Kerncijfers Resultatenrekening (in miljoen EUR) Totale opbrengsten vóór niet-recurrente items Niet-recurrente opbrengsten Totale opbrengsten EBITDA (1) voor niet-recurrente items EBITDA (1) Afschrijvingen Bedrijfswinst (EBIT) Netto financiële kosten Winst vóór belastingen Belastingen Minderheidsbelangen Netto winst (aandeel van de groep)
Year-to-date 2010 2011 4.945 436 5.381 1.489 1.925 -604 1.322 -80 1.241 -195 10 1.036
4.790 0 4.790 1.465 1.447 -573 874 -81 792 -193 12 587
Kasstroom en Investeringen (in miljoen EUR) Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen Netto kasstroom gegenereerd uit / (besteed in) andere investeringsactiviteiten Vrije kasstroom (2) Netto kasstroom uit / (besteed in) financieringsactiviteiten Netto toename van kas en kasequivalenten
2010 1.315 -515 49 849 -566 283
2011 1.260 -498 -1 761 -530 231
Balans (in miljoen EUR) - Per 30 september
2010
2011
Totaal balans Vaste activa Beleggingen, kas en kasequivalenten Eigen vermogen (aandeel van de groep) Minderheidsbelangen Schulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen Netto financiële positie Gegevens per aandeel Gewone winst per aandeel voor niet-recurrente items (in EUR) Gewone winst per aandeel (in EUR) Verwaterde winst per aandeel (in EUR) Gewogen gemiddeld aantal uitstaande aandelen
8.552 6.155 660 3.038 229 599 -1.425
8.729 6.152 855 3.064 248 491 -1.325
2010 2011 1,87 1,89 3,23 1,83 3,22 1,83 321.025.771 320.762.452
Gegevens over het personeel Personeelsbestand (aantal voltijdse equivalenten) Gemiddeld personeelsbestand over de periode Totale opbrengsten voor niet-recurrente elementen per werknemer (in EUR) Totale opbrengsten per werknemer (in EUR) EBITDA (1) voor niet-recurrente elementen per werknemer (in EUR) EBITDA (1) per werknemer (in EUR)
2010 16.214 16.253 304.252 331.062 91.600 118.449
2011 15.676 15.687 305.367 305.367 93.406 92.227
Ratio (voor niet-terugkerende elementen)
2010
2011
Return on Equity (3) Bruto marge (4)
23,1% 59,8%
19,6% 61,1%
(1) Earnings Before Interests, Taxes, Depreciation and Amortization. (2) Kasstroom voor financieringsactiviteiten (3) De nettowinst en het eigen vermogen zijn aangepast en houden geen rekening met niet-recurrente opbrengsten/kosten en de daaraan verbonden belasting impact (4) De bruto marge houdt geen rekening met niet-recurrente opbrengsten
Het Belgacom Management Committee verklaart dat de tussentijdse verkorte geconsolideerde financiële gegevens, die zijn opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards ('IFRS'), voor zover bekend een getrouw en eerlijk beeld geven van de activa, de financiële toestand en de resultaten van Belgacom en van de entiteiten die in de consolidatie zijn opgenomen. Het tussentijdse financiële verslag geeft een getrouw beeld van de informatie die daarin moet worden opgenomen. Het Belgacom Management Committee is samengesteld uit Didier Bellens, Gedelegeerd Bestuurder, Scott Alcott, Executive Vice-President Service Delivery Engine & Wholesale, Bruno Chauvat, Executive Vice-President Strategy and Content, Bart Van Den Meersche, Executive VicePresident Enterprise, Ray Stewart, Executive Vice-President Finance en CFO, en Michel Georgis, Executive Vice-President Consumer.
2
Blikvangers – Q3 2011 Forse klantengroei voor Mobile en Belgacom TV; de convergente Packs overschrijden de kaap van één miljoen Ebitda Q3 2011 3,6% lager op jaarbasis; groepsopbrengsten - 2,7% Ramingen voor FY 2011 bijgesteld: ebitdavooruitzichten verbeterd tot een daling 'tussen 3% en 4%’, terwijl de verwachtingen voor de opbrengsten iets lager worden gezet tot 'ongeveer - 3%'
Over het derde kwartaal van 2011 rapporteerde de Belgacom Groep 1.596 miljoen EUR opbrengsten, of 2,7% minder dan in dezelfde periode van 2010. De impact van de regelgeving neemt af in het derde kwartaal: ze drukt de opbrengsten met 18 miljoen EUR. Afgezien van de regelgeving zijn de onderliggende opbrengsten van de Belgacom Groep op jaarbasis met 1,6% gedaald. De opbrengsten uit Belgacom TV ondervonden de impact van het feit dat Belgacom niet langer de exclusieve uitzendrechten bezit op het Belgische competitievoetbal (eerste klasse). In de biedprocedure voor het voetbal van juni 2011 bracht Belgacom bij de Jupiler Pro League een bod uit op basis van een analyse van de verwachte return, maar werd overtroffen door de concurrerende kabelbedrijven, die ca. 49 EUR miljoen/jaar op tafel legden voor de exclusieve rechten van de drie topwedstrijden van het weekend. Belgacom verkreeg de licentie voor de overige vijf weekendwedstrijden, waarvoor ze 1 miljoen EUR/jaar betaalde. Met meer dan 180 gratis voetbalwedstrijden per jaar voor al haar tv-klanten blijft het voetbalaanbod van Belgacom aantrekkelijk. Als gevolg hiervan bleef de churn van Belgacom TV-voetbalklanten beperkt tot 8100 (op een totaal van 70.000) sinds de aankondiging in juni, maar een behoorlijk aantal van hen namen hun spraak- en internetdiensten mee naar de concurrentie. De bijkomende churn, en vooral het gratis voetbalaanbod voor de trouwe vroegere voetbalklanten en alle andere Belgacom TV-klanten, verlaagde de opbrengsten tot hiertoe met 6,6 miljoen EUR, met een vergelijkbare impact op de ebitda van de Groep. De gunstige evolutie van de verkoopkosten tegenover vorig jaar zette zich door: ze daalden met 2,8% tot 633 miljoen EUR, inclusief een positief effect van de verlaagde mobiele terminatietarieven. De ebitda van de Belgacom Groep daalde in het derde kwartaal van 2011 op jaarbasis met 3,6% in vergelijking met dezelfde periode van 2010, inclusief 8 miljoen EUR (- 1,6%) negatieve impact van de regelgeving. De ebitdamarge voor het derde kwartaal is op jaarbasis met 0,3 procentpunt gedaald tot 29,6%. De Belgacom Groep genereerde in het derde kwartaal van 2011 een vrije kasstroom van 375 miljoen EUR, in vergelijking met 252 miljoen EUR voor dezelfde periode in 2010. De positieve vergelijking op jaarbasis is vooral het gevolg van een positieve evolutie van het kernbedrijfskapitaal en lagere voorschotten op de betaling van inkomstenbelastingen, die beide vooral te verklaren zijn door verschillen in timing. Het derde kwartaal van 2011 kende een sterke groei van de klantenbasis voor Mobile en voor Belgacom TV, daar de klantenaangroei voor tv de hogere churn als gevolg van het verlies van exclusiviteit voor de uitzendrechten van het Belgische voetbal meer dan tenietdeed. Het succes van de multiplaypacks hield intussen aan: de kaap van 1 miljoen packs werd overschreden De hogere tv-churn had ook een impact op de groei van het netto aantal breedbandklanten en op de erosie van het aantal vastespraaklijnen.. + 52.000 Belgacom TV-klanten, goed voor een totaal van 1.139.000 eind september 2011 + 75.000 mobiele kaarten, incl. 59.000 postpaid. Het mobieleklantenbestand telt 5.413.000 klanten.1 + 18.000 mobiele internetkaarten. Het totale aantal mobiele internetkaarten bedraagt 216.0002 + 47.000 convergente packs, goed voor een totaal van 1.024.000 YTD september - 1000 vaste internetlijnen, goed voor een totaal internetklantenbestand van 1.572.000 eind september - 44.000 vaste spraaklijnen, goed voor in totaal 3.238.000 vastespraakklanten Op basis van de opbrengstentrends tot dusver verwacht Belgacom het jaar 2011 af te sluiten met een opbrengstendaling op jaarbasis van ongeveer 3%. Aangezien een substantieel bedrag van deze opbrengstendaling een lage marge heeft, is er slechts een geringe impact op de ebitda. Het goede nieuws is echter dat de voetbalgerelateerde churn onder controle is, wat leidt tot een lager dan verwachte negatieve impact op de ebitda. Daarom stelt Belgacom haar ebitdaramingen opwaarts bij, tot een ebitdadaling voor het volledige jaar tussen “3% en 4%”. De Raad van Bestuur van Belgacom stemde ermee in om de aandeelhouders een interim-dividend van 0,50 EUR bruto per aandeel uit te keren, wat netto neerkomt op 0,375 EUR per aandeel. Ex-dividenddatum: 6 december 2011 Registratiedatum: 8 december 2011 Betaaldatum: 9 december 2011
1 2
Inclusief mobiele klanten van Tango Totaal aantal mobiele internetkaarten die ook vervat zijn in het totale aantal mobiele kaarten 3
Toelichting door de CEO We zijn blij te zien dat onze opgevoerde marketinginspanningen en onze voortdurende verbeteringen op het vlak van klantenservice in het derde kwartaal goede operationele resultaten hebben opgeleverd. De sterke mobiele klantengroei die we in het vorige kwartaal zagen, wordt bevestigd dankzij de heel gerichte marketingcampagnes, die zorgden voor verbeterde verkopen, zowel via de indirecte als de gecontroleerde distributiekanalen. We konden andermaal heel wat nieuwe gezinnen verwelkomen op ons tv-platform, wat de churn als gevolg van het voetbal méér dan goedmaakte, aangezien het merendeel van onze vroegere voetbalklanten trouw bleef aan Belgacom. Doordat een deel van de overgestapte tv-klanten vaak multiplayklanten waren, werd de klantengroei voor vast internet en vaste spraak in het derde kwartaal echter negatief beïnvloed. Dit deed de positieve resultaten teniet die het gevolg waren van onze gesegmenteerde marketingbenadering, bijvoorbeeld „TV met vaste lijn‟, dat focust op senioren. Onze convergentiestrategie blijkt nog altijd de juiste te zijn: meer dan één miljoen klanten hebben thans een van onze vier convergente packs in huis. De bundeling van vaste en mobiele diensten wint veld: vandaag omvatten meer dan 10% van onze packs mobile. Zo is ons pack dat vast en mobiel internet combineert met een Samsung Galaxy-tablet een groot succes, en is het aantal klanten dat reeds intekende op het onlangs gelanceerde „Happy Time XL‟, met gratis bellen tijdens de daluren, veelbelovend. Aangemoedigd door deze trends zullen we onze sterke positie inzake convergentie verder uitspelen om onze doelstelling van een verstevigde marktpositie dichterbij te brengen. Didier Bellens, Gedelegeerd Bestuurder Belgacom
4
Financieel verslag Belgacom Groep Op jaarbasis dalen de groepsopbrengsten met 2,7%, incl. impact van de regelgeving Groepsopbrengsten beïnvloed door druk op BICS, verkoop van Telindus Spanje en zwakkere opbrengstengroei uit tv De ebitda komt in het derde kwartaal uit op 472 miljoen EUR, of 3,6% lager dan in 2010 De vrije kasstroom bedraagt in het derde kwartaal 375 miljoen EUR, YTD 761 miljoen EUR
Kwartaalcijfers op groeps- en segmentniveau: pagina 22
Opbrengsten 3de Kwartaal (in miljoen EUR) Consumer Business Unit Enterprise Business Unit Service Delivery Engine & Wholesale Staff & Support Internationale Carrierdiensten Eliminaties tussen de segmenten Totaal Niet-recurrente opbrengsten Totaal
2010 585 590 79 10 415 -40 1.640 0 1.640
Year-to-date
2011
% Verschil
571 572 77 25 401 -51 1.596 0 1.596
2010
-2,3% -3,1% -2,3% 145,8% -3,4% 26,5% -2,7% -2,7%
2011
1.768 1.816 259 28 1.208 -132 4.945 436 5.381
% Verschil
1.716 1.758 239 40 1.161 -123 4.790 0 4.790
-2,9% -3,2% -7,8% 42,7% -3,9% -7,4% -3,1% -11,0%
Over het derde kwartaal van 2011 rapporteert de Belgacom Groep 1.596 miljoen EUR opbrengsten, of een daling met 2,7% op jaarbasis. Hierin is de negatieve impact van de regelgevingsmaatregelen1 begrepen, die de opbrengsten van het derde kwartaal met 18 miljoen EUR drukten. Afgezien van de regelgeving ondervonden de opbrengsten van de Groep bijkomende druk in het derde kwartaal, wat leidde tot een daling van de onderliggende opbrengsten op jaarbasis met 1,6%. Dit is vooral toe te schrijven aan: Een nettoverlies van opbrengsten uit desinvesteringen/acquisities in het ICT-domein van het Enterprisesegment, dat het verschil in opbrengsten op jaarbasis negatief beïnvloedde met 12 miljoen EUR. Een tragere groei van de opbrengsten uit Belgacom TV in de Consumer Business Unit door het „gratis voetbal'2-aanbod voor alle tv-klanten en, in mindere mate, de churn van Belgacom TV multiplayklanten. De aanhoudende daling van de opbrengsten van BICS op jaarbasis, ook al is er beterschap merkbaar. Deze ongunstige evoluties werden gedeeltelijk geneutraliseerd door een forse stijging op jaarbasis van de opbrengsten uit mobiele data, gedreven door de geavanceerde data (+30%). Over de eerste negen maanden van 2011 rapporteert de Belgacom Groep 4.790 miljoen EUR opbrengsten, of 3,1% minder dan in dezelfde periode in 2010, inclusief een negatieve impact van de regelgeving van 103 miljoen EUR (- 2,1%). Bijlage 1: Evolutie van de opbrengsten in percentage Q1 2010
Q2 2010
Q3 2010
Q4 2010
Q1 2011
Q2 2011
Q3 2011
-0,2% 0,2%
-0,4% 1,5%
-0,3% 2,2%
-1,5% 1,5%
-3,5% -0,3%
-3,2% -1,2%
-2,7% -1,6%
1,9% 2,5%
0,5% 3,0%
-1,1% 2,1%
-1,0% 2,7%
-4,3% -0,1%
-2,1% 0,4%
-2,3% -0,8%
GROEP (1)
Variatie op jaarbasis Variatie op jaarbasis - excl regelgeving
CBU (2)
Variatie op jaarbasis Variatie op jaarbasis - excl regelgeving
EBU (2)
Variatie op jaarbasis Variatie op jaarbasis - excl regelgeving Variatie op jaarbasis - excl regelgeving & desinvesteringen/acquisities
