Radio & Social Development in Maldives

Page 1

‫ބަދުރުއްނަޞީރު‬ ‫(ރޭޑިއޯ ޕްރޮޑިއުސަރ‪ ،‬އެޑްމިނިސްޓްރޭޓަރ އަދި ރެގިޔުލޭޓަރ)‬

‫_____________________________________________________________________________________‬ ‫‪ 21‬މާރޗް ‪2017‬‬


‫ދިވެހި ރާއްޖޭގެ އިޖުތިމާޢީ ތަރައްޤީއާއި ރޭޑިއޯ‬

‫ދިވެހިރާއްޖޭގެ‬

‫ޤުދުރަތީވެށި‬

‫ހަމަޖެހިފައިވާ‬

‫ގޮތުން‪،‬‬

‫ރައްޔިތުންގެ‬

‫ހޭލުންތެރިކަމާ‪،‬‬

‫ރައްޔިތުންނަށް‬

‫މައުލޫމާތު‬

‫ފޯރުކޮށްދިނުމާއި‪ ،‬ރައްޔިތުންގެ ތަޢުލީމީ ފެންވަރު މަތިކޮށްދިނުމާ އަދި އެބައިމީހުން މުނިފޫހި ފިލުވައިދިނުމަށް "އަތްފޯރާފަށުގައި" އޮތް‬ ‫ހަމައެކަނިވަޞީލަތަކީ‪ ،‬ރޭޑިއޯއޭ ބުނެވިދާނެއެވެ‪.‬‬

‫ދޔައީ‪ ،‬ވަރަށް‬ ‫ގން ި‬ ‫ގން‪ ،‬ދުނިޔޭގައި ކޮމިޔުނިކޭޝަން ޓެކްނޮލޮޖީ ތަރައްޤީ ވެ ެ‬ ‫ނ ފެށި ެ‬ ‫‪ 21‬ވަނަ ޤަރުނު ް‬ ‫ހަލުވިކަމާ އެކުގައެވެ‪ .‬ތަފާތު ސޯޝަލް މީޑިއާތައް އިތުރުވުމުގެމަގު ތަނަވަސްވެ‪ ،‬މުޅިދުނިޔެ ކުޑަކޮށްލިއެވެ‪.‬‬ ‫ވސް‪ ،‬މިއަގުބޮޑު ޚިދުމަތްތަކުން މަޙްރޫމްވެފައި ދުނިޔޭގެ އާބާދީގެ‬ ‫ޓެކްނޮލޮޖީގެ މިފަސޭހަތަކާއިއެކު ެ‬ ‫ކިހާގިނައިންސާނުން‬

‫މިއަދުގެ‬

‫ދުނިޔޭގައިވެސް‬

‫އެބަތިބިކަން‬

‫އަޅުގަޑުމެން‬

‫ހަދާނެއްނެތެވެ‪.‬‬

‫އެބައިމީހުންނަށް‬

‫ޓެލެވިޒަންގެ‬

‫ނތެވެ‪ .‬އަދި މާލީ ތަނަވަސްކަމެއްވެސް ނެތެވެ‪ .‬ހަމައެއާއެކު‪ ،‬ކޮމްޕިޔުޓަރާ‪،‬‬ ‫ސްކްރީނުން ކުލަ މަންޒަރުތައް ދެކިލާނެވަގުތެއް ެ‬ ‫ވސް މަޙުރޫމްވެފައި ތިބީ‪ ،‬ކިތަކެއް ފަރުދުންތޯ ސުވާލު އުފެދެއެވެ‪.‬‬ ‫ފލުން ެ‬ ‫މޯބައިލްފޯނެއް ލިބުމުގެ އު ަ‬ ‫ވމަށްވެސް‬ ‫ނަމަވެސް‪ ،‬މުޖުތަމަޢުގެ މިދެންނެވިބައި‪ ،‬ކިޔެވުމަށާއި‪ ،‬މަޢުލޫމާތު ލިބިގަތުމަށް އަދި މުނިފޫހި ފިލު ު‬ ‫ނގުޅެން ޚަރަދު ކުޑަވުމުގެ ސަބަބުންނެވެ‪.‬‬ ‫ބޭނުން ކުރަންޖެހެނީ ރޭޑިއޯއެވެ‪ .‬ނިސްބަތުން އަގުހެޔޮ ވުމާ‪ ،‬ގެ ް‬ ‫ނ ގޮތަކަށް‪،‬‬ ‫ނ ް‬ ‫އަޅުގަޑުމެންގެ އަތުގައިމިވާ ފޯނުތަކުން ރޭޑިއޯގެ ގިނަޗެނެލްތަކެއް ލިބޭގޮތް ވެފައި ހުރެއެވެ‪ .‬ބޭ ު‬ ‫އގައި ގެންގުޅުމުގެ ފަސޭހަކަން ލިބިފައިވެއެވެ‪ .‬މިއަދުގެ ޑިޖިޓަލް ދުނިޔޭގައި ވެސް ރޭޑިއޯ އަކީ‬ ‫ނން ތަނެ ް‬ ‫ބޭނުން ވަގުތަކު‪ ،‬ބޭ ު‬ ‫އެތައްބައިވަރު އެހުންތެރިން ތަކަކަށް‪ ،‬އެއްފަހަރާ‪ ،‬އެންމެ ފަސޭހައިން އެންމެ އަވަހަށް ޚަބަރާ މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދެވޭނެ‬ ‫ޖހެނީވެސް މިސަބަބާއެކުގައެވެ‪.‬‬ ‫ވަޞީލަތްކަމުގައި ގަބޫލުކުރަން ެ‬ ‫***************************‬


‫ދިވެހިންގެ ދިރިއުޅުމުގެ ގާތްގަޑަކަށް ހަމަ ހުރިހާ ކަމެއްގެ ތެރޭގައި ރޭޑިއޯގެ ބޭނުން ކުރެވުނެވެ‪ .‬އޭގެތެރެއިން‬ ‫ފާހަގަކޮށްލެވޭ ބައެއް މުހިންމު ބޭނުންތައް ބަލައިލަމާތޯއެވެ؟‬ ‫•‬

‫ތައުލީމު ދިނުމަށް‬

‫•‬

‫ދިރިއުޅުމުގެ ފެންވަރު ރަގަޅު ކުރުމަށް‬

‫•‬

‫މުޖުތަމަޢު ބިނާ ކުރުމަށް‬

‫•‬

‫ރައްޔިތުންނާ ސަރުކާރާ ގުޅުވައިދިނުމަށް‬

‫•‬

‫ރަގަޅު އާދަތަކާއި ހެޔޮ އަދަބުތައް ދަސްކޮށްދިނުމަށް‬

‫•‬

‫ހިތްގައިމު މާޙައުލެއް އުފެއްދުމަށް‬

‫•‬

‫ދީނީ ހޭލުންތެރިކަން އިތުރުކުރުމަށް‬

‫•‬

‫ނޭދެވޭ އާދަތައް ނައްތާލުމަށް‬

‫•‬

‫ތަޖުރިބާ ހިއްޞާކުރުމުން‪ ،‬ކުރިއެރުންހޯދައިދިނުމަށް‬

‫•‬

‫ރަށްފުށް ތަރައްޤީކުރުމަށް‬

‫•‬

‫ޤުދުރަތީ ކާރިސާ ތަކުގެ ލަކުނު ފިލުވުމަށް‬

‫•‬

‫ދުޅަހެޔޮ ދިރިއުޅުމެއް ޚިޔާރު ކުރުމަށް‬

‫މިއީ ދުނިޔޭގެ ހުރިހާ ރޭޑިއޯ ޗެނެލަކުންވެސް މިކަންކުރަމުންއަންނަ ގޮތްކަމަށް ދިރާސާތަކުން ދައްކާގޮތްވެސް މެއެވެ‪.‬‬

