„EKONOMIA SPOŁECZNA – ZA CZY PRZECIW?”
LUBLIN, 28 listopada 2012
Wielkopolskie doświadczenia w zakresie gospodarki społecznej. Wymiar lokalny i międzynarodowy. Barbara Sadowska, Fundacja Barka
DOŚWIADCZENIA FUNDACJI BARKA 1989- 2004
• Od 1989 r. – powstają wspólnoty farmy samofinansujące się (quasi spółdzielnie); • Od 1998 – Szkoła Barki dla bezrobotnych ( prototyp CIS); inspiracja dla Ustawy o zatrudnieniu socjalnym; • Programy tworzenia miejsc pracy w ramach działalności gospodarczej (farma ekologiczna na bazie byłego PGR; pierwszy kredyt z banku spółdzielczego w 1991r.); inspiracja dla Ustawy o spółdzielniach socjalnych ( doświadczenia włoskie i własne): produkcja żywności ekologicznej; • Programy dostępnego budownictwa – remonty zdegradowanych budynków z przeznaczeniem dla osób bezdomnych; wybudowanie 32 mieszkań socjalnych w Poznaniu na Darzyborze; dokończenie budowy 2ch bloków mieszkalnych w Chudopczycach;
GOSPODARSTWO EKOLOGICZNE W CHUDOPCZYCACH •
• •
• • •
Gospodarstwo ekologiczne w Chudobczycach jest przedsiębiorstwem społecznym Fundacji Barka od 2000 roku. Gospodarstwo składa się z 460 ha łąk, pól, lasów; Uprawy: zboża (żyto, jęczmień, owies, lnianka) oraz uprawiamy warzywa i owoce (stare odmiany polskich jabłoni). Hodowle: zarodowe stado owiec rasy francuskiej (BMC) - 300 sztuk, stado kóz rasy alpina oraz biała uszlachetniona - 150 sztuk, stado świń (w tym rasa złotnicka pstra) - 150 sztuk, stado kur (rasy astra) 100 sztuk, stado królików - 50 sztuk. Mała przetwórnia mleka koziego ( sery) oraz oleju rzepakowego. Gospodarstwo od 2003 roku posiada certyfikat ekologiczny - Agro BIO Test (numer certifikatu: PL-EKO-07-02020). Zatrudnia 7 osób, w sezonie 15’
OSIEDLE DARZYBÓR
OSIEDLE DARZYBÓR
DOŚWIADCZENIA FUNDACJI BARKA 2005- 2012 • Ogólnopolski Fundusz Wsparcia Spółdzielni Socjalnych ( 15 dotacji na utworzenie spółdzielni socjalnych); • Equal ( Centrum Ekonomii Solidarnej, 6 partnerstw lokalnych, 20 spółdzielni socjalnych, kilkanaście stowarzyszeń lokalnych) • Zachodniopomorskie; Partnerstwa Lok. 9 spół. socjalnych • OWES (obecnie prowadzony po raz trzeci) • Międzynarodowe działania na rzecz migrantów ( W. Brytania, Irlandia, Holandia, Niemcy) • Wielkopolskie Centrum Ekonomii Solidarności • Projekt systemowy ZSWES ( partnerstwa na rzecz przedsiębiorczości społecznej i PS – 50 środowisk); (mapa działań poniżej):
POROZUMIENIE WIELKOPOLSKIE
Porozumienie Wielkopolskie podpisał Marszałek Województwa Wielkopolskiego, prezydent Miasta Poznania, Instytut Pro Publico Bono, Fundacja Barka. Porozumienie zakłada powołanie instytucji koordynującej w ramach Partnerstwa Publiczno- Społecznego działaniami w obszarze gospodarki społecznej w Wielkopolsce.
BUDOWA NOWYCH BUDYNKÓW Z PRZEZNACZENIEM NA WCES (ŚRODKI WRPO/ VELUX)
GOSPODARKA USPOŁECZNIONA
WCES są niezwykle ważną instytucją w przygotowaniu regionów, powiatów, gmin, instytucji pomocy społecznej i rynku pracy, organizacji obywatelskich, przedstawicieli sektora biznesu do kształtowania gospodarki bardziej uspołecznionej.
TRADYCYJNE PODEJŚCIE Brak relacji ( wymiana poglądów, doświadczeń, informacji) pomiędzy beneficjentami systemu gospodarczego i osobami/środowiskami wykluczonymi nie pozwala na włączenie „outsiderów” w system relacji społeczno-ekonomicznych w środowisku lokalnym. W praktyce polityka gospodarcza i polityka społeczna prowadzone są odrębnie, co rodzi określone konsekwencje.
