690317, Οι μεγάλοι 2 20:30, 22:30 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΑΓΙΑΣ ΒΑΡΒΑΡΑΣ ΣΙΝΕ ΠΑΝΘΕΟΝ (ΘΕΡΙΝΟ) Τέρμα Δεληγιάννη, Αγία Βαρβάρα, 2105698855, Αν... 21:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Ειρήνης 50, Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως, Ηλιούπολη, 2109937870, www.politismos-ilioupoli.gr Πίσω από τους λόφους 20:30 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Αγίου Κωνσταντίνου 40, Μαρούσι, 2106198890, Ενα καλοκαίρι 20:45, 23:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΟΣΤΑΛΓΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Κέας & Τερψιχόρης, Ηράκλειο, 2102773731, Χίτσκοκ 21:00, 23:00 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΡΕΞ ΧΑΛΚΙΔΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Οδός Τζιαρντίνι 6, Χαλκίδα, 2221083873, Ο έρωτας της βασίλισσας 20:50, 23:00

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΙΝΕ ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΕΓΓΟΣ (ΠΡΩΗΝ ΣΧΟΛΕΙΟ) (Θερινό) Νεαπόλεως 5-7, Αγία Παρασκευή, 2106086455, Δεσμώτης του ιλίγγου 22:30 Μπαμπούλες Πανεπιστημίου (μεταγλ.) 20:30 ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΣΙΝΕ ΚΑΤΕΡΙΝΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Δαβάκη 18, Χαϊδάρι, 2105320003, Elysium 22:20 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 20:20 ΗΛΕΚΤΡΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝ/ΦΟΣ ΚΕΡΑΤΕΑΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος ΑθηνώνΣουνίου 37, Παραλία κακιάς θάλασσας, Κερατέα, Ο γάμος της χρονιάς 21:00 ΚΑΣΤΑΛΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Χρυσοστόμου 1,Πλατεία Αγίου Στεφάνου, 2108144384, Οικογένεια Μίλερ 20:30, 22:40 ΚΟΡΑΛΙ CINEMAX (ΘΕΡΙΝΟ) Αφροδίτης & Ιθάκης, Σαρωνίδα, 22910540972291054931, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Elysium 20:50, 23:00 ΜΑΙΑΜΙ (ΘΕΡΙΝΟ) Κυανής Ακτής 12, Μάτι, 6942961754-6955466939, Η συμμορία των μάγων 23:00 Μπαμπούλες Πανεπιστημίου (μεταγλ.) 21:00 ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ CINEMA (ΘΕΡΙΝΟ) Δουκίσης Πλακεντίας 87, Χαλάνδρι, 2106014284, Ο κύκλος του Mobius 20:50, 23:00 ΜΑΡΙΑΝΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Παραλία Καλάμου, Αγιοι Απόστολοι, 22950-85126, Το μυστικό βασίλειο του δάσους (μεταγλ.) 21:00 Ανθρωπος από ατσάλι 23:00 ΜΑΡΙΕΛ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Μαρκοπούλου 39, Πόρτο Ράφτη, 22990-71335, SR, Οικογένεια Μίλερ 21:00, 23:00 ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Παπαδιαμάντη 12, Κηφισιά, 2108019687, Το κρυφό πάθος της Τερέζ Ντ. 20:50, 23:00 ΟΡΦΕΑΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Σαρωνίδος 60, Σαρωνίδα, 22910-60077, The Iceman 23:00 Τούρμπο (μεταγλ.) 21:00 ΡΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Ποσειδώνος 20, Μάτι, 22940-34778, Ανοιχτή καρδιά 21:00, 23:00 ΡΙΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Αφροδίτης 8, Βάρκιζα, 2108970844-2108971654, Οικογένεια Μίλερ 20:50, 23:00 ΣΙΝΕ ΓΕΡΑΚΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Μιλτιάδου & Γαργηττού, Γέρακας, 2106612717, Ερωτας είναι... 20:50, 23:00 ΣΙΝΕ ΝΕΑ ΑΝΕΜΩΝΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Ι. Κόττου 34 (στο προαύλιο του 1ου δημοτικού σχολείου Μεταμόρφωσης ), 2102773731, Λίνκολν 21:00 ΣΙΝΕ ΠΑΛΛΗΝΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Ελευθερίου Βενιζέλου 3 & Λεωφόρος Μαραθώνος, Παλλήνη, 2106666815-2106666284, Οικογένεια Μίλερ 22:00 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 20:15 ΣΙΣΣΥ (ΘΕΡΙΝΟ) - ALGIDA Λεωφόρος Μαραθώνος 36, Νέα Μάκρη, 22940918116944141308, Red 2 23:15 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 21:00 SMART CINEMA (ΘΕΡΙΝΟ) Smart Park, E. Πουλάκη, Σπάτα, 6931086370, http://www.smartpark.com.gr, Μεγάλες προσδοκίες 23:00 Τούρμπο (μεταγλ.) 21:00 ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρο Σουνίου, Λαύριο, 2292027911-229202791, Οικογένεια Μίλερ 20:50, 23:00 ΤΡΙΑΝΟΝ CINEMAX (ΘΕΡΙΝΟ) Κεφαλληνίας 4, Σαρωνίδα, 2291054931-2291054097, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Οικογένεια Μίλερ 20:50, 23:00 ΦΛΩΡΙΔΑ (ΘΕΡΙΝΟ) Λεωφόρος Ποσειδώνος 124, Ζούμπερη, 2294096923, www.cineflorida.gr, Σάμμυ 2 (μεταγλ.) 20:50 Επιχείρηση: Argo 23:10 ΧΛΟΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Κασσαβέτη 17, Κηφισιά, 2108011500, Οικογένεια Μίλερ 21:00, 23:05

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΜΟΣΧΑΤΟΥ ΣΙΝΕ ΚΗΠΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Θερμοπυλών 49 & Κνωσού, Μοσχάτο, 2104810790, , Αγάπη 23:00 Μπαμπούλες Πανεπιστημίου (μεταγλ.) 21:00 ΣΙΝΕ ΝΙΚΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Θηβών 245, Νίκαια, 2104830330, www.cinenikaia.gr, Τα πουλιά 21:00, 23:00 ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ (ΘΕΡΙΝΟ) Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955, Ο κανόνας της σιωπής 21:00, 23:00 ΣΙΝΕ ΣΕΛΗΝΗ (ΘΕΡΙΝΟ) Αγίου Νικολάου 17 & Πανθέας, Σελήνια Σαλαμίνας, 2104670011 - 2104670012, blogspot.cineselini.com, , Elysium 23:00 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 21:00

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

51

ΣΚΑΚΙ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΟΣΜΑΣ ΚΕΦΑΛΟΣ kosmaskefalos@gmail.com

ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΟΥ ΚΕΛΙΡΗ ΣΤΟ ΒΡΑΧΑΤΙ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ

14χρονος νικάει γκραν μετρ!

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ o Συναρπαστικό το Παγκόσμιο Κύπελλο που διεξάγεται στη Νορβηγία, με τα περισσότερα ματς να κρίνονται στα μπαράζ (όταν το ματς λήξει ισόπαλο, ακολουθούν παρτίδες μειωμένου χρόνου). Έως τώρα έχουν αποκλειστεί από θεωρητικά ασθενέστερους αντιπάλους 8 μεγάλα ονόματα του σκακιστικού χώρου: ο Σίροφ και ο Νεπομνιάτσι από τον 14χρονο Γουέι Γι, ο Πονομαριόφ από τον 17χρονο Ντουμπόφ, ο Λέκο και ο ανερχόμενος Χιρί από τον Γκράντα Ζουνίγκα, η Πόλγκαρ από τον Σουάρεζ, ο Γκριτσούκ από τον Λιέμ και ο Αρονιάν (εκ των φαβορί για την κατάκτηση του Κυπέλλου) από τον Τομασέφκι. Πλήρης καθημερινή παρουσίαση από τη γνωστή διεύθυνση: http://www.chessbase.com/ o Υποδειγματική προετοιμασία στο 2ο Όπεν Παλαίρου (24-31/8, http://www.paleroschess.com/), με προκριματικά τουρνουά και με οριστικοποίηση συμμετοχών τρεις εβδομάδες πριν από την έναρξη των αγώνων. Οι πρώτοι σε βαθμό αξιολόγησης: Αγγελής (2354), Μαλικέντζος (2347), Αλ. Γρηγοριάδης (2302), Γκορίτσας (2288), Θ. Καραγιάννης (2258), Γκόγκολης (2236), Αζής Αζίζης (2227), Μπούσιος (2211). o Σκακιστικές εκδηλώσεις με τίτλο «Σκάκι άλλοτε και τώρα» οργανώνονται απόψε στις 19.30 από το Κέντρο Καλλιτεχνικής Δημιουργίας «Κ. Παρθένης» και τον Σκακιστικό Σύλλογο Κεφαλληνίας, στην πλατεία Πεσσάδας, στην Κεφαλονιά. Θα μιλήσει ο Παναγής Σκλαβούνος για την ιστορία του σκακιού στο Ιόνιο, θα παιχτούν φιλικές παρτίδες και θα οργανωθεί Λύση Σκακιστικών Προβλημάτων. Πληροφορίες στο τηλέφωνο: 6955725959. o Με υπογραφή συμβολαίου οριστικοποιήθηκε η διεξαγωγή του ματς Ανάντ - Κάρλσεν τον Νοέμβριο, στην πόλη Τσενάι (Μαντράς) της Ινδίας, για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Ο Κάρλσεν επισκέφτηκε τους χώρους των αγώνων και έδωσε αγώνα σιμουλτανέ χωρίς εντυπωσιακό σκορ: 10 νίκες, 6 ισοπαλίες, 4 ήττες!