‫ތައުލީމު ދިނުމަށް‬ ‫‪1970‬‬ ‫ތަޢުލީމްގެ‬

‫ގެ‬ ‫ރއަށް‬ ‫ކު ި‬

‫ގެންދެވިފައިވަނީ‪ ،‬އެ މަޝްރޫޢުގެ‬

‫ރޑިއޯ‬ ‫ޭ‬ ‫ހުރިހާ ހިސާބެއްގައިވެސް‪،‬‬

‫ނވެ‪.‬‬ ‫މުހިންމު ދައުރެއް އަދާކުރަމުން ެ‬

‫ގައި‬

‫ރހަމަ‬ ‫ފު ި‬

‫ރޭޑިއޯ‬

‫މަޝްރޫޢު‬

‫ތެރޭގައި‪،‬‬

‫ރާއްޖޭގައި‬

‫އަސާސީ‬

‫ބްރޯޑްކާސްޓިންގ‬

‫ހިމެނޭ‬

‫ހުރިހާބައެއް‬

‫ކުރަމުންނެވެ‪ .‬އަސާސީ ތަޢުލީމްގެ‬

‫މަޝްރޫޢާމެދު ރައްޔިތުން ހޭލުންތެރި‬

‫މަޝްރޫޢު‬

‫ކުރިއެވެ‪.‬‬

‫ކުރުވިއެވެ‪.‬‬

‫އެ‬

‫ތަފާތު ޕްރޮޕޮގެންޑާ ތައް ހިންގިއެވެ‪ .‬ކިޔަވައިދިނެވެ‪ .‬އަދި މުނިފޫހިވެސް ފިލުވައިދިނެވެ‪.‬‬ ‫މިއީ ރޭޑިއޯއިން ކުރެވޭނެކަންތައްތަކެވެ‪.‬‬ ‫‪ o‬ހޭލުންތެރި ކުރުވުން‬ ‫‪ o‬އިޝްތިހާރުކުރުން‬ ‫‪ o‬ޕްރޮޕަގެންޑާ ފެތުރުން‬ ‫‪ o‬ކިޔަވައިދިނުން‬ ‫‪ o‬މުނިފޫހިފިލުވައިދިނުން‬

‫ރޭޑިއޯއިން‬

‫އިޝްތިހާރު‬


‫ދިރިއުޅުމުގެ ފެންވަރު ރަގަޅުކުރުމަށް‬

‫ރޭޑިއޯއިން ދިވެހިމުޖުތަމަޢު ހޭލުންތެރިކޮށްދިން އަނެއްކަމަކީ‪ ،‬އަބަދު ފަޤީރުކަމުގައި އެކަކުވެސް އުޅެން‬ ‫ތށް ޖައްސާލެވިދާނެކަމެއް ކަމުގެ މެސެޖްތަކެއް ރައްޔިތުންނަށް‬ ‫ނުޖެހޭކަމާ‪ ،‬ތިމާގެމަސައްކަތާއި ހިތްވަރުން‪ ،‬ފަޤީރުކަމަކީ ފަހަ ަ‬ ‫ދނެކަން‪ ،‬ހެކިތަކާއެކު ދެއްކުމެވެ‪.‬‬ ‫އލާގެ ދިރިއުޅުން ބަދަލުކޮށްލެވި ާ‬ ‫ދިނުމެވެ‪ .‬ހިތްވަރާއިއެކު ކުރާ މަސައްކަތަކުން ތިމާއާ ތިމާގެ ޢާ ި‬ ‫ރާއްޖޭގެ އެއްކޮޅުގައި ހުރި‪ ،‬މަސައްކަތްތެރިއެއްގެ މަސައްކަތް‪ ،‬ރާއްޖޭގެ އަނެއް ކޮޅުގައި ތިބި ބަޔަކަށް އަންގައިދީ‪ ،‬ތަޖުރިބާ‬ ‫ށ ރާވާ ބިޔަމަޝްރޫއުތަކަށް‬ ‫ހިއްސާކުރުމުން‪ ،‬އެކަމުގެ ފައިދާ‪ ،‬މުޅިޤައުމަށާ ރައްޔިތުންނަށް‪ ،‬އަދި ސަރުކާރުން މުސްތަގުބަލަ ް‬ ‫ކުރިއެވެ‪.‬‬

‫އަދި‬

‫ތިމާ ދިރިއުޅޭ‬

‫މާޙައުލާއި‪،‬‬

‫އެމާޙައުލުގައި ދިރިއުޅޭ‬

‫އެހެންމީހުނަށްވެސް‬

‫އެހީތެރިވެވިދާނެކަން‪،‬‬

‫ދ‬ ‫ބުނެ ީ‬

‫ވިސްނައިދިނުމެވެ‪.‬‬

‫މުޖުތަމަޢު ބިނާކުރުމަށް‬ ‫ރަގަޅު މުޖުތަމަޢުއެއް ބިނާކުރުމަށް ތަފާތު މަސައްކަތްތައް ރޭޑިއޯއިން ކުރިއެވެ‪ .‬އޭގެ ތެރޭގައި‪ ،‬އާބާދީ‬ ‫ނންވާނެ‬ ‫ކޮންޓްރޯލް ކުރުމަށްކުރެވުނު މަސައްކަތްތައް ފާހަގަކޮށްލެވެއެވެ‪ .‬ދުޅަހެޔޮ ޞިއްޙަތެއްގައި ތިބުމަށް ޢާއިލާއަކަށް ބޭ ު‬ ‫ނވެ‪ .‬ޕަބްލިކްހެލްތްގެ ތަފާތު ޕްރޮގްރާމްތައް ރޭޑިއޯއިން ގެނެސްދީ‪ ،‬ރައްޔިތުން އެބައިމީހުންގެ‬ ‫މުހިންމުކަންތައްތައް އުގަނައިދި ެ‬ ‫ސިއްޙަތާއިމެދު ހޭލުންތެރިކުރުވިއެވެ‪.‬‬ ‫ތއް‪ ،‬ރާއްޖޭގެ ރަށްތަކަށް ފެތުރިގެން ދިޔުން‬ ‫ކޮލެރާއާއި ޝިގެއްލާ ފަދަ ނުރައްކާތެރިކަމުން ފުރިގެންވާ ބަލި ަ‬ ‫ޓ އޮފް ޕަބްލިކްހެލްތް އާއިއެކު‪ ،‬ދައުލަތުގެ ރޭޑިއޯ މަސައްކަތްކުރީ‪ ،‬ނިދުމެއް‪ ،‬ކެއުމެއް ނެތި‪،‬‬ ‫ހުއްޓުވުމަށްޓަކައި‪ ،‬ޑިޕާރޓްމެން ް‬ ‫ރެއާދުވާލުގެ ‪ 24‬ގަޑިއިރުއެވެ‪.‬‬

‫ރައްޔިތުންނާ ސަރުކާރާ ގުޅުވައިދިނުމަށް‬ ‫ޤައުމުގެ‬

‫ތަރައްޤީގައި‬

‫ސަރުކާރުގެ‬

‫ޕްލޭންތައް‬

‫ރޭޑިއޯއިން‬

‫ރައްޔިތުންނަށް‬

‫ނއެވެ‪.‬‬ ‫އަންގައިދި ެ‬

‫އަދި‬

‫މދުވެރިއެއްގެ ރޯލް‪ ،‬ރޭޑިއޯއިން‬ ‫ގއި އުފެދޭ ސުވާލުތަކަށް ސަރުކާރުން ޖަވާބު ހޯދައިދިނުމުގައި ެ‬ ‫އެކަންކަމުގައި ފަރުދުންގެ ހިތު ަ‬


‫ރއްޤީގެ ޕްލޭންތައްރޭވި ކުރިއަށް‬ ‫ހތްހަމަޖެހުމާއެކު މިހާރުވެސް‪ ،‬ތަ ަ‬ ‫ގ ި‬ ‫ޑއޯއިން ކުރެވޭނަމަ‪ ،‬ދެފަރާތު ެ‬ ‫ކުޅުނެއެވެ‪ .‬މިގޮތަށް މިކަން ރޭ ި‬ ‫ގެންދެވޭނެއެވެ‪.‬‬ ‫ކޮންމެ‬

‫ސަރުކާރެއްގައިވެސް‬

‫ރަގަޅު‬

‫ކަންތައްތަކަކާއި‪،‬‬

‫ގޯސްކަންތައްތަކެއް‬

‫ވާނެއެވެ‪.‬‬

‫ރައްޔިތުންނާ‬

‫އ ރަގަޅު ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު‬ ‫ސަރުކާރާގުޅި‪ ،‬ޚިޔާލާއި ފިކުރު ބަދަލުކުރެވޭނަމަ‪ ،‬ގޯސްކޮށް ކުރެވޭކަންތައް އެތައް ގުނައެ ް‬ ‫ސަރުކާރަށްވެސް އަދި މުޖުތަމަޢުއަށްވެސް ލިބިދެވޭނެއެވެ‪.‬‬

