Υπεύθυνοι προγράμματος : Αντωνακοπούλου Στυλιανή (κλασικό τμήμα) Φανουργιάκη Άννα (ολοήμερο τμήμα)
Ονόματα μαθητών Κλασικό τμήμα
Ολοήμερο τμήμα Ανδρουλιδάκη
Σαββίνα
Αχμάντ
Ελπίδα
Ακουμιανάκη
Μαρία
Αναγνωστάκη
Θεοφανεία
Γιαννακόπουλος Γιώργος
Βουρβαχάκη
Ροδάνθη
Γιάχο
Σαμπιάνο
Δούκα
Μαρία Ναταλί
Δημητράκη
Μαριλένα
Καλαϊτζάκη Λίτινας Λίτινας Μπιρλιράκης
Αναστασία Ματθαίος Τίτος Φρειδερίκος
Θυμιανός
Κωνσταντίνος
Μούκε
Γκαμπριέλα
Κουνδουράκης
Ηλίας
Παυλάκη Παυλιδάκης Ρισβάνι Σαμπάνι Σαμψών
Ζωή Παντελής Νταϊάνα Μελίνα Αθηνά
Μούτσα
Λούης
Μουφτάρη
Ορέστης
Σπανδάγος
Φίλιππος
Σπανουδάκης
Χαράλαμπος
Τσαλπαρά
Ελπίδα
Φιλάι
Ματίνα
Α ΄ Φάση
Να ευαισθητοποιηθούν και να συνειδητοποιήσουν τα νήπια ότι η στοματική υγιεινή πρέπει να ξεκινά από την προσχολική ηλικία και, σε συνδυασμό με υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή και τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο, τα βοηθάει να έχουν υγιή και γερά δόντια.
Στοματική κοιλότητα (τι χρησιμεύει, από τι αποτελείται, πότε ανατέλλουν τα δόντια, ποίες είναι οι κυριότερες αρρώστιες του στόματος). Οδοντίατρος – οδοντιατρικά εργαλεία. Προϊόντα στοματικής υγιεινής Βλαβερές και ωφέλιμες τροφές για τα δόντια.
♦ Να γνωρίσουν τα νήπια τη στοματική κοιλότητα και τη σημασία της. ♦ Να αποκτήσουν βασικές γνώσεις για τα δόντια, την εξέλιξη τους από τη βρεφική ηλικία και τη χρησιμότητά τους. ♦ Να γνωρίσουν το προϊόντα στοματικής υγιεινής. Να συνειδητοποιήσουν ότι η στοματική υγιεινή συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας δοντιών και ούλων για πολλά χρόνια. ♦ Να εξοικειωθούν με τον οδοντίατρο και να απαλλαγούν από τυχόν φόβους. ♦ Να υιοθετήσουν θετική στάση απέναντι στην υγιεινή διατροφή που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση της στοματικής υγιεινής.
♦ Να αναπτύξουν αυτοεκτίμηση, υπευθυνότητα, σεβασμό και αίσθημα συνεργασίας με άλλα παιδιά. ♦ Να ασκηθούν στην ενεργητική ακρόαση και συζήτηση. ♦ Να καταλήγουν σε συμπεράσματα και να τα αξιολογούν.
■ Δημιουργούμε καταστάσεις προβληματισμού: Τι πρέπει να κάνουμε για να έχουμε γερά δόντια και καταγράφουμε τις απαντήσεις τους. Τι τρόφιμα πρέπει να τρώμε και τι να αποφεύγουμε για να έχουμε γερά δόντια. ■ Βελτίωση και εμπλουτισμός προφορικού λόγου με: Λεξοκαταιγίδα. Καινούριες λέξεις π.χ. τραπεζίτες, κοπτήρες. Ποιήματα π.χ. «Με όλα μου τα δόντια». Εκφράσεις που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα π.χ. «Ήλιος με δόντια». Αινίγματα π.χ. «Γύρω γύρω φράχτης και στη μέση κόκορας λαλεί» Τι είναι; Αντίθετες λέξεις π.χ. γερά δόντια –χαλασμένα δόντια. Σύνθετες λέξεις π.χ. Πονόδοντος. Δραστηριότητες για την απόκτηση φωνολογικής επίγνωσης.
