SCHATJES!
WIJZER OVER OPVOEDEN
ONDERZOEK
AD(H)D & voeding INTERVIEW:
Henk Pieterse over zijn missie tegen pesten
g o n n E veel ! meer
LENTE 2013 - €3,95
INHOUD
COLOFON SCHATJES! Hoofdredactie: Sjoukje Rietbroek Eindredactie: Jeroen Buiter, Job Tiems Artdirector: Bart Oostvogels Redactie: Maina van Baal, Jeroen Buiter, Anne Haakmeester, Eva Oosthoek, Bart Oostvogels, Job Tiems, Sjoukje Rietbroek Medewerker: Peter van Noppen Uitgeverij: Fontys Hogeschool Journalistiek In opdracht van: Centrum Jeugd
P.3 P.5 De leukste Lente musthaves P.6 Hoe gezond eet mijn kind?
Centrum jeugd en gezin nieuws
en Gezin Midden-Brabant Verschijningsfrequentie: Ieder kwartaal
Heeft u vragen over opgroeien en opvoeden? Ga dan naar www.jeugdengezinmiddenbrabant.nl voor het contactformulier of bel gratis naar 0800 - 3 65 65 65 (maandag t/m vrijdag van 9:00 - 17:00 uur). Tijdens vakantieperio-
P.10 ONDERZOEK AD(H)D en voeding
des hebben wij gewijzigde openingstijden.
Post sturen kan naar: Centrum Jeugd en Gezin Tilburg, Postbus 3024, 5003 DA Tilburg
Adres en contact: Centrum Jeugd en Gezin Tilburg Ringbaan West 227 (ingang Burgemeester Suijsstraat)
De wie-is-de-leukste-oppas-test
5037 PC Tilburg 0800 - 3 65 65 65 (gratis)
P.16 Help! - “Mijn dochter heeft een minderwaardigheidscomplex”
uitgave mag worden vermenigvuldigd en/
P.18
of openbaar gemaakt worden doormiddel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van de uitgever of auteur.
P.8
Drukke kinderagenda’s
P.22 Taboe! - Mijn kind is verwend
P.9
Het huisdierencontract
P.23 De Platenkast
P.15 Playtime! - Educatieve apps
P.20 2 SCHATJES!
© Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze
P.24 Woordzoeker
Interview met Henk Pieterse: een reus met een missie
VOORWOORD Sjoukje Rietbroek, hoofdredacteur Schatjes! Ik heb ADHD. Een jaar of zes geleden kwam na een aantal tests de diagnose. Geen verassing en ergens ook een opluchting. Nu begreep ik waarom ik juist met de makkelijkste klusjes op mijn werk zo veel moeite had en waarom er soms een storm door mijn hoofd leek te woeden. Wat ik niet begreep , is waarom ik er nu pas last van had. Ik kon me geen moment in mijn jeugd herinneren waar ik me schuldig voelde omdat ik dankzij mijn slechte planning weer eens te laat kwam. Of dat ik gefrustreerd raakte omdat ik een uur nodig had voor een makkelijke taak waar mijn klasgenootjes in een half uur mee klaar waren. De ADHD en alles wat daarbij hoort was er wel, maar belemmerde me niet in mijn dagelijkse leven. Wat was er nu dan zo anders? Mijn conclusie is dat met ouder worden, de druk van de maatschappij om binnen de lijntjes te blijven toeneemt. Mijn juf zei niet dat ik niet mocht wiebelen en mijn moeder wachtte geduldig op me als ik tijdens een wandeling afgeleid werd door een vlinder. Ieder beetje onrust in mijn lijf werd de kop in gedrukt met een potje slagbal of een rondje op de fiets. Nu is dat anders. Mijn baas verwacht dat ik in zijn tijd doe waar
GASTCOLUMN: Maina van Baal (30) woont samen met Gideon (40) en is moeder van Belle (1,5). In Schatjes! geeft ze een kijkje in haar dagelijks leven met haar gezin. “Mamaaa.... oh oh!” Vanuit de gang hoor ik mijn dochter van anderhalf met een verschrikt stemmetje roepen. In minder dan een seconde ben ik bij haar om met eigen ogen te aanschouwen welke ramp zich daar heeft voltrokken. Het blijkt mee te vallen. Dochterlief heeft helemaal zelf de koekjes uit de voorraadkast weten te bemachtigen, alleen helaas voor haar liggen diezelfde koekjes nu vakkundig over de hele vloer verspreid. Kleine kinderen, kleine problemen zal ik maar zeggen. Het zet me aan het denken over de problemen die we tot nog toe gehad hebben en welke ons nog staan te wachten. Ik kom tot de conclusie dat we absoluut niet mogen klagen want het is een voorbeeldig kind. Zo sliep ze na een paar weken al door, heeft ze nooit moeilijk gedaan over eten en huilen is haar vreemd.
hij me voor betaalt, en dat ik me niet laat afleiden door vlindertjes. Vrienden stellen het niet op prijs als ik een half uur te laat op een afspraak kom en de studie die ik naast mijn baan volg eist een strakke planning. In dat licht zou je haast zeggen dat het logisch is dat kinderen steeds meer labels krijgen. De agenda van een gemiddeld basisschool kind doet nauwelijks onder voor die van mij. Ouders stimuleren hun kinderen om het beste uit zichzelf te halen, op school, met sport of muziek. Dat brengt ongetwijfeld ook een bepaalde druk met zich mee. Er over nadenken alleen wakkert bij mij al een klein hoofdelijk stormpje aan. Maar waarschijnlijk maak ik me druk om niks. Als er een flexibele groep is, zijn het wel kinderen. Ze passen zich aan deze wereld aan, zoals wij dat ook deden toen wij jong waren. Ze zoeken hun eigen momentje van rust. Even spelen, tv kijken of gewoon hangen. Iets waar wij wat van kunnen leren. Veel leesplezier!
“Ik werd vaak afgeleid door
vlinders”
Maina van Baal
Een lief en vrolijk kind is het. Maar we stevenen nu toch echt met een rap tempo af op de ik-ben-twee-dus-ik-zeg-Nee-fase, “the terrible two’s, de peuterpuberteit of hoe je het ook wilt noemen. Ik kijk er nog niet naar uit. Net zoals ik nog niet wil denken aan het feit dat ik haar over een tijdje naar de crèche moet brengen en haar dan, misschien wel hartverscheurend huilend, achter moet laten. En dan heb ik het nog niet eens over wanneer ze op school zit, en zich daar door de groepsdruk laat verleiden tot ik weet niet wat. Roken, drinken, anorexia, en vergeet het pesten waar we steeds meer horrorverhalen over horen niet. Nee, ik kan me niet herinneren dat ik me daar ten tijde van mijn roze wolk mee bezig hield. En nog steeds liever niet. Stiekem vind ik deze heerlijke naïviteit ook wel gewoon fijn, laat mij maar lekker genieten van elke stap die mijn mini-mensje zet in haar opgroeiproces zonder al te veel beren op de weg te zien. Bang voor de toekomst ben ik dan ook niet. Hordes vrouwen hebben kinderen op-
gevoed, met toch meestal een zeer acceptabel eindresultaat. En hoe mooi zou het zijn als we de successen maar ook de minder geslaagde acties met elkaar zouden delen en zo samen de uitdaging die opvoeden heet aangaan? Ik ga in deze column in ieder geval mijn successen en tegenslagen met jullie delen, zodat we van elkaar kunnen leren. Terwijl ik dit allemaal aan het overpeinzen ben hoor ik naast me ineens een zacht stemmetje. “Mama....” Ik pak haar stevig vast en zeg: “Ja schat?” Dan slaat ze haar kleine armpjes om me heen en geeft me de liefste zoen ooit. Problemen? Nu even niet.
SCHATJES!