‫ރަގަޅު އާދަތަކާއި ހެޔޮ އަދަބުތައް ދަސްކޮށްދިނުމަށް‬ ‫އލިގެންދިއުމަށް މަގުފަހިވާފަދަ‪ ،‬ފަސާދައިގެ‬ ‫މުޖުތަމަޢު ތެރޭގައި އޮންނަންވާ‪ ،‬ހަމަޖެހުމާ އެއްބައިވަންތަކަން ގެ ް‬ ‫ވާހަކަތަކުން ރައްޔިތުން ދުރުކޮށް‪ ،‬އިސްލާމީ ރިވެތި އުޞޫލުގެ ތެރެއިން‪ ،‬ވެރިންނަށް އިޙްތިރާމްކުރުމާއި‪ ،‬ދޮށީ ޢުމުރުގެ‬ ‫ފތު ޕްރޮގްރާމްތައް ފޮނުވުނެވެ‪.‬‬ ‫ނށް ޤަދަރާއި އިޙްތިރާމްކުރުމަށް މުޖުތަމަޢު ހޭލުންތެރިކުރުމަށް‪ ،‬ތަ ާ‬ ‫ނ ަ‬ ‫މީހުންނަށް އަޅާލުމާ‪ ،‬އެމީހު ް‬ ‫ނންމަތީ ރޭޑިއޯގެ ގިނަ ވަގުތުތަކެއް ހޭދަކުރިއެވެ‪.‬‬ ‫ބދު ހަދާންކޮށްދި ު‬ ‫ތއް މުޖުތަމަޢުއަށް އަބަދާއަ ަ‬ ‫ރަގަޅު އާދަތަކާ‪ ،‬ރީތި އަދަބު ަ‬ ‫ބތައް‬ ‫ނ ރީތިކޮށް އެކަކު އަނެކަކާ މުޚާތަބުކުރުމާ‪ ،‬ބަހުގެ އަދަ ު‬ ‫އަޅުގަޑުމެންގެ އަމިއްލަ ބަހެއް އޮތުމުގެ މުހިންމުކަމާ‪ ،‬އެބަހު ް‬ ‫ޗށް ފަޚުރުވެރިވާން ދަސްކޮށްދެވުނެއެވެ‪.‬‬ ‫ދަސްކޮށްދެވުނެއެވެ‪ .‬އަމިއްލަ ވަންތަކަމަށާއި‪ ،‬އަމިއްލަ ބަހުގެ މައް ަ‬ ‫މިއަދުވެސް ރޭޑިއޯއިން ކޮށްދޭންޖެހިފައިވާ އެންމެ މުހިންމު އެއްކަމަކީ މިއެވެ‪.‬‬

‫ހިތްގައިމު މާޙައުލެއް އުފެއްދުމަށް‬ ‫ނދިއުމަށް‪،‬‬ ‫ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި އަމާންކަމާޞުލްޙަވެރިކަން‪ ،‬އެކުވެރިކަމާ ގާތް ރަޙްމަތްތެރިކަން އާލާވެގެ ް‬ ‫ކށްދިނެވެ‪.‬‬ ‫ވންތަކަމެވެ‪ .‬ރޭޑިއޯ އެކަންތައް ކޮށްދިނުމަށް މަގުފަހި ޮ‬ ‫ޖހުމާ އެއްބައެއް ަ‬ ‫އެންމެ މުހިންމު އެއްކަމަކީ ރައްޔިތުންގެ ހިތްހަމަ ެ‬ ‫ވތަކާ ލަވަ ތަކުންނެވެ‪ .‬މަޑުމައިތިރި‬ ‫ނ މުޖުތަމަޢުއަށް ގެނެސްދިން ޑްރާމާތަކުންނެވެ‪ .‬ތަފާތު ޝޯ ް‬ ‫މުޖުތަމަޢުގެ ތެރެއިން އުފެދިގެ ް‬ ‫ޅންތައް ދެނެގަނެ‪ ،‬އެކަންކަމަށް‬ ‫ތކުންނެވެ‪ .‬ޢާއިލާތަކުގެ ތެރޭގައި އުފެދިފައިވާ ހަމަނުޖެހުމާއި ކެކު ު‬ ‫ވާހަކަތަކާއި‪ ،‬ހިތްގައިމު ރާގު ަ‬ ‫ހައްލު ހޯދައިދޭން ރޭޑިއޯއިން ތަޖްރިބާކާރުންގެ ލަފައާއެކު މަސައްކަތް ކުރެވޭނެއެވެ‪.‬‬

‫ދީނީ ހޭލުންތެރިކަމަށް‬ ‫ތކާއި ތަފާތު‬ ‫ދން ަ‬ ‫މސައްކަތްކުރުމާ‪ ،‬ތަފާތު ީ‬ ‫ޢގެ ތެރޭގައި އިތުރުކުރުމަށް ަ‬ ‫މ ު‬ ‫ނތެރިކަން މުޖުތަ ަ‬ ‫ދީނީ ހޭލު ް‬ ‫ބނެދެވުނެއެވެ‪ .‬އިސްލާމްދީނަށް‬ ‫ތރާމް ކުރުމާއެކު‪ ،‬ދިރިއުޅުމުގައި ކުރިއަށްދާނެ މަގު ރޭޑިއޯއިން ު‬ ‫ހނަށް އިޙު ި‬ ‫ނަޞްލު ތަކުގެ މީ ު‬ ‫ޙުރުމަތްތެރިކޮށްހިތާ މުޖުތަމަޢެއް ބިނާކުރުމަށް ރޭޑިއޯއިން ތަފާތު ޕްރޮގްރާމްތައްހިންގުނެއެވެ‪.‬‬

‫ނޭދެވޭ އާދަތައް ނައްތާލުމަށް‬


‫ފިތުނަފަސާދަ އުފެދި‪ ،‬ރައްޔިތުންގެ ހިތުގެ ތެރޭގައި ވަސްވާސް އުފެދުމަކީ‪ ،‬މުޖުތަމަޢެއް ހަލާކުވެ‪،‬‬ ‫ކމެކެވެ‪ .‬މީހުންގެ ވިސްނުންހަނިވެ‪ ،‬ޙަސަދަވެރިކަމާ ނަފުރަތު‪ ،‬މީހާގެ ސިކުޑިއަށް ސަވާރުވާނެއެވެ‪.‬‬ ‫ދނެ ަ‬ ‫ހަމަނުޖެހުން އިތުރުވެގެން ާ‬ ‫ޢާއިލާގެ ތެރޭގައާއި‪ ،‬ދެމަފިރންގެ ދެމެދުގައި އަރާރުން އުފެދި‪ ،‬ނުތަނަވަސްކަން އިތުރުވާނެއެވެ‪ .‬އަދި މީގެ ސަބަބުން‪ ،‬މީޑިއާގެ‬ ‫ރމަށެވެ‪.‬‬ ‫ބދަލުވެގެންދަނީ‪ ،‬ގައުމު ފަނާ ކު ު‬ ‫އެންމެ ވަރުގަދަ އެއް މަޤުޞަދު ކަމުގައިވާ‪ ،‬ގައުމު ބިނާކުރުން‪ަ ،‬‬ ‫ތ މެސެޖްތައް‬ ‫މިފަދަ ކަންތައްތަކުން ޤައުމާއި ރައްޔިތުން ސަލާމަތްކުރުމަށް‪ ،‬ރޭޑިއޯ މެދުވެރިވެގެން ތަފާ ު‬ ‫ގެނެސްދީ‪ ،‬އެކަންކަމުގެ މިސާލުން ފިލާވަޅުދީ‪ ،‬އެހީތެރިވެދެވޭނެއެވެ‪.‬‬