τα ανοιχτά τουρνουά μπλιτς, με έπαθλα συλλεκτικά βιβλία και περιοδικά. Δηλώσεις συμμετοχής στη Μαριάννα Παγκαλή (τηλ.

6956021779) ή στον χώρο αγώνων (τηλ. 2114110320). Το Ανοικτό Τουρνουά «Αποκόρωνας 2013» θα γίνει στα Χανιά από 4 έως 7 Σεπτεμβρίου. Οι πρώτες συμμετοχές: Φρεντζάς, Κουρκουνάκης, Χατζηδάκης, Γκόγκας, Θεοφιλόπουλος, Ιλαντζής, Σκαλκώτας, Γασπαράκης, Φέστας. Πληροφορίες από τον Μηνά Βουλγαρίδη, τηλ.

6932744696, e-mail: minvoulg@gmail.com.

Ο πρώτος γύρος τους διεθνούς τουρνουά «Ίσθμια 2013» επεφύλαξε μια μεγάλη έκπληξη: Στην πρώτη σκακιέρα, ο παίκτης με τον υψηλότερο βαθμό αξιολόγησης, ο 32χρονος Ουκρανός γκραν μετρ Φέντορτσουκ (2669), αντιμετώπισε τον πρώτο παίκτη κάτω από τη μέση του αρχικού πίνακα κατάταξης, τον 14χρονο Κύπριο Κελίρη (2075). Η διαφορά ΕΛΟ, περίπου 600 μονάδες (!), δεν άφηνε στον μικρό περιθώρια αισιοδοξίας. Και όμως, εκμεταλλευόμενος μια ανακρίβεια του γκραν μετρ, τον νίκησε! Ήταν η δεύτερη νίκη του Κελίρη επί γκραν μετρ το φετινό καλοκαίρι. Η πρώτη ήταν επί του Σέρβου Άντιτς (2470), στο τουρνουά Γαζίου - Ηρακλείου, και ύστερα από δύο ημέρες η επιτυχία τρίτωσε στο Βραχάτι, με νίκη επί του Ρώσου Καρπάτσεφ (2475). Τη θριαμβευτική πορεία του νεαρού ανέκοψε με νίκη ο Στέλιος Χαλκιάς, ένας από τους διεκδικητές της πρώτης θέσης. Ο Ανδρέας Κελίρης γεννήθηκε την 1η Ιουλίου 1999, έμαθε σκάκι σε ηλικία 7 ετών και έχει διακριθεί σε νεανικούς αγώνες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, στα Παγκύπρια Πρωταθλήματα (από όπου κέρδισε τη συμμετοχή του στην Εθνική Ανδρών Κύπρου), καθώς και σε διεθνή τουρνουά. Φέτος αγωνίστηκε στην Α’ Εθνική με την πρωταθλήτρια ομάδα του Αργοναύτη Κορινθίας. Το διεθνές τουρνουά «Ίσθμια 2013», στο οποίο έχουν ενσωματωθεί τα Ανοιχτά Πρωταθλήματα Ελλάδας, ολοκληρώνεται σήμερα στο Βραχάτι Κορινθίας. Αγωνίζονται 220 σκακιστές και σκακίστριες από 14 χώρες, χωρισμένοι σε τρία γκρουπ. Τιτλούχοι: 10 γκραν μετρ, 5 διεθνείς μετρ, 2 γκραν μετρ γυναικών. Αναλυτικά στοιχεία και ζωντανή μετάδοση παρτίδων από την ηλεκτρονική διεύθυνση http://2013.isthmia.gr/.

Δαβίδ με Γολιάθ

Ο 14χρονος Ανδρέας Κελίρης άρχισε τους αγώνες του στο Βραχάτι με νίκες επί δύο μεγάλων μετρ!

τρετσέ (Αλγερία, 1959), η Ανδρώνη (1955) και η Φραγκάκη (1940). Περισσότερα στοιχεία στη διεύθυνση του Κύδωνα: http://www.kydonchess.gr/. Αποτελέσματα θα αναρτώνται καθημερινά στο http://www.chess-results.com. Έναρξη αύριο στο 21ο τουρνουά της Νίκαιας «Τιμή στην Εθνική Αντίσταση» (Πολιτιστικός Πoλυχώρος «Μάνος Λοΐζος», Θηβών 245), με ενδιαφέρουσες συμμετοχές: Καπνίσης, Γ. Γκούμας, Χαλιαμάνης, Μιχελάκος, Ριγόπουλος - Τσίγκος κ.ά. (www.fysiolatris.gr). Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Μπλιτς την Πέμπτη 29.8 και Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Ράπιντ από Παρασκευή 30.8 μέχρι Κυριακή 1.9, στην Αρχαία Ολυμπία. Τα πρώτα ΕΛΟ: Τ. Παυλίδης, Γκορίτσας, Κ. Γεωργίου, Σκαπέρδας, Περιφάνης (http://www.pirgoschess.gr). Το 10ο Ανοιχτό Τουρνουά Καλαμαριάς θα διεξαχθεί από 28 Αυγούστου μέχρι 4 Σεπτεμβρίου στο Αμφιθέατρο του 4ου - 5ου Γυμνασίου - Λυκείου Καλαμαριάς (Μ. Αλεξάνδρου και Αν. Θράκης), με πρώτους στην αρχική κατάταξη τους Ναούμ, Δακαλκή, Κυρατζόπουλο, Πάμπαλο (www.skakistis.gr). Συνεχίζονται κάθε Τρίτη απόγευμα στο Κάισσα Café (Μεσογείων 12, Αμπελόκηποι)

Προσεχή τουρνουά Αύριο αρχίζει στα Χανιά το «5ο Μεσογειακό Πρωτάθλημα Νέων Ανδρών - Γυναικών». Πρώτοι σε βαθμό αξιολόγησης είναι οι Εμίρογλου (Τουρκία, 2273), Παπασημακόπουλος (2271), Λιοδάκης (2168), Καζάκος (2137), Μπαγκλάν (Τουρκία, 2043) και από τα κορίτσια η Σοπ (Τουρκία, 2042), η Λα-

1

4

5

6

1

7

4

8

2

4

8

6

3

9

2

1

5

7

1

2

7

4

8

5

3

6

9

3

4

9

7

2

8

5

1

6

5

7

8

1

6

3

2

9

4

2

6

1

5

4

9

7

3

8

6

5

2

9

3

4

8

7

1

8

1

3

2

7

6

9

4

5

7

7

9

4

8

5

1

6

2

3

8

Η λύση του χθεσινού προβλήματος

9

7

3

5

1

6

2

3

4

5

6

7

8

9

3

9

4

7 1

2

5

5

6

2 1 3 9

Mέτριας δυσκολίας

2

6

8

7

2

8

8

4 1

2

9 ΛΥΣΗ: ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1) ΣΟΥΛΕΪΜΑΝ 2) ΡΓ (Ρολάν Γκαρός), ΝΑΥΤΗ 3) ΚΑΡΑ, ΚΣ 4) ΑΝΑΡΤΩ, ΑΙ 5) ΜΤΛ, ΟΒΙΔΑ 6) ΠΟΑΣ 7) ΟΥΤΙ, ΔΕΝΩ 8) ΜΟΡΣ, ΖΑΛΗ 9) ΣΟΤΣΙ ΚΑΘΕΤΑ: 1) ΚΑΜΠΟΣΑ 2) ΟΡΑΝΤΟΥΡ 3) ΥΓΡΑΛΑΤΟΣ 4) ΑΡ, ΣΙΜΟ 5) ΕΝ, ΤΟ 6) ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ 7) ΜΥΣ, ΕΛΙ 8) ΑΤ, ΑΔΕΝΑ 9) ΝΗΠΙΑ, ΟΖΩ

3

28…Αxθ6 29.Πxθ6 Πε2 30.Πxη6 Βxγ2+ 0-1

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

SU DO KU 9

Παρακολουθήστε την παρτίδα μεταξύ του Ουκρανού γκραν μετρ και του νεαρού Κύπριου: Φέντορτσουκ (2669) - Κελίρης (2075) [Β90] 1.ε4 γ5 2.Ιζ3 δ6 3.δ4 γxδ4 4.Ιxδ4 Ιζ6 5.Ιγ3 α6 6.Αε3 ε5 7.Ιβ3 Αε6 8.θ3 Αε7 9.ζ4 εxζ4 10.Αxζ4 Ιγ6 11.Βε2 Βγ7 12.0-0-0 Ιε5 13.η4 0-0 14.η5 Ιζδ7 15.Ιδ5 Αxδ5 16.εxδ5 Πζε8 17.θ4 Παγ8 18.Βη2 Ιβ6 19.θ5 Ιβγ4 20.Πθ2 α5 21.η6 Αζ6 22.ηxθ7+ Ρθ8 23.θ6 Ιη6 24.Αη5 Αxβ2+ 25.Ρβ1 Αε5 26.θxη7+ Αxη7 27.Αxγ4 Βxγ4 28.Αθ6 Σφάλμα των λευκών (διάγραμμα), το οποίο εκμεταλλεύονται άριστα τα μαύρα:

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ι. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. Μεγαλοπρεπής σουλτάνος 2. α) Αρχικά διεθνούς τουρνουά τένις β) Απεικονίζεται σε αρκετούς πίνακες του Τσαρούχη (γεν.)