-2,9% -2,3% -2,3%
-1,4% -0,1% -0,1%
-0,9% 1,1% 1,1%
-3,2% -0,8% -0,8%
-3,7% -0,8% -0,8%
-2,8% -0,4% -0,4%
-3,1% -1,7% 0,3%
SDE&W (2)
Variatie op jaarbasis Variatie op jaarbasis - excl regelgeving
-7,6% 8,7%
-1,7% 5,1%
-6,3% 1,9%
-6,6% 3,0%
-13,9% -3,6%
-6,1% -2,9%
-2,3% -0,8%
BICS (1)
Variatie op jaarbasis
0,5%
5,4%
5,0%
4,7%
-1,5%
-6,5%
-3,4%
(1) 2010 variatie op vergelijkbare basis: BICS proportioneel gec onsolideerd aan 57.6% (2) 2010 variatie op vergelijkbare basis: aangepast voor wijzigingen in interbedrijfsopbrengsten
1
Verlagingen van de mobiele terminatietarieven (daling op 1 augustus 2010; jaarlijkse aanpassing), daling roaming tarieven op 1 juli 2011 2 In juni 2011 telde Belgacom TV 70.000 voetbalklanten, die een maandelijkse vergoeding van 9,95 EUR betaalden voor 'My Club' of 19,95 EUR voor 'All Foot'. 5
Bedrijfskosten 3de Kwartaal (in miljoen EUR) Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten Personeelskosten en pensioenen Andere bedrijfskosten Totaal Niet-recurrente kosten Totaal
2010
Year-to-date
2011
651 281 218 1.149 0 1.149
% Verschil
633 278 213 1.123 0 1.123
2010
-2,8% -0,9% -2,3% -2,3% -2,3%
2011
1.987 829 640 3.456 -1 3.456
% Verschil
1.862 834 629 3.325 18 3.344
-6,3% 0,6% -1,8% -3,8% -3,2%
Verkoopkosten derde kwartaal 2,8% lager op jaarbasis Over het derde kwartaal van 2011 rapporteert Belgacom 633 miljoen verkoopkosten, of 2,8% minder dan in dezelfde periode van 2010, inclusief het effect van lagere mobiele terminatietarieven. Zonder de impact van de regelgeving toonden de verkoopkosten evenwel nog steeds een daling op jaarbasis, als gevolg van de verkoop van Telindus Spanje en de lagere verkoopkosten bij BICS. Dit brengt de totale verkoopkosten eind september 2011 op 1.862 miljoen EUR, wat 6,3% lager is op jaarbasis. Impact van loonindexeringen op jaarbasis in derde kwartaal geneutraliseerd door eenmalige aanpassing in 2010 en lagere headcount Over het derde kwartaal van 2011 rapporteert de Belgacom Groep licht lagere HR-kosten dan in dezelfde periode van 2010, die toen een eenmalige opwaartse aanpassing van de HR-gerelateerde voorzieningen bevatten. In combinatie met de baten van een lagere headcount leidt dit tot een gunstige vergelijking op jaarbasis, ondanks de dubbele impact van de loonindexeringen (1 oktober 2010 en 1 juni 2011). Op jaarbasis is het fte-bestand van Belgacom met 538 fte's gedaald tot 15.676 eind september 2011. Dit heeft vooral te maken met de werknemers die in januari 2011 zijn vertrokken in het kader van het personeelsherstructureringsprogramma „peterschap‟. In het derde kwartaal van 2011 is het personeelsbestand met 90 fte's afgenomen, inclusief de verkoop van Telindus Spanje. De HR-kosten zijn in de eerste negen maanden van 2011 op jaarbasis met 0,6% gestegen tot 834 miljoen EUR. Bijlage 2: Aantal fte's: September 2010 0 Consumer Business Unit Enterprise Business Unit Service Delivery Engine & Wholesale Staff & Support International Carrier Services Totaal
Eind 2010
5.145 5.227 3.369 2.082 390 16.214
12 maanden variatie
September 2011
37 -129 -194 -251 0 -538
5.182 5.098 3.174 1.831 390 15.676
5.209 5.263 3.377 2.074 385 16.308
9 maanden variatie -27 -165 -202 -243 5 -632
Andere bedrijfskosten in het derde kwartaal komen 2,3% lager uit op jaarbasis De niet HR-gerelateerde kosten van Belgacom komen in het derde kwartaal van 2011 2,3% lager uit dan in hetzelfde kwartaal van 2010, doordat de kosten in het derde kwartaal van 2010 werden opgedreven door negatieve wisselkoerseffecten in het ICT-domein, bijkomende kosten voor SDE&W in verband met de uitrol van het mobiele radiotoegangsnetwerk en een aantal kosten in verband met de migratie van Scarlet. YTD september lagen de niet-HR-gerelateerde kosten (629 miljoen EUR) 1,8% lager dan vorig jaar, inclusief een eenmalige positieve terugname van voorzieningen voor geschillen die in het tweede kwartaal van 2011 werden geboekt. Bedrijfswinst vóór afschrijvingen (ebitda) 3de Kwartaal (in miljoen EUR) Consumer Business Unit Enterprise Business Unit Service Delivery Engine & Wholesale Staff & Support Internationale Carrierdiensten Totaal Niet-recurrente opbrengsten Niet-recurrente kosten Totaal
2010 276 292 -36 -75 34 490 0 0 490
2011 257 291 -30 -81 35 472 0 0 472
Year-to-date % Verschil -6,7% -0,3% -17,7% 8,0% 3,4% -3,6% -3,6%
2010 807 905 -81 -235 94 1.489 436 1 1.925
2011 792 889 -70 -233 88 1.465 0 -18 1.447
% Verschil -1,8% -1,8% -13,4% -0,7% -5,7% -1,6% -24,8%
De Belgacom Groep rapporteert voor het derde kwartaal van 2011 een ebitda van 472 miljoen EUR, of een daling met 3,6% in vergelijking met dezelfde periode van 2010. Dit omvat de impact van regelgevingsmaatregelen, die de ebitda met 8 miljoen EUR drukken (-1,6%). De ebitdamarge voor het derde kwartaal van 2011 bedraagt 29,6%, of - 0,3 procentpunt minder dan vorig jaar.
6
De Belgacom Groep sluit de eerste negen maanden van 2011 af met een ebitda van 1.465 miljoen, of 1,6% lager dan in dezelfde periode van 2010. Het verschil YTD werd positief beïnvloed door de eenmalige vermindering van de voorzieningen voor geschillen ten bedrage van ca. 20 miljoen EUR geboekt in het tweede kwartaal van 2011. Anderzijds heeft de regelgeving de ebitda in 2011 tot hiertoe gedrukt met 24 miljoen EUR (- 1,6%). Afschrijvingen De afschrijvingen zijn in de eerste negen maanden van 2011 gedaald tot 573 miljoen EUR, tegenover 604 miljoen in 2010. In 2010 lagen de afschrijvingen hoger door de verkorte gebruiksduur van het mobiele radiotoegangsnetwerk, waarvan de vervanging in 2010 van start is gegaan. Netto financieel resultaat In de eerste negen maanden van 2011 zijn de netto financiële kosten redelijk stabiel gebleven op 81 miljoen EUR. Dit was het resultaat van de toename van de interestlasten als gevolg van de uitgifte van de obligatielening in januari 2011 en de premie die werd toegestaan in het kader van de obligatie-inkoop in maart 2011 en de meerwaarden gerealiseerd in 2010 op de voor verkoop beschikbare investeringen, gecompenseerd door de verbetering op jaarbasis van herwaarderingen naar reële waarde van financiële instrumenten en lagere disconteringspercentages voor voorzieningen voor langetermijnverplichtingen. Belastingsuitgaven De belastingen bedroegen in het derde kwartaal van 2011 59 miljoen EUR, tegenover 62 miljoen in dezelfde periode van 2010. Dit brengt de totale belastingen van de Groep in de eerste negen maanden van 2011 op 193 miljoen EUR, of iets lager dan de 195 milljoen EUR in 2010. De effectieve aanslagvoet YTD september bedroeg 24,3%, tegenover 15,7% in 2010, als gevolg van de gerealiseerde nietbelastbare meerwaarde van 436 miljoen EUR door de verwerving van de controle over BICS op 1 januari 2010. Zonder de meerwaarde bedroeg de effectieve aanslagvoet YTD september 2010 24,2%. De effectieve aanslagvoet vloeit voort uit de toepassing van de Belgische fiscale wetgeving. Nettowinst (aandeel van de Groep) De nettowinst van het derde kwartaal 2011 (aandeel van de Groep) is op jaarbasis stabiel gebleven op 195 miljoen, aangezien de daling van de ebitda op jaarbasis werd gecompenseerd door lagere afschrijvingen. YTD september bedroeg de nettowinst (aandeel van de Groep) 587 miljoen EUR, tegenover 1.036 miljoen EUR in dezelfde periode 2010, die gunstig werd beïnvloed door een eenmalige meerwaarde van 436 miljoen EUR. Investeringen (capex) 3de Kwartaal (in miljoen EUR)
Consumer Business Unit Enterprise Business Unit Service Delivery Engine & Wholesale Staff & Support Internationale Carrierdiensten Totaal
2010
11 7 96 19 6 139
2011
24 3 125 9 3 163
Year-to-date % Verschil
114,6% -58,8% 29,6% -52,5% -49,8% 17,6%
2010
79 13 372 36 16 515
2011
94 10 359 25 9 498
% Verschil
20,3% -18,2% -3,4% -30,2% -44,6% -3,3%
De capex bedroeg 163 miljoen EUR in het derde kwartaal van 2011, of 24 miljoen EUR hoger dan in dezelfde periode van 2010. Dit is het gevolg van investeringen in content in het consumentensegment, waaronder nationale en internationale voetbalcontent, en van voortdurende netwerkinvesteringen binnen het SDE&W-segment De Belgacom Groep investeerde YTD september 498 miljoen EUR, d.w.z. 10,4% van zijn opbrengsten. Wat de investeringen betreft, focust Belgacom verder op het verbeteren van haar vast en mobiel corenetwerk in termen van bereik en snelheid, en ondersteunt op die manier resoluut de convergentiestrategie van de onderneming. Met het oog hierop breidde Belgacom haar FTTC1-netwerk verder uit; eind september 2011 werd aldus 79% van alle Belgische gezinnen bereikt. Het mobiele netwerk, dat al een 3G-bereik van ruim 97% had, werd in het derde kwartaal verder geüpgraded met nieuwe Huawei-apparatuur voor het mobiele radiotoegangsnetwerk. Eind september 2011 waren alle mobiele sites vernieuwd.
1
Fiber to the curb (glasvezel tot aan de kabelverdeler) 7
Kasstromen 3de Kwartaal (in miljoen EUR) Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen Netto kasstroom gegenereerd uit / (besteed in) andere investeringsactiviteiten Netto kasstroom uit / (besteed in) financieringsactiviteiten Netto kasstroom uit / (besteed in) financieringsactiviteiten Netto toename van kas en kasequivalenten
2010
Year-to-date
2011
% Verschil
2010
2011
% Verschil
393
541
38%
1.315
1.260
-139
-163
18%
-515
-498
-4% -3%
-2
-3
21%
49
-1
-102%
252
375
49%
849
761
-10%
6
-55
-1016%
-566
-530
-6%
258
319
24%
283
231
-18%
De Belgacom Groep genereerde in het derde kwartaal van 2011 een vrije kasstroom van 375 miljoen EUR. Het positieve verschil van 123 miljoen EUR op jaarbasis is vooral te verklaren door de gunstige evolutie van het kernbedrijfskapitaal en door lagere voorschotten op de betalingen van inkomstenbelasting, die beide het gevolg zijn van een verschil in timing. Dit brengt de vrije kasstroom over de eerste negen maanden van 2011 op 761 miljoen EUR, of 88 miljoen EUR minder dan de 849 miljoen EUR over dezelfde periode vorig jaar, als gevolg van een lagere kasstroom uit operationele activiteiten en een hogere nettocash gebruikt voor investeringsactiviteiten. De kasstroom uit operationele activiteiten is op jaarbasis met 55 miljoen EUR gedaald tot 1.260 miljoen EUR in september 2011, als gevolg van de positieve impact in 2010 van de uitgestelde betaling voor de 2G-licentie, en in mindere mate door de lagere ebitda in 2011 en de niet-cashgebonden positieve elementen in de ebitda in 2011. Zonder de impact van de verlenging van de 2G-licentie is de capex toegenomen, terwijl de cash die wordt gebruikt voor andere investeringsactiviteiten lager is, aangezien er in 2010 een cashverhoging met 51 miljoen EUR plaatsvond, als gevolg van de volledige consolidering van BICS. De kasstroom gebruikt voor financieringsactiviteiten ligt YTD september 2011 met 530 miljoen EUR 36 miljoen EUR lager dan in dezelfde periode van 2010, als gevolg van de uitgifte in januari 2011 van een achtergestelde obligatielening op zeven jaar ter waarde van 500 miljoen EUR in het kader van het Euro Medium Term Note-programma. Dit werd gedeeltelijk gecompenseerd door de vervroegde gedeeltelijke terugbetaling van de leningen die in november 2011 afliepen (inkoop van obligaties) en de finalisering van de aandelenaankoop ter waarde van 100 miljoen EUR. Balans en eigen vermogen In vergelijking met eind 2010 daalde de goodwill met 6 miljoen EUR tot 2331 miljoen EUR, vooral als gevolg van de verkoop van Telindus Spain, gedeeltelijk tenietgedaan door de overname van Eudasys SAS. De immateriële en materiële vaste activa zijn in 2011 met 81 miljoen EUR gedaald tegenover eind 2010, wat vooral het gevolg was van het feit dat de afschrijvingen hoger waren dan de geïnvesteerde capex. Het eigen vermogen daalde van 3108 miljoen EUR eind 2010 tot 3064 miljoen EUR in september 2011, vooral doordat de nettowinst die in de eerste negen maanden van 2011 werd gegenereerd, meer dan geneutraliseerd werd door de dividenduitkering die werd goedgekeurd door de Algemene Vergadering van april en de aandeleninkoop ter waarde van 100 miljoen EUR. In de eerste negen maanden van 2011 verkocht de Groep 277.474 eigen aandelen aan zijn senior management in het kader van het aandelenaankoopplan met een korting van 16,67%. In dezelfde periode oefenden de werknemers 100.247 aandelenopties uit, waarvoor eigen aandelen werden gebruikt. In 2011 verleende de Groep 1.036.061 nieuwe aandelenopties aan zijn senior management met een uitoefenprijs van 25,015 EUR. In de context van het aandeleninkoopprogramma verwierf Belgacom in het tweede en derde kwartaal van 2011 4.300.975 eigen aandelen voor een bedrag van 100 miljoen EUR. De financiële positie van Belgacom blijft gezond. De netto financiële schuld is over de eerste negen maanden van 2011 met 125 miljoen EUR gedaald tot 1.325 miljoen EUR. De uitstaande financiële schuld bedroeg op dezelfde datum 2,3 miljard EUR, waarvan 384 miljoen EUR vervalt in 2011.