Ανάγνωση ■ Ανάγνωση βιβλίων : «Ο Σοκολάκης και η Ζαχαρούλα», « Δόνα Τερηδόνα», «Οδοντογιατρός Ιππόλυτος Ιπποπόταμος», «Η ιστορία του δοντιού Πίκι Πίκι», «Η νεραϊδοντούλα», «Ο Κρεστός», «ο Τέρης και η …Μυστήρια», «Δε φοβάμαι τον οδοντογιατρό» βλ. Παράρτημα 2. ■ Οργάνωση γωνιάς με τα παραπάνω βιβλία και ανάλογο υλικό. ■ Λειτουργία δανειστικής βιβλιοθήκης με τα σχετικά βιβλία. ■ Το λεξικό του οδοντίατρου.
Γραφή ■ Αντιγραφή λέξεων. ■Δημιουργία πρόσκλησης για την οδοντίατρο. ■Καταγραφή ερωτήσεων για την οδοντίατρο, πιθανών απαντήσεων από τα παιδιά και τελικών απαντήσεων από την οδοντίατρο. ■ Φύλλα εργασίας.
■Παρατήρηση ,περιγραφή, σύγκριση δοντιών. ■Αντιστοιχίσεις οδοντόκρεμα-οδοντόβουρτσα. ■Ομαδοποιήσεις τροφών σε βλαβερές και μη βλαβερές. ■Αρίθμηση δοντιών. ■Διαδρομές. ■Εμπλουτισμός με λέξεις που συνδέονται με μαθηματικά. ■Παιγνίδι με ζάρι, εικόνες οδοντόβουρτσας, δοντιών, γλυκών. ■ Μηνιαίο ημερολόγιο «σήμερα βούρτσισα τα δόντια μου;». ■ Φύλλα εργασίας.
Εικαστικά ■Ζωγραφίζουν χαρούμενα και λυπημένα δόντια και οδοντόβουρτσες, μικρόβια κ.τ.λ. ■ Ζωγραφική με οδοντόβουρτσα. ■ Ζωγραφική βιβλίων. ■ Πλάσιμο δοντιών με πλαστελίνη, πηλό. ■Κατασκευή αυτοσχέδιας κούκλας Ζαχαρούλας, Σοκολάκη κ.τ.λ. από τα παιδιά για να παίξουν κουκλοθέατρο ■Αυτοσχέδια κατασκευή της στοματικής κοιλότητας. ■ Κατασκευή αφίσας. ■Κατασκευή πυραμίδας με εικόνες από διαφημιστικά φυλλάδια super market. ■ Κουτί για τα νεογιλά δόντια που πέφτουν.
Δραματική τέχνη ■ Δραματοποίηση παραμυθιών. ■ Κουκλοθέατρο « ο Σοκολάκης και η Ζαχαρούλα ». ■ Παιγνίδι ρόλων « ο οδοντίατρος ». Φυσική Αγωγή Παιγνίδι με τη τερηδόνα που τρέχει και απειλεί τα δοντάκια. Μουσική αγωγή ■ Τραγούδι «Τα δόντια σας».
Ανθρωπογενές περιβάλλον ■ Γνωριμία με έθιμα του τόπου μας που σχετίζονται με την πτώση των νεογιλών δοντιών. ■ Γνωριμία με τα προϊόντα στοματικής υγιεινής, τη χρήση τους και βασικές υγιεινές συνήθειες. ■ Συζήτηση για σωστή και ισορροπημένη διατροφή, πίνακες αναφοράς με τροφές, αφίσα με μεσογειακή πυραμίδα. Καθιέρωση καθημερινής φρουτοσαλάτας στο νηπιαγωγείο μας. ■ Επίσκεψη οδοντίατρου στο νηπιαγωγείο μας. ■ Ενημέρωση γονιών με σχετικό φυλλάδιο. ■ Εξέλιξη δοντιών από τη βρεφική ηλικία.
Φυσικό Περιβάλλον ■ Παρατήρηση με καθρεφτάκι της στοματικής κοιλότητας, εικόνες στόματος, δοντιών, τομής δοντιών. ■Συζήτηση για τερηδόνα , ουλίτιδα και πως σχηματίζονται. ■ Πείραμα με άσπρα αβγά μέσα σε νερό και κόκα κόλα ■Συζήτηση για το τι κάνουμε με το στόμα.
■ Αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο για το θέμα μας και φωτοτύπηση σχετικών εικόνων. ■ Παρακολούθηση video της εκπαιδευτικής τηλέορασης για την τερηδόνα.
