II Irakurketa multikulturalak Bigarren urtez, udaberri honetako asteazken batean, pintxo-poteko giroa lagun, II. Irakurketa Multikulturala ospatu dugu Nikolas Lekuona Plazan. Ordiziako sortzailerik garrantzitsuenetakoaren izena hartzen duen lekua, sorkuntza, aberastasun eta askatasuna gure bihurtu ditugu, jatorri ezberdinetako ordiziarren ahotan, Joxanton Artze eta Mikel Laboaren Txoria txori jarriz. Por segundo año, un miércoles de esta primavera, acompañados/as del ambiente del pintxopote, celebramos la II. Lectura Multicultural en la Plaza Nikolas Lekuona. En el lugar que recoge el nombre de uno de los creadores más importantes de Ordizia, hemos hecho nuestro/a la creatividad, la riqueza y la libertad, poniendo en nuestras bocas el “Txoria txori” de Joxanton Artze y Mikel Laboa.
Irakurketa taldea.
Herritar guztiok eta modu berezian toki ezberdinetatik bizi hobe baten bila etorri direnak, sarritan gure mundu eta bizi honetan preso gara: ekonomia eredu basati honen morroi, botere, gose, ezarritako lege, elkarri loturiko kate, mehatxu, beldurren preso. Pertsona eta kultura bakoitza garen altxorra ezkutatu eta desegiteraino, elkarri hegoak ebaki eta gehiago txori ez izateraino. A menudo, toda la ciudadanía y en especial las personas que han venido a buscar una vida mejor, somos presos/as en nuestro propio mundo y vidas: esclavos de este sistema económico, poder, hambre, leyes impuestas, cadenas, amenazas y miedos. Tanto hasta deshacer y esconder la riqueza que tenemos cada persona con nuestra cultura, cortándonos las alas entre nosotros/as, hasta dejar de ser pájaros. Horregatik, gaur, jatorri ezberdinetako ordiziarrok eta kolore ezberdinetako txori garela eta izaten jarraitu nahi dugula abesten dugu. Por eso, hoy, ordiziarras de diferentes procedencias queremos seguir cantando y seguir siendo como pájaros de diferentes colores. Maiatzean, poema hau, beste lurraldeetatik etorritako hainbat pertsonekin elkarbanatzeko aukera izan dugu, hogei bat hizkuntzatan irakurria izan baita: tamazigera, nepalera, urduera,
2015 SANTA ANA ORDIZIA | 103
ndogonera, hassaniera, galegoera, ingelera, bosniera, quechuera, errumaniera, frantsesera, alemanera, gaztelera, ukranierara, arabiera, katalanera, wolofera, pungabiera eta euskara. En mayo tuvimos la posibilidad de compartir este poema con algunas personas venidas de otros países, ya que fue leída en veinte idiomas: tamazig, nepales, urdu, ndogon, hassania, galego, ingles, bosnio, quechua, rumano, francés, alemán, castellano, ucraniano, árabe, catalán, wolof, pungabi y euskara.
EUSKARA Hegoak ebaki banizkio nerea izango zen ez zuen aldegingo. Bainan, horrela ez zen gehiago txoria izango eta nik… txoria maite nuen.
ESPAÑOL Si le hubiera cortado las alas habría sido mío, no habría escapado. Pero así , habría dejado de ser pájaro. Y yo… Yo lo que amaba era el pájaro.
Ekintza hau Irakurketa Taldea, Oianguren Institutua, Jakintza Ikastola, Oroith Txiki abesbatza, Musika Eskola eta Ordizia Koloreren artean antolatu dugu eta aitzakia paregabea izan da Ordizia Hiri Hezitzailearen filosofia lantzeko. Esta actividad ha sido organizada entre Irakurketa Taldea, Oianguren Institutua, Jakintza Ikastola, Oroith Txiki abesbatza, Musika Eskola y Ordizia Kolore y ha servido también para trabajar la filosofía de Ordizia Ciudad Educadora. Kulturaniztasunari dagokionez, komeni da ohartzea orain dela garaia horrelako keinuak egiteko, orain dela garaia geure buruak aurkeztu eta nortzuk garen adierazteko, elkar ulertu eta aberasteko bideak lantzeko, gizarte kulturanitz batean bizi garela benetan jabetu eta sareak sortzeko. Eraikitze prozesu batean gaude eta elkarrekin hazteko behar ditugun elementuak bilatu behar ditugu, etorkizunean, gizarte sendo, orekatu eta baketsu bat izan nahi badugu, behintzat. Respecto a la diversidad cultural, es conveniente que tomemos conciencia de que es ahora el momento de hacer gestos como éste, de presentarnos y decirnos quiénes somos, de construir caminos para el mutuo entendimiento y enriquecimiento, tomar una real conciencia de que vivimos en una sociedad diversa y que debemos crear lazos entre unos/as y otros/as. Estamos en un momento de construcción y necesitamos encontrar elementos para crecer juntos/as, para que si por lo menos así lo queremos, creamos una sociedad fuerte, equilibrada y en paz.