POLITYKA SPOŁECZNA JAKO ELEMENT POLITYKI GOSPODARCZEJ
Poprawa szans osób będących dotychczas poza systemem społeczno-gospodarczym długofalowo prowadzi do poprawy kondycji konkretnych środowisk i całej gospodarki oraz do zmniejszenia obciążenia społeczności lokalnej jako takiej.
POLITYKA SPOŁECZNA A STRATEGIA ROZWOJU REGIONALNEGO • Kształtowanie ładu społeczno-gospodarczego integrującego politykę gospodarczą z polityką społeczną, kulturą, edukacją, rolnictwem, ekologia, polityka budżetową, itp. polityka społeczna powinna być elementem strategii rozwoju regionalnego; • W Strategię Polityki Społecznej dla Wielkopolski wpisane działania na rzecz rozwoju gospodarki społecznej, w tym powołanie Wielkopolskiego Centrum Ekonomii Solidarności ( instytucja ma być powołana w partnerstwie) • organizowanie corocznie targów przedsiębiorczości
METODA BUDOWANIA PARTNERSTW LOKALNYCH NA RZECZ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI SPOŁECZNEJ •
Długofalowe oddziaływania na określonym obszarze geograficznym (dzielnica/gmina/powiat); rewitalizacja
• Uczestnicy: wójt/ burmistrz, ops, pup, organizacje obywatelskie, spółdzielnie mieszkaniowe, przedstawiciele parafii, firm lokalnych itp. • Ok. 10 spotkań edukacyjno-formacyjno- warsztatowych, wizyty studyjne krajowe i zagraniczne, staże w przedsiębiorstwach społecznych; • Porozumienie o współpracy, strategia działania w obszarze GS; wspólne powoływanie PS
Kształtowanie instytucji umożliwiających włączenie w przestrzeń gospodarczą na poziomie dzielnicy/gminy/powiatu JST CIS – Centrum Integracji Społecznej ---------------------------KIS - Klub Integracji Społecznej Osoby Osobydługotrwale długotrwale bezrobotne bezrobotne kierowane kierowaneprzez przez OPS; OPS; 15
PrzedsiębiorstPrzedsiębiorstwa wakomercyjne komercyjne
OWES WCES
Budownictwo dostępne
Przedsiębiorstwa Społeczne, spółdzielnie socjalne
--Osoby, Osoby,które którechcą chcązałożyć założyćPES PES --Gminy, Gminy,które którechcą chcąanimować animowaćPES PES --Organizacje Organizacjeobywatelskie/powołanie obywatelskie/powołaniePES PES --Firmy Firmybiznesowe/podzlecenia biznesowe/podzleceniaPES/zatrudnienie PES/zatrudnienie wspierane wspierane
SIECI I PARTNERSTWA PARTNERSTWA LOKALNE Publiczne Ośrodki Pomocy Społecznej (MOPS, MOPR)
Centrum i Klub Integracji Społecznej
Powiatowe Urzędy Pracy
Organizacje obywatelskie
Firmy komercyjne
OWES/ WCES
Instytucje szkoleniowe
Rady mieszkańców osiedli
Przedsiębiorstwa społeczne Spółdzielnie socjalne Spółdzielnie mieszkaniowe EDUKACJA LIDERÓW EKONOMII SOLIDARNEJ 16
Parafie
Wybrane przykłady zintegrowanych działań w partnerstwach lokalnych na rzecz przedsiębiorczości społecznej w Wielkopolsce, innych rejonach Polski i w Afryce
PARTNERSTWO W GMINIE KWILCZ • Spółka pożytku publicznego pn. Diakonijna Spółka Zatrudnienia z.o.o. powstała w 2009 r. •
Udziałowcy: gmina Kwilcz, dwie organizacje obywatelskie, (Stowarzyszenie dla Ludzi i Środowiska, Fundacja Barka), Kościół protestancki.
• Spółka nie dzieli zysku; • Cel: utworzenie 30 miejsc pracy dla osób bezrobotnych, bezdomnych. niepełnosprawnych w gminie Kwilcz. • Zlecenia pochodzą od Volksvagen Poznań ( szycie odzieży roboczej, czyszczenie pojemników stalowych itp.
DSZ Diakonijna Spółka Zatrudnienia jest diakonijnym przedsiębiorstwem użyteczności publicznej. Jej zadaniem jest kształcenie i przygotowywanie osób dotkniętych problemami społecznymi do życia zawodowego w ścisłym powiązaniu z rynkiem pracy.