3. α) Των αγίων λέγεται τιμία β) Γράμματα διπλού συμφώνου 4. α) Ρήμα που χρησιμοποιείται και στο Διαδίκτυο β) Δίφθογγος 5. α) Τα σύμφωνα του μετάλλου β) Ανήκει στα πυρομαχικά 6. Μικρό φυτό (γεν.) 7. α) Έγχορδο μουσικό όργανο β) Το αντίθετο του λύνω 8. α) Γνωστά τα σήματά του στους παλιούς τηλεγραφητές (αντίστρ.) β) Είναι η αγάπη σε τραγούδι του Θ. Μικρούτσικου (αντίστρ.) 9. Εκεί θα γίνουν οι χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες το 2014 ΚΑΘΕΤΑ: 1. Αρκετά 2. Χωριό της Γαλλίας, τόπος μαρτυρίου το 1944 3. Σε αυτή τη μορφή αγοράζεται συχνά ο μπακαλιάρος 4. α) Αγγλικό σύμφωνο β) Το μικρό όνομα του κυβερνητικού εκπροσώπου Τύπου (αιτιατ.) 5. α) Αρχαία πρόθεση β) Άρθρο 6. Έλληνας ζωγράφος (1858-1933) 7. α) Είναι και ο τετρακέφαλος μηριαίος β) Ακέφαλο χέλι 8. α) Πόλη του Βελγίου β) Εκκρίνει ορμόνες (γεν.) 9. α) Θύματα του Ηρώδη β) Μυρίζω δυσάρεστα (αντίστρ.)

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

52

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

14ο ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑ ΣΤΙΒΟΥ

Χωρίς... εξαίρεση, επιβεβαιώθηκε ο κανόνας! ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΠΑΝΤΑΖΙΔΗ

Ο Αλέξανδρος Παπαμιχαήλ από τους λίγους «διασωθέντες» στη Μόσχα...

Συνήθως λέμε ότι «έχουμε την εξαιρέση, για να επιβεβαιωθεί ο κανόνας». Όμως στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στίβου της Μόσχας δεν υπήρξε ούτε η παραμικρή «εξαιρέση» στον «κανόνα» ότι ο ελληνικός στίβος βρίσκεται σε διαρκή καθοδική τροχιά τα τελευταία χρόνια. Απορούμε μάλιστα με κάποιους «ειδημόνες», που χαρακτήρισαν «αξιοπρεπή» την ελληνική εμφάνιση στη ρωσική πρωτεύουσα... Μετά τα «ρεκόρ» με τα κρούσματα ντόπινγκ που είχαμε από το 2004 και μετά, το... DNA του Έλληνα «κάτι έχει πάθει» και πλέον όχι μόνο δεν παίρνει μετάλλια σε μεγάλες διοργανώσεις, αλλά δεν καταφέρνει να μπει ούτε καν στην οκτάδα του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος, όπως έγινε τώρα στη Μόσχα. Με πέντε προκρίσεις σε τελικούς (Φιλιππίδης, Μπα-

ΠΡΩΤΗ ΣΤΑ ΜΕΤΑΛΛΙΑ Η ΡΩΣΙΑ

Οι ΗΠΑ έχασαν την πρωτοκαθεδρία...

TOY BΑΣΙΛΗ ΓΑΛΟΥΠΗ

Παγκόσμια ρεκόρ δεν γίνανε. Ούτε και τόσες μεγάλες επιδόσεις. Ακόμα κι ο Γιουσέιν Μπολτ, που έκλεψε πάλι την παράσταση, έμοιαζε αρκετές φορές σαν να μην το διασκεδάζει όσο άλλες φορές. Παρά ταύτα το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στη Μόσχα είχε το ενδιαφέρον του, τις δικές του αγωνίες και μάχες, κάποιες εκ των οποίων σημαντικές. Με την Τζαμάικα να κάνει ουσιαστικά… σκριν για να κατακτήσουν οι Ρώσοι τα περισσότερα χρυσά μετάλλια! Κι έτσι οι ΗΠΑ βρέθηκαν για πρώτη φορά μετά από 12 χρόνια πίσω στην κατάταξη. Κάτι που από μόνο του αποτελεί γεγονός. Κι αν το δούμε, μάλιστα, από μια άλλη οπτική, ίσως να γίνεται μετά από 30 χρόνια κάτι τέτοιο! Στο πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα στο Ελσίνκι το 1983 η Ανατολική Γερμανία είχε πάρει 10 χρυσά και οι ΗΠΑ ήταν δεύτερες με 8. Στο επόμενο Παγκόσμιο, το 1987 στη Ρώμη, υπήρξε ισοβαθμία. Πάλι επικράτησε η Αν. Γερμανία, αλλά λόγω συνολικών μεταλλίων αυτή τη φορά (με 10 χρυσά - 11 αργυρά - 10 χάλκινα, με τους Αμερικανούς να έχουν 10-4-6). Από τότε οι ΗΠΑ ήταν πάντα μπροστά,

Τα αγωνίσματα των γυναικών και η... Τζαμάικα έφεραν τους «οικοδεσπότες» στην κορυφή... μέχρι το 2001 στο Έντμοντον, όταν Ρωσία και Αμερική κατέκτησαν τα ίδια χρυσά. Η πρωτιά, όμως, πήγε στη Ρωσία με 5-7-6 (οι ΗΠΑ 5-5-3). Ουσιαστικά, λοιπόν, στο φετινό Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ήταν η πρώτη φορά μετά από 30 ολόκληρα χρόνια που οι ΗΠΑ χάσανε «καθαρά» την πρωτιά. Κι αυτό επειδή η Ρωσία πήρε 7-4-6 και η Αμερική 6-14-5. Με την Τζαμάικα να είναι τρίτη με 62-1. Ποιοι… έκοψαν την φόρα στους Αμερικανούς; Οι Τζαμαϊκανοί! Οι ΗΠΑ, που είναι παραδοσιακή υπερδύναμη στα σπριντ (100, 200, 4Χ100), είδαν έξι φορές σε άντρες -

γυναίκες την πλάτη των Τζαμαϊκανών. Επίσης, πολλά παίχτηκαν στα 4Χ400 γυναικών, όταν οι Ρωσίδες εκμεταλλεύτηκαν ένα λάθος στην τελευταία αλλαγή σκυτάλης των Αμερικανίδων. Καθοριστική και η νίκη της Ισινμπάγιεβα, αφού η Σουρ (ΗΠΑ) είχε πάει στους αγώνες με καλύτερη επίδοση και ως φαβορί, έστω κι αν η Ρωσίδα ήταν το μεγάλο όνομα. Το ίδιο έγινε και στο ύψος, με τη Σκόλινα να κάνει την έκπληξη και να αφήνει «στα κρύα του λουτρού» την Αμερικανίδα Μπάρετ. Από την μια, λοιπόν, η κυριαρχία από την Τζαμάικα στα σπριντ κι από την άλλη κάποια αγωνίσματα των γυναικών έφεραν την ανατροπή στα μετάλλια κι έδωσαν στη Ρωσία μια πρωτιά που ενδεχομένως πριν από την έναρξη της διοργάνωσης να μην την περίμενε. Το κλίμα στις κερκίδες, πάντως, μόνο «ψυχροπολεμικό» δεν ήταν. Πολλές φορές οι Ρώσοι θεατές ενθάρρυναν Αμερικανούς αθλητές. Όσο για τον Μπολτ; Αυτή τη φορά δεν έκανε μεγάλες επιδόσεις, ούτε πλησίασε τα ρεκόρ του. Ωστόσο, δεν φάνηκε να το πάλεψε και πολύ, αφού ειδικά στα 200 μ. έκανε αγγαρεία από την αρχή ώς το τέλος. Με το που

Συνεχίζει την καθοδική του πορεία ο ελληνικός στίβος μετά το 2004...

νιώτης, Πέρρα, Τσάτουμας, Τσιάμης) η Ελλάδα «κατάφερε» να μην πάρει καμία θέση καλύτερη από τη 10η και έτσι για πρώτη φορά στην ιστορία της διοργάνωσης δεν... βαθμολογήθηκε, δηλαδή δεν είχε ούτε έναν αθλητή ή αθλήτρια στην οκτάδα, κάτι βέβαια που κατάφεραν 60 συνολικά χώρες (οι 38 πήραν και μετάλλιο), μεταξύ των οποίων η δοκιμαζόμενη από τον εμφύλιο Αίγυπτος, αλλά και

η... Βόρεια Κορέα! Αν θεωρήσουμε ότι το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα ήταν αγώνας - στόχος για τους 17 Έλληνες και Ελληνίδες, που πήραν μέρος στη διοργάνωση και θεωρητικά θα έπρεπε να βρίσκονται στην καλύτερη τους φόρμα, αποτελεί ένα ακόμη αρνητικό ρεκόρ το γεγονός ότι στα αγωνίσματα που έγιναν μέσα στο στάδιο δεν υπήρξε Έλληνας ή Ελληνίδα που να βελτίωσε τις καλύτερες φετινές του επιδόσεις, με εξαίρεση την Σοφία Υφαντίδου στο έπταθλο, ένα αγώνισμα με ιδιαιτερότητες! Άξιοι αναφοράς είναι οι βαδιστές Αλέξανδρος Παπαμιχαήλ (16ος στους 63) και η Αντιγόνη Ντρισμπιώτη (32η στις 62), που έκαναν τα καλύτερινα φετινά ρεκόρ τους (η Ντρισμπιώτη και ατομικό) στα 20 χιλιόμετρα, αλλά και η Πόπη Αστροπεκάκη, που ήρθε 29η στις 70, που ήταν στην εκκίνηση του Μαραθωνίου. Κάνοντας μια μικρή «έρευνα» στην

Μετάλλια και βαθμολογία ΟΙ ΔΕΚΑ ΠΡΩΤΕΣ ΧΩΡΕΣ ΣΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΙΩΝ ΕΙΝΑΙ: Χώρα Ρωσία ΗΠΑ Τζαμάικα Κένυα Γερμανία Αιθιοπία Μ. Βρετανία Τσεχία Ουκρανία Γαλλία