‫ތަހުޒީބާ ޙިއްޞާކުރުމުން ކުރިއެރުން ހޯދައިދިނުމަށް‬ ‫ގައުމެއްގެ ކުރިއެރުމުގައި ފޮރުވިފައިވާ ޙަޤީޤަތަކީ‪ ،‬އިންސާނުންގެ ކުރިއެރުމެވެ‪ .‬ރޭޑިއޯގެ ކޮންމެ ޕްރޮގްރާމަކީ‪،‬‬ ‫ކން‬ ‫ދނިޔޭގެ ތަހުޒީބު ޤައުމުތަ ު‬ ‫އއި ދިވެހިރާއްޖެ ގުޅުވާލަދީ‪ު ،‬‬ ‫ދބެކެވެ‪ .‬ދުނިޔެ ާ‬ ‫އިންސާނުންގެ ކުރިއެރުމަށް މަގުފަހިކޮށްދޭ މަން ޫ‬ ‫ދިވެހިރާއްޖެއާ އެކަށީގެންވާ މިސާލުތައް ގެނެސްދެވޭނެއެވެ‪ .‬ދުނިޔޭގެ ތަފާތު ހިސާބުތަކުގާ‪ ،‬އަދި ރާއްޖޭގެ އެކި ރަށްރަށުގައި‪،‬‬ ‫ނ‬ ‫އަމިއްލަ މަސައްކަތުން ދިރިއުޅުން ބިނާކޮށް‪ ،‬އާއިލާއާއެކު އުފަލުގައި ދިރިއުޅެމުންދާ ތަފާތު މީހުނާއި އާއިލާތަކުގެ މިސާލު ް‬ ‫ފިލާވަޅުތައް ގެނެސްދެވޭނެއެވެ‪.‬‬

‫ރަށްފުށް ތަރައްޤީކުރުމަށް‬ ‫މި‬

‫ގައުމުގެ‬

‫‪60%‬‬

‫އަށްވުރެމަތީ‬

‫ޢަދަދެއް‬

‫ދިރިއުޅުމުން‬

‫ގެންދަނީ‬

‫އަތޮޅުތަކުގައެވެ‪.‬‬

‫އޅުގަޑުމެން‬ ‫ަ‬

‫ކވެ‪ .‬މުޖުތަމަޢުގެ ތަރައްޤީއަކީ‪ ،‬އެންމެންގެ ތަރައްޤީއެވެ‪ .‬ވަކި‬ ‫އެންމެންނަކީވެސް މަސްވެރި މުޖުތަމަޢުއަކަށް ނިސްބަތްވާ ބައެ ެ‬ ‫ބައެއްގެ ތަރައްޤީއެއްނޫނެވެ‪ .‬މިކަން ހަމަހަމަކުރުމުގައި ރޭޑިއޯ ކުޅެފައިވާ ދައުރަކީ‪ ،‬ވަރަށް ބުރަ‪ ،‬އަދި އެހާމެ އުދަގޫ ދައުރެކެވެ‪.‬‬ ‫އަދިވެސް އެމަސައްކަތްއޮތީ ކުރިއަށެވެ‪.‬‬

‫ޤުދުރަތީ ކާރިސާތަކުގެ ލަކުނުފިލުވުމަށް‬ ‫ޖއާ ކުރިމަތިވި ސުނާމީ ކާރިސާގެ ހާދިސާތަކަށް ވިސްނާލައްވާށެވެ! ރޭޑިއޯގެ‬ ‫‪ 2004‬ވަނަ އަހަރު ދިވެހިރާއް ެ‬ ‫ތންގެ ޙާލު‪ ،‬ސަރުކާރަށާއި އަދި‬ ‫ތރުކޮށް‪ ،‬އެހިސާބުތަކުގެ ރައްޔި ު‬ ‫ތއް ކުރިމަތިވި ހިސާބުތަކަށް ދަ ު‬ ‫ޓީމްތައް އެންމެނުރައްކާ ހާދިސާ ަ‬ ‫ނ‬ ‫ގންދިޔައެވެ‪ .‬ކާރިސާހިނގި ތަންތަނުން ވަގުތުން ފޮނުވު ު‬ ‫ެ‬ ‫އެހެން ރައްޔިތުންނާހަމައަށް ހިނދުންހިދަށް ގެނެސްދެމުން‬ ‫ޕްރޮގްރާމްތަކުގެ އެހީގައި މުޅި ރާއްޖެއަށް ކާރިސާގެ ޚަބަރާއި ރައްޔިތުންގެ ޙާލަތު އަންގަމުން ގެންދިޔައެވެ‪ .‬ސްނާމީގެ އަސަރު‬ ‫ވީހާ ކުޑަކުރެވޭތޯ ސަރުކާރުން ކުރަމުންގެންދިޔަ މަސައްކަތް ރައްޔިތުންނާ ހަމައަށް ގެނެސްދިނެވެ‪ .‬ރޭޑިއޯ ޕްރޮގްރާމްތަކުގެ‬ ‫ވ‬ ‫ށފުރައިގެން އުޅުނު މަސްވެރިން‪ ،‬ޙާލުގައިޖެހިފައިވާ ހިސާބުތަކަށް ީ‬ ‫އަޑުއިވުމާއެކު ކައިރީ ރަށްރަށުންނާއި‪ ،‬ކަނޑުމަތީގައި މަހަ ް‬ ‫ދޔައެވެ‪.‬‬ ‫އ ވަގުތުން ފޯރުކޮށްދެމުން ގެން ި‬ ‫އެންމެއަވަހަކަށް އައިސް‪ ،‬އެމީހުނަށް ވެދެވެންހުރި ހުރިހާ އެހީއެ ް‬


‫❖ މަޝްހޫރު ނޮވެމްބަރ ‪ 3‬ގެ ކާރިސާއަށް ބަލައިލަމާތޯއެވެ؟‬ ‫މރުކަޒުތައް‬ ‫ަ‬ ‫ނމަރާ‪ ،‬ދައުލަތުގެ މުހިންމު‬ ‫ޓެރަރިސްޓުންގެ ބަޔަކު ރާއްޖެއަށް އަރާ‪ ،‬އެތަކެއް ދިވެހި ް‬ ‫ޖ އިންތިޒާރު ކުރަމުންގެންދިޔައީ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އަޑުން އެއްޗެއް‬ ‫ޙިޞޯރުކުރިއިރު‪ ،‬ދިވެހިރާއްޖޭގެއަޑު ވަނީ‪ ،‬ހުއްޓިފައެވެ‪ .‬މުޅިރާއް ެ‬ ‫އ‬ ‫ނށް މަޢުލޫމާތެއްދީ‪ ،‬ޚަބަރުތަ ް‬ ‫ދވަސް ދިޔައީ ހާސްކަމުގެ ތެރޭގައެވެ‪ .‬ނަމަވެސް‪ ،‬އެމީހު ަ‬ ‫ގތަކަށެވެ‪ .‬މުޅި ު‬ ‫ބުނާނެ ވަ ު‬ ‫ބޑު ހާސްކަމެއް ރައްޔިތުންނަށް‬ ‫އޮޅުންފިލުވައިދޭ އެމީހުންގެ އެކުވެރިޔާ‪ ،‬ދިވެހިރާއްޖޭގެއަޑު މިއަދު ވަނީ ހިމޭންވެފައެވެ‪ .‬އެންމެ ޮ‬ ‫ނނެވެ‪.‬‬ ‫ނވާއެއް އެނގޭނެ ގޮތެއް ނެތުމު ް‬ ‫ކުރުވީ‪ ،‬ދިވެހިރާއްޖޭގެ ރޭޑިއޯގެ ހިލަމެއްވެސް ނުވުމުންނެވެ‪ .‬ވާ ު‬ ‫ނ ކެނޑި‪،‬‬ ‫ދިވެހިރާއްޖޭގެ އަޑުން ބްރޯޑްކާސްޓް ކުރަން ފެށުމާއެކު‪ ،‬ރައްޔިތުންގެ ހިތްދަތިކަމާ ހާސްކަ ް‬ ‫އ‬ ‫ނފީޒުކުރަމުންގެންދާ ކަންތައްތަ ް‬ ‫ސރުކާރުން އިންތިޒާމްކުރަމުން ތަ ް‬ ‫ދ ގޮތާއި‪ަ ،‬‬ ‫ކންތައްތައް ވަމުން ާ‬ ‫މަޑުމަޑުން ހަމަޖެހެންފެށިއެވެ‪ަ .‬‬ ‫ވޞީލަތަކަށްވީ‪ ،‬ރާއްޖޭގެ ރޭޑިއޯއެވެ‪ .‬އާދެ‪ ،‬ދިވެހިރާއްޖޭގެއަޑެވެ‪.‬‬ ‫ރައްޔިތުންނަށް ގެނެސްދިނުމުގެ ަ‬

