11850 by AVGI SA

3/11

Η ΑΥΓΗ

ΑΥΓΗ Η ΑΚΗΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙ

NDEatique LE MO m

BΡΙΟΥ 2013 10 NOEM 41 TEYXOΣ

EΛΛ ΗΝΙ

ΕΡΕΥΝ

ΟΣΗ ΚΗ ΕΚΔ

diplo

Α !, ('&%$#", . -,+*) + , !, &# $' $ $ + Amazon, & "$ " ) &*& " ! # &% "* " $ *& 42 $ $ &

ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1952 • Β’ ΠΕΡΙΟΔΟΣ • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 11850 • KΥΡΙΑΚΗ 10 NOEMBΡΙΟΥ 2013 • TIMH: 3 €

$.5 , +/ 0'*, + * ) 0 * / ) *+/%% "/ "* " + .+/ ) %0/#+$+* +$) +") . , 0"+ &0 " " "*"+ 0". " " /,#) #+" Marketplace * *,*%! (/'* 0'*+!# %*) & "+*" .+/ +/ ) * %&. +$) ,/%" 0"+ 0 / #,+* +$ %*, *). #% ,/ ), ,* 0 /+ ,/ , +* ) *. $ $ Amazon 0&' / +- /+$) . % ./ *), ".+/. ' * +$) +*" %*+*. / +$, -0 . *+&.+$. $ *0# +$, &,* &,*+/. %* 0 /) 0-'$. % +* " +$) %0/ , *" * *+*. " / ,+/'! ) 0 / ! *.".%/ *" *,+* ,".%# #,"* +/, '/ , )» (+/ .+ ."* !/ "* * +/ ,$+# +$), $ "/ -, " /,/% +*" +/ «%* ) 0* *%/ /".%* 0/ ,+*) +$) / # / "* $ *.$ ' !# +$, * '"-, %" / , +/ # , " +$, 0 . %"* 0" #+$. %0* , " 2 -/ %/) + , 0* * + , /0/ *0# 7 *+/% /".%* ) +$.$), %"*) 0* *"/ Amazon Strasse ," ) % 0 , *%$'

&/), +* + .+ *% '$+ 0/' &,*, 0 / #, .+$, 0"+ .$) ,*" + .+*.$ +$) *" % + , , " * *.+/) *0/ " / ."*.+" # #'/ *0/+ ' %"* . " 0* % "* -. * +#, ). . *0# $ *0/ %&+ / 0/ $.$). / . .+$%* / ! '*

0 /( '' " +/ ) ("('"/ / +/ 3 & # /0'& %*+*, ' + , * +$) 0" +/, *+*,* *,+* 0/ *!*"% .. " + . %*+ (' FRA-1 », *( !( .%*+" # "* "#+/, $ $( '/). « $. «)( & +$ *.+$ 0 / / , , ( 0-' ) ,* 0 ''$ *+*.+ &! " ( &$ #$ * +/ ) *" +$) $ 0 -$, ( 40 $ ,, . +$, +$, 0 '*+ %* + * & + , ("('"/+* &+ " +$ $ -, . ,# " "* " + * -, 0 ' .% % " $ !$ # ! . . , " +/ + , $ $ +$+ +/ ). '

, +/ *''" # +/, "/ '/ *' + * / &) .* ,+* $ $! 0/' ," ) # & (' " %*+", .+/, *+*,* ( !&$ #+", % . " ,+#) Diplomatique $ ' / $%"/ $ 0 /.!& " 0/'# ". ,* +/ 0* * Monde , +* 0*,+*1 0 ' , - $ ( +/ . $'* %0/("('"/0 ' $ Malet* %0/ "* # *) *0# +") . / 0* *"

$ "

$ . '" . ,/" $’ [+/0/ Jean-Baptiste &. ") *. %"* $' + ."-,, &,* )], $ "* +/ * #, 2012, & " ‘ 0 "..#+ ) #,/ "* +/ &+/) / +- -, " / ) ' (/

%"* %$ *, , 0/" +/ ('&%# (" $. 18 !/ &) . % +*'' ' / .+ (American 0/.0-,+*) 0 ' . "). "'" ) # &' ( $ $( %*+* +/ * .& '-, *! * &) *+# ,,&* ( +") * "('"/0 "* " + & #.%/ *"/ #,+ & . %* +$) *0# #'/ +/, # $ &$ 1% " *,-, 1 1) +"% 0 ), %&.* .+") " / +" ! $ ) $ , .$ (' ($& $& $ 0 + -) + , /0/ , * /". ,/0/"$%&. ) +/ %*, . $ & Association, *0-' . 42 "'" # "# &$ /,+*" Ver.di -+/ + , 0$ $ # $ & * Booksellers &$ !/ "*.%/ , 0/ 0+ *+/%% "* n, / ' /) . , " +/ #! ( $ #" % "* /' " *0/ ) 0 & $ (' ('& # !$ ('& / .+/, +/%&* +$) *0# / + *) +$) Amazo*): 10 *+/% !+ , " +* +$) 0/,/ . %*+ %&, ) .+/ ) +/ / ) '" #+ / ! , # ( #$ ($, # &" $ *."-, $ 0"! , "* &.* . 0 /. &' &. ") *. ( .+/, '/ ,*" *,* +$ , $ % * ,+ / '+) ," %&+ *. 33 &. , $ .+/ $ * 0/ ,+*" ($ (' + + * +/ ."-, . *0-' " $ &$ 0/ 0 /.+ .+$, Apple, $ Amazon ). . , " . , *" 0* , " +/, '# /:n $# $ *,+".+/" / , % *), 0' " $ * + ), .+/, * / .*) ' ," ) ( (' /0 ' * +$) "+/," "* ) /" /,/ , *,*! ' Amazo - +*" # "* ,+ +* » 1 #+/ ".

Amazo

ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

e «Le Mond * $ ) " * %+ . . " ", $ % *&$ $& & % % &*& ) & ," )' * & &%! )*) &, % " #" &*& % #"$ % # - Les Verts) e» &' " * $ e Ecologie #& &% "* diplomatiqu ,+, (Europ , $" $ * , +, %"* " $* " , & * %& % % "* " , % , "$ % &%$ , " % *)). on, + +$) %*, ) Amaz + , *0/',+ (.+$, ..$ " #& !/ "*.%# 0*,+ & .! .+/, "* * +$) $ + !"'/./! $" *& &. %"* " #,*, /", ,"

8 ΣΕΛΙΔΕΣ

MONDE

diplomatique

, EΡΕΥΝΑ Οι σκλάβοι της Amazon , AΦΙΕΡΩΜΑ Η Ακροδεξιά στη Γαλλία

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΘΑΚΗΣ:

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ταυτιστεί με την ακύρωση της λιτότητας ΣΕΛ. 11

Ο δεύτερος θάνατος της

, Μιλούν οι απολυμένοι: Ν. Αγγελίδης, Ν. Ιωαννίδης, Μ. Κατσίμη, Αγ. Κυρίτση, Λ. Μενεγάκης , Γράφουν: N. Αλιβιζάτος, Ν. Βαλαωρίτης, Β. Βασιλικός,

Μ. Γρηγορίου, Μ. Δούκα, Ι. Καρυστιάνη, Γ. Κιμούλης, Ρ. Μανθούλης, Χρ. Μπόστογλου, Θ. Παπακωνσταντίνου , Άρθρα: Στ. Κωνσταντακόπουλος, Μ. Μαργαρώνη, Δ. Χριστόπουλος

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΤΙΣ 6 μ.μ. ΣΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΓΙΑ ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣOYME TΗN ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ

Δημόσιος κίνδυνος η κυβέρνηση Σαμαρά ΑΛ.ΤΣΙΠΡΑΣ: ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΑΙ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΜΕ ΚΟΡΜΟ ΤΟΝ ΣΥΡΙΖΑ

ΕΡΝΕΣΤΟ ΛΑΚΛΑΟΥ:

Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να πυροδοτήσει την αλλαγή στην Ευρώπη ΣΕΛ. 44-45

Η ΠΑΡΑΜΟΝΗ της κυβέρνησης Σαμαρά στην εξουσία βλάπτει σοβαρά τη χώρα και κάθε στιγμή που περνά η οικονομία βυθίζεται περισσότερο στην ύφεση, ενώ η μέγγενη του Μνημονίου συνθλίβει την κοινωνία. Το σύστημα Σαμαρά έχει εγκαθιδρύσει ένα κράτος εκτάκτου ανάγκης, ευτελίζοντας τις δημοκρατικές συνταγματικές αξίες, όπως με τον «δεύτερο θάνατο» της ΕΡΤ, τον οποίο επέβαλε με την εισβολή των ΜΑΤ στο Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής. Η κυβέρνηση στερείται πολιτικής νομιμοποίησης, καθώς είναι σε δυσαρμονία με τις ανάγκες της κοινωνίας. Ο Σαμαράς παίζει θέατρο ότι διαπραγματεύεται σκληρά με την τρόικα ακόμη και για μέτρα που έχει ψηφίσει, όπως οι περικοπές στις συντάξεις, οι απολύσεις και ο φόρος στα ακίνητα, ενώ προσπαθεί να μεταθέσει για αργότερα τα μέτρα για την κάλυψη του δημοσιονομικού κενού. Ο ΣΥΡΙΖΑ καλεί τους πολίτες σε συγκέντρωση στο Σύνταγμα, στις 6 το απόγευμα, με σύνθημα: «Σταματάμε την καταστροφή. Υπερασπιζόμαστε τη δημοκρατία. Να τους διώξουμε». Ο Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στη Βουλή, έδωσε έμφαση στις εναλλακτικές προτάσεις μιας κυβέρνησης με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ, που θα έχει στόχο τη σταθεροποίηση της οικονομίας, την ανασυγκρότηση της χώρας και την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης.

ΡΑΝΤΑΛ ΡΕΪ:

Οι χώρες του Νότου να απειλήσουν με αποχώρηση από την Ευρωζώνη ΣΕΛ. 17

ΝΙΚΟΣ ΘΕΟΧΑΡΑΚΗΣ:

Ο Στουρνάρας δεν εκβιάζεται από την τρόικα, υιοθετεί τη συλλογιστική της ΣΕΛ. 19

ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΜΕ και θεωρία των δύο άκρων

ΣΩΤΗΡΙΑ ΜΑΡΑΓΚΟΖΑΚΗ:

Ο ύπατος της Σμύρνης είναι αμφιλεγόμενο πρόσωπο ΣΕΛ. 55

ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 2

ΦΑΚΕΛΟΣ

Η φτώχεια στην Ελλάδα

Η «μαύρη βίβλος» της κυβέρνησης Σαμαρά

Γράφει ο Διονύσης Μπαλούρδος, διευθυντής ερευνών ΕΚΚΕ

ΣΕΛ. 22, 43

ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ΒΙΔΑΛΗ*

Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ αξιοποίηση της υπόθεσης των εγκλημάτων κατά των μελών της Χρυσής Αυγής αποτελεί ένα μέσον υπόγειας προώθησης της περίφημης «θεωρίας των δύο άκρων», μέσα από μια τεχνική που δεν μπορεί να μείνει ασχολίαστη και η οποία διαρθρώνεται κατ΄αρχήν σε πέντε άξονες:

ΦΑΚΕΛΟΣ

O Σπύρος Ασδραχάς γράφει για τον Έρικ Χομπσμπάουμ

ΣΕΛ. 51

ΠΑΜΕ ΘΕΑΤΡΟ ΜΕ ΤΗΝ «ΑΥΓΗ» «Aς θυμηθούμε χωρίς νοσταλγία» της Μάνιας Παπαδημητρίου Προσφορά με το παρόν κουπόνι δύο εισιτήρια στην τιμή του ενός Για την παράσταση της Τετάρτης 13 Νοεμβρίου, 8 μ.μ. στο θέατρο Τριανόν, Κοδριγκτώνος 21

ΣΕΛ. 6-7

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Λιτότητα και αυταρχισμός ή, ακριβέστερα, αυταρχισμός για να επιβληθεί λιτότητα, είναι οι δύο όψεις της κυβερνητικής πολιτικής που καταστρέφει την οικονομία, σπέρνει την κοινωνική απελπισία, υποτάσσει τη χώρα στους πιστωτές και προσβάλλει βάναυσα την εθνική αξιοπρέπεια. Από τη συγκρότησή της, η κυβέρνηση Σαμαρά έπασχε από λαϊκή νομιμοποίηση. Υπήρξε προϊόν ανοικτών εκβιασμών του ξένου παράγοντα και παρασκηνιακών μεθοδεύσεων του υπό κατάρρευση αμαρτωλού πολιτικού συστήματος. Παρέμεινε δέσμια των αξιώσεων της τρόικας, γεγονός που τη σέρνει ολοένα και σε μεγαλύτερη αντίθεση με τις λαϊκές ανάγκες. Υιοθέτησε τη στρατηγική της έντασης, την περιβόητη θεωρία των «δύο άκρων», ώστε να προσδώσει ιδεολογική επίφαση στη σκληρή καταστολή και να δυσφημήσει τις λαϊκές κινητοποιήσεις. Η ομηρεία στην τρόικα οδήγησε την κυβέρνηση στην αυτοϋπονόμευσή της. Επί 15 μήνες ακολουθεί την προδιαγεγραμμένη πορεία της μνημονιακής χρεωκοπίας, πότε με τον εκβιασμό των δόσεων του δανείου, πότε με την αναβίωση εμφυλιοπολεμικών κλισέ, πότε με παραμύθια για το «success story» και πάντοτε με «δωράκια» στο αμαρτωλό τρίγωνο της καταρρέουσας διαπλοκής - τους καναλάρχες, τους τραπεζίτες, τους μεγαλοεργολάβους. vvv Κάποτε τελειώνουν τα ψέματα. Τα όμορφα λόγια δεν παρηγορούν τη μεγάλη πλειονότητα της κοινωνίας που καθημερινά βιώνει την επιδείνωση της ζωής της. Πάνω από 2 εκατομμύρια πολίτες έχουν περιέλθει στη ζώνη της φτώχειας, οι μεσαίοι ζουν σε συνθήκες ελεύθερης κοινωνικής πτώσης, περίπου 200.000 νέοι έχουν μεταναστεύσει, ένας στους τρεις πολίτες είναι άνεργος, 500.000 νοικοκυριά δεν έχουν ούτε έναν μισθό για να ζήσουν και άλλοι τόσοι είναι ανασφάλιστοι και αποκλεισμένοι από στοιχειώδεις υπηρεσίες υγείας. Ο χειμώνας προμηνύεται κοινωνικά δριμύτερος, καθώς μπαίνουν «διόδια» στα νοσοκομεία, η θέρμανση είναι απαγορευτική, πετσοκόβονται οι συντάξεις, κλείνουν επιχειρήσεις και τελειώνει το «λίπος» των αποταμιεύσεων. Στην κοινωνική καταστροφή προστίθεται η αποσάθρωση του πο-

Η ΑΥΓΗ

Άδειασε η κλεψύδρα του Σαμαρά λιτικού συστήματος. Η τρικομματική κυβέρνηση έγινε δικομματική (ή μήπως κυβέρνηση δυόμισι εταίρων;) και οδεύει σε πλήρη κατάρρευση. Ο ένοχος ασφυκτικός εναγκαλισμός του Σαμαρά με τον Βενιζέλο επιβεβαιώνει ότι ο ιός της διάλυσης είναι μεταδοτικός. Η πολιτική Σαμαρά αποξενώνει τη Ν.Δ. από τη λαϊκή Δεξιά και μεταλλάσσει το ιστορικό συντηρητικό κόμμα σε συνεταιρισμό από δύο γκρουπούσκουλα: τα λείψανα της ΠΟΛ.ΑΝ. και το ακροδεξιό λόμπι. Ιδεολογικά και κοινωνικά η παρούσα Ν.Δ. δεν θυμίζει πολλά από το παρελθόν του ριζοσπαστικού φιλελευθερισμού του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Η Ν.Δ. μοιάζει να ακολουθεί την πορεία διάλυσης του ΠΑΣΟΚ. Η κοινωνία δεν έχει περιθώρια να περιμένει. Κάθε μέρα που περνάει, προστίθενται ανεπανόρθωτες ζημιές, κακοποιείται η έννοια του «κοινού καλού». Η κυβέρνηση λειτουργεί ως δημόσιος κίνδυνος. Μόνοι ωφελημένοι, οι «κολλητοί» επιχειρηματίες του Μαξίμου. Το πραξικόπημα στην ΕΡΤ είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση της αρπακτικότητας και του αυταρχισμού που χαρακτηρίζουν την κυβέρνηση. Έκλεισαν τη ραδιοτηλεόραση με πρόσχημα το υπεράριθμο προσωπικό, φρόντισαν όμως να διαμοιράσουν τα ιμάτιά της (και πρώτα - πρώτα τις ψηφιακές άδειες δωρεάν!) στους διαπλεκόμενους μεγαλοκαναλάρχες. Ο Σαμαράς δεν τολμά να αντιμιλήσει στην τρόικα και δίνει ρεσιτάλ αποφασιστικότητας εις βάρος του «εσωτερικού εχθρού», του εχθρού λαού! Αυτές τις μέρες η κυβέρνηση πολιτεύεται ως... αντιστεκόμενη στην τρόικα! Βαφτίζει στοχευμένα τα νέα μέτρα που θα πάρει αδιακρίτως εις βάρος εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών. Κυβερνητικοί

βουλευτές προσποιούνται τους αντάρτες, έτοιμοι να υποταχθούν όμως, μήπως και καταποντιστούν προκαλώντας εκλογές. Ο ΣΥΡΙΖΑ προβάλλει σταθερά ως η εναλλακτική λύση, δύναμη πολιτικής σταθερότητας και κοινωνικής αλλαγής, ως η ραχοκοκαλιά ενός ευρύτερου μπλοκ πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων για να αποτραπεί η κοινωνική καταστροφή και να αρχίσει η δημοκρατική αναγέννηση και η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Η παρέμβασή του, με αφορμή το πραξικόπημα στην ΕΡΤ, δείχνει την ικανότητά του να εκπροσωπεί τη λαϊκή διαθεσιμότητα και να προσδίδει πολιτικό σχήμα σε αυτήν. Η πρόταση μομφής που κατέθεσε το πιθανότερο είναι να μην υπερψηφιστεί (χρειάζονται 151 ψήφοι), αλλά θα λειτουργήσει ως καταλύτης επιτάχυνσης της κυβερνητικής αποδρομής. Θυμίζουμε ότι τον Νοέμβριο του 2011 η κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου πήρε ψήφο εμπιστοσύνης για μόλις... λίγες μέρες! Στη σημερινή πραγματικότητα, βέβαια, ο Σαμαράς δίνει πολιτικό αγώνα ζωής ή θανάτου και ποντάρει στην ανοιχτή υποστήριξη του εγχώριου κατεστημένου. Διαπιστώνει, όταν έντρομος προβάλλει το φάντασμα του ΣΥΡΙΖΑ στη Λαγκάρντ και τη Μέρκελ, ότι ο Νοέμβριος του 2013 δεν είναι σαν τον Ιούνιο του 2012. Δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κατοχυρώσει πολιτικό προβάδισμα και επιτυγχάνει με ταχύτητα την πολιτική ενηλικίωσή του. Το φάντασμα της Grexit έχει διαλυθεί. Καμιά διαπραγμάτευση προς όφελος των λαϊκών συμφερόντων δεν μπορεί να γίνει μέσα στη μέγγενη του Μνημονίου. Η υποψηφιότητα Τσίπρα εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Αριστεράς για την προεδρία της Κομισιόν επιβεβαιώνει τη νέα πραγματικότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Η ριζοσπαστική Αριστερά οργανώνει την προγραμματική μάχη της μέσα στην Ευρωζώνη, ώστε να προωθηθούν οι κατευθύνσεις για ευρωπαϊκή διάσκεψη για το δημόσιο χρέος και για χρηματοδότηση με ένα «νέο σχέδιο Μάρσαλ». Η τριήμερη μάχη, μέσα και έξω από τη Βουλή, από τα ξημερώματα της Πέμπτης στον φράχτη της ΕΡΤ μέχρι απόψε στην ψηφοφορία, η συγκέντρωση το απόγευμα έξω από τη Βουλή, αναδεικνύουν μια νέα κινητικότητα, μια νέα αποφασιστικότητα. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση απόψε θα βγει ηττημένη. Η κλεψύδρα της άδειασε.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ 1

1. Αποπολιτικοποίηση του γεγονότος και της πολιτικής ταυτότητας των θυμάτων: Εμφάσεις στην εργατικότητα και στην καλοσύνη των θυμάτων και αφηγήσεις που θεωρούν ότι τα θύματα περίπου παρασύρθηκαν κατά τη στρατολόγησή τους στο κόμμα αυτό, όσο συμπαθείς και αν είναι, αξιοποιούνται για την επικράτηση της άποψης περί τυφλού κτυπήματος. Συσκοτίζεται έτσι η θέση των θυμάτων στο σύστημα Χρυσή Αυγή (ενεργά μέλη με καθήκον περιφρούρησης εκδηλώσεων) και επιπλέον «ουδετεροποιείται» η ιδεολογική ταυτότητα του κόμματος. 2. Υπερπροβολή τού καθαρά αστυνομικού μέρους της υπόθεσης, δηλαδή της επιχειρησιακής-τεχνικής αποτελεσματικότητας των δραστών. Οι δράστες ανάγονται σε κάτι το εξαιρετικά αποτελεσματικό και φοβερό, με συνέπεια να ενσπείρεται φόβος στους ήδη ανασφαλείς πολίτες, να συσκοτίζονται διαστάσεις της υπόθεσης σχετικά με τις κοινωνικές διεργασίες, αιτίες και σχέ-

Η ΑΥΓΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

ΜΜΕ και θεωρία των δύο άκρων σεις που οδηγούν στην τρομοκρατία, να υποβαθμίζεται η πολιτική και συμβολική σημασία των επιθέσεων για την ίδια την ανάπτυξη των οργανώσεων της Χρυσής Αυγής. Έτσι, εύκολα η Χρυσή Αυγή καταλαμβάνει τη θέση του θύματος και, κατά συνέπεια, η συζήτηση για τον τρόπο λειτουργίας και δράσης της περνάει σε δεύτερο επίπεδο. 3. Υποτίμηση του ουσιαστικού προβλήματος που συνδέεται με τη δράση της Χρυσής Αυγής, δηλαδή της διάδοσης ενός πολιτισμού βίας και μισαλλοδοξίας, μέσω του οποίου τα μέλη της «διαπαιδαγωγούνται» στην αναγκαιότητα και στις πρακτικές βίας, στην καλλιέργεια της ιδέας του πολέμου κατά του «άλλου» και στην αναγωγή του παραλογισμού σε πολιτική πράξη: πρόκειται για έναν πολιτισμό που η επίσημη Πολιτεία στήριξε διά της ανοχής της και στον οποίο μετείχαν τα θύματα. Εξαίρεση σε όλο αυτό το «μιντιακό θέατρο», οι τραγικοί γονείς των θυμάτων, η πίκρα και οι ψύχραιμες επικλή-

σεις τους. 4. Τοποθέτηση των εγκλημάτων αυτών εκτός κοινωνικού τους πλαισίου, δηλαδή έξω από τους όρους κοινωνικής αναπαραγωγής της βίας που επικρατούν στα προάστια της Αθήνας. Παρά τις αντίθετες επίσημες θέσεις, είναι φρόνιμο να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη της βίας στην καθημερινότητα των ανθρώπων. Να αναγνωρίσουμε, δηλαδή, ότι οι ίδιες οι συνθήκες που επικρατούν στα προάστια της Αθήνας είναι βίαιες, έστω και αν δεν σχετίζονται πάντα με όπλα, αλλά με συνθήκες διαβίωσης, κοινωνικές ανάγκες και βιώματα κοινωνικών εκβιαστικών σχέσεων. Η αντίφαση ανάμεσα στην επίσημη καταδίκη της βίας και στην καθημερινή ιδεολογική και αντικειμενική εξοικείωση με αυτήν διέπει τις σχέσεις των ανθρώπων και τις επηρεάζει εισάγοντας λογικές πολέμου στην καθημερινότητα. Η σιωπή γύρω από αυτές τις συνθήκες και τη διαχείρισή τους από την εξουσία μετατοπίζει το

πρόβλημα της τρομοκρατίας και του νεοναζισμού στον χώρο του ακατανόητου και του εξω-πραγματικού και εξομοιώνει τις διεργασίες που τα παράγουν εστιάζοντας μόνον στην αστυνομική τους πτυχή. Πρόκειται για τυπικά χαρακτηριστικά του νεοφιλελευθερισμού. 5. Ανάδειξη νέων κινδύνων, ακόμα πιο τρομερών και από την τρομοκρατία, οι οποίοι αποδιαρθρώνουν τα δημοκρατικά ανακλαστικά της κοινωνίας. Πρόκειται για την καλλιέργεια της ιδέας περί ενός επικείμενου χάους, με άξονα πάντα τη θεωρία των δύο άκρων, που θα οδηγήσει σε εμφύλιο. Έτσι, αφενός, ενισχύεται η στόχευση της σημερινής μορφής τρομοκρατίας (το χάος), αφετέρου, καλλιεργείται ο φόβος ενός επικείμενου εμφυλίου. Είναι, όντως, αυτή η νέα απειλή ή πρόκειται για ένα ακόμα επικοινωνιακό παιχνίδι πειθάρχησης των κοινωνικών αντιδράσεων, ένα ιδιότυπο «δόγμα του σοκ» με απρόβλεπτες συνέπειες;

Προκύπτει από τα προηγούμενα ότι η επικοινωνιακή διαχείριση της οργανωμένης βίας είναι το ίδιο σχεδόν επικίνδυνη με την ίδια τη βία, επειδή μεταβάλλει μια δομική ιδιότητα των ΜΜΕ, που αποτέλεσε συστατικό της μαζικής Δημοκρατίας, σε εργαλείο διάδοσης νεο-ολοκληρωτικών απόψεων, όπως η θεωρία των δύο άκρων, που εξαφανίζει τις ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα σε διαμετρικά αντίθετα πολιτικά μορφώματα (δεξιά-αριστερά) και τονίζει τις τεχνικές ομοιότητες μεταξύ τους, προβάλλοντας την απόστασή τους από το κέντρο, δηλαδή τη μετριοπαθή πολιτική έκφραση. Προτείνει έτσι μια αναλογιστική προσέγγιση της κοινωνικής έντασης, που ωστόσο αφήνει αναπάντητα ερωτήματα· πρώτον, σχετικά με τους όρους διαμόρφωσης των «άκρων» και, δεύτερον, σχετικά με τον εντοπισμό του κέντρου. Αλήθεια, ποιος είναι το κέντρο σήμερα;

*Η Σ. Βιδάλη είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια στο ΔΠΘ.

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚΔΟΣΗ: «Η ΑΥΓΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Α.Ε.»

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: ΠΟΛΥ ΚΡΗΜΝΙΩΤΗ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΥΡΙΤΣΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗΣ, ΛΑΜΠΡΟΣ ΤΣΟΥΚΝΙΔΑΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΪΚΟΣ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ Δ.Σ. ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΣΠΥΡΟΣ ΛΟΥΠΕΤΗΣ

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 12, 104 31 • ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 210 5231831-4 • ΦΑΞ: 210 5231822 • ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ - ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ: 210 5231820 • marketing@avgi.gr - ΦΑΞ: 210 5231830 INTERNET: www.avgi.gr e-mail: editors@avgi.gr • ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ: Βασ. Ηρακλείου 37, ΤΗΛ. ΚΕΝΤΡΟ: 2310 261646, ΦΑΞ: 2310 266444, e-mail: avgi@otenet.gr ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Π. Παπίδας & Σια Ε.Ε., ΤΗΛ. : 210 8228258 ΕΚΤΥΠΩΣΗ: IΡΙΣ ΑΕΒΕ ΤΣΕΚ - ΕΜΒΑΣΜΑΤΑ: Εφημερίδα «Η ΑΥΓΗ», Αγ. Κωνσταντίνου 12, 10431 Αθήνα

4 Η ΔΗΜ.ΑΡ. «παρούσα», η ταυτότητά της... απούσα

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΥΡΑΣΜΕΝΟΣ Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ, ΠΗΓΕ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΓΓΕΙΛΕΙ ΤΟΝ ΣΥΡΙΖΑ

«Δηλητήριο» από τον Αντ. Σαμαρά στο ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Κ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ, Κ. ΠΟΥΛΑΚΙΔΑΣ

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ

Η απόφαση που έλαβε ομόφωνα τελικά η Κ.Ο. της ΔΗΜ.ΑΡ. να δηλώσει «παρών» στην αποψινή ψηφοφορία για την πρόταση μομφής που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ κατά της κυβέρνησης συνιστά επιστέγασμα του θολού στίγματός της. Του βασικού προβλήματός της που την καθηλώνει δημοσκοπικά και το οποίο προκύπτει από την ανεπιτυχή προσπάθεια να εξισορροπήσει μεταξύ θεμελιακών εσωκομματικών διαφωνιών για την ταυτότητα και τον ρόλο του κόμματος αναφορικά με τις κυβερνητικές συνεργασίες. Μοιάζει με μια σισύφεια προσπάθεια του Φ. Κουβέλη να κερδίσει χρόνο, να παραμείνει στις πολιτικές εξελίξεις, ώσπου μέσα από αυτές να αποκρυσταλλωθεί μια φυσιογνωμία για το κόμμα. Έως τότε -και εφόσον αυτή υπάρξει- η πολιτική του κόμματος εκφράζεται μέσα από μια διαρκώς επαμφοτερίζουσα στάση απέναντι στα μείζονα ζητήματα. Αυτή εφαρμόζεται μέσω των ίσων αποστάσεων ανάμεσα στην κυβέρνηση και τον ΣΥΡΙΖΑ και διατυπώνεται μέσω του αυτοαναιρούμενου μοτίβου: «καταγγελία της ασκούμενης πολιτικής - όχι σε πρόωρες εκλογές». Υπερψήφιση της διάταξης - «δώρου» των ψηφιακών αδειών προς τους καναλάρχες και άρση «εμπάργκο» για τη ΔΤ από τη μία, καταδίκη της επέμβασης των ΜΑΤ στο Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ από την άλλη. Αποχώρηση από την κυβέρνηση λόγω ΕΡΤ, «παρών» στη σχετική πρόταση μομφής. Ο Φ. Κουβέλης προσδοκά ότι τα θέματα θα διευκρινιστούν πλήρως στο συνέδριο του Δεκεμβρίου, με τον δρόμο προς αυτό -παρά τις εκατέρωθεν διαβεβαιώσεις ότι «δεν τίθεται θέμα διάσπασης- να είναι στρωμένος με συγκρούσεις ανάμεσα στις δύο βασικές «τάσεις»: Αφενός την «προεδρική», που απορρίπτει κάθε συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, με ορισμένα κορυφαία στελέχη και βουλευτές να ζητούν «ανοικτό μυαλό» για ενδεχόμενη μελλοντική συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αφετέρου από εκείνους που με άτυπο επικεφαλής τον γραμματέα Σπ. Λυκούδη πιέζουν για συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ υπό μια κεντροαριστερή «ομπρέλα». Μέχρι νεοτέρας, ο Φ. Κουβέλης προσπαθεί να αξιοποιήσει προς όφελός του την απροσδιοριστία του σήματος που εκπέμπει το κόμμα του, ώστε να απευθυνθεί στον «μεσαίο χώρο», επιχειρώντας να προσελκύσει διαφωνούντες με το ΠΑΣΟΚ. Προς το παρόν, αυτό αφορά μόνο τον Ανδ. Λοβέρδο, η συμπόρευση με τον οποίο επισημοποιήθηκε σε κοινή εκδήλωση των δύο κομμάτων.

Με τα θέματα της οικονομίας και της δημοκρατίας να επανέρχονται στο πολιτικό προσκήνιο, η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου βρίσκεται σήμερα αντιμέτωπη με την πρώτη από τις τέσσερις κρίσιμες κοινοβουλευτικές αναμετρήσεις της επόμενης περιόδου (εξεταστική για τα υποβρύχια, προϋπολογισμός, ενιαίος φόρος στα ακίνητα). Με την πρόταση δυσπιστίας που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, ο πρωθυπουργός «ανακάλυψε» τη Βουλή, καθώς εμφανίσθηκε σε αυτή αργά το βράδυ της Παρασκευής. Παρ’ ότι κουρασμένος, ο Αντ. Σαμαράς δεν παρέλειψε να επιτεθεί στον ΣΥΡΙΖΑ, ισχυριζόμενος ότι με την πρόταση μομφής εναντίον μίας

κυβέρνησης που βρίσκεται σε μία κρίσιμη διαπραγματευτική στιγμή, δηλητηριάζει το πολιτικό κλίμα! Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός «τσιγκλάνε» τον ΣΥΡΙΖΑ για να αλλάξει την ατζέντα της συζήτησης. Στόχος της είναι να εστιάσει στα θέματα της εσωτερικής τάξης και της βίας, που τα θεωρεί ευνοϊκότερο πεδίο αναμέτρησης. Γι’ αυτό, αντί να υπερασπιστεί το κυβερνητικό έργο, προκαλεί με υπουργούς που βρίσκονται κοντά στο Μαξίμου (π.χ. Γ. Μιχελάκης) να χαρακτηρίζουν «πολιτική ανωμαλία» την άσκηση ενός συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος εκ μέρους της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε πλήρη ταύτιση με τη Ν.Δ. και μάλιστα με

μεγαλύτερη επιθετικότητα προς τον ΣΥΡΙΖΑ. Με την ομιλία του στην Κ.Ο. του κόμματός του, ο Ευάγγελος Βενιζέλος «ξύνει τα νύχια του για καυγά» και προκαλεί τον ΣΥΡΙΖΑ για όλα τα θέματα, ειδικά για εκείνα που έχει προσωπική εμπλοκή. Και αυτός θέλει να βρει μία φράση, μισή παραπανίσια κουβέντα από τον ΣΥΡΙΖΑ για να αλλάξει την ατζέντα. Ωστόσο, το κύριο πρόβλημα της κυβέρνησης, το οποίο ανέδειξε ο Γιάννης Δραγασάκης στην εισήγησή του, είναι πως δεν μπορεί να διαπραγματευτεί. Μπορεί ο πρωθυπουργός να λέει ότι βρίσκεται σε κρίσιμη διαπραγμάτευση, αλλά, όπως σημείωσε ο Γ. Δραγασάκης, δεν έχει το κύρος στο εξωτερικό για να κάνει διαπραγμάτευση. Και επιπλέ-

ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΡΑΓΑΣΑΚΗΣ:

«Καταφανής δυσαρμονία ανάμεσα στην πολιτική της κυβέρνησης και τις ανάγκες της κοινωνίας» «Καταθέτουμε πρόταση μομφής στην κυβέρνηση λόγω της καταφανούς δυσαρμονίας ανάμεσα στην πολιτική της και τις ανάγκες της κοινωνίας» τόνισε ο Γιάννης Δραγασάκης, εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ στη συζήτηση που ολοκληρώνεται σήμερα το βράδυ. Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ ανέφερε ως πρόσθετους λόγους για την κατάθεση της πρότασης μομφής την έντονη αντίθεση της κοινωνίας προς την πολιτική της κυβέρνησης, καθώς και «των επικίνδυνων και διαρκών παραβιάσεων της νομιμότητας». Ο Γιάννης Δραγασάκης παρατήρησε ότι η πρόταση μομφής προς την κυβέρνηση είναι και ο μόνος τρόπος της αντιπολίτευσης να υποχρεώσει τον πρωθυπουργό να έρθει στη Βουλή.

Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ παρατήρησε ότι η κατάθεση της πρότασης δυσπιστίας είναι επίσης «πολιτικό και ηθικό χρέος μας» λόγω της απόγνωσης στην οποία έχει φέρει η κυβέρνηση ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα της κοινωνίας. Ο Γ. Δραγασάκης τόνισε ότι «όσο η κυβέρνηση παραμένει, θα λαμβάνει και νέα μέτρα» χαρακτηρίζοντας «αέρα κοπανιστό» τις δεσμεύσεις ότι δεν θα υπάρξουν νέα μέτρα. Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε ότι «πρέπει να πιστεύεις σε άλλη πολιτική για να μπορέσεις να διαπραγματευτείς» κι ότι η κυβέρνηση αυτή «δεν έχει τη βούληση να διαπραγματευτεί, ούτε το απαιτούμενο κύρος για να το κάνει». Ο Γιάννης Δραγασάκης επισήμανε ότι η κυβέρνηση «θεωρείται μέ-

ρος του ολιγαρχικού συστήματος που πρέπει να αλλάξει, θεωρείται μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης». Απαντώντας στις κατηγορίες ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει προτάσεις, ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ αναρωτήθηκε «μήπως είναι καιρός να σοβαρευτούμε, μήπως να σταματήσετε να παρουσιάζετε ως ‘μη πρόταση’ τη μόνη πρόταση;». Καταλήγοντας, ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Δραγασάκης σημείωσε ότι «υπάρχουν κατεστημένα συμφέροντα που δεν θέλουν κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ» τονίζοντας ότι «η σύντομη απάντηση σε αυτό είναι οι εξής: Όταν έχεις έναν στόχο και πιστεύεις σε αυτόν, παλεύεις μέχρι να τον κερδίσεις».

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ ΤΗΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΣΤΙΓΜΗΣ

Ασυλία για ξέπλυμα χρήματος πριν το 2003, ευνοϊκές ρυθμίσεις για «σκαφάτους» Ευνοϊκές ρυθμίσεις για όσους ξέπλυναν βρόμικο ή μαύρο χρήμα πριν το 2003 και προνομιακές διατάξεις για εφοπλιστές και «σκαφάτους» προβλέπουν τροπολογίες που κατατέθηκαν προχθές στη Βουλή. Με αυτές επέρχονται ακόμη αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των τελών ταξινόμησης για τα εισαγόμενα μεταχειρισμένα Ι.Χ. αυτοκίνητα, μείωση συντελεστή ΦΠΑ από το 23% στο 13% για καφέ, σοκολατούχα ροφή-

ματα, χαμομήλι, τσάι και λοιπά αφεψήματα που σερβίρονται από επιχειρήσεις εστίασης. Οι τροπολογίες προβλέπουν μεταξύ άλλων: o Απαλλαγή όλων των σκαφών αναψυχής από τον φόρο πολυτελούς διαβίωσης και επιβολή από την 1η.1.2014 ενός πολύ χαμηλού «Τέλους Παραμονής και Πλόων» σε σκάφη μήκους πάνω από 7 μέτρα και που θα ξεκινά από 200 ευρώ ετησίως

έως 100 ευρώ το μέτρο για μήκος άνω των 12 μέτρων. Ειδικά για τα σκάφη μήκους άνω των 12 μέτρων που ελλιμενίζονται μόνιμα στην Ελλάδα, προβλέπονται μειωμένα κατά 30% ποσά τέλους, μόνο 70 ευρώ / μέτρο. o Θέσπιση χρονικού περιορισμού 10 ετών στα στοιχεία κίνησης τραπεζικών λογαριασμών που θα μπορεί να συλλέγει ηλεκτρονικά από τις τράπεζες η εφορία και υπηρεσίες

που διερευνούν υποθέσεις ξεπλύματος μαύρου ή βρόμικου χρήματος. o Αλλαγή τρόπου υπολογισμού φορολογητέας αξίας εισαγόμενων μεταχειρισμένων Ι.Χ. αυτοκινήτων: θα γίνεται με αντικειμενικά κριτήρια (ποσοστά καθοριζόμενα με απόφαση του υπουργού Οικονομικών ανά εξάμηνο και έτος ηλικίας του αυτοκινήτου, καθώς και ανά κατηγορία αμαξώματος).

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

πολιτικό κλίμα ον δεν πιστεύει σε μία πολιτική εκτός του Μνημονίου, καθώς είναι υπέρ της πλήρους ιδιωτικοποίησης κάθε δημόσιου χώρου. Κατά τη συζήτηση στη Βουλή, κυριαρχούν τα ζητήματα της οικονομίας και της κοινωνίας, αλλά επανέρχονται και τα θέματα του κυβερνητικού αυταρχισμού. Ο Νίκος Βούτσης έκανε λόγο για «κράτος εκτάκτου ανάγκης» και «δημοκρατία εκτάκτων μέτρων».

Τα «δικά μας» χρυσαυγίτικα παιδιά Η πρόταση δυσπιστίας έθεσε όλα τα κόμματα προ του διλήμματος: να φύγει ή να μείνει η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου. Για κάποια κόμματα, η επιλογή ήταν εύκολη. Από τους Ανεξάρτητους Έλληνες, ο Κ.

Γιοβανόπουλος είπε χαρακτηριστικά: «Μακάρι να φύγετε την Κυριακή». Άλλα κόμματα έχουν μεγαλύτερο πρόβλημα. Η ΔΗΜ.ΑΡ. στέκεται αναποφάσιστη ή, πιο σωστά, «παρούσα» στον δρόμο μεταξύ της αρετής και της κακίας. Το ΚΚΕ καταψηφίζει την κυβέρνηση, αλλά ασκεί κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ. Την ίδια ώρα η Χρυσή Αυγή ετοιμάζεται για επικοινωνιακό σόου, επειδή η εισαγγελία δεν δίνει άδεια στους προφυλακισμένους βουλευτές της. Ωστόσο, τα τερτίπια των βουλευτών της δεν πτοούν κορυφαίους παράγοντες του Μαξίμου να θεωρούν «παραστρατημένα» και «δικά μας» παιδιά τους ψηφοφόρους της, δείχνοντας ότι αυτό που τους νοιάζει είναι η υφαρπαγή των ψήφων.

ΝΙΚΟΣ ΒΟΥΤΣΗΣ:

«Μεροληπτική υπέρ του κεφαλαίου η πολιτική της κυβέρνησης» «Ποιος ποντάρει και ενισχύει την πολιτική αποσταθεροποίηση; Χτίζετε μια δημοκρατία εκτάκτων μέτρων, ένα κράτος έκτακτης ανάγκης;» αναρωτήθηκε ο Ν. Βούτσης, εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ στη συζήτηση της πρότασης μομφής προς την κυβέρνηση. Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ παρατήρησε ότι η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για την ΕΡΤ δεν ήρθε στη Βουλή προς ψήφιση και η απόφαση του ΣτΕ δεν έχει εκδοθεί ακόμη, την ώρα που το ψηφιακό τοπίο δόθηκε ως «δώρο» στο «καρτέλ της διαπλοκής». Αναφερόμενος στην απαγόρευση στους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να κινηθούν προς το Ραδιομέγαρο, ο Ν. Βούτσης τόνισε ότι «δεν θα δεχτούμε τον διακοσμητικό και αντιλαϊκό ρόλο που επιφυλάσσεται στους βουλευτές», καταφερόμενος εναντίον της «καινοφανούς θεωρίας» που αναπτύχθηκε από τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της Ν.Δ., Μ. Βορίδη, η οποία περιορίζει τον ρόλο του βουλευτή σε «διαμορφωτή ψηφισμάτων». Απευθυνόμενος στην κυβέρνηση, ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ επισήμανε ότι «αυτό που εσείς ονομάζετε ‘υπομονή’ και ‘συνειδητή θυσία’, δεν είναι παρά μία μαζική αίσθηση απόγνωσης, αλλά και ριζικής αμφισβήτησης της πολιτικής σας». Σημείωσε παράλληλα ότι «η κοινωνική δημοκρατία δεν αποχωρίζεται από την πολιτική δημοκρατία». Ο Ν. Βούτσης μίλησε για «μνημονιακό συγκυβερνών συγκρότημα» που συναποτελούν η δικομματική κυβέρνηση και το μιντιακό, τραπεζικό και νέο οικονομικό κατεστημένο, για τους οποίους υπάρχει «μια ιδιότυπη ασυλία, μια πολιτική που συντηρεί και επαυξάνει τα προνόμιά τους». Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε ότι «η πολιτική της κυβέρνησης είναι μεροληπτική υπέρ του κεφαλαίου στο σύγχρονο κοινωνικό και ταξικό πόλεμο που διεξάγεται». Σχετικά με το «παραμύθι», όπως το χαρακτήρισε, για το γρήγορο τέλος του Μνημονίου, ο Ν. Βούτσης σχολίασε ότι «δεν έχει ευτυχές τέλος, έχει μόνο δράκους και σκελετούς στις ντουλάπες της σημερινής εξουσίας» για να καταλήξει σημειώνοντας ότι «το καντήλι της κυβέρνησής σας έχει τελειώσει, ο λαός θα το σβήσει».

Ο ΑΛEΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ:

«Η κυβέρνηση αποτελεί δημόσιο κίνδυνο» ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

«Δημόσιο κίνδυνο» και «μια κυβέρνηση που δεν μπορεί πια να κυβερνήσει» χαρακτήρισε την κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου ο Αλέξης Τσίπρας, στη χθεσινοβραδυνή πρωτολογία του. Αντιπροτείνοντας την ίδια ώρα την απαλλαγή από αυτήν, μέσα από τον μόνο γνήσιο δρόμο, τον δρόμο της δημοκρατίας. Παράλληλα, όμως, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης δήλωσε, διά του προέδρου του, αλλά και των βουλευτών που πήραν τον λόγο, πανέτοιμο να αναλάβει τις τύχες της χώρας. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ χρησιμοποίησε υψηλούς τόνους για την καταγγελία αυτής της βαθιά ανήθικης πολιτικής, στην οποία είναι προσηλωμένη κυβέρνηση. Μια πολιτική που καταστρέφει την οικονομία, αλλά και τη χώρα εν γένει, την ελπίδα και τη νέα γενιά. Μια πολιτική που συσσωρεύει φτώχεια και απελπισία σε άνεργους και εργαζόμενους, σε νέους και συνταξιούχους. Εκατομμύρια τα θύματα της πολιτικής αυτής, χωρίς η κυβέρνηση να έχει επιτύχει κάτι από το «success story» που η καλπάζουσα φαντασία του κ. Σαμαρά επινόησε. «Οι άνθρωποι πεινούν, κρυώνουν, απελπίζονται και η κυβέρνηση μιλά για επιτυχίες», τόνισε χαρακτηριστικά ο Αλ. Τσίπρας, ενώ έκανε ειδική αναφορά στους νέους που εξαναγκάζονται να μεταναστεύσουν, αλλά και στους έχοντες ένα κεραμίδι και οι οποίοι είναι αντιμέτωποι τώρα με το φάσμα της έξωσης. Η ανηθικότητα των λόγων συνοδεύει την ανηθικότητα των έργων, ήταν μια ακόμη χαρακτηριστική αποστροφή του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που επιτέθηκε στον πρωθυπουργό για το μαύρο και το λουκέτο στην ΕΡΤ. Μια ενέργεια που συνδέεται ευθέως από τον ΣΥΡΙΖΑ με τη σκανδαλώδη... δωρεά των ψηφιακών συχνοτήτων στους καναλάρχες. Παράλληλα δε ο Αλ. Τσίπρας εξήγησε γιατί η κυβέρνηση αυτή έχει κλείσει πια τον κύκλο της και δεν μπορεί ούτε να κυβερνήσει... Έχει απέναντί της τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού, απάντησε. Και η κυβέρνηση πώς επιχειρεί να διατηρηθεί στη θέση της; Με ακροδεξιά ατζέντα και περισσότερη καταστολή.

Η κυβέρνηση σήκωσε λευκή σημαία Από τα παραπάνω γίνεται σαφές -συνέχισε- γιατί, και αν ακόμη ήθε-

Το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για οικονομία, ανθρωπιστική κρίση και παραγωγική ανασυγκρότηση λε, δεν μπορεί να διαπραγματευτεί με την τρόικα. Χωρίς λαϊκή υποστήριξη, έχει γίνει έρμαιο στις διαθέσεις των δανειστών και αυτός είναι ο μεγάλος κίνδυνος: η πολιτική αποσύνθεση που χαρακτηρίζει την κυβέρνηση και η οποία μπορεί, με τη σειρά της, να οδηγήσει σε πλήρη αποσύνθεση την οικονομία, την κοινωνία, τη χώρα, ήταν το σήμα

Για τις 6 το απόγευμα δίνουν σήμερα ραντεβού οι δημοκρατικοί πολίτες της Αθήνας, μετά από σχετικό κάλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ. Ως χώροι προσυγκέντρωσης έχουν οριστεί η πλατεία Κλαυθμώνος και το Μοναστηράκι, μισή ώρα νωρίτερα

κινδύνου που εξέπεμψε ο Αλέξης Τσίπρας. Σημεία της προϊούσας αποσύνθεσης είναι και τα σκάνδαλα του κυβερνητικού διδύμου - και εδώ τα στοιχεία είναι πολλά! Σε αυτήν την κυβέρνηση που τελειώνει -και πρέπει να τελειώσει, σύμφωνα με την αξιωματική αντιπολίτευση- αντιπαραβάλλεται η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με τη δική της εναλλακτική πρόταση. Μια πρόταση μελετημένη στην τελευταία της λεπτομέρεια, βιώσιμη και ρεαλιστική, που ανανεώνεται διαρκώς - γιατί οι συνθήκες αλλάζουν συνεχώς. Μια πρόταση που παίρνει υπόψη της τις καταστάσεις γύρω μας: το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό, άρα ευρωπαϊκή είναι και η λύση, υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Ένα κυβερνητικό πρόγραμμα, πρόσθεσε, που στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: - Σταθεροποίηση της οικονομίας με κοινωνικά δίκαιο και οικονομικά διατηρήσιμο πρωτογενές πλεόνασμα. - Αποτελεσματική αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, με άμεση, αναγκαία και αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα να δεσμευτούν δημόσια κεφάλαια στον στόχο αυτό. - Ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης της οικονομίας. Αυτό είναι και το εφικτό όσο και αναγκαίο εθνικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για την έξοδο του λαού από την κρίση - και οι πολίτες γνωρίζουν πολύ καλά πια τι είναι και τι όχι προς το συμφέρον τους.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Ρήμαξε η πραγματική οικονομία Αποβιομηχάνιση, λουκέτα, έκρηξη ανεργίας και εν γένει «κρανίου τόπος» είναι η εικόνα της πραγματικής οικονομίας επί ημερών κυβέρνησης Σαμαρά. Ένας αντιπροσωπευτικός κλάδος που απασχόλησε την ειδησεογραφία την περασμένη εβδομάδα, εξαιτίας των ανοικτών καταστημάτων τις Κυριακές, που απειλεί τους μικρομεσαίους με αφανισμό, εκείνος του λιανικού εμπορίου, δείχνει τις ολέθριες παρενέργειες της μνημονιακής πολιτικής: η κυβέρνηση Σαμαρά παρέλαβε, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τον δείκτη λιανικού εμπορίου στο 71,3 (επίπεδο Μαΐου 2012) και 13 μήνες μετά (Ιούνιος 2013) τον έχει καθηλώσει στο 66,5. Στην οικοδομή, πάλι, κατάφερε το πρωτοφανές: να έχει συρρικνωθεί για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες ο όγκος των οικοδομών σε τριψήφιο αριθμό χιλιάδων κυβικών μέτρων, αρχής γενομένης τον περσινό Νοέμβριο, όταν ο σχετικός όγκος της οικοδομικής δραστηριότητας είχε πέσει στο ασυνήθιστα χαμηλό επίπεδο των 667 χιλιάδων κ.μ. καταγράφοντας ποσοστιαία μείωση 66,1%, πολύ πάνω από τον μέσο μηνιαίο όρο των 3,5 χρόνων του Μνημονίου. Αλλά και ο αριθμός των συναλλαγών στον χώρο των ακινήτων βρίσκεται επίσης χαμηλότερα (4.484 στο 2ο τρίμηνο του 2013) από 5.563 στο 1ο τρίμηνο του 2012. Ο δείκτης κύκλου εργασιών στη βιομηχανία έπεσε στο 108,8 τον Ιούνιο 2013 από το 113,9 τον Μάιο 2012. Στον χώρο του επιχειρείν, μεγάλες επιχειρήσεις είτε οδηγούνται σε λουκέτα (ξεπερνούν τα 110.000 στην εποχή του Μνημονίου) είτε αποχωρούν από την Ελλάδα. Έτσι, ηχηρό ράπισμα στο περίφημο «success story» της κυβέρνησης Σαμαρά ήρθε από την απόφαση της εταιρείας ΦΑΓΕ να μεταφέρει την έδρα της στο Λουξεμβούργο, την ανάλογη απόφαση της 3Ε, της ΒΙΟΧΑΛΚΟ και της διεθνούς αλυσίδας Ledra Marriott που φεύγει από την Αθήνα στο τέλος της τρέχουσας χρονιάς και ενώ πάνω από 40 ξενοδοχεία έχουν κλείσει τα τελευταία χρόνια στην Αθήνα λόγω της οικονομικής κρίσης. Φωκάς, Sprider, Κατσέλης έβαλαν λουκέτο και βέβαια το κατεξοχήν στοιχείο του ζόφου είναι το ποσοστό 27,6% στην ανεργία. ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Ακροδεξιός κατήφορος με φόντο την αποσταθεροποίηση Αν επιβεβαίωσε κάτι η περίοδος που ο Αντ. Σαμαράς είναι πρωθυπουργός, είναι εκείνους που υποστήριζαν ότι ο πολιτικός με το «αβερωφικό» DNA και τις εκλεκτικές συγγένειες με την Ακροδεξιά και το Δίκτυο 21 δεν έχει αλλάξει, παρά το πέρασμα των χρόνων. Ήδη από την εποχή των «Ζαππείων» και του «αντι-Μνημονίου», ο Αντ. Σαμαράς είχε φροντίσει να νομιμοποιήσει την ατζέντα της Χ.Α., υποσχόμενος έξωση παιδιών μεταναστών από παιδικούς σταθμούς και «ανακατάληψη των πόλεων». Όταν αναδείχθηκε σε πρωθυπουργό, το πολιτικό φλερτ με τους νεοναζί ξεπέρασε ακόμη και τα προσχήματα και εγκαταστάθηκε στη χώρα το δόγμα «νόμος και τάξη» και ένα κράτος ζόφου, με εκτελεστικό βραχίονα τον υπουργό Δημόσιας Τάξης, Ν. Δένδια. Ο γνωστός και μη εξαιρετέος Φ. Κρανιδιώτης, στενός φίλος και σύμβουλος του Αντ. Σαμαρά έγινε «πρώτη φίρμα», η εισήγησή του περί απεύθυνσης της Ν.Δ. στους «παραπλανηθέντες» ψηφοφόρους των νεοναζί έγινε καθημερινότητα, ενώ ο γενικός γραμματέας της κυβέρνησης, Τ. Μπαλτάκος, κατά την κυβερνητική κρίση στο «λουκέτο» της ΕΡΤ, ανερυθρίαστα υποστήριξε πως «υπάρχει πάντα και το ενδεχόμενο μετεκλογικής συνεργασίας με τη Χ.Α.». Νωρίτερα, αρνείτο να «περάσει» στη Βουλή το αντιρατσιστικό Ρουπακιώτη... Το ακροδεξιό φλερτ της κυβέρνησης, αλλά και δημοσιογραφικές «ατάκες» περί συνεργασίας της Ν.Δ. με μία «σοβαρή Χ.Α.» οδήγησαν στην αποθράσυνση των ναζί και τη δολοφονία του Π. Φύσσα, που επιτάχυνε τις πολιτικές εξελίξεις. Και ανέδειξε την υποκρισία της κυβέρνησης, αλλά και ένα κρεσέντο πολιτικής αποσταθεροποίησης, που κορυφώθηκε όταν το «alter ego» του Αντ. Σαμαρά, Χρ. Λαζαρίδης, έθεσε τον ΣΥΡΙΖΑ εκτός αντισυνταγματικού τόξου, κλιμάκωσε τη συκοφαντική «θεωρία των δύο άκρων» και συμψήφισε -όπως και ο ίδιος ο πρωθυπουργός- τη νεοναζιστική εγκληματική δραστηριότητα με τις κοινωνικές κινητοποιήσεις. ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

Οι 15 μαύροι μήνες της Μόλις 15 μήνες ήταν αρκετοί προκειμένου η χώρα να καταρρεύσει ακόμη περισσότερο, να παραδοθεί στα νύχια της πιο σκοτεινής Δεξιάς από τη Μεταπολίτευση και να διαψευστούν οι προεκλογικές εξαγγελίες των -αρχικά- τριών κυβερνητικών εταίρων περί «επαναδιαπραγμάτευσης», «αποδέσμευσης» και «σταδιακής απαγκίστρωσης». Παρ’ ότι η προγραμματική συμ-

φωνία του Ιουνίου του 2012 προέβλεπε αύξηση αφορολόγητου ορίου, διασφάλιση εργασιακών δικαιωμάτων και μείωση φορολογίας, δεν πέρασαν παρά μόνο μερικές εβδομάδες ώσπου να δείξει ο πρωθυπουργός πως η στρατηγική του επιλογή ήταν να δεθεί στο άρμα της Άν. Μέρκελ - με το περίφημο «ουδείς αναμάρτητος» που είπε στο Βερολίνο.

Η ακτινογραφία της κοινωνικής καταστροφής Δραματική επιδείνωση παρουσίασαν όλοι οι κοινωνικοί δείκτες μέσα στους τελευταίους 18 μήνες. Η οικονομική κρίση, τα μέτρα δημοσιονομικής λιτότητας και η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας όχι μόνο έχουν επιδεινώσει σημαντικά τις συνθήκες διαβίωσης του πληθυσμού στην Ελλάδα αλλά, σε αντίθεση με την επίσημη κυβερνητική ρητορεία, έχουν οδηγήσει και σε δραματική διεύρυνση των ανισοτήτων. o Η ανεργία αυξήθηκε μέσα σε έναν χρόνο κατά 3%. Το ποσοστό ανεργίας ανήλθε σε 27,6% τον Ιούλιο 2013, έναντι 25% τον Ιούλιο 2012. Οι άνεργοι ανήλθαν σε 1.374.054 άτομα και αυξήθηκαν κατά 126.451 άτομα σε σχέση με τον Ιούλιο 2012 (αύξηση 10,1%). o Οι μισθοί μετά την ΠΝΠ της 12ης Φεβρουαρίου και τη μείωσή τους κατά 22% καθημερινά διολισθαίνουν. Η λήξη των κλαδικών συμβάσεων και η σύναψη ατομικών στον ιδιωτικό τομέα έχει οδηγήσει τους μισθούς στα κατώτατα όρια των 586 ευρώ μεικτά και στα 501 ευρώ, επίσης μεικτά για τους νέους κάτω των 25 ετών. o Ωστόσο, περισσότεροι από 800.000 εργαζόμενοι λαμβάνουν με καθυστέρηση 3 και 4 μηνών τις ήδη μειωμένες (μέσω ατομικών συμβάσεων) αποδοχές τους, ενώ τουλάχιστον 500.000 στο εμπόριο και στις υ-

πηρεσίες αμείβονται για 4ωρη απασχόληση λαμβάνοντας 250 - 300 ευρώ μηνιαίως αν και απασχολούνται καθημερινά μέχρι και 10 ώρες και για 6 μέρες την εβδομάδα. o Το πενιχρό επίδομα ανεργίας των 360 ευρώ λαμβάνουν μόλις 148.000 άνεργοι, σε σύνολο 1.100.000 που είναι εγγεγραμμένοι στις λίστες του ΟΑΕΔ. o Περισσότερες από 500.000 οικο-

γένειες διαβιούν χωρίς κανένα εισόδημα. o Η συντριπτική πλειονότητα των συνταξιούχων διαβιοί με πενιχρές συντάξεις. 513.600 συντάξεις είναι κάτω των 500 ευρώ και 767.000 από τους 1.200.000 συνταξιούχους παίρνουν σύνταξη κάτω των 700 ευρώ. o Από τις βίαιες μειώσεις μισθών, οι φτωχοί εργαζόμενοι αυξήθηκαν από 11,9% το 2010 σε 15,1% το 2011 και υπολογίζονται πλέον σε άνω του 20% το 2013. o Η μείωση των κρατικών δαπανών στην υγεία θα φθάσει τα 750 εκατ. ευρώ το 2014. Οι ανασφάλιστοι, δηλαδή όσοι δεν έχουν καμία δυνατότητα πρόσβασης σε υπηρεσίες, άνεργοι μισθωτοί και... κατεστραμμένοι ελεύθεροι επαγγελματίες υπολογίζονται σε πάνω από μισό εκατομμύριο και αναμένεται αν αυξηθούν ραγδαία λόγω του σχεδίου συγχώνευσης των νοσοκομείων και επιβολής εισιτηρίου νοσηλείας 25 ευρώ. ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Οι αρετές στο επιχειρείν με... φίλους

κυβέρνησης Σαμαρά Η Ελλάδα έχει μεταβληθεί σε μια διαφορετική χώρα, ενώ όλοι οι αριθμοί δείχνουν την κλιμάκωση της ανθρωπιστικής κρίσης και την κατάρρευση της οικονομίας και του παραγωγικού ιστού. Από τον Ιούνιο του 2012, δεν χρειάστηκαν πολλοί μήνες ώσπου να ληφθούν τα πρώτα μέτρα - με το Μεσοπρόθεσμο 2, τον Νοέμβριο του 2012, όταν η

ΔΗΜ.ΑΡ. διαφοροποιήθηκε για πρώτη φορά με το «παρών» στα εργασιακά. Η κυβερνητική πολιτική «φούντωσε» δημοσκοπικά τη νεοναζιστική Χρυσή Αυγή, η οποία επί 8 μήνες και ώς τη δολοφονία του Π. Φύσσα εμφανιζόταν τρίτο κόμμα. Οι επιλογές των «κολλητών» και των «Καλαματιανών» έγιναν καθημερινότητα - από το ΣΔΟΕ του Στ. Στυλιανόπουλου ώς την

ΕΥΠ του Θ. Δραβίλλα και τον ΟΑΕΔ του Θ. Αμπατζόγλου. Τούτων δοθέντων, μέσα σε μόλις 15 μήνες, η κυβέρνηση έχει ήδη στο ενεργητικό της μία πολυσέλιδη «Μαύρη Βίβλο», που ταυτόχρονα συμπυκνώνει και όλους τους λόγους για τους οποίους κάθε μέρα που περνά με τον Αντ. Σαμαρά στην εξουσία αποτελεί κίνδυνο για τον τόπο.

