op den binnenste buiten
Lieven Achtergael, architect
Architectuur als hefboom voor een intensere lifestyle Michel Desvigne, landschapsarchitect
Landschapsontwerp is een levende kunstvorm
lofts - woningen - appartementen
Ik hou van
A. van art en fashion. Werk-en-werkelijk wonen, leefruimte. De
goede plooi, met de plooifiets naar de
bakker. terraske doen. uiltje vangen.
loof en lommerte. grassprieten. Hoge Pieten, ‘t Schoon Verdiep. Cogels en Osy. Afzwaaien of uitzwaaien. Morgenstond. Goeiedag. Dageraadplaats. Parklanen, paden, paradeplein en paraderen, flaneren. Geef de wissels de sporen. Tram 8. Dingding. Belle Epoque. Moooi de
Stad op mensenmaat.
Mensentaal. Monumentaal. Architecturaal. Paradoxaal. De zaak Alzheimer. Gietijzer. Het takkenkind,
cultuur, Cultureel Centrum Berchem, Boom-
gaardstraat. triporteur en pick-nick. Open Poorten. Infirmerie. In vorm.
Muziek
in de wijk, gezellig, gezapig, genieten.
Gebak.
Bakfiets en
baksteen. Bakkes. Stanny, Geronimo en Geraniums. Geniaal. Een straatfeest. Licht en schaduw.
Fotografie. Kleurrijk en kleurig. Kraam vol bloemen. De
ecomarkt. Markt van morgen. Home en Dôme. Uitwaaien. Uitzwaaien. Perron 1. Domestic en
Binnenstebuiten.
thuis. Ik woon. Rust. Punt.
wonen in ruimte en tijd 3
Leven in Stadsvernieuwing is in Antwerpen niet meer weg te
Poorten open
denken. Nieuwe parken en pleinen maken de stad mooier, veiliger en aangenamer om in te verblijven.
Na een eeuw aan het oog onttrokken geweest te zijn
Met dit uitgangspunt werd door de Stad Antwerpen en
zal het Militair Hospitaal zijn poorten openen om ze
AG Vespa een wedstrijd georganiseerd voor de ontwik-
niet meer te sluiten. De ommuurde site behoudt zijn
keling van het voormalig Militair Hospitaal. Met het
geborgenheid maar wordt verankerd in een stedelijke
concept van een park waarin de gebouwen als het
omgeving door talrijke wandel- en fietsverbindingen.
ware te gast zijn werden Vanhaerents en Matexi door
Deze groene oase wordt zo een rustpunt tussen de
de jury als winnaar weerhouden. De ontwikkeling van
levendige wijken Zurenborg en Haringrode die aan
de site, die ‘‘t Groen Kwartier’ gedoopt werd, gooide
‘t Groen Kwartier grenzen.
inmiddels reeds hoge ogen in binnen- en buitenland. De monumentale gietijzeren poorten ontsluiten een verborgen geschiedenis: de Monumentenzone. Het geheel van deze beschermde statige gebouwen is
De site van ‘t Groen Kwartier is 7,7 ha groot en behoort samen met de Zoo en het Stadspark tot de belangrijkste open ruimtes binnen de stad.
uniek binnen de stad Antwerpen. Stuk voor stuk worden deze gebouwen gerestaureerd en ingericht tot lofts, kleinschalige kantoren en handelsruimtes. Het centraal gelegen paradeplein zal herleven als kloppend hart van de site. Zorgvuldig ingeplande nieuwbouwappartementen en woningen vullen de ontwikkeling van de site aan.
4
Wonen in het park van morgen wie bezig is met stadsvernieuwing is bezig met de toekomst, zelfs op lange termijn. Stadsvernieuwing geeft aan in welke stad wij en onze kinderen in de toekomst willen leven en werken. Dit betekent ook dat men uitgaat van het bestaande, dat men wat goed is behoudt en versterkt. en dat men aanvult en vernieuwt waar nodig. Ook de ligging op een boogscheut van het centrum is een troef bij uitstek. ’t Groen Kwartier is immers gelegen binnen de Ring en op een boogscheut van Berchem Station. Door deze centrale ligging in ’t centrum van Antwerpen geniet u de voordelen van de stad zonder uw rust te moeten prijsgeven. Naast trein tram en bus is de site ook uitstekend bereikbaar met de auto, in geen tijd is men op de Singel en de Ring van Antwerpen.
Stadsvernieuwing gaat niet over gebouwen, maar over mensen, nu en morgen. een visie die voluit ondersteund wordt door de jury stadsvernieuwingsprojecten in hun eindverslag over het project. “Het project is een pareltje van herbruik, monumentenzorg, inbreiding en verdichting van een binnenstedelijke site. een hoogwaardige plannings- en ontwerpbasis, een gevoelig en geïnspireerd ontwerp van architectuur en open ruimte. Met de verdere verfijning die het project
Een nieuwe woontrend voor A
nog wil doorvoeren wordt een subtiel evenwicht bereikt tussen beslotenheid (van een nieuwe karakter- en kwa-
Niet alleen de ligging, ook de woonomgeving die in
liteitsvolle stadsbuurt) en integratie (van een royale
‘t Groen Kwartier wordt gecreëerd is uitzonderlijk. De
groene ruimte in een dichtgeslibd en versteend stads-
site van 7,7 ha behoort samen met de Zoo en het
deel. De nevenschikking, plaatsing en interrelatie van
Stadspark tot de belangrijkste open ruimtes binnen de
verschillende woonvormen en woonsectoren is voor-
stad. Deze stedelijke oase wordt door Michel Desvigne
beeldig. De wagen krijgt een gepaste plaats toebedeeld.”
(parijs) ontworpen tot een publieke groene ruimte waarbinnen bebouwing en open groene ruimte elkaar afwisselen. De volledige site wordt een autovrij park
Zoo
waarin ruimte, rust en leefkwaliteit voorop staan, een trendsetter voor ’t Stad.
Stadspark ‘t Groen Kwartier
5
Ik hou van
A. van art en fashion. Werk-en-werkelijk wonen, leefruimte. De
goede plooi, met de plooifiets naar de
bakker. terraske doen. uiltje vangen.
loof en lommerte. grassprieten. Hoge Pieten, ‘t Schoon Verdiep. Cogels en Osy. Afzwaaien of uitzwaaien. Morgenstond. Goeiedag. Dageraadplaats. Parklanen, paden, paradeplein en paraderen, flaneren. Geef de wissels de sporen. Tram 8. Dingding. Belle Epoque. Moooi de
Stad op mensenmaat.
Mensentaal. Monumentaal. Architecturaal. Paradoxaal. De zaak Alzheimer. Gietijzer. Het takkenkind,
cultuur, Cultureel Centrum Berchem, Boom-
gaardstraat. triporteur en pick-nick. Open Poorten. Infirmerie. In vorm.
Muziek
in de wijk, gezellig, gezapig, genieten.
Gebak.
Bakfiets en
baksteen. Bakkes. Stanny, Geronimo en Geraniums. Geniaal. Een straatfeest. Licht en schaduw.
Fotografie. Kleurrijk en kleurig. Kraam vol bloemen. De
ecomarkt. Markt van morgen. Home en Dôme. Uitwaaien. Uitzwaaien. Perron 1. Domestic en
6
Binnenstebuiten.
thuis. Ik woon. Rust. Punt.
een eeuw geschiedenis
7
Van historische site tot gevarieerd woonproject In de jaren veertig van de 19de eeuw heersten grote
– de huidige Leien – en de Citadel, ter hoogte van het
internationale spanningen in europa. Het net opge-
Zuid. Op basis van een ontwerp, opgesteld door de
richte België was in 1831 eeuwig neutraal verklaard en
Verdedigingsraad van Antwerpen, werd een nieuwe
zijn onafhankelijkheid werd gegarandeerd door de eu-
fortengordel van vijf gebastioneerde fortjes gepland
ropese mogendheden van die tijd. In het nieuwe België
rondom de bestaande 16de-eeuwse omwalling. Tussen
lagen negentien vestingen van de wellingtonbarrière,
de fortengordel en de omwalling bevond zich het ei-
opgericht in de periode van het Verenigd Koninkrijk
genlijke legerkamp of het Verschanst Kamp.
der Nederlanden, ter verdediging van de landsgrenzen. Het Belgisch leger was echter te klein om zijn
wanneer eind 1851 de Franse president Louis Napo-
vestingen alleen te bezetten en te verdedigen. Het on-
leon een staatsgreep uitvoerde en een decreet uitvaar-
derhoud kostte daarenboven teveel geld. Daarom nam
digde om België te annexeren, begon de regering in
een Militaire Commissie in 1847 de beslissing om de
een paniekreactie vanaf 1852 met de aanleg van het
verdedigingstrategie aan te passen naar een concept
Verschanst Kamp rondom Antwerpen. Op twee tot drie
van opnamevestingen. Volgens dit systeem werd een
kilometer vóór de 16de-eeuwse omwalling werden ze-
land maar doeltreffend verdedigd indien men de de-
ven hulpforten opgericht. In het midden van het Ver-
fensie concentreerde in een of meerdere omvangrijke
schanst Kamp nam het Fort 4, ook wel het “Fort van
vestingen of reduits. een opnamevesting kon dienen
Berchem” genoemd, een centrale positie in en moest
als operatiebasis en wijkplaats voor het leger na een
zo vermijden dat de vijand het Verschanst Kamp in
nederlaag, waar het zich kon hergroeperen, zich reor-
éénmaal zou innemen. Fort 4 lag in het plangebied van
ganiseren en het offensief hervatten. In 1851 werd
het Militair Hospitaal.
Antwerpen om politieke, militaire en economische reden gekozen als opnamevesting.
De (hulp)forten van het Verschanst Kamp waren geconstrueerd als aarden gebastioneerde forten met een vier – of vijfhoekig grondplan van ongeveer 150 x 150 m.
