ดูแลอย่างไร? เมื่อคนที่คุณรักได้น้ำเกลือ

ดูแลอยางไร ?

เมื่อคนที่คุณรักไดน้ำเกลือ

การใหสารน้ำทางหลอดเลือดดําสวนปลายหรือการใหน้ำเกลือ หมายถึง การใหสารน้ำที่มีสวนผสมของน้ำตาลและหรือเกลือแร โดยการแทงเข็มปราศจากเชื้อเขาหลอดเลือดดําสวนปลาย บริเวณ หลังมือ แขน หรือ ขา (ในเด็กหรือกรณีจําเปน) วัตถุประสงคของการใหสารน้ำทางหลอดเลือดดําสวนปลายหรือการใหน้ำเกลือ

1. เพื่อใหสารน้ำและเกลือแรทดแทนกรณีไมสามารถใหอาหารทางปากได หรือรับประทานอาหารไดนอย ทองเสียหรือมีไขสูง 2. เพื่อใหสารน้ำทดแทนในกรณีที่ผูปวยสูญเสียสมดุลการไหลเวียนของเลือดในรางกาย 3. เพื่อเปนทางสําหรับใหสารอาหาร ยา หรือ ยาเคมีบําบัดทางหลอดเลือดดํา 4. เพื่อเปนทางสําหรับใหเลือดหรือสวนประกอบของเลือด 5. เพื่อเปนชองทางสําหรับใหสารทึบแสงเพื่อการวินิจฉัย ความเสี่ยงหรือภาวะแทรกซอนที่อาจเกิดขึ้น

1. อาการน้ำบวม เนื่องจากมีสารน้ำรั่วซึมออกนอกหลอดเลือดหรือระคายตอเนื้อเยื่อบริเวณรอบๆหลอดเลือด ระดับของความรุนแรงขึ้นอยูกับชนิดของยา 2. อาการอักเสบของหลอดเลือดดํา เนื่องจากสารน้ำมีความเขมขนสูง ยาระคายเคืองตอหลอดเลือด 3. การอุดตันของเข็ม ซึ่งมีผลใหไมสามารถใชเข็มนั้นในการใหสารน้ำหรือยาได อาการผิดปกติที่ควรสังเกต และแจงพยาบาลทันที

1. ปวด บวม แดง รอน บริเวณตําแหนงที่แทงเข็ม 2. มีเลือดออกบริเวณที่ใหสารน้ำ 3. มีเลือดไหลยอนกลับในสายที่ใหสารน้ำ 4. มีการเลื่อนหลุดของเข็มหรือ ขอตอบริเวณที่ใหสารน้ำ 5. สารน้ำ ยา หรือเลือด ที่ไดรับหยุดไหล 6. เมื่อมีเสียงเตือนจากเครื่องควบคุมอัตราการหยดของสารน้ำ

การดูแลแกไขเมื่อเกิดภาวะแทรกซอน

1. พยาบาลจะนําเข็มใหสารน้ำออก 2. เปลี่ยนตําแหนงที่ใหสารน้ำใหม 3. ประคบดวยความเย็นหรือรอนขึ้นกับชนิดของสารน้ำ หรือ ยา 4. แพทยอาจใหยาทาผิวหนังบริเวณที่มีการอักเสบหรือบริเวณที่มีรอยรั่วของยาที่มี การทําลายเนื้อเยื่อ ( โดยปฏิบัติติดตอกัน เพื่อปองกันมิใหยาแพรกระจายทําลายเนื้อเยื่อมากขึ้น ) 5. พยาบาลจะขออนุญาตตรวจเยี่ยม ตําแหนงที่ใสเข็มใหสารน้ำเปนระยะ เพื่อประเมินอาการและใหการดูแล คําแนะนําการปฏิบัติตัว