ΣΑΜΑΡΑΣ - ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

Σιαμαίοι και στα σκάνδαλα... Οι παράλληλες πορείες Σαμαρά και Βενιζέλου στις σκοτεινές υποθέσεις των υποβρυχίων και της λίστας Λαγκάρντ δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να επιβεβαιώνουν τον αδιαίρετο και ομοούσιο χαρακτήρα του διδύμου. Στην πραγματικότητα, ο Αντ. Σαμαράς δεν κάνει τίποτε άλλο από το να παρέχει κάλυψη στον αντ’ αυτού του, που συνιστά συγχρόνως όμως και τον αδύναμο κρίκο της κυβέρνησής του. Παρ’ ότι, εξάλλου, ο πρωθυπουργός ισχυρίστηκε (στην προ εβδομάδος συνέντευξή του στην εκπομπή «Ανατροπή») ότι έγινε προανακριτική και εξεταστική για τα υποβρύχια για τον Ευάγγ. Βενιζέλο, πλην όμως τίποτε δεν βρήκαν εις βάρος του, η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική - δυστυχώς και για τους δύο πολιτικούς αρχηγούς... Προανακριτική έγινε, αλλά μόνο για τον Άκη Τσοχατζόπουλο και «κατά παράβαση της εισαγγελικής παραγγελίας», όπως είχε την ευκαιρία να καταγγείλει ο Θοδωρής Δρίτσας και να αναδείξει με το ρεπορτάζ της η «Αυγή». Ενώ και οι προκλήσεις του Ευ. Βενιζέλου -του πολιτικού δηλαδή που διαρκώς συγκάλυπτε κατά το παρελθόν τον Άκη Τσοχατζόπουλο- προς τον ΣΥΡΙΖΑ και τον πρόεδρό του βέβαιον είναι ότι θα τύχουν της ανάλο-

ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

Οι μαύρες μέρες της εκπαίδευσης

γης απάντησης στη Βουλή - άλλωστε, τα γραπτά μένουν, δυστυχώς για τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ... Αλλά και για τη λίστα Λαγκάρντ, ο πρωθυπουργός μπορεί να υποστήριξε ότι έγινε εξεταστική για τον κ. Βενιζέλο, αλλά και πάλι -συνέχισε- δεν του

βρήκαν κάτι. Και πάλι όμως η πραγματικότητα είναι άλλη: η προανακριτική αφορούσε μόνο τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου, αφού η γαλαζοπράσινη συμμαχία όρθωσε ασπίδα προστασίας για άλλα στελέχη... ΝIKOΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΔΗΤΡΙΟΥ

Η ΕΡΤ ως αποκορύφωμα της «διολίσθησης» Τρίτη 11 Ιουνίου 2013. Η κυβέρνηση εμφανίζει ξαφνικά μια Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΠΝΠ) που «νομιμοποιεί» το άμεσο «λουκέτο» στην ΕΡΤ. Λίγο αργότερα, η απευθείας δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου για «ιερές αγελάδες», με την οποία εκτιμούσαν ότι θα δικαιολογήσουν αυτή την απόφαση στην «κοινή γνώμη» και θα καλύψουν τη θύελλα εγχώριων και διεθνών αντιδράσεων, έρχεται να επικυρώσει τη διολίσθηση αυτής της κυβέρνησης στο επικίνδυνο «παιχνίδι» με τα όρια της συνταγματικότητας. Οι δύο εταίροι, Ευ. Βενιζέλος και Φ. Κουβέλης, μιλούν για αντιδημοκρατική κίνηση. Ο

Μεγάλες αρετές στο «ξεπούλημα» κρατικών φιλέτων επέδειξε η κυβέρνηση Σαμαρά, κυρίως σε... φίλους, ενώ όταν χρειάστηκε να κάνει διαπραγματευτικός ελιγμούς... έπεσε έξω! Άλλωστε, είναι χαρακτηριστικό, ότι ο φετινός στόχος για έσοδα από αποκρατικοποιήσεις αναθεωρήθηκε δύο φορές επί τα χείρω, ξεκινώντας από τα 2,6 δισ. ευρώ, καταλήγοντας όμως στα 1,3 δισ. ευρώ. Αποτέλεσμα του παραπάνω είναι η τρόικα να ζητά για του χρόνου αποκρατικοποιήσεις της τάξης των 3,8 δισ. ευρώ! Επί της ουσίας, η κυβέρνηση πραγματοποίησε μια αποκρατικοποίηση: Την πώληση του ΟΠΑΠ στον «φίλο» του πρωθυπουργού επιχειρηματία Δημήτρη Μελισσανίδη και μάλιστα σε μια εποχή που μια εταιρεία του εν λόγω, η Aegean Oil, είχε οφειλές προς το Δημόσιο... Και μάλιστα σε μια τιμή που πολλοί παράγοντες της αγοράς τη χαρακτήρισαν ως «δώρο», αφού το 33% του Οργανισμού πωλήθηκε έναντι 652 εκατ. ευρώ, όταν η ελληνική αγορά τυχερών παιχνιδιών σε επίπεδο gross gaming revenue (δηλαδή τα πονταρίσματα που παίζονται μείον τα κέρδη των παικτών) θα ανέλθει το 2014 στα 2,55 δισ. ευρώ και το 2015 στα 2,95 δισ. ευρώ. Ακόμη, σημειώνεται ότι ήδη οι μέτοχοι της Emma Delta κατέγραψαν σημαντικές υπεραξίες, αφού το τίμημα της εξαγοράς έγινε στα 5,91 ευρώ ανά μετοχή, ενώ την ημέρα της οριστικοποίησης της συμφωνίας ο τίτλος του ΟΠΑΠ βρέθηκε στα 9,15 ευρώ. Βέβαια, δεν απεδείχθη η... επιχειρηματική δεινότητα της κυβέρνησης στην περίπτωση της ΔΕΠΑ, αφού ο διαγωνισμός κατέληξε σε φιάσκο τον Ιούνιο, με τους Ρώσους της Gazprom (ήταν η μόνη ενδιαφερόμενη) να κάνουν πίσω, αφού η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις των ΗΠΑ, όπως λένε οι «κακές γλώσσες», ενώ... παρέδωσε τη ΔΕΣΦΑ στους Αζέρους της Socar, έναντι 400 εκατ. ευρώ. Σημειωτέον, ο νέος διαγωνισμός για τη ΔΕΠΑ μένει ακόμη στα αζήτητα...

πρώτος παραμένει, ο δεύτερος αποχωρεί. Η δεύτερη πράξη αυτού του δράματος της Δημοκρατίας «παίχτηκε» τα χαράματα της περασμένης Πέμπτης, με την επέμβαση των ΜΑΤ στο Ραδιομέγαρο, η οποία «έγινε από τον Νόμο», όπως είπε ο Ευ. Βενιζέλος και οδήγησε στην κατάθεση πρότασης μομφής κατά της κυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ. Δύο ημέρες νωρίτερα, η κυβέρνηση έδινε «δώρο» στους καναλάρχες τις άδειες ψηφιακής εκπομπής. Η ΠΝΠ για την ΕΡΤ δεν ήταν η τελευταία από τις περισσότερες από 20 ΠΝΠ που έχει επικυρώσει η κυβέρνηση που

εντός της εβδομάδας φέρνει στη Βουλή μια ακόμα, για τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα. Ήταν όμως η πιο καθαρή έκφραση της νοοτροπίας μιας κυβέρνησης το υπουργικό συμβούλιο της οποίας έχει συνεδριάσει 3 φορές σε 1,5 χρόνο, μιας κυβέρνησης που δεν διστάζει να επιστρατεύει εργαζόμενους (μετρό, ναυτεργάτες, καθηγητές) και που ο πρωθυπουργός της αποφεύγει να λογοδοτήσει στον κοινοβουλευτικό έλεγχο, αφού έχει καταργήσει την «Ώρα του πρωθυπουργού», την οποία δεν έχει τιμήσει ούτε μία φορά. NIKOΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ

Ο οδοστρωτήρας του Μνημονίου ισοπεδώνει το δημόσιο σχολείο.Κατακτήσεις δεκαετιών καταργούνται με διαδικασίες εξπρές, ενώ η χρηματοδότηση έχει περικοπεί κατά 40% στα δημόσια σχολεία και 60% στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Τα τελευταία ανοσιουργήματα της κυβέρνησης Σαμαρά είναι: - Η συρρίκνωση του ολοήμερου σχολείου και των τμημάτων που λειτουργούσαν για το πιο ευαίσθητο κομμάτι του μαθητικού πληθυσμού: τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. - Η καθιέρωση τμημάτων με 30 μαθητές στα γυμνάσια και τα λύκεια. - Η θεσμοθέτηση ενός λυκείου για την ελίτ και η εκδίωξη χιλιάδων μαθητών από τα μαθητικά θρανία μέσα από την καθιέρωση ενός εξεταστικού Γολγοθά, με εξετάσεις πανελλαδικού τύπου από την Α’ Λυκείου. - Η διάλυση της σχέσης εκπαιδευτικού-σχολείου-μαθητή μέσα από τις διαθεσιμότητες, τις υποχρεωτικές μετακινήσεις, την ομηρεία, την αβεβαιότητα και την εργασιακή ανασφάλεια. Καθιερώθηκε ο θεσμός του εκπαιδευτικού «delivery», όπου ένας καθηγητής υποχρεούται να προσφέρει τις υπηρεσίες του ακόμα και σε πέντε διαφορετικά σχολεία. - Η εκχώρηση «εκπαιδευτικών» φιλέτων στον ιδιωτικό τομέα μέσα από την κατάργηση 50 δημοφιλών ειδικοτήτων στα ΕΠΑΛ και το κλείσιμο 100 ΕΠΑΣ. Τελευταία πράξη αυτής της περιόδου δράσης, η επιβολή διά πυρός και σιδήρου των διαθεσιμοτήτων στα πανεπιστήμια, παρά τις δραματικές συνέπειες που θα έχει κάτι τέτοιο για τη λειτουργία τους. Ο ηρωικός αγώνας των εργαζομένων των υπόλοιπων φορέων της πανεπιστημιακής κοινότητας έχει αποτρέψει μέχρι σήμερα την επιβολή του μέτρου που, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, θα έπρεπε να έχει εφαρμοστεί από τα μέσα Σεπτεμβρίου. ΠΙΚΙΑ ΣΤΕΦΑΝΑΚΟΥ

15.000 απολύσεις και 25.000 σε διαθεσιμότητα τη διετία ’13-’14 Ο «στόχος» της προγραμματικής συμφωνίας του 2012 «να μη γίνουν απολύσεις μόνιμου προσωπικού», ξεπεράστηκε μόνο κατά... χιλιάδες απολύσεις και ακόμα περισσότερες χιλιάδες εργαζομένων που τέθηκαν σε καθεστώς διαθεσιμότητας, καθιστώντας έτσι το Δημόσιο τον Νο1 εχθρό της κυβέρνησης Σαμαρά. Η «κόκκινη γραμμή» αυτή σβήστηκε σε μια σαββατιάτικη σύσκεψη στο Μαξίμου μεταξύ Σαμαρά - Βενιζέλου - Κουβέλη με τη «δέσμευση» ότι η βασική δεξαμενή άντλησης θα ήταν οι «επίορκοι» και πως για κάθε μία απόλυση θα γίνεται μία πρόσληψη. Μόλις την Παρασκευή, σε άτυπη ενημέρωση του υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης, ενημερωθήκαμε ότι έχουν γίνει ήδη 2.000 απολύσεις, με τη δέσμευση να προβλέπει ακόμα 2.000 απολύσεις στους επόμενους δύο μήνες. Ωστόσο, αντίστοιχος αριθμός προσλήψεων δεν έχει ανακοινωθεί. Παρά δε τις αυξημένες προσδοκίες που διατηρούσε μέχρι πρότινος η κυβέρνηση, ότι η βασική «δεξαμενή» των απολύσεων θα είναι οι επίορκοι, πλέον παραδέχονται ότι ο «στόχος» δεν καλύπτεται από αυτές τις περιπτώσεις. Ο εφιάλτης για τους δημόσιους υπαλλήλους συνεχίζεται: Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει 11.000 απολύσεις έως το τέλος του 2014, ενώ στους 12.500 εργαζόμενους που μπήκαν σε διαθεσιμότητα το 2013 θα προστεθούν ακόμα 12.500 NIKOΣ ΛΙΟΝΑΚΗΣ έως το τέλος του 2014.

8 ΔΙΕΥΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΒΑΣΗΣ ΤΟΥ ΦΠΑ ΧΩΡΙΣ ΕΞΑΙΡΕΣΕΙΣ

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

OIKONOMIA

Η εμμονή της τρόικας με τους έμμεσους φόρους

ΤΟΥ ΜΑΚΗ ΝΤΟΒΟΛΟΥ

Η αύξηση των έμμεσων φόρων, η κατάργηση των φοροαπαλλαγών και η επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας χωρίς εξαιρέσεις αποτελούν μερικές από τις αλλαγές που ζητούν Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σε εκθέσεις τους που αφορούν τα φορολογικά συστήματα στην Ευρώπη και τον δυτικό κόσμο γενικότερα. Ήδη οι προτεινόμενες «μεταρρυθμίσεις» εφαρμόζονται «πιλοτικά» στα διεθνή πειραματόζωα του νεοφιλελευθερισμού, με κορυφαίο παράδειγμα τη χώρα μας, και, όπως έχει δείξει η έως τώρα εφαρμογή τους, οδηγούν σε δυσβάσταχτες επιβαρύνσεις για τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώματα. Η εξαμηνιαία έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου με τίτλο «Fiscal Monitor» υποστηρίζει πως θα πρέπει να δοθεί βαρύτητα στους έμμεσους φόρους και ιδιαίτερα στη διεύρυνση της φορολογικής βάσης του ΦΠΑ (κατάργηση εξαιρέσεων, μεταφορά σε υψηλότερο συντελεστή ορισμένων αγαθών και υπηρεσιών κ.λπ.). Οι συντάκτες της έκθεσης θεωρούν πως η διεύρυνση της φορολογικής βάσης του ΦΠΑ είναι «φιλικότερο» μέτρο για την ανάπτυξη έναντι μιας γενικής αύξησης των συντελεστών του ΦΠΑ ή του φόρου εισοδήματος (πρόκειται για το γνωστό νεοφιλελεύθερο δόγμα, σύμφωνα με το οποίο οι φόροι στους

Κομισιόν και ΔΝΤ, σε εκθέσεις τους που αφορούν τα φορολογικά συστήματα στην Ευρώπη και εν γένει τον δυτικό κόσμο, ζητούν αύξηση των έμμεσων φόρων, κατάργηση των φοροαπαλλαγών και επιβάρυνση της ακίνητης περιουσίας χωρίς εξαιρέσεις

πλούσιους σκοτώνουν την ανάπτυξη!), ενώ παράλληλα μπορεί να συνδυαστεί με μέτρα προστασίας των φτωχότερων στρωμάτων, τα οποία αναπόφευκτα θα πληγούν από την αύξηση του ΦΠΑ σε βασικά αγαθά και υπηρεσίες. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν με τίτλο «Φορολογικές μεταρρυθμίσεις στα κράτη-μέλη της Ε.Ε. - Προκλήσεις στη φορολογική πολιτική για οικονομική ανάπτυξη και δημοσιονομική βιωσιμότητα». Ειδικότερα η εν λόγω έκθεση υποστηρίζει πως σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες η συλλογή εσόδων από ΦΠΑ δεν είναι ικανοποιητική εξαιτίας της ευρείας χρήσης μειωμένων συντελεστών και ε-

ξαιρέσεων. Στο πλαίσιο αυτό προτείνεται η «απλοποίηση» της σχετικής νομοθεσίας με κατάργηση όλων των ευνοϊκών καθεστώτων φορολόγησης ΦΠΑ. Πώς μεταφράζεται αυτό για τη χώρα μας; Σύμφωνα με διαρροές που προέρχονται από την τρόικα, ζητείται από την κυβέρνηση να επανεξετάσει ρυθμίσεις όπως: α) οι μειωμένοι κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου, β) ο συντελεστής ΦΠΑ 6,5% στον τουρισμό, τα φάρμακα, τις εκδόσεις περιοδικών, βιβλίων και εφημερίδων και στα εισιτήρια του θεάτρου, γ) ο συντελεστή ΦΠΑ 13% στα τρόφιμα, στα εισιτήρια των μέσων μαζικής μεταφοράς, στα κόμιστρα των ταξί, στις υπηρε-

σίες επισκευής παλαιών κατοικιών, στα εισιτήρια θεαμάτων (πλην θεάτρου). Επίσης η τρόικα φέρεται να ζητεί επαναφορά του ΦΠΑ στο 23% στην εστίαση. Παράλληλα, η Κομισιόν με πρόσχημα την επίτευξη διεθνών περιβαλλοντικών στόχων ζητεί την αύξηση τόσο του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης (καθώς έχει ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση σε σχέση με τη βενζίνη) όσο και του ΦΠΑ στο ηλεκτρικό ρεύμα και το φυσικό αέριο. Στο πλαίσιο αυτό η Κομισιόν, όπως και το ΔΝΤ, τάσσεται υπέρ των στοχευόμενων εισοδηματικών ενισχύσεων προκειμένου να προστατευθούν τα πιο ευάλωτα, οικονομικά, νοικοκυριά από τις αυξήσεις στη φορολογία. Όμως, αν κρίνουμε από το «ελληνικό» παράδειγμα με το πετρέλαιο θέρμανσης, τότε το μοντέλο της εισοδηματικής ενίσχυσης μέσω επιδομάτων, ως αντιστάθμισμα στην αύξηση της φορολογίας, αποδεικνύεται κάθε άλλο παρά προστατευτικό για τα φτωχότερα νοικοκυριά. Εκτός από τους έμμεσους φόρους, η άλλη «ιερή αγελάδα» για την άντληση εσόδων είναι η ακίνητη περιουσία. Η έκθεση του ΔΝΤ υποστηρίζει ότι οι φόροι στην ακίνητη περιουσία μπορούν να προσφέρουν σημαντικά έσοδα, δίχως να έχουν ιδιαίτερα δυσμενείς επιδράσεις στην οικονομική δραστηριότητα, ενώ θεωρούνται περισσότερο δίκαιοι σε σχέση με άλλες φορολογικές επιβα-

ρύνσεις. Όμως το ΔΝΤ παραδέχεται πως: η επιβολή φόρου στην ακίνητη περιουσία αποφέρει καλύτερα αποτελέσματα όταν α) η αγορά ακινήτων και γενικότερα η οικονομία βρίσκονται σε θετική τροχιά και β) κλείσουν τα διάφορα παράθυρα φοροαποφυγής. Όπως όμως γίνεται αντιληπτό, καμία από τις δύο αυτές προϋποθέσεις δεν ικανοποιείται στη χώρα μας, γεγονός που δεν εμποδίζει τη κυβέρνηση από το να σχεδιάζει την επιβολή φόρου ακίνητης περιουσίας χωρίς προοδευτικότητα και αφορολόγητο όριο ώστε να μην επιβαρύνονται όσοι κατέχουν ακίνητη περιουσία μικρής, σχετικά, αξίας. Σε ακόμη πιο νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση κινείται η έκθεση της Κομισιόν, καθώς θεωρεί ότι εκτός της αύξησης της φορολογίας στην ακίνητη περιουσία είναι αναγκαία η παράλληλη μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης στις αγοραπωλησίες ακινήτων, προφανώς για να διευκολυνθούν διάφοροι «επενδυτές» και άλλα «αρπακτικά» στα διάφορα κερδοσκοπικά τους παιχνίδια. Επίσης η Κομισιόν βάζει στο στόχαστρο τις φοροαπαλλαγές, καθώς θεωρεί ότι μειώνουν την αποτελεσματικότητα του φορολογικού συστήματος και επηρεάζουν δυσμενώς τα φορολογικά έσοδα. Στη χώρα μας, μετά από διαδοχικές φορολογικές απορρυθμίσεις, οι φοροαπαλλαγές έχουν ήδη γίνει «είδος προς εξαφάνιση».

ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΤΟΚΙΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΤ

Οι ανίσχυρες επικρίσεις και το γρήγορο πιστόλι του Ντράγκι ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΚΑΚΗ ΜΠΑΛΗ

Την πρώτη μπαταριά την έριξε το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών στα τέλη Οκτωβρίου. Τα υπερβολικά πλεονάσματα της Γερμανίας απειλούν την οικονομία της Ευρωζώνης και τη σταθερότητα της παγκόσμιας οικονομίας, υποστήριξαν οι αναλυτές στην Ουάσιγκτον. Οι Γερμανοί προσπέρασαν την επίθεση με συνοπτικές διαδικασίες: «Εξάγουμε πολύ, επειδή παράγουμε καλά προϊόντα. Μιμηθείτε μας», ήταν η απάντηση του Βερολίνου στην ηγεσία μιας χώρας με υπερβολικά ελλείμματα, που μόλις πρόσφατα κόντεψε να τινάξει την παγκόσμια οικονομία στον αέρα, επειδή δεν μπορούσε να ψηφίσει τον προϋπολογισμό της και την αύξηση του ορίου του χρέους της. Στις αρχές Νοεμβρίου, τη σκυτάλη πήρε το Διεθνές Νομισματικό Τα-

μείο, ασκώντας την ίδια κριτική. Και πάλι οι Γερμανοί την προσπέρασαν, άλλωστε η επιρροή των ΗΠΑ στο ΔΝΤ -για να το διατυπώσουμε κομψά- είναι γνωστή. Στη συνέχεια, όμως, βγήκε η Κομισιόν να επισημάνει το ίδιο πρόβλημα, να καλέσει τη Γερμανία να μειώσει τα πλεονάσματά της - όχι μειώνοντας τις εξαγωγές, αλλά αυξάνοντας τις εισαγωγές-, να πάψει να απειλεί τη σταθερότητα των υπόλοιπων κρατών - μελών. Και κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τον επίτροπο Όλι Ρεν για... αντιγερμανισμό. Άλλωστε τις εκτιμήσεις της Κομισιόν για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας ήρθε σε μεγάλο βαθμό να επιβεβαιώσει και ο δείκτης οικονομικού κλίματος του ινστιτούτου Ifo του Μονάχου, χωρίς βέβαια να καταφερθεί εναντίον των γερμανικών πλεονασμάτων, αλλά επισημαίνοντας ότι «το οικονομικό χάσμα Βορ-

ρά-Νότου στην Ευρώπη διευρύνεται». Αυτές οι επικρίσεις στην πολιτική της Γερμανίας δεν είναι καινούργιες και δεν φαίνεται να ανησυχούν το Βερολίνο. Άλλωστε έχει το αντεπιχείρημα, πειστικό ή όχι, ότι αν οι εταίροι κάνουν τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, που έκανε η Γερμανία, στις αρχές της δεκαετίας του μηδέν, όταν ήταν ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης, θα αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους. «Δεν θα γίνουμε εμείς χειρότεροι, να γίνεται εσείς καλύτεροι», είναι το μήνυμα. Όσο για τον υπηρεσιακό υπουργό Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, δεν κουράζεται να επαναλαμβάνει, ότι οι χώρες της κρίσης που είναι σε πρόγραμμα -γερμανικής εμπνεύσεως- «κάνουν προόδους». Και τα θεσμικά όργανα της Ε.Ε. τον σιγοντάρουν. Ο μόνος που πραγματικά καταφέρνει να κλονίσει το Βερολίνο, όχι με τις επικρίσεις του, αλλά με τις

πράξεις του, είναι ο διοικητής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι. Άνθρωπο της Μέρκελ τον είχαν χαρακτηρίσει, μεταξύ άλλων, όταν ανέλαβε αυτό το πόστο, αλλά αποδεικνύεται ένα -ενοχλητικά για τους Γερμανούς- γρήγορο πιστόλι. Η απόφασή του την Πέμπτη να ρίξει το βασικό επιτόκιο του ευρώ στο 0,25%, κόντρα στην άρνηση της γερμανικής Bundesbank, προκάλεσε πολύ μεγαλύτερη ανησυχία στη γερμανική πολιτική, αλλά και τη χρηματοπιστωτική βιομηχανία, από όλες τις επικρίσεις των άλλων μαζί. Τι έδειξε η ΕΚΤ με την κίνησή της; Πρώτον, ότι πιστεύει πως η κρίση είναι ακόμη εδώ, πως πρέπει να γίνουν πολλά ακόμη για να έρθει σημαντική ανάκαμψη στην Ευρωζώνη - και η κεντρική τράπεζα είναι αποφασισμένη να δώσει το δικό της μερίδιο στην προσπάθεια. Δεύτερον, ότι αυτό που τη φοβίζει είναι ο αποπληθωρισμός,

θέλει να αποτρέψει το να γίνει η Ευρωζώνη Ιαπωνία. Και αγνοεί επιδεικτικά τόσο τις ενστάσεις από τη Bundesbank όσο και τους φόβους των Γερμανών για τον πληθωρισμό και για την εξαφάνιση της απόδοσης των καταθέσεων στη χώρα - πρωταθλήτρια της αποταμίευσης. Βέβαια, το φθηνό χρήμα που δίνει η ΕΚΤ δεν αρκεί για να ανοίξουν οι στρόφιγγες της χρηματοδότησης στον ευρωπαϊκό Νότο. Τουλάχιστον όμως δεν το εμποδίζει. Και καλεί την πολιτική να κάνει κι αυτή τη δουλειά της.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΚΥΛΑΕΙ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΦΟΡΟΥ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Προϋπολογισμός με 5μηνη «υποσχετική» ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΘΑΝΟΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Ακόμη ένα «κουρελόχαρτο» που θα αποτελεί κατ’ ευφημισμόν «προϋπολογισμό του ελληνικού κράτους», αφού είναι ζήτημα αν θα ισχύσει για περισσότερο από 4-5 μήνες, αναμένεται να κατατεθεί στις 21 Νοεμβρίου. Καθώς απομένουν μόλις 11 ημέρες προθεσμίας για να κατατεθεί ο προϋπολογισμός του 2014 στη Βουλή, όλα τα μεγέθη του βρίσκονται «στον αέρα», αφού έως σήμερα το μεσημέρι, οπότε έχει προγραμματισθεί η νέα συνάντηση του υπουργού Οικονομικών με τους επικεφαλής ελεγκτές της τρόικας, δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί ούτε καν το ύψος του δημοσιονομικού κενού. Σε εκκρεμότητα βρίσκεται και το επίμαχο νομοσχέδιο για τον ενιαίο φόρο στα ακίνητα, με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η αξιοπιστία της κυβέρνησης με ένα φιάσκο μεγάλων διαστάσεων, όπως θα είναι η διατήρηση του χαρατσιού με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, έστω και με καινούργιο όνομα. Η απόσταση που χώριζε τις εκτιμήσεις των δύο πλευρών για το «κενό» του 2014 ήταν αρχικά 2,4 δισ. ευρώ (για 2,9 δισ. ευρώ έκαναν λόγο οι επικεφαλής ελεγκτές των δανειστών, ενώ στα 500 εκατ. ευρώ το προσδιόριζε η τρόικα), ωστόσο πληροφορίες αναφέρουν ότι προτιμήθηκε μια μεσοβέζικη -και πάντως προσωρινή- λύση: Να «συμφωνηθεί κατ’ αρχάς κάπου στα 1,2 δισ. ευρώ το δημοσιονομικό κενό, ωσότου εξακρι-

ΠΟΙΑ ΣΧΕΔΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΓΟΥΡΙΔΗΣ

Τον τρόπο επικοινωνιακού «σερβιρίσματος» της άρσης του «παγώματος» των πλειστηριασμών από την επόμενη χρονιά αναζητούν στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, παραπέμποντας τη λήψη των όποιων αποφάσεων για τον Δεκέμβριο. Πάντως, οι «διαρροές» του υπουργείου Ανάπτυξης, μετά τη συνάντηση με την τρόικα, «θολώνουν» το τοπίο, σε σχέση με τις όποιες εξαιρέσεις μπορούν να υπάρξουν, δείγμα του ότι το μέτρο θα είναι σχεδόν οριζόντιο. Πάντως, το εν λόγω μέτρο αφορά χιλιάδες νοικοκυριά, τα οποία δεν έχουν πλέον τη δυνατότητα να αντεπεξέλθουν στις υπο-

βωθεί με το πέρας της διαχειριστικής περιόδου (περί τον Μάρτιο του 2014, οπότε θα έχουν υπόψη τους οι ελεγκτές την κίνηση των βασικών δημοσιονομικών ροών της χώρας). Εάν διαπιστωθεί ότι το κενό είναι μεγαλύτερο (με τους δανειστές να θεωρούν ότι είναι κατά πολύ μεγαλύτερο), τότε θα κατατεθεί συμπληρωματικός προϋπολογισμός, κάτι όχι πρωτόγνωρο για την εποχή του Μνημονίου, όταν αυτά τα τέσσερα χρόνια οι προβλέψεις που έκαναν νεοφιλελεύθεροι αυτοσχεδιασμοί των Ντερούζ, Μορς, Μαζούχ και Τόμσεν απείχαν παρασάγγας από την πραγματικότητα και τα αποτελέσματα που καταγράφονταν. Στην Ουάσιγκτον, οι ιθύνοντες του ΔΝΤ έκαναν μεν σαφές ότι η παρούσα διαπραγμάτευση επικεντρώνεται στον προϋπολογισμό του 2014, ωστόσο οι επικεφαλής ελεγκτές όσο και τα μέλη των κλιμακίων έχουν ανοίξει μία μακρά σειρά από μέτωπα, όπως απελευθέρωση πλειστηριασμών και επαγγελματικών ενοικίων, απολύσεις, διαθεσιμότητα, λουκέτο στις επιχειρήσεις αμυντικής βιομηχανίας, επιτάχυνση ιδιωτικοποιήσεων, παρεμβάσεις σε τράπεζες και κλειστά επαγγέλματα.

Αγκάθι η αμυντική βιομηχανία Ένα από τα μεγαλύτερα «αγκάθια» των συνομιλιών κυβέρνησης - τρόικας είναι το μέλλον των αμυντικών βιομηχανιών και ενώ η τρόικα συνεχίζει να τηρεί τη σκληρή στάση

που είχε πριν έλθει στην Αθήνα και την οποία είχε γνωστοποιήσει μέσω επιστολής που κεντρικό νόημα είχε «συρρίκνωση ή λουκέτο», φέρνοντας πλήρη αντίρρηση σε οποιαδήποτε εναλλακτική πρόταση της ελληνικής πλευράς για την εξυγίανση των αμυντικών συστημάτων και της ΛΑΡΚΟ. Σύμφωνα με τους επικεφαλής της τρόικας, η τελευταία πρόταση που παρουσίασε η ελληνική κυβέρνηση έπειτα από επεξεργασία των υπουργείων Οικονομικών και Εθνικής Αμύνης δεν είναι συμβατή με τους κοινοτικούς κανόνες. Έτσι, η κυβέρνηση προχωρά σε έμμεσο εκβιασμό των βουλευτών να ψηφίσουν την εκκαθάριση εν λειτουργία των αμυντικών βιομηχανιών. Υπενθυμίζεται ότι η τρόικα έχει ζητήσει μετ’ επιτάσεως το κλείσιμο των ΕΑΣ και της ΕΛΒΟ, ενώ η κυβέρνηση αναζητεί λύση προκειμένου να αποφύγει τον «ξαφνικό θάνατο», εκπονώντας ένα σχέδιο το οποίο θα περιλαμβάνει περίπου 1.200 απολύσεις εργαζομένων! Για το θέμα αυτό, μεταξύ άλλων, έγινε συζήτηση μεταξύ των αρχηγών των κομμάτων της συγκυβέρνησης, από την οποία προέκυψε ότι την ερχόμενη Τετάρτη εισάγεται προς συζήτηση και ψήφιση στην Ολομέλεια της Βουλής το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εθνικής Άμυνας «Κύρωση Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου, ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση των εξαιρετικά επειγουσών και απρόβλεπτων αναγκών της Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα Α.Ε.», ώστε να

Ένα από τα μεγαλύτερα «αγκάθια» των συνομιλιών κυβέρνησης - τρόικας είναι το μέλλον των αμυντικών βιομηχανιών. Η τρόικα συνεχίζει να τηρεί τη σκληρή στάση, το κεντρικό νόημα της οποίας είναι «συρρίκνωση ή λουκέτο», αντιδρώντας σε οποιαδήποτε εναλλακτική πρόταση της ελληνικής πλευράς για εξυγίανση των αμυντικών συστημάτων και της ΛΑΡΚΟ

πληρωθούν για έναν μήνα οι υπάλληλοι. Επιδιώκεται έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες, στην παραπάνω πράξη να ενταχθεί και το σχέδιο για τις αμυντικές βιομηχανίες προκειμένου να εκβιασθούν οι βουλευτές Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, ώστε να δεχθούν το σχέδιο για ΕΑΣ και ΕΛΒΟ, διότι σε αντίθετη περίπτωση δεν θα πληρωθούν ούτε οι εργαζόμενοι. Έτσι, η κυβέρνηση αποφασίζει «από το παράθυρο» απολύσεις στις δύο βιομηχανίες.

Αντίστροφη μέτρηση και για ακίνητα Εκτός όμως από τον προϋπολογισμό, η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει και για τη φορολόγηση των ακινήτων. Η ανικανότητα της κυβέρνησης να καταρτίσει ένα αξιόπιστο νομοσχέδιο και το λόμπι των βουλευ-

τών της συμπολίτευσης από την περιφέρεια οδηγούν σε ναυάγιο την αντικατάσταση του «χαρατσιού» και δεδομένου ότι η τρόικα ήταν εξ αρχής υπέρ της διατήρησής του, έχει φροντίσει να γραφτεί στο Μνημόνιο ότι θα παραμείνει το χαράτσι εφόσον δεν εξασφαλιστεί ένας αξιόπιστος μηχανισμός για την είσπραξη των εσόδων από τον φόρο ακινήτων. Και ώς τώρα, ουδείς αξιόπιστος μηχανισμός έχει βρεθεί για την είσπραξη του φόρου. Το λόμπι των βουλευτών της περιφέρειας πιέζει για διατήρηση του χαρατσιού, ισχυριζόμενο ότι τυχόν κατάργησή του θα μεταφέρει, μικρό ή μεγάλο δεν έχει σημασία ισχυρίζονται, φορολογικό βάρος στην ιδιοκτησία γης και στον αγροτικό κόσμο που στηρίζουν Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ.

Παίζει «καθυστερήσεις» η κυβέρνηση με τους πλειστηριασμούς χρεώσεις τους, εξαιτίας της βαρβαρότητας που έχουν επιβάλει από κοινού η τρόικα και η κυβέρνηση και μάλιστα την ώρα που τα διεθνή «κοράκια» καραδοκούν να αγοράσουν «κόκκινα δάνεια», με τις ελληνικές τράπεζες, οι οποίες ανακεφαλαιοποιήθηκαν με χρήματα του ελληνικού λαού, να εμφανίζονται πρόθυμες να πουλήσουν. Σχετικά με τις εξαιρέσεις που θα υπάρξουν, όπως επικαλούνται στελέχη της κυβέρνησης τουλάχιστον, χαρακτηριστική ήταν η δήλωση ανώτατου στελέχους το οποίο σημείωσε: «Δεν υπάρχει λόγος να ανησυχούν όσοι το έχουν πραγματικά ανάγκη. Τα μεγάλα ψάρια και τα μεγάλα δάνεια είναι ο στόχος. Οι φτωχοί άν-

θρωποι δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα, αλλά όσοι μπορούν να πληρώσουν τα χρέη τους και εντούτοις κρύβονται πίσω από τη νομοθεσία θα αποκαλυφθούν». Άλλωστε, πηγές του υπουργείου ανέφεραν ότι το σχέδιο θα προβλέπει προστατευτικό πλαίσιο για τους συνεργάσιμους δανειολήπτες και όσους βρίσκονται κάτω από τα αποδεκτά όρια διαβίωσης. Άρα, μένει να δειχθεί ποιοι είναι οι «συνεργάσιμοι» και ποιοι οι «φτωχοί».

Τα σενάρια Σύμφωνα με πληροφορίες, τα επικρατέστερα σενάρια για την άρση των πλειστηριασμών από την 1η Ιανουαρίου του 2014 είναι τα εξής:

- Καταργείται η διάταξη με την οποία προστατεύεται μέχρι το τέλος του 2013 κάθε ακίνητο για οφειλές έως 200.000 ευρώ. - Μειώνονται τα όρια των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, μέχρι τα οποία απαγορεύονταν οι πλειστηριασμοί της κύριας κατοικίας για τραπεζικές οφειλές. Σήμερα, δεν μπορεί να κατασχεθεί η κύρια κατοικία εφόσον η αντικειμενική αξία ισούται με το αφορολόγητο όριο για την απόκτηση πρώτης κατοικίας (200.000 ευρώ) προσαυξημένο κατά 50%. Έτσι, για άγαμο που το σπίτι του είχε αντικειμενική αξία μέχρι 300.000 ευρώ, η τράπεζα δεν μπορούσε να του το «πάρει» εφόσον το δάνειό του είχε «κοκκινίσει». Τα

όρια αυτά προσαυξάνονταν στην περίπτωση του έγγαμου στις 375.000 ευρώ και για τις τετραμελείς οικογένειες στα 450.000 ευρώ. Το σενάριο θέλει να μειώνονται τα όρια αυτά ίσως και κλιμακωτά ανά χρόνο. - Τίθενται εισοδηματικά κριτήρια για την προστασία της κύριας κατοικίας. Πηγές φέρουν να έχουν πέσει στο τραπέζι τα εισοδήματα να μην ξεπερνούν τα 7.000 ευρώ και τα 14.000 ευρώ για τετραμελή οικογένεια. Στο δίχτυ προστασίας μπαίνουν επίσης και άνεργοι. - Παύει να ισχύει το πλαίσιο προστασίας δευτερεύουσας και εξοχικής κατοικίας καθώς και επαγγελματικών ή εμπορικών ακινήτων.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΣΗΕΑ: Εκδήλωση με θέμα «Το Πανεπιστήμιο ζει;», διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ μελών του Πανεπιστημίου Αθηνών από κοινού με την εφημερίδα «Αυγή», την Τετάρτη 13 Νοεμβρίου, στις 7.30 μ.μ., στην αίθουσα εκδηλώσεων της ΕΣΗΕΑ (Ακαδημίας 20). Στην εκδήλωση έχουν κληθεί να μιλήσουν πολιτικά στελέχη, πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, καθώς και εκπρόσωποι των διοικητικών υπαλλήλων και των φοιτητών. Θεσσαλονίκη: H Aντιφασιστική Κίνηση Πανεπιστημιακών Θεσσαλονίκης οργανώνει εκδήλωση με θέμα «Ο λαός απέναντι στον φασισμό: 1940 - Πολυτεχνείο - σήμερα», την Τετάρτη 13 Νοεμβρίου, στις 6 μ.μ., στο αμφιθέατρο της Πολυτεχνικής Σχολής. Μιλάνε οι: Δημ. Κωτσάκης, Ρ. Καλφακάκου, Γ. Μαργαρίτης. Παγκράτι: Εκδήλωση με θέμα «Οικονομική Πολιτική και Υπερχρεωμένα Νοικοκυριά» διοργανώνει ο ΣΥΡΙΖΑ Παγκρατίου, την Τρίτη 12 Νοεμβρίου, στις 7.30 μ.μ., στο καφέ «Άνω Πουρναρούσα» (Ευφράνορος 10, πλατεία Πλαστήρα). Εισηγούνται οι: Γ. Τόλιος, μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ, Κερ. Ραυτοπούλου, συντονίστρια του Τμήματος Χρηματοπιστωτικής Πολιτικής του κόμματος. Την εκδήλωση θα χαιρετίσει η Ζ. Κωνσταντοπούλου, βουλευτής Α’ Αθηνών του ΣΥΡΙΖΑ. Κουκάκι: Εκδήλωση με θέμα «Ρατσισμός: Μια διαχρονική ασθένεια» διοργανώνει η Κινηματογραφική Λέσχη του ΣΥΡΙΖΑ Κουκακίου - Πλάκας, τη Δευτέρα 11 Νοεμβρίου, στις 7.30 μ.μ., στο αυτοδιαχειριζόμενο καφενείο «Κρίκος» (Γενναίου Κολοκοτρώνη 49, Κουκάκι). Εισηγούνται οι: Μ. Διαλλινά, διευθύντρια της ψυχιατρικής κλινικής του νοσοκομείου Γεννηματάς, Αργ. Κυριαζή, ψυχίατρος-ψυχαναλύτρια. Πολυτεχνείο: Πολιτική εκδήλωση με θέμα «Στη φασιστική εκτροπή του ‘συνταγματικού τόξου’ αντιτάσσουμε την ενότητα του λαού», διοργανώνει το ΔΗΚΚΙ, τη Δευτέρα 11 Νοεμβρίου, στις 7.30 μ.μ., στο αμφιθέατρο ΜΑΧ του ΕΜΠ, στην οδό Πατησίων. Θα μιλήσουν οι: Δημ. Καζάκης, Π. Μαντάς, Β. Παπαδόπουλος, Γ. Τόλιος. Ημερίδα: Την αναβολή της ημερίδας που είχε προγραμματίσει η Εταιρεία Μελέτης της Ιστορίας της Αριστεράς για την περασμένη Πέμπτη 7 Νοεμβρίου 2013, στις 4.00 μ.μ., για τη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη, αποφάσισε το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας προκειμένου να συμπαρασταθεί στον αγώνα των δημοσιογράφων της ΕΡΤ για ανεξάρτητη ραδιοφωνία και τηλεόραση. Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 21 Νοεμβρίου, ώρα 5.00 μ.μ., στην αίθουσα της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθήνας (Ακαδημίας 20, 1ος όροφος). Βιβλίο: Εκδήλωση - παρουσίαση του βιβλίου των Μ. Εμμανουηλίδη και Αφρ. Κουκουτσάκη: «Χρυσή Αυγή και στρατηγικές διαχείρισης της κρίσης» διοργανώνουν αύριο, Δευτέρα 11 Νοεμβρίου, στο κτήριο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Ερμού 134-136, στις 8 μ.μ., οι εκδόσεις Futura. Θα μιλήσουν: Θαν. Λάγιος, διδάκτορας Φιλοσοφίας στον τομέα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Γ. Μηλιός, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στη Σχολή ΕΜΦΕ του ΕΜΠ, Θ. Παπακωνσταντίνου, υποψήφιος διδάκτορας Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Στ. Σταυρίδης, αναπληρωτής καθηγητής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ. Τη συζήτηση συντονίζει ο Δημ. Ψαρράς και προλογίζει η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων Δέσπ. Κουτσούμπα.

ΤΟΥ ΜΑΝΟΛΗ Γ. ΔΡΕΤΤΑΚΗ*

Μετά από «κυοφορία» πολλών μηνών, ο υπουργός Οικονομικών έδωσε για διαβούλευση το νομοσχέδιο με το οποίο καθιερώνεται ο «Ενιαίος Φόρος Ακινήτων» (ΕΝΦΑ). Το νομοσχέδιο ξεσήκωσε θύελλα αντιδράσεων από βουλευτές τόσο των αστικών όσο και των αγροτικών περιφερειών. Οι τελευταίοι, μάλιστα, απείλησαν ότι δεν θα ψηφίσουν το νομοσχέδιο, με αποτέλεσμα να καθυστερήσει η κατάθεσή του στη Βουλή για ψήφιση, προκειμένου να γίνουν κάποιες αλλαγές για να ψηφιστεί. Παρ’ όλο που η φορολόγηση των αγροτεμαχίων σε μια χώρα, στην οποία κυριαρχεί η μικρή και κατακερματισμένη ιδιοκτησία και η οποία σε πολλές περιπτώσεις αποδίδει ελάχιστα (και σε ορισμένες καθόλου) έσοδα, αποτελεί, πράγματι, ένα από τα σοβαρά μειονεκτήματα αυτού του νομοσχεδίου. Δεν είναι, όμως, το σοβαρότερο. Το σοβαρότερο πρόβλημα του νομοσχεδίου αυτού είναι ότι συγχωνεύει τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας (που αφορά την αξία του συνόλου των ακινήτων του κάθε φορολογούμενου και τη φορολόγησή τους με βάση μια προοδευτική κλίμακα, αλλά με συντελεστές που δεν αποδίδουν σημαντικά έσοδα), και το χαράτσι (που επιβάλλεται σε όλα τα ηλεκτροδοτούμενα από τη ΔΕΗ ακίνητα και εισπράττεται με τους λογαριασμούς του ρεύματος). Από τη συγχώνευση, όμως, αυτή δεν προκύπτει ένας προοδευτικός και κοινωνικά δίκαιος φόρος, αλλά, αντίθετα, ένας φόρος που διευρύνει τις αδικίες που είχε το χαράτσι, δεδομένου ότι φορολογεί με διάφορους συντελεστές το κάθε ένα ακίνητο χωριστά, γεγονός το οποίο σημαίνει ότι φόρο θα πληρώσει, π.χ., ακόμη και ο φορολογούμενος που: o Η μόνη ακίνητη περιουσία του είναι ένα διαμέρισμα ακόμα και 50 τ.μ. σε περιοχή που ισχύουν χαμηλές αντικειμενικές αξίες, στο οποίο διαμένει. o Διαμένει σε ενοικιαζόμενο διαμέρισμα και η μόνη ακίνητη περιουσία του είναι ένα οικόπεδο ή ένα αγροτεμάχιο που δεν καλλιεργείται. o Είναι έγγαμος και πολύτεκνος με 4 παιδιά αν το εισόδημά του ξεπερνά τις 12.000 ευρώ και κατέχει μόνο ένα διαμέρισμα 100 τ.μ. στο οποίο διαμένει η οικογένειά του. Είναι σαφές ότι ο ΕΝΦΑ από τη μια μεριά είναι εις βάρος των φτωχών και ιδιαίτερα των οικογενειών με παιδιά και χαμηλά εισοδήματα και περισσότερο των τρίτεκνων και πολύτεκνων που διαθέτουν μόνο ένα ακίνητο στο οποίο διαμένουν, και από την άλλη είναι υπέρ των πλουσίων, δεδομένου ότι δεν αθροίζεται η αξία όλων των ακινήτων που διαθέτουν και δεν φορολογείται η αξία αυτή με βάση μια προοδευτική κλίμακα, αφού αφαιρεθεί ένα αφορολόγητο ποσό, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του φορολογούμενου. Ένας πραγματικός Φόρος Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) ήταν εκείνος τον οποίο είχα την τιμή ως υπουργός Οικονομικών να εισηγηθώ στη Βουλή και ο οποίος ψηφίστηκε τους πρώτους μήνες του 1982. Και

ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

Υπέρ των πλουσίων, εις βάρος των φτωχών ενώ είχε αρχίσει να εφαρμόζεται και είχαν ήδη υποβληθεί 1.000.000 δηλώσεις, ο πρωθυπουργός, που τον είχε εγκρίνει πριν εισαχθεί στη Βουλή, υποκύπτοντας στις πιέσεις και τα συμφέροντα των πλουσίων (όπως έκανε και τα επόμενα χρόνια), τον κατάργησε ουσιαστικά, γεγονός που με οδήγησε τον Ιούνιο του 1982 στην άμεση και αμετάκλητη παραίτησή μου. Σε αντιπαραβολή με τον κατ’ ευφημισμό «Ενιαίο Φόρο Ακίνητων», είναι πιστεύω, χρήσιμο να παραθέσω τα βασικά σημεία του ΦΑΠ του 1982, οι διατάξεις του οποίου περιλαμβάνονται στον Νόμο 1249/82 που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 49Α/82. Σημειώνω εδώ ότι με τον ίδιο νόμο καθιερώθηκαν και οι αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και έπαυσαν οριστικά οι παράνομες συναλλαγές που γίνονταν στις εφορίες. Παραλείποντας τις λεπτομέρειες (για τις οποίες παραπέμπω στον Ν. 1249/82) και μετατρέποντας τα ποσά που ήταν τότε σε δραχμές σε ευρώ με την ισοτιμία 1 ευρώ=340,75 δραχμές, ο νόμος αυτός προέβλεπε: Αφορολόγητο ποσό: για τα φυσικά πρόσωπα 25 εκατ. δρχ. (73.000 ευρώ) και για τα νομικά πρόσωπα 30 εκατ. δρχ. (88.000 ευ-

Ένας πραγματικός Φόρος Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) ήταν εκείνος τον οποίο είχα την τιμή ως υπουργός Οικονομικών να εισηγηθώ στη Βουλή και ο οποίος ψηφίστηκε τους πρώτους μήνες του 1982

ρώ). Στην περίπτωση συζύγων που είχαν και οι δύο ακίνητη περιουσία, το αφορολόγητο ποσό για τον σύζυγο που είχε τη μεγαλύτερη σε αξία περιουσία ήταν 25 εκατ. δρχ. (73.000 ευρώ) και για τον άλλο σύζυγο 10 εκατ. δρχ. (29.000 ευρώ). Οι σύζυγοι, δηλαδή, φορολογούνταν χωριστά. Στο υπόλοιπο που απέμενε, μετά την αφαίρεση του αφορολογήτου ποσού από τη συνολική αξία των ακινήτων του φορολογουμένου, επιβαλλόταν φόρος: o Για το νομικά πρόσωπα με πάγιο συντελεστή 1,5%. o Για τα φυσικά πρόσωπα με συντελεστές: 0,5% για τις πρώτες 29.000 ευρώ, 1,0% για τις επόμενες 29.000 ευρώ, 1,5%, για τις επόμενες 29.000 ευρώ και 2% το παραπάνω ποσό. Αυτά, όμως, ίσχυαν με τις αντικειμενικές αξίες ακινήτων του 1982. Οι αξίες αυτές αναπροσαρμόστηκαν έκτοτε, αλλά σήμερα, με βάση από τη μια μεριά τη νέκρωση της οικοδομής και των χιλιάδων απούλητων νεόδμητων διαμερισμάτων και από την άλλη των χιλιάδων ξενοίκιαστων διαμερισμάτων, η πτώση των τιμών επιβάλλει την ανάλογη προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών που ισχύουν σήμερα στις περιοχές εκείνες στις οποίες οι τιμές των ακινήτων έχουν μειωθεί σημαντικά και είναι χαμηλότερες εκείνων της αγοράς. Αν εφαρμοζόταν σήμερα ο ΦΑΠ του νόμου 1249, όπως ψηφίστηκε το 1982 (δηλαδή χωρίς αναπροσαρμογές των αφορολογήτων), οι φορολογούμενοι με χαμηλής σημερινής αντικειμενικής αξίας ακίνητα που τώρα θα κληθούν πληρώσουν τον ΕΝΦΑ, με τον Ν. 1249 είτε δεν θα πλήρωναν φόρο είτε θα πλήρωναν πολύ χαμηλότερο φόρο. Αντίθετα, εκείνοι με ακίνητα μεγάλης αξίας θα πλήρωναν υψηλότερο φόρο. Θα ήταν, δηλαδή, ένας πραγματικά κοινωνικά δίκαιος φόρος, σε αντίθεση με τον προκλητικά κοινωνικά άδικο ΕΝΦΑ.

* Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΘΑΚΗΣ βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Χανίων:

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ταυτιστεί με την ακύρωση των πολιτικών λιτότητας Με ποιες εντυπώσεις επιστρέψατε από το συνέδριο στο Τέξας, στο οποίο συμμετείχατε με τον Αλέξη Τσίπρα; Η αναζήτηση είναι κοινή με ένα ευρύτερο φάσμα πολιτικών, πανεπιστημιακών και γραφειοκρατών και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Πώς θα αλλάξουν οι καταστροφικές πολιτικές που εφαρμόζονται στην Ε.Ε., με ποιους τρόπους και μέσα από ποιες πολιτικές διαδικασίες μπορεί αυτό να συμβεί, ποια εργαλεία είναι τα πιο κατάλληλα και τι θεσμικές μεταρρυθμίσεις είναι ρεαλιστικές να γίνουν στο ευρωσύστημα. Για τον Αλέξη Τσίπρα, τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένης της υποψηφιότητάς του για την προεδρία της Κομισιόν, ήταν καλή αφορμή για να παρουσιάσει την πρόταση που κομίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο ως μια δύναμη που επιδιώκει να βγάλει την Ελλάδα από το Μνημόνιο και να τη θέσει σε «τροχιά ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη», αλλά ακόμα περισσότερο για ένα σχέδιο αλλαγής συσχετισμού δύναμης σε επίπεδο Ε.Ε. και συνολικής μεταρρύθμισης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Με αφορμή και την τελευταία αυτή επίσκεψη, πώς βλέπουν τον ΣΥΡΙΖΑ στις ΗΠΑ; Οι ασκούμενες οικονομικές πολιτικές που εστιάζουν στην εσωτερική υποτίμηση των υπερχρεωμένων οικονομιών της Ευρώπης και στην τόνωση των εκτός Ευρωζώνης γερμανικών εξαγωγών αποτελούν σήμερα πρόβλημα όχι μόνο για την Ελλάδα και τις οικονομίες του Νότου αλλά και αποσταθεροποιητικό παράγοντα της παγκόσμιας οικονομίας. Η πρόσφατη κριτική των αμερικανικών επίσημων εκθέσεων στο μοντέλο «των γερμανικών εξαγωγών με εσωτερική λιτότητα» που διαβρώνει τις ισορροπίες στην παγκόσμια οικονομία είναι χαρακτηριστική. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει ταυτιστεί ως πολιτική δύναμη με την ακύρωση των πολιτικών λιτότητας και την αναζήτηση νέων πολιτικών σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναφορικά με τη διαχείριση του χρέους, την τραπεζική ενοποίηση, την ανάπτυξη και την κοινωνική αντζέντα. Υπάρχουν, συνεπώς, ανοικτά πεδία συζήτησης και διαλόγου. Η παραδοχή ότι «η έξοδος από την Ευρωζώνη δεν θα ωφελήσει κανέναν» δεν στερεί από τον ΣΥΡΙΖΑ ένα σημαντικό επιχείρημα στη διαπραγμάτευσή του με τους δανειστές; Το λέμε εδώ και τρία χρόνια σε όλους τους τόνους ότι η λύση δεν

σιων και ιδιωτικών πόρων για την παραγωγική ανασυγκρότηση και την ανάδειξη νέων δυναμικών πεδίων οικονομικής ανάπτυξης, συμβατών με το ανθρώπινο δυναμικό και το περιβάλλον. Τέταρτον, δημοσιονομική σταθερότητα μεν, αλλά με αναδιανομή των φορολογικών βαρών και με βαθιές αλλαγές στη δημόσια διοίκηση που θα βελτιώσουν την ποιότητα του κοινωνικού κράτους. Δεν νομίζω ότι είναι ζήτημα αποσαφήνισης όσο ανοικτού διαλόγου, τεχνικής εξειδίκευσης τέτοιων προτάσεων και ένταξής τους στο καθημερινό μας πολιτικό λόγο.

Συγκεκριμένες απαντήσεις για το οικονομικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ δίνει στη συνέντευξη που ακολουθεί ο Γιώργος Σταθάκης. Εξηγεί επιπλέον πώς το κόμμα του παρεμβαίνει στη διεθνή συζήτηση για τις πολιτικές λιτότητας - με αφορμή, φυσικά, και τη συμμετοχή του, μαζί με τον Αλέξη Τσίπρα στο συνέδριο του Πανεπιστημίου του Όστιν, στο Τέξας. Επιπροσθέτως, ο βουλευτής Χανίων και επικεφαλής της ΕΕΚΕ Ανάπτυξης υπολογίζει σε 1 δισ. το συμφωνημένο, μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας, δημοσιονομικό κενό.

Εκπλαγήκατε όταν αναφέρθηκε σε εσάς ονομαστικά ο πρωθυπουργός στην προ εβδομάδος συνέντευξή του, ειδικότερα για την απουσία σας από την ψηφοφορία για την αναστολή χρηματοδότησης κομμάτων;

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

είναι αυτή. Ως διαπραγματευτικό χαρτί εξάλλου, λέγαμε τον Ιούνιο ότι δεν θα το κάνουν οι εταίροι μας εάν βγει ο ΣΥΡΙΖΑ, λόγω του ντόμινο και των δραματικών επιπτώσεων που θα είχε στην Ευρωζώνη. Αυτό το επιχείρημα δεν μπορεί να χρησιμοποιείται και ανάποδα. Το στοίχημα για τον ΣΥΡΙΖΑ από την αρχή της ελληνικής κρίσης ήταν το αν θα μπορέσει να αλλάξει τους όρους της συζήτησης σχετικά με το ελληνικό δημόσιο χρέος. Το ζητούμενο για εμάς ήταν αν θα μπορούσαμε να βάλουμε στη θέση της παράλογης ιδέας ότι το πρόβλημα του χρέους μπορούσε να λυθεί μέσω της λιτότητας, τις πραγματικές και ιστορικά δοκιμασμένες λύσεις για την υπέρβασή του. Ακόμα και σήμερα για εμάς προέχει να πείσουμε, μέσα και έξω από ένα πεδίο διαπραγμάτευσης, ότι η υπέρβαση της ελληνικής κρίσης είναι εφικτή μέσα από μια αναδιαπραγμάτευση του χρέους με μερική διαγραφή και βιώσιμους όρους αποπληρωμής του με ρήτρες ανάπτυξης, ότι η απάντηση στο χρέος είναι οι πολιτικές ανάπτυξης, ότι η απάντηση στο χρέος είναι οι γενναίες πολιτικές δίκαιης αναδιανομής εισοδήματος μέσω ενός νέου φορολογικού συστήματος.

Συσκοτίζει η συζήτηση για το νόμισμα Η συζήτηση περί ευρώ ή δραχμής, κατά την άποψή μου, δεν κάνει τίποτα παρά να συσκοτίζει όλα τα παραπάνω πραγματικά επίδικα, ενώ η ίδια η διαπραγμάτευση έχει πολλά και πιο ισχυρά εργαλεία από το νόμισμα, που

γνωρίζουν και αυτοί, και εμείς ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί από καμία από τις δύο πλευρές. Τι προβλέπετε για την κατάληξη αυτού του τελευταίου γύρου διαβουλεύσεων μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας; Δυστυχώς, τίποτα το ευχάριστο. Η τρόικα δεν παρουσιάζεται διατεθειμένη να υποχωρήσει στις απαιτήσεις της. Εξάλλου, το μεγαλύτερο μέρος όσων ζητάει σήμερα είναι τμήμα όσων προβλέπονταν στα προηγούμενα Μνημόνια. Η κυβέρνηση σήμερα είναι παγιδευμένη μεταξύ της δογματικής προσκόλλησής της στις επιταγές των δανειστών και στους ρη-

Η υπέρβαση της ελληνικής κρίσης είναι εφικτή μέσα από μια αναδιαπραγμάτευση του χρέους, με μερική διαγραφή και βιώσιμους όρους αποπληρωμής του με ρήτρες ανάπτυξης. Η απάντηση στο χρέος είναι οι πολιτικές ανάπτυξης

τορικούς λεονταρισμούς απέναντι σε προσυμφωνημένα μέτρα.

κενό;

Πόσο ευρύ είναι στην πραγματικότητα το δημοσιονομικό

Νομίζω ότι τελικά κυβέρνηση και τρόικα συγκλίνουν στην εκτίμηση κοντά στο 1 δισ. Το ζήτημα προέκυψε καθώς η κυβέρνηση προσπάθησε για πολιτικούς λόγους να προεγγράψει το πλεόνασμα του 2013 και το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2014. Υπάρχουν πτυχές του οικονομικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ (π.χ. φορολογία) που χρήζουν μεγαλύτερης αποσαφήνισης; Νομίζω ότι τον τελευταίο χρόνο ο ΣΥΡΙΖΑ έχει κάνει σημαντικά βήματα και σε επίπεδο δημόσιας εκφοράς όσο και σε επίπεδο επεξεργασίας στην διαμόρφωση μιας πειστικής εξόδου από την κρίση.

Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ Ουσιαστικά, λέει τέσσερα θεμελιακά πράγματα. Πρώτον, σταθεροποίηση των μισθών στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα προκειμένου να ανασταλεί το συνεχιζόμενο υφεσιακό σπιράλ. Δεύτερον, πραγματική προσαρμογή του τραπεζικού συστήματος στα σημερινά δεδομένα, με αναδιάρθρωση των κόκκινων δανείων, ανακεφαλαιοποίηση και εγγυήσεις, μέσα από ισχυρή δημόσια παρουσία, για την επανέναρξη της χρηματοδότησης της οικονομίας. Τρίτον, κινητοποίηση δημό-

Ελπίζω και εύχομαι ο κύριος πρωθυπουργός στο μέλλον να πάψει να προσπαθεί να αντλεί πολιτική υπεραξία από αιφνίδια μικροπροβλήματα υγείας και αδιαθεσίες των πολιτικών του αντιπάλων. Τις προάλλες ήρθε στη Βουλή ο φάκελος για τη διαχείριση κονδυλίων του Πανεπιστημίου Κρήτης, την εποχή που ήσασταν αντιπρύτανης. Ποια είναι η απάντησή σας στο θέμα; Η υπόθεση στην πραγματικότητα έχει πρακτικά λήξει. Οι καταλογισμοί που είχε επιβάλει προ δεκαετίας ο τότε οικονομικός επιθεωρητής Κρήτης, για κονδύλια πληρωμής μισθών και υπερωριών, έχουν ακυρωθεί με διαδοχικές αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Εκκρεμεί μία εξαίρεση για ένα κονδύλι ασφάλισης του προσωπικού που τελεί υπό διευθέτηση, ελλείψει δόλου φυσικά. Συνεπώς το ποινικό σκέλος, που είναι αυτόνομο, μένει να εκδικαστεί. Για όποιον ενδιαφέρεται, όλη η υπόθεση είναι αναρτημένη στο σάιτ του πανεπιστημίου, είναι σε δημόσια θέα, με κάθε λεπτομέρεια εδώ και χρόνια. Τώρα, στην περίπτωσή μου, η απόφαση είναι παράτυπη, όπως το λέει ρητά ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, καθώς η άρση της ασυλίας έπρεπε να είχε ζητηθεί πριν από την «παραπομπή» μου, όχι μετά. Η ανακίνιση του όλου ζητήματος, όμως, δεν έχει να κάνει μόνο με τη στοχοποίηση εμένα και του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά πολύ περισσότερο με την προσπάθεια να στιγματιστεί η ίδια η ακαδημαϊκή κοινότητα και τα πανεπιστήμια, τα οποία δέχονται μία αδιανόητη επίθεση εδώ και μερικά χρόνια και στις μέρες μας φυσικά.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

EΡΤ

ΑΓΛΑΪΑ ΚΥΡΙΤΣΗ:

Εισέβαλαν στην ΕΡΤ όπως έχουν εισβάλει στη ζωή μας «Βρέθηκα μπροστά σε μια κάμερα έχοντας στην πλάτη μου μια διμοιρία αστυνομικών, που έδιναν όμως με την παρουσία τους την πραγματική εικόνα της καθημερινότητάς μας» λέει λίγες ώρες μετά το δελτίο ειδήσεων της Πέμπτης η δημοσιογράφος Αγλαΐα Κυρίτση που ανέλαβε να βγάλει στον αέρα ένα μοναδικό στα τηλεοπτικά χρονικά πρόγραμμα. «Δεν μας τρόμαξε τίποτα, χάσαμε μονάχα ένα κτήριο, αλλά δεν χάσαμε τον στόχο μας» συνεχίζει, καθώς μαζί με τους συναδέλφους της προετοιμάζει το δελτίο της επόμενης ημέρας. Μια ομάδα δημοσιογράφων και τεχνικών, αποφασισμένοι να παραμείνουν προσηλωμένοι στο έργο τους ακόμη και από το πεζοδρόμιο. «Το ζωντανό πρόγραμμα της Πέμπτης ήταν μια ηχηρή απόδειξη πως παρά τα εμπόδια μπορούμε να συνεχίσουμε» είναι τα λόγια της δημοσιογράφου που πέντε μήνες τώρα δίνει καθημερινά το «παρών» στον αγώνα της «ανοιχτής ΕΡΤ». Με συμπαραστάτες τους αλληλέγγυους πολίτες που περικύκλωσαν ειρηνικά το Ραδιομέγαρο, «βρήκαμε ακόμη μεγαλύτερη δύναμη για να συνεχίσουμε τον αγώνα μας ώς την τελική δικαίωση» λέει στην «Αυγή» και αναφέρεται με θλίψη σε όλους αυτούς «που ενώ κρατιόμασταν για μέρες χέρι με χέρι ένα πρωί έλειψαν από δίπλα μας».