3
Centrum Jeugd en Gezin nieuws Cursus: EHBO aan kinderen De meeste ongelukken met jonge kinderen gebeuren in en om het huis. Ze raken bekneld tussen de deur, vallen van de trap of verslikken zich in een klein voorwerp. Vooral de eerste minuten na een ongeval zijn belangrijk. Met de cursus ‘EHBO aan kinderen’ leer je snel en op de juiste manier te handelen. Daarmee kun je erger leed voorkomen. En wellicht zelfs mensenlevens redden. Aanmelden kan telefonisch via nummer 0900 - 8122 of via www.thebe-extra.nl
Nieuwe website CJG Midden-Brabant
Cursus: ‘Omgaan met mijn kind na echtscheiding’ Kinderen kiezen niet voor de scheiding van hun ouders. En ze willen na een scheiding helemaal niet kiezen, zeker niet tussen hun ouders. Geruststellende woorden, bijvoorbeeld: ‘alles komt goed’, komen op kinderen niet geloofwaardig over. Hun leven ligt door een echtscheiding immers aan diggelen. Hoe ga je om met je kind in deze periode? Aanmelden kan via het emailadres trainingen@imwtilburg.nl.
SCHATJES!
Week van de lentekriebels: relationele en seksuele voorlichting voor basisschoolleerlingen .
26 april Koningsspelen: landelijk sportief evenement voor basisschoolleerlingen .
Campagne: een veilig thuis, daar maak je je toch sterk voor?
Campagne ‘We Can Young Tilburg’
4
18 tot 22 maart
Nieuws
Vanaf nu hebben de 8 CJG’s van MiddenBrabant een nieuw digitaal onderkomen. Hierop delen deelt het CJG haar kennis en expertise over opgroeien en opvoeden via deze site. Zo weet je precies waar je terecht kunt voor al je vragen over je kinderen en je gezin. Zo kun je meer informatie vinden over de vestiging van het CJG in je eigen gemeente.
Eind februari gaf wethouder Marjo Frenk (Welzijn) het startsein voor de campagne WE CAN Young Tilburg op de school Parcours. Het doel van de campagne is dat jongeren respectvol met elkaar omgaan en zich bewust zijn van grenzen als het gaat om seks en relaties. De kracht van de aanpak is dat jongeren zélf aan de slag gaan om elkaar aan het denken te zetten over geweld in relaties, ongelijkheid tussen jongens en meisjes en stereotype beeldvorming. Parcours
AGENDA
is de eerste school in Tilburg die aan al haar leerlingen workshops aanbiedt.
Graag willen we de toolkit van deze campagne onder de aandacht brengen: vooreenveiligthuis.nl/toolkit. Daarin treft u informatiemateriaal aan over de verschillende vormen van geweld in huiselijke kring: folders, posters en materiaal voor de pers. Gebruik dit materiaal en werk zo mee aan het tegengaan van huiselijk geweld en kindermishandeling. Op dit moment bereiden de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en van Veiligheid en Justitie het vervolg van de campagne in 2013 voor. De website en de tv- en radiospotjes over kindermishandeling en huiselijk geweld vormen daarvoor de basis.
MEER NIE
U WS ?
dengezin www.jeugabant.nl middenbr
De leukste Lente musthaves
door: Maina van Baal
In de winkels heeft de winterkleding al plaats gemaakt voor zomerkleding. Tijd om alle dikke truien op te bergen en ruimte te maken voor korte broeken en t-shirts. Om alvast in een zonnige stemming te komen laten we je de musthaves van de lente-/zomercollectie 2013 zien.
Today
Payday
One day
Wind- en waterdicht jack van H&M (€34,95)
Stoer jack van Cinque en Bellair (€54,95)
Recht model met steekzakken van McGregor (€99,95)
Vrolijk t-shirt met print van Tom Tailer (€8,95)
Mooi t-shirt van Bellerose (€25,-)
Knalgeel t-shirt met retro print van Bor*z (€44,95)
Kort rose jack van H&M (€24,95)
Knalrose spijkerjasje van SOHO New York (€34,99)
Stoer lichtrose jasje met klepzakjes van Vingino (€64,95)
Roze gebloemde jurkmet strak lijfje van Emoi (€19,95)
Romantische meisjesjurk van Esprit (€39,95)
Felgekleurde feestjurk van Catimini (€74,95).
SCHATJES!
5
Eetdagboek
Hoe gezond
door: Anne Haakmeester & Eva Oosthoek
eet mijn kind?
Kevin van Lieshout uit Loon op Zand hield voor Schatjes! een week lang een eetdagboek bij. Met een klein beetje hulp van zijn moeder Saskia (42). Wat zegt de voedingsdeskundige ervan? 12 ja a 1.50 m r e te 4 5 ki l o r
MA
DI
Ik had me een beetje verslapen, dus ik moest haasten. Ik heb niks gegeten voor ik naar school ging. In de eerste pauze heb ik toen twee Prince chocoladekoekjes op en een pakje Wiki-drink. Tussen de middag heb ik bij een vriendje gegeten omdat mama werkt op maandag: Twee boterhammen met Duo Penotti en een blikje energiedrank. Dat is zo lekker zoet. Toen ik thuis kwam van school was mama nog niet thuis en heb ik cola op, een zakje paprikachips en een zakje winegums. Dat mag eigenlijk niet, maar ik had zo’n honger. ’s Avonds aten we kant en klare nasi, saté en gebakken ei met ketjap.
Als ontbijt heb ik Chocopops met halfvolle melk genomen. In de eerste pauze een blikje Ice Tea. Tussen de middag heb ik thuis een boterham met Duo Penotti gegeten en een glas melk gedronken. Na school ging ik spelen bij een vriendje thuis en daar kreeg ik drie kleine Snickers, een blikje energiedrank en twee Prince chocoladekoekjes. ’s Avonds heeft mama een Knorr wereldgerecht gemaakt, met kip en rijst. Daarbij heb ik een glas melk gedronken.
6 SCHATJES!
WO Voordat ik naar school ging heb ik een banaan gegeten. In de eerste pauze een Snelle Jelle en een klein blikje cola. Tussen de middag heb ik een boterham op met kaas en een saucijzenbroodje met ketchup. Op woensdagmiddag heb ik altijd zwemtraining en daarvoor heb ik een pakje Fristi gepakt, een kleine Snickers en een boterham met Speculoos. Na de training hebben papa en ik ’s avonds frietjes gemaakt met mayonaise en curry en frikadellen en als verrassing gingen we daarna een chocolade milkshake halen bij de McDonalds. Die vind ik echt heel lekker.
DO Als ontbijt heb ik een Snelle Jelle gepakt en een beetje Dubbeldrank gedronken. Papa en mama waren al werken. In de eerste pauze heb ik toen een blikje Fanta gedronken en een Liga Fruitreep gegeten. Tussen de middag heb ik thuis een boterham met paté gegeten met een pakje Fristi en ik heb daarna nog twee koekjes gepakt. Na school ging ik bij een vriendje huiswerk maken en toen we daarmee klaar waren zijn we een softijsje met spikkels gaan halen. Ik heb ook nog een halve appelflap op omdat de moeder van dat vriendje jarig was geweest. Thuis hebben we ’s avonds gebakken aardappels met mayonaise en appelmoes gegeten , satéschnitzels en een klein beetje sla. Dat vind ik eigenlijk niet zo lekker, maar ik moest wat eten van mama.
VR
HOE GEZOND EET KEVIN?
ZA In het weekend slaap ik altijd wat langer en toen heb ik ook wat later pas ontbeten met een boterham met Speculoos en een beker chocomelk. ’s Middags ben ik met papa naar de markt geweest in de stad en hebben we samen een broodje kroket gegeten. Papa en mama gingen ’s avonds naar een feestje en toen mocht ik zelf frietjes gaan halen. Ik heb toen een frikadelbroodje gegeten met een frietje met en een doosje kipnuggets. Voordat ik naar bed ging heb ik een film gekeken en nog wat gecomputerd. Hierbij had ik wat chips gepakt en een blikje Fanta.