Η γωνιά στοματικής υγιεινής
Μερικά βιβλία που διαβάσαμε για τη διατροφή
Ιστόγραμμα καταιγισμού ιδεών
Τα παιδιά ασχολούνται με τη γωνιά Στοματικής υγιεινής
Ιστόγραμμα τερηδόνας
Ζωγραφίσαμε χαρούμενα και λυπημένα δοντάκια
Ζωγραφίσαμε εκφράσεις της καθημερινότητας.
Αυτοσχέδια κατασκευή στοματικής κοιλότητας
Ο Σοκολάκης και η Ζαχαρούλα
Τα παιδιά ζωγραφίζουν και ονομάζουν το έργο τους « τα μικρόβια κάνουν πάρτυ στο στόμα του Λουκά»
Ζωγραφική ύστερα από την ανάγνωση του βιβλίου: «Φράουλες ,βατόμουρα και τρεις σταγόνες μέλι»
Κουκλοθέατρο: «ο Σοκολάκης και η Ζαχαρούλα»
Παιγνίδι με ζάρι, δόντια και οδοντόβουρτσες
Παρακολούθηση βίντεο για την τερηδόνα
Ποίημα για τα δόντια
Ταξινόμηση τροφών σε υγιεινές και ανθυγιεινές
Η πυραμίδα μεσογειακής διατροφής με την οποία στολίσαμε την τραπεζαρία μας
Τρώμε φρουτοσαλάτα καθημερινά
Τα κουτάκια που ετοιμάσαμε για τους νεογιλούς που πέφτουν
Πρόσκληση στην οδοντίατρο
Ερωτήσεις για την οδοντίατρο
Τα εργαλεία της οδοντιάτρου
Καταγραφή ερωτήσεων-απαντήσεων προς την οδοντογιατρό
Η επίσκεψη της οδοντιάτρου
Ενημερωτικό σημείωμα προς τους γονείς
Τα δώρα της οδοντιάτρου για τα παιδιά
Αφίσα που έφτιαξαν τα παιδιά
Κολάζ ως ευχαριστήριο δώρο για την οδοντίατρο
Στο τέλος του προγράμματος τα παιδιά πήραν τα δωράκια τους μαζί με το μηνιαίο ημερολόγιο για να βουρτσίζουν τα δοντάκια τους καθημερινά
Δ΄ Φάση
Αξιολόγηση του προγράμματος Το
πρόγραμμα στοματικής υγιεινής πραγματοποιήθηκε βάση των προτάσεων, αποριών και γενικότερα αναγκών που προέκυπταν, κάθε στιγμή, και από τα παιδιά. Έμαθαν να συνεργάζονται, να αναπτύσσουν πρωτοβουλίες, να οργανώνουν και να σχεδιάζουν δραστηριότητες, ενισχύουν την αυτοεκτίμησή τους. Έμαθαν να συζητούν, να σέβονται τον συνομιλητής τους και να περιμένουν τη σειρά τους για να μιλήσουν. Προσκόμισαν πολλές εμπειρίες και γνώσεις από το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Γνώρισαν και εξοικειώθηκαν με τον οδοντίατρο. Έμαθαν να αναζητούν, να συλλέγουν και να αξιοποιούν πληροφορίες από διάφορες πηγές και μέσα. Τα παιδιά εκφράστηκαν ελεύθερα και δημιουργικά μέσα από τις εικαστικές τέχνες, τη δραματοποίηση, το κουκλοθέατρο, το θεατρικό παιχνίδι, τη μουσική και το παιχνίδι. Η εμπλοκή των γονιών και η συνεργασία τους ήταν πολύ σημαντική και καταλυτική καθώς βοήθησαν στην συγκέντρωση υλικού για τη δημιουργία της γωνιάς μας.