ΠΕΝΤΕ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΤΗΣ ΕΡΤ ΜΙΛΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΤ

Ο δεύτερος θάνατος της ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΠΕΤΡΟΣ ΚΑΤΣΑΚΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ

Η παρουσιάστρια του ιστορικού αυτού δελτίου ειδήσεων, φορτισμένη από τη συγκίνηση των πρωτόγνωρων στιγμών δίνει το στίγμα της συνέχισης του αγώνα. «Θα είμαστε εδώ κάθε μέρα, από το πρωί ώς το βράδυ, για να κρατήσουμε ζωντανή τη φωνή της ΕΡΤ ακόμη και από το πεζοδρόμιο τουλάχιστον μέχρι τις 17 του Νοέμβρη, οπότε και θα αποφασίσουμε ξανά για τις επόμενες κινήσεις μας» εξηγεί και μας αφήνει για να πάρει μέρος στη σύσκεψη των δημοσιογράφων τής ΕΡΤ για το επόμενο δελτίο ειδήσεων.

ΝΙΚΟΣ ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ:

Τη νύχτα της Πέμπτης πήγα σπίτι και φίλησα με περηφάνια τα παιδιά μου «Με τη Μαριλένα και τον Νίκο Ιωαννίδη δεν χρειάστηκε να πούμε πολλά. Απλά κοιταχτήκαμε στα μάτια, όπως κάναμε κάθε πρωί πέντε μήνες τώρα, και είπαμε με ένα βλέμμα πως ξεκινάμε και σήμερα» είναι τα λόγια του Νίκου Αγγελίδη, που από τις 11 το πρωί ως τις 8 το βράδυ κράτησε ακούραστος κι αυτός το μικρόφωνο της ζωντανής εκπομπής έξω από το Ραδιομέγαρο. Του ζητάμε να συγκρίνει την εισβολή των ΜΑΤ με το μαύρο της 11ης Ιουνίου και απάντησή του είναι αφοπλιστική. «Το μαύρο του Κεδίκογλου ήταν ένας πραγματικός βιασμός που τότε με τραυμάτισε βαριά, μα η αστυνομική εισβολή δεν με πτόησε, αντιθέτως με έκανε να νιώσω ακόμα πιο δυνατός» είναι τα λόγια του δημοσιογράφου της ΕΡΤ. Συγκινημένος κι αυτός από τη συμπαράσταση του κόσμου, ξεχνά την κούραση και μιλά μονάχα για την αποφασιστικότητα των συναδέλφων του. «Ότι και να κάνουν, όσες διμοιρίες και να φέρουν, δεν θα μπορέσουν να μας φιμώσουν» λέει με πείσμα και συνεχίζει υποστηρίζοντας πως «δεν πρέπει να σιγήσει η φωνή της ελεύθερης ΕΡΤ, γιατί αυτή εκφράζει σήμερα το ελεύθερο φρόνημα ενός λαού που δεν ανέχεται την καταπάτηση των δικαιωμάτων του. Φορτωμένος με ένσημα είκοσι χρόνων στο ρεπορτάζ, ο Νίκος Αγγελίδης μιλάει για την ιστορικότητα των στιγμών έξω από την αστυνομοκρατούμενη ΕΡΤ, εξηγώντας «πως αυτή τη στιγμή δεν μπρούμε και δεν είμαστε ικανοί να αντιληφθούμε τη σημασία των όσων κάνουμε, αυτό όμως που σίγουρα ξέρω είναι με πόση υπερηφάνεια γύρισα τα ξημερώματα σπίτι μου και φίλησα τα παιδιά μου». Μιλά κι αυτός με θλίψη για τους συναδέλφους του που εγκατέλειψαν νωρίς τον αγώνα, λέγοντας χαρακτηριστικά πως «κάποιοι έφυγαν επειδή, όπως είπαν είχαν παιδιά να μεγαλώσουν, μόνο που εγώ στα δικά μου παιδιά ακόμα και αν πεινάσουν αύριο, θα έχω το θάρρος να τους πω ότι έκανα το σωστό».

Στο διάστημα που μεσολάβησε από το μαύρο του Κεδίκογλου ώς τις χειροπέδες του Δένδια, η κυβέρνηση άθελά της έδωσε την ευκαιρία στους εργαζόμενους της ΕΡΤ να πάρουν τη δημόσια ραδιοτηλεόραση στα χέρια τους και να δώσουν εξετάσεις στο πανελλήνιο σε έναν ανοιχτό αγώνα αξιοπρέπειας. Για πέντε ολόκληρους μήνες, η αυτοδιαχειριζόμενη ΕΡΤ, παρά τις τεχνικές δυσκολίες, τις αντιξοότητες και την συστηματική συκοφάντηση των εργαζομένων, κέρδισε το στοίχημα της ανοιχτής και πολυφωνικής ενημέρωσης. Το βάρος που έπεσε στους ώμους μιας μεγάλης ομάδας ανθρώπων, στην πορεία φάνηκε ασήκωτο γι’ αυτούς που δεν άντεξαν και γι’ αυτούς που υπάκουσαν στα κελεύσματα του Μάναλη και του Καψή. Αυτοί που άντεξαν και έμειναν στο Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής, στις εγκαταστάσεις της ΕΤ3 και στα κτήρια των περιφερειακών ραδιοφωνικών σταθμών όλους αυτούς τους μήνες κατάφεραν με τις προσπάθειές τους να κρατήσουν ζωντανή τη φωνή μιας κοινωνίας που αγωνίζεται και αντιστέκεται στην κυβερνητική βαρ-

βαρότητα και τον αυταρχισμό. Άνοιξαν τις πύλες, τα στούντιο και τα μικρόφωνα σε φορείς, σωματεία, συλλογικότητες και πολίτες που βρίσκονται αποκλεισμένοι από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Έδωσαν βήμα και λόγο σε όλους αυτούς που συστηματικά απαξιώνονται από τα δελτία των οκτώ και έγιναν «αγκάθι» στο μάτι μιας κυβέρνησης που μέσω των επιχειρηματικών διαύλων της μεταφέρει κάθε βράδυ το τηλεοπτικό κοινό σε μια εικονική πραγματικότητα. Η αυτοδιαχειριζόμενη ΕΡΤ χαρακτηρίστηκε «κατάληψη» και οι εργαζόμενοι βαφτίστηκαν παράνομοι, με την κυβέρνηση να σκηνοθετεί και να προετοιμάζει την επιβολή του δόγματος του νόμου και της τάξης στο δήθεν κέντρο ανομίας της Αγίας Παρασκευής. Τα ξημερώματα της Πέμπτης η κυβέρνηση με τη δύναμη των κλομπ προχώρησε στην έξωση των εργαζομένων, επιχειρώντας να φιμώσει όχι μια ομάδα αγωνιστών, αλλά την ελεύθερη και δημοκρατική έκφραση της πλειοψηφίας του ελληνικού λαού εντός και εκτός συνόρων.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΕΡΤ

ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΚΑΤΣΙΜΗ:

Την αγάπησαν και όσοι δεν την έβλεπαν παλιά Είχε βάλει ξυπνητήρι στις 6. Δυο ώρες μετά θ’ άνοιγε το πρόγραμμα της Πέμπτης με την εκπομπή «Πρωινή Ενημέρωση» μαζί με τον Νίκο Αγγελίδη. Το κινητό της όμως χτύπησε νωρίτερα. «Με πήραν δέκα λεπτά πριν. Μου λένε τα ‘μαθες; Μπήκαν τα ΜΑΤ στην ΕΡΤ! Δεν το περίμενα». Η Μαριλένα Κατσίμη, όπως και εκατοντάδες ακόμα εργαζόμενοι είδαν για δεύτερη φορά μέσα σε λίγους μήνες το ίδιο έργο. «Μαύρο στο μαύρο». Ξαφνικά. Το τηλέφωνό της χτυπούσε συνεχώς από φίλους που ήθελαν να μάθουν τι έγινε και ξένους συναδέλφους που ζητούσαν μια δήλωση. «Οποιοσδήποτε πάει ν’ αντισταθεί έρχεται αντιμέτωπος με μια τιμωρία. Τους διοικητικούς τους έθεσαν σε αργία, εμάς μας συλλαμβάνουν», ήταν η εξήγησή της. Το έργο της ΕΡΤ δεν σβήνεται με μονοκοντυλιά. Τους τελευταίους 5 μήνες κατάφερε να αντιπαρατάξει ένα διαφορετικό μοντέλο ενημέρωσης κι ο κόσμος την αντάμειψε. Καθημερινά η σελίδα της είχε «100.000 επισκέψεις και την ημέρα της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα φτάσαμε τις 900.000». Κατάφερε να κερδίσει ανθρώπους που δεν την παρακολουθούσαν πριν την 11η Ιουνίου κι αυτό γιατί «είχε να προσφέρει κάτι διαφορετικό στην ψυχαγωγία,

Οι χειροπέδες στα κάγκελα το στούντιο στο πεζοδρόμιο Μόλις λίγες ώρες μετά την εισβολή των ΜΑΤ στις εγκαταστάσεις της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, ο ζωντανός οργανισμός της αυτοδιαχειριζόμενης ΕΡΤ, που γεννήθηκε και ενηλικιώθηκε μέσα σε πέντε μήνες, κατάφερε να ανασυνταχθεί και να λειτουργήσει ξανά. Η φωνή και η εικόνα των εργαζόμενων από το πρωί της Παρασκευής βγήκε και πάλι στον αέρα. Από το πεζοδρόμιο της Λεωφόρου Μεσογείων και μέσω του Διαδικτύου το σήμα της ελεύθερης ΕΡΤ ταξίδεψε ξανά σε εκατοντάδες χιλιάδες δέκτες. Σε πείσμα της κυβερνητικής αστυνομοκρατίας, οι εργαζόμενοι μετέφεραν το τηλεοπτικό στούντιο ανάμεσα στους χιλιάδες πολίτες που βρέθηκαν συμπαραστάτες στον αγώνα τους. Μια μαραθώνια ζωντανή εκπομπή ξεκίνησε το πρωί και κατέληξε σε ένα δελτίο ειδήσεων στις εννιά το βράδυ, μπροστά στον αστυνομικό φραγμό και στις ασπίδες.

στην ενημέρωση. Μια εναλλακτική φωνή, κόντρα στη μονοτονία των στρατευμένων μέσων. Το βλέπαμε από τα μηνύματα που μας έστελναν». Η λύση για το μέλλον της ΕΡΤ, σύμφωνα με τη Μ. Κατσίμη, είναι η συνεργασία. «Το ιδανικό θα ήταν να ανοίξει πάλι η ΕΡΤ. Να γίνουν οι εκκαθαρίσεις που θα εξασφαλίσουν την εξυγίανσή της και να λειτουργήσει σύμφωνα με τις πραγματικές της δυνατότητες. Αφού έκλεισε όμως, ας έρθουν από τη ΔΤ να συζητήσουμε και να δράσουμε συνδυαστικά».

ΝΙΚΟΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ:

Δεν είμαστε ούτε ήρωες ούτε καταληψίες Τα πόδια του με δυσκολία τον κρατούν μετά από ένα εικοσιτετράωρο αρχισυνταξίας πάνω στο οδόστρωμα της Λ. Μεσογείων. Κάτω από συνθήκες που θυμίζουν καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, ανέλαβε να στήσει το ζωντανό πρόγραμμα της ΕΡΤ μετά την έξωση από τις εγκαταστάσεις της Αγίας Παρασκευής. «Δεν υπήρχε κανένας σχεδιασμός παρ’ ότι όλοι φοβόμασταν πως μια μέρα θα μας πέταγαν κυριολεκτικά στον δρόμο και το πρωί της Πέμπτης λειτουργήσαμε όλοι μας μηχανικά». Εξηγεί το πώς οργανώθηκε εκ των ενόντων η ζωντανή εκπομπή που βγήκε από την ιστοσελίδα του ertopen.gr, με τη βοήθεια των τεχνικών του Press Project. Παραδέχεται πως «με αλχημείες και πολλή προσπάθεια καταφέραμε να βγούμε στον αέρα γιατί δουλειά μας ήταν και είναι η ενημέρωση» λέει ο Νίκος Ιωαννίδης και περιγράφει τις πρώτες

ώρες που ακολούθησαν της εισβολής των ΜΑΤ. «Η θλίψη των πρώτων ωρών μετατράπηκε γρήγορα σε μια δημιουργική οργή που έλεγε πως δεν θα τους περάσει ούτε αυτή τη φορά» και συμπληρώνει με υπερηφάνεια πως «μέσα σε λίγα λεπτά εμφανίσθηκαν τόσοι εθελοντές να προσφέρουν από κάτι ώστε να τα καταφέρουμε». Και όλα αυτά υπό το βλέμμα εκατοντάδων πολιτών που παρακολουθούσαν με ενδιαφέρον ένα μελίσσι δημοσιογράφων και τεχνικών να τρέχουν ακατάπαυστα ώστε να μη χαθεί ούτε λεπτό μέσα στο μαύρο της κυβέρνησης. «Με την άκρη του ματιού μου κοιτούσα όλον αυτόν τον κόσμο γύρω μου και ένιωθα πως πρέπει να βιαστούμε και τη δύναμη που μας έδιναν με την παρουσία τους έπρεπε γρήγορα να τους την επιστρέψουμε με τη μορφή της ενημέρωσης».

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΜΕΝΕΓΑΚΗΣ:

Το κλείσιμο της ΕΡΤ εξελίχθηκε σε άνοιγμα προς την ελευθερία Ήταν από τους εμπνευστές του πανό «Η ΕΡΤ είναι και θα μείνει ανοικτή», που κρέμεται έξω από τα γραφεία στην Αγ. Παρασκευή και ξεχωρίζει από μακριά. Δεν αισθάνεται χαμένος που επέλεξε τον δρόμο του αγώνα. Αντιθέτως, νιώθει περηφάνια που στη δυσκολότερη στιγμή στην ιστορία της ΕΡΤ ήταν παρών και κουβάλησε το δικό του κομμάτι ευθύνης «σε μια μεγάλη αποστολή». Στην αρχή, όταν τα πάντα ακόμα ήταν νωπά από τον ξαφνικό θάνατο της ΕΡΤ, κανείς δεν μπορούσε να οραματιστεί το μέλλον. «Ήταν αντίδραση σε μια απόφαση που θέλησαν να μας επιβάλουν». Στην πορεία, το εγχείρημα των εργαζομένων έδωσε σάρκα και οστά στην ελπίδα ότι όχι μόνο η δημόσια ραδιοτηλεόραση θα παραμείνει ανοικτή αλλά και ανεξάρτητη. «Το σημαντικότερο όλων όσων κάναμε αυτούς του μήνες ήταν ότι κόψαμε τον ομφάλιο λόρο με την κρατική εξουσία,

που θεωρούσε ότι η δημόσια τηλεόραση ήταν τσιφλίκι της. Το κλείσιμο της ΕΡΤ εξελίχθηκε στο άνοιγμα της πόρτας προς την ελευθερία». Η λειτουργία της άλλαξε. Η ιεραρχία έπαψε να υφίσταται, οι αποφάσεις λαμβάνονταν από κοινού, αμεσοδημοκρατικά. Η ενημέρωση δε ήταν πλήρης. «Βρίσκομαι στην ΕΡΤ από το 2002 ως αθλητικός ρεπόρτερ. Για πρώτη φορά είδα στο δελτίο ολοκληρωμένο ρεπορτάζ για μπάσκετ, ποδόσφαιρο, άλλα σπορ και μηχανοκίνητο αθλητισμό». Ο κόσμος ανταποκρίθηκε. «Η ΕΡΤ με τη μορφή που πήρε υπερψηφίστηκε από το κοινό. Το σημερινό, όπως και κάθε επέμβαση δεν μπορούν να λειτουργήσουν ως γομολάστιχα. Ο κόσμος πλέον ξέρει τι θέλει». Η λύση είναι για τον ίδιο η κυβερνητική υποχώρηση. «Να αναγνωρίσουν το λάθος τους. Είναι δύσκολη απόφαση, αλλά θα αποδείκνυε ότι δεν έχουν απώτερη σκοπιμότητα. Ή μήπως έχουν;».

Μιλούν στην «Αυγή» για την ΕΡΤ Νίκος Αλιβιζάτος, Νάνος Βαλαωρίτης, Βασίλης Βασιλικός, Μιχάλης Γρηγορίου, Μάρω Δούκα, Γιώργος Κιμούλης, Ιωάννα Καρυστιάνη, Ροβήρος Μανθούλης, Χρόνης Μπότσογλου, Θανάσης Παπακωνσταντίνου ΣΕΛ. 53

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

EΡΤ

ΔΥΟ ΔΩΡΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΤΗ ΔΙΑΠΛΟΚΗ

Ψηφιακές άδειες και ψηφιακό δίκτυο στα ιδιωτικά κανάλια Η εκχώρηση των ψηφιακών συχνοτήτων στα κανάλια δωρεάν και χωρίς διαγωνισμό δεν είναι το μοναδικό δώρο της κυβέρνησης για τις υπηρεσίες υποστήριξης που της παρέχουν. Στα σκαριά βρίσκεται «μεγάλο κόλπο», σύμφωνα με το οποίο όχι μόνο αντικειμενικά πετάνε τη δημόσια τηλεόραση εκτός της διαδικασίας για τον ψηφιακό «πάροχο δικτύου», αλλά φροντίζουν ώστε η δημόσια τηλεόραση να χρηματοδοτήσει τους ιδιωτικούς σταθμούς (μέσω της Digea) να αναπτύξουν το δίκτυο των ψηφιακών πομπών τους σε όλη τη χώρα. Ιδού με ποιον τρόπο. Η κυβέρνηση, με υπουργική απόφαση, έχει θέσει ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα για την ψηφιοποίηση 156 σημείων εκπομπής σε όλη τη χώρα -σύμφωνα με τον ψηφιακό χάρτη- ώς τον Οκτώβριο του 2014. Στο χρονοδιάγραμμα αυτό η δημόσια τηλεόραση είναι αδύνατο να καταφέρει να αντεπεξέλθει, δεδομένης της γνωστής κατάστασης στην οποία την έχει φέρει η κυβέρνηση. Σε διάστημα τριών χρόνων έχουν ψηφιοποιηθεί μόλις 13 σημεία εκπομπής, περιλαμβανομένου του Υμηττού. Σημειωτέον, η ΕΡΤ ήταν πρωτοπόρα μέχρι πριν από ένα χρόνο, οπότε πάγωσαν τα σχέδια διαγωνισμού για την προμήθεια ψηφιακών κεραιών. Ο τότε πρόεδρος της ΕΡΤ και σημερινός εκκαθαριστής της Γκίκας Μάναλης ουδέποτε προώθησε ψηφιακές επενδύσεις, παρά τις εισηγήσεις, προφανώς διότι τα «σχέδια» ήταν άλλα. Καθώς αναμένεται στις αρχές του 2014 ο διαγωνισμός για την εκχώρηση άδειας «ψηφιακού παρόχου» (σε εταιρείες όπως η Digea, o OTE, η Nova / Forthnet - η δημόσια τηλεόραση δεν λαμβάνει μέρος γιατί είναι εκ του νόμου ψηφιακός πάροχος) το πιθανότερο είναι άδεια να λάβει η Digea (κονσόρτσιουμ των μεγάλων ιδιωτικών καναλιών), που θα είναι μοναδικός «πάροχος δικτύου», κάτι που προωθείται από τους όρους του διαγωνισμού. Δεδομένου ότι η δημόσια τηλεόραση δεν θα είναι σε θέση να αναπτύξει το δικό της δίκτυο, καθώς ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά, θεωρείται πιθανό να μη δραστηριοποιηθεί ως «πάροχος δικτύου», αλλά να προσφύγει στην Digea προκειμένου να αγοράσει την υπηρεσία. Με τον τρόπο αυτό, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, θα χρηματοδοτήσει και την ψηφιοποίηση των ιδιωτικών καναλιών. Θα προσφέρει τις υποδομές και τις εγκαταστάσεις της, με πλήρη εξοπλισμό, σε 156 σημεία εκπομπής σε όλη τη χώρα, τα οποία θα διαχειρίζεται η Digea χωρίς καμία επένδυση σε υποδομή, ενώ και η εξαγορά των ψηφιακών πομπών θα περάσει από την εταιρεία στα μεγάλα κανάλια. ΑΓΓΕΛΑ ΝΤΑΡΖΑΝΟΥ

ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΩΝ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΠΟΥ ΕΞΕΛΙΣΣΟΝΤΑΙ ΣΕ PATRNERS ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Στην ΕΡΤ αστυνομία, στο MEGA ασυλία

ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΑΣ ΝΤΑΡΖΑΝΟΥ

Οι χειροπέδες στην καγκελόπορτα της ΕΡΤ, όσο και η δωρεάν παραχώρηση των ψηφιακών συχνοτήτων στα ιδιωτικά κανάλια δήθεν «προσωρινά», σύμφωνα με την κυβέρνηση-, δύο κινήσεις μέσα σε μία βδομάδα, και η κυβέρνηση ολοκλήρωσε τον πρώτο κύκλο του σχεδιασμού της για τα ΜΜΕ: ενίσχυση των ιδιωτικών καναλιών από τη μία πλευρά και υποβάθμιση και περιθωριοποίηση για τη δημόσια τηλεόραση. Καθόλου πρωτότυπο, δεδομένου ότι ακριβώς την ίδια πολιτική, σκανδαλώδους ενίσχυσης του ιδιωτικού τομέα και εγκληματικής εγκατάλειψης του δημόσιου, εφαρμόζει στον τομέα της Υγείας, της Παιδείας, της Ασφάλισης, της Ενέργειας, των Μεταφορών. Όταν βρει ευκαιρία δε, ισοπεδώνει δημόσιο και ιδιωτικό τομέα μαζί. Η περίπτωση των ΜΜΕ είναι ίδια, όμως με ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που έχουν πολιτική σημασία. Η κυβέρνηση εξαρτάται από τα ΜΜΕ, κάτι που

Στο περιθώριο η δημόσια τηλεόραση δεν ισχύει για τον Κατσέλη ή τη ΒΙΟΧΑΛΚΟ. Τα ΜΜΕ στηρίζουν και αναπαράγουν τις πολιτικές της και δημιουργούν τη συναίνεση για τις αποφάσεις της. Τον χειραγωγικό ρόλο των ΜΜΕ δεν μπορεί να παίξει ούτε η Sprider, ούτε τα καταστήματα Fokas. Συνεπώς, τα ΜΜΕ, οι τηλεοράσεις όπως είναι σήμερα, πρέπει να επιβιώσουν πάση θυσία. Η κυβέρνηση έτσι ενισχύει τα media με κάθε δυνατό τρόπο, ανταποδίδοντας την «εξυπηρέτηση». Παρ’ ότι είναι καταχρεωμένα, συνεχίζουν να λαμβάνουν δάνεια, την ώρα που έχουν κλείσει από έλλειψη ρευστότητας δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις. Παρ’ ότι και ο τελευταίος άνεργος πληρώνει φόρο από το... ε-

πίδομα ανεργίας, οι τηλεοπτικοί σταθμοί δεν πληρώνουν τα τέλη που τους αναλογούν. Εάν στο παρελθόν οι τηλεοπτικοί σταθμοί διατηρούσαν ένα επίπεδο σχετικής αυτονομίας, σήμερα έχουν μεταβληθεί σε partners της κυβέρνησης. Για τον δημόσιο τομέα η κυβέρνηση ακολουθεί άλλη πολιτική. Τον περασμένο Ιούνιο διέλυσε τη δημόσια τηλεόραση της ΕΡΤ εν μία νυκτί. Μαύρο μπαμ και κάτω. Τώρα, μετά τη διεθνή κατακραυγή, επιχειρεί να ξαναστήσει δημόσια τηλεόραση, ξεκινώντας από τη μεταβατική ΔΤ, η οποία δεν έχει κανένα έρεισμα, δεν έχει καμία διαφάνεια στην οργάνωση, τη λειτουργία και τη στελέχωσή της. Η ΔΤ εξαρτάται απολύτως από τον κρατικό προϋπολογισμό και τον επιβαρύνει, ενώ λειτουργεί χειραγωγούμενη από την κυβέρνηση. Η διάδοχος ΝΕΡΙΤ προγραμματίζεται να γίνει ο νέος δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας, χωρίς όμως επαρκή εχέγγυα ανεξαρτησίας. Με περιορισμένες λειτουργίες, με ένα μόνο κανάλι αρχικά, αν και προγραμματίζονται δύο, με άγνωστο αριθμό ραδιοφωνικών σταθμών. Προγραμματίζεται μικρή και περιορισμένη.

Δημόσια και ιδιωτικά ΜΜΕ, η κυβέρνηση τα «κανόνισε» μέσα σε μια βδομάδα Α. Θωράκισε τα ιδιωτικά κανάλια με κάθε δυνατό μέσο, ως ανταπόδοση για τη στήριξή τους στην κυβέρνηση και τις υφεσιακές μνημονιακές πολιτικές της. Η δυνατότητα των τηλεοπτικών σταθμών να συνεχίσουν να εκπέμπουν και στη νέα τεχνολογία της ψηφιακής τηλεόρασης χωρίς νόμιμες άδειες -δηλαδή χωρίς διαγωνιστική διαδικασία για την εκχώρηση του φάσματος συχνοτήτων που καταλαμβάνουν, το οποίο αποτελεί δημόσια περιουσία- και χωρίς βεβαίως να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις που προβλέπει ο νόμος (2592/2007) για τους ψηφιακούς σταθμούς: o Καταβολή ελάχιστου εγγυημένου κεφαλαίου, ήτοι 12 εκατ. ευρώ για τα μεγάλα κανάλια και τουλάχιστον 2 εκατ. ευρώ για τα μικρότερα. o Οικονομικό αντάλλαγμα υπέρ του ελληνικού Δημοσίου για τη χρήση των συχνοτήτων, που ορίζεται σε 2% επί των ακαθαρίστων εσόδων ετησίως και πάντως όχι κάτω του 1 εκατ. ευρώ. Για τους μικρότερους και περιφερειακούς σταθμούς το αντάλλαγμα περιορίζεται σε 200.000 - 250.000 ευρώ. o Υποχρεώσεις διαφάνειας του ιδιοκτησιακού τους καθεστώτος, ασυμβίβαστα των μετόχων με τελεσίδικες αποφάσεις για εγκληματικές πράξεις, όπως μεταξύ άλλων απάτη και νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, εγγυήσεις οικονομικής βιωσιμότητας, ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα. Πόσα είναι τα τηλεοπτικά κανάλια που πληρούν σωρευτικά τους παραπάνω όρους και είναι σε θέση να ανταποκριθούν; Πόσοι θα έπαιρναν νόμιμη άδεια βάσει των παραπάνω προϋποθέσεων; Η de facto νομιμοποίησή τους, «προσωρινά», όπως εδώ και 24 χρόνια, και στην ψηφιακή εκπομπή, τους δίνει τη δυ-

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΕΡΤ νατότητα να συνεχίσουν να εκπέμπουν στο ίδιο άναρχο καθεστώς, το οποίο επεκτείνεται στα επόμενα χρόνια και στην επόμενη τεχνολογία. Η απουσία διαγωνιστικής διαδικασίας προστατεύει τις υπάρχουσες επιχειρήσεις, καθώς κλείνει τον κύκλο των όποιων τυχόν υποψήφιων που θα ήθελαν να δραστηριοποιηθούν στον χώρο της τηλεόρασης, οδηγώντας αναγκαστικά τον όποιο νέο επενδυτή να αγοράσει τηλεοπτική επιχείρηση από τις ήδη υπάρχουσες, οι οποίες στο παρελθόν δημιουργήθηκαν με κατάληψη συχνότητας. Κανονική πειρατεία, δηλαδή. Είναι ακριβώς ο τρόπος με τον οποίο ο Γ. Κουρής έχτισε την τηλεοπτική «αυτοκρατορία» του. Όμως δεν αποκλείονται μόνο οι επενδυτές, αλλά και κοινωνικές συμμετοχικές προσπάθειες που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν, επί παραδείγματι από την πανεπιστημιακή κοινότητα, ή τους δήμους, ή ακόμη και συνεταιριστικές προσπάθειες από επαγγελματίες του χώρου. Β. Με την εκκένωση της ΕΡΤ, μια πράξη επίδειξης πυγμής και αυταρχισμού, η κυβέρνηση «καθαρίζει» με μια «εκκρεμότητα» και επιχειρεί να βάλει μπροστά τη ΔΤ να δουλέψει για την ελληνική προεδρία της Ε.Ε. Αφού διέλυσε την ΕΡΤ, αναζητά τώρα τρόπο τηλεοπτικής κάλυψης, στην οποία η ΔΤ δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί, μέσα ή έξω από το Ραδιομέγαρο. Όμως, κανένα πρόβλημα. Η ελληνική προεδρία θα καλυφθεί με τη βοήθεια ιδιωτικών συνεργείων και στούντιο, τα οποία αναμένεται να κοστίσουν ο κούκος αηδόνι, κονδύλια απευθείας από τον κρατικό προϋπολογισμό. Κανένα πρόβλημα. Θα απολυθούν επιπλέον καμιά 200ριά δημόσιοι υπάλληλοι και τα λεφτά θα βρεθούν... o Η επόμενη μέρα για τη ΔΤ ξεκινάει σε δύο εβδομάδες, οπότε και θα ολοκληρωθεί η μετεγκατάσταση από την Κατεχάκη στο Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής. Σύμφωνα με τον Παντελή Καψή, υφυπουργό αρμόδιο για τη δημόσια τηλεόραση, η ΔΤ θα είναι σε θέση να εκπέμπει τηλεοπτικό σήμα από το Ραδιομέγαρο στις επόμενες δεκαπέντε ημέρες. Η εισβολή των ΜΑΤ στο Ραδιομέγαρο δεν επέτρεψε καμία διαδικασία παράδοσης - παραλαβής. Ενός είδους καταγραφή των εγκαταστάσεων και των μηχανημάτων έγινε με την ιδιότυπη μέθοδο της... βιντεοσκόπησης, από την οποία, λένε, δεν προέκυψαν σημάδια βανδαλισμού... Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η ΝΕΡΙΤ θα αναλάβει σταδιακά να προχωρήσει τον προγραμματισμό του νέου φορέα. Στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι η δημιουργία δύο τηλεοπτικών καναλιών και άγνωστος ακόμη αριθμός ραδιοφωνικών σταθμών, με προσωπικό γύρω στα 1.200 άτομα. Προς το παρόν, η χώρα βολεύεται όπως - όπως με μισό τηλεοπτικό και μισό ραδιοφωνικό σταθμό. o Η επόμενη μέρα για τους εργαζόμενους της ΕΡΤ, πέντε μήνες μετά το λουκέτο, συνεχίζεται με εκπομπή σήματος έξω από τα κάγκελα της ΕΡΤ, την οποία έχουν καταλάβει αστυνομικές δυνάμεις. Οι εκπομπές, από ένα αυτοσχέδιο στούντιο έξω από το Ραδιομέγαρο, σε κλίμα σε συγκινησιακά φορτισμένο και με φόντο τις αστυνομικές δυνάμεις και τα ΜΑΤ, κάνουν ήδη τον γύρο του κόσμου. Οι ίδιοι δηλώνουν ότι παραμένουν στο Ραδιομέγαρο της ΕΡΤ κάθε μέρα και θα συνεχίσουν να εκπέμπουν. Στο επόμενο διάστημα θα ρίξουν το βάρος τους στη στήριξη της ΕΡΤ-3 και των περιφερειακών σταθμών της ΕΡΑ, ενώ θα συνεχίσουν διαδικτυακά από την Αθήνα, από τον ιστότοπο του ertopen.gr.

Ρήγματα κορυφής για χάρη των... καναλαρχών Απρόβλεπτη κατάληξη είχε η πρωτοβουλία της κυβέρνησης να «περάσει» νύκτωρ από τη Βουλή διάταξη με την οποία χαρίζει στους καναλάρχες ψηφιακές άδειες. Ούτε ένας πολιτικός αρχηγός δεν ψήφισε τη σκανδαλώδη διάταξη, ενώ στη Ν.Δ. και στο ΠΑΣΟΚ βγήκαν οι εσωκομματικοί σκελετοί από τις ντουλάπες. Αυτό διότι δύο «πρώην» επέλεξαν να βαδίσουν στο τεντωμένο σχοινί εύθραυστων εσωκομματικών ισορροπιών και να θέσουν σε δοκιμασία τις σχέσεις τους με τους «νυν». Ο λόγος για τον Γ. Παπανδρέου, που καταψήφισε τη διάταξη, και τον Κ. Καραμανλή, που επέλεξε -για αμιγώς πολιτικούς λόγους- να απέχει της ψηφοφορίας. Κατά της διάταξης τάχθηκε και ο πρώην πρόεδρος της Βουλής, Απ. Κακλαμάνης. Ο πρώην πρωθυπουργός, Γ. Παπανδρέου, είχε προϊδεάσει για την αρνητική στάση του, καθώς όταν είχε εισαχθεί προς ψήφιση στη Βουλή η διάταξη, στις 12 Οκτωβρίου, είχε εκδώσει σκληρή ανακοίνωση, κατακεραυνώνοντας την κυβέρνηση και προαναγγέλλοντας τη στάση του με τη φράση «αυτή η ρύθμιση δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή». Έτσι, την περασμένη Τρίτη, ο πρώην πρωθυπουργός καταψήφισε, προκαλώντας νευρικότητα στο ΠΑΣΟΚ και στο επιτελείο του Ευ. Βενιζέλου. Βεβαίως, θέμα διαγραφής του δεν ετέθη, καθώς στην περίπτωση αυτή ο νυν πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης θα φαινόταν να... θέτει εκτός κόμματος τον Γ. Παπανδρέου για χάρη των καναλαρχών!

Ο Γ. Παπανδρέου καταψήφισε τη διάταξη, ενώ ο Κ. Καραμανλής απείχε της ψηφοφορίας

«Πάγος» στο Μαξίμου Η διαφοροποίηση του Γ. Παπανδρέου δεν ήταν η μόνη και το ΠΑΣΟΚ δεν ήταν το μόνο κόμμα που αντιμετώπισε «παραφωνία κορυφής». Το ίδιο έγινε και στη Ν.Δ., με τον πρώην πρωθυπουργό, Κ. Καραμανλή, να απέχει συνειδητά από την ψηφοφορία. Μάλιστα, ήταν η πρώτη φορά που ο πρώην πρωθυπουργός δεν έδωσε το «παρών» σε ονομαστική ψηφοφορία, αφού ο Κ. Καραμανλής έχει επιλέξει να μη δίνει «δικαίωμα» στους επικριτές του να τον κατηγορήσουν πως δεν στηρίζει τον Αντ. Σαμαρά ή αποσταθεροποιεί την κυβέρνηση. Σε κάθε περίπτωση, συνεργάτες του Κ. Καραμανλή επιβεβαίωναν ότι η απουσία του πρώην πρωθυπουργού ήταν «πολιτική» και υπενθύμιζαν δύο θέματα: πρώτον, τη μάχη που είχε δώσει κατά των «νταβατζήδων» ο πρώην πρωθυπουργός (νόμος περί βασικού μετόχου κ.ά.) αλλά και τον νόμο που είχε «περά-

σει» επί θητείας του, ο οποίος προέβλεπε ότι οι καναλάρχες θα πλήρωναν «ενοίκιο» για να χρησιμοποιούν τις δημόσιες συχνότητες. Σε κάθε περίπτωση, αμφότεροι οι «πρώην» επέλεξαν, σε ένα «λεπτό» και «ευαίσθητο» θέμα για την κυβέρνηση, να δείξουν πως δεν ταυτίζονται σε όλα με τη συ-

γκυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου και τις επιλογές τους. Μένει να διαπιστωθεί αν η διαφοροποίηση Καραμανλή-Παπανδρέου έγινε για λόγους υστεροφημίας ή για το χτίσιμο ενός προφίλ που θα βοηθούσε στην ολική πολιτική επαναφορά τους... ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΑΡΘΡΑ

Ευκαιρία, αλλά για ποιους; ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΗ

Προ ολίγων ημερών πάρθηκε μια απόφαση ιδιαίτερα σημαντική, και για τη χώρα μας. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μείωσε στο 0,25% το βασικό επιτόκιο από 0,50% που ήταν. Η πλειοψηφία του Συμβουλίου και ο πρόεδρος Μ. Ντράγκι ήξεραν τι αποφάσισαν και πολύ περισσότερο έγινε σαφές από τη δημόσια διαφωνία των Γερμανών, του πρόεδρου της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας της Γερμανίας Γιενς Βάιτμαν και του εκτελεστικού μέλους Γιόργκ Άσμουσεν - στη συνεδρίαση τους στήριξαν και άλλοι. Στόχος είναι η ανακοπή της πτώσης του πληθωρισμού της Ευρωζώνης που έχει πέσει στο 0,7% και η αποτροπή των υφεσιακών πιέσεων. Περισσότερο ρευστότητα, πιο φθηνό το ευρώ στις αγορές, πιο φθηνός ο δανεισμός των τραπεζών από την ΕΚΤ. Αμέσως εμφανίστηκαν οι χαρμόσυνες ειδήσεις στην Ελλάδα για τις τράπεζες. Είναι δανεισμένες 72 δισ. ευρώ (όχι η ανακεφαλαιοποίηση, αυτή είναι στο κρατικό χρέος) και υπολογίζεται ό-

τι η εξοικονόμηση τόκων από τη μείωση του επιτοκίου θα είναι 200 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Βάζουν όμως οι ηγεσίες των τραπεζών στη ζυγαριά τη μείωση εσόδων από τα δάνεια τα συνδεδεμένα με το ευρωπαϊκό επιτόκιο και φαίνεται να επικεντρώνονται στο πώς θα μειώσουν τα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων. Κουβέντα, αυτές τις πρώτες μέρες, για τη μετακύλιση του οφέλους από την αύξηση της ρευστότητας της ΕΚΤ στην οικονομία, στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Οι λογικοί άνθρωποι -και οι οπαδοί και οι αντίπαλοι της απόφασης- περιμένουν, όπως έγραψαν οι Financial Times: «Τη μείωση των επιτοκίων είναι βέβαιο ότι θα καλωσορίσουν θερμά οι πολιτικοί κι επιχειρηματικοί κύκλοι της Ελλάδας, της Ιταλίας και άλλων οικονομικά ευάλωτων κρατών. Η επικρατούσα άποψη σε αυτές τις χώρες ήταν ότι η ΕΚΤ έδρασε υπερβολικά επιφυλακτικά στην κρίση χρεών και τραπεζών της Ευρώπης, διευρύνοντας την απόκλιση ανάμεσα στον βόρειο πυρήνα, όπου οι εταιρείες έχουν πρόσβαση σε φθηνό δανεισμό, και τη νότια περιφέρεια, όπου τα δάνεια είναι απείρως πιο ακριβά».

Όμως άλλη είναι η πραγματικότητα. Παρά τα πολιτικά λόγια που κάθε τόσο ακούμε για τη ρευστότητα, δεν υπάρχει προγραμματισμός για τη μετακύλιση, για να φθάσει στις επιχειρήσεις η

Η μείωση του επιτοκίου της ΕΚΤ φθηναίνει το δανεικό χρήμα, είναι ίσως μοναδική ευκαιρία. Θα φθάσει στην οικονομία, στις επιχειρήσεις, η ρευστότητα των τραπεζών ή θα ροκανιστεί σε χρηματοπιστωτικές κερδοφορίες επιτείνοντας την ανεργία;

μείωση της ΕΚΤ. Και το χειρότερο, δεν υπάρχει ενασχόληση για να ασκηθούν οι κατάλληλες πιέσεις προς τις Τράπεζες, που ζουν από το κρατικό χρέος.

ΚΤ δεν περιορίζονται στην εξοικονόμηση τόκων για τις ελληνικές τράπεζες. Είναι κυρίως ο φθηνότερος περαιτέρω δανεισμός.

Δεν πρόκειται για το πελατειακό ζήτημα εξυπηρέτησης και πάλι των γνωστών και ημετέρων δανειοληπτών ούτε για μοίρασμα χρημάτων στους «εκτός». Πρόκειται για τον ένα από τους δύο μηχανισμούς της ύφεσης. Ο ένας είναι η μείωση των δαπανών του Δημοσίου στην κρατικοκεντρική οικονομία μας. Ο δεύτερος είναι ο στραγγαλισμός της ιδιωτικής οικονομίας από τη συνεχή μείωση της ρευστότητας - και λόγω του κουρέματος του χρέους, που εξαΰλωσε και τα αποθεματικά των ταμείων...

Το πολιτικό και κοινωνικό ερώτημα είναι πρώτης σημασίας: ποιοι θα ωφεληθούν στην Ελλάδα από την απόφαση της ΕΚΤ. Το ίδιο σύστημα που έχει εμπλακεί στον στραγγαλισμό της ιδιωτικής οικονομίας, λειτουργώντας ακόμη και σαν μηχανισμός ροής κεφαλαίων εκτός της χώρας; Εξυπηρετώντας πάλι με αδιαφάνεια «ρουφήχτρες» που μετά φεσώνουν τον λογαριασμό;

Η αντιστροφή της πολιτικής που εφαρμόζεται, η αύξηση και όχι η μείωση της ρευστότητας, είναι το επείγον μέτρο για την Ελλάδα, για τη δυσθεώρητη ανεργία. Και αυτό δεν είναι ευθύνη μόνον της πολιτικής εξουσίας, αλλά και των τραπεζών. Έως πότε θα ασχολούνται με τη διασφάλιση προνομίων μικρού μέρους της ελληνικής κοινωνίας; Τα οφέλη από την απόφαση της Ε-

Ή θα στηριχθούν επιτέλους επιχειρήσεις και ιδιώτες που έχουν ανάγκη τραπεζικού χρήματος για να ξεκινήσουν μια δουλειά, και μεγάλη, π.χ. βιομηχανική ή τουριστική, άλλοι για να κρατηθούν, να μην κλείσουν; Η μείωση του επιτοκίου της ΕΚΤ είναι ίσως μοναδική ευκαιρία στις σημερινές συνθήκες. Θα φθάσει στην οικονομία, στις επιχειρήσεις, η ρευστότητα των τραπεζών ή θα ροκανιστεί στις (αφορολόγητες) χρηματοπιστωτικές κερδοφορίες επιτείνοντας την ανεργία ;

Δεν ισιώνει με τίποτα αυτός ο γιαλός; ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΡΗΣΤΟΥ

Κυβέρνηση, Σαμαράς, Βενιζέλος, Μνημόνια, τρόικες, είναι όλα αποδομημένα. Κανένας απλός πολίτης δεν έχει πλέον αμφιβολίες για το πού πάει το πράγμα. Όποιος θέλει σοβαρά να αγωνιστεί για την απαλλαγή της χώρας από τους επίορκους παραβάτες του Συντάγματος και των νόμων, οφείλει να συμβάλει και να απαιτήσει την ενότητα και κατά συνέπεια την αποτελεσματικότητα της βασικής εναλλακτικής λύσης, του ΣΥΡΙΖΑ. Οφείλει να κατανοήσει πως για τη μεγιστοποίηση της εμπιστοσύνης του ελληνικού λαού χρειάζονται συμμαχίες και διευρύνσεις, αν ο στόχος είναι η σωτηρία της πατρίδας μας. Βεβαιώθηκα για μια ακόμη φορά πως αυτό είναι το μείζον ζήτημα του πολιτικού αγώνα την Τετάρτη το μεσημέρι, στην υπό καταρρακτώδη βροχή πορεία στο πλαίσιο της 24ωρης γενικής απεργίας. ΣΥΝΕΠΗΣ, από τις 11 το πρωί ήμουν στο Μουσείο, εκεί όπου είχε δοθεί το ραντεβού των Συριζαίων. Βολεύτηκα κάτω από μια ομπρέλα του καφέ στο Μουσείο και όταν ξεκίνησε η πορεία βγήκα παίρνοντας θέση πίσω από το μπλοκ της Αυτόνομης Παρέμβασης. Λίγο πιο πίσω ήταν μια ομάδα με σημαίες της ΔΕΑ, της συ-

νιστώσας του ΣΥΡΙΖΑ που έλαβε παράταση (εύλογου;) χρόνου μέχρι να αποφασίσει αν θα αυτοδιαλυθεί και θα ενσωματωθεί ή θα αποχωρήσει, καθώς το συνέδριο αποφάσισε την ενοποίηση όλων των συνιστωσών σε ενιαίο κόμμα. Εντάξει, με τις σημαίες δεν είχα κανένα πρόβλημα, αν και έχουν περάσει 4 μήνες από το συνέδριο. Κυριαρχούσε όμως το σύνθημα «Α-νυ-πα-κοή, απεργία γενική.» Από το 1974 και μετά, οι τροτσκιστικές ομάδες δεν το αλλάζουν με τίποτα, παρ’ ότι έχουν περάσει σχεδόν 40 χρόνια! Οι τότε 20σάρηδες, που σήμερα έχουν περάσει τα 60, εξακολουθούν να επιμένουν πως αν δεν ισιώσει ο γιαλός, δεν γίνεται τίποτα! Το ίδιο σύνθημα ακούστηκε και από πιο μπροστά, όπου -από ό,τι είδα- ήταν το μπλοκ του ΣΕΚ, τροτσκιστικής συνιστώσας της ΑΝΤΑΡΣΥΑ. ΠΑΜΕ παρακάτω. Το ρεπερτόριο των συνδικαλιστών της προσκείμενης στον ΣΥΡΙΖΑ Αυτόνομης Παρέμβασης άλλαξε ελαφρά το σύνθημα των τροτσκιστών, με την ντουντούκα να αντηχεί «απεργία γενική μέχρι την ανατροπή». Κάποια στιγμή μπήκα στον πειρασμό να ρωτήσω από ποιες ρεαλιστικές συνθήκες προκύπτει αυτό το σύνθημα, αλλά ευτυχώς συγκρατήθηκα. Συνεχίζουμε. Από το ίδιο μπλοκ άκουσα και δύο «κλεμμένα» από το ΠΑΜΕ συνθήματα. Το πρώτο έλεγε «Χωρίς εσένα γρανάζι δεν γυρνά, εργάτη, μπορείς χωρίς α-

Για να σταθείς στο σημερινό διεθνές αλλά και εσωτερικό περιβάλλον, απαιτείται ευφυΐα, πειθαρχία, σχέδιο με εναλλακτικές λύσεις και κυρίως συμμετοχή και συμπαράσταση από όσον το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού λαού

φεντικά.» Ήθελα να ήξερα πόσοι από αυτούς που το φώναζαν ήταν εργάτες και αν δεν ήταν, αν έχουν μπει ποτέ σε κάποιο εργοστάσιο της σημερινής εποχής. Αν έχουν δει πώς γυρνάνε τα γρανάζια, βρε αδερφέ. Παλιότερα, ένα βαπόρι μπορεί να είχε έως και 100 άτομα πλήρωμα. Σήμερα ένα πλοίο του ίδιου μεγέθους ταξιδεύει ασφαλέστερα, το πολύ με πλήρωμα 10-15 ατόμων. Δεν είναι άξιο μελέτης το τι μεσολάβησε; ΑΛΛΑ ας πάμε και στο δεύτερο

σύνθημα, και αυτό του ΚΚΕ, αλλά της περιόδου της Αλέκας Παπαρήγα, γιατί πριν, επί Χαρίλαου Φλωράκη, εθεωρείτο αριστερίστικη απόκλιση. Το σύνθημα λοιπόν έλεγε. «Νόμος είναι το δίκιο του εργάτη, του απολυμένου, του άνεργου και του μετανάστη». Πάλι στην παρανομία βρέθηκα. Ούτε εργάτης είμαι, ούτε απολυμένος, ούτε άνεργος, ούτε μετανάστης. Σαράντα ολόκληρα χρόνια μετά την πτώση της χούντας, είκοσι τρία μετά την εξαφάνιση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» και τη μετατροπή της Κίνας και του Βιετνάμ σε καπιταλιστικές οικονομίες, και ακόμα δεν μπορούμε να ξεπεράσουμε τα αυτονόητα. Και το αυτονόητο είναι, πως απέναντι στον παγκόσμιο νεοφιλελεύθερο αρπακτικό καπιταλισμό, με όποιες αντιθέσεις των μεγάλων δυνάμεων του, ένα κομμάτι της Αριστεράς συμπεριφέρεται λες και δεν έχει αλλάξει τίποτα στον κόσμο, πολιτικά και τεχνολογικά. Ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ δεν επέλεξε τις Θερμοπύλες γιατί ήταν δειλός, αλλά για να περιορίσει το στρατηγικό πλεονέκτημα των Περσών. Και ο ΕΛΑΣ ανέβηκε στα βουνά και κρύφτηκε στις πόλεις και τα χωριά, ως αντιστάθμισμα στη δύναμη πυρός των Γερμανών κατακτητών. Δεν τους κάλεσε στον κάμπο της Κωπαΐδας για αναμέτρηση με τουφέκια εναντίον των πάντσερ. Θέλω να πω ότι για να αναλάβεις την εξουσία που μόνον ο

ελληνικός λαός διά της ψήφου του μπορεί να σου αναθέσει και κυρίως για να αντέξεις εκεί προς όφελος του λαού, είναι δύσκολο όσο οι δέκα άθλοι του Ηρακλή μαζί και ίσως δεν φτάνουν. Για να σταθείς στο σημερινό διεθνές αλλά και εσωτερικό περιβάλλον, απαιτείται ευφυΐα, πειθαρχία, σχέδιο με εναλλακτικές λύσεις και κυρίως συμμετοχή και συμπαράσταση από όσον το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού λαού. ΣΕ ΚΑΝΕΝΑΝ από όσους αισθάνονται ότι βρισκόμαστε σε προεπαναστατική περίοδο δεν μπορεί κανείς να απαγορεύσει να διεκδικήσει την εξουσία και τη σοσιαλιστική οικοδόμηση σε αυτήν εδώ τη... νησίδα με τη σιδερένια καθοδήγηση της επαναστατικής εξουσίας (χωρίς κανέναν εργάτη). Δόξα τω Θεώ, όπως τα μέτρησε και ο Μανώλης Γλέζος, πενήντα αριστερά κόμματα έχει ο τόπος. Γιατί πρέπει, στα τελευταία βαγόνια του ΣΥΡΙΖΑ, κάποιοι που δεν τους αρέσει το δρομολόγιο και ο προορισμός να τραβάνε διαρκώς τα χειρόφρενα; Και τι θα κερδίσουν αν η ορμητική αμαξοστοιχία στην οποία θέλει να επιβιβαστεί περισσότερος του 27% κόσμος εκτροχιαστεί ή δεν φτάσει ποτέ στον προορισμό της; Από μια άποψη λοιπόν, ευτυχώς που η πορεία της Τετάρτης -λόγω βροχήςήταν μεταξύ μας. dchristou52@gmail.com

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Λ. ΡΑΝΤΑΛ ΡΕΪ ερευνητής του Levy Institute, καθηγητής Οικονομικών:

Οι χώρες του Νότου να απειλήσουν με αποχώρηση από την Ευρωζώνη Aπό το 1998 ακόμη, προειδοποιούσατε, σε βιβλίο σας με τίτλο «Κατανοώντας το Μοντέρνο Χρήμα», για την τρέλα της Ευρωπαϊκής Νομισματικής Ένωσης, που διαχωρίζει τη νομισματική πολιτική από τη δημοσιονομική. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η «θεωρία σύγχρονου χρήματος», της οποίας είστε υπέρμαχος, προέβλεψε την κρίση του ευρώ που ξέσπασε λίγα χρόνια πριν και συνεχίζει δυναμικά έως σήμερα, με χώρες όπως η Ελλάδα να είναι στα πρόθυρα της πλήρους κατάρρευσης; Eίναι η Ευρωζώνη κάτι παραπάνω από ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών και δημόσια χρέη; Ναι, το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών μόνο χειροτερεύει τα πράγματα. Στις ΗΠΑ έχουν 50 ομόσπονδες πολιτείες και όλες χρησιμοποιούν το δολάριο και σε πολλά ζητήματα λειτουργούν όπως τα κράτη της Ευρωζώνης. Πολλές πολιτείες έχουν ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών, όμως δεν προκαλούνται κρίσεις από αυτά και ο λόγος είναι ότι έχουμε το δικό μας νόμισμα και κοινή δημοσιονομική πολιτική η οποία χαράσσεται από την Ουάσινγκτον, που εκδίδει και το νόμισμά της. Η Ευρώπη δεν έχει Ουάσινγκτον και γι’ αυτό τα ελλείμματα στις τρέχουσες συναλλαγές τείνουν να μεταφράζονται σε δημόσια ελλείμματα προϋπολογισμού. Αυτά τα ελλείμματα δεν μπορούν να τα διαχειριστούν οι εθνικές κυβερνήσεις της Ελλάδας και των άλλων κρατών της Ευρωζώνης, γιατί δεν είναι πλέον κυρίαρχα κράτη. Όταν έγραφα αυτό το βιβλίο ήμουν στο Ινστιτούτο Levy από το 1992. Ο Γουίν Γκόντλι έγραφε και προέβλεπε αυτήν την κρίση. Έλεγε ότι αν διαχωρίσεις τις χώρες από το νόμισμά τους τότε χάνουν τον έλεγχο της δημοσιονομικής τους πολιτικής και μετατρέπονται σε αποικίες. Οπότε η Ελλάδα έχει γίνει αποικία, νομίζω όλοι ξέρουμε ποιας χώρας. Όλα αυτά ήταν εύκολα προβλέψιμα. Αποικία της Γερμανίας η Ελλάδα λοιπόν... Η Γερμανία είναι σίγουρα ο μεγάλος νικητής. Μπορούμε να συζητάμε αν η Ευρωζώνη σχεδιάστηκε έτσι, ή αν συνέβη καταλάθος. Αλλά μια χώρα με εμπορικό πλεόνασμα και πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών, σε σύγκριση με τα άλλα κράτη του ευρώ, αναπόφευκτα θα κέρδιζε λόγω των δημοσιονομικών περιορισμών. Η θεωρία που ανέπτυξε ο Γκόντλι στην πορεία του, ήταν να δει τα ισοζύγια των τομέων της

μανία, που έχει πια κοινό νόμισμα με όλους τους άλλους, παραμένει ανταγωνιστική. Οι Γερμανοί από την άλλη θεωρούν πως υπέφεραν πολλά, ενώ οι άλλες χώρες όχι, και ότι τώρα τους ζητούν να τις σώσουν. Άρα η εσωτερική πολιτική ατζέντα επιβάλλει στους εκλεγμένους πολιτικούς να δρουν με τρόπο που δεν ωφελεί το σύνολο της Ευρώπης.

Ο Λ. Ράνταλ Ρέι (L. Randall Wray, ανώτατος μελετητής του Levy Institute, καθηγητής του University of Missouri - Kansas City) βρέθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα αυτήν την εβδομάδα, καθώς ήταν ένας εκ των ομιλητών του διεθνούς διήμερου συνεδρίου που διοργάνωσε το Οικονομικό Ινστιτούτο Levy, με τη στήριξη του ιδρύματος Ford, που ολοκληρώθηκε χθες με μεγάλη επιτυχία. Ο Λ. Ράνταλ Ρέι, εκ των ακαδημαϊκών οι οποίοι είχαν προβλέψει σε ανύποπτο χρόνο την κρίση της Ευρωζώνης, μίλησε στο συνέδριο για το «θανάσιμο ψεγάδι» στον σχεδιασμό της Ευρωζώνης. Στην «Αυγή» τόνισε ότι η σημερινή κατάσταση εξυπηρετεί μόνον τη Γερμανία και προτείνει όλες οι χώρες του Νότου να απειλήσουν με ομαδική έξοδο από την Ευρωζώνη, καθώς, όπως υποστηρίζει, καμία χώρα δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα μόνη της.

Ρεαλιστικά μιλώντας, ποιες εναλλακτικές πολιτικές θα μπορούσαν να εφαρμοστούν από τις υπερχρεωμένες χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης;

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

οικονομίας. Έχουμε τρία ισοζύγια: του ιδιωτικού τομέα, του δημόσιου και του εξωτερικού. Αν κάποιος από τους τρεις τομείς είναι ελλειμματικός, πρέπει κάποιος άλλος να είναι πλεονασματικός. Το πρόβλημα είναι πως, όταν μια χώρα δεν έχει πλεόνασμα στον ιδιωτικό τομέα τότε δημιουργείται κρίση ιδιωτικού χρέους. Αυτό ακριβώς συνέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο ιδιωτικός τομέας ήταν ελλειμματικός. Αυτά τα ελλείμματα είναι εξαιρετικά επικίνδυνα και πάντα οδηγούν σε κρίση. Στην περίπτωση των ΗΠΑ το έλλειμμα επωμίστηκε ο δημόσιος τομέας επιτρέποντας στον ιδιωτικό να γίνει πλεονασματικός ξανά, άρα τα καταφέρνουμε με τα ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών. Τέτοια ελλείμματα υπήρχαν, άλλωστε, από τη διακυβέρνηση του Ρόναλντ Ρίγκαν, άρα τα καταφέρνουμε επειδή ο δημόσιος τομέας μας μπορεί να το αντέξει. Το πρόβλημα με τα κράτη της Ευρωζώνης είναι ότι, αν έχουν ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών, θα πρέπει να τα αντισταθμίσει ο δημόσιος τομέας. Όταν ο δημόσιος τομέας παρουσιάζει έλλειμμα, όμως, έχεις μπελάδες. Οι αγορές, με τα κριτήρια και τα όριά τους, που ασφαλώς όλοι ξεπερνούν, -ακόμη και η Γερμανία έβγαινε εκτός ορίων για χρόνια-, όμως μετά οι αγορές φοβήθηκαν και ανέβασαν τα επιτόκια. Και τότε μπαίνεις σε ένα θανατηφόρο σπιράλ χρέους, όπου, καθώς αυξάνονται τα επιτόκια, αυξάνονται και τα χρέη, οι αγορές τρομάζουν ακόμη περισσότερο κ.ο.κ. Το 2010 η Ελλάδα επέλεξε να μπει σε πρόγραμμα στήριξης, αρνούμενη αναδιάρθρωση του χρέους. Το πρόγραμμα στήριξης συνταγογράφησε σκληρή λιτότητα

ως τον μόνο δρόμο. Η συνταγή αποδείχθηκε πλήρως αποτυχημένη. Ωστόσο, δύο χρόνια μετά, ήρθε άλλο ένα πακέτο «διάσωσης», με τις ίδιες καταστροφικές πολιτικές. Γιατί η Γερμανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβάλλουν σκληρή λιτότητα αφού είναι πλέον προφανές ότι το «φάρμακο» σκοτώνει τον ασθενή; Πρέπει να γίνει ελάφρυνση χρέους στην Ελλάδα, πρέπει να

μειωθεί ο λόγος του χρέους, χρειάζεστε μια ξένη εγγύηση και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να το κάνει αυτό. Η ΕΚΤ μπορεί να βοηθήσει να μειωθούν τα επιτόκια. Νομίζω ότι αρχικά ίσως πίστεψαν πως κάτι τέτοιο θα λειτουργούσε: να μπει μια τάξη στα δημοσιονομικά, να σφίξει το ζωνάρι, και τα προβλήματα θα λύνονταν. Αλλά πιστεύω, πλέον, πως δεν βγάζει πουθενά. Γιατί επιμένουν τότε;

Η Γερμανία είναι σίγουρα ο μεγάλος νικητής. Μπορούμε να συζητάμε αν η Ευρωζώνη σχεδιάστηκε έτσι, ή αν συνέβη καταλάθος. Αλλά μια χώρα με εμπορικό πλεόνασμα και πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών, σε σύγκριση με τα άλλα κράτη του ευρώ, αναπόφευκτα θα κέρδιζε λόγω των δημοσιονομικών περιορισμών

Noμίζω πως επιμένουν λόγω της εσωτερικής πολιτικής ατζέντας. Αυτό είναι το πρόβλημα. Δεν έχετε αντίστοιχο της Ουάσινγκτον, που να μπορεί να μεσολαβεί. Έχετε ανεξάρτητα κράτη, οι πολιτικοί των οποίων εκλέγονται από τους πολίτες της χώρας τους, όχι από τους Ευρωπαίους. Η Γερμανία είναι γεγονός πως κατάφερε με πραγματικούς όρους να κρατήσει για σχεδόν μία δεκαετία σταθερούς τους μισθούς και αυτό τους έκανε εξαιρετικά ανταγωνιστικούς. Όλες οι άλλες χώρες του ευρώ επέτρεψαν την αύξηση των μισθών -δεν κατηγορώ κανέναν, απλώς αναφέρω τα γεγονότα. Η Γερμανία είχε πολλά πλεονεκτήματα, η γερμανική ενοποίηση και η είσοδος τόσων ανθρώπων στην αγορά εργασίας κράτησε χαμηλά τους μισθούς. Η Γερμανία έγινε ο παραγωγός χαμηλού κόστους στην Ευρώπη. Πριν από το ευρώ κάτι τέτοιο δεν θα είχε τα ίδια αποτελέσματα για τη Γερμανία διότι το μάρκο θα ανατιμούνταν και κάτι τέτοιο θα είχε αντίκτυπο στην ανταγωνιστικότητά της. Προ του ευρώ είχαμε άλλους ισχυρούς εξαγωγείς: την Ιταλία και τη Γαλλία, αλλά μετά το ευρώ η Γερ-

To κυριότερο πρόβλημα είναι ότι καμία χώρα δεν μπορεί να λύσει τίποτε μόνη της. Το να προσπαθεί να μειώσει τις δαπάνες και να αυξήσει τη φορολογία δεν μειώνει τα ελλείμματα, άρα βλέπουμε επανειλημμένως ότι η δημοσιονομική λιτότητα δεν μειώνει τα ελλείμματα στον προϋπολογισμό, απλώς επιβραδύνει κι άλλο την οικονομία προκαλώντας περαιτέρω ζημιά. Θα βοηθούσε ένα μέτωπο των χωρών του Νότου; Noμίζω πως το μόνο πράγμα που θα κάνει την ηγεσία της Ευρώπης να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να βρεθεί άλλη δημοσιονομική λύση, πρέπει να γίνει κεντρικά και όχι περιφερειακά. Η λύση θα πρέπει να δίνει περισσότερη δημοσιονομική εξουσία στα κράτη - μέλη και κάτι τέτοιο γίνεται δίνοντας περισσότερα ευρώ για να ξοδέψουν, ώστε να μη χρειάζεται οι χώρες της περιφέρειας να δανείζονται. Η όποια λύση πρέπει να έρθει από το κέντρο και όχι από το κάθε κράτος - μέλος. Ο μόνος τρόπος να τους πιέσετε να χαράξουν άλλη πολιτική είναι απειλώντας πως θα αποχωρήσετε από την Ευρωζώνη. Μια αριστερή κυβέρνηση πρέπει να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο αποχώρησης από το ευρώ; Αν πρόκειται να αποχωρεί μία χώρα τη φορά, η απειλή δεν είναι πιστευτή. Άρα, εάν απειλήσει όλος ο Νότος πως θα αποχωρήσει, τότε ναι, έχετε πιθανότητες. Είναι πολύ συχνό αυτό στην πολιτική. Η διάσπαση των αντιπολιτευόμενων δυνάμεων μειώνει τη δύναμή τους, η ισχύς εν τη ενώσει. Ο αγώνας κατά της λιτότητας πρέπει να είναι ενωτικός, να συστρατεύσει όλες τις χώρες του Νότου να απειλήσουν ότι θα αποχωρήσουν ως μέτωπο.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

AΡΘΡΑ

Ωραίο μου πλυντήριο... Ναι, χωρίς αμφιβολία, ο κίνδυνος είναι υπαρκτός. Και άμεσα ορατός. Όποιος δεν το βλέπει, απλώς εθελοτυφλεί. Ο κίνδυνος να εμφανιστεί ως θύμα η Χρυσή Αυγή. Ο κίνδυνος να απενοχοποιηθεί εξ αυτού και, ίσως, να κερδίσει ή να ανακτήσει συμπάθειες. Ο κίνδυνος να «ισοφαριστούν» οι εντυπώσεις έναντι των δικών της εγκλημάτων. Ο κίνδυνος να ξαναβγεί στον αφρό. Ο κίνδυνος να διεκδικήσει (και να πετύχει;) ρόλο ισότιμου συνομιλητή στον δημόσιο λόγο. Ναι, χωρίς αμφιβολία, ο κίνδυνος είναι υπαρκτός. Και άμεσα ορατός... ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΪΚΟΥ

Εδώ κι ένα μήνα η Δημοκρατία πασχίζει, όχι εύκολα, διόλου εύκολα, να οργανώσει μια σταθερή γραμμή άμυνας απέναντι στους εχθρούς της. Επιχειρεί να περιορίσει, όσο γίνεται, τη νεοναζιστική απειλή. Και φαινόταν πως μπορούσε, ίσως, να τα καταφέρει. Ώσπου ήρθε το διπλό φονικό του Νέου Ηρακλείου. Που απειλεί να ανατρέψει τα πάντα. Να βρεθούμε δηλαδή μπροστά σε θεαματικά πισωγυρίσματα. Και τα πρώτα σημάδια τα βλέπουμε ήδη. Με «επισπεύδοντες» πρωταγωνιστές, φυσικά, όπως πάντα, τα κανάλια. Με λυρικές συγκινησιακού χαρακτήρα κορώνες και με σχεδόν πλήρη αποσιώπηση της πραγματικής φύσης της Χ.Α., ως εγκλημα-

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ

Η εξουσιαστική επιθετικότητα, μαζί με τις επιμέρους καταστροφές, ανοίγει πολλά μέτωπα συγχρόνως, δημιουργεί έξυπνα ένα χάος λαϊκών διαμαρτυριών, κινηματικών συγκρούσεων, θεσμικών αντιδικιών. Αυτό το σκόρπισμα είναι ένα κατόρθωμα της τροϊκανής κυβερνητικής τεχνικής. Το χάος των κινητοποιήσεων αποκλιμακώνει την ένταση του κάθε αιτήματος, διαιρεί τη σύνταξη ενιαίας και συγκεντρωμένης πολιτικής φωνής, απορυθμίζει την παραγωγή δομημένης και σχεδιασμένης αντίρρησης, αντίστασης, αντιπρότασης, χαώνει και την κοινοβουλευτική δουλειά. «Όλοι στους δρόμους» για την ΕΡΤ, «όλοι στους δρόμους» για τα πανεπιστήμια, για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια, για το κλείσιμο των αμυντικών βιομηχανιών, για το χαράτσι, για τον φόρο ακινήτων, για την άρση του ποσοστού απολύσεων, για το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές, για τη μείωση των επικουρικών συντάξεων, για το 1 ευρώ στις συνταγές, για τα 25 ευρώ στην εισαγωγή στα νοσοκομεία, για την τάδε εφορία που φεύγει, για τα σχολεία που συνενώνονται, για τους ένστολους, για το κόψιμο των δέντρων στις πλατείες κ.λπ. κ.λπ. Μικρά και μεγάλα αιτήματα, που το ένα καρφώνει το άλλο, που το ένα αποδυναμώνει το άλλο, διάσπαρτες φωνές, σκόρπιες απελπισίες, που α-

τικής νεοναζιστικής οργάνωσης. Λες και ξαφνικά η Ιστορία πήρε μια γομολάστιχα και διέγραψε ό,τι ξέρουμε, ό,τι ζήσαμε, ό,τι υποστήκαμε τα τελευταία χρόνια. Μέχρι και τον Κασιδιάρη σχεδόν «κανονικό» αποθαυμάσαμε τελευταία, να... καταδικάζει τις επιθέσεις κατά των μεταναστών και, φυσικά, τη βία «απ’ όπου κι αν προέρχεται». Με τη δέουσα τηλεοπτική μέριμνα, εννοείται. Εκείνο δηλαδή που, με συγκινητική υπευθυνότητα, προσπάθησαν ν’ αποτρέψουν οι γονείς και οι συγγενείς των θυμάτων. Την πολιτική αξιοποίηση της

τραγωδίας εκ μέρους της Χ.Α. Την παίρνουν τώρα επάνω τους κάποια «μέσα». Και το «ξέπλυμα» δεν φαίνεται να παίρνει τέλος. Έτσι ώστε η αποτρόπαια δολοφονία των νεαρών χρυσαυγιτών στο Ηράκλειο, εκτός από την τραγικότητα του ίδιου του γεγονότος, εκτός από το ενδεχόμενο ν’ ανοίξει έναν διαρκή κύκλο αίματος, δεν αποκλείεται να αποβεί και πολιτικά μοιραία. Για την -όποια τέλος πάντων- ομαλότητα των εξελίξεων. Για την ίδια τη Δημοκρατία...