‫ދުޅަހެޔޮ ދިރިއުޅުމެއް ޚިޔާރުކުރުމަށް‬ ‫ކޮލެރާ އާއި ޝިގެއްލާ ބަލިބަޑުކަމުން‪ ،‬ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުން އަރައިގަތުމުގައި ރޭޑިއޯ ކުޅެފައިވާ ދައުރު‬ ‫ކުޑައެއްނޫނެވެ‪ .‬ރާއްޖޭގެ ޕަބްލިކް ހެލްތު ކުރިއަރުވާ‪ ،‬ރައްޔިތުންގެ ހޭލުންތެރިކަން ސިއްޙީ ކަންކަމަށް ގެނެސްދިނުމުގެ އެންމެބޮޑު‬ ‫އެއްރޯލެއް އަދާކުރީ ރާއްޖޭގެ ރޭޑިއޯއެވެ‪ .‬ދުންފަތުގެ އިސްތިޢުމާލުކުރުން މަދުކުރުމަށް ސިއްޙީދާއިރާތަކާއި ގުޅިގެން ތަފާތު‬ ‫ލންތެރި ކުރުވުމުގެ‬ ‫ބހޭގޮތުން ހޭ ު‬ ‫ފތުން ސިއްޙަތަށް ލިބެމުންދާ ގެއްލުމާ ެ‬ ‫ޕްރޮޕަގެންޑާތައް ރާއްޖޭގެ ރޭޑިއޯއިން ހިންގިއެވެ‪ .‬ދުން ަ‬ ‫ނންނެއް ދުންފަތާ ދުރަށްދިއައެވެ‪.‬‬ ‫ސަބަބުން‪ ،‬އެތައް ޒުވާ ު‬

‫ޒުވާނުންގެ ރޭޑިއޯ‬ ‫ށ‬ ‫ރޭޑިއޯ އާއި ޓީވީގެ ސަމާލުކަން ޒުވާނުންނަށް ދެވިފައިވާ ނިސްބަތް ކުޑަކަމަށް ވިސްނިގެން‪ ،‬ޒުވާނުންނަ ް‬ ‫ނ‬ ‫ހން ަ‬ ‫ޚާއްޞަ ކުރެވިގެން‪ ،‬ރޭޑިއޯގައި އިތުރު ޗެނެލެއް ހުޅުވުނެވެ‪ .‬މި ޗެނެލްގެ މަޤްޞަދަކީވެސް‪ ،‬ޒުވާނުންގެ ތެރޭގައި ު‬ ‫ދނުމެވެ‪ .‬މި ޗެނެލް ޚާއްޞަ‬ ‫އ ޒުވާނުންނަށް ތަނަވަސްކޮށް ި‬ ‫ރތައް ފާޅުކުރެވޭނެ ޕްލެޓްފޯމެ ް‬ ‫ފތު ޝުޢޫ ު‬ ‫ޝަކުވާތަކާއި‪ ،‬ތަ ާ‬ ‫ނންގެ އަތްމައްޗަށެވެ‪.‬‬ ‫ނގުންވެސް ދޫކޮށްލާފައިވަނީ ޒުވާ ު‬ ‫ބލެހެއްޓުމާ ހި ް‬ ‫މށްވާތީ‪ ،‬ޗެނެލް ެ‬ ‫ކުރެވިފައިވަނީ ޒުވާނުންނަށް ކަ ަ‬

‫މާލެއާއި ރާއްޖެތެރޭގެ ތަފާތު‬ ‫މިއީ ވަރަށްކުރިއްސުރެ ރައްޔިތުންގެ މެދުގައި ދެކެވެމުން‪ ،‬ބަހުސްކުރެވެމުންދާ ވާހަކައެކެވެ‪ .‬ހަޤީޤަތްތަކެއްވެސް‬ ‫އެކުލެވިގެން‬

‫ދެކެވޭ‬

‫ވާހަކަތަކެކެވެ‪.‬‬

‫ބްރޯޑްކާސްޓިންގ‬

‫ދާއިރާގައިވެސް‬

‫މިކަންއޮތީ‬

‫މިގޮތަށްކަމުގައި‬

‫ހ‬ ‫ޤަބޫލުކުރަންޖެ ޭ‬

‫ނ‬ ‫ސަބަބުތަކެއްވެއެވެ‪ .‬ދިވެހިރާއްޖޭގެ އަޑުގެ ޅަފަތުގައި އަތޮޅުތެރެއިން ދިމާވި ބޭފުޅަކު ވިދާޅުވިއެވެ‪" .‬ތިޔަތަނުގެ ނަން ބަދަލުކުރަ ް‬ ‫އުޅޭށެވެ! ތީ ދިވެހިރާއްޖޭގެއަޑެއް ނޫނެވެ‪ .‬ތީ މާލޭގެ އަޑެވެ!" މި ވިދާޅުވިއެއްޗެއްގައި ހަޤީޤަތްތަކެއް އެކުލެވިގެންވެއެވެ‪.‬‬ ‫ނ‬ ‫ނ ް‬ ‫ބންހުރި ވަޞީލަތެއްގެ ބޭ ު‬ ‫ސަބަބަކީ‪ ،‬އަބަދުވެސް އެދުވަސްވަރު ރޭޑިއޯގެ ޕްރޮގްރާމްތައް ހެދެމުން އައީ‪ ،‬މާލެއިން ލި ެ‬ ‫ނސް މުޅިންވެސް އިވޭނީ މާލޭ‬ ‫އންޓަރވިޔުއެއް ކުރިއަސް‪ ،‬ތަޤްރީރެއް ދިނަސް‪ ،‬އަދި ވާހަކައެއް ކިޔައިދި ަ‬ ‫ހިފައިގެންކަމަށްވާތީއެވެ‪ި .‬‬ ‫މީހެއްގެ އަޑެވެ‪ .‬ހައްލުތައް ހޯދޭތޯ މަސައްކަތް ކުރާނީ މާލޭގައި ހިގާފައިވާ ކަމަކާމެދުއެވެ‪.‬‬ ‫މ ކަމެއް ހިނގަމުން ދިޔަނަމަވެސް‪ ،‬އެ‬ ‫ހން ު‬ ‫އަތޮޅުތެރެއިން ރަށެއްގައި ކިތަންމެ ބޮޑު‪ ،‬ކިތަންމެ މު ި‬ ‫ނތެވެ‪ .‬ރާއްޖޭގެ އެހެންރަށެއްގައި ދިރިއުޅޭމީހަކަށް އެކަމެއްނޭގޭނެއެވެ‪.‬‬ ‫ގތެއް ެ‬ ‫ރަށުންބޭރަށް އެކަންދާނެ ޮ‬


‫ހމައަށް މި އަޑު ގެންގޮސްދިނުމުން ހެޔޮ‬ ‫ރޭޑިއޯ ސްޓޭޝަން ހިންގެވުމަށް އެވަގުތު ތިއްބެވި ވެރިންނާ ަ‬ ‫ނވާކަމުގެހެކިތައް ފެނިގެންދިޔައެވެ‪ .‬އެކިއެކި އަތޮޅުތަކުގައި ސްޓޫޑިއޯތައް ބިނާކުރެވެންފެށިއެވެ‪.‬‬ ‫ނނަވަން ވިސް ަ‬ ‫ބަދަލުތަކެއް ގެ ް‬ ‫އށް‬ ‫ހން‪ ،‬އެތަންތަނަކީ އަމިއްލަ ަ‬ ‫ފރިހަމަވާންފެށިއެވެ‪ .‬އެންމެފަ ު‬ ‫ތތައް ު‬ ‫ނން ރޭޑިއޯ ޕްރޮގްރާމްތައް އުފެއްދޭނެ ވަޞީލަ ް‬ ‫އެތަންތަ ު‬ ‫ނ‬ ‫ބްރޯޑްކާސްޓްކުރެވޭނެ ފެންވަރަށް އިކްވިޕްކުރެވި‪ ،‬މުއައްޒަފުންލެއްވިފައިވާ ބްރޯޑްކާސްޓިންގ ސްޓޭޝަންތަކަކަށް ހެދުނެވެ‪ .‬މިގޮތު ް‬ ‫ރާއްޖޭގެ‬

‫‪7‬‬

‫އަތޮޅެއްގައި‬

‫"މީޑިއާ‬

‫ސެންޓަރ"‬

‫ގެ‬

‫ނަމުގައި‬

‫ސްޓޭޝަނެއް‬

‫‪7‬‬

‫ހުޅުވުނެވެ‪.‬‬

‫މި‬

‫ސްޓޭޝަންތައް‬

‫އ‬ ‫ކ ވަކި ރޭޑިއޯ ސްޓޭޝަންތަކެއްގެ ގޮތުގަ ި‬ ‫ތންތަނަކީ‪ ،‬ވަ ި‬ ‫އ ަ‬ ‫ވއްޖެ ކޮންމެ ހިނދެއްގައި ެ‬ ‫އިކްވިޕްކުރެވިފައިވަނީ‪ ،‬ބޭނުން ެ‬ ‫މަސައްކަތްކުރެވޭ‬