ZO
Voor school heb ik een klein beetje Chocopops met halfvolle melk gegeten. In de eerste pauze weer een Snelle Jelle en een pakje Wiki-drank. Tussen de middag heb ik thuis een boterham met Duo Penotti op en een boterham met cervelaat en een blikje chocomelk. Ik was vandaag vroeg klaar met school en ben toen samen met een vriendje computerspelletjes gaan doen. Hij mocht ook blijven eten, dat was gezellig. ’s Avonds hadden we pannenkoeken! Ik heb er twee met stroop op, een met kaas en een met suiker. Daarbij heb ik twee glazen melk op. Na de pannenkoeken hebben we een film gekeken en daarbij kregen we paprika chips, cola en heb ik nog een paar toastjes met filet american en paté op.
Op zondag ontbijten we altijd met z’n drieën. Dan maakt mama worstenbroodjes en croissantjes en verse jus d’orange. ’s Middags moest ik mee naar de Ikea. Daar heb ik een broodje worst met ketchup gekregen met een beker cola. Daarna gingen we naar oma. Daar hebben we ook gegeten. Tomatensoep met ballen, aardappels, karbonaadjes, boontjes en een beker melk. Als toetje kreeg ik pudding. Thuis heb ik toen nog een beker cola gepakt en een appel.
Kevin: “Ik wist eigenlijk niet dat cola en fanta slecht zijn voor je. Ik vind het gewoon zo lekker. Maar misschien wil ik wel eens de light-variant proberen dan.”
Saskia: “Die light drankjes ga ik sowieso in huis halen. En misschien kunnen we op zondag eens gaan wandelen met z’n allen.”
Voedingsdeskundige en gewichtsconsulente Esther ter Beek: “Hier schrik ik een beetje van! Kevin is een jongen van 12 en volop in de groei. Hij krijgt veel te veel suiker binnen en beweegt daarnaast niet of weinig. Ook ontbijt hij niet of amper en krijgt hij gedurende de dag veel verkeerde vetten binnen. Chocoladepasta op brood is niet erg, maar niet elke dag. Vervang dit bijvoorbeeld eens door een bruine boterham met kipfilet. Frietjes mogen best, maar beperkt dit tot een keer per week. Kevin drinkt ook erg veel suikerhoudende dranken. Een liter frisdrank bevat bijvoorbeeld ongeveer 20 klontjes suiker! Vervang de cola en fanta eens door een glas water of thee (zonder suiker) of probeer eens een light variant. Bouw een beperkt aantal momenten gedurende de week in waarin hij zelf iets ‘lekkers’ kan kiezen, hier kan hij dan ook echt van genieten. Alle lessen en voorbeelden die hij nu krijgt qua voeding zal hij op latere leeftijd overnemen en beperkt zijn kans op obesitas.”
ten? e w r Mee site eb de w gezin k c e en Ch eugd
.j l www ant.n brab n e d mid
SCHATJES!
7
“Sorry mama, door: Sjoukje Rietbroek
ik heb het te druk”
Druk, druk, druk. Met zijn allen rennen van de ene activiteit naar de andere. Ook de agenda’s van de kinderen zijn vaak overvol. In alle hectiek wordt vaak vergeten wát een kind nou allemaal doet in een week. Damian de Troije is zeven jaar oud en zit in groep drie van de basisschool. Zijn moeder hield voor Schatjes! een week lang de buitenschoolse activiteiten van Damian bij. Monique Koster van CJG bekeek het schema en geeft advies. Damian speelt veel buiten en dat is ook heel erg goed. Toch zijn er momenten waarop het geen kwaad zou kunnen om hem binnen te houden met een boek of om even televisie te kijken. Bijvoorbeeld op maandag en op woensdag. Kinderen hebben die tijd voor zichzelf nodig om te herstellen van wat ze op een dag gedaan hebben. Zowel fysiek als mentaal. We zijn allemaal erg gewend aan de BSO. Hierdoor wordt vaak vergeten dat daar kinderen ook moeten functioneren in een groep. Dat kost veel energie. En hoewel buiten spelen een ontspannen activiteit lijkt, kost dat ook energie. Af en toe hangen voor de tv of op de bank kan helemaal geen kwaad. Dat heeft een kind zelfs nodig om te herstellen. Ouders voelen zich vaak verantwoordelijk als een kind zich verveelt, terwijl verveling juist erg goed is voor de ontwikkeling. Uit verveling komen de beste ideeën voort. Bovendien kan een kind dat zelf een oplossing bedenkt als het even niets te doen heeft, later vaak beter omgaan met onverwachte situaties. TIP:
Door je kind van jongs af aan te leren zichzelf te vermaken, voorkom je dat het afhankelijk wordt van het entertainment dat hem of haar wordt aangeboden. Televisie of een activiteit buitenshuis bijvoorbeeld. Lego, lezen, knutselen en tekenen zijn goede voorbeelden van activiteiten die een kind zelfstandig kan doen. Meer tips op onze website www.jeugdengezinmiddenbrabant.nl
8
SCHATJES!
Maa ndag Na sc ho o l tot vi jf u u r na a r d e BS O, da a rn a no g e e n h al f u urt je b ui t e n ge s p e el d m e t vr i en d je s . Di nsda g Na sc ho o l tot he t e t e n (h al f ze s) b ui t e n ge s p e el d m e t vri en d je s. Wo ensdag Na sc ho o l tot kw art ov e r t w e e b ui t e n ge s p e el d m e t e e n vri en d je . Da a rn a s a m e n na a r d e v o e tb al tra i n i n g tot h al f vi e r. Na d e tra i n i n g no g tot ze s u u r b u it e n ge s p e el d m e t vri en d je s . Do nd erda g Na sc ho o l tot he t e t e n (kw art ov e r ze s) b i j e e n vri en d je ge s p e el d . Vrijdag Bi n n e n ge s p e el d m e t zi jn zu s je e n s p e l le t je s ge da a n m e t om a e n op a d i e kw a m e n o p pa ss e n . Da a rn a no g t w e e u u rt je s b ui t e n ge s p e el d . Za t erda g ’s Oc h t en ds e e n v o e tb a l w e ds t ri jd ge s p e el d e n da a rn a m e t zi jn zu s je en alleen bin n e n e n b ui t e n ge s p e el d . ’s Mi d da gs m e t zi jn ta n t e na a r e e n i nd oo r s p e el t u i n e n da a rn a b i j ta n t e ge lo ge erd . Z on da g Bi jn a d e h e l e da g b ui t e n ge s p e el d m e t vri en d je s .
Huisdierencontract
“Mag ik een huisdier?“ door: Sjoukje Rietbroek Voor veel ouders klinkt het bekend: zoon- of dochterlief wil een konijntje. En natuurlijk zullen ze er zelf voor zorgen. Het konijn komt er, en de eerste weken loopt alles op rolletjes. Maar al snel beginnen de discussies over wie de kooi verschoont en uiteindelijk is het mama die drolletjes staat te scheppen. Ondanks de afspraken die werden gemaakt voordat Vlekje werd opgehaald in de dierenwinkel. Het is ook niet makkelijk, afspraken nakomen. Al helemaal niet als je vriendjes staan te roepen, of als je favoriete serie net op televisie komt. Aan ouders de lastige keus: je kind keer op keer wijzen op zijn verantwoordelijkheden,
met meestal een discussie als gevolg, of het zelf maar even doen. En aangezien dat laatste de minste tijd en energie kost, is dat de oplossing waar veel ouders voor kiezen. Een contract kan uitkomst bieden. Afspraken vastleggen geeft veel duidelijkheid. Bovendien staat in het contract ook wat de consequenties zijn als die afspraken niet worden nagekomen. Skipper niet uitgelaten? Dan geen televisie. Maar ook voor de ouders gelden afspraken. Zij nemen bijvoorbeeld de taken over als er een kinderfeestje of logeerpartijtje is. De afspraken worden samen gemaakt en op papier gezet waarna iedereen het contract ondertekent.