Een centraal gelegen fort in Het Verschanst Kamp
De forten waren hoofdzakelijk bedoeld voor het plaatsen van artilleriesecties. Oorspronkelijk hadden deze forten een open keel of achterzijde, gericht naar de
8
Tot 1851 bestond de verdediging van Antwerpen op de
andere omwalling. Hierdoor waren ze als zelfstandige
rechteroever uit de 16de-eeuwse ‘Spaanse’ omwalling
werken niet te verdedigen maar hadden ze ondersteu-
met een ziel ning nodig van op de omwalling. De te grote afstand
visie van toenmalig kapitein Brialmont werd in 1859
maakte deze ondersteuning met de toenmalige bewa-
het vertrouwde gebastioneerd fortificatiesysteem ver-
pening echter niet mogelijk. Vrij snel na de aanleg wer-
laten en overgestapt naar de aanleg van een polygo-
den de kelen van de forten gesloten met een gecrene-
nale verdedingingslinie met nieuwe forten en de Grote
leerde muur aan de achterzijde en een gemetseld
Omwalling. Daarbij werden sommige van de aarden
binnenfort of reduit. De werken waren voltooid in 1854.
forten van het Verschanst Kamp gedeeltelijk in het nieuwe verdedigingswerk opgenomen en werden en-
Nog voor de voltooiing van het Verschanst Kamp in
kele andere gesloopt.
1854 kwam kritiek van zowel de militairen als van de
Fort 4 zelf werd sinds 1859 vermoedelijk enkel nog
burgers. De militairen vonden het Verschanst Kamp
gebruikt als militair depot en mogelijk ook voor kazer-
onverdedigbaar en de burgers werden geconfronteerd
nering van troepen en als oefenterrein. In 1885 werd
met de militaire erfdienstbaarheid die bepaalde dat
het gesloopt, hierbij sporen nalatend in de inmiddels
binnen het geschutsveld van de forten (ca 585 m) geen
ontstane verkavelingstructuur en het stratenpatroon
gebouwen mochten staan. De aanwezige bebouwing
van de omgeving. In de huidige morfologie van het Mi-
moest dus worden afgebroken. Daarenboven bracht de
litair Hospitaal is nog steeds duidelijk de oorspronke-
erfdienstbaarheid een aanzienlijke waardeverminde-
lijke vorm van het fort van Berchem te herkennen.
ring van de gronden met zich mee. Ook de handel, het
Recent archeologisch onderzoek op de site bracht on-
ambachtswezen en de industrie werd erdoor gehin-
dermeer een 19de eeuwse gracht en brugpijlers aan
derd en de Antwerpse economie werd ernstig ge-
het licht, alsook divers vondstenmateriaal uit de twee-
schaad. Bovendien lag het Verschanst Kamp in de zo-
de helft van de 19de eeuw.
genaamde 5de wijk, die de vestingplaats bij uitstek was van de snel aangroeiende Antwerpse bevolking. In 1859 koos de regering Antwerpen uit als Nationaal
Reduit zodat ook de koning, de regering en het parlement zich hier konden terugtrekken in geval van oorlog. Verschillende economische en geografische redenen deden Antwerpen verkiezen boven Brussel. Onder invloed van de gewijzigde verdedigingsinzichten en de
Tijdens het archeologisch onderzoek werden in de gracht 22 of 23 schoenen aangetroffen. Behalve 2 puntige (vrouwen-) schoenen zijn het alle typische, zware legerschoenen. Schoenen van dit type zijn nu nog te bezichtigen in het Koninklijk museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis te Brussel. Twee schoenen werden geconserveerd.
9
Fort 4 op een fragment van het ‘Plan géometrique parcellaire et de nivellement de la ville d’Anvers’, 1897, Aloïs Scheepers.
wikkeld op het einde van de 18de eeuw in engeland, maar veralgemeend in de tweede helft van de 19de eeuw. Inplanting, opbouw, indeling, en technische infrastructuur van het gebouwencomplex vertalen de toenmalige inzichten met betrekking tot ruimte, lucht, licht en hygiëne. De architectonische en medische eisen die aan een modern ziekenhuis werden gesteld gaan terug tot de desastreuze brand van het Hôtel-Dieu in 1772 op het Île de la Cité in parijs, maar pas in 1879 sprak de parijse ziekenhuiscommissie zich uit voor het paviljoentype beschreven door de Franse ingenieur
Het Militair Hospitaal: Krijgsgasthuis en Arsenaal
Casimir Tollet1 als enig model voor een efficiënt functionerend genezingsinstituut, waarbij een optimale isolatie gecombineerd met een even optimale luchtverver-
Na de sloop van Fort 4 werd het terrein eerst een klein
sing een absolute garantie moesten bieden in de strijd
decennium te koop aangeboden. Door de veranderen-
tegen het besmettingsgevaar.2 Naar dit model worden
de wijze van oorlogsvoeren liet de nood zich voelen om
verschillende ziekenhuizen gebouwd, maar de bouw
te beschikken over een meer efficiënt Militair Hospi-
van het “Hôpital civil et militaire suburbain de Montpel-
taal waarvoor enkel een nieuw gebouw in aanmerking
lier” in 1889 gold echter als het klassieke voorbeeld.
kwam. Om niet nog meer grond aan de verder expan-
Vele van de door Tollet vooropgestelde richtlijnen wer-
sief groeiende stad te onttrekken werd beslist om het
den ook bij de bouw van het Militair Hospitaal toege-
nieuwe Krijgsgasthuis te bouwen op de gronden van
past, ofschoon niet alles werd gekopieerd.De patiën-
het Fortje 4 in Berchem, samen met het Arsenaal. In
tenzalen herbergden twee groepen van 24 tot 28
1898 werden dan ook de laatste restanten van het fort
patiënten en op de bovenste verdieping bevond zich
gesloopt en werd er gestart met de bouw van een mi-
een veranda die voldoende groot was om eveneens
litair arsenaal. In 1899 begon de bouw van het Krijgs-
ziekenbedden te plaatsen. elke zaal had een badka-
gasthuis of Mariagasthuis. Het arsenaal werd in 1907
mer en een lokaal voor toezicht. Om de ventilatie te
in gebruik genomen; het Militair Hospitaal van Ant-
controleren werden vensters en deuren afgedicht en
werpen werd overgebracht van de prinsstraat, waar
verse lucht werd aangevoerd via een ingenieuze toe-
het sedert 14 mei 1831 gevestigd was, en opende haar
passing van het klassieke hypocaustum, geplaatst on-
deuren op de site op 31 juli 1911. Voor de vanaf 1835 in
der de gelijkvloerse verdieping. De verbindingsgangen
het Antwerpen gevestigde Zusters van de Orde van
van het paviljoenplan verbonden aan de buitenkant de
Sint Augustinus, die zich voornamelijk ten dienste
centrale kapel en het klooster.
stelde van de krijgsziekenhuizen, werd op de site kort na 1900 een klooster opgericht. In hetzelfde complex
Het Militair Hospitaal werd grotendeels opgetrokken
werd ook de militaire hoofdapotheek ondergebracht.
in een eclectische bouwstijl met elementen ontleend aan de Vlaamse renaissance, de barok en het classi-
Het Militair Hospitaal vormt typologisch een bijzonder
cisme voor de meer representatieve gevels en met
intact en representatief beeld van een hospitaal van het
meer functionalisme voor de overige gevels. De ge-
paviljoentype met corridorsysteem, een typologie ont-
bouwindeling was functioneel en bestond uit een apo-
De ommuring van het Militair Hospitaal biedt de enclave een zekere geborgenheid als woonomgeving. De site zet vandaag zijn poorten open naar de stad.
10
theek, een mess, diverse paviljoenen met overdekte
de site als monument te beschermen. De hoofdgebou-
terrassen die onderling verbonden zijn door een gan-
wen (de oude hoofdapotheek, de woningen, het offi-
gensysteem, een stookplaats, het poortgebouw en de
ciersgebouw, het klooster en de ziekenhuispaviljoe-
woning van de hoofdgeneesheer.
nen), het lintvormige kazernegebouw, de stookplaats, de kapel en het poortgebouw werden officieel be-
Gedurende de 20ste eeuw kende het Militair Hospitaal
schermd op 11 juni 2004 en bakenen de Monumenten-
een aanzienlijke schaalvergroting door het toevoegen
zone af.
van nieuwe afdelingen. De vierledige functie van het
Via haar autonoom gemeentebedrijf AG Vespa nam de
Militair Hospitaal bestond uit hospitalisatie (120 per-
Stad Antwerpen het initiatief om voor de site van het
manente bedden, die in tijden van nood konden opge-
Militair Hospitaal Antwerpen een publiek private sa-
voerd worden tot 400), consultatie, beheer en garni-
menwerking op te starten. In de daarop volgende wed-
zoensdienst. In deze periode had het krijgsgasthuis en
strijd werd het concept van Beel & Achtergael weer-
het arsenaal een grote invloed op de omliggende wijk:
houden omwille van de aandacht voor de historiek van
vele militairen en medici woonden in de wijk, bezoe-
het Militair Hospitaal, het verkeersluwe karakter van
kers alsook patiënten kwamen aan en af en het Militair
de leefomgeving, de bevordering van de verbinding
Hospitaal was ook een bron van tewerkstelling voor
tussen de wijken voor wat betreft het trage verkeer, de
enkele honderden arbeid(st)ers, bedienden, onderzoe-
creatie van een groene ontmoetingsruimte voor de
kers en verplegend personeel. Na het eerder over-
buurt en de integratie van de randen en het kernge-
plaatsen de Militaire Hoofdapotheek naar Nijvel en
bied. Op 07 juli 2006 werd met Vanhaerents en Matexi
enkele afdelingen naar het Militair Hospitaal Koningin
een overeenkomst ondertekend met het oog op de
Astrid in Neder-Over-Heembeek werd zowel het
herontwikkeling van de site: het “Groen Kwartier” was
klooster als het Militair Hospitaal gesloten in 1993.
geboren!
Een vestknoop van het 5de linieregiment, opgegraven tijdens het archeologisch onderzoek..
Tijdens de daaropvolgende jaren huisvestte het arsenaal onder andere nog een circusschool, de Voedselbank en het Hoger Instituut voor Schone Kunsten.