Χρυσά 7 6 6 5 4 3 3 2 2 1

Αργυρά 4 14 2 4 2 3 3 2

Χάλκινα 6 5 1 3 1 4 1 1 1

o Οι 60 χώρες, που βαθμολογήθηκαν, είναι κατά σειρά: ΗΠΑ 282, Ρωσία 183, Κένυα 139, Γερμανία 107, Τζαμάικα 100, Αιθιοπία 97, Μ. Βρετανία 79, Ουκρανία 51, Γαλλία 50, Πολωνία 44, Κίνα 42, Καναδάς 41, Τσεχία 36, Κούβα 32, Ιαπωνία 31, Αυστραλία 27, Ισπανία 24, Ολλανδία 24, Ιταλία 19, Νιγηρία 19, Βραζιλία 19, Νότια Αφρική 18, Ακτή Ελεφαντοστού 14, Τρίνινταντ & Τομπάγκο 13, Σερβία 12, Σουηδία 12, Δομινικανική Δημοκρατία 10, Φινλανδία 10, Βέλγιο 9, Μπαχάμες 8, Κολομβία 8, Κροατία 8, Ιρλανδία 8, Ουγγαρία 8, Ουγκάντα 8, Ν. Ζηλανδία 8, Μεξικό 8, Κατάρ 7, Μποτσουάνα 7, Τζιμπουτί 6, Εσθονία 6, Πορτογαλία 6, Ρουμανία 6, Σλοβενία 6, Σλοβακία 5, Λευκορωσία 5, Τατζικιστάν 4, Νορβηγία 4, Σαουδική Αραβία 4, Πουέρτο Ρίκο 3, Μπαχρέιν 3, Ισραήλ 3, Ινδία 2, Γρανάδα 2, Αργεντινή 2, Σενεγάλη 2, Β. Κορέα 1, Βουλγαρία 1, Αίγυπτος 1, Ερυθραία 1. εξασφάλιζε την πρωτιά στις κούρσες, έκοβε ταχύτητα. Είναι χαρακτηριστικό, πάντως, ότι ο Μπολτ με τα τρία χρυσά που κατέκτησε έχει πλέον οκτώ συνολικά σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα. Κάτι που έχουν πετύχει μόνο οι Αμερικανοί Καρλ Λιούις και Μάικλ Τζόνσον. Αξίζει να σημειωθεί, τέλος, ότι το 2012-13 πολλά κρούσματα ντόπινγκ

έπληξαν τον ρωσικό στίβο, ωστόσο δεν έδειξε να επηρεάζεται ιδιαίτερα στους αγώνες της Μόσχας. Όπως και η Τζαμάικα με τον ντόρο που έγινε πριν από την έναρξη του Παγκοσμίου. Να αναφερθεί, επίσης, ότι στην διάρκεια των αγώνων δεν αναφέρθηκε κάποιο κρούσμα από τις εργαστηριακές αναλύσεις που έκαναν οι διοργανωτές.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

53

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

προϊστορία της διοργάνωσης αποκαλύπτεται πόσο αρνητικό ρόλο για τον ελληνικό στίβο έκαναν -εκ του... αποτελέσματος- οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας και τα θέματα ντόπινγκ που προέκυψαν τότε, αλλά και τα επόμενα χρόνια. Μέχρι το 2004 σε 9 διοργανώσεις Παγκοσμίων Πρωταθλημάτων η Ελλάδα είχε κατακτήσει συνολικά 19 μετάλλια, από τα οποία τα 4 χρυσά, τα 6 αργυρά και τα 9 χάλκινα, ενώ τα τελευταία 10 χρόνια σε 5 διοργανώσεις η Ελλάδα έχει πάρει μόλις ένα μετάλλιο κι αυτό χάλκινο, με την Πηγή Δεβετζή το 2007 στην Οζάκα. Επιπλέον πρέπει να μας εξηγήσουν όσοι «διερρήγνυαν τα ιμάτια τους» για την αθωότητα των Ελλήνων πρωταθλητών και τους απάλλασσαν στις δικαστικές επιτροπές του ΣΕΓΑΣ πώς από τα 6 μετάλλια στη Σεβίλλη το 1999 και τα 5 μετάλλια στο Έντμοντον και στο Ελσίνκι (το 2001 και το 2003 αντίστοιχα) φέτος δεν είχαμε αθλητή ή αθλήτρια ούτε στην οκτάδα! Οι ίδιοι διοικούσαν τον ΣΕΓΑΣ τότε, οι ίδιοι τον διοικούν και σήμερα... Τα συμπεράσματα γίνονται ακόμη πιο... καταθλιπτικά, αν συνυπολογίσει κανείς ότι οι Έλληνες αθλητές και αθλήτριες, από τους οποίους περίμενες να παρουσιάσουν τον καλύτερό τους εαυτό στη Μόσχα, είναι από τους λίγους νεαρούς Έλληνες που δεν επλήγησαν ουσιαστικά από την κρίση, καθώς οι περισσότεροι είναι «δημιουργήματα» της εποχής των «παχέων αγελάδων» της προηγούμενης δεκαετίας, ενώ ο ΣΕΓΑΣ είναι από τις ομοσπονδίες που επλήγησαν λιγότερο από τις μνημονιακές περικοπές, καθώς έχει καλύψει μεγάλα κενά στα οικονομικά του με σημαντικές χορηγίες, εκμεταλλευόμενος και τον Κλασικό Μαραθώνιο...

ΤΗΛ.: 210-69.03.000

ΓΚΑΡΕΘ ΜΠΕΪΛ

Μετεγγραφή - πρόκληση στην Ισπανία της κρίσης... Η μετεγγραφή του Ουαλλού Γκάρεθ Μπέιλ από την Τότεναμ στη Ρεάλ Μαδρίτης αποτελεί ένα από τα πιο πολυσυζητημένα «σίριαλ» του φετινού καλοκαιριού. Ο 24χρονος ποδοσφαιριστής έκανε καταπληκτική χρονιά στην Πρέμιερ Λιγκ της προηγούμενης σεζόν σημειώνοντας 21 γκολ και από την αρχή της μετεγγραφικής περιόδου αναδείχθηκε ως ο μεγάλος στόχος της ομάδας του Κάρλο Αντσελότι. Ο πρόεδρος της Τότεναμ, Ντάνιελ Λίβι, ο οποίος έχει αποδειχθεί πολύ σκληρός διαπραγματευτής, ζήτησε σχεδόν 120 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσό, αρχικά, κρίθηκε υπερβολικό από τον «ισχυρό άνδρα» των Μαδριλένων, Φλορεντίνο Πέρεθ, ωστόσο όλα δείχνουν ότι πλέον είναι έτοιμος για συμφωνία. Οι μαραθώνιες διαπραγματεύσεις ακόμα δεν είχαν τελεσφορήσει, μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, και τα τελευταία ρεπορτάζ ήθελαν τον αθλητικό διευθυντή της αγγλικής ομάδας, Φράνκο Μπαλντίνι, να βρίσκεται στην Ισπανία για να κλείσει τη συμφωνία στα 109 εκατομμύρια ευρώ! Επίσης, στη συμφωνία συμπεριλαμβάνεται και η παραχώρηση από τη Ρεάλ του Πορτογάλου ακραίου μπακ-χαφ Φάμπιο Κοεντράο, ο οποίος κοστολογείται περίπου

Ο Γκάρεθ Μπέιλ, το πιο συζητημένο «όνομα» αυτού του καλοκαιριού...

MEGA

06.00 Τα μυστικά της Εδέμ (Ε) 07.00 Μη φοβάσαι τη φωτιά (Ε) 07.50 Γυναίκες (Ε) 08.40 Αχ, Ελένη (Ε) 09.50 Mπουκιά και συχώριο (Ε) 10.50 Ταξιδεύοντας (Ε) 12.00 Η ώρα η καλή (Ε) 13.10 Οι μικρομεσαίοι (E) 14.00 Eιδήσεις 14.50 Με λένε Βαγγέλη (Ε) 15.50 L.A.P.D. (Ε) 16.45 Ειδήσεις 16.50 Η οικογένεια βλάπτει (Ε) 18.00 Το κόκκινο δωμάτιο (Ε) 20.00 Eιδήσεις 21.15 Επτά θανάσιμες πεθερές (Ε) 24.00 Πρωταγωνιστές (Ε) 01.15 Ειδήσεις 01.30 Κάψε το σενάριο (Ε) 02.30 Έρωτας και τιμωρία (Ε)

ΤΗΛ.: 210-68.86.100

ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΣΑΡΡΗ

ΑΝΤ1

07.00 Τα φιλαράκια (Ε) 08.00 Λίφτινγκ (Ε) 09.00 Το πιο γλυκό μου ψέμα (Ε) 10.00 Ένας τρελός θα μας σώσει. Κωμωδία 12.00 Θα βρεις τον δάσκαλό σου (E)

στα 8 εκατ. ευρώ. Προφανώς, για τη δεδομένη στιγμή η συγκεκριμένη μετεγγραφή, ακόμα κι αν «ναυαγήσει», αποτελεί τεράστια πρόκληση. Σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού τα ρεπορτάζ για τα ιλιγγιώδη ποσά που έπεφταν στο τραπέζι για τον Ουαλλό μονοπωλούσαν τα πρωτοσέλιδα, την ώρα που ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας πάσχιζε να αντεπεξέλθει στις ανάγκες της καθημερινότητάς του.

