το βιομχανικό σχέδιο στην Θεσσαλονίκη
η περιοχή_ κάτω Λαδάδικα
φωτορεαλιστικές απεικονίσεις
η πρόταση
μακέτα
κενά και πλήρη του κελύφους
σχέδια
mu seum de sign
εικόνες από την ιδιωτική συλλογή + το μουσείο Design στο λιμάνι
το βιομχανικό σχέδιο στην Θεσσαλονίκη Σημαντικές στιγμές στην πορεία του industrial design στην πόλη μας: 1979_ ΜΜΣΤ μικρή συλλογή, δωρεά Ιόλα- Φίλκεραμ Τζόνσον 1991_ ΜΜΣΤ Helexpo, χρησιδάνειο 1998_ η μεγαλύτερη έκθεση στον παραπάνω εκθεσιακό χώρο 1993_ Μητροπόλεως | Μουσείο Design από τον Σ. Δελιαλή. Ιδιωτική συλλογή Σ. Δελιαλή- 47 εκθέσεις μέχρι το 1997 1995_ θεσμοθέτηση του μουσείου ως Μουσείου Design 1997_ στέγαση του μουσείου στο λιμάνι Θεσσαλονίκης. Αρχικά ως πολυχώρος κέντρου εφαρμοσμένων τεχνών (αρχιτεκτονική, γραφικές τέχνες, βιομηχανικό σχέδιο, πολυμέσα, μόνιμη έκθεση βιομηχανικού σχεδίου, βιβλιοθήκη, αίθουσες περιοδικών εκθέσεων, εργαστήρια, χώροι συνελεύσεων, μπαρ) 1500 τμ_ αργότερα περιορίστηκε σε μικρότερο χώρο.
Η πρώτη συλλογή αντικειμένων βιομηχανικού σχεδίου στην Ελλάδα: 1200 αντικείμενα: _ φωτισμός _έπιπλο _οικιακές συσκευές _εξοπλισμός γραφείου _graphics 6000 βιβλία _μονογραφίες _περιοδικά _κατάλογοι
Το Μουσείο Design Θεσσαλονίκης παραμένει χωρίς στέγη από το 1997 και έπειτα. Τα αντικείμενα φυλάγονται σε ιδιωτικούς χώρους του συλλέκτη διάσπαρτα στην πόλη. Αυτό αποτέλεσε την εναρκτήριο σκέψη για την συγκεκριμένη διπλωματική. Ο αρχικός χώρος που σχεδιάστηκε για την έκθεση βασιστήκε στην αρχιτεκτονική λογική του box in a box, μια λογική που επηρέασε πολύ τον σχεδιασμό της νέας πρότασης.
ΠΗΓΗ: Σ. ΔΕΛΙΑΛΗΣ_ ΜΟΥΣΕΙΟ DESIGN
ΠΗΓΗ: Σ. ΔΕΛΙΑΛΗΣ_ ΜΟΥΣΕΙΟ DESIGN
η λογική του box in a box επηρεάζει τον σχεδιασμό της πρότασης
Μουσεία Design παγκοσμίως
ΠΗΓΗ: Σ. ΔΕΛΙΑΛΗΣ_ ΜΟΥΣΕΙΟ DESIGN
το οικόπεδο της πρότασης
η περιοχή_ κάτω Λαδάδικα Η περιοχή μελέτης βρίσκεται στα Λαδάδικα, μια περιοχή με ιδιαίτερη φυσιογνωμία. Εικόνες από την παλιά αγορά της Θεσσαλονίκης, παλιά πλακόστρωμα στενά, διατηρητέα κτίρια με χρωματιστές όψεις που συνδυαλέγονται με τα πολυόροφα ογκώδη κτίρια της μεταπολεμικής περιόδου είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της. Αποτελεί έναν τόπο απομάκρυνσης από την τυπική εικόνα του αστικού τοπίου του κέντρου, παρά το γεγονός ότι είναι τμήμα του. Οι βασικές λειτουργίες που αναπτύσσονται είναι αυτή της αναψυχής και της εργασίας.