Heropening van de de site De revitalisatie van de site begon eerst tien jaar later, wanneer het initiatief genomen werd om een deel van
1.TOLLET (Casimir), Les édifices hospitaliers depuis leur origine jusqu’à nos jours. De l’assistance publique et des hôpitaux au XIXe siècle. Les hôpitaux au XIXe siècle : études, projets, discussions et programmes relatifs à leur construction. Description de l’hôpital civil et militaire de Montpellier, Paris; Montpellier: imprimerie Hamelin frères, 1892. VIII-323 p.: ill. 2. L’Officiel no 272 du 4 octobre 1879 publie : «Le système Tollet devra être appliqué à la construction d’hôpitaux et d’ambulance militaires»
11
12
13
Ik hou van
A. van art en fashion. Werk-en-werkelijk wonen, leefruimte. De
goede plooi, met de plooifiets naar de
bakker. terraske doen. uiltje vangen.
loof en lommerte. grassprieten. Hoge Pieten, ‘t Schoon Verdiep. Cogels en Osy. Afzwaaien of uitzwaaien. Morgenstond. Goeiedag. Dageraadplaats. Parklanen, paden, paradeplein en paraderen, flaneren. Geef de wissels de sporen. Tram 8. Dingding. Belle Epoque. Moooi de
Stad op mensenmaat.
Mensentaal. Monumentaal. Architecturaal. Paradoxaal. De zaak Alzheimer. Gietijzer. Het takkenkind,
cultuur, Cultureel Centrum Berchem, Boom-
gaardstraat. triporteur en pick-nick. Open Poorten. Infirmerie. In vorm.
Muziek
in de wijk, gezellig, gezapig, genieten.
Gebak.
Bakfiets en
baksteen. Bakkes. Stanny, Geronimo en Geraniums. Geniaal. Een straatfeest. Licht en schaduw.
Fotografie. Kleurrijk en kleurig. Kraam vol bloemen. De
ecomarkt. Markt van morgen. Home en Dôme. Uitwaaien. Uitzwaaien. Perron 1. Domestic en
14
Binnenstebuiten.
thuis. Ik woon. Rust. Punt.
architectuur + omgeving
15
De reconversie van verlaten randstedelijke sites vormt een actueel thema.
©
J. GODECHARLE
Stéphane Beel
Decennia geleden ingeplant aan de rand van de stad,
Het Militair Hospitaal is een uniek project enerzijds
zijn deze sites tot op vandaag vreemde fragmenten in
door haar ligging doch ook door zijn architecturale ei-
het stedelijke weefsel.
genzinnigheid. Om van deze militaire site een leefbare
Na jarenlang een blinde vlek te zijn geweest in het col-
woonenclave te maken waren ruimtelijke ingrepen
lectieve geheugen worden ze plots herontdekt en tre-
nodig. De schakeling van de nieuwe en bestaande
den ze naar voor als strategische plekken in de hen
open ruimtes rijgen de verschillende gebouwen aan-
omringende uitbreidende stad. Op die manier gaan ze
een en doorbreken het militaire grid. Doorzichten, per-
figureren als een complementaire stedelijke ruimte
spectieven en groen en integratie in het omliggende
die niet alleen een bijsturing van en een meerwaarde
weefsel, bepalen de inplanting en uitsnijdingen van de
voor de omgeving betekent, maar die tegelijkertijd ook
nieuwe volumes. De precieze nevenschikking van deze
als katalysator kan werken voor stadsvernieuwing op
volumes brengen bestaand en nieuw in evenwicht.
een grotere schaal.
De massale aanwezigheid van rode baksteen wordt op
Meer dan een louter zoeken naar een nieuwe functie
een eigen manier aangevuld en versterkt. Dit brengt
dient met de reconversie de juiste keuze te worden
eenheid in diversiteit of diversiteit in eenheid.
gemaakt voor een duurzame toekomst van de plek en
Interne woonkwaliteit staat voorop de verscheidenheid
zijn omgeving.
aan woonentiteiten. De bijzondere aandacht voor de aanleg van de publieke ruimte ondersteunt dit. Stéphane Beel, architect Lieven Achtergael, architect
Lieven Achtergael
In de stedelijke omgeving wordt gestart met het ontwerp van de open ruimte. De architectuur van de gebouwen vult dit ontwerp aan.
16
B e e l & Acht e rga e l A rchit e ct e n - M ast e r - A rchit e ct voor ‘ t gro e n k warti e r
Het Groen Kwartier
Zo zullen bepaalde gebouwen ingevuld worden met
De visie voor de herontwikkeling van het Militair Hospi-
dienstenfuncties. De verdiepingen krijgen daarentegen
taal van Antwerpen zet maximaal in op het vinden van
wel overal een residentiële invulling, met uitzondering
een uniek evenwicht tussen de bestaande, veelal be-
van de Centrale Kapel, de kapel van het Klooster, de
schermde volumes en de toevoeging van nieuwe he-
Stookplaats, het HISK- en het Poortgebouw.
dendaagse elementen. De randen van de site van het
Het masterplan voor de site gaat een interactie aan
voormalige Militair Hospitaal reflecteren nog steeds de
met de ruimere omgeving zonder de beslotenheid van
footprint van het Fort 4 van Berchem en vormen een
de enclave aan te tasten. In het ontwerp wordt ge-
specifieke curve die een plek uit het omliggende stede-
streefd naar één gemeenschappelijke onderlegger
lijke weefsel snijdt. Het patroon van het 19de eeuwse
voor de verschillende buitenruimtes. De schaal van de
Krijgsgasthuis volgt daarentegen een eigen orthogona-
verschillende gebouwen creëert een continu samen-
liteit die geen verband zoekt met het omliggende stra-
hangend geheel met een grote verscheidenheid aan
tenpatroon. Die twee karakteristieken maken van het
sferen. Het landschapsontwerp benadrukt deze stede-
Militair Hospitaal een enclave in de stad. Binnen dit
lijke en parksferen en voorziet de nodige doorsteken
commerciële, socio-culturele activiteiten, kantoren- en
‘kwartier’ tekenen zich drie delen af: Centraal ligt de
naar de buurt.
Monumentenzone, die gedomineerd wordt door sterk
Nieuwe doorsteken zijn voorzien naar de Lamorinière-
geritmeerde massieve bakstenen paviljoenen verbon-
straat en de Van Luppenstraat. Ook hier worden poor-
den door de wintergangen, met ten westen daarvan de
ten open gezet. De oude koetspoort van een Herenwo-
Arsenaalzone en ten oosten de Parkzone.
ning zal open staan voor de bewoners en bezoekers van
De programmatische invulling van het Groen Kwartier
’t Groen Kwartier. Aan de oostzijde maakt het voorma-
omvat een 400-tal wooneenheden met een gevarieerd
lig kostuumatelier plaats voor een nieuw kinderdagver-
aanbod van woningtypes (appartementen maar ook
blijf. Langs dit gloednieuwe gebouw zal het land-
woningen voor gezinnen met kinderen, eventueel met
schapsontwerp van Michel Desvigne doorgetrokken
een tuin of terras) en woningsoorten (residentiële, be-
worden en zo het Infirmerieplein verbinden met de Van
taalbare en sociale woningen). Dit residentiële pro-
Luppenstraat.”
Het gedifferentieerd woningaanbod wordt gerealiseerd door een multidisciplinair team van verschillende architectenbureaus Beel & Achtergael, Gent Masterarchitecten 360, Gent Architecten Huiswerk, Antwerpen Architecten Michel Desvigne, Parijs Landschapsarchitecten
gramma wordt aangevuld met andere functies, om de aantrekking en diversiteit op buurtniveau te versterken.
17
JUL
ES B O
RDE
TST
RAA T
Centrum Antwerpen
PAR A
DEP
ALB
ERT
18
E19 Brussel
CLA
UDE
STR
AAT
LEI
N
AUG
UST
INE
SSE N
PLE
IN
IN
PLE
ERI E
IRE STR A AT
PITA
IRM
PAT ER P
HOS
INF
AT
TRA
RES
PAT ER P
AAT
NTA INE STR
A FO
HUI
RI L
WA CHT
HEN
RAA T
NST
ENZ E
NDE R GR
ART SEN ZO
Zurenborg
SPL EIN
ALP LEI N
Berchem station
19
e e N G R O e N e LO N G T u S S e N Z u R e N B O R G e N H A R I N G R O D e L A N D S C H A p S A R C H I T e CT M I C H e L D e S V I G N e , pA R I J S
Met de ontwikkeling van de site van het Militair Hospitaal krijgen Berchem en Antwerpen een nieuwe woonbuurt, levendig, gevarieerd en vooral ...
groen Het openbaar domein werd door landschapsarchitect
nieuwe bebouwing de achterkanten vervangen door
Michel Desvigne ontworpen als een stadstuin. De tuin-
voorkanten. Met een beperkte hoeveelheid aan ver-
gedachte bestendigt enerzijds de bestaande situatie
schillende eenvoudige beplantingen en materialen
van monoliete volumes in het groen met gras tot tegen
krijgt de buitenruimte een sterke identiteit.
de gevel, maar voegt ook nieuwe elementen toe. In een genuanceerde uitwerking wordt het verschil gemaakt
350 Bomen als structuur
tussen een uitgestrekt tuinpark in het noorden en het
een groot deel van de aanwezige bomen blijft behou-
westen, sfeervolle tuinkamers in het oosten, een cam-
den, net als de historische gebouwen waardevolle ge-
pustuin op het paradeplein, collectieve binnentuinen
tuigen zijn van de beslotenheid die ooit zo kenmerkend
in het Noordzuidgebouw en private tuinen bij de wo-
was voor het Militair Hospitaal. Michel Desvigne koos
ningen.
voor het toevoegen van bomen van verschillende soor-
een regelmatig raster van groepjes bomen smeedt de
ten en hoogtes als dragers van de open ruimte. De
verschillende zones visueel aaneen en zorgt voor de
prachtige bestaande bomen (paardekastanje, beuk,
nodige herkenbaarheid. waar mogelijk wordt de be-
linde) en de nieuwe hoogstammige bomen (wintereik)
staande tuinmuur behouden. waar nodig worden met
zorgen voor afwisseling in het beeld en de beleving van de bezoeker, zowel in het voor- als naseizoen. Op de grote open ruimtes komen (sier)fruitbomen van 5 tot 6 meter hoogte. De inplanting van krentenboompjes en andere beplanting van een tussenhoogte maakt de groene mix compleet! In totaal komen er 350 bomen in ’t Groen Kwartier. De hoogstammige bomen en heesters geven een residentieel karakter aan de omgeving. Dit wordt versterkt door de tuinen van de woningen aan de straatkant die aansluiten op dit complex. Binnen de wijk is er geen vergelijkbare plek: deze site is dan ook een groene oase binnen een stenen wereld.