De volgende zaken zijn belangrijk om te vermelden in het contract: - Om welk huisdier gaat het? - Wat zijn de taken? - Waarom zijn deze taken belangrijk? - Op welke dagen/tijdstippen moeten de taken worden uitgevoerd? - Wat zijn de consequenties als de taken niet of niet goed worden uitgevoerd? - Wat is de beloning als de taken wel worden uitgevoerd? - Wat is de verantwoordelijkheid van de ouder? - Handtekening ouder en kind. Handtekening ouder(s):
Handtekening kind:
ten? e w r Mee site b e we zin d k c ge Che gden
.jeu nt.nl www raba b n e midd
SCHATJES! 99
10 SCHATJES!
Onde zoek r-
AD(H)D en voeding door: Jeroen Buiter
Steeds meer kinderen (0-15 jaar) worden met medicatie behandeld voor een gedragsstoornis als ADHD of Autisme. In drie jaar tijd is het aantal kinderen met ADHD-medicijnen bijna verdubbeld. Zijn medicijnen de oplossing of kan het ook anders? RED-DIEET
In 2011 presenteerde Dr. Lidy Pelsser een proefschrift waarin ze stelde dat het aanpassen van de voeding van een kind effect heeft op de gedragsstoornis van het kind, het zogenoemde RED-dieet. Het is een dieet waarbij je vijf weken lang een beperkt aantal voedingsmiddelen binnen krijgt. Het doel daarvan is om te bepalen of de ADHD door voeding komt. Na die weken worden de gewone voedingsmiddelen één voor één weer geïntroduceerd in de voeding. Bij ruim de helft van de kinderen blijkt dat ze gevoelig zijn voor bepaalde voedingsstoffen of combinaties daarvan. Dat zou kunnen betekenen dat je kind geen medicijnen zoals Ritalin of Concerta meer hoeft te slikken.
FOTO: MentalHealty
Het grote nadeel van medicatie is, naast de mogelijke bijwerkingen, dat medicijnen slechts tijdelijk de symptomen bestrijden. Zo gauw het
tabletje is uitgewerkt komen de klachten weer terug. Als voeding de oorzaak is van ADHD, kan dat volgens Pelsser door middel van een aangepast dieet dus voorkomen worden. Als duidelijk wordt welke producten overgevoeligheid veroorzaken, dat zijn er in de meeste gevallen een stuk of 5, is een kind geholpen. Zolang deze producten niet, of met mate (afhankelijk van de gevoeligheid), gegeten worden, dan heeft het kind geen ADHD meer: medicatie is dan ook niet meer nodig. Het is natuurlijk wel belangrijk dat het kind zich aan de dieetvoorschriften houdt, anders komen de gedragsproblemen weer terug. VETRIJK OF VETARM
Er zijn, naast Pelsser, nog anderen die voeding aan ADHD koppelen. Onderzoekers aan de Universiteit van Illinois kwamen er achter dat muizen die een vetrijk (zestig procent vet) dieet volgden, heel ander gedrag vertoonden dan muizen -->
SCHATJES! 11
die een vetarm (tien procent vet) dieet volgden. Binnen een week na het veranderen van het dieet van de muizen begonnen de onderzoekers de verschillen al te zien, zelfs nog voordat de muizen zelf dikker werden van het vetrijke dieet. Volgens de onderzoekers veranderde het vetrijke dieet de manier waarop dopamine, een stofje in de hersenen dat genot en blijdschap regelt, in de hersenen haar werk doet. Dat zorgt voor angstig gedrag en moeilijkheden met leren, zo konden de
‘vetrijke’ muizen bijvoorbeeld moeilijker hun weg vinden in een doolhof. Ook werden die muizen banger voor hun omgeving en herkenden ze voorwerpen minder goed. Die verstoring in de dopamineverwerking van de hersenen kom je ook tegen bij ziektes als obesitas en ADHD. Het opmerkelijkste van het onderzoek was, dat als de muizen Ritalin (vaak voorgeschreven bij ADHD) kregen, de problemen verdwenen. Dat zou dus kunnen betekenen dat als een kind met een te vet dieet de diagnose ADHD krijgt. Dat onderbouwd wordt door
het feit dat de Ritalin werkt. Het kind moet wel ADHD hebben, anders zou de Ritalin niet werken. Dat klopt dus mogelijk niet. Na een tijdje werden de muizen weer overgezet naar een vetarm dieet, binnen een week waren ze van de problemen af. Als je een kind hebt met ADHD-symptomen, zou het dus misschien een goed idee zijn om eerst eens te proberen om een tijdje vetarm eten te geven, in plaats van medicatie te gebruiken. Baat het niet, dan schaadt het niet.
FOTO: Akke van Eck - De Telegraaf Uit het verhaal van Ruben (12 jaar), Sandra (11 jaar) en hun ouders blijkt dat aanpassen van het dieet kan werken. Sandra heeft het dieet intussen afgerond, Ruben is nog bezig. De moeder van Ruben vertelt: “Het ging helemaal niet goed op school. Het is een slimme jongen maar hij presteerde aanzienlijk minder dan hij zou kunnen. Zijn concentratievermogen was ronduit slecht, wat vooral tot uiting kwam bij het maken van huiswerk. Het was voor ons best pittig om hem daarin goed te begeleiden.” “Op school was hij de clown van de klas en nam hij zijn werk niet altijd serieus. Hij was vaak ook moe omdat hij door zijn ADHD
12 SCHATJES! 12
slecht sliep en daarbij ook lichamelijk klachten had, zoals zweten en hoesten. Toen we aan het RED-dieet begonnen, werd al snel duidelijk dat Ruben op voeding reageert. Hij is enorm veranderd, met name zijn concentratievermogen is erop vooruitgegaan.” Ruben: “Ik merk het vooral aan hoe ik tegenwoordig om ga met mijn zusje. Ik bekvecht veel minder en ben ook aardiger voor haar. Ook aan andere dingen merk ik het. Toen ik laatst verloor met hardlopen, was ik maar een kwartiertje boos. Vroeger was dat een hele dag.” Is het zwaar om het dieet te volgen? Ruben: “Ja! Ik vind het zwaar. Maar ik weet waar ik
het voor doe en ik heb het ervoor over, maar ik zal niet zeggen dat het makkelijk is. Je kunt niet zomaar eten waar je trek in hebt, en vooral bij vrienden is dat niet fijn. Als iedereen om je heen patat of chips eet, wil je ook en dat is lastig. Gelukkig begrijpt iedereen het wel goed. In de klas heb we een tv-uitzending bekeken waarin mevrouw Pelsser uitlegt waarom het dieet nodig is. Al mijn vrienden weten nu waarom ik me aan een dieet hou. Dat is fijn want nu begrijpen ze het.” Rubens moeder voegt toe: “Toen we een stukje ei aan zijn dieet toevoegden, werd direct duidelijk dat hij daarop reageert. Ik geloofde het eerst niet: kan een klein stukje ei
zo’n reactie veroorzaken? De volgende dag mochten we een groter stuk proberen en had hij weer zo’n enorme reactie. Ongelooflijk, dat zoiets simpels als een ei zo’n effect kan hebben.” Wat Ruben vooral mist, is chocolade. “Ik verheug me enorm op het moment dat ik weer chocola mag eten. Dan mag ik het een paar dagen eerst uitproberen, meer dan dat ik normaal zou eten. Moeder: “zo is het ook met aardappels gegaan. Dat ging goed, dus mag hij die nu weer eten. Ook dat miste hij enorm”. Met het RED-dieet verminderen vaak ook de lichamelijke klachten. Is dat bij Ruben ook gebeurd? Zijn moeder: “Ruben had last van zijn longen. Hij hoestte veel. Jammer genoeg is dat met het volgen van het dieet niet veranderd. We zijn nu onder behandeling van een alternatieve therapeut en deze behandeling helpt enorm goed. Ruben hoest niet meer en kan daardoor ook beter slapen”. SANDRA
Sandra is al klaar met het eliminatiedieet en mag ondertussen weer alles eten, afgezien van de producten waarop ze reageerde. Sandra: “Ik reageer op best veel producten: plantaardige olie, aardappels, melk, en nog een paar dingen. Dat is best lastig, want plantaardige olie zit in veel producten verwerkt. Gelukkig kun je best veel zelf maken met roomboter en dan kan ik het wel eten”. Sandra’s vader: “We hebben ons ermee verzoend en het is best goed te doen zo. Alleen als je ergens anders bent, kan het nog wel eens lastig zijn. Toch hebben we het er dik voor over. Sandra is erg veranderd. Vroeger moesten we óók rekening houden met haar, maar nu is dat alleen op voedingsgebied. Een hele verbetering.”