8
Stand van zaken inzake wet- en regelgeving Geraamde impact Regelgeving impact
Effectieve impact
Volledig jaar 2011
Q1 2011
Q2 2011
Q3 2011
YTD 2011
Opbrengsten
~ €80m
€29m
€29m
€12m
€70m
EBITDA
< €15m
€5m
€3m
€2m
€10m
Opbrengsten
~ €10m
€2m
€3m
€4m
€9m
EBITDA
~ €10m
€2m
€3m
€4m
€9m
Collecting model voor Marketingnummers en -sms
Opbrengsten EBITDA
~ €20m Neutraal
€20m Neutraal
-
-
€20m Neutraal
Andere (o.a. lagere LLU & bitstream prijzen)
Opbrengsten
~ €5m
€1m
€1m
€2m
€4m
EBITDA
~ €5m
€1m
€1m
€2m
€4m
~ €115m < €30m
€52m €9m
€33m €7m
€18m €8m
€103m €24m
(Daling in miljoen EUR) MTR & doorwerking vast-naar-mobiel Roaming
Totaal
Opbrengsten Ebitda
Mobiele terminatietarieven: MTR-verlaging van 1 augustus 2010 verjaard Op 29 juni 2010 nam de Belgische regelgever (BIPT) een definitief besluit met betrekking tot het MTR glide path voor 2010-2013. Tot 2013, het jaar waarin symmetrie gerealiseerd zal zijn, zijn voor alle operatoren verdere stapsgewijze verlagingen voorzien. De eerste daling vond plaats op 1 augustus 2010 en werd gevolgd door een daling op 1 januari 2011 voor alle drie de mobiele operatoren in België. De daling op 1 augustus 2010 verkleinde de MTR-asymmetrie beduidend, waardoor de Belgische regelgeving meer in lijn met de Europese context werd gebracht. De MTR-verlaging zorgde dan wel voor verminderde opbrengsten, maar de afname van de asymmetrie had een positieve impact op de verkoopkosten van Belgacom. Verlagingen van de MTR's worden steeds weerspiegeld in de vast-naar-mobielretailtarieven van Belgacom. Belgacom verlaagde haar vast-naar-mobieltarieven dienovereenkomstig op 1 augustus 2010 en 1 januari 2011. MTR glide path In eurocent (BTW niet inbegrepen) Proximus Mobistar Base % wijziging Proximus Mobistar Base Asymmetrie Mobistar-Prox Base-Prox
Voordien*
01-aug-10*
01-jan-11*
01-Jan-12
01-Jan-13
7,2 9,02 11,43
4,62 5,05 5,81
3,94 4,29 4,90
2,46 2,62 2,92
1,08 1,08 1,08
-36% -44% -49%
-15% -15% -16%
-38% -39% -40%
-56% -59% -63%
9% 26%
9% 24%
7% 19%
0% 0%
25% 59%
* Inclusief inflatie
Op 14 juli 2010 tekenden Mobistar en KPN Group los van elkaar beroep aan voor het Brusselse Hof van Beroep tegen het besluit van het BIPT van 29 juni. Beide vroegen aan het Hof de opschorting en nietigverklaring van het besluit (in het bijzonder met betrekking tot hun eigen MTR-tarieven). Belgacom kwam in deze beroepsprocedures tussen om haar belangen te vrijwaren. Op 15 februari 2011 kwam het Hof tot een arrest in de opschortingsprocedure, waarbij het alle eisen van Mobistar en KPN Group verwierp. De procedure inzake de nietigverklaring loopt echter nog. Spraakroamingtarieven verder verlaagd In toepassing van de bijgewerkte regelgeving inzake spraakroaming die in juli 2009 van kracht werd, daalden de spraakroamingtarieven op 1 juli 2010, om verder te worden verlaagd op 1 juli 2011. De dataroamingdiensten worden op wholesaleniveau gereguleerd door middel van een tariefplafond, berekend op basis van het aantal kilobyte. EU roaming regelgeving Roamingtarieven voor spraak (eurocent per minuut) Retail Uitgaand Retail Inkomend Wholesale Roamingtarieven voor data (eurocent per Mb) Wholesale
Voordien
01-Jul-10
01-Jul-11
43 19 26
39 15 22
35 11 18
100
80
50
Daarnaast werden maatregelen doorgevoerd om hoge facturen bij mobieledataroaming te vermijden, met een impact op de opbrengsten uit mobiele data. Vanaf 1 juli 2010 werd een limiet van 49,85 EUR (excl. btw) per maand voor dataroaming ingevoerd, tenzij hij voor opt-out kiest. Financieel collecting model voor diensten met verhoogd tarief: doorwerkende impact op de opbrengsten van het eerste kwartaal Op 1 april 2010 is Belgacom waar nodig overgestapt op een financieel collecting model voor een gedeelte van haar diensten met verhoogd tarief, waarbij Belgacom bij de klanten int voor rekening van een derde contentprovider. Dat was een gevolg van de definitieve omzendbrieven van eind 2009 vanwege het ministerie van Financiën betreffende de toepassing van de btw op diensten met verhoogd tarief en de belasting op kansspelen. Daardoor kunnen de opbrengsten in kwestie niet langer worden beschouwd als volledige Belgacom-opbrengsten. 9
Regelgeving inzake kabel en breedband Op 18 juli 2011 publiceerden de Belgische regelgevers (BIPT, VRM, CSA en Medienrat) hun definitieve besluiten inzake breedband- en televisieregelgeving. Op de televisiemarkt zullen de dominante kabeloperatoren worden gereguleerd in hun respectieve dekkingszones en dienen ze analoge televisie door te verkopen, hun digitale tv-platform open te stellen en breedband door te verkopen. Belgacom kan enkel toegang krijgen tot analoge televisie. Op de breedbandmarkt wordt de breedband van Belgacom nog steeds gereguleerd op basis van de vaststelling van een exclusieve machtspositie (kabel maakt geen deel uit van de markt). Op basis van het nieuwe besluit moet Belgacom bitstreamtoegang verschaffen voor televisie (multicast) en zijn de VDSL2-tarieven gebaseerd op een strikte kostenoriĂŤntering. Het BIPT behoudt een sterke focus op operationele uitmuntendheid voor wholesalediensten. Belgacom heeft beroep aangetekend tegen haar uitsluiting van digitale tv en breedbandtoegang op de kabelnetwerken en tegen het niet opnemen van de kabel in de LLU- en bitstreammarkten. Mobiele licenties Op 14 oktober 2011 kreeg het BIPT vijf kandidaturen binnen voor de 4G-veiling. Op 19 oktober 2011 maakte het BIPT de namen van de kandidaten bekend (Belgacom, Mobistar, KPN Belgium, BUCD (Datang, in China) en Craig Wireless (Canada)). Alle kandidaturen werden ontvankelijk verklaard. De veiling zal plaatsvinden op 28 november. Om het risico op interferentie met vliegtuigradars te beperken, heeft het BIPT besloten om de start van de vergunningsperiode en de betaling van de rechten uit te stellen tot juli 2012. Universele dienst en bescherming van de consumenten In juni 2010 besloot het BIPT Belgacom een boete van 800.000 EUR op te leggen wegens het verstrekken van onvolledige informatie aan haar retailklanten naar aanleiding van de wijziging van de breedbandaanbiedingen. Belgacom tekende beroep aan tegen deze beslissing. Op 23 september 2011 bevestigde het Hof van Beroep de tekortkomingen in de communicatie van Belgacom, maar verlaagde de boete tot 500.000 EUR. On-netzaak: vordering tot schadevergoeding door Base/Mobistar Na de verwerping door de Rechtbank van Koophandel op 17 maart 2011 van de motie van Belgacom om het panel van experts te wraken/vervangen, ging Belgacom in beroep. In een voorlopige uitspraak van 1 juni 2011 heeft het Hof van Beroep de expertise opgeschort (de experts mogen niet langer optreden) tot het Hof een beslissing heeft genomen betreffende de vraag van Belgacom om de experts te wraken/vervangen. De pleidooien ten gronde in de zaak van Belgacoms motie om het panel van experts te wraken/vervangen, zijn gepland voor het eerste kwartaal van 2012. Bijgevolg is er niet langer een tijdschema voor de indiening van het eindverslag van de experts en kan er geen datum voor een definitieve beslissing worden voorspeld. Indien het Hof van Beroep de wraking/vervanging van de experts aanvaardt, zou een nieuwe expertise moeten starten; indien het Hof van Beroep het verzoek van Belgacom verwerpt, moet een nieuw tijdschema voor het definitieve verslag worden vastgelegd. Vooruitzichten Op basis van de opbrengstentrends tot dusver verwacht Belgacom het jaar 2011 af te sluiten met een opbrengstendaling op jaarbasis van ongeveer 3%. Aangezien een substantieel bedrag van deze opbrengstendaling een lage marge heeft, is er slechts een geringe impact op de ebitda. Het goede nieuws is echter dat de voetbalgerelateerde churn onder controle is, wat leidt tot een lager dan verwachte negatieve impact op de ebitda. Daarom stelt Belgacom haar ebitdaramingen opwaarts bij, tot een ebitdadaling voor het volledige jaar tussen â&#x20AC;&#x153;3% en 4%â&#x20AC;?. Criteria
Voorgaande vooruitzichten 2011
Nieuwe vooruitzichten 2011
Opbrengsten van de Groep
Daling tussen -1% en -2%
Daling van ongeveer -3%
EBITDA van de Groep
Daling dichterbij -4% van de vork '-4% tot -5%'
Daling tussen '-3% en -4%'
Capex/opbrengsten
Bovenkant van de vork van 10%-12%
Bovenkant van de vork van 10%-12%
0
10
Consumer Business Unit - CBU Opbrengsten van Q3 beïnvloed door gratis voetbalaanbod en in mindere mate door de voetbal-gerelateerde churn Sterke opbrengstengroei uit geavanceerde data kan de zwakkere opbrengstengroei uit tv niet goedmaken Forse klantengroei voor mobile (+ 48.000) en tv (+ 52.000) Succes van convergente aanbiedingen houdt aan: de kaap van 1 miljoen is overschreden (1.024.000 verkochte packs) Resultatenrekening Consumer Business Unit 3de Kwartaal (in miljoen EUR)
2010
TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten Personeelskosten en pensioenen Andere bedrijfskosten TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen
2011
Year-to-date % Verschil
2010
2011
% Verschil
585
571
-2,3%
1.768
1.716
-2,9%
-158 -82 -70 -309
-158 -86 -71 -314
0,2% 4,9% 0,8% 1,6%
-509 -244 -208 -961
-456 -253 -215 -924
-10,4% 3,9% 3,3% -3,8%
276
257
-6,7%
807
792
-1,8%
TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) Niet-recurrente kosten BEDRIJFSWINST vóór afschrijvingen Afschrijvingen BEDRIJFSWINST
-
0
-
1
0
-
276
257
-6,7%
808
792
-1,9%
-36
-28
-22,9%
-110
-110
-0,6%
240
229
-4,3%
697
683
-2,1%
(1) Bedrijfswinst vóór afschrijvingen en voor niet-recurrente opbrengsten en kosten
Financiële en operationele kwartaalresultaten van CBU: pagina 22
Opbrengsten van het derde kwartaal beïnvloed door het gratis voetbalaanbod; churn van voetbalklanten beter dan verwacht Over het derde kwartaal van 2011 rapporteert CBU 571 miljoen opbrengsten, of 2,3% minder dan in hetzelfde kwartaal van 2010. Hoewel de impact van de regelgevingsmaatregelen afneemt, blijft de regelgeving de belangrijkste factor voor het verschil op jaarbasis met een negatieve impact van 9 miljoen EUR (-1,5%), vooral als gevolg van lagere mobiele terminatietarieven en lagere roamingtarieven. Afgezien van de regelgeving lagen de opbrengsten van CBU 0,8% lager op jaarbasis. De trendverbetering van het tweede kwartaal heeft zich dus niet doorgezet. Het gratis voetbalaanbod, en in mindere mate de voetbal-gerelateerde churn, zorgden voor een tragere groei van de opbrengsten uit tv in het derde kwartaal. Dit kon niet geheel worden gecompenseerd door de forse opbrengstenstijging voor geavanceerde mobiele data (+ 37% op jaarbasis). YTD september 2011 bedroegen de opbrengsten van CBU 1.716 miljoen EUR, of een daling op jaarbasis met 2,9%, inclusief een negatieve impact van de regelgevingsmaatregelen in 2011 voor een totaalbedrag van 49 miljoen EUR (2,8%). 3de Kwartaal
Year-to-date
(in miljoen EUR)
2010
2011
% Verschil
2010
2011
% Verschil
Opbrengsten
585
571
-2,3%
1.768
1.716
-2,9%
281
271
-3,5%
852
830
-2,6%
124 84 46 8 19
111 82 51 7 20
-10,3% -1,9% 11,7% -14,8% 1,7%
381 254 132 24 61
344 250 155 19 61
-9,8% -1,3% 17,1% -18,2% 0,3%
285
279
-2,0%
852
823
-3,4%
162 82 17 25
143 93 16 28
-11,9% 13,6% -3,2% 11,5%
485 246 47 74
429 271 44 79
-11,6% 10,2% -5,6% 6,9%
19
21
10,6%
64
63
-1,6%
Van Vast Spraak Data TV Toestellen (excl. TV) Scarlet Van Mobiel Spraak Data Toestellen Tango Andere opbrengsten
Regelgeving en lijnverlies blijven de vastespraakopbrengsten onder druk zetten In het derde kwartaal van 2011 zijn de vaste spraakopbrengsten op jaarbasis met 10,3% gedaald tot 111 miljoen EUR. De opbrengsten bleven de druk van de verlaagde vast-naar-mobiletarieven (augustus 2010 en januari 2011) en andere regelgevingsmaatregelen ondervinden. Daarnaast werden de opbrengsten beïnvloed door de terugkerende kortingen op de Packs, het verlies van toegangslijnen en het feit dat het positieve effect op het verschil op jaarbasis van de prijsindexeringen van augustus 2010 uitdooft. CBU verloor in het derde kwartaal 31.000 lijnen, wat iets hoger is dan in het 11