20
21
EEn gro e n e long t u ss e n z u r e nborg e n haringrod e landscha p sarchit e ct mich e l d e svign e , parijs
22
Landschapsontwerp is een levende kunstvorm waarbij cultivering van het bestaande, het proces zelf en de verandering doorheen de tijd belangijker zijn dan de compositie en het beeld. De site van het Militair Hospitaal en het Arsenaal wordt
Het volledige ‘kwartier’ wordt herschapen tot een
gekarakteriseerd door de leegte binnen de contouren
stadstuin die de mogelijkheid biedt aan de bewoners
van het oorspronkelijke fort. Het stedelijk weefsel werd
en bezoekers om zich te laten onderdompelen in het
tegen het fort aangebouwd. Na het verdwijnen van het
landschap. Bij het ontwerp zelf werd het romantisch
fort en de afbraak van bepaalde delen van het Militair
beeld van een herovering van de natuur door een
Hospitaal blijft deze leegte aanwezig in het stedelijke
kunstmatig ontwerp vlug verlaten. In de plaats daar-
weefsel. De landschappelijke aanleg probeert deze
van werd gekozen om op de site ‘den buiten’ te evoce-
leegte zin te geven en mogelijkheden te scheppen, met
ren in de Stad. De stedelijkheid wordt daarbij niet ge-
voldoende aanwijzingen voor een mogelijk gebruik dat
negeerd: door het spelen met densiteiten, vlaktes,
op natuurlijke wijze beantwoordt aan de mogelijkhe-
indeling en beplantingen worden een aantal eenvou-
den en beperkingen van het terrein. In die zin is land-
dige elementen toegevoegd en zal de natuur zich toch
schapsarchitectuur ‘work in progress’, dat nooit de
in een andere, meer stedelijke, richting ontwikkelen
ideale vorm bereikt maar steeds weer de verwachtin-
en de site een eigen identiteit geven. Tussen de haast
gen overtreft wanneer de natuurlijke processen in be-
toevallig aanwezige gebouwen zal men zich vrij kun-
weging worden gezet.
nen bewegen en zich zo de verschillende paden, parkzones en sferen eigen kunnen maken . In die zin beantwoordt het ontwerp aan het beeld van een typische
Kwartier wil een antwoord te bieden op de vraag naar
Amerikaanse universitaire campus zoals die van Har-
een groene leefomgeving gecombineerd met een in-
vard in Cambridge.
tense stedelijke lifestyle. Dit paradoxaal uitgangspunt
Het landschapsontwerp wordt dan – in schril contrast
contrasteert enerzijds met de klassieke perifere ver-
met de voorheen gesloten structuur van de site - een
kavelingen waar men naartoe trekt omwille van het
ruimte zonder grens of afbakening waar de individuele
groen karakter, maar waarbij het aanwezige groen ei-
beleving centraal staat, waar verschillende activiteiten
genlijk geen relatie meer heeft met de ruimere omge-
kunnen plaatsvinden en waar een zekere evolutie mo-
ving en men zich bovendien een directe toegang tot de
gelijk blijft. Als dusdanig staat het landschapsontwerp
sociale en culturele activiteiten van de stad ontzegt.
dan ook symbool voor de beleving van zijn bewoners
Anderzijds contrasteert dit uitgangspunt ook met de
die als het ware ‘op den buiten’ wonen binnen de me-
binnenstedelijke ontwikkelingen waar vaak ook niet de
tropool Antwerpen.
Michel Desvigne FOTOG R A A F
Het ontwerp van de groene ruimte van het Groen
mogelijkheid is om de natuur een zekere ontwikkelingsruimte te geven, wat dan weer ten koste gaat van de belevingswaarde.
Michel Desvigne (° 1958, Montbéliard, Fr.) is botanicus, geoloog en landschapsarchitect.
23
wONeN Op DeN BINNeNSTe BuITeN
Het publiek en privaat groen op het Militair Hospitaal werd landschappelijk vormgegeven door Michel Desvigne. In combinatie met de geritmeerde architectuur en de afwezigheid van autoverkeer ontstaat een oase van
rust
In deze nieuwe groene oase komt een evenwichtige
een wandelpad door de wintergang en een fietspad
mix van trendy lofts in historische gebouwen, nieuw-
langsheen de beschermde gevel van het Noord Zuid
bouwappartementen en comfortabele gezinswoningen
Gebouw vormen 2 assen waarvan de nieuwe toegan-
met tuin. Dit zijn de verschillende woonvormen die
gen tot het binnengebied telkens gemarkeerd worden
zich thuis voelen in ‘t Groen Kwartier. Stuk voor stuk
door nieuwe gebouwen. Met een totaal van 6 toegan-
bieden ze een nieuwe en unieke visie op wonen in Ant-
gen, aansluitend op de padenstructuur, is het gebied
werpen: wonen op den binnenste buiten. Deze ver-
maximaal doorwandel- en doorfietsbaar.
scheidenheid zal er voor zorgen dat een gevarieerd
Om het tuinconcept te doen slagen worden auto’s re-
bewonerstype van zowel senioren, jonge starters, ge-
soluut geweerd. Bewoners parkeren in één van de vier
zinnen met kinderen, tweeverdieners en alleenstaan-
ondergrondse parkeergarages, voor de bezoekers zijn
den de site zullen bewonen. Daarnaast is er eveneens
er bovengronds een aantal parkeerplaatsen voorzien.
ruimte voor andere stedelijke functies (winkeltjes,
een bewuste keuze van de landschapsarchitect en de
kantoorruimten, ateliers, ...). een combinatie die van
projectontwikkelaars die er zo voor zorgen dat ’t Groen
het Militair Hospitaal een bruisend stadsdeel zal ma-
Kwartier een groene en rustige plek vormt in de nabij-
ken. Rust in evenwicht.
heid van het drukkere stadscentrum. Door het occasioneel toelaten van verkeer langs de hoofdas langs-
Toegankelijkheid
heen het Noord-Zuid Gebouw en een weldoordachte
Om de parktuin als ontmoetingsruimte voor bewoners
materialisatie van paden en brandweerwegen wordt
en omwonenden te stimuleren worden twee duidelijk
de bereikbaarheid voor leveringen, verhuis en de hulp-
leesbare doorgangen gemaakt van noord naar zuid.
diensten niettemin verzekerd.
Zurenborgstra
Zurenborgstra
Antwerpen centraal
TRAM 4
Antwerpen Berchem
at
at
aat eemstr
Lange L
Antwerpen centraal
aat eemstr
Lange L
Antwerpen Berchem
TRAM 4
TRAM 4
Ondergrondse parkeerplaatsen
Bezoekersparkeren
1
Arsenaal Noord
2
Park
3
Arsenaal Zuid
4
Paradeplein
Publiek Park Private tuinen BUS 30 & 34
24
d ar
ga
B
m oo
BUS 30 & 34
t aa str
d ar
ga
B
m oo
t aa str
25
Ik hou van
A. van art en fashion. Werk-en-werkelijk wonen, leefruimte. De
goede plooi, met de plooifiets naar de
bakker. terraske doen. uiltje vangen.
loof en lommerte. grassprieten. Hoge Pieten, ‘t Schoon Verdiep. Cogels en Osy. Afzwaaien of uitzwaaien. Morgenstond. Goeiedag. Dageraadplaats. Parklanen, paden, paradeplein en paraderen, flaneren. Geef de wissels de sporen. Tram 8. Dingding. Belle Epoque. Moooi de
Stad op mensenmaat.
Mensentaal. Monumentaal. Architecturaal. Paradoxaal. De zaak Alzheimer. Gietijzer. Het takkenkind,
cultuur, Cultureel Centrum Berchem, Boom-
gaardstraat. triporteur en pick-nick. Open Poorten. Infirmerie. In vorm.
Muziek
in de wijk, gezellig, gezapig, genieten.
Gebak.
Bakfiets en
baksteen. Bakkes. Stanny, Geronimo en Geraniums. Geniaal. Een straatfeest. Licht en schaduw.
Fotografie. Kleurrijk en kleurig. Kraam vol bloemen. De
ecomarkt. Markt van morgen. Home en Dôme. Uitwaaien. Uitzwaaien. Perron 1. Domestic en
Binnenstebuiten.
thuis. Ik woon. Rust. Punt.
wonen op den binne 26
enste
buiten 27
Een unieke ligging, garantie voor de toekomst De aankoop van een woning, loft of appartement doet
Kortom: de woningen, lofts en appartementen combi-
u in de eerste plaats voor uzelf en uw gezin. Het is de
neren het beste van twee werelden: wonen op den
ruimte waarin mooie momenten beleefd worden en
binnenste buiten.
mooie herinneringen opgebouwd.
Naast de waarde voor uw vastgoed staat de locatie van
De locatie is een belangrijke parameter van de waarde
’t Groen Kwartier ook borg voor een vanzelfsprekende
van vastgoed. De ligging van ’t groen Kwartier in de
mobiliteit.
onmiddellijke nabijheid van Zurenborg en Haringrode enerzijds en de uitstekende ontsluiting anderzijds ga-
Centrale ligging in ’t stad
randeren een goede investering op lange termijn.