‫ފެންވަރަށެވެ‪.‬‬

‫މުއައްޒަފުން‬

‫ތަފާތު‬

‫ތަމްރީންކުރުމުގެ‬

‫ޕްރޮގްރާމްތައްވެސް‬

‫ހިންގުނެވެ‪.‬‬

‫އ‬ ‫މާލޭގައާ ި‬

‫ސެންޓަރތަކުގައެވެ‪.‬‬ ‫މިކަންކުރެވުނީ ބްރޯޑްކާސްޓިންގ ގެ ރާއްޖޭގެ ދުރު މުސްތަޤްބަލަށްވެސް ވިސްނާފައެވެ‪.‬‬ ‫ށގެންވެސް‪،‬‬ ‫ފ ި‬ ‫ކޮމިޔުނިޓީ ބްރޯޑްކާސްޓިންގ އަށް ރާއްޖެ ތައްޔާރުވެ‪ ،‬އެކަމުގެ ހުއްދަ ލިބޭ ދުވަހުން ެ‬ ‫ކސްޓިންގ ޤާނޫނުގެ ދަށުން‬ ‫ރއިން ބޭނުންވާ ޖަމްއިއްޔާ ޖަމާޢަތްތަކަށް‪ ،‬ކޮމިޔުނިޓީ ބްރޯޑް ާ‬ ‫އެތަންތަނަކީ ރައްޔިތުންގެ ތެ ެ‬ ‫އޮޕަރޭޓްކުރުމުގެ‬

‫އުޞޫލުތަކެއް‬

‫ކަނޑައެޅި‪،‬‬

‫ބޭނުންކުރުމަށް‬

‫ދޫކުރެވޭނެ‬

‫ރޭޑިއޯ‬

‫ސްޓޭޝަންތަކެއްގެ‬

‫ށ‬ ‫ފެންވަރަ ް‬

‫ތަރައްޤީކުރެވިފައިހުރި ތަންތަނެވެ‪.‬‬

‫މިމަސައްކަތް ދިވެހިރާއްޖޭގެ އަޑުންކުރީ‪ ،‬އަތޮޅުތެރެއާ މާލޭގެ ތަފާތު ބްރޯޑްކާސްޓިންގގައި ކުޑަކުރުމަށެވެ‪.‬‬ ‫އަތޮޅުތަކުގައި ދިރިއުޅޭ ދިވެހި ރައްޔިތުންނަކީވެސް ޤައުމުގެ މުހިންމު ބައެއްކަން އަންގައިދީ‪ ،‬ޤައުމުގެ ތަރައްޤީގައި ރައްޔިތުންގެ‬ ‫ޙިއްޞާ އިތުރުކުރުމުގެ މާތްނިޔަތުގައެވެ‪" .‬ދިވެހިރާއްޖޭގެ އަޑު" އެއީ‪ ،‬ހަމަ ދިވެހިރާއްޖޭގެ އަޑު ކަމުގައި ހެދުމަށެވެ‪.‬‬

‫ޑިމޮކްރަސީއާއިގެން ކުރިއަށް‬ ‫ދިވެހިރާއްޖޭގެ‬

‫ޑމޮކްރަޓިކް‬

‫ނިޒާމް‬

‫އެންމެނަށް‬

‫އެއްފަހަރާ‬

‫އޮޅުންފިލުވައިދީ‪،‬‬

‫އެއަށް‬

‫ރައްޔިތުން‬

‫ނބަޔަކު‬ ‫ގޑުމެންގެ ތެރެއިން ގި ަ‬ ‫ބނުން ފުރިހަމަގޮތުގައި ހިފުނުނަމަ‪ ،‬މިއަދު މިނިޒާމާއިދޭތެރޭ އަޅު ަ‬ ‫ހޭލުންތެރިކުރުވުމަށް ރޭޑިއޯގެ ޭ‬ ‫ނވެއެވެ‪ .‬ޤައުމު‪ ،‬ޑިމޮކްރަޓިކް ނިޒާމަކަށް ދަތުރު ކުރަމުން ދިޔައިރު‪ ،‬ރޭޑިއޯވަނީ‪ ،‬ވަރަށްބޮޑަށް‬ ‫ވން އެކަށީގެ ް‬ ‫ދެކޭގޮތް‪ ،‬ތަފާތު ު‬ ‫ބެކްގްރައުންޑަށް ޖެހި‪ ،‬މަންޒަރުން ގެއްލިފައެވެ‪ 1900 .‬ގެ ފަހުކޮޅުންފެށިގެން ‪ 2000‬ގެ އަހަރުތަކުގެ ތެރޭގައި މުޅި‬ ‫ވޒަންގެ އިތުރު ކުރިއެރުންތައް‬ ‫ދުނިޔޭގައިވެސް‪ ،‬ރޭޑިއޯ ފަހަތަށް ޖެހެންފެށިއެވެ‪ .‬ތަފާތު މީޑިއަމްތައް ތަޢާރަފުވުމާއި‪ ،‬ޓެލެ ި‬ ‫ފވާންފެށުމާއެކުގައެވެ‪ .‬ސޯޝަލް މީޑިއާއަށް ޒުވާންޖީލު ޝައުޤުވެރިކުރުވަން ކުރެވުނު ތަފާތު‬ ‫ޓެކްނޮލޮޖީގެ ތެރެއިން ތަޢާރަ ު‬ ‫މަސައްކަތާއެކުގައެވެ‪.‬‬


‫ނއްތާލިއެވެ‪.‬‬ ‫ނ ަ‬ ‫ނއި ފައިނޭންސަރުން ހަނދާ ް‬ ‫މެއިންސްޓްރީމް މީޑިއާގެ މަތިން އޮގަނައިޒޭޝަންތަކުގެ ވެރިން ާ‬ ‫ރޭޑިއޯއަށްވުރެ އެހެން މީޑިއާތައް މުހިންމުކަމަށް ދެކެންފެށިއެވެ‪ .‬ނަމަވެސް‪ ،‬ދުނިޔޭގެ ކުރިއަރާފައިވާ ގިނަ ޤައުމުތަކުން ބުރަ‬ ‫ލކަންހޯދާފައިވާ މީޑިއަމްކަމުގައި‬ ‫ނއްކާވެސް ރޭޑިއޯއަކީ‪ ،‬ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން ގިނަބައެއްގެ ސަމާ ު‬ ‫މަސައްކަތްތަކެއް ކޮށްގެން‪ ،‬އަ ެ‬ ‫ބތަކާހެދިއެވެ‪.‬‬ ‫ހެދިއެވެ‪ .‬އެހެންނަމަވެސް‪ ،‬ރާއްޖޭގައި އެކަން އެގޮތަށް ދިޔައެކޭ ދެންނެވޭކަށް ނެތެވެ‪ .‬ތަފާތު ސަބަ ު‬ ‫ލބިގެން ރާއްޖޭގައި ސިޔާސީ ފިކުރުތައް އުފަންވެ ހިގައިގަތުމާއެކު‪ ،‬ޤައުމު ސިޔާސީ‬ ‫ޤާނޫނުން ބާރު ި‬ ‫ޔއެވެ‪.‬‬ ‫ޕާރޓީތަކަކަށް ބައިބައިވެގެން ދި ަ‬ ‫މަލްޓި ޕާރޓީ ސިސްޓަމްއަކަށް ދިވެހިރާއްޖޭގެ ހިންގުމުގެނިޒާމުބަދަލުވެ‪ ،‬ސިޔާސީ އޮއިވަރު މުޅިރާއްޖޭގެ‬ ‫ނވަންކަމެއް ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ‬ ‫ހުރިހާ ހިސާބަކަށް ފެތުރިއްޖެއެވެ‪ .‬ހަމަ އެއާއެކު‪ ،‬ދުނިޔެވެސް ދުވަހަކުވެސް ނުދެކޭކަހަލަ މި ި‬ ‫ހށިގަޑާއި ޙިއްޞުތަކުގެ މިނިވަންކަމެވެ‪.‬‬ ‫ދިމާލަކުން ފާޅުވާންފަށައިފިއެވެ‪ .‬ދުލާއިގަލަމުގެ މިނިވަންކަމެވެ‪ަ .‬‬ ‫ހ ބާވަތެއްގެ‬ ‫ތބި ހުރި ާ‬ ‫ޑގައި ހިފާއްޓައިގެން ި‬ ‫އ ޒަމާންތަކެއްވަންދެން ސިނކު ީ‬ ‫ދެން ފެނިގެންދިޔައީ‪ ،‬އެތަކެ ް‬ ‫ނވެ‪ .‬މީގެ ސަބަބުން‪ ،‬މިނިވަންކަން މިއަދު މިވަނީ‪ ،‬ޙައްދު ފަހަނަޅައިފައި ކަމަށް ޤަބޫލުކުރާ‬ ‫އުދާސްތައް ބަންޑުންކޮށްލި ތަ ެ‬ ‫ބަޔަކުވެސް އެބަ ތިއްބެވެ‪.‬‬ ‫•‬

