Stilstaan bij de 50e Papenacker

Pier Karenbeld

Voorloper

“Spoolder wijknieuws” is de naam van het buurtkrantje dat in 1986 voor het eerst verschijnt. De redactie, bestaande uit Gerrit Oosterlaar, Jannie Borst en Lieneke Zwakenberg, spreekt van een historisch document, omdat volgens haar nooit eerder iets dergelijks verschenen is. Ze noemen het een proefnummer, maar het daarna 2 keer per jaar verschijnende krantje houdt pas in 1990 op te bestaan.

• Enkele nummers van het Spoolder wijknieuws

Start Papenacker

Binnen de familie Zwakenberg staat acht jaar later zoon Arnold op, om samen met buurtgenote Paola de Bruyn de draad weer op te pakken. Zij kiezen voor een A4 formaat en verschijnen 2 keer per jaar onder de naam de Papenacker. Deze naam was opgediept uit de archieven, de markeboeken, van de voormalige marke Spoolde, waar ooit over een papenacker gesproken werd. Deze acker behoorde destijds toe aan de parochiekerk van het dorpje Katen dat in 1444 bij een watersnoodramp door de golven verzwolgen werd. Al met al verschijnt eind 1998 het eerste nummer van het nieuwe wijkblad, waarbij de redactie aanvankelijk nogal eens wisselde, maar waarbij geleidelijk aan een vast team ontstond. De uiterlijke vorm veranderde in de loop der tijden aanzienlijk, enerzijds vanwege toegenomen technische mogelijkheden, anderzijds door meer financiële armslag. Najaar 2012 een nieuw hoogtepunt: de Papenacker verschijnt in kleur en krijgt het aanzien van een glossy.

Verenigingsnieuws

Vanzelfsprekend bepaalde het verenigingsnieuws een belangrijk deel van de inhoud, al vielen er in de loop van de tijd ook wel wat af: “Zanglust Spoolde”, Hervormde Vrouwenvereniging “de Schakels” en Tafel-

tennisvereniging Spoolde.

• Koffie na gym, april 2013

De Ouderengym, die later voor de naam Spooldergym koos, deed en doet ook nu nog regelmatig verslag. De laatste jaren werd er ook een plek ingeruimd voor de kunst. Er zijn nogal wat actieve kunstbeoefenaars in Spoolde die ons daarbij ook graag wijzen op de jaarlijkse kunstroute. De Oranjevereniging houdt ons ook nu nog op de hoogte van hun aansprekende activiteiten voor jong en oud. Uiteraard gaf de Buurthuisvereniging ook inzage in haar activiteiten met als hoogtepunten de modernisering van de kleine en grote zaal. Hoe-

• Kaartvereniging, september 2009 wel er veel verenigingen wegvielen, bleef er toch nog voldoende reuring in de buurtschap om over te melden. Nieuwe initiatieven, waaronder de kerstmarkt die tien jaar voortduurde, maar daarnaast ook kaartavonden, inloopmiddagen en avonden, een stekjesmarkt en een succesvolle BuurtTafel.

Ook de gemeente Zwolle liet, via de wijkmanager en wijkbeheerder, regelmatig van zich horen. Gemeentelijke voornemens en plannen werden daarbij nauwlettend gevolgd we door Spoolderbelangen. Jarenlang hield Aart Borst tot in detail op de hoogte. De jeugd had van meet af aan een eigen redactie, die ons elke keer weer verraste met “Papenviews”. Helaas hielden de Papenviews op te bestaan toen de jeugdredactie naar elders verhuisde. Dank zij de coördinatie van Hetty Buter klimmen jeugdige

• Papenview interview 20.1.2009 van Daniël en Melvin, door Kitty en Suzanne.

• Bij interviews kom je op de mooie plekjes van Spoolde, zoals hier tijdens het dubbelinterview van Herman van Assen en Henk Dubbeldam door Hanneke van Vilsteren op 12 september 2019 bij Herman van Assen op de sluis.

• Bij een Papenview interview hoorde ook een fotosessie, Pam Schilder, 30 maart 2013

Spooldenaren tegenwoordig weer in de pen om zich aan de buurtschap voor te stellen. De Spoolder jeugdcultuur werd prachtig weergegeven door Sabine Wevers in een artikel over “Keet het Krot”.

• Leden van keet 't Krot, september 2006.

Andere inbreng

Het reisverhaal was een verhaal apart. Elke keer was het een vast item, waarbij een buurtgenoot verslag deed van een aansprekende reis. Terugblikkend op die reisverslagen kunnen we rustig stellen dat vrijwel de hele wereld bereisd is. Om er een paar te noemen: Australië, Mexico, Nicaragua, Suriname, ja zelfs Antarctica. En niet te vergeten fietsreizen naar Rome en China en een boottocht naar de Oostzee. Je zou bijna denken dat ons eigen land niks te bieden had, maar de laatste reisverslagen toonden aan dat het ook in ons land goed toeven is. En ’t mooie was, dat we voor het maken van een reisverslag nooit tevergeefs een beroep deden op buurtgenoten.

• Verslag reis Suriname (no. 17) Sabine Wevers, interessante ontmoetingen, o.a. met Ronnie Brunswijk.