vorige kwartaal, doordat het succes van de retentiecampagnes gedeeltelijk werd tenietgedaan door een aantal multiplayvoetbalklanten die zijn vertrokken. De ARPU uit vaste spraak is met 2,9% gedaald tot 19,7 EUR, als gevolg van de regelgeving. Eind september 2011 bedroegen de opbrengsten uit vaste spraak 344 miljoen EUR, of een daling met 9,8% op jaarbasis. Vast Internet ondervindt impact van felle concurrentie op een sterk gepenetreerde markt en van de churn van multiplayvoetbalklanten CBU sloot het derde kwartaal van 2011 af met 82 miljoen EUR opbrengsten uit vast Internet, of 1,9% minder dan in dezelfde periode van vorig jaar. Het aanhoudende concurrentiĂŤle klimaat in combinatie met de bijkomende churn van een aantal multiplayvoetbalklanten, leidde tot een bescheiden groei van de breedbandklantenbasis van CBU met +1000 klanten. Dit brengt het totale internetklantenbestand voor CBU eind september 2011 op 1.138.000. De breedband-ARPU van 26,7 EUR (- 5,1%) bleef de impact ondervinden van de blijvende kortingen en lagere eenmalige opbrengsten. Over de eerste negen maanden van 2011 genereerde CBU 250 miljoen EUR opbrengsten uit vast Internet, of 1,3% minder dan een jaar geleden. Sterke groei van het aantal tv-klanten (+ 52.000): sterke brutoaangroei, terwijl de churn onder controle blijft De opbrengsten uit tv zijn in het derde kwartaal met 11,7% gestegen tot 52 miljoen EUR, vooral dankzij de aanhoudend stevige groei van het klantenbestand. In vergelijking met vorige kwartalen vertraagde de groei enigszins door het verlies aan opbrengsten wegens het â&#x20AC;&#x17E;gratis voetbal'-aanbod voor alle tv-klanten en een licht hogere churn voor tv-klanten omwille van de wijziging in de voetbaluitzendrechten. Belgacom heeft diverse initiatieven genomen om deze churn te beperken, wat resulteerde in een churn van 8100 voetbalklanten eind september, een veel beter cijfer dan verwacht. Daarnaast was er het blijvende succes van de convergente aanbiedingen in het derde kwartaal met het pack 'TV met vaste lijn' als een van de sterkste drivers, naast de gewaardeerde 'gratis full installation'-campagne. Al deze elementen zorgden voor een sterke klantengroei van 52.000 tv-klanten, wat leidde tot een totaal tv-klantenbestand van 1.139.000 (+ 24% op jaarbasis), van wie 176.000 multiplestreamklanten waren. Het gratis voetbalaanbod had een impact op de tv-ARPU, wat leidde tot een daling op jaarbasis met 7,6% tot 17,8 EUR. Eind september 2011 zijn de opbrengsten YTD van CBU uit Belgacom TV met 17,1% gestegen tot 155 miljoen EUR. Aanzienlijke toename van het nettoaantal nieuwe mobiele klanten (+ 48.000); regelgeving en lager verbruik blijven opbrengsten uit mobiele spraak onder druk zetten De dalende trend van de opbrengsten uit mobiele spraak zette zich door in het derde kwartaal van 2011, met opbrengsten die 11,9% lager liggen dan in hetzelfde kwartaal van 2010. De daling is voor een deel te wijten aan de impact van de regelgeving, meer bepaald de verlaging van de MTR's op 1 augustus 2010, waarvan het effect op het verschil op jaarbasis uitdooft. Ook de verlaging van de roamingtarieven in juli 2011 had een verdere impact op de opbrengsten. Het overige deel van de opbrengstenverlaging kwam vooral door het verlies op jaarbasis van op spraak gerichte klanten, wat de daling in het verbruik sinds begin 2011 verklaart. In vergelijking met de vorige kwartalen is er echter geen versnelling in de dalende trend van de MoU (- 2,2% op jaarbasis). De nettoaangroei in het derde kwartaal was goed voor + 48.000 nieuwe mobiele klanten. CBU won 33.000 nieuwe postpaidklanten bij via succesvolle en heel gerichte marketingcampagnes, die zorgden voor verbeterde verkopen in zowel de indirecte als de gecontroleerde distributiekanalen. Het succes van de mobiele internetacties, zoals de convergente aanbieding, die vast en mobiel internet combineert met een Samsung Galaxy Tablet, droeg ook bij tot de klantengroei. Voor prepaid telde CBU 15.000 nieuwe klanten. De conversie van prepaid- naar postpaidaanbiedingen hield aan, maar de impact op de totale prepaidklantenbasis werd gecompenseerd door de succesvolle Mobisud-campagnes, die zich op het meer promotiegevoelige klantensegment richtten. De gemengde ARPU voor mobiele spraak daalde tot 12,9 EUR, als gevolg van de regelgeving en het dalende verbruik. CBU sloot de eerste negen maanden van 2011 af met 429 miljoen EUR opbrengsten uit mobiele spraak, of een daling op jaarbasis van 11,6%. Groeitrend voor mobiele data versnelt; opbrengsten 13,6% hoger Met een opbrengstenstijging van 13,6% op jaarbasis in het derde kwartaal van 2011 houdt de groeitrend voor mobiele data aan. De opbrengsten uit sms behielden hun dubbelcijferige groei (+ 10,3%) tijdens dit kwartaal: het maandelijkse smsverbruik steeg met 15,6% op jaarbasis tot een gemiddelde van 235 tekstberichten per maand. Een groei die vooral te danken is aan de gratis sms'en, die zorgden voor hogere inboundopbrengsten. De opbrengsten uit geavanceerde mobiele data stegen met 36,5% op jaarbasis tot 14 miljoen EUR in het derde kwartaal. Deze toename is vooral afkomstig van de mobiele data, die door seizoensinvloeden een sterk derde kwartaal kennen. De opbrengsten van dataroaming in het derde kwartaal van 2010 werden beĂŻnvloed door de regelgevingsmaatregelen inzake data om 'bill shocks' te voorkomen1. YTD september 2011 bedragen de totale opbrengsten uit mobiele data 272 miljoen EUR, of een stijging met 10,2% op jaarbasis. 1
Vanaf juli 2010 betalen alle klanten standaard maximaal 50 EUR per maand voor dataroaming, tenzij de klant voor een andere formule kiest. 12
Bijlage 3: Detail opbrengsten uit mobiele data 3de Kwartaal (in miljoen EUR)
2010
2011
Opbrengsten mobiele DATA
82
93
SMS - inclusief Premium SMS Geavanceerde data
71 10
79 14
Year-to-date % Verschil
2010
2011
% Verschil
13,6%
246
271
10,2%
10,3% 36,5%
218 28
236 36
7,9% 27,7%
Bedrijfskosten CBU Verkoopkosten be誰nvloed door hogere kosten voor werving van mobiele klanten De verkoopkosten zijn in het derde kwartaal van 2011 op jaarbasis redelijk stabiel gebleven (+ 0,2%), onder positieve invloed van de regelgeving. Afgezien van de regelgeving zijn de verkoopkosten gestegen, vooral als gevolg van de hogere kosten voor werving van mobiele klanten. YTD tonen de verkoopkosten een verbetering met 10,4% op jaarbasis tot 456 miljoen EUR, vooral dankzij het verkleinen van de kloof in de MTR-asymmetrie sinds 1 augustus 2010. Loonindexeringen met een impact op de HR-kosten De HR-kosten zijn in het derde kwartaal met 4,9% gestegen tot 86 miljoen EUR. Deze stijging was het gevolg van de dubbele loonindexering (oktober 2010 en juni 2011). YTD bedragen de personeelskosten 253 miljoen EUR, of 3,9% meer op jaarbasis. Niet HR-kosten + 0,8% in het derde kwartaal De niet-HR-kosten van CBU zijn in het derde kwartaal licht gestegen (+ 0,8%) tot 71 miljoen EUR, door de bijkomende kosten in het kader van het 'customer centricity'-project. YTD september 2011 rapporteert CBU 215 miljoen EUR niet-HR-kosten, of een stijging met 3,3% op jaarbasis. Segmentresultaat CBU Over het derde kwartaal van 2011 rapporteert CBU een segmentresultaat van 257 miljoen EUR, of een daling op jaarbasis met 6,7%. Hierin zit nog altijd een impact van de regelgeving voor een bedrag van 4 miljoen EUR. Een kostenstijging en in mindere mate het aangepaste voetbalaanbod waren de belangrijkste drivers voor het zwakkere onderliggende segmentresultaat. CBU sloot het derde kwartaal af met een contributiemarge van 45%. Dit brengt het segmentresultaat YTD september op 792 miljoen EUR, of 1,8% lager dan in 2010.
13
CBU bedrijfsresultaat 3de Kwartaal 2010
2011
Variatie (absoluut bedrag)
VAN VAST Aantal toegangskanalen (in duizenden) Spraak (PSTN/ISDN) IP ADSL, VDSL Verkeer (in miljoen minuten) Nationaal Vast naar Mobiel Internationaal TV (in duizenden) TV-gezinnen waarvan 'multiple settop boxes' ARPU (in EUR) ARPU Spraak ARPU Breedband ARPU Belgacom TV
3.076 1.880 90 1.107 1.004 824 94 86 920 795 125
2.977 1.753 86 1.138 936 765 89 82 1.139 963 176
-100 -127 -4 31 -68 -58 -6 -3 219 168 51
20,3 28,1 19,3
19,7 26,7 17,8
-0,6 -1,4 -1,5
3.773
3.774
1
2.199 1.573
2.111 1.663
-88 90
21,8%
20,4%
14,7 32,1 21,8 14,6 7,2
14,4 30,0 21,1 12,9 8,2
-0,3 -2,1 -0,8 -1,7 1,0
UoU (eenheden)
307,1
335,4
28,3
MoU (min) (3)
105,9
103,6
-2,3
88,8
88,4
-0,3
203,5
235,1
31,6
85,7
81,3
-4,3
VAN MOBIEL Aantal actieve klanten (in duizenden) Prepaid (1) Postpaid Geannualiseerde churn rate (gemengd - variatie in p.p.) Netto ARPU (in EUR) (2) Prepaid Postpaid Gemengd Gemengd Spraak Gemengd Data
Genormaliseerde MoU (min) (3) SMS (eenheden) Genormaliseerde SMS (eenheden)
(1) Prepaid bevat Mobisud klanten die voordien als MVNO w erden gerapporteerd (2) 2010 ARPU's van mobiel zijn aangepast zodat ze de w ijziging in de toew ijzing van de opbrengsten uit mobiele toegang w eergeven (3) MoU: duur van alle sprekken naar en van Proximus/per spraakklant/per maand. Vanaf 2011 w erd de definitie van een spraakklant verfijnd en sluit sindsdien alle datakaarten uit. De 2010 MoU zijn overeenkomstig aangepast.
Tango 3de Kwartaal 2010 Opbrengsten (in miljoen EUR) (1) Totale mobiele actieve klanten (in '000) Gemengde mobiele netto ARPU (EUR per maand)
Year-to-date
2011
% Verschil
2010
2011
% Verschil 6,9%
25
28
11,5%
74
79
260
260
0,0%
260
260
0,0%
26,0
29,3
12,6%
25,3
28,1
11,2%
1 Totale opbrengsten van Tango, d.w.z. vaste en mobiele opbrengsten
De resultaten van het derde kwartaal bevestigen de groeitrend van het vorige kwartaal, met opbrengsten die op jaarbasis met 11,5% zijn gestegen tot 28 miljoen EUR. Het succes van de mobiele abonnementen voor iPhones was de belangrijkste driver voor de sterke groei op jaarbasis. Daarnaast bleven de sterke verkoop van smartphones en iPhones, alsook de verdere migratie van prepaid naar postpaidaanbiedingen, bijdragen tot de opbrengstenstijging. Deze drivers hebben geleid tot een ARPU-stijging tot 29,3 EUR, of 12,3% op jaarbasis. In het derde kwartaal won Tango 4000 nieuwe klanten bij. Over de eerste negen maanden van 2011 zijn de opbrengsten van Tango met 6,9% gestegen tot een totaal van 79 miljoen EUR.
14
Enterprise Business Unit - EBU Verbeterende opbrengstentrend houdt aan in Q3: opbrengsten op jaarbasis + 0,3%, excl. impact van regelgeving en desinvestering Impact van verkoop Telindus Spanje op ICT opbrengsten gedeeltelijk gecompenseerd door overname Eudasys Groei van mobiele data en organische ICT compenseert achteruitgang van vaste en mobiele spraak steeds beter Stabiel segmentresultaat dankzij gunstige evolutie van de kosten op jaarbasis Resultatenrekening Enterprise Business Unit 3de Kwartaal (in miljoen EUR)
2010
TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten Personeelskosten en pensioenen Andere bedrijfskosten TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen
2011
Year-to-date % Verschil
2010
2011
% Verschil
590
572
-3,1%
1.816
1.758
-3,2%
-163 -96 -39 -298
-154 -93 -34 -281
-5,7% -3,4% -12,2% -5,8%
-521 -280 -109 -910
-475 -285 -108 -868
-8,9% 1,7% -0,5% -4,6%
292
291
-0,3%
905
889
-1,8%
0
0
-
0
-18
-
292
291
-0,3%
905
871
-3,7%
-5
-4
-13,7%
-14
-12
-14,0%
287
287
-0,0%
891
859
-3,6%
TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) Niet-recurrente kosten BEDRIJFSWINST vóór afschrijvingen Afschrijvingen BEDRIJFSWINST (1) Bedrijfswinst vóór afschrijvingen en voor niet-recurrente opbrengsten en kosten
Financiële en operationele kwartaalresultaten van EBU: pagina 23
Opbrengsten EBU rapporteert voor het derde kwartaal van 2011 572 miljoen EUR opbrengsten, of 3,1% minder dan voor dezelfde periode vorig jaar. De opbrengsten ondervinden met name de netto negatieve impact van 12 miljoen EUR als gevolg van de verkoop van Telindus Spanje eind juni 2011, die gedeeltelijk werd gecompenseerd door de overname van Eudasys door Telindus Frankrijk eerder dit jaar. Op organische basis, d.w.z. zonder de verkoop en de overname, bleef de daling van de opbrengsten van EBU in het derde kwartaal beperkt tot 6 miljoen EUR. De verbetering van de opbrengstentrend vergeleken met de twee vorige kwartalen van 2011 is het resultaat van een organische opbrengstenstijging voor ICT (+ 5,4%) en een sterke opbrengstengroei in geavanceerde mobiele data (+27,7%). Bovendien bleef de algemene impact van de regelgeving beperkt tot 8 miljoen EUR (- 1,4%). De verkoop en de impact van de regelgeving daargelaten, bleven de onderliggende opbrengsten van EBU op jaarbasis stabiel (+0.3%). YTD september 2011 lagen de opbrengsten van EBU 3,2% lager dan vorig jaar, inclusief een negatieve impact van de regelgeving (- 2,2%) en de verkoop (- 0,7%). 3de Kwartaal
Year-to-date
(in miljoen EUR)
2010
2011
% Verschil
2010
2011
% Verschil
Opbrengsten
590
572
-3,1%
1.816
1.758
-3,2%
413
398
-3,6%
1.270
1.235
-2,7%
130 98 19 166
121 96 18 163
-7,1% -1,4% -2,9% -2,2%
407 295 55 513
374 292 54 515
-8,0% -1,1% -1,8% 0,4%
174
169
-2,8%
532
509
-4,2%
123 47 3
110 56 3
-10,9% 18,6% -9,6%
381 140 10
341 159 10
-10,7% 13,2% -3,0%
3
5
56,4%
14
13
-6,6%
Van Vast Spraak Data Toestellen (excl. TV) ICT Van Mobiel Spraak Data Toestellen Andere opbrengsten
Regelgeving en erosie van vaste spraaklijnen blijven de opbrengsten uit vaste spraak onder druk zetten De opbrengsten uit vaste spraak lagen voor het derde kwartaal van 2011 7,1% lager ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, wat neerkomt op een lichte verbetering van de opbrengstentrend tegenover de twee vorige kwartalen. Dit is vooral het gevolg van een dalende impact op het verschil afkomstig van de verlaagde vast-naar-mobieltarieven.