Να μη δοθεί «χώρος» στους καλοθελητές Θα πρέπει να πούμε πως, σε πρώτη φάση, οι δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις διαχειρίστηκαν με ψυχραιμία και σοβαρότητα την πρόσφατη τραγική εξέλιξη. Κάποιοι μίλησαν για αμηχανία. Ας ελπίσουμε πως δεν πρόκειται περί αυτού, αλλά για συνειδητά υπεύθυνη στάση. Που πάει να πει ότι θα συνεχίσουν, χωρίς «επιφυλάξεις», ό,τι ξεκίνησαν. Προς την κατεύθυνση της περιφρούρησης της Δημοκρατίας. Πως θα ολοκληρωθεί η νομοθετική, η δικαστική και, προπά-

ντων, η πολιτική προσπάθεια πάταξης του νεοναζιστικού φαινομένου, η αποτροπή της νεοναζιστικής απειλής. Και πως δεν θα παραχωρηθεί «χώρος» σε όλους εκείνους (που δεν είναι λίγοι, και μέσα στο κυβερνών κόμμα, ακόμη και στο στενό πρωθυπουργικό περιβάλλον), που θα προτιμούσαν να πέσει η Χ.Α. στα μαλακά. Ξέρετε, οι πολύ γνωστοί οπαδοί της θεωρίας του «αδελφού κόμματος». Εκείνοι που προσδοκούν κομματικά οφέλη διά της «κολακείας» των... απλώς παραπλανημένων ψηφοφόρων της «μεγάλης παράταξης» και, φυσικά, του επαναπατρισμού τους. Ο άλλος κίνδυνος, ο εξ ίσου σοβαρός, είναι να αναβιώσει η άθλια «θεωρία των δύο άκρων». Όπου ως ο «άλλος» ακραίος πόλος δεν ορίζεται, από τους καλοθελητές, η τρομοκρατία, αλλά η Αριστερά. Και οι κοινωνικοί αγώνες. Και επ’ αυτού, δυστυχώς δεν μπορούμε να είμαστε και πολύ αισιόδοξοι. Και διόλου ήσυχοι ασφαλώς. Καθώς η σχετική προσπάθεια δεν εντοπίζεται μόνο σε τύπου Φαήλου ακροδεξιούς «ακτιβισμούς», αλλ’ ακόμη και στις διαθέσεις του ίδιου του πρωθυπουργού. Αν όχι και σ’ εκείνες

Ψυχή βαθιά, χρόνια αλμυρά ντί να συνθέτουν, διευρύνουν την αντίληψη ότι κάθε αίτημα, κάθε κοινωνική ομάδα, κάθε πρόβλημα είναι πολυτελώς και λαθραία απαιτητικό, θρασύ, προϊόν εγωπάθειας. «Μιλάνε κι αυτοί που μπήκαν από το παράθυρο…». Πόσες φορές γράφεται κάτι τέτοιο στα λιντσαριστικά σχόλια κάτω από ειδήσεις; Η αποδόμηση κάθε κοινωνικής σύναψης δεν είναι το αίτιο, αλλά το αποτέλεσμα. Το χαμηλό ποιοτικό επίπεδο με το οποίο συγκροτήθηκαν (και συνεχίζουν) το κράτος, τα κόμματα, οι δομές και οι θεσμοί -κυρίως με ρουσφέτια και εξοργιστικές κομματικές ή σεϊχικές εύνοιες-, ο εκμαυλισμός σε μια αυτάρεσκη λαϊκή πολιτισμική παχυσαρκία, μεταφράζονται συχνά και στην ποιότητα και το πολιτικό βάθος της διαμαρτυρίας, αλλά και στην εμπιστοσύνη του ενός προς τον άλλον. Συχνά, άνθρωποι στα κάγκελα, με δίκιο και απόφαση στα μάτια, ψάχνουν κρυφά, στο ρουσφέτι, τη λύση. Τηλεφωνούν στον χωριανό από την κυβερνητική τοπική, στον κολλητό από τα φοιτητικά χρόνια που «είναι στα πράγματα», προσπαθούν να ζεστάνουν μια παλιά σχέση χρήσιμη και επείγουσα, τώρα που φοβούνται ή εκδιώκονται. Και αυτό το υπόγειο, αλλά ευρύ έλλειμμα εμπιστοσύνης, κατερειπώνει και τις κλαδικές εργασιακές σχέσεις και τις εσωκομματικές σχέσεις και τις κοινωνικές συνδέσεις, τις συνάψεις, τις ενότητες. Το «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» δεν υπάρχει μόνο στη φάση του γκρεμί-

σματος, αλλά υποκρύπτεται σε κάθε φάση αγώνα, σε κάθε διαβούλευση. Μοιραία, ο άτσαλος διεκδικητικός πληθωρισμός, η παντελής έλλειψη οικονομίας στη διεκδίκηση ή στην επιλογή μορφής αγώνα, η πλήρης αδιαφορία για το αύριο, τον τύπο, την τεχνική του αγώνα, κουράζει, απογοητεύει ή καταλήγει σε μια κατάκοπη κοινοβουλευτική διεκπεραίωση. Ερωτήσεις, επερωτήσεις, προτάσεις, επιτροπές και λοιπό κοινοβουλευτικό έργο παραμένουν αναπάντητα, περιθωριοποιημένα μέσα στην εξόφθαλμη αποκοινοβουλευτικοποίηση της ελληνικής δημοκρατίας. Ναι, συμβαίνουν πράγματα που δεν έχουν ξανασυμβεί. Απίστευτα, αδιανόητα, που όμως σε αυτό ακριβώς οφείλουν και την τεράστια δύναμή τους. Όταν εξαφανίσεις με μια ζαριά μια ολόκληρη δομή, π.χ. ένα ερευνητικό ινστιτούτο, τη ραδιοτηλεόραση, ένα μαζικό σχολείο, όταν καταρρέει μια μεγάλη επιχείρηση, όταν κακοπωλείται μια ανθηρή δημόσια επιχείρηση, η έκπληξη γίνεται το όχημα για να εξαφανίσεις τους τέως εργαζόμενους, να διώξεις όσους δεν είναι δικοί σου, να νουθετήσεις τους θεατές, να διδάξεις το αδίστακτο, άρα να διαμορφώσεις μια εκτεταμένη εσωτερική διαθεσιμότητα. Η υπακοή είναι ήδη εδώ, εγκατεστημένη σε μια κοινωνία που σπαράζει μεν στην πτώση της, αλλά που παρήκμαζε και κατά την άνοδό της. Δεν είναι ακριβώς υπακοή, είναι μοιρολατρική κατάκλιση, είναι εξάντληση.

του αντιπροέδρου του, προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Τα σχετικά δείγματα γραφής του Αντώνη Σαμαρά δόθηκαν μόλις προχθές στο Mega. Εκεί όπου, με περί διά γραμμάτου διατυπώσεις όρισε, με δικά του λόγια, τον ΣΥΡΙΖΑ ως το άλλο άκρο. Ανάγοντάς τον επί πλέον σε «εχθρό της πατρίδας». Κατά τις λαμπρές παραδόσεις της μετεμφυλιακής Δεξιάς. Ενοχοποιώντας παράλληλα και τις λαϊκές κινητοποιήσεις, εννοείται. Αναφερόμενος μάλιστα ονομαστικά στις Σκουριές. Όσο για τον Βαγγέλη Βενιζέλο, δεν χάνει, ως γνωστόν, ευκαιρία να στοχοποιήσει (ως άκρο...) τον ΣΥΡΙΖΑ, με επιπέδου Φαήλου και Χρύσανθου επιχειρηματολογία, όσο κι αν την επενδύει με... ακαδημαϊκό λούστρο. Εκστρατεία η οποία, όπως ο καθένας αντιλαμβάνεται, πρόκειται να προσλάβει, και από τους δύο, καταιγιστικές διαστάσεις, όσο θα πλησιάζουμε στις εκλογικές αναμετρήσεις του προσεχούς Μαΐου. Καθώς, όπως όλα δείχνουν, οι δημοσκοπήσεις θα τους προειδοποιούν όλο και περισσότερο για τις «δυσάρεστες» εκπλήξεις που τους επιφυλάσσει η κάλπη...

Ο κόσμος ενδεχομένως θα ψηφίσει θλιμμένα την Αριστερά, θα ψηφίσει ανόρεχτα, άπιστα, αβέβαια. Ίσως μάλιστα η ψήφος να είναι μαζική. Όμως ο μεγάλος εχθρός που υφαίνεται είναι ακριβώς η προεπιφύλαξη των μαζών, η έλλειψη οραματικού στοιχείου, η πεποίθηση μιας προδιαγεγραμμένης αφλογιστίας. Αυτός είναι ο εχθρός κάθε τίμιου διαβήματος. Η κάμψη. Μ’ αυτούς τους όρους, πράγματι δεν χρειάζεται η τρόικα. Δεν χρειάζεται η εβδομαδιαία δακτυλοσκόπηση σε πολιτικούς της σειράς, δεν χρειάζεται καν το Μνημόνιο. Έχει εσωτερικευτεί ως αξία, ως ανακλαστικό, ως μορφή συνείδησης. Είναι το φυτοφάρμακο που ξεραίνει τον ανθό, ξεραίνει και το χώμα. Καταστρέφει δηλαδή και τις προϋποθέσεις. Μέσα στο άνυδρο τοπίο, μου έκανε εντύπωση το αίσθημα που έβγαζε ο δημοσιογράφος κ. Νίκος Τσιμπίδας, στο κλείσιμο της τελευταίας εκπομπής του στην ΕΡΤ. Χαμήλωνε η φωνή στο «θα ξαναβρεθούμε», ακούμπησε μαλακά και σίγουρα στο «Ψυχή βαθιά». Στην κατασταλτική λύση αντιπρότεινε την ιστορία. Ναι, ίσως σε μια τέτοια περιοχή του πολιτικού αισθήματος, πρέπει να αναζητηθεί η έγκυρη διέξοδος. Εκεί μπορεί να ξαναβρεθεί ο χαμένος ιστός, να συναφθεί ξανά το ηθικό συμβόλαιο. Τότε όλα θα γίνουν ευκολότερα.

* O Δημήτρης Α. Σεβαστάκης είναι ζωγράφος, αν. καθηγητής ΕΜΠ dsevastakis@arch.ntua.gr

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΝΙΚΟΣ ΘΕΟΧΑΡΑΚΗΣ καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας

Ο Στουρνάρας δεν εκβιάζεται από την τρόικα, υιοθετεί τη συλλογιστική της Η επίθεση που έχει εξαπολύσει η κυβέρνηση στα πανεπιστήμια έχει στόχο να πλήξει συνολικά τον δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, τονίζει ο Νίκος Θεοχαράκης, αναπληρωτής καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Αυγή» της Κυριακής. Ο Ν. Θεοχαράκης σημειώνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να ξεκαθαρίσει πως το σχέδιό του δεν έχει καμία σχέση με την Ελλάδα της προ κρίσης περιόδου. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΧΡΗΣΤΟ ΣΙΜΟ

Με δεδομένο ότι τα πανεπιστήμια δεν μπορούν να λειτουργήσουν χωρίς διοικητικούς υπαλλήλους, πού στοχεύει το μέτρο της διαθεσιμότητας στα δύο μεγαλύτερα ΑΕΙ της χώρας, σε ό,τι αφορά τις εργασιακές σχέσεις, αλλά και την ακαδημαϊκή λειτουργία των ιδρυμάτων; Για πολύ κόσμο δεν είναι προφανές ότι τα πανεπιστήμια δεν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν αν γίνουν οι σχεδιαζόμενες περικοπές. Οι κυβερνώντες, ως σκύμνοι ωρυόμενοι, έχουν αποδυθεί σε μια συστηματική προσπάθεια να δείξουν ότι οι διοικητικοί υπάλληλοι είναι ένα κηφηναριό που περίμεναν την τρόικα και τους υποτακτικούς της για να αποκατασταθεί η τάξη και να δουλέψουν οι τεμπέληδες. Δυστυχώς η ψιττάκωση είναι ενδημική ασθένεια του ελληνικού Τύπου και οι «λουφαδόροι που παινεύουν τη δουλειά» κάθε άλλο παρά ευάριθμοι είναι. Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές, από το «ήθος και ύφος» των δήθεν αναφορών του υπουργείου Παιδείας και από την απουσία κάθε επιστημονικής μεθοδολογίας στον προσδιορισμό των αναγκαίων θέσεων, ότι η όλη άσκηση είναι προσχηματική. Ο Μινώταυρος θέλει εννέα νέους και εννέα νέες και ο Αιγέας Σαμαράς θα τους προσφέρει. Εξάλλου και οι ίδιοι οι νομικοί σύμβουλοι της κυβέρνησης δήλωσαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας ότι η διαθεσιμότητα, η κινητικότητα και άλλα εις -ότητα λήγοντα ουσιαστικά (εξαιρούνται τα πραγματικότητα και συνταγματικότητα) είναι μνημονιακή υποχρέωση και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά πράγματα. Εξάλλου το Σύνταγμα της χώρας -ιδιαίτερα το Άρθρο 16, παράγραφος 5, περί του αυτοδιοίκητου των ΑΕΙ- αποτελεί πλέον μάκτρο στίλβωσης υποδημάτων. Αν κρίνω από το διαχειριστικό έλλειμμα που διακρίνει την κυβέρνηση, μια πρώτη ανάγνωση των προθέσεών τους θα ήταν ότι το μόνο που θέλουν είναι να είναι οι οτρηροί θεράποντες της τρόικας τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι και ότι τα πανεπιστήμια θα είναι απλώς παράπλευρες απώλειες. Σιγά που θα τους νοιάξει. Αλλά ένας νεοφιλελεύθερος δύσκολα αντιστέκεται στο να αφήσει μια ωραία κρίση να πάει χαμένη, χωρίς να τη μετατρέψει σε κόλαση για τους φορείς της μισθωτής εργασίας. Άρχισαν έτσι τα όργανα: κατη-

γορίες ολόκληρες εργαζομένων καταργούνται για να περάσουν με outsourcing στα χέρια εταιρειών, π.χ., φύλαξης και σίτισης, που με το αζημίωτο -ας υποθέσουμε καλόπιστα ότι δεν θα υπάρξει και άνομη νομή της δημιουργηθησομένης προσόδου- θα προσφέρουν αυτές τις υπηρεσίες με εργαζόμενους που στην καλύτερη περίπτωση θα παίρνουν το βασικό και θα είναι ασφαλισμένοι. Αυτό βέβαια έχει ήδη αρχίσει με καθαριότητα και σίτιση, με εξαιρετικά προβληματικά αποτελέσματα. Όσοι διδάσκοντες νομίζουν πως αυτή η υποβάθμιση των εργασιακών σχέσεων θα αφορά αποκλειστικά το διοικητικό προσωπικό, είναι βαθιά νυχτωμένοι. Ήδη έχει αρχίσει να δημιουργείται μια κατηγορία διδασκόντων που θα πληρώνεται από υποτροφίες, δωρεές και δίδακτρα μεταπτυχιακών -και, σύντομα υποψιάζομαι, προπτυχιακών- προγραμμάτων. Αυτό θα ενταθεί και σύντομα θα έχουμε στα χέρια μας ένα εξαθλιωμένο ακαδημαϊκό πρεκαριάτο που θα τρέχει αλαλιασμένο να διδάξει ό,τι του ζητηθεί. Ήδη οι μισθοί των μόνιμων πανεπιστημιακών είναι στο όριο της αξιοπρέπειας και αρκετοί θα πάψουν εξ ανάγκης να αφιερώνονται ολόψυχα στο έργο τους. Ο χορός για την κατάργηση της δημόσιας δωρεάν παιδείας έχει ξεκινήσει κάνοντας δημοσιονομικά αδύνατο τον σεβασμό των συνταγματικών επιταγών. Σε λίγο θα έχουμε, αντί για πανεπιστήμια, τα άθλια ΙΕΚ, τα οποία ο υπουργός φαίνεται ότι θεωρεί εκπαιδευτικά πρότυπα. Ο συνάδελφός σας, και υπουργός Οικονομικών, Γ. Στουρνάρας, είπε πρόσφατα ότι το Μνημόνιο είναι το μοναδικό ολοκληρωμένο σχέδιο για την οικονομία της χώρας. Ποια είναι η άποψή σας; Αρκετοί κυβερνητικοί αποδέχονται ότι η πολιτική των Μνημονίων βυθίζει τη χώρα στην ύφεση, αλλά ισχυρίζονται ότι υποκύπτουν στον εκβιασμό της τρόικας για να αποτραπεί μια άμεση καταστροφή. «Είναι κι αυτή μια στάσις. Νιώθεται» [Κ.Π. Καβάφης, Στα 200 π.Χ., γραμμή Πατήσια - Αμπελόκηποι]. Ο Στουρνάρας, όμως, κάνει ένα βήμα παραπέρα και υιοθετεί τη συλλογιστική των δανειστών λέγοντας ουσιαστικά ότι, αν δεν υπήρχε η τρόικα, θα έπρεπε να την εφεύρουμε, γιατί το φάρμακό της είναι αυτό που χρειά-

ζεται η οικονομία μας. Το «μοναδικό ολοκληρωμένο σχέδιο», όμως, κρίνεται εκ του αποτελέσματος. Το περιλάλητο success story έχει αυτονομηθεί από την πραγματικότητα. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς βαρύς οικονομολόγος για να αντιληφθεί ότι η ακολουθούμενη στρατηγική έχει βαρέσει τοίχο και ότι η οικονομία και η κοινωνία δεν μπορεί πλέον να ζήσει με ποσοστό δημοσίων δαπανών στο ΑΕΠ παρόμοιο με αυτό της Βουλγαρίας, και ότι η ύφεση κάνει αδύνατη την αύξηση των εσόδων. Ακόμα και στο στρατόπεδο των ορθόδοξων οικονομολόγων πληθαίνουν οι φωνές -αρχίζουν μάλιστα να γίνονται πλειοψηφία- που λένε ότι το πρόγραμμα δεν βγαίνει. Το όποιο πρωτογενές πλεόνασμα έχει προκύψει μέσω μιας εσωτερικής στάσης πληρωμών δεν αρκεί για να μειώσει το χρέος σε απόλυτους αριθμούς, ενώ η πτώση του ΑΕΠ δεν μειώνει το κλάσμα χρέος προς ΑΕΠ. Εν τω μεταξύ ο δύσμοιρος πληθυσμός νιώθει στο πετσί του τις συνέπειες της μυελοκαγκελικής δεξιάς και των χορηγών της, ενώ απαιτείται ένας προϊών αυταρχισμός καταστολής για την εφαρμογή του προγράμματος.

Με αφορμή τον ενιαίο φόρο ακινήτων, έχει ανοίξει μια συζήτηση γύρω από τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας. Σε ποια στοιχεία πρέπει να βασιστεί η πρόταση της Αριστεράς γι’ αυτό το θέμα; Εδώ χρειάζεται προσοχή. Η φορολογία ακινήτων δεν μπορεί να λείπει από μια οικονομική στρατηγική της Αριστεράς. Μια δίκαιη φορολογική πολιτική πρέπει να είναι προοδευτική, δηλ. να φορολογούνται αναλογικά περισσότερα τα υψηλότερα εισοδήματα, να αφορά όλες τις πηγές εισοδήματος,

Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει, πρώτον, να ξεκαθαρίσει ότι δεν υπόσχεται την επιστροφή στην προ κρίσης εποχή και, δεύτερον, ότι έχει εναλλακτική στρατηγική εάν αποτύχουν οι διαπραγματεύσεις με τους δανειστές

μερίσματα, ενοίκια, αμοιβές και να στοχεύει στις ροές και όχι στα αποθέματα, εκτός από μία εφάπαξ ή σταδιακή αναδιανεμητική διόρθωση. Προέχει επίσης η γενικευμένη σύλληψη της φορολογητέας ύλης. Η Αριστερά δεν μπορεί να χαϊδεύει αυτιά λέγοντας πως δεν θα φορολογήσει την ακίνητη περιουσία επειδή στην Ελλάδα η μικροïδιοκτησία είναι ποσοστιαία μεγαλύτερη από τις υπόλοιπες χώρες. Πρέπει να γίνει σαφές ότι οι πραγματικοί μικροϊδιοκτήτες δεν πρόκειται να θιγούν, ενώ, από την άλλη, η εφαρμογή του κριτηρίου του τι συνιστά μικροïδιοκτησία πρέπει να γίνει με τρόπο δίκαιο έτσι ώστε ολίγα τετραγωνικά μέτρα ή μια μεταβολή στις αντικειμενικές αξίες να μην αναγορεύουν έναν μικροϊδιοκτήτη σε μεγαλοϊδιοκτήτη. Πάντως, με δεδομένη την έκταση της φοροδιαφυγής, η φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας λειτουργεί ως μερικό αντίδοτο. Στην παρούσα συγκυρία, όμως, η αγορά ακινήτων έχει καταρρεύσει και πολλά ακίνητα δεν επιφέρουν κανενός είδους πρόσοδο. Έτσι, οι ιδιοκτήτες, ούτε τα ακίνητά τους μπορούν να πουλήσουν ούτε έχουν έσοδα για να πληρώσουν τους φόρους. Σε κανονικές συνθήκες πρέπει να φορολογείται προοδευτικά το εισόδημα από όλες τις πηγές, στο οποίο να συμπεριλαμβάνεται το τεκμαρτό ενοίκιο από ιδιοκατοίκηση. Πολύς λόγος γίνεται επίσης και για το οικονομικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Με ποιον τρόπο μπορεί να εμπλουτιστεί ώστε να γίνει πιο πειστική η εναλλακτική πρόταση του; Με δύο τρόπους: Πρώτον, να τονιστεί ότι δεν υπόσχεται επι-

στροφή στην προ της κρίσης εποχή, ότι αυτή έχει περάσει ανεπιστρεπτί και αυτό προϋποθέτει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον δημόσιο τομέα, κυρίως στο επίπεδο των παρεχομένων υπηρεσιών και στην πραγματική μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης. [Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να θεωρείται ως το νέο ΠΑΣΟΚ]. Δεύτερον, την περιγραφή της εναλλακτικής στρατηγικής, αν η στρατηγική της διαπραγμάτευσης με την Ευρώπη αποτύχει. Χρειάζεται επίσης ειδική στρατηγική για την κατανόηση του προγράμματος με απλό τρόπο από τον κάθε πολίτη και προσπάθεια για να κερδηθεί η ιδεολογική ηγεμονία που αφορά τις αρχές -ιδίως της συλλογικότητας και της κοινωνικής αλληλεγγύης- πάνω στις οποίες βασίζεται μια αριστερή πολιτική πρόταση. Πώς επηρέασε τη διαχείριση της κρίσης, από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης, η αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης; Ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν στη νομισματική πολιτική της Ε.Ε. και στη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας; Η διαχείριση της κρίσης ήταν η χειρότερη δυνατή από την αρχή. Αυτό μπορεί να το δει κανείς σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, που διαχειρίστηκαν την κρίση άμεσα, φθάνοντας μάλιστα να δανείζουν με σχεδόν μηδενικό επιτόκιο, ακόμη και γερμανικές τράπεζες, εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια.1 Αν η Ε.Ε. αντιμετώπιζε τα κράτη-μέλη της με την ίδια ευελιξία και γενναιοδωρία με την οποία αντιμετώπισε τις τράπεζές της, οι επιπτώσεις της κρίσης θα είχαν αμβλυνθεί. Η ΕΚΤ αγόρασε ελληνικά ομόλογα με έκπτωση από ιδιώτες, τα οποία έτσι εξαιρέθηκαν από το κούρεμα, και επιμένει να τα πληρωθεί εις το ακέραιο. Πολλές από τις προτάσεις που έχουν γίνει -όπως η ύπαρξη ενός ενιαίου μηχανισμού ελέγχου των τραπεζών και χρηματοδότηση της κεφαλαιοποίησης των τραπεζών κεντρικά και όχι μέσω δημοσίου χρέους των επιμέρους χωρώνέχουν νόημα στον μακρύ καιρό. Οι νεοφιλελεύθεροι φρόντισαν πολλές από τις αλλαγές που επιθυμούσαν να τις περάσουν καταστατικά στην Ε.Ε. Η μεταβολή τους τώρα και η δημιουργία μιας νέας αρχιτεκτονικής που θα κάνει την Ένωση βιώσιμη είναι πολιτικά εξαιρετικά δυσχερής, αλλά κυρίως -ακόμα και αν υποθέσουμε ότι θα επιτευχθεί, πράγμα αμφίβολο- μέχρι να γίνουν οι αναγκαίες διορθώσεις η ελληνική οικονομία δεν θα έχει επιζήσει.

1 United States Government Accountability Oﬃce, Federal Reserve System, Opportunities Exist to Strengthen Policies and Processes for Managing Emergency Assistance, Ιούλιος 2011, GAO-11-696, www.gao.gov/new.items/ d11696.pdf

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

OIKONOMIA

Τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ η «τρύπα» στο ασφαλιστικό το 2014 ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

Νέες δραματικές συνθήκες για το ασφαλιστικό σύστημα διαμορφώνονται στις διαπραγματεύσεις τρόικας - κυβέρνησης, καθώς οι δανειστές, κατά τις συζητήσεις που πραγματοποιούνται σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων, ζητούν επέκταση της προσωρινής απασχόλησης στο Δημόσιο και όσο το δυνατόν ευκολότερη εφαρμογή του μέτρου στον ιδιωτικό τομέα. Με άλλα λόγια, μετά την επιτάχυνση της απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων σε ιδιωτικό τομέα και ΔΕΚΟ, που θα εφαρμοστεί από το 2014 και θα οδηγήσει τους επόμενους μήνες εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους που απασχολούνται σε μεγάλους ομίλους (λιανεμπόριο, τράπεζες, ΜΜΕ, δημόσιες επιχειρήσεις) στην ανεργία, το μοντέλο των δίμηνων συμβάσεων θα αποτελέσει το πρότυπο των νέων εργασιακών σχέσεων, με αποτέλεσμα τα ήδη δραματικά μειωμένα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων θα τείνουν τα επόμενα χρόνια προς... εξαέρωση μαζί με τις συντάξιμες αποδοχές.

Σε μια απέλπιδα επικοινωνιακή προσπάθεια, ο υπουργός Εργασίας Γ. Βρούτσης επιχείρησε την Παρασκευή να αποκρύψει τα πραγματικά σχέδια οριζόντιων μειώσεων όσον αφορά τις συντάξεις και να τις βαφτίσει ως... διαρθρωτικές παρεμβάσεις. Στα μέσα ωστόσο της προηγούμενης εβδομάδας, οι δανειστές απορρίπτοντας το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας που περιλάμβανε την είσπραξη εσόδων 500 εκατομμυρίων ευρώ μέσω της καταπολέμησης της εισφοροδιαφυγής, άφησαν ουσιαστικά ορθάνοιχτη την αναμόρφωση του ασφαλιστικού. Με βάση και τη συνάντηση της τρόικας με τον υπουργό Οικονομίας Γ. Στουρνάρα και τη συζήτηση για το δημοσιονομικό κενό του 2014, που οι δανειστές εκτιμούν ότι θα φθάσει τα 2,9 δισ. ευρώ, το ασφαλιστικό θα βρεθεί και πάλι στην κλίνη του Προκρούστη, με ανοιχτό το ενδεχόμενο νέων οριζόντιων μειώσεων στις συντάξεις, ενδεχομένως και αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, πέρα από τις παρεμβάσεις που έχουν συμφωνηθεί και αφορούν μειώσεις κατά 30% στις επικουρικές και στο εφάπαξ από το 2014.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δανειστές υπενθύμισαν στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας: α) τη ρητή δέσμευση για σταδιακή μείωση των εργοδοτικών εισφορών κατά 3,9 μονάδες, σταδιακά από το 2014, παρέμβαση που θα συρρικνώσει τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων κατά τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ και β) ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος να καλυφθεί η μειωμένη επιχορήγηση των ασφαλιστικών ταμείων κατά 1,8 δισ. ευρώ σε σχέση με το 2013 από τον

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΑΠΟΛΥΣΕΩΝ, ΔΙΜΗΝΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ

νέο προϋπολογισμό. Με άλλα λόγια, από τη συζήτηση όχι μόνο κρίθηκε ανεπαρκής η αναζήτηση των 500 εκατομμυρίων ευρώ μέσω της εισφοροδιαφυγής, αλλά ουσιαστικά προσδιορίστηκε ότι το έλλειμμα των ασφαλιστικών ταμείων για το 2014 θα είναι τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ. Την Παρασκευή, ο υπουργός Εργασίας παραδέχθηκε την επιμονή της τρόικας για μείωση των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών. Ό-

πως τόνισε, η μείωση των εργοδοτικών εισφορών στο ΙΚΑ θα ξεκινήσει το καλοκαίρι του 2014, και θα είναι μικρότερη 1,3 μονάδες και σύμφωνα με πρώτους υπολογισμούς θα επιβαρύνει τα έσοδα του μεγαλύτερου ασφαλιστικού ταμείου κατά 250 εκ. ευρώ το 2014 και κατά 1 δισ. ευρώ όταν ολοκληρωθεί. «Το μη μισθολογικό κόστος θα μειωθεί σε βάθος χρόνου εξήγησε ο υπουργός Εργασίας» προσθέτοντας ότι ο τρόπος που θα μειωθεί, «είναι στη δική μας επιλογή». Τέλος, επιβεβαίωσε την αλλαγή του νόμου περί ομαδικών απολύσεων, σημειώνοντας ότι μετά την αλλαγή δεν θα χρειάζεται η υπογραφή υπουργού, αλλά θα ελέγχεται από άλλο αρμόδιο όργανο το σχέδιο βιωσιμότητας της επιχείρησης. Με άλλα λόγια, ανοίγει ο δρόμος για εκατοντάδες χιλιάδες νέες απολύσεις, δραματική αύξηση της ανεργίας και καταβύθιση των εσόδων του ασφαλιστικού συστήματος, που θα οδηγήσει με τη σειρά της σε δραματική μείωση των ήδη πολύ χαμηλών συντάξεων για τη συντριπτική πλειονότητα των ασφαλισμένων.

Αυτοκινητόδρομοι: Αλλάζουν οι συμβάσεις στα μέτρα των εργολάβων ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΛΟΥΛΗ ΣΤΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗ

Τη «διατάραξη της χρηματοοικονομικής ισορροπίας των συμβάσεων παραχώρησης» για τους τέσσερις οδικούς άξονες, των οποίων οι εργασίες έχουν διακοπεί από τις αρχές του 2011, αλλά εισπράττουν τα διόδια αδιαταράκτως, έρχεται να αποκαταστήσει η κυβέρνηση με δημόσιο χρήμα, απλόχερα. Το αποτέλεσμα είναι, εκεί που το Ελληνικό Δημόσιο «δεν θα αναλάμβανε κανένα ρίσκο για τις συμβάσεις παραχώρησης και καμιά εγγύηση για τα δάνεια των τραπεζών», κατά τη δήλωση του Γ. Σουφλιά το 2007 στη Βουλή, εν έτει 2013 τα παίρνει όλα πάνω του για την επανεκκίνηση των έργων στους τέσσερις αυτοκινητοδρόμους, τα οποία είχε... εικονικά επανεκκινήσει η τρικομματική κυβέρνηση, διά του πρωθυπουργού, την άνοιξη. Στις σχεδιαζόμενες τροποποιήσεις των συμβάσεων παραχώρησης, οι οποίες έχουν κατατεθεί στο Ελεγκτικό Συνέδριο και στη συνέχεια στη Βουλή, προς κύρωση, το Δημόσιο πληρώνει και διασώζει έργο το οποίο εκμεταλλεύονται, εισπράττοντας, οι εργολάβοι. Όπως αναφέρουν ασφαλείς πληροφορίες, με τις αλλαγές, οι πληρωμές

o Το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης

Το Δημόσιο θα πληρώσει περισσότερα για την κατασκευή λιγότερων χιλιομέτρων! προς το Δημόσιο (έσοδα των διοδίων), διά του προβλεπόμενου μηχανισμού ανακύκλωσης εσόδων Δημοσίου, έρχονται τελευταίες. Τώρα θα εξυπηρετούνται πρώτα τα δάνεια, μετά θα καλύπτονται οι ανάγκες των παραχωρησιούχων και στο τέλος το Δημόσιο. Στις ισχύουσες συμβάσεις ορίζεται ότι το Δημόσιο ξεκινά να εισπράττει ένα ποσοστό από τα διόδια μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής κάθε έργου, το οποίο αυξάνεται σταδιακά μέχρι να φτάσει στο 100%, στο τέλος της 30ετούς περιόδου παραχώρησης. o Το Δημόσιο αυξάνει τη χρηματοδοτική του συμβολή κατά 1,2 δισ. ευρώ. Πρόσθετη αποκαλείται τώρα [το χρηματοδοτικό μοντέλο των συμβάσεων βασιζόταν σε τέσσερις πηγές: χρηματοδότηση από το Δημόσιο 2,1 δισ. (29%), 2,1 δισ. ευρώ (31%) από την είσπραξη διοδίων στα ήδη κατα-

σκευασμένα ως δημόσια έργα τμήματα των οδικών αξόνων, 0,7 δισ. ευρώ (10%) ίδια κεφάλαια των αναδόχων των έργων και 2,1 δισ. (30%) δανειακά κεφάλαια που υποχρεούνται να διασφαλίσουν οι παραχωρησιούχοι από τις τράπεζες]. Χρηματοδότηση που θα διασφαλιστεί μέσω ΕΣΠΑ, γεγονός που θα οδηγήσει στην απένταξη άλλων έργων, κυρίως περιφερειακών, μεσαίας και μικρής κλίμακας, και ταυτόχρονα θα υπονομεύσει και τη νέα προγραμματική περίοδο. Η αλήθεια είναι ότι από τη δεκαετία του 1990, που το πρώτο κοινοτικό πλαίσιο στήριξης ξεκίνησε, η χρηματοδότηση του βασικού εθνικού δικτύου

Πάτρα - Αθήνα - Θεσσαλονίκη, με τα δύσκολα κομμάτια του (Τέμπη, Κορίνθου - Πατρών), να μην έχουν ακόμη ολοκληρωθεί... o Το φυσικό αντικείμενο σε δύο συμβάσεις περικόπτεται κατά πολύ. Προβλέπεται η ολοκλήρωση της κατασκευής του κομματιού Κόρινθος - Πάτρα, μήκους 120 χλμ. και μένει εκτός το κομμάτι Πάτρα - Πύργος - Τσακώνα, 164 χλμ. Από τον αυτοκινητόδρομο Κεντρικής Ελλάδας 174 χιλιόμετρα (Λαμία - Μέτσοβο) θα κατασκευασθούν 90 χλμ. τυφλού οδικού άξονα, από την Ξυνιάδα, πριν από τον Δομοκό, έως τα Τρίκαλα. Η περικοπή περιγράφεται ως αναβολή.

των έργων παρατείνεται από το 2013 στο 2015, όπως και η περίοδος παραχώρησης επεκτείνεται από τα 30 έτη στα 33, εφόσον απαιτηθεί για την απόδοση των ίδιων κεφαλαίων. Εκτός όλων αυτών, οι κατασκευαστές, μέσω των παραχωρησιούχων, θα λάβουν τουλάχιστον 400 εκατ. ευρώ διά των συμφωνιών που υπεγράφησαν με το Δημόσιο τον Μάρτιο του 2013, τότε που ο υπουργός Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκης τοποθετούσε... τις μπουλντόζες στους τέσσερις αυτοκινητοδρόμους για να αναλάβουν έργο τον Απρίλιο. «Απαιτήσεις παρελθόντος κατασκευαστή» μέχρι τα τέλη του Ιουνίου, οι οποίες, όμως, περιλαμβάνουν και αποζημιώσεις για το κόστος... αναστολής των εργασιών που οι ίδιοι οι εργολάβοι σταμάτησαν, αλλά και δώρα για το κόστος επανακινητοποίησης των εργοταξίων. Με τη διαδικασία αυτή η Ολυμπία Οδός (Ελευσίνα Κόρινθος - Πάτρα) έχει λαμβάνειν 130 εκατ. ευρώ, η Νέα Οδός (Εθνική Αθηνών Λαμίας) 106,5 εκατ. ευρώ, η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου (Μαλιακός Κλειδί) 84 εκατ. ευρώ και η Κεντρική Οδός 83,5 εκατ. ευρώ.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΑΡΘΡΑ

ΤΟΥ ΛΟΥΚΑ ΑΞΕΛΟΥ

Τα πρόσφατα γεγονότα δίνουν λαβή στην ενίσχυση της προβληματικής εκείνης που εδώ και καιρό θέτει το ζήτημα μιας ουσιαστικής επανεξέτασης της μεταπολιτευτικής περιόδου. Όλοι μας αντιλαμβανόμαστε ότι το μεταπολιτευτικό αδιέξοδο δεν είναι μόνο προϊόν της «δράσης μιας χούφτας μονοπωλίων». Ότι ο λαός δεν είναι a priori «αγνός» και -κυρίωςδεν είναι ενιαίος. Ότι αποτελείται από τάξεις και στρώματα και περιλαμβάνει τμήματα που είναι εθελόδουλα και φιλομνημονιακά, ακόμα και χωρίς το Μνημόνιο. Μειοψηφικά, είναι η αλήθεια, αλλά δυναμικά και δραστήρια. Αυτό δεν έρχεται σε αντίθεση με την πραγματικότητα, ότι οι κυρίως υπεύθυνοι για τη σημερινή κατάντια είναι αυτοί ακριβώς που την επικαλούνται. Δηλαδή η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ, τα κόμματα εκφραστές του κυρίαρχου συγκροτήματος, που, αφού επί δεκαετίες απομύζησε την κοινωνία και το Δημόσιο, τώρα θέλει και να το ξεπαστρέψει. Εδώ, ίσως, αξίζει να επισημανθεί ο ρόλος των διανοουμένων και της ένοχης σιωπής του μεγαλύτερου τμήματός τους. Γιατί γεγονός παραμένει ότι το μεγαλύτερο μέρος, που ένα τμήμα του ανήκει στην Αριστερά, ενδίδοντας στην «κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας» συνέδραμε στην καθολική κυριαρχία του συβαριτισμού - ωχαδελφισμού. Αυτό αποτυπώθηκε ιδιαίτερα στον χώρο των ιδεών, όπου κυριάρχησε μια διανόηση, τάχα μου προοδευτική και στην πράξη κοσμοπολίτισσα, υποταγμένη στον νεοφιλελευθερισμό και τη Νέα Τάξη, με ψυχολογία μικροευρωπαίου πτωχού συγγενούς, που ντρέπεται για την ιθαγένειά του. Η πρόσφατη κίνηση των 58 για την «Κεντροαριστερά» αποτυπώνει με τον πιο απτό τρόπο την περιγραφόμενη μικροευρωπαϊκή πανίδα. Αυτά αποτελούν μια «βάση δεδομένων» για να κατανοήσουμε το πλάτος και το βάθος της κρίσης που συγκροτεί η μνημονιακή κατάληξη της μεταπολιτευτικής ρεμούλας. Εκείνο όμως που πρέπει ιδιαίτερα να επισημανθεί είναι ότι η Ελλάδα βρίσκεται υπό ανοιχτή οικονομική κατοχή και ιδιότυπη πολιτικοστρατιωτική ομηρεία την οποία επέβαλε το διεθνές νεοταξίτικο διευθυντήριο και ότι οι μνημονιακές Βουλές μεταβίβασαν ουσιαστικά τα δικαιώματά τους ως νομοθετικού σώματος στην εκτελεστική εξουσία καταργώντας εν τοις πράγμασι τη διάκριση των εξουσιών. Δεν ελέγχει πλέον το κοινοβούλιο την κυβέρνηση, αλλά η κυβέρνηση το κοινοβούλιο. Κατ’ ουσίαν βιώνουμε

Το νεοναζιστικό δέντρο της Χρυσής Αυγής και το δάσος της φασιστικοποίησης μια κυβερνητική δικτατορία στη Βουλή και διά της Βουλής στον λαό. Σε αυτό το πεδίο ανθεί και η κυβερνητική προβοκάτσια με αρωγό τα κατευθυνόμενα ΜΜΕ και τη θεωρητική - πολιτική κάλυψη από τον γνωστό εσμό των προθύμων, συμπυκνούμενη στο επιχείρημα πως οτιδήποτε δεν εντάσσεται στην εγκαθιδρυμένη νεοταξική - τροϊκανή τάξη είναι παράνομο, εξωθεσμικό και ποινικά κολάσιμο. Είναι, λοιπόν, αυτό το ελώδες περιβάλλον που δίνει τροφή στα άνθη του κακού της Ακροδεξιάς και κυρίως στο πιο δηλητηριώδες, τη Χρυσή Αυγή. Η θέση και στάση της Ακροδεξιάς μεταπολεμικά εξαρτάται λοιπόν σε σημαντικό βαθμό από την οικονομική, κοινωνική, διεθνοπολιτική συγκυρία και τον ρόλο των αστικών κομμάτων μέσα σε αυτήν. Ενώ δηλαδή σε σχετικά ομαλές περιόδους δείχνει να απορροφάται από τα αστικά κόμματα, όπως λ.χ. έγινε στη διάρκεια της μεταπολίτευσης, όπου η Ν.Δ. απορρόφησε το μέγιστο της Ακροδεξιάς, σε περιόδους κρίσης η συμμαχία αυτή θραύεται και η Ακροδεξιά ακολουθεί ξεχωριστή εν μέρει τροχιά. Η σημερινή ελληνική Ακροδεξιά είναι προφανώς προϊόν της κρίσης του αστικού κομματικού συστήματος, αλλά είναι ταυτόχρονα προϊόν της βαθύτατης κρίσης που μαστίζει τη χώρα, γεγονός που της δίνει εκρηκτικά χαρακτηριστικά, τα οποία αποτυπώνονται στο αριθμητικό της άλμα. Η Χρυσή Αυγή είναι ένα ιδιόμορφο ακροδεξιό, νεοφασιστικό, νεοναζιστικό, σοβινιστικό κίνημα, προϊόν της κρίσης του κλεπτοκρατικού συστήματος, του αναξιόπιστου κράτους και του άθλιου κομματοκρατικού συστήματος. Αφετηριακό σημείο της είναι οι ιδεολογικές βάσεις του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου, αναμεμειγμένες με προσεκτικά δοσμένες δόσεις φυλετισμού, ολοκληρωτισμού, σκληρού στρατοκρατικού πνεύματος και φύρδην μίγδην ελληνικότητας. Ως εκ τούτου δεν είναι εύκολο να κατηγοριοποιηθεί μονοσήμαντα, διότι η Χρυσή Αυγή έχει σαφώς εγκληματικά χαρακτηριστικά, αλλά τον κόσμο τον συσπείρωσε όχι με βάση το «Μάιν Κάμπφ» και την κριτική στον «Ποινικό Κώδικα», αλλά τα τεράστια προβλήματα που διαμορφώθηκαν πριν από την άνοδό της. Ενδεικτικό των παραπάνω είναι η «κλεμμένη» από το πρώιμο ΠΑΣΟΚ

Ενώ σε σχετικά ομαλές περιόδους δείχνει να απορροφάται από τα αστικά κόμματα, όπως λ.χ. έγινε στη διάρκεια της μεταπολίτευσης, όπου η Ν.Δ. απορρόφησε το μέγιστο της Ακροδεξιάς, σε περιόδους κρίσης η συμμαχία αυτή θραύεται και η Ακροδεξιά ακολουθεί ξεχωριστή εν μέρει τροχιά

λογική τού «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες», κ.ά. στοιχεία, που οδηγούν περισσότερο στην εκδοχή ενός κακέκτυπου σοβινιστικής Ακροδεξιάς με λούμπεν χαρακτηριστικά και πρωτόγονο ιδεολογικό υπόβαθρο, όχι μόνο κατώτερο των κλασικών φασιστικών - ναζιστικών, αλλά και αυτών του μέντορα της σύγχρονης ελληνικής Ακροδεξιάς Κώστα Πλεύρη. Πρακτικά η όλη της πολιτική συνοψίζεται στο να διώξουμε τους ξένους για να βρουν οι Έλληνες δουλειά και το κράτος να λειτουργήσει σωστά ως κατασταλτικός μηχανισμός στην υπηρεσία του μεγάλου κεφαλαίου. Όπως όμως η ζωή έδειξε, η πρόταση να βρουν οι Έλληνες δουλειά, σε συνδυασμό με το κυνήγι των μεταναστών και με ορισμένες ενέργειες ενίσχυσης του εγχειρήματος (συσσίτια κ.λπ.), βρήκε ευήκοα ώτα. Ένας κόσμος φτωχολογιάς, δεξιάς -κυρίως- ιδεολογίας, που πλήττεται από τα Μνημόνια και την κατά μέτωπο επίθεση σε ισχυρά ταυτοτικά του στοιχεία, μη καλυπτόμενος πλέον από τις εθελόδουλες ηγεσίες του δικομματισμού, ζητεί καταφύγιο σε αυτούς που αντικαθιστώντας την παραλυσία ενός παντελώς ανυπόληπτου κράτους «θα επαναφέρουν», σε συνεργασία με τα «υγιή κρατικά όργανα», την τάξη και την ασφάλεια. Γιατί δυστυχώς, υπάρχει πράγματι μέγα πρόβλημα ευταξίας και ασφάλειας, μέγα πρόβλημα στο πώς θα αντιμετωπιστεί η μεταναστευτική τραγωδία. Και είναι πάνω σε αυτή τη βάση που οικοδομείται η ιδιότυπη σχέση Χρυσής Αυγής και τμη-

μάτων της ΕΛ.ΑΣ. Αναγκαίο, ίσως, είναι να προσθέσουμε και μια παράμετρο που σε σημαντικό βαθμό υποτιμάται. Είναι γνωστό ότι τα χρόνια της μεταπολίτευσης υπήρξε ένα σημαντικό έλλειμμα για ό,τι θα αποκαλούσαμε, τόπο, πατρίδα, έθνος, ελληνικότητα, παράδοση, γλώσσα, ιστορία, με αποτέλεσμα να ενοχοποιηθούν οι ίδιες οι έννοιες και να δυσφημιστούν ως απάδουσες στη σύγχρονη παγκοσμιοποιητική τάση, με την οποία -τάχα μου- συμβαδίζουν τα διεθνιστικά οράματα του σοσιαλισμού. Η αποσιώπηση ή απαξιωτική ιεράρχηση (ενδεικτικά) των Ρήγα, Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη, των ολοκαυτωμάτων, των Ελληνίδων στο Ζάλογγο και αλλού, της Μικρασιατικής και Ποντιακής Γενοκτονίας, του Εαμικού και Κυπριακού έπους δεν μπορεί να μην έχει επιπτώσεις. Όταν ο Άρης ή ο Αυξεντίου μένουν στη «δεύτερη σειρά διαλογής», τότε το κενό αυτό θα καλυφθεί από αλλού και δυστυχώς στην περίπτωσή μας με τον πιο χυδαίο, ρατσιστικό και σοβινιστικό τρόπο από τη Χρυσή Αυγή. Όπως σωστά είπε πρόσφατα ο διευθυντής του «Κόκκινου» Κώστας Αρβανίτης: «Ο πατριωτισμός είναι το μετάλλιο της Αριστεράς». Καθαρή κουβέντα, που επαναφέρει στη θέση

του το αυτονόητο. Γιατί η στάση της μεγάλης Αριστεράς, εμπροσθοφυλακή της οποίας είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν μπορεί να είναι αμήχανη στην απόπειρα αναθεώρησης αυτού που έχει ιστορικά πραχθεί. Η δική μας απάντηση οφείλει να είναι ο Δημοκρατικός Πατριωτισμός από τον Ρήγα και τη Φιλική μέχρι το ΕΑΜ και το Πολυτεχνείο. Πατριωτισμός που προτάσσει πάνω απ’ όλα τις αξίες της δημοκρατίας και της εθνικής ανεξαρτησίας. Ο συνεπής και μέχρι τέλους αντίπαλος της Χρυσής Αυγής είμαστε εμείς. Με την προϋπόθεση ότι δεν αρκεί να καταγγέλλουμε το τέρας του Φρανκενστάιν, αλλά τον ίδιο τον Φρανκενστάιν. Πρέπει να πούμε καθαρά ότι το τέρας της Χρυσής Αυγής είναι δημιούργημα των κυρίαρχων τάξεων και του δικομματισμού. Και όλα αυτά με πλήρη σεβασμό της δημοκρατικής και συνταγματικής νομιμότητας, που ασφαλώς, επί της αρχής, περιλαμβάνει ακόμα και τον κατεξοχήν εχθρό τους, τη Χρυσή Αυγή. Η Αριστερά, και δη η μαχόμενη, δεν είναι προφανώς η μόνη αντιφασιστική δύναμη. Είναι όμως αυτή που τα τελευταία εξήντα χρόνια στην Ελλάδα έχει τον βαρύτερο φόρο τιμής και αίματος στους αγώνες κατά της φαιάς πανούκλας, στους αγώνες για Ελευθερία - Δημοκρατία και Κοινωνική Δικαιοσύνη. Είναι, χωρίς περιστροφές, η πολιτική δύναμη που με το σπαθί της κατέκτησε αυτόν τον τίτλο, γι’ αυτό αυτοί που της κουνούν το δάχτυλο να γνωρίζουν ότι θα τη βρουν όρθια και πάντα μπροστά τους.

ÑÂ¾ÛÐÚÏ

¥ ¤ ¤¬ ¤ ¥ ¤¥ § ¢¤ ¢¤¬ ¥ § ¤ ¢ ¢¤¬ § ¤¬§ ¥ §¤ ¢ ÕÓÂÈÐÚÅÐÁÏ

§ ¤¢ §¥ § ¢ § ¢¢ ¢ ¥ ¤¬ ¢¢ ÌÂÊ ÔÚÏÐÍÊÌ¡ ÔÚÏÕÆÍÆÔÕ¼Ø ÌÉÏÐÖÆÔ¾Â ¤¬ ¤¬

¼×Ø ¢ÐÆÎÃÓ¾ÐÚ

ÊÑÍ½ ÊÂÏÐÎ½

ÊÔÊÕ½ÓÊÂ DEFG JU _ YLYD JU _ 3XEOLF _ ÂÑÂÔ×ÕÉÓ¾ÐÚ _ 6HYHQ 6SRWV _ ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

ÂÓÂÈ×È½

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

KOIΝΩΝΙΑ

ΑΝΔΡΕΣ, ΓΥΝΑΙΚΕΣ, ΝΕΟΙ, ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟΓΟΝΕΪΚΕΣ ΣΤΗΝ ΠΙΟ ΔΥΣΚΟΛΗ ΘΕΣΗ

Στα επίπεδα του 1994 η φτώχεια τρους της ελληνικής οικογένειας, όπως για παράδειγμα αναβοΥΨΗΛΟΤΕΡΑ λή της γονιμότηΠΟΣΟΣΤΑ τας, καθώς το άμεΑΚΟΜΗ ΚΑΙ σο μαζί με το έμΑΠΟ ΡΟΥΜΑΝΙΑ - μεσο κόστος φροντίδας και ανατροΒΟΥΛΓΑΡΙΑ φής των παιδιών γίνεται δυσβάσταχτο.

ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΗ ΜΠΑΛΟΥΡΔΟΥ*

Η οικονομική κρίση, με την περιστολή των κοινωνικών δαπανών που επέφερε στο πλαίσιο της δημοσιονομικής προσαρμογής, έχει αυξήσει δραματικά τον κίνδυνο της φτώχειας στην Ελλάδα και έχει καταστήσει πολύ εύθραυστη την κοινωνική συνοχή. Οι επιπτώσεις δεν φαίνεται να περιορίζονται μόνον σε όσους αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στην κάλυψη βασικών τους αναγκών ή σε ανθρώπους που έχασαν πρόσφατα τη δουλειά τους. Ολοένα και περισσότερες οικογένειες αντιμετωπίζουν πλέον το μέλλον τους ως αβέβαιο όχι μόνο από την έλλειψη εργασίας, αλλά και από την αβέβαιη και ανεπαρκώς πληρωμένη εργασία, καθώς η φτώχεια διεισδύει και καταλαμβάνει υψηλότερο μερίδιο στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό και στα μεσαία κοινωνικά στρώματα. Στην οικονομική κρίση υπάρχουν ομάδες πληθυσμού που είναι ιδιαίτερα ευάλωτες και υπάρχει ιδιαίτερα αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης μιας προσωπικής διαδρομής στη φτώχεια. Μεσοπρόθεσμα, τα φτωχά νοικοκυριά τα οποία διαθέτουν λιγότερα περιουσιακά στοιχεία, περιορισμένες δυνατότητες αντίδρασης και λιγότερη πρόσβαση σε τραπεζικές υπηρεσίες και προϊόντα, ενδεχομένως να βιώσουν βαθύτερη, πιο ακραία, ίσως και απόλυτη φτώχεια. Βραχυχρόνια ωστόσο πλήττονται όσοι βρίσκονται «κοντά στη φτώχεια», ενώ επηρεάζονται και νέες ομάδες που διαφορετικά δεν θα είχαν επηρεαστεί. Από την Έρευνα Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών (EU-SILC) που είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα της Eurostat (http://epp.eurostat.ec.europa.eu/po rtal/page/portal/income_social_incl usion_living_conditions/data/datab ase), διαπιστώνεται κατ’ αρχάς ότι το 2012 το 23,1% του πληθυσμού της χώρας ή 2.536.000 άτομα βρίσκονται κάτω από το χρηματικό όριο της σχετικής φτώχειας (5.708 ευρώ για ένα άτομο έναντι 6.591 το 2011) και επομένως υπάρχει αύξηση της φτώχειας κατά 1,7 ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Μεταξύ των 24 χωρών για τις οποίες υπάρχουν ήδη διαθέσιμα στοιχεία για το 2012 στην Ελλάδα καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό και ακολουθούν η Ρουμανία (22,6%), η Βουλγαρία (21,2%) και η Ισπανία (22,2%). Το υψηλό επίπεδο του κινδύνου φτώχειας είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Από το 1996 μέχρι και το

Πίνακας 3. Κίνδυνος φτώχειας για νοικοκυριά με παιδιά, Ελλάδα 2011-2012

2011 η τιμή του δείκτη κυμαινόταν μεταξύ 20% και 21% και φαίνεται να έχει διατηρήσει ευστάθεια και αδράνεια σε οποιαδήποτε μέτρα (πίνακας 1). Η άνοδος που σημειώνεται μεταξύ 2011 και 2012 μας φέρνει στο επίπεδο που είχε σημειωθεί το 1994 (παρά τις μεθοδολογικές αντιστοιχίες).

Πίνακας 1. Κίνδυνος φτώχειας στην Ελλάδα 19942012 Με κριτήριο το φύλο, ομάδα υψηλού κινδύνου φτώχειας στην Ελλάδα το 2012 είναι οι γυναίκες (23,6%). Σε σχέση με την ηλικία (πίνακας 2), η φτώχεια φαίνεται ωστόσο να μετατοπίζεται από την ομάδα των ηλικιωμένων (17,2% το 2012 έναντι 23,6% το 2011) προς την ομά-

δα των παιδιών (26,9% το 2012 έναντι 23,7% το 2011) και των ατόμων ηλικίας 18-64 ετών (23,7% το 2012 έναντι 20,0% το 2011).

Πίνακας 2. Κίνδυνος φτώχειας κατά φύλο και ηλικία, Ελλάδα 2011-2012 Το 2012, ο κίνδυνος φτώχειας καταγράφεται υψηλός για το σύνολο των νοικοκυριών με εξαρτώμενα παιδιά (28,1% το 2012 έναντι 23,2% το 2011), με ιδιαίτερα ακραία την περίπτωση των μονογονεϊκών νοικοκυριών με τουλάχιστον ένα εξαρτώμενο παιδί (66% το 2012 έναντι 43,2% το 2011). Πλήττεται ωστόσο και ο «σκληρός πυρήνας» την ελληνικής οικογένειας με ένα ή δύο παιδιά, καθώς και στις δύο περιπτώσεις ο κίνδυνος φτώχειας υπερβαίνει το

25%. Εντυπωσιακή αύξηση καταγράφεται για την περίπτωση των νοικοκυριών με τρία ή περισσότερα εξαρτώμενα παιδιά, καθώς ο κίνδυνος φτώχειας από 23,2% το 2011 αυξάνεται σε 28,1% το 2012 (πίνακας 3). Η εξέλιξη αυτή φαίνεται να επηρεάζει σημαντικά και άλλες παραμέ-

Οι μεταβολές στην απασχόληση φαίνεται να δημιουργούν μια ομάδα εργαζομένων, η οποία δεν μπορεί να απορροφηθεί και να ενσωματωθεί πλήρως από την αγορά, ιδιαίτερα στην τρέχουσα περίοδο της έντονης οικονομικής ύφεσης. Πρόκειται για άτομα που απασχολούνται σε αβέβαιες και κακής ποιότητας θέσεις αγοράς εργασίας (εργαζόμενοι φτωχοί), που πληρώνονται τόσο άσχημα ώστε να μην έχουν ποτέ τη δυνατότητα να ξεφύγουν από τον φαύλο κύκλο της φτώχειας. Συνιστούν μέρος της κοινωνίας που αισθάνονται ότι είναι αποδεκτοί και ενταγμένοι και ταυτόχρονα έχουν απορριφθεί. Η δυσκολία πρόσβασης ή η μη-επιλεξιμότητα σε μέτρα τα οποία θα μπορούσαν να σταθεροποιήσουν κάπως τη κατάστασή τους αποτρέπει την αποφυγή ή τον περιορισμό της φτώχειας, που είναι περισσότερο ακραία όταν πρόκειται για νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά. Λόγω της κρίσης, μια άλλη ομάδα η οποία πλήττεται ιδιαίτερα αφορά τα ζευγάρια με έναν εργαζόμενο.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

στην Ελλάδα

Πρόκειται για το κυρίαρχο μοντέλο στη χώρα μας, καθώς οι γυναίκες πολύ συχνά διακόπτουν την εργασία τους για τη στήριξη των εξαρτώμενων μελών ή εργάζονται ευκαιριακά. Η άνοδος της ανεργίας και της χαμηλόμισθης εργασίας καθιστά ανεπαρκή το μισθό του άνδρα / συζύγου ο οποίος συντηρούσε και κάλυπτε τις ανάγκες της οικογένειας. Έτσι, με ένα ελάχιστα αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος, με κρίση και κατάρρευση των άτυπων δικτύων στήριξης, δηλαδή του μοντέλου πρόνοιας του ευρωπαϊκού Νότου, ο κίνδυνος φτώχειας για τα ζευγάρια «με έναν εργαζόμενο» μεγαλώνει και μόνο τα ζευγάρια «διπλής σταδιοδρομίας», δηλαδή με δύο εργαζόμενους, φαίνονται ικανά να προστατεύουν καλύτερα τα παιδιά από τη φτώχεια, αν και αυτό τείνει να αμφισβητηθεί σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Όπως διαπιστώνεται από τα πρόσφατα στοιχεία, ο κίνδυνος φτώχειας για τους εργαζόμενους αυξήθηκε σε 15,1% το 2012, έναντι 11,9% το 2011 (πίνακας 4). Ομάδες υψηλού κινδύνου είναι κυρίως οι άνεργοι (ποσοστό φτώχειας 45,8% το 2012, αυξημένο κατά 1,5 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του προηγούμενου έτους που ήταν 44,3%) και κυρίως τα νοικοκυριά με εξαρτώμενα παιδιά, όπου κανένας δεν εργάζεται (79,3% το 2012 έναντι 74,2% το 2011). Παρά ταύτα και τα παραδοσιακά νοικοκυριά όπου το ένα μέλος εργάζεται, απειλούνται από υψηλό κίνδυνο φτώχειας (32,5% το 2012 έ-

ναντι 29,6% το 2011). Η μείωση των αποδοχών των εργαζομένων, η αύξηση της μερικής απασχόλησης, η δραματική αύξηση της ανασφάλιστης εργασίας και η συρρίκνωση των κοινωνικών παροχών φαίνεται να αυξάνουν το ποσοστό των εργαζόμενων και των φτωχών γενικότερα.

