Historische vondst in Spoolde

• De brunch op de zondagmiddag in 2013. heeft ze ook zelf vaak haar steentje bijgedragen, o.a. als begeleider van kinderspelletjes en met bardiensten. Aan de andere kant heeft meedraaien in het bestuur ons ook veel opgeleverd. We hebben hierdoor veel leuke mensen leren kennen en we zijn ons snel erg thuis gaan voelen in Spoolde.

Ik kijk dus met veel plezier terug op mijn tijd in het bestuur van de Oranjevereniging Spoolde en bedank alle mede bestuursleden door de jaren heen voor de gezelligheid, de vriendschap, de samenwerking en het plezier dat we samen hebben beleefd. Ik wens het huidige bestuur veel plezier en succes bij het voorbereiden van het komende Spoolderfeest. Ik kijk er naar uit om dit de komende jaren als gewone bezoeker te kunnen vieren.

HISTORISCHE TOPVONDST IN SPOOLDE

Arnold Zwakenberg

Onderstaand verslag ontvingen wij van Arnold Zwakenberg, amateur metaaldetectorist. Arnold was op 27 maart 2022 aan het zoeken in een weiland bij zijn ouderlijk huis aan de Meenteweg toen hij een heuse topvondst heeft gedaan. Misschien heb je hem wel zien graven. Tussen de Spooldersluis en zijn ouderlijk huis vond hij op 30 cm diepte een schedepuntbeschermer, die na circa 1.000 jaar weer daglicht zag. Het is een vondst uit de 12e, maar mogelijk zelfs uit de 11e eeuw na Christus. Een topvondst dus!

Aanvankelijk was het niet direct duidelijk dat het om een bijzonder oud object ging. Dat is met veel vondsten het geval. Veelal wordt tijdens het reinigen van het object pas duidelijk wat het exact is, of soms zelfs veel later. Zo ook bij deze vondst.

Ik had het betreffende weiland al meerdere keren afgezocht, maar nog niet met mijn nieuwe detector. Er was enigszins haast geboden, aangezien het land gedeeltelijk gebruikt zal worden voor de aanstaande dijkverhoging. Deze keer waren meerdere vondsten bijzonder, met name het rijwielbelastingplaatje uit het jaar 1938-1939 met mijn eigen familienaam “Zwakenberg” erin gestanst. Ook het oorspronkelijke adres van mijn ouderlijk huis “Spoolde A96”, tegenwoordig Kadastraal bekend als Meenteweg 12 (en Meenteweg 14) was goed zichtbaar. Reden genoeg om een bericht te sturen naar de fotograaf

• Arnold aan het zoeken in het weiland aan de Meenteweg.

van De Papenacker die dan ook binnen tien minuten ter plaatse was om de vondsten te vereeuwigen.

Maar het verhaal van die dag ging verder. Het gebogen stukje edelmetaal van 45x26 mm bleek dus een schedepuntbeschermer te zijn. Ridders droegen hun zwaarden vroeger in een houten beschermkap. Onderaan die hoes zat een metalen beugeltje dat diende ter bescherming van de punt van het zwaard.

De vondst in Spoolde is door diverse specialisten gedateerd. Het is afkomstig uit de 12e, mogelijk zelfs uit de 11e eeuw. De vorm van de zwaardpuntbeschermer is door de jaren heen geëvolueerd door de steeds veranderende vorm van de zwaarden. Ze werden steeds smaller en puntiger. Deze versie is bijzonder doordat het de vorm heeft van een knots. Hierdoor kon de betreffende ridder op zijn paard door middel van stoten met de knots de aanvallende partij afweren.

Een vergelijkbare schedepuntbeschermer is gevonden in Duitsland, in Osterburken, maar deze vondst is qua afmeting een stuk kleiner, en dus jonger. Een Duitse onderzoeker heeft er een wetenschappelijk artikel over geschreven. De Duitse versie dateert uit de 12e eeuw. In die tijd was Overijssel nog onderdeel van het Duitse Rijk. Het is dus niet ondenkbaar dat er in Spoolde een heuse veldslag heeft plaatsgevonden.

De vondst is in redelijke staat. Inmiddels zijn de autoriteiten ook op de hoogte gesteld. Binnenkort komt er een vertegenwoordiger van PAN langs. PAN staat voor Portable Antiques of the Netherlands, de wetenschappelijke organisatie die alle bijzondere bodemvondsten beschrijft en voor de wetenschap in een nationale database vastlegt.

En natuurlijk is ook de Zwolse Stadsarcheoloog, Michael Klomp, op de hoogte gebracht. Ook hij zal op korte termijn de vondst fotograferen en documenteren. Een leuk weetje, de eerste berichten over de stad Zwolle dateren uit dezelfde periode als deze schedepuntbeschermer.

Natuurlijk ben ik zeer content met mijn topvondst. Voor zover bekend is het mijn oudste vondst tot nu toe. Wil je meer te weten komen over metaaldetectie of over mijn bodemvondsten? Neem dan eens een kijkje op mijn website: www.integraalverhaal.nl.

• De oogst, met o.a. met het rijwielbelastingplaatje en wat later beel een schedepuntbeschermer te zijn.

• De eeuwenoude schedebeschermpunt