Labels op kinderen Het Nederlandse Landelijke Netwerk Autisme neemt aan dat ongeveer 1 op de 400 mensen een autistische stoornis heeft, waarvan 25% vrouw is. Autisme, ADHD, Aperger zijn voorbeelden van zo’n stoornis. Labels waar, ook ten opzichte van kinderen, steeds makkelijker mee gestrooid wordt door artsen en psychologen. Heeft dat eerder voor- of nadelen? En wat houden die labels eigenlijk in? Een voordeel van dat labellen is dat een kind met een diagnose gerichter geholpen kan worden. Ook scheelt het voor ouders om te weten waarom hun kind zo druk en onhandelbaar is. Behandeling van de symptomen kan de situatie vaak verbeteren, bijvoorbeeld door gedragstherapie of medicatie. Daarmee komen we meteen bij de nadelen van het labellen. Artsen schrijven na de diagnose medicijnen voor om de symptomen tegen te gaan, maar gaan vaak niet meer op zoek naar de oorzaak van de stoornis. Er is te weinig kennis over veel van de stoornissen om de oorzaak te kunnen vinden. Een ander nadeel is dat het kind een stempel krijgt, het wordt in een hokje gestopt. Daarmee verkleint de kans dat de kind zich normaal kan ontwikkelen. ADHD, ADD en Autisme zijn voorbeelden van ontwikkelingsstoornissen. Een ontwikkelingsstoornis is een neurologische of psychische aandoening die optreedt bij kinderen of jong volwassenen en die een belemmering en/of afwijking vormt in de normale ontwikkeling. Soms ontstaan de symptomen als reactie op een schokkende ervaring, in andere gevallen ligt de oorzaak in erfelijke factoren of een lichamelijke ziekte.
Bla d e r vo o l a b e ls r de d o or pa g i n a 14 n a a r
“Bij ruim de helft van de
kinderen blijkt dat ze
gevoelig zijn voor bepaalde voedingsstoffen“ SCHATJES!
13
FOTO: Getty Images
Autisme: Eigenlijk een verzamelnaam voor allerlei psychologische aandoeningen. Kenmerkt zich door beperkingen in de sociale interactie, de communicatie en zich steeds herhalend gedrag. Mensen met een ernstige vorm van Autisme kunnen niet zelfstandig leven.
nissen, impulsiviteit en hyperactiviteit.
ADHD: Attention Deficit Hyperactivity Disorder, in de spreektaal ook wel Alle Dagen Heel Druk genoemd. Dat laatste klopt niet echt, want ADHD’ers kunnen ook heel rustig zijn. Het is een aandachtsstoornis, kinderen kunnen hun aandacht niet lang genoeg bij een taak houden. Hoofdkenmerken: aandachts- en concentratiestoor-
ODD: Oppositional Defiant Disorder, ofwel oppositioneel-opstandige gedragsstoornis. Kinderen met deze aandoening zijn ongehoorzaam, zijn driftig, houden zich vaak niet aan de regels en hebben meerdere problemen in de sociale omgang, vooral met volwassenen, maar soms ook met leeftijdsgenoten.
ten? e w r Mee site k de Chec
web
14 SCHATJES! 14
ADD: Attention Deficit Disorder, in gewoon Nederlands aandachtsstoornis. Dit zijn de dromers. Vaak rustig, snel afgeleid. Lijkt veel op ADHD, maar zonder de drukte die bij ADHD’ers kenmerkend is.
Asperger: Beperkingen in omgang met anderen, sociale moeilijkheden. Kinderen met deze stoornis hebben een beperkte interesse voor dingen en activiteiten. Het verschil met klassiek autisme is dat er geen taal- of leerachterstand is. PDD-NOS: Pervasive Developmental Disorder - Not Otherwise Specified. In normaal nederlands gezegd: diepdoordringende ontwikkelingsstoornis, die nergens anders bij in te delen is. Het is een verzamelterm voor aandoeningen die niet voldoen aan de eisen van bekende aandoeningen.
P Educatieve apps door: Bart Oostvogels
Play time!
Kinderen van nu groeien op in een wereld van smartphones en tablets. Ouders verbazen zich zo nu en dan hoe snel hun kinderen leren en nieuwe dingen uitproberen. Al vanaf jonge leeftijd vegen en tikken kinderen erop los op een tablet. Om op een leuke manier wijzer te worden selecteren we bij Schatjes! ieder nummer leuke, gratis apps voor kinderen. Deze keer met het thema educatie.