H ισπανική οικονομία δοκιμάζεται πολύ έντονα, με τη συνολική ανεργία στο 26% και τη νεανική στο 50%, ωστόσο το γεγονός αυτό δεν επηρεάζει την αγοραστική δύναμη της Ρεάλ Μαδρίτης, αλλά και της Μπαρτσελόνα. Σύμφωνα με την έκθεση της εταιρίας Delloitte, ο σύλλογος της Μαδρίτης είναι ο πρώτος και μοναδικός που έχει ξεπεράσει τα 500 εκατομμύρια ευρώ σε κέρδη. Βεβαίως, τα δεδομένα την ευνοούν. Οι δύο μεγάλοι του ισπανικοί ποδοσφαίρου παίρνουν τη μερίδα του λέοντος από τα τηλεοπτικά συμβόλαια κάθε χρόνο, αφήνοντας... ψίχουλα στους υπόλοιπους, γεγονός που έχει οδηγήσει σε ποικίλες αντιδράσεις. Τον προηγούμενο μήνα η κυβέρνηση έδωσε στη δημοσιότητα, μετά από σχετική ερώτηση που κατατέθηκε, τα χρέη προς το Δημόσιο των ομάδων της Ισπανίας. Αυτά «άγγιξαν» τα 664 εκατομμύρια ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται οι εκκρεμότητες της Ρεάλ, της Μπαρτσελόνα, της Αθλέτικ Μπιλμπάο και της Οσασούνα, των συλλόγων δηλαδή που λειτουργούν με μέλη και υπό διαφορετική βάση από τις Ποδοσφαιρικές Ανώνυμες Εταιρείες. Τα δικά τους χρέη δεν δόθηκαν ποτέ στη δημοσιότητα και, όπως έγραψε η «Independent», το εγονός προκάλεσε την έντονη δυσαρέσκεια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το 2009, η τράπεζα Caja Madrid δάνεισε στη Ρεάλ Μαδρίτης 76,6 εκατομμύρια προκειμένου να προχωρήσει στη μετεγγραφή του Κριστιάνο Ρονάλντο και του Κακά, παρά τις πιέσεις που ήδη υπήρχαν. Λίγο αργότερα, όταν διογκώθηκαν τα προβλήματα, μαζί με 6 ακόμα τραπεζικά ιδρύματα δημιούργησε την Bankia. Η ισπανική τράπεζα στήριξε τη μετεγγραφική πολιτική της «βασίλισσας», ωστόσο, όταν ζήτησε βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα λόγω προβλημάτων ρευστότητας, εί-

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ 13.00 Ειδήσεις 13.30 Σχέση πρώτου βαθμού. Κωμωδία 15.40 Λίτσα.com (E) 16.50 Ο πόλεμος των άστρων (Ε) 17.50 Ειδήσεις. Δελτίο στη νοηματική 18.00 Εργαζόμενη γυναίκα (Ε) 20.00 Ειδήσεις 21.15 Ο ατίθασος μπάτσος. Περιπέτεια 23.50 Ο νονός. Δραματική περιπέτεια

ΤΗΛ.: 210-34.21.201-4

STAR

07.00 Παιδικό πρόγραμμα 13.30 Νταντά υψηλής κοινωνίας. Περιπέτεια 15.30 Τα φιλαράκια (Ε) 16.45 $#*! Μy dad says 17.45 Ειδήσεις. Δελτίο στη Νοηματική 18.00 Fanboys. Κωμωδία 19.45 Eιδήσεις 21.00 Στα ίχνη του φυγά. Περιπέτεια 23.30 Underworld. Η εξέλιξη. Περιπέτεια φαντασίας 01.45 187. Δραματική ταινία

ΤΗΛ.: 212-21.24.000

ALPHA

06.00 Μαγκάιβερ 08.00 Άκατα μάτατα με τα Ζουζούνια 10.00 Frasier 11.00 Η κουζίνα της μαμάς 11.50 Άλλαξέ το (Ε) 12.50 Τι θα φάμε σήμερα, μαμά; (Ε) 14.00 Ειδήσεις 14.15 How clean is your house? (Ε) 15.30 30’ meals 16.00 Mr. Bean (E) 17.00 Δελτίο στη νοηματική γλώσσα 17.05 Περάστε, φιλήστε... τελειώσατε. Κωμωδία 19.00 Eιδήσεις 20.00 Νταντά αμέσου δράσης (Ε) 21.00 Mafia. Κωμωδία 23.00 Ένα αμερικάνικο όνειρο. Δράμα 01.15 10η εντολή (Ε) ΤΗΛ.: 210-48.00.170-4

ΣΚΑΪ

06.00 Ξενάγηση στο ζωικό βασίλειο 07.00 Planet earth 08.00 Yπερκατασκευές 09.00 Μεγάλοι Έλληνες

Σύμφωνα με τον «Guardian» τα συνολικά χρέη της Ρεάλ αγγίζουν τα 600 εκατομμύρια

δε το φως της δημοσιότητας το ενδεχόμενο να περάσει ο Κριστιάνο Ρονάλντο ως… εχέγγυο στη διάθεση των τραπεζιτών! Παράλληλα, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή έφτασαν καταγγελίες για παράνομη συμφωνία του δημοτικού συμβουλίου της πόλης σχετικά με την ανάπλαση των χώρων που βρίσκονται γύρω από το «Σαντιάγο Μπερναμπέου», το ιστορικό γήπεδο της ομάδας. Σύμφωνα με τον «Guardian» τα συνολικά χρέη της Ρεάλ αγγίζουν τα 600 εκατομμύρια. Ωστόσο, χάρη στις εμπορικές συμφωνίες της, τη διαχείριση των συμβολαίων και γενικώς τη στρατηγική της δεν είναι σε τόσο άσχημη κατάσταση όσο υποδεικνύει το συγκεκριμένο ποσό. Ο σύλλογος καταφέρνει να επιβιώνει και να κάνει μεγάλες μετεγγραφές. Το ζήτημα, όμως, είναι ότι το κάνει προκαλώντας, σαν να ζει στον δικό του παράλληλο κόσμο και να δείχνει ότι αδιαφορεί για την κοινωνία. Φυσικά, ακόμα και οι ίδιοι οι οπαδοί της «βασίλισσας» καταλαβαίνουν την πρόκληση. Το 85% σε πρόσφατη έρευνα που διενήργησε η «As» υποστήριξε ότι τα χρήματα που ακούγονται για τον Μπέιλ είναι υπερβολικά. Όταν φορέσει βέβαια το «11» και μπει στο γήπεδο μαζί με τον Κριστιάνο Ρονάλντο, όλα αυτά για τους περισσότερους θα ξεχαστούν...

ΣΟΥΠΕΡ ΛΙΓΚ Παίζουν σήμερα και αύριο... Σήμερα και αύριο θα γίνουν οι παρακάτω αγώνες για τη 2η αγωνιστική της Σούπερ Λιγκ: Σήμερα Κυριακή (25.8) «Κλεάνθης Βικελίδης»: Άρης-ΑΕΛ Καλλονής (19.15) Δημοτικό γήπεδο Περιβολίων: Πλατανιάς-Αστέρας Τρίπολης (19.15) Εθνικό Στάδιο Ιωαννίνων: ΠΑΣ Γιάννινα-Απόλλων Σμύρνης (19.15) Skoda Ξάνθη Arena: Ξάνθη-Πανθρακικός (17.15) «Γεώργιος Καραϊσκάκης»: Ολυμπιακός-Ατρόμητος (21.30) Δευτέρα (26/8) Παγκρήτιο Στάδιο: Εργοτέλης-Λεβαδειακός (21.30)

(Ε) 10.00 Οι νέοι φάκελοι (Ε) 11.30 Οι μάχες των Ελλήνων 12.30 Στην πράξη (Ε) 13.20 Ποδηλατοδράσεις 14.00 Γεύσεις στη φύση (Ε) 15.00 Top chef: Just deserts 16.00 Γυρίσματα (Ε) 17.00 Joy (Ε) 19.00 Ωκεανοί 20.00 Θαύματα του σύμπαντος 21.00 Ειδήσεις 22.00 Goal 23.00 Τα μεγάλα θαύματα της φύσης. Ντοκιμαντέρ 24.00 Η ιστορία του χρήματος 01.00 Rituals

ΤΗΛ.: 210-37.35.302

BOYΛΗ

12.00 Ο Μπάρενμποϊμ σε έργα Σοπέν 13.40 Ώρα παράδοσης 14.20 Τα παιδιά-θαύματα της Ρωσίας 16.00 Πορτρέτα Θεσσαλονικέων συνθετών: Άλκης Μπαλτάς 17.00 Αστικό τοπίο. Ακρόπολη 18.00 Φωτίζοντας την παράδοση. Δημοτικοί χοροί - Μέρος Α’ 19.00 Mondovino, ο κόσμος του κρασιού 21.00 Ζαν-Μισέλ Μπασκιά 22.00 Έτσι κάνουν όλες. Όπερα του Μότσαρτ