KAPITAŁ ZAKŁADOWY Kapitał zakładowy spółki wynosi – 834 tys. zł i został w całości wniesiony Środki na pokrycie kapitału założycielskiego Fundacji Barka, Stowarzyszenia Dla Ludzi i Środowiska oraz Parafii EwangelickoAugsburskiej w całości pochodzą od darczyńcy Stiftung Wohnen und Beraten z siedzibą w Brunszwiku
WARSZTAT OBRÓBKI METALU – naprawa, przebudowa, rekonstrukcja specjalistycznych pojemników dla koncernu samochodowego Volkswagen – Produkcja ergonomicznych stołów montażowych – dla partnera niemieckiego stoły elektrohydrauliczne, ruchome z regulowaną wysokością, na potrzeby osób niepełnosprawnych
WARSZTAT KRAWIECKI • Odzież robocza dla koncernu Volkswagen • kurtki dla Diakonische Betriebe Kästorf • Odzież robocza dla Hero Collection (odbiorca angielski) • Usługi dla klientów indywidualnych
PARTNERSTWA LOKALNE A PES • Partnerstwo Lwówek - funkcjonują 3 spółdzielnie socjalne; zlecenia usług opiekuńczych od GOPS; produkcja żywności ekologicznej; standardy wychodzenia z bezdomności we współpracy urzędu gminy OPS, Wspólnot Barki • Partnerstwo Odolanów- powstał CIS oraz spółdzielnia socjalna „Kwant”; utworzone zostały warunki rozwoju i pracy dla grupy ok. 70 osób bezrobotnych;
CES POWIATU CZARNKOWSKO-TRZCIANECKIEGO • CES Powiatu Czarnkowsko-Trzcianeckiego skonstruowany w partnerstwie 4ch. organizacji obywatelskich oraz gminy Czarnków, miasta Czarnków, GOPS, MOPS, Starosty Powiatu CzarnkowskoTrzcianeckiego, PUP, Czarnkowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej oraz powiatowego forum gospodarczego; • CIS dla 25 osób długotrwale bezrobotnych • Spółdzielnia Socjalna „Słoneczko”, Jodełka, • Partnerstwa lokalne i PS w innych gminach Powiatu
ANIMACJA PS W INNYCH REGIONACH • Powołanie Partnerstwa Ziemi Częstochowskiej; współpraca w tworzeniu lokalnego rynku usług i zleceń umożliwiającego włączenie społecznozawodowe; • Stosowanie klauzuli społecznej w zamówieniach publicznych • Powołanie CIS, 4 spółdzielni socjalnych, uruchomienie działań ekonomicznych prowadzonych przez stowarzyszenia i fundacje; • Podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy CIS, ZGM i OPS w zakresie aktywizacji dłużników
OSIĄGNIĘCIA W CZĘSTOCHOWIE • 110 osób zadłużonych uczestniczy w warsztatach i usługach świadczonych przez CIS na zlecenie ZGM; • W ramach świadczenia integracyjnego i premii motywacyjnej spłacają zadłużenie do ZGM ( od stycznia do chwili obecnej spłacili ponad 80 tys. zł) • Regularne spłacanie zadłużenia skutkuje umorzeniem odsetek
WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE OSIĄGNIĘCIA
• Współpraca z Urzędem Marszałkowskim w zakresie rozwoju przedsiębiorczości społecznej w lubuskim; • Zbudowanie Partnerstwa Ziemi Dobiegniewskiej; • Powołanie CIS w Dobiegniewie jako zakładu budżetowego UM • Stworzenie lokalnego rynku zleceń dla CIS • Trwałe oparcie w partnerstwie
DOBIEGNIEW • 25 osób uczestniczy w warsztatach CIS; • CIS jest przedsiębiorstwem samofinansującym się; daje możliwość odbudowy życia poprzez pracę; • CIS wykonuje usługi na rzecz Urzędu Gminy, wydziału komunalnego oraz MOPS tj. prace gospodarcze wokół OSIR, prace pielęgnacji zieleni, remontowo-budowlane, usługi opiekuńcze; • Uczestnicy CIS odbywają staże i praktyki w firmach prywatnych, przygotowują się do założenia spółdzielni socjalnej
WSPÓŁPRACA Z AFRYKĄ Projekty pilotażowe w Kenii i Etiopii
WSPÓŁPRACA BARKI Z AFRYKĄ • Współpraca podjęta została w lutym 2011 r. przez wspólnoty afrykańskie powołane i zarejestrowane w UK, które zainicjowali kilkanaście wizyt studyjnych do Sieci Barki w Polsce; w ich odczuciu historia Polski, w tym odzyskanie wolności, oraz doświadczenia „Barki” oparte na solidarności wspólnotowej, demokracji oraz przedsiębiorczości społecznej są najbliższe ich afrykańskim potrzebom rozwojowym; • W trakcie wizyt studyjnych „Barka” została poproszona o zaangażowanie się pomoc rozwojową w stosunku do obywateli krajów afrykańskich, a także na rzecz imigrantów z Afryki w EU. • W lutym 2012 r. z inspiracji „Sieci Barki” powstał pierwszy CIS w Kanini Kaseo w Kenii dla ok. 300 os.