Tafels oefenen: De app Tafels Oefenen doet eigenlijk precies wat je van de app verwacht, namelijk het leren van tafels van 1 tot en met 10. Er zijn verschillende niveaus, waarbij de tafels op een chronologische volgorde worden gepresenteerd en door elkaar. Gratis te downloaden voor iPad - Vanaf 6 jaar - 4/5 4 Plaatjes 1 Woord: Momenteel één van de meest populaire puzzelspellen. Elke puzzel bevat vier plaatjes die een overeenkomst hebben. Het is aan de speler om die te vinden. De app wordt regelmatig voorzien van nieuwe foto’s. Leerzaam en ook nog leuk om te doen! Gratis te downloaden voor iPhone, iPad en Android - Vanaf 8 jaar - 5/5 Squla Familiebordspel: In het Squla Familiebordspel kunnen spelers punten verdienen door het beantwoorden van vragen over geschiedenis, aardrijkskunde, rekenen & wiskunde, talen en spelling. Wie na tien beurten de meeste punten heeft, wint het spel. Gratis te downloaden voor iPad - Vanaf 6 jaar - 3/5 Maan Roos Vis: In de kleurrijke omgeving van Maan Roos Vis leren kinderen lezen en rijmen. Er zijn twee verschillende activiteiten: ‘Wat zie je?’ en ‘Wat rijmt erop?’ De speler ziet een plaatje met daaronder drie mogelijke antwoorden die hij aan moet klikken. Speciaal voor beginnende lezers. Gratis te downloaden voor iPad - Vanaf 5 jaar- 3/5
SCHATJES! 15
Oppassen! De wie-is-de-leukste-oppas-test
Oma Rieki (67) Wat h e b je geget e n e n was het l e kk e r? Ti m: "Om a h e eft ons m eegen o m e n na a r McDon alds e n he t was h e e l l e kk e r!" Lis a: "We mocht e n z elf ui t ki ez e n wa t w e wil d e n e t e n . Ik h e b e e n h a m b u rge r e n f rie t jes gege t e n e n oo k nog e e n ijs je." 9/10 Tot ho e laat mocht je o p b l ijv e n? Ti m: "Ik mag la t e r na a r be d da n Lis a omda t i k ou d e r b e n . Om ach t u u r m o es t i k na a r bov e n o m m ijn ta nd e n t e p o ets e n ." Lis a: "No rma a l m o e t i k o m z e v e n u u r na a r be d, ma a r he t was zo gez e l l ig me t om a da t he t wa t la t e r w erd ." 8/10
E
,6 8 : e r o indsc
Mocht je tv kijk e n e n zo ja wat? Ti m: "We h e b b e n Ses ams tra a t, He t Kl o kh uis e n he t Jeugdjo u rna a l ge k ek e n ." Lis a: "Ik h e b a l l e e n Ses ams tra a t ge k ek e n, d e res t vi n d i k n ie t l e u k ." 8/10 He b je s p e l le tjes gedaa n e n zo ja w e l ke? Ti m: "Om a h e eft me t ons Boo m Boo m Ba l loo n ges p e el d . Ik m o es t h e e l h ard lac h e n wan t om a sc hro k s t eeds als d e ba l lo n kn al d e." Lis a: "Da t was ech t grap pig wan t d e ba l lo n kn al d e h e e l va a k b ij om a ." 9/10 Wa re n e r and e re regels da n no rmaa l? Ti m: "Nie t ech t, he t is voora l h e e l gez e l l ig als om a e r is ." Lis a: "We h e b b e n voora l v e e l l e u k e d i n ge n geda a n zoals na a r McDon alds e n s p e l le t jes . Da t is al t ijd l e u k wa nn e e r om a e r is ." 9/10
Buurmeisje Lara (16) Wat h e b je geget e n e n was het l e kk e r? Ti m: “Pizza me t s ala m i e n k a as e n gro en t e n .” Lis a: “We mocht e n z elf d e p izza’s v ers i e re n . En z e wa re n h e e l erg l e kk e r geword e n!” 10/10 Tot ho e laat mocht je o p b l ijv e n? Ti m: “Om ach t u u r m o es t i k na a r bov e n ma a r i k was nog n ie t m o e. Bov e n h e b i k nog e v e n wa t s p e l le t jes op d e IPa d geda a n .” Lis a: “Om z e v e n u u r m o es t i k na a r be d .” 7/10
16
SCHATJES!
Eindelijk is het weer eens zover: een avondje uit met z’n tweeën. De kinderen laat je als het goed is met een gerust hart achter bij de oppas. Maar wie schakel je daarvoor in; opa en oma, of kies je voor dat leuke jonge meisje uit de straat dat zo een zakcentje bijverdient? En, ook niet onbelangrijk, wie vinden de kinderen zelf het leukst? Tim (9) en Lisa (6) namen de proef op de som. door: Maina van Baal
Mocht je tv kijk e n e n zo ja wat? Ti m: “We h e b b e n a l l e e n Ses ams tra a t voo r Lis a ge k e k e n .” Lis a: “Ja w e h e b b e n Ses ams tra a t ge k e k e n .” 7/10 He b je s p e l le tjes gedaa n e n zo ja w e l ke? Ti m: “We h e b b e n é é n s p e l le t je ‘An gry Birds’ geda a n, da a rn a h e b i k nog e v e n me t m ijn Lego ges p e el d .” Lis a: “Ik h e b da a rn a nog e v e n ge t e k en d e n to e n m o es t i k a l na a r be d .” 8/10 Wa re n e r and e re regels da n no rmaa l? Ti m: “Ik h e b wa t m e e r gesn o ep t e n i k h e b ‘s avonds nog s p e l le t jes op d e IPa d geda a n e n da t mag i k va n p ap a n o rma a l n ie t. Lis a: “We mocht e n wa t m e e r sn o e p jes da n n o rma a l e n i k moch t n ie t i n he t grot e be d sla p e n .” 8/10
Eindscore: 8,0
ag l s t i U
“Laat het los”
Lisa en Oma Rieki hebben beide voor- en nadelen. Zo weet je met opa of oma precies wie je in huis haalt en is het een goede bekende van je kind. Maar ook met een (vaste) oppas kan je kind een goede band opbouwen, zeker als ze elkaar vaker zien. Aangezien oma natuurlijk al één of meerdere kinderen heeft opgevoed heeft ze dus de nodige ervaring. Tegelijk kan dit een nadeel zijn omdat ze misschien geneigd is haar eigen regels toe te passen in plaats van die van jullie. Het buurmeisje kun je van tevoren duidelijke instructies geven over wat de regels zijn en wat je van haar verwacht. Zij zal de regels waarschijnlijk goed naleven en weinig hiervan afwijken. In de kosten zit vaak ook nog een verschil. Opa en oma zullen met alle liefde en plezier voor niks oppassen, terwijl het buurmeisje tussen de twee en vier euro per uur rekent. Voordeel hiervan is dat je haar makkelijker op zaken aan kunt spreken die niet naar jouw wens gaan. Belangrijk is dat je in allebei de gevallen duidelijk bent. Laat bijvoorbeeld weten hoeveel er gesnoept mag worden, wanneer het bedtijd is en waar je te bereiken bent in noodgevallen. En schrijf belangrijke informatie op een briefje en leg dit op een eenvoudige plek nee, bijvoorbeeld op de keukentafel. Maar vooral: laat het los. En heb een leuke avond, want je kinderen hebben dat hoogstwaarschijnlijk ook.
alen? Oppasdiploma h Check de website in www.jeugdengez l .n nt middenbraba
SCHATJES!
17
Help!
“Mijn dochter heeft een
minderwaardigheidscomplex� door: Maina van Baal / Fotografie: Wordpress
Soms is het relativerend om de mening van een buitenstaander te horen. Heb jij een probleem waar je mee zit en wil je graag de mening van andere ouders en een deskundige daarover? Vertel ons waar je mee zit en wij leggen het ons panel voor.
18 SCHATJES!
K
Het probleem Roos (41): “Twee jaar geleden verliet mijn man mij voor een andere vrouw. Inmiddels is hij met haar getrouwd en hebben we coouderschap voor onze dochter van negen. Zijn nieuwe vrouw is een totaal ander type dan ik; slank, erg veel met haar uiterlijk bezig en een pittige tante die geen blad voor de mond neemt. De laatste tijd heeft ze het op mijn dochter gemunt. Ze vindt haar te dik en zegt dat ze gezonder moet eten zodat ze wat gewicht kwijt raakt. Ik vind mijn dochter mooi zoals ze is en ze hoeft van mij echt niet af te vallen, ook al is ze misschien wat zwaarder dan leeftijdsgenootjes. Ik heb zelf ook geen maatje 36 en heb daar totaal geen probleem mee. Waar ik wel een probleem mee heb is dat mijn dochter zich de kritiek van haar stiefmoeder erg aantrekt en nu op dieet wil. Niet alleen vindt ze zichzelf te dik, ook zegt ze dat ze lelijk is. Ik vind dit verschrikkelijk om te horen en probeer haar te overtuigen van het tegendeel. Helaas tot nog toe zonder succes. Op mijn ex hoef ik niet te rekenen, die staat volledig achter zijn vrouw. Hoe zorg ik ervoor mijn dochters zelfbeeld weer wat positiever wordt?”
n de inde Dit v
rs oude
Eva (31): “Zeg eens eerlijk; is je kind te dik? Zo ja, dan vind ik dat haar stiefmoeder gelijk heeft door te zeggen dat ze gezonder moet eten. Het ligt er natuurlijk wel een beetje hoe ze het zegt tegen je dochter. Een beter zelfbeeld krijgt ze vanzelf wanneer ze niet meer dikker en dus ‘anders’ is dan de rest van haar leeftijdsgenootjes. Mijn advies is dus: gezonder eten. Daar heeft ze de rest van haar leven profijt van. “ Marjet (45): “Ik zou een gesprek aangaan met de nieuwe vrouw van je ex. Om een kind een minderwaardigheidscomplex aan te praten alleen omdat je zelf zo met je uiterlijk bezig bent vind ik veel te ver gaan. Ze moet begrijpen dat een kind van die leeftijd ontzettend gevoelig is voor kritische opmerkingen en dat dit ook op de lange termijn vervelende gevolgen voor haar kan hebben. Zeker niet accepteren dit!”