Vanop de site hebt u een direkte aansluiting op de
Naast de uitmuntende locatie geniet u op ’t Groen
Singel en de Ring van Antwerpen. Via de verschillende
Kwartier ook van de ruimtelijke kwaliteit van de stad
invalswegen en snelwegen die op deze belangrijke
van morgen. Het wonen in een park met talrijke monu-
ringwegen aansluiten bereikt u in geen tijd de Ant-
menten geeft wonen een nieuwe dimensie. De trend
werpse agglomeratie of ruimere omgeving. u kan de
naar meer groen en ruimte om te genieten van stede-
wagen echter thuislaten. De vernieuwde fietspaden
lijk wonen wordt hier realiteit.
die langs ’t Groen kwartier lopen bieden optimaal comfort om snel het centrum van de stad te bereiken. Als u de fiets liever thuis laat kan u voor de deur tram of of bus nemen. Zonder overstappen staat u enkele minuten later aan de Nationale Bank, de Groenplaats of aan het Museum voor Schone kunsten op ’t Zuid.
28
De wereld voor uw deur City trips buiten Antwerpen kan u ook eenvoudig starten van op ’t Groen Kwartier. De site is immers gelegen tussen Berchem Station en het vernieuwde TGV- station Antwerpen Centraal. Het uitgebreide aantal perrons biedt een waaier aan mogelijkheden. Amsterdam
Naast de intercity’s die de verbinding verzekeren met de belangrijkste steden in België kan u ook met de Thalys en eurostar snel het centrum van Amsterdam, parijs en Londen bereiken. Sinds 2012 is bovendien het diabolo project gerealiseerd. Via een rechtstreekse verbinding van slechts 22 minuten spoort u naar Zaventem National Airport.
Waaslandtunnel E17 N49 Noordersingel Linkeroever
Antwerpen centraal
Zoo
E34
Stadspark Leien
Kennedytunnel
Antwerpen Berchem
‘t Groen Kwartier
Tram 4 Tram 9
R1
l-
se us rijs Pa
R1
Br
Singel
on -L n
de
A12 E19
29
Den Bell - Francis Wellesplein
Museum / Groenplaats
Nationale Bank
‘t Groen Kwartier
Op zwier met tram Tram 4 en tram 9 doorkruisen het centrum van de stad
Op ’t Zuid draait de tram een rondje langs de café’s op
en hebben er enkele bijzondere haltes. Met de halte in
de Marnixplaats alvorens via den Bell langs de Montig-
de Lange Leemstraat wordt ‘t Groen Kwartier een
nystraat het Zuid te verlaten.
nieuw ijkpunt op deze routes.
Tram 4 is dé lijn voor de cultuurfreak
Tram 9, uw groene draad Net voorbij het poortgebouw van ’t Groen Kwartier kan u tram 9 op, richting ’t Stad. De vlotte verbinding - via
Met deze tram stapt u in de kortste keren af bij de be-
de Opera - met de Meir en de Groenplaats brengt u tot
langrijkste gebouwen van de stad. Op enkele haltes
in ’t hart van het historisch centrum. Ideaal dus om bij
van ‘t Groen Kwartier steekt u de leien over aan de
terrasjesweer te genieten van een lange hete zomer of
Nationale Bank en rijdt u dwars door de theaterbuurt
te gaan shoppen. Of het nu de Suikerrui of de Huide-
met ondermeer de Bourla-schouwburg en de Stads-
vetterstraat is, tram 9 doorkruist ze allemaal, met een
schouwburg. Vanaf hier vindt u ook de belangrijkste
tussenstop aan de weldra vernieuwde kaaien als toe-
musea van de stad langs het traject: het Modemu-
tje. Verder, eens de Schelde ondergedoken, kan u tij-
seum in de Nationalestraat enerzijds en het museum
dens een mooie wandeling uitwaaien met zicht op
voor Schone Kunsten op de Leopold de waelplaats
Antwerpen.
anderzijds.
Ook in de andere richting is er voorbij Berchem Station nog heel wat te beleven. In minder dan tien minuten
Uw chauffeur haalt u op aan de poort van ‘t Groen Kwartier en brengt u in een mum van tijd op de belangrijkste plaatsen in de stad: op zwier met tram 4.
30
tramt u - met of zonder kinderen - tot aan de zwemvijver van ’t Boekenbergpark!
Berchemstation
Te Boelaarpark
Zwemvijver - Boekenbergpark
31
‘ T G R O e N K wA RT I e R , L e V e N O p D e N B I N N e N S T e B u I T e N
BORG STRAA T
AT SST RA WEN
ST RA AT
HM BO
TIE KR
14
9
AT
AA KORT RS TR E AA DR T AA KS TR AA DRA T PLAA
FIL O ST MEN RA AT A KL HO ST ND R.
A STR
AT
RA TST EEF
GROTE HONDSTRA AT
10
3
22
AT STR A
ZUREN
16
AL
LL
D
NS VAA L
BE
ISA
Mer 7 Karwij 8 Moskou 9 Kamu 10 Cui-
7
AA T
ND TRE
13
EI
chine 11 Burgerij - CAFES - 12 Stanny
TRA
BEEC KSTR AAT IEPE N
24
3 el warda 4 Veranda 5 Dôme 6 Dôme sur
RS TR
5
VAN D
M
AA T NS TR CO BD E
.
O KL
T AA
TR TS RIJ
T
LE
E
A RD STRAAT
.
UIT
BR
GA
STR STR A
EI
DE FO U
RN E
AT
L HOF
AU
BAT KIN
R HU ART CK ER STR
AT
AT
AERTS TR.
AT
A STR IDE
TRA ALS J. B
RA LST
BE
BEERN
BO OM
AT RA SST
WE
UB
OSE F.CO
ENST DAEN
AT
TRA NSS MA
ST R
T AA
TR KS K
R
WE
AU
R E. D
AT
T AA
TR ES
IR PA
EL
TRA DS BIN
AT STRA
WIJN
T SS IER
VEL CO
32
23
ME
AT
T POS
GEN
RAAT
DST GAAR BOOM
AM
SSTR A
LP HE AT SC TRA S
HELENALEI
WAT
AT
TRA ARS
RIS
A. G
D
GR
D
19
AT
A STR ORD F R E
Z.
4
VLIE
PU
AA T NS TR
K
VA N
IER
ïB K Kinesist - T Tandarts OR
LU P
25
T AA
TR - HEALTH - A Apotheek ES - D Dokter M LA
PE
LEI
DEN
T AA
M A RI A
naers 18 Domestic 19 De Connaisseur
GUL
T AA TR LYS
T AA TR YS TR
17 Schoe-
GE
12 AN ST
E GR
A
AN N. V
CALLENSSTRAAT
T
A bio 21 Delhaize 22 K.doos gifts RA 23 KranST . K R TR SpAR tenwinkel e&C 24 Supermarkt HS WE
25 Stofwisseling -
LE
ER
16 Bazar - WINKELS - 20 ‘t Klein Beertje
AC MB BAKERIES WA
R ST OO RL TE WA
13 Moeskop 14 Zeezicht 15 wattman
EM
BE
STE ENB OKSTR AAT
AT INI ËR SST RA LAM OR
LE EM STRAAT
RESTAURANTS - 1 Godard 2 Mise en place
AA T
EE
T AA TR SS
LA NG E
MS TR
RIU PE
17
.B
CU
LG IË LE I
AA T
RS TR .
AT PR OVI NC IES TRA
LG IË LE I BE SS TR
KL
1 AA T
AAT
ËR
RA
20
USL
R WOLFST
18 6
C ROE
NM OR ET
WA LV ISS TR
T RAA KST
AAT STR
RV I
E DAL MAG
USB RU
TIN E
R STIE
NE
T AA
T AA
STR
R ST
N CO
AN R. E V ST RT CK KO ROE SB
I SC
AT
TRA NAS
VAN GE N LA
N STE OO
C EN
PLA N F RAA T AA STR
KR U ST IK R.
U RU
OR AT RC ME
LEI T AA
TR ES
T
D
21
B ST OEY R.
TRAAT GENSS ROLWA
TTA RLO
N VA
EN
INIS STR .
BE E
I
EI
L SD T E E N
GR OT E
ONTLE
MAR
BOU
AT
BRAILM
CHA
ENSORDA J B JACO TRAAT S
WIPSTRA
BARON JOOSTENS STRAAT
LOOS PLAATS
V MEY AN DE DEN R STR AAT
BLEEKHOFSTRAA
OBSSTRAAT JACOB JAC
ENP
STR AAT
LE I
EL S
EN G
EIN
Te voet is men langs de tegenoverliggende Zurenborg-
WIL RI
LUITENANT NAEYAERTPLEIN straat op wandelafstand van de Dageraadplaats. Dit
plein is de place-to-be en biedt een waaier aan activiteiten, van de maandelijkse biomarkt tot een marathonevent van klassieke muziek. Het gezelligste plein van ’t stad
UIF ST R
AA T
LUITeerde ENAN NSLAANzal u als buur zeker aanT LIaan PPErestaurants keuze
NS TR
SO
TR. PIOENS
genaam verrassen. Aan de andere zijde voert de Boomgaardstraat u recht-
TW EE
NS TR AA T
LANGE ALTAARSTR.
LIN GE
SCHOR
streeks naar Berchem Station. Iets verderop, in het
LF IJ
hart van Berchem, staat het cultureel centrum en
DO
worden wekelijkse markten gehouden. en dan spreken we nog maar van de omliggende stra-
8
ten, maar de omgeving heeft natuurlijk nog zoveel
TRAM PLEIN
11
meer te bieden: een avondje uit in de De Bourla, Opera
AT RA
of de Singel. Of gewoon op stap met vrienden en voluit
ST
R GE
IJ
KR
15
PR
ET OR
E- stad te bieBEKde genieten van het eindeloze aanbod LUISdat
BIN NE NS ING EL
AAK ATS
dige woonwijken die haar omringen.
met zijn alomtegenwoordige terrasjes en gediversifi-
BO
2
’t Groen Kwartier is een rustpunt te midden de leven-
FON T
JKS STR AAT
VAD E
RLA
ND SSD TR.