Πίνακας 4. Κίνδυνος φτώχειας κατά κατάσταση απασχόλησης, Ελλάδα 2011-2012 Την περίοδο 2011-2012, ο κίνδυνος φτώχειας καταγράφεται επίσης υψηλός για τα άτομα με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης (από 31,9% το 2011 αυξάνει σε 35,9% το 2012), ενώ η προστασία κατά του κινδύνου φτώχειας για τα άτομα που είναι πτυχιούχοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι μεν χαμηλότερη, αλλά παρουσιάζει αύξηση (10,1% το 2012 έναντι 7,2% το 2011).

Πίνακας 5. Κίνδυνος φτώχειας κατά επίπεδο εκπαίδευσης, Ελλάδα 2011-2012 Δραματική είναι η επιδείνωση των δεικτών φτώχειας στην περίοδο της τρέχουσας κρίσης. Όντως, ενώ το ποσοστό φτώχειας για το έτος 2011 υπολογιζόμενο με το κατώφλι φτώχειας του έτους 2008 (60% του διάμεσου εισοδήματος του 2008 εκφρασμένου σε τιμές του 2011 με βάση τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή) ήταν 24,9%, το αντίστοιχο ποσοστό για το 2012 έφτασε στο 35,8%.

Με άλλα λόγια, μέσα σε ένα μόλις έτος στην περίοδο της τρέχουσας κρίσης είχαμε αύξηση της φτώχειας σε απόλυτους όρους κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες ή κατά 44%. Ανάλογα δυσμενής είναι η σχετική θέση της Ελλάδος μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. και σε όρους εισοδηματικής ανισότητας. Για το 2012, ο δείκτης S80/S20 δείχνει ότι το μερίδιο του εισοδήματος του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού είναι 6,6 φορές μεγαλύτερο από το μερίδιο του εισοδήματος του φτωχότερου 20% (σε σύγκριση με το 6,0 το 2011). Για την ίδια περίοδο, ο δείκτης ανισότητας Gini κινείται μεταξύ 33,5 και 34,3 κατατάσσοντας τη χώρα μας στην κορυφή των χωρών της Ε.Ε. Το ποσοστό κινδύνου φτώχειας πριν από όλες τις κοινωνικές μεταβιβάσεις (δηλαδή μη συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών επιδομάτων και των συντάξεωνστο συνολικό εισόδημα των νοικοκυριών) ανέρχεται σε 49,8% (έναντι 44,9% το 2011), ενώ, όταν περιλαμβάνονται μόνο οι συντάξεις και όχι τα κοινωνικά επιδόματα, μειώνεται στο 26,8% (έναντι 24,8% το 2011). Φαίνεται ότι χωρίς το δίχτυ ασφαλείας των κοινωνικών μεταβιβάσεων το 2012 τα ποσοστά της φτώχειας θα είχαν ξεπεράσει κάθε προηγούμενο. Τώρα που η κρίση γιγαντώνεται, όσοι έως πρότινος κατάφερναν να βρίσκονται πάνω αλλά κοντά στη γραμμή φτώχειας, βλέπουν τώρα τα μέτρα «σταθερότητας» εγγυημένα τους έχουν κατρακυλήσει κάτω από αυτήν. Εκρηκτική είναι και η άνοδος των «ακραία φτωχών» (με εισόδημα κάτω από 3.805 ευρώ/έτος): από 8,2% το 2011 αυξήθηκε σε 10,6% το 2012. Τα επιδόματα στην Ελλάδα για πολλά χρόνια χορηγούντο χωρίς σαφή στρατηγική, με αποτέλεσμα το σύστημα να καταστεί ιδιαιτέρως περίπλοκο, κατακερματισμένο, αλληλεπικαλυπτόμενο, αναποτελεσματικό και χωρίς στόχευση. Θα φέρει λύση το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα; Η απάντηση είναι σαφής. Ακόμη και η πιλοτική του εφαρμογή, αν δεν δρομολογηθεί σωστά, θα είναι αναποτελεσματική. Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ και Eurostat

* Ο Διονύσης Μπαλούρδος είναι διευθυντής Ερευνών, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών

LEVY: Ένα συνέδριο

που κατεδαφίζει τη λιτότητα ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

To Ινστιτούτο Levy του Bard College, ένα από τα πιο έγκριτα και μάλλον το προοδευτικότερο οικονομικό ινστιτούτο των ΗΠΑ, διεξάγει επιστημονικά συνέδρια και πέραν του Ατλαντικού, σε χώρες με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Φέτος, χθες και προχθές, το Levy διοργάνωσε στο Μέγαρο Μουσικής στην Αθήνα το συνέδριο «Η κρίση στην Ευρωζώνη και την Ελλάδα και η εμπειρία με τις πολιτικές λιτότητας», με ηχηρές παρουσίες σε επίπεδο πανεπιστημιακών αλλά και αξιωματούχων που κάλυπταν ένα ευρύ φάσμα απόψεων. Στο βήμα του συνεδρίου ανέβηκαν από τον Mar Guðmundsson, διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας της Ισλανδίας, τον επικεφαλής του Ινστιτούτου καθηγητή Δημήτρη Β. Παπαδημητρίου, τον Γιάννη Δραγασάκη και τον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος από το βήμα του συνεδρίου απήντησε στον πρωθυπουργό, μέχρι τον László Andor, Ευρωπαίο επίτροπο Απασχόλησης, τον Yves Mersch, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου και της Γενικής Επιτροπής της ΕΚΤ, όπου κινήθηκε χωρίς καμία ταλάντευση σε γραμμή Σόιμπλε. Στο συνέδριο συμμετείχαν επίσης διακεκριμένοι οικονομολόγοι από κορυφαία πανεπιστήμια και ινστιτούτα οικονομικών ερευνών από την Ευρώπη, τις ΗΠΑ και την Ελλάδα, προσωπικό της πολιτικής ζωής, όπως ο Γεράσιμος Αρσένης, διεθνείς παράγοντες του τραπεζικού και του επενδυτικού τομέα, κορυφαίοι χαράκτες πολιτικής αλλά και δημοσιογράφοι από τους Νew York Times, τους Financial Times, τη WSJ, την «Καθημερινή» αλλά και τη δική μας «Αυγή», που ήταν και χορηγός επικοινωνίας. Ο Χρόνης Ι. Πολυχρονίου, ερευνητής και εταίρος πολιτικής στο Levy Economics Institute αλλά και «ψυχή» της διοργάνωσης του συνεδρίου είπε στην «Αυγή» ότι «Ήταν σημαντικό να προγραμματιστεί ένα συνέδριο στην Ελλάδα για ευνόητους λόγους. Τα διεθνή σχέδια διάσωσης έχουν οδηγήσει στην κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας και στην αποσύνθεση της κοινωνίας, μετατρέποντας την Ελλάδα σε μια αποικία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Τα μέτρα λιτότητας είναι καταστροφικά, ωστόσο δεν εμφανίζονται εναλλακτικές λύσεις για διέξοδο από την κρίση». «Σκοπός του συνεδρίου», επισημαίνει ο κ. Πολυχρονίου, «ήταν να δοθεί η δυνατότητα στους Έλληνες σκεπτόμενους πολίτες να αντιληφθούν καλύτερα τα αίτια της κρίσης και γιατί έχουν αποτύχει οι πολιτικές που εφαρμόζονται τα τελευταία τριάμισι χρόνια. Στον βαθμό που ένα συνέδριο εκτελεί ταυτόχρονα επιστημονικό και εκπαιδευτικό ρόλο, το συγκεκριμένο ήταν μια τεράστια επιτυχία. Ελπίδα μας είναι ότι ο κόσμος θα ευαισθητοποιηθεί περισσότερο στην ανάγκη ριζικών αλλαγών στις υφιστάμενες πολιτικές και, στο πλαίσιο αυτό, θα επιδιώξουμε να καθιερώσουμε διεθνή οικονομικά συνέδρια στην Ελλάδα σε ετήσια βάση. Η χώρα έχει πολύ μεγάλο δρόμο να διανύσει προτού ανακάμψει, και μια προοδευτική, αριστερή κυβέρνηση είναι η μόνη ελπίδα του τόπου». «Δεν μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα στην Ελλάδα, αν δεν αλλάξουν τα πράγματα στην Ευρώπη, αλλά ταυτόχρονα και η αλλαγή των συσχετισμών στην Ευρώπη θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από μια μεγάλη πολιτική αλλαγή επί θύραις στη χώρα μας» ήταν το πλαίσιο που έθεσε εισαγωγικά στην ομιλία του ο Αλ. Τσίπρας, ο οποίος παρουσίασε την πολιτική της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία συγκροτείται από τρεις πυλώνες: τη σταθεροποίηση της οικονομίας, την αντιμετώπιση της κρίσης, την ανασυγκρότηση της παραγωγικής βάσης. «Η Ελλάδα έχει τους πόρους και τις δυνατότητες (...) και το πολιτικό εργαλείο να το πετύχει» κατέληξε, ο Αλ. Τσίπρας. Προλογίζοντας τον Αλ. Τσίπρα ο πρόεδρος του Levy, καθηγητής Δ. Παπαδημητρίου σχολίασε «δεν ξέρω τι είναι σημαντικότερο: το να είναι κανείς ο επόμενος πρωθυπουργός ή το να είναι ο επόμενος πρόεδρος της Κομισιόν». «Έτσι όπως πάνε τα πράγματα στην Ελλάδα είναι πιο εύκολο να γίνεις πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» απάντησε με φιλοπαίγμονα διάθεση ο Αλ. Τσίπρας.

44 Ένας οχετός δυστυχώς πολύ καθημερινός…

της εβδομάδας

ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΣΕΡΕΖΟΛΕ

25 Οκτωβρίου, στην πόλη Ανζέρ, στη Γαλλία. Η υπουργός Δικαιοσύνης, Κριστιάν Τομπιρά, που επισκεπτόταν την πόλη, γινόταν δεκτή από μικρά παιδιά συμμετεχόντων στην οργάνωση «La Manif pour tous» («Διαδήλωση για όλους», που ήταν κατά του νόμου για τον γάμο των ομοφυλοφίλων), με το εξής σύνθημα και τις ανάλογες φωτογραφίες: «Για ποιον είναι αυτή η μπανάνα; Για τη μαϊμού»! Το θέμα προκάλεσε μικρή αναστάτωση και καταδίκη (όχι ομόφωνη) στα κοινωνικά δίκτυα και πέραν αυτού δεν υπήρξαν ιδιαίτερες αντιδράσεις. Λίγες ημέρες πριν, μια υποψήφια του Εθνικού Μετώπου είχε χαρακτηρίσει την υπουργό «πίθηκο» πάνω «στα δένδρα» μπροστά στις τηλεοπτικές κάμερες. Ελάχιστη σημασία έχει η αναστολή, έκτοτε, της κομματικής της ταυτότητας. Αυτά είναι απλώς δύο από πολλά περιστατικά που μαρτυρούν τα βαθιά διάβρωση της γαλλικής κοινωνίας από τις ιδέες του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου, του οποίου άλλωστε η επικεφαλής, Μαρίν Λεπέν, βρίσκεται πολύ ψηλά στις δημοσκοπήσεις... Η Κριστιάν Τομπιρά, από τη στιγμή που εκλέχθηκε και ανέλαβε την ευθύνη του κρίσιμου υπουργείου Δικαιοσύνης, βρέθηκε στο στόχαστρο ρατσιστικών ύβρεων και προσβολών, οι οποίες εντάθηκαν και από την εμπνευσμένη Η Κριστιάν Τομπιρά, από τη στιγμή στάση της στο θέμα του νο- που εκλέχθηκε και ανέλαβε την μοσχεδίου για το δικαίωμα ευθύνη του κρίσιμου υπουργείου γάμου ατόμων του ίδιου φύ- Δικαιοσύνης, βρέθηκε στο στόχαστρο ρατσιστικών ύβρεων και προσβολών. λου. Το γεγονός επίσης ότι εί- Το γεγονός ότι είναι μαύρη, γυναίκα, ναι μαύρη, γυναίκα, με με έντονη προσωπικότητα και έντονη προσωπικότητα, αρι- αριστερή, συντελεί στο να έχει γίνει στερή, συντελεί στο να έχει το κόκκινο πανί της Δεξιάς και της άκρας Δεξιάς γίνει το κόκκινο πανί της Δεξιάς, της Άκρας Δεξιάς και κάθε είδους ακραίου ρατσιστικού κύκλου. Για του λόγου το αληθές δεν έχει κανείς παρά να πληκτρολογήσει το όνομά της στο Google και θα βρεθεί πάνω σε έναν, κυριολεκτικά, οχετό ύβρεων, ρατσιστικών, αντιφεμινιστικών ανεκδότων, ιστοριών, σκίτσων, μονταρισμένων εικόνων και βίντεο. Όλα χαρακτηρίζονται από οξύτατη βιαιότητα. Η Τομπιρά αποφεύγει να σχολιάζει αυτές τις επιθέσεις. Στην περίπτωση πάντως της Αν Σοφί Λεκλέρ, της υποψήφιας του Εθνικού Μετώπου, αφού παρατήρησε ότι αυτή «γνωρίζει τη σκέψη του Εθνικού Μετώπου, αλλά δεν κατάλαβε το μήνυμα της ηγεσίας, ότι πρέπει να παίζουν θέατρο», επισήμανε: «Ξέρουμε καλά το τι σκέφτεται το Εθνικό Μέτωπο: ότι οι Μαύροι πρέπει να βρίσκονται στα κλαδιά των δένδρων, οι Άραβες στη θάλασσα, οι ομοφυλόφιλοι στον Σηκουάνα, οι Εβραίοι στους φούρνους και ούτω καθεξής»... Βέβαια, μπορεί επισήμως το Εθνικό Μέτωπο, η «Διαδήλωση για Όλους» αλλά και το δεξιό UMP, να καταδικάζουν τις επιθέσεις αυτές, ωστόσο το πρόβλημα παραμένει και αφορά στη μεγάλη διάδοση ρατσιστικών και φασιστικών στερεοτύπων και στη γελοιοποίηση στον δημόσιο λόγο (κοινωνικά δίκτυα και όχι μόνο) όλων όσοι καταδικάζουν και αντιτίθενται σε τέτοιου είδους χαρακτηρισμούς. Και για την ιστορία του πράγματος: η Μαρίν Λεπέν ανακοίνωσε ότι θα στραφεί δικαστικά κατά της Τομπιρά, με αφορμή την απάντησή της για το θέμα της Λεκλέρ, λόγω, όπως είπε, της «έκφρασης μίσους κατά ενός κόμματος και των εκατομμυρίων ψηφοφόρων του»...

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ ΕΡΝΕΣΤΟ ΛΑΚΛΑΟΥ:

«Η Αριστερά στην Ευρώπη Eρνέστο Λακλάου, ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους θεωρητικούς, «προκαλεί» καλώντας την ευρωπαϊκή Αριστερά να γίνει λαϊκιστική, κατά το λατινοαμερικανικό πρότυπο. O λαϊκισμός κατέχει κεντρική θέση στα γραπτά του Aργεντινού θεωρητικού, ο οποίος, αναλύοντας την κατάσταση στην Ευρώπη, επισημαίνει ότι οι δύο όροι της ανατροπής είναι οι λαϊκές κινητοποιήσεις με σαφή πολιτικά επίδικα και η προβολή συνολικού εναλλακτικού προγράμματος. Θεωρεί μάλιστα πως στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, υπάρχει ο ΣΥΡΙΖΑ, που μπορεί να την επιτύχει. Στη χώρα μας έγινε ευρύτερα γνωστός για το βιβλίο Ηγεμονία και Σοσιαλιστική Στρατηγική, το οποίο συνέγραψε με τη Σαντάλ Μουφ. Σήμερα, στα 78 του χρόνια, δεν διδάσκει πια στο Πανεπιστήμιο του Εssex, του οποίου το Τμήμα Ιδεολογίας και Ανάλυσης Λόγου ίδρυσε, αλλά μοιράζει τη ζωή του ανάμεσα στο Λονδίνο και τη Λατινική Αμερική, την οποία διασχίζει δίνοντας διαλέξεις. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

Έχετε πει πως η δημοκρατία στη Λατινική Αμερική δεν απειλείται από τους λαϊκιστές, αλλά από τους νεοφιλελεύθερους. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει τον ίδιο κίνδυνο;

τη σκέψη σας, κάτι τέτοιο συνέβη και με αυτό που στην Ελλάδα αποκαλούμε «κίνημα των πλατειών», αλλά και γενικότερα στα κινήματα των Αγανακτισμένων της Νότιας Ευρώπης.

Νoμίζω πως υπάρχουν πολλές ομοιότητες. Ο τρόπος με τον οποίο μοιράζεται η εξουσία στην Ευρώπη και οι δομές είναι διαφορετικά από της Λατινικής Αμερικής. Αλλά επί της αρχής νομίζω πως δεν υπάρχει περίπτωση να επιλυθούν τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα μιας χώρας όσο αυτή παραμένει εντός του νεοφιλελεύθερου παραδείγματος.

Νομίζω πως οι πτυχές μιας απάντησης στην κρίση είναι δύο. Μια απάντηση θα πρέπει να έχει έναν οριζόντιο άξονα, που θα ενσωματώνει τις λαϊκές κινητοποιήσεις σε διάφορους τομείς, και έναν κάθετο άξονα, την προσπάθεια δηλαδή να ανοικοδομηθεί το κράτος σε νέα βάση. Στη Λατινική Αμερική, οι δύο αυτοί άξονες, ο οριζόντιος και ο κάθετος, έχουν συνδυαστεί επιτυχώς από μια σειρά καθεστώτων. Τους συνδύασαν ο Τσάβες στη Βενεζουέλα, ο Μοράλες στη Βολιβία, ο Κορέα στον Ισημερινό, ο Κίρχνερ στην Αργεντινή. Το πρόβλημα με την Ευρώπη είναι ότι αυτοί οι δύο άξονες παρουσιάζονται ξεχωριστά και όχι ως συμπληρωματικές έννοιες. Από τη μια, ο οριζόντιος άξονας των διαδηλώσεων έχει διευρυνθεί σε μεγάλο βαθμό -όπως στην περίπτωση των Indignados-, αλλά αν οι διαδηλώσεις δεν συνοδεύονται από ένα πο-

Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι η κρίση στην Αργεντινή δεν οδήγησε στην ανάδειξη των δυνάμεων της Αριστεράς, αλλά στην ανάδειξη ενός νεοπερονικού κόμματος; Το περονικό κόμμα που είναι στην εξουσία στην Αργεντινή είναι η πραγματική Αριστερά της χώρας. O Kιρχνερισμός (kirchnerismo) αντιπροσωπεύει την αριστερή απάντηση στην κρίση. Δεν υπάρχει άλλη Αριστερά στην Αργεντινή; Υπάρχουν γκρουπούσκουλα της άκρας Αριστεράς, αλλά δεν είναι αντιπροσωπευτικά. Στην Αργεντινή έχουμε αυτόν τον μείζονα παράγοντα, τον περονισμό. Εάν θέλαμε να κάνουμε μια αναλογία με την Ελλάδα, θα το συγκρίναμε με το παλαιό ΠΑΣΟΚ. O περονισμός είναι κάτι το πολύ ευρύ, από το οποίο έχουν αναδυθεί αρκετά κινήματα, αριστερά και δεξιά. Τώρα, ένα από τα σημαντικότερα κινήματα που έχουν αναδειχθεί στα αριστερά του περονισμού, ήταν ο Κιρχνερισμός. Ο Κιρχνερισμός δεν είναι παρά ένας αριστερός λαϊκισμός που αποτελεί εναλλακτική λύση απέναντι στον νεοφιλελευθερισμό. Έχετε πει πως ο κόσμος κινητοποιείται μόνο μέσω του λαϊκισμού. Αν αντιλαμβάνομαι σωστά

Ο Αργεντινός θεωρητικός μιλά στην «Α» για το λατινοαμερικανικό υπόδειγμα, την ιδεολογική κρίση στην Ευρώπη και τον ΣΥΡΙΖΑ λιτικό πρόγραμμα ανοικοδόμησης του κράτους, δεν οδηγούν πουθενά. Από την άλλη, στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης είναι πλέον γεγονός ότι τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα δεν εκπροσωπούν πραγματικά ένα εναλλακτικό status quo. Aπό το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, τους Γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες, το Δημοκρατικό Κόμμα στην Ιταλία, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ισπανίας μέχρι το ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα, τα κόμματα αυτά αγκάλιασαν τη νεοφιλελεύθερη λύση. Το αποτέλεσμα είναι πως δεν εκπροσωπούν πλέον το σύνολο της κοινωνίας. Οι δύο άξονες, η απόπειρα να διευρυνθεί η κινηματική διαδικασία μέσω διαδηλώσεων και η ανοικοδόμηση των κρατικών δομών, δεν συνδυάστηκαν. Νομίζω ότι στην Ελλάδα, οι δύο άξονες, ως ένα βαθμό, συνδυάζονται, καθώς έχουν αναδειχθεί ακροδεξιές δυνάμεις, όπως η Χρυσή Αυγή, αλλά, από την άλλη, έχετε ένα ισχυρό κίνημα, αυτό του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να διευρύνει το κοινωνικό μέτωπο μέσω των διαδηλώσεων και των λαϊκών κινητοποιήσεων και παράλληλα, ως κόμμα, θέλει να κερδίσει και τις εκλογές, επιχειρώντας έτσι να ανοικοδομήσει το κράτος.

«Στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης είναι πλέον γεγονός ότι τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα δεν εκπροσωπούν πραγματικά ένα εναλλακτικό status quo. Aπό το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, τους Γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες, το Δημοκρατικό Κόμμα στην Ιταλία, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ισπανίας μέχρι το ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα, τα κόμματα αυτά αγκάλιασαν τη νεοφιλελεύθερη λύση. Το αποτέλεσμα είναι πως δεν εκπροσωπούν πλέον το σύνολο της κοινωνίας»

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

πρέπει να γίνει πιο λαϊκιστική» Πιστεύετε πως ο ΣΥΡΙΖΑ και το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης της Αριστεράς θα μπορούσε να πυροδοτήσει την αλλαγή στην Ευρώπη; Noμίζω πως ναι. Έχοντας μιλήσει γι’ αυτόν τον διπλό άξονα, θεωρώ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη εξέλιξη, συνδυάζοντας και την κινηματική διαδικασία των λαϊκών κινητοποιήσεων και τον σχεδιασμό ανοικοδόμησης του κράτους. Αλλά και στη Γαλλία, το Μέτωπο της Αριστεράς του Μελανσόν, όπως και η Die Linke στη Γερμανία, δείχνουν ότι ίσως μια άλλη, νέα Αριστερά, μπορεί να αναδειχθεί στα χνάρια του Τσάβες, του Κιρχνερισμού, του Μοράλες στη Λατινική Αμερική. Είναι πολύ ευχάριστο να ακούμε κάτι τέτοιο από εσάς. Στην Ελλάδα η λιτότητα σκοτώνει κυριολεκτικά. Έχουμε αυτοκτονίες, αστέγους, κόσμο που δεν έχει πρόσβαση πλέον στο σύστημα υγείας, περικοπές στους μισθούς τέτοιες που η επιβίωση είναι δύσκολη. Ωστόσο, ο κόσμος μοιάζει μουδιασμένος. Πώς μπορεί η Αριστερά να τον κινητοποιήσει; Δεν γνωρίζω τόσο καλά τα γεγονότα, αυτό που γνωρίζω είναι τις προϋποθέσεις για τις κινητοποιήσεις. Η όποια κινητοποίηση πρέπει να έχει πολιτική στόχευση, να κερδηθούν οι εκλογές, για παράδειγμα. Αν μια κινητοποίηση δεν έχει πολιτικό επίδικο, πεθαίνει πολύ γρήγορα. Θα έχετε προσέξει ότι στην Ισπανία βλέπουμε αναζωπύρωση των κινητοποιήσεων τους τελευταίους μήνες. Ποιος μπορεί, όμως, να εκπροσωπήσει αυτόν τον κόσμο στην πολιτική σκηνή, στο πολιτικό σύστημα; Στην Ελλάδα, υπάρχει ο ΣΥΡΙΖΑ, στην Ισπανία δεν υπάρχει κάτι αντίστοιχο. Στη Γαλλία, στη Γερμανία, οι όποιες απαντήσεις είναι σε αρχικό στάδιο... Σε μια ευρωπαϊκή κοινωνία, με όλα τα χαρακτηριστικά της, ποια είναι τα κριτήρια βάσει των οποίων ένα αριστερό κόμμα θα πρέπει να δομεί τον λόγο του; Σε ποια κοινωνική μερίδα θα πρέπει να στοχεύει, με δεδομένο ότι οι πολιτικές ταυτότητες είναι πιο περίπλοκες και δεν έχουν να κάνουν αποκλειστικά με το εισόδημα; Πρέπει ο λόγος να γενικεύεται. Επιμένω στα γραπτά μου ότι ο λαϊκισμός δεν είναι ιδεολογία, δεν είναι κίνημα που βασίζεται σε απόλυτους, συγκεκριμένους κοινωνικούς τομείς. Ο λαϊκισμός είναι ένας τρόπος να οικοδομηθεί το πολιτικό. Θέτει τους ασθενέστερους, τους «από κάτω», αυτούς που είναι στον πάτο του συστήματος, ενάντια στο σύστημα. Μια τέτοια επίκληση μπορεί να

γίνει και από τα δεξιά και από τα αριστερά. Ο Μουσολίνι ήταν λαϊκιστής, το ίδιο και ο Μάο Τσε Τουνγκ. Οπότε, ο τρόπος με τον οποίο θα μεταφραστεί ο λαϊκισμός σε ένα πολιτικό πρόγραμμα ποικίλει σημαντικά από τη μια κατάσταση στην άλλη. Στην Ευρώπη υπάρχει κυρίως λαϊκιστική Δεξιά. Η ρητορική της Χρυσής Αυγής είναι λαϊκιστική, όπως και άλλων κομμάτων της Δεξιάς. Και η Λεπέν το ίδιο. Στη Λατινική Αμερική ο λαϊκι-

δεκαετίας του 1920 κάμφθηκε η ηγεμονική ικανότητα της σοσιαλδημοκρατίας, που ήταν μέχρι τότε κυρίαρχη δύναμη, και την ίδια στιγμή τόσο οι ναζί όσο και το Κομμουνιστικό Κόμμα είδαν μεγάλη άνοδο στα ποσοστά τους. Στην Ελλάδα, η κατάσταση είναι παρόμοια. Από τη μια έχετε την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε κυρίαρχη πολιτική δύναμη και από την άλλη τη Χρυσή Αυγή. Στη Γαλλία το ίδιο: αναπτύσσεται και το Εθνικό Μέ-

«Επιμένω στα γραπτά μου ότι ο λαϊκισμός δεν είναι ιδεολογία, δεν είναι κίνημα που βασίζεται σε απόλυτους, συγκεκριμένους κοινωνικούς τομείς. Ο λαϊκισμός είναι ένας τρόπος να οικοδομηθεί το πολιτικό. Θέτει τους ασθενέστερους, τους “από κάτω’’, αυτούς που είναι στον πάτο του συστήματος, ενάντια στο σύστημα. Μια τέτοια επίκληση μπορεί να γίνει και από τα δεξιά, και από τα αριστερά. Ο Μουσολίνι ήταν λαϊκιστής, το ίδιο και ο Μάο Τσε Τουνγκ. Οπότε, ο τρόπος με τον οποίο θα μεταφραστεί ο λαϊκισμός σε ένα πολιτικό πρόγραμμα ποικίλει σημαντικά από τη μια κατάσταση στην άλλη» σμός, σε γενικές γραμμές, είναι αριστερός λαϊκισμός. Αυτή ίσως είναι η μεγαλύτερη διαφορά Ευρώπης - Λατινικής Αμερικής. Η Αριστερά στην Ευρώπη πρέπει να γίνει περισσότερο λαϊκιστική; Nαι. Πάρτε για παράδειγμα τον μαρασμό του πάλαι ποτέ Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος και σήμερα του Δημοκρατικού Κόμματος. Είναι πράγματι εντυπωσιακός. Σήμερα πρόκειται απλώς για κόμμα του κατεστημένου. Σε πρόσφατη συνέντευξή σας συγκρίνατε την Ελλάδα με τη Βαϊμάρη και εκφράσατε την πεποίθηση ότι στην περίπτωση της Ελλάδας δεν θα νικήσουν οι νεοναζί. Αυτό που ήθελα να πω είναι ότι όποτε το σύστημα περνάει κρίση και οι παραδοσιακές συστημικές δυνάμεις είναι ανίκανες να δημιουργήσουν τις διόδους που θα μεταφέρουν τα λαϊκά αιτήματα, υπάρχει πτώση της ηγεμονικής τους ικανότητας και αναπτύσσονται αντισυστημικές δυνάμεις και από τα δεξιά και από τα αριστερά. Υπάρχει παραλληλισμός με την κρίση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης: όταν ξέσπασε, στα τέλη της

τωπο και το Μέτωπο της Αριστεράς. Σε μερικές χώρες υπάρχουν μόνο λαϊκές κινητοποιήσεις που αμφιταλαντεύονται δεξιά κι αριστερά, όπως το κίνημα του Γκρίλο στην Ιταλία. Ωστόσο, επειδή δεν υπάρχει σχεδιασμός ως προς το πού θα κινηθούν, κατά πάσα πιθανότητα θα μειώσουν αρκετά τα ποσοστά τους στις επόμενες εκλογές. Στην Ελλάδα η πολιτική και οι πολιτικοί απαξιώνονται. Συνθήματα του τύπου «Να καεί το μπ... η Βουλή» βαφτίζονται από τα κυρίαρχα ΜΜΕ ως λαϊκιστικά. Είναι πράγματι λαϊκιστικά; Δεν είναι λαϊκιστικά. Ο λαϊκισμός είναι ένας τρόπος πολιτικής συμμετοχής. Λαϊκισμός σημαίνει ότι οι μάζες κινητοποιούνται για έναν σκοπό. Αυτό που περιγράφετε είναι το αντίθετο, δεν πιστεύουν στο πολιτικό σύστημα, αλλά δεν κινητοποιούνται για να το αλλάξουν. Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα, παρατηρείται ανά την Ευρώπη. Για να υπάρξουν κινητοποιήσεις και πολιτική συμμετοχή, ο κόσμος πρέπει να αισθάνεται ότι υπάρχουν πολιτικές εναλλακτικές λύσεις αρκετά διακριτές. Στην Ελλάδα, οι πολιτικές των φιλελεύθερων συντηρητικών και αυτές των σοσιαλδημοκρατών είναι απα-

«Ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να διευρύνει το κοινωνικό μέτωπο μέσω των διαδηλώσεων και των λαϊκών κινητοποιήσεων και παράλληλα ως κόμμα θέλει να κερδίσει και τις εκλογές, επιχειρώντας έτσι να ανοικοδομήσει το κράτος»

ράλλακτες. Ο κόσμος δεν ικανοποιείται και δεν συμμετέχει. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχουμε εκρήξεις αντιπολιτικών κινημάτων. Στην ελληνική πολιτική σκηνή ο λαϊκισμός έχει αρνητική παραδήλωση. Τεχνοκράτες, ακαδημαϊκοί που αυτοπροσδιορίζονται ως «μεταρρυθμιστές», προπαγανδίζουν κατά του λαϊκισμού και συχνά κατηγορούν τον ΣΥΡΙΖΑ για λαϊκισμό. Είναι πολύ λογικό. Τι περιμένατε; Δεν εκπλήσσομαι καθόλου. Η «σταυροφορία κατά του λαϊκισμού» είναι εγγενής στις δυνάμεις του κατεστημένου. Υπάρχουν όμως και κάποιοι αριστεροί στην ιδεολογία που στην πολιτική τους παρέμβαση τάσσονται κατά των μαζικών κινητοποιήσεων. Αυτό που παρατηρείται, λοιπόν, σχεδόν παντού είναι η ύπαρξη αντιλαϊκιστικής Αριστεράς, που λειτουργεί τεχνοκρατικά και τελικά ενστερνίζεται τις απόψεις του κατε-

στημένου. Η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει δαιμονοποιηθεί ως «η χώρα των τεμπέληδων φοροφυγάδων που πίνουν ούζο και οδηγούν πολυτελή αυτοκίνητα». Το επιχείρημα αυτό αποτελεί πλέον κοινό τόπο εντός και εκτός Ελλάδος, ενώ έχει πειστεί σχετικά και μέρος της εργατικής τάξης. Πώς μπορούμε να το ανατρέψουμε; Κάτι τέτοιο προφανώς θα έπρεπε να είναι αναμενόμενο. Το ίδιο συνέβη και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, στη διαδικασία της αλλαγής που έλαβε χώρα εκεί. Δεν πρέπει να σας ενδιαφέρει τόσο. Ξέρετε ποια πρέπει να είναι η απάντηση της Ελλάδας στην κρίση; Να πάει ο Μανώλης Γλέζος στον Παρθενώνα και να ανεβάσει την ελληνική σημαία στην Ακρόπολη. Είναι ενεργός, κοντεύει τα 100, ο συμβολισμός θα είναι πολύ ισχυρός. Ελπίζω να τον συναντήσω όταν έρθω.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

ΝΕΟ ΠΑΚΕΤΟ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΕΞΑΓΓΕΛΛΕΙ ΤΟ ΚΙΝΕΖΙΚΟ Κ.Κ. ΕΝ ΜΕΣΩ ΕΚΡΗΞΕΩΝ

Το τρίτο κύμα ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΤΡΙΚΚΑ

Δεν είναι μόνο οι αβυσσαλέες ταξικές ανισότητες που κλονίζουν το μοντέλο «κοινωνικής αρμονίας» που επιχειρεί να προβάλει η κινεζική ηγεσία. Μια σειρά βίαιων επιθέσεων τις παραμονές μιας ολομέλειας του κινεζικού Κ.Κ., που φιλοδοξεί να μεταμορφώσει, για μία ακόμη φορά , την οικονομία ρίχνοντας και τα τελευταία εμπόδια για το άνοιγμα στις διεθνείς αγορές, αποκαλύπτει τη διάχυση της κοινωνικής δυσφορίας πέρα από κάθε όριο. Το πρώτο «καμπανάκι» δεν ήταν άλλο από την επίθεση αυτοκτονίας που σημειώθηκε στις 28 Οκτωβρίου στην πλατεία Τιενανμέν. Η επίθεση χαρακτηρίστηκε από τις αρχές «τρομοκρατική» και αποδόθηκε σε αυτονομιστές Ουιγούρους, μια κατά βάση μουσουλμανική εθνοτική ομάδα της μεθοριακής επαρχίας Σιντζιάνγκ. Τους τελευταίους μήνες δεκάδες μέλη της μειονότητας έχουν χάσει τη ζωή τους σε «αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις» στην περιοχή, ενώ εκατοντάδες άλλοι έχουν συλληφθεί για τη διάδοση του «τζιχάντ» στο Διαδίκτυο. Την Τετάρτη το σκηνικό έμελλε να επαναληφθεί. Στόχος της επίθεσης ήταν αυτή τη φορά τα γραφεία του Κομμουνιστικού Κόμματος στην πόλη Ταϊχουάν. Εκρηκτικοί μηχανισμοί μικρής ισχύος εξερράγησαν έξω από το κτήριο σκοτώνοντας ένα άτομο και τραυματίζοντας αρκετά άλλα. Η νέα επίθεση δεν πέρασε ασχολίαστη από την κινεζική εκδοχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (μικρομπλόγκ), με ορισμένους χρήστες να επισημαίνουν ότι είναι πια καλό να αποφεύγει κανείς να περνά μπροστά από «συμβολικά φορτισμένους δημόσιους χώρους» και άλλους να παρατηρούν ότι ο «κρατικός αυταρχισμός δεν φέρνει τη σταθερότητα». Και φυσικά δεν χρειάζεται να αναζητήσει κανείς κάποιο σκοτεινό σχέδιο αποσταθεροποίησης πίσω από τις επιθέσεις, αφού αρκετά περιστατικά, που συνήθως ξεπέφτουν στο διεθνές «αστυνομικό δελτίο», καταδεικνύουν ότι το ασφυκτικό πολιτικό πλαίσιο σε συνδυασμό με τα εκρηκτικά κοινωνικά προβλήματα σπρώχνουν όλο και περισσότερους σε πράξεις απελπισίας. Στις αρχές του χρόνου ο Ζι Ζονγκσίνγκ, που είχε μείνει ανάπηρος μετά την κακοποίησή του από αστυνομικούς, επιχείρησε να τιναχτεί στον αέρα μέσα στο αεροδρόμιο του Πεκίνου. Επέζησε και καταδικάστηκε σε έξι χρόνια φυλακή. Λίγους μήνες αργότερα, ο Κου Χουανγκιάνγκ, ένας οικοδόμος που τραυματίστηκε στη δουλειά του και α-

πολύθηκε χωρίς να πάρει αποζημίωση, επιχείρησε να κάνει το ίδιο έξω από κυβερνητικό κτήριο στην επαρχία Σαντόνγκ. Το 2008 ένας πολίτης που θέλησε να διαμαρτυρηθεί για την κατεδάφιση της κατοικίας του από τις αρχές έριξε το αυτοκίνητό του, το οποίο είχε φορτώσει προηγουμένως με φιάλες γκαζιού, πάνω σε κυβερνητικό κτήριο στην επαρχία Χουνάν προκαλώντας τον τραυματισμό 12 ατόμων. Την ίδια χρονιά ο 28χρονος Γιανγκ Ζια μαχαίρωσε έξι αστυνομικούς στη Σαγκάη για να εκδικηθεί τον ξυλοδαρμό που είχε υποστεί λίγες μέρες νωρίτερα. Η εκτέλεσή του προκάλεσε ένα πρωτοφανές κύμα διαμαρτυρίας στο Διαδίκτυο. Η τρομοκρατία δεν αποτελεί επομένως κάτι καινούργιο για την Κίνα της «κοινωνικής αρμονίας». Το τελευταίο κύμα επιθέσεων μοιάζει, ωστόσο, να έχει ξεχωριστή σημασία καθώς εκδηλώνεται σε μια εξαιρετι-

κά ευαίσθητη χρονική στιγμή για το κινεζικό Κ.Κ: την Τρίτη ολοκληρώνεται στο Πεκίνο η Τρίτη Ολομέλεια της 18ης Κεντρικής Επιτροπής που, σύμφωνα με τις μέχρι τώρα εξαγγελίες της κινεζικής κυβέρνησης, θα ανοίξει τον δρόμο για οικονομικές μεταρρυθμίσεις «χωρίς προηγούμενο». Η τρίτη ολομέλεια κάθε νέας Κεντρικής Επιτροπής συνοδεύεται παραδοσιακά από σημαντικές αποφάσεις. Ήταν στην τρίτη ολομέλεια του 1978 όπου ο Ντενγκ Σιάοπινγκ εξήγγειλε τις περίφημες μεταρρυθμίσεις που σταδιακά θα διαμόρφωναν

τη σημερινή Κίνα. Ο διάδοχος του Ζιάνγκ Ζεμίν χρησιμοποίησε την τρίτη ολομέλεια του 1993 για να εξαγγείλει τη δραστική μείωση του δημόσιου τομέα και το άνοιγμα στις διεθνείς αγορές που λίγο αργότερα οδήγησαν στην ένταξη της χώρας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου. Η τρίτη ολομέλεια πραγματοποιείται σχεδόν πάντοτε ένα χρόνο μετά την αλλαγή ηγεσίας προκειμένου η νέα κυβερνητική ομάδα να έχει εδραιώσει τη θέση της προτού προχωρήσει στη χάραξη της πολιτικής για την επόμενη δεκαετία. Η τρίτη ολομέλεια του νέου προέδρου Σι Τζινγκπίνγκ επικεντρώνεται σε μεγάλο βαθμό στο «Σχέδιο 383» -το τρίτο και πιθανώς μεγαλύτερο μεταρρυθμιστικό πακέτο των τελευταίων δεκαετιών- που φιλοδοξεί να μεταμορφώσει την κινεζική οικονομία μέχρι το 2020. Η καταπολέμηση της διαφθοράς αποτελεί βασικό πυλώνα του σχεδίου σε μια προσπάθεια να υπάρξει η ευρύτερη δυνατή λαϊκή υποστήριξη. Κατά τα άλλα το σχέδιο προβλέπει μια σειρά μεταρρυθμίσεων που θα ζήλευε ακόμη και το ΔΝΤ: «Χαμηλότεροι φραγμοί στην αγορά ώστε να προσελκυστούν νέες επενδύσεις», «τόνωση της ανταγωνιστικότητας»

και μαζικές εκποιήσεις εκτάσεων γης που μέχρι σήμερα βρίσκονταν υπό δημόσιο έλεγχο. Η απελευθέρωση της αγοράς ακινητων τη δεκαετία του ‘90 ήταν ένας από τους βασικούς μοχλούς για την οικονομική ανάπτυξη των επόμενων ετών. Αφορούσε όμως μόνο τις αστικές περιοχές. Το «Σχέδιο 383» προβλέπει την επέκτασή του και στις τεράστιες αγροτικές εκτάσεις που μέχρι σήμερα είχαν εξαιρεθεί και παραμένουν υπό κρατικό ή κοινοτικό έλεγχο. Το πώς μπορεί να αντέξει η σημερινή Κίνα τη μαζική ερήμωση της υπαίθρου και την εισροή εκατομμυρίων νέων απόκληρων στις πόλεις είναι κάτι που απομένει να φανεί. Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι διεθνείς αγορές τρίβουν ήδη τα χέρια τους. «Είναι ίσως το πιο φιλόδοξο πακέτο μεταρρυθμίσεων στην ιστορία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας» επικροτεί ο οικονομολόγος της Credit Suisse, Ντονγκ Τάο. Από κοντά και οι Financial Times, που υποστηρίζουν ότι η τρίτη ολομέλεια θα σηματοδοτήσει ότι «το κινεζικό πλοίο της εξουσίας στρίβει αργά αλλά σταθερά προς τη σωστή κατεύθυνση». Μέχρι τουλάχιστον την επόμενη έκρηξη.

Όταν η ανάπτυξη σκοτώνει παιδιά Η βίαιη μεταμόρφωση της Κίνας σε οικονομική υπερδύναμη δεν έχει πια μόνο το πρόσωπο των εκατομμυρίων αστέγων, των νεόπλουτων με τις χρυσές Μερσέντες, του γάλακτος με μελαμίνη για τα μωρά και της βιομηχανικής ομίχλης στις πόλεις. Η έκταση του προβλήματος έγινε πιο σαφής παρά ποτέ τη Δευτέρα, όταν μαθεύτηκε ότι ένα οκτάχρονο κορίτσι από την επαρχία Τζιανγκσού είναι ο νεότερος άνθρωπος στη χώρα -και πιθανώς στον κόσμο- που πάσχει από καρκίνο των πνευμόνων. Το κορίτσι, το όνομα του οποίου δεν ανακοινώθηκε από τις αρχές, ζει στο κέντρο της πόλης Ναντζίνγκ. Όπως αναφέρει η ιατρική έκθεση του τοπικού νοσοκομείου, η οκτάχρονη εκτέθηκε από πολύ νωρίς στη ζωή της και για μεγάλο χρονικό διάστημα σε επιβλαβή σωματίδια που κυκλοφορούν στην ατμόσφαιρα εξαιτιας της ρύπανσης. Τα κρούσματα της ασθένειας έχουν τετραπλασιαστεί στην Κίνα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, σύμφωνα με το κινεζικό υπουργείο Υγείας, ενώ ο καρκίνος αποτελεί πια τη βασική αιτία θανάτου στο Πεκίνο. Τον προηγούμενο μήνα η πόλη Χαρμπίν, όπου κατοικούν 11 εκατομμύρια άνθρωποι, καλύφθηκε από πυκνό νέφος ρύπανσης με τα σωματίδια να ξεπερνούν κατά 50 φορές το επιτρεπτό όριο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Στην κινεζική πρωτεύουσα το ποσοστό αυτό ήταν 45 φορές μεγαλύτερο. Διεθνής μελέτη που δημοσιεύ-

τηκε το καλοκαίρι αποκαλύπτει ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει μειώσει το προσδόκιμο ζωής κατά πεντέμισι χρόνια στις βόρειες επαρχίες της χώρας. Η κινεζική κυβέρνηση εξήγγειλε πρόσφατα ένα νέο σύστημα συναγερμού για την ατμοσφαιρική ρύπανση που θα απαγορεύει τη λειτουργία των εργοστασίων και των οικοδομών καθώς και την οδήγηση αν έχουν προηγηθεί τρεις διαδοχικές ημέρες με επικίνδυνα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Μ.Τ.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ

ΤΖΙΟΥΖΕΠΕ ΚΑΤΣΙΑ δημοτικός σύμβουλος Βενετίας

Οι αγώνες μας σταμάτησαν τους πλωτούς ουρανοξύστες Έκλεισαν τα κανάλια της Βενετίας με τις βάρκες τους και έφτιαξαν ανθρώπινες αλυσίδες στη λιμνοθάλασσα για να διώξουν τα κρουαζιερόπλοια. Για πάνω από δύο χρόνια έδωσαν μια μάχη ενάντια στους πλωτούς ουρανοξύστες και στο τουριστικό λόμπι. Τους χαρακτήρισαν «τρομοκράτες», «αλήτες», «τεμπέληδες» που θέλουν να καταστρέψουν την πραγματικά ανθηρή οικονομία μιας πόλης που επισκέπτονται ετησίως εκατομμύρια τουριστών. «Για εμάς η Βενετία είναι απλώς η πόλη που γεννηθήκαμε και αγαπήσαμε. Η πόλη που θα αφήσουμε στα παιδιά μας. Η πόλη - μουσείο που έχει μαγέψει εδώ και αιώνες ζωγράφους, ποιητές, μουσικούς, καλλιτέχνες και διανοούμενους όλου του κόσμου. Δεν υπάρχει καμιά τιμή που θα μας εξαναγκάσει να την καταστρέψουμε. Δεν θα την αφήσουμε βορά στο λόμπι των κρουαζιερόπλοιων», τονίζει στην «Αυγή» της Κυριακής ο Τζιουζέπε Κάτσια, ο ακτιβιστής δημοτικός σύμβουλος του Ψηφοδελτίου στη Βενετία που συμμετείχε στην οργάνωση και τον συντονισμό των κινητοποιήσεων. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΑΡΓΥΡΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟ

Καταφέρατε να σταματήσετε τα κρουαζιερόπλοια... Κερδίσαμε μια μεγάλη νίκη. Μετά από μια δεκαετία αγώνων, για πρώτη φορά η κυβέρνηση αποφάσισε να μειώσει την κίνηση των μεγάλων κρουαζιερόπλοιων στη λιμνοθάλασσα της Βενετίας. Από την 1η Ιανουαρίου του 2014, θα μειωθεί κατά 25% η κίνηση των κρουαζιερόπλοιων, ενώ τα πλοία που έρχονται από την Πάτρα θα φύγουν από το ιστορικό κέντρο - λιμάνι της πόλης και θα πηγαίνουν στο νέο λιμάνι της Φουζίνα, που βρίσκεται κοντά στο Πόρτο Μαργκέρα, λίγα χιλιόμετρα από τη Βενετία. Από την 1η Ιανουαρίου θα σταματήσει να περνά ένας στους πέντε πλωτούς ουρανοξύστες από την Πλατεία του Σαν Μάρκο και το Κανάλι της Τζιουντέκα, ενώ από την 1η Νοεμβρίου του 2014 θα σταματήσει πλήρως η κίνηση των κρουαζιερόπλοιων που θα είναι μεγαλύ-

τερα από 96.000 τόννους. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς μας, με βάση την κίνηση του 2013, θα σταματήσουν να έρχονται στο λιμάνι του ιστορικού κέντρου της Βενετίας 186 κρουαζιερόπλοια, που ξεπερνούν το 50% της συνολικής κίνησης των κρουαζιερόπλοιων στη λιμνοθάλασσα της Βενετίας. Αυτό σημαίνει ότι θα έρχονται περίπου 1 εκατομμύριο τουρίστες λιγότεροι. Πώς αντέδρασε το λόμπι των κρουαζιερόπλοιων; Ο πρόεδρος του λιμανιού, που εκφράζει το λόμπι των κρουαζιερόπλοιων, είχε τη «φαεινή» ιδέα να προτείνει να σκάψουμε ένα νέο και βαθύ κανάλι στη λιμνοθάλασσα για να έρχονται ξανά οι πλωτοί ουρανοξύστες στο λιμάνι του ιστορικού κέντρου! Το κέρδος δεν σέβεται τη φύση σε καμία απολύτως περίπτωση. Ακούγοντας και μόνο την πρότα-

ση, τα κινήματα που στηρίξαμε το μπλοκάρισμα των κρουαζιερόπλοιων καταγγείλαμε ότι αυτή η πρόταση θα επιδεινώσει την κατάσταση και τις περιβαλλοντολογικές ισορροπίες, την υδροδυναμική κατάσταση της λιμνοθάλασσας. Την άμπωτη και την παλίρροια, την καθημερινή ζωή όλων μας στη Βενετία. Φυσικά, εμείς δεν πρόκειται να σταματήσουμε. Διώξαμε τα κρουαζιερόπλοια. Θα σταματήσουμε και την εκσκαφή του καναλιού. Το κίνημα «Όχι στα μεγάλα πλοία» κατάφερε μια μεγάλη νίκη... Όταν ξεκινήσαμε, πριν από τουλάχιστον δύο χρόνια, τον αγώνα εναντίον των κρουαζιερόπλοιων, οι περισσότεροι ήταν σίγουροι ότι δεν θα μπορούσαμε να σταματήσουμε την τουριστική βιομηχανία και το λόμπι των κρουαζιερόπλοιων. Πολλές κινηματικές πρωτοβουλίες και συλλογικότητες που δραστηριοποιούνται στην πόλη δημιουργήσαμε την Επιτροπή «Όχι στα μεγάλα πλοία» και ξεκινήσαμε μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης και συμμετοχής των πολιτών. Ακολουθήσαμε μια πορεία πολύ ριζοσπαστικών αγώνων. Σταματήσαμε τα κρουαζιερόπλοια που έρχονταν στην πόλη δημιουργώντας μπλόκα με τις βάρκες μας, ακτιβιστές έπεφταν στην θάλασσα για να τα αναγκάσουμε να σταματήσουν και να κάνουν πίσω, πολιορκούσαμε τα γραφεία του δήμου, της τοπικής κυβέρνησης και άλλων τοπικών και κρατικών θεσμών. Το κίνημα έφθασε στο σημείο να μπλοκάρει τον Ιούνιο και το αεροδρόμιο «Μάρκο Πόλο» της Βενετίας, εμποδίζοντας για αρκετές ώρες την

Μπλόκο στα τεράστια κρουαζιερόπλοια στη λιμνοθάλασσα της εμβληματικής πόλης από το κίνημα των πολιτών

κίνηση των επιβατών, μεταξύ των οποίων και πάρα πολλών τουριστών που θα επιβιβάζονταν στα μεγάλα κρουαζιερόπλοια. Στο αεροδρόμιο οι ακτιβιστές διέλυσαν πλήρως και το περίπτερο συγκέντρωσης των επιβατών για τα κρουαζιερόπλοια. Ένα μεγάλο τμήμα των κατοίκων της Βενετίας πείστηκε ότι μόνο με ριζοσπαστικές ενέργειες θα μπορούσαμε να σταματήσουμε τη θαλάσσια και όχι μόνο καταστροφή του μεγαλύτερου ζωντανού μουσείου στον κόσμο. Ο κόσμος κατάλαβε ότι ο αγώνας μας θα έπρεπε να ήταν διεθνής και έτσι ξεκίνησαν μεγάλες εκστρατείες και στην κοινή γνώμη άλλων χωρών για τη διάσωση της Βενετίας από τις πολυεθνικές των κρουαζιερόπλοιων, που δεν ενδια-

φέρονται για την πόλη μας, αλλά να βγάλουν άμεσα και υψηλά κέρδη. Η διεθνής κοινή γνώμη αντέδρασε θετικά και ασκήθηκαν πιέσεις εναντίον των κρουαζιερόπλοιων. Ορισμένα από αυτά έχουν μήκος 333 μέτρα και ύψος σχεδόν 70 μέτρα. Η έρευνα που είχατε κάνει για την ποιότητα των τουριστών που έρχονται με τα κρουαζιερόπλοια είχε δείξει ορισμένα ενδιαφέροντα ανθρωπολογικά και πολιτιστικά στοιχεία... Περίπου το 60% των τουριστών που μεταφέρουν τα κρουαζιερόπλοια δεν κατεβαίνουν για να επισκεφθούν τη Βενετία. Βλέπουν απλώς τη Βενετία και τον Σαν Μάρκο από τον πλωτό ουρανοξύστη από ατσάλι. Από τον έβδομο και τον δέκατο ή τον δωδέκατο όροφο του κρουαζιερόπλοιου! Ένα άλλο μεγάλο μέρος δεν γνωρίζει καν σε ποιο λιμάνι έχει δέσει το πλοίο, ενώ σημαντικό ποσοστό δεν ξέρει ούτε πού βρίσκεται η Βενετία! Τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια καταστρέφουν τη λιμνοθάλασσα και δημιουργούν τεράστια προβλήματα στα κτήρια που βρίσκονται κοντά στα κανάλια και όχι μόνο. Ζούμε σε μια πόλη - μουσείο. Δεν πρόκειται να αφήσουμε τους κερδοσκόπους και τα διάφορα οικονομικά λόμπι να επιβάλουν τα συμφέροντά τους.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ Ιδρύθηκε κι αυτό στο απόγειο της άνθισης των οπτικο-ακουστικών μέσων ενημέρωσης πριν την έλευση του Διαδικτύου, το 1989. Ο επίσημος σκοπός του RTVV (Ràdio Televisió Valenciana) της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης της περιφέρειας της Βαλένθια, την οποία έκλεισε αιφνιδιαστικά την Τετάρτη η περιφερειακή κυβέρνηση, ήταν να «ενισχύσει την πολυφωνία των τοπικών μέσων ενημέρωσης και να προάγει τη χρήση της γλώσσας της Βαλένθια», μιας ακόμα επίσημης γλώσσας της Ισπανίας, παραλλαγής των καταλανικών. Όλα αυτά όμως στην αρχή. Γιατί το «τέλος» είχε άσχημη κατάληξη για σχεδόν 1.700 εργαζόμενους. Την αρχική αμηχανία για την αιφνιδιαστική απόφαση κλεισίματος του καναλιού, ενώ είχε προηγηθεί η δικαστική απόρριψη του σχεδίου των μαζικών απολύσεων, διαδέχθηκε γρήγορα το σοκ και ο φόβος. Είναι το πρώτο δημόσιο μέσο ενημέρωσης στην Ισπανία που κλείνει στη σκιά της κρίσης, ενώ η ίδια μοίρα φαίνεται πως επιφυλάσσεται και για άλλα δημόσια περιφερειακά δίκτυα της χώρας που αντιμετωπίζουν προβλήματα χρηματοδότησης, ή που τα προβλήματα αυτά αποτελούν το εφαλτήριο για την ιδιωτικοποίησή τους. Το περιφερειακό δημόσιο κανάλι της Μαδρίτης, το Telemadrid, είναι ένα απ’ αυτά. Η τοπική κυβέρνηση, επίσης του κυβερνώντος Δεξιού Λαϊκού Κόμματος (PP), αποφάσισε στις αρχές του χρόνου να το παραχωρήσει σε ιδιώτες αντί να το κλείσει. Όπως μάλιστα δήλωσε η επικεφαλής της περιφερειακής κυβέρνησης και μεγαλοστέλεχος του PP, Εσπεράντζα Αγκουίρε, «είναι προτιμότερο να αφεθεί το κανάλι στα χέρια επαγγελματιών παρά στα χέρια πολιτικών»... Κι όμως, το Telemadrid είναι

ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗ n.kyriakidis@avgi.gr

ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΚΑΝΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ

Από το «σύνδρομο ΕΡΤ», στην αγκαλιά των καναλαρχών

το τοπικό κανάλι με τη μικρότερη έμμεση οικονομική επιβάρυνση για τους Ισπανούς τηλεθεατές, μόλις 49 ευρώ τον χρόνο ανά νοικοκυριό, βάσει έρευνας αγοράς της έγκυρης Deloitte.

Ιδιωτικοποίηση αντί λουκέτου Στις 20 Απριλίου φέτος, η «μνημονιακή» κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι ενέκρινε τροποποίηση στον νόμο για τα οπτικοακουστικά ΜΜΕ. Βάσει αυτής, οι περιφερειακές κυβερνήσεις έχουν στο εξής τη νομική δυνατότητα να προχωρούν σε ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων τοπικών τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών. Ήταν η απόφαση - σταθμός που κυριολεκτικά έλυσε τα χέρια των περιφερειακών κυβερνήσεων της Βαλένθια, της Μαδρίτης και της Καστίγια - Λα Μάντσα, οι ο-

ποίες έσπευσαν ν’ ανακοινώσουν ότι θα κάνουν χρήση των διατάξεων του νόμου, κλείνοντας το μάτι στους καναλάρχες. Αντίθετα, οι κυβερνήσεις της Καταλονίας, της Εξτρεμαδούρα, της Ανδαλουσίας και της Γαλικίας αποφάσισαν να κρατήσουν υπό τον έλεγχό τους τα τοπικά ραδιοτηλεοπτικά ΜΜΕ. Στην Ισπανία εκπέμπουν σήμερα συνολικά 13 τοπικά δημόσια κανάλια, στη Γαλικία, τη Βαλένθια, την Καταλονία, τη Χώρα των Βάσκων, στα Κανάρια Νησιά, στη Μαδρίτη, την Καστίγια-Λα Μάντσα, την Ανδαλουσία, τις Βαλεαρίδες Νήσους, τη Μούρθια, την Αστούρια, την Αραγονία και την Εξτεμαδούρα. Αυτοί που γνωρίζουν πράγματα και καταστάσεις στην Ισπανία δεν παύουν να επισημαίνουν πως το οικονομικό αδιέξοδο στο RTVV έχει ονοματεπώνυμο. Όπως

έγραφε η El Pais, οι διαδοχικές ηγεσίες του Λαϊκού Κόμματος στην κυβέρνηση της Βαλένθια χρησιμοποίησαν το κανάλι ως μηχανισμό προπαγάνδας, όπου η ευνοιοκρατία και οι πελατειακές σχέσεις είχαν τον πρώτο λόγο. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν το αστρονομικό χρέος των 1,126 δισεκατομμυρίων ευρώ (!), με το οποίο φόρτωσαν το κανάλι και τελικά το βούλιαξαν. Είναι χαρακτηριστικό πως πέντε απ’ τα πρώην ανώτερα διοικητικά στελέχη του δικτύου είναι μπλεγμένα σε υποθέσεις διαφθοράς που τελούν υπό δικαστική διερεύνηση, ανάμεσά τους και ο πρώην γενικός διευθυντής του καναλιού Πέδρο Γκαρσία. Μέχρι πέρυσι, το RTVV αναλάμβανε μέρος του κόστους της διοργάνωσης μεγάλων εκδηλώσεων στη Βαλένθια, όπως ο αγώνας της Formula 1, ενώ ο εξωτερικός συνεργάτης - εκφωνητής που περιέγραφε τον αγώνα αμείβονταν με 10.000 ευρώ... Πριν μερικούς μήνες, κι ενώ το οικονομικό αδιέξοδο ήταν ήδη ορατό, η τοπική κυβέρνηση διακήρυττε ότι ήθελε να κρατήσει υπό δημόσιο έλεγχο το RTVV, παραχωρώντας ωστόσο σε ιδιώτες την παραγωγή του ενημερωτικού προγράμματος για να εξοικονομήσει χρήματα. Σήμερα δηλώνει αυταρχικά πως το κλείσιμο του καναλιού είναι δεδομένο και αδιαπραγμάτευτο... ΝΙΚΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ

ΤΟ ΠΟΛΩΝΙΟ, ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΙ ΟΙ ΕΝΔΟΠΑΛΑΙΣΤΙΝΙΑΚΕΣ ΔΙΑΜΑΧΕΣ

Ποιος μπορεί να δολοφόνησε τον Αραφάτ ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ: ΠΑΝΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ

Εννέα χρόνια μετά τον θάνατο του Παλαιστίνιου ηγέτη Γιάσερ Αραφάτ, ανοίγει και πάλι ο φάκελος που αφορά τα αίτια που οδήγησαν στην ξαφνική και σύντομη ασθένειά του, στην οποία τελικώς υπέκυψε. Το παράδοξο δεν είναι ότι το θέμα έρχεται για ακόμα μια φορά στο προσκήνιο. Σχετίζεται όμως με τη χρονική στιγμή που τα ευρήματα βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Η έρευνα για τις συνθήκες θανάτου του ηγέτη της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης ξεκίνησε ύστερα από δημοσιεύματα του τηλεοπτικού δικτύου Al Jazeera, σε μια χρονική περίοδο που τα ποσοστά της Φατάχ ήταν ιδιαίτερα χαμηλά και η οργάνωση της Χαμάς εμφάνιζε τάσεις ανόδου της δημοτικότητάς της ακόμα και στη Δυτική Όχθη. Τα αποτελέσματα των ερευνών από ομάδες επιστημόνων που βλέπουν το φως της δημοσιότητας σήμερα μπορεί να δημιουργούν υποψίες πως πίσω από μια πιθανή δολοφονία του Αραφάτ ίσως και να βρίσκεται το Ισραήλ, ωστόσο η παλαιστινιακή ηγεσία δεν θα βγει αλώβητη από τις

όποιες αποκαλύψεις. Σύμφωνα με Ελβετούς ειδικούς, φέρεται να επιβεβαιώνεται η αρχική υποψία για τη δολοφονία του με τη χρήση ραδιενεργού πολώνιου. Τα ποσοστά τα οποία βρέθηκαν στα υπολείμματα των ρούχων του και σε ιστούς που αφαιρέθηκαν από τον τάφο του εμφανίζουν ποσοστά 18 φορές υψηλότερα των φυσιολογικών μεγεθών. Ήδη από την περίοδο του θανάτου του Γιάσερ Αραφάτ κυκλοφορούσαν φήμες που προέρχονταν από το νοσοκομείο όπου νοσηλεύθηκε στο Παρίσι για δηλητηρίασή του και συμπτώματα που παρέπεμπαν στο πολώνιο. Θυμάμαι, ακόμα, εκείνη ακριβώς την περίοδο τα στελέχη της παλαιστινιακής αρχής να εκφράζουν σε κάθε ευκαιρία την αγωνία τους για τα αποτελέσματα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν «ανεύθυνα» δημοσιεύματα του τύπου «ο Αραφάτ δολοφονήθηκε». Έτσι, λοιπόν, με αρκετή πίεση προς τους ντόπιους δημοσιογράφους και με επαφές με επικεφαλής ξένων μέσων ενημέρωσης, αποφεύχθησαν τα απρόβλεπτα που θα είχαν κάποια ανεπιθύμητα δημοσιεύματα. Με τον Γ. Αραφάτ είχα την ευκαρία να συναντηθώ έξι φορές για ισάριθμες συ-

νεντεύξεις και να γευματίσω μαζί του τρεις φορές κατόπιν δικής του προσκλήσεως. Ο λόγος που το αναφέρω είναι πολύ συγκεκριμένος. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι και τις τρεις φορές που βρέθηκα στην τραπεζαρία το τραπέζι ήταν στρωμένο για όλους τους υπόλοιπους που θα καθόμασταν μαζί του. Τα πιάτα με το φαγητό ήταν προσερβιρισμένα, εκτός του ιδίου, που έφερνε συγκεκριμένο πρόσωπο και αφού ο ίδιος έπαιρνε τη θέση του στο τραπέζι. Θυμάμαι, επίσης, ότι ασχέτως με το ποιος σερβίριζε οτιδήποτε αργότερα

στους υπόλοιπους καλεσμένους, τα πρόσωπα που ασχολούνταν με τον Παλαιστίνιο πρόεδρο ήταν πολύ συγκεκριμένα. Εφόσον ο Αραφάτ δηλητηριάστηκε με πολώνιο, το οποίο μπορεί να αποκτήσει κάποιος από συγκεκριμένα εργαστήρια σε υγρή μορφή, το βέβαιο είναι πως κάποιος άλλος θα έπρεπε να τοποθετήσει τις 1-3 σταγόνες που χρειάζεται στο φαγητό ή το ρόφημά του. Ακόμα κι αν το Ισραήλ, το οποίο κατηγορεί σήμερα η ηγεσία των Παλαιστινίων, βρίσκεται πίσω από το σχέδιο δολοφονίας του Αραφάτ, δίχως τη συνεργασία εκ των έσω και δη του στενού περιβάλλοντός του το πολώνιο δεν θα έφτανε ποτέ στο φαγητό ή το ποτό του ιδίου. Το πόσο βαθιά θα φτάσει η έρευνα για τις συνθήκες θανάτου του ανθρώπου που διεθνοποίησε το παλαιστινιακό πρόβλημα θα το δείξουν οι επόμενοι μήνες. Με δεδομένο πάντως ότι από τη σύζυγό του, μέχρι το τελευταίο στέλεχος της Φατάχ, όλοι φέρεται να γνωρίζουν τις εικασίες και να διαχειρίστηκαν τον ενταφιασμό των φημών μαζί με τη σορό του Γ. Αραφάτ, δεν συγκεντρώνει και πολλές πιθανότητες το σενάριο αποκάλυψης της πραγματικότητας στο κοντινό μέλλον.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΚΟΣΜΟΣ ΣΚΑΝΔΑΛΟ NSA

Οι διπλωματικές ακροβασίες της Άνγκελα Μέρκελ Εν αρχή ην η οργή πολιτών και πολιτικών στην Ευρώπη, που συνειδητοποίησαν ότι όλα όσα φοβούνταν για τη... φιλομάθεια του Μεγάλου Αδελφού ήταν αληθινά, κι ακόμη παραπάνω. Εκατομμύρια συνδιαλέξεις και ηλεκτρονικές επιστολές περνούσαν -και περνούν- από την κρησάρα της αμερικανικής υπηρεσίας εθνικής ασφαλείας NSA, κανείς δεν είναι προστατευμένος από την περιέργεια των Αμερικανών κατασκόπων. Όσο περνάει ο καιρός, όμως, το κατασκοπευτικό θρίλερ παίρνει διαστάσεις διπλωματικής ακροβασίας, καθώς τα θύματα δεν είναι καθόλου αποφασισμένα να τα βάλουν με τους θύτες. Κυρίως το πιο... επώνυμο θύμα, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, δεν έχει καμία διάθεση να τα σπάσει με τους Αμερικανούς, παρά την οργή που εξέφρασε δημοσίως, μόλις αποκαλύφθηκε ότι παρακολουθούσαν το κινητό της. Μάλιστα, η οργή στο γερμανικό κυβερνητικό στρατόπεδο έγινε ακόμη μεγαλύτερη όταν μαθεύτηκε ότι και η πρεσβεία του δεύτερου πυλώνα των «Πέντε Ματιών», της Βρετανίας, φρόντιζε να υποκλέπτει συνδιαλέξεις στο κυβερνητικό τετράγωνο στο Βερολίνο. Σημειώνεται ότι τα «Πέντε Μάτια» είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία, ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, πέντε χώρες που φροντίζουν να συντονίζουν τα συστήματα παρακολούθησής τους σε όλο τον κόσμο και που -υποτίθεται, τουλάχιστον, ότι- δεν παρακολουθούν η μία την άλλη.