“Kinderen zijn vaak gevoelig voor opmerkingen over uiterlijk of persoonlijkheid“ MONIQUE KOSTER, PEDAGOGISCH ADVISEUR CJG TILBURG:
“Het is fijn dat u uw dochter mooi vindt en dat ze bij u mag zijn wie ze is. Enkel uit de informatie die u gegeven heeft over haar gewicht en voeding kan ik niet beoordelen of ze (iets) te zwaar is en of dit eventueel zorgwekkend is. Mocht u, of uw dochter hierover meer willen weten kunt u een afspraak maken bij de schoolarts van de GGD. Kinderen zijn vaak gevoelig voor opmerkingen over hun uiterlijk of persoonlijkheid. Het is daarom goed om haar zelfbeeld te versterken en met haar te bespreken wat dit met haar doet en hoe ze met een dergelijke situatie om kan gaan. Durft ze naar de huidige vrouw van uw ex of aan haar vader aan te geven wat het met haar doet? Dit kan best moeilijk voor haar zijn omdat ze nog geen gelijkwaardige gesprekspartner is, in een afhankelijke positie zit en er loyaliteitskwesties mee kunnen spelen. Hierbij kan uw dochter begeleiding krijgen van het schoolmaatschappelijk werk. Het zelf-
beeld kan versterkt worden door leeftijdsgenootjes en door personen die voor uw dochter belangrijk zijn, zoals bijvoorbeeld een juf, een oom of de buurvrouw. Complimentjes geven over haar positieve gedrag zijn hiervoor een goed middel. U schrijft dat u het gevoel heeft dat u niet op uw expartner hoeft te rekenen. De toon waarop u een gesprek aangaat met uw ex kan zeer bepalend zijn voor de uitkomst ervan. Mogelijk heeft hij het gevoel dat hij zijn huidige vrouw niet af kan of mag vallen. Indien hij zijn (ex)partnerrol en ouderrol zou kunnen scheiden komt er vaak meer ruimte om de problematische situatie vanuit het kind te bekijken. Dit biedt beide ouders de kans om naar hun eigen handelen te kijken, emoties ‘te parkeren’ en zo de situatie voor het kind te verbeteren. Ik zou in eerste instantie niet het gesprek aangaan met de nieuwe vrouw, maar uw ex aanspreken op zijn vaderrol.
WILT U HET EEN EN ANDER UITGEBREIDER EN TOEGESPITST OP UW SITUATIE BESPREKEN, MAAK DAN GERUST EEN AFSPRAAK BIJ HET CENTRUM JEUGD EN GEZIN.
SCHATJES!
19
Reus met een missie
H
door: Job Tiems / Fotografie: Ball-contact
Henk Pieterse is oud-basketbalinternational en meervoudig landskampioen. Een beer van een vent, maar ook ervaringsdeskundige als het gaat om pesterijen. „Die hebben me bijna mijn leven gekost. De strijd tegen pesten is voor mij een missie geworden.” Hij heet Henk, maar als tiener hoorde hij die naam zelden. „Ik was veertien, vijftien en twee meter vijf lang. In korte tijd enorm gegroeid, maar mijn gewicht bleef achter. Amper 65 kilo, graatmager. Het was eind jaren zeventig, de tijd van Saturday Night Fever, wijde spijkerbroeken waren toen in de mode. Zo lang het maar niet waaide, ging het nog wel. Bij een beetje wind waaiden die pijpen om mijn benen en viel het iedereen extra op dat ik van die magere staken had. Het was ondenkbaar dat iemand me Henk noemde. Het was altijd wandelend
20 SCHATJES!
skelet, lange dweil of spaghettisliert.” Inmiddels heeft de in de Amsterdamse Jordaan geboren en getogen Henk Pieterse er zes centimeter bij gekregen en weegt de oud-basketbalinternational zowat het dubbele, maar de wonden die hij door de pesterijen in zijn jeugd heeft opgelopen zijn nooit geheeld. „Die hebben me bijna mijn leven gekost. Een kind moet kunnen genieten van zijn leven. Dat is mij niet gelukt.” In zijn ogen is een vochtige glans te bespeuren als hij vertelt van de eenzame lunches op het toilet. Of het uit het raam klim-
men van de klas zodat hij buitenom naar het volgende lokaal kon. „Zolang ik maar niet door die gang hoefde. Ik was een lopend doelwit.” Thuis huilde hij zichzelf een jaar lang in slaap, zijn ouders in vertrouwen nemen durfde hij niet. „Mijn vader was meer dan twee meter lang, amateurbokskampioen, beresterk. Die ging ’s avonds in de keuken nog met halters aan de gang. Terwijl ik lag te snikken, hoorde ik hem puffen.” Basketbal zorgde voor de kentering in zijn leven. Het allereerste balcontact was een openbaring voor de geplaagde tiener.
“Een jongen durfde voor
zichzelf op te komen.
Sindsdien is het pesten gestopt” „Een nieuwe gymleraar adviseerde me om die sport eens te proberen. Tijdens de eerste training werd ik voorgesteld en een van mijn teamgenoten gooide me een bal toe en riep: ‘Henk, vangen!’. Ik draaide me om, om te kijken of er achter mij nog iemand stond, maar hij had het tegen mij. En hij noemde me bij mijn naam. Niet lange dweil of spaghettisliert.” Sindsdien was Henk Pieterse niet meer van het basketbalcourt af te slaan. „Niet omdat ik per se heel goed wilde worden, maar vooral omdat ik me op het veld veilig voelde. Daarbuiten niet.” De 101 interlands liggen al jaren achter hem. Net als de vier jaar collegebasketbal in Kentucky en de landstitels met clubs als Den Bosch en Haarlem. Toch hult Pieterse zich nog bijna dagelijks in een basketbaloutfit. Om door het gehele land zijn sport te promoten via clinics, maar vooral ook om zijn anti-pestboodschap te verkondigen. „Het is een missie geworden. Al betekent het dat ik elke dag opnieuw het pijnlijke verleden weer bovenhaal.” Hij plukt aan het xxxlbasketbalshirt dat hij draagt. „Hierin voel ik me nog steeds een stuk safer dan in gewone kleren.” KWETSBAAR
Op de dag van het interview is Pieterse te gast in Venray bij basisschool ’t Brukske. De gymzaal is eigenlijk te klein voor de tientallen kinderen die aan collectieve adhd lijken te lijden. De opzwepende muziek en het spervuur van Jordanese humor waarmee Pieterse zijn clinics presenteert zijn ook al niet echt rustbevorderend. En toch is het enkele malen heel erg stil, als de ver boven zijn gehoor uittorende basketballer vertelt over wat hem is overkomen. „Ik stel me eerst zelf kwetsbaar op, daardoor durven kinderen ook hun vinger op te steken als ik vraag wie er gepest wordt.”