Bijdrage redactie

Als redactie zelf leverden we ook steeds de nodige bijdragen. Zo schreven over we over de 200-jarige Willemsvaart en schonken we aandacht aan het jubilerende Zwolle -IJsselkanaal. Naast de actualiteit doken we in het verleden van Spoolde om te verhalen over voormalige buitentjes als de Hertsenberg, IJsselvliet, de Venus en Theetuin Thijssen. Naast neringdoenden, drie kruideniers, een bakkerij en een schipperscafé, verdwenen er bij de aanleg van de nieuwe brug over het Zwolle-IJssel-

• Het inmiddels gesloopte pand van kruidenier Ter Molen aan de Oude Veerweg. (foto HCO).

kanaal ook de nodige huizen. Maar ook zagen we een hele woonwijk verschijnen, het Katerveerpark, en was er de aan de Ruiterlaan en elders nog de nodige nieuwbouw. Daarnaast gingen we om diverse redenen in gesprek met inwoners van Spoolde.

De onontkoombare motorgekte in Spoolde werd ook verschillende keren van diverse kanten belicht.

In het “Jaar van de boerderij” dook de redactie uiteraard in het rijke agrarische verleden van Spoolde, dat in Papenacker 50

• Pier Karenbeld, altijd op zoek naar een stukje geschiedenis en / of een mooi verhaal

• Archiefonderzoek Spooldersluis, juli 2014 • Interview Spooldersluis, maart 2009

• Boerdeijen: boven de inmiddels gesloopte boerderij van Van Assen. Onder de boerderij van Knol, die binnenkort eenzelfde lot wacht. Foto's HCO. vroegere jaren wel “land van appels en aardappels” werd genoemd.

Ook de oorlogsjaren kwamen ruimschoots aan bod. Vooral de inbreng van ooggetuigen voegde veel aan de verslaggeving toe. Sterk in de herinnering leefden de beelden aan de voedselhalers in de Hongerwinter van 1944/45. De oude IJsselbrug kreeg naderhand de veelzeggende naam “Brug Tussen Angst en Hoop”.

• Interview rijkswaterstaat, augustus 2008

• Een van de fotopagina's. Deze is uit Papenacker 17, oktober 2005, toen nog zwart / wit, nu in kleur

• Onder: Nogmaals de boerderij van Knol, nu met daarnaast de nieuwe woning van de fam. J. van Assen (foto HT, april 2022)

• Een stukje Spoolde dat niet meer bestaat. De foto's boven zijn gemaakt op 17 juli 2005, ruim voordat de dijk werd verlegd tijdens het Project Ruimte voor de Rivier). Links koeien in de wei achter de boerderij van Knol. Recht de oude IJsseldijk.

Het project “Ruimte voor de Rivier” eiste eveneens onze aandacht op. Met het vertrek van de familie Knol verdween het laatste melkveebedrijf uit de Spoolderenk. Voor de achterblijvende bewoners stond er een kleine volksverhuizing opstapel, waarbij het woongenot er zo te zien niet onder geleden heeft.

Een ander project, dat indruk maakte en uitgebreid beschreven werd, was het Tunnelproject. Door zelfwerkzaamheid van jong en oud in coronatijd werden de tunnels onder de en fotograaf ter plekke was. Trouwens, Henk was ook degene die jarenlang de Papenacker vorm gaf en die diverse bijdragen van passende foto’s voorzag. Bovendien stond hij borg voor een aantal aansprekende fotopagina’s. Bij de herinrichting van de Vreugderijkerwaard kwam er een prachtig natuurgebied tot stand dat ondertussen al landelijke bekendheid geniet. Geen wonder dat de vrijwilligers bij Natuurmonumenten ons in de Papenacker regelmatig op de hoogte houden van wat de natuur daar te bieden heeft. Daarbij mogen we niet vergeten dat aan de andere kant van Spoolde nog zo’n prachtig natuurmonument ligt, het Engelse Werk. Ook deze trekpleister is in de afgelopen jaren niet aan onze aandacht ontsnapt. getale, van heinde en verre, om er een “onvergetelijke dag” van te maken. We hielden er zelfs een aantal abonnees aan over.

Sterker nog, Bert Jansen, woonachtig in Apeldoorn, en een van de organisatoren van de reünie, leverde vanaf dat moment elke keer een artikel voor de Papenacker. Geen geringe prestatie en zeker een extra vermelding waard. Trouwens zonder bijdragen van diverse kanten, dat geldt zeker ook voor de adverteerders, zou ons wijkblad niet zo lang levensvatbaar zijn geweest. Hartelijk dank daarvoor. Dat het maar zo mag blijven!.

• Tunnelproject, voorjaar 2020. • Boven Bert Jansen (r) en weth. Janco Cnossen tijdens de reünie in 2008. • Onder een deel van de deelnemers aan deze reünie.

A-28 dusdanig opgepimpt dat het de “Kern met Pit” prijs van Overijssel opleverde.

We volgden de ontwikkelingen binnen de Vreugderijkerwaard op de voet, mede door “Rivierjutter” Henk Tuinman die als onze correspondent In 2008 verscheen er nog een extra editie van de Papenacker. Dat had te maken met een reünie voor (oud) Spooldenaren, die voor 1945 geboren waren. Op 2 april 2008 kwamen ze in grote