‫މީޑިއާގެ މިނިވަންކަން ލިބުން‬ ‫ށ ވުޖޫދަށް‬ ‫ކރެވިފައިހުރި އެތައް ނޫސްތަކަކަ ް‬ ‫ސަރުކާރުގެ ޕޮލިސީއަށް ގެނެވުނު ބަދަލާއެކު‪ ،‬ކުރިން ހުއްދަ ނު ު‬

‫ލބިގެންދިޔައެވެ‪ .‬ރޭޑިއޯ އާއި ޓެލެވިޒަން ބްރޯޑްކާސްޓްކުރުމަށް އިތުރު ފަރާތްތަކަށް ލައިސަންސް ދެވިގެން‬ ‫ނުކުތުމަށް ހުއްދަ ި‬ ‫ދިޔައެވެ‪.‬‬ ‫ގ މީޑިއާ (ދިވެހިރާއްޖޭގެ އަޑާއި ޓެލެވިޒަން‬ ‫ދށުން‪ ،‬ދައުލަތު ެ‬ ‫ޕަބްލިކް ސަރވިސް ބްރޯޑްކާސްޓަރގެ ޤާނޫނުގެ ަ‬ ‫ށށް‬ ‫ރއަކުން ކުންފުންޏެއްގެ ދަ ަ‬ ‫އނެއްކާ ދޭތެ ެ‬ ‫މޯލްޑިވްސް) ރާއްޖޭގެ ޕަބްލިކް ސާރވީސް ބްރޯޑްކާސްޓަރއަކަށް ބަދަލުވިއެވެ‪ަ .‬‬ ‫ވސް ދިޔައެވެ‪ .‬މިއަދު މިވަނީ‪ ،‬ޕަބްލިކް ސާރވީސް ބްރޯޑްކާސްޓަރގެ ޤާނޫނު އުވި‪" ،‬ޕަބްލިކް‬ ‫ރޭޑިއޯއާއި ޓީވީ ބަދަލުވެގެން ެ‬ ‫ނނުގެ ދަށުން ރާއްޖޭގެ ރޭޑިއޯ އާއި ޓެލެވިޒަން ސްޓޭޝަން‬ ‫ސާރވީސް މީޑިއާ" ގެ ނަމުގައި އާޤާނޫނެއް އުފެދި‪ ،‬އެޤާ ޫ‬ ‫ބރު ލިބި އެކަންކަން ކުރަމުން‬ ‫ށފައެވެ‪ .‬މީގެ އިތުރުންވެސް މީޑިއާގެ ތަފާތު ބައިތައް މިޤާނޫންގެ ދަށުން ހިންގުމުގެ ާ‬ ‫ހިންގަންފަ ާ‬ ‫ގން ޕަބްލިކް ސާރވީސް މީޑިއާއިން ހިންގަނީ ހަމައެކަނި‪ ،‬ރޭޑިއޯއާއި ޓެލެވިޒަން‬ ‫ނނުން ބާރުލިބި ެ‬ ‫ގެންދަންފަށާފައެވެ‪ .‬މިހާރުގެ ޤާ ޫ‬ ‫އވެ‪.‬‬ ‫އެއްނޫނެވެ‪ .‬މިހާރު މިވަނީ މީޑިއާގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ ކޮންމެކަމެއް ކުރުމުގެ ބާރު ޤާނޫނުން ހޯދިފަ ެ‬

‫މޑިއާއެއްގެ ގޮތުގައެވެ‪ .‬އޭރުވެސް ރޭޑިއޯއިން‬ ‫ރޭޑިއޯ ދިވެހިރާއްޖޭގައި އުފެދިގެންއައިއިރު‪ ،‬އޮތީ ސަރުކާރުގެ ީ‬ ‫ގައުމަށާއި‬

‫ރައްޔިތުންނަށް‬

‫ތަފާތު‬

‫ދާއިރާތަކުން‬

‫އައީ‬

‫ޚިދުމަތްކުރަމުންނެވެ‪.‬‬

‫ޕަބްލިކް‬

‫ސާރވިސް‬

‫ބްރޯޑްކާސްޓަރެއްގެ‬

‫ހައިސިއްޔަތުންނެވެ‪ .‬މިއަދު ޕީ‪.‬އެސް‪.‬އެމް‪ .‬ވެސް ކުޅެންޖެހެނީ‪ ،‬ހަމަ އެރޯލްއެވެ‪ .‬ރާއްޖެއަށާއި ރާއްޖޭގެ ރައްޔިތުންނަށް‬ ‫ޚިދުމަތްކުރުމެވެ‪.‬‬ ‫ބްރޯޑްކާސްޓް ކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ލިބުމާއެކު‪ ،‬ބްރޯޑްކާސްޓިންގ ރެގިޔުލޭޓްކުރާނެ ޤާނޫނެއް އުފެދި‪ ،‬އޭގެ‬ ‫ދަށުން ބްރޯޑްކާސްޓިންގ ކޮމިޝަނެއް އުފެދުނެވެ‪.‬‬


‫ބައެއް ސިޔާސީ ޕާރޓީތަކުންނާއި‪ ،‬ސިޔާސީ ޕާރޓީތަކަށް ނިސްބަތްވާ މަހުޖަނުންވެސް ރޭޑިއޯއާއި ޓީވީ‬ ‫ހފަންފަށައިފިއެވެ‪ .‬ޕާރޓީގެ ފިކުރު ވިއްކުމަށްޓަކައެވެ‪.‬‬ ‫ނން ި‬ ‫ޗެނެލްތައް ގަނެ‪ ،‬އޭގެ ބޭ ު‬ ‫ރާއްޖޭގެ މީޑިއާ‪ ،‬ޑިމޮކްރަސީގެ މިނިވަންކަމުގެ ތެރެއަށް ގެބިއްޖެއެވެ‪ .‬އެއްވެސް ކޮންޓްރޯލެއް ނެތިއެވެ‪.‬‬ ‫ޓީވީ‬

‫ސްޓޭޝަންތަކާއި‬

‫ރޭޑިއޯ‬

‫ސްޓޭޝަންތައް‬

‫ށއިފިއެވެ‪.‬‬ ‫އުފެދެންފަ ަ‬

‫ހިތާމައަކީ‪ ،‬ފްރިކްއެންސީތައް‬

‫ގަންނަން‬

‫ނ‬ ‫ލބު ު‬ ‫ި‬

‫ބނުކަމެވެ‪ .‬މީޑިއާއަކީ ކޮންއެއްޗެއްކަމާ‪ ،‬މީޑިއާއިން ގައުމަކަށް‬ ‫ލ ު‬ ‫ހން ނު ި‬ ‫ހންގާނެ ކޮލިފައިޑް މީ ު‬ ‫ކަމުގައިވިއަސް‪ ،‬އެޗެނެލްތައް ި‬ ‫ކުރުވިދާނެ‬