Δυσκολίες υλοποίησης και προτάσεις για τη βελτίωση του προγράμματος Παρά το γεγονός ότι είχαμε 2 πολύ καλές ομάδες παιδιών, εν τούτοις δεν
καταφέραμε να υλοποιήσουμε όλες τις σχεδιασμένες δραστηριότητες και να ολοκληρώσουμε όπως προγραμματίσαμε το θέμα. Λόγω της πρακτικής των φοιτητών μας, ο χρόνος υλοποίησης περιορίζονταν σημαντικά και η ροή του θέματος ήταν διακεκομμένη. Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν τηρήθηκε το χρονοδιάγραμμα του προγράμματος και η ολοκλήρωση δεν ήταν ικανοποιητική. Προτάσεις υπάρχουν πολλές για τη βελτίωση του προγράμματος, διότι μετά το τέλος του μας κατέκλισαν νέες ιδέες. Θα μπορούσαμε να οργανώσουμε περισσότερες εκπαιδευτικές εξόδους (π.χ σε ένα οδοντιατρείο, ζαχαροπλαστείο), ένα open class (παρουσίαση του θέματος στους γονείς και ευρύτερα στην κοινωνία), με δραστηριότητες επιλεγμένες από τα παιδιά και να εμπλουτίσουμε, τροποποιήσουμε τις υπάρχουσες δραστηριότητες.
Χαρούμενο δοντάκι
Λυπημένο δοντάκι
Καθημερινές εκφράσεις – παροιμίες για τα δόντια Ήλιος με δόντια
Γλίτωσε από του Χάρου τα δόντια
Πονάει το δοντάκι Πονάει το δοντάκι μου μου
Εικόνες και εποπτικό υλικό που χρησιμοποιήθηκαν
Ιστορία της Κολγκέιτ
Σημειώνουμε ότι χρησιμοποιήθηκε και εποπτικό υλικό από το «βαλιτσάκι» στοματικής υγιεινής που μας παραχώρησε η υπεύθυνη προγραμμάτων της Π.Ε Ρεθύμνου
Μηνιαίο Ημερολόγιο βουρτσίσματος δοντιών
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2
Βιβλιογραφία
1. Άννα Ράσελμαν, «Ο Σοκολάκης και η Ζαχαρούλα Τρυποδόντη», εκδ. Άμμος, Αθήνα, 1995. 2. Ευγένιος Τριβιζάς, «Η Δόνα Τερηδόνα και το μυστικό της γαμήλιας τούρτας», εκδ. Καλέντης, Αθήνα, 2011. 3. Σοφία Ζαραμπούκα, «Οδοντογιατρός Ιππόλυτος Ιπποπόταμος», εκδ. Πατάκη. 4. «Η ιστορία του δοντιού Πίκι Πίκι» 5. Barbel Spathelf-Susanne Szesny, «Η νεραϊδοντούλα και τα δόντια μου», εκδ. Modern Times.. 6. «Ο Κρεστός», εκδ. crest. 7. «Ο Τέρης και η …Μυστήρια», εκδ. crest. 8. Κατερίνα Γιαννίκου, «Δε φοβάμαι τον οδοντογιατρό», εκδ. Μοντέρνοι Καιροί, 1997. 9. Ιωάννα Κυρίτση-Τζιώτη, «Το πεισματάρικο δοντάκι της Ρίτας», Εκδόσεις Μικρή Μίλητος, Αθήνα, 2004. 10. Ελένη Χαρατσή - Γιωτάκη, «Το φαγητό δεν είναι μόνο για να χορταίνουμε», εκδ. ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, 2009.
11. Λιάνα Δενεζάκη- Έρρικα Παπαβενετίου, «Φράουλες, βατόμουρα και 3 σταγόνες μέλι», εκδ. Λιβάνη, 2008. 12. Claire Lewellyn, «Τρώω σωστά;» εκδ. Modern Times 13. Albert Barille, «Εξευρευνόντας το ανθρώπινο σώμα : το στόμα και τα δόντια», εκδ. DeAgostini. 14. Γιώργος Σακελλαρίδης, «Ο πρίγκιπας Λεμόνης και η όμορφη Κρεμμύδω», εκδ. Ελληνικά Γράμματα. 15. Μario Gomboli, «Σωστή διατροφή και υγεία», εκδ. Φλούδας. 16. Ζωή Θ. Σπυροπούλου, «Οδηγός υγιεινής διατροφής», εκδ. Ελληνικά Γράμματα. 17. Μασσαβέτας Γιώργης, «Η γιορτή των οσπρίων», εκδ. Ελληνικά Γράμματα, 1996.
Διαδίκτυο 1. http://www.edutv.gr/index.php? option=com_content&task=view&id=248&Itemid=85 2. http://www.colgate.com/BrightSmilesBrightFutures/v3/ US/EN/activities/Dr-Rabbit-Wants-to-SayStorybook.pdf 3. http://dreamskindergarten.blogspot.com 4. http://www.kindykids.gr/