Ο παράγοντας Σνόουντεν Εδώ και δέκα μέρες το γερμανικό πολιτικό σύστημα είναι αντιμέτωπο με ένα τεράστιο δίλημμα. Χάρη στις προσπάθειες και την πειθώ του παλαίμαχου βουλευτή των Πρασίνων, Χανς Κρίστιαν Στρέμπελε, ο «ήρωας της ψηφιακής εποχής», ο νεαρός Αμερικανός Έντουαρντ Σνόουντεν, που αποκάλυψε τα προγράμματα παρακολούθησης της NSA, δήλωσε πρόθυμος να καταθέσει όσα -πολλάγνωρίζει ενώπιον της γερμανικής Βουλής ή της γερμανικής Δικαιοσύνης, υπό την προϋπόθεση ότι θα εγγυηθεί η Γερμανία την ασφάλειά του. Τι πιο απλό, λοιπόν, από το να δεχτεί η γερμανική κυβέρνηση την προσφορά του Σνόουντεν και να διαλευκάνει την όλη υπόθεση, χωρίς να χρειάζεται να παρακαλάει την Ουάσιγκτον να απαντήσει στις ερωτήσεις της. Ωστόσο για το κόμμα της Μέρκελ, αλλά και σε μεγάλο βαθμό για το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, που θα συμμετάσχει στη νέα κυβέρνηση, μια πρόσκληση προς τον Σνόουντεν ισοδυναμεί με κατά μέτωπο σύγκρουση

Η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ δεν έχει καμία διάθεση να τα σπάσει με τους Αμερικανούς, παρά την οργή που εξέφρασε δημοσίως, μόλις αποκαλύφθηκε ότι παρακολουθούσαν το κινητό της

με τους Αμερικανούς. Οι ΗΠΑ έχουν στείλει προληπτικά μέσω Ιντερπόλ ένταλμα σύλληψης για τον «προδότη» Σνόουντεν και στη Γερμανία, οπότε ο μόνος τρόπος να καταθέσει ο νεαρός φυγάς είναι να του δοθεί πολιτικό άσυλο, ως πολιτικά διωκόμενου σε μια φίλη και σύμμαχο χώρα. Αυτό το βήμα δεν θέλει να το κάνει η Μέρκελ, που φοβάται ότι είναι ένα βήμα στο κενό. Ήδη το κλίμα μεταξύ Ουάσιγκτον και Βερολίνου δεν είναι το καλύτερο, τόσο εξαιτίας των «επικίνδυνων», σύμφωνα με τους Α-

μερικανούς -αλλά και το ΔΝΤ και την Κομισιόν-, εμπορικών πλεονασμάτων της Γερμανίας, που απειλούν τη σταθερότητα της Ευρωζώνης και της παγκόσμιας οικονομίας, όσο και εξαιτίας της αποχής της Γερμανίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ όταν αποφασιζόταν η αεροπορική επέμβαση στη Λιβύη. Και η Μέρκελ δεν επιθυμεί να το επιβαρύνει περαιτέρω. Αντίθετα θα προτιμούσε, αντί να ξεμπροστιάσει με τη βοήθεια του Σνόουντεν τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, να

μπει κι αυτή στο κλαμπ των «Πέντε Ματιών» ως έκτο μάτι. Άλλωστε οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες και βοηθούν τους Αμερικανούς στις παρακολουθήσεις, αλλά και εξαρτώνται απόλυτα από τις πληροφορίες τους, κυρίως στον τομέα της ισλαμικής τρομοκρατίας. Οπότε η Μέρκελ θα ήταν ευτυχής εάν σταδιακά εξαφανιζόταν από την πρώτη γραμμή της επικαιρότητας η υπόθεση των παρακολουθήσεων και μειώνονταν οι πιέσεις να πάρει επιτέλους μια απόφαση για την πρόταση Σνό-

ουντεν. Έχει μάλιστα τη χαμηλόφωνη στήριξη και των μελλοντικών εταίρων της, των Σοσιαλδημοκρατών, οι οποίοι τώρα προτείνουν να σταλεί μια αντιπροσωπεία στη Μόσχα για να μιλήσει με τον Σνόουντεν, αντί να τον καλέσουν στο Βερολίνο και να πάρουν το ρίσκο της κλιμάκωσης της κόντρας με την Ουάσιγκτον. Οπότε, ακόμη κι αν η αντιπολίτευση στη Βουλή, η Αριστερά και οι Πράσινοι, βάλουν ζήτημα πρόσκλησης του Αμερικανού φυγάδα, η συντριπτική πλειοψηφία θα το καταψηφίσει.

Όταν ο «Μ» αναγκάζεται να μιλήσει δημόσια... Κάποτε η μόνη πιθανότητα που είχε ένας κοινός θνητός στη Βρετανία να δει πώς μοιάζουν τα αφεντικά των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, κυρίως της ΜΙ6, ήταν να παρακολουθήσει μια ταινία με τον Τζέιμς Μποντ. Αλλά ούτε στις ταινίες είχε όνομα το αφεντικό, λεγόταν απλά κ. «Μ». Μια παράπλευρη ωφέλεια της υπόθεσης γενικευμένων παρακολουθήσεων των αναλογικών και ψηφιακών επικοινωνιών από την αμερικανική υπηρεσία εθνικής ασφαλείας NSA και το βρετανικό «αδερφάκι» της, GCHQ, ήταν ότι τα αφεντικά των βρετανικών υπηρεσιών κλήθηκαν να καταθέσουν ενώπιον του βρετανικού κοινοβουλίου -και δη σε απευθείας μετάδοση από την τηλεόραση. Από τότε που άνοιξε το στόμα του ο πρώην συνεργάτης της NSA, Έντουαρντ Σνόουντεν, ακόμη και στη Βρετανία, που αγαπάει τους κατασκόπους της, άρχισε να δημιουργείται ένα κύμα δυσφορίας. Πού ακριβώς είναι τα όρια των μυστικών υπηρεσιών; Από πού κι ώς πού μπορούν αυτές να παρακολουθούν τις τηλεπικοινωνίες αφενός των υπεράνω πάσης υποψίας κοινών θνητών, αφετέρου φίλων και συμμάχων χωρών; Τι δουλειά έχουν να στήνουν αυτί στο τραπέζι των ηγετών του G20 ή στο κυβερνητικό

τετράγωνο στο Βερολίνο; Πριν ακόμη αρχίσει η ακρόαση των «Μ», μπήκε μαχητικά στη συζήτηση ο άνθρωπος που με την εφεύρεσή του έκανε εφικτές τις γενικευμένες παρακολουθήσεις, ο πατέρας του www, Τιμ Μπέρνερς-Λι: «Ο κοινοβουλευτικός έλεγχος των μυστικών υπηρεσιών προφανώς απέτυχε παταγωδώς», είπε ο εφευρέτης στον βρετανικό Guardian, «και πρέπει να βελτιωθεί άμεσα». Ο Μπέρνερς-Λι μάλιστα έκρουσε τον κώδωνα του

κινδύνου που απορρέει από την κακή συνήθεια των μυστικών υπηρεσιών να σπάνε τους κωδικούς των μεγάλων ιντερνετικών εταιρειών, που διακινούν τα στοιχεία εκατομμυρίων ανθρώπων. «Αφενός παραβιάζουν πολιτικά δικαιώματα, όπως το απόρρητο της αλληλογραφίας, αφετέρου ανοίγουν τον δρόμο σε χάκερ με εγκληματικές προθέσεις» είπε. Πάντως, την ώρα που η αρμόδια επιτροπή του βρετανικού κοινοβουλίου προσπαθούσε να δείξει στους πολίτες ότι έχει τον έλεγχο της κατάστασης και τους προστατεύει, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον και το αφεντικό της αντικατασκοπίας ΜΙ5 επιτίθενται στους δημοσιογράφους -κυρίως του Guardianπου πρωταγωνιστούν στη δημοσίευση των αποκαλύψεων κατηγορώντας τους ως «προδότες» και «βοηθούς της τρομοκρατίας». Κάμερον και «Μ» επιμένουν ότι δεν χρειάζονται περισσότεροι έλεγχοι και θεωρούν επικίνδυνη για τη δημόσια ασφάλεια την πρόταση της Εργατικής αντιπολίτευσης αλλά και των Φιλελευθέρων να παρέχεται προστασία σε όσους ανοίγουν τα στόματά τους και αποκαλύπτουν τα κακώς κείμενα των υπηρεσιών, όπως ο Σνόουντεν.

Όταν την περασμένη εβδομάδα (την περασμένη Πέμπτη, για την ακρίβεια) γραφόταν σε αυτή τη στήλη το κείμενο «Οι μεταλλάξεις μιας εικόνας», με θέμα την τρομερή ευκολία με την οποία τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων πέρασαν από την άκρατη (και ρηχή) πολυλογία για τη Χρυσή Αυγή στην άκρατη (και ρηχή) πολυλογία για το κοριτσάκι που βρέθηκε στον τσιγγάνικο οικισμό, ο συντάκτης του κειμένου δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι ήδη την Κυριακή (που δημοσιεύτηκε το κείμενο στην «Αυγή») θα είχαμε μια τρίτη μετάλλαξη της εικόνας, το ίδιο επιπόλαιη και ρηχή -αλλά και πιο επικίνδυνη- με τις άλλες δύο προηγούμενες. Λέγαμε στο κείμενο της περασμένης Κυριακής ότι οι κυρίες με τα πανάκριβα ταγέρ και το μόνιμο ύφος του δικαστή που διαβάζουν τα δελτία ειδήσεων, δεν χρειάστηκε να αλλάξουν καν ύφος -πόσο μάλλον λογική- περνώντας από το ένα θέμα στο άλλο. Χειρίστηκαν με τον ίδιο τρόπο τα βίντεο με τις νεοναζιστικού ύφους στρατιωτικές παρελάσεις και τους πυρσούς της Χ.Α. με τα βίντεο της μικρής ξανθομαλλούσας που χόρευε σε γιορτές και πανηγύρια. Υπήρχε πόνος, υπήρχε πάθος, υπήρχε συνθηματολογία, υπήρχαν οι κακοί, υπήρχε μια εύκολη διδακτική στάση. Στη μια περίπτωση η προσέγγιση έλεγε περίπου ότι όσοι συμπατριώτες μας ψήφισαν Χ.Α. περίπου δικαιολογούνται λόγω Μνημονίου και κακών Γερμανών (ξεχνώντας ηθελημένα ότι, πώς να το κάνουμε, έχουμε μια χούντα στο πρόσφατο παρελθόν μας, που έζησε σχεδόν ανενόχλητη για ε-

Ο Μπερνάρντο Μπερτολούτσι υπήρξε, από την αρχή, μια από τις μεγάλες κινηματογραφικές αγάπες της στήλης. Γαλουχημένος στους απόηχους του ‘68, με ένα ταλέντο που χρησιμοποίησε δημιουργικά τις επιδράσεις δύο τόσο διαφορετικών δασκάλων όπως ήταν ο Λουκίνο Βισκόντι και ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, ο Μπερτολούτσι έδωσε μερικά αριστουργήματα τη δύναμη των οποίων ο χρόνος δεν κατάφερε να αλλοιώσει. Ταινίες όπως η Στρατηγική της αράχνης, ο Κομφορμίστας, το 1900, το Τελευταίο ταγκό στο Παρίσι και ο Τελευταίος αυτοκράτορας είναι ταινίες που έχουν σημαδέψει το παρελθόν και την αισθητική μας. Ύστερα, μετά από μια σειρά αδύναμων ταινιών (με χειρότερες τον Μικρό Βούδα και την Κλεμμένη ομορφιά), ήρθε η σιωπή. Ένα ατύχημα, που συνέβη σε μια συμβατική εγχείρηση μέσης που τον καθήλωσε σε αναπηρική καρέκλα, τον έκανε να κλειστεί στο σπίτι του με βα-

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΠΕΡΙΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

Εν μιά νυκτί ξεχάστηκαν αμέσως οι τσιγγάνοι και το ξανθό κοριτσάκι και επανήλθαμε στο θέμα της Χρυσής Αυγής. Η νέα προσέγγιση ίδια με τις προηγούμενες, απολιτική και άκρως συναισθηματική

Οι μεταλλάξεις μιας εικόνας (2) φτά χρόνια, και έναν Παπαδόπουλο τον οποίο μιμείται ο Μιχαλολιάκος), στη δεύτερη περίπτωση έλεγε ότι για την αγοραπωλησία βρεφών αποκλειστικοί υπεύθυνοι είναι οι τσιγγάνοι που δεν έχουν ούτε ιερό ούτε όσιο (ξεχνώντας ηθελημένα ότι έχουμε έναν απηρχαιωμένο περί υιοθεσίας νόμο και ότι, εν πάση περιπτώσει, αυτοί που αγοράζουν τα παιδιά από τους τσιγγάνους δεν είναι τσιγγάνοι αλλά ευυπόληπτοι πολίτες, από αυτούς που διαμαρτύρονται για τις παρανομίες που συμβαίνουν σε αυτή τη χώρα).

Και στις δύο περιπτώσεις μια απολιτική και άκρως συναισθηματική προσέγγιση που στοχεύει απλώς σε μεγάλα νούμερα τηλεθέασης. Μέχρι που ήρθε η εν ψυχρώ δολοφονία των δύο χρυσαυγιτών. Και πάλι εν μία νυχτί, ξεχάστηκαν αμέσως οι τσιγγάνοι και το ξανθό κοριτσάκι, και επανήλθαμε στο θέμα της Χρυσής Αυγής. Η νέα προσέγγιση ίδια με τις προηγούμενες, απολιτική και άκρως συναισθηματική, κι ας ήταν η αφετηρία εντελώς διαφορετική. Οι χρυσαυγίτες έπαψαν να είναι οι τραμπούκοι της πρώτης προσέγγισης

και έγιναν τα «κακόμοιρα παλικάρια», οι λεβέντες των οποίων τη ζωή έκοψε ένα αδίστακτο (και ύποπτα σταθερό) χέρι. Το πρόβλημα, βεβαίως, σε αυτή την τηλεοπτική προσέγγιση δεν είναι η καταδίκη μιας τέτοιας δολοφονίας ούτε η καταδίκη της λογικής της αντεκδίκησης, λογική που -συμφωνούμε όλοι σε αυτό- μπορεί να οδηγήσει μακριά, σε επικίνδυνα μονοπάτια. Άλλο ενοχλεί. Ενοχλεί ότι, ξαφνικά, τα δολοφονημένα «παλικάρια» (που βρέθηκαν, λέει, σε λάθος σημείο τη λάθος στιγμή) έδωσαν μια πε-

Η επιστροφή ενός παλιόλυκου ριά κατάθλιψη. Όλοι θεωρούσαν ότι ο Μπερτολούτσι είχε πλέον τελειώσει. Μέχρι που διάβασε το σύντομο μυθιστόρημα του Νικολό Αμανίτι με τίτλο «Εγώ κι Εσύ» (στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τον Καστανιώτη). Η ιστορία ενός ελαφρώς προβληματικού δεκατριάχρονου ο οποίος προτιμά, αντί να πάει στα χιόνια με τους συμμαθητές του, να κλειστεί μόνος για μια εβδομάδα στην υπόγεια αποθήκη της πολυκατοικίας του, μέχρι που εμφανίζεται να του χαλάσει την ησυχία η ακόμα πιο προβληματική και εξαρτώμενη από ηρωίνη ετεροθαλής αδελφή του, κάτι είπε στον εβδομηντατριάχρονο πλέον Ιταλό σκηνοθέτη, ο οποίος αποφάσισε να επιστρέψει στην ενεργό δράση. Φανταστείτε μια ταινία με ουσιαστικά δύο μόνο πρόσωπα που κινούνται σε έναν χώρο και στην ο-

ποία δεν βαριέσαι ούτε για μια στιγμή. Δύο συγκλονιστικούς ηθοποιούς που είναι έφηβοι και δεν παριστά-

νουν τους έφηβους. Ένα πρόσωπο (αυτού του αγοριού) σημαδεμένο από πραγματική ακμή, χωρίς ίχνος

ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΝΤΑΙΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΗ

ρίεργη όσο και ύποπτη άφεση αμαρτιών στο νεοναζιστικό κόμμα. Όσα πριν έναν μόλις μήνα βροντοφώναζαν τα κανάλια για την εγκληματική οργάνωση της Χ.Α., τώρα σβήνονταν με τις επαναλαμβανόμενες δηλώσεις των λαλίστατων γονέων του ενός νεαρού, οι οποίοι έχουν από την πλευρά τους κάθε δικαίωμα να θεωρούν ότι όλες οι δολοφονίες είναι ίδιες (και ΕΙΝΑΙ πράγματι ίδιες στην τραγικότητά τους), αλλά το συμπέρασμα που βγάζει ο τηλεθεατής είναι ότι, τελικά, και η Χ.Α. είναι μια οργάνωση που βάλλεται πανταχόθεν, άρα και από τρομοκράτες αριστερούς. Επομένως όλοι ίδιοι είναι, γιατί να τα βάζουμε με τη Χ.Α.; Κανείς ακόμα δεν ξέρει ποιος και γιατί έκανε αυτή τη δολοφονική επίθεση. Μπορεί να είναι άφρονες ακροαριστεροί τρομοκράτες, μπορεί να είναι μαφιόζοι, μπορεί να είναι μια κλασική προβοκάτσια. Ο τρόπος με τον οποίο έγινε η δολοφονία αφήνει όλα τα σενάρια ανοιχτά. Όποιοι όμως και να είναι οι δολοφόνοι, κερδισμένη βγαίνει η οργάνωση της Χρυσής Αυγής, η οποία, εκμεταλλευόμενη την τρίτη κατά σειρά μετάλλαξη της ίδιας -επαναλαμβάνω: απολιτικής και άκρως συναισθηματικής- εικόνας, θυματοποιείται και βγαίνει ξανά στον αφρό. Στο μεταξύ οι κυρίες με τα πανάκριβα ταγέρ θα συνεχίσουν να διαβάζουν τις ειδήσεις όπως έμαθαν να κάνουν. Προσφέροντας κάκιστες υπηρεσίες στην ελληνική κοινωνία, σκορπώντας με την εξισωτική τους λογική τη σύγχυση καθώς και μια μεταφραζόμενη σε αριθμούς τηλεθέασης εύκολη «ανθρωπιά».

μακιγιάζ. Μια ιστορία σύγχρονη, χωρίς διδακτισμούς, χωρίς εύκολους ερωτισμούς, με συγκρούσεις που δεν μυρίζουν φτηνή λογοτεχνία. Μια ιστορία στην οποία αυτά που υπονοούνται είναι περισσότερα από αυτά που λέγονται. Ένας σκηνοθέτης που αποδεικνύει ότι μπορείς να μιλήσεις για την εφηβεία με μια ευαισθησία που θα ζήλευαν λογοτέχνες και σκηνοθέτες που έχουν τα μισά του χρόνια. Διαβάστε το βιβλίο και δείτε την ταινία. Μπορείτε να κάνετε και το αντίστροφο: είναι από τις λίγες περιπτώσεις που από ένα καλό βιβλίο βγαίνει μια καλή ταινία - συνήθως συμβαίνει το αντίθετο. Μεταξύ άλλων θα ανακαλύψετε ότι ακόμα και το πολυφορεμένο θέμα των ναρκωτικών ουσιών μπορεί να δοθεί με μια άλλη ματιά, χωρίς την απολιτική και άκρως συναισθηματική προσέγγιση που συνηθίζουμε σε αυτή τη χώρα (δες και προηγούμενο άρθρο).

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΕΡΙΚ ΧΟΜΠΣΜΠΑΟΥΜ

ΓΡΑΜΜΑΤΑ&ΤΕΧΝΕΣ

Ερευνητής της κοινωνικής λειτουργίας του παρελθόντος ΤΟΥ ΣΠΥΡΟΥ Ι. ΑΣΔΡΑΧΑ

Σε λίγα λεπτά είναι πολύ εύκολο να μιλήσεις για τον Eric Hobsbawm, χρειάζεται όμως πολύς χρόνος για να αναλύσεις και να χαρακτηρίσεις το πολυσχιδές έργο του. Ας μου επιτραπεί να επισημάνω ό,τι συνιστά τους πρωταρχικούς χαρακτήρες, όπως θα έλεγε ο Marc Bloch, του έργου αυτού. Τον κύριο όγκο του τον αποτελούν ιστοριογραφικές συνθέσεις χωρίς τεκμηριωτική ευρηματικότητα. Θα έλεγα ότι πρόκειται για την ιστορία του καπιταλισμού, αλλά και των προϋποθέσεών του με εναρκτήριο σημείο μετά το 1789, όταν η αστική τάξη πλέον ήταν διαφορετική από την παραδοσιακή μπουρζουαζία ή burglich, δηλαδή τους κατοίκους των πόλεων, τους αστείους της δικής μας ορολογίας. Καπιταλισμός εμπορευματικός και βιομηχανικός. Στο συνθετικό έργο, καταληκτήριο αλλά όχι υπό διαπραγμάτευση σημείο είναι τα μετά το 1917. Αυτά τα τε-

ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ

λευταία μάς παραπέμπουν σε μία άλλη ιδιότητα του Eric Hobsbawm, εκείνη του μαρξολόγου, ιδιότητα που θα τη δούμε σε επιμέρους μελετήματα, με κορυφαίο κατά τη γνώμη μου κείμενο την εισαγωγή του στα Grundrisse. Ο Eric Hobsbawm προέρχεται από μια πολυεθνική και πολυπολιτισμική πόλη, την Αλεξάνδρεια, της οποίας δεν νομίζω να έλαβε υπόψη του την ελληνιστική οικουμενικότητα. Δεν συναντήθηκε προφανώς στο ιστορικό και διανοητικό πεδίο με τον Καβάφη. Ο ιστορικός Eric Hobsbawm ήταν συγχρόνως ένας πολιτικός, δηλαδή ένας ιστορικός που μέσω της ιστορίας ανέλυε, σε σύντομα κείμενα, την τρέχουσα πολιτική κατάσταση. Προσωπικώς θυμάμαι όσα κείμενά του φιλοξενούσε η Rinascita. Μέσα στις έγνοιες του ήταν η κατανόηση και αναίρεση στερεοτύπων, συγκεκριμένα στερεοτύπων εθνικών. Ως προς αυτό είχε παράλληλους συνοδοιπόρους. Νομίζω ότι είναι δική του η φράση «κοινωνική λειτουργία του παρελθόντος». Στην περίπτωση των στερεοτύπων, δηλαδή της μυθολογίας, έδειχνε με ποιο τρόπο το παρόν μετατίθεται στο παρελθόν. Αυτή η έγνοια της ζώσας ιστορίας εκδηλώνεται και στην ενασχόλησή του με άλλα πεδία, με ενδεικτικό παράδειγμα την τζαζ, που κι αυτή στο ξεκίνημά της εκφράζει συλλογικότητες που δεν υπακούουν στην τελετουργική πειθαρχία των σπιρίτουαλς. Ίσως να υπάρχει ένα νήμα που συνδέει το ενδιαφέρον του για την τζαζ με τις θεωρητικές και πραγματολογικές συλλήψεις του για την πρωτόγονη επανάσταση. Το θέμα είναι πολυσυζητη-

μένο και δεν θα επιμείνω σε αυτό. Θα αρκεσθώ μόνον να θυμίσω ένα από τα μότο που προέταξε σε κάποιο από τα κεφάλαια των Ληστών, μότο που νομίζω ότι συνεκφράζει την πολυτροπία του Eric Hobsbawm: Αχ αφεντικά, αν ήξερα να γράφω και να διαβάζω, θα είχα καταστρέψει την ανθρώπινη ράτσα. Λόγια ενός Ιταλού ληστή βοσκού. Στην ίδια συνάφεια θα ήθελα να θυμίσω ότι ο Eric Hobsbawm είχε επισημάνει ότι στην Piana degli Albanesi, το ιταλικό κουμμουνιστικό κόμμα πετύχαινε υψηλότατο εκλογικό αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι στους ίδιους πληθυσμούς εί-

Ο ιστορικός Eric Hobsbawm ήταν συγχρόνως ένας πολιτικός, δηλαδή ένας ιστορικός που μέσω της ιστορίας ανέλυε, σε σύντομα κείμενα, την τρέχουσα πολιτική κατάσταση

χαμε την περίπτωση του Τζουλιάνο. Αντιστροφή της ταξικότητας; Ας θυμηθούμε τους δικούς μας κλαρήτες, που από ληστές γίναν ελασίτες, δηλαδή δυνάμει κοινωνικοί ανατροπείς. Υπάρχει τελικώς ένα ζήτημα που αφορά τόσο την καθαρή, ας την πούμε έτσι, ιστοριογραφία όσο και την πολιτική: πρόκειται για τη σημερινή πρόσληψη του Hobsbawm. Την έχει επισημάνει ο ίδιος στη συνέντευξή του με τον Antonio Polito, όπου η απαισιοδοξία των διαπιστώσεων εκτείνεται στην ανάγκη νέων προταγμάτων για την Αριστερά. Δεν πρόκειται για την απαισιοδοξία της γνώσης και την αισιοδοξία της βούλησης, αλλά για τη διαλεκτική της ιστορίας, όπως αναγγέλλεται στη μετάλλαξη που έχει επιφέρει η έσχατη μορφή του καπιταλισμού, όταν από την παραγωγή εμπορευμάτων μέσω εμπορευμάτων καταντά στην παντοδυναμία του χρηματιστικού κεφαλαίου. Καθώς στη σημερινή σύναξη τον λόγο τον έχουν κυρίως ιστορικοί, θέλω να ελπίζω ότι δεν θα ξεφύγει κανείς από τη συνείδηση του διηνεκούς και συγχρόνως μεταβαλλόμενου ποιού της ιστοριογραφίας, αλλά και της ιστορίας ως πράξης. Μεταβαλλόμενο ποιόν, γιατί υπακούει σε ένα ιστοριογραφικό σχέδιο πολύ πριν από τους σύγχρονους ιστοριογραφικούς προβληματισμούς ενός μεγάλου ιστορικού που είχε καταφέρει να αρμολογήσει τη μακρά διάρκεια, την πολιτειολογία, και την ψυχολογία ανάμεσα σε πολλά άλλα: τα όνομά του, Θουκυδίδης. * Η ομιλία του ιστορικού Σπύρου Ι. Ασδραχά στην ημερίδα με τίτλο «Αναφορές σε μια μακρά διαδρομή» που πραγματοποιήθηκε στη μνήμη του κορυφαίου ιστορικού Έρικ Χόμπσμπάουμ για τον ένα χρόνο από τον θάνατό του και οργάνωσαν οι εκδόσεις «Θεμέλιο» στο πλαίσιο του εορτασμού των 50 χρόνων τους.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Ψυχή βαθιά Η χαριστική βολή στην ΕΡΤ δόθηκε. Διά χειρός Σαμαρά, Βενιζέλου και της υπόλοιπης συμμορίας που λυμαίνεται αυτή τη στιγμή την Ελληνική Δημοκρατία. Από τα χαράματα της Πέμπτης, η φωνή της ΕΡΤ σίγησε με εντολή εισαγγελέα. Τα ΜΑΤ εισέβαλαν στο κτήριο και το άρθρο 5Α του ελληνικού Συντάγματος, όπως και τόσα άλλα άρθρα, έπαψε να ισχύει. Και είναι πράγματι συγκλονιστικά -και να είστε βέβαιοι ότι θα μείνουν στην Ιστορία της ελληνικής και όχι μόνο, δημοσιογραφίας- τα τελευταία λόγια του Νίκου Τσιμπίδα που βρισκόταν εκείνη την, τραγική για τη χώρα, στιγμή, στα μικρόφωνα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας: «Κάπου εδώ κλείνουμε αγαπητοί ακροατές... Η φωνή της Ελληνικής Ραδιοφωνίας σιγεί! Καλή συνέχεια. Θα τα πούμε. Θα ξαναβρεθούμε... Τα μικρόφωνα αυτά κλείνουν. Ψυχή βαθιά!» Πράγματι. Ψυχή βαθιά χρειάζεται για να αναλάβουμε, επί τέλους, όλοι μας το υπέρτατο καθήκον απέναντι στην πατρίδα μας, απέναντι στη δημοκρατία και την ελευθερία για την οποία τόσοι αγώνες έγιναν και τόσο αίμα δόθηκε από τα πιο πολύτιμα παιδιά αυτού του τόπου, την ώρα που οι πατεράδες και οι παππούδες των σημερινών κυβερνώντων, προσκυνημένοι, λείχοντας κάθε κατακτητή, προδότες, κουκουλοφόροι, διέπραξαν εγκλήματα εσχάτης αισχρότητας εις βάρος των υπολοίπων. Ψυχή βαθιά λοιπόν. Για να φέρουμε σε πέρας (γιατί κανένας άλλος δεν μπορεί) το καθήκον που μας αναθέτει το

ελληνικό Σύνταγμα στην ακροτελεύτια τέταρτη παράγραφο του 120ου και τελευταίου άρθρου του: «Η τήρηση του Συντάγματος επαφίεται στον πατριωτισμό των Ελλήνων, που δικαιούνται και υποχρεούνται να αντιστέκονται με κάθε μέσο εναντίον οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει με τη βία». Αυτά επιτάσσει το Σύνταγμα, όπως αναθεωρήθηκε με το ψήφισμα της 27ης Μαΐου του 2008, από την Η’ Αναθεωρητική Βουλή των Ελλήνων. Αυτά επιτάσσει το Σύνταγμα και υπάρχει ανάγκη πάσα να συμμορφωθούμε με αυτά που επιτάσσει ο θεμελιώδης νόμος του κράτους. Τώρα, γιατί δεν έχουμε καιρό. Αυτά τα τομάρια που πλέον έχουν αποχαλινωθεί και δηώνουν τη χώρα, πρέπει να φύγουν. Τώρα. Είναι παράνομοι. Και το ξέρουν. Γι’ αυτό είναι αδίστακτοι. Γιατί αυτοί γνωρίζουν καλύτερα από όλους, ακόμα και από κείνους που τους εμπιστεύτηκαν την εκπροσώπησή τους, ότι ουδείς τους ψήφισε για να λεηλατούν πάση δυνάμει τον τόπο και τον λαό του. Ουδείς τους ψήφισε για να οδηγηθεί στην ανεργία, στη δυστυχία και στην αφόρητη κρατική βία. Ουδείς τους ψήφισε για να λιμοκτονούν τα παιδιά του, για να πεθαίνουν (για να δολοφονούνται καλύτερα) από έλλειψη παιδοχειρουργικής φροντίδας, για να καταργείται το μέλλον τους, για να στρεβλώνεται η ψυχική τους υπόσταση. Ουδείς τους ψήφισε για να πεθαίνει ο γονιός του, για να βγαίνει στη ζητιανιά και να σκαλίζει τα σκουπίδια

ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΝΑΒΟΥΡΗ kostaskanavuris @hotmail.com

Ψυχή βαθιά χρειάζεται για να αναλάβουμε, επί τέλους, όλοι μας το υπέρτατο καθήκον απέναντι στην πατρίδα μας, απέναντι στη δημοκρατία και την ελευθερία, για την οποία τόσοι αγώνες έγιναν και τόσο αίμα δόθηκε από τα πιο πολύτιμα παιδιά αυτού του τόπου

ύστερα από τον αγώνα μιας ολόκληρης ζωής. Ουδείς τους ψήφισε για να του αρπάζουν το βιός του και να το δίνουν στις τράπεζες. Ουδείς τους ψήφισε για να βλέπει τον λαθρέμπορο που αντικατέστησε τον χτεσινό μαυραγορίτη, τον ναζί συμβουλάτορα του πρωθυπουργού που αντικατέστησε τον χτεσινό Κουίσλιγκ και τον εξωνημένο λογοκόπο που αντικατέστησε τον χτεσινό Γεωργαλά να διαφεντεύουν τον τόπο. Αυτά τα γουρούνια πρέπει να φύγουν. Ψυχή βαθιά χρειάζεται. Για να φύγουν τώρα. Δεν έχουμε καιρό. Γιατί στο τέλος θα κηρυχθεί παράνομο το τελευταίο άρθρο του Συντάγματος. Τα ανθρωπάκια, όλα τα ανδράρια και τα γύναια που παριστάνουν τους βουλευτές της πλειοψηφίας δεν το έχουν σε τίποτα, αν διαταχθούν, να ψηφίσουν ένα άλλο άρθρο που θα λέει ότι ο πατριωτισμός των Ελλήνων εκφράζεται με την καταδίκη της βίας από όπου κι αν προέρχεται. Ας μην προχωρήσω άλλο απ’ αυτού, γιατί φοβάμαι μήπως δίνω ιδέες... Ξέρουν καλά όλα αυτά τα άθλια οντάρια ότι για να γίνει μέχρι τέλους η προδοσία, χρειάζεται η εξαφάνιση της πληροφορίας. Δεν αρκεί η χειραγώγηση, δεν αρκεί η ισόβια κάθειρξη στον καναπέ, δεν αρκούν τα καταναγκαστικά έργα στη βλακεία των αργυρώνητων φονιάδων της πληροφορίας, δεν αρκεί ο απόλυτος έλεγχος. Όχι. Χρειάζεται η σιωπή. Χρειάζεται η πλήρης συσκότιση της πραγματικότητας. Αυτή η δύσμοι-

ρη δίνεται ρεγάλο στους Μπομπολέους, στους Ψυχάρηδες (εδώ ο Ψυχάρης πατήρ, δεν δίστασε να του βαφτίσει το παιδί -και σημερινό βουλευτή της Ν.Δ.ο υπουργός Τύπου της χούντας, επί χούντας φυσικά, στα άλλα θα κωλώσει;) και στα υπόλοιπα εκλεκτά μέλη της συντροφιάς. Χρειάζεται λοιπόν ψυχή βαθιά, όσες πληγές κι αν κουβαλάει καθένας μέσα του, απ’ αυτή τη χώρα που «παιδεύει τα δροσερά ελληνόπουλα και ανεμίζει τους αμέτρητους γραικύλους» κατά τον Νίκο Καρούζο. Έρχεται από πολύ μακριά αυτή η ψυχή. Από τον Αισχύλο μ’ εκείνο το άπεφθο «Ίτε παίδες». Και έρχεται από παντού. Ιδού τι λέει ο μεγάλος Jose Emilio Pacheco, ο επονομαζόμενος και Ηράκλειτος του Μεξικού, για την πατρίδα του και για όλες τις πατρίδες του κόσμου: Δεν αγαπώ την πατρίδα μου/ Η αφηρημένη λάμψη της/ Δεν προσφέρει ερείσματα./ Όμως (κι ας ηχεί άσχημα)/ θα ‘δινα τη ζωή μου/ για δέκα δικά της μέρη/ κάποιους ανθρώπους,/ λιμάνια, πευκιάδες, ερημιές/ φρούρια,/ μια κατεστραμμένη πόλη,/ γκρίζα, τερατώδη,/ πολλές μορφές της ιστορίας της,/ βουνά/ και τρία τέσσερα ποτάμια. Το ποίημα (μετ. Γιώργος Ρούβαλης) έχει τον ειρωνικό τίτλο «Εσχάτη Προδοσία». Ψυχή βαθιά λοιπόν σ’ αυτά τα χρόνια τα σακάτικα, όπου ο πατριωτισμός και η τήρηση του Συντάγματος κινδυνεύουν να θεωρηθούν Εσχάτη Προδοσία.

ÐÃÅÉ ¤´À·²¶ ÚÈÊ·É ¤±¨¥½°ª¶ x ¥ Ó·É ¬²®¤Ã³²¸®²¶ ÚÈÊ·É ´¥¤°À·ª¶ Á ½É º¬°½¶ Ë¹»ÃÓ· ²¸³½ª §ÊÐ¾ ¬½·µ²¶ É ¢ÓÀÅÉ À®ª¶ ½ÂÒÊÇ½ ²¸ ¡ÆÅ×Á¿À· ¬º¤®²³²Ä® ¡ÆÐÂÆ½É ¦´²®½¯³²¶ ¶ ¿ÚÇ¹ÅÉ ¸´À·µª ËÇ¿ÐÀÅÉ ¤°·²Ä¥¤®²¶ ½ª¶ ¿ÚÇ¹ÅÉ °¤°§´¤°¬µ· Á»ÄÐÃºÇ· ´¬µ·¤½ª ²¶ È½É ®¨¸«¨´½· ®¹¹»ÁÅÉ µ¾¨´ª¶ ¿ÅÃ×

Οδηγός για τους πλειστηριασμούς Η «Αλληλεγγύη για όλους» ξεκινά καμπάνια ενημέρωσης, παρουσιάζοντας: Τι ισχύει μέχρι σήμερα. Τι πρόκειται να αντιμετωπίσουμε άμεσα. Τι συμβαίνει στις χώρες που βρίσκονται ήδη στη δίνη των πλειστηριασμών. Ποια είναι τα εργαλεία μας, νομικά, αλλά κυρίως κινηματικά, για να αναχαιτίσουμε αυτή την επίθεση.

www.solidarity4all.gr

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΤ

Αγανάκτηση και αντίθεση στην εισβολή των ΜΑΤ

ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ συγγραφέας, τ. αναπληρωτής γενικός διευθυντής ΕΡΤ-1

ΝΑΝΟΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ ποιητής

Έγκριτοι επιστήμονες, δημιουργοί και καλλιτέχνες τοποθετούνται για το ζήτημα της ΕΡΤ, έτσι όπως επανήλθε στο προσκήνιο μετά την εισβολή των ΜΑΤ στο Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής τα χαράματα της προηγούμενης Πέμπτης

ΝΙΚΟΣ Κ. ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ

Ο Σαμαράς είναι ο άνθρωπος των απότομων χτυπημάτων. Καμιά φορά για το καλύτερο, όπως για παράδειγμα με τις συλλήψεις της Χρυσής Αυγής, καμιά φορά για το χειρότερο, όπως το κλείσιμο της ΕΡΤ, που ξάφνιασε όλη την Ευρώπη. Από καιρό μάς ενδιαφέρει η τύχη των υπαλλήλων. Τι θα γίνουν όλοι αυτοί οι άνθρωποι. Αυτή η πολιτική είναι σπασμωδική και ακολουθεί τις προσταγές της τρόικας, που μέχρι τώρα μόνο μάς έχει βλάψει. Και βέβαια δεν εννοεί η Ευρώπη να αλλάξει προσανατολισμό. Πρέπει όλοι οι Έλ-

ληνες να στραφούν εναντίον των νεοφιλελεύθερων πολιτικών συστημάτων που εφαρμόζουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Γερμανία. Το να διώχνεις υπαλλήλους σε εποχή κρίσης είναι αντιπαραγωγικό για την οικονομία. Το να κλείνει η ΕΡΤ είναι αντιπαραγωγικό και για την ενημέρωση και για τη δημοκρατία την ίδια.

ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ εικαστικός Η εισβολή στην ΕΡΤ τα ξημερώματα της Τετάρτης υπήρξε το συμπλήρωμα όσων έγιναν το καλοκαίρι. Με πραξικόπημα ξεκίνησε το κλείσιμο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, με πραξικόπημα ολοκληρώνεται.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ συνθέτης

συνταγματολόγος Είναι πολύ πρόωρο να προβλέψει κανείς ποια θα είναι η τύχη του εγχειρήματος. Αν, δηλαδή, με το νέο οργανωτικό σχήμα της η δημόσια ραδιοτηλεόραση θα μπορέσει να γυρίσει σελίδα και η Ελλάδα να ευθυγραμμισθεί και αυτή επιτέλους με τους ευρωπαϊκούς μέσους όρους. Πολύ φοβούμαι, εν τούτοις, ότι η σπουδή με την οποία επιχειρήθηκε το πέρασμα στη νέα εποχή θα αφήσει επί μακρόν τα ίχνη του. Δεν αναφέρομαι στη ζωή μερικών χιλιάδων ανθρώπων, που κυριολεκτικά σμπαραλιάστηκε -χωρίς να είναι βέβαιο ότι αυτό ήταν απαραίτητο-, ούτε στο κόστος του όλου εγχειρήματος, που πολύ φοβούμαι ότι θα υπερβεί κάθε μέτρο (κάτι σαν το κόστος της κατάργησης της Ολυμπιακής από την κυβέρνηση Καραμανλή το 2008, που το πληρώνουμε ακόμη). Αναφέρομαι στη θεσμική διάσταση του ζητήματος. Επί Δημ. Παπούλια και Παν. Βουρλούμη η περίπτωση του ΟΤΕ έδειξε ότι μεγάλοι δημόσιοι οργανισμοί δεν χρειάζεται να κλείσουν για να αναδιοργανωθούν μπορούν να αλλάξουν και εν λειτουργία. Αρκεί να υπάρχει σχέδιο, σοβαρό μάνατζμεντ και αταλάντευτη υποστήριξη των επιχειρούμενων αλλαγών από την πολιτική ηγεσία. Ενδέχεται να απαιτείται περισσότερος χρόνος γι’ αυτό, το κόστος όμως είναι δίχως άλλο μικρότερο και ο δημόσιος οργανισμός ξεκινά τη νέα πορεία του χωρίς τραυματικά βαρίδια. Είναι κρίμα που δεν επιχειρήθηκε κάτι τέτοιο και στην περίπτωση της ΕΡΤ*.

*Απόσπασμα από το άρθρο του Νίκου Αλιβιζάτου «ΕΡΤ: Αυθαίρετο κλείσιμο και χαμένες ευκαιρίες», που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Σύγχρονα Θέματα» (τ. 121, Απρίλιος-Ιούνιος 2013).

ΙΩΑΝΝΑ ΚΑΡΥΣΤΙΑΝΗ

ΜΑΡΩ ΔΟΥΚΑ

συγγραφέας

Μια κυβερνητική απόφαση που χρειάζεται τη νύχτα τα ΜΑΤ και τις κλούβες αποδεικνύει πως είναι ενάντια στα συμφέροντα του λαού και τους δημοκρατικούς θεσμούς.

Αλίμονο στον νικητή μιας ηττημένης χώρας.

Αυτό που έγινε στην ΕΡΤ είναι ντροπή για όλους. Και για την κυβέρνηση που το έκανε και για την κοινωνία που το ανέχεται. Είναι κάτι που δεν ξεχνιέται. Βρισκόμαστε πλέον σε καθεστώς αστυνομικής επιτήρησης.

Πρόκειται για φασιστική κυβέρνηση, που δεν βλέπουμε την ώρα να ξεφορτωθούμε. Είναι άνθρωποι που έχουν προδώσει την πατρίδα μας. Ούτε οι χουντικοί δεν είχαν φερθεί με τέτοιο τρόπο. Αυτό που έγινε στην ΕΡΤ ήταν αναμενόμενο, χωρίς φυσικά να το δικαιολογεί κανείς. Ελπίζω να είναι η θρυαλλίδα του τέλους αυτής της κυβέρνησης. Τέτοιες ενέργειες είναι η ένδειξη του πανικού λίγο πριν το τέλος όλου αυτού του είδους καθεστώτων. Νιώθω όπως στα χρόνια της δικτατορίας, την ίδια οργή και την ίδια επιθετική αισιοδοξία. Ελπίζω πραγματικά πως έρχονται καλύτερες μέρες.

ΡΟΒΗΡΟΣ ΜΑΝΘΟΥΛΗΣ σκηνοθέτης, τ. καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΡΤ Αυτό που έγινε την Πέμπτη το πρωί ήταν αναμενόμενο. Η παραμονή των εργαζομένων της ΕΡΤ στο Ραδιομέγαρο ήταν μια πράξη σε συμφωνία με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τη συνέχιση της λειτουργίας της ΕΡΤ και, κατά συνέπεια, πράξη αντίστασης στην κυβερνητική βία. Η αντίσταση είναι παράνομη; Και η Εθνική Αντίσταση παράνομη ήταν για τους Γερμανούς ναζί, που ήταν η τότε κυβέρνηση. Οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ, που αψήφησαν τους παράνομους νόμους της κυ-

βέρνησης, δεν θα εκτελεστούν, ίσως, στην Καισαριανή από τα Ες-Ες που τους πέταξαν έξω από τον χώρο όπου έκαναν το καθήκον τους, αλλά η έφοδος των καψικών ΜΑΤ θα μείνει στην Ιστορία, που περιμένει την αποκατάσταση της δημοκρατίας και των ελευθεριών στον μαρτυρικό αυτό τόπο, ελπίζοντας πως δεν θα αργήσει.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ ηθοποιός Η ΕΡΤ είναι ένας δημόσιος οργανισμός. Κάθε δημόσιος οργανισμός είναι δημόσιο αγαθό και κάθε δημόσιο αγαθό ανήκει στους πολίτες αυτής της χώρας και όχι στους κυβερνώντες. Οι κυβερνώντες είναι εντολοδόχοι, όχι ιδιοκτήτες των δημόσιων οργανισμών. Πρέπει κάποια στιγμή να καταλάβουμε όλοι εμείς οι πολίτες ότι δεν είμαστε φιλοξενούμενοι σ’ αυτή τη χώρα. Μας ανήκει. Ελπίζω μέσα στις επόμενες ημέρες να τελειώσει αυτή η αποικιοκρατικού τύπου περίοδος.

ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ τραγουδοποιός Αυτό που έγινε στην ΕΡΤ ήταν αναμενόμενο. Ζούμε σε ακραία καταπιεστικό καθεστώς. Από εδώ και πέρα εξαρτάται από εμάς τι θα απογίνουμε. Αν θα μας κοντύνουν ή αν επιτέλους θα ψηλώσουμε. Στα χέρια μας είναι το παιχνίδι. Από τη δημόσια τηλεόραση και κυρίως από το ραδιόφωνο ένιωθα ότι ακούγεται κάτι ουσιαστικό σε σχέση με όλο αυτό το σκουπίδι που κυκλοφορεί. Και επειδή αυτή την περίοδο προσπαθούν να δημιουργήσουν και αντιπαλότητες ανάμεσα στις κοινωνικές ομάδες, πραγματικά πιστεύω ότι στο κρατικό ραδιόφωνο καλώς υπήρχαν δημόσιοι υπάλληλοι γιατί μόνο χωρίς τον φόβο της απόλυσης ακούγονταν και ουσιαστικά πράγματα. Εδώ στην επαρχία όπου ζω, μόνο οι κρατικοί ραδιοσταθμοί μπορούσαν να πουν κάτι. Με το κλείσιμο της ΕΡΑ, ειδικά, αισθάνθηκα σαν να κλέβουν ένα μέρος της παιδικής ηλικίας μου. Το είχα συντροφιά το ραδιόφωνο, από εκεί έμαθα πολλά από τα τραγούδια που με διαμόρφωσαν ως άνθρωπο, από εκεί άκουγα ποδόσφαιρο τις Κυριακές τα μεσημέρια. Ήταν σαν βάλσαμο. Εύχομαι να σβήσουν αυτοί που μας κυβερνάνε όπως έσβησαν την ΕΡΤ.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Ο «ανθισμένος κήπος» του ελληνικού σινεμά μπροστά στον χειμώνα

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΚΩΣΤΑΣ ΤΕΡΖΗΣ

Η φτώχεια φέρνει γκρίνια: Το 54ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης ξεκίνησε εντυπωσιακά, με την παρουσία του μεγάλου Τζιμ Τζάρμους και της τελευταίας του ταινίας «Μόνο οι εραστές μένουν ζωντανοί», αλλά γρήγορα, μέσα στις επόμενες μέρες, βυθίστηκε σε ένα έντονα υποτονικό κλίμα. Δεν ήταν ότι έλειπαν τα λαμπερά ονόματα, οι «σταρ», που σχεδόν πάντα ελάχιστη σχέση έχουν με τη δυνατότητά σου να δεις καλές ταινίες στις αίθουσες του Φεστιβάλ. Ήταν η ανησυχία για το μέλλον του θεσμού, μια και φέτος ολοκληρώνεται το ΕΣΠΑ που χρηματοδοτεί ουσιαστικά το Φεστιβάλ τα τελευταία χρόνια, ήταν το σαφώς φτωχότερο φέτος πρόγραμμα, ήταν τα «προεόρτια» ιδιωτικοποίησης των αιθουσών στο λιμάνι, που στεγάζουν το Φεστιβάλ, όπως αναφέρει και ο ΣΥΡΙΖΑ Θεσσαλονίκης: «Τέσσερις αίθουσες οι οποίες κατασκευάστηκαν επί Πολιτιστικής Πρωτεύουσας με χρήματα των φορολογουμένων, δίνονται δώρο σε εταιρεία του κ. Κοντομηνά». Αντί της ενοικίασης - παραχώρησης, θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένας ολοκληρωμένος χώρος πολιτισμού, σε συνεργασία με τον ΟΛΘ και τον Δήμο Θεσσαλονίκης, με προβολές ποιοτικών ταινιών, παρουσίαση και προβολή του εξόριστου από τις αίθουσες ελληνικού κινηματογράφου, ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων, παρουσίαση συναυλιών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων νεανικών σχημάτων. Σε συνέντευξη Τύπου, ο δημοτικός σύμβουλος Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, μίλησε για μία σύγκρουση η οποία είναι σε εξέλιξη, με διακύβευμα τον δημόσιο χώρο, στο θαλάσσιο μέτωπο της πόλης, που κινδυνεύει εξαιτίας της «αξιοποίησης» από τους ιδιώτες... Θύμισε την περίπτωση της «υποθαλάσσιας ανοησίας», η οποία ευτυχώς αποκρούστηκε. Ο δήμαρχος της πόλης Γιάννης Μπουτάρης (που είναι και πρόεδρος του Φεστιβάλ Κινηματογράφου), ενώ αγωνίζεται, και πολύ σωστά, να προστατεύσει την ιστορική - αρχαιολογική κληρονομιά της Θεσσαλονίκης από τα έργα του μετρό, στο θέμα των αιθουσών του

Φεστιβάλ δεν έχει πάρει θέση. Και κοντά σε όλα τα άλλα, φέτος είχαμε και διαμαρτυρίες για αποκλεισμούς δημοσιογράφων από το Φεστιβάλ. Αλλά ο πιο σημαντικός «αποκλεισμός», ή έστω παραμερισμός, φαίνεται να είναι αυτός του ελληνικού κινηματογράφου, ακριβώς τη στιγμή που είναι περιζήτητος από τα κινηματογραφικά φεστιβάλ σε όλο τον πλανήτη, και φυσικά έχει ανάγκη στήριξης στο «εσωτερικό», στην Ελλάδα των απανωτών Μνημονίων και της οικονομικής εξαθλίωσης των επαγγελματιών του κινηματογράφου - που πλήττονται πολύ περισσότερο από τον μέσο όρο της ανεργίας στον γενικό πληθυσμό και με τελειωτικό χτύπημα το κλείσιμο της ΕΡΤ, η οποία προσέφερε κάποιες ευκαιρίες απασχόλησης. Ο Τζιμ Τζάρμους, στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε εδώ στη Θεσσαλονίκη, μίλησε με κολακευτικά λόγια για το σύγχρονο ελληνικό σινεμά, σχολιάζοντας το αδιέξοδο του «ανεξάρτητου» κινηματογράφου: «Το ανεξάρτητο σινεμά στην Αμερική έχει γίνει πια ένας όρος-εργαλείο του μάρκετινγκ. Σήμερα, είναι πιο δύσκολο να γυρίσεις μια ανεξάρτητη ταινία, ακόμη και σε σχέση με πέντε χρόνια πριν. Πιθανότατα να είναι λύση ο τρόπος που γυρίζονται ταινίες σήμερα στην Ελλάδα, με χαμηλό προϋπολογισμό, ίσως αυτό να είναι

το μέλλον». Και δεν δίστασε να πει καθαρά για τον νέο ελληνικό κινηματογράφο πως «είναι ένας από τους κήπους του παγκόσμιου κινηματογράφου που σήμερα ανθίζουν». Αλλά φέτος, με την ισχνή παρουσία των ελληνικών ταινιών, φαίνεται να έχουμε φτάσει εντελώς στους αντίποδες εκείνης της «Εβδομάδας Ελληνικού Κινηματογράφου», που εγκαινιάστηκε στις 20 Σεπτεμβρίου του 1960, με το «Ποτάμι» του Νίκου Κούνδουρου, τον «Μακεδονικό γάμο» του Τάκη Κανελλόπουλου αλλά και τη «Μανταλένα», διαφήμιση της ανερχόμενης σταρ Αλίκης Βουγιουκλάκη... Ο Παύλος Ζάννας, «πνευματικός πατέρας» της διοργάνωσης, αγωνιζόταν για χρόνια με τη μικρή ομάδα της «Τέχνης» να φέρει σε επαφή το κοινό της Θεσσαλονίκης με τον ποιοτικό κινηματογράφο. Και το Φεστιβάλ, σαν ζωντανός οργανισμός, κάνει κύκλους, ανεβοκατεβάζοντας τις προτεραιότητές του... Το 1966 ο Τζέιμς Πάρις κατέβασε ένα τανκ στους δρόμους της Θεσσαλονίκης για να προωθήσει την ταινία του «Ξεχασμένοι ήρωες», και φυσικά βραβεύεται, εις βάρος του αριστουργηματικού «Μέχρι το πλοίο», που παρουσιάζει ο Αλέξης Δαμιανός. Μέσα στη χούντα, στα 1972, ο Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος με «Το προξενιό της Άννας» του Παντελή Βούλγαρη και τις «Μέρες του ‘36» του Θό-

Ο Χρήστος Στέργιογλου στην ταινία «Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά»

δωρου Αγγελόπουλου έχει κερδίσει πια το κοινό και ο Τζέιμς Πάρις φυγαδεύεται βιαστικά για να γλιτώσει από την οργή των θεατών. Στα 1977 η ρήξη με το «παλιό καθεστώς» είναι πλήρης και οι σκηνοθέτες διοργανώνουν το «Αντιφεστιβάλ» στο Ράδιο Σίτυ, ενώ η επίσημη διοργάνωση φιλοξενεί μια Ρίτα Χέιγουορθ σκιά του εαυτού της... Είναι φανερό ότι μας λείπουν σήμερα άνθρωποι σαν τον ιδρυτή του Φεστιβάλ, τον Παύλο Ζάννα, που συνδύαζε την ευρύτητα της κουλτούρας, την ικανότητα για οργάνωση, την ευχέρεια για ιεράρχηση των προβλημάτων, και ειδικότερα στον τομέα του κινηματογράφου, τον ευεργετικό συνδυασμό ανάδειξης τόσο του ελληνικού όσο και του διεθνούς κινηματογράφου. Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης θα έπρεπε να υπηρετεί μια ολοκληρωμένη πολιτική στήριξης και ανάδειξης του κινηματογράφου μας, χωρίς καμιά διάθεση ομφαλοσκόπησης ή περιχαράκωσης σε κάποιον φανταστικό εθνικό «ζωτικό χώρο». Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα της ανυπαρξίας κινηματογραφικής πολιτικής στην Ελλάδα είναι ο Αλέξανδρος Αβρανάς, ο σκηνοθέτης που θριάμβευσε στο τελευταίο Φεστιβάλ Βενετίας με το «Miss Violence» (η ταινία έκανε πανελλήνια πρεμιέρα εδώ, στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης): Ο Αβρανάς είχε

πρωτοεμφανιστεί στον κινηματογράφο μας με το «Without», το 2008, κερδίζοντας επτά κρατικά βραβεία στη Θεσσαλονίκη. Ωστόσο, η πολυβραβευμένη αυτή ταινία δεν βγήκε ποτέ στις ελληνικές αίθουσες! Εάν αυτές οι βαθύτερες παθογένειες του υποτιθέμενου «συστήματος» του κινηματογράφου μας δεν αντιμετωπιστούν με έναν στοιχειώδη σχεδιασμό, και σταθερή φροντίδα, πώς μπορούμε να προσδοκούμε «καλύτερες μέρες»; Δύο είναι οι ελληνικές ταινίες που συμμετέχουν φέτος στο Διεθνές Διαγωνιστικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης: «Η αιώνια επιστροφή του Αντώνη Παρασκευά» της Ελίνας Ψύκου είναι άνιση, αλλά εξαιρετικά ερεθιστική σαν σκηνοθετική πρόταση: Στο πρώτο μέρος παρακολουθούμε έναν δημοσιογράφο-τηλεοπτικό σταρ να σκηνοθετεί την εξαφάνισή του, να κρύβεται σε ένα άδειο ξενοδοχείο, «εκτός σεζόν». Ο Αντώνης Παρασκευάς, ο ήρωας, εκπρόσωπος μιας εποχής επίπλαστου ευδαιμονισμού που καταρρέει στις μέρες μας, μόνος στους άδειους χώρους του ξενοδοχείου, των διακοπών, της καλοκαιρινής ραστώνης που έχει παρέλθει, «εκβιάζει» την έλλειψη, την «επιθυμία» του τηλεοπτικού κοινού, ώστε αυτό να εκλιπαρήσει για την επιστροφή του, την οποία σχεδιάζει προσεκτικά. Θέλει να προσφέρει ένα θεαματικό come back, εκτοξεύοντας τις μετοχές του στο χρηματιστήριο της τηλεθέασης, ξανακερδίζοντας το χαμένο έδαφος, αλλά οι εξελίξεις στον «πραγματικό κόσμο της τηλεοπτικής εικόνας» (πιο οξύμωρο σχήμα δεν γίνεται) θα τον αφήσουν στο περιθώριο, θα περάσει στην «άλλη πλευρά», σαν ημίτρελος παρίας, που χάνει τον εαυτό του ή, ίσως, τον ξαναβρίσκει... Η Ελίνα Ψύκου έχει σκηνοθετήσει ένα εντυπωσιακό δεύτερο μέρος της ταινίας, αντίθετα με το πρώτο μισό, που μοιάζει μπλοκαρισμένο στην κινηματογραφική σύμβαση. Η δεύτερη ταινία, το «Wild Duck» του Γιάννη Σακαρίδη, «ευτυχεί» με τη θεματική της να είναι στο επίκεντρο της τρέχουσας διεθνούς ειδησεογραφίας, καθώς αναδεικνύει τις παρακολουθήσεις τηλεφώνων και τα σκοτεινά παρασκήνια των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας. Βέβαια, οι υποκλοπές, η οικονομική κρίση, είναι τελικά μονάχα το φόντο για τη μοναχική πορεία του ήρωα της ταινίας, που αναλαμβάνει να εξιχνιάσει μια υπόθεση κόντρα στα κρυφά σχέδια της εταιρείας... Ο ίδιος ενδιαφέρεται μονάχα να βρει ένα νέο σημείο εκκίνησης, για ένα restart στο προσωπικό του σύστημα...