15
Intussen zet het verlies van vaste lijnen zich door, waardoor het aantal vaste lijnen in het derde kwartaal met 13.000 afnam. Daarnaast doofde het voordeel van de prijsindexering op 1 augustus 2010 op jaarbasis uit. De daling van de ARPU uit vaste spraak was kleiner dan in de vorige kwartalen, met een daling op jaarbasis van 3% tot 28,1 EUR. YTD september 2011 rapporteert EBU 374 miljoen opbrengsten uit vaste spraak, m.a.w. 8% minder dan voor de eerste negen maanden van 2010.
De trend voor vaste data hield aan, aangezien de opbrengsten uit dataconnectiviteit de daling van vast internet niet volledig neutraliseerden In het derde kwartaal van 2011 kwamen de opbrengsten uit vaste data, die bestaan uit de opbrengsten uit vast internet en dataconnectiviteit, met een totaal van 96 miljoen EUR 1,4% lager uit dan voor dezelfde periode in 2010. De lichte groei van de opbrengsten uit dataconnectiviteit kon het geringe verlies van internetopbrengsten wegens de uiterst competitieve en verzadigde professionele internetmarkt niet volledig neutraliseren. In de periode van juli tot september ondervond EBU een lichte impact van het verlies van de exclusieve uitzendrechten voor het Belgisch voetbal in de horecasector, aangezien een aantal klanten met 'Internet + TV' naar de concurrentie overstapten. In het derde kwartaal rapporteert EBU in totaal een nettoverlies van 2000 internetklanten, wat het aantal vaste internetklanten eind september op 434.000 bracht. De ARPU voor breedband bleef stabiel op 39,1 EUR. In de eerst negen maanden daalden de opbrengsten uit vaste data met 1,1% tot 292 miljoen EUR.
De opbrengsten uit ICT stegen in het derde kwartaal met 5,4% op organische basis EBU rapporteert in het derde kwartaal van 2011 163 miljoen opbrengsten uit ICT, wat 2,2% minder is dan voor dezelfde periode van 2010. Het negatieve opbrengstenverschil wordt volledig verklaard door de verkoop door Belgacom van Telindus Spanje eind juni 2011, die gedeeltelijk geneutraliseerd werd door de aankoop van Eudasys door Telindus Frankrijk. De impact van beide operaties op de ebitda is gering. Afgezien van de impact op de opbrengsten van Telindus Spanje en Eudasys vertoonde ICT op jaarbasis een organische opbrengstengroei van 5,4%. Dat brengt de opbrengsten uit ICT YTD september 2011 op 515 miljoen EUR, wat 0,4% meer is. ( 2,5% meer op organische basis.)
Verder opbrengstenverlies uit mobiele spraak ondanks sterke groei van het aantal klanten en stabiel gebruik De opbrengstentrend voor mobiele spraak zette zich in het derde kwartaal van 2011 voort, met een daling van de opbrengsten op jaarbasis van 10,9%. Regelgevende maatregelen verklaren deels de verdere daling van de netto-ARPU voor spraak tot 26,9 EUR, naast de verdere erosie van de tarieven ten gevolge van het succes van de tariefplannen met gratis mobiele minuten en de sterke concurrentie op de mobiele markt voor bedrijven. In het derde kwartaal van 2011 kwamen er 22.0001 actieve mobiele klanten bij, een sterke vooruitgang vergeleken met een netto aantal nieuwe klanten van 14.000 in dezelfde periode in 2010. Tegen eind september 2011 telde het professionele segment van Belgacom in totaal 1.380.000 mobiele klanten. Het mobiele gebruik per klant, dat door het seizoenseffect lager is in het derde kwartaal, daalde met 1,1% op jaarbasis licht tot 305 minuten/gebruiker/maand. YTD september 2011 bedroegen de opbrengsten uit mobiele spraak van het professionele segment van Belgacom in totaal 341 miljoen EUR, m.a.w. 10,7% minder dan het voorgaande jaar.
Sterke opbrengstengroei van mobiele data houdt aan De groeitrend van mobiele data versnelde in het derde kwartaal van 2011, om met een groei van 18,6% op jaarbasis uit te komen op 56 miljoen EUR. Vooral de trend voor geavanceerde mobiele data verbetert, met een opbrengstengroei van 28% op jaarbasis tot 32 miljoen EUR. Dat is vooral te danken aan mobiele dataroaming, die het door de seizoenstrend in het derde kwartaal goed doet. Dat was nog beter zichtbaar aan het verschil op jaarbasis, dat niet langer be誰nvloed wordt door regelgevende maatregelen inzake dataroaming om 'bill shocks' 2 te voorkomen. Ook sms zette zijn groeitrend verder, met een stijging van 8% tot een totaal van 24 miljoen EUR, en een gebruik dat per klant met 17% stijgt tot 87 sms'en/gebruiker/maand. Met een groeiend aandeel van geavanceerde data in de totale opbrengsten uit mobiele data steeg ook de ARPU voor mobiele data met 10% tot 13,8 EUR. De opbrengsten uit mobiele data stegen in de eerste negen maanden met 13% tot 159 miljoen EUR.
1
Inclusief mobiele spraak, mobiele data en M2M-kaarten Vanaf 1 juli 2010 betalen alle klanten maximaal 50 EUR per maand voor dataroaming, tenzij de klant voor opt-out gekozen heeft. 2
16
Bijlage 4: Detail opbrengsten uit mobiele data 3de Kwartaal (in miljoen EUR)
Year-to-date
2010
2011
% Verschil
Opbrengsten mobiele DATA
47
56
18,6%
SMS - inclusief Premium SMS Geavanceerde data
22 25
24 32
8,3% 27,7%
2010
2011
140
159
66 74
72 87
% Verschil 13,2% 8,3% 17,6%
Bedrijfskosten EBU Verkoopkosten positief be誰nvloed door lagere mobiele terminatietarieven en desinvestering Met 154 miljoen EUR lagen de verkoopkosten van EBU in het derde kwartaal van 2011 5,7% of 9 miljoen EUR lager dan het voorgaande jaar. Dat was deels te danken aan een positief effect van de lagere mobiele terminatietarieven. Zonder de impact van de regelgeving lagen de verkoopkosten nog 2,6% lager dan in dezelfde periode in 2010 door de verkoop van Telindus Spanje. HR-kosten lager ten opzicht van het vorige jaar dat een eenmalig element bevatte Ondanks de impact van de dubbele loonindexering lagen de HR-kosten in het derde kwartaal van 2011 3,4% lager dan in dezelfde periode het voorgaande jaar. Deze positieve evolutie op jaarbasis is het resultaat van de hogere HR-kosten in 2010 ten gevolge van een opwaartse herziening van de HR-gerelateerde voorzieningen, terwijl de HR-kosten in het derde kwartaal van 2011 positief be誰nvloed werden door de verkoop van Telindus Spanje. Op jaarbasis daalde het personeelsbestand van EBU eind september 2011 met 129 fte's tot een totaal van 5098 fte's. YTD september bedroegen de totale HR-kosten van EBU 285 miljoen EUR, m.a.w. 1,7% minder dan vorig jaar. Verschil op jaarbasis in niet-HR-kosten door positieve impact van wisselkoerseffecten De niet-HR-kosten van EBU bedragen voor het derde kwartaal van 2011 34 miljoen EUR ofwel 12% lager op jaarbasis. Terwijl de herwaardering van valutaposities binnen het ICT-domein een negatieve impact had op de kosten in het derde kwartaal van 2010, had ze in het derde kwartaal van 2011 een bescheiden positief effect. De positieve evolutie van de kosten in het derde kwartaal neutraliseerde nagenoeg de stijging in de eerste helft van 2011, wat leidde tot vrijwel stabiele niet-HR-kosten YTD september 2011. Segmentresultaat EBU EBU rapporteert voor het derde kwartaal van 2011 een segmentresultaat van 291 miljoen EUR, wat bijna stabiel is vergeleken met het voorgaande jaar (- 0,3%) ten gevolge van de positieve kostenevolutie. Afgezien van het negatieve effect van 3 miljoen EUR van de regelgeving is het onderliggende segmentresultaat van EBU daarom licht gestegen. Dat brengt het segmentresultaat YTD september op 889 miljoen EUR, of 1,8% lager dan in 2010.
17
Bedrijfsresultaat EBU 3de Kwartaal 2010
2011
Variatie (absoluut bedrag)
VAN VAST Aantal toegangskanalen (in duizenden) Spraak (PSTN/ISDN) IP ADSL, VDSL Verkeer (in miljoen minuten) Nationaal Vast naar Mobiel Internationaal ARPU (in EUR) ARPU Spraak ARPU Breedband
1.901 1.443 12 446 727 487 153 86
1.834 1.385 15 434 672 445 147 80
-67 -58 3 -11 -55 -42 -6 -6
29,0 39,0
28,1 39,1
-0,9 0,0
1.286 1.286 10,0%
1.380 1.380 9,4%
94 94
44,7 32,3 12,5
40,6 26,9 13,8
-4,1 -5,4 1,3
UoU (eenheden)
345,3
343,3
-2,0
MoU (min) (2)
308,3
305,0
-3,4
genormaliseerde MoU (min) (2)
268,5
267,0
-1,5
SMS (eenheden)
74,7
87,3
12,6
genormaliseerde SMS (eenheden)
59,2
65,0
5,8
VAN MOBIEL Aantal actieve klanten (in duizenden) Postpaid Geannualiseerde churn rate(gemengd - variatie in p.p.) Netto ARPU (in EUR) (1) Postpaid Postpaid Spraak Postpaid Data
(1) 2010 ARPU's van mobiel zijn aangepast zodat ze de wijziging in de toewijzing van de opbrengsten uit mobiele toegang weergeven (2) MoU: duur van alle sprekken naar en van Proximus/per spraakklant/per maand. Vanaf 2011 werd de definitie van een spraakklant verfijnd en sluit sindsdien alle datakaarten uit. De 2010 MoU zijn overeenkomstig aangepast.
18
Service Delivery Engine & Wholesale – SDE&W Resultatenrekening Service Delivery Engine & Wholesale 3de Kwartaal (in miljoen EUR)
2010
TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten Personeelskosten en pensioenen Andere bedrijfskosten TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen
BEDRIJFSVERLIES
Year-to-date % Verschil
2010
2011 % Verschil
79
77
-2,3%
259
239
-7,8%
-10 -53 -52 -115
-9 -50 -48 -107
-17,9% -4,8% -7,3% -7,1%
-36 -152 -152 -340
-27 -149 -133 -309
-24,2% -2,3% -12,4% -9,1%
-36
-30
-17,7%
-81
-70
-13,4%
-123
-109
-11,2%
-361
-336
-6,9%
-159
-139
-12,7%
-443
-407
-8,1%
TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) Afsc hrijvingen
2011
(1) Bedrijfswinst vóór afsc hrijvingen en voor niet-rec urrente opbrengsten en kosten
Financiële en operationele kwartaalresultaten van SDE&W: pagina 24
Opbrengstendaling blijft verbetering tonen; opbrengsten derde kwartaal -2.3% Voor het derde kwartaal van 2011 rapporteert SDE&W 77 miljoen EUR opbrengsten of 2,3% minder dan voor dezelfde periode vorig jaar, vooral ten gevolge van regelgevende maatregelen. De verlaging van de mobiele terminatietarieven en de lagere prijzen voor LLU en breedband hadden een negatieve impact van 1 miljoen EUR (- 1,5%). Zoals in voorgaande kwartalen, verbeterde de opbrengstendaling door de afnemende negatieve impact van de regelgeving. SDE&W sloot de eerste negen maanden van 2011 af met 239 miljoen opbrengsten (- 7,8%), inclusief 14 miljoen EUR (5,3%) impact van de regelgeving. Verbetering van de operationele kosten in het derde kwartaal met 7,1% Voor het derde kwartaal van 2011 daalden de verkoopkosten van SDE&W met 17,9% tot 9 miljoen EUR. YTD vertoonden de kosten een sterkere daling (- 24%) doordat het eerste kwartaal van 2011 positief beïnvloed werd door het financiële collecting model. Ondanks de impact van de dubbele loonindexering lagen de HR-kosten in het derde kwartaal van 2011 4,8% lager dan in dezelfde periode vorig jaar. Deze positieve evolutie op jaarbasis is het resultaat van hogere HR-kosten in 2010 ten gevolge ven een opwaartse herziening van de HR-gerelateerde voorzieningen en het kleinere personeelsbestand in 2011 (- 194 fte's op jaarbasis). YTD daalden de HR-kosten met 2,3% tot 149 miljoen EUR. De niet-HR-kosten kenden in het derde kwartaal een verbetering van 7,3% en kwamen uit op 48 miljoen EUR, dankzij onder meer de lagere onderhoudskosten op jaarbasis, aangezien ze in 2010 door de overschakeling van het radiotoegangsnetwerk naar Huawei-apparatuur uitzonderlijk hoog waren. YTD september 2011 daalden de kosten met 12,4%, inclusief een positieve impact in het tweede kwartaal van 2011 van een eenmalige daling van de netwerkkosten voortvloeiend uit de terugname van een voorziening in het kader van de schikking van een geschil.