Langs de kant zitten dan al de drie belhamels die Pieterse bijna vanaf het begin eruit heeft gepikt. Het jochie dat de bal van een ander steeds wegschiet, de knaap die een duw uitdeelde en een klasgenootje mietje noemde. HUMOR
„Ik kan heel slecht tegen kinderen die stoer doen ten koste van anderen. Ik hoor altijd van leerkrachten dat ik er precies de juiste uitpik. Pestkoppen hebben voor mij een soort van zwaailicht op hun hoofd: let op mij, let op mij.” Eindelijk kan hij ze aanpakken. „Vroeger moest ik alles slikken. Gepeste kinderen voelen zich zo nietig. Nu kan ik als grote kerel binnenlopen en moeten ze naar me luisteren.” Na een week van clinics is hij doodop. „Mijn grappen en grollen zijn niet alleen aankleding, maar ook om mezelf te beschermen. Zo kan ik mijn verhaal afdraaien zonder de emoties van vroeger al te diep op te roepen, maar het blijft me raken.” Hij vertelt over die leerling uit Emmeloord, die tijdens een clinic riep dat hij dood wilde. Omdat twee van zijn klasgenootjes hem dagelijks treiterden en naar huis volgden. „Het joch wees ze ter plekke aan. Dat was genoeg. Hij durfde voor zichzelf op te komen. Sindsdien is het pesten gestopt. Ik weet zelf hoe moeilijk het is, maar het is zo belangrijk dat gepeste kinderen het durven te zeggen.” Na de geruchtmakende zelfmoord van de Twentse jongeling Tim Ribberink is het aantal boekingen bij Pieterse alleen maar toegenomen. „Het is een schande dat pesten nog steeds slachtoffers maakt. Je mag gerust weten dat ik om Tim heb gejankt. Ik nam het mezelf bijna kwalijk dat ik er niet voor hem was. Niet dat ik een heilige ben, maar elk kind dat ik weet te bereiken is er een.”
SCHATJES! 21
Taboe!
In iedere Schatjes! vertellen ouders over een taboe in de opvoeding van hun kinderen. Onderwerpen waar ze zich voor schamen of niet over durven te praten met andere ouders.
Mijn kind is verwend Denise (32): “Ik weet niet wanneer ik het voor het eerst echt opmerkte. Misschien was ik altijd te druk met mezelf en of ik het wel goed deed.” door: Anne Haakmeester / Fotografie: Parentingmojo
Denise en Thom zijn drie jaar getrouwd als Denise zwanger raakt van Mirthe. “We waren in de wolken. Thom ook. Hij had alleen net een nieuwe baan gekregen, waarvoor hij veel weg zou zijn naar het buitenland. De opvoeding zou vooral bij mij komen te liggen. Dat wisten we.” Wat Denise echter niet wist, was dat die opvoeding veel zwaarder was dan het leek. “Mirthe was een huilbaby. Ze krijste nachtenlang door. Ik weet niet eens meer hoe vaak ik midden in de nacht samen met haar heb gezeten. En Thom was er natuurlijk niet.” Toen hun dochter wat ouder werd, bleef het een lastige tante. “Het leek wel of Mirthe haarfijn aanvoelde wanneer ik Thom miste. Dan werd ze huilerig en zeurderig en volgde ze me door het hele huis. Koekjes, snoepjes, alles waar ze om vroeg kreeg ze. Ik kon niet tegen nog meer gehuil. Om afleiding te zoeken van de eenzaamheid nam ik haar vaak overal mee naar toe. Een dagje de stad in, boodschappen doen, noem maar op. Ook daar wist ze precies te vertellen wat ze wel en niet leuk vond. Scènes in de supermarkt
waren eerder regel dan uitzondering. Wat Mirthe wilde, kreeg ze, ik had andere dingen aan mijn hoofd en kon haar gebrul er niet bij hebben.” Mirthe is nu acht en heeft vijf paar Uggs in de kast staan. “Elke keer dat Thom thuiskomt heeft hij wel een cadeautje voor ons meegenomen. ‘Voor de liefdes van mijn leven’, zegt hij dan.” En voor even is alles goed. HARTJES
“Mirthe is een klein prinsesje en zo behandel ik haar ook. Ik wil ook graag dat ze alles krijgt wat haar hartje begeert, ze moet haar vader al zo veel missen. Toch begin ik me nu zorgen te maken. Laatst was oma op bezoek en ze had een boekje meegenomen voor Mirthe. Een kleine glimlach en vijf minuten later slingerde het bij de rest van haar speelgoed. Ook op school hoor ik wel eens dat ze moeite heeft met delen en weinig rekening houdt met klasgenootjes. Daar schrik ik van, maar toch kan ik het niet helpen als we in een schoenenwinkel staan en Mirthe me met haar poppenogen aankijkt. ‘Wat zijn ze mooi hè mam’.”
“Mirthe heeft
vijf
22 SCHATJES!
paar Uggs”
Wilt u hierop reageren of meer weten? Kijk dan eens op ons forum.
De platenkast
Wilt u ook samen met uw kind in “de platenkast”? Schrijf jezelf dan in via het contactformulier op www.jeugdengezinmiddenbrabant.nl
door: Eva Oosthoek
In de platenkast elke maand een plaat van zoonof dochterlief tegenover die van pa en ma. Wat weten ze van elkaars favoriete plaat? Ken je klassiekers en zing mee met…
Pitbull en Christina Aguilera versus A-ha
Theo : ”Mijn zoon luistert veel naar hiphop. Regelmatig klinken er stevige bassen van boven en soms stoor ik me daar wel eens aan. Hoe vaak ik al niet gezegd heb dat het best iets zachter mag. Mijn vrouw vindt dat hij eigenlijk nog te jong is voor deze muziek, er zit toch best veel seks en geweld in. Toch denk ik dat het niet veel verschilt met de muziek van vroeger, die kon ook behoorlijk heftig zijn, al hoorde ik dat er toen nog niet in. Bram hoort dat ook nog niet, hij verstaat waarschijnlijk pas de helft
want als ik hoor wat hij soms zingt, lach ik zachtjes mee. Ik ben pas echt goed gaan luisteren naar wat hij leuk vindt, toen ik merkte dat veel van die nummers samples bevatten van platen waar ik vroeger graag naar luisterde. Op deze plaat van A-ha heb ik vroeger ook wel eens stiekeme dingen gedaan, al was ik toen wel al iets ouder hoor…!” Bram: “Mijn pa en ma kunnen soms zo moeilijk doen als ik muziek luister, maar
WIE IS PITBULL? Pitbull ( Armando Pérez, 1981) is een Amerikaanse rapper, songwriter en producer. Hij is onder andere bekend van de hits I know you want me en DJ got us fallin in love, met Usher. Hij heeft samengewerkt met grote artiesten als Lil Jon, Cypress hill, Jennifer Lopez en Christina Aguilera. Maar ook met Enrique Iglesias, Gloria Estefan en de Nederlandse Afrojack!
hiphop moet nou eenmaal hard staan! Eerst kregen we daar nog wel eens ruzie over, dan mocht ik boven geen harde muziek meer opzetten. Maar mijn vader heeft bij dit nummer een speciaal gevoel zegt ie, hij kent het van vroeger. Ik wist niet dat ze toen ook al dit soort muziek maakten! De originele versie vind ik toch iets minder vet dan deze van Pitbull, maar ik vind het wel leuk dat mijn vader en ik nuover muziek kunnen praten en geen ruzie meer maken.”
WIE IS A-HA? Het Noorse band A-Ha, opgericht in 1982, maakten onder andere synth-pop en later rock. In 1984 braken ze door met hun immens populaire hit ‘Take on me’. De getekende, veel bekroonde en revolutionaire, videoclip wint vervolgens zes prijzen bij de MTV Music Awards in 1986. Dat was twee keer zoveel als ‘Thriller’ van Michael Jackson en meer dan alle artiesten bij elkaar in de voorgaande jaren. Wereldwijd heeft de popgroep meer dan 60 miljoen albums verkocht.
SCHATJES! 23
Stuur de oplossing naar het CJG via het contactformulier op www.jeugdengezinmiddenbrabant.nl en maak kans op een leuke prijs!
24