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ

Η Σωτηρία Μαραγκοζάκη είναι δημοσιογράφος. Εργάστηκε επί σειρά ετών τόσο στην εφημερίδα «Γνώμη» της Αλεξανδρούπολης όσο και στην ΕΡΑ. Πριν από ένα χρόνο περίπου εκδόθηκε το πρώτο της μυθιστόρημα με τον τίτλο «Ο Ύπατος της Σμύρνης» από τις εκδόσεις Κέδρος. Ήδη έχει μπει στη διαδικασία για να ετοιμάσει σιγά-σιγά το δεύτερο μυθιστόρημα που θα αναφέρεται στην περίοδο του Εμφυλίου. Απ’ ό,τι φαίνεται, της αρέσουν τα δύσκολα. Η συνέντευξη αυτή έχει σκοπό να αναδείξει και ένα γεγονός αυτονόητο. Ότι και στην περιφέρεια υπάρχουν πένες ρέουσες και ενδιαφέρουσες. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΣΤΑΜΑΤΗ ΣΑΚΕΛΛΙΩΝΑ

ΣΩΤΗΡΙΑ ΜΑΡΑΓΚΟΖΑΚΗ, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Ο «Ύπατος της Σμύρνης» είναι αμφιλεγόμενο πρόσωπο Κυρία Μαραγκοζάκη, μετά τον «Ύπατο της Σμύρνης» σκέφτεστε τον Εμφύλιο. Δύσκολο θέμα και θα ήθελα την άποψή σας για το κύμα αναθεωρητισμού που υπάρχει από την πλευρά των νικητών του Εμφυλίου, ώστε να ξηλωθεί η κατά τη γνώμη τους «ιδεολογική ηγεμονία» της Αριστεράς. Ναι, το νέο βιβλίο θα εντάσσεται χρονικά στην περίοδο του ελληνικού Εμφυλίου, αν και θα κινείται πάλι στη σφαίρα της λογοτεχνικής μυθοπλασίας, δεν θα είναι ιστορικό. Είναι όντως δύσκολο θέμα, το οποίο στις μέρες μας ορισμένοι κύκλοι επαναφέρουν -δυστυχώς- στο προσκήνιο σε επίπεδο ρητορικής και πολιτικής αντιπαράθεσης. Και αυτό, ίσως, έχει να κάνει με το γεγονός ότι δεν ερευνήθηκε επαρκώς επιστημονικά και με νηφαλιότητα εκείνη η περίοδος, που εξακολουθεί να είναι μαζί με τη Μικρασιατική Καταστροφή ένα από τα δύο πιο βαθιά συλλογικά μας τραύματα. Ίσως γι’ αυτό μας ταλανίζει ένας είδος διχασμού, εμφύλιας διαμάχης, διότι δεν υπήρξε κάθαρση, όλα κουκουλώθηκαν, αποσιωπήθηκαν, απωθήθηκαν. Έμεινε, όμως, η αίσθηση των αδικαίωτων αγώνων, η πίκρα και η απογοήτευση για τη «μητριά πατρίδα», που όχι μόνο δεν τιμώρησε ποτέ τους συνεργάτες των κατακτητών, μα στελέχωσε με αυτούς τον κρατικό μηχανισμό και τους ανέδειξε σε ύπατα αξιώματα. Με τη λογοκρισία και τη σιωπή που επιβλήθηκε, ούτε καν ακολούθησε περίοδος περισυλλογής και πένθους για όσα ανατριχιαστικά συνέβησαν εκείνα τα σκοτεινά χρόνια, π.χ. με τα Τάγματα Ασφαλείας ή τους δωσίλογους επί Κατοχής, αλλά και μετά με τις απηνείς διώξεις των κομμουνιστών, των αριστερών γενικότερα. Κατά την άποψή μου, λοιπόν, ουδέποτε υπήρξε ιδεολογική ηγεμονία της Αριστεράς. Αν κάποιοι εννοούν ως τέτοια την πολιτιστική άνθιση, η οποία παρατηρήθηκε στη Μεταπολίτευση, αυτό έγκειται στην αίσθηση της ελευθερίας στον δημόσιο βίο που απέκτησαν οι άνθρωποι και ιδίως στον τομέα της έκφρασης και της δημιουργίας, και αυτό είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα. Αναλογίζεται, ό-

μως, άραγε κάποιος από τους υποστηρικτές της θεωρίας της «ηγεμονίας» τις διώξεις, τη λογοκρισία, τον φόβο που επί δεκαετίες βίωσαν οι άνθρωποι, που είτε οι ίδιοι, είτε συγγενείς τους είχαν πάρει μέρος στην αντίσταση επί γερμανικής κατοχής για να βρεθούν κατόπιν επί ξυρού ακμής, διωκόμενοι, εξόριστοι, απόβλητοι; Ειδικά στην επαρχία, όπου κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου συνέβησαν ακόμη πιο άγρια πράγματα, οι άνθρωποι αισθάνθηκαν μετά από πολλά χρόνια ότι μπορούν να ανασάνουν ελεύθερα, να μιλήσουν, να εκφρασθούν πολιτικά, καλλιτεχνικά δίχως φόβο και πάθος. Σε τούτες τις δύσκολες μέρες, λόγω των Μνημονίων, βλέπουμε ότι ένα κυρίαρχο σύστημα που περιλαμβάνει και τους οργανικούς διανοούμενους «πυροβολεί» κάθε διαφορετική φωνή. Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα περιθώρια για την «άλλη γραφή»; Ο λογοτέχνης οφείλει πρωτίστως έναντι του εαυτού του να είναι συνεπής όταν γράφει για την ανθρώπινη περιπέτεια, η οποία σημειωτέον δεν τελειώνει ποτέ, να αφουγκράζεται, να αναζητεί διαρκώς, να αναδεικνύει με παρρησία αθέατες πλευρές, να προσεγγίζει όσο μπορεί πιο αμερόληπτα, να κατανοεί. Τα περιθώρια, λοιπόν, τα θέτει ο ίδιος, οι άλλοι βάζουν τα όρια ως προς τη δημοσιοποίηση του έργου του. Όπως δεν υπάρχει αντικειμενική, μα μόνον, έντιμη δημοσιογραφία, έτσι συμβαίνει και στη λογοτεχνία. Δεν γράφεις για να γίνεις αρεστός, να αποκτήσεις εξαργυρώσιμη φήμη, να χαϊδέψεις αυτιά, να κάνεις πωλήσεις... Αν λειτουργείς κατ’ αυτόν τον τρόπο, τότε μάλλον «γράφεις» και αργά ή γρήγορα θα εκτεθείς ανεπανόρθωτα. Υπήρξατε επί σειρά ετών δημοσιογράφος. Απ’ ό,τι λένε, μια φορά δημοσιογράφος, πάντα δημοσιογράφος. Πώς κρίνετε την κατάσταση των ΜΜΕ; Θεωρείτε ότι έχουν ευθύνες τόσο για τη δημιουργία του ρεύματος της Ακροδεξιάς όσο και για τη δημιουργία κλίματος φόβου στους πολίτες;

Τα μέσα ενημέρωσης, ειδικά η τηλεόραση, σαφώς και λειτουργούν ως διαμορφωτές της κοινής γνώμης, αποπροσανατολιστικά, επιλεκτικά, κατευθυνόμενα και αυτό είναι τρομακτικό. Αλλά γενικεύοντας και κατηγορώντας τα συλλήβδην για κάθε τι στραβό, δεν είναι σαν να δίνουμε συγχωροχάρτι στον δικομματισμό, τον λαϊκισμό, την αναξιοκρατία, την οικογενειοκρατία, τις πελατειακές σχέσεις, όλα όσα ευθύνονται για την αναξιοπιστία του πολιτικού προσωπικού; Στο πρώτο σας μυθιστόρημα φαίνεται ότι δικαιώνετε τον ήρωά σας, τον Στεργιάδη. Να σημειώσω ότι δέχθηκε την μήνιν των εθναμυντόρων. Στο ζήτημα του Εμφυλίου αναζητάτε μια δικαίωση και για ποιους; Δεν θα συμφωνήσω μαζί σας ότι στον «Ύπατο της Σμύρνης» δικαιώνεται ο Αριστείδης Στεργιάδης. Τουλάχιστον δεν είχα αυτή την πρόθεση και μάλιστα το μυθιστόρημα είναι πολυφωνικό ακριβώς για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο. Για ένα αμφιλεγόμενο πρόσωπο, όπως υπήρξε ο ύπατος αρμοστής Σμύρνης, δεν θα μπορούσε να έχει γραφτεί διαφορετικά το βιβλίο που τον θέτει στο επίκεντρο. Και όπως εκεί κατέβαλα προσπάθεια να φωτισθεί από διαφορετικές οπτικές γωνίες η προσωπικότητά του μα και τα γεγονότα της εποχής, έτσι θα γίνει και στο νέο μυθιστόρημα. Μάλιστα, ως προς αυτό με εκφράζουν οι στίχοι του ποιητή Ελισσαίου Βγενόπουλου: «Αν προσφαΐσεις ένα κομμάτι μνήμη/ μπορείς να διαβείς/ το πεδίο της μάχης/ χωρίς σοβαρές απώλειες/ και με τον ιστό του βίου/ καρφωμένο στην πλάτη της μοιρολατρίας». Εκτιμάτε ότι η Αριστερά σήμερα μπορεί να σπρώξει το κάρο από τη λάσπη; Γιατί ακόμη ένα μέρος του κόσμου είναι διστακτικό παρά τα όσα υφίσταται; Η Αριστερά σήμερα οφείλει να αναλάβει αυτό τον ρόλο και να ξεκολλήσει από τη λάσπη της Ιστορίας τη ρόδα, οφείλει να αποδείξει ότι είναι έτοιμη για τη μεγάλη αφήγη-

ση, απαλλαγμένη από αγκυλώσεις και βαρίδια του παρελθόντος. Να μην εμμένει στην προσέγγιση των ζητημάτων με όρους αποκλειστικά οικονομικούς, μα να προβάλλει και να αναδείξει το πολιτικό στοιχείο, που είναι πρωταρχικό για την αναδιοργάνωση της κοινωνίας. Οφείλει να πείσει τους πολίτες να αμφισβητήσουν, να αγωνιστούν, να περιφρουρήσουν δικαιώματα και κατακτήσεις, να αντισταθούν στην ισοπέδωση των πάντων, να διεκδικήσουν τα αυτονόητα, όπως το δικαίωμα στην εργασία, στην υγεία, στην παιδεία. Η παραλυτική επίδραση του φόβου στις μέρες μας είναι ολοφάνερη όσο ποτέ. Κι εκεί ακριβώς έγκειται η δυσκολία μα και το στοίχημα μιας κοινωνίας στα γόνατα. Η θεωρία των δύο άκρων είναι η αγαπημένη της κυβέρνησης. Θεωρείτε ότι η εναλλακτική γραφή ή η τέχνη που αμφισβητεί τα «θέσμια» κινδυνεύει να χαρακτηρισθεί και αυτή άκρο; Η εξίσωση που επιχειρείται με την επικίνδυνη θεωρία των δύο

άκρων είναι εφεύρημα του νεοφιλελευθερισμού, καθώς η απάντηση δόθηκε ακόμη από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αρκεί να σκεφθούμε μια «λεπτομέρεια» που υπενθυμίζει ο Περικλής Κοροβέσης στο βιβλίο του «Παράπλευρες καθημερινές απώλειες»: στη μάχη του Δνείπερου ενάντια στα ναζιστικά στρατεύματα έπεσαν εκατό φορές παραπάνω Σοβιετικοί στρατιώτες απ’ ό,τι στην απόβαση της Νορμανδίας. Επειδή όμως λέγονται πρωτόγνωρα, ανιστόρητα πράγματα, π.χ. θυμηθείτε το τέλος της Ιστορίας του Φουκουγιάμα, είτε καθ’ υπόδειξη, είτε από ιδιοτέλεια, και λιγότερο από άγνοια ή επιπολαιότητα, πιθανότατα θα ακούσουμε και πολλά άλλα. Ο ρόλος της τέχνης γενικότερα μπορεί να είναι απελευθερωτικός, καταλυτικός και άρα επικίνδυνος, καθώς παρακινεί τους πολίτες να σκεφτούν, να προβληματιστούν, να αμφιβάλλουν. Για παράδειγμα, πόσοι κοντοστέκονται να στοχαστούν πάνω στον στίχο του πασίγνωστου ποιήματος «Η διαθήκη μου» του Μιχάλη Κατσαρού: «Ως και σε μένα, σε μένα ακόμα που σας ιστορώ αντισταθείτε»;

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ KΡΙΤΙΚΗ ΘΕΑΤΡΟΥ

ΤΟΥ ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΠΟΛΕΝΑΚΗ

ΕΜΠΟΡΟΣ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ ΣΤΟ «ΑΚΡΟΠΟΛ» ΚΑΙ ΜΙΑ ΠΑΡΩΔΙΑ ΜΠΕΚΕΤ ΣΤΟ «ΑΘΗΝΩΝ»

Αιδώς και Δίκη

Η ιδιοφυία του Σαίξπηρ στον «Έμπορο», συνίσταται σε αυτό: γράφει μια «μαύρη κωμωδία» που με το ένα πόδι της πατά στον παλιό κόσμο που φεύγει και με το άλλο στους επερχόμενους νέους καιρούς. Ο «Έμπορος» διαθέτει δυο δομές, μια μυθική, μεσαιωνική, με πυρήνα της τη βουλιμία του «δράκου», τοκογλύφου Σάυλοκ (το όνομά του σημαίνει «κλειδωμένη αιδώς») για ανθρώπινο κρέας... Και μια αναγεννησιακή ρεαλιστική, «λογική» δομή, που εκθέτει ψύχραιμα και νηφάλια γεγονότα, καταστάσεις, διαγράφει χαρακτήρες, ήθη, συμπεριφορές. Με καταληκτικό σημείο τη δίκη της τέταρτης πράξης, οι δύο δομές του έργου συγκλίνουν και συναντώνται. Ο εβραίος τοκογλύφος (Σάυλοκ) και ο Βενετσιάνος χριστιανός έμπορος (Αντόνιο) είναι δύο ρόλοι που αλληλοσυμπληρώνονται για να γίνουν στο τέλος ένας· όχι μόνο χωρίς Αιδώ, αλλά στο εξής και χωρίς Δίκη! Το γράμμα του νόμου που επικαλείται ο δράκος - τοκογλύφος και καλείται να ε-

φαρμόσει ο δόγης - δικαστής δεν κάμπτεται στο τέλος από το έλεος και από την επιείκεια, γενικές αρχές του δικαίου, αλλά μόνο από ένα νομικίστικο τέχνασμα, ένα τυπολατρικό σόφισμα... Και το έργο κλείνει, έτσι, με ένα κρίσιμο ερωτηματικό. Το «παιχνίδι» της σύντομης πέμπτης πράξης αφήνει τους νικητές μετέωρους, να γιορτάζουν αμέριμνοι το πανηγύρι της κατακτημένης ελευθερίας και του έρωτά τους... Ο μόνος που έχει συνείδηση των καινούργιων δεσμών που φθάνουν, ο μόνος που ακούει τον υπόγειο ξέφρενο καλπασμό του νέου, τοκογλυφικού καπιταλισμού, είναι ο Σάυλοκ. Γι’ αυτό είναι η πτώση του πολύ μεγάλη. Γι’ αυτό μένει στο τέλος μόνος, αποδιοπομπαίος. Γι’ αυτό είναι τραγικό πρόσωπο. Ο Σαίξπηρ έβλεπε πολύ μακριά, ως την εποχή μας και ακόμη πιο πέρα. Στην ωραία μετάφραση του Μίνου Βολανάκη (που εκδίδεται για πρώτη φορά στο πρόγραμμα), με τα όμορφα σκηνικά - κοστούμια (Πάτσας, Μετζικώφ), ο Σπύρος Ευαγγελάτος έ-

KΡΙΤΙΚΗ MOYΣΙΚΗΣ

στησε μια ευανάγνωστη, δουλεμένη, λιτή παράσταση σε ύφος «σπουδής» της Αναγέννησης, κατά προτίμηση Leonardo Da Vinci, με ιστορική προοπτική, ημιφωτισμένο βάθος, μορφές κιαροσκούρο. Κύριο προσόν της, οι πολύ καλές υποκριτικές. Ο Νικήτας Τσακίρογλου (Σάυλοκ) δεν παίζει μόνο με την άφθαστη τεχνική του, αλλά «πνευματώνει» επίσης τον ρόλο, του εμφυσά ψυχή. Ένα πραγματικό αριστούργημα ενός «μαιτρ». Θα πρέπει οι νέοι ηθοποιοί οπωσδήποτε να τον δουν. Ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος δίνει «γεμάτα» τον μελαγχολικό και ερωτευμένο «έμπορο - ιππότη», Αντόνιο. Η Μαρία Σκουλά (Πόρσια) είναι, όπως πάντα, εντελώς βυθισμένη σε αυτό που κάνει. Ο Μάξιμος Μουμούρης ένας καλός και αναγνωρίσιμος «Μπασάνιο». Ο Δημήτρης Καραμπέτσης, ένας άψογος δόγης - Πόντιος Πιλάτος. Ο Θανάσης Κουρλαμπάς, ένας καίριος Γκρατσιάνο - αναδυόμενο μεσαίο στέλεχος της «Γαληνοτάτης Δημοκρατίας». Η Τζίνη Παπαδοπούλου (Νερίσα), με ευγένεια υποκριτική και σκηνική χάρη. Η Χριστιάννα Μαντζουράνη (Τζέσικα) διαθέτει πρόσωπο, πάτημα, γερή παρουσία. Ο Γιώργος Ψυχογιός δίνει αδρά τους δυό του ρόλους (Σπανιόλος πρίγκηπας και εβραίος Τουμπάλ). Ο Γεράσιμος Σκα-

φίδας (πρίγκηπας του Μαρόκου, φύλακας)... ένας πληθωρικός Ανατολίτης. Απολαυστικός ο αεικίνητος «Λάνσελοτ» του Παντελή Δεντάκη. Ικανοποιητικοί οι Θωμάς Γκαγκάς (Σολάνιο, Γέρο - Γκόμπο), Κώστας Κορωναίος (Λορέντζο, ακόλουθος). 777 Στο «Θέατρο Αθηνών» επισημαίνω μια πραγματικά ενδιαφέρουσα... ελληνική εκδοχή των «Ευτυχισμένων ημερών» του Μπέκετ... σε κωμική παραλλαγή, με χιούμορ ντόπιο, βαλκανικό αντί του βρετανικού και με αρκετό αυτοσαρκασμό. Είμαι από εκείνους που υποστηρίζουν ότι τα έργα του Μπέκετ είναι πρώτα από όλα κωμωδίες και ύστερα ο,τιδήποτε άλλο. Πρόκειται για τον σπαρταριστό μονόλογο της Ελένης Γκασούκα... με τίτλο: «Εγώ η Γωγώ». Το σκηνοθέτησε η ίδια απολαυστικά, με την χαρισματική Ελισάβετ Κωνσταντινίδου, που «πλέκει δαντέλα», κυριολεκτικά, τον ομώνυμο ρόλο. Και με την ελπιδοφόρο, βουβή παρουσία του νεότατου Νίκου Πιζάνη. Σκηνικά - ενδυματολογική επιμέλεια της Μαρίας Φιλίππου, φωτισμοί Κατερίνας Μαραγκουδάκη, μουσική επιμέλεια Πάνου Σουρούνη. Το συστήνω, σαν ένα κωμικό ξανάσασμα στη βαρβαρότητα των καιρών μας.

TOY ΚΥΡΙΑΚΟY Π. ΛΟΥΚΑΚΟY

Ευγένιος Ονιέγκιν από τη ΜΕΤ «Αυτό που μετράει για μένα είναι η αναζήτηση της αλήθειας. Ο Ονιέγκιν είναι στο ίδιο επίπεδο με τον Τσέχωφ. Πρόκειται για το ίδιο ακριβώς πεδίο. Θέλεις να πιστέψεις ότι αυτοί οι άνθρωποι ζουν και αναπνέουν και νιώθουν πραγματικά, με απόλυτη εντιμότητα». Δεν είναι λίγες οι φορές που λόγια όπως αυτά της σκηνοθέτιδας Deborah Warner δεν βρίσκουν αντίκρισμα στο αποτέλεσμα μιας παραγωγής. Στην περίπτωση, όμως, της όπερας του Π. Ι. Τσαϊκόφσκι «Ευγένιος Ονιέγκιν» (Γεβγκένι Ανιέγκιν, αν θέλουμε να μείνουμε κοντά στη ρωσική εκφορά του ονόματος), όπως προσφάτως αναβίωσε από τη Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης με τη συνέργεια της διάσημης ηθοποιού Fiona Shaw και προβλήθηκε σε παγκόσμια δορυφορική μετάδοση (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης», 23 Σεπτεμβρίου), τα έργα ήρθησαν στο ύψος των εξαγγελιών και των προθέσεων. Για τον ίδιο τον Τσαϊκόφσκυ η διερεύνηση των ανεκπλήρωτων ερώτων, χωρίς ή με ετεροχρονισμένη ανταπόκριση, αποτελούσε μονόδρομο προσωπικής έκφρασης υπό το ασήκωτο βάρος της επώδυνης βίωσης

της ομοφυλοφιλίας του. Η «καταραμένη» αποστασιοποίηση του επώνυμου χαρακτήρα, εξάλλου, έβρισκε αντιστοίχιση στη δική του αναγκαστικά παρατηρητική αντιμετώπιση της ζωής. Όπως και ο Τσέχωφ, που, παρεμπιπτόντως εκτιμούσε ιδιαιτέρως (και όχι τυχαία, φυσικά) τη διεισδυτικότητα του συνθέτη στον χειρισμό του διηγήματος του Αλεξάντερ Πούσκιν, ο Τσαϊκόφσκι, πολύ περισσότερο από τους κόμβους της, ενδιαφερόταν να παρουσιάσει την πορεία μιας πλοκής επιφανειακά αδιατάρακτης, αλλά εσωτερικά ζέουσας, ανατέμνοντας τους χαρακτήρες, τα συναισθήματα και την ωρίμανση των δραματικών προσώπων. Και το επιτυγχάνει όχι μόνο με το μέγεθος του μελωδικού και δραματικού του ταλάντου, αλλά και μέσα από την προσωπική βίωση του ανεκδήλωτου πάθους των ηρώων του. Με αυτή την αφετηρία δεν αποτελεί υπερβολή η εκτίμηση ότι η παραγωγή των Γουώρνερ / Σω, με τα υπέροχα κοστούμια μιας διεθνούς φήμης Ελληνίδας, της Chloe Obolensky (θυγατέρας του αείμνηστου ακαδημαϊκού και στενού συνεργάτη του Αριστοτέλη Ωνάση, κα-

θηγητή Ιωάννη Γεωργάκη, με τον οποίο είχα παρεμπιπτόντως το προνόμιο της συνεργασίας κατά την σύντομη θητεία του ως υπηρεσιακού υπουργού Εσωτερικών, το 1993, λίγο πριν τον θάνατό του) αποτελεί πρότυπο ανανεωτικής σκηνοθετικής προσέγγισης, με το πλήρες πολιτικό εύρος του όρου στην κοινωνική αντίληψη. Με άλλα λόγια δηλαδή, οι τρεις αναδιατυπώνουν δημιουργικά τη βούληση του συνθέτη, χωρίς μεν να αφίστανται των ιστορικών δεδομένων του έργου, αλλά και τολμώντας σποραδικά, αλλά καίρια, να τον λυτρώσουν από ενδεχόμενη μομφή φορμαλισμού. Έτσι, αντί άλλων, στη σκηνή των χωρικών της α’ πράξης, η προσέλευση ενώπιον της Μαντάμ Λαρίνα δεν αποτελεί φόρο τιμής με όρους 18ου αιώνα, αλλά γεγονός συναρτώμενο με αγιασμό της σοδειάς, τόσο κρίσιμο και εύλογο για τα δεδομένα του ρωσικού επαρχιακού μεγαλονοικοκυριού της χήρας. Αντίστοιχα ιδιοφυή και προωθητική της οπτικής του συνθέτη βρήκαμε και την εκτύλιξη της τελικής σκηνής του έργου όχι στο μπουντουάρ της -πριγκίπισσας Γκρέμινα πλέον- Τατιάνας, αλλά στο ψυχικό και καιρικό ψύ-

χος του περιστυλίου, πολύ περισσότερο πρόσφορο για αντιστάσεις στο πάθος από το δωμάτιο της ηρωίδας. Όλα τα παραπάνω, ωστόσο, θα είχαν παραμείνει κενό γράμμα ευγενών προθέσεων αν η παράσταση δεν είχε στελεχωθεί εκ των αρίστων και δεν είχε προετοιμασθεί με την προσήκουσα σοβαρότητα. Το ενδοσκοπικό βάθος της σκηνής στήριξε το πόντιουμ με έναν Valery Gergiev μιας νέας ωριμότητας, μακριά από τον γνώριμο υστερικό εαυτό του, με πρωτόγνωρη επιμέλεια για χρώματα και βηματισμό από την ορχήστρα της Μετ, αδιαλείπτως εξαίσια στη ρομαντική αφήγηση της παρτιτούρας. Ύστερα, ήταν η Τατιάνα της Anna Netrebko που διέψευσε κατηγορηματικά τις προκαταλήψεις μας, τόσο στο υποκριτικό πεδίο, πραγματικό παγερό ηφαίστειο υπαινικτικής ηθοποιίας, όσο και φωνη-

τικά, με την επιβεβαίωση εξαιρετικής τεχνικής μέσα από την ηδονική πληρότητα του ήχου και την προβολή του χωρίς ίχνος ανεπιθύμητης αιχμηρότητας. Απέναντί της ο νεανικός και πάλλων Ονιέγκιν του Πολωνού Mariusz Kwiecien, με τον κυνισμό του χαρακτήρα να επιβεβαιώνεται στην αγέρωχη υγεία της εκφοράς. Ακόμη και η στυφή υποκριτική του συμπατριώτη του Piotr Beczala ως Λένσκι έμοιαζε ενσωματωμένη στα δρώμενα και δεν επηρέαζε, φυσικά, τους ποταμούς χρυσού ήχου της σπάνιας φωνής του. Πρωταγωνίστριες, όπως η Oksana Volkova ως Όλγα, η Elena Zaremba ως Λαρίνα και η Larissa Dyadkova ως τροφός Φιλιπιέβνα ολοκλήρωναν μια παράσταση μεγάλων αξιώσεων που ελπίζουμε να βρει τον δρόμο της εμπορικής κυκλοφορίας.

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΓΡΑΜΜΑΤΑ & ΤΕΧΝΕΣ Ανήσυχος οικονομολόγος Η ευρωπαϊκή κρίση και οι συνθήκες μιας βιώσιμης ευρωπαϊκής ανάπτυξης, που θα βασίζεται στον άξονα απασχόληση και κοινωνική αλληλεγγύη, θα βρεθούν στο επίκεντρο της ομιλίας του καθηγητή Henri Sterdyniak, εκ των συντακτών του Μανιφέστου των ανήσυχων οικονομολόγων, με σχολιαστή τον καθηγητή Γ. Παγουλάτο και συντονιστή τον Δ. Κάτσικα, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών (Σίνα 31), στις 7.30 μ.μ.

ΤΕΤΑΡΤΗ

Χωρίς νοσταλγία Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Μουσικά παραμύθια στο μετρό Στον σταθμό του μετρό του Συντάγματος θα βρεθούν σήμερα η Καμεράτα και ο μαέστρος Γιώργος Πέτρου σε μια «εκτός των τειχών» παρουσία, ερμηνεύοντας το Πρελούδιο για ορχήστρα εγχόρδων του Γιάννη Σακελλαρίδη, γιου του δημοφιλούς συνθέτη του Βαφτιστικού, ενώ στη συνέχεια οι Τατιάνα Μπρε και Δήμητρα Παπασταύρου θα αφηγηθούν το παραδοσιακό παραμύθι «Η εκδίκηση της νεράιδας», σε μουσική και προσαρμογή Δήμητρας Τρυπάνη. Τέλος, ο Δημήτρης Πιατάς θα αφηγηθεί το παραμύθι «Το βασιλόπουλο και ο δράκος», σε κείμενο Γιώργου Κοροπούλη και μουσική Τάσου Ρωσόπουλου, με την Κορίνα Βουγιούκα στην κιθάρα και το Δημήτρη Δεσύλλα στα κρουστά, στον Χώρο Πολλαπλών Χρήσεων (Σύνταγμα), στις 12.30 μ.μ.

ΚΥΡΙΑΚΗ

Κόκκινες πόλεις Επίσκεψη στις «Κόκκινες πόλεις» που δημιουργεί από χαρτί η Κικί Περιβολάρη,συναρμολογώντας έναν «άλλο κόσμο», διοργανώνει η Ανοιχτή Πόλη. Οδηγός και συνομιλητής των επισκεπτών η ίδια η καλλιτέχνις, που θα τους υποδεχτεί στο Πωλητήριο του Μουσείου Μπενάκη (Πειραιώς 138), στις 12.00 μ.

ΔΕΥΤΕΡΑ

Βιόλα Power! Ένα παρεξηγημένο όργανο, η βιόλα, είναι πρωταγωνιστής στη συναυλία που δίνουν δέκα από τους κορυφαίους μουσικούς της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, αμφισβητώντας εμπράκτως όσους τις θεωρούν απλώς συνοδευτικά έγχορδα... Οι δέκα βιόλες της ΚΟΑ παρουσιάζουν το πρόγραμμα «Βιόλα Power!» με πασίγνωστες μελωδίες, από Μπαχ, Μπιζέ και Σοστακόβιτς μέχρι εκπλήξεις από εντελώς διαφορετικά είδη, σε συνεργασία με την ηθοποιό Ελένη Κοκκίδου, που ερμηνεύει τα τραγούδια και αφηγείται κείμενα για την ιστορία της βιόλας στη σκηνή του Gazarte (Βουτάδων 34, Γκάζι), στις 9.00 μ.μ.

Αναστήλωση Το πρόγραμμα συντήρησης και αποκατάστασης των τοιχογραφιών του καθολικού της Ιεράς Μονής Φανερωμένης Σαλαμίνας, που ολοκληρώθηκε, παρουσιάζεται σε εκδήλωση που διοργανώνει η 1η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, κατά τη διάρκεια της οποίας ο δήμαρχος Σαλαμίνας Γ. Τσαβαρής θα απονείμει στην καθηγήτρια Βυζαντινής Τέχνης Μασάκο Κίντο, από την Ιαπωνία, τον τίτλο του επίτιμου δημότη της πόλης, στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο (Βασ. Σοφίας 22), στις 8.00 μ.μ.

ΤΡΙΤΗ

Η βία της ανεργίας Για τη μελέτη του Η βία της ανεργίας συζητούν με τον καθηγητή Κοινωνιολογίας Νίκο Παναγιωτόπουλο οι συνάδελφοί του Βασίλης Καραποστόλης, Γιώργος Σταθάκης, Franz Schultheis και η συγγραφέας Ιωάννα Καρυστιάνη, ενώ στη συνέχεια θα παρουσιαστεί καλλιτεχνικό δρώμενο βασισμένο στο βιβλίο, σε εκδήλωση που διοργανώνουν οι εκδόσεις Αλεξάνδρεια στο βιβλιοπωλείο Ιανός (Σταδίου 24), στις 8.30 μ.μ.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ agenda.avgi@gmail.com

Πανόραμα Ευρωπαϊκού Σινεμά Περισσότερες από 70 ταινίες από την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια κινηματογραφία συμμετέχουν στο 26ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου, που ξεκινά την Πέμπτη και στις 14 ημέρες της διάρκειάς του θα παρουσιαστούν, εκτός του διαγωνιστικού τμήματος, τα αφιερώματα στον Alejandro Jodorowsky, στο αμερικάνικο ανεξάρτητο σινεμά που βασίζεται στη λογική του DIY, στον «άλλο» ελληνικό κινηματογράφο του ‘60, Έλληνες συγγραφείς που προτείνουν 8 ευρωπαϊκές ταινίες, την ιταλική εκδοχή των φιλμ τρόμου Giallo, καθώς και την πρώτη ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ που ο δημιουργός της αποκήρυξε και θέλησε να εξαφανίσει, το Fear and Desire. Οι ταινίες του Πανοράματος θα προβάλλονται στους κινηματογράφους Λαΐς (Ταινιοθήκη της Ελλάδος) και Capitol (Ιουλιανού 33-35) από 1420/11 και Ιντεάλ (Πανεπιστημίου 46) από 21 έως 27/11.

Σε μια χώρα που η σύγκριση του παρόντος με το παρελθόν κυριαρχεί τυραννικά στην καθημερινότητα, η Μάνια Παπαδημητρίου με τη μουσικοθεατρική παράσταση Ας θυμηθούμε χωρίς νοσταλγία, που παρουσιάζει με τη συνοδεία του πιανίστα Άρη Γραικούση, επιχειρεί να φωτίσει τους μηχανισμούς που συγκροτούν εικόνες και ψευδαισθήσεις σε αναμνήσεις, κάθε Τετάρτη του Νοέμβρη στο Τριανόν (Κοδριγκτώνος 21), στις 8.00 μ.μ.

ΠΕΜΠΤΗ

Rock Goes Baroque Κοντσέρτα των συνθετών της εποχής του μπαρόκ (Corelli, Vivaldi, Haendel), ερμηνευμένα σε όργανα εποχής από τους σολίστ της Καμεράτα, γίνονται αφορμή για ένα μουσικό παιχνίδι με τα τραγούδια των Beatles και του Elvis Presley, που υπογράφει ο Σλοβάκος συνθέτης Peter Breiner, στην απροσδόκητη συναυλία που παρουσιάζει απόψε υπό τη διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (Συγγρού 107), στις 8.30 μ.μ.

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Ερωτικές αραβικές ιστορίες Ερωτικές ιστορίες του αραβικού κόσμου, που υμνούν το πάθος, την ηδονή των αισθήσεων και την ερωτική επιθυμία μέσα από λεπταίσθητα ποιητικά κείμενα του 6ου-16ου αιώνα, αφηγούνται, συνοδεύοντάς τις με αραβική μουσική και τραγούδια, η Lamia Bedioui και η Λουκία Κωνσταντάτου με το κανονάκι της, στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης (Αγ. Ασωμάτων 22), στις 9.00 μ.μ.

Μουσείο Εξορίστων Την Αυτοβιογραφία ενός κομμουνιστή, του στελέχους του ΚΚΕ Παντελή Σίμου Καραγκίτσου, εξόριστου στον ΑηΣτράτη, που συνοδεύεται από την αναστοχαστική αφήγηση της κόρης του Ηλέκτρας Καραγκίτσου, με τίτλο Τα παιδιά της ξενιτιάς, που εκδόθηκαν σε ενιαίο τόμο από το Μουσείο Πολιτικών Εξορίστων Αη-Στράτη, παρουσιάζουν την Τετάρτη η ιστορικός Ιωάννα Παπαθανασίου, ο ψυχίατρος Δημήτρης Πλουμπίδης και ο πολιτικός επιστήμονας Ηλίας Νικολακόπουλος, με συντονιστή τον αντιπρόεδρο του Μουσείου Χαρίλαο Σισμάνη, στο Πολιτιστικό Κέντρο Μελίνα (Ηρακλειδών 66, Θησείο), στις 7.30 μ.μ.

Σινέ Βενεζουέλα Η ταινία Το ημερολόγιο της Μπουκαραμάνγκα, του βραβευμένου σκηνοθέτη Κάρλος Φουνγκ, με θέμα ένα ιστορικό επεισόδιο από την εκστρατεία του Σιμόν Μπολίβαρ το 1828, προβάλλεται με ελεύθερη είσοδο, σε συνεργασία με την πρεσβεία της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει συζήτηση με τον σκηνοθέτη και την παραγωγό Σολάνχελ Μοντιέλ για το φιλμ και την κινηματογραφική πολιτική στη Βενεζουέλα, στον Δημοτικό Κινηματογράφο Αστέρας (Ασκληπιού 4, Νέα Ιωνία), στις 7.00 μ.μ.

ΣΑΒΒΑΤΟ

Ζεν και φανκ! Έντονη, ρυθμική, μινιμαλιστική τζαζ, με επιρροές από την Ιαπωνία, σε ένα ζεν-φανκ υβρίδιο, παρουσιάζει ο Ελβετός πιανίστας και συνθέτης Νικ Μπαρτς, που επικεφαλής του κουαρτέτου Ronin Kaspar Rast (ντραμς), Thomy Jordi (μπάσο), Sha (κλαρινέτο) εμφανίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, σε μια συναυλία στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών (Συγγρού 107), στις 8.30 μ.μ.

Καρυοθραύστης Μια από τις δημοφιλέστερες παραστάσεις κλασικού μπαλέτου, τον Καρυοθραύστη, σε μουσική Πιοτρ Ίλιτς Τσαϊκόφσκι, ζωντανεύουν τα Κρατικά Μπαλέτα της Μόσχας, σε δύο μοναδικές παραστάσεις που θα παρουσιαστούν σήμερα στην Αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (Βασ. Σοφίας και Κόκκαλη), στις 5.00 και στις 8.00 μ.μ.

58 Παρακαλούνται οι αναγνώστες να ενημερώνονται για τυχόν αλλαγές από τα παρακάτω τηλέφωνα

Α ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΑΑΒΟΡΑ Ιπποκράτους 180, Νεάπολη, 2106423271-2106462253, TruSurround Ολα χάθηκαν 18:40 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 21:00 ΑΒΑΝΑ Κηφισίας 234 και Λυκούργου 3, 2106756546, Οικογενειακή υπόθεση 18:45, 20:45 Ολα χάθηκαν 16:45, 22:45 ΑΕΛΛΩ CINEMAX 5+1 CYTA Πατησίων 140, 2108259975 - 2108215327, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Gravity 18:15 3D, 20:15 3D, 22:15 3D Αίθουσα 2 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 19:15, 21:15, 23:30 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 17:15 Αίθουσα 3 Gravity 17:00, 19:00, 21:00, 23:00 Αίθουσα 4 Captain Phillips 17:20, 20:00, 22:40 ΑΘΗΝΑΙΟΝ Βασιλίσσης Σοφίας 124, Αμπελόκηποι, 21077821222 1 1 2 1 1 2 2 2 2 , www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Gravity 18:10 3D, 20:10 3D, 22:10 3D Αίθουσα 2 Captain Phillips 18:00, 20:30 Gravity 23:00 ΑΘΗΝΑΙΟΝ CINEPOLIS Ζησιμοπούλου 7 & Ιωάννου Μεταξά, Γλυφάδα, 2108983238-2112112222, www.athinaioncinemas.com Αίθουσα 1 Gravity 18:10 3D, 20:10 3D, 22:10 3D Αίθουσα 2 Gravity 21:00, 23:00 Ολα χάθηκαν 19:00 Αίθουσα 3 Ολα χάθηκαν 22:30 Captain Phillips 17:30, 20:00 Αίθουσα 4 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 19:00 Captain Phillips 22:40 ΑΙΓΛΗ Λεωφόρος Πεντέλης 98, Χαλάνδρι, 2106841010 Αίθουσα 1 Gravity 18:30 3D, 21:15, 23:00 3D Αίθουσα 2 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 18:00 Captain Phillips 20:30, 22:50 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ EUROPA CINEMAS Λεωφόρος Αλεξάνδρας και Πατησίων 77-79, σταθμός ΗΣΑΠ «Βικτώρια», 2108219298 Θλιμμένη Τζάσμιν 18:50 Εγώ κι εσύ 17:10, 20:45, 22:40 ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ NEW STAR ART CINEMA Κρέμου 141, Καλλιθέα, 2109512624 -2109512604 Αίθουσα 1 Το τέλειο χτύπημα 17:30 Νέα και όμορφη 22:30 Αίθουσα 2 Το Γεράκι της Μάλτας 22:45 Κλέφτης ποδηλάτων 19:00 Ο λαός προστάζει 17:00 Παιδαγωγικό ποίημα - Ο δρόμος προς τη ζωή 20:30 ΑΝΟΙΞΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ 2+1 Αγωνιστών στρατοπέδου 49, Χαϊδάρι, 21058134702105813450 Αίθουσα 1 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 18:15 Captain Phillips 20:00, 22:30 Αίθουσα 2 ART CINEMA Το απαγορευμένο ποδήλατο 20:15, 22:15 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 18:30 ΑΣΤΕΡΑΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ Ασκληπιού 4, Νέα Ιωνία, 21027126402155302920, Σμύρνη: Καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 19001922 18:15, 20:00, 21:45 ΑΣΤΥ Κοραή 4, Αθήνα, 2103221925, Miss Violence 18:00, 20:10, 22:20 ΑΤΛΑΝΤΙΣ 3D DIGITAL Λεωφόρος Βουλιαγμένης 245, Πλατεία Καλογήρων, Δάφνη, 2109711511 Αίθουσα 1 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 17:40, 21:00 Αίθουσα 2 Kon-Tiki 17:50, 20:10, 22:30 ΑΤΤΑΛΟΣ Κοτιαίου & Ελευθερίου Βενιζέλου Νέα Σμύρνη, 2109331280 Gloria 17:00 Gravity 19:00, 20:50, 22:45 ΒΑΡΚΙΖΑ Θάσου 22, 2108973926 Αίθουσα 1 3D Digital Captain Phillips 18:10 Gravity 20:40 3D, 22:40 3D Αίθουσα 2 Captain Phillips 20:10, 22:20

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΘΕΑΜΑΤΑ Gravity 18:20 3D CAPITOL 3D CINEMA Ιουλιανού 3335 & Γ’ Σεπτεμβρίου 74-78, Capitol Mall (Σταθμός Βικτώρια), 2108210038, www.facebook.com/CineCapitol, Gloria 19:00 Captain Phillips 21:00 CINERAMA DIGITAL CINEMA Αγίας Κυριακής 30, Παλαιό Φάληρο, 2109403593-2109403595, Ολα χάθηκαν 18:00, 20:00 Captain Phillips 22:00 VILLAGE 15 CINEMAS @ THE MALL Ανδρέα Παπανδρέου 35 (παράπλευρος Αττική οδού) θέση ψαλίδι, Μαρούσι, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Δον Ζουάν 18:45, 20:45, 22:45 Αίθουσα 2 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 16:30 3D Captain Phillips 18:40, 21:20, 00:00 Αίθουσα 3 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 17:00, 19:15, 21:30, 00:00 Αίθουσα 4 Σχέδιο απόδρασης 18:50, 21:15, 23:40 Αίθουσα 5 - Cinema Europa, Heineken Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:10, 19:20 Gravity 21:45, 23:45 Αίθουσα 6 Cinema Europa Machete: Η επιστροφή 00:10 Οσα φέρνει ο χρόνος 19:10, 21:40 Αίθουσα 7 - max screen, Cosmote Gravity 17:45 3D, 20:00 3D, 22:15 3D, 00:30 3D Αίθουσα 8 - Lays Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 15:50 3D, 18:00 3D Gravity 23:30 3D Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 20:10 Αίθουσα 9 Prisoners 18:20, 21:20, 00:20 Αίθουσα 10 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 16:00 Captain Phillips 19:30, 22:20 Αίθουσα 11 Ολα χάθηκαν 17:40, 20:00, 22:30 Αίθουσα 12 Gravity 16:40, 18:50, 21:00, 23:10 Αίθουσα 13 - gold class Ολα χάθηκαν 20:00 Captain Phillips 22:20 Αίθουσα 14 - gold class Gravity 21:00, 23:10 VILLAGE 5 CINEMAS PAGRATI Υμηττού 110 & Χρεμωνίδου, Εμπορικό κέντρο Millennium, Παγκράτι, 210 7566240 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 18:45 Captain Phillips 21:00, 23:45 Αίθουσα 2 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 17:50 Σχέδιο απόδρασης 19:50, 22:10, 00:30 Αίθουσα 3 - Cosmote Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 18:00 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 20:00, 22:10, 00:20 Αίθουσα 4 Gravity 18:15 3D, 20:15 3D, 22:15 3D, 00:15 Αίθουσα 5 Gravity 19:30, 21:30, 23:30 VILLAGE 9 CINEMAS @ FALIRO Παλαιά Λεωφόρος Ποσειδώνος 1 & Μωραϊτινη 3 Δέλτα Παλαιού Φαλήρου, Τηλ.14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Gravity 17:10, 19:10, 21:10, 23:10 Αίθουσα 2 Ολα χάθηκαν 17:40, 20:00, 22:20 Αίθουσα 3 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 17:50 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 19:50, 22:00, 00:10 Αίθουσα 4 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:30 Σχέδιο απόδρασης 19:30, 21:50, 00:10 Αίθουσα 5 Δον Ζουάν 17:00, 19:10, 00:20 Prisoners 21:20 Αίθουσα 6 Captain Phillips 18:50, 21:30, 00:10 Αίθουσα 7 - VMAX - Cosmote Gravity 17:40 3D, 19:40 3D, 21:40 3D, 23:40 3D Αίθουσα 8 gold class Ολα χάθηκαν 18:50, 21:10, 23:30 Αίθουσα 9 - gold class Gravity 18:10, 20:10, 22:10, 00:10 VILLAGE CINEMAS ATHENS METRO MALL ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Λεωφόρος Βουλιαγμένης 276, Άγιος Δημήτριος, 210 6104100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 16:30, 18:30 Σχέδιο απόδρασης 00:30 Gravity 20:30, 22:30 Αίθουσα 2 Cosmote Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 15:30, 17:30 Gravity 19:30, 21:30, 23:30 Αίθουσα 3 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 15:10, 17:10 Σχέδιο απόδρασης 21:40 Παγιδευμένη ψυχή: Κε-

φάλαιο 2 19:10, 00:00 Αίθουσα 4 Στρουμφάκια 2 (μεταγλ.) 15:45 Captain Phillips 18:15, 21:00, 23:40 Αίθουσα 5 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 16:00 3D Gravity 18:00 3D, 20:00 3D, 22:00 3D, 00:00 3D VILLAGE SHOPPING AND MORE Θηβών 228 & Παρνασσού, Άγιος Ιωάννης Ρέντης, 210 4215100 - 14 848 (Γραμμή παραπόνων 214 214 7062), www.villagecinemas.gr Αίθουσα 1 Comfort Gravity 20:30, 22:30, 00:30 Αίθουσα 2 - Comfort Οι μάγοι της μπάλας 17:10, 21:40 Τα βέλη του έρωτα 19:20, 23:45 Αίθουσα 3 Riddick 17:50, 20:45, 23:10 Αίθουσα 4 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:40 3D Gravity 20:00 3D, 22:00 3D, 00:00 3D Αίθουσα 5 Το κάλεσμα 18:15, 20:40, 23:00 Αίθουσα 6 Στρουμφάκια 2 (μεταγλ.) 17:00 Σχέδιο απόδρασης 19:15, 21:45, 00:15 Αίθουσα 7 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 18:10 Σχέδιο απόδρασης 20:20, 22:50 Αίθουσα 8 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 18:50 3D Gravity 21:00 3D, 23:00 3D Αίθουσα 9 Gravity 18:30, 20:30, 22:30, 00:30 Αίθουσα 10 Cosmote Captain Phillips 18:20, 21:10, 23:50 Αίθουσα 11 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 18:00 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 20:10, 22:30 Αίθουσα 12 Αεροπλάνα (μεταγλ.) 17:00 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 19:00, 21:20, 23:40 Αίθουσα 13 Captain Phillips 17:10, 19:50, 22:40 Αίθουσα 14 Στρουμφάκια 2 (μεταγλ.) 18:00 Prisoners 20:15, 23:15 Αίθουσα 15 Το κάλεσμα 19:30, 21:50, 00:10 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:15 Αίθουσα 16 Οσα φέρνει ο χρόνος 20:15, 22:15, 00:15 Αίθουσα 17 Τούρμπο (μεταγλ.) 18:15 Δον Ζουάν 20:15, 22:15, 00:15 Αίθουσα 18 Επικίνδυνη οικογένεια 18:45, 21:15, 23:40 Αίθουσα 19 Machete: Η επιστροφή 19:45, 22:10, 00:20 Αίθουσα 20 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 17:20 Gravity 19:30, 21:30, 23:30 ΓΑΛΑΞΙΑΣ 3D DIGITAL Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι, 21077733192107700491 Αίθουσα 1 Frances Ha 18:30 Ολα χάθηκαν 20:30, 22:40 Αίθουσα 2 Το παρελθόν 17:30, 20:00, 22:30 GAZARTE Βουτάδων 34, Γκάζι, 2103452277-2103460347, www.gazarte.gr, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 16:00, 19:20, 22:30 ΓΛΥΦΑΔΑ ODEON Ζέππου 14 & Ξενοφώντος 31, Γλυφάδα, 2109650318, www.odeon.gr, www: i-ticket.gr Αίθουσα 1 Εγώ κι εσύ 20:10, 22:30 Αίθουσα 2 Θλιμμένη Τζάσμιν 21:00 ΔΑΝΑΟΣ Λεωφόρος Κηφισίας 109 & Πανόρμου, Αμπελόκηποι, 2106922655, www.danaoscinema.gr Αίθουσα 1 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 18:15, 21:45 Αίθουσα 2 Prisoners 22:45 Gloria 17:15 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 19:30 ΔΙΑΝΑ Περικλέους 14, Μαρούσι, 2108028587, Gravity 18:40, 20:40, 22:40 ΕΛΛΗ Ακαδημίας 64, Αθήνα, 2103632789, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 18:00, 21:30 ΕΜΠΑΣΣΥ NOVA ODEON Πατριάρχου Ιωακείμ 5 και Ηροδότου, Κολωνάκι, Αθήνα, 2107215944, www.i-ticket.gr, Εγώ κι εσύ 17:50, 20:10, 22:30 ΙΛΙΟΝ DIGITAL CINEMA Τροίας 34 & Πατησίων 113, 21088106026955466939, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 22:00 Οικογενειακή υπόθεση 18:00, 20:00 ΙΝΤΕΑΛ Πανεπιστημίου 46, Αθήνα, 2103826720, Ολα χάθηκαν 20:20, 22:30 Το παρελθόν 17:45 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Κηφισίας 245, (Ζηρίνειο), Κηφισιά, 2106233567-2106232808, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Miss Violence 19:00, 21:00, 23:00 Αίθουσα 2 Gravity 18:15, 20:20,

22:30 ΚΗΦΙΣΙΑ CINEMAX CLASS CYTA Δροσίνη 6 (απέναντι από Βάρσο ), Κηφισιά, 2106231601-2106231933, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 18:00, 21:30 ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ FILMCENTER Λεωφόρος Συγγρού 106, 2109215305, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 17:00, 20:00, 23:00 ΝΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Βουλιαγμένης 179 Δάφνη,(στάση ΜΕΤΡΟ Αγ. Ιωάννης), 2109703158-2109706865, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr Αίθουσα 1 Gravity 18:00, 20:00, 22:00, 00:00 Αίθουσα 2 Gravity 17:00, 19:00, 21:00, 23:00 Αίθουσα 3 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 18:45, 23:15 Gravity 21:00 Αίθουσα 4 Gravity 18:30 3D, 20:30 3D, 22:30 3D Αίθουσα 5 Σχέδιο απόδρασης 19:15, 21:30, 23:45 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:00 Αίθουσα 6 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 17:30 Captain Phillips 19:30, 22:15 ΝΙΡΒΑΝΑ CINEMAX CYTA Λεωφόρος Αλεξάνδρας 192, Αμπελόκηποι, 2106469398-2106445221, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Miss Violence 18:15, 20:15, 22:15 ODEON KΟSMOPOLIS ΜΑΡΟΥΣΙ Λεωφόρος Κηφισίας .73 & Πουρνάρα (Κόμβος Αττικής οδού), 14560 (από σταθερό 0,49� ανά λεπτό και 0,98� από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr, www.iticket.gr Αίθουσα 1 Captain Phillips 19:30, 22:20 Αίθουσα 2 Captain Phillips 22:20 Αίθουσα 3 Ολα χάθηκαν 18:30, 20:50, 23:10 Αίθουσα 4 Prisoners 19:40, 22:40 Αίθουσα 5 Kon-Tiki 20:40, 23:10 Μείνε δίπλα μου 18:40 Αίθουσα 6 Σχέδιο απόδρασης 17:40, 20:00, 22:30 Αίθουσα 7 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 18:00 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 20:20, 22:50 Αίθουσα 8 Vodafone Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 18:20 Captain Phillips 20:30 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 23:20 Αίθουσα 9 Gravity 19:00 3D, 21:00 3D, 23:00 3D Αίθουσα 10 Gravity 19:30, 21:30, 23:30 Αίθουσα 11 Gravity 18:10 3D, 20:10 3D, 22:10 3D Αίθουσα 12 Rush 21:50 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 19:10 ODEON ΟΠΕΡΑ Ακαδημίας 57, Αθήνα, 2103622683, www.odeon.gr , www.iticket.gr Αίθουσα 1 Gravity 18:30 3D, 20:30 3D, 22:30 3D Αίθουσα 2 Από τις δύο πλευρές του Αιγαίου: Διωγμός και ανταλλαγή πληθυσμών, Τουρκία-Ελλάδα 1922-1924 19:00 Prisoners 21:30 ΟDEON STARCITY Λεωφόρος Συγγρού 111 & Λεοντίου, Νέος Κόσμος, 14560 (από σταθερό 0,49� ανά λεπτό και 0,98� από κινητό ανά λεπτό), www.odeon.gr , www.i-ticket.gr Αίθουσα 1 Gravity 18:00, 20:00, 22:00 Αίθουσα 2 Rush 21:40 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 18:30 Αίθουσα 3 Μια στάση πριν το τέλος 21:30 Αίθουσα 4 Prisoners 19:30, 22:30 Αίθουσα 5 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 20:20, 22:40 Αίθουσα 6 Gravity 19:00 3D, 21:00 3D, 23:00 3D Αίθουσα 7 - Vodafone Σχέδιο απόδρασης 18:10, 20:40, 23:10 Αίθουσα 8 Machete: Η επιστροφή 19:40, 22:10 Αίθουσα 9 Επικίνδυνο κύκλωμα 21:20 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 19:20 Αίθουσα 10 Captain Phillips 20:30, 23:20 ΟΣΚΑΡ DIGITAL Αχαρνών 330, Κάτω Πατήσια, 2102281563, Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 18:00, 21:20 ΠΑΛΑΣ Υμηττού 109, Παγκράτι, 2107511868 Αίθουσα 1 Γιο-Γιο 22:30 Ο μεγάλος έρωτας 18:30 Το Τελευταίο Μετρό 20:20 Αίθουσα 2 (Θερινή) Κελί 211 20:45 ΣΙΝΕ ΧΟΛΑΡΓΟΣ (ΠΡΩΗΝ ΑΛΟΜΑ) Μεσογείων 232 & Βεντούρη, Χολαργός, 2106525122, Ολα χάθηκαν 18:20,

20:30, 22:40 ΣΟΦΙΑ Ευσταθιάδου 2, Πλατεία Αγίας Τριάδος, Αργυρούπολη, 21099274472109917094, Gloria 20:15, 22:30 ΣΠΟΡΤΙΓΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Κωνσταντίνου Παλαιολόγου 18, Νέα Σμύρνη, 2109313360 Αίθουσα 1 Captain Phillips 18:00, 20:20, 22:45 Αίθουσα 2 Το παρελθόν 18:00, 20:30, 23:00 STER CINEMAS Λεωφ.Δημοκρατίας 67α, εμπορικό κέντρο ESCAPE, Ιλιον, 801 801 7837 -210 8092690, www.stercinemas.gr Αίθουσα 1 Gravity 18:00, 20:00, 22:00, 00:00 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 16:00 Αίθουσα 2 Gravity 17:00, 19:00, 21:00, 23:00 Αίθουσα 3 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 16:45, 19:00 Captain Phillips 21:10 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 23:50 Αίθουσα 4 Σχέδιο απόδρασης 17:50, 20:10, 22:30 Αίθουσα 5 Εγώ, ο Απαισιότατος 2 (μεταγλ.) 17:30 Gravity 19:30 3D, 21:30 3D, 23:30 3D Αίθουσα 6 Βρέχει κεφτέδες 2 (μεταγλ.) 17:40 Captain Phillips 19:40, 22:20 Αίθουσα 7 Riddick 23:20 Captain Phillips 18:30 Παγιδευμένη ψυχή: Κεφάλαιο 2 21:20 Στρουμφάκια 2 (μεταγλ.) 16:30 ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΛΑΪΣ Ιερά Οδός 48 & Μεγάλου Αλεξάνδρου 134-136, 21036096952103612046, contact@tainiothiki.gr, www.tainiothiki.gr Αίθουσα 1 Miss Violence 18:00, 20:00, 22:00 Αίθουσα 2 10η μέρα 18:00, 20:00, 22:00 ΤΙΤΑΝΙΑ CINEMAX Πανεπιστημίου & Θεμιστοκλέους 5, Αθήνα, 2103811147, cinemax1@otenet.gr, www.cinemax.gr, Μητέρα και γιος 18:00 Η άρπα της Βιρμανίας 22:15 Παιδαγωγικό ποίημα - Ο δρόμος προς τη ζωή 20:00 ΤΡΙΑ ΑΣΤΕΡΙΑ 3D DIGITAL Λεωφόρος Ηρακλείου 386, Νέο Ηράκλειο, 2102826873-2102825607, www.triaasteria.gr Αίθουσα 1 Gravity 18:30, 20:30 3D, 22:30 3D Αίθουσα 2 Captain Phillips 17:45, 20:15, 22:40 ΤΡΙΑΝΟΝ FILMCENTER Κοδριγκτώνος 21 & Πατησίων 101, 21082227022108215469, Κλειστό ΦΟΙΒΟΣ DIGITAL CINEMA Εθνικής Αντιστάσεως 1, στάση ΜΕΤΡΟ Περιστέρι, 2105711105, Gravity 19:00, 20:50, 22:40

ΠΡΟΑΣΤΙΩΝ ΑΛΙΚΗ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΝΕΑΣ ΜΑΚΡΗΣ Λεωφόρος Μαραθώνος 196, 22940-69871, kedmarahon@yahoo.gr, Μια στάση πριν το τέλος 21:00 ΑΡΤΕΜΙΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Γιαννάκη 2, Μαρκόπουλο, 22990-23924, Το κάλεσμα 19:00, 21:15 ΜΑΓΙΑ Αβάντων 83 & Ιατρίδου, Χαλκίδα, 22210-25625, www.odeon.gr, www.iticket.gr, Gravity 18:30, 20:30, 22:30

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΟΝΕΙΡΟ Πειραιώς & Χρυσοστόμου Σμύρνης 84 (απέναντι από Factory Outlet), 2104830330, Αν... 20:00 ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ Αγίου Γεωργίου & Ζάππα 4, Κορυδαλλός, 2104960955, Θλιμμένη Τζάσμιν 19:00 Επικίνδυνη οικογένεια 21:00, 23:00 ΣΙΝΕΑΚ ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Πλατεία Δημαρχείου, 2104225653 Η ζωή της Αντέλ (Κεφάλαια 1 & 2) 18:00, 21:30

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΣΚΑΚΙ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΚΟΣΜΑΣ ΚΕΦΑΛΟΣ kosmaskefalos@gmail.com

ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΙΕΘΝΗ ΜΕΤΡ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΦΡΕΝΤΖΑ

Ινδική άμυνα σε σκανδιναβική επίθεση

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ o Άρχισε στη Βαρ-

σοβία το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Εθνικών Ομάδων. Στους άνδρες εκπροσωπούνται 37 χώρες, με πρώτες σε ΕΛΟ τη Ρωσία, την Αρμενία και τη Γαλλία. Η Ελλάδα καταλαμβάνει τη 15η θέση της αρχικής κατάταξης. Στις γυναίκες αγωνίζονται 31 ομάδες, με πρώτες την Ουκρανία, τη Ρωσία και τη Γεωργία. Η Ελλάδα είναι στην 20ή θέση. Δεν συμμετέχει η Κύπρος (http://www.etcc2013.eu/). o Το Σάββατο 16.11 αρχίζει το Πρωτάθλημα Πειραιά, αφιερωμένο στη μνήμη του Νίκου Μπεργιόπουλου. Πρώτος σε βαθμό αξιολόγησης είναι ο Δημήτρης Αλεξάκης. Μεταξύ των αντιπάλων του συγκαταλέγονται και οι δύο γιοι του, ο δωδεκάχρονος Γιώργος και ο δεκάχρονος Δημήτρης! Στη φετινή διοργάνωση θα πάρουν μέρος γνωστά ονόματα του πειραϊκού σκακιού, όπως οι Δ. Τσομής, Δ. Ευσταθίου, Ι. Λίτσας, Τ. Σκλαβούνος, Ν. Κορεντίνης, Θ. Βλάχος κ.ά. Αγωνιστικός χώρος: Οδυσσέα Ανδρούτσου 91, Πειραιάς (http://peiraikoschess.blogspot. gr/). o Καταρτίστηκε το Αγωνιστικό Πρόγραμμα της ΕΣΟ για το 2014. Χρονικά προηγούνται τα Ατομικά Νέων - Νεανίδων μέχρι 20 και μέχρι 18 ετών (2-8 Ιανουαρίου). Για τις μικρότερες κατηγορίες (8, 10, 12, 14 και 16 ετών) οι προβλεπόμενες ημερομηνίες είναι από 28.6 μέχρι 4.7. Η Α’ Εθνική θα διεξαχθεί από 5 έως 10 Ιουλίου και η τελική φάση του Κυπέλλου αμέσως μετά (11-13/7). Το πλήρες πρόγραμμα στο σάιτ: http://www.chessfed.net/

Θα αντέξει άραγε η «Ινδική Άμυνα» του παγκόσμιου πρωταθλητή Ανάντ απέναντι στη «Σκανδιναβική Επίθεση» του διεκδικητή Κάρλσεν; Το ερώτημα, για την έκβαση του ματς για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, το οποίο άρχισε χθες στην Ινδία (http://chennai2013.ﬁde.com/), το θέτει ο διεθνής μετρ Παναγιώτης Φρεντζάς σε σύντομη συνομιλία μας. Την απάντηση δίνει ο ίδιος: «Τα δείγματα που έχουμε σχεδόν μας πείθουν για το αντίθετο, παρότι το ματς παίζεται εντός έδρας. Φυσικά κανείς δεν μπορεί να υποτιμά την εμπειρία και τις δεξιότητες του Βίσι Ανάντ, αλλά, όταν ο αντίπαλος έχει αντίληψη κλάσης Καπαμπλάνκα, τεχνική κλάσης Κάρποβ και φυσική κατάσταση δεκαθλητή, τα πράγματα είναι φανερό ότι είναι ζόρικα… Σίγουρα πάντως θα απολαύσουμε πολλές ενδιαφέρουσες παρτίδες, οι οποίες ελπίζουμε να είναι περισσότερες από δώδεκα, και να μην επαναληφθεί το βαρετό σενάριο που είδαμε στο αντίστοιχο γυναικείο ματς (Χόου Γιφάν - Ουσένινα 5,5-1,5), όπου η πρωταθλήτρια χρησιμοποιήθηκε από νωρίς σαν σάκος του μποξ. Ως χαρακτηριστική παρτίδα του Κάρλσεν υποδεικνύει την πειστική νίκη του επί του Νακαμούρα, στις 26.1.13, στο ισχυρότατο τουρνουά του Βάικ Άαν Ζέε. Ο 22χρονος Νορβηγός είχε τερματίσει μόνος πρώτος και αήττητος (7 νίκες, 6 ισοπαλίες), σημειώνοντας απόδοση 2930! Κάρλσεν (2861) - Νακαμούρα (2769) [B32] 1.ε4 γ5 2.Ιζ3 Ιγ6 3.δ4 γxδ4 4.Ιxδ4 ε5 5.Ιβ5 δ6 6.η3 θ5 7.Ι1γ3 α6 8.Ια3 β5 9.Ιδ5 Ιηε7 10.Αη2 Αη4 11.ζ3 Αε6 12.γ3 θ4 13.Ιγ2 Αxδ5 14.εxδ5 Ια5 15.ζ4 Ιζ5 16.η4 θ3 17.Αε4 Ιθ4 18.0-0 η6 19.Ρθ1 Αη7 20.ζ5 ηxζ5 21.ηxζ5 Ιη2 22.ζ6 Αζ8 23.Βζ3 Βγ7 24.Ιβ4 Ιβ7 25.Ιγ6 Ιγ5 26.Αζ5 Ιδ7 27.Αη5 Πη8 28.Βθ5 Ιβ6 29.Αε6 Πxη5 30.Βxη5 ζxε6 31.δxε6 1-0

Το σκάκι στο Αιγαίο Ο Παναγιώτης είναι πρόεδρος της Τοπικής Επιτροπής Σκακιστικών Σωματείων Αιγαίου και υπεύθυνος του ΑΣΟ Σαντορίνης, οπότε το ερώτημα «πώς βλέπεις το μέλλον των αιγαιοπελαγίτικων σωματείων;» είναι αυτονόητο: «Αν για το ματς του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος μπορούμε να κάνουμε, με μία μικρή δό-

Φινάλε πύργων

Κάρλσεν - Ανάντ σε παλαιότερη συνάντησή τους

ση αυθαιρεσίας, κάποια προγνωστικά, για το μέλλον του σκακιού στο Αιγαίο ο καταλληλότερος για μία ασφαλή πρόγνωση είναι μία τράπουλα ταρώ. Ο μηδενισμός των κάθε λογής κρατικών επιχορηγήσεων προς τα αθλητικά και πολιτιστικά σωματεία, εκτός της δραστικής μείωσης των δραστηριοτήτων τους, έφερε και προβληματισμό, και γκρίνια, ειδικά στα σωματεία τα οποία διατηρούν και σκακιστικό τμήμα, το οποίο πλέον αντιμετωπίζεται στις περισσότερες των περιπτώσεων σαν παράσιτο που απομυζά οικονομικούς πόρους χωρίς να συνεισφέρει ουσιαστικά. Τέτοια φαινόμενα υπήρξαν ήδη στα Αιγαιοπελαγίτικα σωματεία, και μάλιστα σε περισσότερες από μία περιπτώσεις».