Staff & Support – S&S Resultatenrekening Staff & Support 3de Kwartaal (in miljoen EUR)
2010
TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN
2011
Year-to-date % Verschil
2010
2011 % Verschil
10
25
145,8%
28
40
42,7%
Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten Personeelskosten en pensioenen Andere bedrijfskosten TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen
0 -41 -45 -85
0 -40 -66 -106
27,9% -2,5% 48,6% 24,2%
2 -125 -140 -263
0 -119 -154 -273
>100% -4,4% 10,0% 3,8%
TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1)
-75
-81
8,0%
-235
-233
-0,7%
Afsc hrijvingen
-19
-19
-1,5%
-56
-56
-1,5%
BEDRIJFSVERLIES
-94
-100
6,1%
-291
-289
-0,9%
(1) Bedrijfswinst vóór afsc hrijvingen en voor niet-rec urrente opbrengsten en kosten
Financiële en operationele kwartaalresultaten van S&S: pagina 24
De resultaten van Staff & Support werden in het derde kwartaal beïnvloed door een boekhoudkundige verschuiving, die de opbrengstenstijging op jaarbasis, en voor een deel ook de stijging van de niet-HR-kosten, verklaart. De impact op de opbrengsten en de ebitda van de Groep bleef evenwel neutraal. Daarnaast werden de niet-HR-kosten in het derde kwartaal beïnvloed door een eenmalige negatieve impact. De eenmalige opwaartse herziening van de HR-gerelateerde voorzieningen in het derde kwartaal van 2010 verklaart de lichte verbetering van de evolutie van de HR-kosten op jaarbasis, waardoor de impact van de inflatiegebonden loonindexeringen (1 oktober 2010 en 1 juni 2011) volledig geneutraliseerd wordt. 19
International Carrier Services – BICS
Druk op de opbrengsten door zwakkere dollar neemt af in Q3, aanhoudende impact van de lagere MTR's Gedeeltelijke neutralisering door de volumegebonden opbrengstengroei Brutomarge blijft in het derde kwartaal stabiel op jaarbasis Stijging van de ebitdamarge tot 8,7%, dankzij eenmalige gunstige wisselkoers effecten
Resultatenrekening International Carrier Services 3de Kwartaal (in miljoen EUR) TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN
2010
2011
Year-to-date % Verschil
2010
2011 % Verschil
415
401
-3,4%
1.208
1.161
-3,9%
Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten Bruto margin (1) Personeelskosten en pensioenen Andere bedrijfskosten TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen
-356 60 -9 -16 -382
-342 59 -9 -15 -366
-3,8% -1,1% -0,2% -10,9% -4,0%
-1.040 168 -28 -46 -1.114
-996 165 -28 -49 -1.073
-4,2% -1,6% -2,2% 7,2% -3,7%
TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (2) Marge segment resultaat
34 8,1%
35 8,7%
3,4% -
94 7,7%
88 7,6%
-5,7% -
0 0
0 0
-
436 0
0 -1
-
Niet-recurrente opbrengsten Niet-recurrente kosten BEDRIJFSWINST vóór afschrijvingen Afschrijvingen BEDRIJFSWINST
34
35
3,4%
529
88
-83,5%
-20
-20
-0,8%
-62
-60
-3,0%
13
15
9,7%
467
27
-94,1%
(1) Totaal segment opbrengsten na aftrek van de kosten van verkochte materialen en diensten (2) Bedrijfswinst vóór afschrijvingen en voor niet-recurrente opbrengsten en kosten
Financiële en operationele kwartaalresultaten van ICS: pagina 25
Druk op de opbrengsten gecompenseerd door lagere kosten, brutomarge blijft betrekkelijk stabiel In het derde kwartaal van 2011 rapporteert BICS 401 miljoen EUR opbrengsten, dit is 3,4% lager dan in dezelfde periode in 2010, maar een verbetering ten opzichte van de opbrengstendaling van 6,5% in het voorgaande kwartaal. De daling op jaarbasis van de opbrengsten in het derde kwartaal was het gevolg van de lagere opbrengsten uit spraak (- 4,3%), inclusief beduidende druk door de Europese verlaging van de mobiele terminatietarieven. Ondanks een geringer negatief effect dan in het voorgaande kwartaal werden de opbrengsten in het derde kwartaal niettemin nogmaals beïnvloed door een negatief wisselkoerseffect doordat de gemiddelde dollarkoers op jaarbasis met 8% daalde tot 1,41 USD/EUR. Onder impuls van mobiele data en signalering stegen de niet-spraakopbrengsten op jaarbasis met 5% tot 41 miljoen EUR. 3de Kwartaal
Year-to-date
(in miljoen EUR)
2010
2011
% Verschil
2010
2011
Spraak
376,7
360,6
-4,3%
1.106,2
1.047,4
-5,3%
38,7
40,6
5,0%
101,5
113,6
11,9%
415,4
401,2
-3,4%
1.207,7
1.161,0
-3,9%
Niet spraak Totale opbrengsten
% Verschil
Wat de brutomarge betreft, werd het negatieve wisselkoerseffect geneutraliseerd door de verkoopkosten van BICS, die net als de opbrengsten uitgedrukt worden in dollar. Dat brengt de brutomarge in het derde kwartaal op 59 miljoen EUR of 1,1% minder op jaarbasis. 3de Kwartaal (in miljoen EUR)
Year-to-date
2010
2011
% Verschil
2010
2011
% Verschil
Spraak Niet spraak
31,7 28,0
31,4 27,6
-1,0% -1,2%
97,5 70,5
88,6 76,7
-9,1% 8,8%
Totaal brutomarge
59,7
59,0
-1,1%
168,0
165,3
-1,6%
In de eerste negen maanden van 2011 bedroegen de opbrengsten van BICS 1.161 miljoen EUR of 3,9% minder dan het voorgaande jaar, terwijl de daling van de brutomarge beperkt bleef tot 1,6%, waarbij de stijgende brutomarge voor nietspraak grotendeels de daling van de brutomarge voor spraak compenseerde op deze competitieve markt.
20
Lichte stijging van de ebitda in het derde kwartaal dankzij gunstige wisselkoerseffecten Terwijl in de eerste helft van 2011 de ebitda een dalende trend vertoonde, steeg het segmentresultaat van BICS in het derde kwartaal op jaarbasis met 3,4%, waardoor het uitkwam op 35 miljoen EUR. Terwijl de HR-kosten op jaarbasis stabiel bleven, lagen de niet-HR-kosten 11% lager door een gunstig eenmalig wisselkoerseffect. De contributiemarge wist haar stijgende trend ten opzichte van de twee voorgaande kwartalen te behouden en steeg op jaarbasis met 0,6 procentpunt tot 8,7%. Op YTD-basis heeft het wisselkoerseffect nog steeds een negatieve impact, waardoor BICS een ebitda rapporteert van 88 miljoen EUR, m.a.w. 5,7% minder op jaarbasis.
3de Kwartaal
Year-to-date
Volumes (in miljoen)
2010
2011
% Verschil
2010
2011
% Verschil
Spraak Niet spraak (SMS/MMS)
6.433 209
6.853 276
6,5% 31,6%
18.609 565
20.424 759
9,7% 34,3%
21
Kwartaalresultaten Groep – Financiële resultaten (in miljoen EUR)
Q110
Q210
Q310
Q410
YTD10
2010
Q111
Q211
Q311
YTD11
Totale opbrengsten van de Groep
1.641
1.664
1.640
1.658
4.945
6.603
1.583
1.612
1.596
4.790
590 615 94 10 378 -47
592 610 85 7 414 -45
585 590 79 10 415 -40
600 606 83 7 402 -39
1.768 1.816 259 28 1.208 -132
2.368 2.421 342 35 1.610 -172
565 593 81 8 372 -36
579 593 80 7 388 -36
571 572 77 25 401 -51
1.716 1.758 239 40 1.161 -123
Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten
-662
-674
-651
-655
-1.987
-2.642
-609
-621
-633
-1.862
Personeelskosten en pensioenen
-274
-275
-281
-278
-829
-1.107
-274
-282
-278
-834
Andere bedrijfskosten
-210
-212
-218
-230
-640
-870
-220
-196
-213
-629
Segment resultaat
495
503
490
495
1.489
1.984
480
512
472
1.465
EBITDA marge (*)
30,2%
30,2%
29,9%
29,9%
30,1%
30,0%
30,3%
31,8%
29,6%
30,6%
Niet-recurrente elementen
436
1
0
8
436
444
0
-18
0
-18
Ebitda
931
504
490
503
1.925
2.428
480
494
472
1.447
Q110
Q210
Q310
Q410
YTD10
2010
Q111
Q211
Q311
YTD11
154
222
139
219
515
734
173
161
163
498
49 2 96 5 2
19 3 180 13 8
11 7 96 19 6
54 7 121 26 11
79 13 372 36 16
132 20 492 62 27
44 4 115 7 3
27 4 119 9 2
24 3 125 9 3
94 10 359 25 9
Q110
Q210
Q310
Q410
YTD10
2010
Q111
Q211
Q311
YTD11
Consumer Business Unit Enterprise business unit Service Delivery engine & Wholesale Staff&Support International Carrier Services
Intersegment eliminaties
(*) Voor niet-recurrente elementen
Groep – Capex (in miljoen EUR)
Capex van de Groep Consumer Business Unit Enterprise business unit Service Delivery Engine & Wholesale Staff&Support International Carrier Services
CBU – Financiële resultaten (in miljoen EUR)
Totale opbrengsten
590
592
585
600
1.768
2.368
565
579
571
1.716
Van Vast
291
280
281
288
852
1.139
281
278
271
830
Spraak Data TV Toestellen (excl. TV) Scarlet
133 85 44 8 21
125 85 43 7 20
124 84 46 8 19
124 83 49 7 23
381 254 132 24 61
506 337 182 31 84
118 85 51 7 21
115 83 53 6 21
111 82 51 7 20
344 250 155 19 61
Van Mobiel
279
288
285
290
852
1.142
265
279
279
823
Spraak Data Toestellen Tango
158 83 15 24
165 82 16 25
162 82 17 25
156 88 21 25
485 246 47 74
641 334 68 99
139 87 14 25
147 92 14 26
143 93 16 28
429 271 44 79
Andere
21
24
19
23
64
87
19
23
21
63
-180
-171
-158
-169
-509
-678
-149
-149
-158
-456
Personeelskosten en pensioenen
-81
-81
-82
-82
-244
-325
-83
-85
-86
-253
Andere bedrijfskosten
-65
-73
-70
-83
-208
-291
-70
-74
-71
-215
Segment resultaat
264
267
276
266
807
1.073
264
271
257
792
44,7%
45,1%
47,1%
44,3%
45,7%
45,3%
46,7%
46,8%
45,0%
46,2%
Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten
Marge segment bijdrage
22
CBU – Operationele resultaten Q110
Q210
Q310
Q410
YTD10
2010
Q111
Q211
Q311
YTD11
VAN VAST Aantal toegangskanalen (in duizenden) PSTN ISDN IP ADSL, VDSL
3.120 1.904 32 93 1.091
3.098 1.877 31 92 1.099
3.076 1.850 30 90 1.107
3.046 1.817 28 88 1.113
3.076 1.850 30 90 1.107
3.046 1.817 28 88 1.113
3.028 1.781 27 88 1.131
3.006 1.756 26 88 1.136
2.977 1.728 25 86 1.138
2.977 1.728 25 86 1.138
Verkeer (in miljoen minuten) Nationaal Vast naar Mobiel Internationaal
1.178 976 104 98
1.052 857 103 91
1.004 824 94 86
1.140 942 102 96
3.234 2.657 302 275
4.374 3.599 404 371
1.061 875 95 91
977 795 96 87
936 765 89 82
2.975 2.435 279 261
TV (in duizenden) waarvan gezinnen waarvan 'multiple settop boxes'
814 713 100
868 753 115
920 795 125
975 839 135
920 795 125
975 839 135
1.029 879 149
1.087 925 162
1.139 963 176
1.139 963 176
ARPU (in EUR) ARPU Spraak ARPU Breedband ARPU Belgacom TV
21,2 28,7 20,7
20,3 28,5 19,1
20,3 28,1 19,3
20,9 27,6 19,7
20,6 28,4 19,7
20,7 28,2 19,7
20,2 27,6 19,4
20,0 27,0 19,2
19,7 26,7 17,8
20,0 27,1 18,8
3.739 2.201 1.538
3.745 2.188 1.557
3.773 2.199 1.573
3.769 2.165 1.604
3.773 2.199 1.573
3.769 2.165 1.604
3.723 2.117 1.606
3.726 2.096 1.630
3.774 2.111 1.663
3.774 2.111 1.663
20,9%
20,1%
21,8%
22,8%
20,9%
21,4%
21,3%
20,4%
20,4%
20,6%
14,3 32,5 21,5 14,2 7,3
15,0 32,9 22,3 15,0 7,3
14,7 32,1 21,8 14,6 7,2
15,3 31,4 22,0 14,2 7,8
14,6 32,5 21,9 14,9 7,0
14,8 32,2 21,9 14,5 7,4
14,1 29,2 20,5 12,7 7,8
15,3 30,0 21,6 13,4 8,2
14,4 30,0 21,1 12,9 8,2
14,6 29,7 21,0 13,0 8,0
318,0 104,4 86,6 215,2 85,3
335,1 110,5 90,3 226,5 87,3
307,1 105,9 88,8 203,5 85,7
345,3 107,5 91,9 240,5 101,2
319,8 105,7 87,5 215,3 87,1
326,5 107,0 89,6 221,6 90,6
338,0 102,2 84,8 238,7 96,6
357,5 106,6 89,3 254,1 102,3
335,4 103,6 88,4 235,1 81,3
343,9 104,2 88,5 242,8 92,9
VAN MOBIEL Aantal actieve klanten (in duizenden) Pre-paid (1) Post-paid Geannualiseerde churn rate (gemengd - variatie in p.p.) Netto ARPU (in EUR) (2) Prepaid Postpaid Gemengd Gemengd Spraak Gemengd Data
UoU (eenheden) MoU (min) (3) MoU genormaliseerd (min) (3) SMS (eenheden) SMS genormaliseerd (eenheden)
(1) Prepaid bevat Mobisud klanten die voordien als MVNO werden gerapporteerd (2) 2010 ARPU's van mobiel zijn aangepast zodat ze de wijziging in de toewijzing van de opbrengsten uit mobiele toegang weergeven (3) MoU: duur van alle sprekken naar en van Proximus/per spraakklant/per maand. Vanaf 2011 werd de definitie van een spraakklant verfijnd en sluit sindsdien alle datakaarten uit. De 2010 MoU zijn overeenkomstig aangepast.
