ENRIQUE OCHOTORENA

Page 1

ENRIQUE OCHOTORENA akuarelak

acuarelas



ENRIQUE OCHOTORENA

3


Enrique Otxotorena, uraren menderapena. Urteak dira Enrique Otxotorenaren akuarelajarduera jarraitzen dudala. Bera da teknika noble horretan espezializatu denb euskal artista bakanetako bat. John Constable jotzen da teknika horren maisu, atari zabalean lantzen den gouachearen aitzindari baita, eta hortaz, inpresionismoa izango denarekiko aurreratua. Akuarelak sortzaile berri bat du bere baitan, zorionekoa gauzak beste angeluazio batetik, zuzenago batetik, ikusteko moduan. Azpimarratu nahi dut Otxotorenak, ikasteak eskatzen duen apaltasunetik, bere aitzindariek ibilitako bidea egitea erabaki duela, eta ez duela zalantzarik egin bide horretan burubelarri ahalegintzen. Ur-kolore edo gouacheren teknika ezagutzen ez dutenentzat, ohar bat. Paperaren edo kartoi mehearen hondo zuriak adierazten du horren gainean akuarelaz margo daitezkeen hainbat tinta-geruza likido gainjarri behar direla. Akuarelistak ez du zuria erabiltzen kolore moduan. Otxotorenaren paletaz hitz egin da, eta tonalitate neutroen aldekoa dela idatzi da. Ukaezina da haren gustukoak direla. Alabaina, haren lanak ez dira soilik gama kromatiko batera mugatzen. Hori sinplekeria da baldin eta autorearen lanei, orokorrean, erreparatzen badiegu. Haratago joan nahi nuke, eta haren behatzegaitasuna adierazi. Artista honek, bere lanei heldu aurretik, konposizioa deszifratzeko gaitasuna dauka, buru-argitasunez bistaratuta. Azkar batean antzematen ditu argi-bariazioak eta marrazki kromatikoa. Gero urarekin marrazteari helduko dio, geruza garden horiek gainjarriz. Paisajismoa da gustukoen duen gaietako bat. Gogora datorkit lagun batek Degas margolariari egin zion definizioa: “paisaia bat aldarte 4

bat da”, edo Degasek erantzun zuena: paisaia bat “Begien egoera bat da, guk ez dugu horren hizkera arranditsurik hitz egiten”. Degas zaharra haren adiskide Batignoleei buruz ari zen: Monet, Sisley, Renoir, Pissarro… Akuarelak “begi-egoera” hori behar du. Roberto Lohghi-k idatzi zuen: “aire-poesia freskoaz” ari gara. Otxotorenaren ur-kolore edo gouacheak direla-eta, erraz antzemango dugu hark natura-laborategi horretan argiaren analisiaren lorpen sotil eta disolbatzaile erdiesteko aplikatzen duen arreta. Otxotorenak freskura grinatsua gehitzen dio bere zeregin pertsonalaren aztarnari. Estilo propioa, urte luzez eskuratua. Orain, haren lanak erraz ezagutu daitezke, haren lan-metodo pertsonalari esker. Behaketa neurtu horretatik, hala ere, ez du zalantzarik egiten haren konposizioak naturaren kopia hutsetik haratago eramateko. Nolabaiteko espresio neurtua, eutsi gabea, beste formulazio batzuekin batera, paperean kromatikoki finkatuz joango dira. Paisaia elurtuak dira aukeratutako beste gaietako bat. Argiak uretan egiten duen dirdiraren inguruan egindako azterlanak dira, non margolariak koloreen eragina aztertzen baitu, eta horretan “tonu lokalaren” araua kontraesanean jartzen du. Azken etapa horretan, exekuzio-teknika hobetua garatu du, pintzelkada bizikoak, airekoak; horiek aukera ematen diote argiefektu iheskorren eta distiratsuen erregistroa jasotzeko. Orain, ilusioz beterik, berriki landutako obra hau ekarri digu; horretan, agerikoa da exekuzioan izan duen askatasuna.

Ruiz de Eguino Iñaki M.