DEL STR VA AAT DE CO STR STER AAT
AT STR A EER EBO OM
AT
VAN D
JOOR EUG
EEN
AT
AA T
LEI
STR A
SSTR A
NCK
BETOGING
MON
EGA
AT
ZEG EPR STRA AAL AT
STRAAT
SSTR A
TEN
LED
ERS TRA
T AA
AT
LING
R ST OL KO
STE R
Rustpunt in een levendige buurt
OUD STRI JDER SSTR AAT
AT
IA
ST R
AA T
LAAR
den heeft.
ENS L. CANT STRAAT
Te midden van deze tot de verbeelding sprekende omgeving hebt u – voor de deur – onmiddellijke toegang TRAAT S IEND
FRANS DE VR
N
AA
TL
LIE
PO TV
AA T
persoonlijke identiteit: een historische loft, een trendy
G
NU
JU
PT U NE
Een sublieme omgeving waar u rustig kan MA RS thuiskomen en thuis tot rust kan komen. ST RA AT ‘It has its quiet tree lined streets and a beautiful park to stroll in.’
UIT
JUNOSTR
AN
AA
USSTR
N
ORPHEUS-
A DIANAL
I
A RP TE R. U E ST
TRAAT THALIAS E MORPH
MU
AAT
S DIK
DE LA A
RENE BOSIERSTR.
BACC HUSL AAN
EK BR U
UR STR NUS AAT
SS TR
PI
AA T
TE RS TR
AAN RODEK RU IDEL IS LA AN
RS BE
appartement, een SAT woning met tuinbeleving...
MU DIKS
AT
EID IN GS TR A
BO
US HERCUL A A STR T
BR
AA T
lifestyle van de stad. In een woonstijl die past bij uw
JULES VAN BEYLENSTRAAT
AA T
gelijk eventjes te laten ontsnappen aan de bruisende WAPENSTILSTANDLAAN
GBRUG
.
TS TR
maximaal van de omgeving te laten genieten en u te-
STR ROOM
SYLEI
GS ST R
ZUR ENB OR
VELOD
SO COGEL BRUG. E. RYCKAERTSPLEIN
.
L
R ST
IN
rust kan komen. De woonentiteiten zijn ingericht om u
ONISTR
EN
EID
regel is. waar u rustig kan thuiskomen en thuis tot
GEN. C APAUM
T AA
BOUWHANDE STRAAT
tot een nieuw stadspark waar langzaam verkeer de
MERCURIUSSTRAAT
33
‘ t gro e n k warti e r : d e to e komst is gro e n
Energiezuinig bouwen voor morgen Niet alleen de uitzonderlijke groene locatie in het hart
comfort, integendeel. Naast de technische innovatie is
van de stad draagt bij tot een duurzame levensstijl. Ook
bij het ontwerp rekening gehouden met een optimale
de woningen zelf werden ontwikkeld met bijzondere
lichtinval. Dit levert niet alleen een lager elektriciteits-
aandacht voor duurzaamheid en energiezuinig wonen.
verbruik op maar draagt ook bij tot een rustige en aan-
De bouwschil van alle woningen wordt volledig geĂŻso-
gename leefruimte.
leerd en voldoet aan de energieprestatieregelgeving. In combinatie met de recentste technieken van condenserende ketels en ventilatie bent u verzekerd van een laag
waterhuishouding
energieverbruik zonder daarbij in te boeten aan woon-
waterbuffering/groen dak
waterinfiltratie
isolatie en ventilatie
34
Intelligente draagstructuur als garantie voor een lange levensduur De draagstructuur maakt zo weinig mogelijk gebruik
Verscheidene initiatieven zoals het Cambio autodelen
van dragende binnenmuren. De flexibele indeling kan
of het velostation vullen de groene gedachte verder
zich in de tijd aanpassen aan de wisselende behoeftes
aan. Het vooruitstrevende integratieve concept van de
van haar bewoners. Net zoals de gerestaureerde mo-
site waarin grenzen tussen wonen en werken, stad en
numenten zijn ook de nieuwbouwwoningen en appar-
platteland vervagen past volledig in een duurzame
tementen ontworpen voor een lange levensduur.
stadsontwikkeling.
Naast de gebouwen zullen ook de talrijke bomen de beleving van de autovrije site op een duurzame manier
‘t Groen Kwartier: de toekomst is groen!
blijvend verrijken.
wONINGeN ARSeNAAL
pARKAppARTeMeNTeN
35
Paviljoen 2 Generale Staf
36
Augustinessenklooster
Paviljoen 1
Parkappartementen
Paviljoen 4
Paviljoen 7 Kapel
Paviljoen 3
Stookplaats
Paviljoen 6
Paviljoen 5
Lange Leem West Nieuw Noord Zuid
Woningen Arsenaal
37
Rond of in de nabijheid van het Paradeplein bevinden zich de zeven overblijvende Paviljoenen, de Centrale Kapel en Stookplaats, het Augustinessenklooster, het gebouw van de Generale Staf en het voormalige Kazernegebouw. Dit is het hart van de historische site waarvan de gebouwen als Monument beschermd werden.
monumentenzone
38
39
w O N e N O p D e N B I N N e N S T e B u I T e N - D e M O N u M e N T e N ZO N e
Paviljoenen Wonen in een monument, een oefening in nuance.
Eric Wieërs
De voormalige Hospitaalpaviljoenen zijn beschermde
te bereiken, verliezen in de context van een woonpro-
monumenten. Bij de transformatie van monumenten
gramma hun betekenis. De wintergang in noord-
zijn er drie opties: (1) het origineel reconstrueren; (2)
zuidrichting wordt omgevormd tot een open publieke
een scherpe intellectuele grens trekken tussen oud en
passage. De dwarsgangen die de paviljoenen in oost-
nieuw of (3) zoeken naar een subtiele link tussen het
west richting verbinden, hebben we deels als inkomhal
bestaande gebouw en de nieuwe aanpassingen. wij
en deels als tuinberging betrokken bij de paviljoenwo-
kozen de laatste optie.
ningen.
De paviljoenen zijn opgebouwd uit een middentravee
Ook in de materialisatie kiezen we voor een genuan-
en 2 eindtraveeën met aanbouwen. Bij de renovatie
ceerde omgang met de bestaande gebouwen. Voor de
hebben we geprobeerd om de middentravee en zijn
nieuwe geveldelen werken we met een baksteen waar-
specifiek repetitief karakter te vrijwaren van acciden-
van de kleur nauw aansluit bij de kleur van de oor-
tele ingrepen. Zo blijft de basisconfiguratie onge-
spronkelijke baksteen; een gladdere textuur zorgt hier
schonden en het trotse karakter behouden.
voor een subtiel verschil, zodat de ingrepen als een
De gebouwen worden per laag in de lengte opgesplitst
nieuwe laag met een eigentijdse betekenis aange-
in 2 woningen met een ontsluiting aan de kopse zijden
bracht worden. waar restauratie van de ramen niet
en 4 woonentiteiten per paviljoen. Bij de eenheden op
meer mogelijk is, wordt het houten schrijnwerk ver-
het gelijkvloers kan de kelderruimte als slaapverdie-
vangen door nieuwe ramen met een vlakverdeling die
ping bij de woning betrokken worden. Door middel van
refereert naar de oorspronkelijke guillotineramen.
een getrapte engelse koer wordt de kelder voorzien
Door het aanbrengen van baksteenmetselwerk in
van licht en lucht en wordt een verbinding gemaakt
claustraverband in de raamopeningen van de verbin-
met de tuin. Bij de eenheden op de verdieping worden
dingsgangen wordt het continue bakstenen karakter
de slaapvertrekken voorzien in een duplex over de
van de gebouwen bestendigd op een manier die in de
lengte van de ruimte. De inkomtrap, keuken en badka-
19 de eeuw zijn oorsprong vond. Dit claustraverband
mer worden steeds opgenomen in de eindtraveeën. Zo
wordt ook gebruikt als borstwering van de terrassen.
kan elke entiteit over een volledig open leefruimte ter
Door alle aanpassingen en details in baksteen op te
grootte van een halve ziekenzaal beschikken.
lossen wordt het prominent aanwezige bakstenen karakter van de site bevestigd en zelfs aangescherpt.
De bestaande verbindingsgangen, die het mogelijk maakten alle delen van het hospitaal in binnenklimaat
40
Eric Wieërs, architect, Collectief Noord
41
w O N e N O p D e N B I N N e N S T e B u I T e N - D e M O N u M e N T e N ZO N e
Kapel De kapel bevindt zich centraal in de Monumentenzone en is één van de meest gedetailleerde gebouwen op de site. De gevels zijn opgetrokken in baksteen en zijn voorzien van sierbanden, plinten en omkaderingselementen in natuursteen. De centrale ligging domineert het paradeplein. In 2014 opent Sergio Herman er zijn nieuwe restaurant ‘La Chapelle’.
Culinair hoogstandje piet Boon: “Dat gebouw heeft nu al zoveel: het is de oude en compleet vervallen kapel van een militair hospitaal. we gaan het stoer maken, een vertaling van hoe Sergio is. Hij is natuurlijk een enorme ruwe bolster met een blanke pit, hij ziet er heel stoer uit maar is een enorm lieve man. Dat willen we ook in die kapel. Het mag af en toe een beetje ‘lelijk’ zijn, maar het is eigenlijk bedachte imperfectie. Het doorleefde patine van het plafond gaan we bijvoorbeeld behouden. De restauratie is net begonnen en we staan al heel ver met het grove idee van de inrichting. we moeten dat uiteraard nog verder verfijnen. Sergio’s team heeft heel veel ervaring en ideeën. De functionaliteit van een ontwerp is natuurlijk superbelangrijk. Sergio en Nick zijn ook heel perfectionistisch: ze zijn nu al bezig met de gerechten te bedenken.” passie voor het vak, perfectionisme en eigenzinnigheid, dat zijn tenminste drie eigenschappen die Sergio Herman en piet Boon gemeen hebben. piet Boon doet heel erg zijn eigen ding en heeft een duidelijke eigen stijl. Die zet hij consequent maar altijd verrassend voort. Dat is uiteraard de basis van het wereldwijde succes. piet Boon: “Ik denk dat er maar heel weinig bedrijven in de wereld zijn die zorgen voor de fundering tot en met het ophangen van gordijnen en het meedenken in kunst en waar die op te hangen. Dat is wel een heel sterk punt.”