το πολιτιστικό τρίγωνο_ λιμάνι_ Λαδάδικα
Επιπλέον, συνορεύει με την νέα πολιτιστική ζώνη του λιμανιού, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί την είσοδο στην πόλη από τα Δυτικά. Η απήχηση του χώρου του λιμανιού στους κατοίκους της Θεσσαλονίκης μας έδωσε την ιδέα να αλλάξουμε τα όρια της πολιτιστικής ζώνης και να τα ενσωματώσουμε στα Λαδάδικα, τοποθετόντας μια πολιστική λειτουργία, αυτήν του Μουσείου Design. Το οικόπεδο που επιλέχθηκε αποτελεί συνένωση οικοπέδων με διαφορετικές ρυθμίσεις και κανονισμούς συντήρηρης και αποκατάστασης. Η Εφημερίδα της κυβέρνησης (3 Μάιου 1997), χαρακτηρίζει τα εντός του οικοπέδου κτίρια ως διατηρητέα, εκτός από δύο κτίσματα που έχουν αλλοιωθεί με το πέρασμα του χρόνου τα οποία και όριζαν το μέτωπο επί της οδό Αιγύπτου. Παράλληλα, προτείνεται να διατηρηθεί η τεθλασμένη γραμμή της ρυμοτομίας τους.
η περιοχή μελέτης
η ευρύτερη περιοχή επέμβασης
φωτογραφίες της περιοχής κοντά στο οικόπεδο επέμβασης
ΚΑΤΩ ΛΑΔΑΔΙΚΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ
ποικίλο αρχιτεκτονικό ύφος στα περιβάλλοντα κτίρια
η πρόταση Το κέλυφος επιτρέπει την θέαση
Μικρό Μουσείο Design στα κάτω Λαδάδικα.
των εκθεμάτων και προσκαλεί στο εσωτερικό του τον περαστικό. Βασικός σκοπός της πρότασης η ενεργοποιήση ενός αστικού κενού στην περιοχή μελέτης, ενός προϊόντος του μετασχηματισμού της πόλης που μαρτυρά τα επίπεδα ανάπτυξης της. Τα χαμηλά κτίρια τοπικής αρχιτεκτονικής μιας άλλης εποχής συμβιώνουν με ογκώδη απρόσωπα κτίρια της μεταπολεμικής περιοδού, προσδίδοντας μια ιδιαίτερη ταυτότητα στην περιοχή, όπως είδαμε και προηγουμένως. Η πρόκληση για τον σχεδιασμό του κτιρίου του μουσείου ιδιαίτερα μεγάλη. Η απόφαση- ένα κτίριο που θα εκφράζει το πνεύμα της εποχής του, που θα εξισσοροπήσει την υπάρχουσα κατάσταση, που θα είναι εξωστρεφές στα όμορφα στοιχεία της περιοχής και εσωστρεφές σε αυτά που θεωρεί ότι δεν θα έπρεπε να βρίσκονται εκεί. Ξεκινώντας από τον εξωτερικό χώρο, το κτίριο προσπαθεί να ενώσει τις δύο κεντρικές πλατείες της περιοχής (Κατούνη και Μοριχόβου) και να επιδιορθώσει τον μη λειτουργικό αστικό ιστό. Οι επισκέπτες της περιοχής, περαστικοί μέσα από την νέα διαμόρφωση, έρχονται σε οπτική επαφή με τα εκθέματα που κρέμονται δίπλα από το διάτρητο εξωτερικό κέλυφος του κτιρίου και τους καλούν να τα επισκεπτούν. Η είσοδος, τοποθετημένη σε σημείο που δεν είναι ορατή από παντού, παροτρύνει τον επισκέπτη να την αναζητήσει στον χώρο. Στην προσπάθεια του να την εντοπίσει, παρατηρεί τα στοιχεία του περιβάλλοντα χώρου και την έντονη αντίθεση μεταξύ τους. Η ημι-υπόγεια πλατεία-φουαγιέ υποδέχεται τον χρήστη και παρέχει ένα περιβάλλον φιλτραρίσματος και προετοιμασίας του επισκέπτη για την εκάστοτε έκθεση. Το επίπεδο ανάπτυξης της διαδικασίας