Enrique Ochotorena, el dominio del agua. Desde hace años sigo la actividad del acuarelista Enrique Ochotorena, uno de los contados artistas vascos que se han especializado en esta noble técnica. John Constable, es considerado maestro de esta técnica, por ser un pionero de la aguada trabajada al aire libre y por tanto un adelantado a lo que será el impresionismo. La acuarela tendrá en él, a un creador nuevo, un afortunado en el modo de ver las cosas desde otra angulación, más directa. Quisiera remarcar, que Ochotorena, desde la humildad que requiere el aprendizaje, ha optado por alcanzar el camino inicialmente trazado por sus antecesores y no dudando en esforzarse concienzudamente en ello. Para quienes desconocen la técnica de la aguada, un apunte. El fondo blanco del papel o cartulina señala que sobre éste, deben de ir superponiéndose varias capas de tintas líquidas acuarelables. El acuarelista no utiliza el blanco como color. Se ha escrito sobre la paleta de Ochotorena, señalando su gusto por las tonalidades neutras. Es innegable que son de su agrado. Pero sus obras, no quedan reducidas solamente a una simple gama cromática. Esto resulta una simpleza si realmente atendemos al conjunto de sus trabajos. Quisiera ir más allá y señalar su facilidad de observación. Este artista antes de iniciar sus obras, cuenta con la capacidad de descifrar la composición, visualizándola con lucidez. Las variaciones de luz y el dibujo cromático son captadas con prontitud. Después vendrá dibujar con el agua, superponiendo esas capas transparentes. Entre sus temáticas predilectas está el paisajismo. Me viene a la memoria la definición que un amigo hiciera al pintor Degas: “un paisaje es

un estado de ánimo”, a lo que Degas replicó: un paisaje es ” Un estado de ojos, nosotros no hablamos un lenguaje tan pretencioso”. El viejo Degas se refería a sus compañeros de Batignoles: Monet, Sisley, Renoir, Pissarro… La acuarela requiere de ese “estado de ojos”. Estamos hablando de una “aérea y fresca poesía” como escribiría Roberto Lohghi. Ante las aguadas de Ochotorena, resulta fácil descubrir la atención que él aplica a la persecución de los más sutiles y disolventes logros del análisis de la luz, en ese laboratorio que es la naturaleza. Ochotorena añade una impetuosa frescura a la impronta de su quehacer personal. Un estilo propio, que sin duda le ha llevado años el conseguir. Ahora sus obras son fácilmente reconocibles, dado su personal método de trabajo. Desde esa observación medida, sin embargo, no titubea en llevar sus composiciones a un más allá de la mera copia naturalista. Cierta expresión medida, no contenida, junto a otras formulaciones, van a ir fijándose cromáticamente en el papel. Los paisajes con nieve serán otro de sus motivos escogidos. Son estudios dedicados a la reverberación de la luz en el agua, donde el pintor sondea la influencia de los colores y aquí contradice la vieja convención del “tono local”. En esta última etapa, desarrolla c una técnica de ejecución perfeccionada, de pinceladas vivaces, aéreas, permitiéndole captar notablemente el registro de fugaces y brillantes efectos de luz. Ahora, cargado de ilusión, nos trae estas obras recientes, donde la libertad de ejecución queda patente.

Ruiz de Eguino Iñaki M. 5



ÁRBOLES

CALACEITE (TERUEL) 7


BAJAMAR

8


CALLE EN SEGOVIA 9


CARPAS V

10


CATEDRAL DE CÁDIZ

COMBARRO 11


CATEDRAL SEGOVIA DESDE EL PINARILLO 12


CONTRALUZ EN BAJAMAR

CUATRO 13


DONOSTIA EN AZULES

DUNAS EN PORTOSÍN

14


EN LA ALBERCA

EN MENORCA

15


EN SIERRA DE CARDÓ (TARRAGONA)

FUEGO 16


HONDARRIBIA 17


INACABADO (TXABOLAS)

MONTSERRAT CUATRO VISTAS 18


LA RIERA (ASTURIES) 19


MUROS (A CORUÑA)

NIEVE EN LA ALDEA 20


NIEVE EN SIERRA MARÍA (JAÉN)

PLAYA DE CASCAIS 21


PUENTE MARÍA CRISTINA

22


RUINA

RURAL 23


SEGOVIA

24


SERRERÍA LARRAONDO

TRES

25


ENRIQUE OCHOTORENA eochotorena@gmail.com



ordiziako udala

www.ordizia.eus

Barrena kultur etxea

Nikolas Lekuona Plaza z/g 20240-ORDIZIA (Gipuzkoa) Tfno.: 943 80 56 30 e-mail: kultura@ordizia.eus

2017ko azaroaren 20tik ABENDUAREN 5era

Del 20 de noviembre al 5 de diciembre de 2017 Inaugurazioa: Azaroak 17, ostirala, 19:00 h. Ordutegia / Horario: 18:00-20:00 h. Igandetan eta jai egunetan itxita / Domingos y festivos cerrado


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.