SPOTKANIE „WODZÓW” W WIOSCE MASAJÓW, AMBOSELI, KWIECIEN 2012
WSPÓŁPRACA BARKI Z AFRYKĄ • Powstaje koncepcja Equala „Europa z Afryką” ( nie „UE dla Afryki” lecz „UE z Afryką”); program dotyczy rewitalizacji wybranych 2 regionów w 10 krajach afrykańskich z uwzględnieniem aspektów edukacyjnych, przedsiębiorczych i inwestycji w infrastrukturę. • Spotkania partnerstwa „Barka- wspólnoty afrykańskie w Europie” z przedstawicielami PE , Komisji Europejskiej, Europejskiego Komitetu EkonomicznoSpołecznego , w sprawie pilotażowego programu „Equal- Europa z Afryką” w lutym 2012; • W kwietniu/maju odbyła się I wizyta studyjna przedstawicieli Barki do Kenii i Etiopii; Powstaje partnerstwo Sieci Barka- wspólnoty afrykańskie; Barka otrzymuje w Kenii 42 ha ziemi; • Jednocześnie Tomasz Sadowski otrzymuje tytuł
WSPÓŁPRACA Z AFRYKĄ – CIS W KENII
LIDER BARKI OTRZYMUJE TYTUŁ „MUTUA” I LASKĘ WODZA W Regionie KANINI KASEO, KENIA, KWIECIEŃ 2012
D
Spotkanie z przewodniczącym PE Jerzym Buzkiem w sprawie koncepcji „Equal Europa z Afryką”
SPOTKANIE Z LUCA JAHIER ( EKES ) I GERHARDEM BRAUNLING (KOMISJA EUROPEJSKA) W BRUKSELI w sprawie przygotowań do pilotażowego EQUALA: “EUROPA Z AFRYKĄ”
WSPÓŁPRACA BARKI Z AFRYKĄ • W czerwcu 2012 powołana zostaje INISE Międzynarodowa Sieć Innowacyjnych Przedsiębiorstw Społecznych ( www.inise.org; ), zarejestrowana jako Międzynarodowe Stowarzyszenie w Brukseli; • Założyciele: 14 instytucji i organizacji z Europy i Afryki ( w tym 6 afrykańskich); • Projekty pilotażowe na lata 2013 i 2014 we współpracy z polskim MSZ (w przygotowaniu) ; • Opracowywanie koncepcji Projektu „Equal Europy z Afryką” ; analiza raportu Luca Jahier - Członka EKES: społeczna gospodarka w Afryce (poniżej):
PASTERSTWO MASAJÓW w Narodowym Parku Amboseli, Kenia, kwiecień 2012
WYZWANIA DLA GOSPODARKI SPOŁECZNEJ W AFRYCE •
•
• • •
Stopniowe zmniejszanie zatrudnienia nieformalnego na rzecz gospodarki społecznej (80-90 % społeczności afrykańskiej funkcjonuje w rynku nieformalnym, głównie w rolnictwie; jednak na 4 szylingi PKB – tylko 1 szyling pochodzi z rolnictwa); 10 mln ludności w Kenii bez bezpieczeństwa żywnościowego ( z raportu Prezydenta Kibaki, 2012); Uwłaszczenie i rozwój możliwości infrastrukturalnych ( drogi, studnie, sanitariaty, elektryczność, szkoły, przetwórstwo, infastruktura rolnicza i leśnictwa )itp. Stopniowa realizacja warunków godnej pracy: wolności, sprawiedliwości, bezpieczeństwa i współwłasności; Likwidacja problemów związanych z wykluczeniem społecznym i rozprzestrzenianiem się HIV/AIDS. Wzmocnienie partnerstw lokalnych i ich instytucji, przedsiębiorstw oraz lokalnych wspólnot samorządowych, na rzecz terytorialnej przedsiębiorczości społecznej .
Targ rolny w TIGRAY, maj 2012, ETIOPIA
Dziękuję za uwagę www.barka.org.pl