EBU – Financiële resultaten (in miljoen EUR)
Totale opbrengsten
Q110
Q210
Q310
Q410
YTD10
2010
Q111
Q211
Q311
YTD11
615
610
590
606
1.816
2.421
593
593
572
1.758
Van Vast
432
425
413
427
1.270
1.697
420
417
398
1.235
Spraak Data Toestellen ICT
141 99 18 174
136 98 18 172
130 98 19 166
132 98 18 179
407 295 55 513
539 392 74 692
128 98 18 175
125 97 18 177
121 96 18 163
374 292 54 515
From Mobile
177
180
174
170
532
702
169
171
169
509
Spraak Data Toestellen
129 45 3
130 48 3
123 47 3
119 47 5
381 140 10
500 187 15
115 50 4
115 53 3
110 56 3
341 159 10
6
5
3
8
14
22
4
5
5
13
-183
-175
-163
-164
-521
-685
-162
-160
-154
-475
Personeelskosten en pensioenen
-91
-93
-96
-95
-280
-375
-94
-98
-93
-285
Andere bedrijfskosten
-36
-35
-39
-40
-109
-149
-37
-37
-34
-108
Segment resultaat
306
308
292
306
905
1.212
300
298
291
889
49,7%
50,4%
49,5%
50,6%
49,9%
50,0%
50,6%
50,3%
50,9%
50,6%
Andere
Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten
Marge segment bijdrage
23
EBU – Operationele resultaten Q110
Q210
Q310
Q410
YTD10
2010
Q111
Q211
Q311
YTD11
VAN VAST Aantal toegangskanalen (in duizenden) PSTN ISDN IP ADSL, VDSL
1.922 647 818 11 445
1.912 644 810 12 446
1.901 641 801 12 446
1.886 636 791 13 445
1.901 641 801 12 446
1.886 636 791 13 445
1.861 631 781 13 436
1.849 627 771 14 436
1.834 622 763 15 434
1.834 622 763 15 434
Verkeer (in miljoen minuten) Nationaal Vast naar Mobiel Internationaal
848 579 173 96
790 529 168 93
727 487 153 86
781 529 165 87
2.364 1.594 495 275
3.145 2.123 660 362
782 526 165 90
732 485 160 86
672 445 147 80
2.185 1.456 473 256
ARPU (in EUR) ARPU Spraak ARPU Breedband
30,9 39,4
30,2 39,1
29,0 39,0
29,7 38,7
30,0 39,2
30,0 39,1
29,1 39,6
28,9 39,3
28,1 39,1
28,7 39,3
1.252 1.252
1.271 1.271
1.286 1.286
1.303 1.303
1.286 1.286
1.303 1.303
1.327 1.327
1.357 1.357
1.380 1.380
1.380 1.380
10,6%
10,9%
10,0%
10,8%
10,5%
10,6%
11,1%
10,8%
9,4%
10,4%
46,9 34,7 12,2
47,0 34,4 12,6
44,7 32,3 12,5
42,8 30,8 12,1
46,2 33,9 12,3
45,3 33,0 12,3
41,8 29,2 12,6
41,9 28,7 13,2
40,6 26,9 13,8
41,4 28,3 13,2
360,7 322,0 289,7 74,6 59,1
363,6 324,3 285,3 77,0 60,0
345,3 308,3 268,5 74,7 59,2
372,8 330,5 291,4 85,5 66,9
356,9 315,9 278,8 75,6 59,5
361,3 321,8 282,5 78,1 61,4
356,5 317,1 275,5 83,7 63,5
369,6 328,3 285,8 90,1 67,0
343,3 305,0 267,0 87,3 65,0
357,2 317,5 277,8 87,2 64,9
VAN MOBIEL Aantal actieve klanten (in duizenden) Post-paid Geannualiseerde churn rate (gemengd - variatie in p.p.) Net ARPU (EUR) (1) Postpaid Postpaid spraak Postpaid data
UoU (eenheden) MoU (min) (2) MoU genormaliseerd (min) (2) SMS (eenheden) SMS genormaliseerd (eenheden)
(1) 2010 ARPU's van mobiel zijn aangepast zodat ze de wijziging in de toewijzing van de opbrengsten uit mobiele toegang weergeven (2) MoU: duur van alle sprekken naar en van Proximus/per spraakklant/per maand. Vanaf 2011 werd de definitie van een spraakklant verfijnd en sluit sindsdien alle datakaarten uit. De 2010 MoU zijn overeenkomstig aangepast.
SDE&W – Financiële resultaten (in miljoen EUR)
Q110
Q210
Q310
Q410
YTD10
2010
Q111
Q211
Q311
YTD11
94
85
79
83
259
342
81
80
77
239
Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten
-15
-10
-10
-10
-36
-46
-9
-9
-9
-27
Personeelskosten en pensioenen
-51
-48
-53
-50
-152
-203
-49
-50
-50
-149
Andere bedrijfskosten
-50
-50
-52
-50
-152
-202
-52
-33
-48
-133
Segment resultaat
-23
-23
-36
-27
-81
-109
-29
-12
-30
-70
Totale opbrengsten
Marge segment bijdrage
-24,0%
-26,6%
-45,5%
-33,1%
-31,4%
-31,8%
-35,2%
-15,3%
-38,3%
-29,5%
Q110
Q210
Q310
Q410
YTD10
2010
Q111
Q211
Q311
YTD11
10
7
10
7
28
35
8
7
25
40
1
0
0
0
2
1
0
0
0
0
Personeelskosten en pensioenen
-41
-43
-41
-40
-125
-165
-39
-40
-40
-119
Andere bedrijfskosten
-50
-45
-45
-52
-140
-192
-47
-41
-66
-154
Segment resultaat
-80
-80
-75
-85
-235
-320
-79
-74
-81
-233
S&S – Financiële resultaten (in miljoen EUR)
Totale opbrengsten
Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten
24
BICS – Financiële resultaten (in miljoen EUR)
Q110
Q210
Q310
Q410
YTD10
2010
Q111
Q211
Q311
YTD11
Totale opbrengsten
378
414
415
402
1.208
1.610
372
388
401
1.161
Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten
-325
-359
-356
-344
-1.040
-1.383
-320
-333
-342
-996
Personeelskosten en pensioenen
-10
-9
-9
-10
-28
-39
-10
-9
-9
-28
Andere bedrijfskosten
-15
-15
-16
-12
-46
-58
-18
-17
-15
-49
28
32
34
36
94
129
24
29
35
88
7,4%
7,7%
8,1%
8,9%
7,7%
8,0%
6,5%
7,5%
8,7%
7,6%
Segment resultaat
Segment EBITDA marge
BICS – Operationele resultaten Volumes (in miljoen)
Q110
Q210
Q310
Q410
YTD10
2010
Q111
Q211
Q311
YTD11
Spraak Niet-spraak (SMS/MMS)
5.922 168
6.254 188
6.433 209
6.680 235
18.609 565
25.290 800
6.574 230
6.997 253
6.853 276
20.424 759
25
Tussentijdse verkorte geconsolideerde financiële informatie Deze tussentijdse financiële informatie werd niet gecontroleerd door de bedrijfsrevisor. Deze tussentijdse verkorte geconsolideerde financiële gegevens werden opgesteld in overeenstemming met de International Financial Reporting Standards (IFRS), zoals goedgekeurd voor toepassing in de Europese Unie, alsook in overeenstemming met IAS 34, Tussentijdse Financiële Verslaggeving. De boekhoudkundige grondslagen en methodes van de Groep stemmen overeen met die welke werden toegepast op de geconsolideerde jaarrekening op 31 december 2010, met uitzondering van het feit dat de Groep de nieuwe normen en interpretaties heeft aangenomen die op 1 januari 2011 verplicht van toepassing zijn geworden op de Groep. Deze laatste worden in toelichting 38 van de geconsolideerde jaarrekening van 31 december 2010 in detail beschreven. De Groep anticipeert niet op de toepassing van normen en interpretaties. Op 4 april 2011 nam de Groep via zijn volle dochteronderneming Telindus Frankrijk 100% van de aandelen over van Eudasys SAS, een van de marktleiders voor dataopslag in Frankrijk, voor 10 miljoen EUR, na aftrek van verworven geldmiddelen. De toerekening van de aankoopprijs had op 30 september 2011 nog niet plaatsgevonden. Daarom werd de goodwill voorlopig vastgelegd op 11 miljoen EUR. Op 30 juni 2011 verkocht de Belgacom Groep zijn volle Spaanse dochteronderneming Telindus Spanje voor 10 miljoen EUR, na aftrek van afgestoten geldmiddelen, en werd een verlies op de verkoop van 18 miljoen EUR geboekt via de eenmalige kosten. De Groep doet geen betekenisvolle inschattingen en ramingen buiten die welke hierboven of in de geconsolideerde jaarrekening van 31 december 2010 zijn vermeld.
26
Geconsolideerde resultatenrekening 3de Kwartaal ( in miljoen EUR)
Netto omzet Andere bedrijfsopbrengsten Niet-recurrente opbrengsten Totale opbrengsten Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten Personeelskosten en pensioenen Andere bedrijfskosten Niet-recurrente kosten TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen BEDRIJFSWINST vóór afschrijvingen
2010
Year-to-date
2011
2010
2011
1.627 13 0 1.640
1.583 13 0 1.596
4.905 40 436 5.381
4.756 34 0 4.790
-651 -281 -218 0 -1.149
-633 -278 -213 0 -1.123
-1.987 -829 -640 1 -3.456
-1.862 -834 -629 -18 -3.344
490
472
1.925
1.447
-203
-180
-604
-573
BEDRIJFSWINST
287
292
1.322
874
Financiële opbrengsten Financiële kosten Netto financiële kosten
-4 -22 -26
-1 -30 -31
6 -86 -80
17 -98 -81
Winst vóór belastingen
261
262
1.241
792
Belastingen
-62
-59
-195
-193
NETTOWINST
199
203
1.047
599
4 195
8 195
10 1.036
12 587
0,61 EUR 0,61 EUR 321.369.972 321.774.345
0,61 EUR 0,61 EUR 319.460.105 319.905.609
3,23 EUR 3,22 EUR 321.025.771 321.397.386
1,83 EUR 1,83 EUR 320.762.452 321.411.724
Afschrijvingen
Minderheidsbelangen Nettowinst ( Aandeel van de Groep) Gewone winst per aandeel Verwaterde winst per aandeel Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen voor verwaterde winst per aandeel
Geconsolideerde staat van het totaalresultaat (in miljoen EUR) NETTOWINST Niet-gerealiseerde resultaten: Voor verkoop beschikbare financiële activas: Overdracht naar resultaten rekening bij verkoop Koersverschillen uit omrekening van buitenlandse activiteiten Niet-gerealiseerde resultaten voor belastingen Belastingen op niet-gerealiseerde resultaten Voor verkoop beschikbare financiële activas: Overdracht naar resultaten rekening bij verkoop Totale belastingen op niet-gerealiseerde resultaten Niet-gerealiseerde resultaten na belastingen Totaal van gerealiseerde en niet-gerealiseerde resultaten Toe te rekenen aan: Aandeelhouders van de moedermaatschappij Minderheidsbelangen
Per 30 september 2010
Per 30 september 2011
1.283
599
-7 0 -7
0 -2 -1
2 2
0 0
-5
-1
1.278
598
1.262 17
585 12
27
Geconsolideerde balans (in miljoen EUR)
Per 31 december
Per 30 september
2010
2011
ACTIVA Vaste activa Goodwill Immateriële vaste ac tiva met beperkte gebruiksduur Materiële vaste ac tiva Geassoc ieerde ondernemingen Andere deelnemingen Uitgestelde belastingvorderingen Pensioenac tiva Andere vaste ac tiva
6.185 2.337 1.190 2.348 2 26 158 2 122
6.152 2.331 1.133 2.323 3 31 141 2 187
VLOTTENDE ACTIVA Voorraden Handelsvorderingen Terug te vorderen belastingen Andere vlottende ac tiva Beleggingen Geldmiddelen en kasequivalenten
2.326 114 1.246 198 142 43 584
2.577 121 1.293 149 159 41 815
TOTAAL ACTIVA
8.511
8.729
EIGEN VERMOGEN Eigen vermogen (aandeel van de groep) Geplaatst kapitaal Eigen aandelen Wettelijke reserves Reserve mbt "voor verkoop besc hikbare financ iële ac tiva en afdekkingsinstrumenten" Vergoedingen in aandelen Overgedragen winsten Omrekeningsversc hillen Minderheidsbelangen
3.342 3.108 1.000 -484 100 0 11 2.476 4 235
3.312 3.064 1.000 -573 100 -1 13 2.522 2 248
LANGETERMIJNSCHULDEN Rentedragende sc hulden Sc hulden voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen Voorzieningen Uitgestelde belastingsc hulden Andere langetermijnsc hulden
2.364 1.406 565 203 187 3
2.762 1.917 491 175 176 3
KORTETERMIJNSCHULDEN Rentedragende sc hulden Provisions for liabilities and c harges Handelssc hulden Belastingsc hulden Andere kortetermijnsc hulden Sc hulden gekoppeld met ac tiva gec lassific eerd als aangehouden voor verkoop
2.804 783 0 1.304 188 529 0
2.655 387 0 1.342 256 669 0
TOTAAL PASSIVA
8.511
8.729
PASSIVA
28
Geconsolideerd kasstroomoverzicht 3de Kwartaal (in miljoen EUR)
Kasstroom uit operationele activiteiten Netto winst (aandeel van de groep) Aanpassingen voor: Minderheidsbelangen Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Stijging van bijzondere waardeverminderingen op immateriële en materiële vaste activa Toename / (daling) van van voorzieningen Uitgestelde belastinglasten Herwaardering naar de reële waarde van financiële instrumenten Afschrijvingen op termijnschulden (Winst) / verlies uit de verkoop van geconsolideerde bedrijven en herwaardering eerder verworven deelneming Winst uit de verkoop van materiële vaste activa Andere niet-kasbewegingen Kasstroom uit operationele activiteiten vóór wijzigingen in het bedrijfskapitaal Toename van voorraden Daling / (toename) van handelsvorderingen Daling / (toename) van de terug te vorderen belastingen Daling van andere vlottende activa Daling / (toename) in other non current assets Toename / (daling) van handelsschulden Toename / (daling) van belastingschulden Toename van andere korte termijnschulden Daling van nettoschuld voor pensioenen, andere vergoedingen na uitdiensttreding en beëindigingsvoordelen Daling van andere lange termijnschulden en voorzieningen Daling / (toename) van het bedrijfskapitaal, netto van aanschaffingen en verkopen van filialen Netto kasstroom uit operationele activiteiten (1)
2010
Year-to-date
2011
2010
2011
195 0 4 203 0 3 -8 -1 0 0 -4 2
195 0 8 180 0 5 2 6 2 0 -3 2
1.036 0 10 604 1 11 82 6 0 -436 -4 8