42
43
w O N e N O p D e N B I N N e N S T e B u I T e N - D e M O N u M e N T e N ZO N e
Poortgebouw Het poortgebouw van ’t Groen Kwartier is gelegen aan de Lange Leemstraat. De poort was de hoofdingang voor de ganse arsenaalzone. Na het vertrek van het ministerie van defensie was dit hét gezicht van het HISK, het Hoger Instituut van Schone Kunsten dat hier onderdak gevonden had. Het eclectische poortgebouw heeft 2 bovengrondse bouwlagen en een mooi uitgetimmerde dakverdieping. De oorspronkelijke halfronde doorgang, de monumentaliteit en de traptoren in blauwe hardsteen geven het gebouw een uniek karakter. De bakstenen gevels worden gekenmerkt door een heldere symmetrie en een uitgesproken detaillering naar de straatzijde toe. De unieke ligging op het nieuwe Hospitaalplein van ’t Groen Kwartier biedt dit gebouw alle kansen. Om in het poortgebouw een nieuwe eigentijdse invulling mogelijk te maken kan er een volume aan toegevoegd worden na overleg en goedkeuring van de diensten met betrekking tot Monumentenzorg. De uitstekende zichtlocatie op het plein kan aangevuld worden met de aanleg van een zuid-west terras met zicht op ‘t Groen Kwartier.
44
45
Stookplaats De grote footprint en de grote overspanningen van de Stookplaats zorgen voor een zeer flexibele ruimte die diverse programma’s kan omvatten. Naast een directe toegang van het openbaar domein beschikt de Stookplaats eveneens over een zuidgerichte tuin. Zoals de naam aangeeft werden hier de grote verwarmingsketels opgesteld om stoom te leveren aan de verschillende onderdelen van het Militair Hospitaal. Afhankelijk van de concrete invulling kan de dubbelhoge ruimte in zijn huidige vorm behouden worden (ca 650 m²) of uitgebreid worden met verdiepte engelse koeren, daklichten of een patio.
46
47
w O N e N O p D e N B I N N e N S T e B u I T e N - D e M O N u M e N T e N ZO N e
Klooster
Augustinessen
Het kloostercomplex is ongetwijfeld het best bewaarde geheim op de site van het voormalige Militair Hospi-
- de Voorbouw (ca 525 m²), het eigenlijke adres van het klooster naast de Generale Staf;
taal. Opgespannen tussen de verharde zone langs de
- de eenbeukige centrale Kloosterkapel (ca 303 m²),
huidige Albert Claudestraat, de promenade d’hiver
met kleurrijke 19de eeuwse gebrandschilderde ra-
(wintergang) en de parkzone in het noordwesten vormt
men en omgeven door de kloostertuin;
het Klooster een enclave binnen ’t Groen Kwartier, een
- de Achterbouw (ca 1 685 m²), het eigenlijke verblijf
oase van rust binnen het bouwblok.
van de zusters, met als beeldbepalende elementen
De Augustinessen, die sinds 1835 in Antwerpen geves-
de gangstructuur en de kloostertuin (ca 820 m²), van
tigd waren en onlosmakelijk verbonden waren met het
waaruit een rechtstreekse toegang tot de parkzone
Militair Hospitaal (toen gevestigd in de prinsstraat)
mogelijk is.
vestigden zich hier in 1912. Het klooster is een L-vormig, eclectisch opgevat ge-
Deze bezielde plek vormde reeds meerdere malen
bouwencomplex rond een binnenkoer met Lourdes-
het uitgelezen decor voor fotoshoots en events.
grot. Het complex bestaat uit drie aparte gebouwen die een zelfstandige entiteit vormden binnen de Monumentenzone.
48
49
w O N e N O p D e N B I N N e N S T e B u I T e N - D e M O N u M e N T e N ZO N e
Generale Staf Het gebouw dat vroeger de Generale Staf huisvestte wordt binnen het bestaande volume en met respect voor de bestaande structuur omgevormd tot een gemengd gebouw waarin kantoren, ateliers en kleine woonentiteiten een plaats vinden.
Prestigieuze locatie De imposante eclectische stijl met neo-Vlaamse renaissance en neo-barokke inslag, de ligging aan het paradeplein en de wandelafstand tot het station van Berchem maken van dit gebouw niet alleen een prestigieuze locatie voor gevestigde ondernemingen en vrije beroepen maar ook voor meer creatieve economische activiteiten zoals workshops of ateliers of voor het huisvesten van gasten (short stay housing).
50
51
52
53
Deze zone vertegenwoordigt ongeveer de helft van de site. De hoofdingang wordt gekenmerkt door een poortgebouw gelegen langs de Lange Leemstraat. In de ontwikkeling van het Arsenaal zijn eengezinswoningen prominent aanwezig. De private tuinen worden door de gebouwen omsloten in een S-vormig bouwblok.
arsenaalzone
54
< Arsenaal Noord
< Arsenaal Zuid
55
w O N e N O p D e N B I N N e N S T e B u I T e N - D e A R S e N A A L ZO N e
Nieuw Noord Zuid & Lange Leem West
56
Nieuw Noord Zuid is gelegen in het hart van de site.
parkzone, gelegen achter de paviljoenen wordt ge-
Aan de zijde grenzend aan het poortgebouw zijn even-
kenmerkt door een ruim grasveld met enkele oude
eens twee commerciële ruimtes voorzien. Het gebouw
bomen.
is gelegen langs de Noord-Zuid as van de site, de mis-
Het gebouw Lange Leem west telt op het gelijkvloers
sing link tussen Berchem en Zurenborg.
2 commerciële ruimtes die de toegang tot de site be-
In het gebouw komen 27 appartementen met erg ge-
nadrukken. Het gebouw vormt immers de hoek tus-
varieerde indelingen. Alle appartementen genieten
sen het poortgebouw en de Lange Leemstraat. Op de
een Oost-west oriëntatie. Leefruimtes en terrassen
drie bovenliggende verdiepingen zijn telkens twee ap-
bevinden zich hoofdzakelijk aan de westelijke zijde, op
partementen gelegen met leefruimtes en terrassen
de kopse zijde zijn de terrassen zuidgericht. Daar ge-
aan de zuidzijde. De penthouse van dit gebouw neemt
nieten ze van een uniek uitzicht over de Monumenten-
de hele verdieping in beslag en kijkt uit over de site en
zone van het voormalige hospitaal en het park. Deze
omgeving.
57
w O N e N O p D e N B I N N e N S T e B u I T e N - D e A R S e N A A L ZO N e
Woningen Arsenaal De nieuwbouwwoningen situeren zich op de Arsenaal-
Kinderdagverblijf
zone, die gekenmerkt wordt door het Monumentale
Langs één van de doorsteken van de Arsenaalzone
poortgebouw langs de Lange Leemstraat. Aan de tra-
naar de Van Luppenstraat wordt door Ag Vespa in op-
ditionele stadswoning worden belangrijke troeven
dracht van de stad Antwerpen een kinderdagverblijf
toegevoegd. De inplanting en volumes van de gebou-
gebouwd. Langs dit nieuwe gebouw wordt een door-
wen staan garant voor een optimale en aangename
steek naar de Van Luppenstraat gerealiseerd. puls
woonomgeving. Licht en lucht zijn in overvloed aan-
architecten won de architectuurwedstrijd met een
wezig in het bouwblok en in de woningen zelf. Zo zor-
passiefbouw met één bouwlaag en gevarieerd groen-
gen dubbelhoge ruimtes (vides), gevels met ruime
dak. Onder het kinderdagverblijf wordt een bijkomen-
glaspartijen en kamerbrede leefruimtes voor een he-
de ondergrondse parking gerealiseerd.
dendaagse comfortabele leefomgeving. Het woonerf achter het poortgebouw en de autovrije
Energiezuinige woningen
site met paden en bomen onderstrepen het rustige
De eengezinswoningen op ’t Groen Kwartier zijn
karakter van de woonomgeving. De twee gemeen-
uniek. Vanuit de traditionele woning, zoals gekend in
schappelijke ondergrondse garages en de gemeen-
de Zurenborgwijk, werden nieuwe hedendaagse wo-
schappelijke tuinpaden benadrukken het uitgekiende
ningen ontworpen die ruim van licht en lucht voorzien
concept dat op kwaliteit van de leefomgeving gericht
zijn. Bovendien beantwoorden deze woningen alle-
is. De individuele tuinen, die grenzen aan dit tuinpad,
maal aan de nieuwe normen op gebied van energie-
zijn voorzien van een toegang zodat fietsen in alle ma-
besparing en akoestisch comfort. een eengezins-
ten en vormen eenvoudig gestald kunnen worden. Zo
woning op ’t Groen Kwartier is bijgevolg een investe-
kan u optimaal genieten van de ruimte in uw woning.
ring voor de toekomst, waar u vanaf dag één geniet
In de eerste fase worden de woningen Arsenaal Noord
van een optimaal wooncomfort.
opgericht, in een tweede fase de woningen Arsenaal Zuid gelegen aan de zijde van de Boomgaardstraat.
58
59
won e n o p d e n binn e nst e b u it e n - d e A rs e naalzon e
BBQ
beleef je buurt in qualitytime Fietsers en voetgangers krijgen prioriteit en domine-
In het S-blok beperken tuin -en fietsbergingen, in
ren de open ruimte tussen de gebouwen. De inrich-
combinatie met bomen, de vis Ă vis inzichten. In de
ting van het openbaar domein met paden en gras-
woningen Van Luppen is de leefruimte vooraan een
stroken wijkt af van de traditionele straatopbouw en
niveau hoger getild. De aaneenschakeling met de
biedt alle kansen op ontmoeting. In de privatieve
leefkeuken maakt tegelijkertijd de beleving van het
woningen daarentegen is privacy het uitgangspunt.
plein en de tuin mogelijk.