AINARA ORMAETXEA HARTO. Ordiziako Udaleko Migrazio eta Aniztasun Teknikaria
104 | SANTA ANA ORDIZIA 2015
Hona hemen II. Irakurketa Multikultural honetan, Irati Goikoetxea idazleak egindako sarrera eta sortutako ipuin zoragarria SARRERA: Irakurtzen duenak irudimena lantzen du, irudimena lantzen duenak sortu egiten du eta sortzen duenak kontatu. Kontatzeko ezinbestekoa da hitza eta hitzak jolas egin dezan ezinbestekoa da hizkuntza. Hizkuntzak plaza behar du. Nire eta zure hizkuntza, zure eta gure hizkuntza plazak elkartuko ditu. Irakurtzen duenak irudimena lantzen du, irudimena lantzen duenak sortu egiten du eta sortzen duenak kontatu. Gaur, II.Irakurketa multikulturalean, txoriak elkartu gaitu eta hauxe duzue hizkuntza ezberdinetan irakurriko den “Txoriak txori” poema-kantu ederrari sortu diogun sarrera ipuina. “Bazen behin txori txiki jolasti bat kale txoko txiki txukun batean ogi mami gozo-goxo bat topatu, mokoan hartu eta herriko kaleetan hegan egin zuena ogi mami gozo-goxoa mokoan zuela. Kalean mutiko bat ikusi zuen eta mokoan zeraman ogi mami gozo-goxotik zati ttiki bat jarri zion ezpainetan. Kalean emakume bat ikusi zuen eta mokoan zeraman ogi mami gozo-goxotik zati ttiki bat jarri zion ezpainetan. Kalean neskatila gazte bat ikusi zuen eta mokoan zeraman ogi mami gozo-goxotik zati ttiki bat jarri zion ezpainetan. Kalean adineko gizon bat ikusi zuen eta mokoan zeraman ogi mami gozo-goxotik zati ttiki bat jarri zion ezpainetan. Txori txikiak zeraman ogi mami gozo-goxoa herritar guztien ezpainartean gelditu zen zatitua. Herritar bakoitzak bere ogi mami gozo-goxo ttikia herriko okinari eraman zion eta herriko okinak jasotako ogi mami gozo-goxo ttiki guztiekin ogi handi bat egin zuen. Okina herriko txori txiki jolastiaren laguna zen eta egindako ogia oparitu egin zion. “To, hiretzat opari!” Txoriak pozarren hartu nahi izan zuen oparia, baina… ogia handiegia zen eta txoriak ezin mokoarekin ogia heldu. Txoriak egun bat egin zuen ogiaren ondoan geldi, txoriak bi egun egin zituen ogiaren ondoan geldi eta hirugarren eguna argitzera zihoala hizketan hasi zitzaion ogia txoriari. Euskaraz, gaztelaniaz, ingelesez, frantsesez, errumanieraz, quechueraz, urduz, hassanieraz, arabieraz, katalanez, alemanez… Txoria konturatu zen ogi hura herritar guztien ezpainarteko ogi mami gozo-goxotik sortua zela eta ezpainarteak hizkuntza duenez jolas, horregatik egiten zuela ogi hark herrian entzun zitezkeen hizkuntza guztietan solas. Txoriak hitz batzuk ulertzen zituen eta beste batzuk ez, baina, guztiek doinu eder bat sortzen zuten txori txiki jolastiaren belarrietan. Txoriak lau egun egin zituen ogiaren ondoan, lau egun, bost egun, sei egun… eta hizkuntza ezberdin eder haien doinuak ikasi zituen oharkabean. Ipuinak dio edozein egunetan kalez kale hegorik ebaki ez zioten txori txiki jolastia hegan ibiltzen dela ogiari ikasitako doinuak herriko txokoetan kantatuz. Ipuinak dio Ordizia dela herri hori eta horregatik entzuten direla Ordiziako kaleetan hainbeste hizkuntza doinu eder eta koloretsu; txori txiki jolasti bat dabilelako hegan-hegan herritarren ezpainartea hizkuntzaz janzten.” IRATI GOIKOETXEA
2015 SANTA ANA ORDIZIA | 105