54

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΑΡΘΡΑ

TΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΑΡΙΤΖΗ*

Συχνά δημιουργείται η αίσθηση ότι η ακροδεξιά ρητορική και πρακτική της κυβέρνησης στο ζήτημα των μεταναστών και των προσφύγων είναι μια συνοδευτική αλλά σχετικά ανεξάρτητη πολιτική επιλογή από την εφαρμογή της μνημονιακής πολιτικής. Υπάρχει η εκτίμηση ότι η ακροδεξιά γραμμή στο θέμα αυτό επιλέγεται για να αποπροσανατολίσει, να καλλιεργήσει φόβο στους ημεδαπούς, να διεγείρει συντηρητικά αντανακλαστικά και τελικά να δημιουργήσει μια νέα σφαίρα συναίνεσης αυτών που υποφέρουν, γύρω από τη μνημονιακή παράταξη. Ενώ ισχύουν τα παραπάνω, εκτιμώ ότι δεν ευσταθεί η εκτίμηση ότι πρόκειται για σχετικά ανεξάρτητη πολιτική επιλογή που οφείλεται στη συγκυριακή και άρα συμπτωματική επικράτηση ακροδεξιών απόψεων στην ηγεσία της μνημονιακής παράταξης. Αντιθέτως, η μνημονιακή πολιτική ηγεσία δεν θα μπορούσε να είναι αποτελεσματικά μνημονιακή χωρίς να είναι ταυτόχρονα ακροδεξιά. Και τούτο διότι η ακροδεξιά πολιτική στο ζήτημα των μεταναστών είναι κεντρικής σημασίας για την επιτυχία της νεοφιλελεύθερης στρατηγικής σήμερα για βαθύτερους λόγους από τους προαναφερθέντες. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται από τη μεριά μας η στάθμιση του «βάθους» της ακροδεξιάς μεταναστευτικής πολιτικής στον νεοφιλελεύθερο σχεδιασμό και η εκπόνηση μιας κατάλληλης στρατηγικής που θα λαμβάνει υπόψη αυτό το βάθος. Η νεοφιλελεύθερη λογική υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει κοινωνία η οποία βουλεύεται (ακόμη και με συγκρούσεις) για να αντιμετωπίσει συλλογικά όσα την αφορούν, αλλά άτομα, ο ανταγωνισμός των οποίων οφείλει να ρυθμίσει όλα τα ζητήματα. Η δημοκρατία και η κοινωνική αλληλεγγύη είναι «δεισιδαιμονίες» που νοθεύουν τον «ορθολογικό» ανταγωνισμό της αγοράς. Ενδεχόμενες ανισότητες είναι αποτέλεσμα αυτού του ανταγωνισμού και άρα οφείλουν να γίνονται σεβαστές και γιατί όχι καλοδεχούμενες. Η (οικονομική) ιεραρχία δεν εκπορεύεται βεβαίως από τον θεό (όπως στον Μεσαίωνα) αλλά από τον «ορθολογικό» ανταγωνισμό, γεγονός που την καθιστά «αντικειμενική» και υπερασπίσιμη με κάθε μέσο. Συνεπώς μια πολιτική που ενισχύει τη θέση των οικονομικά ισχυρών (διάβαζε: νικητές στον ανταγωνισμό) έναντι των υπολοίπων είναι η μόνη έλλογη επιλογή, ενώ όποιοι διαφωνούν κινούνται στη σφαίρα της δεισιδαιμονίας (του λαϊκισμού). Αυτή η λογική διέπει τη μνημονιακή πολιτική, η οποία θυσιάζει τις λαϊκές τάξεις για να ενισχύσει τους

Το ιδεολογικό «βάθος» των στρατοπέδων συγκέντρωσης οικονομικά ισχυρούς, υπηρετώντας την «αντικειμενική» ιεραρχία. Η μνημονιακή ανάπτυξη ακολουθεί επίσης αυτό το μοτίβο: η ζωή των λαϊκών τάξεων επιτρέπεται να τύχει βελτίωσης μόνο ως συνέπεια της υψηλής κερδοφορίας των οικονομικά ισχυρών. Οτιδήποτε διαρρηγνύει αυτή την ιεραρχία προτεραιοτήτων συνιστά μείζον «έγκλημα» από αυτά που ονειρεύεται ο «επικίνδυνος» ΣΥΡΙΖΑ. Ας έρθουμε τώρα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων και με-

Η αποδοχή από κάποιον που σήμερα πλήττεται από το Μνημόνιο ότι κάποια άλλη ανθρώπινη ζωή είναι σε δεύτερη μοίρα έχει ως συνέπεια την άρρητη συναίνεση και στη δική του αντιμετώπιση με τον ίδιο τρόπο

ταναστών. Η αγριότητα απέναντι στους πρόσφυγες και τους μετανάστες, όπως και η μνημονιακή αγριότητα, εκπορεύεται από την προαναφερθείσα λογική και προς όφελος των ίδιων συμφερόντων. Το ενδιαφέρον είναι η επιπρόσθετη ιδεολογική αξιοποίηση της εν λόγω αγριότητας. Η προηγούμενη λογική, η οποία μόνο υπαινικτικά διατυπώνεται όταν αφορά τα Μνημόνια και πάντα διανθισμένη με ωραίες εκφράσεις, στο θέμα αυτό διατυπώνεται ευθαρσώς και χωρίς ωραιοποιήσεις. Η ιε-

ραρχία διαπλέκεται με την εθνικότητα και το χρώμα και η σφοδρότητα της επίθεσης στους πιο αδύναμους αποτελεί αντικείμενο υπερηφάνειας. Ο στόχος αυτής της επιλογής είναι βαθύτατα ιδεολογικός και στοχεύει σε πολύ περισσότερα από όσα φαίνονται σε μια πρώτη ανάγνωση. Ο στόχος είναι τα γηγενή θύματα του Μνημονίου να ταυτιστούν με τους θύτες τους και να εθιστούν στη λογική τους αποδεχόμενοι σιωπηρά την «ορθολογικότητα» της βίας που υφίστανται εν τέλει και οι ίδιοι.

Η αποδοχή από κάποιον που σήμερα πλήττεται από το Μνημόνιο ότι κάποια άλλη ανθρώπινη ζωή είναι σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με τις επιδιώξεις αυτών που προηγούνται στην ιεραρχία, ότι κάποιοι άλλοι άνθρωποι είναι απλά «ενοχλητικά» νούμερα, ότι η ωμή βαρβαρότητα σε κάποιους άλλους είναι «λύση», ότι η ύπαρξη κάποιου άλλου από μόνη της είναι απειλή κ.ο.κ. έχει ως συνέπεια την άρρητη συναίνεση και στη δική του αντιμετώπιση με τον ίδιο τρόπο. Αποδέχεται τη λογική της μνημονιακής πολιτικής που τον ισοπεδώνει, στην οποία ο άλλος είναι προφανώς αυτός. Τι άλλο είναι η περικοπή των συντάξεων και ο αποκλεισμός από το νοσοκομείο παρά το αποτέλεσμα της αντίληψης ότι η βαρβαρότητα είναι «λύση» στο δημοσιονομικό πρόβλημα; Αν συναινεί κάποιος στο να κλείνονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης αυτοί που βρίσκονται από κάτω του, τότε ασυναίσθητα χάνει κάθε ηθικό έρεισμα για την αντίσταση στη μείωση του μισθού του ή την απόλυση που του επιβάλλει ο αμέσως από πάνω του. Αν ένας συνταξιούχος αποδέχεται ότι στον μετανάστη επιτρέπεται κάθε αγριότητα, τότε δεν μπορεί να αρνηθεί την εγκυρότητα της ίδιας σκέψης από τη μεριά του τραπεζίτη: για το συμφέρον μου επιτρέπεται κάθε αγριότητα απέναντι στους συνταξιούχους. Η υιοθέτηση της λογικής του θύτη από το θύμα συνιστά κεντρικό στοιχείο για την επιτυχία της μνημονιακής πολιτικής και η ακροδεξιά πολιτική στο μεταναστευτικό είναι ο τόπος όπου επιχειρείται αυτή η βαθύτατη και εν πολλοίς ασυναίσθητη συναίνεση. Μια τέτοια συναίνεση είναι σε θέση να αμβλύνει καταλυτικά αλλά με ανεπαίσθητο τρόπο το δυναμικό της λαϊκής αντίστασης στη μνημονιακή πολιτική. Συνεπώς, η υιοθέτηση της λογικής του ισχυρού στο μεταναστευτικό από αυτούς που πλήττονται από τα Μνημόνια διαμορφώνει έναν βαθύτερο ιδεολογικό συσχετισμό που σε περιόδους όπως αυτή που ζούμε επιδρά αποφασιστικά στον πολιτικό συσχετισμό ανταγωνιζόμενος τις υλικές συνέπειες του Μνημονίου. Γι’ αυτό η επιδέξια σύγκρουση με την ακροδεξιά πολιτική στο μεταναστευτικό είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την έκβαση της κεντρικής πολιτικής μάχης στη χώρα μας, καθώς αυτή η πολιτική δεν αποτελεί απλώς αποπροσανατολισμό ή μια επιδερμική προσπάθεια προσωρινού προσεταιρισμού συντηρητικών ακροατηρίων.

* Ο Ανδρέας Καρίτζης είναι μέλος της Π.Γ. του ΣΥΡΙΖΑ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 25 AYΓΟΥΣΤΟΥ 2013

55

ΡΗΣΕΙΣ&ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ

Εδώ Πολυτεχνείο! Δεν είχε ξαναγίνει ποτέ. Τουλάχιστον όχι από τη μεταπολίτευση κι εδώ. Τουλάχιστον όχι χωρίς να έχουν προηγηθεί επεισόδια για να προσδώσουν έστω κάποιο -έτσι κι αλλιώς- ισχνό άλλοθι. Κι όμως έγινε κι αυτό επί ημερών Νίκου Δένδια στο υπουργείο Δημόσιας Τάξης. Έκπληκτοι οι κάτοικοι της περιοχής είδαν τα ξημερώματα της Τρίτης πάνοπλους αστυνομικούς να περικυκλώνουν το Πολυτεχνείο. Η κίνηση σταμάτησε στους γύρω δρόμους. Οι αγουροξυπνημένοι περαστικοί έβλεπαν τις διμοιρίες των ΜΑΤ να παρατάσσονται και απορούσαν. Η έφοδος στο κτήριο - σύμβολο του αγώνα κατά της χούντας έγινε «μετά από καταγγελίες», σύμφωνα με την αστυνομική αρχή. Κι όσοι πίστεψαν ότι οι πρυτανικές αρχές ήταν έστω ενήμερες, διαψεύστηκαν. Ο πρύτανης Σίμος Σιμόπουλος, όταν επιχείρησε να επικοινωνήσει με τους υπαλλήλους, του είπαν ότι υπήρχε απαγόρευση (!) να μιλήσουν σε οποιονδήποτε πριν ολοκληρωθεί η επιχείρηση. Έτσι απλά. Όσο για τα αποτελέσματα της πρωτοφανούς εισβολής, μερικά κοντάρια, ένα μπιτόνι εύφλεκτο υλικό, μάσκες και σπρέι πιπεριού, αγγίχτηκαν από το μαγικό ραβδί της καταστολής και μεταμορφώθηκαν σε «σημαντικά ευρήματα»... Οι πρεζέμποροι της οδού Ζαΐμη, που χρόνια τώρα πουλάνε θάνατο έξω από το Πολυτεχνείο, μάλλον δεν θα πήραν καν χαμπάρι την αστυνομική επιχείρηση. Μόλις ξημέρωσε, άλλη μια «κοπιαστική» μέρα ξεκινούσε γι’ αυτούς. Η «ανομία» έτσι κι αλλιώς είχε παταχθεί...