αυτής είναι χαμηλότερο από αυτό του εδάφους. Με τον τρόπο αυτό προβάλλεται άμεσα ο διάτρητος δικέλυφος όγκος του εκθεσιακού χώρου, ο σχεδιασμός του οποίου υπαγορεύθηκε από την μελέτη ενός νέου εκθεσιακού σχεδιασμού. Η φύση των εκθεμάτων επιτρέπει αλλά και “απαιτεί” κατα κάποιο τρόπο την τρισδιάσταση θέασή τους. Το κενό ανάμεσα στα εκθέματα αποτελεί τον χώρο τοποθέτησης-ανάρτησης των εκθεμάτων και το εσωτερικό κέλυφος λειτουργεί ως το κάδρο μέσα από το οποιό οι επισκέπτες τα βλέπουν. Το εξωτερικό κέλυφος αποκαλύπτει έμμεσα το εσωτερικό και αποτελεί το όριο μεταξύ πραγματικότητας και έκθεσης. Στην λύση έχουν ενσωματωθεί και δύο διατηρητέα κτίρια, το ένα αναπαλαιώνεται και διατηρείται ως έχει, ενώ το δεύτερο που στέγαζει το αναψυκτήριο, απογυμνώνεται από την οροφή, διατηρώντας τα υπάρχοντα δικτυώματα και στεγάζεται με διάφανη στέγη που επιτρέπει την οπτική επικοινωνία με το μουσειακό όγκο. Το ύψος των διπλανών κτιρίων προσφέρουν τις κατάλληλες συνθήκες για την πρόταση αυτή.
παράμετροι που καθόρισαν τον σχεδιασμό Η περιοχή θέτει εξ’ αρχής κάποιες βασικές αρχές_ τα εκθέματα του μουσείου προσφέρουν ελευθερίες_ η λειτουργία του μουσείου υπαγορεύει μια διαδικασία φιλτραρίσματος πριν την είσοδο του επισκέπτη στον εκθεσιακό χώρο.
project outline νέος εκθεσιακός σχεδιασμός
κέλυφος- ελκυστής
επανάχρηση κτιριακού υλικού
εκπαίδευση βιβλιοθήκη
αποκατάσταση αστικού ιστού φιλτράρισμα-διαδικασία εισόδου workshops
βατό δώμαπροβολές
01
εκθεσιακός σχεδιασμός
Σκοπός της πρότασης ήταν να δημιουργήσει ένα ειδικά διαμορφωμένο περιβάλλον ώστε ο επισκέπτης του μουσείου να μπορέσει να αντιληφθεί και τις τρεις διαστάσεις του αντικειμένου- εκθέματος. Η φύση των αντικειμένων επιτρέπει την μη συμβατική τοποθέτησή τους στον χώρο. Η πρόθεση είναι η αιώρηση των αντικειμένων στον χώρο, ώστε κυρίως τα μεγάλα αντικείμενα να περιστρέφονται. Για να επιτευχθεί αυτό, ο όγκος που στεγάζει τον εκθεσιακό χώρο είναι δικέλυφος, αποτελείται δηλαδή από δύο αρχιτεκτονικά στοιχεία, το κέλυφος της όψης και τον εσωτερικό κύβο. Το ενδιάμεσο κενό αποτελεί τον χώρο για την αιώρηση των αντικειμένων. Το υλικό του εξωτερικού κελύφους επιτρέπει την οπτική επαφή με το εσωτερικό του κτιρίου και κυρίως με τα “αιωρούμενα” εκθέματα, ένας τρόπος καλέσματος επισκεπτών στον χώρο.
ο αιωρούμενος κύβος
02
η διαδρομή προς τον εκθεσιακό χώρο ως μια διαδικασία κάθαρσης και φιλτραρίσμαος πριν την επίσκεψη της έκεθσης Η είσοδος στον χώρο του μουσείου δεν είναι ορατή από παντού. Ο επισκέπτης πρέπει να περιπλανθεί για να την εντοπίσει. Το φουαγιέ είναι τοποθετημένο σε ένα επίπεδο χαμηλότερο από αυτό του εξωτερικού περιβάλλοντος δημιουργώντας μια υπαίθρια δημόσια πλατεία και μια ημι-δημόσια και ημι-υπόγεια και στεγασμένη πλατεία χαμηλότερα.