‫އަސަރު‪،‬ރަގަޅަށް‬

‫ދަންނަ‬

‫ރބާކާރު‬ ‫ތަޖު ި‬

‫ބްރޯޑްކާސްޓަރުން‬

‫ބނުކަމެވެ‪.‬‬ ‫ނުލި ު‬

‫ބއެއް‬ ‫ަ‬

‫އަމިއްލަ‬

‫އ‬ ‫ސްޓޭޝަންތަ ް‬

‫ހތެރިކަންވެސް ދެމުން ގެންދެވުނެވެ‪.‬‬ ‫އޖޭގެ އަޑުގެ ޓެކްނީޝަނުންގެ އެ ީ‬ ‫ކޮޅަށްޖަހައިދިނުމުގައި‪ ،‬ދިވެހިރާ ް‬ ‫ބްރޯޑްކާސްޓަރުން އުފައްދައިގެން ސްޓޭޝަން ހިގަން އުޅުމަށްވުރެ‪ ،‬މުހިންމުކަން ދެވުނީ ކުރިމަތިވެފައިވާ‬ ‫ސިޔާސީ މައްސަލަތަކަށް އަވަސް ޙައްލެއް ހޯދުމެވެ‪.‬‬ ‫ނއި ރޭޑިއޯ ނުވަތަ ޓީވީގައި ކޮންމެވެސް‬ ‫ނޫސްތަކުގައި އުޅެފައިތިބި މީހު ާ‬ ‫އަދި ޕާރޓީ އެކްޓިވިސްޓުން‪،‬‬

‫މަޤާމެއް ފުރާފައިވާ މީހުންނާ‪،‬‬

‫ބްރޯޑްކާސްޓިންގ ތަޖުރިބާކާރުންނަށް ކުޑަ ހިނދުކޮޅެއްގެ ތެރޭގައި ވެއްޖެއެވެ‪ .‬ދޫހެލޭ‪،‬‬

‫ޓވިސްޓުންގެ ޕްރޮޕަރގެންޑާ މެޝީނަކަށް‪ ،‬ރޭޑިއޯސްޓޭޝަންތަކާއި ޓީވީ ސްޓޭޝަންތައް އިސާހިތު‬ ‫ޖެހިލުންކުޑަ‪ ،‬ކެރޭ‪ ،‬ޕާރޓީ‪-‬އެކް ި‬ ‫ބަދަލުވެއްޖެއެވެ‪.‬‬ ‫ހންވެސް‪ ،‬ޕާރޓީގެ‬ ‫ނ ގެއްލުމާ ފައިދާގެ ކުޑަވެސް މަޢުލޫމާތެއް ނެތް މީ ު‬ ‫މީޑިއާއިން މުޖުތަމަޢުއަށް ދެވޭ ެ‬ ‫ނތިއެވެ‪.‬‬ ‫ބލުމެއް ެ‬ ‫ތމަޢުއަށް ވާނެގޮތަކަށް ެ‬ ‫ރޫޙުގައި ރައްޔިތުންނަށް މެސެޖްތައް ދޭންފެށިއެވެ‪ .‬ޤައުމަށާ މުޖު ަ‬ ‫އށާއި ‪21‬‬ ‫ޑކަށް ‪ 13‬ރޭޑިއޯ ސްޓޭޝަން ަ‬ ‫މޯލްޑިވްސް ބްރޯޑްކާސްޓިންގ ކޮމިޝަނުން މިހާރުވެސް ގާތްގަ ަ‬ ‫ޝންއަށް ލައިސަންސް ދޫކުރައްވާފައިވެއެވެ‪.‬‬ ‫ނުވަތަ ‪ 22‬ޓެލެވިޒަން ސްޓޭ ަ‬

‫ބްރޯޑްކާސްޓިންގ ރެގިޔުލޭޓްކުރުމަށް އުފެދުނު "މިނިވަން މުއައްސަސާ"‪ ،‬ބްރޯޑްކާސްޓިންގ ކޮމިޝަންގެ‬ ‫ނސްޓްރީއާއި ހިސާބުގައެވެ‪.‬‬ ‫ފނޭންސްމި ި‬ ‫މިނިވަންކަން އޮތީ‪ި ،‬‬ ‫މާލީ މިނިވަންކަންނެތް އެއްވެސް މުއައްޞަސާއެއް ޙަޤީޤަތުގައި މިނިވަނެއްނޫނެވެ‪.‬‬


‫ފއެވެ‪ .‬ގިނަ‬ ‫ރޭޑިއޯތަކާ ޓީވީތަކުން ސިޔާސީ ޕްރޮގްރާމްތައް ފުނިފުންޏަށް ބްރޯޑްކާސްޓް ކުރެވެން ފަށައި ި‬ ‫ދުވަސްތަކެއް‬

‫ނުވެ‪،‬‬

‫މުޖުތަމަޢުގެ‬

‫އިޖްތިމާޢީ‬

‫ފޭރާން‬

‫ވީދި‬

‫ކުނޑިކުނޑި‬

‫ވެއްޖެއެވެ‪.‬‬

‫ޤާނޫނުތަކަށާއި‬

‫ށ‬ ‫ދތަކަ ް‬ ‫ޤަވާޢި ު‬

‫އިޙްތިރާމްކުރުމުގެ ބަދަލުގައި‪ ،‬އަލަށް ލިބުނު ސިސްޓަމްގެ ތެރެއިން ފަރުދީ މިނިވަންކަން އިސްކޮށްފިއެވެ‪ .‬ޑިމޮކްރަސީގެ ނަމުގައި‪،‬‬ ‫ށ‬ ‫ދތަކަށް ބޯލެނބުމާއި‪ ،‬ވެރިންނަ ް‬ ‫ކރުން އިޚްތިޔާރުކުރާ މީހުން ގިނަވާންފަށާއިފިއެވެ‪ .‬ޤަވާޢި ު‬ ‫ނންގޮތަކަށް ު‬ ‫ބޭނުންކަމެއް ބޭ ު‬ ‫މށް ދެކެންފަށައިފިއެވެ‪.‬‬ ‫ނ އެއީ‪ ،‬މިނިވަންކަން ގެއްލެނީކަ ަ‬ ‫ހ ް‬ ‫އިޙުތިރާމްކުރުމާ‪ ،‬މައިންބަފައިންނާ‪ ،‬ދޮށީޢުމުގެ މީހުންގެ ބަސްއެ ު‬

‫ނިންމާލުން‪:‬‬ ‫ޤައުމު އާރާސްތުކުރުމުގާ ރޭޑިއޯގެ ބޭނުންހިފުމަށް‪ ،‬އިޚްލާޞްތެރި ކަމާއެކު އެދޭނަމަ‪،‬‬ ‫ރޭޑިއޯއަކީ އަދިވެސް ހަމަ އެންމެ ބާރުގަދަ ވަޞީލަތެވެ‪.‬‬ ‫މ އަދި މުނިފޫހިފިލުވައިދިނުމެވެ‪ .‬ޤައުމަށް‬ ‫ރޭޑިއޯގެ މުޅި މަޤްޞަދަކީ‪ ،‬ކިޔަވައިދިނުމާ‪ ،‬ހޭލުންތެރިކުރު ާ‬ ‫އބައިވަންތަކަމަށާއި‪ ،‬ރައްޔިތުންގެ ދުޅަހެޔޮކަމަށް‪ ،‬އަދި ޤައުމީ‬ ‫ފައިދާކުރާނެ‪ ،‬ރަގަޅު މުޖުތަމަޢުއެއް ބިނާކުރެވޭނީ‪ ،‬ދީނީ އެ ް‬ ‫ސ ހެޔޮގޮތުގައި ހިފައިގެންނެވެ‪.‬‬ ‫ހަމަޖެހުމަށާ ސިޔާސީ ފިކުރުތަކަށް ބެލުމާއެކު‪ ،‬މީޑިއާގެ ބޭނުންވެ ް‬ ‫ރޭޑިއޯއަކީ‪ ،‬މުއާޞަލާތީ ވަޞީލަތް ތަކުގެ ތެރެއިން އަދިވެސް‪ ،‬އެންމެ ގިނަ މީހުން އަޑުއަހާ‪ ،‬އެންމެގިނަ‬ ‫ބަޔަކަށް ފައިދާކޮށްދޭ‪ ،‬އެންމެގިނަބައެއްގެ ލޯބި‪ ،‬ލިބިފައިވާ މީޑިއަމް ކަމުގައި ހަދާކަށް މާއުދަގުލެއް ނުވާނެއެވެ‪ .‬ބޭނުންވަނީ‪،‬‬ ‫އެހުންތެރިންގެ ކުރިމަތީގައި އިތުބާރުހޯދުމެވެ‪ .‬ސްޓޭޝަންގެ ކްރެޑިބިލިޓީ ނަގާނުލުމެވެ‪ .‬އަދި މިކަންކުރާނެ ހިތްވަރެކެވެ‪.‬‬ ‫ޝުކުރިއްޔާ!‬ ‫ރ‬ ‫ބަދުރުންނަޞީ ު‬

‫_________________________‬


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.