Το μοντέλο Ιράκ για τη Συρία;

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ

«Προσοχή, έκρηξη!!!»

Αυτός είναι κατά προσέγγιση ο τίτλος του βιβλίου του Αμερικανού συγγραφέα Έλμορ Λέοναρντ Fire in the hole. Ήταν το τελευταίο του και ίσως το πιο γνωστό, καθώς σ’ αυτό βασίστηκε η πετυχημένη τηλεοπτική σειρά Justified με ήρωα τον ομοσπονδιακό αστυνόμο (marshal) Ρέιλαντ Γκίβενς. Το βλέπαμε στο Mega λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, αφού νωρίτερα, στη ζώνη με τη μεγαλύτερη τηλεθέαση, τα κανάλια και οι περισσότεροι θεατές επιδίδονταν σε τηλεοπτικές οθωμανικές απολαύσεις, τύπου Σουλεϊμάν, Φατμαγκιούλ και άλλους Καρανταγί... Η σειρά εξελίσσεται σε μιά φτωχή επαρχία του Κεντάκι. Αμείλικτοι ιδιοκτήτες ορυχείων, αδίστακτοι και εγκληματικοί εργοδότες, διεφθαρμένοι πολιτικοί, εργατική τάξη που φθίνει, παρανομίες μικρές και μεγάλες, εικόνες από μια άλλη Αμερική, πολύ μακριά από τις χολιγουντιανές αστυνομικές σειρές με μονοδιάστατους και ψεύτικους χαρακτήρες.

Ο πρωταγωνιστής του Justified Ρέιλαντ Γκίβενς είναι αστυνόμος, αλλά ο παλιός του συμμαθητής και πιο καλός του φίλος είναι μικροκακοποιός, νεοναζί, που, όταν μπαίνει στη φυλακή, ανακαλύπτει τον Χριστό... για να γίνει άθεος μόλις αποφυλακίζεται! Ωστόσο η φιλία τους επιμένει παρά τις τυχαίες μεταμορφώσεις. Καταιγιστική δράση, συγκρούσεις, πιστολίδι, ο Γκίβενς επιβιώνει με μια απλή ηθική που θυμίζει ήρωες των γουέστερν. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Έλμορ Λέοναρντ έγραφε αστυνομικά μυθιστορήματα αλλά και γουέστερν, πολλά από αυτά κινηματογραφικές επιτυχίες. Ο Αμερικανός συγγραφέας πέθανε στις 20 Αυγούστου σε ηλικία 87 ετών. Μιλώντας για τη γραφή είχε πει: «Αν η σωστή χρήση (της γλώσσας) εμποδίζει, μπορεί να παραμεριστεί. Δεν μπορώ να επιτρέψω σε όσα μάθαμε στην έκθεση Αγγλικών να διακόψουν τον ήχο και τον ρυθμό της αφήγησης». ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΕΜΠΙΛΑΣ

ΕΙΡ.ΛΑΖ.

Αυτήν τη φορά η ΑΕΠΙ χτύπησε φλέβα καραμπινάτης παρανομίας, που μάλιστα κρατάει περίπου 45 χρόνια. Με αυστηρό έως απειλητικό έγγραφο εγκαλεί την Εταιρία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων (ΕΔΙΑ) διότι είχε τη φαεινή ιδέα να παρουσιάσει δημοσίως, στην Αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου, τα τραγούδια που είχαν γράψει και έπαιζαν εξόριστοι της χούντας στα ξερονήσια. Εγκαλεί και τον Δήμο Θεσσαλονίκης (και συγκεκριμένα τη Διεύθυνση Εκπαίδευσης και Αθλητισμού), που ήταν συνδιοργανωτής ενός τριημέρου εκδηλώσεων για τη μαύρη επέτειο του πραξικοπήματος. Το γελοίο είναι ότι ο δήμος, αν και συνδιοργανωτής, ζητεί τώρα από την ΕΔΙΑ

Εξόριστοι και ΑΕΠΙ! τα στοιχεία που απαιτεί με το άκομψό της έγγραφο η ΑΕΠΙ, σαν να υιοθετεί τις αιτιάσεις της. Το ότι υπάρχει στο πρόγραμμα της συναυλίας (στην οποία η είσοδος ήταν ελεύθερη, όπως σε όλες τις εκδηλώσεις της ΕΔΙΑ), εκτεταμένο ιστορικό για τους εξόριστους στη Λέρο συνθέτες, στιχουργούς και εκτελεστές ουδέναν απασχόλησε. Επειδή η βλακεία είναι ανίκητη αλλά και η απληστία ομοίως, θα είχε ενδιαφέρον ο κ. Γιάννης Γκιόκας, εμπορικός διευθυντής Δημόσιας Εκτέλεσης (προφανώς όχι θανατηφόρου) της ΑΕΠΙ, ο οποίος υπογράφει το δισέλιδο έγγραφο, να

διευκρινίσει σε ποιους θα μοιράσει τα χρήματα: στον πανεπιστημιακό, στους συνταξιούχους και τους λοιπούς πρώην εξόριστους που θυμήθηκαν τα μεράκια και τους πόνους τους; Δεν έχει χαθεί μόνον η σοβαρότητα στην ΑΕΠΙ. Έχει χαθεί και ο στοιχειώδης σεβασμός και ας αφήσουν οι υπάλληλοί της τα μασάλια ότι δεν γνώριζαν κ.λπ. Εί-

χαν την αφίσα, είχαν τα στοιχεία. Μήπως δεν γνωρίζουν ότι είχαμε δικτατορία στην Ελλάδα, ότι υπήρχαν εξόριστοι και ότι κάποιοι ζουν ακόμη; Ίσως κι αυτοί να διάβαζαν τότε για να πάρουν τα πτυχία τους και να πουλάνε σήμερα φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Όσο για τους υπαλλήλους του δήμου, που ζητάνε τώρα από τον Τριαντάφυλλο Μηταφίδη, πρόεδρο της ΕΔΙΑ, να βεβαιώσει εγγράφως: «α) για το πρόγραμμα της εκδήλωσης, β) την αφιλοκερδή συμμετοχή των μουσικών (σ.σ.: των εξορίστων;) και γ) για την ελεύθερη είσοδο του κοινού στον χώρο της εκδήλωσης προκειμένου να ενημερώσουμε την ΑΕΠΙ», ένα μόνο σχόλιο: Πού να μην ήταν και συνδιοργανωτές! ΚΛ. ΤΣΑΟΥΣΙΔΗΣ

Παγκόσμιο σοκ από τις φωτογραφίες που κατέφτασαν από τη Συρία, όπου δεκάδες πτώματα παιδιών είναι αραδιασμένα στον δρόμο καθώς πέθαναν από ρίψεις θανατηφόρων αερίων. Σε μερικά μάλιστα άψυχα σώματα είχαν τοποθετηθεί στα πρόσωπα κομμάτια πάγου για να διατηρηθούν. Ποιοι είναι οι δολοφόνοι των αμάχων; Η απάντηση της συριακής αντιπολίτευσης είναι κατηγορηματική, πως πρόκειται για τον στρατό του Άσαντ. Οι ειδικοί του ΟΗΕ βρίσκονται εκεί για να κάνουν τις σχετικές έρευνες. Οι έρευνες δεν έχουν αρχίσει λόγω των συγκρούσεων που συνεχίζονται στις επίμαχες περιοχές. Στο μεταξύ, με πρώτη τη Γαλλία (η οποία σε όλα τα οικονομικά θέματα της Ε.Ε. ποιεί την νήσσαν!), ΗΠΑ, Βρετανία, Τουρκία, Ισραήλ, Κατάρ και Σαουδική Αραβία πιέζουν για πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον του καθεστώτος Άσαντ. Μάλιστα ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου έβγαλε απόφαση χωρίς να περιμένει το πόρισμα του ΟΗΕ δηλώνοντας ότι ξεπεράστηκαν όλες οι «κόκκινες γραμμές» στη Συρία με τη χρήση νευροτοξικών αερίων και επέκρινε τη διεθνή κοινότητα για απραξία. Καθώς λοιπόν το καθεστώς Άσαντ αντέχει ακόμα, με το συνονθύλευμα των ντόπιων φονταμενταλιστών σουνιτών και άλλων μισθοφόρων να χάνουν τη μάχη παρά την πλουσιοπάροχη εξωτερική βοήθεια, το τελευταίο συμβάν χρήζει της μεγίστης δυνατής προσοχής και σοβαρής έρευνας. Δεν είναι πρώτη φορά που σκηνοθετούνται προβοκάτσιες για την έναρξη ή την εξέλιξη ενός πολέμου. Και η πλευρά όλων αυτών που πιέζουν για εισβολή έχει πλούσιο παρελθόν σε τέτοιου είδους προβοκατόρικες μεθοδεύσεις στην ιστορία της Μέσης Ανατολής. Ξεχάσαμε τόσο γρήγορα τους λόγους που επικαλέστηκαν οι ΗΠΑ για να εισβάλουν και να καταλάβουν το Ιράκ; Τι θα κέρδιζε τελικά το καθεστώς Άσαντ αν πράγματι χρησιμοποίησε χημικά δηλητήρια και μάλιστα μόνο κατά αμάχων; Γιατί δεν υπάρχει κανένας αντάρτης νεκρός; Ποιους ωφελεί αυτό το συμβάν; Είναι δυνατόν να γίνει σοβαρή δημοσιογραφική προσέγγιση παρακάμπτοντας αυτά τα αναπάντητα, μέχρι στιγμής, ερωτήματα; Δ.Χ.