587 0 12 573 1 -15 6 2 2 18 -4 7
395
397
1.318
1.190
-9 32 -12 19 0 -55 -3 57 -31 -2
-9 -16 2 16 2 58 53 64 -23 -3
-43 13 -20 11 0 15 -6 110 -77 -6
-13 -67 1 28 -52 50 63 147 -73 -13
-2
143
-3
70
393
541
1.315
1.260
-139 -8 0 0 5 1 -141
-163 -6 0 0 6 -3 -166
-515 -27 59 0 17 1 -466
-498 -6 -10 10 7 -2 -499
252
375
849
761
-1 0 4 -3 2 4 0 0 6
-1 0 -64 9 0 1 0 1 -55
-541 -30 25 25 -1 5 0 -49 -566
-541 0 -89 3 -2 496 -398 2 -530
258
319
283
231
332 615
584 815
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Aankoop van immateriële en materiële vaste activa Geldmiddelen betaald voor aanschaffing van andere deelnemingen Geldmiddelen ontvangen / (betaald) voor aanschaffing van dochterondernemingen, na aftrek van verworven geldmiddelen Geldmiddelen uit de verkoop van geconsolideerde ondernemingen, na aftrek van afgestane geldmiddelen Geldmiddelen uit de verkoop van immateriële en materiële vaste activa Geldmiddelen uit de verkoop / (betaald voor) andere vaste activa Netto kasstroom besteed in investeringsactiviteiten Kasstroom vóór financieringsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Dividenden uitgekeerd aan aandeelhouders Dividenden / kapitaal uitgekeerd aan minderheidsbelangen Netto verkoop van eigen aandelen Verkoop / (aankoop) van geldbeleggingen Toename / (daling) van eigen vermogen (aandeel van de groep) Uitgifte van lange termijnschulden Aflossing van lange termijnschulden Uitgifte / (aflossing) van korte termijnschulden Netto kasstroom uit / (besteed in) financieringsactiviteiten Netto toename van kas en kasequivalenten Geldmiddelen en kasequivalenten op 1 januari Geldmiddelen en kasequivalenten op 30 september
29
Mutatieoverzicht van het geconsolideerde eigen vermogen (miljoen EUR)
Saldo op 31 december 2009
Geplaatst Eigen Wettelijke Rentedrage Omrekenings Vergoedkapitaal aandelen reserves nde - verschillen ingen in schulden aandelen
Overgedragen winsten
Totaal eigen vermogen (aandeel van de groep)
Minderheidsbelangen
Totaal eigen vermogen
1.000
-509
100
5
4
10
1.911
2.521
7
2.528
0
0
0
-4
0
0
0
-4
0
-4
0
0
0
0
1
0
0
1
0
1
0
0
0
-4
1
0
0
-3
0
-4
0 0
0 0
0 0
0 -4
0 1
0 0
1.036 1.036
1.036 1.033
10 10
1.047 1.043
0 0 0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
-539 0 0
-539 0 0
0 -9 220
-539 -9 220
16
0
0
0
0
-2
14
0
14
0
9
0
0
0
0
-1
7
0
7
0 0 0 0 0
0 0 0 0 25
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
3 -3 3 -2 1
0 0 0 2 -541
3 -3 3 0 -515
0 0 0 0 212
3 -3 3 0 -304
Saldo op 30 september 2010
1.000
-484
100
1
4
10
2.407
3.038
229
3.267
Saldo op 31 december 2010
1.000
-484
100
0
4
11
2.476
3.108
235
3.342
0 0
0 0
0 0
-1 0
0 -2
0 0
0 0
-1 -2
0 0
-1 -2
0 0 0
0 0 0
0 0 0
-1 0 -1
-2 0 -2
0 0 0
0 587 587
-2 587 585
0 12 12
-2 599 597
0
0
0
0
0
0
-540
-540
0
-540
0 0 0
3 -100 8
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 -1
3 -100 7
0 0 0
3 -100 7
0 0 0 0
0 0 0 -89
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
3 -3 2 2
0 0 0 -541
3 -3 2 -628
0 0 0 0
3 -3 2 -628
1.000
-573
100
-1
2
13
2.522
3.064
248
3.312
Herwaardering aan reĂŤle waarde van "voor verkoop beschikbare financiĂŤle activa" Omrekeningsverschillen W ijzigingen aan het eigen vermogen niet opgenomen in de resultatenrekening Nettow inst Totaal baten en lasten Dividenden aan aandeelhouders (m.b.t. 2009) Dividenden van dochterondernemingen aan minderheidsbelangen Minderheidsbelangen vanuit een bedrijfscombinatie Eigen aandelen Uitoefening van opties op aandelen Verkoop van eigen aandelen onder een aandelenaankoopplan met korting Opties op aandelen Toegekende en aanvaarde opties op aandelen Uitgestelde vergoedingen in aandelen In resultaatneming van uitgestelde vergoedingen in aandelen Uitoefening van opties op aandelen Totaal transacties met aandeelhouders en minderheidsbelangen
Herwaardering aan reĂŤle waarde van kasstroom afdekkingsinstrumenten - verworven in het jaar Omrekeningsverschillen W ijzigingen aan het eigen vermogen niet opgenomen in de resultatenrekening Nettow inst Totaal baten en lasten Dividenden aan aandeelhouders (m.b.t. 2010) Eigen aandelen Uitoefening van opties op aandelen Inkoop van eigen aandelen Verkoop van eigen aandelen onder een aandelenaankoopplan met korting Opties op aandelen Toegekende en aanvaarde opties op aandelen Uitgestelde vergoedingen in aandelen In resultaatneming van uitgestelde vergoedingen in aandelen Totaal transacties met aandeelhouders en minderheidsbelangen Saldo op 30 september 2011
30
Segmentrapportering Opbrengsten en resultaten volgens segment Negen maanden afgesloten op 30 september 2010 (in miljoen EUR)
Netto omzet Andere bedrijfsopbrengsten Inter-segment opbrengsten TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten Personeelskosten en pensioenen Andere bedrijfskosten TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1)
Consumer Business Unit
Afschrijvingen BEDRIJFSWINST / (VERLIES)
Service Delivery Engine & Wholesale
Staff & Support
Internationale Carrierdienste n
Eliminaties tussen de segmenten
Totaal
1.745 14 9 1.768
1.801 4 11 1.816
201 3 55 259
4 16 7 28
1.155 2 51 1.208
0 0 -132 -132
4.905 40 0 4.945
-509 -244 -208 -961
-521 -280 -109 -910
-36 -152 -152 -340
2 -125 -140 -263
-1.040 -28 -46 -1.114
117 0 15 132
-1.987 -829 -640 -3.456
807
905
-81
-235
94
-0
1.489
0 1
0 0
0 0
0 0
436 0
0 0
436 1 1.925
Niet-recurrente opbrengsten Niet-recurrente kosten BEDRIJFSWINST / (VERLIES) vóór afschrijvingen
Enterprise Business Unit
808
905
-81
-235
529
-0
-110
-14
-361
-56
-62
0,5
-604
697
891
-443
-291
467
-0
1.322
Financiële kosten (netto)
-80
WINST VOOR BELASTINGEN
1.241
Belastingen
-195
NETTOWINST
1.047
Minderheidsbelangen Netto winst (aandeel van de groep) (1) Bedrijfswinst vóór afschrijvingen en voor niet-recurrente opbrengsten en kosten
10 1.036
Negen maanden afgesloten op 30 september 2011 (in miljoen EUR)
Netto omzet Andere bedrijfsopbrengsten Inter-segment opbrengsten TOTAAL SEGMENT OPBRENGSTEN Kosten van aan omzetgerelateerde materialen en diensten Personeelskosten en pensioenen Andere bedrijfskosten TOTALE BEDRIJFSKOSTEN vóór afschrijvingen TOTAAL SEGMENT RESULTAAT (1) Niet-recurrente kosten BEDRIJFSWINST / (VERLIES) vóór afschrijvingen Afschrijvingen BEDRIJFSWINST / (VERLIES)
Consumer Business Unit
Enterprise Business Unit
Service Delivery Engine & Wholesale
Staff & Support
Internationale Carrierdienste n
Eliminaties tussen de segmenten
Totaal
1.696 15 4 1.716
1.746 5 6 1.758
189 2 48 239
6 11 23 40
1.119 1 41 1.161
0 0 -123 -123
4.756 34 0 4.790
-456 -253 -215 -924
-475 -285 -108 -868
-27 -149 -133 -309
0 -119 -154 -273
-996 -28 -49 -1.073
91 0 31 122
-1.862 -834 -629 -3.325
792
889
-70
-233
88
-0
1.465
0
-18
0
0
-1
0
-18
792
871
-70
-233
88
-0
1.447
-110
-12
-336
-56
-60
0
-573
683
859
-407
-289
27
-0
874
Financiële kosten (netto)
-81
WINST VOOR BELASTINGEN
792
Belastingen
-193
NETTOWINST
599
Minderheidsbelangen Netto winst (aandeel van de groep) (1) Bedrijfswinst vóór afschrijvingen en voor niet-recurrente opbrengsten en kosten
12 587
31
Andere segmentinformatie Negen maanden afgesloten op 30 september 2010 (in miljoen EUR)
Consumer Business Unit
Investeringen
79
Enterprise Business Unit
13
Service Delivery Engine & Wholesale 372
Staff & Support
36
Internationale Carrierdienste n
Eliminaties tussen de segmenten
16
0
Totaal
515
Negen maanden afgesloten op 30 september 2011 (in miljoen EUR)
Consumer Business Unit
Investeringen
94
Enterprise Business Unit
10
Service Delivery Engine & Wholesale 359
Staff & Support
25
Internationale Carrierdienste n
9
Eliminaties tussen de segmenten
0
Totaal
498
Voorwaardelijke verplichtingen In vergelijking met de geconsolideerde financiĂŤle gegevens van het jaar 2010 deden zich in de eerste negen maanden van 2011 geen wijzigingen van de voorwaardelijke verplichtingen voor, behalve de verwerping door de Rechtbank van Koophandel van het verzoek van Belgacom om het panel van experts te wraken/vervangen. Belgacom tekende op 11 april 2011 beroep aan tegen deze verwerping. Met een voorlopige uitspraak op 1 juni 2011 i) besliste het Hof van Beroep dat de expertise volledig moet worden stilgezet in afwachting van de uitspraak van het Hof in verband met de motie waarbij Belgacom vraagt het voornoemde panel van experts te wraken/vervangen en ii) legde het de agenda vast voor de pleidooien die in het eerste kwartaal van 2012 in verband met deze motie moeten plaatsvinden. In april 2011 sloot Belgacom een overeenkomst om het bedrijf dat eigenaar is van de winkelketen 'The Phone House' in BelgiĂŤ over te nemen voor een bedrag van 22 miljoen EUR. Voor deze transactie loopt nog steeds een procedure van kennisgeving aan de Belgische mededingingsautoriteit.
Gebeurtenissen na balansdatum Ten einde de uitstaande aandelenopties die werden toegekend in 2010 and 2011 te dekken, heeft de Raad van Bestuur op 27 oktober 2011 de conversie goedgekeurd van 2.025.774 eigen aandelen zonder dividend rechten in eigen aandelen met dividendrechten.
32
Definities Breedbandlijnen CBU: omvatten vanaf Q1 2009 de Belgische residentiële lijnen van Scarlet. ARPU voor vaste spraak: totale opbrengsten uit spraak, verminderd met de opbrengsten die verband houden met activeringen en betaaltelefoons, gedeeld door het gemiddelde aantal spraaktoegangskanalen voor de betrokken periode, gedeeld door het aantal maanden in diezelfde periode. ARPU voor breedband: de totale opbrengsten uit ADSL gedeeld door het gemiddelde aantal ADSL-lijnen voor de betrokken periode, gedeeld door het aantal maanden in diezelfde periode. ARPU voor Belgacom TV: omvat enkel klantgerelateerde opbrengsten en houdt rekening met promotionele aanbiedingen, gedeeld door het aantal gezinnen met Belgacom TV. Actieve mobiele klanten: omvat spraak- en datakaarten. Actieve klanten zijn klanten die de voorbije drie maanden ten minste één oproep hebben tot stand gebracht of ontvangen of één sms hebben verstuurd of ontvangen. Prepaidklanten worden volledig gesegmenteerd als CBU-klanten. Geannualiseerde mobiele churn rate: geannualiseerd totaal aantal simkaarten die van het netwerk van Belgacom Mobile zijn ontkoppeld (inclusief het totale aantal port-outs als gevolg van de mobielenummeroverdraagbaarheid) gedurende de desbetreffende periode, gedeeld door het gemiddelde aantal klanten gedurende dezelfde periode. Netto-ARPU uit mobiele activiteiten: berekend op basis van de maandelijkse gemiddelden voor de gegeven periode. De maandelijkse netto-ARPU is gelijk aan de totale opbrengsten uit mobiele spraak en mobiele data, gedeeld door het gemiddelde aantal actieve mobiele klanten voor die periode. UoU (Units of Use): gebruikte spraakminuten + sms'en (waarbij één sms overeenstemt met één minuut) per actieve klant per maand. MoU (Minutes of Use): duur van alle gesprekken van en naar Proximus, per actieve spraakklant, per maand. Genormaliseerde MoU: duur van alle gesprekken van en naar Proximus, per actieve spraakklant, per maand – exclusief gratis minuten. Sms: maandelijks aantal sms'en per actieve klant. Genormaliseerde sms: maandelijks aantal sms'en per actieve klant, exclusief gratis sms'en.
Financiële agenda 2 maart 2012 18 april 2012 4 mei 2012 27 juli 2012 26 oktober 2012
Aankondiging resultaten FY 2011 Jaarlijkse Algemene Vergadering Aankondiging resultaten Q1 2012 Aankondiging resultaten Q2 2012 Aankondiging resultaten Q3 2012
Voor verdere informatie Investor relations Nancy Goossens: +32 2 202 82 41 Ann Maes: +32 2 202 26 18 E-mail: investor.relations@belgacom.be
Press relations Frédérique Verbiest: +32 2 202 99 26 Jan Margot: +32 2 202 85 01 Haroun Fenaux: +32 2 202 48 67 Website van Belgacom: www.belgacom.com
33