Στο φουαγιέ ο επισκέπτης μπορεί να απομονωθεί από το εξωτερικό περιβάλλον, να ενημερωθεί για την εκάστοτε έκθεση, να παίξει με αντικείμενα design και να μυηθεί σταδιακά στο κόσμο αυτό. Σκοπός της διαδικασίας είναι το φιλτράρισμα των σκέψεων ώστε να είναι “έτοιμος” για την παρακολούθηση της έκθεσης.
03
επανάχρηση υπαρχόντων κτιρίων_ διευθέτηση των δυσλειτουργιών του αστικού ιστού Όπως είδαμε στην ανάλυση της περιοχής, στο οικόπεδο υπάρχουν διατηρητέα κτίσματα, τα οποία συντηρούνται, αποκαθίστανται και επαναχρησιμοποιούνται. Δυο από αυτά χρησιμοποιούνται ως έχουν, ενώ τα υπόλοιπα που έχουν αλλοιωθεί, διατηρήται η όψη τους που συνεχίζουν το μέτωπο στην οδο Αιγύπτου. Το κτίριο που στεγάζει το αναψυκτήριο ανασχεδιάζεται με την λογική του box in a box, ώστε να μην αλλάξει η αρχική του μορφή. Η προσθήκη μπορεί να απομακρυνθεί. Παραλληλα η διαμόρφωση της δημόσιας πλατείας εντός της επέμβασης ενοποιεί τις δύο πλατείες της περιοχής οπτικά και επιδιορθώνει την λειτουργία του αστικού ιστού.
τομή στο διατηρητέο κτίριο που στεγάζει το αναψυκτήριο
πλήρη και κενά στο εξωτερικό κέλυφος
διάτρηση
αφαίρεση
περσίδες
μεταλλικές λωρίδες
Το κέλυφος του κτιριακού όγκου αποτελεί το σημείο επαφής του εσωτερικού χώρου με τον εξωτερικό. Η πρόθεση της πρότασης είναι ο σχεδιασμός ενός ημιδιαφανούς υλικού που να εξυπηρετεί την παραπάνω λειτουργία. Δεξιά παρουσιάζονται οι επτά διαφορετικές προτάσεις σχετικα με το υλικό του κελύφους. Η πρώτη είναι και η επιλεχθείσα για την τελική πρόταση.
πλέγμα
ελαστικότητα
photogravure
το κέλυφος με τις μεταλλικές λωρίδες
φωτορεαλιστικές απεικονίσεις
Χωροθετήση του δημόσιου χώρου του αναψυκτηρίου μακριά από το φουαγιέ. Οπτική επαφή με το μουσειακό χώρο.
Ο εκθεσιακός χώρος. Τα αντικείμενα τοποθετούνται στο επίπεδο της πλάκας αλλά και στον κενό χώρο. Πρόβολοι επιτρέπουν αμεσότερη επαφή
φωτογραφίες μακέτας
1 εξωτερική άποψη της πρότασης 2 η διατήρηση της όψης του διατηρητέου κτιρίου και η διαμόρφωση των τριγώνων που σχηματίζουν την υπαίθρια πλατεία πέρασμα
1 | 2 η ένωση μεταξύ των δύο δημόσιων χώρων της περιοχής
1 η ημι-υπόγεια πλατεία 2 η είσοδος
1 ο αιωρούμενος κύβος και τα εκθέματα του μούσειου 2 ευρύτερη περιοχή
ΣΧΕΔΙΑ
σχέδια
κάτοψη ισογείου κάτοψη υπογείου κάτοψη ορόφου κάτοψη δώματος τομή Α-Α τομή Β-Β
κάτοψη επιπέδου -1
κάτοψη επιπέδου -1
κάτοψη επιπέδου 0
κάτοψη δώματος
mu seum de sign