Voorbeeld: 1 van de 8 type woningen. niv. 00
niv. 01
niv. 02
60
Autovrij Fietsenberging voor appartementen en woningen Toegang via lift en tuinpad
61
De parkappartementen zijn in het park ten westen van de site gelegen. Ze situeren zich in drie gelijke volumes die door hun opstelling ruimte laten aan de omgeving. De eenheid aan de buitenzijde verbergt een rijkdom aan indelingen en uitzichten binnenin. Elk appartement, van ĂŠĂŠn tot vier slaapkamers, heeft een eigen buitenruimte. Vanuit uw appartement geniet u hier van â&#x20AC;&#x2DC;t park, de monumentenzone of een onuitgegeven zicht over de omgeving. Onder de gebouwen bevinden zich de parkeergarage en fietsenstallingen van waaruit u rechtstreeks uw appartement kan bereiken.
parkzone
62
63
w O N e N O p D e N B I N N e N S T e B u I T e N - D e pA R K ZO N e
Parkappartementen Tussen park en appartementen
Lieven Achtergael. Landschapsarchitect Michel
In de groene parkzone, geflankeerd door de histori-
Desvigne tekende enkele hoogstammige bomen tus-
sche wintergang aan de oostzijde en de monumentale
sen de appartementen als antwoord op de krachtige
muur aan westzijde, worden drie architecturale
architectuur. In de langgerekte parktuin aan de Lange
â&#x20AC;&#x2DC;monumentenâ&#x20AC;&#x2122; opgetrokken. De alomtegenwoordige
Leemstraat wordt het beeld van een nieuwe boom-
baksteen en rustgevende regelmaat van de historische
gaard geschapen met sierappels en kerselaars.
gebouwen zijn ook kenmerkend voor de architectuur
Samen met de omliggende sierbeplanting geven ze
van deze drie nieuwe gebouwen ontworpen door
vorm aan uw nieuwe voortuin.
De groene loper De ingangen van parkappartementen Z, N en w worden met elkaar verbonden door een pad dat rechtstreeks aansluit op de historische wintergang. een entree met allure die oud en nieuw verbindt.
64
Ondergronds parkeren aan uw voordeur De parkappartementen liggen schitterend gelegen in park en toch kan u - bijna letterlijk- parkeren aan uw voordeur. Aan de ingang van â&#x20AC;&#x2DC;t Groen Kwartier rijdt u de parking paradeplein binnen en maakt u ondergronds de doorsteek tot uw parkeerplaats of autobox. uw wagen staat als het ware voor uw deur geparkeerd. De liften brengen u rechtsreeks in hogere sferen.
65
66
67
w O N e N O p D e N B I N N e N S T e B u I T e N - D e pA R K ZO N e
Fexibel aanbod + comfort De parkappartementen w, Z en N bieden een zeer ruime waaier aan grondplannen en oriÍntaties. Tot en met de zesde verdieping is er een variatie aan appartementen met 1, 2 en 3 slaapkamers van 50m² tot 165m². Aangezien de binnenmuren niet dragend zijn kunnen er ruimtes en zelfs appartementen samengevoegd of gewijzigd worden. Dezelfde flexibiliteit wordt ook gehanteerd wanneer het gaat over de keuze van de afwerkingsmaterialen in functie van persoonlijke stijl of budget. Comfort wil ook zeggen, goede bereikbaarheid, mobiliteit met trein tram en bus an natuurlijk de fiets. Standaard beschikt ieder appartement dan ook over een fietsenberging in de ondergrondse parking.
68
Voorbeeld grote planvariatie: parkappartementen 5de verdieping
5.02
z
w
2 slaapkamers
3 slaapkamers
5.01
n
1 slaapkamer
5.01
69
won e n o p d e n binn e nst e b u it e n - d e PA R K ZO N E
Vanop â&#x20AC;&#x2DC;t Groen Kwartier naar de stad kijken blijft boeiend. Je ontdekt constant nieuwe dingen Toon Grobet -fotograaf
70
Voeten in het Park, blik over de stad De appartementen in de Parkzone beschikken alle-
het groene park aan de voet van uw verblijf. Het feë-
maal over panoramische schuiframen. De drempel-
rieke spektakel van de verlichte stad ‘s avonds hoeft er
loze verbinding met de royale leefterrassen zorgen
niet voor onder te doen. Geniet ervan met volle teugen
voor een sublieme binnen-buiten beleving. Een bele-
in alle rust die de oase van ‘t Groen Kwartier biedt.
ving die niet in het minst versterkt wordt door de adembenemende uitzichten over de stad en de monu-
Penthouses
mentenzone.
Als het echt uitzonderlijk mag zijn, vindt u op de
De doordachte architectuur zorgt voor een optimale
bovenste verdieping van de drie gebouwen de Pent-
lichtinval en een zeer ontspannend gevoel van open-
houses van de Parkappartementen.
heid. Geniet overdag van het zicht op de kathedraal of
71
mon u m e nt e nzon e A N no 2 013
72
73
MILHO Oostende, Vanhaerents
Nieuwe Molens Rypens Brugge, Matexi
Beel & Achtergael
Vlerick, 360
Appartementsgebouw Antwerpen, Huiswerk
Les Dunes du Golf - Wimereux
Museum Boulevard Brussel, Vanhaerents
De Singel Antwerpen, Beel & Achtergael
Beel & Achtergael
Oostende, Matexi
Lamot Mechelen, Matexi
AG VESPA, Trapstraat, 360
74
De herontwikkeling van het Groen Kwartier is het resultaat van een intense samenwerking tussen Vanhaerents en Matexi als private partijen en Ag Vespa als publieke partner. In deze samenwerking brengt elke partij vanuit zijn eigenheid accenten aan die een meerwaarde vormen voor het globale project.
Vanhaerents ontwikkelt hoogkwalitatieve woonprojecten met
Sinds het begin in 1945 heeft Matexi er zich op toegelegd om
een groot look & feel gehalte. We staan voor stijlvol wonen
vastgoedprojecten te realiseren die aan iedereen de kans ge-
op toplocaties en kiezen resoluut voor trendsettende archi-
ven een betaalbare, kwaliteitsvolle woning aan te schaffen.
tectuur met doordachte indeling en hoogstaande afwerking.
Want iedereen verdient een aangename plek om te leven.
Onze gebouwen zijn energiezuinig, onderhoudsvriendelijk en
De laatste 12 jaar hebben Wilma Project Development en Ma-
staan akoestisch op punt.
texi nauw samengewerrkt om in België en daarbuiten plek-
De samenwerking met nationaal en internationaal gerenom-
ken te ontwikkelen waar het aangenaam wonen, werken en
meerde architecten resulteert in hedendaagse gebouwen
winkelen is. Wilma Project Development (sinds 2004 volledige
met een evenwicht tussen nut, schoonheid, functionaliteit en
dochteronderneming van Matexi) met een binnenstedelijke fo-
context. Innovatie en inventiviteit zijn daarbij sleutelwoorden.
cus; Matexi met een randstedelijke en buitenstedelijke focus.
De kennis en knowhow van Vanhaerents werd begin 2013 bo-
Samen beschikken ze over een zeer ruime en complementaire
vendien versterkt door de toetreding tot de Artes Group. De
ervaring en expertise in de diverse facetten van vastgoedont-
expertise van de verschillende aannemingsbedrijven binnen
wikkeling. Deze ervaring en expertise zijn nu gecombineerd
de bouwgroep zijn een grote troef voor de ontwikkeling, het
tot één toonaangevend projectontwikkelaar, marktleider in
ontwerp en de realisatie van de meest gediversifieerde , mul-
België in residentiële projectontwikkeling, met als missie:
tifunctionele bouwprojecten.
een positieve bijdrage leveren tot de buurten waarin we projecten optrekken.
Vanhaerents Development nv
Dit doen ze nu samen sinds januari 2013 onder één naam en
Oude gentweg 81, 8820 Torhout,
één gezamenlijk thema: “Matexi. Welkom in de buurt.”
tel. 050 21 50 21 - fax 050 21.68.40 e-mail: info@vanhaerents.be - www.vanhaerents.be
Matexi nv Franklin Rooseveltlaan 180, 8790 Waregem,
Werken aan een leefbaar en aantrekkelijk Antwerpen
tel. 056 62 74 00 - fax 056 62 74 39 e-mail: info@matexi.be - www.matexi.be
AG VESPA is het autonoom gemeentebedrijf voor vastgoed en stadsprojecten van de stad Antwerpen. Een van zijn opdrachten is de voorbereiding, begeleiding en uitvoering van ingrijpende stadsprojecten die de metropoolfunctie van Antwerpen versterken. De ontwikkeling van het Militair Hospitaal, waarvoor door AG VESPA in 2005 een wedstrijd uitgeschreven werd, is één van de vele projecten waarin AG VESPA actief is. Samen met het autonome gemeentebedrijf Stadsplanning begeleidt AG VEPSA het ontwikkelingsproces van het Groen Kwartier. , en participeert ze mee in het gezamenlijk Overlegcomité. AG VESPA Generaal Lemanstraat 55, 2018 Antwerpen tel. 03 259 28 10 - e-mail: info@vespa.antwerpen.be
Het gedifferentieerd woningaanbod wordt verder gerealiseerd door een multidisciplinair team van verschillende architectenbureaus: Beel & Achtergael, Masterarchitecten - Gent 360, Architecten - Gent Collectief Noord, Architecten - Antwerpen Michel Desvigne, Landschapsarchitecten - Parijs Fotos: Daniel de Kievith, Toon Grobet, Kristof Boving, John Moussiaux Ontwerp & Prepress: Gevaert Graphics - juni 2013 Deze brochure werd met zorg samengesteld. Maar is een informatief bundel waaruit rechten noch plichten ten aanzien van nv MHA of nv Groen Kwartier kunnen ontleend worden. ‘t Groen Kwartier kan niet aansprakelijk gesteld worden voor eventuele onnauwkeurigheden of fouten.
op den binnenste buiten
info en verkoop tel. 03 289 02 89 www.groenkwartier.be