Η ΑΥΓΗ

Yσ τ ε ρ ό γ ρ α φ a

KYΡΙΑΚΗ 25 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013

ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ

Για έναν θάνατο

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ

ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΑΠΑΚΟΥ

Τιμημένο μουμουέ ΣΑΝ ΤΑ ΜΑΡΟΥΛΙΑ φυτρώνουν να νέα μέσα μαζικής ενημέρωσης και δη τα τηλεοπτικά. Αρχής γενομένης από την πώληση του 902 σε αγνώστους ιδιοκτήτες από το ΚΚΕ και τον «ξαφνικό θάνατο» της ΕΡΤ το τηλεοπτικό τοπίο αλλάζει ραγδαία χωρίς αυτό να μπορεί να θεωρηθεί εκδημοκρατισμός. Κάθε άλλο μάλιστα. Ιδιοκτήτες που κρύβονται πίσω από οφσόρ, ποιος ξέρει τι χρήματα ξεπλένοντας, λειψή ενημέρωση με όρους Μνημονίου και διαπλοκής, που διογκώνει το πρόβλημα αξιοπιστίας, μαζικές απολύσεις ανθρώπων της ενημέρωσης, ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και μειώσεις αποδοχών. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι τα ΜΜΕ ήταν μια φούσκα που έσπασε και τώρα ο χώρος αυτός, που είναι σημαντικός για τη δημοκρατική λειτουργία, επιχειρεί να ανασυγκροτηθεί, πολλές φορές επί των ερειπίων. Αυτή η άποψη έχει κάποια βάση, δεν αποδίδει όμως τη σύνθετη πραγματικότητα. Ασφαλώς τα μέσα ενημέρωσης, συνολικά ως θεσμός, είχαν στοιχεία φούσκας. Το πρόβλημα αυτό όμως θα μπορούσε να επιλυθεί μέσα από μια διαδικασία εκλογίκευσης, η οποία όμως δεν γίνεται με σοβαρότητα και αξιοπιστία. Το μείζον πρόβλημα είναι ότι τα ΜΜΕ, ως δια-

μορφωτές της κοινής γνώμης, πληρώνουν τη βαθιά κρίση πολιτικής εκπροσώπισης ως μέρος του πολιτικού συστήματος, το οποίο τα ίδια εξέθρεψαν, στήριξαν και στηρίζουν. Η βαθιά κρίση αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος επεκτάθηκε και στα μίντια, όχι μόνο τα ισχυρά και κυρίαρχα, αν και όχι στον ίδιο βαθμό, ενώ η μείωση της διαφήμισης πυροδότησε την οικονομική κρίση ενός χώρου, του οποίου σημαντικό τμήμα είχε μάθει να ζει πλουσιοπάροχα, ενώ τώρα συνεχίζει να λειτουργεί χάρη στις «χορηγίες» των τραπεζών. Στην περίπτωση της χώρας μας η κρίση είναι διπλή, καθώς συνυπάρχουν η κρίση αξιοπιστίας, που διογκώθηκε μετά τη στήριξη των μέσων στο Μνημόνιο, και η οικονομική κρίση ως αποτέλεσμα της εφαρμογής της πολιτικής της επεκτατικής λιτότητας. Θα μπορούσε κανείς να πει, παραφράζοντας τη φράση του Τσόρτσιλ για την Ιστορία, ότι οι πολίτες είχαν στη διάθεσή τους περισσότερη ενημέρωση από όση μπορούσαν να καταναλώσουν και ότι η σημερινή βαθιά κρίση στον ευαίσθητο για τη δημοκρατική λειτουργία χώρο της ενημέρωσης είναι αποτέλεσμα της οικονομικής φούσκας. Αυτό όμως μόνον εν μέρει είναι σωστό. Η κρίση των μίντια είναι κυρίως κρίση αξιοπιστίας και μόνο ξεκι-

νώντας από αυτήν την παραδοχή μπορεί να θεραπευτεί. Το παλιό κλυδωνίζεται μαζί με τα είδωλά του: πολιτικούς, ανθρώπους της ενημέρωσης - διαμορφωτές της κοινής γνώμης, οργανικούς διανοούμενους, οι οποίοι διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην επικράτηση ορισμένων ακραίων ιδεολογικών θέσεων ως κοινής λογικής. Αυτή η κοινωνική λειτουργία των ΜΜΕ, που μετατρέπουν την ιδεολογία και κοινή λογική πραγματώνοντας την ηγεμονία, είναι που περνά κρίση. Βοούσε εδώ και δύο-τρία χρόνια αυτή η κρίση αξιοπιστίας, αλλά ορισμένοι εθελοτυφλούσαν ότι αφορά τον διπλανό και όχι τους ίδιους! «Τα ελαττώματα της μόδας περνούν για αρετές» έλεγε ο Μολιέρος. Κι αν είναι σωστό ότι όλοι το ίδιο δέντρο πληγώναμε και δεν καταλαβαίναμε πως πριονίζαμε τα ευαίσθητα κλαδιά του, είναι δυο φορές σωστό ότι οι ευθύνες δεν είναι συγκρίσιμες. Άλλες οι ευθύνες των μπουλντόγκ της ενημέρωσης και άλλες των απλών ανθρώπων του Τύπου. Ο κοινωνικός ρόλος της δημοσιογραφίας είναι να ελέγχει την εξουσία -την κάθε εξουσία- με όρους δεοντολογίας και μόνο όταν το πράττει αποκτά την αξιοπιστία που της αξίζει.

Y

ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΝΤΑΣ ΣΤΗ ΣΤΗΛΗ δοκιμάζω, ετεροχρονισμένα, δυο σκέψεις με αφορμή τον θάνατο του Θανάση Καναούτη. Δεν θα μιλήσω για τη Λένα Διβάνη, τα tweets και τον ζοφερό οίστρο στα σόσιαλ μίντια. Αυτά όλα άλλωστε τα μαθαίνω πάντοτε από δεύτερο χέρι και με καθυστέρηση γιατί δεν είμαι κάτοικος facebook ούτε «τουιτάρω». Παιδιά λοιπόν σαν τον Θανάση Καναούτη μου είναι οικεία. Συναντιόμαστε καθημερινά στα αστικά λεωφορεία, παλαιότερα στην Αθήνα και εδώ και οκτώ χρόνια και στη Θεσσαλονίκη. Κάποιες φορές και στα ΚΤΕΛ της επαρχίας που την λέμε «περιφέρεια». Μέχρι πριν τρία χρόνια, το βασικό κοινό των λεωφορείων -στην Αθήνα φυσικά και των τρόλεϊ- ήταν νεαρά παιδιά, συνταξιούχοι, μετανάστες, Παιδιά σαν γυναίκες και ελάχιτον Θανάση Καναούτη στοι άντρες μέσης ηλικίας. Τον τελευ- δεν είναι συστημικά ταίο καιρό τα δεδο- ούτε αντισυστημικά. μένα έχουν αλλάξει Είναι πιτσιρικάδες. και πλήθυνε κι αυΌλων των τρόπων τό το τελευταίο είκαι των νοοτροπιών δος. Μια μικρή μειονότητα ωστόσο, όσοι δηλαδή δεν οδηγούν καθόλου και όχι όσοι βρέθηκαν ξαφνικά να μην αντέχουν οικονομικά το αυτοκίνητο, μαθαίνουν μιαν άλλη σφαίρα της ζωής, μια κοινωνική πραγματικότητα που για τους περισσότερους αποτελεί «εξαίρεση». Και αν τύχει να ανήκεις σε τούτη τη μειονότητα, έρχεσαι πολύ κοντά σε παρέες νέων όπως αυτή του μοιραίου τρόλεϊ. Ακούς τις κουβέντες τους και παρατηρείς συμπεριφορές και κώδικες. Μοιράζεσαι πολλά, εσύ ο ξένος προς τον κόσμο τους. Λέω λοιπόν ότι παιδιά σαν τον Θανάση δεν είναι συστημικά ούτε αντισυστημικά. Είναι πιτσιρικάδες. Όλων των τρόπων και των νοοτροπιών. Κι όταν δεν είναι απορροφημένοι στο κινητό τους, πιάνουν μια γωνιά και λένε τα δικά τους. Και οι ελεγκτές, τις ελάχιστες φορές που τους έχω πετύχει εδώ στη Θεσσαλονίκη, δεν μου έδωσαν την εντύπωση εντεταλμένων μαντρόσκυλων του συστήματος: κάποιες φορές είναι αγενείς και πιεστικοί τύποι, άλλες διεκπεραιώνουν άχρωμα τον ρόλο τους. Αυτό που μου κάνει εντύπωση τόσα χρόνια που ανεβαίνω στα λεωφορεία είναι ότι σχεδόν όλοι χτυπούν εισιτήριο. Ακόμα και στις καταστάσεις «σαρδέλας» όπου ούτε ελεγκτής ανεβαίνει στο όχημα και ο επιβάτης αγριεύει εξαπολύοντας απίθανα αναθέματα. Δεν βλέπω γύρω μου την «κοινωνία των τσαμπατζήδων» που μας περιγράφουν κάποιοι -συνήθως, μακριά κι αγαπημένοι- σχολιαστές. Αντίθετα, πολλοί επιβάτες σπεύδουν αγχωμένοι να ακυρώσουν το εισιτήριό τους δίνοντάς το χέρι με χέρι ώς το ακυρωτικό μηχάνημα που τυχαίνει να λειτουργεί (γιατί πολλά μηχανήματα δεν λειτουργούν).

Y