Συγκατοίκηση με την Πυροσβεστική Στον ΑΣΟ Σαντορίνης θα αντιμετωπίσουν, εκτός των άλλων, και πρόβλημα στέγης: «Στην περίπτωση του δικού μας συλλόγου εξετάζουμε σοβαρά το ενδεχόμενο το μάθημα του Σαββάτου στους αρχάριους να γίνεται από τον αξιωματικό του γραφείου κίνησης της Πυροσβεστικής, αφού από τις αρχές του νέου χρόνου ο σύλλογός μας θα συστεγάζεται με την υπηρεσία! Τους λόγους (οι οποίοι είναι ρεαλιστικοί και λογικοί, όσο και αν το αποτέλεσμα είναι ακραία επιστημονική φαντασία) δεν χρειάζεται να τους αναλύσουμε εδώ -απλώς ελπίζουμε ο Δήμος της Σαντορίνης, που παρέχει δωρεάν στέγη στον σύλλογό μας τα τελευταία χρόνια, να βρει μία βολικότερη λύση -όχι μόνο για τους σκακιστές, αλλά και για τους πυροσβέστες».

Η λύση του χθεσινού προβλήματος

2 8 1

7 9

Mέτριας δυσκολίας

3 4

7 8

8 3

6 1

9 4

9 7

6 9

9 Η ΛΥΣΗ: ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ: 1. ΝΤΡΑΓΚΕΤΑ 2. ΕΟΤ, ΚΕΝΟΣ 3. ΕΛΑΙΟΧΩΡΙ 4. ΡΙ, ΕΥΗ, ΥΣ 5. ΤΑΣΜΑΝΟ 6. ΙΤ, ΣΜΑΤΣ 7. ΛΙΛΙ, ΜΑΤΙ 8. ΚΟΙΝΑ 9. ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ ΚΑΘΕΤΑ: 1. ΝΤΕΡΤΙΛΗΣ 2. ΤΟΝΑΤΙ 3. ΡΕΑ, ΛΕΑ 4. ΙΣΜΕΪ 5. ΓΚΟΥΑΜ, ΚΡ 6. ΚΕΧΗΝΑΙΟΙ 7. ΕΝΩ, ΔΙΤΤΟ 8. ΤΟΡΥ, ΣΑΝΗ 9. ΑΣΙΣΤ, ΜΑΣ

Λύση: 1.Ρα2!! Ο λευκός πρέπει να χάσει ένα τέμπο για να φέρει την επιθυμητή θέση, και αυτή είναι η μοναδική του ευκαιρία! [1.Ρβ2? Πθ3 2.Ργ2 Πη3 3.Ρδ2 Πθ3 4.Ρε2 Πη3 5.Ρζ2 Πθ3 6.Ρη2 Πα3 7.Πγ7 Πα5 8.θ6 Πη5+ με ισότητα. 1.Ρβ1? Πβ3+! 2.Ργ1 Πγ3+ 3.Ρδ2 Πθ3! με θέση παρόμοια με αυτή μετά από 1.Ρβ2?] 1...Πθ3 2.Ρβ2 Πη3 3.Ργ2 Πθ3 4.Ρδ2 Πη3 5.Ρε2 Πθ3 6.Ρζ2 Ο πύργος είναι υποχρεωμένος να εγκαταλείψει τις «η» και «θ» στήλες, χωρίς ο λευκός βασιλιάς να είναι εκτεθειμένος στην «η» στήλη. 6...Πα3 7.Πγ7 Πθ3 8.Πγ5 με εύκολη νίκη.

ΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟ

SU DO KU 4

Κατά την ολιγοήμερη παραμονή του στην Αθήνα επισκέφτηκε το Κάισσα Cafe (Μεσογείων 12), όπου κάθε Τρίτη απόγευμα οργανώνονται τουρνουά μπλιτς. Κάποιες φορές, όπως την Τρίτη 5.11, προηγούνται παρουσιάσεις διάφορων θεμάτων. Ο διεθνής μετρ Φρεντζάς επέλεξε τα φινάλε πύργων. Ήλθε, δίδαξε, νίκησε στο μπλιτς (με 100% επιτυχία!) και απήλθε. Ανάμεσα στις επιλογές του ήταν και μία από τις διασημότερες σπουδές του Γκένριχ Μοϊσέγιεβιτς Κασπαριάν (1910-1995), του διασημότερου συνθέτη σπουδών όλων των εποχών (αλλά και ισχυρότατου σκακιστή - πρωταθλητή ΕΣΣΔ το 1931, και δέκα φορές πρωταθλητή Αρμενίας). Η θέση (διάγραμμα): Λευκά: Ρα1, Πθ7, Ση6, θ5 (4). Μαύρα: Ρη8, Πη3 (2). Παίζουν τα λευκά και κερδίζουν.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Ι. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1. Οργάνωση της ιταλικής μαφίας 2. α) Αρχικά για τον τουρισμό (αντιστρ.) β) Άδειος 3. Η γενέτειρα του δικτάτορα Γ. Παπαδόπουλου 4. α) Δρόμος μετ’ εμποδίων με γράμματα β) Γυναικείο όνομα γ) Αρχαίος χοίρος 5) Ο κάτοικος νησιού της Ωκεανίας (αιτιατ.) 6. α) Αυτό, για τους Άγγλους β) Νοτιοαφρικανός πρόεδρος νονός της πριγκίπισας Ειρήνης 7. α) Ταιριάζει στη Μαρλέν β) Το γινάτι βγάζει... (αντίστρ.) 8) Με αυτά ασχολούνται πολιτικοποιημένοι πολίτες 9) Παλιός Έλληνας ηθοποιός ΚΑΘΕΤΑ 1. Χουντικός αξιωματικός που πέθανε στη φυλακή 2. Η απόπειρα δολοφονίας του το 1948 παραλίγο να βυθίσει την Ιταλία σε εμφύλιο πόλεμο 3. α) Μητέρα αρχαίων θεών β) Το μικρό της Ιταλίδας ηθοποιού Μασάρι 4. Βρετανός πολιτικός, ο πρώτος γεν. γραμματέας του ΝΑΤΟ (αντιστρ.) 5. α) Αμερικανική βάση στον Ινδικό ωκεανό β) Σύμφωνα του κόρακα 6) Χλευαστικός χαρακτηρισμός του Αριστοφάνη για τους Αθηναίους 7. α) Εναντιωματικός σύνδεσμος β) Χαρακτηρισμός συστήματος τεχνικής εκπαίδευσης γερμανικής κοπής (αντιστρ.) 8. α) Βρετανός συντηρητικός β) Βρίσκεται στο πρώτο πόδι της Χαλκιδικής 9. α) Πάρε - βάλε στο μπάσκετ β) Μισός μαστός

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΚΛΑΣΙΚΟΣ ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ ΑΘΗΝΑΣ

Ζητούνται δρομείς μεγάλων αποστάσεων! «Λεφτά υπάρχουν», καιρός να βγάλουμε και... μαραθωνοδρόμους ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΝΙΚΟΣΥ ΠΑΝΤΑΖΙΔΗΣ

Δεν υπάρχει φίλαθλος, αλλά και γενικότερα άνθρωπος του αθλητισμού που να μην χαίρεται με τη ραγδαία αύξηση των συμμετοχών στον Κλασικό Μαραθώνιο της Αθήνας, αλλά και τις παράλληλες δρομικές αγωνιστικές εκδηλώσεις στο κέντρο της πρωτεύουσας, που διεξάγονται σήμερα το πρωί. Συνήθως λέμε, στον αθλητισμό -και όχι μόνο- ότι «όσο μεγαλύτερη είναι η βάση, τόσο καλύτερα αποτελέσματα έχουμε στην κορυφή». Αυτό μπορεί να ισχύει σε όλα τα αθλήματα και σε όλο τον κόσμο, όχι όμως στον ελληνικό στίβο με την πολιτική του ΣΕΓΑΣ την τελευταία 20ετία. Στην Ελλάδα τρέχουν πολύ περισσότεροι από κάθε άλλη εποχή, αλλά η «κορυφή» στους δρόμους αντοχής είναι σε... τέλμα εδώ και πολλά χρόνια! Για να δούμε σε πόσο άσχημη κατάσταση βρίσκεται ο ελληνικός στίβος στους δρόμους μεγάλων αποστάσεων, που τροφοδοτούν με μαραθωνοδρόμους τον «υψηλό αθλητισμό», αρκεί να ρίξουμε μια ματιά με τους κορυφαίους όλων των εποχών στα 10.000 μ., όπου διαπιστώνουμε ότι στην λίστα με τους 20 κορυφαίους όλων των εποχών δεν υπάρχει ούτε ένας μετά το 2004, δηλαδή τα 9 τελευταία χρόνια! Όταν ο Μάριος Κασιανίδης έτρεχε την απόσταση σε 28.26.87 το 1981, ο Μανώλης Χάντζος σε 28.18.82 το 1985 και ο Σπύρος Ανδριόπουλος ερχόταν 7ος στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Ρώμης το 1987 (με χρόνο 28.07.17), τα τελευταία έξι χρόνια δεν

έχουμε ούτε έναν δρομέα που να «κατέβηκε» τα 30 λεπτά στην απόσταση. Ο τελευταίος και μοναδικός ήταν ο Αναστάσιος Φράγκος το 2007 (29.48.78). Αντίστοιχη βέβαια είναι και η εικόνα στον Μαραθώνιο, όπου ο καλύτερος σύγχρονος Έλληνας μαραθωνοδρόμος (με βάση την επίδοσή του), Κώστας Πούλιος, βρίσκεται μόλις στη 14η θέση όλων των εποχών. Ο Πούλιος σημείωσε 2 ώρες 17’ 12’’ το 2011 στο Μαραθώνιο του Βερολίνου, εκεί που ο Σπύρος Ανδριόπουλος είχε πετύχει πριν 25 χρόνια (9 Οκτωβρίου του 1988) την πανελλήνια επίδοση (2 ώρες 12’ 04’’), που δεν έχει καταρριφθεί μέχρι σήμερα.

«Αραχνιάζουν» τα ρεκόρ... Ακόμη... χειρότερα είναι τα πράγματα αν πάμε να δούμε ποια πανελλήνια ρεκόρ είναι τα «αρχαιότερα». Εδώ και 38 χρόνια κρατάει το πανελλήνιο ρεκόρ νέων στα 5.000 μ., που είχε πετύχει ο «συγχωρεμένος» Μιχάλης Κούσης το 1975 (13.42.8), ενώ ακολουθεί στην ίδια κατηγορία το ρεκόρ του Σωτήρη Μουτσανά στα 800 μ. (1.46.66 το 1979). Στους έφηβους τρία πανελλήνια ρεκόρ κατέχει από το... 1980 ο Αρσένης Τσιμίνος (3.42.2 στα 1500 μ., 14.09.0 στα 5.000 μ. και 8.31.85 στα 3.000 μ. στιπλ). Από το 1983 κρατάει το πανελλήνιο ρεκόρ ανδρών στα 3000 μ. στιπλ (8.24.01), που είχε πετύχει ο Κύπριος Φίλιππος Φιλίππου, ενώ καλύτερος «Ελλαδίτης» όλων των εποχών είναι ο Σπύρος Κοντοσώρος με 8.25.6, επίδοση που είχε πετύχει πριν 40 χρόνια (το 1973!).

Από το... 1980 κατέχει τρία πανελλήνια ρεκόρ εφήβων ο Κερκυραίος Αρσένης Τσιμίνος!

Ακόμη, το πανελλήνιο ρεκόρ στα 5.000 μ. το κατέχει ο Νότης Παπούλιας από το 1995 (13.28.99) και το πιθανότερο είναι να το καταρρίψει κάποιο από... τα παιδιά του (ο Ανέστης ή ο Χρήστος), που ήδη αγωνίζονται με την εθνική παίδων στα 1500 και τα 3.000 μέτρα!

Ο κάτοχος της πανελλήνιας επίδοσης στον Μαραθώνιο Σπύρος Ανδριόπουλος...

Λάθος σχεδιασμός... Είναι προφανές ότι δεν είναι στραβός ο γιαλός, αλλά στραβά... αρμενίζουμε! Η αξιολόγηση του ΣΕΓΑΣ βγαίνει με βάση τις επιτυχίες των σωματείων στα Πανελλήνια και Διασυλλογικά πρωταθλήματα και με βάση αυτή την αξιολόγηση δινόταν τουλάχιστον μέχρι τώρα- η επιχορήγηση για την πληρωμή των σωματειακών προπονητών. Μόνο που τα σωματεία δεν έχουν την «πολυτέλεια» να έχουν και προπονητή μεγάλων αποστάσεων, όταν οι δρόμοι ταχύτητας, τα άλματα και οι ρίψεις δίνουν το 80% των βαθμών της αξιολόγησης. Έτσι, ουσιαστικά, λιγότερα από 20 σωματεία, σε πάνω από 200 της δύναμης του ΣΕΓΑΣ, που ασχολούνται σοβαρά με τις μεσαίες και μεγάλες αποστάσεις στην Ελλάδα και αναφέρουμε ενδεικτικά τον ΓΑΣ Ιλισό, τον Πανελλήνιο Γ.Σ., την ΓΕΑ Τρικάλων, τον ΣΑΚΑ, τον Γ.Σ. Γλυφάδας, τον Θέρσιππο Περιστερίου, τον Απόλλωνα Δυτ. Αττικής, τον Ηρακλή και τον Άρη Θεσσαλονίκης. Να σημειώσουμε ότι άξιοι αναφοράς είναι και οι σύλλογοι της Πάτρας, που έχουν αναδείξει τους δύο καλύτερους Έλληνες Μαραθωνοδρόμους όλων των εποχών (Σπύρο Ανδριόπουλο και Μαρία Πολύζου), αλλά και άλλους σπουδαίους Μαραθωνοδρόμους, όπως τον Φάνη Τσιμιγκάτο και τον Νίκο Αργυρόπουλο. Η διοργάνωση του Κλασικού Μαραθωνίου της Αθήνας κάθε χρόνο φέρνει και περισσότερα έσοδα στον ΣΕΓΑΣ, τόσο από τους συμμετέχοντες δρομείς, όσο και από τους χορηγούς. Αυτό που λείπει είναι η βούληση να βοηθηθούν «στοχευμένα» οικονομικά οι σύλλογοι, να δοθούν κίνητρα στους δρομείς ώστε να κάνουν πιο οργανωμένα την προετοιμασία τους, ακόμη και να έλθουν στην Ελλάδα καταξιωμένοι ξένοι προπονητές (ο Ούγγρος Μίχαϊ Ιγκλόι είχε φέρει την «επανάσταση» στους δρόμους τη δεκαετία του ‘70), ώστε να αποκτήσουμε στο μέλλον και Μαραθωνοδρόμους αντάξιους της τιμής να έχει «γεννηθεί» στη χώρα μας αυτό το μοναδικό επίπονο αγώνισμα...

Μαρία Πολύζου, κορυφαία Ελληνίδα μαραθωνοδρόμος όλων των εποχών...

ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

Οι καλύτεροι - καλύτερες όλων των εποχών Οι καλύτεροι Έλληνες και Ελληνίδες μαραθωνοδρόμοι όλων των εποχών είναι: ΑΝΔΡΕΣ 2.12.04 Ανδριόπουλος Σπύρος 1988 Βερολίνο 2.13.24 Ζαμπέλης Βασίλης 2002 Ρότερνταμ 2.13.32 Χαραμής Παναγιώτης 2000 Ρότερνταμ 2.13.53 Πολιάς Νίκος 2003 Παρίσι 2.14.36 Κούσης Μιχάλης 1982 Άμστερνταμ 2.15.22 Παπαχρήστος Χρήστος 1987 Σεούλ 2.15.50 Ζάχος Θεόδωρος 2001 Ρότερνταμ 2.15.53 Ψαθάς Αναστάσιος 1987 Σεούλ 2.16.04 Μάλλιαρης Γιώργος 1986 Λονδίνο 2.16.07 Καραγιάννης Γιώργος 1992 Τορίνο ΓΥΝΑΙΚΕΣ 2.33.40 Πολύζου Μαρία 1998 Βουδαπέστη 2.34.24 Παπασπύρου Δήμητρα 1989 Βερολίνο 2.36.57 Αμπατζίδου Γεωργία 2003 Βερολίνο 2.38.27 Αστροπεκάκη Πόπη 2013 Παρίσι 2.38.36 Σούμα Σπυριδούλα 2001 Ρότερνταμ 2.40.36 Κεφαλά Κωνσταντίνα 2010 Αθήνα 2.40.42 Δοντά Ελένη 2007 Λονδίνο 2.40.54 Καρίμαλη Μάγδα 2009 Μελβούρνη 2.41.05 Γαζέα Μαγδαληνή 2008 Αθήνα 2.41.37 Ρήγα Σοφία 2011 Κάπρι

Η ΑΥΓΗ • ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ TΣΑΜΠΙΟΝΣ ΛΙΓΚ

Ένα «αλεξίσφαιρο» για τον Ολυμπιακό! ΤΟΥ ΘΑΝΟΥ ΣΑΡΡΗ

Ο Ρομπέρτο είναι ένας από τους κορυφαίους τερματοφύλακες φέτος στην Ευρώπη...

Πολλές φορές, ο τερματοφύλακας είναι ο «αδικημένος» μιας ομάδας. Ακόμα κι αν κάνει μια καλή εμφάνιση, την επόμενη μέρα μπορεί να ξεχαστεί, μένοντας στη σκιά ενός γκολ ή μιας περίτεχνης ενέργειας. Στην προκειμένη περίπτωση, αυτό δεν συνέβη. Ο Κώστας Μανωλάς με το γκολ του χάρισε τη νίκη με 1-0 στον Ολυμπιακό απέναντι στην Μπενφίκα για την 4η αγωνιστική του Τσάμπιονς Λιγκ, ωστόσο τη διαφορά για την ομάδα του Μίτσελ έκανε ο «φύλακας - άγγελος» κάτω από την εστία, Ρομπέρτο! Σε συνδυασμό και με το πέναλτι που απέκρουσε στο ματς με την Άντερλεχτ στο Βέλγιο, όπου οι «ερυθρόλευκοι» πέρασαν με 3-0, ο Ισπανός αποτελεί τον «στυλοβάτη» της ελληνικής ομάδας φέρνοντάς την με το... ενάμισι πόδι στους «16» της κορυφαίας διασυλλογικής

Ο Ισπανός τερματοφύλακας Ρομπέρτο ακρογωνιαίος λίθος των «ερυθρόλευκων» επιτυχιών... διοργάνωσης! Με τη μεγάλη νίκη επί των «Αετών» της Λισσαβώνας οι πρωταθλητές Ελλάδας βρίσκονται μια ανάσα από την πρόκριση από τους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ για 4η φορά στην ιστορία τους. Ο Ολυμπιακός έχει 7 βαθμούς και θέλει ακόμα τρεις για να σφραγίσει τη νίκη, ανεξαρτήτως άλλων αποτελεσμάτων. Η βαθμολογία: Παρί Σεν Ζερμέν 10, Ολυμπιακός 7, Μπενφίκα 4, Άντερλεχτ 1. Για τους «ερυθρόλευκους» ακολουθεί παιχνίδι στη Γαλλία με την πανίσχυρη Παρί Σεν Ζερμέν, η οποία είναι και η πρώτη στον όμιλο. Αν ο Ολυμπιακός πάρει έστω και τον βαθμό στο «Παρκ ντε Πρενς», προκρίνεται στους «16» ήδη από την 5η αγωνιστική σε περίπτωση που η Μπενφίκα δεν νικήσει την Άντερλεχτ στις Βρυξέλλες. Αν χάσει, στη συνέχεια υποδέχεται τη βελγική ομάδα αναζητώντας τη νίκη, αφού στην ισοβαθμία με την Μπενφίκα έχει το «πάνω χέρι». Η ελληνική ομάδα περνάει, θεωρητικά, και με δύο ήττες. Χρειάζεται όμως να κάνει μέχρι μία νίκη η Μπενφίκα ή να μη χάσουν οι «ερυθρόλευκοι» την τελευταία αγωνιστική από την Άντερλεχτ με τέσσερα γκολ διαφορά! Το μόνο που

είναι σίγουρο είναι ότι Ολυμπιακός με τη νίκη του επί της Μπενφίκα συνεχίζει στην Ευρώπη, εξασφαλίζοντας -στη χειρότερη περίπτωση- την 3η θέση, αφού είναι αδύνατον να την ξεπεράσουν ταυτόχρονα Μπενφίκα και Άντερλεχτ, όταν έχουν και παιχνίδι μεταξύ τους. Μετά το 1-1 του Ολυμπιακού στην Πορτογαλία, η εφημερίδα «A’ Bola» της επόμενης μέρας βγήκε με ειρωνικό πρωτοσέλιδο για τον τερματοφύλακα των «ερυθρολεύκων», Ρομπέρτο Χιμένεθ Γκάγκο, ο οποίος στο παρελθόν είχε φορέσει τη φανέλα της Μπενφίκα χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία. Πριν από το ματς οι Πορτογάλοι προέτρεπαν τους παίκτες να σουτάρουν κατά βούληση, μιας και υπάρχει... αστάθεια κάτω από τα δοκάρια! Ο Ισπανός τερματοφύλακας, ο οποίος παίζει στον Ολυμπιακό «δανεικός» από την Ατλέτικο Μαδρίτης, έδωσε τις δικές του απαντήσεις, αφού με τις εκπληκτικές αποκρούσεις του κράτησε το προβάδισμα για την ομάδα του Μίτσελ. Τα ειρωνικά σχόλια, λοιπόν, αντικαταστάθηκαν με πρωτοσέλιδα που τον χαρακτήριζαν «αλεξίσφαιρο» και έκαναν λόγο για «εκδίκηση» στην πρώην ομάδα του! Η επιτυχία του Ολυμπιακού κράτησε τη χώρα μας στη 12η θέση της βαθμολογίας της ΟΥΕΦΑ. Οι Ελβετοί, που βρίσκονται σε... καταδίωξη της Ελλάδας, είδαν την εκπρόσωπό τους στο Τσάμπιονς Λιγκ, Βασιλεία, να παίρνει στη λήξη τον βαθμό απέναντι στη Στεάουα και να «σώζει την παρτίδα». Με πιθανή τη συμμετοχή και του ΠΑΟΚ στη συνέχεια του Γιουρόπα Λιγκ, η Ελλάδα βρίσκεται πολύ κοντά στο να συνεχίσει να στέλνει τον πρωταθλητή απευθείας στους ομίλους του Τσάμπιονς Λιγκ και μετά τη σεζόν 2015-16...

ΑΕΚ: Ρεκόρ προσέλευσης στη Γ΄ Εθνική... ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΜΑΡΟΥΝΤΑ

Γενικότερη ανάταση... ηθικού παρατηρείται στην ΑΕΚ το τελευταίο διάστημα. Την περασμένη άνοιξη ο κόσμος της βίωνε το μεγαλύτερο σοκ στην ιστορία της ομάδας. Το ποδοσφαιρικό τμήμα υποβιβάστηκε από τη Σούπερ Λιγκ, ενώ λίγο καιρό μετά οι τότε διοικούντες επέλεξαν τον οικειοθελή υποβιβασμό στη Γ’ Εθνική... Από τότε πέρασαν κάποιοι μήνες. Σήμερα το κλίμα που επικρατεί στην ΑΕΚ είναι εντελώς διαφορετικό. Η ομάδα έχει πλέον καινούρια διοίκηση, που συγκεντρώνει την αποδοχή της συντριπτικής πλειοψηφίας του κόσμου της, ενώ και το αγωνιστικό τμήμα έχει αρχίσει το τελευταίο διάστημα να σταθεροποιεί την απόδοσή του. Σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και το γεγονός πως και τα άλλα τμήματα παρουσιάζουν δυναμική ικανή για καλά αποτελέσματα (χάντμπολ, ανδρικό - γυναικείο βόλεϊ, μπάσκετ). Και, επίσης, υπάρχει πια η απτή προοπτική της ανέγερσης ενός σύγχρονου γηπέδου στη Νέα Φιλαδέλφεια, ίσως ο σημαντικότερος

στόχος που υπάρχει αυτή τη στιγμή για την ΑΕΚ. Η ομάδα υπό την καθοδήγηση του Τραϊανού Δέλλα ξεκίνησε το πρωτάθλημα με εκτός έδρας νίκη επί του Μανδραϊκού (0-2) και συνέχισε με εντός έδρας νίκη επί της Θύελλας Ραφήνας (2-1). Η τρίτη αγωνιστική προκάλεσε για πρώτη φορά ένα είδος προβληματισμού, αφού η ΑΕΚ έχασε τους πρώτους της βαθμούς μένοντας στη «λευκή» ισοπαλία με το τυπικά γηπεδούχο Περιστέρι, στο γήπεδο της Καλλιθέας. Από εκεί και πέρα πέτυχε τρεις συνεχόμενες νίκες με το ίδιο ακριβώς σκορ, το 3-0. Τόσο επί του Ηλυσιακού, για τον καινούριο θεσμό του Κυπέλλου Γ’ Εθνικής, όσο και με τον Άγιο Νικόλαο και την Τρίγλια Ραφήνας. Το στοιχείο, πάντως, που έχει προκαλέσει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τη μέχρι στιγμής παρουσία της ΑΕΚ στη Γ’ Εθνική είναι η προσέλευση του κόσμου της και η ατμόσφαιρα που δημιουργείται στο ΟΑΚΑ. Την περασμένη Δευτέρα, μάλιστα, πολλές αθλητικές εφημερίδες επέλεξαν για πρώτο θέμα στο πρωτοσέλιδό τους τα όσα έγιναν μια μέρα

Ούτε στη Σούπερ Λιγκ δεν είχε τέτοιο κόσμο η ΑΕΚ!

Πρωτόγνωροι αριθμοί για τα δεδομένα της κατηγορίας...

πριν στον αγώνα της ΑΕΚ, εστιάζοντας στα δρώμενα στην εξέδρα. Οι ίδιοι οι αριθμοί, έτσι και αλλιώς, είναι πρωτόγνωροι για τα δεδομένα της συγκεκριμένης κατηγορίας. Στο πρώτο εντός έδρας παιχνίδι η ΑΕΚ έκοψε 13.538, στο δεύτερο 9.916, ενώ στον πρόσφατο με την Τριγλία Ραφήνας «κόπηκαν» 12.064 εισιτήρια. Αν, μάλιστα, συγκρίνουμε και με τα εισιτήρια που κόβονται στη

Σούπερ Λιγκ, βλέπουμε πως η ΑΕΚ έχει έναν μέσο όρο (11.839), που υπολείπεται μονάχα του Ολυμπιακού και του ΠΑΟΚ (περισσότερα από τον Παναθηναϊκό που μάλιστα έχει παίξει και το πιο ενδιαφέρον εντός έδρας παιχνίδι του με τον αιώνιο αντίπαλο), και περίπου 2,5 φορές πιο πάνω από το μέσο όρο της κατηγορίας που βρίσκεται στα 4.580 εισιτήρια σε κάθε παιχνίδι... Θα πρέπει να προστεθεί και το γεγονός πως η ΑΕΚ διέθεσε 12.855 εισιτήρια διαρκείας, αριθμό που θα ζήλευαν -συνοπολογίζοντας τα δεδομένα- όλες οι ομάδες της Σούπερ Λιγκ. Αμέσως ο νους πάει σε παλαιότερες εποχές κατά τις οποίες σε αγώνες μικρότερων κατηγοριών υπήρχε πολύ μεγάλη προσέλευση φιλάθλων στις εξέδρες. Ξεχωρίζει, βέβαια, ο αγώνας Ίκαρος Νέας Ιωνίας - Καλαμάτα στη Νέα Φιλαδέλφεια στις 29 Μαρτίου του 1972, τον οποίο παρακολούθησαν σύμφωνα με τους τότε υπολογισμούς περίπου 35.000 θεατές, κάτι που συνιστά ρεκόρ όλων των εποχών για τη Β’ Εθνική. Θα μπορέσει η ΑΕΚ να το καταρρίψει;

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

62 Μήπως η κίνηση των 58 κεντροαριστερών, στην οποία μετέχουν αρκετοί διαπρεπείς νομικοί, μπορεί να μας φωτίσει γι’ αυτό που έγινε στην ΕΡΤ;

ΡΗΣΕΙΣ&

ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ

Η ανακοίνωση του ολίγον ΠΑΣΟΚ για την ΕΡΤ είναι η ληξιαρχική πράξη θανάτου του, με εκτελεστή τον Βενιζέλο και νεκροθάφτη τον Σαμαρά.

ΚΑΚΟΗΘΕΙΕΣ

ΥΠΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΥΡΙΤΣΕΩΣ & ΑΓΓΕΛΟΥ ΤΣΕΚΕΡΕΩΣ

Τόσο πολύ χάρηκαν με τη μομφή που μας βρίζουν όλοι μαζί Γκρινιάζει η κυβέρνηση γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει πρόταση μομφής την ώρα της σκληρής διαπραγμάτευσης με την τρόικα. Και συγκεκριμένα την ώρα που ο Τόμσεν είχε όλες τις κυβερνητικές δηλώσεις που αποκλείουν νέα μέτρα και ετοιμαζόταν να τις δώσει στον Σαμαρά να τις φάει. Η γραμμή της κυβέρνησης είναι ξεκάθαρη. Τσίπρας - Τέξας - συνιστώσες, δραχμή - βία - κομμουνισμός. Τι περιμένατε να πει δηλαδή, τι καλοί που είναι οι πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας; Τους πετύχαμε επιτέλους μετά από εξοντωτικές διαπραγματεύσεις με την τρόικα. Τώρα τους πιέζουμε για απελευθέρωση των εμπορικών μισθώσεων, ομαδικές απολύσεις στον ιδιωτικό τομέα, διαθεσιμότητες στο Δημόσιο και περικοπές 3 δισ. στο ασφαλιστικό. Μόλις τους τα πάρουμε αυτά, θα τους υποχρεώσουμε να μας βάλουν και άλλα 3 δις μέτρα για το δημοσιονομικό κενό του 2014. Άντε γιατί πολύ χαλαρούς τους αφήσαμε.

κάζει ο ΣΥΡΙΖΑ. Το περίεργο είναι ότι ο Σαμαράς δεν φάνηκε να δυσκολεύτηκε καθόλου. Μάλλον του είχανε δώσει τις ερωτήσεις από πριν. Αυτός πάλι τους έδωσε τις ψηφιακές συχνότητες τζάμπα. Αυτό δεν σημαίνει κάτι πάντως. Αν ποτέ πιαστεί συνεργάτης του Αρβανιτόπουλου για απάτη σε βάρος του Οίκου του Ναύτου, να είστε σίγουροι ότι δεν θα μασήσουν τα λόγια τους. Αλλά αυτά ευτυχώς δεν γίνονται στην Ελλάδα. Μόνο όταν κυβερνούσε ο ΣΥΡΙΖΑ γίνονταν. Στην υπό κατάληψη ΕΡΤ βρέθηκαν πέντε κοντάρια για σημαίες, ένα κράνος, πέντε μπουκάλια μπύρας και ένα ψεκαστήρι για τις γλάστρες. Προφανώς ετοίμαζαν πέσιμο στη ΝΕΡΙΤ. Ή τα είχαν μεταφέρει εκεί από τη Βίλλα Αμαλία. Άλλα πέντε παλούκια και δύο αντιασφυξιογόνες μάσκες υπάρχουν, σύμφωνα με πληροφορίες, στα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα.

Τον σφυροκόπησε ο Πρετεντέρης τον Σαμαρά στη συνέντευξη.

Να επιβληθεί και εκεί η τάξη και να τους απολύσουν όλους.

Πείτε μας, κύριε πρωθυπουργέ, πώς αντέχετε τόση ανευθυνότητα από την αντιπολίτευση;

Και τους διοικητικούς των ΑΕΙ επίσης. Έχουνε σπίτια τους ψαλίδια και σκουπόξυλα.

Τι απαντάτε σε όλους αυτούς που αρνούνται ότι πασχίζετε να σώσετε την Ελλάδα;

Άντε, να τελειώνουμε επιτέλους με την ανομία στο Δημόσιο, γιατί έχουμε να πατάξουμε και την ανομία της πρώτης κατοικίας.

Πώς αισθάνεστε τώρα που τα δύσκολα πέρασαν και αρχίζει η ανάκαμψη; Κάντε μας ένα σχόλιο για τη βία που δεν καταδι-

Όλοι αυτοί που θα χάσουνε τα σπίτια τους, οικειοθελώς θα βγούνε στον δρόμο νομίζετε;

ΤΟΥ ΒΑΓΓΕΛΗ ΧΕΡΟΥΒΕΙΜ

Κούραση Ναι, η κούραση έφερε και την κατάληψη της ΕΡΤ από τα ΜΑΤ. Τον Ιούνιο ήμαστε δεκάδες χιλιάδες που εναλλασσόμασταν όλο το 24ωρο στο Ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής. Κάποιοι κοιμόντουσαν εκεί, για απλούς πολίτες μιλάω. Άλλοι σταμάταγαν εκεί για λίγο επιστρέφοντας από τη δουλειά τους, ένα πολύχρωμο πλήθος γέμιζε το προαύλιο, εκατοντάδες έκαναν βόλτα στις αίθουσες και τους διαδρόμους. Μανάδες και πατεράδες με τα παιδιά τους, ηλικιωμένοι, νέοι, κάθε λογής πολίτες. Οι εργαζόμενοι που έμεναν στους χώρους εργασίας ήταν επίσης στην αρχή χιλιάδες. Πραγματικά είχαν μετατρέψει τον χώρο εργασίας τους σε σπίτι. Η κοσμοσυροή, οι συναυλίες, τα θεατρικά, οι συζητήσεις, διάφορα δρώμενα, κα-

θημερινά συγκροτούσαν ένα πραγματικό λαϊκό κίνημα και πανηγύρι για την υπεράσπιση της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης. Έμπρακτη αποδοκιμασία του ανατριχιαστικού «μαύρου» που είχε ρίξει η τρικομματική στις οθόνες της ΕΡΤ. Ήταν και η αφορμή για την αποχώρηση της ΔΗΜ.ΑΡ. από την κυβέρνηση. Το κίνημα άντεξε και στην καλοκαιρινή ραστώνη, στα μπάνια του λαού, στις ολιγοήμερες λόγω κρίσης διακοπές. Αλλά όσοι έχουν συμμετάσχει σε κινήματα ή σε πολιτικές και συνδικαλιστικές δράσεις γνωρίζουν πολύ καλά ότι αργά ή γρήγορα η κούραση νικάει τον ενθουσιασμό, την εθελοντική κινητοποίηση. Η εργασία, το σπίτι, η οικογένεια, τα παιδιά, οι υποχρεώσεις καλούν αδιάκοπα τους πολίτες, ο διαθέσι-

Μπορώ να πάω; Προτού σπεύσουν τα γαλαζοπράσινα παπαγαλάκια να εξαγάγουν πολιτικά συμπεράσματα από την απουσία του Μανώλη Γλέζου στη σημερινή ψηφοφορία, να τους ενημερώσουμε ότι παραμένει νοσηλευόμενος, αν και σε καλή κατάσταση, περιμένοντας ίσως και αύριο να χειρουργηθεί. Ενδεικτική όμως του ποιος είναι ο Μ. Γλέζος ήταν και η ερώτηση που απήθυνε στους γιατρούς του: «Μπορώ να πάω;» (εννοώντας τη σημερινή κορύφωση της συζήτησης περί την πρόταση μομφής που κατέθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ). Εκείνοι, όμως, του το απαγόρευσαν, προς μεγάλη του απογοήτευση! Ν. ΠΑΠ.

μος χρόνος λιγοστεύει. Έτσι, οι δεκάδες χιλιάδες, έγιναν χιλιάδες, μετά εκατοντάδες, για να καταλήξουν δεκάδες. Ακόμη και οι πολιτικά ενταγμένοι αισθάνονται την κούραση να τους κυριεύει. Ψυχολογικά και σωματικά. Όταν ένα κίνημα δεν μεγαλώνει, αρχίζει να μικραίνει, να απογοητεύει. Οι αντοχές μειώνονται. Τα γόνατα λυγίζουν, τα μάτια κοκκινίζουν, τα βλέφαρα ζυγίζουν κιλά, ο νους λειτουργεί σε ραλαντί. Και η κυβέρνηση καραδοκούσε. Σαμαράς και Βενιζέλος αποφάσισαν ότι η ώρα είχε φτάσει. Περίεργο πώς θυμήθηκα τώρα εκείνη τη λαϊκή ρήση: «Όποιος διατάζει και όποιος κλάνει ποτέ του δεν κουράζεται». ΑΝΔΡΕΑΣ ΖΕΜΠΙΛΑΣ

Ο Τζόρτζιο Αγκάμπεν στην Αθήνα Εκδήλωση με τίτλο «Κράτος έκτακτης ανάγκης και δημοκρατία την εποχή της διαρκούς κρίσης» διοργανώνουν, το επόμενο Σάββατο 16 Νοεμβρίου στις 7.30 μ.μ., οι Νέοι και οι Νέες του ΣΥΡΙΖΑ σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς. Ομιλητής θα είναι ο διακεκριμένος Ιταλός φιλόσοφος Τζόρτζιο Αγκάμπεν. Μεταξύ των βιβλίων του Τζ. Αγκάμπεν που κυκλοφορούν στα ελληνικά, είναι και το «Κατάσταση εξαίρεσης : Όταν η έκτακτη ανάγκη μετατρέπει την εξαίρεση σε κανόνα», από τις εκδόσεις Πατάκη. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο αμφιθέατρο της Τεχνόπολης στο Γκάζι (Πειραιώς 100). Τις επόμενες ημέρες θα ανακοινωθούν οι υπόλοιποι ομιλητές της εκδήλωσης.

Η ΑΥΓΗ • KYΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΡΗΣΕΙΣ&ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ

«Δεν θα επιτρέψω η Δημοκρατία να υποκύψει στη βία.» ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ (Τι σεμνός, τι ταπεινός, τι πατριώτης, τι αγωνιστής, τι δημοκράτης! Τόσο θαρραλέος που μπορεί μόνος του να προστατέψει ολόκληρη τη δημοκρατία. Η οποία δημοκρατία, εξαιτίας της τρυφερής συμπεριφοράς του, βρίσκεται σε κώμα. Όπως θα έλεγε και ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος: Όξω ρέε…)

Τα Μέσα, το μήνυμα και η Δημοκρατία

Ο Αρβανιτόπουλος, η Δικαιοσύνη και τα θύματα... Ο υπουργός Παιδείας Κ. Αρβανιτόπουλος, σεβόμενος τους θεσμούς, ζήτησε την παρέμβαση της Δικαιοσύνης για να ανοίξουν τα πανεπιστήμια. Είναι ο ίδιος ακριβός άνθρωπος που πριν λίγες μέρες για να αποφύγει να εφαρμόσει τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης στην οποία προσέφυγαν οι εκπαιδευτικοί των τεχνικών λυκείων και η οποία Δικαιοσύνη χαρακτήρισε παράνομες τις διαθεσιμότητες του κ. υπουργού διατάσσοντας την επαναπρόσληψή τους, ακύρωσε τη δική του απόφαση διαθεσιμότητας του Ιουνίου και υπέγραψε νέα απόφαση για τη διαθεσιμότητα 1.992 εκπαιδευτικών από 50 ειδικότητες! Που σημαίνει, πως όσοι δικαιώθηκαν ή επρόκειτο να δικαιωθούν, πρέπει να επαναπροσφύγουν στη Δικαιοσύνη. Κανένα πρόβλημα. Αν πάλι δικαιωθούν, ο πανεπιστημιακός υπουργός Παιδείας, που σέβεται τους νόμους και τη δικαιοσύνη, θα υπογράψει νέα απόφαση, μέχρι οι εκπαιδευτικοί να μην έχουν χρήματα για να κάνουν προσφυγές και να πληρώνουν δικηγόρους! Ο κ. υπουργός επίσης είχε στο γραφείο του μια υπάλληλο που κατηγορείται για απάτη και κλοπή (αποσπασμένο κομματόσκυλο της Ν.Δ., κατά τους δικούς της χαρακτηρισμούς, όπως κατεγράφησαν από τις παρακολουθήσεις της ΕΥΠ) για το σκάνδαλο μιζών στον ΕΟΠΥΥ και τον Οίκο του Ναύτου. Τι να πει; Έχει εμπιστοσύνη στην ελληνική Δικαιοσύνη.

Τα Μέσα Ενημέρωσης είναι κομβικά στοιχεία στην κοινωνική διαδικασία μετατροπής της ιδεολογίας σε «κοινή λογική», ώστε η συγκατάθεση των πολιτών να είναι ειρηνική χωρίς η πολιτική εξουσία να χρειαστεί να καταφύγει στη βία για να επιβάλει τις βασικές επιλογές της. Τα Μέσα Ενημέρωσης, με την κουλτούρα που αναπαράγουν, επηρεάζουν την κοινωνική συνείδηση περισσότερο ακόμη κι από την οικονομία. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι η κοινωνική λειτουργία τους είναι μονοσήμαντη ούτε ότι δεν υπόκειται σε αξιολογική κρίση από τους πολίτες. Απλοποιώντας λίγο τα πράγματα θα έλεγα ότι δύο είναι οι αντιλήψεις για την κοινωνική λειτουργία των Μέσων Ενημέρωσης στις ανεπτυγμένες δυτικές κοινωνίες. Η πρώτη θεωρεί τα Μέσα περίπου ως «εργαλείο» στα χέρια της κυρίαρχης τάξης, που έχουν ως σκοπό τη συμμόρφωση των πολιτών, μέσω της πλύσης εγκεφάλου. Στη διαδικασία, οι πολίτες δεν έχουν την ικανότητα να αντιδράσουν κριτικά και μετατρέπονται σε απολίτικους ανθρώπους με καταναλωτική συμπεριφορά, όπως υποστήριζαν οι πρώιμες, «μονοδιάστατες» αντιλήψεις της σχολής της Φραγκφούρτης. Η δεύτερη, επηρεασμένη από την γκαμσιανή έννοια της ηγεμονίας, θεωρεί ότι, παρά τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα Μέσα Ενημέρωσης, οι πολίτες, περισσότερο ή λιγότερο, διατηρούν την ικανότητα να αντιπαραβάλουν τα δικά τους νοήματα στα «κείμενα» των μέσων. Συνήθως η κατάσταση είναι κάπου στη μέση και εξαρτάται από τη συγκυρία, τον πολιτικό ανταγωνισμό, την αξιοπιστία - πειστικότητα των μηνυμάτων που εκπέμπουν, αλλά και τις σχέσεις εξουσίας των ίδιων των Μέσων Ενημέρωσης.

Σήμερα, στη χώρα μας, για παράδειγμα, η δυσπιστία των πολιτών απέναντι στα Μέσα είναι ισχυρή παρά τη μεγάλη επιρροή τους. Αυτό οφείλεται στον εναγκαλισμό των ισχυρών Μέσων Ενημέρωσης με επιχειρηματικά συμφέροντα και με την πολιτική εξουσία. Τα Μέσα δεν ελέγχουν το σύστημα, όπως όφειλαν, αντιθέτως γίνονται μέρος του. Η διαπλοκή αυτή όμως, που δεν γίνεται χωρίς εσωτερικές αντιφάσεις, προκαλεί πλήγμα στην αξιοπιστία τους. Επειδή όμως η δημοσιότητα είναι ψυχή της δημοκρατίας, η έλλειψή της προκαλεί προβλήματα στην ίδια τη δημοκρατική διαδικασία στρεβλώνοντας, το λιγότερο, τη δημόσια διαδικασία διαμόρφωσης γνώμης. Δεν είναι επομένως άτοπο να υποστηριχθεί ότι η κοινωνική λειτουργία των Μέσων Ενημέρωσης και η ποιότητα της δημοσιογραφίας έχουν άμεση σχέση με την ποιότητα της Δημοκρατίας. Συνήθως όσοι αρνούνται το πρόβλημα αυτό έχουν ιδιοτελείς λόγους. Έχουν αποφασίσει δηλαδή να λειτουργούν ως «οργανικοί» δημοσιογράφοι. Έτσι όμως οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης γίνονται μέρος του προβλήματος και επιβεβαιώνουν την άποψη ότι ένα καθεστώς πέφτει μαζί με τα σύμβολά του. Η κυβέρνηση Σαμαρά, με τον δεύτερο θάνατο της ΕΡΤ, τις χειροπέδες στην ενημέρωση, την κατάχρηση των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου και τον εναγκαλισμό της με τα ισχυρά Μέσα Ενημέρωσης, δεσμό που επιβεβαίωσε η νέα παράταση στις ψηφιακές συχνότητες, δίνει μάχη οπισθοφυλακών ευτελίζοντας την ενημέρωση και την ίδια τη Δημοκρατία. ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΠΑΚΟΣ

Δ.Χ.

ΚΑΤΑ ΤΑ ΛΟΙΠΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΪΚΟΥ

Ετούτοι ‘δώ δεν λογαριάζουν ούτε τους συμβολισμούς. Το «ειδικό βάρος» του Νοέμβρη, ας πούμε. Ως μήνα μη προσφερόμενου ιδιαιτέρως για «εισβολές». Με τανκς ή με ΜΑΤ, δεν έχει πολλή σημασία. Ακόμη και παρουσία εισαγγελέως. Η ιστορία γράφει ότι συνήθως δεν βγαίνουν σε καλό. Τι να πεις; Μωραίνει Κύριος; Μπορεί. Θα δούμε... Κρεσέντο ανοησίας. Και παραπληροφόρησης μαζί.

Ότι και καλά ο Τσίπρας «τα μάζεψε» στο Τέξας. Επειδή είπε ότι στρατηγικός στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι η παραμονή της χώρας στην Ευρωζώνη. Κι ότι, αν φύγει η Ελλάδα απ’ αυτήν, τούτο μπορεί να οδηγήσει σε διάλυση της Ευρωζώνης. Δηλαδή τι; Αυτό που έλεγε πάντα, αυτό που λέει πάντα. Αλλά, ξέρετε, ο συνδυασμός βλακείας και φαιάς προπαγάνδας δεν παίζεται με τίποτα. Να δω τον άστεγο στο χαρτόκουτο με WiFi, και τι στον κόσμο. Τι ακριβώς είναι το WiFi; Το παντεσπάνι στην Ελλάδα του Σαμαρά σήμερα. Ζήσαμε μεγάλες στιγμές με τον πρωθυπουργό στο Mega, ό,τι και να πεις.

Ειδικά εκεί που ο δημοσιογράφος τον κεραυνοβόλησε ρωτώντας αν το περιβάλλον του αποτελείται από ακροδεξιούς. Διότι, σου λέει, πού ξέρεις, μπορεί και να μου ομολογήσει ότι... «ναι, αποτελείται από ακροδεξιούς το περιβάλλον μου». Μας κατέπληξε όμως ο Σαμαράς, λέγοντας πως ο Χρύσανθος δεν είναι ακροδεξιός, δεδομένου ότι παλιά υπήρξε αριστερός, και στο Πολυτεχνείο παρακαλώ. Δηλαδή, κατά τη λογική του Σαμαρά, ούτε ο Γεωργαλάς ήταν ακροδεξιός, ούτε ο Σάββας Κωνσταντόπουλος, ούτε ο Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου, ούτε ο Άγγελος Τσουκαλάς (υπουργοί της χούντας οι δύο τελευταίοι). Κι εξάλλου από μικρός ο Σαμαράς δεν έχει δει πουθενά φασίστα, μας ενη-

μέρωσε. Εμ βέβαια, στον γυάλινο πύργο που μεγάλωσε. Κι ύστερα κάτι τύπους που συναντάει καθημερινά, μη νομίζεις, δεν έχουνε το «Φ» στο πέτο ώστε να τους αναγνωρίσει. Ούτε κοιτάζει γύρω του στο Υπουργικό Συμβούλιο. Σου λέω, ζήσαμε μεγάλες στιγμές, ιδίως εκεί που ταύτισε τις Σκουριές με τη Marfin. Α ναι, κι εκεί που σκούπιζε τον ιδρώτα από το μέτωπο, εξ αιτίας των αμείλικτα δύσκολων ερωτήσεων. Ο Τσίπρας να τα βλέπει, που λέει πως ο πρωθυπουργός κρύβεται.

Όταν οι φωστήρες του Μαξίμου επιχειρούσαν να στήσουν σκηνικό σύγκρουσης με την τρόικα, αυτό εννοούσαν; Αυτό που παρακολουθούμε αυτές τις μέρες; Αν είναι έτσι, εντάξει. Άντε να δούμε τώρα τι άλλη ονομασία θα εφεύρουν για τα εν όψει νέα μέτρα. Οριζόντια, κάθετα, στοχευμένα, διαρθρωτικά οι μέχρι τώρα χρήσεις. Λες κι αλλάζει κάτι επί της ουσίας. Για ντου στην ήδη άδεια τσέπη του πολίτη μιλάμε, έτσι κι αλλιώς.

Επειδή τάχαμου δεν πάει στη Βουλή.

Και, πρόσεξε, όταν ακούς για διαρθρωτικές παρεμβάσεις ή για μεταρρυθμίσεις, μη μασάς.

Ε, να, ορίστε, στο Mega πρώτη μούρη.

Για απολύσεις πρόκειται, ή για ξεπούλημα των α-

σημικών, τόσο απλά. Εκεί που ο Κασιδιάρης δήλωσε πως όποιον επιτίθεται σε μετανάστες τον διαγράφουν από τη Χρυσή Αυγή. Η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά. Και η λογική επίσης. Αφού όμως καταδίκασε τη βία «απ’ όπου κι αν προέρχεται», ουδέν πρόβλημα. Μπορούν πλέον άνετα και δίχως ενοχές να τον ξεπλένουν τα κανάλια. Εμ, αν δεν κατέθετε και τώρα πρόταση μομφής ο ΣΥΡΙΖΑ, πότε θα τόκανε; Άντε να τους δούμε λοιπόν τους συμπολιτευόμενους βουλευτές. Ενώπιον της συνείδησής τους. Λέμε τώρα...

Η ΑΥΓΗ

Yσ τ ε ρ ό γ ρ α φ a

ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2013

ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗ

Του ΤΑΣΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Ο άνετος δολοφόνος και το χαμένο νόημα

ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ

Βάζουν χειροπέδες στην κοινωνία ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ μήνες μετά τον «Μεγάλο Συνασπισμό» της Δεξιοαριστεράς «για να σωθεί η Ελλάδα», η συγκυβέρνηση βρίσκεται σε πλήρη κατάρρευση. Η εταιρεία «Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ ΕΠΕ» έχει σπαταλήσει όλες τις παρακαταθήκες πίστωσης που της είχαν δώσει όσοι την ψήφισαν στις εκλογές του Ιουνίου 2012 και οι δύο συνεταίροι της εταιρείας (ο διευθύνων σύμβουλος Αντ. Σαμαράς και ο αντιπρόεδρος Ευ. Βενιζέλος), μοιραίοι, άβουλοι και πανικόβλητοι, παρακολουθούν το μαγαζί να διαλύεται. Δεν υπάρχει μόνο κάτι το σάπιο στο Ηνωμένο Βασίλειο των Σαμαρά και Βενιζέλου, όλα είναι σάπια και αναδίδουν έντονη οσμή αποσύνθεσης. Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ εκποιούν την εργασία, την Υγεία, την Παιδεία, την κοινωνική ασφάλιση, τη δημόσια περιουσία κομμάτι - κομμάτι. Θολές συναλλαγές με τη διαπλοκή, λεηλασία της κινητής και ακίνητης περιουσίας των πολιτών και ανεργία είναι το μόνο έργο που παράγει η κυβέρνηση «Εθνικής Σωτηρίας», αλλά ο κ. Σαμαράς «ασχολείται νυχθημερόν για να πιάσουν κόπο οι θυσίες του λαού», όπως διευκρινίζουν «κύκλοι»

του Μαξίμου χωρίς καμία αίσθηση του γελοίου. Βρισκόμαστε, πέραν πάσης αμφιβολίας, ενώπιον ενός προμελετημένου εγκλήματος κατά της κοινωνίας και δεν υπάρχουν μόνο αποχρώσες ενδείξεις, αλλά ατράνταχτες αποδείξεις για τους φυσικούς και ηθικούς αυτουργούς. Η Ελλάδα είναι ένα καράβι που ταξιδεύει κατ’ ευθείαν στην ξέρα, αλλά ο καπετάνιος αρνείται να αλλάξει τη ρότα που του έχουν χαράξει οι πλοιοκτήτες. Γιατί; Η μόνη λογική απάντηση είναι ότι, αν το κάνει, οι πλοιοκτήτες θα τον φουντάρουν στη θάλασσα. Ύφεση είναι μια λέξη ψυχρή, μια τεχνοκρατική παράθεση αριθμών. Ας πούμε ότι οι φτωχοί θα γίνονται περισσότεροι και φτωχότεροι και η μεσαία τάξη θα μένει από βενζίνη και πετρέλαιο θέρμανσης στα μέσα του μήνα. Παρά τη δημιουργική λογιστική του κ. Στουρνάρα, όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η έξοδος από την κρίση είναι χίμαιρα, ότι το φως στο τούνελ το βλέπει μόνο ο κ. Σαμαράς στα οράματά του (σε αυτά που συνομιλεί με την Παναγία) και ότι οι αριθμοί

δεν πείθουν ούτε την Ευρώπη ούτε το ΔΝΤ ούτε τους πολίτες. Τα παπατζίδικα κόλπα που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση για να επιβιώσει πολιτικά δεν πείθουν πια όσους τον Ιούνιο του 2012 ψήφισαν φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Έχουν συνειδητοποιήσει ότι οι κομματικοί στρατοί των Σαμαρά Βενιζέλου συμπεριφέρονται σαν γαλαζοπράσινοι στρατοί κατοχής. Ότι η μόνη μάχη που δίνουν είναι η μάχη πολιτικής επιβίωσής τους και γι’ αυτό είναι έτοιμοι για όλα. Είναι έτοιμοι να βάλουν χειροπέδες όχι μόνο στη δημόσια τηλεόραση, αλλά σε ολόκληρη την κοινωνία. Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ δεν έχουν χάσει απλώς τη δεδηλωμένη. Έχουν χάσει το 99% της κοινωνίας. Η ανατροπή τους στη Βουλή και στους δρόμους είναι η μόνη ρεαλιστική λύση για την επιβίωση της χώρας και των κατοίκων της. Μόνο η ανάδειξη μιας κυβέρνησης με λαϊκή εντολή να αντιστρέψει την ελεύθερη πτώση προς την καταστροφή μπορεί να απαλλάξει την Ελλάδα από τον γαλαζοπράσινο στρατό κατοχής.

ΣΤΑ ΒΙΝΤΕΟ από τη σκηνή της δολοφονίας των δυο νέων της Χρυσής Αυγής, εντυπωσιάζει η άνεση του «εκτελεστή». Οι κινήσεις της μαύρης φιγούρας με τα λευκά παπούτσια και το λευκό κράνος (;). Οι λέξεις «ψυχρός» και «ψυχρότητα» νομίζω ότι ευστοχούν, παρά τη δημοσιογραφική τους κατάχρηση. Ο δολοφόνος διεκπεραιώνει ή αλλιώς «κάνει τη δουλειά». Πυροβολεί, επανέρχεται, πυροβολεί. Αισθάνεται, προφανώς, άγγελος της κάθαρσης. Και τούτο, πέρα από τα σενάρια και τις εικασίες για το ποιοι ήταν αυτοί, τον κάνει πραγματικό τρομοκράτη. Ο τρομοκράτης πιστεύει ότι σκοτώνοντας τους φορείς του Κακού αποδεικνύει την αγνότητα της πρόθεσής του. Γιατί έχει τη βεβαιότητα ότι είναι ο απόστολος του Καλού σε έναν κόσμο προδομένων υποσχέσεων και γενικευμένης διαφθοράς. Ω, κι αυτός ο ανεξήγητος δισταγμός των ανθρώπων, των καθημερινών ανθρώπων να μην φτάνουν σε ένα τέτοιο «μεγαλείο» φονικής αγνότητας. Η αδυναμία των του «κοπαδιού» -κατά την ιδιόλεκτο της Σέχτας και της κάθε Σέχτας- να ξεπεράσουμε τους ενδοιασμούς που μας εμποδίζουν να γίνουμε τέλειοι μαχητές - εκδικητές! Αυτό ακριβώς δεν το αντέχει ο τρομοκράτης, τούτη η φιγούρα που κινείται σαν νευρικός εραστής του θανάτου. Εκείνος θα ήθελε να δείξει στο πόπολο ότι μπορεί. Ότι όλα είναι δυνατά αν το θέλεις. Και πως όλα τα υπόλοιπα, οι φόβοι μας, οι αγωνίες μας, οι αμφιβολίες μας, είναι προκαταλήψεις αδύναμων όντων. Το βίντεο της σκηνής πράγματι αισχρό. Γιατί δείχνει μια πραγματικότητα απ’ όπου έχει αφαιρεθεί κάθε αισχύνη, κάθε συναισθηματικό βάθος. Η σκιά με τα λευκά παπούτσια απονέμει ακαριαία τη «Δικαιοσύνη» της καταργώντας το δίκαιο. Τη στιγμή εκείνη δεν υπολήπτεται κανέναν κανόνα, διότι ο κόσμος της είναι ένα θέατρο αλληλοσπαρασσόμενων δυνάμεων. Ο άλλος είναι απλώς ένα φυσικό εμπόδιο, ένα αντικείμενο που ο τρομοκράτης το ρίχνει κατάχαμα. Έτσι απλά. Η τρομοκρατία των επώνυμων συμβολικών στόχων ήταν μια υπόφυση του πολιτικού ολοκληρωτισμού. Επιζητούσε να ανεβάσει τις στροφές της Επανάστασης την οποία έντυνε με ρούχα-τσιτάτα από το βεστιάριο της ένδοξης Ιστορίας. Εδώ και καιρό όμως όλα αυτά δεν έχουν νόημα. Ο παλιός κόσμος είναι νεκρός και τούτη η βιαστική φιγούρα με το zastava δεν λογοδοτεί σε τίποτα και σε κανέναν. Ούτε καν στη φαντασίωση. Από πού όμως ξεφύτρωσε αυτή η μιζέρια; Μια τέτοια συναισθηματική ερήμωση; Από ποια ελληνική άβυσσο τροφοδοτείται τακτικά μια τέτοια περιφρόνηση για τη ζωή, για την ύπαρξη του άλλου; Θα πει κανείς, δεν είναι αυτά τα ορθά πολιτικά ερωτήματα και για κάποιους δεν είναι καν πολιτικά ερωτήματα. Ίσως όμως η απόλυτη ηθική και πολιτική καταδίκη να προϋποθέτει τις παραπάνω απορίες που, με κάθε ειλικρίνεια, δεν μπορώ να τις απαντήσω. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι τούτος ο ολοκληρωτικός κυνισμός που μας αιφνιδιάζει και μας σοκάρει είναι εχθρός. Όπως είναι εχθρός η ουσία του νεοναζισμού και όχι οι οπαδοί και οι φίλοι της κάθε Χρυσής Αυγής ως πρόσωπα. Το μόνο που μπορώ να πω ακόμα είναι ότι ο φανατισμός για εξαγνισμό της «φυλής» ή της «κοινωνίας» είναι συνταγή δολοφόνων. Και εδώ στη γειτονιά που μένω έχω δει από καιρό κάποια συνθήματα που υπακούουν σε αυτή την ίδια συνταγή. Ένα από αυτά λέει: ευθανασία στα μέλη της Χρυσής Αυγής. Μια τέτοια συνταγή κοινωνικής υγιεινής είναι επίσης ο εχθρός. Και μπορώ να ονειρευτώ ένα καλύτερο μέλλον όταν αυτές οι συνταγές θα έχουν μόνο τη μορφή συνθημάτων που ξεθωριάζουν στους τοίχους. Μπορώ πράγματι να φανταστώ μια καλύτερη μέρα όταν τα χέρια που γράφουν τέτοιες, τάχα μου «ειρωνικές», βαρβαρότητες δεν θα πιάσουν το zastava ή το καλάσνικοφ. Μόνο τότε νομίζω ότι η απόλυτη ηθική και πολιτική μας καταδίκη θα έχει πιάσει τόπο: όταν επιστρέψει ένα κάποιο νόημα. Το νόημα των λέξεων και των συναισθημάτων. Με άλλα λόγια, το νόημα του κοινού μας κόσμου, που ζει με τις διαιρέσεις του, αλλά πρέπει να πάψει να είναι ένα θέατρο ωμότητας.

Μόνο ένας τρόπος υπάρχει για να πιάσει τόπο η συζήτηση στη Βουλή με αφορμή την πρόταση μομφής στην κυβέρνηση. Εκτός από την αυστηρή κριτική στο σύστημα Σαμαρά και τις μνημονιακές πολιτικές, που συνθλίβουν την κοινωνία, να διατυπώσει ο ΣΥΡΙΖΑ εναλλακτικές προτάσεις στα κρίσιμα ζητήματα, που αφορούν τους πολίτες. Διαφορετικά... ΑΙΡΕΤΙΚΟΣ

45 9 771109 015103