1. กอนใหสารน้ำยา หรือยาเคมี

บำบัดทางหลอดเลือดดํา ควรทํา กิจวัตรสวนตัวใหเรียบรอย เชน อาบน้ำ เขาหองน้ำ เปนตน

2. กรณีที่ใหสารน้ำ ยา หรือ ยาเคมีบําบัด ติดตอกันเปน

ระยะเวลานาน พยาบาลจะใชเครื่องควบคุมอัตราการหยด สารน้ำ โดยนําสายชุดใหสารน้ำเขาเครื่องควบคุมอัตราการ หยดสารน้ำ ซึ่งอาจทําใหทานไมสะดวกในการทํากิจกรรม หรือ กิจวัตรประจําวันระหวางที่ใหสารน้ำ ยา หรือ ยาเคมี บําบัด หากทานตองการทํากิจกรรม หรือ กิจวัตรประจําวัน เชน เขาหองน้ำ ควรแจงเจาหนาที่พยาบาล เพื่อชวยเหลือในการเคลื่อนยายเครื่อง ควบคุ ม อั ต ราการหยดสารน้ ำ และ ไมควรถอดปลั๊กสายไฟจากตัวเครื่อง เอง เพราะทําใหเกิดอุบัติเหตุได

4. ขณะที่ไดรับสารน้ำ ยา หรือยาเคมีบำบัดทางหลอด

เลือดดำควรสังเกตอัตราการหยดของสารน้ำหรือยา ถาพบวาสารน้ำไมหยด หรือหยดชา หรือเร็วเกินไป

กรุณาแจงพยาบาลทันที หามปรับอัตราการหยด ของสารน้ำเองโดยเด็ดขาด

7.

5. ดูแลขวดสารน้ำ ใหสูงจากตัวไมนอยกวา

3 ฟุต

ในกรณีที่เกิดอาการบวมหรือปวดบริเวณที่แทงเข็มแสดงวา มีการรั่วซึมของสารน้ำยา หรือยาเคมีบําบัดออกนอกหลอดเลือด ควรแจงพยาบาลทันที ไมควรทนปวด เนื่องจากยา หรือยาเคมีบําบัด อาจจะเปนเหตุใหเนื้อเยื่อบริเวณที่ยารั่วซึม ถูกทําลาย เกิดการอักเสบรุนแรง และเกิดการตายของเนือ้ เยือ่ ได กรณีที่ยาเคมีบําบัดรั่วซึมออกนอกหลอดเลือด กอนที่จะนําเข็ม ใหยาออกพยาบาลจะดูดยาที่รั่วซึมบริเวณเนื้อเยื่อออกให มากที่สุดเพื่อลดการทําลายเนื้อเยื่อ

8. สารน้ำในขวดใกลหมด รบกวนแจงพยาบาลทันที

3. หากมีเสียงสัญญาณเตือนจากเครื่องควบคุม อัตราการหยดสารน้ำ รบกวนแจงพยาบาลทันที เพื่อให พยาบาล ตรวจสอบหาสาเหตุของการ เกิดสัญญาณเตือนและทําการแกไขใหถูกตอง

หามกดหยุด หรือปรับเครื่องเองโดยเด็ดขาด

6. ถาสายใหสารน้ำหลุดจากขวดหรือ

ขอตอเข็มกรุณาแจงพยาบาลทันที หามตอ เขาไปเหมือนเดิม เพราะ มีการปนเปอนเชื้อโรค เกิดขึน้ แลว อาจจะทําให

เกิดการติดเชื้อทาง

กระแสเลือดได

9. กรณีที่ผูปวยไดรับยาเคมีบําบัด ผูปวยควร

ใหความรวมมือในการดูแลบริเวณที่ใหสารน้ำ ระมัดระวังการรั่วของสารน้ำ หรือยาเคมีบําบัด ออกนอกหลอดเลือดดํา ปฏิบัติตามคําแนะนํา ของพยาบาลอยางเครงครัด ไมควรลุกเดินไปมา ขณะใหยาเคมีบำบัดโดยไมจำเปน

การปฏิบัติตัวหลังถอดเข็ม เมื่อมีการถอดเข็มออก พยาบาลจะใชสําลีแหงกดไวจนเลือดหยุดไหล หลังจากนั้นจะเปลี่ยนเปน พลาสเตอรปดรอยเข็มไวระหวางนี้ไมควรใหบริเวณรอยเข็มเปยกน้ำ ควรทิ้งระยะเวลาประมาณ 30 นาที หรือจนกวารอยเข็มจะปด หลังจากนั้น แกะพลาสเตอรออก สังเกตวามีอาการ ปวด บวม แดง รอน หรือมีสารคัดหลั่งหรือไม ถามีกรุณาแจงพยาบาลทันที